Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI munIcandranAtha-viracita vividha bhAsa-racanAo // vijayazIlacandrasUri 'anusandhAna'nA eka aMkamAM 'pannara tithi' nAmaka, municandranAthanI racelI kRti prakAzita thaI hatI. te 'pannara tithi' je pratinA AdhAre sampAdita thaI hatI, te ja pratimAM 11 thI 13 patromAM, te ja kartAnI racelI ATha laghu racanAo che, jene kartAe 'bhAsa' tarIke varNavela che. te ATha racanAo atre ApavAmAM Ave che. kAvyanA vividha prakAromAM eka 'gahu~lI' nAmano prakAra paNa che. A laghu racanAomAM keTalIka 'gahu~lI' prakAranI racanA paNa jovA maLe che. pahelI racanA, jene 'bhAsa' tarIke kartAe nirdezI che te, gahuMlI-racanA che (kaDI 8). jaina sAdhu dharma-pravacana Ape te pachI gahulI gAvAno rivAja hato. te gahu~lI cIlAcAlu guNagAnarUpa paNa hoya, ane tattvajJAnathI chalakAtI paNa hoya. A gahuMlI tAttvika bhAvothI bharelI che. bIjI racanA paNa te ja prakAranI tAttvika gahu~lI hovAnuM kahI zakAya. prathama racanAmAM 'ugho ne momatI' (ogho-rajoharaNa ane muhapatti) no ullekha (kaDI 7) kartAne mUrtipUjaka saMghanA hovAnuM sthApI Ape tevo ullekha lAge che. bIjI racanAmAM 'pravacanasAra' (ka. 6) no ullekha che, te digambarAmnAyanA granthano hovAnuM saMbhave che. kartA adhyAtmaraMgI nizcayanayAbhimukha vyaktitva dharAvatA haze, tema samagra racanAonA vAMcanathI phalita thAya che. kartAe anekavAra A racanAomAM 'budhadeva'ne smaryA che. te temanA gurunu nAma hoya tevo saMbhava kharo. trIjI racanA paNa jJAna, Agama, caitanazakti vagerene ja varNave che. AmAM trIjI kaDImAM 'tIratha kIrtana vaMdaNA aracana pujA kIje re' e paMkti mUrtipUjAparasta mAnasano saMketa ApI jAya che. cothI racanA paNa jJAna ane adhyAtmanA raMgo ja Alekhe che. temAM paNa kaDI-4mAM 'jina darasana nita kIjie' e paMkti mUrtimArgano saMketa kare che. pAMcamI racanA paNa e ja tarAhanI che; temAM ka. 6mAM 'nigama'no
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 35 ullekha dhyAnArha che. chachI racanA jarA judI jAtanI vAta kare che. emAM navadhA bhaktivALo khela che. bhagavaMta jenI rakSA kare tene koI jAtano bhaya nathI - tevI vAta laIne A racanA Ave che, ane tenAM vividha udAharaNo paNa darzAve che, je kartAnI zuddha vItarAgatA ane adhyAtmatattvanI ja satata vAta karatI lekhanI tathA mana:sthitinA pariprekSyamA vismaya janmAve tevI bAbata lAge che. sAtamI racanA vaLI eka upaniSad jevI tAttvika ane gUDhArthamaDhI racanA banI che. rahasyavAdI ane zuddha niraMjana tattvanA upAsaka evA koI jJAnamArgI kavi-bhaktanI racanAnI samakakSa A racanA lAge. to AThamI racanA e jaina paramparAnA vividha kavioe racelAM jinastavanonI zreNInI madhura stavana-racanA che, jemAM tIrthaMkara pArzvanAthanI stavanA thaI che. alabatta, AmAM paNa kavie potAnI sarvatra prayukta ane priya zabdAvalI to goThavI ja dIdhI che, jethI stavanano vaLAMka adhyAtmanI dizAno jaNAI Ave che. chatAM kavinA hRdayamAM chupAyelo 'bhakta' AmAM DhAkyo nathI rahyo; te anAyAse, kadAca DhAMkavAno prayAsa kavie ko hoya to balAt, paNa pragaTa thayA vinA rahyo nathI. to munIcandranAtha athavA dharmadattadevanI keTalIka vadhu racanAo A rIte atre prastuta karatAM Ananda thAya che. zrI gaNezAya namaH || bhAsaH zrIjinarAjaneM caraNe namIje re, sAsaNapujAne samarIje re / AgamavANI jiNavidha bhAkhe re, pravacana sahaguru tevidha dAkhe re / / 1 / / zrUtadevI sAsaNa Adya sohAveM re, jJAnanI mAtA gaNahara gAveM re / pravacanamAtA ATha prakAra re, AgamavidyAne adhikAra re // 2 // prathama to zrUtanI pUjA kIjeM re, bAre aMga te veda kahIje re / dazamaMga AgamavidyA bhaNIje re, sola satI zruta tAM samarIje re // 3 // cihuvidha tIratha tihAM thApIje re, caitana deva akhaMDa japIje re / cyAre AcAraja pravacana vAMce re, maMgalIka sutra naMdI tihAM bhAse re // 4 //
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI- 2006 zrIaNagArajI dharma ArAdhe re, zrAvaka Agamadharma saMbhAle re, || 6 || zrIuvajjhAyajI sUtra vakhAMNe re, munIvarathI vara AcAra vakhAMNe re / cihuMvidha tIrathapUjA sAdheM re ||5|| zrIjinadharmanI AganyA pAle re / zramaNa upAsaka cheM guNavaMtI re, sumati sudhArasameM budhavaMtI re dhavala neM maMgalagItaneM gAveM re, pravacana Agama vAMNIne bhAveM sadgurunI tihAM pujA kIjeM re, ugho ne momatI tihAM aracIje re || 7 | sovanaphUlaDe gurujI vadhAvo re, sovana motIDe re thAla bharAvo re / mAMNaka motIDe thAla bharAvo re, sobhatI gahulI tIhAM purAvo re // 8 // AgamamaMDala dharma jagAveM re, sadurunI tihAM sevA bhAvo re / munIcaMdranAthajI Agama bhASe re, zivapada zAzaNano hita dAkhe re || 9 || iti zrI dharmadattadevaprakAzite tIrthasthApanA bhAsa vAMNI || (2) DhAla: velanI || zrIjinazAzana dhyAvo re, jihAM maMgalIka sUtra bhaNAvo / sadguru pravacana bole re, jihAM AgamavidyA khole // 1 // cavade purava dhura sAro re, mUla maMtra kahyo navakAro / AgamavidyA ArAho re, sahagurujI kaheM tIma dhyAyo ||2|| zrIjinapUjA kIjeM re, jima AgamasUtra bhaNIje re / gaNadharanA guNa gAvo re, tihAM dharma AcAraja dhyAvo re // 3 // uvajhAya te thavIra tavIje re, aNagAranI sevA kIje / arahaMta neM sidhaneM dhyAvo re, nija Atama caitana bhAvo ||4|| tIratha cyAre hI devA re, nija kIjeM AtamasevA / jyotya jhalAmala dIse re, nija caityanarAja kahIjeM // 15 // Atama caitanarAyA re, sadagurujIe teha vatAyA / pravacanasAramAM bhASe re, budhadevaprabhu jIna Ape // 6 // tIratha caitana sAco re, jina AgamavayaNane vAco / sahaguru dharma sIkhAve re, nija Atama brahma vatAveM ||7|| re / 25
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 35 sohI ArAdha karIje re, nija zivapada mokha lahIjeM / / dhana dhana te naranArI re, nijadharmataNA hitakArI // 8 // ujjala dharma ArAdhe re, zivamAraga zudho re sAdhe / muMnIcaMdranAthajI gAyA re, budhadeva guru kahavAyA // 9 // iti. zrI dharmadattadevaprakAzite ArAdhanA dhyAna bhAsa vAMNI // (3) DhAla: sIyala suraMgI cunaDI: // zrIjinazAsana suMdaruM, zrutadevI che sukhakArI re / pravacana AThe vAMNInI, jayavaMtI jayakArI re // dhani dhani sIyala siromaNi // 1 // pAMcehI jJAnanI mAhAzatI, pragnapati jayakAro re / paramAtama prabhu vIrajI, paribrahma jaga AdhAro re, dha0 // 2 // Agama Atama ujalo, bhaviji(ja)na bhAva dharIje re / tIratha kIrtana vaMdaNA, aracana pujA kIje re, dha0 // 3 // AtamajJAnanI zakta suM, caitanazakta ArAdho re / jJAMna ne darasana bhAvanA, saMjama sudha samAdho re, dha0 // 4 // cavada bhuvananeM pAra che, zrIjina sidha bhagavaMta re / paramAtama prabhu pAramA, zrIbudhadeva mAhaMto re, dha0 // 5 // jevaMtI sA mAsatI, jJAnavatI sidhavaMtI re / / sidhabhagavaMtI sAsatI, kevalaguNa budhavaMtI re, dha0 // 6 // Agamadharma ArAhIe, Atamadharma apAro re / caitanarUcI sA mAzatI jejeMvaMtI jayajayakAro re, dha0 // 7 // budhavaMtI budhadevani, jJAna maganarasa bhAve re / / kevalakamalA guNavaMtI, zrIjaganAtha suhAve re, dha0 // 8 / / zrIbudhadeva jiNesarA, nija budhadeva jiNaMdo re / munIcaMdranAthajI sAmIyA, puraNa paramANaMdo re, dha0 // 9 // iti zrI dharmadattadevaprakAsite mAhAjJAMna ArAdha bhAsa vANI / /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebuArI - 2006 (4) zrIjinazAsana pUjIe pujo deva jiNaMdA Atamazakta ArAdhIe guru vANI bhaNaMdA / bhAva aMtaragata bhAvanA nija bhAva vicAro Atama caitana ApaNo sudha jJAna saMbhAro // 1 // parapaMca pudagala pAra meM pAMca dravyaneM pAre caitana dravya , sAsvato jIvadravya apAra / Atama khaMdha pradezamAM Ayu adhyavasAyA bhauma praNAmI bhAvIe nija bhaumane gAyA // 2 // mAhAvidehI bhaumameM sudha bhauma vihAra vijaya videhI bhAvanA nija para ja apAra / ApA para caitanasatA nija dharma saMbhAre viharamAMna jina vaMdIe mAhAvideha majhAra // 3 // jina darasana nita kIjIe bhAvo Atama bhAveM Agama pUjA tihAM karo budhadeva bhaNAve / tiratha cyAre bhAvanA jinadharma ArAdho bhavi jinadharma rucAvIiM jinazAsana lAdho // 4 // jaya jayavaMtI bhAvanA prabhu aMtara bhAvo jaya naMdA jaya vAMNamA jejevaMtI gAvo / jevaMtI jeje karI jaya sAsaNarAyA Atama bhagavatI jevaMtI guru kevala gAyA // 5| zrIbhagavaMtane dhyAIe purasotama rAyA paribrahma pAra jiNesarA sidha budha kahAyA / agama agAdha ArAdhIe sidha deva jiNaMdA zrIsidhavaMtI sAzvati jayavaMti jiNaMdA // 6|| Agama dharma ArAhaNA dhruva avacala dhyAvo joti jhalAmala bhAvanA nija Atama gAvo /
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 anusandhAna 35 dharmadattA budha sAmIyA nijadharma jagaMdA munIcaMdranAthajI sAmIyA jaya parma ANaMdA // 7 // iti zrIdharmadattadevaprakAsite nijaArAdhabhAvanA bhAsavAMNI // deva niraMjananeM ArAho re, zrIbhagavaMta dhyAna meM dhyAyo re / parIbrahma purANa pUruSa kahIje re, alakha niraMjana dhyAna dharIje re // 1 // jalahala jyotimeM jyoti virAje re, satya cidAnaMda puraNa chAje re / agama agAdha meM nIgama kahIje re, dhyeyadhaNI jagadIza lahIjeM re / / 2 / / alakha agocara Apa kahIje re, parIbrahma nIgamano veda bhaNIje re / zivapada sAsaNa sidha kalAMNa re, nAma nArAyaNa jyoti vakhAMNa re // 3 // zrIbudhadeva che kevalasAmI re, paMca parIbrahma che bahunAMmI re / / sidha bhagavaMta The sAsvatarAyA re, nija jinadeva prabhujI kahAyA re // 4 // parma agocara pArane pAra re, sidha bhagavaMta anAdi apAre re / zrIbudha sAsaNa sAzvata sidho re, satara kalAyuga Adi prasIdho re / / 5 / / akSarAtIta ne pAra pAra re, nigama mAhA tihAM veda vicAra re / nijapadabheda agama budharAyA re, zrImAhArAjya mahAsidharAyA re // 6 // dharma akhaMDIta che jihAM sAco re, kevala prema mAhAraza rAco re / joti jhalAmala jalahara(la) dIpe re, trigaDha saMghAsaNa nAthajI ope re // 7 // pIra parama nija pArano gAyo re, zrIsIdha maMDala jyoti meM gAyo re / parama agocara zrIbudharAyA re, dharmadhuraMdhara nAtha kahAyA re // 8 // nava rasasAmInI sevA kIje re, agama ArAhaNa dhyAna dharIje re / munIcaMdranAthajI jagaguru rAyA re, dharmadattA guru avicala gAyA re / / 9 / / iti zrI dharmadattadevaprakAsike mAhAparmapadasidha ArAdhanA bhAsavAMNI saMpUrNaH //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ phebruArI - 2006 29 rAga kedAro // jAkI rakhyA(kSA) kare eka bhagavaMtajI, tAkuM saMsArameM ko na bhItA caraNa bhagavaMtano saraNa grahe sAdhavA, bharma bhItA taNI TAla caMtA, jA0 // 1 // rAya ruThe thakeM dekha sudarasaNa, sulIkA agna upADi dIdho bhakta bhagavaMtasAnIdha kIdhA sahI, sulI saMghAsaNa tatha kIdho, jA0 // 2 // saMkharAjAtaNeM bhrAMta mana upanI, kaMkaNA dekhaneM hAtha cchedA satIya kamalAtaNI sAnidhe zrIprabhu, pherI navapalava hAtha kIdhA, jA0 // 3 // sAdhanI bhaktameM laMchana upano, nagara caMpAtaNAM dvAra rudhyAM gebavAMNI suNI cAraNI tAMtaNe, nIra kADhI karI chAMTa dIdhA, jA0 // 4 // sAMi sAkhI karI prola tIhAM ughaDI, satIya subhadrAtaNI mAMma rAkhI nAtha munIcaMdra prabhu dhyAnaghara sAdhavA, eka bhagavaMta he saraNa,sAkhI jA0 // 5 // itizrI: / / rAga desASa // devala esA dekha leM jAmeM paMcahI devA / brahmA viSNu mahezvarA bhagavaMta abhevA, de0 // 1 // tIna saguna meM deva haiM, devIyuga tasa mAI / eka niraMjana deva heM, guNa pAra batAI de0 // 2 / / pUjA karo nIta jAhakI praha ugata sUrA / tina dakAra traveNIyAM nAho niramala nIrA, de0 // 3 // nIra viveka pakhAlIe surati phUla caDhAvo / gyAnako dI[pa]saMyojake bhAvatavanAkuM gAyo, de0 // 4 // tAmehI eka nIraMjanA bhagavaMta kelAveM / sevA jAkI kIjIe caraNe cIta lAI, de0 // 5 // soI sadA tuma pUjajo guNa nIraguNa AseM / manIcaMdranAtha dekhAvaheM pUjA mAnasI pAseM, de0 // 6 // iti padaM //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 anusandhAna 35 (8) nIdalaDI veraNa hui rahI : e dezI // zrIjina pAsa jiNezarA jaganAyaka ho jagadeva jiNaMda ke vAmAnaMdana vAlaho, kuladIpaka ho azvasena niraMda ke nIlavaraNa tana zobhato, nita sobhe ho nava kara nija deha ke vevIsamo jina pAsajI, nita vaMdo ho hIyaDeM dharI neha ke, zrI0 // 2 // joti jhalAmala svAMmIyA, jhalahalatA ho trigaDho jhalakaMta ke Agama zAsana yuga dhaNI, prabhu beThA ho puraNa bhagavaMta keM, zrI0 // 3 // kevalakamalA-zrIpati, prabhu kevala ho kuruNAnidha nAtha ke mohana mero sAmIyA, mujha manaDo ho bAMdho teha sAtha keM, zrI0 // 4 // Agama agama anaMtameM, prabhu puraNa ho parIbrahma svarUpa ke saccidAnaMda sAhebo, prabhu pragaTyo ho paramAtama bhupa ke, zrI0 // 5 // alakha niraMjana yugadhaNI, prabhu jAgrata ho jogezvara deva (ke) akalazva(a)rupI nAthajI, bhAve bhagateM ho surI(ra)nara kare sevakeM, zrI0 // 6 // zrIjinapAzajiNaMdajI, jaganAyaka ho jagamAM jagadIza ke munIcaMdranAthajI sAMmIyA, guNa gAtA ho puraseM jagIsa keM, zrI0 // 7 // iti zrIpArzvajinabrahmastavanaH / /