Book Title: Yatidincharya Vruttini Gaveshana
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229638/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinacaryA : vRttinI gaveSaNA. 'yatidinacaryAM nAmanI be kRti prasiddha che. eka zrI devasUrikRta ane eka zrI bhAvadevasUrikRta. temAM zrI bhAvadevasUri kRta 'yatidinacaryA - tenA uparanI zrI matisAgarasUrikRta vRtti sahita - pUjyapAda sAgarajI mahArAje saMpAdita karIne prakAzita karI che. anaM bIjI zrI devasUrikRta 'yatidinacaryA hajI aprakAzita che. jo ke te mUlamAtra muni jinavijaya dvArA saMpAdita thaI prakAzita thanAra hatI paNa tenA pharmA chapAI gayA ane pachI prastAvanA na lakhavAnA kAraNe e e rIte aprakAzita ja rahI gaI. tenA upara paNa zrI matisAgarasUrikRta vRtti maLe che. A matisAgarasUrijI konI paraMparAmAM Ave teono gurupUrvakrama zuM che, te ono sattAsamaya kayo, teonI A ve sivAya kaI kaI racanA che, vagere bAbato jANI zakAI nathI. amAre atyAre A zrI devasUrikRta 'yatidinacaryA nuM saMpAdana cAle che. AnA mATenI sAmagrI bhaMDAromAthI sArA pramANamAM maLI che. prAcInamAM prAcIna eka pothI chANInA zrI vIravijayazAstrI saMgrahanI tADapatranI maLI che. lekhanasaMvata vi. saM. 1309 chaM. prati zuddha che. AmAM gAthA 389 che. zrI jinavijaya- saMpAdita kRtimA 336 gAthA ja maLe che. temane paNa ghaNI ghaNI prattomA anyAnya gAthAo to maLI he paNa teoe eka vAcanA svIkArIne anya pratonI gAthAne pAdanoMdhamAM mUkI che. ame to A chANInI tADapatrapothIne ja AdhAre saMpAdana kartuM che. bIjI kAgaLanI sattaramA saikAnI ghaNI to alaga alaga bhaMDAromAMthI maLI che. eka saMvegInA upAzrayanA bhaMDAranI pothI to "vi.saM. 1644 varSe jagadguru zrIhIravijayasUrivAcanakRte munimAnavijayena likhitA evI puSpikAvALI maLI che. jo ke amane maLelI. pothI omAM paNa gAthAnI saMkhyA to ochI- vadhAre maLI ja che. - paM. pradyumnavijayagaNI - zrI bhAvadevasUrikRta 'yatidinacaryAM nI gAthA to mAtra 154 ja che. eTale pU. sAgarajI mahArAje teno mitAkSarI prastAvanAmA nodhyaM jache ke "eka zrI devasUrikRta ya. di.ca. maLe che paNa te moTI che mATe saMkSiptaruci jIvo mATe A nAnI prakAzita karIe choe. zrI bhAvadevasUri karatAM zrI devasUrijI prAcIna che. devasUrikRta ya. di.ca. nI Adi - antima gAthA A pramANe che. Adi gAthA 1 taM jayai suhaM kammaM nimbhiasammaM jayammi jaM sUro, avirAmaM picchaM to ajjavi na karei vIsAmaM // 1 // [ 58 ] - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antimagAthA - saMvigga-vagga -sAyara-paNiya -siride vasUri-uddhavariyA / jAva ravi-divasa-cariyA tA jayau jaINa diNacariyA // 689 / / AnA upara matisAgarasarinI batti che. teono sattAsamaya aDhAramA saikAno lAge che. vadhIne sattaramo saiko-ethI jUnA hoya tema jaNAtuM nathI. bhAvadevasUrikRta ya.di.ca. uparanI vRttimA to teoe prAraMbhamA ja kayuM che kedinacaryA zrutadhuryA kRtavAn zrI bhAvade vasUrivaraH / sukarAM tanu te ramyAM mati sAgara eSa tad vRttim // A rote zrIdevasUrikRta ya.di.ca.nA Adi bhAga ke anta bhAgamA teono nAmollekha maLato nathI. bhaMDAranI nAmAvalimA 'TIkAkAra matisAgarasUri e rItano ullekha cha- 4144 granthAgranI vRttinI racanA dhaNI ja zithila baMdhavALI ane koI zikhAu vyaktie A prathama prayatna karyo hoya tevaM pratIta thAya che. vaLI A TIkAnI jeTalI pothI maLI te badhAmA gAthA-64 thI 69 upara vRtti nathI. kyAMka kyAMka vRtti adhUrI paNa mUkI che ane Azcarya to e che ke jeTalI pothIo maLe che te badhI jANe eka ja lahiyAnA hAthe lakhAyelI hoya tema lAge. patrasaMkhyA, kAgaLanI sAija, jAta, akSara-maroDa badhaM ja ekasarakhaM. ane je pAnAnI jeTalI lITIthI, je akSarathI vRtti adhUrI che te ja rote bhAvanagara, lIMbaDI, ama. DelA.nI ema badhI pothIomA che. AvI paristhitimA eka AzAnaM kiraNa che. DelAnA upAzrayanI ya. di. ca.nI matisAgarasUri kRta TIkAno je pothI che tenI pahelI pUMThImAM jhINA akSare AkhaM pAtuM bharIne lakhANa che. sUkSma najare jyAre e lakhANa vAMcyaM -ukelyaM tyAre khyAla Avyo ke A to zrI devasUrikRta. ya. di. ca. nI pahelI gAthAnI vRttinI kAcI nakala che. e vRttinI zailI joIna thayaM ke zrI devasUrikRta ya.di.ca. nI garimAne nyAya Ape tevI A TIkA che. paNa Aja dina sadhI ghaNAM bhaMDAromAM A dRSTie tapAsa karI paNa hajI najare caDhI nathI. koI paNa vidvAna mitrane e jovAmAM Ave to jarUra jANa kare, atyAre mULa ane vRttina saMpAdana thaI gayaM che, paNa kadAca A vidvattApUrNa vRttimaLI Ave to tenaM ja saMpAdana karavaM e AzAe AnaM prakAzana rokI rAkhyaM che. vidyApremI sahRdaya vidvAnone khyAla Ave te mATe banne vRttino prAraMbha bhAga A sAthe Apyo che-te jovAthI bannenI zailIno paNa paricaya maLI jaze. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAtakRta vRtti 'yatidinacaryAMnI TIkAvALI pratanA pahelA pAnAnI pahelI pUMThI uparanA pAThano A utAro che. prata naM. 11254. A pATha DelAnI pratamA pahelA pAnAnI AgaLa che. porNu pAnuM lakheluM che. zreyAMsi bahuvidhAni mahatAmapIti kRtamagalopacAraireva zAstrAdau pravartitavyam / tanmaGgalaM nAmAdibhedatazcaturvidham / tadyathA - nAmamaGgalaM sthApanAmaGgalaM davyamaGgalaM bhAvamaGgalaM ceti / yanmaGgalArthazUnyAnAM jIvAjIvobhayAnAM jvalanAdInAM dezIbhASayA maGgalamiti nAma rUDham / tatra jIvasyAgrermaGgalamiti nAma rUDhaM sindhuviSaye, ajIvasya davarakacalanakasya maGgalamiti nAma rUDhaM lATadeze, jIvAjIvobhayasya su-maGgalamiti nAma rUDhaM candanamAlAyA davarikAdInAmacenatvAt patrAdInAM sacetanatvAjjIvAjIvobhayatvaM navaM vA kriyate tad vastu = nAmnA nAmamAtreNa maGgalamiti kRtvA = nAmamaGgalaM svastikAdInAM tu yA sthApanA loke sA sthApanA maGgalaM citrakarmAdi gataH paramamunyAmapi sthaapnaamngglm| dravyamaGgalaM dvidhA Agamato noAgamataz cAtrAgamo maGgalazabdArthajJAnarUpo'bhipretastadAvaraNakSayopazamavAnapi yo maGgalazabdArthe'nupayuktaH sa Agamato davyamaGgalamanupayogo dravyamiti vacanAt no Agamatastu tad jJazarIra bhavyazarIra-tadvayatiriktabhedAt trividhaM tatrAdye nigadasiddhe tayA jinapraNItA maGgalyA pratyupekSaNAdi kriyA anupayuktena kriyate sA athavA zobhanavarNAdiguNaviziSTa suvarNaratnadadhyakSatakusumamaGgalakalazAdikaM tatsarvaM tadvayatiriktaM no Agamato dravyamaGgalam bhAvamaGgalamapi dvividhaM Agamato noAgamatazca / tatrAgamatastAvanmaGgalapadArthajJa upayuktazca / noAgamatastu AgamavarjajJAnacatuSTayaM darzanacaritraNi cAthavA pratikramaNapratyupekSaNAdikriyAM kurvANasya yo jJAnadarzanacAritropayogaparinaNAmaH sato Agamato bhAvamaGagalamucyate / tadatracaturvidheSu maGgaleSvAdhatrayamanupayogitvAt anAdRtya zAstrArambhe zAstrakAraH vighnavighAtakaM dvitIyaM tu bhAvamaGgalarUpaM zubhaM karma - sAdhvAdeH stutidvAreNopanyasannAha-taM jayai ti tat zubhaM prazastaM niravadyatvAt karmacaraNAdyAsevanaM jayati prakarSavattayA vyApnoti yattadornityasambandhAt yat zabdaghaTanAmAha-yat karma nimmiasamma jayammi tti pUrvaguNasthAnakApekSayA jayo rAgAderyena saH nirmitasamyakjayastasminnathavA samyak cAsau jayazca samyagjayaH sa tu bAhyArijayApekSayA AntarArijaya eva nirmitaH samyagjayopetaH sa ni0 tasmin sAdhau avirAmaM ti vilamvarahitamapramAdena yathAsamayaM yathAkAlaM sAdhubhirAsevyamAnatvAt prekSamANo vilokayan adyApi sUro vizrAmaM na karoti sAdhuvadahamapi sarvajantuhitadAyi karma samAcareyamityabhiprAyeNa sUro'vilambena kSetra prakAzayana caratItizAstrakartretprekSito'rthaH / nanu zubhakarmAnuSThAnaM kathaM noAgamato bhAvamaGgalam / ko nAma maGgalapadArthaH / ucyate bhAvo vivakSitakriyAnubhUtiyukto hi vai samAkhyAtaH / soDatra pratyupekSaNAdikarmopayogarUpo bhAvo vivakSito'sti nozabdo'syAtra dezavAcI kriyaamishrtvaat| [60] Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magyate'dhigamyate hitamaneneti maGgalama | athavA maGago dharmastaM lAti samAdatte iti maGgalaM dharmopAdAnaheturiti zubhAnuSThAnaM etAdRzaM vartate eveti / anye tu dravyamaGgalamapi bhAvamaGgalaM tadaGgatvAt / yadyasya kAraNaM tattadvyapadezaM labhata eva yathA AyurdhRtaM rUpako bhojanamityAdi / evaM vA trayaprakAraNa bhAvamaGgalasya prAyeNa puNyaprakRtinimittakatvAt kAraNe kAryopacAraM vidhAya tadeva stutidvAreNopanyasannAha taM jayaiti tat zubhaM karma sAntavedanIyAdi tIrthakRnAmaprabhRtikaM jayati yat zubhaM karma jagati nirmitaM prANibhirityAdhyAhAraH vizve avirAmaM na vidyate virAmo'vasAnamasya tadavirAmaM anantaM anekajIvApekSayA prekSamANo'dyApi vizrAmaM na karoti / kimuktaM bhavati / nAnA ke te nAnAjIvAnAM puNyAvalokanArthameva avizrAmaM bhramatIti pakSiko'rthaH / mUla = taM jayai suhaM kammaM, nimmiyasammaM jayaMmi jaM sUro / avirAmaM picchaMto, ajjavi na karei vIsAmaM // 1 // zrI matisAgarakRta TIkAno prAraMbhabhAga 6 // oM namo vizvavikhyAtakIrttaye kAntamUrttaye / vizvAlaGkArabhUtAya pUtAya zrImadarhate / / 1 / / aSTakarmakSayAt siddhiM prAptA ye parameSTinaH I te siddhAH siddhisaukhyAni dizantu varadehinAm // 2 // svayaM paJcavidhAcAramAcarantastathA'parAn / AcAre yojayantaste jayantvAcArya kuJjarAM // 3 // ye cAGgopAGgapAthodhipAragAH praudabuddhayaH / / / 4 / / sAdhUnadhyApayantaste jIyAsurvAcakottamAH I ye ca sArddhadvayadvIpa madhyagAH sarva sAdhavaH viharanti mahAtmAno namastebhyastrizuddhitaH ||5|| zrIbhAratIM bhagavatIM praNamya samyak kavIndranatacaraNAm / yatidinacaryAvivRtiM karomi suguruprasAdena // 6 // [ 61] YW Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iha hi granthakAraH sakala zubhakriyAkalApasAdhyabhUtaM aihikA''muSmikasaukhyadAyakaM maGgalArtha maGgalabhUtaM zubhaM karma stauti / yathA - taM jayai suhaM kamma nimmiasamma jayammi jaM sUro / avirAmaM picchaMto' ajjavi na karei vIsAmaM / / 1 / / taM jayai tti tat zubhaM karma jayati / jayattIti kriyApadam / kiM kartR karma / kiMviziSTaM karma zubhaM zubhaprakRtirUpam / punaH kathambhUtaM ? nimmAasamma ti samyak nirmita samyaka puNyaprakRtyA nibaddham / puNyaprakRtiryathA sA uccagoa ityAdi / sAtavedanIyaM karma 1 uccairgotraM 2 manuSyadvikaM manuSyatiH 3 manuSyAnapUrvI ca / pUrvI varNyate dvisamayAdivigraheNa bhavAntaraM gacchato jantovRSabhanAsikArajjakagatyA anuzreNinayanamityarthaH 4 devagatiH 5 devAnupUrvI 6 paJcendriyajAti: 7 audArika 8 vaikiya 9 AhAraka 10 taijasa 11 kArmaNa 12 rUpANi paJca zarIrANi audArika 13 vaikriya 14 AhArakANAM aGgopAGgAni 15 vajaRSabhanArAcasaMhananaM 16 samacaturassaMsthAnaM 17 vajracaukkA0 zubhavarNa 18 zubhagandha 19 zabharasa 20 zubhasparza 21 agarulaghanAmakarma aGgaM na garu na lahaaM ityAdi 22 parAdhAtanAmakarma yato'pareSAM durdharSA bhavati 23 ucchvAsanAma karma 24 ravivimbe AtapanAmakarma 25 anaSNaprakAzarUpaM = aNasiNapayAsarakhvaM cande udyotanAmakarma 26 zubhavihAyogatirhasAdInAmiva 27 aMgovaMganiamaNaM nimmANaM kuNai sattahArasamaM 28 / trasadazakamAha--tasavAyara0 sanAma 29 bAdara 30 paryApta 31 pratyeka 32 sthira 33 zubha 34 subhaga 35 susvara 36 Adeya 37 jasa 38 etat trasAdidazakaM surAyaH 39 narAyaH 40 tiryagAyaH 41 tIrthakaratvaM 42 evaM dvicatvArizata puNyaprakRtayo bhavanti / prastutamevAha - jaM yat karma puNyaprakRtyopArjitaM tIrthakara cakravarti vAsudeva baladeva anye'pi mahArAjAdirUpaM nimbhiasamma ti samyak nirmitaM jayaMmi ti jagati vizve sUro ti sUryo dinakara: avirAmaM picchaMto ti virAmarahitaM vizrAmarahitaM / 1. 'avirAmaM : chANI