________________
त्रयोदशं परिशि
"अहवालमिंढे कोंडलमेंढो वाणमंतरो देवद्रोणी भरुयच्छाहरणीय, तत्थ यात्राए बहुजणो संखार्ड करेइ ।” इति चूर्णौ विशेषचूर्णौ च । विभागः ३ पत्रम् ८८३ टि० ७
१८२
पजोए णरसीहे, णव उज्जेणीय कुत्तिया आसी । भरुयच्छवणियऽसद्दह, भूयऽट्ठम सयसहस्सेणं ॥ ४२२० ॥ कम्मम्मि अदिजंते, रुट्ठो मारेइ सो य तं घेतुं । भरुयच्छाऽऽगम वावारदाण खिष्पं च सो कुणति ॥ ४२२१ ॥ मीएण खंभकरणं, पत्थुस्सर जा ण देमि वावारं । णिज्जित भूततलागं, आसेण ण पेहसी जाव ॥ ४२२२ ॥
चण्डप्रद्योतनान्त्रि नरसिंहे अवन्तिजनपदाधिपत्यमनुभवति नव कुत्रिकापणा उज्जयिन्यामासौरन् । तदा किल भयरुच्छाओं एगो वाणियओ असद्दहंतो उज्जेणीए आगंतूण कुत्तियावणाओ भूयं मग्गइ | सेण कुत्तियावणवाणिएण चिंतियं - 'एस ताव मं पवंचेइ ता एवं मोलेण वारेमि' त्ति भणियं - जइ सय सहस्से देसि तो देमि भूयं । तेणं तं पि पडिवन्नं ताहे तेण भन्नइ - पंचरत्तं उदिक्खाहि तओ दाहामि । तेण अट्टमं काऊण देवो पुच्छिओ । सो भणइ - देहि, इमं च भणिहिज - जइ कम्मं न देसि तो भूओ तुमं उच्छाएहिइ । 'एवं भवउ' त्ति भणित्ता गहिओ तेण भूओ भगइ कम्मं मे देहि । दिनं तं खिप्पमेव कयं । पुणो मग्गइ, अन्नं दिनं । एवं सव्वम्मि कम्मे निट्ठिए पुणो भणइ - देहि कम्मं । तेण भन्नइ -- एत्थं खंमे चडुत्तरं करेहि जाव अन्नं किंचि कम्मं न देमि । भूओ भणइ --- अलाहि, पराजितो मि, चिंधं तें करेमि, जाव नावलोएसि तत्थ तलागं भविस्सइ । तेण अस्से विलग्गिऊण बारस जोयणाईं गंतूण पलोइयं जाव तक्खणमेव कयं तेण भरुयच्छस्स उत्तरे पासे भूयतलागं नाम तलागं । विभागः ४ पत्रम् ११४५
३४) मगधाजनपदः
'देशतः ' नानादेशानाश्रित्यानेकविधम्, यथा - मगधानां ओदनः, लाटानां कूरः, इमिलानां चौरः, अन्ध्राणाम् इडाकुरिति । विभागः १ पत्रम् २०
(३५) मथुरानगरी
“वणि” त्ति यत्र वाणिज्येनैव वृत्तिरुपजायते न कर्षणेन, यथा मथुरायाम् । विभागः २ पत्रम् ३८४ तथा मथुरापुर्या गृद्देषु कृतेषु मङ्गलनिमित्तं यद् निवेश्यते तद् मङ्गलचैत्यम् । x x x
अरहंतपइट्टाए, मडुरानयरीए मंगलाई तु ।
गेहेसु चश्चरेसु य, छन्नउईगाम अद्धेसु ॥ १७७६ ॥
मथुरानगर्या गृहे कृते मङ्गलनिमित्तमुत्तरङ्गेषु प्रथममर्हत् प्रतिमाः प्रतिष्ठाप्यन्ते, अन्यथा तद् गृहं पतति, तानि मङ्गलचैत्यानि । तानि च तस्यां नगर्या गेहेषु चत्वरेषु च भवन्ति । न केवलं तस्यामेव किन्तु तत्पुरी प्रतिबद्धा ये षण्णवतिसङ्ख्याका ग्रामार्द्धास्तेष्वपि भवन्ति । इहोत्तरापथानां ग्रामस्य ग्रामार्द्ध इति संज्ञा । आह च चूर्णिकृत् — गामद्धेसु त्ति देसभणिती, छन्नउईगामेसु त्ति भणियं होइ, उत्तरावहाणं एसा भणिइति ॥ विभागः २ पत्रम् ५२४
Jain Education International
मथुरायां भण्डीरक्षयात्रायां कम्बल- शबलौ वृषभौ घाटिकेन मित्रेण जिनदासस्यानापृच्छया वाहितौ, तन्निमित्तं सञ्जातवैराग्यौ श्रावकेणानुशिष्ठौ भक्कं प्रत्याख्याय कालगतौ नागकुमारेषूपपन्नौ ॥ ५६२७ ॥ विभागः ५ पत्रम् १४८९ चक्के धूभाइता इतरे ॥ ५८२४ ॥
ये पुनरुत्तरापथे धर्मच मथुरायां देवनिर्मितस्तूप आदिशब्दात् कोशलायां जीवन्तस्वामिप्रतिमा तीर्थकृतां वा जन्मादिभूमय एवमादिदर्शनार्थं द्रवन्तो निष्कारणिकाः ॥ ५८२४ ॥
विभागः ५ पत्रम् १५३६
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org