________________
૪
પવનની દ્રવ્યસાધનાનાં ફલ પવનની ભાવ સાધનાનાં ફલ
ક્રિયાનાં બીજ (પાંચ)
[૩૩]
વાત, પિત્ત, અને કફ પ્રમુખ દેશે જાય (૧) ફોષ ન હોય, (૨) વિષય (૩) કષાયની આશંસા પણ ન હોય સ્થાન, વર્ણ, ક્રિયા અર્થ અને આનંબન (બીજ) પ્રાણ, અપાન, સમાન, ઉદાન અને વ્યાન. પ્રકૃતિ (પ્રવૃત્તિ) સંકેચ, વિકાર અવિકાર અને નિર્વિકાર સાધનાનું કારણ છે.
પંચ સમીર
દ્રવ્ય પવનનાં પાંચ બીજ- અનાહત બ્રહ્મના બીજ (સ્વરોદય આધારે)વાયુ સાધવાનાં સ્થાને- તેજ રહેવાનાં ઠેકાણ
૧૨ ૧૩
| લિંગ, નાભિ, ઉદર, હૃદય, કે, તે લ. રસના, નાફ્રિકાના વિવરા, નેત્રા
બ્ર (ડાબાં જમ) ભાલ શિર (બ્રહ્મરંધ્ર) જ ભણી, મોહિની, ઑભિની અને બધિનીkત્રણ ગુણે-સત્વ, રજસ્ અને તમસૂત્ર૪૪૩=૧૨ અષ્ટાંગ +અધીત (સ્વાધ્યાય)
દ્વાદશ વિદ્યાસ્થાને (પહેલો પ્રકાર)
દ્વાદશ વિદ્યાસ્થાન (બીજો પ્રકાર)
બાધ આચરણ+પ્રચા૨=૧૨
પૃથ્વી, આ તેજ, વાયુ અને આકાર
૧૦
(ત્રીજો પ્રકાર) પંચભૂત તણું તને અભિગમ મંડલ, ચક્ર, આર, આવ7
મંડલરૂપ યંત્ર,
કે
આરાધનો,
આવત
અવગુઠને, ઊ સરણ, ભૂ
અવગુંઠન, અઘમર્ષણ, ભૂમિપ્રમાર્જન - વગેરે પવન સાધનાનાં ચાર મંડલ
ભૌમ, વારુણ, વાયવ્ય અને આગ્નેય મંડલ તત્ત્વ, વર્ણ, ગંધ, રસાદિ ઉષ્ણ, કણ, શીત
સ્વરોદય સાધનસ્વરના સ્પર્શ ત્રણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org