Parshvabhyuday

SR No.: 001704
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi
Total Pages: 844
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Mythology
File Size: 16 MB

Page 815

(६८४)
दैत्यानां नाथः अधिपतिः दनुजनाथः । कमठः एव दनुजनाथः कमठदनुजनाथः । तस्मिन् । This is a Locative absolute formed under the rule ' यद्भावाद्भावगंतिः '. भक्तिनप्रेण मूनों - with his head bent down through or owing to devotion. भक्त्या अनुरागेण नम्रः विनतः भक्तिनम्रः । तेन । अनुनयति सति - when engaged in supplicating. अनुशयतप्तात् - inflamed with or on account of ropentance. अनुशयेन पश्चात्तापेन तप्तं अनुशयतप्तम् । तस्मात् । निजांचत्तात् - from his own heart चिरात्तः - roused up ere long.चिरात् चिरातीतकालात् आत्तः गृहीतः चिरात्तः । वैरबन्धः - the feeling of enmity. सन्तताश्रुच्छलेन - in the guise of tears dropping down incessantly. सन्ततानि अश्रूणि सन्तताभूणि । तेषां छलं व्याजः । तेन । सन्तत- uninterrupted: much. छलं - guise.
___stanzn.67 - सुरभिप्तमीरान्दोलितः - shaken up by the fragrant winds. सुरभयः सुगन्धयश्च ते समीराः गन्धवाहाश्च सुरभिसमीराः । तैः । आन्दोलिताः प्रकम्पिताः। तैः । कल्पवृक्षः - wish-fullfilling trees. अमरनिकायः - the multitudes of gods. अमराणां देवानां निकायाः समाजाः समूहाः अमरनिकायाः। 'निकायस्त्वात्मवेश्मनोः । समिनिवहे लक्ष्ये संहतानां च मेल के ' इति विश्वलोचने । पुष्पवृष्टिं वितेनु: - discharged flowers in showers. अविरलनिप. तद्भिः - flying up closely or collectively or in crowds. अविरलं निपतन्तः अविरलनिपतन्तः । तैः । स्वर्विमानैः - with celestial cars. नरजलदविलिता इव - as if besmeared with fresh clouds. इक्ष्यत - appeared. I am
doubtful about this reading. In my opinion the reading should be • ऐक्ष्यत, imp. 3rd. per. sing. of the passive of the root इक्ष्.
Stanza 68 -जलदमुक्तैः - discharged by clouds. जलदैः मुक्ताः जलदमुक्ताः । तैः । मधुपगणविकीर्णः - having herds of bees scattered overमधुपानां मधुपायिनां गणाः समूहाः मधुपगणाः । ते विकीर्णोः यत्र ते मधुपगणविकीर्णाः । तैः । This compound being of the आहिताग्न्यादि class the word विकीर्ण, a past participle, is placed after the word मधुपगण in the compound. This compound may be dissolved as मधुपगणैः विकीणों: