SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 852
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ७८५ विजयोदया टीका 'अन्यथा यतीनां बन्धुत्वं कथं 'प्रस्तुतायां अन्यत्वानुप्रेक्षायामुपयुज्यते ॥१७६०॥ ... पुरिसस्स पुणो साधू उज्जोवं संजणंति जदिधम्मे । तध तिव्वदुक्खकरणं असंजमं परिहरावेंति ॥१७६१॥ 'पुरिसस्स' पुरुषस्य । 'पुणो साधू' साधवः पुनः 'उज्जोवं संजणंति' उद्योगं सम्यग्जनयन्ति । 'जदिधम्मे' सरिंभपरिग्रहत्यागलक्षणे यतिधर्मे, 'तघ असंजमं परिहराति' तथा असंयम परिहारयन्ति । कोदृग्भूतं ? 'तिव्वदुक्खयर' तीव्राणां दुःखानामुत्पादकं ।।१७६१।। उपसंहरति प्रस्तुतमर्थ तम्हा णीया पुरिसस्स होंति साहू अणेयसुहहेदु । संसारमदीणंता णीया य णरस्स होति अरी ॥१७६२।। 'तम्हा' तस्मात् । हिते प्रवर्तनात् अहिते निवर्तनात् । ‘णीगा पुरिसस्स' बन्धवःपुरुषस्य । के ? 'साधू' साधवः । 'अणेगसुखहेदू' इन्द्रिया तीन्द्रियसकलसुखहेतवः। 'संसारमदीणंता' संसारमपारनेकदुःखसङ्कलमवतारयन्तः । 'णीया य णरस्स होति अरों' शत्रवो भवन्ति मनुष्यस्य बन्धवः । एतेन सूत्रेण अन्येषां यतीनां बन्धूनां मित्रत्वशत्रुत्वानुप्रेक्षणं अन्यत्त्वानुप्रेक्षेति कथ्यते । एवमनुप्रेक्षमाणस्य धर्मे तदुपदेशक.रिणि च यतिजने महानादरो भवति । अभिमतं सकलं सुखमुपस्थापयतो धर्मस्य विघ्नं सम्पादयत्सु चतुर्गतिघटीयन्त्रे५ दुखतारआरोहयत्सु नितरामनादरो भवति ॥१७६२॥ अण्णत्तं । संसारानुप्रेक्षा कथ्यते प्रबन्धेनोत्तरेण मिच्छत्तमोहिदमदी संसारमहाडवी तदोदीदि । जिणवयणविप्पणट्ठो महाडवीविप्पणट्ठो वा ॥१७६३॥ अत्यन्त दुःसह दुःखदायी असंयम कराते हैं इसलिये भी वे शत्रु हैं ।।१७६०॥ गा०-किन्तु साधु सर्व आरम्भ और सर्व परिग्रहके त्यागरूप मुनिधर्ममें पुरुषको तत्पर करते हैं और तीव्र दुःखदायी असंयमका त्याग कराते हैं ।।१७६१।। प्रस्तुत कथनका उपसंहार करते हैं-- गा०-टी०-अतः हितमें लगाने और अहितसे रोकनेके कारण साधुगण बन्धु हैं। वे इन्द्रियजन्य और अतीन्द्रिय सुखके कारण हैं तथा अनेक दुःखोंसे भरे अपार संसारसे पार उतारते हैं। इस गाथाके द्वारा अपनेसे अन्य साधुगणोंका मित्ररूपसे और बन्धुगणोंका शत्रुरूपसे चिन्तन करनेको अन्यत्वानुप्रेक्षा कहा है। ऐसा चिन्तन करनेसे धर्ममें और धर्मका उपदेश करनेवाले साधुगणमें महान आदर होता है । और सर्व इष्ट सुखको देनेवाले धर्ममें विघ्न करनेवालोंमें और जिसपरसे उतरना दुष्कर है उस चार गतिरूपी घटीयंत्रपर चढ़ाने वालोंमें अत्यन्त अनादर होता है ॥१७६२॥ १. अन्येषां -आ० मु० । २. कथमप्र -आ० मु० । ३. असंजमं परिहरावेति तिव्वदुक्खपरं -आ० । ४. यानिन्द्रि -आ० मु० । ५. यन्त्रे दुःखभारे आ -आ० भ०। ६. आरोहत्सु -अ० मु०। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001987
Book TitleBhagavati Aradhana
Original Sutra AuthorN/A
AuthorShivarya Acharya
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year2004
Total Pages1020
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & Religion
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy