________________
૯૦
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૧
फासा णं मीय-उसिण-निद्धलुक्खेहिं छट्ठाणवडिए।
સ્પર્શીમાં શીત, ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ સ્પર્શોની અપેક્ષાએ પસ્થાન પતિત છે. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – “પરમાણુ – પુદ્ગલોની અનન્ત પર્યાય છે.”
સ્કંધોની પર્યાયોનાં પરિમાણ - પ્ર. ભંતે! ઢિપ્રદેશિક સ્કંધોની કેટલી પર્યાય કહી છે?
से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“परमाणुपोग्गलाणं अणंता पज्जवा पण्णत्ता । "
- gov. પ., મુ. ૬૦૪ खंधाणं पज्जवपमाणंप. दुपदेसियाणं खंधाणं भंते ! केवइया पज्जवा
gujત્તા? ૩. યમી ! માતા પુષ્પવી પU/TI | ૫. તે વેળાં મંતે ! પૂર્વ યુ
“दुपदेसियाणं खंधाणं अणंता पज्जवा पण्णत्ता?" उ. गोयमा ! दुपदेसिए खंधे दुपदेसियस्स खंधस्स
() ક્યા તુ, (૨) પસયા તુજો, (૩) દળયાઈ - ૨. સિય રી, ૨. સિય
તુર્ન્સ, રૂ. સિય દિg |
जइ हीणे - पदेसहीणे, अह अब्भहिए - पदेसमब्भहिए, (૪) ટિ વક્વ gિ / (५) वण्णाइहिं उवरिल्लेहिं चउहिं फासेहि य
छट्ठाणवडिए।
ઉ. ગૌતમ ! અનન્ત પર્યાય કહી છે. પ્ર. ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે –
'દ્ધિ પ્રદેશિક સ્કંધોની અનન્ત પર્યાય છે?” ગૌતમ ! એક દ્વિ પ્રદેશિક સ્કંધ બીજા દ્વિ પ્રદેશિક સ્કંધથી – (૧) દ્રવ્યની અપેક્ષાએ સમાન છે, (૨) પ્રદેશોની અપેક્ષાએ સમાન છે, (૩) અવગાહનાની અપેક્ષાએ – ૧. કદાચિતુ
હીન, ૨. કદાચિસમાન છે. ૩. કદાચિત
અધિક છે. જો હીન છે તો - એક પ્રદેશ હીન છે. જો અધિક છે તો - એક પ્રદેશ અધિક છે. (૪) સ્થિતિની અપેક્ષાએ ચતુઃસ્થાન પતિત છે. (૫) વર્ણ આદિની અપેક્ષાએ અને ઉપર્યુક્ત ચાર (શીત, ઉષ્ણ, સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ) સ્પર્શીની અપેક્ષાએ ષટ્રસ્થાન પતિત છે. માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે – દ્વિ પ્રદેશી ઢંધોની અનન્ત પર્યાય છે.” આ પ્રમાણે ત્રિપ્રદેશિક સ્કંધોની પર્યાયોનું વર્ણન કરવું જોઈએ. વિશેષ :અવગાહનાની અપેક્ષાએ – ૧. કદાચિત હીન છે, ૨. કદાચિત સમાન છે, ૩. કદાચિત અધિક છે. જો હીન છે તો - એક પ્રદેશથી હીન છે અથવા બે પ્રદેશથી હીન છે. જો અધિક છે તો - એક પ્રદેશથી અધિક છે અથવા બે પ્રદેશથી અધિક છે.
से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ"दपदेसियाणं खंधाणं अणंता पज्जवा पण्णत्ता।" एवं तिपदेसिए वि,
णवरं - ओगाहणट्टयाए-१. सिय हीणे, २. सिय તુલ્ત, રૂ. સિય મહિvI
जइ हीणे - पदेसहीणे वा. दुपदेसहीणे वा ।
अह अब्भहिए-पदेसमब्भहिए वा, दुपदेसमब्भहिए
વ
|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
