Book Title: Tirthoni Pratishtha kem Sachavay
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249205/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tItheonI pratiSThA kema sacavAya ? [ 22 ] jaina tIrthInI imArata tapa, tyAga ane adhyAtmaciMtananA pAyA upara UbhI thayelI che, tethI enA prANu ke AtmA paNa e ja che. jaina tIrthomAM che tenA jevAM ane tenAthI paNa kadAca DhiyAtAM, kArIgarIvALAM ane kaLApUrNa bhavanA ane mahela hiMdustAnamAM ane duniyAnA khIjA bhAgamAM kAMI ochAM nathI, tema ja jaina maMdirAmAM ane jaina bhaDArAmAM hoya te karatAM lAkhA ane karATe gaNuM dhana kAI ekAda jagyAe ja Aje meAbUda che; chatAM kAI paNa jaina e khajAnAe ane e mahelemAM tI buddhi nathI dharAvatA, dharmabuddhithI tenI yAtrA karavA nathI jatA. enuM kAraNa zuM che? A praznane uttara darekane mATe sahelA che, ane te e ke e mahela ane bhaMDArAnI vibhUti kAMI tI nathI. tIrthonA AtmA / tapa, tyAga, ane adhyAtmaciMtanamAM che, je jagyAmAM ke je bhUmimAM e guNo khIlyA hoya te bhUmi tIrthonuM kalevara che, ane vizALa maMdira ke tenI kArIgarI e to mAtra zarIranA ane zarIra dvArA kadAca AtmAnA ala'kAza che. zarIramAM caitanya ke teja AtmAne lIdhe ja hoya che ane dhareNAMo paNa, caitanya ane teja haiAya tyAM lagI ja, zarIrane zAbhAve che. prANa vinAnuM zarIra, pachI te game tevuM hAya chatAM, nathI zebhatuM ke nathI pratiSThA pAmatuM, ane niSprANa zarIra upara alakArA lAvA e teA e zarIranI tema ja ene lAdanAranI mAtra mazkarI che. jaina tIrthomAM AtmA, zarIra, ane AbhUSaNa e traNe meAbUda che ke kazAnI UNapa che e jyAre jovA jaIe chIe tyAre spaSTa lAge che ke emAM UNapa che; ane te UNapa zarIra ke alaMkAranI nahi, paNa AtmAnI. zarIra ane alaMkAranI UNapa hoya ane AtmA sabaLa heya teA e Upa jarA paNa sAlatI nathI; UlaTuM tenuM mahattva vadhAre khIle che, paNa jyAre AtmAnI UNapa heAya tyAre game tevuM zarIra ane game tevAM AbhUSA chatAM e badhuM phIkuM lAge che. tapa, tyAga ane adhyAtmacitanano AtmA tIthomAM kema nathI rahyo ? athavA te kema dabAI ane kacarAi gayA che? e prazna vicAravA jevA che. jema jema UMDA vicAra karIe chIe tema tema tenAM kAraNe Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jara4 3, darzana ane ciMtana spaSTa tarI Ave che. e AtmAne dabAvAnAM ane kyarAI javAnAM mukhya e kAraNe che: (1) atireka, (2) mamatva ane kaleza. jyAre vRtti aMtarmukha hoya che tyAre ja tapa, tyAgAdi tane janma che ane vikase che. vRtti bahirmukha thatAM e to osaravA mAMDe che. e tone vArase te jaina samAjane vicAramAM maLe, paNa vakhata jatAM e samAja enI pUjA--pratiSThAmAM paDI gayuM ane te paNa sthaLa pUjA-pratiSThA. A sthaLa pUjA-pratiSThAe samAjanI vRtti vadhAre bahirmukha karI ane ema manAvA lAgyuM tathA jANe-ajANe evuM vAtAvaraNa UbhuM thaI gayuM ke jyAM vadhAre kIMmatI, vadhAre kaLAmaya ane samRddha maMdiro te tIrtha bIja tIrtho karatAM vadhAre moTuM. A rIte bahirmukha vRtti vadhatI cAlI ane tene pariNAme svAbhAvika rIte ja je aMtarmukha vRttino thoDoghaNo saMbhava hato te dabAI gayuM. pachI te bAhya dekhAva temaja bAhya zaNagAra eTale badhe atireka thaI gayo ke tyAgI, tapasvI, AdhyAtmika gaNAtA ke manAtA puruSe paNa e bAhya vibhUti ane ADaMbaranI vAhavAhamAM ochevatte aMze dhasaDAvA lAgyA. pariNAme bAhya zobhAnA atirekathI tIrthonI sAdagI ane saraLatA haNAI tema ja tapa, tyAga ane adhyAtmaciMtana mAtra zabdamAM rahI gayAM. eka bAju jenAthI zAMti, samAdhi, sahiSNutA ane vivekano saMbhava hate. e aMtarmukha vRtti osarI ane bIjI bAju jenAthI kaleza, kaMkAsa ane mamatva sivAya bIjuM thavAno saMbhava ja nathI evI bahirmukha vRtti janmI. pariNAma e AvyuM ke tIrthonA kalevaranA hakaka vize ane evI bIjI kSudra bAbate vize bhaktomAM bhAgalA paDavA ane tANutANa zarU thaI. be kajiyALA ke vacce jema dhaNuM kacarAya tema be pakSonI tANAvANI vacce tIrthapaNuM javA lAgyuM. have je tIrthapaNuM bhAvanAmAM, vartanamAM hatuM te tIrthapaNuM caDasAcaDasImAM, hArajItamAM ane kabajo meLavavAmAM manAvA lAgyuM. AtmAmAM ane tethI potAnI pAse ja rahelA tema ja keIthI chInavI na zakAya evA tIrtha paNa tarapha durlakSa thatAM ane tIrthapaNAnI chAyA pAchaLa agara te kRtrima tIrtha pAchaLa doDavA jatAM sahaja vastu cAlI gaI ane asahaja vastu jokhamamAM AvI paDI. tethI digaMbarene haMmezAM tAMbare duzmana thaI paDyA ane teo temane svAthI tema ja nIce jaNAvA lAgyA. zvetAMbarene paNa digaMbare vize ema ja thayuM. banne pakSo tIrthone sAcavavA kurabAnI ApavA lAgyA, prANa pAtharavA maMDyA; chatAM emAMthI ejya tIrthapaNuM sAcavI zakyA nahi ane sUtAM ke besatAM, pratyeka kriyAmAM bane tIrtharakSA vize zaMkAzIla ane bhIru banI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthonI pratiSThA kema sacavAya? [[ 45 gayA-tIrthonI rakSA karavAnA prayatnamAM tIrthanI pratiSThA ja lagabhaga gumAvI beThA. have banne vacce eTale sudhI aMtara vadhI gayuM che ke keI ne e bannenI ekatAno mArga sUjhatuM ja nathI. jeo kAMI mArga sUcave teo te eka ja vastu sacavI zake, ane te hakka jato karavAnI athavA te ochAmAM satiSa mAnavAnI sUcanA. paraMtu A sUcanA sAme vyavahAru leke eka ja dalIla kare che ane te sAva nirarthaka paNa nathI. te dalIla e che ke jo ApaNe A rIte hakake jatA ja karIe ane DhIluM mUkIe te ApaNe nabaLA gaNAIe ane nabaLa kazuMca sAcavI na zake. tyAre zuM nabaLA banI sarvasva gumAvavuM ? Aje eka te kAle bIjo, paramadivase trIjo ema svArthIo ane duzmane AvavAnA ane nabaLAIne lAbha laI badhuM oIlAM karavAnA ! zuM A rIte badhuM gumAvavuM? A dalIla bane pakSonA DAhyA DAhyA mANasonI che, ane temAM vajuda paNa che; paraMtu jyAM eka ja vastu upara ane virodhI pakSonA saMbaMdhane saMbhava che tyAM takarAra baMdha karavAnA upAya zuM che e paNa vicAravuM te ghare ja. echAmAM ochuM ke te ekapakSa taddana pAyamAla thaI jAya ane bIjo AbAda rahe ane kAM to eka athavA baMne pakSa udAratA keLave. A sivAya trIjo raste koI paNa che kharo? pahele raste zakya nathI ane zakya hoya te paNa te pasaMda karavA je che kharo ? jamaNI AMkha DAbIne nAza karI TakavA bhAge enA jevuM e upAya nathI zuM? zvetAMbara cheka ja pAyamAla thAya tethI zuM digaMbaranuM mahatva rahevAnuM? athavA digaMbare barabAda thAya emAM zuM zvetAMbarenI mahattA gaNAvAnI ? je banne pakSa sarakhA baLavALA haze te te jyAM lagI mamatA mamatI haze tyAM lagI laDAIne aMta AvavAne ja nathI. eTale samAna baLamAM laDAIne aMta nathI; ane ekanI pAyamAlI paNa pasaMda karavA jevI vastu nathI. tyAre pachI mArga zo rahe che ? e prazna thAya ane teno uttara jaina dharma sahelAIthI e ja Ape che ke sahiSNutA keLavavI. eka pakSa udAra banaze tyAre te dekhItI rIte ghaNuM gumAvaze, paNa je samAjanI ane rASTranI ekatA mATe e udAratA dAkhavavAmAM AvI haze te te pakSa ja jItyo gaNAze. Ama karavAthI sAmA pakSane udAratAne cepa lAgyA vinA kadI nahi rahe. tethI jema jema vicAra karIe chIe tema tema vyavahAra daSTie paNa tIrthonI samAdhAna mATe udAratAne ja mArga sAme Ave che. eka bAju tIrthone zobhe evI sAdagI ane saraLatA dAkhala thaI ane bIjI bAju mamatA mamatI ochI thaI, eTale tIrthonI pratiSThA ApoApa sacavAvAnI ane tenuM teja paNa ApoApa vadhavAnuM. - koTe bheMkAya che tyAre paNa duHkha thAya che ane tene kheMcIne tANI kADha Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 ] darzana ane ciMtanavAmAM paNa duHkha te thAya che; chatAM tene tANuM kADhatAM je duHkha thavAnuM te na thAya eTalA mATe zuM tene aMdara rahevA devAmAM DahApaNu gaNAze? e ja rIte jainapaNAnI bhAvanAmAM je abhimAna ke mamatA mamatIne kA bheMkAya che ane ene lIdhe banne pakSo je rIte dubhAya che te duHkha zuM cAlu rAkhavuM ke pachI e hakkanI mamatAnA kAMTAne kADhavA jatAM thanAruM duHkha sahI levuM ? Ane je uttara te ja tIrthanI pratiSThAno mArga che. A te eka rIte pratiSThA sAcavavAne, vicAra thayuM. A vicAra AdhyAtmika che. jaina samAjanI bhAvanA AdhyAtmika bhUmikA upara dhaDAyelI hovAthI tene mATe prathama raste AdhyAtmika hoya te ja sUcava egya che. paraMtu tIrthonI pratiSThA sAcavavA ane vadhAravAne samayAnukULa mArga vyavahAra dRSTie bIjo paNa che, ane te e ke jyAM jyAM saMbhava hoya tyAM badhAM ja tIrthasthAnemAM vidyAdhAmo UbhAM karavAM. makAna te tyAM hoya ja; chevaTe maMdire to heya ja, ane maMdirane amuka bhAga vidyA jevA pavitra tattvanA sevanamAM vaparAya tethI vadhAre rUDuM zuM hoI zake? krAMtinAM paradezI baLo pharaja pADe agara talavAra ke kAyadAnI kalama dabANa kare te pahelAM samayane samajanAra pitAnAM ja tIrthone ke maMdirane samAjanAM vidyAdhAmo banAvI de te keTaluM suMdara! koI ema kahe ke dharmasthAnamAM artha karI vidyA kema zikhavADAya ?" ene eka sIdhe ane TUMke uttara e che ke bhale arthakarI vidyA na zIkha, te paNa tame jene dharma karI ane zAstrIya vidyA mAnatA che te te zIkhave ? je ema kahevAmAM Ave ke Aje zAstrIya vidyA lenAra kyAM che? te ene artha e thayo ke zAstrIya vidyA lekamAnya nathI ane je lekagrAhya che te zIkhavI zakAya tema nathI; eTale samAja vidyAhIna rahe to kAMI aDacaNa nathI. kharI vAta te e che ke Aje je ApaNI bahirmukha vRtti makAna, zaNagAre ane dekhAve pAchaLa ja mAtra vaLelI che te taraphathI lala khaseDavuM joIe ane te be rIte khaseDI zakAya? AdhyAtmika pradezamAM jaIne ane vidyAnA pradezamAM jaIne. bIjo mArga sarvagrAhya ane jarUrI che, ane temAMthI kyAreka pahelA mArgane saMbhava paNa che. je puSkaLa dhana, samaya ane apAra. buddhizakti tIrthonI pratiSThA sAcavavA khAtara kharacAya che (ane chatAM nathI, sacavAtI pratiSThA ke nathI vadhatuM sAmAjika baLa) te ja dhana, samaya ane zakti je tItha dvArA vidyAnI vRddhi karavAmAM kharacavAmAM Ave te pariNAme samAja sabaLa bane ane tIrthonI pratiSThA eka athavA bIjI rIte sacavAya. -paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne.