Page Text
________________
[ सप्तमः सर्गः]
महोपाध्यायश्रीमेघविजयविरचितं इह घनजनसङ्कुलप्रदेशे युवतिरनीयत नायकेन नन्तुम् । कथमपि पुरतो विगृह्य तस्या मृदुममृदुव्यतिबद्धमेकबाहुम्' ॥१६॥ निवसितकुचपार्श्वतः प्रगल्भा व्यनमदुपेत्य जनान्तरेऽपि सूरीन् । पथि जनमपसारयन्त्य भीकं कुचमितरं तदुरःस्थले निपीड्य ॥१७॥ अनुगतनवसूरिणा स साकं सकलपुरेषु महोत्सवैविहृत्य ।। अहिमदपुरि सूरिरब्दमाप्य पदमथ मन्मथमन्धरं जगाम ॥१८॥ स्थितवति च गुरौ पुरेऽत्र दाने तपसि जिनार्चनशीलसन्निधाने । व्रतनियमविधौ सधर्मयोगात् प्रियमबला सविलासमन्वियाय ॥ १९॥ अनुजनकसिंपुप्रदानपूर्वमभिनवनन्दिमहैस्तदोपधानम्। निशि विनिहितजागरेषु गानैः स्वभुजलतांविभवेन काचिदूहे ॥२०॥ 10 स्थितिमिह विजयप्रभस्स सूरिनगरवरान्तरधत्त वेदमासान् । हृढचरणगुणैर्जयन् मुनीशान् विषमवितीर्णपदं बलादिवाऽन्यान् ॥ २१॥ दृढचरणगुणैर्दधत् समाज्ञा विषमवितीर्णपदं बलादिवाऽन्याः
[इति वा पाठान्तरम्-उत्तरार्द्ध ] तपसि जपविधौ क्रियाविवेके शुचिचरणे समये द्विधाऽपि बोधे। गुरुमतिशयवांस्तथा स हीरप्रतिमतयाऽनुययावसंशयानः ॥ २२ ॥ पुरनगरवरान्तरालरथ्यागुरुयुगवाक्यरसौघवाहिनीनाम् । सरित इव गतागतैर्वधूनां प्रणदितहसकभूषणा विरेजुः ॥ २३ ॥
अधृत रतधृतेर्निवृत्तिवर्म गुरुवचसा बहुशो जनो विजित्य । १'-अभीकम्' कामिनम् ।
९ 'समाज्ञाः' कीतीर्दधानः । २'तदुरः-' तथैव प्रीतिजननेन मार्गप्राप्तेः-इति आशयः। १.'-अन्याः' असदृशाः-अपूर्वाः “अन्योऽसदृशेतरयोः" इति ३'-अब्दम्-' अब्दं मेघ मेघागमम् ।
अनेकार्थः [है. अने. सं. कां. २ श्लो० ३३६] ४ 'मन्मथ-' कामसूचकम् यद्वा मन्मथस्य मन्थं ध्वंसं राति दत्ते तत् । “मन्मथः कामचिन्तायां पुष्प-चाप-कपित्थयोः"
११ ‘समये' समयः सिद्धान्तः कालश्च । इति अनेकार्थः [है. अने० सं० कां०३ श्लो० ३११] "मन्थरः
१२ 'वाहिनी-' वाहिनीपक्षे शब्दितयधुधुरालंकाराः । “ओघः सूचके कोशे मन्दे पृथौ मथि" इति अनेकार्थः [ है. अने० सं०
प्रवाहः संघातो द्रुत-नृत्त-परंपराः उपदेशे" इति अनेकार्थः [है. कां. ३ श्लो० ५८३]
अने० सं० कां० २ श्लो. ५२] ५ 'सधर्म-' समानधर्माणां संबन्धात् ।
१३ -हंसक-' हंसकं नूपुरम् , पक्षे हंसाः । "हंसोऽर्के मत्स६'-कसिपु-' भोजन-वसनप्रदानपूर्वम् ।
रेऽच्युते । खगाश्वयोगिमन्त्रादिभेदेषु परमात्मनि ॥ निर्लोभ-नृपती . 'स्वभुज-' स्वभुजोपार्जितधनेन ।
प्राणवाते श्रेष्ठऽप्रतः स्थिते" इति अनेकार्थः [ है. अने. सं. ८ 'विषम-' विषमे दुष्करे तपःप्रमुखे वितीर्ण दत्तं कृतं पदं । कां० २ श्लो० ५८१-५८२] तथा वधूनां गुरुयुगवाक्ये रसो स्थानं व्यवसायो वा यत्र कर्मणि ।
यस्य स चासौ ओघः सार्थस्तस्य वाहिनीनाम्-गन्त्रीणाम्-गतागतैः।
15
1 मा० स० स० श्लो. १६ चतुर्थः चतुर्थतया । माघे 'व्यतिविद्ध-' इति।
2 मा० स० स० श्लो०१७ चतुर्थः चतुर्थतया। 3 मा० स० स० श्लो० १८ चतुर्थः चतुर्थतया। 4 मा० स० स० श्लो० १९ चतुर्थः चतुर्थतया।
5 मा० स० स० श्लो० २० चतुर्थः चतुर्थतया ।
6 मा० स० स० श्लो० २१ चतुर्थः चतुर्थतया । माघे 'बलादिवाऽन्या' इति । अत्र लिखितादर्श 'विषमवितीर्णपदंबलाऽदिवा'इत्येवं पदच्छेदः कृतः । तदनुसारी अर्थो न ज्ञायते ।
7 मा० स० स० श्लो• २२ चतुर्थः चतुर्थतया। 8 मा० स० स० श्लो० २३ चतुर्थः चतुर्थतया। ।
| SR No. | 002517 |
| Book Title | Devananda Mahakavya |
| Original Sutra Author | Meghvijay |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 112 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 8 MB |