________________
મુદ્રાઓનો આવો અનુપમ મહિમા જાણ્યા આગળથી ચાર આંગળ જેટલું અંતર રાખો. બાદ હવે ચૈત્યવંદનાદિ વિધિમાં આવતી મુદ્રાઓના પાછળની બાજુ ચાર આંગળથી ઓછું અંતર રાખો. પાલનમાં આપણે વધુ સાવધાન બનવાનું છે. ચાલો બેય હાથ સીધા લટકતા છોડી દો. . | એ મુદ્રાત્રિકની પ્રશસ્ત મુદ્રાઓનું અવલોકન કરીએ. હાથના પંજા ઢીંચણની તરફ રાખો. અને (1) યોગમુદ્રા :
દષ્ટિને નાસિકા પર અથવા જિનબિમ્બ પર સ્થાપિત - સૌ પ્રથમ બે હાથ જોડો. હાથની કોણી પેટ
કરો. આ થઈ જિનમુદ્રા. નવકાર યા લોગસ્સનો પર અડાડી રાખો, જોડાયેલા હાથની દશેય
કાઉસ્સગ્ગ આ મુદ્રામાં ઉભા રહીને કરવો. આંગળીઓને એક પછી એક, એમ ક્રમશઃ ચપોચપ ગોઠવો અને હથેળીનો આકાર કોશના ડોડા
કેટલાક કથાપ્રસંગો : (બીડાયેલ કમળ) જેવો બનાવો. આ થઈ યોગમુદ્રા.
E A. અર્જુનમાલી નામના હત્યારાએ આખાય પ્ર. કયાં સૂત્રો યોગમુદ્રામાં બોલવાં?
નગરમાં હાહાકાર મચાવી દીધો હતો. રોજની સાત
હત્યાઓ કરવાની એણે પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી. તેની જ. પરમાત્માની સ્તુતિ/ઈરિયાવહિય/ ચૈત્યવંદન/નમુસ્કુર્ણ/સ્તવન/અરિહંત ચેઈઆણે આદિ
સાત હત્યાનો સ્કોર પૂરો ન થાય ત્યાં સુધી નગરજનો
ઘરમાંથી બહાર નીકળતા ન હતા. સૂત્રો આ મુદ્રામાં બોલવાં.
એક દિવસ પ્રભુ મહાવીર નગરનાં ઉધાનમાં (2) મુક્તાશક્તિ મુદ્રા :
પધાર્યા. આ સમાચાર શેઠ સુદર્શનને મળ્યા. તેઓ બે હાથ જોડો, દશેય આંગળીઓનાં ટેરવાં
મોતની પરવા કર્યા વિના પ્રભુને વંદનાર્થે જવા એક બીજાને સામસામે અડે તેવી રીતે ગોઠવો, બન્ને નીકળ્યા. જેના દેહમાં યક્ષે પ્રવેશ કર્યો છે એવા હથેળીઓમાં અંદરથી પોલાણ રહે તેવી રીતે બહારથી
બહારથી અર્જુનમાલી શિકારની શોધમાં મુગર લઈને ઉપસાવો અને મોતીછીપ જેવો આકાર બનાવો. આ આકાશમાં ઘુમી રહ્યો છે. જયારે એણે શેઠ સુદર્શનને થઈ મુક્તાશુક્તિ મુદ્રા.
જોયા કે તરત જ તે ઉપસર્ગ કરવા તે દિશામાં દોડી પ્ર. કયાં સૂત્રો મુક્તાશુક્તિ મુદ્રામાં બોલવાં? આવ્યો. ઉપસર્ગ આવતો જાણી શેઠ જયાં હતા ત્યાં
જ. જાવંતિ, જાવંત અને જયવીયરાય આદિ જિનમુદ્રામાં ઉભા રહી ગયા. ત્યાં તો આશ્ચર્ય સર્જાયું. ‘જ' કારથી શરૂ થતાં સૂત્રોને મુક્તાશુક્તિ મુદ્રામાં ઉપસર્ગ કરવા માટે આવેલો અર્જુનમાલી મહાત થયો, બોલવાં અને તે વખતે બન્ને હાથ ઉંચા કરી લલાટમાં પરાસ્ત થયો, કાઉસ્સગ્ગ મુદ્રાના અચિંત્ય મહિમાએ બે ભ્રમરની વચમાં લગાડવા. કેટલાક આચાર્યદેવોનો તેને આંજી દીધો, ધર્મના દિવ્ય પ્રભાવે તેને રુક એવો પણ અભિપ્રાય છે કે હાથ ભ્રમરની વચમાં જાવનો ઓર્ડર આપી દીધો અને અર્જુન ધબ્બ કરતો. રાખવા પણ કપાળમાં લગાડવા નહિ, દૂર રાખવા. નીચે પટકાયો. (જયવીયરાય સૂત્રમાં માત્ર આભવમખંડા સુધી જ એનું તમામ બળ ખતમ થઈ ગયું. શરીરમાં હાથ ઉંચા રાખવા. બહેનોએ હાથ ઉંચા કરવા નહિ.) પ્રવેશેલો પેલો યક્ષ પણ ગભરાઈને ભાગી છૂટયો. (૩)જિનમુદ્રા :
પાંખથી હણાયેલા પંખીની જેમ નીચે પછડાયેલો જિનમુદ્રા એટલે કાયોત્સર્ગ મુદ્રા.
અર્જુનમાલી શેઠના ચરણમાં આવીને નમ્યો. ઉપસર્ગ સીધા ઉભા રહો. બે પગનાં તળીયા વચ્ચે પૂર્ણ થતાં કાઉસ્સગ્ન પાળીને શેઠે તેને પ્રતિબોધ
En Education internation
For
P
04 ersonal use only
www.jainelibrary.org