Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 233

अथ तृतीयाऽध्यायस्य प्रथमः पादः ॥
'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) अलोपः ।
[ स्वयं कृत्वा ] स्वयं करणं पूर्वम् । 'प्राक्काले ' ( ५।४।४७) क्त्वाप्र० [ सामि भुक्त्वा ] सामि भोजनं पूर्वम् । प्राक्काले' (५।४।४७) क्त्वाप्र० द्वितीया खट्वा क्षेपे ||३ | १ |५९ ।।
[द्वितीया] द्वितीया प्रथमा सि । 'दीर्घड्याब्० ' (१।४।४५) सिलोपः ।
[ खट्वारूढो जाल्मः ] 'रुहं जन्मनि' (९८८) रुह्, आड्यूर्व० । आरोहति स्म । श्लिष-शी-स्था-SSस-वस-जन-रुह- भजेः क्तः ' ( ५1१1९ ) क्तप्र० त । हो धुट्-पदान्ते' (२।१।८२) ह० ढ० । 'अधश्चतुर्थात् तथोर्धः ' (२।१।७९ ) ध० । 'तवर्गस्य० ' (१।३।६०) ध० ढ० । 'ढस्तड्ढे' (१।३।४२) ढलोपः - पूर्विला दीर्घः । खट्वामारूढः । [ खट्वाप्लुतो जाल्मः ] च्यंङ् (५९४ ) - ज्यंङ् (५९५) - जुङ् (५९६ ) - पुंड् (५९७) - 'प्लुंङ् गतौ' (५९८) प्लु । प्लवते स्म । 'गत्यर्था ०' (५1१1११) क्तप्र० त । खट्वां प्लुतः ।
त०
त्वा ।
[ खट्वामारूढ उपाध्यायोऽध्यापयति] 'इंक् अध्ययने' (११०४) इ, अधिपूर्व० । अधीयानं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृव्यापारे णिग्' ( ३।४।२०) णिग्प्र० इ । णौ क्री- जीड' (४।२।१०) इ० आ० । अर्त्ति - री - व्ली० (४।२।२१) पोऽन्तः । वर्त्त० तिव् । 'कर्त्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'नामिनो गुणो०' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय्' (१।२।२३) अय् ||छ ।
कालः ||३|१|६०॥
[ रात्र्यतिसृताः] 'सृ गतौ' (२५) सृ, अतिपूर्व० । अतिसरन्ति स्म । 'गत्यर्था ० ' ( ५19199) क्तप्र० । रात्रिमतिसृताः ।
२२४
त्वा ॥ छ ॥
[ रात्र्यारूढाः ] रात्रिमारूढाः ।
[ रात्रिसंक्रान्ताः ] 'क्रमू पादविक्षेपे' (३८५) क्रम्, संपूर्व० । संक्रामन्ति स्म । 'गत्यर्था ० ' ( ५।१।११) क्तप्रत । 'अहन्- पञ्चमस्य क्वि क्ङिति' (४।१।१०७) दीर्घः । रात्रिं संक्रान्ताः ।
[ अहरतिसृताः षड् मुहूर्त्ताश्चराचराः ] अहः अतिसृताः ।
[ मासं प्रमितो मासप्रमितः ] 'मांक माने' (१०७३) मा, प्रपूर्व० । 'आरम्भे' (५।१।१०) क्तप्र० । 'दो-सो-मास्थ इ:' ( ४|४|११ ) इ ॥छ ।।
=
व्याप्तौ || ३ |१ |६१ ।।
[ मुहूर्त्तसुखम् ] मुहूर्त्तं सुखं मुहूर्त्तसुखम् । मुहूर्त्तमिति 'काला - ऽध्वनोर्व्याप्तौ' (२।२।४२ ) इत्यनेन द्वितीया । [ मुहूर्त्तरमणीयः ] ' रमिं क्रीडायाम्' (९८९) रम् । रम्यते रमणीयः । 'प्रवचनीयादयः' (५।११८) अनीयप्र० । 'रपृवर्णान्नो ण० ' (२।३।६३) न० ० । मुहूर्त्तं रमणीयः ।
=
=
[सर्वरात्रकल्याणी] सर्व- रात्रि । सर्वा चासी रात्रिश्च · सर्वरात्रः । ' संख्यातैक- पुण्य-वर्षा-दीर्घाच्च रात्रेरत्' (७।३।११९) अत्समासान्तः । 'अवर्णवर्णस्य' (७।४।६८) इलोपः । सर्वरात्र कल्याणी ।
For Private Personal Use Only
[सर्वरात्रशोभना ] 'शुभि दीप्तौ ' ( ९४७) शुभ् । शोभमानं प्रयुङ्क्ते । 'प्रयोक्तृ० ' ( ३।४।२०) णिग्प्र० इ । 'लघोरुपान्त्यस्य' (४।३।४) गु० ओ० । शोभयते । 'नन्द्यादिभ्योऽनः' (५।१।५२) अनप्र० । 'णेरनिटि' (४।३।८३) इलोपः । 'आत्' (२।४।१८) आपप्र० आ । सर्वरात्रं शोभना ।