________________
વિષયવૈવિધ્ય, રાગની વિશેષતા તત્વવિષયક ચિંતનાત્મક વિચારોની હૃદયસ્પર્શી અભિવ્યક્તિ એમની કલમની પ્રેરક પ્રસાદી
વિશેષ પરિચય તો એમની
ગઝલોમાંથી મળી શકે છે.
ગઝલ સાહિત્યના પ્રથમ કોટિના કવિ લબ્ધિસૂરિ ધન્ય છે એ કવિને અને એમના જીવન કાર્યને
ભાવનાનું સ્વરૂપ
आत्मानं भावयीति भावना ।
આત્મામાં જે ભાવ ભાવે તેનું નામ ભાવના છે. ભાવનાનો સંબંધ આત્મા સાથે છે.
જૈન દર્શનમાં બારભાવનાને અધ્યાત્મ સાધનામાં ઊંચું સ્થાન આપવામાં આવે છે. કવિ લબ્ધિસૂરિએ આ તાત્વિક વિષયને કેન્દ્રમાં રાખીને બાર ગઝલો રચી છે. કવિગત ભાવનાના વિચારોને આત્મસાત્ કરવા માટે તેનું સ્વરૂપ જાણવું જરૂરી છે. તીર્થંકર ભગવાન ચાર પ્રકારના ધર્મનો ઉપદેશ આપે છે. દાન-શિયળ-તપ અને ભાવ. તે દૃષ્ટિએ જિનવાણીમાં ભાવનાનો સમાવેશ થયો છે. ત્રણ પ્રકારનો ધર્મ કરનાર વ્યક્તિના મનમાં ભાવની વિશુધ્ધિ- ચઢતા પરિણામ કર્મનિર્જરા શુભ કર્મબંધનાં નિમિત્તરૂપ બને છે.
Jain Education International
ભાવ એ વ્યક્તિના અંતસ્તલમાં નિહિત પરિસ્થિતિ છે તેની અનુભૂતિ બાહ્ય વર્તન ૫૨થી કેટલેક અંશે નિહાળી શકાય છે. શુભભાવની દૃઢતા ભાવના નિષ્પન્ન કરે છે. રસ મીમાંસકો કાવ્યસાહિત્યમાં સ્થાયી ભાવને મહત્વનો ગણે છે.
[૧૧૩]
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
