Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 01 Sthanakvasi

SR No.: 001828
Original Sutra Author: N/A
Author: Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications
Publication Year: 2005
Total Pages: 312
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, F000, F010, & agam_nishith
File Size: 17 MB

Page 272

१३०
सभाष्य-चूणिके निशीथसूत्रे
[प्रायश्चित्तद्वारम् -
अगेहीत्यर्थः, ण ताए पच्चियजयणाए गेही कायव्वा इति । एवं तिसु दिव्वाइसु जयणा दट्ठव्वा । गता मेहुणस्स कप्पिया पडिसेवणा ।।३७६।। गयं मेहुणं ।।३५२-३६७।।
इदाणिं परिग्गहो भण्णति - तस्स दुविहा पडिसेवणा - दप्पिया कप्पिया य । तत्थ दप्पियं ताव भणाति -
दुविधो परिग्गहो पुण, लोइय-लोउत्तरो सभासेण ।
दव्वे खेत्ते काले भावंमि य होति कोधादौ ॥३७७।। पुण सद्दो अवधारणे पादपूरणे वा । एक्केवको पुण दल्वादि दडव्वो । सेसं कंठं ॥३७७।। दव्व-खेत्त-कालाणं इमा वक्खा -
सचित्तादी दव्वे, खेत्तंमि गिहादि जच्चिरं कालं ।
भावे तु क्रोधमादी, कोहे सव्वस्स हरणादी ॥३७८॥ सच्चित्तं दव्वं दुपयं चउपयं अपयं वा, “प्रादि" गहणातो अच्चित्तमीसे, प्रचित्तं हिरण्यादि, मीसं णिज्जोगसहियं प्रासादि । एताणि जो परिगेहति मुछित्तो स दव्वपरिग्गहो भणति । गिहाणि खामोसितोभयके उमादियाणि खेत्ताणि परिगेण्हंतस्स खंत्तपरिग्गहो भवति । जमि वा खेत्ते वणिज्जति स खेतपरिगहो भवति । एते चेव दव्वखेत्तपरिग्गहा जच्चिरं कालं परिगिण्हाति जमि वा वणिजंति काले स कालपरिग्गहो भवति । भावंमि य होति कोहाति त्ति अस्य व्याख्या "भावे उ" पच्छद्धं । भावे उ परिग्गह, "तु" शब्दो परिग्गहवाचकः, कोहाती "आदि" सद्दातो मागमायालोभा घेति। तत्थ कोहपरिग्गहव्याख्याकोहे सव्वस्स हरणादी। कोहेण य रायादी कस्सइ रुट्टो सबस्स .हरिउ अप्पणो पडिग्गहे करेति, एस कोहेण भावपरिग्गहो । “आदि" सद्दातो डंडेति, अवकारिणो वा अवहरेंति कोहेण ॥३७८।। इदाणि माणे -
दोगच वइतो माणे, धणिमं पूइज्जति त्ति अज्जिणति ।
माया णिधाणमाती, सुवण्ण-दुवण्णकरणं वा ॥३७६।। दोगच्चं दारिद, सविसतातो गतो वतियो भणति, माणे त्ति एवं. माणेण उवज्जिणइ, भणियं च "दोगच्चेण व इतो माणेण व णिग्गतो घरा सो उ जइ ति ण णंदति पुरिसो मुक्को परिभूयवासाप्रो।"
अहवा धणिमं धणमंतो लोगो पूडज्जिति ति अहं एि पूज्जिस्सामि त्ति, दरिद्रं न कश्चित्पूजयती. त्येवं माणो परिग्गहं उवज्जिणति । माया णिहाणभादी मायाए णिहाणयं णिणंति, "पादि" ग्रहणात् छद्मण व्यवहरति ।
अहवा कण्णे हत्थे वा प्राभरणं किंचि, ‘मा मे कोति हरिस्सइ" त्ति सुवणं दुवणं करेति । एवं मायाए भावपरिग्गहो भवति ॥३७६॥
"सव्वाणुपातित्ता लोभस्स' अतो लोभो पाभिहितो। जो वि एस कोहादि परिगहो भणितो एसो वि लोभमंतरेण ण भवतीति उक्त एव लोभः, जम्हा अतीव मुच्छितो उवज्जिणति, सो वि लोभे भावपरिग्गहो भवति त्ति भगितो लोइयपरिग्गहो ।
१ गा० ३६५ ।