________________
॥ चतुर्थो विमर्शः ।। "शुज लग्नश्री मार्गमा कुशल होय. शुन्न तिथिश्री कार्यसिद्धि थाय. शुल मुहूर्त्तथी साल थाय. शुल नक्षत्रथी आरोग्य थाय. अनुकूल चंथी सुखप्राप्ति थाय.” तथा "शुल लग्ने करीने सर्वे तिथ्यादिकना गुणो पमाय बे." एम लल्ल कहे .
हवे प्रयाणमां मध्यम अने निंद्य नक्षत्रो कहे .मध्या तु ध्रुवपूर्वाज्येष्ठाघ्यवारुणेषु यात्रा स्यात् । ।
निन्द्यानिरणीध्यचित्रात्रयसापेपेत्रेषु ॥४॥ अर्थ-धुव नक्षत्र (रोहिणी अने त्रणे उत्तरा), पूर्वा त्रणे, ज्येष्ठा, मूळ अने शतजिषकमां यात्रा मध्यम फळवाळी , अने श्रार्ज, नरणी, कृत्तिका, चित्रा, स्वाति, विशाखा, अश्लेषा अने मघा, पाटलां नदत्रोमां यात्रा करवी निंद्य-अशुल वे. "श्रा निंद्य नक्षत्रोमां प्रयाण कर्यु होय तो ते कदापि पागे आवतो नथी,” एम व्यवहारसारमा कडं . नारचंजमां तो था प्रमाणे कडं ने के-"ज्येष्ठा अने मूळमां यात्रा करवी श्रेष्ठ ने, चित्रा, स्वाति, श्रवण अने धनिष्ठामां मध्यम ने, तथा त्रण उत्तरामां निंद्य जे.' विशेष प्रा प्रमाणे जाणवू.
"अशुने ने शुने धने दिवा यात्रादि साधयेत् ।
शुले ने त्वशुले घने रात्रौ यात्रादि साधयेत् ॥ १॥" "श्रशुन नक्षत्र होय अने शुल दिवस होय तो दिवसने विषे प्रयाणादिक करवं, तथा नक्षत्र शुन होय अने दिवस अशुन होय तो प्रयाणादिक रात्रिए करवू," कारण के-“नत्रं बलवप्रात्री दिने बलवती तिथिः” । “रात्रिए नक्षत्र बळवान् होय , अने तिथि दिवसे बळवान् होय जे,” एम लक्ष कहे ...
हवे नत्रने आश्रीने यात्रामां दिनांशनो नियम कहे .न दिवाये ध्रुव मिस्तीदणैर्मध्येऽथ लघुनिरन्त्येशे।
अंशेष्विति रात्रेरपि मैत्रो १ अ २ चरै ३ न नैर्यात्रा ॥५॥ अर्थ-दिवसना त्रण नाग करवा, तेमां पहेला नागमां ध्रुव अने मिश्र नक्षत्र होय तो यात्रा न करवी, बीजा नागमा तीक्ष्ण नक्षत्र होय अने त्रीजा नागमां लघु नक्षत्र होय तो यात्रा न करवी. ए ज रीते रात्रिना पण पहेला जागमां मैत्र नक्षत्र होय, बीजामां उग्र होय अने त्रीजामां चर नदत्र होय त्यारे यात्रा (प्रयाण ) न करवी. तेना फळ विषे लट्स कहे जे के
“धनहानिर्मृत्यु नियतो नंगः पराजयश्चैव ।
यस्मादेनिः कालैः प्रायेण विवर्जयेत्तस्मात् ॥ १॥" "जेथी करीने या उपर कहेला काळे प्रयाण कर्यु होय तो प्राये करीने धननी हानि,
आ०२४
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org