________________
અધ્યયન સાતમું ] લાભ થાય છે, માટે નિશ્ચયથી તેને સત્ય ભાષા કહેવાય છે અને સ્વરૂપે સત્ય છતાં દુર્ભાવથી બેલાય કે સાંભળનારને કર્મબંધના કારણભૂત રાગ-દ્વેષાદિ વધે, પૂજ્યભાવ પ્રત્યે અનાદર થાય, વિષય કવાયોને પક્ષ થાય, વગેરે જેનાથી અહિત થાય તે સઘળું મૃષા-અસત્ય કહેવાય છે. “સત્ય” શબ્દને અર્થ સંતને હિતકર, કે સત (શ્રેયઃ)ભાને પ્રકાશક, એવો થાય છે. અહીં ગ્રન્થકારે સાધુને બદલે “પ્રજ્ઞાવાન-ધીર શબ્દો કહ્યા છે, તેનું એ કારણ છે કે બુદ્ધિમાન-ધીર પુરુષને જ બેલવાને અધિકાર છે. સર્વને બેસવું હિતકર નથી.] . (૨૮૪) વિતા િતાત્તિ, વંfજ માસ ના
तम्हा सो पुट्ठो पावेणं, किं पुणं जो मुसं वए ? ॥७-५॥ | તામુત્તિ-કથંચિત્ તેવા રૂપમાં દેખાતી (અર્થાત્
પુરુષને વેષ પહેરેલ હોય તેવી સ્ત્રીને સ્ત્રી કહેવી વગેરે) પણ મનુષ્ય જિં=જે ભાષાને બોલે (અર્થાત્ “આ સ્ત્રી આવે છે વગેરે કહે) તે તeતે કારણથી (બાલવાથી) તો વે–તે પાપ સાથે પુટ્ટો-જોડાય (પાપથી લેપાય), તે જે મનુષ્ય મૃષાભાષાને બેલે તેને પુનઃ શું (ન થાય)? અર્થાત્ તે અવશ્ય પાપકર્મથી બંધાય. (૫).
[કૃત્રિમ જાણ્યા પછી કૃત્રિમને અકૃત્રિમ કહેવું, તે પણ અસત્યને જ પ્રકાર છે.]
હવે નિશ્ચયાત્મક વચનને નિષેધ કરે છે (૨૮૫) તણા છાનો વરવાભો, સમુ વા જે વિસરા
अह वा ण करिस्सामि, एसो वा णं करिस्सइ ॥७-६॥ (૨૮૬) વાર્ ૩ માસ, પ્રવામિ સંધિવા
સંપાત્ર વા, તું જ ધરો વિવાહ II૭–ળા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
