________________
( ३१० )
विष्कुलति । विस्कुलति । ५४ ॥
'fafaa: स्फुरस्फुलो:' इत्येक योगा करणमुत्तार्थम्, उत्तरत्र 'वे:' इत्यस्यैवानुवृत्तिर्यथा स्वान्न तु निर्नोग्त्यस्येत्येवमर्थः इत्यथः ॥ ५४ ॥
,
स्कनः ।२।३१५५ ।
देः स्कन्नः सः षु नित्यं स्यात् । विष्कम्नाति ॥५५॥
वेः स्कनश्चेत्येक योगा करणाद्व ेति निवृत्तम् । विष्कम्नातीति-स्तभूस्तुम्भू० ' । ३।४।७८ । इति इनाप्रत्ययः ङिद्वद्भावान्नलोपः क्षुम्नादित्वाण्ण वाभवः । वनानिर्देशात् सश्नोर्न भवति विकन अन्यथा स्कम्भ इति निर्दिशेत । ननु श्नानिर्देशात् यत्र इनाप्रत्ययस्तत्रैव षत्वं प्राप्नोति नान्यत्रेति विष्कम्भतेत्यादी तृजादौ प्रत्यये षत्वं न प्राप्नोतीति चेन्मैवं इनानिर्देशस्य निषेधपरतया व्याख्यातत्वात् । स्तम्भू सौत्रो धातुरस्याषोपदेशत्वाद् - पदादित्वाच्चा- प्राप्तं षत्वं विधीयते ॥५५॥
निदुः समस्तेः | २३॥५६॥
एभ्यः परस्य समसूत्योः सः ष् स्यात् । निःधमः । दुःषमः । सुगमः विषमः । निःषूतिः । दुष्नतिः । सुषुतिः । विवृतिः ॥५६॥
'षम वैक्लव्ये' इत्यजन्तस्य सर्वादिप उत्तस्थाव्युत्पन्नस्य वा 'सम' इत्यनुकरणं सूतिसूयति- सुवतीनां क्तयन्तानां सूर्त त्यनुकरणम् । यद्यपि सूती - स्यदादिकस्य तिव्यपि भवति तथापि समेन नाम्ना साहचर्यात् अवः स्वपः' |२|३|५७॥ इत्यनेन पृथग्योगाद् वा समसूत्योर्नाम्नोरेव ग्रहणाद् निः समति निःसूतमित्यादो धातो रूपये न भवति । नामग्रहणे लिङ्गविशिष्टस्यापि ग्रहणम् तेन नि: षमा, दुःषमेत्य द्यपि भवति । निश्चितः समः निषमः, दुष्टः समः दुःषम:, शोभनः समः सुसमः, विगतः समः विषमः 'प्रात्यव ० ' | ३|१|४७ | इति 'दुनिन्दा ०' | ३|११४३॥ इति 'मुः पूजायाम्' | ३|१|४४ ॥ इति समासः ॥५६॥
