Page Text
________________
.
10
[षष्ठः सर्गः]
महोपाध्यायश्रीमेघविजयविरचितं नवमृदङ्गधिया दलतालिनः समधुकुन्देलता दलतालिनः ॥७॥ [इति शिशिरः]
अथ वसन्तःधुरधिकरुषं स्त्रियो न रागं मतनुतरतये वसं ता न का। नवसुरभिसुमस्रजाऽन्यथैवमतनुत रतयेव सन्तानकः ॥७८॥ [प्रभावृत्तम् ] कोपनाऽपि न पिकध्वनिमारादक्षमिष्ट मधुवासरसारम् । रन्तुमैहत वरेण निपीय दक्षमिष्टमधु वासरसारम् ॥७९॥ [खागता ] प्रस्थातुकामेऽथ पुरी मुनीनां प्रभावनीकेतनवैजयन्तीः।.. सार्थागमं बोधयितुं नु तेने प्रभावनी केतनवैजयन्तीः ॥ ८॥ [उपजातिवृत्तम् ] तनुमन्वधिपं रजो यियासोः परितस्तार रवेरसत्यवश्यम् । त्वरया जनसन्ततेः खराये परितस्ताररवे रसत्यवश्यम् ॥ ८१॥ शुचिधर्मणि वारिकणैर्विलसद्रुचिरं कमनीयत रागमिता। पथि तजनतासु पयोजमुखी रुचिरं कमनीयतरागमिता ॥ ८२॥ [ तोटकम् ] नगरेऽहमदाह्वये यतीन्द्राः सहसाऽयन्त नदीपपाँटलाभे।
गुरुसङ्गमजैः क्षणैर्जनैस्तैः सह सायन्तनंदीपपाटलाभे ॥ ८३ ॥ [ औपच्छन्दसिकम् ] १'नवमृद-' नवमृदाबुड्या 'दलतालिनः' दले तालिनः ८ 'वासरसा' वासे वासगृहे रसो यस्याः सा । तालक्रियासाम्यवन्तः । अथवा दलेषु तलन्ति प्रतिष्ठन्ते इति ९ 'मुनीनाम्' मुनीनां प्रभौ प्रस्थातुकामे पुरी केतनेषु गृहेषु दलतालिनः । “तल प्रतिष्ठायां धातुः" । "दलम् अर्धम् , दलं पताकाः तेने। पर्णम् , दलं हस्त्यादिसाधनम्" इति मजरी [श्लो. १४० अर्ध- १० -अनीकेतनवा-' अनीकेन सेनाया इतः अवाप्तः नवः लोकाधि.] "तालः कालक्रियामाने हस्तमान-द्रुमेदयोः ॥ करा- स्तुतिर्यया सा। स्फोटे करतले च" इति अनेकार्थः [हैअने. सं. कां. २ ११ 'एजयन्तीः' चलन्तीः पताकाः । श्लो० ४७९-४८०]
१२ 'प्रभावनी' प्रभायाः अवनी प्रभावनी-कान्तेर्भूः-स्थानम् । २ 'समधुकुन्दलता' अलिनः भ्रमरान् दधौ पुपोष, केन ? १३ 'तनु-' अधिपम् अनुयियासोर्जनसंततेः रजः रवेः तनुं खसुमेन कुसुमेन दलता विकखरेण ।
परितस्तार असतीवत् अवश्यं सर्वतः परिसर्पत् । .३ 'दधुर-' याः स्त्रियः अधिकरुषं दधुः, न राग मतनुतर- १४ 'खराये' खरः तित्तिरः तदादौ रसति शब्दं कुर्वाणे । तये दधुः ताः स्त्रियः वशं कः न अतनुत, कया नवसुरभिपुष्पल- "तित्तिरः खरकोषे गर्दभो वा" तया। क इव ? संतानक इव लतया स्त्रियः वशं करोति ।
१५ 'शुचि- आषाढतापे । ४ 'रतया' लतया हारेण कस्तूर्या वा “लता कस्तूरी" अनेकार्थे १६ 'रागमिता' मार्गे रागं लोहितिमानम् इता प्राप्ता । "इण् [है. अने० सं० कां० २ श्लो० १८८-१८९]
गतो-" अदादिः। ५ 'संतानकः' कल्पवृक्षः।
१७ 'कमनीय-' कमनीयतरं बहुश्रेष्ठम् , अगं तरुम् , इता । ६'प्रभा- “वसुयुगविरतिर्ननौ रौ प्रभा"।
"इं गतौ" भ्वादिः। '. 'कोपना-" कोपनाऽपि स्त्री पिकध्वनि न सेहे । वसन्तदिने १८ 'नदीप-' नदीपः समुद्रः तस्य पाटो विस्तारः तस्य लाभो श्रेष्ठम् इष्टमधु निपीय दक्षं यथा स्यात् तथा रन्तुम् अरम् यत्र-समुद्रवद्विस्तृते। अत्यर्थम् ऐहत।
१९ 'सायंतन-' संध्याभवद्दीपवत् पाटला श्वेतरक्ता आभा यत्र । __ 1 मा० १० स० श्लो०६६ चतुर्थः चतुर्थतया।
5 मा० ष० स० श्लो० ७. द्वितीय-चतुर्थों द्वितीय-चतुर्थ- 2 मा० १० स० श्लो०६७ द्वितीय-चतुर्थो द्वितीय-चतुर्थ
तया। तया।
6 मा० १० स० श्लो० ७१ द्वितीय-चतुर्थों द्वितीय-चतुर्थ'3 मा०प० स० श्लो०६८ द्वितीय-चतुर्थों द्वितीय-चतुर्थ
तया। तया। . ..
4 मा०प० स० श्लो. ६९ द्वितीय-चतुथौं द्वितीय-चतुर्थ- 7 मा०प० स० श्लो० ७२ द्वितीय-चतुर्थों द्वितीय-चतुर्थतया।
तया।
| SR No. | 002517 |
| Book Title | Devananda Mahakavya |
| Original Sutra Author | Meghvijay |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 112 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 8 MB |