________________
राहडमंतिकहा।
२४३ तो राया पुरलोओ मंतियणो मंडलीयमाईया । विम्हियहियया पति अहह ! अच्छरियमच्छरियं ॥४४॥. तो राया भणइ तयं किं खयर ! इमंति कहसु सम्भावं। न भवामि अहं खयरो नरपुंगव ! इंदियालीओ॥ इय जपते तेसिं सपरियणो नरवई वि तोसेण । सव्वंगियमाभरणं कडगाइं देइ, इत्तो य ॥४६॥ पत्थावोत्ति मुणित्ता सहसा गयणंगणाओ अवयरिओ। चारणमुणी महप्पा चउनाणी ताण पुण्णेहिं ॥४७॥ सपरिग्गहो य राया अब्भुट्टाणं करेइ पणमइ य । उवणमियं सीहासणमह तत्थ मुणिम्मि उवविटे ॥४८॥ संवरियं पेच्छणयं मुणिणावि य देसणा समारद्धा । संवेयविवेयकरी सुणंति सव्वे तमुवउत्ता ॥४९॥ तथाहिजह एस इंदियाली दंसइ खणनस्सराई रूवाइं । तह कम्मसुत्तहारो सुत्तइ जीवाणवत्थाओ ॥५०॥ पमं चिय बालत्तं तत्तो कुमरत्तजुवणत्ताई । तत्तो य वुड्ढभावं कयाइ पंचत्तसंपत्ती ॥५१॥ देवपि कुणइ तिरियं मणुयं वा, माणपि नेरइयं । देवं वा मणुयं वा तिरियं वा, तिरियमवि एवं॥५२॥ नेरइयंपि हु तिरियं नरं च, पंचिंदियंपि एगिदी । इय घडणविहडणाहिं विणडइ भुवणं असेसंपि ॥५३॥ बालत्तणेवि किंपि हु करेइ कुहिँ जरि खई वावि । कुमरत्तेवि हु पत्ते घरा घरं भामइ भिक्खं ॥५४॥ जुचणवणम्मि पत्तं डंसावइ दुटकामसप्पेण । जह अप्पमवेयंतो पडइ सो दुरियगत्ताए ॥५५॥ वलिपलियगलियसोहं कुणइ य वुड्ढत्तणस्स समयम्मि । वंकीकयकायलयं हासकरं तुच्छतरुणीण ॥५६॥ तो भो सव्वजणाणं सव्वावत्थासु नत्थि थेपि । सुहमसुहं पुण दीसइ पच्चक्खं चेव जीवाण ॥५७॥
तव कौतुकार्थमित्यं विहितं मया खचरेन्द्रजालेन । इति कथयित्वा नरपति प्रेक्षणकं तेन प्रारब्धम् ॥४३॥ ततो राजा पुरलोको मन्त्रिजनो मण्डलिकादिकाः । विस्मितहृदया जल्पन्ति अहह ! आश्चर्यमाश्चर्यम् ॥४४॥ ततो राजा भणति तं किं खचर ! इदमिति कथय सद्भावम् । न भवाम्यहं खचरो नरपुङ्गव ! ऐन्द्रजालिकः ।। इति जल्पते तेषां सपरिजनो नरपतिरपि तोषेण । सर्वाङ्गीणमाभरणं कटकानि ददाति, इतश्च ॥४६॥ प्रस्ताव इति ज्ञात्वा सहसा गगनाङ्गणादवतीर्णः । चारणमुनिमहात्मा चतुर्ज्ञानस्तेषां पुण्यैः ॥४७॥ सपरिग्रहश्च राजाऽभ्युत्थानं करोति प्रणमति च । उपनमितं सिंहासनमथ तत्र मुनाबुपविष्टे ॥४८॥ संवृतं प्रेक्षणकं मुनिनापि च देशना समारब्धा । संवेगविवेककरी शृण्वन्ति सर्वे तामुपयुक्ताः ॥४९॥ यथेष इन्द्रजाली दर्शयति क्षणनश्वराण रूपाणि । तथा कर्मसूत्रधारः सूत्रयति जीवानामवस्थाः ॥१०॥ प्रथममेव बालत्वं ततः कुमारत्वयौवने । ततश्च वृद्धभावं कदाचित्पञ्चत्वसंपत्तिः ॥११॥ देवमपि करोति तिर्यञ्चं मनुजं वा, मानवमपि नैरयिकम् । देव वा मनुजं वा तिर्यञ्चं वा, तिर्यञ्चमप्येवम्॥ नैरयिकमपिच तिर्यञ्च नरं च, पञ्चेन्द्रियमप्येकेन्द्रियम् । इति घटनविघटनाभ्यां विनटति भुवनमशेषमपि ॥ बालत्वेऽपि कमपि खलु करोति कुष्ठिनं ज्वरिणं क्षयिणं वापि । कुमारत्वेऽपि हि प्राप्ते गृहाद् गृहं भ्रमयति भिक्षाम्।। यौवनवने प्राप्तं दंशयति दुष्टकामसर्पण । यथाऽऽत्मानमविदन् पतति स दुरितगर्ते ॥५५॥ वलिपलितगलितशोभं करोति च वृद्धत्वस्य समये । वक्रीकृतकायलतं हास्यकरं तुच्छतरुणीनाम् ॥५६॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org