SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 118
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १७ मासभक्षणदूषणाष्टकम् भक्षणीयं सता मांसं प्राण्यङ्गत्वेन हेतुना । ओदनादिवदित्येवं कश्चिदाहातितार्किकः ॥ १ ॥ कुछ अतितार्किक ( शुष्क बुद्धिवादी बौद्ध ) कहते हैं कि भात आदि के सदृश्य ही मांस भी भक्षणीय है, क्योंकि दोनों ही प्राणी के अवयव भक्ष्याभक्ष्यव्यवस्थेह शास्त्रलोकनिबन्धना । सर्वैव भावतो यस्मात्तस्मादेतदसाम्प्रतम् ॥ २ ॥ भक्षणीय ( ओदनादि ) और अभक्षणीय ( मांस आदि ) - इस व्यवस्था अर्थात् मर्यादा का हेतु शास्त्र और लोक-व्यवहार है और यह सर्वथा भाव ( मनोवृत्ति ) की अपेक्षा से है। इस कारण प्रस्तुत प्रसङ्ग में दोनों प्राणी के अङ्ग हैं - यह हेतु युक्तिसङ्गत नहीं है ॥ २ ॥ तत्र प्राण्यङ्गमप्येकं भक्ष्यमन्यत्तु नो तथा । सिद्धं गवादिसत्क्षीररुधिरादौ तथेक्षणात् ॥ ३ ॥ वहाँ शास्त्र और लोकव्यवहार में भी प्राणियों के कुछ अङ्ग भक्ष्य हैं जब कि कुछ अभक्ष्य हैं। गाय-भैंस आदि का अवयव दूध भक्ष्य होने से और रुधिर, मल-मूत्र आदि अभक्ष्य होने से यह सिद्ध है। इस व्यवस्था का हेतु भिन्न है ॥ ३ ॥ प्राण्यङ्गत्वेन न च नोऽभक्षणीयमिदं मतम् । किन्त्वन्यजीवभावेन तथा शास्त्रप्रसिद्धितः ॥ ४ ॥ जैन मत में मांस को अभक्ष्य इसलिए नहीं स्वीकार किया गया कि वह प्राणी का अङ्ग है। मांस को स्वयं ही जीवों का पिण्ड होने से और Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001665
Book TitleAshtakprakaranam
Original Sutra AuthorHaribhadrasuri
AuthorSagarmal Jain
PublisherParshwanath Vidyapith
Publication Year2000
Total Pages190
LanguageSanskrit, Hindi, English
ClassificationBook_Devnagari, Religion, worship, & Principle
File Size8 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy