Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 02

SR No.: 003292
Original Sutra Author: N/A
Author: Vimalkirtivijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2009
Total Pages: 346
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 194

१८५
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासने अज्ञातकर्तृका ढुंढिका । देवीशब्दलोपः । 'लुक्युत्तरपदस्य कपन्' (७।३।३८) कपन्प०→क । ‘आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । ड्यादीदूतः के' (२।४।१०४) ह्रस्वः ।
[खट्वाता] खट्वाया भावः । ‘भावे त्व-तल्' (७।१।५५) तल्प्र०→त । ‘आत्' (२।४।१८) आप्न०-→आ । [मालाता] मालाया भावः । 'भावे त्व-तल्' (७।११५५) तल्प०→त । ‘आत्' (२।४।१८) आप्प्र०→आ ।
[अतिप्रियखट्वाका] प्रिया खट्वा यस्याऽसौ प्रियखट्वाकः । शेषाद् वा' (७।३।१७५) कच्प०→क । 'परतः स्त्री पुम्वत्' (३।२४९) पुंवद्धावः । प्रियखट्वाकमतिक्रान्ताऽसौ अतिप्रियखट्वाका | 'आत्' (२।४।१८) आप्प० →आ ।
[मातृका] मातृ । मातुस्तुल्या = मातृका । 'तस्य तुल्ये कः संज्ञा-प्रतिकृत्योः' (७।१।१०८) कप्र० । ‘आत्' (२।४।१८) आप्प्र०→आ ||छ।।
स्व-ज्ञा-ऽज-भस्त्रा-ऽधातुत्ययकात् ।।२।४।१०८।। [स्वज्ञाऽजभस्त्राऽधातुत्ययकात् धातुश्च त्यश्च = धातुत्यौ, न धातुत्यौ = अधातुत्यौ । 'नञत्' (३।२।१२५) न० →अ० । यश्च कश्च = यकौ । ° अधातुत्यौ च यकौ च = अधातुत्ययको । स्वश्च ज्ञा(ज्ञ)श्च अजश्च भस्त्रश्च अधार च = स्वज्ञाजभस्त्राधातुत्ययकम्, तस्मात् ।
[स्विका, स्वका] स्व । कुत्सिता स्वा-ज्ञातिः = स्विका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कपप्र०→क । 'आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चाऽपुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) ह्रस्वत् ।
[अस्विका, अस्वका] न स्वा = अस्वा । कुत्सिता अस्वा = अस्विका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प० →क | 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चा-पुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) इस्वत् ।
[निःस्विका, निःस्वका] निर्गता स्वा = निःस्वा । कुत्सिता निःस्वा = निःस्विका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कपप्र०→क । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) हूस्वः ।
[बहुस्विका, बहुस्वका] ईषदपरिसमाप्ता स्वा = बहुस्वा । कुत्सिता बहुस्वा = बहुस्विका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प्र०→क । 'आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसो०' (२।४।१०७) ह्रस्वः ।
[ज्ञिका, ज्ञका ज्ञ ‘आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । कुत्सिता ज्ञा = ज्ञिका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प्र०→क । 'आत्' (२।४।१८) आप्प्र०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) ह्रस्वः ।
[अज्ञिका, अज्ञका] न ज्ञा = अज्ञा । कुत्सिता अज्ञा = अज्ञिका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प्र० →क । 'आत्' (२।४।१८) आपूप्र०-→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) ह्रस्वः ।
[निर्तिका, निर्जका] निर्गता ज्ञा = निर्ला । कुत्सिता निर्जा = निर्धिका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प्र० →क । 'आत्' (२।४।१८) आपप्र०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसोऽनित्क्याप्परे' (२।४।१०७) ह्रस्वः ।
[बहुज्ञिका, बहुज्ञका] ईषदपरिसमाप्ता ज्ञा = बहुज्ञा । कुत्सिता बहुज्ञा = बहुज्ञिका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते' (७।३।३३) कप्प्र०→क । 'आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । अनेन इ । द्वितीये 'इच्चापुंसो०' (२।४।१०७) ह्रस्वः ।
[अजिका, अजका] अज 'आत्' (२।४।१८) आप्प०→आ । कुत्सिता अजा = अजिका । 'कुत्सिता-ऽल्पा-ऽज्ञाते'
P 0 अधातुत्ययोर्यकौ । Px 'प्राग् नित्यात् कप्' (७।३।२८) कप्प० । अग्रेऽपि सर्वत्राऽनेन कप्, यत्र विशेषस्तत्र कथ्यते ।