________________
२२
15
अंगविज्जापइण्णयं
[अट्ठमं आमासगंडिकाएवं अट्ठस ठाणेसु भेदा मे संपवेदिता । आमासऽट्ठसतं सम्मं विण्णेयं पविभागसो ॥ १९ ॥ एवं संगहतो उत्तो आमासऽट्ठसते विधी । अप्पमेया व विण्णेया एस संजोयणागमो ॥ २० ॥ उदत्ता १ अणुदत्ता य २ दुविधा एते समासतो । जघन्नु १ त्तम २ मज्झ ३ त्ति एवं च तिविधा भवे ।। २१ ॥ जहण्णु १ त्तम २ मज्झ ३ त्ति तेहिं साधारणा तधा ४ । चउव्विधं भवे णेयं आमासट्ठसयं पुणो ॥ २२ ॥ थी-पुमंस-णपुंसेसु देवता-कण्ह-सामसु । सुक्कपक्खे य काले य संधीणं पविभागसो ॥ २३ ॥ रत्ती दिवा य संझासु पच्चूसे पुव्वरत्तसु । मज्झंतिके अड्डरत्ते एतेर्सि तु विभासणा ॥ २४ ॥ अतीते वट्टमाणे य तधेव य अणागते | लाभा-ऽलाभे सुहे दुक्खे जीविते मरणम्मि य ॥ २५ ॥ एतेसऽत्थेसु सव्वेसु आमासऽर्द्धसते फलं । विण्णेयं संगहेणेतं अप्पमेयं च भेदसो ॥ २६ ॥ छ ।
ईसुम्मटुं तधा जुत्तं दुरुम्म? समं तधा । पीलिता-ऽपीलितं ईसि जुत्तसंपीलितं तधा ॥ २७ ॥ ईसुम्मटेसु गत्तेसु ईसिसंपीलितेसु य । सव्वो अत्थो जधाभूतो ईसिसंपीलितो भवे ॥ २८ ॥ जुत्तुम्मद्वेसु गत्तेसु जुत्तसंपीलितेसु य । जुत्तं लाभं वियाणीया मज्झिमत्थं पवेदये ॥ २९ ।।। दुरुम्मद्वेसु गत्तेसु धणितं पीलितेसु य । सुभस्सऽत्थस्स पायो सा पीलिते पीलितो भवे ॥ ३० ॥ सेमुम्मडेसु गत्तेसु समम्मि य अपीलिते । महासारे य उम्मढे सुभं अत्थं वियागरे ॥ ३१ ॥ ईसिहीणम्मि उम्मढे ईसिसंपीलितम्मि य । सव्वमत्थं वियाणीया हीणमत्थेण केणयि ॥ ३२ ॥ पेल्लितं पीलीते यावि मज्झं ईसिं च पीलिते । उक्कस्स मज्झिम जहन्नं अंत्थपीलं वियाणीया ॥ ३३ ॥ अभितरम्मि उम्मढे अत्थो अभितरो भवे । बाहिरब्भंतरे मज्झो बाहिरम्मि य बाहिरो || ३४ ॥ अब्भंतरम्मि उम्मद्वे सकं अत्थं पवेदये । साधारणं च मज्झम्मि परकं बाहिरम्मि य ॥ ३५ ॥ साधारणम्मि उम्म? बज्झ-ऽभंतर-मज्झिमे । साधारणो भवे अत्थो विण्णेयो पविभागसो ॥ ३६ ।। दक्खिणम्मि य उम्मढे सकं अत्थं पवेदये । वामतो य थीया अत्थं पच्छतो य णपुंसके ॥ ३७ ।। पुरत्थिमम्मि उम्मटे अत्थं बूया अणागतं । वट्टमाणं च पस्सेसु अतिकंतं च पच्छतो ॥ ३८ ॥ साधारणम्मि उम्मढे उभयो वामदक्खिणे । पुरिमे पच्छिमे वा वि अत्थं साधारणं वदे ।। ३९ ॥ अपीलितम्मि उम्मढे सव्वे अत्थे पसस्सते । पीलिते संकिलिट्ठम्मि ण कम्मि वि पसस्सते ॥ ४० ॥ अब्भंतरे बाहिरे वा उम्मद्वे मज्झिमम्मि वा । सेसे सेसं वियाणिज्जा असेसे य असेसगं ॥ ४१ ॥ १ ॥ छ ।
ईसिं च संविमट्ठम्मि ईसिं संपीलितम्मि वा । सव्वो अत्थो जधाभूतो ईसिलाभेसु जुज्जति ॥ ४२ ।। मज्झिमे संविमट्टम्मि मज्झिमम्मि य पीलिते । मज्झिमत्थो भवे णेयो किंचि लेद्धे तु पीलिते ॥ ४३ ॥ अच्चत्थसंविमट्टम्मि अपव्वामं च पीलिते । जं किंचि अत्थं पुच्छेज्जा पीलितं तेण णिदिसे ॥ ४४ ॥ समे सुभे संविमटे पदक्षिणमपीलिते । उम्मम्मि महासारे महाअत्थं पवेदये ॥ ४५ ॥ अब्भंतरे संविमटे अत्थो अभितरो भवे । बाहिरब्भंतरो मज्झो बाहिरम्मि य बाहिरो ॥ ४६ ॥ अभितरे संविमढे उक्कस्सा अत्थसंपदा । मज्झिमे मज्झिमा वद्धी हीणा भवति बाहिरे ॥ ४७ ।। अब्भंतरे संविमटे सकं अत्थं पवेदये । साधारणं मज्झिमे य परक्कं बाहिरेण य ॥ ४८ ॥
20
25
30
१ परिभागसो हं० त० ॥ २ "ट्ठस्सते सप्र० ॥ ३ 'ट्ठसम्मं तथा सं ३ पु० । 'ट्ठसयं तधा हं० त० सि० ॥ ४ जुत्तमढेसु सप्र० ॥ ५ अट्ठमढेसु हं० त० ॥ ६ सम्ममढेसु सप्र० ॥ ७ पीलितं पी' हं० त० ॥ ८ अत्थं पीलं हं० त० सि० ॥ ९ थीया पुच्छं पच्छतो हं० त० ॥ १० अइयंतं वा पयच्छतो हं० त० ॥ ११ लाभे तु जुज्जए हं० त० ।। १२ लढे तु सं ३ पु० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org