________________
कन्यागोभूम्यलीकानि
न्यासापहरणं तथा । कूटसाक्ष्यं च पञ्चेति स्थूला सत्यान्यकीर्त्तयन् ॥५४॥
Meaning: One should not tell a lie regarding the bride, cow, land, deposit, and witness. These are major lies. Therefore one should avoid them.
Explanation: As a rule, no one should adhere to falsehood. However, occasions do arise in the practical life when one has to resort to it for some purpose or the other, though it is a sin, no doubt . But then he should at that time select the lesser evil. Here, in this shloka (couplet ), some major falsehoods are enumerated and they must be avoided under all circumstances.
46
सर्वलोकविरुद्धं यद्यद्विश्वसितघातकम् । यद्विपक्षश्च पुण्यस्य न वदेत्तदसूनृतम् ॥५५॥
Meaning: One should not resort to falsehood as it is against people's belief or involves breach of confidence or is just the opposite of meritoriousness.
असत्यतो लघीयस्त्वमसत्याद्वचनीयता । अधोगतिरसत्याच्च तदसत्यं परित्यजेत् ॥५६॥ असत्यवचनं प्राज्ञः प्रमादेनापि नो वदेत् । श्रेयांसि येन भज्यन्ते वात्ययेव महाद्रुमाः ॥५७॥
असत्यवचनाद्वैर-विषादाऽप्रत्ययादयः
प्रादुःषन्ति न के दोषाः कुपथ्याद् व्याधयो यथा ॥ ५८ ॥ निगोदेष्वथ तिर्यक्षु तथा नरकवासिषु । उत्पद्यन्ते मृषावादप्रसादेन शरीरिणः ॥ ५६ ॥
ब्रूयाद् भियोपरोधाद्वा नासत्यं कालिकार्यवत् । यस्तु ब्रूते स नरकं प्रयाति वसुराजवत् ॥ ६० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
Yoga Shashtra
www.jainelibrary.org
