________________
मू०४९
२०१ पाठेतु स्वहस्त विस्तारे देवाहि विक्रियलब्धा स्वहस्ताभ्यां पात्राणि निकर्ण्यधा त्रिंशत भेदनाटकं विस्तारयंतीति स्वहस्तविस्तरै ताशी न रतिः । या जिनवचने विशाले । रतिहेतु सहमव्याप्ते अथवा पुरुषरहिते नाटके सा न रतिस्तथा । यथास्वहस्त प्रमाणे संस्तारके रति । जिनवचने परिभाव्यमाने सतीति शेषः। मू. (५०) जंरागदोसमइअंसुखं जं होइ विसयमईयं च।
अनुहवइ चक्क वट्टी न होइ तं वीरागस्स ।। वृ.य सुर्ख रागद्वेषमति कार्य विषयसुखं अनुभविचक्री । एतद्वीतरागस्य न भवति किं तर्हि तत् सुखात्बहुतरं सुखं वीतरागस्य सुखस्य विषयादिविरक्तत्वेनोपशमात्मकत्वात् मू. (५१) मा होई वासगणया न तत्थ वासाणि परिगणिजंति।
बहवे गच्छं वुत्था जम्मणमरणं च ते खुत्ता। वृ. मा हो हण्मा भवत वर्षगणकः । स्तोकेनापि कालेना प्रमादिनः साधका भवंति। पुंडरीकादिवत्।बहवो गच्छवासे विशेषेण चिरकाल सुस्थिताऽपिप्रमाद परे तत्रंतयाजन्ममरणं संसारं । ते जीवा इति पाठेतु । अत्यतिशयये न खुत्ता। संसारसागरेमग्ना इत्यर्थः । मू. (५२) पच्छावि ते पयाया खिप्पं काहिंति अप्पणो पत्थं।
__जे पच्छिमंमि काले मरंति संथारमावढा ।। वृ. पश्चादपि ते प्रयाता उद्यताः संतःपंचवोपाठेतु प्रतापात स्वदोष चिंतनो पतापात् ।। मू. (५३) नवि कारणं तणमओ संथारो नवि अफासुआ भूमी।
अप्पा खलु संथारो हवइ विसुद्धे चरित्तंमि॥ वृ.कीशे अवकाशे संस्तारक इतिप्रश्नस्य निर्वचनमाह। न विकारणनैवकारणं तृणमयः संस्तारकेनोपि प्रासुकाभूमिः । आत्मैव च संस्तारो विशुद्धे चारित्रे भवति। मू. (५४) निछपि तस्स भावुजुअस्स जत्थ व जहिं व संथारो।
जो होइ अहक्खाओ विहारमब्भुद्धिाज्जु)ओ लूहो।। घ.'निच्चंपि।नित्यमपितभावोद्यतस्य प्रमादिनोयत्र वा क्षेत्रेय यदा वाकाले यत्र कवापि संस्तारको भवति।यथा जिनवचने आख्यातः प्ररूपितः । यथाख्यातो यथोक्तकारी।अहक्खाया पाठेतु यथा जिनप्रवचनंतथैवाख्याता प्ररूपको यथोक्तपादी विहारोभ्युच्छितो द्रव्यतः संलेखना भावतः कषायपरिहारेण । लूहोरुक्षः ॥ मू. (५५) वासारत्तमि तवं चित्तविचित्ताइ सुटु काऊणं।
हेमंते संथारं आरुहइ सव्ववत्थासु ॥ वृ. वर्षाकालेऽनेकधात् पांसिकृत्वा हेमंते संस्तारकमारुहति । सर्वसत्वेन सर्ववीर्येण युक्तः ॥ मू. (५६) आसीअ पोअणपुरे अजा नामेण पुष्फचूलत्ति।
तीसे धम्मायरिओ पविस्सुओ अनिआउत्तो। मू. (५७) सो गंगमुत्तरंतो सहसा उस्सारिओ अ नावाए।
पडिवन्न उत्तिमद्वं तेणवि आराहिअंमरणं ।। वृ.अथावष्टंभन प्रश्ननिर्वचनमाह । आसीण् । सोगंगणउत्तरमधुरातो वणिक् सुतोदक्षिण
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org