Book Title: Tap Tirate Hai Author(s): Jayantsensuri Publisher: Z_Jayantsensuri_Abhinandan_Granth_012046.pdf Catalog link: https://jainqq.org/explore/211106/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa tirAte haiM (muni zrI padmaralavijayajI mahArAja) (suziSya jainAcArya zrImadavijayajayaMtasenasarijI) jana hai| anAdi se cale A rahe isa saMsAra meM kabhI kSaNa mAtra bhI kisI bhI bhagavAna mahAvIra ne svayaM dhannA -jIva ko zAMti nahIM hai| zAMti ko prApta karane ke liye tIrthakara aNagAra ke tapa kI prazaMsA kii| dhannA paramAtmA ne tapa batAyA hai| tapa se bar3hakara teja kisI kA nahIM hai, aNagAra ne apane tapa dvArA pUre zarIra tapa se AtmA kA teja bar3hatA hai, jaise Aga meM DAle gaye sone ko ko aisA jIrNa banA diyA thA ki calate jyoM jyoM tapAyA jAtA hai, tyoM-tyoM usakA teja bar3hatA jAtA hai, vaise samaya usake zarIra kI asthiyoM se hI taparUpI Aga meM jo apane tanamana ko tapAtA hai usakA bhI teja dhvani utpanna hotI thii| bar3hatA jAtA hai| tapa zIla aura saMyama kA parama mitra hai| tapa karane tapasvI ko ahaMkAra se dUra rahanA se viSaya vAsanA kA damana hotA hai| tapa se tana, mana aura AtmA cAhiye, ahaMkAra AtmA ke liye roga ke rogoM kA nivAraNa hotA hai aura tInoM nirmala banate haiN| ArogyatA prApta hotI hai| tapa yAne karma rogoM kI acUka rAmabANa dvaa| tapa se munizrI padyaratnavijayajI ma. hai| isase sadA bacanA caahiye| ahaMkArI vinaya se vaMcita rahatA hai| ahaMkAra ke jIvoM ko bhI abhayadAna milatA hai, kAraNa tapa karane se aneka tyAgapUrvaka jo tapatA hai vahI apanA vikAsa kara pAtA hai| bIsa sthAnaka anAvazyaka AraMbha samAraMbha se nivRtti milatI hai| tapa se iMdriyoM kA tapa kI ArAdhanA se tIrthakara nAma kA karma nikAcita ho sakatA hai| damana, kaSAyoM kA vamana, vAsanAoM kA zamana hotA hai, tapa se ekAgratA bahuta bar3I mahimA hai tapa kii| tapasvI kevalajJAna taka prApta kara sakatA AtI hai- yaha mana sthira karane kA amogha sAdhana hai| tapa aura bhojana ke bArahavA~ candramA hai, tapa kiyA va aneka mAnyatA meM phalAhAra kI anazana, anodarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakleza aura chUTa rakhate haiM va phira roja ke AhAra se bhI jyAdA udara pUrti kara saMlInatA bAhya tapa haiM, isI prakAra prAyazcita, vinaya, vaiyAvacca svAdhyAya, lete haiM aisA tapa kaisA? tapa yAne AtmAnubhUti kI ora agrasara honaa| dhyAna aura kAyotsarga AbhyaMtara tapa hai| bAhyatapa AbhyaMtaratapa pUrvaka tapa kSamAyukta zalya rahita honA caahiye| tapa ke binA AtmA ujjvala hI karanA caahiye| isI meM usakI sArthakatA hai| AbhyaMtara tapa sahita nahIM ho sktii| tapasyA se devatA bhI vaza meM ho jAte haiM va aneka bAhyatapa sugaMdhita svarNa sA hai| AbhyaMtara tapa bAhyatapa kA mUla bar3hAvA siddhiyAM svataH prApta ho jAtI haiN| tapa se anekoM Adhi vyAdhi upAdhiyAM hai| kevala bAhyatapa se jitane karmoM kI nirjarA hotI hai usase anaMta dUra hotI haiN| tapa se iha laukika va pAralaukika aneka janmoM ke pApoM gunA adhika karmoM kI nirjarA AbhyaMtara tapa sahita kiye gaye bAhyatapa kA prakSAlana ho aniSTa dUra hote haiN| samabhAvapUrvaka jo tapa kiyA jAtA se hotI hai| ataH apanA viveka jAgrata rakhakara AbhyaMtara tapapUrvaka hai, vaha mahAna phaladAyI hotA hai| upavAsa yAne "upa samIpe vasati bAhA tapa karanA ArAdhakoM ke liye ucita hai| AtmanaH iti upavAsa" yAne AtmA ke pAsa rahanA upavAsa hai arthAt jaina darzana meM bAraha prakAra kA tapa dharma batAyA hai:- chaha bAhya kevala AtmA paramAtmA kA hI cintana karanA aura usameM hI mana va chaha aabhyNtr:lgaanaa| upavAsa ke dina yadi AhArAdi meM mana laga gayA to paramAtmA 1. anazana - upavAsAdi karanA, jisase kSudhApara kAbU pAyA jA kI ora se mana avazya hI haTa jAegA aura upavAsa TUTa jAegA, ske| kyoMki eka samaya meM mana eka jagaha hI sthira hotA hai-adhika jagaha 2. uNodarI- nitya ke AhAra se kama krnaa| krodhAdi ko dUra nhiiN| karane kA upAya karanA bhAva uNodarI hai| zuddha tapa ko AcaraNA dvArA devatAoM ko bhI vaza meM kiyA 3. vRtti saMkSepa- dinabhara meM upayogI khAne pIne kI vastu kI jA sakatA hai| tapa se aneka prakAra kI siddhiyAM prApta ho sakatI haiM dhAraNA karanA jaise dina bhara meM 5, 10 Adi dravya rakhanA aura janma-janma ke pApoM kA nAza hotA hai| dravyavRtti saMkSepa, amuka samaya taka rakhanA, samaya vRtti saMkSepa, koI bhI tapa paccakkhANa lekara kiyA jAtA hai, paccakkhANa itane kSetra, sthAna para khAnA kSetra vRtti saMkSepa rAgadveSa ko chor3ane kA artha hai pratijJApUrvaka kiyA gayA tyaag| mAtra nokArasI ke paccakkhANa hetu dhAraNA karanA bhAva vRtti saMkSepa hai| se bhI naraka gati ke sau sAla kA baMdha TUTa jAtA hai| paccakkhANa ___4. rasa tyAga :- mahAvigaI (mAMsa, madirA, zahada Adi) kA pUrvaka kiye gaye bar3e tapa kA to kahanA hI kyA? bhagavAna mahAvIra pUrNata: tyAga va dUdha, dahI, ghI, tela, gur3a, kar3hAI (miThAI) ne dIkSA ke bAda svayaM sAr3he bAraha varSa taka ghora tapa kiyA thA, phira ina cIjoM meM se amuka amuka tyAga karanA rasatyAga hai| (zeSa pRSTha 14 para) zrImad jayaMtasenasUri abhinaMdana aMtha/vAcanA vaira bhAva mana meM basA, udita huA jaba krodha / jayantasena mUrkha banA, letA vaha pratizodha /