________________
અને ભાવથી બેઠેલે એટલે ઊસ્કૃિતનિષણ. આ ત્રણ પ્રકાર ઊભા રહીને કાર્યોત્સર્ગ કરવા આશ્રી છે. ૪ બેસીને કાર્યોત્સર્ગ કરે અને જેને વિષે ધર્મ શુલ ધ્યાન થાય તે દ્રવ્યથી બેઠેલે પરંતુ ભાવથી ઊભેલે છે માટે નિષણચ્છિત. પ ધર્માદિચાર ધ્યાનમાંથી કઈ પણ ધ્યાન ન થાય તે નિષણ. ૬ જેને વિષે આ રૌદ્ર ધ્યાન થાય તે નિષણાનિષણ. આ ત્રણ ભેદ બેસીને કાર્યોત્સર્ગ કરવા આશ્રી છે. સુતે કાર્યોત્સર્ગ કરે અને તેને વિષે ધર્મ શુક્લ ધ્યાન થાય તે નિપચ્છિત. એટલે દ્રવ્ય સુતેલે છે પણ ભાવથી ઊભેલ ગણાય. કારણ કે તે શુભ ધ્યાનને વિષે પ્રવર્તમાન છે. ૮ જેને વિષે ધર્માદિ ચાર ધ્યાન ન થાય તે નિપન્ન. ૯ જેને વિષે આર્ત રિદ્ર ધ્યાન ધ્યાય તે નિપન્નનિપન્ન. એ પ્રકારના નવ ભેદમાંથી પ્રથમ ભેદ દ્રવ્યશરીરથી પણ ઊભા રહીને અને ભાવથી-શુદ્ધ પરિણામવત થઈને ઉછૂિતેચ્છિત રીતે કાર્યોત્સર્ગ કરે.
૧. ઘોડાની પરે એક પગ ઉંચે રાખે, વાંકે પગ રાખે તે ઘોર .
૨. જેમ વાયરાથી વેલડી હાલે તેમ શરીરને ધુણાવે તે लता दोष.
૩. થાંભલા પ્રમુખને એઠીંગણ દઈ રહે તે ર્તમારિ રોજ,
૪. ઉપર મેડી અથવા માળ હોય તેને મસ્તક ટેકાવી રહે તે માત્ર રોષ.
- પ. ગાડાની ઉધિનીપરે અંગુઠા તથા પાની મેળવીને પગ રાખે તે ૩ જોષ.
૬. નિગડમાં પગ નાંખ્યાનીપરે પગ પહોળા રાખે તે निगड दोष.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org