________________
NOTES - CANTO XIII
K and MY (see above). The ms, of SC text also has this reading. See editor's footnote.
245
R says प्रथममुद्गतमुपस्थिमत एवं दुष्करं यथा स्यात् । राक्षसानां युधि पलायनमिदं प्रथममेवोपस्थितमिति लज्जावशादिति भावः,
R's reading padhamuggaa (प्रथमोद्गत ) is an idiomatic expre ssion found also in Hala, verse 15 - padhamuggaa-dohalinia (Weber). 69. MY says युद्धात् प्रतिनिवर्तमानदशायां निशाचर सैन्यमेवंभूतगजंरथादिकं जातमित्यर्थः. Kula says भग्नापनिवर्तिता विमुखीकृता गजा यत्र । निजनस्थानात् परिवर्तिता अवभग्ना रथा यत्र । एकस्मिन् पदे वलिताः पुननिवृत्ताः योषा यत्र । परिवर्तनेन दत्तमण्डलीकाः तुरगा यत्र तत् तथा निशाचरसैन्यं जातमित्यर्थात्.
It will be seen that Kula reads niaa tthana ( Cf. SC Text) for bhamiam thāna° found in R who says निशाचर सैन्यं भ्रमितं युद्धाय पुनः परावृत्तमित्यर्थः । स्थाने परिवर्तिता युद्धाय भ्रामिता अवभग्ना विमुखा रथा यत्र. He refers to the earlier interpretation of the verse- केचित्तु भ्रमितं पश्चाद्गतमिति व्याख्याय पलायनपरतयैव स्कन्धकमिदं व्याचक्षते. The reading bhamiam is found also in Lokanatha acc. to SC.
70. MY says vitthakkanta व्याकुलोभवन्तः वितर्कयन्तो वा । अमर्षपरावृत्ताः प्रहारार्थं भ्रमित्वा प्लवगेष्वलन्धच्छिद्राः पश्चादनुधावतो निर्भयान् प्रतिभटान् भयेन वलितकन्धरा एव पश्यन्त एव पलायन्तेत्यर्थः .
MY's gist of the verse seems to agree with K's reading निवृत्ताक्षमुखाः (alattacchamuha ?) for viatta-cchadha (विवृत्त क्षिप्ताः )
found in R.
Kula says अमर्षेण क्रोधेन वितिष्ठमानाः, प्रतिपक्षपीडितत्वात् गलितामर्षा, ईषन्निवृत्त्य (?) क्षिप्ता असयः तैः वञ्चिताः.... मन्दीकृता आलीनाः समीपोपगता वानरायैः ते निशाचरा भ्रान्त्वा विपलायन्ते, Kula seems to read niatta-cchudbasi- vañciallina for viatta-cchadha nibbhiallina° found in R who says निर्भीता अत एवालीनाः संगता वानरा येषां ते 1. R says एकपदेन एकोपक्रमेण वलिता वक्रीभूता योधाः पत्तयो यत्र.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org