________________
પ્રજ્ઞાપના-જીવાત
ધારિત555C%5C%5CDQC
SS CS C CUS
પ૯
પ્રશ્ન-૧૧ઃ સ્થિતિની અપેક્ષાએ પુગલ પર્યાયો કેટલા છે? તેમાં કેટલા પ્રકારે જૂનાધિકતા હોય છે? ઉત્તર– જઘન્ય, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા ઢિપ્રદેશથી અનંત પ્રદેશી સુધી સ્કંધોના અનંત પર્યાયો છે. તે દ્રવ્યથી તુલ્ય છે, પ્રદેશથી તુલ્ય હોય કે દુકાણ, ચૌઠાણ અથવા છઠ્ઠાણવડિયા હીનાધિકતા હોય છે.
પરમાણુથી લઈને અનંતપ્રદેશ સુધીના સ્કંધોની સ્થિતિ અસંખ્યાતકાલની હોય છે. તેમાં જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિવાળા ઔધોસ્થિતિની અપેક્ષાએ તુલ્ય છે કારણ કે તેનું સ્થિતિસ્થાન એક જ છે. મધ્યમ સ્થિતિવાળા સ્કંધોમાં અસંખ્યાત સ્થિતિસ્થાન હોવાથી ચૌઠાણવડિયા ન્યૂનાધિકતા થાય છે. સ્થિતિની અપેક્ષાએ પરમાણુ અને આંધોના પર્યાયો - ઔધોના પ્રકાર |દ્રવ્યથી પ્રદેશથી અવગાહનાથી સ્થિતિથી વર્ણાદિથી
(૨૦ બોલ) પરમા જઘન્ય | તુલ્ય | તુલ્ય | તુલ્ય | તુલ્ય ૧ બોલમાં અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ |
છઠ્ઠાણવડિયા મધ્યમ સ્થિતિ | | તુલ્ય | તુલ્ય તુલ્ય
| ચૌઠાણ વિદેશી સ્કંધ
એક પ્રદેશ | તુલ્ય ૧૬ બોલમાં જ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ |
હિનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા મધ્યમ સ્થિતિ
૧૬ બોલમાં હીનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા ત્રિપ્રદેશી ધ
તુલ્ય બે પ્રદેશ તુલ્ય ૧૬ બોલમાં જ. ઉ સ્થિતિ
હીનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા મધ્યમ સ્થિતિ તુલ્ય
ચૌઠાણ
૧૬ બોલમાં હીનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા શ પ્રદેશી ઔધ | તુલ્ય | તુલ્ય નવ પ્રદેશ
૧૬ બોલમાં જ ઉ સ્થિતિ
હીનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા મધ્યમ સ્થિતિ
| નવ પ્રદેશ
૧૬ બોલમાં હિનાધિક
છઠ્ઠાણવડિયા સંખ્યાત પ્રદેશી | તુલ્ય | દુઠ્ઠાણ- | દુહાણવડિયા | તુલ્ય ૧૬ બોલમાં સ્કંધ જઉ સ્થિતિ |
છઠ્ઠાણવડિયા મધ્યમ સ્થિતિ તુલ્ય | દુકાણ | દુઠ્ઠાણવડિયા | ચૌઠાણ
તુલ્ય
તુલ્ય
તુલ્યT તુલ્ય
* એક પ્રદેશ
ચૌહાણ
તુલ્ય
- બે પ્રદેશ
તુલ્ય
તુલ્ય T
ચૌહાણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org