________________
३४२
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुण्डिका ।
ष० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१३।६०) त० → ट० ।
[दृष्ट:] दृश्यते स्म । 'क्त-क्तवतू' (५1१1१७४) क्तप्र० → त । 'यज-सृज-मृज०' (२/१८७) श → प० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग०' (१।३।६०) त० → ८० ।
सिसृक्षति सृज् । सष्टुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां सन्नतत्सनः' (३/४/२१) सन्प० । 'उपान्त्ये' (४।३।३४) सनः कित्त्वम्, तस्य फलं अकारो न अत्र । 'सन्-यडश्च' (४।१३) द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।११३८) ऋ० → अ० । 'सन्यस्य' (४/१५९) इ । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज०' (२।१८७) ज० → ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।१।६२) १० → क० । 'नाम्यन्तस्था०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० ।
[दिदृक्षते] दृश् । द्रष्टुमिच्छति । 'तुमर्हादिच्छायां सन्नतत्सनः' (३।४।२१) सन्प्र० । 'उपान्त्ये' (४।३।३४) सनः कित्त्वम्, तस्य फलं अकारो न अत्र । 'सन्-यङश्च' (४।१।३) द्विः । 'ऋतोऽत्' (४।१।३८) ऋ० → अ० । 'सन्यस्य' (४१५९) इ । 'यज-सृज-मृज-राज०' (२११८७) श० → ष० । 'ष-ढोः कस्सि' (२।११६२) १० → क० । 'नाम्यन्तस्थाकवर्गात् पदान्तः०' (२।३।१५) षत्वम् । क-षसंयोगे क्ष० । ‘स्मृ-दृशः' (३।३।७२) इत्यात्मनेपदम् ।
[असृष्ट] सृज् । अद्यतनी त । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच । 'धु-हस्वाल्लुगनिटस्त-थोः' (४।३।७०) सिचलुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज०' (२।१।८७) ज० →ष० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१।३।६०) त० → ट० । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[असृष्ठाः] सृज् । अद्यतनी थास् । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'धुड्-हस्वाल्लुगनिटस्त-थोः' (४।३७०) सिच्लुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज०' (२।१।८७) ज० → प० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१३।६०) थ० →ठ । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[समदृष्ट] सम्-दृश् । अद्यतनी त । 'सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'धुड्-हस्वाल्लुगनिटस्त-थोः' (४।३।७०) सिचलुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज-वस्च०' (२।१८७) श० →ष० । 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१।३।६०) त० → ट० । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[समदृष्टाः] सम्-दृश् । अद्यतनी थास् । “सिजद्यतन्याम्' (३।४।५३) सिच् । 'धु-हस्वाल्लुगनिटस्त-थोः' (४।३७०) सिच्लुक् । 'यज-सृज-मृज-राज-भ्राज-भ्रस्ज०' (२।१८७) श० → ष० 'तवर्गस्य श्चवर्ग-ष्टवर्गाभ्यां०' (१।३।६०) थ० → ठ० । 'अड् धातोरादि०' (४।४।२९) अट् ।
[रज्जुसृड्भ्याम्] रज्जु-सृज् । रज्जु सृजत इति तौ = (रज्जुसृजौ), ताभ्यां = रज्जुसृड्भ्याम् । क्विप्प० । 'अप्रयोगीत्' (91१1३७) विप्लुक् । 'यज-सृज-मृज०' (२1१1८७) ज० → ष० । 'धुटस्तृतीयः' (२१७६) ष० → ड० ।
[देवदृग्भ्याम्] देव-दृश् । देवान् पश्यत इति तौ = (देवदृशौ), ताभ्यां = (देवदृग्भ्याम्) । क्विप्र० । 'अप्रयोगीत्' (१1१।३७) क्विपलुक् । 'ऋत्विज्-दिश-दृश-स्पृश-सज-दधृषुष्णिहो गः' (२११४६९) श० → ग० ।।छ।।
स्पृशादि-सृपो वा ॥४।४।११२।।
[स्पृशादिसृपः] स्पृश् आदिर्येषां ते = स्पृशादयः, स्पृशादयश्च सृप् च = स्पृशादिसृप, तस्य । [वा] वा प्रथमा सि । [स्प्रष्टा, स्पी ] 'स्पृशंत् संस्पर्श' (१४१२) स्पृश् । स्पृशतीति । ‘णक-तृचौ' (५।११४८) तृचप्र० → तृ । अनेन
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org