________________
પર્વવ્યપદેશ મંતવ્યભેદ.
પવશ્વ
-
-
- , ,
,
,
, ,
,
,
,
,
,
, ,
, , , ,
,
૪૭ શ્રીતત્ત્વતરંગિણમાં–૯“જય તિથીનાં ઘા ઝું જ વા તિથિન
રમત્યવિ રવિ ” એમ કહીને નીચે મુજબની થી ગાથા કહેવામાં આવી છે.
જેવી રીતે એકાકી પર્વતિથિની હાનિ વૃદ્ધિમાં વિધિ અને નિયમના બળે પૂર્વની અપર્વતિથિની હાનિ વૃદ્ધિ કરવાનું પ્રાપ્ત થાય છે, તેવી જ રીતે પર્વનન્તર પર્વતિથિના ક્ષય વૃદ્ધિ વખતે પણ તે વિધાયક અને નિયામક વાકથની ફરી પ્રવૃત્તિ કરવી પડે, અને તેથી પૂર્વતર અપર્વતિથિની હાનિ વૃદ્ધિ કરવાનું પ્રાપ્ત થાય છે.
એક વાત એ પણ ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે તેરશની તિથિ જે કે કલ્યાણક તિથિ તરીકે પર્વતિથિપણે આવે તો પણ ફરજીયાત ચૌદશ જેવી તિથિના ક્ષયની વખતે તેરશે તેરશ નહિ કહેવાનું સ્પષ્ટ વિધાન કહેલું છે, તેમજ સપ્તમી પણ વ્યપદેશમાંથી ઉડાવી દેતાં ફરજીયાત અષ્ટમીરૂપ પર્વ તિથિનું રક્ષણ કરવું એ દયેય નક્કી જ છે.
એટલે આ પાઠ સ્પષ્ટપણે પહેલી અપર્વતિથિને વ્યવહારમાંથી કાઢી નાખીને તેની જગાએ પર્વતિથિને ગોઠવે છે. એ વર્ગે પિતાના સ્પષ્ટીકરણમાં પાઠ અને અર્થ = અવળી રીતે રજુ કરેલ
હવે તિથિ (૫તિથિ)ઓની હાનિ પાઠ ૯ જ
તથા વૃદ્ધિ વખતે કઈ તિથિ આરાધ્યઅથ તિથીનાં પૃથ્વી ૪ જા પણે પર્વતિથિપણે) સમ્મત છે તે પણ તિથિથન મત્યપિ વર્ષથતિ દેખાડે છે.
એ વર્ગના પાઠનું શુદ્ધ સ્પષ્ટીકરણ
પાઠ ૯ જા આ પાઠમાં તિથીનાં પદ જ સામાન્ય તિથિ એટલે અનારાધ્ય તિથિ માટે તો નથી જ, એમ એ નવા વર્ગને પણ કબુલ કરવું પડશે. તેમ પ્રકરણ પણ ઉપરથી પર્વતિથિનું ચાલેલું છે. માટે તિથિ શબ્દનો અર્થ પર્વતિથિ એમ કરવો જ પડશે.
અને જ્યારે પર્વતિથિ એવો અર્થ કરવામાં આવે તો તે પર્વ તિથિની હાનિવૃદ્ધિ જૈન શાસ્ત્રકારોને અનિષ્ટ છે, એમ માનવું જ જોઈએ, અને તેથી શાસ્ત્રકા કેઈ પણ પ્રકારે અષ્ટમીને ક્ષય કે બે અષ્ટમી ટીપ્પણમાં હોય છતાં પણ કહેવા માનવા તૈયાર નથી એ ચોકખું જ છે. વળી પર્વ તિથિની હાનિ વખતે કઈ તિથિ આરાધ્યપણે-પર્વ તિથિપણે સમ્મત છે, એટલું વાક્ય ઉપરની વાતને પુષ્ટ કરે છે. તે વાક્ય જણાવે છે કે ટિપ્પણાની પર્વ તિથિની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
