Book Title: Vishanima Vanik Gnatino Itihas
Author(s): Mahasukhram Prannath Shrotriya
Publisher: Vadilal Mansukhram Parekh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032630/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vizAnamA vaNika jJAtIno itihAsa. -: chapAvI prasIddha karanAra :- vADIlAla manasukharAma pArekha khATalIbeyanI kuMpanI. pheAsa sTrITa, kATa, muMbaI 1. pustaka maLavAnuM ThekANuM:zrI vizAnimA jaina yuvaka maMDaLa, pIpavALe mALA, gulAlavADI, muMbai-ra. mUlya rUA. 3) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vizAnimA vaNika jJAtIno itihAsa. -: saMpAdaka :mahAsukharAma prANanAtha zrotrIya. -: chapAvI prasIddha karanAra :- vADIlAla manasukharAma pArekha. khATalIbeyanI kupanI. phrAsa sTrITa, kATa, muMbaI 1. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudrakaH mAhanalAla trIbhAvanadAsa meAdI 23/25, hamAma sTrITa, kATa, subaI 1. prathama AvRtti prata 1000 mudraNAlayaH janarala kamarazIyala prInTarI 23/25 hamAma sTrITa, muMbai 1. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya AgamAdhAraka AcArya deva zrI 1008 zrI AnaMdasAgara sUrizvarajI :- vikrama saMvata 1931 asADa vada 0)) :- vikrama saMvata 1947 mahA suda 5 vikrama saMvata 1960 jeTha suda 10 janma dikSA panyAsa pada :- AcAya pada - vikrama saMvata 1974 nirvANa :- vikrama saMvata 2006 vaizAkha vada 10 vaizAkha vada 5 mu. kapaDavaNaja mu. lIMbaDI mu. amadAvAda (rAjanagara) mu. surya pura mu. surya pura Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shrii kuLadeva shrii|| deva gadAdhararAya (zAmaLAjI) prabhujInI stutinuM aSTaka (zArdula vikriDita chaMda) lakSmyA sevita pAdapadma yugalaM kaMdarpa koTi prabhu / nityaM zAzvatamavyayaM zivatamaM satyasvarUpaM param // indrAdaismarai stathA munivarai AsAdibhiH sevitam / vande deva gadAdharaM jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 1 // sadyodarzanato'dhanAzanipuNaM bhAsvatsahastrArciSam / saMsArArNava tAraka kIlamalaM pradhvaMsanaM zrI harim // vakuMThAdhipatiM caturbhuja bhaja vizvezvara nirguNam / vande deva gadAdharaM jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 2 // yopatte vividhAvatAra racanA bhaktasya tuSTai vibhu / yaM caitatsakalaM jagatsthita maho yenaiva cotpAditam // kalpAnte vilayaM karotyapicatakSastaM jagatchAzakaM / vande deva gadAdharaM jaladharazyAma sadA mAdhavam // 3 // dinAnAM paripAlakaM bhavabhayacchedaika dakSaM prabhu / AmnAyai duritApahA caturaistoSThaya mAnaM sadA // taM pitAMbara dhAriNi muraripuMpApaudha vidhvasanam / vande deva gadAghara jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 4 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaivalyApadamizvaraM jagadhdhatrAsAgni karkAlAlAdhitam / zrI viSNubhava bandhabhIta zaraNaM devAdhidevaM prabhuM // bhaktAnAmabhayaM padaM sumanasA mAnandadaM zrIdharam / vande deva gadAdharaM jaladharazyAma sadA mAdhavam // 5 // yosatyAmapi vAci vAkpaduraho ghrANaM vinA jighrati / yokarNopi zRNoM tyalaM ca nayanA bhAve'pi sarvArtha dRk // yogacchatyapi niSpado kAihA gRhAtitaM vizvapAM / vande deva gadAdharaM jaladharazyAma sadA mAdhavam // 6 // Adya zrI jagadIzvaraM guNanIdhi vRndArakai pUjitam / / sarvezaM varadaM dayArdra hRdayam kAmapradaM sevitAm // zaMkhAdyai rUpa zobhitaM varatanu jJeyaM pavitraM zucim / vande deva gadAdharaM jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 7 // vakSaH kaustubha zobhitaM vijayate sthAnaM zrIyo yasyatam / zAGagadyA yudha dhAriNaM madhuripu taM padmanAbhaM zubham // zrI vatseva ca lAMcchitaM suravarai bhaktizca saMpUjitaM / : vande deva gadAdharaM jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 8 // zrImad deva gadAdharASTakamidaM nityaM paThante narAH / / saMprApyaiva nijaM samIhita phalaM sarvatathAnte punaH // devaiH kinnara cAraNAdibhiramI saMbhAvya mAnA mudA / tallokaM duritAdi doSa rahitaM gacchanti niSpAtakAH // 9 // : saMpAdaka goviMdalAlajI, prophesara, indora. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro kuLadeva zrI deva gadAdhararAya (zAmaLAjI) prabhujInI stuti aSTaka (samazlokI anuvAda gujarAtimAM ) zArdUla vikriDita chaMda. lakSmi sevita pAda padma rUpamAM, kadrupa keATi prabhu, je che zAzvata nitya satya, jIvanA kalyANakArI mahA; zakrAdi sura, vyAsa, yAgI munie seve sadA bhAvathI, te zrI deva gadAdhara svarUpane pUjuM sadA premathI 1 jenAM dana mAtrathI maLI jatA pAAdya je krimimAM, saMsArI taratA bhavAbdhi kalinA, philmISa je kApatA; vaikuMThAdhipati caturbhuja hari, vizveza je ni`Nu, te zrI deva gadAdhara svarUpane, vaMduM sadA mAdhava0 * je lai vividhAvatAra jagamAM, sAmrAjya sthApe rUDuM, jenAmAM vaLI je thakI sakaLa A brahmAMDa vyApI rahyuM; te brahmAMDa vaLI mahApralayamAM, Apa svarUpe zamyuM, te zrI deva gadAdhara svarUpane, bhakatA bhAve namu N 3 dInAnA hiranAtha dakSa bhavanAM du:khe| sunivAravA, cAre veda thakI prasanna hRdaye, bhakatA kare prArthanA; je pitAMbara dhArI murarapune, pApa taNA dAhaka, te zrI deva gadAdhara svarUpane, pUjuM ghanazyAmala. 4 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaivalyAdhipati prabhu jagatanA, duHkhAghane TALatA, te viSNu bhavakhaMdha pAza chuTatAM, zaraNe mA rAkhatA; bhaktAnaMdu pradA sadA abhayane, zAntipradA zrIdhara, te zrI deva gadAdhara svarUpane, pU ghanazyAmala. satye prANa vinA sadA vasI rahyA, prANitaNA dehamAM, dekhe aNu mAtramAM; vizveza je vyApaka, pUjI ghanazyAmala je karNAviNa sAMbhaLe IMga vinA, cAle pAya vinA grahe kara vinA, te zrI deva gadAdhara svarUpane, Adi je zIva zakti rUpa jaganA, prANitaNA pAlaka, IcchA je ama pASatA jagatanA, svAmi yAsAgara; zaMkhAdi zubha AyudhA svarUpamAM, zAbhe sadA premala, te zrI deva gadAdhara svarUpane, vaMduM ghanazyAmala. 5 7 jenI chAtI viSe zrI lakSmi vasatAM, kaustubhathI zAMbhatA, zrI vatsAMkti padmanAbha maghuDDA, zA je dhAratA; jene deva sadA mahA munivara, seve kharA yAgIo, te zrI dhruva gadAdhara svarUpane, pUjI' ghanazyAmala . je A nitya gadAdharASTaka paDhe, rAkhI sadA Tekane, te siddhi zIva sAdhIne jagatamAM, aMte vare muktine; devA kinnara cAraNA dig viSe, aMte vare mukitane; niSpApI vaLI niSkaMlaka thaine, vaikuMThavAsI ane 9 samalaiAkI anuvAdakaH viSNuza'kara sAmezvara, joSi-kapaDavaMja, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAsukharAma prANanAtha zrotrIya meTI ummare varSo sudhI A ItihAsanuM saMpAdana karI pustakAkAre asthimAM lAvavA mATe jemaNe jahemata uThAvI ane jANe potAnI jIMdagIne aMta najadIka AvavAnI AgAhI thaI hoya tema jANI, bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhane mAthe te chapAvI prasiddha karavAnI javAbadArI sepI pitAnI AkAMkSA purI karI. temanA A kAmane mATe samasta vizAnimAM jJAti hameMzane mATe temanI rUNI raheze. O , Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : : : : : : : : : : : : 81 thI anukramaNikA prakaraNa 1 vedanA samayanI cAturvaNuM pAne 1 thI 5 2 AryonI jAti vyavasthA che 6 thI 10 3 hAlanI jJAtio , 11 thI 18 4 jJAti ane gotra 19 thI 26 5 niyamA vANijya uphe nImA vaNika mahAjana ... - 40 6 zAmaLAjInI mUrti ane maMdiranuM varNana . 57 niyamA vaizyA Urphe nimA vaNika .. 58 thI 8 gAtronA nAmanA mULa zabda tathA tenA artha ... 67 thI 9 gotranI mahattA 10 nimAvaNikanI prAMtavAra vastInI gaNatrI .. 81 thI 101 11 kapaDavaNajanA zrI ciMtAmaNajI pArzvanAthanI stuti 102 thI 106 12 kulagurUnAM lANa temaja kuTuMbanI vigata .. ke 107thI 114 13 kapaDavaNajanA vizAnibhAnAM kuTuMbanI temaja temanA darekanA kulagurUnA saMbaMdhanuM vigate vivaraNa .. ka 115 thI 124 14 kapaDavaNajanA vIzAnimA vaNika mahAjanane paricaya ane itihAsa , 125 thI 166 15 kapaDavaNaja gAmane juno-navo itihAsa .. 167 thI 186 16 kapaDavaNaja mAM vasatA vIzAnimA jainenI vaMzAvaLIo 187 thI 221 pariziSTa naM. 1 ItihAsane piSaNa ApatI jagAone saMkSiptamAM paricaya . , 222 thI 226 naM. 2 kapaDavaNajanuM varNana tathA caturdizA .. , 227 thI 232 pAMce gAmanA vizAnimA jenA jJAti maMDaLanI mAhitI. baMdhAraNane kharaDo >> 233 thI 240 prathama (saMmelana) adhivezana 241 thI 264 dvitiya adhivezana 265 thI 304 maMDaLanuM pAku baMdhAraNa > 305 thI 312 Adhunika dhArmika pravRttio. zrI jJAna maMdiranI sthApanA. 313 thI 314 zrI modInA derAsarajIne jIrNodhdhAra ane pratiSThA. , 315 thI 316 zrI ciMtAmaNajI pArzvanAthajInA maMdirano jIrNodhdhAra. , 316 thI 318 zeTha mIThAbhAI gulAlacaMda pAMjarApoLa 318 thI 323 dikSita bhAIo tathA bahenenA saMsArI tathA dikSita nAmanI yAdI , 323 thI 324 - TV Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbhAra svIkAra A pustaka chapAvI bahAra pADavAmAM nIce jaNAvela bhAIo tarasthI sahAya maLI che - ra5 sva. zeTha zAmaLabhAI nathubhAI hA. zeTha bAbubhAI pa017 sva. zeTha cImanalAla DAhyAbhAI hA. naM. bahena mAyAbahena pa-1 zA. kezavalAla somAbhAI hA, pote patra pArekha vADIlAla manasukharAma hA pote pa. zA maphatalAla kAntIlAla hA, bhAI kAntIlAla ra51pArekha ramaNalAla choTAlAla hA, bhAI ramaNalAla 251 zA. hirAlAla vADIlAla - hA. pote rapa0 sva. dozI punamacaMda lallubhAI hA, DaoN. ramaNalAla ra51 sva. gAMdhI vADIlAla lIMbAbhAI hA, bhAI nagInabhAI ra5) zA. giradharalAla bhogIlAla hA, bhAI cImanalAla ra51] zA. jazavaMtalAla jayaMtilAla hAbhAI vADIlAla jInavALA 251 zA. ratIlAla harajIvanadAsa kehinura vALA hA. pote rapa parIkha ramaNalAla nagInadAsa vimaLacaMda hA. pote rara6 zrI godharA vizAnimA jaina saMgha taraphathI hA, dosI maNalAla pAnAcaMda 15 zrI mahudhA-cuNela-kAnamanA vizAnimA jaina saMgha taraphathI hA, bhAI kasturalAla cImanalAla Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa patrikA. samarpaNa kapaDavaMja vIzA nImAvaNika mahAjana jJAtinI gRhasthAi, udAratA, gaurava, sa`skAra ane AbarU TakAvavA, vadhAravA ane nirmaLa karavAmAM je kuLe para parAthI tana, mana ane dhanathI avarNanIya premapura sevA ApaNu karelI che, te sAkhI kuLanA zeThajI zrI hIrajIbhAI aMbAIdAsanA va mA na puva ane ku La bhu Sa NA ne A pustaka Adara purva ka samapa Nu karyuM che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zeTha zrI. maNIbhAI zAmaLabhAI (zeTha hIrajIbhAI aMbAIdAsanA kuTuMbanA putra ratna) teo pitAnI pAchaLa eka bALa pUtri bahena caMpAbahena ane zeThANIbAI jaDAvane mukI vIsa varasanI tadana kumaLI ummare saMvata 195ra nA jeTha suda 9 nA roja svarge sidhAvyA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyabhUmi kapaDavaMja zrI nimA vaNika jJAtine itihAsa" e nAmanA A pustaka vize mAre kaMIka prAstAvika lakhavuM evI sUcanA mu. zrI. vADIlAla pArekha taraphathI AvI tyAre mane navAI lAgI. kAraNa ke, gAMdhIyuganI AjanI vicArasaraNI mujaba ApaNA samAjanuM ghaDatara thavuM joIe evuM mAnanAre ane e mAnyatAne yathAzakita vartanamAM mUkanAre huM rahyo. AthI jJAtirUpI vADAmAM purAI rahevAnI himAyata mArAthI koI divasa thaI zake ja nahi. A saMjogomAM A pustaka vize kaMIka lakhavAnI sUcanA namratApUrvaka mAre nakAravI joIe evo vicAra mane AvyuM. paNa premapUrvaka karelI koI paNa sArI sUcanA ekadama nakAravAne mATe svabhAva nathI eTale AkhuM pustaka joI javuM ane te bAda mAre je te nirNaya kare ema vicAryuM. ane tema karavAmAM je bhAInI mAraphata mane sUcanA maLI hatI te mArA snehI zrI caMdrakAnta parIkhe anumati ApI. A AkhuM pustaka huM joI gayo chuM. ekaMdare jotAM jJAtinA vADAone A purataka uttejana nathI ApatuM enI mane pratIti thaI che. AkhA pustakamAM TheraThera evA ullekho maLI Ave che je, nAnAM paDI gayelAM jUthane meTAM thavA mATenI himAyata kare che. dUra dUra vasatI samasta zrI dazA ane vizA nimA vaNika,(vaiSNava ane jaina) badhA eka thAya, ane roTI-beTI vyavahAra karatA thaI jAya e vastu lekhake IcachanIya gaNI che (juo iMdora saMmelanane TharAva, pAnuM 96). vaLI A pustakamAM ekalA kapaDavaMjanA jJAtijanone nahi paNa samasta bhAratamAM vasatA jJAtijanone ItihAsa ApavAno prayatna karavAmAM Avyo che. AgadhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMda surIzvara jevI tyAgamUrtinA AzIrvAdathI A itihAsa mATe lekhaka vipula sAmagrI meLavI zakyA che, e hakIkata atre AnaMdapUrvaka nedhavI joIe (pAnuM 7; chelle phakaro). A pustaka taiyAra karavA aMgenI upara batAvI te dRSTi kadara karavA yogya gaNAya. A pustakanAM pAnAM jema jema pheravatA jaIe chIe tema tema eka vastu najara samakSa AvyA vinA rahetI nathI ke, A pustaka taiyAra karavA mATe lekhake bhArezrama uThAvyo che. saMzodhana karavAmAM teo UMDA utaryA che. prAcIna lekha, zilAlekha, jUnA itihAsa, pAlI-ardhamAgadhI sAhitya, gejheTiyara, bIjI bhASAmAM lakhAyeluM sAhitya, AcAryo pAsethI meLavelI mAhitI, vRddha ane anubhavI janenI mulAkAta leI ekaThI karelI sAmagrI-ema judI judI rIte lekhake zramapUrvaka ane premapUrvaka vigato meLavI A pustakanI racanA karI che, ane te vigate uparathI yathAzakita, yathAmati keTalIka kalpanAo karIne tAraNa kADhayAM che. A kAmamAM kapaDavaMjanAM tathA bIjA bhAIbaheno taraphathI temane ghaNI madada maLI che. pustakamAM tAravI batAvelAM badhAM ja vidhAne barAbara che ke kema e tapAsavAnuM kAma bAjue rAkhIe to paNa lekhakanI saMzodhanavRttinI tArIpha karavI jarUrI gaNAya. A pustaka vAMcanAra sau joI zakaze ke te vividha mAhitIthI bharapUra che, temaja samasta bhAratamAM vasatI komanI dRSTie ane saMzodhana karIne A pustaka taiyAra karavAmAM AvyuM che, te to huM upara jaNAvI gaye. vaLI lekhake bhamatApUrvaka ane premapUrvaka A pustaka racavAno zrama uThAvyo che, te paNa AgaLa jaNAvI gaye. te uparAMta A pustakamAM, bhAratamAM saMskRti, dharma ane jJAna-kalAnA saMskAra raDAvanAra jaina dharmanI vigato jovA maLe che; gotrono ItihAsa, cAturvaNyanI vigato, rAjA harIzcaMdrane yajJa ane nImA vaNikone prasaMga, zAmaLAjInuM maMdira ane tenA itihAsanI vigate, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazA ane vIzA bane vaNikonI mAhitI, rAdhanapuranI bIbI aMgeno kapaDavaMjano aitihAsika prasaMga, ekatAlIsa kuTuMbono mahAmahenate ane cIvaTapUrvaka taiyAra karela vaMzavelo, vagere ghaNuM ghaNuM A pustakamAM lekhake potAnI dRSTi ane zakti mujaba Apavo prayatna karyo che. jo ke gaLe na utare evI keTalIka vigate A pustakamAM jovA maLe chekhaphI, tema chatAM A pustakamAM kapaDavaMja vize avanavuM jANavAnuM maLe evI rasaprada mAhitI, ane zAMtienA vADAone vizALa banAvavAnI vAtane uttejana ApavAnI, himAyata, paNa jovA maLe che. - ', ' ' , : che : " upara jaNAvI te mAhitI uparAMta samagra kapaDavaMja aMgenI keTalIye vigate, A pustaka ApaNane Ape che. kapaDavaMjanA vasavATane itihAsa, kapaDavaMjIeAnI nAnImoTI sakhAvatanI vigato, kapaDavaMjanI jUnA vakhatanI ane AjanI Arthika sthitine khyAla, kapaDavaMjanI jUnA samayanI ane AjanI audyogika mAhitI ane tenA vikAsanI zakyatA, kapaDavaMjanAM jovAlAyaka sthaLe ane temane itihAsa, kapaDavaMjanAM sArvajanika kAmanI vigato vagere ghaNuM ghaNuM ApaNane A pustakamAMthI prApta thAya che. ane A badhI vigate vAcakone preraNA maLe evI rIte rajU karavAmAM AvI che. kapaDavaMjamAMnI bekArI dUra thAya, kapaDavaMjaone kAmadhaMdhA aMge madadarUpa thavAya ane kapaDavaMjanI hareka rIte pragaMti thAya e nema paNa lekhake A pustakanI vigatonI rajuAta karavAmAM rAkhI che. AthI A pustaka evuM banI zakayuM che ke, tethI vAMcaka preraNA pAme, pitAne dhama vicAre, potAnA vatana tarapha mamatA keLave, kapaDavaMjanI ekatA thAya ane te TakI rahe evI dRSTi rAkhe, ane pitapatAnA saMpradAya dvArA arthAta jaina derAsare, pachI mArganAM maMdira, masjida, mahAtmAjI ane sevAmUrti haribhAInI pratimAo vagere dvArA tipitAnA dharmanI preraNA meLave vagere. A badhuM thAya te puNyabhUmi paDavaMjanuM nAma sArA gujarAtamAM te zuM paNa samasta bhAratamAM jANItuM thAya. A rIte jotAM A pustakanI mAhitI, upara batAvI te bhAvanA kapaDavaMjIenI keLavAya temAM keTaleka aMze madadagAra thAya evI che, ema kahevuM joIe. ; ; judA judA samaye judI judI rIte nAnAMmoTAM dAna karanAra keTalAe kapaDavaMjaonAM nAme. A pustakamAM jovA maLe che. e dAnanI vigate uparathI ApaNane jANavA maLe che ke, jUnA samayathI te Aja sudhI kapaDavaMjamAM nAnAmeTAM dAnano pravAha satata vahyA karyo che. kapaDavaMjanA eka jAhera kArya kartAtarIke A saune yogya ullekha karI teonI sakhAvatene ullekha ahIM karavAnuM mane ravAbhAvika rIte mana thAya che. paNa ema karavA jatAM e lAMbI yAdImAMnuM keInuM nAma bhUlathI rahI javAne saMbhava hoI koInAye nAmane nirdeza karyA vinA, kapaDavaMjane zaNagAravAmAM, kapaDavaMjamAM sAhitya, saMskRti ane kalAnA saMskAra siMcavAmAM, jAhera sevAnA pATha zIkhavavAmAM, ane kapaDavaMjane samRddha banAvavAmAM phALo ApanAra, esau dAtAone dhanyavAda ApavAnI A taka lauM chuM ane sAthe sAthe AnaMdapUrvaka e vastu paNa noMdhavAnI jarUra jouM chuM ke, kapaDavaMjanAM sArvajanika kAmamAM, jaina bhAIonI sevAne naMbara pAchaLa nathI (juo pAnuM 185-86). A uparAMta e bInA paNa seMdhavI joIe ke sevAbhAvI ane sAdhanasaMpanna jaina bhAIonI sevAthI saMtoSa pAmI, kapaDavaMjanI prajAe jaina kuTuMbane ja "nagarazeTha" banAvI sanmAnyuM che ane ema karIne jaina bhAIonI sevA ane dAnanI yogya kadara karI che (juo pAnuM 137). | ApaNe sau sArI rIte jANIe chIe ke mULa cAra varNamAMthI aneka jJAtio thaI ane e jJAtiomAMthI vaLI aneka peTA jJAtio thaI Ama thavAthI ApaNuM saMghabaLa tUTI gayuM e svIkAryA vinA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAle ema nathI, ane sadhabaLa tUTatAM ApaNI adhogatinAM pagaraNa maDAyAM. Aje ApaNe AjhAda thayA chIe. me eTale ApaNI sAmAjika pragatimAM ADe AvanAra paradezI sarakAra have ApaNe tyAM rahI nathI. mahAtmA gAMdhIe ciMdhelA raste ApaNA samAjanuM navaghaDatara karavAnA Aje suavasara che. anekAneka jJAtiomAM vaheMcAI gayelA ApaNe saue vikAsane pathe javAnu che. A sogamAM jJAti ane jJAtijanA vize gAMdhIjIe dhaNuM mArgadarzana karyuM che. temanA e bAbatAnA vicArAnA sArarUpa nIcenA karo temanA ja zabdomAM atre nedhave yogya mAnuM chuM. 1 ' 1: 'pratyeka dharmAM premIne mArI vinayapUrvaka salAha che ke, teNe jJAtionI nAnA prakAranI khaTapaTAmAM na paDatAM potAnA kartavyamAM parAyaNa rahevuM. kabhya potAnA dharmanu ne dezanu rakSaNa karavAnu che. dhanu rakSaNa nAnakaDI jJAtinu ayeAgya rakSaNa karavAmAM nathI, paNa dhArmika AcaraNamAM che. dharmanu rakSaNa eTale hiMdu mAtranuM. hiMduM mAtranuM rakSaNa, pote cAritravAna khanavAmAM ja rahelu che. cAritravAna banavuM eTale satya, brahmacarya, ahiMsAdi vrato pALavAM, nirbhaya banavuM~eTale ke manuSyamAtranA bhaya choDavA, ththira upara zraddhA rAkhavI, tenAthI DaravuM. te ApaNAM sarva karmonA, sarva vicArAnA sAkSI che, ema jANI melA vicAro karatAM paNa ke pavu, jIvamAtrane sahAya karavI. paradharmI ne paNa mitra gaNavA, paropakAramAM petAnA DhALa gALavA ii. peTA jJAtinI hayAtI hAla tA ja kSatanya gaNAya, je teonu samagra kAma ekadare dharmane ane dezane poSanArU hAya. je jJAti AkhA jagatanA upayoga pAtAne sArU kare tene nAza hoya. je jJAti potAne upayAMga jagatanA kalyANane arthe thavA de te bhale jIvA" (jue mahAtmA gAMdhIjI kRta varNavyavasthA; pahelI AvRtti; pAnuM 135-36 ). aMtamAM Aje kapaDava jate chellA dazakAthI tana, mana ane dhanathI madada karanAra, kapaDava jI. ene kAmadhaMdhe vaLagADavAmAM pUrepUrA madadarUpa thanAra, ucca keLavaNI levAnI dhagazavALAne ane vadhu keLavaNI mATe paradeza javAnI IcchAvALAene yogya uttejana ApI madadarUpa thanAruM, sevAbhAvI e jaina bhAione atre mAre ullekha karavo joie. eka teA jayaMta meTala varka suvALA sva. zrI. cimanalAla DAhyAbhAI ane bIjA mu. zrI. vADIlAla pArekha. A bhAionI sakhAvata keI kapaDava thI ajANI nathI. sva. cimanalAlanuM akALe avasAna thayuM te kapaDava Mja mATe eka moTI kamanasIkhI thaI che. mu. zrI. vADIlAla pArekha sAthe kAma karavAneA mane eka karatAM vadhAre vakhata meAkeA maLyo che. kapaDavaMjanI jAhera saMsthAomAM javAbadAra hoddedArA tarIke sAthe kAma karavAnA prasaMgeA paNa mane prApta thayA che. Aje 66 varSanI pAkaTa umare paNa nAta, jAta ke kemanA bhedabhAva vinA sau kapAva jIonI yathAzakita sevA karavAnI temanI dhagaza jevI ane tevI kAyama che. ApaNA vahAlA vatana kaDavaMjanI sevA mATe prabhu temane dIrghAyu bakSA ane puNyabhUmi kapaDavajane temanI dare* prakAranI sevAA maLato raheA e ja prArthanA. puNyabhUmi kapaDavaMjane| jaya ho ! sevAsaMdha kapaDava ja 'ta': 5-5-1953, zAntilAla jIvaNalAla gAMdhI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra darzana - A pustaka chapAvI prasiddha karavA mATe amArA pUjya kuLagurU zrotrIya mahAsukharAma prANanAtha taraphathI mane vakhate vakhata kahevAmAM AvyuM. mane paNa vakhate vakhata emaja lAgyA karatuM ke A kAma mAre mATe azakya te nahi paNa muzkela thaze, kAraNa ke mArI tabIyata sArI rahetI na hatI. chatAM teozrIe eTale badhe zrama lIdho hato ke jene vyartha javA de te mArA jevA mATe vasyuM thaI paDayuM. temaja teozrInI ApaNI kAma pratyenI lAgaNI paNa eTalI bhAre hatI ke jANe ApaNI kamanuM devuM ja hoya nahi ane tene bharapAya karavA teo mathI rahyA hoya tema lAgatuM. A kAraNe mane jarA jema ovyuM ane meM mArA bhAIo upara vizvAsa rAkhI, A kAma upADI levA ane puruM karavA temane bAMhedharI ApI. AthI temaNe mane prasiddha karavAnA sarva haka arpaNa kIdhA. A temanA meTA dIlane temaja ApaNI koma pratyenA temanA ananya prema mATe tame savatI temane atyaMta hArdike dhanyavAda ApuM chuM. temaja kema temanI hamezane mATe rUNI raheze tenI huM khAtrI ApuM chuM. vaLI meM mArA bhAIo upara je bharoso rAkhI A kAma AgaLa dhapAveluM tethI paNa sArI rIte protsAhana maLyuM che. A mArA badhA bhAIoe sarve rIte mane pitAnAthI banatI pUrepUrI madada ApI che, kAraNa ke jenI pAse gayo temaNe mane tadana AnAkAnI vinA meM mAgyA teTalA rUpiyA ApI katArtha karyo che. te sarve bhAIonAM nAma ApI, maLelA dAnanI rakama temanA nAma sAme darzAvI che. A temanI udAra vRttithI kheMcAIne ane tenI prazaMsA darzAvavA meM temanAM darekanAM cIrasmaraNa rUpe A nAnakaDI buka je itihAsa rUpe pragaTa thAya che temAM, darekanA pheTA joDavA nizcaya karyo ane temAM paNa mane dareke pUrepUre sahakAra Apyo che. AnA mATe huM te sarve bhAIone rUNI chuM. - A pustakane chapAvatAM, muphavigere vAMcI sudhAre vadhAre karavAmAM, mane DaeN. bhAI ramaNalAla semAbhAIe ghaNIja madada karI che. te mATe temane paNa AbhAra A sthAne mAnuM chuM. Da. bhAI ramaNalAla nAnapaNathIja AvA sArvajanika kAmamAM-temAM khAsa karIne yuvAnanA koIpaNa pragati sAdhavAnA kSetramAMsahadaya madada karatAja AvyA che je temanA udAra ane pragatizIla svabhAvanI pratiti karAve che. teo haju ghaNa juvAna che, eTale temanA taraphathI AvA kAmamAM ghaNA lAMbA kALa sudhI ApaNI nAnakaDI kemane sahAyatA maLatI ja raheze tevI AzA sevuM che te asthAne gaNAze nahi. vaLI A pustakane chApI ApanAra bhAI mehanalAla janarala kamarziyala prInTarI, hamAma sTrITa, keTa, mubaInA mAlike paNa amArI phurasade ane TAImanA saMkeca vinA ghaNuM khamIne A pustakane A pramANenuM pragaTa karavA amone sahAyatA kIdhI che. te mATe temane paNa AbhAra mAnyA vinA mArAthI rahevAya nahi. ' A pustakane chapAvatAM lagabhaga be varSa viti gayAM che. A samaya daramyAna amArA pUjya kulagurU zrI, mahAsukharAma bhAI svargavAsa pAmyA che. temanA AtmAne te jyAM hoya tyAM zAntI maLe tevI amArI hamezane mATe prArthanA che. A pustaka chapAvavA hAthamAM lIdhuM tyArathI Aja dIna sudhImAM bIjAM DAMka dhArmika kAryo kapaDavaNajamAM upasthita thayelAM tenuM vistAra pUrvaka khyAna A bukanA cheDe "kapaDavaNajamAM upasthita thayela Adhunika dhArmika kAryonA mathALA nIce ApavAmAM Avela che. TUMkAmAM mAre Apa sarve bhAIone ekaja vinaMtI karavAnI che te e ke A pustakanI prakamAM ghaNI bhUlo rahI gayelI che. temaja vAkya racanAmAM paNa khAmI che. tene Apa sau sudhArIne vAMcaze ane amArI khAmIone apanAvaze. A pustaka dareka bhAI bahene dAgInAnI peThe sAcave tevI mArI bhalAmaNa che temAMthI bhaviSyanI prajA pitAnA kuTuMba-jJAtigotra vigere mATe jANavAnuM meLave ane pote sagAI saMbaMdha bAMdhatAM A pustakanI salAha leI kaI paNa jAtanI bhUlathI bacavA pAme-eja vinaMti. lI. Apane sadAne sevaka, vADIlAla manasukharAma pArekha Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana. A pustakanA dareka prakaraNanI zarUAtamAM samaja paDavA jevI samajutI ApI pUrvApara saMbaMdha joDIne pachIja mULa viSayanuM lakhANa zarU karyuM che, chatAM eka rivAja tarike pustakanI aMdara AvelA viSaye saMbaMdhI kaMIka vadhAre spaSTatA karI ajavALuM pADavuM joIe, te rivAjane bhaMga karavAnuM kaMI kAraNa nathI. A kaI manuSyanuM jIvana caritra nathI. keI siddhAMtanuM pratipAdana nathI. mAtra fthamA vALi urphe nImA vaNika mahAjananI jJAtine itihAsa che. (1) jInI hasta likhita pratomAMthI (2) devAlayanA zilAlekhethI (3) bIjI nAtanAM ane devasthAnonI hakIkata vALAM chApelAM pustakamAMthI () madhya bhArata dazA nImA vANiAnI pravAsa kamiTie chapAvelA riporTa uparathI (5) bombe gejheTiaranA muMbaI sarakAre chapAvelA "gujarAta sarva saMgraha" nAmanA pustakamAMthI tathA (6) "kapaDavaMja zaheranuM varNana" e nAmanA chapAvelA pustakamAMthI, ema jyAM jyAMthI A nImA vaNika mahAjananI vAta saMbaMdhInI hakIkata maLI AvI tyAM tyAMthI meLavI eka jagAe ekaThI karelI hakIkatane A saMgraha che. A sthaLe uparokta graMthakartAone AbhAra mAnavAnI rajA mAguM chuM. - A ItihAsamAM Akhila hiMda nivAsI zA ane vijJA upabhede sahitanA samasta nImA vaNika mahAjana jJAtine ati upayogI hakIkatane saMgraha che. emAM vaNikanI nAtanuM mULa janma sthAna, janma samaya, tene aDasaTTo, temanA gRhasthAzramanA dharma saMbaMdhInuM jJAna, temanI nAtanuM tathA gotranAM nAma, te paDavAne samaya tathA tenA kAraNe temaja temanA kuLadeva, kuLadevI. kuLAcAra tathA te saMbaMdhInI vidhi karAvanAra ne te upara dekharekha rAkhanAra kuLagurU vigerenAM varNana, ItyAdi maLI zakI teTalI pramANabhUta sAcItio sAthenI hakIkata ApelI che. je dareka nImA vaNikane jANavAnI ane tene tAtvika vicAra karI tene hArdika sanmAna pUrvaka apanAvI tenAM yajana, pUjana, sevA vidhi jANuM laI tene amalamAM mUkavAnI A kaTokaTInA samaye khAsa jarUra che. A pustakanA prakaraNa 7 thI 10 sudhInA cAra prakaraNa upara khAsa dhyAna ApavAnI jarUra che. nImA vaNika mahAjananI jAta brAhmaNonI jAta jeTalIja purAtanI, saMyamI, junI saMskRti ane vaMzanI vizuddhinI saMrakSaka vRtti vALI heI, brAhmaNonA jeTalAja samAjamAM mAna pAmavAne hakakadAra che. te prakaraNa sAtamA niyamA vairavA vALA prakaraNamAM maLI zakI teTalI satya hakIkatathI sAbIta karyuM : che. te uparAMta prakararA 8 mA getrenA nAmanA mULa saMskRta zabdo ane pachI Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta bhASAmAM tenA payayane te pachI bhASAmAM temaja hAlanI belAtI gujarAtI bhASAmAM ema vaMzAvali ApI, e ge cAturvaryanA samayamAM che te sAbIta karyuM che. A be prakaraNathI nImA vaNika mahAjananI saMskRti ane mahattA upara sAre prakAza paDe che. ne te satya purAvAthI siddha kareluM che. prakaraNa navamAmAM gotranI mahattA vijJAna daSTie bahuja asarakAraka rIte varNavI che. AkhA pustakamAM A prakaraNa navIja bhAta pADe che. khAsa A eka viziSTatA che. dareka nImA vaNika mahAjananI vyaktie avazya vAMcavAnI jarUra che. prakaraNa dazamAmAM akhila hiMdamAM nImA vaNika mahAjana jJAti kayA kyA gAmamAM hAla vase che ne tyAM temanAM ghara ane manuSyanI saMkhyA keTakeTalI che? tenA AMkaDA ApyA che. eTaluM ja nahIM paNa te dareka gAmamAM pharazA ane vIzA tathA kAveja ane ebI e keTalA keTalA che tenA AMkaDA paNa batAvyA che. AvA upayogI pustakanI eka eka nakala dareka vyaktie pitAnA gharamAM vasAvavI e naitika temaja dhArmika pharaja che. prakaraNa 11 tathA 13 thI 15 sudhI cAra prakaraNamAM kapaDavaMjanA vizA nImA vaNika mahAjanane khAsa upayogI hakIkta che. teonI, temanAM hAlamAM cAlatAM lANAnI yAdI, gotronI vaheMcaNuM tathA vaMzAvalI, temanI jUnI tathA hAlanI sthItinuM varNana e badhuM jeTaluM kapaDavaMjanA nImA vaNika mahAjanane upayogI che teTaluM ja bIjA gAme vasatA nImA vaNikane paNa upayogI che. kAraNake e badhI hakIkta pitAne vAstu anukaraNIya ane vicAraNIya che. | vikrama saMvata 2001 nA kArataka suda 1 thI vikrama saMvatnI ekatrIsamI sadI zarU thAya tyArathI, AkhI duniomAM ane khAsa bhAratakhaMDamAM aNadhAryA banAve eTalI tvarita gatie banyAM kare che ke tene ApaNe "ajAyabIo kahIe te cAle. A badhI ajAyabIothI hAlanI prajA vAkepha che jethI tenA piSTapeSaNanI jarUra nathI. tA. 15 mI ogaSTa 1947 eTale vi. saM. 2003 mAM hiMdamAM vagara laDAIe svarAjya maLyuM. tenA AnaMdamAM kaho ke prajAnI aikyatA sAdhavAnI dhagazamAM kahe game te kAraNa heya paNa prAMtika sarakAree sAmAjika ane dhArmika rUDhio sudhAravAnA bahAne samAja, nAta, getra, dharma ItyAdinA baMdhAraNene niSkriya karanArA kAyadAo satvaratA purvaka ghaDavA mAMDayA. AthI Adhunika uDDakhaLa kelavaNIthI ghaDAelA magajavALAM keTalAMka yuvaka yuvationuM te tarapha lakSa kheMcAvA lAgyuM. AthI samAja ke nAtanA vicikSaNe AgevAnone pitAnI samAja ke nAtanI phikara piThI. tethI pitAnI nAtanAM janmasthAna, janmasamaya, kuladevadevI, kulAcAra ityAdi paraMparAthI cAlatI AvatI dhArmika ane sAmAjika paddhatimAM samayane anusarate yogya sudhAre karI tenA satya tatvethI potAnI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) nAtanI dareka vyaktine vAkepha karavAnI jarUra samajAI. jethI kharA jJAnanA abhAve jema dIvAmAM pataMgIuM jhaMpalAvI jIMdagI barabAda kare che tevI rIte kSudra lAlAthI tathA upalakIA chUTachATAthI lAbhAi samAja ke nAtamAMthI chUTApaDI AkhI jIMdagI du:kha bhogavatA khacI jAya, te mATe A ItihAsa ekaThA karI samagra nImA vaNika mahAjananI nAtanA yuvaka yuvationI samakSa raju karyAM che. tenuM vAMcana-manana te nIdhyiAsana karI AvatA kaTokaTInA kaparA susavATA sAme jJAna rUpI DhAla dharI hIMmatabhera ubhA rahI peAtAnI nAta-jAta-gAtra-kuLAcAra vigere je temanA vaDavA e lagabhaga traNa hajAra varSa uparAMtanA kaparA samayamAM, aneka kaSTo veThI satyama sAcavI te badhAMne hayAta rAkhyAM che, tenI paDakhe ubhA rahI pUrNa vaphAdArIthI ane sanmAna pUrvaka temane badhAMne jIvaMta rAkhe, evI AzAthI lekhake ane graMthakartAe A prayatna karyAM che. A prayatnane keTalI ane kevI saphaLatA maLaze ? te te bhaviSyanI prajAnI kanyatA uparanI gaNatrIzrI gaNAze. A itihAsa ekaThA karavAmAM kaNe kaNe sahAya karI che tenI prasiddhi jene te prasaMge ne sthaLe karavAmAM AvI che. chatAM eTalAthI sateSa naDI vaLatAM tenAM nAmi za karI AbhAra mAnavAnI takanA lAbha cheDI daI zakatA nathI. A sahAyakAmAM ALamAdvAra AvA zrI sArAnara surIzvaranI nuM sthAna pahela che. teo zrI sa'sArI paNAmAM, kapaDavaMjanA vatanI vIzA nImA viSNuka jJAtinA hatA. teo zrInuM jIvana caritra hAlanA jaina sa`pradAyamAM saune eTaluM badhu suvIniMta che ke lekhaka jo e jIvana caritranA A jagAe ullekha kare teA te jIvana caritrane thAya ane lekhakanI ajJAnatA jaNAI Ave AvA bamaNA bhayathI te bAbatamAM cUpa rahe che. AcAryazrInI AjJAthI te zrInA aMtevAsI muni kaMcanavijayajI mahArAjazrInI mahenate bahuja sArA phALe ApyA che. te pazu saMsArI paNAmAM kapaDavaMjI vIzA nImA Nika jJAtinA hatA. A tyAgamUrti AcAryazrI ane vidvAna muni mahArAja kaMcanavijayajI e beunI mULa vatananI ane jJAtinI utkRSTa sthiti jovAnI dhagazanA upakAra mAnavAnI sArAbhAvA vALI bhASAnI kama AvaDatane lIdhe lekhaka mAtra abhinaMdana kare che. a yAya sahAyakAmAM khIjA naMbaranuM sthAna, indora nivAsI, nImA vaNikanA kulagurU audumbara brAhmaNa jJAtinA alaMkArarUpa nararatna prophesara. goviMdalAlajI zrIdharajI zAsrIne phALe jAya che. te saMskRta bhASAnA pAraMgata ane hAzkara pAThazALAnA saMskRta indoranA bhASAnA prophesara che. temane dazA ane vIzA nImANika mahAjanA bahu mAnapUrvaka seve che; teoe (1) 4LayA paranthAnanI zASita vadhI ta hasta lIkhIta prata (ra) dazA nImA samelananI pravAsa mITine chApele riporTa (3) madhya prAMtanA dA nIsAnA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvItiya adhivezanane ripeTe (4) Indora dazA nImAnA saMmelanane riporTa (5) mALavA ane nimADa prAMtamAM vizA nImA vaNikanA vastIvALAM gAma ane temAM ghara tathA manuSya saMkhyAnA AMkaDA, A saghaLuM jAte mahenata karI meLavI mekalI ApyuM che. te kulagurU tarIke temanA yajamAna nImA vaNike tarapha kevI lAgaNI che tene spaSTa purAve che. A prasaMge temane aDada upakAra mAnuM chuM. audumbara jJAtimAM AvA kartavyaparAyaNa aneka yuvake pedA thAya tevI prabhu pratye prArthanA karuM chuM. - trIjA sahAyaka tarike AriNA karArya zrI vALAnaMda surIzvaro mahArAjanA ziSyaratna vidvAna muni mahArAja vannorA nA mahArAjanI gaNanA thaI che. teo zrI paNa saMsArIpaNAmAM kapaDavaMja vizA nImA vaNika jJAtinA hatA. teozrI vihAra karatA karatA kapaDavaMja padhAryA tyAM akasmAta bheTe thaye, teo zrIe genA muLa saMskRta zabdo ane te pachInI vaMzAvalI ane satya artha zedhavAmAM athAga mahenata lIdhI che. jenuM varNana AThamAM prakaraNamAM karyuM che, tethI punarUkti na karatAM teo zrIne hArdika upakAra mAnuM chuM. A sahAyakane upakAra mAnatA pahelAM A pustakanA mULa utpAdakane je yAda na karUM te mahA pApane bhAgIdAra thAuM e mArA sadagata sanmitra gAMdhI vADIlAla lIMbAbhAI che. A pustakanI prathama preraNA temanI magaja zaktinuM pariNAma che. kapaDavaMja vizA nImA vaNika mahAjananuM peDhI nAmuM ane gotranI vaheMcaNa temanI mahenata ane zradhdhAthI thayela che. lekhakanI sAthe ghera ghera pharI peDhInAmuM lakhAveluM, ne gotranI veheMcaNI paNa bIjAonI madada ane salAha laI nakkI karAyela getranA mULa saMskRta zabdo ane tenA satya artha jANavAnI temanI bahu utkaTa IcchA hatI, te Aje trIsa varSe kaIka aMze pAra paDI che, prathama te kapaDavaMja vIzA nImA vaNika mahAjana jJAti puratuM ja A pustaka bahAra pADavAne vicAra hate. paraMtu kudaratanI kRpAe mArA e mahema mitranA eka putra nagInalAla ane temanA snehI parIkha vADIlAla manasukhabhAIe pustaka chapAmaNune kharca karavAnI IcchA karIne nagInabhAIe pustaka sudhArI ApavAnI IcchA karI lekhakane utejana ApyuM, jethI akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananI jJAtine ati upayogI ane aNamelI vastu tarike A pustaka bahAra paDe che. A banne gRhasthAe pitAnA vaDilanA AtmAne saMtoSa Ape che te badala temane AnaMda mANavAne hakka che. A pustaka chapAvavAne saghaLe haka pArekha vADIlAla manasukhabhAIne lekhake seMpI dIdhuM che ne temaNe sevA bhAvathI pIkAryo che. A pustaka chapAvI mAtra kapaDavaMjamAM vaheMcavuM ke akhila hiMdamAM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaheMcavuM agara vecavuM hoya te kaI rIte vecavuM te badhu prakAzakanI munasaphrI upara che. lekhake A pustaka sevAbhAvathI lakhyuM che. mAtra eTalI ja IcchA che ke A pustaka akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananA dareka gharamAM praveza kare te uparAMta kulagurUonA paNa dareka gharamAM praveza pAme. A pustakamAM je kaMI sAruM che te mULa utpAdaka tathA hAlanA sahAyaka tathA salAhakAranI tivrabuddhinuM pariNAma che. te uparAMta keIne paNa aNagame ke uNapa jaNAtI hoya te te lekhakanI alpa buddhinuM pariNAma che. A kAryamAM jema bane tema rAga-dveSa e jeDakA durguNane dUra rAkhavA prayatna karyo che. chatAM keIpaNa vyakti ke samAja ke jathAne jANe ajANe aNagamAnuM vidhAna jaNAya te te mATe lekhaka kSamA mAge che. A pustakamAM keTalIka jagAe punarUktine doSa jaNAya che, te thavAnAM aneka kAraNe che. (1) puvApara saMbaMdha batAvI varNana zarU karavAnI zailIne lIdhe prathama lakhelI bInA pAchaLathI lakhavAmAM lAvavI paDe che. (2) keTalIka bAbate evI che ke satya arthanA jJAnanA abhAve mULa vastu ghaNuM saikAthI bhUlAI javAne raste caDhI che. tene vAraMvAra lakhavAthI e ajJAnane paDado dUra thAya te hetuthI e vastunI vAraMvAra punarUkti karavI paDI che. (3) lekhakanI pitAnI kama AvaDe tane lIdhe paNa e deSa AvavAno saMbhava che. A mATe samajuM vAcaka varganI pAse kSamA yAcanA che. te haMsa kSIra nIra nyAye kSamA maLaze e vizvAsa che. A pustaka nImA vaNika mahAjana jJAtine mATe lakhAyuM che. AgaLa lakhAI gayuM che tema A saMgrahane pustaka svarUpa ApanAra eTale pustakanA pitA tarike gaNIe to vADIlAla manasukhabhAI parIkha che. temanA uttejanathI prerAi lekhake, saMzodhake ane sudhArake mAtra sevA bhAvathI kAma karyuM che. zubha AzayanuM phaLa tenI IcchA karIe agara nA karIe te paNa sAruM phaLa Ave e karmane havabhAva che. prathama mAtra kapaDavaMjanI nAta pUratuja pustaka lakhavAnuM ke chapAvavAnuM hatuM. paraMtu temAM rahelI uccabhAvanA ane marSA ja ArAbI sAravAra surizvara jevA tyAga mUrtinA AzirvAdathI bahu vipUla sAmagrI maLavA lAgI ane tethI mAtra kapaDavaMjanAja nahIM, gujarAtanA ja nahIM, paraMtu lagabhaga akhila hiMdanA nImA vaNika mahAjananI jJAtine ItihAsa, je pUrA aMdhArAmAM gaMdhAI rahyo hate te aMdhakArane paDado dura thaI kaMIka prakAza Avyo ane A epavaMtI jJAtinAM ujamAlAM bhaviSyanI AzA kiraNanI jhAMkhI thaI A badhe jaza khapha joIe te zrIyuta vADIlAla manasukhabhAI parIkhane " phALe jAya che. A pustakane chapAvI tene gya kamate vecavAnI pharaja have kapaDa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vejI vizA nImA vaNika mahAjana jJAtinI sAdhana saMpanna vyaktionI che. A vyaktioe eka vyavasthApaka samIti nImI tene AkhA hiMdamAM pracAra karavAnI pejanA karavI joIe. A bAbata zrIyuta vADIlAlabhAI upara choDavI e eka lIlA caMdanavRkSanA mULamAM kehADe mAravA jeTale droha ne mahApApa che. hAlanA kharcALa samayamAM jyAM haze tyAM nImA vaNika mahAjana jJAtinI keIpaNa vyakita A kharIdI na zake evI valeja jaDI zake. kadAca koI dUra dUranA gAmaDAmAM kaIka maLI Ave to te vyakti je jathe ke samUhamAM hoya tenA AgevAne ke paTelIAoe vinA mulya temane bheTa melavI joIe. hAlanA kharcALa jamAnAmAM sAdhAraNa lagna prasaMgomAM prathamanA karatAM cAra pAMcagaNe kharca thAya che, sAdhAraNa dararojanA vyavahAramAM vastIvALA sAdhAraNa gRhasthane tyAM paNa dararoja vahI vaTI kharca traNa ke cAra rUpiA thavA jAya che. tevAone A be eka rUpiAne AzarenI kIMmatanI cepaDI kharIdatAM muzkelI naDe nahIM e samajI zakAya evI vastu che. * dareka prAMtika jathA vALA agara reTI beTI vyavahAra karanAra thAvALA pitAnA jathA puratI cepaDIonI nakale kharIdI leI jema vAsaNanI lahANa kare che tema A jJAnanI eTale pustakanI lahANI karavAnI IcchA karI pustako kharIdavAnI icchA jaNAve te vyavasthApaka samIti pustakanI kIsmatamAM kaMika chUTa ApI zakaze. A pustaka vecANamAM keIpaNa vyakitane Arthika vAsanA nathI mAtra pracAranI ja vAsanA che. - A pustaka pharI chapAvavAne tenA upara je kaMI hakaka thatuM hoya te saghaLA hakakanA hakakadAra pustaka kartA parIkha vADIlAla manasukhabhAI pArekha che. temanI paravAnagI sivAya AmAMne kaI paNa bhAga ke Akhu pustaka chApavuM chapAvavuM nahIM evI namra sucanA sAthe. asatyo mAMhethI, prabhu ! parama satye tuM laI jA, uMDA aMdhArethI, prabhu ! parama teje tuM laI jA; mahA mRtyumAMthI, amRta samIpe nAtha ! laI jA, tuM hiNe huM chuM te, tuM ja darzanAM dAna daIjA, 1 che thatuM je kAyAthI, ghaDIka ghaDI vANIthI UcaruM, karti idrIonI, muja mana viSe bhAva ja smaruM; svabhAve, buddhithI, zubha azubha je kAMika karuM, kSamA duSTa je je, tuM ja caraNamAM nAthajI ! dharuM. . 2 ItizrI zubhaM bhavatu vAcakane AzirvAda.. lekhakanA, aM tarzana , , , , , , , , . * , , Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1 khuM vedanA samavanI cAtuvarNya samaya :--vikrama saMvat pUrve be hajAra varSathI vikrama sacat pUrve pAMca varSa sudhInA ItihAsa, AyenuM mULa sthAna --madhya eziA AryAM te pradezamAM dharatIkaMpa, anAvRSTi jevAM aniSTa kAraNeAne laIne peAtAnA mULa sthAnamAMthI potAnuM pazudhana lai agnikANa ( uttara pUrva) tarapha ToLAMbaMdha hajarate nIkaLyAM. jyAM jyAM potAnuM ane potAnA pazudhananuM pANu thAya tyAM tyAM mukSama zakhI rahevA lAgyA. sagavaDanA abhAMvathI agara pAchaLanAM ToLAMnA kALathI AgaLanAM ToLAM agnikANu tam dhasatAM gayAM, ane siMdhu nadI para AvyAM. siMdhu nadInAM jaLa eLagavAnuM saraLa nahAvAthI tyAM sthAyI mukAma rAkhI vasyA.. mAhena' jevAM, Adhunika zaherAnI sukha sagavaDatAthI paNa vakhI ya tevAM bhavya zaheza bAMdhyAM, ane bhaTakavAnI jIMdagI madathI grAmavAsI myA. pAchaLathI je je ToLAM AvyAM temane pazu A sthItimAM meLavI lIdhA, ne khudAM judAM gAma vasAvyAM. ahIM si'lu jevA jaLasamUha, paMcanada vaccenI hariyALI jamIna, ochI mahenate vadhu utpAdana thAya tevAM khetarA, hImathI takAyalAM parvatanAM zikhare, niyamIta varasAta tathA vAyunA pravAhI, A badhuM manuSya ane pazuonAM zarIra ane prakRtine taddana anukuLa tathA AhlAdaka evuM vagara mAgye maLavA mAMDayuM tethI upakAravaza lAgaNIthI, A badhuM ApanAra divyazakti ( dhruvA )nA guNNA gAyA. e badhA guNo te samayanI temanI saMskRta bhASAmAM sUtrarUpe ekaThA karyAM. dhADA zabdomAM dho atha samAya enuM nAma sUtra. AvA sUtreAnA saMgraha te ArpAnuM sauthI prathama pustaka. tenuM nAma temaNe "Rgveda" pADayuM. Rgveda" racanArA te brAhmaNa kahevAyA. teo tathA temanI sAthe AvelA bIjA "gAya" ( surelA) DaeNvAyA. mULa sthAnamAMthI si Mdhu nadI upara AvI grAmavAsI banI Rgveda taiyAra karyA tevAmAM pAchAmAM ochAM hajArekane Azare varSa vItyAM haze. sidhu nadI enagI A paMjAbamAM AvyA. paMjAbanA AdivAsIone Aye.e anA, jaMgalI dakSu vigere tiraskAra vAcaka nAmathI oLakhAvyA che. teoe Ari AgaLa vadhatAM k navA prayANuM karavAmAM, AgaLa vadhavAmAM, tathA jyAM vasyA hatA tyAM surakSita Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAmAM AdivAsIo taraphathI aneka vigho ADe AvyAM. te vijJAne nivAravA ane pitAnI pragatine saphaLatApUrvaka cAlu rAkhavAnA kAryamAM buddhibaLa sAthe zarIra baLane paNa upayoga kare paDe jethI zarya svabhAvanAM keTalAMka ToLAMe e krama svIkAryuM. temAM temaNe saMkaLatA meLavIne te jagAe sthira thayA. ane harapA, takSazIlA jevAM zaheza vasAvyAM. brAhaNee devakArya, vidyA, jJAna, ane samAja kArya pitAne svAdhIna rAkhyuM. zoryavAna, tejasvI ane sAhasika AnAM TeLAne pitAnA bIjA AnuM AdivAsIothI rakSA karavuM, AdivAsIone DuMgara ane jaMgalamAM hAMkI kADhI navAM navAM sthaLe saMpAdana karavAM, ItyAdi kAma sepyuM ke teoe svIkAryuM te "ka" gaNAyA. temane darajajo brAhmaNethI bIjA naMbarane karyo. . AvI rIte buddhimAne devakArya, samAjakArya tathA jJAnavijJAna. kAryamAM jevayA ane zarIra baLavALA sAhasike AdivAsI sAthe jhagaDAmAM rokAyA. vaLI teonAM pazudhana ane bAla-vRddha manuSyonA bharaNapoSaNa mATe anAja-dUdha, dahI, ghAsa, dhI vigere, vastuo pedA karavAnuM ane janasamUhamAM jyAM joIe tyAM pahoMcADavAnuM kArya amuka jagyAe svIkAryuM te "ra kahevAyA. RSi jora zAjika ziva , mAragama In A gItAjItuM vAkya che te pramANe javAnonI utpatti pahelAMnA samayamAM paNa karmane A ullekha che. A traNa varNa pitAne eTale be tamAM janmelA kahevAyA. gAvita eTale jaI saMskAra e emane bIje janma gaNAtuM. te saMskAra meLavyA pachI ja dhArmika kAryo mATenI yogyatA gaNunI. * *te traNa jAti sivAyanA, hArIne zaraNe AvelA AdivAsIo vigere jemaNe upara jaNAvelI vaNa jAtinI sevA karavAnuM svIkAryuM te zudra kahevAyA. zudronI zArIrika ane mAnasika sthIti, temanI zaraNugati vigere upara vicAra karIne teone rahevAnAM sthaLa, bharaNa poSaNanA sAdhana tathA sahIsalAmatI mATe rakSaNa mATenAM saMdhane temane kvijha jAtie bahu udAratAthI ApyAM, eTaluM ja nahi, paNa parvanA divasomAM utsavanA prasaMgamAM tathA janma, maraNa ne lagnano prasaMgamAM eene jIvana vyavahAramAM upayogI vastuo ApatA rahyA. A vyavasthAne aneka saikA vItI gayA chatAM haju to pitAnA A sevakene bhulyA nathI. e Arya (sudharelA, udAra, saMskRtinuM lakSaNa batAvI Ape che. che. A pramANe AmAM cAra varNa baMdhAI (1) brAhmaNa (2) kSatriya (3) vaizya ane () zudra. A cAra varNanA AcAravicAra, raheNIkaraNI, lagna vyavahAra, bhajana kAryavahAra vigere samAja vyavasthAnA phAyadA manusmRti vigere buddhimAna brAhmaNoe Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) dezakALane anusarI ghaDI kADhayA. tene amala karavAnu kAma kSatriyAne soMpyuM. tethI kSatriya rakSaNa karanAra ane samAjanI vyavasthA sAcavanAra sattAdhArI thayA, * chatAM samAjanA kAyadA ghaDavA, devapujA dhArmika kriyA ane jJAna vijJAnanI upAsanAnI pravRtti brAhmaNIe pAtAnI pase rAkhI. e rIte sattAdhArI rAjAonA paNa rAjA eTale mAnA paDhavIne pAmyA. varSAnAm . mAnapura banyA. ArTsanA bIjA jathA pAchaLa AvatA gayA te kAraNathI pahelAM AvelA Aryae Adi vAsIone DuMgaramAM ne jaMgalamAM dhakelI mUkI temanI jamIna, tathA mulako kabaje leI pAtAnI Arya prajA mATe sukha samRddhinAM sAdhanA vadhAratA gayA. AthI temanI vastI paNa vadhI ane samAja vyavasthA sAcavavAnA bejo paNa vadhyuM. sAthe sAthe svacchaMdatA tathA jAtimatsara paNu vadhyAM. A varNa vyavasthAmAM brAhmaNAe potAnI Atmazuddhi ane saskRti sAcavavAne vijJAna STie mazkAmakSa eTale bhojana vyavahAramAM vaTALanA prabaMdha dAkhala karyAM jethI dareka vaNu pAtAthI utaratA naMbaranI traNa sAthe bhojana kare tA te vyakti potAnI mULa varNamAMthI patita gAya, A kAraNathI vaNu bheda sajjaDa thayA. A baMdhana UMca varNanA keTalAka svacchaMdIone tathA utaratI varNanA keTalAka svamAnI lokone pasaMda paDayuM nahIM. tethI prathama pI rIte ane kALakrame ughADA ge chaTakabArIo khelI A bA~dhana sAme baLavA pakAryAM, jene pariNAne patita varNanI sakhyA vadhI, ne samAja vyavasthAmAM avyavasthA dAkhala thaI. vaLI samAja vyavasthAnA kAyadAmAM lagna "saMbaMdha" mATe paNa sakhta baMdhana hatAM. dareka varNanA purUSa potAnI varNamAMnI kanyA paraNI zake tathA petAthI utastA varNanI kanyAne peAtAnI vastunA saMskAra ApIne paraNI zake. A lagna anujAma lagna kahevAya. ane tenAthI thayelI prajA vArasA ane varNanA bIjA huMko mATe lAyaka gaNAya. paraMtu utaratI varNanA purUSa caDhatA varSoMnI kanyA sAthe paraNe tA te lagna pratikroma lagna kahevAyuM ane tenAthI thayelI prajApatita gaNAI. AvAM kRttioma lagna thatAM tyAre zarUAtamAM samAja niyAmakoe temanI ( lagna karanArAte pratijona lagnathI thayelI prajA mATe `AnI ) asala varNanA guNadoSa devo samaya jatAM vastI vadhI. saMcama ane te samayane anusarI kAyadA bAMdhyA. AcAravicAramAM zIthilatA AvI ane pariNAme vaLasadara prajA eTalI vadhI ke temane mATe niyAmaka kAyadA ghaDI zakayA nahIM. AvA samayamAM vAyavya krizAethI ke jyAMthI A AvelA te dizAethI khIjI prajAnAM ghaNAM TALa AvavA lAgyAM ane teoe cAre varSAmAM bhaLI temAM lagna sabaMdha" khAMdhI -vaNuM saMkaratAnA vadhArA karyAM. AvA samayamAM paNa brAhmaNe pAtanI vaNune ''vaTALa prama'dha" ane Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) lagna sukhadha" e be khAkhatAthI pacAvI zakayA hatA. potAnA varNanI sakhyA kamI thaze tenI temaNe darakAra rAkhI nahIM. paratu pAtAnI saMskRti ane Atma zuddhivALI peDhI kAyama rahe tevI vyavasthAne vaLagI rahI jarApaNa TALeA jaNAya tA tene prAMta bahAra ane patita karAvI alaga karI detA. manuoma lagnanA kAyadA :gRhya sUtramAM ane pratilAma lagnanA kAyadA purANA tathA smRtiomAM jovA maLe che. A viSayamAM vadhu jJAna meLavavAnI icchAvALAe svargastha sAkSara zrI govaradhanarAmabhAi mAdhavarAma tripAThI kRta "hiMdustAnamAM junA vakhatamAM lagna paddhati"nuM iMgrejI bhASAmAM pustaka lakhyuM che te vAMcavAthI ghaNuM sArUM jJAna maLaze. vAyavya khUNAthI bIjI prajAnAM ToLAM AvavA lAgyAM ema upara jaNAvyu che. te AvavAnAM kAraNe! aneka hatAM. ahIM prathama AvelA A sukhI ane samRddhivAn thayA te jANIne bIjI prajA atre AvavAne AkarSAI. vaLI te samayanI duniyAmAM bharatakhaMDa mATe evI vAtA cAlatI ke tyAM. dhana-dolata-samRddhi vigere puSkaLa che, paNa tene sAcavanAra tathA bhogavanAra puratA .nathI. AthI lAbhAI mahAn siEdUra bharatakhaMDa jItI levA AvyA. te samaye ahIM pajAbamAM rasa rAjA, magadhamAM caMdragupta rAjA, ane brahmaNAmAM (cANAkaya) ane takSazilA vidyApIThanA kulapati AdinI yogyatAthI aMjAi tenA kArabhArI ane 1 ane senApatie AgaLa vadhavAnI nA pADI, te hakIkata itihAsa prasiddha che. takSazilA vidyApIThanA kulapati mATe ema kahevAya che ke mahAna sikaMdare temane potAnA mahemAna banavA mATe AmatraNa ApyuM. tenA javAbamAM jaNAvyuM ke vidyApIThanA kulapati vidyApIThanA kAyadA pramANe koInA mahemAna banI zakatA nathI. paraMtu koipaNa mahemAnanI mahemAnagIri karavA teo taiyAra ja che. mATe Ape A vidyApIThanI mulAkAte padhAravuM. Ave nispRddhi tathA nIDar paraMtu sapUrNa vivekazIla pratyuttara maLatAM sikaMdaranI utkaMThA vadhI. te samaya pahelAM mAtra daza varSanA arasAmAM kairA yunivarsiTinA moTA pustakAlayanA jeNe nAza karyAM hatA te sika dara A vidyApIThanI bhavyatA tathA kulapatinI AkarSaka pratibhA joi aMjAI gayA. ane potAnI sAthe AvelA grIka vidvAnAne takSazilA vidyApIThanA anubhava levA eka mAsa mATe e kulapatine soMpyA. e samayanA adhyApaka, kulapatie, vidvAna brAhmaNA A sthiti para hatA. tethIja teo rAjAnA rAjA eTale mahArAnanI pattI e pahoMcyA hatA. A pachI je je jathA AvyA te rAjya sattA prApta karavA nahIM paraMtu ahIM vasavATa karI A dezane peAtAnA vatana tarike gaNavA AvatA hatA. temane prathama AvelA Aryae udAratAthI rAkhyA ane prajAmAM bhaLI javA dIdhA, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) pa samAjanI avyavasthA tathA cAre varNanI geravyavasthAnI zarUAta vikrama saMvat pUrve 1000 varSa eTale AjathI 3000 varSa upara thaI hatI. zarUAtamAM e traNa saikA to mULa vyavasthAne samAja niyAmakA TakAvI rAkhI zakayA. paNu pachI teonA kANu sheja DhIlA thatA gayA. temaNe lagna saMbaMdhamAM peAtAnI vaNu uparAMta bIjI utaratA varNanI kanyA sAthe lagna karavAnI chUTa lIdhI hatI te pAchI kheMcI lIdhI. AthI kaMika jAti abhimAnanuM jhera AchuM thayuM ane dareka vaNu pAtAnI varNamAMja lagna karI zake ema harAvyuM, chatAM prajA teTalAthI saMtASa pAsI na ha. vaLI brAhmaNAmAM navA patha nAme zAkta patha ubhA thayA. temaNe asala dhArmika kriyAnA mudrAlekha tya ane siAno tyAga karI devane nAme vaza karI temAM pazue ane manuSyone hAmavAnA ane naivedyamAM mAMsa ane krizane upayoga karavA te dharma harAyeA. dhADA vakhata bAda A dhArmika kriyAothI prajA kaMTALI gai. paraMtu chaDecAka kaiAi tenA niSedha karI zakatuM nahIM. samaju ane vidvAna brAhmaNeA A badhI avagaNanA narI AMkhe nihALI potAnA manane prazna karatA hatA ke '* bheMza levAnukUriSkRti ! ' (vedanA uddhAra kANu karaze?) ane tenA upAye zodhavA prayatna karavA lAgyA. hiMsaka vidhithI ane svacchaMda lagnathI temaja dhArmika kriyAthI bahirmukha rahevAthI akaLAelI prajAnI mananI hAyavarALa" paramAtmAe sAMbhaLI. samAjamAM mahAna parivartana karanAra tathA sarvanA mananI IcchA pUrNa karanAra e mahAna vibhUtiene lagabhaga ekaja samaye ane lagabhaga ekaja sthaLe paramAtmAe janma Apyo. jenuM vaNuna ane pariNAma ApaNe have pachInA prakaraNamAM joizu. itizrI zubhaM bhavatu. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zALa 2 .. AnI jJAtti zALA, samaya -vikrama saMvata pUrve 500 varSa thI vikrama saMvat 800 sudhI lagabhaga 1300 varSa sudhIne ItihAsa. - prAcIna saMskRta graMthamAM hAlanI jJAtio viSe kaze paNa ullekha dekhAto nathI. pAchaLanA prakaraNathI jaNAze ke veda samayanI varNa vyavasthA brAhmaNa sivAya bIjI vaNemAMthI lagabhaga adazya thaI gaI hatI. dhArmika kriyAomAM thatI pazu ane manuSyanI hiMsA pratyakSa joIne prajA kaMTALI gaI hatI. bhojana vyavahAramAM vaTALa prabaMdha hovAthI TUMkAM TUMkA jathA thaI gayA hatA. ane lagna vyavahAramAM paNa svara chaMdatA vadhI paDavAthI pazu jevI sthIti thaI gaI hatI. AvA samaye kiI AgevAna deravanAra maLI Ave to prajA tene jhaDapathI AvakAre evI sthIti hatI. te samayanA brAhmaNa niyAmaka kAyadAmAM sahejasAja chUTa mUkI prajAne samajAvI levA mathI rahyA hatA. paraMtu temAM temane saphaLatA maLatI nahotI. AvA samaya mATe zrI gItAjInA cethA adhyAyanA sAtamA ane AThamA lekamAM gayuM che ke- // yadA yadA hi dharmasya mlAnirbhavati bhArata / gabyullAmadharmasya tavArA sagA | | che jenAra sapUna vinAzAyara duttA ! // dharma sthApanArthAya saMbhavAmi yuge yuge // 8 // A pustaka jemanA hAthamAM javAnuM che temAM ghaNe bhAga A zlokane atha samajI zake tema che tethI tenuM piSTapeSaNa karyuM nathI. A samayamAM brAhmaNamAMthI te kaI avatArI pedA na thayA paraMtu bIjA naMbaranI dvijavarNa kSatriya jAtimAMthI mahAna gautamabudadha ane mahAna tirthaMkara mahAvIra svAmi thoDA samayane aMtare ekaja saikAmAM avatArI svarUpe pedA thayA. teo banene lekenA manane dharmanI bhUkha ane gRhasthAzrama calAvavAmAM paDatI aDacaNe temaja samAjanI avyavasthA bahu ugra svarUpe dekhAI. te samayamAM kahevAtI uMcI ane nicI pAyarInA leke vacce haMmezA jhaghaDA thatA joyA. ThamaThAma vaira, gu, hiMsA, dAridra, cerI, (vyabhicAra, anArAya, yuvAna ane bALakanAM akasmAta maraNe, pazupakSio Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) uparanI niyatA vigerenuM tAMDava nRtya teozrInA jovAmAM AvyuM. temaNe prajAnI marajI vicArI sAva ane pittAnA upadeza karyo. manuSya mAtrane bhAI samAna gaNI tenI sevA karavI, prANimAtra upara dayA karavI, Ama karavAthI AtmA samRddha thAya che. ane tethI mekSa maLe che. janmathI kAi ucca ke nIca nathI. A niyame je pALe te dareka jaNane mokSa meLavavAnA hakka che. evA manuSya dharma sthApyA. vaLI zudro, patitA, varNa zakrA vigere ahiSkRta vyakti jemane dhArmika saMskAra meLavavAnA adhikAra nahotA tevA saghaLAone A huka bhAgavavAne maLyA jethI asa MtuSTa prajA A navA niyAmakAnA anuyAyI jhaDapakha dha thayA. mahAna gautamabuddhanA anuyAyio khauddha (jJAnI) kahevAyA. ane bhagavAna mahAvIra svAminA anuyAyio jaina kahevAyA. A banne sapradAyamAM vahyuM, jAti, ucca, nIca, svIkRta, ahiMskRta, pavitra, patita, evA kAi bheda nahAtA tethI temAM sabaLA eka jAtanAja gaNAyA. jeo jaina saMpradAyamAM bhaLyA te vyakti tarike zrAvaka ane zrAvikA gaNAya. ane jemaNe dIkSA lIdhI te sAdhu ane sAdhvI kahevAyAM. e cAranA eka cAturyaM saMpa sthapAyA. e saMdhamAM jAtibheda ane vaTALa prabaMdha keTaleka narama paDyA ane dharma kriyAne adhikAra dareka zrAvaka zrAvizvane prApta thayA. A pravRtti lagabhaga 1400 varSa sudhI cAlI te samayamAM jaina saMpradAyanA vicikSaNa ane dIrghadRSTivALA niyAmakAe potAnA saMghamAM brAhmaNa, kSatriya, ane vaizya e traNa mukhya jAtine bhAjana vyavahAramAM ekatra rAkhyA. ane zudra atizudra ke slezDane saMdha jamaNamAM ( nAkArImAM) sAthe lIdhA nahIM, tethI mULanI dUna varNane saMtoSa thayo. temanA saMdhamAM mULanI traNe ca varSoM ane temAMthI pedA thaeI jAtAmAMthI rAjAthI zarU thai raMka sudhInA saghaLA sAmela thayA. AthI eka sArUM saoNMgaThThana baMdhAyuM. A sthItinI zarUAta vikrama saMvat pUrve 500 varSathI zarU thaI. te samaye AkhA dezamAM prajA ekatra thai jenA pariNAme mahAn azAka ane zrI havana jevA mahAna mahArAjAdhirAjonA vakhatamAM AkhI prajA sunItimAna ane laya ane ahiMsA pALanArI banI, jUnA itihAsa uparathI jaNAya che ke vikrama saMvat chaThThA saikA sudhImAM gupta vaMzanA rAjAone akhila hiMdamAM "suvarNa maya" amala hatA te A saMgaThThananA pratApe. jemajema vakhata jatA gayA tematema badhe ane che tevI rIte A saMpradAyamAM buddhimAnuM nimAyo tathA upadezakonI achata, temanuM tathA temanA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuyAyIonuM dhArmika ajJAna, beparavAI, durguNomAM sapaDAvuM vigere kAraNothI e dharmenA pAyA hacamacavA lAgyA. tevAmAM AryAvratanA mULa AryonA vADI zAkhAnI varNanA brAhmaNonA vArasa ke jemanI sattA prajA uparathI osarI gaI hatI te pharI sthApIta karavA maMthana karatA hatA te vArasadAree ke jeo A dharmonAM chidro ane paDatI jevA tAkI rahyA hatA teo ALasa tajI taiyAra thayA. temAM kumArila bhaTTAcArya ane pachI zrImAn Adya zaMkarAcArye sAre yaza meLavyuM. lagabhaga A cauda varSanA gALAmAM brAhmaNe tadana nirAza thaIne besI rahyA hatA. samayane anusarI lekenI vRtti dekhI kAyadAmAM keTalIka chUTachATa mUkI sudhArA karatA gayA hatA paraMtu jamAne hAlanI peThe vIjaLI vege badalAte jAte je temaNe te samayanA pitAnA brAhmaNa dharmane ThekANe hiMdu dharma TharAvyuM. te samayanA iMdra, varUNa, agni, megha, vAyu ityAdi devAne badale brahmA, viSNu ne zaMkara e tripuSTi jene mukhya DarAvyA ane temanA vajana, pUjana, vrata, utsava vidhi vigere dareka jAtanI gyatA pramANe nirmANa karyA. zrI mahAdevanA bhakate gava saMprAdayanA kahevAyA. temanI pUjana vidhinA 13 prakAra nakakI karavAmAM AvyA. zrotriya (dasa) brAhmaNa zrI zaMkarane paramAtmA svarUpe bhajI AtmA paramAtmAne ekAkAra meLave che. ane teja mahAdevanA bANane gAMsAI, bAvA, varAgI, strIo, vaNiko vigere aDhAre varNa potapotAnA adhikAra pramANe bhaje che ne pUje che. te samayanA dharma niyAmakee taiyAra karelA saraMjAmano upayoga zrI kumArika bhaTTa ane zrImAna zaMkarAcArya eoe amalamAM mUkI agara tene vikasAvI prajAnI nADI pArakhI tenA AgaLa che. vadhArAmAM sAmA dharmanAM duSaNe ane khAmIo AgaLa karI te badhAne pitAnA navA hiMdu dharmamAM dAkhala karyA. tema karavAmAM rAjasattAne paNa upayoga thaye che, paraMtu dareka jAtane temanI gyatA pramANe ne rasathALa dharI temanI dharmanI bhUkha bhAgI sarvane hiMdu banAvyA. AmAM AdivAsI ke anAryane paNa bAkI rAkhyA nathI. temanI parApUrvathI cAlatI "sUrya pUjA" te paNa hiMdu dharmamAM dAkhala karI "nAga pAMcama"ne eka divasa saMmata hiMduone tahevAra tarike pALavAne anurodha karI temane paNa saMtaLyA. temanI vRkSa pUjA mATe A suda 10 dazerAne divasa TharAvyuM. cAsa azva vigere pazupakSIonI pujAne tevI ja dIte dAkhala karI. pakSIo ane azakta pazuo mATe pAMjarApoLane baMdobasta paNa hiMdu dharmamAM dAkhala karI dIdhuM che. A AcAra bauddha dharma pAsethI meLavyuM che. atizudrone paNa A hiMdudharmanA niyAmake bhUlyA nathI. temanA dhaMdhAnA kAraNe anArogya sthitimAM rahevuM paDe temAMthI rakSaNa pAmavA kurAnA nAmanI pavitra vastunI pujA karavAno Adeza Apyo che jenAthI be Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be artha sare che. gaMdavADanAM rajakaNone nAza karanArI vanaspatimAM turI e mukhya vanaspati che. brAhmaNa pitAne ghera ane devamaMdiramAM tene pavitra mAnI naivedyamAM dhare che ke jethI khorAka upara ane aMdara reganA jaMtuo ke pugale hoya te te khorAka lenArane hAni karatA thatA nathI paraMtu nirogI bane che. te tulasI atizudrone devI tarike seMpI tenuM vajana-pujana vigere vidhi karAvI Apo. eTaluM ja nahIM paNa te vidhi yathAzAstra kare ane te badhI prajA tulasIne deva tarike gaNe te mATe te samayanA brAhmaNo paikI amuka jathAne te kAma karavA TharAvyA. jethI te brAhmaNa jAtimAMthI te bahiSkAra thayA paraMtu DheDa bhaMgI Adi aspRzya jAtinI dharmanI bhUkha bhAgI temane hiMdu banAvyA. A hiMdu dharmanA saMgaThThana mATe brAhmaNee pitAnA amuka jathAne A mATe balidAna ApavA pharamAvyuM ke te temaNe svIkAryuM paNa kharuM. te gurU gora yAne hAlanA jarA kahevAya che. zarUAtamAM te gora jevA mAnaprada zabdathI oLakhAtA paNa pAchaLathI mukhe jAtimatsaronI techaDAIthI "gareDA" kahevAya che. A hiMdu dharmanA saMgaThThanamAM brAhmaNanA balidAnane bhAga e eka daSTAMtarUpa che. vaya ane ahiMsA prathamathI ja hiMdutvamAM hatAM chatAM bAhya dekhAvamAM jaina saMpradAyamAM tenI jhINavaTa bharI saMbhALa levAtI hatI te niyame e saMpradAya pAsethI grahaNa karelA che ema kahIe te te tadana khoTuM nathI. zrImAna zaMkarAcArye seLa varSanA bharatakhaMDanA pravAsamAM je je sanAtana dharma virodhI saMpradAya hatA te badhAnI sAthe ahiMsaka vAyuddhathI samajAvI, saMtoSI temanA cAlatA dhAmika rivAjomAMthI hiMsaka ane durAcaraNane utteje evA niyama hatA te sudharAvI satya ane ahiMsaka rIte temanA cAlatA AvatA rivAje temanA niyAmaka mAraphata cAlavA dIdhA. mAtra hiMdu dharmanA mukhya mukhya siddhAMtane svIkAra karAvyo. A rIte zrImAna zaMkarAcArya gaLAnI padavI pAmyA. atyAre hiMdu dharmamAM aneka paMtha ke saMpradAye che te badhA mukhya hiMdu dharmanA nejA nIce tenA sAtha ane hiMgAnA sUtro pALI pitAnA niyAmaka mAraphata devanA yajana, pujana, bheTa, sAmagrI Adi karI potAnI dharma bhUkhane saMteSe che ne chevaTe paratmAnA yajana pujana sudhI pahoMcI mukti meLave che. AvA hiMdu dharmanuM saMgaThThana karanArane kAjunI padavI ApavI te bIlakula yegya che. AvuM bhagIratha kAma eka be purUSothI banI zake tema nahotuM temAM vaLI A dharma parivartanakAra be vyaktio atyAyuSI hatA. kumArila bhaTTa yuvAna avasthAmAM bauddha gurU pAse temanAM zAne abhyAsa karavAmAM adhI jaMdagI gALI hatI. te meLavelA jJAnane upayoga potAnA veda, vedAMga, zAnA jJAnamAM meLavI lokone anukuLa Ave evA arthavALA siddhAMtanAM zAre rayAM hatAM tene zrImAna zaMkarAcAryo mAtra seLa varSanI upadezakanI kAchiMdimAM amalamAM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) mukyAM. A kAryamAM A beunI asAdhAraNa kAryazakti hatI te vinA AvuM parivartana : ane hiMduonuM ekatra saMgaThThana banI zaktA nahIM. A saMpradAye jevAke zeva, zakti, vaiSNava, jaina, rAmAnuja, liMgAyata, vigere che. jaina saMpradAya vastImAM, dhArmika pravRtimAM, dhanavaibhavamAM, AgaLa paDatuM che. te dharmanA samakAlina bauddhadharmanA niyAmakee A dharma parivartana samayane anusarato sudhAro karyo nahIM tethI lagabhaga paMdarase varSa sudhI je dharma saMpradAye Atmika kalyANanA mArgane prajAne lAbha Ape te dharmane pitAnuM vatana choDIne dezavaTe levo paDe. jaina dharma saMpradAyI atyAre bIjA saMpradAyIo sAthe haLImaLIne A dezamAM sArI rIte vicAre che. te AThama navamA saikAnA jaina dharmanA niyAmakanI buddhi ane dharma uparanI temanI dhagazane AbhArI che. vaLI jana dharmanA niyAmaka tyAgI ane tapasvI che, gRhasthI zrAvakane paNa devadravyanI keIpaNa rIte upayoga karavAnI manAI che. AthI devane arpaNa karelI vastuone yathAsthita devakAryamAM ja upayoga thaI zake che. - zrImAna zaMkarAcArye sthApelA hiMdu dharmamAM je loko pAchA AvyA teo veda samayanI cAra varNamAM dAkhala thavA lAyaka na hovAthI teone mATe bIjI sattara jAte (nAta nahIM) bAMdhI. te baMdhAraNa veda vakhatanI varNa upara khyAla rAkhI temanA vaMzajo, temanI raheNI karaNI, AcAra vicAra, zArIrika ane mAnasika durastI ane teja (prabhAva) vigere uparathI temanI jAte nakakI karI. dAkhalA tarike kSatriya varNanA drika bauddha dhamI thavAthI temaNe vaizya sAthe bhejana temaja lagna saMbaMdhane vyavahAra cAlu karyo hoya temanuM zUrAta ane teja (prabhAva joIne temane rajapUta jAtamAM dAkhala karyA. AthI te leke paNa potAnI gaI gujarI bhUlI jaI pitAnI asala Trika varNa maLI jANI neSa pAmI hiMdu dharmanA devanA bhakata banyA. AvI rIte cAra varNane badale codase varSe aDhAra varNa thaI. hAla te e aDhAra vaNenA bhAga paDI te bhAgamAMthI paNa bhAga paDI ne temAM paNa taDa paDI te taDamAM paNa zAkhAo thaI asaMkhya nA banI che. A nAtene ItihAsa jANavAnuM sAdhana mAtra te samayanAM smRtio, purANe, AkhyAne ityAdi zAstro che. te jijJAsu zodha kheLa karI meLavI zake che. ApaNane te rorazA nImA vajika mahAgana jJAtinA jUnA itihAsa jANavAnI jikSAsA che. te jijJAsA pUrI karavA mATe hAlanI nAtanA itihAsa sAthe joDAya te AyaNI IcchA kaMIka aMze pUrI paDe evA AzayathI A pachInA prakaraNamAM "hAlanI jJA" viSe vivecana karyuM che.. tI. guma mA. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 3 juM. hAlanI jJAtio. jJAti e zakhkhuM mULa jJA eTale jANavuM. jJAtinA artha "jANItA mANasAnA samUha." pAchaLanA prakaraNamAM ApaNe joyuM ke vikrama savaMt AThamA saikAnI AsapAsa dharma ane samAjanA AcAra vicAramAM mahAna parivartana thayuM. vikrama saMvat pUrve pAMca cha saikA agAunA samayamAM prajA traNa hi~ga varNa ane eka zudra vaNu maLI cAra varNamAM vaheMcAyelI hatI. te pachI eTale bIjA prakaraNamAM jaNAvyA mujaba lagabhaga caudase varSa sudhInA samayamAM prathamanI cAra varNo badalAI tene ThekANe prajA aDhAra varSAM (jAta)mAM veheMcAi gai. temanA dhaMdhA, svabhAva, rItabhAta, ane dharma saMpradAyo pharI gayAM. cAra varNInA samayanI sujema lagna paddhati ane zrIjI utaratI varNa sAthe bhAjana karavAthI thatA vaTALa e e pradhAnA brAhmaNa sivAya bIjI varSAe ughADAchoga bhaMga karavAthI badhu bheLaseLa thaI gayela ane chevaTe Azare vikrama saMvat pAMcamAM saikAthI AThamA saikA sudhImAM agara tethI AgaLanA samayamAM A aDhAra jAtAM navI banI. AmAM brAhmaNAe pAtAnI vane mATe sakhata kAyadA mAMdhI tenA amala mATe sakhata takedArI rAkhI A kAyadA bhaMgamAMthI bacAvI lIdhI. ane potAnI prAcIna saMskRtinI ane vaMzanI vizuddhi TakAvI rAkhI. AvA saMyama pALavAthI atyAre traNa hajAra karatAM vadhu vaSaeN thayA chatAM bIjI badhI jAtie sAthe brAhmaNa jJAtie vizuddhapaNuM TakAvI rAkhyuM che. brAhmaNa jJAtinA niyAmakAe, upara jaNAvelA e kAyadAnA bhaMga karanAra koi vyakti, samAja, jathA ke samUha mAlama paDe te tene patita gaNavAmAM hIMmata vAparI temanA bahiSkAra karyAM hatA. AthI e jJAtinuM saMgaThThana ane mahutta sacavAi rahyAM che, te bheLaseLa na thavAthI vaMzaparaMparAgata utaratA AvatA saMskAra, pavitratA, buddhibaLa, AkaSa Nuzakti, dhArmika zraddhA, vagere sacavAi rahyAM che. brAhmaNonuM A saMgaThThana sAcavI rAkhavAnuM parAkrama chatAM temanI sAthe rahetI bIjI jAtAnI dekhAdekhI temane paNa potapotAnI AsapAsanA sacagA yAnamAM lei jathA, samUha, bhAga, vibhAga pADavAnI lata lAgI. tethI keie peAtAnA kuladeva gaNIne temanA nAma ke guNa uparathI ke kAie deva agara RSine peAtAnA kuladeva gaNIne temanA nAMma ke guNu uparathI ke bIjA anukULa prasaMgo Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) uparathI aneka sthA, samUDa pADavA lAgyA. A zarUAta dazamA saikAmAM muLarAje solaMkInA bolAvyAthI uttara taraphanA AvelA brAhmaNe pitAne udicca (audIcya) nAme oLakhAvA lAgyA tyArathI zarU thaI tyAra pahelAM brAhmaNa pitAnA gotra uparathI ja oLakhAtA hatA. bAramA saikA pachIja brAhmaNonI nAtanAM nAma maLI Ave che. A jathA ke samUhamAMthI peTA samUha paDayA, tenI paNa zAkhAo ke taDa paDavA lAgyAM dAkhalA tarIke vRddhanagara uparathI nAgara brAhmaNa thayA. te nAgaramAM paNa cha peTA vibhAgo thayA. merA gAma uparathI meDha brAhmaNa ne tenA paNa cha vibhAgo thayA. zrImALa zahera uparathI zrImALI brAhmaNa temAM paNa aneka jathA ne taDa paDayAM. mevADa uparathI mevADA tenA mukhya traNa vibhAga, vaDAda uparathI vaDAdarA, vAlama gAma uparathI vAlama, dadhIcI RSi uparathI dadhicca, audumbara RSinA nAma uparathI audumbara, te uparAMta kheDAvALa, vALa, giranArA, sArA, nAMdarA, tailaMgaNa, AvA AvA aneka bheda maLIne corAzI vibhAge thayA. ane te uparathI brAhmaNanI corAzI kahevAI. jema jema vakhata jate game tema tema A saMkhyA paNa vadhatI gaI hAla lagabhaga ekaso paMdara nAte yAne vibhAgo che. A vibhAgonA zarUAtamAM te sagavaDa khAtara nAma pADayAM haze. paraMtu kALakrame te vibhAga rUDha thaI javAthI temanI judI judI vAta gaI. ane te nAta, jathA ke samUhamAM lagna saMbaMdha ane bhajana prabaMdha cAlu rahyAM. A badhI nAtanA leke pitAnA peTAvibhAganA nAma sAthe brAhmaNa nAma joDyA vinA bolatA nathI. jemake cAturvedI maDha brAhmaNa, mALavI zrI gauDa brAhmaNa, audicya sahastra brAhmaNa vagere. A badhI nAte eka paMktie besI jame che. keTalIka nAtene anukuLa sago maLI AvatAM te nAta dhanadelatamAM, rAjya-adhikAramAM agara vadhAre saMkhyA ekaja sthaLe rahevAnI sagavaDa maLavAthI, pitAnI jAtimatsara vaDe agara pratiSThA sAcavavAnI saMkucita vRtti vaDe bIjI brAhmaNa jJAti sAthe paMktimAM besI jamI zaktA nathI. jevA ke "vaDanagarA nAgara gRhastha" AvA apavAda bAda karatAM saghaLI brAhmaNathI utaratI bIjI kaI nAtavALAnuM bhajana nahIM levuM e sakhata pratibaMdha che. A pratibaMdha sone anukULa lAgavAthI badhI brAhmaNa vaNe pitAnI peTA nAte pAse svIkArAya che. A pratibaMdhane bhaMga karanAra nAtanI paMktimAM bhejana laI zakto nathI. A jaththA, samUha, bhAga, vibhAgo kALakrame rUDhibaMdha thavAthI badhA nAtenA nAme oLakhAyA. A nAtene prabaMdha saune samayAnukuLa lAgavAthI brAhmaNa niyAmakee pitAnI sAthenI bhAIbaMdha jJAtionA thA, samUha, ane peTA vibhAgo pahelA joI ane tenA phAyadA paNa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 muM pratyakSa joI pitAnI jAtamAM paNa AvA jathA paDavA dIdhA agara pADayA. ane te jathAne anukULa tevA baMdhAraNa ghaDayAM. A samaya vi. saM. 10 saiAthI teramA saikA sudhIne samajAya che. paraMtu A brAhmaNanI nAtee te vyavahAramAM traNa varSa pachI dekhA dIdhI. te pahelA brAhaNenuM oLakhANa temanI nAta uparathI nahIM paNa temanA gotra uparathI jaNAtuM. matalabake brAhmaNomAM potAnI nAtanA mahatva ratAM gotranuM mahatva chekALe vadhAre hatuM. ane Aje paNa nAta karatAM getranuM mahatva vadhu che. brAhmaNane dararoja saMdhyA samaye pitAne veda, zAkhA, netra, pravara e yAda karI pitAnA nAmathI nItyakarmanI zarUAta kare che. ane tethI pite nAtemAM vaheMcAI gayA chatAM pitAnA gotrane bhUlyA nathI. te jAtane paNa bhUlyA nathI. A mudAnA purAvA valabhIpuranA rAjAoe brAhmaNone dAna ApyAnA tAmrapatra tathA zilAlekha jovAthI mAlama paDe che. temanuM oLakhANa temanI nAta uparathI nahIM paNa temanA gotra uparathI ApyuM che. "chellAmAM chellAmAM saMvat 96 nA mAgazara suda 11ne maMgaLavAre cAlukya (solaMkI) vaMzanA mahArAjAdhirAja tu mana mahArAjAe madhya dezathI AvelA sakaLavedazAstrArtha jANanAra mAMgya gotramAM utpanna thayelA paMcakavaravALA vipra rUdrAditya - suta paMDita mahIdharane vaDodapaTTanuM "dhamaDAchA" gAma jaladAna purvaka arpaNa karyuM che." tenI catursimA vagere lakhANavALA tAmrapatramAMthI A joIne utAre karyo che. A uparathI jaNAze ke vi. saM. agIAramA saikAnI zarUAta sudhI te brAhmaNanI nAtane upayoga vyavahAramAM thatuM na hete paNa gotrane ja thato hate. matalaba ke te samayamAM nAtanI prathA bAlyAvasthAmAM hatI, ne gotranI prathA ghaNu jUnA vakhatathI cAlatI AvatI hatI. tethI nAta karatAM jAtranuM mahatva vadhAre manAyuM che. phakta gujarAta prAMtamAMja brAhmaNa jAti ATalI saMkhyAbaMdha nAtemAM vaheMcAI gaI che. mahArASTramAM gujarAta karatAM brAhmaNanI saMkhyA vadhu hovA chatAM tyAM deza kekaNastha, karADA ane sArasvata AvI cAra nAteja che. uttara hiMdamAM gauDa sArasvata, ane saravarIA (sapari) e traNa nAtemAM badhA samAI jAya che. A rIte nAtenI saMkhyA ochI che paraMtu "lagna saMbaMdha bAMdhavAne te amuka sthAja eka bIjA sAthe vyavahAra karatA haze. gujarAtanA, brAhmaNomAM vadhAre vastISAnI jAtane ja e hAnikAraka vastu nathI, eTaluM ja nahIM paraMtu aMdara aMdara ekabIjAne zreyaskara che. paraMtu tenA vibhAge, thA, taDAM vigere kI TUMkI vastInA thaI paDayAthI duHkhakAraka che. A mATe samajI AgevAne ciMtAgrasta che chatAM A bAbata temanI sattA ane kakSAnI bahAra che tethI lAcAra banI sAro samaya ane lAga maLe tenI rAha joI rahyA che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) - (2) vAva eTale vAAi jAti. jUnA samayanI cAre vaNemAMnI pahelI paMkati brAhmaNa varNamAMthI ghaNI nAte thaI e ApaNe joyuM. brAhmaNa jJAti paMdaraseM varSa sudhInA dhArmika tathA sAmAjIka jhagaDAmAM hIMmatabhera aDaga TakI rahI ane te TakAvavAmAM temanA niyAmaka ane AgevAnonuM saghaLuM baLa kharcAI jatuM hatuM. pitAnI varNamAMthI keI kAbu bahAra jate te tene bahiSkAra karavAmAM jarApaNa pAchA paDatA nahIM. paraMtu kALakrame pitAnI varNanA ja brAhmaNoe AdhyAtmika jJAna visAre pADI aihika eTale A janma saMbaMdhInA jJAna upara najara rAkhI. yajJayAgAdi kriyAmAM vAma mArga grahaNa karyo. tethI bIjI pitAnI sAthe vasanArI kSatriya ane vaizya e be - ddina jAtine temanI tarapha aNagamo thaye. brAhmaNoe A aNagamo dUra karavA ane prathamanuM saMgaThThana sthApavA sakhata mahenata karI paNa temAM niSphaLa nIvaDyA. tethI dharma tathA samAjamAM parivartana thayuM te ApaNe gayA prakaraNamAM joyuM. te samayamAM bauddha ane jaina saMpradAyanA avatArI mahAna saMsthApake, temanA upadezake, temanA bhikSue, ne sAdhuo e badhAe prajAnA manane saraLatAthI gamI jAya evA sIdhA siddhAMte, temAM satya ane ahUiMsAnA khAsa sUtrethI samajAvelA dharmane rasathALa banAvI prajAne pIrasavA lAgyA. ghaNA vakhatathI dharmanI bhUkhathI pIDAtA kSatriya ane vaizya varNanA purUSe brAhmaNa dharmamAMthI khasI A saMpradAyamAM dAkhala thayA. temanI strIo ke jemane atyAra sudhI dharmakriyAmAM svataMtra bhAga levAno adhikAra nahoto evI dharmabhUkhI strIo paNa A saMpradAyamAM dAkhala thaI gaI. khuda brAhmaNa varNamAMthI temaja uMcI kakSAnA zudromAMthI paNa ghaNA A navA saMpradAyanA anuyAyIo thayA. A navA saMpradAyanA niyAmakee vaTALa prabaMdhanAM baMdhane DhIlAM kyAM hatAM. jaina saMpradAyamAM dAkhala thanAra purUSa zrAvaka ane strI zrAvikA kahevAyAM ane tyAgI hoya te sAdhu ane sAdhavI kahevAyAM. A rIte A cAra jathAne caturvidha saMgha sthapA. jaina saMpradAyanA niyAmakoe eTalI dIrghadraSTi rAkhI ke zudra. jemanI sAthe junA vakhatanA varNo bhejana vyavahAra karatA nahiM tevAone patimAM lIdhA nahiM chatAM atyAre saMgha jamaNa (nakArazI) heya te temane jamaNa ApavAmAM Ave che. paNa jamavA besavAnI sagavaDa alaga rAkhavAmAM Ave che. AthI banne pakSone saMtoSa thayA. prathama pakSavALAne pitAnI jAtinI suddhatA sacavAI ane bIjA pakSane pitAnI dharmanI bhAvanA saMtoSAI. AthI bane pakSe A navA saMpradAyamAM jhapATA baMdha umaMga bhera dAkhala thayA. jaina saMpradAyamAM rasa ane arditA e be sadvartane mukhya hovAthI saMghanA sabhyone vyApArI sivAya bIjA eTale khetI karanAra, tera ucheranAra, khANa khedanAra, raMganuM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) kAma karanAra, laDAImAM bhAga lenAra, AvA varganA lokone A jaina siddhAMta anukULa na lAgavAthI te saMpradAyamAMthI nIkaLI hiMdu dharmamAM pravezyA. jenA siddhAMtomAMnA barphilAnA tatvajJAnane pUrepUrA samajI tenuM custa rIte pAlana karanAre varga bAkI rahyo. temanI pharaja prajAne joItI vastu jyAM thatI hoya tyAMthI lAvI temanI pAse mUkavI, ane temanI pAsenI utpAdana thayelAmAMthI vadhArAnI hoya to jayAM tenI kIsmata vadhu sArI maLatI hoya tevAM sthAna zodhI tyAM jaI vecI ApavI, AvA vyavahArano "sevA dharma" svIkAryo. vyavahAra zabdane mATe saMsakRtamAM vALi zabda che. vAgye je kare te vaLar: kahevAya. e vALA saMskRta zabda uparathI prAkRta bhASAmAM vANiA kahevAvA lAgyA. uttara hiMdamAM vANiAne "banIA" ane mahArASTramAM temane "vAnI" kahe che AvI rIte vyavahAriA te vANiA evI eka jAta judI oLakhAI. nAnAmAM nAnA gAmaDAmAM khAdha vastuo vecanAra ane temanI pAsenI pAkelI vastuo pikI jarUriAta karatAM vadhu hoya to bIje gAma ke zaheramAM. laI jaI vecI ApanArathI zarU karI kaNIA, kaMI, kApaDIA, gAMdhI, ghIyA, telI, taMbaLI, nANAvaTI, zarA, cekasI, jhaverI, vigere A dezamAM ane paradezamAM vastuonI heraphera ane Apale kare te saghaLA vyavahAriA ke vyApArI te badhA vANiA gaNAyA. A jAtine mukhya uddezya, prajAnI sagavaDa sAcavI deza paradezamAMthI agara eka gAmathI bIje gAma agara gAmamAM paNa eka gherathI bIje ghera joItI vastunI heraphera kare, lAvI ApI sevAparma bajAva e che. vANiA zakha dhaMdho sUcaka che kALakrame te zabda jAti sUcaka thaI gayo. te samayanI prajAne jIvana vyavahAra calAvavAmAM A varga bahu upayogI thayAthI prajA paNa temanI kadara karavAmAM pAchI paDI nahotI. brAhmaNone temanI sevAnA badalamAM maThThArAga" ane kSatrIone rakSaNa karavAnA badalAmAM ""nI padavI ApI tevI rIte prajAe A vaNikane "zAhukAra" "zreSTha" uparathI "zeTha" mahAjana e padavIo ApI. te samaye prajAnI sevA karanArane pitAnI tathA pitAnA kuTuMbanI AjIvikAnI phikara nahotI. tethI niSkAma karma vaDe sevA karatA. temAM temane pUre saMtoSa thAya eTale badale mAnabhera maLate. e A audArya samaya hato. jethI sevaka eTale sevA karanAra ane sevya eTale sevA lenAra bane kuTuMbI jana peThe haLI maLI AnaMdathI rahetA. A samaya AjathI eka hajAra varSa pahelAMne che: dhIme dhIme te samaya badalAya che. kALakrame anekAneka aniSTa kAraNone lIdhe sevya prajA saMkucita hRdayanI thaI tema temanA sevakamAM paNa asaMtoSe vAsa karyo. teo lobhI thayA tethI prajA ane temanA sevakenI mahattA tathA kartavya niSThAmAM ghaNuM uNapa AvI gaI che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vANiA jAtimAM jUnA samayanA vaizya, kSatriya tathA keTalAka brAhaNenA vaMzajene zaMbhumeLa hatuM. paraMtu dharmapravartakee uttara jAti sivAya bIjI zudra, atizudra, AdivAsI jAtione sanAtana dharmavALAoe mAgavAmAM ane jenA saMpradAyIoe saMghanA bhejana vyavahAramAM sAthe bheLavyA nahotA. AthI temane bhajana vyavahAra saghaLI vANiA jAtine purNa vaphAdArIthI vaLagI rahyA. . dharma parivartanane lIdhe samAja parivartana thayuM tethI brAhmaNadharma, bauddhadharma, ane jainadharma e traNemAM bhaLelI prajAmAM brAhmaNa varNa sivAya bIjA varNone darajaje, baMdha, vigerene zaMbhumeLa thayuM hatuM. have pachI bIjuM parivartana thayuM. tyAre A prajAne jUnI vaNemAM levI azakya lAgavAthI te samayanA dharmanA tathA samAjanA niyAmakee brAhmaNa sivAya bAkInI prajAne sattara jAtemAM vaheMcI. te veheMcaNImAM ati upayogI evI A vANiA jAtine brAhmaNa pachI eTale bIjA naMbaramAM mUkI. hAlamAM paNa aDhAre jAtemAM brAhmaNa pachI vANiA uMcI jAtamAM gaNAya che. - A vANiA jAti pitAnA sevAla vaDe jUnI varSomAM trIjA naMbaranI vIya varNamAMnI hatI tene badale A navA parivartanamAM bIjA naMbaranI gaNAvavA lAgI. vaLI te jAtimAM vastIne ane te sAthe vistArane paNa vadhAre thaze. A jAtanA dharmomAM (1) bhajana prabaMdha (2) dhaMdhA rojagAra ane (3) lagna saMbaMdha A traNa mahatvanAM aMge gaNAyAM. temAM pahelA be aMgenI vyavasthA karavA mATe saMpurNa sagavaDa maLI gaI. paraMtu lagna saMbaMdha joDavAne potAnI jAtane bahALe vistAra hovAthI aDacaNa paDavA lAgI. A muzkelI dUra karavAmAM (1) ekaja gAma ke sthaLa ane tenI AsapAsa rahenArA (2) ekaja jAtane dhaMdho karanArA (3) eka dharma saMpradAyane mAnanArA (4) lagabhaga sarakhI raheNI karaNI ne vicAravALA (5) zArIrika tathA mAnasika zakitaomAM lagabhaga sarakhA evAM evAM lakSaNe lakSamAM laI jagyA bAMdhavA zarU thayA. te samayanA samAja niyAmake ane dharmAcAryoe te jathAnAM baMdhAraNa mATe kAyadA ghaDyA. ane te kAyadAne amalamAM mUkavA mATe AgevAna paTelane agara te sthaLanI rAjasattAne te kAma sepyuM. AvAM baMdhAraNa ane tene ItihAsa te samayanAM purANa tathA smRtiomAM maLI * Ave che. A vANiA jAtimAMthI AvA jathA agara samUha, te samuhanA paNa peTAvibhAga, tenA paNa vibhAga, vigere puSkaLa thayAM. e vibhAge prathama sagavaDa khAtara kAmacalAu gaNAyA. paraMtu tethI jyAre teo TevAI gayA tyAre te dareka vibhAgane pitAnI nAtanuM svataMtra nAma AvyuM. jemake zrImALanagara uparathI zrImALI vANiA tenA traNa bhAga vasA-tharA ane rAjA, zrImALanagaranI pUrva bAjuma Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahenAra "poravADa" ane te paNa rA ne . zrImALanagaramAMthI keka matabhedanA kAraNe nIkaLI nAne sthaLe gayA te "ozavALa" te paNa rA ne vIza, moDherA gAmanA vepArI te moDha vANiA tenA cha vibhAga che. ko Atha bhagavAnanA sthAnanA vepArI te khaDAyatA ane te paNa rA ne vorA. zrImAna puNyazloka harizcaMdra rAjAnA rAjasUya yajJa samayamAM upayogI vastuone vepAra karI yajJamAM, pUrI pADavAne niyata karelA, hAlanI bhASAmAM kahIe te kenTrAkaTa Apelo agara paravAnA. ke lAIsansa ApelAM jene te samayanI bhASAmAM niyata karelA te niyamA e uparathI nImA ke netA ane te paNa rA ne . vANiAnI jAtemAM kapALa vANiAnI nAta sivAya lagabhaga saghaLI vANiA nAtemAM rAI ane rAjAnA bheda sajjaDa thaI rUDha thaI gayela che. A uparAMta agaravAla, DIDuM, pAlIvALa, vigere nAnA jathA base varSamAM te bahuja vadhI gayA. anumAna thAya che ke vANiAnI nAtenI zarUAta visaM. dazamA saikAmAM thaI heya. vi. saM. 1275 mAM zrI vastupAla ane tejapAle dhoLakAmAM gujarAta ane tenI AsapAsathI saghaLA vANiAone teDAvyA te samaye vANiAnI corAzI nAte hatI. vastupAlane tyAM A corAzI nAtanuM sAjana maLyuM te nAtonAM nAma vastupAlanA rAsamAM lakhelAM maLI Ave che. A sAjana prasaMge ke anicchanIya bahAnA taLe vANiAmAM drA ane vINA evA bheda paDyA. zrI vastupAla tejapAlanI dhana saMpatti, rAjasattA, dharmakharca pratye asAdhAraNa udAratA vigere saguNonA teja dveSathI A anicchanIya bahAnuM ubhuM karyuM hoya e saMbhava che. AvuM amadAvAdamAM bIjI sAhitya pariSadamAM jaina vidrAva amacaMda pI. paramAre "jemAM pracalita jJAtionuM digadarzana" e nAme nibaMdha vAMcele temAM ullekha kare che. te jaina kenpharansa heralDamAM prasiddha thaye hate. temAM dazA ane zA mATe Aja abhiprAya Ape che. vastupAla tejapAla bhAIoe Abu upara ArasanAM bhavya maMdira, dAnazALAo, dharmazALAo, vagere baMdhAvyAM hatAM tyAM saMvata 1275 mAM samasta jaina saMghane bhavya jamaNuM ApyuM te prasaMge gayelA zrImALI, pioravADa, osavALa huMbaDa, nImA vigerenI nAtamAM vorA ane dazA evA bheda jovAmAM Ave che. (zrImALI vANiAne jJAti bheda pRSTa 163) vANiAnI ghaNI kharI nAtamAM A be bheda saMvata 125 thI zarU thayA che. A bheda paDavAmAM zrImAna vastupAla tejapAlanA sadguNa upara tejaSa jema kAraNabhUta gaNAya che te ja te be zeThIAone pitAnA vizedhIone saMtoSyA nahiM paNa tarachoDyA ne pitAnA pakSavALAne lAbha Ape te paNa eka kAraNa gaNAya che, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) AgaLa joyuM tema zarUAtamAM jathA-samUha-bhAga-vibhAga vigere kAmacalAu paDyA pachI tene rUDha thavA mATe be traNa saiAne samaya jate te rIte A zA-nAnA bheda kAyama thavAmAM paNa be traNa sika vyatIta thayAnI khAtrI e uparathI jaNAya che ke vastupAlanA vaNika saMmelanane samaya saMvata 1275 ne hato te pachI base varSe sulatAna mahamadane samaya saMvata 1500 nI AsapAsa che te samaye sulatAna mahamadanuM rAjya AkhA gujarAtamAM hatuM. tene kirtilekha keI jaina vidrAne lakhe che. temAM vANiAnI badhI nAnAM nAma ApelAM che. e nAma vALI vANionI nAte gujarAtamAM hatI. tenI saMkhyA gaNatAM 84. thAya che. temAM razI tathA vIrA evA bheda nathI. paNa mULa jJAtionAM ja nAma che. te yAdImAM ApaNe jenI jarUra che te nImAnI nAtanuM nAma che. vaLI saMvat 1275 Abu uparanA vANiA saMmelanamAM gayelI nAtamAM paNa nImAnI nAtanuM nAma che. matalaba ke saMvata 1275 mAM nImA vANionI vastI gujarAtamAM hatI te cokkasa che. (zrImALIne jJAti-bheda pRSTa ra34.) itizrI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAra che zuM zAti ane gotra zAtiH vi. saM. dazamAM saikA pachI prathamanI cAra varNonAM baMdhAraNa, tenA kAyadA, tenI vyavasthA vigeremAM parivartana thavAthI aDhAra varSe eTale jAte thaI. te aDhAre jAtemAM jathA, samuha, bhAga, vibhAga, zAkhAo, taDAM vigere svarUpe judA paDI pitAnI sagavaDa pramANe gRhasthAzramane kArabhAra calAvatA thayA. te rivAje kALe karIne rUDha thaI gayA ane tenAM baMdhAraNanA kAyadAthI TevAI gayA. eTale te kAma calAu svarUpe tathA samuha vigerenA AgevAne tathA te samayanA samAja niyAmakoe temane eTale kAmacalAu svarUpane jJAti agara nAtanuM nAma ApI kAyama karyA. e nAtanA baMdhAraNanA kAyadAnA cokaThAmAM goThavAI pitAnA gRhasthAzramane saghaLe vyavahAra calAvavA lAgyA. AvI rIte brAhmaNa vANiA jevI AgaLa paDatI mukhya jAtamAMthI corAzI corAzI nAte te ApaNe AgaLanA prakaraNamAM joyuM. temAM vaLI vANiAnI jAtanI ghaNuM kharI nAtemAM zA ane vIrA evA be bheda paDavAthI e nAtenA AMkano pAra rahyo nathI. AvA agara AnAthI paNa vadhAre burA evA bheda rajapUta, kaNabI, pATIdAra, kArIgara varga, vaNakara, aMtyaja vigere saghaLI nAtemAM paDyA ja karyA che. temaja tenA beTA mamatvane lIdhe aMdara aMdara jhaghaDA, laDAI vigere thayA ja kare che. evuM ApaNe itihAsa uparathI jANI zakIe chIe. jJAtibhedanuM A eka duSaNa che. chatAM grahasthAzrama sukharUpe calAvavA mATe jJAti e khAsa madadanuM sAdhana che ne te mATe hAlanI jJAtionI upayogitA che te have pachInA lakhANathI samajAze. veda samayanA brAhmaNa dharma tathA navA sudhArelA hiMdu dharmamAM vaTALanA prabaMdhe te aDhAre jAtane piotapotAnI jAtimAM ane pitAthI caDhatI jAtimAM bhejana levAnI chUTa mUkI eTale brAhmaNa ke vANiA jAtimAM bhale corAzI corAzI nAte thaI paNa te saghaLI nAte ne pitAnI jAta eTale brAhmaNe brAhmaNamAM ne vANiAo saghaLA vANionI nAtemAM bhejana letAM vaTaLatA nathI. mAtra pitAthI utaratI jAtamAM bhejanavyavahAranI manAI samAjanA rivAjathI kAyama rahI. AthI prajAne pitAne vyavahAra calAvavAmAM harakata AvI nahIM ne bhejanavyavahAra vaTALa prabaMdhanA kAnuna anusAra saraLatAthI cAlyA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) gRhasthAzramI eTale ghara bAMdhIne vasanArA, paraNata aMdagI bhegavI saMsAra calAvanAra evI atyAre vyAkhyA karAya. cAra varNonA samayamAM jaMgone aMdagI gujAravA mATe cAra Azrama TharAvyA hatA. (1) brahmacarya (2) gRhastha (3) vAnaprastha ne (4) sanyasta. A cAra AzramamAMthI hAla be Azrame hayAti bhegave che. eka gRhasthAzrama eTale saMsArI ane bIjo sanyasta eTale sAdhu, tyAgI, bAvA, sanyAsI vigere. gRhastha zabdano artha paisAdAra athavA dhanika e karavAnI bhUla na kare te mATe te zabdanI vyutpatti ApavI paDe che. Udda ghara tene ya pratyaya lAge tene artha rahenAra. matalaba ke ghara bAMdhI temAM rahenAra e thAya che. bhale te rahenAra tadana kaMgAla hoya ke bhIkha mAgIne pitAnAM bairI chokarAMne nirvAha calAvatA hoya to paNa te gRhasthAzramI kahevAya. vadhAre dhanavAna, rAjA ke amIra umarAva te paNa gRhasthAzramI kahevAya, te sivAya bAkInA ghara AgaLa Ave te vaTemArga, atithi, mahemAna, musAphara ityAdi nAmathI oLakhAya. A gRhasthAzramane samaya jadagInA vIsa varSathI pacAsa varSa sudhIne pahelAMnA samayamAM manAtuM hatuM. hAlate paraNyA pachIthI te ghara choDe nahIM tyAM sudhI samaya gRhasthAzra gaNAya che. kapaDavaMjamAM nImA vANionI nAtamAM Aja sudhI rivAja hatuM ke chokarAnuM lagna karAvatA pahelAM "nizALagaLaNa" nAme varaghaDe kADhI chokarAnA prathama vidyAgurUne tyAM jaI sarasvatI pUjana ane gurUpujana karI vidyArthI je atyAra sudhI brahmacaryAzramamAM hato tene gRhasthAzramamAM lAvavA gurUne gya dakSiNA ApI temanI paravAnagI leI ghera laI AvatA. A vahIvaTa vedanA samayanI cAturvaNya samayane che. prathama brAhmaNe joI saMskAra ApI vidyArthIne gurUne tyAM veda-vedAMga ne AdhyAtmika jJAna prApta karAvatA. te samayanA niyamA vaizya eTale hAlanA nImA vaNika mahAjananA purvaje potAnA bALakane upanayana saMskAra ApI vyApArI dhaMdhAne aMge joItuM jJAna meLavavA gurUne tyAM mekalatA. sAdhana saMpanna nImAvaNike pitAnI ane bIjI vaizya jAtinAM bALaka mATe lAyaka gurU pasaMda karI temane abhyAsakrama tathA te aMgenuM mahenatANuM vigere nakkI karI ApI gAmaThI nizALe calAvatA. AvI nizALo kapaDavaMjamAM te Aja sudhI cAlatI. AthI nImA vaNika mahAjana te brAhmaNonI sAthe vaizya varNanI jAtanA cAturvarNa samayanA che, e jUnA vahivaTane rahyo sahya avazeSa, te Adhunika saMskRti vinAzaka keLavaNIthI SiAyelA magajavALAe A rivAjanuM hArda (tatvajJAna) samajavAmAM niSphaLa nivaDavAthI chellA paMdara vIsa varSathI asta thavA pAmyo che. te gRhasthAzramane vyavahAra calAvavAmAM " lagna saMbaMdha" e bIja badhA vyavahAra karatAM vadhAre mahatvane ane kAyama saMbaMdha joDanAra vyavahAra che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivaDe judIjudI be vyaktio hameMzane mATe eka thaI jAya che. eTaluM ja nahiM paNa te vyaktionAM kuTuMbIjane paNa ekabIjA sAthe saMbaMdhathI joDAI arasaparasa sukhaduHkhanAM bhAgIdAra thAya che. A lagna saMbaMdha sarakhI sthItivALA ane jANItA lekanA samuhamAMja baMdhAya che. jyAM jJAtibheda nathI tevAomAM paNa lagna saMbaMdha bAMdhavAnuM sthAna amuka jathA ke samuhamAMja maryAdita hoya che. eTale saghaLI prajAmAM lagna saMbaMdha e samAnatAnI hada nizAna tarike AdithI te Aja sudhI gaNAtuM AvyuM che. AthI anumAna thAya che ke A goThavaNa manuSyanI banAvelI nahIM paraMtu kudaratI preraNAthIja nirmANa thayelI che. ' | gRhasthAzramamAM lagna saMbaMdha bAMdhavAmAM purUSo karatAM strIone abhiprAya bahu AgaLa paDato hoya che. e strI varga chokarA karatAM chokarIne "lagna saMbaMdha bAMdhavAmAM bahu jhINavaTa vApare che. pitAnI dIkarI dareka rIte sukhI thAya evI IcchA hovAthI varanI ummara, zAririka ke mAnasika kelavaNI viSayaka ane Arogya viSayaka sthIti, tathA dhana, vaibhava, kuTuMbIjanenA svabhAva ane saMskRti e badhAM pitA karatAM vadhAre agara lagabhaga pitA jevI sthItivALAM hoya tevA sAthe lagna saMbaMdha bAMdhe che. evAM pitAnA sarakhAM darajajAvALAM agara lagabhaga maLatAM AvatAM kuTuMbanI te lekene eTale strI vargane paraMparAthI khabara hoya che. tevAM kuTuMbamAMthI varavALA kanyA pasaMda kare che. ane kanyAvALA vara pasaMda kare che. vaLI hAlanA vyakita svAtaMtryanA jamAnAmAM A pasaMdagImAM vara agara kanyA paNa pitAne hiso mAge che. paNa te amuka kuTuMba ke je netranA nAma vaDe vaheMcAI gayelAM che tevAM gotromAMthI potAnA getra sivAya bIjA getramAMthI kanyA agada varane pasaMda karavAnI vaDile chUTa Ape che. ane te rItane "lagna saMbaMdha sukhakArI nIvaDe che. A pramANe samAnatAnA ane jANItA lokone samuha te jJAti. A jJAtine khAsa upayoga "lagna saMbaMdha bAMdhavAnI hadR nizAna. A lagna saMbaMdhane pravAha jJAtimAMthI bAda karIe te jJAtine pachI ke mahatvane hetu rahetuM nathI. A pramANe lagna saMbaMdha mATe jJAti ane jJAti mATe lagna saMbaMdha" ema arasaparasa eka bIjAnI hayAti mATe sAMkaLarUpa banI rahI che. Adhunika vinAzaka keLavaNIthI piSAyelA svacchedI, asaMyamI, ane utAvaLIA magajavALAM purUSe A jJAti prabaMdhane potAnI svataMtratAnI ke svachaMdatAnI ADe AvanAra baMdhanarUpa mAne che. ane tenAM dhArAdhoraNe tathA tenI eTale jJAtinI hayAti suddhAMtanuM nikaMdana kADhavAnI IrachA dharAve che. eTaluMja nahIM paNa evI IcchA pragaTa karatAM zaramAtA nathI. vaLI keTalAkane te pote asaka nAtanA chIe ema kahetAM halakuM lAge che. AvAmAM mATe atre lakhavuM prApta thayuM Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) che ke jema pRthvI e jagata mAtranuM piSaNa karanArI ane temane dhAraNa karanArI dharatImAtA e prathama naMbaranI mAtA che. te pachI bIjA naMbaranI mAtA pitAnI jananI janmadAyI eTale janma ApanAra ane poSaNa karanAra mAtA che. tevIja trIjA naMbaranI mAtA te pitAnI jJAti che ke je jJAti vaDe pitAno deha baMdhAye che. tenA vaDe pitAne rakSaNa, piSaNa, sukhaduHkhanAM bhAgIdAra, sagAMvahAlAM, pitAne gRhasthAzrama calAvavAmAM madadagAra pitAnA svabhAvane anukuLa, guNa, Te, dhArmika zraddhA, tathA sAMskRtika keLavaNInI bAbatamAM lagabhaga samAna agara pUrepUrI samAna evI strI maLe che. ne strIne te purUSa maLe che. te sAthe te banne pakSanA sagAMone sahakAra maLe che. evI mAtA tulya upakAraka saMsthAnA vinAzane ke tenA tiraskArane vicAra karanAra agara prayatna karanAra vyakti, mApha thaI na zake tevuM eka mAtA kare che. ane sAtine notare che. A jJAtibaMdhanathI asaMtuSTa thayela bhAIo e jJAtithI nahIM paraMtu bIjAM itara kAraNathI vegaLA thatA lAge che. tevAone namra vinaMti che ke :-pitAne asaMtuSTa thavAnAM kAraNe zAMta citte vicAre. te vicAramAMthI je kAraNo jaDI Ave tenI pitAnA jJAtibaMdhuo paikI pitAnA mitro ane te pachI vaDile sAthe carcA kare, vATAghATa calAve. temAMthI nIkaLatA upAya mATe durAgraha na sevatAM te upAya ajamAve. tamArA vicArathI virUddha vicAravALA sAthe pUrA premathI vAtacIta kare. jeje aniSTa tatve jJAtimAM phelAyo jaNAya tene badhAnI madada leI dUra kare. temAMja jJAti sevA ke mAtrasevA che. temAMja mardAI che. A rasto saheluM nathI paraMtu te kaSTasAdhya che, eTale mahenata karyAthI temAM saphaLatA maLe tema che. rAtithI dUra rahevuM, tenA dhArAdhoraNane phagAvI devAM; e tAtkAlika saraLa dekhAya che. paraMtu kALakrame bahu duHkhamaya sthIti bhogavavI paDe che. atyAra sudhImAM AvAM AtmighAtika pagalAM bharelAnI sthIti tapAsa. temanI mAnasika sthItine abhyAsa karo. te avazya jaNAze ke jJAtithI dUra rahevuM e AtmaghAtika ane saMpurNa nukazAna kartA che. nItAnI nA trIjA adhyAyanA rUpa mAM zlekamAM progrAmavAne arjunajIne kahyuM che ke ||shreyaanuu svadharmo viguNa : paradharmAtsyanuSThitAtU / svadharma nidhana zreyaH paradho bhayAvaha : // 35 // gujarAtImAM artha sArI rIte AcarelA paradharma karatAM guNarahita eve paNa svadharmazreyaskara che. svadharmamAM maraNa kalyANa kArI che (paNa) paradharma bhaya kara che. . 35ahIM dharmane artha paMtha ke saMpradAya karavAnuM nathI. paNa "pharaja" tarike samajavAnuM che. kAraNake zrIkRSNa bhagavAna, ararjanajIne ke saMpradAyane Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) dha ApatA na hotA paNa potAnI pharaja samajAvatA hatA. tethI nidhana maraNa, pitAnI pharaja bajAvatAM maraNa thAya che te AvakAradAyaka che. paraMtu bIjAnI pharajamAM te bhaya ja vyApI rahelo hoya che, tra: ApaNe AgaLa joyuM ke "lagna saMbaMdha te gRhasthAzramInA vyavahAra kAryamAM sauthI agatyano saMbaMdha che. e saMbaMdhathI samAnatAnuM oLakhANa thAya che. evI sarakhI samAnatAvALAM aneka kuTuMbano jathe tene jJAti athavA nAta evuM nAma ApyuM che. e nAtanA baMdhAraNamAM rahIne "lagna saMbaMdha bAMdhI pitAnA gRhasthAzramane vyavahAra avicchina sukharUpe calAvAya, vaMza vRddhi ane potAnA kuLanI saMskRtinI vizuddhi sArI rIte sacavAI rahe tevAM sAdhano A jJAti saMsthAmAMthI maLI rahe che. ne vaLI sukhaduHkhanA bhAgIdAra samavaDI kuTuMbe eka bIjA sAthe saMbaMdha bAMdhI gRhasthAzramanAM sarve sukhane AsvAda bhogave che. A kAraNathI ja vi. saM. dazamA saikAthI nAtenA jathA paDavA zarU thayA temAM samAja niyAmaka tathA dharmAcAryoe harakata nAkhI nahIM, eTaluM ja nahIM paNa pretsAhana ApyuM ne nAtenI jarUriyAta svIkAravAmAM anumati ApI. vi. saM. dazamA saikAthI A prathA zarU thaI tyArathI baseM varSa sudhI e jathAnA dhArAdhoraNamAM ane "lagna saMbaMdhamAM TevAI gayelA lekoe pitAnI nAtanAM nAma bAramA ke teramA saikAmAM bahAra pADyAM. vastupAlanA saMvata 125 nA vANijya saMmelanamAM 84 nAtAnAM nAma che. te sAkSI rUpa che. cAra varSe ane cAra AzramanA samayanI, Arya prajAnA niyAmake dharmazAstra, vaidhasAsa, khagoLazAstra, maMtravidyA vigeremAM jevA niSNAta hatA tevAja teo padArthavijJAna, rasAyanazAsa tathA zarIrazAstramAM paNa niSNAta hatA. teoe pitAnA vaMzanI vRddhi ane saMskRti ( AcAravicAra) Adi saddaguNonI vizuddhi mATe bahu kaDaka niyame bAMdhI tene dhArmika AjJArUpe prasiddha karyA. cAra vaNe samayanA dvijemAM dareka kuTuMbanA dhaMdhA, svabhAva, saMskRti Adi lakSamAM laI temanAM patra TharAvyAM. zAtranA mukhya mANasanA guNa svabhAva temanI olAdamAM utare che evuM te vijJAnadaSTAo mAnatA hatA. vaLI te sAthe evI paNa mAnyatA hatI ke ekaja gotranI be vyaktione "lagna saMbaMdha karavAthI vaMzavRddhimAM ane saMskRti vizuddhimAM meTe aMtarAya paDaze. tathA vArasAImAM utarAI AvelA doSanuM nivAraNa thaI zakaze nahIM. AvAM AvAM vaijJAnika kAraNone laI "lagna saMbaMdha e be judA gotravALI vyaktio sAtheja thAya. keIpaNa saMgamAM netramaM karanAra dhArmika ane sAmAjIka rIte. gunhegAra gaNAya. AvA kaDaka niyamane lIdhe Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama saMvatanI zarUAta sudhI A prathA cAlu rahI. paraMtu vikrama saMvata purve chaThThA saikAthI asalanI vaNe, tenA dharmo, tenA sAmAjika baMdhanamAM parivartana zarU thayuM tene lIdhe e badhuM astavyasta thatuM AvyuM, te vikama saMvata dazamA saikA sudhImAM pahelAMnuM badhuM badalAI gayuM. na dharma, navI jAta, navI nAte, tenA navA dhameM ne rItarivAjo dAkhala thayA. temAM te samayanA vijJAnavettAo, anubhavI samAja niyAmaka tathA dharmAcAryoe lekaphacI dhyAnamAM laIne temane anukuLa baMdhAraNa bAMdhI ApyAM. temAM gotranI prathA paNa dAkhala karI. te samayanI nAte, dharmo, rIta rivAje, Arthika, mAnasika tathA AdhyAtmika sthIti lakSamAM leI temanAM gotra goThavI ApyAM. ane "lagna saMbaMdha" mATe jema nAta eka Avazya sthAna che te karatAM paNa ghaNuM mahatvanuM sthAna - prathAne ApyuM. prathamanA samayanI mAphaka A samayamAM paNa netramaNa karanAra dhArmika rIte tathA sAmAjika rIte gunhegAra gaNAya evuM karAvyuM. AvuM kaDaka niyamana TharAvavAne mULa hetu vaMzavRddhi ane saMskRtinI vizuddhi saMpUrNa kuMLadAyI nIvaDe teja hate. zetra mATe A kaDaka dhAre ghaDavA vijJAnazAstra ane zArIrazAstranA jJAne pharaja pADI hatI. te kAraNe ja AvuM dhArmika baMdhana mUkayuM che. vaLI AnA samarthanamAM bIjI bAbata paNa jaNAI Ave che. te e ke -hiMdu kuTuMbemAMthI lagna saMbaMdha" bAMdhavAne kAbu ghaNuM kharuM strI varganA hAthamAM che. temane pitAnA dIkarA mATe pitAnI samAnatAvALAM agara adhiktAvALAM kuTuMbamAMthI kanyA meLavI ApavA zedha kare che. temAM kaMIka uNaya hoya te te calAvI le che. kAraNa ke AvatI kanyAmAM kaMI uNaya haze to ApaNe te sudhArI laIzuM. A uparathI kahevata che ke "kanyAratna to ukaraDAmAMthIMe lAvavuM" matalaba ke ApaNu kuLanA sArA saMskAre tene purA pADI ghara lAyaka banAvIzuM. mAtra te ApaNA zetranI na joIe. jAtra eTale kuTuMba, kuLa e artha hiMdu mahilAo samaje che. A pramANe dIkarA mATe je prayatna kare che te karatAM adhikAdhika prayatna pitAnI dIkarI mATe varanI zodhamAM kare che. kAraNake dIkarI pArake ghera javAnI che, tene mATe tyAM rahelI uNapa puravAnuM dIkarInA mAbApanA kAbumAM nathI. tethI varanuM vaya, Arogya, saMskRti, zArIrika ke mAnasika keLavaNI, dhArmikazraddhA, sagAMonI rItabhAta, mosALa pakSa, dhanavaibhava, e badhuM pitAnA kuLa agara kuTuMbanI samAna agara adhika hoya tevA kuTuMbane vara pasaMda kare che. tAjubIte e che ke A badhuM pasaMda hoya paNa te pitAne gotrI hoya che te nApasaMda thAya, A, strI varga uttarottara vArasAmAM jema dhana delata meLave Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 che tevIja rIte cIvaTAIthI. ApaNI dIkarI amuka kuTuMbamAM apAya che ane amuka kuTuMkhAmAMthI kanyA levAya che, te jJAna paNa meLave che. AthI gAtrabhaMgane bhraya rahetA ja nathI. (A geAtranI prathA dareka kuTuMbamAM keTalI pravezI gaI che tenA vicAra karatAM kudaratI preraNAnA prabhAva samajAya che) 1. vaLI pArthIva padArthoM sAnuM, rUpu, trANuM... e dhAtuone sAMdhavI hoya te temAM bIjI dhAtunI meLavaNI karIe teja te sadhAya. eka bhAga ekisarjana ane be bhAga hAIAjana bhegA karIe tAja pANI bane. e bemAMnA ekane ghaNA jathAMmAM bhegA karIe, tenA upara aneka praya karIe teApaNu pANI ane nahIM. A uparathI samajAya che ke eka geAtranI e vyAktionA lagnasama dha"thI aneka anatha thAya. mATe viSNukAe nAta ane gotra, gAtradevI ane tenA kuLAcAra tathA yajanapujana tarap premavRtti rAkhavI ne peAtAnI prajAne paNa te tarapha premavRtti rAkhavA DhAravavI. e vaMzavRkSanA lAbhanI vAta che. te dareka hiMdu kuTuMbanI vyaktinA magajamAM janmathI jaDAyelI che. tenA anAdara karavA e kudaratanA kAnunane anAdara karavA samAna hAnikAraka nIvaDe che. hAla cAlatI jAte ane tenA peTAmAM AvelI nAtanA janma sA~vata 10 mA saikAthI zarU thayo ane te pachIne khase varSanA samaya khAlyAvasthAmAM sAgavI khAramA saikAmAM samAjamAM ALakhAtI thai. te samayamAM brAhmaNeAnI jAta ne gAtra teA jUnAM jaLavAi rahyAM hatAM te kAyama rahyA ane hAla te cAluja che. vANiA jJAtimAM nAta agara jathAnA janma ane nAma paDatI vakhate temanAM gotra tathA gotradevIe nakkI karAi. te kuLadevI saMbaMdhanA tathA gRhasthAzramanA janma maraNu tathA paNa samayanA AcAra, rakSaNa, yajana, pujana vigere vidhie nakkI thayAM ane te kAma sabhALanAra tathA karAvanAra temanA kuLageAra nakkI thayA. A pramANe gRhasthAzramamAM saMsAra vyavahAramAM upayogI dhArmika saskRti saMbhALanAra kuLagAra ane Atmannati tathA te aMgenuM dhArmika jJAna ApanAra dharmAcArya e e gRhasthAzramInA najIkanA agIbhuta anyA. zrImALI vANiAmAM dazA ane vIzAnAM maLI 135 geAtra che. temanI kuladevI ke gAtradevI "mahAzmI" che. AsavALamAM mULa 18 geAtra che. temanI tathA pAravADanI kuLadevI mahAzmI che. niyamA vANijya urphe nImA vANiA dazA hyu ke vIzA, jaina hA ke vaiSNava ke sanAtanI ho te badhAnI kuLadevI sarthamajjA che. temanAM 32 gAtra che. A pramANe khIjA vANiAnI jJAtimAM gotra che temaja kuladevIo paNa che. A hakIkata vi. saM. dazamA saikA sudhImAM thaelAM purANeA, smRtio, AkhyAna, vigeremAMthI maLI Ave che advAra pANAmAMthI moTu che Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA tathA ghagtLamAMthI Astika zodhakane pitAnI jijJAsA tRpta kare evI varaMtu maLI Ave che, tra e saMskRta zabda che. tene artha nAme zabdArtha pustakamAM saMti, trama, , ku, magana, ajaya vaMza, vavAya, saMtAna AvA artha ApelA che. AthI sAbIta thAya che ke gotra eTale amuka purUSane vaMza. pachI te mULa purUSa amuka nAmathI oLakhAya ke dhaMdhA uparathI oLakhAya ke temanA sthAne parathI oLakhAya. A pramANe judI judI rIte mULa purUSa ke temanuM kuTuMba eLakhAtuM thayuM hoya temAMthI je nAma rUDha thaI gayuM hoya te tenuM gotra gaNyuM. A nyA ane gotranA janma samayamAM je bhASA cAlatI hatI te bhASAmAM nAta tathA getranA nAma che. A leka bhASA prAkRta agara ardhamAgadhI ke apabhraSTa bhASA hatI tethI te bhASA uparathI sAbIta thAya che ke gotra ane nAtanAM nAma temanA janma samayamAMja eTale vi. saM. dazamAMthI bAramA saikA sudhImAM paDayAM che. mAravADanI zrImALI jJAti ane osavALa jJAtie ghaNAbhAge temanAM gotranAM nAmane pitAnA nAmanI sAthe aTakamAM vaNI lIdhu che jemake "gulAbacaMda zeDhA". e gRhastha leDhA gotranA hevAthI temanI aTaka "hA" che. A "leDhA" zabda dazamAthI bAramA saikA sudhInI vacamAM cAlatI lekabhASAne che. e saMskRta bhASAne zabda nathI. mATe te gotra nathI AvI mAnyatA bhUlabharelI che. kAraNa ke saMskRta bhASA jyAre lebhASA hatI tyAre A nAte ane gotrone janma mahote. jyAre temane janma thaye te samaye temanI nAtanAM ane gotranAM nAma te samayanI lokabhASAmAM paDyAM che. * A pramANe nAta ane getranI sAmAnya carcA karI paraMtu ApaNe te nImA vANionI nAtane netrane janma samaya, janma sthAna, temanAM nAma ityAdinI satya hakIktanI jarUra che. te hakIkata meLavavA prayatna karatAM kaMIka AdhArabhUta vastu hAtha lAgI che. keIpaNa jAtanA matamatAMtara agara durAgrahathI dUra rahI vastune tapAsavAmAM Ave to niyamA vALAne janma samaya, temanI nAtanAM ane jonAM nAma paDavAne samaya bahu purAtana che ema mAlama paDI Ave che. jenuM vigatavAra varNana A pustakamAM anyatra varNavavAmAM Avaze. tene satyazIla zodhaka dRSTithI vAMcavA ane vicAravA namra sucanA che. tizrI, Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 muM. : niyamA vANijya urphe nImAvaNika mahAjana.... nI agAunAM prakaraNathI hAlanI nAnI sthIti, utpatti, tene samaya, tenAM getre, temanA vyavahAra vigere bAbatene sAmAnya citAra samajavAmAM AvyuM haze. A prakaraNamAM niyamA vALikhya nImA vaLavada mAgana viSe kaMIka mAhIti ApavAne prayAsa karAze. nimA vaNika mahAjananAM mULasthAna, temanI nAtano janmasamaya, te viSene ane ItihAsa jANavAnAM sAdhane bahu alpa ane te paNa alabhya che. chatAM mahAmahenate je sAdhana labhya thAya tenuM hArda ane kharuM tatva samajavAnI keIne daskAra nathI. nAtanAM bALako nAtanA nAmane upahAsa kare che, vaDile te sAMbhaLI rahe che, paNa bALakane samajAvavAnI ke nivAravAnI tasdI letA nathI. kALakrame A upahAsa rUDha thaI jatAM bIjI sAdhana saMpanna nAte paNa upahAsamAM sAmela thAya che. AthI nAtanI avanati thAya che. A bInA samasta jJAti janene vicAravAnI che. keTalAka jJAti sevako ne zubhecchako prayatna kare che paraMtu bahumatI te upara jaNAvyA upahAsa kartAnI che. e zocanIya bInA che. . ' . upara jaNAvyA pramANenuM dRSya lekhakane AMkhamAMnA kaNa mAphaka herAna karatuM hatuM. teNe prayatna karatAM jyAM tyAMthI nirAzA sAMpaDaye jatI hatI. lekhakanA sadbhAge saM. 2004 nA jeTha mAsamAM tene pitAnA kAma mATe surata javAnuM thayuM. tyAMnA amArA yajamAna dAMtanA DokaTara kasturalAla giradharalAlane dAMtanAkAma mATe maLatAM temanA pratsAhanathI kapaDavaMja vizA nImA vaNika mahAjana jJAtinA zANugArarUpa purvAzramanA zrAvaka ane hAlamAM jaina dharmanA AgameddhAraka devamukti vidvAna AcArya zrI sAgarAnaMda surIzvaranAM darzanano lAbha meLavyuM. lekhakanI ghaNI tivra IcchA hovAthI pahelI ja mulAkAtamAM nImA vaNika mahAjananA junA ItihAsanI teozrI AgaLa mAgaNI karI. teozrIe purepurI sahAnubhutithI saghaLI vAta sAMbhaLI sAtvana ApyuM ke "tajavIja karIza." "pachI maLaje" A javAbathI saSAI teozrI pAse trIje divase jatAM veMta ja teozrInA aMtevAsI munizrI kaMcana vijyajI mahArAje AvI mane AcAryazrInA zrI Anada pustakAlayamAM joI gayA. tyAM nImA vaNikanA jUnA ItihAsane upagI evA ja lekhe batAvI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28) utAvyA. te pachI paNa zrImAn ka'cana vijayajI mahArAja pAse jeje upayogI dAkhalA hatA te tenI nakala karAvarAvI. have pachI mAhIti maLaze te TapAla mAraphate mAkalavAnI icchA vyakta karI. A pachI paMdara divasamAMja zrImAn kaoNMcana vijayajI mahArajazrIe "haripurA jaina maDaLa surata" taraphathI prasiddha thayeluM "zrImALI (vANiA)enA jJAtibheda" e nAmanuM pustaka saMvat 1977 mAM chapAyeluM tenI eka nakala TapAla mArge bheTa mAlI. temAM jarUrI dAkhalAonAM nizAna paNa karelAM hatAM. te pustaka vAMcyuM temAM nImA vaNikanAM jUnA itihAsane upaceAgI ghaNI vastuo maLI AvI. jethI A nibaMdha lakhavAnA utsAha jAgRta thayA. teja arasAmAM suratamAM zrIharizcaMdra AkhyAnanI hasta likhita pustikAnA amuka adhyAyanAM pAnAM jovA maLyAM, paraMtu te adhurAM hAvAthI kaMI kAmamAM AvyAM nathI. te uparAMta zrI zAmaLAjInA sadgata mukhyAjI zAmaLadAsa lakSmIrAma raNAe "zrI devagadAdhara mahAtmya" nAmanuM pustaka chapAvyuM che te jovA maLyuM temAMthI maLI AvelI keTalIka vastuone A nibaMdhamAM upayoga karyAM che. A nibadhA samaya vi. sa. dazamAM saikAthI zarU thayela anAvAnA itihAsa . jaNAve che. paraMtu te karatAM nImA vaNika mahAjana kema bahu purAtanI eTale A niba'dhanI zarUAtanA samaya karatAM paNa be hajAra varSa pahelAMnI che, temanA itihAsanI kAMIka jhAMkhI zrI iDhera nivAsI zAsrIjI gAvidralAlajI zrIdharajInI zASitavardhita hastalIkhIta kacetavANyAna (harizcaMdra AkhyAna)nI prata prApta thatAM anya sthaLe e purAtana itihAsa uSkRta karavAnI taka maLI che. hAlamAM te A prakaraNa vi. sa. dazamA saikA pachInuM jamyAna Apaze. ATalI prastAvanA karI mULa nibaMdhanI zarUAta karAya che. spattisthAnanImA vaNika mahAjananuM utpatti sthAna jUnA iDara rAjyamAM ane hAla sAkharakAMThA jIllAmAM meDAsAnI pAse jayAM hAla zrI devamAparAya (zAmaLAjI)nuM maMdira che tyAM hatuM. te jagAe kalpagrAma ane pAchaLathI rAjuddha nAme nagara hatuM. tenI najIkamAM audummara RSinA Azrama hatA. ayeAdhyAnA satyavAdI puNyazlAka harizcaMdra rAjAe potAne putra prApti mATe rAjasUya yajJa peAtAnA kulagurU vizaSTha RSinI salAhathI zrI audumbara RSi pAse karAvavA aAdhyAthI A Azrame AvavA prayANa karyuM". sAthe rAjya kuTuMba, rAjayasevaka, prajAjanA, vepArIo, ane badhAnA rakSaNane mATe lazkara vigere lei moTA damAmalera A patra mAM AvI mukAma karyAM. audumbara RSine potAnI icchA jaNAvI. te sAthe kulagurU vaziSTha RSine Adeza paNa nivedana karyAM. audumbara RSie bahu khuzI sAthe peAtAnA ziSya mAMthI vidvAna ane kAya kuzaLatAvALA sALa brAhmaNAnuM varUNa (pasaMdagI) athavA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nImaNuMka karI. mahAsuda 15 ne gurUvAra, puSya nakSatra, karka rAzImAM caMdra e divase rAjasUyayajJanI zarUAta karI. AvuM lakhANa zrI purAne suparajAne nAvazaunA saMgAthe rizcaMdra dugara saMvAre sUyayajJa samApti nAma durviza thAyaH harizcaMdra AkhyAnanA bAvIsamA adhyAyamAM lakheluM che. . te yajJanI purNAhutimAM yajJamAM pasaMda karAyelA brAhmaNane dakSiNAmAM, rAjA harizcaMdra sAthe AvelA ane yajJamAM joItI sAmagrI purI pADanArA vaNikone saLagotranA brAhmaNanuM piSaNa ane sevananuM kAma karavA temane dAnamAM ApyA. AvuM uparokta harizcaMdra AkhyAnanA trevIsamA ane grevIsamA adhyAyamAM che. e vaNikanA vyApAra ane bIjI samRddhi tathA saMsakRti. vigere sthIti joI temanI vastImAM batrIza kuTuMba agara ghara ke kula bAMdhI ApyAM. te covIsamA adhyAyamAM vaNike nA puchavAthI temanI salAhathI dura rAzi e saMskRtamAM temanAM batrIza zetra, tenA hetu, artha ane te darekanI kuladevI TharAvI temanAM varNana te adhyAyanA lekamAM savistara varNavela che. vaLI harizcaMdra rAjAe temane A niyamanamAM mUkyA te uparathI niyamo nA kahevAya. te varNane pacIsamA adhyAyamAM che. uparAMta zrImada javApara mAnya nAmanuM chapAeluM pustaka che tenA adhyAya 19 mA nA zloka 47-48 mAM chApeluM che. te TUMkANamAM che ne chapAyeluM che tethI vadhAre pramANabhUta gaNAya, ema samajI e be zloka tenA artha sAthe A nIce utAryA che.. // ityamatra kRte kezastanutAMna : prayAsyati / viprAzca niyamasthebhyo lapsyante vRttimuttamAm // 47 // sataHprabhRti te vaizyAH niyamasthA stthaavydhuH| tena te niyamasthArabbA labdhavanto dvijanmani // 48 .... uparanA zlokone gujarAtImAM artha - . : - A niyamathI vANione sevA karavAmAM suvidhA (sagavaDa) raheze. brAhmaNane paNa kaMI kaleza thavAne nathI. 47. A niyamane anusaratA vANioe brAhmaNa sAthe saMbaMdha cAlu rAkhyo tyArathI teo niyamastha vANiA tarike prasiddha thayA. i 48 (hAlamAM te nemAvANiA kahevAya che, juo bImAra vAra madArtha nAmanA chApelA pustakanA pRSTa 164. A A rIte harizcandra rAjAnA samayamAM eTale AjathI lagabhaga pAMca hajAra varSa agAunA samayamAM A vepArI komanuM nAma niyanA taiyAM hatuM te badalAI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi. saM. dazamA saikAthI zarU thatA navAkALamAM niyamA vaLagya nAma paDayuM. eTale e kemane janma samaya dazamA saikAthI zarU thatA samayamAM nahIM paraMtu nAma palaTo thayo. che. eTale niyamA vairayA ne badale niyamA vALa2 ane hAlanA nImA athavA nemA vaNika evAM nAmane ja pheraphAra thaye che. janmane nahIM. A mATe eka juduM prakaraNa lakhavAmAM AvyuM che. nImA vANiAnuM utpatti sthAna alpakAma agara purI tyAM hAla zAmaLAjInuM maMdira che te hatuM. hAla te jagAe mAtra meTuM vizALa mahAmaMdira che. e devaLa bAMdhanAra kArIgaree pitAnI saghaLI kArIgarI kharA jIgarathI kharca nAMkhI che. devaLanI aMdara ane bahAra devIonI anekAneka murtio katarelI che. devaLanuM varNana karavAnuM A sthAna nathI. "gujarAta sarva saMgraha" nAmanA pustakamAM A devaLa I. sa. 1450 nI AsapAsa baMdhAyeluM hoya ema jaNAya che evuM lakheluM che. A paNa anumAna che. A devaLa ane tenI AjubAjunA vistAranI bhustarazAstranI dRSTie vicAra karI joIe te A jagAe je nagara haze te dharatIkaMpane bhegI thaI paDyuM hoya ema lAge che. A jagA vidhamI ke luTArAnA humalAme bhegA thaI paDI hoya tema lAgatuM nathI, kAraNa ke je devamaMdira, nadI, taLAve atyAre hayAta che, temanI khubasuratI ane kudaratI sthIti kALanA ghasArA sivAya jevI ne tevI kAyama che. vaLI paDezamAM hiMdu rajapUta rAjya hatuM. tenA rAjAoe amadAvAdanA sulatAna sAthe lagabhaga base varSa sudhI vakhate vakhata layAM karyuM. temAM rAjA hAratA, lUMTatA, vaLI laDatA ane svataMtra thatA. ema cAlyA karyuM chatAM zAmaLAjInA devaLane vidhamI murtibhaMjakee kaMIpaNa nukazAna karyuM jaNAtuM nathI. te samaya pahelAM A "kalpagrAma" asta thaI gayuM haze. jethI ujajaDa pradezamAM rahelA maMdira tarapha e vidharmIonuM dhyAna gayuM nahIM hoya. vaLI amadAvAdathI A sthAna bahu dUra ane sImADA para che. e paNa bacI javAmAM eka kAraNa che. tuM A paNa eka anumAna che. tenA samarthanamAM eka dalIla che ke I. sa. 1943 nA phebruArInI paradamI tArIkhe eTale vi. saM. 190nA mAha mAsamAM sUrya, zanI, rAha, maMgaLa, budha, zukra ane caMdra AkAzamAM eka rAzImAM eTale sAyana kuMbharAzimAM bhegA thayelA te mahAvada amAsa tA. 14 mI phebruArInA roja sAyana kuMbha rAzi 25 aMza upara sUryagrahaNa thayuM te divase AkhA dezamAM ThaMDInuM sakhata mojuM pharI vaLyuM hatuM. te uparAMta saMyukta prAMtanI purvamAM ane bihAranI pazcimeM jayAM mujapharapura nAmanuM zahera che tyAM dharatI kaMpane Acake lAgI mujapharapura gheDe bhAga jamInamAM daTAI gaye ne te upara Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ((52) gaMgA nadInAM pANI pharI vaLyAM. jyAM gaMgAnadI vahetI hatI te pAtra (jagA) uMcI AvIne tyAM jamIna thai gai. hevAya che ke te tArIkhe te sthaLe godhara nadInA paTa pAMca mAila paheALA thaI gayA hatA. A banAva viSe mujapuranI i. sa. 1934 pachI janmelA prajAjanane I. sa. 2034 nI sAlamAM koI pUche ke A zaheranI dazA AvI kema che ? te te zA uttara deze ? tevA uttara A kAmanA nAzane mATenA che. maMdiranI bAMdhaNI ane AjubAjunI jamInamAMthI nIkaLatA patthara, iMTa vigere jotAM tyAM eka mATuM zahera haze ema nakkI lAge che. vaLI te gujarAta ane mevADanI sarahada para Avelu hovAthI tyAM vepAravaNaja bahu sArA cAlatA hatA. tenA avazeSarUpe hAla paNa dara varSe kArataka suda 5 thI kArataka vada 5 sudhI bahu moTA meLA bharAya che. hAla paNa ratalAmI baLada, khetInI pedAza, kaMsArAnA mAla, mALavAnuM aphINa, gujarAtanI tabAku, vaLIArI vigerenI Apale A meLAmAM dara varSe puSkaLa thAya che. A badhA uparathI te purAtana sthaLa che e nakkI che. hAlanA vepAra jotAM pahelAMnA A sthaLe dhamAkAra vepAra cAlata haze. ane vepAra karanArA sAhasika vepArIe ane temAM mukhyatve ApaNA niyamA vaizya: je pAchaLathI niyamA vANijja nAma dhAraNa karanArA hAlanA nImA vaNika mahAjana nAmadhArInA vaDavAonI vasatI puSkaLa haze. temanI jAheAjalAlInA samayamAM kAi sAhasika sakhAvatI gRhasthe A maMdira khaMdhAvyuM haze ema anumAna karavAmAM khATuM nathI. A ma MdiranI sthApanAnA samayamAM niyamo vALigya ane temanA kuLagurU audumbara brAhmaNAnI vastI sArI haze ane sthIti paNa sArI haze. paraMtu temanI utpatti ane nAzanA nizcita samaya kahevAnuM te kaMi sAdhana hajIsudhI tA maLI AvyuM nathI. gujarAta sarvasaMgrahamAM muMbAi IlAkAmAM vastInI tapasIla lakhatAM cArAzI jAtanA brAhmaNAnAM nAma ane saMkhyA lakhI che, temAM "udumbara: brAhmaNA (341) vastI te zAmaLAjI taraphathI Avela che ne te nImA vANuiAnA gera che." * A lakhANuthI paNa nImA vANiAnuM sthAna zAmaLAjI haze ema sucita thAya che.( gujarAta sarvasaMgraha pRSTha 46 tathA 58). eja pustakamAM vANlRiA jAtanI paNa 84 nAte gaNAvI che temAM 17 jJAtie te vastImAM bahu ochI che. kapALa, khaDAyatA, mevADA e kaMThI baMdhAmAM ane AsavALa, nImA, zrImALI e zrAvakamAM vIzA varganI saMkhyA vadhAre che. ane jhArALA, dizAvALa, nAgara, nImA, pAravADa, lADa, zrImALI, e kaDI khaMdhAmAM ne poravADa zrAvakamAM zA varganI saMkhyA mATI che. (gujarAta sa saMgraha pRSTha 81) 2 " Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2) vaLI pAMce chellA tathA kaThivADamAM thaIne vadhAre vastIvALI vANiAnI moTI pAMca sAta nAtenI sane 1871 vi. saM. 1927mAM thayelA vastI patraka uparathI vastInA AMkaDA ApyA che. temAM nImA kaMThI baMdhA 3046 ne zrAvaka 2728 maLI pa774 mANasanI vastI jaNAvI che. (gu. sa. sa. pustakanA pRSTa 82nI puTaneTa) AmAM muMbaI IlAkAnAM dezI rAja, vAgaDa, mALavA, nimADa, kekaNamAM kelAbA, ratnAgIrI jIle ane mahASTramAM punA satArA vigere sthaLe te samaye nImA vaNiA vastA haze temanI gaNatrI A AMkaDAmAM nathI. matalabake AjathI piNe varSa agAu nImA vaNikanI vastI sAta hajAra karatAM vadhArenI haze. AjanA hisAbe tajavIja karatAM A vastI lagabhaga vIza hajAra uparAMta thAya che te A pustakanA dazamAM prakaraNamAM jaNAvyuM che. - ApaNe jUnA ItihAsa uparathI hAlanI nAtane janmasamaya vi. sa. dazamA sikA lagabhaga thaye gaNIe chIe ke je samayamAM gujarAtamAM muLarAja solaMkInuM rajapUta rAjya hatuM. nAte dazamA saikAthI thaI ema mAnIe chatAM samAjamAM te pitAnuM svataMtra nAma dhAraNa karIne vyavahAramAM AvatAM lagabhaga be saikAne kALa sahajamAM jAya. AgaLa upara zrImAna Agama ddhAraka devamurti AcArya zrI sAgarAnaMda surIzvarajI eo pAsethI prApta thayela "kapaDavaMja viSe nibaMdha je hAlamAM ja chapAI bahAra paDela che tethI mAlama paDe che ke agIAramA ane bAramA saikAmAM kapaDavaMjamAM jaina saMpradAyanI dhArmika pravRttine ghaNuM sAre vadhAre hato ne te anukaraNIya hate. paraMtu temAM nirdezAyelA gevaradhana zreSThi ane temanA vaMzaje kaI nAtanA hatA te jaNAvyuM nathI kAraNa ke te samayamAM hAlanI mAphaka nAtane sabaLa upayoga vyavahAramAM hatuM nahIM. vi. saM. 1275 mAM vastupAla tejapALanA Abu parvata uparanA pratiSThA mahotsavamAM ApaNuM nImA vaNika hatA ne zA tathA vozanA bheda dAkhala karavAnuM kabula karI AvyA hatA. A samaya pachI lagabhaga be varSe gujarAtanA - svataMtra musalamAna sulatAna mahamadanA rAjyamAM rahetI vastInI nAtenAM nAma paikI vANiAnI 84 nAtenAM nAma che temAM nImA vANionI nAtanuM nAma che. A sulatAnane amala I. sa. 1464 thI I. sa. 1511 sudhI hatA eTale vi. saM. seLamA saikAnI Akharane A lekha che. A Akho lekha zrImALI (vANiA) enA jJAtibhedanA pustakamAM pRSTa 234 mAM pUrepUro chapAyeluM che. A uparathI vikrama saMvata 1275 thI eTale teramA saikAthI soLamA saikA sudhI nImA vANiAnI svataMtra nAta hatI te A aitihAsika purAvAthI siddha thAya che. nAtanA nA itihAsa temane janma ane yauvanane samaya ane sthAna te samayanAM smRtio, purANe, AkhyAyikAo, te nAtenA vahIvaMcAnA cepaDA, Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) - . tathA dAnazUra rAjA, zrImaMtA taraphathI ApelAM dAna sakhadhInAM tAmrapatra, zIlAlekhA, kapaDAM uparanAM lekhA evAM evAM sAdhanA uparathI kaMIka kaMIka jANavA maLe che. paNa te anukrama kaDIbaMdha pramANabhUta maLatA nathI. kAraNu ke smRtie purANAnAM lakhANA atigUDha ane alakArika bhASAmAM hoya che. jenu rahasya samajavA tivra buddhizakti, AsthA ane satya jANavAnI dhagaza joie. eTale tevA vidvAna vijJAnIo pAsethIja kharUM rahasya jANavA maLe. kamabhAgye AvA vidvAneAnI uNapa che. tethI jJAtinA jUnA itihAsa jANavAnI icchAvALAoe maLI zake tevAM sAdhanA uparathI anumAna karI sateSa mAnavA paDe che. sAdhakane AthI nirAza thavAnu kAraNu nathI: hAlanI nAtAnA uddabhava samaye gujannatamAM jaina sa`pradAya sArI unnatinI TAce hatA. tene kumArapALa jevA rAjAonA Azraya hatA. dAisarvaza' parama pujya zrImAn hemacaMdrasurIzvarajI jevA mahAn vidvAn AcArya, temanA ziSyA, temanA sAdhana sapanna anuyAyI zrAvake vigeree te samayamAM lakhelA zrIpAlarAsa, kumArapAlarAsa, prAdha ciMtAmaNI evAM evAM sArAM sArAM pustakA lakhIne ThAmaThAma jJAna bhaMDArA sthApyA hatA. temAMthI nAtenA kaMIka pramANabhUta itihAsa maLI Ave che. te uparAMta vidvAna AcArye ane sAdhu samudAyanA satata upadezathI zrItirthaMkara prabhujInI dhAtunI ane zilAnI pratimAo upara te bharAvanAranAM nAma, jAta, kuTuMba, samaya, upadezaka sAdhunA pavitra nAma sahitanA lekhA kAtarelA hAya che. tevA lekhAnA saMgraha sAdhu samudAya peAtAnA vihAra samaye zeAdhIne ekaThA kare che. tevA lekhonA saMgraha AcAryazrI buddhisAgara surIzvare "jaina dhAtu pratimA lekha sa`graha"nA be bhAga bahAra pADayA che. te sagrahanA vigatavAra khyAla zrImALIonA jJAtibheda pustakanA pRSTa 129 mAM sArI rIte Apele che. A lekha saMgrahanA be bhAga suratathI AnaMda pustakAlayamAMthI muni mahArAja kaMcana vijayajIe atre mokalavAnI kRpA karI hatI. te A be pustakAmAMthI nImA vaNiAnA nAmanA cAra ane baMgALanA bApujI purNa caMdranAhara ema. e., bI. ela. emaNe ekaThA karelA lekhAmAM jUnAmAM junA eTale saMvat 1499 nI sAlamAM nImA vANiAe khaMgAlamAM ( kaTholAmAM ) zrI ( AdinAthajInuM maMdira baMdhAvyuM tenA lekha ema maLI pAMca ane bIjI upayogI ane itihAsamAM ajavALuM pADe tevA lekhA tathA pratimAjI uparanA lekha sagrahamAMthI nImA vANiAnA nAmavALA upayogI lekhe A pustikAnA caudamA prakaraNamAM lIdhAM che. te lekhAnI nakala ne te uparanI vigatavAra samajaNu sAthe Apela che, te vAMcyAthI khAtrI thaze, enI punarUkti thAya tevA bhayathI atre te lekha utAryAM nathI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A uparAMta "zrI siddhAcalanuM vartamAna varNana" saMgrahakartA mahetA amaracaMda . behecaradAsa taraphathI pAlItANA vi. saM. 1981 mAM pragaTa thayeluM tenA prakaraNa 13 mAM pRSTa 89 mAM lakhyuM che ke zrI caMdanamunonuM daherU modInI TuMka upara che te mahudhAnA nImA zrAvakenuM baMdhAveluM che. nImA vANionI nAta e prathamathIja eka svataMtra nAta tarike bIjI vadhAre vastIvALI nAta sAthe haraLamAM mAnabhera zobhI rahI che. tenAM aneka kAraNa che. paraMtu temAMnuM mukhya kAraNa te e che ke cAturvaNyanA samayanI A Trika vaizyavarNanI kema che. vaizyavarNane dharma (pharaja ) pitAnI bhAIbaMdha bIjI varNane mATe vyApArI buddhithI sevA karI temanI sagavaDa sAcavavI. e paropakArI saddaguNa paMdaraseM varSanA jhaghaDAmAM aneka kaSTa veThIne paNa potAnI saMskRtinI ane vaMzanI vizuddhi brAhmaNanI peThe sAcavI rAkhI tethI jema brAhmaNe, badhI varSomAM jevI zreSThatA bhagave che tevI vaizya jAtimAMnI vANionI nAtamAM namAkema vastImAM ochI hovA chatAM (brAhmaNanI mAphaka) agresara pada bhagave che. kALakrame vaizya varNanA saMskAra upanayana, (janoI) bhojana prabaMdha ItyAdi vaijJAnika dhArmika saMskAramAM AjubAjunA jhaghaDAvALA vAtAvaraNamAM ane bIjA vaizyanA sahakArane tadana abhAva hovAthI pite samULagA aTulA thaI paDIzuM evA bhayathI vANiA jAtimAM bhaLyA. temAM paNa pitAnI nAta-gotra-kuLadeva, devI tenA AcAra vicAra temanA kulagara ityAdine sAcavI rahyA. ISTa dharmamAM bhale jaina- bauddha-sanAtanI-vaiSNava Adi dharma svIkAryo paraMtu gRhasthAzramanA kuLAcAra te pitAnA vaizya varNanA cAlu rAkhyA che. ane sAthe sAthe pitAnA ISTadharmanI bhaktibhAvanA paNa cAlu che. A paMdaraseM varSanA jhaghaDALu samayamAM pite nAtana nAma palaTo karyo che. zarUAtanA niyamAM kAyama rAkhyA ne bIjA bhAganA vairaya agara thALa e zabdane badale e samayanI bhASAne vaLagya zabda svIkAryo. e pramANe dazamA saikA pachI nigama daivAne badale niyamA vALi svIkAryuM, ne hAla te bhASA badalAtAM nImA vaNiA prasiddha rIte gaNAya che. vaizya varNanI jUnI saMskRti sAcavI rAkhyAthI ane parivartana zAMta thatAM keTalAka niyamAone jaina saMpradAne lAbha maLavAthI temaNe vyApArane levAmAM svIkAryo. tenA satya ane siAnAM san pitAnA junA saMskAranA sevA bhAvamAM bheLavI dIdhAthI A nAta, bIjI vadhAre sAdhana saMpanna ane vasvIvALI hovA chatAM paNa, AgaLa tarI Ave che. A nAta dazA ane vIzA tathA zrAvaka ane vaiSNava e cAra bhAgamAM vaheMcAI gaI che. chatAM temanA kuLadeva prabhunA pratApe e cAre Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) taphA grahasthAzramanA dharramAM eka sarakhAja rahyA che. A kAraNe temanA mAnasika guNA, sAhasikapaNuM, sArvajanika udAratA, garImAne ane anya prANione sahAya karavAnI dhagaza, nirAbhimAnapaNuM, dhArmika sahiSNutA, sakSya ane ahiMsA upara athAga zraddhA vigere sadguNAthI nImA vANiA jayAM jayAM jaIne vasyA che tyAM tyAM potAnA vatanIonI sevA karanAra tarike vartI sanmAnapurvaka rahyA che. peAtAnA rahevAnA sthaLamAM, tenI AjImAjInA sthAnamAM paNa tyAMnA vatanIo A nImA vANiAAne peAtAnA hetastrI ane kalyANukAraka samaje che. ne tenA badalA tarike te vatananI prajAe A nImA vANiAnI AgevAna vyaktine potAnA "nagarazeTha"nI paDhavI ApI tenA upara peAtAnI prIti ane mAna sAkhIta karI ApyuM che. nImA vANionI sevA buddhi ane sArvajanika sakhAvatAne leIne e jJAtine nImA mahAgana evA vahAla bharyAM nAme sAdhe che. bIjI vANiAnI koi eka nAtane mahAnana zabdathI sadhAtI jANavAmAM nathI, eTaluM kharUM ke gAmanI eka karatAM vadhAre vANiAnI nAte legI thAya tyAre te mahAnanae nAme saMdhAya che tyAre nImA vANiAnI ekalI ja. nAtane tenA vatananA anya jJAtijanA "nImA mahAna" e nAmathI saMbadhatA sAMbhaLyA che. AjathI vIza varSa pahelAM nImA vANiAnA kulagurU (gera) urdu khara brAhmaNAnuM eka mahAsaMmelana iMdora mukAme bharAyuM hatuM. A brAhmaNAnI vastI gujarAtanA 6, vAgaDanA 4, mALavAnA 5, ne jayapura, udepura ane dAtA bhavAnagaDha ema maLI aDhAra gAmAmAMthI- lagabhaga khase. aDhIse brAhmaNNA bhegA thayA hatA. IMdAramAM zA ane vorA ema banne bhedavALI nImA vANiAnI vastI che. banne bheDhAvALA vaiSNava sa`pradAyanA che. A vANiA sAthe pAravADa, agaravALa vagere vaiSNava ne hukhaDa, zrImALI, jevA zrAvaka e badhA vANiAAnI sakhaLa vastI che. chatAM IdAra nagaranI zeThAI vIzA nImA vANiAne tyAMja che. gujarAtanA chae gAmAmAM vAgaDanAM cAregAmAmAM mALavAnA gAmemAM nagarazeThAI nImA. vANiAne tyAMja che. vaLI meADAsA, vIrapura jevA gAmAnA brAhmaNAnI cArAzInI paTelAI (AgevAnI) te udumbara brAhmaNAne ghera che. AvI jUnI ane ApavaMtI nAtanI avagaNanA karavI e mahApApa che, ema sa kabula - karaze. bhartRhari nItizatakamAM kahyuM che keH-- -- 'jJa sulamArA, sulataramarAte vizeSajJa | jhAnalavarpidagdhaM, brahmApi nara naraJjayati // niyama mALiya urphe nImAM vANiAnA mULasthAna viSe khIje hAlanA karatAM vizeSa pramANabhUta purAvA na maLe tyAM sudhI hAlanu zAmaLAjInu devaLa ane tenI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjubAjunuM "kalpagrAma" ke "rUdrapurI" kabula karavuM rahyuM. e gAmane kALe karIne nAza thaze. tyAMnI vastI veravikhera thaI gaI. jene jyAM phAvyuM tyAM jaIne vasyA. A paddhati kudaratI ja che. keIpaNa mULa sthAna dharatIkaMpanA AMcakAthI, mahAmArI ( kolerA) jevA jIvaleNa roganA jabbara sapATAthI, jaLa, agni, vAyu, vijaLI Adi bhautika zaktionA ati bhayaMkara teSAnethI, paradezI ane paradhama rAjAonA satata humalAthI, pitAnA sthAnanA rAjAnA amAnuSI vartananA julamathI evAM evAM aneka aniSTa kAraNe paikI kaI kaI kAraNenA bhaMga banI tenI sAme TakI rahevAnI azaktie lAcAra banI muLa sthAnanI vastI pitAnA janmasthAnamAMthI hijarata karI anukuLa sthaLe jaI vase che. te nyAye vagAmanI vastI eka ke aneka kAraNoe sthAnabhraSTa thaI. muLa sthAnanI najIkamAM te samaye mAnapura zahera AbAdI ane sagavaDavALuM sthAna hatuM. tethI ApaNuM nImA vaNike ane temanA kuLagurU audumbara brAhmaNe sAthe mehanapuramAM jaI vasyA. tyAM TharIThAma paDatAM eka be saikA lAgyAM haze. keTalAka jathA AjubAjunA gAmaDAMmAM jaI vasyA. nImA vaNika sAthe kAmamAM rahenArA haroLA vaNike e najIkamAM vasI haraLa vasAvyuM. A mahatvapurane nAza bAramA saikAmAM ke tenI AsapAsa mAjuma nadInA jaLapralayanA lIdhe thaye. te vAtane AThase varSa thayAM che. tyAre hAlamAM pacIsa varSa upara e mAjuma nadInA peTALamAMthI be purAvA maLI AvyA che. mAjAma nadInI bhekhaDamAMthI eka tAmrapatra jaDayuM che. te agIAraoMnI sAla pachI eTale bAramA saikAne lekha che. temAM mehanapuranA rajapUta rAjAe kaIne dAna ne e tAmrapatra che. te tAmrapatra sarakArI khAtAnA purAtatva khAtAmAM kahyuM che. evuM te samayanA vartamAna patrethI jANyuM che. bIjo pure e nadInA dharAmAMthI traNa devanI murtie nIkaLI che. tenuM varNana "zAmaLAjI" nAmanI pustikAmAM sAkSara zrI ramaNalAla sonIe karyuM che. tenI nakala pariziSTha naM. 2 mAM utArI che. mehanapuranI paDatI samaye najIkanA vyApArI mathakemAM kapaDavaMja ane cAMpAnera e be zahera ApaNuM nImA vaNikane maLyAM. mohanapurathI khasatA khasatA bAramA saikAnA utarArdha ane teramA saikAnI zarUAtamAM kapaDavaMja ane cAMpAneramAM nImA vaNike AvI vasyA. ahIM kapaDavaMja te samaye rAhanA Are rajaputa ThAkaranuM gAma hatuM tenA upara rAdhanapuranA bAbI navAbe humalo karI kapaDavaMjane raMjADa karI. te pahelAM rAhanA Are kapaDavaMja sArUM samRddhivAnuM ane jaina saMpradAyI zrAvakamAM govardhana zreSThi ane temanAM vaMzajethI zebhI raheluM hatuM evuM "kapaDavaMja nibaMdha" ApaNane mAhiti Ape che. te arasAmAM vi. saM. 1135 mAM 14 purvanA TIkAkAra ane mahAna AcArya zrI abhayadeva surIzvara kapaDavaMjamAM kALadharma pAmyAne ItihAsa Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mahAna AcAryanuM samAdhisthAna rohanA ArAnA kapaDavaMjamAM nahI karatAM hAlanA . vaselA paDavaMja bhaNInA kAMThe kareluM hatuM. kapaDavaMja vizA nImA mahAjana jJAtie pitAnA jJAnI AcArya zrI abhideva surIzvarajI uparanA bhaktibhAvathI, teozrInA smaraNa cihna tarike DhAkavADImAM paMcanA upAzraye temanAM pagalAM sthApana karI deharI banAvI che. A rAhanA. ArAvALA kapaDavaMjamAM AphatanA oLA utaryA tyAre eja rAdhanapuranA navAbanA janAnakhAnAnAM "lADaNI bIbI" nAme begama keI ajJAta kAraNe A kapaDavaMja AvyAM ane ahIM selaMkI siddharAje baMdhAvelAM jaLAzaya ane khuzanumA havA ane hariyALI jamIna dekhI hAlanI jagAe kapaDavaMja vasAvavAnI IcchA karI. A begamane ApaNA nImA vaNikee nANAM ane salAhanI madada ApI ane te kapaDavaMjamAM sthIra thaIne rahyAM. (juo pariziSTha naM. 2) A samaye teramA saikAnI zarUAtano hoya ema jaNAya che. te samaye gujarAtamAM vAghelA vaMzanA rajapUta rAjA ane temanA jaina pradhAna vastupALa tejapALa rAjaya karatA hatA. vaDA pradhAna vastupALe pitAnI pAsenI dravya saMpatti Abu parvata upara alaukika devAla bAMdhI khacI. e devAlaye eTalAM bhavya ane vadhAre saMkhyAmAM baMdhAvyAM ke te jagAne "devAlaya vADI" kahevAvA lAgyuM. hAla Abuparvata upara "devaLavADA" nAme gAma che. A badhAM derAsaramAM pratimAjInI pratiSThA karavA mahotsava karyo ane temAM gujarAtanA saghaLA jainene notaryA. tyAM saMghane jamaNa ane jANa vigerethI satkAryA. A saMghamAM kapaDavaMjamAMthI ane te samayanA cAMpAneramAMthI ApaNA nImA vaNike gayA hatA. tyAM kaI anicchanIya kAraNe saghaLI vaNika kemamAM hA ane vIrA evA be bheda paDyA. te bIjI badhI vaNika nAtenI sAthe ApaNuM nImA vaNikee paNa e be bheda svIkArI pitAne vatana pAchA AvyA. hAlanA kapaDavaMjamAM badhA vizA nImA vaNiko che. kaI paNa vara nImAnI vastI nathI. e ene sabaLa purAve che. cAMpAneranA nImA vANiAonuM paNa tevuM ja haze. kAraNa ke cAMpAnera bhAMgyA pachI tyAMthI hIjarata karI godharA, vejalapura, kapaDavaMja ItyAdi sthaLe bhAgI AvelA nImA vaNiko ghaNe bhAge vozA che ne te zrAvaka che. A samaya vi. saM. 125 ne che. eTale te vAtane savA sAta varSa vItI gayAM che. AthI siddha thAya che ke teramA saikAnI zarUAtamAM hAlamAM kapaDavaMja je jagAe che te jagAe vazAnImA vaNike AvI vasyA che. e AvanArA jathAmAM rahIA gAMdhInA vaDavAo ane devacaMda mAdhavajInA vaDavAo * AvyAnuM cokkasa manAya che. DhAkavADImAM jyAM devacaMda mAdhavajInA vaMzajonAM hAlamAM - makAne che tenI najIka te samayanA nImA vaNikoe upAzraya baMdhAvela je hAlamAM tene paMcano upAzraya kahe che...e. upAzraya. AjathI sAtase varSa uya badhAne Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) hoya tema tenI goThavaNa jotAM jaNAI AvatuM hatuM. hAlamAM te upAzrayanA sthAna upara taddana na upAzraya baMdhAvyo che. eTale junA makAnanI sAbIti ApI zakAtI nathI. vaLI teramA saikAthI sattaramA saikA sudhImAM kapaDavaMja vizA nImA vANikAmAM jemane sAdhana ane zraddhA maLI tevAoe, vi. saM. 1488 thI vi. saM. 1700 sudhInA baseMbAra varSanA gALAmAM kapaDavaMjamAM ane bahAra gAme jaina pratimAjInAM bIMba bharAvyAM ne derAsara baMdhAvyAM tenA lekha pratimAjI uparanA katarelA lekhamAMthI maLI Ave che. tenuM varNana A pustakanA caudamA prakaraNamAM ApyuM che te jovAthI khAtrI thaze ke teramA saikA sudhImAM AvelA vizA nImA vakhi vyApAramAM, sAmAjIka kSetramAM, rAjakIya pravRttimAM ane jaina saMpradAyanA utkarSamAM sArI sthItimAM hatA. mohanapuranA patana pachI traNa saikA bAda gujarAtamAM musalamAnI sattA jAmI ane prathama vi. sa. 1353 thI gujarAtabharamAM hiMduone raMjADa zarU thaye. te samaye IDaramAM rajaputa rAjA hatA temane zehamAM rAkhavA mehanapuramAM rahyAM sahAM khaMDera vALI jagAe hAlanuM moDAsA saMvat 1447 mAM vasAvI tyAM kIllo bAM. te samayamAM ApaNuM nImA vaNike jeo kapaDavaMja ne cAMpAnera AvelA nahIM paNa najIkanA gAmaDAmAM vAsa karele teoe A rakSaNa maLavAthI moDAsAmAM sthApita thayA. moDAsAe base varSa jAhojalAlI paNa jogavI. tyAM be traNa saika pachI eTale lagabhaga aDhAramI sadInI sarUAtamAM nAza bhAga thaI temAM ApaNuM nImA vaNikone amuka ja thANAmegharAja, DuMgarapura, merI, vAMsavADA ane mALavAmAM Ida-ujjana-kharaNa vigere sthaLe raphate raphate jaI sthIta thayA. A tarapha e samaye cAMpAneranI paNa bhAgatI thaI tyAMnA vaNike gedharAdAhoda-jhAleda-devagaDhabArIA, vADAsInera-vIrapura-kapaDavaMja, mahudhA ItyAdi sthaLoe hajarata karI gayA. meDAsA upara chellAmAM chelle humale dAmAjI gAyakavADane ogaNIsamI sadImAM hatuM. temaNe gAma lUTayuM-ne bALyuM AthI trAsI nImA vaNike dakSiNamAM kekaNapaTTImAM mahADa ne ratnAgIrI tathA sihyAdri parvatanA ghATa oLaMgI punA satArA jaIne vasyA che. dakSiNanA kazA ane vizat e bane vaNikenA pAMca sAta peDhIe moDAsAnA vaNike sAthe sagapaNa maLI Ave che. teomAMnA keTalAkanAM ghare paNa hatAM. te have dhImedhIme vecAI gayAM che. A badhAM vaiSNava saMpradAyI che. ne potAnA kuLadeva zAmaLAjInA anuyAyI che. kuLadevI sarvamaMgaLA che. temanA kuLagurU moDAsAthI ne gujarAtamAMthI audumbara brAhmaNa jAya che. temanI pAse gRhasthAzramanA kuLadharmo karAve che ne pitAnA kuLadeva AmaLAjIne zubha azubha avasare leTa melAvyAM kare che. A pramANe nImA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNika mahAjane mULasthAna mohanapurathI ane tyAMthI agIAramA saikAnI Akhare kapaDavaMja ne cAMpAnera tathA AjubAjunA gAmaDAMmAM sthaLAMtara karyuM. Ama karatAM ekAda saikuM te gayuM haze. pachI paMdaramA saikAmAM moDAsA sajIvana thayuM tyAre kapaDavaMja ane cAMpAnera sivAyanA tyAM badhA AjubAjunA ekaThA thaI moDAsAmAM vasyA. tyAM be traNa saikA TharIThAma rahI aDhAramI sadImAM sthaLAMtara karyuM temAM kapaDavaMjamAM ghaNuM kuTuMbe AvyAM. te ja samayamAM cAMpAnera paNa bhAgyuM. tyAMthI paNa kapaDavaMjamAM bharatI. thaI A badhI hIjarata, I. sa. 1802 vi. saM. 1858 mAM sahAyakArI janAne amala thaye tyArathI baMdha thaIne deza thALe paDaze. A sAtase varSanA itihAsamAM kapaDavaMja vizA nImA vaNike zarUAtathI te Aja sudhI raphate raphate AvyA karyA che. kheDA jIllAmAM kapaDavaMja sAthe mahudhAmAM vizA nImA vaNikanI vastI che. A be gAmanI vastI bahu purAtanI eTale lagabhaga AThameM varSa uparanI che. mahudhAmAMthI Apatti samaye keTalAka kAnama jIllAmAM ne surata baMdare jaI vasyA hatA. suratamAM eka samaye paMdara viza ghara hatAM ne temaNe surata nAnapurA popaTa mahelAmAM baMdhAveluM jaina derAsara che. hAla surata ne bharUcamAM vizA nImAnI vastI nathI. eTaluM ja nahIM paNa kaMpaDavaMja ne mahudhA tathA kAnama jIllA sivAya kAThIAvADamAM, gujarAtanA madhya ne pazcima bhAgamAM kaI jagAe vastI nathI. akhila hiMdamAM dazA ane rAtanI vastI kyA kyA gAmamAM ane temAM ghara tathA manuSya saMkhyA keTalI che tenI mAhIti A pustakanA 10 mA prakaraNamAM Ave che. A sivAya madhyaprAMtamAM dazA nImAnI vastI che temanA gAmanI saMkhyA 118, ghara saMkhyA 581 ne purUSa 1325 ane strI 1206 maLI 2531 mANasanI vastI che. teo dazA nImA vaNika sAthe vyavahAra karavA rAjI che. je kaI sevAbhAvI e tarapha prayatna kare te jJAtinuM saMgaThThana sAruM thAya, tenuM bIjuM adhivezana amaravADA chale bAlAghATamAM bharAyeluM hatuM tenA riporTa uyarathI A hakIkata lIdhI che. I. sa. 1831, savaMta 1927 mAM thayelA vastIpatraka pramANe. nImA vaNikanI muMbaI IlAkAmAM maMdIbaMdhA 3046 ne zrAvaka ra728. maLI kulla pa774 nI vastI neMdhAI che. AmAM dazA ane vizAnA bheda judA pADayA nathI. sAMpradAyika bheda judA pADelA jaNAya che. tyAra pachI cAlIza varSe eTale I. saM. 1911 saMvata 1967 nA vastI patrakamAM kaMThI baMdhAmAM 2002 purUSa ane 2181 strIo maLI 4183 nImA vaNiAnI. stI neMdhAI che. zrA ke purUSa 476 ane strI 515 maLI 91 nI vastI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beMdhAI che. ekaMdara ane saMpradAyanI maLI pa174 nI vastI thAya che. je cAlIza varSe 600 mANasanI vastIne ghaTADo jaNAya che. A ' cAlIza varSanA gALAmAM bIjI nAtanI vastI vadhatI gaI che. kaMThI baMdhA nImA vANikamAM seMkaDe 34 TakA vastI vadhI tyAre zrAvaka nImA vANiAemAM 60 TA ghaTI che. A ghaTADAnAM traNa kAraNe hovAM joIe (1) keTalAkee muMbaI ilAkA bahAra sthaLAMtara karyuM hoya (2) keTalAkae dharmAtara karyuM hoya (3) kheDA jIllAnA zrAvaka nImA vaNikee pitAnI jAtanuM nAma lakhAvavAmAM beparavAI vAparI pitAnA dharmanuM nAma eTale jene ema lakhAvyuM hoya te samasta jainamAM temanI gaNatrI vadhe ne zrAvaka nImA vaNikomAM temanI gaNatrI ghaTe, Ama banavA yogya che. hAla gaNatAM zrAvaka nImA vaNionI vastI paDavaMja, gaMdharA, mahudhA, vejalapura luNAvADA vigere maLI lagabhaga 3700 nI thAya che. A vastInA AMkaDA paikI I. sa. 1871 nA AMkaDA gujarAta sarva saMgraha pustakanA 82 pRSTanI phaTaneTa uparathI lIdhA che. ne sane 1911 nI sAlanA AMkaDA "zrImALI vANionA jJAtibheda" pustakanA pariziSThamAM pRSTha 277-278-79 emAMthI lIdhA che. muMbaI ilAkAmAM nImA vaNika zrAvakanI vastI kheDA ane paMcamahAla tathA revAkADAmAM che. temAM paMcamahAlamAM zrAvaka nImA vANikanI vastI pRSTa 279mAM 771 neMdhAI che. te samasta muMbaI ilAkAnI zrAvaka nImAM vaNikanI vastI 91 mAMthI bAda karIe te mAtra 220 mANase mahudhA-kapaDavaMja ane luNAvADAmAM thaIne rahe te bIlakula mAnavA jevuM nathI. vastIpatrakanA AMkaDA upara avizvAsa rAkhavAnuM kaMI kAraNa nathI. tema A cAlIza varSanA gALAmAM jainamAMthI dhamatara karyuM hoya te paNa jANyuM nathI. te makkama ghaTADo mAtra nAtanuM nAma lakhAvavAmAM beparavAI vaparAI hoI tene AbhArI che. * pitAnI nAtanI tarapha AvI beparavAI batAvavAnA banAva tarapha nAtanA AgevAno ane zubhecchakonuM dhyAna kheMcavAnI jarUra jaNAyAthI A nagna satya ane AMkaDAnI hakIkata ekaThI karavAnI mahenata lIdhI che. bhaviSyanA vastIpatraka vakhate nAtanAM kharekharAM nAma neMdhAya ane ethI nAtanuM ujajavaLa bhaviSya jANI jJAtibaMdhune protsAhana maLe evuM punya kArya karavAnI samaju AgevAno ane vaDile samajaze te lekhaka pitAne kRtArtha thayela mAnI saMtoSa anubhavaze. itizrI zubhaMbhavatu. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rAmajhA. niyA vALa2 nA vAva nagaranuM muLa sthAna. TIpa -A junA mULasthAnanI hakIkta samasta nImA vaNika mahAjanane ' lAgu paDe che eTalI A prakaraNanI viziSTatA che. . atyAra sudhInI mAhIti mujaba saghaLA niyamA vANijya u nImA . vaNika mahAjana pachI te vorA ho ke zA, vaiSNava ho ke zrAva ke sanAtanI che ? te badhAnuM janmasthAna hAlanuM zAmaLAjI che. te sthaLamAM sthApita thayelA komar vAparA u zAmAnI prabhunI sAnidhyamAM A vaNika ane audumbara brAhmaNano : paraspara saMbaMdha mATe, niyamana karanAra sUryavaMzI satyavAdI puNyazleka harizcandra rAjA hatA. temaNe A zAmaLAjI nAmanA sthaLe niyamana karyuM hatuM tethI samata niyamA vANijyanuM mULa janmasthAna zAmaLAjI che. puNyazleka eTale jemanuM nAma smaraNa karavAthI punya thAya ane temanA saddaguNone aMtaramAM vAsa thAya. zrI rAmacaMdrajI, zrI kRSNajI, zrI aSamadevajI, zrI mahAvIra svAmi vigere arihaMta bhagavAna, zrI gesvAmi, zrI viThThalanAthajI, Adi avatArI purUSe puNyazleka kahevAya che. te keTinA A satyavAdI harizcaMdra rAjA hatA. teozrIe A niyamana karI ApyuM ethI e vaNikanuM nAma niyamA vaizyA ane pAchaLathI niyamA vANijya paDayuM. A nAma ghaNuM saikAthI cAlatuM AvatuM hovAthI jJAtionA janma samaye niyamA vaizyane badale nAtanuM nAma niyamA vANijya urphe nImA vaNika mahAjana svIkAryuM. A vastusthIti, harizcaMdra AkhyAnanI hastalIkhIta pratamAM tathA zrImad gadAdhara, mahAbhyanI chApelI prata tathA bIjAM aitihAsika pustake tathA maMdiranA zilAlekhe ItyAdi vizvAsapAtra purAvAthI mAnavA lAyaka banI che. vadhu purAvA tarike bombe gejheTIara yAne "gujarAta sarva saMgraha" nAmanuM pustaka sane 1887 mAM muMbaI sarakAre chapAvI prasiddha karela che tenA pRSTa 58 mAM chapAyeluM che ke (1) "udaMbara brAhmaNe zAmaLAjI taraphanA ne nImA vANiAnA gera che." (2) vaLI e pustakanA 83 mA pRSThanI kuTanoTamAM vadhAre vastI vANiAnI AgevAna pAMca cha nAto jevI ke zrImALI, osavALa, poravADa, khaDAyatA temanI sAthe nImA vaNiAnI vastInI saMkhyA 3046 kaMDIbaMdhA ane Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) 2028 zrAvaka maLI pa774 nI sakhyA gujarAtanA zrITiza jIllA (te vakhatanA ) mAMja che. A sa`khyA i. sa. 1871 nA vastIpatrakamAMthI lIdhI che. (3) vi. saM. 2002 mAM madhya mAta vazA temA samAnanI pravAsa kramaTinA riporTa e sasthAnI sthAyI kamITinA taMtrIzrIe bahAra pADayA che temAM samagra nImA vANuiAnu uddabhavana sthAna zrI kevaLavAparAya prabhu jyAM hAla birAje te gAma zAmaLAjI nAme oLakhAya che, te che. eTale mULasthAna zAmaLAjI che. A sivAya bIjA asa`khya purAvAo uparathI nImA vaNika mahAjananuM mULasthAna, hAla jyAM zrI revaLavAparAya prabhu urphe zAmaLAjI prabhunuM maMdira che, te sthAna che. upara pramANe jInuM mULasthAna nakkI thayuM. temanA sthApaka paNu nakkI jANyA. jJAtinuM nAma pADavAnuM kAraNa paNa jANye, chatAM e banAvaneA nakkI samaya jANavA maLyuM nathI. te jANavAnu cAkkasa sAdhana mAtra (1) harizcaMdra AkhkhAnanI hastalikhita prate ane (2) zAmaLAjInA maMdiramAM ke tenI AsapAsanI jagAmAMthI maLI AvatA lekha. harizcandra AkhkhAnanI hasta lIkhIta pratanA 22 mA adhyAyamAM sUrya vazI satyavAdI harizcandra rAjAe rAjasUya yajJa karyAM te prasaMge varUNImAM vAyelA sALa AgevAna brAhmaNAnI mAraphata mahA suda 12 gurUvAra, puSyanakSatra, karka rAzImAM caMdra hatA te divase yajJanI zarUAta karI yajJa purA karyAM. AvI rIte mAsa, tIthi vAra, nakSatra vigere ApyAM paraMtu saMvatsaranA AMka Apyo nathI. te samaye yajJamAM sAdhana sAmagrI bahAra gAmathI lAvIne purI pADanAra vaizyAmAMnA vyavahArIA eTale vepArI varganA AgevAnAnA vepAra uparathI temanA 32 jathA bAMdhI te badhA vaizyA viSNukAne . vaMzaparAgata A sALa AgevAna brAhmaNAne yajJa dakSiNA tarike ApyA. ane niyamana karI ApyuM ke gRhasthAzramI vaNikAe potAnA kuLadeva, kuladevI ane kuLAcAranuM yajana, pujana, smaraNu, sevA vigere dhArmika vIdhi A sALa AgevAna brAhmaNA ke je audumbara RSinA ziSyA hatA ane potAnA gurUnA nAma uparathI audumbara brAhmaNeA kahevAyA, temane peAtAnA kuLagurU mAnI temana mAraphata e dhArmika vIdhi karAvavI joIe, ane tenA badalamAM e sarve viSNukAe, e peAtAnA kuLagurU brAhmaNAnuM vaMzaparaMparAgata pASaNa karavuM joie. A hakIkta paNa eja hasta lIkhIta pratanA trevIsamA ane cAvIsamA adhyAyamAM jaNAvela che. A pramANenA vahIvaTa keTaleka aMze atyAra sudhI cAle che. ane keTalIka khAkhatA bhUlI javAvA mAMDI che. niyamA yAgyimAM jeTalA vaiSNuvA ane sanAMtanI che te teA atyAra sudhI potAnA iSTadevanAM yajana, pujana, smaraNu, sevA, bheTa vigere sAthe peAtAnA kuLadeva zAmaLAjI ne kuLadevI sarvamaMgaLA ane kuLagurU Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 43 ) (gora) emane zubha agara azubha prasaMgoe yathA vapi ne yathAza iyajana, pujana, smaraNa, sevA, bheTa vigere dhare che. pitAnA mULasthAna zAmaLAjIthI seMkaDo ane hajAre maila dUra gayA che ane tyAM gayAne paNa ghaNAM saikAM vahI gayAM che chatAM haju paNa pitanA kuLadeva zAmaLAjIne bheTa mokalyAM kare che. mAtra utsava karyA kare che. potAnI sAthe potAnA kuLagurUone potAnA sthAnamAM vasAvyA che. temanI mAraphata zubha ane azubha prasaMgee gRhasthAzramanA aMganI dhArmika vidhio karAve che. ane tethI pitAnA kuLadeva ane kuLadevI getradevI)nAM yajana, pujana, smaraNa, ane sevA, bheTa ItyAdi karI teone AzirvAda meLavI pitAnA manane saMteSa anubhave che. mAtra gujarAtamAM jyAM nImA vANiA jaina saMpradAyI che temAMnA keTalAkamAM A AcAra vidhi karavAmAM zIthilatA AvI che. zubha, azubha avasare zAmaLAjIne yAda karatA nathI ke tyAM bheTa paNa ekalatA nathI. jema jema vakhata ja jAya che tema tema A pitAnA kuLadeva, devIone visAre pADatA jAya che. A anyAya mAtra gujarAtanA jaina nImA vANiAemAM ja che. A bAbatamAM temanA kuLagurUo paNa keTalAka aMze deSita che. te kula gurUo potAne tyAM zubha ane azubha avasare pitAnA kuLadeva zAmaLAjIne bheTa mokalavA cUktA nathI. A bAbata pitAnA yajamAnanI dhyAna upara lAvavAnI temanI paNa paraja che. A pharajane ageja zrAvaka nImA vaNiAone namra sucanA yAne darakhAsta karavI paDe che ke teoe zubha prasaMgee lahANI vigerethI ane azubha prasaMgamAM dAna vigerenI vaheMcaNImAM pitAnA kuLadevane bheTa sevA karavI joIe. e dareka nImA vaNika mahAjananI naitika pharaja che. A bAbatamAM vadhAre lakhavuM ke carcA karavI e AvI epavaMtI ane popakAra vRttivALI jJAti AgaLa ghaTe nahIM eTaluM lakhI A bAbata sameTI lauM chuM. AzA che ke sujJa yajamAne A darakhAstane cagya javAba vALaze. harizcaMdra AkhyAnanI hastalIkhIta pratamAMthI nivamA kaiphanA jamakALanA saMvatsarane patto maLe nahIM. paurANika ane zAstrIone pUchatAM harizcaMdra rAjAne samaya, kalIyuganI tadana zarUAta ane dvAparayuganA aMta samayanI lagabhaga najIka hovuM joIe ema kahe che. vikrama saMvata pahelAM yudhiSThira zaka cAlato hato te 3035 varSa cAlI baMdha paDaze. te pachI vikrama saMvat zarU thayo. yudhiSThira zakanI zarUAta te lagabhaga kalIyuganI zarUAta. eTale 3035 mAM vi. saM. 2005 umerIe te 5040 varSa kalIyuganAM thayAM. A saMkhyA dara varSe besatA varSane divase sArapatrikAmAM vaMcAya che. eTale A 5040 varSanA keIka samayamAM harizcaMdra rAjA thayA che ema jaNAya che. paNa te kyAre thayA te zodhI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kADhavuM e ghAsanI gaMjImAM dara parAvyA vinAnI eka seya paDI gaI hoya te dhI kADhavA jeTalI muzkela che. paraMtu paMcataMtranA vidvAna kartAe eka jagAe lakhyuM ke "puttima<< asAdhyama nAsti" akkalavALAne kaMI asAdhya nathI. have samaya jANavA mATe bIjAM sAdhana zAmaLAjI prabhunuM maMdira che. A maMdira kayAre baMdhAyuM? keNe baMdhAvyuM ? tene keI A dhAra kAgaLa upara nathI. kadAca haze te te nAza thayela haze. zrI mALavA nemA hitavardhaka maMDaLa taraphathI jAyelI sthAyI kamITie akhila hiMdanA dazA vImA vANiAne ekatra karavA ane temane maLavA zrI madhyabhArata dazA nImA saMmelana Idera ke ujanamAM bharavA yojanA ghaDI. te saMmelanamAM AvavAnuM AmaMtraNa rUbarU gAmegAma jaIne ApavA eka sevAbhAvI gRhasthAnI pravAsa kamITi nImI. te kamITie dazA nImAnI vasatIvALA gAmanI mulAkAte javA saM. 2002 nA caitra suda 1 thI zarUAta karI upaDayA. prathama mALavA; pachI vAgaDa, pachI gujarAta ema eka pachI eka dazA nImAnI vastIvALAM gAmee jaI tyAM sabhAo bharI saMmelanane hetu samajAvI temAM bhAga levA AvanAra pratinIdhio nakkI karAvI pharatA pharatA mevAsA AvyA. tyAMthI potAnA kuLadeva zAmaLAjInI yAtrAe gayA. tyAM yAtrA, yajana, pujana, sevA, bheTa ItyAdi karI maMdiranI kArIgIrI tathA sthApatya kaLAnI geThavaNa jotAM jotAM ane tapAsatAM maMdiranA zilAlekha vAMcavA prayatna karyo. tenI hakIkatamAM hiMdI bhASAmAM lakhe che ke - ma maMdira ke upara nIce kaI jagaha zikAlekhAko DhUMDhate rahe, kaI jagaha svabhokI safIlo para va maherAbe para zilAlekha pAye gye| bhASA saMskRta va lipi hindI jaisothI. kintu lekha hamArI samajhame AnA ktthinthaa| - dhUmate dhUmate hama loga maMdira kI tIsarI maMjila para pahuMce. vahAM eka jagaha maherAba para eka lekha pAyA gayA. josa para saman 157 bhAdaravA mudi 2 likhA ha ama paDha zake. isake Age amArI samajhamAM na aayaa.| yaha saMmat maMdira ke banAnekAhai yA jIrNoddhAraka hai hama nahIM kaha sakate haiN| dusari jagaha saMmat 507 me jIrNoddhArAkA karAyA gayA yaha spaSTa lIkhA huAthA. nice jorNoddhAra karAne vAle ke nAma ityAdi sabakucha lIkhe haethe. do tIna jagaha 1675 ke saMvat lIkha hai ora usake nIce saMskRta bhASA me vaDebar3e lekha hai kintu usame kayA likhAhai hamakucha nahI kaha zakate. kyA ke pichese maMdira ke bhitara ke bhAgakA saphedese raMgadiyA gayAhai / isalie kAI zilAlekha barAbara nahIM paDhAjA shktaaN| hamune isamaMdira banane viSayameM bahuta jyA ca paDatAla kI, kintu yaha maMdira kaba banA va kisane nAyA sA chamI utA na vA ... ... . ra mI DUtanI kai jai zakate hai va, yA marina ati prAvI che.. uparane lekha hindI bhASAmAM che. paNa eTalI saraLa bhASAmAM lakhAyelo che ke tene gujarAtImAM anuvAda karavAnI jarUra nathI. kAraNa ke hAlanA jamAnAmAM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45 ) hiMdustAnI bhASA e have rASTra bhASA thavA mAMDI che. tethI samajI zake tema che. A lekha tA. 14-4-45 nA varSa ja thayAM che. A lekha dareka jaNa lakhelA che jene mAtra cAra (2) A maMdviranI mulAkAta lekhake tA. 21-11-48 e lIdhI hatI. tenI tapAsamAM uparanA lekhanI satyatA jaNAi hatI. te vakhate A uparanA lekhanI mAhIti paNa nahotI. chatAM tapAsatAM lakhelI hakIkta tadRna satya che. te uparAMta maMdiranA pravezadvAramAM pesatAM DAbI bAjIe eka AsamAnI raMganA patthara upara zilAlekha che. te saMvata 1818 nI sAlanA lekha che. ne temAM saMvat 1712 mAM svasthAna jodhapuranA bhAyAtanuM nAma che. temaNe IddhAra karAvyA che. temanAM sagAMnAM ane vArasAnAM nAma che. A pramANe jemaNe jemaNe maMdiranA jIrNoddhAra karAjye che temaNe temaNe thAMbhalA bhIMtA ke maherAkha upara lekha kAtarAvyA lAge che. A aMdaranA thAMbhalAnA lekhA tA sAdhAraNa bhaNelAne aNuukelaja che. sArA bhASAzAstrI ane purAtatvavid vidvAna e lekhAnI mulAkAta lei. kaMi ajavALuM pADe te A karatAM kaMIka jANavAnuM vadhAre maLe. paraMtu diranI sthApanAnuM varSa te anumAnathI ane saikAnI gaNatrIe gaNAya evuM samajAya che. (3) maMdiranI aMdaranI ane bahAranI sthApatyakalAnI jhINavaTa bharI tapAsa karI taTastha vRttithI sAkSara zrI ramaNalAla sonIe sArUM varNana karyuM che. e sthApatya uparathI maMdiranI sthApanAnA samaya kaika zodhI ane aTakaLI zakAya tema lAge che, je nIcenI hakIkatathI jaNAze. (4) "mArA bhArata deza" nAmanuM pustaka sastu sAhitya kAryAlaya taraphathI sane 194pamAM bahAra paDayuM che te pustaka zrI kAntIlAla parIkhe lakhyuM che, temAM IlArAnuM sauMdarya" viSeno lekha che. te IleArAnI guphAmAM soLamI zukAnA caityanuM je varNana che te varNana ApaNA maMdiranI bahAranI divAlA ane aMdaranA bhAgAne maLatuM Ave che. tenA lekhaka zrI kAntIlAle guDhDhAe vi. sa. nA chaThThA saikAmAM taiyAra karelI mAnelI che. te samayamAM hiMdamAM brAhmaNudharma, bauddhadharma ane jainadharma e traNenI hariphAI bahu tivra svarUpe cAlatI hatI. e hariphAIthI te samayanI prajAne e lAla thayA ke bhASA, kaLA, hunnara, sthApatya, saMzAdhana, ityAdi viSayAmAM paNa hariphAI cAlatI thai hatI. deza svataMtra hatA. gupta vaMzano suvaNaeN yuga hatA. harSa vardhana rAjA ane kAda MbarInA kartA bANuvi pate ane temanA dIkarA, jevA saMskRta bhASAnA pAraMgata vidvAnA hatA. takSazilA, nalandana ne kAzI vidyApITha jevI mahA pAThazALAe saikAMothI cAlatI hatI. ane tenA kuzaLa kulapatie (AcAryAM) vidvAna ane prabhAvazALI brAhmaNA hatA. vaLI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUdramahAlaya jevAM maMdironAM muhurta zedhI kADhanAra kaccha prAMtanA uddhaDa jozIe ane rUdrAditya jevA sthApatyanA niSNAto ke jemaNe rUdramahAlaya bAMdhyuM hatuM tevA kArIgaro hatA. tevA samayamAM eTale vikrama saMvata purve traNa saikAthI vi. saM. sAtamA saikA sudhInA eka hajAra varSanA samayamAM bharatakhaMDa AkhI duniAmAM sukha ane samRddhimAM ajoDa hatuM. tenI samRddhithI lebhAI mahAna sikaMdara jevA paradezIo caDhI AvyA. paraMtu saMskArI prajAnA saMgaThThananA baLe, viSNugupta (cANakya) jevA mutsadI brAhmaNoe ane pIrasa jevA nIDara kSatrIoe tene haMphALe eTaluM ja nahIM paNa evI chApa pADI ke te pachInA eka hajAra varSa sudhImAM kaI rAjya karavA caDhI AvyuM nahIM. chatAM bAkaTrIana, sIthIana, zaka, vigere prajAnAM TeLAM ahIM AvavA lAgyAM, te namrabhAve uparIpaNAne dAve nahIM. ahIMnI udAra prajAe temane pitAnAmAM bheLavI dIdhA. paraMtu cakara ane DAhyA dharma dhuraMdharee pitApitAnA dharmanI saMskRti sadedita kAyama rahe te mATe zaMkAnI najare vicAryuM ane tenI rakSA mATe bhUgarbhane Azare che. te vakhatanA Ijanere, kaLAkAre, murtisarjake saudarya zekhIne emanI madada leI temanI vidyAnI yogya kadara karI pitAnuM rakSaNa karI lIdhuM. irAnI guphAo banI te samaye dezamAM cAlatA mukhya traNa saMpradAya vacce sakhata hariphAI cAlatI hatI vAgyadha thatAM hatAM paraMtu te badhAM ahiMsaka hatAM, e satya vastu A guphAo sAbIta karI Ape che. hariphAI eTale duzmanAvaTa nahIM. keInuM anyAyathI buruM IcchavAnuM ke karavAnuM nahiM. matabhedamAM prItibheda nahe che. sAmA pakSane nyAyanI daSTie samajAvI tene harAvI pitAne mitra banAva e nIti hatI. zrImAna Adya zaMkarAcArye karmaNI maMDanamigrI sAthe vAda vivAda karI jJAnagI banAvI pitAnA ziSya samuhamAM sarvopari banAvI dvArakAnA zaMkarAcArya banAvyA. AvI e suvarNayuganA eka hajAra varSanI nIti hatI. e nIti anusAra pitAnA ane pitAnA harinA dharma ane saMskRtinA saMrakSaNa arthe rakSaNa zodhavAmAM traNe saMpradAyonI 34 guphAo eka ja sthaLe utarAvI. e daSTi, sAmA matabhedavALA upara udAratA ne sahiSNutA siddha karI Ape che. A udAratA sabaLapakSanI che ema mAnavAnI kaI bhUla na kare. kAraNa ke te vakhate kaI paNa eka saMpradAyanuM sAmrAjya nahotuM. saghaLA dharmo dharakadara cAlatA hatA. eTale A udAratA ane sahiSaNutA e traNe saMpradAyanA dhuraMdharAnI che. - A irAnI guphAo dolatAbAdathI nava maila dUra vaselI che. temAM ekaMdara 34 guphAo che. temAM 12 guphAo baudha dharmanI, 17 brAhANa dharmanI ane Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) pAMca jaina saMpradAyanI che. bauddhanI 12 guphAonA be prakAra che. (1) vihAra uM upAzraya (2) catya. A badhAnuM varNana upara jaNAvela pustakamAMthI vAMcavuM. - bauddhanI 12 guphAothI theDe dara brAhmaNanI guphAo che. temAM thI ane badhA sAthe gaNie te 16 mI guphA "kailAsa" nAme oLakhAya che. A guphAnI sarakhAmaNImAM AkhI duniAnI koI paNa guphA AvI zake ja nahI eTalI bhavya ane aMdaranI pracaMDa murtio ane zIvajInAM judAM judAM bhavya svarUpa evAM ArSaka che ke tyAMthI khasavAnuM gamatuM nathI. enI divAla upara hAthI vigerenI prANisRSTi enI bhavya katarelI che ke e guphA te ajoDa guphA che. A guphAnA varNana jevuM ane te karatAM adhikatara varNana zrI zAmaLAjI prabhunA devaLanI bahAranI bAjunuM che. te varNana ane A guphAnI divAlenuM varNana lagabhaga sarakhuM ane kaMIka maMdiranI divAlanuM ketarakAma ane murtionuM ghaDatara kaMIka vadhAre uMcA prakAranuM jaNAya che. IlerAnI guphAone janma samaya visaM. chaThThA ke sAtamA saikAne gaNe che. paraMtu A maMdira te karatAM pAMca saikA junuM baMdhAyuM lAge che. tene mATe maMdiranA trIjA majalAnI maherAbane lekha A prakaraNanA AgaLanA bhAgamAM utAryo che. te saMvat 157 nI sAlamAM A maMdira baMdhAyuM te vAstavika lAge che. te sAla pachI sADAtraNa varSe maMdirane samArakAma karAvyAne lekha che je ilerAnI guphAonA janmakALanI najIkanI sAlane che. te uparathI siddha thAya che ke A maMdira vi. saM. bIjA saikAmAM baMdhAyuM che. A uparAMta jemaNe maMdirane marAmata karAvI temaNe maMdiranI bhIti ane thAMbhalA upara zilA lekhe ketarAvyA che. temAM saMvat 1675 nA mAgazara ane saMvat 1712, e sAlamAM jodhapuranA bhAyAtoe pratiSThA karI puSkaLa brAhmaNone jamADyA, evo lekha che. te uparathI samajAya che ke saMvat 1712 zAmaLAjInA devaLamAM zrI re jahAjanAtha prabhujInI punaH sthApanA thaI hoya. A bAbata AgaLa upara carcA karavAnuM rAkhI eTaluM to kabula karavuM paDe che ke zAmaLAjInuM hAlanuM devaLa AjathI be hajAra varSa karatAM vadhu varSa upara baMdhAeluM che. te samayanA Ijanera, kalAkAra, murtisarjake, sauMdaryavIre vigere jemane Izvare agAdha buddhi arpelI haze tevAoe bAMdhyuM haze. ane te IrAnI guphAo ghaDavaiyAnA sAtamI ke dazamI peDhInA buddhimAna kalpanA sarjake haze. - sAdhana saMpanna dhArmika zraddhAvALAoe A IlerAnI mulAkAta avazya levI joIe. * manuSyanA jIvananI hada jema eksa varSanI che tema gAmanI ane sthApatya maMdiranI ane makAnone AyurvA eka hajAra varSane gaNAya che. paraMtu gujarAtanuM A Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) ajoDa maMdira vAraMvAra samArakAma karAvyAthI Aje be hajAra varSa uparAMta thayA chatAM murtimaMta ubhuM che. vacamAM AjathI eka hajAra varSa purve murti bhaMjaka vidhamIe A devaLane nAza karavA aMdara peThA, aMdaranI garUDajInI murtine teDavA pheDavAnI kaMIka zarUAta karI. eTalAmAM akasmAta maMdiramAMthI bhamarAonuM jutha eTalA prabaLa pramANamAM nIkaLyuM ke temanA humallAthI maMdira ane aMdaranI murtio te samaye eTale vi. saM. agIAramA bAramA saikAmAM surakSita rahI gayAM. che A samayanI agAu thoDA sikA upara 25grAma agara rizcanTaro athavA japuta e nAme oLakhAtI vizALa ane samRddhivAn vyApArI nagarI hatI. tenA saMrakSaNanA abhAve mevADanA pahaDAnA bhIle, paMcamahAlanA nAyakaDA, gujarAtanA koLIo, asaMtoSI garAzIAo vigerenAM dhADAM A nagarI upara trATakavA maMDaya; jethI tyAMnA zikSIta vyApArIo ne vatanIoe hijarata karI. temAM ApaNA samRddhivAn nImA vANio ane temanA vidvAna kulagurU audumbara brAhmaNe mukhya hatA. te samaye jyAM anukuLatA maLI tyAM nADA ne TharyA. pachI te navI jagAe vaLI pratikuLatAo sAMpaDI tyAre tyAMthI paNa nAThA. AvI rIte potAne rahevAnAM sthAna badalatAM badalatAM jyAre deza sukhazAMtimAM thALe paDyo tyAre ApaNA purvaje hAlanA temanA sthAne TharIne rahyA. zAmaLAjI ne tyAMthI mehanapura tyAMthI mukAma karatA karatA kapaDavaMjamAM AvyA tyAre rastAmAM kAvaTha karIne gAma che tyAM audumbara brAhmaNe ghaNA vakhata rahyA hoya tenA purAvA che. e kAvaTha gAmamAM kaDavA pATIdAronI vastI che. te gAmanI pAdare mahAdevanuM sthAna che. te mahAdevanI dara varSe zrAvaNa mAsamAM lekhakanA vaDavAo tyAM pujana arcana karavA jatA ne ziALAmAM pitAnI AjIvikA mATe joItuM anAja lAvatA. kahevAya che ke e mahAdevanA maMdiranI najIkamAM khetare che, ne eka sAre surakSita kare che te A audumbara brAhmaNanI mAlike che. e kuvAnuM nAma Aja paNa udumbarane ku kahevAya che. jema godharAmAM atyAre udumbarane ku e nAmane kuve che tema A kAvaTha gAma mAMDavAnA jAgIdAra mI sAhebanA tAbAnuM hatuM temanA junA daphatamAM A bAbatanA purAvA haze. paraMtu tenI ahIM jarUra nathI. jarUra mAtra zAmaLAjI ne mehanapura taraphathI kapaDavaMja AvyA te rastAmAM ATalI nizAnI hAla paNa che te khAtara A bAbata ahIM dAkhala karI che. che A pramANe A rUdrapurI A jaMgalI TeLAMnA trAsathI ke kaMIka dharatIkaMpa jevA kudaratanA kepathI, ke vidharmIonA humalA vigere Aphato paikI eka ke aneka AphatothI hageI nagarI nAza pAmI ane tenA nAmazeSa "rUdaraDI" nAme eka gAmaDuM zAmaLAjIthI deheka maila upara Aje hayAta che. te gAmanI pAdare Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) ghara eTale mahAdevanuM devaLa che te paNa zAmaLAjInA devaLa jeTaluM nAnuM che. te pathI siddha thAya che ke A gAmaDu e stUpurI nagarInA avazeSa che. Anu kSetra :-AvI vizALa nagarI ane vizva vikhyAta deva ane devAlaya jyAM hoya tyAM jaLAzaya tA avazya hovu joie. jaLAzayamAM seSavatI ( mezvo) nadI hAla ma MdiranI pachItathI gheADe dUra vahe che. temAM pANI ( Ajasa ) joIe teTalA pramANumAM nathI, chatAM nahAvA dhAvAnA kAmamAM pANI pUrUM paDe che. have bIju jaLAzaya kAmbuda nAmanA kuMDa hatA. te kuMDa ati vizALa dhruvathI tene taLAva ke sarAvarane nAme oLakhatA. e kuMDanI cAre bAju kALA pattharathI bAMdhelI ane te upara pATaNanA sahasralIMga taLAvanI mAphaka zIva madiza vigere bAMdhelAM hatAM. te upara jaNAvyA tevA bhajakee e zi ane tenA AvArA tADI phADI tenA pattharaze temane joie te sthaLe leI gayA. eTale e TM 136 kuMDanI jagAe karamAbAinuM taLAva e nAme oLakhAyuM. AvI rIte e kSetrane paNa navA janma thayA. AvA dughaMTa samayamAM devAlayanuM ane aMdaranI murti Anu rakSaNa karyu azakaya lAgavAthI zrI zAmaLAjI prabhunI mUrtine A taLAvamAM saMtADI dIdhI. ne madira smRti vinAnuM ughADuM rAkhyuM. murti bhajane aa khAsa murti upara dveSa hoya che. makAno para nahI. tethI e maMdiranI bahAranI divAlenI nAcatA bhAganI murtine khaMDana bha Mjana karI thAkIne cAlyA gayA evI lAka vAyakA che. A samaya allAuddIna khIlajInA lazkare .saMvat 1353 mAM gujarAtamAM AvI pATaNanA nAza karyAM ne gujarAtanA hiMduone duHkhanA dAvAnaLamAM dhakelI dIdhA te samaye IMDara paragaNAnA zANA hiMduoe A maMdira ane aMdaranI murti ene khacAvavA A sAhasa karyuM hatu. eTale vi, saM. caudamA saikAmAM A bhaviSyanA sArAne mATe A banAva banyA hatA. tyAra pachI traNase varSe e karamAbAinuM taLAva paNa sukAI gayuM ne tyAM khetI thayAM. te khetara kheDatAM hAlanI murti haLanA cheDAne athaDAi. te uparathI kheDuMte sAcavIne khAdya kAma karyuM, teA aMdarathI hAlanI murti maLI AvI. te teNe peAtAnI jhuMpaDImAM rAkhI. Aja samaye e jagAnI AsapAsanI jagAmAMthI zrI prArzvanAtha prabhujInI pratimA paNa maLI AvI. kahevAya che ke zAmaLAjIthI traNa gAu upara TIMTAi gAma che. tyAMnA dazA poravADa zrAvaka gRhasthane svapnAmAM A pratimAjIne khyAla A ne te jagAethI khAdya kAma karI pratimAjIne TITAI gAme lAMvI hAlanA derAsaramAM dhavAnI pratiSThA karI. e dazA pAravADa gRhasthanA vaMzajo Aje hayAta che ne dara varSa pratiSThAnA divase derAsara upara temanA taraphathI dhajA ArApaNu thakhya che. pratibhAjI nA vakhatanAM hAvAthI tenA aMge vigere hAlanI pratimAnA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM vizALa che. zrI zAmaLAjI prabhunI yuti paNa jUnA kALanI hoi hAlanI deva murtio karatAM vizALakAyanA che. AthI paNa siddha thAya che ke e sthaLa ghaNuM purAtanI che. taLAvamAMthI eTale khetaramAMthI haLanI aNI murtine lAgI tenI 'nizAnI tarike haju paNa murtinI pIThamAM khADo mojuda che. A mutine kheDute jhuMpaDImAM rAkhI tene jema AvaDI te pramANe murtinI sevA pujA karI. AthI kahe che ke kheDutanI Arthika ane sAMsArika sthiti sudharatI cAlI. te vAtanI tenA zAhukAra haselA vANiA je najIkanA gAmaDAmAM rahetA hatA, temane khabara paDI, tethI te vaNika graha zAmaLAjI gAmamAM amuka sthaLe pitAne kharce navuM "devaLa baMdhAvI A murtinI sthApanA karI tenA yajana, pujana, bhoga sAmagrIne pitanA kharce baMdebasta karyo. kAraNa ke zrI zAmaLAjI deva jema nImA vaNika * mahAjana ane audumbara brAhmaNonA kuLadeva che te mujaba haraseLa vANio ane haroLA brAhmaNa tathA jhALA vANio ne jhALA brAhmaNanA paNa kuLadeva che evuM harizcaMdra AkhyAnanI hasta lIkhIta pratamAMthI maLI Ave che. e maMdira baMdhAvI temAM zAmaLAjI prabhujInI murtinI pratiSThA karI te vANika gRhasthanA vaMzaje ' hAla hayAta che. te zAmaLAjI gAmathI traNeka gAu dura saraDoI gAmamAM rahe che. te kuTuMba saMtati ane saMpattimAM sAdhanasaMpanna ane sukhI che. e haroLA vaNikanA devaLamAM eka varSa gALyA pachI IDaramAM jodhapuranA rADeDa rajapUtane tathA bIjI hiMdu prajAne te samayanA vidhamI murti bhaMjakethI devasthAnanuM rakSaNa karI zake tevA vizvAsa ane manobaLa sAMpaDayAthI saMvat 171ramAM hAlanA maMdiramAM hAlanI mutinI Aju bAjuthI brAhmaNa samudAyane netarI zAstra vidhi anusAra prAyazcita vidhi karI punaH prANa pratiSThA karI deva murtinI sthApanA karI. A banAvane traNa varSa thayAM. A bAbatane zilAlekha maMdiranA praveza dvAramAM pisatAM DAbI bAjue vAdaLI raMganAM patthara upara kotarele che. te lekha vi. saM. 1818mAM lakhAyela che. paraMtuM temAM vi. saM. 171ramAM maMdira samarAvyuM, cakakhuM karAvyuM ne devanI pratiSThA jodhapuranA raThoDa rAjAnA bhAyAta karI che. temanuM tathA temanA vaMzavelAnAM * tathA sagA saMbaMdhIonAM nAma che. maMdiranA daravAjA AgaLanA hAthI ane 'daravAjAnI aMdara pisatAMja divAla AgaLa ArasanA be cepadAra rATheDI paheravezamAM banAvI divAlamAM dAkhala karyA che. e cAre murtio jotAM saM. 1717mAM paNa ' salamAM keTalI bhavya kArIgarI hatI te jaNAI Ave che. " - IDaranA rAThoDa rAjAe A devasthAnanA pujana-jana ane bIjI sevA vigerenA kharca mATe traNa gAma judAM kADhI maMdirano vahIvaTa eka bAreTane meM hato. bhagavAnanI sevA pujA dumbara brAhmaNane saMpI hatI. paraMtu kALakrame dareka Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) kAmamAM zathilatA Ave che te nyAye A vahIvaTadAra mahAzaya kharoTanA vazajonA A kAmamAM paNa zithilatA AvI.. A vAtanI IDara zajyanA parama vaiSNava. mahArAjA zrI kesarIsiMhajI bahAduranA jANavAmAM AvatAM teezrIe duradezI vAparI meDAsAnA vIzA nImA vANuiA, dazA nImA vANiA, harasALA vANiA, khaDAyatA vANi ane zAmaLAjI gAmanA jAgIradAra te devanI merInA jAgIradAra maLI pAMca TrasTIenI kamITi nImI devasthAnanA saghaLe vaDIvaTa temane soMpyuM. tyAra pachI zrI kesarI si'hujI mahArAja deva thayA temanA vArasa tarike karnala pratApasiMhu lazkarI saradAra AvyA. te Arya samAjIsTa hatA, temaNe maMdiranA kharca peTe ApelAM gAma pAchAM kheMcI lIdhAM. tethI maMdirane kharca nImAvavuM. TrasTIone mAthe paDayA. paraMtu nImA, harasALA, jhArALA e traNa vANinI nAtanA kuladeva zAmaLAjI che temanI taraphathI susa azubha avasare ane keTaleka ThekANethI vArSika bheTa che, jemAMthI maMdiranA kharca cAlyAM kare che. vaLI AjathI cAlIza varSa pahelAM maMdiranA uMcA zikharapara taDa paDelI jaNui tethI maMdira jamInadosta thavAnA bhaya lAgyo. para Mtu maMdiranA TrasTIoe zro sevAdhara 5 prabhunA ...anuyAyIomAMthI nANuM ekaThuM karI Azare cAlIza hajAra rUpIyAnA kharce samArakAma karAvyuM, ne zikhara paDatuM bacAvyuM. A pramANe devAlayanI hakIkata che. kapaDavaMjathI jatAM A tAya rastAmAM Ave che. tA jIDhagImAM ochAmAM ochuM eka vakhata vIzA viNake peAtAnA kuLadevanuM yajana-pujana-darzana karavuMja joIe, te sAthe zAmaLAjIthI traNa gAuM upara meDAsA AvavAnA rastAmAM TIMTAI gAma che tyAM zrI pArzvanAtha prabhunI sthULakAya pratimA derAsaramAM birAje che, temanA darzana karavAM Avazyaka che. vi. saM. 2004 nA Aso mAsamAM zAmaLajInI yAtrAmAM lekhake nAmbuda kSetranI mulAkAta lIdhI. e kSetranI hRdayadrAvaka sthIti joI anahada duHkha thayuM. jema manuSya janmamAM caDatI paDatI, duHkhasukha, rAgadveSa ityAddhi dvandvo (joDAM. ) svAbhAvika rIte joDAelAM hoya che tema sthAvara jaMgama milkata, devaMsthAnA, ne itara makAne ane devamurti suddhAM sarva bhautika padArthAMne (mAtra AtmAte naDIM A DhUMDho peAtAnI asaramAMthI cheDatA nathI. te nyAye charAntu kSetra je cAtu nA samayamAM devAne vAsa karavA sarjAyeluM evA pavitra tIrthanuM maraNa thaine karamAbAInA taLAva rUpe navA janma levA paDyA. te taLAvamAM paNa potAnA purva janmanA prabhAve traNase varSa sudhI peAtAnA iSTa prabhune sAcavI rAkhyA. pachI e karamAbAinA taLAvanuM: paNa maraNa thayuM ne tyAM khetI thayAM te khetaramAMthI deva muti traNase varSe bahAra nIkaLI: kheDutanI sevA svIkArI, te pachI petAnA sevaka harasALA, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNikanI eka varSa sudhI sevA svIkArIne pitAnA muLasthAnamAM AvI zakyA che hAlamAM have te vAtane traNa varSa thayAM. atyAre vaiSNava saMpradAyanI rIte samAja samayanA bheLa ane darzana bhegAvAya che. junI rItanI asara pramANe devasthAne ane gauzALA sadAvRta, sevApujA bheTa vigere vizeka bAbatane vahivaTa utAkamITi kare che. AthI yAtrika ke anuyAyI sevaka sanAtanI. haya, vaiSNava heya jaina-heya, rAmAnuja hoya, ke Arya samAjIsTa hoya game te hiMdu dharmanA saMpradAyane hoya tene pitAnI yathAmati ne yathAzazi pramANe dharma bhAvanA saMtoSavAne saraLa mArga nakkI karAyela che. A jAju kSetranI sthIta jemAM sAkSara ziromaNI sadUgatazrI nRsiMharAvabhAI diveTIAe pATaNanA sahastraliMga taLAvanA nikAre ubhA rahI kavitA ume je AdravarNana karyuM che te yAda AvatAM thoDA pheraphAra sAthe thayelI lITIo lacchI lekhaka pitAnA mananuM duHkha ochuM karavA prayatna kare che. tThAvRtta ahIM karA--kakSetra taLAva vizALuM hatuM ahIM junuM rUdrapurI A lAMbuM sUtuM ahIMA kuMDanI corI taNuM A hADa palAM meTAM ahIMA devaLa, maLyAM mATInAM bheLAM . 1. : ema daI daI nAma, karavI rahI vAte hAvAM phekapurI purANa, hAlatuMja hAlaja AvA? guja2 mevADI jana, ubhuM rahIne A sthaLamAM ' keNa eDa haze? nayana nIjyAM nahIM jaLamAM 2 sahastraliMga taLAva e have khADo thaI khetara tarike vaparAya che. tema wwtunuM thayuM che. chattAM mahitAmAM eka divasa zrI zAmaLAjI prabhujIne varaghoDe A pitAnA traNa cAra varSanA AzrayasthAne Ave che. tyAM pujana arcana karI svArI maMdiramAM padhArI jAya che. ATaluM mahatva be traNa hajAra varSa vItyA chatAMhajI TakI rahyuM che e paNa sAtvika sRSTinI khUbI che. maMdiranA aMdaranA bhAganuM varNana -lagabhaga bAra paMdara pagathI cAlI rahI aMdara pravezadvAramAM pesatAM aMdaranI bhavyatA, bahAranI divAlanI kaLI jeTalI ja vicAra magna kare che. AgaLa pagalAM mAMDatAM gabhArA maLe zrI prabhujInI bAvaka sAme trATaka karI baThela manuSya svape garUDajI birAje che. garUDajI be haNa jeTalI AjubAjunA vAtAvaraNane dUra khaseDI ane mananI bhAvanAone veMgaNI pheMkI daI nirabhimAna ane niSkriya thaI potAnA ISTadeva viSNu bhagavAnane be hAtha joDI sava arpaNa karI zaraNe gayA che. A murti grenAITa, zyAmasaMganA pAvaNanI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvelI che. murtisarjake pitAne mokSane je mArga suge che, te ba. A, murtinA mukhAraviMdamAM ane zarIranA anya bhAgomAM ThAlavI dIdho che. tadana niksi ane sibhimAna thaI bhagavAnanuM zaraNuM zeDyuM, jethI duniyAmAM. temate. kema duzmana nathI paNa saghaLA mitraja che. sarpa jevA jherI prANI je sarvane mRta; daDanI bheTa karanAra che te sarpane mRtyu daMDa denAra gurUDachA che. Ama eka bIjAne mRtyu ApanAra dumane taddana niSkiyane. nirAbhimAna thaI sarpo paNa nirmadravI thaI garUDajInA aMge aMge bheTe che. garUDanA sajuM sarakhuM paNa jotAM nathI. A ekAgratAthI bhakti karavAne bhAvA ane duzmanane mitra banAvavAne upAya ane te sAthe pite mane mArge vAya AnA siMgI bhAva, murti sarjake A garUDajInI murtimAM utAryA che. jANe te tarapha je, je, karIeja joyAMja karIe. paraMtu zarIra tathA mate hakama karanArI ImpIriala kausiMla (magaja). zarIranI kSaNabhaMguratAne bhaya batAvI manane cetAve che. tethI zrI prabhujInAM darzana karavA zarIranI. kSaNa, bhaMgurata, vaDe zarIra te tarajU dhakelAya che. zrIva javAparAya prabhujInI murti cAra phuTanI che ane te pramANamAM zarIranAM bIjAM aMgo yathAyogya che. pratimAjI zakha, cakra ane gadAdharI viSNu bhagavAnanI che. te pratimAjI brahmacArI svarUpe kacheTe mArI ubhI che. maMdiramAM koI ThekANe lakSmIjInI pratimAjI nathI.tethIja brahmacArI svarUpe che. ema lakhyuM che. A maMdiranI A eka viziSTatA hoya ema jaNAya che. bagalamAM maTI gadA che tethI te pite gadAdhara kahevAya che. pratimAjInAM bIjA aMgenA pramANamAM mukhArveida ane cakSuo bhavya. ane AkarSaka che. murtisarjakanI pitAnI kaLAnI saghaLI riddhi, siddhi A murtimAM ane temAM khAsa mukhavidamAM ThAlavI che. murtisarjake pitAnI pAse kaMIpaNa bAkI rAkhyuM hoya tema jaNAtuM nathI. darzana karatAM veMtaja darzanArthinuM hRdaya jema agni AgaLa ghI, ogaLI jAya tema ogaLI jAya che+dravI jAya che, ane mananI aMdara rahelI kuvAsanAo ane tene aMge thayelA gunhAo manamAM taraphaDIA mAre che. AvI murti ghaDanAra ane temAM prANa pratiSThA puranArane amArA hajAro namra vaMdana ho. AvI alokika murtio ane devAlaya AvA nirjana vanamAM seMkara nahI paNa hajAra varSa sudhI vasI mumukSuone Atarapha AkarSaNa kare che. evI daivI zakitane amArA hajAro vaMdana ho. A prabhujInI sevA AjathI daza varSa agAu sudhI embara brAhmaNa peDhI dara peDhIthI mukhtAjI tarike karatA. ane keI paNa dubara Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhvaNane te sevA karavAne lAbha maLato. hAlamAM mukhyAja daza varSa thayAM aputra prabhuzaraNa thayAthI temanI vidhavA bAInI saMmatithI mevADA brAhANane khyAjI tarike nokarImAM rAkhyA che. te bIjI vaiSNava maMdiranI mAphaka rAjaDAkora sevA pramANe sAte samAnAM bhega pujana-darzana vigere sArA ThAThathI kare che. zAmaLAjI gAmanI Aju bAjunA vIsa pacIsa gAu sudhInA kheDUte tathA Ama prajAne A deva AdhAra rUpa che. ne teo zyAma svarUpe hovAthI vahAla siyuM nAma "zAmaLAjI" rAkhyuM che, ne te gAmanuM nAma paNa zAmaLAjI rAkhyuM che. tithI hastalI prIta hajAra vAra nI prata ke jene Indara nivAsI zAstrIjI geviMdalAlajI zrI dharajIe bIjI hasta lIkhIta aneka prate meLavI temAMthI rodhita karI A prata je ApaNI pAse AvI che tenA bAvIsamA adhyAyane zleka thI ke 55 sudhImAM mahAna RSi audumbara munie zrI hevAvAi prabhunI stuti gAI che te ratuti saMskRtamAM che. te mULa saMskRtamAM ane tene anuvAda gujarAtImAM epachInA pRSTamAM utArI lIdhuM che. je bhAvika ane mumukSu janace dararoja saramAM stavana karavAmAM upayoga karaze evI AzA sevavAmAM AvI che. . is f.S . . . jo javAya kayunA ratanuM lakSmyA sevita pAdapadma - yugalaM, kaMdarpa kATi. prbhu-| :: . ja nitya pAzvatamaLayuM vitarma, satya traNa ja ! indrAdharama rai stathA munivare, . AsAdimiH sevitam / .. - ghare seva, jApara 1 jAma, karA mApavama / 1 // matho darzana to' ghanAzanipurNa bhaasvtshsraaciss| .: haMsAva tAjuM samagra prakavaMsanaM zrIharima , vaikuMkAdhipati vaturmujha mane vizvezvaraM nimna vane pheva javAdAM, rayA sA mAdhavama 2 || - vivipAvatara nA mAtAsu fmu : yaM caitatsakalaM jagatsthita mahA yenaivotpAditam // kalpAnte. 'vilaya karo vyApica taprastaM . jgtgshk| .. vande deSa gadAdharaM jaladharazyAmaM sadA mAdhavam // 3 // cInanA rivaM mavamaya hai sarSa che ? AmnAyaiH duritApahA caturai stoSTya mAnaM sadA // taM pitAmbara dhAriNi muraripuM pApaudya vidhvaMsanam / "bande deva gadAdharaM janaghara vAma sadA mAdhaSam // 4 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * kevalyA. paramizvaraM jagad dhatrAsAmi .. kI lAlApitam / zrI viSNu bhava bandhamati zANaM devAdhidevaM , prabhum // .. :: makAnAma... bhayaMpadaM sumanasA mAnanda da / zrIdharaM / . vande deva gadAdharaM jaladhara zyAma sadA mAghavam // 5 // yo satyAmapi vAci vAkpaTu raho ghrANaM vinaajidhrti| yo' kapi zRNotyalaM canavanA. bhAve' pisavArthadRk / / 'yAgacchatyapi niSyadA' kara iha- gRhAtitaM vishvpaaN| - vande deva gadAdharaM jaladharaM zyAma-- sadA-mAdhavam // 6 // bhAdya zrI jagadIzvaraM guNanidhiM vRndAra / kai pUjitam / sarvezaM varadaM dayAI hRdayam ka mapradaM sevinAm // . zaikhAdhairupa zobhitaM varatanuM jheyaM pavitraM zucim / knde deva gadAdharaM jalaghara - zyAma sadA mAghavam // 7 // nakSa kaustuma zAmitaM vijate sthAna' zriyo yasyataM / ..." zAGga dyAyudha dhAriNaM madhuripuM te pakSanA maMzumam // zrI vamana ghalAMcchitaM sUrakharai jhakizna sa pujitam / .. vande deva. gadAdhara jaladhara zyAmaM sadA mAdhavam / 8 // zrImadda deva gadAdharASTaka mida nitya paThanteM nazaM / / saMprApyava ninaM samI. hita phalaM sarve tathAnte punaH // devaiH kinnara cAraNAM dimiragI samAnya mAnA mudaa| tallokaM duritA di doSarahitaM gacchatti niSyAtakAH // 9 // saMpurNam saMpAdaka pro gArvidalAlajI zrIdharajo zAstrI mu. inzera. zrI deva gadAdhararAya prabhunI stuti aSTakanu .: gutImA bhASA-2.. ... - jenA bane caraNa kamaLane svayaM lakSamIjI seve che tathA hajAre kAmadevanA jevuM jemanuM svarUpa che, je nitya che, zAzvata svarUpa che, avyaya che, thANakAraka che, tathA satya svarUpanuM sthAna che, IndrAdi devo ane vyAsAdi munigaNe jemane seve che, bhaje che, evA ane jaLavALAM vAdaLanA jevI zyAma jenI kAti che mevA devAdharAya aneI ubhe na dhu. . (1).. . Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) bhagAnanA darzana mAtrathI sarva pApa nAza thAya che, hajArA kiraNeAnI kAMtithI daidipyamAna bhatA, 'sArarUpI samudramAMthI tAranAra, pAparUpI melanA nAza karanAra, vaikuMThanA svAmI, caturbhuja svarUpa, jene janma nathI evA, vizvanA mAlika, nirguNu svarUpa, zyAmameghanI kAntIvALA, mAdhava bhagavAna zrI devagadAdhararAya prabhune hamezAM praNAma karUM chuM. (2) bhaktonA kalyANa mATe judA judA svarUpe avatAra le che ane A brahmADane dhAraNa kare .che, jenA vaDe sRSTinI utpati che, ne kalIyuga a Mte mahApralaya samaye A sarva jagata je svarUpamAM laya pAme che, sarva jagatanA niyaMtA che evA dhanazyAma kAntIvALA zrIdeva gadAdhararAya prabhune hamezAM huM praNamuM chuM. (3) garIba prANionuM pAlana karanAra, saMsAranAM duHkhAnuM chedana karavAmAM dakSa eTale taiyAra, cAre veda stuti karAyelA, saveryAMthIpara, hameMzAM prasanna mukhavALA pitAMbara dhArI, muranAmanA daityano nAza karanAra, sarva pApaneA nAza karanAra evA dhanazyAmanI kAntIvALA zrIdeva gadAdhararAya prabhune hamezAM bhajuM chuM. namuM chuM. (4) A jagatane dhAraNa karanAra tathAM kevalyapadane dhAraNa karanAra, duHkharUpI dAvAnaLamAMthI ugAranAra, he viSNu bhagavAn ! asArIjIvAe gIta, gAna ane stuti vaDe zaraNu prApta karavA cAgya, devAnA paNa deva, bhaktajanAne abhayapada ApanAra, AnaMdane ApanAra, lakSmIpati, dhanazyAmanA kAntivALA zrIdeva gadAdhararAya prabhune hamezAM praNAma karUM chuM. (5) je satya che chatAM paNa vANI ane vAka paTutAthI kevaLa prANavinA manuSyanA manane peAtAnI tarapha kheMce che. kAna naheAvA chatAM badhuM sAMsaLe che, AMkho nahI chatAM cAre tarapha jue che, paga nahi hAvA chatAM sadhaLe satharA cara che, hAtha nahI hAvA chatAM dareka prANine madada kare che. evA dhanazyAma zrI devagaDhAdhararAya prabhune haMmezAM praNamuM chuM. namuM chuM. bhajuM chuM. (6) je Adi evA tathA vRMdAvananA lAkethI pujAelA, guNanA bhaMDAra jagatanA Izvara, sarvezvara, varadAna ApavAmAM dayArdra hRdayavALA, kAmanA (IcchAe ) ne purI pADanAra, sevA karavA ceAgya,zakha, cakra, gadA, padama vagere cinDAthI zeAbhAyamAna suMdara zarIravALA, jJAnadaSTithI jANavA lAyaka, pavitra evA dhanazyAma zrI devagaDhA dharaprabhune bhajuM chuM. (7) jenI chAtImAM kaustubhamaNI dhAraNa kareLa che, te sAthe zrI lakSmIjI e sthAnamAM birAjamAna che, dhanuSya, gadA, caka, vinayane ApanAra vigere AyukAne Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57 ) dhAraNa karanAra, madhu nAmanA daityane nAza karanAra, nAbhisthAnamAM kamaLane dhAraNa karanAra, pavitra evA, tathA zrI vatsanA cinhane hadayamAM dhAraNa karanAra, devatAo vaDe bhaktithI pujAelA, evA ghanazyAma zrI devagadAdhararAya prabhune hameMzAM namuM chuM, pUchuM chuM, praNamuM chuM. (8) je manuSya A zrI devagadAdharANakane nitya pATha kare che te pitAnA prANanI sAthe kalyANakAraka phaLane prApta kare che ane punarjanma prApta thatuM nathI. deva, kinnara, cAraNe vaDe saMbhAvanA karavA lAyaka, parama sukhadAyaka evA haritAdi doSa rahita svarga lekane e pavitra manuSya prApta kare che. (9) , anuvAdaka: jayatilAla haragoviMda zukala. kapaDavaMja. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 7 muM. niyamA vaizyA AI vaNikA /sattAvAra ramati zAnam | nImA vaNika mahAjanane AdithI te Aja sudhIne ItihAsa jANavAne prayatna karyo che. temAM jeTalI maLI zakI teTalI sAmagrI meLavI te badhIne yogya sthaLe gaThavI eka saraLa hAramALA banAvI che. chatAM e hAramALAmAM amuka cintakane kaMIka anucita khatare jaNAya che. te khatarAne sArabhAga e che kenImA vaNiA vi. saM. dazamA saikAthI bAramA saikAmAM hayAtimAM AvyA jaNAvyuM, che. paraMtu jUne ItihAsa ema kahe che ke nImA vaNikane harizcaMdra rAjAe audumbara brAhmaNane yajJadakSiNamAM sevA karavAnI zarate dAnamAM sepyA. harizcaMdra rAjAne samaya ane A vi. saM. dazamA bAramA saikAnA samaya vacce bahuja aMtara che. te A bemAMthI kharuM karyuM? te khatarAne banI zake teTale khulAso karavA A prakaraNa lakhavAmAM AvyuM che. ApaNe pahelA prakaraNamAM joyuM ke -A siMdhu nadI upara AvyA tyArathI TharIThAma thaI gAma vasAvI ane pachI mehana-De, harappA, takSazIlA vigere zahere vasAvI nagaravAsI banyA. prathama te kuTuMbane vaDo saghaLuM kAma piteja karate. temAM khAsa devakArya ane jJAnakArya e mukhya hatAM ane pitAnI smaraNazakti sateja hovAthI sadA yAda rAkhatA. pachI pitAnA vaDA dIkarAne e devakArya ane jJAnakAryanAM sUtre mee gekhAvatA. temane prathama vaDe, te sUtre paramAtmAe kahyAM che te sAMbhaLI pite amalamAM mUke che ema kahetA. te zra=sAMbhaLavuM e dhAtu uparathI e sutrane saMgraha te kRti eTale veda evuM nAma paDayuM. prathama banAve" A paNa badhuM mukha pATha. A prathama ThaMDA ane pahADI pradezamAMthI AvelA eTale teo zarIre majabUta bAMdhAnA, tejasvI caherAnA, ane magaja zaktio badhI tejadAra hevAthI teo zArIrika ane mAnasika mahenata bahu saraLatAthI ane vadhAre phaLaprada karI zakatA. pachI bharatakhaMDanI garama havAmAM vadhAre vasavATanA sababe temanAM zarIra ane magajane ALasa ane thAkane anubhava thayo. A tarapha vastI paNa vadhI, eTale kuTuMbanA vaDAe rakSaNanuM kArya kSatriyane, khetIvADI, pazupAlana, ne vyApAra e vaizya varNane sepyAM te ApaNe joyuM | kRSi kSa vANijyuM vairSamAvagam . A sutra TharAvI vaizyane te kama sepyuM. harizcaMdra rAjAnA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) samayanA vaizya te ApaNuM nImA vaNika mahAjananA mULa purUSa hatA. temane me se mAjhAne memeya vaizyA sevA 42vI mej niyamana. yu. te uparathI teo niyamA vairavA athavA vALA kahevAyA. A bAbata harizcaMdra purANunI hasta lIkhIta pratanA 24 mA adhyAyamAM varNavelI che. te pachI te vANIkenA vyavahAra ane dhaMdhA viSe temanA pitAnA puchavAthI vana Sie pacIsamA adhyAyanA naM. 1thI naM. 12 zleka sudhImAM varNavI batAvyA che. te mULa zloka A nIce utAryA che-tene gujarAtI anuvAda paNa bhAvArtha rUpe nIce Ape che. temAM e niyamA vaizyA athavA vANikA nA 5 viSa prathama somA sana yAnA zlekamAM kulAcAra eTale gRhasthAzramanA kuLadharma viSe zauTuvA gari e varNana karyuM che adhyAya 25 mo. audumbara uvAca // yuSmAkaM ya AcArA, vANijastAnvadAmyaham / // jovanaM vaizya vRtyAveo vANijya krayavikrayaiH // 1 // // kRSica pazupAlaMca, vyApArorAjasevanam / // deva brAhmaNa bhaktizca, pUrtadharma pradhAnatA // 2 // // ahiMsA satyama krodha, zaucamidriyenigraha / // sarva prANiSvanukampA tIrthAnAmsevanaM tathA // 3 // / sAmAnyeva sadAdharmo, mayAhyeSa prakIttitaH / // vizeSo'yaM kulAcAraH zrUyatAM , camayAditaH // 4 // ... // maMcikAbharaNaM pUrva, vivAhe kArya munyckaiH| . // tathA hasta. pradAnaMca, . saMmukhI karaNaM. varaM // 5 // // adhUlikAbhidhAcAra, stadveva yjnNsthaa| .. .. // gAndholi saMjJakazcaiva, caMgAdIti tathA param // // ... ... .... // gaMgAtarpaNa nismeva, tathaivAladAnaM matam / // maMgaleSuca sarveSu, dadyAtSoDaza pUjakam // 7 // // bhojane dhRtakarSaca, brAhmaNebhya prdiiyte| // hastamelApa ke caiva, catuSTi supugakam // 8 // // pradadhAd brAhmaNebhyazca, . bAlavRddha mAevaca / // dakSiNAM ca yathAzakti nollaMdhyaM dApakaM tathA // 9 // // AtmAnaH zUbhamiccha zinAlaMdhyaM dApakaM ctaiH| ||vitraadhirvcnN grAhya vApina -mataH param // 10 // ........ // uvirapuraM ramyaM, durgA . rakSAH... kraambukm| . ....... // zrI .. - sUryapravazaravyazca, kurvantu tavamaMgalam // 1 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // yogIzvarA // sarvanA // kAlikA // namimeSavatI ( 6 ) mahAyogI, nAnI,sazInA somanAthAbhidyezvaraH / maMgavAcinI || 12 | pIThamAtAca, kurvantu puLyA, tathA dharma // audumbare sunivaraH kurvantu tava tavamaMgalam / zILAmatA // 13 // maMgalam // gujarAtImAM bhAvAtha"-- audumbara RSi kahevA lAgyAHhai NukA ?. tamArU jIvana, vepArathI eTale kharIdavuM ane vikraya eTale vecavuM evI tamArI vaizya vRttithI cAlavuM joie. // 1 // te uparAMta vaizya varNanA khIjA sAmAnya dharmAM kayA kayA che ? te huM kahuM chuM. khetI karavI, DhAra ucheravAM, ne temanuM pAlaNapASaNa karavuM, rAjyanI ane rAjyAdhikArIonI sevA karavI eTale nokarI karavI, deva ane brAhmaNuM upara bhakti prIti rAkhavI emAMja vaizya dharmanI pragalbhatA che. rA tadauparAMta satya khelavuM, ahiMsA pALavI, gusso karavA nahIM, pavitratA rAkhavI, mana ane indrIone kamaje rAkhavI dareka prANi upara dayA rAkhavI, tIrthAMmAM yAtrA karavI, A tamArA sAmAnya dharmoM meM kahyA. // 3 // have khAsa lagna vIdhinA kuLAcArAnA vizeSa dharmAM vaNuvuM chuM te sAMbhaLe // 4 // prathama vivAhanI zarUAtamAM uMcuM Asana mAMcI agara maMDapa bAMdhI taiyAra karavAM hasta meLApa vakhate vara kanyAne sAmA sAmI besADavA l hasta meLApa vakhate adhUlikA nAmanI gAtra devInuM sthApana karI sALa prakAre AcAra mujaba pujana karavuM. pachI gAndhAlI tathA caMgADI nAmanAM devIonuM pujana karavuM // 6 // tyAra bAda gagA tarpaNu eTale nAndIzrAddha karAvavuM jethI kAipaNa vidhna ke sUtakanA khAdha naDe nahIM. AvI rIte dareka maMgaLa kAryamAM AraMbha vakhate sALa prakAthI sALa mAtRkAnuM pujana karavuM. sALa brAhmaNAne ghInuM dAna ApavuM hasta meLApa vakhate cAsasepArIe khALaka athavA vRddha evA brAhmaNAne ApavI // 8 // yathAzakti dakSiNA ApavI. kuLanA AcAra pramANe vivAha samaye kAinuM dApuM bAkI rAkhavuM nahIM. cAlyA peAtAnuM zubha IcchanAra vacce dApuM bAkI rAkhavuM nahIM, brAhmaNAne namaskAra karIne nIce mujaba AzirvAda levAM. ne brAhmaNIe AzirvAda ApavA ||10 || Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) A gAmamAM vAsa karatA devatAo, durgAmAtA, yakSa nAmanA gaNe, zrI suryanArAyaNa deva, ane karA--kakSetra tamArUM maMgala kare. 11 . gIonA Izvara somanAtha mahAdeva mahAyogI, tathA sarvamaMgaLA nAmanI sarva maMgaLa karanArI pArvatI devI, ane pIThamAtA kAlIkA devI tamArUM sarva prakAre maMgaLa kare. 12 meSavatI (mezvo) nAmanI nadI tathA maharSinA Asana rUpe rahelI dharmazIlA tathA munIrAja audumbara maharSi tamArUM sarvaprakAre maMgaLa kalyANa kare. 13 audumbara RSie te vANakene pai nA AcAra samajAvyA tethI sahaja khyAlamAM Avaze. te sivAya bIje purA A nIce Ape che. akhila bhAratIya nemA pariSadanuM dUtiya adhivezana vi. saM. 1997 mAM eTale AjathI ATha varSa upara amaravANA jIlle vAjAvAda mAM bharAyeluM. tene saMkSipta ItihAsanI chapAelI eka nakala prApta thaI che. tenA aDhArame pAne | chaThThAIjhera tenI nIce nemA jJAtInI utpattine lekha chApela che. tenI nakala A nIce temanI bhASAmAM akSarazaH chApI che. bhASA hindI ane lIpi bAlabadha che. paraMtu utAre te bhASA hIndi ane lIpi gujarAtImAM karyo che. isa samaya rAjA harizcadrane putra prAptike lIye rUkagayA para rAjasUya yajJa kayA thA usame je brAhmaNa, vaizya Aye va sAmagrI vigeraha yajJake liye lAyeye unake rAjAne udaMbara RSikA AzAse yajJakA kAmameM niyamita kiyA aura vaizyane niyamAnusAra kArya puNa kiyA. phira yajJake bAdameM vaizyake nemA mahAjana kahekara de vaikI eka brAhmaNane dAnameM de dIyA. yaha saba kathA savistara skaMda purANAntargata harizcaMdra purANameM likhI huI hai, isake rUdragayA mahAsya kahete hai Isa avasarameM rUkagayA mahAsyakA kucha pramANa dete hai rAjAkA yajJa saMpurNa huA isake bAda brAhmaNa aura vaizya jo kalpagrAmase bulAye the ve vApisa jAne lage usa vakhta rAjAne udumbara trASimeM pUchA kI mahArAja ! brAhmaNeke aisA dAna denA sAthe kI bata dina sthAyI rahe. udaMbara RSine je AjJA kI hai ya varNana karatA huM loka amI vANika varA * rAjana sadAcArA sucetsaa| pratyeka brAhmaNa sthApau dvau dvau jIvana hetake // agnikarma suratA mamdaktA viSNu ttpraaH| sadvyApAra parAsarve, sarva dharmadhuraMdharA // paropakAra niratA, paraduHkha yatasadA / svAmibhaktA sadAcArA, satkarmatatparA // ete SaTasaha mANi mukhAM nemA prkiirtitaa| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) Isa tarahase eka brAhmaNukA / mahAjana kriye gaye. brAhmaNa jo Ayethe unA RSike nAmase huM ubara manAye; aura mahAjana jo vaizyathe ke jInhAne temapurvaka yajJa meM sAmagrI dvI unake temA mahAjana banAye jo mukhya kAmameze, > hunnara ve dase naime kahelAte hai khAdya daza hajAra usame vIse lassA ityAdi ''jJAra khIhai. A pariSada madhyaprAMta jyAM hAla sAgara-damAha-jabalapura-nAgapura hAza'gAbAda ityAdvi zaherAmAM tathA tenI AsapAsanA gAmAmAM vase che tee temanI bhASAmAM potAne "DhazA nemA vaizya" kahevarAve che. te ApaNA saMpradAyane jANatA nahAtA te A pariSadamAM indora, lAla, vAMsavADA, gAmomAMthI dazA nImA vaNika mahAjananA pratinIdhi tyAM gayA tyAre tene jANa thai. ne ApaNA dazA nImA viSNuka mahAjana sAthe saparka sAdhavAne rIta rivAjo svIkAravA taiyAra thayA che. temanA 118 gAma che, 581 ghara che, 1305 purUSane 1206 strI maLI 2511 mANasanI vastI che. temanI bhASA ane lakhANa jotAM mezrI (vaiSNava) dharmanA anuyAyI jaNAya che. A be purAvA uparAMta khIjA aneka purAvA nImA vANiA ane ubara brAhmaNAnA saMbaMdha batAvanArA che. tenI ahIM jarUra nathI. jarUra mAtra te saMbaMdha kyAre joDAcA che? Adhunika che ke purAtanI che ? te jANavAnI jarUra che. A prakaraNanA prathama bhAgamAM lakhAi gayuM che ke deva kAya ane jJAna kA sukhAnmukha eTale eka khIjAthI sAMbhaLI zIkhIne maMtra, sutro, vIdhi, vidyAno, ityAdi cAlatAM hatAM, kALakrame vastI vadhI. ne temAM smaraNazakti ne buddhimatA utaratA prakAranI thatI gaI tyAre vIcikSaNa prAhmaNNAe ane samAja niyAmakAe dharmajJAna, vidyA, AcAra vicAra, vIdhividhAna, lakhI rAkhavA mAMDayuM. Ama dareka varNanuM, dareka prakAranuM, lakhANa vadhAre buddhivAn ane zaktivAna brAhmaNoe lakhavA mAMDayuM. eTale hAla je je nAtAnAM smRtione purANA hAla je svarUpamAM che te badhAM te samayamAMja banyAM hoya ema manAtu nathI. smRti eTale yAda karavuM matalakhake jInuM yAda karI karIne saMbhArI saMbhArIne lakhavuM tenuM nAma smRti. purANA eTale junA banAvAnuM varNana. je vakhate purANA lakhAyAM te te samayanAM nahiM paNa tenA pehelAnA samayanA banAvAnuM lakhANa. A lakhANAmAM AmaprajAne zraddhA mese te hetuthI muLa satyavAtane vaLagI rahI tene, leAkarUcIne gaLe utare tevI rIte satya vastu samajAvavI e smRtiSThAne purANakartAnA hetu ne temanI vijJA. ApaNuM skaMda purANu ke jemAM harizcandra AkhyAna samAyeluM che te skada purANu ane e ApyAna * chuTaneTaH-Isa utpattikA pramANa saMpurANume varNana kiyA gayA haiM use dekhA ! Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 63) dvAparayuganA AkharamAM ke kaliyuganI zarUAtamAM harizcandra rAjAnI sAnIdhyamAM ke hayAtimAM lakhAyuM hoya tema manAtuM nathI. A pramANe badhAM zAne Adhunika paNa na manAya tema jenA te samaya jeTalAM purAtanI paNa na manAya. ATalI carcA pachI kahevAne hiMmata Ave che ke harizcandra AkhyAna te vi. saM. dazamA ke bAramA saikAmAM lakhAyuM nathI. paraMtu tenAthI ochAmAM ochA eka hajAra varSa pahelAM eTale vi. saM. nI zarUAtanI pahelAM samayanI AsapAsanA samayamAM lakhAeluM che. evI enI bhASA ane vicArothI nakkI samajAya che. cAturvaryanA samayamAM ApaNuM nImA vaNIka mahAjananAM muLa purUSa vairA lUina varNanA hatA. te pachI rAjA harizcandranI AjJAnusAra niyamA varasa thayA. pachI cAturvarya maTI samAja parivartananA jhaghaDALu samaya lagabhaga caudasa varSa cAle temAM jema brAhmaNee pitAnAM kuLa bhejana prabaMdha, lagna saMbaMdha ne kuLAcAra jALavI rAkhI pitAnA varNanuM saMgaThThana, saMskRti sAcavI rAkhyAM te mujaba ApaNA niyamo taiyAra eo bhojana prabaMdha jALavavAmAM niSphaLa nIvaDyA. temaja upanayana saMskAra vigere paNa choDyAM. paNa lagnasaMbaMdha ane kuLAcAra, kuLa deva-devI ane kuLagurU eene sAcavI rahyA. teoe A lAMbA jhaghaDALu samayamAM nivamA vaivA sivAya kaI paNa jAta agara nAta sAthe lagna saMbaMdha bAMdhyuM nathI. tema gRhasthAzramanA dharmamAM kaMI pheraphAra karelo dekhAtuM nathI. harizcaMdra AkhyAnanI hasta lIkhIta pratanA 25mA adhyAyanA 1 thI 12 sudhInA je zleke che temAM varNavelA dharmo rItarivAjonuM adhatana pAlana paNa dekhAya che. brAhmaNanI mAphaka A vaizya bhajana vyavahAramAM TakI na zakyA tenAM aneka kAraNo che. (1) vastImAM bahu AchA. (2) brAhmaNa ane kSatriya varNanI madadane bIlakula abhAva (3) zudranI sAthe bhaLatAM pite samAja bhraSTa thAya. (4) vepArane ja dhaMdho eTale vepAra karanAra bIjI jAte sAthe gADha sahakAra (5) jhaghaDALu samayamAM baudha ane jana saMpradAyIene A nayaLa prabaMdhano nAza karavAne satata upadeza. AvAM aneka kAraNoe teoe brijene vaTALa prabaMdhamAM chuTa lIdhI. paraMtu cAturvaryanA saMskArI lehInA vaMzajoe mAtra vepArI eTale vaNikanI nAta sAthe bhojana vyavahAra rAkhe. chatAM temanI sAthe lagna saMbaMdha te bAMdhavA taiyAra na thayA. ema karavAmAM temanI kemanuM nAma nizAna jatuM raheze evuM dazamAthI bAramA saikA sudhInA nivamA re nA AgevAnone kulagurUone lAgyuM haze. tethI te bAbatamAM mauna ja pakaDayuM. chatAM sAthenA vyApArIonA sahavAsathI pitAnI nAtanA asala nAmane pahele bhAga nivamA kAyama rAkhI bIjo bhAga vANijyane svIkArI niyamA vALA kahevAyA. AthI khAtrI thAya che ke dazamAthI bAramA saikAmAM niyamA vaLagya nI nAtane janma thayo nathI paraMtu saiA ne badale 5 eTale nAmamAM phera thaye che, e niyamo Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) yAjji uparathI niyamA yALiyA ne te pachI nImA vANiA A rIte ApaNI saMskArI kAmanA nAmanA pAMca avatAra thayA (1) vaizya (2) niyamA vaiSNa (3) niyamA yALiA: (4)niyana vAgyi (5) nImA vandri mAgana--athavA nImA vANi. AvI rIte nAma pheraphArathI sauMskRtinI vizuddhi ane vazanI vRddhi tathA vizuddhine kaMI asara thatI nathI. e ApaNA samAja niyAmakane pUrepUrI khabara hatI vaLI A be mATe te ApaNA kuLadevadevI, kuLagurU ane kaLAcAra ne sAcavI rAkhavAmAMja hita raheluM che. brAhmaNoe jema peAtAnI vizuddhi sAcavI samAjamAM agraNIpada bhAgave che, tevIja rIte vANiAmAM ApaNI nAte potAnA kuLAcAra saMskAra lagabhaga traNahajAra varSathI sAcavI rAkhI peAtAnuM rakSaNa karanAra ane niyamana karanArane gRhasthAzramanA dharmakAryanI vIdhimAM mAnapurvaka yajanapujana, smaraNa kare che. tenA phaLa tarike lAkhA mANasanI vastIvALI vANinI nAtamAM A nuja vastIvALI nAta tejasvI Ajasa purvaka ane mAnabhera agraNIpada bhAgave che. astu. pustako ane zAstro uparathI ApaNe tajavIja karI jANI lIdhu` ke hAlanA nImA vaNika mahAjananA muLapurUSA AjathI Azare traNa ke cAra hajAra varSanA samayamAMnA che. have bIjA sAdhanAnI tapAsa karIe. te khIjA sAdhanamAM "zAmaLAjI" prabhunuM devAlaya che. tenA varNananA prakaraNamAMthI ApaNe jANyu che ke; e devaLa vi. saM. 157 mAM baMdhAyuM hoya evA lekha maLI Avye che. tene sAcA mAnIe tA AjathI be hajAra varSa upara tyAM ApaNA vaDavAo rahetA hatA. eTaluMja nahIM paNa te pahelAM ghaNAM saikAM agAu tyAM temanI vastI hatI. temanI eTale nImA vaNika mahAjananA mULapurUSAnA jIvana kALamAMja zrI zAmaLAjI prabhujInuM pragaTaya thayuM che. ne audumbara RSie temanI stuti prArthanA karI che. te prabhujInuM prAgaTaya thatAMnI sAtheja AvuM maMdira taiyAra thayuM hoya ema mAnI zakAya nahIM. prathama te e pratimAjI audumbara RSinI maDhulImAM ke harizcaMdra rAjAnA rAjasuyayajJanA yajJama'DapamAM birAjatI haze. pachI jema jema samaya jatA gayA tema tema e prabhujInA kAyama sthAnane mATe te samayanA sAdhana saMpanna keAI bhaktane preraNA thai haze. te bhakate A maDhulI ke yajJamaMDapa karatAM koI vadhAre sArA ane sagavaDavALA sthAnamAM e pratimAMjI padharAMvyAM haze. ema thatAM thatAM vi, sa'. 157 mAM peAte A ma MdiramAM sthApita thayA haze. matalakhake e devAlaya badhAyA pahelAM eTale vi. saM. 157 pahelAM lagabhaga pAMca sAta saiAM agAunA samayamAM nImA vika mahAjananA vaDavAo, temanA kuladevadevI ane kulagurUnI sAnidhyamAM vasatAM hatAM, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e nakkI che. ane te pahelAM temanA paNa vaDavAo zrI zAmaLAjI prabhunI sAnidhyamAM haze e paNa cokkasa che. A pramANe brAhmaNa jAta jeTalIja saMskAravALI A vANiAnI nAta prazaMsA mATe hakkadAra che. ane tethI ja te jyAM jyAM jaIne vasyA che tyAM tyAnI bIjI prajAnA piSaka ane rakSaNa kartA tarike dharma bajAve che. je te sthaLanI nagarazeThAI bhogave che. AzA che ke ATalA vivecanathI saMzaya tmAnA saMza dura thayA haze. niyamA vANijyanA samaya kAle puNyazleka harizcaMdrarAjAnI vinatithI audumbara RSie temanI eTale niyamA vaizyanI samAja vyavasthA aharniza vyavasthita cAle te mATe temanA vepAradhaMdhA ane saMskRti upara khyAla rAkhI temanA batrIsa jathA ke kuTuMba ke kuLa ke getra nakkI karI ApyAM. ke jethI lagnasaMbaMdha karavAmAM harakata Ave nahIH e mATe hasta lIkhIta pratanAM 24mA adhyAyamAM zleka 50 thI 93 sudhImAM varNana karyuM che A gotranI graMthA kapaDavaMja vIzA nimA vaNika mahAjananI jJAtimAM Aja sudhI sacavAI rahI che. te pitAnA kuLanA sthApaka puNya zleka harizcaMdra rAjAne hastameLApanA maMgaLa samaye yAda kare che. bIjA gAmomAMnI mAhIti lekhakane nathI. paraMtu tyAM getroccAranI prathA che evI mAhIti te patra vyavahAramAMthI ane mukhe--kha vAtacItamAMthI maLI Ave che. A gotranI prathAmAM zarUAtamAM kulagurUnAM gotra te yajamAnanAM gotra ema AdhArabhuta praNAlikA keTaloTa vakhata cAlI haze ema jaNAya che. kAraNa ke tenA paDaghA kaI kaI jagyAe atyAre paNa dekhAya che. paraMtu yajamAnanI vastI vadhI ane kulagurUonI vastI ghaTI jethI vara ane kanyA tathA te benA mesALa pakSanA ema cAra kuLagurUonAM alaga alaga zetra maLavAM kaThiNa thaI paDaze ema dhArI A kara gotrane Azraya zarUAta pachI theDe samaya jatAM levA zarU karyo haze. ne tene hAla sudhI vaLagI rahyA che. A saMskArI prajAne jyAre muLa sthAnamAMthI hijarata karavI paDI tevA duHkhanA samayamAM paNa pitAnA gRhasthAzramane dharma barAbara sacavAya te mATe judA judA gotranA be jathA sAthe ja hijaratamAM rahyA. ane jyAM TharIThAma thayA tyAM paNa sAthe rahyA che. kapaDavaMjamAM dAkhalA tarike rahIA gAMdhInuM kuTuMba ane DhAka vADImAM rahenArA dayALajI mAdhavajInuM kuTuMba, bIje dAkhala vastA desInuM kuTuMba ane pAnAcaMda raghanAtha gAMdhInuM kuTuMba, medIonuM kuTuMba ane dayALa bhulAnuM kuTuMba, AvA aneka dAkhalA kapaDavaMjamAMthI maLI Ave che. atyAre paNa A kuTuMbe vacce "lagna saMbaMdha" bahu saraLatAthI cAle che. AvuM dareka jagAe thAya te mATe e gotranAM saMskRta nAma ane tenA prAkRta bhASAnAM nAma ane tene vyutpatti sAthe gujarAtImAM artha tenuM eka patraka banAvavAnI yojanA A pachInA prakaraNa 8 mAmAM dAkhala karI che. tethI vAkepha thaI getranA nAmathI A ajJAta nImA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) mahAjananI dareka vyakti peAtAnAM vepAra dhaMdhA ane saMskRtinA khyAla rAkhI peAtAnAM kulagurU sAthe masalahata karI peAtAnAM ane peAtAnAM sagAMnAM gotra nakakI kare te bhaviSyamAM mithyAvAdanA aMta Ave. " jAgyA tyAMthI savAra " e pramANe A gotranAM saMskRta ane prAkRta nAma tathA tenA bhAvArtha jANyA pachI temAMthI potAne anukuLa Ave te gotra pAte kabula kare ane have pachI bhaviSyamAM te pramANe vartavAnA nirdhAra kare te gRhasthAzrcamanA dharmanuM eka Avazyaka aMganuM puniva dhAna karyAnuM phaLa meLavAze. akhila bhArata temA pariSadanA dvitiya saMmelananA riporTa uparathI jaNAya che ke e bhAI dazAnImA vaizya che. temaNe petAnA peTanA chaThThA paricchedamAM nImA vANiyAnI utpatti, suMda purANuAntargata rUdragopAkhyAnamAM varNavelI che te svIkArI che. temane A batrIsa geAtranI mAhItI nathI. te kAi sevAbhAvI nImA vaNika mahAjana gRhastha agara temanA kulagurUomAMthI koi vyakti tyAM jaI temane A kuLadeva-devI kuLagurU ane kuLAcAranI mAhItI Ape teA lagabhaga pacIsase' mANusanI vastI A sAMskAramAM bhaLe te eka jJAti sevAnA saMgaThThananuM uttama kArya karyAMnuM phaLa meLave. jema jJAtinA nAmAnA saskRtamAMthI prAkRta ane temAMthI leAkabhASAmAM ne tyAMthI pachI gujarAtImAM thayela pheraphAra A prakaraNamAM agAu varNavela che, tevIja rIte A batrIsa gotranAM muLa saMskRta nAma uparathI prAkRta ne pachI keTalAkanAM lAkabhASAmAM nAmAnAja pheraphAra thayA che. e jANI have pachI gotranAM hAla khelAtAM nAmanA arthanI mAhItI nahI. hAvAnA kAraNe e nAme tA kalpita che ema samajavAnI ne mAnavAnI tathA tenI tarapha avagaNanA karavAnI bhUla na kare te mATe nImA vaNika mahAjananI dareka vyaktine namra vinaMti che. gRhasthAzramanA " lagnasabaMdha " nA dharmamAM ane jJAtinI hayAti mATe netra e eka Avazyaka aMga che. tenI avagaNanA eTale jJAtinI avagaNanAnI barAbara ahita kartA nIvaDe che. ane tethI samasta jJAti upar3asanIya sthItImAM mukAi javA tarapha kheMcAya che. A aniSTa thatuM aTake te mATe gotranA nAmanA mULa zabdo ane tenA satya artha bahu mahenatathI meLavI AgaLanA prakaraNamAM ApyA che. AthI samaya nImA vaNika mahAjana bhale dazA hA ke vIzA jaina hA vaiSNava hA ke sanAtanI hA. te dareka vyakti A pachInA AThama prakaraNamAM darzAvelAM mULa tathA satya arthanA abhyAsa karI tene yathAyegya upayoga karI jJAtinI mahattA ane tejamAM vadhAro kare evI AzA sevavAmAM Ave che, vastu Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaraNa 8 mu gotranA nAmanA muLazabdA. tathA tenA artha. niyamA vaizyA e prakaraNamAM ApaNe joyuM ke jJAtinA junA ItihAsanA jJAnanA abhAve AvI saMyama pALanArI ane vaMza vizuddhimAM brAhmaNe jeTalI ja kALajI rAkhanArI bahu junA vakhatanI jJAtinI kadara karavAmAM ApaNe bahuja bhula karI che. ApaNe e paNa joyuM ke cAturvaryanA samayamAM jema brAhmaNe bhajana saMbaMdha ane lagna saMbaMdhanA custa himAyatI hatA. te samayanA navamA vaipA paNa teTalA ja himAyatI hatA. eTale brAhmaNe jema pitAnI jAtinI hayAti AjathI traNa hajAra varSa pahelAMnI jaNAve che tevI ja rIte A jJAtinI hayAti paNa te samayanI ja che. vacamAM. vi. sa. purve pAMcamA chaThThA saikAthI samAja ane dharma e baMne saMsthAo vacce vivAdita samaya zarU thayo tyArathI vi. saM. navamA sekA sudhI brAhmaNee pitAnA bhajana prabaMdha ane lagna saMbaMdha custapaNe sAcavI rAkhyA tevI rIte niyamA varavA emaNe lagnasaMbaMdha pitAnI jJAtimAMja sAcavI rAkhe. bhejana prabaMdha pite vepArI hevAthI bIjA vepArI ke vANiA sAthe zarU karyo ane brAhmaNa pachInI vANanI jItamAM pitAnA lagnasaMbaMdhanAM saMyamane lIdhe agresarapaNuM meLavyuM. navamA dazamA saikAmAM taiyA: ne badale vaLagya ema nAma palaTa karI, saghaLA vyApArI vANiAemAM bhaLI gayA. te paNa ApaNe joyuM. lagabhaga be hajAra varSanA vivAdI samayamAM bhASAmAM paNa bahu phera phAra thaze. temanI jJAtinI utpatti samaye leka bhASA saMskRta hatI. temanI jJAtinuM ane gAtronAM nAma saMskRta bhASAmAM hatAM. te pachI samaya jatAM vivAdI samaye jema samAja ane dharmamAM parivartana karyA tevuM parivartana bhASAmAM paNa thayuM. leka bhASA saMskRta hatI tevI prAkRta paNa thaI. te prAkRta pachI navamA dazamA saikA pachI apabhraSTa bhASA thaI te pachI paMdaramA saikAmAM junI gujarAtI ane te pachI seLamA saikAmAM hAlanI gujarAtI thaI. ApaNA gujarAta prAMta purate A bhASAno ItihAsa che. jyAre navamA saikAmAM vairU nA jAneI saMskAra bhojana prabaMdha vigere cheDI. vANiA jAtImAM bhaLyA, tyAre pitAnI nAtanA gejhanAM nAma svIkAratI samaye temanA samAja niyAmae asala saMskRta zabdanI artha saMpatti sAcavI te samayanI lekabhASAmAM navAM nAma svIkAryA. A nAme kAyama rahyA paraMtu artha saMpatti visAre paDI. brAhmaNoe artha saMpatti pithI pAnAmAM saMgrahI rAkhI e pithI pAnAnuM chavA sAcavavAmAM brAhmaNoe samAjanI ane jJAtinI uttama Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 68 ) sevA karI che. ema kahA vinA rahevAtuM nathI. ApaNA nImA vaNika mahAjananA gAtronI artha saMpatti te samayanA brAhmaNee harizcaMdra AkhyAna yAne haar pAkhyAnamAM saMgrahI rAkhI che te hasta lIkhIta pratamAM hatI ne te alabhya hatI. hAlamAM prayatna karatAM te labhya thaI che. paraMtu A lekabhASAmAM belAtAM gotranAM nAma arthasaMpattinA jJAnanA abhAve arUcikara lAgavA mAMDayAM. te tarapha bedarakArI vadhI. te eTale sudhI ke e arUcikara nAmanI paNa vismRti thaI paDI. paraMtu lagnasaMbaMdhanA saMrakSaNamAM purUSa karatAM strIomAM sArA pramANamAM vizvAsa ane Agraha che. temaNe pitAnA gotranAM nAma te nahIM paNa arthasaMpatti sAcavI rAkhI che. ApaNAmAM kahevata che ke "eka na jANe jezI teTaluM jANe eka DerI" A kahevatanA purAvAmAM hiMmatabhera ubhA rahI kahI zakAya che ke traNa hajAra varSa karatAM vadhAre varSa hayAti bhegavanAra niyamA vaNikya nI jJAtie pitAnI kanyA bIjA kaI vANiAne dIdhI nathI. eTaluM ja nahIM paNa pitAnI jJAtimAM pitAnA getramAM paNa dIdhI nathI. keIka kadAca apavAda rUpe haze, paNa te javale ja. A vijJAna saMrakSaka vRttinI kadara mArA saddagata sanmitra gAMdhI vADIlAla lIbAbaImAM hatI. te kahetA hatA ke "eka varSanA itihAsamAM kapaDavaMja vIzA nImA vaNika mahAjanamAM gotra bhaMga thaye mArA jANavAmAM nathI." temane A leka bhASAmAM bolatAM gotranA nAmanI artha saMpatti jANavAnI bahu tamannA hatI. ane te mATe mane haMmezAM preraNA ApyAM karatA. A batrIsa gotranI muLa saMskRta zabdanI huM zodhamAM hatA. atre e kahevata pramANe tA. 13-12-48 nI TapAlamAM hasta lIkhIta cha vAgyA nI eka prata maLI AvI. A mokalanAra gRhastha audumbara brAhmaNemAM sAkSara ziromaNI che, temanA kuTuMbamAM vaMzaparaMparAgata saMskRta bhASAne abhyAsa che. hAla IndoranI halkara pAThazALAmAM saMskRta bhASAnA prophesara che. temanA kuTuMbanI aTaka "zAstrI" tarike cAle che. te bhAI pAse patra dvArA mAgaNI karatAM te pite patramAM lakhe che ke " A sAthe hasta lIkhita harizcandra purANanI eka prata mokaluM chuM jene ardhAthI vadhAre bhAga mArA hAthathI ja nakala kare che. emAM vANiAonAM gotranAM nAma saMskRtamAM ja che. emAMne ghaNekhare bhAga jovA jevo che. kAraNa A prati 12-15 junI prate uparathI karelI che. je je pratimAM je je vadhAre zleke mArA jovAmAM AvyA che te badhAne saMgraha meM A pratamAM karela che vigere vigere." patramAM harizcandra purANu zabda vAparyo che te ane 26 jALyAna e be eka ja vastunAM nAma che. A eka sabaLa purAvo amane maLI gayuM che. temAM gotranAM muLa zudhdha saMskRta nAma tenA satya artha sahita amane maLyAM che. gotranAM nAmanI vizudhi karavAmAM tathA tenA satya artha meLavavAmAM A eka ati aga Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyanuM pramANe bhUta sAdhana molanAra dumbara brAhmaNa jJAtinA zaNagAra rUpa zAstrIjI goviMdalAla zrIdharajIne A sthaLe saMpurNa mAna sAthe upakAra mAnuM chuM. kulagurU tarikenI pharajanA temanA vicArone, ane samasta nImA vaNika mahAjanane pitAnA yajamAna gaNI temanI prati kauTuMbika lAgaNI dharAve che te lAgaNIne lekhakanAM namra vaMdana ho (2) artha saMpatti meLavavA mATe bIjuM sAdhana "zrImad gadAdhara mahAmya nAmanI chApelI cepaDI maLI che. te I. sa. 1934mAM bahAra paDI che. tenA pRSTa 185nI puTaneTamAM A batrIsa getranAM hAla belAtAM nAma ApyAM che, te nAma A cepaDI uparathI lIdhAM che. (3) trIjI evI hasta lIkhita prata jovA maLI hatI paraMtu te apurNa hatI. chatAM temAM batrIsa gotranAM nAma che te chApelI cepaDImAM che tenA sarakhA ja che. eTale chApelI cepaDI te sabaLa purAvA tarIke gaNI lIdhI che. A traNa sAdhanothI siddha thAya che ke nImA vaNika mahAjanamAM 3ra getra che. eTale jathA che, kuLa che. brAhmaNa, vANio, rajapUta vigere saghaLI nAtamAM gotrane prabaMdha che ja, zrImALI vANiAmAM 135 gotra che. esavALamAM 18, gotra che. poravADamAM paNa gotra cherajapUtomAM paNa che. nImA vaNika mahAjanamAM paNa 32 zetra che. phera mAtra eTaluM ja che ke bIjI nAte ane gotranAM janma navamA dazamA saikAmAM eTale aDhAra varNanA janma samaye thaye che tyAre A nImA vaNika mahAjananI nAta ane gotrano janma samaya cAturvaryanA samayamAM eTale Azare traNa hajAra varSa agAunA samayanA che. ne te vakhate belAtI bhASAmAM eTale saMskRta bhASAmAM che. tene ghaNe samaya thayuM. temAM bhASAnA parivartananA baLe e nAme vikRta svarUpe ApaNI pAse hAla che. tenI vaMzAvaLI, (1) muLa saMskRta (2) prAkRta ane pachI (3) dazamA bAramA saikAnI lekabhASA uparathI ja hAlanI bolAtI gujarAtI bhASAmAM bolAya che te. ema traNa aMkeDAthI meLavavA prayatna karyo. temAM pahelA naMbaranA sAdhana tarIke ndra cAvaDarathAna nI hasta likhita prata uparathI pahele aMkeDe ame bIjA naMbaranA sAdhana zrImad gadAdhara mahAbhyanI chApelI cepaDIthI trIjo aMka maLe. have vacamAM bIjo akeDe eTale prAkRta bhASA keva ke prAkRta bhASA vizArada sevA bhAvI vidvAnanI zodhamAM hatA tevAmAM paramAtmAnI kRpAthI zrI vardhamAna sAvita saMsthA AmAra sArA cha vAnaMda sudhInA ziSya vidvadraratna munImahArAja zrI nArA sArano ke jeo saMskRta tathA prAkRta e bane bhASAnA pAraMgata che. teonA Akasmika meLApa thaye. A meLApa jeTalo Akasmika hatuM teTale ja balake te karatAM adhika upayogI nIva Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 70 Dyo. munI mahArAja zrI jAhera sAro purvAzramamAM spaDavaMjanA vizA nImA vaNika mahAjananA jJAtinA medI kuTuMbanA nabIrA hatA. e kuTuMbanI sArvajanika udAratA ane garIba pratyenI dayAnI lAgaNIthI te kuTuMba "pAdazAha"nA upanAmathI AkhI nAtamAM ane gAmamAM oLakhAtuM AvyuM che. saMsArIpaNAmAM nAma caMpakalAla vADIlAla medI hatuM. meMdI vADIlAla, temanA moTAbhAI cunIlAla ane te banenA pitA lallubhAI kevaLadAsa e badhAoe dakSAe laI A asAra saMsAramAMthI dura thaI sAdhu aMdagI svIkArI che. AvI rIte putra pitrAdi sahita AkhuM kuTuMba dIkSA mArga svIkAre evA mAtra eka be ja dAkhalA che. ApaNA caMpakalAla medI e bAlyAvasthAmAM mAtra tera varSanI ummaramAM ja dIkSA lIdhI hatI. pite akhaMDa brahmacaryane pratApe saMskRta, prAkRta ane gujarAtI bhASAnA vyAkaraNa ane sAhityanA pAraMgata thayA che. temanI vANuM satya, madhura ane mehaka che. mAtra trIzeka varSanI ummaramAM sArI rIte vyAkhyAna kare che. Agama sutrane ane ane bIjA saMpradAyI graMthane paricaya bahu vakhANavA jevuM che. temAM bhASAo uparane temane kAbu A mulAkAtamAM uttama jaNAI AvyuM che. pahelI mulAkAte getranA saMzodhananI muzkelI temanI pAse raju karI te sAMbhaLatAM e kArya karavAnI pite hA pADI. getrane muLa AdhAra pite mAge tethI mane maLeluM paheluM sAdhana raju karyuM. tene temane joIne bhAga vAMcI tenI zudhasvarUpanI ane satya arthanI saMpurNa cesAI karI. 4 jApara dhyAna nA 24mA adhyAyanA leka pa8thI zleka 92 sudhInA zlekanuM vAcana, manana ne nadidhyAsana bhASAnI draSTie karyuM te plekamAMthI muLa saMskRta zabda tene lAgelA pratyaya ane te benA gujarAtImAM thatAM satya artha enI tapAsa karI. vadhu purAvAmAM zabda cintAmaNI keva joI temAM maLelA artha svIkArI tenAM pRSTa paNa te zabda sAme neMdhAvyA. A pachI A prAkRta bhASAne vAre. ApaNane je vacalA aMkeDanI jarUra hatI te akeDAnI A munI mahArAje bahu jhINavaTathI chaNAvaTa karI. saMskRtamAMnA arthavALo prAkRta zabda $ duzma (prAkRta keSa) mAMthI paryAya tathA pratyayonA arthanAM pramANa zedhI tenA pRSTanI neMdha karAvI. te uparzata kamivAna' beMka prAkRta koSa jenA sAta bhAga che, temAMthI tevA paryAya zodhI tenA pRSTanI paNa noMdha karAvI. AvI rIte (1) jAnathAna nA jevIsamA adhyAyanA zlekane aMka (2) zabda ciMtAmaNI koSanA pRSTane aMka (3) vAva zuM dRzno (prAkRta keSa) nA pRSTane aMka tathA (4) jAnanendra zA nA bhAga ane te nIce nI pRSTane aMka e rIte cAra pramANe sAthenuM patraka banAvI hAla belatAM Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 71 ) gotranAM nAma je bIjA naMbaranA sAdhana uparathI lIdhAM che te nAma dAkhala karyA. e pachI e traNe ekeDAnI sAMkaLathI gujarAtImAM sarva arthasaMpatti AvI jAya ane sarvenA samajavAmAM Ave evI daSTie gujarAtI bhASAmAM lakhAyelA artha ane bhAvArtha tapAsI joyA. ne te sudhAryA paNa kharA. AvI rIte bhASAonuM zuddha svarUpa ane tenA satya arthanI cesAI mATe asAradhANa jIgarathI taiyAra karI saMzodhananuM kAma sopAMga purUM karyuM. A patraka vAMcavAthI sAdhAraNa bhaNelA Astika strI purUSa gotranAM nAmanA satya svarUpa ane satya arthathI mAhitagAra thavAthI e arUcikara nAmane have AdarathI uccAra karaze e nirvivAda che. lekhane thayela muni mahArAja zrI sarvodaya sApa nI no Akasmika meLApa ane A Akasmika madada e bane maLavAthI je AnaMda thaye che te avarNanIya che. muni mahArAjane bheTe na thaye heta te A aNaukela prazna jenA upara seMkaDo varSathI ajJAna paDado paDI gaye hatA, te ATalI salukAIthI khaseDAta ke kema? A viSayamAM lekhaka jJAnamAgI hovAthI zrI paramAbhAeja A muni mahArAjane meLApa ane bhASA saMzadhana karavAnI temanI tamannA te rIte bane bakSisa teNe ja ApI che. e paramAtmAne lekhakanAM hajAre vaMdana heje. muni mahArAja ATalI nAnI ummaramAM ATalI vidyA prApta karI che tenI sAthe namratAne guNa je sAdhupaNAne dIpAvanAra che te paNa ghaNA pramANamAM saMgra hile che. teozrIe lIdhelI strI mATe AbhAranI lAgaNI pradarzita karatAM vacamAMja pite belI uDayA ke AvuM bhASA saMzodhananuM kAma karavAnI tame (lekhake ) taka ApI te mATe tamane (lekhakane ) ghaNe dhanyavAda Apa ghaTe che. A sAMbhaLI huM tAjunI sAthe AvAka rahyo. teozrInA AvA nirmAnI sAdhupaNAne lekhakanA premapUrvaka namana che. astu Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che #oSanA pRSThanA aMka It Phe 437 akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananA 3ra getranA nAmanA mULa zabda tathA tenI satya artha saMpatti dareka bhASAmAM getranuM nAma tathA chUTA zabdo artha sahita kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. (jApA saMskRta prAkRta lokabhASA gujarAtI gotranuM nAma tathA getranuM nAma tathA : trAkRta rAma- | abhiyAna | lekabhASA tathA sthAna nA 24 EUR tenA chUTA zabdo fa #oSa.sa. rAjendrodhanAtAlanI gujarAtI | tenA chUTA zabdo gautrano gujarAtImAM mAM adhyAyanA artha sahita ma.nA pRSThano | bhAga ane bhASAmAM bolatAM artha tathA bhAvArtha. lokano aMka. B artha sahita aMka pRSThanA aMka | getranAM nAma | ghatAnayanam kRta-ghI 58 dhI je naivedyamAM pavitra ane khAsa | vimAnA mi -dhI 38 | bhA-3 je jarUranI vastu che tene vepAra karanAra mAnana-lAvanAra 144 bAvaLa-lAvanAra 138 ghIANuM 1040. | jathAnA gotranuM nAma tAnayana n ne janma-pAdapuraNa avyaya 243 te uparathI loka bhASAmAM ghIANuM vinA ziva-zaMkhajevI 59 | 1244 zaMkha jevI pavitra dariAI vastu che | dariAI pavitra varatu saMvi-( zAMviva) | bhA-7 me, TonAM ghareNAM banAvarAvI teno vepAra maMgaLavastu 1038 | sAkhI karanAra jathAnA gotranuM nAma rAtri karanAra ane te uparathI loka bhASAmAM sAkhI kRSTa namUpuiSTapRthvInI 327 kuchANANu pRthvInI sapATI eTale jamInanuM sthAna sapATi-jamIna bhUmisthaLa 143 guphA-kharAba jagA bhA-3 je jene je yogya hoya tevI nakakI karI mAnam-uttejana Apa kaThalANA ApanAra jathAnA gotranuM nAma vRSTInAmuM 578. gag-lAvanAra nAra ne te uparathI leka bhASAmAM kaThalANI, gudAnanam suda-gaLa 62 413 gaLa lAvavAnuM IcachanAra. eTale je guDANakaM nayana-lAvanAra goLane sArA kAmamAM vaparAya che ne devane T4-lAlasAkara, goLa , bhA-3 243 je naivedyamAM gharAve che tevI pavitra vastu goLa -pAdapuraNa avyaya bALa-lAvanAra 137 / 905 ] guDANaka tene vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma 281 -karanAra munayana ane te uparathI leka bhASAmAM guDANarka 65 144 372 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 885 maNyANaka 144 mini-hIrA, ratna 243]gALanaM-lAvanAra maNyAnayanaka hIrA, pokharAja vigere mAnayara-lAvavuM [ratna -pAdapuraNuM adhyaya dadhyAnayanakaM ddhimanayana-lAvavuM va-pAdapuraNa avyaya 597 14. thALa -dUdhanuM vikAra pAmelu bA-lAvavuM mU-karanAra 243 7 65 masthAna na mahi-pRthvI mAnana-lAvavuM -pAdapuraNa avyaya 1028 mavhyANayaNa 144 nirI-pRthvI, jamIna 243 1 gAcilAvanAra nyAyAnayanaka nyatha-insApha, kAyadA enayuna-lAvavuM -pAdapuraNa avyaya rAyAnayana |Rdhana, delata, sonuM mAnayana lAvanAra -pAdapuraNa avyaya gurganayanakaM -AcArya, gharanA vaDila athavA rialaghaNAmeTA bhAvavALA gAyana-lAvanAra -pAdapuraNa avyaya NAyakAriNa 740 ]Tca-nyAya karanAra 144 nyAyAdhiza 243 -karanAra, rAyANakaM 1105 ramaga-rUpuM-cAMdI 144 243. mAnavalAvanAra hIrA-pokharAja. AdI jhaverAtano 829 | bhA-6 je | " maNIANA | dha che karanAra vepArInA jathAnA gotranuM 138 nAma maLyAnathanama ne te uparathI loka bhASAmAM bhaNuM ANe. dudha-dahI, mAkhaNa vigere lAvanAra 564 bhA-4 thI ane tene vepAra karanAra jathonA gotranuM 137 dahiANa 2487 nAma gAyanam ne te uparathI loka 281 bhASAmAM dahIANuM, jamInano upayoga karI zakAya tevI 845 bhA-6 banAvanAra jathAnA gotranuM nAma mahyA138 23. | nayam ne te uparathI leka bhASAmAM mahI ANa. pramANikapaNAthI InsApha karanAra ne te 4 6 05 bhA-4 | maiyANaka pramANe vartanAra jathAnA gotranuM nAma 2002 cIyAnayunama ne te uparathI leka bhASAmAM niyANaka dhana-dolata-sanuM vigere dravya vAparabhA-6 nAra agara lAvI Apanara jAnA 417 rahiANa gotranuM nAma rathanathanamu ne te uparathI loka bhASAmAM rahIANA. gurUone pujanAra tathA meTApaNAne 374 bhA-3 icchanAra eTale udAra manavALA, 850 garIANuM bIjAne madada karavAnI IcchAvALA vaNi281 kAnA jathAnA gotranuM nAma gurvAsana ne te UparathIka bhASAmAM garIANA 138 68 guruANakaM 415 gujJa-dharmopadezaka 404 | mAI-lAvavuM 144 | mu-karanAra 243 nirimana-moTApaNuM Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma tathA tenA | - ka anukrama naMbara krovanA pRSThane aMka + sahita ma. na sahita kalekanA eka ja ra 6 | akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananA 3ra gotranA nAmanA mULa zabdo tathA tenI satya artha saMpatti dara bhASAmAM getrinuM nAma tathA RA zabdo artha sahita kuladeva-zAmalAjI kuladevI-sarva maMgalA. gotranuM nAma tathA vAta rAmA masivAna TlekabhASA tathA chUTA zabdo artha ' thAna nA 24 E tra joSa.sa. nekroSanA hAlanI gujarAtI zetranA nAmanA zabdanA gujarAtImAM mAM adhyAyanAdE | tenA chUTA zabdo pRSTa | bhAga ane bhASAmAM bolatAM tenA artha sahita artha tathA bhAvArtha. aMka | puSTa aMka | gotranAM nAma nayana ri-ghoDo haryANaka ghoDA lAvanAra ane vecanAra sedAgara 69 1396 1186 mAnayana-lAvanAra righoDo bhA-7 | harIANI vaNikAnA jathAnA getranuM nAma hanayana144 137 muM-pAdapuraNa avyaya 1183 AnlAvanAra ne te uparathI loka bhASAmAM 243. harIANA. kamvalAnayanaka unanI vastuo kAmaLI, dhAbaLA, vastra-kAmaLI, dhAbaLI, 70 kambalANakaM bhA-3 | kaMbalANI |zAla vigere garama kApaDa banAvanAra ane zAla vigere unanuM kApaDa vAva-kAmaLI 137 179 vacanAra vepArInA jathAnA gotranuM nAma mAnayana-lAvanAra 144 unanAM kapaDAM sthAnanam ne te uparathI leka -pAdapuraNa avyaya bA -lAvanAra bhASAmAM kaMbalANA, campakAnayanaM campakANakaM ca pa Adi sugaMdhIdara ane saraMgI nAmanuM 35 | M-caMpAnuM phula 385 bhA-3 caMpANaka phula pedA karanAra ane tene vepAra karanAra sugaMdhIdAra phUla bApA.lIvavuM 137 1087 jathAnA zetranuM nAma meniyanam ne gAyana-lAvanAra 144 m karanAra 281 te uparathI leka bhASAmAM caMpArka mANikyAnayanakaM mANikkANakaM mANeka e rAtA raMganI jhaverAtanI mavica-rAtA raMganA Tkhanija vastu che tene vepAra karanAra mAji-mANeka bALa-lAvavuM 137 245. jathAnA gotranuM nAma mAnavathAna ne jhaverAtanI jAta 144 281 Anacana-lAvanAra | mU-karanAra te uparathI lekabhASAmAM mANikakANe. 13) 72 1032 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 I kacchAzvAnayanaM | ja-e nAmano deza che gaja-ghoDA gAyana-lAvanAra | vidhAnAnayanaM vidhAna-vidhi karavAnI rIta-prakAra nayanaM-lAvanAra kacchAstANayaNaM 227 chA-e nAmane | 266 115 | gasa-DA deiza che 116 144 | gAyuf-lAvanAra 138 vihANANayaNaM 1177 vihALa-zAtrokata 1011 vidhi rIta 144 | mALAthai-lAvanAra 138 | 77 kacchadezamAMthI ghoDAlAvI ahI vacabhA-3 | kacchIANuM nAra gheDAnA vepArI sedAgaranA jathAnA 183 gotranuM nAma chazvAna ne te uparathI leka bhASAmAM kacchIANuM dhArmika kriyAmAM zAstrokata vidhithI paddhati batAvanAra vidhipUrvaka kAma 1274 bhA-6 | vIDavANa karavAnuM jANanAra vidrAnA jathAnA gotranuM nAma vidhAnA nayana ne te uparathI loka bhASAmAM vIDavANuM. sugaMdhIdAra dhupa, attara, dhupela, agara bhA-3 battI vigere sugaMdhIdAra dravyane vepArInA 578 gotranuM nAma rUTane te uparathI laka bhASAmAM kaTha. 17. kuTeva-dhULI tuLasI -gAMdhInI dukAnethI maLatI vastuo 310 kUDANakaM lekhaMDane bhA-3 308 14 hathoDo 243. mAlAvanAra lekhaMDanI vastuonA vepAranA kUTANaka | jathAnA gotranuM nayanarama ane te uparathI loka bhASAmAM kUTANakaM. 578 ka kUrAnayanaka 18 | -patthara bhAMgavAne lekhaMDane haDe, ghaNu gAyana-lAvanAra jama-pAdapuraNa avyaya' cikkAnayanaka vIja-sahana karavuM gAyana-lAvanArA va-pAdapuraNa avyaya dattAnayana 20I tti-ApeluM ghIreluM saMbhALeluM, rakSeluM mAnayana-lAvanAra ma-pAdapuraNa avyaya 465. 144 243 cikhaaANAyaNaM |vigaM-sahanazILa- 417 tAvAna, sahiSNu | mAtha-lAvanAra 138 sahanazIlatA ane dhIrajavAna guNa vALA vaNikonA jathAnA gotranuM nAma cikhA | vinayanaram ne te uparathI loka bhASAmAM cikhalANuM. 566 bhA-4 144 dattANayaNaM ratta-ApeluM, sthApita, thApaNa gAya-lAvanAra 559 138 ApeluM lAvanAra. dhIradhArane baMdha dattANuM | karanAra vepArInA getranuM nAma niyana ne te uparathI leka bhASAmAM datANuM ra43 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananA kara gotranA nAmanA mULa zabdo tathA tenI satya artha saMpatti dara bhASAmAM gotranuM nAma tathA chUTA zabda artha sahita yuvarAja phuvI-sarva maMdA. gotranuM nAma tathA tenA dAna nA 24 E 2: - 82 |5.. : ) .. . | thopa- = = 1 gotranuM nAma tathA te che. prAta zakUmA- amidhAna | lokabhASA tathA chUTA zabdo artha | jaya fjova.. 2rgendronA hAlanI gujarAtI gotranA nAmanA zabdonA gujarAtImAM | tenA chUTA zabda | mAM adhyAyanAdE tenA artha sahita na. 199nA | bhAga ane bhASAmAM elatA. sahita | artha tathA bhAvArtha kano aMka arka | pRSTrane aMka] gotranA nAma 23 vimAnanuM viDamANakaM | paravALAM je auSadhamAM kAma Ave che 1177 bhA-6 Te paravALAMnA vepArInA jathAnA getranuM viduna-paravALAM vima-paravALAM 144 vikumANa 1185 nAma vimAnanuM ne te uparathI leka gAyana-lAvanAra bApa#-lAvanAra 138 bhASAmAM vidramANuka kaTavAnayanakaM kaDuANakaM kaDua tIkhuM-kaDavuM tela sarasIyuM, peLIyuM, tIkhorasa, tI khAza 229 tIkhA, kaDavA rasa 273 bhA- 3 kaNatrIuM vigere telanA vepArInA jathAnA mAnathalAvanAra 144 kaDuANA | gALa-lAvavuM viALA 137 207 gotranuM nAma raTavAnayanaram ne te uparathI -pAdapuraNa aya mU-karanAra 281 leka bhASAmAM kahuANu, vaDavAnayana 84 vaDavANaka samudramAMnA agni vaDavAnala jevA zreSTha vAra-samudrane agni agni saMbaMdhI jJAna gharAvanAra dAvAnala | vaDavA-samudranI agni ganayana lAvanAra 1152 vaDavANuM vigerenI dekharekha rAkhavanAra jathAnA 144 bA-lAvavuM 13che. jammu-pAdapuraNa avyaya gotranuM nAma vahevAnanane te uparathI 243. jam-karanAra 281 leka bhASAmAM vaDavANuM, yAnAnayanaM 85 jANANakaM javA AvavAnAM sAdhano gADuM, gADI, cina-ra7, gADI, pAlakhI (nA-rathAdi vAhana bhA-4 vahANa, heDI vigere sAdhana rAkha1072 vigere vAhana | naukA, jahAja 441 2449 jaNANaka TnAra ne prajAne purA pADanAra jathAnA mAnana-lAvanAra 144 bALa-lAvavuM 137 getranuM nAma yAnAnakaM ane te uparathI mU-karanAra 281 loka bhASAmAM jaNANaka, 243 | 24 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 27 28 nIrAnayanakaM nI-pANI, jAta, rasa maMDanAnayanakaM 26 maMna-dhareNAM, zaNagAra AbhuSaNa Anayana-lAvanAra 29 jJAnayana-lAvanAra pAdapuraNa avyaya kacAnayanaka Sa-vALa-keza Ayana-lAvanAra na-pApuraNa avyaya mAnAnayanakaM mAna-mApavuM, mApaNI karavI cAkasAi karavI Anayana-lAvanAra tpAdapuraNa avyaya guDadhAnAnayanaM zuka-gALa-sAkara vAnA-dhANA jJAnayana-lAvanAra '' 87 88 te 80 728 144 43 996 144 226 1ra4 243 NIrANaka nIra-pANI, jaLa, gALa-lAvavu -karanAra maMDaNANaM 413 651 144 maMDaLa-AbhuSaNu zaNagAra AlAvanAra kayANu ya-keza, vALa AjI-lAvanAra mayANakaM 1034 | mALa-mApa, parimANu mA-cAkasAI karavI 144 243 AkharuM lAvanAra guDadhANANakaM cuDalAla sAkara bALA-eka jAtane masAlA A lAvanAra 5 137 281 821 138 283 138 exe 137 372 00 137 bhA-4 2153 bhA-6 18 bhA-3 346 -'t 238 bhA-3 905 nIrANuM maDaNuM kacalANuM mANaka guladANA jaLamArge vepAra karanAra ane pANInI parama vigerenI vyavasthA karanAra jathAnA geAtranu nAma nIniyanam ne te uparathI leka bhASAmAM nIrANu, dAgInA, dhareNAM, alakAra vigere te yAra karAvI vecanAra vepArInA jathAnA geAtranu nAma maMdanAnayanam teuparathI lAka bhASAmAM maDaNu, una-rezama-vALa vigere lAvI tene upayAgI banAvarAvI tenA vepAra karanAra jayAnA gAtranuM nAma vAnacanama te teuparathI lAka bhASAmAM kacalANuM, vastueAnA tAla-mApa-vajana vigerenu niyamana karanAra, ce|kkasa karanAra te mATe trAjavA- kATalAM, jokha vigere rAkhanAra vepArInA gAtranuM nAma mAnAnayanam te teuparathI leAka bhASAmAM bhayANaka ge.La-dhANA-sAkara vigere zakanavaMtI vastuonA vepArInA jathAnA gAtranu nAma sudhAnAnayAM te te uparathI loka bhASAmAM guladANA. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAAmajAnI. 30 31 akhila hiMduM nivAsI nImA vaNika mahAjananA 32 gotranA nAmanA mULa zabdo tathA tenI satya artha saMpatti krUr bhASAmAM gAtranuM nAma tathA chUTA zabdo a sahita 32 gotranuM nAma tathA tenA chUTA zabdo a sahita maMcAnayanaka madya-uMcuM Asana, uMcA maDapa anAyana-lAvanAra m-pAdapuraNa avyaya kharikA naka vAi-kasturIne bhUkA JAna-uttejana Apa nAra lAvanAra jIvAnayanakaM nava-caitanya utsAha, preraNA Ayana-lAvanAra ma-pAdapuraNa avyaya rudrgyopaajJAna nA 24| mAM adhyayanA zlekanA aMka 91 T 994 144 243 501 geAtranuM nAma tathA tenA chUTA zabdo tenA artha sahita 144 243 maJcANaka madya-uMcu Asana AgaLa lAvavu jammU-karanAra 387 143 bALa-lAvavu makaranAra khariANakaM sajJikaraturIne bheMkA jiyANakaM niya - 5 rA bha va pAmelA jItAyelA bALa-uttejane ApanAra prAkRta zadbamahA- AbhadhAna Iva jojapA.sa. ma. nA pRSThane aka 820 137 21 444 138 2.lendrovanA bhAga ane pRSTane ka bhA-6 17 911-3 93 3 bhA4 1511 kuladevI - sarva maMgalA. lokabhASA tathA hAlanI gujarAtI gotranA nAmanA zabdonA gujarAtImAM bhASAmAM khelatA a tathA bhAvA gAtranA nAma lagna -sabhA-sAjanuM -yajJa vigere mATe maDaeNpa bAMdhavAnI ane tene zagAravAnI macazmANu |vastue rAkhanAra ane tene vepAra karanAra jathAnA geAtranu nAma manayanam ne te uparathI leAka bhASAmAM macaNu, kasturI jevI mAMthI te upayegI vastu bahAra dezAvarathI maMgAvI tene vepAra kharIANuM karanAra vANuikAnA gAtranuM nAma riAnam ane te uparathI leAka bhASAmAM kharIA. jIyANaka hArelAone ane nila, nirUtsAhi thayelAne jIvana vyavahAranI vastue ApI temane jIvavAne taiyAra karanAra dayALuenA gAtranu nAma jhauvanayanam ne te uparathI leAka bhASAmAM yoka Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 79 ) gotranA muLazo tathA tenI arthasaMpatti samajavA mATe keTalIka sucanAo - 1 getrenA nAmane anukrama para dhyAna nA 24mA adhyAyanA 58 mA leka thI zarUkarI te anukrame trIsa gotronAM nAma lIdhAM che 2 chellAM be nAma ujALyAna nA 24mA adhyAyamAM nathI paraMtu zrImad gadAdhara mahAtmayanI chApelI cepaDImAM pUcha 185 mAnI puTaneTamAM e be nAma che. ne temanA artha = nittAmaNi keSa tathA pA. sa. ha. prAkRta keSamAM ane amiSAra rAjendra keSamAM ema cAra sthaLe pramANa maLI AvyAthI temanA muLa zabda ne arthe dAkhala karyA che. 3 nIce jaNAvelAM cha gotranAM nAma zrImad gadAdhara mahAmyanI cUMpaDImAM che paraMtu 1 rudgagayo pAravyAna 2 zabda cintAmaNi koSa 3 pA.sa. ha prAkRta pane 4 abhidhAna rAjendra koSa ema cAramAMthI ekapaNa sAdhanamAM temanAM nAma ke chuTA zabdo ke satyaartha emAnuM kazuM maLI AvyuM nahIM tethI te mULazabdathI bahu vikRta svarUpamAM gayA jANe temane choDI dIdhA che. 3 kegaNuMka, 4 gubANa 12 borIANuM 13 ubarANuM 16 bacavANuM 18 DhIkakANuM 4 nIce jaNAvela che zetranAM mULazabdo tathA satya arthasaMpatti upara jaNAvelAM cAra sAdhanomAMthI maLI AvyAthI temaNe dAkhala karyA che. (1)naM. 4 gukANuka (2)naM.12 kaMbalANuM (3) naM.14mANikANuM (4) naM.21vidu mANuka (5) naM. 22 kaMDuANuM (6) naM. 24 jANANaka-maLIne pa prAkRta bhASAmAM " =" akSarane badale " " akSara vaparAya che. juo vA sa. ma. pRSTa-60pa 6 prAkRta vyArakaNamAM bIjA sAmAnya niyama ghaNuM che, paNa te jANavAnI A sthaLe jarUra nathI. mAtra "ra " ne badale "La" "ya"ne badale "ja" ne "ra" rakArane badale tenI pachIne akSara bevaDAya che. jema "sa" ne badale zA dharmane badale janma. karmane badale jama A niyamane AdhAre jIvana ne badale vina" prAkRtamAM thayuM che e draSTi e vAMcavA tathA vicAravAnI sucanA che. 7 A artha saMpatti saMpurNa havAne dA lekhaka temaja vidvAna saMzodhaka paNa karatA nathI. emAM kaMI bhUla keI Astika vidvAnane jaNAya ne te prakAzakane lakhI jaNAvaze ne te satya haze te upakAra sAthe svIkAravAmAM Avaze. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 80 ) . getranA nAmanA zudhdha svarUpa ane satya artha saMpatti upara ghaNA samayathI ajJAna paDado pharI vaLyuM hatuM. te atyAre kaMIka khasI kaMIka prakAza teja satyanAM kiraNonA ajavALAM dekhAvAnI zarUAta thaI che. AzA che ke A prakAza, teja satyane lAbha, samasta nImA vaNika mahAjananA sabhyo laI e arUcikara zabdone premapUrvaka apanAvI lagnasaMbaMdhamAM thanArI kriyAmAM Adarapurvaka bhAga leze te lekhaka, saMzodhaka, prakAzaka tema ja anya sahAyakane anahada AnaMda thaze. paramAtmA saune Astika saddabuddhi prere eja prArthanA. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 9 mu gotranIM mahattA.. AThamA prakaraNamAM gAtranA nAmanA zabdonuM muLa tathA tenA bhASAvAra satya artha, zAstra siddharIte zeAdhana karIne ApyA che. tethI samasta nImA vaNika. mahAjananI dareka vyaktine roma nA jJAnanI jarUrita keTaleka aMze AvakAra dAyaka lAgaze, e nakakI che. chatAM lekhakane teTalAthI puratA sateSa thatA nathI. kAraNa ke ghaNI peDhI paraparAthI gAtranA artha upara ajJAna paDado evA te DhaMkAi gayA hatA ke te hAlamAM paDadA rUpe nahIM rahetAM mULa vastu sAthe eka rUpa thai gayA che. A paDado eka vakhatanA prayAse haThI jAya e azakaya che. ghaNA melA kapaDAne sAbu daI garama pANImAM bAphI aneka vakhata dhoIe tyAre te mela jevA tevA chuTA thAya evI rIte AmAM paNa kaMi vadhAre prayatna karavAnI jarUra che. lekhakane vizvAsa che ke " prayatne pramu " e nyAye atyAra sudhInA A kAryamAM aNaciMtavI mada ane siddhi maLI che tevI ja rIte A prayatnamAM paNa aNucitavI madada maLI che te A nIce utAravAmAM AvI che. AzA che ke tenI siddhi paNa tevI ja rIte maLaze. 99 hAlanI ApaNI vyavasAyI jIgImAM darekanA hRdayamAM eka evI mAnyatA ghara karI beThI je ke " junAM pAthAM te te badhAM cAyAM. " te eTale sudhI ke hRdayamAM te zuM paNa leAhInA dareka paramANumAM eTale nasenasamAM A mAnyatA Ata preta thaI gaI che. tethI te sakhI pAte vicAra sarakhA paNu karatA nathI paNa jo krAi te saMbaMdhI vicAra raju kare agara vATAghATa karavA mAge tA tene upahasanIya gaNI utArI pADe che, ne nirUtsAhita banAvI ae che. khAsa tevAAne ane bIjAone peAtAnI A kahevata vALI mAnyatA ajJAnatAne lIdhe ja che, ane tenAM mAThAM phaLa ApaNe bhAgavIe chIe te jaNAvavA ane samajAvavA jInAM pustakAmAMthI keTalAMka keTalAMka satya, jene ApaNe Aja sudhI khATAM ne kAlpanika gaNatA hatA te atyAre sAcAM mAnatA thayA chIe tevAM DhAMkI khatAvyAM che te upara vicAra karI peAtAnI ajJAnajanaka mAnyatA dUra karavA namra sucanA che. ghaNA junA samaya pachInA eTale AjathI pacIsase varSa uparanA mahAn sikaMdaranI caDhAInA samaya upara draSTi karIzuM te te samayamAM takSazilA ane kAzInI vidyApIThI, nAndananA upAzraya, ujjayinInI vedyazALA, vAlmika, kazyapa, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ( 82) vizvAmitra Adi RSionAM gurUkuLa vigere saMsthAo hiMdanA lekene dareka bAbatamAM jJAna-bhejana ghaNuM uttama rIte ApatA. e jJAnabhejana, samAja ane dharma parivartananA paMdaraseM varSa lagabhaganA samayamAM prajAe ghaNI sArI rIte khAdhuM, pacAvyuM, ne vadhAryuM. te samaye dezamAM ahiMsaka ane satyanA AdhAra upara hariphAI cAlatI ne mAtra vAgayudhdha thatAM. eka bIjAthI caDhatA thavA ane Ama prajAne AkarSavA te samayanA hariphe pitAnI buddhine upaga ahiMsaka rIte ja karatA jethI dareka bAbatamAM zedha kheLa thaIne bhautika tema ja AdhyAtmika jJAnane vadhAro thato gayo. deza te vakhate svataMtra hatuM. jethI prajAe A - vadhArAnA jJAnane AsvAda ghaNI sArI rIte bhega. te ApaNe suvarNayuganA samayamAM joyuM che. A pachI eTale vi. saM. agIAramA saikAthI zarU thaI vi. saM. aDhAramAM saikA sudhI deza, dhamadha, vidhama, dravya ane sattAnA lebhI evAonA kabajAmAM paDaze jethI hiMdu saMskRtinI dareka bAbatane maraNatola phaTakA sahana karavA paDayA. pitAnA jJAna - dharma - dravya-saMskRti - vigere sAcavavAne aneka kaSTa aneka varSo sudhI sahana karavAM paDyAM. ane te samayamAM pustaka pAnAM dariAmAM ne dravya jamInamAM saMtAI gayAM. ne jema tema karI hiMdue pitAnI jIMdagI gujAravA lAgyA. ene A badhuM meLaveluM jJAna ne saMskArane cheDavAM paDayAM, AmAMthI je kaMI bAkI rahyuM hatuM te ogaNIsamAM saikAmAM yuropiana cakera prajA AvI teNe pANInA mulya A badhA jJAna bhaMDAranA sAdhane pitAne tyAM laI gayA. tyAM tene upayoga karI pitAnA nAmane raMgaDhaMga caDhAvI navAM navAM pustake, hunnara udyogo sthApI duniAmAMthI pite kIta ane dravya pitAnA dezanA lekene bhegavavA ApyuM. A vakhate A saMskArI paNa parataMtra hiMda hatAzanI najare badhuM joI rahI. A kALamI samayamAM jatAM jatAM ApaNI pAse rANAyA ane mA mArata e be aitihAsika graMthane vAraso rahyo che. te graMthamAMthI nAnA nAM keTalAka dAkhalA A nIce TAMkyA che. (1) zrI rAjanI laMkAthI puSpaka vimAnamAM besI ayodhyA AvyA tene have atyAre satya mAnIe chIe. (2) hiMda ane laMkA vacce TuMkAmAM TuMkA jaLa mArga upara na, nautra, saMja, gAMDubhAne Adi ijanaree pUla bAMdhe tene hAla vasAInI khADIne pUla joIne te pulanI vAta satya mAnIe chIe. (3) vimAna mArge chatrIdhArIo adharathI zaheramAM praveza kare che te joIne hanumAnajI azaka vADImAM sItAjIne maLyA hovAnuM satya mAnavuM paDe che, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83) I ! (4) idrijItane hAthe lamaNajIne sAMga (talavAra) vAgI tethI te mukti thayA te mATe amuka parvata uparathI amuka vanaspati amuka samayamAM Ave te lakSamaNajI sAjA thAya evuM zrImAna rAmacaMdrajInA lazkaramAM hAlanI reDakrosa sAyaTI jevI ke saMsthA hoya ane temAM vanaspatinA guNajJa AyurvedI vaidya batAvyuM hoya ema atyAre kabula karavuM paDe che. ane hanumAnajI jevA zaktizALI vimAnI te TekarI upara jaIne tyAMthI vanaspati kApI tene gAMsaDa dhArelA samayanI aMdara lAvI Ape te vAta paNa have kabula karavI paDe che, (5) lakSmaNajI te samayanA vijJAna zAstrIomAM ane temAM khAsa viputa rAja nA jJAnamAM pAraMgata hatA te vAta sarvane suvAdita hatI. tethI zrInAra rAmananI e jyAre sItAjIne vAlmika RSinA AzramamAM saMnyAsinI dikSA laI jIvana purUM karavAM lakSamaNa sAthe mokalyAM te samaye lakSamaNajIe vAlmika RSinA Azrama najIka sItAjIne laI jaI temane zrImAn rAmacaMdrajIne saMdezo kahyo. te sAMbhaLI sItAjI nahIM gabharAtAM lakSamaNajInA vijJAnanI madada mAgI. AthI lakSamaNujIe sItAjIthI amuka aMtare jaI pitAnI pAsenA vidyuta vAhaka yaMtramAMthI pRthvImAM vidhuta pravAha mukaye tenA baLe jamIna pahoLI thaI ne sItAjI aMdara samAI gayAM te pachI vidhuta pravAha kheMcI letAM jamIna pitAnI muLa sthItimAM AvI gaI. Aja sudhI A vAtane ApaNe kalpanAmaya samajatA hatA paraMtu atyAre jyAre vidhuta sAdhanathI nahIM jANelA banAva najare joIe chIe tyAre lakSamaNuM jInI vidhutazAstranI vAta ApaNe satya che ema mAnavuM paDe che. . (6) rAmAyaNanA samayanA zrImAna rAmacandrago nA sahAyakene ApaNe haju sudhI vAnara samajIe chIe te paNa bhayaMkara bhUla che Aryaleke hiMdamAM AvyA te pahelAM traNa hajAra varSa agAuthI bhUmadhya samudranA kinArAthI siMdha ane paMjAbamAM AvelAne medRna go jevAM nagara vasAvI tyAM rahyAM. e nagara upara siMdhu jaLane jaLa pralaya thaze tyAre tyAMthI dakSiNamAM gayA te jJAvira kahevAyA. temanuM prathama Agamana sthAna mena norve "nAma nA zaheranuM muLa sthAna hAlamAM maLI AvyuM che, temanuM varNana karavAnuM A sthAna nathI, tenA upara "rinI gati prAcina iti" e nAmane lekha gujarAta zALA patra pu. 67 aMka, 3 mATe mArca sane 1928nA pRSTa 73 mAM Apele te vAMcavAthI khAtrI thaze ke, A aai keTalA junA vakhatathI saMskArI ane pAvaradhA hatA te khyAlamAM Avaze. temanA vaMzajone ApaNe vAMdarAM kahI avagaNie emAM ApaNI ajJAnatA ane vicAra zaktinI uNapa eja mukhya kAraNa che. zrImAna rAmacaMdrajIne ApaNe purNa purUSottama avatArI bhagavAna mAnIe chIe teo AvA vAMdarAnI madada mAge e mAnavuM e Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIlakula be che. teo vijJAnIo, mutsadI, AyurvedajJa, laDAyaka ane nItiviSayamAM pAraMgata hatA ane temanA te sadaguNe joIne ja zrI rAmacaMdrajIe temanI sAthe maitrisaMbaMdha karyo hato, have ApaNane khAtrI thAya che ke "junAM piothAM te thAM" e mAnyatA bhula bharelI ajJAna mulaka che. jethI have e mAnyatAne dura karavA darekane namra sUcanA che. A ja vartAva ApaNa netra saMbaMdhane che. cAturvaNyanAM samayamAM getra ane varNane janma thaye te samayanA vaijJAnikane geranA guNadoSanuM jJAna dhArmika ane sAmAjIka draSTie saMpurNa hatuM eTaluM ja nahiM paNa vijJAna draSTie te te karatAM paNa vadhAre jJAna hatuM. paraMtu e vicikSaNa vijJAnione mAnavazaktinA jokhama sAme thavAnA dezanI paNa teTalI ja khabara hatI. tethI temaNe gotranA guNadoSanI bhISaNatA Ama prajA AgaLa khullI na karatAM tene dhArmika ane sAmAjIka baMdhanamAM getrane prathama sthAna ApI dIdhuM. ane e rIte AkhI prajAne A jJAnane durUpayoga karI chinnabhinna thatI ne adhogatine raste jatAM bacAvI lIdhI che. gotrabhaMgane dhArmika vaTahukamathI gunha TharAvyuM, ane vaMzanI saMskRtinI vizudhidhanA sAdhanamAM zetranI prathAne ati Avazyaka aMga TharAvyuM, ke jethI ke tenuM ullaMghana karavAnI himmata karI zake nahIM. A dhArmika vaTahukamathI gotranI prathA saghaLI kAmamAM AjasudhI akhalita rIte cAlI rahI che. A lekha lakhatI vakhate khabara paDe che ke jAdava kuLamAM janma laI Ahirane tyAM ucharelA zrI chaor mjAra nAM lagna rAdhikAjI sAthe thayelAM te rAdhikAjInA pitAnA gAmanuM nAma jaNAnAM che, e barasANane kaI paNa raDIza zrI kRSNa bhagavAna nuM janma sthAna majura ane ucherasthAna ja e be gAmanA sarvajanika jaLAzayanuM paNa pANa sarakhuM vAparatA nathI te pachI bIjA saMparkanI te vAta ja zI? A sivAya ApaNuM jIllAnA dhArALa bhAIe je gAmamAM potAnI dIkarI ApI hoya te gharane, tenA kuTuMbane ane tenA gAma sudhAMtane "pujA" eTale "punya" gaNuM temanI mahemAnagIrI ke huke tamAku ke pANI sarakhuM paNa vAparatA nathI te pachI bIjA saMparka ane vyavahAranI to vAta ja zI hoya? AvA dhArmika vaTahukamane A pravAha haju cAlyA kare che. tenI prabaLatA jANavA A dAkhalA TAMkayAM che. gotranA guNadeSa saMbaMdhI vijJAna draSTie vivecana karatAM ApaNuM junA vArasAmAM maLela jJAnane Dhagale te agIAramA saikAthI aDhAramA sakAnA aMta sudhanA kALamIDha yugamAM dariAnI taLIe jaIne beTho, ane je kaMi junAM pustake hatA, te ogaNIsamA saikAnI zarUAtathI yuropakhaMDanI cakora prajA ahIM AvI te pANInA mulya laI gayA. ne tene potAnA jJAnanA raMgaDhaMga caDhAvI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) navA vaijJAnI tarike duniAmAM pracAra karI kIrti dravyathI potAnA dezane samRdhivAna banAvye, pazcimanA vijJAnikoe A khAMkhata athAka mahenatathI sArUM' jJAna ekaThuM' karela che. pAzcimAtya prajanana zAsra paNa A viSayamAM upayogI mAhIti purI pADe che, A viSayane abhyAsa, rA. rA. nagInalAla vADIlAla gAMdhI je kapaDava Mja dIvAnI korTamAM sarakArI vakIla ane eDavAkeTa che temaNe sArA karelA che. A bhAI nagInalAla te lekhakanA sadgata sanmitra vADIlAla lI'khAkhAI ke je A pustakanA muLa utpAdaka che, temanA jyeSTha putra thAya. te mAtra jJAti sevAnI dhagazane leIne A kAryoMmAM salAha ane doravaNI ApI rahyA je, temane A pustakAnAM prakaraNA vaMcAvatAM gotra sabaMdhInu. temanu' tatvajJAna mArI madade dhasI AvyuM. e bhAIe gotra sabaMdhInu vijJAnadraSTie meLaveluM jJAna mane samajAvyuM, kahI sA~bhALAvyuM. te samaye mAgaNI karatAM vinA sakece eka niSadha lakhI ApavAnu pAte jaNAvyu. jenA pariNAme gujarAtImAM nibaMdha lakhI ApyA che tenI akSarazaH nakala A nIce utarI che. 66 'muLa purUSathI utarI AvelA aneka peDhInA srI purUSo eka geAtranA eTale " gAtrI " kahevAya che. te dareka strI purUSane cAkkasa prakAranA guNa dharmavALA jaMtuo, rajakaNA, ke paramANu A peDhIogatathI janma sAthe zarIramAM utarI AvelA hoya che. te guNadharmavALuM pukresera [ 5 ] Sperm ane aDa (AvA ) ava hAya che. eka spama ane eka AvAnA sayAgathI bALakanI utpati thAya che. dareka evAmAM 24 joDa mejhemsa Chromosomes hAya che. sparmamAM 23 joDa ane kAimAM 24 joDa memsa ohromosomes hAya che. 23aa joDanA kromejhomsavALA sparmanA saMcAga AvA sAthe thAya che te tenu mULa putra hAya che. jayAre 24 joDanA kromojhomsa vALA sparmanA saMcAga AvA sAthe sAthe te tenuM phaLa putrI DAya che. dareka bALakane mAtA taraphathI 24 ane pitA taraphathI 23 agara 24 chromosoms kromojhomsa vArasAmAM maLe che. dareka kromojhomsanI aMdara seMkaDo paramANu e hAya che. te dareka paramAMNunuM nAMma " jana " che. dareka bALakane upara jaNAvyuM te rIte tenI mAtA ane pitA taraphthI aneka " jana " vArasAmAM maLe che. ane tamAma prakAranI vaMza para pAgatta rIte je je zaktio, truTio, guNudoSa, budhdhi, zarIra, lAhI, mAMsa, puTa noTa: A samaMdhI vadhu mAhItI jANavAnI IcchAvALA jIjJAsune "YOU AND HEREDITY." BY AMRAM SCHEINFELD. EDITED BY 1. B. S. HALDANE. 1939 CHATTO AND WINDUS LONDO. pustakamAMthI maLI raheze. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) rUparaMga, vajana vigere aneka vastuo bALakamAM utarI Ave che te tamAmanuM Adi kAraNa upara jaNAvela "jana" che. "jana" nA kadanA pramANamAM tenI zakti Azcarya kAraka che. eka saMga vakhate purUSanA vayenA mAtra ekaja TIpAmAM sparma (yukesara) saMkhyA daza karoDa sudhInI hoya che. evAnuM kada chApelI copaDImAMnA purNavirAmanA TapakAthI paNa kamI che. eka sparmanuM kada evAthI hajAreka gaNuM nAnuM hoya che. eka sparmamAM 24 komensa ane eka komejhemsamAM seMkaDo "jana" hoya che. AvI rIte "jana"nA kadane khyAla, tarka zaktinI IzvarI bakSIsa jemane haze temane ja Avaze. "jana" nuM kada nAnAmAM nAnI dekhI zakAya tevI cIjathI lAkho gaNuM sukSama ane tenAthI paNa atisukSama, atyaMta sukSma che. "jana"nI zakti keTalI? bALakane vArasAmAM maLatI tamAma zakti, azakti, guNadoSa, rUpa, raMga, vagere tamAmanuM AdikaraNa "jana" che. eka"jana" nI aMdara lAkhanA hisAbe eTama hoya che. jevA prakAranA "jana" evA prakAranAM zarIra ane mana ghaDAya che. buddhi, svabhAva, saguNa, durguNa vicAra, vANi vagere aneka vidhAtA A "jana" che. bahAranA saMge, samAjanI rUDhio, tathA baMdhane, AbehavA vagere aneka "enavAyaramenTa"(vAtAvaraNa) bALakane asara kare che. ane bALakanA vArasAI guNadoSamAM sudhArA vadhAre yAne phera phAra kare che. chatAM muLa bhUta vastune vidhAtA (nimatA) te A "jana" che.. "jana" aneka jAtanA che. tenuM vigatavAra varNana karavAnuM A sthAna nathI. A kAma puratI jarUrI che ke - dareka "jana" bALakanI amuka amuka zArIrika, mAnasika, temaja AdhyAtmika zaktione agara uNapane te utpanna kare che - cAmaDInA raMga, AMkhanI kIkInAraMga, vALanAraMga, nAkanI aNI, caherAnaghATa, zarIranI uMcAI, pahoLAI, jADAI, hAthapaganI laMbAI, agara TuMkAI, hRdaya, phephasAM vigere zariranA aneka bhAgonI racanA tathA baMdhAraNa upara varcasva A "jana" nuM che. kekezIana ane Arya prajAnAM zarIra paNa te kAraNathIja ekaja ghATanAM hoya che. sIdhInAM zarIra paNa "jana"nA kAraNathI judA prakAranAM hoya che. ja" nA zveta ane zyAma nAme be vibhAga vaijJAnikoe pADayA che. A vibhAga "janInA raMganA nahIM paNa guNanA che, saguNa sAtvikapaNuM upa gIpaNuM vadhAranAra "jana tene zveta "jana" kahyA che. tAmasaguNa, nirUpayogIpaNuM svAtha, dukhada, regiSTha ItyAdI vadhAranAra "jana" te zyAma (bleka) kahyA che. dAkhalA tarike AMkhanI jovAnI zaktinA "jana" guNamAM be prakAranA che eka "tajana ne bIje "zyAmajana". AMkhanI levAnI zaktine nukazAna kare che. bALakane mA temaja bApa banne taraphathI je eka "zyAmajana" vArasAImAM maLe hoya te te "jana" nI zakti vikasIta thatI nathI. paNa suSupta ava Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAmAM rahe che. paraMtu mA agara bApa taraphathI be agara vadhu zyAma (bleka) "jana" vArasAmAM maLyA hoya te te sthAna "jananI zakti vikasIta thAya che. pariNAme te "jana" thI bALakane veThavA paDe che. AMkhanI zakti bAbatanA be rAma "jana" bALakane vArasAImAM maLe te tenI AMkhanI jovAnI zakti ne hAni pahoMcaze. ane traNa agara vadhu phazAna "jana" maLyA hoya te aMdhApA sudhI AMkhane hAni kartA thaI paDaze. DAyAbITIsa (madhu prameha), hATaDIjhIsa (hadaya roga), kensara ane Tayubara kayulesIsa (kSaya) jevAM darada vArasAIthI utarI Ave che. Aja rIte cAmaDIne raMga, AMkhane raMga, vALane varNa, vigere aneka cIje be agara vadhu "jana" thI nirmita thayelI hoya che te cIja spaSTa ane vyApaka rIte bALakamAM utarI Avaze. pariNAme veta "jana" nA guNo ane rUthAma "jana" nA doSe spaSTa ane vyApaka rIte bALakamAM utarI Avaze. guNa karatAM deSa vadhu grahaNa karavAnI zakti sAdhAraNa rIte je vizeSa hovAthI ekaja guNadharmanA "jana" vArasAImAM maLe te guNa karatAM deSa vadhu pramANamAM vArasAImAM utarI Ave ane te deze paripurNa vikasIta thAya. - ekaja gotranA strI ane purUSanuM lagna thavAthI temanAM bALakamAM ekaja jAtanA "jana" nI saMkhyA vadhu utarI AvavAne saMbhava che. te kAraNe te bALakomAM zArIrika, mAnasika, temaja AdhyAtmika vadhu paDatA guNo agara vadhu paDatA deze utarI Ave ane upara jaNAvyuM tema guNa karatAM deze vadhu utkRSTapaNe pragaTa thavAne saMbhava che. A kAraNa sara ekaja getranAM strI purUSane "lagnasabaMdha" varksa (tyAjya) gaNavAmAM AvyuM che. je je kAmamAM eka ja strI purUSonAM lagna karavAnI chuTa che te te kemanI lAMbA gALe avanati thayela che. te hakIkata ItihAsathI sAbIta thAya tema che. zyAma "jina" thI utarI AvatA vArasAIthI maLI zakatA keTalAka rogo jevAke DAyAbITIsa (madhu prameha), hArTaDIjhIsa (hadayarega), kensara, TayubarakayulesIsa (kSaya), cAIlDa huDa (rUperIjhula), hAIblaDa prezara, alasara, asthamA (dama) hemephIlIA (lehI baMdha na thavuM) lethalsa kIDanI DIjhIsa, kamaLo, elarajI, IDIasI ane bIjI mAnasika apurNatAo, InasenITi, AMkhanA darada, kereka, motIo, ekajhImAM (kharajavuM) besI AMkha, baherAza, raMgane aMdhApo, ratAMdhaLA paNuM, dAMtanA dardo, zarIranA bAMdhAnA prakAra (nIcApaNuM), peTAlIsITA, cAmaDInI vicitratA ane tenA raMga, vALanA raMga, tathA vaLAMka, hAlI ApaNuM, mAthAnI tAla, zarIranA avayavanI kheDa, cAmaDInAM cAThAM, vigere. keTalAka "jana"nI khAsa vilakSaNatA e che ke teo jIMdagInA amuka varSa vItyA pachI ja asara kare che. eka ja kuTuMbamAM amuka varSa bAdaja kSaya agara Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) tevA rega kuTuMbIone asara kare che. vijJAnanI A hakIkata tiSya zAstrane ADakatarI rIte sAbIti ApatI rahe che. vaLI "jana" mAnasika asAdhAraNa zaktio utpanna kare che. duniAnA praviNa saMgita zAstrIonI vArasAI jatA temane temanA vaDile taraphathI saMgitanA "jana" vArasAImAM be karatAM vadhu "jina" meLavanAra utkRSTa keTinA saMgitakAra hatA. ghaNu nAnI ummaramAM temanI zakti vikasIta thayelI hatI. te A "jana" nA pratApe ja thayelI hatI. AgevAna vyaktionA vaDavA ghaNA kezamAM purUSa hatA. nirAsanamAM nI jaNAvelI mahattA jaina ItihAsamAM getrane ghaNI agatyatA ApavAmAM AvI che. dareka tIrtha kara, cakravatI, vAsudeva vigere zalAkA purUSe IzvAku, harivaMza, vigere amuka ucca gotramAMja janma le che. eTaluM ja nahIM paNa AtmAnAM baMdhanamAM ATha karmamAM gotra karmane eka karma tarike jaNAveluM che. kalpasUtra vigere zAstromAM zrI AdIzvara bhagavAnane IphavAku kuLa yAne gotranA jaNAvela che. A kuLanI zreSThatA eTalI hada sudhI jaNAvelI che ke zrI AdIzvara bhagavAna pachI temanI agaNita peDhIe sudhInA saMtAna janmathIja eTalI ucca koTinA hatA ke teo tamAma kSe gayelA. satyavAdI harizcandra rAjA paNa IzvAku kuLanA hatA tema hAlanA itihAsakAro jaNAve che. zrI mahAvIra svAmI bhagavAna janmathI "kazyapa gotranA hatA. temane saMbaMdhanAthe "kAzyapa" zabda jaina dharma sutromAM vAparavAmAM AvyuM che. gotranI mahattA jaina itihAsamAM eTale sudhI ApavAmAM AvI che ke mahA purUSe ghaNI vakhata temanA nAmathI nahIM paNa gotranA nAmathI oLakhatA hatA. zrI mahAvIra svAmijInA mukhya gaNadharanuM nAma jaina ItihAsamAM "gautama" nAmathI prasiddha che. gautama temanA getranuM nAma che. temanuM nAma indrabhUti hatuM. jaina ItihAsa gotranA nAmathI oLakhAtA aneka strI purUSanAM nAmathI bharapura che. zrI mahAvIra svAmInA 27 sattAvIza bhanuM jIvanacaritra paNa uccagetra ane nIcagetra eTale getra kamanuMja AkhyAna che. zrI AdInAtha bhagavAnanA suputra bharata cakravartInA suputra maricInA bhAvamAM pitAnA te vakhatanA ane tyAra pachInA ucca getranA abhimAnanA pApakarmanA pariNAme teone vakhato vakhata nIcagetramAM janma le pahele. ane te pramANe karma bhegavatAM chatAM zeSa raheluM karma temanA chellAM ane tIrthakara tarikenA bhavamAM 82 byAsI divasa paryata paNa bhegavavuM paDeluM. zrI mahAvIrasvAmijInuM caritra getranA mahattA mATe sacoTa udAharaNa che. jaina ItihAsamAM paNa ekaja getramAM lagnane pratibaMdha che. cothA ArAnA chevaTanA bhAgamAM "zatpatti" jaina itihAsa pramANe temaja arvAcIna vijJAna Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe "bAyasekasyuala" hatI, eTale eka strI ane eka purUSanI joDI yAne "yugala" ekI sAthe avataratuM. te yugala vaLI eka strI ane eka purUSanI joDIne janma ApI kALadharma pAmatuM teo "yugalIA" kahevAtA. AvAM "bAya-sekasyuala" jaMtuo hAla paNa prANI sRSTimAM hayAta che. "Gyaaundre morph, "gAya " Drosophela DosophIlA dAkhalA rUpa che. vaMzatpattinI A prathA zrI AdIzvara bhagavAna sudhI cAlI. pahelI vakhateja teozrIe temanI sAthe janmelI sAthe ane te uparAMta temanI sAthe nahIM janmelI evI bIjI strI sAthe ema be strIo sunaMdA ane sumaMgaLa sAthe lagna karyA. te rIta, te samaya sudhI cAlatI AvelI prathAthI virUddha hatI. vaLI te lagnathI eka putra ane eka putrI ne badale eka putra ane be putrIone vistAra paNa thaye. bAya-sekasyuala prathAne temaNe aMta ANyo. yugalIyA yAne eka getramAM lagna karavAnI prathA baMdha thaI. ane bhinna kuLanA purUSa ane bhinna kuLanI strI joDe lagna karavA kahyuM. zrI AdInAthajI nA putra paikI bharata ane bAhubalajI paraNelA hatA. teo judA kuLa yAne zetranI strIo sAthe paraNelA. teo sAthe janma pAmelI "brAhmI" ane "suMdarI sAthe paraNelA nahIM. zrI AdIzvara bhagavAnanA vakhatathI eka ja gotranAM strI purUSane paraNavAnI prathA baMdha karavAmAM AvI, eThaja gotramAM lagna karavAnI prathA yugalIA avasthA sudhI cAlI tyAM sudhI zrI AdIzvara bhagavAna tathA tyAra pachI trIpRSTa vAsudeva sivAya tIrthaMkara cakravarti vigere 63 tresaTha zalAkA purUSe paikI keIpaNa zalAkA purUSane janma thayo nathI. te hakIkta eka getramAM lagna nahIM karavA bAbata purato purAvo che. raMvAra - gAMdhI nagInalAla vADIlAla eDavokeTa-kapaDavaMja gotranA guNadoSanI samIkSA vijJAnadaSTie ghaNI sArI rIte bhAI nagInalAle karI che. A bhAIne pitAnA vakIlanA dhaMdhAne khapatA kAyadAnA jJAna uparAMta, tiSanuM, vijJAnanuM, sAmudrikanu tathA zatpatti vigere zAstranuM jJAna meLavavAno zokha che. temanI kartavyaniSTha parAkASTAe pahoMcelI hovAthI A zekhathI meLavelA jJAnane lAbha keIne ApavAno vakhata temane maLatA nathI. mAtra jJAti premanI khAtaraja upara jaNAvelA be vidhAne lakhI ApyAM che te bahu asarakAraka ane saune jANavA lAyaka che. AvAM vidhAne lakhI ApI amArA pustakane zobhAvyuM che te mATe A sthaLe amArA e yuvAna bhAIne dhanyavAda ApIe chIe. paramAtmA temane dIrdhAyu ane jJAnapipAsu vRtti bakSe. eja prArthanA karI viramIe chIe. getranI dhArmika, sAmAjika, vaijJAnika temaja jaina aitihAsika rIte carcA karavAmAM AvI che. ekaja gotramAM lagna karI keIpaNa vyaktio AvuM bhayaMkara Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( c ) ane mahAna duHkha vAhAravAnI vAta sarakhI paNa kare nahI', evI lekhakane khAtrI thAya che. nIMmA viNaka mahAjana je cAtuNDanA samayanI cAlatI AvelI nAta che, te jJAtie brAhmaNA jeTalAja saMyama pALI potAnI kanyA potAnAM 32 gAtra bahAra koIne hajI ApI nathI AvA sayamane lIdhe temanI budhdhi, magajazakti AcAravicAra, gRhastha AzramanA kuLadeva, kuLAcAra vigere brAhmaNAnI mAphaka sAcavI rAkhyAM che A sAcavatAM jJAtine aneka samaya sudhI aneka kaSTo veThavAM paDayAM haze te veThIne paNa pAtanAM kuLadhamanI muDI [ potAnI nAta ane gAtra] sAcavI rAkhI che. tenA phaLa tarike brAhmA atyAre je aDhAre varNamAM pujaya ane zreSTha manAya che tema 84 cArAsI nAtanA viSNukAmAM A nAta "mahAjana" tarike ane tenA agraNI 'nagarazeTha' tarikenI mAnaprada padavI megave che AvI pavitra nAtanA vArese bhAgavanAra nImA Nika mahAjananI dareka vyakti AvA darajjAnI nAtanA peAte nakharA che te khyAlamAM rAkhI nAta-gAtra ane kuLa dharmane ajavALe evAM kRttvo tarapha prerAya tevI namra sucanA che. prabhune amArI prArthanA che ke amArI A sucanAne phaLaprada banAveA. tathAstu 0 bhartRharI nItizatakamAM eka zloka che keH-- AryAvRtta // ajJa sukhamArAdhya, sukhatara mArAdhyate vizeSajJa; // jJAna lavaNidagdhaM brahmASima naraMnarajayati. // gujarAtImAM artha anna nahI' jANanAra mANasa thoDI mahenate samajI zake che. vadhAre samajI ane jJAnI mANasa te karatAM vadhu saraLatAthI samaje che, paraMtu thoDu' jANanAra ane bAkInuM nahI jANanAra [ ardhadagdha ] ne tA brahmA paNa samajAvI zakatA nathI te mANasanI tA tevAone samajAvavAnI tAkAtaja zI ? matalaba ke tevA mANasAne sAdhAraNa manuSya samajAvI zaktAja nathI. jethI AvA mANasAne samajAvavAnuM yAne sIdhe mAge caDhAvavAnuM kArya tA zrI kuLadeva zrI devagadAdhararAya [ zAmaLAjI ] nA caraNamAM vinati karI temaneja soMpavuM ke je peAtAnAM bALako nImA viNaka mahAjana ane temanA kuLagurU audumbara brAhmaNeAnI dareka vyaktine yathAyAgya nIti viSayaka A dhArmika raste javAnI preraNA Ape. tathAstu / / tio. sumaMmavatu. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 10mu akhila hiMda nivAsI zA ane vizA nImA vaNika mahAjananI vastIvALAM prAMtavAra sthaLe ne temAM ghara tathA manuSyanI saMkhyA A prakaraNamAM jaNAvavAmAM AvI che. A vastInA AMkaDA patravyavahArathI ke bIjI saMsthAonAM chApelAM nIvedanamAMthI lIdhelA che. patravyavahAranI chellI tArIkha saMvat 2005nA caitra zuda-15 budhavAra tA. 13-4-49 sudhI nI che. niyamA vANijya uphe nImA vaNika mahAjananI nAtane janma samaya, janmasthaLa, temanAM hAlamAM cAlatAM 32 getra AdinI hakIkta AgaLanA prakaraNamAM banI zakI teTalI pramANabhUta sAmagrIthI varNavelI che. upalaka dRSTithI A hakIkta keTalAkane Adhunika ane ochI vizvAsapAtra lAge che ne tethI teo zaMkAnI daSTie A bAbata para bahu Astika najare jotA nathI ke vicAratA nathI A mATe keTalAka khulAse karo Avazyaka che. niyamA vaizya e harizcaMda rAjAnA samayanI eka cAturvaryamAMnI eka varNane amuka bhAga che. virA varNa dina eTale be vakhata janmelI. eka vakhata janmapAme ne bIjI vakhata pati eTale janoI saMskAra pAma ema be vakhata janma tene TUina kahe che. e dvija mAMno A eka bhAga che. satyavAdI harizcandrarAjA adhyAmAMthI kalpagrAma ke rUdrapurI pitAnI aMgata senA, kArabhArIo, sevake, ItyAdi laIne AvyA tyAre prajAne ane sAthenA bIjA mANasone sAdhana sAmagrI purI pADavAne amuka jathAne te kAma soMpyuM ne temanA jathAnA vepAra dhaMdhA uparathI temanAM nAma eTale mAtra sthApyAM. je e lekene paNa pitAnA dhaMdhA mATe ane saMskAra vizuddhi tathA laganasaMbaMdha mATe e gotre Avazyaka sAdhana thaI paDyuM. A cAturvaryanA samayamAM varNa saMkaratA vadhI, vastI paNa vadhI, leke niyamananI bahAra javA lAgyA, ughADA choga brAhmaNanA kAbunA trAsathI kaMTALI baLa karavAnI taiyArImAM hatA. te mAtra koI AgevAnaja zedhatA hatA. tevA samayamAM kSatriya jUina jAtimAMthI dvArA zrI autama sura mahArAja nAme avatarI AgevAna pedA thayA. temaNe dhArmika jhuMDe pharakAvaze. ne trAselA tathA adhIrA lekonI dhArmika bhUkha ne tRSA saMteSI. te samayanI lagabhaga samIpamAM kSatriya dvija varNamAMthI sA ane barphilA tathA sayAjanA tapasvI tarike zrImana tIrtha na mu mahAvIra svAmi avatArI pedA thayA. teozrIe pitAnA maMtavyathI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezI ghaNI ajJAna prajAnI dharmanI bhUkha ane tRSA maTADI. A baMne mahAna AcAryo ane temanA anuyAyIo ane cAturvaryanA brAhmaNe AgevAne ane temanA anuyAyIo vacce lagabhaga paMdara varSa sudhI eka sarakhI sAThamArI cAlI. A samayamAM brAhmaNoe pitAnA kuLanA bALakane AcAra vicAramAM custapaNe jALavI rAkhyA. je kaI uchakhaLa thaI niyama bahAra jAya te temane bahiSkRta karavAmAM jarApaNa pAchIpAnI karI nahIM. jethI paMdaraseM varSe jyAre dezanI prajA dhArmika jhaghaDAmAMthI nIkaLI hiMdu dharmamAM dAkhala thaI, tyAre pitAnI saMskRtinI vizuddhi ane lagna saMbaMdhanI praNAlikA sAcavI rAkhI hatI tenI madadanA baLe navAdharmamAM paNa teja AgevAna rahyA. ane bIjI prajAe "vaLanAma grAhya guja" e vAkya siddha mAnyuM. A samaye ApaNu niyamA vaizya paNa brAhmaNanI mAphaka pitAnI saMskAra vizuddhi, gRhasthAzramanA niyame, lagna vizuddhinI prANalikA sAcavI rAkhelI. A paMdara varSanA dharma parivartananA samayamAM bhale game te dharmanA anuyAyI thayA hoya paraMtu gRhasthAzramanA AcAra vicAra, kuLadeva ne kuLadevInuM yajana pujana ane janma maraNane paraNa samayanuM te deva-devIonuM AhAna vigere vidhisAcavI rAkhyAM hatAM. temanA kulagurU brAhmaNe te paNa temanI sAthamAM hatA. je kaI A uchuM khela samayamAM zista pAlanamAM eTale gRhasthAzramanA kuladharmomAM zIthila mAlama paDe ke pite baLa kare tevAone teo bahiSkAra karavAmAM DagyA nathI. muLamAM temanI vastI TuMkI chatAM zista pAlanane sArI rIte sAcavyuM hatuM. te mAtra gRhasthAzramanA dharmamAMja. bAkInA soLa saMskAranA dharmamAM teo TakI zakyA nahIM. eTale joI saMskAra, eTaNa saMskAra eTale bhajana vidhi. matalabake vaTALa prabaMdhamAM te bIjAonI sAthe ghasaDAyA. prathamathI ja teonI sAthe brAhmaNone bhejana prabaMdha nahote. ane have te hoya ja zI rIte? tethI temaNe bhajana prabaMdha bIjI jAte sAthe bAMdhyo. mAtra lagna saMbaMdhamAM makakama rahyA. jethI saMkhyAmAM ocho hovA chatAM pitAnA jathAne eka ekama tarike sAcavI zakyA. ne bIjI temanI hareLanI vANikanI jJAti sAthe AgaLa paDate bhAga leI ! jo kema tarike zobhI rahyA che. temanA jathAnI saMkhyAochI hovA chatAM pitAnA asala dvija saMskAranI jAgRtine lIdhe punarvivAha, zudra sAthe bhajana prabaMdha, vyasanI ane mojazekhanI vastuone ughADA cheupayoga ItyAdi asaMyamI rItarivAje potAnA jathAmAM pesavA dIdhA nathI. pitAnA audumbara kuLagurUone choDayA nathI. temaja pitAnA pUrvajonA rakSaNakta puNya zleka harizcaMdra rAjAne paNa bhulyA nathI. A, AkhI nAtanI junI saMskAravRtti ane kadarazanAzInuM pratibiMba che. jA jA mucati jAvALA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarA tathA gAti ja pramANaHIA kahevata satya che. ne ApaNuM nImAvaNika mahAjanane. nAtane akSare akSara lAgu paDe che. * nImA vaNika mahAjananAM 3ra getra che. gadAdhara mahAtmaya ane ja vAra pAna (harizcandra AkhyAna) mAM spaSTa jaNAvyuM che ke A vyApArIonA jathAne oLakhavAne ane pitAnA saMskAra ne dhaMdhA sAcavavA ne temanA dhaMdhA uparathI temanA zetranAM nAma harizcandra rAjAnA samayamAM paDelAM hatAM. te pachI lagabhaga be hajAra varSanA samaya pachI bhASAmAM bahuja pheraphAra thaya muLanI saMskRta ane tenI putrI prAkRta. tenI putrI apabhraSTa ane tenI putrI lekabhASA je AThamA navamA saikAmAM bolAtI hatI te bhASAmAM getranAM nAma atyAre bolAya che. tenA muLa saMskRta uparathI gujarAtImAM artha ane bhAvArtha lakhyo che te vAMcavAthI khAtrI thaze ke nImAvaNika mahAjananI jJAti, tenuM nAma, tenAM gotra, tenA kuLadeva ane kuLadevI e Adhunika nathI. paraMtu kaliyuga pahelAMnA tretA yuganA pAchalA bhAganA samayanA cAturvayenA dharmanA samayanI eTale AjathI lagabhaga cha sAta hajAra varSa pahelAMnAM che. nAma ane gotranI bhASA uparathI vyakti ke samaSTinI junavaTa aTakaLI zakAya nahIM, paraMtu peDhIegatanA saMskAra, magajazakti, zarIranA bAMdhA, AcAra vicAra evAM evAM aneka sAdhanothI e kema ke ja baMdhAyAnA samayanI aTakaLa nakkI thAya che. AthI cheka sAta hajAra varSa upara lekhana paddhati sArI rIte vyApelI nahotI, dareka maMtrane upAsanA mukhaparaMparA cAlatI hatI, te samayanAM magaja te badhuM grahaNa karI zakatAM hatAM. pachI jema jema janarezana utaratuM gayuM tema tema yAda-zakti, magajazaktimAM oTa Avate gaye tema tema te samayanA vIcikSaNa vidvAnee prathamathI sAMbhaLelA (zrata= sAMbhaLavuM) vacanane ekaThAM karI tene yAda karI te zruti uparathI kRti ane puNe racyAM eTale temAM junA deva, RSio ane munionI vANIthI gu thelA the hAlanA utAvaLIA gRhastha vAMce che tyAre tenA upara anAsthA batAve che. temane A khulAsAthI pratiti thaze ke kRti ane gm e kalpita nathI paraMtu parApUrvathI kahetAM AvelAM kathanono saMgraha che. AvI vicAraNAthI e smRti ane purANo vaMcAya to aMdarathI amRtamaya samajaNa sUjhI Ave tema che. AvI koTinuM AkhyAna nImA vaNika mahAjana ane adumbara brAhmaNa mATe lakhAyeluM harizcaMdra AkhyAna urphe jApathAna che. tenA dareka adhyAyane cheDe AvI rItanuM vAMcavA bhane che itizrI skaMda purANe rudgagayopAravyAne nArada zaunaka saMvAde harizcaMdra auTumbara saMvAde nAna".moMsthAya. dAkhalA tarike vALano jatra naM nAma razisdhyAyaH AvuM dareka adhyAyanA chevaTanA bhAgamAM lakheluM hoya che. AvI hasta lIkhita prata Idera nivAsI zAstrIjI govIMda lAlajI zrIdharajIe bIjI hasta lIkhita prata Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavI temAMnI kharI hakIkata A pratamAM dAkhala karI lakhelI che, temAMthI A gotranA artha lIdhA che, je AgaLanAM prakaraNamAM AvI gayA che. te vAgyAthI ane uparanI saghaLI hakIkata vAgyAthI ghaNuM vakhatathI rUDha thaI gayelI mAnyatAmAM sudhAre thaI, A purANa pustake ane temAM darzAvelA AcAra vicAra tathA kuLadeva-devI tarapha zraddhA vadhe te AvakAra dAyaka sudhAre gaNAya. - A purANI paddhatinAM zA kevaLa ApaNu ja gRhasthAzramamAM ke dharmamAM che, ema mAnavAnI keIbhUla na kare. dareka dharmanA pegaMbara zrI prabhu pAsethI pagAma meLavI te pramANe pitAnI AsapAsanAne saMbhaLAve, samajAve, pachI temanA anuyAyIo te vacane ekaThA karI temAM pitAnI yAda zakti ane magajazaktine upayoga karI lekanI rUcine yogya zAstro banAve. te pachI pramANabhUta zAsa gaNAya. Aja pramANe cAravedI, khassAra, bAIbala, kurAna, bhagavatagItA, jaina dharmanAM AgamasUtra, baudhdha dharmanAM zA banyAM hoya ema mAnavAne mana prerAya che. A viSayane mATe manabheda haze te te mATe lekhakane keIjAtane haThAgraha nathI. A eka sAmAnya vicAra darzAvyo che. ATalI carcA pachI ApaNI mULa vAta upara AvIe. vi. sa. AThamAthI dazamA saikA sudhImAM dhArmika bakheDA baMdha paDI samAdhAnamAM hiMdu dharma dAkhala thayA. cAra varNone badale aDhAra varSe thaI temAM brAhmaNathI bIje naMbare vANiAnI jAta bahAra AvI. ne bIjI sattara varNa temane zreSTha eTale zeTha tarike satkAryA. e vaNe eTale vANi AnI jAte te samayamAM bIjI vaNenI sagavaDa purI pADavAmAM prajAsevA sArI rIte karI. jethI brAhmaNa pachI bIje naMbare kSatriya hoya, paraMtu te varNamAM ghaNuM ja anucita pheraphAra thayAthI teo kSatriya ne badale rajapUta thayA je vANiA pachI trIje naMbare gaNAyA. A samayanI bhASAmAM vANigane badale vyavahArIA ane te pachI vyApArIA te uparathI vepArI ane te pachI vANiA e nAma pracalita thayuM A vANiA jAtamAM sthaLa, kuLa, vepAra, prathamanI jUnI saMskRtine saMbaMdha, samuhamAM agara jathAmAM sAthe rahevAnA saMga Adi anekAneka kAraNone lIdhe A vaNika varNamAM judI judI nAta thaIA nAto vadhatAM vadhatAM 84 rAzI jeTalI saMkhyAe pahoMcI gaI. vi. saM. AThamA sikAne samaya nAtAne janma samaya mAnIe te saMvata 1275mAM te vastupAlane tyAM 84 corAzI nAtanA vANiAnuM sAjanuM bheguM thayuM hatuM eTale pAMcase varSamAM te nAte bahuja vadhI gaI. chatAM teTalAthI saMtoSa na mAnatAM vaNikanA te sAjanAmAM ja zA ane vIzA evA be sthA-judA paDI gayA. e sAjanAmAM nImA vaNika mahAjana paNa gayelA temaNe paNa pitAnI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) TUMkI vastI hovA chatAM mahAjananA zeThIAonI zeha ane zaramathI A be bhAga pADavAnuM kabula karI AvyA. A vAtane Aja savA sAtasuM varSa thaI gayAM che. eka tadana najIvA kAraNe ane sArA tejasvI purUSanuM teja sahana karI na zakAyAthI matalabake te dveSathI temanA maMgaLakAryamAM sAcI jUDI aphavAo vahetI mUkI, A nAnA TukaDA karI nAMkhyA. je kaI kALe bhegA thaI zake ja nahIM evI sthiti thaI che. dAkhalA tarike pittaLanI eka so thALIone ja be bhAIone sarakhe hisse veheMca hoya te sarakhA vajananI pacAsa pacAsa thALIo judI karI pachI trAjavAmAM vajana karI vattAochuM hoya te meLavI ApI veheMcI le to te baMne bhAIone arasparasa teno upayoga kare hoya to thAya. paraMtu ajJAna ane zreSathI e eka thALIone kuhADA vatI bhAMgI tenA kakaDA karI vajanamAM vaheMcAle te bemAMthI ekakene te upayogamAM Ave nahIM. A vAta hAlanA jamAnAmAM jevI asaMbhavita lAge che tevI ja rIte dazAne vIzAnA bhedamAM paNa taddana ajJAna ane teja dveSa dekhAI Ave che. vastupAla nAte pioravADa vaNika hatA. tethI temanI nAtane A bhAga pADavAnuM kAraNa maLe ne te kare to te kadAca kSantavya gaNAya paraMtu A mAtA tulya nAtanI dehanA TukaDA karavA mATe A DAhI ane catura gaNAtI vaNika varNa hariphAI karavA mAMDI. dareka vaNika nAte dazA ane vizAnA bheda pADI dIdhA. Aje savA sAtase varSathI cAle che. te evA rUDha thaI gayA che ke e be jathA eka karavAnI kalpanA sarakhI paNa kaI jJAti sevakanA magajamAM skurti nathI. ApaNI nImA vaNika mahAjanI nAtanA AgevAne dazA ane vIzA e be bhedathI saMtoSa pAmyA nathI, paNa e peTAdamAM paNa sthaLanA kAraNe, dharmanA kAraNe, vigere aneka kAraNoe potapotAnA jathAmAM paNa judA judA samuha pADI beThA che. AthI nAtanuM pIThabaLa kamI thatuM jAya che. eTaluM ja nahIM paNa nImA vANionI nAtane keI oLakhatuM paNa nathI. balake te vaizya nathI paNa zudra che, evI TakA vastImAM ane saMpatrimAM vadhAre sAdhana saMpanna vaNika nAtemAMthI sAtamanA devane lIdhe TIkA karatA saMbhaLAya che. AthI jJAtinA samajI purUSone atyaMta kheda thAya che. gujarAta, vAgaDa, mALavA; nimADa, kokaNupaTTI (dakSiNa) ane madhya hiMdamAM saM- 2002 nA varSamAM drazA nImA vaNika mahAjananI jJAtinAM cAra hajAra ghara ane sADA cauda hajAra manuSyanI vastI hatI. hAla temAM vadhAro thato jAya che. madhyaprAMtanA dazA nImA jJAtie trira mAruti nenA riSadanuM prathama adhivezana bharyA pachI bIjuM adhivezana saM. 1997 mAM eTale AjathI ATha varSa upara amarAdA chale bAlAghATamAM bharyuM hatuM temAM 47 gAmanA 249 pratinIdhie hAjara hatA. mALavA prAMta najIka hovAthI Idera. aleda; vAMsavADA e gAmanA nImA vaNika mahAjananA pratinIdhi gayA hatA. temAM mukhya hetu Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ) nImA vaNika mahAjana judA judA dUranA sthaLe vasela hovAthI badhA ekatra thAo e TharAva mukhya hatuM. te pachI Idera mukAme mAlavA, gujarAta, vAvara (vAgaDa) tathA dakSiNaprAMtiya nInA mahAsaMmejhana tA. 18 mI navembara sane 1946 ne reja bharAyuM hatuM temAM prathama bajavatA para mUa petAva" pasAra thayuM che tenI eka nakala prApta thaI che te A nIce utArI che ___zrImAlavA, gujarAta, vAgvara evaM dakSiNa prAMtiya dazA nImA pratinIdhi sammelana indArameM tA. 5-6-7 janavarI 1946 ko sthAna sthAna ke pratinIdhio dvArA jo prastAva sarva saMmatise svIkRta kiye gaye hai. unakA cArA prAnto ke jAti-bandhuo ko sArvajanika taurapara nimaMtraNa de kara bulAi gai aha AmasabhA idayase samarthana karatI hai. aura unako AdhAra bhUmikA ke taura para mAnate hue ghoSaNAM karatI hai kI Ajase cAre prAMtAne paraspara ke rATI beTI Adike samasta jAtiya vyavahAra samAna rupameM kiye jAne para kisI prakArakI pratibandha nahi rakhA hai aisA mAnA jAyagA aura sAthahI apane iSTa deva bhagavAn deva gadAdhara rAyaseM prArthanA karatI hai ki ve hameM esi preraNA de josameM hama apanI isa aikyatAkAdvAra adhikAdhika saMgaThita ho kara unnati pathakI ora agrasara ho teM rahe / (pracAra samIti dvArA prakAzita ) sahI) rAmagopAla AgarevAlA sabhApati A sivAya Indora saMmelanamAM thayelA kAryo ane TharAnI mAhItinAM kAgaLe maLyA che. je ahIM utAravAnI jarUra nathI. A jaNAvavAne hetu mAtra eka ja che ke dUra dUra vasanArA jAtibhAIo eka thavA maMthana karI rahyA che. tyAre ApaNe rovarApu evA vizA nImA vaNika mahAjana ekaja gAmanA, ekaja nAtanA, ane AjathI pacIsa varSa upara te sagAInA saMbaMdhathI guMthAelA, snAna sutaka ne janma maraNane paraNanA prasaMgomAM sAthe ghumatA bhAIo mAtra sAMpradAyika bahAnA nIce kanyAvyavahAra baMdha karI beThA che. gujarAtamAM AvA prasaMga mahudhA, luNAvADA ne kadAca vIrapuramAM banyA che. tyAMnA vizA nImA vaNika mahAjanane prajAvarga aMtaHkaraNathI nAkhuza che. chatAM dharmanA Agrahi AgevAnI zaramathI ughADA belI zakAtuM nathI ke vatazakAtuM nathI. sAMbhaLyuM che ke vIzA nImA jaina saMmelananA kAryavAhaka keLavaNI phaMDanA kAma mATe luNAvADA gayelA te prasaMge tyAMnA vaiSNava (mazrI) vizA nImA vaNika gRhasthoe A saMkucita vADo mokaLo karI samasta vIrA nImA vaLi saMmelana rAkhe che temAM ame ane bIjA gAmanA mezrIo bahu khuzIthI A kAryamAM bhAga ApavA taiyAra chIe. paraMtu te noTaH- ukta prastAva upasthita kiye jAneke pahile pratinIdhi sammelana dvArA svIkRta tamAma prastAvoM ko kiyA gayA thA. parantu unakA prakAzana pahale hiM ho cUkA hai vAste unhe vahAMpara punaH nahiM chavA javA de , Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) darakhAsta te samaye gayela kAryavAhakee AgaLa upara vicAra karavAnuM mulatavI zaMkhI tene be mUkI. te vAtane traNa cAra varSa thaI gayAM che te samayamAM godharA upara Aphata varasAI che. temAM lugAvADA samasta jJAti baMdhuoe dhArmika bheda bhAva vegaLo mUkI pitAnA jJAtivAe nI banatI zaktI tAtkAlIka madada karI sevA karI che. te sonA jAvAmAM che. jJAti sevA e kudaratI preraNA che. sarva jJAtivAonuM lehI amuka aMze eka ja che. jJAtivAone duHkhIne AphatamAM sapaDAe joI bIje sAdhanasaMpanna jJAti vALa joI ja rahe. tenuM jIgara uzkerAI ja jAya ane e dukhI ane ApattivAnane pitAnAthI bane teTalI madada karavA doDI jAya, e kudaratI bhAvanA che. AvA vicArothI bane " tyAM sudhI jJAtivyavahAramAM bhAgalA paDatA aTakavuM joIe kAraNake e kudaratI ane naitika gunha che. nImA vaNika mahAjananI vastI akhila hiMdamAM bahu ochI che. AvI ochI vastI vALI dAudI veherA ane pArasI komanA kuLadeva-devI-kuLagera-ane kuLAcAra tara najara kare. pArasIonuM asala vatana IrAnadeza. te dezamAM temanuM rAjya ane vastI hatI. te upara ItaradharmanA jhanunIonAM TeLAM AvyAM. temane rokAyAM tyAM sudhI reyAM. chevaTe lAcAra banI pitAnA kuLadeva agnideva, temanI dhArmika vidhi karanAra mAbe ane bIjA sAmAnya gRhasthAzramIe pite vatanane chellI salAma karI hiMda deza tarapha hIjarata karI. ahIM pazcima kinAre vahANamAM AvyA. ahIM nAnA rajapUta rAjaya hatuM. tenI pAse kinAre utaravAnI rajA mAgI. ne vasavATa karavAnI IcchA pradarzita karI. rAjAe (1) hathiAra na vAparavAM (2) bairAMoe hiMdubairAMne pozAka pahera vigere zarata mukI. te badhI kabula karI paraMtu pitAnA kuladeva-devI kuLAcAra, dharmazAstra ane kulagurU e mATe purNa svataMtratA mAgI lIdhI ne te rajapUta rAjya ApI tyAre vahANamAMthI pitAnA kuLadeva ane mebene mATe mAnapurvaka sthAna meLavI bIjA badhA guDa kinAre utaryA. atyAre emanA kuLadevI zrI mahAagnine saravADA gAme moTuM bhavya maMdira (agiArI) baMdhAvI tyAM sthApita karyA che. tyAM vidhipUrvaka satat pujA thayAM kare che. te sthAnanI pavitratA mATe sakhatuM zista pAlana che. pArasIomAM ajaba patio, mahAna vijJAnIo, meTA rAjyAdhikArIo ane pazcimanA sudhArA svIkAravAmAM sauthI agresara evA judA judA vicAranA ane sAdhanavALA hovA chatAM agiArI (devasthAna) mAM te kulagurUnI sucanAone te AdhIna ja hoya che. bIlakula taMgIitinI pArasI vyakti ane upara gaNavelA paikInI koI vyakti tyAM devasthAnamAM te sarakhA ja hoya che. tyAM te nirAnimAnI banI deva sevA-kuTuMbasevAne jJAtivAne eka adane sevaka banI jAya che. e vIdhinI satakAraka vyavasthA thayA pachI ja prAMtasevA, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezasevA, ne rASTrasevA karavAno pivAne haka che, ema mAne che. AvI kuLadharma uparanI sadabuddhine pariNAme AkhI kema akhila hiMdamAM sauthI mokhare AjhAdInuM sukha bhegave che. te, e devasevA, kuTuMbasevA, ne jJAtisevAnA punya pratApe bhagave che. A ekaja dAkhale ApaNuM vIse vajApu vizAnImA vaNika mahAjana jJAtinA sajajanenI samakSa purate che. bIjo dAkhale dAudI vaherAone paNa AvI dhArmika zraddhA ane pitAnA kuLagurU mahAna mullAMjI sAheba tarapha purA mAnapurvaka vaphAdArI ane sevA bheTa karavAnI tamannA te anukaraNIya che. temanA kuladharmathI phaTAI gayela ne khArIja thayelAonI sthIti ghaNuMkharAne vadita che AvA be dAkhalAthI nImA vaNika mahAjananI dareka vyakti potAnA kuLadeva-devI kulAcAra ane kulagurU tarapha pujaya ane sadbhAva hAlanA karatAM vadhu pramANamAM rAkhavA prerAya te samasta nImA vaNika mahAjananI jJAtinI ghaNI unnati thAya ane jJAti sukha ane AbAdI sArI rIte bhegave. zrIkuLadeva bhagavAna devagadAdhararAya (zAmaLAjI ne AvI prArthanA karI akhila hiMdamAM vIzA ane zA nImAvaNika mahAjananAM rahevAnAM gAma te gAmamAM ghara ne te gharanAM manuSya saMkhyAne aDasado ApavA prayatna karyo che. te sarve jJAtibaMdhuenA vicAra mATe raju karyo che. A sAthenA patrakamAMnA AMkaDA amuka mItinA ane sattAvAra vastIpatraka pramANenA nathI. e prathamathI jaNAvI devuM joIe, 1 gujarAta prAMtanA pahelethI sAta gAmanA vastInA AMkaDA kapaDavaMjamAM zrIvIzAnImA jaina saMmelana vi. saM. 2002nA aSADa mAsamAM bharAeluM temanA riporTa uparathI lIdhA che. 2 gujarAtanA naM. 8 thI 11 naMbaranA gAmanA, vAgaDa, mevADa prAMtanA, mALavA, mahArASTra, kekaNa, nimADa ane madhyaprAMtanI vastImAMnA dazA nImAnI vastInA AMkaDA, mALavA prAMtanI dazAnImA saMmelane nImelI pravAsa kamITie gAme gAma pharI taiyAra karelA riporTa uparathI lIdhA che. 3 gujarAtanA naM. 12 thI 14 sudhInA gAmanA AMkaDA tyAMnA kulagurU pAsethI patravyavahAra mAraphata maMgAvyA che. temaja mahArASTra kekaNanI vizAnImAnA AMkaDA te paNa tyAMnA kulagurU mAraphata patravyavahArathI AvyA che. mALavA tathA nimADanA vizA nImA vaNika mahAjananAM gAma-ghara-ne manuSya vastInA AMkaDA indara nivAsI zAstrIjI goviMdalAla zrIdharajIe jAte dareka gAme pharIne meLavIne melyA che. A mATe lekhaka A sthaLe temane AbhAra mAne che. A sivAya bIjI ghaNI ugayogI sAmagrI temaNe mokalAvI che. jevI ke (1) harizcaMdra AkhyAna yAne zna na pADyAra nI sudhAro vadhAre karI hasta likhita prata-(2) mALavA saMmelane nImelI pravAsa kamITine vAhothI chelle sudhIne riporTa (3) amaravADAmAM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) akhila dazAnemA samelana bharAvyuM tenA pArTa tathA (4) IdAra ane amaravADA samelane karelA TharAveAnI chApelI nakalA ityAdi aneka sAmagrI purI pADI che. (5) temaNe pAte 'hamArA vicAra' e nAme nImA vANiA viSe eka nibaMdha lakhyA che. ne temAM nImA vANiA e cAturyaMnA samayanA DhiMga vaNu che te sacoTa sAdhanathI siddha karI Apyu che, A nibaMdha ane khIjI kAryavAhI jotAM AkhI nImA viNaka mahAjananI nAta ke je peAtAnA yajamAna che tenI upara potAnI hArdika lAgaNI che. te spaSTa jaNAI Ave che. AvA oTumbara kulagurUemAM nararatna samAna vidvAnane AbhAra mAnavAne lekhaka bahuja Atura che, tethI AsthAne AbhAra mAnyA che. (4) A vastInA AMkaDA saMvat 2000 nI sAlathI te Aja sudhI eTale 2005 caitra su4-15 sudhInA che. temAM sudhArAne purepurA avakAza che, paraMtu lagabhaga sarakhA che. khudA gAmavAra ApyA paNa AMkaDA maLI (pa) nImA vANika mahAjananI vastImAM dazA ane vIzAnA bhedo junA hAvAthI tenA AMkaDA maLI AvyAthI te judA che. tema sAMpradAyika bheda zrAvaka ane mezrInA bhedanA zakI teTalI mAhItithI ApyA che. prathamathI jaNAvyuM che ke AMkaDA saMpuNaeN kharA hAvAnA dAvA lekhaka ke prakAzaka karatA nathI paratu lagabhaga kharA che. sAMpradAyika bhedamAM mukhya saraLatA e che ke rA nImA vALi mAdAnana badhA mezrI che, mAtra vozA nImA vikamahAjanamAM gujarAtanAM temanAM pAMcagAma gaNAya che temAM mahughA, luNAvADA, vIrapura e gAmAmAM zrAvaka ane mezrI e e saMpradAyanA che. bAkInAmAM meADAsA taraphanA badhA vIzA nImA maitrI ane madhya gujarAtanA vIzAnImA zrAvaka che. pRSTa 17thI20 sudhInA patraka uparathI tAravaNI karatAM nIce mujaba jaNAi Ave che. gAma | vara manuSya 47 1924 9501 10 3500 13000 (1) samagra vIzA nImA majjAnananI vastIvALAM zAnImA varjita mAnananI vastIvALAM umeratAM akhila hiMda nImA vaLoja mahAjJananI saMkhyA.. 57 A sAmAjika bhedonu pariNAma che dhArmika bhedonuM vivaraNa karavAmAM Ave te ' zrAvakanI vastIvALAnI sakhyA mezrI ( vaiSNava ) nI vastIvALAnI sakhyA banne saMprAyanA nImA vaNika madhyaprAMtanA zA nImAnI vastI A .. mahAjananI saMkhyA pramANe che. ivizrI zubhaM bhavatu. ... ma ... gAma 5424 dhara 7 55 50 4569 22501 manuSya 352 5 18976 57 5424 22501 118 | 581 | 2511 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramanagara akhila hiMda nivAsI nImA vaNika mahAjananA sAmAjIka bhedo sAmAjIka bheTA prAMta gujarAta 1 kapaDava ja 2 | mahudhA tathA kAnama jIllA 3 |cuNela : 4 | mahudhA mezrI 5|godharA 6 | vejalapura 7 | luNAvaDA mAlavaNa 3 8 |vIrapura 9 | vADAsInAra 10 |devagaDhabArIA 11 dAhAda 12 jhAlAda 13 meADAsA 14 thANA, medharAja 15 bApheAra, pAMnavADA eka dara prAMtanI vigata vAgaDa, mevADa 1 |vAMsavADA 2 sAgavADA 3 | salu bara 4 | jhANu 5 hIrApura 6 |gaMgadhAra 7 sItAmahu eka dara prAMtanI vigata mahArASTra 1 kAkaNapaTTImAM 1. mahADa, 2. kheDa, .3. peAlAdapura, 4. dApAlI 5. jALagAma 6. mAMDhavaNu 7, khIravADI vigere 3 ghATa-1. punA rU. AMbavaNa 3. AMkhe 4. cIMcavA gama 5. cuDA 6. satanA eka dara prAMtanI vigata vAzAnAMmA viNaka ghara sakhyAM 232 100 40 5 250 100 183 31 114 65 90 1294 100 75 manuSya saMkhyA 175 1253 40} - 178 551 1016 36} 441 104 / / / / / / / / | 11 || 1| 469 250 375 5410 40 300 7.0 dazA nI / ki ghara sakhyA / / / ' 145 600 250 475 175 105 1750 350 31 20 3. 25 75 115 65 70. 10. te. manuSya saMkhyA + 300 / / / / / / 50. www' 1500 700. 450 7150 1200 1rapa 75 125 125 200 3.0 2150 10 400 2500 - Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha kfthe dhara dhara 20 | So5 170 sAmAjIka tatA vizAnImA vaNika dAdA nImA manuSya maLe saMkhyA saMkhyA mAlavA 'Indora ujajana dhAra. amejhara 5 baDanagara - 6thI ratalAma, ba DA, vi dA, be Ta mA, valakheDA, manAsA ekaMdara prAMtanI vigata - " nimADa kharagINa 2 1nirasapura 150 3 |IkarI nA 4 mahezvara brAhyaNamAM zanAvada' . 32 biDavANuM 408 dharamapurI harI 75 10 manAve..... 24 bAMkAne? ekaMdara prAMtanI vigata 344 2701 madhya amaravADAchalle bAlAghATa, madhya prAMtanA dotiya 211 adhivezananA riporTa uparathI vi.saM 1997 ekaMdara prAMtanI vigato - T 581 25tt * A nimA pitAne dazAnimA kahevarAve che. paraMtu temanA kuLadeva-devI, kulagurU, ane kuLAcAra ApaNA saMpradAya sAthe maLatA AvatA nathI evuM riporTa uparathI jaNAya che. te upara vicAra karI A aAMkaDA pustakamAM dAkhala karavA munAsIba karaze.-lI. ukhaka gujarAtamAM vizA nImAnI vastI moDAsA, thANumegharAja, baLa ane pAlAvADAmAM mAtra eka madha ane luNAvADamAM, vaiSNava tathA bhAvaka beu saMpradAyanI che. bAkI badheja gAma nA saMpradAyanI che. gujarAta zivAyanA badhA ja prAMtamAM dazA ane vizA beha nImAM moTe bhAge vaiSaNava saMhAra pALatA thaI gayelA che. asala badhAja jaina saMpradAyanA hatA ema itihAsa uparathI samajAya che, gujarAtamAM paNa dazAnImA lagabhaga badhA ja vaiSNava saMpradAyanA che. 66 8da - 3 | 81 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM. have pachInA prakAromAM kapaDavaMja vizA nImA vANIka mahAjananI sthItinA itihAsanI rUparekhA AvavAnI che. temAM kapaDavaMjanI hakIkata, vizA nImA vaNike kapaDavaMjamAM kyAM kayAM sthaLethI AvyA? teoe kapaDavaMjane vepAra vaDe dIpAvyuM tenI gAmaDAne badale zaheramAM gaNatrI karAvI. amadAvAdanA jaina zakIAne sAthe maitrI saMbaMdha ane vyApArI saMbaMdha bAMdhI temanI haroLamAM mAnabhera bhavA lAgyA vigere temanI junI ane hAlanI hakIkatane saMgraha ApavAmAM Avaze. kapaDavaMja vizA nImA vaNika mahAjana jJAtinI dareka vyakita mAne che ke temanI A jAjilAlInI zarUAta, kapaDavaMjamAM zrI vijJAna jAmA prabhu -jInI pratimAjInI pratiSThA karI tyAra pachI thaI che. e saMbaMdhInuM varNana A pustakanA caudamA prakaraNanA mAM vigatavAra varNavyuM che. kapaDavaMjamAM bIjA sAta derAsara che. tyAM sa yojana, pujana, sevA pujA karavA jAya che paraMtu kaMIka adhika prazna te, A cha vijJAna pArzvanAtha prabhunI nA derAsara tarapha vadhAre DhaLatAM dekhAya che. AthI AkarSAI phatte zrI citAna pArzvanAtha prabhujInI stutinuM sAta bhASAmAM aSTa ane tenuM sAro gujarAtImAM A sAthe ApavAmAM AvyuM che. jethI dareka vyakti prAtaH smaraNamAM A aSTakane pATha karI pitAnA nitya kAmane AraMbha kare evI AzA sevavAmAM AvI che. tathAstu iti zro. zubhaM bhavatu. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (208) zrI cintAmaNi pArzvanAtha prabhujInI stuti zArdula bikriDita da // kiM kapuramadhya sudhArasamayaM kiM lAvaNyamayaM mahAmaNimaya, vizvAnandamayaM . mahAdayamaya, zukladhyAnamayaM va pu jina pate pAtAlaM. dik ca Da kiM candrarAtrirsayarmaH kAruNyakeliprayamU zobhAmayaM cinmayam / bhUyAdbhavAlambanam // 1 kalayana dharA dhavaLayantAkAzamApUrayanu 4 kramayana surAsuranara, zreNI va vismApayan H. sukhayan jalAnijaladheH phenaSTha polayan / zrI cintAmaNi pArzvanAtha saMbhava yazo haMsa vira rAjate // 2 puNyAnAM vipaNistamA dinamaNiH kAme bhaH kumbhe zrami methiM nissaraNiH surendra karaNI jyotiH prabhA zAraNiH / / dAne devamarNinAttamajana zreNiH kRpAsAriNi / vizvAnanda suvANirbha vabhide zrI pArzva cintAmaNiH // 3 // zrI cintAmaNi pArzva vizvajanatA saMjIvanastvaM mayA / dRSTastAta tataH zriyaH samabhavanAsakramAcakripam // mukti: kroDati hastayo bahu vidhaM siddha manovAMcchitam / durdaivya duritaM ca durdina bhayaM kaSTaM praNava mama // yasya prauDhatama pratApa tapana: proddAmadhAmAjagartha / ! jaMghAla: kalikAla kelidalano mohAndha vidhvaMsaka // mityAdyota prada samasta kamalA keli rAjate / sa zrI pAjineA jane hitakRte cintAmaNiH pAtumAm / / 5 / S vizvavyApi tamo hinasti taraNibAlo'pi klyaangkre| / dAridrANi gajAbalIM harizizuH kASTAni bandeH kaNaH // piyUSasya lavo'pi roga nivaha yadvattathA te kama mUrti: sphurtimatI satI trijagatI kaSThAni tu kSamA // 5 // hiM bhi~kAravara namokSara paraM hRtpadme vinivezya pArzva madhiyaM Ale vAmabhuje canAmi karo, bhaTa daleSute zikSapadaM dhyAyanti ye yonimA / cintAmaNi saMjJa mUMgA bhuje dakSiNe dvibha Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14 ) zrI cintAmaNi pArzvanAtha prabhujInI stuti samalaiAkI gujarAtI anuvAda , zuMIramaya amIrasa bharyuM ke Indu razmi ghaDayuM ? soda svarUpa mahAmaNi samu, he pArzvanAtha prabhu !; kAnada svarUpa jyoti rUpa zuM, be dhyAna theAbhAmaya, / AdhAra rUpe sadA jagatamAM, huM pArzvanAtha prabhA ! // 1 // je pAtAla vaLI dhazatala ane, AkAza zobhAvatA, DAlAvI dvicakra devagaNane, AzcaryamAM nAMkhatA; brahmAMDa sukhane bhare vaLI jaLe, dipti kare sAgare, evA tusa prabhuzrInA yazarUpI kevA cira' che. puNyo samA virUpa tame, teje tamasa mokSArthe sIDI rUpa che nijapade, surendrane ghane devamaNi hiMsA sujanane, kAje kRpA khANa che - AnaMdAmRta pAvache jagatane, zrI pArzvanAtha cintAmaNi . // 3 // zeUbhatA ! / / kApatA, sthApatA ; che sAA bhavAMgahArI sukhA, sauMjIvanI auSadhi, thAtAM darzana ApanAM prabhu mane, vAMcchita siddhi maLI; pAmyo huM padavI mahA ramI rahI, mukti sadA hAthamAM, hiMNabhAgIpaNuM pApa tApa TaLatAM darzana thatAM - tAtanAM . U4 jene prauDha pratApa surya sarakhA, tejasvI che vizvamAM, TALe je kaLi kALanI pIDa vaLI, kApe puDA mAhanAM; zuM ! kailI gRharUpa Apa dIsatA, lakSmI rame laheramAM, rA deva kRpALu nitya mujane, zrI pArzvanAtha prabhA ! / / 5 / / TALe jema timira sUrya jagamAM, ne kalpavRkSa hare daridra, si'hubAla eka gajanAM, ToLAM jIe sa`Dure; kAnA Dhaga jema eka taNukhA, mahArAga amRta hare, tejasvI mUrati tritApa huratI zrI pArzvanAtha prabhu ! je yAgI dvI zrI maya" prabhuzrIne, yAviSe sthApIne, bhAle beu bhujA ane ravaLI, nAbhIviSe sthApIne, pazcAt aSTadaLe pavitramanathI, jedhyAna tenuM dhare, tene mANA taNI mahAna paDhavI, be traNa bhavAnte maLe. kA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? (5) gIrvANa druma dhenuM kubha praNayastaspAra devA dAnava mAvaSA: savinayaM tasmai hi vyApinaH // lakSmIstasya vazAvarova guNInAM brahmANDa saMsthAvina: zrI cintAmaNI pArzvanAtha manIza masyau tiyodhyAyati zrI pAzva dharaNenda sevitamadaH pAzrva bhAvaH / pArzveNa pratIoSitaca kamaThaH pAvanaH / pArvA jjantita kArya siddhirakhIlA pArzvasya velA mahasU zrI pArzve prakaTa: prabhAva ihameoH zrI pArzvasaukhyaM kuru saMpAdaka sunI mahArAja Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cintAmaNi pAzvanAtha prabhunuM je dhyAna nitye dhare, kAma zuM kAjanuM gharanA, AMgaNe viSe rahe, ke dAnava mAnava hadayathI, jene sadAe stare, evA zrI prabhu pArzvanAtha jagamAM, kalyANa sonuM kare 8 sevAmAM dhasathI prabhuzrInA pAdAstu premathI, pAse bedha kamaTha prabhu mukhathakI tene sadAe napuM; jenuM dhyAna dharyAthakI hadayathI, vAMcchita siddhi maLe, evA zrI prabhu pArzvanAtha saunuM kalyANa nitye kare 9 I prot , zAlikI anuvAdaka-maNazaMkara maganalAla paMDayA kapaDavaMja Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kapaDavaMja nivAsI vIzA nImA paNuka mahAjana jJAtinA gurU (gAra) nI janI ane hAlanI hakIkata sAthe vasAvI kapALa nivAsI vIzAnIma vANika mahAjana jJAtinA mAdhyadghinI zAkhAnA zrotriya aTakadhArI brAhmaNAnA lAcAra anukrama vikrama saM. 1907 nA zrAvaNa suda 2 nA divasanI yAdI uparathI nakhara 1 2 3 4 5 E h ' ra 1. 11 ra 13 14 15 zrotriya machArAma harivallabha suta gAvana mugaTarAme abArAma gAviMdarAma joitArAma .. "" . . . "" . ' "" 29 39 99 bhAIzakara ijabhUkhaNu lakSmIrAma harajIvana lamAdara. hariza ra. zAvasakara devA kara A za kara sAlArAma umIyAza kara bhAizaMkara mAtIrAma suta bhrugatarAma vidyArAma ane parAma jugatarAma joitArAma prANanAtha pitAMbara gaNapatarAma devazaMkara prANanAtha joItArAma Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 108 ) kulaguru (gA) odumbara taNA mugala gotra zukla yajuvedInI yAdI. vi. sa. 1907nI sAlanI yAdIuparathI udhRta karelI, gaNa suda 15 ne rAjanA lANAdAranI yAdI. anukrama nagara ka ' 7 ' 9 10 11 gara sva. ke. cIlAla kALIdAsa vidhArAma anAparAma zrotriya. razilAla cUnIlAla saMte karAma prANanAtha joirAma kAtIlAla zavalAla prANanAtha pItAMbara rasikalAla satArAma dolatarAma dAmAdara hariza'kara vAsudeva gAviMdalAla haragovida gaNaparAmadevazaMkara ratIlAla maNIlAla gAkuLadAsa prAgunAtha joItArAma 92 ** " M sva. ma 72 Nan baMsIlA maNIlAla gAkuLadhasa prANanAtha joitArAma cImanalAla satAkarAma prANanAtha joitArAma sva.,, jyantilAla mahAsukharAma prANanAtha pItAMbara " mahAsukharAma prANanAtha pItAMbara sutaramaNikarAya dhIrajalAla zaMkaralAla gAkuLadAsa prANanAtha joitArAma naTavaralAla mahAsukharAma prANanAtha pItAMbara mULazaMkara satAkarAma delatarAma mAdara rikSA kara "" 13 14 sva. naTavaralAla nilAla sa'tArAma prANanAtha joItArAma vipa-vi. sa. 2005 nI yAdImAM naM. 1-12-13-14 A cAra lANAM vidhavANAnAM che. temanI hayAti khAda baMdha thaze. eTale daza lAluAM raheze. (2) esa varSanA samayamAM satatinI vRddhi tA nahIM paraMtu cAmAM bhAganI pAtI AvI che. e nAtanI kamanasIbI gaNAya. lekha Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasta audumbara brAhmaNo je enA mULa puruSane harizcaMdra rAjAnA rAjaya yajJamAM audumbara RSie varUNamAM nimyA hatA ne te yajJanI dakSiNamAM nImA vaNinI yajamAna vRtti harizcaMdra rAjAe bheTa karI te brAhmaNanA gotra hasta likhita zata vArdhita ruddhagopAkhyAnanI IderathI AvelI pratanA zrAviMzasdhyAya (bAvIzame adhyAya), leka 1 thI 12 sudhImAM soLa gotra gaNAvyAM che tenI nakkala. gujarAtImAM bhAvArtha. nArada uvAca-mAgha mAse site pakSe, paMcamyAM gusvAsare | puSya nakSatra saMge, karkastha sahiNI patI . . . rAja yasya yajJasya, prAraMbha kRtavAna nRpaH | audumbareNa muninA, padAdiSTa vidhAyaH I 2 ll tadAdAvakara bhUpa, Rtvija varaNe mudA brahmANuM mudgalaM cake, saMsthA prathama pade za 3 jotukarNa ca hetA, dvitiya pada saMsthitama ! vatsa muni tRtiye ca, saMsthAmanya pade tadA 4 caturthe ca padegataryA, gAvastotara mizvarama | pArAzarya paMcame ca, brAhmaNa chana zivaM pade 5 / SaSe ca gAtamaM cake, pade pitatAramevatama kauDinya same cakra, AnibaMca pade pade nRpa: H 7 udagAtAra tathA cakra, Atreya sAme pade . prastatAre kazyapa ca, cakre sanavame pade 7 / dazame pratihara bhAradvAja muniM pade ! ekAdaza kauzika hi subahAsya pade zubhe | 8 ma avayuM puSkara muni prakarada ThAze pade prati patetAramaya caMdraya tradaze . 9 kRSNAyaM ca nejhAra pade catudaze : | unnatAra paMcadaze zAMDilyama kare+de mA Dise mitrAvaruNama upamanyupade vadhAtA evaMtanu ninadiSThA vatvijastA parata 15. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) te%0tA vasudhAdevA harizcandreNa dhImatA / yazabvara prasiddha gaNeza pratiye tadA / / 12 / aSTAMga ca pada taMtra madhuparka samAnvitam / Rtijhyo vidhivadyuta dIkSA yutena jI bhujA ||13|| upara pramANe (1) muddagala, (2) jAtukarNa, (3) vasa, (4) agastya (5) pArAza ( 6 ) gotama (7) kauDinya (8) Atreya (9) kAzyapa (10) bharadvAja (11) kauzi ( 12 ) puSkara ( 17 ) cAtreya (:14 ) kRSNAtreya (15) zAMDilya ( 16 ) maitrA va'', A pramANe sALa gAtranA vaMzaja audumbara RSinA ziSyo hatA. temane harizraMdra rAjAe audumbara muninI AjJA pramANe varUNamAM nImyA ane te bhUdeve eTale pRthvInA devAnI aSTAMga yogathI ane madhuparkathI rAjAe pujA karI ane te brAhmaNee pAtAne sAMpelA kAmanI dIkSA lIdhI eTale te kAma svIkAyu A pramANe audumbara brAhmaNonAM hAlamAM paNa soLa getra che. A sALa gAtrAmAM mudgala gAtra je prathama pade yajJamAM nImAyA hatA te getranA brAhmaNe kapaDavaMjanA zrotriya aTaka dhArI che. te temanI nAtamAM AgaLa paDatA ane ka Mika vadhAre saMskArI kuLavAna gaNAya che e kahevAnI jarUra nathI. iti alam Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (111 ) kapaDavaMja nivAsI zrotriya aTakadhArI audumbara brAhmaNo paikI keTalAkanI . jANavA lAyaka hakIkata. sAmAnya -A vaMzavRkSa vi. sa. 1643thI zarU thayeluM vistAreluM che. tenA vaMzaje 1907 mAM paMdara lANAthI hayAta hatA. jenI nAmAvali A prakaraNane pahele pAne ApI che. A uparathI ema samajavAne bhUla na thAya ke lagabhaga traNase varSathI A ekaja kuTuba vasatuM haze? bIjA ghaNAM kuTuMbe hatAM. "telI aTaka dharAvatA vizA nImA vaNikanA kulaguru (gora) jemanuM nAma natamarAma zrotriya hatuM ane te hAlAnA zrotriyavADAnA mehallAnI dakSINa bAjunA mahelamAM rahetA. hAla paNa te mahellAne "nAne zrotriyavADo' kahe che. e nautamarAma zrotriya nirvazI thavAthI temanI pAsethI "telI yajamAnanI yajamAna vRti rU. 150) ekase pacAsa rUpiyA ApI zrotriya gavaradhana maMchArAme vecAtI lIdhI hatI. te dastaveja lekhakanA jovAmAM Avela hatuM paraMtu atyAre te aprApya che. te sivAya bIjA kuTuMbIonAM makAne vecAyAnA lUgaDA uparanA dastAvejo paNa jovA maLyA hatA A uparathI khAtrI thAya che. uparokata traNaseM varSamAM dumbara brAhmaNonI kapaDavaMjamAM vadhAre vastI hatI. ane temAMnA ghaNA kharA pratibhAzAthI ne kArya kuzaLa hatA. vizeSa :-rA zrotriya kapaDavaMjanI bhUmi devabhUmi che. AjathI eka hajAra varSa upara jaina saMpradAyanA zrImAna acArya abhideva sUrizvaranAM punita pagalAMthI A bhUmi pavitra thayelI che. hAlamAM paNa gujarAtamAM kapaDavaMjanI prajAmAM dharma upara bhakitabhAva ane dekhAya che. dAkhalA tarIke Aje paNa kapaDavaMjanA zrotiya vADAmAM zrI caumukhajInA derAsarajInI jamIna che. tyAM pArekha vADIlAla manasukharAme pitAnI kamAImAMthI rU. 60000 nuM TrasTa banAvI te jamIna upara pUjya 1008 AcArya deva zrI abhayadeva surIzvaranuM nAma joDI zrI. abhayadeva sUrIzvarajI jaina jJAna maMdIra bAMdhavAnuM ane tyAM mAtra jaina saMpradAyanA zrata jJAnane pustaka bhaMDAra karavAcA che teTaluM ja nahi paNa teja jagAe pUjya AdaramAna zeTha zrI. maNIbhAI sAmajIbhAI jaina pAThazALA calAvI tene puna dhAra karavA nakakI karela che. je thoDA vakhatamAM te ThekANe samaya zobhatu jJAna maMdIra baMdhAvI sarve saMghasamastanI madadathI A UdAra bhAvanAne mUrta svarUpa ApavA dhArela che. tevI ja rIte AgAmanI dareka prajA pachI te game te sapradAyI che, zrAvaka ho, zaiva ho, vaiSNava ho, mahamedAna sunnI che ke zIyA he, dareka saMpradAyanA dharmAcAryo, upadezake, saMcAlaka e vigerenuM bhAvapurvaka kapaDavaMjamAM sanmAna thAya che. e dhamabhAvanA nA pratApe keI keI ananya bhakata paNa janme che. te Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 112) nyAye che zrotriya ne kapaDavajamAM janma thayA hatA. vaiSNava sa pradAyanA 2para vaiSNavAnI vArtA che, temAM raeNzrotriya nI vArtA 193 mI che. A vArtA saMgraha, vaiSNava dharma sthApaka zrImAn AcArya vallabhAcAryanA pautra zrImAna gokulanAthajI mahArAja Ape lakhelA che. tenI hastalIkhita thatA moTA moTA gAmanA vaiSNava madirAnA pustakAlayamAM che. evI eka prata kapaDavaMjamAM paNa che. A reMkaoNzrotriya zrImAna AcArya zrI vallabhAcAryanA suputra viThThalanAthajI gAvAmi tarike pote prasiddha che. temanI sevAmAM A bhAI nAnapaNathI joDAyA hatA. ne zrI geAkulamAM gosvAminI sevAmAM kALa nigamana karatA hatA. eka samaye geAkulamAM ramaNaretImAM te raeNA kuMvara prabhubhaktinI tanmayAvasthAmAM paDayA hatA te samaye zrI nandanandana zrI kRSNa prabhue sAkSAtkAra ApI temanA gaLAmAM mALA paherAvI hatI te mALA ghaNA varSoM sudhI rahI hatI. jyAre pAte tanmayAnasthAmAM paDayA tyAre kaMi naheAtuM ne jAgyA tyAre gaLAmAM mALA prasadI hatI. vaLI temane rAsalIlAnA sAkSAtkAra thayA hatA vigere temanI vArtAmAM che. zrI raeNzrotriya zrI gAMsAIjI mahArAja zrI viThThalanAthajI mahArAje pAtAnI pAsethI manamedana'I prabhunI sevA ApI dezamAM jaI gRhasthAzrama zarU karavAnI AjJA ApI kapaDavaMja vidAya karyAM. ahIM vRddha ummara chatAM kanyA maLI tene putra thayA te putranA yajJApati samaye vi. saM. 1643 mAM zrImAn AcArya zrI gokuLanAthajI mahArAja kapaDavaMja padhAryAM ne temanA sagAM saMbadhIone tathA pADozIone vaiSNava dharmanI dIkSA ApI te samayathI kapaDavaMjamAM vaiSNutradhama nI zarUAta thai che. hAla e pathamAM ekaThujAra uparAMta gharanA anuyAyIe che. A veMcANanuMbara ane temanA vazajoe A saMpradAya phelAvavAmAM ghaNA sArA phALA ApyA che. hAlanA vaiSNavA paNa temane agraNya ane Adaza prabhu bhakta tarike mAna Ape che. agIAra peDhIe niva zI thayAthI zrI gosAijI mahArAje ApelI prabhu sevA pAraaMdara padharAvI che. ATaluM lAMbu vivecana karavAnuM kAraNa ekaja cheke jayAM jayAM nImA vaNika hAjamananI ane okumbara kulagurUnI vastI chetemAM jeTalA mezrI (vaiSNava) chete A zrImAn AcAya gokuLanAthajI mahArAjanI gAdInA anuyAyIo che zrImAn AcArya zrI gAkuLanAthajI mahArAja e zrImAn gosvAmI mahArAjanA caturtha putra hatA. tethI temanI gAdInA* anuyAyIe caturthagAdInA vaiSNuvA gAMya che. hAlamAM meDhAsA, vADIsInAra, vIrapura, luNAvADA, dAheAda, jhAleAda, vAMsavADA, iMdora, ujjana, kharagANu, baDanagara, vigere gAmanA nImA vaNika mahAjana pachI te daza hA ke vIza hA, pazu je mezrI hoya temanI dharmabhUkha sASavA ane peAtAnA kuLagurU tarapha bhaktibhAva jagADavAnA hetu che, Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 (2) kapaDava`janA audura brAhmaNAmAM rakAtrotriya e vaiSNuva sapradAyamAM Adarza bhakata gaNAya che. tyAre temanA bIjA putra hayALa zrotriyanI cAthI peDhIe ArAma zrautriye paNu rAya sauMpradAyamAM tevAja AgaLa paDatA kALe ApyA che. kapaDava'jamAM hAla vaijanAtha mahAdevanuM` devasthAna che. te devaLa ane mahAdevanI pratiSThA A trAjJAttama zrotriye karelI che, jenuM yajana, pujana vigere kapaDavaMjanI sanAtanI prajAnA ghaNA leAkeA bhaktibhAvathI kare che. A hakIkata kapaDavaMja zaheranu varNana nAmanI cApaDI je AjathI pacAsa varSa upara chapAelI che temAMthI A hakIkata lIdhI che. zra (3) e dvrArAAimamanA sagA bhatrijA narabherAmabhAie vaijanAtha mahAdevanA devasthAnanI uttarapurve bAjue dharmazALA badhAvI che te udumbaranI dharmazALA nAme oLakhAya che. A hakIkata paNa upara jaNAvelI cApaDImAMthI lIdhI che. te sivAya narabherAmabhAie sarakhIA daravAje Dhorane pANI pIvAnA havADo badhAnyA hatA ane kapaDavaMja vADAsInAranA paga raste pANInI taMgI hAvAthI kApaDInI vAva nAme hAla jaLAzaya ALakhAya che te samarAvyuM hatuM eTaluMja nahi paNa A (1) dharmazALA (ra) huvADA (3) kApaDInI vAva. e traNe milkatanI samarAmaNI mATe amuka rakama te samayanA agraNI zarApha amathA pArekhanI dukAne vi. saM. 1909 pahelAM jamA mUkI hatI evu emanA jUnA copaDAmAMthI jaDI Ave che. (4) narabherAmabhAinA sagA bhatrijA mugaTarAma aMbArAma zrInAthajInA maMdiranA vahivaTadAra hatA. te pachI avasthA thaye kapaDavaMjanA mukhya vahivaTakartA rAjArAma dezAine tyAM mukhya saMcAlaka hatA. A bhAI bahu sArA pratibhAzALI te buddhimAna hatA. (5) temanI vakhatanA bIjA bhAIe sarakArI nAkarImAM sArA hAdA bhAgavatA hatA. goviMdarAma joitArAma nAzika zaheramAM mAmalataddAra hatA. te temane te samayamAM rUA. 62-8-0 penzana maLatu' hatuM. A uparAMta hAlanA samayanA ane vIsamI sadInA purUSAnI hakIkata ghaNAkharAne suparicita che, jethI te lakhavAnI jarUra nathI. TUMkamAM sArAMza ke nImA vANeka mahAjanamAM jema kapaDava'ja nivAsI vIzA nImA vaNika jJAti sa'tati, saMpatti, pApakAravRtti ne dhArmika temaja Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -114- sArvajanika udAratAmAM agresarapaNuM bhagavatA. tevuMja temanA kulagurUo (gera) paNa upara jaNAvelA saguNAmAM temanI zaktinA pramANamAM pratibhA ane agresarapaNuM bhegavatA. ane hAlamAM paNa mAnanIya sthAnamAM temanI gaNatrI che. A saghaLuM kapaDavaMjanI devabhUmi ane dareka vyaktinI pitAnA dharma sidhdhAMta uparane bhaktibhAva ane anya saMpradAyIo taraphane paropakArI bhAvanuM pariNAma che, e kahevuM atizakatI bhareluM gaNAze nahIM. prabhu sone A bhavamAM vadhAre karavAnI sadbuddhi prere. evI prArthanA sAthe viramuM chuM. itizrIrastu Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13 muM kapaDavaMja nivAsI vIzA nImA mahAjananI vANunI tathA temanA kulaguru (gera)nA nAmanI yAdI saM 2005 nA poSa suda 15 lANunI saMkhyA 23ra anukama naMbara. lANAdAranuM nAma anukrama naMbara. hAlanA kulagurU (gara)nuM nAma zeTha ramaNabhAI maNIbhAI tathA achatabhAI 1 ! kapaDavaNaja audumbara goranuM paMca maNIbhAI zeTha jezIMgabhAI premAbhAI ejana gAMdhI pAnAcaMda lIMbAbhAI triya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra gAMdhI nagInalAla vADIlAla ejana | desI zaMkaralAla delatacaMda raNachoDabhAI 6 4 zrotriya prANanAtha joItArAmanA pautra desI sAMkaLacaMda TemacaMda 62zretriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra | desI ratIlAla cunIlAla maganalAla : ejana dosI nagInadAsa zAmaLadAsa ejana dAsI ramaNalAla zAmaLadAsa , ejana telI maMgaLadAsa bhUrAbhAI vRjalAla 25 zrotriya vAsudeva goviMdalAla desI kAntIlAla sAmaLadAsa zrotriya prAthanAtha pitAMbaranA putra ane pautra gAMdhI bAlubhAI vADIlAla ejana gAMdhI maNIlAla bAlAbhAI raNachoDa ejana gAMdhI kezavalAla dalasukhabhAI ejana gAMdhI ramaNalAla vADIlAla ejana | gAMdhI maNIlAla vADIlAla gAMdhI nagInadAsa gabubhAi zrotriya vAsudeva goviMdalAla gAMdhI caMdulAla maganalAla 2 a zrotriya cUnIlAla kAlIdAsa gAMdhI kIkAbhAI caMdulAla chaganalAla 2 a kapaDavaMja audumbara geranuM paMca gAMdhI zaMkaralAla chaganalAla mULajIbhAI 2 a ejana gAMdhI jayaMtIlAla zaMkaralAla chaganabhAI 2 a ejana gadhI kezavalAla chaganalAla motIcaMda zrotriya vAsudeva goviMdalAla gAMdhI maMgubhAI chaganalAla metIya da ejana | gAMdhI maNIlAla kodarabhAI manasukhabhAI | 2 | paDavaMja audumbara geranuM paMca | zA. AdItalAla mathurabhAI premacaMda | 16 | zrotriya cUnIlAla kAlIdAsa ja ejana ja ja* ja Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuksa kuTuMbane anukrama naMbara. lANAdAranuM nAma naMbara, hAlanA kulagurU (gera)nuM nAma sr za 33 * | 2 a 26 zA. latacaMda bhogIlAla gulAbacaMda | 18 18 | zrotriya saMtokarAma delatarAmanA putra 27 gAMdhI zaMkaralAla choTAlAla tArAcaMda || 2 2 | zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra gAMdhI kasturalAla zaMkaralAla ejana desI jezIMgabhAI kezavalAla mULajIbhAI | 3 | zrotriya saMtekarAma delatarAmanA putra zA. bAbubhAI khUbacaMda kapaDavaMja audumbara goranuM paMca 34 zA. choTAlAla cunIlAla ejana telI ratIlAla kezavalAla pAnAcaMda ejana desI maNIlAla DAhyAbhAI ratanajI 19 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra gAMdhI kezavalAla chaganalAla tArAcaMda ejana 35 gAMdhI jezIMgabhAI kezavalAla chaganalAla ejana zAha hIMmatalAla motIcaMda kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca zAha cunIlAla metIcaMda 30I ejana gAMdhI savAilAla cunIlAla LanalAla | 2 | zrotriya vAsudeva goviMdalAla (pAnAcaMda kuberadAsa) desI phulacaMda rAyacaMda harajIvana 6 | zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra dAsI vADIlAla maganalAla ratanajI 19 : ejana zAha zanIlAla jecaMdabhAI 31 | kapaDavaMja audumbara geranuM paMca gAMdhI ratanacaMda maganalAla premacaMda | 23 zrotriya cunIlAla kAlIdAsa gAMdhI kAntIlAla vADIlAla nAthajIbhAI ! kapaDavaMja audumbara geranuM paMca vejalapuravAlA desI vinodacaMdra ratIlAla cunIlAla | 18 | zretriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra maganalAla gAMdhI caMdulAla dalasukhabhAI premacaMda 14 zrotriya saMtokarAma delatarAmanA pa gAMdhI bhegIlAla zAmaLadAsa 14 gAMdhI maNulAla pAnAcaMda zAmaLadAsa ejana gAMdhI vADIlAla zAmaLadyasa ejana desI nagInadAsa dharamacaMda zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautra desI ratIlAla bAlAbhAI raNachoDadAsa zrotriya cunIlAla kAlIdAsa gathiI caMdulAla mohanalAla amaracaMda 1 2 = ejana bhogIlAla vIracaMda sakhIdAsa ejana telI kasturalAla kezavalAla pAnAcaMda | 12 | kapaDavaMja audumbara goranuM paMca gAMdhI kAlIdAsa mehanalAla amaracaMda | 2 | zrotriya cUnIlAla kAlIdAsa pa5 | gAMdhI maNIlAla gIradharalAla manasukhabhAI | 2 | ejana ejana 14. * je 21. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara, lANadAranuM nAma kuTuMbane anukrama naMbara, hAlanA kulagurU (gAra)nuM nAma. 56 57 ? ? ejana ? | 13 17 : 2. 20 gAMdhI kezavalAla giradharalAla manasukhabhAI 2 ja ejana | mahetA pavakAMta kAntilAla maganalAla ejana mahetA ramaNalAla zaMkaralAla choTAlAla ejana mahetA kezavalAla zaMkaralAla desI DAhyAbhAI nahAlacaMda zIvalAla ejana desI savAIlAla DAhyAbhAI nahAlacaMda ejana desI vADIlAla harajIvanadAsa kuberadAsa zrotriya prANanAtha joitArAmanA patra desI kasturalAla hemacaMda raNachoDabhAI zrotriya vAsudeva goviMdalAla desI pipaTalAla hemacaMda , ejana desI bAbulAla hemacaMda , ejana desI mukuMdalAla hemacaMda , ejana desI hemacaMda raNachoDabhAI zAMtIdAsa ejana desI caMdulAla dalasukhabhAI lallubhAI | zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ne patra dAsI kasturalAla zAmaLadAsa delatacaMda zrotriya prANanAtha joItArAmanA pautra zAha zanIlAla mathurAdAsa premacaMda zrotriya cUnIlAla kAlIdAsa zAha zemacaMda gIradharalAla mANekacaMda | zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautra zAha dalasukhabhAI hIrAcaMda dayALajI zrotriya prANanAtha joItArAmanA pautra zAha maganalAla gIradharalAla mANekacaMda | desI mukuMdalAla punamacaMda nahAlacaMda zrotrIya prANanAtha joItArAmanA pI. desI ramaNalAla punamacaMda , ejana desI nahAlacaMda raNachoDadAsa zrotriya cunIlAla kAlIdAsa : zAha nahAlacaMda kAlIdAsa 32 kapaDavaNaja audumbara goranuM paMca gAMdhI echavalAla chaganalAla tArAcaMda | 2 ja zrotriya prANanAtha pitAbanA putra ane patra kevaLabhAI zeThanI khaDakI | zAha vADIlAla bhegIlAla gulAbacaMda zrotriya saMtekarAma dolatarAmanA putra mahetA traMbakalAla maganalAla kAlIdAsa | zrotriya cunilAla kAlIdAsa zAha zaMkaralAla vIracaMda kAlIdAsa zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra desI zaMkaralAla kAlIdAsa hemacaMda zrotriya vAsudeva goviMdalAla, gAMdhI ramaNalAla kezavalAla dalasukhabhAI zrotriya prANanAtha pitAMbaranAM putra ane pautra pArekha vADIlAla manasukhabhAI pAnAcaMda ejana pArekha ratilAla ocachavalAla manasukhabhAI ejana pAnAcaMda. 16 | 13 10. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara. lANadAranuM nAma kuTuMbane anukrama hAlanA kulagurU (gAra)vuM nAma naMbara. 86 100 101 102 103 gAMdhI ramaNalAla pAnAcaMda lIMbAbhAI ! 2 ejana zAmaLabhAI zeThanI khaDakI parIkha premacaMdabhAI ratanacaMda manasukhabhAI zrotriya cunilAla kAlIdAsa zAha hIrAlAla cunilAla zIvAbhAI 15 zrotriya cunIlAla kAlIdAsa desI jamanAdAsa khuzAladAsa kapaDavaNaja audumbara geranuM paMca zAha chaganalAla ratanacaMda zrotriya cunilAla kAlIdAsa desI zaMkaralAla DAhyAbhAI ratanajI 18 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra zAha nagInadAsa maganalAla lallubhAI [ 13 zrotriya vAsudeva goviMlAla ' kAlIdAsa desI chaganalAla nAthajIbhAI gopALadAsa zrotriya prANanAthapitAMbaranA putra ane pautra desI mohakamacaMda bAlAbhAI nAthajI ejana desI ramaNalAla bAlAbhAI nAthajI ejana gAMdhI vADIlAla gIradharalAla gulAbacaMda | kapaDavaNaja audumbara goranuM paMca gAMdhI zanIlAla gIradharalAla gulAbacaMda ejana telI vADIlAla jamanAdAsa ejana telI ramaNalAla pAnAcaMda zIvalAla ejana telI harajIvane nAthajIbhAI ejana telI pAnAcaMda harajIvanadAsa ejana zAha maganalAla vIracaMda kAlIdAsa zrotriya vAsudeva goviMdalAla desI semAbhAI punamacaMda lallubhAI ejana telI vADIlAla bhurAbhAI vRjalAla zrotriya vAsudeva goviMdalAla telI maNIlAla bhurAbhAI prajalAla ejana gAMdhI bhogIlAla dalasukhabhAI khImacaMda zrotriya prANanAtha jaItArAmanA pautra gAMdhI kasturabhAI bhegIlAla dalasukhabhAI | 24 ejana gAMdhI vADIlAla dalasukhabhAI premacaMda zrotriya saMtarAma dalatarAmanA putro desI bAbubhAI zaMkaralAla kevaLadAsa ! 18 ejana desI harajIvanadAsa tArAcaMda metIcaMda ! 23 kapaDavaMja audumbara goranuM paMca dosI caMpakalAla ecachavalAla nahAlacaMda | zrotriya prANanAtha joItArAmanA potre , karamacaMda | zAha ramaNalAla mULacaMdadAsa kapaDavaMja audumbara goranuM paMca desI ratIlAla punamacaMda hIrAcaMda 3 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra telI zaMkaralAla pAnAcaMda zIvalAla paDavaMja audumbara geranuM paMca 106 15 106 107 108 109 14 110 111 112 113 114 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naM-2. lANadAravuM nAma kuTuMbane anukrama naMbara. hAlanA kulagurU (cera)nuM nAma. 12 che. A cha A cha A 6 | 14 130 115 telI zAmaLadAsa jamanAdAsa ejana 116 zAha kAntIlAla iTAlAla lallubhAI 3 zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautra 117 zAha gIradhalAla choTAlAla , ejana 118 zAha caMdulAla choTAlAla , ejana 119 | zAha cunilAla zAmaLadAsa kapaDavaMja audumbara goranuM paMca 120 desI vADIlAla tArAcaMda motIcaMda ejana 121 derI ratIlAla vADIlAla tArAcaMda 23. 5DavaMja audumbara geranuM paMca 122 | gAMdhI punamacaMda zaMkaralAla premacaMda 14 zrotriya saMtekarAma delatarAmanA putro 123 gAMdhI echavalAla zaMkaralAla premacaMda ejana 124 gAMdhI nagInalAla zaMkaralAla premacaMda | 14 ejana 125 desI punamacaMda hIrAcaMda khemacaMda | 3 a zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra 126 zAha nagInadAsa manasukharAma mahudhAvALA | kapaDavaMja audumbara goranuM paMca 127 gAMdhI kezavalAla dalasukhabhAI premacaMda zrotriya saMtekarAma delatarAmanA putre 128 gAMdhI nagInadAsa kezavalAla dalasukhabhAI ejana desI hIMmatalAla jayacaMdabhAi harajIvana 11 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra zAha cunIlAla nahAlacaMdabhAI nAraNadAsa 8 a ejana 131 zAha zaMkaralAla bhUrAbhAI | zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautre zAha jezIMgalAla zaMkaralAla bhUrAbhAI | 4 ejana desI ramaNalAla nAlacaMda premacaMda | 18 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patra lAlavADe 134 parIkha kIkalAla nagInadAsa vimaLacaMda kapaDavaMja audumbara geranuM paMca parIkha ramaNalAla nagInadAsa vimaLacaMda ejana 136 parIkha ratanacaMda kuberadAsa zrotriya vAsudeva goviMdalAla 137 desI jamanAdAsa nahAlacaMda vRjalAla zrotriya saMtokarAma delatarAmanA putra 138 zAha hIrAlAla zaMkaralAla premacaMda zrotriya vAsudeva goviMdalAla parIkha zAmaLadAsa jhaveradAsa 15 | zrotriya prANanAthapitAMbaranA putra ane pautra 140 parIkha nagInadAsa zAmaLadAsa jhaveradAsa 15 ejana 141 parIkha vADIlAla jhaveradAsa zIvAbhAI. ejana 142 desI kezavalAla punamacaMda lallubhAI 8 | zrotraya vAsudeva goviMdalAla 143 desI caMdulAla punamacaMda lallubAI ejana 144 dAsI caMdulAla mULajIbhAI nahAlacaMda 3 . ! zrotriya saMtokarAma delatarAmanA putro 15 zAha zAMtIlAla choTAlAla zIvalAla dhAyajanA 38 ! kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca 146 | zAha trIjovanadAsa kIlAcaMda | 27 ejana 132 133. 135 139 | 15 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara. lAludAranuM nAma 147 parIkha kasturalAla vADIlAla devacaMda 148 parIkha ramaNalAla vADIlAla devacaMda 149 desI nagInalAla zaMkaralAla sAkaLacaMda 150 telI gIradharalAla harajIvanadAsa 152 153 151 zAhu cImanalAla premaca'dAsa jecaMda gAMdhI gIradharalAla chaganalAla dalasukhabhAI desI pitAMbaradAsa lallubhAi premacaMd desI mukuM lAla ma gaLadAsa raNuDadAsa dosI zakaralAla vIracaMda meAtIca, 154 155 156 157 desI nagInadAsa ma'gaLadAsa karamacaMda dAsI punamacaMda pAnAcaMda nAthajIbhAI zAha jezIMgalAla lallulAi mANekacaMda 158 159 zAhu aMbAlAla kIlAbhAi zAhu ramaNalAla zakaralAla premacaMda dAsI caMdulAla cunIlAla nAthajIbhAI parIkha zaMkaralAla gIradharalAla dalasukhabhAI premacaMda rata 171 dAsI ramaNalAla vADIlAla nahAlacaMda dAsI jayantilAla vADIlAla nahAlacaMda 172 173 desI vADIlAla nahAlacaMdra raNacheDabhAi 174 dAsI jezIMgalAla hIMmadabhAI 175 dAsI vADIlAla nAthajIbhAI 16 dAsI nagInalAla vADIlAla nAcajIbhAi 177 zAha jezI'galAla cunIlAla mahAsukhabhAi zAhu kasturabhAI nahAlacaMda premaca`da 178 kuTuMbanA anukrama naMbara. 11 11 3 12 4 2 a 3 16 zrotriya cUnilAla kAlIdAsa zrotriya vAsudeva ge vidhyAla ejana 3 3 A | zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra 3 6 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra zrotriya cunIlAla kAlIdAsa kapaDavaMja audumbara gAranu paMca kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca ejana 29 160 zAha ratIlAla harajIvanadAsa jayacaMda 23 161 zAha caMdulAla zAmaLadAsa jecaMda gulAbacaMda 18 162 zAha occhavalAla khuzAladAsa,manasukhabhAI 26 zAha gIradharalAtra bhogIlAla karamacaMda 164 zAhe nagInalAla gIradharalAla bhegIlAla 165 zAha maNIlAla gIradharalAla bhogIlAla 163 13 166 gAMdhI caMdulAla vADIlAla gIradharalAla gu. 167 gAMdhI cunIlAla gIradharalAla gulAbacaMda 168 19 170 chu 13 13 11 11 4 16 3 $ } hAlanA kulagurU (gera)nuM nAma. zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra ejana 6 16 16 16 18 18 zrotriya saMtokarAma dolatarAmanA putrA kapaDavaMja audumbara gAranuM patha zrotriya vAsudeva gAviMdalAla zrotriya prANanAtha joItArAmanA pautra zrotriya prANanAtha pItAMbaranA putra ane pautra zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautra ejana ejana kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca ejana zrotriya vAsudeva goviMdalAla zrotriya cunIlAla kAlIdAsa zrotriya vAsudeva gAviMdalAla zrotriya cunIlAla kAlIdAsa ejana ejana zrotriya cunIlAla kAlIdAsa ejana ejana zrotriya saMtAkarAma dolatarAmanA putrA zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane patro Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara. 179 180 181 182 183 184 185 186 187 lANAdAranuM nAma 188 parI cImanalAla bAlAbhAi gIradharalAla parI peApaTalAla AlAbhAI 7 dAsI zakaralAla maganalAla hI macaMda zAha vADIlAla maganalAla jeThAbhAi. "" zAha jayantilAla zaMkaralAla AdItalAla gaM. sva. mena vimaLA zAha jayantilAla zaMkaralAla AdItalAla gaM. sva. ena vimaLA 129 190 dAsI jayantilAla zaMkaralAla punamacaMda dAsI cheTAlAla jecaMdabhAI premacaMda dAsI zaMkaralAla chaganalAla khImacaMda 191 192 telI ca'pakalAla cheoTAlAla gIradharalAla 193 telI bApulAla cheTAlAla 194 telI kasturalAla cheTAlAla 195 96 197 198 dhrasI cImanalAla gIradharalAla khemacaMda dAsI rasikalAla jecaMdabhAI harajIvana zAhu ramaNalAla vADIlAla chaganalAla dAsI kAMtilAla cunIlAla vIracaMda dAsI ma gaLadAsa cunIlAla vIracaMda desI caMdulAla DAhyAbhAi devaLadAsa 2016 | dAsI cImanalAla DAhyAbhAi kevaLadAsa 199 200 202 gAMdhI vADIlAla gIradharalAla manasukhabhAI 13 parI cheTAlAla devacaMdabhAI 11 desI ramaNalAla jecaMdabhAI harajIvana 11 desI kasturalAla jeca'dabhAi 11 zAha jazavaMtarAya cunIlAla maganalAla 13 jeThAbhAi 33 ' meAdInI khaDakI kuTuMbanA anukrama nakhara. 203 zAha vRjalAla lallubhAi kAlIdAsa 204 dAsI kAMtIlAla mULajIbhAI 205 zAhu kezavalAla zemAbhAI jamanAdAsa 206 zAha vADIlAla zemAbhAi jamanAdAsa 207 zAha zAMtilAla vADIlAla zAmAbhAI 11 11 6 ba 7 ha u a 31 4 zrotriya vAsudeva gAvi dalAla 23 kapaDavaMja audumbara gAranuM puca 7 6 zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca 12 12 ejana 12 ejana 3 A zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra 11 ejana 13 13 3 .7 6 G hAlanA kulagurU (gAra.nuM nAma. 7 ejana ejana ejana kapaDavaMja audumbara gAranuM paca zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra Rne pautra ejana ejana kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca ejana 7 ejana 18 18 ejana 2 6 | zrotriya cunIlAla kAlIdAsa zrotriya cunIlAla kAlIdAsa zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra ejana ejana zrotriya vAsudeva gAviMdhyAla zroya sattAsama dolatarAyanA putrA zreAtriya prANanAtha jotArAmanA pautrA ejana ejana Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara. 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 2ka 220 231 sarara 223 224 225 lAludAranuM nAma zAhu kIlAbhAi jeThAbhAI zAha kasturalAla kIzAbhAI zAha chaganalAla mahAsukhabhAI gAMdhI pAnAcaMda tArAca6 harajIvana gAMdhI zAntIlAla cunIlAla desI hIMmatalAla punamacaMda mADu jezIMgabhAi vADIlAla chaganalAla modI zaMkaralAla dolatacaMda mULajIbhAI zAhu zaMkaralAla pAnAcaMda nathubhAI zAha mULajIbhAI bhogIlAla dolatacaMda zAha cunIlAla bhogIlAla delatacaMda zAha vADIlAla bhAgIlAla ThelatacaMda -1rara- grAha cImanalAla -gIradharalAla bhogIlAla zAha pAnAcaMda maganalAla jeThAbhAi 226 227 228 229 230 231 zAha ma gaLAsa zAmaLadAsa rara kuTuMbanA anukrama naMbara. 27 27 13 2 6 ` 13 6 6 | 13 7 13 13 13 13 13 13 zAha hIrAlAla vADIlAla ratanacaMda zAha pApaTalAla hIrAlAla vADIlAla kAyAnI khaDakI 28 zAha kezavalAla hIMmatlR suratI zAhu sAma harajIvanadAsa jecaMdabhAi 23 karamacaMda trIkamanI khaDakI medI pepaTalAla nagInadAsa zemAbhAI parI jayaMtIlAla vADIlAla jamanAdAsa purI karAvalAla jamanAdAsa karamacaMda desI guNava'talAla hImatAkSa zAha za karelAla jamanAdAsa dolatacaMda 7 7 7 8 8 11 35 41 zAha AdItalAla cunIlAla klasukhabhAI 24 khulAsA hAlanA kulagurU (gAra)nuM nAma. kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca kapaDavaMja audumbara gAranuM paMca ejana zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra zrotriya vAsudeva gAvi'lAla zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautrA zrotriya cunIlAla kAlIdAsa zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra ejana zrotriya cunIlAla kAlIghrasa ejana ejana zrotriya prANanAtha joitArAmanA pautrA kapaDavaMja audumbara gAranuM paca zrotriya cUnIlAla kAlIdAsa ejana kapaDavaMja audumbara gAranu paMca ejana zrotriya cunIlAla kAlIdAsa kapaDavaMja audumbara gAratuM paca ejana zrotriya prANanAtha pitAMbaranA putra ane pautra zrotriya vAsudeva gAviMdhyAla kapaDavaMja audumbara gAranu' paMca zrotriya prANanAtha jotArAmanA pautrA --nAnA dIkarAnuM lAguM, temanA pitA gujaryAM hovA chatAM temanI mAnI hayAti sudhI mApanA nAma upara lakhavAmAM Ave che, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahela ja nivAsI vizAnImA vANuAnAM dareka kuTuMbanA gAtranAM mAtra nAma saMskRtamAM temaja hAla bAlAtI gujarAtI bhASAmAM khelAtAM nAmanI yAdI kuTuMbanA anukrama nakhara. 1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13 14 15 mahetA kAlIdAsa jIvaNadAsa dAsI bhUdhara kuMvarajI tathA trIkama kuvarajI medI raMgajI nAnAbhAi tathA modI lakSmIdAsa parI karamacaMda trIkamajI 8a parI,nAraNadAsa vasanadAsa dAsI jIvaNalAla suMdarajI 9 parI manasukhabhAi pAnAcaMda gAdhI bhavAnIdAsa jIvadAsa 16 17 15 227 23 kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma. 23 zeTha hIrajI aMbAIdAsa gAMdhI rUDhajI rahI dAsI puMjI vastA tathA mIThA vastA zAhara gajI dayALadAsa 24 dAsI harajIvana kumberadAsa zAhu nAnAbhAI koradAsa tathA trIkamadAsa kIzArAsa saMskRta bhASAmAM gAtranuM nAma. 19 desI bhUdharajI gAradhana mahudhAvaNu 20 dAsI lakSmIdAsa kezavadAsa 21 parI. lakSmIdAsa raMgacha tathA parI. jana prabhudAsa raMgajI mahyAnayanaka zAMkhika vRtAnayanakaM maNyAnayanakaM maMcAnayana ke telI khAtu bhemabhAi kharikAna kam dAsI dhyALa bhUlA tathA bhukhaNa bhUlA camkAnadhana gAMdhI raMgajI tukIdAsa (harajIvana radhanAtha) | yuvaniyanana parI raMgajI rAdhavajI (parI. manasukhabhAi vijJanayana da mANekacaMda) zAhe ALajI mAdhavajI tathA devacaMda | sudhAnAnayana mAdhavajI parI nagInadAsa vimaLacaMda dosI kuMvarajI ratanajI gAMdhI khemacaMda gAvi cha ngAyAnayanakam dadAnayanaka drAnayana' kuSThAnakam kuSTAnakam dadhyAnayanaka rAyAnayanaka kacchAzvAnayana mayAnayanakam mAnAnayanaka haryAnayanakam zaukhika guDAnayanakam vimAnayana lAkabhASA tathA gujarAtImAM gAtranuM nAma. sAkhI ghIANuka maNIANuka mayuANA naSANuka dattANaka kaThuANA kudelANA kuMThelANA DhiANA rahIANA kacchIANA kharIgmANA capAka garIANA cIkhalANA guladANA mahIANA mayANaka harIANA sAkhI kaTha mahIANA guDANuka vikumANuka Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --124 anukrama naMbara. kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma. saMskRta bhASAmAM gotranuM nAma, lekabhASA tathA gujarAtImAM gAtranuM nAma. kacalANA jANaka vaDavANA vIDavANuM 5 | tevI maraghasa raNachoDadAsa tathA nAradAsa | irAnIyana raNachoDadAsa desI chavalAla khuzAladAsa manasukhabhAI pAnAnAM zAha kIlAbhAI jeThAbhAI dvAparAvALa vaDavAnayanakam zAha amIcaMda viThThalabhAI vidhAnAnayanam zAha khemacaMda goviMdajI nIrAnayanaka zAha harajIvana mULadAsa maMDanAnayana zAha zanIlAla jecaMdadAsa jIvAnayanaka gAMdhI nahAlacaMda kAlIdAsa kAparAvALa kambalAnavanakam zAha bAbubhAI khUbacaMdadAsa mANikyAnayemama zAha choTAlAla cunIlAla vidhAnAnayane zAha zaMkaralAla jamanAdAsa kadvAnayanakama vAha mULacaMda DAyAbhAI nyAyAnayanakama nagInadAsa manasukhabhAI kacAnayanakama zAha zAMtIlAla choTAlAla zIvalAla kUTAnayanaka zAha cunIlAla zAmaLadAsa haryAnayanaka zAha vADIlAla nAthajIbhAI vejalapuravALa nayana zAha maMgaLadAsa zAmaLadasa mAnAnayanakama nIrANuka maMDaANuM chANaka kaMbalANuM mANikkANI viDavANuM kaDuANa naiyANarka kacalANA kuDANa hirIANuM kachuANuM prayANa itizrI zubhamavatu Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 14 muM. kapaDavaNaja nivAsI vIzA niyamA vANijya ... 3chuM. vIzA nImA vaNika mahAjana niyama vAkya e saMskRta bhASAne sAmAsika zabda che. e tRtiyA tapurUSa samAsa che. te zabdane chuTA pADI tene artha samajIe to nizamena vANijya eTale niyama vaDe vyavahAra karanAra te niyamA vANije, hAlanA samayane anusarI artha samajIe te amuka vastu agara vastuone vyavahAra eTale Apa le karavAne paravAne, adhikAra, IjA, paTe athathA lAyasansa hoya tevA vyApArIne te samayanI bhASAmAM niyamA vALaca kahyA, upara kahI gayA te pramANe niyamA vANijya e zuddha gujarAtI bhASAno zabda nathI paraMtu hAla belAtI gujarAtI bhASA pahelAM belAtI leka bhASAne zabda che. A bhASA zrImAnuM vastupAla tejapAlanA samayamAM eTale saMvat 1275nI AsapAsanA samayamAM bolAtI bhASA karatAM paNa jUnI bhASAne zabda che. e jUnI bhASA saMvata AThamA saikAthI agIAramA saikA sudhInA kALamAM belAtI ne lakhAtI bhASAne A zabda hoya ema jaNAya che. A bhASAmAM lakhAelAM zAstra, pustaka, graMtha, rAsa, kavitAo, vigere bhASA sAhitya jaina bhaMDAramAMthI maLI Ave che. vaLI e samayamAM brAhmaNoe jema potAnI saMskRti jALavI rAkhI hatI tema pitAnI saMskRta bhASA paNa sAcavI rAkhI hatI. eTale te samayanAM brAhmaNoe lakhelAM purANo, AkhyAne, nATaka vigere saMskRtamAM lakhelAM maLI Ave che eTaluMja nahIM paNa nATakamAM brAhmaNa, naSi, munI vigere bole che tyAre brAhmaNane ane kSatriyane, kAryaputra ema bele che, ne brAhmaNa sivAya bIjI varNanA leke bole che tyAre te samayanI lekabhASAmAM vaparAtA zabda bole che. matalaba ke te samaya lekabhASA saMskRta nahatI, paraMtu saMskRtamAMthI utarI AvelI tenI moTI dIkarI prAkRta agara ardhamAgadhI ke apabhraMza nAme oLakhAtI lekabhASA hatI. A bhASAmAM saMskRta zabdone ja vadhAre che. ne lekabhASAnA zabdo che, te saMskRta nASAnA zabdathI ochA vikAravALA che, AthI ApaNuM niyamA vALagya nAma saMskRta uparathI lokabhASAmAM AThamAM saikA pachI AvyuM. tyAra pahelAM ApaNuM nAma mAtra vairUra hatuM. te jyAre dharma parivartana thayuM ane sAmAjIka avyavasthA thALe pAnnAne samAja niyAmakee prayatna karyo, tyAre ApaNI vaidha jAtine vINI kADhI Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -ra - tene niyama-jAjikya nAma ApI temanA te samayanA dhaMdhAne vicAra karI te bhASAmAM gotranAM nAma paNa pADI ApyAM. e lekabhASAmAM ApelAM getranAM saMskRta nAma zodhI tenuM A pustakanA AThamA prakaraNamAM vivaraNa karyuM che. A niyamAvaNijya e nAtanuM nAma ane gotranA nAmanA ItihAsa mATe ATaluM vivaraNa karavAnI jarUra ethI paDI che ke -nImA vANiA e zrImAnuM harizcaMdra rAjAnA samayanA vaizya baMdhuo che. A vAtanuM ane getronAM nAma AThamA sikAthI dazamA saikA sudhInI bolAtI bhASAmAM che. jethI nImA vANiAnI utpattinA samaya ne bAdha Ave che. tenA javAbamAM jaNAvavAnuM ke harizcandra rAjAnA vaizya baMdhuoe eka hajAra karatAM paNa adhika varSo sudhI pitAnI saMskRti, vepAra, dharma vagere brAhmaNe nI mAphaka sAcavI rAkhyuM hatuM. pachI e avyavasthAne aMta Ave tyAre e vaizya baMdhuonA vidvAna AgevAne ane temanA kuLagurU audumbara brAhmaNoe, te samayanA samAja niyAmaka AcAryo, vidvAna dharmagurUo emanI sAthe maLI A vaizya baMdhuonI nAta ane gotra nirmANa karI samAjamAM mAnapUrvaka pitAnI saMskRti, vyApAra, dharma vigerenuM saMrakSaNa karI badhA vyApArIo sAthe mahAjanamAM joDAyA. vikrama saMvat agAu lagabhaga chase varSa agAu akhila hiMdamAM dharma parivartanakAra ane satya ane gardizAnA upadezaka mahAna devAMzI be purUSoe avatAra lIdhe ne lagabhaga paMdara varSa sudhI hiMdanI ajJAna prajAne satya ane sine upadeza ApI sanmArge vALyA.te dharmapravartakanA anuyAyIomAM sAdhuo, vidvAne, AcAryo vigeree, ajJAna ane abudha prajAne samajAya nahIM tevI saMskRta bhASAne badale lekamAM belAtI bhASAno upayoga karI temAM zA, kathAo, jIvana caritra, rA, kavitA vigere racyAM je te samayanA dharma jIjJAsuone samajavAne anukuLatA maLI, jethI jaina dharmanA te samayanA niyAmaka A mahAna parivartanamAMthI bacI gayA. ne pitAnI dharma saMskRtinuM saMrakSaNa sArI rIte karI zakayA. AmAM satya ane sardiAne upadeza vyavahAra ane vyApAramAM amulya thaI paDaye jenA pariNAme vANiyAne eka sudaDha simuha jaina saMpradAya ne Adara Apate thaye. kapaDavaMjana nAma te samayanI bhASAmAM vAniya ema lakhyuM che. tene sAmaTe artha kApaDane vepAra je sthaLe cAle che tenuM nAma jaTALiya. jaina saMpradAyanA deva maMdiramAM dhAtunI ane zIlAnI pratimAjIe (biMba) bharAyelI te samaye te pratimAjInA amuka bhAgamAM tenI sAla, bharAvanAranI nAta, vaMza, sagAM, temaja sAdhuonAM nAma kotarAvelAM hoya che. A sAdhana, samaya ane ItihAsa jANavAnuM amulya sAdhana che. AvA lekhomAM saMvat 15rara, 1618, 1955 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane saMvat 1666nA be lekhe e pramANe pAMca lekhamAM jhafja vAstavyama evA zabda kerelA mojuda che. ne tene artha hAlanI bhASAmAM kapaDavaMja e thAya che. matalaba ke niyamA vAkiya zabda je bhASAne che te leka bhASA ghaNI jUnI gujarAtI agara ardha mAgadhI bhASA hoI te AThamAthI agIAramA saikAmAM belAtI hevI joIe ane A niyaMma vANijya je nyAtanuM nAma sUcave che te paNa teja samayamAM samAjamAM svataMtra nAta tarike bahAra AvelI hevI joIe ane te junA samayanI cAturvaNamAMnI trIjI varNa vaizyamAMthI utarI AvelI. junA vakhatanA pitAnA trIjA naMbarethI upara caDhI A navA jamAnAmAM bIje naMbare eTale (1) brAhmaNa ane bIjI vANiA emAM A niyamA vALiyanca AvI gaI e temanI saMskRtinA saMrakSaNane badale te samayanA niyAmakee temane Ape e vAta bhASA dRSTie jotAM paNa nirvivAda siddha thAya che. tra:-nImA vANionI nAtanA nAmanA janma sAthe temanA gotranA nAme paNa janma thayo che. gRhasthAzramamAM potAnA kuLane oLakhAvanAra, potAnA vaMzanI vRddhi tathA saMskRtinI zuddhine sAcavanArI ane vadhAranAra tarike pitAnI nAta karatAM paNa ati mahatvanuM sAdhana zotra che. bahu junA vakhatamAM eTale cAturvarNanA samayamAM jyAre nAtAne janma nahoto ane brAhmaNa, kSatriya ane vaizya e traNa dvija eTale be vakhata janma lenAra ane ethI zudra ema cAra jAte hatI tyAre darekane pitAnuM vAtra hatuM. junA zilA lekhe ke tAmralekhe uparathI siddha thAya che ke, amuka vyaktine oLakhAvavA mATe tenI vAta ke jAtanuM nAma ahIM paNa potranA nAmathI tenuM oLakhANa apAtuM. vikrama saMvat 1996 nA mAgazara sudI 11ne maMgaLavAre solaMkIvaMzanA gujarAtanA mahArAjA durlabhasene navasArI prAMtanA "dhamaDAchA" gAma paMDita mahIdharane dAnamAM ApyuM. tenA tAmrapatranA lekhamAM paMDita mahIdharane oLakhAvavA mATe tenI nAtajAtanuM nAma nahIM paNa "mAMDavya getramAM utpanna thayelA paMca pravaravALA vipra rUdrAditya suta paMDita mahIdharane" A pramANe jotra e sanAtana eTale ghaNA junAkALathI dareka vyaktine oLakhAvanAruM sAdhana che. AvA aneka dAkhalA junA le (pachI te hasta lIkhIta hoya, zilA lekhe ke dhAtu lekhe heya) temAMthI jaDI Ave che. juo zrImALI vaNiAnA jAtibheda pustakanA pRSTa 242 uparanI phUTaneTa. e jetra sAthe temanI notradevI (kuladevI) paNa hoya chedareka gRhasthAzramIe janma, paraNu ane maraNa samayanuM rakSaNa ane piSaNa e gotradevIne sopeluM hoya che, kAraNa ke A traNe samaye. manuSyanI kartavyatAnI kakSAnI bahAra che. matalaba ke A bAbatamAM manuSya nirUpAya che, tethI ja e Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -128adazya daivI zaktine te saMpI bAkInAM pitAthI banI zakatAM vyavahArIka kAryo kare che. A kAraNe upara jaNAvela traNe prasaMge agara tenA aMganA bIjA prasaMgoe natrayI (getraja) yAne kuladevInuM pitAnA gharamAM AvAhana karI tenuM vajana pujanane saMpurNa vidhi karI pachI ja vyavahArika ke dhArmika prasaMgane vidhi kare zarU kare che. AvI prathA, hiMduomAM dareka nAtamAM eTale vedAMtI brAhmaNethI mAMDIne cheka atizudra jevI nAtamAM eka ke bIjA nAme cAlu ja che. gRhastha eTale ghara bAMdhI rahenAra manuSya ziva hoya, vaiSNava hoya, jena haya, zAkta hoya ke game te dharma pALato hoya te paNa gharamAM kuLadevInI sthApanA kyA sivAya keIpaNa mAMgalika ke amAMgalika kArya karAya ja nahIM. AvI rIta hiMdu gRhasthane mATe che eTaluM ja nahIM paNa tyAgI, saMnyAsI, AcAryo, sAdhu, bAvA, zrIpujyajI, AzramavAsI maThAdhipati vigere evAone paNa kuladevI ane temanAM kuLa, nAta, gaccha, saMghADA, Azrama, gAdI ItyAdi hoya che. mAtra nAma phera hoya che. paraMtu hiMdu samAjanI dareka vyakti bhale te gRhasthI che ke tyAgI he agara hiMdu samAjanA keIpaNa saMpradAyane huM tene rAtrInuM sthAna te sAmAnya ja hoya che. eTaluM ja nahIM paNa tene dhArmika avalaMbana mAne che vaiSNava dharma AcAryane paNa A badhAM avalaMbana che. jaina saMpradAyanA pravartaka ane covIsamA tIrthaMkara prabhu paramapujya mahAvIra svAmIne temanA gRhasthAzramamAM paNa netra, kuvI ane ane kulagurU (gora) hatA. temanuM gotra krArA hatuM. A baMdhana vinAne hiMdu, khIle baMdhAyA vinAnA pazu je thaI jAya che ne te pitAne, pitAnAM sagAM tathA kuTuMbI vargane tathA nAta ane samAja e badhAMne duHkhI kare che ne pite duHkhI thAya che nAstika manuSya, jeo deva devIo ane zAne mAnatA nathI tevAone paNa pitAthI kaI adhika sattAne tAbe rahevuM paDe che. mATe tra viSe dareka gRhasthIe jANItA rahevuM joIe. nImA vaNika mahAjananI nAta ghaNe bhAge hiMdu dharmanA be saMpradAyamAM vaheMcAyelI che [1] jaina (zrAvaka) | 2] vaiSNava (kaMThI baMdhA). A bane saMpradAyonA dharmagurUo, mahAna AcAryo, vidvAna upadezaka tathA sAdhu sAdhvIo pitApitAnA saMpradAyanAM tatvajJAna devamaMdira ane tenI yajanapujana vidhi, vrata, utsava, bhajana, pujAo, dAnaprasaMge vigerene temanA Agame tathA temAM jaNAvyA pramANenI vidhi anusAra karavA pitAnA anuyAyIone yathAzakti dere che, e bane saMpradAyanA saMsthApako (1) paramapujya tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIra svAmIjI tathA (2) paramapujya zrImAna AcArya zrI vallabhAcAryajIne teonI grahasthAzrama avasthAmAM temane nAta-zetra-kuLa-kuLadevI ane kuLagurU Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --129- hatAM. temane tathA temanA upadezake, AcAryAM, sAdhu, khAvA, vigerenA A sthApana ane temanuM yajana pujana vIdhi vigere yathAvIdhi kare che. eTalu ja paNa peAtAnA anuyAyIone peAtAnA gRhasthAzramInAM gotra, gAtradevI (kuladevI) tenI sthApanA, yajana pujana vIdhi vigere karavAmAM avagaNunA khatAvatA nathI paraMtu gRhasthAzramI mATe te vIdhine parama Avazyaka gaNe che. A vIdhi naDDI karanAra, gRhasthAzramInA dharmanA droha karanAra gaNAya che. hAlanI keLavaNInI paddhatimAM dhArmika tatvanA abhAva hovAthI junI saMskRtine, vidyAtaka keLavaNIthI ghaDAyelA magajavALA keTalAka yuvako pAtAnI A bAjunI pharajanA jJAnanA abhAve ane keTalAka prauDha purUSo paNa sagavaDIA dharma pASavAnI vRttivALA anI pAtAnAM gAtra, geAtradevI (kuladevI) tenAM yajana pujana vIdhi vigerenA niyamA tarapha joie teTalI Adara vRttithI vartatA jaNAtA nathI. AmAM temanA kulaguruonA doSa paNa che. te A khAkhatamAM peAtAnA yajamAnA ne jJAna ApavAmA bedarakAra rahe che jenA pariNAme teo yajamAna taraphathI joIe teTalA Adara pAmI zakatA nathI. temanI bedarakArInuM e prAyazcita che. yajamAna bhale vaiSNava hoya ke jaina hAya temane A gRhastha dharmanuM rahasya samajAvavAmAM Ave te ta AvakAradAyaka rIte yajana pUjanamAM bhAga le e anubhava siddha che. yajJamAna zabdanA artha pUjA karanAra evA thAya che. paraMtu pujAkarAvanAra kulagurU pujana vISinuM tatvajJAna samajAve nahI' ane pujAkaranAranI khuzAmata ane sagavaDa sAcavanAra thAya te tenuM prAyAzcita jeTaluM yajamAnane lAge che teTaluM khalake te karatAM paNa vadhu phALA pujA karAvanArane bhAge jAya che, A bAbata pujA karanAra yamamAne ane pujA karAvanAra kusuTM (gAra) temaNe eka bIjA upara, pAta peAtAnI A dhArmika viSayamAM pUrepUrI phraja bajAvavA mATe aMkuza rAkhavA joie. AthI adRzya zakita ApaNI kuLadevInuM yathAzakita yajana pUjana karI sa MtoSa meLavavAne hakadAra thaIe chIe. A mATeja A viSaya upara vadhAre spaSTi karaNa karyu che. nImA vANiA jema dhArmika saMpradAyAmAM vaiSNava ane jaina e rIte e bhAgamAM vaheMcAyalA che. tevI rIte vyavahArika prathAmAM dazA ane vizA evA e bhAgamAM vaheMcAyalA che, e rIte AkhI nAta cAra takAmAM vaheM'cAi gai che, te badhAnu mULa sthAna ekaja che. te sthAna hAla jayAM devagadAdhararAya zAmaLAjI)nuM maMdira che. tenI pAse pagrAma hatuM, te hatu. atyAre te nAza pAmeluM che. hAla tyAM je vastI che te gAmanuM nAma devama MdiranA nAma uparathI zAmaLAjI cAle che. A sthAna te nImA vANiAnuM mULa sthAna, temanA kuLadeva te kevaLavASararAya (zAmaLAjI) che, temanI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 kuladevI sanama'nA che. A nImA vANi paikI je vaiSNava che temanA iSTadeva te zrInAthanI che, ane je jaina che temanA ISTadeva zrIoyariyApti (zrIpramayeyanI ) che paNa te banne sapradAyIonA kuladevatA te zAmaLAjI ja che. e kuladeva samakSa satyavAdI rAjA harizcandra pAtAnI sAthenA vaizyAne vyApAramAM joDayA. AthI nImA vANiAnI nAtane sthApanAra rAjA harizcandra che. temanA vyApAra uparathI temanAM 32 gAtra che te harizcaMdra AkhkhAnanI hasta lIkhIta prati ke de sthaLethI meLavI te uparathI saMzodhana karI ghaNebhAge maLatI AvatI pratimAM sudhArA vadhArA karI taiyAra karelI eka prata bauTummara sAtijharu mULa IdAranivAsI zrImAna gAvi dalAla zrIdharajI zAstrIe lekhakanI mAgaNIthI mAlI che te nakalanA covIsamAM adhyAyamAM nImA vANiAnA sthApana tathA temanAM 32 gotranAM saskRta nAma tathA temanI kuladevIo tathA harizcaMdra rAjAe temane sthApita karyAM te sarva hakIkata ApelI che. avakAze te adhyAya mULa saMskRta zlAka tenA artha sahita ApavA vicAra che te prabhu krupAthI pAra paDe te temAM jovAthI sarve mAhIti maLI zakaze e cAvIsamA adhyAya pUrA thatAM chelle evu lakhyu che ke te va purAne yo pANyAne nArada zaunaka saMvAde harizcandra audumbara saMvAde vANija gotrakathana' nAma caturvizeo'dhyAyaH // harizcaMdra rAjAne peAtAne putra saMtati mATe rAjasUya yajJa karavAnI prabhu preraNA thai, ne te mATe temanA kulagurU ziSTa muninI salAhathI hAla jyAM zAmaLAjI che tyAM audumbara muni peAte Azrama rAkhI tapanirvAha karatA hatA, temanI pAse rAjasUyayajJa karAvavAno nizcaya thayAthI, harizcaMdra rAjA peAtAnI sAthe kuTuMba kakhIlA, gurUvaga, ane sevaka, temaja anya rAjya sAthe saMbaMdha dharAvatA prajAvanA mANase sahita audumbara RSinA Azrame AvyA. temanI dekharekha nIce ane zAstrAkta veda vidhi anusAra vaziSTa adghi mahAmunio ane temanA tathA peAtAnA tyAM hAjara rahelA ziSyo ityAdi vidvAna brAhmaNNA mAraphata, rAja sUyayajJa karAvyo. tenI purNAhutInA prasaMgamAM harizcaMdra rAjAe yajJa dakSiNAmAM audumbara muninA soLautranA ziSyAne peAtAnI sa.the AvelA vyavahArika kAryamAM madada karanArA vaizyA, temane dAnamAM ApyA. audumbara munie temanI vyApArAdi krIyAo joI temanA 32 samUha jUdA pADI AApI temanAM geAtra TharAvyAM, A samaya bahu z2anA vakhatanA sanAtana veda samayamAM jyAre mAtra varSAM hatI temAMnI trIjA naMbaranI vaizya varNanA A prajA varga sAthe thayelA. temane vyApAramAM joDayA. tyArapachI ghaNA kALe eTale vikrama saMvat pahelAM lagabhaga chase varSe jyAre leAkeA vedamAganI prakriyAothI kaTALyA, yajJAnA nAme hiMsA durvyasana vadhyAM tyAre AgaLa jaNAvyuM che tema mahAn dharmapravata kAnAM cAra Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * -10- svarUpe pragaTa thayAM ane te jhaghaDe paMdarase, varSa sudhI hiMdamAM cAlyuM. te pachI vedadharmanuM svarUpa badalAyuM ane lekarUcIne anusarate hiMdu dharma sthApana thaye. A dharma parivartanamAM brAhmaNee pitAnI jAtane khAsa saMbhALI rAkhI hatI. ane saMskRti, AcAra vicAra, mAtRbhASA, sparyAspazya-(pavitratA) abhakSyAbhaDhyA (bhojanavALa) vigere saMbhALI rAkhI pitAnI brAhmaNa jAtimAM saDo pesavA dIdhe nahoto tethI A navamA dazamA saikAmAM te hiMdu dharmamAM mAnanIya padane yogya Tharyo. ne bIjI prajAe temanI (brAhmaNanI) buddhi-saMskRtine lAbha laI piotapitAnI jAta ane tenI piTAbhAga nAtanAM baMdhAraNa ghaDayAM te samayamAM ApaNA harizcaMdra rAjAnA vaizya baMdhuoe paNa brAhmaNanI mAphaka pitAnI praNAlikA sAcavI rAkhelI hovAthI temanA AgevAnoe te samayanA samAja niyAmaka, dharma pravartake ane e vaizyane kulaguru auduMbara brAhmaNanA vaMzajoe madada karI junI praNAlikane sajIvana karI te samayanI lekabhASAmAM temanI jAta ane gotranA nAmane punarUddhAra karyo-matalabake jAta badalI nathI paNa brAhmaNanI piThe vaizya jAta kAyama rAkhI paraMtu jo vAta eTale janoI saMskAra jevA keTalAka saMskAra dezakALa maLe tajI dIdhelA tethI temanA nAmane pheraphAra karyo eTale jai jAtinuM nAma vALA ne pitAnA mULa AzrayI harizcaMdra rAjAe niyamana karI ApeluM te uparathI niyana maLI niyamA vALacuM ane te pachI badalAtAM nImA vANiA-A pramANe nAma mAtrane pheraphAra te AjathI eka hajAra varSa upara thayo ane te pheraphAra paNa pitAnA hajAro varSa uparanA AzrayI rAjAnuM nAma kAyama rAkhavAnI ati utkaTa ane AdaraNiya bhAvanA uparathI thayo che je pote haMmezA-sevA bhAvanI sevanAnI kabulAta kahI Ape che A nAtanuM nAma kaI gAma uparathI ke sthaLa uparathI nahIM paraMtu hajAre varSa upara jemaNe ApaNuM vaDilene dIpAvyA evA para pakArInA cinha badale temaNe pADI ApeluM nAma atyAre svIkArI svataMtra nAta tarike samAjamAM agIpada bhogave che, A sevAbhAvanuM phaLa!! atyAre paNa gAtroccAra prasaMge (1) zrI. nImA jJAtiya (2) harizcaMdra sthAneya amuka gotraya agara trasya ema bolAya che. A gotra saMbaMdhI bAbatanI samajutI pUrNa karatA pahelAM te saMbaMdhInI keTalIka satya hakIkata nIvedana karatAM AnaMda thAya che ke AjathI trIza varSa upara kapaDavaMjamAM vizA nImA vANiAnAM 215 lANAM hatAM ne te lagabhaga trIza kuTuMbamAM vaheMcAyelAM hatAM. temAMnA ghaNakane pitAnA gotranI mAhIti nahotI. e dareka kuTuMbanA getra TharAvavA te samayanA jUnA ane Astika buddhimAna yajamAna ane temanA kulagurU audumbara brAhmaNemAMnA te samayamAMnA vidvAna purUSa sAthe vATAghATa karI. temAM tarapheNamAM tathA virUddhamAM ghaNI dalIle bhegI thaI te saghaLI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -132- ekaThI karI te upara vicAra calAvI A yojanA tenA satya svarUpamAM nirmANa thAya te mATe eka yajamAna gRhasthanI madada mAMgI. A gRhastha, lekhakanA samakAlina, bALanehi jUnI saMskRtinA saMrakSaka, temanI nAtamAM vyavahArika buddhi zaktimAM ajoDa, pitAnA kulagurU upara kuTuMbIjana jeTalo bhAva rAkhanAra, te uparAMta A lekhakanA parama mitra gAMdhI vADIlAla lIMbAbhAI temanI pAse A bhegI karelI badhI hakIkata mUkI. teozrIe te hakIkata upara lekhaka tathA temanA bIjA samakAlina mitra sAthe carcA karI, A kAyamanAM trIza kuTuMbanI aTake, temanA dhaMdhA, temanA hAlamAM cAlatAM lagna saMbaMdha e saghaLuM dhyAnamAM laI dareka kuTuMbane temanA getranuM nAma ApyuM ane te kuTuMbanA mULa purUSathI zarU karI Aja sudhInuM peDhInAmuM (vaMzAvaLI) pUchI pUchIne lakhAvI taiyAra karAvyuM. lekhakane kahetAM AnaMda thAya che ke A vAtane trIza varSa uparAMta thayA chatAM ekAda apavAda sivAya tramajane dAkhala zeLe jaDato nathI. AthI vizA nImA vANiAnI jUnI saMskRti jaLavAI rahI che. AvA tutya sarvajJAti sevAkAryamAM lekhakanA e sadagata sanmitrane phALe puSkaLa che. e mATe e sadgatanA AtmAne jeTalo AzirvAda ApuM eTale e cho che. e trIza kuTuMbethI vadhI hAla 40 kuTuMba, mahudhA-kAnama-godharA Adi sthaLoethI AvI vaselA hevAthI thayAM che. ne lANuM paNa ra3ra thayA che, e badhAMnAM gotra tathA saMvata 2005 sudhInI vaMzAvaLI anyatra prakaraNa 16mAmAM ApavAmAM AvI che. jene upayoga yathAzakti karI lekhakanA e saddagata sanmitranA AtmAne zAMti Apaze te lekhaka pitAne kRtArtha thayela mAnaze. nyAtanA vyavahArika vibhAga vorA ane zA kapaDavaNajamAM badhA vIzA nimA vANiA che. A vIzA zabdanI samajutI samajavI jarUrI che. vIzA e zabda saMjJA sUcaka che. eka-be-traNathI vaza sudhI. vIza sudhI pahoMce te vIzA. kaI vastumAM vIza sudhI javuM e artha garbhita che. dhAtumAM svaccha asvacchatAnuM mApa AnI" thI thAya che. tadana svaracha te seLa AnI ane ethI ochuM te paMdara, cauda, tera, bAra AnI ema aMkAya che. bahu ochuM te eka AnI gaNAya che. Aja pramANe manuSyanA guNa, svabhAva, Teva mAnasika udAratA vigere sadgaNonuM mApa vyavahAramAM te AnIthI aMkAya che. vaLI e AnIthI paNa jhINavaTarIte gaNatrI karavI hoya te dekaDAnuM mApa TharAvyuM che je eka rUpiyAne ekasee bhAga che. AvI rIte vyavahAramAM gaNatrI mATe eka saMjJA che. paNa junA saMskRta rathamAM AvI gaNatrI mATe tharAnuM mApa nakakI karela che. brAhmaNee manuSyanA guNa, svabhAva, Teva, mAnasika sthIti vagerenuM mApa vazAthI mApavAnuM TharAvyuM che. je Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakaLa saguNa saMpanna manuSya te vIza vazAne mANasa gaNAya. besatA varSe sAra patrikAmAM jezI mahArAje padArthonA vattA ochAnuM mApa vazAthI nakakI kare che te sarvene mAlama che matalaba ke vIza vazAne manuSya eTale pUrepUro DAhyo. enAthI jeTaluM DahApaNuM ochuM teTalA tenA vazA ochA. AvI rItanI aMka saMjJA ghaNuM junA kALathI cAlI AvI che. te hisAbe varazA eTale pUrepUrA DAhyA, evo artha thaye. have emane varazA pada bIjI prajAe ApyuM ke pite pasaMda karyuM? te sahajaaitihAsika pramANethI jevuM joIe. (1) gujarAta sarvasaMgraha nAmanA pustakanA pRSTha 82 mAnI kuTaneTa naM. 1mAM lakhe che ke jyAre mULa jJAtimAMthI keTalAke kaMTAI navAM kuLa sthApyAM tyAre junA kuLe pitAne vIzA (vize zuddha) ane navAne AchA zudhdha gaNI dazA kahyA. vaLI vIzAmAMthI ke dazAmAMthI phaMTAI thaDe jaththo judo paDyo te "pAMcA" kahevAyA. vANiAnI badhI nAtamAM A prajJA ane vIzAno bheda che, mAtra kaLa "vANiAmAM nathI." (2) vaLI eja pustakanA 82 mA pAnAmAM lakhe che ke esavALa, nImA, zrImALI e zrAvakamAM vIzA varganI saMkhyA moTI che. ane jhALA, dizAvALa, nAgara, nImA, piravADa, lADa, zrImALI e kaMThI baMdhA (vaiSNava)mAM ne piravADa zrAvakamAM dazAvarganI saMkhyA moTI che. (3) "zrImALI vANiAnA jAtibheda" nAmanA pustakane 161 me pRTe pahelA peregrAphane utAre "hamaNAM daza varSa upara pragaTa thayela "jana saMpradAya zikSA" nAmanA graMthamAM vastupAla tejapAla saMbaMdhI hakIkata lakhatAM puTaneTamAM A pramANe lakhe che "InDIke samayame dazA era vA e de taDa paDe che jInakA varNana lekhake baDa jAneke bhayase yahAM para nahIM para kara zakate hai!Ama kahIne e aNagamate viSaya TuMkamAM patAvI dIdho che. (4) A sivAya pAchaLanA prakaraNamAM jaNAvyuM che ke saMvat 1275mAM Abu upara pratiSThA mahotsava thaye temAM saghaLA vANiAne saMgha ne temAM amuka bAbatamAM matabheda paDavAthI vIzA ane dazA evAM be taDa paDayAM A taDa vANiA jAtanI saghaLI nAtamAM kAyamanA bheda thaI be bhAgamAM vaheMcAI gayA. A viSaya bahu carcAspada che paraMtu ahIM tenA viSe yathAsthita vivaraNa karavAnuM A sthAna nathI. TuMkamAM tAtparya e che ke vIzA ane dazA e ekaja : nAtanA be bhAga (taDa) che. mAtra amuka mamatvane laIne be bhAI judA paDe tethI te sagAImAMthI maTI jatA nathI. "gujarAta sarva saMgrahanA pRSTa 82 mAMnI phuTanoTane abhiprAya amane vAstavika lAge che. te lakhe che ke A be bhedamAMnA Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaI uMcA ke nIcA nathI. keI kulina ke kaI kalaMkti nathI. vIzA ane dazA e bane nAta-zetra-kuLa-temanAM deva devIe temanA vyavahArika saMbaMdha ane rivAje-dhaMdhA e vagere saghaLuM eka ja che. mAtra emAM nAmanAja bheda che. paraMtu lagabhaga savA sAtase varSathI A bheda vaDe judA paDI gayA che. tethI be taDa eka thavA azakya che. hAlanA jamAnAmAM gRhasthAzramIne joItI saMtati ane saMpattinI bane pakSomAM sArI rIte chUTa che. eTale keIne keInI jarUra paDatI jaNAtI nathI. nAtanA janmanI zarUAtamAM baMdhAraNa ghaDanArA ane tene amala karAvanAra varga jene atyAre paTelaA-AgevAna-pramukhe-presiDenTa vigere nAmathI oLakhAya che. tevA AgevAnonI pAse nAtanA mANase uparanI sattA ane zehamAM rahI hAjI hA kahenArAne ja vadhAre hovAthI sattAne dara vadhAre calAvatA hovA joIe. te sattAne dara keTalAkathI sahana na thaI zakavAthI temanI sattA nA kabula karI judA paDayA, tyAre A mULa sattAdhArIoe pite pitAne "vIrovarAzuTuM' eTale saMpUrNa DAhyA evuM upanAma pite dhAraNa karI sAmA thanArane karSAya eTale aDadhA DAhyA eTale dazA evuM upanAma ApyuM. sattAnAM julamathI kaMTALelAoe AvAM upanAma vigerenI bAbatamAM muMgA rahyA eTale mULa sattAdhArIoe nanidhi tumati e nyAye pite vIzA ane jAdA paDayA te dazA e nizcayapaNe pracalita karyuM. hAlanA pratyakSa dAkhalAthI samajAya che ke kapaDavaMjamAM dazA piravADa vANiA vaiSNava saMpradAyI che. temanI nAtamAM AgevAna gaNatA dezAI, zeTha, temanA bIjA kSativALAo karatAM manuSyane ja nAtanA vahIvaTane kabaje, AgevApaNuM, tathA te pramANamAM dhana vaibhava paNa vadhAre, A badhAthI AkarSAI temane kanyAo vadhAre chuTathI maLavA mAMDI AthI temanAmAM jAtimatsara eTale mithyAbhimAne praveza karyo. jethI kanyA ApavA AvanArane ane AvelI kanyAne tiraskAra thavA lAge AthI keTalAka svamAnI temanA ja jJAti bhAIoe pitApitAnI sarakhI lAyakAtavALAne jaththo bAMdhI A mithyAbhimAnIothI judA pADyA. ne temane kanyAo ApavI baMdha karI. A jaththo hAlamAM ekaDIyA tarike oLakhAya che. ne A jaththAmAM nahIM tevA bagaDIyA evuM nAma temaNe svIkArI lIdhuM che. A baMne jathAnA devamaMdire, nAtavarAne tenAM baMdhAraNa temanI dharmazALAo, temanA kaLAcAra, temanA kuLagara e badhuM ekaja che. mAtra lagna saMbaMdha ja nahIM. A pramANe vIzA ane dRzA e be bhedanA nImA vaNike te saghaLI bAbatamAM ekaja che. mAtra lagna vyavahAra nathI eTalI judAI. eka taddana najIvA kAraNe be bhAI judA paDayA tenI pAMtrIsa pAMtrIsa peDhI thaI gayA chatAM eka thavAne kaI vicAra sarakhe. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~135-- paNa karatu nathI. e A samajI ane udAracitta manuSyanA jathAvALI nAtane zeAbhAspada nathI ema sakhedra abhiprAya ApavA paDe che. avu' uccAraNa karavAnuM kAraNu ekaja che ke A junI saMskRtivALI nAta AkhA hiMdamAM banne pakSanI maLI pacIsa hajAra karatAM vadhu vastI nathI. AvI TukI nAta hiMdamAM pArasI, dAudI vaheArAnI che te peAtAnI nAtanA bhAgalA paDavA detI nathI. ane eka saMpathI rahe che, teA vyApAra vaNajamAM, dhanavaibhavamAM ne bIjI badhI rIte vadhAre vastIvALI nAtA karatAM, AgaLa paDatA darajjo dharAve che. te emanI ekasa'pInuMja piraNAma che. A preraNA ApaNI nImA viSNukAnI DAhI vyakitaomAM udbhave eTaluM icchavu basa che. kapaDavaMjamAM vasavATa AgaLa jaNAvI gayA chIe tema kapaDavaMja e gujArAtamAM bahu junA vakhatanuM zahera che. cAMpAnera, pATaNa emanA janma pahelAMnu A kapaDava ja lagabhaga chaThThA ke sAtamA saikAmAM vaseluM che. gujarAtanI purva dizApara AveluM ane najIkanA mALavA--mevADa sAthe gujarAtanA pradezamAM thaI. ArakhI samudra mArga khaMbhAta-surata-bharUca baMdara vigere sAthe vyApAra karavAnA dhArI mAge upara vaseluM hAvAthI te vyApArI mathaka hatuM. A kapakava ja te samayamAM mAhAranadIne uttara pazcima kAMThe rAhunA Are vaseluM ane vyApArIethI samRdhdha thayeluM hatu.. agIyAramAM saikAmAM ahI jaina sa`pradAya pura bahAramAM hatA. vi. sa'. 1135mAM mahAn AcArya abhayadeva surIzvara ahIM kapaDavaMjamAM kALa dharma pAmyA, te samaye kapaDava'ja rAhunAAre mAhAra nadInA uttara pazcima kAMThe hatu. temanI samAdhinuM sthAna gAmane sAme kAMThe eTale hAlanA kapaDavaMja bhaNInA kAMThe mAhAra nadInA kInAre hatuM. AvA mahAna AcArya paranI bhakita bhAvanAthI temanI yAdagIrI rAkhavA kapaDavaMjI vIzA nImA zrAvakoe peAtAnA paMcanA upAzraye tenAM pagalAM sthApana karI deharI baMdhAvI che. govadhana zreSThi ane temanA vazajo agIAramA ane khAramAM saikAmAM sArI rIte jaina dharmanAM kAryAM karyA' hatAM. ahI` zrI. vAsu pujya svAmIjInu` khAvana jInAlaya gAvardhana zrISTie khaMdhAvyuM hatuM. terAhunA ArethI hAlanI jagAe kapaDavaMjanuM sthaLAMtara thayuM tyAre e jInAlayapaNu jamInadosta thayuM hAya ema mAnavuM rahyuM. kAraNa ke e jInAlayanA nAzanA koI aitihAsika purAvA maLatA nathI. kapaDavaMja nivAsa- A pustakamAM anya utAryAM che. tevAMcyAthI khAtrI thAya che ke siddharAja ane kumArapALanA samayamAM jADhIsIdhAja sarvajJa" zrImAn mahArAja hemacaMdra surIzvaranA pratApe samagra gujarAtamAM jaina saMpradAyanA sUrya saMpUrNa kaLAe tapatA hatA, te samaye kapaDavaMjanA pUradasAmathI jainasa'pradAya prakAzatA hatA paraMtu te anuya.yIe nImA viSNukA hatA Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -136ke kema? te jaNAtuM nathI. govardhana zreSTi ane temanA vaMzajonI nAtajAtane ullekha nathI kAraNa ke nAtane janma thaye mAtra se baso varSa thayelAM tethI tenuM bahu mahatva te samayamAM gaNatuM nahIM. paraMtu te samayanI bhASA temanAM nAma ityAdithI teo osavALa hovA joIe ane temaNe ja kapaDavaMjamAM jaina dharmane sAre prabhAva jamAvele jaNAya che. A jaina prabhAvazALI samayamAM nImA vaNika mahAjananA keTalAka jathA yAne kuTuMba kapaDavaMja AvyAM te bInA A pustakanA pAMcamA prakaraNamAM pRSTa ra7 thI pRSTa 40 sudhImAM savistara varNavI che eTale ahIM tenI punarUkti karI nathI. te AvanAra pahelA jathAmAM rahIA gAMdhInA vaDavAo ane devacaMda mAdhavajInA vaDavAo hAlanA kapaDavaMjamAM DhAkavADI ane tenI AsapAsamAM AvI vasyA. tenI sAthe medIonI khaDakImAM vasanArA jJAti bhAIo haze ema jaNAya che ane te teramA saikAnI zarUAtane samaya hato. tyAra pachI bIjo hapta cAra saikA gayA pachI moDAsA taraphathI khasatAM khasatAM zekIA kuTuMba eTale harajI aMbAIdAsanuM kuTuMba temanA pADozI lAladAsa telInuM kuTuMba, raMgajI sukIdAsa (gAMdhI) ane temanI pAchaLa pAchaLa cAMpAnera taraphathI manasukhabhAI mANekacaMda ane karamacaMda trIkamajI e gRhastha lagabhaga aDhAramA saikAmAM eTale vikrama saMvata 1701 thI 179 sudhImAM AvyA hoya tema jaNAya che. temaNe harasada mAtAnI piLa ane tenI sAmenI hAla kahevAtI kevaLabhAI zeThanI khaDakImAM vasavATa karI dIdho temanA gharonA jUnA lUgaDAM uparanA dastAvejo jotAM A anumAna satya Thare che. cAMpAnera mahamada begaDAnA vakhatamAM pharIthI samRddha thayuM te samayane lAbha laI ApaNu vicakSaNa purUSe A tarapha AvI gayA. vacce vacce vastAdesI ane devacaMda bhUdhara ane pAnAcaMda raghanAtha e samRddha ane sAhAsika vepArIoe kapaDavaMjamAM dalAlavADAmAM vasI uttaranA daravAjAthI te dakSiNanA daravAjA sudhI Akho dalAlavADe saMtati ane saMpattithI bharI dIdhuM. ahIM kapaDavaMjamAM temane phAvaTa AvavAmAM jaina saMpradAye temane bahu ja sahAya karI che. ahIMnA nImA vANiA badhA vIzA che ne te badhA zrAvaka che. A gAmanI najIka jainapurI tarike prakhyAti pAmeluM amadAvAda tenI sAthe ahIMnA zeDIA kuTuMbe dhArmika, vyApArika ane Arthika saMbaMdha bAMdhI vyApAramAM mALavA ne mevADa ane IDara rAjaya Adi sthaLee vyApAra laMbAvI temAM phAvyA ane amadAvAdanA ozavALa jaina zeThIAonI harenamAM besavAne ahIMnA zeThIA hakadAra thayA. A zeThIAnI munImagIrI, gumAstAgIrI, AData ItyAdinA dhaMdhAthI bIjA upazekIA paNa thayA. prathama AvanAra vaNikanA jJAtipremanA pratApe pAchaLathI AvanAra kuTuMba jevake manasukha Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -137 pAnAcaMda, pAnAcaMda kuberadAsa karamacaMda trIkamajI e cAMpAnerathI AvyA ne gulAmacaM nAnAbhAM tathA cALajIlAnuM kuTuMba e aMgADIthI AvelA jaNAya che. prathama vaselA kuTubee temane sagapaNathI, vyApArathI raheThANanI jogavAI karI ApI, aneka rIte temane madada karI. A sivAya gAdharA, surata, bharUca, luNAvADA, mADAsA vigere sthaLAethI vIzA nImA vaNika AvIne vasyA. te badhAnA prathama AvelAoe apanAvI lIdhA, svIkArI lIdhA ane koIpaNa jAtanA bheda rAkhyA vinA hAla lagabhaga cAlIza kuTu N sArI rIte sa`pathI rahe che. savat 19mA saikAnI Akhara pahelAM eTale saMvata 1899 pahelAM A sthaLAMtara baMdha thayuM. kAraNa ke te samaye deza laDhAi, lUMTaphATa tAphAna vagerethI surakSita thayA hatA. i. sa. 1816 saMvat 1872 jyAre yapAra karavAnI ane svarakSaNanI jogavAI maLI te arasAmAM kapaDavaMjanA vIzA nImA viSNukAe kapaDavaMjanA vepAra vadhArI amadAvAda sAthe hariphAImAM sAmela thayA. vi. saM. 1900nI sAlamAM teA kapaDavajanA vIzA nImA vaNika mahAjananI jJAtinI samRddhi, vyApAra, Ijjata, ne kapaDavaMjI mAtranI nAtajAtanA bhedabhAva sivAya sukhasagavaDa sAcavavAnI. paropakAra vRtti, e badhAM sau unnata zikhare paheAMcyAM hatAM. lagabhaga AvA unnata samayamAM sAdhana saMpanna vyApArIoe paradezamAM dukAnA khAlI. temAM bane teTalA pramANamAM bIjA gAmAmAM vasatA vIzA nImAnI vastIne ane teTalI sagavaDa ApI, temanI sAthe lagna saMbaMdha paNa mAMdhyA. te samayamAM zeTha nathubhAI lAlacaMdabhAi pAte meADAsAnA vIzA nImA vaNika vaiSNavane tyAM paraNyA hatA. zeTha kevaLabhAI jayacaMdabhAIe luNAvADAnA peAtAnI nAtanA nagarazeThanI dIkarI sAthe lagna karyuM hatu. zeTha lallubhAi meAtIcaMda mahudhA ane zeTha karamacaMdabhAI mIThAbhAI gulAlaca te paNu mahudhA tathA mahetA cheTAlAla kALIdAsa gAdharA tathA temanA nAnAbhAI maganalAlabhAI cuNela paraNyA hatA. A sivAya dAsI joittA puMjInA kuTuMbanI dIkarIe mahudhA-bharUca-kAnama e sthaLoe ApI hatI. mahetA cheTAbhAinI dIkarI cuNela paraNAvI hatI AvA ghaNA dAkhalAo maLI Ave che. matalaba ke kapaDavaMjanA vIzAnImA vANiA temanI unnata dazAmAM jAtimatsaranA rogathI bacI gayA hatA e emanI parApAra vRtti ane jJAtipremanA satkAryanuM phaLa che. chellA ekaso varSathI agreja paddhatie lekane keLavaNI apAyAthI ane te kelavaNImAM jUnA dhArmika saMskRtinA saMskAranA zikSaNanA abhAva hAvAthI e vidhAtaka keLavaNIthI ghaDAyelAM magajavALAM purUSA je atyAre prauDha vadhe che Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ane temanAM bALake ne yuvaka yuvatiomAM upara gaNAvyA che tevA sadaguNo osaratA jAya che. ane dhArmika tatvajJAna samajavAnI azakti ke bedarakArIne lIdhe mithyAdharmAdhapaNuM vadhatuM jAya che. AnA pariNAma hAla mahudhA ane luNAvADAmAM pratyakSa kuTI nIkaLyAM che. A be gAmamAM vizAnImAnI vastI che. temAM zrAvaka ane vaiSNava evA be dhArmika taphA che. AjathI pacIsa trIsa varSa agAu A bane taphAnAM kuMTube keIpaNa jAtane bhedabhAva rAkhyA vinA lagna saMbaMdha ane khAnapAnane saMbaMdha rAkhatA hatA. te mAtra eka najIvA kAraNe, je lakhatAM paNa zarama Ave che evAM eTale bahAragAma jaMtrI ke kALotrI lakhavAmAM vaiSNave kahe che ke "jege pALa lakhe ane zrAvake kahe che ke juhAra ke jhavAra lakhe. A takarAre moTuM svarUpa lIdhuM ane saMkucita manavALA vidhasaMteSI vyaktione bane pakSane judA pADI duHkhI karyA che. ke te jAte duHkhI thayA che, AthI mahudhAvALA vaiSNavone luNAvADA ane luNAvADAvALAne moDAsA rAmapura ItyAdi javuM paDe che ane zrAvakane mahudhA-godharA-kavaDavaMja-kAnama-vigere sthaLe pharavuM paDe che. A sthIti bane pakSanA samaju manuSyane bahu asahya che. AvA asahya duHkhanuM nirAkaNuM kare tevA jJAtisevaka upara prabhukRpA utare ane tene preraNA baLa ane samajAvavAnI zakti Ape teja A kAma thAya. A bAbatamAM banne pakSanA dharmAcAryo paNa mithyA mamatva mUkI daI gRhasthAzramanA kuLadharmamAM A bAdha lAvo e eka pApa karma ane niMdIta karma che evuM pratipAdana karI upadeza Ape te eka dharmakRtya karyuM gaNAya. jyAM eka gAmanA sagAvahAlA vizAnImAmAM A muzkelI AvI che. tevAmAM dazA ane vizAnImA e be jathAne eka karavAnI vAta karavI e AkAza kusumavat che. AjathI traNa varSa upara vizAnImA jaina saMmelananA saMcAlake luNAvADA gayA hatA tyAMnA vaiSNava vIzA nImAoe ekaMdara vIstAnImA vANiAnuM saMmelana karavA vinaMti karI hatI paraMtu te samaye saMcAlakae vicAra karavA upara rAkhI te vAta vegaLI karI hatI. kAraNa ke hAlanI vighAtaka keLavaNIthI piSayelA saghaLAo dhamadhapaNuthI ane mithyAtvanA deSathI raMgAyelA che. jethI ekadama A duHkha maTavuM kaThiNa che. chatAM lekhaka A takane lAbha leI sI sujJa vazAnImA vyaktione sAdara vinaMti kare che ke A vizAnImAnA tAtkAlika paDelA bhedane te jema bane tema jaladI sAMdhe temAM ja AkhI kemanuM bhaluM che ne zobhA che, dhArmika sthIti ahIMnA vizAnImAnI samagra nAta tapagacchanA jaina zvetAMbara murtipujaka saMpradAyanI che. teo kapaDavaMjamAM teramA saikAnI zarUAtathI AvavA mAMDayA te Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye jana saMpradAya A gAmamAM pUra bahAramAM hatuM. tenAM. raMgamAM A AkhI kema raMgAI, te samayanA sAdhu sAvI ane zrAvaka zrAvikAoe A sanAtanI kemane tatvajJAnathI, vyApArAdi sagavaDathI ane bIjI rIte maitrI saMbaMdhathI, bahAra kaMTALIne ke trAsanA mAryA AvelA, madadanI pUrepUrI bhUkhavALA AvelAone te samayanA jana saMpradAyI caturvidha saMghe upara jaNAvyuM tevI rItanI vAnIe pIrasI temane tRpta karI zrAvaka dharmamAM raMgyA. A jUnA ane navA saghaLA nImAvaNika mahAjananA pitAnI vaizya jAtinA paropakArI ane dhArmika premavRttinA saddaguNanA junA saMskAre ahIM anukuLatA maLatAM jAgRta thayA. sauthI prathama zrI cintAmaNajI pArzvanAtha prabhunI hAlanI pratimAjInI sthApanA karI. pratiSThA karAvanAra te samayanA pujya muni mahArAje evAM vacana uccArelAM ke A pratiSThAnA muhurta samayamAM eka paLane vilaMba thaya agara eka pAye saheja kha, je AvI rIte na thayuM hota te kapaDavaMja vizA nImA vaNika mahAjananI strIo senA rUpAnA beDhe pANI bharata. have te trAMbA pittaLane beDhe pANI bharaze, e niHzaMka che. AvI vAta kahenArA gharaDAoe pratiSThA samaye jAte sAMbhaLelI ema teo kahe che. hAlamAM kapaDavaMjamAM ATha derAsara che. temAM A derAsara pramANamAM sAMkaDuM che. chatAM ghaNuka zrAvaka zrAvikAo yajana, pujana, darzana mATe ahIM vadhAre pramANamAM Ave che. ahIMnA vIzA nImA vaNikanA ghaNA bhAganI vyaktio ema mAne che ke zrI jijJAniga pArzvanAtha prabhunI pratiSThA karyA pachI kaMIka sukha samRddhine udaya thayo. vyApArI ane zeThIAnI haroLamAM AvyA. eTaluM ja nahIM paNa bIjI vaNika jJAtiomAM agresara pade AvI ApaNa nAtanA zeThIne tyAM "nagarazeThAI paNa AvI. A saghaLI jAhojalAlInI zarUAta kartA zrI vitAmALAnAtha prabhunI stutinuM aSTaka saMskRtamAM temaja gujarAtImAM A pustakanA agIAramA prakaraNamAM mukayuM che je bhAvika zrAvaka prAtaHsmaraNamAM tenuM pAna karI kRtArtha thaze. kapaDavaMjamAM ApaNI jJAtine AvavAne samaya teramA saikAnI zarUAtanA hato tethI vi. saM. 1275mAM Abu upara devasthAnI pratiSThA mahotsavamAM kapaDavaMja ane cAMpAneramAMthI nImA vaNike gayA hatA ane tyAMthI hA ane vorA evA be bheda paDyA te AkhI nImA vaNika mahAjana jJAtine mATe svIkArI lAvyA hatA, ane pite vIrA eTale vize vazA purNa eTale purepurA DAhyA evuM pada svIkArI pitAne vatana pAchA pharyA hatA. eTale vi. saM. 1275 pahelAM je nImA vaNika hatA te te sAla pachI vizA nImA vaNika thayA ne te kapaDavaMjamAM sthAyI thayA. kapaDavaMjamAM saghaLA vizA nImA vaNika ja che. koI dazA nImAnI vastI ja nathI. A kapaDavaMja vIzA nImA zarUAtathI eTale kapaDavaMjamAM vasyA tyArathI jaina saMpradAyI hatA. ne tethI ja vastupALa tejapALanuM Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasta gujarAtamAMnA jaina saMpradAyIone AmaMtraNa hatuM te rUIe ApaNuM kapaDavaMja ane cAMpAnerI nImA vaNika jaina saMpradAyI hovAthI temane paNa AmaMtraNa hatuM ane te AmaMtraNane mAna ApI teo Abu pratiSThA mahotsavamAM gayA hatA. (juo zrImALI vANiAone jJAti bheda pustakanuM pRSTha 163) vaLI ApaNu kapaDavaMjI nImA vaNiA kapaDavaMjamAM AvyA te agAu, kapaDavaMja je rAhanA Are vaseluM hatuM temAM jana saMpradAya sArI jAhojalAlImAM hatA. ne govardhana zreSThI ane temanA vaMzajanA pUrNa kAryonuM jJAna ApaNane pAchalA prakaraNamAM maLyuM che te chatAM tenuM jJAna sArI rIte jANavAne mATe "kapaDavaMja nibaMdha" evI patrikA hAlamAM chapAI bahAra paDI che tene akSarazaH nakala A nIce utArI che. "zrI rAMda nir ra"i A pustaka saMvat 1139 jeTha suda 3 chatrAvalI (chatrAla) nagaramAM guNacaMdragaNuM sAdhue racyuM che. mAdhava nAmanA lahIAe lakhyuM che. te zrI surata madhye devacaMda lAlabhAIe chApyuM che temAM kapaDavaMjanI hakIkata che. A pustakane cheDe sArape kapaDavaNaja nibaMdha viSe lakhANa karI pariziSTarUpe chApyuM che tenuM mathALuM kapaDavaMja nibaMdha rAkhyuM che tenI A nIce nakala che. - nakala - paramezvara pArzvanAthanuM caritra jemaNe pujyapAda devabhadra surivara pAse racAvyuM temanA vaMzanAM dharmakArya pragaTa karavAne mATe A nibaMdha pragaTa karavAnI jarUriAta paDI che. tethI kapaDavaMjamAM thaI gayela zreSThi gavaradhananuM ane temanAM vaMzanuM dharmakArya nirUpaNa pujya devabhadrAcArye racelI varacarIya ane pAsanAha carIyanI pustikAthI karAya che. kapaDavaNaja nagaramAM agIAramA saikAmAM punyAtmA gavardhana nAme zeDhIe thaye, je zrI jIvadeva surIzvaranA ziSya siddhatikta viziSTa saMjamanAdhAraka guNavaMta gAMbhiyAdi guNethI jagatamAM advitIya evA vAyaDa garachIya zrI chanadatta surIzvarajIthI bedha pAmyA ane vAyaDa kuLamAM jayapatAkA samAna banyuM, jeNe naMdIzvara jevA manavALA bhavyajanone darzana karAvavA mATe vAsupujya bhagavAnanuM eka mahAna bAvana jinAlayanuM uMcuM caitya kapaDavaMjamAM agIAramAM saikAmAM banAvyuM. te dharmazALI parama zrAvakane guNIala ane dharmakAryamAM sahAya karavAvALI seDhA nAme bhAryA hatI ane agaNita guNAnA bhAjana cAra putra hatA. pahele awya bIjo vi trIje gaganAna ane the gamana nAme hatA, e cAre putre navinaya, satya, dharmArtha ane zIlaguNothI bhuSita havAthI lekane dekhavA mAtrathI yudhiSThira Adi purUSanI sadarahaNa Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --141 thaI AvatI. paramArtha dezI govardhana zeTha bahu dharmakAryo karI peAtAnI zrAvaka paNAnI jIdeMgI saphaLa karI. te dharmAtmA saMsAranI asAratAnA amala karI bhAvapUrvaka saMthArAdIkSA aMgikAra karI. samAdhipurvaka kALadharma pAmI devalAke gayA. ane annanya ane sijja A be putra paNa devaloka pAmyA. ane trIje putra je nananAra te kapaDavaMjathI nIkaLI chatrAvalI gAme rahevA gaye. ane cAthe putra namaya zeThIe mULa sthAna kapaDava'jamAMja rahyo. tene potAnA bhANeja thazenAna atyaMna guNIala hAvAthI pAtAnA putrA karatAM paNa mudde gADha sneha hatA namava zeThIAne sAvitrI nAme bhAryAMthI be putra zevAvitya ane pUrvI nAmanA thayA. temAM vA~ nAmanA zeThIe mahAn dharmAtmA banyA jeNe kapaDavaMjathI pahela vahelAja zatrujaya pramukha samasta tIrtha yAtrAnA saMdha kADhI hajArA bhavyAtmAne yAtrA karAvI, ane bahu dharmakAryAM karI dharma prabhAvakapaNuM prApta karyuM. chatrAlamAM rahenAra zrAvaka guNadhAraka nagnanAnta zeThIe paNa purUSArtha karI jagatamAM prasiddhi pAmyA tene suMdarI nAme bhAryAMthI putrA eka zatru ane bIjo yI thayA. te banne zeThI dAnavijJAna buddhi ane vizuddha dharmanA dhAraka hAvAthI evI prasiddhine pAmyA ke temanA guNuaMzane paNa jaNAvavA nipuNu manuSya paNa samartha thaI zake niha. jeonI zaradranA teja sarakhI nimaeNLa yazakIrtti jagatamAM cAre kora phelANI ane jeee jInAkhiMba bharAvyAM ane atyaMta prazasta tIrthayAtrA saMdha vigere dharma kAryo karI dhajAmAM pahelA na baranu agresarapaNuM prApta karyuM" ane bhavyajaneAnI ajJAna tRSA chIpAvavA mATe teoe tamAma AgamanAM pustako lakhAvI zrutajJAnarUpI parakha pravartAvI, peAtAnA janma jIvItanuM kULa meLayuM. ane cau zeThIAe AmazeThIAe sahita parama siddhithI zatru Mjaya tIrthanA sadha kADho. taduparAMta eka evuM suMdara pArzvanAtha bhagavaMtanuM khima bharAvyuM ke jANe suvarNamaya dekhAvamAM bhAsavA lAgyuM. temanA pitrAI putra vaLAya zeThIAe AmazeDIAo sAthe paramaM siddhithI zatruMjaya tIne sadha kADhace| ane janma saphaLa karyAM. te vora zeDIAne yazeAtha nAme putra dharmavIra thayA. te dharma dhagazane dhAraNa karanAra yorevanI Agrahapurvaka vinatithI ane te vakhatanA nagna DAkAranI vinatithI vikrama saMvat 1168mAM 50 pA AcArya vaya devabhadra surIzvare A paramezvarapArzvanAthanuM prAkRta caritra bharUca nagaramAM AmadattanA maMdiramAM rahIne racyuM. A citramAM je koi anucita kahevAI gayuM DAya te AcAre khamavuM ane zeAdhI levuM evuM vyakatavya chelle bhAge zrI devabhadra surIzvarajIe jaNAvela che. zrI vallaMgamAM mAn ya jAye'nuM tALa saMvat 11mAM tathA khAramA saikAmAM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -142 (1) kapaDavaMjamAM gavardhana zeThIAe vAsupujyasvAmInuM bAvana jinAlaya maMdira banAvyuM. (2) govardhana zeThIAnI saMthArA dIkSA. (3) jaya zekIAne kapaDavaMjathI samasta tIrthayAtrAno mahAna saMgha. (4) ziSTa ane vIra zekIAnI janabiMba pratiSThA ane mahAna tIrtha yAtrAne saMgha. (5) vija ane vIra zekIAe samasta AgamanuM lakhAvavuM. (6) te banne zeThIAe zrI devabhadrasurI pAse vIra caritra racAvavuM. (7) vaoNra zekIAnuM suAMga pArzvanAtha biMbanuM bharAvavuM ane pratiSThA. (8) jAya zeThI Ane tIrthayAtrA saMgha. (9) zekIAe prAkRta pArzvanAtha caritranuM racAvavuM agIAramA ane bAramA saikAmAM upara mujabanAM dharma kAryo kapaDavaMjamAM thayAM te mujaba anya samayamAM paNa ghaNAM dharma kAryo je thayelAM hoya tenI noMdha je je kaI ItihAsa rasika sajajana pragaTa kare te bahu lAbha thAya. vartamAna kALamAM paNa "pAsanA cariya mudrita karavAmAM paNa je kapaDavaNajanA sa6 gRhasthoe% dhagaza batAvavA purvaka dravya sahAya karI che te dhanvAne lAyaka che. tigumavatuM pAlanapura saM, 2001 nA pra. citra vadI 2 zuka tA. 30-3-45 lI. munI nipurNavinya, - saMpurNa :- A lekha saMvata 1168 mAM jAhera zekIAe paramezvara pArzvanAthajInuM prAkRta bhASAmAM caritra lakhAvyuM te uparathI kapaDavaMja nibaMdha lakhAya che. e vArovevanA pitA vana ane te voranA pitA gaganA e nAganAthanA pitA govardhana zreSThi jemaNe vAsupujaya bhagavAnanuM eka mahAna bAvana jinAlayanuM ucuM caiitya kapaDavaNajamAM agIAramA saikAmAM baMdhAvyuM. A govardhana zeTha te levAnA dAdAnA pitA thAya eTale ochAmAM ochAM sATha varSa saM. 1168mAMthI bAda karIe te 1108 ane saMvat 113lmAMthI bAda karIe te 1079 mAM govardhana zreSThi hayAta hoya ane temaNe te bhavya jinAlaya baMdhAvyuM heya. kapaDavaMjanI prAcIna hakIkata jeonAM mubAraka nAma lakhI mokalyAM nathI. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -14 - jenI keTalIka hakIkatanI nakala pariziSTha 2 mAM mUkelI che te jotAM gerardhana zreSThinA samayanuM kapaDavaMja rAhanA Are hatuM. ane te upara rajapUta rAjya hatuM. uparanA prastuta lekhamAM rovevanI AgrahapurvakanI vijJaptithI ane te vakhatanA nana ThAkaranI vinatithI vikrama saMvata 1168 mAM A graMtha lakhAya che. eTale govardhana zreSThinA samayamAM te zuM paNa temanA pautranA putranA samayamAM paNa kapaDavaMja rajapUtanA kabajAmAM hatuM ane te rAhanA Are vaseluM hatuM. siddharAje kuMDa ane batrIza keThA vAvya baMdhAvelI te jagAe vastI nahotI. paraMtu lazkarane rahevAnuM ane saMtAvAnuM anukuLa sthAna hatuM ane te lazkaranI sagavaDa :khAtara A jaLAzaya baMdhAvyAM hatAM kAraNa ke siddharAjane ane mALavAnA rAjA yazovarmAne bAravarSa sudhI laDAI cAlelI te samaye gujarAtamAM lazkarI thANu mATe najIka ane anukULa sthAna tarike kapaDavaMja hatuM. A pachI be saikAnA aMtare eTale saMvat 1353 pachInA samaye rAdhanapuranA musalamAnI lazkare rajapUta pAsethI kapaDavaMja jItI laI lADaNa bIbIe sidharAjanAM baMdhAvelAM suMdara jaLAzayathI AkarSAI rAhanA ArethI vastIne ahIM vasAvI. nAtanA jathAvAra makAno baMdhAvI zaheranI AjubAju keTa caNAvyuM te pachI pacAsa varSe eTale saMvata 1409 mAM keTanI najIka che te jumAmasIda baMdhAvI. A samaya bAramA saikAnI Akhara ane teramA saikAnI zarUAtane hate. ne te samayathIja nImA vaNika mahAjana kapaDavaMjamAM AvI vasyA che. jene hAla AThase varSa thavA jAya che.) AthI e bAvana jInAlayanI jagAe A majIda che ne tenA seMyarAmAM murtio che te aphavA bIlakula nApAyAdAra che. bheMyarAmAM keTalAka joI paNa AvyA che. temane khAtrI thaI che ke bheMyarAmAM mUrtio nathI. eTale jainamaMdiranI e majIda banI che e bInA beTI mAlama paDe che. AvI bina bharosAlAyaka aphavAthI dharmAntara vimanasya vadhe tema na bane ne bane kema vyavahArika kAryamAM eka bIjA sAthe haLImaLIne varte te hetuthI A spaSTikaraNa karyuM che. govardhana zreSTie baMdhAveluM caitya rAhanA Are vaselA kapaDavaMjamAM hatuM te kALe karIne naSTa thayuM che. tenA pAyA vigere atyAre jaDI Ave che. A vastu satya che ema lekhakanuM mAnavuM che. A lekhamAM govardhana zreSinI ane temanA vaMzajonI nAtanuM nAma AvyuM nathI paraMtu vAyaDakuLamAM jayapatAkA samAna thaye ema jaNAvyuM che. have e vAyaDakuLa te temanuM pitAnuM ke temanA gurU vAyaDa garachIya jIvadatta surIzvarajInA gacchanuM te paNa spaSTa nathI. chatAM anumAna thAya che ke dezamAM saikAmAM jyAre nAne janma thaye tyAra pahelAM pitAnA gurUnA gaccha-kuLa-ke gotranA nAmathI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -988 oLakhAtA. eTale gAvadhana zeThIAnI nAta samayamAM vyavahAramAM vaparAtAM nahIM DrAya e nirvivAda che. saMvat 13 mA saikAthI vANijJanAM nAta ane gAtra vyavahAramAM prasidhdha thayAM te agAu temanAM gotra temanA vyavahArika gurU ke dharmagurUnAM gAtra te vaNikanAM geAtra e vAta paNa A lekha uparathI sidha thAya che. temanA anuyAyIe paNu ane temanAM geAtra te vIzA nImA vANiA saMvat 1275 mAM jaina hatA evuM aitihAsika pramANu vastupAla tejapAlanA sauMgha samelanamAMthI maLI AvI che. have te pachInA varSomAM nImA vANiAoe dharma pravRttimAM jInAbiMba bharAvI pratimAjInI pratiSThA mahAtsava karyAM che te pramANu pratimAjI uparanA kAtarAvelA lekhathI siddha thAya che. e jUnAmAM jUnA samayathI zarU karI te pachInA anukrame A nIce utAravAmAM AvyA che. hAlanA samaye maLI AvyA teTalA lIdhA che. ane have pachI maLI Avaze te samayane anusarI dAkhala karAze. A lekhanI prasAdI zrImAn AgamAddhAraka AcArya sAgarAnaMda surIzvaranI AjJAthI temanA aMtevAsI kaMcanavijyajI mahArAja taraphathI maLI che. A mATe e mahAna gurUnA tathA muni kaoNMcavijyajIne A take AbhAra mAnuM chuM. A mahAna gurU ane teozrInA ghaNA ziSyA purvAzramamAM (gRhasthAzrAmamAM) kapaDavaMja vIzA nImA vANinI jJAtinA 'tA. teozrIe peAtAnI janmadhAtrI jJAtinI sevA arthe jeTalI mAhIti maLI teTalI ApI jJAtisevAnuM uttama kArya karyuM che. te eTaluM amulya che ke te khAkhata mAtra AbhAra mAnavAnuM lakhI kadara karavI te lAyaka kadara karI na kahevAya mAtra vyavahAramAMja e lakhANa lakhI kharI kadara karavA mATe te lekhaka peAtAnI lAgaNI darzAvavA azakta che. eTaluM jaNAvI lekhAnI hAramALA A nIce utaravAmAM Ave che. (1) kapaDava ja nibaMdha vikrama savaMt 11 mA ke 12 mA saikAmAM kapaDavaMjamAM jaina sapradAyI dharmakAryo thayAM tenI vigatavALA lekha. A lekhanI nakala A prakaraNanA pRSTa 140 thI 142 mA pRSTa upara ApelI che. (2) zrI ci MtAmaNajI pArzvanAthanA derAsaramAM dhAtunA samavasaraNu uparanA lekha. 'savaMt 1488 varSe jeTha vadI 2 nemAjJAtiya saM. sudA bhAryA mANekadevI putra sa. gaMgA kaina bhAryAM rAmatI pramukha kuTuMba taeNna svazreyase zrI mahAvIra samAsaraNuM, kArayita. pra, tapAsI sAma suMdarabhiH (3) zrI nImA vANiA jaina gRhasthe putraprAMta (ba'gAla)mAM zrI AdInAthajInuM maMdira badhAvyu. tenA lekhanA utArA. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~145 zrI AdinAthajInuM ma`dira DhageDhelA (beMgAla) savat 1499 vaSe pASa vadI 10 gurI zrI nImA jJAtiya gaM. gaThThA bhAryAM salaghu tayeH sutena saha sAyareNu svazreyasezrI jIvata svAmI zrI supArzvanAtha miMa kArAyita pratiSThita zrI bRhattapA pakSe zrI ratnasiMha zuribhiH zubha bhavatuM !. (4) zrI zAMtInAtha pratimAjInA uparanA lekha. saMvat 1501 jeTha suda 10 nImA jJAtiya onmuTA sutasAMgA suta dhanazI bhAryAM zre. cAMda bhA jAI sutA malaku zAMtInAtha khaMkha kArItavatI pratiSThitama zrI muni suMdarazrIbhiH (5) kapaDavaMjamAM zeThazrI jezIMgabhAI premAbhAi kevaLabhAinA ghara derAsaramAM zrI pArzvanAtha prabhujInI pratimAjI pujAya che te uparanA lekha, saMvat 1522 varSe vaizAkha,......nImA jJAtiya dosI vAMcchA bhA. dukhI suta dAsI.......rAma bhAryAM vArU suta dAsI gaNapati bhAryAM revatI kaDaka ane bhA harapati bhA0 yakuti tena zrI prArzvanAtha miMbaMdha kArayita pratiSThita tapAgacche zrI lakSmI sAgarajI karpaTavANijya vAsaH (6) kapaDavaMjamAM dhAkavADImAMnA derAsaramAM zrI zAMtInAthajInI pratimAjI uparanA lekhaH-- "savat 1618 varSe phAgavI 2 zukra kaTa vANijya vAstavya nImA jJAtiya dAsI mAyA bhANI kAnajI putraratna jAgA bhA. zANI tathA........putra cutena dAsI jAgAkena svazreyase zrI zAMtInAtha khaMkha kArAyita tapAgacche zrI samavilaya suribhiH pratiSThitama (7) kapaDavaMjamAM dalAlavADAmAM zrI vAsupujya bhagavAnanI pratimAjI uparanA lekhaH-- "savat 1955 mArga sudI 5 gurU laghuzAkhAmAM karpeTa vANijya vAstavya zrI zrImALI jJAtiya 50 akAnAlA bhAryAM makAi putra rUpa pramukha paMcaputrA vi. kuTuMba yutena svazreyase vAsukhikha kA. pra0 tathAgacche bhaTTAraka zrI harivijaya surI paTe mukuTa zrI vijaya sena suribhi" (8) kapaDavaMjamAM dhAkavADImAMnA derAsaramAM zrI AdinAthajI prabhunI pratimAjI uparanA lekha. "saMvat 1666 varSe phAgaNa suda 3 zukra karpaTavANijya vAsta........... zrImALI jJAtiya zA, gehi sahabhAryAM gaMgAdiyutena zA tArA................. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -142 namate jalade bhA. mAhanate putra jIvarAja devarAje vaNarAja jIvarAja putra zA. ratana svakuTuMba yutaeNna svazreyase zrI AdinAtha biMba kArayita' pratiSThatama zrI tapAgacche bhaTTAraka keATI koTI savazrI hIravijayasuri paTTAla kAramugaTamaNI su........surI svagata mutacIta sakalamaDala zAhI zrI akrakhara deza jyazAsana zrI vijayasena surIzvara nirdezAt zrI vijayadevasurI bhi.......kaTavANijya sakala sauMghasya zrI ratu. (9) zrI caumukhajInA derAsaramAM prathama mukha pratimAjI zrI ajItanAthajI nI pratimA uparanA lekhaH saMvat 1666 varSe phAgaNa suda 3 zukra kaTa vANijya........ bhAryAM kamalAde putra zA. zIvA bhAryAM devakI nAstA svoyase zrI ajItanAtha kha.......... zrI vijyasenasurI nirdezA..........kaSa~TavANijya sa`badhI sakala sa ghasyaca zrI ratu. upara pramANe eka kapaDavaMjanibaMdha ane ATha pratimAjI upara lekha maLI nava * pramANeA maLI Avela che temAM na, 1ne nikha"dha tathA chellA navamA naMbaranA lekha temAM jJAtinuM nAma nathI. naM. 7 ane naM. 8 nA lekhamAM zrImALI nAtanuM nAma che. bAkInA pAMca lekha na. 2-3-4-5-6 e lekhamAM nImA vANi te karpaTavANijya eTale kapaDavaMjanA rahenAra ne te saMvat 1488 thI saMvat 1700 sudhInA khasebAra varSanA gALAmAM kapaDava`janA nImA vANiA AvAM dharmakArya kare evA saMpattivAn ane zraddhALu hatA evuM A lekhA uparathI siddha thAya che. A uparAMta mahAn vidvAna AcArya zrI buddhisAgara surIzvaranA jaina dhAtu pratimA paMdarase lekhasaMgraha nAmanA pustaka nA e bhAga prasiddha karelA che temAM pahelA bhAgamAM lekhanA saMgraha che. temAM nImA vANiAnA nAmanA 4 lekha chevaLI maMgALanA bApusAhebanA pratimA uparanA lekha saMgraha che temAM eka hajAra lekha che te pASANu pratimAjI uparanA lekhA che temAM nImA vANiAnI jJAtinA eka lekha che je saMvata 1499nI sAlane A prakaraNanA 40 mA pRSThe dAkhala karela che. have AcAryazrI buddhisAgaranA pratimA lekha saMgrahanA be pustake suratamAM zrImAna Agama ddhAraka AcArya zrInI zrI jaina Ana Mda pustakAlayamAMthI maMgAvI temAMnA nImA vANitI jJAtivALA lekhA temanI sAlanI jInavaTanA anukrame A nIce utAryAM che. ( 1 ) AcArya zrI buddhi sAgara khurInA jaina dhAtupratimA lekha saMgraha bhAga pahelo temAMnA pRSTa 253 mI lekhAMka 1460 no utArau0 lekhanuM sthala :- zrI kesariAjInI pratimAjIM 0 saM 1042 varSe vaizAkha sudi 5 zome mahAraka zrI jasarAja zrIkalA bhAryA sonabAI vijirAja dvaidAcala vINAta tapaDI zA0 bhA0 hAsaNadevasA patrakAra devarAI mArA bhrAta yAgurAja mA0 chItrAta sAcA bhA0 paucI rAjavanAtha: zerapAla zrIkASTAsaMce vikhyAkA sabagotrai eka zrI yAdIsAvaMdana // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -147 (2) uparAkta lekhasaMgraha bhA. 2 jo tenA pRSTha 84 mAnA uparanA lekhanA utArA. lekhanuM sthaLa - mAtara zrI sumatinAtha mukhya bAvana jinAlaya lekhAMka naM. 486. saM. 1309 varSe phAgaNa zu0 8 some kApaDavANijye zrI gurjarajJAtau mAtRjayataladevi zreyorthaM ha0 sAjaNena zrI AdinAtha biSaM zrIkamala prabhasUrINAmupadezAta kAritaM pratiSThitaM ca // ( 3 ) lekha saMgraha bhA0 1 lo pRSTa 102 lekhanuM sthala amadAvAdarIcaurADa uparanA zrI mahAbIra svAmInA derAmAMnA lekhomAMthI lekhAMka 952 nA lekhano utAro. saM. 1488 varSe kArtika sudI 2 some karpaTavANijya vAstavya zrI zrImAla jJA0 zre0 sIhA bhA0 saMsArade tayoH su0 0 bhAI Akena bhA0 cApu su0 vAchA bhAtR zre0 somA bhA0 rAU godhAguNI Adi kuTumba yutena svazreyase zrI ajItanAtha biMba kA0 pra0 tapAgacchanAyaka zrI somasuMdara suribhiH // amadAvAda zrI zAMtInAthajIna / dezanA ( 4 ) lekhasaMgraha bhA0 1 lo pRSTha 202 lekhanuM sthala lekhomAMnA lekha naM. 1239 nA lekhano utAro :saM. 1505 vIrapure nImA jJAti zre0 devA bhA0 lASTa pu0 dharaNAkena bhA0 nAbhalade bhAtRvya sAMgA surAjAhAdiyutane zromunisuvrata biMba kA0 pra0 zrI jayacandra sUribhiH || ( 5 ) lekha saMgraha bhA. 2 rA. pRSTa. 176 lekhanuM sthaLa :- khaMbhAta mukAme mANeka coka zrI pArzvanAtha jinAlaya derAsaramAMnA lekhoMmAMnA lekha naM. 179 nA lekhano utAro : saM. 1506 varSe mA0 zu. 13 karpaTavANijyavAsi ukezajJAtiya zre0 narapAla bhA0 nAmalade putrakarmaNane mAryA karamA bhAtRja bhojAdiyutena svabhAtRzreyase zrI saMbhavanAtha biMva kA0 pra0 bRhattapAzrI jayacandra buribhi: // ( 6 ) lekha saMgraha bhA. 2 rA pRSTha 196 lekhanu khaMbhAta mukAmeM The0 bolapIpalo zrInaba pallava pArzvanAtha jinAlayamAMnA lekha naM. 1091 no utAro :saM. 1523 varSe vaizAkha sudI 3 bIrapura vAstavya nImA jJAtIya zrI0 tejA bhA0 kADI putrasAdAkena bhAryAM maMdodarI putra prabhA......TacA pAnIpAdi kuTuMba thutena zrI nemInAtha cikAritaM pratiSThitaM tapAzrI lakSmIsAgara suribhiH // ( 7 ) lekhasaMgraha bhA. 2 | pRSTha 72 lekhanu lekhAMka naM. 418 nA lekhano utAro, saM. mA0 karaNu putra dI0 mahirAjane mA0 raMgI * zrIvAsupUjya biMbaM kA0 pratiSThitaM tapAgaccheza zrIlakSmI sAgara sUribhiH // sthala mu0 kheDAparAmAM zrI AdinAtha jinAlayama 1525 varSe phA0 su0 7 nImAjJA0 do0 vAchA putrapAsAdI kuTuMbathutane mAtR do0 hajAzrayartha ( 8 ) lekha saMgraha bhA. 1 lo pRSTa 152 lekhasthala amadAbAda jhaverIvADI zrIsaMbhavanAtha jaina derAsara temAMnA lekhomAMtho lekha naM. 838 no ubAro saM. 1531 varSe nImA jJA0 0 pAtAbhA0 aradhU suvajesArANA sAmala pAMcAdi kuTuMba yutena svazreyArthaM zrI dharmanAtha biMba kA0 pra0 tapAgacche zrI lakSmIsAgara sUribhiH // (9) lekhaM sagraha bhA. 1 lo pRSTha 253 lekhasthala zrI kesariyAjI pAdukA lekha lekhAMka naM. 1459 nA lekhano utAro. sa. 1873 varSa zake 1739 pravartamAnye mAsottamamAse zubhakAri jeSTha mAse zukla pakSe caturdazI tithauM gurau upakezajJAtiya kucha zAkhAyAM koSThakA gotre suzrAvaka punyaprabhAvaka zrI . Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -148 devaguru bhaktikAraka zrI jinAjJApratipAlaka zAha zrI zaMbhudAsatatputra kulodvAraka kuladIpaka zivalAla bAbIdAsa tatputra daulatarAma vRSabhadAsa zrI. udepuravAstanyaH zrI AdinAtha pAdukA kArAgitA pratiSThitA zrI tapAgacche sakala mahAraka ziromaNI mahArakazrI zrIvijaya jinendra sUribhiH upadezAnmohana vijayane zrI dhUnavare bhaMDArI dalicaMdamAgucchAI // lekha saMgraha bhA. 1 lA pRSTha 11 lekha sthala DabhoI (darbhAvatI) munisuvrata svAmIjInA derAsara nA lekhomAMthI lekha naM. 62 nA lekhano utAro :saMvat 1903 zA. 1768 prA mAgha kapAmR / kapaDavaMja vAstavya zA nemA zA kAlidAsa jIvaNadA tasbhAryA jatanabahu suta choTAlAla svazreyArthe zrI anaMtanAtha viba kAritaM pratiSThita zrIloDhAyozAlanA zAnti sAgara suribhiH|| lekha saMgraha bhA. 1 lAnI prastAvanAnA pRSTha 19 me pAne nimA vANiga jJAti viSe je lakhANa che teno utAro. nimA vANiga jJAti kapaDavaNaja vigere gAmomAM nImA vANimAonI vasatI vizeSa che tezro jaina dharmI che teaue jaina maMdiro baMdhAvyA che jaina upAzrayo baMdhAvyA che teonI jJAti mAMthI jainAcAryo sAdhuoM thayA che hAla paNa teonI jJAtimAMthI muni thayela panyAsa AnaMda sAgarajI, paThayAsa maNivijayajI jaina komamAM gItArtha vidvAna tarike sarvatra prakhyAta che. zrI jaina dhAtu pratibhA lekha saMgraha bhA. 1 loM ejana bhAga 2 jo. lekhaka yoganiSTha zAkhavirada jainAcArya vIra saMvat 2450. zrIbhad buddhisAgarajI. vikrama saMvat 1890 vaura saMvat 2443 vikrama saMvat 1973 ) A pustakA hAla zrI jaina bhAnaMda pustakAlaya surata pu. naM. 60-33, vivayana:- (1) sAmAnya (2) pratye: khema samadhA (1) sAmAnya vivecana -A baMne lekha saMgrahamAM ekaMdara 2673 lekhene saMgraha che temAMthI nImA jJAtie pratiSThita karAvelAM evA te mAtra pAMca lekha maLI AvyA che. AnuM mukhya kAraNa te e che ke lekhaka mahAna AcArya zrI emaNe uttara gujarAta ane kaMIka pazcima gujarAtamAMnA 65 gAmomAMthI A lekha lIdhA che. AcAryazrInI kapaDavaMja ane tenI AsapAsanA jaina vastI vALA gAmamAM padharAmaNI thayelI nathI. ke je gAmamAM nImA jJAtinI vasatI vizeSa che. tethI te nAtanA lekhe ochA hoya te svabhAvika che. bIjuM kAraNa e bhAse che ke -vikrama saMvata 802mAM aNahilapura pATaNa ane cAMpAnera e be zaherane janma jeDakAM bALaka samAna ekasAthe thayele te janma samaye ja mahAna zALamurizrInA upakAre gaLathuthImAM jaina saMskRti AvelI hatI. te samaye kapaDavaMja prauDha ummare pahoMceluM eTale vallabhIpuranA samayamAM vaDanagara, khaMbhAta, bharUca, prabhAsapATaNa Adi jUnAM zaheranI sAthe A zaheranI hayAtI hatI. temAM bIjAM zaheranI mAphaka Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana dharma ane jaina dharma sAthe sAthe dharakadara cAlatA hatA. ane vaLI te samayamAM niyamAvANijya A tarapha AvelAM nahIM tethI temanI nAtanA lekhe bahu maLI AvatA nathI. (2) pratyeka lekha saMbaMdhI vivecanaH-uparanA naM. 11 lekhenA utArAmAMthI naM.1 ane naM. 9 viSe prathama A vivecana che. A banane lekhamAM biMba bharAvyAM ke pratiSThA karAvI e kaI ullekha nathI. navamA naMbaramAM pAdukA sthApanane ullekha che. tene saM. 1873 eTale mAtra 13ra varSa uparane A lekha che. tenuM lakhANa hAlanA jamAnAne ghaNe aMze maLatuM Ave che. temAM jJAti-zAkhA-zetra-kuTuMba parivAra Adine spaSTa ullekha che. naM. 1460ne lekha je sauthI pahele utAryo che temAM pAdukA ke pratimA kAMI karAvyuM jaNAtuM nathI. A lekha AjathI lagabhaga eka hajAra varSa uparane che. e lekhanI bhASA saMskRta sAthe vadhAre maLatI ane mevADI bhASAne kaMIka maLatI Ave che. e lekha uparathI zrI kesarIAjI prabhunI sthApanAne samaya mAnI levAnI bhUla na thAya te mATe A vivecana che. lekha uparathI jaNAya che ke lekha ketarAvanAra gRhastha devaLanI marAmata karAvI haze ke dvAra karyo haze. gujarAta sarva saMgraha pukhtakanA pRSTa 138 nI kuTaneTamAM lakhe che ke -"jUnAmAM jUnAM jaina daherAM AbuparanAM tathA caMdrAvalInAM che. te saMvata 1100 thI 1400 sudhImAM baMdhAyAM che. jaina daherAM prathama baMdhAelAM te saMvata 412mAM navA AcArya mAna taMgasuranA kALamAM keI kahe che ke te pahelAM hatAM paNa prasiddha nahatAM." A aitihAsika neMdha sAcI Thare che. I. sa. 1022 thI 1972 sudhInA solaMkI vaMzanA pahelA bhImadeva rAjAnA samayamAM tenA pradhAna ane senApati nImazAe Abu upara tyAMnA rAjA jagadeva paramAra upara caDhAI karI tenI pAsethI Abu parvatanAM keTalAMkazikhare kabaje karyA. ane tyAM potAnI saghaLI ane kaMIka rAjyanI lata khaca jaina devAlaya baMdhAyAM. A arasAmAM kesarIAi prabhunu devaLa nAnuM sarakhuM haze agara te bismAra hAlatamAM haze te devaLane A lekhamAM jaNAvelA gRhasthoe jIrNoddhAra karyo haze ema jaNAya che. kAraNa ke lekhanA chellA vAkyamAM lakhANa che ke saheja zrI vALa vAta AthI siddha thAya che ke naM. 1460mAM naMbarane lekha ke je eka hajAra varSa agAune lekha che. te pratimA biMba bharAvyAnA ke pratiSThA karAvyAne nahIM paraMtu jIrNoddhAra karAvyAne lekha che. AdIzvara bhagavAna yAne rASabhadevajI prabhunI pratimAjI te bahupurAtanI che. A devane jainadharmI pitAnA prathama tIrthakara tarike samajI te nAme bhaje che ne Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150-- pUje che, bIjA jainetara A deva viSNubhagavAnane nAme bhaje che ne pUje che. A AdivAsI ane ajJAnI aNaghaDa vastI temane peAtAnA kuLadevane ISTadeva tarike 'vAvA' mA vhAlasAyA nAmathI bhaje che ne pUje che. jema uttara gujarAtanI abhaNu prajA khAyanA.......(sAgana) mahI nadInI AsapAsanI vastI dhArAmAM, ThAkaraDA mahInA......... sAgana)....' pALe che. ne tene daivI AjJA tarike gaNe che tevI rIte iDara, DuMgarapura, udepura mevADa e taraphanI badhI vastI zrI rimAnIne peAtAnA puchu paramezvara tarike mAne che. matalaba ke sarve hiMMdu varNanA A sanAtanI iSTadeva che. A RSabhadevajInA jIvanacaritramAMthI jANavA maLe che ke zrI rAmacaMdrajI zrI RSabhajI evA viSNu bhagavAnanA avatArI A RSabhadevajI nAbhI rAjAnA putra hatA, temanA samayamAM manuSyA yugalIA kATInAM" hatAM. agninA upayoga manuSyane zIkhavyeo. mATInAM vAsaNu anAvatAM zIkhavyuM, manuSyanA dharma zIkhavyA. sagAI ane gAtranI samaja ApI. chevaTe pAte tyAgI thaI manuSyane meAkSamArganuM sUcana karyuM. AvA IzvarI avatArI purUSane hiMduonI sarva varNa viSNubhagavAna tRzmi ne jainA prathama tIrthaMkara prabhu tarike AdinAtha bhagavAnane nAme pUje che ne bhaje che. vi. saM. 1042 mAM A mUrtinI sthApanA thai nathI, paNa te agAu saikA pahelAM sthApanA thai che, te jaNAvavA A vivecana che. ghaNA (2) khIjA nakharanA lekha sa. 1379 nA che. te lekhanI bhASA zuddha saMskRta che. kapaDava'jane saskRta bhASAmAM dAvata yAniya lakhAtuM hatuM te tathA te samayamAM zrI gurjara jJAtinA vaNike vasatA hatA te spaSTa jaNAI Ave che. (3) trIjA nakharanA lekha sa 1408nI sAlanA che eTale khIjA naMbaranA lekha karatAM ekasa varSa Adhunika che. bhASAmAM paNa phera paDayA che. kapaDavaMjane IMTa yAni" lakhe te samaye kapaDavaMjamAM zrIzrImA jJAtinA vaNiko vasatA hatA te jaNAya che. (4) pAMcamA nakharanA lekha vi. saM. 1506 nI sAlanA che. je trIjA naMbara karatAM arADha varSa Adhunika che. tenI bhASA paNa trIjA naMbarane maLatI Ave che. A lekhathI jaNAya che ke saM. 1506 mAM vaTavALiccha (kapaDavaMja) mAM uddeza (esavALa) viSNukAnI vastI hatI. hAla kapaDavaMjamAM A vastI khIlakula nathaDI nathI. vaLI te samayamAM sayukta kuTuMbanI bhAvanA hatI. A lekhamAM pete, strI, putra, bhatrIjA, ane bhAi ityAdrinAM nAma ane te sarvenA kalyANu arthe zrI saMbhavanAtha khaMkha kArayituM, pratiSThitam, kapaDavaMja nibaMdhamAM jaNAvela gAvana zreSThi ane temanA putrapautrAdi kuTuba A jJAtinu` hoya ane kapaDavaMja uparanI kAika AphatanA kAraNe ozavALa vaNikA jirata karI gayA haiAya e saMbhavita che, Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. dozI punamacaMda lallubhAI jeonuM kuTuMba kapaDavaNajamAM jIvaNalAla suMdaralAlane nAme ghaNuM jANItuM che. teoe jIMdagIbhara janasevA ane nAta jAtanA bheda bhAva vinAnI bhAvanAthI ghaNuone satApyA che. kapaDavaNajamAM premALa kuTuMba tarIke teo ghaNA jANItA che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -942 (5) naMbara 4-6 A banne lekha nImAyaniSTha jJAtinA che paNa te vIrapuranA rahIza che. A vIrapura te kAThIAvADamAM dezI rAjya hatuM tyAMnA nahIM paNa prathamanA vADAsInera sasthAnanA tAkhAnA vIrapura mahAla che te vIrapuranA che. hAla tyAM vIzAnImAnI vastI che. kapaDavaMjanA dosI jIvaNalAla su daralAla je hAla zAmAbhAi punamacaMda desI khI. e. ela. ela. bI, kapaDavaMjamAM che temanA dAdA thAya. e dAsI jIvaNalAla vIrapuramAM peAtAnA mAsALamAM ucharyAM hatA. matalakha ke te samayamAM kapaDavaMja ane vIrapuranA vIzAnIma! viSNukAne sagAInA saMbaMdha hatA, (6) lekha naM. 7 ne 8 A e lekhA saM. 1525 ane saM. 1531 eTale lagabhaga samakAlina che. te nImA viSNukAnA che. paraMtu te kayA gAmanA che te spaSTa nathI. ApaNe prathama lIdhelA lekhAmAM eka lekha sa. 1522ne che te nImALiyAna che. temAM paNa gAmanuM nAma nathI. temaja dazA ke vIzAnA bheda paNa nathI. A traNe lekhamAM pratiSThA karAvanAra tapAnjherA zro sakSmI sAgara suzimi e spaSTa che. lekha nakhara 10 mAne te taddana Adhunika che. AjathI mAtra ekase be varSa agAunA che. te kapaDava'janAthIAmImA majjAnana jJAtimAM kAlIdAsa jIvaNadAsa mahetAnA nAmathI prasiddha che. temanA e lekha che. samagra gujarAtImAM aMgreja sarakAranI sattA I. sa. 1818 mAM eTale saMvat 1874mAM sthapAI te pahelAM ahIM pezvAI sattA hatI. te samayamAM paNa zrI kAlIdAsa mahetAnA pitAzrI jIvaNudAsa mahetA rAjyanA nyAya khAtAnuM kAma karatA ne temanI adAlata ke kacerI, je kahA te hAla neTiva janarala lAibrarI che ne tenI pAse kuvA che. tenI najIkanA makAnamAM hatI evuM gharaDA mANasA kahe che. matalaba ke peDhIe gatathI te mutsadRIgIrImAM mazagula hatA. i. sa. 1835 pachI aMgreja sarakAre dezIone moTA hoddAnI jagAe ApavI zarU karI te samayamAM ApaNA malIdAsa mahetA nyAyAdhIza tarike nImAyA. temanI pramANikatA ane mAhAzIthI vadhatAM dhoLakAnI mukhya kArTamAM sadaraamIna jevI mAnavaMta paDhavIe caDhayA hatA. temaNe DabhoimAM vikrama saMvat 1903 eTale I. sa. 1847mAM eTale AjathI barAbara ekasone e va upara zrI anaCtanAtha prabhunI pratimA bharAvI che. A lekhathI kapaDavaMjI vIzA nImAne bIjI jJAtinI jJAtinI harALamAM ANI che. II zcaMdraRmeddanti navasAra gaiA pivA. A saskRta kahevata pramANe AkhI nAtane dIpAvI che, tethI te dhanyavAdane pAtra che. sadgata kAlIdAsa mahetAnA vaMzajo hAlamAM satata, saMpatti, nIti, AbarU vigere sadguNAnuM ucca keATinuM sukha bhogave che. sadgata kAlIdAsa mahetA eee kapaDavaMjamAM aMtisarIA daravAjA bahAra vaijanAtha mahAdevanu devasthAna ane tenI uttara Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAjue nAnI dharmazALA che te nImA vANiAnA phUlagurU (gera) audumbara brAhaNe taraphathI sthApana karela che tenI AsapAsa bAkI rahelI bAjumAM A zekIAe bhavya dharmazALA baMdhAvI che. te emanI dhArmika ane sArvajanika udAratAne purAvo che. (9) daze lekha uparanuM vivecana pUruM karI agIAramI kalamanA utArA upara AvIe te kapaDavaMja nivAsI vizA nImA vaNikanI dhArmika ane sArvajanika udAratAthI AkarSAI lekha saMgrahanA pragaTa kartAne pitAnI prastAvanAmAM lakhavuM paDyuM che ke vIzA zrImALI, ozavALa ane piravADa jevI jaina saMpradAyI jJAti enI vastInI saMkhyAnA pramANamAM ochI saMkhyA hovA chatAM kapaDavaMja vIzA vaNika jJAti sakhAvatemAM saMpUrNa saMtoSI mana sAthe haroLamAM ubhI rahI che, te vAcana vAgyAthI bhaviSyanI prajAne uttejanakAraka ane AvakAradAyaka nIvaDaze e nisaMzaya che. hAlanA samayamAM eTale saMvata 2001 pachI eka vIsamI sadImAM kapaDavaMjamAM vizA nImA vANiAnAM 232 lANuM che ATalI vastImAM ATha derAsara che. bIjI saMpradAyanI vastInA pramANamAM A derAsaranI saMkhyA sArI gaNAya. kapaDavaMjamAM gharanI saMkhyA sAta hajAranI che. temAMthI traNa hajAra ghara vihorA ane sunnI musalamAnanAM bAda karIe te cAra hajAra ghara hiMduo nA rahe temAMthI vAgharI kALIjATa-bhIla vigere majurI karanAra ke khetI karanAra varganAM eka hajAra bAda karIe te traNa hajAra ghara uraca varNanA dharmanA saMskAra jhIlI zake samajI zake tevA hiMduonAM rahe. temane mATe badhAM devasthAna eTale mahAdeva-mAtA-hanumAna zrIrAmajI, nArAyaNadeva-zrIkRSNa Adi deva maMdire gaNIe te bhAgyeja vizanI saMkhyA thAya. vastInA pramANamAM jainenAM derAsara daratrIsa ghare eka derAsara Ave che te hisAbe jainetaranAM devasthAne ekase hovAM joIe. paNa tema nathI. tenAM mukhya kAraNa be che. (1) jainetaramAM ghaNA kharA gharamAM pitAnA kuLadeva ane ISTadevanI pujA-sevA ne prArthanA karavA mATe devaghara jevI alaga jagA hoya che ne temAM pitAnA devanI murtie ke chabIo hoya jenI dararoja pujA-sevA-prArthanA vigere karAya che. jaina saMpradAyamAM AvA devagharanI prathA nathI. saghaLuM devakArya derAsaramAM ja thAya che. bhagavAnane pujAnI sAmagrI caMdana vigerenI jogavAI paNa tyAM ja hoya che eTaluM ja nahIM paNa keTalIka jagAe te nahAvAnA pANInI sagavaDa ane pavitra kapaDAMnI sagavaDa paNa derAsaramAM hoya che eTale temanAM derAsare piLe paLe rAkhavAM paDe che. (2) jaina bhAIone pitAnA ISTa devanI pujA karavAnI dhagaza paNa tivra hoya che. derAsaramAM sAdhana sAmagrInI sagavaDane lAbha tenA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zeTha zrI jesIMgabhAI premAbhAI ( zeTha zrI hIrajIbhAi aMbAIdAsanA kuTuMbanA suputra) jeee cheka vIsa varasanI umarathI jIvana paryaMta ApaNI kAmanI AgevAnI laI paMcanA zeTha tarIkenI pharaja bajAvI kAmanI amulya sevA karI che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -1pa3kharcanA phALAmAM rakama ApyA sivAya koI paNa zrAvaka maphata letA nathI eTaluM ja nahiM paraMtu pitAne tyAMthI je vastuo bhagavAnane arpaNa karavA laI jAya che te paNa ArogyadAyaka ane kIMmatI hoya che. A temanA dharma uparanI zraddhAnuM pariNAma che. vaLI derAsaramAM pujA karavA javAmAM zrImaMtAI ke moTAIne daMbha ogaLI jAya che. ane devamaMdiramAM saghaLA zrAvaka sarakhA che e bhAvanA keLavAya che. AkhA paDavaMjamAM nagarazeTha jezIMgabhAI premAbhAIne tyAMja gharaderAsara che. teo paNa ghaNA samaya bahAranA derAsaramAM yajanapujana mATe rAjIkhuzIthI jatA hatA. A ATha derAsara uparAMta sAdhujane rahevAnA be upAzraye sAdhvIjI mATe judA be upAzraye 1 piSadhazALA 1 bhejanazALA 1 anAthAzrama 1 pustakazALA 1 jaina pAThazALA ATalI saMsthAo te jaina saMpradAyanI che. te uparAMta pAMjarApoLa sArvajanika davAkhAnuM, sArvajanika dharmazALAo be (musApharakhAnA) tathA keLavaNInI saMsthAnAM makAnomAM amuka haila vigere vizA nImA vANiA taraphathI cAle che. jaina saMpradAyI vizA nImA vANionI nAtanA paMcagrAmamAM kapaDavaMja saMtati, saMpatti, sakhAvate ne dhArmika sahiSNutA e saddaguNemAM pahele naMbare zele che. A badhI sthiti gRhasthAzramInI jaNAvI tevI ja dhArmika sthiti tyAgI varganI paNa che. AkhA kuTuMbanAM kuTuMbe dAdAnI hayAtimAM dAdAthI zarU karI putra, pautra, dauhitri-dohitra ItyAdi sahakuTuMba ane saparivAra saghaLI vyaktie vyavahAramAM vipula rIte sAdhana saMpanna hovA chatAM dakSAo laI pitAne mATe AtmakalyANa sAdhyuM che ane bIjA zrAvaka zrAvikAone sadudhI dharmamArge derAvyA che. tyAgI saMsthAmAM ATalI badhI AlhAdaka sthitinuM mULa sthAna hAlanA mahAna AcArya AgameddhArapha sAgarAnaMda surIzvaranA pUrvAzramI pitA sadgata gAMdhI maganalAla bhAIcaMdabhAI che. teo temaja temanAM patnIe potAnA be dIkarAene prathama dIkSA apAvI pitAnI saghaLI delata dhArmika keLavaNImAM kharcavA kapaDavaMja jaina saMghane suprata karI. te dolatanA vyavasthApakoe kAzI (banArasa) mAM jaina pAThazALA sthApanAra zrI vijyadharma surIzvara tathA zrI hemavijya surIzvaranA sadupadezathI saMvat 1950 nA zrAvaNa suda 7 ne divase jaina pAThazALA sthApI te samaye vizA nImA gRhastha pAnAcaMdabhAI kuberadAsa emaNe tAtkAlika eka hajAra rU. saMdhane A jaina pAThazALA calAvavAmAM kharcavA ApyA. A zALAthI te samayanA bALakathI mAMDIne vRddha puruSa sudhInA tamAma zrAvake nityakarma tenA artha sAthe zIkhyA. pujAo-stavane sajajA vigerenA tathA jIvavicAra, navatatva vigere tatvajJAnanA graMthonA artha sAthe baMdha pAmyA. AthI jaina saMpradAyanA tatvajJAna tarapha abhirUci pedA thaI. jethI ghaNuka gRhasthAzramIe Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -154- pitAnI gRhastha dharmanI pharajo pUrI karI dIkSA lIdhI. AmAM koIke akALe eTale bIlakula nAnapaNamAM paNa jhaMpalAvyuM haze paraMtu teo tyAM dhArmika kAryomAM bahu sArA kAryakara nIvaDayA che. A rIte kapaDavaMja nivAsI zrAvaka zrAvikAmAMthI lagabhaga eka vyaktioe dIkSA lIdhI haze. ane tenAmAM ghaNAkharA atyAre dIghAyuSI heI sAMprata jamAnAmAM AgaLa paDate bhAga letA joIe chIe. A siddhinA yazane ghaNe bhAga gAMdhI maganalAla bhAIcaMdabhAIne ane temanA vyavasthApakee sthApelI jaina pAThazALAne phALe jAya che. A saMsthA 54 varSanI vRddha thaI che. tenA pharatApharatI vyavasthApaka ane jaina zikSakenI pUrepUrI kALajInA abhAve vidyArthIonI achatanA bhUkhamarAe kSayarogathI pIDAtI mAtra nAmathI chavatI rahI che. hAlanI aMgrejI paddhatinI vighAtaka keLavaNInA pratApe yuvaka ane yuvatIe A saMsthA tarapha AkarSAtAM jaNAtAM nathI, chatAM hAlanA prauDha ane sAdhana saMpanna AgevAne ke jemAMnA keTalAka A pAThazALAnA jUnA vidyAthIo che teo jenA kAre A potAnI mAtRsaMsthAne navA navA upAyothI sajIvana karavA prayatna karI rahyA che. hAlamAM parIkha vADIlAla manasukhabhAI emaNe pitAnA svargavAsI putranA samarNArthe jyAM hAla jainazALA bese che te makAnamAM vAMcanAlaya (lAIbrerI) kADhayuM che. temAM strIo tathA chokarIo mATe baporanA be vAgyAthI cAra vAgyA sudhI vakhata temane mATe ja khAsa rAkhele che. jethI teo A dhArmika jJAna levA prerAya e temane zubha hetu che. sArvajanika sakhAvato upara pramANe dhArmika saMpradAyamAM saMtoSakAraka phALo AvyA che te sAthe sArvajanika kAryomAM paNa vizA nImA vaNika mahAjana jJAti temanI bIjI bhAIbaMdha jJAtio karatAM AgaLa naMbara dharAve che. matalaba ke kapaDavaMjanI bIjI hiMdu ane vaherA kema taraphathI jeTalAM sArvajanika kAryo thayAM che te karatAM A jJAti taraphathI vadhAre thayAM che. A sArvajanika kAryomAM dareka dharmanI ane dareka kemanI prajAne sarakhI upayogamAM Ave evI cIvaTa rAkhelI che. svargastha zeTha mIThAbhAI gulAlacaMdanA nAmathI sarakhalI A daravAjA bahAra dharmazALA baMdhAvI che. temanA samayamAM A daravAjethI bahAragAma vepAravaNaja mATe javA AvavAne dhasAro sAthe hate. tethI jatA AvatA musAphare, vepArIo, vaTemArguone AvA vizrAmasthAnanI khAsa jarUra hatI. A dharmazALAmAM sADA sAta puTa uMcAInA hanumAnanI murti sthApana karI tenuM daherU baMdhAveluM che. tyAM dara varSe A vada 14 ne divase saghaLI kapaDavaMja prajA darzana karavA jAya che. taduparAMta (2) svargastha zeThanA nAmathI pAMjarApoLa cAle che tene Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 155-- aMge majAmAM paravaDI ane garImAne sadAvrata ApavAnA kharce haju paNa cAle che. (3) pAlItaNAmAM marhuma zeThajI taraphathI lanca derAsara baMdhAvyuM che tathA yAtrALuone mATe khIjI sagavaDo paNa karI che. kapaDavaMjamAM marhuma zeThanu` rahevAnuM makAna hatuM ke je AvAM makAna kapaDava-jamAM gaNyAM gAMThamAM pAMca sAta ja haze tevu bhavya makAna upAzrayanA upayAga mATe dharmadA karI dIdhu che. A badhI vyavasthA thaye mAjathI ekaso varSa thayAM chatAM, te sasthAnA vahIvaTa marhuma zeTha mIThAbhAInA sagA parikha manasukhabhAI mANekacaMdanI peDhI calAve che, te peDhInA gRhasthAe A sasthAone pAtAnI mAnI marhuma zeThanA hetune mAna ApI askhalita rIte ekase varSathI vahIvaTa calAvye jAya che. hAlanA vahivaTadAra vADIlAla jhaverabhAI parikha hAlanI Arthika AMdhI ane meghavArInA samayamAM paNa sasthAne dhArmika ane Arthika sthitimAM sArI rIte calAvI rahyA che. te dhanyavAdane pAtra gaNAya. A sivAya svargastha zeTha lallubhAi mAtIcaMdanAM viSavA mahuma mANeka zeThANIe tisarIA daravAje bhavya dharmazALA baMdhAvI che. temAM cekanI aMdara aMkhAjI mAtAjInuM devaLa che. cAkanI aMdara eka kUvA che. je mIThA pANInA che. kapaDavaMjamAM veTara va nahAtu. tyAre A A kuvAnA lAbha lagabhaga adhuM gAma letu hatuM. dharmazALA pAchaLa vADI che. temAM zrI nemInAthanI bhagavAnanu derAsara che. A dhama zALAnA upayoga saghaLI varNa ane dharmanA loko kare che. A zeThANIe pAlItANAmAM zrI AdIzvara bhagavAnanI mukhya TuMkamAM bhavya derAsara aMdhAvyuM che tathA jAtrALuo mATe khIjI jogavAI paNa karI che. taHparAMta kapaDava jamAM anAthAzrama paNa temanA taraphathI cAlu che. murhuma mANeka zeThANIe sthApelAM badhAM kAryAMnA vahIvaTa vIlanI rUIe jIllAnI DIsTrIkaTa kADhe nImelA kapaDavaMjI vIzAnImA vaNika mahAjana jJAtinA gRhasthA calAve che. temAMnA eka vahivaTadAra, zeThajI devaLabAi jecaMdabhAInI peDhInA kAyamapaNe hAya che. svargavAsI zeThe maNIbhAI zAmaLabhAInA dehAtsaga vakhate eka lAkha rUpiAnI dharmAdA sakhAvata jAhera karAI hatI. temAMthI saMpradAyanI rIte dharmAMdA kharca karavA sAthe sArvajanika khAte kapaDavaja hAiskulamAM eka sAyansa hAla ane kapaDavaMja myuni. DIspensarImAM eka Aparezana hAla murhuma zeThanA nAmathI madhAvela che. A e sthAneA te vakhate khAsa jarUrI hatAM eTaluMja nahIM paNa te sasthAnA pAte badhAvI zake tevI sthItimAM nahAtI jethI prajAne ghaNI agavaDa beThavI paDatI jANI ahu manAM vidhavA jaDAva zeThANIe A be sthaLe hAtha laMbALyA hatA. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -156- taduparAMta kapaDavaMjamAM pANInI bahu ja hADamArI hatI te dura karavA mahuma jaDAva zeThANIe pite pacIsa hajAra rUpiyA kADhI phaMDanI zarUAta karI te phaMDamAM cAra lAkha rUpiA bhegA thayA teTalA sarakAra pAsethI meLavI Dreneja sAthe veTara varkasa (pANInA naLa) karAvI kapaDavaMjanI prajAne bheTa karyuM. ghera ghera pANInI para besADI, tarasyAnI tarasa chIpAvI. jo ke A kAma temanA munIma saddagata rA.ba. valabharAmabhAI choTAlAlabhAIe pUrepUrI bAhozI vAparI karyuM che paraMtu mahema rA. ba. ghaNI vakhata kahetA ane mAnatA hatA ke A badhI siddhine zeThanI peDhInA pratApe che. pite je te peDhI upara nahAta te A kAma pAra paData ke kema? te mATe te pote ja nA pADatA hatA. pANInA naLanI yejanAnI saphaLatA mahema jaDAva zeThANI ane saddagata caMpAbahenanI buddhi ane leka sevAthI A amulya taka jhaDapI levAnI tamannAne AbhArI che e niHzaMka che. vaLI mahema jaDAva zeThANI, te samayanA rAjyAdhikArIo, ThAkare, zeThIAo, vigerene samaye samaye pitAne tyAM AmaMtrI temanI sukhasagavaDanI kALajI dharAvatAM hatAM. sane 1914 thI sane 1919 sudhInA pahelA vizva vigrahamAM braTiza sarakArane hiMdustAna taraphathI nANunI madada mokalavAnA phaMDamAM pite eka lAkha rUpiyA vAra phaMDamAM ApyA hatA jenI te vakhatanA briTIza pradhAnamaMDaLane ane khuda nAmadAra zahenazAhane ghaNuM sArI asara thaI hatI. sane 1920nA besatA varSe mama jaDAva zeThANane o. bI. I. ne mAnavaMto khitAba khuda zahenazAhe pite arpaNa karyo hate. AvA mAnavaMtA khitAba ghaNA DAne ja apAtA ane temAM khuda zahenazAha taraphathI te javalle ja apAtA. temAMne A khitAba, ApaNA lADIlA zeThIAnA kuTuMbanAM mahuma jaDAva zeThANIne maLe tenI kadara jevI tevI gaNavI joIe nahIM. akhila hiMda nivAsI nImAM vaNika mahAjana jJAtimAM te A eka ja dRSTAMta che. AkhA gujarAtamAM paNa te samayamAM A pahelo ja dAkhala hatuM. amadAvAda, vaDodarA, surata, muMbAI vigere sthaLanA hiMdu ane temAM vaNika mahAjanamAM A khitAba meLavanAra muma zeThANI ekaja hatAM. te vakhatanAM vartamAna patramAM "gujarAtamAMnAM hiMdu zeThANI evAM mathALAMvALA lekhe AvatA hatA. A badhe lAbha, ApaNA lADIlA zeThIAonI dareka vyaktinI paropakArI ane dayALu vRttinA phaLarUpe mahema jaDAva zeThANI bhegavavA bhAgyazALI thayAM hatAM te nizaMka che. atyAra sudhI gaNavelAM sArvajanika sakhAvatenAM kAryo te ApaNA zeThIA hIrajIbhAI aMbAIdAsanA vaMzajo ane vArase taraphathI thayela che. e kuTuMba akhila hiMda nivAsI nImA vANeka mahAjana jJAtimAM eka ajoDa che. jaina saMpradAyamAM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. bahena caMpA bahena, sva. zeTha maNIbhAI sAmaLabhAinAM putri (zeTha vADIlAla jamanAdAsa parIkhanAM dharma patni) upara citramAM suputri bahena caMpAbahenanI bAjumAM khurasImAM ApaNA AjanA varAyelA pramukha zeTha bAbubhAI maNIbhAI parIkha ane temanI eka bAju temanAM be bahene, (bahena kusuma tathA bahena suzIlA) UbhelAM che. hena caMpAbahena saMvaMta 1985 nA jeTha suda 5 nA roja tadana | madhyama ummare svargavAsa sIdhAvyAM. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --157 paNa A kuTuMbanI sArI pratiSThA che. samasta hiMdunI jaina sa'prAdAyanI zeTha ANujI kalyANajInI peDhInI vahIvaTI konsilamAM kapaDavaMja taraphathI eka pratinIdhi tarike zeTha ramaNabhAI urphe khAkhubhAI maNIbhAI khirAje che temanI kAryadakSatAe jaina saMpradAyamAM kapaDavaMjane ane vIzA nImA vaNika mahAjana jJAtine zezabhAvyAM che. A pachI sArvajanika sakhAvatA karanAra tarike zeThIA kuTuMba pachI paheluM nAma parikha vADIlAla manasukhabhAInuM Ave che. temane bALa keLavaNI ne temAM kanyA keLavaNI tarapha vadhAre rasa jAya che. navacetana hAiskulamAM koipaNu nAtanI ne dharmanI bALA pahelA dheAraNathI te chellA dheAraNa sudhI bhaNatI hAya te saghaLAMnI mAsIka phI parI. vADIlAlabhAI taraphathI sasthAne apAya che. vaLI kave yunivarsiTinA kAne abhyAsa karavA icchatI mALAo mATe temanAM saddagata mAtuzrI gajarAbAInA nAmathI mahilA vidyAlaya zarU karavAne tene nIbhAvavA e navacetana vidyAlayanI sAMsthAne paceAtera hajAra rUA. nI mAdazAhI sakhAvate bheTa karI che. Aja prakaraNamAM jaNAvyA pramANe jaina pAThazALAne madada karavA ane sArvajanika upayogamAM levA mATe temanA sadgata putra kasturabhAInA nAmathI vAMcanAlaya ane pustakAlaya sthApana karyuM" che. A pustakAlayamAM adyatana vijJAnanAM, sAhityanAM, ane khIjA upayogI pustako sAthe dhArmika pustakonA jathA paNa sArA rAkhyA che. A pustakAlayamAM bIjA jJAtima e amuka amuka viSacAnAM pustakonAM kabATe bheTa ApI A pustakAlaya ghaNI sArI sthItimAM pagabhara thayuM che. hAlamAM svastha jayantilAla zakaralAla AditalAla pAdazAhanA nAmathI sArvajanika dharmadA davAkhAnuM cAle che tenA saghaLA kharce, marhuma jayantilAlanA bhAgIdAra cImanalAla DAhyAbhAI kevaLadAsa taraphathI pUrA paDAya che. A davAkhAnAmAM paNa koI jAtanA bhedabhAva nathI temaja chevaTanA sudhArA sudhInAM davAnAM ane eparezananAM sAdhanAthI davAkhAnuM bharapura che. A davAkhAnAnA lAbha AjubAjunA gAmaDAMnA lAko paNa le che. A sivAya hiMdu prasutigRha ( suvAvaDa khAtuM ) temAM bhAI cImanalAlabhAie tathA parIkha vADIlAlabhAIe dara varSe sArI rakama ApavI zarU karI sadarahu sasthAne pagabhara karI che jenA lAbha hiMdu varNanI dareka kAma leche. AvI aneka rIte kapaDavaMjI vIzA vaNika mahAjana jJAtinA gRhasthA pAte sAdhana sapanna thAya ane peAtAne sArI taka maLe te sArvajanika kAryomAM sakhAvata karavAmAM pAchA paDatA nathI paNa udAra hAthe nANAM vApaye ja jAya che. nImA viSNuka mahAjana jAtI cAturthyanA samayanI vaizya varNa mAMthI utarI AvelI bahu purAtanI jAta che. temanA muLa vaDavAonA samayanI sevAvRtti, uddAratA, Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -158- sahanazIlatA vyApArikabuddhi vigere saddaguNa uttarottara peDhIogata utarI Avela che. ApaNe pAchalA navamA prakaraNamAM joyuM ke dareka zetranA manuSya zarIramAM jana" nAmanA paramANuo aneka peDhIo thaI gayA chatAM kAyama rahyAM kare che paNa te pratikuLa sthItimAM niSkAma thaI susta paDI rahe che. ne tevAne tevA temanAM vaMza vArasomAM utare che emane saMge anukuLa maLe che te pitAne prabhAva agaNita svarUpe dIpAvI zake che. e nyAye A kapaDavaMja vizA nImA vaNika mahAjana jJAtinA agraNI zeThIA kuTuMba tathA bIjI vyaktie potAnI sthItine anusarI sakhAvate kare che. jyAre bIjI jJAtio pitAnI nAta ane saMpradAyanA ja vADAmAM sakhAvate kare che, tyAre A nAta pitAnI vAta ane saMpradAyanA vADA uparAMta sArvajanika saMsthAomAM paNa chUTe hAthe nANuM kharace che. tethI ja A nAtanA zeTha te AkhA zaheranA nagarazeThanA pade birAje che. te emanI A viziSTa udAratAnuM ja pariNAma che. Arthika sthIti - vyApAra caDatI ne paDatI Arthika sthitinuM avalokana karatAM pahelAM mULavatana kapaDavaMjanI bhUtakALanI ane vartamAnakALanI sthItinuM avalokana karavuM jarUranuM che. gujarAta sarvasaMgrahanA pRSTha 453-54mAM te graMthakAra kapaDavaMja viSe lakhe che ke "e jUnA kALathI vaseluM che. pAMcaseMthI AThase varSanAM ghare Aja paNa che. keTanI divAla pAse junA zaheranI jagA che." eTale junuM kapaDavaMja te aNahilapura pATaNa ne cAMpAneranI pahelAM vaseluM che. sAdhAraNa niyama che ke zaheranI jIMdagI eka hajAra varSanI gaNAya eTale kapaDavaMjane janma khaMbhAta, somanAtha pATaNa, vRddhanagara (vaDanagara) jUnuM dvArakA, vallabhIpura e zaheranA samayamAM jUnuM kapaDavaMja hatuM, te mahera nadInA kinAre rAhanA Are hatuM, tyAMthI aneka kAraNe hAlanI jagAe sthaLAMtara thayuM. te samaye saMvat 1353 pachI musalamAne gujarAtamAM AvyA tyAre AkhA gujarAte je Aphate sahana karI te kapaDavaMje paNa sahana karI. tenI caDatI paDatIne ItihAsa je hoya te pariziSTa 1 lA ne cothe peregrApha ane parizaSa naM. je vAMcI je. kapaDavaMjanA sadubhAye kaho ke kamabhAgye kaho paNa I. sa. 1816 eTale saMvat 187ra thI kapaDavaMja aMgreja sarakAranA tAbAmAM AvyuM, tyArathI vizA nImAnI nAtanI dravya saMpattine vadhAro thatA thaMbhI gaye. I. sa. 1818 mAM aMgreja sarakAre pIMDhArAne ne pezvAIne aMta lAvI raiyatane saMrakSaNane lAbha Ape te sadabhAgya. paraMtu A badhe basta karatAM lazkarI kharca vacce te vadhArI kaMpanI sarakAre mALavAnA aphINanI khetI ane vepAra pitAnA hastaka lIdhe. AthI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kapaDavajanI dravya sapattimAM moTuM gAbaDuM paDayuM. amadAvAdanA zekIAne paNa sesavuM paDeluM para'tu temaNe kapAsanA vepAra ane mIlenI sthApanA karI peAtAnI jAheAjalAlI sAcavI rAkhI. ApaNA zeThIAAe rUA vepAra ane ADatanA dhaMdhA svIkArI peAtAne paDelI kheATane badale meLavI jAheAjalAlI sAcavI rAkhI. paraMtu mALavAnA vepAranI khAkharI te na ja AvI. vaLI kaMpanI sarakAre dArUnA dhaMdhA pAtAnA hAthamAM laI AkhakArI khAtu kADhayuM. jethI mahuDAM tathA DALI ane tenuM tela DALIyuM e Avatu. aMdha thayuM. jethI kapaDavaMjI sAbunAM kArakhAnAM baMdha thayAM kapaDavaMjI sAbu amadAvAda surata ane muMbAI sudhI atrenA dAudI veAhArA vepArIo mekalatA, temanAM kArakhAnAM baMdha thayAM tethI vADArAbhAI kapaDavajanA vepAra cheDI muMbai dhaMdhe vaLagyA. vaLI I. sa. 1828 mAM varALayatranI zodha thai tenA pariNAme sutara kAMtavAnA ne kApaDa vaNavAnAM kArakhAnAM nIkaLyAM jethI kapaDavaMjamAM re'TIAnI ramajhaTa ane vaNakaronI hAthazALanA dhamadhamATa baMdha paDatA gayA. temAMnA ghaNA bekAra thavAthI yatravAdanA zaraNe khIjA zaherAmAM vasyA. AvI rIte kapaDavaNaja eTale kApaDa vaNavAnA ane kApaDa vecavAnA dhaMdhA jozabhera cAlate ne tethI ja gAmanuM nAma kapaDavaNaja ane nruttuM saMskRta nAma kaTa vANijya je hatu te dhadhAne gaLe phrAMsI devAI. AthI zrImaMtanI Avaka vadhatI aTakI ne garImAnI AjIvikA aTakI. A sivAya kapaDava'janI paDatInAM khIjA kAraNA kdAca haze paraMtu mukhya kAraNamAM tA rAjyakartAnI vyApArI nIti ja hatI. tethI gujarAtanI sAthe sAthe kapaDava`janI paNa sa`pattimAM temaja vastImAM eTa AvyA ane tethI gujarAta upara 'greja sarakAranu rAjya AvyuM te kramabhAgyanI nizAnI gaNAi. sa'vat 1874 thI pacAsa varSa eTale savat 1924 sudhI vIzA nImAnI nAte pAte bhegI karelI sapattimAM rahyo sahyo vepAra kheDI saheja sAja sa`pattimAM vadhArA karI gujarAtamAM kapaDavajanI Ijjata ane khyAti TakAvI rAkhI. gujarAta sarva sagraha pRSTa 454 mAM lakhe che ke "I. sa. 1864 eTale saMvat 1920 mAM tyAM vepArI tathA zAhukAra dolata AbarUmAM phakta naDIyAdathI ja utaratA" juo pariziSTa naM. 1 nA 4 thA peregrApha. kapaDavaMja, madhyagujarAta tathA mALavA mevADanA vyApArArthe javAnA dhorI mArga hovAthI pUrva ane izAna khUNethI eTale mALavA ane mevADamAMthI anAja, telIkhI vigere lAvI madhyagujarAtane pahoMcADatA ane madhya gujasatamAMnI uttama tamAku, vaLI ArI, jIrU vagere te pradezomAM pahoMcADatA. tema karIne kapaDavaMjanI dravya sauMpattinI jAhojalAlInA sUrya pacAsa varSa sudhI sArA tapatA rAjye matalaba ke A pacAsa varSe kapaDavaMjanI vIzA nImA jJAtie suvaNu yuga jevAM sukha mANyAM--bhAgamAM. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A arasAmAM lAMbI mudata TakI rahe ke temAM vadhAre thAya evI koI yojanA zrImateo ke sAhasikoe vicArI nahi ane cInAonI mAphaka pitAnI junI ghareDamAM calAvyA karyuM. A temanI anudAra vRttine lAbha AjubAjunAM bIjA gAmee lIdho ne te pagabhara thayAM. mIla udyoga kADhavAne keIe prayatna karyo jaNAtuM nathI. vaLI A arasAmAM muMbaIthI amadAvAda relave AvI te samaye prayatna karI sahaja vaLAMka laI kapaDavaMjane relave sAthe joDayuM hota to atyAre kapaDavaMja te choTI muMbAI jevuM sthaLa banI gayuM hota. paraMtu kudaratane kapaDavaMjanI jAhojalAlI pasaMda nahotI jema A arasAmAM dravya saMpattimAM oTa AvyuM tema saMtatimAM paNa bahu khUTake paDaze. sAdhanasaMpanna, sAhasika vRttivALA zeThIAonA navajuvAna nabIrAo alpAyuSI thaI niHsaMtAna upaDI gayA. A arasAmAM mAtra nagara zeTha jenA kuTuMbanI vaMzAvaLI jotAM A kudaratI phaTakAthI tharatharI javAya che. prathama zeTha mIThAbhAI (2) temanA putra karamacaMdabhAI (3) zeTha lallubhAI, (4) delatabhAI (5) zIvAbhAI A cAre zeThI A bharayuvAna vaye ane te vaLI niHsaMtAna. te pachI (6) zeTha gIradharabhAI (7) zeTha nahAlacaMda bhAI A be bhAIo paNa bhara yuvAna vaye ane ni:saMtAna. AvA navaDela Adarza vyakti samAna jenI lagabhaga cAlIza varza sudhInI jIMdagInI AzA rAkhIe tevA TuMkI ummaramAM upaDI gayA AthI nyAtanI ane gAmanI kamanasIbInI parAkASTA AvI gaI hatI. A pachI bIlakula gamakhvAra ane sakhatamAM sakhata phaTake paDe ke je kapaDavaMja gAmanI jIMdagImAM te phaTako paDaye nahIM hoya te zeTha maNIbhAI zAmaLabhAIne dehotsarga A eka atikarUNa ane duHkhada banAva banyuM che. mahema zeThanI ummara mAtra vIza varSanI bhAgye haze. temane prajAmAM mAtra doDha varSanI bALakI nAme caMpA bahena tene ane yuvAna vidhavA zeThANIne kakaLatAM mUkI pite dehotsarga karyo. A arasAnI AsapAsa nAtanA sAhasika yuvAne ke jenI bhaviSyanI jIMdagI bahu jhaLakatI nIvaDavAnAM cihno dekhAtAM hatAM tevA yuvAne, proDhe, AdheDa gRhastha ane nAtanI maryAdA ane zobhA sAcavanAra vRddha gRhastho eka pachI eka TuMka mudatamAM svargavAsI thayA. A phaTakAothI vIsA nImAnI nAtanA jIvaMta puruSa hatAza thaI gayA. vepAra ane dravyamAM oTa AvyuM tethI temanI cAlatI peDhIe (dukAne) baMdha thaI gaI te samayanA Dhase gharamAM lagabhaga se ekane Azare Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI nAtanA vANiA ane brAhmaNe gumAstI karatA hatA te badhAone rajA ApavI paDI ane e peDhIo calAvanAra gRhasthanA dIkarAone muMbaI-amadAvAda surata Adi sthaLe nokarI ke gumAstI karavAno vakhata Avye-A pacAsa varSanA gALAmAM saMtati bAbata bahu phaTake paDe chatAM jaina dharma uparanI aTala zraddhAthI dhAkavADImAM zrI AdIzvara bhagavAnanuM derAsara zeTha vRjalAla motIcaMdanI peDhI taraphathI baMdhAvyuM che. saMvat 1904 vaizAkha vada 6 juo pariziSTha naM. 2. te sivAya dalAlavADAmAM saMvata 1928 nA vaizAkha suda 6ne roja zA. vIracaMda lAladAse zrI vAsupujya bhagavAnanuM daherU baMdhAvI tyAM pratiSThA karI che. evuM pariziSTha naM. 2 nA pRSTa 51 me lakhyuM che. vaLI maheMma zeTha nahAlacaMdabhAI nathubhAI ni:saMtAna svargastha thayA temanI yAdagIrImAM tathA punyA temanAM mAtuzrI. sadagat amRtabAI zeThANIe saMvata 1942 nA vaizAkha suda 11 ne roja eka . . bhavya derAsara baMdhAvI aMdara vIsa tirthaMkara prabhunI pratimAonI pratiSThA karI. A derAsara te aSTApadajInA derAsara tarike oLakhAya che. ne te bIjA sAte derAsara karatAM bAMdhaNI, sagavaDa ane zebhAmAM uttama prakAre che- hindustAna bharamAM aSTApadajInAM ekaMdara derAsaranI saMkhyA phakta 4 che. " A badhI junI vAte yAda karavAmAM kaMI artha nathI, evuM hAlanA samayanA kAmagarA yuvAne kadAca lAgaze te bhaya jANatA chatAM A duSkara prasaMga vistAra che. te eTalA ja mATe ke hAlanA yuvAne kevI UMca jJAtinA ne kevA sAhasika vyApArIonA vaMzanA che? te jANamAM lAvavA uparAMta temanAM guNAMza tamArAmAM paNa che mAtra tamArI Adhunika keLavaNane lIdhe tathA tame garbhazrImaMtAimAM ucharelA hovAthI tenAthI pedA thatA pramAda ane mithyAbhimAnamAM kadApi raMgAelA. ho jethI tamArA vRdhdhAnA guNazo dabAI gayA hoya, susta thaI gayA hoya, tame nAumeda thaI bephikarA thaI gayA ho, tamane bhaNavuM, kAma karavuM, mahenata karavI, vinayI thavuM ItyAdi unnatine raste caDhavAnAM pagathI upara caDhavuM na gamatuM hoya. tema karatAM tamane zarama Ave, ALasa Ave, vigere te svabhAvika che. tamArA vaDavAonA guNone jAgRta karavA. navA jamAnAne anusarI vepAra "dhaMdhAne lAyaka thavAnI lAyakAta keLavavA, ane je tamArI pavitra pharaja che, te pharajanuM bhAna karAvavA mATe ja upara jaNAvela duHkhada prasaMga vistAryo che. AzA che ke - AthI yuvAna bhAIo jAgRta thaI pitAnI, potAnA kuTuMbanI, samasta nAtanI ne te pachI potAnA vatananI AbAdI, sukha samRddhi ne dravya saMpatti vadhAravAmAM kamara kasa AgaLa vadhaze ja. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra rAga lAvaNI. // lau balA jItavA aMga byugalo vAge; yAhoma karIne ghasA phateha che Age. // hAlanI Arthika sthIti ane vyApAr hAlamAM je pacAsa varSanI ummaranA nImA vANika gRhasthA che te te pAtAnA bApadAdAnA dhaMdhA jevA ke kheDutAmAM dhIradhAra-khetInAM sAdhana ApavAM apAvavAM, tenI khetImAMthI pedA thayelA mAla bajAramAM lAvavA tathA anukuLa sthaLe mAkalI vecI ApavA tenA badalAmAM kheDutane joitA mAla lAvI ApavA vigere kheDuta jene potAnA zAhukAra ke zeTha kahe che te A dhaMdhAnAM kAryo kare che. paraMtu duniA kUdake ne bhUsake AgaLa vadhe che tethI AvA gRhasthanA cheAkarAe paikI peAtAnA peDhIgata dhaMdhAmAM kAma karatAM vadhe temaNe navA navA dhadhA zeAdhI agara meLavI temAM joDAI peAtAnI vArSika Avaka vadhAravI ja joie. jUnA dhaMdhAmAM kAyadAe pheraphAra karyAM che sakhta mAMghavArI ane garbha zrIma'tAinA uDAu kharcAe bhalabhalAne cAMkAvI mUkayA che ApaNA nImA vANiAmAM upara jaNAvyA tevA gAmaDAnA dhIradhAra karavAno uparAMta kApaDIAenA dhaMdhA sAmAnya te dhaMdhA pazu mALavAnA aphINanA vepAranI mAphka khAravAi javA beThA che. AvA vepArIonA nabIrAo paikI dukAnanA upayoga karatAM vadhArAnA yuvAneA hoya temane ekanA ekaja dhaMdhAmAM rokI rAkhavA te temanI 'dRgInI kImmatanI barabAdI karavA samAna che, evA yuvAnAne TeknIkala keLavaNI, vyApArI ke IjanerI keLavaNI vIgere navI jarUrata ne joItAM sAdhana pedA karavA mATe joitI keLavaNI ApI. je te dhaMdhAmAM palaTo. jemA pAte navA dhaMdhAmAM javA IcchA dharAvatA hAya tevAone uttajana ApI madada kare, temane nirUtsAhI na banAve. A dareka nAgarika vaDilanI peAtAnA bALaka taraphanI pharaja che. ApaNI khIjI bhAIbaMdha kAmanA dAkhalA jue. 'pATIdAra" temanA kula paraMparAgata dhaMdho khetI karavAnA. tene badale A trIza varSanA jamAnAmAM dAkatarA joIe te te, ijanerA joIe tA te, ilekaTrI khAtAmAM niSNAta joIe te te, sarakArI nAkarImAM, ekAmAM, jhaverIomAM, vakIla bArisTaromAM, vigere aneka dhAMdhAmAM jyAM joie tyAM paTela dezAI ke amIna hoya ja hoya. AvI rIte nImA vANiAmAM kema na khane? hrAlanA samayamAM sA~ti mATe nAta upara kudaratanI kRpA che. te saMtatinI vipulatAthI dekhAi Ave che. paraMtu te bALakAne keLavaNI ApavAmAM mAbApeAnI eparavAI jaNAI Ave che. AvA mAbApA kudarate ApelI bakSisanA sadupayoga karavAnAM beparavAI batAve te naitika gunhegAra che. te gunhAnI vahelI meDI sajA temane bhAgavavI paDaze e nirvivAda vastu che. te gunhA thatA aTake ne tenI kharAba asara Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha A ItihAsa chapAvavAmAM jeoe rUA. 501] bheTa ApyA che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2]~ bhogavavI na paDe te mATe ATalI cetavaNI ApavI paDe che. vIzA nImAnI nAtanA dhaMdhAnA mukhya be varga gaNAvyA. (1) gAmaDAmAM dhIradhAra (ra) kApaDaneA. A baMne dhaMdhA hAlamAM badalavA jevI sthitimAM AvI paDayA che. chatAM haju te mUkI devA jevI sthitimAM nathI AvyA, eTale navA yuvAnAe A dhaMdhAmeA upara bahu meha na rAkhatAM prauDhAne te dhaMdhAo sAMpI pAtAnuM yuvAnInuM uchaLatuM magaja bIjA navA dhaMdhAmAM vALavAnu rahyuM. have trIjo dhaMdhA gAMdhI vANiAne te nAtane Avazyaka che. te sivAya cothA dhaMdhA hAlamAM keTalAka sAhasika yuvAneAe ughADayA che. te kapAsa pIlavAnA jInanA, telI khIyAMne pIlI tela kADhavAnA, ph lai bahAragAma mokalavAnA. A dhaMdhA pahelA traNa dhaMdhA karatAM kaika vadhAre sArI kamANI karI zake tevA che. bIjAone dhe lagADI zake tevA che paNa temAM pramANikapaNAnA upayoga kare tyAre. jo temAM vadhu lAbha karavA jAya tA jokhamAi javAnA saMbhava che. vyApAranA dhaMdhAmAM jema jema satyanuM pramANa vadhatuM jaze tema tema te vyApAranI jAheAjalAlI vadhatI jaze. A anubhava siddha bAbatamAM e mata hoi zake ja nahIM. zarUAtamAM riphAIne lIdhe muzkelI jaNAze paraMtu cInaTAithI satyane vaLagI rahevAya tA pariNAme zAkha baMdhAya ane ApA Apa aNudhArelI siddhi AvI maLe. e satya vaDe magaja upara kAbu rahe jethI zakti uparAMtanA khATA vepAramAM phasAI jatAM khacAya e nAnA sUne phAyado nathI. A sivAya ghaNA yuvAne muMbAi, amadAvAda, surata vagere sthaLe jaI mIlasTara, ilekaTrIka sTAra, bIjA nAnAM kArakhAnAM agara te kArakhAnA mATe joItAM sAdhanA meLavI ApavAnA dhaMdhA kare che. A dhaMdhA hAlanA jamAnAne anusaratA ne AvakAradAyaka che. A badhA karatAM nyAtane navA dhaMdhA tarapha doranAra parIkha vADIlAla manasukharAma che. teozrI hAiskulanI keLavaNImAM na phAvatAM InjInIarIMganI kulavaNI lei te parIkSA pAsa karI. enjInIara tarIke ekAda varSa kAma karI sI. ke. vAhArAnI kuAM. amadAvAdavALAne tyAM vepArI peDhImAM nAkarI rahyA. A peDhIne enjInIarIMga sTArsanA vepAra hatA. tyAM temane sAta ATha varSanA anubhava maLyA ane temAM temanI pramANikatA ane kAryadakSatA joI khATalI mehanI kuAM, mazInarInA vepArIoe temanI kadara karI. jethI teo tyAM bhAgamAM saMvat 1978nI sAlamAM joDAyA, tyArathI dinapratidina mesarsa khATalI eInI kuAM,nuM kula saMcAlana tenA hAthamAM AvyuM ane te kaMpanIne teoe AkhA hiMdamAM prakhyAtimAM ANI. ane AbAdImAM vadhatA gayA. teoe sane 1915mAM IlekaTrepleTIMga ane peAlIzIganuM kArakhAnuM tenA bhAi AcchavalAla manasukhalAla Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -164 parIkha tathA teonA bhANeja bhAI kezavalAla chaganalAla gAMdhInA kuTuMba mATe nAMkhI ApyuM. A kArakhAnAe taDako chAMyaDe ghaNe veThA. paNa teoe hIMmatathI te badhI muzkelIone vaTAvI. te vakhate temanI bATalIbeI kaMpanInI bhAgIdArInI Avake bahu sAro bhAga bhajavyuM. A kArakhAnAnI zAkhAo amadAvAda tathA lihImAM je. sI. parikhanI ku.nA nAmathI bolI je beu zAkhAo Aje mojuda che. paraMtu te badhAmAMthI parI. vADIlAlabhAI chUTA thayA. A pramANe chuTA thatAM muMbAInuM kArakhAnuM gAMdhI kezavalAla chaganalAlanI svataMtra mAlIkInuM thayuM. samaya jatAM te kArakhAnuM bhAI cImanalAla DAhyAbhAI kevaLadAse kharIdI leI bhAI zaMkaralAla AdItalAla pAdazAhanI svataMtra mAlIkInuM banAvI dIdhuM. AvI rIte A kArakhAnuM bhAI zaMkaralAla pAdazAhanA hAthamAM AvyuM te arasAmAM temanA dIkarA bhAI jyantilAle skulane abhyAsa cheDI A kArakhAnAmAM joDAyA. theDA ja vakhatamAM A kAmamAM temanI buddhi khIlI nikaLI jethI AkhA kArakhAnAnuM saMcAlana temanA hAthamAM AvI gayuM. A bhAIe kaI kolejanI keLavaNI lIdhI hatI paraMtu temanI kudaratI buddhie kArakhAnAne AgaLa paDatuM ANI mukayuM. A dhAtunA kAmamAM niSNAta evA anubhavI Ijanerane reyA. pAchaLathI e Ijanera paNa bhAI yaMtilAlanI tivra buddhine tAbe thayA. A kArakhAnAnA saghaLA vahivaTadAranI kAmadAronI vaphAdArI bhAI tilAle meLavI lIdhI hatI tenA vaDe A kArakhAnAne AkhA hiMdamAM prakhyAtimAM ApyuM kArakhAnAmAM tadana chevaTanI DhabanAM, makAnane lagatAM sarva jAtanAM phITIMga, banavA lAgyAM. tenI mAMga paNa vadhI AthI kArakhAnuM bhAI jyantilAlanA nAmathI "jyata meTala varkasa'nA nAmathI jagajAhera thaI gayuM. kudarate bhAI jyantilAlane jIMdagInI vadhu bakSisa karI hatI te Aje e kArakhAnAnI, e vizA nImA vaNika jJAtinI ne kapaDavaMja gAmanI sthItimAM ajaba palaTe AvI gayA hatA. paraMtu e bhAIne bhara juvAna vaye dehatsarga thaye. ne te vaLI ni:saMtAna. A sapta phaTake nAne sUne nathI. paraMtu te bAbatamAM nirUpAya chIe. A phaTako temanA kuTuMbane, AkhI nAtane ane te badhA karatAM temanI sAthe kAma karatA ane kArakhAnAnA sAhasika saMcAlaka bhAI cImanalAla DAhyAbhAIne vadhu kArIghA rAmAna thaI paDe. bhAI jyantilAlane janmathI maLelI bAhazI e eka kudaratI bakSIsa hatI paraMtu te karmaveganA prabhAve lAMbI mudata bhegavAI zakAI nahIM e kapaDavaMcha vIzA nImA vaNikanI nAtanI kamanasIbI gaNAya. bhAI caMtilAla jema yaMtravAda ane zedhALamAM kuzaLa hatA tevA temanA sAthIdAra bhAI cImanalAla kArakhAnAne vyavasthita calAvavAmAM nANAMnI vyavasthA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. zrI. cImanalAla DAhyAbhAI kema taraphanI jeonI mamatA hamezane mATe yAda AvyA karaze. A itihAsa chapAvavAmAM paNa teoe rUA. pa01) bheTa ApyA che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere karavAmAM tevAja kuzaLa hatA. A benA sahakArathI kAma jhaDapathI ane sArI rIte dIpI nIkaLyuM hatuM. paraMtu bhAI jyantilAlanA javAthI bhAI cImanalAlane bahuja phaTako lAge temane umaMga osarata cAle. chatAM sAhasikapaNAthI e badhuM veThI kArakhAnAne atyAre sArI sthItimAM calALe jAya che. pitAnA sAthIdAranA punyArthe "jyantasArvajanika davAkhAnuM ene saghaLe kharca uThAvyeja jAya che. have prathamanI mAphaka navI navI janAomAM pravezatA jaNAtA nathI paNa pitAnuM kArakhAnuM ane kapaDavaMjanuM davAkhAnuM ete kharA jIgarathI calAve jAya che eTaluM dhanya che. A sivAya atrenA bhAI ratIlAla harajIvanadAsa paNa bhAIzrI vADIlAla parIkhanA hAthe kelavaNa leI muMbaImAM moTuM kArakhAnuM calAve che. te AjanA jamAnAmAM pUrepUrI jAhojalAlI bhagave che. bhAI vADIlAla ane bhAI cImanalAla kapaDavaMja vizA nImA vaNika jJAtimAM kArakhAnAnA udyogamAM pahelA kahIe te cAle, temanA hAtha nIce ghaNuo zIkhI te dhaMdhAmAM kAme lAgI gayela che. Aje temanA ziSya samudAyane parivAra eTalo vadhI gayuM che ke lagabhaga pacAsa sATha mANase A dhaMdhAmAM nekarIe nahIM paraMtu pitAne svataMtra dhaMdho karatA thayA che. A hisAbe bhAIzrI vADIlAla ane cImanalAla pAnIyara kahevAya. vaLI temaNe potAnI zakti anusAra kaMikane vidyAdAna devAmAM pitAnA hAtha laMbAvyA che ane laMbAvatA jAya che. bhAI vADIlAle khuda kapaDavaMjamAMja be lAkha rUpiAnI TrasTa dvArA sakhAvata karI che. A bhAIone vyApAramAM jevI nANunI vipulatAnI bakSIsa kudarata taraphathI maLI che teTalI mananI udAratA paNa kudarate temanI upara purNa kRpA karIne bakSI che. jethI lokasevAnI sArvajanika temaja dhArmika saMsthAomAM muMge meMe sakhAvate karyeja jAya che. e temanI upara kudaratanI saMpurNa kRpAnI nizAnI che. hAlanA yuvAnomAM mAtra juja saMkhyAmAM grejayueTe che. A saMkhyA ghaNI ochI che. paNa jema jema A leke ummare AgaLa vadhatA jaze tema tema teo mAraphate keLavaNIne pracAra vadhu ane vadhu thavA saMbhava che. samasta nAta temanA taraphanI ghaNI AzAo rAkhe che. samaya jatAM samajAze. hAlanI aMgrejI keLavaNamAMthI nAtamAM traNa DokaTaro che te badhA kavolIphAiDa che. vakIlenI saMkhyA sAta che te paikI eka sarakArI vakIla che. A saMkhyA gaurava levA lAyaka te nahIM ja. eTalA mATe cetavAnI jarUra che. matalaba ke hAlanA jamAnAne anusaratI, bALaka bALakIothI zarU karI TheTha Taca sudhInI keLavaNI duniyAnI bIjI prajA sAthe hoLamAM ubhA rahe tevI jAtanI keLavaNI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ---- ApavA mAbApoe, vAlIoe ane AgevAnAe khAsa kALajI rAkhavI joIe. zrImatAe keLavaNI mATe nANAM ApI satISa pakaDavA havenA samayamAM pAlave tema nathI. e nANAMne kevA upayoga thAya che? te paNa jovuM joie. kapaDava'jI vIzA nImA vaNika mahAjana jJAtinA yuvAnavaga te AkhI nAtanI muDI che. e muDI veDaphAI na jAya paNa vadhune vadhu kAryasAdhaka ane tevA khaMdobasta nAtanA AgevAnAe karavAnI khAsa jarUra che. samasta jaina vIzA nImA vaNika mahAjana jJAti mATe keLavaNIkaDanI cejanA thai che. AkhI jJAti upara kudaratanI kRpA che keH hAIskulanI ane kAlejanI keLavaNI letAM thatA kharca mATe te vidyArthI pAse ke temanA vAlI pAse teTaluM tA sAdhana hoya che ja. mAtra keLavaNI niSNAta dekharekha rAkhanAranI jarUra che. A phaMDanA sacAlako dareka gAme AvI dekharekha rAkhanArI kimiTa nIme ne temane yuvaka varganI dekharekha sAMpe te kAMIka sArU pariNAma Ave, evI AzA rakhAya. sane 1948 nA jAnyuArImAM bhAI vADIlAla paripre temanA bhANejane amerikA keLavaNI levA mAkalyA, e khIlakula pasa'da karavA lAyaka ane anukaraNIya pagaluM che. AvA pAMca sAta daza yuvake dezamAM ane paradezamAM judI judI lAineAnI keLavaNI levA jAya ane tyAMthI zIkhI lAvI ahI nAtane, gAmane, ane jIllAne tene lAbha Ape te temanI pAchaLa kheMcelA paise ugI nIkaLe ne khasa karanArane purNa saMtASa thAya. itizrI zubhaM bhavatu Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA. ratIlAla harajIvanadAsa (kAhinura sTersavALA ) jeoe muMbaImAM mazInarI banAvavAnuM kArakhAnuM nAkhI ApaNI AkhI komane doravaNI ApI che. sArI jevI saMpatti meLavavA uparAMta jJAtinA ghaNA bhAIone dhaMdhAmAM sAmela kIdhA che. emanI doravaNI nIce ghaNA sukhI thayA che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 15 muM kapaDavaMja nivAsI vasA niyamA vANejyanA hAlanA vatana viSe kaIka hakIkata* sadgata mahAsukharAma sAmAnya rIte dareka vyakti dezaparadezanI bhUgALa-peDhAza-vepAra ne rAjakIya vigere sthIti jANuvA intejAra hAya che. hAlanI nizALAmAM kaiMka aMze te hukIkata zIkhavavAmAM Ave che. paraMtu potAnA vatananI sthIti jANavA mATe te medarakAra rahe che. A eka anugatuM vidhAna che. ApaNe kapaDavaMja viSe te sArI rIte mAhitagAra rahevuM joIe. kapaDava'janI hAlanI pALA, makAnA, rastA, jovA lAyaka sthaLA ItyAdi pratyakSa draSTigocara che mATe te viSe atre ullekha karavAnI jarUra nathI. kapaDavaMjanA junA itihAsanuM kaIka digdarzana 'kapaDavaMja zaheranuM TuMkuM varNana e nAmanI pustikAmAM AjathI 45 varSa agAu narasiMharAma bhaTTe emaNe saMzAdhana karI maLI teTalI hakIkata bhegI karI te pustikAmAM chapAvI ahAra pADI che. temAMthI jANavA joga hakIkatanA utAro A pustikAne cheDe parIziSTa naM. 2 mAM Apyo che. te uparAMta sane 1887 mAM muMbaI sarakAre Ambe gejhITIara"nuM bhASAMtara 'gujarAta sarvasaMgraha' nAmanuM pustaka chapAvI bahAra pADyu che tenA pRSTa 453 mAM kapaDava'ja viSe hakIkata ApI che tenI nakala parIziSTa naM. 1 nA 4thA peregrAphamAM utArI che te vAMcavAthI vadhu mAhIti maLaze. e uparAMta temAM je hakIkata nathI AvI te mATe ane keTalIka mAdhama ApI che tenI spaSTa samajutI arthe A nIce vivecana karavAmAM AvyuM che, (1) 'gujarAta sarvasaMgraha' lakhe che ke kapaDavaMja junA kALathI vaseluM che. pAMcase'thI AThase varSanAM junA ghA Aja paNa che.' A hakIkatane khIjA sthAnathI puSTi maLe che. tA. 30-3-45 nI tArIkhe chapAvI prasiddha kareleA 'kapaDavaMja nikha dha' nAmanA lekha te jaina AgamoddhAraka AcArya zrI sAgarAnaMda surIzvarajInA paTTaziSya muni nipuNa vijayajIe chapAvyA che. temAM vikrama saMvat 11 mA ne 12 mA saikAmAM kapaDava'jamAM jaina sAMpradAyika dhArmika kArya jevAM ke khAvana jInAlayanuM maMdira, zetrujaya sudhInA yAtrAsaMgha, anamikhanI pratiSThA, samasta AgamAnu lakhAvavuM, zrI vIraciratra racAvavuM, vaLI zrI pArzvanAjInuM prAkRta bhASAmAM citra racAvavuM vagere anekavidha dharma kAryAM zreSTi govardhana ane temanA suputrA tathA pautrA taraphathI kapaTa vANijyamAM eTale kapaDavaMjamAM thayAM hatAM. kapaDavaMja ghaNuM prAcina zehera ane janAnuM eka suprasiddha dhAma sadI pahelAMthI che. tenA eka. khAsa noMdhavA lAyaka dAkhale navAMgI TIkAkAra zrI. abhayadeva sUrizvarajInA jIvana vRttAMta uparathI maLI Ave che. sUrizrI kapaDha Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =168- vaNujamAM rAhunA Are jyAre zehera vaseluM hatu te samayamAM Aje jyAM zrI kapaDavaNaja vIzA nImA jaina paMcanA upAzraya che tyAM gAma bahAra AvIne dhyAnastha rahetA hatA. A samaya vi. saM. 1100 thI 1139nA vacagALAnA che. kAraNa ke sUrizrI vi. saM. 1139 mAM A jagAe kALa dharmane pAmyA hatA. jyAre lADaNIkhIkhIe vi. sa. 1175nA arasAmAM kapaDavaNaja zahera rAhunA ArethI khaseDI-navA kATa baMdhAvI A jagAe zahera vasAvyuM tyAre tyAMnA jaina zreSTIe A jagA vecANa lei te upara jainapaMcanA upAzraya adhAvI temAM sUrijInAM pAda (pagalAM) padharAvyAM je AjadIna sudhI meAjIda che. hAla te junA upAzrayanI jagAeja marAmata karAvI navA badhAvyo che paNa teja gAdI ane teja pagalAM uparaja (upAzrayanI levala UMcI levAthI teTale UMce) sUrijInAM pagalAMnI deharI baMdhAvI che, je hAla paMcanA upAzrayamAM hayAta che. zrI abhayadevasUrijIe adhiSTAtAdevInI AjJAthI ane madadathI navaNI TIkA lakhI che. temanI banAvelI ghaNI agatyanI kRtio jevI ke haribhadrasUrijInA pA~cAzaka ane soDaSaka para TIkA, zrI jinabhadragaNinA vizeSAvazcaka bhASya para TIA vagere racI jaina zAsana upara mATo upakAra karela che. teozrIne kADhanA rAga thayele. te rAga nivAravAnA upAya tarIke adhiSThAtrI devIe temane zeDhI nadIne kAMThe Avela thAMbhaNA gAma najIka khAkharAnA jhADa nIce bhUmimAM zrI pArzvanAtha prabhunI nIlavaNI pratimAjI che. ke jenA pUrve nAgArjune rasariddhi karavAmAM sadhiyArA lIdhA hatA, te pratimAne Apa jaine pragaTa karI ane tene prakSAla pUjA karI te navaNu tame lagADo eTale tamArA koDha maTI jaze tevI AjJA karI. Ama sAMbhaLI sUrijI tyAM gayA ane 'jayatihuaNu' nAmanuM khatrIza gAthAnuM OAtra banAvI UccAratAM pratimAjI pragaTa thayAM, je pratimAjI hAla khabhAtamAM sthaMbhana pArzvanAtha'ne nAme suprasiddha che. sUrijIe kALanuM mApa kADhIne A matrIza gAthAnA stAtramAMthI chellI e gAthA gopavI. jethI hAla A steAtra trIsa gAthAnuM ja ApaNane vArasAmAM maLyuM che. AvA eka jaina mahArathInI A kALa bhUmi hAvAthI kapaDavaNaja zeherane garva levAnA adhikAra che. temaja krupaDavaNajanI hasti temaja jainA dazamA ane agiyAramA saikAmAM hatA te pUravAra thAya che. sUrijInA janma dhArApurI nagarImAM zrI mahIdhara pitA ane zrI dhanadevI mAtAjInA peTe thA hatA. soLa varasanI ummare teoe zrI jinezvarasUrijI pAse dikSA grahaNa karI hatI. AvA anekhA bhAgyavALa kapaDavaNaja zeheramAM hAlamAM zrI abhayadevasUrizvarajI jaina jJAnamadiranA pAyA naMkhAyA che. bhAI vADIlAla manasukharAme rUA. 60000)nuM TrasTa karI sUrizrInuM nAma kAyama mATe tenI sAthe joDI dIdhu che. A jJAnamadira zrotrIvADAmAM zrI caumukhajInA desAsaranI mAlikInI jamInamAM adhAvavAmAM AvanAra che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 A hakIkata uparathI khAtrI thAya che ke AjathI eka hajAra varSa uparanuM kapaDavaMja zahera vastImAM, Arthika, sAMsArika tathA jaina sAMpradAyika dhArmika sthitimAM ghaNuM AgaLa vadhelu hovuM joie. zreSThi govadhanabhAI tathA temanAM vaMzajonI nAta lakhI nathI. kAraNa ke te arasAmAM nAtanuM AjanA vakhata jeTaluM mahatva gaNAtuM nahi, te samayamAM dazA ane vIAnA bheda paNa nahAtA tethI kAI nAta ke tenA bhene ullekha paNa nathI. A zeThI kapaTa vANijyanA rahIza hatA. te samayanI leAka bhASAmAM kapaDava'jane, TavALiya kahetA. A samayamAM kapaDavaMja rajapUta DhAkArAnA kabajAmAM hatuM. tethI dhArmika, Arthika ane sAMsArika vyavasthA pUrabahAramAM svataMtra hatI. tethI prajAnI unnati paNa pUra bahAramAM hatI. te sivAya kapaDava'ja, e mevADa mAravADa ne mALavA temaja dariyA kinArA e madhAM sthaLe javA AvavAnA dhAsa mAga upara hovAthI vyApAramAM agatyanuM sthAna bhogavatuM hatuM, paraMtu khadhAM sthAvara sthAnA ne gAmAne mATe eka hajAra varSanA AyuE gaNAya che. tema A vikrama saMvatnA chaThThA sAtamA saikAnA suvarNa yugamAM janmI, pASAi, sudRDha thaI gujarAtanA mukhya vyApArI zaheranI gaNanAmAM mokhare AveluM kapaDavaMja, tenA upara vikrama saMvat ArmA saikAnA madhyabhAgathI eTale saMvat 1175 pachI AphatanA oLA paDavA mAMDayA. te samaye rAdhanapuranA navAbe kapaDavaMja upara caDhAI karI rajaputa DhAkArAne kADhI mUkayA. AthI kapaDavaMja nadInA uttara pazcima kinAre rAhunA Are hatuM te bhAMgyuM. ane hAlanI jagAe kapaDavaja vasyuM. eja rAdhanapuranA navAbanA janAnakhAnAMnI begama lADaNIbIbI rAdhanapurathI kapaDavaMja AvI vasyAM temaNe sAlakI siddharAja mahArAje baMdhAvelAM jaLAzaye ne khuzanumA havA joI te jagAe hAlanuM kapaDavaMja vasAvyuM. te begama sAhebane ApaNA nImA viSNukAe aneka rIte madada karI peAtAnuM tathA AkhA gAmanu rakSaNa meLavavA begama sAheba pAse keTa caNAvyo. agIAramA ane bAramA saikAmAM jAheAjalAlI bhAgavatuM kapaDavaMja zahera mAhera nadInA uttara pazcima kAMThe rAhanA Are hatuM te upara jaNAvelA kAraNe bhAgyuM ne tyAMthI keTalAka paradeza jatA rahyA ane bAkInA sAdhanahina ane svarakSaNamAM makkama evA hAlane sthaLe kapaDava'ja vasyuM che tyAM AvI vasyA. temAM ApaNA nImA viSNu kapaDavaMjane hAlane sthaLe surakSita karanAra lADaNI khIkhIne dravyanI ane khIjI salAhanI madada ApI temanI mAraphata rakSaNa meLavyuM e vAta AgaLanA pRSTamAM AvI gaI che. ahIM paNa murti bhaMjakAe ane asASI garAzIA tathA luTArAoe kapaDavaMjI prajAne japavA dIdhI nahIM tethI ghaNAka paradeza jatA rahyA. temAM kasArA leAkeAnA tathA dAudI vADurAbhAienA dAkhalA atyAre mAjIda che. ka sAravADAnA cakalA, temanI kuladevI hadamAtAnuM maMdira atyAre sAtase varSa thayAM kapaDavajamAM mAjIda 4 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kaMsAra DaI, naDIyAdane visanagara gayA tyAM Aje paNa kapaDavaMja kahevAya che. vaherAonI hijaratane lIdhe temanI junI vahoravADane mohalle mejuda che. ne teo surata pitAnA dharmagurUne Azraye surata baMdare gayA tyAM je jagAe vasyA te jagA hAla parano Te nAme oLakhAya che. A samayamAM kapaDavaMjamAM vizA nImA hatA temAMthI keTalAka surata baMdare vaherAbhAIonI sAthe surata jaIne vasyA. suratamAM nAnapurAnAM popaTa mehallAmAM vizA nImA vaNikanAM paMdara vIza ghara hatAM temaNe potAne mATe jena derAsara baMdhAveluM te hAla hayAta che. A hijarata ane nAsabhAga paMdaramA ane saLamA saikA sudhI thaI hoya ema jaNAya che. e hijaratanI zarUAtanA eTale teramA saikAnI zarUAtanA samayamAM ane tyArapachI kapaDavaMjanI kunehabAja vastIe, rAdhanapuranA bAbInavAbanA janAnakhAnAnAM "lADaNa bIbI ahIM AvyAM temane Arthika madada ane bIjI sagavaDa ApI temanI mAraphata zaheranuM rakSaNa meLavyuM. lADaNa bIbIe paNa saujanyatA vAparI, zaherane keTa baMdha banAvI kemavAra vastI vasAvI temane surakSita kya. hAlamAM te komavAra mehellAnAM nAma komanA nAmanI sAthe vADe ke mehae evA nAmathI cAle che jemake salATavADa, kaNabIvADe, bhATavADe, nAgaravADe, zrotriyavADe, dalAlavADe, vigere nAma haju paNa cAle che. A vAta AgaLa AvI gaI che. AvI rIte vikrama saMvat chaThThA sAtamA saikAnA suvarNayugamAM kapaDavaMja janma thaye saMbhavita che. tenI sukhI ane samRddhivAna prajAe lagabhaga sAtase varSa sudhI AbAdI bhegavI. tenA vaMzavArasoe u5ra gaNavela traNa varSa sudhI Arthika ane sAMsArika saMkaDAmaNa, ane dhArmika muzkelIo vigere aMdhakAra durdazAnA saMkaTa bhegavyAM. AvA samayamAM paNa kapaDavaMjaoe asaMtoSI bahAravaTIAo tathA lUTArAone Arthika madada vaDe ane temanI bIjI sagavaDa sAcavI temane pitAnA rakSaka nImyA. vaLI te samayamAM navA sthA paNa AvavA lAgyA temane paNa apanAvI lIdhA. A samaye sattaramA saikAnI zarUAtane samajAya che. A hakIkata kapaDavaMjanI samagra prajAnI gaNue te paNa te prajAmAM vizAnImA mahAjananI nAta Arthika, vyApArika, dhArmika ne rAjakiya sthitimAM sauthI mokhare hatI tethI te nAtane A hakIkata khAsa lAgu paDe che. vaLI kapaDaviNajamAM vaiSNava dharmanA prathama sthApaka ane upadezaka mahAna AcAryazrI gokuLa nAthajI mahArAja pite saMvat 1643 mAM kapaDavaMja padhAryA te samaye zrotriya kuTuMbanA vaDA raMDA udaMbara kapaDavaMjamAM dalAlavADAmAM rahetA hatA temane tyAM gesvAmIjI pite padhAryA hatA e lekha che. teozrIe raMDA udaMbaranAM sagAM ane ADozI pADozIne vaiSNava dharmanI dIkSA ApI temane pitAnA anuyAyI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -171banAvyA. hAla te saMpradAyamAM lagabhaga eka hajAra ghara ne temAM cAra hajAra mANase che. teozrI gokulanAthajI cethI gAdInA AcAryazrI che tethI temanA anuyAyIo caturthagAdInA viSNu gaNAya che. akhila hiMdanA dazAnImA ane keTalAka vIzA nImA mahAjana teozrI gokulanAthajInI gAdInA vaiSNava che. gujarAtamAM meDAsA, vADAsInera, vIrapura, luNAvADA, dAhoda, jhAleda, devagaDhabArIA vigere gAmanA nImA mahAjana A caturtha gAdInA vaiSNava che. A uparathI siddha thAya che ke saMvat 1643. pahelAM kapaDavaMjamAM udaMbara brAhmaNanI ane vizAnImA mahAjananI vastI hatI. e samaya nA ane te pachInA samayanA makAnanA vecANa dastAvejo je lugaDA pagara lakhatA hatA te vAMcavAmAM AvatAM dalAlavADAmAMnA ane hAlanA tApezvaranI khaDakI tathA kevaLabhAI zeThanI khaDakInAM ghaNuM makAne zrotriya aTakanA audumbara brAhmaNa pAsethI vecANa lIdhAnuM jaNAya che. A vAtane hAla traNase uparAMta varSa thaI gayAM che eTale sattarame seMke puro thavAnA samayamAM cAMpAnera zaheranI paDatInI zarUAta thaI. moDAsAnI paNa bhAgatI thaI. amadAvAda te samayamAM jera para AvavA mAMDayuM. murtAi bhaMjakenI raMjADa ochI thaI ane hiMdu lUMTArA tathA marAThA jera para AvyA. temanI taraphathI gujarAtamAM raMjADa vadhI paDI paraMtu te samayanA amadAvAdanA sAhasika osavALa jJAtinA AgevAna zeTha khuzAlacaMda lakSmIcaMda emaNe mareThAo sAthe samajuta karI ke amadAvAda keIpaNa vakhata na luMTavuM e karAra karAvI amadAvAda bacAvyuM. (I. sa. 1725 saMvata 1781 juo gujarAta sarvasaMgraha pRSTha 286nI puTaneTa) AthI tyAMnA samasta vyApArI mahAjanoe TharAva karI eTale mAla kAMTe telAya tenI kammatanA seMkaDe pA (u) rUpio hakasAI ApavI e TharAva karI temane nagarazeThanI padavI ApI. Aje paNa sarakAra te hakasAI badala rU. 2133) trIjorImAMthI ApyAM jAya che. gAyakavADe paNa te zeThane pAlakhI-chatrI-mazAla ane dara varSe eka hajAra rUpiyA rokaDAne hakka Ape che. A zeTha janadhamI hatA temanA sahadharmI ane vyApArI buddhivALA ApaNuM zekIA lAlacaMda gulAbacaMda jemane "lAlagulAba" nA lADIlA nAmathI sau prajA oLakhe che temaNe tathA temanA kuTuMbI vRjalAla motIcaMdanI peDhIvALA zekIAee amadAvAdanA uparokta zeThIAo sAthe saMparka sAdhI mALavA vigere prAta sAthenA vepAramAM mAthuM mArI potAnI sthiti pagabhara karI eTaluM ja nahiM paNa amadAvAdanA zekIAethI adhika lAvI mUkI. gujarAta sarva saMgraha lakhe che ke I. sa. 1816 eTale saMvata 1872 mAM kapaDavaMja sAruM vadheluM hatuM. I. sa. 1864 eTale saMvat 1920 mAM vyApArI tathA zAhukAra delata AbarUmAM. kheDA jIllAmAM mAtra naDIyAdathI bIje naMbare hatA. (juo parIzika naM.1 ne 4 peregrApha) matalaba ke saMvat 1920mAM kapaDavaMja saMpurNa samuddhivAna ane Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -102 sukhI hatuM. vaLI amadAvAdanA nagarazeThanI mAphaka ApaNA zekIAe kapaDavajane pIDhArAM tathA luTArA tathA mareThAnA trAsathI bacavA mATe rakSakA rAkhI zaherane surakSita banAvyuM. eTale kapaDavaMjanI te samayanI prajAmAM vIzAnImA vANiA sauthI AgaLa paDatA, samRddhivAn ane sukhI hatA. AvI rIte savat 1775thI saMvat 1925 sudhInA doDhaso varSanA samaya kapavaMjanI prajAe AbAdI ne sukhI sthitimAM gALyeA. A uparathI mAnavAne kAraNa maLe che ke vIzAnImA vaNikanA amuka jathA prathama mohanapurathI mukAma karatA karatA vi. saM. bAramA saikAnA uttarArdhamAM kapaDava'ja AnyA. mehanapure vi. sa. agIAramAM saikAnA aMtamAM ke khAramA saikAnI zarUAtamAM jaLa samAdhI lIdhI te vAta AgaLa AvI gaI che. e mAhanapuranAM rahyAMsahyAM khaDerA upara musalamAna sulatAne lazkarI sagavaDanI khAtara moDAsA vasAvyuM (jIe gujarAta sa saMgraha pRSTha 501) tenI bharajuvAnImAM moDAsAmAM nImA viSNukAnAM sAtase` ghara hatAM ema madhyabhAratanI pravAsa kamITine chApelA riporTa kahe che. te vastI khase' varSa sudhI moDAsAmAM ArAma bhogavI moDAsAmAM jyAre A AvavA mAMDI tyAre tyAMthI saMrakSaNa zeSatA zeSatA cAtarapha vIkharAyA, temAM ApaNA nImANika jJAtinAM ghaNAM kuTuMbe ta meDhAsA taraphathI khasatA khasatA kapaDavaMjamAM AvI sthIra thayA. A pramANe anukuLa sthaLe sthIra thatAM eka khe saikA vahI paNa gayA hAya. temAM keTalAka vAgaDa-mALavA ne mevADa tarapha ne keTalAka gujarAta taraph vaLyA. gujarAtamAM traNaseM varSa agAu AvI vaselA kapaDava'jI ane cAMpAnerIAe A nImA viSNukAnA jathAne aneka rIte sagavaDa ApI apanAvI lIdhA. ne tethI teo madhya ke pazcima gujarAta bhaNI jaI zakayA nahIM. mAtra kapaDava'janI pAse mahudhAmAM nImA viSNukAnI vastI che, ne mahudhAmAM paNa pezvAI samaye Apatti AvavAthI keTalAMka kuTu kAnama jIllAmAM hijarata karI gayA che. paNa ghaNAkharA vyavahAra peAtAnA muLa vatana mahudhA sAthe rAkhe che te badhA vijJAnImA vRji che. te ghaNe bhAge zrAvaka che, ne vaDAdaza vagere sthaLamAM mezrI pazu che. mahudhAmAM vIsAnImA viSNukAmAM zrAvaka ane mezrI evA be leka Adhunika paDI gayA che. mADAsA taraphanI hIjaratamAM gujarAta sivAya ApaNI nImA vaNika jJAti vAgaDa, mALA, nimADa, pacamahAla, dakSiNamAM kANu tathA mahArASTramAM vigere sthaLe jaI vasyA che. temanI mAtRbhASA, rItarivAjo, kuLadharma, kuLadeva-devI ane te saMbaMdhInI dhArmika vISio gujarAtanA nImAviNukAnA jevIja che, tenA kuLagurU audumbara brAhmaNA che. kuLadeva zAmaLAjI che, ne gotradevI maMgaLA che, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ getra paNa gujarAtanA nImA vaNika jevAM ja che. A uparathI siddha thAya che ke mehanapuranA nAza pachI cArase varSe vaselA meDAsAthI paNa soLamA saikAnI aMtamAM nAzabhAga thaIne teo badhA upara pramANe vIkharAI gayA. mehanapuranI paDatInA samayathI hIjarate nIkaLelI nImA vaNika jJAtinA amuka jathA kapaDavaMjamAM AvyA tene lagabhaga AThase varSa thavA AvyAM te jathAmAM rahIA gAMdhInA vaDavAo ane temanAthI judA zetranA dayALajI mAdhavajInA vaDavAe prathama AvyA hoya ema jaNAya che. dayALajI mAdhavajInA vaza jenAM makAne je hAla DhAka vADImAM che tenI najIka teoe pitA mATe upAzraya baMdhAvela hatuM tenI bAMdhaNI ane ketarakAma jatAM te AjathI sAtameM varSa uparanuM makAna hoya ema nakakI samajAtuM hatuM. hAla mAtra daza paMdara varSa uparaja te makAnanuM punarjIvana thayuM che. vaLI A badhA paMcane vahIvaTa hAla rahIA gAMdhInA kuTuMbanA vaDI zAkhAnA vaMzajo pAse che. te kuTuMba kapaDavaMjamAM prathama AveluM temane vepAra, jamIna, dhIradhAra vagere mehanapura dizAmAM hAla paNa che. teo prathama AvelA hovAthI ane pAchaLathI AvelAone joItI sagavaDo ApI temane kapaDavaMjamAM vasavAne madada ApI jJAti sevAnuM kArya A kuTuMbe yathArtha karyuM hoya ema jaNAya che. temanI pAchaLa AvelA jJAtijanoe paNa temanI A sevA kAryanI kadara karI, paMcanI milkatane ane jJAtibaMdhAraNanA kAyadAno amala karavAne paravAne A rahIA kuTuMbanA vaDavAone vaMzaparaMparA ApI junA vakhatamAM jene paTelIA kahetA hatA tevA mAnabharyA khitAbathI temane navAjyA hatA, te hAla AThase varSathI cAlu che. rahIA gAMdhInA kuTuMbamAM zakitazALI puruSe je te samayamAM hayAta hatA. teone e kuTuMbIoe pitAnA taraphathI paMcane vahIvaTa karavAne sepela hato. ane te vahIvaTadAroe sAre vahIvaTa calAvyo hato. jemAM gAMdhI kevaLadAsa tathA gAMdhI retIcaMdanA nAmathI hAlanI vizAnImA vaNika mahAjananI ghaNIkharI vyakitao sArI rIte oLakhe che. hAlamAM rahI A gAMdhInA vaDila zAkhAnA lIMbAbhAI gulAbacaMda joItAdAsanA jeSTha putra vADIlAlanA moTA dIkarA gAMdhI nagInadAsa vADIlAlanA hAthamAM paMcane vahIvaTa che ane paMcanI milkata temanA nAma upara che. A pachInA samayamAM cAMpAneranI paDatInI nizAnI A cakora nAtanA gRhasthane jaNAI. tethI cAMpAnerathI kaho ke moDAsA taraphathI zeTha hIrajI aMbAIdAsanA nAmathI cAlatuM zeThIo varganuM kuTuMba ane temanAM sagAM sahodara kapaDavaMjamAM evI vasyA. temanI pAchaLa maMDAsA taraphathI mukAma karatA karatA bIjAM kuTuMbe AvatAM gayA ane cAMpAnerane vepAra tuTayo ane te zaheranI paDatI spaSTa jaNAya tyAre tyAMthI khasatA khasatA gedharA-jAhera-jhAloda-vejalapura-gADI Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -174 ItyAdi sthaLe vasatA vasatA anukuLatAo maLatAM keTalAka kapaDavaMja AvI vasyA. A jathA cAMpAnerathI sIdhA kapaDavaMja AvyA ke upara gaNAvelAM gAme mukAma karatA karatA AvyA, te cekakasa kahI zakAtuM nathI. A jagyA pachI jUnA vakhatamAM kapaDavaMjamAMthI hijarata karI surata-bharUca-kahAnama Adi sthaLAe vaselA vIzA nImA vaNika temane anukuLatA maLatAM kapaDavaMjamAM AvI sthIta thayA. vadhAre vastIvALuM, sAdhana saMpanna evuM vastA desInuM kuTuMba AvyuM. temaNe thoDA ja samayamAM saMtati ane saMpattimAM Akhe dalAlavADA ane ciMtAmaNajInI khaDakI bharI dIdhI. vastA desInA puMjIAdAsa desInA joItAdAse pitAnA nAmathI AkhI khaDakI bharI dIdhI. ne ratanajI puMjIAdAse te samayanA audumbara brAhmaNonAM ghara vecAtAM leI teo vasyA. te vAta temanA lugaDAM uparanA dastAvejo uparathI siddha thAya che. vastA dosInA kuTuMba sAthe pAnAcaMda rUghanAthanuM kuTuMba ke je temanAthI judA getranuM che te sAthe AvelA, temanAM makAna joItA puMjIAnI khaDakImAM che ne vacce-vacca bhIMtabharelI je atyAre paNa mojuda che. ApaNe AgaLa jaNAvI gayA chIe ke vikrama saMvat 1643 mAM audumbara brAhmaNanA vaDA zrotriya seMDA udaMbara kapaDavaMjamAM hatA te samayanI AsapAsamAM eTale sattaramA saikAnA uttarArdhamAM vastAdasInuM kuTuMba cAMpAnerathI AvyuM e aitihAsika purAvAthI siddha thAya che. tema temane AvavAne samaya paNa nakakI jaNAI Ave che. A kuTuMbanA sAhasika ane kunehabAja vaMzajoe, ApaNA lADIlA zekIA kuTuMba sAthe lagna saMbaMdha bAMdhI temanI sAthenA vyApAramAM sAhasika paNuthI jhukAvyuM. A kuTuMba upara kuLadevanI purNakRpA varasatI hatI tethI saMtati ane saMpattimAM ThIkaThIka AgaLa vadhI zekIA kuTuMba sAthe sarakhAmaNI karavA kaMIka lAyaka banyA. temAMnA keTalAka kunehabAja nabIrAoe ApaNuM zekIAonI sAthe rahI pitAnI saMpattInuM ane te sAthe samasta kapaDavaMjanI prajAnuM rakSaNa kSedhavA amadAvAdanA nagarazeThanI mAphaka prayatna karyo, ne temAM saphaLa paNa thayA. gujarAtanA sulatAnanA samayamAM temanI pahelAMnA ThAkara-jAgIradAre, tAlukadAre, garAzIAo jemanI svataMtratA ane AjIvikA lagabhaga nAza pAmavA jevI thaI gaI hatI, teo mahA mahenate pitAnA junA rivAje, khara ne daradamAma TakAvI rAkhatA hatA, ane tema karatAM temane jyAre nANAM bhIDa bahu pajavatI tyAre pote ke bhADuti mANase rAkhIne lUTa-cArI-dhADa vigere pADavAne baMdha karatA. mULanuM sanAtanI lehI tethI brAhmaNa ane strIone raMjADatA nahIM paraMtu vaNika dekhe te tene vAra kahI choDatA paNa nahI. AvI vikaTa paristhIti kapaDavaMjanI AsapAsanA najIkanA punAdrA, DAbhA, AMbalI ArA, bhuMDAsaNa mAMDavA, sAThaMbA, mAMsa ItyAdi ThakarAta taraphathI ubhI thatI. ApaNuM vaNikoe Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -175temanI sAthe nehasaMbaMdha bAMdhI Arthika sahAya ApI; temanA cAlu kharcamAM karakasara karavAnI zIkhAmaNa ApI, temanA mitra banyA, ane temane mitra banAvyA. Ama karavAmAM ApaNA vaNikeo (1) dhana dolatanuM vyAja ane AbarU tathA (2) surakSitapaNuM e rIte be lAbha meLavyA. ane vaLI je bhakSaka hatA te rakSaka banyA. ane AgaLa jatAM teo ApaNa nekara thayA. ane buddhimAna sAhasika vaNike temanA zeTha thayA. Aja sudhI mAMDavAnA miAne kapaDavaMjanA rakSaka tarikenI rakama raiyata upara kara nAMkhI bhegI karIne ApatA. te I. sa. 1816 saMvat 187ramAM kapaDavaMja aMgreja sarakAranA tAbAmAM AvyuM tyAre raiyata uparathI kara baMdha - karI kepenazezana tarike aMgreja sarakAre kapaDavaMjanI sarakArI tijorImAMthI ApI che. (juo pariziSTha naM. 2 athavA kapaDavaMja zaheranuM TuMku varNana pRSTha 19) AvI rIte gAmane vyApAra-rakSaNa-dharmanI jAhojalAlI sArvajanika sakhAvate tathA gAmane joItI itara sukha sagavaDe kapaDavaMjanI vizAnImAnI nAte jevI ne jeTalI pUrI pADI che tevIne teTalI kapaDavaMjanI bIjI kaI nAte purI pAyAnuM jANavAmAM nathI. A be kuTuMba uparAMta bIjA je je kuTuMbe AvIne kapaDavaMjamAM vasyAM che te kuTuMbanI sAdhana saMpanna vyaktioe pitAnI yathAzakti kapaDavaMjanI sevA karavAmAM kasara rAkhI nathI. saghaLAoe ekamate ane eka juthe pitAnA kuTuMbanI, nAtanI ne gAmanI sevA karI che. A bAbatamAM keI adhika nyuna nathI. mAtra "lAla gulAla" ane vRjalAla motIcaMdanAM peDhInA zeThIAe te apavAda rUpa hatA. saghaLA mALAnA maNakAnI samAna sarakhA paNa A zekIAe te mALAnA "meLa" samAna hatA. A zeThIA kuTuMba mAtra vizAnImAnI nAtanAja meLa" samAna hatA ema nahIM paraMtu AkhA kapaDavaMja kabAne ane tenI AjubAjunAM gAmaDAMne e nirAdhAranA AdhArarUpa hatA. eonI jojalAlInA samayamAM hAlanA je dAktarane ne daradIne rAphaDe phATI nIkaLe nahote. leke mitAhArI, saMyamI ane ArogyavAna hatAM. chatAM A zeThIAoe AyurvedIka vaidyone varSAsana bAMdhI ApI temanI pAse darane asarakAraka dezI davAo taiyAra karavAtA ne potAnI peDhI upara ja rAkhI mUkatA. game te nAtane ke game te dharmane mANasa game te samaye vaidakIya sahAya mAgavA Avate tene vinA mulya maLatI. te sAthe kImatI mAtrAo hiraNyagarbhanI goLIo jevI kiMmatI davAo saghaLA kapaDavaMjIone vinAmulya maLatI. keTalAMka AbarUdAra kuTuMba nirAdhAra sthItimAM AvI gayAM hoya temane tyAM keI na jANe tema piSaNanAM sAdhana mokalAvatA. ughADI rIte dekhAtA garIba mATe ane vaTemArga tathA sAdhu saMta ane vairAgI vigere mATe sadAvate cAlatAM. sArA Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -176 avasaramAM gADI-ghADA te uparano sAmAna, chatrI, pozAka, vigere temanA samayamAM jenA vaparAza hatA ne vastu sAdhAraNa manuSya hamezane mATe vasAvI na zake tevAM tamAma sAdhane A be zeThIAe taraphathI koI paNa jAtanA khaca sivAya maLatAM. garIba vyApArIne nANAMnI madada vagara vyAje maLatI. ne sAdhAraNa sthItinA manuSyonI pu'jInu A zeThIAenI peDhIe rakSaNa sthAna hatuM. matalabake kAipaNa vyakti A be zekIAenI DhAMDhIe (daravAjAe) jAya te te khAlI hAthe pAcho pharatA nahIM. tene yathAzakti kaika satISa maLate. A zekIAenI A paropakArI vRttinuM pratibiMba AkhI kapaDavaMjI vIzAnImA vika mahAjananI nAta upara paDayu che. A vAte AjathI ekaso varSa pahelAMnI junI thaI che. paraMtu tyArapachI paNa A bhAgyazALI nAtamAM je je sAdhana sapanna thayA teoe prajAnI sevA karI che. ne hAla paNa karye jAya che. saMvat 1956nA duSkALa samaye raDDI gAMdhInA vaDIzAkhAnA vaMzaja lIMbAbhAI gulAbacaMda gAMdhInI peDhI taraphathI temanA jeSTha putra vADIlAla lIMbAbhAi gAMdhIe emAsa sudhI, gAmanA ane AjubAjunA gAmaDAMnA garIba lokone mANusadITha eka zera, zera anAja Apyu hatu. te samaye anAjanA bhAva vadhI khAra pAie thai gayA hatA chatAM A gRhasthe mAtra cAra pAie zera lekhe anAja ApyA karyuM hatuM ne bAkInI khATa te bhAgavI hatI. kudaratanI kRpAe bhAdaravA suda 5-6 ke je divasa, jaina sa'pradAyano vArSika mahotsava payuMSaNapa nAme kahevAya che tenAM pAraNAneA divasa hatA, te divase varasAda AvavAthI cAra pAI paNuM lIdhA vinA badhAne mata anAja ApI khIje divasathI A prathA ba`dha karI hatI. A anAjanI vaheMcaNI vakhate AkhI vIzA nImA viSNuka mahAjananI nAnA purUSavage purepurA sahakAra ApyA hatA. gAmamAMthI ane paragAmathI anAja kharIdI lAvavuM, ahIM vyavasthIta geAThavavuM, koipaNa mANasa rahI na jAya agara koI TaMTA phasAda kare nahIM tenI dekharekha rAkhavI vigere kAmamAM rahIA gAMdhInA nakhIrA ane anya jJAti madhue khaDe page taiyAra rahetA. rahIA gAMdhInA vaMzajo gAmaDAnA vepArI hAvAthI teonA lehImAM grAmyajIvananuM jhanuna tathA AkharUM sacavAi rahyAM hatAM mane tethI tAkAnI...........tathA chaTakela magajavALA temanAthI DaratA hatA, temane mATe eTale rahI gAMdhInA kuTuMbane mATe kahevata cAlatI AvI che keH-- cAra rAMkA ane cAra rahIA, tathA cAra Adama ghAMcInA chaiyA; Iskula mata che, merA bhaiyA. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. gAMdhI vADIlAla lIMbAbhAI jeoe saMvata 1956 nA bhayaMkara dukALa samaye potAnI udAratAno addabhUta anubhava karAvyo che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -177 A kahevatanA banAva AjathI ekaso varSa uparanA che. paraMtu A anAja vaheMcavAnA samaya vi. saM. 1955 eTale AjathI lagabhatha pacAsa varSa pahelAMnA che. te hAlanA hayAta mANase paikI prauDha vayanA mANasAnI jANamAM che. vIzA nImA viNaka mahAjana jJAtinA A paropakAra vRttino sadguNu vaMzapara parAgata vArasAmAM AvyA che. AvI zaktizALI ane punyavAna jJAtie tenI jIMdagIthI te Aja sudhImAM ghaNA taDakA chAMyA vece, caDatI paDatI anubhavI. hAlamAM chellA paMdara varSathI saMtati ane sa*pattimAM kAMika sudhArA dekhAya che. temaja parApakAra vRtti paNa cAlu rahI jAya che. e nyAtanI upara kuLadevanI saMpurNa dayA che ema nakakI jaNAya che. AvI nAtane ane tenA kuLAcArane avagaNavA ne te tarapha nirAMDhara draSTie jovuM ane vartavuM e eka mahA pApa che. Avu nicaMdara vartana rAkhanAra jJAtijanane savinaya vinati che ke teoe potAnA AvA vartana ane vicAra mATe zAMtamagaje vicAra karavA ane temAM palaTA lAvI A nAta je te nAtanI dareka vyaktine pujya mAtA tulya che tenA tarapha pujyabhAvathI vaphAdAra rahevuM ane tenA kuLAcAro tathA khadhAraNAne anurUpa evAM vartanane satata cAlu rAkhavA prayatna karavA. A mAtra vAtsalyane lIdheja sUcanA che. ene mAne te te naitika pharamAna paNa che, bhavitavyatA tame sarvane samruddhiprere. tathAstu. nAta AvI sAdhanasapanna ane sevAbhAvI nAtanA suputranI sevAthI sASa pAmelI kapaDavaM'jI prajA paNa kadara karavAmAM pAchI paDI nathI. saMtatI ane saMpattimAM vIzAnImA mahAjananI nAta karatAM khIMcha vaNika nAtA adhikAdhika hAvA chatAM peAtAnu bahupaNAnuM mamatva cheADI A ochI vastIvALI hovA chatAM paNa temanI pApakAra ane sevAvRttinA badalAmAM A zeThIA kuTuMbane 'nagarazeTha'nI padavI ApI sanmAnyA che e kapaDavaMjanI bIjI prajAne paNa zobhArUpa che. ATalI hakIkata vikrama saMvatnI vIsamI sadInI zarUAtanA samayanI varNavI. tyArapachI nAtane Aphata veThavAneA samaya Avye. kudaratI AphatanI zarUAta zeThIA kuTuMbamAM prathama zeTha mIThAbhAi gulAlacaMdanA dehAtsaga thI thaI. teozrI saMvat 1903 mAM dehavilaya thayA. te pachI mAtra be traNa varSomAMja temanA suputra karamacaMdabhAI aputra svargavAsI thayA. tyArapachI thADA thoDA varSane aMtare DhAlatabhAi, zIvAbhAi ane chevaTe lallubhAi e traNe zeThIA alpAyuSI thaI aputra svargastha thayA. chevaTe nathubhAi zeThanA gIradharabhAi tathA chellA chellA nahAlacaMdabhAi zeThe paNa dehAtsaga karyAM. A badhI Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 178 vyakitao kapaDavaMjanA mAThA kImateja nAnI vayamAM ane nirvazI thaI, kapaDavaMja prajAne raDatI kakaDatI mUkI gayA. ApaNAmAM kahevata che ke "mANasa dhanane bhAgye saMdhAya paNa manuSyane bhAgya na saMdhAya." A kahevata pramANe kapaDavaMja AkhuM zekagrasta banyuM. vyApAra dhaMdho tUTa. leke nirAza thayA ane utejana tathA sAhasika vRttine aMta dekhAya. paise Take paNa nAta pAchaLa paDI gaI ne sAMsArika saMkaTa paNa bhagavyAM. eTalAmAM adhurAmAM puruM zeTha maNIbhAI zAmaLabhAInuM tadana bharayuvAna vaye aputra avasAna thayuM. A maraNathI kapaDavaMja prajAnA duHkhane pAra rahyo nahIM. A duHkha sIe muMge meMe sahana karyuM A gamakhvAra banAva pachI mAtra jezIMgabhAI zeTha uparaja badhAnI AzA ne najara hatI te paNa kapaDavaMjanA pApakarmane pratApe khuMcavAI gaI. A pramANe mAtra zekIA kuTuMba uparaja Aphatane varasAda varasya ema nathI. paraMtu te samayamAM nyAtanA bIjAM kuTuMbamAM je nAmAMkita ane kAryakuzaLa vyakitao hatI, ke jenA mATe jJAtibhAo bahu sArI AzA rAkhatA hatA, tevAo paNa A samayamAM alpAyuSI banI A duniAmAMthI adRzya thayA. AthI AkhI nAta zekasAgaramAM dhakelAI gaI saMtati tathA saMpatti e bannemAM dhasArAbaMdha oTa Avyo, jethI keTalAkane A saMsAra uparathI prema ane umaLake uThI gayA. temaNe AvA duHkhada asAra saMsAramAM rIbAvA karatAM te saMsArano tyAga karI potAnA AtmAnA mokSa (nivaNa) mATe dIkSAnA mArge vaLyA. keTalAMka kuTuMba te strI-putra-putrI pitra, dohitra, duhitAe Adi AkhuM kuTuMba e mArga saMcaryuM. AvI rIte lagabhaga pisethI eka vyaktio sAdhuo ane sAththIjInA saMghADAmAM pravezyAM haze. nAtanA gharamAM lagabhaga piNubhAganA gharamAM gumAstA-nokara-gheDAM ItyAdi sArA vakhatamAM hatAM te badhAne A dukhI samayamAM dhIme dhIme rajA ApI ane temanA vatInuM kAma strI-purUSane jAte karavAM paDayAM. AvI gRhasthAI bhegavavAne TevAI gayelAone pitAnuM svamAna haNAyAnuM duHkha sAlavA mAMDayuM jethI buddhi-zaktimAM paNa oTa AvyuM. pitAne peDhIogatane dhaMdhe mahAparakASTAe karavA lAgyA paraMtu temAM barakata AvI nahiM ane gRhasthAIne, khAnapAnane kharco to cAlu hatuM te pUro karavAmAM nANuM bhIDa paNa naDI. AthI nirAza thaI besI rahevAno prasaMga sAMpaDe. AvI paristhitimAM dhIrajavAna vaNike e pitAnA magajanuM samatalapaNuM sAcavI rAkhyuM. A prasaMge AkhI nAtanI ekasaMpI (saMgaThThana) madade AvI nAtanA sAdhanasaMpanna ane karavAne TevAelA prauDha ane yuvAne ke je muMbAI vigere sthaLe paradeza jaI dhaMdhAmAM jAmI gayelA ane sAdhanasaMpannamAM paNa ThIkaThIka AgaLa vadhelA teoe pitAnA jJAtibhAIomAM je zaktizALI hatA temane samajAvyA ne potAnI sAthe paradeza Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -179 AvavA satkAryA, dhadha karI zake tevAone dhaMdhe, gumAstI karI zake tevAone gumAstI, ne majurI karI zake temane kArakhAnAmAM majurI meLavI ApavAmAM madada karavAnI khAtrI ApI. A ekAda jo paradeza khAte goThavAI gaye, tyAre bIjAonI AMkha ughaDI. teo paNa te raste vaLyA. jeo paradezanI pIDA khamI zake nahi tevA proDhane kapaDavaMjamAM pitAne phAve te dhaMdhe karavAne samajAvyA. temAMnA keTalAke potAnA bApadAdAne dhaMdho badalyA paNa khaze. temanA dIkarAone paradeza kheMcyAM. AthI nANuM bhIDa kaMIka ochI thaI ane te sAthe gRhasthAInA durguNo paNa kaMIka ochA thayA. badhAne ema samajAyuM ke majurI, gumAstI ke saTTAvinAne eka vepAra karyA sivAya chuTako nathI. AthI zAririka ane mAnasika zakti baLamAM ThIkaThIka vadhAro thaye. jethI vaidakIya kharca bace, jIvanaderI laMbAI, maraNa pramANa ghaTayuM ne janma pramANa vadhyuM. A rIte saMtati tathA saMpatti e bemAM ThIkaThIka phAvyA. A badhA lAbha purUSa vargamAM thayA. strI varga te junA jamAnAne che tene te ja che. AkhA divasane paNe bhAga rasoDAmAM gALa, AvI rIte AhAra vihAramAM asaMyamI hatAM te karatAM adhika banatAM jAya che. gharanuM kAmakAja karatAM zarama Ave mATe dareka ghera lagabhaga eka strI nekara te hoyaja. AthI strI vargamAM mAMdagI vadhI che. gheraghera ThekaTaronAM ane vaidyonAM bIla muMge meM e cUkavAya che. A mATe strIvarge jamAnAne oLakhI pitAnA samayane kaMI sadupayoga thAya evI goThavaNa karavI joIe. ochAmAM ochA eka kalAka dararoja reTiA jevI pravRttimAM gALavo ke jethI aMga kasarata ane Arthika lAbha bane maLe. A eka naitika sUcanA che. jema divasa pachI rAta ane rAta pachI divasa e kama anivArya che, tema sukha pachI dukha ane duHkha pachI sukha e paNa anivArya che. kapaDavaMje tenA janmathI te AjasudhI sukha duHkha bhogavyAM paraMtu A vakhatane duHkhane samaya, pahelAMnA je betraNa saikA sudhIne gALo ho te karatAM hRke eTale pacAsa sATha varSane ja bhogavyuM. te karmamArgIe tene satkarmanA phaLa tarike mAne che, ne jJAnamArgIo te kAryonA phaLane nyAya ApanAra adazya zakita jene paramAtmA ke Izvara tarike oLakhe che tenI kRpA tarike mAne che. lekhaka bIjA matane mAnanAra che. te aMtaHkaraNathI mAne che ke e adazya zakti (paramAtmA ke Izvara) teNe A puNyazALI nyAtane vahAre dhAyI nAtanA kAmakaraMdA ane sevAbhAvI purUSane pitAnA jJAtibaMdhuone deravavAnI preraNA ane baLa ApyAM. A deravavAmAM bIjA sAthe bATalIe Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -180-- kaMpanInA menejara ane jayaMta meTala varkasanA mAlIke emaNe AgaLa paDatuM bhAga lIdho che. temanI lAgaNI ane mahenatanuM varNana caudamA prakaraNamAM ApyuM che tethI ahIM punarUkti karI nathI. A gRhasthAnI pravRttimAM bahAragAma kAma karatA bhAIoe paNa yathAzakti madada karI che. vaLI A AgevAna deravanArAoe vidyArthIAlama upara paNa sAruM lakSa ApyuM che. sAruM bhaNanArane nAtanI sabhAo bharI temane uttejana ane InAma ApI bhaNavAmAM utsAha vadhAryo che. hAIskulathI AgaLa vadhela kelejIanene spaSTa kahI dIdhuM che ke amArI pAse je kaMI sAdhana che te tamArA mATe ja che. nAtane keIpaNa yuvaka nANAMnA abhAve pitAne abhyAsa baMdha rAkhI zake nahIM. A nANAM dharmAdA tarike nahIM paraMtu lena tarike dareka kelejIana vAparI zake che. A yojanA pramANe eka yuvakane IjInIarIMgane vadhu sAre abhyAsa karavA amerikA meka che. te nyuyorka jaIne A khAtAnI sArAmAM sArI kelejamAM ne tenI beDIMgamAM dAkhala paNa thaI gayA che. pAMca varSane abhyAsa kesa che. ne zikSaNa-bhajana vigerene daravarSe daza hajAra rUpiA kharca Avaze te pAMca varSanA pacAsa hajAra rUpiA lena tarike A deravanAra paikI eka gRhastha te parIkha vADIlAla manasukhabhAI e ApyA che. jApAnadezanI mAphaka judAjudA viSayanA niSNAte kapaDavaMja vizAnImA mahAjananI nAtamAMthI pedA thAya te pAMca daza varSamAM te AkhI nAtane ne gAmane paNa raMga badalAI jAya ema saMbhava che. A sthAne jJAtipremane eka ja dAkhale ApuM. amadAvAdanA dazA poravADa viSNava zeTha maMgaLadAsa giradhAradAsa temanI peTAnAtanAM mAtra cAlIza ja ghara che. mahema zeTha maMgaLadAse mIla udyogamAM jhukAvyuM, ne temAM phAvyA. te cAlIze gharane gheDAgADI ne nekara cAkaranA sAdhanavALAM, paise Take ne AbarUmAM sAdhanasaMpanna thaI badhAM zeThanI sAthe zebhe evAM karI ApyAM. e cAlIze gharanA yuvake ane kAma karI zake tevAM proDhane pitAnA kArakhAnAmAM kAma zIkhavI temane kAma karatA banAvI tenA badalAmAM pUrepUro pagAra ApI badhAne sAdhanasaMpanna banAvyA. AnuM nAma te jJAtiprema ke jJAtisevA. ApaNuM A deravanAra bhAIonuM vartana bhaviSyanI prajAne anukaraNIya che. hAlamAM chellA paMdara varSathI kapaDavaMja vizA nImAnI vAta kapaDavaMjanI bIjI vaNika nAtamAM ane gujarAtamAMnA jaiina vizA nImAnA pAMca gAmanI jJAtimAM purvakALe je agraNI pada bhagavatI hatI te pade atyAre AvI gaI che. A deravanAre hAlamAM muMbAI-madrAsa-dalhIkalakattA Adi sthaLoe dukAne belI tyAM jJAtijanene mekalyA che. te badhAnI kAryazakti ane jJAti sevAnA bhAvamAM adhikAdhika preraNA ane baLa kuLadeva vadhAre pramANamAM ApyA kare tevI prArthanA karI A prakaraNa saMpUrNa karuM chuM. tathAstu Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkha ramaNalAla nagInadAsa vimaLacaMda (dIlhI vALA ) jeoe laDAInA samayamAM sarakArane taMbuo purA pADI AkhA dezane sahAya karI che. hAla sTAra meTala (enTImanI jevI dhAtunuM AkhA hiMdustAnamAM mAtra ekaja kArakhAnuM ) nA menejIMga DAyarekaTara, A pustaka 'chapAvavAmAM jeoe rUA. 251] ApI sahAya karI che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 kapaDavaMjanoM audyogika sthitI kapaDavajanI vastI AjathI savAso varSa upara mAtra 10 hajAra manuSyanI hatI chatAM te gAma kahevAtuM nahIM, paraMtu te spre ke zahera kahevAtuM. hAla pazu zahera kahevAya che. ka kahevAnA kAraNamAM ahI pramANamAM zIyA ane sunnI ane maLI musalamAnAnI vastI zaheranI vastInA pramANamAM sekaDe tetrIza TakA che. AthI kasbA mhevAya che. zahera kahevAnA kAraNamAM A zaheranI AsapAsanI jamIna khetIpradhAna nathI paraMtu udyogapradhAna che. kapaDavaMjanI dakSiNa dizA bAda karIe tA bAkInI traNe dizAmAM kapaDavaMjanI AjubAjunA pAMca mAila pharatI jamIna 'usara' eTale khAravALI che. purva dIzAe aMtisara gAmanI najIka eka vaheLA che te cAmAsAmAM nadInu svarUpa dhAraNa kare che eTale vadhAre jathAmAM pANI vahe che. tenu nAma 'khAravA' che. khAravA eTale khAravALe, matalakha ke e vaheLe je je sImamAM thaIne jAya che te te sImanI jamIna khAravALI bane che, aMtisarathI be traNa gAu'lasuMdrA' nAme gAma che tyAM unA tADhA pANInA kuMDa che. tenI ane te gAmanI AnuSA jamIna paNu lagabhaga tevI ne AchI phaLadrupa che. AvAM AvAM aneka kAraNuthI kapaDavaMjamAM kheDuta eTale kaNabI ane pATIdAranI vastI ochI che. 'kaNukhIvADA' ane 'vachevADa' A e lattAmAM kaDavA kaNabIonI vastI che. te Azare savAsothI doDhasA gharanI eTale pAMcasethI sAtase mANasanI haze. te hAlanI vastI sAthe sarakhAvatAM seMkaDe traNathI cAra TakAnI che. AnuM kAraNa spaSTa che ke ahIMnI jamIna phaLadrupa nathI. ahIMnI jamInanI kIMmata paNa carAtaranI mAphaka bahu nathI. eTale sAdhana saMpanna leAkeAmAM khetI karavA karAvavAnA mAhu ke prayatna paNa nathI. kazukhI pATIdArAnI achatanA prabhAve vagara sAdhanavALA musalamAna varga mAtra cAmAsA putIja khetI karI bAkInA ATha mahinA gADAM pheravavAnA ane majurInA dhaMdhA kare che. kapaDavaMjanI AsapAsanI 'usara' jamInanA upayoga zeheranI zarUAtathIja sAbu ane kAcanA udyogamAM levAyAM jate. 'usara jamInanA taLIAnA bhAga khAravALI jADI mATI (usa) paNa retIthI pAtaLI hAya che ane uparanA bhAga khAra puTI nIkaLI pApaDIvALA thAya che, e pApaDIvALA bhAga lAvI tene bhaThThImAM gADhavI tenA thara upara lAkaDAMnA thara ema pAMca sAta thara gAThavI tenI cAre bAju bhaThThI caNI tene agni saLagAvI e khArA rasakarI ThAre che tenuM nAma 'kAca'. A kAca joIe teTalA zuddha nahIM tethI temAM bhAMgI javAneA 'kharaDapaNA'ne guNu vadhAre hAya che. jethI A kAca bIjA kAcanAM kArakhAnAmAM mAkalatAM tyAM tene vadhAre cAkakhA karI khileorI kAca banAvatA. ahIM A kAcanA dhaMdhA karanAra 'sIsagara' nAmavI musalamAnanI eka jAta che. A dhaMdhAmAM kAThI meTale lAkaDAM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere bahu moMghAM paDavAthI hAlamAM A dha baMdha paDe che. A lekene ApaNe vizAnImA vANiAnI sarAphI peDhIoe ochA vyAje nANAnI sagavaDa karI ApI hatI. pachI tadana kAca gALa baMdha thaze tyAre bIra kAcane bhaMgAra paradezathI maMgAvI ApI tene gALI temAMthI kAcanI pahoLA paTAnI baMgaDIo jene pATalIo kahe che tenI banAvaTa temanI pAse karAvI ane te mAla vecavAne madrAsa prAMtanuM sthAna paNa zedhI ApyuM. A raste kaMIka dhaMdhe cAlate rAkhe paraMtu pitAnA dhaMdhAmAM bilakula sudhAro karaja nahIM evI AdatavALA susta ane vyasanI kArIgara varga uMce A ja nahIM. hAlamAM mAtra nAmazeSa "sIsagara vADe rahyo che. temanI kaMgAlIata, rahevAnAM ne kArakhAnAnAM jhuMpaDAM e jAnA vakhatanI sthItinuM pradarzanane hAlanA jamAnAmAM paNa sajIvana rahyuM che. A lekene ApaNI keme ochI madada ApI nathI. chatAM, e kAcanA udyoganI ne e sIsagara lekenI sthiti joIe teTalI sudharI nathI. chatAM chellA vizvayuddhanA vakhatamAM tenI sthiti kaMIka sudhArA para AvI che. have bIjo udyoga sAbune. piApaDI nIcenI khAravALI mATIne bhegI karI tene caNelA kuMDamAM sAta ATha divasa sudhI pANImAM rAkhI temAMne khAra ogaLAvI te upara Ave te khAravALuM pANI ekaThuM karI tene tAvaDAmAM agnithI ukALI temAM baLIu" nAMkhI barAbara e mizraNa thAya te pANIne bhAga baLI jAya tyAM sudhI tene agni upara rAkhI pachI je cAdAra thAya tyAre jamIna upara pAtharI tene guMdI guMdAvI ThArI tanAM caktAM ke geLa pADI te sAbu taiyAra karatA. jyAre A sAbune upayoga pUrabahAramAM hatA tyAre amadAvAda zaheramAM kapaDavaMja ane prAMtija ema beja sAbune vApara vadhAre hatuM. tenI gaNatrI paNu prajAmAM sArI hatI ane tethI amadAvAdanA vatanI kavIzvara dalapatarAmabhAIe gujarAtanI prakhyAta vastuonI kavitAmAM eka strI ke jene pati paradeza gaye che temane saMdeza pAThave che ke - harigIta chaMda vaLI kapaDavaMja kAcA sAbu, rahI samIpa racAvajo, vaLI ghara dize varasAda pahelAM Apa vahelA Avajo." A kavitAmAM paNa sUcana che ke samIpa eTale pAse rahIne banAvarAvaje. kAraNa ke tyAMnA kArIgare junA jamAnAnA ane susta che mATe tame pAse rahI temane sudhArA batAvI A vastuo te sudhArA pramANe banAvarAvI letA Avaje. kavio keTalI deza sevA kare che? tene A namune. A Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyogamAM ApaNI nAte bhAga lIdhe nathI. kAraNa ke sAbu banAvavAnI kriyAmAM jIvahiMsAne saMbhava hovAthI jaina saMpradAya pramANe A dha zrAvaka mATe virya che. eTale te baMdha karavAnI manAI che. A dhaMdhAmAM ghaNe bhAge veherAoe bhAga lIdhe hato ane tene sArI rIte jamAvyuM hatuM. paraMtu kamabhAgye I. sa. 1816 eTale saMvat 1872 mAM A 5DavaMja aMgreja vyApArInI kaMpanI sarakAranA hAthamAM AvyuM tyArathI A udyoganAM paNa nAzanAM pagalAM beThAM. I. sa. 1828mAM varALayaMtranI zodha thaI ne te pachI trIza varSa thatAM thatAMmAM AgaboTa ane AgagADI dhasArAbaMdha AvavA lAgI. AvavA javAnAM sAdhano vadhyAM, eTale kharca tathA samayane paNa bacAva thayo. jethI kaMpanI sarakAra uparAMta tamAma aMgreja prajA hiMdustAna upara vepAra karavA utarI paDI. ane ahIMnA kArakhAnAne anukuLa vastuo sastI ane sarasa lAvI DhagalAbaMdha hiMdamAM bharI dIdhI; AthI ApaNuM kArakhAnAM khoTa khAtAM thaI gayAM. sAbunA udyogamAM usanA khAranI jagAe kaMsTIka soDA vaparAye. ane te paNa sastuM ane joIe teTale maLe. vaLI yaMtrethI bIjA aneka jAtanA sAbu dezamAM DhagalAbaMdha AvyA. ane te vaLI sugaMdhIdAra ane ahIMnA sAbu karatAM seMghA. AthI ApoApa A udyoga baMdha karavuM paDe. tenA kArakhAnAnA mAlIke ne majura bekAra banyA te muMbAI Adi sthaLe puTapAtha upara dhaMdhe zodhatA pharavA lAgyA. (3) have trIjo dhaMdhe kApaDanA vaNATane. hAthe kAMtelA sutarane hAthe vaNatA vaNakaroe taiyAra karelAM chetI, pacheDIo, gaMjIA vigere jathAbaMdha thatAM vAhorAo pAghaDIo vaNatA, uMca varNanI strIe reMTiyAvatI hAthe sUtara kAMtatI. I. sa. 1828 pahelAM te A kApaDa vaNavAne dhadha purabahAramAM hatuM. vaLI A dhaMdhe ApaNe nAtanA ghaNuM leka peDhIogatathI karatA. ne te desI vANiAnI aTakathI oLakhAtA. kapaDavaMja vizA nImAnI nAtamAM dhaMdhA uparathI aTake paDelI temAM meTe bhAga anukrame gaNie te (1) desI (2) gAMdhI A be aTakonI saMkhyA vadhAre che. jUne hAtha vaNATane dhaMdhe baMdha paDe tyAre paradezathI kApaDa maMgAvI ahIM kApaDIA tarIke oLakhAI te kApaDa vecavA mAMDayuM. hAlanA jamAnAmAM dareka dhaMdhAnA "eziezana sthapAya che jene junA jamAnAmAM mahAjana kahetA. ApaNe ahIM kApaDa eseziana te badhAM eziezane karatAM paiseTake mAtabara ane membaramAM paNa vadhAre saMkhyAvALuM ane ApaNI kAmanA sATha piNoso TakAvALuM eseziana pahelA naMbaranuM gaNAya che. A dhaMdhAthI vIzA nImA vANiAnIAthIka sthIti ThIka ThIka jaLavAI rahI che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -184- () ce dhaMdhe lokhaMDa vigere khanija udyoga, kapaDavaMjanI AjubAjunI jamInamAM DuMgare ane TekarAo che. tene badatAM tenI mATImAM lAla rajakaNe vadhu jaNAya che. e mATI lekhaMDanI kAcI dhAtu che e nakkI che. ApaNA zekIA kuTuMba taraphathI ane veharA gRhasthamAM murhama khAnabahAdura mahamadaalI abadulakAdara kAMgA zeTha taraphathI e kAcI dhAtunI zodha karAvatAM seMkaDe 48 TakA lekhaMDa che e niSNAtene riporTa Avele paraMtu pAse kolasAnI khANa joIe te nathI, temaja relvethI aThThAvIza maila dvara (kAraNake A riporTa I. sa. 1914 pahelAMne che ke te vakhate naDIyAda kapaDavaMja relve nahetI) tethI kharca bahu thavAne saMbhava hovAthI, e udyoga jIvatAMveMta turata maraNa zaraNa thaI gayo che. (5) khetInI pedAza ne tene vyApAra e chelalAmAM chello kapaDavaMjane jaga cAle che. khetInA udhoga viSe AgaLa kahevAI gayuM che. tema kapaDavaMjanI taLanI jamInamAMthI kapaDavaMjanI prajAne pUruM paDe teTaluM paNa anAja pAkatuM nathI. bIjA zaheronI mAphaka kapaDavaMjane paNa anAjanI bAbatamAM parAvalaMbI thavuM paDe che. kapaDavaMjI prajAne te gAmaDAMmAMthI ane bahAra dezAvarathI khorAkanI vastuo maMgAvI tene badale ahIMnI vastuo bahAra mokalavAnI pharaja paDatI hatI, te pharajavAnuM baMdhe A heraphera karanAra vyavahArIA eTale vyApArIoe svIkAryo. A dhaMdhAmAM jIvahiMsAne saMbhava nahIM ane pitAne jIvavAne khorAka te joIe eTale A svArtha ane paramArtha e banne kArya siddhivALA dhaMdhAmAM vizAnImA vaNikee zarUAtathI ja jhaMpalAvyuM. ane temAM teo ThIkaThIka phAvyA paNa kharA. ane sImAM zreSTha eTale zeThanI padavIne pAmyA. have jyAre jamInamAMthI jhAchuM pAkatuM nathI tyAre te jamInane upayoga che hate? tenA javAbamAM ema jaNAya che ke kapaDavaMja tAlukAnI dakSiNa dizA sivAyanI Itara dizAonI jamIna "mALa" nAme oLakhAya che. te paDatara rahevAthI ghAsa puSkaLa thatuM tethI DheranI AbAdI sArI sacavAtI. vadhu ghAsa parardeza jatuM; dudhadhI vigere pauSTika khorAkanI suMghavArI rahetI. paraMtu jyAre relvenuM sAdhana thayuM tyAre rAjapIpaLA saMsthAnanA leuvA pATIdAra, kacchanA kaDavA pATIdAra, kAThIAvADI luhAre ane suthAra, darajIo e badhAnAM Agamana kapaDavaMjamAM thayAM. temaNe mALanI jamIna bhAMgIne khetI lAyaka banAvI, temAM kapAsanI khetI khIlavI. bIjI jAtanI jamInamAM magaphaLI, valaArI, jIrU, gavAra, bhIMDI vagere pAka je je jamInane mAphaka Ave tevA pAka A navA AvanArA kheDutoe ane temanI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA, vADIlAla maganalAla (inavALA) jeoe kapaDavaNajamAM ghaNuM moTuM sAhasa kheDI prathama paMkatinI jInIMga phekaTarI nAkhI, ApaNI AkhI komane rUnA bIjhanesamAM nirbhara kIdhA che. dhArmika temaja vyavahArika dareka kAmamAM potAnA TAImano bhoga ApI sadAya AgaLa paDato bhAga le che. A pustaka chapAvavAmAM paNa temaNe rUA. 250] nI sahAya kIdhI che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 185- dekhAdekhI junA ne ALasu vatanI kheDutoe ugADavA mAMDayA. te badhI vastuo thokabaMdha kapaDavaMjanA bajAramAM AvI ne tene vyApAra bIjA vaNiko sAthe ApaNuM vaNikoe dhamadhokAra calAvyo. kapAsanI chata thavAthI tene pIlI rU kADhI tenI gAMsaDIo bAMdhI muMbaI-amadAvAdanI molanA daravAje khaDI karI dIdhI. hAla jema bharuca-AkelA vigere kapAsanI vadhu pedAzavALA sthaLomAM rUnA bhAva bolAya che ne vyApAra cAle che ne te sthaLanuM lISTa che te lIbdamAM kapaDavaMja vijayaM e nAma paNa dAkhala thaI gayuM che. "vijaya e eka rUnI jAta ane te kapaDavaMjanI AsapAsanI jamInamAM vadhAre pramANamAM thAya che, ane e rU bIjA dezI rU karatAM uttama keTInuM ne lAMbA tAranuM bane che. tethI kapaDavaMja vijaya e nAma vyApArIonA bhAvanA lIsTamAM dAkhala thaI gayuM che e kapaDavaMja mATe A ekavIsamI sadInI zarUAtamAM zubha nizAnI che. relve AvatA pahelAM eka jIna barAbara cAlyuM nahi ne tene baMdha karavuM paDayuM. te jagAe kapaDavaMjamAM atyAre pAMca-cha jIna cAle che temAM ApaNI nAtavALAnI bahumati che e AvakAradAyaka che. kapAsanI mAphaka magaphaLIno pAka paNa kapaDavaMja tAlukAmAM sAro thAya che tene pIlI tela kADhavAne "telanI mIla" nAme traNeka kArakhAnAM cAle che. temAM ApaNI nAta te hoyaja hoya. emAM kaMI navAInI vAta nathI. A sivAya bIjI cIjo vaLIArI, jIrU e vastuo seMkaDo kaLazI bharI rAkhanAra ane samaya sAro Ave paradeza vecanAra vyApArIomAM paNa ApaNI nAtanI bahumatI che. A paradezI kheDutoe AvI jamInane khetI lAyaka banAvI temAM kharcavA nANAM joIe e nANAM pitAnA dezamAMthI sAthe lAve tevA sAdhana saMpanna nahotA. teo te dhana zodhavA AvyA hatA. temanI sAhasika vRtti joI ApaNA nImA vaNiAoe e paradezI ane ajANyA kheDutone sAhasika vRttithI nANAM dhIryA ne tenA badalAmAM temanI sudhArelI jamInamAM bhAga paDAvI ochAvattA aMze pite paNa jamInadAra banI potAnA vaMza vArasone sudRDha ane sukhI karavAmAM pAchA paDyA nathI. A rIte kapaDavaMjamAM ane bahAragAmamAM baMdha karI, eka bIjAnI arasaparasa madada ane sahakArathI kapaDavaMja vizAnImA vaNika mahAjananI samasta jJAti pitAnI asala sthitie pahoMcavA dhasI rahI che e eka AnaMdadAyaka bInA che. A uparAMta pitAnI vaMzaparaMparAgatanI parepakAra vRttine upayoga karI prajA sevA karavAne saMtoSa meLavavAnA rastA hAlanA jamAnAmAM badalAyA che. te badalAyelA rastAomAM paNa ApaNA vaNike mAMnI sAdhanasaMpanna vyaktio Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~186 ThIka ThIka dhasI rahI che. sthAnika myunisIpAlITImAM AjathI vIza varSa agAu je mAtra ekaja gRhastha membara tarike mIrAjatA tenA karatAM vadhAre gRhasthA atyAre myunisIpAlITImAM khIrAje che eTaluMja nahIM paNa te badhA kAma karavAnI kamITInA ceramena pade cuMTAI prajA sevAnA lAbha meLave che. te uparAMta leAkalAnI tAlukA samIti, jIllA samIti, prajAhitA sevA maMDaLa, sthAnika svarAjya maMDaLa, sevAsaMgha, ane tenuM davAkhAnuM ityAdi prajA maMDaLanAM gaNAtAM aMgAmAM ApaNA nImA gRhasthA ghaNuM sArU kAma karI rahyA che. te dhanyavAdane pAtra gaNAya-temanI pachInI peDhInA yuvAnAne A anukaraNIya che. hAla kAryakartA, onararI varka ane temanA anugAmIone paramAtmA samuddhi ane preraNA baLa Ape evI prAthanA che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 16 muM . kapaDavaMja vIzAnImA vaNika mahAjananI jJAtinA gotranI vahecaNI tathA te badhA kuTuMbonI vaMzAvali saM. ra005 caitra suda 15. kapaDavaMja nivAsI vizAnImA vaNikanA dareka kuTuMbanAM gotranA nAmanA mULa zabda tenA satya artha jaNAvanArUM patraka. kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. pramANu anukrama naMbara | kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma lokabhASAmAM temaja hAlanI gujaratI bhASAmAM bolAtuM gotranuM nAma saMskRta bhASAmAM gotranuM nAma tathA tenA chuTA zabdo artha sahita prAkRta bhASAmAM gotranuM nAma tenA chuTA zabdo tenA artha sahita rudragayopAkhyAna nA ka zlokano AMka ! 24mA adhyAyanA zabdaciMtAmaNi #oSanA puSTane prAkRta zabdamahArNava toSa nA thaine AMka abhidhAnarAjendra koSa nA bhAga tathA pRSThane AMka gujarAtImAM tenA artha ane bhAvArtha . 1 zeTha hIrajI aMbAIdAsa sAkhI 2 |desI lakSmIdAsa kesavadAsa 1244. zAMkhika phAM-zaMkhajevI pavitra darIAI varaMtu -karanAra, banAvanAra saMkhi (zAMvikra) maMgaLavastu, zaMkha jevI pavitra dariAI 1039 | bhA-7 vastuonAM ghareNAM banAvarAvI teno 65 | vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma vika ne te uparathI leka bhASAmAM sAkhI. 3|gAMdhI rUDhajI rahIA (ghIANuM pitAnanam chUta-dhI gAMdhI joItAdAsa rUDhajI gAyana-lAvanAra muM--pAdapuraNa gAMdhI paramAnaMda rUDha avyaya dhIe naivedhamAM pavitra ane khAsa 431 TfdhagALA bhA-3 |jarUranI vastu che tene vepAra viga-dhI 386 | 1040 karanAra jathAnA gotranuM nAma mAyA - lAvanAra ] 138 tAnanam ne te uparathI leka bhASAmAM ghIANuM. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 985 maNyANakam makhi-hIrA, ratna mAnava"--lAvanAra 4 vistA desI maNuANA nAnAnA desI jotA puMjI maLi hIrA vastA pikharAja vigere dosI ratanajI puMjIA vastA mAnana-lAvavuM desI mIThAbhAI vastA muM--pAdapuraNa avyaya hIrA piokharAja Adi jhaverAtano 829 bhA. 6 ghadha karanAra vepArInA jathAnA 138 | 97 |gotranuM nAma makhyAnanam ne te uparathI lokabhASAmAM maNIaNiA , 144 43 raMgajI dayALadAsa zAha | mecuANA maMvananam maM-uMcuM Asana umaMDapa mAnayana-lAvanAra mu-pAdapuraNuM avyaya maMcANakam| saMva-uMcuM Asana bA-lAvavuM 144 | -karanAra 243 lagna, sabhA, sAjanuM, yajJa vigere 820 | bhA. 1 | mATe maMDapa bAMdhavAnI ane tene 137 | 17 zaNagAra vAnI vastuo rAkhanAra 281 | ane tene vepAra karanAra javAnA gotranuM nAma maMcanayanane te uparathI lokabhASAmAM maMcaANuM, pramANikapaNAthI InsApha karanAra 605 | bhA. 4 |ne te pramANe vartanAra javAnA gotranuM nAma nyAyAnayanaram ne te 05] uparathI lekabhASAmAM taiyANaka 188 NAyakAriNa nAca-nyAyA 74 * mahetA kAlIdAsa niyANaka |cAyAnanam jIvaNadAsa nyAInsApha, kAyade 7) zAha muLacaMda DAhyAbhAI bAna-lAvanAra mU-pAdapuraNa avyaya dhiza 144 phi-karanAra 243 8 | dosI bhUdhara tathA trIkamI dattANuM kuMvarajI dosI devacaMda bhUdharadAsa dosI kuberadAsa bhUdharadAsa desI trIkamajI kuMvarajI. dattAnayanakam dratta-ApeluM dIdheluM saMbhALeluM, rakSeluM mAnana-lAvanAra mU-pAdapuraNa avyaya dattANayaNaM ApeluM lAvanAra, dhIradhArane 56 6 17-ApeluM | 559 | bhA. 4 dhaMdhe karanAra vepArInA jathAnA sthApita, thApaNa | gotranuM nAma nAnAm ne te | manathari-lAvanAra | 138 | 2449 uparathI lekabhASAmAM dattANuM 144. 243 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMja nivAsI vizAnImA vaNikenA dareka kuTuMbanA getranA nAmanA mULa zabda tenA satya artha sAthe jaNAvanAruM patraka. kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. pramANa T anukrama naMbara kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma lokabhASAmAM temaja hAlanI gujarAtI bhASAmAM lakhAtuM gotranuM nAma saMskRta bhASAmAM gotranuM nAma tathA tenA chuTA zabdo artha sahita prAkRta bhASAmAM gotranuM nAma tenA sI chuTA zabdo tenA artha sahita rudragayopAkhyAna nA zlokano aMka : che 24mA adhyAyanA zadvaciMtAmaNi AMka poSa nA puSTano ka. prAkRta zaddha mahANava jouM nI pRSTinA AMka abhidhAna rAjendrakoza nA bhAga tathA puSane gujarAtImAM tene artha tathA bhAvArthI bhA. 3 kaTuANakam Tuma-tIkhA tathA| 273 kaDavA rasavALAM mA-lAvavuM 137 m karanAra 281 tIkhuM, kaDavuM, tela sarIyuM DALIuM | kaNajhIuM vigere telanA vepArInA jathAnA zetranuM nAma niyana ne te uparathI leka bhASAmAM kaDaANa, modI raMgacha nAnAbhAI kaDaANa kaTTAnayanakam lakSamIdAsa TuM-tIkhorasa 1. zAha zaMkaralAla tIkhAza jamanAdAsa dolatacaMda mAnayuna-lAvanAra 11 zAhavADIlAla nAthajIbhAI jam pAdapurNa vajalapura avyaya 12 parI. karamacaMda trIkamajI | kaThalANa | yuTanazcim 12 parI. nAraNajI vasanadAsa vRSTajha-puthvInI sapATI- jamIna bhumisthaLa mAna-uttejana ApanAra kuTANANu phALa-kharAba jagA | 243 TgANu-lAvanAra 138 | bhA. 3 |pRthvInI sapATI eTale jamInanuM | 578 sthAna je ne je yogya hoya tevI nakkI karI ApanAra jathAnA gotranuM nAma luTAnava ne uparathI leka bhASAmAM kuThalANI, 13) dAsI jIvaNalAla suMdarajI // dadhyAnayakam dhi-dahIM mAnayana-lAvanAra varmI-pAdapUrNa avyaya dahyANakam | raDhi-dudhanA visara pAmeluM 25 gA-lAvavuM | jammu-karanAra bhA. 4 dihI-dudha-mAkhaNa vigere lAvanAra pa64 | 2487 |ane tene vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma vagyAna muM ne 137 te uparathI loka bhASAmAM daha281 ANA, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 parI manasukhabhAI pAnAcaMda zailIANA rAyAnayanaram -dhana-dolata-sanuM mAnayana-lAvanAra muM-pAdapuraNa avyaya rAMyANakam Jramama-rUpuM-cAMdI 144 ] kALakra-lAvanAra 243. bhe. 3 138 | 417 dhanadelata, sonuM vigere dravya lAvanAra agara vAparanAra javAnuM | gotranuM nAma rAjAnanam ane te uparathI leka bhASAmAM rahIANI, 15 gAMdhI bhavAnIdAsa jIvaNadAsa kacchIANuM AzvAnanuM vacha-e nAmane deza che madha-ghoDA mAnanaM-lAvanAra kacchAssANaya] 227 | jalza--e nAmane | 266 | bhA. 3 deza che 115 | masa-dho. 183 mAcAM-lAvanAra | 138 kaccha dezamAMthI ghoDA lAvI ahIM vecanAra ghoDAnA vepArI sedAgara, nA jathAnA gotranuM nAma...... chAdhAnathanama ne te uparathI loka bhASAmAM kacchIANuM, 115 16) telI khAtu bhamabhAI khariANakam 387 | arinA-kasturIne kharIANa varavAnam | rivA-karaturIne bhuko. mAnaku-uttejana ApanAra, lAvanAra bhA. 3 | kasturI jevI moMdhI ane upayogI vastu bahAra dezathI maMgAvI teno vepAra karanAra vaNikonA getranuM 723 nAma ravAnAm ne te uparathI loka bhASAmAM kharIANA. 143 | HTTlAvavuM --karanAra 137 281 71 17 desI dayALa bhulA tathA | caMpArka | pAnanaM bhukhaNa bhulA -caMpA nAmanI sugaMdhIdAra kula mAnayanalAvanAra campakANayam 395 395 I "pappA-caMpAnuM phula 137 bALa-lAvavuM 281 144 mU-karanAra bhA. 3 caMpa AdI sugaMdhIdAra ane 1097 | suraMgI phUlane vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma caMpAnane ne te uparathI loka bhASAmAM caMpArka. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDavaMja nivAsI vizAnImA vaNikanA dareka kuTuMbanA getranA nAmanA mULa zabda tenA artha sAthe jaNAvanArUM patraka. kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. anukrama naMbara kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma saMskRta bhASAmAM | | gotranuM nAma tathAI tenA chuTA zabdo artha sahIta gujarAtImAM tene artha tathA bhAvArtha loka bhASAmAM temaja hAlanI gujarAtI bhASAmAM bolAtuM gotranuM nAma rudragayopAkhyAna nA 14mA adhyAyanA kane AMka zabdaciMtAmaNi koSa nA puSTane AMka 'prAkRta bhASAmAM gotra nuM nAma tathA tenA chuTA zabdo artha | sahita prAkRta zabdamahArNava kAzanA pUSTane AMka aMvidhAne rAjendra kASanA bhAga tathA pRSNano AMka 415 18 gAMdhI raMgacha turIdAsa |garIANA gunayanam (gAMdhI harajIvana raghanAtha) gu-AcArya gharanA - vaDila athavA | rijhal-ghaNA moTA bhAva vALA gArIna-lAvanAra jammu-pAdapuraNa avyaya guruANakam guruma-ghamapadezaka 374 gA--lAvavuM 137 muM-karanAra | 281 riyana-moTApaNuM bhA. 3 850 gurUone pUjanAra athavA moTApaNAne IcchanAra eTale udAra | manavALA, bIjAne madada karavAnI icchAvALA vaNikonA jathAnA gotranuM nAma gunayanarama ne te uparathI loka bhASAmAM garI- ja ANuM. 404 144 243 407 1 parI raMgacha rAghavajI (parI cIkhalANu| vikSAnacanavem manasukhabhAI mANekacaMda) nava-sahanakaravuM sAyan-levanAra - pAdapuraNa avyaya cikhaaANAyaNaM 465 )vima- sahana 144 zIlatA vALo 243 sahiSNu mAyAlAvanAra sahanazIlatA ane dhIrajavAna guNavALa vaNikAnA jathAnA getranuM nAma vinayana ne te uparathI lekabhASAmAMcikhalANA. 138 2) zAha dayALajI mAdhavajI guladANA |mudhAnAnayam ane devacaMda mAdhavajI guDa-goLa sAkara dhana-dhANa Anarta-lAvanAra guDadhANANakam 453. gulAlasAkare dhA-ekajAtane 144 mazAla gAma-lAvanAra 372 600 651 gaLa-dhANa-sAkara vigere zukanabhA. 3 | vaMtI vastuone vepAra karanAra 905 jathAnA gotranuM nAma sudhAnAcavuM ne te uparathI leka bhASAmAM guladANA, 137 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 21 dosI harajIvana kuberadAsa |mahImANA maUAnathanama nArAyaNajI mahI-pRthvI mAnana-lAvanAra 22 parI.nagInadAsavimaLacaMI jema-pAdapuraNa avyaya 23 zAha nAnAbhAI kIzora-miyANaka mAnAnayanakam dAsa tathA zAha trIkamadAsa mAna-mApavuM kIzoradAsa mApaNI karavI, cokasAI karavI 24 zAha maMgaLadAsa gAyana-lAvanAra zAmaLadAsa jamu-pAdapuraNa avyaya 25 desI bhudharajI goradhana harIANA daryAnayama mahuvALA | ri-gheDo 26 zAha cunIlAla mAnayana-lAvanAra zAmaLadAsa ka-pAdapuraNa a. 27ii parI. lakSmIdAsa raMgajI kuThakam tathA parI. parabhudAsa vaTavA-dhoLI tulasI] raMgajI karavI mahyANayaNa ] jamInano upayoga karI zakAya | 1028 mI-pRthvI, jamIna 845 | bhA. 6 teivI banAvanAra jathAnA gotranuM 144 | mAyA -lAvanAra | 128 | 22 0 ]nAma mahAnayanaram ne te uparathI loka bhASAmAM mahI ANa. 243 mayANakam vastuonA tela, mApa, vajana 1934 mA-mA5, 5rI vigerenuM niyamana karanAra eksa mApa 848 | bhA. 6 | karanAra te mATe trAjavA kATalAM macA-cokasAI 238 je vigere rAkhanAra vepArInA 44 jathAnA gotranuM nAma mAnAnathana - ne te uparathI loka bhASAmAM 143 bALamulAvanAra mayANaka haryANakam gheDA lAvanAra ne vecanAra sedA138 righoDo 1185 | bhA. 7Tgara vaNikonA jathAnA gotranuM 104 mAna*-lAvanAra 12 7 / 118 re nAma dRnayana ne te uparathI leka bhASAmAM harIANA, kuTa-gAMdhInI dukA bhA. 2 sugaMdhIdAra dhupa, attara dhupela 210 {nethI maLatI 578 | agarabattI vigere banAvarAvI vastuo teno vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma kuma ne te uparathI leka bhASAmAM kaTha. guDANakam | goLa lAvavAnuM icchanAra goLa je 413 mukuM-lAlasAkara bhA. 3 [ sArA kAmamAM vaparAya che. bhagavAna 144 gaLa ne naredyamAM dharAvAya che tevI 243 bALa-lAvanAra pavitra vastu goLa teno vepAra -karanAra 281 karanAra jathAnA gotranuM nAma guEnayanam ne te uparathI lokabhASA mAM guDANa 192 28. desI kuMvarajI ratanajI guDANa guDAnayanakam mura-gALa mAnana-lAlavuM muM--pAdapuraNa avyaya 312 137 905 905 15 vinA, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaMja sI nivAvazAnImA vaNikanA dareka kuTuMbanA getranAM nAmanA mULa zabdo tenA satya artha sAthe jaNAvanAruM patraka kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. pramANu anukrama naMbara kuTuMbanA mukhya mANasanuM nAma lokabhASAmAM temaja hAlanI gujarAtI bhASAmAM lakhAtuM getranuM nAma saMskRta bhASAmAM gotranuM nAma tathA tenA chuTA zabdo artha sahita rudragayopAkhyAnana 24mA adhyAyanA lekane AMka | zabdaciMtAmaNi joSa nA pRSTane AMka prAkRta bhASAmAM gotranuM nAma tenA chuTA zabdo tenA artha sahita prAkRta zabda mahArNava joSa nA pRSTane AMka abhidhAna rAjendrakoza nA bhAga tathA puSThanA AMka gujarAtImAM tene artha tathA bhAvArya rA gAMdhI khemacaMda zaMkaradAsa |vikamANaka/ vidyumananiyanama vikama=paravALA Anayanam = lAvanAra 1177 144 vidrumANakam | paravALA je auSadhamAM kAma vidyuma-paravALA | 68 | bhA. 6 | Ave che e paravALAMnA vepArInA | maLamU-lAvanAra] 138 | 1195|jathAnA gotranuM nAma vitRmAnanama ane te uparathI lokabhASAmAM - vidumANakaM. | 30JtelI manoharadAsa raNachoDadAsa tathA telI nAraNadAsa raNachoDadAsa 31/nagInadAsa manasukhabhAI kacalANI | kacAnayanaka -vALa, keza mAnayana-lAvanAra -pAdapUrNa avyaya kayAj keza, vALa bAju-lAvanAra una-rezama-vALa vigere lAvI tene 283 | bhA. 3 upayogI banAvarAvI tene vepA138 346 | 2 karanAra jathAnA gotranuM nAma vAcana ne te uparathI loka bhASAmAM kacalANuM gAtra. 85 pharIdAsI chavalAla khuzAlana jANANa dAsa manasukhabhAI | pAnAnathana vana-raya, gADI, pAlakhI, vigere vAhana gAyalAvanAra jANANakaM kALa-rathAdivAhano naukI, jahAja| 441 1072 | mA-lAvavuM 137 144 | karma karanAra 281 javA AvavanAM sAdhano ratha gADI vahANa hoDI vigere sAdhana bhA. 4 rAkhanArane prajAne purAM pADanAra 1448 jathAnA gotranuM nAma nAnane ne te uparathI leka bhASAmAM jANANaka, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama naMbara loka bhASAmAM temaja hAlanI gujarAtI bhASAmAM bolAtuM gotranuM nAma / rudragayopAkhyAna na 14mA adhyAyanA kane AMka zabdaciMtAmaNi koSa nA pRSTane AMka kapaDavaMja nivAsI vIzAnImA vaNikanA dareka kuTuMbanA getranA nAmanA mULa zabda tenA artha sAthe jaNAvanArUM patraka. kuladeva-zAmalAjI. kuladevI-sarva maMgalA. saMskRta bhASAmAM prAkRta bhASAmAM gotra gujarAtImAM teno artha tathA kuTuMbanA mukhya gotranuM nAma tathA nuM nAma tathA tenA bhAvArtha mANasanuM nAma tenA chuTA zabdo chuTA zabdo artha | artha sahIta sahita prAkRta zabdamahAvI kezanA pRSNano AMka avidhAna rAjendra koSanI bhAga tathA pRSTane AMka 33] zAha kalAcaMda jeThAbhAI kAparAvAlA vaDavANa vivAniyananuM vAva-samudane agni mAnayama-lAvanAra mU-pAdapUrNa avyaya 115ra 144 vaDavANakam vaDavA-samudano agni gA-lAvavuM jamu-karanAra 62 0 137 281 samadrano agni vaDavAnala jevA zreSTha agni saMbaMdhI jJAna dharAvanAra, dAvAnala vigere je dekharekha rAkhanAra jathAnA gotranuM nAma vahevAnayanaram ne te uparathI loka bhASAmAM vaDavANuM, 34) zAha amIcaMda viThThalabhAI vIDavANuM yAnAnayajUnuM vidhAna-vidhi kara vAnI rIta prakAra mAnayarna-lAvanAra vihANANayaNaM dhArmika kriyAmAM zAstrokta vidhI vizvAna-zAstrokata thI paddhati batAvanAra vidhIpurvaka 1177 vidhI rIta] 10 11 | bhA. | kAma karavAnuM jANanAra vidvAne 144 gAya-lAvanAra | 138 | 1274 nA gotranuM nAma vidhAnA nayanam ne te uparathI vIDavANuM, upa zAha choTAlAla cunIlAla 36 zAha khemacaMda goviMdajInIrANuM koLIvAlA nIrAnayanakam nira-pANI-jaLa-rasa mAnana-lAvanAra ramU-pAdapUrNa avyaya NIrANakaM 728 gIra-pANI-jaLa 144 TgA-lAvavuM jaLa mArga vepAra karanAra ane bhA. 4 pANInA parabo vigerenI vya137 | vasthA karanAra javAnA gotranuM nAma nAnathanama ne te uparathI 281 | 2153 nIrANuM 243 |mU-karanAra s[ zahi harajIvana mULadAsImaDImaMDanAnathanama maMdana-ghareNuM zaNa gAra AbhuSaNa mAyA-lAvanAra maMDaNANam maMDaLa-AbhUSaNa 986 zaNagAra 1. 4 TbALa-lAvanAra dAgInA ghareNuM alaMkAra vigere taiyAra karAvI vecanAra vepArInA 921 : bhA. 6 TgotranuM nAma maMdanAnayajaM ne te 138 18 uparathI loka bhASAmAM maMDaANuM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 bhA. 4 38 zanIlAla jecaMdadAsa zAhajIyANaka nIvAyanavem nIva-caitanya utsAha, preraNa mAnava-uttejana ApanAra jiyANakam 501 | viya-parAbhava pAmelA, chatAelA) 144 | gAjarama-utejana * ApanAra 138 1511 hArelAone ane nirbaLa nirusAhi thayelAne jIvana vyavahAranI vastuo ApI temane jIvavAne taiyAra karanAra dayALaenA gotra nuM nAma vAcanakrama ne te uparathI leka bhASAmAM ane temaja gujarAtImAM jIyANarka 44 1 kambalANakama jastha-kAmaLI unanAM kapaDAM 39| gAMdhI nahAlacaMda kAlIdAsa, kaMbalANuM | kambalAnayanakam : dIparAvAlA kanvarTa-kAmaLa dhAbaLI-zAla vigere unanI vastuo mAnayuna-lAvanAra mu-pAdapUrNa avyaya 40| zAha bAlubhAI maNikANa, mALiyAnayama khubacaMdadAsa mALi-rAtA raMganA jhaverAtanI ekajAta mANeka mAnanaM-lAvanAra unanI vastuo kAmaLI, dhAbaLI 267 | bhA. 3 |zAla vigere garama kApaDa banAva rAvI tenA vepAra karanAranA gotranuM nAma svasTA nayanaram ne 137 19 te uparathI lekabhASAmAM kammu lANuM. 144. | gALa-lAvanAra 243 72 mANikANakama mA#i-mANeka bALa-lAvavuM mU-karanAra 1032 806 137 281 mANeka e rAtA raMganI jhave bhA. 6 rAtanI khanija vastu che teno - 245] vepAra karanAra jathAnA gotranuM nAma mAjisthAnanam te uparathI loka bhASAmAM mANikANA 144 41)zAha zAMtIlAla choTAlAla kuDArka zIvalAla kUDANakaM -lokhaMDano hathoDe kuTAnayanakam ra-patthara bhAMgavAne lokhaMDane hazeDo, ghaNa mAnacana-lAvanAra mU-pAdapuraNa avyaya lokhaMDanI vastuonA vepArInA bhA. 3 tathAnA gotranuM nAma dAnanavam te uparathI leka bhASAmAM kaDANuka 578 308 144 243 bALa-lAvanAra sUcanA-(1) saMskRtamAMthI prAkRta bhASAmAM ghaNuM vyAkaraNanA niyame che temAMthI ApaNe jarUra puratA thaDA lakhyA che. (1) prAkRtamAM "ra" ne badale ja vaparAya che. juo va. za. ma. koSanuM pUSTa 605 (2) "" ne badale "ja" ane "2" ne badale " ghaNe bhAge vaparAya che - rAma bhavatu - Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 kapaDavaMja nivAsI vizAnImA mahAjana samagranA ekatAlIsa kuTuMbanI vaMzAvalIo kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma gotranuM nAma zeTha aMbAIdAsa vi-sAkhI hIrajIbhAI karasanadAsa vRMdAvanadAsa gulAlacaMda vRjalAlabhAI jalAlabhAI metIe motIcaMda lAlaca lAlacaMda mIThAbhAi mIThAbhAI jayacaMdabhAI nathubhAI | = amRta zeThANI kevaLabhAI lallubhAI dolatabhAI zIvAbhAI 0 = mANekazeThANI premAbhAI zAmaLabhAI giradharabhAI nahAlacaMdabhAI jezIMgabhAI nirmaLAbahena mANekazeThANI rahmANazeThANI maNIbhAI = jaDAvazeThANI metIbena dinezacaMdra caMpAbahena caMpAblena ajItabhAi ramaNabhAI (bAbubhAI) sucanAoMna jayeza bAe Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 kuTumbane naMbara vaMzAvalIo gotranuM nAma. rAzi sAkhI. kezavadAsa lakSmIdAsa zAMtIdAsa raNachoDadAsa hIMmacaMdabhAI paTalAla bAbu muka dalAla kasturalAla kasturalAla pAnAcaMda pAnAcaMda popaTalAla bAbu niyALa jana ta nAmo mukuM lAla pratimA sanA kanaiyAlAla dhanavaMta bAbA praviNa sanada sevaMti maheka manu kanu Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMba naMbara : haMsarAja gAMdhI rahIA gAMdhI 28jI gAMdhI joItAdAsa gulAbacaMda lIMbAbhAI vADIlAla pAnAcaMda nagInadAsa ramaNalAla maNIlAla bAlubhAI caMpAbena dikSIta cInubhAI kRSNalAla bhAnubhAi praviNadAsa navanidha ravIMda | vasaMta candrakAnta vinoda phegalAla manubhAI anila bAbu ramaNabhAI maphatalAla rAjekalAla surendralAla manubhAI gopAladAsa varakaranadAsa bhAi - harajIvanadAsa premacaMdabhAI amaracaMda tArA 6 maganalAla mohanabhAI bhurAbhAI pAnAcaMda choTAlAla chaganalAla caMdulAla ratanacaMda kAlIdAsa caMdulAla za karalAla | kezavalAla maphatalAla rasikalAla achatasIMga sArAbhAI | | ramaNalAla bAbubhAI ratIlAla kasturalAla zAMtIlAla | kasturalAla bacu. banyuM padmakAnta jagadiza vinoda indu sIrIza arUNu nAnuM | suMdarabena dikSIta jesIMgalAla nemacaMda ( dineza dineza bAbu bAbu Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAnaMdadAsa kevaLadAsa khuzAladAsa manasukhabhAI lallubhAI choTAlAla vRjalAla motIcaMda jhaveracaMda | maNIlAla | * _| - darabhAI kAlIdAsa punamacaMda raNachoDabhAI vIracaMda dolatacaMda maganalAla chaganalAla maNIlAla bAlAbhAI dalasukhabhAI gabubhAI caMdulAla kasturabhAI 0 cunIlAla kezavalAla maMgubhAI maNIlAla kezavalAla nagInalAla savAIlAla _| kasturabhAI mukuMdalAla ramaNalAla popaTalAla | | dhanavaMta umAkAnta indu gIrIza jagadiza praphulla evuM ) dilIpa vipIna mahendra padmakAnta bhupendra tindra nemacaMda ramaNa mana vinoda | ratIlAla uttamalAla kuberadAsa jecaMdabhAI bhAIcaMdabhAi manasukhabhAI khemacaMda ratanacaMda premacaMda gIradharalAla | muLajIbhAI muLajIbhAI dalasukhabhAI | mArA aA vAvala mAthA mALA banA pathati bacubhAi khAma bahenabhIkhI- chaganalAla chaganalAla echavalAla maNIlAla vADIlAla kezavalAla caMdulAla giradharalAla caMpAvati bacubhAI khAbo bahenabhIkhI zaMkaralAla caMdulAla dikSIta - ramaNalAla zAMtIlAla kIkobhAI | nemacaMda kasturalAla kumuda vADIlAla nAnAcaMda narendra ramaNalAla jayaMtIlAla | | | bAbA kIkAbhAi kasturabhAI rasika veNIcaMda rAjendra arUNa araviMda dineza mahendra kasturalAla kamala Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiTaane naMbara vaMzAvaLI vasta desI puMjIA desI bhaNatAdAsa joItAdAsa karamacaMda premacaMdabhAi premacaMdabhAI vRjalAla manasukhabhAI gIradharalAla pAnAcaMda hIrAcaMda lallubhAI dalasukhabhAI amaracaMda sAkaLacaMda jhaveradAsa nAlacaMda zAmaLadAsa zaMkaralAla raNachoDabhAI pitAMbarabhAI bAlAbhAI giradharalAla maMgaLadAsa vADIlAla 0 nagInalAla mukuMdalAla caMdulAla zaMkaralAla kusumazrIjI | kasturalAla kumudacaMdra sunaMdAzrIjI nagInalAla popaTalAla kAntIlAla veNacaMda] ] | dineza arUNa bhUpendra siriSa sidhdhAratha - niraMjana udAyana harSada savAIpoLa vinAda jamanAdAsa mULajIbhAI kezavalAla caMdulAla kAntIlAla maNIlAla jezIMgalIla maphatalAla hasamukha ratIlAla rasikalAle - bAbu bAbu rajanIkAnta bALe. rajanIkAnta bAba. narendra hasamukha bhUpendra Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karamacaMda maMgaLadAsa khemaca dabA vIracaMda nagInalAla echavalAla popaTalAla magaLadAsa | harajIvana vhena dhIraja0 mAtIcaMda navIna cunilAla vADIlAla magaLadAsa kAntIlAla manakazrIjI vinAda ratIlAla ramaNalAla bIpIna ratanajI harajIvana muLajIbhAi jazava talAla tArAcaMda sunilAla khA 201 dIlIpa popaTalAla samaratamhena capAmhena sumaklyAzrIjI zaMkaralAla bAme bacu prabhudAsa dAlatacaMda jecaMdabhAi zakaralAla vADIlAla 0 gIradharalAla cImanalAla savAIlAla dhanavaMta bAbu geAtranu nAma maLyAyana-maNiANuka. gulAbacaMda lallubhAi lAladAsa khemacaMda yogendra hemendra sIriSa chaganalAla hIrAcaMda zaMkaralAla punamacaMda navanISa bhUpendra bApu mahedra niraMjana nAnA mIladAsa desI ratIlAla bAbubhAI bAmA lIbAbhAi cheTAlAla maMgaLadAsa gIradhara caMdulAla cImanalAla bAe azoka ami kAntIlAla nItina Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma dayALadAsa gotranuM nAma saMvananama-mayuANI, raMgajI lAladAsa . lAladAsa kuberadAsa motIcaMda lakSmIcaMda zIvalAla bhurAbhAI jecaMdabhAI dolatacaMda zaMkaralAla premacaMda punamacaMda zaMkaralAla jezIMgabhAI kasturabhAI zaMkaralAla cImanalAla * jayaMtilAla hasamukhabhAI | cInubhAI dinecaMdra navInacaMdra hIrAlAla ramaNalAla zAradAbahena janamati Ae. manubhAI bhupendra Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 kuTumba hajAra kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma jIvaNadAsa mahetA nyAyAnathanamu-spArka. kAlIdAsa mahetA choTAlAla maganalAla zakaralAla traMbakalAla tra bakalAla ramaNalAla harAma kAntIlAla dhIrajabahena = dikSIta ghanazrIjI kezavalAla kezavalAla ramaNalAla harSadarAya 56makAnta zacaMdra damayantI zrIjI jayalAla muku lAla Ae | pannAlAla hemendra bAbo kiriTa kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma mULacaMdabhAI gotranuM nAma cAcAnayana-nayANuka. ramaNalAla bAbu hasamukha jazavaMta Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 kambane naMbara kuTuMbanA mukhya puruSanuM nAma kuMvarajI desI bhUdhara dosI devacaMda lAladAsa kuberadAsa . khuzAladAsa - lakSmIdAsa gulAbacaMda jamanAdAsa " " harajIvana harajIvana raNuchaDabhAI raNachoDabhAI chaganalAla raNachoDa karamacaMda cunilAla maMgaLadAsa nahAlacaMda jeThAlAla dolatacaMda nAlacaMda bAlAbhAI 0. cunilAla maMgaLadAsa nahAlacaMda bAlAbhAi - ratIlAla zAmaLadAsa zaMkaralAla vinayazrIjI vidyAzrIjI vADIlAla kasturabhAI jezIMgabhAI ratIlAla savAIlAla | vinayakumAra rameza ratIlAla kasturabhAI kAntAzrI rAjendra kaMcanazrIjI hemendra svayaMprabhAzrIjI | | | azoka Ida rAjendra mahendra bharata naMdAzrIjI ramaNalAla hemendrathIja jayantilAla sevantIlAla ja occhavalAla - zazIkAnta mahendra maheza kITi dalio bAbo | ramaNalAla hIMmatalAla mukuMda caMpaka rasika arveidI punamacaMda punamacaMda chavalAla cInubhAI sIrIza bhUpe dhanavaMta surendra bApIna bAbe Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 gotranuM nAma vanayana dattANaka. trikamadAsa desI zAMtIdAsa tanajI zIvalAla hamacaMdabhAI nAthajI zAmaLadAsa 0 hirajIvana aren zumns Rigoris suten era jeThAbhAI sAMkaLacaMda kAlIdAsa maganalAla ' rAyacaMda lallubhAi caMdulAla 0=kasmazrIjI zaMkaralAla phulacaMda -zaMkaralAla caMpAbahena dikSIta mahAsukhabhAI laisukhalAla dineza 0 veNIcaMda trIkamacaMda kIkAbhAI vinoda sureza kumuda kusumazrIjI caMdulAla kAntIlAla nagInalAla ramaNalAla bAbu rAjendra mahendra maphatalAla popaTalAla savAIlAla kasturalAla jItendra Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbanA nakhara . lIMbAMbhAI zaMkaralAla bAbubhAI kuTuzmanA naMbara 9 a chakhIladAsa lAladAsa nagInalAla popaTalAla muLajIbhAi pAnAcaMda karasanadAsa ratanacaMda gIradharalAla O dAlatacaMda praviNacaMdra hemendra hIrAlAla dharmacaMda kr mANekacaMda kevaladAsa dAlatacaMda sAmAbhAI kuTuMbanA mukhya purUSanuMnAma medI raMgajI nAnAbhAI vADIlAla chaganalAla maganalAla cheTAlAla dikSIta dikSIta kAntIlAla magaLajI jeDAlAla narendra viAda dineza hasamukha popaTalAla jazazrIjI jazavaMtalAla kaMcanazrIjI pravINacaMdra jItendra indukumAra Akhe AditalAla za karalAla jayantilAla vADIlAla kuTuMbanA mukhya purUSanuMnAma meAdI lakSmIdAsa karamada . lallubhAi dikSIta cunIlAla-cAritrasAgara vADIlAla-vinayasAgara capakalAla-caMdrodayasAgara geAtranuM nAma vaniyana kaDuANA. savAIlAla dineza jItendra zAMtIlAla jayaMtasAgarajI aNu dhRtavata kesarIjha rameza haribhAi zavadAsa amIcaMda meAtIya da jamanAdAsa sAmAbhAi vRjalAla kezavalAla geAtranuM nAma *duniyana-kaDuANA. lallubhAi aMbAlAla . Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbane naMbara motIcaMda gotranuM nAma nayanaramakaDuANA. hIMmatalAla delatacaMda cunilAla jamanAdAsa zaMkaralAla ramaNalAla kaTane naMbara nAthajIbhAI (vejalapuravAlA) gotranuM nAma nayanaramU-kaTuANa. vADIlAla kAntIlAla kezavalAla kuTaane naMbara trikamajI gotranuM nAma DAnam - kuhalAnA. karamacaMda jamanAdAsa vADIlAla kezavalAla zaMkaralAla =motIbahena maMgaLazrIjI caMpAbahena==5radhAnabahena (maphatalAla) bAbubhAI ajItabhAI jayaMtilAla | bAba zrIkAnta sucanAbahena ! jayeza kuTumbane naMbara - 12 a gotranuM nAma DAna-kuThalAnA vasanadAsa nAraNadAsa nahAlacaMdabhAI cunilAla phatehacaMda mahendra Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbanA nabaMra 13 sAmAbhAI jezIMgalAla DaeN. ramaNalAla cInubhAi bAbulAla kanaiyAlAla rAjendra kuTumbanA nakhara 14 208 kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma bhUlA gaNeza desI suMdarajI jIvaNalAla lallubhAi punamacaMda manasukhabhAi hIMmatalAla AjvalAla paMkaja kuTuMbanA mukhya purUSanuMnAma aMbAIdAsa parikha 'gulAbacaMda parikha pAnAcaMda parikha tArakazrIjI jezIMgabhAi ratIlAla . kezavalAla maktalAla abhaya punamacaMda vADIlAla kasturalAla O hasamukhalAla pritizrIjI gAtranu nAma dhyAnayanam -dahIANuA. caMdulAla premacaMda cImanalAla geAtranu nAma rAyAnacanama-raihIANA. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTaAno naMbara 208 kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma chavaNudAsa gAMdhI gotranuM nAma chazvAnanama-kacchImANa. bhavAnIdAsa ratanajI rUdhanAya bhaktidAsa bhAIcaMdabhAI pAnAcaMda tAramAM amArA vize jamAI biradharabhAI tArAcaMda maganalAla devacaMdabhAI giradharabhAI (dIkSA) bAlAbhAI maNIlAla hImacaMda choTAlAla vADIlAla | (dIkSA) (dIkSA) maNivijayajI sAgarAnaMda surizvarajI cImanalAla papaTalAla ramaNalAla jItendra | | janamatibahena bhadrAbahena phatehacaMda tindra caMdrakAnta bacu kasturabhAI pho. bAbA khemacaMda harajIvana gulAbacaMda jayacaMdabhAI hIMmatalAla ramaNalAla kasturalAla rasikalAla _kSemakarasAgara | guNavaMta, popaTalAla, kAntilAla, jayati caMdrakAnta rajanIkAnta | nareza bAba veNIcaMda giradharabhAI zanIlAla vADIlAla cunIlAla caMdulAla rasika rameza Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 : ane naMbara - kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma mehatu telI gotranuM nAma @AnANa-kharIANI rUDhajI telI bhImabhAI telI khAtu telI ? lAladAsa khuzAladAsa manoradAra jhaveradAsa manasukhabhAi motIcaMda zIvalAla jamanAdAsa hemacaMda nAlacaMda choTAlAla pAnAcaMda zAmaladAsa pAnAcaMda vADIlAla - zaMkaralAla ramaNalAla cImanalAla kezavalAla ramaNalAla jezIMgabhAI kasturabhAI piTalAla rasikalAla ratIlAla | _ jazavaMta dhanavaMta panAlAla _ _ jazavaMta dhanavaMta panAlA rajanIkAnta pandrakAnta hemendra kapurabhAI rAjendra bhUpendra bAba joItAdAsa ratanajI ratana bahecaradAsa gIradharalAla jamanAdAsa harajIvanadAsa choTAlAla vADIlAla gIradharalAla bAlubhAI (buddhisAgarajI) kasturalAla caMpakalAla, vimaLAbahena cInubhAI rasikalAla jayati rameza dineza niraMjana yogendra bhUpendra arUNa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 kuTumbano naMbara : kuTuMbanA mukhya puruSanuM nAma tukIdAsa gAMdhI gotranuM nAma gurvAnAthana-garIANuM. IP maMgaLajI 2zvanAtha harajIvana ridhAma harajIvana jhaveradAsa premacaMda vRjalAla chaganalAla dalasukhabhAI zAmaLadAsa zakSAla za karalAla dalasukhabhAI sukhabhAI . bhogIlAla vADIlAla pAnAca ana pAnAcaMda punamacaMda nagInalAla echavalAla | ramaNalAla guNavaMta *gulAla guNavaMta mukuMda jyanti bAba dIlipa zAMtIlAla uttamacaMda aviMda surendra banyuM rasiMkalAla jayaMti ratIlAla maNIlAla vasaMtalAla bAbo bAbA kasturalAla bAbubhAI hasamukha navanIta sevantI bacu makarabahena vADIlAla kezavalAla caMdulAla gImanalAla cImanalAla dalAla muka dalAla paghakAnta maheMdra hasamukha ayu bAbe nagInalAla bAbubhAI ratIlAla dineza dhanavaMta guNavaMta rajanIkAnta rameza Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 kuTumbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma bhUlA desI dayALadAsa mULajIbhAI karamacaMda zIvalAla motIcaMda bhogIlAla gulAbacaMda dolatacaMda nAlacaMda chaganalAla giradharalAla DAhyAbhAI vADIlAla sAgara cImanalAla nagInalAla maNIlAla kIkAbhAI savAIlAla nagInalAla ramaNalAla jesIMgalAla cImanalAla : rameza zazIkAnta bAba | siddhArtha dilipa praviNa caMdrakAnta dineza bAbo akSaya bAbA kuberadAsa ghelajIbhAI dolatacaMda nathubhAI bhogIlAla dalasukhabhAI pAnAcaMdu saMkaralAla zaMkaralAla cunilAle mULajIbhAI zaMkaralAla vADIlAla caMpakalAla kAkubhAI bAbubhAI ramAkAnta jazavaMta navanIta hasamukha sureza jayaMta bAbo bAba Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotranuM nAma jampanayana-caMpANika bhUkhaNadAsa kevaLadAsa motIcaMda - kAlIdAsa jeThAlAla jeThAlAla dalasukha lallubhAI - lallubhAI vIracaMda mahAsukhabhAI maganalAla vIramAM mahAsukhabhAI mA chaganalAla chaganalAla cunIlAla maganalAla DAhyAbhAI vRjalAla nagInalAla hasamukha lakSmIna hasamukha lamIkAta zAMtilAla nagInalAlana nikAla vimaLacaMda panAlAla bAbu pAnAcaMda maganalAla zaMkaralAla - indu baLendra bAbo | nagInalAla maNIlAla nA virola anI kalA jazavaMta vineda rajanI chateMdra bacubhAi kanakasena bAbena bhupendra niraMjana bAba pAnAcaMda vADIlAla cunilAla jayantilAla | - jazava talAla mukuMda rAjendra dIlIpa azoka Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma rAdhavajI. gotranuM nAma nizAnayana-cIkhalANuM. rUgajI mANekacaMda manasukhabhAI kevaLabhAI zIvAbhAI , zIvAbhAI ratanacaMda munilAla cunilAla maganalAla maganalAla jhaverabhAI emanAI premacaMda hIrAlAla pradhAnazrIjI zAmaLadAsa vADIlAla (nagInadAsa) bAlAbhAI kezavalAle zemAbhAI (dIkSA) (dikSIta) nagInalAla kasturabhAI dineza - caMdulAla-labdhisAgara kAntIkAlakaMcanavijaya hasamukhabhAi suryodyasAgara jayantilAla sevIlAla jayatilAla sevantIlAla (dikSIta) kuTumbane naMbara (11) sudhArela kuTumbanA mukhya purUSanuM nAma manasukhalAla nAthajIlAI vADIlAla mahAsukhabhAI dalasukhabhAI kAtilAla cunIlAla (caMdana sAgara) chanadAsa chanadAsa jayaMtilAla jayaMtilAla dharaNendrIjI kezavalAla kAntilAla nagInabhAI ramaNalAla praviNazrIjI hasamukhabhAi praviNakumAra | | | harSadarAya surendrakumAra kiriTa narendrakumAra hemantakumAra paMkaja bAbe Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 kuTuMbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma mAdhavajI gotranuM nAma gujadhAnAthanami-guladANuM, thALajI devacaMdabhAi hIrAcaMda metIcaMda mANekacaMda jhaveradAsa nAthajIbhAI amadA dharmacaMda ratanamAM ratanacaMda kALIdAsa dalasukhabhAi kAlIdAsa dalasukhabhAI nagInadAsa muLajI cImanalAla giradharalAla giradhara cunilAla motIbahena - hasamukha kAntIlAla cInubhAI rajanI bAbe bhadrAthI cha : zAbhAbhAI maganalAla bAbo ramaNalAla hasamukha guNavaMta hIMmata bAbu sArAbhAI hasamukha paTalAla rajanIkAnta oNskArazrIjI bIpIna aviMda hImacaMda . vADIlAla cunilAla pAnAcaMda jezIMgalAla nagInalAla jayantilAla caMdulAla punamacaMda ratIlAla marata dvila5 2tIlAla premacaMda dilipa matalAla mota bhalubhAi mathurabhAI mAhItalAla emAM maphatalAla mahendra lallubhAI mathurabhAI punamacaMda khAdItalAla zanIlAla kIkAbhAI jayatilAla hasamukha vinAlAla niza Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma nAraNajI kuberadAsa getranuM nAma mayAnayana-mahIANu. pAnAcaMda harajIvanadAsa vADIlAla rilAla kiriTalAla jazava talAla kamudalAla kuTumbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma vimaLacaMda jazavaMtalAla kumudalAla gotranuM nAma mahAnAyanavamUmahIANA. nagInadAsa kAkAlAla ramaNalAla narendra jayantilAla kapuracaMda rameza vinodacaMdra kAntIlAla rasikalAla . bAe kIriTa kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma " kizoradAsa gotranuM nAma nAnA nayanavi-bhAyANaka. 23. nAnAbhAI trikamadAsa gulAbacaMda hIrAcaMda premacaMda kevaLadAsa jecaMdabhAI bhogIlAla maganalAla chaganalAla dikSIta DAhyAbhAI nAlacaMda zaMkaralAla bAbubhAI maNIlA mAmanA maMDaLa maNIlAla cImanalAla caMdulAla anAra mahilA cunIlAla AditalAla dikSIta prakAza bacubhAI caMdrasena cInuM azvina ane dolatacaMda mahAsukhabhAI nahAlacaMda kasturalAla jItendra cunIlAla ratIlAla | - ramaNalAla kasturadAsa zAmaLadAsa jezIMgalAla dolatacaMda vADIlAla caMdulAla mahendra nagInadAsa bhIkhubhAI pravINacaMdra vineda puMjAlAla maheza bAba jagadIza maheza zAmaLadAsa majA nagInadAsa jethIgalAla kArnicara | Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTumbane naMbara kuTuMbanA subdha purUSanuM nAma zAmaLadAsa getranuM nAma : " mAyAnayanazcimbha yANakaM. : : maMgaLadAsa chaganalAla kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya puruSanuM nAma , zAha garadhanadAsa gotranuM nAma nayanarama-harIANA. 25 bhraMdhara arajI gopAladAsa gopAladAsa 19. manasukhabhAI nathubhAi manasukhabhAI nathubhAI nAthajIbhAi nAthajIbhAI ratanajI ratanajI manalAla " (dikSIta) | deg chaganalAla DAhyAbhAI maMgaLadAsa bAlAbhAI DAhyAbhAI bhagavAnadAsa maganalAla (dikSIta) maNIlAla (pUjyavijaya) (dIkSA) zaMkaralAla maNIlAla nagInalAla mohakamacaMda ramaNalAla 1 (pra. 2) | | | manuM bAbu arveida bIpIna bAbo re rajanIkAnta jInadAsa karatura raNajIta ' bAbu kIrITa bAbo vADIlAla premacaMda AdItalAla ( 1 bAbu kastura guNavaMta azvina kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma zAmaLadAsa gotranuM nAma duniyanarama-hariANa cunIlAla Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 kuTumbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma raMgadAsa gotranuM nAma kudarema-kaTha. sakhIdAsa trIkamadAsa prabhudAsa vIracaMda kuberadAsa manasukhabhAI lasukha bhegIlAla - ratanacaMda maphatalAla kezavalAla kadambane naMbara 28 dhanavaMta jazavaMta rajanIkAnta niraMjana kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma gotranuM nAma kezavajI . gunayanaram-guDANa. 2tAjI kuMvarajI motIcaMda ' premacaMda tArAcaMda jayacaMda harajIvana vADIlAla harajIvana choTAlAla jayantilAla ratIlAla somacaMda ratIlAla kezavalAla vADIlAla jayantilAla araviMda kanaiyAlAla dinezacaMdra vinuM kuTumbane nabara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma zaMkaradAsa gAMdhI gotranuM nAma vikumAracanA-vidrumANuke. khemacaMda dalasukhabhAI cunIlAla bhogIlAla AdItalAla nagInalAla ramaNalAla kasturabhAI. bAbubhAI dineza indravadana jazavaMta surendra yogendra banyu Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 kuTumbane naMbara 30 kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma gotranuM nAma vAyanemi-kacalANuM. manoradAsa nAraNadAsa kIzoradAsa jayacaMdabhAI zIvalAla amIcaMda nAthajIbhAI vRjalAla harajIvana bhurAbhAI mukuMdalAla vADIlAla maMgaLadAsa maNIlAla pAnAcaMda caMdulAla (dIkSA) paMkaja kapuracaMda arUNa bAbA jazavaMta navanIdhalAla dineza | dhanavaMta sUryakAnta caMpakalAla harSadalAla , kaTaane naMbara . 31 kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma manasukhabhAi gotranuM nAma vAvAyunari-kacalANu. nagInadAsa navInacaMdra kuTumbane naMbara 32 kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma jhaveradAsa gotranuM nAma 'pAnAnayana-jANuNakaM. manasukhabhAI ! khuzAladAsa echavalAla zAMtIlAla Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22che; kuTumbane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma zAha jeThAbhAI: gotranuM nAma, vaTavAyanama, vaDavANa. - ' ' 8 ', '. kIlAbhAI aMbAlAla tribhuvane - kasturalAla , za karalAla 8 : savAIlAla phatehacaMda aviMda bAbo anya maheMdra kaTambano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma che gotranuM nAma vidhAnanayanamU-vIDavANuM 34 *"vilabhAinuM nAma amicaMdabhAi hIMmacaMdabhAI - 7 8 : .. kezavalAla naTavaralAla 21 .: panAlAla - priyakAnta kirITa kuTuana naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma cunilAla (mahuvAvAlA) - gotranuM nAma vidhAnAnathana-vaDavANuM. 35 ramaNalAla choTAlAla. hIMmatalAla G , iMdravadana bacu ' - kambano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma geviMdajI gotranuM nAma nAnayananI rANaka. * , temAM khemacaMda jaNAya kema vRjalAla ke mANekacaMda lalubhAi jezIMgalAla piopaTalAla (dIkSA) pramodasAgara panuM (dIkSA) Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 kuTumbo naMbara kuTuMbanA mukhya puruSanuM nAma muLajIdAsa 37 gotranuM nAma maMDanAnana-maMDaANuM. * harajIvana * motIcaMda cunilAla ' : hIMmatalAla guNavaMta zAnta hasamukha - avida rameza bAkho kaTaane naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma jecaMdadAsa : gotranuM nAma MvAnana-yANa. zanIlAla naTavaralAla maphatalAla kadambane naMbara 39 nareMdra kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma ' gAMdhI kAlIdAsa - gotranuM nAma khyAnayana -kaMbalANuM. gAMdhI nAlacaMda, - panAlAla " zAMtIlAla hIMmatalAla kAntIlAla praviNa mahendra bacu kadambano naMbara, kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma khUbacaMdadAsa gotranuM nAma mALiyAnathanama-mANikrANu. bAlAbhAI . zaMkaralAla kIrITa. - niraMjana kuTumbano naMbara kuTuMbanA mukhya purUSanuM nAma . zIvalAla dhAyajana gotranuM nAma rAjayanarizna-DAkaNuM. choTAlAla zAMtilAla Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa naM. 1 niyamA vANijya urphe nImA vANiAnA mULa sthAnamAMthI sthaLAMtarane samaya ane samayane kaMIka khare khyAla AvavA mATe, (1) moDAsA (2) zAmaLAjI (3) cAMpAnera ane (4) kapaDavaMjanI junI mAhItI "gujarAta sarva saMgraha" nAmanA pustakamAM, e gejheTiaranuM bhASAMttara karI, sane 187ra mAM muMbaI sarakAre eka pustaka prasiddha kareluM che temAMthI, utAro karI lIdhuM che. je vAMcyAthI kaMIka khyAla Avaze ke zAmaLAjIthI moDAsA e prathama sthaLAMtara ane tyAMthI dakSiNa ane pUrvamAM cAMpAnera ane dakSiNa pazcimamAM kapaDavaNaja e bIjuM sthaLAMtara ane cAMpAnera paDatI vakhate gedharA-dAheda-paMcamahAla mALavA-nimADa e trIjuM sthaLAMtara karIne vizAnImA vANiA gujarAta vAgaDa, mALavA ane madhya hiMdusthAnamAM phelAI vasyA che evA anumAnane A aitihAsika pramANu Teke Ape che. (1) moDAsA: - "AmadAvAdathI uttara pUrve bAvana maila upara 7431nI vastI vALuM ne rUA. 2857 nI myuni. nI Avaka vALuM gAma che. amadAvAdamAM bAdazAhI thaI (saMvat 147 I.sa. 1381) tyArathI vaselA gujarAtane, iDara tathA DuMgarapuranA DuMgarIALA mulakanI adhavacamAM meDAsA AvavAthI, te agatyanuM mathaka thayuM hatuM. sulatAna mahamada 1lAnI bAdazAhatanI zarUAtamAM (I.sa. 1442 saMvat 1498) te kIllAvALuM thANuMhatuM. ne soLamA saikAnI Akhare te 16ra gAmanA supradezamAM mukhya ThekANuM hatuM ane tenuM varSa ATha lAkhanI upaja ApatuM. megalAImAM zAhabuddina bAdazAhe (I.sa. 1577 saM. 1933)maMDAsAne kIe samarAvyuM hatuM ane thoDIka ghaDesvAra pheja tyAM rAkhI te mulakane sAre vasAvyuM hatuM. aDhAramA saikAmAM maMDAsA ghaNI paDatI hAlatamAM AvyuM, ane i. sa. 1818 mAM jyAre te briTIza sarakAranA tAbAmAM AvyuM tyAre te ghaNuMja pAchaLa hatuM, chatAM te pAchuM vaheluM sudharI, teNe keTalAka vepArIone navalAkha rU.nI puMchavALA banAvyA hatA. te veLA vastI 4058 nI hatI. hAlamAM raMgavAna, chApavAne, cItaravAne e udhoga cAle che. tyAMnA tala je ke sArA nathI te paNa te dhoLerA, vaDhavANane lImaDI sudhI jAya che, mahuDAnuM tela paNa sAbu vAte jAya che. mATe dhaMdhe kApaDane che, kApaDa muMbAIthI Ave che ne AjubAjunA paragaNAmAM jAya che. vaLI Aja mAla uMTa upara mALavethI amadAvAda jAya che ane badalAmAM tyAMthI kApaDa tathA bIje mAla pAcho mALave jAya che. moDAsAmAM mahAlakarIne cIpha keMsTebalanI kacerI che. piSTa oNphisa paNa che. (2) rAmAna - zAmaLAjI e gAma mahIkAMThA tathA mevADanI hada upara mezvo nadIne tIre che, emAM zAmaLAjInuM maMdira che. tethI e ghaNA junA vakhatathI pavitra manAya che, daherAM AgaLa mezvo nadI nAnAM nAnAM khAbocI rUpe thaI gayelI che jemAM jemane bhUta, balA vigere vaLagelI hoya che te snAna kare che, daherAnI uttara tarapha karamANuM tathA suryakuMDa e nAmanA be kuDe che. zAmaLAjInI AsapAsa khaMDie ghaNAM che. daherU dhIca ghI jhADIothI bharapura evI DuMgarIonI khINamAM AveluM che. te Azare 400 varSanuM jaNAya che. daherU retI, patthara, tathA ITanuM bAMdheluM mALavALu hoI tenI AsapAsa koTa che. temAM eka daravAjo mUkele che. daherA upara saghaLI bAjue hAthI vigerenAM pUtaLAM mUkyAM che. zAmaLAjInA daherAnI pAse eka bIjuM daherU somanArAyaNanuM je eka mahAdevanuM kahevuM che. mahAdevanuM bIMba jamInanI aMdara bheMyarAmAM che. ahI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAtAMki pUname meLo bharAya che te vakhate Azare rU. aDhI lAkhane mAla khape che, pahelAM piNAnava lAkha rU.ne khapata, AvuM lakhANa maLI Ave che. (3) cAMpAnera: cAMpAnera uttara akSAMsa 22deg- 30 ne purva rekhAMza 73deg - 30 upara pAvAgaDhanI IzAna koNa tarapha eka mAIla upara vaDodarAthI pUrvamAM 25 mAIla para ne godharAthI dakSiNe 42 mAIla upara che, hAlamAM tyAM bhUja, bhIla tathA nAyakaDA rahe che, bAkI te ujjaDa che jo ke AgaLa nAmAMkti zahera hatuM. - cAMpA nAme vANioe vanarAjanA vakhatamAM (I. sa. 746-806) te nagara vasAvyuM hatuM. agIAramA saikAmAM "rAmagauDa" tuvAra pAvApati hatA. te aNuhilavADane maMDaLezvara haze kAraNa ke I.sa. 1297 mAM allAuddIne aNahilavADanA rajapUta rAjyanI samApti karI tyAM sudhI e. cAMpAneranA rajapUta rAjyanA purva taraphanA bhAgane jabare killo gaNAtuM hatuM. tyAra pachI cauhANa rajapUta cAMpAnera AvI vasyA. teoe I. sa. 1484mAM cAMpAnera khoyuM paNa temanA vaMzajo Aje paNa cheTA-udepura temaja devagaDha bArIAmAM rAjya kare che. hAlola pAse "nAhAnI umaravAna" e jagAethI lekha jaDyo che temAM cAMpAneranA cauhANa rAjAonAM nAma A pramANe che. rAjazrI rAmadeva, zrI caMgadeva, zrI cAMciMgadeva, zrI senAmadeva, zrI pAlahanasIMga, zrI jItakaraNa, zrI kepurAvaLa, zrI viradhavaLa, zrI savarAja, zrI rAMdhavadeva, zrI naMbakabhUpa, zrIgaMgArAjezvara ane zrIjayasIMgadeva. IzAna koNa taraphanA DhaLAva upara pAvAgaDhanA killAnI nIce rajapUta rAjya cAMpAnera hatuM. I. sa. 1418mAM te zaherane ghere ghAlavAmAM Ave te pachI khaMDaNI ApavI paDI hatI. vaLI I.sa. 145mAM bahu bhIMsAyA hatA te paNa DuMgarInA baLe cAMpAneranA rajapUta, pitAnuM svataMtra moTama rAkhI rahyA hatA. vakhate vakhate paDozanA rAjA sAthe ne IDaranA rAva sAthe laDAIo karatA. I. sa. 1483 nA dukALamAM mahamada begaDAne saradAra malika Amada, cAMpAneranA mulakamAM lUMTa karate ho te uparathI rAvaLa jayasiMge tene harAvI mArI nAkhyuM hatuM. tenuM vera levAne mahamude vaDodarA pheja mekalI. rAvaLe mALavAnA gyAsuddInanI madada mAgI paNa mahamuda dehada Avyo ke mALavAne sulatAna pAcho pharyo. mahamude cAMpAnera AvI eka majIdane pAyo nAkhI ane I.sa 1484, saMvat 1540mAM kilo lIdhe rAvaLa ghAyala thaI paDyo, tenI upara mahamude pahelAM tA rahema rAkhI paNa teNe musalamAna dharma pALo kabula na karyo tyAre tene mArI nAMkhavAmAM AvyA tene dIkare musalamAna the tene nijhAma-ula-mulkano khitAba ApI amIra banAvyuM. kilo lIdhA pachI mahamude zaheranuM nAma badalI mahamUdAbAda pADyuM. tyAMnI havA pasaMda paDavAthI tene teNe rAjadhAnI karI. ane eka killo, eka majIda ne eka mahela baMdhAvyAM, ane amIre tathA vajhIrane tyAM belAvyA, ghaNAMka makAne baMdhAvyAM, ghaNuka bagIcAo thayAM, ne temAM kherAsAnInA kasabathI phuvArA, kAraMja ne dhedha tarehatarehanA banAvavAmAM AvyA. tyAMnI kerI jANItI hatI temaja sukhaDanAM jhADa eTalAM badhAM hatAM ke tenuM lAkaDuM ImArata kAmamAM vaparAtuM. vepAra dhaMdhAdArI bahu vadhI gayAM. cAMpAneranI taravAra dhArane mATe ne cAMpAneranuM rezama cakyakti raMgane mATe vakhaNAtAM. mahamude amadAvAdane TALyuM nahIM paNa pitAnA rAjyanI Akhara lagI te mahemudAvAda (cAMpAnera) ne potAnI rAjadhAnI mAnatA. mahamudanI pachI bahAdurazAha marI gayA tyAMsudhI (i.sa. 1536 saMvata 1592) cAMpAnera gujarAtanuM rAjakIya pATanagara rahyuM. e vakhate gujarAta tathA mALavAne maitrI saMbaMdha thayela tethI zaheranI AbAdAnI vadhI. kAraNa ke Aphatane vakhate khajAne saMtADavAne DuMgarI kAmanI che evuM sulatAne mAnatA. I. sa. 1514 saMvata 1570 sudhI cAMpAneranI pUrI jAhojalAlI hatI. te paNa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 te jagA amadAvAda jeTalI moTI na hatI ne dhadho paNa teTale nahete chatAM rastA, makAna vigeremAM te ghaNuMja dekhAvaDuM hatuM. zaheranI AjubAjunA mulakamAM ghauM, java, bAjarI, DAMgara, vaTANA, zAkabhAjI, phaLa vigerene pAka bahoLo hatA ane gAya, gheTAM, bakarAM paNa ghaNAM hatAM. temaja haraNa, pakSI vigerenA zikArane mATe jagAo hatI. bAdazAha jaMgalI janAvara rAkhato ane zikArI kutarA, bAja ne pALelA cittA vigerene tarIata karAvatA. bahAdurazAha I.sa. 1536 saMvata 152 mAM marI gayA pachI amadAvAda pAchI rAjadhAnI thaI AthI cAMpAneranI rAjakIya agatya ghaTI. gujarAtanuM mALavA uparathI uparIpaNuM gayuM ke cAMpAnerane vepAra tUTyo. I. sa. 1554 saMvata 1610 mAM tyAM sArAM vaDanAM jhADa, phaLa khAtAM vAgaLAM ne kAMTAvALI jhADI e ja jovA jevAM hatAM. pachI vaza varSanA bakheDAmAM jema gujarAtanA bIjA bhAge khamyuM tema cAMpAnere paNa khamyuM. akabare I. sa. 1573 thI 1605 saMvata 1628 thI 1661 gujarAtamAM vyavasthA karI paNa jema amadAvAda ane suratanI AbAdAnI thaI tema cAMpAneranI na thaI. sattaramA saikAnI zarUAtamAM tyAMnI havA zarIrane nabaLuM kare tevI, pANI jhera jevuM, ne tyAMnA bAgabagIcA te siMha vAghanAM raheThANa thayAM. makAna bhAMgI tUTI paDyAM hatAM. leke e potAnI mAla milkata nAzanA pavanane ApI hatI. phaLane badale kAMTA, vADIne badale jhADI ne sukhaDanA jhADanuM te nAma nizAna kaMIja nahotuM. taddana ujajaDa hatuM te paNa cAMpAnera paragaNAmAM mahAlanuM mukhya gAma mAtra nAmanuM gaNyuM hatuM. ToDaramale I. sa. 1576mAM megalAInA vakhatamAM cAMpAnera godharAnA tAbAnuM rAkhyuM hatuM. khetI tUTI hatI ne sattaramA saikAnI madhyamAM te A mulaka jaMgalI hAthIone zikAra karavAnuM ThekANuM thaI paDayuM hatuM. te I.sa. 1803 saMvata 1858 mAM jyAre gujarAta briTIzoe lIdhuM tyAre cAMpAneramAM mAtra 500 mANasenI vastI hatI. prathama te vastI vadhAre hatI paraMtu pheja AvavAnuM jANu bhAgI gaI hatI. I. sa. 1812 mAM 400 ghara hatAM temAM ardhA vaselAM, paNa te gujarAtanA zaheromAMthI nAsI AvelAone lIdhe eTalI vastI hatI. I.sa. 1828 eTale saMvata 1885 mAM rezamI kApaDa vaNanArA tyAM je rahyA hatA temanI saMkhyAmAM paNa kolerAthI ghaTADo thayo hato, I. sa. 1857nA julAInI 31 mI tArIkhe briTIza sarakAranI vyavasthA taLe AvyuM tyAre te ghaNuM kharuM ujajaDa cAMpAnera thaI gayuM hatuM. jaMgala kapAvavA tathA kheDute vasavA Ave tevuM karavA pAchaLa paisA kharaca paNa navI vastI thaI nahIM. traNa bhAga marI gayA ne eka bhAga bhAgI gayo polIsanA sipAIo sivAya tyAMnA rahIzamAM garIba ane rogI evAM kALI nAyakaDAnAM juja kuTuMba mAtra rahyAM. (4) kapaDavaMs - kapaDavaMja:kheDAnI uttara pUrve 36 mAIla upara mehera nadInA purva kAMThe killAvALuM ne mATe vepAra dhaMdhAnuM 17882 mANasanI vastIvALuM ne rUA. 6670 nI myuni. nI upajanuM zahera che. e junA kALathI vaseluM che. pAMcasethI AsuM varSanAM gharo Aja paNa che, ane koTanI divAla pAse junA zaheranI jagA paNa che ke tene ITapura kahe che; pAMca kabara uparathI nAma kapaDavaMja paDayuM ema paNa keTalAka kahe che. I. sa. 1736 mAM mareThA tathA keLInA humalAthI e zahera mareThAonA hAthamAM AvyuM te pachI I. sa. 1816-17 mAM temane briTIza sarakAra pAsethI vIjApura laI kapaDavaMja briTIzene ApyuM hatuM. te vakhate kapaDavaMjamAM daza hajAranI vastI hatI. madhya hiMdusthAna ane dariAI kAMThe enI vacamAMnA meTA mArgamane eka mArga kapaDavaMjana hovAthI tyAM ghaNe vepAra dhaMdho cAlato hato. 1816mAM te sArU bAMdheluM hatuM. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 I. sa. 1864mAM eTale saMvata 1820 mAM tyAM vepArI tathA zAhukAra delata AbarUmAM joIe to phakta naDIAdathI ja utaratA vaherA moTA vepArI hatA. teo akIka ne paMdara mAli upara mAjama nadI che temAMnA kaMkara ekaThA karatA. sAbu, kAca ane cAmaDAnAM kuvaDA (dhI bharavAnAM) banAvavAnAM kArakhAnAM hatAM. dhAtubharyo kacara kapaDavaMjamAM maLatAM jenAM DhephAM hAla gAmane pAdare dekhAya che. madhya hiMdusthAnamAMthI anAja tathA aphINa AvatAM ane gujarAtamAMthI taMbAku jatI. kapaDavaMja mAla paMcamahAla-vADAsInera ne madhya hiMdamAM jate hatA. zaheramAM jovA lAyaka eka taLAva ane eka maherAba cAlukaya samayanAM che. (1000-1300) taLAvane mATe kahevAya che ke te siddharAja jayasiMhe baMdhAvyuM hatuM (I.sa. 1094-1143) e rAjAne eka buTTo bhIma nAmane bhATa bahu raMga bharyo madhumatI-vAtrakamAM nahAvA Ave che, te kAMThA upara ahIM tahI pharato hato tevAmAM eka pANIthI bharelA khAbocIAmAM tene paga khasyo ne te uMDA pANImAM paDe. paNa sakhata mahenata karI tarIne jyAre kAMThe AvyA tyAre te juvAna ane jabaro thayo hato. e vAta rAjAe jANuM tyAre teNe viSNunuM tyAM daherUM baMdhAvyuM. eka kuMDanI dakSiNe jamInanI aMdara mahAdevanuM dahere che, paNa tenI hajI kharekharI zodha thaI nathI. vaLI eka sArI majIda ane kabara enI nizAnI che. navA makAnomAM (kaMsAra vADAne cakale DhAkavADInI khaDakImAM) eka jaina dahevuM che te keTalAka varSa upara doDha lAkhane kharace baMdhAveluM che. aMdaranI jagyAe ArasanA thAMbhalA che. ne keTalIka jagAmAM ghaNuM ja sArI pharasabaMdhI che. eka khUNAmAM bhoyarAnA oraDAmAM kALA pattharanI (zrI pArzvanAthanI) murti che. baoNmbe gejhITIaramAM te varNana nIce pramANe che. jenI nakala karI A sAthe sAmela karI che je jeyAthI khAtrI thaze. GAZETTEER OF THE BOMBAY PRESIDENCY 1879 Volume III Pages 171,173 Kaira and Panchmahals. Kapadwanj North Lat. 23.1. East Long. 73.7: Of modern buildings, that of most note, is a Jain place of worship. This temple built about twentyfive years ago, at a cost of PS15,000 (1,50,000) is raised on a ten feet high stone plinth. The interior is richly ornamented with marble pillars and a marble pavement inlaid with much delicacy and taste. At one corner is a plain underground chamber with a black stone image. Under Government orders, Bombay, Printed at the Government Central Press. vAhoravADamAM pAMca makAna che temAM eka majIda ghaNI dekhAvaDI che. ne ghaNAMja jUnAM ghara ucAM ane lAkaDA upara nakazI karelAM che. mAmalatadAranuM thANuM, polIsa oNphisa, sabajAjanI kaoNTa, pisTa-oNphisa, DIspensarI e kapaDavaMjamAM che. purva daravAje eka dharmazALA che te eka dhanavAna vepArInI vidhavA e (zeThANuM mANekabAIe) lAkha rUpiA kharcAne baMdhAvI che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) tihAsika pAtaH I. sa. 1453 mAM kapaDavaMja AgaLa amadAvAdanA sulatAna kutabuddInazAhe mALavAno sulatAna sAmA thoDA kalAka laDAI karI jIta meLavI, paNa laDAImAM sulatAna, zAhanI chAvaNImAM ghusI tene tAja tathA naMge jaDele kamarabaMdha laI javAne zakitamAna thayo hato. kahevAya che ke ghoLakAnA rahenAra je daravAjiA e nAme oLakhAtA teonI bahAdurIthI gujarAtanA bAdazAhanI chata thaI hatI. mALavAnA sulatAnane uzkeranAra mujhapharakhAna hato tene pakaDI Ara karavAmAM Avyo hato ane tenuM mAthuM kapaDavaMjanA daravAjA upara caDayuM hatuM. pariziSTa 1luM samApta. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa naM. 2 paDavAza rAdenuM TUMkuM vana:-" racIne prasiddha karanAra mahAsukharAma narasiMharAma bhaTTa, rahevAsI kapaDavaNajanA uDApADAmA, temaNe saMvata 1846 mAM prasiddha kareluM che. temAMnI gvana ta" je pRSTa 10 mAMthI pRSTa 20 mA sudhImAM chApelI che tenI akSare akSara nala utArI che. "sumAre saMvat agIArasenI sAlamAM, A gAma upara rajapUta rAjAone amala hato, paraMtu rAjA kaI jAtanA rajapUta hatA te jANavAmAM AvyuM nathI. A rAjAonA vakhatamAM gAmanI mukaddamI meDha vANionA hAthamAM hatI. teo rAjyavyavasthA kevI rIte calAvatA tenI mAhIti maLI nathI. divase divase rajapUtAnuM rAjya paDatI dazAmAM AvavA lAgyuM te vakhatamAM, musalamAnI rAjya jerapara hatuM. A vakhatamAM rAdhanapura ane tenI AsapAsa saradAra mahamadakhAM nAmane navAba rAjya karatA hatA. tenI oratanuM nAma lADaNabIbI hatuM. koI samaye te bIbIne pitAnA khAviMda sAthe aNabanAva thaye, tethI te A tarapha AvI. e bAI jAte hoMziAra, catura ane rAjya calAvavAmAM lAyaka hatI. teNe paDatI dazAnA rajapUta pAsethI rAjya laI lIdhuM ne pite rAjya karavA lAgI. yetanA rakSaNane mATe kevI goThavaNa karI te AgaLanA bhAgamAM darzAvyuM che. tenA vaMzane ghaNA varasa amala rahyo. AgaLa jatAM tenA vaMzamAM mI mustaphAkhA nAme navAba che. te vaita upara ghaNe julama gujArato hato. tethI thatalake rAjapIpaLA jaI gAyakavADa sarakArane araja karI ke amArA upara navAba ghaNe julama kare che tethI hamo garIbanI vahAre caDhe. A araja uparathI gAyakavADa sarakAre khaMDerAvane pheja ApI laDavAne mokalyA. temaNe AvI kapaDavaMja naDIyAda vagere bhAge kabaje karI navAbane kADhI mUkyo (saMvata 1809) tyArathI A gAma upara gAyakavADane amala thayo. A vakhate gAmanI paTelAImaDha vANiAnA hAthamAMthI kaiDavA pATIdAra kezavajI karIne hatA temanA hAthamAM gaI. tenuM kAraNa e ke meDha vANionI vastI dhIme dhIme nAza pAmI ne DAM ghara hatAM te pAsenA saMsthAna vADAsaramAM jaI rahyAM eTale temanI paTelAI nAza pAmI. temanA vaMzajo hAla vADAsInAramAM che. tyArapachI saMvata 1872-73 (I.sa. 1816-17) mAM aMgreja sarakAre kaDInA malhArarAva gAyakavADane vijApura paragaNuM ApI kapaDavaMja lIdhuM, te divasathI A gAma upara aMgreja sarakArane amala cAle che. A gAma upara je vakhate rajapUta leke rAjya karatA hatA, te samaye A gAma mehera nadInA je bhAgane rAhano Are kahe che, te jagAe te vaseluM hatuM. hAlamAM je jagoe lokonI vastI che te goe te kALe ghADuM jaMgala hatuM. vAgha, varU, siMha vigere ghAtakI prANuo rahetAM hatAM. te prANIone tathA jaMgalene nAza karI tyAM vastI zI rIte thaI, te viSenI hakIkata A nIce ApavAmAM AvI che. jyAM hAlamAM nIlakaMTha mahAdeva che, tyAM AgaLa prathama e mahAdeva hatA, paraMtu keInA jANavAmAM nahotA. keI vANiAnI gAya dararoja te jagAe jaI pitAnI meLe dUdhanI dhArA karatI, tethI vANiAne ghera bIlakula dUdha detI nahIM. A uparathI vANioe ane gevALe tema thavAnuM kAraNa zodhavA mAMDyuM. gupta rIte gAyanI pAchaLa pAchaLa pharavA mAMDayuM. darajanA niyama pramANe gAye tyAM jaI dUdhanI dhArA karI, te najare joyuM. tethI temaNe vicAra kIdhe ke A jagee kaMIpaNa camatkAra he joIe, mATe bIje divase Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 AvI thoDuM eka khAdANu karyuM, te mAMhe bheAMyarAmAMthI mahAdeva nIkaLyA. pachI tyAMja daherU baMdhAvI e mahAdeva lokone jANItA karyAM ane mahAdevanu nAma nIlaka Thezvara pADayuM. mahAdevanI pAse vizALa kuMDa che tyAM AgaLa te samaye taLAva hatuM. e vakhatamAM gujarAtanA rAjA siddharAja jayasiMha A tarapha karavAne sArU Avyo, tenI sAthe somadatta karIne eka paMDita hatA, te pa MDitane pata nA rAga hatA, te roga A taLAva viSe snAna karavAthI nAza pAmyA, tethI siddharAje te taLAva khAdAvavA mAMDayuM te mAMhethI nAraNadevanI, mahAlakSmImAtAnI ane pulabAI mAtAnI ema traNa mUrtie nIkaLI. e murttione nilakaMDezvara mahAdevanA daherAmAM mUkI. pachI pote kuDa baMdhAvyo tathA tenI pAsenI vAva baMdhAvI, e vAvane batrIsa koThAnI vAva kahe che, kAraNake pehalAM tene khatrIza koThA hatA. hAlamAM te kAThA paDI gayA che. phakta ekaja hayAta che. vaLI te vAva paNa ghaNIkharI bhAMgI gaI che. tene myuni. tarathI ripera karAvI che. vAvamAM pesatAM jamaNI bAjunA bhAga navA baMdhAvI kaTherA karAvyA che ne vAva gaLAvI che tethI pANI have ghaNuM svaccha rahe che. ane lokone potAnA upayogamAM Ave che. jo pANInA vApara ghaNA vadhe to pANI ghaNuM sArUM rahe evA sabhava che. siddharAje kuMDa ane vAva baMdhAvyAM temAM pANI ghaNuM sArUM nIkaLyuM tethI, tathA vizALa navANA suzobhita joi, ghaNAkharA lokeA rAhanA ArAthI tyAM AvI vasavA lalacAyA. rajaputa rAjAonI pachI je lADaNIbIbInuM rAjya thayuM teNe paNa A jage pasada karI, thoDI vastI thaI hatI tethI, pote paNa tyAMja rahIne eka killo baMdhAvyo. pachI rAhanA ArAthI vastI A killAmAM AvavA lAgI. e khIkhI ghaNI DAhI hatI te samaju hatI. teNe vastIne evI rIte rahevAnI goThavaNa karI ke eka jAtinA lAMkAmAM khIjI jAtinA lAMkA rahe nahIM. A geAThavaNa pramANe hAlamAM paNa che. paraMtu keTaleka ThekANe bheLaseLa thavA mAMDayuM che. AvI tarehanI gharAnI bAMdhaNI kAI jagAe jovAmAM AvatI nathI. e khIkhIe vastInA rakSaNane sArU gAmanI Aju bAju karatA majabUta killo baMdhAvyA te dareka daravAje musalamAna lokone vasAvyA. pehelAM je jagAe mIThA pANInuM suMdara sarovara hatuM te sarovara hAlamAM purAI gayeluM che. paNa tenI nizAnIo mAluma paDe che. vaLI e taLAvavALI bhAgoLane mIThA taLAvanI bhAgALa kahe che. te daravAjAne paNa mIThA taLAvane daravAjo kahe che. e daravAjAnI najadIka jAtajAtanA musalamAnAne vasAvyA hatA. hAla temanI vastI tyAM nathI paNa te bhAganuM nAma hAla paNa jaTavADA tarike lakhAya che. te daravAjA najIka lADaNIbIbIe potAne havA khAvA sArU bAga karAvyA hatA te beThakane mATe makAne paNa baMdhAvyAM hatAM te makAne hAlamAM paDI gayAM che, paNa tenAM jUnAM khaDieronI nizAnIo hAlamAM maLI Ave che. potAnA khAviMdanI yAdagIri mATe khIkhIe te bAganuM nAma " saradAra bAga" pADayuM hatuM te nAma hAla kAyama che paNa bAga kAyama nathI. jene hAla sarakhalI kuvA kahe che te sakhIdAsa nAmanA zAhukAre baMdhAvyo che, tenA nAma uparathI e kuvAnuM nAma sarakhalI kuvA evu paDayu che. tyArabAda killo ane daravAjo thayA te daravAjAnu nAma paNa sarakhalI daravAjo paDayuM che, e sakhIdAsanA vaMzanA hAlamAM hayAta che. A daravAjAnA rakSaNane mATe mevAtI jAtanA musalamAnone vasAvyA. te lokonI hAlamAM vastI nathI. aMtisarI daravAjAnA rakSaNu sArU " beherIma " aTakanA musalamAnone vasavyA-ane e lokAne daravAjA bahAra jene hAlamAM bIDanI vAva kahe che tyAM Azare 50 vIdhAM jamIna jAgIramAM ApI. e jamIna hAlamAM temanA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 vaMzajoe bIjA lekone vecANa ApI che, temanA vaMzanA hAlamAM vADAsIneramAM nekara che. jene nadIne daravAje kahe che tyAM AgaLa jeIA nAmanA musalamAnone vasAvyA. daravAjAnI aMdara temanAM ghara che tathA temane caro paNa che. te care paDI javAthI hAla sudhI tenAM koTaDAM ubhAM che jeIA loke A carAnI aMdara eka mAtele gheTo bAMdhatA hatA. raste janAra AvanAra lekane te gheTAne suMghavAnI pharaja pADatA evI rItane e lokone julama hato tethI bIbIe te julamagArene sajA karI temanI jAgIra laI lIdhI ne temanI havelIo vigere makAne khodI naMkhAvyAM, e jagamAM hAlamAM jeIonA vaMzanA IsabakhAM gulAbakhAM karIne rahe che. keTalIka jagamAM rAvaLIA tathA vaNakara (DheDa) rahe che, e jagamAM hAla khodANa kare che te junI imAratanA patthare vigere nIkaLe che. e joI lekenI jAgIramAM mehera ane varasI nadInI vaccenI keTalIka jamIna che. uttara tarapha jyAM hAla Dabagara lekenI vastI che tyAM eka daravAjo hata, te daravAje hAlamAM pUrI nAkhelo che, kAraNa ke tyAM sArA mANasanI vastI nahIM hovAne lIdhe, bIjI kaI prakAranI dhAstIne lIdhe, tathA ghaNA lokonI avara javara nahIM hovAne lIdhe, bIbI sarakAre te daravAjo purAvI tene badale, ghAMcIvADA AgaLa eka nAno daravAjo pADyo. tyAM ghAMcInI vastI jAde che ne daravAjo nAno tethI tene leka ghAMcIbArI kahe che.jene hAla sarakArI koTa kahe che tene pahelAM sarakArI gaDhI kahetA. temAM hAlamAM mAmalatadAra, phojadAra, sabarajIsTara, vagerenI kacerIo che. pahelAMnI kacerInuM makAna sArUM nahIM hovAthI bIjI jagAe hAla navI kacerI karAvI tene tA. 17 mI mArca sane 1880 thI cAlatI karI che. - jUnI sabarachaTTaranI kacerI AgaLa lADaNabIbInI kabara hAla paNa che sarakArI gaDhImAM bIbIne rahevA mATe makAna hatAM tenA khaMDiere hAla jovAmAM Ave che. vaLI kacerI AgaLa jUnAM khaMDiere hatAM te teDI nAMkhyAM che. navI kacerI karAvI te vakhate jUnI imAratanA pAyA nIkaLyA hatA. e koTamAM nAne daravAjo che tyAM vepArI lokone nikAla nathI tethI te daravAje jakAta levA nAkedAra besatuM nathI. bAkInA daravAje bese che. hAlamAM jyAM myunisipAlITi che te jagane hAthIA buraja kahe che kAraNake bIbInA vakhatamAM tyAM hAthI baMdhAtA hatA. hAlamAM kapaDavaMja koIpaNa bhAga e bIbInA vaMzajone tAbe rahyA nathI. temanA vaMzajo vADAsAnera tathA vIrapuramAM hAla rAjya kare che. vADAsInera A gAmathI bAra gAu pUrva dIzAmAM che. - vADAsIneranA navAbI rAjyamAM hAlamAM ThAsarAnA vatanI rA. rA. premacaMdabhAI karIne vaNika jJAtinA sadgahastha kArabhArI che. A kArabhArIthI gAmamAM ghaNo sudhAro thayo che. raiyatane paNa sukhamAM vadhAre thayo che. lokone dareka prakAranI keLavaNI ApavAmAM te bhAInI dIrdha dRSTI che. moDha brAhmaNanI jJAtimAM vAraMvAra kusaMpano jusso AvatA. ane amala karavAnI je je yojanA kare, tene A bhAI pitAnA je purI nahIM paDavA detA kusaMpa rUpI svArane praveza karavA detA nahi. A mahatu kAryathI te bhAIne ghaNo AbhAra mAnI A pustaka sAthe temanuM nAma joDI rAkhuM chuM. he paramezvara ! temanA vaMzasthamAM sarvejana tevAje hAje. - vADAsInera jatAM rastAmAM vaDola karIne nAnuM gAma Ave che. tyAM lADaNIbIbIe potAne visAmo levA sArU koTa baMdhAvela che. temAM eka phera kuvo che te jovA lAyaka che hAlamAM te ghaNo khare nAbuda thate jovAmAM Ave che. ', kapaDavaNaja gAmanI AsapAsa gAyakavADa sarakAre koTanA rakSaNane sArU khAIo dAvelI che. nadIne daravAjo ane koTanI bArInI vacce je khAI che te khodatAM Azare sAta phUTa lAMbA hanumAnanI murti nIkaLI hatI, tene gAmaloke sarakhalIe daravAje mIThAbhAI gulAlanI je dharmazALA che, tyAM daherU baMdhAvI besADyA che.- siddharAje kuMDavAva baMdhAvyAM tyAre je murtio nIkaLI hatI temAMnI nAraNadevanI murti, cauryAzI mevADA nAmanA brAhmaNo ke jeo holanI prajAma jozI tarike vidvAna vargamAM Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 gaNAya che temanA dharaDAoe pAtAnA gharamAM rAkhI hatI, te saMvat 1850-para mAM malhArarAva gAyakavADanI gajarAMbAI nAmanI dIkarInu lagna thayuM, A kAmamAM dezAi lokoe sArI madada karI tethI, te leAkA upara malhArarAvanI sArI maherabAnI thavAthI, dezAienI mAgaNIthI nAraNadevanu madira baMdhAvavA amuka rakama ApI ane dezAioe maMdira badhAvI murtti sthApana karI. te dezAinA vaMzajo hAla hayAta che. - A gAmamAM vArAonAM prathama eka hajArane Azare dhara hatAM. kuMDavAvanI sAme je peALane jUnI vAheAravADa kahe che te jagAe tathA je jagAne hAla pADApALa kahe che tyAM temanAM dharA hatAM. tema dhAravAnuM kAraNa e ke peALanu nAma vAhoravADa che, temaja keTalAMka dharAmAM TAMkAM mAlama paDe che. e jageAe kuvA paNa vadhAre nIkaLe che. vaLI pADApALane nAke hAlamAM te leAkeAnI masaLada che. te ghaNIkharI bhAMgI gai che. hAlamAM veheArA tene sApha rakhAve che. vAheArAone rAjagAra paDI bhAMgavAthI keTalAka leAkeA nAsI gayA che, ane je rahyA che te peAtAnI asala jagA cheADI bIjI alaga jagAmAM jaI vasyA che. have dinapratidina temanI vastI tathA rAjagAra vRddhi pAmatA jAya che, tethIja A gAmane zaherAnI paMktimAM gaNAvavAne lAyaka thAya che. hAlamAM te jathAbaMdha rahe che. temanA dharAnI bAMdhaNI jovA lAyaka che. te leAkeA sAbu tathA kAca dezAvara khAte dhaNA phelAve che. hAla temanAM sAtase dhara che. temanI jUnI jagAmAM hAla hiMduonI vastI che. - A gAmamAM prathama salATa leAkA (patthara dhaDanAra) nI vastI Azare cArase dharatI hatI. jene hAla salATavADeA kahe che tyAM te lArkA jathAbaMdha rahetA hatA. - e peALanuM nAma temanA raheThANa uparathI "salATavADe" paDayuM che te haju paNa kAyama che. te leAkeAnA dhaMdhA kamI thavAthI tee jatA rahyA ane te jagAe hAla meADha brAhmaNa rahe che. salATavADAnI pAse kAMTAvALI khaDakI che te nAma paDavAnuM kAraNa e ke pahelAM tyAM dhI teALavAneA kAMTA hateA ane hajArA maNu dhIne tAla thatA. - atisarI daravAjA najIka hAla je kasAravADA kahevAya che tyAM pahelAM kasArA leAkeAnAM Azare 300 dhara hatAM. te leAkAne dhaMdho paDI bhAMgavAthI te paNa jatA rahyA. hAla je hasada mAtAnuM maMdira che te kaMsArA lokeAnI devI che. te mAtAnI murtti prathama rAhane Are gAma hatuM. tyAre TAMkalAnI derIe hatI, tyAM pattharanuM bAMdheluM taLAva hatuM tyAMthI kasArA lAkA e murtine lAvyA. jyAre e leAkeA A navI jagAe rahevA AvyA tyAre te murtinI hAlanI jagAe sthApanA karI. hole te kaMsAravADAmAM meDha brAhmaNa tathA zrAvaka leAkeAnI vastI che. sArA leAkeA ahIMthI naDIyAdavIzanagara ne DabhAI jai vasyA che ne tyAM hAla kapaDava'jI ne nAme oLakhAya che. -- A gAmamAM luhAra leAkeAnAM Azare cArase dhara hatAM. hAla jyAM nadInA daravAje kuMbhAravADAnI sAme vaherI mAtAnI pALa che tyAM rahetA hatA. te loko nAzI gayA tenuM kAraNa ema kahevAya che ke e lAkA khANamAMthI leDhuM gALatAM hatA, te leDhuM gALatAM temAM kaI vanaspatine padArtha maLavAthI rUpuM banyu, te rUpu N zI rIte banyuM ? te mAlama paDayuM nahIM. tethI te lekAe jANyu ke rAjyamAM jANa thaze tA ApaNane duHkha deze tema jANI nAzI gayA. te lakAnI bhaThThIe meheAra nadIne kAMThe hatI. je lATu gALeluM tenA kATanA majabuta TekarA banelA che. te uparathI nadInA te bhAgane kATaDIe ArA kahe che. je khANAmAMthI lATu' gALatA hatA te khANeA hAla hayAta che. kAi hunnarI mANasa tenuM mApa kADhI tajavIja kare te leADhu nIpaje. paraMtu A gAmamAM hunnarI mANaseAnI dhaNI kheATa che. jo hunnarI mANasA hAya te| sAbu ane kAca banAvavAmAM paNa moTA sudhArA thAya. A khATa-kRpAvaMta paramezvara Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 purI pADe. e luhAra lake vaDhavANa, lImaDI tathA amadAvAda tarapha rahe che. - sarakArI koTanI pAse jumAmasIdamAM bhoMyarAmAM zrAvakanI murtio che. A gAmanA rakSaNane arthe pahelAM amuka rakama mAMDavAnA mIone ApatA te rUpiA sarakAra nahIM ApatAM, raiyata para kara nAkhI apAtA hatA. pachI saMvata 1902 mAM aMgreja sarakAre raiyata uparathI kara kADhI nAMkhI temane kapensezana tarike amuka rakama ApavA TharAvelI che te hAla paNa apAya che. hAla paNa gAmane jarUra paDe te vakhate baMdobasta ne sArU pitAnA mANasethI madada Ape che. A gAmamAM je malaka leke che temane paNa rakSaNa arthe alavA karIne InAmI gAma tathA jAgIra maLelI che. kapaDavaNajathI pazcime sAta gAune che. je vAtraka nadIne kAMThe ajamAvatane koTa che, te Ajama begaDAne karAvela che. te A tAlukAmAM jovA lAyaka che. vaLI mAMDavo tathA AmalIrAnI vacamAM jUnAM bhoMyarAM che tathA pherakuve che te paNa jovA lAyaka che. - uparanI saghaLI hakIkta kapaDavaNajanA rahIza dezAI manasukhabhAI gokaLabhAI taraphathI maLelI che tethI te bhAIne huM ghaNe AbhAra mAnuM chuM.. ' pR. 28:- rANIvAvanI uttare zAkhA kuve che tenI sAme vizAnImAM vANiA zeTha lallubhAI motIcaMdanI vahuzeThANI mANekabAInI baMdhAvelI moTI dharmazALA che. e dharmazALAmAM mIThA pANIne ku che. vacamAM coka che tyAM aMbAmAtAnuM daherUM che. cekanI dakSiNe ane pazcime mALa che ne traNa baMgalA che. tyAM zrImaMta loke utare che. sAdhAraNa varganA leke meDA upara tathA nIce oTalA upara utare che ane cheka nabaLI sthItinA leke bahAranI bAjue eTalA upara utare che. hAlamAM e dharmazALAnI dekharekha zeTha kevaLabhAI jecaMdabhAI taraphathI rAkhavAmAM Ave che. hamaNAM hamaNAM tene vahivaTa zrI vizAnImAnA paMcane korTa taraphathI soMpavAmAM Avyo che. tenA pAMca TrasTIo nImAyA che. 5. 30 :- mANeka zeThANInI dharmazALAne agnikhUNe vaijanAtha mahAdevanuM dahere che. A gAmamAM brAhmaNa jJAttimAM adumbara karIne eka nAnI nAta che, te jJAtimAM keI AzArAma ANaMdarAma karIne mahApurUSa thaI gayA temaNe saMvata 1645 mAM vaijanAtha mahAdevanuM daheruM tathA vAva uparano baMgalo baMdhAvyo ane temanAM pitrAI bhAI narabherAma parasetame sitAM jamaNI bAjune bhAga baMghAvyo. tyAra pachI DAbI bAjune bhAga vizAnImA vANiAnI jJAtinA mehatA kAlIdAsa jIvaNabhAIe pAchaLathI baMdhAvyo che. AzArAma ANaMdarAmanA vaMzajo hAla paNa hayAta che. - pa. 33:- sarakhalIA kuvAnI sAme uttare eja nAmane meTo daravAje che. pazcime vizAnImA vANionI jJAtinA zeTha mIThAbhAI galAlanI baMdhAvelI meTI dharmazALA che temAM vacce hanumAnanuM kahevuM che. tyAM AkhA gAmanA hiMdu dharma mAnanArA leke A vada 14 ne roja suzobhita vastra tathA vividha tarehanAM AbhUSaNa aMge dhAraNa karI tela caDhAvavA jAya che. 5. 48 - masIdamAM pesatAM daravAjA para lekha che tenI matalaba nIce pramANe che. hIjarI sana 770 eTale saMvata 1409 mAM A gAmamAM humAyu tathA phirojazAha nAmanA be bhAI rAjya karatA hatA. temaNe paramezvaranA hukamathI havAnI aMdara hameMzAM kAyama rahenAra makAna masIdanA mInArA baMdhAvyuM kacerImAM jatAM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 DAbe hAthe bIjo lekha che. temAM phakta te pAdazAhanAM sagAvahAlAnAM nAma che, tene taraju kare che paraMtu jagAnI saMkocane lIdhe dAkhala karyo nathI. pRSTa 48 :- tyAM eka masIda che ane vizAnImA vANiA mIThAbhAI gulAlanI baMdhAvelI pAMjarApoLa paNa tyAMja che. pRSTa 50 :- vaDAnI khaDakI, ane DhAkavADI jemAM nImA jJAtinA vRjalAla motIcade saMvata 1804nA vaizAkha vada 6ne roja AdIzvaranuM (zrI zAMtInAthanuM) moTuM daherUM baMdhAvyuM che. (jIrNodhdhAra karAvyo) aSTApadajInuM derAsara svargavAsI zeTha nahAlacaMdabhAI nathubhAInAM mAtuzrI zeThANuM amRtabAIe... saMvata 1842 nA vaizAkha suda 11 ne reja baMdhAvI taiyAra karyuM. zrAvaka lekenAM bIjAM sAta derAsara che. AnA jevuM bIjuM derAsara kaI jagAe jovAmAM AvatuM nathI. A derAsara baMdhAvatAM Azare be lAkha rUpiA kharca thayo hate. pRSTa 51 - dalAla vADe tyAM vIracaMda lAladAsa karIne koI nImA vANioe saMvata 1928 nA vaizAkha suda 6ne roja zrI vAsupujyanuM derAsara baMdhAvyuM hatuM, te hAla mejuda che. pRSTa 51 - tyAM zAmasaiyadanA cale eka parabaDI che ane kaDIAnI masIda che. tene lekha kAjhI sAhebanA daphataramAM lakheluM che, jenI matalaba nIce pramANe che. pharamAyuna nabI sAhebe e masIda (je bagIcA jevuM havAmAM ubhuM rahenAra makAna) dunIAne mATe yA dInane mATe sarvane sarakhA haka ApIne ane bIju daragA paramezvaranI (khudAnI) hastI samajavA mATe hajharI sane 72 (saMvata 1358)mAM baMdhAvelI che. vaLI e lekhamAM abula phatA-ahamadazAha bIna mahamadazAha-bIna mujapharazAha-sulatAna bIna sulatAna e pramANe nAma paNa ApelAM che. moDAsAmAM vAvI mukonAM ne "zAmaLAjI" nAmanI pustikAnA pRSTa 21 mAnA chellA bhAgane utAre. traNeka varSa pahelAM meDAsAnI nadI mAjumanA dharAmAMthI traNa suMdara murtio nIkaLI che. temAM eka bhakta garUDanI bhavya AkarSaka pratimA che. bIjI zrI viSNunI alaukika murti che. ne trIjI javalleja keI jagAe jovA maLe tevuM zrI varAha avatAranuM manohara svarUpa che. sAgaranAM chalatAM majA para che. kUrmaupara sAgaramAM DUbelI pRthvI devIne, daMtUzaLapara ugArI bahAra laI AvatA zakha cakra gadApadma dhArI varAhanuM svarUpa che; zeSa upara temanI savArI che, zeSanI sakhta phaNAo, kUrmanuM bhakti praNata mukha, varAhanA samasta zarIrapara devatvanA pratIke, pIpara caturmukha brahmA -A darzana kharekhara anupama che. meDAsAmAM janAre avazya A darzanano lAbha levo joIe." - tithI guma ma7 - Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. sAmAbhAI punamacaMda dozI bI. e. ela. ela. bI. O ApaNI kAmamAM ejyukezanamAM prathama 5 katie jhapalAvanArAemAMnA eka che. dhArmika jJAna, saMskRta, ardhamAgadhI vigere jJAna maLI zake tevI vyavasthAnI jogavAi karavAnI temaja jIjJAsuonI pipAsA bujhAvavAnI ghaNI moTI dhagaza dharAve che. abAlA jaina kAleja mATe jimana meLavavA te bIjAnI sAthe prayatnazIla thai kRtArtha thayA che, Page #279 -------------------------------------------------------------------------- Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | zrI vIrAya namaH | zrI vizAnImA jaina samasta jJAti maMDaLane baMdhAraNano kharaDo. tA. 16-45 nA roja godharA mukAme DaoN. mANekalAla narazIdAsanA baMgale maLelI baMdhAraNa kamITInI presIDIMgane ahevAlaHhAjara rahelA membara: 1 zeTha achatabhAI maNIbhAI kapaDavaNaja. 2 vakIla nagInadAsa vADIlAla , * 3 vakIla somAbhAI punamacaMda , 4 vakIla zAntilAla gulAbacaMda luNAvADA. zAM. vADIlAla chaganalAla javeradAsa gedharA. 6 zA. nagInalAla mahAsukhalAla - 7 zA. kAntIlAla mahAsukhabhAI bAkarelA vejalapura, hAjara rahelA sagrahastha - 1 vADIlAla manasukharAma pArekha kapaDavaNaja. 2 zA. zAntilAla muLajIbhAI vejalapura 3 , choTAlAla manasukhalAla godharA. ramaNalAla chaganalAla hIrAcaMda godharA. ratIlAla vADIlAla DaoNkTara bArIyAvAlA godharA. ,, mahAsukhalAla chaganalAla vejalapura. 7 , vADIlAla chaganalAla hemacaMda godharA 8 , zaMkaralAla chaganalAla manasukha , 8 ) maNIlAla lallubhAI , 10 , ratIlAla zAmaLadAsa 11 , ramaNalAla maganalAla bApujI , 12 , mahAsukhalAla vIracaMda upara mujaMba sA~ tathA sahasthonI hAjarImAM kamITInuM kAma hAtha dharavAmAM AveluM. darakhAsta-zeTha ajItabhAI maNabhAI Teke-vakIla nagInadAsa vADIlAla kamITIne me. ceramena sAheba DaoN. mANekalAla narasIdAsanI tabIyata narama hovAthI temaNe kamITImAM hAjarI ApavA nA pADavAthI kamITInA ceramena tarIke zA. vADIlAla chaganalAlane sarvAnumate nImyAM. bAda kAma zarU karavAmAM AvyuM. vivecana karI saMsthAne baMdhAraNane kharaDo sarvAnumate pasAra karavAmAM Avyo je A sAthe sAmela che. tA. 16-8-5. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 . saMsthAnA hetuo, judA judA zahero ane gAme jevAM ke (1) kapaDavaNajA, (2) godharA, (3) vejalapura, (4) luNAvADA, (5) mahudhA-yunela-kAnama-surata tathA A uparAMta bIje chuTA chavAyA vasatA ane kALakrame ekamekathI lagabhaga ajANuM thaI gayelA vizA nImA jaina jJAti bhAIone saMparka, samAgama sAdhavA, baMdhubhAva keLavavA, nIkaTa paricayamAM AvavA, tathA jJAtinA utkarSa mATe juthabaLa ane saMgaThana keLavavA mATe tathA samasta jJAtinI dhArmika, Arthika ane sAmAjika unnatI karavA ane keLavaNIne pracAra sAdhavA tathA paraspara bhAtRbhAvanI lAgaNI vadhAravA, ekabIjAne sahAya karI, sahakAra karI vyakti ke samaSTi rIte upayogI thavA vigere jJAtinA zreya mATenAM kAme hAtha dharavA, tathA jJAtimAM rUDha thaI gayelA keTalAka kurivAjone ane rUDhIone jema bane tema ochAM karavA ke kADhI nAkhavA, gAmegAma jJAti rivAjo judA judA hoya te sarakhA karavA ane zakya hoya tyAM pheraphAra karavA mATe pagalAM levA, jJAti bhAIo sAthe prema vadhAravA, tira komenI sAthe dhArmika sidhdhAMtane bAdha na Ave te rIte zakya hoya tyAM sahakAra ApavA ane sahakAra meLavavA yogya pravRtti karavA-e vigere A saMsthAnA hetuo che. baMdhAraNa. 1. saMsthAnuM nAma, A saMsthAnuM nAma "zrI vizA nImA jaina samasta jJAti maMDaLa" rAkhavAmAM AvyuM che. ane A baMdhAraNamAM "maMDaLa" nA ka nAmathI oLakhAze. ra saMsthAnA ekama, A maMDaLa nIcenA ekama (units) nuM baneluM raheze - (1) kapaDavaNaja, (2) gedharA, (3) vejalapura, (4) luNAvADA-vIrapura, (5) mahudhA-yunelakAnama-surata, uparanA ekame uparAMta vadhu eka umeravA maMDaLane sattA raheze. 3, DelIgeTanI saMkhyA - maMDaLanA saMmelanamAM badhA ekamene vastInA pramANamAM dara pacAsa mANase eka pratinidhi (delegate) moklavAne hakka raheze. hAlanI vastInA pramANe dareka ekamanA pratinidhionI saMkhyA nIce mujaba raheze. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 ' pratinidhionI saMkhyA. 25 ekama1 kapaDavaNaja 2 godharA 3 vejalapura 4 luNAvADA, vIrapura 5 mahudhA, cunela, kAnama, surata kulla. 75. 4. pratinidhinI cuMTaNI. dareka ekame pitAne yogya lAge te rIte pitAnA peTA vibhAgone yogya pratinidhitva maLe te rIte saMmelananI tArIkhathI doDha mAsa pahelAM potAnA pratinidhio cuMTI tenI lekhIta khabara me. presIDenTa sAhebane mokalI ApavI. pa. pratinidhinI nImaNuMka koIpaNa saMjogomAM koI paNa ekama upara jaNAvelI rIte pratinidhio cuTe nahI agara mudatasara me. presIDenTa sAhebane khabara mele nahIM agara bIjI koI takarAra paDI hoya agara te ekamanA peTA vibhAgone egya pratinidhitva maLyuM na hoya te cAlu pramukha dareka vibhAgane vega pratinidhitva maLe te rIte te ekamanA pratinidhio nAmaze. 6. DelIgeTanI mudata pratinidhionI sattA AgAmI saMmelana yAne adhivezana zarU thAya tyAMsudhI raheze. 7. saMmelanane nimaMtraNanAra. AgAmI adhivezana lAvavAnI pharaja yAne sattA cAlu presIDenTane raheze. adhivezananI tArIkha mukarara karavAnI sattA paNa temanI raheze ane temaNe adhivezananI tArIkhanA be mAsa pahelAM dareka ekamane lekhIta khabara ApavI. 8. DelIgeTanI sattA gata adhivezanathI aDhAra mAsa sudhImAM je cAlu presIDenTa adhivezananI tArIkha nakakI karI ekamene jaNAve nahiM te, cAlu pratinidhio paikI paccIsa (25) pratinidhio pitAnI sahIthI paripatra kADhI adhivezana bharI zakaze. 9. saMmelananI beThaka dareka saMmelana yAne adhivezana sAdhAraNa rIte dara varSe bharavuM. paraMtu presIDenTane gya lAge te saMjogomAM uparanI mudata cha mAsa laMbAvavA temane sattA raheze. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 10samelananuM kerama, saMmelana mATenuM kerama (Quorum) pacAsa pratinidhionuM gaNaze paraMtu te pacAsa paikI koIpaNa cAra ekamenA ochAmAM ochI dareka ekama dITha cAra pratinidhio hAjara hovA joIe vagara kerame saMmelana mulatavI raheze. - saMmelananA TharAvo bane tyAMsudhI hAjara rahelA pratinidhionI sarvAnumatithI karavA, paraMtu mata levAne prasaMga Ave che te paikI rU. pratinidhionA mata maLe TharAva pasAra thayelo gaNAze. paraMtu temAM ochAmAM ochA cAra ekamanA dareka ekama dITha be pratinidhionA mata maLelA hovA joIe. 11, TharAva pAsanuM dhoraNa saMmelananA TharAvo bane tyAM sudhI hAjara rahelA pratinidhionI sarvAnumatithI karavA, paraMtu mata levAne prasaMga Ave che te paikI 3 pratinidhionA mata maLe TharAva pasAra thayelo gaNAze. paraMtu te mAM ochAmAM ochA cAra ekamanA dareka ekama dITha be pratinidhionA mana maLelA hovA joIe. 12, pramukhanI cuMTaNuM je gAmamAM adhivezana bharAvAnuM haze, te ekama AgAmI adhivezana mATenA pramukha nakkI karI tenI lekhIta khabara cAlu pramukhane samelananA be mAsa pahelAM Apaze. cAlu pramukhe te khabara dareka ekamane temanI saMmati meLavavA ApavI. pramukha taraphathI kAgaLa maLethI dIna paMdaranI aMdara javAba ja joIe. ekaMdara ekamo paikI vadhu ekamanI saMmati maLe te te pramukha cuMTAyelA gaNaze. 13, pramukhanI cuMTaNI. je upara kalama 12. mujaba pramukha cuMTAyelA nA hoya te, adhivezananI khullI beThakamAM tamAma pratinidhionA mata paikI vadhu mata meLavanArane pramukha cuMTavAmAM Avaze. 14. pramukhanI mudata cAlu pramukhanI sattA AgAmI adhivezana bharAtA sudhI raheze. 15 menejIMga kamITI, maMDaLanuM kAmakAja karavA sArU eka kAryavAhI samiti (managing committee) pratinidhiomAMthI nImavI jenA sabhyonI saMkhyA nIce mujaba raheze. - ekama. 1 kapaDavaNaja 2 godharA 4 vejalapura, luNAvADA 3 vejalapura 5 cunela, kAnama, mahudhA, surata saMkhyA. kula 20 cAlu prasAda A kamiTInA ceramena raheze, Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 16. kAryavAhI samitinI mITIMganI khabara. A kamITInA ceramene (cAlu presIDenTa) mITIMganA sthaLa ane tArIkhanI lekhIta khabara samitinA sabhyAne sAta divasa pahelAM maLe te rIte TapAla mAraphata mokalavI, ane te mITIMgamAM karavAnA kAmonI yAdI ( agenda ) sAthe mokalI ApavI. 17. ceramenanI sattA. kAryavAhI samitinI mITiMgane dIvase ceramenane jarUra te tAtkAlika jaNAya tevAM navAM kAmA mITIiMgamAM mukavAno hakka raheze. 18. kAyavAhI samitinu kA menejI Mga kamITInuM kArama (Quorum) 7 sAta sabhyAnuM gaNAze ane te sAta paikI ekaMdara traNa ekamonA ochAmAM ochA eka eka sabhyanI hAjarInI jarUra raheze. korama nA thAya to mITIga mulatavI rAkhavI ane sAta dIvasanI teTIsa ApI kIthI bharavI ane tevI mITI'gamAM kAramanI jarUra raheze nahI paraMtu pAchalI mITIMganA ejenDAmAM (agenda) darzAvelu na hoya temaja pAchalI mITIMganA dIvase ceramene navuM kAma na mukayuM hoya tevu kAipaNa kAma thaI zakaze nahiM. 19. kAryavAhI samitinA TharAva. kAryavAhI simitanA TharAva vadhumate pasAra thayelA gaNAze. 20. kAvAhI samitinI beThaka, kAryavAhI samitinI sabhA ochAmAM ochI varasamAM be vAra ceramenane yogya lAge te sthAne bharavI joize. 21. kAryavAhI samitinA sabhyAnu' elAvansa, kAryavAhI samitinA sabhyone mITIMgamAM javA AvavA sArU trInna varganuM bhADuM ApavuM te sivAya bIjuM kAMI kharca ApavAmAM Avaze nahi. - rara. kAryavAhI samitinI pharajo tathA sattA. (a) samelane pasAra karelA TharAvAno amala karavA te kAryavAhI samitinI mukhya kanna gaNAze ane sa MmelananA TharAveAnu pAlana tathA amala karavA mATe je je jarUrI jaNAya te tamAma pagalAM levA mATe te samitine sattA raheze. (ba) kAryavAhI samiti potAne jarUra lAge te pramANe judI judI peTA kamITIo, kamITInA membaro paikInA sabhyonI, nImI zakaze. ane temAM bahAranAM mANusAne (co-opt.) umeravAnI sattA caeNramenane raheze. paraMtu tevA co-opt: karelA sabhyonI saMkhyA te peTA kamITInA sabhyonI sakhyAnI thI vadhu raheze nahIM, te te peTA kamITInuM kAma ? sabhyonI hAjarIthI gaNAze. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 (ka) kAryavAhI samitine ekI vakhate za. 250) aDhIso rUpIA sudhI kharcavAnI sattA raheze. 23. sabhyAnI gerahAjarI. lAgalAgaTa traNa beThakomAM hAjarI nahi ApanAra sabhya tarIke kamI thAya che. eTale tyAra pachI pharIne cuMTAya tyAM sudhI te kamITInA sabhya tarIkenA koI hakaka bhAgavI zakaze nahI 24. kAma thavAnA vakhata. sabhAnA nImelA vakhate kArama na thayuM hoya to aDadhA kalAka rAha jovI ne kArama thAya to kAma cAlu karavu. karamanA abhAve sabhA mulatavI rAkhavI. 25. spezIyala kamiTa, kAryavAhI samiti uparAMta, ma`DaLa spezIyala kamITI nImI zakaze te te kamITIne maMDaLa yogya lAge tevI sattA soMpI zakaze ane teTalA puratI kAryavAhI samitinI sattA kamI thayelI gaNAze. 26. pramukha agara ceramenanI gerahAjarI. koIpaNa kAraNasara pramukha agara ceramena hAjara na rahI zake to mAtra te divasanI sabhAnA kAmakAja mATe kAmacalAu pramukha agara ceramenanI cuTaNI karI kAma zarU karavuM. kAma cAlu hAya te daramiAna pramukha agara ceramena hAjara thAya teA sadara cuTAyelA kAmacalAu pramukha agara ceramene hAjara thanAra pramukhane (ceramenane) potAnI beThaka khAlI karI ApavI ane bAkI raheluM kAmakAja AvanAra pramukha agara ceramenanA adhyakSapaNA nIce karavu. 27. vaktA tathA presIDenTanI sattA. vakatA:-sabhAmAM eka vakhate ekaja sabhya khelaze. khelanAra potAnu kahevu purU kare nahIM tyAM sudhI khIjA kAi sabhye vacamAM khelI uThyuM nahIM. khAlaze tene pramukha rokI zakaze. tene kholatA aTakAvaze ne besADI deze paNa eTaluM vizeSa ke kAnunI prazna mATe kAipaNa sabhyane vacce khelI pramukhane te mATeno khulAsA pUvAnA adhikAra raheze A sivAya khelanAra potAnu khelavuM purU karI rahe tyAra pachIja bIjo sabhya potAnuM olavu zarU karaze. darekane peAtAnA vicAro svataMtrapaNe te sabhyatAthI, vinayathI, yogya zabdomAM ane sabhya bhASAmAM raju karavAno adhikAra che. pramukhaH-eka karatAM vadhu khelanAra hoya to pramukha jene kahe tene prathama khelavu te pachI bIjAe khelavuM. pramukhanA hukamane purepurUM mAna ApavuM te hukama mAnya karavA. pramukha, khelavA mATe jeTalA vakhata Ape teTalA vakhatamAM potAnu khelavuM purU karavuM. pramukha khelanArane, vacamAM paNa, khelavA mATe manAi karI zakaze te besI javAnuM kaheze te te mujaba pramukhanA hukamane mAnya karavA, ane vakatAe potAnI jagA levI. 28. presIDenTanI rajA. saMmelananI sabhA sivAyanI samitinI sabhAnuM kAmakAja cAlatuM hoya tyAre pramukhanI rajA laI sabhya paNa bahAra jaI zakaze. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ra9. presIDenTanI hakumatapramukha je nikAla Ape tene sabhyo AdhIna raheze. pramukhanI virUddha je kaI kahevAnuM hoya te saMmelananI khullI beThakamAM kahI zakaze. 30 kAsTIMga voTa. dareka pramukha agara ceramenane pitAne parasanala eka mata ane sarakhA mata paDe te bIjo eka vadhu mata eTale ke kAsTIMga Ta (casting vote), ema be mata ApavAno adhikAra raheze. 31. janarala sekreTarI. maMDaLa eka janarala sekreTarI nImaze. te sekreTarI pAse maMDaLanA tamAma kAgaLo, copaDA tathA milakto vigere raheze. 3ra. kAmacalAu sekreTarI. kAryavAhI samiti tenA kAma mATe eka bIjA gya sekreTarI nImaze ane kAryavAhI samitinuM kAma tathA temaNe nImelI peTA samitionuM kAma te sekreTarI karaze. ane kAryavAhI samitienuM kAma purU thayethI tenuM tamAma daphatara tathA mIkta janarala sekreTarIne saMpI deze. 33, Trejharara, maMDaLa eka kAzAdhyakSa (Treasurer) namaze. 34. kharaca mATe phALo. saMsthA agara maMDaLanA kAyamI cAlu kharca (running expenses) mATe vastI pramANe dareka ekama upara jarUrI phALo (cess) samelana nAMkhI zakaze. 35. TharAvanI neTIsa saMmelanamAM mukavAnA TharAvo (resolutions) vigerenI lekhIta neTisa saMmelananI tArIkhanI daza divasa agAu presIDenTane agara janarala sekreTarIne ApavI paDaze. paraMtu presIDenTa pite saMmelanamAM koIpaNa TharAva koIpaNa vakhate mukI zakaze. 36. darakhAstamAM sudhAre. mULa darakhAsta upara sudhAre (amendment) Ave te pahelAM amendment upara mata levo ane temAM vadhu mata maLe che te sudhArA (amendment) sAthenI darakhAsta pharIthI mata gaNatrI (Voting) mATe mukavI. 37. sabhA mulatavInI darakhAsa, sabhA mulatavI rAkhavAnI darakhAsta (adjournment motion) sauthI pahelI hAtha dharavAmAM Avaze ane te vadhu mate pasAra thayelI gaNAze. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 38. baMdhAraNamAM pheraphAra OM (a) A badhAraNanI koipaNa kalamamAM sudhArA, vadhAro yAne pheraphAra karavAnI saMmelanane sattA che. (kha) tevA sudhArA, vadhAro yAne pheraphAranI vIgata sAthenI lekhIta noTIsa saMmelana bharAvavAnA trIsa dIvasa pahelAM presIDenTe dareka pratinidhine ApavI. (ka) te TharAva maMDaLanI khullI beThakamAM mukavA. (Da) hAjara rahelA pratinidhio paikI pratinidhionI bahumatithI TharAva yAne sudhArA vadhAro, agara pheraphAra, pasAra thayelA gaNAze. paraMtu te kaiM bahumatimAM koIpaNa traNa ekameAnA ochAmAM eA ekama dITha e pratinidhionA mata hovA joie. 39. baMdhAraNanA amala. A baMdhAraNa tA. 31 mI, DIsembara 1945 thI amalamAM AveluM gaNAze, paraMtu AgAmI presIDenTanI cuMTaNIne lagatI kalamA 12, 13 ane 14, AgAmI adhivezana mATe amalamAM Avaze tyAMsudhI cAlu presIDenTanI sattA kAyama rahelI gaNAze. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeSa zrI. ramaNabhAI (bAbubhAi ) maNIbhAi jJAtinuM hita jene haiye sadAya vaseluM che. jene samasta vIzAnimA jaina jJAtinI AgevAnI vazapara parA jALavI rAkhI che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vizA nImA jaina saMmelana prathama adhivezana `h` mu. kapaDavaNaja tA. 24-25-26 mI julAI sane 1944 adhivezananI kAryavAhinI vigata. vizA nImA jaina jJAtinA samagra pAMca gAmanA saMmelananI zarUAta nIrdeSa karelA samaye Ajaroje baporanA be vAge kapaDavaNaja mukAme paMcanA upAzraye thaI hatI. ane tenuM kAmakAja barobara baranA 2-30 mInITe zarU thayuM hatuM. zarUAtamAM bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe kapaDavaNajanA DelIgeTenI oLakhANa darekanA mobhA ane darajajA mujaba karAvI hatI ane e ja pramANe godharAnA DelIgeTanI oLakhANa bhAIzrI gIradharalAla hemacaMda zAhe karAvI hatI. vejalapuranI oLakhANa bhAI chabIladAsa maNIlAla zAhe karAvI hatI. luNAvADA temaja vIrapuranI oLakhANa vakIla zrIyuta bhAI bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAI telIe karAvI hatI. cuNela, mahudhA, sAdhI ane kAnama taraphanA gAmonA DelIgeTonI oLakhANa bhAI sAmaLadAsa bhurAbhAI zAhe karAvI hatI. daramyAna bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe vaDanagarathI ApaNI vizAnImA komanA be jaina bhAIonI oLakhANa ApI hatI, godharAvALA zrIyuta DaoNkTara mANekSAlabhAInI sucanAthI vaDanagaravALA bhAIoe pitAnI TuMkI rUparekhA jaNAvI. jaNAvyuM ke hama Aja traNaso varasa pahelAM gujarAtathI mALavA gaelA: Azare traNaso ghara hatAM jemAMthI Aje ame mAtra beja ghara jaina rahyA chIe. sAdhusAdhvInA vihAranA abhAve bAkInA bhAIoe vaiSNava dharma aMgIkAra karyo che. vaDanagaranA AvelA bhAIonAM nAma bhAI sAgaramalajI tathA bhAI manAlAlajI e pramANe hatAM. sAthe sAthe kapaDavaNajanA ApaNuM jJAtInA aduara vayevRddha gera zrIyuta mahAsukharAma prANanAtha zrotrIya temaja temanA bhatrIjA zrIyuta kAMtIlAla kezavalAla B. A. nI oLakhANa bhAI vADIlAle karAvI hatI. tyAra pachI tarataja saMmelananuM kAmakAja zarU karavAmAM AvyuM hatuM. lagabhaga traNa vAge svAgata gIta gavAyuM hatuM ane tyArabAda svAgata kamITInA ceramena zrIyuta nagInabhAI vADIlAla vakIle pitAnuM svAgata bhASaNa zarU karyuM hatuM. temanA bhASaNamAM sarve padhArelA bhAIone apurva rIte AvakAra ApavA uparAMta ApaNuM vizAnImA jaina kemanI AdithI te atyAra sudhInI jhAMkhI rUparekhA ApI hatI. temaja A saMmelananI utpattI saMbaMdhI belatAM jaNAvyuM ke zrIyuta cImanalAla DAhyAbhAIe saMvata 1888 nI caitrI zAzvatI abelanI oLI karAvI pAMce gAmanA bhAIone AmaMtraNa ApelAM ane te samaye A zubha prasaMgane lAbha laI AvA samelananI jarUrata samajI bhAI vADIlAla Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4R. manasukharAmanA ghare pAMce gAmanA bhAIoe bhegA thaI AvuM saMmelana bharavAne TharAva karele, te teja varasamAM bara nahI AvatAM A varase ane A samaye bara Avyo che te mATe ane sarve bhAIoe atre padhArI A saMmelananA vicArane protsAhana ApyuM che te mATe upakAra mAnI AvA saMmelananI jarUrIAta upara bhAra mukyo hate. vaLI AgaLa bolatAM temaNe ApaNI koma zrI harizcaMdra rAjAnA vakhatathI hovAnA keTalAka dAkhalAo TAMkayA hatA. vaLI vadhumAM suratamAM ApaNI kemanA bhAIonuM baMdhAveluM eka daherAsara je hAla hayAta che ane tenI aMdara keTalIka pratImAjI ApaNI kAmanA bhAIonI bharAyelI che, je upara vIra saMvata 1100 pahelAMnA lekho che je uparathI temaNe jaNAvyuM ke ApaNI kemanI hayAtI vIkrama saMvata 500 ane 600nI pahelAMnI hovI ja joIe ke je ApaNe Aje A uparathI samajI zakIe chIe. ApaNI komanI vastI vadhu pramANamAM kapaDavaNaja, mahudhA, cuNela, gedharA, vejalapura, luNAvADA, vIrapura, ATalA gAmamAM che ane darAparA, ghAyaja, sAdhI, vaDanagara, surata, bharUca vigere gAmamAM je ke thoDA pramANamAM hovA chatAM vastI jarUra che ema jaNAvyuM hatuM. ApaNI kamane AdhunIka ItihAsa varNavatAM temaNe jaNAvyuM ke ApaNI kema sAmAnya rIte bahAra dezAvara ghaNA kALathI kapaDavaNajanA zeTha lAlabhAI gulAlabhAIne kuTuMbanA nAmathI prakhyAtI pAmelI ane Aje paNa ApaNI kema te kuTuMbanA nAme oLakhAvavAnA mATe abhImAna dharAve che. kapaDavaNaja bAbata bolatAM teoe jaNAvyuM ke atrenA bhAI vADIlAla manasukharAma traNavAra yuropa-amerIkAnI musApharI karI AvelA che. zeTha bAbubhAI maNIbhAI sAMgAI jaI AvelA che. A sIvAya dhaMdhAnA dareka kSetramAM lagabhaga ApaNI kemanA bhAIone sArI rItane phALe che. bhAI cImanalAla DAhyAbhAI jyanta meTalanA kArakhAnAnA mAlIka che, temaja mAInIMga eTale dhAtuo ane khanIjonI khANonA khedakAma vigerenA sAhasamAM meTe bhAga laI rahyA che. AvI rIte dhaMdhAnA kSetramAM kapaDavaNaja sAre phALe che, vaLI atrenI myunisipAlITInA paMdara hiMdu sabhyomAM ApaNI jJAtInA pAMca sabhya chetemaja te badhA ekamekanI sAthe maLI pUrNa sahakArathI kAma kare che, temaja vakIla, DokTare ane bIjI padhIovALA paNa che ane keTalAe te dizAmAM pragati karI rahyA che. A sivAya dhArmika kSetramAM paNa kapaDavaNajane phALA sAre che. pu. AcAryadeva AgamadhAraka zrImada sAgarAnaMdasurIzvara jevAnI A janmabhUmi che. tadauparAMta ghaNA sAdhusAdhvIonI A janmabhUmi che. sAdhasAdhvIonA kANAomAM A gAmane mATo kALo che. eTaluM ja nahIM paNa zrImAna mAbhAI jeralAla tathA lallubhAI kevaLadAsa pAdazAha jevAe te pitAnuM AkhuM kuTuMba vRdhdhathI te bALa sudhI sAdhu saMsthAne arpaNa karyuM che. A rIte dharmanI bAbatamAM paNa A gAme maheTa phALo Apyo che. AvI rIte Arthika, dhArmika temaja vyavahArIka dIzAmAM kapaDavaNajanI pragatI ThIka ThIka pramANamAM AgaLa vadhelI che. . teoe gedharA saMbaMdhI belatAM jaNAvyuM ke, godharA paNa pragatInI bAbatamAM jarA paNa ochuM nathI. zrIyuta DokaTara mANekalAlabhAI tathA rITAyarDa pharsTa kalAsa mejIsTreTa bhAI mahAsukhalAla manasukhabhAI ghaNI jANItI vyaktio che. De. mANekalAlabhAI te pUjya gAMdhIjInA ananya anuyAyI temaja myunisipala ane kalarDa ane evI bIjI aneka saMsthAonI aMdara presIDanTa je ucca darajajo dharAve che. temaja sArAmAM sAro sahakAra ApI rahyA che. paMcamahAla keLavaNI maMDaLa ane rUrala DevalepamenTa kamITImAM paNa temane moTo hAtha che. A sivAya ucca keLavaNamAM AgaLa vadhelA jevA ke B. s. c., B. E., L.J. . DekaTarI lAina vigere aneka vividha lAInamAM ghaNA bhAIo pragati karI rahyAM che. A uparathI mAluma paDaze Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 ke godharAnI pragatI keLavaNI bAbatamAM ghaNuM AgaLa vadhelI che. vahepAramAM paNa muMbAI, dAhoda, derela, bAMDIpAra vigere ghaNI jagee ApaNI jJAtinA bhAIo maheTA maheTA vahepAra kare che. A hIsAbe vahepArI lAinamAM paNa godharA AgaLa vadheluM che. luNAvADAnI vastInA pramANamAM keLavaNIne pracAra ghaNe sAre che. eka 1.L.B. che. be traNa komarsa ane le mAM abhyAsa karI rahyA che. keLavaNImAM vidyArthIo moTA pramANamAM AgaLa vadhatA Ave che. vahepAra rojagAramAM paNa ApaNA bhAIonI bahu sukhI sthiti che. vejalapura saMbaMdhamAM je ke mane bahu mAhItI nathI chatAM meM eTaluM te jarUra sAMbhaLyuM che ke vejalapuramAM ghaNA bhAIo dhanavAna che ane lagabhaga badhA kuTuMba sukhI che. keLavaNImAM paNa bahu sAro rasa levAI rahyo che. vejalapuranA svargastha zrIya mahAsukhabhAI jeo inkamaTekSa khAtAmAM ucca darajjo dharAvatA hatA teonA dIkarA bhAI zAMtilAla inkamaTekSa ophIsaranI 5dI dharAve che. mahudhAmAM bhAI muLacaMdabhAI jeo pite eka vakhate kapaDavaNajamAM nAjhara hatA temanA dIkarA bhAI kanabhAI "ema-koma" che ane muMbaInI kelejamAM prephesara che. bhAI choTAbhAI jeo amadAvAdanI eka malamAM vIvIMga mAstara che. temanA dIkarA bhAI bhIkhubhAI paNa teja lAInamAM vilAyata jaI uMcu jJAna saMpAdana karI vIvIMga mAstara tarIke jANItA che. vadhArAmAM eka ela. ela bI. che temaja bhAI maNIlAla bhaNazAlI sIvIla enjanIyara eTale ke bI. I. thayelA che. jeo hAla muMbaImAM potAnI pharma calAve che. AvI rIte ekaMdare pAMce gAmanI keLavaNIne pracAra ane pragatI bahu ThIka ThIka che. darAparA, sAdhI vigere sthaLee rahenArA bhAIo paNa ekaMdare badhAja sukhI che. bAdhIvALA bhAI ramaNalAla cunIlAla muMbaImAM Ara. sI. zAha nAmathI TepI ane nITeDa veranI moTI dukAna calAve che ane bahu sArI nAmanA meLavI rahyA che. darAparAmAM paNa bhAI nAlacaMda kALIdAsanuM kuTuMba ghaNuM jANItuM ane sukhI che. te pachI bhAI nagInabhAIe jAhera karyuM ke A saMmelananI viSayavicArINI samItI Ajaroja rAtanA nava vAge Aja jago upara besaze te vakhate sarve DelIgeTa bhAIone vakhatasara padhAravA vinaMtI karI hatI. tyAra pachI teoe pharIthI kapaDavaNajanI samasta koma taraphathI padhArelA tamAma pratinidhi bhAIo temaja mahemAnone aMtaHkaraNa pUrvakane AvakAra ApI teonA atre padhAravA mATe AbhAra mAnI pitAnuM bhASaNa puruM karyuM hatuM. - tyArabAda gedharAnivAsI bhAI vADIlAla chaganalAlabhAIe zeTha bAbubhAI maNIbhAI presIDenTa tarIke nimavAnI darakhAsta raju karI hatI. A darakhAsta raju karatI vakhate bhAI vADIlAlabhAIe lAlagulAlanA jANItA kuTuMbanI thoDIka rUparekhA ApI hatI ane teja kuTuMbanA eka nabIrAne Aje presIDenTa tarIke cuMTavAnI darakhAsta muktAM pitAne AnaMda vyakta karyo hate. sadarahu darakhAstane luNAvADAvALA vakIla rA. rA. telI bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAIe Teko Apyo hato. Teke ApatAM teoe pitAne A saMbaMdhIne AnaMda vyakta karyo hato tyArabAda vejalapuravALA rA. rA. zA. chabIladAsa maNIlAla temaja kapaDavaNajavALA rA. rA. pArekha vADIlAla manasukhabhAIe Teko A hatA ane te sarvAnumate pasAra thaethI rA. . bAbubhAIe pramukhapada svIkAryuM hatuM A pachI rA. rA. bAbubhAI maNIbhAInA pramukhapada nIce A saMmelananI rItasaranI kAryavAhI zarU thaI hatI te nIce mujaba: Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama-zrIyuta mAstara maMgaLadAsa sAmaLadAsa mahudhAvALAe tulanAtmaka dRSTie jainadharma e viSaya upara bhASaNa karyuM hatuM. temaNe bhArapUrvaka jaNAvyuM hatuM ke hAlanA saMjogo ane rAjadvArI vAtAvaraNanA aMge dhArmika lAgaNIo zIthIla thaI gaI che ane je kaMIdharma thAya che te phakta krIyAmAM ja thAya che ane jJAnapUrvakanI bhAvanAmAM thatuM nathI. AvI dharmAdhatA tajI daI sAcA saMskArI banI, dharma bAbatanuM jJAna meLavI, jJAnapUrvaka dharma AdaravAnI pratyekanI pharaja tarapha lakSa deryuM hatuM. tyArabAda gedharAvALA zrIyuta vADIlAlabhAie pitAnuM agatyanuM bhASaNa karyuM hatuM jemAM khAsa karIne saMmelana ane tenI kAryavAhInuM khyAna potAnI vyaktigata daSTi mujaba saMmelana samakSa mukayuM hatuM. vizA nImA jJAtInA sudhArA mATe traNa bhAgamAM kAryakSetra vaheMcavuM joIe, Arthika, sAmAjIka, dhArmika . vaLI sabajekaTasa kamITI bAbata keTalIka sucanAo karI hatI. (1) dareka vyaktie potAne sucavavAne sudhAre lekhIta TharAvanA rUpamAM ApaNe joIe ane tene ke ApanAra mANasoe pitAnA taraphathI lekhIta Teke mokalavo joIe. (2) AvA dareka TharAva upara viSayavicAraNI samiti vicAra kare ane temAM je karo nakkI thAya te TharAva saMmelananI beThakamAM mukavAmAM Ave. (3) viSayavicAraNa samitinuM presIDIMga badhuM khAnagI rahevuM joIe. (4) chevaTane nirNaya je svarUpamAM samiti nakkI kare te svarUpamAM saMmelananI jAhera beThakamAM darakhAsta ane TekA sahIta mukavAmAM Ave ane te darakhAsta mukanAra tathA Teke ApanAra mANase te TharAvanA samarthanamAM bhASaNa karI zake. (5) AvI darakhAstAmAM sudhArA hoya te sudhArA upara paNa bhASaNa thaI zake ane je AkharI nirNaya thAya te jAhera sabhAmAM pAsa karavAmAM Ave. Ama nakakI karelA TharAnA amala mATe dareka gAmanA sabhyonI kAryavAhaka samiti nImavI ane bIjI eka te TharAvone pracAra karavA mATenI nImavI. saMmelananuM baMdhAraNa ghaDavA mATe eka kamITI nImavAnuM paNa sucavyuM hatuM. te pachI teoe Arthika viSaya upara bolatAM eka vIzA nImA jaina beMka kahADavAnI paNa bhalAmaNa karI hatI. vadhArAmAM ApaNA bhAIone dhadhe lagADavA banatI madada karI zake tevI eka kamITI nImavI. teoe vadhArAmAM dhArmika kSetramAM samajaNavALuM bhaNatara apAya tevI samajavALA zikSake rAkhavAnI bhalAmaNa karI hatI. strI keLavaNu saMbaMdhI teoe bahu bhArapUrvaka darekajaNane pitAnI pharaja samajAvI hatI. vidhavAo Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 bhAbata dhyAna kheMcatAM udyoga maMdIra sabaMdhI paNa te dhaNu melyA hatA ane sabhAne bahu sArI rIte dAravaNI ApI hatI. upara mujaba khelatAM te bIjI dhaNIe khAkhatA mATe kheAlyA hatA e badhAnA sAra e hatA ke ApaNI jJAtie samayane anukuLa thaI je je sudhArA jJAtimAM dAkhala karavA jevA lAgatA hoya tevA sudhArA gAmegAma peAtAnI viSayavicAriNI kamITI nImI pote potAnA gAmamAM tevA sudhArA dAkhala kare; AvI rIte teoe potAnuM bhASaNa samApta kIdhuM hatuM. tyAra pachI trInna bhASaNakAra tarIke ApaNI vIzA nImA jJAtinA udamabagAra (kapaDavaNajanA vatanI) mahAsukharAma hatA. jeoe vIzA nImA vANIA te "nImA mahAjana " tarIke kahevAtA oLakhAvyA hatA. temaNe ema jaNAvyuM ke jyAM jyAM amArA udamabaragAranI vastI che tyAM tyAM badheja nImA vANIyAnI vastI che. ane badhe moTA bhAge nagarazeThAi nImA vANIyAnIja hAya che. temaNe jaNAvyuM ke sa. 1950 mAM nImA jJAtie dhArmika prazna upADayA ane tenA pramANamAM ghaNA moTA lAbha thayA che. ApaNe paNa Aje ApaNI kAmanI unnatInI khAtara ane dunIyAnA veganI sAthe jamAnAne anusarI AgaLa vadhavA temaja junA rIvAjo ane rUDhI baMdha karI navA rIvAjone apanAvavA mATe bhegA thayA chIe. vIzA nImA kAmanI vastI sArI zaktizALI ane buddhIzALI che, paraMtu rUDhIcusta mAnasanuM prAbalya hovAthI ApaNA naisargika vIkAsa aTakyA che. A rUDhIcustatA badalAya te ApaNe ghaNuM kAma karI zakIe. te pote eka junA vicAranA ane vayovRddha lagabhaga varsa 70 nA heAvA chatAM potAnA vicArA jamAnAnI sAthe pheravatA jAya che tema teo pAte jaNAvatAM teoe nIce mujabanA sudhArA raju karyA hatA. 1 pAMca gAmanuM savistara vastIpatraka karyu. 2 dareka bALakane aMgrejI lakhI-vAMcI zake teTaluM jJAna maLe tyAM sudhI bhaNAvavuM. 3 meTrIkamAM sArA mArko meLavIne pAsa thanAra che.karAone uMcI keLavaNI mATe khAsa karIne TekanIkala lAIna mATe ane paradeza javA mATe Arthika mada maLe tevI dareka goThavaNa karavI. 4 khIjA naMbare ArTa ane kAmarsavALAone paNa banatI madada karavI. 5 sthAnIka orDi Mga athavA tevI saMsthAomAM vidhArthIone rahevA mATe sagavaDa maLe tevI gAThavaNa karavI. 6 dhArmika keLavaNI mATe jaina zALAo kADhavI ane tenu zikSaNa purUSa ane strI beune thADe ghaNe aMze pharajIyAta thAya tema karavuM, 7 strIo mATe ochAmAM echu gujarAtI cha cApaDI, aMgrejI cAra dhAraNu ane pAMca pratIkramaNa krUrajIyAta bhaNavAnA saMskAre paDe tevI vyavasthA karavI. upara jaNAvelI keLavaNInI yAjanA amalamAM lAvavA mATe sAmAjIka rUDhI evI thai javI joie ke amuka prakAranuM jJAna lIdhuM na hAya te cheAkarA agara chekarIonuM vevIzALa thavAmAM muzkelIo paDe eTale ke echA bhaNataravALAne kAi che.karI Ape ke le nahIM. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma - 24 9 keLavaNI lIdhA pachI dareka vyaktie potAnI komane ochAmAM ochAM traNa varasa sudhI sevA ApavI. 10 udaragera nImA vANIyA zIvAya koInI AgaLa hAtha laMbAvatA nathI to temanI jJAtine nImA vANIAnuM eka aMga samajIne temanA bALakone madada karI AgaLa lAvavAnI dareka pitAnI pharaja samajavI. upara mujaba cAra vakatA purA thayA pachI 4-15 mInITe gAMdhI nagInabhAI gabubhAI taraphathI rAkhelA cA-pANInA meLAvaDAmAM javA sAruM saMmelananI beThaka aDadhA kalAka mATe mulatavI rahI hatI. cArane pIstAlIse pAchI beThaka zarU thatAM kapaDavaNajavALA zA. gIradharalAla choTAlAle purUSa keLavaNI karatAM strI keLavaNI upara vadhu bhAra mukI vIskRta bhASaNa karyuM hatuM. temaja chokarAo mATe udhogIka keLavaNI tarapha bolatAM darekane pitAnA bALakane te tarapha doravA mATe sabhAjanonuM dhyAna kheMcyuM hatuM. - tyArabAda teoe suratamAM AvelA jaina derAsaranI savIratara hakIkata kahI hatI ke je derAsara suratamAM bAganI aMdara AveluM che ane tenI aMdara ApaNI nImA kAmanAM bharAvelAM pacAsathI sATha bIMba che tema jaNAvyuM hatuM. suratanI myunisipAliTie A derAsarane bAgamAMthI haTAvavA mATe prayatna karela tenA aMge suratanA jainoe vAMdho uThAvela ane te bAbata kesa thayelo tenI hakIkata vigatavAra jaNAvI hatI. Akhare sane 1942 mAM dIvAnI korTamAM jainenI jIta thaI ane jajamenTa jainanA tarapheNamAM AvyuM. A hakIkatane lagatuM eka chApuM nAme jaina jIvana mATe jAnevArI sane 1931 nuM sAmela karyuM hatuM. A uparathI suratanI aMdara nImA vANIAonI moTI vastI te TAIme hovI joIe evuM temaNe puravAra karyuM hatuM ane apIla karI hatI ke A derAsara mATe yogya baMdobasta karavA A samItI pitAthI banatuM karaze. ATaluM bolI teo besI gayA hatA, tyArabAda paDavaNajanA vatanI mesarsa bATalIbaInI ke. vALA zrIyuta vADIlAla manasukharAme saMmelananA bhaviSyanA nIbhAvanA jarUrI kharaca mATe ochAmAM ochI rU. 1000nI muDI bhegI karavAne nirNaya karavA jAhera karyuM hatuM ane tema thAya te kapaDavaNajanA jaina paMca taraphathI rUA. 351) ApavAnuM teoe jAhera karyuM hatuM. zrI vejalapuranA saMdha taraphathI saMmelananA bhaviSyanA nIbhAvanA kharaca mATe rUA. 151 ApavA zA. chabIladAsa maNIlAle jAhera karyuM hatuM. mahudhA-yunelanA paMca taraphathI bhAI zAmaLadAsa bhurAbhAie saMmelananA kharacanA nIbhAva mATe rU. 15) ApavAnuM jAhera karyuM hatuM. luNAvADA vIrapuranA paca taraphathI rU. 151 saMmelananA bhaviSyanA nIbhAva mATe vakIla bhAIzrI bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAI telIe jAhera karyuM hatuM. godharA taraphathI zrIyuta zeTha choTAlAla manasukhabhAIe godharAnA samasta paMca taraphathI saMmelananA bhaviSyanA nIbhAva mATe rU. 325 ApavAnuM jAhera karyuM hatuM. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 tyArabAda vakIla desI somAbhAI punamacaMde keLavaNuM ane unnatI upara bhASaNa karyuM hatuM. ane Arya saMskRtI upara khubakhuba bhAra mukyo hato. AtmAnI aMdara UMDe UMDe utarI jAya tevuM sAcuM jJAna ApaNane ApaNA vaDIlo taraphathI vArasAmAM maLeluM che, jethI karIne ja ApaNe ApaNuM upara AvI paDelA anekavidha julma ane atyAcAra thavA chatAM, ane gulAmIdazAmAM rahelA hovA chatAM paNa atyAra sudhI TakAvI rahyA chIe, paraMtu have pachI paNa ene AtmAnI aMdara vadhAre UMDe utAravAmAM nahI Ave to ApaNe TakI zakavAnA nathI ane te mATe ApaNe satvara kAMine kAMI pagalAM levAM joIe tevuM sucavyuM hatuM. ApaNA jaina tatvano vikAsa sAdhavA mATe yojanAo ghaDavI joIe ane sAmAjIka jJAna meLavavAnI sAthe dhAmika jJAnanI khubakhuba jarUra che te bahu bhArapUrvaka jaNAvyuM hatuM. AtmAnA saMgIna vaheNa mATe sAcA dhArmika jJAnanI jarUra che, jethI AtmA sabaLa bane ane uMca koTInuM dhArmika jJAna praNAlIkA rahIta paNa sAcI samajavALuM ATaluM jaNAvI teo besI gayA hatA. te pachI kapaDavaNajanA vatanI DokaTara ramaNalAla vADIlAla zAhe komanI zArirIka temaja zakitasudhAraNA aMge keTalIka sucanAo karI hatI jemAMnA keTalAka mudAoe khAsa dhyAna kheMcyuM hatuM. . 1 pharajIata zArIrIka keLavaNI. 2 vyasanathI dura rahevApaNuM. 3 sAre khorAka. 4 sArA havA-pANa. te uparAMta teoe maphata vaidakIya madada darekane maLe, dareka gAmamAM maphata davAkhAnuM khule ane sAthe sAthe sAruM narasIMga homa, eka prasutigRha ane eka leDI DokaTara hovA joIe tevuM sucavyuM hatuM. tabIbI abhyAsa mATe paisAnI madada karavA eka sArI skIma goThavavA sucavyuM hatuM ane teoe komanI aMdara eka paNa leDI DokaTara nahIM hovAthI chokarIonuM te tarapha khAsa dhyAna kheMcyuM hatuM. tyArabAda zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekhe strIonI ajJAnatA anIyamItatA upara dhyAna kheMcatAM, purUSa vargane vAMka kADhI strI keLavaNunI khAsa jarUrIAta upara bhAra mukyo hato ane khAsa karIne vyavasthIta sAcuM samaje tevuM vahevArIka prekaTIkala jJAna ApavA mATe sucavatAM, jaina zALAonI aMdara paNa sutronI sAthe dhArmika rIte svacchatA ane rAMdhaNamAM paNa jaina dharmane apanAvavA mATenuM jJAna apAya tema sucavyuM hatuM. temanA AkhA bhASaNano sAra mukhya karIne dhArmika jJAna ane sAcI strI keLavaNI maLe te mATe jaina zALAo, prAthamIka zALAo judA judA athavA beu saMgaThIta rIte thAya tevA upAya ghaDavA sucavyuM hatuM. tyArabAda kapaDavaNajanA vatanI DokaTara kAntIlAla zaMkaralAla parIkhe zArirIka keLavaNI upara bhASaNa karyuM hatuM ane te mATe vyAyAmazALA, enerTomI ane phIjhIolaoNjInuM sAmAnya jJAna, jaLopacAra, pauSTIka khorAka, suryasnAna vigere zArirIka taMdurastI jALavavAnA upAyo sucavyA hatA ane temanA samarthanamAM vakIla vADIlAla zaMkaralAla jainIe bhASaNa ApatAM strIone paNa kasarata karavA ane vyAyAma bAbatanI keLavaNuM ApavA aMgenI vadhArAnI sucanA karI hatI. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 pachI kapaDavaNajanA gAMdhI guNavaMtalAla punamacaMde keLavaNI nitika, Arthika ane AdhyAtmika vikAsa karatI hevI joIe te bAbata upara bhASaNa karyuM hatuM. temanI sucanAo nIce mujabanI hatI. 1 amuka ummara sudhI pharajIAta keLavaNI badhAe levI joIe. 2 amuka ummara purI thatAM sudhI keie vivAha karavA nahIM. 3 dhArmika abhyAsa mATe vekezanamAM dhAmika kalAsIsa calAvavA ane vekezananI aMtamAM tenI parIkSAo levI ane tenA parINAmo upara lena-kIma ane skolarazIpa ApavAne prabaMdha karavo joIe. chelle kapaDavaNajavALA gAMdhI kasturalAla zaMkaralAla choTAlAle strI keLavaNI upara sevAtI durlakSatA upara khAsa dhyAna kheMcyuM hatuM ane tamAma pragatIne AdhAra strI ane strI keLavaNI uparaja che te para bhAra muka hato. tyArabAda sAMje cha ane pAMtrIsa mInITe saMmelananI AjanI beThaka samApta thaI hatI. teja divase rAtanA navane cAlIsa mInITe viSaya-vicAraNI kamITI kapaDavaNajanA 51] DelIgeTo ane bahAra gAmanA AvelA tamAma DelIgeTonI hAjarImAM bharAI hatI. temAM prathama saMmelananuM baMdhAraNa ghaDavA mATe eka saba kamITI, "baMdhAraNa kamITI"nA nAmanI nIce jaNAvelA sabhyonI nImavAmAM AvI hatI. 1 DokaTara mANekalAla narasIdAsa godharAvALA (ceramena). 2 gAMdhI zAntilAla gulAbacaMda vakIla, luNAvADA. 3 gAMdhI nagInadAsa vADIlAla vakIla, kapaDavaNaja. 4 zA. nagInadAsa mahAsukhalAla, godharA, 5 zA. vADIlAla chaganalAla javeradAsa, godharA. 6 zA. gIradharalAla hemacaMda, godharA. 7 zeTha achatabhAI maNIbhAI, kapaDavaNaja. 8 desI hiMmatalAla zAmaLadAsa, mahudhA. che zA. kAntilAla mahAsukhabhAI bAkalA (vejalapura). 10 desI somAbhAI punamacaMda vakIla, kapaDavaNaja. upara jaNAvelI kamITI belAvavA mATe DokaTara mANekalAlabhAIne ceramena tarIke sattA ApavAmAM AvI hatI ane temanI sucanA mujaba badhAe sAthe maLIne baMdhAraNa ghaDavAnuM jaNAvyuM hatuM. upara jaNAvelI kamITIe baMdhAraNa ghaDIne AvatI sAlanA saMmelanamAM raju karavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM hatuM. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 tyArabAda bIjuM sa Mmelana maLe te daramyAna sa MmelananuM kAmakAja ane vyavasthA karavA mATe nIce mujabanI kakiMmaTI nImavAmAM AvI hatI. 1 zeTha bAbubhAI maNIbhAi, presIDenTa, kapaDavaNaja, 2 dAsI kasturabhAI nagInadAsa, sekreTarI, kapaDavaNaja. 3 gAMdhI nagInadAsa gajubhAI, 4 bhaNasALI maNIlAla cunIlAMla, 5 desI punamacaMda pAnAcada, Trejharara, kapaDavaNaja zA. cheoTAlAla manasukhabhAi,, gAdharA. 33 33 "" mahudhA, tadauparAMta evuM TharAvavAmAM Avyu` hatu` ke sa'sthAnA paisA muMbai, zA. ramaNalAla cheTAlAlanI peDhImA jamA karavAmAM Avaze ane te mujaba dareka gAme pAte jAhera karelA paisA jema bane tema ttAkIde zA. ramaNulAla choTAlAlanI peDhImAM, muMbai, mekalI ApavA. tyArabAda pAMce gAmamAMthI vakIga kamiTInA sabhyo cuMTavA mATe nIce mujabanu dhAraNa nakkI karavAmAM AvyuM hatuM. 1 gAma eTale keAnsTITayuansI. ra dareka gAmanI vastInA pramANamAM dara base mANasanI vastIe eka membara vaMga kamiTImAM AvI zakaze. uparanI maNutrIe nIce mujabanA gAmavAra sabhyA vaga kamiTImAM AvI zakaze. 1 kapaDavaNaja :- vastI 1243, sabhya 6. 2 gAdharA H- vastI 1016, sabhya 5, paikI derAkhaDakInA paMca tarI 7 ane guhyAnA paMca taraphathI 2. 3 vejalapura H- vastI 366, sabhya 2. 4 luNAvADA tyA vIrapura - vastI 347, = luNAvADA 2, 5 mahudhA, cuNela, sAdhI ane kAnama :- vastI 176, sabhya 4, vIrapura 1. mahudhA cuNela traNa, sAdhI-phrAnama eka.. upara jaNAvyA mujabU pAMca kensTITayuansI ane sabhya vIsa. uparanI vIMga kamiTInu kerama OM bhAganI hAjarIthI mAro eTale ke presIDenTa tathA sekreTarI sAthe 9 sabhyonI hAjarI kerama mATe joie. kadAca kAma na thAya to tena-kArama miTIMga bharavI, paraMtu temAM ochAmAM echI 3 kAnsTITaTyuansInA sabhyo hAjara rahevA joie, temaja dareka gAmanA echAmAM ochA r sabhyAnI hAjarI joie. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 varkIMga kamiTI eka varasamAM echAmAM echI be vAra maLavI joie ane tenA membare e, presIDenTa je sthaLa nakkI kare te sthaLe, javu joie. tyAM javA AvavA mATe dareka sabhyane trIjA varganuM bhADu ApavuM. bIjAM koi kharaca ApavuM nahIM. AjanI sabhA dareka gAmanA DelIgeTAne potAnI kAnsTITayuansInA varkIMga kamiTImAM AvanArA sabhyonAM nAmeA AvatI kAle jAhera karavA vinaMtI kare che. upara mujaba e kamiTIonI nImaNuMka thayA pachI sabajekaTasa kamiTIe TharAvA nakkI karavAnuM kAma ka. 10-20 mInITe zarU karyuM hatuM. TharAva pahelA :- TharAva mukanAra:-kapaDavaNajavALA zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekhaH-- "UMca keLavaNInI vyavasthA mATe leAna skIma taiyAra karavI. 1 lAkha rUpIyAnI muDI ubhI karavI ane te muDI ane tenA vyAjamAMthI lona ApavI". A upara vivecana thayA bAda nIce mujabanA TharAva mukAyA hatAH "A saMmelana evA nirNaya upara Ave che ke keTalAka AzAspada ane bhaNI zake tevA brAiTa ane praoNmisIMga vidyArthI o tathA vidyArthInIe sAdhananA abhAve meTIka pachInI U~ca keLavaNI laI zakatAM nathI tethI tevA lAyaka vidyArthIo temaja vidyArthInIone keLavaNImAM Uttejana ApavA mATe leAna skIma cAlu karI madada karavI ane A mATe sArU jevu bhaDoLa ekaThuM karavuM, te bhaMDoLa bhegu karavA mATe eka kamiTI nImavI. tathA lona skIma ghaDavA mATe eka bIjI peTA kamiTI nImavI". TekA:-vakIla mI. vADIlAla zaMkaralAla jainIe te TharAvane TUMkA ApamAM udyogIka eTale TekanIkala keLavaNIne preMsa ApavA sucavyuM hatuM ane jyAre paNa lena skIma kamiTI kAma hAthamAM le tyAre A bAbata puratA vicAra kare tevuM sucavyuM hatuM. virUddha zA. vADIlAla maganalAla cunelavALAe A TharAva upara virodha karatAM jaNAvyuM hatuM ke prathama te prAyamarI ane sekanDarI keLavaNInI khAsa jarUra che; mATe jyAM jyAM prAyamarI ane sekanDarI keLavaNInI vyavasthA na heAya tyAM tyAM tevI vyavasthA karavAmAM Ave teja A lona skImane lAbha lenArAM chekarAMo maLI Ave te mATe pahelA praznadha tenA thavA joIe. uparanA vidhane zA. punamacaMda pAnAcaMde Teko ApatAM jaNAvyuM ke te pramANe TharAvamAM sudhArA karI TharAva mukavA joie. A uparathI zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekhe pote mukelA TharAvamAM umeravAnA sudhAre raju karyo: "je je gAmAmAM meTrIka sudhI bhaNavAnI vyavasthA na hoya ane jyAM vyavasthA hAya paraMtu tyAM sudhI bhaNavA mATenI jenI zakti na heAya tevAne madada karavA mATe ane skAlarazIpo ApavA mATe A lona skImamAM jogavAi karavI ". Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 upara mujaba TharAva mukAyA pachI kapaDavaNajanA vatanI gAMTI nagInabhAI vADIlAle temaja darakhAsta munnAra zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekhe saMmelanane khAsa apIla karI hatI ke A TharAvanI tarapheNamAM mata ApatA pahelAM dareke potAnA kharA hRdayathI pitAnuM kharuM baLa yAne vIrya gepavyA vagara A kuMDamAM naNAM ApavAne purepure vicAra karI mata Apa. te pachI gAMdhI kezavalAla gIradharalAla vakIla kapaDavaNajavALAe naDIyAdanI khaDAyatA kemano dAkhalo TAMkI te kema evI rIte AgaLa AvI ane teoe phaMDa kevI rIte bhegu karyuM te jaNAvyuM hatuM ane vadhumAM sucanA karI hatI ke dareka bhAIoe lagna vigere khoTA kharacAomAM kApa mukI A skImanA phaMDamAM paisA ApavA. uparane TharAva tenA sudhArA sAthe pharI vAMcatAM sudhArAmAM "jenI zaktI na haya" evA zabda sAme ugra virodha uThavAthI TharAva pharIthI ghaDavAmAM Avyo hato, te nIce mujaba che - A saMmelana evA nirNaya upara Ave che ke keTalAka AzAspada ane bhaNI zake tevA brAITa ane promisIMga vidyArthIo ane vidyArthInIo sAdhananA abhAve meTrIka yA tenI barobarI hoya te abhyAsa karyA pachInI uMca keLavaNuM laI zaktA nathI tevAM lAyaka vidyArthI tathA vidyArthInIone ukta uMca keLavaNImAM uttejana maLe te mATe tathA meTrIka sudhInI keLavaNI mATe paNa uttejana ApavA mATe anukrame lena skImathI ane skolarazIpathI madada karavI ane te mATe sAruM jevuM bhaDoLa ekaThuM karavuM. bhaMDoLa ekaThuM . karavA mATe eka vagavALI (Influential) kamiTI nImavI tathA lena skIma ane eNlarazIpane lagatA kAnune ghaDavA mATe eka bIjI kamiTI nImavI. ukta be kamiTIo nImavA mATe varkIga kamiTIne sattA ApavAmAM Ave che ane temAM samaye anusAra vadhu membare ka STa karavA paDe che te mATe presIDenTane sattA ApavAmAM Ave che. upara mujaba TharAva pharIthI lakhAyA pachI vadhu vivecana karavA mATe AvatI kAlanI opana zesana upara mulatavI rAkhI AjanI sabajekTasa kamiTI rAtanA eka vAge barakhAsta thaI hatI. ane bIjA badhA karo epana zesanamAM carcavA ema TharAvyuM hatuM. bIjo divasa-ASADa suda 4 zanivAra A je baporanA 2-30 mInITe pharIthI saMmelananI beThaka bharAI hatI. zrIyuta bhAI kasturabhAI nagInadAse (saMmelananA sekreTarI) pAce gAmanI vastI gaNatrInA AMkaDA temaja keLavaNI vigerenA pramANa sAthene savistAra hevAla vAMcyo hato te nIce mujaba che - - ApaNA saMmelanane mukhya pAye saMvata 1888 nA caitra vadI 1 nA roja, zrIyuta cImanalAla DAhyAbhAI taraphathI sAzvatI AbalanI oLI karAvavAmAM AvI te vakhate pAMca gAma taraphathI hAjara rahelA - vyaktione zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekhane tyAM zrIyuta zeThazrI bAbubhAI maNIbhAInA pramukhapaNuM nIce ekatra karavAne prasaMga maLe te vakhate prathama saMmelanane pAyo naMkhAyele ane dareka bhAIone vastIpatraka taiyAra karI kapaDavaNaja mokalI ApavA sucavelu te patrakanA AdhAre vastI gaNatrI nIce mujabanI thAya che: Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaNaja : godharA;- luNAvADAH-- vejalapura : = purUSa 242 245 78 70 mahudhA tathA kAnamaH-101 cunela - 37 strIo 246 774 285 66 73 112 37 para 830 kA 35 28; 78 106 100 43 chekarIo 287 200 83 78 93 33 vidhavA tathA vidhura 28 (noMdha maLela nathI) e kR ra (noMdha nIdhelI nathI) 5 978 774 148 3548 upara mujaba vastI gaNatrI karatAM keLavaNI pAmelAonI ane lai rahelAonI paNa teAMdha levAi hatI. AMkaDAo uparathI keLavaNI sabaMdhamAM ghaNA saMtoSa thayo hato chatAM keLavaNImAM ApaNe haju ghaNA pachAta chIe tenI noMdha levAmAM AvI hatI. kulle (uMca) keLavaNI pAmelA 114 jaNa che eTale ke vastInA pramANamAM mAtra traNa TakAja che. kulle 1243 1016 XX 347 36' 405 170 atre zrIyuta bhAi cImanalalA DAhyAbhAi taraphathI tathA zrIyuta bhAI vADIlAla manasukharAma taraphathI aMgrejI pahelA dhArathI meTrIka sudhInA kapaDavaNajanA vidyAthI o tathA vidyArthInIone pAMca varasa sudhI DDI ApavAnA prabaMdha karavAmAM Avelo che, tenI noMdha levAi hatI. vaLI luNAvADAmAM sTeTa taraphathI gujarAtI pahelIthI meTrIka sudhI phrI ejyukezana apAya che tenI noMdha levAmAM AvI hatI. A sIvAyanA gAmeomAM dhanavAna ane AgaLa paDatA bhAIone keLavaNI bAbata joitI vyavasthA karavAnI bhalAmaNa karavAmAM AvI hatI. vaLI jaina zALAnI jarUrIAtA upara paNa sArI rIte vavecana karavAmAM AvyuM hatuM ane jyAM jyAM popaTIyuM jJAna apAtuM hoya tyAM tyAM sArA zikSakA ane zikSIkAe rAkhI samajaNa sAthenuM jJAna ApavA kAzISa karavAmAM Ave tevI vinaMtI karavAmAM AvI hatI gRha udyoga, bharata, guMthaNu vIgerene paNa sArUM sthAna ApavA mATe ane tenI jarUrIAta upara dareka bhAionu dhyAna kheMcI banatuM karavA bhalAmaNa karavAmAM AvI hatI. hAyara ejyukezana mATenI lona skImanI darakhAsta je zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekha taraphathI mukavAmAM AvI che tene saMpUrNa saMmatI ApavA kahevAmAM AveluM; ane jema A eka aMgane jevA ullAsathI vadhAvI levAmAM AvyuM che. tevuja 'dhyAna, ApaNu' bIjuM aga je dhArmIka jJAna che te upara sarve bhAioe, rAkhI te mATe paNa sArI rIte vyavasthA thAya tevuM karavA jaNAveluM hatuM. ATalo rIporTa vAMcyA pachI bhAi kasturalAla nagInadAsa besI gayA hatA. te pachI bhAI nagInabhAI bAlAbhAI kapaDavaNajavAlAe vizA jJAtinI utpatti vISe vIvecana karyuM hatuM, jemAM zrI harIzcaMdra rAjAnA vakhatamAM ApaNuM nImA nAma zA uparathI paDyuM te vIgere samAvavAmAM AvyuM hatuM. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 tyAra bAda zA. gIradharalAla choTAlAla kapaDavaNajavALA taraphathI TharAva ra je nIce mujabane raju thaya hate. TharAva bIjo: mukanAra:- zA. gIradharalAla choTAlAla kapaDavaNajavALA. A saMmelana nakkI kare che ke suratamAM jaina vizA nImA jJAtinA derAsara saMbaMdhI je vAta jANavAmAM AvI che tenuM purepuruM nIrakSaNa karavA ane nIrakSaNa karyA pachI zuM zuM karavA yogya che te nakakI karavA pAMca mANasanI kamiTI nImavI ane te mATe ghaTatuM karavA mATe varkIMga kamiTIne sattA ApavI. ke:- 1. zA. vADIlAla chaganalAla-godharA. 2. parIkha. vADIlAla javerabhAI-kapaDavaNaja. anamedana karanAra vakIla. nagInabhAI vADIlAla gAMdhI mata letAM TharAva saravAnumate pasAra thayo hato. TharAva trIjo: mukanAra zA. vADIlAla chaganalAla gedharAvALA. A saMmelana, dareka gAmanA vizA nImAM paMcAmAM bahAra gAmane vara paraNavA mATe Ave tyAre, tene te gAmanA rIvAja uparAMta vadhArAne bIjo bojo lAdavAmAM Ave che, ane te aMtarAya rUpa thaI paDe che, te mATe te gAmamAM je je rIvAje hoya te uparAMtanA vadhArAne be rada karI bahAragAmathI AvatA bhAIone rAhata ApavA Agraha pUrvaka vinaMtI kare che. ke - 1. zA. chabIladAsa maNIlAla-vejalapura, 2. telI. bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAI vakIla-luNAvADA. - 3 zA. kAntilAla pAnAcaMda-godharA. A TharAva paMcane baMdhana karatA che ke kema te vize vivecana karI ema TharAvavAmAM AvyuM ke sadara TharAva dareka paMcane naitIka rIte baMdhana karatA che. mATe dareka rIte te pALa ane amalamAM muka; tema nahIM karanAra A saMsthAnuM apamAna kare che. tevI sucanA sAthe A TharAva saravAnuM mate pasAra thayo hate. TharAva : mukanAra:- zA. kAntilAla pAnAcaMda-godharA. ApaNI dhArmika pAThazALAomAM hAla je rIte abhyAsa karAvavAmAM Ave che te rItamAM sudhAre karavAnI jarUrIyAta A parISada mAne che, ne te mATe dareka gAmanI pAThazALAonI zikSaNa paddhatimAM pheraphAra karavA ane zikSaNa pharajIAta jevuM karavA A saMmelana vizA nImA jJAtinA dareka mA-bApane Agraha : kare che ke pitAnA chokarAone pharajIAta jaina zALAmAM mokalavAnI pitAnI pharaja samaje. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 254 " ke-1, vakIla semAbhAI punamacaMda-kapaDavaNaja. 2. gAMdhI nagInadAsa gabubhAI-kapaDavaNaja. 3. zA. gIradharalAla choTAlAla-spaDavaNaja. A TharAva sarvAnumate pasAra thayo hate. te pachI vejalapuravALA chabIladAsa maNIlAle pAThazALAnA vahIvaTa thA parIkSAo mATene TharAva : muko je AgaLa upara vicAraNA mATe rAkhavAmAM AvavAthI temaNe pAcho kheMcI lIdho hato. TharAva pAMcamA mukanAra - DekaTara zI ramaNalAla vADIlAla kapaDavaNajavALA. A saMmelana pAMca gAmanA pane bhalAmaNa kare che ke dareka jagAe dAnanI cAlatI praNAlIkAmAM sagavaDa rAkhI, jJAti mATe tabIbI madada vadhAre sarala thaI paDe te mATe zakaya phaDe ubhAM karI, jJAtinA davAkhAnAM, prasutigRha vigere sthApavA mATe sakrIya prayatna karavA sAthe sAthe jyAM te prayatna cAlu hoya tyAM tene vikAsa kare. Teke - DaoNkaTara kAntilAla zaMkaralAla parIkha-kapaDavaNaja. A harAva saravAnumate pasAra thayo hate. tyAra bAda varkIMga kamiTInA pAMca gAmanA sabhAsadonA nAme DelIgeTa taraphathI sucavavAmAM AvyA te nIce mujaba cheH . kapaDavaNaja: vADIlAla manasukharAma pArekha zA. cImanalAla DAhyAbhAI gAMdhI nagInadAsa vADIlAla gAMdhI vADIlAla sAmaLadAsa. telI caMpakalAla choTAlAla. zA. gIradharalAla bhogIlAla. nagInadAsa gabubhAI kasturabhAI nagInadAsa nagInadAsa vADIlAla. vADIlAla manasukharAma. punamacaMda caMdulAla. nagInadAsa bAlAbhAI godharA (gullAnA paMca taraphathI) : zA. gIradharalAla hemacaMda trIkamajI, zA. gIradharalAla hIrAcaMda (deharA khaDakInA paMca taraphathI):zA. maNIlAla pAnAcaMda. zA. nagInadAsa mAhAsukhalAla thA. nagInadAsa pAnAcaMda gIradharalAla, Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 vejalapUra: zA. nagInadAsa vADIlAla nAthajI. zA. maMgaladAsa gIradharalAla. luNAvADA-vIrapurazA. cImanalAla lalubhAI. zA. aMbAlAla bhAIcaMda. zA. nagInadAsa cunIlAla. pAdarA-(kAnama) - zA. pannAlAla nahAlacaMda. mahudhA: zA. hIMmatalAla jIvAbhAI. desI hIMmatalAla zAmaLadAsa. cunela- desI zAmaLadAsa bhurAbhAI varkIga kamiTInA sabhya nakakI thayA pachI AvatI sAla saMmelana bharAya temAM dareka gAma taraphathI hAjara rahevA mATenI DelIgeTenI saMkhyA nakakI karavAmAM AvI hatI. vastInA pramANamAM dara pacAsa mANase eka DelIgeTa mokalavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM hatuM. DelIgeTonI saMkhyA nIce mujaba che - kapaDavaNaja :- 25. cuNela:- 4. vejalapura:- 8. gedharA - 21. kAnama ;- 1.' mahudhA :- 6. luNAvADA :- 8. virapura - 1. surata :- 1. DelIgeTanI saMkhyA 75 nakkI karavAmAM AvI che. jemAM strI DelIgeTane sthAna ApavA mATe bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe sucanA karI hatI. tyAra bAda kalAka 4-30 mInITe zA. chaganalAla mulajIbhAIe Apela cAha pANI mATe sabhA kupha rAkhavAmAM AvI hatI. barAbara pAMca vAgatAM kAma hAtha para letAM kasarata zALAne lagate eka TharAva raju thaye hato. TharAva cho - mukanAra DaoN. kAntilAla zaMkaralAla parIkha, kapaDavaNaja A saMmelana TharAva kare che je je gAmamAM kasarata zALA hoya te te gAmanA dareka bALakanA vAlIo pitAnAM bALakone kasarata mATe niyamIta melavAnI pitAnI pharaja samaje. je gAmee kasarata zALA na hoya te gAmamAM tenA paMca taraphathI kasaratanAM cagya sAMdhane, tyAMnI jarUrIAta pramANenAM purAM pADavAmAM ane tene nIyamIta upayoga karAvavAmAM pitAnAM bALakone uttejIta karI dareka rIte madada kare. Teke vADIlAla zaMkaralAla jainI-pakvaNaja. A TharAva saravAnumate pasAra thayo hato. TharAva sAtamo: mukanAra:-zA. nagInadAsa cunIlAla vIrapura Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ApaNA pAMca gAmomAM kanyA - keLavaNI bahuja ochA pramANamAM che. eTalA mATe dareka mA--Ape potAnI chokarIone gujarAtI pAMca dhoraNa sudhI keLavaNI ApavI joie tevA dareka paMca upara bhalAmaNu karatA rAva A saMmelana pasAra kare che. TekA vADIlAla saMkaralAla jainI--kapaDavaNaja TharAva saravAnu mate pasAra thayA hatA. tyAra bAda vejalapuravALA zA, chabbIladAsa maNIlAle TharAva raju karyA hatA. 'atyAre cAlu pAMce gAmamAM lagnasarA sabaMdhamAM judA judA rIvAjo che. jethI karI keTalAka vivAha thatA aTakI paDe che, te tenA mATe pAMce gAmanA eka sarakhA rIta rIvAja hAvA joie ane te dareke garIba yA tavaMgare sarakhI rIte pALavA joie. A TharAvA atyAre dareka gAmavAlA peAtAnA pacamAM nakkI karI te jyAre menejIMga eDa bharAya tyAre temanA AgaLa muke, ane khAMDa te darAvA saMmelana bharAya tyAre, te upara krI vIcAra karavA potAnA abhiprAya sAthe tenI pAse rajI kare. .. A TharAvanI bAbatamAM vIcAratAM A bAbata menejI Mga kamiTI ceAgya tapAsa karI AvatA adhIvesanamAM hakIkata raju kare ema rAvI, TharAva paDatA mukAyA hatA. tyArabAda gaI kAlanI sabajekaTasa kamiTImAM mukAelA ane vadhu vIvecana mATe bAkI rakhAyelA TharAva pahelA sudhArelA zabdomAM, upara presIDIMgamAM batAvyA mujabano, sekreTarI mI zAntilAla gulAbacaMda gAMdhIe sabhA samakSa pasAra thavA vAMcI sabhaLAvye hatA te upara luNAvADAvALA telI bhAicaMdabhAI jecaMdabhAi vakIle evA sudhArA mukayo ke TharAvanA anusAra je kamiTI leAna vigerenA kAnune ghaDe te kAnune janarala gesanamAM pasAra thayA pachIja AkharI gaNAvA joie. A sudhArAne asala TharAva mukanAra pArekha vADIlAla manasukharAme vadhAvI lIdhA hatA, ane te saravAnumate pasAra thayA hatA. uparanA TharAva vIse khelatAM bhAi matalAla ratanacaMda kapaDavaNaja vALAe dhArmIka jJAnane protsAhana ApavAmAM leAna skImanI a Mdara dhArmIka jJAna, paMcapratIkramaNa sudhI ( muLa tthA e pratIkramaNu artha sahIta ) AvaDatAM heAya teneja leAna ApavI tema sucavyuM hatuM, te upara vIcAra karavA kamiTIne sucanA karavAmAM Avaze. ema kahI sudhArA ATalethI bAkI rAkhyA hatA. tyArabAda vayevRddha udumbara gAra zrIyuta mahAsukharAma prANanAtha uMca keLavaNInA samanamAM sArI rIte khelyA hatA. keTalAka bhAionI leAna skIma bAbatamAM gerasamaja thayelI hAvAthI asala TharAva mukanAra zrIyuta vADIlAla manasukharAma pArekha, te saMbadhamAM gerasamaja dura karavA mATe, keTaluMka khelyA hatA ane spaSTapaNe jAhera karyuM` hatu` ke keTalAka bhAie leAna mAgavI te bhIkha mAgavA jevuM che, tema mAne che; te vIcAra khIlakula khoTA che. Aje ApaNe sthApelI saMsthA te ApaNI pAtAnI hAI ApaNA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 darekane te saMsthA upara sarakho haka che. lena skImathI maLelA paisA te udhAra lIdhelA paisAnI barAbara che. mAtra pharaka eTaleja che ke udhAra joitA paisA meLavavAnI muzkelI A lena skImathI maTI jAya che. lena skImanA paisA dareka bhAIoe nokarI yA dhaMdhe lAgyA pachI pAchA ApavAnA che te kaie bhulI javAnuM nathI. je gerasamaja thayelI che te mAtra vastunI aNasamaja sIvAya bIjA koI kAraNathI hoya tema lAgatuM nathI. lena ApanArI saMsthA te ApaNA bApanI peDhI che ane te peDhI pAsethI ApaNI keLavaNI mATe paisA uchInA levA te koI paNa rIte khoTuM nathI. mATe mArI sarve bhAIone bhalAmaNa che ke pitAnI gera samaja dUra karI A lena skImane kharA hRdayathI ane sAcA bhAvathI Teko ApI, pitAnAthI banatI madada karavA pitAne hAtha laMbAvI ane pitAnAthI zakya teTaluM badhuja kare. upara mujaba pravacana thayA pachI sadarahu karAva para mata letAM harAva saravAnumate pasAra thayA hatA. tyArabAda zeTha zrI. maNIbhAI sAmaLabhAI pAThazALAne rIporTa mAstara bhAI bhurAbhAIe vAMcI saMbhaLAvyo hato, ane tyArabAda sAMje cha vAge AjanI zesana barakhAsta thaI hatI. trIjo divasa:- ASAda suda 5ne ravivAra Aja roje saMmelananI kAryavAhI bapore traNa vAge zarU thaI hatI. temAM prathama TharAva eka beMka khelavA bAbatane mukavAmAM Avyo hato. TharAva AThamo: mukanAra :-zA. gIradharalAla hemacaMda trIkamajI, ApaNI jJAtinI ArthIka unnatI mATe, sArA anubhavI DIrekaTaranI dekharekha nIce, sArA jevA zera bhaMDoLathI eka beMka ubhI karavI jethI paisAnA abhAve dhaMdhe na karI zakatA ke na vadhArI zaktA utsAhI bhAione ukta beMkamAMthI vyAjabI vyAje dhaMdhAne mATe dhIraNakarI dhaMdhe lagADI zakAya ke temane dhaMdhe vadhArI zakAya. TekeH- zA. ramaNalAla maganalAla boDajI-godharA. TharAva saravAnumate pasAra thaye hatA. te pachI jaina pAThazALAne lagatA savIstAra TharAva luNAvADAvAlA telI kAntilAla zIvalAle raju karyo hato. TharAva navamo:1. ApaNA pAMca gAmamAM je hekANe pAThazALA na hoya, temaja baMdha hoya te kekANe pAThazALA cAlu karavA, prabaMdha tha joIe. 2. je je gAmamAM pAThazALA cAle che te te gAmamAM pAThazALAomAM je je luTIo jaNAya temAM sudhAre thavo joie. 3. je je gAmomAM pAThazALAo nathI te te gAmomAM kayA kAraNosara pAThazALAo nathI tenI vIgatavAra tapAsa karavI joIe. Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 4. upalA peTA 1-2-3 mAM jaNAvyA mujabane riperTa taiyAra karavA pAMca gAmamAMthI cuMTAyelI eka tapAsa kamiTI nImavI joIe ane te kamiTIe tene eka rIporTa samelana samakSa muke ane te rIrTa pramANe ghaTate sudhAro karavA te te gAmane yogya sucanA Apate TharAva kare. 5. pAThazALAnI kAyamanI dekharekha rAkhavA mATe eka kamiTInI khAsa agatya che. jethI pAMca gAmanI eka sTeDIMga kamiTI nimavI joIe. 6. pAThazALAo mATe je je gAmamAM ArthIka madadanI jarUra hoya te purI pADavA mATe eka phaMDanI jarUra che, te ekaThuM karavA mATe yogya prabaMdha thavuM joIe. uparanA TharAvamAM umero karavA dosI somAbhAI punamacaMda vakIle eka sudhAre raju karyo hato. "jaina zALAomAM kyA kyA sudhArA mATe sthAna che temaja te sudhArAone pahoMcI vaLavA mATe tenI ArthIka goThavaNo kevI rIte karavI temaja te zALAone tamAma rIte unnatInA mArge kema levI tthA vidyArthI vargane zAstrajJAnamAM rasa letA kema karavA vigere bAbatane vyavasthApaka kamiTIne riporTa karavA eka kamiTI nImavI". A sudhAre asala TharAvamAM joDavA mATe maMjura karavAmAM Avyo hato. Tekeda-zA. zAmaLadAsa bhurAbhAI_sunelavALA. , zA. maganalAla dalasukhabhAI godharA. , zA. chabIladAsa maNIlAla-vejalapura , zA. maphatalAla ratanacaMda-paDavaNaja. upara TharAva sudhArA sAthe saravAnumate pasAra thaye hate. tyArabAda eka TharAva ApaNI jJAtimAM bIna dhaMdhedArane dhaMdhe lagADavA saMbaMdhamAM raju thaye hatA. TharAva dasamo: mukanAra:- zA. gIradharalAla hIrAcaMda gedharAvALA. ApaNI jJAtinA ucharatA yuvAnane tathA keTalAka dhadhe lAvyA vagaranA bhAIone kAma dhaMdhe athavA nokarIe lagADavA mATe eka vagavALI kamiTI nImavA A sabhA bhalAmaNa kare che". zrIyuta zeTha bAbubhAI maNIbhAI--kapaDavaNaja (pramukha). , , choTAlAla manasukhabhAI-godharA. , , vADIlAla manasukharAma-kapaDavaNaja. , , cImanalAla DAhyAbhAI--kapaDavaNaja. , , ajItabhAI maNIbhAI-kapaDavaNaja. pramukhane jarUra paDe membare vadhAravAnI sattA che. Teke:- zA. zAmaLadAsa bhurAbhAI cunela. , vakIla vADIlAla zaMkaralAla-jainI. TharAva saravAnumate pasAra thaye hate. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 TharAva agIAro: mukanAra:- zA. maNIlAla lalubhAI-godharA. "ApaNI jJAtimAM keTalAka pharajIAta jamaNanA kharcA che ane je keTalAkane na chUTake karavA paDe che, tevA sArA ke narasA prasaMge mATenA kharaco baMdha karAvavA mATe dareka gAmanA paMcane A sabhA bhalAmaNa kare che. vizeSamAM maraNa pAchaLanA jamaNanA kharaco tathA koIpaNa jAtanA lAgAo sadaMtara baMdha karavA A sabhA bhalAmaNa kare che". Teke - mAstara cunIlAla maganalAla-gedharA. TharAva saravAnumate pasAra thayA hatA. tyArabAda TharAva naM. 1) vALI lena skIma saMbaMdhI thoDI ghaNI gerasamajanI garabaDa sAMbhaLatAM bhAI vADIlAla manasukharAme tene sphoTa karI samajAvyuM ke A kaMI kAI eka mANasanA jAtIya satiSanI vAta nathI. Ane sArvajanIka kArya che, A TharAva meM mukyo eTale mAre mAro saMteSa sAdhavAne che ane eTalAja mATe huM vadhune vadhu te upara dabANa muka chuM te mAnavuM paNa asthAne che. alabata meM TharAva muke che. ane tene gya poSaNa malI pAsa thAya te mArI IcchA jarUra hoya ane che. paNa A kAma pAra paDe to tene upaga te ApaNuM kAmanA badhA mATe sarakhe che. mArI AkAMkSA ATharAva pAsa thAya ane Apa sarve vadhAvI le te jarUraja hoya, paNa Ate ApaNuM saMmelananA hAthe thavAnA ghaNuM kAryomAMnuM eka che, ane te mATe gerasamaja levAnI jarUra nathI. tyAra pachI godharAvALA bhAI vADIlAla chaganalAle, ApaNuM vahavArIka bAbatomAM rUDhI custatA ghaNe keDe UMDe ghuzI gayelI che te upara sabhAnuM dhyAna kheMcI zuddha ane saMskArika rIte dharma ane dharmakArya karavAnI apIla karI hatI. sAcA ane saMskArika dhArmika jJAnanI jarUrIAta upara bhAra mukyo hato, ane saune te mATe udyama karavA bhalAmaNa karI hatI. tyArabAda chellA vakatA tarIke kapaDavaNajavALA zA. maNIlAla gIradharalAla vakIle belatAM jaNAvyuM hatuM ke keLavaNI sarvavyApaka hovI joIe. chevaTa belatAM temane A saMmelanamAM je je TharAvo pasAra karavAmAM AvyA che tenI nakalo gAme gAma mokalI ApavAno TharAva raju karyo hato. TharAva bArame : mukanAra:- vakIla maNIlAla gIradharalAla zAha. vizA nImA jJAtinA A prathama saMmelanamAM je je TharAva pasAra karavAmAM AvyA che te te dareka DaranI nakale dareka gAmanA paMce upara mokalI ApavA pramukhazrIne sattA ApavAmAM Ave che. Teke - desI kasturalAla nagInadAsa-kapaDavaNaja, TharAva saravAnumate pasAra thayo hate. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 upara pramANe tamAma TharAva samApta thayAbAda, baMdhAraNa ghaDatI vakhate A saMsthAnuM zuM nAma rAkhavuM te upara sucanA thatAM "zrI vizA nImA jaina saMmelana rAkhavA bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNAvyuM hatuM. ane AkharI nirNaya baMdhAraNa kamiTI upara choDavA sucana karyuM hatuM. aMtamAM AvatA varasa mATe saMmelana kyAM bharavuM te bAbata carcavAmAM AvI ane godharAnA paMca taraphathI zeTha choTAlAla manasukhabhAIe AvatI sAlanuM saMmelana godharA mukAme bharavAnI mAgaNI karI je sarve bhAIoe eka mate vadhAvI lIdhI hatI. tyAra bAda bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe zrI nemIjana sevA maMDaLa, "ke je maMDaLe A sarva vyavasthA purepurI samajadArI, kALajI ane saMbhALapUrvaka karI, temaja dareka rIte vyavasthA jALavavAmAM je kuneha ane takedArI dAkhavI hatI te sada zuM samajAvI te saMsthAnI AdIthI mAhitI ApI" teno ane tenI kadaradAna sevAono AbhAra mAnyo hato. tyArabAda A saMmelananA mAnavaMtA presIDenTa zeTha bAbubhAI maNIbhAinuM bhASaNa zarU thayuM hatuM. pramukha zrIyuta zeTha bAbubhAI maNibhAInuM bhASaNa - murabbIo, DelIgeTabhAIo ane anya bhAI-baheno ' ApaNA pAMce gAmanA saMmelananA pahelA adhivezana prasaMge mane Aje pramukha nImI je mAna ApyuM che tathA AkhA saMmelananA saMcAlana daramyAna mArA pratye Apa sarvee je lAgaNI darzAvI te badala huM Apa sarvene AbhAra mAnuM chuM. huM jANuM chuM ke ApaNI nAtamAM vayovRddha, anubhavI temaja A sthAna vadhu dipAvI zake tevA gRhastho levA chatAM mArI pasaMdagI karI che. te pasaMdagInuM mAna mArA kuTuMbane apAyela che ema huM mAnuM chuM ane Apane khAtrI ApuM chuM ke te mArA kuTuMbanI praNAlikA mujaba huM kAyamanA mATe vartIza, ane mArAthI je kaMi sevA ApaNI nyAtanI banI zakaze te huM mArA kharA aMtaHkaraNathI karIza. junI hakIkata jema jema maLatI jAya che tema tema ApaNane jaNAya che ke ApaNI jAtanI utpattI ghaNuM junA vakhatanI che je ke vigatavAra ItihAsa ApaNe zedha bAkI rahele che; paraMtu suratanA daherAsaranI pratimAo uparanA lekhe uparathI ApaNI nAta vira saMvata 1100 eTale vikrama saMvata 600 mAM paNa kharekhara jAhojahAlI dharAvatI hatI, te vAtamAM kaMIpaNa zaMkAne sthAna rahetuM nathI. vaLI khaMbhAtamAM tAjetaramAM maLela pArzvanAtha caritra ke jemAM 13,000 leka che, temAM paNa kapaDavaNajanuM repharansa che jemAM atrenA zeThIAonI Arthika madadathI te graMtha taiyAra karavAmAM AvyA hatA tevuM khyAna che uparAMta AcArya devazrI abhayadevasurIjIe saMvata 1136 nI sAlamAM atre kALa karyo hato te vakhate paNa kapaDavaNajane saMdha meTo hato, ane pUrNa jAherajalAlI jogavata hata; A badhA uparathI paNa ApaNI jAherajalAlI junI siddha thAya che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 vaLI relvenA jamAnA pahelAM kapaDavaNajanuM sthaLa gujarAta ne mAravADanI sarahada gaNAtuM hatuM ane mevADa bAju javAne TUMko rastA paNa atrethI pasAra thato hato, te vakhate amadAvAda tathA vaDodarAnA zarAphonI zAkhAo kapaDavaNajamAM hatI. vahepArI saMbaMdhane aMge ApaNI nAta, je dhaMdhAmAM AgaLa paDato bhAga bhajavatI te, mevADa ane mALavA bAju temaja dakSiNa bAju mahADa, punA, vigere sthAne utarI gaI hoya tema samajAya che. Aje paNa mahADa ane punA bAju ApaNI jJAtinI vastI che. temAM ghaNA vaiSNava thayelA che. asala moDAsA bAjuthI utarI AvyAnuM teo jaNAve che, ane dakSiNamAM hovA chatAM paNa haju gujarAtI tarIke oLakhAve che ane tema kahevAmAM abhimAna le che. baDanagarathI hAla be bhAIo atre padhAryA hatA, teonA kahevA mujaba asala teo paNa gujarAtanA che. jo ke haju purI hakIkta maLI nathI paNa ApaNI kamiTIe A bAbata tapAsa karI ApaNI jJAtinI mULa utpattI ane atyAra sudhIno itihAsa temaja hAla kaI kaI jagyAe ApaNI jJAti patharAyelI che te hakIkta tathA teonI Arthika sthiti saMbaMdhI sarve hakIkata vigere bhegI karavAnI mahenata karavAnI che. ane Ama thaze te mane AzA che ke DA varSomAM dUra dUra patharAyelI ApaNI kAmanA samuha paNa saMmelanamAM DelIgeTe mekalI bhAga letA thaze. - ItihAsa taraphathI pramANabhUta AdhAra maLe che ke vaNika jJAtio pahelAM sarva jaina hatI. paNa pATaNanA rAjAonI paDatI pachI jaina dharmanuM paNa sAthe sAthe jora ghaTayuM, ane te arasAmAM vaiSNava dharmanuM mejuM pharI vaLyuM. A vakhatamAM ghaNI jJAtio vaiSNava thaI gaI, te vakhate ApaNI jJAti paNa A asarathI mukta rahI zakI nahI. ane tenA pariNAme ApaNI jJAti asala je jaina hatI, te jaina ane vaiSNava be vibhAgamAM vaheMcAI gaI. baDanagarathI AvelA bhAIo paNa A vAtanI karUNa ghaTanA rajU kare che. maddadhA meDAsA ane vADAsIneranI ApaNI kAmanI vastI paNa A bAbatane Teko Ape che. AnAM kAraNa kaMI cokakasa maLI zakatAM nathI. sau pitAnA abhiprAya mujaba samajAve che paNa khAsa karI, mArI samaja pramANe, sAdhu mahArAjanA vihArane abhAva ane te vakhatanAM dhoLA kapaDAnA mahArAjenA zithila AcAra vicAranA pariNAme ane sAcI dhAmika keLavaNI nahI maLavAthI ApaNA dharmanuM jora ghaTatuM gayuM. sArA nazIbe A sthitimAM kayAranAe palaTo AvI gayo che, ane ApaNA dharmanuM prAbalya divase divase vadhatuM jAya che. jo ke temAM paNa ghaNA sudhArAne avakAza che. pahelAnA zAMta ane ochI pravRtivALA jamAnAmAM ke je vakhate jiMdagI ATalI harIphAIvALI na hatI, te vakhate avAranavAra maLavAnA prasaMga ghaNAja maLatA hatA. ApaNA pAMca gAma vacce kanyA vahevAra paNa te vakhate sAruM hatuM ane tene aMge aneka prasaMge javA AvavAnuM paNa thatuM hatuM. divase divase A bAbata kSINa thatI gaI ane sarvane maLavAnA AvA prasaMge taddana ochA thaI gayA. atyAre mAtra lagna agara dhArmika prasaMge khAsa kaI lAve tyAre ja pAMca gAma ekaThAM thAya che. AvA moTA prasaMge ghaNuM varSonA aMtare Ave che eTale divase divase ApaNuM saMbaMdha zithila thatA jAya che. gaI sAla bhAI cImanalAla DAhyAbhAIe karAvela zrI siddhacakra ArAdhaka AMbelanI oLI prasaMge ApaNA pAMce gAmanA samAjane AmaMtraNa ApeluM te vakhate pAMce gAmanA bhAIo bhegA maLelA ane te vakhate ApaNane saune maLavAne prasaMge upasthita thayelo. A vakhate AvA saMmelanane vicAra bhegA thayelA bhAIoe avidhIsaranI miTIMga bolAvI karela. Adhunika jamAnAne anusarIne, dhArmika agara khAnagI prasaMge sivAya paNa, dara varSe pAMce gAmanA ApaNA bhAIo eka vakhata maLe ane arasaparasa vicAranI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 Apa-le kare jethI ghasAta saMparka aTakAvI tene vadhArI zakAya, tevuM karavA vicAra karavAmAM AvyA, parINAme A saMmelananI yojanA udabhavavA pAmI. prathama vicAra gayA zrAvaNa agara A mAsamAM bharavAne hatA. ane te mATe DelIgeTono nAme paNa be jagAethI maLelAM paNa kharAM, Ama chatAM paNa aneka kAraNosara A pravRti DhIlI paDI ane keTalAka samaya bAda mAtra eka mahInA uparaja karI hAtha dharavAmAM AvI. muMbaImAM vasatA tamAma bhAIonI eka miTIMga zeTha ramaNalAla choTAlAlanI peDhImAM bharavAmAM AvI ane pariNAme Aje ApaNe atre ekaThA thayelA chIe. A mATe bhAI vADIbhAI, bhAI cImanabhAI tathA zeTha choTubhAIe je mahenata lIdhI che tene AbhAra na mAnIye te adhUruM kahevAya. dareka sArA kAmamAM zarUAtamAM muzkelIo hoya che. paNa je kAmamAM sevAnI bhAvanA ane te mATe bhoga ApavAnI dhagaza hoya che te kAma jarUra Akhare phatehamaMda thAya che. ApaNA A saMmelana mATe temaja kahI zakAya. sArA yoge ApaNe vakhatasara zarUAta karI zakyA chIe. paNa tethI ApaNe khuzI thaI besI rahevAnuM nathI. kharA kAmakAjanI zarUAta te have thAya che ane kharI muzkelIono sAmane te have ja karavAne che. atyAre ApaNe eroplenanA jamAnAmAM rahIye chIe. gayA pacIsa varSamAM relve kalAkanA trIsa mAila agara vadhAremAM vadhAre cAlIsa mAIla cAlatI hatI. ane tenAthI vahevAra cAlato hato. tyAre atyAre eraplena kalAke traNa mAIla balake tethI ghaNI vadhAre jhaDapathI vahevAra calAvI rahyAM che. te jamAnAmAM ApaNe dezanA temaja duniyAnA bhAgenA sAmAjIka, Arthika, temaja vicAra zreNInA pheraphArathI para rahI zakavAnA nathI. samayane oLakhI, AvatA samayanA pravAhamAM ghasaDAI jatAM ApaNane duniyAnI keIpaNa zakti rekI zakanAra nathI. vaLI ghaNI vAto ApaNane pasaMda paDe eTale te badhI sArI che tema paNa nathI, dareka bAbatane AgaLathI vicAra karI bane teTalo lAbha uThAvavAnI takedArI rAkhavA sivAya ApaNI pAse bIjo upAya nathI. ApaNe janmathI vahepArI chIe. teja vAtAvaraNamAM ucharIye chIe. vahepAramAM aneka jokhame sahana karIe chIe ane temAM aneka praznanA sAmanA karIe chIe. chatAM paNa navA jamAnAne oLakhavAnI ane vadhu saMgaThIta rIte vartavAnI ApaNAmAM ghaNI khAmI che, tema kabula karyA sIvA5 ApaNe rahI zakatA nathI. A bAbata mAre eka aMgata anubhava raju karIza, chellI kAMgresa gavarnamenTa vakhate jyAre DeTarIlIpha bIla raju thayuM hatuM te vakhate vahepArIone kesa raju karavA amadAvAdamAM kensapharajo maLI hatI. TharAvo thayA hatA. paNa tyArabAda kAma karavA mATe dhagaza mudala na hatI. ane temAbhAI punamacaMda ane bIjA ekabe jaNane lagabhaga ekalA hAthe kAma lai muMbai, punAnI saphare karavI paDatI hatI. te vakhate meMbarebara joyeluM ke, huM bhUlatA na haiuM te, vahepArIoe meTA bhAge bedarakArI ane naziba para AdhAra rAkhavAnI vRti batAvI hatI. tevI sthitI ghaNI zocaniya kahevAya, AvI zithilatA rAkhavAnI vRti ApaNuM bhAvinI upara ghaNI kharAba asara kare che te keIthI nA kahI zakAya tema nathI. ApaNI nAtanI kharI unnati mATe ApaNe vividha upAya javA paDaze. ApaNuM janAo bara lAvavA mATe ApaNe sAhasika, saMgIta ane tevA bIjA aneka prayAse sakhata rIte karavA paDaze. LavaNInuM pramANa vadhAravuM paDaze. dhArmika, sAmAjika, temaja zArirIka traNe prakAranI keLavaNIne suyojIta karI judA judA vakhate judI judI rIte akhatarAo paNa karavA paDaze. samayanA pramANamAM junA AcAra vicaremAM paNa sudhArA vadhArA karavA paDaze. junu mAnasa kADhI nAkhI tenI jagAe navA saMjogone anurUpa Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvagrAhI mAnasa banAvavuM paDaze. ane te mATe junA ane rIDhA thaI gayelA mANasone samajAvavuM, tathA temanI sAthenA gharSaNo aTakAvavA vigerene mATe zakti, budhdhi temaja kunehane upayoga karavo paDaze. vahevAranAM cAlu kSetromAM sudhArA vadhArA karavA paDaze. navAM jokhama kheDavAM paDaze. jarUra paDe tana ane dhananI ochIvatI kurabAnI ApavI paDaze. ApaNA bALakonI zArirIka, mAnasika, temaja dhArmika keLavaNI mATe teone ApaNAthI vikhUTA pADI paradeza mokalavA paDaze. gujarAta agara te hiMdustAna A jamAnAmAM saMkucita kSetra gaNI levuM paDaze. samAjamAM AgaLa paDato bhAga levA temaja ApaNuM kemanI zreSTatA sAbIta karavA mATe ApaNe Aja sudhImAM vicAra paNa nahI karela tevAM kAryo karavA paDaze. A tamAma navA sAhase mATe ApaNe taiyAra rahevuM paDaze. ane jeTalI agamacetI, dUraMdezIpaNuM ane budhdhi pUrvakanI yojanAo rAkhIzuM teTalA vadhAre sukhI ane agraNi thaIzuM. ApaNuM adhivezanamAM ghaNA TharAvo AvI gayA che. ane te bAbate carcA thayelI hovAthI vigatamAM utarI Apane vakhata levA mAMgatA nathI eTale ke te karA sAthe huM purepUre saMmata , ane te TharAvane amala thAya te mATe mArAthI aMgata banI zaktA tamAma zakya prayAso karI tenI Apa khAtrI rAkhaze. meM upara jaNAvyuM te pramANe dareka mANase, pachI te strI hoya ke purUSa, te darekane zArirIka, AdhyAtmika ane dhArmika e traNe prakAranI keLavaNInI khAsa jarUra che. ane te traNa prakAranI keLavaNI sivAya ApaNI sarvadezIya pragati azakya agara te muzkela te jarUra che. mATe bhUmikA taiyAra karavA mATe ApaNe sarva zakti prathama keLavaNI mATe kendrita karavAnI anivArya, ane agatyanI che te tame sarve kabula karaze. samAjamAM AgaLa paDate bhAga levA mATe tathA ApaNI komanI zreSThatA sAbIta karavA mATe ApaNe Aja sudhImAM vicAra paNa nahI karela hoya tevA kAma paNa karavA paDaze. A vakhate saMmelanamAM je utsAha ane dhagaza ApaNe batAvI che, te kAyama rAkhI bhaviSyamAM paNa nirNata kareluM kAma ApaNe aDagatA pUrvaka cAlu rAkhavAnI khAsa jarUra che. AraMbhe zUrAnI ukita bhUlecuke ApaNane lAgu paDI jAya nahI tenI khAsa kALajI rAkhavI paDaze. aMtamAM je kAmamAM vahepArI temaja vyavAharI buddhi che ane udAratA, sAhasa, dharma pratyenI zraddhA vigere aneka guNo jenAmAM naisargIka che te komamAM je zArirIka, mAnasika, temaja AdhyAtmika keLavaNIne umere thAya che te kAma hAlanA samAjamAM prathama sthAne kema pahoMcI na zake? ApaNe AzA rAkhIzuM ke samAjamAM prathama sthAna meLavavA mATe ane tamAma guNo keLavavA mATe dRDha nizcaya karI A saMmelananI pUrNAhuti ApaNe karIe. aMtamAM amArA AmaMtraNane mAna ApI atre padhArelA sarve DelIgeTa bhAIone huM AbhAra mAnuM chuM. bhAIzrI mANekalAla DokaTare tathA bhAIzrI vADIlAla chaganalAle potAnI tabIyata nAdurasta hovA chatAM atre padhArI, saMmelananA kAmane je deravaNa ane vega Apelo che te mATe ApaNe sau temanA AbhArI chIe. zrI nemijIna sevA maMDaLe pitAnI suMdara sevAne ApaNane je lAbha Apyo che te badala temane abhinaMdana Apu chuM. luNAvADAvALA bhAI zAntilAle vakIle je A saMmelananA sekreTarI tarIke pitAnI sevA ApI che te badala ApaNe teonA upakArI chIe. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 atrenA bhAMi vADIlAla maganalAla pote eparezana karAyela heAvAthI ApaNI vacamAM AvI zakayA nathI. teonI hAjarI ApaNA kAmane jarUra vega ApI zakata. ApaNe AzA rAkhIe teo sAjA thaze, ane bhaviSyamAM ApaNane teonI zakita ane budhdhinA lAbha Apaze. astu. uparanA bhASaNamAM zrIyuta zeH bAbubhAInI zakata, kArya karavAnI dhagaza ane AkhI vizA nImA jJAtine pragatine pa Mthe lai javA mATenA temaneAullAsa ane tanateDa mahenata karavAnI dhagaza vigere tarI AvatAM hatAM. presIDenTanu bhASaNa bahuja deravaNI ApanAM ane sUcaka hatuM. aMtama zrIyuta zeTha bAbubhAie atre padhArelA tamAma TaeNlIgeTA, zrI nemilTana sevA maMDaLa, rizepzana kamiTInA ceramena bhAi nagInabhAi vakIla tathA sekreTarIe bhAi nagInabhAI gabubhAI, tathA bhAI kasturalAla nagInadAsa tathA sa MmelananA sekreTarI bhAi zAntilAla gAMdhI luNAvADAvAlA vigere tamAmane AbhAra mAnyA hatA. presIDenTanu bhASaNa samApta thayAbAda AbhAranI darakhAsta dareka gAmanA paMca taraphathI nIce mujabanA bhAioe mukI hatI. zA. gIradharalAla hIrAcaMda, gedharA tarathI. zA. chIladAsa maNIlAla, vejalapura tarathI. telI. bhAIca MdabhAi jecaMdabhA vakIla, luNAvADA taraphathI. desI. zAmaLadAsa bhurAbhAi, cunela-mahudhA taraphathI. upara mujabanI darakhAsta saharSa vadhAvI levAmAM AvI hatI. ane ApaNA presIDeMnTa mahAzayanI yogyatA, kuzaLatA, kAryadakSatA ane lAyakAta mATe godharAvALA bhAI vADIlAla chaganalAle mukta kaThe prazaMsA karI hatI, aMtamAM zA, cImanalAla gIradharalAla vakIla kapaDavaNajavALAe kapaDavaNajanA paMca taraphathI sarvene AbhAra mAnavAnI darakhAsta raju karI hatI, jene bhAi kasturalAla nagInadAse TekA ApyA hatA. chevaTanA gedharAvAsI bhAi choTAlAla manasukhabhAie, presIDeMnTa zeTha bAbubhAi maNIbhAinI lAyakAta ane temanA ucca vicArI upara TuMkuM pravacana karI sabhAneA AbhAra mAnyA hatA. tyArabAda vidAyagIronuM gIta " vasamI vidAyA " heMnee gAI, saratAM AMsue mahemAne ne vidAyA ApI hatI. aMtamAM presIDanTa vigerene hAra tArA arpaNa karI sarve ne vadhAvyA, ane arasa-parasa AbhAra mAnatA bhAvabhInI lAgaNIe sahIta, ApaNA A prathama samelanamAM padhArelA sarve bhAioe sAMje 6 vAge samelana visarjana karI vidAya lIdhI hatI. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMmelananA prANa ane komanA ananya sevA pipAsu. sva. zrI choTAlAla manasukhabhAi vIzAnimA jaina jJAti mATe jeoe ghaNA mahAna bhego ApelA che. temanA cI. bhAI ramaNabhAIe pitAnI yAdamAM rUA. 251] A pustaka chapAvavAmAM ApI udAra hAtha laMbAvyo che. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI visA nImA jaina samasta jJAti maMDaLa, dvitiya adhivezana mu. gAdharA. tA. 28-29-30-31 DIsembara sane 1945 savata 2002 nA mAgazara vada 10-10-11-12 vAra zukra, zanI, ravI, ane sAma. sthaLa: pAMjarApe.LanA moTA cogAnamAM moTe eka Azare so phruTa samacorasa tabu jevA sAmIAne ubhe karI tenI aMdara moTI zetara jI pAtharI, gAdItakIo vigerethI beThaka banAvI sabhAnI jogavAI kIdhI hatI. bahuja sArI rIte badhA bhAi hunene besavAnI jagA ane mAkaLAsa maLI hatI. lAuDa spIkara - lAuDa spIkaranI paNa jarUra jaNAtAM turata ja jogavAI karavAmAM AvI hatI. derAsara : mahemAnone mATe nAvA temaja sevA pujA karavA mATe derAsaranI paNa-barAbara pAMjarApoLanI madhyamAM-jogavAI karavAmAM AvI hatI. mahemAneA ane pratinidhie mATe jamavAnI gAThavaNa; A goThavaNa paNu, pAMjarApALanI, lIMpIgupI sApha saphAi karelI, esara emAM karavAmAM AvI hatI. eka lAinamAM base baseA mANasa besI zake tevI jogavAI karI hatI. rasAi tathA nAstAnI evI sArI ogavAi karavAmAM AvI hatI ke tene mATe kaMi kahevApaNuM rahetuM nathI. rezanI'ganA jamAnAnA yogya, adhikArI pAsethI rajA meLavI, dareka jAtanI jogavAi kAyadA puraHsara karavAmAM AvI hatI. vyavasthAnA beja : svAgata kamITIeja sAdhAraNa rIte A kheoja upADavAnA hoya che. paraMtu ceramena zeThazrI cheoTAlAla manasukhabhAi temaja vAisa ceramena DA. mANekalAla narasIMhadAsanI samayasaranI kALajI ane kharaca sabaMdhInI udAra bhAvanA sAthe sumeLa karI temanI doravaNI nIce bhAI zrI ratIlAla zAmaLadAse temaja Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godharAnI svayaMsevaka maMDaLInA saMcAlaka ane svayaMsevakae e bhAra upADyo hato ke temanA ceramenane ke vAisa ceramenane te jarApaNa te sAmuM jovuM paDela nathI. AvI suvyavasthA bhAgye ja dareka jagyAe jovAmAM Ave. Ane khyAla ApavA A kalamamAM tAkAta nathI. ATalAthI vyavasthAne khyAla darekane Avaze. je bhAIo hAjara hatA temane te te vyavasthAne khubaja khyAla che. A ApaNuM pragatinI nizAnI che. utArA mATe temaja sTezana upara AvatA mahemAno mATe paNa dareka jAtanI goThavaNa karI hatI. TuMkANamAM dareka joitI vyavasthA bahuja kALajIpUrvakatI ane suvyavasthita hatI. kAryavAhI kamiTI - khullI beThaka maLatA pahelAM tA. ra7 mInI baranA prathama goThavaNa thayA mujaba kAryavAhI kamiTI maLI hatI, temAM pAMca gAmathI AvelA karAvo upara vicAre calAvavAmAM AvyA hatA ke jethI khullI beThakamAM mukavAnA TharAvamAM saraLatA thaI jAya. A temaja ejenDA upara je je kAme hatAM te badhAM vidhisaranI khullI beThaka bharAtAM pahelAM nipaTI levAmAM AvyAM hatAM. khullI beThaka - geThavaNI mujaba tA. 28 DIsembara 1945nI baparanA aDhI vAge khullI beThaka maLI hatI. kAmakAja zarU karatAM pahelAM maMgaLA caraNa bhaNavAmAM AvyuM hatuM. tyAra bAda bALAoe svAgata gIta gAI mahemAnonuM yogya svAgat karyuM hatuM. svAgata pramukhanuM bhASaNa:te pachI svAgat kamiTInA pramukha zeTha zrI choTAlAla manasukhabhAIe pitAnuM vikatA bhareluM ane samayane anukuLa bhASaNa karyuM hatuM. teonA bhASaNamAM A maMDaLanI utapatti tathA tenA prathama adhivezananuM sthaLa, pragati tathA tenAthI thayelA anekavidha phAyadAo jaNAvI pitAne A prasaMga sAMpaDyo te mATe pitAne bhAgyazALI mAnI, pite mahemAnonuM svAgat karatAM abhimAna letA hatA. vaLI AvelA mahemAnone temaja sarve pratinidhibhAIone A maMDaLanI jarUrIAta, dhyeya ane te sarvemAM dareke phALo keTale ane kevo Apavo joIe te samajAvI darekane tana mana ane dhanathI A maMDaLane AgaLa dhapAvavA Agraha karyo hato. sAthe sAthe A maMDaLa e eka sahakArI maMDaLa che ane sarvoparIpaNAnI beTI baDAMsa mAranArU nathI, te paNa samajAvyuM hatuM. jaina dharmanA sidhdhAMtone paNa temaNe ThIka ThIka samajAvyA hatA, ane jaina tarIkenA AcAravicArene lakSamAM rAkhI dareka kAma karavA mATe Agraha karyo hato, eTale temane dharma ane dhArmika sidhdhAMta upara bhAra mukyo hato. teTaleja balake tethI vadhu bhAra AjanI keLavaNI upara mukayo hato ane tenA rahasya sAthe dharmane sumeLa karavAmAM Ave te kevAM sArAM phaLa Ave te paNa samajAvyuM hatuM. TuMkANamAM temane dhArmika, prAthamIka, sekanDarI ane UMca keLavaNI ema badhAnI jarUrIAta upara bhAra mukI sumeLa sAdhavA ane tenI pragati karavA mATe je kaMI karavuM paDe te karavA darekane daravaNI ApI hatI. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 sAthe sAthe meTerAone aMdara aMdaranA kaleza-kaMkAsa kADhavA, temaja juvAnIAone khAsa karIne kotsAhamAM taNAI jaIna karavAnuM karI besavA-ane eka bIjAnI vaga karIne muLa dhyeyane nukasAna thayA tevuM karavA-sAme cetavaNI ApI hatI. kaMkANamAM teonuM bhAraNa ghaNuM mananIya ane doravaNI ApanAruM hatuM. pramukhanI varaNuM :svAgata pramukhanuM bhASaNa purU karI turataja zeTha zrI. choTAlAla manasukhabhAie A saMmelananA pramukhasthAna mATe jANItA AgragaNya zeTha zrI. lAla gulAlanA kuTuMbanA nabIrA zeTha zrI. bAbubhAI urphe ramaNabhAI maNIbhAInuM nAma sucavI temane pramukha tarIke cuMTavAnI darakhAsta mukI hatI. turataja godharAnA ekama taraphathI bhAI zrI. nagInadAsa dalasukhabhAIe Teke ApatAM jaNAvyuM hatuM ke "teozrI gayA adhivezana ane tyArabAda atyAra sudhI pramukha hatA. doDha varasanA lAMbA gALe ApaNe maLIe chIe te daramIAna je suMdara doravaNI temaNe ApI che tene sarvene anubhava che. temane ApaNe pharIthI ApaNuM pramukha cuMTI ApaNI pragatimAM temanI doravaNInI AzA rAkhIe te svAbhAvIka che. teonI doravaNImAM ApaNane ghaNeja vizvAsa che. AthI pramukha tarIke teozrIne cuMTavAnI darakhAstane huM mAre hArdike Teko ApuM ." luNAvADA-vIrapuranA ekama taraphathI va dhu ApatAM pitAnA aMtarane AnaMda vyakta karyo hate. zeTha zrI. bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAI vakIle ke tyAra bAda kapaDavaNajanA ekama taraphathI bhAI zrI. vADIlAla manasukharAma pArekhe Teko ApatAM jaNAvyuM hatuM ke "pramukhane kaLaza ApaNe zeTha zrI. bAbubhAI upara DhaLIe chIe. teonI oLakhANa ApavI te senAne La caDAvavA jevuM che. teo evA eka kuTuMbanA nabIrA che ke jene gAmanuM ane kemanuM hamezAM ghaNughaNu karyuM che eTaluM ja nahi paNa ApaNI kamanuM nAma gAme gAma ane deza dezAMtara gajavI kemane vijaya vAvaTo pharakAvyo che. temanAM kAma evAM te mahAna hatAM ke ApaNe game tevI sthitIe pahoMcIe, chatAM paNa ApaNAmAMthI koIpaNa tevuM karavA zakitamAna thaIzuM ke nahi te eka savAla che. AvA kuTuMbanA eka nabIrAne pramukha tarIke cuMTavAnI darakhAstane Teko ApatAM mArI chAtI garvathI ubharAI jAya che." te pachI vejalapuranA ekama taraphathI bhAI zrI. ratIlAla maMgaLadAse Teke ApI pramukhanI varaNI karavAmAM aura usAha reDyo hato. vaLI mahudhA-cuNela-kAnama-suratanA ekama taraphathI bhAI zrI. zAmaLadAsa bhurAbhAIe Teko ApI bhAIzrI. bAbubhAIne sarvAnumate pramukha tarIke cuMTAyelA jAhera karatAM, teone pramukhanI jagA levA vinaMtI karI hatI. tAlIonA gaDagaDATa vacce pramukha zrI bAbubhAIe pitAnI jagA lIdhI hatI. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 oLakhANa-vidhi:pramukhazrInA pharamAnathI atre padhArelA pratinidhibhAIonI oLakhANa-vidhi zarU karavAmAM AvatAM: svAgatu kamiTInA sabhyanI oLakhANa bhAI zrI. nagInadAsa dalasukhabhAIe karAvI hatI. temaja gedharAnA pratinidhionI oLakhANa bhAI gIradharalAla hemacaMdabhAIe karAvI hatI. atre jaNAvatA AnaMda thAya che ke godharAmAM dAnavIra zeTha zrI. mahAsukhabhAi vIracaMdabhAie eka sArvajanIka DispensarI temaja hospiTala kholI temAM lagabhaga pige lAkha jeTalI nAdara rakama kharacI che, ane haju paNa tene vadhAravAnI umeda seve che. eTaluM ja nahi paNa teozrIe ApaNI kAmanI gedharAnI sesAITI je jaina sAITI tarIke oLakhAya che tenI madhyamAM eka suMdara zIkharabaMdhI derAsara banAvavA mADayuM che jemAM atyAra sudhI aMdAje rU. 5000 0) ne kharaca thaI gaye che. hajI keTale AMkaDe pahoMcaze te to kAma pUruM thaye samajAze. AvA dAnavIra purUSa meLavavA godharA bhAgyazALI thayuM che tene amo badhA taraphathI abhinaMdana ApIe chIe. luNAvADA-virapuranA pratinidhionI oLakhANa zeTha zrI. bhAIcaMdabhAI jecaMdabhAI vakIle karAvI hatI. kapaDavaNajanA pratinidhionI oLakhANa bhAI zrI. gAMdhI nagInadAsa vADIlAla vakIle karAvI hatI. A prasaMge temaNe jaNAvyuM hatuM ke A saMmelanamAM strI pratinidhio tarIke sau. bahenamenAM bahena vADIlAla pArekha kapaDavaNaja taraphathI tathA sau bahena lalItA bahena maNIlAla bhaNasAlI mahudhA taraphathI AvelAM che. te A saMmelananI AMdhakatA che. temaja vidyArthI pratinidhio tarIke bhAI savAIlAla kezavalAla zAha tathA bhAI ramaNalAla somAbhAI (jeo tAjetaramAM ja DokaTaranI ema, bI. bI. esa. nI parikSA uttirNa karI AvelA che, tema be pratinidhio kapaDavaNaja taraphathI AvelA che. amArA eka pratinidhi bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha che jeoe hamaNAMja, kapaDavaNajamAM strI keLavaNI mATe rU. 6000) jevI nAdara rakama, sArvajanIka mahilA vidyAlaya cAlu karavA ApI che. vaLI tene zarUAtanAM cAra varasa mATe temaja prAthamika kharacane pahoMcI vaLavA mATe temanAM dharma patni sau. blena menAbahena taraphathI rU. 15000 ) ApI tene saravALo rU. 5000) sudhI pahoMcADe che. temanI icchA lena skImane (je ApaNe taiyAra karI rahyA chIe tene) Teke ApavA, temaja kapaDavaNajamAM pAThazALA, jJAnamaMdira ane lAyabrerI vigere sthApavA ane tevI rIte ejyukezanane badhI bAjuthI vega ApavA bIjA eka lAkha rUpiA judA kADhayA che. amArA pratinidhiomAM bhAizrI cImanalAla DAhyAbhAI paNa ghaNuM AgaLa sthAna dharAve che. teozrIe aDadhe paNa lAkha rUpIA kharacI, AMbelanI zAsvati oLInuM mahAtmaya samajI, pUjaya-AcArya zrI. Agamo ghAraka surizvarajI zrI. 1008 zrI. sAgarAnaMda surizvarajI mahArAjanA vaDapaNa nIce kapaDavaNaja mukAme saMvata 1989 nA citra mAsamAM eDaLI karAvI hatI. temaja kapaDavaNajamAM sArvajanika davAkhAnA mATe eka moTI nAdara rakama rU. 60000) jevInuM TrasTa karI, pitAnI AmadAnIno saupayoga karI, potAnA kuLane dipAvI, pitAnA bhAgIAonA nAmane hamezane mATe kAyama kIdhuM che. eTaluM ja nahi paNa jo A maMDaLanA sthApaka koIne paNa gaNIe to te bhAI zrI. cImanalAla poteja che, kAraNa ke eLI vakhate ja A maMDaLanI kharI uttapatti thayelI che. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra pachI mahudhA-cuNela-kAnama-surata taraphanA pratinidhionI oLakhANa bhAI zro. maNIlAla cunIlAla bhaNasAlIe karAvI hatI. atre jaNAvatA AnaMda thAya che ke bhAI zrI. maNIlAla eka suprasidhdha sIvIla enjInIara che. IrAkamAM teoe ejInIara tarIke ghaNAM varSo sudhI kAma karI hAla muMbaImAM potAne dhaMdhe jorathI AgaLa dhapAvyo che. ApaNI kAmamAM eo pahelAje ATalI hade pahoMcelA sIvIla ejInIara che. vaLI bhAI nagInabhAI vADIlAla vakIle je sau. bahena lalItA henane pratinidhi tarIke oLakhAvelAM, teo bhAI maNIlAla bhaNasAlInA dharma patni che. A eka sumeLa che. chelle vejalapuranA pratinidhionI oLakhANa bhAI zrI. maNIlAla mahAsukhabhAie karAvI, oLakhANa-vidhinI pUrNAhuti kIdhI hatI. atre kahevAnI jarUra che ke vejalapuramAM ApaNI koma eTalI sukhI che ke koIne paMgho zodhavA bahAra gAma nIkaLavuM paDela nathI. A eka ApaNuM mane garva levA jevI bAbata che. tyAra bAda pramukhazrIe potAnuM bhASaNa zarU karyuM hatuM. - pramukha zrIyut zeTha bAbubhAI (u ramaNabhAI) maNIbhAInuM prAraMbhika bhASaNa. murabIo, pratinidhi bhAio tathA anya bhAIbahene. . . ApaNuM A bIjA adhivezanamAM Ape mane pharIthI pramukha tarIke nImI ghaNo upakAra karyo che. gata adhivezanamAM mArA pratyenI lAgaNIthI prerAIne anya anubhavI sajajana hovA chatAM Ape mane pramukha tarIke nImI bhAna ApeluM te pachI A vakhate A mAna anya bhAIomAMthI koIne ApyuM hota te ne vadhAre icchavA joga hatuM. chatAM Ape je lAgaNuM mArA pratye dAkhavI che ane godharAnivArasI bhAIoe khAsa karIne mArA jevA bahAragAmanA mANasanuM nAma pramukha tarIke sucavI mane pramukha nImyo che te mATe temane ane Apa sarvene huM ghaNo AbhArI chuM. mArI nyunatAne mane puro khyAla che chatAM mane khAtrI che ke Apa sarvene hAdika sahakAra hoI A adhivezananuM kAma saphaLatApUrvaka pAra pADavAmAM huM zakitamAna thaIza. : ApaNe doDha varSanA gALA bAda maLIe chIe, te daramyAna duniyAmAM ghaNuM mahatvanA banAve ane pheraphAro banI gayA che. vizvayudhdha purU thaI gayuM che paNa tenI asarathI ApaNe haju mukata thayA nathI. yuttara paristhiti kevI haze ane yudhdhottara duniyA kevI haze tene hajI ApaNane pure khyAla paNa nathI. A bAbatamAM atre vadhAre kahevAne sthAna nathI; paraMtu palaTAtI duniyAnI palaTAtI parIsthita ne oLakhI ApaNe tene sArAmAM sAro lAbha uThAvavA mATe dareka prayatna karavo joIe. ApaNe kevA krAMtikArI kALamAMthI pasAra thaI rahyA chIe tenuM mulyAMkana te bhaviSyano koI itihAsakAra karI zakaze, paNa samayane pravAha oLakhavAmAM ane tene anurUpa thavAmAM ApaNe prayatnazIla rahevuM paDaze ane tema karIzuM teja ApaNe ApaNuM astitva ane mobho jALavI rAkhIzuM ane pragati sAdhI zakIzuM. laDAinA nhAnA nIce temaja amuka pakSanA dabANane lIdhe ApaNu dareka dhaMdhA upara AkramaNa Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2170 thaI raheluM che. leNadeNane dhaMdhe ke je ApaNI jJAtine mukhya dhaMdhe che tenA upara rUNa-rAhata dhArAthI ghaNI kharAba asara thaI che ane te dhaMdhe cheDA vakhatamAM nAbuda paNa thaI jaze. kApaDanA dhaMdhA para paNa kanTrole ane kavITa sIsTamane lIdhe ghaNI kharAba asara thaelI che, je paNa ApaNI jJAtine eka mukhya dhaMdhA hAI ApaNI jJAtine khAsa sahana karavuM paDayuM che. TUMkamAM dareka dhaMdhAmAM (elimination of middlemen ) vacalA dhaMdhAdArIne laya karavAnI parIsthiti vadhatI jAya che ane temAM Aje nahi te ceDA varSomAM sarakArI maMDaLIo paNa moTo bhAga bhajavaze. ApaNI jJAtine dhaMdhe khAsa karIne vacalAdhaMdhAdArI(middlemen) no che ane jo ApaNe vakhatasara cetIzuM nahi te kharAba paristhitimAM AvI paDIzuM. jo ke laDAIne aMge badalAyelI paristhiti, laDAI purI thayA bAda thoDA vakhatamAM, amuka bAbatamAM pahelAMnA jevI thaze paNa saravALe jaIzuM ke ApaNe laDAI pahelAnI jeelI duniyAM tenA teja ravarUpamAM pAchI jevAnA nathI; ane je badalAyelA svarUpamAM te Avaze tenuM buddhipurvakanuM mulyAMkana tathA kalpanA atyArathI ja karI laI, ApaNe be jaLavAi rahe ane te mATe sAmAjIka ne Arthika rIte ApaNe vadhumAM vadhu phAyado uThAvI zakIe te rIte ApaNe ApaNI raheNI karaNI-sAmAjIka baMdhAraNa-vartana-vepAra ane vicAra zreNImAM pheraphAra karavA Avazyaka che ApaNA jJAtibaMdhuo pite je je dhaMdhArojagAramAM rikAelA che temaNe palaTAtA saMjoge pichANI, te te dhaMdhArojagAramAM pheraphAra karavA joIe ane navA dhaMdhAe ane udyogane sAtha zodha joIe. A rIte ja ApaNe ApaNuM sthAna TakAvI zakIzuM ane pragati sAdhI zakIzuM. A dizAmAM tAtkAlika prayatnazIla thavAnI AvazyakatA upara jeTalo bhAra mukIe teTale ocho che. vadhArAmAM AjanA palaTAtA vAtAvaraNa mATe koI paNa saMsthA agara vyakita, pakSa ke vargane ja Apavo vyAjabI nathI. jagatamAM hAla cAlatA dekhItA zAMta paNa amuka aMze thatA krAMtikArI yugamAM ApaNe rahIe chIe. ane hAlanA pheraphAro ane gharSaNa e navI AvatI saMskRtinA pratika samAna che. te krAMtimAMthI ApaNe ane ApaNA samAje tene anurUpa thaI saphaLatAthI pAra utaravA mATe kaTibaddha thavAnI jarUra che teja rIte ApaNAmAM rahelI naisargika zaktione ApaNe barAbara upayoga karIzuM to ApaNe ApaNuM sthAna sAcavI rAkhIzuM ane pragati sAdhI zakIzuM. kharI jarUra mAtra ApaNI vicArazreNI badalavAnI che. ApaNI A kaMI rAjakIya ke sAmAnya rIte samajIe chIe tevI Arthika pariSada nathI ane tethI A bAbatamAM vadhAre vivecana asthAne che paNa palaTAtA saMjogenI bhumikA samajavA mATe uparanI vAtano ullekha kare che. ApaNI sthiti TakAvavA mATe ane ApaNI Arthika ane sAmAjIka pragati sAdhavA mATe atizaya agatyanI cIja ApaNI AkhI komanuM saMgaThana yAne ektAnI che. je sAdhyA sivAya ApaNI pragati azakaya che. ApaNA mAhemAMyanA bhedabhAva bhulI gayA sivAya ApaNe chuTaka nathI. "ApaNo pakSa" ke "ApaNuM gAma" e zabda have bhulI javAnA che-kAyamanA mATe have bhulI javAnA che. jyAre vAhana vyavahArathI duniyA TuMkI thatI jAya che tyAre duraduranAM AMdelane ApaNuM upara asara karyA vagara raheze nahi pachI bhale ApaNI icchA hoya ke nA hoya. ApaNA vaDavAo pitAne chelle ke prAMtanI vAta karatA hatA. hAla ApaNe ApaNA dezanI vAta karIe chIe ane thoDA divasa-vakhatamAM " paNa ezIA khaMDa" tevI vAta karIzuM. AvA jamAnAmAM "mAro ke mAro pakSa ke gAma" tevI saMkucita manodazA rAkhavI te mAtra nuksAnakartA nahi paNa adhaHpatananI nizAnI che. ApaNI prathama jarUrIAta vizALamAnasa"broad mindedness" keLavavAnI che. jenI sAthe sAthe racanAtmaka dRSTibiMdu paNa keLavAze. Ane mATe ApaNI jJAtimAM keLavaNInI khAsa jarUra che. bIjI kamenA pramANamAM ApaNI kAmanI keLavaNI ochI che. vepArI buddhi te ApaNane vArasAmAM maLI che te buddhine jo Adhunika keLavaNI Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe meLavavAmAM Ave ane samRdhdha karavAmAM Ave te ApaNe game tevAM mahAna kAma sahelAIthI karI zakIe, temAM mane koI jAtanI zaMkA nathI. Izvara kRpAe (higher) uMcA ejyukezana ane te UMcuM(higher) ejyukezana kemane dareka bALaka laI zake te mATe prabaMdha karavA mATe, ApaNuM kemanA sagRhasthane pahelA ja adhivezana vakhate vicAra AvelA ane ApaNe pahelAmAM pahele TharAva paNa A bAbatamAM sarvAnumate pasAra thayela che. A sumeLa ghaNe AvakAradAyaka che. A TharAva bAbata gaI sAla keTalIka gerasamaja hatI ane te upara sudhArA raju karavAmAM AvyA hatA jeno pradhAna sura e hatuM ke vadhAre jarUra prAthamika ane dhArmika keLavaNInI che. A bAbata mAruM mAnavuM che ke gAmegAma sthAnika saMsthAo che ane suMdara saMsthAo dhArmika keLavaNI ApavAnI hAlanI padhdhatimAM pheraphAra karI zake tema che ane Ama karavAmAM Ave te ApaNane ghArmika keLavaNInI uNapa lAgaze nahi. savAla AvI saMsthAonA abhAvane nathI paNa temAM mULabhUta pheraphAra karI saMsthAne pagabhara karavAnuM che. huM mAnuM chuM ke A bAbata ApaNe sthAnika ke saMmelana dvArA mana upara laie te hAlanI sthitI ghaNuM sudharI jaze ane sArA pAyA upara AvI jaze ane keIne pharIyAda karavAnuM kAraNa raheze nahi. vadhArAmAM eka bAbata upara dhyAna kheMcuM ke dhArmika saMskAra pADavAnI kharI bhumIkA te ghara che ane temAM vadhAre bhAga strIe bhajavI zake che. vadhArAmAM A bAbata dareka mAbApa je mana upara le che ane astitva dharAvatI sthAnika saMsthAone lAbha bALaka pAse levaDAve te dhArmika zikSaNa ghaNA sArA pAyA upara AvI jaze. saMmelana mAraphate levAnA upAya te jarUra jAze ane tene mATe zakaya teTaluM badhuM ja karavAmAM Avaze. prAthamika keLavaNInI bAbata kahevAnuM ke ApaNI koma lagabhaga madhyavata gAmomAM ke moTA gAmaDAmAM vase che jyAM prAthamika keLavaNIne lAbha maLI zake tema hoya che. eTale te mATe ApaNe kaMI karavAnuM rahetuM nathI chatAM sekanDarI ejyukezana (meTrIka pahelAMnI) bAbata kaMika karavuM jarUranuM che. te upara dhyAna kheMce te khoTuM nathI. jyAre hAyara ejyukezana mATe ApaNAmAM koI prabaMdha nathI. eTaleja lena skImanA karAvI ane jarUrIAtanI pradhAnatA gayA saMmelane svIkArI che. A tabakake spaSTIkaraNa karU ke huM dhArmika keLavaNInuM mahatva ochuM samajato ke ghaTADavA mAgato nathI. ane ApaNuM svAgata samitinA ceramena mu. bhAI choTAlAlabhAIe pitAnA bhASaNamAM je udagAra darzAvyA che tenI sAthe huM purepure saMmata chuM. mAtra je vastu upara bhAra mukavA mAguM chuM te e che ke dhArmika keLavaNuM tathA prAthamika keLavaNI mATe ApaNI pAse saMsthAo sAdhana ane kAryakaro sAthe komanA dhArmika jJAnakuMDa mojuda che, jemAM ApaNI vicAraNuM badalI, yogya pheraphAra karI, punaHracanA karavAnI jarUra che, jyAre sekanDarI ane uMca keLavaNI mATe te, ApaNI pAse koI paNa prakArano prabaMdha nathI. . ane eTalA mATe ja meM A bAbata mArAthI banI zake teTalA dabANathI ApanI AgaLa raju karI che. koI paNa prakAranI gerasamaja nA thAya mATe pharIthI jAhera karavAnI rajA lauM chuM ke dhArmika keLavaNInuM mulya huM jarA paNa ochuM AMkavA mAgato nathI. gayA adhivezanamAM A mATe lena-skIma tarIke oLakhAto TharAva pasAra thaelo paNa te mATe dilagIrI sAthe jAhera karavuM paDe che ke sArA saMjogenA abhAve temAM kaMi pragati thaI zakI nathI. je mATe varkIga kamiTie keTalIka vATAghATa calAvI rUparekhA taiyAra karavA eka nAnI kamiTi Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 nImelI che ane tene ahevAla AjanA adhivezanamAM ApanI samakSa raju karavAmAM Avaze. eTale A bAbata vadhu vigatemAM utaratA nathI, paraMtu keTalAka murabbIone A rakama mATe ghaNI sArI dhagaza che ane tadana nisvArtha buddhithI ane phakta jJAtinA hIta mATe ja kaMika karavuM tevI lAgaNI teomAM ubharAelI che. te mArI Apa sarve ne vinaMti che ke AnI upara Apa koI paNa jAtanA purvagraha vagara vicAra karaze. ane Aja adhivezanamAM te sabaMdhamAM zubha zarUAta karI godharA adhivezananI kAyamanI yAda mukatA jaje. dareka sArA kAmanI zarUAta nAnI ja hoya che ane temAM ApaNI A skIma paNa apavAda hoI zake nahI. eka vakhata sArI zarUAta thaI jaze te pachI sArA kAmane vega maLatAM vAra nahi lAge. - paheluM adhivezana malyA bAda Aja sudhInA Tuka vakhatamAM ApaNe dekhAvamAM taddana ochuM paraMtu agatyatAmAM ati bahoLu kAma karI zakyA chIe je ke mane Aja sudhI sarvasAmAnya pragatino vicAra paNa nahIM je hatuM te kAmanA ghaNAM mANase kemanI sAmAnya pragatine vicAra karatA thaI gayA che te sididha ochI nathI. tenI kiMmata jeTalI AMkIe teTalI ochI che. vicArazreNImAM mULabhUta pheraphAra thavA mAMDe che ane te pheraphAra teja ApaNI meTAmAM moTI pragatinI nizAnI che. bolavAmAM, phAve nahi tevA gRhasthAe pitAnA vicAro lekhIta darakhAsta rUpe mekalI ApyA che. keTalAka mANase rUbarU bolI na zakatA tevA sadagRharo paNa adhivezananI khulI beThakamAM pitAnAM vicAre suMdara ane vyavasthita rIte vyakata karavAnI hoMza dharAvatA thaI gayA che. strIone, vidhAthIe ne ane yuvAnane khAsa pratinidhItva ApavuM joIe, te vicAra paNa AgaLa AvatA jAya che. A ane AvA prakAranI vicArazreNI thaI te dekhItI rIte ja kemanI AbAdInI sucaka che ane teja ApaNuM saMmelananI sidhdhi che. gata adhivezanamAM ApaNe TharAva kare che ke bahAragAmathI vara paraNavA Ave tyAre temanI pAsethI gAmanA rivAja karatAM vadhu bojo le nahI. mane jAhera karatAM AnaMda thAya che ke A mATe kapaDavaMja, mahudhA, cuNela, godharA, ane vejalapura taraphathI te temanA sthAnika paMcanI maMjurI malyAnI khabara AvI gaI che. luNAvADAnI maMjurI bAkI che. paNa tyAMno rivAjA bahAra gAmanA vara pAsethI khAse vadhu levAno nahi hovAthI temAM khAsa karavApaNuM rahetuM nathI. eTale ke badhAja paMco te bAbata ekamata che ane TharAvano amala karavA ekamata che. eTale te TharAva maMjura thaI gayo che. ' A vakhate eka khulAso kare te asthAne nahi kahevAya. mArI samaja pramANe koI ke ThekANe e khyAla rAkhavAmAM Ave che ke ApaNA saMmelanane hetu dareka sthAnika paMcenI sattAo upara sarvoparIpaNuM bhogavavAne che. paNa te khyAla taddana bInapAyAdAra che. sthAnika paMcane, vahIvaTa ane sattAomAM, bhalAmaNa ane sucanAo karavA sivAya ApaNo koI hetu nathI paNa hAlanA jamAnAnA hisAbe ApaNe AzA rAkhIe ke eka vakhata evo Avaze ke jyAre ApaNe eTalA AgaLa vadhelA haIzuM, ke ApaNe gAmanA ane paMcanA sAMkaDA vartuLamAMthI nIkaLI vizALatAnA kSetramAM vicarazuM tyAre ApaNe badhAo sAthe maLIne ekaja rItinA samajaNapUrvakanA nakakI karelA dhArAdhoraNothI cAlIzuM ane samAnatAnA dharaNA para kAma karatA thaIzuM. vastIpatraka mATe muMbaIthI phorama kADhavAmAM AvelAM che ane dareka gAmathI te barAbara bharAI AvI gayelAM che, tene tarIne kADhI riporTamAM teno samAveza karavAmAM Avaze. A bAbatamAM koI Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 273 bhAIne kaMI paNa sucanA karavAnI hoya teo patravahevArathI karaze, jethI te upara dhyAna ApavAmAM Ave: tamAma kAma bhAI ajItabhAI maNIbhAIne sopeluM che te je bhAIne A mATenI sucanAo saMbaMdhI patravahevAra karavAnI marajI hoya, teoe temanI sAthe temanA amadAvAdanA saranAme kara. hAla je phorama AvelAM che te uparathI vastInI mukhya hakIkata AvI gaelI che, chatAM je bIjA pherma kADhI mekalavAmAM Ave te Apa sarve temAM pure sahakAra Apazo tevI AzA che, ane je kaMI sucana karavuM hoya te tAkIde karaze. gayA adhivezanamAM ApaNe suratanI aMdara AvelA ApaNuM komanA junA derAsara bAbata TharAva kare te mATe bhAIzrI cImanalAla DAhyAbhAI tathA bhAIzrI choTAlAla manasukhabhAI surata gaelAM ane tapAsa karelI. sadara bAbata vIgatavAra hevAla ApanI samakSa teo raju karaze. derAsara tadana jIrNa hAlatamAM che. te bAbata je hAtha dharavAmAM Ave te surata zaheranI vacce eka bhavya maMdira thAya tema che. ApaNe sahakAra ApIe te suratanA saMdha taraphathI paNa sahakAra maLavA AzA che. - have sauthI agatyanI bAbata ApaNA maMDaLanA baMdhAraNanI che. kAraNa ke sArA baMdhAraNa vagara koIpaNa saMsthA lAMbo vakhata TakI zakatI nathI ane pragati karI zakatI nathI. te mATe gayA adhivezanamAM ApaNe nImelI kamiTIe tathA anya bhAIoe khAsa parizrama laI tene musaddo taiyAra karela che je ApanI pAse raju karavAmAM Avaze. A tabakake A bAbata vigatamAM utarato nathI. paraMtu ekaja bAbata upara ApanuM dhyAna kheMcavA mAguM chuM, te e ke baMdhAraNamAM evI takedArI rAkhelI che ke nAnA ekamavALAone ema na lAge ke temano avAja saMbhaLAtuM nathI. baMdhAraNamAM sarvAnumate kAma karavAno prabaMdha thaI zake nahi kAraNa tema karavA jatAM vahIvaTa azakaya thaI paDe paNa ApaNe prathA tarIke sarvAnumate kAma karavAnuM rAkhIzuM. baMdhAraNamAM paNa tevo Agraha karavAmAM Avyo che, ane nAnA ekamonA abhiprAyane purepuruM mAna ApavA mATe, koI paNa cAra ekamanA dareka ekamanA ochAmAM ochA cAra membarenI hAjarI sIvAya saMmelananuM kerama thaeluM gaNAze nahIM, temaja koI paNa cAra ekama paikInA pratinidhionI saMmati sivAya kaI paNa TharAva pasAra thaelo gaNAze nahi. eTale nAnA ekamee kaI paNa prakArane aMdezo rAkhavAnI jarUra nathI. vidhArthio-vidyArthinIo ane strIone khAsa pratinidhitva ApavA mATe paNa kAryavAhI kamiTI vicAra calAve che ane tethI ApanI samakSa A bAbatamAM je darakhAsta Ave te upara Apa udAratAthI vicAra karaze tevI AzA che. benka skIma mATe gayA adhivezanamAM TharAva thaele che. paNa te mATe ApaNe kaMI karI zakyA nathI, te vastunI agatyatA mATe be mata hoI zake nahIM. paraMtu eTaluM te khAtrIthI jANaze ke jyAM sudhI A bAbata ApaNe sAdhya karIe nahi tyAM sudhI te ApaNuM dhyeya rahevAnuM ja che. ATaluM kahI mane ApelA mAna mATe huM pharI Apa saune AbhAra mAnI besI javAnI rajA lauM chuM. bAda beThaka cA-pANI mATe aDadho kalAka mulatavI rAkhavAmAM AvI hatI. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA-pANI bAda beThaka maLatAM saMmelananA sekreTarI bhAi kasturalAla nagInadAsa kapaDavaNajavALAe sa Mmelanane saphaLatA IcchatA-DaoN. ramaNalAla vADIlAla tathA zA. caMpakalAla IMTAlAla taraphathI kapaDavaNajathI AvelA sadezA vAMcI saMbhaLAvyA hatA. gayA samelananA riporTa: tyArabAda kapaDavaNaja mukAme bharAyelA prathama adhivezananA riporTa, je chapAvI kAya vAhI samitIe bahAra pADelA che ane gAmegAma meAkalAvela che, te bhAI kasturalAle raju karI maMjura karavAnI darakhAsta mukI hatI. AnI maMjurI mATe pramukhazrI taraphathI pujvAmAM AvatAM kaMika gerasamaja hoya tema lAgyuM hatuM. jethI DA. mANekalAla bhAie khulAsA karyAM ke te adhivezanamAM thayelA ane riporTa mAM chapAyelA TharAvA majurI mATe mukavAmAM AvyA nathI, paraMtu gayA adhivezanamAM je kAmakAja thayuM, ane TharAve thayA vigere A riporTamAM jaNAvavAmAM AvyuM che te chapAyeluM barAbara che ke nahi te joIne mAtra riporTane maMjurI ApavAnI che. A khulAsA pachI turataja riporTa sarvAnumate maMjura thayA hatA. khata maMjurI : te pachI bhAI kasturabhAIe gayA samelana pachIthI AjadIna sudhInA thayelA kharcanI maMjurInI darakhAsta mukI hatI. kulle kharca 298) thayA hatA. temAM rU. 250) sa MmelananA riporTanI chapAmaNI, rU. 40) baMdhAraNanA kharaDAnI chapAmaNI, tathA rU. vastI gaNatrInA phArmanI chapAmaNInA samAveza thAya che. samelane A rU. 298) nA khacaeNne maMjurI ApI hatI. maMDaLanA hisAba: EUR 351) saMvata 2001 nA mahA vada 1 zrI kapaDavaNajanA paMcanA 274 326) saMvata 2001 nA khI. caitara vada 3 zrI godharAnA beu paMcanA 151) saMvata 2001 nA vaizAkha suda 1 zrI luNAvADAnA paMcanA 151) saMvata 2001 nA vaizAkha zuda 1 zrI vejalapuranA paMcanA 151) saMvata 2001 nA vaizAkha zuda 14 zrI mahudhA-cuNela-kAnama ane su MtanA paMcanA rU. 1130) 25.) saMvata 2001 nA jema zuda 9 riporTanI nakala eka hajAra chapAvI tenA kharcanA 40) baMdhAraNanA kharaDAnI nakala aDhIso chapAvI tenA kharcanA 8) vastI gaNatrInA phArma na. 750 chapAvyA tenA 3. 288 832) bAkI sIlaka 3. 1130) Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 kezAdhyakSa zrIyuta bhAI choTAlAla manasukhabhAI taraphathI upara mujaba hisAba raju karavAmAM AvyuM hatuM. upara pramANe rU. 117] nI AvakamAMthI rU. 28] kharacanA jatAM rU. 832) bAkI sIlIka zrI kozAdhyakSa pAse rahelI che. A hisAba maMjura karavAmAM AvyuM hatuM. atre jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke kezAdhyakSa bhAIzrI choTAbhAI taraphathI vyAja ApavAnI IcchA kAryavAhi kamiTImAM jaNAvavAmAM AvelI je kamiTIe AbhAra sAthe nAmaMjura karI hatI. saMmelanamAM save bhAIoe temanI ophara nAmaMjura karavA bahAlI ApI kozAdhyakSane temanI udAra bhAvanA ane sahAnubhUti mATe AbhAra mAnyo hate. lena skIma:AgaLa cAlatAM maMtrI zrI kasturalAla nagInadAse gayA saMmelananA karA saMbaMdhi kAmagIrIne hevAla raju karatAM jaNAvyuM hatuM ke lena skImanA TharAva naM. 1. saMbaMdhamAM javA taiyAra thaI nathI. paNa gaI kAla eTale tA. 27-12-45 nA roja kAryavAhI kamiTIe te aMge janA ghaDavA eka kamiTI nImI che, te kamiTI vicAraNA karI jyAre A beThakamAM te bAbata hAtha dharavAmAM Avaze tyAre teo te janA raju karaze. surata derAsara:suratanA jaina derAsara bAbatamAM (TharAva bIje) kamiTI nImavAmAM AvI hatI. te kamiTInA sabhya zA. choTAlAla manasukhabhAI tathA parIkha cImanalAla DAhyAbhAI surata jaI mAhiti meLavI AvyA che. teo A saMmelanamAM yogya samaye te bInA raju karaze. vadhArAnA bojA:bahAragAmane vara paraNavA Ave tyAre vadhArAno beja (TharAva trIje) na lAdavA bAbatamAM maMtrI bhAI kasturabhAie jaNAvyuM ke A TharAva dareka gAmanA pratinidhioe pitAnA gAmanA paMcamAM raju karI pAsa karAvavAnuM hatuM. cAra ekama taraphathI A TharAvane saMmatti maLyAnA lekhIta kAgaLo AvI gayA che. luNAvADA vIrapura taraphathI kaI lakhANa AveluM nathI. AthI turataja luNAvADA taraphathI AvelA pratinidhi bhAioe sadara TharAvane maMjura karyAnuM jAhera karI A TharAvane sarvAnumate amalamAM mukavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM. maraNa pAchalanAM jamaNeHte pachI pharajIAta jamaNanA kharacA tathA maraNa pAchalanA jamaNanA kharacA ane lAgAo baMdha karavA bAbatane TharAva naM. 11. saMbaMdhI maMtrIzrIe jaNAvyuM ke, traNa ekama (mahudhA, kapaDavaNaja ane godharA) taraphathI A TharAvane maMjurI maLI che. vejalapuravALAonuM kahevuM ema che ke badhA ekame saMmata hoya to temane maMjura karavA vadhe nathI. luNAvADA taraphathI kaMi jaNAvavAmAM AvyuM nathI. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 TharAva paMcane bhalAmaNarUpa che - TharAva 11 mA saMbaMdhI evo prazna uThe ke samelana je TharAva pasAra kare te dareka paMcane baMdhanakartA kharA ke nahi? keTalAka bhAionuM ema paNa kahevuM thayuM ke A ane AvA TharAvo ThokI besADavA joIe. ' AnA khulAsAmAM ra. rA. ramaNalAla pAnAcaMda gedharAvALAe jaNAvyuM ke paMca je pratinidhione mokale che te paMcanI bahAlI laIne AvatA hoya te pace TharAva maMjura rAkhavA joIe. bhAI kasturabhAIe vadhu khulAso karatAM jaNAvyuM ke saMmelanamAM paMce je pratinidhio mekale che te paMcanI sattA upara kApa mukavA mATe nahi temAM vaLI saMmelananA TharAne haMmezAM bhalAmaNa rUpe ja hoya che, eTale maMjuraja karavA tevuM kaMI che nahi, chatAM sarvasAmAnya TharAvo maMjura thAya te sArU. Ane sameTatAM pramukha zrI bAbubhAIe khulAso karyo ke sAmAnyataH dareka paMcae AvI jAtanA karA maMjura karavA joIe, paNa AvA TharAva hamezAM parone bhalAmaNarUpe ja karavAmAM Ave che. bhAI ramaNalAle prazna karyo ke maMjura kare te pharajIAta che? pramukhazrIe khulAso kIdhe ke vastutaH eja artha nIkaLe che. A bAbatamAM cokhavaTa karavAnI jarUra jaNAtAM bhAI vADIlAla manasukharAme jaNAvyuM ke paMce saMmelananA TharAvanI virUdhdha jaI kaMI kare te temanI jokhamadArI ghaNIja vadhe che. kAraNa ke A maMDaLanI ane adhivezanenI bhAvanA ApaNane badhAne ekatra karavAnI che. chatAM eka vAta taddana spaSTa samajavAnI jarUra che ke A maMDaLa keipaNa gAmanA ke paMcanA jhaghaDAomAM bhAga levA taiyAra nathI. mATe je pratinidhi bhAIone ema lAge ke pitAnuM paMca A TharAvane maMjurI Apaze nahi te te bhAIoe bahuja khullA zabdomAM, saMmelananI khullI beThakamAM ja, tevA TharAvane maMjurI nA ApavI; AthI kaMI khoTuM thatuM hoya tema jarA paNa mAnavuM nahi, balake A maMDaLanI te bhAio sevA kare che tema samajavuM. A maMDaLa ektAnI bhAvanA upara ubhuM che. mATe jhagaDe thAya tevuM kaMI paNa karavuM nahi. Aje je nahi bane te AvatI kAle karIzuM athavA choDI daizuM. paNa ApaNe ApaNI bhAvanAne te vaLagIja rahIzuM. samilana te mArga darzana karaze. apanAvavuM te ApaNuM kAma che. samarthana karatAM bhAI zrI nagInadAsa lasukhabhAIe jaNAvyuM ke ApaNe maMDaLa ubhuM karyuM che tenuM dhyeya ekaja che ane te e ke ApaNe ghaNuM ghaNuM bAbatamAM pAchaLa chIe ane temAM ApaNe AgaLa dhapavuM che, paNa te kaMI pAMce gAmanI vastIne jabarajastI karIne nahiM, mAtra mArga darzana karavAnuM che. saMmelana phojadArI kAyado hAthamAM levA mAMgatuM nathI. paNa badhA gAmane ekatra karI, samajAvIne pragati sAdhavAnI che. saMmelanamAM sArA vicAro raju thAya, ane pratinidhio tene jhIlI le eTale te pramANe badhAe cAlavuM te rivAja paDI jAya. na sudhAre hamezAM bhalAmaNa rUpeja haiya che. koMgresa paNa Aja rIte cAle che. janatA vadhAvI leze te hisAbeja bhalAmaNa kare che. ane janatA apanAve che, tevI ja rIte ApaNuM saMmelana je TharAvanI bhalAmaNa kare te ApaNe apanAvI levI joIe. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 * tyArabAda bhAI maNIlAla bhaNasAlIe amerIkA (yu. sTeTasa) nA baMdhAraNano dAkhalo ApI jaNAvyuM ke paMca jene mokale che tene naitika javAbadArI jarUra Ape che. pratinidhioe karavo paMcane samajAvavA joIe eTale paMca tene jarUra apanAve. ApaNI saMsthA eka mahAmaMDaLa jevI che. AnI aMdara amuka Tharevane eka ekama nAmaMjurI Ape to te kAyama na thAya, paNa AnuM pariNAma ApaNane joItI ekadIlI te naja Ave dareka ThekANe TharAve bhalAmaNa rUpe ja thAya che. hAlamAM ghATakoparamAM bharAyela sthAnakavAsI bhAIonA saMmelanane dAkhalo TAMkI, teo paNa temaja kare che ema jaNAvyuM hatuM eTale A keInavI prathA nathI. tyArabAda maMtrIe vejalapuranI saMmati badhAnI sAthe che tema jaNAvyuM eTale tyAMnA bhAIe temane tyAM bhAga levAmAM Ave che te vAta raju karI ane jaNAvyuM ke te paisA sanmArge vaparAya che. AnA javAbamAM bhAI vADIlAla manasukharAme jaNAvyuM ke Ane lAgAnuM nAma cheTI rIte ApavAmAM Ave che. Ane artha maraNa pAchALa dharmAdAmAM ApavAnI ochAmAM ochI rakama TharAvelI che tema thAya che. A kaMI jamaNavAra nathI. mATe tene bhalatuM nAma nahi ApatAM je bhAine ghare maraNa thAya tene teTalI athavA tethI vadhu rakama pitAnI zakti anusAra ApavI ema karAvavuM joIe. A khulAsA bAda vejalapuravALA bhAIo tema karavA saMmata thatAM TharAva 11. mA sarvAnumate pAsa thayo hato. tyArabAda jAhera karavAmAM AvyuM ke baMdhAraNanA kharaDA upara vicAra karavA kAryavAhI kamiTI rAtanA ATha vAge De. mANekalAla narasIMhadAsanA baMgale maLaze te vakhate je bhAIone keIpaNa TharAva ApavAnA haze te badhA svIkAravAmAM Avaze ane te carcavAmAM paNa Avaze. ATaluM kahI sADA pAMca vAgyA hevAthI pramukhazrInA huznathI bhAI maNIlAla bhaNasAlIe AjanI beThaka barakhAsta jAhera karI hatI. kAryavAhi kamiTI. TharAvyA mujaba tA. 28-12-45 nI rAtanA ATha vAge kAryavAhI kamiTI maLI hatI. temAM kule vIsa sabhyomAMthI aDhAra hatA. temaja bIjA vIsa prekSaka bhAIo AvelA hatA. teone baMdhAraNa vigerenA vivecanamAM bhAga levA vinavatAM teoe paNa temAM bhAga lIdho hato. atre sthaLa saMkocane lIdhe badhAM nAma ApavAmAM AvyAM nathI. TharAva pahele - rDo. ramaNalAla somAbhAI desI taraphathI Avela "vekezanamAM tAlIma varga kholavA tathA te mATe eka vidyArthi ane vidyArthinIonuM saMmelana bolAvavA tathA te mATe rU. 25" nI rakamanI maMjurI mAMgatA TharAva" hAtha dharavAmAM Avyo hato. A bAbata ghaNuM lAMbI carcA cAlI hatI paNa koIpaNa nirNaya upara nahi AvatAM khullI beThakamAM te bAbata carcavAnuM TharAvI A TharAvanI carcA baMdha karI hatI. TharAva bIjo:- sau. menAbahena vADIlAla pArekha taraphathI Avelo "raDavA luTavAnA rIvAjane baMdha karavA bAbatane" TharAva hAtha dharavAmAM Avyo hato, tene saMmelananI khullI beThakamAM raju karavAnI bhalAmaNu sAthe kamITIe apanAvyo hato. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TharAva trIje - bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha taraphathI Avele "pAMce gAmanA lagna prasaMgenA pallAnA rIvAjo sarakhA karavA bhalAmaNa bAbatane" TharAva hAtha dharavAmAM Avyo hato. ghaNI carcA bAda temaja gAmegAmanA rivAjonI samikSA kIdhA bAda A siddhAMtane svikAra karI; 41) gadIANuM (2aa talA)nuM ane rU. 40) rokaDA athavA te 51) gadANA (2pA tolA) senuM ekaluM ema nakakI karavA kamITIe bhalAmaNa karI TharAva khullI beThakamAM carcavA mATe mulatavI rAkhyo hato. TharAva cotho:- bhAI vADIlAla taraphathI Avele "adhIvezananA kharca mATenI jogavAI sucavate" TharAva hAtha dharavAmAM Avyo hato. temAM pratinidhinI phI rU 3), svAgata samitinA sabhyanI phI rU. 2 ) vigere bAbate jaNAvavAmAM AvI hatI. carcA thayA bAda ema TharAvavAmAM AvyuM ke A tabbake A vastuno vicAra kare te ghaNuM utAvaLuM pagaluM thaze ane badhAja lagabhaga TharAvanI virUdhdha hovAthI, bhAI vADIlAle pitAno TharAva pAcho kheMcI lIdho hate. TharAva pAMcamo - bhAI zAtIlAla maganalAla zAha taraphathI dhArmika keLavaNI bAbatane" Avelo TharAva raju thayA hatA. tene keLavaNI kamiTI upara mekalavAnuM TharAvI carcA baMdha karavAmAM AvI hatI. ' ' . TharAva :- che. bhAI kAntIlAla mANekalAla taraphathI "dareka gAmamAM cAlatA jhagaDA, bhata, taDAM vigerenI patAvaTa karatuM eka madhyastha lavAda paMca nImavA bAbatane " Avelo TharAva hAtha dharavAmAM Avyo hato. A mATe carcA thayA bAda A tabake A maMDaLa AvI bAbate hAtha dharI zake tema nathI tema TharAvI carcA baMdha karI hatI. 1, TharAva sAtamo:- Do. bhAi kAntIlAla mANekalAlane "yuvaka maMDaLa, svayaMsevaka maMDaLa Adi anekavidha maMDaLa taraphathI saMmelanamAM pratinidhio mekalavA bAbatane" TharAva hAtha dharatAM, baMdhAraNanI carcA vakhate tene dhyAnamAM levAnuM TharAvI carcA mokupha rAkhI hatI TharAva AThamo - bhAI maNIlAla pAnAcaMda taraphathI "raDavA kuTavAnA rIvAjane nAbuda karavA bAbatane" TharAva hAtha dharatAM teoe sau. bahena menAM bahenanA TharAvane Teko Ape tema harAvI carcA baMdha karI hatI. TharAva navamo - bhAI kAntIlAla pAnAcaMda zAha ane zA. maNIlAla lallubhAInI zikSaNa saMbaMdhInI sucanAo karatA TharAvo, keLavaNI kamiTI upara mokalI ApavA TharAvyuM hatuM. TharAva dasamo:- bahena zAradAbahena chaganalAla gAMdhIne "gayA saMmelananA dhArmika zikSaNa saMbaMdhInA TharAva naM. 4nA amala saMbaMdhI" TharAva Avele te keLavaNI kamiTIne mokalI Apo; temaja strIone maMDaLamAM hakaka ApavA saMbaMdhIne harAva baMdhAraNa carcatI vakhate vIcAravAnuM karAvyuM hatuM. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 TharAva agIAraH -gAMdhI gIradharalAla hIrAcada taraphathI " ApaNe jene jyAre ekabIjAne maLIe tyAre 'jaya jInendra" zabdathI AvakAravAne" TharAva Avyo hato. kamiTIe AnI prazaMsA karI tene AdaravA mATe bhalAmaNa karI hatI temane bIje TharAva "kasaratazALA vigere khelavA saMbaMdhIne " keLavaNuM kamiTIne mokalI ApavA TharAvyuM hatuM. TharAva bAramo:- bhAI zrI bhurAbhAI amIcaMda godharAvALA taraphathI Avelo "zikSaNa saMbaMdhIne " TharAva keLavaNI kamiTIne mokalI ApavA TharAvyuM hatuM. TharAva teramo:- rA. rA. gAMdhI ramaNalAla chaganalAla taraphathI "vidhavAone bharaNu piSaNa vigere bAbata sucanA karato" TharAva Ave te AvatA saMmelana upara carcavA TharAvyuM hatuM. temaja bIjA TharAva teo taraphathI prasutigRhanI yojanA temaja pAMjarApoLanA vahivaTa vigere bAbatanA hatA te dareka gAmanI sthAnika parisethati upara avalabatA hovAthI te dareke sthAnika vyavasthA karI levI tema TharAvyuM hatuM. TharAva caudame - bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha taraphathI "nekarI dhaMdhA aMge bhAIone madada bAbatane" TharAva raju karatAM teoe jaNAvyuM hatuM ke eka madhyastha (bu) ophIsa sthApavAmAM AvI che. ane tenI kamiTInA cAra membaro che (1) bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha (2) zeTha bAbubhAI maNibhAI parIkha (3) bhAI cImanalAla DAhyAbhAI parIkha (4) bhAI choTAlAla manasukhabhAI zAha ane tenI ophIsa, zeTha ramaNalAla choTAlAlanI peDhI, jhaverI bajAra, muMbaI rAkhelI che. te je bhAIone jarUra paDe teoe te saranAme arajI mokalavI. kamiTIe A goThavaNane maMjurI ApI hatI. TharAva paMdaramo:- rA. rA zA.nagInadAsa mahAsukhabhAIe zakaya hoya tyAM jana bhejanAlaya zarU karavAnI karelI sucanAvALo TharAva hAtha dharatAM, te TharAva bhalAmaNa rUpe saMmelananI khullI beThakamAM raju karavA TharAvavAmAM AvyuM hatuM. karAvaLama:-rA. rA.desI semAbhAI punamacaMda taraphathI "saMmelana prasaMge" jJAti sudhAraNAnA viSaya upara vidyArthio pAsethI nibaMdha lakhAvI maMgAvavA ane te mATe be inAma rAkhavAM. temaja pasaMdagI pAmelA nibaMdhe saMmelanamAM vaMcAvavA " evo TharAva raju karavAmAM AvelA. Ane bhAI nagInabhAI dalasukhabhAIe Teko ApatAM jaNAvyuM ke je A TharAva svIkAravAmAM Avaze te rUpIA ekAvana ekAvananAM be inAma ApavAmAM Avaze. vaLI vadhArAmAM saMmelananA TAIme vyAyAma hariphAI goThavavA saMbaMdhI paNa sucanA ApelI. A beunI vyavasthA bAbata, pramukhazrInI doravaNI upara choDavAmAM AvI hatI. ane teo je pramANe have pachI jaNAve tema karavAnuM TharAvyuM hatuM. viSaya paNa teoja nakakI karI jaNAvaze. TharAva satara:-rA. rA. gAMdhI cImanalAla chaganalAla godharAvALA taraphathI teo vividha rItIe lagna bAbatane TharAva raju thatAM tene rUla AuTa karavAmAM Avyo hato. TharAva aDhAramo - bhAI gIradharalAla hemacaMda zAha taraphathI keLavaNI bAbatane hate. je keLavaNI kamiTIne mokalavA TharAvyuM hatuM. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 TharAva ogaNIsame :- A TharAva talAjA tIrthane mUrtikhaMDana sAme virodha darzAvyo hato. je saMmelanamAM raju karI A kRtyane virodha karI sakhata roSa darzAvate TharAva karavA TharAvavAmAM AvyuM hatuM. - TharAva vIsamo:-bhAI savAIlAla kezavalAla taraphathI meTrIkamAM vadhu mArka uttirNa thanArAone InAmo temaja saMmelana vakhate raMjana kAryakrama rAkhI temAM paNa InAme vahecavA saMbaMdhIne TharAva raju thayuM hatuM. te bAbata beThakamAM carcavA TharAvavAmAM AvyuM hatuM. TharAva ekavIsamo - bhAI maNIlAla mANekacaMda taraphathI nIce mujabanI sucanAo karate TharAva raju thayo hato. ' ' (1) vidyottejaka sahAyaka sahakArI maMDaLa sthApavuM. (2) sahakArI benka kADhavI. (3), gAmamAM cAlatA vividha judAM judAM phaDanI tapAsa mATe kamiTI nImavI.. , (4) jJAtinA bALakonA vivAha saMbaMdhI ochAmAM ochI umara TharAvavI. (5) visA nImA vaiSNava jJAti sAthe saMparka sAdhavo ane te jJAtinI vasatI gaNatrI karavI. uparanI sUcanAo upara carcAne aMte pahelI sUcanA keLavaNI kamiTIne raju karavI, bIjI sUcanA benkanA TharAva vakhate vicAravI, trIjI sucanA mATe saMmelana kaMI karI zake nahi ema lAgavAthI pAchI kheMcavAmAM AvI tathA cothI tathA pAMcamI mAtra bhalAmaNa rUpe rAkhavA TharAvyuM hatuM. TharAva bAvIsamo :- De. bhAI kAntIlAla mANekalAle "cuMTaNI vakhate koMgresane ja mata Apo" evo TharAva raju kIdho hato. je A maDaLanA dhyeyathI bahAra hovAthI AuTa opha oraDara karAvavAmAM Avyo hato. tyArabAda baMdhAraNane kharaDo carcA mATe raju karavAmAM Avyo hato. ane ghaNI carcA thayA bAda ane sudhArA vadhArA sAthe sarvAnumate pasAra karI, khullI beThakamAM raju karavA TharAvyuM hatuM. miTIMganuM kAmakAja rAtanA cAra vAge purU thatAM kamiTI barakhAsta karavAmAM AvI hatI. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 bIje divasa (zanivAra tA. 19-12-45) saMmelananI bIjA divasanI beThaka baporanA eka vAge zarU hatI te vakhate je je bhAIone saMmelanamAM potAnA vicAro darzAvavA hoya teone eka pachI eka balavA devAmAM AvyA hatA. turataja bhAI jayatilAla ema. zAhe samayane anusaratu ane pitAnA vicAro darzAvatuM vidhatAbharyuM bhASaNa karyuM hatuM. temanA bhASaNamAM ApaNA baMdhAraNamAM mULabhUta hetuone purA bara lAvavAne mATe bahuja vyavahArika draSTie puSTi ApavAmAM AvI hatI. dhArmika jJAna upara paNa teozrIe bhAra mukI ApaNI prajA saMskArIka thAya te mATe darekane khaMta ane dhagaza rAkhavAne mATe preryA hatA. ane pazcimAryA keLavaNIthI thatA pratyAghAta ane tethI AvatI dharma bhAvanAmAM zithilatA vigere samajAvI tene vaDI kADhI hatI. teoe zAririka keLavaNI temaja hunnara-udyoga keLavaNI upara teTalo ja bhAra mukyo hato ane jaNAvyuM hatuM ke vastupAla-tejapAla, vIra bhAmAzA, subhASabAbu, ane javAhare, joItA haze, te ApaNe ApaNuM bALako pratyenI ApaNI gaMbhIra javAbadArI pAlana karavI paDaze, ane temane sAco ItihAsa zikhaDAvo, sAcI pharaja samajAvavI, dhArmika, vyavahArika, temaja udyogika keLavaNIo sArI rIte ApavI vigere mAbApanI pharaja upara khUbakhUba bhAra mUkayo hate. ane te mATe judA judA dAkhalAo ApI, judI judI jAtanI vyavasthAo samajAvI darekane potAnI pharaja samajAvI hatI. ane mAtra TharAva karI besI nahi rahetAM TharAvonuM pote pAlana karI, bIjA pAse tene amala karAvavA tatpara rahevA Agraha karyo hato. . tyArabAda bhAI bhIkhubhAI choTAlAla mahetAe potAnuM bhASaNa zarU karyuM hatuM. bhAI bhIkhubhAI piote azoka milamAM vivIMga mAstara che ane pote vilAyata jaI te kAmamAM nipuNatA meLavI, te viSayamAM bahu sAruM jJAna dharAve che, teoe keLavaNInA viSaya upara khUbakhUba bhAra mUkI keLavaNuM kaI jAtanI, keTalA draDha nizcayathI, tene meLavavAnA judA judA upAyo ane tene mATe joitA nANuM vigereno purepuro khyAla Apyo hato. ane sarva dAnomAM vidhAdAnane moTuM mahatva ApyuM hatuM. strI keLavaNI upara temaNe khUba bhAra mukayo hato ane tenA uparaja ApaNI bhAvi prajAne AdhAra che te samajAvI dareka bahenone potAnI bAlikAone sAcI Adarza gRhaNio thAya ane pitAnA bALakone dareka rIte guNa ane jJAnathI susajaja pedA kare evI rIte keLavavA bhalAmaNa karI hatI. temaNe te keLavaNI pAchaLa dhanane vyaya puratI rIte karavAmAM Ave to ApaNI jJAtinI AkhI surata badalAI jAya tevuM teo pratyakSa joI rahyA che tema jaNAvyuM hatuM. jJAtimAM eka paNa bALaka yA bAlikA nirakSara rahe to tene mATe AkhI jJAtine jokhamadAra gaNavI sarva bhAIone keLavaNIne pachI te dhArmika, vyavahArika, zAririka ke udyogika hoya te badhIne apanAvI laI, pitAnI jeTalI zakita hoya teTalI zakitathI, pUrA jorazora sAthe teoe tene madada kare tema jaNAvyuM hatuM. temanA AkhA bhASaNamAM teoe keLavaNune badhI rIte uttejana ApavA sarva bhAIone aneka vakhata vinavavA prayatna karyo hato. tyArabAda bhAI nagInadAsa dalasukhabhAIe prAsaMgika vivecana karatAM jaNAvyuM ke ApaNI samakSa je je vicAro mUkavAmAM Ave che tene rU5 ApavAnuM kAma saMmelananuM che. ApaNI ekatA sthapAya (taDA dUra thAya) Apa ApanA jhaghaDA bhUlI javAya ane samastanI draSTie vicAra karatA thaIe teja A saMmelanane yeya che. ApaNe ekala-dokalane vicAra karavAnuM nathI. paraMtu ApaNI Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 samasta kemane vicAra karavAnuM che. ane junavANI vicArane choDI daI jamAnAne anusaratA vicAre AgaLa karI jamAnAnI sAthe cAlavAnuM che. vaLI temaNe AgaLa cAlatAM jaNAvyuM ke ApaNAmAM paisAne abhAve abhaNatA hoya, tenA karatAM bhaNavA tarapha abhAva ane tAlAvelI nathI te che. dIkaro cAra pAMca copaDI bhaNe eTale turata dukAne beseDI devAnI vRtti sevavAmAM Ave che. mATe lona skimane kharekharI apanAvavI hoya, te mAtra paisA bharIne ApaNI pharaja purI thaI tevuM samajavAnuM nathI, paraMtu je bhAIo A kAma laI beThA che teonA hAtha tame tyAre ja majabuta karI zakaze ke jyAre tame tamArA chokarAone vadhAre ne vadhAre bhaNAvavAnI ItajArI rAkhaze. bhAI nagInabhAIe mAtra paisAne nahi paraMtu tethI vizeSa badhA bhAIonA taraphathI keLavaNI pAmavAnA prayatnamAM sahakAra mAgI lokonA manamAM keLavaNI pratyeno prema vadhAre jAgRta karyo hate. - tyArabAda bhAI maNIlAla mANekacaMda zAhe keTalIka keLavaNInI yojanAo samajAvI hatI ane vividha prakAre ane sahakArI ghoraNe chAtrAlaye vigere khelIne vyavasthA karavAnuM samajAvyuM hatuM. - vadhArAmAM teoe nAnI umaramAM thatA dIkarA dIkarIonA vivAha vaDI kADhayA hatA. ane tenAM aniSTa pariNAmo samajAvI sarvane tevA kAmathI dUra rahevA samajAvyuM hatuM. tyArabAda bhAI maNIlAla bhaNasALIe sarva bhAIone TharAvo karavAmAM, tenI hade bAMdhavA ane tenuM pAlana karavA saMbaMdhI sucanA ApI, dareka TharAvamAM pitAnI te pramANenI vartavAnI jokhamadArI samajI TharAvo karavAnuM samajAvyuM hatuM. ane TharAvo karyA pachI eka DagaluM paNa pAchuM na haThavuM paDe, tevAja TharAva pasAra karavA cetavaNI ApI hatI. ApaNe svamAna sAcavIne jIvavuM ane AgaLa vadhavuM joIe. ApaNe eNlarazIpa ane dAna upara chavavuM nathI. lena skimanI lejanA te kAMI vidyArthione dAna ApavAnI yojanA nathI. lona kaMDamAM paisA ApanArAoe samajavuM joIe ke teo potAnA bhAIone mATe A bhaMDeLa kare che, ane lona lenArAoe e samajavAnuM che ke, je laIe chIe te pAchuM ApavAnuM che. eTale ke lena kimathI ApaNuM svamAna jarA paNa ghavAtuM nathI. AvI rIte temaNe lena skimane muLa Azaya ane tenAthI thatA phAyadA samajAvyA hatA. temaja lena skimanuM kAma barAbara nakakI na thAya tyAMsudhI atrethI koIe uThavuM nahi tevo Agraha karyo hate. strI keLavaNInA mahatva upara temaNe ThIka ThIka bhAra mukyo hato, ane tenuM mahatva samajAvyuM hatuM. lona skimanA vahivaTa saMbaMdhamAM belatAM temaNe jaNAvyuM hatuM ke paisA ApanArAoe eTaluM samajavuM jarUranuM che ke teo je paisA Ape che te potAnAM bhAIone eTale pitAnA aMgata sagAone ja uchInA Ape che tema samajavAnuM che. AgaLa bolatAM temaNe jaNAvyuM ke rAjakIya bAbatothI ApaNe chUTA paDI zakatA nathI. paraMtu ApaNe amuka maryAdAo bAMdhI che temAM ja rahIne ApaNe AgaLa vadhavuM joIe. tyArabAda bhAI vADIlAla pArekhe jaNAvyuM ke huM keLavaNInI agatyatA jaNAvavA mAguM chuM. gAmaDAmAM vepAra tuTavA mAMDe che. be copaDI bhaNI pAMca lAkhanI muDI bhegI kare te jamAne have rahyo nathI. mATe jJAnanI have khAsa jarUra che temaja jJAna dAna e moTAmAM moTuM dAna che. tethI sarva bhAIoe temAM madada karavA tatpara rahevuM joIe. ApaNI jJAtimAM eka paNa mANasa abhaNa rahe tenI Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ager rA. rA. bhAi gIradharalAla bhAgIlAla jeee agADInA derAsarajIne vahivaTa saMkelI sarve milakata meodIAnA derAsarajInA jIrNodhdhAramAM ApI meATI madada karI che. jeonA parizrame godharAnA paMcanA bhAgalAne sAMdhI eka karyu che. A mahAna kArya mATe geAdharA temaja pAMce gAma temane hamezAM yAda karaze teoe potAnA udAra hAtha laMbAvI A pustaka chapAvavAmAM rUA. 251] ApyA che. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 lAja ane jokhamadArI A maMDaLane mAthe che. mATe sahu bhAIoe potapotAnI zakita gApavyA sivAya sakriya rIte lena skimamAM madada ApavI joie. eka vyavahArika draSTinI vAta che ke ApaNA jevA kameMvAdane mAnavAvALA eTaluM jarUra samajI lae ke jeTalu punyanA copaDe jamA kIdhuM haze, teTalu punyanu bhAthu parabhavamAM jamA thavAnu che, chokarIone roTalA karatAM AvaDaye have nahi cAle. pArakuM dhana gaNI bhaNAvavAmAM mAkhApAe pAchA paDaye nahi cAle. abhaNa che|karIone have teA lenAra nahi maLe. chokarIone vyavahArika temaja dhArmika zikSaNa maLe tevA prabaMdha karavA joize. A badhuM karavA mATe sanA sahakAra ane ekadilanI jarUra paDaze. eka mANasathI AkhIe kAmanI sagavaDa banI zake nahi. teoe AgaLa cAlatAM keLavaNI upara TIkA karanArAone temanI TIkAo keTalI bhulabharelI che te samajAvyu hatuM. ane jaNAvyuM hatuM ke huM traNa vakhata vilAyata jaI Avyo chu ne meM dharmanI virUdhdha dilathI, manathI ane tanathI kAMIja karyuM" nathI. keLavaNI pAmelAone dharmathI bhraSTa kahenArA mAtra temanA bhaNataranI irSA kare che. ApaNI skulAmAM dhArmika zikSaNa nathI apAtuM te jANavA chatAM ApaNA baccAMone dhArmika zikSaNa ApavA mATe keTalA prayatna karyo che te ApaNe ApaNI jAtane pUchIe. ApaNe ApaNI truTIo jovI joie. magamAM AvI jai uparAuparI TharAvA mokalIe chIe. darekane dhaNuM karI nAMkhIe evuM thAya che. paNa huM jouM chuM te mane lAge che ke " damaDe uMTa paNa damaDA kayAM" e vAta jovAmAM Ave che. badhA kAma karavA Atura heAie paraMtu paisA vinA kAMI gADu AgaLa cAle tema nathI. ApaNe ApaNI zakita gApavyA sivAya saMgaThita rIte pAMce gAmanA lAbhanI khAtara jeTaluM bane teTalu badhue karavuM joie, dAkhalA tarIke ApaNe ApaNA gayA samelananA trIjo TharAva sarvAnumate apanAvI lIdheA che. A kAMI enDru thayu nathI. A rIteja dareka kAma thavuM joie. tyArabAda bhAI vADIlAla chaganalAle jaNAvyu ke mAikrophAna jevI nIrjIva vastu ApaNA darekanA kAnamAM avAja paheoMcADe che, paraMtu ApaNe sajIva ApaNA avAja aMdara utArI zakatA nathI, teja ApaNe joi te bhUla sudhArIe teja ApaNu gADu AgaLa cAlaze. kuTuMbamAM matabheda hAvA chatAM ekasapathI ghara nibhAve jae chIe tevIja rIte ApaNAmAM matabheda hoya te paNa eka vicAre kAma karavu joie eTale ke ekabIjAne apanAvI levA joie. kAraNa ke jaina dharma pramANe kevaLajJAna na maLyuM hoya tyAMsudhI ApaNe adhurA tA chIeja. mATe darekanAM vicAronI samatulanA karI eka niNaeNya upara AvavAnuM che. Arya saMskRtinA muLa pAyA dharma, artha, kAma te mekSa che. gRhasthAnA saMsAra vyavahArika ane dhArmika keLavaNIthI zAbhe che. ApaNe jJAtinuM zreya karavA ane te kema thAya tenA niNaeNya karavA ekatra thayA chIe eTale vicAronI Apale pachI kadAca ApaNe ekamata na thaie ane kai cIja amalamAM na Ave to paNa kAie rIsAI nahi jatAM ekatratAnI bhAvanAne vaLagI rahevAnu che. ; tyArabAda turataja baMdhAraNanA kharaDA kAryavAhi kamiTie karelA sudhArAvadhArA sAthe pAsa karavA raju karavAmAM AvyA hatA. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 baMdhAraNane kharo. * baMdhAraNane kharaDo raju thatAM pramukhazrIe te upara nIce pramANe jaNAvyuM hatuM. A baMdhAraNanA kharaDAnI nA dareka pratinidhibhAIone apAI gaI che. kAryavAhi kamiTie parama sise temaja gaI kAle te upara khubakhuba carcA karI che. laghumati ekamane anyAya na thAya ane sahune sahakAra maLe tathA sahune nyAya maLe e rItie baMdhAraNa ghaDAyuM che. baMdhAraNamAM strIo temaja vidyArthione mATe sthAna apAyuM che. e ApaNI sAme maMjurI mATe bhAI nagInabhAI vakIla raju karaze. tarataja bhAI nagInabhAI vakIle baMdhAraNano kharaDo raju karatAM eka bAbata tarapha saMmelananuM khAsa dhyAna kheMcyuM hatuM te e ke A baMdhAraNamAM je pAMca ekama che temAM traNa ekama vastInA pramANamAM meTA che. bAkInA be nAnA ekamo che temanAmAM A zaMkA na rahe te mATe kalama 14 tathA 15 mAM jogavAI karavAmAM AvI che. ATaluM kahI temaNe baMdhAraNanI kalama vAra samaja ApavI zarU karI hatI. hetuomAM sudhArAnI darakhAsta, ' hetuomAM sudhArAnI darakhAsta raju karatAM bhAI nagInadAsa dalasukhabhAIe jaNAvyuM ke udezamAM dhArmika, Arthika ane sAmAjIka unnatti" jaNAvyuM che. temAM rAjakIya zabda umera joIe. deza parAdhIna che eTale rAjakAraNanA sparzathI ApaNe dUra rahI zakIe nahi, dareke dareka vastumAM rAjakAraNa che, paraMtu je ApaNane rAjakAraNanI bhaDaka hoya te "rAjakIya" ne badale "sarvadezIya" zabda muka joIe. ApaNe je baMdhAraNa ghaDIe te bhaviSyane khyAla rAkhIne ja ghaDIe. uparanA sudhArAne kaTara kAntIlAla mANekalAla tathA gAMdhI ramaNalAla chaganalAle Teko Apyo hate. tyArabAda parikha nagInadAsa bAlAbhAI kapaDavaMjavAlAe sarva dezIya ane rAjakIya e beune badale dezanI unnatti e zabdone umeravAne sudhAre mukyo hato, ane jaNAvyuM ke rAjakIya zabda haze, te bhaviSyamAM koI paNa rAjakIya laData upasthita thAya tyAre jarUra vadhe Avaze. bAda A darakhAstane virodha karatAM bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNAvyuM ke A bAbata upara kAryavAhi kamiTimAM khUbakhUba carcA thaI hatI. A saMsthAne rAjakIya saMsthA banAvavI te barAbara nathI. A saMsthAnuM dhyeya sAmAjIka unnatti che. ApaNe "sAmAjika" zabdanA vartulathI bahAra javuM te barAbara nathI. haju ApaNane paga AvyA nathI. AMkha mADatAM AvaDatI nathI. evI sthitimAM kAle dezamAM game te vAtAvaraNa ubhuM thAya te heje ApaNI saMsthAne aDacaNa Ave. sarva bhAionI saMmati maLe e pramANe nirNaya karavAno che. rAjakIya zabda dAkhala karavA pahelAM, AgaLa jatAM saMsthA bhayamAM AvI paDe nahi te mATe vicAra karavAnuM che. mahA mahenate A bae varSanA prayatna pachI ATalI zAntithI pAMce gAmanA bhAIe bhegA maLI ekabIjAnA vicAronI Apale karavA bhAgyazALI thayA chIe. mArA samajavA pramANe A sudhAre muLa pAyAmAMja ghA karanAre che mATe A saMsthAnA uddezomAM "rAjakIya" zabda umeravA jevuM nathI. te upara Apa sahunuM dhyAna kheMcuM chuM. ApaNe "rAjakIya" kAma karavuM hoya te bIjI rIte judu saMgaThana karI rAjakIya pravRtti karavI joIe. bhAI vADIlAlanA matane maLatA thaI bhAI maphatalAla ratanacaMda parIkhe paNa "rAjakIya" zabdane virodha karyo hate. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 bhAi maNIlAla bhaNasALIe potAne svadezInI bhAvanAvALA hevAnu jaNAvI kAMgresane dAkhaleo TAMkayA hatA, ane dhIme dhIme pragati karavA jaNAvyuM hatuM. ane kahyuM ke ApaNe Darapoka chIe ema nahi mAnaze| paNa A ApaNI zarUAta che. eTale tenI je maryAdA bAMdhIe te bAhozIthI bAMdhavI joie. huM A sudhArAnA viredha karU chuM. bhAI maNIlAla mANekacaMde virodha karatAM AkhA bIjA phakarAne kADhI nAkhavA sucana karyuM hatuM. " A badhAnuM samarthana karatAM pramukhazrIe svAgata pramukhanA bhASaNanA ullekha karI " kumaLA bALaka para ati utsAhamAM AvI vadhu mejo na lAdavA" e zabdo TAMkI kahyuM ke haju AvA sudhArA mATe cAra balke vadhu varSa rAha jovI paDaze. tema kahI A sudhArA pAThe kheMcI levA mATe vinaMti karI hatI. turataja bhAi nagInadAsa dalasukhabhAie potAnA sudhArA pAche khecatAM jaNAvyuM ke mArA sudhArA upara je carcAo thai che ane pramukhazrIe je nukacetinI karI che. temaja A maDaLanA saMcAlako ane bhInna bhAi je mata dharAve che te jotAM ane ' hAla aDacaNa na nAMkhA bhaviSyamAM jarUra haze teA sAtha ApIzuM" e khAtrIne vadhAvI laI huM mArA sudhArA pAchA kheMcI lauM chuM. . AthI thoDAka zabdonA pheraphAra sAthe saMsthAnA hetu asala kharaDAmAM jaNAvyA mujabanA sarvAnumate pAsa karavAmAM AvyA hatA. tyArabAda baporanA 3-45 miniTe cAhapANI mATe sabhA mulatavI rAkhI hatI. je pAchI 4-15 miniTe zarU thai hatI. 4-15 mInITe beThaka pAchI zarU thatAM baMdhAraNanI eka pachI eka kalamA hAtha dharavAmAM AvI hatI. thoDA ghaNA zabdonI pherabadalI karI eka pachI eka badhAraNanI kalamo maMjura thaI hatI. tyArabAda pratinidhIonI saMkhyA bAbata hAtha dharavAmAM AvI hatI ane kAryavAhI kamiTInI bhalAmaNa mujaba pratinidhIonI sakhyA vadhArI temaja strI pratinidhI ane vidhArthI pratinidhIonA samAveza karI kula pratinidhIonI saMkhyA je pahelAM 75 nI hatI tenA badale 101 nI TharAvavAmAM AvI hatI. uparokata pratinidhI-sakhyAnI bAbatamAM khulAsA karatAM rA. rA. gAMdhI nagInadAsa vADIlAla vakIle jaNAvyu` ke strI pratinidhIonI jagyAe strI pratinidhIonIja cUMTaNI thai zakaze. temanI jagAe purUSo AvI zakaze nahi. vidyArthIone je pratinidhItva ApavAmAM AvyuM che te temane temanI juvAna avasthAmAM keLavaNI maLe, anubhava maLe ane maDaLanA kAmamAM rasa letA thAya e draSTithI apAyeluM che. dareka ekamanA pratinidhIonI cUMTaNI karavAnI sattA te te ekamanI raheze. tamAma pratinidhIone sarakhI sattA raheze. eTale ke strIo ane vidyAthI pratinidhIonI sattA jarApaNa ochI raheze nahi, temaja pramukha sAhebe kADha kIdhelA pratinidhIonI sattA paNa badhAnA jeTalIja raheze. tyArabAda rA. rA. vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNAchyuM ke upara jaNAvyA mujaba pratinidhIonI saMkhyAmAM vadhAro karavAthI godharAmAM e pAMca vacce je gerasamaja hatI te dura thai che. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 chevaTe pramukhazrIe pratinidhInI saMkhyA saMbaMdhamAM dareka ekamanA TekAnI sucanA karatAM kapaDavaMja taraphathI rA. kasturabhAI dozIe, mahudhA cuNela-kAnama ane surata taraphathI rA. maNIlAla bhaNasALIe, godharA taraphathI rA. choTAlAlabhAIe, luNAvADA-vIrapura taraphathI rA. zAntilAla vakIle ne vejalapura taraphathI rA. maNIlAla mahAsukhabhAIe Teko Apyo hato. A pachInI kalame eka pachI eka kAryavAhI kamiTInI bhalAmaNa mujaba thoDA zabdonI pheraphArI sAthe pasAra thaI hatI. pramukhanI cUMTaNI bAbatanI kalama hAtha dharatAM rA. nagInabhAI vakIle jaNAvyuM ke je gAme saMmelana bharAvAnuM hoya tyAMnA sthAnika pramukha levA joIe tevuM kazuM nathI paraMtu pramukha visA nImA jaina jJAtinA hovA joIe. pramukha nimavAnI sattA adhivezana bolAvanAra ekamanI che paraMtu pramukha sthAnika cuMTavA ke bahAranA cuMTavA tenuM spaSTikaraNa kharaDAnI kalamamAM karavAmAM AveluM nathI te nakakI karavuM joie. AthI DokaTara bhAI mANekalAla narasIdAse pramukhanI cUMTaNInI kalama saMbaMdhamAM jaNAvyuM ke svabhAvIka rIte svAgata pramukha te gAmanA hoyaja, eTale adhivezananA pramukha je sthAnika hoya te te barAbara thaze nahi. rIvAja evo che ke je prAntamAM kegresa bharavAnI hoya te prAntanAM nahi paNa bahAranA pramukha hoya che. eTale bahAranA pramukha cUMTavA eja sAdhAraNa rahe che. ApaNI bAbatamAM evuM che ke ApaNe pratinidhionI cUMTaNI karatA nathI. paraMtu dareka ekama pasaMda karIne mokale che. jyAre dareka ekama pitAnA paMce taraphathI pratinidhio mokale che ane pAMce gAmanA paMcanA, jene ApaNe saranazIna mAnyA che, teja pramukha tarIke Ave te vadhAre icchavA joga che. jyAre ApaNe pratinidhionI cuMTaNInuM tatva khala karIzuM tyAre ApaNe pramukhanI cuMTaNI karavAnuM paNa dAkhala karIzuM. tyAM sudhI ApaNuM saranazIna zeTha bAbubhAI maNIbhAIne pramukha tarIke rAkhIzuM. mATe pramukhanI cuMTaNI atyAre karavAnI heya nahi. ApaNe pageneja ane temanI mAraphateja badhuM karavAnuM rAkhIzuM teja ThIka paDaze. amArA godharAnA yuvAnoe maraNa pAchaLanAM jamaNe baMdha karAvavA khubaja mahenata karelI paNa temAM phatteha maLelI nahi, paNa jyAre ApaNA maMDaLanA saMmelanamAM evo TharAva thayo tyAre dareka paMcoe tene vadhAvI lIdhuM ane tene amala thayo. eTale hAla turata ApaNe paMca ane badhA paMcanA saranazIna kAyama rAkhIe te barAbara che. mATe cuMTaNInI kalama rada karavA mArI vinaMti che. AthI AnA khulAsAmAM rA. nagInadAsa dalasukhabhAIe jaNAvyuM ke, cUMTaNInI kalama baMdhAraNamAM majuda rAkhavI joIe. paraMtu jema De. mANekalAlabhAIe kahyuM tema pratinidhionI cuMTaNInI prathA dAkhala thae pramukhanI cuMTaNI dAkhala karIzuM. tyAM sudhI zeTha bAbubhAI ApaNA pramukha tarIke kAyama rahe te barAbara che. ATalA vivecana pachI saMmelane De. mANekalAlabhAInI sucanAne vadhAvI lIdhI hatI, temaja tALIonA gaDagaDATa vacce cUMTaNInI kalama maMjura rAkhI hatI. A pachI thoDI bIjI kalame thoDA ghaNA sudhArA vadhArA sAthe pAsa karI sAMjanA cha vAgyA hovAthI, dIvasanI beThaka barakhAsta jAhera karI ane kAmane beja vadhu hovAthI, beThaka rAtanA sADAsAta vAge pAchI zarU karavAnI jAherAta karI hatI. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 287 rAtanI beThaka tA. 29-12-45 barAbara rAtanA sADAsAta vAge niyukta karelA TAime beThakanI zarUAta thai hatI ane baMdhAraNanI eka pachI eka kalamA hAtha dharavAmAM AvI hatI. saMmelananA kArma saMbaMdhI carcA karatAM bhAi nagInadAsa vakIle jaNAvyuM ke keTalAkeAnuM evu mAnavuM che ke keAramanI bAbatamAM meTA ekamevALAone vadhu taka ApavAmAM AvI che. paraMtu eka vAta khAsa dhyAnamAM levAnI che ke, nAnA ekameAnu hita jotAM evI sthiti pedA na thavI joie ke bahumatinuM kAma nAnA ekamA aTakAvI zake. mAtra eTalA prazna rahe che ke sa Mmelana kAramanA abhAve mulatvI rahe te pachI kayAre bharavuM te nakkI karavuM joie. A prazna upara pramukhazrIe sucavyuM ke dareka ekama upara tArathI khabara ApI barAbara 48 kalAka pachI mulatvI rahelu sa Mmelana, je pratinidhie AvelA hAya te pratinidhi, vagara kArame bharI zake. AnA upara sudhAreA raju karatAM bhAizrI rA. cImanalAla DAhyAbhAie 48 kalAkanA badale be dIvasa rAkhavA ema sucanA karI hatI, AthI e purA dIvasa bAda saMmelana maLaze temAM kAramanI jarUra raheze nahi" ema TharAvI te kalama pAsa karI hatI. : tyArabAda vadhu kalame eka pachI eka hAtha dharatAM theADA brA sudhArA vadhArA sAthe pAsa karavAmAM AvI hatI. maMDaLanA vArSika cAlu kharacate paheAMcI vaLavA rA. vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNAvyuM ke dareka ekame kene kAI phALA ApavA joie ane tene mATe kAOvAhi kamITImAM dareka ekame peAtAnI vastInA pramANamAM dara mANase aMdAje cAra AnA athavA tethI vadhunI gaNatrIe jeTalI rakama thAya teTalI echAmAM ochI meAkalavI joie tema TharAvyuM hatuM. A pramANe jaNAvatAM dareka pratinidhie e tenA svIkAra karyAM hatA. AvI rIte badhAraNanI ekeeka kalama pasAra thatAM rRA. nagInabhAI vakIle Akhu` baMdhAraNu sudhArA vadhArA sAthe vAMcI jai maMjura karavAnI darakhAsta mukI hatI ane tene badhA pratinidhioe ma MjurI ApavAthI te maMjura thayAnuM jAhera karyuM hatuM. turataja rA. nagInabhAI dalasukhabhAie A baMdhAraNa ghaDanAra kamITIne ane temAM khAsa mahenata lai taiyAra karanAra bhAI nagInabhAi vakIla, bhAI ajItabhAI maNIbhAI tathA luNAvADAvALA bhAi zAntibhAI vakIlanA AbhAra mAnavA darakhAsta raju karI hatI jene gAdharAvALA rA. gAMdhI ramaNalAla chaganalAle Teke| ApyA hatA, A pachI turataja rAtanA dasa vAgelA heAvAthI A beThaka barakhAsta jAhera karavAmAM AvI hatI ane AvatI kAlanI beDhaka bareAbara bAranA eka vAge zarU thaze ema jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 trIjo dIvasa 30-12-45. baporanA eka vAge sa MmelananI beThaka zarU thaI ane eka pachI eka TharAvA hAthamAM levAmAM AvyA. TharAva pahelA -rA. rA. sAmAbhAi punamacaMda vakIle e judA judA TharAvA ekI sAthe rajI karyA hatA. (1) saMmelana prasa Mge nIdhA lakhAvavA bAbata. (2) saMmelana prasa Mge vyAyAma harIphAi bAbata. nibaMdha harIphAinA samarthyanamAM kheAlatAM rA. rA. sAmAbhAie jaNAvyuM ke vIdyArthI e ghaNuM vAMce che paraMtu temane pacAvavAnA samaya malatA nathI. tethI karIne jo ApaNe temane spardhAmAM utaravA mATe nibaMdha lakhavAnu sopIzu te vidyArthI ee vicAravuM paDaze. dAkhalA tarIke pramukhazrI pote "jJAtInI sudhAraNA" mATenA nibaMdha lakhavAnuM pasada kare ane tevA nibaMdho vidyArthI e pAse mAge te jJAtIne uMce lAvavA mATe kaI kaI yojanA dhaDavI te bAbatanA judA judA vicAre vidyArthIe tarathI ApaNane sheje sAMpaDaze. temaja vidhAthI e jAte vIcAravaMta banI jJAtInI sudhAraNA bAbatanA vicAra karatA thaze. Aja vidhArthI e ApaNI jJAtInA bhAvInA saMcAlake che. chevaTe AvA badhA nibaMdhonuM tAtparyaM kahADI keLavaNI kamiTI sa Mmelana samakSa raju kare. ApaNe jANIe chIe ke ApaNAmAM traNa prakAranA vicAra varga che. eka vRdhdhono ke jemane cAlu jamAnAnA sparza paNa thayA nathI, bIjo varga samelananI javAbadArI lenArA ke je umare pukhta heAvA chatAM jamAnA sAthe AgaLa vadhavA mAge che ane trIjo varga te yuvAnone che. A yuvAno pAse nibaMdho lakhAvI temanA vicAro kaI dIzA tarapha dhasaDAI rahyA che teno khyAla samelananI javAbadArI upADanArAone maLe to tene yogya doravaNI ApavAnI temane taka male, eTale ke yuvAnenI mAnasIka sthitIne purA khyAla samelananA saMcAlakone ApoApa maLe AvI rIte nibaMdhanI harIphAi goThavavAnA mULabhuta sIdhdhAMta huM raju karUM chuM. vyAyAma harIphAine lagatA TharAva sabaMdhamAM temaNe jaNAvyuM ke hAlanA jamAnAmAM pahelAMnI ApoApa maLatI kasarata, jevI ke ramata gamatA, geDIdaDA, gIlIDA, vIgere aneka jAtanI ramato chokarIomATe daLavAnI, pANI bharavAnI, vIgere aneka jAtanI kasarate A badhu adrazya thaI gayuM che. zArIrIka sthitI kathaLatI jAya che. eTalA mATe zArIrIka zramane utejana Apavu joie. ane tema karavAthI mananA guNo, mananI majabutAI, nIrbhayatA, nIDaratA vIgere zakita keLavAze ane vadhaze. harIphAi goThavavAmAM Ave to te tarapha yuvAneAnuM lakSa jarUra doravAya ane pratikramaNa ane pujAmAM jema . prabhAvanAe thAya che tema A vyAyAma harIphAine paNa InAmarUpI prabhAvanA karI utejana ApavAmAM Ave, te jarUra tenAM phaLa sArAM Ave. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 uparanA beu karAvone Teko ApatAM rA. rA. bhAI nagInadAsa dalasukhabhAIe jaNAvyuM ke jeo pitAnA vicAre bahAra mukavA raheje acakAya che teonI muzkelI A nibaMdha lekhanathI dUra thaI jaze. temaja vidyArthio kyA vicAra-pravAha tarapha kheMcAI rahyA che te paNa jaNAI Avaze. vyayAma harIphAI bAbata belatAM temaNe jaNAvyuM ke yuvAna chokarA chokarIo ane bALake zArIrIka sthitImAM pachAta che. gAmegAma vyAyAmazALAo khule e jarUranuM che. ane e dIzAmAMja A pagaluM che. saMmelananA sthaLe AvI harIphAI racAya te jarUra sarasa vAtAvaraNa jAme. uparanA baMne karAve maMjura thayA bAda bhAI nagInabhAI dalasukhabhAIe jAhera karyuM ke nibaMdha harIphAI temaja vyAyAma harIphAI mATe rUpIA ekAvana ekAvana inAme vaheMcavA mATe bhAI somAbhAI punamacaMda taraphathI ApavAmAM Avaze. InAma keTalI rakamanA ane dareka harIphAImAM keTalAM keTalAM vIgere vigata pramukhazrI yogya TAIme jAhera karaze. TharAva bIje -tyArabAda taLAjA murtI khaMDana hamene vIredha darzAvate TharAva rA. rA. bhAI gIradharalAla hemacaMde raju karyo hato ane tene rA. rA. bhAi maNIlAla lalubhAIe Teko ApatAM te sarvAnumate pasAra thaye hate. daramIAna menejIMga kamITInA sabhyonI nAmAvalI taiyAra thaI gaelI hovAthI bhAI vADIlAla manasukharAma pArekhe tenI jAherAta karI hatI. sAthe sAthe gAmegAma sthAnika sekreTarIonI paNa nImaNuka karavAmAM AvI hatI tenI paNa neMdha lIdhI hatI. vigata nIce mujaba - menejIMga kamITInA sabhyo :- parIkha ramaNabhAI maNIbhAI pramukha. bhaNasALI maNIlAla cunIlAla, sekreTarI. parIkha choTAlAla manasukhabhAI kezAdhyakSa) zAha maNIlAla gIradharalAla, sekreTarI kASTa. kapaDavaNaja : vejalapura:pArekha vADIlAla manasukharAma gAMdhI ratIlAla pAnAcaMda khemacaMda hekaTara ramaNalAla vADIlAla gAMdhI zAMtIlAla muLacaMda gAMdhI nagInadAsa vADIlAla gAMdhI nagInadAsa gabubhAI luNAvADA vIrapura :desI kasturabhAI nagInadAsa gAMdhI zAMtIlAla gulAbacaMda parIkha nagInadAsa bAlAbhAI zAha cImanalAla rAyacaMda zAha nagInadAsa cunIlAla godharAzAha gIradharalAla hemacaMda mahudhAcuNela-klanama-surata:gAMdhI ramaNalAla chaganalAla mahetA bhIkhubhAI TAlAla zAha nagInadAsa mahAsukhabhAI manasukhabhAI zAha hIMmatalAla jIvAbhAI zAha ratIlAla zAmaLadAsa desI zAmaLadAsa bhurAbhAI desI maNIlAla lalubhAI jagajIvanadAsa zAha maNIlAla mANekacaMda Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 upara pramANe kule menejIMga kamITInA covIsa sabhyo thAya che. badhAraNanI kalama 16 pramANe kule pacIsa sabhyo joie, paraMtu pramukhazrInI jagyA, hAla turata rA. rA. zeTha bAbubhAI maNIbhAine nImI, bIjo TharAva nA karIe tyAMsudhI kAyamanI TharAvI hovAthI, temaja pAkkSA adhivezananA pramukhane cAlu adhivezananA pramukha ema be jagyA ekaja pramukhathI rokAtI hovAthI sabhyA pacIsane badale cAvIsa thAya che. sthAnika sekreTarIe : parIkha nagInadAsa bAlAbhAI zrI. aSTApadajInI khaDakI, kapaDavaNaja parekha mANekalAla mahAsukhabhAI, vasanajI aMdarajIvALA, godharA. dozI maNIlAla pAnAcaMda vasanajI, sAtharI bajAra gAMdhI ratIlAla pAnAcaMda khemacaMda kharasAlIA thane (sTe. ) vejalapura. zAM. amRtalAla lallubhAI, pIpalI bajAra, luNAvADA. dezI gAMDAlAla nagInadAsa bajAramAM, mahudhA. dozI zAmaLadAsa bhurAbhAI, bajAramAM, cuNela. zA. nagInadAsa dalasukhabhAi, mahAjanavADA, mAMDavInI pALa, amadAvAda. zA. hIrAlAla vADIlAla, svadezI mArakITa, bIje mALe, muMbaI, TharAva trIjo ;tyArabAda bhAi ramaNalAla somAbhAi DaoNkaTare unhALAnI rajAomAM vidhArthIonA tAlImavarga khAlavA bAbata vIcAra karavA ane eka vagadAra kamiTI nImavA kAryavAhI kamiTIne sattA ApatA TharAva rajI karyAM hatA. samarthanamAM teoe jaNAvyuM ke AvA tAlIma varga khAlavAthI temAM carcA, vArtAlApa, vyAyAma, samuhajIvana, vInaya, vIveka, svacchatA, nIDaratA vIgere aneka prayogo thaze temaja guNa keLavAze. vahevArIka sAthe dhArmika keLavaNI paNa ApI zakAze. Ane bhAra AjanA vidyArthIe svataMtrapaNe upADI zake che. vidyArthIone gheravavAnI ane temane uttejana ApavAnI jarUra che. A jamAnAmAM saMkucita mAnasa cAle tema nathI. jJAtInI unnatI temaja dezanI unnatI mATe A yeAjanA svIkArI levA mArI sarvane vinatI che. kharacanA kAraNe A TharAva vegaLA mukAvA nA joie. ane sarve bhAIe kAryavAhI samitInA TharAvamAM jaNAvyA mujabanI sattA ApavAne sa Mmata thaze. A TharAvane rA. rA. ramaNalAla chaganalAla gAMdhI godharAvAlAe TUMkA ApatAM te sarvAnumate pasAra thayA hatA. TharAva cAthA :-bhojanazALA aMgenA TharAva kAryavAhI samitImAM carcAelA heAvAthI ane te mujaba dareka ThekANe bhejanAlaya cAlu karavAmAM Ave te IcchavA joga hoI te mATe bhalAmaNa karatA TharAva rA. rA. zA. nagInadAsa dalasukhabhAie raju karatAM pasAra thayA hatA. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TharAva pAMcame : raDavA kuTavAnA rIvAjone nAbuda karavA bAbatane TharAva a.sau. bena menAbena vADIlAla pArekhe raju karatAM jaNAvyuM hatuM ke A rIvAja tadana nAbuda karaja dae. A rIvAja niMdanIya che, temaja ArtadhyAna karAvanAra che. kudaratI rIte dareka mANasane pitAnuM sabaMdhI gumAvatAM raDavuM jarUra Ave ene mATe kaMI vadhe hoya nahI. paNa jeo raDavA sAthe raDavA lAge che ane kuTavA sAthe kuTavA lAge che te rIvAja sAme jarUra vadhe che. ApaNe kharI rIte maranAranA saMbaMdhIne saMsAranI asAratA ane jaina dharmanI zailIe karmanI ghaTanAo raju karI zAMtavana ApavuM joIe. nahI ke raDavA ane kuTavAne protsAhana ApavuM joIe. Aste Aste raDavA kuTavAne eka rIvAjaja baMdhAI gayo che. eTale je kaI ravA agara kuTavA nA lAge tenu vahevAramAM khATuM dekhAya ane samAja tenI nIMdA karavAmAM paDe; paraMtu AvA rIvAja maMDaLanI mAraphate tilAMjalI ApavI joIe. pAMce gAmanA bhAI bahene ekamata thaI nIrNaya kare te pachI vahevAramAM khoTuM lAgavA paNa ke temanI niMdA thavA paNa rahe nahI ane dareka hImatathI te rIvAjane sAmane karI zake ane niMdA karatAM baMdha thaI jAya. A mATe mArI Apa sau bhAIo ane bahene A rIvAjane tilAMjalI ApavAne TharAva karavA bhalAmaNa che. uparokta TharAvane sau. lalitAbena maNIlAla bhaNazALIe tyA sau. parasanabena saMkaralAla bhurAbhAIe Teko A ha. vadhumAM ku. hasumatIbahena mANekalAla DokaTare jaNAvyuM hatuM ke, prabhu mahAvIranA anuyAyIo hoya teo raDavA kuTavAnA ane AkraMda karavAnA rIvAjamAM bIlakula mAne nahI. A rIvAjathI AzvAsana te nathI ja malatu paraMtu ulaTuM kuTuMbanI taMdurastIne bhAre hAnI pahoMcADe che. A rIvAjane jaMgalI rIvAja kahetAM tene dura karavAne huM sarvane Agraha karU chuM. A bAbata vadhu vivecana thayA bAda ema TharAvavAmAM AvyuM ke A rivAjane keIe protsAhana te ApavuM ja nahi ane vadhArAmAM "koIpaNa maraNa pAchaLa lokata karavAnI mudata mAtra paMdara divasanI TharAvavAmAM Ave che." te pramANe sau. bahena menAbahenanA muLa TharAvamAM sudhAre dAkhala karI TharAva sarvAnumate pasAra thayuM hatuM. TharAva cho :-rA. rA. bhAI zanIbhAI mAstare dareka gAme yuvaka maMDaLo sthApI saMmelana prasaMge teo utsAhapUrvaka bhAga le temaja saMyukta kAryakramo goThavI zake te mATe yuvaka maMDaLo sthApavAne harAva raju karyo hate. TharAvane samarthana karatAM teo e jaNAvyuM ke yuvaka ane yuvaka maMDaLamAM mane rasa che. chelA paMdara varasathI hu e kArya karI rahyo chuM. yuvakanI zakita ubharAI cAlI jAya che, eTalI te joradAra che. tene sadvyaya thAya, temanI zakti saMgaThina thAya, to teo ghaNAM kAma karI zake ane jJAtIne tene lAbha maLI zake. moM mahArA anubhavamAM evA zakitazALI yuvaka joyA che ke je kadI pAchI pAnI kareja nahi. vahevArIka, zArIrIka ane dhArmika keLavaNI ApavAmAM sahAyabhuta thavAne A eka ja upAya ane te mAtra maMDaLe ja che. DokTara kAMtIlAla mANekalAle Teko ApatAM jaNAvyuM ke Ajano yuvaka e samAjane staMbha che. tenuM saMgaThana teja samAja ane dezane udhAra che. teo saMgaThita haze te saMmelanamAM saMgaThIta rIte pitAnA vicAre raju karI zakaze. pitAnuM pratinidhitva dIpAvaze. keTalAka evo bhaya rAkhe che ke AvA maMDaLe saMmelanane toDI pADaze. evo bhaya nakAmo che. teo ApaNane teonI saMgaThIta sevA ApI zakaze. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 282 A TharAvane vadhu Teke ApatAM rA.rA. vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNAvyuM ke sarva zaktine samuha e eka lhAnA eTama bombamAM jyAre karI zakIe chIe tyAre ApaNane saheje ApaNuM yuvaka varganI zakatIne samuha e kevuM kAma karI zake tene khyAla Ave che. ApaNuM vRdhdha ane moTerAo A zaktine upayoga kare te mane khAtrI che ke teo eTama bomba jeTalI zakti meLavI zakaze. ApaNI je kharI puMjI che te Apane yuvAna varga che. tene saMgaThIta karI keLavIzuM te mahedI pragatI sAdhI zakIzuM. meTerAo pAse paisA che ke jenAvinA yuvako AgaLa pagaluM bharavAne sAdhAraNa rIte azakta hoya che. moTerAoe te samajIne e vargane anubhavarUpI doravaNI temaja paisAthI utejana ApavuM joIe. mAtra paisAne jALavI rAkhe te jaLavAvAnA nathI. yuvaka pAse te paisA tamAre jaLavAvavA hoya te tame temane jarUra ApanAvI leze. AvI rIte vivecana thayA bAda dareka paMcane yuvaka maMDaLe sthApavA bhalAmaNa karI TharAva sarvAnumate pasAra thaye hatA. te pachI pallAne rivAja ekasarakhA hovA joIe te bAbata raju karatAM rA.rA. vADIlAla pArekhe jaNAvyuM ke kAryavAhI kamiTImAM je senA saMbadhI bhalAmaNa karavAmAM AvI che, te sonuM athavA senAnA dAgInA ema samajavuM. vadhu vivecana karatAM teoe jaNAvyuM ke A TharAva ApaNI dIkarIonA bhAvInA rakSaNane che. eTale dareke A bAbata para purepuro vicAra karavo ghaTe che. tenI sAthe sAdhAraNa sthitinA mANasanI zakitane paNa vicAra karavAnuM rahe che. ane te badhu lakSamAM letA mane lAge che ke luNAvADAmAM palluM je rUpIA paMdarasenuM rekaDAnuM che te pramANe paNa je rAkhavAmAM Ave to temAM sarve bAbateno samAveza thaI jAa che tema lAgyA vagara nahi rahe. rokaDAno ekasarakhA rivAja hoya te jyAre eka ekamavALA bIjA ekamamAM dIkarI Ape tyAre jarUra saraLatA rahe. henane paNa be akSara kahevAnI jarUra che. te e che ke A strIdhana che, ane te bhAvinI muzkelIono sAmano karavA mATenI ja rakama che. tene game tema veDaphI nAkhavAmAM Ave te temane mATe vyAjabI nathI. mATe A strIdhanane ghaNI kALajIthI sAcavI rAkhavuM joIe eTaluM ja nahi paNa temAM dina para dina tenI AvakamAMthI vadhAro karatA javuM joIe jAtrAe javAmAM ane tevAM bIjA kAmamAM A paisAne hAtha na ja lagADe joie kAraNa ke A te (Emergency Exit) yAne nAThAbArI che. DokaTara mANekalAlabhAIe jaNAvyuM ke A je TharAva muke che te strIonA jIvana maraNane prazna che. eTale judA judA ekamonA abhiprAya laI temaja kAyadesara A bAbatamAM zuM karavuM salAha bhareluM che te mATe dhArAzAstrIonI salAha leI TharAva karavo jarUrI che. mATe utAvaLe TharAva pasAra nahi karatAM A TharAva mATe eka silekaTa kamiTI nimavI joIe. jeo AvatA adhivezanamAM A TharAva, pramukhazrInI saMmati meLavI, pAsa karAvA raju kare. A darakhAstane gAMdhI ramaNalAla chaganalAla tathA desI kasturalAla nagInadAse Teko ApatAM darakhAsta pasAra thaI hatI. ane TharAva AvatA saMmelana upara mulatavI rahyo hato. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 tyAra bAda beThaka cA pANI mATe aDadho kalAka mulatavI rahI hatI. beThaka pharI maLatAM ra. bhIkhubhAI choTAlAla mahetAe eka buleTina kADhavA tathA ApaNI jJAtino itihAsa taiyAra karavA bAbatane TharAva raju karyo hato. bhAI hiMmatalAla jIvAbhAI tathA bhAI maNilAla bhaNasALIe Teko ApatAM A TharAva sarvAnumate pasAra thayA hatA. ane tenI kamITI nImavA mATe pramukhazrIne sattA ApI hatI. bAda bhAI maNilAla bhaNasAlIe lena skImanI bAbata pAchI hAtha dharatAM jaNAvyuM, ke gayA saMmelanamAM TharAva pahele sarvAnumate pasAra thaele che. tyAra bAda ghaNI carcAo thaI che. paraMtu keipaNa jAtanI skIma taiyAra thaI nathI. ghaNA bhAIonI A bAbata upara sucanAo paNa AvI che, temAM mukhya sura e che ke ApaNI jJAtimAM koI nirakSara na rahevuM joIe. kegresanI paNa Aja yejanA che. dareke keTalI keLavaNI pharajIAta levI joIe, te nakkI karavuM joie. A mATe AgaLa pagaluM bharavA eka phaMDa bheguM karavuM jarUrI che. dareke temAM potAnI zakti mujaba paisA ApavA joIe. - A skImamAM kaMI dAna ApavAnuM ke dAna levAnuM nathI, paraMtu ApaNI thApaNa haMmezane mATe jame mukavAnI che ane bhaNavA mATe jarUra paDe tyAre paisA uchInA levAnA che je ApaNe dekaDe dekaDo pAche vALavAne che. ane pAcho vALavo te darekanI pharaja che tema dareke samajavAnuM che A phaMDamAMthI dhArmika, prAthamika ane sekenDarI vigere zikSaNa mATe grAnTa ane skolarazipa, temaja meTika pachInA hAyara ejyukezana mATe lona ApavAnI yojanAno samAveza karavAmAM Avaze. A mATe ApaNe rUpIA be lAkha jeTalI bheTI rakama bhegI karIe te ja ApaNe dhArelI nema pAra pADI zakIe, A icchAe ane dhAraNAthI ApanI samakSa huM nIcene TharAva raju karuM chuM. A saMmelana hAyara ejyukezana mATe lona, temaja dhArmika ane sekenDarI ejyukena mATe madadagAra thaI paDe te mATe jarUrI phaMDa bheguM karavA eka vagavALI kamiTI nImavA pramukhazrIne sattA Ape che. ane kamiTI joItI vigate meLavI temaja phaDa ekaThuM karavA mATe dareka prayatna karI, AkhI rakama pramukha sAheba pAse TuMka samayamAM raju kare tevI bhalAmaNa kare che. pramukhazrIne A yojanA TuMka samayamAM amalamAM lAvavA prayatna karavA paDe te karavA sattA Ape che ane banatI tvarAe skImane hastImAM lAvavA Agraha je kAMI kare che." A TharAvanA samarthanamAM bolatAM bhAI vADIlAla pArekhe jaNAvyuM ke, A eka ApaNe ApaNA dIkarA dIkarIone bhaNAvavAnI zarAphI peDhI ubhI karIe chIe. jene bhaNavA mATe madadanI jarUra hoya tene A peDhI sAtha Apaze. kene kaye vakhate kevI ane keTalI jarUra paDaze te bhAvinI vAta che. mATe Aje jene kudarate ApyuM che te dareka pitAne yathAzakita phALo AmAM Ape teja IcchavAjoga che. kAla kone dIThI che? sarve bhAIone Teko haze te A eka muzkela dekhAtI bAbata taddana sahelI thaI jaze. - tyArabAda DokaTara ramaNalAla vADIlAla kapaDavaMjavAlAe TharAvane Teke ApatAM jaNAvyuM ke, TharAva bAda doDha deDha varasanA vahANAM vahIM gayAM. A saMmelananI beThaka paNa pUrI thavA AvI chatAM haju ApaNe eka paNa DagaluM AgaLa vadhI zakayA nathI. mAre sarve bhAIone Agraha che ke A beThakanI pUrNAhutI thAya te pahelAM A pejanAne mUrtimaMta svarUpa ApavuM joIe. koI eka virale Donezana (sakhAvaMta) jAhera kare to mAruM mAnavuM che ke Ane vega maLatAM vAra lAgaze nahi. inkamaTekSa ane suparaTela jevA TekSa vagara AnAkAnIe bhare che te pachI AvA keLavaNInA kAmamAM paisA ApatAM acakAvuM te nAja joIe. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 turataja bhAi vADIlAla pArekhe bhAi ramaNalAlane TekA ApatAM jaNAvyuM ke jo atyAreja kAma hAtha para levAze te mArI khAtrI che ke sArI rakameA maLavAmAM vAMdhA Avaze nahi. ApaNI jJAtimAM AMgaLInA veDhAM karatAM paNa vadhAre bahAra jAya eTalA lAkhA pati che. tA. 27-12-45 nA rAja bharAelI kAryavAhI kamITIe A aMge yAjanA dhaDavA eka kamITI nImelI te kamITInI yeAjanAmAM jaNAvela che te hisAkhe A phaMDane je koi bhAI rUpIA vIsa hajAra Ape tenu nAma A kuMDa sAthe joDavAmAM Avaze. te hisAbe eka bhAi visa hajAra ApavA taiyAra thayA che. ane bIjA bhAI rUpIA daza hajAra ApavA paNa taiyAra che. ApaNAmAM zarUAta karI kAma sarADe caDhAvavAnI tamannA joie visa hajAra ApanAra bhAie vadhArAmAM eka evI zarata raju karI che ke, je bIjA je kAI bhAI ekavIsa hajAra ke tethI vadhAre rakama ApavA bahAra paDe to pote potAnA vIsa hajAra kAyama rAkhI te bhAinu nAma joDavA rAjI che. AvI taka rAja sAMpaDatI nathI eTale ke celeja upADI levA jevA che mane mArA aMtaHkaraNamAMthI javAba maLe che ke A bhAinI umeda jarUra bara Avaze ane celeMja upADanAra jarUra maLI raheze. tyArabAda bhAi mahAsukhabhAi manasukhabhAie A jIma saMbadhI khelatAM jaNAvyuM ke je bhAie visa hajAra ane daza hajAra ApavAnA che te bhAie bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha pote tathA bhAI cImanalAla DAhyAbhAi parIkha che. te bannenI A udAra bhAvanAne hu dhanyavAda ApuM chuM ane bhAi vADIbhAinI celenja upADI levA ane tema karI utsAhamAM umere karavA huM sarva bhAione bhalAmaNa karUM chuM. DeAkaTara ramaNala levisa hajAramAM sastuM nAma apAi jAya che, te mATe darekane sAvaceta karI hAkala karI hatI, ke kAi rUpIA pacIsa hajAra ApI nAma ja 2 nAMdhAve. ATalI zarUAta thatAMnI sAtheja leAna skImane vegavAna banatI joi tenI phatehamAM sura purAvatAM tAlIonA gaDagaDATa vacce badhA ekadama harakhamAM AvI gayA hatA. te pachI pramukhasthAnethI jAhera karavAmAM AvyuM hatuM ke trIjA adhivezana mATe mahudhA-cuNelakAnama-surata taraphathI AmaMtraNa maLyu che ane teneA svIkAra karavAmAM Ave che, A jAherAtane sarve e tAlIothI vadhAvI lIdhI hatI. bhAi bhIkhubhAi mahetAe turataja mahudhA-cuNela-kAnama-surata taraphathI karavAmAM AvelI mAMgaNIne svIkAra karavA mATe sa`nA AbhAra mAnyA hatA. tyArabAda pramukhazrIe potAnu upasaMhAranu bhASaNa zarU karyu hatuM. pramukhazrInuM bhASaNa, .. ' murabbIo, '' DelIgeTa bhAie ane vheneA, Ape mane bIjI vakhate pramukhanuM mAnavatu sthAna ApI AbhArI karyAM che. te mAna ta mane nahi paNa mArA kuTuMbane AbhArI che tema huM mAnatA Avyo chuM. Ape vakhateA vakhata mArA mATe temaja mArA kuTuMba mATe lAgaNIbharyAM hRdayathI je je udgArA kADhayA che te mATe huM ApanA atyaMta AbhArI chuM. baMdhAraNanA vivecana vakhate ane bhaviSyanA pramukha mATenI cuMTaNI saMbaMdhInI kalamanA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivecana vakhate paNa Ape bhaviSyanA anizcita vakhata sudhI maneja pramukha tarIkeno hoddo soMpavA mATe lAgaNI vyakata karI che, ane te rIte mane vadhu AbhArI karyo che. ApaNI saMsthA kumaLI vayanI hevAnA kAraNe ane cuMTaNInI prathA ( Election) karatAM pasaMdagInI prathA (Selection) anusAra pramukha nImAya te siddhAMta Ape svIkArI presiDenTa mATenI pasaMdagI mArA upara utArI, paraMtu te sidhdhAnta saMbaMdhamAM ApanI sAthe huM saMmata thAuM te paNa mArA aMgata abhiprAya pramANe te pasaMdagI mArA ekalAnAja mATe rijharva nahi rAkhatAM dareka varSe ApaNI koma paikInA bIjA lAyaka, vidvAna tathA anubhavI saMgraha mATe rAkhavI joItI hatI. mane jarA paNa jANa karyA sivAya, mArA pratyenI ApaNI lAgaNInA ubharAmAM Ape ekAeka bhara sabhAmAM mArA mAthe ApanI pasaMdagI besADI dIdhI ane te rIte mAro abhiprAya jANavAnI paNa taka lIdhI nahi ane te rIte Ape mane hA temaja nA na pADI zakAya tevI sthitimAM mukAyo che. te saMjogomAM bhAre Apane jaNAvavAnI jarUra rahe che temaja mArA hadayanA UMDANamAMthI Apane jaNAvavAnI rajA lauM chuM ke ApanI ane ApaNuM komanI sevA Ajanma paryakta karavA mATe huM baMdhAelo chuM eTaluM ja nahi paNa je Ape mArA pratye vartAva karyo che te lAgaNI mATe paNa huM Apane vadhu kahevAnI hiMmata karI zakato nathI. paraMtu mArI IcchA che ke Apane yogya lAge te vahelI take pramukha tarIkenI javAbadArImAMthI mane mUkata karaze, ane te bahumAna ApaNI jJAtinA bIjA DAhyA ane lAyaka mANasane Apaze. A saMmelananA saMcAlana saMbaMdhamAM mAro aMgata abhiprAya ApanI rUbarU vyakata karavAnI taka lauM chuM. saMmelana zarU thayuM tyArathI Aje purU thavAnuM che tyAM sudhI dareka vakhate tamAma sabhyoe je AdaratA purvaka, vinaya purvaka ane bhAvapurvaka pitAnA maMtavyo raju karyA che, ane je zista teoe jALavI che ane arasaparasa je brAtRbhAva dAkhavyo che, te joI huM mArA hRdayamAM uDe uDe ati harSanI lAgaNI anubhavI rahyo chuM. ane te mATe Apa sarvene abhinaMdana ApuM chuM. je je vivecane thayAM hatAM te ghaNI uMcI kakSAnAM hatAM, temaja te ApaNuM unnatinI nizAnI rUpa hatAM huM AzA rAkhuM chuM ke bhaviSyanA samelanomAM Apa sarve tevIja kakSA jALavI rAkhazo. saMmelana bharavAnA hetuo ane tethI nipajatA phAyadAo mATe vakhato vakhata vivecano thayelAM che. gayuM samelana paheluM pagathiyuM hatuM. ane A saMmelana mAtra bIjuja pagathiyuM che. chatAM Apa sarvee temAM je rasa lIdho che, te jotAM mArI khAtrI thAya che ke ApaNuM hetuo ApaNe ghaNI sahelAIthI pAra pADI zakIzuM. A sabhAmAM je je vicAro raju thayA che, te te vicAro ane tenI pAchaLanI purva bhUmikA tapAsIe te, Apane lAgyA vagara raheze nahi ke A vicAre ApaNA samelananI asaramAMthIja nipajelA che. ane teja dekhADI Ape che ke ApaNe mAnasamAM parivartana zarU thayeluM che. kharI rIte mAnavInA mAnasanuM parivartana thavuM te ghaNI muzkela vastu che eTalAja mATe A parivartana ApaNuM saMmelananI sAcI sididha che. tenuM mula jeTaluM AMkIe teTaluM ochuM che. ApaNI sAme ghaNuM prazno paDelA che te vAta kharI che, chatAM tene ApaNe vicAra karatA thayA chIe te koI ochI sidhdhi nathI. evA ghaNAe khaMtIlA yuvAno che ke jeo kharekhara mAne che ke ApaNe ghaNuM ochuM karI zakayA chIe ane te ja temanI tamannAnuM pratibiMba che. paraMtu ApaNI pAsenA kAryo eTalAM mahAna che ke je ke ApaNI game teTalI sidhdhi thaI hoya chatAM khaMtIlA yuvAnone to te nAnI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 lAgazeja, ane teja lAgaNI ApaNane purepurI sidhinA cheDe laI jaI zakaze. AvA yuvAnane huM kharekhara dhanyavAda ApuM chuM ane huM AzA rAkhuM chuM ke ApaNuM samelananA tamAma sabhya A yuvAnanA jeTalI ja dhagaza rAkhavA prayatna karaze ane teja ApaNuM kAma uttarottara sulabha ane rasadAyi bani raheze ane ApaNane ApaNA dhyeyanI vadhune vadhu najIka laI jaI zakaze; AnA pratyakSa dAkhalA tarIke (1) maraNa pAchaLanI nyAta karavA sabaMdhine rivAja (2) bahAra gAmanA varapAsethI vadhu kara levAno rivAja vigere baMdha karavA mATe vyaktigata ghaNA prayatno keTalAka ekamoe varSothI karela hovA chatAM siddhi maLelI nahi, te sidhdha phakata pahelAja saMmelananA TharAvathI ApaNane maLI zakI che. A rIte ApaNuM AvA saMmelanane mAraphate ja ApaNe sAmAjIka kSetramAM guMgaLAi rahelI ApaNI pravRttione AgaLa dhapAvI zakIzuM. ane sAmAjIka kSetramAM AgaLa dhapavAnA ApaNI saMsthAnA hituone siddhi karI zakIzuM ApaNe je je TharAvo hAlamAM mAtra bhalAmaNuM rUpe karIe chIe tene dareka ekama vadhAvIle ane amala kare tevI mArI prArthanA che. lona skIma bAbatanI rUparekhA te ApanI AgaLa raju thaI che. sArA jevA bhaDaLanI temAM jarUra che. ApaNe jANIe chIe ke te skImane muLa Azaya ApaNI komanA lAyaka vidyArthIone keLavaNI mATe purepurI sagavaDa ApI, kAmamAM keLavaNIne vadhAro karI ApaNI unnatti sAdhavAne che. temAM Apa sau gRhastha udAra rIte hAtha laMbAvavA cukaze nahi tenI mane purepurI khAtrI che. AvI ja rIte bhaviSyamAM paNa ApaNe aneka jAtanAM jJAtinI unnattinAM kAmo karI, sidhdhI meLavIe tevI eka nahi paNa aneka AzAo huM sevI rahyo chuM, A saMmelananA saMcAlakoe keTalIeyukti prayukitathI ATalu zobhAspada ane zAnti bharelu vyavasthita kAma karI, te bAbatanI pitAnI IMtejArI ane tamannA puravAra karI che. AvI anerI taiyArIo vyavasthA ane temAM nitarI rahelA utsAhane mATe huM sarva saMcAlakone aMtaHkaraNathI pharIthI AbhAra mAnuM chuM. pramukha sAhebanuM bhASaNa purU thatAM bhAI vADIlAla pArekhe jaNAvyuM ke amo kapaDavaNaja mukAme bharAelA prathama adhivezananI vyavasthA mATe dhaNo garva letA hatA. paraMtu atre AvyA pachI atrenI vyavasthA ane tamannA joI amAre amArU zira jhukAvavuM paDe che, ane AvI suMdara vyavasthA joi temaja sagavaDa, udAratA, kArya karavAnI dhagaza, vinaya, viveka evI aneka rItio jotAM tenuM varNana karavA mane zabda jaDatA nathI. A rIte saMmelananI pragati thatI joI AnaMda thAya che. bhAI choTAlAla bhAI ratilAla, mAstara zanilAla, svayaMsevaka, ane svAgata samitinA sabhyoe je anokhI vyavasthA karI che tene mAtra thoDA zabdomAM tame sarvenIvati huM upakAra mAnuM chuM. Aje ApaNe magara chIe ke jema luhAra lokhaMDanA judAjudA TukaDAone tAva mArI eka kare che tema ApaNe, AvA saMmelanane dvArA judA judA ekamamAM vaheMcAI gaelA ApaNe, Aje ghaNo kALa vitI gayela hovA chatAM, eka thaI rahyA chIe. pharIthI AvI suMdara vyavasthA karavA mATe sarva kArya karene huM aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnuM chuM Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 297 tyArabAda bhAI nagInadAsa dalasukhabhAIe jaNAvyuM ke ame godharA vAsIoe pAMce gAmane AmaMtrI, je kAMI nAnI moTI sevA amArAthI banI te karI che. khAmIo jarUra haze, ane te nIbhAvI laI Ape amone AbhArI karyA che. amArA AmaMtraNane mAna ApI padhAravA badala tathA saMmelanane sAtha ApavA badala sarva pratinidhi ane prekSaka bhAIono huM AbhAra mAnuM chuM. temaja memAnanI sarabharAmAM sahakAra ApavA mATe godharAnA jJAti bhAIone paNa AbhAra mAnuM chuM. saMmelananI vyavasthA mATe svayaMsevaka maMDaLa ane rA. rA. garadharalAla hirAcaMdano AbhAra mAnuM chuM. taMbu mATe meTA dIlavALA bArIA sTeTane AbhAra mAnuM chuM. temaja bhejana kharca ane cApANIne kharca upADI lenAra sadagRhastho ane vyavasthA karanAra svayaMsevako tathA zanibhAi mAstarane ane pAMjarApoLanA vyavasthApakone AbhAra mAnuM chuM. A sthaLe je je bhAIo taraphathI bhojana kharca tathA cApANInA kharcanI vyavasthA karavAmAM AvI hatI, tenI vigata ApavAnI riporTara tarIkenI amArI pharaja samajI, amane nIce mujaba vigata ApatAM AnaMda thAya che - bhejana kharca DaoNkaTara mANekalAla narasIMhadAsa. parIkha choTAlAla manasukhalAla. zA. ratilAla enDa nagInadAsa bradharsa. zA. maganalAla bApujI. medI maganalAla narasIMhadAsa. zA. mahAsukhalAla manasukhalAla amaracaMda. cApANInuM kharca zA. chaganalAla manasukhalAla amaracaMda. zA. gIradharalAla hIrAcaMda. svAgata samitinuM kharca DekaTara mANekalAla narasIMhadAsa. parIkha cheTAlAla manasukhalAla. zA. ratilAla enDa nagInadAsa bradharsa. bhAI nagInadAsa dalasukhabhAIe pitAnuM AbhAra darzananuM bhASaNa purUM karatAM pahelAM saMmelananuM kArya kunehathI calAvavA badala pramukhazrIno AbhAra mAnatI darakhAsta raju karI hatI. jene bhAI vADIlAla pArekhe Teko ApatAM sarvee tAlIothI vadhAvI lIdhI hatI. tyArabAda lena skImanuM bAkI raheluM kAma hAtha dharavA pramukhazrIe jaNAvI nIce mujabanI rakama bharAyAnuM jAhera karyuM hatuM. - rU. 20001) bhAI vADIlAla manasukharAma pArekha rUA. 10001) bhAI cImanalAla DAhyAbhAI parIkha 2. 5001) bhAI mahAsukhalAla manasukhalAla amaracaMda kapaDavaNajavALA kapaDavaNajavALA gedharAvALA bhaMDeLa bheguM karanAra tthA baMdhAraNa ghaDanAra kamITInA sabhyonA nAma A pachI nIce mujaba jAhera karavAmAM AvyAM hatAM. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra88 bhaMDoLa bhegu karanArI kamITIHzeTha bAbubhAI maNIbhAI pArekha vADIlAla manasukharAma (kanvInara) gAMdhI zaMkaralAla chaganalAla mulajIbhAI zAhavADIlAla maganalAla jeThAbhAI kapaDava guja , DaoNkaTara mANekalAla narasIMhadAsa parIkha choTAlAla manasukhalAla zAha ratIlAla zAmaLadAsa godharA gAMdhI ratIlAla pAnAcaMda gAMdhI nagInalAla vADIlAla nAthajIbhAI che vejalapura zAha prANalAla karamacaMda zAha dalasukhabhAI gopALadAsa luNAvADA dezI zAntilAla kAlIdAsa zAha himatalAla jIvAbhAI mahudhA lena skImanuM baMdhAraNa ghaDanAra kamiTInA sabhya - DokaTara mANekalAla narasIMhadAsa-ceramena gAMdhI nagInabhAI vADIlAla parIkha ajItabhAI maNIbhAI bhaNazALI maNIlAla cunIlAla vakIla zAntilAla gulAbacaMda zAhe vADIlAla chaganalAla jhaveradAsa zAha kAntilAla mahAsukhabhAI amIcaMda zAha nagInadAsa mahAsukhabhAI manasukhabhAI tyArabAda pramukhazrInA zubha haste rA. zanIbhAI mAstarane temaNe karelI svAgatanI suvyavasthAnI kadaramAM suvarNacaMdraka enAyata karavAmAM Avyo hato. sAMjanA cha vAge AjanI dIvasanI beThaka barakhAsta karavAmAM AvI hatI. paraMtu kAmanA dabANane lIdhe saMmelananI beThaka cAlu rAkhavAnuM nakakI karI, rAtanA ATha vAge sarve bhAIone saMmelananI beThakamAM padhAravA vinaMtI karavAmAM AvI hatI. tA. 30-12-45. rAtana ATha vAge. A beThakamAM lena skImanI samajuta ApatAM tathA phaMDa mATe apIla karatAM, viratArapUrvakanAM vivecana thayAM hatAM. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. bhAI kezavalAla vADIlAla (vejalapuravALA) jeoe kapaDavaNaja AvI, kapaDavaNaja tAlukAnI pedAsane lAbha levAne sAhasa karI "maphatalAla kAntIlAla Ila mIla" sthApI temaja bIjI rIte dhaMdhAnI aMdara bahuja AgaLa paDato bhAga letA thayA. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 rA. vADIlAla manasukharAma pArekhe jaNavyuM ke lona skImanu bhaDaLa sanmArge vaparAya te javAnI darekanI IcchA hoya. huM khAtrothI kahI zakuM chuM ke lona skIma mATe barAbara rIte baMdhAraNa ghaDavAmAM Avaze ane temAM sarve bhAIonI anumati haze. tevI vigatavAra vicAraNA thaze. koinI khoTI lAgavaga cAle nahi te dhyAnamAM rAkhavAmAM Avaze. baMdhAraNamAM chaTakabArI rahe tathA anyAyanuM tatva ghusI jAya nahi te mATe pUratI kALajI rAkhavAmAM Avaze. A skImane pAMce gAmanA bhAgIdAronI bhajIyArI peDhI samajavAnI che. temAMthI vidyArthIone bhaNavA mATe rakama dhIravAnI che ane te zarUAtamAM vagara vyAje ApavAnI che. dhIrelA paisA sahIsalAmata che ema samajIne paisA ApavAnA che. A paisAthI bhaNelA vidhAthIo A skImamAM paisA jarUra Apaze. hAla turata rU. 20) hajAra ApavAnuM nAma skIma sAthe joDavAnI zarata karelI che. paraMtu huM jAhera karUM chuM ke phA.21) hajAra athavA tethI vadhAre rakama bIjA koI bhAI Apaze to huM hAruM nAma pAchuM kheMcI laIza, paraMtu rUA. 20) hajAra ApavAnI mArI ophara kAyama rAkhIza. rA. maNIlAla cunIlAla bhaNasALIe jaNAvyuM ke zeTha vADIlAla bhAIe upara jaNAvelI pitAnI ophara traNa mAsa mATe khullI rAkhI che. e muddata daramyAna keI bhAI upara jaNAvyA pramANe vadhAre rakama Apaze te temanuM zubha nAma A skIma sAthe joDavAmAM Avaze. A nAma jJAtinI hasti haze tyAM sudhI rahevAnuM che. vadhAre ophara AvatAM zeTha vADIlAlabhAInuM nAma mukhya saMsthApaka tarIke raheze. rUA. 10000) ake daza hajAra ApanAra bhAIzrI cImanalAlanuM nAma skImanA saha-saMsthApaka tarIke gaNAze. rU. 5000) ApanAra bhAIone AzrayadAtA gaNavAmAM Avaze ane teo rU. 2000) thA rUA. 3000) ema be haNe AkhI rakama bharI zakaze. rU. 2000) athavA be hapta rUpIA hajAra hajAra ApanArane phAunDara pena gaNavAmAM Avaze. rU. 1500) ApanArane peTrana gaNavAmAM Avaze. rU. 1000) ApanArane vAisa peTrana gaNavAmAM Avaze. rUA. 501) ApanArane AjIvana sabhya gaNavAmAM Avaze. A uparAMta rU. 10) 25) athavA tethI vadhArene phALe A phaMDamAM ApI zakAya tevI sagavaDa karavAmAM Avaze. meTI rakamane kALa bharanArane amuka sattA ApavAmAM Avaze. e u5rAMta kaMDamAM judI judI rItie rakama bharavAnI samajutI ApavAmAM AvI hatI. rA. vADIlAla manasukharAma pArekhe te pachI phaMDa mATe eka jussAdAra apIla karI hatI temaNe khaDAla gAmanA eka vidyArthInI bhaNavAnI dhagaza ane tenA manobaLane dAkhalo ApI tyA zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI janAone ullekha karI, jaNAvyuM hatuM ke A phaMDanI tIjorI te bharAvAnI che, paNa te mATe tamArA AzIrvAda mAgIe chIe. amArI bhIkhanI jhoLI bharI de. amArI jhoLI khAlI te nathI rahevAnI, ame paisA te laIzuM paNa tame dIlathI Ape, evI amArI mAgaNI te jarUraja che. te pachI bhAI maNIlAla cunIlAla bhaNazALI, bhAI maNIlAla mANekacaMda zAha, bhAI bhIkhubhAI choTAlAla mahetA, vigeree naskImanI jarUrIAta darzAvatAM phaMDa mATe joradAra apIla karI hatI. A beThaka rAtre 11 nA sumAre purI thatAM sudhImAM nIcenI vadhu rakama bharAI hatI. rUA. 5001) sau. menA bena vADIlAla pArekha kapaDavaNajavALa rUA. 5001) gAMdhI vADIlAla nAthajIbhAI jelapuravALA rU. 5001) zAha maganalAla jeThAbhAI ha. vADIlAla maganalAla jInavALA. kapaDavaNaja Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 cothe divasa, tA. 31-12-45. samaya: baporanA 1-30 kalAke. zarUAtamAM phaMDa kamITI tthA baMdhAraNa kamITInAM nAma pharIthI jAhera karavAmAM AvyAM hatAM. phaMDamAM apIlanA juvAbamAM nIce pramANenI vadhu rakama bharAI hatI :rU. 1001) pahele varase ane tyAra pachI AjIvana dara varase rU. 501)zrI. zeTha choTAlAla manasukhalAla parIkha godharAvALA. rU. 501) a.sau. samarata bahena hA. zeTha choTAlAla manasukhalAla parIkha gedhavALA. rU. 2001) gAMdhI pAnAcaMda khemacaMda vejalapuravALA. rU. 501) gaM. sva. caMpAbahena pAnAcaMda rU. 2001) gAMdhI maMgaLadAsa gIradharalAla vejalapuravALA. rU. 501) gaM. sva. umedabena maMgaLadAsa tathA paradhAnabahena maMgaLadAsa rU. 1501) zAha zAmaLadAsa bhurAbhAI , cuNelavALA. rU. 2001) zAha gIradharalAla hemacaMda dAhodavALA. rU. 501) a.sau. bhurajabena gIradharalAla rU. 2001) zAha mahAsukhabhAI jecaMdabhAI hemacaMda rU. 501) a. sau. paradhAnabahena mahAsukhalAla che. 501) gaM. sva. joke rahena te bhAI mahAsukhabhAI jecaMdabhAinAM mAtuzrI rU. 501) a.sau. caMcaLabahena cunIlAla bhaNazALI, mahudhAvALA, ha. lalItAbahena maNIlAla bhaNazALI. rU. 1001) mesarsa ramaNalAla mANekalAlanI kaMpanI UMjhAvALA, . 501) dezI zaMkaralAla bhurAbhAI odhavajI gadharAvALA, rU. ra001) dezI lallubhAI jagajIvanadAsa rUA. ra001) DaoN. mANekalAla narasIMhadAsa rU. 501) a.sau. bhurajabahena mANekalAla rU. 1001) zAha mahAsukhalAla manasukhalAla harIlAla rU. 2001) dezI vADIlAla maganalAla manasukhalAla caMpAbahena vADIlAla maganalAla rU. 501) a.sau. umedahena hA. vADIlAla maganalAla manasukhalAla rU. 1001) zAha gIradharalAla amIcaMda rU. 1001) zAha maganalAla bApujI rU. 1001) zAha ratIlAla enDa nagInadAsa zAmaLadAsa kApaDIA 2. 201) (dara varase A jIvana sudhI) zAha mahAsukhalAla vIracaMda zropha che. ra01) hapate pahele ane rU. 101 A jIvana sudhI dara varase zA. maMgaLadAsa gIradharalAla sakhIdAsa bhudarajIvALA che. 101) (dara varase A jIvana sudhI) zAha maganalAla dalasukhabhAI vIracaMda. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. bhAi kAntIlAla vADIlAla ( vejalapuravALA ) bIjA adhivezanamAM ejyukezanala krUDa mATenI bhAi vADIlAla pArekhe ApelI ephara svIkArIza. 2100] ApavA je saMmata thayA hatA. teoe bhAI kezavalAlanA svavAsa pachI badhA dhaMdhAnI oila mIla vigerenI lagAma hAthamAM lai tene dIpAvyeA che. vaLI teoe upara mujabanI kabulelI rakama ejyukezanamAMja vAparI zrI vejalapuramAM temanA nAmathI skula cAlu karI che, temaja avara navara chuTe hAthe dAna karatA jAya che. A pustaka chapAvavAmAM paNa teoe rUA. 501] jevI moTI rakama ApI potAnI dAnatta dIpAvI che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 taduparAMta saMmelana purU thayA bAda ane tA. 15-6-46 sudhImAM rIporTa chapAtAM pahelAM je bhAIo taraphathI rakamo bharavAmAM AvI tenI vigata :- 251 ) jJAtinA eka sadagRhastha taraphathI gupta dAna tarIke. 2001) zeTha velajIbhAI motIcaMda hA. dalasukhabhAI luNAvADAvALA 151) bahena jekera bahena, hA. dalasukhabhAI zeTha velajIbhAI metIcaravALA 1001) gAMdhI lallubhAI khemacaMda 1001) zeTha lallubhAI dhanajIbhAI hA. bhAI amRtalAla 1001) telI DAhyAbhAI zIvalAla 1001) zA. kALIdAsa lallubhAI, hA. bhAi khemacaMdabhAI 501) telI amaracaMda lakSmIdAsa, hA. bhAI mANekalAla 251 ) bahena dhIraja bahena, hA. bhAI amRtalAla lallubhAI ra51) zA. kALIdAsa lallubhAIhA. bhAI prANalAla 251) gAMdhI vRjalAla harajIvanadAsa, hA. bhAI hIrAlAla khemacaMda ra51) zA. zaMkaralAla nepALadAsa, hA. bhAI maNIlAla 1001) zA. mahAsukhabhAI amIcaMda, hA. bhAI kAntIlAla mahAsukhabhAI tathA bhAI zAntIlAla mahAsukhabhAI (inkamaTekasa ophIsarsa) vijaLapuravALA maMDaLanI magarUrI bharelI phateha: vejalapuravALA zrIyuta. gAMdhI vADIlAla nAthajIbhAinA suputra bhAI kAntIlAla vADIlAle pitAnA svargastha bhAI kezavalAla vADIlAlanuM bahumAna karI lena skImane temanuM mubAraka nAma carakALa sudhI kAyama karavA, pitAnA prathama bharelA rUA. 5001) mAM umero karI rU. ra1001) nI nAdara rakama ApI, bhAI vADIlAla manasurAmanI Umedane (tA. 31-3-46 nI mutanI aMdara) aMtithI, A lena skImane nIce nAmathI oLakhAvavAnuM kAyama kIdhuM che - havethI A lena skIma "gAMdhI kezavalAla vADIlAla nAthajIbhAI visAnImA jaina vidyotejaka lena phaMDa" tarIke oLakhAze. vidyArthI/vidyArthInIone uttejana ApatAM InAma : saMmelananA kAryanI pUrNAhuti thayA pahelAM vidyArthInIone utejana ApavA nIce pramANenAM inAma jAhera karavAmAM AvyAM hatAM - (1) pAMce gAmanA vidyArthInIo meTrIkanI parIkSAmAM pAsa thAya temane parINAmanA TakAnI rUIe InAma ApavAnI vIgataH(a) pahelA naMbarane :-rUA. 25) rekaDAnuM inAma rA. rA. zAha mahAsukhalAla manasukhalAla harIlAla godharAvALA taraphathI. (ba) bIjA naMbarane -telA 15) nA cAMdInA "TIA kapa" nu InAma mesarsa. epha. pI. kemIkala varkasa gadharAvALA taraphathI. " (ka) trIjA naMbarane -telA 12)nA cAMdInA kapanuM inAma cekasI maphatalAla zAMtIlAla nI kAM. godharAvALA taraphathI. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 (2) meTrIka sudhInA UMcAmAM UMcA kaI paNa dhAraNamAM pAro gAmamAMthI je vidyArthInI vadhu TakA meLave tene rU. 15) nuM rokaDAnuM inAma zA. punamacaMda gIradharalAla dharAvALA taraphathI temanAM dharmapatni bahena caMpAM bahena hIrAcaMdanA nAmathI. tA, ka-uparanAM inAmamAMthI e artha nIkaLe che ke je koI vidyArthinI meTrIkamAM pAMce gAmamAM vadhu TakAe pAsa thAya to tene naM. 1 (a) ane naM. ra ema beka inAmo maLe. A bInAnI khAsa noMdha levI joIe. (3) InAma rU. 11) rekaDAnuM pAce gAmamAMthI meTrIkamAM badhAja vidyArthei ane vidyArthinIo, jeone parIkSAmAM besavAnAM phema maLelAM heya (bhale pAsa thAya ke nA thAya) ane jeone paMca pratikramaNa muLa athavA be pratikramaNa artha sahIta AvatAM hoya, temane temanA gAmanI pAThazALAnA mAstara taraphathI tevuM sarTIphIkeTa maLethI, bhAI javeralAla sIvAbhAI tathA bhAI ratanacaMda kuberadAsa kapaDavaNajavAlA taraphathI inAma ApavAmAM Avaze. eka vakhata inAma maLela haze tene bIjI vakhata inAma meLavavAne haka raheze nahI. kanyA ane strIo mATeja :(4) dhAmaka abhyAsa mATenAM inAme-jaina ejyukezanala borDanI parikSAone AdhAre: kanyA dhoraNa paheluM -(a) InAma rUA. 11 rokaDAnuM pAMce gAmamAM je vadhumAM vadhu TakA meLave tene bahena menAbahena vADIlAla parikha taraphathI. (ba) InAma rU. 7) rokaDAnuM pAMce gAmamAM je bIjA naMbare Ave tene bahena menAbahena vADIlAla parikha taraphathI. kanyA dhAraNa bIjuM :-inAma rU. 15) rekaDAnuM pAMce gAmamAM je vadhumAM vadhu TakA meLave temane bhAI punamacaMda gIradharalAla gedharAvALA taraphathI temanAM sva. pani bahena caMpAbahena pAnAcaMdanA nAmathI. strI dhoraNa paheluM -InAma rU. 11) rokaDAnuM pAMca gAmamAMthI je vadhumAM vadhu TakA meLave temane bhAI semacaMda maganalAla jagajIvanadAsa taraphathI bAI mANeka blena te zA. khuzAladAsa bhurAbhAIvALA mahAsukhalAla narasIMhadAsanI dIkarI gedharAvALA taraphathI. strI dhoraNa bIjuM:-inAma rU. 15) rekaDAnuM athavA teTalI kamatanI koI dhArmIka cIjanuM pAMce gAmamAMthI je vadhumAM vadhu TakA meLave temane bhAI phulacaMda nAthajIbhAI hemacaMda bAMDIbAravALA taraphathI. strI dheraNa trIjuM:-inAma rU. 11) rokaDAnuM pAMca gAmamAMthI je vadhu TakA meLave tene bhAI kezavalAla punamacaMda lalubhAI jIvaNadAsa kapaDavaNajavALA taraphathI. bALake ane purUSo mATe ja - (5) dhAmIka abhyAsa mATenAM InAmajaina ejyukezanala borDanI parikSAone AdhAre : bALa gheraNa paheluM -(a) inAma za. 11) rokaDAnuM pAMce gAmamAM je vadhumAM vadhu TakA meLave tene bahena menAbahena vADIlAla parikha taraphathI. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 (ba) InAma rU. 7) rokaDAnuM pAMce gAmamAM je bIjA naMbare Ave tene plena menAbahena vADIlAla parikha taraphathI. bALa dhoraNa bIjuM-nAma rUA. 11) rokaDAnuM pAce gAmamAM je vadhumAM vadhu TakA meLave tene bhAI somacaMda maganalAla taraphathI bahena mANekabahena te zAha khuzAladAsa bhulAbhAivALA mahAsukhalAla narasIMhadAsanI dIkarI gedharAvALAnA nAmathI. purUSa dhoraNa paheluM InAma rU. 25) nuM athavA teTalI kIMmatanI cAMdInI vastu pAMce gAmamAMthI parIkSAmAM vadhumAM vadhu TakA meLave tene bhAI kAMtilAla amRtalAla manasukhalAla godharAvALA taraphathI. purUSa dhAraNa bIjuM -InAma rU. 11) rekaDAnuM pAMce gAmamAMthI je vadhumAM vadhu TakA meLave tene bhAI kezavalAla punamacaMda lallubhAI jIvaNadAsa kapaDavaNajavALA taraphathI. (6) hIma senAne caMdraka (meDala) naMga 1) Azare telA bhA ne pAMce gAmanI pAThazALAonA mAstare mAM je mAstaranI pAThazALAnuM rIjhalTa vadhAremAM vadhAre sArU Ave ane kAryavAhI kamITI je pramANe nirNaya kare tene bhAI pAnAcaMda lallubhAI godharAvALA taraphathI saM. 2002nI sAlanI parIkSAnA parINAma uparathI bheTa ApavAmAM Avaze. (a) inAma rUA. 151) rokaDAnuM pAce gAmamAthI je bhAI koI paNa jAtanI ejInIarIMganI parIkSAmAM pAsa thaI DIplemA meLave temane bhAI vADIlAla manasukharAma parikha taraphathI inAma ApavAmAM Avaze ekathI vadhu vidyArthI hoya te darekane rUA. 75) nuM InAma ApavAmAM Avaze. (ba) koI varasa inAma lenAra vidyArthi na hoya to te rUA. 151) nI rakama ejInIarIMga ejyukezana khAte jamA karavAmAM Avaze ane jarUra paDe egya vidyArthine temAMthI skolarazIpanA rUpamAM madada ApavAmAM Avaze. uparanA InAmanI janAonI khabara dareka gAme be mAsamAM mokalavAmAM Avaze. (ane te pramANe paripatra naM. 3 mAraphate jAherAta A pahelAM karI devAmAM AvI che.) tyArabAda rA. jayaMtilAla maMgaLadAse jaNAvyuM ke saMmelana saphaLa thayuM che. ApaNAmAM sevAnI bhAvanA vadhI che. nAnA meTA badhAone rasa paDe che. vidhAthIomAM bhaNavAnI dhagaza utejIta thaI che. yuvakemAM sevAnI dhagaza jAgI che. A badhI ja ApaNuM pragatinI nizAnIo che. A saMmelananI saphaLatAmAM bhAI zrI. vADIlAla manasukharAma parikhane moTo phALo che. teo ApaNuM "saradAra banyA che. havethI ApaNe temane jarUra "saradAra'nA nAmathI saMbodhIzuM. paraMtu temanI deravaNa nIce ApaNe yuvAne jarUra AgaLa vadhIe. te mATe puro prayatna kare jaIe. bhAI zrI vADIlAlane prabhu lAMbu AyuSya Ape ane teo samelanane vadhAre sevA ApavA samartha thAya tevI huM prArthanA karuM chuM. ApaNuM saMmelananA pramukha zeTha bAbubhAInI deravaNIe A saMmelanane saphaLatA apAvI che. teo paNa saMmelananI khuba sevA kare ane te mATe prabhu temane dIrdhAyu bakSe. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 bhAIzrI. maNIlAla bhaNazALIne phALo paNa ocho nathI. havethI jyAre adhivezana bharAya tyAre jaina dharma davaja pratika tarIke pharakAvavAnuM rAkhavuM joIe ane tenI vaMdanakriyA pramukhazrInA zubha haste thaze. A mAna sauthI prathama mahudhAne maLaze. eTale ke mahudhA pahele jhaDa pharakAvaze. te pachI bhAI maNIlAla bhaNazALIe jaNAvyuM ke suratamAM nAnapurAmAM ApaNI jJAtinuM baMdhAveluM purANuM derAsara che, e derAsara jIrNa hAlatamAM hoI tenA jIrNodhdhAra mATe rUA. 40 thI 50 hajAranI jarUra che. rUA. 6 thI 7 hajAranuM phaMDa che. bAkInI rakamanI jarUra che. jyAre pramukhasthAnethI tathA kamiTI taraphathI apIla bahAra pADavAmAM Ave tyAre temAM tamAro phALe jarUra Apazo. ro. vADIlAla parikhe jaNAvyuM ke suratanA derAsarane jIrNodhdhAra karAvavAnuM che. temAM rU 40 thI 50 hajAra kharcavAnA che. devadravyanA paisA A kAmamAM ApI zakAya che. suratanA jaina baMdhAvI ApavA taiyAra che. paraMtu te ApaNuM hoI ApaNe badhAvavuM joIe. murabbI zrI. choTAbhAI zeTha bAbubhAI tathA zeTha cImanabhAI tyAM jaI AvyA che. A mATe kamiTIne paripatra Ave tyAre yogya javAba Apaze. svAgata pramukha zA. choTAlAla manasukhalAle jaNAvyuM ke bhAI zrI. bAbubhAie saMmelananuM saMcAlana sArI rIte karyuM che. temanI kArya karavAnI rIta ApaNane bahu upayogI thaI paDI che. Apa sarvene paNa temAM phALo che. godharA taraphathI Apa saune huM AbhAra mAnuM chuM te pachI temaNe godharAnA jJAti bhAIone, svayaMsevakone, pAMjarApoLanA vahIvaTa kartAone, devagaDhabArIAnA nAmadAra mahArAjAne tathA anya sajajanone AbhAra mAnya hate. tyArabAda pramukhazrIne phulahAra arpaNa thayA hatA. pramukhazrInA zubha haste svAgata boLAone zeTha zrI. choTAlAla manasukhalAla taraphathI InAme vaheMcavAmAM AvyAM hatAM. svAgata samitI taraphathI gedharAnI jaina pAThazALAne rUA. 1) nI rakama bheTa karavAmAM AvI hatI. bALAonA vidAyagIta bAda saMmelananI kAryavAhI saMpUrNa thaI hatI. godharA pAMjarApoLane nIcenI rakama bheTa maLI hatI - rUA. 2519 ra. vADIlAla manasukharAma parikha taraphathI. rUA. 251zeTha cImanalAla DAhyAbhAI parIkha taraphathI. rU. 101] zeTha nagInadAsa vimalacaMda dilhIvALA taraphathI hA. kIkAbhAI rU. 51) zeTha bAbubhAI maNIbhAI taraphathI. rUA. 27 luNAvADA taraphathI, rUA. 153 mahudhA-cuNela taraphathI. rU. 25) vejalapura taraphathI. A sivAya bIjI rakama paNa bharAI hatI. A rIte pAMjarApoLane paNa sAre je phALo maLyo hato. saMpUrNa Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI visAnImA jaina samasta jJAti maMDaLanuM baMdhAraNa. (godharA mukAme zrI. visA nImA jaina samasta jJAti maMDaLanA dvitiya adhivezanamAM tA. 29-12-45 nA roja sarvAnumate pasAra karI A baMdhAraNa amalamAM mukyuM ) saMsthAnA hetuo. judA judA zahera ane gAme jevAM ke (1) kapaDavaNaja, (2) godharA, (3) vejalapura (4) luNAvADA-vIrapura, (5) mahudhA cuNela-kAnama-surata tathA A uparAMta bIje chuTA chavAyA vasatA ane kALakrame ekamekathI lagabhaga ajANa thaI gayelA visA nImAM sva. mU. jaina jJAti bhAIone saMparka, samAgama sAdhavA, baMdhubhAva keLavavA, nIkaTa paricayamAM AvavA, tathA jJAtinA utkarSa mATe juthabaLa ane saMgaThana meLavavA mATe tathA samasta jJAtinI dhArmika Arthika ane sAmAjika unnati karavA ane keLavaNIno pracAra sAdhavA tathA paraspara bhAtRbhAvanI lAgaNI vadhAravA, ekabIjAne sahAya karI, sahakAra karI vyakti ke samaSTi rIte upayogI thavA vigere jJAtinA zreya mATenAM kAme hAtha dharavI, tathA te mATe bhaMDaLo ekaThAM kavAra mATe tathA jJAtimAM rUDha thaI gayelA keTalAka kurivAjone ane kaDhIone jema bane tema eAchAM karavA ke kADhI nAkhavA, gAmegAmanA jJAti rivAje judA judA hoya te sarakhA karavA ane zakya hoya tyAM pheraphAra karavA mATe pagalAM levA, jJAtibhAio sAtheno prema vadhAravA, datira kAmanI sAthe dhArmika sidhdhAMtane bAdha na Ave te rIte zakaya hoya tyAM sahakAra ApavA ane sahakAra meLavavA yogya pravRtti karavA e vigere A saMsthAnA hetuo che. baMdhAraNa 1. saMsthAnuM nAma. A saMsthAnuM nAma "zrI vasAnImA jaina samasta jJAti maMDaLa" rAkhavAmAM AvyuM che. ane te A baMdhAraNamAM "maMDaLa" nA TuMka nAmathI oLakhAze. 2, saMsthAnAM ekamo, (a) A maMDaLa nIcenA ekamo (units)nuM baneluM raheze - (1) kapaDavaNaja, (2) godharA, (3) vejalapura, (4) luNAvADA-vIrapura, (5) mahudhA-cuNela-kAnama-surata. (ba) uparanA ekamo uparAMta vadhu ekamo umeravA maMDaLane sattA raheze. (ka) A maMDaLamAM bhAga lenAra visA nImA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka hovA joIe. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3, pratinidhionI saMkhyA maMDaLanA saMmelanamAM badhA ekamene, varatInA pramANamAM dara pacAsa mANase eka pratinidhi (delegate) mokalavAne haka raheze. tada uparAMta strI pratinidhio temaja vidyArthi-vidyArthinIpratinidhionI saMkhyA nIce jaNAvyA mujabanI raheze. vastIne pheraphAra thatAM te pramANe vadhu ochA pratinidhio mekalavAno pheraphAra karavA mATe maMDaLane sattA raheze. vadhumAM kalama be mAM jaNAvela badhAne pratinidhi tarIke cuMTAvAne haka rahezeH pratinidhio vidyArthi (a) ekamoe mokalavAnA vastInA hisAbe strI vidyArthinI ToTala + + + 1 kapaDavaNaja 'ra gedharA 3 vejalapura 4 luNAvADA -vIrapura ... 25 --- 22 ( 8 10 + + + + 2 2 1 1 + + + + 2 2 1 1 = = = = 28 26 11 5 mahudhA cuNela-kAnama-surata 13 1 + + + 7 + + kulle cha9 + (ba) hodedAro - (1) pAchalA adhivezananA pramukha .. cAlu adhivezananA pramukha janarala sekreTarI (4) kezAdhyakSa (5) cAlu pramukhe ke kIdhelA sabhya : : : : : kulle sabhyo 101 4. pratinidhionI cuMTaNI. dareka ekame pitAne yogya lAge te rIte ane pitAnA peTA vibhAgene egya pratinidhitva maLe te rIte, pratinidhio cuMTI saMmelananI tArIkhathI deDha mAsa pahelAM, pratinidhionAM nAmanuM lIsTa bIDI tenI lekhIta khabara me. pramukha sAhebane mokalI ApavI. A laMbIta khabara ApyA bAda - temAM koI jagA khAlI paDe to te jagA mATe, te ekame navA pratinidhi nimI tenI khabara, me. pramukha sAhebane ApavI. pa. pratinidhionI nImaNuMka, koipaNa saMjogomAM koIpaNa ekama upara jaNAvelI rIte pratinidhio cuMTa nahiM, agara mudatasara me. pramukha sAhebane khabara mokale nahiM, agara bIjI koI takarAra paDI heya, agara te ekamanA peTA vibhAgane megya pratinidhitva maLyuM na hoya te cAlu pramukha dareka vibhAgane yogya pratinidhitva maLe te rIte te ekamanA pratinidhio nAmaze. ane A saMjogomAM te ekame karelI pratinidhionI cuMTaNuM ApoApa rada gaNAze. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3019 6. pratinidhionI mudata. pratinidhinI muddata AgAmI sa Mmelana yAne adhivezana zarU thAya tyAM sudhInI raheze, 7. saMmelana mATe nimaMtraNa, (a ) AgAmI adhivezana meAlAvavAnI pharaja yAne sattA cAlu pramukhane raheze. adhivezananI tArIkha mukarara karavAnI sattA paNa temanI raheze paNa temane adhivezananI tArIkhanA traNa mAsa pahela dareka ekamane lekhIta khabara ApavI joIze. (kha) adhivezananuM AmaMtraNa svIkAravAnI sattA kAryavAhI kamiTInI raheze. 8. pramukhanI cuMTaNInI padhdhati. je gAmamAM adhivezana bharAvAnuM haze, te ekama AgAmI adhivezana mATenA pramukha nakakI karI tenI lekhIta khabara cAlu pramukhane sa MmelananA be mAsa pahelAM Apaze. cAlu pramukhe te khabara dareka ekamane temanI saMmati meLavavA ApavI. pramukha taraphathI kAgaLa maLethI dAna padaranI aMdara javAe javA joie. ekamAnI vadhumati maLe te pramukha cuTAyelA gaNAze. 9. adhivezanamAM pramukhanI cuMTaNI. jo upara kalama 8 mujaba pramukha cu TAyelA nA hAya to, adhivezananI khullI beThakamAM tamAma pratinidhionA mata paikI vadhu mata meLavanArane pramukha cuMTavAmAM Avaze. 10. pramukhanI sattAnI mudata. (a) cAlu pramukhanI sattA AgAmI adhivezana bharAtA sudhI yAne navA pramukhanI nimaNuka thatAM sudhI raheze. 1 (ba) pramukhanI gera hAjarImAM temanI tamAma sattA upapramukhane raheze. 11, upa-pramukhanI cuMTaNI. pramukhane potAnI Tarma daramIAna kAryavAhI kamiTInA sabhyo paikInA ekane upa-pramukha cuMTavAnI sattA raheze. 12. samelananI beThaka mAM sA dareka samelana yAte adhivezana sAdhAraNa rIte dara varSe bharavuM; paraMtu pramukhane yogya lAge te saMjogomAM uparanI mudata eka varasa vadhu lakhAvavA temane sattA raheze. -13, samelana khelAvavAnI pratinidhimmAne sattA gata adhivezanathI be varasa sudhImAM te cAlu pramukha adhivezananI tArIkha nakakI karI ekamone jaNAve nahi teA, cAlu pratinidhie paikI pAMtrIsa (35) pratinidhie pAtAnI sahIthI paripatra kADhI adhivezana bharI zakaze. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3' 14. saMmelananuM kAma. sa Mmelana mATenuM kArama (Quorum) pacAsa pratinidhionu gaNAze paraMtu pacAsa paika kApaNuM cAra ekameAnA dareka ekama dITha cAra pratinidhi hAjara hovA joie, vagara kArame saMmelana mulatavI raheze. te sa Mmelana e purA visa khAda bharavA mATe me. pramukha sAhebane sattA raheze; paraMtu te badalanI khabara dareka gerahAjara rahelA sabhyane tArathI ApavA, khabara ApyA bAda e divase sa Mmelana bharAze, A saMmelanamAM keramanI jarUra raheze nahi. 15. TharAva pAsanuM dhANa saMmelananA TharAvA ane tyAMsudhI hAjara rahelA pratinidhionI sarvAnumatithI karavA, paraMtu mata levAnA prasaMga Ave te te paikI hAjara rahelA paikInA OM pratinidhionA mata maLe TharAva pasAra thayelA gaNAze. paraMtu te OM mAM echAmAM ochA cAra ekameAnA ane te dareka ekama dITha e pratinidhionA mata maLelA heAvA joie, 16. kAryavAhI kamiTI, maMDaLanuM kAmakAja karavA sArU eka kAryavAhI kamiTI ( managing committee) pratinidhiomAMthI nImavI, jenA sabhyonI saMkhyA nIce mujabanI raheze. : (a) ekamo taraphathI cuMTAyelA : - ekama. 1. kapaDavaNaja 2. godharA 3. vejalapura 4. vIrapura-luNAvADA 1. mahudhA-cuNela-kAnama-surata (ba) adhikAranI rUe :~~ 1. pAchalA adhivezananA pramukha 2. cAlu adhivezananA pramukha 3. janarala sekreTarI 4. me. pramukha sAhebe kA opTa kIdhelA ... saMkhyA. 5 3 4 kulle 20 1 1 1 ra kulle 25 ( 6 ) cAlu pramukha A kamITInA ceramena raheN, 17. kAya vAhI kamiTInI mITIMganI khabara. A kamiTInA ceramene ( cAlu pramukhe ) mITIMganA sthaLa ane tArIkhanI lekhIta khabara kamiTInA sabhyAne paMdara divasa pahelAM maLe te rIte TapAla mAraphate mokalavI, ane te sAthe mITIMgamAM karavAnA kAmonI yAda (agenda ) mokalI ApavI. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 18. kAryavAhI kamiTInI beThaka kAryavAhI kamiTInI sAmAnya sabhA ochAmAM ochI, saMmelananI chevaTanI tArIkhathI gaNatAM, varasamAM be vAra, ceramenane yogya lAge te sthAne, bharavI joIze. be sabhAnI vacce ochAmAM ochA be mAsane aMtara hovo joIze. 19 kAryavAhI kamiTInuM kema. kAryavAhI kamiTInuM kerama (Quorum) 9 (nava) sabhyanuM gaNAze ane te nava paikI ekaMdara traNa ekamanA ochAmAM ochA eka eka sabhyanI hAjarInI jarUra raheze korama thAya nahiM te mITIMga mulatavI rAkhavI ane sAta dIvasanI neTIsa ApI pharIthI bharavI, paraMtu AvI rIte bharelI mITIMgamAM keramanI jarUra raheze nahi. paNa pAchalI mITIMganA ejenDAma (agenda) darzAveluM na hoya temaja pAchalI mITIMganA dIvase ceramene navuM kAma na mukyuM hoya tevuM koIpaNa kAma thaI zakaze nahi. 20. kAryavAhI kamiTIne TharAva kAryavAhI kamiTIne TharAva vadhumate pasAra thayeluM gaNAze. rA, ceramenanI sattA, kAryavAhI kamiTInI mITIMgane dIvase ceramenane jarUra ne tAtkAlika jaNAya tevAM navAM kAme mITIMgamAM mukavAne haka raheze. 22. kAryavAhI kamiTInI pharajo tathA sattA (a) saMmelane pasAra karelA TharAvane amala kare te kAryavAhI kamiTInI mukhya pharaja gaNAze ane saMmelananA TharAvonuM pAlana tathA amala karavA mATe je je jarUrI jaNAya te tamAma pagalAM levA mATe te kamiTIne sattA raheze. (ba) kAryavAhI kamiTI pitAne jarUra lAge te pramANe judI judI peTA kamiTIo kamiTInA mere pikInA sabhyonI, nImI zakaze. ane temAM bahAranA mANasone (co*opt.) umeravAnI sattA ceramenane raheze. paraMtu tevA co-opt karelA sabhyonI saMkhyA peTA kamiTInA sabhyonI saMkhyAnI 3 thI vadhu raheze nahIM. ne te peTA kamiTInuM kerama sabhyonI hAjarIthI gaNAze. (ka) kAryavAhI kamiTIne eka vakhate (aa. 250) aDhI rUpIA sudhI kharcavAnI sattA raheze. ra3, kAryavAhI kamiTInA sabhyonI gerahAjarI, lAgalAgaTa traNa beThakamAM hAjarI nahi ApanAra sabhya ApoApa sabhya tarIke kamI thAya che. rAjInAmuM ApavAnA kAraNe agara bIjA koI kAraNe jagA khAlI paDe to tevI jagA puravA mATe sekreTarI, je ekamanA te sabhya haze te ekamane khabara Apaze tevI khabara maLethI te ekame dIna paMdaranI aMdara sabhya nImA sekreTarIne khabara ApavI. tema karavAmAM DhIla thayethI pramukhane te jagA mATe sabhya nImavAnI sattA raheze. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 310 24, kerama thavAne vakhata. sabhAnA nImelA vakhate korama na thayuM hoya te eka kalAka rAha jovI ne korama thAya te kAma cAlu karavuM. keramane abhAve sabhA mulatavI rAkhavI. 5. kAryavAhI kamiTInA sabhyonuM elAyansakAryavAhI samitinA sabhyone mITIMgamAM javA AvavA sArU bIjA varganuM bhADuM ApavuM te sivAya bIjuM kAMI kharca ApavAmAM Avaze nahi. ra6. spezIala kamiTI. kAryavAhI kamiTI uparAMta, maMDaLa spezIyala kamiTI nImI zakaze ne te kamiTIne maMDaLa yogya lage tevI sattAo sAMpI zakaze ane teTalAM puratI kAryavAhI kamiTInI sattA kamI thayelI gaNAze. ra7. pramukha agara ceramenanI gerahAjarI. koIpaNa kAraNasara pramukha agara ceramena hAjara na rahI zake te mAtra te divasanI sabhAnA kAmakAja mATe kAmacalAu pramukha agara ceramenanI cUMTaNI karI kAma zarU karavuM. kAma cAlu hoya te daramiAna pramukha agara ceramene hAjara thAya te sadara cuMTAyelA kAmacalAu pramukha agara ceramene hAjara thanAra pramukhane (ceramenane) potAnI beThaka khAlI karI ApavI ane bAkI raheluM kAmakAja AvanAra pramukha agara ceramenanA adhyakSapaNA nIce karavuM. 28, vakatA tathA pramukhanI sattA, vakatA-sabhAmAM eka vakhate ekaja sabhya belaze. belanAra pitAnuM kahevuM purUM kare nahIM tyAMsudhI bIjA koI sabhya vacamAM belI uThavuM nahIM. belaze tene pramukha rokI zakaze ane tene besADI deze. paraMtu je kaI kAnunI prazna hoya te te mATe koI paNa sabhyane vacce belI pramukhane te mATe khulAse puchavAne adhikAra raheze, paraMtu pramukha tyArabAda je kare te pramANe varatavuM paDaze. darekane potAnA vicAro svataMtrapaNe ne sabhyatAthI, vinayathI, e zabdomAM ane sabhya bhASAmAM raju karavAno adhikAra che. pramukha -eka karatAM vadhu belanAra hoya te pramukha jene kahe tene prathama bolavuM ne pachI bIjAe bolavuM. pramukhanA hukamane purepurUM mAna ApavuM ne hukama mAnya ka. pramukha belavA mATe jeTalo vakhata Ape teTalA vakhatamAM potAnuM belanuM purUM karavuM. pramukha belanArane, vacamAM paNa, bolavA mATe manAI karI zakaze ne besI javAnuM kaheze te te mujaba pramukhanA hukamane mAnya kare, ane vakatAe besI javuM joze. 29, pramukhanI rajA, saMmelananI sabhA sivAyanI samitionI sabhAnuM kAmakAja cAlatuM hoya tyAre pramukhane jaNAvI koIpaNa sabhya bahAra jaI zakaze. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 311 30. darakhAsta ane darakhAstamAM sudhAre. (1) darakhAsta mukyA bAda pramukhanI rajA sivAya pAchI kheMcI zakAze nahi. (2) TekA sivAyanI darakhAstanI neMdha levAmAM Avaze nahi. (3) mULa darakhAsta upara sudhAre (amendment) Ave te sudhArA (amendment) upara mata levA ane temAM vadhu mata maLe to te sudhArA (amendment) sAthenI darakhAsta pharIthI mata ja gaNatrI (Voting) mATe mukavAmAM Avaze. 31. sabhA mulatavInI darakhAsta sabhA mulatavI rAkhavAnI darakhAsta (adjournment motion) sauthI pahelI hAtha dharavAmAM Avaze ane te vadhumate pasAra thayelI gaNAze. 3ra, TharAvanI neTIsa. saMmelanamAM mukavAnA Thara (resolutions) vigerenI lekhIta neTisa, saMmelananI tArIkhanA paMdara divasa agAu, presIDenTane agara janarala sekreTarIne ApavI paDaze. pramukha pite samelanamAM kaMIpaNa TharAva koIpaNa vakhate mukI zakaze tathA bIjA koIne TharAva mukavA paravAnagI ApI zakaze. 33, kAsTIMga voTa, dareka pramukha agara ceramenane pitAne parasanala eka mata uparAMta sarakhA mata paDe te bIje eka vadhu mata eTale ke kAsTIMga voTa (casting vote), ema be mata ApavAne adhikAra raheze. 34. pramukha agara ceramenanI hakumata, pramukha agara ceramenano nirNaya chevaTane gaNAze. te upara TIkA thaI zakaze nahi. paraMtu te sAme saMmelanamAM apIla karI zakAze. ane te saMbaMdhamAM saMmelana yogya TharAva karI zakaze. 3pa. baMdhAraNamAM pheraphAra (a) A baMdhAraNamAM kaIpaNa sudhAre vadhAre yAne pheraphAra karavAnI saMmelanane sattA che. - (ba) tevo sudhAre, vadhAre yAne pheraphAranI vigata sAthenI lekhIta neDhIsa saMmelana bharAvavAnA trIsa divasa pahelAM pramukhe dareka pratinidhine ApavI. (ka) te TharAva maMDaLanI khullI beThakamAM muke. (Da) hAjara rahelA pratinidhio paikI jhuM pratinidhionI bahumatithI TharAva yAne sudhAre, vadhAre, agara pheraphAra, pasAra thayeluM gaNAze. paraMtu DuM bahumatimAM koipaNa traNa ekamenA ochAmAM ochA ekama dITha be pratinidhionA mata hovA joIe. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 36. janarala sekreTarI. maMDaLa eka janarala sekreTarI nImaze. maMDaLanA tamAma kAgaLo tathA copaDA pramukha tathA sekreTarI pAse raheze. temane hada traNa varasane raheze. 37. kAmacalAu sekreTarI. (1) kAryavAhI kamiTI tenA kAma mATe eka bIjA gya sekreTarI namaze ane kAryavAhI kamiTInuM kAma tathA temaNe nImelI piTA kamiTIonuM kAma te sekreTarI karaze. ane kAryavAhI kamiTIonuM kAma purU thayethI tenuM tamAma daphatara tathA mIta janarala sekreTarIne soMpI deze. (2) dareka ekama pitAnA ekama puratA eka sthAnIka sekreTarI nImaze, ane te sekreTarI pitAnA ekamane lagate badhe patravahevAra karaze. 38. kejharara maMDaLa eka kozAdhyakSa (Treasurer) namaze. 39. krejhararanI pharaja. be hajAra sudhInI rakama Trejharara pitA pAse rAkhI zakaze. tethI uparAMtanI rakama mATe benkamAM zrI visAnImA jaina samasta jJAti maMDaLanA nAmanuM khAtuM kholI temAM jamA mukaze athavA saMmelanamAM je je pramANe sattAo ApavAmAM Ave teve teve ThekANe rokaze. - 40. kharaca mATe phALe. saMsthA agara maMDaLanA kAyamI cAlu kharca (running expenses) mATe vastI pramANe dareka ekama upara jarUrI phALe (cess) saMmelana nAMkhI zakaze. kA, baMdhAraNane amala. A baMdhAraNa tA. 29-12-45 thI amalamAM AveluM gaNAze. 42. peTA kAnunaA baMdhAraNane anurUpa ane baMdhAraNane uddeza bara lAvavA mATe jarUrI peTA kAnune ghaDavA maMDaLane sattA raheze. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjIka ane dhArmika kAmamAM sadA tatpara, sahRdayathI sevA ApanAra ananya sevaka. desI punamacaMda pAnAcaMda vartamAna kALe zrI ciMtAmaNajI pArzvanAthajInA derAsarajInA jIrNodhdhAranA prANa samA. Page #371 -------------------------------------------------------------------------- Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaNajamAM hAlamAM udbhavelAM thoDAM jANavA jevA kAmo. jJAna maMdiranI sthApanA. jyAre keIpaNa vastu yA Adarza AgaLa Ave che tyAre tene kaMIpaNa AlaMbana jarUra hoya che. A samaya hato saMvata 1889 yAne sane 1843, jyAre sva. bhAIcImanalAla DAhyAbhAIe zrI pUjyapAd Agama dhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajInI nizrAmAM, paramArAdhyasvarUpa navapadajInI ArAdhanA nimitte caitra mAsanI AMbelanI oLI kapaDavaMja mukAme rUpIyA 60 thI 70 hajAranA kharce karAvI; te samaye ghaNuM munivara temaja sAdhvIjIo, temAM khAsa karIne ApaNI jJAtinAM tamAma dikSIta, jenI saMkhyA 70-80nA aMdAje thavA jAya, te badhAnI hAjarI paDavaMjamAM hatI. sva. bhAI cImanalAle A badhAne A jagAe ekatrita karavAmAM, athAga zrama laIne gAme gAma AmaMtraNa mokalelAM. svabhAvIka che ke gAmanA ane jJAtinA dikSIta sAthe saMparka sAdhavAmAM dareka jJAti jaNane sulabhatA hoya, tevI rIte ApaNI jJAtinA zrI vADIlAla manasukharAmane A prasaMge dikSatAne saMparka sAdhavAne me maLyo. A prasaMge sAdhu munIrAje pAsenA pustakonA saMgrahane ja temanA jevAmAM AvyuM. vAtacIta parathI temane ema lAgyuM ke sAdhu munirAjane pustaka sAcavavAnAM amuka cokakasa ThekANu sivAya, temaja temanI sagavaDo sAcavI zakAya tevI niyamIta vyavasthAvALI saMsthAnA abhAve, sAdhu munIrAjene pitAne pustaka-saMgraha ghaNe bhAge, temanA nityanA kAryakramamAM ochAvattA aMze ADe AvatA hatA. A dUra karavA mATe kaMIpaNa karavu joIe tema temane lAgelu; A vicAre temanAmAM ghara kIdhu, ane avasara Ave teeAe te vicArathI udabhavelI vicAra zreNInA AdhAre, jJAna maMdira baMdhAvavAno nirNaya karyo, ane rUpiyA 60 hajAranI rakamanuM TasTa banAvyuM. A rakama sane 1945 mAM kADhavA chatAM teo tAtkAlIka te rakamano upayoga karI zakayA nahi; kAraNa ke te mATe joitI jamIna nahi hovAthI, temaja A nAnI zI rakamamAMthI jamIna vecAtI le zake tema na hovAthI. temaja TasTanI aMdara rUA. 30 hajAra vahivaTa mATe alaga rAkhavAnI jogavAI havAthI, ane bAkI rahelI rUA. 30 hajAranI rakamamAMthI jamIna ane makAna zakya na hovAthI A vicAra amalamAM AvatAM ghaNo vakhata lAge. hara haMmeza A jamInanI bAbata temanA mana upara rahetI hatI, je Aste Aste nizcIta rUpane pakaDatI gaI ghaNI jagAo maLatI hatI paNa temane evo nirNaya hato ke A jJAna maMdira sarva jainene (jaina saMdhane) eka sarakhu upayogI thAya tathA koI paNajAtanA vADAnA baMdhanamAMthI mukta rahe tethI,te sabaMdhI hamezAM sAvaceta rahetA. je vastu jyAre nimitta hoya tyAreja bane che, tevI rIte AmAM paNa banyuM. caumukhajInA daherAsaranA vahivaTamAM zrotrIvADAmAM AvelI jamIna, je veTara varkasanI TAMkImAMthI sadabhAgye jANe A jJAna maMdira mATe bacelI na hoya tema, bhAI vADIlAle te jagA mATe zrI caumukhajInA vahivaTadArone vinaMtI karI. vahivaTadArane, jema badhe bane che tema, keTalIka bAbatone vAMdho lAgyA karato hato. jemAM prathama 88 varSanA paTAnI bAbata hatI. ATale moTe paTe jamInanI vaparAza bIjAne seMpavI te jarUra lAMbo vicAra te mAge che, paraMtu svargastha zrI cImanalAla DAhyAbhAInI daramInagIrIthI saune samajAvI ane dharmanI unnatInuM eka kAma thatuM hovAthI ane bhAI vADIbhAIne protsAhana maLe te mATe, Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 jamIna maLI jAya tema goThavaNa karI, bhAI vADIbhAine saMtoSa thAya tevI rItanI bhADA ciThThI karI ApI ane te paNa dara varSe rU. 301 nA bhADAthI karI ApI. vAMcaka bhAIone eTaluM samajavAnI jarUra che ke A jamIna vecAtI levA jAya te rUpiyA aDadhe lAkhathI ochuM maLe nahi, ane TrasTa pAse teTalA rUpiyA pitAnAM paNa na hatA. vahIvaTadArone ane sva. bhAIzrI cImanabhAIne A kAmane sarADe caDhAvyuM te mATe bhAI vADIbhAI sarva saMdhanI vatI AbhAra mAne te tadana vyAjabI che. jaina saMghane A eka adavItIya dharma sthAna maLe e kaMI nAnI sUnI vAta nathI. A jagA maLyA pachI bhAI vADIbhAInA utsAhamAM vadhAre thaye ane temaNe je ke plAna vigeremAM thoDo vakhata lIdhe, paraMtu tenA upara imArata bAMdhavAnI zarUAta karI che ane te cAlu varSa saMvata 2009 nA Aze vadI amAsa pahelAM pUrepUrI baMdhAI jAya tevo saMbhava paNa che. A jJAna maMdiranI sAthe be pAThazAlAo joDavAmAM AvI che. eka bahene tyA sAdhvIjIone mATe tyAM bIjI bhAio tthA munIrAjene mATe. pAThazALAnA beu rUma upara eka eka mALa levAmAM AvyuM che. ekamAM ophIsa ane bIjAmAM adhyayana, saMzodhana, lekhana, pAThana karavAnI sagavaDa rAkhavAmAM Avaze. jJAnamaMdirano hola lagabhaga 42 428' phUTa = 1162 co. phUTa kSetraphaLa na thaze. nIcethI 4 phUTa upara traNa bAju gelerI levAmAM AvI che. gelerInI upara bhIMte lAgIne hAla turata kabATo goThavavAmAM Avaze. jarUra paDe bheMya taLIe bIjA kabATo goThavI zakAya te prabaMdha karavAmAM paNa Avaze bhAI vADIlAlanA pUrvanA puNyanA udaye A jJAna maMdira sAthe, pUjyapAd 1008 zrI navaaMganA TIkAkAra zrI abhayadevasUrIzvarajInuM prAtaH smaraNIya nAma joDI "zrI abhayadevasUrIzvarajI jJAna maMdira" nAma rAkhavA temane nirNaya karyo. zrI abhayadevasUrIzvaranuM khyAna A pustakanA puSTa 167-168 mAM ApeluM che. A pustakanA pAnA 153 mAM jaNAvyA pramANe zrI pUjyapAd AcArya, AgAmodhdhAraka zrI sAgarAnadasurIzvarajInA saMsArI pitAzrI gAMdhI maganalAla bhAIcaMdabhAIe pitAnI saghaLI daulata zubha kAmane aMge kharcavA surpata karI, jemAM zeTha pAnAcaMda kuberadAsa vahIvaTadAra hatA. saMvata 1850 nA zrAvaNa su. 7ne divase banArasa zaheramAM zrI vijayadharmasUrIzvara tthA zrI hemavijayasUrIzvaranA upadezathI pAThazAlA sthApavAmAM AvavAnI che tenA samAcAra sAMbhaLIne pAnAcaMda bhAie paDavaMjamAM rUpiyA 1001 saMdhane ApI, jaina pAThazALAno pAyo nAkhyo. ATalI nAnI rakamamAM pAThazALA lAMbA vakhata na cAle te svabhAvIka che. pravRtti narama paDI gaI te daramyAna amArA kemanA rakSaka zeTha zAmaLabhAI nathubhAI taraphathI A pAThazALAne utejana ApI cAlu rAkhavA mATe dareka rIte madada karavAmAM AvI, tyArathI A pAThazALA sajIvana thaI temaja zrI mIThAbhAI gulAbacaMdanA upAzraye besatA sarva bhAInI madadathI temaja zeTha mIThAbhAI kalANacaMdanI peDhInA vahIvaTadAranA sahakArathI, temaja zeTha zAmaLabhAI nathubhAI taraphanI madadathI, Aja dina sudhI te pAThazALAne aDacaNa paDI nathI. paNa makAnane abhAva sAlato hato. A jJAna maMdiranuM makAna khulluM mukAye tenI pAThazALAomAM besavAnuM zarU thaze. paraMtu baMne pAThazALAo zeTha maNibhAI zAmaLabhAInA nAmathI ja cAlu raheze. AvI rIte pAThazALAne mATe Aja dina sudhI makAnanI je agavaDatA hatI te have raheze nahi. A pAThazALAomAM saMskRta ane ardha mAgadhInuM zikSaNa ApavAne prabaMdha thAya temaja kalAsIkala dhArmika zikSaNa paNa apAya evuM bhAI vADIlAla sarva saMdhanI sahAnubhUti ane madada maLe te karavA mAge che. sarva saMdhanI madadathI meTAM moTAM kAma pAra paDe che te Ate eka nAnuM kAma che. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaDavaNajanA kapriya dAnavIra zAha kezavalAla zemAbhAI (naoNna-pherasa meTalanA zAha sodAgara ) jeoe zrI. modInA derAsarajInA jIrNodhdhAramAM tana mana ane dhanathI banatu karI, pratiSThA maTI dhAmadhumathI karAvI A jIvana saphaLa kIdhuM che. A pustaka chapAvavAmAM paNa teoe rUA. 501] nI madada ApI utsAha preryo che. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 bhAI vADIlAlanI ema IcchA che ke je badhA TrasTI bhAIonI saMmatI haze te, je je bhAIone kharcanA paisA ApavAnI umeda haze, teonA nAmanI ArasanI takatIo paisA laIne, teonA nAma te te hAlamAM ucIta jagAe haMmezane mATe lagAvavAmAM Avaze. temaja je je kabATa (sTIlanA ke lAkaDAnA) banAvavAmAM Avaze te darekane mATe paNa AvI ja vyavasthA karI tenA upara paNa haMmezane mATe dAna A nAma rahe tevI vyavasthA karavAmAM Avaze, Ane mATe sAdhAraNa kharaDo taiyAra karavAmAM Avyo che. je yogya samaye TrasTIo samakSa raju karavAmAM Avaze, je teonA pAsa karyA pachI jAheramAM mukavAmAM Avaze, jethI sarve bhAIo potAnI IcchA TrasTIone jaNAvI zake ane badhA bhAIone joine ne jaNAvI zake ane badhA bhAIone joine lAbha maLe, tevI badhI vyavasthA karavAmAM Avaze. A jJAna maMdira hastImAM AvethI saMdha jarUra tene apanAvI leze ane sarva bhAIo thA bahene sahakAra ApI pitAnAthI banatI sarva madada tenI unnatimAM AgaLa karaze. A upajanA paisA nibhAva mAM umeravAmAM Ave tevI bhAI vADIlAlanI marajI che. modIAnA derAsarajIne jIrNodhdhAra, A derAsara kyAre ane kone baMdhAvyuM tene ahevAla hAla maLatA nathI. paNa eTaluM jANavA maLe che ke A derAsara pahelAM, hAla jyAM bhAI kezavalAla somAbhAInuM navuM ghara che ane tenI bAjumAM teonIja mAlIkInuM jUnuM ghara che, jenuM bAraNuM modInI khaDakImAMja paDe che, tyAM eka nAnuM derAsara hatuM. jyAre modI kenI caDhatI thaI ane be paise sukhI thayA tyAre, modI raMgajI nAnAbhAI temaja modI dharamacaMda lakhamIdAsa (pAdazAhanuM kuTuMba) ane modI haribhAI lakhamIdAsa (hAla kaI vaMzaja nathI), A badhAe maLI A nAnA derAsaranI badalImAM, bIju baMdhAvavAno vicAra karyo. ane derAsara khaDakInI madhyamAM baMdhAvyuM, AthI A derAsara medI vaMzanA kuTuMbIoe baMdhAvela ema kahevAya che. A derAsara tadana sAMkaDu ane SatsAI9060949ls%, laMbAimAM paNa ochuM hatuM, jaga vadhu maLe tema na hatuM, eTale derAsaranA AgalA bhAgamAM eTalA hatA te derAsaranI aMdara kheMcI leine derAsarane pahoLAimAM vadhArI, ne zikharabaMdhI bAMdhavuM, AvA keDa bhAI kezavalAla semAbhAI, bhAI vADIlAla somAbhAI, hirAlAla vADIlAla, bhAI zAntIlAla . cunIlAla tathA bhAi zaMkaralAla delatacaMde sevavA mAMDyA; bhAI kezavalAla Aje be paise sukhI hoI AgevAnI lei rUpIA dasahajAra pitAnA ApavAnA karI, badhA bhAIonA utsAhamAM vadhAre kIdhe, thoDI ghaNI pUMjI hatI, temAM A vadhAre che ane bIjAo pAsethI paNa yathA zakti bhaMDoLa meLavyuM; agADInA derAsarajInA vahivaTa karatA bhAI gIradharalAla bhogIlAle tyAMnA derAsarajInAM pratimAjI atre lAvavAnuM nakkI karI derAsaranI milakata A bhaMDoLamAM ApI moTI madada karI.' ema chatAM paNa kharacanA aDaTTA jeTalA paisA bhegA thayA nahi. tema ': Is III Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM bhAi kezavalAle purepurI himmata batAvI, bhAI hirAlAle paNa temAM sAro je Teko puryo ane Ama teoe jIrNodhdhAranuM kAmakAja pura jhapaTa cAlu karI dIdhuM. tAtkAlIka paisA joie te bhAI kezavalAla ApatA gayA. jo sArI jevI Avaka pratiSThA vakhate na thaI hota te bhAI kezavalAlane bIjI sArI evI rakama ApavI paDate, paNa AvA kAmamAM hamezAM sAsanadeva madada ja kare che.jenI koIne khabara paDatI nathI, tema AmAM paNa banyuM. je je lokone kaMkotarIo maLI te badhAja UtsAha pUrvaka bhAga levA samayasara padhAryA ane utsAhamAM eTale vadhAre thayoke dhAryA karatAM ghaNI sArI upaja thaI. A UtsAha jotAM bhAI kezavalAla paNa UtsAhamAM vadhI gayA ane bIjI sAta ATha hajAra rUpIA jeTalI rakama ghInI belI belIne ApavA prerAyA bhAI hirAlAle paNa sArI evI rakama kharacI. vadhArAmAM suratathI jhaverI premacaMdabhAI hirAcaMda tyAM padhArelA temane te eTalo sAro utsAha batAvyo ke teoe ApaNI AkhI jAtane eka bAjue rAkhI, moTI rakama UcharAmaNImAM bolI, derAsaranA kharacamAM moTo phALo Apyo. A pratiSThA karAvavA, surisamrATa tirthodhdhAraka AcArya devazrI vijaya nemi sUrizvarajInA paTTadhara vidhavataratna vayovRddha AcArya zrI vinyadarzana sUrizvarajI padhArelA ane vidhividhAna karAvavA zrI amadAvAdathI jaina kemamAM suprasidhdha bhAI mehanabhAI AvyA hatA. Ama cAre taraphathI koIpaNa agavaDa vinA, badhIja rIte subhamUhurta ane subha dIne, saMvata 2008 nA mahA sudI 11nA divase sADA agiAra vAge prabhujI muLanAyaka zrI Adizvara bhagavAnane pratisthita karavAmAM AvyA hatA. badhAMja mUhurtI ghaNI sArI rIte sacavAyAM hatAM. belImAM lagabhaga pAMtrIsathI cAlIsa hajAranI Avaka thaI hatI. ane badhI rIte jayajayakAra varyo hato. A bAjumAM chApela citramAM batAvela che te pramANenuM navuM derAsara AvIrIte A jIrNodhdhAra nA pariNAme UbhavyuM. astu. zrI ciMtAmaNajI pArzvanAthajInA derAsarajIne jIrNodhdhAra. saMvata 1865thI A derAsarajIne vahivaTa AjadIna sudhI dozI saMkaralAla vIracaMdanA hastaka che. AnA pahelAM A vahivaTa samasta paMca taraphathI cAlatuM hatuM. teoe jyAre Ane vahivaTa hAthamAM lIdhe tyAre temane mAtra rUA. 1300) muDI maLelI, paNa teoe pitAnI bAhozIthI ane pramANikatAthI vihavaTa calAvI, tenI purAMtamAM Aje eka lAkha uparanI milakata batAvI che. zeTha saMkaralAla hAla mejuda che, temanI Umara Aja eMzI uparanI che, teo pAsethI je kaMI thoDo ghaNo june itihAsa jANavA maLyo che te ApatAM AnaMda thAya che. A derAsara jyAM AveluM che tene zAma-saiyanuM cakaluM Aja paNa kahe che, kAraNa ke tyAM pahelAM musalamAnI vastI hatI. te loko pAsethI dezI jIvaNalAla suMdaralAla, zA. ratanajI gopALa, zA. zAmaladAsa raMgajI (zaMkaralAla bhUrAbhAInA vaDavAo) vigereoe eka pachI eka makAno leI musalamAnanI vastI ane temanAM gharo AghAM kayAM ane vacce eka koTa baMdhAvI chuTAM pADyAM. te divAla Aja paNa mojuda che. AnA bIjA purAvA tarIke hAla jyAre A derAsarane jIrNodhdhAra karavA mAMDayo tyAre khodatAM lagabhaga paMdara soLa phuTa UMDe gayA, (TAMkuM banAvavA A khedakAma thayuM hatuM), bedatAM aMdara hADakAne mATe ja maLe; lAge che ke te samayamAM musalamAne ratA haze te leke tyAMja hADakAM dATI detA haze, athavA te hADakAM nAMkhavA mATene khADe A jagAe haze. game tema paNa A jagAe musalamAnI vasti hatI te puravAra thAya che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAha hirAlAla vADIlAla (inkamaTekasa ekasaparTa) mesarsa zAha enDa ku. nA bhAgIdAra. jee e medIAnA derAsarajInA jIrNodhdhAra ane pratiSThAmAM potAnAthI banatu karI bhAI kezavalAla somAbhAIne puro sAtha Ape che. A pustaka chapAvavAmAM teoe rUA. 251] ApI udAra hAtha laMbAvyo che. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 aDhAramI sadInA chevaTanA bhAgamAM A derAsaranI sthApanA thaI hAya tema lAge che. hAlanI mULanAyakajInI pratimA khAdakAma karatAM maLelAM, hAla je mANekabAI zeThANInuM anAthAzrama che,tejagAe khAdakAma karatAM te maLelAM. A pratimAjI nIkaLyAM tyAre te vakhatanA zrAvakAe teja jagAnI khAjumAM je kaMI makAna maLI zake tevAM haze te leI, te makAnAne derAsaranA rUpamAM pheravI, tyAM pratiSThA karI. A uparathI ema lAge che ke A vakhate zrAvakAnI sthiti bahu sArI nahi hAya, kAraNa ke muLa derAsara dhaNuM sAMkaDu ane devadana mATe vAratahevAre agavaDo paDe tevuM hatuM. pratiSThA thayA pachI zrAvakonI sthiti ghaNI sudharI, ane AthI zrAvakAne A derAsara pratye bahu bhAva vadhyo. zeTha mIThAbhAI gulAlacade A harakata dura karavA AgaLanI bIjI jamIno ane ghare vecAtAM lei derAsaranA vistAra vadhAryo. junA je cAkanA bhAga hatA tyAthI DheDha zA. sakaralAla bhUrAbhAInA ghara taraphanA karA sudhInA bhAga temane banAvI ApyA. A vakhate pahelA mALa paNa baMdhAvyA ane junA derAsarane paNa marAmata karAvI ApyuM. hAla je nakazIkAma, meghADamarI, thAMbhalA, kamAna vigere junI kArIgIrI vALu lAkaDakAma jovAmAM Ave che, ane jene cha[Ara nimi-te hAla kADhI nAkhavAmAM AvyuM che te badhu zeTha mIThAbhAI gulAlaca de baMdhAvI ApeluM. nIce zrI mallInAthajInA gabhArA temaja Upara zrI zAntInAthajInA gabhArA paNa temaNe badhAvelA hatA. A badhu lagabhaga saMvata 1850 thI 1875 daramIAna baneluM hoya tema lAge che. kAraNa ke zeTha saMkaralAla bhAinA kahevA mujaba zrI zAntinAthajInA derAsaranA jIrNodhdhAra thayA pahelAM Azare pacAsa varasa pahelAM A derAsaranA jIrNadhAra zeTha mIThAbhAie karAvyA hatA. zrI zAntinAthajInA derAsaranA, jIrNodhdhAra saMvata 1904 nA vaizAkha vada 6 nA reAja thayelA tenuM pramANa patra che (A mukanA pAne 232). A jIrNodhdhAra zeTha vRjalAla motIcaMde karAvela ane teja vakhate Aja derAsaramAM zrI Adizvara bhagavAnanuM derAsara AgalA bhAgamAM banAvyuM. (jIe pA. 161) anumAna thAya che ke zrI ciMtAmaNujInA derAsaramAM vadhArAnI jamIna UmerI tyAre kaI UMDe sudhI. khAdakAma kareluM nahi hAya, temaja mULa nAyakanI pratimA te kAyama hatI eTale tevA khAdakAmanI jarUra paNa nahi lAgI hoya. A zrI ciMtAmaNa prArzvanAthajInI pratimA dhaNAM junAM ane prAyekarI zrI saMpratirAjAnAM bharAvelAM bIbAmAMnAM eka che, te pratimAjInI mukhAkRti temaja hAtha nIcenA TekA tathA ghATathI mAluma paDe tevuM che. 4 A derAsaranI pratiSThA pAd pUjya surIzvara zrI 1008 zrI vijaya lakSmI sUrIjIe karAvela hatI ane tyArathI atre vastA nImA vaNika mahAjanonI sthiti kudake ne bhUske sudharatI gai, paraMtu bhAvI bhUlAve temaja AjathI paMcAvana varasa upara mULa gabhArAnA junA corasa ghATanA DhAllA nahi gamavAthI eka bhAie kapAvaDAvyA jeoe dhaNuM sahana karyuM; temaja tyArathI nImA mahAjananI paDatI zarU thaI. jyAre sudharavAnA vakhata AvyA tyAre vaLI AjathI padaravarasa upara amadAvAdathI eka jANakAra mANasane kholAvyA ane temanI salAha mujaba DhAllA pAchA besADavAnuM nakkI kIdhuM. AmAM bhAI pAnAcaMda lIMbAbhAie paNa sArI mahenata karelI. Avu badhuM kharaca sva. bhAi zrI cImanalAla DAhyAbhAIe ApeluM. Ama karava thI temanI temaja nImA mahAjananI pAchI sthiti sudharavA mAMDI. Aja vaLI pAchI jarA tarA maMdI AvavA lAgI che. zA kAraNe te te jJAnIja kahI zake. Ama caDhatI paDatI te AvyAja kare che paNa jaina dharma pratyenI aTaLa zradhdhA je atrenA zrAvakAmAM che, te jevIne tevI kAyama rahI che. A amArI kapaDavaNajanI bhUminuM pUNya che, ane tethIja te Aje paNa gujarAtamAM sArAmAMnu eka zehera gaNAya che. Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 " keTalAka bhAvika ane zradhdhALu bhAIo A derAsara zikharabaMdhI thavuM joIe, evI bhAvanA ghaNA lAMbA vakhatathI sevatA hatA, tevAmAM derAsaranA chAparA vigeremAM varSothI pANI vigerenA kAraNe Aste Aste lAkaDAM badAvA lAgyAM ane karNa thavA mAMDyuM. A kAraNe bhAvanAmAM joma AvyuM. sIlIkamAM eka lAkha rUpIA jeTalo aveja paNa hatA, eka be makAna paNa vecavA mATenI sagavaDa hatI; A badhA saMjogo bhegA thatAM saMdhane bolAvI vAta AgaLa carcAvA mAMDI ane Akhare nirNaya upara AvyA ke A derAsarane jIrNodhdhAra karAve. A nirNayamAM moTo bhAga bhAI punamacaMda pAnAcaMda, bhAI ramaNalAla nAlacaMda, bhAI vADIlAla javara, bhAI vADIlAla zaMkaralAla, zeTha achatabhAI maNIbhAI, bhAI maphatalAla ratanacaMda vigere e bhajavyo hato. Teke ApavAmAM sva. bhAI cImanalAla DAhyAbhAI. bhAI vADIlAla maganalAla, bhAI maMgaLadAsa bhAIcaMda vigere zrImaMtA hatA. Ama A derAsarano jIrNodhdhAra karavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM. tema chatAM zikhara baMdhI derAsara bAMdhatAM jagAnA abhAve ghaNuM ghaNuM vicAra karavA paDayA ane jagA meLavavA mATe derAsaranI pachIte Avela bhAI choTAlAla lalubhAinuM ghara vecAvAnuM hatuM te rUA. ra95001 mAM kharIdI lIdhuM. Ama karavAthI zikhara baMdhI ane bhamati sahita derAsara bAMdhavAnI sagavaDatA maLI ane te pramANe bAMdhavAnA plAna vigere banAvI kAma cAlu karI dIdhuM che. A badhA kAmamAM upara jaNAvela bhAIonI sAthe bhAI kasturalAla zaMkaralAla, bhAI ratIlAla punamacaMda tathA bhAI jezIMgalAla cunIlAla vigere bhAIoe pitAne moTA bhAganA TAImano bhoga ApI kAmakAja bArIkAIthI zocasamajathI mAthe jokhamadArI laI karI rahyA che. A kAma kADhatAM tenI aMdara je je AzAtanAo najara bahAra hatI te eka pachI eka najare paDatI gaI. prathama te uparanA ane nIcenA gabhArAnI vacamAM bhaMDArIA jevuM hatuM temAMthI khaMDita pratimAo hAtha lAgI jene dariyAmAM padharAvI AzAtanA dUra karI. vaLI khodakAma karatAM sALa sattara phuTa UDethI hADakAnA thokanA thoka maLyA je paNa vadhu khedakAma karI kADhI nAMkhyAM. A rIte badhI AzAtanA dura karavAmAM AvI che paNa AvI rIte khodakAma vadhI paDavAthI ghaNo kharca vadhI gayo che. jaina saMghanA upara AdhAra rAkhI A kAma AgaLa cAlyuM jAya che. adhiSThAyaka deva sarvene zradhdhA ane saMpattimAM ane bhAvanAmAM madadagAra thAo ane A kAma pAra paDo tevI amArI abhilASA che sarve bhAIo kamara kasI kAma karI rahyA che, temane sarve rIte sahAyatA maLe tevI amArI prArthanA che astu. zeTha mIThAbhAI gulAlacaMda pAMjarApoLa, A bukanA pAne 154 mAM jaNAvela pAMjarApoLa aMtisarIA daravAjAnI aMdara masIdanI bAjumAM eka moTA gherAvAmAM AvI che. AvaDI maTI jagAvALI eka paNa imArata AkhA kapaDavaNajamAM maLavI muzkela che. samaya badalAtAM ane relave AvatAM A jamIna jANe gAmanI madhyamAM AvI gaIna heya tema tenI kImata ane upayogItA Aje ghaNI ja vadhI gaI che. AthI ane sva. bhAI cImanalAla DAhyAbhAI ane bhAI jayaMtIlAla vADIlAla javeranI mahenatathI vaherAnI suvAvaDa khAnAnI bAjumAM eka meTI vizALa jagA eka voharA bhAI pAsethI meLavI, A pAMjarApoLa te jagee khaseDI. junI jagAne AvakanuM sAdhana banAvavA TrasTIoe nizcaya karyo che. Ane mATe joIta lekhaMDane sAmAna sva. bhAI cImanalAle ghaNo khare nahi jevA bhAvathI athavA tadana maphata A pAMjarApoLane arpaNa karyo che A kAma thoDA vakhatamAM cAlu thaI jaze ane eka meTI vizALa pAMjarApoLa gAmanI bahAra tene chAjatI jagAe cAlu thaI jaze.- AmIna Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 ! kapaDavaNajanA vIzAnimA jJAtinA bhUtakALamAM banelA keTalAka prasagA je A cApaDImAM dAkhala karavA rahI gayA che tenuM saMkSiptamAM varNana A nIce AlekhavAmAM Avyu' che. prathama ApaNI jJAtinA sarvathI AgaLa paDatA kuTuMbanI vAta laie. zeTha zAmaLabhAi naththubhAI, zeTha mIThAbhAi gulAlacaMda tathA roDha kevaLabhAi jecaMdabhAi A traNe dharanAM nAma AjanI vamAna prajAne paNa sAMbhaLavAmAM Ave che. A traNe nAma ze! hIrajIbhAI aMbAIdAsanA velAmAMthI, eTale ke ekaja vaMzanA putrA hatA. zeTha hIrajIbhAine e dIkarA hatA. eka zeThe karasanadAsa ane khIjA zeDa gulAlacaMda ke jene vistAra AjasudhI cAlyA AvyA che. trIjA dIkarA zeTha vRMdAvanadAsa karIne hatA paNa teo mAtra nAnI ummareja svargavAsa pAmelA. zeTha karasanadAsanA vazamAM e putra hatA zeTha vRjalAlabhAI ane zeTha meAtIca MdabhAI ane tee zeTha vRjalAla meAtIca'danA nAmathI kAma karatA hatA. te nAma ghaNuM jANItuM Aje paNa ghaNAMene yAda che. zeTha vRjalAlabhAinA kuTuMbamAM, zeTha jayacaMdabhAI pachI zeTha kevaLabhAI pachI zeThe premAbhAi pachI zeThe jesIgabhAi ema UttarAUttara dIkarA thayA. zeTha jesIgabhAine putra saMtAna na heAtuM paNa e putrIe che, je eka vhena nIrmaLA mhena ke jenu lama dezI kasturalAla nagInabhAI sAthe karela che ane khIjI dIkarI vhena yazeAdharA karIne che . tenuM sagapaNu bhAi kAntIlAla cunIlAlanA dIkarA bhAI bAbubhAI sAthe karela che. putra satatinA abhAve sau. vhena nirmalA henanA dIkarA bhAI dInezane dattaka levAmAM AvyA che. jethI teenu nAma bhAi dInezacaMdra jesIgabhAI rAkhavAmAM Avela che, jeo hAla abhyAsa kare che. A rIte zeTha zrI vRjalAla bhAIne vaMzavelA cAlu che ema kahIe teA cAle. zeTha motIca MdabhAine traNa dIkarA hatA paNa teo badhAja nisaMtAna svargavAsI thayelA heAvAthI temaneA vaMza Aja cAlu nathI paNa te bhAiomAM eka bhAI lallubhAI karIne hatA, temanAM vidhavA bAI mANeka zeThANI bahuja budhdhizALI ane didRSTi vALAM hatAM. teoe peAtAnI pAse je kai pUcha haze te badhIja sArAmArge ane kuzaLatAthI vAparelI tenA purAvA Aje paNa che. aneesarIe daravAje eka mATI jabarajasta dharamazALA ( tenI adara AvelA zrI neminAthajInA derAsara sAthe ) tathA anAthAzrama, AdizvarajInA derAsara sAdhavijIno upAzraya, Aja paNa mAjIda che. sadAvrata paNa Aja pAsenI ThAkavADImAM cAlu che. ThAkavADImAM moTI dharamazALA jamaNavAra mATe vaparAya che, te paNa meAjuda che. ATaluM to kapaDavaNaja taLamAM che. vaLI jyAM jyAM teo gayelAM ane takalIfA mAluma paDI haze tyAM tyAM dharamazALAo baMdhAvelI temAMnI eka Aja kaDI gAmamAM meAjuda che. teja arasAmA zeThANI amRtabhAi, zeTha nathubhAi lAlacaMdanAM vidhavAnA banelA eka kissA ramujI ane budhdhicAturyanI sAkSI samAna che te joie. kahe che ke tee eka vakhata zrI sidhdhAcaLajI jAtrA karavAM gayelAM ane mULanAyakajI zrI Adizvara bhagavAnanI sevA pUjAnI dhamAla joi ghaNAM nArAja thayAM, kAraNa ke dharmakA dhakkImAM koInAthI sevA bareobara thatI na hatI. temaNe zAnta citte vicAra karI Aja je ApaNe cAMdIthI maDhelI chatarI vigere joIe chIe tevI mATe temane vicAryuM ane tevI jAtanI vyavasthA pote potAnA kharce karI ApavA zeThe ANudajI kalyANajInI peDhI pAse mAgaNI karI. te vakhatanA vahivaTadArAe amadAvAdanA zeThIAenI marajIne Adhina hAvAnuM darzAvyuM, jethI zeThANI amRtaMbAI nArAja thayAM paNa himata nahi hAratAM, peAte mistrIne khelAvI tenuM mApatAla levaDAvI amadAvAdamAM kArIMgarA besADI AkhI chatrI taiyAra karI upara dAdAnA derAsaranI bahAra cokamAM padharAvI gayA ane peDhImAM khabara ApI ke Apane yogya lAge tema Ane upayAga karazeA. Ane uyayeAga bIjo zuM thAya ? A pavAsana besI gayu ane temanI Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 manokAmanA purI thaI. A hatI amArA garvanI adhikArINI te zrI amRtabAI zeThANI. mANekabAI zeThANI e vadhArAmAM sidhdhAcaLa) upara hAthI piLanI bahAra, gaDha uparathI te tarapha jatAM jamaNA hAthe eka meTuM derAsara paNa baMdhAvyuM che. have zeTha karasanadAsanA nAnA bhAI gulAlacaMdane itihAsa tapAsIe. zeTha gulAlacaMdane be dIkarA hatA. eka bhAI lAlacaMda zeTha, ane nAnA bhAI mIThAbhAI zeTha, mIThAbhAI zeThane koI saMtAna na hovAthI temanA vaMzane cheDo tyAM ja AvI jAya che, paraMtu temane pitAnA paisAne ghaNe sAre ane lAMbI dRSTithI upayoga karyo che. hAla je mIThAbhAIne upAzraya kahevAya che, teja zeTha mIThAbhAI gulAlacaMdanI rahevAnI havelI hatI. teonA svargavAsabAda A makAnane upAzrayanA rUpamAM pheravI devAmAM AvyuM. ane tenI sArasaMbhALa levAne temanA nAma sAthe zubha parINAmavALu nAma kalyANacaMda joDI mIThAbhAI kalyANacaMdanA nAmathI peDhI cAlu kIdhI je hAla mojuda che te ghaNAM khAtAo saMbhALe che. zeTha zrI mIThAbhAIe sarakhalI A daravAjA bahAra eka moTI vizALa dharmazALA baMdhAvI che. je hAla hanumAnanI dharmazALA tarIke loko oLakhe che, kAraNa ke temAM eka hanumAnanuM maMdira baMdhAvela che. A uparAMta zeTha mIThAbhAIe aMtisarIA daravAjAnI aMdara eka vizALa pAMjarApoLa baMdhAvI temanuM nAma amara karI gayA che, te hAla mojuda che ane tene vahivaTa hAla temanA bhANejI kuTuMbanA zA. javeralAla zIvabhAInA kuTuMbI bhAI vADIlAla kare che. tada uparAMta luNAvaDA, mahudhA, AMtarelI vigere sthaLoe paNa dharamazALAo bAMdhI pitAnuM nAma amara karI gayA che. AvAM nara-nArI rane kapaDavaNaja bhUmimAM pAke che te jANI jarUra ApaNe garva leIe ane IcchIe ke eja bhUmimAM pAkelA ApaNe tevA thavAne prayatna karIe tevuM vrata leie teja A vigata jaNAvyAnI saphaLatA thAya. have ApaNe zeTha gulAlacaMdanA meTA dIkarA zeTha lAlacaMdanI vigate vaMzAvaLI tapAsIzuM. tamane Aja paNa "lAla gulAla" nuM nAma jIbha upara ghaDI ghaDI AvyA kare che teja A ApaNuM zeTha lAlacada gulAlacaMdateonI hayAtimAM ane hayAtibAdateonI peDhIe ratalAma-mubaI-vaDodarA-amadAvAda ema cAre bAju patharAyelI hatI. temano mukhya dhadhe aphINane hate. ratalAmanI dukAnethI bhAva tAlanI khabara laIne kAsadIo pagapALA kapaDavaNaja AvatA. temane tyAM kAsadanuM kAmakaranAra eka kuTuMba to Aja paNa mejuda che. te kAsadanA ADavAmathI AjapaNa oLakhAya che, ratalAma nareza A peDhIne eTaluM badhu mAna ApatA ke lAla gulAlanI peDhI sivAya koIpaNa makAnanI peDhInA daravAjA gulAlanA raMge athavA lAla raMgathI raMgAya nahi, te darabArI vaTa hukama hato, je Aja lagabhaga trIsa cAlIsa varSo pahelAM sudhI cAlu hatuM. temanI sakhAvata tadana judI jAtanI hatI; gAmanI dareka komanI vastInI teo sAra saMbhALa rAkhatA, moTAM nAnAM vAsaNe, taMbuo, gADIo, gheDAo, pAtharaNAM, dAgInA, kapaDAM vigere je je vastuo eka mANasa saMdharI na zake te badhIne saMgraha teo rAkhatA ane sArA narasA prasaMge je je cInI jarUra paDe te vinA acakAye ane koIpaNa jAtanA avagha vinA darekane maLatI; eTale sudhI ke je koI gADI levA ke DamaNI levA Ave te tene te Ape te te ThIka, paNa sAthe mANasa mATenA roTalA ane baLadone khAvA mATenuM ghAsa vigere baMdhAvIne mokalatA. AkhA gAmanA loko Aje paNa A kuTuMba pratye ATalA bhAva rAkhe che, te temanA udAra dilanI pratitinI sAkSI purAve che. ATaluM ja nahi paNa vaidyone varSAsane bAMdhI ApelAM jethI teo gAmanA lokonI, mAde sAje mAvajata kare, davAo Ape. AvI rIte janatAne paisAne kharaca kara na paDe tenI darakAra teo rAkhatA. A jamAnAmAM juvAnIAone A vAta kahIe te Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 vAta mAnavA taiyAra na thAya tevI vAto A zeThIAonI hatI. Aja paNa tenAM rahyAM sahyAM pratika jevAmAM Ave che. tethI A vAtanI khAtarI karavA koIne puchavAnI jarUra paDe tema nathI. bIjI sakhAvatomAM paNa A ghara bIjA zeThIAo karatAM jarA paNa utaratuM na hatuM, mAtra kaNa vadhu sAruM karatuM hatuM te kahevuM muzkela che. zeTha lAlabhAine zeTha nathubhAI karIne dIkarA hatA ane zeThANI bAI jaDAvanI kukhe zeTha zAmaLabhAIno janma thayo hato. Aja je zrI aSTApadajInuM derAsara temanA rahevAnA makAnanI bAjumAM che ane je lAMbI zerImAM paDe che te derAsara zeThANIbAI amRtabAIe rUpIA be lAkha kharacI, taddana sapheda paththara vAparI, aNamelu nakazIkAma karAvI, temanA utsAhanI pIchAna vaMzaparaMparA cAle tevuM baMdhAveluM che. Ano namuno Aja hiMdustAnamAM maLe tema nathI. zeThANa bAI amRtabAine be dIkarA hatA, beu bhAIo zeDa giradharabhAI ane zeTha nahAlacaMdabhAI saMtAna mukyA vinA svargavAsa thayA. paraMtu nathubhAI zAhane zeThANI jaDAvathI zeTha zAmaLabhAI nAme putra hatA, e zeTha zAmaLabhAie paNa be vakhata lagna karela hatAM. zeThANa bAI mANekabAdathI temane eka putra ratna prApta thayeluM. temanuM nAma zrI maNibhAI zeTha hatuM. ane zeThANI bAI rUkSamaNIthI zeTha zrI zAmaLabhAIne eka dIkarI nAme bahena motIbahena karIne hatAM jeonuM lagna mahetA traMbakalAla maganalAla sAthe karela hatuM. teo paNa temanI pAchaLa mAtra eka dIkarIno vistAra mukI svargavAsa thayAM jethI te vele tyAMthI baMdha thavA chatAM, zeThANa bAI mANekabAInA putra zeTha zrI maNibhAIthI velo AgaLa vadhyo. zeTha maNibhAIne mAtra vIsa varasanI bharajuvAnImAM daive akALe jhuMTavI lIdhA. teoe saMvata 1952 nI sAlamAM jyAre kapaDavaNajamAM taIvADAmAM janma pAmelI moTI Age dekhAva dIdho ke jemAM lagabhaga cAraso ghara baLI gayAM ane kaMikane rastA upara rakhaDatA karyA ane bhikhArI banAvyA, te samaye A bharajuvAnIe pahelA zeTha maNibhAIe evo bhAga bhajavyo hato ke tenuM varNana A kalamathI thaI zake tema nathI. paNa te Age temanAM aMgopAMga upara moTI asara karI ane temane pathArI vaza karI dIdhA ane kaLe temane akALe bharakhI, amArI AkhI ke mane te zuM paNa amArA AkhA kapaDavaNaja gAmane jANe raMDApa AvyA hoya tevo karUNa banAva banI gayo. zeTha maNIbhAI temanI pAchaLa eka dIkarI bahena caMpAbahena tathA zeThANI jaDAvabAIne mukI saMvata 18para nA jeTha suda 9 nA roja svargavAsa pAmyA. A vakhate bahena caMpA bahenanI umara ghaNIja nAnI hatI. zeThANI zrI jaDAvabAI paNa bahuja hoMziyAra ane buddhizALI hatAM. temane lagAma hAthamAM lIdhI ane temanA munima bhAI vallabharAmabhAInI madadathI pitAno kArabhAra sArI rIte calAvavA mAMDayuM. temane paNa potAnA vaDavAone chAje tevI rIte banatI sakhAvate karI A kuTuMbane jhAMkhapa AvavA dIdhI nathI. teoe sarakArI davAkhAnAmAM oNparezana haoNla, skulamAM sAyansa haoNla baMdhAvI ApyAM temaja pacIsa hajAra jevI eka moTI rakama ApI paeNTara varkasanI yejanAnI zarUAta temanA munima bhAI vallabharAma choTAlAla pAse karAvaDAvI. jenA pratApe Aje ApaNe ghera ghera pANInA naLa ane gaTaranAM bhUMgaLAM joIe chIe. AthIja ApaNe melerIAnA UpadravathI moTA bhAge bacI gayA chIe. A badhA pratApa duraMdezI ane dIrghadraSTivALAM amArA zeThANa bAI jaDAva zeThANIne che. temanI pAsethI vArasAmAM maLelA guNono bhaMDAravALAM amArAM bahena caMpAbahena divase divase meTAM thatAM gayAM ane temanuM lagna zeTha zrI jamanAdAsa karamacaMdanA jeSTha putra bhAI vADIlAla sAthe karavAmAM AvyAM. bhAI vADIlAlane pahelAM lagnathI putra Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 na hatA teTalA kAraNe A bIjuM lagna temaNe kareluM paNa vidhie kai juduM ja nirmANa kIdhuM haze. sau. vhena caMpAnhenane jyAre cI. bhAi bAbubhAinA janma thayo teja samayamAM temanAM pahelAM patni sau. mhena paradhAnane paNa bhAI jayaMtilAla nAmanA putra ratnanA janma thayo. zeTha zrI maNibhAine A eka dIkarI sivAya bIju saMtAna nahi hAvAthI cI. bhAI bAbubhAI temanI gAdIe AvyA tyArathI teonu nAma bhAI bAbubhAi maNibhAi tathA temanA nAnAbhAinuM nAma bhAi ajItabhAI maNibhAI ema lakhAya che. vhena caMpAnhena temanI pAchaLa e dIkarA ane be dIkarIe mukI ghaNI nAnI ummare kSaya rAganAM bhAga thaI paDayAM. vhena caMpAjjainanA samayamAM taDakA chAMyaDeA ghaNA veDhA paDayA, paNa temaNe peAtAnI khAnadAnI ane akkala heAMziyArIthI A badhA samayanA sAmanA purI himmatathI kIdhA. AvI rIte A vaMza Aja paNa ApaNA lADIlA bAbubhAI zeThanA vaDapaNa nIce te zeThIAenA anahada upakAravRttivALA guNAnI kadara karAvI rahyuM che, teone dirdhAyu icchIe. AvI rIte Aja ApaNAM beu zeThIAonAM dhara khullAM che. tene ApaNI AkhI jJAti vaDA tarIke sanmAne che, eTaluMja nahi paNa AkhuM gAma A kuTuMbane mATe meNu mAna dharAve che. have ApaNe ApaNA kapaDavaNajanA ApaNI jJAtinI keTalIka AgaLa AvelI vyaktionI vigata joie; prathama te ApaNe ApaNA pApUjya 1008 zrI AgamAdhdhAraka zrI sAgarAnaMdasUrizvarajIne yAda karIe. teoe AkhA jaina jagatane zIlA upara ane trAMbAnA patarAM upara AgamAnA udhdhAra karAvI cIrakALa mATe AgamanI sAmagrI purI pADI che. vidvatAnI paNa teoe ghaNI meATI chApa pADI che. temanA vastAra paNa bahu heALA che. kapaDavaNajane temaNe jaina jagatane eLakhAvyuM che. AvA samartha jyotirdhara amArI jJAtimAM hoya te amArA garvanI vAta che. teonuM saMsArI nAma zrI. hemacaMdabhAi maganalAla hatu tenA janma vi. saMvata 1931 nA asADa vada 0)) nA rAja thayA hatA. temanAM mAtAnuM nAma zrImati jamanAbAI hatuM. temanA pitAjIne be putra ratna hatAM. bIjA bhAizrI, maNI mAI hatA. pitA bahuja dharmiSTha hatA ane te peAtAnA vaMza AgaLa na cAle tema icchatA hatA. tethI temaNe potAnA kheU dIkarAone prathama dikSA apAvI. nAnAbhAi maNIlAla te ApaNA pUjya zrI. 1008 miivajyajI mahArAja jeoe paNa AkhI jaina kAmamAM bahu khyAtI meLavI che. AvI rIte eU dIkarAone dikSA apAvI pitAjIe pote paNa dikSA grahaNa karI. A dikSA letA pahelAM temane potAnI badhI muDI dhArmika kAryamAM vAparavA mATe pArI pAnAcaMda kukheradAsane soMpI; jeee Aje cAlatI jaina pAThazALAnA pAyA bhAI zrI, maganabhAInI muDImAMthI nAkhyA hatA. ApaNA pUjya zrI. 1008 zrI. sAgarAnada sUrizvarajIe temanA lAMbA kALanA dikSA paryAyamAM dhaNA saMdha kaDhAvyA che. eTaluM ja nahi paNa lagabhaga poNAbase Agamika, aupadezIka, kama- graMthika ane sAhityaka graMthenu saMpAdana karyu che. ane lagabhaga savA baseA navA graMthAnI racanA karI che. vaLI teoe jaina tatvAnA dhaNA AkarA ane guMcavADA bharelA praznono eka hAthe ukela karyo che. te pAtAnu nAma cIrakALa smaraNamAM rahe tevu karI saMvata. 2009 nA vaizAkha vada 5 ne divase dhyAnastha thai kALadhamate pAmyA. teonu nAma Agama maMdiromAM ane jaina janatAnA hRdayamAM haMmezane mATe kAyama raheze. OM zAMti ) Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya muni zrI 1008 zrI pUnya vijayajI jeoe pATaNa, khabhAta, jesalamera vigere ghaNI jagAeonA pustaka bhaMDAronA jIrNodhdhAra karI vyavasthita sthitimAM mukayAM che. chANI (vaDeAdarA pAse) mAM jJAna maMdiranI sthApanA karAvI che, Aja amadAvAdamAM sthiratA karI tyAMnA pustaka bhaMDAronA jIrNodhdhAramAM satat kAme lAgelA che. ApaNI kAmanA gaNyA gAMThyA ratnemAMnA teo eka AgaLa paDatA ratna samAna che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI paramapUjya zrI 1008 zrI. pUnya vijyajI mahArAja paNa ApaNAja gAmanA che, te bhAgye keAthI ajANyuM haze. te zAha bhUdarajI goradhanadAsanA kuTuMbanA che. (kuTuba naM 25, pAne 217) teonA pitA zrI. DAhyAbhAi manasukhabhAI aMdarajI bhUdarajI, A ekanA eka dIkarAne ane temanI pAchaLa vidhavAne cheDI bhara juvAnImAM svargavAsa pAmelA, temanAM mAtuzrIne dharma pratyenI lAgaNI ghaNI hatI. teoe potAnA dIkarAmAM paNa AvI lAgaNInI saMbhAvanA joi. potAnA ekanA eka dIkarAne dikSA ApavAne nizcaya karI dikSA apAvI ane tyAra pachI pote paNa dikSA grahaNa karI. teenuM nAma zrI ratana zrIjI che. zrIpUnya vijyajI mahArAje to AkhI jaina krAma upara upakAra karyo che ema kahIe te temanu apamAna karyA barAbara jarUra lAge, kharI rIte temaNe te A jagata upara anahada upakAra kIdhA che, kAraNa ke A jaina phIlaoNsArI ke je asala thI kAnA mAtrAnA pheraphAra vinA AjadIna sudhI jemane tema sacavAi rahI che tene khuNe khuNethI kADhI tenI jALavaNI mATe, tenA jIrNodhdhAra karavAne mATe, ane tene jema bane tema prakAzamAM lAvavA mATe jANe A janma dhAraNa na karyo haiAya tema rAtane divasa tana ane manathI mahenata karI che. temaja te karatAM temanA upara kAipaNa jAtanA doSAropa paNa loko lagADe to paNa tenI potAnA upara asara thavA dIdhA vinA AgaLa kAmakaratAja jAya che. A kAma jeTaluM amulya che, teTaluja agatyanuM che, e vAta te jagajAhera che. paNa sAthe sAthe temanA AtmA ne jJAnamaya banAvatA jAya che tenI paNa temane asara thatI hoya tema dekhAtuM nathI. te temanI nile pavRttinI nizAnI che. A paNa ApaNA kapaDavaNajanA vIzAnimA vANIAnA kuLamAM pAkelAM ratneAmAMnu eka che. tene mATe amAne garva che. haju teo jaina jagatane keTaluM upayogI kAma karI Apaze te kaLavuM muzkela che. temane hamezAM zAnti ane vadhune vadhu zakti maLeA tevI prArthanA ameA sahRdaye karIe te te asthAne nathI. kapaDavaNajanA dikSita bhAio tathA vheneAnA sasArI tathA dikSita nAmAnI yAdI: muni mahArAjo: dikSita nAma 1. Ananda sAgarajI ra. maNi vijayajI 3. jIvavijayajI 4. lakSmI sAgarajI 5. cAritra sAgarajI 6. vijaya sAgarajI 7. caMdrodaya sAgarajI 8. zruta sAgarajI 9. laiMbdhi sAgarajI 10. budhdhi sAgarajI 11. pramAdha sAgarajI 12. janaka sAgarajI saMsArI nAma hemacaMdabhAI maNIlAla magaLabhAi 323 cunIlAla vADIlAla caMpakalAla sAmAbhAI caMdulAla bAlubhAI popaTalAla bAbubhAI dikSita nAma 13. yazobhadra sAgarajI 14. pramoda sAgarajI 15. sumana sAgarajI 16. jitendra sAgarajI 17. viSNudha sAgarajI 18. cidAnaMda sAgarajI 19. hita sAgarajI 20. kSema'kara sAgarajI 21. sUryAdhya sAgarajI 22. kaMcana vijayajI 23. puNya vijayajI 24. kirti vijayajI sasArI nAma muku lAla popaTalAla jayaMtilAla vADIlAla caMdulAla harajIvanadAsa kasturalAla hasamukhabhAi kAntilAla caMdulAla kezavalAla Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvijI mahArAja :dAnazrIjInA ziSyA parivAra : dikSita nAma 1. damayaMtI zrIjI 2. tilaka zrIjI 3. kusuma zrIjI 4. pradhAna zrIjI 5. naMdA zrIjI 6. vidyA zrIjI 7. vinaya zrIjI 8. prIti zrIjI 9. bhadrA zrIjI 10. sudharmA zrIjI 11. pravINa zrIjI 12. jaza zrIjI 13. sujJAna zrIjI 14. subudhdhi zrIjI 15. kAMtA zrIjI 16. kaMcana zrIjI 17. upazAMta zrIjI 18. suzIlA zrIjI 19. kanaka prabhA zrIjI 20. svayaM prabhA zrIjI 21. prodha zrIjI 22. dhana zrIjI 23. sudanA zrIjI 24. hemendra zrIjI rapa. ramaNIka zrIjI 26. AMkAra zrIjI saMsArI nAma zAMtAmena tArAkena kamaLAbena paradhAnamena zAMtAena kamaLAbena suMdaramena puSpAbena bhadrAaena suMdaramena vimalAbena zAMtAbena vimalAbena suMdaraena kAMtAbena kaMcanabena paradhAnamena suzIlAbena kucanamena nImubena padmAbena dhIrajabena meAtIena suzIlAbena rUkhIbena bhadrAbena 324 sAdhvijI mahArAja :hIrazrIjInA ziSyA parivAra : dikSita nAma 1. puSpA zrIjI 2. manahara zrIjI 3. sumayA zrIjI 4. vicakSaNA zrIjI 5. sUrya kAMntA zrIjI 6. padmalatA zrIjI 7. nirUpamA zrIjI 8. zubheAyA zrIjI 9. prabhajanA zrIjI 10. kanakaprabhA zrIjI 11. candra guptA zrIjI 12. niyodhyA zrIjI 13. tilaka zrIjI 14. tAraka zrIjI 15. manaka zrIjI 16. tilottamA zrIjI 17. snehaprabhA zrIjI 18. niraMjanA zrIjI saMsArI nAma pradhAnamena mahAkAena caMdanabena 25. kusuma zrIjI 26. suna'dA zrIjI vimalAbena suMdaraena prabhAvatIbena nima LAena zazikalAena prabhAvatIbena kaMcanabena caMdanamena kAntAbena vimalAbena tArAbena rmANakSena tArAbena bhadrAbena zAMtAbena capAmena 19. kyA zrIjI 20. tI zrIjI 21. rAjendra zrIjI 22. kirtilatA zrIjI kAntAmena 23. ratana zrIjI (pUnya vijayajInAM saMsArI mAtuzrI) 24. caMdrodayA zrIjI capAmena caMdanabena kamaLAmena kusumabena vimalAbena Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI AkhI zvetAMbara jaina vizAnimAM kAmanA gRhasthanI sahRdaya sahAyathIja ame A pustaka pAMce gAmanA sarve bhAIone lANAdITha eka paDI vinA mUlya pahoMcADavA zakitazALI thayA chIe. jene na maLI hoya teoe zrI vizAnimA yuvaka maMDaLa gula lavADI muMbaInA zIranAme lakhI maMgAvI levI. A pustakanI eka hajAra nakala prasiddha karI che. dareka sahAyakane rU. 2500 dITha pAMca nakala pahoMcADatAM temaja lANAdITha eka nakala ApatAM bAkI rahelI pratA rU. 3) nA bhAvathI vicavA mATe upara jaNAvela saM thAne soMpI che. A pustakanA vecANanA paisA bALakonI phI tathA copaDIonA bhaMDaLamAM jaze. AmIna prakAzaka,