Parshvabhyuday

SR No.: 001704
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi
Total Pages: 844
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Mythology
File Size: 16 MB

Page 601

(५७०)
- Stanza90-उपासन्नवृत्तो - on your approach in the vicinity. उपासन्ना प्रत्यासन्ना वृत्तिः वर्तनं यस्य सः । तस्मिन् । आविष्कृतजललवे-when you would have discharged drops of water. जलस्य लवाः जललवाः । आविः ष्कृताः प्रादुभौविताः जललवाः येन सः। तस्मिन् । सीमोद्देशाः-the border lands. सीम्नां मर्यादानां उद्देशाः प्रदेशाः सीमोद्देशाः। सामिसंरूढसस्थाः- having crops halk grown. सामि ईषत् संरूढानि समुत्पन्नानि सस्यानि स्तम्बकरीणि तृणानि यत्रा मूकपुंस्कोकिला:- silenced cuckoos. मूकाश्च ते पुंस्कोकिलाश्च मूकपुस्कोकिलाः । गृहबलिभुजाम्-eating domestic oblations (i. e. crows, sparrows etc.) गृहबलिं गृहे कृतायाः पूजायाः उपहारं भुञ्जन्तीति गृहबलिभुजः काकादयो ग्रामपक्षिणः । तेषाम् । 'बलिश्चामरदण्डेऽपि करपूजोपहारयोः' इति विश्वलोचने । यद्वा बलिभुजः काकादयः । गृहे पालिताः तिष्ठन्तः वा बलिभुजः गृहबलिभुजः। तेषाम् । नीडारम्भ:- with the efforts for building nests. आकुलग्रामचैत्या :-having trees, occupying. high positions in their villages, overcome with. आकुलानि व्याप्तानि ग्रामचैत्यानि यत्र । ग्रामेषु चैत्यानि उद्देशपादपाः उन्नतभूप्रदेशोत्पन्नाः पादपाः ग्रामचैत्यानि । ' चैत्यमुद्देश्यपादपे ' इति विश्वलोचने । नवपरिकरा:-- having their surroundings changed into new ones. नवः परिकरः येषां ते नवपरिकराः। यद्वा नवाः परिकराः आरम्भाः येषु ते नवपरिकराः । • Stanza91-परिणतफलश्यामजम्बूवनान्ता :--having on their borders Jambu groves possessing dark colour owing to their ripe fruits. परिणतानि पक्कानि च तानि फलानि च परिणतफलानि । तैः श्यामानि च कृष्णवर्णानि हरिद्वर्णानि च तानि जम्बूवनानि च परिणतफलश्यामजम्बूवनानि । तैः अन्ताः रम्याः। यद्वा परिणतफलैः श्यामानि जम्बूवनानि यत्र ते परिणतफलश्यामजम्बूवनाः परिणतफलश्यामजम्बूवनाः अन्ताः प्रान्ताः प्रत्यासन्नप्रदेशाः यासां ताः । 'अन्तो नाशे मनोहरे । स्वरूपेऽन्तं मतं क्लिबं न स्त्री प्रान्तेऽन्तिके त्रिषु' इति विश्वलोचने । तुङ्गशाखाग्रघृष्टव्योमोत्सौ :--rubbing against the surface of the sky with the ends of their tall branches. शाखानां अग्राणि शाखाग्राणि । तुङ्गानि च तानि शाखाग्राणि च तुङ्गशाखाग्राणि। व्योम्नः आकाशस्य उत्सङ्गः तलं पृष्ठप्रदेशः व्योमोत्सङ्गः । तुङ्गशाखाप्रैः घृष्टः परिमृष्टः व्योमोत्सङ्गः यैः ते तुशाखाग्रघृष्टव्योमोत्सङ्गाः । तैः। निजतरुवरैः-on aceount of their excellent treos. तरूणां वृक्षाणां वराः श्रेष्ठाः तरुवराः। 'देवाढते वरः श्रेष्ठे त्रिषु क्लीबं मनाक्.