________________
ज्ञानसारः।
नासाज्योतिः जिह्वा अदर्शनं पंच त्रीणि एकादि ।
घोषा श्रवणे सप्त......दश दिवसानि ॥ ५२ ॥ खिदिजलमरुहवि गयणं णाडीचक्कंमि पंच तत्ताई। एक्कोक्कं चिय घडियं कमेण पवहंति उदयाओ ॥ ५३॥ क्षितिजलमरुदपि गगनं नाडीचक्रे पंच तत्त्वानि ।
एकैकमपि घटिक क्रमेण प्रवहति उदयात् ॥ ५३॥ उर्दू वहदि य अग्गी अहो जलं तह तिरिच्छओ पवणो। मज्झपुडमि य पुहई णहोवि सव्वंपि पूरंतो ॥ ५४॥ ऊर्ध्व वहति च अग्निः अधो जलं तथा तिर्यक पवनः ।
मध्यपटे च पृथ्वी नभोपि सर्वमपि पूरयत् ॥ ५४ ।। अग्गितियंगुलमाणो छंगुल पवणो य पुहइतच्चि उणो। चउवीसंगुलमाणो व वहइ सलिलं च तत्तम्मि ॥ ५५ ॥
अग्निः व्यंगुलमानः षडंगुलः पवनः च पृथ्वीतत्त्वं पुनः ।
चतुर्विशांगुलमानः वा वहति सलिलं च तत्त्वे ॥ ५५ ॥ कंठुद्धेण हु सासो णाहीउड्डेमि मुणह तह पवणो। जाणुद्धं तह पुहई सलिलं चिय पाउड्रंति ॥ ५६ ॥ कंठोर्चेन हि श्वासः नाभ्यू मन्यस्व तथा पवनः । जानू तथा पृथ्वी सलिलमपि पादोर्ध्वमिति ॥ ५६ ॥ अग्गि तिकोणो रत्तो किण्हो य पहंजणो तहा वित्तो। चउकोणं पिय पुहवी सेय जलं सुद्धचंदाभं ॥ ५७ ॥
अग्निः त्रिकोणः रक्तः कृष्णश्च प्रभंजनस्तथा वृत्तः ।
चतुष्कोणं अपि पृथ्वी स्वेतं जलं शुद्धचंद्राभं ॥ ५७ ॥ पुहई सलिलं च सुहं वामाणाडी य प्रवहणमाणमिणं । तेयं पवणं च णहं असुहाइ इमाइ तत्ताई ॥ ५८ ॥
पृथ्वी सलिलं च शुभं वामानाडी च प्रवहमानमिदं । तेजः पवनश्च नभः अशुभानि इमानि तत्त्वानि ॥ ५८ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org