________________
२६०
अंगविज्जापइण्णय
[सत्तावीसइमं पडलं [छव्वीसइमं पडलं] दिट्ठम्मि आगतम्मि य लद्धे थोवतरके मुहुत्तग्गे । दीवस्स य णिव्वामण एकदिवसो मुणेतव्वो ॥ १ ॥ एकजुगलम्मि पुरि सि]त्थिसंगमे एकमो अहोरत्तं । F रत्तंबखुच्छेहि य परिवुत्थं होयहोरत्तं ॥ २ ॥ १ जति मिधुणकाणि संपेंडिताणि तति णिद्दिसे अहोरत्ते । जति पुण्णामाणि समागताणि तति णिदिसे दिवसे ॥ ३ ॥ जं जतिहि अहोरत्तेहि होंति जं जतिहि भवति दिवसेहिं । पक्खेहि व मासेहि व तस्सुप्पत्तीय सो कालो ॥ ४ ॥ जो जत्तिएण कालेण जाति जातं च भवति णिप्फण्णं । सो कालो णातव्वो तस्सुप्पायस्स लद्धीय ॥ ५ ॥ जं जत्तिएण कालेण कीरते जस्स देसकालस्स । जम्मि व कीरति काले सो कालो तेण णातव्वो ॥ ६ ॥ कतणिट्ठितमि दव्वे वालाभमुपट्टितम्मि कालेण । जेण य तं निप्फज्जति सो कालो तेण बोधव्वो ॥ ७ ॥ आगतमेत्ते व समागते व दिण्णम्मि णिट्ठिते लद्धे । सिग्धं च पडुप्पण्णे संपत्ती तत्तियं वेलं ॥ ८ ॥ एहिति दाहिति काहिति कम्मं होहिति व मा व तूरित्थ । दुक्खेण व परिगणितम्मि दिग्घकालो भवति कालो ॥९॥ थोवं .सेसं सिद्धं विपच्चते थाहि ता मुहत्तागं । दुरागतो पधे वा गतेहि दिवसा मुहुत्ता वा ॥ १० ॥ पुण्णेसु समत्तेसु य मासं संवच्छरं ति जाणेज्जो । सव्वट्ठसु य पक्खो दिवसो य चतुत्थभागेसु ॥ ११ ।। जुण्ण-विमद्दित-खलित-विलिहिते दीहेण भवति कालेण । णव-तरुण-सरस-लहुसंपदासु थोवो भवति कालो॥ १२ ॥ सव्वेसिं दव्वाणं अफत्तिमाणं च कत्तिमाणं च । इट्ठत्त-मज्झिममणिट्ठता य तिविधा गती णेया ॥ १३ ॥ पुण्णामा सारजुता मज्झिमसारा य होंति थीणामा । जे तु णपुंसकणामा ते तु असारेसु बोधव्वा ॥ १४ ॥ कालो तु महासारेसु महंतो मज्झो य मज्झसारेसु । अप्पो य हवति कालो असारवंतेसु सव्वेसु ॥ १५ ॥ जध णामा तध रूवा सद्दा गंधा रसा य फासा य । पंचविधा उप्पाता एतेण गमेण बोधव्वा ॥ १६ ॥
॥ भगवतीय महापुरिसदिण्णाय अंगविज्जाय कालज्झायो पडलं ॥ २६ ॥ छ ।
[सत्तावीसइमं पडलं] 20 अधापुव्वं खलु भो ! महापुरिसदिण्णाय अंगविज्जाय कालप्पविभागं णामज्झायं वक्खस्सामि । तं जधातत्थ कालो पंचविधो भवति । तं जधा-मुहत्तप्पमाणं दिवसप्पमाणं पक्खप्पमाणं मासप्पमाणं संवच्छरप्पमाणमिति ।
मुहत्तप्पमाणं 'तिविध-> दिवसप्पमाणं रत्तिप्पमाणं भिण्णरत्ति-दिवसप्पमाणमिति । तत्थ दिवसप्पमाणं तिविधं-पंचरत्तप्पमाणं दसरत्तप्पमाणं पण्णरसरत्तप्पमाणमिति । तत्थ पक्खप्पमाणं बिविधं-एकपक्खप्पमाणं बिपक्खप्पमाणमिति । तत्थ मासप्पमाणं एक्कारसविधं-एक्कमासप्पमाणं बिमासप्पमाणं तिमासप्पमाणं चतुमासप्पमाणं पंचमास25 प्पमाणं छम्मासप्पमाणं सत्तमासप्पमाणं अट्ठमासप्पमाणं णवमासप्पमाणं दसमासप्पमाणं एक्कारसमासप्पमाण oK मिति । तत्थ संवच्छरपमाणं अपरिमितविधं भवति ।
तत्थ केस-मंसु-णह-लोमसमामासे खुड्डसत्तेसु अणूसु ठिएसु अच्छरप्फोडणे अंगुलिप्फोडणे य मुहुत्तप्पमाणं बूया । तत्थ कण्ह-णास-भुमक-णयण-जिब्भो?-दंत-पोरिसपरिमासे अंगुट्ठकंगुलिग्गहणे मज्झिमाणंतरकायेसु चेव पुष्फ-फलेसु दिवसप्पमाणं एवं बूया । तत्थ जंघोरु-हत्थ-पाद-बाहु-गीवा-अंस-कोप्पर-फिजागहणे मज्झिमकायेसु सत्तेसु 30 मज्झिमकायेसु पुप्फ-फलेसु चेव पक्खप्पमाणं बूया । तत्थ पट्ठी-उदर-कडी-उर-सीससमामासे कायवंतेसु सत्तेसु चेव पुष्फफलेसु मासप्पमाणं बूया । एते चेव उद्धंभागेसु उम्मढेसु वासं संवच्छरप्पमाणं बूया । तत्थ अवदातेसु सुक्कपक्खं दिवसं वा
१णेवापेण हं० त० विना ॥ २ हस्तचिह्नान्तर्गतमुत्तरार्धं हं० त० एव वर्तते ॥ ३ "म्मि दिवसे वालारसु पट्टि हं० त० ॥ ४ ज्झायो सम्मत्तो ॥ छ ॥ हं० त० विना ॥ ५ <bo एतच्चिह्नान्तर्गतं पदं हं० त० नास्ति ॥ ६ <Do एतच्चिह्नान्तर्गत: पाठसन्दर्भः हं० त० नास्ति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org