Parshvabhyuday

SR No.: 001704
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: M G Kothari
Publisher: Gulabchand Hirachand Doshi
Total Pages: 844
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Mythology
File Size: 16 MB

Page 182

प्रथमः सर्गः]
अन्वयः- जिनमतात् श्रेयोमार्गात् भ्रंशितस्य यः असह्यात् नारकात् असुखविषधेः तारकः ( सः ) मार्गः एकः एव न हि । तं मुक्त्वा. ते श्रुतिसुखपदं (मार्ग) बच्मि, यत्र तदनु में प्रियायाः श्रव्यबन्धं सन्देशं श्रोष्यसि ।
श्रेयोमार्गादित्यादि । हे जलद मेघ । नैगमनयापेक्षया द्रव्यनिक्षपापेक्षया वाध्याननिमनस्य भगवतः मरणानन्तरं यक्षाभिप्रायेण जलदाकारधारित्वस्यावश्यम्भावित्वात् जलदत्वेनोत्प्रेक्षणम् । भविष्यन्मेघेत्यर्थः । जिनमतात् । जिनैः तीर्थकरैरहद्भि : मतात् अभिमतात् प्रस्तुताद्वा । श्रेयोमार्गात् । आत्मनः संसारबन्धनाद्विमोच्य मुक्ती व्यवस्थापकत्वान्माङ्गल्यमयत्वाद्रत्नत्रयस्य श्रेयोमार्गत्वेनाभिधानम्। श्रेयसः सांसारिकदुःखाभावायाः अवस्थायाः मार्गः अन्वेषणसाधनं श्रेयोमार्गः । तस्मात् । सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रमयान्मोक्षमार्गादित्यर्थः। भ्रंशितस्य भ्रंशं प्रापितस्य । प्रच्यावितस्येत्यर्थः । यः मार्गः असह्यात् अपरिसोढव्यात् । नारकात् । नरके भवः नारकः । तस्मात् । असुखाविषधेः । असुखं दुःखमेव विषं कालकूटं यत्र धीयते सः असुखविषधिः । दुःखविषसागरः इत्यर्थः । तस्मात् । दुःखस्य विषवद्विकारकत्वाद्विषतुल्यत्वम् । यद्वा दुःखस्यनारकीयस्याविषह्यत्वाद्दुस्तरत्वाद्दस्तरजलधितुल्यत्वमत्रावसेयम् । तारकः । तारयतीति तारकः । उत्तरणोपायः इत्यर्थः । सः मार्गः पदवी अध्वा वा । एकः एव न हि अद्वितीयः एव न भवति खलु । श्रेयोमार्गः जिनोक्तमार्गादन्यः नेकविधः एव, अपि त्वनेकविधः एव, अपि त्वनेकविधः सोऽस्ति । तं जिनोपदिष्टं श्रेयोमार्ग मुक्त्वा विहाय । जिनोक्तमार्गोपदेशं न करोमि, अपि तु तद्भिन्नानामनेकेषामेकं मार्गमुपदिशामीति कमठचराभिप्रायः । ते भवतः । श्रुतिसुखपदं। श्रुत्योः श्रवणयोः सुखं श्रुतिसुखम् । तस्य पदं कारणभूतं । कर्णयोरानन्दजननमित्यर्थः। मार्ग वच्मि कथयामि । यत्र यस्मिन् मार्गे तदनु तदनन्तरं । मार्गे प्रस्थानानन्तरमित्यर्थः मे मम प्रियायाः प्रेयस्याः। श्रव्य बन्धं । श्रव्यः श्रोतव्यः श्रवणाईः बन्धः शब्दविन्यासः यस्य सः। तम् । सन्देशं वाचिकं । श्रोष्यसि श्रुतिपथं नेष्यसि । जिनोक्तमोक्षमार्गमनुररीकुर्वतां जैनेतराषांश्रेयोमार्गाः बहवः । तेषामन्यतममसह्यनारकदुःखात्तारकं कञ्चन सुखप्रदं मार्गमुपदिशामि । स च ते श्रुतिसुखकरः स्यात् । जिनोक्तमार्ग परिहृत्य तेन मदुक्तेन मार्गेण गच्छतस्ते दुःखपरिहारः सुखप्राप्तिश्च भविष्यतीति त्वं जिनोक्तं मार्ग मुक्तेर्विमुच्य युद्धसन्नद्धो भव । युद्धे मृतस्याऽपि ते श्रेयःप्राप्तिर्भविष्यतीति कमठचरशम्बरासुराभिप्रायः ।
Oh you, a would be cloud, the path, saving from drowning in the unbearable ocean of hellish misery and leading to the final beautitude,