Dravyanuyoga Part 1

SR No.: 001948
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2002
Total Pages: 758
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Metaphysics, H000, H020, & agam_related_other_literature
File Size: 19 MB

Page 145

૩૦
२१. अरूवी अजीव दव्वाणं पमाण परूवणं
धमाधम्मे य दो चेव, लोगमेत्ता वियाहिया । लोगालोगे य आगासे, समए समयखेत्तिए ।
धम्माधम्मागासा, तिन्नि वि एए अणाइया । अपज्जवसिया चैव सव्वद्धं तु वियाहिया || समए वि संतई पप्प, एवमेवं वियाहिए । आएसं पप्प साईए सप्पज्जवसिए वि य ॥
२२. रूवी अजीव दव्वस्स भेया
.
खंधाय खंध देसाय, तप्पएसा तहेव य । परमाणुओ य बोद्धव्वा, रूविणो य चउव्विहा ॥ १
પુત્ત. ૧. ૨૬, 'II. o o ૨૩. રવી બાળ અવી આાસન્નેનું મહ હુશળ ઓળહળ परूवणं
૫.
૩.
૬.
- પુત્ત. ૧.૨૬, ગા. ૭-૨
૩.
कंबलसाडए णं भंते ! आवेढिय परिवेढिए समाणे जावइयं ओवासंतरं फुसित्ता णं चिट्ठइ, विरल्लिए वि य णं समाणे तावइयं चेव ओवासंतरं फुसित्ता णं चिट्ठइ ?
हंता, गोयमा ! कंबलसाडए णं आवेढिय परिवेढिए समाणे जावइयं ओवसंतरं फुसित्ता णं चिट्ठइ विरल्लिए वि य णं समाणे तावइयं चेव ओवासंतरं फुसित्ताणं चिट्ठइ ।
थूणा णं भंते ! उड्ढं ऊसिया समाणी जावइयं खेत्तं ओगाहिता णं चिट्ठइ, तिरियं पियणं आयया समाणी तावइयं चेव खेत्तं ओगाहित्ता णं चिट्ठइ ?
हंता, गोयमा ! थूणा णं उड्ढं ऊसिया समाणी जावइयं खेत्तं ओगाहित्ताणं चिट्ठइ, तिरियं पियणं आयया समाणी तावइयं चेव खेत्तं ओगाहित्ता णं चिट्ठइ ।
૨૧. અરૂપી અજીવ દ્રવ્યોનું પ્રમાણ પ્રરૂપણ : ધર્મ અને અધર્મ આ બન્ને લોક પ્રમાણ કહ્યા છે.
આકાશ લોક અને અલોકમાં વ્યાપ્ત છે, કાળ(સમય ક્ષેત્ર) મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં જ છે.
ધર્મ, અધર્મ અને આકાશ આ ત્રણે દ્રવ્ય અનાદિ અનંત અને સર્વકાળ વ્યાપી (નિત્ય) કહ્યા છે.
કાળ પણ પ્રવાહની અપેક્ષાથી આ પ્રમાણે (અનાદિઅનંત)છે આદેશ (એક – એક સમયની અપેક્ષા)થી સાદી અને સાંત છે.
૨૨. રૂપી અજીવ દ્રવ્યનાં ભેદ :
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૧
રૂપી અજીવ દ્રવ્ય ચાર પ્રકારનાં જાણવા જોઈએ૧. સ્કંધ, ૨. સ્કંદેશ, ૩. સ્કંધ પ્રદેશ, ૪. પરમાણુ.
૨૩. મૂર્ત રૂપી દ્રવ્યોના અરૂપી આકાશ દ્રવ્યની સાથે સ્પર્શન અને અવગાહનનું પ્રરૂપણ :
પ્ર.
ઉ
પ્ર.
ઉ.
ભંતે ! શું આવેષ્ટિત - પરિવેષ્ટિત કરેલા (વિંટેલા અને ચારે તરફથી વિંટાયેલા) કંબલ રૂપ (ચાદર કે સાડી) જેટલા અવકાશાન્તર (આકાશ પ્રદેશો)નો સ્પર્શ કરીને રહે છે, શું(તે)વિસ્તારેલા હોવા છતાં પણ તેટલા જ અવકાશાન્તર (આકાશ પ્રદેશો)નો સ્પર્શ કરીને રહે છે ?
હા, ગૌતમ ! આવેષ્ટિત પરિવેષ્ટિત કરેલ કંબલશાટક જેટલા અવકાશાન્તરને સ્પર્શ કરીને રહેછે. તેવિસ્તારોને પણ તેટલા જ અવકાશાન્તરને સ્પર્શ કરીને રહે છે.
- ૫૧. ૧. ↑, J. o ૦ ૦ ૦-o ૦ ૦ o
(૬) રૂપી અજીવ દ્રવ્ય (પુદ્ગલ)નો વિસ્તૃત વર્ણન પુદ્ગલ વિભાગમાં જુઓ.
(વ) અનુ. મુ. ૪૦૨
(IT) નીવા. ડિ. ?, મુ. જ્
=
ભંતે ! શું ઊપર વધેલી થાંભલી (સ્થૂણા) જેટલા ક્ષેત્રને અવગાહન કરીને રહે છે. શું ત્રાંસી લાંબી કરેલ થાંભલી પણ તે તેટલા જ ક્ષેત્રને અવગાહન કરીને રહે છે ?
હા, ગૌતમ ! ઊપર (ઊંચી) વધેલી થાંભલી (સ્થૂણા) જેટલા ક્ષેત્રને અવગાહન કરીને રહે છે. તેટલા જ તિરછા ક્ષેત્રને અવગાહન કરીને રહે છે.
- ૫૦૦. ૧. ૬, મુ. ધ્ર્