________________
१३६
दशवैकालिक-मूलसूत्रं-४/-/४२ तद्यथा-उदकं वा अवश्यायं वा हिमं वा महिकावा करकं वा हरतनु वाशुद्धोदकं वा, तत्रोदकंशिरापानीयम् अवश्यायः-त्रेहः हिमं-स्त्यानोदकम् महिका-धूमिका करक:-कठिनोदकरूप: हरतनु:- भुवमुद्भिद्य तृणाग्रादिषु भवति, शुद्धोदकम्-अन्तरिक्षोदकं, तथा उदकाढूवा कायं उदकाई वा वस्त्रं, उदकार्द्रता चेह गलद्विन्दुतुषाराद्यनन्तरोदितोदकभेदसंमिश्रता, तथा सस्निग्धं वा कायं सस्निग्धं वा वस्त्रम्, अत्र स्नेहनं स्निग्धमिति भावेनिष्ठाप्रत्ययः, सह स्निग्धेन वर्तत इति सस्निग्धः, सस्निग्धता चेह बिन्दुरहितानन्तरोदितोदकभेदसंमिश्रता, एतत् किमित्याह
'नामुसेज्ज'त्ति नामृषेज्ञ संस्पृशेत् नापीडयेन्नपप्रीडयेत् नास्फोटयेत् न प्रस्फोटयेत् नातापयत्न प्रतापयेत् तत्र सकृदीषद्वा स्पर्शनमामर्षणम् अतोऽन्यत्संस्पशृनम्, एवं सकृदीषद्वा पीडनमापीडनमतोऽन्यत्प्रपीडनम्, एवं सकृदीषद्वा स्फोटनमास्फोटनमतोऽन्यत्प्रस्फोटनम्, एवं सकृदीषद्वा तापनमातापनं विपरीतं प्रतापनम्, एतत्स्वयं न कुर्यात्तथाऽन्यमन्येन वा नामर्षयेन संस्पर्शयेत् नापीडयेत्न प्रपीडयेत्नास्फोटयेत्नप्रस्फोटयेत् नातापयेत् नप्रतापयेत, तथाऽन्यं स्वत एवआमृषन्तं वा संस्पृशन्तं वा आपीडयन्तं वा प्रपीडयन्तं वा आस्फोटयन्तं वा प्रस्फोटयन्तं वा आतापयन्तं वा प्रतापयन्तं वानसमनुजानीयादित्यादि पूर्ववत्॥
मू.(४३) से भिक्खू वा भिक्खुणी वा संजयविरयपडिहयपच्चक्खायपावकम्मे दिआ वा राओवाएगओवा परिसागओवासुत्ते वा जागरमाणेवासे अगनिवाइंगालंवा मुम्मुरंवाअचिवा जालंवाअलायंवा सुद्धागर्निवा उक्कं वान उंजेज्जा नघटेज्जान उज्जालेज्जा ननिव्वावेज्जा अन्नन उंजावेज्जा न घट्टावेज्जा न उज्जालावेज्जा न निव्वावेज्जा अन्न उंजंतं वा घटुंतं वा उज्जालंतं वा निव्वावंतं वा न समणुजाणेज्जा जावज्जीवाए तिविहंतिविहेणं, मणेणंवायाए कारणं न करेमिन कारवेमि करतंपि अन्नं न समणुजाणामि, तस्स भंते ! पडिक्कामि निंदामि गरिहामि अप्पाणं वोसिरामि॥
वृ-'सेभिक्खू वा इत्यादि जाव जागरमाणे व'त्ति पूर्ववदेव, से अगणिवे'त्यादि, तद्यथाअग्निवाअङ्गारंवा मुर्मुरंवाऽचिर्वा ज्वालांवाअलावाशुद्धाग्निंवा उल्कांवा, इह अयस्पिण्डानुगतोऽग्निः, ज्वालाहितोऽङ्गारः, विरलाग्निकणं भस्म मुर्मुरः, मूलाग्निविच्छिन्नाज्वाला अर्चिः, प्रतिबद्धा ज्वाला, अलातमुल्मुकं, निरिन्धनः-शुद्धोऽग्निः उल्का-गगनाग्निः, एतत् किमित्याह'न उंजेज्जा' नोत्सिचेत् 'नघट्टेज्जा' नघट्टयेत् न उज्ज्वालयेत् न निर्वापयेत्, तत्रोञ्जनमुत्सेचनं, घट्टनं-सजातीयादिना चालनम्, उज्ज्वालनं-व्यजनादिभिर्वृद्धयापादनं, निर्वापणं-विध्यापनम्, एतत्स्वयं न कुर्यात्, तथाऽन्यमन्येन वा नोत्सेचयेन्न घट्टयेन्नोज्ज्वालयेन्न निर्वापयेत्, तथाऽन्यं स्वत एव उत्सिञ्चयन्तं वा घट्टयन्तं वा उज्ज्वालयन्तं वा निर्वापयन्तं वान समनुजानीयादित्यादि पूर्ववत्।
मू.(४४) से भिक्खू वा भिक्खुणी वा संजयविरयपडिहयपच्चक्खायपावकम्मे दिआ आ राओवा एगओवा परिसागओवासुत्ते वा जागरमाणे वा से सिएग वा विहुणेण वा तालिअंटेण वा पत्तेण वा पत्तभंगेण वा साहाएवासाहाभंगणवापिहुणेण वापिहुणहत्थेणवाचेलेण वाचेलकण्णेण वाहत्थेण वा मुहेण वाअप्पणोवाकायंबाहिरंवाविपुग्गलं नफुमेज्जा नवीएज्जाअन्ननफुमावेज्जा नवीआवेज्जा अन्न फुमंतं वा वअंतं वा न समणुजाणेज्जा जावज्जीवाए तिविहंतिविहेणं, मणेणं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org