________________
अवधिज्ञानविवरणम् ।
१२१ जम्मि भवे उप्पज्जति वकृति पेच्छति व जं भवोधी सो । एमेव य भावोधी वट्टति य तो खयोवसमे ॥५८३॥
जम्मि गाहा । भवो नारकादिः । भाव औदयिकादिः । न चावधिज्ञानी भवभावान्यामर्थान्तरन् , तदर्थान्तरं चावधिः, अतो यत्र भवे भावे वासावुत्पयते प्रागुत्पन्नोपि वा वर्तते यं वा पश्यति स भवावधिः,भावावधिश्च । स्वरूपतस्तु क्षायोपशमिके वर्तते अवधिरित्युक्तम् ॥५८३।। क्षेत्रपरिमाणमिदानीम् । तच्च
ओधिस्स खेत्तमाणं जहण्णमुक्कोसमज्झिमं तत्थ । पाएण तदातीए जं तेण जहण्णय वोच्छं ॥५८४॥
ओधि० गाहा । इहावधैः क्षेत्रपरिमाणं जधन्यमुत्कृष्टं मध्यमं च । यतश्च प्रायेण जघन्यमादौ भवत्यतस्तदेवादी वक्ष्यामः ॥५८४॥
जावतिया तिसमयाहारगरस मुहुमस्स पणगजीवस्स । आगाहणा जहणा ओधीखत्तं जहणं तु ॥२९॥५८५।। जा जायणसाहस्सो मच्छो णियए सरीरदेसम्मि। उज्जतो पढमे समए संखिवति आयामं ॥५८६॥ पतरमसंखेजंगुलभागतणुं मच्छदेहवित्यिणं ।
वितिए ततिए मूचिं संखिवितुं होति तो पणओ ॥५८७॥ जाव० गाहा । जो गाहा । पत० गाहा । यः किल योजनसहस्रायामो मत्स्यः स्वशरीरबाह्यदेश एवोत्पद्यमानः प्रथमसमये संक्षिपत्यायाम द्वितीयसमयेऽङ्गुलासंख्येयभागवाहल्ये स्वदेहविष्कम्भविस्तीर्ण प्रतरम् , तृतीयसमयेऽङ्गुलासश्येयभागविष्कम्भां मत्स्यदेहविष्कम्भायामामात्मप्रदेशसूची संक्षिप्याकुलासंख्येयभागमात्र एवोपपद्यते । सूक्ष्मपनको नाम वनस्पतिविशेपः ॥५८५-५८७॥
उवातातो ततिए समए जं देहमाण[४०-५०]मेतस्स । 'तण्णेयदव्यभायणमोधीखेत्तं जहण्णन्तुं ॥५८८॥
उव० गाहा । उपपादसमयात्ततीये समये यावदस्य शरीरं तद्धि त[]ज्ञेयव्यभाजनं जघन्यमेवधिक्षेत्रमुच्यते ॥५८८॥
किं मच्छोतिमहल्लो कि तिसमईयो व्य कीस वा सुहुमो ।
गहितो कीस व पणओ किं-व जहण्णावगाहणओ ॥५८९॥ १ 'कोस्स को है। २ 'च्छि को जे ह त । ३ बीए को है। ४ जणे को। ५ हन्नं तं ।। हे को। ६ मयो व हे को ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org