________________
अट्ठवण्णासइमो चिंतितज्झाओ
२२९ वेति माणुसा व तिरिक्ख माणुस - जोणीसाधारणे बिपदा भवंति । तत्थ सव्वं उद्धंभागेसु पक्खी दुपदो विण्णेयो । सव्ववित्थडामासेसु माणुसोपकरणेसु चेव माणुस्सदुपदजोणी विण्णेया । मणुस्सतिरिक्खजोणीसाधारणेसु.किन्नरा किंपुरिसा अस्समुहीओ वेति । तत्थ दुपदे थीणामेसु चेव अस्समुहीओ विण्णेयाओ भवंति । सव्वरुतेसु सव्वसउणगते चेव किन्नरा किंपुरिसा विण्णेया । इति माणुसतिरिक्खजोणीसाधारणेसु तिरिक्खजोणी विण्णेया भवति २ । तत्थ सव्वचतुष्पदे सव्वचतुप्पदपडिरूवगते य चतुक्कवग्गगतेणं चेव उवलद्धव्वा भवंति ३ । तत्थ छप्पदा छेकवग्गोवलद्धीहि पडिरूवगते 5 उवलद्धव्वा भवंति । तं जधा-भमरा मधुकरीओ मसगा मक्खिकाओ चेति । तत्थ मुदितेसु भमर-मधुकरा विण्णेया । सव्वमूलगते चेव दारुणेसु मसका मक्खिकाओ य विण्णेया । थीणामेसु मधुकरीओ मक्खिकाओ चेव विण्णेया । पुण्णामेसु भमरा मसका चेव विण्णेया ४ । तत्थ अट्ठपदा अट्ठकवग्गपादुब्भावेण अट्ठकपडिरूवेण चेव उवलद्धव्वा भवंति ५ । केस-मंसु-णह-लोमपरामासे बहुपदपडिरूवे चेव बहुपदा विण्णेया भवंति ६ । अपदेहिं परिमंडलेहि दीहपादुब्भावेहिं चेव अपदे वि त्ति जाणिय त्ति ७ ।
10 तत्थ अट्ठपदा बहुपदा कीडकिविल्लगे इमेहिं विण्णेया भवंति । तं जधा-किविल्लकाओ ओपविका कुंथू इंदगोपका पसलचित्ता कण्हकीडिका - यूका मंकुणा उप्पातका रोहिणिका चेति एवमादयो । तत्थ उण्हेसु जुगलिका कण्हपिपीलिका कण्हविच्छिका चेति विण्णेया, जे यऽण्णे उपहा । रत्तेसु रत्ता रोहिणिका इंदगोपगो, जे यऽण्णे रत्ता पिपीलिका जगलिका । पत्थिवेसु किविल्लका इंदगोपका चेति विण्णेया । F दढेसु किविल्लका जंगलिका विण्णेया । का दीहेसु पिपीलिका जंगलिका विण्णेया । परिमंडलेसु इंदगोपका मंकुणा य । गामेसु यूका मंकुणा य विण्णेया । 15 गम्मारण्णेसु घुणा विण्णेया । अवसेसा भूमीणिस्सितेसु । अंतलिक्खेसु संताणका उंडणाही घुक्कभरधा वि वा विण्णेया । पक्खिगते अग्गिकीङ-पतंगा मक्खिकाओ भमर-मधुकरा चेव विण्णेया । इति छप्पदा जोणी बहुपदजोणी अपदजोणी चेव कीडकिविल्लगगता वक्खाता चिंता भवतीति ।
तत्थ सत्तविधा पाणा पुणरवि आधारयितव्वा भवंति दुविधा-जलचरा थलचरा चेति । तत्थ आपुणेयेसु जलचरेसु सव्वजलचरपडिरूवे चेव जलचरा विण्णेया भवंति । तत्थ थलेसु लुक्खेसु उण्णतेसु य सव्वथलयरगते चेव थलचारी 20 चिंतितं ति बूया । तत्थ उदकचरा विण्णेया उब्भिजा बिलासया अभितचरा चेति । तत्थ उब्भिजा संखणा काकुंथिका वडका सिरिवेट्ठका करिण्हुका पैयुमका सद्दा तीलका इति । उब्भिजेसु एते उम्मढे आमास-सद्दपडिरूवेण उवलद्धव्वा भवंति उब्भिय त्ति । तत्थ बिलासयेसु कण्हगुलिका सेतगुलिका खुल्लिका आहाडका कसका वातकुरीला वातंसु कुतिपि एवमादयो अधोभागेसु छिन्नेसु वण्ण-आयार-पडिरूंवेणं चेव एतेसु बिलासया भवंति । इति बिलासया । तत्थ अमितचरेसु इलिका-सीकूणिक-णंदि-उब्भणाभी तंतुवायका णदीमच्छका जलायुमच्छका वेति बहुपदेहि एते सकेहि पडिरूवपाउब्भावेहिं 25 जधोपदिद्वेहि उवलद्धव्वा भवंति ।
तत्थ अपदा दुविधा-परिसप्पा चेव किमिका चेव । तत्थ महावकासेसु परिसप्पा विण्णेया । तत्थ किमिगता आसाति(लि)का किमिका चुरु गुण्हु(गंडू)पया य सव्वट्ठका सूकमिंडा वेति G एवमादयो 7 विण्णेया भवंति । तत्थ णीलेसु णीला, चित्तेसु चित्ता, संविकट्ठपाणस्सितेसु आसातिका किमि धुरुउ त्ति विण्णेया । भूमीणिस्सितेसु गंडूपका
१ एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठ: हं० त० नास्ति ॥ २ छवण्णोव हं० त० ॥ ३ अपरिमंडलदीह' हं० त० ॥ ४ उपधिका हं० त० ॥ ५ पमलचिंता हं० त० विना ॥ ६ <D एतच्चिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० नास्ति ॥ ७ पच्छिएसु हं० त० ॥ ८ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्तते ॥ ९ जंगिका हं० त० विना ॥ १० “ता वि ता भ हं० त० ॥ ११ काकुंचिका वंदका हं० त० ॥ १२ वेडका हं० त० विना ॥ १३ पयुसरका सद्दा तीलुका हं० त० ॥ १४ कण्णेपुल्लिका हं० त० ॥ १५ आभांडका कसकका हं० त० ॥ १६ “सु छित्तेसु हं० त०॥ १७ 'रूवेसु णं चेव एवं विला' हं. त० ॥ १८ गण्हुपया हं० त० ॥ १९ हस्तचिह्नान्तर्गतः पाठः हं० त० एव वर्तते ॥ २० "मिवकओ त्ति हं० त० ॥ २१ "सु रूपका सि० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org