Swadhyaya Kala 05

Author(s): Muktichandravijay, Munichandravijay
Publisher: Shanti Jina Aradhana Mandal Bhachau
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008974/1

Page #1

容容容容容容容容
容容容容容空空历容男 5 • પુસ્તક : - સ્વાધ્યાય કલા : ૫.
વિાધ્યાય કલા : ૫
• સંપાદન : પં. મુક્તિયદ્રવિજય ગણિ મુનિન્દ્રવિજય
• પ્રેરણા :
પૂ.આ.શ્રીવિજયક્લપભસૂરીશ્વરજી મ.સા. પૂ.પં.શ્રી કલ્પતરુવિજયજી મ.સા.
發乐發明明就明明發明發明發乐發明明就明明發明發
• આશીર્વાદ અધ્યાત્મયોગી પૂજ્ય આચાર્યશ્રી વિજયકલાપૂર્ણસૂરીશ્વરજી મ.સા.
• પ્રેરણા • પૂ.આ. શ્રી વિજયકલાપ્રભસૂરીશ્વરજી મ.સા. પૂ.પં.શ્રી કલ્પતરુવિજયજી મ.સા.
• સંપાદન • ૫. મુક્તિયન્દ્રવિજય ગણિ મુનિચન્દ્રવિજય
• પ્રકાશન છે શાતિ જિન આરાધક મંડલ
c/o. ભોગીલાલ ગાંધી શાન્તિ નિકેતન, Po. મનફરા, જી. કચ્છ, તા. ભચાઉં, પીન : ૩૭૦ ૧૪છે. ફોન : (૦૨૮૩૭) ૨૮૬૬૩૮
દ્રવ્ય સહાયક : નવજીવન શ્વેતામ્બર મૂર્તિપૂજક
જૈન સંઘ જ્ઞાનખાતું લેમિંગ્ટન રોડ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦0૮. $
$ $ $$$
历经听听听听听听听听听听听听校
空空空空空空空空空空空空空空
乐投蛋蛋赞明對明明明明明明芬蛋赞明明投明
• પ્રાપ્તિસ્થાન :
શાનિ જિન આરાધક મંડલ C/o. ભોગીલાલ ગાંધી શાન્તિ નિકેતન, P. મનફરા, જી. કચ્છ, તા. ભચાઉ, પીન : ૩૭૦ ૧૪૦. ફોન : (૦૨૮૩૭) ૨૮૬૬૩૮
•
મુદ્રક : Tejas Printers 403, VimalVihar Apartment, 22, Saraswati Society, Nr. Jain Merchant Society, Paldi, AHMEDABAD - 7. • Ph. : (079) 6601045
空男巫男巫男巫男巫男巫
$
空

Page #2

કલિકાલસર્વજ્ઞશ્રીહેમચન્દ્રાચાર્યરચિતમ્ • યોગશાસ્ત્રમ્
પ્રથમઃ પ્રકાશઃ • આઘાક્ષરો :
નકુન્નુયો (૫), ભૂમિકચા‘અહીં’ (૧૦), પૂવ્રતતચ (૧૫), યરુસ‘અહિંન (૨૦), પ્રિઅનાદિસભા (૨૫), મહાઆસી (૩૦), સ્ત્રીસ્પએ‘અથ’ઇ (૩૫), લો અવ’દ્વિઆક (૪૦), વિસંઉશએ (૪૫), સન્યાપા‘અન’કૃ (૫૦), વ્ય‘અજી’ય‘અદે’દી‘અન્ન’ (૫૯) નમો દુર્વારરાગાદિ,-વૈરિવારનિવારિણે અર્હતે યોગિનાથાય, મહાવીરાય તાયિને પન્નગે ચ સુરેન્દ્રે ચ, કૌશિકે પાદસંસ્કૃશિ । નિર્વિશેષમનસ્કાય, શ્રીવીરસ્વામિને નમઃ કૃતાપરાધેઽપિ જને, કૃપામન્થરતારયોઃ । ઈષદ્બાષ્પાર્નયોર્ભદ્ર, શ્રીવીરજિનનેત્રયોઃ શ્રુતામાોધેરધિગમ્ય, સમ્પ્રદાયાચ્ચ સદ્ગુરોઃ । સ્વસંવેદનતદ્યાપિ, યોગશાસ્ત્ર વિચ્યતે યોગઃ સર્વવિપદ્મલ્લી-વિતાને પરશુઃ શિતઃ | અમૂલમન્ત્રતત્રં ચ, કાર્મર્ણ નિવૃતિશ્રિયઃ ભૂયાંસોડપિ હિ પામ્માનઃ, પ્રલયં યાન્તિ યોગતઃ । ચણ્ડવાતાદ્ ઘનઘના, ઘનાઘનઘટા ઈવ ક્ષિણોતિ યોગઃ પાપાનિ, ચિરકાલાજ્જિતાન્યપિ । પ્રચિતાનિ યથૈધાંસિ, ક્ષણાદેવાશુશુક્ષણિઃ
॥ ૪ ॥
|| ૫ ||
|| ૬ ||
૩
|| ૧ ||
|| ૨ ||
|| ૩ ||
ૐ
|| ૭ ||
|| ૧૧ ||
|| ૧૨ ||
કફવિપુણ્યલામર્શ-સર્વોષધિમહદ્ધેયઃ । સમ્મિજ્ઞસ્રોતોલબ્ધિશ્ર, યૌગં તાણ્ડવડમ્બરમ્ ચારણાશીવિષાવધિ-, મન:પર્યાયસમ્મદઃ । યોગકલ્પદ્રુમઐતા, વિકાસિકુસુમશ્રિયઃ || ૯ || અહો યોગસ્ય માહાત્મ્ય, પ્રાજ્ય સામ્રાજ્યમુદ્ધહન્ | અવાપ કેવલજ્ઞાનં, ભરતો ભરતાધિપઃ || ૧૦ || પૂર્વમપ્રાપ્તધર્માઽપિ પરમાનન્દનન્દિતા । યોગપ્રભાવતઃ પ્રાપ, મરુદેવા પરં પદમ્ બ્રહ્મસ્ત્રીભ્રૂણગોઘાત-,પાતકાન્નરકાતિર્થઃ । દૃઢપ્રહારિપ્રભૃતે-યોગો હસ્તાવલમ્બનમ્ તત્કાલકૃતદુષ્કર્મ-કર્મઠસ્ય દુરાત્મનઃ । ગોત્રે ચિલાતિપુત્રસ્ય, યોગાય સ્પૃહયેન્ન કઃ ? તસ્યાજનનિરેવાસ્તુ,નૃપશોર્મોઘજન્મનઃ । અવિદ્ધકર્ણો યો યોગ, ઇત્યક્ષરશલાકયા ચતુર્વર્ગેડગ્રણીોક્ષો, યોગસ્તસ્ય ચ કારણમ્ | જ્ઞાનશ્રદ્ધાનચારિત્ર-, રૂપં રત્નત્રયં ચ સઃ યથાવસ્થિતતત્ત્વાનાં, સંક્ષેપાતિસ્તરેણ વા । યોડવબોધસ્તમત્રાણું:, સમ્યગ્ગાનું મનીષિણઃ ॥ ૧૬ | રુચિર્જિનોક્તતત્ત્વેષુ, સમ્યક્શ્રદ્ધાનમુચ્યતે । જાયતે તન્નિસર્ગેણ, ગુરોરધિગમેન વા સર્વસાવઘયોગાનાં, ત્યાગશ્ચારિત્રમિષ્યતે | કીર્તિતં તદહિંસાદિ-, વ્રતભેદેન પશ્ચધા
|| ૧૩ ||
|| ૧૪ ||
|| ૧૫ ||
|| ૧૮ ||
|| ૮ ||
|| ૧૭ ||

Page #3

અહિંસાસૂનૃતાતેય, બ્રહ્મચર્યાપરિગ્રહાઃ | પચ્ચભિઃ પચ્ચભિર્યુકતા, ભાવનાભિવિમુક્તયે || ૧૯ / ન થતું પ્રમાદયોગેન, જીવિતવ્યપરોપણમ્ | ત્રસાનાં સ્થાવરાણાં ચ, તદહિંસાવ્રત મતમ્ | ૨૦ || પ્રિયં પથ્ય વચસ્તથ્ય, સૂનુતવ્રતમુચ્યતે | તત્તથ્યમપિ નો તથ્ય-મપ્રિયં ચાહિતં ચ યતુ | ૨૧ . અનાદાનમદત્તસ્યા, - તેયવ્રતમુદીરિતમ્ | બ્રાહ્યાઃ પ્રાણા ખૂણામર્થો, હરતા તે હતા હિ તે | ૨૨ . દિવ્યદારિકકામાનાં, કૃતાનુમતિકારિતૈઃ | મનોવાકાયતસ્યાગો, બ્રહ્માષ્ટાદશધા મતમ્ | ૨૩ / સર્વભાવેષુ મૂચ્છયા-સ્વાગઃ સ્વાદપરિગ્રહ: થદસQપિ જાયેત, મૂર્છાયા ચિત્તવિપ્લવઃ | ૨૪ .. ભાવનાભિÍવિતાનિ, પચ્ચભિઃ પચ્ચભિઃ ક્રમાત્T મહાવ્રતાનિ નો કસ્ય, સાધયજ્યવ્યયં પદમ્ || ૨૫ /. મનોનુષણાદાને-ચભિઃ સમિતિભિઃ સદા | દેષ્ટાન્નપાનગ્રહણે-નાહિંસાં ભાવયેત્ સુધીઃ || ૨૬ // હાસ્યલોભભયક્રોધ-પ્રત્યાખ્યાનૈર્નિરન્તરમ્' આલોચ્ચ ભાષણેનાપિ, ભાવયેત્ સૂતૃતવ્રતમ્ | ૨૭ ll આલોચ્યાવગ્રહયામ્મા-ભીષ્ણાવગ્રહયાચનમ્ | એતાવન્માત્રમેવૈત-દિત્યવગ્રહધારણમ્ || ૨૮ || સમાનધામિકેભ્યશ્ન, તથાવગ્રહયાચનમુન અનુજ્ઞાપિતપાનાન્ના-શનમસ્તેયભાવનાઃ | ૨૯ / યુગ્યમ્
સ્ત્રીષઢપશુમદ્રેશ્મા-સનકુયાન્તરોઝના સરાગસ્ત્રીકથાત્યાગાતુ, પ્રાગ્રતસ્મૃતિવર્જનાતુ || ૩૦ || સ્ત્રીરમ્યાગૅક્ષણસ્વાગ-સંસ્કારપરિવર્જનાતુ. પ્રણીતાત્યશનત્યાગા, બ્રહ્મચર્ય તુ ભાવયેતુ / ૩૧ // યુમ.... સ્પર્શે રસે ચ ગળે ચ, રૂપે શબ્દ ચ હારિણિ | પચ્ચસ્વિતીન્દ્રિયાર્થેષ, ગાઢ ગાર્બચ વર્જનમ્ || ૩૦ || એતેàવામનોશેષ, સર્વથા ષવર્જનમ્. આકિગ્નન્યવ્રતસ્યવે, ભાવનાઃપચ્ચ કીર્તિતા / ૩૩/યુગ્યમ્ અથવા પચ્ચસમિતિ-ગુણિત્રયપવિત્રિતમ્' ચરિત્ર સમ્મચારિત્ર-મિયાહુમુનિપુગવાઃ || ૩૪ / ઈર્યાભારૈષણાદાન-નિક્ષેપોત્સર્ગસંક્ષિકા પચ્ચાહુઃ સમિતીસ્તિસ્રો, ગુપ્તીસ્ત્રિયોગનિગ્રહાતુ | ૩૫ | લોકાતિવાહિત માર્ગે, ચુમ્બિતે ભાસ્વદંશુભિઃ | જન્સુરક્ષાર્થમાલોય, ગતિરીય મતા સતામ્ || ૩૬ II અવદ્યત્યાગતઃ સર્વ-જની મિતભાષણમાં પ્રિયા વાચંયમાનાં સા, ભાષાસમિતિરુચ્યતે | ૩૭ /. દ્વિવારિંશતા ભિક્ષા-દોર્ષર્નિયમદૂષિતમ્ | મુનિર્યદક્સમાદરે, સૈષણાસમિતિર્મતા || ૩૮ / આસનાદીનિ સંવત્સ્ય, પ્રતિલિખ્ય ચ યત્વતઃ | ગૃષ્ણીયાજ્ઞિક્ષિપેવા યતુ, સાદાનસમિતિઃ સ્મૃતા૩૯ II કફમૂત્રમલખાયું, નિર્જન્તજગતીતા. યનાઘદુત્સુકેતુ સાધુ, સોત્સર્ગસમિતિર્ભવેત્ || ૪૦ ||

Page #4

વિમુક્તકલ્પનાજાલ, સમત્વે સુપ્રતિષ્ઠિતમ્ | આત્મારામ મનસ્તમૈ-ર્મનોગુપ્તિરુદાઢતા || ૪૧ . સંજ્ઞાદિપરિહારેણ, યન્મૌનસ્વાવલમ્બનમ્ વાગ્વઃ સંવૃતિર્વા થા, સા વાગુપ્તિરિહોચ્યતે | ૪૨ / ઉપસર્ગ-પ્રસગેંડપિ, કાયોત્સર્ગજુષો મુનેઃT સ્થિરીભાવઃ શરીરસ્ય, કાયગુપ્તિર્નિગદ્યતે || ૪૩ . શયનાસનનિક્ષેપા-દાનચક્રમણેષુ યઃ સ્થાનેષુ ચેષ્ટાનિયમ:, કાયગુપ્તિસ્તુ સાપરા | ૪૪ /. એતાશ્ચારિત્રગાત્રસ્ય, જનના, પરિપાલના સંશોધના સાધૂનાં, માતરોડ પ્રકીર્તિતાઃ || ૪૫ | સર્વાત્મના યતીન્દ્રાણા-મેચ્ચારિત્રમીરિતમ્ યતિધર્માનુરક્તાનાં, દેશતઃ ચાદગારિણામુ || ૪૬ || ન્યાયસમ્પન્નવિભવઃ, શિષ્ટાચારપ્રશંસકઃ | કુલશીલસમૈઃ સાદ્ધ, કૃતોદ્દાહોડજ્યગોત્રજૈઃ / ૪૭ / પાપભીરુ: પ્રસિદ્ધ ચ, દેશાચાર સમાચારનું ! અવર્ણવાદી ન કવાપિ, રાજાદિષ વિશેષતઃ || ૪૮ | અનતિવ્યક્તગુપ્ત ચ, સ્થાને સુપ્રાતિર્મિક 1 અનેકનિર્ગમદ્વાર-વિવર્જિતનિકેતનઃ
|| ૪૯ || કૃતજ્ઞઃ સદાચારે-ર્માતાપિત્રોથ પૂજકઃ | ત્યજગુપડુત સ્થાન-મપ્રવૃત્ત% ગહિતે | 10 || વ્યયમાયોચિત કુર્વનું, વેષ વિજ્ઞાનુસારતઃ | અષ્ટબિન્ધગુર્ણર્યુક્તઃ, શૂવાનો ધર્મમન્વહમ્ | પ૧ ||
અજીર્ષે ભોજનત્યાગી, કાલે ભોક્તા ચ સાભ્યતઃ | અન્યોન્યાપ્રતિબન્ધન, ત્રિવર્ગમપિ સાધયનું | પર II યથાવદતિથૌ સાધૌ, દીને ચ પ્રતિપત્તિકૃત્. સદાનભિનિવિષ્ટશ્ચ, પક્ષપાતી ગુણેષુ ચ || ૫૩ / અદેશકાલયોશ્ચર્યા, ત્યજનું જાનનું બલાબલમ્ | વૃત્તસ્થજ્ઞાનવૃદ્ધાનાં, પૂજક: પોણપોષક: // ૫૪ II દીર્ઘદર્શી વિશેષજ્ઞઃ કૃતજ્ઞો લોકવલ્લભઃ | સલજ્જ: સદય: સૌમ્યઃ, પરોપકૃતિકર્મઠઃ
| પપ || અત્તરગારિષવર્ગ-પરિહારપરાયણઃ | વશીકૃતેન્દ્રિયગ્રામો, ગૃહિધર્માય કલ્પતે | પ૬ ||
| (દશભિઃકુલકમ્)
દ્વિતીયઃ પ્રકાશઃ
• આધાક્ષરો , સયા‘દે’સધ્યા (પ), યેનામસપ(૧૦) દુઅપ‘મિસશ (૧૫), સ્પેશવિપઆ (૨૦), નિમાવદીનિ (૨૫), મિક્રૂકુહિ‘અપિ” (૩૦), દવિયૌમ (૩૫), યેવદેશ (૪૦), હતિદ્દોષદ (૪૫), સંઈયોકોમાં (૫૦), ‘અહિં'દીમકસ (૫૫), “અસ”“અસ”“અસ”નિજ઼ (60),
અલ્પા*જ્ઞા"અલી'દી (૬૫), ૫“અયં’એચૌદિ (90), સિંદૂપ‘અન’ (૭૫), ફરકયોર (20), સ્ત્રીવસવા (૮૫), નિલમમાં“અપિ” (૯૦), નકુના સ્વભી (૯૫), પ્રાસસ્વવિલા (100), ‘એક’ઐનપ્રાચિ (૧૫), અસ”પત્રસંસં (૧૧૦), મુતૃત “સંસ (૧૧૫).

Page #5

સમ્યક્ત્વમૂલાનિ પચ્ચા-ણુવ્રતાનિ ગુણાસ્ત્રયઃ । શિક્ષાપદાનિ ચત્વારિ, વ્રતાનિ ગૃહમેધિનામ્ યા દેવે દેવતાબુદ્ધિ-ગુરૌ ચ ગુરુતામતિઃ । ધર્મો ચ ધર્માંધીઃ શુદ્ધા, સમ્યક્ત્વમિદમુચ્યતે અદેવે દેવબુદ્ધિર્યા, ગુરુધીરગુરૌ ચ યા । અધર્મો ધર્મબુદ્ધિશ્ચ, મિથ્યાત્વ તદ્વિપર્યયાત્ સર્વજ્ઞો જિતરાગાદિ-દોષઐલોક્યપૂજિતઃ । યથાસ્થિતાર્થવાદી ચ, દેવોડર્હન પરમેશ્વરઃ ધ્યાતવ્યોયમુપાસ્યોઽય-મયં શરણમિષ્યતામ્ । અચૈવ પ્રતિપત્તવ્ય, શાસનું ચેતનાઽસ્તિ ચેત્ યે સ્ત્રીશસ્રાક્ષસૂત્રાદિ-, રાગાઘÚકલકતાઃ । નિગ્રહાનુગ્રહપરા-સ્તે દેવાઃ સુર્ન મુક્તયે નાટ્યાŁહાસસ ગીતા-ઘુપપ્લવવિસંસ્થુલાઃ । લયેયુઃ પદં શાન્ત, પ્રપન્નાન્ પ્રાણિનઃ કથમ્ મહાવ્રતધરા ધીરા, ભૈક્ષમાત્રોપજીવિનઃ । સામાયિકસ્થા ધર્મોપ-દેશકા ગુરવો મતાઃ સર્વાભિલાષિણઃ સર્વ-ભોજિનઃ સપરિગ્રહાઃ | અબ્રહ્મચારિણો મિથ્યો-પદેશા ગુરવો ન તુ પરિગ્રહારમ્ભમના-સ્તારયેયુઃ કથં પરાન્ । સ્વયં દરિદ્રો ન પર-મીશ્વરીકર્તુમીશ્વરઃ દુર્ગતિપ્રપતપ્રાણિ-ધારણાદ્ધર્મ ઉચ્યતે । સંયમાદિઇશવિધઃ, સર્વજ્ઞોક્તો વિમુક્તયે
૯
|| ૧ ||
|| 2 ||
|| ૐ ||
॥ ૪ ॥
| | ||
|| ૬ ||
|| ૭ ||
|| ૮ ||
॥
|| ૯ ||
|| ૧૦ ||
|| ૧૧ ||
|| ૧૨ ||
|| ૧૩ ||
|| ૧૬ ||
અપૌરુષેયં વચન-મસવિ ભવેદ । ન પ્રમાણે ભવેદાચાં, હ્યાતાધીના પ્રમાણતા મિથ્યાર્દષ્ટિભિરામ્નાતો, હિંસાથૈઃ કલુષીકૃતઃ । સ ધર્મ ઈતિ વિત્તોડપિ, ભવભ્રમણકારણમ્ સરાગોડપિ હિ દેવશ્વેદ્, ગુરુરબ્રહ્મચાર્યપિ । કૃપાહીનોઽપિ ધર્મઃ સ્યાત્, કષ્ટ નષ્ટ હહા જગત્ ॥ ૧૪ || શમસંવેગનિર્વેદા-નુકમ્પાસ્તિક્ષલક્ષણૈઃ । લક્ષણેઃ પશ્ચભિઃ સમ્યક્, સમ્યક્ત્વમુપલક્ષ્ય | ૧૫ || સ્વૈર્ય પ્રભાવના ભક્તિઃ, કૌશલ જિનશાસને તીર્થસેવા ચ પચ્ચાસ્ય, ભૂષણાનિ પ્રચક્ષતે શકા કાડ્તા વિચિકિત્સા, મિથ્યાર્દષ્ટિપ્રશંસનમ્ । તત્સંસ્તવશ્વ પશ્ચાપિ, સમ્યક્ત્વ દૂષયત્ત્તલમ્ | ૧૭ || વિરતિ સ્થૂલહિંસાદે-દ્વિવિધત્રિવિધાદિના । અહિંસાદીનિ પચ્ચાણુ-વ્રતાનિ જગદુર્જિનાઃ પઙ્ગકુષ્ઠિકુણિત્વાદિ, દૃષ્ટવા હિંસાફલં સુધીઃ । નિરાગસ્ત્રસજન્નૂનાં, હિંસાં સકલ્પતસ્ત્યજેત્ આત્મવત્ સર્વભૂતેષુ, સુખદુઃખે પ્રિયાપ્રિયે । ચિન્તયજ્ઞાત્મનોઽનિષ્ટાં, હિંસામન્યસ્ય નાચરેત્ || ૨૦ || નિરર્થિકાં ન કુવ્વત, જીવેષુ સ્થાવરેષ્ડપિ । હિંસામહિંસાધર્મજ્ઞઃ, કાક્ષન્મોક્ષમુપાસકઃ પ્રાણી પ્રાણિતલોભેન, યો રાજ્યમપિ મુખ્યતિ । તદ્દધોત્થમથું સર્વા-વીંદાનેઽપિ ન શામ્યતિ
|| ૧૮ ||
|| ૧૯ ||
॥ ૨૧ ॥
|| 22 ||
૧૦

Page #6

વને નિરપરાધાનાં, વાયુતોયતૃણાશિનામ્ | નિદનનું મૃગાણાં માંસાર્થી,વિશિષ્યત કર્થ શુનઃ || ૨૩ //. દીર્યમાણઃ કુશેનાપિ, યઃ સ્વાલ્ગ હન્ત દૂયતે | નિર્મસૂનું સ કર્થ જનૂ-નન્તયેગ્નિશિતાયુધઃ | ૨૪ II. નિર્માતું કુકર્માણઃ, ક્ષણિકામાત્મનો ધૃતિમૂ | સમાપયન્તિ સકલ, જન્માવસ્ય શરીરિણઃ || ૨૫ / પ્રિયસ્વયુચ્યમાનોડપિ, દેહી ભવતિ દુઃખિતઃ | માર્યમાણઃ પ્રહરણે-ક્રુરુર્ણઃ સ કર્થ ભવેતુ / ર૬ || શૂયતે પ્રાણિઘાતન, રૌદ્રધ્યાનપરાયણૌ | સુબૂમો બ્રહ્મદત્તથ્ય, સપ્તમ નરકં ગત કુણિર્વરં વરં પડગુ-શરીરી વરં પુમાન્ | અપિ સપૂર્ણસર્વાડ્યો, ન તુ હિંસાપરાયણઃ | ૨૮ / હિંસા વિનાય જાયેત, વિજ્ઞશાત્યે કૃતાડપિ હિ | કુલાચારધિયાડખેષા, કૃતા કુલવિનાશિની | ૨૯ . અપિ વંશક્રમાયાતાં, યસ્તુ હિંસા પરિત્યજે. સ શ્રેષ્ઠઃ સુલસ ઇવ, કાલસૌકરિકાત્મજ: | ૩૦ || દમો દેવગુરૂપસ્તિ-ર્દાનમધ્યયન તપઃ | સર્વમવેતદફલ, હિંસાં ચેન્ન પરિત્યજેતુ || ૩૧ || વિશ્વસ્તો મુગ્ધધીઓંક , પાયતે નરકાવનૌ અહો નૃશંસૈલભાશ્વે-હિંન્નશાસ્ત્રોપદેશકૈઃ || ૩૨ II “યજ્ઞાર્થ પશવઃ સૃષ્ટાઃ, સ્વયમેવ સ્વયંભુવા | યજ્ઞોસ્ય ભૂત્યે સર્વસ્ય, તસ્માધશે વધોડવધઃ | ૩૩ II
ઔષધ્યઃ પશવો વૃક્ષા-સ્તિયંગ્યઃ પક્ષિણસ્તથા । યજ્ઞાર્થ નિધન પ્રાતઃ, પ્રાવવુશ્થિતિ પુનઃ || ૩૪ II મધુપર્કે ચ ય ચ, પિતૃદૈવતકર્મણિ | અત્રેવ પશવો હિંસ્યા, નાન્યત્રેયબ્રવીન્મનુઃ | ૩૫ / એડ્વર્યેષુ પશૂનુ હિંસન, વેદતત્ત્વાર્થવિ દ્વિજઃ | આત્માન ચ પશ્વ, ગમયત્યુત્તમાં ગતિમ્” || ૩૬ . યે ચક્રઃ શૂરકર્માણઃ શાસ્ત્ર હિંસોપદેશકમાં કુવ તે હાસ્યન્તિ નરકે, નાસ્તિકેભ્યોપિ નાસ્તિકાઃ | ૩૦ || વરં વરાકશ્રાવકો,યોડસૌ પ્રકટનાસ્તિકઃ | વેદોક્તિતાપસચ્છમ-ચ્છન્ન રક્ષો ન જૈમિનિઃ + ૩૮ / દેવોપહારવ્યાજેન, યજ્ઞવ્યાજેન વેડથવા | દનત્તિ જજૂનું ગતધૃણા, ઘોરાં તે યાન્તિ દુર્ગતિમ્ II ૩૯ || શમશીલદયામૂલ, હિવા ધમ જગદ્વિતમૂ | અહો હિસાડપિ ધર્માય, જગદે મન્દબુદ્ધિભિઃ || 10 ||
હવિર્યચ્ચિરાત્રાય, યાનન્યાય કલ્પતે. પિતૃભ્યો વિધિવત્ત, તત્યવક્ષ્યાભ્યશેષતઃ || ૪૧ // “તિલવ્રીહિયર્લૅમર્ષ-રભિયૂલફલેન ચી દત્તેન માસ પ્રયન્ત, વિધિવત્મિતરો નૃણામ્ || ૪૨ // “ઢી માસૌ મત્સ્યમાંસેન, ત્રીનું માસાનું હારિણેન તુ ઔરશ્રેણાથ ચતુરઃ, શાકુનેહ પચ્ચ તુ || ૪૩ // ષમાસાંચ્છાગમાંસન, પાર્ષતનેહ સપ્ત વૈ | અષ્ટાવેણસ્ય માંસન, રૌરવેણ નવૈવ તુ || ૪૪ /
૧૨

Page #7

“દશ માસાંસ્તુ તુણ્યત્તિ, વરાહમિહિષામિર્ધઃ | શશકૂર્મયોમસેન, માસાનેકાદશૈવ તુ || ૪૫ // “સંવત્સર તુ ગબેન, પયસા પાયસેન તુ. વાર્ષીણસભ્ય માંસેન, તૃમિદશવાર્ષિકી” || ૪૬ || ઇતિ મૃત્યુનુસારણ, પિતૃણાં તર્પણાય યા | મૂઢવિંધીયતે હિંસા, સાડપિ દુર્ગતિeતવે // ૪૭ // યો ભૂતેશ્ર્વભય દધા, ભૂતેભ્યસ્તસ્ય નો ભયમ્ | યાદેગ્વિતીયત દાન, તાદેગાસાદ્યતે ફલમ્ || ૪૮ / કોદડદડચક્રાસિ-શુલશક્તિધરાઃ સુરાઃ | હિંસકા અપિ હા કષ્ટ, પૂજ્યન્ત દેવતાધિયા || ૪૯ . માતેવ સર્વભૂતાના-મહિંસા હિતકારિણી ! અહિંસૈવ હિ સંસાર-મરાવમૃતસારણિઃ અહિંસા દુઃખદાવાગ્નિ-પ્રાકૃષશ્યઘનાવલી | ભવભ્રમિરુગાર્નાના-મહિંસા પરમૌષધી | ૫૧ || દીર્ઘમાયુ: પરં રૂપ-મારોગ્યે શ્લાઘનીયતા અહિંસાયાઃ ફલ સર્વ, કિમચત્કામદૈવ સા | પ૨ ll મન્મનતં કોહલવું, મૂર્વ મુખરોગિતા”ી વીસ્યાસત્યફલ કન્યા-લીકાદ્યસત્યમુત્સુકેતુ || પ૩ // કન્યાગોભૂમ્પલીકાનિ, ન્યાસાપહરણં તથાT. મૂસાક્ષ્ય ચ પડ્યેતિ, સ્થૂલાસત્યાન્યકીયનું || ૫૪ || સર્વલોકવિરુદ્ધ યદું, યદિશ્વસિતઘાતકમ્ | યદ્વિપક્ષશ્વ પુણ્યસ્ય, ન વદત્તદસૂનુતમ્ | ૫૫ //
અસત્યતો લઘીયસ્વ-મસત્યાદ્વચનીયતા | અધોગતિરસત્યા, તદસત્ય પરિત્યજેતુ || ૫૬ || અસત્યવચનં પ્રાજ્ઞા, પ્રમાદેનાપિ નો વજેતા શ્રેયાંસિ યેન ભજ્યને, વાત્યમેવ મહાદુમાઃ || ૧૭ || અસત્યવચનાâર-વિષાદાપ્રત્યયાદયઃ | પ્રાદુઃષત્તિ ન કે દોષા, કુપચ્યા વ્યાધયો યથા // ૫૮ || નિગોદેડૂથ તિર્યક્ષુ, તથા નર કવાસિષ ઉત્પદ્યન્ત મૃષાવાદ-પ્રસાદેન શરીરિણઃ બ્રૂયા મિયોપરોધાતા, નાસત્ય કાલિકાર્યવતું વસ્તુ બ્રુતે સ નરક, પ્રયાતિ વસુરાજવતુ // ૬૦ //. ન સત્યમપિ ભાષેત, પરપીડાકરે વચઃ | લોકેડપિ ફ્યૂયતે યસ્માતું, કૌશિકો નરકં ગતઃ || ૬૧ / અલ્પાદપિ મૃષાવાદા, રૌરવાદિષુ સંભવઃ | અન્યથા વદતાં જૈની, વાચં વહહ કા ગતિઃ || ૬૨ //. જ્ઞાનચારિત્રયોમૂલ, સત્યમેવ વદન્તિ યેT ધાત્રી પવિત્રીક્રિયતે, તેષાં ચરણરેણુભિઃ || ૬૩ II. અલીકં યે ન ભાષત્તે, સત્યવ્રતમહાધનાઃ | નાપરાધુમલ તેભ્યો, ભૂતપ્રેતોરગાદયઃ || ૬૪ || દૌર્ભાગ્યે પ્રેણતાં દાસ્ય-મગચ્છેદે દરિદ્રતામ્ અદત્તાત્તફલ જ્ઞાત્વા, સ્થૂલસ્તેય વિવર્જયેત્ | ૬૫ || પતિતં વિસ્મૃત નષ્ટ, સ્થિત સ્થાપિતમાહિતમ્ અદત્ત નાદદીત રૂં, પરકીય કવચિસુધીઃ || ૬૬ //
૧૩
૧૪

Page #8

અયં લોકઃ પરલોકો, ધર્મો ધૈર્ય ધૃતિર્મતિઃ | મુષ્ણતા પરકીય રૂં, મુષિત સર્વમર્યાદઃ || ૬૭ | એકચૈ ક્ષણે દુઃખ, માર્યમાણય જાયતેT સપુત્રપૌત્રસ્ય પુન, ર્યાવજીવં હતે ધને / ૬૮ IL ચૌર્યપાપદ્રુમયેહ, વધબત્પાદિર્ક ફલમ્ | જાયતે પરલોકે તુ, ફલં નરકવેદના દિવસે વા રજન્યાં વા, સ્વપ્રે વા જાગરેડપિ વાT સશલ્ય ઈવ ચૌર્યેણ, નૈતિ સ્વાર્થ્ય નરઃ કવચિત્ / ૭૦ | મિત્રપુત્રકલત્રાણિ, ભ્રાતરઃ પિતરોડપિ હિ | સંસૃજત્તિ ક્ષણમપિ, ન સ્વેચ્છેરિવ તસ્કરૈઃ || ૭૧ // સંબધ્ધપિ નિવૃધ્યેત, ચૌર્યાન્મર્ડિકવન્નુપ | ચૌરોડપિ ત્યક્તચૌર્ય ચાતું, સ્વર્ગભાગ્રૌહિણેયવત્ | ૭૨ II દૂરે પરસ્ય સર્વસ્વ-અપહર્તુમુપક્રમઃ | ઉપાદીત નાદત્ત, તૃણમાત્રમપિ કવચિત્ || ૭૩ / પરાર્થગ્રહણે યેષાં, નિયમઃ શુદ્ધચેતસામ્T અભ્યાયાન્તિ શ્રિયસ્તેષાં, સ્વયમેવ સ્વયંવરાઃ || ૭૪ || અનથો દૂરતો યાન્તિ, સાધુવાદ: પ્રવર્તતી સ્વર્ગસૌખ્યાનિ ઢૌકન્ત, સ્ફટમસ્તેયચારિણામ્ / ૭૫ / પઢત્વમિન્દ્રિયચ્છેદે, વીસ્યાબ્રહ્મફલ સુધીઃ | ભવેત્ સ્વદારસંતુષ્ટો-ડજદારાનું વા વિવર્જયેતુ || ૭૬ || રમ્યમાપાતમાગે યતું, પરિણામેતિદારુણમુ, કિમ્પાકફલસકાશે, તત્કઃ સેવેત મૈથુનમ || ૭૭ II
કમ્પઃ સ્વેદઃ શ્રમો મૂર્છા, ભ્રમિશ્લનિર્બલક્ષયઃT રાજયહ્માદિરોગાશ્ચ, ભવેયુમૈથુનોચૈિતાઃ || ૭૮ || યોનિયત્રસમુત્પન્નાઃ, સુસૂક્ષ્મ જન્તુરાશયઃ | પીયમાના વિપદ્યન્ત, યત્ર તમૈથુન ત્યજેતુ || ૭૯ || “રક્તજાઃ કુમયઃ સૂક્ષ્મા,મૃદુમધ્યાધિશતયઃ | જન્મવત્મસુ કહૂતિ, જનયત્તિ તથાવિધામું || ૮૦ || સ્ત્રીસમોનેન યઃ કામ-જ્વરં પ્રતિચિકીતિ | સ હુતાશ વૃતાહુલ્યા, વિધ્યાપયિતુમિચ્છતિ || ૮૧ | વર જ્વલદય સ્તર્મ-પરિરશ્નો વિધીયતે | ન પુનર્નરકદ્વાર-, રામાજઘનસેવનમ્ || ૮૨ // સતામપિ હિ વામ ભૂ-દાના હૃદયે પદમુ. અભિરામં ગુણગ્રામ, નિર્વાસયતિ નિશ્ચિતમ્ || ૮૩ // વચ્ચકત્વ નૃશંસત્વ, ચંખ્યત્વે કુશીલતા ઈતિ નૈસર્ગિકા દોષા, યાસાં તાસુ રમેત કઃ || ૮૪ / પ્રાપ્ત પરમપારસ્ય, પારાવારસ્ય પાયતે | સ્ત્રીણાં પ્રકૃતિવક્રાણાં, દુરિત્રસ્ય નો પુનઃ || ૮૫ | નિતમ્બિન્યઃ પતિ પુત્ર, પિતરં બ્રાતરું ક્ષણાત્ | આરોપયજ્યકાયૅડપિ, દુવૃત્તા પ્રાણસંશયે ! ૮૬ / ભવસ્ય બીજે નરક-દ્વારમાર્ગસ્થ દીપિકા શુચાં કન્દઃ કલેક્લ, દુઃખાનાં ખનિરજ્ઞના // ૮૭ // મનસ્ય દ્વચર્ચાન્યતું, ક્રિયાયામ દેવ હિ | યાસાં સાધારણઝીણાં, તાઃ કથં સુખહેતવઃ || ૮૮ ||
૧૫

Page #9

માંસમિશ્ર સુરામિશ્ર-મનેકવિટચુમ્બિતમ્T કો વેશ્યાવદન ચુખે-ચ્છિમિવ ભોજનમ્ || ૮૯ I અપિ પ્રદત્તસર્વસ્વાતુ, કામુકાતુ ક્ષીણસમ્મદઃ | વાસોપ્યાછેજુમિચ્છત્તિ, ગચ્છતઃ પથ્યયોષિતઃ II ૯૦ || ન દેવાન ગુરૂગ્રાપિ, સુદ્ધો ન ચ બાન્ધવાનું ! અસત્સલ્ગરતિનિત્ય, વેશ્યાવશ્યો હિ મન્યતે || ૯૧ || કુષ્ઠિનોડપિ સ્મરસમાન, પશ્યન્તી ધનકાક્ષયા | તન્વન્તી કૃત્રિમ સ્નેહં, નિઃસ્નેહાં ગણિકાં ત્યજેતુ / ૯૨ // નાસત્યા સેવનીયા હિ, સ્વદારા અપ્સપાસકૈઃ | આકરઃ સર્વપાપાનાં, કિં પુનઃ પરપોષિતઃ || ૯૩ // સ્વપતિ યા પરિત્યજ્ય, નિસ્ત્રપોડપતિ ભજેતુ. તસ્યાં ક્ષણિકચિત્તાયાં, વિશ્રમઃ કોડજયોષિતિ || ૯૪ || ભીરોરાકુલચિત્તસ્ય, દુઃસ્થિતસ્ય પરસ્ત્રિયામ્ | રતિર્ન યુજ્યતે કર્તુ-, મુપશુને પશોરિવ || ૫ | પ્રાણસહજનનં, પરમ વૈરકારણમ્ | લોકયવિરુદ્ધ ચ, પરસ્ત્રીગમન ત્યજે // ૯૬ || સર્વસ્વહરણું બધું, શરીરવયવચ્છિદામ્ | મૃતશ્ચ નરકે ઘોર, લભતે પારદારિકઃ | ૯૭IL સ્વદારરક્ષણે યત્ન, વિદધાનો નિરન્તરમાં જાનન્નપિ જનો દુ:ખં, પરદારાનું કર્થ વ્રજેતુ // ૯૮ II. વિક્રમાક્રાન્તવિશ્વોડપિ, પરસ્ત્રીષ રિરંસયા | કૃત્વા કુલક્ષય પ્રાપ, નરકં દશકન્વરઃ || ૯૯ //
લાવણ્યપુણ્યાવયવો, પદં સૌન્દર્યસમ્મદઃ | કલાકલાપકુશલા-મપિ જધાત્પરસ્ત્રિયમ્ || ૧૦૦ || અકલર્કમનોવૃત્તઃ પરસ્ત્રીસન્નિધવપિ.. સુદર્શનસ્ય કિં ભ્રમઃ, સુદર્શનસમુન્નતેઃ ? || ૧૦૧ / ઐશ્વર્યરાજરાજોડપિ, રૂપમીનધ્વજોડપિ ચ | સીતયા રાવણ ઇવ, ત્યાજ્યો નાર્યા નર: પરઃ || ૧૦૨ / નપુંસકત્વ તિર્યકત્વ, દૌર્ભાગ્ય ચ ભવે ભવે ! ભવેન્નરાણાં સ્ત્રીણાં ચા-ન્યકાન્તાસતચેતસામ્ / ૧૦૩ // પ્રાણભૂત ચરિત્રસ્ય, પરબ્રકકારણમ્ સમાચરનું બ્રહ્મચર્ય, પૂજિતૈરપિ પૂજ્યતે || ૧૦૪ / ચિરાયુષઃ સુસંસ્થાના, દેઢસંહનના નરાઃ | તેજસ્વિનો મહાવીર્યા, ભવેયુબ્રહ્મચર્યતઃ || ૧૦૫ // અસન્તોષમવિશ્વાસ-મારભં દુઃખકારણમ્ | મત્વા મૂચ્છફલ કુર્યાત, પરિગ્રહનિયત્રણમ્ // ૧૦૬ // પરિગ્રહમહત્ત્વાદ્ધિ, મજ્જત્યેવ ભવાખુધીમાં મહાપોહ ઈવ પ્રાણી, ત્યજેરૂસ્માતુ પરિગ્રહમ / ૧૦૭ | ત્રસરેણુ મોડુણત્ર, ન ગુણઃ કોડપિ વિદ્યા દોષાસ્તુ પર્વતણૂલાઃ, પ્રાદુષ્પત્તિ પરિગ્રહે / ૧૦૮ || સંજ્ઞાદ્ ભવન્યસત્તોડપિ, રાગદ્વેષાદયો દ્વિષઃ | મુનેરપિ ચલેએતો, યત્તનાદોલિતાત્મનઃ || ૧૦૯ / સંસારમૂલમારમ્ભા-સ્તેષાં હેતુઃ પરિગ્રહઃ | તસ્માદુપાસકઃ કુર્યાદલ્મમાઁ પરિગ્રહમ || ૧૧૦ ||
૧૮

Page #10

મુષ્પત્તિ વિષયસ્તના, દહતિ સ્મરપાવકઃ | રુન્ધત્તિ વનિતાવ્યાધાઃ, સદ્ગરગીકૃતં નરમ્ / ૧૧૧ // તૃમો ન પુસૈઃ સગર:, કુચિકર્ણો ન ગોધનૈઃ | ન ધાન્વેસ્તિલકશ્રેષ્ઠી, ન નન્દ: કનકોત્કરઃ || ૧૧૨ . તપ:શ્રુતપરીવાર, શમસામ્રાજ્યસમ્મદ પરિગ્રહગ્રહગ્રસ્તા-સ્વજયગિનોડપિ હિ || ૧૧૩ // અસંતોષવતઃ સૌનું, ન શક્રસ્ય ન ચક્રિણઃ | જન્તોઃ સન્તોષભાજો ય-દભયસ્થવ જાયતે || ૧૧૪ II. સન્નિધૌ નિધયસ્તસ્ય, કામગવ્યનુગામિની અમરાઃ કિક્રાયત્તે, સન્તોષો યસ્ય ભૂષણમ્ // ૧૧૫ II.
(૧૩0), નિયબસ્ત્રીસ (૧૩૫), યદુસંજિજિ (૧૪૦), ત્યત્યમવશ (૧૪૫), ‘અધિ’ઈસોજત્ય (૧૫o), ઈયપ્રાયુઇ (૧૫૫) દશસ્વપિ કૃતા દિલ્સ, યત્ર સીમા ન લધ્યતે | ખ્યાત દિગ્વિરતિ રિતિ, પ્રથમ તદ્ ગુણવ્રતમ્ || ૧ || ચરાચરાણાં જીવાનાં, વિમર્દનનિવર્તનાત્ | તમાયોગોલકલ્પસ્ય, સદ્ગત ગૃહિણોડMદઃ જગદાક્રમમાણસ્ય, પ્રસરલોભવારિધઃ | અલન વિદધે તેન, યેન દિગ્વિરતિઃ કૃતા || ૩ || ભોગોપભોગયોઃ સંખ્યા, શત્યા યત્ર વિધીયતા ભોગોપભોગમાનં તદ્, દ્વતીયીકં ગુણવ્રતમ્ || ૪ ||. સકુદેવ ભજ્યતે યઃ, સ ભોગોડગ્નગ્નગાદિકઃ | પુનઃ પુનઃ પુનર્ભોગ્ય, ઉપભોગોગનાદિકઃ | | મધું માંસ નવનીત, મધૂદુમ્બરપચ્ચકમ્ | અનન્તકાયમજ્ઞાત-ફલ રાત્રૌ ચ ભોજનમ્ આમગોરસસંપૂક્ત, દ્વિદલ પુખિતૌદનમ્ દળહર્તિતયાતીત, કુથિતત્રં ચ વર્જયેત્ મદિરાપાનમાàણ, બુદ્ધિર્નશ્યતિ દૂરતઃ | વૈદગ્ધીબધુરસ્યાપિ, દૌર્ભાગ્યેણેવ કામિની || ૮ |. પાપાઃ કાદમ્બરીપાન-વિવશીકૃતચેતસઃ | જનની હા પ્રિયીયત્તિ, જનનીયન્તિ ચ પ્રિયામૂ || ૯ || ન જાનાતિ પર સ્વ વા, મદ્યાલિતચેતનઃ || સ્વામીયતિ વરાક: સ્વ, સ્વામિન કિકરીયતિ || ૧૦ ||
તૃતીયઃ પ્રકાશઃ
• આધાક્ષરો છે દચજભોસ (૫), આમપાન (10), મમવાભૂવિ (૧૫), વિદોચિ“અશહ (૨૦), “અનુ’નાયેમિમાં (૨૫), માંમાંયેનકે (૩૦), ક્રીમસ ‘અત્ત' (૩૫), “અને ભએ ‘અપ્પમ (૪૦), મઉ ‘અપ્રા”આશ (૪૫), “અનઃસ્વ‘અસંઘોમે (૫૦), કવિનાયત્ર (૫૫), નૈદિસહ (60), સંવા‘અહ્નો‘અકૂપે (૬૫), વાઉઝૂકર (90), આજઆશર્વે (૭૫), વૃયકુંજરો (૮૦), વિત્યસાદિચ (૮૫), ગુદાપત્રકો (0), મિસ્તઈબ (૫), સ્મસ ‘અમી“અંગાથ(100), ‘અંગા’છિશશસ (૧૫), દલાનવિતિ (૧૧૦), નાસાવ્યસંકા (૧૧૫), Bઉસએયઃ (૧૨), બ્રાશુપત ‘અભ્ય’ (૧૨૫), આતતતન્યા
૧૯
૨૦

Page #11

મધપસ્ય શવચ્ચેવ, લુઠિતસ્ય ચતુષ્પથે | મૂત્રાન્તિ મુખે શ્વાનો, વ્યારે વિવરશકયા ૧૧ . મદ્યપાનરસે મગ્નો, નગ્નઃ સ્વપિતિ ચત્વરે . ગૂઢ ચ સ્વમભિપ્રાય, પ્રકાશયતિ લીલયા || ૧૨ .. વારુણીપાનતો યાન્તિ, કાન્તિકીર્તિમતિશ્રિયઃ | વિચિત્રાશ્ચિત્રરચના, વિલુઠન્કજ્જલાદિવ | | ૧૩ II ભૂતારવન્નરીનર્તિ, રારટીતિ સશોકવત્ | દાહજ્વરાવ ભૂમી, સુરાપો લોલુડીતિ ચ || ૧૪ . વિદધત્યગશૈથિલ્ય, ગ્લપયન્તીન્દ્રિયાણિ ચT મૂચ્છમતુચ્છ કચ્છન્તી, હાલા હાલાહલોપમા || ૧૫ II વિવેકઃ સંયમો જ્ઞાન, સત્યં શૌચં દયા ક્ષમા | મધાત્મલીયતે સર્વ, તૃણ્યા વહ્નિકાદિવ || ૧૬ . દોષાણાં કારણે માં, મદ્ય કારણમાપદામ્ | રોગાતુર ઈવાપથ્ય, તસ્માન્મદં વિવર્જયેત્ || ૧૭ || ચિખાદિષતિ યો માંસ, પ્રાણિ-પ્રાણાપહારતઃ | ઉમૂલયત્યસૌ મૂલ, દયાડડખ્ય ધર્મશાખિનઃ || ૧૮ IL અશનીયનું સદા માંસ, દયાં યો હિ ચિકીષતિ જવલતિ જવલને વલ્લી, સ રોપયિતુમિચ્છતિ || ૧૯ I હત્તા પલભ્ય વિક્રેતા, સંસ્કર્તા ભક્ષકસ્તથા / ક્રતાડનુમન્ના દાતા ચ, ઘાતકા એવ યન્મનુ: || ૨૦ || “અનુમન્તા વિશસિતા, નિહન્તા ક્રયવિક્રયી સંસ્કર્તા ચોપહર્તા ચ, ખાદક્ષેતિ ઘાતકાઃ” || ૨૧ ||
“નાકૃત્વા પ્રાણિનાં હિંસા, માંસમુત્યઘતે કવચિત્ | ન ચ પ્રાણિવધઃ સ્વગૃ-સ્તસ્માન્માંસ વિવર્જયેતુ | ૨૨ / યે ભક્ષયજ્યચપલ, સ્વકીયપલપુષ્ટયે | ત એવ ઘાતકા યજ્ઞ, વધકો ભક્ષક વિના / ૨૩ મિષ્ટાન્ના પિ વિષ્ઠાસા-દમૃતા પિ મૂત્રસાતુ સુર્યસ્મિન્નક્ઝકસ્યાસ્ય, કૃતે કઃ પાપમાચરેત્ || ૨૪ .. માંસાશને ન દોષોડસ્તી-ન્યુચ્યતે વૈદ્રાત્મભિઃ | વ્યાધગૃધવૃકવ્યાઘ-શુગાલાલૈગુરૂકૃતાઃ || ૨૫ || “માં સ ભક્ષયિતાડપુત્ર”, યસ્ય માંસમિહામ્યહમ્ | એતન્માંસ0 માંસત્વે, નિરુકત મનુરબ્રવીતુ || ૨૬ || માંસાસ્વાદનલુબ્ધસ્ય, દેહિન દેહિન પ્રતિ | હનું પ્રવર્તતે બુદ્ધિઃ, શાકિન્યા ઈવ દુર્ધિયઃ || ૨૭ | થે ભક્ષયત્તિ પિશિત, દિવ્યભોયેષુ સરૂપિI સુધારસ પરિત્યજ્ય, મુન્જતે તે હલાહલમ્ || ૨૮ || ન ધર્મો નિર્દયસ્યાસ્તિ, પલાદસ્ય કુતો દયા | પલલુબ્ધો ન તદ્ધત્તિ, વિદ્યાદ્રોપદિશેન્ન હિ | ૨૯ . ચિન્માંસ મહામોહા-દશ્નત્તિ ન પરે સ્વયમ્T દેવપિત્રતિથિભ્યોડપિ, કલ્પત્તિ યદુચિરે | ૩૦ || “કીત્વા સ્વયં વાડયુત્પાદ્ય, પરોપતમેવ વા. દેવાનું પિતૃનું સમભ્યર્થ્ય, ખાદનું માંસ ન દુષ્યતિ” I ૩૧ // મન્નસંસ્કૃતમપ્યદ્યા, યવાલ્પમપિ નો પલમુ. ભવેજીવિતનાશાય, હાલાહલલવોડપિ હિ || ૩૨ //
૨૨

Page #12

સઘઃ સમ્મછિતાનન્ત-જમ્નસત્તાનદૂષિત નરકાધ્વનિ પાથેય, કોડશ્રીયાતુ પિશિતં સુધીઃ | ૩૩ .. અન્તર્મુહૂર્તા, પરતઃ, સુસૂક્ષ્મા જજુરાશયઃ | યત્ર મૂચ્છત્તિ તન્નાદ્ય, નવનીત વિકિભિઃ | ૩૪ | એકસ્યાડપિ હિ જીવસ્ય હિંસને કિમઘ ભવેત્ | જન્તજાતમયે તત્કો, નવનીત નિષેવટે ? | ૩૫ / અનેકજનુસઘાત-નિઘાતનસમુભવમ્ ગુણનીય લાલાવતું, કઃ સ્વાદયતિ માક્ષિકમ્ || ૩૬ // ભક્ષયન્માલિકં ક્ષુદ્ર-જન્તુલક્ષક્ષયોદ્ભવમ્ સ્તોજન્ફનિહનૂભ્ય:, શૌનિકેભ્યોતિરિચ્યતે || ૩૭ . એકૈકકુસુમકોડાદ્, રસમાપીય મક્ષિકાઃ | યદ્રમનિ મધૂચ્છિષ્ટ, તદઐત્તિ ન ધાર્મિકાઃ || ૩૮ II અપ્યૌષધકૃતે જગ્ધ, મધુ શ્વભ્રનિબન્ધનમ્ | ભક્ષિતઃ પ્રાણનાશાય, કાલકૂટકણોડપિ હિ || ૩૯ // મધુનોડપિ હિ માધુર્ય-મબોધરહહોચ્યતે | આસાઘને યદાસ્વાદા-ચ્ચિર નરકવેદનાઃ || ૪૦ || મક્ષિકામુખનિધૂર્ત, જન્તુઘાતોદ્ભવં મધુ અહો પવિત્ર મન્વાના, દેવજ્ઞાને પ્રયુન્જત // ૪૧ // ઉદુમ્બરવટપ્લેક્ષ-કાકોદુમ્બરશાખિનામ્ | પિપ્પલસ્ય ચ નાશ્રીયાતું, ફલં કૃમિનુલાકુલમ્ II ૪૨ // અપ્રાપુવ ભક્ષ્ય-મપિ ક્ષામાં બુમુક્ષયા. ન ભક્ષયતિ પુણ્યાત્મા, પચ્ચોદુમ્બરજં ફલમ્ | ૪૩ /
આÁ: કન્દઃ સમગ્રોડપિ, સર્વઃ કિશલયોડપિ ચT જુહી લવણવૃક્ષત્વક, કુમારી ગિરિકર્ણિકા || ૪૪ | શતાવરી વિરૂઢાનિ, ગડૂચી કોમલાસ્લિકા | પલ્યક્કોડમૃતવલ્લી ચ, વલ્લઃ શૂકરસંજ્ઞિતઃ |૪૫ // અનન્તકાયાઃ સૂત્રોક્તા,અપરેડપિ કૃપાપરૈઃ | મિથ્યાદેશામવિજ્ઞાતા, વર્જીનીયાઃ પ્રયત્નતઃ || ૪૬ /
સ્વયં પણ વા જ્ઞાત, ફલમદ્યાદ્ધિશારદ: | નિષિદ્ધ વિષફલે વા, મા ભૂદસ્ય પ્રવર્તનમ્ / ૪૭ II અન્ન પ્રેતપિશાચાયૅ, સચ્ચરભિર્વિરકુશૈઃ | ઉચ્છિષ્ટ ક્રિયતે યત્ર, તત્ર નાદ્યાદિનાત્ય | | ૪૮ // ઘોરાન્ધકારરુદ્ધાક્ષેઃ, પતન્નો યત્ર જન્તવઃ | નૈિવ ભોયે નિરીક્ષ્યન્ત, તત્ર ભુજીત કો નિશિ? II ૪૯ // મેધાં પિપીલિકા હન્તિ, યૂકા કુર્માન્જલોદરમ્ કુરુતે મક્ષિકા વાન્તિ, કુષ્ઠરોગ ચ કોલિકઃ || ૧૦ || કટકો દારુખડું ચ, વિતનોતિ ગલવ્યથામ્ | વ્યસ્જનાન્તર્નિપતિત-સ્તાલુ વિધ્યતિ વૃશ્ચિકઃ || ૧૧ // વિલગ્નસ્થ ગલે વાલઃ, સ્વરભક્ઝાય જાયતેT ઇત્યાદયો દેદોષા, સર્વેષાં નિશિ ભોજને || પ૨ || નાપ્રેક્ષ્ય સૂક્ષ્મજનૂનિ, નિશ્યધાતુ પ્રાસુકાત્યપિ | અય્યદ્યત્વેવલજ્ઞાનૈન, નંદુતં યત્રિશાશનમ્ // પ૩ // ધર્મવિચૈવ ભુજીત, કદાચન દિનાત્યયેT. બાહ્યા અપિ નિશાભોયે, યદભોજાં પ્રચક્ષતે || પ૪ ||
૨૪

Page #13

“ત્રયીતેજોમયો ભાનુ-રિતિ વેદવિદો વિદુઃ | તત્કરઃ પૂતમખિલ, શુભ કર્મ સમાચરેત્ | ૫૫ / “નૈવાહુતિનું ચ સ્નાન, ન શ્રાદ્ધ દેવતાર્ચનમ્ | દાન વા વિહિત રાત્રી, ભોજન તુ વિશેષતઃ” || પ૬ . દિવસમ્યાષ્ટમે ભાગે, મન્દીભૂતે દિવાકરે ! નફક્ત તદ્ધિ વિજાનીયાનુ-ન નર્ત નિશિભોજનમ્” | પ૭/. “દેવૈસ્તુ મુક્ત પૂર્વાર્ણ, મધ્યાહુને ઋષિભિસ્તથા અપરાણે ચ પિતૃભિઃ, સાયા દૈત્યદાનવૈઃ || ૧૮ II “સચ્ચાયાં યક્ષરક્ષોભિઃ, સદા ભક્ત કુલોદ્રહ ! I સર્વવેલાં વ્યતિક્રમ્ય, રાત્રૌ ભક્તમભોજનમ્ // ૫૯ / “હન્નાભિપદ્મસકોચ-શ્ચર્ડરોચિરપાયતઃ | અતો નકાં ન ભોકતવ્યું, સૂક્ષ્મજીવાદનાદપિ // ૬૦ || સંસૃજજીવસઘાત, મુજ્જાના નિશિ ભોજનમ્ | રાક્ષસભ્યો વિશિષ્યન્ત, મૂઢાત્માનઃ કથંતુ તે / ૬૧ // વાસરે ચ રજન્યાં ચ, યઃ ખાદન્નેવ તિષ્ઠતિ | શુગપુચ્છપરિભ્રષ્ટ:, સ્પષ્ટ સ પશુરવ હિ / ૬૨ // અહ્નો મુખેડવસાને ચ, યો કે તે ઘટિકે ત્યજી નિશાભોજનદોષજ્ઞો-ડશ્નાત્યસૌ પુણ્યભાજનમ્ // ૬૩ // અકૃત્વા નિયમ દોષા-ભોજનાદિનોજ્યપિ ! ફલ ભજેન્ન નિવ્યજં, ન વૃદ્ધિભષિત વિના || ૬૪ || યે વાસરે પરિત્યજ્ય, રજન્યામેવ ભુજતેT તે પરિત્યજ્ય માણિક્ય, કાચમાદદતે જડાઃ || ૬૫ II.
વાસરે સતિ યે શ્રેય-સ્કામ્યયા નિશિ મુન્જતે આ તે વપયૂષ ક્ષેત્રે, શાલીનું સત્યપિ પલ્વલે // ૬૬ || ઉલૂકકાકમાર્કાર-ગૃધશમ્બરશુકરાઃ | અતિવૃશ્ચિકગોધાશ્ચ, જાયન્ત રાત્રિભોજનાત્ || ૬૭ II શૂયતે ઘન્યશપથા-નનાદેલૈવ લક્ષ્મણઃ | નિશાભોજનશપથં, કારિતો વનમાલયા || ૬૮ / કરોતિ વિરતિ ધન્યો, યઃ સદા નિશિભોજનાત્ | સોડદ્ધ પુરુષાયુષ્કસ્ય, સ્યાદવશ્વમુપોષિતઃ | ૬૯ / રજનીભોજનત્યાગે, યે ગુણાઃ પરિતોડપિ તાના ન સર્વજ્ઞાત કશ્ચિ-દપરો વામીશ્વરઃ || ૭૦ || આમગોરસસંપૂત-દ્વિદલાદિષુ જન્તવઃ | દેષ્ટાઃ કેવલિભિઃ સૂક્ષ્મા-સ્તસ્માતાનિ વિવર્જયેતુ | ૭૧ || જન્તુમિશ્ન ફલં પુષ્પ, પત્ર ચાન્યદપિ ત્યજેતુને સન્ધાનમપિ સંસક્ત, જિનધર્મપરાયણઃ || ૭૨ // આ રૌદ્રમપધ્યાન, પાપકર્મોપદેશિતા | હિંસોપકારિદાન ચ, પ્રમાદાચરણં તથા // ૭૩ /. શરીરાદ્યર્થદમ્હસ્ય, પ્રતિપક્ષતયા સ્થિતઃ | યોડનર્થદણ્ડતજ્યાગ-સ્તૃતીયં તુ ગુણવ્રતમ્ || ૭૪ ||. વૈરિઘાતો નરેન્દ્રä, પુરઘાતાગ્નિદીપને ! ખેચરવાદ્યપધ્યાન, મુહૂર્તાત્પરતત્ત્વજેતુ | ૭૫ || વૃષભાનું દમય ક્ષેત્ર, કૃષ ષઢય વાજિનઃ | દાક્ષિણ્યાવિષયે પાપો-પદેશોડયું ન કલ્પતે || ૭૬ //
૨૬

Page #14

યન્ત્રલાગલશસ્ત્રાગ્નિ-મુશલોદ્દખલાદિકમ્ । દાક્ષિણ્યાવિષયે હિંસ, નાર્પયેત્ કરુણાપરઃ કુતૂહલાગીતનૃત્ત-નાટકાદિ - નિરીક્ષણમ્ | કામશાસ્ત્રપ્રસક્તિશ્ર, દ્યૂતમદ્યાદિસેવનમ્ જલક્રીડાઽન્દોલનાદિ-વિનોદો જન્તુયોધનમ્ । રિપોઃ સુતાદિના વૈર, ભક્તસ્ત્રીદેશરાકથાઃ રોગમાર્ગશ્રમો મુક્ત્વા, સ્વાપશ્ચ સકલાં નિશામ્ । એવમાદિ પરિહરેતુ, પ્રમાદાચરણં સુધીઃ વિલાસહાસનિદ્ભૂત-નિદ્રાકલહદુષ્કથાઃ । જિનેન્દ્રભવનસ્યાન્ત-રાહારં ચ ચતુર્વિધમ્ ત્યક્તાર્રારૌદ્રધ્યાનસ્ય, ત્યક્તસાવધકર્મણઃ । મુહૂર્ત સમતા યા તાં, વિદુઃ સામાયિકવ્રતમ્ સામાયિકવ્રતસ્થસ્ય, ગૃહિણોઽપિ સ્થિરાત્મનઃ | ચન્દ્રાવતંસકસ્ચેવ, ક્ષીયતે કર્મ સચ્ચિતમ્ દિવ્રતે પરિમાણું યત્તસ્ય સંક્ષેપણું પુનઃ । દિને રાત્રૌ ચ દેશાવ-કાશિકવ્રતમુચ્યતે ચતુષ્પાં ચતુર્થાદિ-વ્યાપારનિષેદનમ્ । બ્રહ્મચર્યક્રિયા સ્નાના-દિત્યાગઃ પૌષધવ્રતમ્ ગૃહિણોઽપિ હિ ધન્યાસ્તે, પુછ્યું યે પૌષધવ્રતમ્ । દુષ્પાલં પાલયજ્યેવ, યથા સ ચુલનીપિતા દાનું ચતુર્વિધાહાર-પાત્રાચ્છાદનસાનામ્ । અતિથિભ્યોઽતિથિસંવિ-ભાગવ્રતમુદીરિતમ્
૨૭
|| ૭૭ ||
|| ૭૮ ||
|| ૭૯ ॥
|| ૮૦ ||
|| ૮૧ ||
|| ૮૨ ||
|| ૮૩ ||
1128 11
|| ૮૫ ||
|| ૮૬ ||
|| ૮૭ ||
પશ્ય સગમકો નામ, સમ્પદં વત્સપાલકઃ । ચમત્કારકરી પ્રાપ, મુનિદાનપ્રભાવતઃ વ્રતાનિ સાતિચારાણિ,સુકૃતાય ભવન્તિ ન । અતિચારાસ્તતો હેયાઃ, પશ્ચ પશ્ચ વ્રતે વ્રતે || ૮૯ || ક્રોધાદ્ બન્ધચ્છવિચ્છેદો-ઽધિકભારાધિરોપણમ્ ।
|| ૯૦ ||
|| ૯૧ ||
પ્રહારોડજ્ઞાદિરોધથ્થા-હિંસાયાં પરિકીર્તિતાઃ મિથ્યોપદેશઃ સહસા-ડબ્યાખ્યાનું ગુહ્યભાષણમ્ । વિશ્વસ્તમન્ત્રભેદથ, કૂટલેખશ્વ સત્તુતે સ્ટેનાનુજ્ઞા તદાનીતા-દાનં દ્વિડ્રાજ્યલઘુનમ્ । પ્રતિરૂપક્રિયા માના-ન્યત્વે ચાસ્તેયસંશ્રિતાઃ || ૯૨ || ઇત્વરાત્તાગમોડનાત્તા-ગતિરત્યવિવાહનમ્ । મદનાત્યાગ્રહોડનગ-ક્રીડા ચ બ્રહ્મણિ મ્રૂતા | ૯૩ || ધનધાન્યસ્ય કુષ્યસ્ય, ગવાદેઃ ક્ષેત્રવાસ્તુનઃ । હિરણ્યહેમ્નશ્ર સંખ્યા-ઽતિક્રમોઽત્ર પરિગ્રહે બન્ધનાદ્ ભાવતો ગર્ભાદ્, યોજનાદાનતસ્તથા । પ્રતિપત્રવ્રતસ્મૈષ, પચ્ચધાઽપિ ન યુજ્યતે મૃત્યન્તર્ધાનમૂર્વાધ-સ્તિયંગભાગવ્યતિક્રમઃ । ક્ષેત્રવૃદ્ધિથ પચેતિ, સ્મૃતા દિગ્વિરતિવ્રતે સચિત્તસ્તેન સંબદ્ધઃ, સંમિશ્રોડભિષવસ્તથા । દુષ્પાહાર ઇત્યેતે, ભોગોપભોગમાનગાઃ અમી ભોજનતસ્ત્યાજ્યાઃ, કર્મતઃ ખરકર્મ તુ । તસ્મિન્ પશ્ચદશ મલાન્, કર્માદાનાનિ સંત્યજેત્ ।। ૯૮ ||
|| ૯૪ ||
|| ૯૫ ||
|| ૯૬ ||
|| ૯૭ ||
૨૮
|| ૮૮ ||

Page #15

અજ્ઞારવનશકટ-ભાટકસ્ફોટજીવિકા દત્તલાક્ષારસકેશ-વિષવાણિજ્યકાનિ ચ ૯૯ II યત્રપીડા નિર્વાચ્છન-મસતીપોષણં તથા દવદાન સર:શોષ, ઇતિ પચ્ચદશ ત્યજેતુ | ૧૦૦ ll અજ્ઞારબાષ્ટ્રકરણ, કુમ્ભાયઃસ્વર્ણકારિતા . ઠઠારત્વેષ્ટકાપાકા-વિતિ ઘગ્ગારજીવિકા / ૧૦૧ // છિન્નચ્છિન્નનપત્ર-પ્રસૂનફલવિક્રયઃ | કણાનાં દલનાતુ પેષા, વૃત્તિથ્ય વનજીવિકા // ૧૦૨ // શકટાનાં તદગ્ગાનાં, ઘટન ખેટન તથા વિક્રયસ્થેતિ શકટ-જીવિકા પરિકીર્તિતા || ૧૦૩ / શકટોક્ષલુલાયોષ્ટ્ર-ખરાશ્વતરવાજિનામ્ | ભારસ્ય વહનાદ્ વૃત્તિ-ભૈવેદ્ ભાટજીવિકા / ૧૦૪ // સરઃ કૃપાદિખનન-શિલાકુટ્ટાકર્મભિઃ | પૃથિવ્યાત્મિસમૂર્ત-જીવન સ્ફોટજીવિકા / ૧૦૫ // દિજોકેશનખાસ્થિત્વ-ગ્રોખ્ખો ગ્રહણમાકરે . ત્રસાગટ્ય વણિયાર્થ, દત્તવાણિજ્યમુચ્યતે || ૧૦૬ || લાક્ષામનઃશિલાનીલી-ઘાતકીટર્કણાદિનઃ | વિક્રયઃ પાપસદન, લાક્ષાવાણિજ્યમુચ્યતે || ૧૦૭ II નવનીતલસાક્ષૌદ્ર-મદ્યપ્રભૂતિવિક્રયઃ | દ્વિપાશ્ચતુષ્પાદ્રિયો, વાણિજ્ય રસકેશયો // ૧૦૮ / વિષાસ્ત્રહલયસ્નાયો-હરિતાલાદિવસ્તુનઃ || વિક્રયો જીવિતનસ્ય, વિષવાણિજ્યમુચ્યતે // ૧૦૯ //
૨૯
તિલેક્ષસર્ષપૈરડુ-જલયત્રાદિપીડનમૂT દલતૈલસ્ય ચ કૃત્તિ-ચૈન્નપીડા પ્રકીર્તિતા || ૧૧૦ || નાસાવેધોડક્કન મુષ્ક-છેદન પૃષ્ઠગાલનમ્ | કર્ણકમ્બલવિચ્છેદો, નિર્વાચ્છનમુદીરિતમ્ || ૧૧૧ || સારિકાશમાર્નાર-શ્વકર્કટકલાપિના પોષો દાસ્યાથ વિજ્ઞાર્થ-મસતીપોષણં વિદુઃ || ૧૧૨ || વ્યસનાતું પુણ્યબુધ્ધા વા, દેવદાનં ભવેત્ દ્વિધા | સર:શોષઃ સરઃસિન્દુ-હૂંદાદેરખુસંપ્લવઃ || ૧૧૩ / સંયુક્તાધિકરણત્વ-અપભોગાતિરિક્તતા! મૌખર્યમથ કૌલ્ક, કન્દર્પોડનર્થદડુગાઃ | ૧૧૪ / કાયવાલ્મનસાં દુષ્ટ-પ્રણિધાનમનાદરઃ |
ઋત્યનુપસ્થાપન ચ, સ્મૃતાઃ સામાયિકવ્રતે || ૧૧૫ II પ્રેધ્યપ્રયોગાનયને, પુદ્ગલપણું તથાT શબ્દરૂપાનુપાત ચ, વ્રતે દેશાવકાશિકે || ૧૧૬ || ઉત્સર્ગાદાનસંતારા-નરવેશ્યાપ્રસૃજ્ય ચ | અનાદર: ઋત્યનુપ-સ્થાપન ચેતિ પૌષધે || ૧૧૭ || સચિને ક્ષેપણે તેન, પિધાન કાલલબ્ધનમ્ | મત્સરોડન્યાપદેશશ્ચ, તુર્યશિક્ષાવ્રત સ્મૃતાઃ || ૧૧૮ | એવં વ્રતસ્થિતો ભકૃત્યા, સપ્તક્ષેત્યાં ધન વપનું! દયયા ચાતિદીનેષ, મહાશ્રાવક ઉચ્યતે || ૧૧૯ / યઃ સદ્ બાહ્યમનિત્યં ચ, ક્ષેત્રેવુ ન ધન વયેત્ | કર્થ વરાશ્ચારિત્ર, દુશ્ચર સ સમાચરેત્ || ૧૨૦ //
૩૦

Page #16

બ્રાહ્મ મુહૂર્ત ઉરિષ્ઠતું, પરમેષ્ઠિસ્તુતિ પઠનું | કિંધમાં કિંકુલશ્યાસ્મિ, કિંવ્રતોડસ્મીતિ ચ સ્મરનું આ ૧૨૧ | શુચિઃ પુષ્પામિષસ્તોત્ર-દૈવમભ્યર્થ્ય વેર્મનિ. પ્રત્યાખ્યાન યથાશક્તિ, કૃત્વા દેવગૃહે વ્રજેન્ ૧૨૨ // પ્રવિણ્ય વિધિના તત્ર, ત્રિઃ પ્રદક્ષિણજ્જિનમ્ | પુષ્પાદિભિસ્તમભ્યર્થ્ય, સ્તવનૈરુત્તમૈઃ સુયાતુ || ૧૨૩ || તતો ગુરૂણામભ્યર્ષે, પ્રતિપત્તિપુરઃસરમ્ | વિદધીત વિશુદ્ધાત્મા, પ્રત્યાખ્યાનપ્રકાશનમ્ || ૧૨૪ .. અભ્યત્થાનં તદાલોકે-ડભિયાન ચ તદાગમે ! શિરસ્યન્જલિસંશ્લેષઃ, સ્વયમાસનઢીકનમ્ | ૧૨૫ II. આસનાભિગ્રહો ભત્યા, વન્દના પગૃપાસનમ્. તદ્યાનેડનુગમશેતિ, પ્રતિપત્તિરિયું ગુરોઃ || ૧૨૬ તતઃ પ્રતિનિવૃત્તઃ સનું, સ્થાન ગત્વા યથોચિતમ્ સુધી ધર્માવિરોધન, વિદધીતાર્થચિન્તનમ્ || ૧૨૭ II તતો માધ્યાદ્વિક પૂજાં, કુર્યાત કૃત્વા ચ ભોજનમ્ | તદ્વિભિઃ સહ શાસ્ત્રાર્થ-રહસ્યાનિ વિચારતું / ૧૨૮ || તતશ્ચ સસ્થાસમયે, કૃત્વા દેવાર્ચન પુનઃ. કૃતાવશ્યકકમ ચ, કુર્યાત્ સ્વાધ્યાયમુત્તમમ્ || ૧૨૯ / ન્યાયે કાલે તતો દેવ-ગુરુસ્મૃતિપવિત્રિતઃ | નિદ્રામલ્હામુપાસીત, પ્રાણાબ્રહ્મવર્જકઃ || ૧૩૦ || નિદ્રાચ્છેદે યોષિદલ્ગ-સતવં પરિચિન્તયેત્ | સ્થૂલભદ્રાદિસાધૂનાં, તત્રિવૃત્તિ પરામૂશનું // ૧૩૧ //
યકૃચ્છકૃન્મશ્લેષ્મ-મજ્જાસ્થિપરિપૂરિતાઃ | સ્નાયુત્સ્યતા બહીરમ્યાઃ, સ્ત્રિયશ્ચર્મરસેવિકાઃ || ૧૩૨ / બહિરન્તવિપર્યાસઃ, સ્ત્રીશરીરસ્ય ચેદ્ ભવેત્ | તચૈવ કામુકઃ કુર્યા, વૃદ્ધગોમાયુગોપનમ્ | ૧૩૩ / સ્ત્રીશઐણાપિ ચેતુ કામો, જગદેતજિગીષતિ | તુચ્છપિચ્છમય શર્સ, કિં નાદ સ મૂઢધીઃ ? | ૧૩૪ . સર્કલ્પયોનિનાનેન, હહા ! વિશ્વ વિડમ્બિતમ્ | તદુબનામિ સંકલ્પ, મૂલમસ્યતિ ચિન્તયેતુ || ૧૩૫ ]. યો યઃ સ્યા બાધકો દોષ-સ્તસ્ય તસ્ય પ્રતિક્રિયામાં ચિન્તયેદ્ દોષમુક્તષ, પ્રમોદ યતિષ વ્રજનું ! ૧૩૬ // દુઃસ્થાં ભવસ્થિતિ સ્થજ્ઞા, સર્વજીવેષ ચિન્તયન્T નિસર્ગસુખસર્ગ તે-ડૂપવર્ગ વિમાર્ગયેતુ || ૧૩૭ || સંસર્ગોડણગણાં, દૃઢવ્રતપરાયણાઃ | ધન્યાસ્ત કામદેવાદ્યાઃ, ગ્લાધાસ્તીર્થકૃતામપિ | ૧૩૮ II જિનો દેવઃ કૃપા ધર્મો, ગુરવો યત્ર સાધવઃ || શ્રાવકવાય કસ્તમૈ, ન શ્લાઘેતાવિમૂઢધીઃ ? | ૧૩૯ || જિનધર્મવિનિર્મફતો, મા ભૂર્વ ચક્રવર્યપિI
ચાં ચેટોડપિ દરિદ્રોડપિ, જિનધર્માધિવાસિત / ૧૪૦ || ત્યક્તસગ્ગો જીર્ણવાસા, મલક્લિક્સક્લેવરઃ | ભજનું માધુકરી વૃત્તિ, મુનિચર્યા કદા શ્રેયે ? || ૧૪૧ // ત્યજનું દુઃશીલસંસર્ગ, ગુરુપાદરજ: સ્પૃશની કદાહ યોગમભ્યસ્યનું, પ્રભવેય ભવચ્છિદે ? || ૧૪૨ //.
૩૨

Page #17

વ્યુત્વોત્યાં મનુષ્યષ, ભૂત્વા ભોગાનું સુદુર્લભાનું ! વિરક્તો મુક્તિમામોતિ, શુદ્ધાત્માન્તર્ભવાષ્ટકમ્ | ૧૫૪ // ઇતિ સંક્ષેપતઃ સમ્યગુ, રત્નત્રયમુદીરિતમ્ | સર્વોડપિ યદનાસાદ્ય, નાસાદયતિ નિવૃતિમ્ || ૧૫૫ |
મહાનિશામાં પ્રકૃત, કાયોત્સર્ગે પુરા બહિઃ | સ્તમમવતું સ્કન્ધકષર્ણ, વૃષાઃ કર્યુંઃ કદા મયિ ? || ૧૪૩ II વને પાસનાસીન, ક્રોડસ્થિતમૃગાર્બકમ્ | કદાડડગ્રાસ્યન્તિ વકત્રે માં, જરન્તો મૃગયૂથપાઃ? I ૧૪૪ / શત્રૌ મિત્રે તૃણે ઐણે, સ્વર્ટેડર્મનિ મણી મૃદિ! મોક્ષે ભવે ભવિષ્યામિ, નિર્વિશેષમતિઃ કદા ? / ૧૪૫ / અધિરોટું ગુણશ્રેણિ, નિઃશ્રેણી મુક્તિવેશ્મનઃ | પરાનન્દલતાન્દાનું કુર્યાદિતિ મનોરથાનું || ૧૪૬ / ઇત્યાહોરાત્રિની ચર્યાનમપ્રમાઃ સમાચરનું યથાવદુક્તવૃત્તસ્થો, ગૃહસ્થોડપિ વિશુધ્ધતિ / ૧૪૭ ll સોડથાવશ્યકયોગાનાં, ભગે મૃત્યોરથાગમેT કૃત્વા સંલેખનામાદ, પ્રતિપદ્ય ચ સંયમમુ || ૧૪૮ / જન્મદીક્ષાજ્ઞાનમોક્ષ-સ્થાનેષુ શ્રીમદહંતામુ તદભાવે ગૃહેડરણ્ય, સ્થપ્ટેિલે જજુવર્જિત // ૧૪૯ // ત્યત્વા ચતુર્વિધાહાર, નમસ્કારપરાયણઃ | આરાધનાં વિધાયો-તુ:શરણમાશ્રિતઃ || ૧૫૦ || ઈહલોકે પરલોકે, જીવિતે મરણે તથા ત્યકૃત્વાશંસાં નિદાન ચ, સમાધિસુધયોક્ષિતઃ || ૧૫૧ || પરીષહોપસર્ગેભ્યો, નિર્ભીકો જિનભક્તિભા પ્રતિપદ્યત મરણ-માનન્દઃ શ્રાવકો યથા || ૧૫૨ // પ્રાપ્તઃ સ કલ્પેગ્વિન્દ્રત-મજદ્વા સ્થાનમુત્તમમ્ મોદAડનુત્તરપ્રાજ્ય-પુણ્યસંભારભાક તતઃ || ૧૫૩ II
ચતુર્થઃ પ્રકાશઃ
• આધાક્ષરો છે. આઆઆ ‘અય”“અય' (૫), યુ.પવીતઉ (૧૦), કોવિજઉ “અસૂ’ (૧૫), કૌતઆધકો (૨૦), ઈલોભાવિ‘અદા’ (૨૫), ઇકુવાનિ (૩૦), કહએતમ (૩૫), ત‘અનિમમદી (૪૦), સમતતમ (૪૫), આરરા‘અ“અમ” (૫૦), મકરાગ્નિસા (૫૫), ‘અશૌયશકઇ (60), ઈપિશાસંશ્નો (૬૫), નસએ*અન્યય (80), યોરનમર્મ (૭૫), શુશકયઃ (20), યેક્ષ‘અતિસ (૮૫), સંજોસ “અન પ્રા (0), દીસ્વાસંધ‘અપા' (૯૫), આનનિસુ“અબ’ (100), રકલોવે (૧૫), નિ‘અકા'મામાભા (૧૧૦), વિસમોનમુ (૧૧૫), મુમૈમા‘અપા'દી (૧૨), ફૂઆતીપસ્યા (૧૨૫), વાપૂસિંજસ (૧૩૦), સ્લિપૂજાસુમ (૧૩). આત્મવ દર્શનજ્ઞાન-ચારિત્રાણ્યથવા યતે || યજ્ઞદાત્મક એવૈષ, શરીરમયિતિષ્ઠતિ || ૧ || આત્માનમાત્મના વેત્તિ, મોહત્યાગાદ્ય આત્મનિા તદેવ તસ્ય ચારિત્ર, તજ્જ્ઞાન તથ્ય દર્શનમ્ / ૨ //
उ४
૩૩

Page #18

આત્માજ્ઞાનભવ દુઃખ-માત્મજ્ઞાનેન હન્યતે | તપસાડયાત્મવિજ્ઞાન-હીનૈચ્છનું ન શક્યતે | ૩ . અયમાત્મવ ચિતૂપઃ, શરીરી કર્મયોગતઃ | ધ્યાનાગ્નિદગ્ધકર્મા તુ, સિદ્ધાત્મા સ્થાન્નિરજ્જનઃ || 8 || અયમાત્મવ સંસાર:, કષાયેન્દ્રિયનિર્જિતઃ | તમેવ તદ્વિજેતા, મોક્ષમાહુર્મનીષિણઃ
મ્યુઃ કષાયાઃ ક્રોધમાન-માયાલોભાઃ શરીરિણામ્ ચતુર્વિધાસ્ત પ્રત્યેકં, ભેદ: સંજ્વલનાદિભિઃ || ૬ | પક્ષ સંજ્વલનઃ પ્રત્યાખ્યાનો માસચતુષ્ટયમ્ | અપ્રત્યાખ્યાનકો વર્ષ, જન્માનન્તાનુબન્ધક વીતરાગતિશ્રાદ્ધ-સમ્યગ્દષ્ટિવઘાતકાઃ | તે દેવત્વમનુષ્યત્વતિર્યકત્વનરકમદાઃ
I & III તત્રોપતાપકઃ ક્રોધ, ક્રોધો વૈરસ્ય કારણમ્ | દુર્ગતર્વતની ક્રોધઃ, ક્રોધઃ શમસુખાર્ગલા || ૯ || ઉદ્યમાનઃ પ્રથમ, દહત્યેવ સ્વમાશ્રયમ્ | ક્રોધઃ કુશાનવત્પશ્ચા-દચં દહતિ વા ન વા || ૧૦ || ક્રોધવર્તસ્તદેહ્નાય, શમનાય શુભત્મિભિઃ | શ્રયણીયા ક્ષમૈકૈવ, સંયમારામસારણિઃ વિનયશ્રુતશીલાનાં, ત્રિવર્ગસ્થ ચ ઘાતક: | વિવેકલોચન લુમ્પનું, માનોડલ્પકરણો નૃણામ્ / ૧૨ / જાતિલાભકુલૈશ્વર્ય-બલરૂપતપ:શ્રુતઃ | કુર્વનું મર્દ પુનસ્તાનિ, હીનાનિ લભતે જનઃ || ૧૩ II
ઉત્સર્પયનુ દોષશાખા, ગુણમૂલાધો નયનું ઉમૂલનીયો માનç-સ્તન્માર્દવસરિતુણ્ડઃ | ૧૪ || અસૂનૃતસ્ય જનની, પરશુઃ શીલશાખિનઃ | જન્મભૂમિરવિદ્યાનાં, માયા દુર્ગતિકારણમ્ | ૧૫ // કૌટિલ્યપટવઃ પાપા, માયયા બકવૃત્તયઃ | ભુવન વચ્ચયમાના, વચ્ચયને સ્વમેવ હિ | ૧૬ || તદાર્જવમહૌષધ્યા, જગદાનન્દહેતુના ! જયેન્જગદુદ્રોહકરી, માયાં વિષધરીમિય ૧૭ આકરઃ સર્વદોષાણાં, ગુણગ્રસનરાક્ષસઃ | કન્દો વ્યસનવલ્લીનાં, લોભઃ સર્વાર્થબાધકઃ || ૧૮ || ધનહીનઃ શતમેકે, સહસ્ર શતવાનપિપ સહસ્રાધિપતિર્લક્ષ, કોટિં લક્ષશ્વરોડપિ ચ | || ૧૯ // કોટીશ્વરો નરેન્દ્રવં, નરેન્દ્રશ્ચક્રવર્તિતામાં ચક્રવર્તી ચ દેવત્વ, દેવોડપીન્દ્ર–મિચ્છતિ || ૨૦ | ઇન્દ્રવેડપિ હિ સંપ્રાપ્ત, યદિચ્છા ન નિવર્તતા મૂલે લઘીયાસ્તલોભઃ, શરાવ ઇવ વધત || ૨૧ // લોભસાગર મુકેલ-મતિવેલ મહામતિઃ | સંતોષસેતુબન્ધન, પ્રસન્ત નિવારયેત્ | ૨૨ // ક્ષાત્યા ક્રોધો મૃદુત્વેન, માનો માયાજેવેન ચી લોભથ્થાનીહયા જેયાઃ, કષાયા ઇતિ સંગ્રહઃ || ૨૩ //. વિનેન્દ્રિયજય નૈવ, કષાયાજેતુનીશ્વરઃ | હન્યતે હૈમન જાયં, ન વિના જ્વલિતાનલમુ // ૨૪ //
૩૫

Page #19

અદાનૈરિન્દ્રિયહર્ય-શ્ચર્લરપથગામિભિઃ | આકૃધ્ય નરકારશ્ય, જન્તુઃ સપદિ નીયતે | ૨૫ . ઇન્દ્રિમૈર્વિજિતો જન્તુ, કષાર્યરભિભૂયતે | વીરઃ કૃષ્ટષ્ટકઃ પૂર્વ, વપ્રઃ કૈ: કૈર્ન ખયતે ? | ૨૬ . કુલઘાતાય પાતાય, બન્ધાય ચ વધાય ચાં અનિર્જિતાનિ જાયન્ત, કરણાનિ શરીરિણામ | ૨૭ | વશાસ્પર્શ-સુખાસ્વાદ-પ્રસારિતકરઃ કરી આલાનબન્ધનલેશ-માસાદયતિ તત્સણાતું || ૨૮ ||. પયચગાધે વિચરનું, ગિલનું ગલગતામિષમ્ | મૈનિકસ્ય કરે દીનો, મીનઃ પતતિ નિશ્ચિતમ્ || ૨૯ // નિપાતનું મત્તમાતગ-કપોલે ગધેલોલુપઃ | કર્ણતાલતલાઘાતા, મૃત્યુમાપ્નોતિ પદઃ || ૩૦ || કનકચ્છેદસંકાશ-શિખાલોકવિમોહિતઃ | રભસેન પતનું દીપે, શલભો લભતે મૃતિમ્ || ૩૧ || હરિણો હારિણી ગીતિ-માકર્ણયિતુમુદ્રધુરઃ આકર્ષાકૃષ્ટચાપસ્ય, યાતિ વ્યાધિસ્ય વધ્યતામ્ // ૩૨ // એવં વિષય એકેક, પચ્ચત્વાય નિષેવિતઃ | કર્થ હિ યુગપતું પચ, પચ્ચત્વાય ભવન્તિ ન? // ૩૩ / તદિન્દ્રિયજયં કુર્યા, મનઃશુદ્ધયા મહામતિઃ | યાં વિના યમનિયમૈઃ, કાયલેશો વૃથા નૃણામ્ | ૩૪ II મનઃક્ષપાચરો બ્રામ્ય-ન્નપશÉ નિરકુશઃ | પ્રપાતયતિ સંસારા-ડવર્તગત્તે જગત્રયીમ્ || ૩પ ||
તપ્યમાનાસ્તો મુફત, ગજુકામાનું શરીરિણઃ | વાયેવ તરલ ચેતઃ, ક્ષિપત્યન્યત્ર કુત્રચિત્ || ૩૬ // અનિરુદ્ધમનસ્કઃ સનું, યોગશ્રધાં દદાતિ યઃ પદુભ્યાં જિગમિથુર્ગામં, સ પગુરિવ હસ્યતે | ૩૭ / મનોરોધે નિરુધ્યન્ત, કર્માણ્યપિ સમન્વતઃ | અનિરુદ્ધમનસ્કસ્ય, પ્રસરન્તિ હિ તાન્યપિ || ૩૦ || મનઃકપિરય વિશ્વ-પરિભ્રમણલમ્પટઃ || નિયત્રંણીયો નેન, મુક્તિમિચ્છભિરાત્મનઃ || ૩૯ || દીપિકા ખધ્વનિર્વાણા, નિર્વાણપથદર્શિની ! એકૈવ મનસઃ શુદ્ધિ, સમાસ્નાતા મનીષિભિઃ || 10 || સત્યાં હિ મનસઃ શુદ્ધો, સજ્યસત્તોડપિ સગુણાઃ | સન્તોડપ્યસત્યા નો સન્તિ, સૈવ કાર્યા બુધસ્તતઃ / ૪૧ / મનઃશુદ્ધિમબિભ્રાણા, યે તપસ્યન્તિ મુક્તયે | ત્યકત્વા નાવ ભુજાભ્યાં તે, તિતીર્ષત્તિ મહાવર્ણવમ્ II ૪૨ // તપસ્વિનો મનઃશુદ્ધિ-વિનાભૂતસ્ય સર્વથા | ધ્યાન ખલુ મુધા ચક્ષુ-ર્વિકલચેવ દર્પણઃ || ૪૩ / તદેવશ્ય મનઃશુદ્ધિઃ, કર્તવ્યા સિદ્ધિમિચ્છતા | તપ:શ્રુતયમપ્રાર્યઃ, કિમન્થઃ, કાયદણ્ડઃ || ૪૪ મનશુદ્ધહૈ ચ કર્તવ્યો, રાગદ્વેષવિનિર્જયઃ | કાલુષ્ય યેન હિલ્વાત્મા, સ્વસ્વરૂપેડવતિષ્ઠત || ૪૫ || આત્માયત્તમપિ સ્વાન્ત, કુર્વતામપિ યોગિનામુI રાગાદિભિઃ સમાક્રય, પરાયત્ત વિધીયતે // ૪૬ /
૩૭
૩૮

Page #20

|| ૪૭ ||
॥ ૪૯ ||
|| ૫૦ ||
|| ૧૧ ||
રક્ષમાણમપિ સ્વાન્ત, સમાદાય મના‡ મિષમ્ । પિશાચા ઈવ રાગાઘા-છલયન્તિ મુહુર્મુહુઃ રાગાદિતિમિરધ્વસ્ત-જ્ઞાનેન મનસા જનઃ | અન્યેનાન્ય ઇવાકુષ્ટઃ, પાત્યતે નરકાવટે અસ્તતઐરતઃ પુંલ્મિ-ર્નિર્વાણપદકાક્ષિભિઃ । વિધાતવ્યઃ સમત્વેન, રાગદ્વેષદ્વિષજ્જયઃ અમન્દાનન્દજનને, સામ્યવારિણિ મજ્જતામ્ । જાયતે સહસા પુંસાં, રાગદ્વેષમલક્ષયઃ પ્રણિહન્તિ ક્ષણાર્ધન, સામ્યમાલખ્ય કર્મ તત્ | યન્ન હન્યાન્નરસ્તીવ્ર-તપસા જન્મકોટિભિઃ કર્મ જીવં ચ સંશ્લિષ્ટ, પરિજ્ઞાતાત્મનિશ્ચયઃ । વિભિન્નીકુરુતે સાધુઃ, સામાયિકશલાકયા રાગાદિધ્વાનવિધ્વંસે, કૃતે સામાયિકાંશુના । સ્વસ્મિન્ સ્વરૂપે પશ્યન્તિ, યોગિનઃ પરમાત્મનઃ ॥ ૧૩ ॥ સ્નિઘન્તિ જન્તવો નિત્ય, વૈરિણોઽપિ પરસ્પરમ્ | અપિ સ્વાર્થકૃતે સામ્ય-ભાજઃ સાધો પ્રભાવતઃ || ૫૪ || સામાં યાજ્ઞિર્મમત્વેન, તત્કૃતે ભાવનાઃ શ્રયેત્ । અનિત્યતામશરણે, ભવમેકત્વમન્યતામ્ અશૌચમાશ્રવવિધિ, સંવર કર્મનિર્જરામ્ । ધર્મસ્વાખ્યાતતાં લોક, દ્વાદશી બોધિભાવનામ્ યદ્ઘાતસ્તત્ર મધ્યાહ્ન, યન્મધ્યાહ્ને ન તન્નિશિ । નિરીક્ષતે ભવેઽસ્મિન્ હી !, પદાર્થાનામનિત્યતા | ૫૭
|| ૧૨ ||
|| ૫૫ ||
॥ ૫૬ ॥
૩૯
1182 11
|| ૬૦ ||
|| ૬૨ ||
શરીરં દેહિનાં સર્વ-પુરુષાર્થનિબન્ધનમ્ । પ્રચણ્ડપવનોદ્વૈત-ઘનાઘનવિનશ્વરમ્ || ૫૮ || કલ્લોલચપલા લક્ષ્મીઃ, સઙ્ગમાઃ સ્વપ્નસંનિભાઃ । વાત્યાવ્યતિકરોત્સિત-તૂલતુલ્ય ચ યૌવનમ્ || ૫૯ || ઇત્યનિત્યં જગવૃત્ત, સ્થિરચિત્તઃ પ્રતિક્ષણમ્ । તૃષ્ણાકૃષ્ણાહિમન્નાય-નિર્મમત્વાય ચિન્તયેત્ ઇન્દ્રોપેન્દ્રાદયોડપ્યુંતે, યમૃત્યોર્યાન્તિ ગોચરમ્ । અહો ! તદન્તકાત કે, કઃ શરણ્યઃ શરીરિણામ્ ॥ ૬૧ || પિતુમાંતુઃ સ્વસુર્ધાતુ-સ્તનયાનાં ચ પશ્યતામ્ । અત્રાણો નીયતે જન્તુઃ, કર્મભિર્યમસદ્મનિ શોચો સ્વજનાનાં, નીયમાનાનુ સ્વકર્મમિઃ । નેષ્યમાણું તુ શોચન્તિ, નાત્માનં મૂઢબુદ્ધયઃ . સંસારે દુઃખદાવાગ્નિ-જ્વલવાલાકરાલિતે । વને મૃગાર્ભકસ્ચેવ, શરણં નાસ્તિ દેહિનઃ શ્રોત્રિયઃ શ્વપચઃ સ્વામી, પત્તિબ્રહ્મા કૃમિશ્ચ સઃ । સંસારનાટ્ય નટવત્, સંસારી હન્ત ! ચેષ્ટતે ન યાતિ કતમાં યોનિં, કતમાં વા ન મુખ્યતિ । સંસારી કર્મસમ્બન્ધા-દવક્રયકુટીમિવ સમસ્તલોકાકાશેડપિ, નાનારૂપઃ સ્વકર્મતઃ । વાલાગ્રમપિ તન્નાસ્તિ, યજ્ઞ સ્પષ્ટ શરીરિભિઃ એક ઉત્પદ્યતે જન્તુ-રેક એવ વિપદ્યતે । કર્માષ્યનુભવત્યેકઃ, પ્રચિતાનિ ભવાન્તરે
|| ૬૩ ||
|| ૬૪ ||
|| ૫ ||
ન
|| ૬૬ ||
४०
|| ૬૭ ||
|| ૬૮ ||

Page #21

અર્નેસ્તનાર્જિત વિત્ત, ભૂયઃ સંભૂય ભજ્યતે | સ વેકો નરકક્રોડે, ક્લિશ્યતે નિજ કર્મમિઃ || ૬૯ . યાત્રા – શરીરસ્ય, વૈસદેશ્યાચ્છરીરિણઃ | ધનબન્ધસહાયાનાં, તત્રાજવં ન દુર્વચમ્ | ૭૦ / યો દેહધનબન્ધભ્યો, ભિન્નમાત્માનમીક્ષને ન કવ શોકશકુના તસ્ય, હત્તાતર્કઃ પ્રતન્યતે || ૭૧ || રસાસુષ્માંસદોડસ્થિમજ્જાશુક્રાન્તવર્ચસામ્l અશુચીનાં પદં કાયઃ, શુચિતં તસ્ય તતઃ ? || ૭૨ // નવસ્રોતઃસ્રવદ્વિગ્ન-રસનિઃસ્યપિશ્કિલે ! દેહેડપિ શૌચસકલ્પો, મહત્નોવિજૂન્મિતમ્ | ૭૩ II મનોવાકાયકર્માણિ, યોગાઃ કર્મ શુભાશુભમ્ | યદાશ્રવત્તિ જજૂના-માશ્રવાસ્તેન કીર્તિતાઃ | ૭૪ II મૈત્રાદિવાસિત ચેતઃ, કર્મ સૂતે શુભાત્મકમ્ | કષાયવિષયાક્રાન્ત, વિતનોત્યશુભં પુનઃ || ૭૫ / શુભાર્જનાય નિમિથ્ય, શ્રુતજ્ઞાનાશ્રિત વચઃ | વિપરીત પુનર્જેય-મશુભાર્જનહેતવે શરીરેણ સુગુપ્તન, શરીરી ચિનુતે શુભમ્ | સતતારશ્મિણા જતુ-ઘાતકેનાગુર્ભ પુનઃ || ૭૭ II કષાયા વિષયા યોગા, પ્રમાદાવિરતી તથા || મિથ્યાત્વમાર્તરૌદ્ર ચે-ત્યશુભ પ્રતિ હેતવઃ || ૭૮ / સર્વેષામાશ્રવાણાં તુ, નિરોધઃ સંવરઃ મૃતઃ | સ પુનર્ભિધતે ધા, દ્રવ્યભાવવિભેદતઃ || ૭૯ /
યઃ કર્મપુદ્ગલાદાન-શ્કેદઃ સ દ્રવ્યસંવરઃ | ભવહેતુક્રિયાત્યાગ, સપુનર્ભાવસંવરઃ || ૮૦ || યેન કેન હ્યુપાયેન, અધ્યતે યો ય આશ્રવઃ | તસ્ય તસ્ય નિરોધાય, સ સ યોજ્યો મનીષિભિઃ || ૮૧ | ક્ષમયા મૃદુભાવેન, ઋજુત્વેનાડણનીહયા છે ક્રોધ માન તથા માયા, લોભે રુધ્ધાદ્યથાક્રમમુ || ૮૨ // અસંયમકૃતોત્સકાનુ, વિષયાનું વિષસંનિભાનું નિરાકુર્યાદખડેન, સંયમેન મહામતિઃ || ૮૩ તિસૃભિગૃતિભિર્યોગાનું, પ્રમાદ ચાપ્રમાદતઃT સાવધયોગહાનેના-વિરતિ ચાપિ સાધયેત સદ્દર્શનેન મિથ્યાત્વ, શુભધૈર્થેણ ચેતસઃ | વિજયેતારોદ્ર ચ, સંવરાર્થ કૃતોદ્યમઃ દાલ રૂાથમઃ
| ૮૫ | સંસારબીજભૂતાનાં, કર્મણાં જરણાદિહ | નિર્જરા સા સ્મૃતા Àધા, સકામાં કામવજિતા || ૮૬ || શેયા સકામાં મિના-મકામાં – દેહિનામાં કર્મણાં ફલવપાકો, યદુપાયાત્ સ્વતોડપિ હિ // ૮૭ // સદોષમપિ દીસેન, સુવર્ણ વદ્વિના યથા તપોડગ્નિના તપ્યમાન-સ્તથા જીવો વિશુધ્યતિ || ૮૮ // અનશનમૌનોદર્ય, વ્રઃ સંક્ષેપણું તથા રસત્યાગસ્તનુકુલેશો,લીનતેતિ બહિસ્તપઃ || ૮૯ || પ્રાયશ્ચિત્ત વૈયાવૃાં, સ્વાધ્યાયો વિનયોડપિ ચT વ્યુત્સર્ગોડથ શુભે ધ્યાન, પોઢંત્યાભ્યત્તર તપઃ || ૯૦ ||
૪૧
૪૨

Page #22

દીપ્યમાને તપોવર્ધાબાહ્ય ચાભ્યન્તરેડપિ ચT. યમી જરતિ કમણિ, દુર્જરાધ્યપિ તત્ક્ષણાતુ || ૯૧ .. સ્વાખ્યાતઃ ખલુ ધર્મોડયું, ભગવભિજિનોત્તમૈઃ | યં સમાલમ્બમાનો હિ, ન મજેદ્ ભવસાગરે || ૯૨ || સંયમઃ સૂનૃતં શૌચ, બ્રહ્માન્શિનતા તપઃ | સાત્તિમદેવપ્રુજુતા, મુક્તિધ્ધ દેશધા સ તુ || ૯૩ || ધર્મપ્રભાવતઃ કલ્પદ્રુમાદ્યા દદતીસિતમ્ | ગોચરેડપિ ન તે યમ્મુ-રધર્માધિષ્ઠિતાત્મનામ્ | ૯૪ II અપારે વ્યસનાડભોધી, પતન્ત પાતિ દેહિનમ્ સદા સવિધવત્યેક-બન્દુધર્મોડતિવત્સલઃ | ૯૫ / આપ્લાવયતિ નાઝ્મોધિ-રાશ્વાસયતિ ચાબુદઃ | ય”હીં સ પ્રભાવોથું, ધ્રુવં ધર્મસ્ય કેવલઃ | ૯૬ .. ન જ્વલત્યનલસ્તિયંગુ, યહૂદ્ધ વાતિ નાનિલઃ | અચિજ્યમહિમા તત્ર, ધર્મ એવ નિબન્ધનમ્ || ૯૭ ll નિરાલમ્બ નિરાધારા, વિશ્વાધારા વસુંધરા યાવતિષ્ઠતે તત્ર, ધર્માદચન્ન કારણમ્ || ૯૮ II સૂર્યાચન્દ્રમસાવેત, વિશ્વોપકૃતિહેત ! ઉદયેતે જગત્યસ્મિનું, નૂન ધર્મસ્ય શાસનાદું // ૯૯ // અબધૂનામસૌ બ-રસખીનામસૌ સખા | અનાથાનામસૌ નાથો, ધર્મો વિયૅકવત્સલઃ || ૧00 | રક્ષોયફોરગવ્યાઘ-વ્યાલાનલગરાદયઃ | નાપકર્તમલે તેષાં, વૈધર્મઃ શરણં શ્રિતઃ || ૧૦૧ /
ધર્મો નરકપાતાલ-પાતાદવતિ દેહિનઃ | ધર્મો નિરુપમ કચ્છ-ત્યપિ સર્વજ્ઞવૈભવમ્ // ૧૦૨ // કટિસ્થકરવૈશાખ-સ્થાનક0નરાકૃતિમ્ . દ્રવ્યેઃ પૂર્ણ સ્મરેલ્વોકે, સ્થિત્યુત્પત્તિવ્યયાત્મકૈઃ || ૧૦૩ / લોકો જગત્રયાકર્ણો, ભુવઃ સપ્તાત્ર વેષ્ટિતાઃ | ઘનાઝ્મોધિમહાવાતુ-ત્તનુવાર્તમહાબલઃ || ૧૦૪ || વેત્રાસનસમોડધસ્તાન, મધ્યતો ઝલ્લરીનિભઃT. અગ્રે મુરજસકાશો, લોક: સ્વાદેવમાકૃતિઃ || ૧૦૫ | નિષ્પાદિતો ન કેનાડપિ, ન ધૃતઃ કેનચિચ્ચ સઃ | સ્વયંસિદ્ધો નિરાધારો, ગગને કિન્તવસ્થિતઃ || ૧૦૬ / અકામનિર્જરારૂપાતુ, પુણ્યાજસ્જન્તોઃ પ્રજાયતે | સ્થાવરત્નાત્રસવં વા, તિર્યત્વે વા કથચ્ચન | ૧૦૭ II. માનુષ્યમાર્યદેશશ્ચ, જાતિઃ સર્વોક્ષપાટવમ્T આયુશ્ચ પ્રાપ્યતે તત્ર, કશ્ચિત્કર્મલાઘવાતું | ૧૦૮ //. પ્રાપ્તષ પુણ્યતઃ શ્રદ્ધા-કથકશ્રવણેસ્વષિા તત્ત્વનિશ્ચયરૂપ ત૬, બોધિરત્ન સુદુર્લભમ્ | ૧૦૯ /
ભાવનાભિરવિશ્રાન્સમિતિ ભાવિતમાનસઃ | નિર્મમઃ સર્વભાવેષ,સમત્વમવલમ્બતે | ૧૧૦ || વિષયેભ્યો વિરક્તાનાં, સામ્યવાસિતચેતસામ્ | ઉપશામેત કષાયાગ્નિ-બેંધિદીપ: સમુલ્પિષેતુ || ૧૧૧ | સમત્વમવલભ્યાથ, ધ્યાન યોગી સમાશ્રયેત્ | વિના સમત્વમારબ્ધ, ધ્યાને સ્વાત્મા વિડખ્યતે || ૧૧૨ /
४४
૪૩

Page #23

મોક્ષઃ કર્મક્ષયાદેવ, સ ચાત્મજ્ઞાનતો ભવેત્ ધ્યાન સાધ્યું મત તથ્ય, તયાન હિતમાત્મનઃ || ૧૧૩ | ન સામેન વિના ધ્યાન, ન ધ્યાનેન વિના ચ તત્ | નિષ્કર્પ જાયતે તસ્માયમન્યોન્યકારણમ્ | ૧૧૪ // મુહૂર્તાન્તર્મનઃસ્વૈર્ય, ધ્યાન છદ્મસ્થયોગિનામું ધર્મે શુકુલ ચ તદ્ દ્વધા, યોગરોધસ્વયોગિનામું / ૧૧૫ | મુહૂર્તાત્ પરતશ્ચિન્તા, યદ્દા ધ્યાનાન્તર ભવેત્ | બહુવર્થસંક્રમે તુ સ્યાદ્, દીર્ધાડપિ ધ્યાનસંતતિઃ || ૧૧૬ // મૈત્રી-પ્રમોદ-કારુણ્ય-માધ્યસ્થાનિ નિયોજયેત્ ધર્મેધ્યાનમુપસ્કતું, તદ્ધિ તસ્ય રસાયનમ્ | ૧૧૭ II મા કાર્ષીતુ કોડપિ પાપાનિ, મા ચ ભૂતુ કોડપિ દુઃખિતઃ | મુચ્યતાં જગદખેષા, મતિર્મંત્રી નિગદ્યતે || ૧૧૮ || અપાસ્તાશેષદોષાણાં, વસ્તુતત્ત્વાવલોકિનામું ગુણેષુ પક્ષપાતો ય, સ પ્રમોદ: પ્રકીર્તિતઃ || ૧૧૯ // દીનવ્વાન્તપુ ભીતેષુ, યાચમાનેષુ જીવિતમ્' પ્રતીકારપરા બુદ્ધિઃ, કારુણ્યમભિધીયતે || ૧૨૦ || કૂરકર્મસુ નિઃશર્ક, દેવતાગુરુનિર્દિષ આત્મશસિષુ યોપેક્ષા, તન્માધ્યક્ષ્યમુદીરિતમ્ | ૧૨૧ .. આત્માનં ભાવયન્નાભિ-ભંવનાભિમહામતિઃ | ત્રુટિતામપિ સંધરે, વિશુદ્ધધ્યાનસંતતિમ્ || ૧૨૨ // તીર્થ વા સ્વસ્થતાહેતુ, યદ્દા ધ્યાનસિદ્ધયે | કૃતાસનજયો યોગી, વિવિક્ત સ્થાનમાશ્રયેત્ | ૧૨૩ //.
પર્યકવીરવજાન્જ-ભદ્રદડાસનાનિ ચ | ઉત્કટિકા ગોદોહિકા, કાયોત્સર્ગસ્તથાસનમ્ | ૧૨૪ / ચાર્જઘયોરધોભાગે, પાદોપરિ કરે સતિ પર્યકો નાભિગોરાન-દક્ષિણોત્તરપાણિકઃ || ૧૨૫ / વામાંગહિન્દક્ષિણોરૂધ્ધ, વામોરૂપરિ દક્ષિણઃ | ક્રિયતે યત્ર તદ્દીરો-ચિત વીરાસન સ્મૃતમ્ || ૧૨૬ II પૃષ્ઠ વજાતીભૂત, દોભ્ય વીરાસને સતિ ગૃષ્ણીયાતુ પાદયોર્યત્રા, ગુષ્ઠૌ વજાસતં તુ તત્વ // ૧૨૭ / સિંહાસનાધિરૂઢસ્યા-સમાપનયને સતિ . તવૈવાવસ્થિતિર્યા તા-મજે વીરાસન વિદુઃ || ૧૨૮ // જહ્વાયા મધ્યભાગે તુ, સંશ્લેષો યત્ર જઘયા | પદ્માસનમિતિ પ્રોક્ત, તદાસનવિચક્ષણેઃ || ૧૨૯ // સંપુટીકૃત્ય મુષ્કાઝે, તલપાદૌ તથોપરિ ! પાણિકચ્છપિકાં કુર્યા, યત્ર ભદ્રાસન તુ તત્ | ૧૩૦ ll શ્લિષ્ટાન્નુલી શ્લિષ્ટગુલ્ફી, ભૂશ્લિષ્ટોરૂ પ્રસારયેત્ યત્રોપવિશ્ય પાદ ત, દડાસનમુદીરિતમ્ || ૧૩૧ || પૂતપાણિ-સમાયોગે, પ્રાદુરુત્કટિકાસની પાષ્પિભ્યાંતુ ભુવયાગે, તસ્યાદ્ગોદોહિદાસનમૂ| ૧૩૨/ પ્રલમ્બિતભુજદુન્દુ-મૂર્ધ્વસ્થસ્યાસિતસ્ય વા. સ્થાન કાયાનપેક્ષ યતું, -કાયોત્સર્ગઃ સ કીર્તિતઃ || ૧૩૩ / જાયતે યેન યુનેહ, વિહિતેન સ્થિરું મનઃ | તત્તદેવ વિધાતવ્ય-માસનું ધ્યાનસાધનમ્ || ૧૩૪ ||
૪૫

Page #24
સુખાસનસમાસીનઃ, સુશ્લિષ્ટાધરપલ્લવઃ | નાસાગ્રન્યસ્તદેવ્રુન્દ્રો, દનૈઈન્સાનસંગ્ઝશનું || 135 . પ્રસન્નવદનઃ પૂર્વાભિમુખો વાયુદભુખઃ | અપ્રમત્તઃ સુસંસ્થાનો, ધ્યાતા ધ્યાનોઘતો ભવેત્ | 136 /