Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસ્કૃતગુજરાતી
શબ્દાશે.
મહાન શહૃકોષ.
સંસ્કૃત, ગુજરાતી જનરલ ડીક્ષનરી ભાગ ૧ લો.
તો,
રાસી ગિરિજાશંકર મયાશકર મહેતા.
( રામદાવા,
For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસ્કૃત-ગુજરાતી
શબ્દ દશે મહાન શબ્દકોષ.
સંસ્કૃત ટુ ગુજરાતી જનરલ ડીક્ષનરી.
ભાગ ૧ લો.
सर्वथा व्यवहर्तव्यं कुतो खवचनीयता ।। यथा स्त्रीणां तथा वाचां साधुत्वे दुर्जनो जनः ॥१॥
મતિ.
ર્તા, શાસ્ત્રી ગિરિજાશંકર મયાશંકર મહેતા.
સ્થલ: અમદાવાદ.
કેપીરાઇટ માટે સર્વ હકક કર્તાને સ્વાધીન. સંવત ૧૮૮૬. . પ્રત ૭૫૦. સને ૧૯૨૮
હbeટa ? કાનમાર યુક્ત ન બને કિંમત રૂ. ૧ કર ન ભાષમાં જન્મ, રસ
(પિસ્ટેજ અલગ. )
For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ખાસ સૂચના
પ્રથમ ભાગનું શુદ્ધિપત્ર પ્રથમ ભાગમાંજ આપી દેવુ' એવાજ વિચાર હતા, પણ કેટલાક આક સ્મિક કારણાથી પહેાંચી શકાયું નથી તેથી શુદ્ધિપત્ર લગભગ તૈયાર હાવા છતાં બીજા ભાગમાં બીજા ભાગના શુદ્ધિપત્ર સાથેજ આપવામાં આવશે.
ધી નિર્મળ પ્રીન્ટિઇંગ પ્રેસમાં ત્રિવેદી શિવપ્રસાદ લલ્લુભાઇએ છાપ્યો-પીરમશારાડ-અમદાવાદ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
o
o
o
दीक्षा सं. १९४९ अषाढ शुक्ल ११.
जन्म सं. १९३० पोष शुक्ल ११.
B. Mah
www.kobatirth.org
बालब्रह्मचारी
प्रातः स्मरणीय - जगत्पूज्य - विशुद्ध चारित्र चूडामणि- तीर्थोद्धारक तपोगच्छालङ्कार पूज्यपाद - विद्वद्वर्य-श्री- श्री - श्री
शनीक्ष श्री. वर्क्स, महावाह
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रीमान् आचार्य महाराजश्री विजयनीतिसूरीश्वरजीः॥ सूरिपद सं. १९७६ मार्गशीर्ष शुक्ल ५.
For Private and Personal Use Only
गणिपद सं. १९६९ मार्गशीर्ष शुक्ल ५.
पन्यासपद सं १९६२ कारतक वद ११.
o
0
a
o
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક
તારાપાડાનાં વા
-
મા
!! સાદર સમર્પણ! !
બાલબ્રહ્મચારી, શુદ્ધ ચારિત્ર્યશાલી, સકલગુણગણાલંકૃત, તીર્થોદ્ધારક, વિદ્યા-જ્ઞાન–પ્રચારક આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયનીતિસૂરીશ્વરજી !
આપના માનત્તર અનેક શુભ ગુણોથી આકર્ષાઈ, આવા અતિ મહાન સાર્વજનીન પરિશ્રમને આપ જેવા શુદ્ધહૃદયી સરસ્વભાવી દિવ્યાત્માના હતકમળમાં સમપને જ સવાશે સફળ થયેલે રામજી, સર્વોપયોગી અને સર્વશ્રેષ્ઠ આ શબ્દાદર્શ” શબ્દોષ, આપના પવિત્ર કરકમળમાં
તમારા પોતાના માતા-પિતાના litutiHiddluોમમતા
મામivili[l/iIiાપા મોમાયમાતાએ
સાદર
સમ
સમર્પક, શબ્દાદર્શ” કર્તા,
* ભવદીય શાસ્ત્રી, ગિરિજાશંકર મયાશંકરના યથાઉં.
For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
එකී ක්වාන් කියා .
સાંકેતિક શબ્દોની સૂચી.
પુ॰-પુલ્લિંગ-નરજાતિ. સ્ત્રી-સ્ત્રીલિ ́ગ-નારીજાતિ ૬૦-નપુંસકલિંગ નાન્યતરજાતિ. fi॰ત્રિલિંગ-નર-નારી-નાન્યતર-એ ત્રણે તિ.
ટ્વિ॰ કે દિવ॰-દ્વિવચન.
૬૦ કે ૬૩૦ બહુવચન. ૧૦-વાદિગણ-પહેલા ગણતા ધાતુ. મા૦-અદાદિગણુ-બીજા ગણુના ધાતુ. મુદ્દો-જુહાત્યાદિમણ-ત્રીજા ગણને ધાતુ. રિયા॰દિવાદિગણુ-ચોથા ગણના ધાતુ. स्वा० -સ્વાદિગણુ–પાંચમા ગણુના ધાતુ. સા॰-તુદાદિગણુ-છઠ્ઠા ગણને ધાતુ. હષઁ1૦-ધાદિગણ-સાતમા ગણને ધાતુ. તેના॰-તનાદિગણુ-આઠમા ગણતા ધાતુ. રચા -ક્રયાદિગણ-નવમા ગણના ધાતુ, સુ કે સુરા-યુરાદિગણ-દશમા ગણને ધાતુ. સૌ॰ કે સૌત્ર—સૌત્ર ધાતુ-ત્રપતિ ધાતુ. ૧ . -પરસ્ક્રેપદી.
-આત્મને દી.
૩૦ કે ૬મ-ઉભયપદી.
૬૦ કે મ~સકમ કે,
૬૦ કે શ્ર॰ અકર્મ ક.
ટ્વિ॰દ્રિક ક.
અન્ય-અવ્યય.
અન્ય-અવ્યયીભાવ સમાસદ્રારા બનેલ અવ્યય.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
HA GREA
For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫
ॐ तत् सत्
સ્વ૯૫ નિવેદન આજે ગુર્જર સાક્ષર પ્રજાને ચરણે નિવેદન કરતાં આનંદ થાય છે. અતિ મહાન પરિશ્રમે અને અનેકાનેક સંકટ પરંપરાઓમાંથી પસાર થઈને પણ આ ખરે સંસ્કૃત-ગુજરાતી “શબ્દાદર્શ” મહાકેષને આ પ્રથમ વિભાગ ગુજરાતના વિદ્વાન વર્ગ સમક્ષ આજે રજુ કરવામાં આવે છે. અતિ અલ્પ સમયમાં આજ પ્રમાણે આ મહાકાષને દ્વિતીય વિભાગ આપવામાં આવશે, જે પ્રેસમાં જઈ પણ ચૂક્યો છે. સંસ્કૃત સાહિત્યનું વિશાળ ક્ષેત્ર જેવું હૃદયંગમ અને રસપૂર્ણ છે તેવું જ દુરવગાહ– દુપ્રવેશ પણ છે જ. તે મહાન ક્ષેત્રમાં આવાં આવાં સાહિત્યની જે સહાય હોય છે તે જરૂર સાધારણપ્રયાસે પણ તે ક્ષેત્રની સુંદર સપાટી પરથી મનગમતાં મેઘાં ફળ પણ હરકેઈ મનુષ્ય મેળવી શકે છે. લોકમાં કહેવત પણ છે કે, રાજા-મહારાજાઓ સુદ્ધાં કોષ-ધનભંડારના ઉપગદ્વારાજ પિનાના વિવિધ રાજ્યદ્વારી ક્ષેત્રમાંથી નવનવાં ફળ પ્રાપ્ત કરી શકે છે અને તે જ પ્રમાણે વિદ્વાન રાજા-મહારાજાઓ પણ કષ-શબ્દભંડળના અતુલ ઉપયોગદ્વારા વિવિધ સાહિત્યક્ષેત્રમાંથી નવનવાં દિવ્ય રસાનુભવ-ફળ જરૂર ઉપાર્જન કરે છે. જેમ કઈ દિવ્યામૃતરસાકર્ષક દેરડાં વગેરેને અભાવ ધરાવનાર મહાગંભીર રસકૂપ– (જળનો કે અમૃતને કુવો), ઉપર ટળવળતા રસાકાંક્ષી–તૃષાતુર માનવને ઘણે ઘણે તલપાવે છે–અતિશય વૃથા ફાંફાં મરાવે છે તેમ, શૃંગારાદિ દિવ્યરસામૃતથી પરિપૂર્ણ છતાં આવાં આવાં કેષાદિ પગથીયાં કે સીડી વગેરેથી રહિત અથવા આવાં આવાં કષાદિ રસાકર્ષક દેરડાં વગેરેને અભાવ ધરાવનાર સંસ્કૃત સાહિત્યરસને મહાગંભીર સુંદર કૂપ, ઉપર ઉપર ટળટળતા રસાકાંક્ષી રસિક માનવગણને ઘણોજ તલપાવે છે–તેમાંના સર્વાગ સ્વાદિષ્ટ રસાનુભવ માટે ઘણાં ઘણાં ફાંફાં મરાવે છે. સંસ્કૃત સાહિત્યના અનેક અભ્યાસીઓ આવિષે સંપૂર્ણ અનુભવી હોય છે. જો કે, અભ્યાસ દ્વારા સંસ્કૃત જેવી આજકાલ કિલષ્ટ ગણાતી ભાષા ઉપર પણ પિતાને ઘણાજ આશ્ચર્યજનક કાબુ ધરાવનારા જે વિદ્વાને આજકાલના સંસ્કૃત ભાષાના મૃતપ્રાયસ્થિતિના કાળમાં પણ ઘણે ઘણે સ્થળે મળી શકે છે, તેઓને પણ સ્વાનુભવથી સિદ્ધજ હોય છે કે કઈ કઈ પ્રસંગે સંસ્કૃત ભાષાના અતિગંભીર વિષયે, આવા કોષ વગેરે સહાયકોની અનિર્વાર્ય સહાયતા લેવા જરૂર અનિચ્છાએ પણ ફરજ પાડે છે. સર્વજ્ઞ પરમાત્મદેવ વિના કેઈપણ સંસ્કૃતનો ખાં ગણતા વિદ્વાન પણ એમ કહેવાને હીમત કરી શકે તેમ નથી જ કે, અમે સર્વાશે સંસ્કૃતના સર્વવિષયમાં પૂર જેસથી અમારે બુદ્ધિપ્રવાહ અસ્મલિત પણે ફેલવી શકીએ છીએ ! સંસ્કૃતના વિષયાતિવષમ મહાટ વિષ અવે એ સ્થળે મોટા મોટા વિદ્વાનેને પણ આકાશ સામે દષ્ટિપાત કરવાની
For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વીલે મોઢે માથાં ખણવાની ફરજ પાડેજ છે. અરે! અનિચ્છાએ પણ “જુઓ જુઓ કેષ” એવું આપેક્ષિક વાકય અકસ્માત બોલાવી દે છે. જણાવવાની રજા એજ લઉં છું કે, સંસ્કૃતના પ્રત્યેક અભ્યાસીને આવા મહાકોષે અનેકવાર આશીર્વાદરૂપ બને છે. અભ્યાસ કરવા-કરાવવાના ઘણા પ્રસંગે આવા મહાકે માર્ગદર્શક સેમીયાનું કામ જરૂર કરેજ છેઅને આવા પ્રસંગે સ્વાનુભવમાં ઘણું અભ્યાસીઓ કે અભ્યાસકો લેતા હોવાથી સમાજમાં સર્વને સાધારણ પ્રમાણમાં પણ અનુકુળતા મળી શકે એવા આશયથી આ કેષરચનાને પ્રયત્ન આરંભવામાં આવેલ.
જે કે “સંસ્કૃત શબ્દની સામે અર્થ તરીકે સંસ્કૃત પર્યાય” એવી રચના શૈલીવાળા “શબ્દ કલ્પદ્રુમ” “શબ્દસ્તમ મહાનિધિ” “વાચસ્પત્ય વગેરે ઘણા સંસ્કૃત શબ્દકે કલકત્તા વગેરે સ્થળેથી આજકાળ મળી શકે છે પણ તેઓને સંસ્કૃતમાં સાધારણ ઠીક ગણાતા અભ્યાસીઓ અને તેવા અભ્યાસીઓ પણ જે ગર્ભશ્રીમંત હોય તેજ છૂટથી ઉપયોગમાં લઈ શકે છે. કેમકે તે તે શબ્દકની કીંમત સામાન્ય જનસમાજ ખી શકે એ ઓછું સંભવે છે. કદાચ કોઈ શ્રીમંત તેવી મેંઘી કીંમતે પણ તે કોષોને સંગ્રહ કરે છતાં માતૃભાષા આપણું ગુજરાતી હોવાથી કઈ કઈ સ્થળેથી સ્પષ્ટાર્થ મેળવવામાં સાધારણ જ્ઞાનવાળાને મુશ્કેલી નડે જ છે. આવા આવા અનેક વિચારે કર્યા પછી આ મહાકષ લખવાનો આરંભ કરેલ. જે કે લગભગ ૩૦ વર્ષ પહેલાં ભાવનગરમાંથી એક મહાશયે સંસ્કૃત ગુજરાતી નામે “શબ્દચિંતામણિ” શબ્દકોષ પ્રકટ કરેલો પણ તે આજકાલ ૫૦ કે ૬૦ રૂપીઆ આપતાં પણ મળવો અશક્ય થઈ પડયો છે અને આખરે સંસ્કૃત ભાષામાં સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દકેષની મેટી ખોટ તેની તેજ સ્થિતિમાં જણાઈ. બીજી તરફ જ્યારે જોઈએ છીએ ત્યારે અંગ્રેજી વગેરેનું માતૃભાષામાં અથૈજ્ઞાન આપનાર અનેક શબ્દક-ડીક્ષનરીઓ અનાયાસે આજે મળી શકે છે, પણ સંસ્કૃત-ગુજરાતી ડીક્ષનરી એક પણ અત્યારે નથી. આવાં આવાં અનેક કારણેને લક્ષ્યમાં લઈ આ કેષરચનાનો પ્રયાસ મેં આર ભેલો અને આજે તે પ્રયાસને સફળ કરવા ગુર્જર પ્રજાચરણે “શબ્દાદર્શ” મહાકેષને પ્રથમ ભાગ ધરું છું.
- આ મહાકેષનું “શબ્દાદશ” એ નામ ખરેખર સત્ય છે. “શબ્દને આદર્શ દર્પણ એ અર્થ પ્રમાણે જ લગભગ ઘણા ખરા શબ્દ આ મહાકેષમાંથી મળી શકે છે. કેષરચનાની પદ્ધતિ જે પ્રમાણે હેવી જોઈએ તે પ્રમાણેજ જાળવી છે. પ્રથમ શબ્દનિર્દેશ, તે પછી નર-નારી-નાન્યતર–એમાંની કોઈપણ-જે હોય તે જાતિને નિર્દેશ અને તે પછી જે શબ્દના જેટલા અર્થો થતા હોય તે સર્વ ગ્રહણ કરી અર્થનિર્દેશ આપવામાં આવેલ છે. ઉપરાંત સંસ્કૃત ભાષામાં લગભગ જેટલા ધાતુઓ–ક્રિયાપદ ખાસ ગણાય છે તે સર્વે તેના તેના ગણનિર્દેશ સાથે તથા જે
For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધાતુ સકર્મક, અકર્મક, સેત્ કે અનિટ્ હાય તે પણ સર્વાશપૂતાયે આપવામાં આવેલ છે. કાઇ કાઈ ખાસ નામધાતુ-શબ્દમાંથી ખનતા ધાતુઓ, સૌત્ર ધાતુઓ, પૃથણ ગણાતા કાદિ ધાતુઓ અને ધાતુએમાંથી બનતા ઉપયાગી ધાતુઓ પણ ચૂંટી ચુ'ટીને આપવામાં આવ્યા છે. વળી આ કાષમાં ખાસ વિશેષતા એ છે કે, હેમચન્દ્રાચાર્યના હેમકેાષ-અભિધાન ચિંતામણિના સર્વ શબ્દો કે જેએ અત્યંત પ્રચલિત છે તેના પણ સપૂર્ણ અર્થનિર્દેશ સાથે સંગ્રહ કરી લીધા છે અને વિશેષમાં આયુર્વેદ-વૈદ્યક, જ્યોતિષ તથા વેદને લગતા શબ્દો પણ ખાસ આપવામાં આવ્યા છે.
કાષસંકલનામાં મુખ્ય ઉપયોગ ‘ શબ્દકલ્પદ્રુમ ’ શબ્દસ્તેામ મહાનિધિ વાચસ્પત્ય બૃહદભિમાન હેમચન્દ્રાચાર્ય કૃત હૈમકેાષ અભિધાન ચિંતામણિ’‘અમરકાષ’શાલિગ્રામાષધ-શબ્દસાગર-આયુર્વેદીય ઔષધિકાષ’-આ છ કાષાના કરવામાં આવેલ છે અને ગૌણ ઉપયાગમાં ‘શબ્દ ચિંતામણિ ' તથા બીજા કેટલાક ઉપયાગી કેાષા પણ લીધા છે. અન્ને ભાગા મળી એકંદર લગભગ એક લાખ શબ્દોને આ મહાકાષમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યા છે; અને છપાઇ-કાગળાબાઇન્ડી’ગવગેરેમાં પણ પુરતી યાગ્યતા જાળવી છે. આ મહાાષમાં જે જે સ્થળે સાંકેતિક શબ્દોના ઉપયાગ કર્યો છે તેના વિશેષ સ્પષ્ટ જ્ઞાનમાટે સાંકેતિક શબ્દોની સૂચી ' આપવામાં આવી છે અને ગેસના અક્ષયેાકેાની અક્ષરયાજનામાં જે જે અશુદ્ધિઓ જોવામાં આવી છે તથા પ્રસંશાધકના જે જે ષ્ટિઢાષા ષ્ટિએ પડયા છે તે સર્વેનું શુદ્ધિપત્ર પણ આપેલું છે.
6
આ મહાકાષના મહાન કાર્યમાં રા. રા. કૃપાશંકર જયરામ ભટ્ટ, જેઓ અમંદાવાદમાં તથા આખા ગુજરાતમાં સુપ્રસિદ્ધ ગણાતા · સસ્તુસાહિત્યવર્ધક કાર્યાલય”માં એક અનુભવી મેનેજર તરીકે સતાષકારક કામ કરી ચૂક્યા છે અને જેઓ સંપૂર્ણ અનુભવી હાઈ સંસ્કૃત ભાષામાં ઘણાજ રસ લેનારા છે તેમણે કેવળ નિ:સ્વાર્થ બુદ્ધિથી પ્રથમ ભાગનું પુસશેાધનનું કાર્ય ઉપાડી લઇ શુદ્ધિપત્રનું કાર્ય પણ લક્ષ્યપૂર્વ કરી આપ્યું છે. તે અદ્લ તેમને પૂર્ણ આભાર માનવામાં આવે છે. આવું મહાન કાય મોટા પરિશ્રમે અને અત્યારે પ્રથમ ભાગના સ્વરૂપે પણું સમાજસમક્ષ જે હું સમપી રહ્યો છું તેમાં મારી માન્યતા પ્રમાણે તો · ઇશ્વર સંકેત ' એજ મુખ્ય કારણ છે; અસ્તુ.
ગુજરાતની સાક્ષર પ્રજા આ પરિશ્રમની કદર કરે અને યાવચ્ચ દ્રઢિવાકર આ મહાન પુસ્તક ગુજરાતની દિવ્યભૂમિને પ્રતિદિન વિશેષરૂપે ઉપયોગમાં આવે એજ સર્વેશ્વર સર્વાત્મા પ્રત્યે સવિનય પ્રાર્થના.
લેખકઃ—વિદ્વાનને ઋણી,શબ્દાદ્દેશ કર્તા. શાસ્ત્રી ગિરિજાશ’કર મયાશંકર મ્હેતા.
For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
my my my my mmmmmmmmmmmmmmmmmmmme
જાહેર ખબર.
બીજો ભાગ તૈયાર થાય ત્યાંસુધીમાં હજી પણ ગ્રાહક થનારને અગાઉથી ગ્રાહક થનાર સમજી, બન્ને ભાગને આ સંપૂર્ણ, શબ્દકોષ રૂ. ૧૫)ની કીંમતે આપવામાં આવશે, પાછળથી રૂ. ર૦)જ રહેશે, પોસ્ટેજ અલગ. અગાઉથી ગ્રાહક થનારને પ્રથમ ભાગ આપી કીમતના અર્ધા નાણાં ર. શા) અત્યારે વસુલ કરવામાં આવશે.
இருமாமா மாமா மாற்று மாற்றுமுறுமுற்றுமுற்றுமையை மறுமாற்றுமாறுமா
બુકસેલરોને મહાન લાભ. આ શબ્દકેષ મળવાનાં સ્થળ
ર્તા પાસેથી શાસ્ત્રી ગિરિજાશંકર મયાશંકર મહેતા
માંડવીની પોળ-અમદાવાદ.
અથવા શાસ્ત્રી કલ્યાણજી લાલજી. ઠે. ઘીકાંટા-રાધાકૃષ્ણ મંદીર, અમદાવાદ,
અથવા વેદ વલ્લભરામ ડો. સરાવાળા કે. ઘીકાંટા-ગુજરાત દવાખાના,
અમદાવાદ, அருறு முற்றுமுற்றாழ முறுமுறுமுறுமுற்றுமாறுறு முறை
For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तत् सत्
शब्दादर्श (महाकोष.)
માગ ૧ .
જ.
ગારિન ત્રિ- ભાગ કરનાર, જેના ભાગ થઈ
જ સ્વમાને પ્રથમ સ્વર. આ પુવિષ્ણુ. = ૧૦ સંબંધનાર્થે, અભાવ, નિષેધ,
અલ્પ, અનુકંપા તથા તિરસ્કાર્યો–અવ્યય. સજન ત્રિ ઋણમુક્ત-કરજ વિનાનું
રા ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેદ્ ભાગ-હિસ્સો પાડે. અંas g૦ ભાગ, ભાગ કરવા યોગ્ય, અવયવ,
એક ભાગ, વિભાજ્ય અંક, રાશિને ત્રીસમો ભાગ. રાક જ દિવસ. સંત ત્રિ, જ્ઞાતિ, દાવાદ (મિક્તના ભા
ગીદાર પુત્રાદિ), રાશિને ત્રીસમો ભાગ, દિવસ. રાટ ૧૦ બળદના બે ખંભ્યા ઉપર શિખરાકાર માંસપિડ-કેટ-ખૂટ. રામામ્ ત્રિ સંરા ત્રિ. જુઓ. શંરા નિબળવાન,ભાગને ગ્રહણ કરનાર, રાપાન લીલાવતી નામના ગણિત
ગ્રંથમાં કહેલી સમરછેદસાધન એક ક્રિયા. સંચાર કિભાગ લેનાર. અંજારના ૧૦ દેવાદિને અંશથી આર્વિર્ભાવ-મનુષ્યાદિરૂપે અવતરવું તે
ગંકિરણ, કાંતિ, વેગ, સુતરને - સૂક્ષ્માંશ. ગંગુ ન વસ્ત્ર, સૂક્ષ્મ વસ્ત્ર, ઉત્તરીય વસ્ત્ર,
ધળું વસ્ત્ર. સુપર ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, વેગને ધારણ કરનાર. સુપર ત્રિ કિરણને ધારણ કરનાર. રૂપ૬ બારીક સુતરથી વણેલું વસ્ત્ર. સુતિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, કિરણે
વાળ હરઈ-ચંદ્રાદિ. અંશુમન્ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અસમ જને પુત્ર અને દિલીપને પિતા સૂર્ય
વંશી એક રાજા. સંમત્ત ત્રિકિરણે વાળો હરકોઈ પદાર્થ અંશુમતી સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ | (સાલપાન). ગંગટા સ્ત્રોકેળ. અંશુમાં સ્ત્રી. કિરણને સમુદાય. અંશુમારિન ત્રિ- કિરણવાળો પદાર્થમાત્ર, અંશુમાર્જિન પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, બાન રની સંખ્યા,
For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अंशुल
अकर्मान्वित
-
- -
-
-
-
-
અં g૦ ચાણક્ય મુનિ, મુનિમાત્ર.
રુદ્ધ ત્રિકિરણેને ગ્રહણ કરનાર. સં ત પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સંગ્રહિ પુ. સ્વરવિશેષને માટે પાણિનીય
ગણપાઠમાં કડેલે રાબ્દસમૂહ, અંર્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ લે વિભાગ કરે, છૂટા
પાડવું, વિખેરી નાખવું. મેર ૫૦ અંશ શબ્દ જુઓ, સ્કંધ-ખંભે. અંતર ૫૦ વાટ જુએ. સવ ૨૦ સ્કંધપ્રદેશને ઢાંકી શકે તેવું
એક પ્રકારનું બખ્તર. અંતમા પુસ્કધઉપર ધારણ કરેલો ભાગ.
ર૪ ત્રિબળવાન. એ ત્રિસ્કંધમાં થયેલું, વિભાગ કરવા.
એમ.
સ્વા. માસ૦ સે જવું, પ્રકાશવું. ચંદ્ ૦ ૩૦ ૩૦ હેક્ જવું, પ્રકાશવું.
ત્તિ સ્ત્રી, દાન, રોગ, ત્યાગ. સતી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
રૂ ૧૦ પાપ. અંતિતિ સ્ત્ર દાન. અંદુ ત્રિપાપ કરનાર પાપલીલ. ચતુર ત્રિ. ગતિયુક્ત.
દિ પુત્ર પગ, વૃક્ષાદિનું મૂળ, ચારની સંખ્યા. સંv g૦ વૃક્ષમાત્ર. સંક્સિંધ g૦ પગની એડી, ઘુંટી. તે માત્ર ૧૦ ૧૦ લેર્ વાંકા જવું, સt R૦ દુઃખ, પાપ. અવાર પુત્ર કેતુ ગ્રહ, સવ ત્રિવેકેશરહિત (ટાલના રોગવાળું . સાવજ ન બ, ૨, ૪, ૫, ઈત્યાદિ ક્રમે પહેલા કેદાથી જેમાં અક્ષરો હોય છે તેવું
એક ચક્ર. અતિ ત્રિ. સ્વચ્છતા નહિ કરનાર.
તતા સ્ત્રી સ્વચ્છતા કરનારપણું. માતા નો ઉપરનો અર્થ
અથ૬ ૨૦ , , , રુ, ઇત્યાદિ ક્રમે
જેમાં અક્ષર હોય છે તેવું એક ચક્ર. આ તથા પૂર્વોક્ત ચવિષે હદયામલ ગ્રંથમાં કહેવામાં આવ્યું છે. અવશ્ય લગ્ન ન કહેવા યોગ્ય. અરિષ્ઠ ઉન્ન કનિષ સિવાયનું ઉત્તમ તથા
મધ્યમ. અનg g૦ બુદ્ધ. अकनिष्ठग पु. भुई. મનિષ્ઠા ત્રિ. ઉત્તમ-મધ્યમ પાલક.
નિgu T૦ કેઈ એક બુદ્ધસંપ્રદાયી નેતા. અતિ ત્રિ. કંપનરહિત, અડગ નિશ્ચય
વાળું, ન ડગે તેવું. સમપિત પુ. બુદ્ધભેદ. કર ત્રિવે હાથ વિનાનું, નિવૃત્તિપરાયણ. મન કરવું, નિવૃત્તિ દેહ-છન્દ્રિયાદિ
રહિત-પરમાત્મા, નિવૃત્તિધર્મ-સંન્યાસ. અખિ સ્ત્રી નિંદાત્મક શાપ, “તેવું કરવું.
તેના કરતાં નજ કરવું એવું નિંદાકથન. ગશ જીઆંબળાનું વૃક્ષ. સહેજ ઝિક નિય. અભ્યાસ ઝિ કમળ, કરતા વિનાનું.
y૦ સર્પ. અને ત્રિ. કણેન્દ્રિયરહિત-બહેરું.
ન ત્રિવામન-ઠીંગણુંનીચું. અકર્તવ્ય ત્રિનહિ કરવા ગ્ય, નિષિદ્ધ
પદાર્થ, ક્રિયાશુન્ય ચૈતન્ય. આજે ગ્નિ નહિ કરનાર, કૌંસદશ, ક્રિયા
શૂન્ય-પરમતત્વ. અમારા ત્રિવ્યાકરણમાંનાં અકર્મક ક્રિયા* પદો, કશુન્ય. અા ત્રિક કર્મ માટે અભ્ય. જર્મન જ ન કરવા લાયક કામ. ગમન ત્રિકર્મરહિતપણું, કાર્ય માટે
અસમર્થ, કાર્યશૂન્ય. અવનશ્વિત ત્રિ. દુષ્ટકર્મવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
કાળ
www.kobatirth.org
આજ ત્રિ. અનન્ય, અયરહિત. અવાહકુ॰ જેતે અવયનેા નથી તે-પરમાત્મા. અલ્પ ત્રિ॰ મળ વગેરેથી રહિત, નિળ, દંભ વિનાનું. અજાન 7॰ ભરહિત. અલ્લા હ્રૌ॰ન્યાન્ના.
અજિત ત્રિ॰ સ્વાભાવિક, બનાવટી નહિ તે.
અન્ય ૧૦ સત્ય.
અન્ય ત્રિરંગી.
સત્યસંધ ત્રિ॰ સત્ય પ્રતિજ્ઞાવાળુ અલ્યાળ ૬૦ અશુભ, અમગળ. અવા ત્રિ. અવણૅનીય. સમાત અન્ય એકદમ, અચાનક, ચાન્હ ત્રિ. અનવસર-અયેાગ્ય સમયનું, હું હું વૃક્ષ વગેરે.
સામ ત્રિ॰ ઇચ્છાશૂન્ય, નિષ્કામ, સામ દુ॰ ઈચ્છા નહિ તે. अकामतस् अन्य ० અનિચ્છાથી, હિ ઈચ્છાથી.
ગાય ત્રિ॰ દેહરહિત.
અા પુ રાહુ, પરમાત્મા. અન્ન ત્રિ॰ ક્રિયારહિત.
અન્ના પુ॰ સ્વરમાંહેના પ્રથમાક્ષર-અ. અવતરણ 7 કારણ નહિ તે. સારા ત્રિ॰ કારણરહિત, નિપ્રયાજન. અજાળમુત્ત્પન્ન પુન્યાયમતે શુદ્ધિ,સુખ, દુઃખ, ઇચ્છા, દ્વેષ, યત્ન, ધ, અધર્મ, ભાવના, શબ્દ એ દા. અજાનિ ત્રિ॰ નહિ કરનાર અન્ય ત્રિકૃપણતારહિત,દીનતા વિનાનું. અજાચ્ચે ત્રિ કારહિત, કાય શૂન્ય. અન્નાએઁ ન॰ દુષ્ટ કર્મી. અહ્વાહ ત્રિકાળું નહિ તે, કાળું ન હૈ ય તે. અન્નાહ ૦ યાગ્ય કાળ, પ્રલય. સપ્તાહન ત્રિ॰ અકાળે ઉત્પન્ન થયેલ. સાહનીય પુ॰ અકાળે મેત્રને ઉડ્ડય.
ન
३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अकृतिस्व
સજાલમેઘોચ પુ૦ ઉપરને અ અશ્ચિન ત્રિ॰ નિધન, દરિદ્ર. અશિયનતા સ્રો॰ નિર્ધનતા, દરિદ્રતા,સઁન્યાસના અંગભૂત-પરિગ્રહત્યાગ. અત્તિધનત્વન॰ દરિદ્રપણું,કંઈ નહિ હાવાપણું, નિર્ધનતા.
અજિજિન્ન ત્રિ॰ કંઇપણુ નહિં જાણનાર,
અલ્પજ્ઞ, જ્ઞાનશૂન્ય. અજિચિહર ત્રિ॰કંઇ પણ નહિ કરનાર, ક્રિયાશૂન્ય, નિપ્રધ્યેાજન.
અત્તિષિ ત્રિ॰ પાપના અભાવ, પાપરહિત, નિષ્પાપ.
અન્નતિ સ્ત્રી અપકીતિ. અઝીતિ ત્રિ॰ અપકીર્તિ કરનાર. અટ ત્રિ॰ અસ્ખલિત, કર્મ કુશળ અજીતીમય ત્રિ॰ કાઇ તરકૂથી ભય વિનાનું, સર્વ પ્રકારે નિર્ભય.
સત્તુલ્ય ૬૦ સુવણું, રૂપું.
અકુમાર ત્રિ॰ કુમારાવસ્થા વ્યતીત કરનાર, તરૂણ.
સદ્ધ ત્રિ॰ નીચ કુળનું, કુળહીન. અદુદ્ધઝીન ત્રિ॰ હલકા કુળનું.
સત્તરાજ ત્રિ॰ અમ ગળ યુક્ત, અમ ગળ, હ્રાશીઆર નિહ તે.
અપાર પુ॰ મોટા કાચા, સમુદ્ર, દૂર સુધી જનાર સૂર્ય, પત. અનેં પુ યુદ્ધ.
ગવાર કુ॰ અપાર જુએ. સમ્રૂત ત્રિ॰ નહિ કરેલ, વિરૂદ્ધ કરેલ. અદ્ભુત ૬૦ નિવૃત્તિ.
અશ્રુતજ્ઞ ત્રિ કૃતઘ્રી. અશ્રુતજ્ઞતા સ્રી. કૃતઘ્રીપણું. અશ્રૃતજ્ઞત્ય ન॰ કૃતધ્રીપણું. અકૃતિતા હ્રૌં અકૃતાતા, અયેાગ્યતા. અકૃતિત્વ ન૦ અકૃતાપણું, અયેાગ્યપણું,
For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अकृतिन्
अक्षकूट
ગત્તિ કાર્ય માટે અસમર્થ, ક્રિયા- સરકાર ત્રિવ માંસ ભક્ષણ નહિ કરનાર, કુશલ નહિ તે.
ગત ઝિ૦ નહિ ગયેલું, નહિ ઓળંગેલું. ત્ય ૧૦ ચોરી વગેરે દુષ્ટ કાર્ય. શાંતા સ્ત્રીરીંગણ, રીંગણું. ૩૪ ત્રિ જેને માટે કઈ કૃત્ય ન હોય
તુ ત્રિયજ્ઞરહિત, સંકલ્પરહિત. તે, કર્મરહિત.
સેતુ પુરુ પરમાત્મા. જિમ ત્રિ. સ્વભાવસિદ્ધ, સ્વાભાવિક,
વિજ ત્રિ ક્રિયાશ , ક્રિયારહિત. બનાવટી નહિ તે
સરિયા સ્ત્રી ક્રિયા નહિ તે. ત્યા અર્થ નહિ કરીને.
કર ત્રિકૂર ન હોય તે, સરલ.
સન પુરુ અક્રૂર નામને યાદવ. આપ ત્રિ પણ નહિ તે, ઘણું.
પુધન અભાવ. જરા ૦િ દુર્બળ નહિ તે, સ્થૂલ.
મધ ત્રિ. ધરહિત, દેધ વિનાનું. શશિ ત્રિા હળ વગેરેથી નહિ ખેડેલી
સટ્ટા પુત્ર શ્રમને અભાવ. જમીનમાં પાકતું ધાન્ય સામો વગેરે.
એકમ ત્રિનહિ થાકેલું. get go નિષ્કલંક ચં.
સકાંત ત્રિ. થાકેલું નહિ તે. sw fa૦ ધેલું, શુદ્ધ,
સરકાર શ્રી. ગળીનું ઝાડ, વન વિ૦ શુદ્ધ કર્મ કરનાર,
કિક ર૦ વિના પ્રવાસે થઈ શકે તેવું
કર્મ વગેરે. પુણ્યશીલ. તુ પુત્ર અજ્ઞાન.
ચક્ર ત્રિા નહિ થાકેલું, દુઃખ નહિ પામેલું. તુ ત્રિક ધજારહિત, ચિન્હરહિત.
અર્મિન નિ અનાયાસે કામ કરનાર. સારા ત્રિ. કેશ વિનાનું, અ૫ કેશવાળું,
જરા પુ૦ કલેશને અભાવ, ખરાબ કેશવાળું.
સારા ત્રિફ્લેશ વગરનું. તા ૧૦ પટ નહિ તે નિષ્કપટી, કપટ
સ્ વા મા ૧ ૨૦ સદ્ વ્યાપ્ત થવું,
એકત્ર થવું. રહિત. સદ પુત્ર સોપારીનું વૃક્ષ.
ગાદિ સ્ત્રી ગળી, અરવિ ત્રિઅપતિ, અજ્ઞાની, મૂર્ખ.
# ૧૦ ઇન્દ્રિય, નેત્ર, મેરથુથું, સંચળ,
સમુદ્રનું મીઠું, પાસે, ૧૬ માસાનું માપ, મટા ૧૦ સરળતા. જરા ત્રિ, અકુશલથી થયેલ.
રથનું પૈડું, ચક્રનું મધ્યમંડળ.
ક્ષ ૦ મેતિકશાસ્ત્રમાં કહેલ રાશિચક્રનો સૌરાસ્ટ ૪૦ માંદગી, મંદવાડ, નહિ એક અવયવ, સિદ્ધાન્તશિરોમણિ ગણિહેશઆરી.
તાધ્યાયમાં કહેલ વિષુવરેખાના બને પડખે િસ્ત્રી માતા, જનજી,
હરકેઈ સ્થાનનું દૂરપણું, બહેડાં, આત્મા, # ત્રિજેને અંજન કર્યું હોય તે, માપ
રૂદ્રાક્ષ, સર્પ, જન્માંધ, ગરૂડ, રાવણને સર, વ્યાપેલું, ગીચ, ખરડાયલું.
એક પુત્ર, વિવાદમાં વિશેષ જાણેલ અર્થ. 9 પુત્ર રાત્રિ, રાત્રિયુક્ત અંધકાર.
#લ =૦ પાસા વગેરેની ક્રિયા કરનાર, જજ ૧૦ બખતર.
વ્યાપક. ત્રિ. સ્થિર.
અક્ષર પુ. બહેડાનું ઝાડ. સવન ત્રિવ કમરહિત, પગવિનાનું, ગતિશ.... ! અક્ષર પુરુ આંખની કીકી.
For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अक्षक्रीडा
अक्षरजननी
સાક્ષરતા સ્ત્રી જુગાર.
પs સ્ત્રી નેત્રની પીડા,ઈન્દ્રિયની પીડા. ક્ષત્ર ૧૦ તિષ શાસ્ત્રમાં કહેલાં અ- સક્ષમ ત્રિ- અસમર્થ, માહિત.
ક્ષના સાધન માટે ક્ષેત્રરૂપે કલાં આઠક્ષેત્ર.. અક્ષમતા સ્ત્રી અસમર્થતા, અક્ષમા, અસઅક્ષા ૨૦ ઈન્દ્રિયોના પદાર્થ સાથેના સંબં- હિષ્ણુતા. ધથી થનારું પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન, જ્યોતિષ શા- . ક્ષમા ૧૦ ઉપરના અર્થ સ્ત્રમાં કહેલાં પૂર્વોક્ત આઠ ક્ષેત્ર,
સક્ષમાં સ્ત્રી. ઈષ્ય. સાક્ષણિકા ત્રિ સ્થિર, નિશ્ચળ.
સક્ષમાત્રા સ્ત્રી રૂદ્રાક્ષમાળા, સ્ફટિકમાળા, યાત ત્રિનેત્રવાળું.
નક્ષત્રમંડળના અલંકારરૂપ અરૂંધતી, અક્ષત ૦ ૩૦ જવ, ચેખા.
૨ થી ૪ સુધીના અક્ષરોની પંક્તિ. ક્ષત ત્રિવ નહિ ચીરાયેલું, ક્ષય ન પામે છે અક્ષય ત્રિો ક્ષય વિનાનું-અવિનાશી. તેવું, ઉત્કૃષ્ટ
ક્ષર પુરુ પરમાત્મા. સંન્યાસી, દરિદ્રી. અક્ષત ૧૦ હરકેઈ ધાન્ય, ક્ષયને અભાવ. અક્ષયતા સ્ત્રીઅક્ષયપણું. સક્ષતા સ્ત્રી કાકડાશગી.
અક્ષય ૧૦ ક્ષયરહિતપણું. અક્ષરા ઉ૦ વિવાદને નિર્ણય કરનાર સફથતા સ્ત્રી વૈશાખ શુદિ ત્રીજન્યાયાધીશ, જુગારી.
અખાત્રીજ. અક્ષર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
અક્ષય શ્રી અક્ષય પુણ્યના સાધનરૂપ કેઈ સવિન ત્રિ, પાસા ખેલનાર જુગારી. તિથિ. સક્ષયૂ ઝિ૦ જુગારી.
સ = ક્ષયને માટે અશકય. અધૂત જુગટું.
Hક્ષા ૨૦ શ્રાદ્ધમાં પિંડદાન પછી અધૂતાર પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણમાંહેને આપવા યોગ્ય મધ અને તલથી મિશ્ર એક શબ્દસમૂહ.
એવું જળ. અક્ષર પુત્ર વિષ્ણુ, શીખેટ વૃક્ષ, પૈડું. ક્ષર ૨૦ પરબ્રહ્મ-ફૂટસ્થ ચૈતન્ય, અકારાદિ ૩પ૪ કિપાસાને ધારણ કરનાર.
વર્ણ, જળ, મેલ. પુરી પડાને અગ્રભાગ, પૈડાને ભાર. અક્ષર ત્રિક્રિયા, સ્થિર,નાશધર્મરહિત. પુરા બ્રીડ ઉપરના અર્થ
સલર જીવ, પરમાત્મા. અક્ષાપૂર્તિ ત્રિો પાસા ખેલવામાં ચાલાક,
અક્ષરશુ ત્રિનીચેનો શબ્દ જુઓ. જુગારી.
અક્ષરવા ત્રિલેખનકળા ઉપર આજીવિકા અછૂત પુછે બળદ.
ચલાવનાર. સન ૧૦ નેત્ર.
અક્ષરપુરું ત્રિ. ઉપરને અર્થ મલાદનેત્રનું પડલનેત્રને એક રોગ.
ક્ષરછ ર૦ અક્ષરની સંખ્યાથી પટ૮ પુઅક્ષદર્શક-ધર્માધ્યક્ષ.
કરેલી કવિતા. અરિ ગવ પાસાની રમતમાં થયેલો અક્ષરજ ત્રિ, નિશ્ચળ અભિપ્રાયવાળું, પરાજય.
દઢ નિશ્ચયવાળું. અક્ષgrટકાઉ વ્યવહારને નિર્ણતા-ધર્માધ્યક્ષ.
અક્ષર પુરા પરમેશ્વર, પત્તિ ૩૦ ન્યાયસૂત્રના કર્તા ગૌતમ મુનિ. | સક્ષરજ્ઞનાની સ્ત્રી. કલય.
For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अक्षरजोवक
अक्षेत्र
કાકી ત્રિઅક્ષરે લખીને તે ઉપર ! ક્ષાર ત્રિક્ષમારહિત. આજીવિકા કરનાર, લહીએ.
અક્ષત્તિ સ્ત્રી ઈર્ષ્યા. ક્ષત્રિયા સ્ત્રી કલમ.
ગરવા ન બનાવટી નહીં એવું મીઠું, અ ભ્યાસ પુ. લીપી, પત્રિકા, અક્ષરેનું સેંધવ, ગાયનું દૂધ, ગાયનું ઘી, ધાન્ય, લખાણ.
મગ, તલ, જવ, સમુદ્રનું મીઠું. અક્ષય ત્રિા અક્ષરે લખીને જીવ- વપન ન પાસા નાંખવાનું પાટીયું. નાર-લહીએ.
સાવરી શ્રી જપમાળા, રૂદ્રાક્ષમાળા, અ વિન્દ્ર ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ક્ષrષrs ત્રિજુગારી, જુગારીને વડે. ગાયિની સ્ત્રી અક્ષરો લખીને આજી
અક્ષિ નં૦ નેત્ર. વિકા ચલાવનાર સ્ત્રી.
ક્ષિક પુત્ર તે નામનું એક વૃક્ષ. . અશકુ ત્રિશાસ્ત્રવેત્તા, અક્ષરોને જાણકાર
અક્ષિટરનેત્રગલક, આંખની કીકી. સાબુ પુરુ અક્ષરને આદ્યાક્ષર ગ,
ક્ષિત ત્રિદષ્ટિના વિષયમાં આવેલ સવિશ્વાસ પુરુ અક્ષરખ્યાત જુઓ.
ગણિત પુત્ર શત્રુ. આપણા અક્ષરે અક્ષર
લિત ૧૦ જળ. ચણામ ૧૦ લીધી.
મણિપક્રમને ૨૦ આંખની પાંપણ. ચણા ૧૦ લીપી લખવાનાં સાધન.
મહિમ સ્ત્રી આંખને વિષય. અસરણ પુરુ જુગટુ રમનાર જુગારી.
ફિમેલ આંખના રોગને દૂર કરનાર ગાજે છ વર્ષારૂતુ-ચોમાસું.
તે નામની વનસ્પતિ. વાત જી. જુગટું.
બ્રુિવ ૧૦ ભ્રમર તથા નેત્ર. ચાર પુત્ર જુગારખાનું, પાસા મૂકવાનું
અક્ષિા ૩૦ સમુદ્રનું મીઠું, સરગવાનું વૃક્ષ. પાટીયું, મને અખાડે. અક્ષf૬ ત્રિ. જુગારની વિદ્યાને જાણનાર,
ક્ષિયિતિ ૧૦ કટાક્ષ બતાવે છે, વ્યવહારને જાણનાર.
કટાક્ષપાત.. uિr સ્ત્રી જુગારવિવા, પાસા ખેલ
અક્ષર પુ. એક વૃક્ષ-કન જુઓ. વાની કળા.
અક્ષર ૧૦ સમુદ્રનું મીઠું. સાક્ષર ૧૦ રાશિચકરૂપ વૃત્તક્ષેત્ર.
ત્રિપાગલ નહિ તે. સરસ જુગટુ રમવામાં આસક્ત.
અક્ષર પુ. સરગવો. અક્ષર પુરુ પાસે ખેલવામાં કુશળ,
૩ ૧૦ શીધ્ર, સત્વર, સુરત. મહાન જુગારી.
સ@vશ ત્રિવ નહિ મારેલું નહિ હારેલું, અક્ષર ૧૦ જપમાળાનું સૂત્ર-દ, યજ્ઞ
નહિ ભાંગેલ, કાયમનું નહિ તે. સત્ર, જનોઈ
ત્રિ. જેના વડે ભૂખ ન લાગે તે મા પુરુ અક્ષરે અંશ.
દ્રવ્ય. અઘરા થનાં પૈડાંની ધરીના શુદ્ધ ત્રિા ભ નહિ પામેલ.
આગળના ભાગમાં નાખેલો ખીલો-બડેલ. ક્ષેત્ર ૨૦ ખરાબ ખેતર, જેમાં ધાન્ય નીસાન પૈડાં સાથે બાંધેલું લાકડું | પજે નહિ તેવું ખેતર, ઉપદેશ માટે આ
ગ્ય શિષ્ય, અપાત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अक्षेत्रविद्
अगतिक
ક્ષેત્રવત્ ત્રિશરીરતત્વને યથાસ્થિત નહિ સાત પુત્ર ૧૦ દેવોએ દેલ, મનુષ્ય વજાણનાર.
ગેરેએ ખોદેલ. વિ૬ પુત્ર દેહને આત્મા તરીકે માન- અસલ ત્રિ. નહિ દેલું. નાર જીવ.
૩જા ત્રિખાવાને અયોગ્ય, ગોમાંસ આદિ જિન ત્રિ-ક્ષેત્ર-ખેતર અથવા સ્ત્રી–તેને અભક્ષ્ય. જે સ્વામી ન હોય તે.
લિદ્ર ત્રિો ખેદ વિનાનું. ક્ષેમ ન અમંગળ, અકલ્યાણ, અશુભ. સલિન્ન ત્રિ, ખેદ નહિ પામેલ, નહિ કંટાળેલ.
ટપુ અખેડનું ઝાડ, પહાડી પીલવૃક્ષ. વિસ્ટ ત્રિસમગ્ર, બાકી નહિ તે, નહિ મોર પુત્ર ઉપરને અર્થ.
ખેડેલ. અક્ષર પુત્ર ઉપરને અર્થ.
ટા પુત્ર વૃક્ષ માત્ર. અક્ષર પુરુ અક્ષર શબ્દનો અર્થ નહેર પુ. ખેદનો અભાવ. સક્ષમ પુo #ભ ન થવો તે.
સવિન ત્રિો ખેદરહિત. સોશ્વ ત્રિ. ભમાવવાને અશકય, અડગ. વિતા ૧૦ વાણીના પાંત્રીસ ગુણમાંસ ભ્ય પુતે નામને એક ઋષિ.
હેને એક ગુણ જેનાથી બેલનારને તથા
સાંભળનારને કંટાળો ન આવે તે. અથવા તંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલું એક
સાત 7િ. અપ્રસિદ્ધ, નહિ કહેલ, શાબ્દિક બખર. જિમ ન જે નક્ષત્રમાં હજામત નિષે
જયતિ શ્રી. ખરાબ પ્રસિદ્ધિ. ઘેલી છે તે નક્ષત્ર.
અતિ ત્રિ. જેની પ્રસિદ્ધિ ન હેતે. ગણિ સ્ત્રી ઇન્દ્રિયનું સંશયાત્મક જ્ઞાન,
જન્મ ૧૦ સ ત્ જવું. . . અથવા ૨૧૮૭૦, રથ, ૨૧૮૭૦ હાથીઓ,
સન્ ખ્યા ૧૦ સંસે વક્રગતિ કરવી, ૬૫૬૧૦ રથમાં બેઠેલા સિવાયના ઘડા
આડા અવળા જવું. અને ૧૯૩૫૦ પાયલનું એકત્ર સૈન્ય. સ ૫૦ વૃક્ષ, પર્વત, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માર ત્રિ વ્યાપક
અા ત્રિા ગમન નહિ કરશદ્વારિક સફળ ન અખંડ કાળ.
સાઇઝ પુરુ વૃક્ષ. ૬ કુચાળીનું વૃક્ષ.
સન ૧૦ શિલાજીત. એ સ્ત્રી દુષ્ટ વ્યવહાર, નઠારી ચાલ સાર ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થયેલી કઈ ચલગત.
પણ વસ્તુ. પણ ઝિ૦ સંપૂર્ણ, સમગ્ર.
અTળની ત્રિા અગણિત ગણવાને અશકય. અલve g૦ ૧૦ ટુકડે નહિ તે. સાબિત ત્રિ. અગણિત, ન ગણી શકાય અલગ ૬૦ પરમાત્મા.
તેવું, નહિ ગણેલ. અણઇન ત્રિપરિપૂર્ણ
અા ત્રિ ગણવાને અશક્ય, અસંખ્ય, અણજિત ત્રિસંપૂર્ણ ખંડિત ન હોય તે. શાહિતરૂં પુષ્પ વગેરેની સર્વ સંપ- અતિ શ્રી ઉપાયનો અભાવ, ગમનને ત્તિથી યુક્ત એવો ઋતુકાળ.
અભાવ. : વિષે ત્રિક નીચું નહિ તે, મોટું. | ૩મતિ ત્રિગતિશન્ય, ઉપાયન્ય. અહસ્ટીકર પુક અખળનું અન્યથાકરણ, | મrtતક ત્રિઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अगद
अग्नाविष्णु
૬ ૩૦ ઔષધ, દવા.
ત્રિ. રેગરહિત, નહિ કહેનાર. અત્ ૦િ ૦ ૦ ૦ રેગી થવું. અહિંયા પુ. વૈદ્ય.
કામ ઉ૦ વૃક્ષ. મનન ત્રિ- નહિ જનાર. અજળ ત્રિ- જવાને માટે અગ્ય, મેળવવા તે માટે અગ્ય, ન સમજાય તેવું. સભ્ય જી. નહિ ગમન કરવા યોગ્ય સ્ત્રી. સર ત્રિ. ઝેરને દૂર કરનાર દ્રવ્ય. અrી સ્ત્રી. ઉંદરના ઝેરને દૂર કરનાર એક
વનસ્પતિ-કુકડવેલાં. સવ ૨૦ ૫૦ અગરચંદન. ગર્વ go ગર્વને અભાવ. સર્વ ત્રિ ગર્વ વિનાનું.
of f૦ અનિંદ્ય, શુદ્ધ સહિતqઅગમ્ય મુનિ,અગથીઆનું વૃક્ષ. ગાકુ T૦ અગથીઆનું વૃક્ષ.
reત્ય ૫૦ અગત્ય નામના યુનિ. અળતા સ્ત્રી અગત્ય મુનિએ ગા
યેલી વિદ્યા. મહાભારતના શાંતિપર્વમાં છે.) સારવાર ૬૦ દક્ષિણ દિશામાં નક્ષત્રરૂપે
રહેલા અગત્યની ગતિ. ચિકિતા સ્ત્રી અગમ્ય મુનિએ રચેલી સંહિતા, રામચંદ્ર-વિષ્ણુ-વામન વગેરેની પૂજા કેવી રીતે કરવી તે સમજા
વનારૂં શાસ્ત્ર. સાથ અગમ્ય નક્ષત્રનો ઉદય. સરમાં સ્ત્રી હિમાલયની પુત્રી પાર્વતી. સાપ ર૦ છિદ્ર. અજબ ત્રિ. અતિ ગંભીર, અતિ ઉંડું, ન
સમજાય તેવું. ormષાઢ પુ. ઘણા ઉંડા પાણીવાળો ધરે. અપકાર ૨૦ ઘણું ઊંડું પાણી. સાધતા સ્ત્રી અતિ ગંભીરપણું. રાધા ર૦ ઉપરને બદાર્થ.
મvr૧૦ ઘર.
નિ પુ૨૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રિપુ સ્વર્ગ, અગ્નિ, સૂર્ય, રાક્ષસ, અ
કડાનું ઝાડ, ચિત્રક વૃક્ષ. अगिरौकस् पु० १३. ગજુ પુત્ર રાહુ.
ત્રિ. જ્યાં કિરણ ન હોય તે, જેની પાસે ગાય-બળદ ન હોય તે. અgn g૦ ગુણને વિધી-દેવ, ગુણને
અભાવ. જન ત્રિ. ગુણરહિત. મગુપતા બ્રોદેષપણું, ગુણરહિતપણું. અમુક ર૦ ઉપરને શબ્દાર્થ. સગુવાનિ ત્રિદે કહેનાર, અગુણ
બેલનાર. ગગુપ્ત ત્રિ. જે ગુપ્ત ન હોય તે પ્રકટ, ખુલ્લું. સગુણ ૧૦ જેનાથી મેટું કે ભારે ન હોય તે, અગુરૂ ચંદન, લઘુ અક્ષર, તે નામનું
એક વૃક્ષ. સગુ ત્રિ, ગુરૂભિન્ન, જેને કઈ ગુરૂ ન
હોય તે. સપુરા સ્ત્રીએક જાતનું વૃક્ષ. અદ ત્રિ. છાનું નહિ તે, નહિ છૂપાયેલું. અઢષ ૧૦ હીંગ. અઢઇ ત્રિજેને ગંધ ગુપ્ત ન રહી શકે
તેવું હરકોઈ દ્રવ્ય. મમત ૦િ નહિ ગ્રહણ કરેલું.
જેવા ત્રિ વિષયમાં ન આવે તેવું, ઇન્દ્રિયોથી અગ્રાહ્ય. સૌ પુત્ર શરભપશુ-આઠ પગવાળો એક
મૃગ, સિંહ, પક્ષી. સૌજન્ ત્રિ પર્વતમાં વસનાર. સાહિત કુ. એિક હવિષના દેવ અમિ - તથા વાયુ. ગwrfજspg fએક હવિષના ભોક્તા દેવ
અગ્નિ તથા વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनायो
अग्निदग्य
અrળી સ્ત્રી અગ્નિની સ્ત્રી સ્વાહા.
અમિ, તે નામથી પ્રસિદ્ધ એવું એક પ્રકારનું તેજ, અગ્નિદેવ,ચિત્રાનું ઝાડ. વિર પુઅગ્નિની પેઠે પ્રકાશનારો આગીઓ કીડે, પતંગીયું. મfણ પુત્ર અગ્નિમાંથી ખરેલ કણીઓતણખો. દિન ૧૦ હેમ, અગ્નિહોત્રાદિ કર્મ
અગ્નિના સંબંધનું કર્મ. મણિલાલ શ્રી અશ્ચિના ઝીણા તણખા,
અગ્નિદેવના દશ પ્રકારના અવયવ-તે નામના દશ દેવ. ગરિમારિકા સ્ત્રી જેનાથી અગ્નિ ધારણ
કરાય છે તેવી વૈદિક મંત્રકડી. અઘિકાઈ = અગ્રિક્રિયા, અગ્નિ સળગા
વો તે. forg m૦ અગરનું લાકડું. મિર પુ. બળતા અગ્નિથી વ્યાપેલી
ઘાસની ગંજી. અave R૦ અગ્નિ સ્થાપવાને કુંડ. અમિર પુત્ર કાર્તિકસ્વામી, અગ્નિને પુત્ર, વૈદપ્રસિદ્ધ એક રસ ઔષધ.
તુ પુધુમાડે. ગોળ પુ. જેના અધિષ્ઠાયક અગ્નિદેવ
છે તે પૂર્વ—દક્ષિણની વચ્ચેની દિશા. અખિીડા શ્રી. અગ્નિને લગતી રમત, આતસબાજી, દારૂ ફેડો. બ્રિજમેં પુછે તે નામનું એક વૃક્ષ, સૂર્યકાન્ત
મણિ–આગીયો કાચ. મશિનમાં સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ, મોટી
માલકાંકડી.. મra R૦ અગ્નિશાળા, જ્યાં શ્રૌત-સ્માd
અમિ રહે છે તે સ્થળ. અઘિા પુત્ર અગ્નિમાં હેમ વગેરેનું પ્રતિ પાદન કરનાર શાસ્ત્રથ.
અધૃિત ૧૦ જઠરાગ્નિને પ્રદીપ્ત કરનારું વૈદ્ય શાસ્ત્રમાં કહેલું વૈદ્યક વિધિથી તૈયાર કરેલું ઘી. ક્રિરાજ ૧૦ અન્યાધાન, અન્યાધાન કરવાને વૈદિક મંત્ર. fuચિત ત્રિ. મંત્રપૂર્વક અગ્નિસ્થાપન કરનાર અગ્નિહોત્રી,અન્યાધાન.. ઝિરિયા સ્ત્રી અમિચયન-અન્યાધાન અવિવ ત્રિ. અન્યાધાયુક્ત ય
વગેરે. અશિs તે નામનું વૃક્ષ, કાર્તિક સ્વામી.. *શિક 7 સેનું. બિન ત્રિઅગ્નિથી ઉત્પન્ન થનાર પદાર્થ. રિઝમન પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. ન્નિશમન સેનું. ગનિ ત્રિઅગ્નિથી પેદા થનારી વસ્તુ
માત્ર. અમિત ત્રિ. અગ્નિથી ઉત્પન્ન થયેલ. રાશિના તે નામનું વૃક્ષ, એક જા
તનું ઔષધ. મfમના પુત્ર ઉપરના અર્થ. જિનિાહ્ય પુત્ર દેવ, વિષ્ણુનું વરાહસ્વરૂપ. જિનિ સ્ત્રી અગ્નિની ઝાળ, લાંગલી વૃક્ષ, કલિહારી વૃક્ષ. વિસ્ટા સ્ત્રી અગ્નિની શિખા-ઝાળ,
ગજપીપર. અતિg ત્રિ. અશ્મિ પાસે તપ કરનાર,
અગ્નિ તપાવનાર. મનિ ત્રિઅગ્નિ સમાન તેજવી
પદાર્થ માત્ર. fuતૈનન્ ૧૦ અગ્નિનું તેજ. ત્રિય ૧૦ ગાઈપત્ય, દક્ષિણાગ્નિ અને
આહવનીય નામના ત્રણ વૈદિક અગ્નિ. મઃિ ત્રિઘર વગેરેમાં અગ્નિ નાખનાર,
આગ લગાડનાર, છ આતતાયીમાંની એક પિરા વિ અગ્નિથી બળેલું.
For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
afreenat
અગ્નિમની શ્રી. અરણનું ઝાડ, સńિere f‰ આગ લગાડનાર, અગ્નિસંસ્કાર કરનાર.
અગ્નિટ્રીપન ત્રિ॰ જઠરાગ્નિને પ્રદીપ્ત કરનાર પદાર્થો માત્ર. અગ્નિટીપ ન કાઇ એક ઔષધ. અગ્નિદ્દીપ્ત ત્રિ॰ અગ્નિથી ખળેલું.
અગ્નિક્ષીપ્તા સ્ત્રી જેના સેવનથી જગ્નિ પ્રદીપ્ત થાય છે તે વનસ્પતિ. અગ્નિવૃત પુ॰ એક જાતને યજ્ઞ. અષિ પુ૦ અગ્નિ. અગ્નિવા શ્રી કૃત્તિકા નક્ષત્ર.
જૈના દેવ અગ્નિ છે તે
અશિષ્ટ પુ॰ મંત્રપૂર્વક અગ્નિનું સ્થાપન
કરનાર.
अग्निधान ન અગ્નિહેાત્રીનુ અગ્નિશાળા.
અજ્ઞિનક્ષત્ર 7૦ કૃત્તિકા નક્ષત્ર. અજ્ઞિનયન 7. વૈદવિધિથી અગ્નિને લઈ
જવા તે, અગ્નિના સંસ્કાર, અગ્નિરૂપ નેત્ર. અગ્નિનિર્જન પુ॰ અમિનાર વૃક્ષ. અર્નિંગ પુ॰ દેવ માત્ર. અશિમત્ર 7 અગ્નિરૂપ નેત્ર અગ્નિપથ ત્રિ૰અગ્નિથી પકાવેલ રાંધેલ. અગ્નિદ્ સઁ॰ અગ્નિ સ્થાપવાનું સ્થળ, અગ્નિષેધક શબ્દ અનિિિત્રજ્યા સ્રા॰ અગ્નિસેવા, હેામ વગેરે અગ્નિસેવા.
અત્તિપર્યંત પુ॰ જ્વાળામુખી પત. અનિપ્રુષ્ઠ પુન॰ અગ્નિસ્થાપનના સ્થાનથી પાછળના ભાગ, અન્નપુરાણ ૪૦ વેદવ્યાસે રચેલાં અઢાર પુરાણા પૈકી આઠમું અગ્નિએ કહેલુ પુરાણ,
અનિપ્રાયન જ્ઞ અગ્નિના મંત્રપૂક સંસ્કાર.
ધર,
१०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अग्निमुखो
અગ્નિમાંદ્ન ન૦ વિધિપ્રમાણે અગ્નિહામ આદિ અગ્નિકાય ન કરવું તે. અગ્નિસ્તર પુ॰ અગ્નિને પત્થર-ચકમક અન્નવાહુ પુ॰ ધુમાડા, અન્તિમ 7॰ સાનુ, કૃત્તિકા નક્ષત્ર. અગ્નિમંત્રિ અગ્નિતુલ્ય પ્રકાશિત પદાર્થ માત્ર. અન્તિમુ નસાનું, અગ્નિમૂ છુ॰ કાતિ કસ્વામી. અગ્નિમૂ ત્રિ॰ અગ્નિથી ઉત્પન્ન થનાર પ દા માત્ર.
'.
અતિમૂત્તિ પુ॰ જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામીના શિષ્ય–બીજા ગણધર. સન્નિવૃત્તિ શ્રી. રાખ, સાનુ અગ્નિમૂર્તિ ત્રિઅગ્નિથી ઉત્પન્ન થયેલ વસ્તુ. અગ્નિમ્બ્રાનન્ ત્રિ॰અગ્નિસમાન કાંતિવાળુ અનિળિ પુ. સૂર્યકાંતર્માણ, આગીયે.
કાચ, ચકમક.
અગ્નિમ્મત પુ॰ અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણ. અગ્નિમત ત્રિ॰ અગ્નિવાળું. અન્તિમમ્ પુ॰ અગ્ન્યાધાન માટે એ અર્રાણુકાનુ ધણ કરી અગ્નિ સંપાદન કરનાર યાજ્ઞિક, અગ્નિથનના સાધનભૂત મંત્ર. અન્તિમશ્ ન॰ અરણિનું લાકડું સનિમય પુ॰ અરણુિનુ ડ,અગ્નિમંથનમાં ઉપયાગી મંત્ર.
અગ્નિમંથન ત્રિ૰રણિકાઇ, અગ્નિમંથન કરનાર યાજ્ઞિક, અગ્નિથનમાં સાધનભૂત મંત્ર વગેરે. નમાંઘ નજારાગ્નિની મદતા, અગ્નિનું મદપણું. અન્તિમાષત્તિ પુ॰ અગસ્ત્યમુનિ. અન્તિમુલ પુ॰ દેવમાત્ર, અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણ, બ્રાહ્મમાત્ર, ભીલામાંનુ વૃક્ષ. અન્તિમુક્ષુ ન॰ જઠરાગ્નિ તેજ કરનાર વૈદ્યક શાસ્ત્રમાં કહેલ એક ચૂ અન્તિમુલી શ્રી ભીલામાંનુ વૃક્ષ, ગાયત્રી મંત્ર, અગ્નિશાળા,
For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રિક્ષણ
अग्निसख
શિક્ષણ 7 અગ્નિનું રક્ષણ, અગ્નિની | મિિાત્ ૦ અગ્નિહોત્રી બ્રાહ્મણ, અરક્ષા કરનાર સ્ત્ર, અગ્નિહોત્ર, અગ્નિ- ગ્રિની ઉપાસનાદર્શક શાસ્ત્રને જાણનાર. હેત્રનું ઘર, અન્યાધાન.
અuિદુ પુત્ર અમિને તણખે. કિરણ પુત્ર ઇગોપ કીડે, પતંગીયું. ગવિગ ૧૦ અગ્નિવીય, સુવર્ણ. રિઝર્વ અગ્નિનું વીર્ય, સોનું.
કવિ ન. ઉપરના અર્થ. If 7 અશ્ચિની જેમાં ઉપાસના
ગશિરારા ૧૦ અગ્નિશાલા, અગ્નિદર્શાવી છે તે શાસ્ત્ર.
હોત્રનું ઘર. સહિત જિ. અગ્નિવિનાનું, શ્રૌત
અમિરાન ત્રિ. તીવકેપવાળું. સ્માર્ત અગ્નિથી રહિત.
રિફાન પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. અઘિા સ્ત્રી જાની નામની એક
ગણિરારા નિશાળ શબ્દને અર્થ. વનસ્પતિ
િિાલ પુ. કેસરનું વૃક્ષ,કસુંબાનું વૃક્ષશિક્ષણ ત્રિઅમિસમાન સ્વરૂપવાળું.
રવિ ર૦ સોનું, કસુંબાનું વૃક્ષ.
સકિાલ ત્રિ, અગ્નિતુલ્ય શિખાવાળું. ૩ર૪ ૧૦ અગ્નિદેવનું સ્વરૂપ-વર્ણ
અશિથિલા શ્રી. અગ્નિની શિખા-ઝાળ. રેતન ૧૦ અગ્નિનું વીર્ય, સુવર્ણ.
શિશુ ની વિધિપૂર્વક અગ્નિસેવા અરિજી ઉ૦ અગ્નિથી અધિષિત-આ
હેમ વગેરે. શ્રિત લોક, અગ્નિને લેક
શિરોલર પુત્ર નિરિા પુત્ર ત્રિ - વિત ત્રિ. અગ્નિવાળું.
બ્દને અર્થ. નિયત પુત્ર અગ્નિહોત્રી બ્રાહ્મણ.
દુત પુ તે નામને ય. શિવત્ અચ૦ અગ્નિતુલ્ય.
જિકુર પુએક જાતને યજ્ઞ શિવ સ્ત્રી સ્વાહા-દક્ષની કન્યા.
મિ પુત્ર તે નામને યg. શિવમ્ ત્રિઅગ્નિ સમાન તેજવાળું.
ગોમા ન ર૦ અમિષ્ટોમ યજ્ઞની સમાનવ અગ્નિનું તેજ,
માપ્તિસમયે ગવાતે સામવેદને મંગભાગ. શિવ - જદરાગ્નિને પ્રદીપ્ત કર
જિક પુત્ર અગ્નિ ઉપર રહી શકે તેવું નાર ઔષધ, પથ્ય આહાર
લોખંડી પાત્ર. કરિર્ટુન ત્રિ. ઉપરના અર્થ
શિve ત્રિઅગ્નિમાં રહેનાર. aff ત્રિ- અગ્નિસમાન રૂપવાળું.
સિંઘાર પુત્ર અગ્નિવડે વિધિપૂર્વક સવિર્ષ ઉ૦ અગ્નિનું રૂપ.
કરેલો દાહ, મરેલાને કરેલો અગ્નિદાહ. શિવમ ૫૦ સાગનું ઝાડ.
લિંકા ત્રિ- અગ્નિતુલ્ય, અગ્નિસમાન શિવમ ત્રિ. જેને અગ્નિ પ્રિય હોય તે.
તેજસ્વી. જિલ્લાના અગ્નિ જેવું તેજસ્વી વસ્ત્ર.
ક્રિસન્ટીજન ત્રિ, જઠરાગ્નિ તેજ કરે જિત્રાસન્ ત્રિઅગ્નિ જેવું વસ્ત્ર ધારણ તેવું ઔષધ વગેરે. કરનાર.
અમિષ પુ. જંગલી કુટુંબ વૃક્ષ. શિવાદ ૩૦ બકરા, ધૂમાડે.
રિસમાં ૧૦ સેનું રશિયાઇ ત્રિ અગ્નિને ધારણ કરનાર, જિનવ ત્રિઅગ્નિથી પિડા થંલ., શિકાર ન બકરો.
અજિલણ પુ. વાયુ.
For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अग्निसहाय
બ્રન્તિમહાય પુ॰ વાયુ, ધૂમાડા, જંગલી
કમતર.
અનિનાક્ષિા ૬૦ અગ્નિની સાક્ષીએ કરેલું કર્યું.
અનિસાર ન॰ પુ॰ રસાંજન, અગ્નિના સાર. ગનિમિત્તેન પુ॰ અગ્નિસિંહ નામના રાજાને પુત્ર દત્ત. નિતંમ પુ॰ અગ્નિની દાહશક્તિનું રા કાણુ, અગ્નિની દાશક્તિને અટકાવનાર મંત્ર, તેવું એક ઔષધ, અનિસ્તમ્મન ૧૦અગ્નિનું સ્તંભન-રાકાણ. નિષ્ણાત્ત પુ૦૫૦-૬૦ તે નામના પિતૃએ જેએ મરીચિના પુત્ર છે. અનિદ્ભુત પુ॰ જેણે અગ્નિહેામ કરેલા છે
તે અગ્નિહેાત્રી.
સન્નિહોત્ર 1૦ મંત્રપૂર્વક અગ્નિ સ્થાપન કરીને વિધિથી કરવામાં આવતા અગ્નિહામ, વિષ. અનિષ્ટૌત્ર પુ॰ અગ્નિ.
અગ્નિહોત્ર યની સ્ત્રી જેના ઉચ્ચારણપૂર્વક હામ કરાય છે તે ત્રકડી.
અગ્નિહોત્રસ્તુત પુ॰ અગ્નિહોત્રી, નિત્રિન પુ॰ અšિાત્રી.
અનૌપ્ પુ॰ અગ્નિપ્રદીપ્ત કરવા તે,અગ્ન્યા
ધાન કરનાર.
અન્નીત્ર પુ॰ અન્યાધાન કરનાર ઋત્વિજ, હામ વગેરે અગ્નિકૃત્ય. નીપ્રા શ્રી હામ વગેરે અગ્નિકાય. અમીન્દ્ર પુ॰ ટ્વિ॰ ૧૦ એક વિષના ભક્તા તે નામના એ દેવ. અનીન્ધન ત્રિ જેનાવડે અગ્નિ પ્રદીપ્ત
કરાય છે તે મંત્ર વગેરે. અન્નીન્ધન ન॰ અગ્નિકૃત્ય.
નીયત્રિ અગ્નિની સમીપનું સ્થાન વગેરે. ગૌવર પુ. ટ્વિ॰ એક વિષના ભોક્તા તે નામના એ દેવ,
ર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अग्रजन्मन्
અનીષોમ પુ॰ ટ્વિ॰ એક વિષના ભેાક્તા તે નામના એ દેવ. સનીપોમઝળચન ન તે બે દેવના સંસ્કાર, સનીોમપ્રાયની સ્ત્રી જેનાવડે અગ્નિ તથા સામ નામના એ દેવ સંસ્કાર પામે છે તે ઋચા, એક યજ્ઞપાત્ર. અનીìમીય ત્રિ અગ્નિ તથા સામ જેના દેવ છે તેવું વિષ વગેરે. અન્યગર 7॰અગ્નિહેાત્રગૃહ, અગ્નિશાળા. અન્ચમાવવુ॰ અગ્નિને અભાવ. અન્વય ન॰ તેાપ, બંદુક વગેરે. અન્યધાન ૬૦ વેદમ ત્રપૂર્વક અગ્નિનુ સ્થાપન, અગ્નિહેાત્ર યાગ. અન્યાયેય દુ॰ અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણુ. સમ્યાલય પુ॰ અગ્નિશાળા, અગ્નિકુંડ, સ્થલિ.
અન્યહિત પુ॰ અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણ, અત્યુત્પાત પુ દિવ્ય અગ્નિએ કરે
ઉત્પાત ( અનિષ્ટસૂચક ઉપદ્રવ. ) અન્યુદર પુ॰ અણુ કાથી મથીને અગ્નિ ઉત્પન્ન કરવા તે.
For Private and Personal Use Only
અમ્પ્યુપસ્થાન ૬૦ અગ્નિનું ઉપાસન દર્શાવનાર મત્રં, અગ્નિનું ઉષાસન, × 7॰ ઉપલે! ભાગ, બાકીને ભાગ, આલંબન, પૂર્વભાગ, ઉત્કર્ષ, સમૂહ, અય ત્રિ મુખ્ય, અધિક, પહેલુ, અપ્રર પુ॰ હાથને અગ્રભાગ, અપ્રાય પુ॰ શરીરના અગ્રભાગ. પ્રત ત્રિ આંગળી નાર. અપ્રય ત્રિ. મુખ્ય. અનામિન ત્રિ॰ આગળ નાર. અત્રજ્ઞ પુ॰ મોટા ભાઈ, બ્રાહ્મણ. અત્રત્ર ત્રિ આગળ ઉત્પન્ન થયેલ. અપ્રાપા શ્રી. જાધના અગ્રભાગ. અપ્રજ્ઞમન પુ॰ મેટા ભાઇ, બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મા. સચમન ત્રિ॰ પ્રથમ જન્મેલ,
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अग्रजात
अग्रायणीय
અઘાર પુ. મોટે ભાઈ, બ્રાહ્મણ gstત ત્રિ. આગળ જન્મેલું. अग्रजातक पु० त्रि. अग्रजात पु० त्रि.
જુએ. પ્રગતિ પુબ્રાહ્મણ મuTદા સ્ત્રી જીભને આગળને ભાગ. અપચા સ્ત્રી ધનુષની દેરીને અગ્રભાગ. aft ત્રિ. મુખ્ય, પ્રભુ, શ્રેe. અst go અગ્નિ. મuતર અન્ય આગળથી, પ્રથમથી.. મuતાણા ત્રિ- આગળ ચાલનાર, મુખ્ય. મારિન પુત્ર પ્રેતને ઉદેશી અપાતું દાન ગ્રહણ કરનાર બ્રાહ્મણ.
કાનીય પુત્ર પ્રથમ દાન આપવાને યોગ્ય. સઘન પુછે નખનો અગ્રભાગ. અનામિ શ્રી. નાસિકાને અગ્રભાગ.
પુ સંસારબંધનથી મુક્ત, આત્મવેત્તા. અસ્થિ 7િગાંઠવિનાનું. ગgggf શ્રી. તે નામનું વૃક્ષ-કવચબીજ. અપૂષા સ્ત્રી પહેલી પૂજા, મુખ્ય પૂજા. સઘw૪ ૨૦ ફળ નાખવાથી ઉગનાર વૃક્ષ. અગ્રવાર ૧૦ બીજ નાખવાથી ઉગનાર વૃક્ષ. કમજ પુત્ર પ્રથમ ભાગ, શેષ ભાગ,
બાકીને ભાગ. અમુક ત્રિા સૌની પ્રથમ ખાનાર, પેટભરૂ.
પુમોટે ભાઈ, બ્રાહ્મણ.
ત્રિપ્રથમ ઉત્પન્ન થયેલ સામણિ સ્ત્રી મુખ્ય સ્ત્રી, પટરાણું. સામાં ૧૦ મુખ્યત્વે કરીને ભક્ષ્ય એવું
(હદયનું) માંસ. ગમન પુ. તે નામનો રોગ, મકવા એક જાતને પક્ષ, અગ્નિહોત્રો
સિવાયના મનુષ્ય કરવા યોગ્ય નવા શ્રાદ્ધ. સગવાન ન આગળ ચાલનાર સૈન્ય. મgયાન ત્રિઆગળ ચાલનાર હરકોઈ
મારિન ત્રિ. આગળ જનાર, શ્રે. માધિન પુત્ર સૈન્યને મોખરે રહી યુદ્ધ
કરનાર, ગોહિત શ્રી. તે નામનું એક શાક, મgવીર પુ. જે વાવવાથી ઝાડ ઉગે છે
તે ઝાડની કલમ. પ્રસંધાની સ્ત્રી, પ્રાણીવર્ગનાં શુભાશુભસૂચક યમદેવની નોંધપોથી. પ્રસંધ્યા સ્ત્રી સંધ્યાકાળની પહેલાં સમય, પ્રાંત:સંધ્યા. પ્રતા ત્રિ. આગળ ચાલનાર. અગ્રતા પુત્ર વાંસ.
gવારા સ્ત્રી પલરહિત શિખાવાળી, . માંજર.
2 S૦ પરિગ્રહનો અભાવ. પ્રદ ત્રિ- પરિગ્રહરહિત સંન્યાસી વગેરે, - જ્ઞાનશૂન્ય. મggય ત્રિ ગ્રહણ કરવાને અગ્ય. સદર ત્રિપ્રથમ આપવા યોગ્ય વસ્તુ.
pદર પુછ ભાગને અગ્ર. ઘર ત્રિ. પ્રથમ લેનાર.
દરત પુત્ર હાથનો અગ્રભાગ. સહાયણ પુત્ર માગશર મહીને. અનgramદિ શ્રીવર્ષની પ્રાથમિક
ઈષ્ટિ-યાગ. સાહાર પુત્ર ખેતરમાં ઉત્પન્ન થયેલ ધાન્ય
માંથી બ્રાહ્મણનિમિત્તે રાખેલું ધાન્ય, ગુરૂકુળમાંથી આવેલ બ્રહ્મચારીને આપવા યોગ્ય ખેતર વગેરે,તે નામનું કોઈ એક ગામ, અપાર ત્રિ. પ્રથમ લેનાર. અઘરા ત્રિ. પ્રથમ લેનાર. અviા પુત્ર પહેલો ભાગ, મુખ્ય ભાગ. અહિત કટાક્ષ.
અarળીયા આગળ ચાલતું સન્ય. ૩યો ન૦ બૌદ્ધાગમપ્રસિદ્ધ તે નામનો
એક પ્રવાદ.
For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रायलेहित
अघृण
-
-
-
-
-
-
-
-
-
કતિ ન શ્રાદ્ધ વગેરેમાં દેવાદિને અs fક પાપ કરનાર, અર્પણ કર્યા પહેલાં એઠું કરેલ અન્નાદિ. અઘત ત્રિ- પાપ કરનાર, સતત પાપ ગgiાન ૧૦ શ્રાદ્ધાદિમાં અર્ધપ્રદાનાદિ કરવાના સ્વભાવવાળું.
પહેલાં ગઠવેલું બ્રાહ્મણ માટેનું આસન. ગયા શ્રીધ્યાનને અભાવ. અા જિ. ગ્રહણ કરવાને અગ્ય. સઘન ત્રિઘાટું નહિ તે, શિથિલતાયુક્ત.
આવનારા ત્રિ- પાપને નાશ કરનાર. મરિન ત્રિલ છે, ઉત્તમ.
અવનવા રૂ૦ અઘાસુરને નાશ કરનાર ગરિમા સ્ત્રી, એક જાતનું ફળ.
શ્રીકૃષ્ણ. ચણા પુત્ર માટે ભાઈ
પનારાન ૩૦ ઉપરને શબ્દાર્થ. સક્રિય ઝિ૦ પ્રધાન, મુખ્ય.
સામોનિન ત્રિ, દેવ, પિતૃ કે અતિથિના ગીય પુમોટે ભાઈ.
નિમિત્ત વિના કેવળ સ્વાર્થે રાંધનાર. શોર ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ,
સમય ૦િ પાપમય. અg બ્રી. નદી, આંગળી.
કાયમ ર૦ ઉત્પન્ન થયેલા પાપનો નાશ ગg #ોઉપરના અર્થ
કરવા માટે જપવામાં આવે તે મંત્ર. ગજ ત્રિ. આગળ જનાર
માર્ગ ૩૦ ઘામનો અભાવ. રકા ત્રિ. ઉપરનો શબ્દાર્થ.
પર્મ ૦િ ધામવિનાનું. અન્ન ત્રિ. આગળ જનાર.
અમેધામન પુરુ યંત્ર, કપૂર. વિધિ, ૫૦ પુનર્લગ્ન કરનાર,
મધમાર ત્રિક પાપને નાશ કરનાર. ચોf gીમેટી બહેન કુંવારી હોય ઘર જિ. પાપ જેનાથી ડરે છે તે, છતાં પરણનારી નાની બહેન.
પાપનો નાશ કરનાર મંત્ર વગેરે. સવિધિપૂત પુત્ર મોટી બહેન કુંવારી ઘર ૦િ પાપને દૂર કરનાર. હેવા છતાં પરણનારી જે નાની બહેન
સાવ ૦િ પાપવાળું.. તેને પતિ.
અઘષિ પુલ સર્ષ. પ . આગળ રહી રક્ષણ કરનાર.
પ્રવાસ ૫૦ ચેર, દુ:ખને સૂચક. જ ત્રિઆગળ રહી પવિત્ર કરનાર. સફાંસિન ત્રિવ દુઃખને સૂચક, દુઃખની ગયા ર૦ વનને અગ્રભાગ.
ઈચ્છા કરનાર મારા ૦િ આગળ ચાલનાર.
ઘાયુ ત્રિ- પાપાચરણની ઈચ્છાવાળું, ગરિક ત્રિ. આગળ થનાર સેવક. બીજાને દુખ આપવાની ઈચ્છાવાળું, સોપાં ત્રિપ્રથમ આપવા યોગ્ય હિંસામાં આસક્ત રહેનાર. વ્યાદિ.
અગાપુર ઝિ૦ પાપી આયુષવાળું, સર્વ મyક પુત્ર મેટો ભાઈ.
અવસ્થામાં પાપ કરનાર, મgય ત્રિશ્રેષ્ઠ.
વારિન ત્રિવ દુઃખયુક્ત, દુઃખી. સ્વા૦ ૦ ૦ શેર્ જવું.
મથાસુર ૫૦ તે નામને અસુર રાક્ષસ. સન્ ૩૦ મ૦ ૦ સેટ પાપ કરવું. અહિ પુ. દુ:ખયુક્ત દિવસ, સૂતકવાળો પાપ, વ્યસન, દુઃખ.
દિવસ, પાપી દિવસ. સવ પુતે નામને દૈય.
સાત્રિ નિદધ.
For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અવળા
સંધુના સ્રો॰ દયાના અભાવ. સૌર ત્રિ॰ ભયકર નહિ તે, સૌમ્ય, અતિભયાનક.
મોર પુ॰ દેવની એકમૂર્તિ
અહોરા સ્ત્રી॰ ભાદરવા મહિનાની અંધારી ચૌદશ.
અઘોષ પુ॰ અાષ પ્રયત્નવાળા અક્ષર. અષોષ ત્રિ॰ શબ્દરહિત.
સોપવત્ ત્રિ. અદ્રેષ પ્રયત્નવાળુ. અષોર્ અન્ય સમાનાર્થીક અવ્યય. અન્ય પુ. બ્રહ્મદેવ.
સન્યા શ્રી ગાય.
અત્રેય ત્રિ॰ સુંધવાને અશક્ય, દુર્ગંધી
પદા.
અદેય ૧૦ મદિરા.
ક્ ૦ ૩૦ ૧૦ સેટ્ સ`ખ્યા કરવી, ગણવું, ચિન્તયુક્ત કરવું.
અન્ન પુ॰ ચિન્હ, કલંક,
અંજ ૬૦ દૃશ્ય કાવ્યનું એક રૂપક. અંગ પુ॰ પર્વત, સમીપ, યુદ્ધના અન્નકાર, શરીર, અપરાધ, સ્થાન, વિચિત્ર યુદ્ધ, પરસ્પર સંબંધવિનાનું નિશાન, ખેાળા, નવની સંખ્યા, આંકડા. અંતંત્ર 7૦ ગણિત શાસ્ત્ર. અતિ પુ॰ વાયુ, બ્રહ્મા, અગ્નિ,અગ્નિહેાત્રી. સંકૃતિ ત્રિ॰ જનાર.
અંધારન ન॰ નીશાની ધારણ કરવી તે, તપાવેલી મુદ્રા વગેરેથી વૈષ્ણવચિન્તનું
ધારણ.
અંજન ૧૦ આંકવાનું સાધન, આંકણી, માત્ર ચિન્હ કરવું તે.
સંઘના સ્રી. ઉપરના અ. સનીય ત્રિ॰ આંકવા ચેાગ્ય, ચિન્ટુ કરવા ચેાગ્ય, આંકડા કરવા લાયક, ગણવા યાગ્ય.
અપાવ્રત ન॰ તે નામનું એક ત.
१५
अंकुशधारि
સંપત્તિ શ્રી ખેાળાને છેડે, ધાવમાતા, આલિગન.
સંશાહિના સ્રો॰ આલિંગન
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંપાટી શ્રીમંત્તિ જીએ, એક પ્રકારનું સુગંધી દ્રવ્ય.
સંપારા પુ॰ લીલાવતી નામના ગ્રંથમાં કહેલ એક વગેરે સંખ્યાબાધક બેક.
ગુણાકાર, આંકડાઓને
अंकपूरण न० ગુણવા તે.
સંવધ પુ॰ ચેતરફ આંકડા ખાંધવા તે, ક્રોડ ધ.
અજોડચ પુ૰ એક જાતનું વૃક્ષ. અંહોપ પુ॰ બાદબાકી. અંજવિયા શ્રી ગણિતવિદ્યા અંમ્ ન॰ ચિન્હ, શરીર. સંજ્સ 7॰ ચિન્તુયુક્ત. અંદાજ ૰ પાણી. અતિ ત્રિ॰ નીશાનીવાળું કરેલું.
સંધિન ત્રિ॰ ખેાળામાં રાખીને વગાડના ચેગ્ય વાદિત્ર-નરથાં વગેરે.
અંજિની જ્ઞા આંકડાઓના સમુદાય,
ચિન્હના સમૂહ. અહી સ્રી. એક જાતનું નાનું ભંગારૂં. સંટ પુ॰કુંચી.
અંજીર પુ॰ ૪૦ અંકુર, નાનેા છેડ, પાણી, લેાહી, રૂંવાટુ, કળી.
અંરા પુ॰ પશુ વગેરેને રહેવાનું સ્થળ. સંકુરિત ત્રિ॰ અંકુર રૂપે ઉત્પન્ન થયેલું,
જેને અંકુર ફૂટયા હોય તે.
અઝુરા પુ॰ 7॰હાથીને ચલાવવામાં ઉપયાગી લેખડી હથીઆર-અંકુશ, પ્રતિબંધ. સંરામદ કુ॰ હાથીને માવત. અઝુરાદુદ્ભૂત પુ॰ અકુશથી પણ વશમાં ન રહે તેવા હાથી. સંકુચન પુ॰ હાથીના માવત.
For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अंकुशमुद्रा
अंगरक
અંકુશનુદા છો. તંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલી
અંકુશાકારે કરવાની આંગળીઓની મુદ્રા. સંgી સ્ત્રી તે નામની જૈનશાસનની
રક્ષિકા દેવી. મંજુરી બ્રીઉપરને શબ્દાર્થ. અંકૂર પુત્ર સંજીર શબદનો અર્થ જુઓ. સંs g૦ ૧૦ હાથીને વશ રાખવાનું
હથીઆર. અંતર પુછે તે નામનું એક વૃક્ષ. ચોટ પુએક વૃક્ષ ચંદ્ર પુત્ર અકેટ વૃક્ષ. સંસ્ટા પુત્ર અંકેટ વૃક્ષ.
સંકાસ્ટિકા સ્ત્રી આલિંગન ક્રિયા. અંજાર 90 અંકેલ વૃક્ષમાંથી ઉત્પન્ન
થનારું ઝેર. . એણિ અંકેટ વૃક્ષ. મા પુત્ર ખોળામાં રાખી વગાડવા યોગ્ય
વાદિત્ર-નરહ્યું. ' વાં ત્રિગણત્રી કરવા ગ્ય. ન ૩૦ મણ ક્ષેત્ નીશાનીવાળું કરવું. અંજ અન્ય સંબોધનાર્થે. અંજ ૨૦ મન, શરીરને અવયવ, શરીર, વેદનાં છ અંગે માંહેનું કે, અમુખ્ય
ઉપાય. ગંગ ઉ૦ તે નામને એક દેશ. અંજ ત્રિ. અંગવાળું. સંવત ૨૦ મર્દનાદિ શરીરસંસ્કાર. અrs go શરીરનું ઝકડાઈ જવું, શરીર
વેદના. અજા પુત્ર, રેગ, કામદેવ. amગ ર૦ લોહી, રુંવાટું. સંગ ત્રિવ શરીરથી ઉત્પન્ન થયેલ પદાર્થ સંજન ત્રિ. ઉપરોજ શબ્દાર્થ.
=ા બ્રપુત્રી. કથા ૩૦ ક્ષયરોગ.
જ ન આંગણું, ચીટ, રથ વગેરે વાહન. વજન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
mતપુ વાહન, બ્રહ્મા, અગ્નિ, અગ્નિહોત્રી. સંતો સ્ત્રી, વાહન, મંર બાજુબંધ.
જ પુ૦ વાલીપુત્ર-વાનર. ચંદ્ર ત્રિવે અંગ-શરીરનું દાન કરનાર, એના બ્રી. દક્ષિણ દિશાના હાથીની સ્ત્રી. સંજના સ્રો. સુંદર અંગવાળી સ્ત્રી, હરકેઈ
સ્ત્રી, દક્ષિણ દિશાને હાથીની સ્ત્રી. સંજarts go આસોપાલવનું વૃક્ષ, - દક્ષિણ દિશાનો હાથી, અંજનકિર ત્રિ. સ્ત્રીને પ્રિય પદાર્થ માત્ર. અંજનિયૅદ પુ. બાજુબંધને અગ્રભાગ. સંથાર પુહદયાદિ અંગપ્રદેશમાં
મંત્રાદિનું સ્થાપન, તાંત્રિક ન્યાસ ગાસ્ટા રિ૦ શરીરનું રક્ષણ કરનાર. અંજા૪િ સ્ત્રી આલિંગન. ૩urfઇ સ્ત્રધાવ માતા. સંજયશ્ચિત દેહની શુદ્ધિ માટે કર
વામાં આવતું શારીરિક પ્રાયશ્ચિત્ત. જન્મ ૩૦ પુત્ર, કામદેવ.
મ૦િ જેણે અંગન્યાસ કર્યો હોય તે, શરીરથી ઉત્પન્ન થનાર.
મંત્ર પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રોક્ત કોઈ મંત્ર. aiામ પુછે શરીરનું મર્દન, શરીર ચાંપ
નાર-સેવક. સંજામ ત્રિ શરીરનું મર્દન કરનાર ૩મા પુ. શરીર ચાંપનારસેવક. નવા ત્રિ શરીરનું મર્દન કરનાર, સંજન ત્રિવ ઉપરને શબ્દાર્થ. સંજજ્ઞ g૦ કર્મમાત્રના અંગરૂપ યન,
અંગયાગ. સંગર ૪૦ એક જાતનું વૃા.
ત્રિલાલ અંગવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अंगरक्षण
अंगारपर्ण
----
--
-
-------
-
-
-
-
-
સન ૧૦ શરીરનું રક્ષણ
svu શરીરને સ્પર્શ, શરીરની Tલા ત્રિ. અંગરક્ષણનું સાધન માત્ર. બીજાઓથી સ્પર્શ કરી શકાય તેવી
ફળ સ્ત્રી બંડી, અંગરખું, પહે- યોગ્યતા. રણ વગેરે.
ગંગા પુત્ર શારીરિક અવયના હાવફિft સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
ભાવપૂર્વક નૃત્ય, શરીરનું હરણ. પુત્ર શરીરે ચેપડવાનું વિલેપન. જાનિ સ્ત્રી અંગની હાનિ, ખેડ. જરા પુત્ર અંગ દેશનો રાજા, કણું. જ પુત્ર અંગવિલાસ, નાચ. ETન્ પુત્ર ઉપરને શબ્દાર્થ
Terરિ ૫૦ નૃત્ય કરવાનું સ્થળ, રંગસંહ વાળ.
ભૂમિ . v પુત્ર શરીરે ચંદન વગેરેનું લેપન,
દીન ૦િ સાધનભૂત દ્રવ્ય તથા કાળ વિલેપન કરવાને પદાર્થ.
વગેરેથી રહિત કર્મ, ખોડવાળું. સંસ્કોચ પુત્ર એક જાતનું ઘાસ.
ગણન ૫૦ કામદેવ. સંવ ૧૦ સુકાયેલું ફળ.
મંજfમય પુત્ર ગૌણ-મુખ્યભાવ, ઉપ
કાર્ય–ઉપકારકભાવ. વિવાર ત્રિ શરીરની વ્યાકુળતાવાળું,
સંજgિ અંગદેશને રાજા, કર્ણ. ખોડખાંપણવાળું.
Tધીરા પુત્ર અંગદેશને રાજા, કર્ણ સંવિતિ પુ. વાઈને રોગ, ફેફરું.
જ્યોતિષશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ લગ્નનો સ્વામી. ક્રિતિ સ્ત્રી શરીરમાં વિકાર.
સંાધીશ્વર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વિક્ષેપ ૫૦ શરીરને ચલાવવું, નૃત્ય. અંજાર પુત્ર અંગારે, કેલસે, મંગળ ગ્રહ, સંજવિદ્યા સ્ત્રી જ્ઞાનનું સાધન વ્યાકરણ
નર ના લાલ રંગ. શાસ્ત્ર વગેરે વિદ્યા, જ્યોતિષનું અંગ
સંગર ઝિ૦ લાલ રંગવાળું. એવું એક શાસ્ત્ર, શરીરવિદ્યા.
TIT TR૦ અંજાર પુછે ન જુઓ, સંધિ પુમીમાંસાહસિદ્ધ અંગની
ભાંગરાનું ઝાડ. - વિધિ.
Tલા વૈદ્યકશાસ્ત્રમાં પ્રસિદ્ધ તે મં ત નવ હૃદયને ભાવ જણવનારી
નામનું તેલ. ચેષ્ટા, શરીરનો વિકાર.
ગંગારવમળ પુપરવાળું. વૈગુણ ૧૦ મુખ્યત્વે કરીને ઉપકારક
ગંગારિન ત્રિ. કોલસા પાડનાર. એવું જે કર્મ તેમાં કઈ પ્રકારની ન્યૂનતા
irrઇ પુત્ર એક જાતનું ઔષધ, કરવી તે.
(હિતાવલી). શુદ્ધિ સ્ત્રી સ્નાનાદિ દેહસંસ્કારનું અંતૈિ૪ ૧૦ વેકપ્રસિદ્ધ એક તેલ. સાધન, દેહશુદ્ધિ.
ડાંગરની સ્ત્રી સગડી. ગર્ ન પક્ષી.
અંજનિ સ્ત્રી સગડી. સંઘાર પુશરીરશાધન વગેરે સંસ્કા
ગંગાજરિપવિત ૧૦ કોલસાથી રાંધેલું, રનું કારણ સ્નાનાદિ.
પકવ માંસ. સંજારવ ત્રિ શરીરશોધન વગેરે સં- Try 7તે નામનું એક વન. કાર કરનાર.
aiારા ૬૦ તે વનને સ્વામી ચિત્ર જવંરિયા સ્ત્રી શબ્દનો અર્થ. | રથ ગંધર્વ.
For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अंगारपात्रो
સંનપાની સ્ત્રી॰ સગડી. અંગારપુર પુ૦ જંગાળીયાંનુ ઝાડ. અંગામંનરી શ્રી॰ લાલ કરંજનું વૃક્ષ. સંગામની સ્ત્રી ઉપરના અ. અંગારવછુરી સ્ત્રી નીચેના અ. અંગ વહી સ્ત્રી. ચણેાડીનું ઝાડ, કર જવૃક્ષ અંગાર હિજા સ્રો ઉપરનાજ શબ્દા. સંગાવેજી પુ॰ એકજાતને વાંસ. અંગારાતી સ્ત્રી સગડી.
સંગારાવક્ષેખ ૬૦ ચીપીયે. અંગારિક સ્ક્રૉસગડી. અંગારા સ્ત્રી ઉપરને શબ્દાર્થ.
www.kobatirth.org
સંમાન ત્રિ॰ અંગારાવાળું. સંમતિની સ્ત્રી સગડી.
સંપતિ પુ॰ ખાખરાની કળી. સંગતિ ત્રિ॰ લગભગ બળી ગયેલું કાષ્ટ વગેરે.
અંગારીય ત્રિજેમાંથી અંગારા પડી શકે તેવાં કાષ્ટ વગેરે.
સંનિષ્ઠા શ્રી ખડી, અંગરખુ. સંનિન અવયવવાળુ, શરીરવાળું, પ્રાણીમાત્ર, પ્રધાન-મુખ્ય અંનિરર્ પુ॰ તે નામને મુનિ.
સંનિવૃત પુ॰ વાયુ. સંગીòળ ૬૦ સ્વીકારવું તે.
સંગીહાર પુ॰ સ્વીકાર. સંગીòત ત્રિ॰ સ્વીકારેલું.
अंगु पु० હાથ. સંતુર સ્ત્રી. આંગળી.
સંતુરી સ્ત્રી. આંગળી. સંતુરીય ન॰ વીટી સંતુરીયજ ન॰ અંગુઠી, વીટી.
સંતુષ્ટ પુ॰ આંગળી, વાત્સ્યાયન મુનિ અનુદ્ધિ હ્રૌ॰આંગળી, એક જાતનુ વૃક્ષ, હાથીની સૂંઢના અગ્રભાગ.
१८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अंत्री
*મુહિતોર ૧૦ ચંદન વગેરેથી લલાટમાં કરેલું અર્ધચંદ્રાકાર તિલક, સંતુહિત્ર 7૦ ધનુષ ખે’ચતી વેળા આંગળીએ ધસાય નહિ તે માટે ખાંધેલું ચાંમડુ. અંગુહિત્રાળ ન॰ ઉપરનાજ શબ્દાર્થ. ચંપુત્રિમુદ્ધ ન॰ આંગળીના અગ્રભાગ. અંગુલિમુદ્રા શ્રી. નામ કાતરેલી આંગળીની વીંટી. સંતુલિપુત્રિશાસ્ત્રો ઉપરના અ. अंगुलिमोटन न० એ આંગળીઓથી ચપટી વગાડવી તે. સંતુષિના શ્રી. આંગળીઓ ઉપર લેપ કરવાની રાખડી- પેટીસ. સંશુહિસંજ્ઞા સ્ત્રી. આંગળીથી સ ંકેત જણાવવે! તે, આંગળીથી કરેલી સત્તા. અંગુજિતંગ પુ॰ આંગળીના શબ્દથી સના કરવી તે. અંગુદ્ધિાટન ૧૦ એ આંગળીથી ચપટી વગાડવી તે.
સંતુહી સ્રી. આંગળી. अंगुलीक न०
વીટી. સંતુસ્રીપૠજ ન॰ પાંચ આંગળીએ. અંગુષ્ઠીય ન॰ આંગળીના અલંકાર-વીટી સંતુસ્રીય ન૰ઉપરને અ સંતુસ્રીસંભૂત ન નખ.
સંતુસ્રીસંમૃત ત્રિ॰ આંગળીઓમાં થયેલી વસ્તુમાત્ર.
મુખ્યવિ પુ॰ પાણીનીય વ્યાકરણમાં કહેલા શબ્દગણુ, અંગુષ્ઠ પુ॰ અંગુઠી.
અંગુષ્ઠમાત્ર ત્રિ. ગુડા જેવડું. (માપમાં) સંવૃષ પુ॰ ખાણ, નળીયુ
સંઘમ્ ન॰ પાપ. સંઘાર પુ॰ કાંતિમાન. ષિ પુ॰ પગ, વૃક્ષનું મૂળ, મંત્રિપુ॰ ઉપરના અ.
For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अधिनामक
અત્રિનામષ્ઠ પુ॰ ઝાડનું મૂળ. अंग्रिप पु० વૃક્ષ. સંઘ્રિપી સ્ત્રી જેને મૂળથી માંડી પાંદડા હાય છે તેવું એક વૃક્ષ. પ્રિનિષ્ઠા હો ઉપરના અ. મંત્રિયત્તિ સ્ત્રી જેને મૂળથી આરંભી વેલાએ હાય છે તેવું એક વૃક્ષ. સંપ્રિયહિજા સ્રો ઉપરના શબ્દાર્થ. અચ્ સ્વા૦ ૩૦ સ॰ સેટ્ અસ્પષ્ટ કહેવું, જવું.
અચ્ (અર્ ) વા૦ ૧૦૧૦ સે જવું, પૂજા કરવી.
અર્ મ્યા૦ ૩૦ સ૰ સેક્ જવુ પુજવું. અન્નુમ્ ત્રિ. મનેત્રવાળુ, નેત્રવિનાનું,
આંધળુ.
અશ્રુમ્ ન॰ નેત્રને અભાવ. અચંડ ત્રિ ઉગ્ન નહિ તે. અવંડી શ્રી. સુશીલ ગાય, શાંત સ્ત્રી. અવતુર્ ત્રિ॰ચારની સખ્યા રહિત, જે ચતુર– હાંશીઆર ન હોય તે. અયંત્રણ ત્રિ જે ચચળ ન હોય તે. अचपल त्रि० ચપલતાવિનાનું, સ્થિર, ચલનધર્મ રહિત.
અચર ત્રિ॰ સ્થાવર, સ્થિર, જ્યાતિષ શાસ્ત્રમાં કહેલી સ્થિર રાશિ-વૃષભ, સિંહ, વૃશ્ચિક તથા કુંભ.
અન્નમ ત્રિ॰ પ્રથમ-મધ્યમ અવસ્થાવાળુ, પહેલું,–મધ્યમ.
અરજ પુ॰ ખીલેા, પર્વત, શિવ; આત્મા. અનય ૬૦ પરબ્રહ્મ.
અન્ન ત્રિ॰ ચલનધર્મ રહિત, સરન્યા સ્ત્રી પાતી. અષતીજ દુવિષ્કભ પર્વત તરીકે પ્રસિદ્ધુ મંદરાચલ વગેરે પત.
જીહા શ્રી પૃથ્વી.
અન્ન ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
१९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'अचिरांशु
અપના શ્રી પાર્વતી. અવહત્વિપૂ પુ॰ કોયલ. સષષિર્ શ્રી અચળ કાંતિ. અશ્વવિષ ત્રિ॰ અચળ કાંતિવાળું. અચત્તિ પુ॰ પર્વતરાજ હિમાલય. અચપ્રાતૃ પુ છેલ્લા જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામીના શિષ્ય નવમા ગણધર. ચહેરાન પુ॰ હિમાલય પર્વત. અચહા શ્રી પૃથ્વી. અન્નાપત્ન ન॰ સ્થિરતા-સ્થિરપણું, ચાપહ ત્રિ॰ સ્થિરતારહિત. અચાપલ્ય ૬૦ સ્થિરપણું. અન્નાપત્ય ત્રિ॰ સ્થિરતાન્ય. અવિર્ધા ત્રિ॰ ચિકણું નહિ તે, રૂક્ષ. સચિત્ત ત્રિ૰ચિત્તરહિત–ચેતનાશૂન્ય. અચિત ત્રિ॰ ચિંતાવિનાનું. અચિંતનીય ત્રિ॰ વિચારમાં ન આવે તેવું, અતર્યું.
અચિંતિત ત્રિ॰ અણધાર્યું, એચિંતુ. અચિંત્ય ત્રિ॰ તર્ક કરવાને અશકય, વિચારમાં ન આવે તેવું. અવિર ન॰ અલ્પ ફાળ અપિ ત્રિ॰ અલ્પકાળ રહે તેવી કાઇ વસ્તુ પ્રવિષિષ સ્ત્રી વીજળી.
અત્તિ ત્યપૂ ત્રિ॰થડા સમયમાટે કાંતિવાળુ અવિદ્યુતિ સ્ત્રી વીજળી, થ્રેડા સમય રહેનારી કાંતિ..
For Private and Personal Use Only
O
સચિત્તુતિ ત્રિ॰ થોડા સમય કાંતિવાળું, અચિત્રમા શ્રી અવિદ્યુતિ શ્રી જુએ. અવિરમમ્ શ્રી વિદ્યુતિ શ્રીજીએ. અધિìવિત્ સ્ત્રી વીજળી. *ષિરોવિન્ ૬૦ અલ્પ તેજ. *શિરોવિન્ ત્રિ અલ્પ તેજવાળું અનિન્ય અન્ય અતિ અલ્પ કાળ. અવિાંચુ સ્ત્રી વીજળી. અવિાંશુ ૬૦ અલ્પ સમય રહેનારૂં કિષ્ણુ,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अचिरांशु
अअकव
નિરાંશુ ત્રિ- અલ્પ કાળ રહેનાર | થાવ એ અભિલાષ. કિરણવાળું.
અછિન્ન ત્રિ ખંડન રહિત અખંડ, છેદન મજ સ્ત્રી સળમા જૈન તીર્થકર શા- ભેદનારહિત, કપાયેલું ન હોય તે. ન્તિનાથની માતા.
છિન્નપત્ર go એક જાતનું વૃક્ષ, અખંડ નિરાત બચ. શીધ્ર, સત્વર, જલદી. પાંદડાવાળું હરકોઈ વૃક્ષ. વિરમાં શ્રી. વીજળી.
છિન્નg gs ઉપરને અર્થ. જિળ અચ. જિરાત જુઓ.
છેદિત ત્રિદવાને અયોગ્ય, કાપવા અનિટુ ત્રિ) ગમનશીલ.
લાયક નહિ તે. ત્તિ ત્રિ. ગતિ કરવાના સ્વભાવવાળું
છે ત્રિ. છેદન માટે યોગ્ય. તન ત્રિચેતના-જ્ઞાનરહિત, અજ્ઞાની,
૩છે પુ આત્મા. જડ, ભાનવિનાનું.
છો નં૦ હિમાલયના પ્રદેશમાં આવેલું તમ્ ત્રિ- ચેતનાશ, જડ, વિશેષ એક સરેવર. જ્ઞાનરહિત, ચિત્તવિનાનું સનથી રહિત. ચુત પુ. પરમેશ્વર, ઈશ્વરાવતાર શ્રીકૃષ્ણ, કઇ ત્રિઃ ચેષ્ટારહિત.
નારાયણ, બાર સર્ગનું કેદ કાવ્ય. છતા સ્ત્રી ચેષ્ટારહિતપણું.
અષ્ણુત ત્રિ ચલન ધર્મરહિત-અભ્રષ્ટ સ્થિર, છ૯ ૧૦ ઉપરનો અર્થ
ક્ષરણશન્ય. ચૈતન્ય ત્રિવ ચેતનારહિત.
અણુતા શ્રીકૃષ્ણના મોટા ભાઈ ચૈતન્ય ૧૦ ચૈતન્યનો અભાવ,
બળદેવ, ઈન્દ્ર, અછ અવ્ય, સન્મુખ, સામે.
અષ્ણુતાઝ પુ. શ્રીકૃષ્ણનો પુત્ર પ્રદ્યુમ્ર,
કામદેવ. અરજી ઉ૦ સ્ફટિકમણિ, રીંછ. છ ત્રિક સ્વચ્છ, નિર્મળ.
પુતામક ઉપરનો અર્થ
ગુતાવાસ પુ. પીપળાનું વૃક્ષ. અછન્ન ત્રિવેદાધ્યયનરહિત, ગદ્યા
પુતિ સ્ત્રી ક્ષરણને અભાવ. ત્મક ગ્રંથ, અભિપ્રાયશન્ય. જેને જોઈ
જવુતિ ત્રિશરણુશન્ય. ન આપી હોય તેવું બાળક, શુદ્ધ વગેરે.
લગ્ન વા. ૫. સ ક્ષેત્ જવું, ફેંકવું. મg g૦ રીંછ.
સન્ ૬. ૩. . તે પ્રકાશવું. ૩છા સ્ત્રી વિષ્ણુનું અચ્છાદ.
અન્ન પુ. ઈશ્વર, જીવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ, છાવા પુ. હેતાને સહકારી સમ
ચંદ્ર, કામદેવ, સુવર્ણકાલિક ધાતુ, રઘુયાગને એક ઋત્વિજ.
રાજાનો પુત્ર-અજ, તે નામનો એક મરછાયાલિસામનન અચ્છાવાક ઋત્વિ
ઋષિ, મેષ રાશિ, અગીઆર રુદ્ધમાંના જે ગાવાને સામવેદનો અમુક ભાગ.
પહેલા , બકરે. સદાવાદ ન અચ્છાવાક ઋત્વિજનું મન ત્રિજન્મરહિત. કર્મ, અચ્છાવાક ઋત્વિજાણું.
મન ઉ૦ તે નામનું એક વૃક્ષ, મરીયાંનું કિછત્ર પ્રમાદ વગેરેથી ખલનારહિત, ઝાડ, મરચી, બકરાંને કાન. સતત ચાલનારું, છિદ્ધવિનાનું.
નવા પુ. ઉપરના અર્થ અદ્રિાવધારા ૧૦ કરેલાં કર્મનું સાંગ | મઝા પુ. ૧૦ શંકરનું ધનુષ, એક અવધારણ કરેલું અમુક કર્મ પરિપૂર્ણ ! જાતનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अजका
अजर
સંજ્ઞા સ્ત્રી બકરીના ગળાના સ્તનાકાર
માંસપિંડ, બકરીની લીંડી. માત્ર ૧૦ યજ્ઞસંબંધી એક પાત્ર, શંક
રનું ધનુષ. સનવાવ પુ. તે નામને એક રોગ. અક્ષર ૧૦ બકરીનું દૂધ
ના 7૦ શંકરનું ધનુષ. નજ ૦ વિષ્ણુ, અગ્નિ.
સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-અજમેદા. નવા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. માધિની સ્ત્રી, મરડાશીંગ. સગા પુત્ર માટે સાપ, અજગર.
વાવ પુ. શંકરનું ઘનુષ. અનrs g૦ ઉપરને શબ્દાર્થ. અકજ ત્રિ. અધમ નહિ તે, એક. મકવિતા ત્રિ- બકરાં ઉપર આજીવિકા
ચલાવનાર, રબારી-ભરવાડ. ગદા સ્ત્રી, ભેંય આંબળી. મન ત્રિજડ-મૂખ નહિ તે. માડી સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ. સંધ્યા સ્ત્રી બકરાને સમૂહ, સોનેરી
જુઈ નામનું ફુલઝાડ, આઇ શ્રી. જેના કાણથી યજ્ઞદંડ કર
વામાં આવે છે તે બ્રહ્મદંડી નામનું વૃક્ષ. નવતા સ્ત્રી બકરાને અધિષ્ઠાયક
દેવ-અગ્નિ. અગન ત્રિો નહિ ઉત્પન્ન કરનાર, નહિ
કરનાર. સામરિ સ્ત્રી જન્મને અભાવ, ધિક્કાર
પાત્ર જન્માભાવ. રવજ્ઞાનના કવ્યમાતાને અભાવ. અરનામા પુત્ર માક્ષિક ધાતુ.
મન ત્રિ. જન્મરહિત. અનન્ય નવ પૃથ્વીકંપ વગેરે દેવી ઉત્પાત. સાથ ત્રિ ઉત્પત્તિને અયોગ્ય ૩v g૦ અસ્પષ્ટ બોલતાર, ખરાબ ભણનાર.
મકા ત્રિ- બકરાનું રક્ષણ કરનાર જાપતિ ઉત્તમ બકરે, મેષ રાશીને
સ્વામી મંગળ ગ્રહ. સગપતિ ત્રિબકરાં પાળનાર. મનપથ પુ. બકરાં ચાલી શકે તે માર્ગ, વિધાતાએ નિર્માણ કરેલો માર્ગ, આકા
શમાંને માર્ગાકાર દેખાવ-છાયાપથ. માપદઝ ત્રિગીચ રસ્તાવાળું, આકાશ
માંના છાયાપથસરખું, THપર ત્રિ. તે નામના એક રૂદ્ર દેવ. સVT સ્ત્રી, એક જાતને અક્ષરજાપ,
હસમંત્ર.. માદિ પુછે તે નામને રૂદ્ર દેવ,
પૂર્વાભાદ્રપદ નક્ષત્ર. પ્રજ્ઞા પુત્ર ઉપરનો શબ્દાર્થ. સપાટ ત્રિવ બકરાં પાળનાર. સાવંધુ પુ. બકરાંના જેવી મંદ બુદ્ધિવાળો. સમક્ષ પુ. એક જાતનું ઝાડ-જે બકરાને
અત્યંતપ્રિય હોય છે. સનમાર ૩૦ બકરાં મારી જીવનાર, કસાઈ,
જ્યાં બકરાંને મુખ્યત્વે કરી મારવામાં આવે છે તે દેશ. અમીઝ વ તે નામને દેશ-હાલનું
અજમેર. નામુ પુછ દક્ષ પ્રજાપતિ. નવા સ્ત્રી અજમેદ,
મહિલા સ્ત્રી અજમેદ. સંગમ પુ. દેડકે, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ૩ષમ ત્રિ. જે અવસ્થામાં દાંત ન આ
વ્યા હોય તે અવસ્થા, દાંતવિનાનું. ના પુત્ર અગ્નિ, જયને અભાવ, તે
નામને એક નદ, સાય ત્રિ. જયવિનાનું.
નવા સ્ત્રી, ભાંગ. ૩રવ્ય ત્રિ જીતવાને અશક્ય. સંગર ન. પરબ્રહ્મ.
For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अजर
२२
अजित
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
અગર પુત્ર દેવ, એક જાતનું વૃક્ષ. અગર ત્રિ. વૃદ્ધાવસ્થારદિન. સગા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર, ગરેડી,
બ્રાહ્મણતિ. અર્થ ન મિત્રતા. અજ્ઞાન ૨૦ સૌવીર દેશમાં ઉત્પન્ન
થયેલું આંજણ. મનોમન ૬૦ એક જાતનું ઝાડ. મનોમન ૧૦ બકરાનું રૂંવાટું.
પુવેગને અભાવ. એક ત્રિક વેગરહિત. કવિ ત્રિગ વેગરહિત. ગવતિ તે નામનો એક ઋપિ. ગવદ પુર જ્યાં બકરાંઓને બળદની પેઠે કામમાં લેવાય છે તે દેશ.
સ્ત્રી આકાશમાંને માર્ગાકાર દેખાવ-છાયા પથ-જ્યાંથી આરંભી અંગ
જ્યના સ્થાન સુધી પિતૃયાન માર્ગ છે. = સ્ત્રી, મરડાશગ. કસ્તુર 7. તે નામનું એક નગર, માત્ર નવ નિરંતર હમેશ.
ત્રિ નિત્યસ્થાયી વસ્તુ. હar સ્ત્રી તે નામની એક લક્ષ
ણાવૃત્તિ. સાહજિક પુ. પિતાનું લિંગ-જાતિ નહિ છોડનાર શબ્દ-નિયતલિંગ નામ.
તે નામનું એક વૃક્ષ. ના સ્ત્રી બકરી, માયા, તે નામની એક
ઔષધિ. માના પુત્ર ભાંગરે-જેનાથી નિદ્રા નથી
આવતી. ગાજર ત્રિો જાગતું નહિ તે. માનિ સ્ત્રી જીરાનું વૃક્ષ સગા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. સત્તાકીય પુત્ર બકરા પાળી શી જીવનાર, |
બકરાં ઉપર આજીવિકા ચલાવનાર ભરવાડ-રબારી. ગત ત્રિ. નહિ જન્મેલ. માતા પુત્ર નાની વયનો વાછરડે. અજ્ઞાનત ત્રિ. જેને દાંત ન આવ્યા હોય તે, જેમાં દાંત ન આવ્યા હોય તે અવસ્થા વગેરે.
તપક્ષ ત્રિજેને પાછો ન આવી હોય તેવું પક્ષી. કાતરડુ ત્રિ જેને શત્રુ ઉત્પન્ન થયો
ન હોય તે. માતાજુ પુત્ર યુધિષ્ઠિર રાજા. શકાતરિ પુયુધિષ્ટિર. લગાતાર ત્રિ જેને બુશ ન થ હોય તે. જ્ઞાતિ સ્ત્રી અનુત્પતિ, ન્યાયશાસ્ત્રોક્ત જાતિને અભાવ. જ્ઞાતિ ત્રિ. જાતિશન્ય, નિત્ય. બનાસ્તત્રિ તે નામને એક મુનિ. જ્ઞાન સ્ત્રી તે નામનું એક વૃક્ષ-ધમાસે. મેગાદિ ૩૦ પાણીની વ્યાકરણમાં કહેલ
એક શબ્દસમૂહ. માનિ પુત્ર સ્ત્રીરહિત.
ત્રિક બકરાં ઉપર આજીવિકા ચલાવનાર, ભરવાડ-રબારી. અષાનેર go ઉત્તમ ઘોડે. એકાદ ત્રિનિર્ભય. માનવી સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. અાપ બકરીની લીંડીઓના રસમાં,
મૂત્રમાં, દૂધમાં, ત્થા દહીંમાં સિદ્ધ કરેલું ઘી. અનાvશ ત્રિબકરાં પાળનાર, બકરાં
ઉપર જીવનાર ભરવાડ-રબારી. કપ્રિય સ્ત્રીચણું બેરનું ઝાડ. નિ ત્રિ. ગમનશીલ, પાયદલ.
સ્ત્રી ગતી, ગમન, ફેકવું. ગતિ પુત્ર અજિતનાથ નામના બીજ
જૈન તીર્થકર, શિવ, વિષ્ણુ, બુદ્ધ.
For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
નિત પુ. નવમાં જૈન તીર્થકર સુવિધિ-
નાથને સેવક યક્ષ. મલિત ત્રિ. નહિ છતાયેલ, પરાજય
નહિ પામેલ. અનિતના પુત્ર અસિત ગુ જુઓ. શનિન ન. ચામડું. અવિનાત્ર સ્ત્રી ચામાચીડીયું. નિત્રિ સ્ત્રી ચામાચીડીયું. મલિનપત્ર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. વિના સ્ત્રી જેનું ફળ ચામડાની ધમ
ણના આકારનું હોય છે તે એક વૃક્ષ. વિનવા સ્ત્રી બીજા જૈન તીર્થકરની
ભક્ત દેવી. મલિનોનિ પુત્ર મૃગ, હરણ. અનિર ૧૦ આંગણું, ચૌટે. વિર પુ. તે નામને એક ઋષિ.
કર ત્રિ. ઉતાવળી ગતિવાળું. મણિના સ્ત્રીવેગવાળી નદી. નિરિ - પાણિનીય વ્યાકરણમાં
કહેલો એક શબ્દસમૂહ. કિન્ન ત્રિ. સરળ-સીધું. નિત્તમ પુબાણ. નિહાઇ ત્રિક સીધું જનાર. શનિ પુ. દેડકે. અનિદ્ધ ત્રિ. જીભવિનાનું. ગીરવ પુ. શંકરનું ધનુષ. સારૂં સર્પ, તે નામને એક મુનિ.
ના અજીર્ણ-અપચે. મની ત્રિ. જીર્ણ નહિ તે અવૃદ્ધ. મનીષ ત્રિજીવવિનાનું, મરેલું. મનવનિ શ્રી. ધિક્કારપાત્ર જીવનનો
અભાવ, નિંદિત જીવન. ગુણિત ત્રિ. અનિંદિત. સનુ ત્રિ. વેગવાળું, બળવાન. સતા ત્રિલ છતાય નહિ એવું.
અા ત્રિક જીતવાને અશક્ય, વૈવકમાં પસિદ્ધ એવું તે નામનું ઘી.
૫૬ પુત્ર અગીઆર રદ્રમાંના ચેથા સ્વ.
પાર પુત્ર ઉપરને શબ્દાર્થ. ગુવા સ્ત્રી વેશ્યા. (આ શબ્દ નાટકમાંજ વપરાય છે.) ઝૂલા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
ટા સ્ત્રી બેય આંબળી. મm૪ ૧૦ ઢાલ. મ ત્રિ જ્ઞાનશન્ય, ચૈતન્યશૂન્ય, વિષ
જ્ઞાનરહિત, મૂર્ખ, અચેતન, જડ, અલ્પજ્ઞ, સફિતા સ્ત્રી અજ્ઞાનીપણું, મૂર્ખાઈ. અવ ન૦ ઉપરનો અર્થ.
ત્તિ ત્રિ. અજાણ્યું, નહિ જાણેલું, ઓળખાણવિનાનું. જ્ઞાન ત્રિ. અજ્ઞાની. જ્ઞાન ૧૦ જ્ઞાનને અભાવ-અજ્ઞાન, Sનિતા સ્ત્રી અજ્ઞાનપણું.
જ્ઞાનત્વ નો ઉપરને અર્થ. જનિન ત્રિ. અજ્ઞાની.
મા ત્રિ- જાણવાને અશક્ય. ૩મન સ્ત્રીગાય.
gવૃત્તિ ત્રિપિતે મોટો હોવા છતાં મોટા તરીકે નહિ વર્તનાર. ગન્નતિ પુ૧૦ વાયુ.
શ્વતિ ત્રિ. ગમન કરનાર. જનાર. ઝ૪ પુ. વસ્ત્રને છેડે, છેડાનો ભાગ. અગ્નિત ત્રિ, પૂજેલું, સકેચાયલું. ગયેલું,
ગુથેલું, વખાણેલ. અશ્વિત સ્ત્રી પૂજેલી અથવા વાંકી
કરેલી ભ્રમરવાળી સ્ત્રી, સુંદર સ્ત્રી. નશ્ચિતણૂ શ્રી. વાંકી કરેલી અથવા પૂજેલી ' ભ્રમર.
થાપ૦ % વે મિશ્ર કરવું, જવું, સ્પષ્ટ કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२४
अट्टाल
સજ્જન પુ. તે નામે દિશાનો એક હાથી.
સન ૧૦ આંજણ, કાજળ, સૌવીર દેશનું રસાંજન, લેપવું, મિશ્ર કરવું, સ્પષ્ટ કરવું,
મલિનપણું. સન્ની સ્ત્રી કેશને અત્યંત કાળા
કરનાર એક સુગંધી દ્રવ્ય. ૩૪નરાટાવા સ્ત્રીઆંજણ આંજવાની
સળી. સન્નતા સ્ત્રી. ઉત્તર દિશાના હાથીની સ્ત્રી,
સિંહણ, હનુમાનની માતા વાનરી. લગ્નનrfજરિ પુત્ર તે નામને એક પર્વત
નીલગિરિ. સસનાદ્રિ પુત્ર ઉપરને અર્થ.
નધિ સ્ત્રીએક જાતની ગરોળીઆંજણી. જનાવત પુરા કાલાંજન વૃક્ષ. જનાવતી સ્ત્રી ઈશાન કોણના દિગ્ગ
જની સ્ત્રી. મનિષ સ્ત્રી એક જાતની ગરોળી, પ્રતીક નામના દિગ્ગજની સ્ત્રો. ની સ્ત્રી કેશર વગેરેના લેપનવાળી સ્ત્રી, કડુનું ઝાડ, કાલાંજન વૃક્ષ, હનુમાનની માતા. અદ્ધિ go જોડેલો હાથ, કુડવજેટલું
માપ, તેટલા માપનું દ્રવ્ય. સસ્ટિકા સ્ત્રી નાની ઉદરડી. સસ્ટિવ ત્રિવે હાથ જોડનાર. જસ્ટિવનવિલા સ્ટ્રોંગ હાથ જોડવા તે, . - લજામણી વનસ્પતિ. સન્ ૧૦ વેગ, બળ, યોગ્યતા. સન્નત ત્રિ. સરળ, સીધું. સસરા અથ૦ સત્વર, શીધ્ર, સુરત, વ્યા
જબી, અનાયાસે. Mગ્નિ પુત્ર તિલક વગેરે ચિન્હ. gિ g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. asy g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
શ્રી સ્ત્રી, દળવાનું યંત્ર, ઘંટી, મંગળ. જીર પુતે નામનું એક વૃક્ષ.
ખ્યા ઘર૦ સે. ત્ જવું, ભટકવું. wદન ૨૦ જવું, ભટકવું. ટન સ્ત્રી જ્યાં દોરી ચઢાવવામાં આવે છે તે ધનુષને અગ્ર ભાગ. ૩ની સ્ત્રી ઉપરને અર્થ હા પુત્ર અરડુસાનું વૃક્ષ.
પુત્ર ઉપરનો અર્થ કવિ સ્ત્રો, જંગલ, વન. કરવા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ મer સ્ત્રી ભટકવું. રાહ્યા સ્ત્રી ભટકવું, રખડવું, વ્યર્થ
આથડવું. ટ્ટ મેવા. ગામ લે છે ઓળંગવું,
વધ કરે, મારવું. સટ્ટ ૩૦ ૩૦ ૪૦ શેર્ અનાદર કરે,
તિરસ્કારવું. ૪ પુ. મહેલનો સૌથી ઉપરના માળ,
અટારી, રેશમી વસ્ત્ર, મહેલ. દૃ ત્રિ. અત્યંત ઉંચું. ટ્ટ ૧૦ અનાજ, સૂકાયલું.
૬ વ્ય૦ અત્યંત ઉંચું. સદૃન ૧૦ ચક્રના આકારનું એક હથિયાર, અનાદર.
૪ ત્રિઅનાજ વેચનાર. ટ્ટથી સ્ત્રી જ્યાં પુષ્કળ મહેલો આવેલા હોય તેવું સ્થળ, કેઈદેશ. દૃાર પુત્ર ખડખડ હસવું, મેટેથી હસવું.
g૦ મોગરાનું ઝાડ. મgrfસન ત્રિ મેટેથી હસનાર. કલાપિન પુ. શંકર.
ટ્ટ પુત્ર ઘણું ઉંચું, સર્વોત્કૃષ્ટ, અત્યંત અનાદર. ટ્ટા પુત્ર મહેલનો સૌથી ઉપરનો માળ, અટારી, ઝરૂખો.
For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
* अट्टालक
अतद्गुण
૩yવતી સ્ત્રી તે નામનું એક વૃક્ષ. ૩yવક્ષા ૨૦ સૂક્ષ્મદર્શક યંત્ર, સૂમ
પદાર્થનું દર્શન. ગyrદ પુત્ર સમ ધાન્ય.
R૦ પુરુષને અવયવ-વૃષણ, પિળી, પક્ષીનું છે, વીર્ય, પારે, કસ્તુરી. v૬ ૦ વૃષણ, પેળીયે. Gરા 7. બ્રહ્માંડગોલક-બ્રહ્માંડ. vetergovt સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ.
ટ્રસ્ટ g૦ ઉપરને અર્થ. ગટ્ટસ્ટિક સ્ત્રી. ઈટા વગેરેથી બનાવેલો
રાજમહેલ. સટ્ટાસ્ટિાર પુછે રાજમહેલ બનાવનાર, - કડી
થી સ્ત્રી પર્યટન, રખડવું, ભટકવું. ગ ના પર૦ ૦ સે જવું. અર્વારા ગામ લ૦ જવું. સર્વાહ ૦ ૦ સેદ્ ઉદ્યમ કરે. સ૬ સ્વ. ર૦ ૦ સે વ્યાપ્ત થવું. આ વાવ ૨૦ ર૦ સેટ સામે જેવું, સમાધાન કરવું.
૧૦ ઢાલ.
સ્વ૧૨૦ બ૦ સત્ શબ્દ કરે. સન્ રિવાગામ. માત્ર સેટ જીવવું. મા ત્રિ અધમ, નિંદિત. મુખ્ય ત્રિચીન વગેરે ધાન્ય જયાં ની
પજી શકે તેવું ખેતર. સખિ પુ. શ્રી. રથ વગેરેનાં પૈડાંના અગ્રભાગમાં રહેલો ખીલો. સેઇ વગેરેની
અણુ. ગામન પુછે સૂફમપણું, સૂમ માપ, તે
નામનું એક એશ્વર્ય, સર્વ પ્રકારનાં
૧.
ઐશ્વર્યા
૯s g૦ ઉપરનો અર્થ. ઇન્ડોપ ૫૦ વૃષણ.
પુછે પક્ષી, સર્પ, માછલું, કાચંડે.
ત્રિ. ઈંડામાંથી ઉત્પન્ન થનાર. ઇના સ્ત્રી કસ્તૂરી. સનાત go ઠંડક શબ્દનો અર્થ.
વિજાર ત્રિઈંડાંના આકારનું. ઇતિ ત્રિો ઉપર અર્થ. ઇન્દુિ પુત્ર માછલું. પીર વિશેષ સામર્થ્યવાળો પુરષ,
સમથ.. આવી સ્ત્રી, આંગળી. મત રૂા. પ૦ ૩૦ સે બાંધવું. સત્ સ્વપર૦ ૦ સેટ બાંધવું મત વૈ૦ પર૦ સ૦ સે પ્રાપ્ત કરવું,
સતત જવું. મત અંગ્ય૦ આશ્ચર્ય, અદ્ભુત. તષ એટલાજ માટે, એથીજ. સતા પુત્ર મુસાફર. અત્તર • ઝરૂખો, પર્વત વગેરેનો ઉચ્ચ
ભાગ, પૃથ્વીનો નીચો ભાગ. મતથ્ય ત્રિ- અસત્ય. તથાપિત ત્રિ. તેવા પ્રકારને અગ્ય. તકુળ પુત્ર સાહિત્યદર્પણ નામના ગ્રંથમાં કહેલ એક અલંકાર
મgિ ત્રિઅતિસૂક્ષ્મ. મોમાઇડળ તે નામને એક ઋષિ. સન્ ત્રિ. અતિ સૂક્ષ્મ. ગy g૦ એક જાતનું અનાજ-કાંગ. અણુ ત્રિ સુદ્ર, સૂક્ષ્મ માપવાળું દ્રવ્ય, લેશ. અણુ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. ગyત સ્ત્રી સૂક્ષ્મપણું. મyત્ય ઉપરને અર્થ.
gષર્મ | સૂત્મધર્મ. સજુભા સ્ત્રી. વીજળી. સમગ્ર ત્રિ- અલ્પ પરિમાણ-માપ. ગyજુ સ્ત્રી સૂક્ષ્મ રજ.
For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अतद्गुणसं विज्ञान
અતર્ળસંવિજ્ઞાન પુ॰ વ્યાકરણશાસ્ત્રીએએ માનેલે! બહુવ્રીહિ સમાસના ભેદ. અતનુ ત્રિ॰ મોટું.
અતન્ત્ર ત્રિ॰ કારણરહિત, વિવક્ષાશૂન્ય. અતન્દ્ર ત્રિ॰ નિદ્રારહિત, આળસરહિત. અતન્દ્રિત નિ॰ ઉપરના અ. અતપ ત્રિ॰ તાપવિનાનું, ઠંડું, સતત ત્રિ॰ હિ તપેલું.
અતન્નતનુ ત્રિ॰ જેનું શરીર ત વગેરેથી નથી તપેલું તે, તપાવેલી મુદ્રાથી જેણે શરીરાદિ ઉપર ચિહ્ન નથી કર્યું તે. અતપ્તતનું ત્રિ૰ઉપરના અર્થ. અતર્જ ત્રિ॰ તક હીન.
અતર્જ પુ॰ તર્કના અભાવ. અર્જિત ત્રિ॰ ઓચિંતું, અણધાર્યું. અહિત અન્ય ઉપરના અ અતજ ત્રિ॰ તળીયાંવિનાનુ अतल न० સાત પાતાલમાંહેનુ પહેલું પાતાલ, અપ્રતિષ્ઠિત,
અતસ્પરૢ ત્રિ. અત્યંત ગંભીર, ધણું ઊંડું. અતહટ્ટા ત્રિ. ઉપરના અ. ગતમ્ લખ્ય॰ એથી, અહીંથી એટલામાટે, એમાટે.
અતક ૧૦ શણનું વસ્ત્ર.
અતન પુ॰ વાયુ, આત્મા. અતસી સ્રો॰ અળશી, શણનું ઝાડ. ક્રુતિ અન્ય પૂજા, ઉષ, ઓળંગવું,
અત્યંત.
અતિશય ત્રિ કહેવાને અયેાગ્ય, શ્રદ્ધાકરવાને અયેાગ્ય, નહિ માનવા લાયક, નાશ પામેલ, ખાવાઇ ગયેલ. અતિથા શ્રી અતિઉત્કટ વર્ણન, વ્યથ
ભાષણ.
અતિ પુ તે નામનું એક વૃક્ષ. શ્રુતિર્ણન ત્રિ॰ અત્યંત તાપદાયક, અત્યંત આકણું, ઘણું ખેંચવું તે.
२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतिगव
અતિજરા ત્રિ॰ ચાક્ષુક વગેરેના મારને પણ નહિ ગણનાર ઈંડા વગેરે. અતિજાય પુ॰ તેનામે રાવણુતા એક પુત્ર. ઐતિહાય ત્રિ॰ પ્રચર્ડ શરીરવાળું, અતિક્રુત્સિત ત્રિ॰ અતિનિંદ્ય. અતિજ્જ ત્રિ॰ અત્યંત વાળવાળુ. અતિવ ત્રિ ઉપરના અ અતિò‰ ૧૦ ખાર દિવસનું પ્રાયશ્ચિત્તરૂપ એક વ્રત, અત્યંત કષ્ટ. અતિજ્જ ત્રિ અત્યંત કટવાળું, કિલષ્ટ. અતિત ત્રિ॰ મર્યાદા ઉપર કરેલું, અત્યંત કરેલુ. અતિકૃતિ હ્રૌ॰ મર્યાદા એળ ગીતે કરવું તે, તે નામનું એક વૃત્ત-છંદ. અતિન્ના ત્રિ॰ અત્યંત દુબળું. અતિવેરા પુ॰ એક જાતનું વૃક્ષ. અન્તિમ પુ॰ ૬૦ એળ ગયું. અતિજ્ન્મ ત્રિ॰ ક્રમને એળગનાર. અતિમખ ૬૦ ઓળંગવું તે. સ્રતિમિન ત્રિ॰ એળગનાર. અતિમિત્ર ત્રિ ક્રમ એળગનાર, અતિક્રાંત ત્રિ॰ એળગેલું. સત્તિાંતિ સ્ત્રી એળગવું તે. અતિ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલા એક મંત્ર. અતિન્દ્ર ત્રિ॰ અત્યંત ક્રાધે ભરાયલું. અતિ પુ॰ વક્રગતિને પામેલ મંગળ
શનિ વગેરે ગ્રહ, તંત્ર શાસ્ત્રોક્ત એક સ્ત્ર. અતિજ્જર ત્રિ॰ અત્યંત ક્રૂર. અતિમંડ ન બ્યાતિષ શાસ્ત્રમાં કહેશે એક યાગ, મેાટુ ગુમડુ અતિજ્ડ ત્રિ॰ મેટા ગુમડાંવાળું. અતિન્ય ત્રિ॰ અત્યંત ગંધવાળું. અતિન્ય પુ॰ ચંપાનું વૃક્ષ. અતિગન્ધાણુ પુ॰ તે નામની એક લતા–વેલ, સતિય પુ॰ અત્યંત ગ
For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतिगवित
अतिदर
તિતિ ત્રિ. અત્યંત ગર્વવાળું, ઘણું તિનતી સ્ત્રી તેર અક્ષરના એક ચરઅભિમાની.
ગણવાળો તે નામનો છંદ, જગતને કતિગત ત્રિ. અતિર્લિંઘ.
એવાંગનાર સ્ત્રી. તિષ ત્રિ. અત્યંત મૂર્ખ, અવર્ણનીય. કતિકર ત્રિ. અત્યંત વેગવાળું. અતિ ત્રિવ દુઃખથી પ્રવેશ થઈ શકે તિગવ પુત્ર અત્યંત વેગ. એવું, દુધ, અતિગહન, અઘરું.
તિષના પુત્ર અત્યંત જાણનાર તે નામનું અતિગુણ પુત્ર વિનય વગેરે અત્યંત ગુણ. એક પક્ષી-નીલબક. અતિગુણ ત્રિગુણહીન, અત્યંત ગુણવાન. અતિજ્ઞાનર ત્રિ. અત્યંત જાગનાર.. અતિગુણ ત્રિ. અત્યંત છાનું.
ગતિકીન ૧૦ પક્ષીઓની અત્યંત લાંબી અતિગુરુ પુત્ર અતિપૂજ્ય એવા ગુરૂ.
ગતિ, અત્યંત ઉંચે સુધી ઉડવું તે. અતિગુરુ ત્રિ. અત્યંત મેટું, અત્યંત વજ- અતિતમામ વ્ય૦ અત્યંત. નવાળું કઈ દ્રવ્ય.
તિતિામ્ ગચ૦ અત્યંત. અતિ બ્રી. પીઠવણ નામની વનસ્પતિ. સિતાર પુઅત્યંત મેટો શબ્દ. અતિ ત્રિ. નેત્ર વગેરે પાંચ જ્ઞાનેન્દ્રિય, અતિસાર ત્રિક મોતી વગેરેનું શુદ્ધપણું,
વાણી વગેરે પાંચ કર્મેન્દ્રિય, અત્યંત દુર્બોધ. અત્યંત મેટા શબ્દવાળું. તિ૬ ૬૦ સર્વથા સારું જ્ઞાન.
તિસ્તા પુત્ર સરગવાનું ઝાડ. અતિ શ્રી દુઃખમિશ્ર નહિ એવી તિત ત્રિ. અત્યંત તીક્ષ્ણ, અતિઉ. એક સુખની અવસ્થા.
અતિત ત્રિ. અત્યંત તીક્ષણ, અતિઉગ્ર. અતિવર ત્રિ. ઓળંગનાર.
અતિતીવ્ર સ્ત્રી ગંડદૂર્વા. સતિષ સ્ત્રી કમલિની, સ્થલપદ્મિની. અતિરેક ત્રિઅત્યંત તેજસ્વી, અતિવાર પુ. ઓળંગીને જવું તે, પિત- તે જરહિત. પિતાના ભાગકાળને ઓળંગી મંગળ અતિથિ પુત્ર અતિથિ, પણ, અભ્યાગત, વગેરે ગ્રહનું બીજી રાશિમાં જવું તે મેમાન, રામચંદ્રને પૌત્ર-કુશને પુત્ર.. તિવારિન ત્રિ, પૂર્વોક્ત અતિચારવાળો અતિથિપૂન ૧૦ અતિથિપૂજા-સત્કાર.
ગ્રહ, ઓળંગીને જનાર, અતિશય જનાર અતિથિના સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. તિછર ત્રિ- છત્રરહિત. .
તિથિનાર પુત્ર અતિથિપૂજન. arઉતરછત્ર પુત્ર તે નામનું સ્થલ ઉપર થનારું તિરાત્રી સ્ત્રી અત્યંત દાન કરનારી.
ઘાસ, જળમાં થનારું એક ઘાસ. મતદારૃ પુત્ર ન૦ અત્યંત દાન કરનાર. અતિજ્ઞા પુત્ર તે જાતનું ઝાડ.
સસરાન ન ઘણું દાન. સતિત્ર સ્ત્રી તે નામનું એક શાક | તિરાહ પુ. ઘણે દાહ, અત્યંત બળતરા. અતિ ત્રિવેદેત કમરહિત, અ- સિવિક ત્રિ. અતિદેશને વિષય, મીમાંભિપ્રાયને ઓળંગનાર.
સામાં કહેલો અતિદેશવિષય. અતિ ૧૦ ઇંદનું ઉલ્લંઘન કરીને અતિરથ પુત્ર રાતું ચિત્રક વૃક્ષ. મૂકેલો અક્ષરવિન્યાસ.
અતિસુરઇ ત્રિ. અત્યંત દુઃખથી સહન અતિજ્ઞાતિ ઉ૦ ૨૦ જગતને ઓળંગનાર, થઈ શકે તેવું. જગતની બહાર રહેલ.
મહૂિર ત્રિ. અત્ય તે દૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अतिदेव
અતિય પુ॰ સર્વ દેવામાં શ્રેષ્ઠ દ્ર દેવ. ઐતિêા પુ॰ અન્યસ્થલેજ લઇ જવાયેલ સર્વ ધર્મસમુદાય, મીમાંસામાં દર્શાવેલા અતિદેશ.
અતિષન્જન પુ॰ મેટા ધનુષવાળા યો. અતિષન્યન ત્રિ॰ મારવાડ દેશને ઓળંગનાર. પ્રતિકૃતિ શ્રી ઓગણીસ અક્ષરના એક ચરણવાળા છંદ. अतिधृति त्रि० આગનાર.
ધ્યેય અથવા સંતાપને
અતિનિરિન પુ॰ સુગ ́ધ. અતિનુ ન॰ વહાણમાંથી ઉતરેલ. અતિનૌ વુન્ની ઉપરના અ. અત્તિનિક અન્ય નિદ્રાને અયેગ્ય સમય. અત્તિનિક ત્રિ॰ નિદ્રારહિત, લાંબી નિદ્રાવાળું. અસિપતન ન॰ એળંગવું તે. अतिपत्ति स्त्री०
એળગવું, અનુત્પત્તિ,
સિદ્ધિ.
અતિત્તિ ત્રિ॰ પાયદલ સેનાને ઓળંગી ગયેલ.
અતિપત્ર પુ॰ તે નામનું એક વૃક્ષ-હસ્તિક દ. અતિથ ૬૦ અતિસુંદર મા, સારે મા અતિથિન પુ॰ ઉપરના અ. અતિ ત્રિ॰ ચરણને એળગેલ, ગાયત્રી
અથવા જગતી છંદ. તપન્ન ત્રિ॰ એળગેલું.
અતિપત્તેક્ષ ત્રિ॰ પ્રત્યક્ષ, પ્રત્યક્ષના વિષય
કાઇ દ્રવ્ય વગેરે.
અતિપાત પુ॰ ઉલ્લધન, એળગવું તે. અતિતજ ત્રિ॰ પાપને એળંગનાર
પુણ્યશાળી.
અતિપત્તિજ ૬૦ અતિમહાન પાપ. અતિમને અન્ય અત્યંત પ્રાતઃકાળ, પરાર અતિપ્રમાળ ત્રિ॰ પ્રમાણ-માપને એળગેલ. અતિપ્રમાળ ન॰ અત્યંત મેઢુ પાપ અતિવૃદ્ધ ત્રિ॰ અત્યંત પ્રમાણ ઉપરાંત વધેલું.
२८
પ્રતિમાત્ર
અતિપ્રશ્ન પુ૦ મર્યાદા ઓળંગીને કરેલેા પ્ર
ઘ્ન, સારા ઉત્તર આપ્યા છતાં ફરી પ્રકન કરવે. અતિપ્રમસ્તિ શ્રી અત્યંત આસક્તિ. અતિપ્રસંગ ત્રિ પ્રસંગને એળગનાર. અતિપ્રસંગ પુ॰ અત્યંત આસક્તિના વિષય કાઇ પદાર્થો, અત્યંત આસક્તિ. અતિન્નિદ્ધ ત્રિ॰ અત્યંત પ્રસિદ્ધ, સારી રીતે શણગારેલ.
અતિપ્રૌઢ ૬૦ ૬૦ અત્યંત પ્રૌઢ - પીઢ-ગંભીર, અતિપ્રૌઢા સ્રો જેને વિવાહકાળ વ્યતીત થયેલે! હાય તેવી અત્યંત મેટી થઇ ગયેલી સ્ત્રી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રતિમણ ત્રિ॰ અત્યંત બળવાન. અતિશ્રણ ન॰ અત્યંત બળ. અતિષભા સ્ત્રી તે નામની એક ઔષધિ, રામને આપેલી એક
વિશ્વામિત્ર અસ્ત્રવિદ્યા.
અત્તિવાહ ત્રિ॰ અત્યંત નાનું ભાળક, અતિયાણા સ્રો॰ એ વર્ષની બાળકી. અત્તિત્રાર્થ પુ॰ સ્ત્રીને સંગ કરનાર, બ્રહ્મચર્યને! ત્યાગ કરનાર.
અતિપ્રાય 7. ધણું બ્રહ્મચ અતિમ પુ૦. અત્યંત ભાર-ગારવ, વેગ. અતિમાન પુ. ગધેડા, ખચ્ચર. અતિમી સ્રાવવાળા, અત્યંત ખીક. અતિવૃમિ શ્રી મર્યાદાઉપરાંત, અધિકતા. अतिभोजन न० ...હદ ઉપરાંત ખાવું, ઘણું ખાવું તે.
અતિમય ત્રિ અત્યંત માંગલીક, અતિમહ્ત્વ પુ॰ ખીલીનું વૃક્ષ. અતિમ, અન્ય૦ મર્યાદાનું ઉલ્લ્લંધન. ગ્રુત્તિમચંદ ત્રિ॰ મર્યાદા ઓળંગનાર, નિ યદ.
અત્તિમાત્ર ત્રિ॰ અતિશય, અત્યંત, પ્રમાણને એળગનાર, મેટા પ્રમાણવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अतिमात्रशस्
પ્રતિમાત્રરાનું કાવ્ય ઘણું ઘણું, અત્યંત અત્યંત. અત્તિમાન ત્રિ પ્રમાણથી અધિક અતિમાન પુ૨ અત્યંત અભિમાની. અતિમાનુષ ત્રિ॰ મનુષ્યને અયેાગ્ય દિવ્ય કર્મ, રૂપ વગેરે.
અત્તિમાય ત્રિ. અંત્યંત માયા-કપટવાળું, માયારહિત.
અતિમિત્ર ન॰ પરમ મિત્ર, અત્યંત બાંધવ અતિમુત્તુ પુ॰ માધવી લતા, તાડનું ઝાડ. અતિમુત્ત ખ્રિ॰ અત્યંત મુક્ત, વિદેહ કૈવલ્યને પામેલ, નિર્વાણમુક્તિને પહેાંચેલ. અતિમુત્તે પુ॰ નિર્વાણમુક્તિવાળું, અ
ત્યંત મુક્ત.
२९
ગતિમુળ પુ॰ એક જાતનું વૃક્ષ, તાડનું ઝાડ, અતિમુર્ત્તિ સ્ત્રી અત્યંત મુક્તિ, તત્વજ્ઞાન પછી પ્રાપ્ત થતું વિદેહ કૈવલ્ય, વેદમાં દર્શાવેલે શરીરત્યાગ.
અતિમૃત્યુ પુ॰ મેાક્ષ.
અતિમૈથુન ન ં અત્યંત મૈથુન, પોતાની શક્તિ ઉપરાંત સ્ત્રીસ ગ. અત્તિૌર્ ત્રિ॰ અત્યંત હવાળુ અતિન્તા સ્ત્રી. નવમલ્લિકા લતા. અતિરત્ન પુ॰ અત્યંત લાલ રંગ. અતિરત્ન ત્રિ॰ અત્યંત લાલ રંગવાળું, અતિસ્નેહવાળું.
અતિથ પુ॰ અસંખ્યની જોડે એકલા યુદ્ધ કરનાર લડવૈયા.
અતિથ ત્રિ રથનું ઉલ્લંધન કરનાર, રવિનાનું.
અતિજ્જા સ્ત્રી આસન નામની વનસ્પતિ. અત્તિરાન ત્રિ॰ રાજાનું ઉલ્લંઘન કરનાર. શ્રુતિરાનન પુ॰ પૂજ્ય રાજા. અતિપાત્ર પુ॰ એક રાત્રિથી થઈ શકે તેવા
એક યજ્ઞ.
પ્રતિત્તિ ૧૦ ધનનું ઉલ્લંઘન કરનાર, ધનર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतिवक्र
હિત કુળ વગેરે. અત્તિન્નિ ત્રિ॰ અત્યંત, શ્રેષ્ઠ, હૃદુ, શૂન્ય, ખાલી.
પ્રતિTMિ TM૦ અત્યંત, અધિકતા. ઐતિહર્ ત્રિ॰ કાંતિને ઓળંગનાર. અતિર્ પુ॰ સ્ત્રીઓના સાથળના પ્રદેશ, ઢીંચણુ,
અતિજ્જ હ્રૌ॰ અત્યંત કાંતિવાળી સ્ત્રી. પ્રતિરક્ષા ત્રિ॰ અત્યંત રૂક્ષ, સ્નેહન્ય, અતિશય સ્નેહાળ.
પ્રતિરક્ષ પુ॰ અત્યંત રૂક્ષ એવું કાંગ-કાદ્રા વગેરે ધાન્ય.
અત્તિરૂપ પુ॰ રૂપરહિત પરમેશ્વર. અતિષ ન॰સુંદર રૂપ.
પ્રતિરૂપ ત્રિ॰ ધાળું વગેરે પરહિત, વાયુ વગેરે પદાર્થ, અત્યંત રૂપવાળું. અતિજ પુ॰ અત્યંત, ભેદ, પ્રધાનપણું, અધિકતા.
શ્રુતિનૈન પુ॰ ક્ષય રાગસતિત્તમ ત્રિ॰ અત્યંત રાગવાળું. પ્રતિરોધાન ન॰પ્રકાશ, ખુલ્લું, વ્યવધાનને અભાવ, પ્રકટ. પ્રતિજ્ઞેમા પુ॰ જ ગલી બકરા, મેટા વાંદરા.
For Private and Personal Use Only
અતિરોમા ત્રિ. અત્યંત રૂવાટાંવાળું. તિરોહિત ત્રિ॰ પ્રકાશિત, સ્પષ્ટ, ખુલ્લું, સતિજીષ ત્રિ॰ અત્યંત લેાભી. ઐતિહોમ ૬૦ અત્યંત લેાભ. ઐતિહોમા ત્રિ॰ અત્યંત રૂંવાટાંવાળું. પ્રતિકોમા પુ॰ જંગલી બકરા,મોટા વાંદરા. પ્રતિોમા સ્ત્રી નીહયુન્હા જીએ. અતિષ ત્રિ॰ વાચાળ, બહુ ખેલ, અતિ મહાન વક્તા. અતિવા ત્રિ॰ અત્યંત વાંક પ્રતિયંત્ર પુ॰ મંગળ વગેરે પાંચ ગ્રહ,
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतिवयस्
अतिशय
અતિવયનું ત્રિક કાળકૃત અવસ્થાને - | ગતિવૃત્ત ત્રિઅત્યંત, ઓળગેલ.
બે નાર, વૃદ્ધ, પક્ષીને ઓળંગનાર. નિવૃત્તિ સ્ત્રી ઓળંગવું. અતિવનિ પુત્ર બ્રાહ્મણદિ વર્ણથી અતિવૃત્તિ ત્રિઆજીવિકાનો ત્યાગ કરનાર. તથા બ્રહ્મચર્યાદિ આશ્રમથી ભિન્ન અતિવૃદ્ધ ત્રિ અત્યંત વૃદ્ધ, અત્યંત વધેલું, આત્મજ્ઞાની.
ઘણું વૃદ્ધ. મતિન 7 અતિ શબ્દને અર્થ તિવૃ પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલો એક મિત્ર. તિવર્તન ત્રિવ જીવનના ઉપાયનો ત્યાગ અતિ સ્ત્રી ઘાસ વગેરે ન ચાલી શકે કરનાર.
તેવી ગાય, અત્યંત ઘરડી. રિવર્તિન ત્રિ. અતિશયવાળું, આગળ અતિદિ સ્ત્રી અત્યંત વરસાદ, ધાન્યને ચાલનાર.
નાશ કરનાર ઉપદ્રવ. અતિકુંડ ત્રિ. અત્યંત ગોળાકારવાળું. તિષ પુ. અત્યંત સંબંધ અતિવર પુ. વટાણા.
૩તિન પુત્ર અત્યંત વેગ. ગતિવાદ ઉ૦ અત્યંત બોલવું, કઠેર વાક્ય, નિતિ ત્રિ. અત્યંત વેગવાળું. અપ્રિય વાક્ય.
તિરુ ત્રિઅત્યંત, હદ ઉપરાંત, સમુદ્ર અતિવનિ ત્રિ. બધા કરતાં અત્યંત વગેરેના કાંઠાને ઓળંગનાર.
બેલનાર, સર્વના મતનું ખંડન કરી સતિ સભ્ય અત્યંત. પિતાના મતને સ્થાપનાર.
તિલોદ્ર ત્રિવ અત્યંત વહન કરનાર, તિવાદ ૫૦ એક શરીરને ત્યાગ કરી અત્યંત પહોંચાડનાર.
બીજા શરીરમાં જીવને લઈ જવો તે. અતિધ્યાન ૧૦ અત્યંત દુઃખ દેવું. અતિવાદ go એક શરીરને ત્યાગ કરી ગતિથથા સ્ત્રી અત્યંત પીડા. બીજા શરીરમાં જીવને લઈ જનાર, તે ગતિથ્થા પુઅત્યંત ખર્ચ, હદ ઉપરાંત નામની એક દેવજતિ.
ખર્ચ. તિજાહિર ત્રિ નારકી જવ, અતિવાહમાં અતિશરિ શ્રી લક્ષણનું અલક્ષ્યને પણ છવની સાથે જનાર સૂક્ષ્મ શરીર,
લાગુ થવું તે. અવિવાદિત ત્રિ એળગેલ.
ગરિરાજ શ્રી પંદર અક્ષરના ચરણગતિવાઇ ત્રિઅતિવાહને યોગ્ય કાળ વાળે એક છંદ. વગેરે, ઓળંગવા ગ્ય.
અતિરાત્તિ સ્ત્રી અત્યંત શક્તિ, અત્યંત અતિચિર ત્રિઅત્યંત ભયંકર, અત્યંત સામર્થ્ય, અત્યંત બળ, અધિક વિર્ય. વિકટ.
અતિ િત્રિસામર્થ્યનું ઉલ્લંઘન કરનાર, અતિરિક પુ. દુષ્ટ હાથી.
અત્યંત બળવાન. સતિવિણ ત્રિક ઝેરનું ઉલ્લંઘન કરનાર, અતિરાત્તિ ૩૦ શક્તિનું ઉલ્લંઘન. અત્યંત ઝેરી.
તિરાતિ ત્રિ. અત્યંત પરાક્રમ, અતિવિષr સ્ત્રો અતિવનની વેલ, ગતિવિ ન૦ ઉપરને અર્થ. અતિવનની કળી.
સિરાત્તિમાન્ ત્રિ. અત્યંત શક્તિવાળું, ગતિવિસ્ત્રધાર સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ યંત સમર્થ એક નાયિકા.
અતિશય પુત્ર અધિકતા, અતિરેક, ઘણું,
For Private and Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अतिशय
પ્રતિરાય ત્રિ॰ અતિશયવાળું, હાથનું ઉ
લ્લંઘન કરનાર, દ્વાર, વ્યાપાર. પ્રતિરાયન ન॰ અતિશય શબ્દતા અ.
અતિશયન ત્રિ॰ શયનનું ઉલ્લંઘન કરનાર. અતિરાચિત ત્રિ॰ અધિક, એળંગેલું. અતિરાચિન ત્રિ॰ અતિશયયુક્ત
અતિ નૈત્તિ સ્ત્રી અલ’કાર શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ, એક અલંકાર, અતિશય ખેલવું. અત્તિરાન્ત ત્રિ॰ અત્યંત વખણાયેલ, અતિ ઉત્તમ.
અતિરાયન ॰ અધિકપણું, પ્રકર્ષે, તિગીત ત્રિ ઠંડું, અત્યંત શીતલસ્પર્શવાળું.
અતિચીત ન॰ અત્યંત શીતલ સ્પર્શ. અતિરોષ પુ॰ અતિ અલ્પ ખાકી રહેલ. અત્તિશોમન ત્રિ॰ અત્યંત શૈાભાવાળું, ધણું સારૂં.
અતિશ્વ ત્રિ॰ બળમાં કુતરા કરતાં અધિક ભુંડ-ડુક્કર વગેરે.
અત્તિશ્વન પુ॰ અતિ સુંદર કુતરા. અત્તિષ્ઠાત્રિ સર્વાતીત, સર્વોત્કૃષ્ટ, સર્વાંત્તમ. અત્તિત્તન્ય ત્રિસંધાનરહિત, વિનાનું. મર્યાદાનું ઉલ્લંધન કરનાર.
પ્રતિનશ્ચય પુ॰ અત્યંત સંગ્રહ, મેટા સંધા
અતિસંયાન ૧૦ અસત્ય, ઠગબાજી, કપટ, ઠગાઈ.
અતિસંધ્યેય ત્રિ॰ દુઃખેકરી સંધાય તે, કષ્ટથી જેના સંચાગ થાય તે.
અતિલજ્જા સ્ત્રી સંધ્યાકાળને નજદીક
કાળ.
અતિસર ત્રિ॰પેાતાની ગતિ એળગી જનાર, અગ્રેસર, આગળ જનાર. અતિપ્ત પુ॰ દાન, ‘ઈચ્છા પ્રમાણે કર’ એમ સલાહ આપવી તે.
'
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतीक्ष्ण
અતિસર્ગ ત્રિસૃષ્ટિને ઓળંગનાર, નિત્ય,
મુક્ત. અતિસર્જન ૬૦ દાન, વધ, મારવું તે, રંગાઇ, અતિશય દાન.
અતિસયં ત્રિ॰ સર્વાતીત, સર્વને ઓળંગનાર, સર્વાધિક.
અતિસંતત્રિ અત્યંત સંસ્કારી. અતિપ્તાંતપન ન॰ તે નામનું એક વ્રત. ગતરામ્ય ૧૦ અત્યંત સમાનપણું. અતિત્તામ્યા શ્રી જેઠીમધ.
અતિજ્ઞાયમ્ અન્ય. સાયંકાળના સમીપ કાળ. અતિસાર પુ॰ ઝાડાના રાગ, અતિસાર રાગ. અતિસાર નિ ત્રિ॰અતિસાર રેગવાળું, અતિજ્ઞાન ત્રિ અતિસાર રેાગવાળું. અતિભૂખ્ય ત્રિ॰ ત્યાગ કરવા યેાગ્ય, સરજવા યેાગ્ય.
અતિવૃષ્ટ ત્રિ॰ આપેલ, પ્રેરેલ, સરલ, અતિસૌરમ ૫૦ અત્યંત સુગ ધવાળા આંખે, અતિસૌમ ત્રિ॰ અત્યંત સુગંધવાળુ અતિસૌહિત્ય ૬૦ અત્યંત તૃપ્તિ. અતિસ્તુતિ શ્રી ગુણ ન હેાવા છતાં ગુપ્ત માની લઈ કાઇની સ્તુતિ કરવી તે. અતિસ્થિર ત્રિ॰ અત્યંત સ્થિર. અતિપ્તિ ધમધુરત્વ ૬૦ જૈન તીર્થંકરાની વાણીના ૩૫ ગુણામાંહેનેા ૨૦ મે। ગુણુ, મતિજ્ઞ ત્રિ॰ ય, ર, લ, કે યુ-એ ચારવણું, સ્વર, દાનહીન, કૃપણ, લેાભી... અતિસ્પરૢ પુ॰ અત્યંત સ્પર્શ. ~ સ્રતિતિ ત્રિ॰ અત્યંત સ્ફૂતિ વાળુ, અ
કોન
ત્યંત વૃદ્ધ. પ્રતિકૃત્તિત ન॰ અત્યંત હસવું, ખડખડ હસવુ.
અતિ હ્તિ નામધાતુ. હાથવડે ફેંકવું, હાથીવડે જવું. પ્રતિદાત્ત ૬૦ અત્યંત હસવું, માટેથી હસવું. સતી ન॰ તીક્ષ્ણના અભાવ.
For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अतीक्ष्ण
अत्यंतीन
સતફળ ત્રિક તણું નહિ તે, કમળ. મત્ત મર્ચન્ટ ખાવાને, ભક્ષણ કસ્વાને. સતત ત્રિ. વીતેલ, ગયેલ, ભૂતકાળ, સમાપ્ત, | મત્તા સ્ત્રી માતા, મા. ઓળંગેલ.
ગરિ શ્રી માતા, મોટી બહેન, સ્ત્રીની મતોતના ત્રિ. વહાણમાંથી ઉતરેલ. સાસુ. તક પુત્ર વિષ્ણુ.
ત્તિ સ્ત્ર ઉપર અર્થ. તક ઝિ૦ ઇંદ્ર કરતાં અધિક ગુણવાન. ત્રિવ ખાનાર. અનિયત્રિ ઈદ્રિયોથી અગ્રાહ્ય,અપ્રત્યક્ષ, મા પુછે પરમેશ્વર, પરબ્રહ્મ વગેરે.
મત્ર નવ યુદ્ધ. સતીષ અથ૦ અત્યંત, ઘણુંજ, બહુજ.
ત્રિક મુસાફર. અતીસાર પુત્ર અતિસાર રોગ.
નુ પુવાયુ, સતત ચાલનાર. સતું ત્રિમોટું નહિ તે.
– ત્રિવેગથી ચાલનાર ઘડે વગેરે. મr૪ ૩૦ તિલક વૃક્ષ.
અન્ય ૫૦ ઘેડ. મતુર ત્રિ, પરાક્રમ વગેરેમાં જેની તુલના અત્યપ્રિમ પુછે તે નામને એક યજ્ઞ. ન થઈ શકે છે.
ગાંકુરા પુત્ર અંકુશને નહિ ગણનાર હાથી. gય ત્રિ, અસમાન, તુલ્ય નહિ તે. અત્યં ત્રિ. આંગળીના પ્રમાણથી અધિક, અgs ત્રિ. ફોતરાંવિનાનું ધાન્ય વગેરે. અત્યંગનો ત્રિ- ત્યાગ કરવાને અયોગ્ય સતુષ્ટિકર ત્રિક અસંતોષકારક, સતિષ નહિ સદા ત્રિમાર્ગને ઓળંગી ગયેલો કરનાર.
મુસાફર વગેરે. ગતુનિરિક પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અથવા પુત્ર સારો માર્ગ. અતુહિનદિ ત્રિો ઉગ્ર કિરણવાળું. અત્યંત ન અત્યંત, અતિશય. તુનિ પુરુ અદાતા.
મયંત ત્રિો નાશ વિનાનું, છેડા વિનાનું. ત્રિ. અહિંસિત, નહિ મારેલ. સવંત ૨. નાશરહિત, અમાપ. ગor ત્રિઘાસ નહિ ખાનાર, માત્ર અત્યંત જ ઘણું કેધી. દૂધથીજ પિપવા યોગ્ય ગાયને નાને અત્યંત જમિન ત્રિ. બહુ જનાર, ઘણું વાછડો વગેરે.
ચાલનાર. વુિ નાશ-ચૂરે કરવાને અયોગ્ય, અંતનિવૃત્તિ , મોક્ષાવસ્થા, અત્યંત
શાંતિ, દુઃખને અત્યંત અભાવ. અતૃત ત્રિ. તુમ નહિ થયેલ.
અંતરંજન પુ. ઘણાજ સંબંધ, સતત નવૃત્તિ ત્રિ. લેબી, તૃપ્રિરહિત, અસંતોષી. સંબંધ, વ્યાપ્તિ. નૃતિ શી તૃપ્તિને અભાવ.
અત્યંતકુમાર ૩૦ કાંગનું વૃક્ષ, અકસ્ ૦ અંધકાર, છાયા, તેજ મયંતભાવ ૩૦ ન્યાયશાસ્ત્રમાં કહેલો તે અભાવ.
નામને અભાવ, સતતશૂન્યતા. અનાર્ ત્રિો તે જરહિત.
કાતિલ ત્રિ. અતિશય જનાર, સમીપ ગૉગવિન ત્રિ. તેજવિનાનું.
રહેલ, દૂર રહેલ. સજા પુત્ર શરીરને અવયવ.
ગતિ ૧૦ અત્યંત પાસે, દૂર. સતા ત્રિક મુસાફર
અવંતીન ત્રિઅતિશય ગમન કરનાર.
પર્વત.
For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अत्यम्ल
अत्रास
--
અત્ય૪ પુઆંબલીનું ઝાડ. મચન્દ્ર ત્રિવ ઘણુજ ખાટી કઈ વસ્તુ. મા સ્ત્રી જંગલી બીજેરાનું ઝાડ. અત્યાf સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મારા પુત્ર ઉલ્લંધ, નાશ, દોષ, કષ્ટ, દુ:ખ,
અભાવ, અપરાધ. અત્ય, ત્રિ વિલંબને નહિ સહન કરનાર. સત્યર્થ ત્રિ. અતિશયવાળું. અર્થ ૧૦ અતિશય. અર્થ સંચ૦ પદાર્થ-વસ્તુને અભાવ. સત્યપ ત્રિત અતિ અલ્પ, ઘણુંજ ડું,
બહુ સૂક્ષ્મ. સત્યાન ૧૦ હદ ઉપરાંત ખાવું. સત્યષ્ટિ સ્ત્રી સત્તર અક્ષરના ચરણવાળો
એક છંદ. અત્યાર ૩૦ તિરસ્કાર, મેટે, આકાર,
મોટું શરીર. સત્યાવિશ ત્રિ. મોટા શરીરવાળું. કથા પુત્ર ત્યાગને અભાવ, ત્યાગ નહિ
કરો તે. સત્યાપિન ત્રિત્યાગી નહિ તે, કર્મનાં
ફળની આશા રાખી કર્મ કરનાર. સાવાર પુછે અતિ ઉત્કટ આચાર, અને
ગ્ય આચરણ સત્યવાદ ગવ્ય આચારનું ઉલ્લંઘન. અત્યાકા ત્રિવે નહિ ત્યાગ કરવા યોગ્ય. સત્યાવાન ત્રિ. અતિશય ગ્રહણ કરવું,
અત્યંત લેવું. સત્યાધાન ન ઓળંગવું, હરકેઈ સંબંધ, ઉપર સ્થાપવું, મેટાને મૂકી અન્યાધાન
કરવું. ગાષા ૩૦ અન્યાધાનને ત્યાગ
કરે. અત્યાર ત્રિ. લાભને ત્યાગ કરનાર. .. સત્યાય ૩૦ ઓળંગવું, અતિશય લાભ સત્યાગુ ન યજ્ઞનું એક પાત્ર.
અત્યાર સ્ત્રી અત્યંત ઉંચે ચઢવું, ઘણી જ
ખ્યાતિ, અત્યંત પ્રસિદ્ધિ. અત્યઢિ પુલાલ ચિત્રકક્ષ.
ત્યારા ત્રિઆશાને ઓળંગી જનાર. ત્યારે સ્ત્રી અત્યંત આશા, પૂર્ણ ન
થાય તેવી તૃષ્ણ. અત્યામ ત્રિ. સર્વ આશ્રમને ત્યાગ કરી - પાંચમાં આશ્રમમાં જનાર સંન્યાસી. સત્યાક્રમ ઉત્તમ આશ્રમ-સન્યાસ. સત્યgre g૦ ઘણેજ આહાર.
Orgરિન ત્રિો ઘણોજ આહાર કરનાર. ૩ત્યાદિત ન અત્યંત ભય, પ્રાણસંકટ,
અનર્થ. અત્યુક્તિ સ્ત્રી જેમ આવે તેમ બોલવું,
અસંબદ્ધ બકવું, નિર્ગુણ કે મૂર્ખ માણ
સની પણ ગુણવાન તરીકે સ્તુતિ કરવી. સત્યવથા સ્ત્રી- બાર અક્ષરના ચરણવાળે
એક છંદ. અદિકૃત ત્રિ. અત્યંત ઉંચું, અતિ
ઉન્નત. મયુર ત્રિ. અતિ ઉગ્ર. સત્યુ ત્રિવ ઘણું ઉત્કૃષ્ટ, સર્વોત્તમ.
મરા મળ૦ એક પ્રકારને અનુકરણશબ્દ, હિંસા કરવી. મજૂદ ૩૦ એક જાતનું પક્ષી, અતિશય તર્ક. અચૂદ અચ૦ તર્ક વિતર્કનો અભાવ. મયૂહા સ્ત્રી ગળી, કાળી નગોડ. મત્ર અન્ય અહીં, આમાં, એમાં. સત્ર ત્રિ. જેનું કેઈનાથી રક્ષણ ન થઈ
શકે . સત્ર ત્રિ નિર્લજજ, શરમવિનાનું. ૩પ સ્ત્રીશરમને અભાવ. અગમવત ત્રિ, પૂજ્ય. ત્રત ત્રિ. ત્રાસરહિત, નિર્ભય. ત્રણ પુત્ર ત્રાસને અભાવ. ત્રણ ત્રિ. ત્રાસવિનાનું.
For Private and Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अत्रि
अदम्य
શનિ પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. વિનાત પુચન્દ્રમા. ત્રિક ૫૦ ચન્દ્રમા. સચિન પુત્ર અત્રિ ઋષિ. જિન પુરુ ચન્દ્ર, ત્રિનેત્રકૂત પુત્ર ચન્દ્ર. જિત્રમ્ | ચન્દ્ર. ત્રિપુત્ર પુ0 ચન્દ્રમાં માત્રામાં વિશ્વ સ્ત્રી, અત્રિ અને ભારદ્વાજ મુનિના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ સ્ત્રી
પુરુષનું યુગલ. અત્રિનંદિતા સ્ત્રી વર્ણાશ્રમનો આચાર સમજાવનારું અત્રિમુનિએ રચેલું એક
ધર્મશાસ્ત્ર. સત્ય સ્ત્રી ઉતાવળ નહિ તે. કરતા પુત્ર યજ્ઞનું એક પાત્ર-મસ. અથ અચ૦ આરંભ, સંશય, પછી, પ્રશ્ન વિકલ્પ, પ્રકરણ, સમુચ્ચય, પક્ષાન્તર,
મંગલ, સમગ્ર. નથવિમ્ સામા માણસે કહેલું છેતાને કબુલ છે એમ દર્શાવવા માટે વપરાતું અવ્યય-સ્વીકાર, હા, એમજ.
ચા પુત્ર શિવ. અનિg૦ અથર્વ વેદોક્ત કર્મને જાણનાર
બ્રાહ્મણ, પુરોહિત. અથર્વન ૩૦ તે નામનો એક મુનિ, વેદ
માંહેને એ વેદ. અ૬િ ૩૦ અથર્વવેદને જાણનાર. અથર્વવે વેદ.
િતી. અથર્વવેદનું તે નામનું
એક ઉપનિષઅધ્યાત્મગ્રંથ. ઝરિન્ તે નામનું અથર્વવેદનું ઉપ
નિષ-અધ્યાત્મગ્રંથ. સાફિરસ ઉ૦ અથર્વન અને અંગિરા
મુનિએ જોયેલે વેદમંત્ર, થ યg પુબુધ ગ્રહુ.
અથર્વી સ્ત્રી અહિંસા. અથવા અર્થ૦ ૫ક્ષાન્તર, અથવા, થો વચ્ચે અથ જુઓ. ૬ ખ્યા ૪૦ • ૨ ગતિ બાંધવું. ૬ ગરા ૦ ૧૦ સં૦ માનઃ ખાવું. અવં પુ જેની દાઢ ભાંગી ગયેલી છે
તેવો સર્પ. રાષ્ટ્ર ત્રિલ દાઢવિનાનું. મા ત્રિ. દક્ષ-હોંશીબરનહિ તે અચતુર. સફળ ત્રિ- હોંશઆરીવાળું, પ્રતિકૂળતા
વાળું, દક્ષિણરહિત યજ્ઞ વગેરે, ડાબું અંગ. મધ ત્રિ શાસ્ત્રવિધિથી અગ્નિસંસ્કાર નહિ
પામેલું, નહિ બળેલું સાત્રિ દંડને અયોગ્ય, શિક્ષાપત્રનહિ તે. કદર ૧૦ ઉત્તમ નહિ તે. ૩ર ત્રિો નહિ આપેલ.
સ્ત્રી પરણવા માટે નહિ આપેલી સ્ત્રી, અદત્તાદાન ત્રિો નહિ આપેલું લેનાર
તાનિ નહિ આપેલું લેવું તે. અા ત્રિખાવા યોગ્ય ભક્ષણ કરવા લાયક. જવ ત્રિ. અમુક પ્રત્યે જનાર, આને
પ્રાપ્ત થનારા મન ન ખાવું, ખોરાક. ના પુત્ર આદિત્ય દેવમાંહેને પૂષા દેવ,
અકારાંત શબ્દ. અત્ત ત્રિ. જેને દાંત ઉગ્યા ન હોય તે,
દાંતવિનાનું. જનતા ત્રિ ઉપરને અર્થ. જય ત્રિ. ખાવા લાયક. મધ ત્રિા નહિ મારેલ. મurણુ પુ. અહિંસાયુકત. સમ ત્રિ હિંસામાટે અગ્ય, નહિ.
મારવા લાયક. કમ્ર ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું. અવશ્વ 7િ નહિ નાથવા 5 એક
વર્ષનું વાછરડું વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अदर्शन
अभनि
સ ન ૧૦ દર્શનને અભાવ, લો૫, | મદદ ૧૦ નસીબ, ભાગ્ય, પ્રારબ્ધકર્મ, વિનાશ. .
સદાઇ ત્રિો નહિ જોયેલ, દૈવિ ભય વગેરે. સન ત્રિ. દર્શનવિનાનું, દષ્ટિવિનાનું. દઇર્ષ ત્રિ. પૂર્વે કદિ નહિ જેએલ. સ૪િ પુ. પાંદડાંવિનાનું એક વૃક્ષ, પાંદડાં અદgવત ત્રિ. ભાગ્યવાન, ભાગ્યશાળી. વિનાનું હરકે વૃક્ષ.
#દ િત્રિદષ્ટિવિનાનું, આંધળું. ઝવેર ત્રિ. અખંડ.
દષ્ટિ સ્ત્રી દષ્ટિ, કધવાળી વક દષ્ટિ, હા જીએક જાતની કુંવાર.
દર્શનને અભાવે. જલન્ ત્રિઆગળ નહિ રહીને પરેલમાં પુષ્ટિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. જાણેલું, અમુક, આ, એ.
રેશ ત્રિન આપવા લાયક, દાન દેવાને વાતૃ ત્રિ. નહિ આપનાર, દાતા.
અગ્ય. સાનિ ત્રિ. દાનન્ય.
ચલન નવ ન આપવા લાયક દાન. મહાન પુરુ મવિનાને હાથી.
વત્ર ત્રિ દેવને પ્રસન્ન નહિ કરનાર ગત ત્રિ. ઈન્દ્રિયનિગ્રહ નહિ કરનાર, અન્ન વગેરે. ઉદ્ધત,
ગાયમાતૃા ૫૦ જ્યાં નદી વગેરેથી જ સાખ્ય ત્રિ- હિંસા કરવાને અયોગ્ય,
અન્ન પાતું હોઈ વરસાદની જરૂર ન હોય નહિ મારવા લાયક.
તેવો દેશ. કર ત્રિક વારસાને માટે નાલાયક.
વઘુ ત્રિ દેવને નહિ પહોંચનાર નહિશાળા ત્રિ. ઉપરને અર્થ
પ્રાપ્ત થનાર, અશિ ત્રિજેને કે વારસ ન હોય કા ઉ૦ નિંદિત દેશ, અયોગ્ય દેશ, જ્યાં તેવું ધન વગેરે.
દાનાદિ વ્યર્થ થાય તેવો પ્રદેશ. ગયા ત્રિક શાસ્ત્રોક્ત વિધિથી અગ્નિ- વ ૨૦ વૈશ્વદેવિક શ્રાદ્ધરહિત-નિત્ય શ્રાદ્ધ.
સંસ્કારને અગ્ય પતિત વગેરે. ૩ર ત્રિ. ભાગ્યહીન, દુર્ભાગ્યવાળું કરાય પુત્ર પરમાત્મા.
અs | દોષને અભાવ. ગતિતિ સ્ત્રી, પૃથ્વી, વાણ, દેવેની માતા.
૩ષ ત્રિક દેશવગરનું. મતિ ત્રિ. અખંડ.
૩r R૦ પુરોડાશ, ઘી. અહિતિ પુત્ર પુનર્વસુ નક્ષત્ર, સર્વનાશક |
અવ્યખરેખર, સાચું, સાક્ષાત્કાર, મૃત્યુ, પરમેશ્વર,
સ્પષ્ટ, નકકી, અતિશય, નિતિન પુત્ર દેવ.
અમૃત પુત્ર અલંકાર શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તે નામે સાહિતિiાન પુત્ર દેવ.
એક રસ, ખેરનું ઝાડ. સવીર ત્રિ દીન નહિ તે, કાયર નહિ તે. એમત 7. અકસ્માત થનાર ઉત્પાત મસુદ ત્રિદેષરહિત,
વગેરે, આશ્ચર્યા. દૂર ર૦ દૂર નહિ તે, પાસે.
મુત ત્રિ. અભુત રસવાળું, આશ્ચર્યકારક. દૂષિત ત્રિ. દેવરહિત.
અમુતert . ખેરને સાર, ખેરી ગુંદર. સદસ્ ત્રિઃ આંધળું, ચક્ષુદિયરહિત. સમુતલપુ. મહાદેવ, આશ્ચર્યકારકશબ્દ. કદાચ પુ. પરમેશ્વર,
મુતાન ત્રિઆશ્ચર્યકારક શબ્દવાળ. સદા ત્રિ- દશ્યરહિત, દેખાવાને અય. | Fનિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अद्वितीय
કર ત્રિખાઉધરૂં, ખાખ કરનારૂં. સાથ મરચ૦ આજે. સવન ત્રિઆજનું. માત્ર 7. આજે, વર્તમાનપણું. ૩થીન ત્રિઆજકાલ હોનાર–થનાર. ગાડ્યીના સ્ત્રીઆજકાલ પ્રસવ પામનારી,
વીયાવાની તૈયારી પર આવેલી. અાજ સાચ૦ હજી પણ, હજીસુધી. સાવધ અવ્ય આજસુધી. અદ્રવ પુરુ દ્રવનો અભાવ. સદ્રવ ત્રિ- કવન્ય. અદ્રશ્ય ૧૦ નહિ વખાણવા લાયક દ્રવ્ય,
અયોગ્ય પદાર્થ દિપુ પર્વત, પત્થર, વૃક્ષ, સુર્ય, મેઘ,
એક પ્રકારનું પરિમાણમાપ. વિ શ્રી. તે નામની એક વનસ્પતિ. દિલ્હીસ્ટ પુત્ર વિકુંભ પર્વત. સીસ્ટા સ્ત્રી પૃથ્વી. બ્રિન ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થયેલ પદાર્થ માત્ર નિ પુત્ર શિલાજીત, ગેરૂ. અકિલા સ્ત્રી પાર્વતી, તે નામની એક
વનસ્પતિ. દ્રિતના સ્ત્રી પાર્વતી. अद्रिद्विष् पु० . સક્રિતુધ્ધ પુસોમલતા. રિ િસ્ત્રી પર્વતમાંથી નીકળનારી નદી.. દ્રિના સ્ત્રી પાર્વતી. અદિતિ પુત્ર હિમાલય. ત્રિવત્ ત્રિો અત્યંત કઠિન. અઘિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. अद्रिभिद् पु० द्र. આદિ સ્ત્રી પાર્વતી, તે નામની વનસ્પતિ. અત્રિ ત્રિ પર્વતમાં થનાર. દિલ પુછે મેધના જળને માપનાર.
બ્રિાન્ પુત્ર હિમાલય. રિક પુ. હિમાલય. રાત્રિના નવ પર્વતનું શિખર. મક્રિપુત પુ૦ સેમલતા. દ્વિસંત પુ૦ સેમલતા. દિસંત ત્રિ પર્વતના જેવું અત્યંત કઠિન. બ્રિજાજ પુત્ર લેવું. ગદિસાર ત્રિઅતિકઠિન. અદિરમા ત્રિઅત્યંત કઠિન. અદ્દા પુત્ર હિમાલય, શંકર, સર્વન ત્રિકોહ નહિ કરનાર.
દ્રોપ ત્રિ દ્રોહરહિત. કોઇ g૦ કોહને અભાવ. દ્રોપવિત ત્રિઅદ્રોહનું રક્ષણ કરનાર. દg g૦ દ્રોહને અભાવ. . ગનિ ત્રિ- દ્રોહ નહિ કરનાર. જાય દિવને અભાવ, બે નહિ, અભેદ.
આત્મવેત્તા, બ્રહ્મ અને આત્માની એકતા જાણનાર, એક બૌદ્ધ મદચવરિન પુ. અદ્વૈતવાદી વેદાન્તી,
સર્વ વસ્તુને જ્ઞાનાત્મક સ્વીકારનાર બૌદ્ધ. સર્ ત્રિ દિવરહિત, બેપણથી
રહિત. સરચાર પુત્ર બ્રહ્મરૂપ આનંદ, અદ્વૈત
આનંદ. સદાવિન નૈ. દેવયાન તથા પિતૃયાનરૂપ
બે માર્ગથી રહિત. સ૬ ત્રિબે પ્રકારરૂપ કપટથી રહિત,
અંદર અને બહાર એક સ્વરૂપ કાર ર૦ નિંદિત દ્વાર, પ્રવેશને માટે
અયોગ્ય એવું ગુપ્ત દ્વાર. સાત્રિ દ્વાર વિનાનું,પ્રવેશને માટેઅોય,
દુઃખથી પ્રવેશ થઈ શકે એવું. ગ્રક્રિતીર ત્રિ પરબ્રહ્મ,બીજારહિત, એકલું, ઉપાય વિનાનું અગમ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अद्विषेण्य
अधर्मात्मन्
- -
-
- -
-
-
-
દિvg ત્રિપ્રિયસ્વરૂપ.
લઘર ત્રિવ તળીયું, નીચેનું, હલકું, નીચ, અs g૦ દેવને અભાવ. મજ ત્રિઠેષરહિત.
અધરતમ્ વ્ય૦ નીચે, તળીયે. સપનૂ ત્રિ. ને આશ્રય નહિ તે, દેવ ગષતત મળે. ઉપરને અર્થ નહિ કરનાર,
પરમધુ ૧૦ અધરોષનો રસ. સંત ત્રિ. ભેદરહિત.
ધરતી અન્ય નીચે, તળીએ. અંત 7૦ અભેદ, પરબ્રહ્મ.
ધર સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા. મૌત પુત્ર વિષ્ણ.
અષા ત્રિ, દક્ષિણ દિશામાં જનાર તરફન પુવેદાંતી.
ધરતી સ્ત્રી દક્ષિણ દિશામાં જનાર તનિદિ પુછે જેમાં જગત અને બ્રહ્મના સ્ત્રી, દક્ષિણ દિશા. અભેદનું વર્ણન છે તે વેદાંતનું એક પ્રક- ધરાચીન ત્રિનીચેના પ્રદેશમાં થનાર.
ત્રિ, દક્ષિણ દિશામાં થનાર, સિદ્ધિ સ્ત્રી અદ્વૈતની સિદ્ધિ.
નીચેની દિશામાં થનાર. 1 ચ૦ અથ શબ્દનો અર્થ
મધરાત અચ૦ નીચે તળીએ, દક્ષિણ અધ:વારિ ગુરુ શરીરને નીચલો ભાગ. દિશામાં. અધાર પુત્ર ઓછું કરવું, તિરસ્કાર, નીચે અધરામૃત ૧૦ હોઠનું અમૃત. કરવું.
મ ત ત્રિ. તુચ્છકારી કાઢેલ, હલકું અધક્ષિણ ત્રિ. નીચે ફેંકેલું, નીચે મૂકેલું. કરેલ, ધિક્કારેલ. અપતિત ત્રિનીચે પડેલું.
૩યાળ ત્રિ નીચે થનાર. મધપુર સ્ત્રી તે નામનું એક વૃક્ષ.
વળ અચ૦ પાસેની દક્ષિણ દિશા, અધ: સ્ત્રી પૃથ્વી પર શયા, ભય
પાસેને દક્ષિણ દેશ, નીચ દેશ, નીચે, પથારી.
તળીયે. પર ત્રિ. નીચે રહેનાર.
સાપુન્ સભ્ય ૦ આવતી કાલે. ધન ત્રિ. ધનરહિત, નિર્ધન.
મધરોત્તર ર૦ ઓછા વધતું, ઉંચું નીચું. અધમ ત્રિ નિદિત, હલકુ, નીચ. વષર્ગ ત્રિધર્મરહિત, અધમ. અધમતા નીચતા.
અધર્મ પુ. ધર્મને અભાવ, અધર્મ, પાપ. મધમત્ર ન નીચપણું.
પર્ક R૦ પરબ્રહ્મ. અષામૃત ભાર ઉંચકીને આજીવિકા અધર્માનિ ત્રિ. ધર્મ નહિ કરનાર, ચલાવનાર-મજૂર.
પાપ કરનાર. ધન ત્રિ. દેવાદાર, કરજદાર.
કયતા બ્ર. અધર્મપણું. સપના ત્રિઉપરનો અર્થ
ધર્મતવ ૨૦ ઉપરનો અર્થ. મધના સ્ત્રાવ્ય સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા. અમન ત્રિધર્મહીન, જેના પુણ્યને ક્ષય મધમાંs નઃ પગ.
થયે હોય તે. માર્ક ૧૦ નાભિની નીચેનો ભાગ. મધર્મમય ત્રિો તદ્દન અધમ, પુષ્કળ અધર પુત્ર ૧૦ સ્ત્રીને ગુહ્ય ભાગ-યોનિ. પાપવાળું. પર પુલ નીચલો હોઠ, હેઠ. . ] ધમમન ત્રિવ ૫ પી.
For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अधर्मास्तिकाय
૨૮
अधिकाम
સષતિજ પુછે જેનામતપ્રસિદ્ધ પાંચ પ્રસિદ્ધ તે નામનું એક કારક, મીમાંસાઅસ્તિકામાં એક પદાર્થ
પ્રસિદ્ધ એક ન્યાય, એકાન્વયવાળા પદાર્થગમન ૦િ અધમ પાપી.
ને બેધક સમાન વિભક્તિવાળા શબ્દ, અમિg ત્રિઅત્યંત અધમ, અતિશય હક્ક, અધિકાર, પાપી.
અધિકારખંદા પુત્ર ન્યાયમંદિર, કચેરી, અથર્જ ત્રિધર્મમાટે હિતકારક નહિ તે, કેટ પાપના હિતનું.
અધિવરાષિar૪ પુએક દિવ્યને જુદી વધવા સ્ત્રીવિધવા સ્ત્રી,
અવસ્થામાં મૂકી ભિન્નસંખ્યામાં કરવું તે. પર પુ ચેર.
અધિરાજ પુત્ર ન્યાયાધીશ. અપચર ત્રિનીચે જનાર, નીચે ફરનાર
ધિરદ્ધિ ત્રિક અત્યંત સંપત્તિવાળું. ચાલનાર.
ઉપાર્ક અચ૦ કર્મમાં, કર્મ ઉપર. અધર પુ. બાંકું પાડી ચોરી કરનાર.
ધિકાન ર૦ અધિક કર્મ. પરિવારન્ ૦િ નીચા મસ્તકવાળું.
પિકાન ત્રિ. અધિક કર્મવાળું. અષ:ક્ષિત ત્રિ. નીચે ફેકેલ
ષિાર્મર ત્રિવ અધિક કામ કરનાર, પર્ કવ્ય, નીચે, પાતાલ.
નોકર વગેરે ગણતંત્ર ત્રિ 2 નીચે થનાર-હેનાર.
ધર્મત ત્રિ. ઉપરને અર્થ તમામ્ કવ્યઅતિશય નીચે.
ર્મિત ત્રિ. સેવક વગેરે. અપસ્તામ્ ૦ અત્યંત નીચે. ગણિમા છે વેપારીઓ પાસેથી દાણ ધરાત બચ૦ નીચે, તળીએ.
લેવાના કામમાં રોકેલો અધિકારી, જકાત પw૯ ૧૦ નીચું પગલું.
વસુલ કરનાર. પામાર પુત્ર અધેડે નામની વનસ્પતિ. અધિક ત્રિઅધિક અંગવાળું. મધfમંદ ત્રિઅધમ.
અકિલા ન૦ બખ્તરધારી યોદ્ધાએ fષ અદચ૦ અધિકાર, ઐશ્વર્ય, સ્વપણું, હદય ઉપર બાંધેલો એક પટ્ટ, અધિક ઉપર, અધિક, અતિશય.
અંગ ષિ પુ. મનની પીડા.
ધિકાર પુઆરંભ, હક, હોદ્દો, માલીકી, અધિવા ૧૦ યોગ્ય પ્રમાણથી વધારે.
પ્રકરણ, સંબંધ. fપ ત્રિમુખ્ય, વધારે, અસાધારણ પિકનિધિ પુ. મીમાંસામાં કહેલ એક તિમ ઘણામાંથી એક, ઉત્કૃષ્ટ, અત્યંત વિધિ, પિતપોતાના કર્મમાં વિનિયોગ. ઉત્કૃષ્ટ–અધિક,
અધિરિતા સ્ત્રી અધિકારીપણું. ઝષિત બેમાંથી એક ઉત્કૃષ્ટ, અત્યંત આધારિત નો ઉપરનો અર્થ ઉત્કૃષ્ટ અધિક.
અધિકાન્નિત્રિ સ્વામી, કર્મફળને ભોક્તા, પિતા સ્ત્રીઅધિકપણું.
હોદ્દેદાર, હકદાર, અધિકારી. અધિવત્ર નવ અધિક્ષા.
મfધાર્થાવર ર૦ સ્તુતિ કે નિંદારૂપ અધિકાર પુ... મળમાસ, પુરૂષોત્તમ ફળવાળું અર્થવાદવચન. મહિને.
સંધિવા પુ. અત્યંત અભિલાષ. મહિલા 70 વ્ય આ ર, વ્યાકરણ- 1 અધિગમ ત્રિ અત્યંત અભિલાષવ છું.
For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિક્રમ
अधियांग
અઘિકામ અખ્ય અભિલાષમાં, અભિલા
વને લીધે. અધિર્ ૩૦ તે નામનું એક મહિનાનું !
વ્રત. વિરૃ ન અત્યંત કષ્ટ. અધિક્ કિ અત્યંત કંટવાળું. સધિત આવક જાવક વગેરે તપાસ
નાર અધ્યા , જેને અમુક અધિકાર સેપેલે હોય તે, હરકેઈ કામ ઉપર નીમેલ, હોદ્દાદાર. અધિનિ સ્ત્રી અધિકાર. ઉધમ પુત્ર ચઢવું. મહિમા ન ચઢવું.
પિક્ષિત પુત્ર તરફથી ક્ષય-વિનાશ. અઘિક્ષિત ત્રિચારેબાજુથી ક્ષયવાળું. પિક્ષિત ત્રિસ્થાપેલું, નિદેલું, ધિક્કારેલું,
ફેકેલું, પ્રેરેલું, તિરસ્કારેલું. fu go તિરસ્કાર, સ્થાપન, પ્રેરણું અધિકાર પત્ર મેળવેલ, જાણેલ. ગધિક go મેળવવું, જાણવું, સ્વીકાર. અધિકાર મચ૦ ગાય-બળદમાં કે ગાય
બળદ ઉપર. વિગુણ ઝિ૦ અધિક ગુણવાન, વિમુખ અધિક ગુણ. મયિકુળ સંચ૦ ગુણો વિષે, ગુણોમાં. ગવિગુણ જેમાં દેરી ચઢાવેલી હોય
તેવું ધનુષ. અધિનિgo સર્પ ગિિકરિ સ્ત્રી ઉપવા–પડછભ. અધિશ ૪૦ જેને દેરી ચઢાવેલી હોય તેવું
ધનુષ. પિરિપ સંખ્ય. સૂર્ય-તારા વગેરે
જ્યોતિમાં. અધિયા સ્ત્રી પર્વતની ઉપલી ભૂમિ. મધિયંત પુ. દાંત ઉપર ઉગેલો દાંત ! રૂષિત મખ્ય દાંતમાં, દાંતવિષ,
ધિર પુત્ર સર્વદેવાધિદેવ-પરમેશ્વર, ધવ મચ૦ દેવમાં, દેવ વિષે. વિતા સ્ત્રી અધિકાયક દેવ. વિત R૦ ઉપરનો અર્થ. અધિવત સભ્ય દેવતવિષે, દેવધિ. મહિનાથ ૫૦ અધીશ્વર. અધિનાથ પુત્ર ગંધ. અધિv પ્રભુ, ઈશ્વર, સ્વામી. અમિત g૦ ઉપરને અર્થ. અવિપરિતા સ્ત્રી પ્રભુપણું, સ્વામીપણું,
ઈશ્વરપણું. અધિપતિ ર૦ ઉપરનો અર્થ. પિપા ત્રિઅધિક પાલક-રાક. વિપુes y૦ પરમેશ્વર. fધપુ૫ ગવ્ય પરમેશ્વરવિષે. અધિN S૦ પરમેશ્વર. વિષ વ્ય પરમેશ્વરવિ. અધિક ત્રિ. બહુ પ્રજાવાળું. મયિકના સ્ત્રાવ બહુ પ્રજા.
મ્િ પુત્ર પ્રભુ, સ્વામી, અમિત ચ૦ પાંચ મહાભૂતવિષે, પ્રાણિ
માત્રવિષે. મહિમોજ ૧૦ અત્યંત ભોજન. અઘિમા ઉ૦ અરણિનું લાકડું વગેરે મંથન કરવાનું સાધન.
વૈવકમાં દર્શાવેલો એક
રેગ.
afધમાંસલ ૩૦ દાંતને એક રોગ, મfથનાર ૦િ અધિક પ્રમાણવાળું: મહિમા પુત્ર અધિક માસ, મળમાસ,
પુરૂષોત્તમ મહિને. ધિય પુ. પરમેશ્વર, અધિક અંગવાળો કેઈ ય. મહિલા અચ૦ યજ્ઞવિષે. વિજ પુત્ર તિષ શાસ્ત્રમાં કહેલ
એક યાત્રિક શુભગઝેઈ સ્થળે જવું
For Private and Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अधियोध
આવવું હાય ત્યારે લેવામાં આવતા યાગ. અધિયોષ પુ૦ મહાન યો. અશ્લેિષ અન્ય ચાહ્યાવિષે. અધિસ્થ અતિર્થ, કના પિતા. અધિરાજ્ યુ॰ મોટા રાજા. સચિરાન્ ત્રિ॰ અધિક શાભાવાળું, અધિરાજ્ઞ પુ॰ મહાન રાજા. અષિાય ન॰ સામ્રાજ્ય, મેટું રાજ્ય. અધિરાજ્યમાTM પુ॰ મહારાજા. અધિરાજૂ ન રાજ્ય. સધિરાષ્ટ્ર અન્ય રાવિષે. ઝષિલમ ત્રિ મળ્યા હોય તે. અધિઢત્રિ ઉપર ચઢેલુ', અત્યંત વધેલું.
જેને સુવર્ણ ના અલંકાર
અધિરોપિત ત્રિક અત્યંત આરાપિત.
અધિરોદ પુ॰ ઉપર ચઢવુ, અત્યંત વધવું. અષિો ૬૦ ઉપરને અ
વિરોધનીસ્ત્રી નીસરણી, ષિોદિની શ્રી નીસરણી. અવિરોજ્જિન ત્રિ॰ ઉપર ચઢનાર. અધિજોગ અન્ય લેાકમાં, લેાવિષે. અધિય ત્રિ પક્ષપાતથી ખેલનાર. અવિયન ન॰ પક્ષપાતથી કહેવું, અધિક
વચન.
અધિસ્ર ત્રિ॰ ઉપર સ્થાપેલું-મુકેલું-પહેરેલું
વસ્ત્ર.
પ્રથમ
અણિયાળ પુ॰ પક્ષપાતનું વચન. અધિવાસ પુ॰ રહેઠાણુ, વાંસ, સુગંધ. अधिवासन न० યજ્ઞ કરવાના દિવસે કરવામાં આવતું પૂજન વગેરે કર્મ, જેનાથી સુગંધયુક્ત કરવામાં આવે તે દ્રવ્ય.
અષિવનિત ત્રિ॰ સુગંધ યુક્તકરેલ. અષિવત્તિન ત્રિ॰ રહેનાર, સુગંધવાળું અર્ષિયાન જ્ઞ૦ ઉપર લઇ જતું, રથ વગેરે
વાહન.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अधिष्ठान
અખિયાદ્દન અન્ય વાહનવિષે. અધિષિત ન॰ અત્યંત કાપવું. અધિનિય અન્ય વિદ્યાવિષે સવિન્ના સ્રો જેના ઉપર બીજી શાય લાવવામાં આવી હેાય તેવી પ્રથમ સ્ત્રી, પરણેતર સ્ત્રી.
અધિવેTM પુ॰ એક સ્ત્રી ઉપર બીજી પર
ણનાર.
અધિવત્ પુ॰ એક સ્ત્રી ઉપર બીજી સ્ત્રી કરવી તે. અધિવત્ અન્ય વેદમાં, વેદવિષે. અધિવેર્ન ન॰ એક સ્ત્રી ઉપર ખી સ્ત્રી કરવી તે.
अधिवेदनीया स्त्री० ने
स्त्री
ઉપર
બીજી પરવી તે ચેાગ્યજ હાય તેવી કાઇ શ્રી. અધિવેથા સ્ત્રી ઉપરા અ અધિશ્રપળ ન ં પકાવવું, રસાઈ કરવી, અધિશ્રય પુ॰ રસાઇ, પાક—રાંધવું. અવિચળ ૧૦ રસાઈ કરવી, રાંધવું. સવિત્રયળી સ્ત્રી. જેના ઉપર રાંધવામાં આવે તે સગડી–ચૂલેા. અધિશ્ચયનીય ત્રિ॰ પકાવવા-રાંધવા યેાગ્ય
વસ્તુ. અધિચિતને અન્ય૦ પકાવવા યાગ્ય. અધિશ્રી ત્રિ॰ અધિક લક્ષ્મીવાળુ, અત્યંત શાભાવાળુ
અધિષય ન॰સામલતાના રસ કાઢવાનુંસાધન કાઇ પાત્ર વગેરે, સ્નાન. અધિવન્ય ત્રિ૦ સમરસ કાઢવાનું સાધન, અધિષ્ઠાતૃ ત્રિ॰ અધ્યક્ષ,નિયમિત કાર્ય
વગેરેની તપાસ રાખનાર,નિયંતા,પરમેશ્વર, ઇંદ્રિયના અધિષ્ઠાયક દેવ. અધિષ્ઠાન ન॰ કાઈપણ કાર્ય બરાબર થાય
For Private and Personal Use Only
તે માટે દેખરેખ રાખવા રહેતું, વેદાન્તશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ આરાપાધિકરણુ, આધાર,
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अधिष्ठित
अधोभुवन
શહેર, આશ્રય, રથ વગેરેનું પૈડું, પ્રભાવ, ત્રિ. લજજાશીલ, શરમાળ, નહિ નિયંતાપણું, પાસે રહેવું.
પરાભવ પામેલ, નહિ મારેલ. અધિદિત ત્રિ. રહેલું, પાસે યોજેલું. વૃષ્ય ત્રિ પરાભવ કરવાને અશક્ય, અધિરિ અચ૦ હરિમાં હરિવિ-વિબમાં. લાજવાળું, શરમાળ.
વિવાર જાર શબ્દ જુઓ. અધૃણા સ્ત્રાવ જેમાંની ઉતરી ન શકાય ગવત ૧૦ અધ્યયન, ભણવું.
તેવી નહિ. મધીત ત્રિ. ભણેલ, અધ્યયન કરેલ. મધેનુ સ્ત્રીદહનશન્ય ગાય. અપત્તિ સ્ત્રી અધ્યયન, ભણવું.
પેશ ત્રિ ધારણ ન થઈ શકે તેવું, ધારણ નીતિન ત્રિજેણે અધ્યયન કર્યું
કરવાને અગ્ય. હોય તે.
જે નવ વૈર્યને અભાવ. અધીન ત્રિસ્વાધીન, તાબે.
મા ત્રિ. નીચે વ્યાપક. પીવાન ત્રિ- અધ્યયન કરતું, ભણતું. સઘisફુવા ન પહેરવાનું વસ્ત્ર. ઘર ત્રિ. ધર્યા વિનાનું, ચંચળ, કાયર, ધોડક્ષના પુત્ર વિષ્ણુ. રેગ વગેરેથી વ્યાકુળ મનવાળું.
ધોતિ સ્ત્રી નરકાદિ ગતિ. કવીતા સ્ત્રી પૈર્યરહિતપણું, ચંચળતા, અ તિત્રિ નરક વગેરેમાં જનાર. કાયરતા.
rifમન ત્રિનીચે જનાર, નરકાદિ ધીર ર૦ ઉપરના અર્થ.
ગતિએ જનાર અર્થr સ્ત્રીવીજળી, એક નાયિકા. મોઘંટા સ્ત્રી અધેડો નામની વનસ્પતિ. સવાર પુછે શરીરને ચેતરફથી ઢાંકનાર ઘણા નવ ઢીચણને નીચેનો ભાગ. વસ્ત્ર-ઝબ્બે.
અનિહાં સ્ત્રી ભની નીચે અધીરા ત્રિ. મહાન રાજા, ચક્રવતી, સ્વા- આવેલી-પડજીભ. મી, પ્રભુ.
સવાર ન લાકડાંના બારણનું નીચેનું મધીશ્વર ત્રિ. રાજા, પ્રભુ, સ્વામી.
લાક, મીદ ત્રિ, સત્કારપૂર્વક જયલું. પરિણા સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા.
પીઇ સકારપૂર્વક નીમવું–જવું. મોરષ્ટિ ત્રિ. નીચી દષ્ટિવાળું,યોગાસપુત ત્રિનહિ કલિ.
ભ્યાસ સમયે નાસિકાના અગ્ર ભાઅધુના જન્ચ૦ હમણાં, હવે, હાલ.
નેજ માત્ર જોનાર. પુનાતન ત્રિહમણાં થનાર, આધુનિક, ઉrદૃષ્ટિ સ્ત્રી નીચી નજર. હાલનું.
ઘtsધન્ય ૦ પાસેનો નીચલ પ્રદેશ, ગાપુર ત્રિભારવિનાનું,ચિંતારહિત નિશ્ચિત. vહાર પુત્ર સ્ત્રીઓના ગુહ્ય ભાગમધુમ પુ. ધુમાડાવિનાને બળ અગ્નિ. સંબંધી હાંસી. અમૃત ત્રિનહિ ધારણ કરેલ.
૩ઘોર્વધન નવ નીચેનું બંધન. અમૃત પુત્ર કોઈનાથી નહિ ધારણ કરાયેલ ગમm R૦ ભાતના ભેજન પછી પરમેશ્વર,
પીવામાં આવતું જળ. અતિ સ્ત્રી પૈર્યને અભાવ, ધારણ છે મારા પુત્ર નીચેનો ભાગ. અભાવ.
ગળો મુવર ને નીચેનું જગત, પાતાલ.
For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अधोर्मन्
૨
अध्यावाहनिक
અપર્મન ૧૦ ગુદા.
અગ્રવણજિત ત્રિ. જેને નિશ્ચય અથવા યોગુણ ત્રિ. નીચા મુખવાળું, મૂલ, ઉત્સાહ થતું હોય તે. અલેષા, કૃતિકા, વિશાખા, ભરણી, મધા, મધ્યવરચિન જિ. નિશ્ચયવાળું, ઉત્સાહપૂર્વાભાદ્રપદા, પૂર્વાફાલ્યુન-એ નક્ષત્રો. વાળું. મુલા શ્રી. તે નામનું એક વૃક્ષ.
અધ્યયનના ૧૦ ઉપરા ઉપરી ખાંડવું. મોગુણ સ્ત્રી એ નામનું એક વૃક્ષ.
અgશાન ઘણુંજ ખાવું, અજીર્ણ હોય અષો નીચેનું યંત્ર.
છતાં ખાવું. ગામ ૩૦ નીચલા ભાગને ઘેળો
શત ત્રિ. આરેપિત, અવરમાં વ-રંગ.
વસ્તુબુદ્ધિ કરાયેલ. મધરો પુત્ર નીચેને લોક–પાતાલ.
અધ્યમિક મચ૦ આત્માવિષે, દેહવિષે,
બ્રહ્મવિષે.. સન ૧૦ નીચું મુખ. અથવા ત્રિ. નીચા મુખવાળું.
અધ્યાત્મદર ત્રિઆત્મવેત્તા, વિષયના
ત્યાગપૂર્વક કેવળ આત્મદર્શન કરનાર. અવ ત્રિ. નીચે જનારા તેજવાળું.
અધ્યાતિમા પુત્ર મનને વિષયેથી વાળી અપવાયુ પુત્ર અજ્ઞાનવાયુ-ગુદામાંથી નીક
લઈ કેવળ આત્મામાં એકાગ્ર કરવું તે. ળ વાયુ
ગષ્પરિમામય ૧૦ વાલ્મીકીએ રચેલો અધ્યક્ષ ત્રિ. રાજા ઉપર છત્ર ધારણ
તે નામને એક ગ્રંથ. કરવા વગેરે માટે નીમાયેલું,વ્યાપક પ્રત્યક્ષ
શષ્યા માત્ર ૧૦ આત્માનું સ્વરૂપ સમજ્ઞાનવાળું.
જાવનારૂં શાસ્ત્ર. અધ્યક્ષ ર૦ પ્રત્યક્ષજ્ઞાન.
અધ્યાપા પુત્વ અધ્યયન કરાવનાર, ભણુઅધ્યક્ષ પુનિયતા, અધિષ્ઠાતા, એક વૃક્ષ. અધ્યક્ષ મચ૦ અક્ષરમાં, અક્ષરવિષે.
અધ્યાપન ન ભણાવવું. અરિ મચ. અગ્નિમાં, અગ્નિવિષે,
થાપિત ત્રિ. ભણાવેલ. અનિપાસે.
ગષ્યવ્ય ત્રિો ભણાવવા ગ્ય. અધ્યક્ ત્રિક મેળવનાર.
ગાય પુત્ર ભણવું, વેદાદિશાસ્ત્રના એક અver સ્ત્રી, ભોંય આંબલી.
અર્થવાળા વિષયની સમાપ્તિ બતાવનાર અધિક્ષેપ પુ. અત્યંત તિરસ્કાર, અતિ
વિશ્રામસ્થાન-ભાગ, વિરામદર્શક શબ્દ. શય નિંદા.
જિ દબાયેલું, ઉપર ચઢેલું, સાધન 7િઅત્યંત પરતંત્ર, ગર્ભમાં
અધિક, વધારે. થીજ દાસત્વ પામેલ.
અધ્યાપ પુત્ર દેરડી વગેરેમાં સર્પવગેરેનું કચ્છ ૬૦ અધ્યયન, મરણ.
મિથ્યાજ્ઞાન, અત્યંત આરોપ. સ ન ૧૦ ભણવું ગુરુના મુખના ઉચ્ચારને અધ્યાપા ર૦ અતિશય આરોપ, ધાન્ય અનુસરત ઉચ્ચાર.
વગેરેનું વાવવું. અગ્ર ત્રિ. અર્ધા ભાગવાળું, જેને અર્થે અધ્યાપાપ પુ. ધાન્યની વાવણી, વાવવાના ભાગ થઈ શકે તેવી વસ્તુ.
આધારરૂપ ક્ષેત્ર-ખેતર. યશવસાય પુત્ર નિશ્ચય, ઉત્સાહ. | મધ્યાન ન પીયરથી સાસરે જતી
વનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अध्यास
વેળા સ્ત્રીને તેને પિતા વગેરે પાસેથી | મધુ પુ. લેહી વિકારથી ઉત્પન્ન થનાર મળેલું ધન.
સજાનો એક રોગ. માત્ર ૬૦ મિથ્યાજ્ઞાન, ઉપર બેસવું, સવા પુત્ર મુસાફર, સૂર્ય, ઉંટ, ખર. અંદર રહેવું.
અધ્યા ત્રિ માર્ગે જનાર. મારા ર૦ નિવાસ, રહેઠાણ.
ત્રિ૦ મુસાર, વટેમાર્ગ. Mાણન અભ્ય૦ આસન ઉપર.
rearમા પુછે તે નામનું એક કક્ષા. ગણિત ત્રિ- બેઠેલું, રહેલું.
ગઢના સ્ત્રી ગંગા. શાહરણ ર૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. rણા ત્રિક માર્ગમાં ઉત્પન્ન થયેલ. અધ્યાત પુ. ઉપરથી કોઈ શબ્દ વગેરેને માન સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ.
લે, અધ્યાહાર, તર્ક, કલ્પના, અપૂર્વ સન પુત્ર માર્ગ, આકાશ, કાળ, હિંસક, ઉપેક્ષા કરવી.
અવયવ. મધ્યર્થ ત્રિઅધ્યાહાર કરવા યોગ્ય. યાદવનનન ત્રિમુસાફર, માર્ગે ગમન અણુરિત ત્રિ. રહેલ-વસેલ સ્થાન વગેરે. કરી શકે છે. મયુદ ત્રિ. સાડાત્રણ.
અન્ય 7િ૦ મુસાફર, ઝડપથી ગમન કરી અણુ ત્રિ. ઉંટગાડી, જેમાં ઉંટ જે શકનાર, ઉતાવળી ચાલવાળું. હોય તેવી ગાડી વગેરે.
વપતિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અચૂદ જિ. અવલંબિત, અત્યંત વધેલું,
વપતિ ત્રિ. માર્ગનું રક્ષણ કરનાર. સમૃદ્ધિવાળું.
આવા પુ. યજ્ઞ, આકાશ, આઠ વસુમાંને અધૂતા સ્ત્રી જેના ઉપર બીજી સ્ત્રી પર
બીજે વસુ. શું લાવવામાં આવી હોય તેવી સ્ત્રી.
દયા ત્રિ. વાંકું નહિ તે-સીધું, સાવધાન. રાષ્ટ્રની સ્ત્રી. મોટા આઉ-અડાણવાળી
ન૦ યજ્ઞરૂપ કર્મ. ગાય.
અથરમમાં સ્ત્રી જૈમિનિ મુનિએ મતળ વિ. ભણવા ગ્ય.
રચેલું ધર્મમીમાંસા નામનું શાસ્ત્ર. પણ ન સત્કારપૂર્વક આચાર્ય વગે
સરથા પુત્ર માર્ગે જવામાં ઉપયોગી રથ, રેની પ્રેરણા, સામાન્ય પ્રેરણું.
રતે જાણનાર દૂત. ત્રી, અધિક પ્રાર્થના, યાચના. |
કર્યું પુત્ર યજુર્વેદને જાણનાર હેમ કર
નાર ઋત્વિજ, સદ્ધિ ત્રિવ નહિ ધારણ કરેલ, પરાભવ
અથવ૫૦ અઘેડો નામની વનસ્પતિ. કરવાને અશકય.
સારન ત્રિ નાશરહિત, અવિનાશી. પ્રિ ત્રિ. નહિ ધારણ કરેલું ગમન,
સાત પુત્ર મુસાફર, વટેમાર્ગ. નિરધાર ગતિ.
મણાંત ર૦ અંધારાને અભાવ. અશ્ચિન ત્રિ. નહિ ધારણ કરેલને અથવા તારા પુત્ર તે નામનું એક વૃક્ષ, પરાભવ ન કરી શકાય તેવાને ઉત્પન્ન માર્ગના સીમાડા ઉપરને શત્ર. કરનાર.
સાવજ ર૦ માર્ગે જવું તે, યાત્રા, પ્રયાણ. અધુર ત્રિ. અનિશ્ચિત, ચંચળ, અસ્થિર, મન મા પ૦ % લેર જીવવું. નાશવંત.
– રિવાભાભ૦ અ સ જીવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધિકાર
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ન પુછ લાવવું, જીવાડવું, પ્રાણ. 1 f૦ વાર લેવાને તેને અધિકાર
ન હોય તે, જેને ભાગ ન થઈ શકે છે. અનંતરજ્જા સ્ત્રી કેળનું ઝાડ. જન ત્રિવ અધમ, નીચ, નિંઘ. મક્ષ ત્રિ. આંધળું,ચક્ષુ ઇકિયરહિત. નક્ષ આંધળું, નેત્રવિનાનું ઇક્રિય
રહિત, પૈડાંવિનાનું. નરક્ષર ન નિંદાવન, ગાળ, દુષ્ટવચન. સાક્ષર ત્રિક અક્ષરજ્ઞાનરહિત-મૂM. ૩નધિ પુત્ર મંદ નેત્ર, ખરાબ આંખ. અનrg ત્રિ. ઘરવિનાનું, સં યાસી,
મુનિવગેરે. નઝ ત્રિનામું નહિ તે, દિગંબર નહિ તે, પહેરેલાં વાવાળું, અનuિ g૦ અગ્નિહોત્રી નહિ તેવો ગૃહસ્થ, સંન્યાસી, અગ્નિથી ભિન્ન-જૂદુ, તે નામનો
એક યજ્ઞ. અત્રિા ૩૦ અગ્નિનું રક્ષણ નહિ કરનાર. મનષિ ત્રિઅગ્નિથી નહિ બળે,
અગ્નિસંસ્કારરહિત. સના ત્રિ- પાપરહિત, દુ:ખરહિત, વ્યસ
નવિનાનું, નિર્દોષ, નિર્મળ, સ્વચ્છ. જન વિષ્ણુ. નત્રિ અંગરહિત,ઉપકરણ-સરસામાન
વિનાનું. જન ૨૦ આકાશ, મન,
કામદેવ, જનક 7૦ ચિત્ર. નવી સ્ત્રી કામક્રીડા, તે નામનું
એક માત્રાવૃત્ત-ઈદ. સાત પુત્ર કામને પ્રકટ કરનાર–જણ
વનાર લેખ. ૩ના પુત્ર જેમાં લઘુ-ગુરુ મૂકવામાં
આવે છે તે એક દંડક છંદ. લાગુ પુરુ શંકર,
સન ૨૭ કિ. અપ્રસન્ન, મેલું, હળાયલું. નંજન ન કેઈના સંબંધથીરહિત. આ કાશ, પરબ્રહ્મ. નંબર પુત્ર દેશહિત નારાયણું. અનંગન ત્રિ, નિર્દોષ, કાજળવિનાનું. મનદુ બેલ, બળદ.
દુઈ સ્ત્રી ગાય. મનદુઝિદા સ્ત્રી અનંતમૂળ નામની વનસ્પતિ.
સ્ત્ર ગાય. અનy T૦ સ્થૂલ ધાન્ય. અનg ત્રિઅણુરહિત-સ્થલ. નતિન ર૦ અતિક્રમ-ઉલ્લંધનને આ
ભાવ. અનતિ મળી ત્રિઉધન કરવાને
અગ્ય. અતિમુત સર્વનું ઉલ્લંઘન કરી નહિ.
થયેલ યથાર્થભૂત. અનતિકા ત્રિ. અત્યંત પ્રશ્ન કરવાને માટે
અયોગ્ય એવી કોઈ વસ્તુ. અરતિનિજ ઝિવ અધિક. 17તિવિવિતા સ્ત્રઅતિવિલંબને
અભાવ, વાણુને એક ગુણ. સના ત્રિો નહિ બંધાયેલ, કરા અર્થ૦ અનિશ્ચય. નાપુરુષ પુછે જેને પિતાના કાર્યમાં નિશ્ચય ન હોય તે, દેવપિતૃકાય નહિ કરનારે. ના ત્રિ. અભક્ષ્ય એવી કોઈ વસ્તુ. અન પુરુ ધળા સરસવ, સનાતન ત્રિ. આજે ચોવીસ કલાકની અંદર નહિ થનાર, સનાતન ૬૦ વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક કાળ
હ્યુન કાળ, અધિકાર ત્રિો અધિકાર વિનાનું. નહિ પુત્ર અધિકારને અભાવ
For Private and Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनधिकारचर्चा
अनन्द
અનધિદાત્ર સ્ત્રી જેનો જેમાં અધિક |
કાર નથી તેની તે વિષયમાં ચિંતા. મનધિરિત્ર જે અધિકારી ન હોય
તે. અનધિત ત્રિક અધિકાર નહિ પામેલ. મષિત નહિ ગયેલ, નહિ મેળવેલ,
નહિ જાણે અનધિક go ગતિને અભાવ. પ્રાપ્તિને અભાવ, જ્ઞાનને અભાવ.
fપતિ ત્રિ. નહિ રહેલ, નહિ વસેલ. જનધન ત્રિક સ્વાધીન, સ્વતંત્ર, પરાધીન
નહિ તે. જનચક્ષ ર૦ પ્રત્યક્ષ નહિ તે, અધ્યક્ષ
રહિત. મન થાય ૫૦ અધ્યયનને અભાવ, જેમાં
અધ્યયન કરવું નિષેધેલું છે તે કાળ. નન ન. જીવન, ગમનગતિ, અનુપાત ત્રિનહિ અનુસરેલ, પાછળ નહિ
ગયેલ, સ્વાધીન, સ્વતંત્ર. મનનુમ ૩૦ પાછળ નહિ જવું, નહિ
અનુસરવું તે. સરના પુત્ર વિષ્ણુ, બળભદ્ર. મેઘ, ચૌદમાં
જૈન તીર્થકર, તે નામને એક નાગ, તે નામનું એક વૃક્ષ સનત ૨૦ આકાશ, અભ્રક, પરબ્રહ્મ. સનત ત્રિછેડા વિનાનું, અવધિવિનાનું,
સમગ્ર. સાચતુ સ્ત્રી અનંત ચૌદશ-ભા
દરવા સુદ ચૌદશ. અનાનિત પુ. વાસુદેવ, ચૌદમા જૈન
તીર્થંકર. નાતા હુતે નામના ચૌદમા જૈન
તીર્થકર. ઝરમરાસીત ૦િ અનંત તીર્થો કરનાર અનાવૃતાં સ્ત્રી ભાદર-વૈશાખ-માંગશર -એ મહિનાની ત્રીજ.
,
,
,
મનાતfષ્ટ પુત્ર પરમેશ્વર, ઇદ્ર. સત્તવ પુશેષનાગ, શેષશાયી નારાય| દેવ. નમૂ૪ પુ. જેને ઘણાં મૂળીયાં હોય છે
એવું તે નામનું એક વૃક્ષ. જનતર ત્રિ વ્યવધાનહિત, અંતરવિનાનું,
તુરતનું, પાછળનું, પાસેનું. અનારા પુત્ર મેટા અને નાનો ભાઈ,
ક્રમપૂર્વક પરણેલી સ્ત્રીમાં જન્મેલ પુત્ર. જનતા સ્ત્રી માટી અને નાની બહેન,
કમે કરી પરણેલી સ્ત્રીમાં જન્મેલી. જનારા ૫૦ દૂર નહિ કરવું તે, અપ
રિત્યાગ. સનત્તર ત્રિ નિર્વિઘ. અત્તરજ્ઞ પુત્ર બીજ ગણિતમાં કહે
એક રાશિ. જનનત્તા ૦િ અનત રૂપવાળું. જનતા પુત્ર પરમેશ્વર, વિષ્ણુ. સનત્તમન go પવિત્રાં માટે દર્ભ. અનાવિકા પુત્ર તે નામને યુધિષ્ઠિરનો
શંખ. જનરતી પુભવિષ્યકાળમાં થનાર તે
નામના ત્રેવીસમા જૈન તીર્થકર. જનતવ્રત ૧૦ અનંત ચૌદશનું વ્રત-ભાદ
રવા સુદ ચૌદશનું વ્રત. સનત્તરાાિ પુત્ર પરમેશ્વર. કરતા ત્રિ અનંત શક્તિવાળું. બનતીર્ષ પુ. વાસુકી નાગ, પરમેશ્વર, જનનતી સ્ત્રી વાસુકિ નાગની સ્ત્રી. જનતા સ્ત્રી અનંતમૂળ, પાર્વતી,
પૃથ્વી, ધમાસે, પ્રેખડ, હરડે, આમળી, ગળો, પીપર, અગ્નિમંથ નામનું વૃક્ષ, અગ્નિશિખા નામનું વૃક્ષ, શ્યામ લતા, કાળી
પ્રેખડ, ધોળી ધ્રોખડ, ઉપલસરી. મન ન. હિરણ્યગર્ભનું સ્થાન. ન આનંદ નહિ આપનાર
For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनन्न
સમિયા
સન ૧૦ ખાવાને અયોગ્ય, અભક્ષ્ય. અનન્ય ત્રિએકલું, એકજ, બીજું નહિ - તે, એક. અતિ ત્રિ. બીજા ઉપાય વિનાનું, માત્ર એકજ ગતિવાળું.
પુકામદેવ. સમતા સ્ત્રી એકપણું, એકપણું,
એકાપણું. સચિવ ર૦ ઉપરને અર્થ.
જો પુપરમેશ્વર, વિષ્ણુ. અનન્ય સ્ત્રી બીજાએ નહિ ભગવેલી - સ્ત્રી-પૃથ્વી વગેરે. અનન્યમrપુ. બીજાને નહિ ભજનાર,
એકને જ સેવનાર. અનન્યવૃત્તિ ત્રિ. જેની મનોવૃત્તિ બીજે નથી હોતી તે, એક્તાન ચિત્તવાળું,
માત્ર એકજ આજીવિકા વાળું. સનવતાવાર ત્રિ. જે અન્યના ધર્મની - તુલના ન કરે તે, બીજામાં ન મળે તે. નવા ત્રિઅન્વયરહિત-અસંબદ્ધ.
ના પુત્ર તે નામને એક અર્થાલંકાર. સન ત્રિ- અલ્પ જળવાળું, નાનું ખાબો
ચીયું વગેરે. સપાન ૧૦ બીજાને અપકારન કરવો તે, બીજા પાસેથી લીધેલું કરજ અદા કરવું
તે, પાછું ન લેવું તે. સનવાર ર૦ ઉપરને અર્થ. મારા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. અનપશુત ત્રિ. વિનાશ રહિત. ગજલ્લ ત્રિ સંતાનરહિત, છોકરાંવિનાનું.
ના ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. અમારા ત્રિજેને બીજાને લીધે શરમ
નથી તે, નિર્લજજ, મનrષા પુત્વ અપભ્રંશ નહિ તે, વ્યાકર
થી સિદ્ધ કરેલે સંસ્કારી શબ્દ. જનપરાધ ૩૦ અપરાધ નહિ તે.
મનપIધ ત્રિવ અપરાધરહિત-નિરપરાધી. અનrfષન ત્રિ નિરપરાધી. અનપાવન ન કરજ વગેરે અદા ન
કરવું તે. મનપનિ ત્રિ, નિશ્ચળ, સ્થિર અનાવૃત ત્રિ. પુનરાવૃત્તિરહિત ફરીથી
નહિ આવનાર અનલિત ત્રિા આવરણથી રહિત-નહિ
ઢાંકેલ. સના ત્રિવ અપેક્ષારહિત, દરકારવિનાનું,
અનુકરણરહિત. અપેક્ષા સ્ત્રી દરકાર નહિ તે, જરૂર
નહિ તે. અતિ ત્રિબહાર નહિ ગયેલ, અનુસ
રેલ, યુક્ત, સહિત. નર ત્રિ. પ્રાપ્ત નહિ તે.. નદન રૂપરહિત, કર્મહીન, કર્મ,
ભ્રષ્ટ... અને પુ તે નામને એક ગ. અમિષ ત્રિ જ્ઞાનરહિત, અજાયું. અનધેિય ત્રિનહિ કહેવા લાયક, કહેવાને
અયોગ્ય. નમિવ પુ. પરાભવ-પરાજયનો અભાવ. સમિમનોજ ૧૦ પરાજય કરવાને અ
યોગ્ય, જેનો પરાજય ન થઈ શકે છે. અમિત ત્રિ. પરાભવ નહિ પામેલ,
નહિ હારેલ. અમિત ત્રિ. અસંમત, નહિ માનેલ. અમિત ત્રિ. દેદીપ્યમાન, પ્રકા
શમાન. અનામિર્જાપ પુત્ર અભિલાષ–ઇચ્છાને
અભાવ. અમિષ ત્રિ- અભિલાષવિનાનું નમિળ ત્રિ સ્પષ્ટ નહિ તે-અસ્પષ્ટ, અસ્કુટ.
! |
For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમિરાત
अनवधान
અનમિત્ત ત્રિ. અનિંદ્ય, નિંદાપાત્ર ] અનર્થ નં અસંબદ્ધ વાક્ય, બકવાદ. નહિ તે.
અનર્થકા ત્રિક વ્યર્થ. અનેfમાર૪ ત્રિ, નિંદાને અગ્ય, અનર્થજુન ત્રિદુષ્ટ અર્થથી નહિ નાશ વખાણવા લાયક.
પામેલ. સમિતિ ત્રિ. ફળને ઉદ્દેશી નહિ જનરલ ૨૦ અભેદ, એકાર્થ કરેલ, ફલાકાંક્ષાવિના કરેલ.
અનર્થ - શિથિલ નહિ તે. અનમિત્ત ત્રિ. નહિ કહેલ.
માર્વત પુશત્રુ નહિ તે. ગજમદ જિઅપ્રિય, નહિ ધારેલ. સર્વન ત્રિ. શત્રુરહિત. અભ્યાવૃત્તિ સ્ત્રીઅભ્યાસને અભાવ. કન ત્રિ. લાકડાં વગેરે લેવા માટે મન ચરિત્ય ત્રિદૂરથી ત્યાગ કરવા ગાડું લઈને વનમાં પ્રવેશ કરનાર, જવા યોય.
ગ્ય સ્થાને જવાને અશક્ત. મનમ પુબ્રાહ્મણ
અનતિ ત્રિ. જે પાપી ન હોય તેને ત્રિનમસ્કાર કરવાને અગ્ય. દાન આપનાર. ' અમિતwજ ત્રિલેભી નહિ તે. મનાઈ ત્રિઅયોગ્ય. નમિત્ત ત્રિશત્રુવિનાનું.
અમર પુત્ર અગ્નિ, દેહમાં રહેલી પિત્તસનબર પુછે તે નામને એક રાજા.
ધાતુ, આઠ વસુઓમાંને પાંચમા વસુ, સમજવ ત્રિ રોગરહિત.
કૃતિકા નક્ષત્ર, ચિત્રાનું વૃક્ષ, ભિલામાનું સવર ત્રિવસ્ત્રરહિત-નામું, દિગંબર. વૃક્ષ, તે નામના પિતૃદેવ, વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. સાથ પુત્ર અશુભ દૈવ, અભાગ્ય, એક પ્રકા- સાપન નિ જઠરાગ્નિને પ્રદીપ્ત રને જુગાર, અનીતિ, ખરાબ કામ, આ- કરનાર કેઈ ઔષધદ્રવ્ય વગેરે. પત્તિ, દુખ.
અટકમાં સ્ત્રી, અગ્નિની કાંતિ, તે સાથ ત્રિ. ન્યાયવિનાનું, નીતિભ્રષ્ટ, દુષ્ટ. નામની એક લતા–વેલ. ગના પુત્ર તે નામને સૂર્યવંશી એક અનાકિયા જી. અગ્નિની સ્ત્રી-દક્ષકન્યા રાજા.
સ્વાહા. અનnfમ્યુરિત પુસૂર્યને જેમાં છેડે સનરમ્ ચ૦ પૂર્ણ નહિ તે, બસ નહિ ઉદય થયે હેય તે કાળ.
તે–અપૂર્ણ. સ૮ત્રિ બંધનરહિત, નિર્મદ, ઉદ્ધત, યાત્રિ પુત્ર તે નામનું એક વૃક્ષ. સ્વતંત્ર, છૂટું.
સના ત્રિ. ઘણ, પુષ્કળ. સની ત્રિઅમૂલ્ય.
નવા પુત્ર અવકાશજગ્યાને અભાવ. અાઈપર ર૦ મુરારિમિશ્ર નામના કવિએ ૩નવા ત્રિ. અવકાશ વગરનું, રચેલું તે નામનું એક નાટક.
જગ્યા વગરનું. જન ત્રિજેનાથી વધારે બીજું કઈ નવરત ત્રિ. અનિંદ્ય. પૂજ્ય નથી તે, અત્યંત પૂજ્ય.
નવ૬ ત્રિ પ્રતિબંધરહિત, વરસાદને સન પુત્ર અનિષ્ટ, અધર્મ, અર્થને અટકાવ નહિ તે.
અભાવ, સર્વકામનાપૂર્ણ ઈશ્વર.. નવા ત્રિઅનિંદ્ય, નિર્દોષ. સાથે ત્રિ. અર્થરહિત, નિરર્થક છે સાવધાન ન મનની એકાગ્રતાનો અભાવ,
For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નવવાનતા
अनाकार
સાવધાની નહિ હોવી તે, પ્રમાદ. માથાનતા શ્રી પ્રમાદ.
નવધત્વ ન પ્રમાદ. અનyur fa૦ સંબંધવિનાનું, સંગ
સ્પરહિત. અનવત્ર ત્રિ અપવાદરહિત, નિંદાશન્ય. સાવઝ ત્રિબ્રેશરહિત. મનવમ ત્રિન્યૂનતારહિત-શ્રેષ્ઠ. સમવાર ત્રિઅધમ નહિ તે, શ્રેષ્ઠ. અનકત ત્રિ. નિરંતર, નિત્ય, વિશ્રામર
હિત, સતત. કરાવતમ્ મચ૦ ઉપરના અર્થ. અનવર ત્રિઉત્કૃષ્ટ, શ્રેષ્ઠ. અનવર ત્રિઆલંબનરહિત, નિરાધાર,
નિરાશ્રિત. ગન મન . તે નામને એક ગર્ભ
સંસ્કાર. મન ત્રિ. પથ્ય ભોજન નહિ કરનાર, સમવસર પુ. યોગ્ય સમયનો અભાવ.
નવતર ત્રિયોગ્ય સમય વિનાનું. અનલિત ત્રિ. અનિશ્ચિત, અસમાપ્ત. સનવરિતા સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. સજા ત્રિ નિર્મળ, મેલવિનાનું.
નયરથ ત્રિક અવસ્થાવિનાનું. અનાથા સ્ત્રી અવસ્થાનો અભાવ, તર્ક
શાસ્ત્રમાં પ્રસિદ્ધ તે નામને એક દે. નવથાન પુ. વાયુ. નવથા ઉભા નહિ રહેવું તે.. નવરશા ઝ૦ ચંચળ-અસ્થિર. અનવરિચત . ચંચળ, અસ્થિર, વ્ય
ભિચારવાળું. ગારિયતિ સ્ત્રી ઉમા નહિ રહેવું તે,
સ્થિર નહિ રહેવું તે. મનવવા ત્રિ. વાંકે નહિ તે, સીધું, સરળ.
નવર ત્રિ. અપ્રાપ્ત, નહિ મેળવેલ સરકાર ત્રિ. અવયવરહિત.
ઝવેસલ ત્રિો ચારે બાજુની તપાસ નહિ
રાખનાર, સારું નરતું નહિ જોનાર. અક્ષા સ્ત્રી બેદરકારી. જનન ૨૦ બે રાક નહિ લે તે ઉપ
વાસ, ભોજનની નિવૃત્તિ કરવારૂપ એક વ્રત. અનાજ ભજનને ત્યાગ કરનાર. અનશ્વર ત્રિો નાશવંત નહિ તે, સ્થાયી,
નિત્ય. મન સ્ત્રી માતા, મા. શરૂ ૧૦ ગાડું, ભાત, ચેખા. અનસૂઇ ત્રિવ અસૂયાવિનાનું-બીજાના
ગુણે ઉપર દેષારોપ નહિ કરનાર, સનસૂથર ત્રિઉપરના અર્થ. નકૂવા સ્ત્રી બીજાને ગુણે ઉપર દેવા. રોપ નહિ કરવો તે, અસૂયાને અભાવ. અનસૂકુ ત્રિઅરય શબ્દનો અર્થ સાતમિત ત્રિ. અસ્ત નહિ પામેલ. અસ્થિ ત્રિહાડકાંવિનાનું નરિશ પુત્ર હાડકાં વિનાને અવયવ, સાંખ્યશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તે નામનું એક તત્વ, ઈશ્વરની માયા. મનથq f૦ ગાડાંથી યુક્ત, ગાડાં સાથે
જોડાએલ. ૩નાર ત્રિ. અહંકાર વિનાનું-નિરહે
કારી. ૩નારંવાર પુછે અહંકારને અભાવ. અનહંવારિન ત્રિજેને અહંકાર ને
હોય તે. અરહંત ત્રિ. અહંકારવિનાનું. નહંત સ્ત્રી, અહંકારનો અભાવ. અનહંતિ ત્રિ. અહંકારરહિત. કરંવાદિન ત્રિ ગર્વરહિત, નિરભિમાની. અનાર ત્રિ આકાર વિનાનું, અવયવ
રહિત આકાશ વગેરે. અનાર પુછે ઈશ્વર.
For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જનાર :
अनाधृष्य
મનાવા૪િ પુછે જે સમયે અનાજ ન | ક્ષણિક વિજ્ઞાન મત, સ્થિરસ્વરૂપરહિત પાક્યું હોય તે સમય, દુકાળ.
જગત. અના િત્રિઆકુળ-વ્યગ્ર નહિ તે,
મનાત્મજ્ઞ ત્રિ આત્માના સ્વરૂપને નહિ એકાગ્ર, સ્થિર, અસંકીર્ણ વાક્ય.
જાણનાર. સનાત નવ નહિ અટકાવેલ.
મનાત્મન્ પુત્ર આત્મા નહિ તે, શરીર અનામત આક્રાન્ત નહિ તે, નહિ
વગેરે જડ વસ્તુ. દબાયેલું.
અનામિત ત્રિ. જેણે ઈન્દ્રિયોને જીતી ન અનાદાત્તા સ્ત્રી, કંટકારી વૃક્ષ, ભય
હોય તે.
નાચ્છ શરીરવિનાનું. રીંગણ. નાક્ષારિત નવ જેનો અપકાર ન કર્યો
મનાથ ત્રિ, અનાથ, ધણીવિનાનું. હોય તે.
અનાવર go તિરસ્કાર, અપમાન, સન્મા
નનો અભાવ. અનાજ ત્રિ. અધર્મરહિત, પાપરહિત.
નાર ત્રિ, તિરસ્કારપાત્ર. અનાગત ત્રિ. નહિ આવેલ, ભવિષ્યમાં નારિ ત્રિઆદિરહિત. થનાર, ભાવી.
અનાદ્ધિ પુરુ પરમેશ્વર, હિરણ્યગર્ભ. સનાતવિધાતૃ ત્રિભાવિ દુઃખને દૂર અનાહિતા સ્ત્રી અનાદિપણું. કરવાના ઉપાય કરનાર.
અનાદિ નો ઉપરને અર્થ અનrmતાવાય પુ. ભાવી શારીરિક વગેરે અનામિત ન આદિવિનાનું, કાર્યસિવાયનું. દુઃખ,
અનાવિદ ત્રિો વિશેષરૂપે નહિ ઉપદેશેલઅનામતર્તિવા સ્ત્રી જેને અટકાવ બીલ- નહિ કહેલ.
કુલ આવ્યાજ ન હોય તેવી સ્ત્રી, સ્ત્રી- સનાવિનર ત્રિ, નિર્દોષ. ધર્મશન્ય કન્યા.
અનાદત ત્રિો તિરસ્કાર પામેલું. રાજિત ત્રિવે નહિ
૩નાદત નવ તિરસ્કાર. નામ પુ. આવક નહિ તે, આવેલ નાચ ન ધર્મશાસ્ત્રમાં નિધેલી નહિ નહિ તે, હાજર નહિ તે.
ગ્રહણ કરવા યોગ્ય વસ્તુ. નાગર્ ત્રિ નિરપરાધી, પાપરહિત. સના પુત્ર ઉપદેશને અભાવ, આજ્ઞાન
અભાવ. સત્તાવાર પુછે દુષ્ટ આચાર, આચારને
અનાથ ત્રિવ નહિ ભક્ષણ કરવા યોગ્ય અભાવ, ખરાબ આચરણ.
અભય, અનાદ. ૩નાત ત્રિનહિ જાણેલ, નહિ જણાયેલ.
નાર ત્રિઆશ્રયરહિત, નિરાધાર,
ન્યાયશાસ્ત્રના મતમાં હરકેઈનિત્ય દ્રવ્ય. મનાય ત્રિવ તવંગર નહિ તે, ગરીબ. સનાત પુઉગ્રતાને અભાવ, તાપ
નાનુ ત્રિ પરાભવ-તિરસ્કાર નહિ
પામેલ, નહિ તે, છાયા.
૩નાધૃઇ ત્રિ પરાભવ નહિ પામેલ, સનાતુર ત્રિ- આતુર નહિ તે, નીરોગી, અપરાજીત. સ્વસ્થ.
અનાવૃષ્ય ત્રિપરાજય કરવાને લાયક ૩નામ ત્રિા આત્માને નહિ માનનારે | નહિ તે, જીતી ન શકાય તેવું.
For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनानुद
अनावृत्त
અનારબ્ધ અચ૦ નહિ આરંભીને. કરાવ્ય ત્રિઆરંભ નહિ કરવા યોગ્ય. અનાજ્ઞાથીત ત્રિ. કંઈ પણ નહિ
આરંભીને ભણેલ. નામ પુત્ર આરંભનો અભાવ, શરૂઆત
જાનુ, ત્રિઅતુલ્ય દાતા, દાન કરવામાં
એ. અનાજ ત્રિક નહિ પ્રાપ્ત થયેલ, નહિ
મેળવેલ. અનાપ્ત ત્રિઅબંધુ, નહિ પ્રાપ્ત થયેલ. સામયિન ત્રિ. અત્યંત નહિ બીધેલ,
અત્યંત નિર્ભય. નામ ત્રિ. સ્તુતિ ન કરનાર, સન્મુખ નહિ થયેલ. નામ ર૦ હરસનો રોગ. નામ પુ. પુરુષોત્તમ મહિનો, મળમાસ. નામકા ત્રિ નામવગરનું. અમન ત્રિ. ઉપરને અર્થ. નામનું પુ. મળમાસ, પુરુષોત્તમ મહિને. | નામન R૦ હરસને રોગ. અનામય પુછે રોગને અભાવ, આરોગ્ય. અનામી ત્રિનરેગી. અનાયિત્ન ત્રિવ્યથા નહિ ઉપજાવનાર. અનાજ સ્ત્રી અનામિકા આંગળી–વચલી
અને છેલ્લી આંગળીની વચ્ચે રહેલી આંગળી. અનrfમાં સ્ત્રી ઉપરને અર્થ અનામૃઇ ત્રિઅહિંસક, હિંસા નહિ
કરનાર, અનાયત્ત ત્રિઅસ્વાધીન, અવશ, પરવશ. ૩નાથન ન એકાંત. મનાયાસ ત્રિ. પ્રયનવિનાનું. ૩નાર પુત્ર પ્રયત્નને અભાવ, અલ્પ
પ્રયત્ન, સહેલાઈ. અનાયાસત ૧૦ અ૮૫ પ્રયત્નથી કરેલ. નાગુણ ૧૦ આયુષને હિતકારક નહિ
એવું અતિભેજન વગેરે. સનાત ન સંતત, અવિચ્છિન્ન, નિરંતર,
કાયમ. અનારત ઝિકાયમનું, નિત્યનું. જાદવ ત્રિ. નહિ આરંભેલ.
અનાજ નવ આરોગ્યનો અભાવ.
ના ત્રિવ આરેગ્યનું સાધન નહિ તે. મનર્જિવ ૫૦ રેગ. મનાવ ત્રિ સરળતાવિનાનું, કુટીલ, વક્ર. અનર્નિર અચ૦ સરલતાનો અભાવ. નારંવ ત્રિજેનો ઋતુકાળ પ્રાપ્ત થયો
નથી તેવું પુષ્પ વગેરે. નવા સ્ત્રી જે કદી રજસ્વલા નથી
થઈ તેવી સ્ત્રી. અનાર્ય પુત્ર આર્ય ન હોય તે, નહિ ચાલેલ, નહિ ગયેલ, આર્યોએ નહિ આશ્રય કરેલ દેશ. અનાર્થક ૧૦ અગરનું લાકડું. અનાર્થક ઉન્ન અનાર્ય દેશમાં ઉત્પન્ન
થયેલ. અનાર્થs R૦ અગરનું લાકડું. અનાર્થતા સ્ત્રી અનાર્યપણું. સાવિ ૧૦ ઉપરને અર્થ. અનાતિt go કરીઆતું. અનાઉ ત્રિ. અવૈદિક, વેદમાં નહિ કહેલ,
ઋષિઓએ નહિ જોયેલ. નાઢો ત્રાશિવની વિણું. અનાવિત ત્રિનહિ તપાસેલ, નહિ
વિચારેલ. અનાહિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. અનાવિ ત્રિક સ્વચ્છ, નિર્મળ, ડહોળું
નહિ તે. અનાવિન્દ્ર ત્રિનહિ વધાયેલ, અદુખિત. નવૃત ત્રિનહિ ઢંકાયેલ, ખુલ્લું. અનાવૃત્ત ત્રિ. ફરીથી નહિ ગયેલ, પહેલાં
ગયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनावृत्ति
કરનાર
અનાવૃત્તિ દ્વારા અભ્યાસને અભાવ, |
અને વૈખરી નામની વાણીની વૃત્તિઓ આગમનને અભાવ, નહિ આવવું તે.
માંની મધ્યમા વાણીવૃત્તિ. અનાવૃષ્ટિ સ્ત્રી. છ ઈતિઓમાંની બીજી
નદાર ઉ૦ આહારનો અભાવ, ઉપવાસ, ઈતિ, વરસાદ બીલકુલ ન થ તે.
અનશન. મના પુત્ર યથેચ્છ ભજન, નાશવંત
૩નાદાએ ત્રિ. અકૃત્રિમ, સ્વાભાવિક નહિ તે.
સાહિગ્નિ પુછે જેણે વિધિપ્રમાણે અગ્નિનારાયન ૧૦ આત્મજ્ઞાનનું સાધન,
હેત્ર ન લીધું હોય તે કઈ જિ. એક પ્રકારનું બ્રહ્મચર્ય.
સન દૂત ત્રિનહિ લાવેલ અનારત ત્રિ. નહિ વખણાયેલ, નિત પુછે જેને નિયત નિવાસ નથી અનાનિ ત્રિ નાશવંત નહિ તે, નાશ- તે સંન્યાસી. રહિત, આત્મા, ઈશ્વર.
અનિત ઉપરનો અર્થ. અનાજી ત્રિો વિનાશરહિત, અવ્યાપ્ત. નિષ્ઠ 7૦ શેરડી જેવો એક જાતને જનાર ત્રિ નાશને અયોગ્ય.
કાસડે-તે નામનું એક ઘાસ. અનાથજીવન ત્રિગૃહસ્થાશ્રમ વગેરે આશ્રમ- નિજ ઝિવ નહી ગળેલ, નહિ છુપાવેલ. વિનાનું.
અનિચ્છા ઘી ઈચ્છાને અભાવ. અનાશ્રય ત્રિઆયરહિત, નિરાધાર. શનિ ત્રિ. ઈચ્છાવિનાનું. અનાશ્વ ત્રિ. ભેગરહિત.
નિત્ય ત્રિ નિત્ય નહિ તે, નાશવંત,ઉત્પનાગ્યાત પુત્ર અનાસ્થા, અવિશ્વાસ. ત્તિવાળી હરકે વસ્તુ, અસ્થિર, અવ્યઅનાર્ ત્રિ. મુખવિનાનું, મુખના વ્યાપા- વસ્થિત. રથી રહિત.
અનિતા સ્ત્રી અનિત્યપણું. સાનિક ત્રિનાસિકારહિત, નાકવિનાનું, નિત્યત્વ ૧૦ અનિત્યપણું
અનિદ્ર સ્ત્રીનિદ્રાવિનાનું, ઉંઘણુસી નહિ જનાર ત્રિ. આચ્છાવિનાનું, શ્રદ્ધાહીન, તે, આળસુ નહિ તે. આદરશૂન્ય, બેદરકાર.
શનિદ્રા સ્ત્રી નિદ્રાનો અભાવ. અનાથr સ્ત્રી આસ્થાનો અભાવ, અશ્રદ્ધા, નિતિ ત્રિવ નહિ નિંદાયેલું, નિંદારહિત. અનાદર, બેદરકારી.
અનિન્દ્ર ત્રિ ઈન્દ્રની ઉપાસના નહિ કરનાર, જનરથાન 7૦ એક સ્થળે ન રહી શકે નિજ ત્રિ નહિ નિંદવા ગ્ય. તેવું જળ વગેરે, સભાવિનાનું.
નિપુણ ત્રિ- હોંશીઆર નહિ તે, અકુશલ, બનાસ્ત્રાવ ત્રિકલેશવિનાનું.
નિવત્ત ત્રિવ નહિ બંધાયેલ, નહિ પરાઅનાદિ પુત્ર સંગ્રહણીને રેગ.
ધીન, નહિ ગુંથેલ. સનાત ૧૦ નહી ફાટેલું તથા નહી પહે- અનિવાઈ ત્રિ. પીડાવિનાનું, દુ:ખવિનાનું. રેલું નવું વસ્ત્ર, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ અને નિમત ત્રિ, ચંચળ, અસ્થિર.
હૃદયપ્રદેશમાં આવેલું તે નામનું એક ચક્ર. નિમ્ર ત્રિ. અબાધિત, અદુઃખિત. સનાત ત્રિ. જેને આઘાત નથી પહોંચેલો નિમ પુ. દેડદ, કેયેલ, ભમરે, કાળતી તેવી હરકોઈ વસ્તુ.
અંદરનો કેસર, મહુડાનું ઝાડ. નાતા સ્ત્રી પરા, પશ્યન્તી, મધ્યમાં | નિખાન ત્રિ. અમાપ, માપવિનાનું.
For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनिमित्त
अनिर्दिशमान
નિમિત્તાકારણનો અભાવ. કારણુશન્ય. ! અનિમિg ત્રિ, નિશ્ચળ દર્શન. અનિમિષ ત્રિ. આંખના પલકાર વિનાનું, ક્રિયાશન્ય. નિમિષ પુત્ર દેવ, માછલું નિમિષાર્થ પુ' બહસ્પતિ.
જો પુત્ર દેવ, માછલું. અનિમેષ ત્રિ નિમિત ત્રિવ જુઓ. અનિમેષાવાર્થ પુત્ર દેવગુરૂ-બહસ્પતિ. નિયત ત્રિ. નિયમે કરી એક સ્વરૂપ
નહિ તે, અનિત્ય, અસ્થાયી, બંધનરહિત. શનિવરિત ત્રિઅનિયમિત, ઉશૃંખલ. નિયમ ૫૦ નિયમને અભાવ. નિત્રિ પ્રેરણું કરવાને અશક્ય, અન્ન
રહિત. અનિર ર૦ દારિદ્રય. નિરા સ્ત્રી જેનાથી અન્ન પાતું નથી તે
અતિવૃષ્ટિ-અનાવૃષ્ટિ વગેરે. મનિરર ૧૦ નિરાકરણને અભાવ,
સમાધાની નહિ તે. અનિરાત ત્રિનહિ નિરાકરણ કરેલ. |
નહિ અટકાવેલ, નહિ તિરસ્કાર કરેલ. અનિટ ત્રિ વિશેષસ્વરૂપે નિર્વચનરહિત. શનિ ૧૦ પશુ વગેરેને બાંધવાની દોરી. અનિરુદ્ધ ૫૦ પ્રદ્યુમ્નને પુત્ર-ઉષાને પતિ, વિષ્ણુ, ચિત્તનો અધિષ્ઠાતા દેવ. નિરુદ્ધ ત્રિક કેળનાથી પણ નહિ અટ
કાવેલ. નિપથ ત્રિજેનો માર્ગ કેઈએ
રેકો ન હોય તે. ગનિદાથ ન આકાશ. નિમરિની સ્ત્રી બાણાસુરની પુત્રી
ઉવા, નિત ત્રિ. અનિશ્ચિત, નહિ પ્રાપ્ત થયેલ. અનિજ પુત્ર નિશ્ચયને અભાવ-અનિશ્ચય.
નિશ ત્રિ. જેને દશ દિવસ ન થયા
હોય તે. નિરાદ ત્રિ ઉપરનો અર્થ. નિર્દેશ ત્રિ. જેને નિર્દેશ ન થઈ શકે તે. મન ન. પરબ્રહ્મ–પરમાતમાં. નિર્ધારિત ત્રિ. અનિશ્ચિત. નિર્મર ત્રિવ થયું, જરાક. નિદ્ ત્રિસ્વછ નહિ, મલિન. નિર્માલ્ય સ્ત્રી તે નામની એક ઔવધિ. નિરીય પુત્ર જેનું સ્વરૂપ અમુક પ્ર
કારનું છે એમ ન કહી શકાય તે પરમાત્મા. અનિર્વચનીય ર૦ જગત, અજ્ઞાન અનિર્વચનીયર = ૪૦ શ્રી હર્ષકવિએ
રચેલખંડન ખંડ ખાઈ’ નામનો એક ગ્રંથ. નિષf g૦ નિર્વાહને અભાવ. અનિર્વાણ ત્રિ. નહિ કંટાળેલ, નહિ ખેદ
પામેલ, અદુઃખી, નિત્તિ સ્ત્રી દરિદ્રાવસ્થા. નિવૃત્તિ ૦િ દરિક મનુષ્ય વગેરે. અનિઃ પુવૈરાગ્યને અભાવ, અસંતપ. નિર પુ. વાયુ, જૈનમતમાં માનેલા દશ ભવનપતિ દેવોમાંના છઠ્ઠા ભવનપતિ દેવ, ભૂતકાળના એક જૈન તીર્થકર. નિમલ ઉ૦ બહેડાંનું ઝાડ. નિરવ પુત્ર અગ્નિ. નિકારતકુળ વાયુરોગને નાશ કરનાર તે નામની એક ઔષધિ. નિર્ચામય ! વાયુરેગ. અનિલ્ટી શ્રી સ્વાતી નક્ષત્ર. નિરિત ત્રિનહિ વિચારેલ, નહિ
વિવેચેલ. નિહિત ૪૦ નહિ વિચારેલ. અનિતિન ત્રિક પાછું નહિ ફરનાર, યુદ્ધ
વગેરેમાં પાછું નહિ હઠનાર. નિફાન ત્રિ સતત ગમન કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
নিহা
अनुकूला
ગનિઝ ત્રિ નિત્ય, નિરન્તર, સદાકાળ હોનાર, રાત્રિ સિવાય. નિરા હમેશ, નિરન્તર, દા. નિરત ત્રિઅનિંદિત. અનિશ્ચિત ત્રિ નિશ્ચિત નહિ તે. નિદ ત્રિ. અપ્રિય, દુઃખ, પાપ, મેદ, અપકાર, જેનું પૂજન વગેરે ન કર્યું હોય તેવો દેવ વગેરે. નિધી દુષ્ટબુદ્ધિવાળું.
નિષ્ટ સ્ત્રીતે નામની એક વનસ્પતિ. અનિદિન ત્રિ. જેણે યજ્ઞ અથવા દેવપૂજન
ન કર્યું હોય તે. મનિ ત્રિ નિષ્ઠાવિનાનું. નિg સ્ત્રી નિષ્ઠાને અભાવ. અનિત ત્રિઅકુશળ, અજાણુ, અને !
પંડિત, અપ્રવીણ. નિઝ ત્રિનહિ ઉત્પન્ન થયેલ,
અસંપૂર્ણ મનિuત્ર ૧૦ જેને છેડે બાંધેલું પાછું ન નીકળેલું હોય તેવા બાણથી વીંધવું વગેરે. ના પુત્ર ર૦ સૈન્ય, યુદ્ધ, સુખ. મનોરથ ત્રિ. યુદ્ધમાં રહેલ સૈન્ય વગેરે. મનોાિની સ્ત્રી સેનાને સમુદાય, સેના.
નવ ત્રિો નીચ નહિ તે, નીચું નહિ તે. સર્ફિન પુછે તે નામને એક બુદ્ધ. ૩નતિ સ્ત્રી નીતિ નહિ તે, અનીતિ. ૩ના ત્રિ. ઈશ્વરસિવાયનું, અસ્વતંત્ર,
ધણવિનાનું. ના પુત્ર સર્વને નિયંતા ઈશ્વર, વિષ્ણુ. જનાર સ્ત્રી દીનતા, દીનપણું.
શ્વર ત્રિ અને ત્રિો જુઓ. નીદ ત્રિવ પૃહાવગરનું, નિસ્પૃહ બેદરકાર, નિશ્રેષ્ઠ. અનEા સ્ત્રી પૃહાને અભાવ, બેદરકારી. કનુ કા૨૦ અધ્યયન, કોઈપણ કામ કરવું,
સમી પપણું, પાછળ, હીનપણું, સરવું, સાથેપણું, વારંવાર, સમુખપણે. મનુ ત્રિ, કામી. અનુરy as તર્કવિતર્ક અનુજ ૦િ દયાળુ. ૩મનુન નવ દયા. અનુwા સ્ત્રી દયા, લગાર ચાલવું તે.. અનુવાગ ત્રિવ વેગવાળું, દયા કરવા ગ્ય,
દયાપાત્ર. અનુર ૧૦ નક્કલ કરવી તે. અતુલ પુછે રથની નીચે પૈડાં ઉપર બાંધેલું
લાકડું. અનુષ આકર્ષણ અનુજ પુત્ર ૧૦ ઉપરને અર્થ are g૦ ગૌણ કલ્પ, ગૌણ આચાર,
પ્રતિનિધિ, ગૌણકપનું પ્રતિપાદન કર- નાર ગ્રંથ.
નામ ત્રિ. અત્યંત કામી. અનુકામ પુત્ર યોગ્ય અભિલાષા. અનુવામિ કચ૦ ઈચ્છાનુસાર, યથેચ્છ. અનુવાનિ ત્રિ. યથેષ્ટ ગમન કરનાર, નીતિ-અનીતિ જોયા વિના ઈચ્છાનુસાર વર્તનાર. અનુષાર પુત્ર નકલ કરવી તે. અનુરારિન ત્રિ, નકલ કરનાર. અનુવાળે ત્રિ- નકલ કરવા ગ્ય, પાછળ
કરવા લાયક. અનુવાજી થ૦ સમયને યોગ્ય, વખત
પ્રમાણે. અનુર્તન ન કહેવું. ગુરુ પુ0 પતિભેદ. સનુ ત્રિવે અનુકુળ, સહચર, સહાય,
પોતાનો પક્ષપાત કરનાર, અનુકૂઢતા સ્ત્રી અનુકૂલપણું. અનુવૃત્વ નવ ઉપર અર્થ ૩/રા સ્ત્રી દંતી ક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुकृति
अनुजन्मन्
અનતિ સ્ત્રી અનુકરણ, નકલ કરવી તે. અનુદ ત્રિવ ખેંચેલું, ખેડેલું. અનુ ત્રિનહિ કહેલ, નહિ પ્રેરેલ, નહિ
જેલ. અનુપ ત્રિજેનું સ્તોત્ર ન હોય તે,
રસ્તુતિરહિત. અનુભમ ત્રિકમને નહિ ઓળંગેલ. અનુરામ સવ્ય ક્રમને નહિ ઓળંગીને. કુમળવા સ્ત્રી ગ્રંથમાંના વિષયનું
સાંકળીયું. અનુશી પુત્ર તે નામને એક યg.
જુવાર પુ. દયા. અનુસા ત્રિએક કોશ માર્ગને વટી
ગયેલખ્યાત થયેલ, અનુક્ષણ બચ૦ ક્ષણે ક્ષણે, પ્રતિક્ષણે. અનુલ ત્રિ. નિત્યનું, નિરંતરનું. સનુજ ત્રિપાછળ જનાર, સહચર, અનુ
કૂલ સેવક. ગુiા ચ૦ ગંગા ઉપર, ગંગામાં. અનુગત ત્રિ પાછળ ગયેલ, અનુસરેલ,
સાથે ગયેલ, અનુકૂલ થયેલ. મજુતિ સ્ત્રી પાછળ ગમન, અનુસરણ અનુપમ પુત્ર પાછળ જવું, અનુસરવું,
સહાય થવું, સામાન્ય ધર્મ વડે સર્વ વિશેષ રૂપનું ગ્રહણ.
જમન નવ પાછળ જવું, અનુસરવું. *ગુણ બળદની લંબાઈ જેટલી લં
બાઈવાળું ગાડું વગેરે. કનુaોન 7િ૦ ગાય-બળદની પાછળ
જનાર ગે વાળ વગેરે. અનુમારિન ત્રિઅનુવાદક, ભાષાંતર કર્તા. અનુiામિન ત્રિપાછળ જનાર, અનુસ
રનાર, સહચર. અનુગુ ત્રિઅનુકૂલ, અનુસરેલ, ય, યોગ્ય ઉપકરણ, સમાન ગુણવાળું, ગુણમાં આસક્ત.
અનુકુળ રચ૦ ગુણને નહિ ઓળંગીને,
ગુણપ્રમાણે, ગુણમાં. અTTTT ઢી. તાર બાંધેલી વીણું. કનગુપ્ત ત્રિ. ઢાંકેલ, રક્ષણ કરેલ. અનુદીત ત્રિ. જેના ઉપર અનુગ્રહ-કૃપા
કરેલ હોય તે. અનુગ્ર ત્રિ. ઉગ્ર નહિ તે, શાંત સ્વભાવનું,
અસમર્થ, અનુદત. કનુ પુરુ કૃપા, મહેરબાની, અનુકૂલતા. મનુઘદ ત્રિસુર્ય વગેરે ગ્રહને અનુસરેલ. અનુપ્રાદિન ત્રિવ અનુગ્રહવા, કૃપાવાળું,
મહેરબાની કરનારું. સનુગ્રાહ્ય ત્રિ અનુગ્રહ કરવા યોગ્ય, કૃપા
કરવા ગ્ય. અનુવર ત્રિ, સહચર, પાછળ જનાર, દાસ,
સેવક.. અનુવા સ્ત્રી સહચરી, દાસી, સેવકી,
દાસપુત્રી. મનુષારવ ત્રિો અનુસરનાર, સેવક. અનુચિત ત્રિ. અગ્ય, અપરિચિત, અનુચિંતન ન૦ સ્મરણ કરવું, ચિંતવવું,
સતત ચિંતન કરવું. અનુચિંતા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. જતુ ત્રિ. ઉંચું નહિ તે, જ્યોતિષમાં
કહેલ ગ્રહોનું નીચસ્થાન. અનુછિછ ૧૦ એવું નહિ તે. સતુષ તે નામે સુગંધી દ્રવ્ય. કનુ ત્રિપાછળ જન્મેલ. લrs S૦ નાનભઈ. ગુમન પુનાનો ભાઈ. અનુગા સ્ત્રી નાની બહેન. અનુષાત પાછળ જન્મેલ. મનુષતિ પુત્ર નાનો ભાઈ. અનુજ્ઞાવર ત્રિ. અત્યંત નાનું. અનુનાવિન ત્રિવ સેવક, આશ્રિત. અનુ મન ત્રિ પાછળ જન્મેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुजीव्य
अनुदिन
સનવ્ય ત્રિો આશ્રય કરવા યોગ્ય, ળતાં ન હોય તેવું પાણી વગેરે, અચંચળ, સેવવા ગ્ય.
સ્થિર. અનુજ્ઞ સ્ત્રાવ રજા, પરવાનગી.
અનુપત્તિ સ્ત્રી ઉત્પત્તિ નહિ તે. અનુજ્ઞાપવા ન પરવાનગી આપનાર. અનુત્પત્તિ ત્રિ. ઉત્પત્તિવિનાનું. મનુત ત્રિ. જેને પરવાનગી આપી | *નુત્પન્ન ત્રિ ઉત્પન્ન નહિ થયેલ. હોય તે.
અનુપર ૩૦ ઉપત્તિનો અભાવ. ઉત્પત્તિમનુષ્ઠ ત્રિમેટાને અનુસરેલ.
રહિત. સગુણ અન્ય મેટાને નહિ ઓળંગીને. અનુત્ર પુત્ર ઉચ્છેદનો અભાવ સનુતર નદી ઉતરવા માટે અપાત કર. અનુસાર ત્રિ. ઉચ્છેદવિનાનું. મનુત નવ મદિરા પીવાનું પાત્ર, મદિરા,
સગુલ્લા ૩૦ ઉત્સાહને અભાવ, ઉત્સાહમદિરાપાન, ઈચ્છા, તૃષ્ણ, તરસ, પી
વગરનું વાની ઈચ્છા.
અનુત્તિ ત્રિ. ગર્વિષ્ઠ નહિ તે, નિરમનુતન ન ઉપરના અર્થ.
ભિમાની. સસુતા પુત્ર પશ્ચાત્તાપ.
અનુસુ ત્રિ ઉત્કંઠિત નહિ તે, ઉત્કંઠાનુતાપિન ત્રિ- પશ્ચાત્તાપ કરનાર.
વિનાનું. અનુતિ ત્રિ. તલને અનુસરેલ-વાવેલ
અનુસૂત્ર ત્રિ. સુત્રને અનુસરતું, સૂત્રવિરુદ્ધ ખેતર વગેરે.
નહિ તે. અનુતિ ૩૪૫૦ તલમાં, તલ વિષે. અનુવા પુ. ગર્વને અભાવ. અનુત્તર દાંડી વડે ઘાસના અગ્રભા
નુત્તેવિન ત્રિ ગર્વવિનાનું. ગને ફૂટવો તે.
અસુર ઝિ૦ પ્રેરક નહિ તે, સમાન રૂપે સગુલ્લા ત્રિ. ઉત્કંઠિત નહિ તે, સ્વસ્થ.
આપનાર. સનુ ત્રિા ઉત્કર્ષ રહિત.
અનુદા ૧૦ જેમાં જળ આપવામાં આવતું
નથી તેવું એક શ્રાદ્ધ. અનુજાર્જ ૬૦ ઉત્કર્ષને અભાવ.
મનુ ત્રિ. પાણીવિનાનું. અનુત્ત ત્રિો નહિ ભીંજાયેલ, નહિ પ્રેરેલ.
અનુદા ત્રિઉગ્ર નહિ તે, કમળ, તીક્ષ્ણ અનુત્તમ ત્રિ. ઉત્તમ નહિ તે.
નહિ તે, અતિઉન્નત. અનુરામ નવ અતિ ઉત્કૃષ્ટ.
અનુદા ત્રિો નાના પેટવાળું. કુદર, સત્તર ત્રિઅત્યન્ત શ્રેષ્ઠ, મુખ, ઉત્તમ
સનુન નવ અનુચિંતન-ચિંતવન. નહિ તે, અધમ, સ્થિર, સંબંધવિનાનું
અનુવત્તિ પુત્ર અનુદાત્ત સ્વર, જે સ્વરનું બોલનાર.
નીચેથી ઉચ્ચારણ ન થાય તે. અનુત્તા સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા.
મનુ વાર ૧૦ અત્યંત ઉદાર નહિ તે, અનુvપતિવારા સ્ત્રી જૈન દ્વાદ
મેટું નહિ તે, અત્યંત દાતા-ઉદાર શાંગીનું નવમું અંગ.
અનુવાન પુત્ર સ્ત્રીને અનુસરનાર પુરુષ. *ગુત્તર ત્રિ ચતું નહિ તે, નીચા સહિત ત્રિ. ઉદય નહિ પામેલ, નહિ મુખવાળું.
કહેલ, મનુરાજ ત્રિ જેમાં તરંગ-મેજ ઉછ- | #ગુટિર શ૦ દરરોજ, હમેશ.
For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अनुदिवस
પ્રવ્રુત્તિ અન્ય ઉપરને અ અનુત્તિ ભૌ યાગ્ય દૃષ્ટિ, અનુકૂલ દૃષ્ટિ. અનુદિ ત્રિ॰ અનુકૂલદષ્ટિવાળુ, અનુઢેરા પુ॰ ક્રમ પ્રમાણે ઉચ્ચાર, ઉપદેશ. અનુદેશ પુ॰ ઉદ્દેશ નહિ તે.
અનુદૂત ત્રિ॰ ઉદ્દત નહિ તે, વિનયવાળુ. અનુન્દ્રા 7. ઉદ્દાર નહિ તે. અનુઢ્ઢાર પુ॰ ઉદ્ધારના અભાવ. અનુષ્કૃત ત્રિ॰ નહિ ઉત્થાપેલ, હે બહાર કાઢેલ.
અનુકૂટ x અપ્રગલ્ભ, મૃદુ, કામળ. અનુપમ ત્રિ॰ નિરૂઘમી. અનુપમ પુ॰ ઉદ્યમને અભાવ. અનુચૂત ન॰ કરી જુગાર ખેલવે તે. અનુયોગ પુ॰ ઉદ્યોગના અભાવ. અનુચીન ત્રિ॰ ઉદ્યોગરહિત.
અનુવ્રુત્ત ત્રિ॰ પાછળ ગયેલ, પાછળ પડેલ. અનુકુત ૧૦ માત્રાના ચતુર્થાંશને ખેલતાં
જે સમય લાગે તેટલા સમયવાળા એક
તાલુ.
અનુદાä ત્રિ॰ જેને વિવાહ ન થયા હાય તે. અનુદાત્ત પુ॰ વિવાહના અભાંવ. અનુન્નિ ત્રિ॰ ઉદ્દેિશ નહિ તે, નહિ કંટાળેલ. અનુદ્દેન પુ॰ ઉદ્વેગનો અભાવ. અનુક્રેન ત્રિ॰ ઉદ્દેવનાનું. અનુયાવન પાછળ જવું-દોડવું, અનુસંધાન, તત્ત્વના નિશ્ચયને અનુસરવું. અનુષ્યા સ્ત્રી શુભ ચિંતન અનુશ્રહ, આસક્તિ, મહેરબાની. અનુધ્યાન ન॰ પ્રતિક્ષણ ચિંતન. અનુષ્યાય ત્રિ॰ શુભ ચિંતન કરનાર, ચિ
તવન કરનાર.
અનુષ્યેય ત્રિ અનુગ્રહ–મહેરબાની કરવા ચેાગ્ય, જેનું શુભ ચિંતન કરવામાં આવતું હાય તે.
५६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुपद
અનુનય પુ॰ વિનય, પ્રણામ, પ્રાર્થના, વીનવણી, સાંત્વન.
અનુનચિન ત્રિ॰ વિનયવાળું, પ્રણામ-પ્રાર્થના વીમવણી કરનાર.
અનુનાવ પુ॰ પડવા,અનુરૂપ શબ્દ. એક સરખા શબ્દ.
અનુનાવિન ત્રિ॰ પડધા કરનાર, એક સરખે! શબ્દ કરનાર.
અનુનાચિહ્ના શ્રી. નાયિકાને અનુસરનારી સ્ત્રી–દાસી–સખી.
અનુનારા પુ॰ પાછળ મરણું. અનુનાસિષ્ઠ પુ॰ મુખ અને નાસિકાથી ઉચ્ચારાતા વર્ણ · અક્ષર.
અનુનીત ત્રિ॰ પ્રાર્થના કરેલ, શાંત પાડેલ, મનાવેલ.
અનુનેય ત્રિ॰ પ્રાર્થનાને યેાગ્ય, શાંત પાડવા ચેાગ્ય, મનાવા યેાગ્ય.
અનુવાર પુ॰ ઉપકાર નહિ તે, અપકાર. અનુપòારિન ત્રિ॰ ઉપકાર નહિ કરનાર,
અપકાર કરનાર.
અનુપક્ષિત ત્રિ॰ ક્ષીણું નહિ તે, અનુપક્ષીણ.
અનુતિન ન॰ ગુરૂમુખના પાઠ પ્રમાણે પાઠ કરવા તે.
અનુપતિ ત્રિ॰ ગુરૂના મુખથી જેપ્રમાણે ભણાયુ હેય તેપ્રમાણે ભણેલ. અનુતિન ત્રિ॰ગુરૂએ જે પ્રમાણે ભણાવ્યું હાય તે પ્રમાણે ભણનાર. અનુપતન ન॰ પાછળ પડવું; અનુકૂલ પડવું, અનુસરતું પડવું.
અનુપતિથ્ય॰ પતિની સમી, પતિની પાસે. અનુથ પુ॰ અનુકૂલ મા. અનુય અન્ય મા સમીપ, મા માં, અનુપદ્ ૧૦ અનુકૂલ પદ, યોગ્ય સ્થાન. અનુપદ્ અન્ય પદની પાછળ, પગલે પગલે.
For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुपद
ક૭
अनुपृष्ठय
વાળ.
મv R૦ દરરોજ.મેળવવા યોગ્ય અન્ન | અનુપમ પુત્ર શાંતિનો અભાવ, નિવૃત્તિને વગેરે.
અભાવ. મrvfકા ત્રિક પાછળ ગયેલ.
અનુપરંતર ઉપસંહારને અભાવ. અનુપરિન ત્રિ પાછળ પડી શોધ કરનાર.
મનપસંદરિન પુત્ર ન્યાયમતમાં કહેલ એક અનુપવિઇ ત્રિક નહિ ઉપદેશેલ.
દુષ્ટ હેતુ. અનુvીના સ્ત્રો. ડા, પગરખાં. સનુvલંદારિન ત્રિ. ઉપસંહાર નહિ કરનાર. અનુપfધ ત્રિ નિષ્કપટ, સરળ વ્યવહાર- અનુvસેવન દહિં વગેરે વ્યંજનરહિત
અને. ૩pપનીર go જેને જોઈ ન આપી અનુપરત ત્રિ. જેના ઉપર પાક વગેરે હોય તેવો બાળક.
સંસ્કાર કરાયા ન હોય તે, અવિકૃત. અનુપર ત્રિવ પાસે નહિ લઈ જવાયેલ. અનુપાન ઉપસ્થાન-સ્મરણનો અઅનુપચાર પુત્ર નહિ કહેવું તે.
ભાવ. અનુvપત્તિ સ્ત્રી યુક્તિનો અભાવ, અસંગતિ.
અનુપાન ત્રિઋતિશન્ય. અનુvપન્ન ત્રિ. યુતિરહિત, અસંગત, બંધ
અનુપરથાઇ ત્રિ, સ્મરણને અયોગ્ય, નહિ બેસતું નહિ તે, અઘટિત.
સંભારવા ગ્ય. મનુવાધ ત્રિવ પ્રતિબંધરહિત.
અનુપસ્થિતિ સ્ત્રી સ્મરણને અભાવ. અનુપમ ત્રિઉપમારહિત, અતુલ, અતિ
અનુદત ત્રિ. ઉપઘાતરહિત,
અનુદત ૧૦ કીનારીવાળું નહિ વાપરેલું vમાં સ્ત્રી ઉપમાને અભાવ, કુમુદ નવું વસ્ત્ર. નામના દિગ્ગજની સ્ત્રી, સુપ્રતીક નામના અનુપાત ત્રિયજ્ઞમાં કરવામાં આવતા દિગજની શ્રી.
ઉપકરણ સંસ્કારથી રહિત. અપને ત્રિ. જેને ઉપમા ન આપી અનુપત પુત્ર પાટી ગણિતમાં કહેલ ઐરાશકાય તે, બીજા સમાન નહિ તે.
શિકથી યુક્ત સંખ્યાપાત, પાછળ પડવું. અનુપશુ ત્રિ. ઉપગી નહિ તે, અયોગ્ય. ૩/પતિ મર્ચે નમાવીને. અનુપન પુત્ર ઉપયોગને અભાવ, અનુ- અનુપતન બ્રહ્મહત્યા વગેરે મહાપાપના કુલતાને અભાવ.
જેવું એક પા. અનુપાન ત્રિઉપયોગી નહિ તે. અનુપાલિાન ત્રિઢ બ્રહ્મહત્યા વગેરે મહાસનુપરત ત્રિક અશાંત, વિષયો ઉપરની પાપના જેવું પાપ કરનાર. પ્રીતિ જેણે છોડી નથી તે.
સનપતિ ત્રિ. પાછળ જનાર,અનુસરનાર. અનુપતિ સ્ત્રી અશાંતિ, વિષયાભિલાઈથી સન ૧૦ ઔષધની પાછળ અથવા સાથે નિવૃત્તિને અભાવ.
જે પીવામાં આવે તે-મધ-ગોળ વગેરે. અનુપક્ષિત ત્રિ વિશેષે કરી નહિ જાણેલ, અનુપાન અબ્બ૦ જળની પાસે.
નહિ ઓળખેલ, ઓચિંતું, અકરમાલ. સનુvtવૃત્ત ત્રિ પાછું નહિ ફરેલ. અનુપદ્ધવિશ્વ સ્ત્રી. અપ્રાપ્તિ, લાભનો અભાવ, અનુપુow તે નામનું એક ઝાડ—કાસડે. પ્રત્યક્ષ આદિનો અભાવ.
અનુપૂર્વ ત્રિા ક્રમ પ્રમાણેનું, પાછળ જનાર. અનુપાત પુ. જેને જોઈન દીધી હોય અનુચ ત્રિવાંસામાં બાંધવાને પાશ તેવો બાળક.
વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुपेत
अनुमात
-
-
-
-
-
-
-
સગુપત ત્રિ. પાસે નહિ ગયેલ.
અનુબ્રાઝિન ત્રિ. અનુબ્રાહ્મણ ગ્રંથને નુત ત્રિ. નહિ વાવેલ,
જણનાર અથવા ભણનાર, અનુબહાર ન અક્ષરોના ઉચ્ચારણમાં થતા સમય પુત્ર અનુભવ, સ્મરણભિન્ન જ્ઞાન પ્રય ને.
અનુમાવ પુત્ર ખજાને–સેના વગેરેથી ઉત્પન્ન અનુકવર 70 ગુરૂમુખથી જે પ્રમાણે ઉ- થનાર રાજાનું એક તેજ, પ્રતાપ, અલં
ચાર થયે હેય તે પ્રમાણે ઉચ્ચાર. કારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ રસવ્યંજક ભાવ, સામઅનુકવવાદિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણમાં થ્ય, તેજ, માહાત્મ્ય. કહેલે એક શબ્દસમૂહ,
ગુમાવન ત્રિો સાક્ષાત્કાર વગેરે કરનાર, અનુરા ૬૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. પાછળ ઉત્પન્ન થનાર નાનો ભાઈ વગેરે. અનુકસાન ન પાછળ પ્રવેશ, અનુકૂલ
અનુમપાન સહભાપણુ, સાથે બેસવું તે. પ્રવેશ, એગ્ય પ્રવેશ.
ગુમ સ્ત્રી અનુભવરૂપ એવું એક પ્રકારનું મનુગાર પુછે તે નામને એક શબ્દાલંકાર.
જ્ઞાન. અનુદા સહાય, અનુચર, દાસ. અનુમૂતથિરકૃતિ સ્ત્રી ભાવના નામનો અનુવશ્વ પુબાંધવું, ઈચ્છાપૂર્વક એક એક સંસ્કાર-જેનાથી કંઈ ભૂલાતું નથી. પ્રકારના દેષને અભ્યાસ, વારંવાર અને અનુમતિ ત્રિવ અનુભવેલ, પાછળ જન્મેલ. ભિનિવેશ, કેઈપણ શાસ્ત્રના આરંભમાં ' મનુસ્મૃત્તિ સ્ત્રી અનુભવ. કહેવાતા અધિકારી, વિષય, સંબંધ તથા અનુમતિકરૂપુ ઉપનિષદને તાત્પર્યને પ્રયોજન; મુખ્યને અનુસરનાર અપ્રધાન, સમજાવનાર માધવાચાર્યે રચેલું એક કેઈપણ એક સંબંધ, વાત-પિત્ત-વગેરે | પ્રકરણ. દેનું અપ્રધાનપણું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સનુમત ત્રિઅનુમોદન અપાયેલ, સંમતિ ઇત્સક વર્ણ ફળના સાધનરૂપ એવા અપાયેલ, માનેલ. અનુકાનને વારંવાર અભ્યાસ , બંધન, સનુમતમારિન ૪િ૦ સંમતિ-અનુમતિ આરંભ, અનુસરવું, સતત સંબંધ, અવિ- પ્રમાણે કામ કરનાર. ચ્છિન્નપણું, પાછળથી થનાર શુભ અશુભ, અનુમતિ સ્ત્રી અનુજ્ઞા, સંમતિ, અનુમોદન, પાછળ સંબંધ.
રજા, એક કળા જેમાં ઓછી હોય અનુવાધન ત્રિ, સહચર, પાછળથી ગયેલ, તેવા ચંદ્રવાળી શુદિ ચૌદશથી યુક્ત અનુસરેલ, વ્યાપક.
પૂનેમ. સવંધી . હેડકીને રોગ, તૃષ્ણા, તરસ, ગુમન્નુ ત્રિઅનમેદન આપનાર અને મનુષ્ય ત્રિ. વધને માટે બાંધવાગ્ય નુજ્ઞા-પરવાનગી આપનાર. ગાય-બળદ વગેરે,
સનુવંર મંત્રોચ્ચાર પછી મંત્રપૂર્વક સનુોધ પુત્ર પ્રથમ પડેલા ચંદન વગે- સંસ્કાર વગેરે કરે તે, યજ્ઞ વગેરેમાં રેના ગંધને વધારે કરવા માટે ફરી મર્દન મંત્રોચ્ચારપૂર્વક કરવામાં આવતો એક કરવું વગેરે, પછી બોધ-જ્ઞાન.
સંસ્કાર. સનુગ્રાહ્ય ર૦ બ્રાહ્મણ નામના મંત્ર સિ- અનુમાન 7 પાછળ મરવું. વાય જે વેદવિભાગ તેને જે કઈ ! અનુમા સ્ત્રી એક જાતનું જ્ઞાન. ગ્રંથ.
અનુમતૃિ ત્રિ. અનુમાન કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुमान
अनुरोध
[મા - અનુમાન, વ્યાયના જ્ઞાનથી
વ્યાપકને નિશ્ચય. અનુમાનિતામgo ગંગેશ ઉપાધ્યાયે કરે ન્યાયશાસ્ત્રના અનુમાનતત્વને સમજાવનાર એક ગ્રંથ. ગુમાનધિતિ શ્રી રઘુનાથ શિરોમણિ નામના વિદ્વાને કરેલી અનુમાન ચિંતા
મણ ગ્રંથની વ્યાખ્યા–ટીકા. અનત્તિ સ્ત્રી તર્ક. મનુભા થઇ માર્ગમાં, માર્ગની પાછળ. મનુભાષ ગળે ૦ અડદમાં. અનુમાન વ્ય. દરેક મહિને.
નુમિત ત્રિ. અનુમાન કરેલ. સનુમતિ સ્ત્ર અનુમાન. અનુમિત્તા સ્ત્રી અનુમાન કરવાની ઈચ્છા. અનુકૃત ત્રિ. પાછળ મરણ પામેલ. અનુય ત્રિઅનુમાન કરવા યોગ્ય. ૩૪નુ પુ. ૧૦ અનમેદન, તેં કર્યું તે
મારે કબૂલ છે એવી ઈચ્છા દર્શાવવી તે. અનુમોદન ન ઉપર અર્થ. સનુમતિ ત્રિક અનુમોદન કરાયેલ. અનુચવ વ્યo જવમાં. અનુવાન પુત્ર તે નામને એક યજ્ઞ.
નુગત ત્રિ. પાછળ ગયેલ, સાથે ગયેલ. મનુત્ર યાત્રામાં, યાત્રા પછી. મનુયાત્રિના ત્રિા પાછળ જનાર, અનુચર,
સેવક. અનુચિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ અનુગુ ત્રિ- જાણવા ઈચ્છલ પદાર્થ,
પૂછેલ. અનુગુ અર્થ૦ યુગમાં. મનુભૂપ અચ૦ યૂપમાં, યજ્ઞસ્તંભમાં. ૩નુ ત્રિ. પ્રશ્ન કરનાર, પગાર લઈ
ભણાવનાર. અનુજ પુત્ર પ્રશ્ન. અનુકૃત પુઆચાર્ય.
અનુચતિ ત્રિ. પ્રશ્ન કરનાર. અનુfમન ત્રિપ્રશ્ન કરનાર. અનુચના ૪૦ પ્રશ્ન, પૂછવું. મનુયોક ત્રિપ્રશ્ન કરવા યોગ્ય, જેણે
આક્ષેપપૂર્વક પ્રશ્ન કર્યો હોય તે, આરા કરનાર, દાસ વગેરે. અનુર ત્રિવ અનુરાગવાળું, નેહી થયેલ,
લાલ રંગને પામેલ. અનુત્તિ . સ્ત્રી અનુરાગ, નેહ અનુસા ત્રિ. સ્નેહવાળું કરનાર. અનુજન ત્રિસ્નેહવાળું કરનાર. અનુfજન ન૦ સ્નેહવાળું કરવું તે. અનુરક્ષિત ત્રિ. સ્નેહયુક્ત કરેલ, પ્રસન્ન
કરેલ. મનુબર ન પડધે, ઘંટડી વગેરેને રણકારો. સુરત ત્રિ. અનુરાગી થયેલ, પ્રીતિ પામેલ. સુરતિ સ્ત્રી અનુરાગ, પ્રીતિ. અનુસ ત્રિમાધુય આદિ રસને અનુ
સરેલ. સTR ત્રિા એકાંત પ્રદેશને અનુસરેલ, મનુ પુઅત્યંત પ્રીતિ, સ્નેહ. #નુરાગ ત્રિ. રાતે થયેલ. અનુરારિન ત્રિ. સ્નેહવાળું. અનુરાગ ત્રિ. રાત્રિને અનુસરેલ. અનુપાત્ર કચ૦ રાત્રિમાં, દરેક રાત્રિએ. મનુષા સ્ત્રી તે નામનું એક નક્ષત્ર. અનુર ત્રિ. રેકેલ, દરકાર નહિ કરેલ. 17 ઝિ૦ રોકનાર, અટકાવનાર, દરકાર
નહિ કરનાર. અનુપ ત્રિા સમાન રૂપવાળું, ગ્ય
તાવાળું. અનુપ અચ૦ ગ્ય, સરખું.
દુધ g૦ અસવું છે.
For Private and Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुरोधिन
अनुवेश्य
અનુનિ ત્રિ દરકાર નહિ કરનાર,
અનુસરનાર. મનુટા પુત્ર વારંવાર બોલવું તે. મનુerfપન ત્રિવારંવાર બોલનાર. સદ્ધિ ત્રિવે પડેલ, લીલ, ખડેલ. * પુત્ર ચંદન વગેરેનું મર્દન, લેપનનાં
સાધન ચંદન વગેરે. ૩નુપ ત્રિ. લેપન કરનાર. ગુન ન૦ મનુ શબ્દ જુઓ. અનુપિત ત્રિ. લેપન કરેલ, ચોપડેલ. અનુનિ જિ. લેપન કરનાર. અનુરોમ રૂ૦ ક્રમ પ્રમાણે. તુમ ત્રિગ્યતાને પામેલ, ક્રમને
પામેલ. સહોમગ પુસ્ત્રી-ઝા પરણેલી ક્ષત્રિય
વગેરે જાતિની સ્ત્રીઓમાં બ્રાહ્મણ વગેરે ઉચ્ચ વર્ણના પુષથી ઉત્પન્ન થયેલ. અનુજોગમન પુત્ર શ્રી. ઉપરનો અર્થ. સસુરા શ૦ વંશમાં. અનુવા ત્રિઃ ગુરૂમુખથી શ્રવણ કરી તે
પ્રમાણે બેલનાર. અનુષ ત્રિક અત્યંત વાંકું. અનુવચન નયેય વચન. મનુવલ્લા પુ. યોગ્ય વર્ષ. મનુઘર્ષ ર૦ ઉપરનો અર્થ મનુવર્તન પાછળ જવું, અનુસરવું. #સુવતિન ત્રિ પાછળ જનાર, અનુસર
નાર. અનુવૃત્તિ સ્ત્ર અનુસરવું. અનુવાજ ઉ૦ ગાનરહિત એવી ટ્વેદની ! કડી, ઋવેદ તથા યજુર્વેદને સમૂહ, શસ્ત્ર’ એવા નામથી પ્રસિદ્ધ એ વેદને
એક ભાગ. મનુવાવય સ્ત્રો. ઋગ્વદની એક મંત્રકડી. બનવા ૬૦ અધ્યાપક. ગુવાર ૧૦ અધ્યાપન, ભણાવવું.
મનુવાજનીય ત્રિ. અધ્યાપક. અનુવાન પુત્ર શિષ્ય વગેરેના દેશથી ગુરૂ
વગેરેના દેશતરફ જનાર વાયુ. સસુરાપુ વારંવાર બોલવું, સિદ્ધ ઉપદેશ,
પુનરતિ, ભાષાંતરમનુવા ત્રિઅનુવાદ કરનાર, ભાષા
તરકાર, અનુવાદ ત્રિવ અનુવાદ કરવા યોગ્ય. અનુવાદિન ત્રિ, અનુવાદ કરનાર,
ગુવાર અર્થે વારંવાર. ૩નાતન ન ધૂપ વગેરેથી સુગંધી કરવું,
વૈવકમાં કહેલ તેલ વગેરેથી બસ્તિકર્મ. અનુવાનનીય ત્રિસુગંધદાર કરવા ગ્ય,
સુગંધવાળું કરવામાં કારણરૂપ. અનુવાસિત ત્રિ. સુગંધવાળું કરેલ,
બસ્તિકર્મથી ચિકિત્સા કરેલ. અનુવાંચિ ત્રિસુગંધવાળું કરવા યોગ્ય,
બસ્તિકર્મથી ચિકિત્સા કરવા યોગ્ય. સુધિનિ ત્રિ પાછળ કરનાર,
અનુમોદન અપાયેલ. જનવિ ત્રિ મિશ્ર થયેલા સુવિચ પુતે નામને અવન્તી દેશને રાજા. અનુવૃત્ત ત્રિ. પાછળ વર્તનાર, પાછળ
થનાર, અનુસરાયેલ. અનુવૃત્તિ સ્ત્રી અનુસરવું, રોવવું, અન્વય, | સમન્વય મનુષ પુ૦ સંસર્ગ, સંબંધ. ૩-૪ ચ૦ દરેક સમયે, ક્ષણે ક્ષણે. અનુતિ ૨૦ સુશ્રુત નામના વૈવક ગ્રંથમાં કહેલ ત્રણ ઉપરનું લેપન
બંધન. સગુણા પુત્ર મોટાને પડતા મુકી નાનાને - વિવાહ થાય તે. અનુરજ ત્રિપાડોશીની પાસેના ઘરમાં
રહેનાર
For Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुव्य
अनुष्ठ
-
-
-
-
-
- -
-
-
- -
-
-
-
-
સTચ ત્રિ પાછળ ગયેલ, અનુસરેય. મનુથાસ્થાન ન મંત્ર વગેરેના યોગ્ય
અર્થનું પ્રકાશક વ્યાખ્યાન. મનુથાર પુo અનુવાદ, સાથે કહેવું તે. અનુત્રના નવ પાછળ જવું, અનુસરવું. અનુક્યા સ્ત્રી અનુસરવા સેવા, અનુવ્રત ત્રિ. અનુકૂલ કર્મવાળું. અનુતિ પાણિનીય વ્યાકરણમાં
કહેલ શબ્દસમૂહ. અનુરાય ઉ૦ પશ્ચાત્તાપ, અત્યંત કેપ, પૂર્વનું
વૈર.
નાથાન ત્રિપશ્ચાત્તાપ કરનાર. અનુવાન સ્ત્રી એક પ્રકારની પારકી
નાયિકા. ગરાજિતવ્ય ત્રિ પસ્તાવો કરવા એચ. અનુરાfયન T૦ કર્મનો ક્ષય થાય ત્યાં સુધી ચન્દ્રકમાં રહી કર્મ કંઈક બાકી રહે ત્યારે પશ્ચાત્તાપયુક્ત થઈ પૃથ્વીલોકમાં
જન્મ લેવા તૈયાર થયેલ જીવ. ૩નુરારિન ત્રિ. પશ્ચાત્તાપવાળું. અનુરાથી સ્ત્રી તેનામનો પગનો એક રોગ. સમુરાર પુછે રાક્ષસ. સગુણ ત્રિશિખામણ આપનાર, ખરું
જણાવનાર, અનુશrણન ૧૦ જણાવવું, ખરું જણાવવું,
કર્તવ્યનો ઉપદેશ, પ્રતિપાદન. અનુશાસિતૃ ત્રિવે કર્તવ્યનો ઉપદેશ આપ
નાર, ખરું જણાવનાર. અનુરારિન ત્રિવ ઉપરનો અર્થ અનુરારિત વ્ર અનુરાસન શબ્દને અર્થ. અનુરાનૃ ત્રિ' અનુરાક શબ્દ જુઓ. સનુgિ fa૦ જેને કર્તવ્યને ઉપદેશ આ
પેલો હોય તે, દડેલ. અનુરીત બચ૦ તાઢમાં, ઠંડીમાં... | સનુન ૨૦ સતત અભ્યાસ, પ્રતિક્ષણે
આચરણ.
મનુ પુ. પાછળથી શોક, પશ્ચાત્તાપ. નવલા ત્રિક પાછળથી શોક કરનાર, પસ્તાવો કરનાર, સુરવન નો અનો શબ્દને અર્થ સનુજન સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. અનુજ્ઞાનીજ ત્રિ. પાછળથી શેક કરવા
યેગ્ય. સુવિત ૧૦ અનુરોન શબ્દને અર્થ. અનુરાગ ત્રિવ જેણે શોક કરવાનો આરંભ
કર્યો હોય તે. મનુ ન૦ મહાવતમાં ગાવા યોગ્ય
એક સામ. અનુપ ત્ર લાગેલુંચોટેલું, વળગેલું. અનુifફ જુ દયા, પ્રસંગ, જોડાવું, વળગવું. નુપનિ ત્રિા વળગ્યું રહેનાર, વળગનાર,
ચેટનાર. અનુપજ્ઞ મચ૦ અનુક્રમ. કનુપિશ ત્રિ. સતત છાંટેલ, પાછળથી
સીંચેલ. અનુચન . વારંવાર સીંચવું, પાછળથી
સચવુંઅનુષ્કુતિ સ્ત્રી અનુક્રમે સ્તુતિ. અનુદ્રામાં સ્ત્રી જેમાં પહેલું ચરણ પાંચ અક્ષરનું અને બાકીનાં ત્રણ ચરણ
આઠ આઠ અક્ષરનાં હોય છે તે એક છંદ. અનુપાતુ સાચ્ચ૦ કમળોના સમુદાયમાં. નુકુમ સ્ત્રી સરસ્વતી, તે નામનો એક
અનુપ ત્રિ. અનુક્રમે સ્થિર કરનાર અનુveતૃ ૦ વિધાન કરનાર, વિધિથી શાસ્ત્રોકત કામ કરનાર.
શાસ્ત્રોક્ત કર્મ વિધિથી કરવું તે. અંગુકિત ત્રિ. વિધિપૂર્વક કરેલું શાસ્ત્રો
ન કર્મ અનુeટ ૩૦૦ સાયક, સારી રીતે.
For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अनुष्ठेय
અનુòય ત્રિ॰ કરવા યોગ્ય,
અનુળ ન॰ કમળ.
અનુઘ્ન ‰િ નું નિહ તે, ગરમ નિહ તે, આળસુ,
અનુદા પુ॰ીલ સ્પર્ધા. અનુનુ પુરુ ચંદ્રમા, અનુાવહિયા શ્રી કાળી ધોખા. અનુસંવત્સર અન્ય વમાં, દરેક વર્ષ અનુમવરળ ૧૦ અનુક્રમે છુપાવવું. અનુસંહિત ત્રિ॰ જેનું અનુસંધાન કરવામાં આવ્યું હાય તે, સાંધેલ, તાકેલ. અનુસંહિત અન્ય સંહિતામાં. અનુસંતતિ શ્રી અખંડ ધારા, અનુસંધાન ન॰ શોધવું, વિચારવું. અનુસંધેય ત્રિ॰ શેાધવા યોગ્ય, વિચારવા ચેાગ્ય.
અનુત્તર ત્રિ॰ અનુચર, સાથે જતાર. અનુસરળ ન॰ પાછળ જવું, અનુસરવું, નકલ કરવી. અનુન
વ્ય યજ્ઞમાં કરવામાં આવતા સ્નાન પછી, સ્નાનમાં. અનુત્તાય અન્ય સાય કાળે, અનુસાર પુ॰ અનુસરવું.
અનુસાર સ્ત્રી પાછળ દોડવું, દૂર કરવું, ખસેડવું, અનુસરવું. અનુમાન્િત્ર અનુસરનાર, પાછળ
જનાર.
અનુચા શ્રી શકુંતલાની એક સંખી. અનુતિ સ્ત્રી અનુસરવું.
અનુવૃષ્ટિ સ્ત્રી. પાછળથી સરજવું, હાજર જવાબી સ્ત્રી.
અનુસૈવિઘ્ન = સતત સેવા કરનાર. અનુત્ત્તરાત્રિ ચામડાનું આચ્છાદન વગેરે. અનુત્તળી સ્ત્રી વૈતરણી નદીમાંથી ઉતરનારી ગાય. અનુસ્મૃતિ હ્રૌ યોગ્ય ચિંતન.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुबध्य
અનુવૃત ત્રિ॰ ગુ થાયેલ, પરંાવાયેલ, નિ યના સંબંધવાળુ
અનુત્તમાહારપુ॰ અનુસંધાન.
અનુસ્વાર પુ॰ અનુસ્વાર,
અનુત્તર ન॰ દેશની ભાષા-ચેષ્ટા વગેરેથી નકલ કરવી, ચાળા પાડવા, સાદશ્ય ધમ પ્રકટ કરવા.
અનુહાર પુર્વે નકલ કરવી, પાછળથી હરવું, ઉપમા.
અનુદાન ૧૦ઉપરના અ. અનુહારૂં ત્રિ॰ નકલ કરવા યોગ્ય, અનુકૃત ત્રિ દરેલ, નકલ કરેલ. અનુત્તોડ અન્ય અર્વા પુ॰ ૬૦
હેડીમાં, ચેારના ચિન્તમાં. ગયેલેા જન્મ, સુશીલ,
પીનું એક હાડકું .
સારા પુ॰ નીચેના દેહ વગેરેને પ્રકાશ. અરૃવાન પુ॰ છે. અંગસહિત વેદના અભ્યાસ કરનાર, વેદના અનું પ્રવચન કરવામાં સમ, વિનયી, સવિનય.
ગચ્ચે ત્રિ ઉંઝુ’નહિ તે અનન્ય ત્રિ॰ પાછળથી કરવા યોગ્ય. અન્નુઢ ત્રિ૰ નહિ પરણેલ. અવૃતિ શ્રી ગતિને! અભાવ. અતૃપ્તિ ત્રિ॰ જેનું ભાષાંતર કરેલ હાય તે. અન્ય અન્ય અનુવાદ કરીને. અન્યત્ર અનુવાદ કરવા ચેાગ્ય, અન્ન ત્રિ॰ પરિપૂર્ણ, સમગ્ર, એહું નહિ તે. અનTM ત્રિ॰ પૂર્ણ, અખંડ. અનૂપ ત્રિ॰ જલપ્રાય સ્થાન, જળમય.
For Private and Personal Use Only
પ પુચ્છ દેશ.
अनूपज न० જળમય પ્રદેશમાં ઉત્પન્ન થયેલ, આદુ.
અનૂપવેશ ૩૦ જલપ્રાય દેશ, અન્નવ્યત્રિ જળચર પ્રદેશમાં ઉત્પન્ન થયેલ. નૃવચ્ચે ત્રિવને માટે આંધવા ચેાગ્ય, યજ્ઞસંબંધી પશુ.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनूयाज
अनोकह
અથાક પુછે તે નામને એક યજ્ઞ. નેવચનમીલ ન બીજ ગણિતમાં મક ત્રિસાથળવિનાનું.
કહેલું એક બીજ. નૂર પુત્ર સૂર્યને સારથી-વિનતાને માટે અનેકવિધ ૦િ અનેક પ્રકારનું. પુત્ર અરૂણ.
નેશન્ અથ૦ અનેકવાર, ઘણીવાર જણાદિ પુ. સુર્ય
નેતા ત્રિ- એકાગ્ર નહિ તે, શન્ય હૃદમધ ત્રિ. આરાધન કરવા યોગ્ય, સંવ
થવાળું.
ભારત ત્રિઅનિશ્ચિત, અનિશ્ચિત વવા યોગ્ય. ૩નૂર પુછે જેને ચા ભણાવવામાં આવી
ફળવાળું. નથી તે, જનોઈ નહિ દીધેલ બાળક.
વાતવાર પુછે જેનવાદ. અનૂકુ ત્રિસરળ નહિ તે, વાંકું, શઠ,
અને રતાનિ પુત્ર જૈન,
અને સાર્થ 7િ૦ અનેક અર્થ વાળે શબ્દ કુટિલ. ૩નુજ ત્રિા કરજ વિનાનું, કરજદાર નહિ તે.
વગેરે, અનેક પ્રજનવાળું.
ને જાતિકુળ પુ. વૈશેષિક મતે અનેકના કૃઝિન વિ ઉપર અર્થ
આશ્રયવાળા અમુક ગુણે. ગૃત ન અસત્ય.
જૈનતિ ન સર્વસ્થલે એક સ્વરૂપ-પરબ્રહ્મ. તૃત ત્રિ. અસાય બલવામાં જે આસ
૩ મૂવ ત્રિબહેરું અને મુંગું, જડ, ન હોય તે, જૂઠું.
શક, આંધળું. નૃતવારિત ત્રિ. અસત્યવાદી,
કર ત્રિ. વખાણવા લાયક, છ, પ્રધાન. નૃતુ પુપિતપોતાને યોગ્ય વર્ધા વગેરે
નેતન્ ત્રિ. દુઃખ–પાપ વગેરેથી ઋતુ સિવાયને કાળ, સ્ત્રીના રજોદર્શન રહિત. સિવાયને કાળ.
અને પુત્ર વખાણવા યોગ્ય. અનુરાંત ત્રિ. હિંસક નહિ ને, દયાળુ અને પુત્ર કાળ, સમય. અનેક ત્રિએક નહિ તે--અનેક, અપ્રધાન, યાદ ન એકાગ્રતાનો અભાવ. અકેવળ, અપ્રથમ.
નૈgય ત્રિ- એકાગ્રતારહિત. = ૫૦ પક્ષી.
ચાર પુત્ર વાત શબ્દ જુઓ. જાગતિવિશ્વ ન જૈનમતે તીર્થ
કનૈયારિતા પુત્ર અને શત શબ્દ જુઓ. કરના ૩પ વાણીના ગુણેમાંહેને ૩૦ ૌરાતિ ત્રિરૂપરહિત, નિશ્ચિત. મો ગુણ.
કનૈવય 7૦ એકતાને અભાવ. અને જાતા સ્ત્રી અનેકપણું.
સિહ્ય ત્રિ પ્રમાણુન્ય. ૩ 70 ઉપરને અર્થ.
જૈgo R૦ નિપુણતાને અભાવ, હૈશીરાધા અશ્વ બહુ પ્રકારે, અનેક પ્રકારે.
આરી નહિ તે. વાર પુહાથી.
મg R૦ ઉપરનો અર્થ. નેતિ પરમેશ્વર
ૐ ત્રિ. ઐશ્વર્યરહિત. v - અનેક રૂપ-રંગવાળું વસ્ત્ર નૈશ્ચર્ય ન અનીશ્વરપણું, અસામર્થ્ય. વગેરે.
સનો ચ અભાવ નહિ. જે રાજન પુલ પરમેશ્વર, ઈનક. | મનવા પુત્ર વૃક્ષ, ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनोइन
अन्तचर
મનાર ત્રિ. અન્નનો ત્યાગવાળું વૃત
વગેરે. ગના ત્રિો કારનો ઉચ્ચાર કર્યા વિના
કરેલ, નહિ સ્વીકારેલ. નવ રૂ. ૩૦ લ૦ સે સ્પષ્ટ કરવું. મન સ્વ. ૩૦ ૦ સે જવું. અનન્ પ૦ ૪૦ લે પ્રકાશવું, એક
કરવું, સ્પષ્ટ કરવું. અત્ત પુનાશ, હદ, નિશ્ચય, છેડે, બા
કીમો અવયવ. ગત પુ. ૧૦ બાકી. મન્સ R૦ સ્વરૂપ, સ્વભાવ. કત ત્રિ પાસેનું, સુંદર, સતવારા ૧૦ અન્તઃકરણ-મન, બુદ્ધિ
ચિત. કાર પુત્ર શંખ. સત્ત:ટિસ્ટ ત્રિ. કુટિલ અંત:કરણવાળું. સત્તામિ ત્રિઅંદર કીડાવાળું ફળ
વગેરે. સત્ત વોટરપુout સ્ત્રી તે નામની એક
વનસ્પતિ. અતઃપવી સ્ત્રી સુષ્ણ નામની નાડી
વચ્ચે રહેલા માર્ગ. અત:પશુ પુપરોઢ, સાયંકાલ. જનતા વચ્ચે પડવું, અંદર પડવું. સત્તાલિન ત્રિ. વચ્ચે પડનાર, અંદર
પડનાર. જનતત્વ પુ વચ્ચે પાડવાનો આધાર
પ્રદેશ. મતપુર ૧૦ રાજાની સ્ત્રીઓને રહેવાનું
સ્થાન, જનાનખાનું. અત્ત ત્રિરાજાના રાણીવાસમાં
જનાર, જનાનખાનામાં ફરનાર નજર વગેરે. સાપુતારા પુત્ર જનાનખાનામાં સાથે • ફરનાર વિદૂષક વગેરે.
સત્ત પુરાણ પુત્ર જનાનખાનાને અધિકારી. તપુરિયા ત્રિઅંતઃપુરને અધ્યક્ષ નજર વગેરે.
પુષ્પ . બાર વર્ષ પછી અંદરના ભાગમાં થયેલ સ્ત્રીરજ, 17 પ્રતિ શ્રી રાજાની પાસે રહેનાર
પ્રધાન વગેરે. સત્તપ્રજ્ઞ ત્રિ આત્મધ્યાન કરવામાં તત્પર
રહેનાર, ગતઃાવિષ્ટ ૧૦ અંતઃકરણ. 37 રવિદ ત્રિઅંદર દાખલ થયેલ. જનતાવેદાન્તમતપ્રસિદ્ધ સૂક્ષ્મ
શરીર. સત્તઃાચ ન મનને દુઃખદાયક. સત્તા સંશ ત્રિ. જેને અંદરના ભાગમાં
અપ્રકાશ્ય સંજ્ઞા રહેલી હોય છે તે વૃક્ષ વગેરે. સત્તારવા સ્ત્રીગર્ભિણી સ્ત્રી,
તઃ મુવ ત્રિ આત્માનુસંધાન કરવામાં જ
જેને સુખ હોય તે. સત્ત, સ્પેર પુત્ર મદ ઝરત હાથી. સત્તા પુત્ર યમદેવ, પરમેશ્વર. સત્તા ત્રિો વિનાશ કરનાર હરકોઈ. તર ૦િ નાશકારક.
તાળ ત્રિનાશકારક. મારા ન૦ નાશ પમાડવું તે. સત્તાધન ન૦ નાશ કરે છે. મત્તવારિન ત્રિો નાશ કરનાર.
ત૮ પુ૦ મૃત્યકાળ. અન્નકૃત ત્રિ. નાશ કરનાર, સત્તા સ્ત્રી જૈન દ્વાદશાંગીમાંહેનું
૮ મું અંગ-સૂત્ર. ૩ત્તા ત્રિકાર્યને અંતને પહોંચનાર,
સંપૂર્ણ કાર્ય કરનાર, પાર પહોંચનાર, ઉત્તર ત્રિ. ઉપરનો અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्ततस्
अन्तरीय
અત્તત ૩૦ અંતે, છેકે, છેવટે. સારા પુત્ર વચ્ચે જવું, વ્યવધાન કાપા પુત્ર દ્વારપાળ.
તરફrfજન ચિત્તની અંદર રહેલ. મત ત્રિ.. અત્યંત પાસે. ત૬ માર્ચ વચ્ચે, અંદર, ચિત્ત, મન, | સત્તરથ પુત્ર ઉપરનો અર્થ પ્રાપ્ત, સ્વીકાર.
જનતા સંખ્યા પાસે, મ, વિના, સિવાય, અંતર અવકાશ, અવધિ, પહેરવાનું બેના મધ્યમાં, ત્યાગ કરે, નજદીક. વસ્ત્ર, અદશ્ય થવું, ભેદ, પરસ્પર વિલ- સતારામન છવામાં. ક્ષણુતારૂ૫ વિશેષ-અંતર તફાવત, તેને તાત્યા સ્ત્રીગર્ભિણી સ્ત્રી. માટે, છિદ્ર, પિતાનું, બાદ કરવું, સિવાય, તાથ ત્રિક વ્યવધાન કરનાર, અંતર બહાર, વ્યવધાન,વચ્ચે, સમાન.
નાખનાર, વિદ્ય. સત્તર ઝિ૦ પાસે, પાસેનું.
સત્તાક પુત્ર આત્મામાં રમણ કરનાર રાશિ પુત્ર જઠરાગ્નિ.
કરતટ ન મળે, વચ્ચે. સતા ત્રિ. અત્યંત પ્રિય, સમીપમાં ૩ત્તરારું ત્રિ૦ વર્ણસંકર, અંદરનું, વચ્ચેનું. રહીને ઉપકાર કરનાર, વ્યાકરણશાસ્ત્રમાં અત્તરાજ 7૦ મધ્યનું, અંદરનું, વચ્ચેનું. પ્રસિદ્ધ તે નામનું શાસ્ત્ર-સુવ.
અત્તરવિ શ્રી. બે દિશા વચ્ચેની મરચા ન. તંત્રશાસ્ત્રમાં દર્શાવેલ
દિશા-ખૂણે. શરીરની અંદર રહેલ સુષુણ્ણા નાડીની
અત્તરાદિ ત્રી, મધ્યની વેદિકા, વ. વચ્ચે આવેલાં કમળ જેવી આકૃતિવાળાં
ચેની વેદી. મૂલાધાર વગેરે છ ચક.
અત્તરવેલી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મત ત્રિવિશેષ જાણનાર.
તલ ૧૦ આકાશ. કારતા ૧૦ વ્યવધાનવાળું કરવું.
૩૪તરિક્ષા ત્રિ. આકાશપ્રદેશને પૂર્ણ સત્તતમ કિ અત્યંત પિતાનું, અત્યંત
કરના—વ્યાપ્ત કરનાર સરખું, મળતું.
સત્તરિક્ષમુન્નત્રિ આકાશપ્રદેશમાં ફરનાર. કારતા 20 મધે, વચ્ચે.
સતાિ ત્રિ આકાશચારી, આકાસત્તા પુત્ર આંતરિક દૃષ્ટિવાળો, પર- શમાં ગતિ કરનાર, માત્માનું ધ્યાન કરનાર.
ઉત્તરક્ષાલન ત્રિ. આકાશમાં ઘરવાળું, મારા પુત્ર મધ્યદેશ, વચ્ચેનો પ્રદેશ. નરિક્ષા ત્રિઆકાશમાં થનાર-હોનાર સત્તર પુત્ર અન્તર્યામી, પરમેશ્વર. અન્તરિત ત્રિ. અંદર રહેલ, વચ્ચે રહેલ, અત્તરપૂરુંs T૦ ઉપરનો અર્થ.
વ્યવધાન કરેલ, ઢાંકેલ, તિરસ્કારેલ, દૂર તરફૂના સ્ત્રીતંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલી કરેલ, ખસેડેલ. મનકલ્પિત ઉપચારવડે કરેલી પૂજ, તન્દ્રિથ ૧૦ અન્તઃકરણ. માનસિક પૂજા.
તરીક્ષ ૧૦ આકાશ. જનતws g૦ જૂદી જાતની માતા તરીક્ષાઢનવઆકાશમાંથી પડતું પાણી.
અને જુદી જાતના પિતાથી ઉત્પન્ન થયેલ સતીષ પુત્ર કેઈ એક દીપ-બેટ. વર્ણસંકર.
ઉત્તર – નાભિથી નીચેના ભાગમાં અનારા ત્રિ દેહની અંદર ચિત્તમાં રહેનાર. | પહેરવાનું વસ્ત્ર જોતીયું.
For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अन्तरे
અન્તરે અન્ય॰ મળ્યે, વચ્ચે. અન્તરંગ અન્ય વિના, સિવાય, મળ્યે,
વચ્ચે. સન્તñજુ ત્રિ॰ નિરંક, નકામું. અતર્ગત ત્રિ॰ અંતઃકરણમાં રહેલ, શરીરમાં રહેલ, વચ્ચે-અંદર રહેલ.
અન્તર્નર્સ ત્રિ॰ અંદરના ગર્ભમાં રહેલ. અન્તીમ અન્ય૦ ગ માં. અન્તમિન ત્રિઅંદર ગર્લ્સવાળું. અન્તર્જીદ ન॰ કાશીમાં રહેલું તે નામનું એક સ્થાન, અંદરનું ઘર. અન્ત અન્ય ઘરમાં, ધરની વચ્ચે, અન્તર્ધન પુ॰ ધરના ખારાથી અંદરના ભાગમાં આગળ જતાં વચ્ચેના પ્રદેશ. અન્તના ત્રિ॰ અંદર ઉત્પન્ન થનાર. અન્તના અન્ય જરમાં, જહેરની અંદર. સન્ત±ર નજરની અંદરના કા. અન્તર્રાતત્રિ શરીરની અંદર ઉત્પન્ન થયેલ.
સત્તાનું અન્ય૦ એ ઢી ચણની વચ્ચે. अन्तज्योतिस् न० અંદરનું જ્યોતિ,
ચૈતન્ય.
અન્તત્ત્વન પુજારામિ અન્તત્ત્પન ૧૦ રાગ વગેરેના કારણથી શરીરની અંદર થયેલેા દાહ, અંદર ખળવું.
અન્તર્દ્ધન ન૦ મદ્યખીજ. અન્તા સ્ત્રી જ્યોતિષમાં કહેલી મહા
દશાની અંતગત દશા, અંતર્દશા. અન્ત શાદ અન્ય દશ દિવસની અંદર. અન્તદન ન૦ અન્તર્ગ્યુસન શબ્દ જુએ. અન્તર્વાદ પુ॰ શરીરની અંદરના સત્તાપ. અન્તવૃંદ ત્રિ॰ દુષ્ટ અન્ત:કરણવાળુ’. અન્તર 7॰ ઘરની અંદર રહેલું ગુપ્તદ્વાર,
ખડકી.
६६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्तर्याग
O
અન્તæŕ શ્રી અંતર્ધ્યાન, તિરાધાન, અદશ્ય થવું, છૂપાઇ જવું. અન્તોન ન॰ તિરાધાન-દસ્ય પદાર્થનું અદૃશ્ય થવું, મુનિ વગેરેના શરીરના
ત્યાગ.
અજ્જિ પુ॰ આચ્છાદન- ઢાંકણું, વ્યવધાન, અંતર્ધ્યાન-અદૃશ્ય થવું.
અતનગર ૧૦ નગરમધ્યે, નગરમાં, અંદર
d
રહેલું નગર-અતઃપુર. જનાનખાનું. અન્તર્રાત્ર પુ॰ મધ્યપ્રવેશ, સમુદાયની વચ્ચે પડવું, એક પ્રકારની ચિત્તવૃત્તિ, અન્તર્રાવના સ્ત્રી અંદરની ભાવના, ફાઇ પ્રકારની ચેષ્ટારહિત ચિંતન. અતર્માનિત ત્રિ॰ વચ્ચે દાખલ કરેલ, સમુદાયની અંદર પેસાડેલ. અન્તર્મૂત ત્રિ॰ મધ્યે રહેલ, વચ્ચે રહેલ, અંદરનું. અન્તર્નનમ્ ત્રિ જેવું મન અંદર રહેલ છે તે, વ્યાકુળ ચિત્તવાળું, એકામ્ર મનવાળું.
અન્તર્મુલ ત્રિ॰ કેવળ પરમાત્મામાંજ દાખલ
થયેલું મન વગેરે, અંદર મુખવાળુ, અન્તર્મુલ ૧૦ વૈદ્યકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં
દર્શાવેલ વાઢકાપ કરવાનું એક શસ્ત્ર. અન્તર્મુલ અન્ય મુખની વચ્ચે, મુખમાં, અન્તર્માતૃળા સ્રા તંત્રશાસ્ત્રમાં કહેલાં
છ ચક્રોની અંદર આવતા અકાર વગેરે અક્ષરે. અન્તમાંતૃાન્યાસ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રોક્ત છ ચક્રમાં કારાદિ અક્ષરાનું સ્થાપન. અન્તષ્કૃત ત્રિ॰ અંદર–ગર્ભાશયમાં મરણુ પામેલ.
અન્તર્થે ત્રિ મધ્યે થનાર, વચ્ચે હેાનાર. અન્તર્ચ્યુમન ૧૦ આંતરિક નિગ્રહ-સંયમ, અન્તન પુ॰ માનસિક યજ્ઞ, પૂજા, હોમ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्तर्याम
अन्ति
સત્તક પુત્ર એક જાતનું યજ્ઞપાત્ર. સત્તffમન પુરા પરમેશ્વર જામિન ત્રિઆંતરીક સર્વ વિષયને
જાણનાર. કરતffમાન ઈશ્વરના સ્વરૂપને જવનાર બ્રાહ્મણગ્રંથ-મંત્ર સિવાયને
વેવિભાગ. અત્તમ ૪૦ અંદર રહેલા વાળ, ઢાંકવા
યોગ્ય વાળ. મમતવિ ત્રિ. રાજાઓના જનાનખા
નામાં નીમેલ અધિકારી-નજર વગેરે. અતw S૦ વનમાં, વનની અંદર. સત્તાની સ્ત્ર. ગર્ભિણી સ્ત્રી. કાર્યક્રમ પુછે જેમાં ખરાબ ઓડકાર
આવે છે તે અજીર્ણને એક રેગ. સત્તાન ત્રિા મધ્યમાં રહેલ, વચ્ચે
રહેલ. ગત ત્રિ. પુત્ર-પશુ-વગેરે. અરસfજ ત્રિઅનેક પ્રકારનાં શાસ્ત્ર
વાકયોને જાણનાર પતિ . સત્તવત ત્રિપુત્રાદિવાળું. સત્તાક ત્રિ. અંદર રહેલા આંસુવાળું,
ખુલ્લી રીતે નહિ રેતું. મજતiss R૦ અંદર રહેલું આંસ.
Trદ પુ અંદર પ્રવેશ, મધ્યે પ્રવેશ, અંદર દાખલ થવું. અરવિંન ન ઉપરનો અર્થ. અત્તર ઉ૦ અંદરને વેગ. સત્તકિ પુત્ર બ્રહ્માવર્ત દેશ પ્રયાગથી | હરિદ્વાર સુધીને ગંગા-યમુનાની વચ્ચે
આવેલ પ્રદેશ. ૩હિ અa૦ વેદીમાં, વેદિકાની અંદર. અન્તો સ્ત્રી મત સ્ત્રી શબ્દનો અર્થ. અતર્વેરિફાઇ ત્રિવે અંતઃપુરનું રક્ષણ કરવા
માટે નીમેલ અધિકારી-નજર વગેરે. અકતમિલ ત્રિ. ઉપરને અર્થ
તત્વ અચ૦ વચ્ચે મારીને. . અત્તર ત્રિ. છાનું હસનાર. અતર પુછે ગુપ્ત હાસ્ય, છાના છાનાં હસવું, અંદર હસવું. મત્તતિ જિ. ગુપ્ત, છુપાયેલ, ઢંકાયેલ,
અદશ્ય થયેલ. સતવંત ત્રિ. નાશવાળું, પરિચ્છેદ-માપ
વાળું. સતવારિન ત્રિવ ગુફની પાસે રહેનાર
શિષ્ય-વિદ્યાથી. ગરતટા શ્રી શેષસીમા-બાકીની અવધિ,
વિનાશકાળ, સત્તા સ્ત્રી મરણને માટે ભૂમિશયા,
મરણશયા, સ્મશાન. અત્તર ત્રિ પાસે રહેનાર, શિષ્ય, વિદ્યાથી
વગેરે. અત્તરાત્રિ ૨૦ ભૂમિની અંદર રહેલું
જી. કરત૪િ કરો. પાણીમાં, પાણીની
અંદર. અનઝિન્ટા સ્ત્રી સરસ્વતી નદી. જનતeતાપ પુમાનસિક તાપ, શરીરની
અંદરને તાપ-દાહ. તથા ત્રિો અંદર હોનાર. તથr g૦ ય, ર, લ, વ, એ અક્ષર. ચારિત્રિ આદિ અને અંત. કરનારદ પુત્ર પ્રલયકાળને અગ્નિ, અત્યે
ષ્ટિકર્મને અંગરૂપ અગ્નિ. અનાર પુત્ર પશુપાલક, સત્તાવાચન ત્રિવ ગામને છેડે રહેનાર
ચાંડાલ વગેરે. તાવરચિન ૩૦ હજામ, ઘાંય, વાળંદ. અમિત સ્ત્રી મેટી બહેન. (આ શખદ
નાટકોમાં જ વપરાય છે.) અતિ વચ૦ પાસે, સમીપ, નજદીકે,
For Private and Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
afore
અતિજ ત્રિ પાસેનું, સમીપનું, છેડાસુધી વ્યાપેલું.
ન્તિતમ ૬૦ અત્યંત પાસેનું. અન્તિતા હ્રા॰ પાસેપણું, અન્તિવત્વ ૬૦ પાસેપણું. કાન્તિા સ્ત્રી- ગતિ ત્રિ શબ્દને અ, તે નામની એક ઔષિધ
અતિજાશ્રય પુ॰ પાસે રહેલ અવલંબન,
આધારનું સ્થાન. શન્તિતમ્ ગચ્ચ પાસે, નજદીક. અન્તિમ ત્રિ॰ છેવટે થનાર-હેાનાર, છેલ્લું. અન્તિવામ ત્રિ॰ પાસે રહેલ! ધનવાળું, અમ્તવત્ પુ॰ પાસે રહેનાર, શિષ્ય-વિ
ઘાથી વગેરે.
અન્તયાપ્તિન ૬૦ ઉપરના અ
સ્થા પુ॰ અન્તસ્થા॰શબ્દ જુએ. અન્તોદ્દાત્ત ના અન્તે ઉદાત્ત સ્વરવાળુ’. કાઇ ૫૬.
અન્ય ત્રિ॰ અંતે થનાર, છેલ્લું, ચાંડાલ, મ્લેચ્છ, વૈશેષિક દનમાં કહેલા તે નામના એક પદા.
અન્ય ૧૦ એક હજાર લાખ કરાડ, અન્ય પુમ્લેચ્છ, ચાંડાલ. અન્યમનું ન॰ છેલ્લું કર્યાં, અત્યેષ્ટિ ક્રિયા–મરેલાની દાહાદિ-ક્રિયા.
અસ્ત્વજ્ઞ પુ॰ ૬, ચાંડાલ, ધોળી વગેરે સાત જાતિ.
અન્યત્ર ત્રિ છેલ્લું જન્મેલ. સત્યગમન પુત્ર ઉપરને અ અવજ્ઞાતિ પુ॰ સ્ત્રી ચાંડાલ, શૂદ્ર વગેરે, અર્થમ ન॰ મીનરાશિ, રેવતી નક્ષત્ર. સોનિ પુ॰ હ્રીઁ શુદ્ર, ચાંડાલ વગેરે. અગ પુ॰ ૨૬, ૫૬ અથવા વાકયની છેલ્લે આવેલા અક્ષરયા શ્ર॰ નાગરમેાથ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्ध
ગસ્ત્યાનુપ્રાસ પુ॰ તે નામને એક શબ્દ
લકાર. અત્ત્વાયત્તાવન પુ॰ ભિલ્લાતિની સ્ત્રીમાં ચાંડાલથી ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણ કર.
અન્ત્યાશ્રમ વુ છેલ્લા આશ્રમ, સન્યાસ. {ëમિન પુ॰ સન્યાસી. અન્ત્યાત્તુતિ શ્રી અગ્નિહેાત્રી જ્યારે મરહુ પામે છે ત્યારે તેની ઉત્તરક્રિયાવખતે દેહસડેંસ્કાર કરનાર એક જાતને યજ્ઞ. અવૃતિ શ્રી પાસે રહેલનું રક્ષણ.
ચૈત્રિ સ્ત્રી- અગ્નિહેાત્રી કે નહિ અગ્નિહૈત્રીના મરસમયે તેના દેહસંસ્કાર માટે કરવામાં આવતી ષ્ટિ.
અસ્ત્ર ૧૦ આંતરડું.
અસ્ત્રજ્ઞ પુ॰ આંતરડાંના શબ્દ, આંતરડામાં થતું થી.
અન્નપાસ ૧૦ આંતરડાંમાં રહેલા દેષને પકાવનારી એક ઔષિધ.
અન્યમાંત્ત ન॰ આંતરડાંમાં રહેલું માંસ,
વૈદ્યકમાં કહેલું એક જાતનું પક્વમાંસ. અન્ત્રવૃત્તિ પુ॰ સુશ્રુતમાં દર્શાવેલા તે ના
મને એક રેગ જેમાં આંતરડાં વધે છે. અન્તિના સ્ત્રી મોટી બહેન. ( આ શબ્દ નાટકીય ભાષામાં વપરાય છે.) સન્ધુ સ્ત્ર॰ નીચેના અ સત્તુ પુ॰ બેડી, સાંકળ, સ્ત્રીના પગને એક અલકાર.
For Private and Personal Use Only
ન્યૂ સ્ત્રી ઉપર અ
વૃત્ત પુર્વે જુએ. અભ્યાર્ પુરા. કમસ. સેટ્ હીંચકવું, સě પુરા રૂમ. . સેટ દૃષ્ટિવિદ્યાત-આંધળા થવું. અન્યત્ર આંધળું, વિવેકજ્ઞાનરહિત. અન્ય પુન્યોતિષશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ રાશિ, સત્ર સમષ્ટિ થયેલે સન્યાસી.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अन्ध
www.kobatirth.org
અંધારૂં, વેદાન્તિમતપ્રસિદ્ધ
अन्ध 7 અજ્ઞાન, પાણી,
અન્યત્ર પુરુ તે નામને એક દૈત્ય, એક મુનિ, એક યાદવ. અન્ય રિપુ પુ॰ મહાદેવ, સૂર્ય, ચંદ્ર, અગ્નિ.
અન્યવયત પુ૰ તે નામને એક પર્વત. અન્યયતીય ત્ર અંધકવત નામના પતમાં થનાર
અન્ધાર પુ॰ ૬૦ અંધારૂ, વેદાન્તિમત પ્રસિદ્ધ અજ્ઞાન.
સન્યારમય ત્રિ અત્યંત અંધારાવાળું, અન્યરિ પુ॰ મહાદેવ, શંકર. અન્યાસુદ્દત પુ॰ ઉપરના અ અન્યપ ૬૦ અંધારીએ કુંવે, તે નામનું એક તરક.
અધરળ ૧૦ આંધળુ કરવામાં સાધન,
આંધળું કરી નાખવું તે. अन्धतमस न० અત્યંત અંધારૂં, ધાર અંધકાર, તે નામનું એક નરક. અન્યતા શ્રીં. આંધળાપણું, સભ્યતામિલ ૧૦ણું જ અંધારૂં', તે નામનું એક નરક.
અન્યત્ત્વ ન॰ આંધળાપણું”. અન્યપૂતના સ્ત્રી સુશ્રુતમાં દર્શાવેલ તે નામના એક માળગ્રહ. અલ્પમૂવિના સ્ત્રી તે નામનું એક વૃક્ષજેનું સેવન કરવાથી આં દેખા થાય છે.
અધમૅવિષ્ણુ ત્રિ॰ આંધળું થનાર. અન્યમયુઝ ત્રિ ઉપરને અ. અન્યમ્ ૧૦ અન્ન, રાંધેલા ચોખા. અન્ય પુ॰ એક જાતનું માછલું. અન્યતામસ ન ગાઢ અંધકાર. અન્યતામહ્તી ગાઢ અંધકારવાળી
રાત્રિ.
६९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्नमय
અન્યલમેન પુ૦ ગાઢ અધકારવાળા વાયુનો સાતમે સ્કધ. અરિયા સ્ત્રી ભ્રુગાર, રાઇ.
સન્ધુ પુ॰ કુવા, પુરૂષનું ચિન્ત-લિંગ. અમ્બુદ્ધ પુશિરીષા-સરસડાનું ઝાડ, અન્ન પુ॰ તે નામનેા એક દેશ, તે નામને
એક વર્ણસંકર, એક જાતને શિકાર. અન્ન ન॰ અન્ન, ખેારાક, રાંધેલા ચોખા વગેરે, હરકાઈ ભક્ષ્ય પદા
અન્નòિટ્ટ ૧૦ અન્નના એક જાતનો મેલ. અન્નદ્દોષ પુ॰ વેદાન્તમતપ્રસિદ્ધ તે નામને કાય. અન્નહાર્ટે પુ॰ અનાજ રાખવાનું સ્થાન કાહાર. અન્નોજ પુ॰ વિષ્ણુ, સૂર્યાં, અન્ન ત્રિ॰ અનાજથી ઉત્પન્ન થનાર. અન્નત્ ત્રિ॰ અન્નનું દાન કરનાર, અન્નદાતા. અન્નવા સ્ત્રી અન્નપૂર્ણા દેવી. અન્નવાતૃ ત્રિ॰ અનાજનું દાન કરનાર. અન્નાના 7 અનાજનું દાન. અન્નવાસ પુ॰ માત્ર અન્ન મેળવી દાસ થયેલ, અન્નને દાસ.
અન્નયોષ પુ॰ અનાજનું દાન વગેરે લેવાથી લાગેલું પાપ, અનાજથી થયેલી ધાતુઓમાં વિષમતા.
અન્નપાત્ર પુ॰ અનાજ રાંધવું-પચવવું - પકવવું.
અન્નપાન ૬૦ હરકોઈ ભક્ષ્ય પદાર્થનું ભક્ષણ કરવું તે.
અન્નપૂર્ણાં સ્ત્રી તે નામની એક દેવી. અન્નપૂનેશ્વરો સ્રો॰ અન્નપૂર્ણા દેવી, એક
તતની ભરવી દેવી.
For Private and Personal Use Only
અન્નપ્રાશન ૧૦ છઠ્ઠું કે આમે મહિને બા
ળકને પ્રથમ અન્ન ભેાજન કરાવવું તે. અન્નમત્ત ત્રિ. અન્નને માટે ભકતદાસ. અન્નમય પુ૦ સ્થૂલ શરીર, જેમાં અન્ન પુષ્કળ હાય તેવા કાઇ યજ્ઞ,
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्न प्रयकोष
अन्यमनस
સત્તાનો પુત્ર સ્થૂલ શરીર,
દુvપત્તિ સ્ત્રી પોતાના અભાવમાં ગર૪મજી પુત્ર પ્રકિાદ શબ્દ જુઓ.
અસંભવ, અર્થપત્તિ પ્રમાણ. અra g૦ અન્નને રસ-સારાંશ અથવા અન્યથrમાર પુત્ર બીજે રૂપે થવું તે. સ્વાદ.
અન્ય મૂત ત્રિ. બીજારૂપે થયેલ ભવિલર પુત્ર અને વિકાર-લેહી અથાકૃત્તિ સ્ત્રી ચિત્ત વગેરેની બીજા વગેરે સાત ધાતુઓ.
પ્રકારે વૃત્તિ–પરિણામ, બીજરૂપે રિથતિ. બજાર ત્રિઅન્ન ભક્ષણ કરનાર. મથસિ ત્રિબીજા પ્રકારે સિદ્ધ થયેલ જિન ત્રિઉપરને અર્થ.
કઈ પદાર્થ મન્નાથ . અન્નરૂપ ભક્ષ્ય.
અન્યથાનિદિ શ્રી. બીજા પ્રકારે સિદ્ધિ. મન્નાથ ત્રિઅન્ન વગેરે.
અન્ય 10 બીજો અર્થ, જૂદો અર્થ અન્નપુર ત્રિઅન્ન ઉપર આવનાર. મચા અચ૦ બીજા સમયે.
વૃષ ત્રિઅન્ન વર્ધક-અન્નને વધારનાર. અથવા સ્ત્રી બીજી ઈચ્છા, બીજાની રજન ન મમઝારાન શબ્દ જુઓ.
અશો. જ ઝિ૦ ભિન્ન, જૂદુ, બીજું, સદશ- અથાિર્ સ્ત્રી બીજે આશીર્વાદ, સમાન.
બીજાને આશીર્વાદ. ચર ત્રિ. બીજું કરનાર,
અવકાશ સ્ત્રી બીજામાં આસ્થા, બીજાની સિચિત્ત નવ પોતાના વિષયને ગ્રહણ આસ્થા. કરવામાં અસમર્થ એવું ચિત્ત.
અચરથિત ત્રિબીજાના સ્વરૂપમાં આ ત્તિ ઝિવ બીજે સ્થળે ગયેલા મનવાળું. સ્થા કરી રહેલ. અચત્ અન્ય કન્ય શબ્દ જુએ. સન્યા ત્રિક બીજા સંબંધી, બીજાનું. અન્યતન ત્રિવ ઘણુમાંથી નક્કી કરેલ અમુક
અચકુન્દુ ત્રિા બીજા વિષયની ઉત્કંઠાએક.
વાળું. ન્યતર ત્રિ- બેમાંથી નક્કી કરેલ અમુક. સન્નતિ શ્રી. બીજું રક્ષણ, બીજાનું મથત વ્ય૦ બેમાંથી એક દિવસે.
રક્ષણ. માન્યતન્ ૦ બીજી તરફ, બીજે સ્થળે. ચદ્રા પુત્ર બીજા વિષય ઉપરનો રાગ-પ્રેમ. અન્યતત્વત્રિ-બીજાના પક્ષમાં થનાર, શત્રુ. અભ્યપુષ્ટ છુ કેલ. મધ્યત્વના ત્રિ. બીજું કરનાર.
અન્નપૂર્વા શ્રી. પ્રથમના પતિના મરણ અશ્વત્ર ૭૦ બીજે સ્થળે, બીજે,
પછી જેણે બીજો પતિ કરેલો હોય છે સન્યથા દ૨૦ બીજા પ્રકારે, કારણવિના, એવી કઈ સ્ત્રી. અભાવ.
અજમાવ પુ. બીજારૂપ થવું તે, મનનું અન્યથા રજૂ ચ૦ બીજા પ્રકારે કરીને, બીજા રૂપે થવું તે. બીજા રૂપે કરીને.
કાયત પુo કોયલ. અન્યથાશક્તિ સ્ત્રી જેનું જે ધર્મરૂપે બચત ૩૦ કયલ. જ્ઞાન એગ્ય હોય તેથી જૂદા ધર્મરૂપે જ્ઞાન ગચમત ત્રિ. જેનું બીજાએ પણ કર્યું કરવું તે, વિરૂદ્ધ જ્ઞાન.
હોય તે. અશ્વથા૫ ૧૦ અન્યથાપણું.. | snખ્ય ત્રિ. જેનું મન બીજામાં હોય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्यमनस्क
अन्ववाय
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
સચમન ત્રિ ઉપરનો અર્થ
અg ત્રિ. બીજે દિવસે થનાર. અસ્થમાન પુ. બીજી માતાથી ઉત્પન્ન અલ્પેશુ ન બીજે દિવસે . થયેલ-ઓરમાન ભ.ઈ.
motઢા સ્ત્રી પરનાયિકા-પારકી સ્ત્રી. અસ્થમાનસ ત્રિવ બીજામાં મનવાળું. અન્ય પુત્ર રમાન ભાઈ. અન્ય િપુ. પિતાના વિશેષ્યની જતિને ! જન્ય ત્રિપરસ્પર અનુસરનારી જાતિવાળો શબદ.
મોજાયા ૫૦ વેદાન્તમતપ્રસિદ્ધ પર ૩રિફ પુઉપરને અર્થ.
સ્પર ઉપર તાદાત્મ્યનો આરોપ. amષ પુ. પિતાથી વિજાતીય વર્ણવાળો.
અન્યોન્યામાં ઉ૦ એક બીજામાં એક યચક્રિત ત્રિબીજાએ વધારેલ-પેલ. બીજાને અભાવ-ભેદ. અભ્યાદિત પુત્ર કેયલ.
અન્યાય ત્રિો એક બીજાના આશ્રત્રિપોતે જે પ્રતિજ્ઞા કરી હોય
યવાળું. તેથી વિરૂદ્ધ રીતે વાદ કરનાર-પ્રતિવાદી સંવિતિg૦ કે યેલ.
સોજા પુત્ર ન્યાયમતે એક તર્ક. . વિવાદિત ત્રિ. જેને બીજાએ ઉછેરેલ
અવક્ષ પ્રત્યક્ષ, પગલે પગલે, અનુસરેલ. હોય તે.
સપક્ષ ત્રિ૩૨૦ આંખની પાસે. થત ત્રિ. પિતાને ન છાજે તેવું જૂદું
આવભાવ પુપાછળ જનારપણું, અનુકર્મ કરનાર.
સર. ૩ma go પિતાની વેદશાખાને ત્યાગ
વર્ ત્રિ. પાછળ જનાર, અનુસરનાર. કરી બીજી વેદશાખા ભણનાર.
અન્ય ૧૦ પગલે પગલે. અભ્યાસ પુત્ર ઉપરનો અર્થ
શ્વન ઝિ. પાછળ જનાર. મળવારા ત્રિબીજા સમાન. નવા પુત્ર સંતતિ, વંશ, અનુસરવું તે, કન્યાદા ત્રિ. બીજા સમાન.
વૃતિ, અનુકૂલતા, કાર્યમાં કારણનું અનુઅભ્યાદ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
સરણ, કારણની કાર્યમાં સ્થિતિ, સંબંધ, વાઘા ઝિ૦ બોજા સરખું,
તે હેાય ત્યાં તેનું હેવાપણું એ અન્વય અન્ય ૨ ૬૦ વિચારને અભાવ, સંગતિને પ્રત્યક્ષ.
અભાવ, અયોગ્યતા, ન્યાય નહિ તે. જય ત્રિક અનુસરેલ. અપાર ત્રિ વિચારશન્ય, અસંગત, ન્યાય- અષાપ પુ શબ્દજ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થનાર રહિત, અમેગ્ય.
શાબ્દબોધરૂપ એક જાતને અનુભવ. અન્યચિન ત્રિ ઉપર અર્થ
અવનિ ત્રિ. શાબ્દબોધમાં ઉપયોગી વ્યાત્રિ ન્યાયયુક્ત નહિ તે, અનુચિત
સંબંધવાળું, અનુસરેલ, વંશવાળું, ન્યાયઅચાઈ પુ૦ ભિન્ન અર્થ, જૂદે અર્થ.
મતે અન્વયવ્યાપ્તિરૂ૫ હેતુ. સાથે ત્રિ ભિન્ન અર્થવાળું. *
૩ વર્ષ ત્રિ, અર્થને અનુસરેલ વ્યુત્પત્તિ ત્રિ ઓછું નહિ તે, હલકું નહિ તે, વ્યાયથી ભિન્ન.
વાળો શબદ, બંધ બેસતા અર્થવાળું. અપૂનાથ ત્રિઓછું નહિતેમ વધારે નહિ. અવયવ પુo “ ઇચ્છા પ્રમાણે કર” એ સપૂસિરિશ નહિ જૂન નહિ અધિક- પ્રમાણે અનુજ્ઞા આપવી તે. સમાન.
મુખ્યવય પુત્ર વંશ સંતાન.
For Private and Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अन्वयव्यतिरेकिन्
અગ્યતિનિ ત્રિ॰ સાધ્યસાધક હેતુ -જેમ આ ગ્ન સાધવામાં ધૂમ અન્વયવ્યાપ્તિ તથા વ્યતિરેકવ્યાપ્તિવાળા હેતુ. યસ્થાન્નિ સ્ત્રી જ્યાં ધૂમ હૈાય ત્યાં અગ્નિ હેાય એવા સ્વરૂપવાળી વ્યાપ્ત સભ્યયામત ત્રિ॰ વંશપર પરાથી ઉતરી
આવેલ.
અન્યવેક્ષા સ્રો. અપેક્ષા, અનુસરણ. અન્વષ્ટા સ્રી. એક પ્રકારના શ્રાદ્ધકાળ. અન્વષ્ટાંત અન્ય વાયુકેણુ. અશ્વદ અન્ય દિવસે દિવસે–દરરાજ. અન્વાખ્યાન ૬૦ તાપને નિશ્ચય કરવા માટેનું વ્યાખ્યાન, તાત્પ નું પ્રતિપાદન. અાચય પુ॰ ઉદ્દેશ્યની સિદ્દિદ્વારા અનુ
દ્દેશ્યની સિદ્ધિ માટે કરેલા ઉપદેશ. જેમભિક્ષા માટે જા અને ગાયને તપાસ કર. અન્નાને અન્ય દુલમાં અળનું સ્થાપન સન્યાના પુ॰ કાઇ કાય કરવાને ગ્રહણ
કરેલાનું ક્રૂરી બીજું કાઈ કરવા માટે ગ્રહણ કરવું તે, કહેલાનું ફરી કથન, અનુવાદ.
અન્યાયન ૬૦ સ્થાપેલા અગ્નિમાં એ કે ત્રણ સમિધાનું સ્થાપન.
સન્યાભિ સ્રી સતતની માનસિક પીડા. અન્યઘેય ન॰ વિવાહ પછી પિતા વગેરે
એ સ્ત્રીઓને આપેલું ધન. અયતન બન્ય॰ ઘરમાં. અન્યાયત્ત ત્રિ॰ અનુસરેલ. અવન્ય ત્રિ. જેને સ્પર્શી કર્યાં હોય તે, પાછળના ભાગમાં સ્પર્શ કરાયેલ, પાછળ લાગેલ.
અભ્યામ્ય ત્રિ-સાથે સ્પર્શી કરવા યેાગ્ય. સારમ પુ॰ સ્પ
અભ્યાસઢ ત્રિ॰ ઉપર ચઢેલ, પાછળ ચઢેલ. અય્યાાદળ ન પાછળ ચઢવું, મરેલા પતિની પાછળ કે સાથે સતી થવા માટે સ્રોનું ચિતારે હણુ.
હર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अन्वेषितृ
અશ્વાયુંમ પુ॰ સ્પ.
અવાસન ન॰ પાસે બેસી સેવા કરવી તે. અન્વનિત ત્રિ ૫સે એસી સેવા કરાયેલ. અસ્વાદાએ ૧૦ કાત્યાયન મુનિએ કહેલ. નદીમુખ શ્રદ્દ, દરેક મહિને. સન્યા જ ન અમાવાસ્યાને દિવસે ક રવા ચે!ગ્ય શ્રાદ્ધ, દક્ષિણા. અન્યા૪ાર્યપચન પુ॰ દક્ષિણાગ્નિ ઋગ્વેદના વિધિથી સ્થાપેલા અગ્નિ. અન્વાહિત ત્રિ॰ સ્થાપેલ, નાખેલ. અવિચ્છા સ્ત્રી શે.ધવું. ખેાળવું. અન્વિત ત્રિ॰ અનુસરેલ, યુક્ત, સાથે જેડાયેલ, શબ્દ એ.ધમાં વિશેષ્યપણાને પામેલ. અવિષ્ટ ત્રિ શોધેલ, ખાળેલ, જેનું અનુ
સંધાન કરવામાં આવ્યું હોય તે. અન્વિતિ ત્રિ॰ નમસ્કારથી અનુકૂલતાને પામેલ.
અન્યીક્ષળ ૬૦ તપાસ, શેાધ, અની પર્યાલાચના–મનન.
અન્વીક્ષા સ્ત્રી. ઉપરના અ. અન્વીત ત્રિ॰ અન્વિત શબ્દ જુએ. અન્વીપ ત્રિ॰ જળવાળું સ્થાન સન્મુખ કડીમાં.
અન્યેશ પુ॰ શોધવું, ખેાળવું, અનુસંધાન,
તપાસ.
અશ્વેષ ૬૦ ઉપરના અ. અન્વેષના સ્ત્રી તત્વાનુસંધાન, તર્ક વગેરેથી જાણેલા પદાર્થની શેાધ-માટે યુક્તિ વગેરેથી સમન, તપાસ. અન્યવિત ત્રિ॰ સન્નિષ્ટ શબ્દજીએ. અન્ત્રવિન ત્રિ॰ શોધ કરનાર, તપાસ કરનાર. અન્યઇન્ય ત્રિ શેાધ કરવા ચેાગ્ય, અનુન
ધાન કરવા ચેાગ્ય.
For Private and Personal Use Only
ચ્ચે ઋચામાં ઋગ્વેદની 'ત્ર
અન્યત્ર ત્રિ અનેવિન શબ્દો અ અન્યેષિતુ ત્રિ ઉપરના અ
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप
अपघात
સ, સ્ત્રી પાણી. સપ મચ્ચ૦ વિયોગ, વિકાર, વિપરીત, નિ.
દર્શન, આનન્દ, ત્યાગ, ચોરીથી અટકાવવું. અપાર ર૦ ખરાબ કામ, ખરાબ કરવું. સપાન ૧૦ દુષ્ટ આચરણ, કરજ અદા ન કરવું તે. ૩પ 2. અપકાર કરનાર, વર્ષ ૩૦ યોગ્ય ધર્મની અપેક્ષાએ હીનતા, પડતી, પોતાના કર્તવ્યકાળથી પૂર્વકાળમાં કરવું, ખેંચવું. જર્જર ત્રિ. હીનતા કરનાર, પડતી કર
નાર, ખેંચનાર, આકર્ષણ કરનાર. અપાઇ ત્રિ- હરણ કરનાર. સપન ન આકર્ષણ. સામ ત્રિ. જેની ઈચ્છાઓ દૂર થઈ
હોય તે.. મvarગ મળ૦ ઈચ્છાનો નાશ. આપનાર ૫૦ અપકાર, દ્રોહ, કેઈનું અનિષ્ટ - થાવ એવું ચિંતન. અપાર ત્રિો અપકાર કરનાર, દ્રોહી,
કેઈનું અનિષ્ટ ચિંતવનાર, સપના જ ઠેષયુક્ત, વાણી, તિર
સ્કારવાક્ય. સોનિ બિરાર શબ્દ જુઓ. રાપતિ સ્ત્રી અપકીતિ. મજ ઝિવ જેનું અનિષ્ટ અથવા દ્રોહ
કર્યો હોય તે. ગપતિ શ્રી રાજાર શબ્દનો અર્થ. અલ્ય ૨૦ નીચ કામ, દુષ્ટ આચરણ, - અપકાર, અપ ત્યાં શ્રી. અપકાર, દ્રોહ. સદ ત્રિક અધમ, હીન, પિતાના કા
ળથી પૂર્વકાળે કરેલ, પછીના સૂત્રમાંથી
પૂર્વના સૂત્રમાં ખેંચેલ, આકર્ષેલ. આપતા સ્ત્રીનીચતા, અધમતા. જ સ્ત્રી પાકનો અભાવ, નહિ - ચવું તે.
મvમ ખસવું, જ્યાં સુધી ખસવું
હોય તે સ્થાન. સારામ ત્રિ. કમવિનાનું અપક્ષમ અવ્ય ક્રમને નાશ. ૩પનr R૦ ખસવું, નાસી જવું. પમિન ત્રિ. ખસી જનાર, નાસી
જનાર. આપત્તિજ સ્ત્રીહ, અપકાર. ru નિંદવું. અપાર ર૦ નિંદા કરવી. સજા ત્રિપરિણામ નહિ પામેલ, નહિ
પાકેલ, કાચું. સપજવતા સ્ત્રી અપકપણું, કચાશ. અપકાય ઉપરને અર્થ. અપક્ષ ત્રિ. પક્ષવિનાનું, પાંખવિનાનું,
સહાયરહિત. અપક્ષપાત પુત્ર પક્ષપાત નહિ તે. પાપસિન ત્રિપક્ષપાત વિનાનું,
પક્ષપાત નહિ કરનાર-વ્યથાર્થવાદી. અપક્ષેપ ન નીચે નાખવું, નીચે પાડવું,
viડ પુઅત્યંત બાળક. આપના મિ. ખસી જનાર, નાસી જનાર. પત ત્રિ. ખસી ગયેલ, નાસી ગયેલા સપનામ પુછે ખસવું, નાસી જવું. અપાર પુત્ર નિંદા કરવી. આપા જી. નદી. પર અન્ય ઉગામીને. સપનામ મળ્યું. ઉગામીને. જો પુત્ર છુપાવવું, અદશ્ય થવું. પરમ ૦ શરીર, હાથ વગેરે શરીરના
અવયવ. અશ્વન ઝિ. મેઘના આવરણુરહિત, વાદળ
વિનાનું. અાપધાત પુ. બરાબરીતે મારવું, દુષ્ટ હેતુ વાળું મરણ
For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉg.
अपत्यशत्रु
ગાથાત પુ) ઘાત કરનાર, વિનાશક, | virgin ત્રિઆચ્છાદન વગેરે નાશ કરનાર.
મૂકવાના સ્વભાવવાળું. આપઘાતિને ત્રિઉપરના અર્થ.
સાંચીત ત્રિપંચાત્મકતાને નહિ પામેલ અપચ પુત્ર પકાવવાને અશક્ત.
સૂમ ભૂત. આપવા પુo હાનિ, અપહરણ, વ્યય. જપથ પુરુ પરાજય. આપત્તિ ૧૦ હલકું આચરણ, દુષ્ટ પટાતર ત્રિવચમાં પડદા વિનાનુંઆચરણ.
ખુલ્લું, પાસેનું, લગભગ નજદીક. અપાચિત ત્રિ, પૂજેલ.
મારી સ્ત્રી કાત, વસ્ત્રને પડદે. અપચાર પુ. અહિત આચરણ, અપચ્યા --પરી ત્રિ, પડદાના અંતર વિનાનું,
સેવન, અપકાર, અપથ્ય, વિપરીતપણું પડદાવિનાનું, ટીકાના જ્ઞાનવગરનું વગેરેને કારણદોષ, વિનાશ, કર્મના પરીક્ષેપ પુ. પડદાનું ખસેડવું. લોપથી પ્રાપ્ત થનારો દેષ, ખરાબ પટુ ત્રિ રોગી, સામું નહિ તે, ચતુર કામ.
નહિ તે, કાર્ય કરવામાં અસમર્થ, મંદ. અપવાન ત્રિદુષ્ટ આચરણ કરવાના અપટુતા જીરેગીપણું, અચતુરપણું, સ્વભાવવાળું, વ્યભિચારી.
મંદતા. પરિવાર સ્ત્રી અપકાર કરવાની
કપટુત્વ ર૦ ઉપરને અર્થ : ઈચ્છા.
સહિત જિ. પંડિત નહિ તે, મૂર્ખ. રવિ ત્રિઅપકાર કરવા ઇચ્છનાર,
અપ, ત્રિ. ધર્મશાસ્ત્રમાં જેને વેચવાની સપતિ ૦િ હાનિકારક, વ્યયકારક, અપ- મનાઈ કરેલી છે તે કઈ પદાર્થ હરણ કરનાર,
સપતંગ ઉ૦ તે નામને એક વાતરેગ. પરિત ત્રિઆનંદથી પૂજેલ, હીન,
સપતfor R૦ રોગ વગેરેમાં કરવામાં વ્યય-કરેલ, અપહરણ કરેલ, ક્ષીણુ આવતે ઉપવાસ, તૃપ્તિનો અભાવ.
આપતા ત્રિક તૃપ્રિરહિત. સાહિતિ સ્ત્ર, પૂજા, હીનતા, વ્યમ,
અપતાના પુત્ર તે નામનો એક વાતગ. અપક્ષય.
જીતવા સ્ત્રી, પતિરહિત સ્ત્રી. મારી સ્ત્રી તે નામનો એક રોગ.
પત્નો - ઉપરનો અર્થ માયકાત ત્રિક્ષીણ થતું, ક્ષય પામતું, સપરના પુત્ર સ્ત્રીરહિત, જેની આ મરણ નાશ પામતું.
પામી હોય તે પુરૂષ. પછાપ પુહરકોઈ દેવ.
અપત્ય ૧૦ પુત્ર-પુત્રીરૂપ સંતાન, છોકરું. કપરાય ત્રિ. કાંતિરહિત, નિસ્તેજ. કપ, ત્રિ. જેને આશ્રયથી છેકરાં પછાયા સ્ત્રી. ખરાબ છાયા.
થાય છે તેવો કઈ મંત્ર વગેરે.. અપચા પુત્ર અપસરણ, ખસવું, નીકળવું, સત્યના શ્રી. જેના સેવનથી ગર્ભ રહે. કરવું.
છે તેવી કઇ ઔષધિ કે વિદ્યા. ગયુત ત્રિક ક્ષીણ થયેલ, ક્ષણ પામેલ, અપત્યા પુ. સ્ત્રીઓને ગુહ્યભાગ- વિ. નષ્ટપ્રાય, ઝરી ગયેલ.
સત્યરાડુ સ્ત્રી કાચંડી.
For Private and Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अपत्यसाच्
www.kobatirth.org
અપત્યસાત્ પુ॰ સ્ત્રી॰ સંતાનવાળુ’, છેકરાંવાળું.
અપન્ન પુ॰ કેરડાનું ઝાડ, અંકુર, જેનાં પાંદડાં ખરી પડયાં હેાય તેવું વૃક્ષ, પાંખ ખરી પઢી હેાય તેવું પક્ષી.
અપ ત્રિ॰ નિલજ, રવિનાનું. અપા શ્રી લજ્જા, શરમ. અપન્ગ્યુ નિ॰ સ્વભાવથી, શરમાળ. થ ત્રિ॰ જેમાં સારા રસ્તા ન હોય તેવું ગામ વગેરે.
સપથ ન॰ ખરાબ રસ્તા. અપ" અન્ય માર્ગના અભાવ. સચિન પુ॰ ખરાબ રસ્તે,
ગથ્થુ ન॰ પ્રકૃતિ બગાડે તેવા આહારવિહાર, અહિત આચાર. પરૢ ત્રિ ન જણાય તેવું, પાદરહિત, ચરણુરહિત.
પવિનાનું,
અપને ૧૦ ખરાબ સ્થાન, હલક સ્થાન. અપવાન 7॰ અતિ શુદ્ધ આચરણુ. આપવા તાત્રિ વ્યવધાન–અંતરવિનાનું. પતિરા અન્ય બે દિશાના મધ્ય ભાગ. પવિષ્ટ ત્રિò કહેલ, યેજેલ, જેડેલ. પરી છી પગવિનાની, પાદ-ચરવિનાની. અપવેવતા ની ખરાબ દેવ. ગહેરા તુ લક્ષ્ય, સ્વરૂપનું આચ્છાદન, છળ, બહાનું, નિાંમત્ત, સ્થાન, ખરાબ દેશ, અયેાગ્ય સ્થાન, ઉપદેશ. આલેચ ત્રિ છળથી કહેવા યેાગ્ય, અયા
ગ્ય સ્થાનમાં થનાર.
અપભ્ય ૧૦ ખરાબ દ્રવ્ય, હલકા પદા.
અપાર ૧૦ ખરાબ કાર. અધા શ્રી॰ અટકાવવું, રેકવું. આખ્યાન ન દુષ્ટ ધ્યાન, અનિષ્ટ ચિંતન, વિપરીત ચિંતવન,
અયંત પુ॰ નાશ, મેગ્ય સ્થાન ઉપરથી પડવું, પદભ્રષ્ટ થવું.
७५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपम
અપભ્રંસગ પુ॰ જૂદી જાદી જાતનાં સ્ત્રીપુરુષથી ઉત્પન્ન થયેલ વણુ સંકર, અપભ્રંસના શ્રી જૂદી જાદી જાતનાં સ્ત્રી-પુરૂષથી ઉત્પન્ન થયેલ સ્ત્રી. અત્તિને ત્રિ નાશ કરનાર. અપવૅસ્ત ત્રિ॰ નિતિ. તજાયેલ, ભુક્કો કરેલ, ચૂર્ણ કરેલ.
અપધ્યાન્ત ન॰ ભાગેલા કાંસાના રેવે ખ
રાખ શબ્દ.
અપનચ પુ॰ દૂર કરવું, ખીજે સ્થાને લઇ જવું, અનીતિ, નિંદિત નીતિ, દુષ્ટ નીતિ,
અપકાર.
અપનયન ન॰ દૂર કરવું, ખસેડવું, ખંડન,
અપકારનું સાધન. અપનયન ત્રિનેત્રરહિત. અપનસ ત્રિ॰ નાક વિનાનું નહ્યું. અપનીત ત્રિ॰ દૂર કરેલ, ખસેડેલ, ખ ંડિત, અપવ્રુત્તિ શ્રી દૂર કરવું, ખસેડવું, ખંડન, અસુર ત્રિ॰ દૂર કરનાર, ખંડનું કરનાર, શાષક-કર્જ વગેરે અદા કરનાર. અપનૌલન ત્રિ॰દૂર કરનાર. અપોન ન॰ દૂર કરવું, ખસેડવું, ખંડન. અપન્ન ત્રિ॰ નહિ પડેલ. અપાય પુ॰ ખરાબ પાડે, ખોટા પાઇજે જે રીતે હેાય તે રીતે નહિ . ભણવું તે. અપપાત્ર ત્રિચાંડાલ વગેરે. અપપતિ ત્રિ॰ ચાંડાલ વગેરે. પદિલ ત્રિ૰દના હામ વગરનું. અપમય ત્રિ॰ નિ ય. પમસ્તું પુ॰ ખરાબ ધણી-શેઠ. અમો ત્રિ નિભય. અપવૃત્તિ સ્ત્રી ખરાબ સમૃદ્ધિ. અયંગ વુ॰ ઝરવું, નીચે પડવું, અપભ્રંશ
For Private and Personal Use Only
શબ્દ-અપશબ્દ.
અપમ ત્રિ॰ ખરાબરૂપે જાણેલ, સિદ્ધાન્તશિરામણ ગ્રંથમાં કહેલ ક્રાંતિવૃત્ત.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अपमज्या
www.kobatirth.org
અપમા કોઇ ક્રાંતિવૃત્ત નામની રેખા. અમરજી ન॰ ાંતિવૃત્ત. અપમ પુ॰ ગીડદી.
સમાન ૩૦ અપમાન, અનાદર. અપમાનિત ત્રિ॰ જેનું અપમાન કરેલ હેાય તે. અપમાર્ગ પુ॰ ખરાબ રસ્તા.
અપમોન નં૦ વાળી-ઝાડી સાફ કરવું, સંશાધન.
અમિત ત્રિ॰ અપમાનિત શબ્દ જુએ. અનિત્યજ ૬૦ કરજ, દેવું. અપમુલ ૧૦ આડું મુખ. અમુલ્ય ત્રિ. આડા મુખવાળું, અપમૃદ્ધ ત્રિ॰ માથા વિનાનું ધડ. પમૃત્યુ પુ દુષ્ટ મરણ, ખરાબ માત. અપમૃષિત ન॰ સહન કરેલું વાય. વાત્ ૧૦ અપયા, કીતિ, અપચાન ત્રિકી િવનાનું.
અચાÓર ત્રિ॰ અપયશ કરનાર, અકી ર્તિના કારણરૂપ.
અપચાને ૪૦ પલાયન કરી જવું, નાસી જવું. અપર મ॰ હાથીને પાલે! ભાગ. ૪૫૬ ત્રિ॰ શત્રુ બીજુ, પાછળ રહેવું, પ શ્રિમનું, હલકું, અધમ, સમુદાયવાળાને શેષભાગ.
પત્તા ત્રિ જેને લાલ રંગ દૂર થયે હાય તે, વિરક્ત, સ્નેહશૂન્ય, પદ્મ પુ॰ તે નામના એક રૂદ્ર દેવ. ગપતિ શ્રી અવિરતિ, અવિરામ, વિરામને અભાવ.
અત્ર અન્ય બીજા દેશમાં કે કાળમાં. ગત્ત્વ ન૦. વીકિમતે એક ગુણ.
મિનાર પશ્ચિમ ચાને દક્ષિણ દિશાના મધ્યભાગ-નૈૠ ત ખૂણેા. Vણ ૧૦ કૃષ્ણપક્ષ-અધારીયું, એ પક્ષ માંથી સેક્ષ.
७६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपराह
અાત્ર પુરાત્રિના શેષભાગ–પાછલી
રાત.
૧ ૩૦ અપયશ, અક્રીતિ.
અપવત્ર ન॰ તે નામનું એક માત્રાવૃત છંદ, અપવૈરામ્ય ૧૦ પાતંજલ યોગશાસ્ત્રમાં કહેલ એક વૈરાગ્ય.
અપરસ્પર ત્રિ॰ ક્રિયાવાળું, સતત ચાલુ. હરકાઇ ક્રિયાનું સતત
अपरस्पर
ચાલુપણું.
અપરતેમન ત્રિ હેમન્ત ઋતુના શેષકાળમાં
થનાર.
પાસ્રી॰ ગર્ભની ચારે બાજુ લપેટાયલી ચામડી–એર, પશ્ચિમ દિશા, તે નામની એક વિદ્યા,
અપવાન પુ॰ વિરાગ-સ્નેહ નહિ તે-અપ્રીતિ. અવન્નિ પુ॰ ગાર્હ પડ્ય તથા દક્ષિણાગ્નિ નામના એ અગ્નિ.
અપરા ન॰ જેમાં વ્યંગ્ય વસ્તુ ગુણુરૂપ હેાય તેવું કાઈ કાવ્ય. અવાકુમુલ ત્રિ પાછું નહિ કરેલ, નિવૃત્તિ નહિ પામેલ.
અપરાસ્ ત્ર ઉપરના અ.
અપાચિત ત્રિ॰ પરાજય નહિ પામેલ. અપરણિત પુ• શિવ, વિષ્ણુ, તે નામને એક મુનિ. પાનિતા શ્રી ધ્રોખા, તે નામની વ
સ્પતિ, અસન વૃક્ષ, ઇશાન દિશા, તે નામના એક છંદ, દુર્ગા દેવી, વિજયાદશમ, તે નામની એક ચેાગિની. સપા ત્રિઅપરાધી, પેાતાને ચેાગ્ય કા નહિ કરનાર, સ્ખલના પામેલ. સદ્ધિ ૧૦ અપરાધ.
અપરાધ્રુષા પુ॰ લક્ષ્યથી ચૂકેલા ભાજીવાળા ધનુર્ધારી.
અપારૢ ત્રિ. અપરાધ કરનાર, પેાતાને ચે!ગ્ય કાય નહિ કાર્.
For Private and Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपराद्धेषु
अपरिवृत
અજિત ત્રિ. જેને પરિચય ન થયો હેય તે, પ્રથમથી અજાણ્યું. પરિછક ત્રિહલકાં વસ્ત્ર વગેરે ઉપકરણવાળો-દરિદ્ર.
ત્રિ સફાઈ વિનાનું, સાફસુફ
પપુ છુ. મારા જ શબ્દ જુઓ. સાપાપ પુત્ર અપરાધ, શિક્ષા યોગ્ય કામ
કરવું તે, ખલના. ver fa૦ અપરાધ પામેલ. મયિન ૦િ અપરાધ કરનાર. અveત પશ્ચિમ દિશાનો છેડે, પશ્ચિમ દિશાને છેડે આવેલે દેશ. vi g૦ કેઈ એક સ્મૃતિસંગ્રહ. vજ ૩૦ પરાર્ધ નહિ તે. સપનાતિત ત્રિ પાછું નહિ કરેલ, નિવૃત્તિ
નહિ પામેલ. ગvi[ g૦ દિવસ બાકીને ભાગ,
બપોર પછીને ભાગ. ગvi ત્રિ દિવસના પાછળના ભા
ગમાં થનાર. સપનાતિત ત્રિ. ઉપરને અર્થ. વપરાતન ઝિ૦ અપશબ્દ જુઓ.
વિઢિત ત્રિવ અજાણ્યું, નહિ જોયેલું, નહિ સાંભળેલ. સામ ત્રિ ઉઘોગી નહિ તે, કમને
નહિ પામેલ, પરિપાટીશન્ય. સરિકામ કુ. ચોતરફ નહિ ઘુમવું નહિ
જવું તે. પરિસિદ ત્રિ વિના પ્રયાસ સાધી શકાય છે, જેમાં પરિશ્રમ ન પડે તે. પતિ ઝિટ નહિ જાણેલ, નહિ પ્રાપ્ત થયેલ. પરિણીત ત્રિનહિ સ્વીકારેલ, નહિ ગ્રહણ કરેલ, નહિ જાણેલ. વિઘઇ પુત્ર પરિગ્રહને અભાવ, પતંજલિના યોગદર્શનમાં કહેલ એક યમ
સંયમ. મfક ત્રિપરિગ્રહરહિત–સંન્યાસી |
વગેરે. પરિચય પુત્ર પરિચયને અભાવ. !
દિન ત્રિઅમાપ, નિસીમ,
અપર્યાપ્ત.. અપરિજિન ૧૦ પરબ્રહ્મ. અરિ પુત્ર માપને અભાવ arrછે ત્રિ અમાપ, અમુક પ્રમાણથી
રહિત. aufi R૦ તત્વવિવેકને અભાવ
અજ્ઞાન. ગનિ ત્રિ- અજ્ઞાની. ગણિત ત્રિ. અપરિપકવ, જેનું જે
પરિણામ થવું જોઈએ તે પરિણામને
નહિ પામેલ. સfor g૦ વિવાહને અભાવ. સંપત્તિ ત્રિ. વિવાહ સંસ્કારને નહિ
પામેલ, કુંવારૂં. ગપત્તિts go સંતેષ નહિ તે-અસંતોષ. અવિવ ત્રિઅરજત શબ્દ જુઓ. અરિમાણ ૨૦ પરિમાણ-અમુક માપ
નહિ તે. સંપત્તિના વિમાપરહિત. સરિમિત ત્રિ. જેનું માપ ન થઈ શકે
તે-અમાપ. માળેિ ત્રિા માપવાને અયોગ્ય, અમુક
પ્રમાણ કાઢવાને અયોગ્ય. પરિહાન પુત્ર તે નામનું એક વૃક્ષ.
મિાન ત્રિ- નહિ કરમાયેલ. સffષદ ત્રિ. નહિ વીંટાયેલ, અવ્યાસ,
નહિ પીરસેલ. વૃિત ત્રિનહિ ઢંકાયેલ, ચોતરફ નહિ વીંટાયેલ, વાડ વગેરેથી નહિ વીંટાયેલું ખેતર વગેરે.
લ,
For Private and Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अपरिशेष
અતિરોષ પુ॰ બાકી નહિ તે. અપરિશૈવ ત્રિ આકીરહિત. *પાિર પુ॰ સફાઇ નહિ તે. સાિર ત્રિ॰ સફાઇ વગરનું, સાર્ નહિ તે. અપરિષ્કૃત ત્રિ॰ નહિ શણગારેલ, અનિમળ અસ્વચ્છ.
અષ્ટ સ્ત્રી પૂજા.
અસમાપ્તિ ત્રિ॰ સમાપ્તિરહિત, અરિસમાપ્તિ શ્રી સમાપ્તિ નહિ તે. અપરિસર ૩૦ વિસ્તારના અભાવ, પ્રચારને
અભાવ.
અશ્મિર ત્રિ॰ વિસ્તારરહિત, પ્રચાર
રહિત.
સપત્તિનીય ત્રિ ત્યાગ કરવાને અશકય, નહિ તજવા યેાગ્ય.
અરિહારૂં ત્રિ ઉપરના અ. અપરીક્ષિત ત્રિ પરીક્ષા નહિ કરેલ. ગીત ત્રિ॰ ચાતરતૢ નહિ વ્યાસ, પાસે નહિ ગયેલ, અપર્યાપ્ત.
અપવત્ ત્રિ॰ ક્રેધરહિત થયેલ. અપરૂપ ત્રિ॰ આશ્રય । આનંદકારક રૂપવાળું.
अपरूप न० આશ્ચર્ય કારકરૂપ, આનંદજનકરૂપ.
ગપર 7૦ ખરાબ-એડાળ રૂપ. અપરૂપ ત્રિ॰ ખરાબ રૂપવાળુ અપણ્ અન્ય બીજે દિવસે. અપરોક્ષ અન્ય પ્રત્યક્ષ, વિષય તથા
ઈન્દ્રિયના સંબંધથી થનારૂ જ્ઞાન. અપરોક્ષ ત્રિ॰ જે પ્રત્યક્ષ હાય તે. અપìક્ષાનુસૂત્તિ શ્રી પ્રત્યક્ષરૂપ જ્ઞાન. અપરીક્ષાનુભૂતિપુ॰ તે નામનું એક વેદાન્ત
પ્રકરણ. અજ્ઞેય પુ॰ નહિ અટકાયત. અપñ ત્રિ॰ પાંદડાંવિનાનું,
G
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અપાઁ સ્રી પાવતી.
હ
अपवर्ग
Q
અપતું ત્રિ વસંત આદિ ઋતુ જેમાંથી ગયેલી છે તે.
સતું શ્રી. જેને રજસ્વલાધ દૂર થયા છે તે સ્ત્રી.
અત્યંત ત્રિ॰ છેડાવિનાનું, નિઃસીમ. અપમ ત્રિ૰ અસમ, અસંપૂર્ણ, પેાતાનું કા કરવામાં અસમ.
અતિ સ્ત્રી અસામર્થ્ય, માપ નહિ તે. *પત્તિ fત્ર॰ અસમર્થ, અમાપ. અપાય પુ॰ ક્રમ નિહ તે. સય ત્રિ॰ ક્રમરહિત. અપવ્યુંવિત ત્રિ॰ નવું, તાજું, વાસી નહિ તે. અપર્ચે ત્રિ॰ ગાંડવિનાનું, ત્રુટક નહિ તે. અપર્વત પુ॰ એક જાતના કાસડા. અપવૅન ત્રિ॰ ગાંડવિનાનું, ત્રુટક નહિ તે. અપજ 7 ખીલા, ખીલે બાંધવાની દારી વગેરે.
અપજ ત્રિ॰ માંસરહિત, માંસવિનાનું. અપલપન ૬૦ નીચેના શબ્દ જુએ. અપહાપ ૩૦ જેવું હેાય તેવું નહિ કહેવું તે, છૂપાવવું, સ્નેહ. અપાશિત શ્રી અતિશય તૃષ્ણા. અપણાનિ ત્રિપાતાને ન મળી શક્રે તેવા પદાર્થીની અતિશય તૃષ્ણાવાળુ અપરાપુત્ર ત્રિ ઉપરને અ. અપલ્યૂહનન૦ સ્નાન-માન- ક્ષાર વર્ગરેથી સાક્ નહિ કરવું તે. અપવત્ ત્રિકમયુક્ત,
પવન ન૦ ખરાબ વન-બગીચે, મનાવી વન-ઉપવન.
વર્લ્ડ ન ધરની અંદરનું વાસગૃહઓરડે.
For Private and Personal Use Only
અપવળ ૧૦ આવરણ નહિં તે, ઢાંકણુ નહિ તે, આવરણુ દૂર કરવું તે. અપવર્ત પુ॰ મેાક્ષ, કૂલપ્રાપ્તિ, સમાપ્તિ.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपवजन
अपश्लिष्ट
મvયન ન. દાન, મેક્ષ, ત્યાગ.
vfપુત્ર પુત્ર માતપિતાએ અથવા તે સપતિ ત્રિ. ત્યાગ કરેલ, આપેલ, બેમાંના એકે ત્યજેલ જે પુત્રને ગ્રહણ ત્યજેલ.
કરવામાં આવે તે પુત્ર અપવર્ત પુત્ર પરિવર્તન, વક્ર કરવું, ગણિત- પવિઘા સ્ત્રી. વેદાંતપ્રસિદ્ધ અવિવા, શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ વિભાજન, અપહરણ.
હલકી વિદ્યા. અપવર્તન ઉપરને અર્થ
સવિશા શ્રી. ઝેર વિનાનું તે નામનું એક આપવા પુત્ર નિદા, અપકીર્તિ, મિથ્યાવાદ,
ઘાસ. નિંદિતવાદ, અપવાદ-વિશેષ શાસ્ત્ર,
પવૃત્ત ત્રિ. સમાપ્ત. વિશ્વાસ, પ્રણય, આદેશ, નિરાસન.
સવેય પુત્ર અગ્ય સ્થાને વીંધવું તે. આપવા ત્રિઅપવાદ કરનાર, અપ
સાથ ત્રિ. અવિનાશી. કીર્તિ કરનાર.
પચય પુત્ર અયોગ્ય ખર્ચ સવનિ ત્રિ. અપવાદ કરનાર
૩પચયમાન ત્રિ. અ ય ખર્ચ કરનાર, આપવાના ત્રિ. વ્યવધાન કરનાર,ઢાંકનાર. અપલાપ કરનાર. મvયારા ૪૦ વ્યવધાન.
રાપરત નવ હલકું વ્રત. સપતિ ત્રિ. ઢાંકેલ, વ્યવધાનવાળું સપતિ ત્રિશાસ્ત્રોક્ત કર્મ જેનાં ગયાં
કરેલ. પરિત ૪૦ ઢાંકણ, વ્યવધાન, અપ્ર
સપી ત્રિ નિઃશંક, શંકારહિત. કાશ.
પર ત્રિનીચ. અપરાજિત ૪૦ અપ્રકાશ, અપ્રકટ.
અપરાષ્ટ્ર પુત્ર અપભ્રંશ શબ્દ, અપશબ્દ, આપવા ૬૦ પત્થર.
જેનું જે પ્રમાણે ઉચ્ચારણ થવું જોઈએ જયાર્ચ સવ્ય ઢાંકીને, છુપાવીને, આડી
તે પ્રમાણે નહિ ઉચ્ચારેલ શબ્દ. વાત નાખીને.
કપરાશ ત્રિ, પશુવૃદ્ધિને નાશ કરનાર, આપત્તિ ૩૦ ખસવું.
પશુ રિ૦ જેની પાસે પશુ ન હોય તે. અપવાદ ૩૦ એક સ્થાનેથી ખસેડી બીજે
આપણુ પુ. ગાય તથા ઘેડા સિવાયનું પશુ. સ્થાને લઈ જવું.
સન્ ત્રિ. જેનો શોક ગયો હોય તે. પવન ૧૦ પરદેશમાં રહેલ માણસને
પશુ પુ. સર્વદા શોક રહિત-આત્મા. પિતાના દેશમાં પહોંચાડવાં તે.
મારા ત્રિક ઉપરને અર્થ. વ િત્રિદૂર કરવા યોગ્ય.
જરા પુ. આત્મા, આસોપાલવનું સપવિત્ર ઝિ૦ વિઘરહિત.
ઝાડ, પવિત્ર ત્રિ. અપવિત્ર–જે પવિત્ર ન
સાયિક ત્રિો આગળનું, પ્રથમ, મુખ્ય, હોય તે.
શેષ-આકવિનાનું. સવિતા જી. અપવિત્રપણું,
પર ત્રિ. નહિ જેનાર. કવિરત્વ ૧૦ અપવિત્રપણું.
ગાય નુ ઉપાશ્રય, પાસેનો આશ્રય. પતિ મનુએ કહેલ બાર પ્રકારના ! સપી ત્રિ. શેભા વગેરેથી રહિત, લક્ષ્મીપુત્રોમાંહેને એક પુત્ર.
રહિત. અપરિ ત્રિો તજેલ, તિરસ્કારેલ, ફેકેલ. | સાઝિત્રિ શ્લેષ-સંસર્ગરહિત, વિયોગી.
For Private and Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કg -
अपहस्त
અvg ત્રિદૂર ખસી જઈને ઉભું રહેનાર.
પણ ૧૦ અંકુશને અગ્રભાગ. ગઇક પુત્ર ઉપરનો અર્થ. areટુ ચર્ચ. નિર્દોષ, સારૂં, વિપરીત. માકુ ત્રિ. પ્રતિકૂલ, વિદ્ધ. અvsઠુ પુ0 કાળ, સમય. અપકુર ત્રિ. પ્રતિકૂલ, વિપરીત. પsg૪ ત્રિઉપરને અર્થ. પણ ર૦ કર્મ, કામ. સપ ૦િ કર્મવાળું, કામવાળું. પ્રાપ્ત થયેલ.
ત્રિક અધમ, નીચ, મનુએ કહેલ
સંકર, ઉપર છે 2 વર્ષને અંત,વર્ષની આખર. પર ઉ૦ નાસી જવું, ખસી જવું, પ્રતિગ્રહ, વેચવું વગેરે. પર ૧૦ નાસી જવું, ખસી જવું. ગvસાર ર૦ ત્યાગ, દાન, છોડી દેવું. આપ ઉપરના અર્થ સાપ પુ. ગુપ્ત ચર-છૂપી પિલિસ. ગાપ પુ. નાસી જવું, ખસી જવું. સતાક ગુપ્ત ચર. arગ નાસી જવું, ખસી જવું,
પાછળ જવું. અપાર ત્રિો અપસવ્યપણાને પામેલ,
જમણી તરફ થયેલ. મજલિ ૨૦ તર્જની અને અંગુઠાની વચ્ચેના સ્થાનરૂપ પિતૃતીર્થ. પર ર૦ શરીરને જમણે ભાગ, તર્જની અને અંગુઠા વચ્ચેના સ્થાનરૂપ પિતૃતીર્થ. અપરહણ ત્રિપ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ. પર ઉ૦ દૂર કરવું, બહાર કરવું,
ખસેડવું. સાસણ ૧૦ ઉપરને અર્થ.
ગvarરિત ત્રિ. દૂર કરેલ, ખસેડેલ,
બાર કરેલ. ૩પતિના પુત્ર સ્વીકારેલ સિદ્ધાન્તથી
ખલિત થવારૂપ એક દેવ. viાન પુત્ર શહેર અથવા ગામ વગેરેના દરવાજા પાસે પગથી આંતરીકે
કરેલો માટીને ચડ-ઉતર ઢાળ. સપ૪ પુત્ર પૈડાં સિવાયને રથને કેદ
અવયવ. સનાત ત્રિમરેલાને ઉદ્દેશીને નવાયેલ. vજાત પુ . સ્નાનસંસ્કાર માટે રાખેલું મુડદું. પુત્ર શ્રી સપનાન ૧૦ સ્નાન કરતાં બાકી રહેલું
પાણી. ગwા ત્રિગૂઢ ચારરહિત, છૂપા બાત
મીદાર વિનાનું. ગvફા ત્રી, પતંજલિના ભાષ્યના નવા
બ્લિક સિવાયની વિદ્યા. ગરમg g૦ તે નામને એક રોગ
ફેરૂિ-વાઈ. ગનિ ૦િ ફેફસાના રોગવાળું, વા
ઇના રોગવાળું વાયલ. veણ ત્રિક સારું કર્મ કરનાર. પશુ ત્રિ. કર્મની ઈચ્છા રાખનાર. ગvઇ ત્રિ. નાશ કરનાર. vહત ત્રિનાશ પામેલ, હણાયેલ, હણેલ. પતિ સ્ત્રી નાશ કરવો, હણવું.
હર ત્રિ- અપહરણ કરનાર-હરનાર. મહાન ર૦ ચેરી, બલાત્કારે છીનવી
લેવું, ઝુટવી લેવું અverળીય ૦િ હરણ કરવા યોગ્ય,
છીનવવા ગ્ય, ઝુટવી લેવા યોગ્ય દૂર
કરવા યોગ્ય, ખસેડવા યોગ્ય. ગઇ ત્રિ- અપહરણ કરનાર, ઝુંટવી
લેનાર, છીનવી લેનાર. રાહત ૬૦ હાથવડે ગળું પકડીને
કહાડી મૂકવા તૈયાર થયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपहस्त
ટ
अपाक्तव
પહeત્ત ત્રિછ હાથવડે ગળું પકડીને કહાડી ! viા સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી. મૂકેલ.
૩virઠા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ પતિત ત્રિો હાથવડે ગળું પકડીને અપfસન ૧૦ આકાશ. કહાડી મૂકેલ.
પાંસવથ પુત્ર આકાશ. પર ૦ ચોરી, અપહરણ, ખસેડવું, પાંતચિત્ત ર૦ શ્રોત્ર-કર્ણેન્દ્રિય, અપચય, હાનિ, છૂપાવવું.
પરમુદ્ર પુત્ર મન. અvg ત્રિો ચોરી કરનાર, ખસેડનાર, મurદ પુo પાકનો અભાવ, ખાધેલા અને
છૂપાવ રિ, એક ઠેકાણેથી બીજે ઠેકાણે વગેરેનું પાચન નહિ થવું તે, અપચાથી ખેંચી જનાર
થનાર રોગ, પદારિન ત્રિો ઉપર અર્થ
અgrી ત્રિ પાકું નહિ તે, કાચું, મૂર્ખ સાપહાણ ૫૦ કારણ વિના હાસ્ય.
નહિ તે-ડાહ્યું. પર ઉ૦ વસ્તુ હોય છતાં તે નથી પાવાગ ત્રિો પાકથી નહિ થનાર. એમ કહેવું, છાનું રાખવું, પ્રેમ.
પાલારા નવ નિરાકરણ, ખસેડવું, દૂર ૩પત ત્રિછૂપાવેલ, ખસેડેલ એક કરવું, દેવું અદા કરવું.
ઠેકાણેથી બીજે સ્થાને લઈ જવાયેલ. િિરણુ ત્રિદૂર કરવાના સ્વભાવવાળું, અપતિ સ્ત્રી છૂપાવવું, તે નામને એક
ખસેડવાના સ્વભાવવાળું. અર્થાલંકાર,
gવાન્ ૦ દૂર કરવા યોગ્ય. કvજુવાન ત્રિઃ ચોરી કરનાર, દૂર કરનાર,
ગvrશ્મન ન દૂર કરવું, કરજ વગેરે ખસેડનાર, છૂપાવનાર.
અદા કરવું, નિરાકરણ સપનૂમાન ત્રિચોરી કરાતું, બીજે
પારાજા ૩૦ આદુ, ઠેકાણે લઈ જવાતું, ખસેડાતું.
અviાન ત્રિપાકશુન્ય, પાકહિત. ચરિમાણ ત્રિચોરી કરાતું, હરણ સUત અટકાવેલ, દૂર કરેલ, ખકરાતું, ખેંચાતું.
સેડેલ. સપલચ પુઆંખ.
સપતિ સ્ત્રી દૂર કરવું, અટકાવવું, vimતિત ન• વીજળી.
ખસેડવું. viાત તે નામને એક યજ્ઞીય દેવ. ત્ય દૂર કરીને, અટકાવીને, vifકર ત્રિઅપાનપાત જેનો અધિ- ખસેડીને. છાયક દેવ છે તેવું હવિષ વગેરે.
પશિયા સ્ત્રીદૂર કરવું, ખસેડવું. મનોજ ત્રિ. ઉપરને અર્થ
માતતિ અર્થે દક્ષિણ દિશામાંથી, ૫સપનાથ ૬૦ સમુદ્ર.
શ્ચિમ દિશામાંથી. અનિધિ પુત્ર સમુદ્ર, વિષ્ણુ.
પક્ષ ૧૦ ઇન્દ્રિયના સંબંધથી થનાર પતિ પુ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર,
પ્રત્યક્ષ. vivrઘર ન૦ અન્ન.
પક્ષ ત્રિ- પ્રત્યક્ષન વિષય. ' મwifપર નવ અગ્નિ
૩urશ ત્રિ. સજજનો સાથે એક પં. ગvigs R૦ રેતી.
કિતમાં ભોજનને માટે અયોગ્ય. vયોનિ પુત્ર સમુદ્ર.
પાંચ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ
ચોલ
.
૧
For Private and Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अपाङ्ग
અા પુ॰ નેત્રને છેડે, તિલક, અપાન ત્રિ॰ અંગહીન, અંગરહિત. પાંચ પુ॰ નેત્રને છેડે. અનન્ત ત્રિ. અંગહીન. અર્શન નકટાક્ષ. અપનનેત્ર 1૦ લાંખુ નેત્ર. અપાપ્ ત્રિ॰ ખસી જનાર, અપ્રકાશ, અ
પ્રકેટ.
અપાચી સ્રી દક્ષિણ દિશા, પશ્ચિમ દિશા. અપાચીન ત્રિ॰ દક્ષિણ દિશામાં થનાર,
અપ્રકાશમાન.
અપાચ્ય ત્રિ॰ દક્ષિણ દિશામાં થનાર. અપાટવ ત્રિ॰ રોગી, માંદું, અપાટવ ન॰ રોગ, માંદગી. અપાભિગ્રહળ ૧૦ વિવાહના અભાવ. અપાપ ત્રિ॰ પ્રાપ્ત થયેલ.
અપાત્ર ન॰ પાત્ર નહિ તે, કુપાત્ર, વિદ્યા
વગેરેથી હીન અનાચાર. અાત્રીકરણ ૬૦ નીચ પાસેથી દાન વગેરે લેવાથી લાગેલ પાપ, જેનેા પ્રતિગ્રહ કરવાથી પ!પ લાગે તેવા નિતિ ધન વગેરેના પ્રતિગ્રહ.
સપાટૂ ત્રિ॰ પગ વિનાનું. अपादान ૬૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અપાદાન
કારક.
અપાન પુ॰ મળ-મૂત્રને નીચે વહી જનારો ગુદ્ઘ પ્રદેશમાં રહેલા વાયુ.
સપાન પુ૦ અપાન વાયુની ક્રિયા, મહાર ગયેલી પ્રાણવૃત્તિનુ અંદર પ્રવેશન, ગુહ્ય
સ્થાન-ગુદા.
સપનિયન ન૦ મુખ અને નાકેથી બહાર નીકળતા પ્રાણવાયુને તેજ માર્ગે અંદર આકર્ષવા તે, મળ-મૂત્રને નીચેના માર્ગ લઇ જવું તે. અપાન્તરતમન્ ૬૦ વેદના અર્થના પ્રકાશક એક દેવપુત્ર.
૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपाश्रय
અપાપ ત્રિ॰ પાપી નહિ તે, નિષ્પાપ. અપાપન ત્રિ॰ ઉપરના અ. અપામાર્ગ પુ॰ અાડે. અપામાક્ષારતેજ ૧૦ વૈકપ્રસિદ્ધ તે નામનું અધાડાનું એક તેલ,
અપામા તેજ ન૦ અઘાડાનું તેલ-જેનાથી કૃમિના નાશ થાય છે.
અપચ ૩૦ વિયેાગજનક ક્રિયા, નાશ, વિયેાગ, ખસી જવું. અપાચિન ત્રિ॰વિયેાગજનક ક્રિયાવાળું, વિયેાગી, નાશવંત.
અપાર ત્રિ॰ પારવિનાનું, દુ:ખથી ઉતરી શકાય તેવું, લાંબી મર્યાદા - હદવાળું, અગાધ–', સીમાવિનાનું અધિક. ન ઉતરી શકાય એવું.
અપાળે ત્રિ॰ સમીપનું, પાસેનું. સાળું ન સમીપ, પાસે.
અપÈ ત્રિ॰ નિરર્થક, વ્યત્ર, નિષ્પ્રયેાજન, નકામુ
અપાર્થેશ ત્રિ॰ ઉપરના અ. અર્થકરણ ન૦ દાવા વગેરેમાં ખાટી દલીલ. અપાહ ત્રિ॰ પાલકરહિત, રક્ષકવિનાનું. અપાછા સ્ત્રી બ્રહ્મવાદિની—અત્રિ ઋષિની પુત્રી.
સપાહપુ૦ ગાડાના પાછળને ભાગ. સપાવર્તન 7 પૃથ્વી વગેરેપર આળાટવું, પડીને લેાટવું, દૂર કરવું, ખસેડવું, નિરાકરણ.
For Private and Personal Use Only
અપવૃત ત્રિ॰ નહિ ઢાંકેલ, ઉધાડેલ, ઢાંકણુ દૂર કરેલ, ઢાંકેલ, સ્વતંત્ર. અપવૃતિ શ્રી ઢાંકણુ દૂર કરવું, ઉધાડવું. અપાવૃત્ત ત્રિ॰ આંતરવાળુ થયેલ, પાછું
ડ્રેલ, નિવૃત્તિ પામેલ. અપવૃત્તિ સ્ત્રી પાછા કરવું, નિવૃત્તિ. અપાશ્રય પુ॰ મધ્ય, આંગણાને ઢાંકનાર ચંદરવા વગેરે.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपाश्रय
अपुनरावृत्ति
ત્રિત ઝિવ ભાગીદારોએ નહિ વેંચી
લીધેલું મિશ્ર ધન, ગાત્રજ, મિશ્ર ભજન. અgિફાદર ત્રિ. પ્રદોષકાળ, રાત્રિને
આરંભ સમય. પિશાસ્ત્ર પુત્ર તે નામને એક મુનિ. ગજિશન ત્રિ. ચાડિયું નહિ તે. ગણિત ત્રિઢાંકેલ. અપર્ચ ત્રિ- અતિસુંદર, અંતહિત થયેલ,
ગુ.
પાછો કિ આશ્રયરહિત. અvrg ત્રિઅપસ્થિત. કપાસક પુત્ર ભાથે. રાપરના 70 મારવું, વધ, ઉંચે ફેંકવું,
દૂર કરવું. aviણત ત્રિ ખસેડેલ, દૂર કરેલ. નવૃત ત્રિ. દૂર થયેલ, નાસી ગયેલ.
vieત ત્રિફેકેલ, દૂર કરેલ, ખસેડેલ. સપરા ચ૦ ફેંકીને, દૂર કરીને. જિ ચ૦ અશક્યાકરણમાટે ઉદ્યમરૂપ અને શક્તિને ઉત્કર્ષ પ્રકટ કરવા માટે અયુક્તિરૂપ સંભાવના, સંદે, નિંદા, પ્રશ્ન, સમુચ્ચય, અલ્પ પદાર્થ, ઈચ્છા પ્રમાણે કર એમ અનુજ્ઞા, નિશ્ચય, ફરી, પણ. જિક અર્થ૦ કાખના પ્રદેશમાં. પિરાફર નવ પ્રવર્ચ્યુવિદ્યા નામનું રહસ્ય. ૩જવળ ન સમીપ, પ.સે. સકિા ત્રિસમીપનું, પાસેનું. જિળ ત્રિ કહેલ, વર્ણવેલ,સ્તુતિ કરેલ. મવિધિ ત્રિ. પ્રતિગ્રહ કરવા યોય. અરિ ગર્ચ૦ વળી, તેમજ. અિિ ત્રિચીકટું નહિ તે, ગાઢ,
કાદવવિનાનું, મેલવગરનું. યાજિક પાણીમાં ઉત્પન્ન થના ર. જનિ પુ. જેઠ મહિને. અતિ સ્ત્રી. પાણીવિનાની નદી. અપિતુ મગ જે, પણ, તોપણ.
ત્રિક પિતાવિનાનું. ગણિકા ત્રિ. ઉપરને અર્થ ૩પ૯ ૧૦ ભાગ. અપિનિ ત્રિ. ભાગવાળું. અખિયાન આછાદન, ઢાંકણ. કવિ પુત્ર તૃપ્તિપર્યન્ત આપેલ. જિન ત્રિ પહેરેલ. અવિકા ત્રિ. સર્વદા ચેષ્ટા કરતું
ગ્ન ત્રિ- પ્રેરક-પ્રેરણું કરનાર, ગરજ ૧૦ પીડા નહિ કરવી તે. મત ત્રિ. વિલય પામેલ, પીળું નહિ તે,
નહિ પીધેલ. પર ૧૦ વિલય, ખસી જવું. અતિ સ્ત્રી. વિલય, પ્રલય, ખસી જવું,
સંગ્રામ, યુદ્ધ, અના પુત્ર તે નામને એક રોગ–
સળેખમ. ગોચ ત્રિ. અતિ સુંદર.
jમ્ g૦ નપુંસક, અjર સ્ત્રી, પતિવિનાની સ્ત્રી. અgs ત્રિ, પૂંછડાવિનાનું. અgછા સ્ત્રી- શીશમનું ઝાડ. પુજા ત્રિપાપી, અધર્મ, guઇ ને પાપ, અધર્મ, agoથત ત્રિ. પુણ્ય નહિ કરનાર, પાપી, પુત્ર પુત્ર સ્ત્રી પુત્રરહિત, જેને પુત્ર મરણ પામેલ હોય તે, પુત્ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પુત્ર શ્રી. પુત્ર વિનાની. પુત્ર સ્ત્ર. પુત્ર વિનાની. પુરજૂ ક૨૦ ફરીથી નહિ, એક વાર પુનરાવૃત્તિ સ્ત્રી નિર્વાણ, મુક્તિ-મોક્ષ. પુનરાવૃત્તિ ત્રિ. ફરી નહિ આવનાર પુનરાવૃત્તિ ચ૦ પુનરાવૃત્તિ-ફરી આવવાનો અભાવ.
For Private and Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपुनर्मव
अपेक्ष्य
પુનર્નર પુમેક્ષ, પુનર્જન્મના હેતુરૂપ ! અપૂર્ણાત્રિ જેનું જે કાળે પૂરણ થવું નહિ એવું તત્ત્વજ્ઞાન, પુનર્જન્મને અભાવ,
તે જોઈએ તે કાળને નહિ પામેલ. પ્રશમન, નિવારણ.
પૂર્વ ત્રિ, પૂર્વે નહિ જોયેલ, અજાણ્યું, સપુનર્ભવ 7િ પુનર્જન્મરહિત, મુક્ત. આશ્ચર્યકારક, હેતુશન્ય, પૂર્વકળ વગેરેથી શપુરા ત્રિ- જૂનું નહિ તે-નવું.
ભિન્ન, નૂતન, નવું. અgs: ત્રિ. જેનું પિષણ ન કર્યું હોય તે, અપૂર્ય પુત્ર પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા. પુષ્ટ નહિ તે.
પૂર્વ ૧૦ પુણ્ય કે પાપ, મપુષ્ટતા સ્ત્રીને અપુષ્ટપણું.
ગર્વતા સ્ત્રી અપૂર્વપણું, બીજા પ્રમાણથી પુત્વ ૧૦ઉપરનો અર્થ
અગમ્યપણું, તાત્પર્યને નિશ્ચય કરવામાં પુષ્પ અર્થ૦ પુષ્પને અભાવ.
એક હેતુ : સપુu go પુખ વિના પણ ફળ આ
પૂર્વસ્વ નો અપૂર્વપણું. પનાર ફણસ-ઉબરે વગેરે.
સપતિ સ્ત્રી કુંવારી કન્યા. અysuwટર ત્રિ કારણ વિના ફળ આપનાર
પૂર્વાર પુત્ર ગંગેશ નામના ઉપાધ્યાયે કઈ કર્તા.
કરેલ એક ગ્રંથ.
અપૂર્વવિધિ પુત્ર પ્રમાણુન્તરથી અપ્રાતમાં અપૂકી ત્રિ પૂજા નહિ કરનાર.
વિધાન. પૂના સ્ત્રી પૂજાને અભાવ, આદરને
અપૂર્થ ત્રિપૂર્વને અયોગ્ય. અભાવ, સંમાનને અભાવ, ખરાબ પૂજા, અવિધિએ પૂજન.
મya પુ. એક વર્ણ-અક્ષર. ઝઘનિત ત્રિ. નહિ પૂજેલ, આદર નહિ
પૃ ત્રિક અસંબદ્ધ-સંબંધવિનાનું. પામેલ-આપેલ, અપમાન પામેલ.
gય અવ્ય જૂદું નહિ તે સાથે,એકઠું.
પેલા ત્રિઆશા રાખનાર, દરકાર રામદૂત ત્રિઃ અશુચિ-અપવિત્ર, સંસ્કારહીન
ખનાર, વાટ,-રાહ જોનાર. શકાદિ.
ફાઇ ત્રિઆશા રાખવા યેગ્ય, guj૦ લોટમાંથી બનાવેલ પુડ, માલ
દરકાર કરવા ગ્ય, વાટ-રાહ જોવા યોગ્ય. પુડે, પુરેડીશ.
પેક્ષા સ્ત્રી આકાંક્ષા, ઇચ્છા, પ્રજકકgvમા ત્રિ જેમાં પુડા પુષ્કળ હોય તેવું
પણું, અનુસરવું, સ્પૃહા, દરકાર. કઈ પર્વ અથવા યજ્ઞ વગેરે.
અપેક્ષાશુદ્ધિ સ્ત્રી“આ એક, આ એક પૂણ્ય ત્રિ. જેમાંથી પૂડા બની શકે તે ઘઉં એમ અનેકમાં એકપણાના વિષયવાળી
કે જવ વગેરેને લેટ. મvપા૬િ ૬૦ પાણિનીય વ્યાકરણમાં કહેલ પાપુકિત્રિ ન્યાયમને બેથી આરબી એક શબ્દસમૂહ.
પરાધ સુધીની સંખ્યા. મvપાછા સ્ત્રી પોષ મહિનાની વદ આઠમ
લલિત ત્રિવ આકાંક્ષા કરેલ, ઇશ્કેલ, અથવા તે દિવસે કરેલું શ્રાદ્ધ.
ચાહેલ, દરકાર કરેલ. અપૂર શીમળાનું ઝાડ.
fક્ષન ત્રિવ અપેક્ષાવાળું. દરકાવાળું, સપૂળ નવે પૂર્ણ અભાવ.
ઇચ્છાવાળું, ચાહનાવાળું. સર્ગ ત્રિ પૂર્ણ નહિ તે ઉણું છું. શકય ત્રિ. અક્ષળીય શબ્દ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अपेक्ष्य
અપેક્ષ્ય સભ્ય॰ અનુસરીને, ઇચ્છિી, ચાહીને, દરકાર રાખીને.
અર્પત ત્રિ॰ ખસેલ, દૂર થયેલ, નાસી ગયેલ. અનૈતરાક્ષસી સ્રો॰ તુલસી. સર્વેય ત્રિ નહિ પીવા યેાગ્ય.
અપેરાજ ત્રિ॰ મંદતાવાળુ, અદક્ષ-અચતુર, અપેાિટા સ્ત્રી જેમાં ‘હે કટ ! તું દૂર થા’ એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. અવૈચુન ત્રિ॰ ચાડીયું નહિ તે વૈશુન ન૦ ચાડી-ચુગલી નહિ કરવી તે. વૈશુન્ય 7૦ ત્રિક ઉપરના અ અપોનન્તુ ત્રિ॰ વિકળ અંગવાળુ’, અત્યંત બીકણ, વીર નહિ તે, ત્રણ કરચલીવાળા શરીરના મધ્યભાગ, પાંચ વર્ષનું બાળક, અૌદ્ધ ત્રિ॰ તજેલ, ફેંકી દીધેલ. અૌત્ત ત્રિ જેમાં પાણી પ્રવેશ કરી શકે નહિ તે, જાને ખેંચી કાઢે તેવું ઝેર વગેરે.
અન્તવિજ્જા સ્ત્રી તે નામની વનસ્પતિ. સ્રોત્રિય ત્રિ॰ અપેનપાત્ નામને દેવ
જેને અધિષ્ઠાયક છે. તેવું વિષ વગેરે. અપોન ત્રીય ત્રિ॰ ઉપરના અ. આપૌષય ત્રિ॰ જળમય. પૌઢ પુ॰ ત્યાગ, વિપરીત ત. સ્રોન ન॰ ઉપરને અ ગોદનીય ત્રિ બીજાએ કરેલા તના નિરાસપૂર્ણાંક તર્ક કરવા યેાગ્ય. અૌદ્ય ત્રિ ત્યાગ કરવા યાગ્ય, દૂર કરવા ચેાગ્ય, ખસેડવા યેાગ્ય.
સૌદ્ઘ અન્ય તને, દૂર કરીને, ખસેડીને. પૌલ ત્રિ॰ પુરૂષા રહિત, પરાક્રમ વિનાનું. સૌહષ ન પુરુષાને! અભાવ, પરાક્રમ નહિ તે. સત્તર ત્રિ જળમાં રહેનાર પ્રાણી, જલચર જંતુ વગેરે. અન્તત્ત 7॰ યજ્ઞક,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रकाशित
તુ ન॰ શરીર, સુક્ષ્મ રૂપવાળે સેમ રસ,
સદ્ગુરૂ પુ॰ ઇન્દ્ર, અગ્નિ. અસ્તુચ્ચે ૧૦ જળનું પ્રેરકપણું, અન્તો†મ પુ॰ અગ્નિટામ યજ્ઞના અંગરૂપ એક યજ્ઞ.
અન્ત્ય ૬૦ સંતાન-છેકરૂ, દેહના કર્મીમાં રહેલ.
સન ૧૦ પાણી.
અન્તઃસ્થ ત્રિકમાં અધિકૃત, કામમાં અધિકારયુક્ત કરેલ. અન્નવાન પુ॰ કર્મોને પ્રેરક, લગ્નવાન પુ॰ ભૃગુ વંશના એક ઋષિ, યાહુ
ભુન્ન.
સનસ્ ૧૦ ક.
અન્નવત ત્રિ॰ કયુક્ત, કામવાળું, અતિ પુ૦ વષ્ણુ દેવ, સમુદ્ર. અત્ત્પિન્ન પુ॰ અગ્નિ.
અન્ય ત્રિજળમાં સંસ્કારી કરેલ, જળસંબંધી, કમ કરવામાં સારૂં, પ્રાપ્ત કરવા ાગ્ય
અન્યચ પુ॰ દૂર જવું, ખસવું, નાશ, વિલય,
પ્રલય
અજય ત્રિ॰ પ્રકાશિત નહિ તે, ગુપ્ત. અપ્રમ્પે ત્રિકપે ડગે નહિ તેવું. અપ્રમ્પ પુરક પે નહિ તે.
अप्रकम्प
૬૦ ચલનને અમુાવ. અગર્વ પુ॰ હલકાઈ. અપ્રર્ન ત્રિ॰ પ્રકર્ષ વિનાનું, ઉત્કૃષ્ટ નહિ
તે-નીચ.
અમજાજુ પુ॰ થડ વિનાનું કાઇ વૃક્ષ. પ્રજ્ઞા- ત્રિપુષ્કળ નહિ તે થાડું. પ્રાણ પુ॰ પ્રકાશનો અભાવ, છૂપાવવું. અમદ્દારા ત્રિ॰ પ્રકાશિવનાનું, ગુપ્ત. અપ્રદશિત ત્રિ॰ નહિ પ્રકાશલ, પ્રકટ નહિ કરેલ, ગુપ્ત રાખેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रकाश्य
अप्रतिबल
મurs ત્રિ પ્રકાશ કરવાને અયોગ્ય, 3 અતિ પુત્ર વિક્ષેપતો અભાવ. ગુપ્ત રાખવા લાયક, અત્યંત ગુપ્ત રાખવા | પ્રતિહાર go ઉપાયને અભાવ. લાયક, જન્મનું નક્ષત્ર વગેરે.
પ્રતિકાર ત્રિ. ઉપાયશુન્ય, ઉપાય કરગત ત્રિ. નહિ આરંભેલ, ચાલુ નહિ વાને અશક્ય.
તે, અયથાર્થ, ભય વગેરેથી સ્વભાવભ્રષ્ટ. અરિ ગર્ચ૦ ઉપાયને અભાવ. ગીકૃત ૧૦ અસંબદ્ધ, અતિ- ગતવાર પુત્ર ત્રિ. અતિwાર પુત્રિ વિસ્તારથી રહિતપણું, જૈનતીર્થકરની વા- જુઓ. ને ૧૭ મે ગુણ.
પ્રતીકાર રચ૦ ઉપાયને અભાવ. સાત્તિ રજી. પ્રકૃતિથી ભિન્ન સાંખ્ય
સરિન ત્રિો પ્રતિકાર કરવાને અશપ્રસિદ્ધ પુરૂષ, વ્યાકરણસિદ્ધ પ્રત્યય
કય, અતુલ કર્મવાળું. વગેરે શબ્દ, મીમાંસાપ્રસિદ્ધ પ્રકૃતિભિન્ન
Surરિચિ ત્રિો ઉપાયશન્ય, ઉપયરહિત, વિકૃતિ.
ઉપાય કરવાને અશક્ય. અતિ ત્રિ. સ્વભાવશૂન્ય.
નિત્રિ સ્ત્રી ઉપાયને અભાવ. અતિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
અતિ ત્રિ. પ્રતિગ્ર કરવાને - અતિરથ ત્રિ રોગ કે ભય વગેરેને લીધે
ગ્ય સેનું વગેરે દ્રવ્ય અથવા શદ વગેરેનું સ્વભાવથી ભ્રષ્ટ થયેલ.
ધન વગેરે. ગ 9 ત્રિહલકું, નીચ, અધમ.
તિબાહ પુ. જેની પાસેથી પ્રતિગ્રહ
ન કરાય તે-ચાંડાલાદિ. अप्रकृष्ट ૩ ત્રિ. જે યોગ્ય હોય તેથી રહિત,
અતિ ત્રિ. પ્રતિઘાત-પ્રતિબંધરહિત,
અખૂલત. અગ્ય, તૈયાર નહિ કરેલ. અતિ ત્રિ. અતિશય ક્ષયરહિત, અક્ષય.
પ્રતિ ત્રિ. જેની સામે કઈ સ્પર્ધા ત્રિતીણ નહિ તે, મૃદુ–કમળ.
ન કરી શકે તે, સહચરરહિત, એકલું.
સપ્રતિપક્ષ ત્રિ. જેને કોઈ શત્રુ-વિરૂદ્ધ પ્રમુખ ત્રિ. વ્યાકુળઅનુકૂલ ગુણવાળું નહિ ને, તૈયાર નહિ તે.
પક્ષ ન હોય તે, અસદશ-અતુલ. માનદ્ ૦ અજ્ઞાન.
અતિપત્તિ સ્ત્રી“આમજ કરવું' એવો મws ત્રિ- પ્રજા-સંતાનવિનાનું, વાંઝીયું.
નિશ્ચય નહિ તે, નિશ્ચયને અભાવ, અપ્રજ્ઞાતા સ્ત્રી જેણે કદી ગર્ભ ધારણ કર્યો
સ્વીકાર, ગ્રહણ નહિ કરવું તે, કૃતિને
અભાવ. ન હોય તેવી વાંઝણી સ્ત્રી. ગvળીત ત્રિ. વેદવિધિથી સંસ્કાર નહિ
શારિત્તિ ત્રિ. નિશ્ચયવિનાનું, સ્વીકાર
નહિ કરનારું, ફૂર્તિ વગરનું. કરેલ, અગ્નિ વગેરે નહિ કરેલ.
અતિપત્રિ વિકળ, અજ્ઞાની. સતવર્ય ત્રિતર્ક કરવાને અશક્ય, અનુ
અતિપન્ન ત્રિ. નહિ જાણેલ, નહિ માનથી જાણવાને અશક્ય.
સ્વીકારેલ. પ્રતા ત્રિ. અતિ વિસ્તર્ણ
અતિવદ ત્રિવ નહિ બંધાયેલ,નહિ અટમત ત્રિ. અતિ ઉત્કૃષ્ટ, પ્રતિક્રિરહિત.
કેલ, ઉદામ-છૂટું, સ્વતંત્ર સતવાર ત્રિ વિપરીત કરનાર, વિશ્વાસ ગતિ ૮ ત્રિ. અત્યંત બળવાન, વિરૂદ્ધ પાત્ર, વિક્ષેપરહિત.
પક્ષવિનાનું.
For Private and Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रतिम
अप्रधृष्य
ઇતિમ ત્રિ. પ્રતિભાવિનાનું, પ્રભા નહિ તે, ગભરાયેલ, શરમાયેલ, અષ્ટ,
ફૂર્તાિવિનાનું પ્રતિમા સ્ત્રી પ્રતિભાને અભાવ, ટૂતિને અભાવ, એક નિગ્રહસ્થાન, પ્રગ
ભતાને અભાવ. સતિમ ત્રિવ અતુલ, જેની કઈ બે
બરી ન કરી શકે છે. ગતિનિ ત્રિ અનુપમ, અભાવના
સંબંધવાળું નહિ તે અતિરથ પુર જેની સામે કોઈ સમોવ.
ડી લડનાર નથી તેવો યોદ્ધો. અતિથિ ૧૦ યાત્રા-કઈ સ્થળે પ્રયાણ
સમયે મંગલ માટે ભણાતું એક સામગાન. અતિ ત્રિ. જેમાં “તારે ભોગવવું
નહિ” એવો વિરૂદ્ધ શબ્દ નથી તે
ભેગ-વૈભવ. સતપ ત્રિઃ અસદશ-અતુલ. સતિષ સ્ત્રી ઉત્તર વાક્યરહિત
વાણી. અતિવીર્થ ત્રિજેનું પરાક્રમ બીજાઓ
રોકી શક્યા ન હોય તે. પ્રસિદ્ધિ ત્રિો નહિ નિષેધેલ. સલિત ત્રિ. સામે શબ્દ નહિ થયેલ,
સામે નહિ ગયેલ. સરિઝ 7૦ બીજાના આધાર વિના
કેવળ પિતાના ધામમાં જ સ્થિતિ કરી રહેલ પરબ્રહ્મ. ગતિ ત્રિ. પ્રતિષ્ઠા વિનાનું, આશ્રય
રહિત, નિષ્ફળ, પ્રશંસાન્ય. સતિષ્ઠા શ્રી પ્રતિકાને અભાવ, પ્રશં
સાને અભાવ. ગતિતિ ત્રિપ્રતિષ્ઠા નહિ પામેલ,
પ્રશંસા નહિ પામેલ. સવિદિત પુત્ર વિષ્ણુ
અતિશે ત્રિ. જેની સંખ્યા ન મળી
શકે તેવી વસ્તુ. અરિહંત શ્રી વિશેષ બુદ્ધિનો અભાવ.
તિરંથાનિષ . બૌદ્ધકલ્પિત અબુદ્ધિપૂર્વક ભાવવિનાશ. અતિવૃત ત્રિનહિ સ્વીકારેલ, પ્રતિજ્ઞા
નહિ કરેલ. સપ્રતિહત ત્રિબીજાઓથી પરાભવ નહિ
પામેલ, નહિ રેકેલ, શકતા ન. પરબ્રહ્મ.
પ્રતા ત્રિ સંપૂર્ણ માતા ત્રિક બીજાની અપેક્ષાએ કાળ નહિ ગુમાવનાર, બીજાની અપેક્ષાએ ઉતાવ
ળથી કરનાર. સતી સ્ત્રી બીજાની અપેક્ષાએ કાળ
નહિ ગુમાવવો, બીજાની અપેક્ષાએ ઉતાવળથી કરવું. સતત ત્રિનહિ જાણેલ, નહિ સામે
ગયેલ, નહિ નાસી ગયેલ. મuતતિ સ્ત્રી જ્ઞાનને અભાવ.
પ્રતીત્ત ત્રિ. સામે નહિ આપેલ. સતીષ ત્રિ વિરુદ્ધ નહિ તે, અનુકૂળ. તુક ર૦ અનિવૃત્તિ-ઉત્કૃષ્ટ પરિમાને અભાવ. તુ ત્રિક ઉત્કૃષ્ટ તુલારહિત, ધનાદિની પ્રકૃષ્ટ તુલારહિત. અગત્યક્ષ ત્રિપ્રત્યક્ષ નહિ તે, અતીન્દ્રિય. પ્રત્યય પુત્ર અવિશ્વાસ, જ્ઞાનનો અભાવ. કલ્યા ત્રિ, વિશ્વાસહિત, જ્ઞાનશન્ય. સત્યાય ત્રિ ત્યાગ ખંડન-કરવાને
અશ. માધાન ન મુખ્ય નહિ તે, ગૌણ, મુખ્ય
કર્મનું અંગ.
અપ્રધાન ત્રિઉત્કૃષ્ટ નહિ તે, અમુખ્ય. સાકૃષ્ણ ત્રિ. ઓળંગવાને અશક્ય, પરા
ભવ-તિરસ્કાર કરવાને અશક્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रपन्न
अप्रसृत
મuપન્ન ત્રિવ પ્રાપ્ત નહિ થયેલ, નહિ આવેલ,
નહિ જાણેલ. અકર ત્રિ. અત્યંત બળવાન નહિ તે, |
હીન-ઓછા બળવાળું. 3મ પુત્ર પ્રભાવ અભાવ. સામ ત્રિપ્રભાવશૂન્ય. અપ્રમત્ત ત્રિો પ્રમાદી નહિ તે, સાવધાન, દારૂ વગેરેથી પ્રમાદી નહિ થયેલ. પ્રમત્ત પુરુ વિષ્ણુ. સામા ત્રિક અપ્રમેય, પ્રમાણાતીત, જેનું પ્રમાણ ન થઈ શકે છે. પ્રમાણ ૧૦ પ્રમાજ્ઞાનથી ભિન્ન ભ્રમ વગેરેને ઉત્પન્ન કરનાર વાક્ય વગેરે, પ્રમા
નો અભાવ. સપના પુત્ર પ્રમાદને અભાવ. અમાર ત્રિ પ્રમાદશન્ય. સામાનિ ત્રિ પ્રમાદ વિનાનું, સાવધાન. અપ્રમાણુ ત્રિવ અપરિચ્છેદક, પરિચ્છેદક
નહિ તે. અમિત ત્રિ. અમાપ, નહિ પ્રાપ્ત થયેલ,
નહિ મેળવેલ. અમી ત્રિવ અપ્રમેય, પ્રમાણુતીત, પ્ર- સાણ કરવાને અયોગ્ય. અમૂર ત્રિઅમૂછિત, મૂર્છાવાળું નહિ તે. સમગૃ ત્રિનહિ સહન કરેલ, નહિ ક્ષમા
કરેલ, નહિ લૂછેલ, નહિ જાણેલ, અષ્ટ. સમૃથે ત્રિબાધ કરવાને અશકય. અમેય ત્રિ. અમાપ, અમુક આ પ્રમાણે
છે એમ નિશ્ચય કરવાને અશક્ય, જાણ વાને અશક્ય. અમે ૧૦ પરબ્રહ્મ, તિરસ્કાર–પરાભવ
કરવાને અશકય. પ્રયત્ન પુરા પ્રયત્નને અભાવ. સપ્રયત્ન ત્રિો પ્રયત્ન રહિત-પ્રયાસશન્ય. સાપુત ત્રિ. અમિશ્રણથી મુક્ત, અમિ
શ્રપણાથી યુક્ત,
પુરુ પ્રયોગને અભાવ. મથુન ત્રિ. મિશ્ર થયેલ. અવ નવ વિલંબને અભાવ, શીધ્ર,
સવર. મકર ત્રિ. શીવ્રતાવાળું, ઉતાવળીયું. સાત્તિન ત્રિ પ્રવૃત્તિશીલ નહિ તે, સંતત,
અવિચ્છિન્ન. સારીખ ત્રિ. પ્રવીણ નહિ તે. માવત ત્રિ ઉત્પન્ન નહિ થયેલ, પાસે
નહિ ગયેલ. અાવતા શ્રી અકમિતા સ્ત્રી, જેને છોકરું
ન થયું હોય તેવી સ્ત્રી, અવૃત્ત ત્રિો પ્રવૃત્તિવાળું નહિ તે, નિવૃત્તિ
વાળું. અપ્રવૃત્તિ સ્ત્રી પ્રવૃત્તિ નહિ તે, નિવૃત્તિ. આવે ત્રિ દુર્લભ. કફાસ્ત ત્રિવ નહિ વખણાયેલ, હલકું, દુષ્ટ, અધમ, નિદિત.
ત્રિઆગ્રહ વિનાનું, અસંબદ્ધ, પ્રસંગવગરનું. માત િસ્ત્રી, આગ્રહ નહિ તે, અપ્રાપ્તિ,
અપ્રસંગ, અસંબંધ. મકરાિ ત્રિ. ત્રણ શબ્દ જુઓ. સારા પુત્ર અસંબંધ, અસંગતિ.
ત્રિ. અસંબદ્ધ, અસંગત. પ્રસન્ન ત્રિપ્રસન્નતારહિત, અસ્વચ્છ, ચિત્તની પ્રસન્નતા વગરનું પૂર્તિહીન, અસંતુષ્ટ. પ્રસાદ ત્રિ- પ્રસન્ન કરવાને અશક્યતીવ્ર કેપવાળું. પ્રસાદ ત્રિવ દુઃખ વગેરેથી પરાભવ નહિ
કરાતું. આત્મનિષ્ઠ, યોગી. જશિદ ત્રિનહિ ઉત્પન્ન થયેલ, નહિ
પ્રસિદ્ધિ પામેલ, નહિ સિદ્ધ થયેલ. મuસૂત ત્રિ. વાંઝીયું. શકત ત્રિ વિસ્તારશન્ય, નહિ ફેલાયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्रस्तुत
अप्सरायमाणा
કરતુત ત્રિો ઉત્પન્ન નહિ થયેલ, કાર્ય |
પ્રમાણથી અસિદ્ધ, પ્રસાધવામાં નહિ તત્પર થયેલ, નહિ આરં- માણને નહિ જાણનાર. ભેલ, નહિ સ્તુતિ કરેલ.
સામા ૧૦ અપ્રમાણપણું, યથાર્થ ગપ્રસ્તુતકરાં સ્ત્રી તે નામને એક બેધકતાનો અભાવ અર્થાલંકાર,
પ્રતિ ત્રિ. અહિંસિત, હિંસા નહિ કરેલ. મvહર ત્રિ. નહિ ખેલ ખેતર વગેરે.
ત્રિ. અગંતા-નહિ જનાર. મદન નવ એકાદ વખતે ધોયેલું નવું પ્રાપુર ત્રિજેનું આયુષ્ય લાંબુ ન હોય કીનારીવાળું બીલકુલ નહિ પહેરેલું શ્વેત
તે, ગતાયુષ નહિ તે. વસ્ત્ર,
દિ ન પ્રિય નહિ તે, સ્વભાવથી જ અમન ત્રિકાર્યને નાશ નહિ કરનાર. દ્વેષપાત્ર દુઃખ, દુઃખસાધન વચન વગેરે. કાર્યને અનુગ્રાહક.
મગિયાર ત્રિો પ્રિય નહિ કરનાર, સાત ત્રિ. પ્રકૃતિના કાર્યથી ભિન્ન પ્રિયંવર ત્રિ. અપ્રિય બેલનાર, કડવાં
ઈશ્વરી લીલા વગેરે, સ્વભાવના સંબંધ- વાક્ય બોલનાર, કંટાળો ઉપજાવે તેવું વાળું નહિ તે-અસામાન્ય મનુષ્ય વગેરે. બેલનાર. vruથ ત્રિ. શ્રેઠ નહિ તે, અધમ. પ્રિયવાણ ત્રિ ઉપરના અર્થ. સગવીન ત્રિનવું, નવીન.
બિચાવિન ત્રિઃ ઉપરનો અર્થ : બાળ ત્રિવ પ્રાણરહિત, મુડદું વગેરે.' અખિયાં સ્ત્રી એક જાતનું માછલું, વહાલી અમr go સર્વથા પ્રાણુશન્ય ઈશ્વર.
નહિ તે. મણિન્ ત્રિ. પ્રાણી નહિ તે.
મત ત્રિ. અસંતુષ્ટ. પ્રાપ્ત ત્રિ પ્રમાણાન્તરથી નહિ જાણેલ, અતિ સ્ત્રી અસંતોષ, દુઃખ, કંટાળો.
નહિ પ્રાપ્ત થયેલ, નહિ આવેલ. સતાર ત્રિ. પ્રીતિ નહિ કરનાર, અસાત ત્રિ. જેનો સમય પ્રાપ્ત ન થયો સંતોષ ઉપજાવનાર, કંટાળે ઉપજાવનાર. હોય તે, વાદીને એક દષ.
તાક્ષર સ્ત્રી તુલસી. કારyrig૦ પ્રમાણાન્તરથી નહિ મન પુત્ર પ્રેમ નહિ તેવ. જાણેલાને જણાવનાર મીમાંસાપ્રસિદ્ધ શ
ત્રિપ્રૌઢ નહિ તે, વૃદ્ધ નહિ તે, બ્દ, જેને પલટવાની અવસ્થા પ્રાપ્ત નથી ડાહ્યું નહિ તે. થઈ તેવો વાછરડે.
લઇ ત્રિ. પ્રાપ્ત કરવા ગ્ય. સાતવાર ત્રિ વ્યવહારોગ્ય સમય મણ ત્રિપાણીનો વિશેષ ગુણ રસ, રૂપ. જેને પ્રાપ્ત ન થયો હોય તે.
નહિ પુ. ઈન્દ્ર. સારા સ્રોજેને વિવાહ સમય પ્રાપ્ત થયો સન્ સ્ત્રી ૨૦ ૨૦ અપ્સરાઓ, સમુદ્રનથી તેવી કુંવારી કન્યા.
માંથી નીકળેલી સ્વર્ગની વેશ્યાઓ. મurત્તિ ત્રિ. લાભશન્ય.
સદસરથ ૧૦ તે નામનું એક તીર્થ ગwift સ્ત્રી પ્રાપ્તિ નહિ તે, અલાભ, ૩uત્તા સ્ત્રી દિવ્ય રૂપવાળી સ્વર્ગની વેશ્યા અસંભવ.
अप्सरापति पु० दि. સગાઇ ત્રિક નહિ પ્રાપ્ત કરવા ગ્ય, સદસરથમ સ્ત્રીદેહની સુંદરતા વગેરેથી દુર્લભ.
અસરા સરખી કોઈ સ્ત્રી.
૧૨
For Private and Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अप्सव
अबाधित
દવ જળના રસથી રહિત-સમુદ્ર. ! મન ત્રિ ફીણવિનાનું. રસદણ પુત્ર જળમાં થનાર.
કાર ૧૦ અફીણ. saણ ત્રિરૂપ, રૂપવાળું.
ગત્ સ્વા. મામ૦ ર૦ હૈ શબ્દ કરવો. સત્તા ત્રિ જળ આપનાર.
સવ ત્રિવ અસંબદ્ધ, અન્વયરહિત, પરસ્પર અણુ ત્રિરૂપરહિત, ખરાબ રૂપવાળું-અસુર
વિરુદ્ધ વાકય, નહિ બંધાયેલ, મુક્ત. વગેરે.
વલ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. અકુક્ષિત ત્રિ. અંતરિક્ષમાં વસનાર દેવવર્ગ,
સદગુણ ત્રિક નહિ બંધાયેલા મુખવાળું, મહુવર ત્રિવ જળચર, જળજંતુ.
અપ્રિય બેલનાર. ત્રિ જળમાં ઉત્પન્ન થયેલ, અંત
સવ પુવધ–નાશને અભાવ. રિક્ષમાં ઉત્પન્ન થયેલ..
વધા સ્ત્રીલીલાવતીમાં કહેલ ત્રિકોણ સલુના ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વગેરે ક્ષેત્રમાં લાંબો અને બાજુમાં રસસુના પુત્ર ઘોડે, નેતર.
હેલે ભાગ. અનુકિત ત્રિ. અંતરિક્ષમાં રહેલા અસુ
અથાણા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. રોને જીતનાર. સુમ ત્રિ. જળના સંબંધવાળું, યથેષ્ટ
વષ્ય ત્રિ નાશ પમાડવાને અયોગ્ય,
નહિ હિંસા કરવાગ્ય, ન મારવા ગ્ય, જળ મેળવનાર. શષ્ણુ જળમાં વેગ-સંબંધ.
અગ્ય વાય. શકુન ત્રિવ જળમાં થનાર.
વજન ૧૦ તે નામનું એક જાતનું કસુનિ પુત્ર છેડે.
રજ લેવું તે. અણુ ત્રિ જળમાં રહેલ અગ્નિ.
નવજા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. સુમ પુરુ જળથી ભરેલ એક યજ્ઞપાત્ર.
વધુ ત્રિ. ઉંચુંનીચું નહિ તે, સારું વસુલરિત પુ. અંતરીક્ષ
નહિ તે, અસુંદર, કંટાળો ઉપજાવે એવું. ઇ ત્રિવાંઝીયું, ફળ વિનાનું વૃક્ષ,
ઘર ત્રિ સફળ, વાંઝીયું નહિ તે. ધર્મનાં ફળરૂપ સુખ વગેરેથી રહિત, અવર્ણ પુરુ ફળ સમયે ફળવાળું વૃક્ષ. નિષ્ફળ, પ્રોજનરહિત.
અ૪ ૧૦ બળને અભાવ. અવસ્ટ g૦ ઈન્દ્ર, તે નામનું એક ઝાડ, સવ ત્રિક બળહીન, દુર્બળ. બકરે.
કવર પુ. તે નામે એક ઝાડ. જરા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર, ભેંય સારા સ્ત્રી સ્ત્રી. આંબળી.
જસ્ટિમન રોગ વગેરેને લીધે શરીકરાવifક્ષન ઝિ૦ કર્મના ફળની આ રની કૃશતા. કાંક્ષા ન રાખનાર.
અવધ પુ. બાધાને અભાવ, પીડા નહિ સર્જિત ત્રિો નહિ ફળેલ, વાંઝીયું વૃક્ષ તે, પ્રતિબંધ-અટકાયત નહિ તે. વગેરે.
સવાધ ત્રિક બાધાવિનાનું, પીડારહિત. પશુ ત્રિ નિસાર નહિ તે, સારવાળું. વધા ત્રિ- બાધકરહિત, અનુકૂલ, કપુર ત્રિ પ્રકુશ નહિ તે, નહિ ખીલેલું, બાધરહિત. કળીવાળું.
કાપિત ત્રિબાધિત નહિ તે, યથાર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अबाध्य
www.kobatirth.org
અવાધ્ધ ત્રિ॰ બાધાને અયોગ્ય, નહિ અટ કાવવા યેાગ્ય.
અવાજ ત્રિ॰ બાળક નહિ તે, પૂર્ણ, તરણ, અત્રબંધષ ત્રિ॰ ખાંધવિનાનું. વિન્ધન પુ॰ વડવાનલ, વાડવાગ્નિ. અનુદ્ધ ત્રિ॰ ખાધના આશ્રય નહિ તે, ખેધના અવિષય. મુદ્ધિ સ્ત્રી નાનને! અભાવ, જેનું જે રૂપે નાંન હોવું જોઇએ તેવા જ્ઞાનને
અભાવ.
અનુદ્ધિપૂર્વ૪ ત્રિ॰ યથાર્થ બુદ્ધિપૂર્વક નહિ તે, જ્ઞાનપૂર્વક. અનુષ પુ ડાહ્યો નહિ તે, મૂર્ખ, અ
પત્તાની.
અવુધ્ધ ત્રિ॰ જાણવાને અશક્ય. અનુન્ન ન॰ મૂળશૂન્ય, મૂળરહિત-અંતરિક્ષ, અત્રેય પુ॰ મેધના અભાવ, અજ્ઞાન. અવૈધ ત્રિ॰ એધરહિત-અજ્ઞાની. અને ધગમ્ય ત્રિ॰ જ્ઞાનવડે જાણવાને અશકય. અવૈષ્ય ત્રિ॰ જાણવાને અશક્ય. અન્ન ત્રિ॰ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. અજ્ઞ ૧૦ કમળ, કરાડની સંખ્યા, પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ હરકાઇ પદા. અન્ન પુ ન૰ શંખ.
અન્ન પુ॰ તે નામનું એક ઝાડ, ચંદ્ર, ધન્વંતરિ, કપૂર.
અન્નદનિશા સ્ત્રી કમળની વચ્ચે રહેલ કમળને એક અવયવ-કળી. અન્નન પુરુ બ્રહ્મા, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ તે નામને એક યાગ.
અન્નવાંચવ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સનમૌન પુશંખના અવયવ સરખા અવયવવ છું શંખલું, કમળક દ. અજ્ઞચૈન પુ॰ બ્રહ્મા. અન્નવાહન પુ॰ શકર.
અન્નવાહના સ્રી લક્ષ્મી દેવી.
९१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અન્નમ્ ન રૂપ. અજ્ઞસ્થિત પુ. બ્રહ્મા.
अब्धिशयन
અદિત પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અન્ના ત્રિ॰ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર હરકાઈ પદા.
અગ્નિનો સ્રો॰ કમળનો સમૂહ, કમળને વેલેૉ. અક્તિનીપત્તિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અબ્દુ પુ॰ મેધ, તે નામના એક પર્વત, મેથ, વ, સાલ..
અપ પુ૦ વર્ષના પતિ કેાઈ ગ્રહ, મેધના રાજા ઈન્દ્ર.
અતિ પુ॰ ઉપરને અ
અમાર પુ॰ મેથને સાર-તત્વ-કપૂર. अब्दवाहन पु० न्द्रि
સમિાન ત્રિજળ આપનાર મેધ વગેરે. અસ્તુ પુ॰ ચાતર પાણીથી વીંટાયેલ કિલ્લે.
અદ્મવત પુ॰ પાણી જેને અધિષ્ઠાયક દેવ છે. એવા કાઇ મંત્ર
અધૈવત ૧૦ પાણી જેને અધિષ્ઠાયક દેવ છે એવું પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર. અબ્ધિ પુ॰ સમુદ્ર, સરેવર. સધ્ધિક્ત્ત પુ॰ સમુદ્રનું શીણ. અશ્વિન પુ॰ ચંદ્ર, શંખ, અશ્વિની કુમાર દેવ.
ધિના સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. અશ્વિનીપા સ્રો॰ પૃથ્વી. અધિનારી સ્ત્રી સમુદ્રની પાસે - વેલી નગરી દ્વારકા.
ધનવનીતળ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. અધિવેશન પુ॰ સમુદ્રનું પી. સધ્ધિમત્તુથી શ્રી. જેમાં મે!તી પાકે છે તે સમુદ્રની છીપ.
For Private and Personal Use Only
અધિરાય પુ॰ વિષ્ણુ, નારાયણ. સઘ્ધિરાચન પુ॰ ઉપરના અ
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अध्यन
ગયજ્ઞ પુ॰ વડવાનલ, વડવાગ્નિ અમક્ષ ત્રિ॰ પાણીનેાજ માત્ર આહાર
કરનાર.
અમ્મા પુ॰ એક જાતને સ લગ્ન ન॰ મેત્ર, નાગરમેાથ, અભ્રક ધાતુ, આકાશ.
www.kobatirth.org
અગ્રહિન્હેં પુ॰ અત્યંત ઉંચુ. અતિશય ઊંચુ પર્વતનું શિખર વગેરે.
સત્રા પુ॰ અત્રક ધાતુ. અત્રેઙૂષ ત્રિ॰ અત્યંત ઉંચુ ચન્દ્ર પુ॰ વાયુ.
અન્નપુષ્પ ન પણી. અવ્યપુષ્પ પુ॰ તેતરનું ઝાડ. અસ્ત્રમાંતર પુ॰ ઇન્દ્રના ઐરાવત હાથી. શ્રમુ સ્રૌ॰ ઐરાવત હાથીની સ્ત્રી-પૂ
દિશાની હાથણી.
બન્ત્રમુવલ્લુમ પુ ઐરાવત હાથી. અન્દ્રોહન્ દુ॰વૈય મ. અન્નોત્સ્ય પુ॰ વીજળીના અગ્નિ.
સ્ત્રોત્ય ૬૦ વજ્ર.
અસ્ત્રિ સ્ત્રી લાકડાની કાદાળી. પ્રિય ત્રિ મેધમાં થનાર. સત્ર ત્રિ॰ બ્રહ્મચય વેનાનું. સત્રાર્થ ન॰ બ્રહ્મચય ના અભાવ. સવાય 72 બ્રાહ્મણુ કર્મને અયોગ્ય
હિંસાદિ કર્મ, હિંસાદિવિષયક વચન. અત્રામન પુ॰ બ્રાહ્મણ નહિ તે,નીચ બ્રાહ્મણ, अब्रुकृत न०
કંઇ કહેવાને અટકાવનાર થુકસહિત પાણીના કાગળા.
ઍન્જિર ત્રિ॰ જળરૂપ અને પ્રકાશક કાઇ મંત્ર~મૂક્ત વગેરે.
અમ ત્રિ॰ ભકત નહિ તે, અસેવક, વિભાગ નહિં કરેલ, જૂદું નહિ કરેલ. મસ્તિ શ્રી ભક્તિને અભાવ. સમત્તિ ત્રિ॰ ભક્તિતિ.
९२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभव
અમક્ષળ ન॰ ભક્ષણના અભાવ, ભક્ષણની નિવૃત્તિ.
અમદ્ય ત્રિ॰ ભક્ષણ કરવાને અયેાગ્ય. સમન્ન ત્રિ નહિ ભાંગેલ.
સમઃ પુ॰ ભંગના અભાવ, નહિ નાસવું તે, તે નામનેા એક શબ્દાલંકાર. અમક ત્રિભંગરહિત
મન્નુર ત્રિ॰ ભાંગી ન જાય તેવું, સ્થિર, અમદ્ર ૧૦ દુ.ખ, અમંગલ, અકલ્યાણુ. સમદ્ર ત્રિ॰ દુ:ખ-અમંગલ-અકલ્યાણનું સાધન અથવા આશ્રય.
अभय न० ભયને અભાવ, સુંગધીવાળા ખસ, રક્ષણ.
સમય પુ॰ પરમાત્મા, આત્મનિષ્ઠ પુરુષ, ન્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ, કરીશ મા એમ કહી ઉંચે કરેલા પહેાળા હાથ. સમય ત્રિ. ભયરહિત, સર્વ પ્રકારના પરિગ્રહથી રહિત.
સમયવૃત્ ત્રિ॰ ભયંકર નહિ તે, સૌમ્ય. સમયદ્ન ત્રિ. ઉપરના અ. અમયજ્ઞાત પુ॰ તે નામનેા એક મુનિ. સમયહિન્ટિમ પુ નિ યતાને માટે વા
ડાતું રણસંગ્રામનું એક નગારૂં. સમયક્ ત્રિ॰ અભય આપનાર, રક્ષણ
કરન્દાર.
અમયજ્ઞના સ્ત્રી રક્ષણુ પામેલાએ રક્ષણ કરનારાને અપાતી દક્ષિણા, અ
For Private and Personal Use Only
ભયદાન.
સમયમુદ્રા શ્રી તંત્રશાસ્ત્રમસિદ્દ એક મુદ્રા, સમથયાર્ સ્ત્રી અભયદાન માટે · ડરીશ મા' એમ કહેવાતી વાણી. અમયા સ્રા॰ હરડે, દુર્ગા દેવી.
અમચાદ્ય પુ૰ વૈદ્યકશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અભયાદિ મેાદક-લાડુ.
ગમન પુ॰ જન્મને અભાવ, વિનાશ, મેક્ષ, શિવ નહિ તે.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अभव्य
www.kobatirth.org
સમન્ય ત્રિ॰ દુષ્ટ ભાગ્યવાળું મન્ય ૧૦ અમગલ, દુષ્ટ ભાગ્ય સમાગ પુ॰ ભાગ નહિ તે. અમાપ ત્રિ॰ જેના ભાગ ન હોય તે. અમાનિનfત્ર ભાગના અધિકારી નહિં તે,
અભાગીયું.
અમાન્ય ન દુષ્ટ ભાગ્ય. અમાન્ય ત્રિ દુષ્ટ ભાગ્યવાળુ. અમાઝન ૧૦. આધાર નહિ તે, અપાત્ર, અમારૂં પુ॰ ઓ વિનાના, નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચારી વગેરે.
અમાવ પુ॰ હોવાપણું નહિ તે, મરણ, અસત્તા, મીમાંસક વગેરેએ કહેલું એક પ્રમાણુ. માય ત્રિ
અલંકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ રતિ વગેરે સ્થાયી ભાવરહિત, સ્નેહરૂપ ભાવથી રહિત, મિથ્યાભૂત પદા સમાયનીય ત્રિ॰ ચિંતવવાને અશય, ઉ
પન્ન કરવાને અશકય. અમાવસપત્તિ શ્રી મિથ્યાભૂતની સંપત્તિ, મિથ્યાભૂત પદાના જ્ઞાનમાં અય્યાસએટલે છીપમાં જેમ રૂપાની મુદ્ સમાષળ ૬૦ ભાષણ નહિ તે, મૌન. અમિ અય્ય॰ તરફ, પાસે, ક્રાઇ પ્રકાર પામેલાનું દ્યોતન, સંમુખપણું, વારંવાર, લક્ષણ, ચાતર, ધણુ, પૂન, અત્યતના અર્થાંમાં, ઈચ્છા, માધુષ્ય, અભિ
રૂપ, આહારમાં કે સ્વાધ્યાયમાં વપરાય છે. અભિન્ન ત્રિ॰ કામુક, કામની અભિલાષાવાળુ .
મિજાજ્જા સ્ત્રી. અભિલાષ, ઇચ્છા. અમાંક્ષિત ત્રિ ઇચ્છેલ. અભિજ્ઞાંક્ષિન ત્રિ. અભિલાષા-ઇચ્છાવાળુ. અમિશામ ત્રિ॰ અભિલાષ ફરતું, ઇચ્છા
કરતું. અમિશામ પુ॰ અભિલાષ, ઈચ્છા.
९३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभिगामिन्
મિક્ષ્મ પુ॰ આરંભ, શરૂઆત, ચઢવું તે, યુદ્ધ માટે શત્રુ સામે પ્રયાણુ, આરભેલ, યુદ્ધ. અમિલન ત્રિસંમુખપણે કરનાર. ગમિકૃત ત્રિ॰ સંપન્ન, તૈયાર કરેલ, અભિ
પ્રકાશિત.
અમિઋતુ પુ॰ બળવાન. અમિશાન્તિ હ્રીં મિમ શબ્દ જુએ. સમિતિનું ત્રિ॰ આરંભ કરનાર. અમિામમ્ ગચ્ચ દબાવીને, આરંભ - રીને, સન્મુખ જમે.
અમિોરા પુ॰ ગાળા ભાંડવી તે, નિન્દા. મોરાદ ત્રિ॰ નિંદા કરનાર, ગાળા
ભાંડનાર અપવાદ મૂકનાર. અમિસત્તુ ત્રિ॰ હિંસા કરનાર. અમિક્ષલ ત્રિ॰ હિંસા કરનાર. મિલ્યા શ્રી. નામ, ઊભા, કીર્તિ, ચાતરફ પ્રસિદ્ધિ, માહાત્મ્ય, ચાતરર્ જનાર, પ્રસિદ્
સમિલ્યાતૃ ત્રિ॰ કથા કહેનાર, કહેનાર, સામે નાર, સામે ોનાર. અમિત ત્રિ॰ અનુકૂલપણે પ્રાપ્ત થયેલ, સેવેશ, સામે ગયેલ, પાસે ગયેલ. સમિમન્તવ્ય ત્રિ॰ સામે જવા ચાગ્ય, સેવવા યે ત્ર્ય, પાસે જવા યેાગ્ય. અમિન્તુ ત્રિ॰ યુદ્ધ માટે સામે જનાર, અનુકૂલપણે જનર, પાસે જનાર. અમિામ પુ॰ સામે જવું, નુકૂલપણે
જવું, પાસે જવું.
મગમન 7૦ ઉપરના અર્થ. અનિનમ્ન નિ॰ સામે જવાને શકય, પાસે જવાને શકય.
મિશન્ય બબ્બ॰ સામે જઇને, પાસે
જને
અમિયર પુ॰ ચેતરફથી સ્તુતિ. મિયામિન ત્રિ॰ માતૃ શબ્દ જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आभगात
अभितराम्
ર
અમિત ત્રિઅનુકૂળતા માટે સ્તુતિ | શમિવારજ૫ અથર્વવેદની અંદર કરેલ, સામેથી ગયેલ, પાસે ગયેલ.
આવતે એક ગ્રંથ. મમિતિ શ્રી. ચોતરફથી રક્ષણ.
મિરિન ત્રિ. શત્રુના વધ માટે મંત્રમિ ત્રિ. કહેલ, સામે ઉગામેલ. તંત્રાદિ પ્રયોગ કરનાર. મિપૂર્ત ત્રિ. કહેલ.
સમિર ૩૦ શિશુપાલ સામે. rfમજૂર્તિ સ્ત્રી સતત સંકલ્પ.
મિડછાય ત્રિ. છાયાને પામેલ, છીયાઅમિત ત્રિ. અનુકૂલતા માટે સમુખ પ્રાપ્ત થયેલ. જેણે બે હાથ જોડયા હેય તે.
મિડછાય બચ૦ છાયા સામે, છાયા માતૃ ત્રિ તરફથી રક્ષા કરનાર ----વરફ. અમિસ્ત ત્રિદબાયેલ, ચેતરથી ઘેરા- મિઝન પુત્ર કુળ, કુટુંબ, જન્મભૂમિ, યેલ, કેળા કરેલ.
પોતાના બાપદાદાઓ જ્યાં વસ્યા હોય સમિપ્રદ પુ. લૂંટ, હરણ, ચઢાઇ, સામે તે સ્થાન, કીર્તિ, કુળમાં છે. ઉદ્યમ કર, ગૌરવ, યુદ્ધ.
મમિસાત ત્રિકુળવાન, પંડિત, શ્રે, ૩મિકા ૧૦ ઉપરના અર્થ
મનહર. ૩મિરખ ૧૦ પરસ્પર સંગથી ઘસારે, મિજ્ઞાતિ સ્ત્રી ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન મર્દન.
થવું તે. મિઘત પુ. મૂળમાંથી નાશ કરવો, મા- સમિતિ ત્રિ. સામે થઈને શત્રુઓને છરવું, એક જાતને સંગ, પીડા કરવી. તનાર, સર્વતરફથી જયનું સાધન. મિથાત ત્રિઅભિઘાતવાળું.
મમિતિ ૫૦ ૨૦ તે નામને એક યજ્ઞ, અમિત ત્રિ. શત્રુ, અભિઘાત નામને દિવસનું આઠમું મુહૂર્તા, તે નામનું એક
સંગ કરનાર, મૂળમાંથી નાશ કરનાર. નક્ષત્ર, અતિરાત્ર નામને યાગ વગેરે. સમિતિ પુત્ર શત્રુ.
અમિતિ પુ૦ મધ્યરાત્રિનું મુહૂર્ત. સમિતિન ત્રિઅમિષાત શબ્દ જુઓ. મિનિરિ બ્ર. સર્વ તરફથી વિજય. અમિષાર પુત્ર અગ્નિમાં ચોતરફથી ઘી વ
૩મિ ત્રિ. ડાહ્યું, પંડિત, જ્ઞાતા-જણગેરે નાખવું, ઘી વગેરેને એક સંસકાર. નાર ચેતન. સમિધારા ૧૦ ઉપરના અર્થ.
મિત્તા સ્ત્રી પ્રથમ ઉત્પન્ન થયેલું જ્ઞાન, મિરક્ષા ત્રિ તરફથી વિચક્ષણ, સંસ્કારની સાથે ઇયિના સંબંધથી ઉસર્વ કામમાં કુશળ.
ત્પન્ન થનાર પ્રત્યભિજ્ઞારૂપ જ્ઞાન. મિરર ત્રિનોકર, સેવક.
મિલ્લત ત્રિ. જાણેલ, ઓળખેલ. સમિયર ર૦ શત્રુને મારવા માટે કરેલ આમિર ૪૦ ચિન્હ, નિશાની, તે આ
એનયાગ વગેરે આભિચારિક પ્રયોગ. છે એવા પ્રકારનું જ્ઞાન. અમિજાળા ત્રિજેની સામે આભિ- કમિશનરાકુત્તા સ્ત્રીકવિ કાલીદાસે
ચારિક પ્રયોગ કરવો જોઈએ તેવો શત્રુ કરેલું તે નામનું એક નાટક. વગેરે.
કમિશુ ત્રિવ સન્મુખ સ્થાપેલા ઢીંચણવાળું. જમવાર પુછે શત્રુના વધ માટે કરવામાં મમિતરામ સવ્ય અતિશય સન્મુખઆવતે કઈ પ્રયોગ.
પણું, અતિશય સામે.
For Private and Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभितस्
અમિ7ોન્દ્રિ
અમિતર્ યચ૦ સામે, પાસે, સમગ્રપણું, |
બન્ને તરફ, સવર.. અમિતા પુત્ર અત્યંત સંતાપ. અમિતાઝ g૦ અત્યંત લાલ રંગ. અમિતાગ્ર ત્રિો અત્યંત લાલ રંગવાળું. મમિત્તે કુલ ત્રિચારે તરફ મુખવાળું,
ચેતરફ. ગમન ૧૦ સન્મુખ દર્શન. મિત્ર સ્ત્રી નાસી જવું, ચિંતન, સ્મરણ. મિડુિ ત્રિપરાભવ કરવાની છે.
છાવાળું. અમિદ્રય પુ. વેગથી જવું. મિદવા ૧૦ વેગથી જવું. જિકુમ્ ત્રિદ્રોહ કરનાર, અપકાર
કરનાર. અમિદદ ૩૦ ગાળ, નિંદા, અનિષ્ટ ચિ
તન, અપકાર. મિર્જા ૧૦ પીડવું, નીચવવું, ઠેકવું,
ભૂત વગેરેને આવેશ, વળગાડ. અમિધર્ષના પુત્ર રાક્ષસ. ૩ િસ્ત્રી કહેવું, શબ્દમાં રહેલી અર્થ બેધમાં કારણરૂપ એક શક્તિ, શબ્દમાં રહેલી ભાવના, નામ, સંસા. મિધાન ન કહેવું, નામ, નિઘંટુ, કેષ. મિયાન સ્ત્રી. દોરી. અમિષાઢા ત્રી, અલંકારશાસ્ત્રીઓએ
માનેલી તે નામની એક શક્તિ-વ્યંજના. મિધાથ ત્રિ. વાચક શબ્દ, તે તે શબ્દનો ઉચ્ચાર કરનાર. મિનિ - કહેનાર, શબ્દનો પ્ર
યોગ કરનાર.. મિશાલ ત્રિ. વેગથી સામે જનાર, મિfધતા સ્ત્રી કહેવાની ઈચ્છા, વિવક્ષા. સમિયિકુ ત્રિમરિવુ શબ્દ જુઓ. મિeg ત્રિઅત્યંત તિરસ્કાર કરનાર, ગમવેદ ત્રિવ કહેવાયોગ્ય.
મિર પુત્ર વાચ્યાર્થ–સંકેવાળો શબ્દાર્થ અમિદળી સ્ત્રી પારકું ધન હરી લેવાની ઇચ્છા, ગ્રહણ કરવાની ઈચ્છી, વિષયપ્રાર્થને, ચિંતન. afમદાતા ત્રિ સતત ચિંતન કરવાથ. મિથાન ન મિથા શબ્દ જુઓ,
સતતચિંતન. ઉમરદ ત્રિ સર્વ તરફથી બંધાયેલ. મમિત્ત૬ ૩૦ સંતોષ, આનંદ, પ્રશંસા,
અ૬૫ સુખ. અમિત ત્રિ. સંતોષ ઉપજાવનાર, પ્રોત્સા
હનપૂર્વક પ્રેરણ કરનાર, વખાણ કરનાર ગામિનાર સંતોષ, સંતોષમાટે વખાણ. સમિત્રિ . સંતોષ ઉપજાવનાર, પ્રોત્સા
હન માટે પ્રેરણ કરનાર, પ્રશંસા કરનાર અમિનન્જન પુત્ર તેનામે ચોથા જૈન તીર્થકર મિનન્દ્રય ત્રિપ્રશંસા કરવા યોગ્ય, પ્રોત્સાહન પૂર્વક પ્રેરણું કરવા ગ્ય. Ifમના સ્ત્રી- ઈચ્છા, ઉમેદ. સમિતિ ત્રિપ્રશંસા કરેલ, અનુ
દનપૂર્વક ઉત્સાહિત કરેલ. મિનિ ત્રિસંતોષી, અનમેદનપૂર્વક ઉત્સાહ આપનાર. મિનન્ય ત્રિપ્રશંસા કરવા યોગ્ય. મિનન્ય ચ૦ વખાણુને, પ્રશંસા કરીને. અમિત ત્રિ. સામે નમેલ, પાસે નમેલ. fમના પુત્ર મનમાં રહેલા અભિપ્રાયને જણાવનાર ચેષ્ટા વગેરે, હાવભાવ, રૂપક
વગેરે દશ્ય કાવ્ય. ઉમિના પુત્ર અનુકૂલતાને માટે સ્તુતિ. અભિનવ ત્રિનવું. અમિતામર ૨૦ તે નામે બાર અક્ષરના
ચરણને એક છંદ, નવું-તાજી કમળ. અમિત g૦ અંકુર. અમિનો પુત્ર અંકુર.
For Private and Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभिनहन
অমিম।
afમનહર ૧૦ તરફથી બાંધવું, મજ- મિનિg ત્રિ સંપન્ન, સિદ્ધ, ઉત્પન્ન બૂત બાંધવું.
થયેલ. મિનિધન ત્રિ, વિનાશનુખ, નાશની મિનત ત્રિ. ન્યાયવાળું, યુક્ત, સુશાતૈયારી પર આવેલું.
ભિત, શણગારેલ, પૂજેલ કેધી, સામે મિનિધન મર્ચ૦ નાશ અથવા અંત- પહોંચાડેલ, સામે લઈ જવાયેલ. સમાપિની સામે.
સમિતિ સ્ત્રી પ્રિયવાક્ય વગેરેથી યુક્ત મિનિયા નો સન્મુખ સ્થાપન, સામે યુક્તિ, સામે લઈ જવું-પહોંચાડવું, રૂપ સ્થાપવું.
વગેરેનું દેહ વગેરેથી અનુકરણ મિનિજ ત્રિ. સાયંકાળે નિદ્રાને લીધે મિનીતિ અર્થ૦ નીતિસન્મુખપણું. તે સમયનું કામ જેણે છેડયું હોય તે.
અમિતજ ત્રિ શરીરની ચેષ્ટા વગેરેથી મિનિજ નવ યુદ્ધ માટે નીકળવું તે.
અનુકરણ કરવા યોગ્ય, ભજવવા ગ્ય, મિનિ ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ, નીપજેલ
સામે પ્રાપ્ત કરવા-લઈ જવા ગ્ય. મિનિતિ સ્ત્રી ઉત્પન્ન થવું, ઉપજવું,
૩૪fમતા ૪૦ આવશ્યક અભિનય-શનીપજવું.
રીરની ચેષ્ટા વગેરે. મિનિવર્સ ઉચતરફથી નિવૃત્તિ.
અભિનેતૃ ત્રિ. નાટકમાં પાઠ ભજવનાર મમિનિયર્સ વ્ય૦ ફરી ફરીવારંવાર
એકટર વગેરે. નિવૃત્તિ પામીને. મિનિવર્તન ૧૦ ચેતરથી નિવૃત્તિ.
અનેિય ત્રિ શરીરની ચેષ્ટા વગેરેથી મિનિવિષ્ટ ત્રિ અભિનિવેશવાળું,આગ્રહ
અનુકરણ કરવા યોગ્ય, ભજવવા યોગ્ય,
સામે પ્રાપ્ત કરવા-લઈ જવા ગ્ય. વાળું, ચિન્તાથી વ્યગ્ર. મિરાપુઆગ્રહ એક પ્રકારનું અજ્ઞાન,
મિન્ન ત્રિએકતા પામેલ નહિ, ચીરાયેલ,
નહિ ભેદેલ-ડેલ, નહિ ફાટેલ. યોગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક કલેશ, આસક્તિ. અમિશિન ત્રિો આગ્રહવાળું, અનુ.
સમન્નપુટ પુત્ર નવું કુંપળ. રાગ-નેહવાળું. "
મિચાર વૈવકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં
કહેલો એક જાતને તાવ. મિનિરિન ત્રિ. સમગ્ર રીતે સંપૂ
સમિત્તિ સ્ત્રી નિષ્પત્તિ, સિદ્ધિ. ર્ણ કરનાર, અનિષ્ઠ પુત્ર સામે નીકળવું, પાસે
મમિત્ત ત્રિ. અપરાધવાળું, આપત્તિમાં નીકળવું,
આવેલ, સ્વીકારેલ, સામે ગયેલ. , નિષ્ટોના ર૦ ઉપરના અર્થ.
સમિતિ – સામે પડવું, આવવાને મિનિકા ત્રિા સામે નીકળેલ, પાસે
સમય, ઈચ્છેલાની પ્રાપ્તિ, ચોતરફથી પ્રાપ્તિ, નીકળેલ, બહાર નીકળેલ.
સામે જવા ગ્ય, સામે પડવા ગ્ય. મિનિદાન ૫૦ વિસર્ગ, અક્ષર
સામે પ્રાપ્ત થયેલ સમય. મિનિસ્તાન પુત્ર શબ્દ.
સમિgs y૦ ચેતરફ ફૂલવાળું ઝાડ. મિનિuતન R૦ સામે નીકળવું, બહાર મમિપૂર 7૦ અભ્યાસને લીધે ચોતરફથી ૫ડવું.
પૂરવું-ભરવું. મિનિgત્તિ સ્ત્રી સંપત્તિ, સિદ્ધિ, ઉત્પત્તિ | fમપ્રજ્ઞા શ્રી. સતત ચિંતન.
For Private and Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अभिप्रणयन
મિત્રનયન ન૦ વેવિવિધથી અગ્નિ વગેરેના સંસ્કાર.
મિત્રનીત ત્રિસ તરફથી વૈવિધિથી સંસ્કારી કરેલ અગ્નિ વગેરે. અમિત્રમુદ્ શ્રી જીહ્ન નામનું યજ્ઞપાત્ર. મિત્રવૃર્તન ૬૦ સર્વ તરફથી પ્રવૃત્ત, સર્વ તરફથી પ્રવૃત્તિ સંપાદન કરવી તે. સમિાતદ્ અન્ય અત્યંત પ્રાતઃકાળમેટુ પોઢીયું. અનિપ્રાપ્તિ સ્રી સન્મુખ પ્રાપ્તિ. ગ્રુમિત્રાયપુ॰ આશય, સામે જનાર, વિષ્ણુ.
જ્ઞમિત્રી ત્રિ॰ સવ તરફથી તૃપ્ત કરનાર. અમિમેત ત્રિ દ્બેિ. અભિપ્રેક્ષ્ય સભ્ય ઉદ્દેશીને.
મિત્રેવ્ઝ ત્રિ. મેળવવવા દૃચ્છનાર, પ્રાપ્ત
થવા ઈચ્છનાર.
મિત્રોક્ષળ ૬૦ સ તરફ છાંટવું–એક
ાતને સંસ્કાર.
અમિલ્ટન્ટ્સ પુ॰ તે નામના એક આદિત્ય, એક યજ્ઞ, ઉપદ્રવ, ચેતરફ કૂદવું. અભિજીત ત્રિ॰ સવ તરફ વ્યાપેલ, ચેતરફ છાંટેલ, ચાતરફ ફૂંદેલ.
અમિષ ત્રિભંગનું કારણ, ભાંગી પડવાના સ્વભાવવાળુ .
અમિમ પુ॰ સર્વ તરફથી લંગ, ચેતરફથી
અપમાન.
અભિમય પુ॰ પરાજય, તિરસ્કાર, અનાદર,
રાગ વગેરેથી શરીરના અવયવેનું જડ થવું. અમિમથન ન॰ ઉપરના અ, રાગ વગેરેથી
જ્ઞાનના રાય.
અભિમવિતૃ ત્રિ॰ તિરસ્કાર કરનાર, પરાજય
કરનાર, જડત્વ કરનાર, અનાદર કરનાર,
અમિમા શ્રી મમત શબ્દ જુએ. સમિમાર ત્રિ॰ અત્યંત ભારવાળુ, અતિશય ભારે.
९७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभिमन्यु
સમિમાવજ ત્રિ- તિરસ્કાર કરનાર, પરાજય
કરનાર, જડપણું કરનાર, નિમાવિન ત્રિ॰ ઉપરના અ. સમિમાત્રુપ્ત ત્રિ॰ મિનિટ્ટ શબ્દ જુએ. મિમાપન સામે કહેવું. ક્રુમિમાવિન ત્રિ॰ સામે કહેનાર, ભાણ
કરનાર.
મિમૂ ત્રિ॰ મિમા શુદ્ર એ. સમિમૃત ત્રિ. શું કરવું એના જ્ઞાનથી શૂન્ય, પરાભવ પામેલ, તિરસ્કાર પામેલ, હારેલ, જડ થયેલ. મિસ્મૃતિ સ્રો પાભવ, અપમાન, અમિવૃત્તિ ત્રિ॰ મિમાત્ર શબ્દ જીએ અમિમૂચ ૬૦ સ તરફથી થવું. અમિસૂર અન્ય૦ તિરસ્કાર કરીને. સમિમૂવન ત્રિ મિનાવ શબ્દ જુએ. સમિમત ત્રિ॰ અભિમાનના વિષયરૂપ થયેલ,
માનેલ, સ્વીકારેલ, ઈચ્છેલ. અમિતિ સ્ત્રૉ અભિમાન, મિથ્યા જ્ઞાન, આદર, સન્માન, ઈચ્છા. અમિમનમ્ ત્રિ કત યમાં તત્પર મનવાળું, સમિમન્તવ્ય ત્રિ જાણવા યેાગ્ય, માનવા યેાગ્ય, અભિમાનથી વિષયરૂપ કરવા યેાગ્ય. સમિમન્તુ ત્રિ॰ અભિમાની, સન્માન કર
નાર, આદર આપનાર.
સમિમન્તોન બન્ય॰ અભિમાનથી વિષયરૂપ
કરવાને.
અમિમન્ત્ર ૬૦ મીમાંસામાં કહેલ મત્રરૃ ક કરવામાં આવતા એક સસ્કાર સમિમંત્ર ન॰ નેતરવું, તેવું, મસલત
ચલાવવી, મપૂર્વક સંસ્કાર કરવેશ. સમિમચ્છુ અન્ય નેતરીને, તેડીને, મસ
લત ચલાવીને, મંત્રપૂર્વક સંસ્કાર કરીને. સમિમન્ય પુ॰ એક જાતના આંખને રાગ, અત્યંત મથુન કરવું, વલેાવવું. અમિમસ્તુ ॰ તે નામને! અર્જુનને એક
પુલ.
For Private and Personal Use Only
13
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभियोक्त
અમિના પુત્ર યુદ્ધ, ભય, વધ, નાશ, બંધન, | *મિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. પિતાનું સિન્ય, ધનની આશાથી પ્રાણી | અમિત ત્રિવ સન્મુખ થયેલ, સામે થયેલ, દરકાર રાખ્યા વિના હાથી કે પાળા સામે તત્પર થયેલ. લડવા તૈયાર થયું.
મિya ago મુખ સામે, મિક go ચૂર્ણ કરવું, પીવું, પીવું, મિક્તા સ્ત્રી સન્મુખપણું. ચળવું, યુદ્ધ, દારૂ.
મમિકુવા ૧૦ ઉપરનો અર્થ મમમ ત્રિ મર્દન કરનાર,
મિથુરા વ્યાકરણમાં કહેલ મિન નવ મમ જુઓ.
સંબોધન. મમિમ પુત્ર સ્પર્શ, પરાભવ.
મિમુવીમા પુત્ર સામે થવું, સન્મુખ થવું, મિ ત્રિ. રપર્શ કરનાર, પરાભવ
કાર્યની અનુકૂલતા, તે તે ક્રિયામાં ઉદ્યમ. કરનાર.
*મિકૃષ્ટ ત્રિા સ્પર્શ કરેલ, પરાભવ કરેલ, મિમન ૧૦ મિક્સ શબ્દ જુઓ. મળેલ, મિશ્ર થયેલ, સાફ કરેલ. મિમ ૩૦ મિ૪િ શબ્દ જુઓ. મિચક્ર ત્રિ. સર્વની પ્રાપ્તિનું સાધન મનકા ત્રિ, મમરા શબ્દ જુઓ.
કઈ વાક્ય. સમિકા ૧૦ ગતિમ શબ્દ જુઓ.
મિજાત ત્રિસર્વ તરફથી કરમાયેલ. સેમિનાર સ્ત્રી મારનાર, ઘાત કરનાર,
ગમિયાન ૧૦ સન્મુખ પ્રાર્થના, સામે
માગણ. સમિતિ પુ. શત્રુ
સમિતિ પુ. શત્રુ. મિતિન ૫૦ શત્રુ.
૩મિતિ સ્ત્રી, યુદ્ધ માટે સામે જવું, સમિતિ ત્રિ. શત્રુને જીતનાર. સમિતિવાહ ત્રિઉપરને અર્થ
મિારિન ત્રિ. શત્રુ. મિમન અભિમાન, મિથ્યા ગર્વ,
માતૃ ૫૦ શ.
આમિયાનૃ ત્રિ. સામે જનાર. પ્રણય-સ્નેહ, હિંસા, ગર્વ, સ્વરૂપજ્ઞાન,
અમિરિન ઝ૦ સામે જનાર. મિથ્યાજ્ઞાન, શૃંગાર રસની એક અવસ્થા,
સમયુ ત્રિ વિદ્વાન, બીજાઓએ રોકેલ, વૈરને બદલો લેવો તે
ઘરેલ, વ્યવહારવિષયમાં આસક્તા,પ્રતિવાદી, મિનિત ત્રિ. અભિમાની, ગર્વિછે.
સામે ચઢાઈ કરેલ, અત્યંત વૃદ્ધ એવો સમિતિ ૧૦ સુરત-મૈથુન-કામક્રીડા. હિતૈષી. મમિમાનિતા સ્ત્રી અભિમાનીપણું. મિપુતા સ્ત્રી અશક્તિ, ઉદ્યમ, તહેમત, મિનિત્ય ૧૦ અભિમાનીપણું.
ગુન્હા વગેરેનું કામ ચલાવવું, વિદ્વત્તા. મિનિન ત્રિવ ગર્વિષ્ઠ, અભિમાની, અમિપુજન ત્રિઅભિયોક્તા-જનાર.
પ્રણયકેપ વગેરેથીયુક્ત, મિથ્યાજ્ઞાનયુક્ત. મિથુન ત્રિ. ઉપરને અર્થ. મિનિન પુસૌત્ય નામના મનને સમગ્ર ત્રિવ અભિયકતા. એક પુત્ર..
અમિષ ત્રિ નિષેધ કરવા યોગ્ય, મિનુલ ત્રિઅભિમાનશીલ.
પ્રતિવાદી, સામે જવા યોગ્ય. મિમાય ત્રિ. શું કરવું એમાં મૂઢ થયેલ.
મિ ત્રિ વ્યવહારમાં અપરાધની અમિfમા ત્રિજેની સામે મળ-મૂત્રને જના કરનાર વાદી-ફર્યાદી, યુદ્ધ માટે ત્યાગ કરાય તે.
ચઢાઇ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभियोग
अभिविधि
fમો જ પુ. ફરીઆદ, યુદ્ધ માટે ચઢાઈ, | અમિષ ત્રિઈચ્છા કરનાર, અભિસોગંદ, ઉદ્યોગ, આગ્રહ, અપકાર કર- લાપ કરનાર, વાની ઇચ્છાથી રોકવું.
મિાકિન અભિલાષ-ઈચ્છા કરગરમfમન ત્રિઃ ફરીઆદ કરનાર, યુદ્ધ વાના સ્વભાવવાળું.
માટે ચઢાઈ કરનાર. આગ્રહવાળું, અભિ- મિત્રાપુર ત્રિો ઉપરનો અર્થો. નિવેશવાળું, પેજના કરનાર.
અમિત પુ. ઈરછા, લોભ. અમિગજ ન અત્યંત જવું, જેલોને મિન ન અનુકૂળતા માટે કહેવું, દઢ કરવા માટે ફરી જવું.
સામે કહેવું. અમિતક્ષા ૨૦ સર્વ તરફથી રક્ષણ.
સમિયન ગર્ચ૦ મુખની સામે. સમિક્ષા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
સમવન ન સર્વ તરફથી નમસ્કાર મિલિત ત્રિ. સર્વ તરફથી રક્ષેલ.
કરે, સામે પ્રણામ. મિક્ષિકૃત્રિ સર્વ તરફથી રક્ષા કરનાર.
afમવયસ્ ત્રિએક વયવાળું, મેરી અમિત ત્રિ. અત્યંત આસક્ત.
ઉમ્મરનું.
સમિતૈિન ત્રિ સામે વર્તનાર, સામે સમિતિ સ્ત્રી અત્યંત આસક્તિ. અમિષ ત્રિ. મરમ, સુંદર,
રહેનાર.
સfમારા ત્રિચેતર વૃષ્ટિ કરનાર, મિrs ત્રિઅધિક તેજસ્વી, અધીશ્વર,
અમિષા ૨૦ તરફ વૃષ્ટિ-સર્વ તરફ અમિરાજ ઝિવ સેવેલ.
વરસવું. મિરામ ત્રિ સુંદર, પ્રિય, મનોહર, fમરિ સ્ત્રી અત્યંત રૂચિ, પ્રીતિ.
અમિનિ ત્રિ. માર્જ શબ્દ જુઓ. મિev go શિવ, વિષ્ણુ, કામદેવ, પહિત,
અમિષાત્ ત્રિ. અનુચર, નોકર.
મિવા પુવંદન, નમસ્કાર, પ્રણામ. ચન્દ્ર, અમિew ત્રિ મનહર, સુંદર, અનુરૂપ
સમિવાર ત્રિ. વંદન કરનાર, નમસ્કાર સમિક્ષા ત્રિઉદ્દેશ્ય.
કરનાર, પ્રણામ કરનાર. મિત્ર કથ૦ લજ્યની સામે લક્ષ્ય
મિયાન ૧૦ પિતાનું નામ બોલીને
નમવું–વંદન કરવું. કરીને. અમરંધર ૧૦ ઉiધન, ઓળંગવું તે.
મમિકાઇ ત્રિવ વંદન કરવાયોગ્ય, નમવા
યોગ્ય. મિjઘના ત્રિ. ઉલ્લંઘન કરવા યોગ્ય,
અમિવાર વચ્ચે વંદન કરીને, નમોને. એળંગવા ગ્ય.
અમદાન્યત્ર સારી રીતે ભાગ કરવાગ્ય. અમિસ્ટર ત્રિ. ઈચ્છવાય.
મમિવારણ અર્થે પહેરેલા વસ્ત્રનો ઉપસમિષિત ત્રિ. ઈડેલ.
રને ભાગ. મિષિત જ અભિલાષ, ઇચ્છા.
મિરાધિ ત્રિવહેવાગ્ય, લઈ જવાયોગ્ય, સમિપિતા ત્રિઈચ્છવાયેગ્ય.
ઉંચકવા યોગ્ય. મfમઢા પુત્ર બોલવું, કહેવું, વાતચીત. અભિવાદ ૪૦ વહન, લઈ જવું, ઉંચકવું. સમિટાવ પુકાપવું.
fમવિધિ પુ. વ્યાપ્તિ, અવધિસહિતમાં મિષ પુત્ર ઈચ્છા, લેભ.
કાર્યાન્વય.
For Private and Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभिविनीत
अभिषध
અમિરિનીત ત્રિ. વિનયવાળું, કેળવાયેલ. | અમિરાન્ ત્રિ. સામે કઠોર વચન કહેનાર, *મિમિકાન ૩૦ પરમાત્મા.
મિથ્થાપવાદ મૂકનાર, સામે કહેનાર મfમવૃત્તિ સામે જવું.
અમિસ્ત ત્રિજેના ઉપર બેટ આળ અમિવૃત્તિ રજી. સર્વ તરફથી વૃદ્ધિ. મૂકવામાં આવ્યો હોય તે, હિંસા કરેલ, અભિવ્ય ત્રિક અભિવ્યક્તિવાળું, પ્રકટ, મારી નાખેલ, કાપી નાખેલ, દબાવેલ. સ્પષ્ટ.
મમિત્ત નો ગાળો ભાંડવી, અપવાદ કઅમિરિ સ્ત્રી સૂક્ષ્મરૂપે રહેલા પ્ર- હે, તહેમત મૂકવું, હિંસા કરવી, શાપ, કાશ, કારણનો કાર્યરૂપિઆવિર્ભાવ, સ્પષ્ટ આપવો. સ્વરૂ૫.
મિરાત જિ. શાપને લીધે આવેલે મમિળ ૦િ પ્રકાશક, આલંકારિક- તાવ વગેરે.
પ્રસિદ્ધ વ્યંજની વૃત્તિથી પ્રકટ કરનાર. નિશક્તિ શ્રી શાપ, અપવાદ-તહોમત, સમિવ્યાપ ત્રિ. ચોતરફ વ્યાપ્ત થનાર,
હિંસા, હિંસાનું કારણ, પ્રાર્થના. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ તે નામે એક આધાર.
મિરાસ્ત ત્રિહિંસાને યોગ્ય, ઠાર કઅમિરિ સ્ત્રી સર્વતરફથી વ્યાપ્તિ, ફેલાવ. રવા ગ્ય, ગાળો ભાંડવા યોગ્ય. અમિજાવ્ય ત્રિસર્વ તરફ વ્યાપ્ત થવા | મિv g૦ જુઠું તહેમત મૂકવું તે, ચોગ્ય, ફેલાવવા યોગ્ય
આપેલા દોષ કહેવા તે, ગાળો ભાંડમિજાજ વ્ય. ચોતરફ ફેલાઈને.
વી તે, શાપ આપ તે. મfમચારવું સારું કહેવું, સારી રીતે મિાિરે જિવ જેનું મૂળ ઉપર હોય કહેવું-બોલવું.
છે તથા શાખા નીચે હોય છે તેવી કોઈ સરિક પુત્ર સામે જવું.
ઔષધિ. આમિરન ન સમક્ષ ગાળો ભાંડવી-ક- મિક પુછે કેઈને ઉદ્દેશીને કરેલો શોક.
ઠેર વચન કહેવાં,મિથ્થાપવાદ, સામે કહેવું. મમિશન 7. ઉપરને અર્થ. અમિફારિન ટિ સમક્ષ ગાળો ભાંડનાર, મિશા પુત્ર સર્વ તરફથી સાંભળવું. કઠેર વચન કહેનાર, મિથ્યાવાદ-ખેટે મિશ્રાવ ૫૦ ઉપર અર્થ. આરોપ મૂકનાર, સામે કહેનાર.
મિāત્ત ત્રિ. શુદ્ધ ચારિત્ર્યવાળું. અમિત ત્રિ. સર્વતરફથી શંકા રાખનાર. fમાપુ પરાભવ, ગાળો ભાંડવી, નિંદા, આમિર સ્ત્રીશંકા, સંશય, સંદેહ, શ્રમ, સોગંદ, વ્યસન-દુ:ખ, આસકિત, ભૂત ભ્રાંતિ,
વગેરેને આવેશ વળગાડ. મિલિત ત્રિ. શંકાવાળું, સંદિગ્ધ, | સમય પુત્ર યજ્ઞના અંગરૂપ સ્નાન, પીભ્રમવાળું.
લવું, પીસવું, નીચેવવું; દારૂ બનાવ અમિફાઇન ૧૦ શાપ, ગાળ, નિંદા, મિ- વગેરે વ્યાપાર, સેમલતા પીવી, સોમધ્યાપવાદ.
લતા કૂટવી -ખાંડવી, સ્નાન, યજ્ઞ. ભિચાર ૦િ શાપ આપેલ, ગાળો ભાં- મનિષ ૧૦ કાંજી. ડેલ, ખેટો આરોપ મૂકેલ.
મિષા ન૦ મિષર પુત્ર જુઓ, આમિરતિ ત્રિ સમક્ષ બોલાવેલ, સ- ! અમિષ ત્રિ સહન કરવાનું શ કય. મક્ષ કહેલ.
[ સમિષહ્યું બચ૦ બલાત્કાર કરીને
For Private and Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
afar
अभि साय
મમિષાજૂ ત્રિા સન્મુખ સારી રીતે બાં- | અમાનિ ત્રિ ઉત્કટ નેહવાળું,
ધવાને સમર્થ, કામમાં, શબ્દ જુઓ. અનાત્મામાં અહં બુદ્ધિવાળું. મિ ત્રિ, શત્રુને જીતનાર, સહનશીલ. મિલં ત્રિક ક્રોધાયમાન થયેલ. સમિષિ ૦િ જેને અભિષેક કરવામાં મમિત્કૃત્તિ શ્રી. વ્યવહાર, ઉત્પત્તિ, સિદ્ધિ, આવ્યા હોય તે, હાયેલ.
મિત્તા પુત્ર સર્વ તરફથી આશ્રય. fમપુર ત્રિપીસેલ, નીલ, જેનો મિર્જનાર વ્ય. સંસાર સન્મુખ–સંરસ કાઢવામાં આવ્યું હોય તેવી સેમ- સાર સામે. લતા વગેરે.
ગમિતદિત ત્રિ. ફળ ઉદ્દેશીને કરેલ, અમિપુત ૪૦ કાંજી.
દેશના વિષયરૂપ. મમિ પુત્ર શાંતિ માટે વિધિપૂર્વક અમિતા પુત્ર અભિશાપ, ચેતરફથી સિંચન, યજ્ઞ વગેરેમાં અધિકારને માટે સંતાપ, યુદ્ધ. સ્નાન, સાફ કરવું, સ્નાન.
અમિષ ત્રિ, પારકા ગુણ નહિ સહન rfમ go યજ્ઞાદિકર્મને અંતે શાંતિને કરી આક્ષેપ કરનાર. માટે સ્નાન, પ્રતિષ્ઠા વગેરેમાં દેવ વગેરેને મfમાન્ય સ્ત્રી. ફળને ઉદ્દેશ, અભિસંધિ, સ્નાન કરાવવું તે, જળ, પાણ.
ઠગવું, મિ9 ત્રિ. અભિષેક કરનાર
મિનિ ૧૦ સામાને ઠગવું તે, એમિકા ત્રિા અભિષેકને માટે ગ્ય. ભિસંધિ, ફળનો ઉદ્દેશ. ભજન ૨૦ મેિવા શબ્દ જુઓ,
સમાધાપુ અભિસંધિ, ફળને ઉદ્દેશ. અભિષેક દ્રવ્ય.
અમિતન્યાજ ચ૦ ફળને ઉદ્દેશીને. વિન ત્રિઅભિષેકદ્રવ્ય, મંત્ર વગેરે.
મfમાધિ પુરુ ફળ વગેરેને ઉદ્દેશ. મિરર ત્રિ અભિષેક માટે યોગ્ય,
મિત્તપિત્ત ત્રિ. જે વિષે અભિસંધિઅભિષેકનું દ્રવ્ય વગેરે.
ફળને ઉદ્દેશ રાખવામાં આવ્યો હોય તે. મિશન ૧૦ શત્રુ સામે યુદ્ધ માટે સેના
મસંપત્તિ સ્ત્રી ચોતરફની સંપત્તિ-અસાથે પ્રયાણું.
ત્યંત સંપત્તિ. મિશન પુ. સિંહનાદ. સમિષ્ટિ fa૦ સન્મુખ યજન કરવા યોગ્ય
અહિંદુ સ્ત્રી ઉપર અર્થ અભિલાષ.
નમસંત પુ% યુદ્ધ, પડવું, અભિશાપ. અમિડુત ત્રિસ્તુતિ કરાયેલ, વર્ણન-વ
મિસંવન્ય પુત્ર તરફથી સંબંધ, સર્વ ખાણ કરાયેલ.
તરફનો સંબંધ. મિર પુત્ર અતિશય વધારો, ઝરવું,
અમિત ત્રિ. સહાય, અનુચર, નેકર. ટપકવું, અધિક.
fમના ર૦ સામે જવું, નાયક-નાયિમિથુનજર ૧૦ શાખાનગર-પ.
કામાંથી કેઇ એકનું નેહથી સંકેતમિથામણ ૧૦ રતિસ્નાન.
સ્થાને જવું. મિનિ ત્રિ ઝરનાર, ટપકનાર.
મિન નવ દાન, વધ, ત્યાગ. * મિથ૬ go ઉત્કટ સ્નેહ, આત્મા સિ | અમિરાય કલ્ચ૦ સાયંકાળે-લગભગ વાયના પદાર્થોમાં અહં બુદ્ધિ.
સાયંકાળે.
For Private and Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अभिसार
અમિમા પુ॰ યુદ્ધ, સહાય, સાધન, સ્ત્રી કે પુરુષનું સંભાગ માટે નિન સંકેત સ્થાનમાં જવું, અનુયર, સેવક. અમિસરિહા સ્ત્રી કામાખીન થઇ યાર્ સામે જનારી કાઇ શ્રી. અનિલાન ત્રિ॰ સામે જાર, અનુચર, સેવક. અમિલાળી સ્ત્રી સામે જનારી, સેવિકા, તે નામના એક વૈદિક છંદ.
અમિષ્ટ ત્રિ આપેલ, છેડેલ, તરેલ. અમિયનું પુ॰ અમિધ્વન્ય શબ્દ જુએ. अभिस्यन्दिन् त्रि० अभिष्यन्दिन् शह જીએ.
અમિવદ્ ન૦ ચાતરફ સ્વરવાળું કાઇ સ્તાત્ર અમિયર છુ॰ સામે પ્રેરણા કરવી. અમિત ત્રિ॰ અભિધાત સંયેગવાળુ, મારેલ, ગુણેલ.
અમિદળ ૧૦ સામે લાવવું, વિવાહ વગેરેમાં પહેરામણી આપવી. અમિહત્ત્વ પુ॰ સામે લાવવું, સ તરફ હામ. અમિત્ત્વ ત્રિ॰ હસવા યેાગ્ય, મશ્કરી કરવા યેાગ્ય.
'
મિસ્ય વ્ય૦ હસીને, મશ્કરી કરીને. અમિદાર પુ॰ અપકાર કરવાની ઇચ્છાથી
સામે જઇને દબાવવું, પ્રત્યક્ષ ચેરી, અભિયાગ, કવચ-અખ્તર વગેરે ધારણ કરવું, ભેટવું, મળવું, લેવું, ઉપાડવું, ઉંચકવું. મિતિ ત્રિ॰ અભિધા નામની શબ્દ વૃત્તિથી જાણેલ, કહેલ, અનિહિતાય પુ॰ સમીપ સ્થાપેલા શ બ્દોના અર્થાના અભિધા નામની શબ્દશક્તિથી પરસ્પર સંબંધ અમિજૂતિ સ્ત્રી સામે ખેલાવવું. અમિદર્દી ત્રિકુટિલતાથી ગમન કરનાર વાંકું ચાલનાર, આડું અવળું ચાલનાર.
१०२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમીશુ
અમિદર પુ॰ એકાંતમાં જવા યેાગ્ય પ્રદેશ વગેરે.
અમિત ત્રિ॰ સામે રહીને વાંકુ કરનાર. મિવૃતિ શ્રી કુટિલ સ્વભાવ. સમી ત્રિ॰ ભયરહિત, નિર્ભય. અમીશ ત્રિ॰ ઉપરના અ. અમીશ ત્રિ॰ કામી, કામ-વિષયભાગની ઇચ્છાવાળુ, ક્રુર, ઉત્સુક, સમે ગયેલ, સમીપ, પાસે.
અમીન ત્રિ॰ સતત, અવિચ્છિન્ન, અત્યત, અમીન ન॰ વારંવાર.
અમીત ત્રિ॰ સામે ગયેલ, ભયરહિત, નિર્ભય, સમીતિ સ્ત્રી॰ ભયના અભાવ, નિર્ભયતા માટે અપાતી અભયમુદ્રા, સામે જવું, સમીપ, પાસે.
ગમીત્રિ ત્રિ॰ ભયરહિત, નિર્ભય. અમીપત ત્રિ॰ સામે જનાર. અમીપ્તિત ત્રિ॰ અભીષ્ટ, ઈચ્છેલ, પ્રિય. અમીત્તુ ત્રિ॰ અભિલાષવાળું, ઇચ્છાવાળુ`. અમીમ ત્રિ॰ ભયંકર નહિ તે—સૌમ્ય. અમીમાન પુ॰ અભિમાન, ગ અમીર પુ॰ ગોવાળ, ભરવાડ. અમીય સ્ત્રી. શતમૂલી વનસ્પતિ. અમીષ ત્રિ॰ બીકણ નિહ તે, યુદ્ધ વગેરેમાં ઉત્સાહી.
અમીર ॰ સામે,
અમીપવત્રી સ્ત્રી॰ શતમૂલી નામની વનસ્પતિ. અમીર સ્રો॰ ઉપરના અ. સમાજ ન૦ કષ્ટ, દુ:ખ, ભયંકર. અમીણ ત્રિ॰ દુ:ખી, ભયંકરતાવાળુ અમીછાપ પુ॰ વાતચીત, સામે કહેવું તે. સમીત્તુ ત્રિસહ શબ્દ જુએ. અમીવર્ષ પુ॰ સામેના સંઘ. અમીયર્સે પુ॰ બ્રહ્મસામ નામના સામવેદને એક ભાગ, વ. અમીજી સ્ત્રી. આંગળી
For Private and Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभीशु
१०३
अभ्यनुज्ञान
શુ પુ. બાહુ-ભુજા, ઘેડાની લગામ, | મેશ ત્રિક ભેદવાને-ચીરવાને તેડવાને કિરણ, આંગળી.
અશકય. અમીશુમત ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મેઘ નવ હીરો. મજ પુછે મિક્સ શબ્દ જુઓ. સમા જિ. અભક્ષ્ય, નહિ જોગવવા મધુ પુત્ર કિરણ, ઘેડાની લગામ, કામ- યોગ્ય. દેવ, અભિલા, સ્નેહ.
સમન્નિનહિ ખાનાર, નહિ ભોગવનાર. અમg ત્રિઈલ, પ્રિય, સુંદર, મનગમતું. મજા પુત્ર ભોગને અભાવ. સમીકા સ્ત્રી રેણુકા નામે ગંધદ્રવ્ય. . કર ત્રિ ભોગરહિત. અમુt ત્રિક નહિ ખાધેલ, નહિ ભોગવેલ, ૩૧ ત્રિનહિ ભોગવવા યોગ્ય. નહિ ખાનાર,
સમકા ભજનનો અભાવ, ઉપવાસ. મુમૂ૪ નં૦ જેષ્ઠા નક્ષત્રની છેલ્લી બે ૩માન ત્રિ બે જનરહિત-ઉપવાસી. ઘડી, મૂલ નક્ષત્રની પહેલી બે ઘડી. મગના મિત્ર અભક્ષ્ય. મુન્ ઝિવ નહિ ખાનાર.
મજ ત્રિઅભક્ષ્ય. સમૂત ત્રિનહિ થયેલ, મિથ્થારૂપ, અવિ- ગોગા ત્રિજેનું અન્ન ભજન કરવા ઘમાન-નહિ હયાત.
ગ્ય ન હોય તે. મૂતતન્ના પુત્ર જે કઈ પદાર્થ જે રૂપે મોરચા ૨૦ નહિ ભજન કરવા પહેલાં ન થયે હેય તે રૂપે તેને આ
યોગ્ય અન. વિર્ભાવ-પ્રકટપણું.
૩ૌમ ૧૦ પૃથ્વીમાં નહિ થનાર-જળ વગેરે. મતામિનિ પુત્ર અસત્ય વસ્તુમાં સત્ત ત્રિ. જેણે તેલ વગેરેનું મર્દન કર્યું સત્યપણાનું અભિમાન.
હોય તે, ચતરફ ખરડાયેલ. અતિ સ્ત્રી, ન થવું, સંપત્તિનો અભાવ. ૩rશ ત્રિ પાસે, નજદીક. જયતિ ઝિસંપત્તિરહિત.
અચલ ૩૦ તેલ વગેરેનું મર્દન. સમાન પુત્ર પુષ્કળ નહિ તે, ડું. સભ્ય તલનો ખોળ. સમરિ સ્ત્રીઓ અસ્થાન, અવિષય, ખરાબ કચન ન તેલ વગેરેનું મર્દન, આંખભૂમિ-સ્થાન-જગયા.
માં કાજળ વગેરે આંજવું તે, કાજળઅમfક ત્રિક ભૂમિશન્ય સ્થાનરહિત.
સુરમ, મર્દન વગેરે કરવું તે. અમિષ ત્રિ. પૃથ્વીથી ઉત્પન્ન નહિ થ- સાજનક ત્રિ. લેપન કરવા યોગ્ય ચંદન યેલ, આકાશથી ઉત્પન્ન થયેલ–જળ વગેરે, મર્દન કરવા યોગ્ય તેલ-ઘી વગેરે. વગેરે, ખરાબ ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થયેલ પિતા ત્રિ. અતિ ઉત્કૃષ્ટ, અત્યંત એછે. ધાન્ય વગેરે.
સ્થય વ્ય૦ માર્ગની સામે. અમg ત્રિઃ પુષ્કળ નહિ તે, થોડું કરા પુત્ર ખોળ. અમૂજિત ત્રિ. નહિ શણગારેલ.
થgit અનુજ્ઞા, આમ કર એમ અમૃત ત્રિો નહિ પિલ, નહિ ધારણ ક- પ્રેરણા.
રેલ, જેને પગાર નથી મળેલ તે. અનુદત ત્રિ અનુજ્ઞા અપાયેલ, આમ અમૃા ત્રિ. મન્દ, થે, લગાર.
કર એમ પ્રેરણ કરેલ. અમેર પુત્ર ભેદને અભાવ-એકતા. | મ ન ન શબ્દ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभ्यनूक्त
अभ्याधातिन
જૂજ ત્રિ. સામે કહેલ, પ્રકાશેલ, કરવા માટે શત્રુઓથી કરા પ્રહાર, અમચસ્તર ન વચ્ચે, મળે, અંદર અં- મારવું, પ્રહાર, પહોંચવું, પ્રપાત. દરનું સ્થાન, બેની વચ્ચે, અંતઃકરણ. વ
ઉપરના અર્થ, સચ્ચત્તરારામ ત્રિ આત્મારામ-આત્મ- wવાળ ભોજન. - વેરા યેગી.
ચાર પુત્ર ભેજન. સાજન ૧૦ તરફ જવું, સામે જવું,
લખ્યવહાર્ચ ત્રિ ભોજન કરવા ગ્યરોગ, કુપથ્થ.
ખાવા યોગ્ય. અમિત ત્રિ રોગી, પીડાયેલ.
સ્થત ત્રિ. ખાધેલ. બિત્ર ૩૦ શત્રુ સામે.
સચવાઇન R૦ સામે રહીને ખવું-દૂર થવું. મિત્રીજી પુત્ર સામર્થ્યથી શત્રુની સામે સસ્થાન ૧૦ અભ્યાસ, વારંવાર એક ક્રિયા જનાર વીર.
કરવી, ફરી ફરી આવર્તન. અભ્યમિત્રીય પુત્ર ઉપરને અર્થ
સભ્યની ત્રિ. અભ્યાસ કરવા ગ્ય. મિ પુમિત્રાન શબ્દ જુઓ.
સએસૂયા ત્રિ. અત્યંત અસૂયા કરનાર,
અતિશય અદેખાઈ કરનાર, સન્માર્ગે સામિન ત્રિ રોગવાળું, રોગથી ઘેરાયેલ.
ચાલનારા ગુણે ઉપર દષારોપ કરનાર. જાય અસ્ત પામવું, દૂર થવું. સચીન ૧૦ ચોતરફ પૂજન, સામે પૂજન.
ચલા સ્ત્રી અસૂયા, પારકાની ગુણે
ઉપર દેવારે ૫. ચર્થ ત્રિસર્વ પ્રકારે પૂજવા છે. સામે પૂજીને.
સ્થત ત્રિ. વારંવાર અભ્યાસ કરેલ,
ફરી ફરી આવર્તન કરેલ. mઈ ત્રિ સમીપનું, પાનું. અભ્યર્થન ૧૦ સંમુખ પ્રાર્થના, સામે
ચર્ચ અચ૦ અભ્યાસ કરીને, ફરી ફરી
આવર્તન કરીને. માગણી.
માલાંતિ ૧૦ મિથ્યાભિગ-વ્યર્થ કર્થના સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
નાલાસી. અર્થની ત્રિ સામે પ્રાર્થના કરવા
ખ્યાલિત ત્રિ. એલ. યોગ્ય, સન્મુખ યાચના કરવા યોગ્ય.
થિનિ ૧૦ મિથ્યાભિયો-ખોટી અરચિત ત્રિ સામે પ્રાર્થના કરેલ, માગેલ.
નાલાસી, બેટું તહેમત. સર્જિત માગણી.
ખ્યાત પુત્ર અતિથિ. અ ર્થ જિ. પ્રાર્થના કરવા ગ્ય, મા
જગ્યામત ત્રિ. સામે આવેલ. ગવા યોગ્ય. ગ
અસ્થાનમ પુયુદ્ધ, સમીપ, વિરોધ, સામે ત ત્રિ. અત્યંત પીડાયેલ, અતિ
ઉઠવું, સામે પ્રહાર, સામે જવું. શય દુ:ખી થયેલ.
ગ મન ૧૦ સામે આવવું, સામે ઉઠવું. ગળ્યા નવ પૂજા, સન્મુખ પૂજન.
ગ રિ ઘરનાં પુત્ર વગેરેનું સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
પષણ કરવામાં મશગુલ–તેમાં વ્યાકુળ, મળી ત્રિ- પૂજ્ય, પૂજવા ગ્ય.
જાપતિ પુત્ર સામે પ્રહાર કરવો, મારજાતિ ત્રિ, પૂજ્ય, ઉચિત, ગ્ય. વાનો ઉપદેશ, ચેરીને ઉપદેશ. વ્યવસાન ૧૦ ખેંચી કાઢવું તે
મ્યાઘાસિન ત્રિ હિંસા કરવાના મારાપરના પુત્ર શત્રુનું દબાણુ, નિર્બળ | વવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभ्याचार
अभ्युदानयन
૩rખ્યાવાર સન્મુખ આચરણ, સામું
વર્તન. ગાય પુત્ર ઓળખાણ, પ્રથમ જાણે
લાનું તેજ સ્વરૂપે જ્ઞાન. સાતાના પુત્ર અત્યંત સંતતિ. અત્ત પુત્ર સર્વવ્યાપક પરમેશ્વર.
ત્તિ ત્રિો સામે ગ્રહણ કરેલ. સખ્યાન H૦ સામે ગ્રહણ કરવું, આરંભ. માધાન ન મંત્ર વગેરેથી અગ્નિનું સ્થાપન. માન્ત પુત્ર અમિત શબ્દ જુઓ. ચિત્તિ સ્ત્રી સામે આવવું.
Mાપતિ પુત્ર આપત્તિ. અભ્યામ | રણ, યુદ્ધ, પીડવું. સારા ત્રિ તરફથી નિયમમાં રા.
ખવા યોગ્ય, વશ રાખવા ગ્ય. ચમ પુર પ્રથમ આરંભ. વાદ અત્યંત ચઢેલ, વધેલ. Mાદ પુત્ર સામે ચઢવું, વધવું, એક
મંત્રજાપ. સારોદ ત્રિ સામે ચઢવા ગ્ય, વધવા યોગ્ય. ચારોહ ત્રિઉપરને અર્થ વ્યાવર્ત ત્રિ. વારંવાર આવૃત્તિ કરતું, વારંવાર આવર્તન કરવા ગ્ય. અભ્યાવર્ત પુ. અત્યંત આવૃત્તિ-અતિશય
અભ્યાસ. સ્થાતિન ત્રિ નિરંતર વર્તમાન-યાત. ખ્યાતિન પુ. વેદપ્રસિદ્ધ ચયમાન રા
જાને એક પુત્ર. અવૃત્ત પુત્ર સામે આણેલું હોમ કરતાં
બાકી રહેલું દ્રવ્ય. ૩ખ્યાવૃત્ત ત્રિ. વારંવાર અભ્યાસ કરેલ. સાવૃત્તિ સ્ત્રી. વારંવાર અભ્યાસ. મારા પુત્ર સમીપ, પાસે, જલદી. wત પુત્ર સમીપ, પાસે, વારંવાર કરવુંઅભ્યાસ, ગ્રંથનું તાત્પર્ય જણાવનાર |
વારંવાર કથનરૂપ લિંગભેદ, મનને એક આધારમાં સ્થાપવું તે, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુનું બેવડાવવું તે.
તથા નિરંતર એક વિષયનું ધ્યાન કરવાથી થયેલ સમાધિ-ચિત્તની એકાગ્રતા. ખ્યારાવન ન. શસ્ત્ર વગેરેથી શત્રુને નિર્બળ કરે, શત્રુની સામે જવું, -
મીપ સ્થાપવું. ૩ળાહાર પુ. મદાર શબ્દ જુએ, સ
મક્ષ હરવું–લઈ લેવું, સામે આણવું. * અાદિત ત્રિ મંત્ર વગેરેથી સામે સ્થાપેલે વિધિપૂર્વક સંસ્કાર પમાડેલો અગ્નિ. ન્યુ ટિ સમક્ષ કહેલ, પ્રકાશેલ. ભુક્ષ ર૦ ઉંધે હાથે છાંટવું, સીંચવું, છાંટવું. બ્યુલિત ત્રિઅભ્યાણ કરેલ, સીચેલ, છાં ટેલ. મ્યુચ ત્રિો અચુક્ષણ કરવા યોગ્ય,
છાંટવા ગ્ય. રાખ્યું પુત્ર વૃદ્ધિ, લક્ષ્મી.
મ્યુOાર ન માન આપવા માટે સામે ઉભા થવું, માન આપવા સામા જવું. ગમ્યુસ્થાપિન ત્રિઅમ્યુત્થાન કરનાર,
ઉઠનાર-જનાર, ૩rળુસ્થિત ત્રિવ માન આપવા માટે સામે
ઉઠેલ, ગયેલ, ઉદ્યમ કરેલ, સામે ઉગેલ. અનુર ત્રિવ ઉભા થઈ વંદન કરવા યોગ્ય. મ્યુપતન ર૦ સામે ઉડવું, સામે કૂદી આવવું. મ્યુદર go વૃદ્ધિ, ચઢતી, આબાદી, આશા રાખેલ ચૌલ વગેરે સંસ્કાર, ઈચ્છિત લાભ, વૃદ્ધિ નિમિત્તે શ્રાદ્ધ. મ્યુયર્થવ ૧૦ અભ્યદય માટેનું. મ્યુલાનથન ૧૦ અગ્નિની સામે આણવું.
૧૪
For Private and Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभ्युदाहरण
अभ्रमातंग
મ્યુદિન ૧૦ સામે કહેવું, સામે છે અમ્યુષ પુરુ રોટલી, અમિથી લગાર દાઝેલ ઉંચે ફેંકવું.
અજ. અભ્યકિત ત્રિઅભ્યદય પામેલ, ઉદય ૩rષુષિત ત્રિ સામે રહેલ, સામે પ્રાપ્ત - પામેલ, પ્રકાશેલ.
થયેલ સેવક વગેરે. અમ્યુકિત ૫૦ સૂર્યોદયકાળે નિદ્રાને લીધે
ચુપર ત્રિરોટલી માટે યોગ્ય ઘઉં વગેરે. પ્રાત:કૃત્ય જેણે કર્યું નથી તે બ્રહ્મચારી. મ્યુષ્ય ત્રિ ઉપરનો અર્થ મ્યુરિત ત્રિ. સામે કહેલ, કહેલ. ગૂષ પુરુ મ્યુષ શબ્દ જુઓ. યુવતિ ન૦ સામે કહેવું, કહેવું.
ગૂષીય ત્રિઅસ્પૃષય શબ્દ જુએ. ન્યુમ પુત્ર સમર શબ્દ જુઓ. ચૂર્ણ ત્રિ. મ્યુષ્ય શબ્દ જુઓ. મયુરામન નવ ઉપરને અર્થ.
ખૂદ પુરુ પિતાની બુદ્ધિથી કપેલ તર્ક બ્યુરંત ત્રિતૈયાર થયેલ, ભાગ્ય વિના
સબૂના ત્રિ પિતાની બુદ્ધિથી તર્ક આણેલ ફળ વગેરે.
કરવા યોગ્ય, અશ્રુત ત્રિ. ભાગ્યવિના આપેલ, ભાગીને
સદ ત્રિ. ઉપરને અર્થ આપેલ, સામે ઉંચે તેળી ધારણ કરેલ.
અs g૦ અમ્યુષ શબ્દ જુઓ. બ્યુરંત ત્રિસામે ઉન્નત, અત્યંત ઉંચું.
સાપ પુ અનુષ શબ્દ જુઓ. ગુપત ત્રિો સ્વીકારેલ, અમીપ આવેલ.
ત્ર કવાં. TR૦ સર૦ સેટ જવું. અનુમાન કરેલ, નક્કી કરેલ.
» R૦ મેઘ, મેથ, આકાશ. ગુપમ પુત્ર સ્વીકાર, સમીપ ગમન,
x તે નામને એક ઋષિ. પ્રતિજ્ઞા.
Tય પુઓ સ્ત્રીઅશ્વ ઋષિનું સંતાન. ગમ્યુનિ શ્રી અનિષ્ટ નિવારણપૂર્વક ઈષ્ટ
માત્ર રૂ. ૧૦ અબરખ. સંપાદનરૂપ અનુગ્રહ, સાત્વન મહેરબાની.
બ્રટિ૬ પુ. વાયુ. પુvપનુ મચ૦ અનુગ્રહ કરવાને, સાન્તન કરવાને, મહેરબાની કરવાને.
અચંદિ ત્રિ આકાશમાં પહોંચતું, અત્યંત ગ્રુપન્ન ત્રિઅનુગ્રહ પામેલ, મહેરબાની
ઉંચું. પામેલ.
સજૅવાષ ત્રિો ઉપર અર્થ. જાન્યુપર ૩૦ સ્વીકાર, અધિક ઉપાય.
ત્ર મેઘમાં ઉત્પન્ન થયેલ સમ્યુપયન ર૦ ભેટ.
સઝના ત્રિઉપરને અર્થ સપુત ત્રિ સામે પાસે ગયેલ, સ્વીકારેલ,
બ્રનામ ઐરાવત હાથી. સ્વીકારનાર.
સમ્રપથ પુવિમાનદ્વારા આકાશમાર્ગ. પુત્ય ત્રિક સામે પાસે જવા યોગ્ય, કપિરાજ પુત્ર રાહુ ગ્રહ. સ્વીકારવા યોગ્ય.
ઝરિચા પુત્ર રાહુ ગ્રહ, ભુપેચ લાચ૦ સામે પાસે જઈને, પ્રમુખ ૧૦ પાણી.
અમ્રપુw g૦ નેતરનું ઝાડ. 'ગુચા સ્ત્રી સેવા, ચાકરી.
અગ્રમ પુભ્રાંતિને અભાવ, મિથ્યા જ્ઞાન પુત્યાગુરૂ સ્ત્રી કબૂલ કરીને
નહિ તે પછી સેવા નહિ કરવી તે, એક જાતનો | રઝમ ત્રિબ્રાંતિરહિત. વિવાદ.
અન્નમાર્તા પુત્ર ઐરાવત.
સ્વીકારીને..
For Private and Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभ्रमांसी
अमनस्
આશ્વમાં સ્ત્રી જટામાંસી નામની વનસ્પતિ. | મા ત્રિચલનરહિત-સ્થિર સમ્રાટા સ્ત્રી મેઘને સમૂહ,
૩ોત્ય ૧૦ વન, અws સ્ત્રી અરાવત હાથીની સ્ત્રી. ૩0 ર૦ વજ. મુપ્રિય પુત્ર અરાવત હાથી.
* ત્રિ. મેટું. મુવમ પુઉપરને અર્થ
કમ્ ગુરn૦ કમચ૦ ૦ સેટ રેગી થવું. ૩ના પુત્ર વૈયું મણિ.
+ વાવ પર લેન્ જવું, ભેજન કરવું. સદ્ધિ ત્રિમેઘથી છવાયેલ આકાશ વગેરે. ૩શબ્દ કરે છે અષણિી સ્ત્રી મેઘથી છવાયેલું આકાશ, મમ રોગ, પ્રાણ, સેવક,
ઘેડી નાગરમોથથી ખરડાયેલી કેઈ સ્ત્રી. સખ ર૦ અપકવ-કાચું ફળ વગેરે, બળ. સત્ર પુત્ર મેઘથી સિંચાતું, મેઘની વૃષ્ટિ, સન્ યચ૦ ઘેટું, શીધ્રતા-ઉતાવળ. વરસાદ.
સમ ને અમંગલ, અકલ્યાણ. અગ્રવાટિકા સ્ત્રીતે નામનું એક ઝાડ. અમર ૫૦ એરંડાનું ઝાડ. મઝાર ત્રિ પ્રકાશમાન નહિ તે.
મફ૪ ત્રિો અમાંગલિક, કુશલતા વગરનું. સઝન પુત્ર તે નામને એક ઋષિ.
અમફાત્રિ. અમંગલનું સાધન-અમાંગલિક. સજા પુત્ર સ્ત્રી ભાઈવગરનું.
અમઇ પુo એરંડાનું ઝાડ, સત્રાતૃ પુ. સ્ત્રી ભાઈવિનાનું.
મહું ત્રિ- અલંકારરહિત, જેમાં એબાતૃચ ત્રિ. શત્રુરહિત.
સામણ ન હોય તેવું ભેજન વગેરે. ત્તિ ત્રિ. ભ્રાંતિ વગરનું-યથાર્થ જ્ઞાન- સમસ પુમૃત્યુ, કાળ, રોગ, ધૂળ, રજ. વાળું, બ્રમણરહિત-સ્થિર.
મતત્રિ અર્કમત,નહિમાનેલ નહિ જાણેલ. અનિત સ્ત્રી ભ્રાંતિનો અભાવ, મિથ્યા
સંમતિ પુત્ર ચંદ્ર, કાળ, કપૂર. જ્ઞાન નહિ તે, બ્રમણ નહિ તે
મતિ શ્રી. ખરાબ બુદ્ધિ, અજ્ઞાન, રૂપ. ન્તિ ત્રિ. ભ્રાંતિરહિત, ભ્રમણરહિત
આમત્તિ ત્રિજ્ઞાનરહિત, અજ્ઞાની, દુષ્ટ. સ્થિર.
સમતયન ત્રિખરાબ બુદ્ધિવાળું. અગ્રાવતારા પુત્ર કેવળ આકાશરૂપ અવ
સમ= ૧૦ ખાવાનું વાસણ, બળ. કાશ-જગ્યા.
માત્ર ૫૦ શત્રુઓનો પરાભવ-પરાજય અગ્રાવાિન ત્રિબીજા કોઈ પણ
કરનાર. આવરણથી રહિત-કેવળ આકાશરૂપ અ
મત્ર ત્રિગમનશીલ, જવાના સ્વભાવવાળું, વકાશવાળું.
યુદ્ધ વગેરેમાં જવામાં કુશળ. જ સ્ત્રીવહાણમાંથી કચરો કાઢવાને મમત્ત ત્રિમાદક દ્રવ્ય વગેરેથી જેને ચિત્તલાક્કાને કોદાળે; કોદાળે.
ભ્રમ થયેલ નથી તે, મત્ત નહિ તે, સાવસ્ત્રી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
ધાન, અપ્રમાદી. અશ્વિત ત્રિ. જેમાં વાદળાં થયાં હોય તેવું માર પુત્ર અન્યના શુભસંબંધી દ્રવને આકાશ વગેરે.
અભાવ, મસરનો અભાવ. સબ્રિજ ત્રિા મેધમાં ઉત્પન્ન થનાર, મેથમાં અમરર ત્રિ. મત્સરવિનાનું, વશન્ય.
ઉત્પન્ન થનાર, આકાશમાં ઉત્પન્ન થનાર. કમનસ્ ત્રિ. જેનું મન કાર્ય કરવામાં સજપ ૬૦ ન્યાયયુકત, ઉચિત-ગ.
મર્થ નથી તે, મનવૃત્તિરહિત, યોગી, પર
For Private and Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमनस्
૨૦૮
अमरालय
માત્મા, બીજામાં મનવાળું,મનને વશ નહિ | અમારો પુત્ર અમરસિંહે કરેલો ત્રણ કાંડને રાખનાર, સ્નેહશન્ય.
એક કે. સમાન્ પુત્ર તે નામનો એક ગગ્રંથ. આમ પુત્ર દેવપુત્ર, એક જાતને ખેર. મનિ સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તો.
સમરર ત્રિો અમર-મૃત્યુ પામવાને મનુષ્ય પુત્ર ખરાબ મનુષ્ય, મનુષ્ય ભિન્ન અથ. ગંધર્વ વગેરે.
અમાળીયતા સ્ત્રી અમરપણું. અમત ત્રિમનથી નહિ ચિંતવેલ- અમરત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ
નહિ ધારેલ, મનમાં નહિ રાખેલ. સમરતા સ્ત્રી અમરપણું. અમાનત ત્રિ. મનમાં નહિ આણેલ, અમરત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ. મનથી નહિ ગ્રહણ કરેલ.
મારા પુત્ર ૧૦ દેવદાર વૃક્ષ. અમનોજ પુનમનની સાવધાની નહિ તે,
લમદિન પુત્ર પૂજારી બ્રાહ્મણ. તત્વને નિશ્ચય કરનારી મનોવૃત્તિથી રહિત.
અમરપતિ પુત્ર દેવનો રાજા ઈન્દ્ર. મોર ત્રિમનોહર નહિ તે, સુંદર
અમરપુu T૦ કલ્પવૃક્ષ, કાસડે.
વીરપુષિવા સ્ત્રી વાજપુqી શબ્દ જુઓ. નહિ તે.
અમરપુHો સ્ત્રી ઉપર અર્થ. અમ7 વિ નહિ જાણનાર, નહિ અપરાધી.
રામ રામુ પુછે વિષ્ણુ, ઇન્દ્ર. સમન્ન ત્રિ મંત્રરહિત કર્મ વગેરે, વેદ
ગમરમર્જ પુત્ર ઉપરને અર્થ. પાઠશન્ય, વેદમંત્રના અધિકારી શક
અમર ર૦ સ્ફટિક મણિ. વગેરે.
अमरराज पु० /અમઃ ત્રિ, મંદ નહિ તે, કુશળ, ચતુર, અમરવા પુત્ર સ્વર્ગ ઉત્કૃષ્ટ.
૩મરવા ત્રિસ્વર્ગને પામેલ કઈ ધાર્મિક મઃ પુવૃક્ષ.
ગરવી સ્ત્રી અમરવેલ. સમન્વતા સ્ત્રી અમંદપણું.
મમરવા સ્ત્રી અમરવેલ. મજત્ય ૨૦ અમંદતા.
મરતા સ્ત્રી અમરવેલ. અમમ ત્રિ. ઘર-છોકરાં વગેરેમાં મમતાવિ- અમરસરિત્ સ્ત્રી ગંગા. નાનું-નિર્મમ.
અમર સ્ત્રીઓ ગળો, ધ્રોખડ, વાસણી વૃક્ષ, અમમ ૩૦ ભવિષ્યકાળના બારમા જૈન એક જાતની કુંવાર, શેરનું ઝાડ, ગર્ભની તીર્થકર.
ચોતરફ વીંટાયેલી એર, દુકીને નાળ, સમમતા સ્ત્રી મમતારહિતપણું.
ઈન્દ્રની અમરાવતી નગરી.. મમત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ
મમરાના બ્રીદેવાંગના-અપ્સરા. મનમાસી શ્રી અમાવાસ્યા તિથિ. "
મમરાત્રિ પુત્વ મેરૂ પર્વત. અમર પુત્ર મૃત્યુહીન-દેવ, અમરસિંહ નામને અrfધv go ઇન્દ્ર. કેષકાર, એક જાતનું ઝાડ, પારે, હાડકાને મમરાધા પુત્ર ઇ-ન્દ્ર. સમૂહ, તે નામને મરુદ્ગણ, તે નામનો અમરાઈશ્વર પુ૦ ઇ. નક્ષત્ર સમૂહ.
યમરાપી સ્ત્રી ગંગા. અમર ત્રિઃ મૃત્યુરહિત.
For Private and Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमरावती
अमितौजस्
અમરાવતી સ્ત્રી, ઇન્દ્રની નગરી..
સમા ત્રિક અમાપ, માપરહિત.. સમરિy f=૦ મરણધર્મરહિત.
માંસ ઝ૦ માંસ વગરનું, દુબળ.. અમર સ્ત્રી દેવની સ્ત્રી.
માતઃ વ્ય. આ લોકમાંથી. મહ પુત્ર “અમરુશતક' નામના ગ્રંથને, સમાન્ય પુત્ર મંત્રી, પ્રધાન, દિવાન. બનાવનાર તે નામને એક કવિ.
માત્ય ૫૦ કર્મપ્રધાન. અમરા પુઈન્દ્ર.
- માત્ર પુરુ પરમાત્મા. અમરેશ્વર પુ. ઈ.
માત્ર ત્રિ. અમાપ-આકાશ વગેરે. ચમ ત્રિ. મરણધર્મરહિત.
૩માન ત્રિ. માનરહિત, આદર વગરનું. અર્ધ ત્રિ ઉપરને અર્થ.
માનના સ્ત્રી આદર સત્કારનો અભાવ, માર્ચ - દેવ.
અપમાન. અમર્યમુવન સ્વર્ગ.
સમાનર્થ ન દુ:ખ. અમfધતા સ્ત્રોવાણીના ૩૫ ગુણે
માનતા સ્ત્રી નિરભિમાનીપણું. મહેને એક ગુણ.
અમાનિત્ય નવ ઉપરનો અર્થ સમદ્ર ત્રિ મર્યાદા વિનાનું, સમારહિત,
અમારિન ત્રિ, નિરભિમાની.. સન્માનરહિત.
અમાન્ય ત્રિછ નહિ માનવા ગ્ય. અમદા સ્ત્રી મર્યાદાને અભાવ, સીમા
અમrs ત્રિ. માપ વગરનું. હદને અભાવ સન્માન નહિ તે.
અમામ સ્ત્રી અમાવાસ્યા તિથિ. કામ પુ. ક્ષમાને અભાવ, કેપ, ક્રોધ.
અમારા ત્રિકપ જળ ત્રિક્ષમા નહિ કરનાર, સહન
અમા. નહિ કરનાર, ક્રોધી.
અમારા ન માયા-અવિદ્યાથી રહિત પરબ્રહ્મ. સમજ નવ ધ.
૩મચિ ત્રિ. માયારહિત-નિષ્કપટી. સમર્ષિત ત્રિક્રોધે ભરાયેલ, ગુસ્સે થયેલ.
માર્જિત ત્રિ. સાફ સુફ નહિ કરેલ. ગમન ત્રિધી.
અમાવતી સ્ત્રી અમાવાસ્યા તિથિ. અમઢ ન સાલાનું ઝાડ, અબરખ.
અવકુ ઉ૦ તે નામને એક ઋષિ. સમસ્ટ ત્રિમેલવિનાનું, નિર્મળ, સ્વચ્છ,
અનાવલ ત્રિવ અમાવાસ્યા તિથિએ થનાર. નિર્દોષ.
અમાવલ્યા શ્રી. અમાવાસ્યા તિથિ. અને સ્ત્રી લક્ષ્મી, બેય આંબળી, દુરીનું જમવાર સ્ત્રી ઉપર અર્થ. નાળ.
Twવારી ત્રિકમાવા શબ્દ જુઓ. અમારમન પુત્ર રાગદ્વેષાદિરહિત યોગી. સમાવાયા સ્ત્રી અમાસ તિથિ. મહિર ત્રિો ગમ શબ્દ જુઓ.
અમિત ત્રિઅમાપ, નહિ જાણેલ. સમસ પુકાળ, રોગ, નિર્બોધ.
મિતવિક go અમાપ પરાક્રમવાળોરામકૃ ત્રિચીકણું નહિ તે, રક્ષ-લુખું. ચ૦ સાથે, પાસે, ઘર, આ લેકમાં.
મિતવિક્રમ, ત્રિઅત્યંત શૂરવીર. ના સ્ત્રી ચંદ્રની સોળમી કળા, ચંદ્રની અમિતરાજ પુદ્ધ પરમેશ્વર, વિષ્ણુ. પંદરમી કળા, અમાવાસ્યા તિથિ.
માઁામ્ ત્રિઅત્યંત બળવાન, મહા ૩માં પુત્ર આત્મા.
તેજસ્વી.
વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अमित्र
અમિત્ર ૬૦ શત્રુ. સમિત્રસજ્જ ત્રિશત્રુને સહન કરનાર, શત્રુને જીતનાર બળવાન. મિત્રનાદ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. મિથ્થા અવ્ય૦ મિથ્યા- જૂહું નહિ તે, સત્ય. મિ ત્રિ॰રોગી.
સ્રમિન ‰ હિંસા કરવાને અયેાગ્ય. ઍમિશ્ર ત્રિ॰ મિત્ર-સેળભેળ નહિ તે; અમિશ્રિત ત્રિ. ઉપરના અ. ગમિત્રીશ્ચત ત્રિ॰ સેળભેળ નહિ કરેલ, જાદુ કરેલ.
અમિષ ન॰ લૌકિક સુખ, કપટ--મહાનું નહિ તે.
અમિષ ત્રિ છળ વિનાનું, બહાના વગરનું, નિષ્કપટ.
અમીત ત્રિ॰ હિંસા નહિ કરેલ.
અમીષ પુ॰ રોગ.
અમીપ ૧૦ દુ:ખ, પાપ
અમીષાતન ત્રિ॰ રોગને નાશ કરનાર. અમીવા સ્ત્રી રોગ વગેરેની પીડા. સમુ ત્રિ॰ અમુક, આ. અમુલ ત્રિ॰ મુક્ત નહિ તે, બંધાયેલ, નહિ મૂકુલ, નહિ છેડેલ.
અમુ ૧૦ એક જાતની છૂરી–હાથછરી. અમુત્તિ શ્રી મુક્તિ નહિ તે, બંધન. અમુલ્ય ત્રિ॰ અપ્રધાન, ગૌણુ, મુખ્ય નહિ તે. અમુગ્ધ ત્રિ॰ મેહ નહિ પામેલ, મુગ્ધ
ભાળું નહિ તે, મૂર્ખ નહિ તે, ચતુર, સુંદર નહિ તે.
અમુતમ્ અન્ય આમાં, આહીંથી, પરલેાકથી. અમુત્ર અન્ય આમાં, પરલાકમાં. સમુદ્રસ્થ ત્રિ પરલોકનું, પરલેાક સંબંધી. અમુત્ર ન॰ પરલેાક થવું. અમુથા અન્ય આ પ્રકારે. મુદ્રાવત બન્ય૦ આની પેઠે, આના જેવું
११०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमृत
અનુચ્ ત્રિ આ પ્રત્યે ગયેલ, આને પામેલ, અને પૂજનાર. સમુ≈ ત્રિ. ઉપરના અ અમુમુક્ ત્રિશમુખ્ય શબ્દ જુએ. અમુમુક્ષ્ ત્રિ. ઉપરના અ. અમુત્ અન્ય અરવ જુએ. મુખ્ય જ ન॰ પ્રસિધ્ધ કુળ. અનુષ્યપુત્ર પુ॰ કુળવાન, ખાનદાન. અમુખ્યયન પુ પ્રખ્યાત કુળમાં ઉત્પન્ન
થયેલ સંતાન, આનું સંતાન. અમૃૠક્ષ ત્રિ॰ આના જેવું. અમૂક્ ત્રિ॰ આના જેવું. અમુદરાત્રિ॰ આના જેવું. સમૂર્ર સ્ત્રી મૂર્છાના અભાવ અમૃTM ત્રિ॰ મૂર્છારહિત, મેાહરહિત, અમૂઢ. અમૂત્ત ત્રિ॰ મૂત્તિ માનરહિત, અવયવરહિત, અપ્રત્યક્ષ આકાશ વગેરે. અમૂર્તતુળ પુ॰ વૈશેષિક પ્રસિદ્ધ અમૂનાઆકાશ વગેરેને કાઇ ગુણ.
મૂર્ત્તિ ત્રિ॰ અવયવરહિત આકાશ વગેરે, અવૃત્તિ પુ॰ વિષ્ણુ, પરમાત્મા. સમૃત્તિમત ત્રિ॰ અવયવશૂન્ય આકાશ વગેરે. અમૃત્તમત પુ॰ વિષ્ણુ.
અમૂલ ત્રિ॰ મૂળરહિત, આદિકારણ વગરનું, મૂળીયાં વગરનું.
સમૂદ ત્રિ. ઉપરના અ અમ્રા ત્રી॰ અમિશિખા વૃક્ષ.
મૂલ્ય ત્રિ॰ જેની કીમત ન થાય તે. અમૃત્ત ત્રિ॰ નહિ શેાધેલ. નહિ સાકરેલ,
નહિ હિંસા કરેલ.
અમૃળાજી ન॰ વીણમૂળ-સુગધીવાળા-ખસ. જ્ઞમૃત ત્રિ॰ મરણ નહિ પામેલ, વેલ, અજરામરપણું આપનાર,
અમૃત ૬૦ અમૃત, પાણી, ઘી, પારા, યજ્ઞ કરતાં બાકી રહેલું દ્રવ્ય, નહિં માગેલી વસ્તુ, અન્ન, દૂધ, સેસાનું, ખાવાના કાઇ
For Private and Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमृत
अमृताश्म
પદાર્થ સ્વાદિષ્ટ દ્રવ્ય, જેનાથી સ્વાદ લાવી | અમૃતા પુત્ર જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ તે નામને શકાય તે દ્રવ્ય, મુંદર, ઝેર, વછનાગ, એક ગ. મેક્ષ, અમૃત જેવું, પરબ્રહ્મ.
અમૃતાસ ૩૦ અમૃતરૂપ રસ, અમૃત રસ, અમૃત પુત્ર વિષ્ણુ, ધવંતરિ, હરકે દેવ, પરમાત્મા. વારાહીકંદ, જંગલી મગ, જ્યોતિ પ્રસિદ્ધ સમૃતા સ્ત્રી એક જાતની દ્રાક્ષ, એક તે નામને એક ગ
જાતનું પકવાન્ન. અમૃતારિ શ્રી. તે નામને એક છંદ.
સમૃતદતા સ્ત્રી ગળે, અમરવેલ. મૃત પુત્ર જીવ, બ્રહ્મ.
અમૃતવપુર પુત્ર ચંદ્ર, વિષ્ણુ. ૩મૃતના સ્ત્રી જટામાંસી નામની વનસ્પતિ. અમૃતાર્થ go અમૃતનો વરસાદ. અમૃતતત્વ ૧૦ મેક્ષ, મહાકલ્પસુધી રહેના- અમૃતવલ્લી ત્રીગળે. ૨૫ણું.
અમૃતલાલ ત્રિવ અમૃત તુલ્ય વચનવાળુંઅમૃતતાિ સ્ત્રી સ્ના, ચાંદની, મીઠા બોલું. અમૃતતા સ્ત્રી અમરપણું, મેક્ષ.
સમૃતસંમા સ્ત્રી. ગળો. અમૃતસિસ્ટમ સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. કૃતજાર ૨૦ એક જાતનું પકવાન. અમૃતવ ૨૦ અમરપણું, મેક્ષ.
અમૃતવાર પુ. ઘી. અમૃતવજિનિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર
અમૃતસરમાં ૫૦ ગળ. મતકુતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
અમૃતન્ને પુત્ર ચંદ્ર, અમૃતધાર સ્ત્રી અમૃતની ધાર, તે નામને અમૃતમ્ન સ્ત્રીદેવોની માતા. એક છંદ.
અમૃતના પુ. ઈન્દ્રને ઉચ્ચ શ્રવા ઘોડે, અમૃતના પુત્ર તે નામને એક ઉપનિષદ
હરકોઈ ઘોડે. ગ્રંથ..
અમૃતસ્ત્રાપુ અમૃતનું ઝરણું. અનાસ્ટિવ સ્ત્રી, એક જાતનો પાક,
અમૃતન્નવા સ્ત્રીદંતી લતા. કઈ એક પકવાન.
અમૃતાંશુ પુત્ર ચંદ્ર. અવૃત્તા પુત્ર વિષ્ણુ, દેવ
અમૃતાંશવ પુ. વિષ્ણુ. અમૃતા ત્રિ. અમૃત જેવા પદાર્થો પીનાર.
અમૃતાંશુ-દ્રવ ત્રિચંદ્રથી ઉત્પન્ન થનાર. અમૃતલ ૫૦ અગ્નિ એક જાતનું બાજ પક્ષી- ૩મૃતાપર્ પુત્ર દેવ. મકૃતi૪૨એક જાતનું ફળ.
અમૃતા સ્ત્રી ગળે, ઇંદરવરણી, માલકાંકસમૃતક પુરુ એક જાતનું ઝાડ પારાવત ણીને વેલો, અતિવિખની કળી, રાતું વૃક્ષ, પટેલ.
નસોતર, ધ્રોખડ, ભોંય આંબળી, હરડે, અમૃતા શ્રી ભોંય આંબળી, દ્રાક્ષ તુલસી, પીપર, મોટી હરડે, દારૂ, સૂર્યનું અમૃતમતિ સ્ત્રી તે નામનું ભીલામાંનું
કોઈ એક કિરણ. એક ઘી.
અમૃતારું ન. પટોલ. સમૃતમુY ૫૦ દેવ.
સમૃતાયમાન ત્રિઅમૃતજેવું. સમૃતમુરૃ ત્રિયજ્ઞ કરી બાકી રહેલા છે
સમૃતારા પુત્ર વિષ્ણુ, દેવ. અન્નનું ભજન કરનાર, નહિ માગેલા અમૃતારાના પુત્ર દેવ. અન્નનું ભજન કરનાર,
અમૃતારા પુત્ર એક જાતને પત્થર.
For Private and Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमृताष्टक
૨૨૨
अम्युज
મૃતા ગળો વગેરે આઠ વસ્તુઓ પશ્ચાત્તાપ, તે નામને એક સૂર્યવંશી રાજા. જેમાં આવે છે તેવું એક ઔષધ.
વરીષ પુ. ૧૦ અન્વેષ પુ૧૦ જુઓ. સમૃતા ન એક જાતનું મોરથુથે..
વરીષ પુત્ર અન્વરિષ પુ શબ્દ જુએ. ૩મૃતા પુત્ર ગરૂડ.
કરવાન્ પુત્ર દેવ. અમૃત ન અમૃત શબ્દ જુઓ.
વારિ અલંકાર ધારણ કરવા. અમૃતરાય પુત્ર જળશાયી વિષ્ણુ–નારાયણ. વણ પુત્ર બ્રાહ્મણથી વાણીઆણીમાં ઉત્પન્ન અમૃતત્પન્ન ૧૦ એક જાતનું મેરથયું, થયેલ વર્ણસંકર, તે નામનો એક દેશ, ખાપરીયું.
હાથીને માવત. મૃતપન્ન સ્ત્રી મધમાખી.
સ્ત્રી એક જાતની વેલ. અમૃતન્નવ નવ યકૃતન શબ્દ જુઓ. વટ શ્રી. એક જાતની વેલ, જૂઈ. સમૃતોદ્રવ પુ. બીલીનું ઝાડ.
ઘટવા સ્ત્રી બ્રાહ્મી લતા. સમૃત્યુ પુત્ર મૃત્યુને અભાવ, વિષ્ણુ. ૩થા સ્ત્રી માતા, દુર્ગા દેવી, અંબાલતા અમૃત્યુ ૦િ મૃત્યુરહિત, અમર.
તે નામની કાશી રાજાની એક કન્યા. સમૃદ્ધ ત્રિ. કેનાથી પણ હિંસા કરવાને વાહ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ અશક્ય.
વાિ સ્ત્રી માતા, દુર્ગા દેવી. આપૃષ સર્ચ. મિથ્યા નહિ તે, સત્ય. નવર્જિા સ્ત્રી માતા, પાડુ રાજાની સન્ ત્રિધારણાન્ય બુદ્ધિવાળું, મૂર્ખ. માતા–કાશી રાજની કન્યા. અને ત્રિ, અપવિત્ર.
અશ્વ સ્ત્રી માતા, દુર્ગા દેવી, ધતરાષ્ટ્રની મેથ ૧૦ વિષ્ટા.
માતા-કાશીરાજાની વચલી કન્યા. લાગતા સ્ત્રી અપવિત્રપણું.
અશ્વિપતિ પુત્ર શિવ. મધ્ય ૧૦ અપવિત્રપણું.
અશ્વિય ૫૦ ગણપતિ, ધૃતરાષ્ટ્ર રાજા. અમેનિ જિ. અમાપ.
અશ્વિોચવા ઉપરના અર્થ. સમય ત્રિસફલ, વ્યર્થ નહિ તે. કશુ ન પાણી, તે નામની એક ઔષધિ.
ના પુત્ર વિષ્ણુ, તે નામને એક નદ. મચ્છુપા પુત્ર જળકણ, પાણીનો છાંટો. અમોઘા સ્ત્રી પોલ, હરડે, વાવડીંગ. જવુIT સ્ત્રી ઉપર અર્થ. સમાવિત ત્રિનહિ છોડેલ, નહિ તજેલ. પુત્રવધુ એક જાતનું માછલું, શીંગડું. સનત ન નહિ કપાયેલી કીનારીવાળું. લઘુવિરત પુ. એક જાતનું માછલું. વેશ્વયુગલ.
યુકૂર્મ પુ. શિશુમાર નામનું એક જળજ ન વ પર. સહે જવું.
ચર પ્રાણી. શ્વ ન૦ નેત્ર,
કુરાર પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. સાવા પુ. પિતા.
સવુરા ૦ એક જાતનું માછલું. ૩૪ ૧૦ શબ્દને આશ્રય આકાશ, વસ્ત્ર, સવુર નિ જળચર પ્રાણું.
અંબર નામનું દ્રવ્ય. અભરખ ધાતુ. સજુવાર 7૦ શેવાળ. મપિ પુત્ર ૧૦ ભુંજવાનું પાત્ર-કઢાયું. અબ્દુચારિન ત્રિવ જળચર પ્રાણ.
g૦ વિષ્ણુ, શિવ, સૂર્ય, બાળક, ૩ળુષ ના કમળ. આકડાનું ઝાડ, તે નામનું એક નરક, | સબ્યુગ પુo ચંદ્ર, કપૂર, તે નામનું એક ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अम्बुज
११३
સરયુઝ g૦ ર૦ શંખ, વજ.
અશુદિ સ્ત્રી. કમળને સમૂહ, કમમજુર ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર હર- ળને વેલો. કઈ પદાર્થ.
aધુનિ ૧૦ કમળ, સારસ પક્ષી. ગુમન ન કમળ.
શુવાજી સ્ત્રી, આ નક્ષત્રના પહેલા પુત્ર નવ સારસ પક્ષી, શંખ. પાદમાં આવેલા સૂર્યવખતની જમીન. અનુરિન ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. અછુવાનિ ત્રિ- પાટલા વૃક્ષ, જળમાં સવુiાસન બ્રહ્મા.
રહેનાર, અનુજારના શ્રી લક્ષ્મી દેવી.
અનુવાસિની સ્ત્રી, પાટલા વૃક્ષ. સમ્યુલાઇિ પુશેવાળ.
ગુજરાતી જો. પાટલા વૃક્ષ. પુ. મેધ, મોથ.
સાનુવાદ મેધ, મોથ. સવુ ત્રિ. પાણી આપનાર હરકેઇ. ગુવાદિન ૩૦ મેધ, મોથ. ગાપુર મેઘ, મોથ.
ગુવાદિન ૦િ જળ વહેનારઅબ્દુધ પુ. સમુદ્ર, પાણીને આધાર-ઘડે અનુવાદિની સ્ત્રી, વહાણમાંથી પાણી કાઢવગેરે, ચારની સંખ્યાવાળું, ચારની સંખ્યા. વાનું લાકડાનું એક પાત્ર, પાણી લઈ સુધારવા . એક જાતની કુંવાર- જનારી સ્ત્રી. ઘીકુંવાર
ગુવાર પાણીમાં તરવું હંગેરે ન્યુધિરવા સ્ત્રી- ઘી કુંવાર.
જળક્રીડા. કયુનિધિ પુત્ર સમુદ્ર.
અનુવિદ્યા સ્ત્ર એક જાતની કુંવાર. અવુપ પુ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર.
સવુતર ૩૦ પાણીમાં થનાર નેતર. સવુપ ત્રિ, પાણું પીનાર.
અનુાિાિ સ્ત્રી પાણીમાં થનાર અડુપર સ્ત્રી એક જાતનું લસણ.
' જાસુદ સરૂપ જ ઉપરને અર્થ
સફુષિ સ્ત્રી જળે. ગુજરાહજુ એક જાતનું ઝાડ-નિર્મળા. અસુરની જી. પાદિની શબ્દ જુઓ. બનાવ ન નિર્મળા વૃક્ષનું ફળ.
અમૃત ૨૦ થુંક ઉડે તેવું બોલવું. જશુમત ૬૦ મેધ, સમુદ્ર, મેથ..
સક પુત્ર માટે રસ. હુયુત ત્રિવ જળને ધારણ કરનાર.
સદ્ધ ત્રિખાટું. રૂમતુ ત્રિવ ઘણું જળવાળો દેશ વગેરે. સન્મ સ્વા. માત્ર ૪૦ ટુ શબ્દ કરો. આરતી સ્ત્રી તે નામની એક નદી. જન્મન્ ૧૦ પાણી, દેવ, પિતૃલોક, મનુષ્ય,
કુમારા પુત્ર એક જાતની છીપ. અસુર, તે નામની એક ઔષધિ, જમકુમુર છુ. મેધ, મેથ.
તિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી ચોથું સ્થાન, આજુર ! બારણાંની નીચેનું લાકડું–ઉંબરે. ધ્યાત્મિક તુષ્ટિ. અષ્ણુના પુત્ર સમુદ્ર.
મઃ (મસા) નાર મોતી. સવુ ન... કમળ, સારસ પક્ષી,
(મ) સ્ત્ર ૩૦ ધુમાડે. અમથુરદ ન કમળ.
સન્મ (મરચ) રશ ત્રિ પાણીમાં રહેનાર. સુહા સ્ત્રી સ્થલ પઢિની-જમીન ઉપર છે.
| સન્માનિધિ પુ. સમુદ્ર. થનાર કમળને વેલો. .
મુખ પુ. મેટું, ભયંકર શબ્દ કરનાર.
૧૫
For Private and Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अम्भाज
अम्लसार
- - - -
-
સામગ 1૦ કમળ. સન્માન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, સારસ પક્ષી.
ભજન ૫૦ ૧૦ શંખ. જન્મલ ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. સમજવાડું ૧૦ કમળને સમૂહ. સભાજન પુત્ર બ્રહ્મા. જન્મ-મનન ૫૦ બ્રહ્મા. જન્મનોન પુ. બ્રહ્મા. સમisઇ પુત્ર કમળને સમૂહ.
મેનિન બ્રીટ કમળને સમૂહ, કમળનો વેલો. અમર પુત્ર મેઘ, મેથ. are fઝ પાણી આપનાર.
મેઘર ઉ૦ મેધ, સમુદ્ર, મેથ. સન્માધિ પુસમુદ્ર.
એવમ પુપ્રવાલ વાળું. સન્માનિધિ ૫૦ સમુદ્ર, જન્મરાશિ પુત્ર સમુદ્ર. જન્મોત્ ૧૦ કમળ, સારસ પક્ષી. મોર ઉપરના અર્થ.
૬ ત્રિપાણીમાં ઉગનાર, પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. સમય ત્રિ પાણીમય, પાણીને વિકાર,
ઘણા પાણીવાળું કોઈ સ્થળ વગેરે. માત્ર પુ. આંબાનું ઝાડ. મy Rઆંબાનું ફળ કે પાંદડું.
મત પુ૦ આંબળાનું ઝાડ, ગઝતા પુત્ર ઉપરને અર્થ. એક પુ. ખાટો રસ. મજ ૧૦ છાશ. મકરુ ત્રિ. ખાટું.
વક પુત્ર એક જાતનું ઝાડ-લકુચ વૃક્ષ. સર્જાઇડ ર૦ લૂણીની ભાજી. મારા પુત્ર બીજે.
Fર પુછે ખાટું શાક. મઝાર છે બીજેરાનું ઝાડ.
કરઢતાં સ્ત્રી ખટાઈ. મસ્ટ ૧૦ ખટાઈ.
ના અમ્સ વેતસ. અનિરાં સ્ત્રીડીક્ષ-શઠી કચેરી, અપ૪ ના બીજેરૂ-નારંગી–અ૩
વેતસઆંબલી અને જંબીર એ પાંચ ફળ. અરજીપત્ર ૫૦ કરતા વૃક્ષ. અરજીપત્રી શ્રી. એક પતને ખાટા પાન- વાળો વેલો. સપના પુત્ર ખાટું ફણસનું ઝાડ.
પિત્ત ન એક જાતને રોગ. કપૂર ન એક જાતનું ઝાડ-આંબલી. મસ્જકટ પુરા આંબાનું ઝાડ. કઇ નઇ આંબલીનું ઝાડ. કરવગા સ્ત્રી, ખાટું કેઈ એક કંદ, રમેન પુત્ર અમ્લતસ. સાહ પુખાટો રસ. મા સ્ત્રી માળવા દેશમાં થનારી ના
ગરવેલ. મોળિો . ખાટી લૂંણી. ૩
. ખાટી લૂં. શ નિ સ્ત્રી ઉપર જુએ. સ તી સ્ત્રી, એક જાતને વેલો-લૂણ.
પુખાટા રસ જેમાં મુખ્ય હેય તેવા પદાર્થોને સમુદાય. અરવલ્લી એક જાતનું કંદ. માટે સ્ત્રી એક જાનની નાગલ. સવાસ્તુ પુત્ર તે નામનું એક શાક.
મા નવ આંબલી. ગઝવૃક્ષ પુ0 આંબલી.
સ્ટાર પુત્ર અવેતસ નામની એક વનસ્પતિ. મારા પુત્ર ખાટું શાક.
ઝાલા ન૦ આંબલી. સ્ત્રના પુ. લીંબુનું ઝાડ. જનાર ન કાંજી,
For Private and Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अम्लहरिद्रा
अयनांश
૩રિત્રા સ્ત્રાવ આંબા હળદર,
અઢા સ્ત્રી આંબલી. સારા પુત્ર ખાટા ફરકે.
સ્વાત પુત્ર અમ્લતસ. અઢાવના પુત્ર એક જાતનું ઝાડ.
સાન પુ તે નામનું એક ઝાડ ૩રામ ત્રિવ નહિ કરમાયેલ.
જાન R૦ કમળ. સાનિ સ્ત્ર નહિ કરમાવું તે. ૩માનિ ત્રિ, કરમાય નહિ તેવું.
જનિની સ્ત્રી, કમળનો વેલો. માિ સ્ત્રાવ આંબલી, ખાટા ઓડકાર. ન્ટિવટવા પુ. ખાટું વડું. સરસ્ટી શ્રી ખટાઈવાળું એક જાતનું ઝાડ,
આંબલી. કબીજા સ્ત્રો, આંબલી. ૩મોટા પુત્ર રમત વૃક્ષ. અસ્ત્રોમાં પુ. ખાટા ઓડકાર. મત્રોની સ્ત્રી વતી શબ્દ જુએ. કશું ખ્યા મા લ૦ લે જવું. અા પુત્ર પૂર્વ જન્મનું શુભ કર્મ, શુભ દેવ, વિધાન, પાસ, પાસાને ભાગ, સેગઠાંઓને
જવા ગ્ય કઈ સ્થળ. અા જનાર. જાપાન ૧૦ તે નામનું એક નરક. સારુ ૧૦ તીવ્ર ઉપતાપ, લોઢાનું ફૂલ- ત્રિશલ.
# ત્રિ નીરોગી, રોગરહિત, ઉપકવતું સાધન નહિ તે. જય ત્રિ. જેણે યજ્ઞ ન કર્યો હોય તે.
ત્રિયજ્ઞ કર્મમાં આપવાને અગ્ય અડદ વગેરે. પશુ ત્રિ, યજ્ઞ નહિ કરનાર, યજ્ઞનો નાશ કરનાર, ચકર ત્રિ. જેણે યજ્ઞ ન કર્યો હોય - તે.
ત્તિ ત્રિ. જેણે ઇન્દ્રિયોને વશ ન કરી હોય
તે, જેણે પ્રયત્ન-મહેનત ન કરેલ હોય તે. જતિન ત્રિ, ઇન્દ્રિયનિગ્રહ નહિ કરનાર,
પ્રયત્ન નહિ કરનાર. Hથન પુછયત્નને અભાવ, મહેનત નહિ તે. અમદા ત્રિ યત્ન જેણે ન કરેલ હોય તે. અત્રવત્ ત્રિ- યત્નશન્ય, પ્રયત્ન રહિત. ઉન્નત ૩૦ યત્નશન્ય જેવું.
થઇ ત્રિવ અયોગ્ય, અયત્ન. સાથ મળ્યો જેને જે વિધિ કરવો એગ્ય
હોય તે પ્રમાણે ન કરવું તે, અયોગ્ય કરવું, ખાટું. ગાથાતથ ત્રિવ્યથાર્થ નહિ તે, બરાબર
નહિ તે, અયોગ્ય. જયથાર્થ = યથાર્થ નહિ તે, મિથા
ખોટું. જાથાવત ચ૦ યોગ્ય નહિ તે, યથા યોગ્ય નહિ તે. સાથે ચ૦ ઈચ્છા પ્રમાણે નહિ તે,
ઈચ્છા પૂરતું નહિ તે. ચથેg ત્રિ. અતિ અલ્પ. નયન ન જવું, ચંદ્ર તથા સૂર્યની ગતિ. અનr૪ પુચંદ્ર તથા સુર્યની ઉત્તર
અને દક્ષિણમાં ગતિને સમય. અયનવંટન ચંદ્ર તથા સૂર્યની ગતિનો ફેરફાર.
ના પુત્ર રોશીઓના પિતપતાના સ્થાનમાંથી ચાલવાવડે થયેલ માસ વગેરે. અયનમાર્ગ S૦ અયનાંશ શબ્દ જુઓ. શાનમાર પુત્ર અયનાંશના અનુસાર દિન
માન વગેરે જાણવા માટે કલ્પલ માસ. ચનતંત્રના પુત્ર અયનાંશના અનુસાર
ગ્રહોનો રાશિઓમાં સંચાર. યાત્તિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
વિત ત્રિ- બંધનરહિત, સ્વતંત્ર. અાનાંશ પુ ગ્રહની ગતિને અંશ-ભાગ.
૫.
.
.
For Private and Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अयनांशज
अयुगपत्
માનાંરા પુત્ર અયનાંશથી થયેલ માસ. | અજિત પુત્ર તે નામને એક મુનિ. માત્ર પુત્ર વિકાને કીડે, જવ વિનાનું અચારિતૃ ત્રિો નહિ માગનાર. કઈ કર્મ વગેરે, શત્રુ, કૃષ્ણ પક્ષ-અંધા- નયથિ ત્રિ, યજ્ઞ કરવાને અગ્ય.
થાકથિરિન નવ યજ્ઞ કરાવવાને અયોગ્ય વર્ પુત્ર પખવાડીયું,
પાસે યજ્ઞ કરાવવો તે. ચરણ ન અપયશ.
યાજ્યથા ચ ૧૦ ઉપરનો અર્થ ૩યાર ત્રિઅપયશકારક.
મારામ પુ. વાસી નહિ તેતાજું, જેના કચરા ત્રિ. ઉપરનો અર્થ
ઉપર અમુક સમય વીત્યું ન હોય તે, ચચરિત્રન ત્રિ, અપયશવાળું.
દોષરહિત. કથક ર૦ લોઢાની ભૂકકીથી તૈયાર અથાતુ પુત્ર રાક્ષસ નડિ તે, અહિંસક. કરેલું કેઈ ઔષધ.
માથાતથ્ય ન૦ મિથ્યાત્વ, અસત્યપણું, અથર્ ૧૦ લો, લોઢાનું કે શસ્ત્ર, જવું. અયથાર્થપણું. સન્ , અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
અયાન નવ સ્વાભાવિક રીતે અચળ, ગસયત પુ. ૧૦ લોઢાનું પીવાનું પાત્ર. તિને અભાવ. જય શ્રી લોઢા જેવા કઠણ કાન- ગયાના પુત્ર જુગારમાં પાસાઓને લઈ વાળી કોઈ સ્ત્રી.
જવાનું કેઈ સ્થાન. સચરાના લોહચુંબક, એક જાતને અચાનન પુ૦ પાસે.
પત્થર, એક જાતની ત્રણચિકિત્સા. યાજી ત્રિરાક્ષસની એક જાત. મામિ ત્રિલોઢું ઇચ્છનાર.
અચાઈ ત્રિવ ખપાવવાને અશક્ય, યુદ્ધાદિ અવાર પુછ લવાર.
સાધન દ્વારા વશ કરવાને અશક્ય શત્રુ, જયશ્ન પુછ લોઢાનો ઘડે.
પ્રાણ વાયુ. સથરા સ્ત્રી લેઢાની કેશ,
કયાથ પુત્ર તે નામનો એક દ્રષિ. અવસિ ત્ર- એક જાતની ચિકિત્સા. ગરિ અચ૦ પ્રશ્નમાં, અનુનયમાં, સંબંધપુ. લોઢાને થાંભલે.
નમાં અને સ્નેહમાં વપરાય છે. અવધૂળ ત્રિ. લોઢાની ઝૂંસરીવાળો રથ ગયુ છે પુ સાતપુડાએ ઝાડ. વગેરે..
અણુ ત્રિ. પિતાના કર્તવ્યમાં સાવધાન સાWાત્ર ૧૦ લોઢાનું પાત્ર.
નહિ તે, અમેગ્ય, આપત્તિમાં પડેલ, નહિ સામા ત્રિલેઢાને વિકાર, લોઢામય.
જોડાયેલ, બહિર્મુખ, મુકિત શૂન્ય. યુકિત અયાયાદિ પુ. પાણિનીય વ્યાકરણમાં વગરનું. કહેલ એક શબ્દસમૂહ.
સft સ્ત્રી, યુક્તિ નહિ તે. સાવ ત્રિવ યાચનારહિત, યાચના નહિ અણુ ત્રિ. યુક્તિ વગરનું, જનારહિત. કરનાર.
પુન ૨૦ બેકીનું નહિ-એકીનું, વિષમ, જેસારિત ૪૦ અયાચિત વૃત્તિ-નહિ મા- ડકું નહિ તે. ગવું તે.
પુન ત્રિપુંસરી વગરનું, ભાંગી ગયેલી નિત ૦િ નહિ માગેલ જેની પાસે ઝુંસરીવાળા રથ વગેરે. ન મગાય તે.
પ્રયુત ચ૦ એકી સાથે નહિ, અનુક્રમે.
For Private and Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अयुगल
અયુગલ ન॰ એકીનું નહિ–એકીનું, બેડકું નહિ તે. અયુર્ શ્રી કાકવધ્યા સ્ત્રો,
અસુમ ન॰ યુવાન શબ્દ જુએ. સુમનેત્ર પુ॰ મહાદેવ. અસુમઅલ પુ॰ સાતપુડાનું ઝાડ. અયુમપત્ર પુ॰ ઉપરના અ અસુમવાળ પુ॰ કામદેવ.
અયુગ્મવાદ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, યુમરાર પુ॰ કામદેવ. ગચુક્ ત્રિ યુદ્ધ શબ્દ જુએ. અદ્યુત ત્રિ॰ નહિ જોડાયેલ, સંબંધ નહિ
११७
પામેલ, દશ હજારની સંખ્યાવાળું. અચુત ન॰ દશ હજારની સંખ્યા, અન્યુતનાચિન પુ॰ તે નામે પુરૂવશી એક રાજા. અનુતરાત્ અન્ય દશ દશ હજાર. અદ્યુતસિદ્ધ ત્રિકા દ્રવ્ય-ધડા વગેરે, વૈશેષિક મતે દ્રવ્યાશ્રિત ગુણુ, ક. અયુસિદ્ધિ સ્ત્રી પૃથભાવે અસિદ્ધિ ચુત નિત્ પુ॰ યદુવંશી એક રાજા. મયુદ્ધ ન॰ યુદ્ધ નહિ તે. અરુદ્ધ ત્રિ યુદ્ધરહિત, યુદ્ધવગરનું. યુષ ત્રિ॰ સ ંમિશ્ર, સેળભેળ નહિ તે. અવન પુ॰ વૃદ્ધ. યુની સ્રી॰ વૃદ્ધ સ્ત્રી.
અસૂર્વી ત્રિ॰ લીંબડે!–જબીર વગેરે વૃક્ષ. અન્ય અન્ય ક્રધમાં, કાપમાં, ખેદમાં, ગભરાટમાં, સ્મરણમાં, અને બુદ્ધિના અભાવમાં વપરાય છે.
અગેન પુ॰ યાગના અભાવ,
જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ખરાબ યાગ, વિયેાગ, ફૂટ-ખેટુ’, તે નામના એક રાગ.
ગૌરવ પુ॰ શૂદ્ર પુરુષથી વૈશ્યસ્રીમાં - પન્ન થયેલ વ સકર, અતૈનાત પુ॰ અનુસ્વાર, વિસગ, જિલ્લામૂલીય તથા ઉપધ્માનીય અક્ષર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર
ગોગુદ પુ॰ લાઢાના ગાળે, ગોગુરુ પુ॰ લેઢાના ગોળા, સોનૂ પુ॰ લવાર.
અનેન્દ્ર ત્રિ॰ યાગ્ય નહિ તે, અયેાગ્ય. લોચતા શ્રી. અયે!ગ્ય' છું. સ્રોન્ધત્વ ન યેાગ્યપણું. થોડX ૧૦ મુસળ–સાંબેલું. ગોષન પુ॰ થાડા, ઘણુ. સોનાહ ન॰ લેાઢાની જાળ. ગોટ્ટૂ ત્રિ લેખડી પૈડાના પાટાવાળા રથ વગેરે.
સ્ત્રોત ત્રિ॰ લેઢાનાજેવા કઠણ દાંતવાળુ કોય ત્રિ॰ જેની સાંમે યુદ્ધ ન થઇ શકેતે. સન્તા શ્રી. અયેાધ્યા નગરી. અશીયાળાન્ત ૬૦ રામાયણના એક કાંડ, સોનિ શ્રી ચેાનિ સિવાયનું કાઈ સ્થાન. ગનિ ત્રિ॰ અજન્ય નિત્ય. થોનિષ્ઠ ત્રિ॰જેની યાનિ કહેવામાં ન આવી હોય તે.
અનિઝ ત્રિ॰ યેાનિથી ઉત્પન્ન નહિ થનાર. સોમય ત્રિ॰ લેાઢાને વિકાર-અસ્ત્ર-શસ્ત્ર વગેરે
સોમજ ૪૦ લોઢાના મેલ-કટુ ગૌમુલ ત્રિ॰ લેઢાના અગ્રભાગવાળું હળ વગેરે, લેઢાના જેવા કઠણ મેઢાવાળુ કાઇ પક્ષી વગેરે. ગોમુદ્ધ પુ॰ તે નામના એક અસુર. ગોમુલીય ત્રિ॰ લેાદાના જેવા અગ્રભાગવાળામાં હાનાર. સૌરત્ત પુ॰ લેાઢાને મેલ. ગોદચ ત્રિ॰ લેાઢાના જેવા કઠણ હૃદયવાળુ, નિય.
For Private and Personal Use Only
અચ્ચન ત્રિ॰ જનાર, જવાનું સાધન. અર્જુ॰ પૈડાના આરા,ખૂણા,શેવાળ,પાપડ, અર ત્રિ॰ ઉતાવળીયુ..
અર્ ન॰ ઉતાવળ, ઉતાવળાપણું.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अरक
www.kobatirth.org
११८
સરળ પુ॰ ર પુ શબ્દ જુએ. अरक्षस् ત્ર રાક્ષસ જેવું પીડા કરનારદુ:ખ દેનાર નિહ તે.
અરક્ષિત ત્રિ॰ નહિ ા કરેલ.
અરધ પુ॰ તે નામનું એક ઝાડ-ગરમાળે.
સરપટ્ટ પુ॰મેટા કૂવૈ, કૂવામાંથી જળ કાઢવાનું એક યંત્ર,
અથવૃત્ત પુ॰ ઉપરના અ. ગર્ત ત્રિ. શેભાવનાર, શણગારનાર. अरङ्कृत ત્રિ શૈાભાવેલ, શણગારેલ. અકૃતિ શ્રી અલકાર, ધરેણું. અર્મ પુ॰ પરિપૂણ ગતિ, સંપૂણૅ ગમન. અરબસ્ ત્ર રહેશુરહિત, રજ-ધૂળ વગરનું.
અર્હમ્ શ્રી. રજસ્વક્ષા નિહ થયેલી સ્ત્રી. અવનવા ત્રિ॰ રજોગુણરહિત; રજ વગરનું. અસ્તુ ૧૦ કેદખાનું જેલ. અદ્રુ પુ॰ અરડુસા નામની વનસ્પતિ. મસૂત્ર પુ॰ શુશ્રવસ નામના એક રાજાને તે નામના એક મંત્રી.
હુ પુ॰ અરસામાં થનાર સરળ ત્રિ યુદ્ધ વગરનું, શત્રુ, નહિ રમતુંનહિ ક્રીડા કરતું દુ:ખી.
અર્શન પુ॰ સૂર્ય, અણુિનું ઝાડ, અગ્નિમંથન કરવાનું તે નામનું એક લાકડું. અળદ પુ॰ અગ્નિમંથનનું સાધન ઝાડઅણ.
મળી સ્ત્રીઁ અગ્નિમ’થન કાઇ, અરળીતુ પુ ઉપરતે અ શ્રીસુત પુ॰ શુકદેવ. અન્ય પુ॰ ૧૦ જંગલ, વન. અન્ય પુ॰ કાયફળનું ઝાડ, અયટી શ્રી જંગલી કેળ. સન્યાહુ ૧૦ રામાયણનું એક કાંડ ભાગ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरण्यवासिन्
અરયાની સ્ત્રીઁ જંગલી કપાસ, ગગ્ય પ્પિા હ્રૌ॰ જંગલી કળથી. અચવાનુંમ પુરુ જંગલી કસુંએ. અન્યમ પુ જ ગલી હાથી-કેલા ફ્રા ડેલા હાથી.
અન્યગાન ૬૦ સામવેદની અંદર આવેલ જંગલમાં ગાવાનું એક ગાન. અથવાલી સ્ત્રી એક જાતની જંગલી
ભા.
સરળ્યા પુ॰ જંગલી ચકલેા. ગરચન્દ્રિા સ્ત્રી॰ જંગલમાં ચાંદનીનિષ્ફળ અલકાર, અન્યર ત્રિવતચર, જંગલી. અન્યત્ત ત્રિ. વનમાં ઉત્પન્ન થનાર. અન્યનાપ્ર ૧૦ જંગલી આદું. અન્યનાદ્રેશા સ્ત્રી જંગલી આદું. સરજ્યનીર પુ॰ જંગલી જી. અરચનીય ત્રિ॰ જંગલનાં ફળ વગેરે ઉ
પર જીવનાર.
અરન્યધર્મ પુ॰ વાનપ્રસ્થ ધર્મ. અર્થાન્ય ન જંગલી ધાન્ય અનાજ. અરન્યપતિપુ॰ રૂદ્રદેવ, પારધી-શિકારી વગેરે. ગળ્યમ ત્રિ॰ જંગલમાં થનાર સરળ્યમક્ષિા સ્ત્રીઁ ડાંસ અર્યમાર પુ॰ જંગલી ખીલાડા. અર્યમુસૂગ પુ॰ જંગલી મગ. અરચવાન ન૦ યેાગ્ય સમયે વનમાં જવું, સભ્યરાજ પુ॰ જંગલને રખેવાળ. સરન્યાશિ પુત્ર ત્યે.તિષપ્રસિદ્ધ સિંહ વગેરે રાશિ.
સયત ન૦ જંગલમાં રડવું, નિષ્ફળ એવું કાર્ય કરેં.
ગળ્યવાન પુ॰ જંગલી કાગડા. અન્ધવાન પુ॰ વનવાસ, જંગલમાં રહેવું. અચયાસિન ત્રિ જંગલમાં રહેનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरण्यवासिनी
રાવાહિત સ્ત્રી એક જાતનો વેલે,
જંગલમાં રહેનારી સ્ત્રી. અથવા પુત્ર વનવાસ્તુક-વનસ્પતિ. માઇથરાદ્ધ . જંગલી ડાંગર, જં
ગલી ચોખા. સાઇgવર પુ. જંગલી ડુકકર. લાઇશ્વર પુ. જંગલી સુરણ. અથશ્વર પુત્ર વરૂ, નહાર. coથssaો સ્ત્રી જેઠ સુદ છ.
પાધ્યક્ષ પુજંગલને રખેવાળ. સરથાનાપતિ રૂદ્રદેવ. રથાની સ્ત્રી મોટું જંગલ. સરવર ત્રિવનચર, જંગલી.
તિરુપુત્ર એક જાતના જંગલી તલ. સન્ની ત્રિ. માત્ર વનમાં ભણવા
યેગ્ય, મંત્રથી સંસ્કારયુકત કરેલ પુરેડાશ વગેરે. કરોડનુષ્ય પુત્ર માત્ર વનમાં ભણવા -
ગ્ય મંત્ર. કરવા પુ. જંગલમાં રહેનાર મુનિ
વગેરે, વાનપ્રસ્થ. ગત પુનેહરાન્ય, વિકત. અtતત્રપ go કૂતરે. અtતા પુત્ર નિજ, બેશરમ. અતિ ઉ૦ કેધ, સ્નેહનો અભાવ, આનંદ
નહિ તે, ઉદ્વેગ, ઈચ્છિત વસ્તુના વિયોગથી મનની વ્યાકુળતા, અસંતોષ. અતિ શ્રી. કામને લીધે થયેલ નાયકની એક
જાતની દશા. અતિ ત્રિ. સ્નેહશૂન્ય, વિરક્ત.
ત્નિ પુત્ર કનિષ્ઠિકા આંગળી પહોળી હોય તે બાંધેલી મૂઠીવાળે હાથ, કેરણીથી માંડી કનિષ્ઠિકા આંગળી સુધીનું માપ, કાણી, હાથ. મારિન ત્રિઅરત્નિ જેટલા માપવાળું. કથિ પુત્ર સારથિ નહિ તે.
સરઢ ત્રિજેને દાંત ન ઉગ્યા હોય તેવું
બાળક, જેના દાંત પડી ગયા હોય તેવું વૃદ્ધ. જઇ ત્રિ. શત્રુઓથી હિંસા કરવાને અશ
કય, સમૃદ્ધિવાળું, અતુલ ૧૦ કુરુક્ષેત્રની અંદર આવેલ સ
મંતપંચક તીર્થના સીમાડારૂપ એક સ્થાન. રજન ૧૦ રાંધવું નહિ તે. કેન્દ્ર ત્રિ છિદ્ર વગરનું, ઘટ્ટ. ૩રપત્ ૦િ પાપ વગરનું.
* ચ૦ કમ્ જુઓ, શીઘ્રતા, ઉતાવળ, અત્યંત. કરમ ત્રિ, અધમ, નીચ. સામતિ સ્ત્રી પર્યાપ્ત-સંપૂર્ણતાવાળી બુદ્ધિ,
કાંતિ સાથ ત્રિસુંદર નહિ તે. અર7 ત્રિકમાડ, બારણું, ઢાંકવું, વાસને
પટે. મરર પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. aft go R૦ કમાડ, બારણું.
રિન્ટ ૧૦ પાણી. સરિયમ્ ત્રિ દાન નહિ આપનાર
અદાતા. સર પુશત્રુ, હથી આર. ગરઃ ત્રિ. ગતિ કરવાના-જવાના સ્વભા
વવાળું, બરજસ્ go ઉપદ્રવ કરવાને આવેલ શત્રુ.
જે વ્ય૦ નીચે પ્રત્યે અતિવ્યગ્રતાથી કરેલ સંબોધન. મરજુ પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ. રહુ છુ એક જાતનું ઝાડ. મરક શબ્દને અભાવ-ચુપકી.
રથ ત્રિ નિઃશબ–ચુપકીવાળું. કવિ ૧૦ કમળ, સારસ પક્ષી, કાળું
કમળ, રાતું કમળ, તાંબું. વિનામ પુવિષ્ણુ. ગજિપ્ત ત્રિકમળ સરખાં નેત્રવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
"अरविन्दाक्ष
१२०
अरिमेजय
અવિખ્યાલ પુ. વિષ્ણુ.
૩૪ ત્રિો વાંકું. કવિ શ્રી કમળવળ દેશ,કમળનો મરા સ્ત્રી વેશ્યા સ્ત્રી. વેલ, કમળોને સમૂહ.
સાવન ત્રિ. અદાતા–દાન નહિ દેનાર. . જરમન ત્રિ લગામની દેરીથી રહિત રથ
અરિ શત્રુ, રથનું અંગ, પૈડું, એક વગેરે.
જાતને ખેર, કામક્રોધાદિ છે શત્રુઓ, રસ રસનો અભાવ, સ્વાદ નહિ તે, છની સંખ્યા જ્યોતિ પ્રસિદ્ધ છઠું સ્થાન, હલકે રસ.
પરમેશ્વર, સરસ ત્રિા રસવગરનું, સ્વાદરહિત, નિસાર,
અરિ ત્રિપ્રેરણું કરનાર સાર વગરનું.
કરિશમર્િ ત્રિપિતા વગેરેની મિલકતનો અરિ ત્રિ, રસિક નહિ તે, રસને નહિ
અધિકારી. જાણનાર. કારિતા સ્ત્રી રસિકપણું નહિ તે.
રિ ગુરુ શત્રુને વધ કરવા માટે
તૈયાર થયેલ. અનિવાર ૧૦ ઉપરને અર્થ. સહિત ત્રિવ રહિત નહિ તે સહિત.
જૂિર્ણ g૦ ઉપરને અર્થ. ચાર પુછે રાગ-નેહને અભાવ, રંજન
'સરિતા સ્ત્રી શત્રુતા, શત્રુવટ. નહિ તે.
ગરિ ઉપર અર્થ. જ ત્રિો રાગરહિત, નેહશુન્ય, વિક્ત.
If y૦ નાવિક, ખલાસી. જન 7િ. ઉપરને અર્થ.
જિત્ર ૧૦ વહાણને ચલાવલા માટે હલેસાં
મારવાનું લાકડુ. સાગ ત્રિ. રાજા વગરને દેશ વગેરે. ૩નન્ય પુત્ર ક્ષત્રિય નહિ તે.
રિવાજા ૩૦ યદુવંશને તે નામે એક કિન ત્રિ. જેનો માલીક રાજા નથી
ક્ષત્રિય. તે, કાંતિરહિત, નિસ્તેજ.
સિધાન્ ત્રિ-ઈશ્વરે ધારણ કરવા યોગ્ય. સાવ જુવ સુથાર.
શનિન્જા ત્રિ. શત્રુઓને આનંદ ઉપમાલવ ત્રિ. કમળ વગરનું પાણુ વગેરે.
જાવનાર-વ્યસની–પ્રમાદી. . સરાતિ પુ. શત્રુ, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ છે
અમિ ત્રિ, શત્રુઓને દમનાર-પીડનાર. સ્થાન, છની સંખ્યા.
મણિપુર ૧૦ શત્રુઓનું નગર. અતિ ત્રિ. સામે જવાના સ્વભાવવાળું.
રિઝ ત્રિ પાપરહિત-નિષ્પાપ. માતિ સ્ત્રીદાન નહિ દેવું તે.
ગરિમા પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ, સતીપુ નિ શત્રુના જેવું આચરણ કર- અતિ ત્રિ. શત્રુઓનું મર્દન કરનાર, નાર, શત્રુની પેઠે વર્તનાર.
શત્રુઓને સંતાપ ઉપજાવનાર. સતવન ત્રિઉપરનો અર્થ
જિમના પુત્ર તે નામને એક યદુવંશી અધનૂ ત્રિ. ધનરહિત, નિર્ધન.
ક્ષત્રિય. કર ત્રિનિર્ધન, યજ્ઞ વગેરેમાં દાન જિમન ત્રિવ શત્રુઓનું મર્દન કરનાર. નહિ આપનાર.
aff= 7૦ શત્રુઓને મિત્ર. સાથ ત્રિ, શત્રુ માટે હિતકારક.
ગનિ પુત્ર તે નામનો એક યદુવંશી I g૦ સરગવાને રસ, ગાંડે હાથી | ક્ષત્રિય.
For Private and Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरिमेद
१२१
अरुणप्रिया
t
-
-
કવિ ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ, એક જા
તો ખેર, એક જાતને કીડો. ગરિરા સ્ત્રી તે નામને એક માત્રાવૃત્ત છંદ. મનિષ પુછે તે નામને એક રોગ. સરિષદ 1 વિવાહ વગેરેમાં ત્યાગ
કરવા યોગ્ય એક યોગ. અરિષ પુત્ર કામ-ક્રોઘ, લોભ-મોહ
મદ-મત્સર નામના છ શત્રુઓ. અરિષણ ત્રિઅહિંસક અરિ લસણ, લીંબડે, લંકાની પાસે
આવેલું એક પર્વત, કાગડે, કંપલી, અરીઠાનું ઝાડ, તે નામનો એક રાક્ષસ, દારૂ, બલિરાજાને પુત્ર એક દૈત્ય. અરિષ્ટ ન અશુભ, છાશ, સુવાવડીને રહેવાનું ઘર, અશુભ સૂચક ઉત્પાત, અનિષ્ટ
સ્થાનમાં રહેલ સૂર્ય વગેરે ગ્રહ, મરણચિહ, શુભ, શુભદાયક કર્મ, અહિંસા,
શુભ દૈવ, સુખેથી રહેવું. સદ્ધિ ત્રિ. અવિનાશી. fષ્ટ પુ. લીંબડાનું ઝાડ, લસણ, અરિડાનું ઝાડ. મષ્ટિગતુ ઉ૦ અહિંસિત ગમન. તિતિ પુ સુખનું સાધન. જિલદી જ મરણુસૂચક ચિહથી દુષ્ટ બુદ્ધિવાળું-વિનાશકાળે વિપરીત બુદિવાળું. મિ પુત્ર કશ્યપથી વિનતામાં ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર, બાવીસમા જૈન તીર્થકર. gિ સ્ત્રી, કડુ, તે નામની કશ્યપની
એક સ્ત્રી. રિદિ સ્ત્રી. અહિંસા. મહૂિત ત્રિ. પ્રેરણું કરનારાઓથી સ્તુતિ
કરાયેલ. દિકૂદન પુવિષ્ણુ, ચાઇ ત્રિ, શત્રુને નાશ કરવા માટે ઉભો રહેનાર.
! સરિતુત ત્રિશત્રુઓથી સ્તુતિ કરાયેલ.
રદ ત્રિશત્રુઓને નાશ કરનાર. અાિ પુત્ર તે નામને એક રાજા. સરોદ્ર ત્રિનહિસ્વાદ લીધેલ, નહિ ચાખેલ. સરળ પુ. તે નામનો એક રાજા. અળદ ત્રિ. અરીહણ રાજાની પાસે
દેશ વગેરે. સરદરિપુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ. અવિકા સ્ત્રી તે નામને એક રેગ. મા ૦િ રેગરહિત, નીરોગી.
જ સ્ત્રી રૂચિ નહિ તે, અસંતોષ. શનિ ત્રિવ રચિ વગરનું. સજિ પુત્ર એક જાતને રેગ.
ત્રિા નીરગી. સહક તે નામનું એક ઝાડ, તે નામને
એક રાક્ષસ. મક ત્રિ. નીરોગી, રોગ ન થાય તેવું
કઈ સાધન. સફળ પુસૂર્ય, સૂર્યનો સારથિ, ગેળ, સંધ્યાનો રંગ, નિશબ્દ, તે નામને એક રાક્ષસ, એક જાતને કઢ, પુનાગવૃક્ષ, ખુલ્લ નહિ એ રંગ, કાળાશથી મિશ્ર લાલ રંગ, તે નામને એક દેશ,
આકાડાનું ઝાડ, મહા કંકુ, કેસર, સિંદૂર. ૨riaમટે ન લાલ કમળ. મળતા સ્ત્રી રતાશ. મહત્વ નવ રતાશ, લાલાશ. યાહૂ સ્ત્રીરાતી ધ્રોખડ. ૩ળશિર લાલ રંગનું ફૂલ જેને પ્રિય
છે તે સૂર્ય શાકિર ત્રિ. લાલ રંગવાળું જેને પ્રિય
હોય તે. અળાિ સ્ત્રી સૂર્યની સ્ત્રી-સંજ્ઞા અને.
વાયેલ,
છાયા,
For Private and Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरुणासु
१२२
अरोगिन
egg ત્રિલાલ સ્વરૂપવાળું. મામ સ્ત્રી અપ્રિયા શબદ જુઓ. મારા પુત્ર કબુતર પક્ષી. હાજર ત્રિલાલ નેત્રવાળું. મહેસારથિ go સૂર્ય મા ત્રી. અતિવખની કળી, નસેતર,
મજીઠ, ઇદરવરણી, ચણેઠી. મળત્મિક પુત્ર જટાયુપલી, સૂર્યને પુત્ર
શનિ, સાવર્ણિમનું કર્ણ, સુગ્રીવ, યમ, મારમન પુત્ર પ્રિ. અશ્વિની કુમાર. કળામાં સ્ત્રી, યમુના, તી.
હviga પુત્ર ગરૂડ. મહાવિજ્ઞ પુત્ર ગરૂડ.
જિત લાલ કરેલ, લાલ થયેલ. સાનિ પુરતાશ, લાલાશ. મ ત ત્રિ. લાલ કરેલ. રોજ નવ તે નામનું એક સરોવર,
લાલ પાણી. સળવવા સ્ત્રી તે નામની એક નદી. કાળવા પુત્ર અરૂણને ઉદય, પ્રાતઃકાળ, સોયાવિક્તા શ્રી પ્રાતકાળે દશમથી
યુક્ત થયેલી એકાદશી. કાળવયરતમાં સ્ત્રી માઘ શુદિ સાતમ. સહvઇ પદ્મરાગ મણિ–માણેક.
કિત ત્રિવ નહિ રડેલ. સદ્ધ ત્રિવ નહિ રોકાયેલ, નહિ ધેલ.
સુદ ત્રિ મર્મસ્થાનને પીડાકારક. અશ્વતી સ્ત્રી, વસિષ્ઠ ઋષિની સ્ત્રી, નહિ
રેકાનારી સ્ત્રી. અશ્વતીજ્ઞાનિ વસિષ્ઠ, મતવર્ષના પુત્ર અરૂંધતીને દે
ખાવા જેવો ન્યાય-એટલે પહેલાં મેટું દેખાઈ નાનું દેખાવા રૂપ ન્યાય.
જતીના પુત્ર વસિષ્ઠ. જયતપતિ પુત્ર વસિષ્ઠ, અર્ રિ૦ ધ વગરનું.
અહમ્ સ્ત્રી કે ધને અભાવ, ઉષાકાળ
પરોઢીયું. ૩૧ ત્રિધવગરનું, હિંસાવગરનું, પ્રકા
શમાન, ગમનશીલ ઘેડે વગેરે. આવી સ્ત્રી ગમનશીલ ઘડી સારી ચાલની
ઘડી. સશ પુત્ર ભીલામાનું ઝાડ.
કર પુત્ર ભલામું. સરકાર ત્રિ. ત્રણ કરનાર, ઘાવ પાડનાર. સન્ પુત્ર સુર્ય, રાતે ખેર. મકર ૧૦ મર્મસ્થાન, નેત્ર. સરર | R૦ વ્રણ, ઘાવ.
દાં સ્ત્રી ભોંય આંબળા. કર ત્રિ. લૂખું નહિ તે, સ્નિગ્ધ, ચિકકણું. ગણિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ૩ ત્રિ. સકસ શબ્દ જુઓ. સરપ ૦િ રૂપરહિત. સT R૦ સાંખ્યમાં કહેલ પ્રધાન, બ્રહ્મ,
ખરાબ રૂપ. પદાર્થ ત્રિ રૂપથી વશ ન કરી શકાય તેવું. ના પુત્ર એક જાતને સાપ, સૂર્ય રે અવ્ય દેધથી બોલાવવામાં, નીચને બેલાવવામાં, અપકારમાં, અસૂયામાં વપરાય છે. gણ ત્રિ નિષ્પાપ, નિર્મળ. ડરે વ્ય. અરે જુએ. જેવા ત્રિક છિદ્ર વગરતું, કાંતિ વિનાનું– નિસ્તેજ.
પુછે રેગ નહિ તે, આરોગ્ય.
fa૦ નીરોગી. ૩ના ત્રિનરેગી. કરતા સ્ત્રી નીરોગીપણું, આરોગ્ય. માત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. મોબિન ત્રિનરગી.
For Private and Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरोचक
દરરૂ
अर्कसोर
સોજા પુત્ર જેને લીધે કોઈ પદાર્થ ઉપર | નયન પુત્ર વિરાટ પપરમાત્મા. રૂચિ થતી નથી તેવો એક રેગ.
પરમેશ્વર, રોજ ત્રિ. રૂચ નહિ ઉપજાવનાર. જાથા ત્રિજેની સામે ન જોઈ શકાય સે વન ન રડવું નહિ તે.
તેવા નેત્રવાળું. વન ત્રિનહિ રેતલ, રૂદન નહિ કરનાર. નન્દન ૩૦ યમ, શનિ. ધન ૧૦ રોકાણ નહિ તે, આવરણ નામનું પુ. લાલ આકડાનું ઝાડ નહિ તે, ગતિરોધક વ્યાપાર,
પત્ર પુત્ર આકડાનું ઝાડ, માધન ત્રિ રોકાણ અટકાયત વગરનું. પત્ર આકડાનું પાન. અષ રેકવાને અશક્ય.
મત્ર . સુનંદા, અમૂલા. પણ 7૦ રોપવાનો અભાવ, નહિ રે - અvળ પુ. આકડાનું ઝાડ, મંદારવૃક્ષ. પવું તે.
મા નો આકડાનું પાન. . પણ ત્રિ રોપણરહિત.
અપાવવા ૫૦ લીંબડાનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ. as go રેષ નહિ તે.
agfu સ્ત્રી તે નામનું એક ઝાડ. રોજ ત્રિ. રેલવગરનું.
argest સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. શોષણ ફેધો. અભાવ.
પ્રિયા સ્ત્રી જવા, સૂર્યની સ્ત્રી સંજ્ઞા ગોવા ત્રિદેધરહિત.
અને છાયા. સૌદ્ર ત્રિ. ભયંકર નહિ તે, સૌમ્ય આ- વંધુ ગૌતમ બુદ્ધ, કમળ. કૃતિવાળું, રાગ-દ્વેષ વગરનું.
સાંધા પુત્ર ઉપરના અર્થ. પુત્ર વિષ્ણુ.
અમ ૧૦ સિંહ રાશિ, ઉત્તરાફાલ્યુની નક્ષત્ર. ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે તપવું, વખાણવું. રામ ત્રિ. સૂર્યને ભકત. મદ સૂર્ય, ઈન્દ્ર, તાંબું, સ્ફટિક, પંડિત, સામાં સ્ત્રી, એક જાતનો વે.
આંકડે, અરગ, મોટો ભાઈ, રવિવાર, ૩૪ ન આકડાનું મૂળીયું. સાતમી તિથિ, ઉત્તરાફાબુની નક્ષત્ર, બા
મૂઢા સ્ત્રી શ્રી જુઓ ! રની સંખ્યા.
તક પુત્ર અન શબ્દ જુઓ. આ ત્રિપૂજવા યોગ્ય.
૩ તે નામનો એક ઋષિ. વારા સ્ત્રોત્ર સૂર્યની કળા.
આવકમ પુ. બરીઆનું ઝાડ, કમળ. માતા સ્ત્રી સૂર્યની સ્ત્રી–સંતા અને ! અવિવાદ go કેને ત્રીજીવાર લગ્ન છાયા..
કરવાં હોય ત્યારે પ્રથમ આકડાના ઝાડને ક્ષેત્ર ર૦ સિંહ રાશિ.
કન્યારૂપે કલ્પી તેની સાથે કરેલ વિવાહ. ચરર ર૦ રાતું ચંદન-રતાં જળી. કષ પુત્ર તાલીસપત્રનું ઝાડ. ઉગ પુ. યમ, સુગ્રીવ, કર્ણ, શનિ. વાત ન માઘ શુદિ સાતમને દિવસે મન પુ. ૦િ અશ્વિનીકુમાર.
કરવાનું સૂર્યની આરાધના માટેનું વ્રત, ના જીવ યમુના, તપતી.
રાજાને કર લેવાને એક પ્રકાર. સાથ ન આકડાનું ઝીર. . અત્રનુ પુરુ મગ શબ્દ જુઓ. અતના પુત્ર શનિ, યમ.
7 શ્રી યમુના, તપતી. રાતના સ્ત્રાવ થમુના.
અસર છે. અરાવત હાથી.
For Private and Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अर्कोदर
મોર ત્રિ૦. સૂર્ય જેવું. અહિત ત્રિ॰ સૂર્યના હિતનું. અર્જદિતા શ્રી.એક જાતના વેલા. સારમન પુ॰ સૂર્યકાન્ત મણિ, લાલ ર્માણ--માણેક.
१२४
અવિ પુ॰ આંકડાનું ઝાડે.
અશ્વિન ત્રિ॰ પૂજનમાં સાધનરૂપ મ ંત્રવાળું, પૂજનવાળુ. અન્તુસંગમ પુ૦ અમાવાસ્યા તિથિ. અન્તપણ પુ॰ સૂÖકાન્ત મણિ, લાલ મણિમાણેક. અને ત્રિ પૂજવા યેાગ્ય.
સહ ન॰ આગળીઓ, તરંગ, મેાાં, કમાડ. અનાજ ત્રિ॰ અટકાવનાર, રાકનાર, અમે
શ્રી આગળીઓ, ચ’ડીપાર્ટના આરરંભમાં બીજાં તેત્ર, નાના આગળીએ. સમૅહિન્દા સ્રીઆગળીએ.
અન્યષ પુ૦ ગરમાળે,
અર્ધું મ્યા૦ વર્॰ સ૦ સેટ્ કિંમત કરવી. અર્ધ પુ॰ કિંમત, મૂલ્ય, પૂજાને સામાન. અર્ધવાન ૦ અર્ધપ્રદાન, પૂજા-સત્કાર. સાગ પુ॰ મહાદેવ,
અચ્ચે ત્રિ પૂજ્ય.
અર્ધ્ય જ્ઞ॰ પૂજાની સામગ્રી, જરત્કારૂના તપાવનમાં થનાર મધ.
અચ્ સ્થા૦ ૩મ॰ સ૦ સેટ્ પૂજા કરવી. અ નુ સમ॰ સજ્જ॰ સેટ્ પૂજા કરવી. અર્નલ ત્રિ પૂજા કરનાર. અત્રિ ત્રિ પૂજવા યેાગ્ય. અત્ર ત્રિ પૂજવા યોગ્ય. અર્ચન ૬૦ પૂજન. અર્ચના સ્ત્રી પૂજા. અર્ચનીય ત્રિ પૂજવા યેાગ્ય. અન્ત હ્રી પ્રતિમા, પૂજા. નિ શ્રી અગ્નિ વગેરેની શિખા. સર્જિત ત્રિ પૂજેલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અર્જિત પુ॰ વિષ્ણુ. અશ્વિન ત્રિ॰ કાંતિમાન.
अर्णव
અવિરતિમાર્ગ પુરૂ દેવયાન માર્ગ, ઉત્તર -
મા. અધિવત્ ત્રિ-કાંતિમાન.
અમિત પુ॰ સૂર્ય, અગ્નિ, કે.ઇ ઉપદેવ, વિષ્ણુ.
વિમ્મત ત્રિ॰ તેજવી, કાંતિવાળું. અમિતી શ્રી અગ્નિની નગરી. અધિક્ 1૦ અગ્નિ વગેરેની શિખા, કાંતિ,તેજ અચિત્ પુ॰ માર પક્ષી, અગ્નિ. સર્ચ ત્રિ પૂજવા ચેાગ્ય.
×× મ્યા॰ પ૦ સજ્જ॰ સે મેળવવું, સં પાદન કરવું.
અન્ ૩૦ ૩મ॰ સ૦ સેટ સંસ્કારવાળુ કરવું. અજ્ઞેશ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. સŘજ ત્રિ॰ મેળવનાર, સંપાદન કરનાર. અન્નન ન॰ મેળવવું, સંપાદન કરવું, એક જાતને વ્યાપાર.
અર્જુન પુ॰ સાદડનું ઝાડ, વચલા પાંડવઅર્જુન, હૈહયાના રાજા કા વીય, કરવીર વૃક્ષ, મેર પક્ષી, ધ્ સ, ધેાળા રંગ, આંજણી નામને તેત્રના રાગ, એક માતાના એક છેાકરે, ઇન્દ્ર અર્જુન ત્રિ॰ધળા રંગવાળુ અર્જુનધ્વજ્ઞપુ૦ ૧૦ હનુમાન. અર્જુનપાળી સ્ત્રી. ધોળા પાકવાળા એક વેલા. સદ્ગુની સ્રી ઉષા, બાહુદા નામની નદી,ગાય, કુંટણી સ્ત્રી.
For Private and Personal Use Only
અનોપમ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. અનૅ પુ॰ અકાર વગેરે અક્ષર અનૅ ન પાણી.
અનૅ ત્રિ॰ ગમનશીલ, ગતિ કરવાના સ્વભાવવાળું .
અનાય પુ॰ સમુદ્ર, જળ આપનાર,સૂર્ય, ઇન્દ્ર
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अर्णव
१२५
अर्थमात्रा
મક ત્રિપાણીવાળું.
અર્થનીરવ - અલ્પ શબ્દમાં પણ અને મકર ત્રિ સમુદ્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ર્થની ગંભીરતા. નવા પુત્ર સમુદ્રફણ.
અર્થ# ત્રિઃ અર્થનાશક. મયમર પુ. વરૂણ દેવ.
અર્થવિત્તન અર્થ સંબંધી ચિંતા, ધનસવોદ્રવ પુ0 ચન્દ્ર, તે નામનું એક ઝાડ સંબંધી અથવા હરકોઈ વિષય સંબંધી અ દ્ભવ ૧૦ અમૃત.
ચિંતા. કર્ણયો કૂવા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
ઉર્જરિતા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મg R૦ પાણું.
અર્થાત ૧૦ અર્થ-પદાર્થને સમૂહ. ચાર પુ0 સમુદ્ર.
અર્થાત ત્રિ. જેની પાસે ધન થયું હોય ગળત ત્રિ. પાણીવાળું.
છે તે, ધનવાન. સર્વવત્ પુત્ર સમુદ્ર.
અર્થા ઉગ્ર પ્રજનને જાણનાર, હરકેઈ – ત્રિ. પાણીવાળું.
વિષયનું જ્ઞાન ધરાવનાર.. મળઃ પુ. મેઘ, મોથ.
અર્થતંક મચ. અર્થાત, અર્થથી, અર્થIrfઢ ત્રિક પાછું આપનાર.
નુસાર, વરતુસ્વભાવથી. સfમા પુત્ર શંખ.
અર્થ ત્રિ. ધન આપનાર. અર્જાઇ go એક જાતની વનસ્પતિ-કાળી કર્થક પુરા પૈસા આપીને ભણનાર શિષ્ય, ઝીટી.
કુબેર. મન નવ નિન્દા.
અર્થવૃષભ ર૦ ધનનો ગેરઉપયોગ ૨૫ દેવ. ત્તિ સ્ત્રી, પીડા.
અર્થન ૧૦ યાચના, પ્રાર્થના, માગણી. મત્તિકા બ્રી. મોટી બહેન, (નાટકમાં).
અર્થના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મકા ત્રિ સ્પર્ધા કરનાર,
અર્થપતિ પુત્ર રાજા, કુબેર. ૩૦ ૦ ૦ ર્ માગવું, યાચવું,
અર્થતિ સ્ત્રી પ્રજનનો હેતુ, નાટકના મસમર્થન કરવું, પ્રતિ+વિરૂદ્ધ આર
અંગરૂપ પાંચ પ્રકારની અર્થપ્રકૃતિ. રણ કરવું.
અર્થકા ધનને ઉપગ, ધન વધાસર્ણ go શબ્દને અર્થ, ભાવ, ધન, ઈષ્ટિ- રવા માટેનો વ્યાપાર. પ્રયોજન, નિમિત્ત, શબ્દાદિ વિષય, જા- અર્થકાર શ્રી અર્થ ઉપરથી પ્રાપ્ત થયેલ. ણવા યોગ્ય વસ્તુ, વસ્તુને સ્વભાવ, અભિ- અર્થવ્રત્તિ સ્ત્રી ધનની પ્રાપ્તિ. લા, પ્રાર્થના, માગણી, વિષ્ણુ, ફળ, અર્થવદ્ધ ત્રિશબ્દાદિ વિષયથી બંધાયેલ પરિણામ.
જવ વગેરે. અર્થ ત્રિઅર્થકર, ધનકારક, હેતુકારક. અર્થવશ્વ પુશબ્દાદિ વિષયોનું બંધન, ધનઅર્થકાર શ્રી દંડનીતિ વગેરે વિદ્યા.
સંબંધી બંધન. અર્થ જૂન ધનસંબંધી કષ્ટ પૈસાની મુશ્કેલી. અર્થમાવના સ્ત્રી મીમાંસાપ્રસિદ્ધ બે પ્રકાઅર્થાત ત્રિ. અર્થશર શબ્દ જુઓ.
રની ભાવનામાંહેની એક ભાવના. અર્થાન પુત્ર પ્રજનને લીધે ક્રમનિર્ણય.
અર્થમાં શ્રી. કારણમર્યાદા. અર્થાત ત્રિ. અર્થને પ્રાપ્ત થયેલ, અરહિત. | અર્થમાત્ર ૪૦ નિશ્ચિત અર્થ-અર્થજ. અર્થાત પુત્ર અલંકારશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક દેવ. | અર્થમાત્ર સ્ત્રી. થોડું ધન, પુષ્કળ ધન.
For Private and Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अर्थवत्
રદ્દ
अपमा
વિત ત્રિઅર્થવાળું, સાર્થક પ્રયોજન
વાળું, ફળવાળું, ધનવાળું. અર્થાત ૧૦ અર્થસદશ,અર્થતુલ્ય ક્રિયા, અર્થાય. વાર પુત્ર પ્રશંસા કરવા ગ્ય ગુણને વાચક શબ્દ, નિંદા કરવા યોગ્ય ગુણને વાચક શબ્દ, વખાણવા યે ગુણેનું કથન, નિંદા કરવા ગ્ય ગુણોનું કથન. વિજ્ઞાન ન. બુદ્ધિના આઠ ગુણમાં
એક ગુણ. મવિ ત્રિઅર્થ જાણનાર,કાર્ય જાણનાર. અજિક પુત્ર પૂર્વ પૂર્વની અપેક્ષાએ
ઉત્તર ઉત્તરનું વિલંબથી અર્થજ્ઞાન. ૩દિ સ્ત્રી ધનની વૃદ્ધિ. ગઈચય પુત્ર ધનને વ્યય.
ચન્ન ત્રિ. ધનનો વ્યય કરી જાણનાર અર્થપાશ્રય પુત્ર પ્રજનને સંબંધ, અર્થને આશ્રય.
ચંપાર ત્રિ. પ્રોજનવાળું, અને ર્થના આશ્રયવાળું. રાત્ર ૪૦ નીતિશાસ્ત્ર, અભિચાર કર્મનું પ્રતિપાદન કરનાર એક શાસ્ત્ર. મર્થ ન ધન ઉપાર્જન કરવામાં શુદ્ધિ, - ધન મેળવવામાં અન્યાયનો ત્યાગ કરવો તે.
સંપ્રદ પુધનને સંગ્રહ, ધન એકઠું * કરવું તે. મર્થસ્થાન ન ધન ઉપાર્જન કરવાનું
સાધન, અર્થની સ્થિતિ. નિશ્ચય પુધન સંધરે, ધનને સમૂહ. સામrs અનેક પ્રકારના અર્થોને
સમુદાય, કારણે સમૂહ, ધનને સમૂહ. નિમાર પુત્ર ધનને સંગ્રહ,ધનનો સમૂહ. વસંવષ ઉ૦ અર્થને સંબંધ, ધનને સંબંધ. દિ પુછે અર્થાત સિદ્ધ, અવય બનથી જાણી શકાય તે પદાર્થ
સિદ્ધ ત્રિ. જેનું પ્રયોજન સિદ્ધ થયું હોય છે, જેને ધન પ્રાપ્ત થયું હોય તે. મયંતિ ઉ૦ નગેડનું ઝાડ. arળનિદ્ધિ સ્ત્રીધનની સિદ્ધિ અર્થની સિદ્ધિ.
દર ત્રિપારકું ધન હરી લેનાર ચાર વગેરે. વર્ચન ત્રિ. અર્થહિત-નિરર્થક, ધન વ
ગરનું, દરિદ્ર. થજમ પુત્ર ધનની આવક, અર્થની પ્રાપ્તિ, ધન ઉપાર્જન કરવામાં વ્યાપાર-સાધન. થfધાર ૭ ધન ઉપરને અધિકાર. અત્તર બીજો અર્થ, ન્યાયમતે ઉદેશ્યની સિદ્ધિ માટે પ્રયોગ કરેલું વાકય,
બીજું કારણ અથરતાન્યાસ પુ. તે નામને એક અ
ર્થાલંકાર. અથરિ બ્રો. મીમાંસકોએ માનેલું એક
પ્રમાણ. અથર્થિન ત્રિ. ધનની ઈચ્છાવાળું, ધન
માગનાર, મલબી. અથશ પુત્ર રાજાઓનાં વખાણ કરનાર
ભાટ-ચારણ. fધત ત્રિયાચેલ, માગેલ માગવાને પદાર્થ
થતા બ્રોડ યાચના, માગણી, કામના, ઈચ્છા, યાચકપણું. થિત્વ ૧૦ માગણપણું, યાચક પણું. આર્થિન ત્રિ, અર્થવાળું, યાચક, માગણ, સે કે, જેનું ધન પિતાની પાસે ન હોય તે ધનને માલીક, કામ કાઢી લેવાની ઈચ્છાવાળું, મતલબી. ચિંતા નથ૦ યાચકને સ્વાધીન કરેલ. ૩ અચ૦ માટે, વાતે, સારૂ, અસાર્થકને - સાર્થક કરીને. * ૨ બચ્ચ૦ ઉપરના અર્થ. કર્ધત્વ અa૦ મે જુઓ. ૩ મા શ્રીતે નામને એક ઉપમાશંકર.
For Private and Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अथे पक्षेपक
અપમેપન્ન ત્રિવિષ્ણુ ંભક વગેરે નાટકનાં
પાંચ અંગ.
અચંદિમન પુ ધનની ગરમી-પૈસાના મદ, અર ત્રિ॰ સાક, સાયેાજન, ન્યાયયુક્ત, માગવા યાગ્ય, અનુ` સાધન. અજ પુ॰ પડિત.
અન્ ન॰ શિલાજીત.
અઠું સ્વા॰ સ૦ સેમ॰ સજ્જ સે॰ પીડયું, હું ખ દેવું: અતિ+અત્યંત પીડવું. નિ+અત્યંત પીડવું. નિર્+અત્યંત પીડવું. વિ+વિશેષ પીડવું.
આદું સ્વા૦ ૧૪ પ૦ સે ્ માગવું, જતું. સર્પ સુરા॰ ૩મ॰ સ૦ સર્ નાશ કરવા. અદ્ મ્યા॰ ૩મ૦ સ॰ સેટ્ પીડતું, દુ:ખ દેવું, મત+અત્ય’ત પીવું, નિ+અત્યંત પીવું, નિર્+અત્યંત પીડવું, વિ+વિશેષ પીડતું.
અન્ ન જવું, દુ:ખ દેવું, નાશ કરવા, માગવું. સર્વના હ્રૌ॰ ઉપરના અ
અર્ધનિ પુ॰ રાગ, યાચના, અગ્નિ.. અર્પિત ત્રિ॰ પીડેલ, દુ:ખ દીધેલ. ગયેલ,
માગેલ, નાશ કરેલ.
અતિ ન॰ એક જાતને રેગ. અકૃિતિને ત્રિ॰ આંખ-કાન-દાંત વગેરેમાં જેને રાગ થયે! હાય તે. અજુન વૃદ્ધિ, વધારા, વાયુ, ભાગ, ખંડ,
અવયવ.
સજ્જ ૬૦ સરખા ભાગ, અધ ભાગ. અ ત્રિ॰ અરધું, ખડિત, અડધીયું. અદ્વૈત ત્રિ॰ અર્ધું કરેલ, અસંપૂર્ણ કરેલ. અદ્વૈત્તૌડવિત્ર ત્રિ॰ અડવ નામના માપને ચેાય.
અઢેલાર્ ૦ અર્ધીપાલી, અરધી બાંગડી. અમ્રુવારી સ્ત્રી. ઉપરના અર્થ.
૨૨૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अर्द्धपारावत
*ઢના સ્રો કાવેરી નદી. દુધર્મ પુર સૂર્યનું એક જાતનું કિરણ, અદ્વેતુ પુચેવીસ સેરને કઇ હાર ઢગુમાસ્ત્ર આધી ચણાડી. કુંચંદ્ર પુ॰ ચંદ્રને અ ભાગ, ચંદ્રના
અ ભાગ જેવા આ કારને નખક્ષત, એક જાતનું ભાણ, કાઈને હાંકી કાઢવા માટે તેને ગળે અર્ધ ચંદ્રાકારે હાથ મૂકવે તે. ચન્દ્રદ પુ૰મેરના પીછા ઉપરના અર્ધ ચંદ્રના જેવા આકાર. અદ્વૈત્રા શ્રી કાળું નસેતર. અદ્વે ચપ્રાકૃતિ-સ્ત્રી કાઇને કાઢી મૂકવા માટે તેને ગળે અચંદ્રાકાર હાથ મૂકવા તે. અનૂપોન્જ ૬૦ કાંચળી ચાળી–પાલક ઈન્દ્રિતા સ્ત્રી એક જાતના વેશે. અર્ધનરતીય પુ॰ તે નામને! એક ન્યાય. અન્રત્તાન્તથી શ્રી કાવેરી નદી, અદ્ઘતિત્ત પુ॰ બરાબર કડવા નહિ એવા નેપાલી લીંબડે..
અન્રુદ્દિન ન॰ અર્ધો દિવસ.
ધ્રુવ ત્રિદેવની સમીપ રહેલ. અપપ્રૌનિક ત્ર અર્ધા દ્રોણુને ચેાગ્યું. अर्द्धधार न० વાઢ-કાપ કરવાનું વૈશપ્રસિદ્ધ એક શસ્ત્ર. અનારાયન ૧૦. ગંગાના પ્રવાહસુધી ચાર હાથનું નારાયણના નિવાસરૂપ સ્થાન, અનુંનારીશ્વર પુ॰ શિવની એક મૂર્તિ, અનુંનાવ ૧૦.અધું વહાણુ. ગર્દનિયા શ્રી અર્ધી રાત. અદ્વેતા પુ॰ અર્ધો પણ, એ કાડી, ગદ્વેષથ ૩૦ અર્ધા મા અર્ણપાશ્ચાદિ પુ॰ અર્ધો પંચાલ દેશમાં
For Private and Personal Use Only
થનાર.
ગર્દેપાલિશ ત્રિ॰ અર્ધો પગ કાપવા યેાગ્ય. અદ્વૈપાાયત પુ॰ તેતર પક્ષી.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अद्वैपुलायित
૨૨૮
ય
શર્રપુરાજિતન ઘેડાની એક જાતની ગતિ.
ફળને અર્ધ ભાગવાળું, એક જાતને amરિયા ત્રિક અર્ધા પ્રસ્થ પ્રમાણને વર્ણસંકર. ચોગ્ય.
áત્તર ચેસઠ સે વાળે કોઈ હાર. aહૂંઝર પુત્ર અર્ધો પ્રહર.
iા પુત્ર અર્ધો ભાગ, સદ્ધમાન પુત્ર અર્ધો ભાગ.
સર્ફે અર્ધાને અર્ધો ભાગ. મદ્ ત્રિ. અર્ધો ભાગ લેનાર.
સદ્ધાર ૧૦ અધું ભેજન. ટ્વઝમ નં. તે નામનો એક શબ્દાલંકાર તા ૨૦ અધું આસન, પૂર્વક અમrom j૦ બાર સેરને કઈ હાર. દાન, અનિંદા. સદ્ધિમાયા પુત્ર ઉપરને અર્થ.
સદ્ધિ ત્રિ. અર્ધા ભાગને મેગ્ય, એક અમારશ ન અર્ધમાત્રાવાળે અક્ષર, જાતને વર્ણસંકર. વ્યંજન.
૩દ્ધિન ત્રિવ અધું લેવાને યોગ્ય. દ્ધનારા શ્રી અર્ધી માત્રા, બ્રહ્મરૂપ વાણી, ૩જા ત્રિ. સંપત્તિવાળું, વૃદ્ધિ પામવાના બ્રહ્મરૂપ દેવી.
સ્વભાવવાળું. અમારા પુત્ર અર્થે મહિને, પખવાડીયું. વુિં છુ. અર્ધન શબ્દ જુઓ. સમાજ પ્રહર.
જુનીટિ પુશિવ, સદ્ધ પુ. અ રથી યોદ્ધો.
મારા ર૦ અધું કહેવું બોલવું. સત્ર પુત્ર અધી રાત્રિ.
અા ત્રિ. અર્ધ કહેલ-બલેલ. અર્થ પુત્વ જ અચાને અર્ધો ભાગ. સવ ૨૦ શરીરના અર્ધ ભાગમાં સહિ પુ. પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વ્યાપેલ જળ. એક શબ્દસમૂહ.
૩ ૪ પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ. સત્રફીરિ પુ. લક્ષ્મીનારાયણ નામની gla R૦ એક પ્રકારનું આસન. વિષ્ણુની એક મૂતિ..
સહિત ત્રિ. અર્ધ ઉદય પામેલ, અર્ધ સકિ અર્ધવિસર્ગની આકૃતિને ઉગેલ. -જિ ભૂલીય તથા ઉપમાનીય અક્ષર. સfહવે ૨૦ સાથળને અર્ધ ભાગ ઢંકાય અવિના પુ. ઉપરના અર્થ.
તેવું પહેરવાનું વસ્ત્ર સદ્ધીક્ષા ૧૦ કટાક્ષથી જેવું.
ત્રિઅર્ધ સંબંધી, અર્ધમાં થનાર. મલેરિા ઉ૦ બૌદ્ધ,
૩ળ ૧૦ આપવું, મૂકવું, સ્થાપવું, નાંખવું. કરાર અધે નાશ.
જ ત્રિ અર્પણ કરવા યોગ્ય, અદ્ધરાત ૧૦ પચાસની સંખ્યા, પચાસની અર્પિત શિવ અર્પણ કરેલ, મૂકેલ, સ્થાપેલ, સંખ્યાવાળું.
નાખેલ. અદ્વૈરાન અર્ધ ભજન.
પર પુત્ર હદય આગળનું માંસ, કરાર પુએક જાતનું માછલું. arrઉતશે શિવ અર્પણ કરવા યોગ્ય. સદ્ધ પુત્ર અર્ધો કલાક.
અર્થ ત્રિક અર્પણ કરવા યોગ્ય, મૂકવા સદ્ધમત્ત ત્રિઅર્ધા જેટલે કઈ પદાર્થ, યોગ્ય, સ્થાપવા યોગ્ય, નાખવા યોગ્ય. લગભગ અર્થે કે પદાર્થ
હું મારા પર લ૦ સેટ હિંસા કરવી, અર્ટોરિન ત્રિ- હળથી ખેડેલ ધાન્યાદિ | મારી નાંખવું.
For Private and Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अर्बुद
१२९
-
-
-
-
-
-
-
સદ પુત્ર એક જાતને રોગ, દશ કરોડની | અલાસ્ટિજ ત્રિ પછીના કાળે થના, સંખ્યા, દશ કરોડની સંખ્યાવાળું, તેના- મધ્ય કાળે થનાર. મને એક પર્વત, આબુ, તે નામને એક યાતિજૂ T૦ ઇન્દ્રિયાસક્ત. અસુર, એક જાતને સર્પ, મેઘ, ગર્ભને વઘણુ ૫૦ મેઘ. એક માંસપિંડ.
ગવિત્ર પુછે ચમસ નામનું એક કર્ષર પુત્ર સર્વવ્યાપક પરમેશ્વર
યજ્ઞપાત્ર. અમ પુ. બાળક, ડું, અલ્પ.
સજૂ થ૦ પછીના કાળે, મધ્યકાળે. સર ઝિં. મૂર્ખ, કૃશ, દુર્બળ, ડું,
સન્ ૦િ પછીના કાળનું, મધ્યકાળનું. સદશ-સમાન.
નવીન ત્રિવે પછીના કાળે થનાર, મધ્યઅમર ૩૦ બાળક.
કાબે થનાર, નવું. સાપ પુ બાળક.
નવીન સ્ત્રી અર્વાચીન પણું, નવીન૩માં ૧૦ પુત્ર આંખને એક જાતનો રંગ, જવા યોગ્ય પ્રદેશ..
નવીન ૧૦ ઉપરના અર્થ અર્જા પુત્ર જંગલી ખરાબ રસ્થાન, સ્મશાન ગવત ત્રિ. અર્વાચીન, નવું. વગેરે,
પુરુ દક્ષિણના જંગલી દેશનો એક સન ૧૦ કોણ-એક જાતનું માપ, એક
રાજા.
ત્રિ પાપી, ખરાબ સન ૧ એક જાતને આંખને રેગ. 1 7૦ હરસનો રોગ. અર્થ પુ. સ્વામી, વૈશ્ય.
સાદિ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સચ્ચે ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, પૂજ્ય.
એક શબ્દસમૂહ. ચમન પુત્ર સૂર્ય, ઉત્તરાફાલ્યુની નક્ષત્ર, સન્ ૨૦ હરસને રોગ. આકડાનું ઝાડ, બાર આદિત્યમાંને એક
ત્રિહરસના રેગવાળું. - આદિત્ય. . '
સત બાધક હિંસક અમિા દયાપાત્ર અર્યમદત્ત નામને માન પુત્ર તે નામનો એક અસુર અગ્નિ. માણસ.
મરિન ત્રિ- હરસના રોગવાળું... સ્થળ ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
મોf g૦ સૂરણ, ભીલામું. સ્ત્રી સ્વામી સ્ત્રી, વૈશ્ય જાતિની સ્ત્રી. રાંદ ત્રિહરસને રોગ દૂર કરનાર ૩ળી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
ગst સ્ત્રી, તાલમેલી નામની વનસ્પતિ સળી સ્ત્રી સ્વામીની પત્ની, વૈશ્યની પત્ની. ચરોહિત પુત્ર ભલામું. અ એ જુએ.
કરોmહિત ત્રિ. હરસ રોગને હિતકારક.. ગર્વન પુઘેડે, ઇન્દ્ર, કર્ણ પરિમાણ. સ હિત ત્રિ. હરસ રેગને અહિતકારક, ar =િ૦ ગતિ કરવાના સ્વભાવવાળું. અર્વા ગમન, જવું. સાર્વતી સ્ત્રી ઘડી, કદણી, સ્ત્રી.
ગળા સ્ત્રી ગમનનું સાધન. ગઈ સ્ત્રી ગમન કરવાના સ્વભાવવાળી સ્ત્રી. સન્ ૨૦ હરસને રાગે. ચા ત્રિક સમીપનું. પાસેનું.
વા૦ વર૦ સું છે કે યોગ્ય થવું. સારું ત્રિ પછીનો કાળ. મધ્યકાળ. | અ ચરા૩૦ સર૦ સે પૂજવું.
For Private and Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अलौविक
-
-
-
-
-
જ.
:
-
* પુત્ર ઈશ્વર, ઇન્દ્ર વિષ્ણુ.
સફળી સ્ત્રી, લક્ષ્મીને અભાવ, દરિદ્રતા. ગર્દ ત્રિ, પૂજ્ય, મેગ્ય.
સ્ટક ત્રિક નહિ જાણવા યોગ્ય, દુઃખથી સ ૩૦ પૂજન, પૂજવું, ગતિ, ગમન, જાણવા યોગ્ય, લક્ષણથી નહિ જણાય યોગ્યપણું, મૂલ્ય, કિંમત.
તેવું, નિર્બોજ-બહાના વગરનું. આ ર૦ ઉપરના અર્થ
ટા પુત્ર પાણીનો સાપ. સઈ સ્ત્રી પૂજા, ગતિ, યેગ્યતા.
મા સ્ત્રી પાણીને એક જાતનો સાપ. સની ત્રિ પૂજ્ય, વેગ, પૂજાસાધન
મહા પાણીને સાપ.
૩૪ ત્રિક નહિ લાગેલ, નહિ વળગેલ. દ્રવ્ય મહંત ત્રિ, પૂજ્ય, ગ્ય.
૩૫ ૧૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ખરાબ લગ્ન. સત પુત્ર જૈન દેવ તીર્થકર.
૩૦૭ ત્રિ. લઘુ વર્ણ નહિ પણ ગુરૂ વર્ણ, ગત્ત ઉપરને અર્થ.
લઘુતા વગરનું, ગૌરવવાળું, દીધું. ગત ત્રિ. પૂજ્ય, ગ્ય,
મ રણ ૧૦ અલંકાર, ઘરેણું. સર્ણજો સ્ત્રી પૂજ્યતા, યોગ્યતા.
કgિ ત્રિશણગારનાર, શણગાર
વાના સ્વભાવવાળું. મર્તા સ્ત્રી પૂજા.
ગર્ણ ત્રિશોભાવનાર, શણગારનાર, અતિ ત્રિક પૂજેલ.
* સફાઇ ત્રિક કાર્ય કરવામાં સમર્થ. સઈ ત્રિ પૂજ્ય, યોગ્ય, પ્રાપ્ત થવાને ગ્ય.
બાર નુ ઘરેણું, શણગાર, સાહિત્ય૩ ખ્યામસ. લૅટૂ શણગારવું. શાસ્ત્રને ગ્રંથ, અનુપ્રાસ વગેરે શબ્દાપૂર્ણ થવું, બસ થવું.
લંકાર, ઉપમા વગેરે શબ્દાર્થાલંકાર. ૦૪ ૧૦ વીંછીને આંકડ, હરતાલ.
ગઢમત્તિ ત્રિ. કુમારીનું ભરણપોષણ પુવાંકડીઆ કેશ, માથાના કેશ,
કરવા માટે પૂરતું ધન વગેરે. શરીરે લેપેલું કેસરનું વિલેપન.
મeત રિ૦ શણગારેલ. અe g૦ હડકાયા કૂતરો,
અતિ જીઅલંકાર, ઘરેણું, અલંકારનું અવનવા જી. ગંગા નદી, કન્યા,
સાધન, અલંકાર, શાસ્ત્રોક્ત ઉપમા વગેરે સસ્ટમ સ્ત્રી કુબેરની નગરી,
અલંકાર પ્રિય ૦ એક જાતનું અડ.
ત્રિયા સ્ત્રી શણગારવું તે. ૪ સ્ત્રી કન્યા, કુબેરની નગરી.
ગ મન ઝિ૦ જવામાં સમર્થ, શત્રુ ઇધિv g૦ કુબેર.
પ્રત્યે જનાર. અટaiધપતિ પુત્ર કુબેર.
ટઘનય ઉન્ન નહિ ઓળંગવા યોગ્ય. ગોસ્વર કુબેર.
જય ત્રિ. ઉપરને અર્થ ઢા પુ૦ લાખને રસ-અલતે, લાખ. સહી સ્ત્રીસાંધાને એક રોગ. યજીશ પુ૦ ઉપરના અર્થ.
ગઢs fa૦ લાજ વગરનું, બેશરમ. સહાણ ૫૦ લાખને રસ, અલતે. ટકા સ્ત્રી લાજ-શરમ નહિ તે. કક્ષા ૨૦ લક્ષણ નહિ તે, સારૂ લક્ષણ
પુછે માટીનું પાણી ભરવાનું મોટું નહિ પણ ખરાબ લક્ષણ.
વાસણ. ક્ષિત નહિ જાણેલ, નહિ ચિન્હ
સ વિલ ત્રિ આજીવિકા પૂરતું ધન કરેલ, લક્ષ્યમાં નહિ લીધેલ. . ! વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अलक्षुष
अलिङ्गिन
ક ત્રિખાવાપૂરતું માંસ વગેરે.
પાણી રહેવાનો ક્યારે. અતિ પુ. ગીતીમાતૃકા–સા રી ગ મ પ ધ ! કર ત્રિો આળસુ, ક્રિયા કરવામાં મંદ. વગેરે.
ગર્જર પુએક જાતને પગને રોગ, એક સસ્તા અચ૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. જાતનું ઝાડ, તે નામનો એક મુનિ
ટારામ બ૦ અત્યંત પૂર્ણ, બસ, સરો પુત્ર તે નામને એક રાગ. ઘણુંજ.
ગઢના ત્રિ. આળસુ. મemત ત્રિ, પૂરતા ધનવાળું, સમૃદ્ધિમાન.
અરુણત ત્રિ. આળસુપણું. ગઢપૂબ પુ. ધૂમાડાને સમૂહ.
હત્ય ૧૦ ઉપરને અર્થ, ત્રિ નહિ પ્રાપ્ત થયેલ નહિ મેળવેલ. હતા સ્ત્રી, એક જાતને વેલો. ૨૪ ત્રિ. પ્રાપ્ત કરવાને અશક્ય, ન મે
માઢક્ષા ત્રિઆળસુ નેત્રવાળું. ળવી શકાય તેવું.
રાત ૫૦ ૦ ઉંબાડીયું, અંગારે, કાયલે. ગઢ મથ૦ પૂરતું, બસ, ભૂષણ, અલંકાર,
વાતૃ ત્રિઅત્યંત દુઃખ દેનાર-પીડા સામર્થ્યમાં, શક્તિમાં, પૂર્ણતામાં, પુષ્કળ
કરનાર, તામાં, અટકાવવામાં, નિષેધમાં, નિરર્થક
અછાપુ બ્ર. તુંબડી, તુંબડું. પણમાં, હોવું એવા અર્થમાં, નિશ્ચયમાં
માલુમ ત્રિ. તુંબડાનું બનાવેલ પાત્ર
વગેરે. વપરાય છે.
માલૂ સ્ત્રી તુંબડી. મટHશું પુ ખરાબ પશુ,
કાબૂવર ૧૦ તુંબડાની રજ. પુરણ ૫૦ યુદ્ધ વગેરેમાં સમર્થ
કામ પુ. લાભ નહિ તે, લાભને અભાવ. પુરુષ.
મામ ત્રિ. લાભ વગરનું. પ્રવુક્તિ શ્રી મિથ્યા બુદ્ધિ, પરિપૂર્ણ
સાથે ત્રિ. જવાના સ્વભાવવાળું, સામે
જનાર શવું વગેરે. અનુરપુ વમન, ઉલટી, રાવણને મંત્રી
ગાર ૧૦ કમાડ, બારણું. પ્રહસ્ત નામને રાક્ષસ, ઘટોત્કચે મારેલો વાર પુછે જીભને એક રોગ, અબુધ રાક્ષસ.
મ૪િ go ભમરે વીંછી, કાગડો, કોયલ, સરભુષ સ્ત્રી તે નામની એક અપ્સરા, વૃશ્ચિક રાશિ, દારૂ. મુંડેરી, રીસામણને વેલો, બીજાને નહિ | ઝટિ ન લલાટ, કપાળ. પેસવા દેવા માટે કરેલી પાણીની રેખા.
૪િ૩૪ ૧૦ ભમરાનું ટોળું. રમૂજુ ત્રિસમર્થ
સસ્ટિક પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. કરશે પુત્ર નાશ નહિ તે, ઉત્પત્તિ.
રિઝલં ત્રિ. ભમરાના સમૂહથી અઢઇ ત્રિક ઉભું નહિ રહેનાર, ભમનાર, વ્યાપ્ત. નાશ વગરનું.
જસ્ટિા પુત્ર એક જાતને સર્પ . a go બે આંકડે, હડકા કુતરે. સમુિ પુછે તે નામને એક ઋષિ એક જાતને કીડે.
અદ્ધિ ૦િ લિંગવગરનું, ચિન્હ વગરનું ગર્ 7૦ પાપ નહિ તે, પુણ્ય.
ટિફિન ત્રિક બનાવટી વેલને નહિ ધારણ ૮ના ૨૦ ઝાડની બાજુ કરેલ | કરનાર બ્રહ્મચારી વગેરે,
For Private and Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अलिजिहा
अलौकिकसन्निकर्ष
સદ્ધિનિEા શ્રી જીભના મૂળ ભાગમાં | ગીમી પુએક જાતનો પાક. રહેલી પડજીભ.
૩ સ્ત્રી નાની લેટી, કરસલી. અદિવિહિલા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. અહુર્તમાન પુ. જેમાં વિભક્તિ ઉડતી અત્રિજ્ઞા પાણી ભરવાનું માટીનું મેંટું
નથી તેવો સમાસ. વાસણ.
મહુધ ત્રિ નિર્લોભી, લોભ વગરનું. દિલ શ્રીએક જાતની ધ્રોખડ, મજૂક્ષ ત્રિવ લૂખું નહિ તે, ચીકણું. સર્જિન પુછે વીછી, ભમરો.
ઘર ત્રિ, નિર્લેપ, કેઇના સંબંધ - અટિર ત્રિપુરતું, બસ, તપવડે અત્યંત
ગરનું, લેપ નહિ કરનાર. વૃદ્ધિ પામેલ.
ચપ૪ પુપરમાત્મા. મટિર પુo ઓટલે, બારણની બહારને ચર્ચ૦ પિશાચી ભાષામાં સંબંધન, ભાગ, તે નામને એક દેશ, અલિંદ દેશમાં
પૈશાચી ભાષામાં વપરાતું રહેનાર, અલિંદ દેશને રાજા.
સંબોધનાર્થે અવ્યય. મલ્ટિી સ્ત્રી એટલી, અલિંદ દેશની સ્ત્રી. અો પુત્ર આપણાથી અદશ્ય પાતાલ - મલ્ટિપક પુત્ર કેલ, ભમરે, કુતરે..
ગેરે, જ્યાં કેવળ આકાશ જ છે તેવો મWિા સ્ત્રી તે નામની એક લતા.
કઈ પ્રદેશ. અપિff સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. રોજ ત્રિઅદશ્ય એવી હરકોઈ વસ્તુ, મંજિuિs f૦ લિપિને નહિ જાણનાર.
લોકરહિત નિર્જન પ્રદેશ, જેણે પુણ્ય ન સ્કિપ્રિય નવ રાતું કમળ, પાટલાવૃક્ષ.
કર્યું હોય તે, નહિ જોનાર.. મસ્ટિપ્રિય ત્રિ. ભમરાને પ્રિય હરકેઈ વસ્તુ. ઢોલ ર૦ લેકશન્ય એકાંત. જિજિયા સ્ત્રી પાલનું ઝાડ.
સોયા ચ્ચ૦ લોકને અભાવ. સ્ટમ પુદેડકે, કેયલ, ભમરે, મહુ
સવાર ૧૦ અદશ્યપણું, નહિ જેવું તે ડાનું ઝાડ, પદ્મ કેસર.
ઝોન ત્રિનહિ જોવા ગ્ય, અદશ્ય. મસ્ટિકા ગણઆરીનું ઝાડ. સોવા સ્ત્રીદષ્ટકા. મલ્ટિમ્પ પુ. સ્ટિમ શબ્દ જુઓ. અા ત્રિ સ્વર્ગ વગેરે લોકનું અસાધન. 0િ g૦ એક જાતનું પક્ષી.
ક્રમ પુત્ર લેભ નહિ તે, લેભને અભાવ. મલ્ટિમ ત્રિ. ભમરાને પ્રિય.
અમ ઉન્નલોભ વગરનું. રિવાહિની સ્ત્રી કેકણ દેશમાં પ્રસિદ્ધ ગ મન ત્રિ ઉપર અર્થ. એક ઝાડ.
અચંચળ, ચંચળ નહિ તે, ત્રિવિરાવ ભમરાને શબ્દ.
તૃષ્ણવગરનું. મવિહત ન૦ ઉપરને અર્થ.
જોસુઇ ત્રિ. લોભરહિત, નિર્લોભી. સદીય નવ અપ્રિય, બેટું, જૂઠું, લલાટ, મોહ . તે નામને એક ઋષિ. કપાળ.
ચોદિત ન લાલ નહિ તે, લાલ કમળ. મસ્ત્રીવા ત્રિત જૂઠું બોલનાર, અપ્રિય બે- ૩ૌશિવ ત્રિ. લેકમાં નહિ જાણેલ. લનાર.
કવિ ૧૦ પ્રત્યક્ષ. કચ્છીવાતા શ્રી. જૂઠાણું, અસત્યપણું. અવિવાનિ પુત્ર લોકમાં નહિ જાસ્ટીવત્વ ન ઉપરના અર્થ
શેલ સંબંધ.
For Private and Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अस्प
अवकर्षण
ત્રિશુક, ડું, સૂક્ષ્મ, મરણને યોગ્ય. | અપક્ષન ત્રિ. ડી આકાંક્ષાવાળું. ૩પ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
સપીયુર પુ. બકરું. હિપ પુત્ર જવાસો.
સહપાયુરૂ ૧૦ બેડું આયુષ. અપ સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ. મહાગુરૂ ત્રિ. થેડા આયુષવાળું. ગરપાધિ R૦ રાતું પિયણું.
Tયુ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. ગરપાવ ત્રિથડા ગંધવાળું.
અview ત્રિથોડામાં ડું, ઘણું જ છે. અહપબ્ધિ ત્રિ ઉપરને અર્થ
અલ્પાહાર પુછે છેડે આહાર. પિશ ત્રિ. થોડું જાણનાર.
સપાહાર ત્રિ. થોડા આહારવાળું. જાતનુ ત્રિનીચું, ઠીંગણું, દુર્બળ, ડાં
પિકા સ્ત્રી જંગલી મગ, થોડી માત્રા. હાડકાંવાળું.
મહિપત ત્રિ. થેડું કરેલ. માપતા શ્રી ઘેાડાપણું.
હિપ ત્રિ. અતિશય અલ્પ-થોડું. ગાય ૧૦ જરાપણું. મહાપત્ર go એક જાતની તુલસી, નાનાં
થર્ ત્રિઉપરનો અર્થ.
નરપત ત્રિ. ડું કરેલ. કે થોડાં પાંદડાંવાળું હરકેઈ ઝાડ.
ગોમૂત ત્રિડું થયેલ. પપ ૧૦ રાતું કમળ.
ગન ત્રિડું ઓછું. અપમાન પુએક જાતનું ઝાડ-તરબુ
૩૪ પુ. પરમેશ્વર. અને વેલે.
કા સ્ત્રી માતા, સર્વજ્ઞ પરમાત્મદેવતા, અલ્પકમાઈ ત્રિવ થોડા પ્રમાણવાળું. સપનાના ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
અન્ સ્વાહ વર૦ ૦ ૩ ઝંખવું, તૃષ્ણ અપાઇ પુઅલ્પપ્રાણુ અક્ષર.
રાખવી, જવું, તૃપ્ત થવું, રક્ષણ કરવું, અપાઈ ત્રિ. થોડાપ્રાણવાળું, અલ્પ બ
માગવું, શોભવું, સાંભળવું, વ્યાપ્ત થવું, ળવાળું.
ભેટવું, પ્રાર્થના કરવી, ઈચ્છવું, પ્રવેશ ક કરમરિન ત્રિ. થોડું બેલનાર.
ર, હોવું, વધવું, પકડવું, મારવું, સમર્થ સ્પત્તિ - એક જાતનું શાક,
થવું, જાણવું, કરવું, ઈચ્છા ઉત્પન્ન કરવી. સામૂર્તિ સ્ત્રી નાની મૂર્તિ.
સવ અવ્યનિશ્ચયમાં, વ્યાપ્ત થવામાં, અને મહાધર ત્રિવ થોડી બુદ્ધિવાળું.
નાદરમાં, અસમગ્રપણામાં, આલંબનમાં, રાપર ત્રિ. કૃપણ, લોભી, જેમાં ડી શુદ્ધિમાં, તિરસ્કારમાં, નિયોગમાં અને રસોઈ થઈ શકે તેવું પાત્ર વગેરે.
નીચાણમાં વપરાય છે. પવન્ ત્રિ- નાની વયનું.
સવાર ત્રિા નીચેનું, ઉપર શબ્દ જુઓ. માહિત્રિડું બોલનાર, થડા બેલું.
સવવટશ ત્રિ. ઉપરને અર્થ પવિત્ર ત્રિ. ડી વિદ્યાવાળું.
વરિત ત્રિકંપેલ, ચાલેલ. ઝરપરાજિ ત્રિઘેડી શકિતવાળું. સાષિત પુત્ર જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામારા સ્ત્રી, નાની ખીજડી, નાની મીના આઠમા ગણધર.
ખીજડીના આકારનું કેઈ ઝાડ. કવર ૫૦ પુજે, ઉકરડો. કપરા ૦ થે, જરા.
સર્ષક ર૦ બળથી ખેંચવું, એક ઠેકાપર ૧૦ નાનું જલાય.
થી બીજે ઠેકાણે બળથી ખેંચી જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपहा
રૂક
अवगदित
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
જાતિ ત્રિો જોયેલ, જાણેલ, ગ્રહણ
કરેલ. મકા સ્ત્રી- શેવાળ. અથવા ૬૦ વખત, સમય, સ્થાન, જગ્યા.
ત્રિવ્યાપ્ત, વ્યાપેલ, ચૂર્ણ કરેલ, વીખી નાખેલ, બ્રહ્મચર્ય વ્રતને ભંગ. માતા સ્ત્રી વ્રતભંગાણું. સ ત્ર ૨૦ વ્રતભંગાણું. જયfબન ત્રિ. જેણે વ્રતને ભંગ કર્યો
હોય છે તે બ્રહ્મચારી વગેરે. સયtforદ્રત ૧૦ વ્રત ભંગ કરનાર બ્રહ્મ
ચારી વગેરે માટે પ્રાયશ્ચિત્ત. . સવું ૧૦ સંકેચાઈ જવું, તે નામને
એક રાગ. અવકુડા ત્રિ. અત્યંત નીચું વગેરે, મા
શબ્દ જુઓ. ગવાર 7૦ વિપરીતપણું. અષ્ટ ત્રિદૂર કરેલ, ખસેડેલ, બહિષ્કાર
કરેલ, તાણેલ, ખેંચેલ. આવા પુ. ઘરમાંથી પુજે કાઢનાર ચાકર. વષ્ય ત્રિક ખેંચવાગ્ય, દૂર કરવા યોગ્ય. સાથ અન્ય ખેંચીને, દૂર કરીને,
ખસેડીને. ગાપ્તિ સ્ત્રી સંભાવના, નિશ્ચય. નવરિન ત્રિ નિષ્ફળ, વાંઝીયું, થેડા
કેશવાળું. અરવિત્ર ત્રિ. કેયલ, જેને ઉદ્દેશી અને વાજ કર્યો હોય તે. વાગ્યે ત્રિ. કહેવાને અયોગ્ય, નિષિદ્ધ વાય, મિથ્યાભૂત. વજન નિ મોઢા વિનાનું ગુમડું વગેરે. સવ વાંકુ નહિ તે, સરળ, સીધું. arષરક્ષિત ખેંચનાર, આકર્ષણ કરનાર,
ખેડનાર. Eા ત્રિ. નીચેથી રડવાના સ્વભાવવાળું. કાદવ ૩૦ નીચેથી રડવું.
સવાલન ન ઉપરનો અર્થ. વકમ ૫૦ નીચી ગતિ, ઉતર્યું. વય પુત્ર મૂલ્ય, કિંમત, ભાડું, મહે
સુલ, કર. નવરાતિ સ્ત્રી નીચે જવું, ઉતરવું. મકાઇ ત્રિજેને ઉદ્દેશી બૂમ પાડી હોય તે. અવધિ ત્રિવ જળવગેરેથી અત્યંત ભીનું,
સીજેલ. ગોર પુછે રસોઈ થયા પછી તે સીજે
તે, જળ વગેરેથી ભીનું. અક્ષર પુo ચઢતી પછીની વિનાશનુખ
અવસ્થા, ક્ષય. અક્ષય ૧૦ ચઢતી પછીની વિનાશભૂખ
અવસ્થાનું સાધન, વાઘણિત ત્રિ, તિરસ્કારેલ, નીચે ફેકેલ,
ખરાબ રીતે ફેકેલ. રક્ષof fત્ર ચઢતી પછી વિનાશે ભુખ
પદાર્થ ૩યક્ષ ૩ વક્ષચ શબ્દ જુઓ. ગવદ્યુત ત્રિ. જેના ઉપર છીંક કરાયેલી
હેય તે. અવક્ષેપ પુત્ર તિરસ્કાર, નીચે ફેંકવું.
વાળ ન ઉપરના અર્થ. સવાળી સ્ત્રી તે નામની એક ઔષધિ. મવત ૧૦ ઉંડે ખાડે. સાવલા ૬૦ નિંદિત ખાદ્ય પદાર્થ. સવજન ન અપમાન, અવજ્ઞા, તિરસ્કાર,
પરાભવ. ગવતિ ત્રિવ અવજ્ઞા કરેલ, તિરસ્કારેલ
નિદેલ, પરાભવ પામેલ–પમાડેલ. જવાનું પુ લમણાં ઉપર થયેલો એક રોગ. ગયાર ત્રિનીચે ગયેલ, જાણેલ. પતિ જ્ઞાન, નિશ્ચયાત્મક જ્ઞાન. સાથ ત્રિ. પ્રાતઃકાળમાં નહાયેલ. માલિત ત્રિ. લોકાપવાદવાળું, નિંદેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अचंगम
अबचाय
ગામ પુછે જ્ઞાન, નિશ્ચયાત્મક જ્ઞાન,
જાણવું. પાતળ ત્રિક નીચે જવા, જાણવા યેગ્ય. જવાઢ ઝટ ગાઢ, ઘ, ઘાટું, અંદર
દાખલ થયેલ, ડૂબેલ. અrr૬ પુવવાણમાંથી પાણી કાઢવાનું
પાત્ર, સવII પુત્ર સ્નાન, અંદર પ્રવેશ, જ્ઞાનથી
વિયોગીકરણ, સ્નાન કરવાનું સ્થાન. ગ હન ઉપરના અર્થ. અla ત્રિસ્નાન કરવા યોગ્ય, અંદર
પ્રવેશોગ્ય, સહિ સચ્ચ૦ સ્નાન કરીને, અંદર પ્રવેશ
કરીને. અજીત ત્રિલોકાપવાદ પામેલ, નિંદેલ,
દુષ્ટ, નીચ, વારંવાર જોયેલ. અજીત ૧૦ નિદા, લોકાપવાદ. વગુણ પુત્ર અવગુણ, દેવ. વગુદા ૧૦ વસ્ત્ર વગેરેથી મેં ઢાંકવું, લાજ કાઢવી, ઘુમટો ખેંચ, બુરખો,
બુરો નાખવો. અવગુઢનપુર શ્રી. તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. અઝિા સ્ત્રી. મેં ઢાંકવાની સાડી,
બુર, પડદો. અતિ ત્રિ. મેં ઢાંકેલ, બુરખ નાખેલ.
ઢાંકેલ, ચૂર્ણ કરેલ. અતિ ત્રિ. ગુથેલ. સવર્ણ અચ૦ મારવા માટે લાકડી
ઉગામીને. અા ર૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પ્રગૃહ્ય સંજ્ઞા
વાળું પદ. ગવાર 7૦ મારવા માટે અસ્ત્ર વગેરે ! ઉગામવું તે.
વોરા ન મારવા માટે લાકડી વગેરેનું
ઉગામવું. જયદ્ર પુત્ર વરસાદને અટકાવ. નિગ્રહ,
શિક્ષા, નડતર, અટકાવ, હાથીઓને સમૂહ, લેવાઇ પુઉપરના અર્થ, શાપ, અવાજ ન અટકાવ, શેકાણ, અનાદર,
જ્ઞાન. વઘટ્ટ ૩૦ પૃથ્વીની અંદર છિદ્ર, બાંકું,
અનાજ દળવાની ઘંટી, ચલાવવું. નયન ન. ઉપરના અર્થ. સવના સ્ત્રી નવપદા શબ્દનો અર્થ. જયદ્દિત ત્રિો ચલાવેલ. અર્થાપન ૧૦ નીચે રાખીને ઘસવું, સર્વ
તરફથી ઘણ. વર્જિત ત્રિ. ઘસેલ. વઘાર ઉ૦ ખાંડવું, અનાજ વગેરેનાં ફેતરાં કાઢવા માટે વ્યાપાર, ઝાટકવું, મારવું. ઝવણતિ ત્રિનીચેને શબ્દ જુઓ. ઝવવારિન ત્રિ. ખાંડનાર, ઝાટકનાર
મારનાર. અપુર ૦િ ઢોરે પીટીને જાહેર કરેલ. - સાઈન જ ચોતરફ ભમવું, કરવું. વરિત ત્રિ. ચોતરફ વીંટેલ, સર્વતરથી
ઘેરાયેલ. સપોષ ર૦ ઢંઢેરો પીટીને જાહેર કરવું,
સાદ પડાવી જાહેર કરવું. સાપન વી. ઉપરના અર્થ. સવપ્રાણ ૧૦ સુંધવું. અપક્ષ ત્રિઃ નિંદિત આખ્યાન કરનાર સવજન ૧૦ નિંદા, વચનને અભાવ.
વરીય કિ. નહિ કહેવા લાયક, અનિંછ નવા પુષ્પફળ વગેરે ચુંટવા-વીણવાં. એરર પુત્ર વચનમાં નહિ રહેનાર. વરાજ નુ હાથથી પુષ્પ-ફળ વગેરે લેવાવીણવાં તે.
For Private and Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवचारण
अवतारण
માપિ ન પ્રચાર, સુશ્રુતમાં કહેલ એક | અા ત્રિો અનાદર કરવા યોગ્ય, અપમાન ક્ષારપાકવિધિ.
કરવા લાયક, તિરસ્કાર કરવા ગ્ય. સવાલ ૩૦ ધજાની નીચે બાંધેલું વસ્ત્ર- વટ ૩૦ ખડે, ક, શરીરમાં રહેલે ફરકે.
ખાડાવાળો ભાગ, ઇન્દ્રજાળ ઉપર જીવગવચૂત નો સુશ્રતમાં કહેલ એક ઘણુ, નેર, તે નામનું એક નરક. પીસવું, ભુક્કો કરે.
વદિ સ્ત્રીખાડે, કુવો. વળત ત્રિચૂરો કરેલ, પીસેલ, ભુકકો વટો સ્ત્રીખાડે, કુવો. કરેલ.
અવરોદ ત્રિ. નમેલા નાકવાળું, ચીખું સવ પુ૦ મવક શબ્દ જુએ. ૩૯ પુત્ર ખાડે, કુ, એક જાતનું ઝાડ, અવ નવ ચામર, ચમરી.
ડેકની પાછળ ભાગ, શરીરમાં ખાડાસવરલ ઉપરના અર્થ.
વાળો ભાગ. વછિન્ન ત્રિ- છેદેલ, કાપેલ, ઉપાધિ વ
૩૮ સ્ત્ર. ડોકને ઉન્નત–ઉપસેલો ભાગ. ગેરેથી વિશેષિત.
સવદુર મસ્તકના પાછળના કેશ. અરિજાહ પુ. વેદાંતિમતપ્રસિદ્ધ એક
મારા સ્ત્રી તે નામની ભરતખંડની મતભેદ.
એક નદી. અવરિત ત્રિ મિશ્ર કરેલ. ૩વરફુરિત ૧૦ અટ્ટહાસ, મોટેથી હસવું.
એવા ૬૦ બજાર, સવજરિત ન ઉપરના અર્થ.
વેલ પુબજાર.
વડોન ૪૦ પક્ષીની એક પ્રકારની ગતિ. જયછેદ ઉ૦ છેદવું, કાપવું, સીમા-હદ
ગત ૦ કુ વગેરે ખાડે. બાંધવી, વિશેષ કરવું, નિશ્ચય, અમુક
અવર પુ. ૨૦ કાનનું ઘરેણું, મસ્તકનું પ્રમાણમાં કરવું, વ્યાપ્તિ, એક ભાગ.
એક ઘરેણું. અવયવ ત્રિ- છેદનાર, કા૫ના. અ
ગણિત ત્રિ. કાનનું ઘરેણું જેણે પહેર્યું મુક પ્રમાણમાં કરનાર, સીમા-હદ બાંધ
હોય તે, મસ્તક ઉપર ધરેણાંવાળું. નાર, નિશ્ચય કરનાર, વ્યાપક.
અવતાર ૨૦ ફેલાયેલું અંધારું. સવ વવાનિયાિ તે નામને
કતા ન ઉતરવું, અન્યરૂપે પ્રકટ થવું, એક ગ્રંથ.
અવતાર, અવતરવું, નદી વગેરે ઉપર બાં===ા ત્રિછેદવાગ્ય, કાપવા ગ્ય,
ઘેલાં પગથીયાં, ઘાટ. નક્કી કરવા યોગ્ય, વિશેષણ અપવા
અવતરણ સ્ત્રી ગ્રંથના પ્રસ્તાવ માટે યોગ્ય, જૂદું પાડવા ગ્ય.
પ્રથમ ઉપદઘાતરૂપ સંગતિ, પરિપાટી. ર૦ છેદવું, કાપવું, જૂદુ કરવું. કરતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સવછેરાવક પુત્ર વ્યાપકપણું... અવતાના પુત્ર સંતાન, નીચા મુખવાળું, વેઅવકા ઉપરાજય, હારી જવું તે.
લાનો તાંતણે. અવIT સ્ત્રી અનાદર, અપમાન, તિરસ્કાર.
અવતાર પુત્ર નદી વગેરે ઉપર બાંધેલાં પગસવજ્ઞાત ત્રિઅપમાન કરેલ, અનાદર થીયાં, ઘાટ, અવતરવું, પ્રકટ થવું, પામેલ-પમાડેલ, તિરસ્કારેલ.
ઉતારો, તરજુએ. અવનિ ન અવશા શબ્દ જુઓ,
ગકતાના ૧૦ ભૂત વગેરેનું આવેશપૂર્વક
For Private and Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवतारणी
अवधूत
પ્રક્ટ થવું, ઉતારવું, ગ્રંથ વગેરેની પ્રસ્તા
વના, પૂજા. સવતારની સ્ત્રી ગ્રંથ વગેરેની પ્રસ્તાવના. સાત્તિ ત્રિઉતારેલ. ગવતી ત્રિો પ્રવેશ કરેલ, અવતરેલ, ઉતરેલ. આવતીક સ્ત્રી જેનો ગર્ભ અવી ગયે
હોય તેવી સ્ત્રી. મેયર ત્રિક ખંડિત. ' સરિત્ . જેનું ખંડન કર્યું હોય તે.
વસ્તાર ૩૦ તે નામને એક ઋષિ. માંરા પુત્ર મદ્યપાન વગેરેને ઉત્સાહ -
ગ્રત કરે તેવું એક ચાટણ. અવર ત્રિ આપી દીધેલ, પુરૂં કરેલ. રાવળ ન ચીરાઈ જવું, ચીરાવું. સવાલ પુત્ર ઉનાળો, ગ્રીષ્મ ઋતુ. વેવત પુ. શ્વેત ઉજજવળ રંગ, પીળો રંગ.] વાત ત્રિઅત્યંત શુદ્ધ, સુંદર, ઘેળું, |
પીળું, ઉજવળ. ઝવેરાત ત્રિ. ઉપરના અર્થ ગવાન ખંડન, પરાક્રમ, એળંગવું, |
શુદ્ધ કરવું, તેડવું. જાપાન ૧૦ સુગંધીવાળો-ખસ. સવાર: ત્રિચીરી નાખનાર, ફાડી નાખનાર.
| આવવા પુરુ કુહાડી. સવારના ૧૦ ચીરવું, ફાડવું, કુહાડી. સવારિત ત્રિ. ચીરી નાખેલ, ફાડી ના
ખેલ, બે ભાગ કરેલ. અથવા ૬૦ તાવ વગેરેના કારણથી થ
નાર દાહ. સાવલા 10 સુગંધી વાળ ખસ. ઝવવાદ ૧૦ ઉપરને અર્થ. જવવાછાણ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ.
હવાઈ ત્રિ. ચીરાઈ ગયેલ, ચીલ, ફાડેલ, . વિભાગ કરેલ. મોદ ૬૦ દૂધ, દેહવું.
સવા પાપ, અનિષ્ટ. સવા ત્રિઅધમ, નીચ, પાપી, નિંઘ, દેવ,
કહેવાને અયોગ્ય. વ તન ૧૦ પ્રકાશ કરવું, પ્રકટ કરવું. વરંજ પુ૦ બજાર. વધતા ૧૦ ધ્યાન આપવું તે, કાળજી રાખવી. વધાતષ ત્રિ. ધ્યાન આપવા ગ્ય, કાળજી રાખવા યોગ્ય. વધાન ૪૦ ધ્યાન આપવું, કાળજી રાખવી. વધાર પુત્ર નિશ્ચય. વધારા ૧૦ અમુક પ્રમાણમાં માપવું, નિશ્ચય કરે, નિશ્ચય, સવારનોય ત્રિ, નિશ્ચય કરવા ગ્ય. નવપત્તિ ત્રિનિશ્ચય કરેલ, ધારેલ.
વેપાળે ત્રિ, નિશ્ચય કરવા ગ્ય... સવધાર્થ અચ૦ નિશ્ચય કરીને. અષrગર ના પાછળ દોડવું, સાફ કરવું,
પકડવું. સાધવના ત્રિક પાછળ દેડવા ગ્ય,
પકડવા યોગ્ય. ૩વધિ g૦ સીમા, હદ, કાળ, વખત, માનને આગ્રહ, અપાદાન, ખાડે.
પિતા સ્ત્રી અવધિપણું. સાયિત્વ ૪૦ ઉપરને અર્થ. અવધિમત ત્રિસીમાવાળું, હદવાળું, મ
ર્યાદાવાળું. સવીરમનિ ત્રિ મનથી ધ્યાન અપાતું. अवधीर चुरा० उभ० सक० सेट् अवज्ञा
કરવી, તિરસ્કાર કરવો. અવાર અવજ્ઞા, તિરસ્કાર.
વધવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. અવધfસ્ત ત્રિ અવજ્ઞા કરેલ, તિરસ્કારેલ. અવધૂત ત્રિ. કંપલ, હાલેલ, પરાભવ પામેલ,
તિરસ્કાર પામેલ. અવતન તે નામે એક ઉપનિષદ.
૧૮
For Private and Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवधूतगीता
अवन्ध्य
અવધૂતતા સ્ત્રી સ્કંદપુરાણમાં કઈ
અવધૂતના ઉપદેશનો એક ભાગ. વધૂતાન ન હલાવવું, કંપાવવું, એક પ્ર
કારની ચિકિત્સા. અરજૂન ૧૦ વર્ણન શબ્દ જુઓ. અવધૂત ત્રિ. નિશ્ચય કરેલ, સ્થાપેલ, ધા- !
રણ કરેલ. અથM ત્રિ. પરાભવ કરવા ગ્ય, તિર- !
સ્કાર કરવા ગ્ય, નિશ્ચયપૂર્વક ધારણ કરી રાખવા યોગ્ય. વૃષ્ય અભ્ય૦ પરાભવ કરીને, તિરસ્કાર
કરીને. ૩ચ ત્રિક મૂકવા ગ્ય, સ્થાપવા યોગ્ય,
ધ્યાન આપવા યોગ્ય, શ્રદ્ધા કરવા યોગ્ય, જાણવા મેગ્ય. '
Dય ન૦ અવધાન, ધ્યાન આપવું. ૩વષ્ય ત્રિવ વધ કરવાને અગ્ય. અવધ ત્રિ. અહિંસક, અવયં પુછે પરિત્યાગ, ચૂર્ણ કરેલ,
નિંદા, નાશ. જવર ત્રિ નાશ પામેલ, નિંદેલ, ત્યાગ
કરેલ, ચૂર્ણ કરેલ. વન ન પ્રસન્ન કરવું, રક્ષણ કરવું, પ્રીતિ. વરત ત્રિ. નીચું થયેલ, નમેલ. અરતિ શ્રી વિનય, નીચે નમવું, પ્રણામ.
ત્રિ જડેલ,પેલ, વીટેલ, બાંધેલ, ખેડેલ. અવનર મૃદંગ વગેરે વારિત્ર.
યાત્રિ. અતિશય નમેલ, અત્યંત નીચું. સવનાથ . નીચે પાડવું, નમાવવું, અવનન ન૦ નીચે સ્થાપવું, નમાવવું. સવના પુત્ર નીચા નાકવાળું, ચીબું. સવનામ અવનતિ શબ્દ જુઓ. મનાય રૂ.નીચે લઈ જવું, નીચે આણવું. સવનાથ ત્રિવ નીચે લઈ જનાર, નીચે
આણનાર,
અવના પુત્ર બાંધવું, બંધન. અવનિ સ્ત્રી, પૃથ્વી, આંગળી, નદી. માનિ ત્રિ. ધેયેલ, પખાળેલ, શુદ્ધ ક
રેલ, શોધેલ. અવનિનાથ પુત્ર રાજા. અવનિના પુત્ર રાજ. અવનિપતિ પુત્ર રાજા. અવનિપ૪િ પુત્ર રાજ. સવારના ૬૦ ઝાડ.
નિષિવન ર૦ થુંકવું. સવનિથમિન પુત્ર રાજા. માની સ્ત્રી, પૃથ્વી, આંગળી, નદી. અવનીના પુત્ર રાજા. અવનીના પુત્ર રાજા. અવનીપતિ પુ રાજા ૩યની પાઇ પુત્ર રાજા, अवनीरुह पु० आ સવના પુત્ર રાજા. આવનાશ્તા પુત્ર રાજા. અવનવામન પુછે રાજા.
નેગન ૨૦ ધેવું, પખાળવું, શ્રાદ્ધમાં પિંડદાન માટે પાથરેલા દર્ભને પાણીથી છાંટવારૂપ એક સંસ્કાર.
નિપુમાળો દેશ, માળવાદેશને રાજા. અવન્તિ સ્ત્રી અવંતી–ઉજ્જયિની નગરી.
ત્તિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. નિત્તપુર ૧૦ ઉજ્જયિની નગરી. અષત્તિ ઉજ્જયિની નગરીને
બ્રાહ્મણ અનિતાનો પુત્ર કાંજિક. જવાન સ્ત્રી ઉજ્જયિની નગરી. અવન્તપુર ૧૦ ઉજયિની નગરી. અવર્સ ઉજ્જયિની નગરીને બ્રાહ્મણ. નિત્તમ ૬૦ કાંજિક, પણ ત્રિ. નહિ વાંઝીયું, સફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवपतन
अवमार्जन
સવપતન ન. નીચે પડવું, ઉતરવું.
કરવામાં આવતું પજ્ઞના અંગરૂપ બાકીનું સપvજ ત્રિ મિશ્ર થયેલ, સાથે પાકેલ, કર્મ, યજ્ઞની સમાપ્તિસમયે કરવામાં આનીચે પડેલ ઉતરેલ,
વતું સ્નાન. અથવા પુત્ર હલકે પાક, હલકું પાકેલ. મઝટ ગ્નિ ચીશું. સાત પુત્ર નીચે પડવું, પાડવું, ખાડે ! જામ ત્રિક રક્ષણ કરનાર, પાપી, નિંદિત. હાથીને પકડવાને કઈ ખાડે.
અષમ પુરુ એક પિતૃગણ, અવતન ૧૦ નીચે પાડવું.
સવ ૨૦ પા૫, દિવસનો ક્ષય. પર ત્રિ. જેનું વાસણ ભોજન માટે | નવમત ત્રિ. અવજ્ઞા કરેલ, તિરસ્કારેલ. અયોગ્ય છે તે સ્વેચ્છ–પતિત વગેરે.
અવતારા પુત્ર અંકુશને નહિ ગાંઠનારે સાપતિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
હાથી. અપાર પુત્ર નીચે પડવું.
સતિ સ્ત્રી અવજ્ઞા, અવગણના, અનાપશિત ત્રિ. પાલાથી બાંધેલ.
દર, તિરસ્કાર. અપાર ત્રિ. ચોતરફ પીડા કરનાર. અવનતિ પુ. ધણી, માલિક. વાહ પુ. એક પ્રકારની ચિકિત્સા. સામયિ શ્રી ક્ષય તિથિ, દિનક્ષય. સાપન પીડવું, દાબવું, પીસવું, મસ- અવનિ – દિનક્ષય-દિવસને ક્ષય. ળવું, પીડવાને દેપ.
રમતવ્ય ત્રિઅવજ્ઞા કરવા યોગ્ય, રાપરના સ્ત્રી, પીડવું, પીસવું, મસળવું. નહિ ગણકારવા યોગ્ય, અનાદર કરવા મજુત ત્રિભીનું થયેલ, ઉતરેલ.
યેગ્ય, તિરસ્કાર કરવા યોગ્ય. સાવધ પુએક જાતનું નેત્ર રોગ-પડળ, અમતૃ પુત્ર તે નામને એક રોગ. તરફથી બાંધવું.
અન્ય ત્રિમંથન કરનાર,મથીનાખનાર. સાવાયા સ્ત્રી તરફથી પીડા, પ્રતિબંધ સવર્ણ પુરુ પાડવું, દુ:ખ દેવું, રાજ્યનું એક આપણાપુર ઉ૦ એક જાતને વાયુરોગ.
અંગ. સવપુર ત્રિજાણેલ, જાણનાર.
૩વર્ષ પુરુ થના શબ્દ જુઓ, નાટઅવશેષ પુ. જ્ઞાન, જાણવું, જાગવું.
કને એક સંધ્યેશ. . અવધ પુત્ર સૂર્ય
ચકમાન પુત્ર અવજ્ઞા, અનાદર, તિરસ્કાર. અધિક ત્રિક રાજાઓ વગેરેને જગાડનાર વમાના ર૦ અપમાન.
સ્તુતિપાઠક વગેરે જણાવનાર, બેધ જવાનના સ્ત્રી. અપમાન કરવું. ' આપનાર.
સવારનોય ત્રિઅપમાન કરવા યોગ્ય. અયોધન ૨૦ જણાવવું, જગાડવું, બેધ સવમાનિત ચિ. અપમાન કરેલ, અનાદર આપે.
કરેલ, સમકિત ત્રિ. શેકેલ, બાફેલ, ભુજેલ. નવકાનન ત્રિ- અપમાન કરનાર, અપમાન અપમાન ન કહેવું.
કરાતું. અમાણ ૦ જ્ઞાન, પ્રકાશ, મિથ્યાજ્ઞાન. સામાન્ય ત્રિવમાનનીય શબ્દ જુઓ. સમાપ્ત ત્રિ. પ્રકાશક.
સામાન્ય અને અપમાન કરીને. અરમાણિત ત્રિ. પ્રકાશે.
અવર્ણન ર૦ ધોવું, સાફ કરવું, છેવાનું ચામુથ પુ૦ મુખ્ય યજ્ઞની સમાપ્તિસમયે | સાધન જળ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवमूत्रयत्
૧૪૦
अवरोपित
યમુકાયત ત્રિ મૂતરતું, પેસાબ કરતું. વન ઝિવ નીચા મસ્તકવાળું. અમરાય ત્રિનીચે મસ્તકે સૂનાર, અવરાજન ત્રિવ ઉપરને અર્થ. સવજન ૪૦ બંધનરહિત કરવું, છોડવું. ચાટન - મરડવું, મરડી નાખવું અવગનને દૂર કરવાનું–ખસેડવાનું સાધન અવર પુદ્રવ્યનું આરંભક દ્રવ્ય, દેહ, શરીર, હાથ પગ વગેરે, સમુદાયને એક
ભાગ, ઉપકરણ. અવિન ત્રિક અવયવવાળું. અપત્તિ ત્રિહલકે યજ્ઞ કરનાર. પતૃ ત્રિજૂદું કરનાર.
રાતિ શબ્દ જુઓ. સવપુર રિ બુદ્ધિવગરનું. સાવ વિપર૦ સ૨૦ ક્ષેત્ પૂજા કરવી. અવર ત્રિ. છેલ્લું, અધમ, પાછળ થનાર,
અત્યંત એક. કવર પુત્ર પાછળને દેશ અથવા કાળ, ગવા ર૦ હાથીની જાંઘને પાછળનો ભાગ. સાવરક પુનાને ભાઈ, શ. પણ ત્રિ. પાછળથી ઉત્પન્ન થયેલ. ગયા સ્ત્રી નાની બહેન, દ્ધ જાતિની સ્ત્રી. અવરત ત્રિ. વિરામ પામેલ, વિશ્રાંતિ પા
મેલ, અટકેલ. સાતણ શ૦ પછી, પાછળથી, પાછળ. અપતિ શ્રી વિરામ, નિવૃત્તિ.
પરવળ ઉ૦ શુક. અવાજf૪ પુ. શ.
કરવા ત્રિશક. માત્ર ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રાવત ૧૦ હલકું વ્રત.
વાવ્રત ત્રિહલકા વ્રતવાળું. સવાર પુત્ર અસ્તાચળ પર્વત. વાતાત થ૦ પાછળ, પછીથી.
માર ૧૦ અત્યંત એકાંત, અત્યંત | નિર્જન.
જવા સ્ત્રી દુર્ગા. ગયા બીજો ભાગ, દેહને પાછબને ભાગ.
ર્શ ત્રિ. બાકીના ભાગમાં થનાર, ન્યૂન. કરી ત્રિતિરસ્કારેલ. અરવલ્ ત્રિો અત્યંત અલ્પ. અથાણ ત્રિ. ભાંગેલ, તૂટેલ, રેગી. ૩ ત્રિ રોકાયેલ, રેકેલ, બીજાઓથી
નહિ જાણેલ, ગુ. સવા સ્ત્રી. રાજાના અંતઃપુરમાં રહેલ સ્ત્રી. સવ િસ્ત્ર. રેકવું, રેકાણુ, અટકાયત. મહ૮ ત્રિ ઉતરેલ, ઉંચા સ્થાન ઉપરથી
નીચે આવેલ, ઉખેડી નાખેલ વૃક્ષ વગેરે. અજાચવા ભોજન વગેરે પર અરૂચિ
ઉપજાવનાર એક રેગ. અવરોધ g૦ રોકવું, રોકાણુ, રાજાના અંત:
પુરની સ્ત્રી, રાણી, રાજાનું અંતપુર. અવરોધ ત્રિ, પૂરાયેલ, રેકાયેલ, પ્રતિબં
ધમાં રહેલ. અવધ ત્રિ રોકનાર, અટકાવનાર, ઢાંકિનાર, ઘેરો ઘાલનાર. અવરોધ ૨૦ રોકવું, અટકાવવું, ઘેરવું,
ઢાંકવું. અવરોધાય ૦ અંતઃપુર-જનાનખાનું. સાયિક પુ અંત:પુરને રક્ષક-નજર
વગેરે. ૩ષધિ સ્ત્રી. રાજાના અંતઃપુરમાં -
હેનાર સ્ત્રી. સવપિન ત્રિવ ગવરોધ શબ્દ જુઓ. ગોપાન ઉપાડીનાખવું, ઉખેડી નાખવું.
ત્તિ ત્રિઉપાડી નાખેલ, ઉખેડી નાખેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवरोह
अवलोकित
વોક પુત્ર ઉતરવું, ઉપરના સ્થાનમાંથી | ઋન્વિત ત્રિ. આશ્રિત, આશ્રય લીધેલ, નીચે આવવું, આવનાર.
આધાર લીધેલ, લટકેલ, ઉતરેલ. મારો પુત્ર ગળો વગેરેનો વેલો, ચંદ્ર વસ્થિત નવ ઉતાવળ, શીઘ્ર-જલદી. વગેરેને લેક, સ્વર્ગ
અશ્વિત ત્રિ. ઉતાવળું, ઝડપદાર. મકાન ન ઉતરવું, નીચે આવવું-અ- વઢવન ત્રિ- આલંબન કરનાર, આવતરવું.
શ્રય કરનાર, ઉતરનાર, ઉંચે સ્થાનેથી નીચે નવરાલિન પુ. વડનું ઝાડ.
સ્થાને પડનાર. સવાલો . આસંધને વેલે.. માર્જિત ત્રિ. ગર્વિ. લીપેલ, ખડેલ, કાળા સ્ત્રી જેતિષપ્રસિદ્ધ એક દશા. જાતિતાં સ્ત્રીગર્વિકપણું. અહિત પુત્ર થોડો લાલ રંગ.
અતિત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ ગપતિત ત્રિથોડા લાલ રંગવાળું. સવીર ત્રિક ખાધેલ, ચાટેલ, જીભના અવનિ ત્રિ. ઉતરનાર, અવતરનાર.
અગ્રભાગથી ચાખેલ, વ્યાપેલ. મજદિન ૩૦ વડનું ઝાડ,
વોરા શ્રી પ્રયાસ નહિ તે, સહેલ, સવ દિશાણ પુ. વડનું ઝાડ.
અનાદર. જય અકાર વગેરે સ્વરો.
છેદવું, કાપવું, ચુંટવું, ઉ. જ ઝિવ વગેરહિત.
ખેડી નાખવું, દૂર કરવું, ખસેડવું, કેશ જય . ૩ સ્વર, અપવાદ-લેકનિંદા, નિંદ. વગેરે નહિ બાંધવા. સવર્તન R૦ વર્તનને અભાવ, સ્થિતિ વજુચિત ત્રિવે છેદેલ, કાપેલ, ચુંટેલ, નહિ તે.
દૂર કરેલ, ખસેડેલ, ઉખેડી નાખેલ, નહિ વર્તન ત્રિ આજીવિકા વગરનું, વનરહિત. બાંધેલ. વર્તમાન ત્રિનહિ વર્તતું, નહિ રહેલ, ૩ ફુટન લોટવું, આળોટવું. નહિ હયાત, ભૂત અને ભવિષ્યકાળનો વજુvટત ત્રિ. લેટેલ, આળેટેલ. પદાર્થ
અજુન ત્રિ નાશ પામેલ, લેપ પામેલ. અજમાન ૦િ વૃદ્ધિ નહિ પામતું, ક્ષીણ સવજૂન ત્રિો છેદેલ, કાપેલ. થતું, નહિ વધતું.
સવાર પુત્ર અવમેન શબ્દ જુઓ. વળ ન વૃષ્ટિનો અભાવ, વરસાદ નહિ તે. સ્ટેપ ૫૦ ગર્વ, લીપવું, ચેપડવું, શેભાસર્વ ત્રિ. વૃષ્ટિ વગરનું, વરસાદ વગરનું. વવું, સંબંધ. સાવરક્ષ ઉ૦ ઘેળો રંગ.
સાઇન ર૦ લીપવું, ખરડવું, ચોપડવું, મારુ ત્રિ. ધેળા રંગવાળું, ધેલું. સંબંધ, ગર્વ, ચંદન વગેરે. aw S૦ શરીરને મધ્ય ભાગ.
નવા પુછભના અગ્રભાગથી ચાખવું, સવ ત્રિ. વળગેલ, સંબંધ પામેલ. ચાટવું, ચાટણ ઔષધ. પત્તિમાં સ્ત્રી છે.
મકાન ન ચાટવું, ચાખવું. વખ્ય પુ. આશ્રય, આધાર, બીજા કોઈ એવા ત્રિ, ચાટવા ગ્ય, ચાખવા યોગ્ય પદાર્થને આશ્રય, ટેકે લેવાનું સાધન
જો પુત્ર જેવું. લાકડી વગેરે.
વોલન ન જેવું, અનુસંધાન, નેત્ર પરમાર ૧૦ ઉપરના અર્થ.
યોત્તિ ત્રિજે.
For Private and Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवलोकित
કર
अवसर्पिन
સાયણિત નવ જેવું.
મક શાળા શ્રી. લાંબા કાળથી વીઆસાવરિત પુત્ર કેઈ બૌદ્ધ.
યેલી ગાય. સ વિન ત્રિજેનાર.
પછશ્વ ત્રિ. નજીકનું, પાસેનું, દબાયેલ, વટોપ ઉ૦ ખંડન, નાશ, લેપ, ઉડી જવું. આશ્રમ કરેલ, અટકાવેલ, રેકેલ, બાંધેલ. વરો પુત્ર અનુકૂળ.
સરખ્ય ૩ ચ૦ આલંબન લઈને, આધાર પશુના પુત્ર એક જાતને વેલો.
લઈને, ટેકે લઈને. અમુક ત્રિ. ખરાબથી ઉત્પન્ન થયેલ.
૩છw g૦ પ્રારંભ, અનમ્રતા, અક્કડમાયા ર૦ સંપૂર્ણ વરસવું.
પણું, આલંબન, આશ્રય, સુવર્ણ કે, મવા પુત્ર નિંદા, વિશ્વાસ, અવજ્ઞા, અ
સ્તંભ. પમાન, તિરસ્કાર, આશ્રય, આધાર.
અથઇન્મના ર૦ આલંબન, આધાર, પ્રારંભ. ઝવણ ત્રિવશ નહિ તે, અસ્વાધીન, પર
જવવા પુત્ર ભેજન કરવું, ખાવું. વશ, પરાધીન.
અથર્ અવ્ય. કવર શબ્દ જુઓ, પાછળ. સપરિથિ ત્રિવસ્ત્ર વગેરેથી પીઠ-ઢીં
અથર્ ૧૦ રક્ષણે, યશ, અન્ન, ધન, ચણ-સાથળ બાંધીને બેઠેલ.. અ ત્રિ અવવાદ શબ્દ જુઓ.
સરસ પુત્ર રાજા, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, તિન R૦ નાશ કરે, છિન્ન ભિન્ન
એક પ્રકારનું ભાતું. કરી નાખવું.
કયા ઝિ૦ લાગેલ, વળગેલ, આસક્ત. સારુ ત્રિ. નીચા મસ્તકવાળું.
મારો ન સંસર્ગ આરાઇ ત્રિઅધિક, વધારે, બાકી રહેલ.
અવલશા સ્ત્રીખાટલો, પલંગ, તે ગ ત ત્રિ. વશ નહિ કરેલ.
નામનું એક આસન. વેશભૂત ત્રિ. વશ નહિ થયેલ, અસ્વાધીન. અષણ ન ર૦ પક્ષીની નીચે આવવાઅરશી ત્રિ. નીચા માથાવાળું, ઉંધા
રૂ૫ ગતિ. બસ્તકવાળું
સવસથ પુઘર, સ્થાન, ગામ, છાત્રાલયમાલા ત્રિઉપરના અર્થ.
વિદ્યાર્થીગૃહ, મઠ. અs y૦ ૪૦ બાકી, સમાપ્તિ, બાકી રહેલ.
મકરધ્ધ પુત્ર ઉપરના અર્થ. અis g૦ અત્યંત સુકાવું.
કન્ન ત્રિખેદ પામેલ, વિનાશમાં તેમયર ત્રિા અસ્વાધીન, વશ નહિ રહે
ત્પર, પિતાનું કાર્ય કરવામાં અસમર્થ. નાર, દુર્ષોત.
અવસર ઉ૦ પ્રસ્તાવ, પ્રસંગ, સમય, વખત, અવસ્થાન અવશ્ય કરવું, નિયત કરવું. જિજ્ઞાસા દૂર કરવા માટે અવશ્ય બેલવા સાપપુત્ર ૫૦ વશ ન થાય તેવો પુત્ર.
, એક પ્રકારની સંગતિ, વર્ષ, કેઈક અવર મથ૦ નિશ્ચય, નક્કી, જેનું નિ- મંત્ર, વરસવું, અવકાશ. વારણ અશક્ય હોય તે.
અવરચિ પુત્ર અરાત્રિ. પરપ૧ કુ. હીમ, ઝાકળ.
માત્ર ૩૦ પિતાની ઈચ્છા પ્રમાણે વર્તવું, ગવા સ્ત્રી હીમ, વશ ન રહે તેવી સ્ત્રી. છૂટ, સ્વતંત્રતા. અક્ષય પુત્ર હિમ.
અવાજે ૩૦ ગૂઢ ચાર, છૂપી પિલીસ. વચન ચૂલા ઉપરથી ઉતારીને મૂકવું. | મ ન ૦િ નીચે જનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवसर्पिणी
अवस्थान
ના
વાળી સ્ત્રી, દશ કરોડ સાગરોપમ ! વાર પુત્ર વિષ્ટા વગેરે મળ, લિંગ વગેરે પ્રમાણને એક કપકાળ.
ગુહ્ય ભાગ. અવનવ્ય ત્રિજમણું.
અવર ત્રિ, વિણા વગેરે મળમાં હોનાર, અવતાવ પુ નાશ, ખેદ, પિતાનું કાર્ય લિંગ વગેરે ગુહ્ય ભાગમાં હોનાર.
કરવામાં અસમર્થતારૂપ ક્ષીણતા. સાવ ત્રિ, હિંસક. વાયના ત્રિખેદકારક, વિનાશકારક, અવતરણ ન. વિસ્તાર. કાર્ય કરવામાં અસમર્થપણું સંપાદન કરનાર. વસ્તાર વચ૦ છેવટે, આખરે, છેલ્લે
સમય વગેરે. સવાર નો નાશ પમાડવો, કાર્યમાં
અસમર્થપણું સંપાદન કરવું, વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ વરતા પુત્ર પડદો, પાથરણ. એક ચિકિત્સા.
વસ્તુ ન ખરાબ પદાર્થ, વસ્તુને અભાવ. ગયરાન નવિરામ, સમાપ્તિ, અન્ત છે, ઝવા સ્ત્રી સમય વગેરેથી કરાયેલી - સમાપ્ત કરવું, મૃત્યુ, સ્થાન.
રીર વગેરેની દશા, ઉભા રહેવું, સ્થિતિ, નવરામ ૧૦ જંગલ વગેરેમાં અને અંય હાલત,
કર્મમાં ગાવાયેગ્ય સામવેદને એક ભાગ. યથાવતુદ ૧૦ બાલ્ય-કૌમાર–યુવાઅવસર પુસમાપ્તિ, શેષ, બાકી, નિશ્ચય. વૃદ્ધ-એ ચાર અવસ્થા. સવાય અન્ય સમાપ્ત કરીને,નિશ્ચય કરીને. સરથાપન ૧૦ સ્થાપવું, મૂકવું. રથ ત્રિો નિશ્ચયકારક, સમાપ્તિ
વરથrfuત ત્રિ. સ્થાપેલ, મૂકેલ. - કરનારે.
મસ્થળ ત્રિ સ્થાપવા ગ્ય, મૂકવા અતિ ત્રિવ છાંટેલ, પાણી વગેરેમાં ઝ.
યોગ્ય. બાળલ, હાયેલ.
વાળ અવ્ય સ્થાપીને, મૂકીને. સાયણિત ત્રિસમાપ્ત કરેલ, સમૃદ્ધ, જાણેલ,
અવરથરિન ત્રિ સ્થિતિ કરનાર, ઉભું - પરિપકવ, નિશ્ચય કરેલ, સંબંધ પામેલ.
રહેનાર. ગણિત ૧૦ મન કરેલ ધાન્ય.
અસિથત ત્રિ. રહેલ, સ્થિતિ કરેલ, સદ ત્રિ આપેલ, તજેલ, નીકળેલ.
ઉભેલ. અને ૩૦૦ રક્ષણ કરવાને.
કવયિતિ શ્રી. રહેવું, સ્થિતિ, ઉભા રહેવું. સજા પુત્ર તરફ છાંટવું, એક પ્રકારને ૩વેચન ૧૦ ઝરવું, ટપકવું, ખરવું. નેત્રબસ્તિગ.
અવરચના ત્રિ. ક્ષરણ-ઝરણમાં થનારવિક પુત્ર એક જાતનું વડું.
હેનાર. અવેયન ને ચોતરફ છાંટવું, તે નામને અણુ ત્રિવ રક્ષણની ઈચ્છાવાળું. એક જાતનો રોગ.
વદ્યાર ન નીચે પડવું, ઝરવું, ખરવું. કર ત્રિ નિર્ણય કરવા યોગ્ય, સમાસ જયઅંકિત ત્રિ. ચીરાઈ ગયેલ, નીચે પડેલ, કરવા ગ્ય..
કરેલ, ખરેલ. સવાર સૈન્યને પડાવ, છાવણી,
ત્રિ ઝરવાના-ખરવાના સ્વભાઉતરવું, હુમલે કર.
વવાળું, ખંડિત. સાયઃ ૧૦ સર્વાગે પ્રવેશ કરે, ઉતરવું, વરવત્ ત્રિરક્ષણુયુક્ત. હુમલો કરવો.
અવસ્થાન પુરુ ભોજન કરવું, ખાવું.
For Private and Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अवह
૧૪૪
अवन्च
મg ત્રિનદી વગેરેના પ્રવ હવગરને ! નવાપુeft સ્ત્રી. શતપુષ્પી–સુવા.
દેશ, ત્રીજા સ્કંધમાં રહેલા એક વાયુ. સાફિરન્ ત્રિનીચા મસ્તકવાળું. સાહત જિ. ઘેડ ડે પ્રહાર કરી ફેરા વાતિ ત્રિબેબડું, કલું, વગરનું કરેલ.
ગનિ ત્રિ- મુંગું. અવનિ સ્ત્રી. થોડે થોડો પ્રહાર કરી માનિ પુરુ પરમાત્મા. ફોતરાં દૂર કરવાં તે.
મારા ત્રિ તરફ રક્ષણ કરનાર. *વજન ન ઘોડે થેડે પ્રહાર કરી ગવાઇ ત્રિનમેલા મુખવાળું. ફેતરાં દૂર કરવાં તે, ફેફસું.
મવાનુણ ત્રિ. નીચા મુખવાળું. અવતરણ ર૦ એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને સામનોવર પુનઃ નિર્ગુણ બ્રહ્મા, લઈ જવું, યુદ્ધ સ્થાનમાંથી સૈન્યને છાવ
૫રમાત્મા. માં લઈ જવું.
વાન્ ત્રિ નીચે મોઢે ગયેલ, નીચે– ગવાર ૫૦ હાથને પાછળ ભાગ. પછી દેશ-કાળ, વાક્યરહિત, મંગું, આવા પુ. ચેર, ઝૂડ, નોતરેલ બ્રાહ્મણ
સ્તુતિરહિત. વગરે પાસેથી દ્રવ્ય લઈ લેવું, એક સ્થાનેથી
કાજૂ નવ નિર્ગુણ બ્રહ્મ. બીજે સ્થાને લઈ જવું, યુદ્ધસ્થાનમાંથી
સવ મચ૦ નીચે, હેઠળ. સિન્યને છાવણીમાં લઈ જવું, વિરામ,નિવૃત્તિ.
મારી સ્ત્રીદક્ષિણ દિશા. अवहारक पु. भू. .
વાચીન શિ૦ દક્ષિણ દિશામાં હોનારમવાર ત્રિ. એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને
થનાર. લઈ જનાર, અટકાવનાર, સૈન્ય વગેરેને
અવાર્ડ્સ ત્રિનીચાપછીના દેશ-કાળ-વગેયુદ્ધમાંથી અટકાવનાર.
રેમાં થનાર. રાવણાર્ણ ત્રિ. એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને અવાજ્ય ત્રિ. જેને ઉદ્દેશી કહેવામાં આવે લઈ જવા ગ્ય અવશ્ય આપવા ગ્ય,
તેથી જૂદુ,બેલવાને અગ્ય, નહિ કહેવા - સમાપ્ત કરવા યોગ્ય.
યોગ્ય, નિંદવા ગ્ય. નવાસ્ટિવ સ્ત્રી બાંધેલી વાડ, ભીંત. અવારા ૧૦ દુષ્ટ વચન, નિંદા. સવાર પુર મશ્કી, હાંસી, ડું હસવું. અવત ત્રિ. વાયુરહિત પ્રદેશ વગેરે, બીજોવાસ્થ ત્રિવ મશ્કરી કરવા યોગ્ય.
ઓથી નહિ જવાયેલ. સહિત ત્રિ. સાવધાન.
વાર્જિત ત્રિ. નમેલ. ગાદિસ્થા સ્ત્રી હૃદયમાં રહેલે ભાવ, એક આવા પુસ્ત્રીઓને ગુહ્ય ભાગ. જાતનો વ્યભિચારી ભાવ.
મારિન ત્રિઅવિરોધી, નહિ બલવાના અવત ૦િ લઈ લીધેલ, હરેલ, દંડેલ. સ્વભાવવાળું. અવઢ ર૦ અનાદર.
વાધ ગ્નિ બાધા વગરનું, નિરર્ગલ-સ્વતંત્ર. વાઘેન નઅનાદર.
વાણ ત્રિ- બાધાને અયોગ્ય. આવા સ્ત્રી અનાદર.
ગવાન ત્રિસુકાયેલું ફળ વગેરે. અતિ ત્રિ. અનાદર કરેલ, અવજ્ઞા દાત્ત ત્રિ. અંદરનું, પેટાનું, મુખ્યમાં કરેલ.
આવી જતું અંગ વગેરે, પ્રસંગે આવેલ. સાકર ત્રિ. કુટિલ, વાંકું.
ત્રિનીચા મોંવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अवान्तरुदिश्
અયાન્તરવિન્ સ્ત્રી એ દિશાની વચ્ચેની દિશા-ખૂણા અયાન્તરમ્ અન્ય સવની વચ્ચે પડતું, મધ્યનું.
અથાપિત ત્રિ॰ નહિં વાવેલ, નહિ મુંડેલ. અષાવિતધાન્ય ત્રિ॰ હિ રાખેલું ધાન્ય. અવાત ત્રિ॰ પ્રાપ્ર કરેલ, મેળવેલ, પ્રાપ્ત થયેલ. અષાસભ્ય ત્રિ વવા યાગ્ય.
પ્રાપ્ત કરવા યાગ્ય, મેળ
અવત્તિ શ્રી પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું. માન્ય ત્રિ॰પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય મેળવવાચેાગ્ય, આરાપ કરવા યોગ્ય, નહિ કાપવા યાગ્ય.
અાપ્ય અન્ય પ્રાપ્ત કરીને, મેળવીને. અવામ 7 ડામું નહિ—જમણું. સામ ત્રિ॰ અનુકૂળ, ખરાબ, ખેડેાળ. સવાય ૪૦ અવયવ. અષાર ॰ નદી વગેરેને કાંઠે, નદી વગેરેના પાસેના કાંઠા-સામેનેા કાંઠે. અત્યારળ ન॰ નિહ રાકવું, નહિ અટકાવવું. અપાળીય ત્રિ નહિ શકવા યેાગ્ય, નહિ અટકાવવા યોગ્ય.
અપાર ૩૦ સમુદ્ર.
અવાપારીખ ત્રિ॰ પાર જનાર.
પારિજા સ્ત્રી. ધાણા. અર્થાત ત્રિ॰ નહિ નિષેધેલ, નહિ અટકવેલ.
વારીખ ત્રિ નદી નગેરેને કાંઠે જનાર–
સામે પાર જનાર.
અવાચ્ચે ત્રિ॰ નહિં રાકવા ચેાગ્ય, હિ અટકાવવા યાગ્ય.
અવાવઃ પુ॰ સજાતીય સ્ત્રીમાં ખીજા ખાપથી પેદા થયેલ પુત્ર. અષાવન ત્રિ॰ દૂર કરનાર, ખસેડનાર. અવાયરી સ્ત્રી.દૂર કરનારી-ખસેડનારી સ્ત્રી.
v
अविक्षिप्त
અવાસત્ ત્રિ॰ વસવગરનું, નાચું, કાઇ બૌદ્ધ. અથાત્તનૢ ત્રિ• નહિ વસનાર, નહિ રહેનાર. અવાસ્તવ ન॰ સત્ય નહિ તે, અસત્ય. અવાઘ ત્રિ વહન કરવાને અશય, ન ઉંચકાય એવું.
અવિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, બકરા, ઘેટા, પર્વત, ઉંદર, વાયુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અવિ ફ્રી લાજ, શરમ, અટકાવવાળી સ્ત્રી. અવિત્ર પુ॰ અત્રિ શબ્દ જુએ. વિટ પુ॰ બકરાંના કે ઘેટાંના સમુદાય. અવિ ત્રિ॰ ઉગ્ર નહિ તે, સૌમ્ય. અવિટોરખ પુ॰ રાજાને કરરૂપે અપાતા અકરી.
અવિાચન ૧૦ વખાણુ નહિ તે, લડાઈ નહિ તે. અનિત્યન ત્રિશ્લાધા-વખાણ વગરનું, લડાઈ વગરનું.
સવિલ ત્રિ॰ વ્યાકુળ નહિ તે, વિકળ ર્વાહ તે, અવિસંવાદ્દિન શબ્દ એ. અવિદ્યા પુ॰ વિકાર હિ તે. અવિવાર ત્રિ॰ વિકારશૂન્ય, વિકારરહિત. અવિજ્ઞાનિ ત્રિ॰ વિકારજનક ન હેાય તે.
સવિતાવ્યું ત્રિ વિકાર નહિ પામવા યેાગ્ય. અવિઝન ત્રિ વિકાર નહિ પામેલ, વિરણામીરહિત.
અવિકૃતિ-સ્ત્રી વિકાર નહિ તે, સાંખ્યમાં કહેલી મૂળ પ્રકૃતિ.
અવિવૃત્તિ ત્રિ॰ વિકારશૂન્ય, વિકારરહિત. વિજ્ય ત્રિઉપરના અ અનિીત ત્રિ॰હિ વેચેલ. વિજ્ય ત્રિ॰ નહિં વેચવા યેાગ્ય. અક્ષિત ત્રિ॰ નહિ નાશ પામેલ, ભેગ વગેરેથી નહિ દૂષિત થયેલ. અનિશ્ચિત ત્રિ॰ વિશેષે કરી ક્ષયરહિત. વિક્ષિપ ત્રિ॰ ફેંકવાને અસમર્થ. અવિક્ષિત ત્રિ॰ નહિ ફેલ.
૧૯
For Private and Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अविगंधा
अविद्वेष
અવિધા . મેંઢાશગી.
જિનપિકા સ્ત્રી ઉપર અર્થ, મલિત ત્રિ. અનિંદિત, નહિ નિંદેલ. અવિનીત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. અવિન્દ્ર ત્રિ. નહિ કંટાળેલ, ઉદ્વેગ નહિ
પામેલ. વિજ પુત્ર તેનામનું એક ઝાડ-કરમદાનું ઝાડ. અજિદ ત્રિ વિશેષરૂપે નહિ જાણેલ,
શરીરહિત, લઢાઈ વગરનું વિપ્ર પુત્ર વ્યાકરણમાં કહેલ નિત્ય સ
માસ, પરમાત્મા, દેવ. અવિત્ર ૧૦ વિઘનો અભાવ. અવિન્ન વચ૦ વિઘને અભાવ. અજિક્ર ત્રિ- વિઘવગરનું, નિર્વિધ. વિવાન ગિ વિચક્ષણ નહિ તે, હોંશી
આર નહિ તે, મંદ, મૂર્ખ મવિચાર પુત્ર વિચારનો અભાવ. અવિવાર ત્રિ વિચારવગરનું, બકરાં-ઘેટાને
ચારવા યોગ્ય પ્રદેશ વગેરે, દૂતવાળું. વિજાતિ ત્રિ. નહિ વિચારેલ. અવિચાર્જ ત્રિક નહિ ચલાવી શકાય તેવું, બીજી રીતે નહિ કરવા યોગ્ય, સ્થિર,
એકરૂપ. એરિન ત્રિવિજે કરી તેનારોહિત, વિશેષ જ્ઞાનરહિત, સંજ્ઞાહિત, ભાનવગ
રનું, નાશ પામેલા ચૈતન્યવાળું. અછિન્ન ત્રિત્રુટક નહિ તે, ધારાબંધ.
છેT૦ ત્રુટકપણાને અભાવ, એકધાર. શિવ ત્રિ. ત્રુટક નહિ તે, એકધા
રવાળું. arfકાતર ત્રિ. એક જાતનું. વિશ ત્રિ. ડાહ્યું નહિ તે, મૂર્ખ વિજ્ઞતિ ત્રિવિશેષે કરી નહિ જાણેલ. વિવૃિ ત્રિ વિશેષે કરી નહિ જાણનાર. પિતૃ પુત્ર પરમાત્મા. વિથ ત્રિ. નહિ જાણવા યોગ્ય, નહિ જાણે શકાય તેવું.
અવિય પુ. પરમાત્મા. દિન ૨૦ પક્ષીઓની સામેની ગતિ. ગણિત ત્રિરક્ષણ કરેલ, પાળેલ. વિત ન સત્યતા. સવિતથ ત્રિ. સત્યતાવાળું, સાચું. કવિતર્ક ત્રિ. તર્ક કરવાને અશક,
તર્કથી ન જાણુ શકાય તેવું. વિnિ સ્ત્રી- અવિનાશિની. વિતાનિ ત્રિ- અવિનાશી. અવિસ્તૃ ત્રિરક્ષણ કરનારા ત્તિ ત્રિ. અવિખ્યાત, અપ્રસિદ્ધ, ધનવગરનું, નિર્ધન. સજિરિ સ્ત્રી લાભનો અભાવ, જ્ઞાનને
અભાવ. રિત્તિ ત્રિ. લાભ વગરનું, જ્ઞાન વગરનું વિત્તિ ચ૦ લાભને અભાવ, જ્ઞાનને
અભાવ. સfપત્યા પુલ પારે. અવિશુત્રિવિયુક્તનહિ, એકત્ર થયેલ. મવિ શ્રી. ઈ. અવિવાદિન ત્રિ. દાહક નહિ તે, સંતાપ
નહિ ઉપજાવનાર. જિરિત ત્રિ. નહિ જાણેલ, અજાણ્યું. સહિત ૫૦ પરમાત્મા. વિડિત ત્રિ. નહિ જાણેલ, અજાણ્યું. વિદુધ ન બકરાં કે ઘેટાંનું દૂધ. વિધૂર નજીક, પાસે. મયિહૂર ત્રિ. નજીકનું, પાસેનું. મયિત ન ઘુંટાનું કે બકરાંનું દૂધ. વિજ્ઞાન શ્રી. ભાંગરે વનસ્પતિ.
વિ શ્રી. તે નામને એક વેલે. સયા ત્રિઅજ્ઞાની, અભણ વિમાન હયાત નહિ તે. વિઘા સ્ત્રી વિદ્યાનો અભાવ,અજ્ઞાન,માયા. વિશેષ પુ ષને અભાવ, પ્રીતિ, સ્નેહ. વિજ ત્રિ- પ વગર , પ્રેમાળ, સ્નેહાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિષા
अधिरति
હત.
વિધવા સ્ત્રાવ પતિવાળી સ્ત્રી. વિયા શ્રી પ્રકરહિત. રાજિયાન ૧૦ વિધાનનો અભાવ, આ
પ્રમાણે કરવું એવા ક્રમ વગેરેને અભાવ. અવિઘાન ત્રઃ વિધાનરહિત, વિધિરહિત.
પુત્ર વિધિને અભાવ. અતિથિ ત્રિવિધિરહિત. અવિના પુત્ર અધ્વર્યું નામને ઋત્વિજ.
વિના પુત્ર વિનયને અભાવ. સવિનય ત્રિ. વિનયવગરનું. વિનશ્વર ત્રિઅવિનાશી, લાંબાકાળ
સુધી રહેનાર. જિગ્યા પુત્ર કુટસ્થ–પરમાત્મા. અવિનામra g૦ વ્યાપકવિની સ્થિતિ
નહિ તે, હરકેઈ સંબંધ. અદિનમરિન ત્રિવ્યાપ્ય. વિભિત ત્રિ. વ્યાસ, હરકેાઈ સંબંધ. અવિનાશિન્ ત્રિ. અવિનાશી, નિત્ય. વિનીત ત્રિ. વિનયવગરનું, ઉદ્ધત, ખરાબ કામ કરવામાં આસક્ત, અશિક્ષિત. સવિતા સ્ત્રી કુલટા સ્ત્રી.
દિ . કપટવારનું રાશિ ગ્નિ વશ થઈ શકે તે છેડે
વગેરે. વિષ્ય પુ. તે નામને એક રાક્ષસ. વિર પુ. ઘેટાં-બકરાંનો સમુદાય. રિપ૬ સ્ત્રી વિપત્તિને અભાવ. વિચિત ત્રિ. અવિદ્વાન, વિચારશૂન્ય,
અવિવેકી. વિઘા પુત્ર ફળરૂપે નહિ પરિણામ પામેલ ધર્મ-અધર્મ વગેરે, પાકને અભાવ,
અગ્નિમાંદ્યથી થનારો તે નામનો રોગ. વિઘાર પુછે ઘેટાં-બકરાને પાલક, વિપુટ ત્રિ. થોડું, ક્ષુદ્ર, લગાર. #વિકઇ ત્રિ સમીપ, પાસે.
ઝાકિર ૩૦ ઘેટાં-બકરાંને પ્રિય એવું
એક જાતનું ઘાસવિત્તિ ૨૦ અપકાર નહિ તે, અનુફૂલપણું. કિિા ત્રિ. અપકારરહિત. વિપ્રિય સ્ત્રી. તે નામને એક વેલો. વિકૃત ત્રિ. નાશ નહિ પામેલ. વિ૮ ત્રિ નિષ્ફળ નહિ તે-સફળ.
વિ ત્રિ- પ્રવું નહિ તે. સમિm fત્ર મિશ્ર, વિભાગરહિત, જૂ ૬ નહિ તે, ૬ નહિ થયેલ, સર્વમાં પરેવાયેલ, નિબંધસ્વરૂપે પિતાનામાં રહેલ. વિમા ત્રિ વિભાગને અગ્ય. સમાન પુરુ ભાગને અભાવ. સમાજ ત્રિ. વિમજ શબ્દ જુઓ. વિમાલિત ત્રિઅજાણ્યું, નહિ ઓળબેલ, નહિ જાણેલ, નહિ ચિંતવેલ, નહિ જણાવેલ. મિહિર ત્રિવિશેવસ્વરૂપમાં નહિ કહેલ. વિરાર ર૦ ઘેટાંનું દૂધ. વિકુ ઉન્ન નહિ છોડેલ, નહિ મુક્ત. મવિદુર = કાશી ક્ષેત્ર, મસ્તક અને દાઢીની વચ્ચે ભાગ. કિgો ત્રિનીચેના શબ્દ જુઓ.. જિન પુરુ વિગતો અભાવસંગ. અવિન ત્રિ વિયેગી નહિ તે, સગી. અરિદ્રત ન માગશર સુદ ત્રીજને દિવસે સ્ત્રીઓએ કરવાનું એક વ્રત. કિર ત્રિ, વિરક્ત નહિ તે–રાગી. વિર ન વિનાશને અલ:વ. વિરત ત્રિ. વિરામ રહિત, સતતનું, કાયંથી નિવૃત્તિ નહિ પામેલ. વિરત નવ વિરામનો અભાવ-નિરંતરણું. જિત ક્રિયાવિ વિરામ પામ્યા વિના. વિત સ્ત્રી નિવૃત્તિ નહિ તે, કેઈપણ વિષયમાં સ્થિરચિત્તપણું, વિરામને અભાવ.
For Private and Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अविरति
१४८
ঋষিখাম
ગણિતિ ઝિ૦ વિરામરહિત કિર ત્રિવ ઘટ, ઘાટું, છુટું નહિ તે. કવિરાજ નુ વિરામનો અભાવ,નિરંતરપણું. વિજ ત્રિ. વિરામ વગરનું, નિરંતરનું. અવિન્દ્ર ત્રિ. વિદ્ધ નહિ તે, વિરોધ વગરનું, એક ઠેકાણે સાથે રહેનાર, નહિ અટકેલ, નહિ રેકેલ. વિરોધ પુત્ર વિરેાધનો અભાવ, એક ઠેકાણે રહેવું, એકમાં સમાવેશ, વિવાદનો
અભાવ. આવિરોધ ત્રિવિરેાધ વગરનું. વિસ્ટ ત્રિ. ખ ડા વગરનું, છિદ્ર રહિત. વિરુક્ષા ત્રિએક સરખા રૂપવાળું,
ભેદ પાડનાર ધર્મથી રહિત. વિશ્વ ત્રિબહાના વગરનું, નિષ્કપટ, ઉદેશ્યરહિત, બાણના લક્ષ્ય વગરનું, ઉ.
પાયરહિત. વિશ્વ પુવિલંબનો અભાવ, ઉતાવળ. અવિન ન. શીધ્ર, સત્વર. અતિ ઝિ૦ વિલંબ વગરનું, ઉતાવળીયું. વિષિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ અનિશ્વિત ૧૦ શીધ્ર, સત્વર. વિદ્યા – ઘેટી. વિસ્ટાર પુત્ર વિલાસને અભાવ, અપ્રકાશ. વિસ્ટાર ત્રિ વિલાસવગરનું, પ્રકાશવગરનું મવિલિત ત્રિ. કહેવાને નહિ ઈચ્છે , - તાત્પર્યના અવિષયરૂપે.
વિજ ત્રિ છિદ્રવગરનું, ઘાટું. રવિવાથ ત્રિતે નામને એક યજ્ઞ. વિજ્ઞાપુવિવાદનો અભાવ, વિરૂદ્ધ વાદ નહિ તે, એક મતપણું, અવ્યવહાર, વિરોધનો અભાવ કવિવાર ત્રિ વિરૂદ્ધ વાદરહિત એકમત
વા , વિહિન ત્રિવિવાદ નહિ કરનાર.
અવિવાદિત ત્તિજેનો વિવાહ સંસ્કાર ન
થયો હોય તે, નહિ પરણેલ. અવિવાદિન ત્રિનહિ પરણેલ. જિવાઈ ત્રિવિવાહને અયોગ્ય વિધિ ત્રિ એક થયેલ, વિવેકશન્ય, અ ન્ય એક સ્વરૂપ થયેલ. વિર પુવિવેક નહિ તે, મિથ્યાજ્ઞાન. અવિવેકા ત્રિ. વિવેકવગરનું.
અવિવેક. વિન્દ ૨૦ ઉપરને અર્થ ગનિ ત્રિ. અવિવેકી, વિવેકવગરનું. વિવિતા સ્ત્રીઅવિવેકીપણું કિવિત્વ ર૦ ઉપરને અર્થ.. વિકા ત્રિ. કાર્ય-અકાર્યના વિવેક
વગરનું. વિચાર જી. કાર્ય–અકાર્યના વિવેકી
પણને અભાવ. વિન્ય ઉપરનો અર્થ. વિશ્વના સ્ત્રી વિવેકને અભાવ. વિરેન ત્રિઈચ્છા કરવાના સ્વભાવવાળું,
ઈચ્છાશીલ. ગવિલ ત્રિ વિશેષ શંકારહિત.
વિરાં સ્ત્રી વિશેષ શંકાને અભાવ. વિરત ત્રિવિશેષ કરી શંકારહિત.
જેને શંકા ઉત્પન્ન નથી થઈ તે. અવિરતૃ ત્રિ, યજ્ઞપશુની હિંસા કરવામાં
અકુશળ. યજ્ઞપશુને કાપનાર. ૩fશુદ્ધ ત્રિ. શુદ્ધ નહિ તે, દોષવાળું. વિશુદ્ધિ સ્ત્રી શુદ્ધિ નહિ તે-દેષ. વિશs go વિશેષ ભેદક ધર્મને અભાવ,
અભેદ, એકતા. અવિવ ત્રિ વિશેષ નહિ જાણનાર. વિપિત ત્રિ વિશેષ ધર્મવાળું નહિ તે. વિજાત ત્રિવિરામરહિત, સતતનું, કલેશ
નહિ પામેલું. | વિશ્રામ પુત્ર વિશ્રામને અભાવ.
For Private and Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अविश्वसनीय
१४९
अवृष्टि
અશિaણની વિશ્વાસ કરવાનું અને તે વિક્ષ9 નવ વિશેષ કરી સ્પષ્ટ નહિ તે. રોગ્ય.
વિમાન ન ભૂલવું નહિ તે, સ્મરણ. અશ્વિત ત્રિ. વિશ્વાસગ્યતારહિત. વિરાળ ત્રિનહિ ભૂલનાર, સ્મૃતિવાળું. વિશ્વાન પુત્ર વિશ્વાસનો અભાવ, વિ- અધિકૃત ત્રિનહિ ભૂલાયેલ, સ્મરણમાં શ્વાસનો અનાધાર, વિશ્વાસને અયોગ્ય આવેલ. પદાર્થ
વિત ત્રિ. નહિ ઇશ્કેલ, અનિષ્ટ. સ્ત્રી લાંબા કાળથી વિયાયેલી
ત્રિશાસ્ત્ર નિષેધેલ, નહિ કરેલ. ગાય, અશ્વિનિ પુરુ વિશ્વાસ નહિ કરનાર.
૩વિત ત્રિ. હિંસા કરવાને અગ્ય. જિઇ ત્રિ વિગ નહિ પામેલ, સ
કવિ ત્રિ, અવ્યાકુળ, સ્વસ્થ. માગમ નહિ પામેલ.
આવો અટકાવવાળી સ્ત્રી. વિઘ પુત્ર સમુદ્ર, રાજા.
સારા પુત્ર પ્રકાશને અભાવ. અધિક ત્રિ. ઝેર વગરનું, રક્ષણ કરનાર.
થવા ત્રિ પ્રકાશરહિત. જિવ ત્રિનહિ લાગેલ, નહિ વળગેલ.
અક્ષા ન દર્શનને અભાવ-ન જોવું તે. વિપક ત્રિ, વિષમ નહિ તે, સુગમ,
અક્ષણ ત્રિનહિ જેનાર, નહિ તપા
સનાર. સારી રીતે ગ્રહણ કરી શકાય તે.
અતિ ત્રિનહિ જોયેલ, નહિ તપાસેલ. વિષય પુત્ર વિષયને અભાવ, પ્રતિપાદન કરવાને અયોગ્ય.
વલિત ૧૦ નહિ જેવું, નહિ તપાસવું. વિજય ત્રિ વિષયશન્ય, વિષયરહિત.
અવનિ પુત્ર તે નામનું એક નરક.
મfજ ત્રિ, તરંગ-મોજાં વગરનું. વિષય ૦િ સહન કરવાને અશક્ય, બીજાએ પરાભવ નહિ કરવા ગ્ય, માપવાને
સવ મિતુ ન તે નામે એક નરક. અશક્ય.
અધીન ત્રિબીજી વગરનું ફળ વગેરે, આવિ શ્રી. નદી.
કારણ શુન્ય, બીજ નહિ સ્થાપન કરનાર. રવી સ્ત્રી નદી.
અધીર પુત્ર નિર્બોજ એ મોનિગ્રહ. અભિg૦ આલંબન-આધારને અભાવ. જવા ન૦ વીર્યહીન, નપુંસક, ન ઉગે
વિદર્ભ ત્રિઆલંબન-આધારવગરનું. એવું ખરાબ બી. ઝવણ ત્રિ. અતિશય રક્ષા કરનાર.
વીત ૧૦ એક પ્રકારનું અનુમાન. વિધ્યા સ્ત્રી ગમન કરવાની ઈચ્છા. ગીર ત્રિપુત્રાદિરહિત, પરાક્રમી નહિ તે. અવિન્ રક્ષણ, ગતિ-જવું તે.
વીર સ્ત્રી, પતિ-પુત્ર વગરની સ્ત્રી. વિસંવાદ પુત્ર પ્રમાણને અનુસરવું, યથાર્થ વૃા ત્રિ આવરણ કરનારરહિત, વિષયનું.
અવૃત્તિ સ્ત્રી આજીવિકાને અભાવ, અવિમવિસંવાદિન ત્રિ પ્રમાણને અનુસરનાર,
ઘમાન, હયાત નહિ તે. યથાર્થ વિષયવાળું, સફળ પદાર્થ
પ્રવૃત્તિ ત્રિઆજીવિકારહિત. અવિનોદ ૧૦ ઘેટાં-બકરાંનું દૂધ.
મgકિa R૦ વ્યાજવગરનું મૂળ ધન. અવિરત ત્રિસહન નહિ કરેલ.
વૃધ ત્રિ વૃદ્ધિરહિત, નહિ વધારનાર. વિશ૪ નમહાભારતમાં કહેલ એક કૃષ્ટિ સ્ત્રી વરસાદનો અભાવ. ગામ,
|| પ્રવૃષ્ટિ પુત્ર વૃષ્ટિવિનાને મેધ.
For Private and Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अबृहत्
પ્રવૃત્ ત્રિ॰ મેરુ નહિ તે, નાનું. અનેક્ષદ ત્રિ॰ જોનાર, તપાસનાર, આવક જાવક તપાસનાર અધિકારી. અમન ન જોવું, તપાસવું, ધ્યાન રાખવું. અનેક્ષમાળ ત્રિ॰ જોતું, તપાસતુ. અનેક્ષળીય ત્રિ॰ જોવા યેાગ્ય,તપાસવા ચાગ્ય અનેસા શ્રી વેક્ષળ શબ્દ જુએ. અવૈક્ષિત ત્રિ જોયેલ, તપ સેલ. અપેક્ષિતુ ત્રિ॰ જોનાર, તપાસનાર. અવૈશ્ય ત્રિ॰જોવા યેાગ્ય, તપાસવા યેાગ્ય, અને અન્ય જોઇને, તપાસીને. અર્થનાક્ષત્રિ વેદના નહિ જાણુનાર. અન્યવિ શ્રી. જ્ઞાનને અભાવ. અનેવિ ત્રિ॰ સાફ્ કરેલી પૃથ્વી વગરનું. અલેષ ત્રિ॰ નહિ જાણવા ચેાગ્ય, નહિ મેળ વા યોગ્ય.
અવૈધ પુ॰ ગાયના વાછરડે. . અત્રેથા સ્ત્રી॰ નહિ પરણવા યેાગ્ય સ્ત્રી. સર્વેલ ત્રિ॰ સીમારહિત, મર્યાદારહિત, સમયરહિત.
१५०
અનેહા ભૌ. ખરાબ વખત, ચૂર્ણ કરેલી સેપારી.
અવૈદ્ય ત્રિ॰ નાશ કરેલ. અનૈત્ર ત્રિ-વિધિથી નહિ પ્રાપ્ત થયેલ, વિધિવગરનું, નિષિદ્ધ.
અવક્ત ન॰ પતિરહિતપણાને અભાવ, રડાપે નહિ તે.
સમત્વ ન૦ એકમતપણું. અવૈમન્ય ત્રિએકમતવાળું, અચાત્ય ત્રિ. ધૃષ્ટતાને અભાવ, લજ્જા
યુક્તપણું.
અવૈમાલ્યા ત્રિ॰ લજ્જાવાળું, શરમાળ. અધર ન॰ વૈર નહિ તે. વૈર ત્રિ॰ વૈર વિનાનું. અવૈરાગ્ય નવૈરાગ્ય નહિ તે. અવૈરાગ્ય ત્રિ. વૈરાગ્ય વગરનું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अव्यय
અવક્ષય ની વિલક્ષણતાનો અભાવ, જૂદા ધમ પણું નહિ તે. અવાય ત્રિ॰ વિલક્ષણતા વગરનું, ભેદ વગરનું.
અવક્ષળ ન॰ આડે હાથે છાંટવું. ગોદ પુ॰ ભીંજવવું, પલાળવું. અવૌદ ત્રિ॰ ભીંજવેલ, પલાળેલ, અવોધ પુ॰ એધ-જ્ઞાનનેા અભાવ, અજ્ઞાન. શોધ ત્રિ॰ અજ્ઞાની.
અોલે અન્ય દેવાની નીચેના દેશ વગેરે. અવાષ પુ॰ ગરમ અન્ન. અૌષીય ત્રિ- ગરમ અન્નને હિતકારક વસ્તુ વગેરે. અયોગ્ય ત્રિ૰ઉપરના અ. ગત્ પુ૦ વર્ષ.
અપ ૩૦ વર્ષના સ્વામી. અલ્પપતિ પુ ઉપરના અ.
અન્ય ત્રિ. બકરાં-ઘેટાંમાં થનાર ઊન વગેરે. ગવ્ય પુ॰ વિષ્ણુ, કામદેવ, શંકર, સાંખ્યમતે પ્રધાન, વેદાંતમતે અજ્ઞાન, સૂક્ષ્મ શરીર, સુષુપ્તિ અવસ્થા. અન્યત્ત ન નિરાકાર બ્રહ્મ.
અવ્યન્ત ત્રિ॰ અસ્પષ્ટ એવી હરકાઇ વસ્તુ. અન્ય મૂમ પુ॰ સંસારરૂપ વૃક્ષ. અવ્યાન પુ॰ લગાર લાલ રંગ. અન્યત્તરાગ ત્રિ॰ લગાર લાલ રંગવાળું. અન્ય હિ ન॰ સાંખ્યમતે મહત્તત્વ વગેરે. अव्यक्तलिङ्ग त्रि० અસ્પષ્ટ ચિત્રવાળા રાગ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
અભ્યસહિ પુ.સંન્યાસી. અન્યત્ર ત્રિ વ્યગ્ર નહિ તે,
સભ્યઙ્ગ ત્રિ॰ વિકલ અંગવાળું નહિં તે– ખાડખાપણું વગરનું.
અન્યના સ્રી॰ શકશિખી નામની વનસ્પતિ. અન્યનારી સ્ત્રી સંપૂર્ણ અંગવાળી . અવ્યય ૧૦ વ્યંગ્યાલ કારરહિત કાવ્ય.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अव्यञ्जन
अव्याकृत
મધ્યસન પુશીંગડાં વગરનું પશુ.
ચમાર પુત્ર વ્યાકરણસિદ્ધ એક સમાસઃ ત્રિસુંદર લક્ષણરહિત, ચિન વ્યર્થ ત્રિ. વ્યર્થ નહિ તે, સરળ, સાર્થક. વગરનું.
વ્યસ્ત્રાશ ત્રિપ્રિય, સત્ય. જઇ સ્ત્રી શશિબી નામની વનસ્પતિ. જગ્યવાન ન. વ્યવધાનને અભાવ, સઅજીતર સંસર્ગ-સંબંધને અભાવ. મીપપણું. અતિ ત્રિ. સંસર્ગ-સંબંધરહિત. અથવપન ત્રિ. વ્યવધાન વગરનું. મળ્યતિથી ત્રિઅસંકીર્ણ–છૂટું છવાયું. અથવા પુત્ર નિશ્ચયનો અભાવ, ઉદ્યથઇ પુત્ર સપ..
મને અભાવ. હાઇ ત્રિવ્યથા-પીડા વગરનું.
અથવાથથત ત્રિ. વ્યવસાયરહિત, અમયથઇ go ડે.
નવમી, નિશ્ચયરહિત. મથા સ્ત્રી વ્યથાને અભાવ, હરડે, સુંઠ. ચારિન ત્રિ, નિશ્ચયવગરનું, ઉદ્યમ અાદિ ત્રિ. વ્યથાવગરનું, કલેશ નહિ વગરનું. પામેલ.
ચારી ત્રિક વ્યવસ્થા વગરનું, સ્થિતિ વ્યથિન ત્રિ. વ્યથાવગરનું, નિર્ભય. રહિત, મર્યાદા વગરનું, ચંચળ, અવિહિત, કથિs y૦ સૂર્ય, સમુદ્ર.
અનિયમિત કવિ શ્રી પૃથ્વી, રાત્રિ.
સચવા સ્ત્રી. નિયમને અભાવ, શાસ્ત્રશષ્ય ૦િ વ્યથા વગરનું.
દિથી વિરૂદ્ધ વ્યવસ્થા, અવિધિ, વ્યવસ્થા શ્વર ત્રિકહેવાને અશકય.
નહિ તે. ચાર ર૦ ન્યાયમતે નિર્વિકલ્પક જ્ઞાન,
મચરિત ત્રિ. શાસ્ત્રાદિની મર્યાદારહિત, પરબ્રહ્મ.
અનિયત, ચંચળ. ચા ત્રિ વિશેષે કરી અપેક્ષા વગરનું.
અવળા ત્રિ નીચેને શબ્દ જુઓ. કાપેલા શ્રીવિશેષે કરી અપેક્ષાને
સથવાર્થ ત્રિ વ્યવહાર નહિ રાખવા અભાવ. સામાજિક ત્રિ. વ્યભિચાર શખ્ય હેતુ અથવા ત્રિ વ્યવધાન વગરનું, ક્ષાર વગેરે, અબાધિત.
સંબંધવાળું. મfમવાર ઉ૦ વ્યભિચારને અભાવ. અથવદ્યુત ત્રિ. જેની સાથે વ્યવહાર નથી અમિરારિન ત્રિ. કોઈ પણ પ્રતિકૂલ
કર્યો તે, ભેગ વગેરેથી અદ્ભષિત. હેતુ વડે નિવારવાને અશક્ય, અબાધિત વ્યસન ૧૦ વ્યસનને અભાવ. વિષય, વ્યભિચારવગરનું.
૩થન ત્રિવ્યસનવગરનું. થય પુત્ર નવ સર્વ વિભક્તિમાં તથા અર્થાનિન નિ ઉપરને અર્થ. સર્વ વચનમાં એક રૂપવાળા શબ્દ.
૩થર ત્રિ. અવિક્ષિસ, છૂટું નહિ થયેલ, થય પુત્ર શિવ, વિષ્ણુ.
જૂદુ નહિ થયેલ, એકત્ર થયેલ. મથઇ ત્રિ. વિકારશૂન્ય, પ્રવાહરૂપે સર્વદા કચક્ર ત્રિ. વ્યાકુળ નહિ તે, સ્વસ્થ.
રહેલ, અવિનાશી ફળ આપનાર. સાત ત્રિવેદાંત મતે—પ્રકટ નહિ મથક ૧૦ પરબ્રહ્મ.
થયેલ બીજ રૂપ અને જગતનું કારણ અગરિમન ત્રિ- અવિનાશી સ્વભાવવાળું. | અજ્ઞાન, સાંખ્યાદિમતે પ્રધાન.
For Private and Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अव्याख्या
૬૬ર
કરાવાયા
કાયદા સ્ત્રી વ્યાખ્યાનો અભાવ.
જ્ઞાનપૂર્વક શબ્દના અવયવાર્થને નહિ સડક ૧૦ છળ અભાવ, કપટ જણનાર નહિ તે.
સપુસ્થિતિ સ્ત્રી ઉથાનનો અભાવ,નહિ અથાગ ત્રિ, છળ વગરનું, નિષ્કપટ,
ઉઠવું તે, વાણીને એક ગુણ. માપ ત્રિવ વ્યાપક નહિ તે, પરિછિન્ન.
ત્રણ ત્રિ. વ્રણરહિત, ક્ષત–ઘા વગરનું. survર પુત્ર વ્યાપારને અભાવ.
ત્રા ન૦ તે નામનો એક નેત્રરોગ. ૩ ર . વ્યાપાર વગરનું.
કત ત્રિ. શાસ્ત્રોક્ત નિયમ વગરનું. ગાપિતા સ્ત્રી અવ્યાપીપણું.
ત્રિવ વતન હિતકારક નહિ તે. સદાજિત ૧૦ અવ્યાપીપણું.
* સ્વાદ્રિ બ૦ સવા શેત્ એકત્ર થવું, અrfપન ત્રિ. અવ્યાપક, વ્યાપક નહિ
વ્યાપવું. તે, પરિચ્છિન્ન.
યા૦િ વર૦ ર૦ સેર ભોજન કમાર ત્રિ. વ્યાપ્ત નહિ તે, અમુક પ્ર
રવું, ખાવું. માણથી પરિછિન્ન.
રાકુર પુત્ર અપશુકન, અનિષ્ટ સુચક દુષ્ટ mરિ સ્ત્રી વ્યાપ્તિનો અભાવ.
નિમિત્ત. સદા ત્રિ. વ્યાપ્તિયુકત નહિ તે, વ્યાપ્તિ
ત્રિઅસમર્થ, કેઇપણ કામમાં . શુન્ય, વ્યાપ્તિરહિત. અર્થવૃત્તિ ત્રિ. પિતાના અધિકરણમાં
અસમર્થ. અમુક અંશમાં અથવા અમુક કાળમાં
રાતા સ્ત્રીઅસમર્થપણું. નહિ રહેલ પદાર્થ.
રાજે ૧૦ અસમર્થપણું. આવ્યાયામ પુરુ પરિશ્રમને અભાવ, કસરત
રાશિ સ્ત્રી સામર્થ્યનો અભાવ, અનહિ તે, વિશેષે કરી વિસ્તારને અભાવ.
શકતપણું. જણાયામ ત્રિ પરિશ્રમરહિત, કસરત
રામ સ્ત્રી પાણી ઉપર થતું એક નહિ કરનાર, વિશેષે કરી વિસ્તારરહિત.
જાતનું ઘાસ. સાધરિ ત્રિ. બીજા તરફથી નહિ
મરાવ ત્રિવ ન બની શકે તેવું, અસાધ્ય. અટકાવનાર.
સફલા ત્રિશંકા વગરનું, નિર્ભય.. અવાવર્તન ૧૦ બીજા તરફથી નહિ અ- અફવા સ્ત્રી શંકા-સંશય નહિ તે, ત્રાટકાવવું તે.
સને અભાવ. કથાવર્તન ત્રિ. વ્યાવૃત્તિરહિત.
અતિ ત્રિ, નિર્ભય, સદેહરહિત. અધ્યાત ત્રિ વ્યાઘાતરહિત, નહિ અટકેલ રાજુ પુત્ર ચન્દ્રમા, કપૂર, શત્રુ નહિ તેઅધ્યક્ષ ર૦ સત્ય વાકય.
મિત્ર, હતત્વ ૧૦ વ્યાઘાતને અભાવ, વા- ગરાડુ જિ. શત્રુવગરનું. ણને એક ગુણ
રાજ R૦ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, વ્યાપવું, અથાત ત્રિવે નહિ અટકેલ, વ્યાઘાતશૂન્ય. ભોજન કરવું, અન્ન, ખોરાક. કશું િછત્તિ સ્ત્રી, વાણીના ગુણેમાં એક અફાન જો એક જાતનું ઝાડ. ગુણ.
૩ના સ્ત્રીભજનની ઈરછા-ભૂખ. શુપા ત્રિ- અવયવે અવયવના અર્થ | શનાકા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અરાજિત ત્રિો ભજનની ઈચ્છાવાળું, ફિઝ go ચેર, દેવભક્ષ્ય ચરૂ. ભૂખ્યું.
મથિર ત્રિશિથિલ નહિ તે, દઢ. માનચિત્ત ન ભજનની ઈચ્છા- ભૂખ. રિપ૬ ત્રિસ્લીપદ નામના પગના - કાનાણુ ત્રિ ભોજનની ઈચ્છાવાળું- ગવગરનું ભૂખ્યું.
મિ ત્રિ. અહિંસક. માનિ ૫૦ મેઘમાં ઉત્પન્ન થતું તેજ,
'સાિર ર૦ હીરે. ઈન્દ્ર, ઈન્દ્રનું વજ, અગ્નિ, વીજળી,
પુછે રાક્ષસ, અગ્નિ, સૂર્ય, વાયુ. વીજળીને અગ્નિ.
ગરા પુત્ર મસ્તક વિનાનું ધડ. સાકર ત્રિ શબ્દહીન, શબ્દરહિત. ફિરન્ ત્રિ. મસ્તક વગરનું, અંગ્રભારાજુ ન પરબ્રહ્મ.
ગરહિત. રાપર ત્રિ શરીરવગરનું.
ગરિનાને ન મસ્તક પલાળ્યાવિનાનું
સ્નાન. કરાર પુરુ પરમેશ્વર. ગરારિત શરીરના સંબંધથી રહિ
માિ સ્ત્રી હરકેઈ સ્ત્રી.
શિવ 7 અમંગળ. તપણું-મોક્ષ.
શિક ત્રિક માંગલિક નહિ તે, ઉગ્ર, અસ ત્તા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
મંગળસૂચક. ચારિન ત્રિવ શરીરધારી નહિ તે.
મરિયા રાક્ષસણી. મ ન નવ સુખ નહિ-દુઃખ.
માિાિ સ્ત્રી ભોજનની ઈચ્છા. મરાન ત્રિવે સુખ વગરનું-દુઃખી.
શિશુ ત્રિ. શિશુ–બાળક નહિ તે, નવ અલ ત્રિશાખાવગરનું.
વર્ષની વયનું. સાહિ સ્રીશાખાનો અભાવ, એક
શિશ્વિક સ્ત્રી. છોકરાં વિનાની સ્ત્રી. જાતનું ધાસ. અશાજન ત્રિશાંત નહિ તે.. ,
રાગ્ય સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. માનિ જી. શાંતિનો અભાવ.
અરાઇ ત્રિવે નહિ ઉપદેશેલ, નહિ શાસન વારિત ત્રિ. શાંતિવગરનું.
કરેલ, અસાધુ, દુષ્ટ, નાસ્તિક, વ્યભિચારી. કરાશ્વત ત્રિ. અનિત્ય, અસ્થિર.
રિઇ ત્રિો અત્યંત ભજન કરનાર, રાસન R૦ શાસનને અભાવ.
જરા પુત્ર અગ્નિ. અાસન ત્રિશાસનન્ય.
અજીત ૧૦ શતળ નહિ તે, ગરમસ્પર્શ. અRIs R૦ નાસ્તિક વગેરેનાં શાસ્ત્ર.
મત ત્રિ. હિમની બાધા વગરનું, ગઅરજ ત્રિ. શાક્ત નહિ તે, શાસ્ત્ર
રમ, ઉનું. વિરૂદ્ધ.
ગીતા પુત્ર સુર્ય, આકડાનું ઝાડ. મારા ત્રિ શાસન કરવાને અશક્ય
કરતા ૩૦ ઉપરના અર્થો. જેને શિખામણ ન આપી શકાય તે.
afફાતીન ત્રિ. જેમાં પ્રથમ ગાય અશિક્ષિત ત્રિ. નહિ શીખેલ, નહિ કેળ
વગેરે ચરી હોય તેવું ખેતર વગેરે. વાયેલ.
ગીતજ પુઅત્યંત ખાનાર-અગ્નિ. ગણિત ત્રિખાધેલ, ખાઈને તપ્ત થયેલ. | અતિ સ્ત્રી એંશીની સંખ્યા-એંશીની સહિત ૧૦ ખાવું.
સંખ્યાવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સારિકા
अभ
અતિ ત્રિ. એંશીની સંખ્યાથી મપાયેલ. કાર્ષિા ત્રિ. મસ્તકવગરનું, અગ્રભાગ
રિહિત. ૩૪ ૧૦ દુષ્ટ સ્વભાવ.' ૩૪ ત્રિ. શીલવગરનું, વ્યભિચારી. મામ્ સ્ત્રી. શોકનો અભાવ. ગફુર ત્રિો શોક વગરનું.
ત્તિ ત્રિ. શૌચરહિત, અપવિત્ર, કાળું,
સ્થામ. મશુરિ પુo કાળો રંગ. સરિતા સ્ત્રીઅપવિત્રપણું. અવિવ . ઉપર જુઓ. રુદ ત્રિ, શુદ્ધ નહિ તે, અપવિત્ર, દુષ્ટ,
દોષવાળું. અશુદ્ધિ સ્ત્રી શુદ્ધિને અભાવ-અપવિત્રતા. મશુદિ ત્રિ. શુદ્ધિ વગરનું, અપવિત્ર ૩૧મ જ અમંગળ, પાપ. અસુમ ત્રિ. અમાંગલિક, અમંગલસુચક, , અપવિત્ર. માઝ પુ. વેળો રંગ નહિ તે-કાળો રંગ. સાઝ ત્રિ. ધાળું નહિ તે-શ્યામ. માશૂષ સ્ત્રી સેવા કરવાની ઈચ્છાને
અભાવ. અશુ ત્રિનહિ સુકાનાર ના ત્રિક ખાલી નહિ તે, ભરેલું, પૂર્ણ અભ્યયન નતે નામનું એક વ્રત-શ્રા
વણ વદિ ત્રીજે કરવાનું હોય છે તે. રાજા વ્રત ૧૦ ઉપરને અર્થ ગત ત્રિ. અપકવ, કાચું. જવ ત્રિ. સુખ કરનાર. મોષ ત્રિ. શેષરહિત, બધું, સમગ્ર.
રોજ ૧૦ શેષ નહિ તે, બાકી નહિ તે. અશોક કુ. શોકને અભાવ, આસોપાલવ,
બાલસરી, વિષ્ણુ, રોજ નવ પારો. શા ત્રિ શોક વગરનું.
વાતીર્થ કાશીક્ષેત્રની અંદર આવેલ
એક તીર્થ અ રિજાત્ર ૧૦ તે નામનું એક વ્રત. મરાણામાં સ્ત્રી ફાગણ સુદ પુનમ
સુધી દર પુનમે કરવાનું વ્રત. અrfeft સ્ત્રી કકા નામની વન
સ્પતિ-ક. અરજી ત્રી ચૈત્ર મહિનાની બને
પખવાડીઆની છઠ. સલ સ્ત્રીકટુક નામની વનસ્પતિ, ચૈત્ર સુદ ૬, જૈન શાસનની એક દેવી.
irf gવ કદંબનું ઝાડ. અદાણા સ્ત્રી ચૈત્ર શુદિ આઠમ. " અન્ ૬૦ શોકને અભાવ. 1 ત્રિ. શેકને માટે અયોગ્ય, નહિ
શોક કરવા લાયક. * વરોધ શોધનને અભાવ, નહિ
ધવું તે. ધન ત્રિશોધન વગરનું, મલિન.
ત્રિ. નહિ શેાધેલ, નહિ સાફ કરેલ. ગમન ત્રિ. સારું નહિ તે, ખરાબ ગ મન ૧૦ મંડનને અભાવ. * ક ત્રિ સુકવવાને અશક્ય. માન, અપવિત્રતા, સૂતક, એક પ્રકારના
અધર્મ. સાવલંકર પુત્ર જન્મસુતક અને મૃત્યુ
સૂતકની વચ્ચે ફરી પ્રાપ્ત થયેલ જન્મમૃત્યુસૂતક. સૌજાત પુત્ર સૂતકનો અંત, અપવિત્ર
તાનો અંત. સરક્ય ૪૦ મશૌર શબ્દ જુઓ.
૧ ત્રિઅશુચિમાં થનાર-હોનાર ક ર્ક ર૦ શૌર્યને અભાવ, અપરાક્રમ.
શૌર્ચ ત્રિશૌર્ય વગરનું, પરાક્રમરહિત. # ત્રિ. વ્યાપ્ત થવાના સ્વભાવવાળું, બેજન કરવાના સ્વભાવવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अभि
મા પુછે તે નામને એક અસુર, મેઘ. | મતવિકતા સ્ત્રી. ખાઓ-પીઓ એમ
જે ક્રિયામાં કહેવામાં આવે છે તે ક્રિયા. ગરમ પુત્ર પર્વોત, મેધ. ગરમ પુ. તે નામને એક ઋષિ, દક્ષિણ
દેશમાંનો એક દેશ. કરમાવેજો સ્ત્રાવ જંગલી કેળનું ઝાડ. અ ૬ પુત્ર એક જાતને વાનપ્રસ્થ. અરમ પુ. ઉપરને અર્થ. કરતુ સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ-પત્થરને
પણ ફાડી નાખનાર ઝાડ. ગરમist સ્ત્રઆસંધ. ગરમાગર્મ પુ. મરકત મણિ–પાનાં. રમમર્મજ્ઞ પુત્ર મરકત મણિ. મરમગુડ પુ૦ પથરને ગોળો. ગરમw g૦ રૂતુ શબ્દ જુઓ. યારા ૧૦ પત્થરથી ઉત્પન્ન થયેલ-શિલા
છત, લે. રમતુ નઃ શિલાજીત. ગરમ તુલા ર૦ શિલાજીત. સરગતિ સ્ત્રી. મરકત મણિ-પાનાં. સરપ પુ. ટાંકણું. અરવિણ ત્રિ- પત્થરમય, આયુધવાળું. રમર ૩૦ પથર, મેઘ, પર્વત. રમેન ત્રિ૦ ૬૦ વ્યાપક. રમત ૬૦ અશુભ ક્ષેત્ર, ચલ, ભઠ્ઠી. રમત્તલ પુ. ૧૦ ચૂલ, એક જાતનું ઘાસ, દીવાનું છાદન. રમવા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. અરમમય ત્રિ. પત્થરમય. કરમysણ ૧૦ શિલાજીત. કરમ૪િ ૧૦ લોઢાની ખાંડણી-દસ્તે.
રમfમ . પત્થરને ભેદનાર ઝાડ. અમે ૫૦ ઉપરને અર્થ.
રમે ૬૦ ઉપરને અર્થ ગરમાનિ પુત્ર મરક્ત મણિ–પાનાં.
ઝરમર ત્રિ, પત્થરસંબંધી. ઝરમરથ પુત્ર તે નામને એક ઋવિ. અરજી સ્ત્રી, મૂત્રકૃચ્છ-પથરીને રૉગ. સફરજ્ઞ પુત્ર પથરીને નાશ કરનાર-વ
રૂણ વૃક્ષ. મમરા પુત્ર દેવધાન્ય. ગરમાવત ત્રિ. જેમાં પત્થર ઘણા હેાય તે
દેશ વગેરે. મરમર પુ. ૧૦ લોઢું. અરમાર ત્રિપત્થર જેવું કઠણ. અરમાન ૧૦ લોઢાનું બનાવેલું હથિઆર. અનાદિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણમાં પ્રસિદ્ધ
શબ્દગણ. અરેમ ન પથરીને રોગ.
રમણ પુ૧૦ પથરીન રોગ. સારા ર૦ શિલાજીત. * ૧૦ નેત્ર જળ-આંસુ
શ્રઢ ત્રિ. શ્રદ્ધાવગરનું. માધાન ૧૦ શ્રદ્ધા નહિ કરતું, નહિ.
માનતું. શ્રદ્ધા સ્ત્રોત્ર શ્રદ્ધાનો અભાવ. જય ૦િ શ્રદ્ધા કરવાને અયોગ્ય, વિશ્વાસ નહિ રાખવા લાયક.
શ્રમ ૫૦ શ્રમને અભાવ. પ્રથમ ત્રિશ્રમ વગરનું.
r R૦ શ્રવણને અભાવ. અwsળ ત્રિો શ્રવણરહિત, શ્રવણેન્દ્રિયરહિત. આવા પુ. સર્પ.
મેનિન ત્રિ. શ્રાદ્ધભજન નહિ કરનાર. અશ્વિન ઝિ. શ્રાદ્ધ અને પંચાસહિત. ૩થાત ત્રિ. નહિ થાકેલ, શ્રમવગરનું. . અશ્વના ૧૦ હમેશ, નિરંતર, વિશ્રાંતિ
નહિ તે. %િ સ્ત્રી ઘર વગેરેને ખૂણે.
For Private and Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अश्री
अश्वचिकित्सक
અથ ઉપરને અર્થ.
જેવાગ ૩૦ કેતુ ગ્રહ. સી ત્રિશેભા વગરનું, લમી વગરનું. સાત ત્રિઅશ્લેષા નક્ષત્રમાં જન્મેલ. અગ્ર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
સપ્ટેમવ પુ- કેતુ ગ્રહ. સીર ત્રિખરાબ લક્ષ્મીવાળું, ખરાબ શે- સામ ત્રિઉપરને અર્થ. ભાવાળું.
૩ તિ સ્ત્રી અટલેષા નક્ષત્રમાં સૌર ન અમંગળ.
જન્મનિમિત્તે શાંતિ. અણુ R૦ નેત્રજળ, આંસુ.
a go ઘોડે, એક જાતની પુરૂષ જાતિ, અમૃતગ્નિ નહિ સાંભળેલ, શાસ્ત્રજ્ઞાનહિત- 'એક પ્રકારને અગ્નિ, વ્યાપક, યદુવંશી મૂર્ખ
એક ક્ષત્રિય. સરિ સ્ત્રી નહિ સાંભળવું તે.
શ્વર પુખરાબ ઘેડે, જેને સ્વામી અશુતિ ત્રિ. નહિ સાંભળનાર.
જાણવામાં નથી તે ઘડે. સમુપતિ ઉ૦ આંસુ સારવા–રડવું. અશ્વ ત્રિઘેડાથી વિચરનાર, ઘડા જેવું. અણુમુલ ત્રિનેત્રજળથી ભરેલ મુખવાળું.
વ્યાખ્યા સ્ત્રી, આસંધ. અશુટિન ત્રિ- આંસુવાળું.
ચરિત્ર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. આયર્ ૦િ અત્યંત હીણું-હલકું.
અશ્વને પુત્ર નીચેના અર્થ. સાઇ ત્રિ. શ્રેષ્ટ નહિ તે, હલકું.
અશ્વના પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, ઘોડાને અછત ત્રિવેદકતવિરૂદ્ધ, ધર્મશાસ્ત્રવિરૂદ્ધ.
કાન. ઋાથ વખાણવગરનું, ગર્વરહિત,
શ્વલિનો સ્ત્રી અશ્વિની નક્ષત્ર. વિનીત.
અષક પુત્ર દેવોને એક સેનાપતિ. અમાપનીર ત્રિનહિ વખાણવા યોગ્ય.
અxશ્વર પુ. ખચ્ચર જાતને ઘોડો. મચ્છાથા સ્ત્રી વખાણનો અભાવ, પિતાને
અશ્વદુર પુ. એક ગંધ દ્રવ્ય, અપરાગર્વ નહિ કરવો તે.
જિતા વનસ્પતિ. ઋા ત્રિ” નહિ વખાણવા યોગ્ય.
મxથસ્થા સ્ત્રીઓ એક જાતનો વેલો. દિ ત્રિઅસંગત, સંબંધવગરનું, લેવા.
અwવવુરી સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો. વગરનું કાવ્ય વગેરે.
૩શ્વગંધા સ્ત્રી, આસંધ. ગીર ત્રિ. લક્ષ્મીવિરૂદ્ધ, લક્ષ્મીને નાશ
અarāઇ ૨૦ આસંધનું તેલ. કરનાર.
અશ્વપુજ બે ઘોડા. અગઢ ૨૦ શરમાવે તેવું વાકય, ગ્રામ્ય
અats 7૦ ઘોડાર, તબેલે. ભાષા, કાવ્યનો એક દેષ, નિંદાશ્રુંજક
સવ પુ. તે નામને એક દાનવ, વાકય.
વિષ્ણુને એક અવતાર, ગીર ત્રિ. શોભાવગરનું.
મચ્છન્ન પુ. કરેણ. આખા ત્રિ સંબંધવગરનું.
અશ્વવર ન ઘોડાઓનો સમૂહ, રાજાની ક ૧૦ શ્લેષ વગરનું કાવ્ય.
જયચર્યામાં કહેલ એક ચક્ર. ના જી. સત્યાવીસ નક્ષત્રમાંનું ન- ] અશ્વત્ર ૩૦ કૃષ્ણના પુત્ર મારેલ શબર વમું નક્ષત્ર.
દૈત્યને એક સેનાપતિ. સજાગ ત્રિ. અષા નક્ષત્રમાં જન્મેલ. ગwવવિચિત્ર પુત્ર ઘેડાને વૈવ.
For Private and Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अश्यचिकित्सा
१५७
अश्वलक्षण
ગજિવિતા શ્રી. ઘેડાના રોગને દૂર
કરવાને ઉપાય. મળવણિત નવ ઘોડાનું ચેષ્ટિત, શુભાશુભ
સૂચક એક પ્રકારનું શકુન. aaz go ગધેડાથી ઘડીમાં ઉત્પન્ન
થયેલ ઘોડાની એક જાતિ-ખચ્ચર. માતા પુત્ર સપની એક જાત, ગંધર્વની
એક જાત. સ ભ્ય પુ. પીપળાનું ઝાડ, પીપરનું ઝાડ,
સંસાર વૃક્ષ, પીપળાને ફળવાને કાળ...
વરદ અશ્વિની નક્ષત્ર. અશ્વત્થ પુપીપળાનું ઝાડ. અશ્વત્થા પીપળો જે સમયે ફળે છે
તે સમયે આપવાનું કરજ. અશ્વત્થgs yપીપળાનો પાક-ફળ વગેરે.
સ્થરથર ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. અશ્વથા સ્ત્રી આસો સુદ પુનમ. અશ્વથામન પુ દ્રોણાચાર્યને પુત્ર-અ
શ્વત્થામા, પાંડવસૈન્યમાંને એક હાથી. અસ્થિ ત્રિપીપળાના પાટીયા ઉપર
કરનાર. અધ્વરિય શ્રી નાનો જંગલી પીપળો. અવસ્થા જીઉપરને અર્પ..
કંકા સ્ત્રી ગોખરૂનું ઝાડ. અશ્વનાંચ પુઘોડાને પાલક. આવા પુત્ર અશુભ ક્ષેત્ર, મડદું, ચૂલો. સાપ પુ ઘડાને પાલક, aava g૦ ઘેડાને પાલક, તે નામને
એક રાજા. મxaહ્યાદિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. aavળે ત્રિ. ઘોડાના ગમનથી યુક્ત-રથ
વગેરે, વ્યાપક ગતિવાળું. અav g૦ મેઘ.
વપક 7િ. ઘેડાના જેવા પગવાળું. મv૪ પુ. ઘેડાને પાલક.
અશ્વપgિ૦ ઉપરને અર્થ. ઝવપુછી સ્ત્રીજંગલી અડદનું ઝાડ,
પેન પુ. તે નામનો એક ઋષિ.. વોરા ત્રિઘડામાં નિરૂપણ કરવા
યોગ્ય. અવયવ ૩૦ ઘોડે અને ઘડી.
ઝવવા ૬૦ કાસડે. સાદુ પુવ યદુવંશી એક ક્ષત્રિય. અશ્વમાં સ્ત્રી વીજળી.
મહિષિક શ્રી. ઘેડે અને પાડા વચ્ચેનું વૈર.
પુછે કણેરનું ઝાડ. સવમા૨વા ઉ૦ ઉપર અર્થદ અશ્વમુલ પુ. એક જાતનો કિન્નર-ગંધર્વ. ૩ કપ પુ તે નામને એક યg. અશ્વમેધ યુ. તે નામને એક રાજર્ષિ. સાયિક ૧૦ મહાભારતનું ચૌદમું પર્વ. અધિવા પુત્ર અશ્વમેધનું પશુ. ”
ar g૦ અશ્વમેધનું પશે. અશ્વથા શ્રી. ઘેડાની ઈચ્છા. અશ્વયુ ત્રિઘોડાને ઈચ્છનાર, ઘેડાથી
યુકત. અશ્વપુજ્ઞ શ્રી અશ્વિની નક્ષત્ર.
યુજ્ઞ પુઆ મહિને. . . અશ્વગુરુ ત્રિ- અશ્વિની નક્ષત્રમાં જન્મેલ,
ઘેડારથી યુકત, ઘોડાને યોજનાર. અશ્વયુગ go આશ્વિન માસ.
સવાલ પુત્ર ઘેડાને પાલકખાસદાર. . ૩ ૪ પુ. ઉપરનો અર્થ. . અar R૦ ઉઐ:શ્રવા ઘડે.
શ્વર પુ. ઘેડાથી જોડેલ રથ. ગવાર ૫૦ ઉચ્ચઃશ્રવા ઘોડે.
શ્વર પુ. કરેણનું ઝાડ. અgg g૦ ઘેડેસ્વાર. અશ્વ . તે નામને એક ઋષિ. અવક્ષા ૨૦ ઘોડાનું લક્ષણ.
For Private and Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
অগিনী
-
.
..
-
૩wવતિ 7. તે નામનું એક વૃત્ત-છંદ. | અવનવ્રુપનન્દર પુત્ર સનકુમાર, જૈન
વારા સ્ત્રી, એક જાતને સપ. તીર્થંકર પાર્શ્વનાથ. vaમ પુ. એક જાતને સપના નવરતન ત્રિમાત્ર આજે થનાર. સવ પુત્ર એક જાતને દેવ-ગંધર્વ. suતનિકા ત્રિમાત્ર આજે ચાલે વવવ . ઘોડે અને ઘડી.
તેટલા ધનનો સંગ્રહ કરનાર ગૃહસ્થ. wવત ૦િ ઘેડાવાળું.
સ ત્તરમી ન ઘેડાની સ્તુતિવાળું એક અશ્વત ૩૨૦ ઘેડા જેવું, ઘેડાને યોગ્ય.
સુકત. અર્થવ પુ૦ ઘોડેસ્વાર.
અશ્વસ્થાન ૧૦ અશ્વશાળા. અથવા પુ. ઘેડાને રોકનાર-સ્વાર. શ્વનું પુ તે નામને એક દાનવ. wથવા પુત્ર ઉપરનો અર્થ
ઝaહતૃ પુત્ર કરેણનું ઝાડ. ગવાર પુછે રેઝ જનાવર.
aaહન્ન ત્રિવ ઘેડાને નાશ કરનાર. ગણવા પુત્ર ઘોડેસ્વાર.
ઝથાય પુઘેડાથી જનાર. સાથfજરાચિન ત્રિ. ઘેડ વેચી આજી
સ્થાgિવચ ૦ ઘેડાના મનને ભાવ, વિકા ચલાવનાર.
ઘોડાતા માનસિક ભાવને જણાવનારી વિદ્યા. મિ પુનળ રાજા.
સવા સ્ત્રીઘોડી. આવિ ત્રિ. ઘેડાને મેળવનાર.
સવાલ પુછે સરસવનું ઝાડ. અશ્વઘ ૫૦ ઘેડાને વૈદ્ય.
awarfક પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ was g૦ ઘડે બાંધવાને ખીલે, દ
એક શબ્દસમૂહ. અને એક પુત્ર.
»વામા ત્રિઘડારૂપ ધનને માલીક. સથરાજિ સ્ત્રી ઘોડાને તબેલો, ઘડાને
વાયુર્વેદ ઉ૦ ઘેડાના આયુષને જણાવરહેવાનું સ્થાન.
નારૂં શાસ્ત્ર. અથરાઇ ન ઘેડાનાં લક્ષણ વગેરે જણું- વારિ પુત્ર પાડે. વનારૂં શાસ્ત્ર.
અશ્વદ ૩૦ ઘોડેસ્વાર. મારન્ ૧૦ ઘડાનું મસ્તક
૩rat goઘોડેસ્વાર,ઘેડા ઉપર ચઢનાર. જૂિ ૩૦ તે નામનો એક રાક્ષસ. ૩ryવારા સ્ત્રી, આસંધ. ગાસ્ટિકા સ્ત્રી ઘેડો અને શિયાળ wવાદિન પુત્ર ઘોડેસ્વાર. વચ્ચેનું વૈર.
watવતાના પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. અશ્વત્ર સ્ત્રી ઘેડાથી હર્ષ પામનારી સ્ત્રી, સવાલ પુ. આસંધનું ઝાડ, ઘેડે૩wાપાવ ન છ ઘડા.
સ્વાર. અવનિ ત્રિવ ઘડાનું દાન કરનાર. અવનિ પુo ઘોડેસ્વાર. કા ત્રિઉપરને અર્થ.
અવિવાન ત્રિઘોડા ઉપર બેઠેલ. અા પુત્ર જોડેસ્વાર.
વિત ઉ૦ વિ૦ અશ્વિનીકુમાર-સ્વર્ગના ૩rwadવન પુત્ર ઘેડેસ્વાર.
વૈદ્ય. તેને પુત્ર તે નામને એક રાજા-જૈન | અશ્વિન ઝિ, ઘેડાથી યુક્ત. તીર્થકર પાર્શ્વનાથના પિતા, તક્ષકને પુત્ર અશ્વિના સ્ત્રી સત્યાવીસ પ્રકારે વહેંચાયેલા એક નાગ.
રાશિચક્રનો પહેલો ભાગ, અશ્વિની નક્ષત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अश्विनीकुमार
अष्टमङ्गलघत
ઘોડાનારૂપને ધારણ કરનારી ત્વષ્ટાની પુત્રી-સૂર્યની સ્ત્રી. અશ્વિનભર પુત્ર અશ્વિનીકુમાર-સ્વર્ગ
વૈદ્ય. વિન પુત્ર આશ્વિન માસ. વિનોપુત્ર દ્રિ- અશ્વિનીકુમાર. વિનસુત પુત્ર - અશ્વિનીકુમાર. સવીર = ઘેડાને સમૂહ. ગીય ત્રિ. ઘોડાના હિતનું. મારા ન૦ મુખ્ય ઘોડે. સહુ સ્વા. કમ સેક્ દીપવું થઇ જવું,
ગ્રહણ કરવું પક્ષોઇ ત્રિ. ત્રીજા માણસના કાને નહિ સાંભળેલ માત્ર બે માણસેજ સાંભળેલ
ખાનગી મસલત વગેરે. અષાઢ g૦ અષાઢ મહિને, બ્રહ્મચારીએ
ધારણ કરવાનો દંડ. siઢા પુત્ર ઉપરને અર્થ. Sા સ્ત્રો તે નામનું વસમું અને એકવીસમું નક્ષત્ર. સદા ર૦ આઠ અધ્યાયનું પાણિનીય અને છાધ્યાયી સૂત્ર, આઠ અધ્યાયને ઋગ્વદને એક ભાગ, આઠની સંખ્યા, આઠમું. અષ્ટ ત્રિ. આઠની સંખ્યાથી મપાયેલ. રાષ્ટf g૦ બ્રહ્મદેવ.
Eાર્મન ૩૦ રાજા. Hદર સ્ત્રી. પિષ-માઘ–ફાગણમહિનાની વદ સાતમ-આઠમ અને નેમ, તે દિવસે માં કરાતું એક કર્મ, આઠમ, એક શ્રાદ્ધ. દાના પુત્ર ન પી. સછશિ ત્રિ. અષ્ટકાથી યુક્ત,
જિન ત્રિઉપરને અર્થ. અ ત્યનું આઠવાર. ago ત્રિઆઠ ખૂણવાળું ક્ષેત્ર, તંત્ર
શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મંત્ર, એક જાતનો કું ગઇકા ત્રિઆઠથી ખરીદેલ.
તિજ પુત્ર રાજા. અષ્ટાવ ન આઠ ગાય. સદગુખ ત્રિ. આઠગણું,
પૃહીત ત્રિ. આઠવાર ગ્રહણ કરેલ. અતિવારિત સ્ત્રી અડતાલીસ, અછત ત્રિ. આઠ અવયવવાળું. aછતા સ્ત્ર. આઠ તારીણું દેવીએ. અકિલા ર૦ વીસ, વીસની સંખ્યાવાળું.
છત્વ ન આઠની સંખ્યા. ૩છરું છે તે નામને એક દાનવ. મરકટ ર૦ આઠ પાંખડીવાળું કમળ.
વિશ્ સ્ત્રી વંદું. આઠ દિશાઓ. અવિકરિ સ્ત્રી ago આઠ દિશાઓની
હાથણીએ. અવિપત્રિ આઠ દિપાલો. અવિક પુત્ર આઠ દિશાઓના હાથીઓ. દક્ય ન હોમનાં સાધન આઠ ક. ૩ણા કન્ય આઠ પ્રકારે.
ધાતુ ૫૦ વદુ સેનું વગેરે આઠ ધાતુઓ. મદન ઉ૦ થg૦ આઠની સંખ્યા.
પરિ સ્ત્રી તે નામને એક વેલો. ઇપી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ૩પ૪ ૧૦ આઠ તલા માપનું.
છપા પુશરભ પશુ, કરોળીએ. ૩ષ્ટ g૦ ઉપરના અર્થો. મgest સ્ત્રી આઠ ફૂલ.
ના સ્ત્રી આઠ ભુજાવાળી મહાસરસ્વતી દેવી.
જ ત્રિ, આઠમું. મgમાદિ ત્રિ. દર ચોથે દિવસે રાત્રે
ભજન કરનાર એક વાનપ્રસ્થ. અદમ ન આઠ માંગલિક દ્રવ્ય. અદમ ત્રિ. મોઢું-છાતી-ખરી-કેશપૂછડાં-વગેરે આઠ જેનાં મંગળ હેય તે. મફત ન આઠ માંગલિક દ્રવ્યોથી તૈયાર કરેલું વૈવકસિદ્ધ એક ઘી,
For Private and Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अष्टमभाव
૧૬૦
अष्टि
સમય પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ જન્મ
લગ્નસુધીનું આઠમું સ્થાન, બાર ભાવોમાંને
આઠમે ભાવ. ગઇકાન ન આઠ મુઠ્ઠીનું કઈ એક માપ
મિ સ્ત્રીચાર તોલાનું એક માપ. અષ્ટમી સ્ત્રી આઠમ, આઠમી, તે નામને
એક વેલો. દષ્ટિ પુઆઠ મુદ્રિનું એક માપ. ૩છR S૦ મહાદેવ. ૩ઇઋષિ પુ. મહાદેવ. અષ્ટરિન ત્રિો બંધ કરેલ મુદ્ધિવાળા આઠ
હાથ માપવાળું. છોડવા ન૦૨૦ સેનું વગેરે આઠ ધાતુઓ. ગg - જોતિષપ્રસિદ્ધ એક ચક્ર.
જ ત્રિ. આઠ પ્રકારનું. જાણ પુરુ બ્રહ્મદેવ. અણવત્ પુ. બ્રહ્મા. સાઇ ત્રિમાટીની આઠ દીકરીઓ
ઉપર સંસ્કારયુક્ત કરેલ પુરેડાશ વગેરે. ચટાક્ષર ત્રિઆઠ અક્ષરવાળું ચરણ વગેરે. ગg g૦ મેગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ આઠ અંગ
વાળો એક ગ. sav . તે નામને તાવને નાશ
કરનાર એક ધૂપ. સદા મૈથુન ૧૦ આઠ પ્રકારનાં મૈથુન. અછાયા પુ. આઠ અંગવાળે ગ. સદાકાળે 9આઠ પ્રકારને પૂજાસામાન. ચટાવદિયા શ્રી. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક
અવલેહ. કરાવવા સ્ત્રી અડતાલીસ. આદ્રારા જિ. અઢારની સંખ્યા પૂર
નાર-અઢારમું. જાધાષાન્ય ર૦ વ૦ અઢાર પ્રકારનાં
ધાન્ય. સદાય ત્રિઅઢાર.
માસિક સ્ત્રી. ૧૦ અઢાર
પરિશિષ્ટ વિદ્યાઓ. ૩ વરાપુરા ૧૦ ૨૦ અઢાર પુરાણ સારામુના સ્ત્રી મહાલક્ષ્મી દેવી, ગણાવાવથા સ્ત્રી પૈ૦ અઢાર વિદ્યાઓ. મારાવિક જ ઘ૦ અઢાર
વિવાદસ્થાને. अष्टादशस्मृतिकारित् पु. ब. मदार
ઋતિકારો. સાવરકુ R૦ પુવેકપ્રસિદ્ધ એક
પાયન. ટાવર પુ૨૦ તંત્રપ્રસિદ્ધ - આસનાદિ અઢાર ઉપચાર. વMવાપપુરા ૨૦ ૨૦ અઢાર ઉપપુરાણ.
• • અવિવાદિત પુ. ૨૦ અઢાર શબ્દ
શાસ્ત્રપ્રવર્ત કે. * અષ્ટાપ . ૨૦ સેગઠાબાજી રમવાનું
પાટીયું, સોનું. ટપક પુત્ર શરભ પશુ, કોળીઓ, કરમ, ખીલ, કૈલાસ પર્વત. દારી સ્ત્રી રબા જુઓ.
પપ૪ ૧૦ સેનાને વરક. માપ ત્રિને આથી ગુણવાગ્ય. Eાર્વિશક્તિ સ્ત્રી અઠ્ઠાવીસ. દાર્ષિાતિતત્વ ૪૦ અઠ્ઠાવીસ સ્થાનમાં તત્વ જણાવનારે એક સ્મૃતિ નિબંધ-ચંપ. મદાર ત્રિ. આઠ ખૂણાવાળું. ' '
grea g૦ આઠ ખૂણવાળા ચક્રને ધારણ કરનાર એક જૈન તીર્થકર. ટાઇ પુરુ ઘેડાનો એક દેશ. અષ્ટાવર પુ. તે નામને એક ઋષિ. દાવોચ ર૦ અષ્ટાવક્રને ઉદ્દેશ કરેલો એક ગ્રંથ. દિ સ્ત્રી, બી, સોળ અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ, વ્યાપ્તિ, ભેગસાધન શરીર.
For Private and Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अष्ट्रवा
ગયા સ્રો॰ ચામુક, લાકડી, રથનાં પડાંને એક અવમત્ર.
ગઠીલા શ્રી વાયુથી થનારા એક રાગ, મૂત્રાશ્ચાત રાગ, ગેળાકાર, કાંકરા. અષ્રીયત પુ॰ ઢીંચણ અને સાથળનું સીધે
સ્થાન.
સન્નીવત ત્રિ॰ નહિ થુકતું.
અનૂ સ્વા॰ સમ॰ સેટ્ પ્રકાશવું, દીપવું, અ॰ ગ્રહણ કરવું, જવું. સ
અમ્ અવા અTM૦ ૧૦ મેટ્ થવું, હાવું. ત્ ાિ પર૦ ૬૦ સેલ્ ફેકવું. પા+ દૂર કરવું, ર+ ફેરવીને સ્થાપવું, + દૂર સુધી ફેંકવું, અનુ+ પ્ર+ અનુકૂલપણે એક સ્વરૂપે દાખલ કરવું, પ્રતિક્ર સામે ફેંકવું, વિશ્વ વિશેષસ્વરૂપે સારી રીતે જાણવા માટે દાખલ કરવું, વિ+ નિ+ અણુ કરવું, સ+સક્ષેપ કરવા–ટુકાવવું. અતૈયત ત્રિ॰ ધનરહિત. અસંયુત્ત ત્રિ॰ સંચાગી નહિં તે–વિયેાગી, નહિ જોડાયેલ, બ્રા` દ્રવ્યસાથે મિશ્ર નહિ તે.
અત ત્રિ॰ નહિ જોડાયેલ, અમિશ્ર.. અલોન વુ॰ સામ નહિ તે, વિયેગ અસંન્ન ત્રિ॰ વળગેલ નહિ તે, જાદુ પડેલ, સબંધ વગરનું.
સંસ્કૃત ત્રિ॰ નહિ ઢંકાયેલ.
ગસંવૃત ન॰ તે નામનું એક તરક. અસંય પુ॰ સંશય નહિ તે, ખરેખર. અતંરાય ત્રિ॰ સંશયરહિત, સદેહ વગરનું. અસથવ ત્રિ॰ સારી રીતે સાંભળવાને અયોગ્ય દૂર દેશ વગેરે.
અલૈંઋિષ્ટ ત્રિ સંબંધવગરનું, જાદુ થયેલ,
અસંગત.
અવક્ષય પુ॰ સસ સાખત નહિ તે, સંબંધ
નહિ તે. અસંતનું ત્રિ
સ’સગ વગરનું,
१६१
असङ्ख्यत्व
અનંતપ્રદ પુ॰ પરસ્પર સંધના અભાવના આગ્રહ.
સંસ્કૃ૩ ત્રિ॰ સંસ રહિત, મિમ્ર, જાદુ અસંòત ત્રિ સંસ્કાર નહિ પામેલ, હિ સુધરેલ, ગર્ભાધાનાદિસ’સ્કારરહિત, પ્રાકૃત અસંસ્કૃત પુ॰ અપશબ્દ, ખરાબ શબ્દ અસંસ્કૃતયક્તિ ન૦ અપશબ્દ,ખરાબ શબ્દ અસંતુત ત્રિ॰ પરિચયવગરનું,નહિ વખાણેલ. ગ્નસંસ્થાન ન॰ ત ઉભા રહેવું તે. અસંસ્થિત ત્રિ॰ પરલેાક તર૪ નહિ ચાલેલ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સારી રીતે સ્થિર નહિ તે, ચંચળ. અનંત ત્રિ॰ સમુદાયને નહિ પામેલ, એતંત્ર નહિ થયેલ, નહિ વળગેલ, જૂદું. અનંદત પુ॰ સાંખ્યમતસિદ્ધ પુરુષ. અત અન્ય વારવાર. અત્તમ ત્રિ॰ આસક્તિર્રાહત, કલાભિલાષા
રહિત.
?
અસજ્જ ત્રિ॰ સાથળવગરનું.
સત્તવિવ્ય ત્રિ ઉપરના અ અન્નત્તિ પુ॰ શત્રુ.
અસૌત્ર ત્રિ॰ સગાત્રી નહિ તે, ભિન્ન ગાત્રનું.
અમાપ ૩૦ સંકલ્પના અભાવ. અસલ્પ ત્રિ॰ સંકલ્પવગરનું. અતપિત ત્રિ॰ નહિ સંકલ્પ કરેલ. અસ ભુજ ત્રિ॰ સ્થિરબુદ્ધિવાળું . અકુજ ત્રિ પરસ્પર વિરૂદ્ધ ન હોય
તે, ગામ વગેરેતેા રસ્તે. અલકુંજ પુ॰ વિસ્તી મા અતધ્ધાન્તમાન પુઅધિક માસ,મળમાસ. અલપ ૬૦ સંક્ષેપના અભાવ-વિસ્તાર. અપ ત્રિ॰ સંક્ષેપ વગરનું, વિસ્તી, વિસ્તારવાળું.
અત્તણ્ય ત્રિ॰ સંખ્યા વગરનું, અસંખ્ય, અસહ્યતા. શ્રી. અસંખ્યપણું, ઐત્તત્વ ૧૦ ઉપરના અ
૨૧
For Private and Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાત
१६२
વસ્થાત ત્રિ. અાંખ્ય, પુષ્કળ સંખ્યાવાળું,
ત્રિ. જેની સંખ્યા ન થઈ શકે તે, અસંખ્ય. સત્તા પુત્ર વિષ્ણ.' મા પુરુ સંગરહિત પુરુષ છવાત્મા, સંગને અભાવ. સંબંધને અભાવ, પ્રતિ
બંધને અભાવ. ૩૪ ત્રિ- સંગવગરનું, પ્રતિબંધ વગરનું,
સંબંધરહિત. સાત ત્રિ. સંગત નહિ તે, અયુક્ત,
યુકિતન્ય, સંબંધરહિત, સંગતિવગરનું. મારિ બ્રીડ સંગતિનો અભાવ, સંબં
ધને અભાવ, અસંબંધ. અતિ પુ તે નામને એક અલંકાર સતિ ત્રિસંગતિવગરનું, સંબંધવગરનું. અw | સંગને અભાવ, મેળાપ
નહિ તે. જ ન ત્રિસંગવગરનું, મેળાપ વગરનું.
ત્રિ, સંગવગરનું, સંબંધરહિત. છત્ર ન. નાસ્તિકશાસ્ત્ર. સાગર પુ. સજજન નહિ તે-દુર્જન. અા ઝિ૦ - સંજ્ઞાહિત, નામરહિત, ઈ
સારા વગરનું, અલંar સ્ત્રી સંજ્ઞાને અભાવ, નામને
અભાવ. સતત ત્રિસત્ નહિ તે, સારું નહિ તે,
ખરાબ, નિષ્ફળ, ક્યાત નહિ તે, દુષ્ટ, અશ્રદ્ધાથી કરેલ કર્મ વગેરે, અસ્પષ્ટ, મૂર્ખ સત પુ. ઈન્દ્ર, કરતી સ્ત્રી, કુલટા-વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. સતીપુત પુવ્યભિચારિણીને છેકરે. અતુર્મનું ન૦ ખરાબ કામ. મ નન ત્રિખરાબ કામવાળું.
સવાર પુછે સત્કાર-માન નહિ છે, હું અપમાન.
ત ત્રિ. નહિ પૂજાયેલ, સમાન નહિ, પામેલ, અપમાન પામેલ. ગરથતિ સ્ત્રી સત્વશન્યનું તા. સત્તા સ્ત્રી ન હોવાપણું, દુષ્ટતા, અપપણું, નિષ્ફળતા.
ર૦ ઉપરના અર્થ, દ્રવ્યને અભાવ, સાધ્યરૂ૫ ક્રિયા, પ્રકૃતિના ગુણથી ભિન્ન, રજોગુણ, તમે ગુણ. ગાય ત્રિ. જંતુરહિત, પ્રાણીશુન્ય, તા
મસ વગેરે ગુણવાળું. અપથ g૦ શાસ્ત્રાદિ નિષિદ્ધ કાર્ય "ગેરે,
દુષ્ટ માર્ગ, સાજિદ ૩૦ દુષ્ટ પક્ષને આશ્રય લેવો તે. અનાદિ પુછે ખરાબ વસ્તુનું દાન લેવું
તે, નીચ માણસ પાસેથી દાન લેવું તે. રય સત્ય નહિ તે, જૂઠું, ખોટું. અસત્ય ૦િ સત્ય નહિ એવી કોઈ વસ્તુ વગેરે. નામાનિ ત્રિ. જૂઠું બેલનાર, સત્યસંધ ઝિ૦ જૂડી પ્રતિજ્ઞાવાળું, દગા
ખોર, કપટી, નીચ, સત્યનિમ ત્રિજહા જેવું.
ત્રિ નિષિદ્ધ શાસ્ત્ર ભણનાર સતવાર પુ. નાસ્તિક વગેરેનું શાસ્ત્ર,
દુષ્ટ દ્રવ્યને લાભ, ખરાબ આવક. મરવાવાર પુત્ર ખરાબ આચાર, દુષ્ટ આ
ચરણ. રાવર ખરાબ આચારવાળું, દુરાચારી. સાજન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
સદર ત્રિ અયોગ્ય,સરખું સમાન નહિ તે. મારા પુછે છેટે આગ્રહ, મિથ્યા વસ્તુમાં
આગ્રહ, મિથ્યાજ્ઞાન. માતુ દુષ્ટ હેતુ, ન્યાયપ્રસિદ્ધ દેવ
વાળે હેતુ. મરાયg૦નહિ હોવાપણું, દુષ્ટ અભિપ્રાય. માય ત્રિ દુષ્ટ અભિપ્રાયવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
असवृत्ति
१६३
असमायिन्
સવૃત્તિ સ્ત્રી, ખરાબ વૃત્તિ, દુષ્ટ આચાર.
ત્રિખરાબ વૃત્તિવાળું, દુષ્ટ - આચારવાનું. સરવ્યવહાર પુત્ર દુષ્ટ વ્યવહાર. મતદાર ત્રિ. દુષ્ટ વ્યવહારવાનું ગણન ૫૦ અસન વૃક્ષ-આસંધ. ગરજ ૨૦ ફેકવું. કરવા ગ્નિ. ચાલવાના સ્વભાવવાળું.
એક જાતનું ઝાડ. અવનિ ત્રિ, ફેંકનાર. અનિયત્રિ ફેંકનારની પાસે પ્રદેશ વગેરે. ચરતિ સ્ત્રી સંતતિને અભાવ, વંશને વિચ્છેદ, ધારાને વિચ્છેદ. રાતિ ત્રિ. સંતતિ-છોકરાં વગરનું, વં
શવગરનું, ધારારહિત. અણસાન પુ. વિસ્તારને અભાવ, વે
શુને અભાવ. અરમાન ત્રિક વિસ્તારરહિત, વંશરહિત,
સંતાન-કરારહિત. કરતા પુ. સંતાપને અભાવ. ચાતાપ ત્રિક સંતાપવગરનું. અરજુe fa૦ સંતોષ વગરનું. રોષ પુસંતાપને અભાવ, તૃપ્રિને
અભાવ. સખોષ ત્રિ તે વવગરનું, અત્યંત
લાલસાવાળું. મનિષ ત્રિ રદેહને અવિય, સંહ
રહિત, સંશયવગરનું. અતિ ત્રિબંધનરહિત નહિ રોકાયેલ,
નહિ અટકેલ. અશ્વિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ નધિ પુ. વ્યાકરણમાં કહેલ સંધિકાને
અભાવ, સુલેહ નહિ તે. અનલ્પિ ત્ર સંધિરહિત, સુલેહવગરનું. સત્તા જિ. ગર્વિષ્ઠ, પિતાને પડેતમાનનાર, તૈયાર નહિ તે.
કાન્નિશ ઉ૦ પાસે નહિ તે, દૂરઅર્ષિ ત્રિ પાસેનું નહિં તે, દૂરનું. શનિધિ પુત્ર સમીપપણું નહિ તે, દૂરપણું. રવિ ત્રિ નહિ પાસેનું, દૂરનું. જાતિ ઝિ૦ ઉપરના અર્થસારીરીતે
નહિ સ્થાપેલ. ગરજાન R૦ અમર્યાદા, અનાદર. રાપજ ત્રિ, શત્રુ નહિ તે, મિત્ર, શત્રુ
વગરનું. અafide ત્રિસપિંડ નહિ તે, સાત પે
ટીની બહારનું. સમ્ર ત્રિ. સભામાં નહિ ઉપગી,
ખબ, નીચ. ગામ ત્રિ- સમાન નહિ તે, અતુલ્ય, એ
કીનું, વિષમ, વિડ, કડ. યાત તે નામનો એક બૌદ. સમક્ષ ર૦ સમક્ષ નહિ તે, અપ્રત્યક્ષ. ૩મક્ષ ત્રિઅપ્રત્યક્ષના વિષયવાળું. ૩ણમા ત્રિસમગ્રં નહિ તે, અસંપૂર્ણ અરજણ ૨૦ બરાબર નહિ તે, અસંગત,
અગ્ય. સમન્ ૩૦ સૂર્યવંશી એક ક્ષત્રિય. અણવર ત્રિ. કલહ વગરનું, વિરોધશન્ય. રમત ત્રિ. જૂદા વર્ણ.
તમનેઝ પુત્ર મહાદેવ. કરમચ પુ. દુષ્ટ કાળ, અયોગ્ય કાળ.
સમર્થ ત્રિઅશકત, દુર્બળ. અમર્થ ગુરુ વ્યાકરણશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અને
ગત અર્થવાળો રામાસ. . અસાઈતાર પુત્ર ઉપરને અર્થ.
સમજોવન પુરુ મહાદેવ. અમrખ પુ. કામદેવ, વનપરિવાળ ને ન્યાયમતપ્રસિદ્ધ
એક કારણ ૩રપનિ ત્રિ. સંબંહિત, નહિ મળેલ, ન્યાયમતે સમવાયર્મબંધસહિત, અસમાયિકારણ
For Private and Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
असमवृत्त
અસમવૃત્ત ૪૦ છે દશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વિષમ વૃત્ત. અલમવૃત્ત ત્રિઅનુપમચરિત્રવાળું. અલમઇ ત્રિ॰ અભ્યાસ. અસમમાયા પુ॰ કામદેવ
અલમસ્ત ત્રિ॰ સમગ્ર નહિ તે, સંક્ષિપ્ત નહિ તે, વ્યાકરણમાં કહેલ સમાસરહિત, જા જા હું.
સમસ્ત ન૦ વ્યાકરણની રીતે સમાસ હિ પામેલ વિગ્રવાકય.
અસમાપ્તિ ત્રિ॰ અતુલ્ય, અનુપમ. સત્તમાધિ પુ॰ સમાધાનના અભાવ, ચિત્તની એકાગ્રતાને અભાવ. અસમાન ત્રિ. અતુલ, અનુપમ, સમાન નહિ તે, વિન્નતીમ. સમાપયગામનું પુ॰ એક પ્રકારની રાજામેની સુલેહ.
અસમાપન ૬૦ સંસ્કૃતિને અભાવ, સમાપ્તિના અભાવ.
અસમાપન ત્રિસંપ્રતિ રહિત, સમાપ્તિ
વગરનું.
અસમપિત ત્રિ॰ સમાપ્ત નહિ કરેલ. અસમાપ્ત ત્રિ॰ સમાસ નહિ તે, અપૂર્ણ, સમાપ્તિ વગરનું, સારી રીતે નહિ પ્રાપ્ત કરેલ.
અસમાપ્તિ સ્ત્રી સમાપ્તિને અભાવ, સારી રીતે નહિ પ્રાપ્તિ,
અસમાપ્તિ ત્રિ॰ સમાપ્તિ વગરનું, સારી રીતે
નહિ પ્રાપ્ત કરેલ.
શ્રણમાવર્ત્ત પુ॰ બ્રહ્મચારી. અસમાવર્તજ પુ॰ બ્રહ્મચારી.
સત્તમાત્ત પુ॰ બ્રહ્મચારી. અસમાન પુ બ્રહ્મચારી.
જો તમો
પુ॰ મેલાપ નહિ તે, અસમુદાય, સારી રીતે નહિ લાવવું, અમાર ત્રિ. મેળાપ વગરનું, સમુદાયરહિત, સારી રીતે નહિ આણેલ,
-૬૬૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
असम्भव्य
અસમાહિત ત્રિ॰ સમાધિ વગરનું, ચિત્તની એક ગ્રતા વગરનું, સારીરીતે નહિ સ્થાપેલ. અસમીયાનિ ત્રિ॰ વગર વિચાર્યું કરનાર, મૂ`.
અસમૃદ્ધિ સ્ત્રી સમૃદ્ધિને અભાવ. ગત્તવૃદ્ધિ ત્રિ॰ સમૃદ્ધિ વગરનું ગુસપત્તિ શ્રી સંપત્તિના અભાવ. અન િત્રિ સપત્તિ વગરનુ. સત્તપન્ન ત્રિ. ઉપરના અ. અસમ્પન્નેં પુ॰ સંબંધને અભાવ. અનમ્પર્શે ત્રિસંધવગરનુ અન્નપૂર્ણ ત્રિ॰ સપૂણું નહિ તે, અસમાપ્ત. અસવૃત્ત ત્રિ॰ સબંધ વગરનું, નહિ જેડાયેલ.
અત્ત-જ્ઞાત પુ॰ મેચ-નાન—જ્ઞાતાના ભેદ વગરની નિર્વિકલ્પક સમાધિ અનમ્મજ્ઞાત ત્રિ॰ સારી રીતે નહિ જાણેલ. અસન્મતિ અન્ય અયેાગ્યકાળ, હમણાં હિ તે.
અસભ્ય૪ ૬૦ અર્થ ન સમાય તેવું વાકય. અત્ત૧૪ ત્રિ॰ સબંધ વગરનું, અસંગત. અસભ્ય-પ્રજાપ પુ॰ સંબંધવગરનુ ખેલવું તે, પ્રયેાજન વગરનું કહેવું તે. અસન્વય પુ॰ સબંધના અભાવ, પરસ્પર અન્વયને અભાવ. અસમ્બન્ધ ત્રિ સંબંધવગરનું, અનન્યાય ત્રિ૰ પરસ્પર સંધરૂપી પીડારહિત, છૂટું છવાયું, પ્રતિબંધરહિત, હરકત. વગરનું, અસવાયા છો. ચૌદ અક્ષરના ચરણવાળા
એક છંદ.
For Private and Personal Use Only
જીતન્મય પુ॰ સંભવના અભાવ, સમાવેશના અભાવ, નહિ હોવું તે. અસમવવત્ ત્રિ॰ નહિ સંભવતી વસ્તુ વગેરે. અશખવ્ય ત્રિ ઉપરના અ.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
असम्भावना
www.kobatirth.org
અસમાયના શ્રી સંભાવનાના અભાવ. સત્તમ્ભાયનીય řિ નહિ માનવા ચેગ્ય વસ્તુ વગેરે.
અસભૂત ત્રિ॰ નહિ થયેલ, વિંડ ઉત્પન્ન થયેલ. અન્નવૃત્તિ સ્ત્રી સંભવના અભાવ, સંભવ.
અ
અલમૃત ત્રિ॰યત્ન વિના સિદ્ધ, સારી રીતે નહિ પાયેલ.
અલમેલ પુ॰ મેળાપ-સૌંસગ નહિં તે,અભેદ. અસમ્મેત ત્રિ મેળાપવગરનું, સંસ`રહિત, અભિન્ન,
અસમૌન ૩૦ સભેગના અભાવ, ભાગવટે નહિ તે.
અસમીશ ત્રિ॰ સભાગવગરનું, ભાગવટા વગરનું.
મસામ ૩૦ સારીરીતે ભ્રાંતિને અભાવ, ગભરાટ નહિ તે.
અસશ્રમ ત્રિ॰ સારીરીતે બ્રાંતિવગરનું, ગ
ભરાટવગરનું
અન્નમત ત્રિ॰ સંમતિવગરનું, અનુમેદન હિ તે.
અસમ્મત પુ॰ શત્રુ. અત્તમતિ શ્રી સતિના અભાવ. અસમ્મતિ ત્રિ॰ સંમતિવગરનું.
અસમ્માન ન૦ સન્માનના અભાવ, અપમાન. અસમાન ત્રિ॰ સન્માન વગરનું, અપ
માનવાળુ`.
અમિત ત્રિ॰ અપરિમિત—અમાપ. સત્તમ્મુ ષ ત્રિ॰ જેણે સંદેહ નથી કર્યો તે, પંડિતાના અભિમાનવગરનું
અસમૃદ્ધ ત્રિ॰ અત્યંત મૂઢ નહિ તે, સ્થિર નિશ્ચયવાળુ, ભ્રાન્તિરહિત,
સમૂદ ત્રિ॰ સાસુફ્ નહિ કરેલ, પરસ્પર સંઘર્ષાણુરહિત, ખાધાવગરનુ . અસમ્મોહ પુ॰ મેાહને અભાવ, ભ્રાંતિને
F
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
असाधारण
અભાવ, પ્રમારૂપ યથા જ્ઞાન. અસૌદ ત્રિ॰મેાહરહિત, ભ્રાંતિરહિત, સ્થિરબુદ્ધિવાળુ .
અસમ્યક્ ત્રિ॰ સારૂં નહિ તે, યેાગ્ય, અયુકત.
અત્તર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ,
અમરુ ન॰ અસ્ત્ર ફેકવામાં ઉપયેગી કાઈ મંત્ર, લેğ.
સત્તવનૅ ત્રિ॰ સજાતીય નહિ તે, વિજાતીય.
અત્ત‰ત્ ત્રિ॰ ગમનશીલ નહિ તે. ઐત્તશ્રુત ત્રિ॰ અપ્રતિબદ્દ. *સત્તત ત્રિ॰ પેાતાના વ્યાપારમાં જાગૃત. અસદ ત્રિ॰ નહિ સહન કરનાર. અસહન પુ॰ રશત્રુ. અસન ૬૦ ક્ષમાના અભાવ.
ઊસદન ત્રિ॰ નહિ સહન કરનાર, ક્ષમા વગરનું.
અસહાય ત્રિ॰ સહાયવગરનું, સહચરરહિત, સંગરહિત.
અસહિષ્ણુ ત્રિ॰ સહનશીલ નહિ તે. સત્તઇ ત્રિ॰ સહન કરવાને અશકય. સાક્ષાત્ અન્ય પરાક્ષ, પ્રત્યક્ષ નહિ તે, ઇન્દ્રિયનું અવિષય.
સત્તાક્ષાત્હાર પુ॰ પ્રયક્ષ નહિ તે, ૫રાક્ષ જ્ઞાન. સાક્ષાત્કાર ત્રિ પ્રત્યક્ષને અવિષય, પ્રત્યક્ષરહિત.
ઞજ્ઞાક્ષિò ત્રિસ:ક્ષીવગરનું, અધિષ્ટતારહિત.
For Private and Personal Use Only
અજ્ઞાક્ષન ત્રિ॰ સાક્ષી નહિ તે. અત્તાપન ન॰ સાધનના અભાવ, કારણુ નહિ તે.
સત્તાધન ત્રિ॰ સાધનરહિત, કારણરહિત. સત્તાધારળ ત્રિ॰ સામાન્યધવાળું નહિ તે, અસાધારણું, અતુલ.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાધારણ ઉતારા
१६६
असिद्धि
નાપાળવારિત પુત્ર ન્યાયપ્રસિદ્ધ તરુણ દાસી, તે નામની એક નદી, રાત્રિ, એક હેત્વાભાસ.
એક જાતની કન્યા. અનાજુ ત્રિ. સારું નહિ તે, ખરાબ, દુર- ગતિ . ઉપરના અર્થ ચારી, દુષ્ટ.
ગતિના પુત્ર ગાલમસુરીયું. અનાથી સ્ત્રી દુષ્ટ સ્ત્રી, દુરાચારિણું. મનિષાવિન ઉગ્ર તરવાર ઉપર જીવનાર. અમાણ ત્રિ- સાધવાને અશકય રેગ- અનિત પુ. કાળો રંગ, કૃષ્ણપક્ષ, દેવલ શત્રુ વગેરે
| ઋષિ, શનિ. અનાસાિ સંતાપને માટે અસમર્થ.
ગણિત ત્રિ. કાળું. ના ત્રિ- ઘાટું નહિ તે, વિરલ.
અનિતા પુત્ર અગ્નિ. મસામા ૧૦ બરાબર નહિ તે, અને
સિજિરિ પુત્ર તે નામને એક પર્વતયેગ્યપણું.
નીલગિરિ. ગતમારા ત્રિઅયોગ્ય, નહિ બંધ
ગણિતીય પુત્ર અગ્નિ. બેસતું, અઘટિત.
ગણિતના પુત્ર નીલગિરિ પર્વત. કામર્થ ૧૦ અસમર્થપણું.
સિતwટ પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ, કવિ ત્રિ. જેનો સમય પ્રાપ્ત ન થયે હેય તે, સમય વગરનું, કળાનું.
સિતયુગ પુ૦ કાળો મૃગ.
અનિતા સ્ત્રી જનાનખાનામાં રહેનારી જુસામાન્ય ત્રિ. અસામાન્ય, અનુપમ,
વાનદાસી, ગળી, તે નામની એક અપ્સરા, અતુલ્ય.
યમુના નદી. ગરાજ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
સિતાના પુત્ર કાળા મોઢાને વાંદરો. આ સાલ મરચ૦ અગ્ય. ગતર પુછે એરંડાનું ઝાડ, સાર નહિ તે
સિતારો પુત્ર તે નામનો એક બૌદ્ધ.
સિતાક્યુન ૨૦ કાળું કમળ. છતા. અગર ચંદન.
સિતાણ પુરુ અગ્નિ.
સિતારા પુત્ર તે નામને એક બૌદ્ધ. ગત ત્રિ. સારવગરનું. મસાલાપાન ત્રિ. સાવધાન નહિ તે, પ્રમાદી.
સિતા પુત્ર એક જાતનું આલુ. મસાહથિ ર૦ સહાયને અભાવ, મદદ
અસિત્તરમન ૩૦ ઇન્દ્રનીલ મણિ-લીલમ. નહિ તે.
રિતૃ ત્રિફેંકનાર. મસાલા ઝિ સહાય વગરનું, મદદ વગરનું.
સિતોપટ નઇ કાળું કમળ. મણિ મચ૦ તું.
ગણિતપત્ર પુ. ઈન્દ્રનીલમણિલીલમ. કિ કાશીની જમણી બાજુમાં આ
નિરંક પુત્ર મગરમચ્છ. વેલી તે નામની એક નદી.
નિરંક પુત્ર મગરમચ્છ. અતિ ઉ૦ તરવાર, ધાસ.
અતિ ત્રિ. અપકવ, કાચું, નહિ સિદ્ધ શનિ ત્રિ કેલ.
થયેલ. અનુમાનથી નહિ મેળવેલ, સિદ્ધિ મસિ ન હોઠ અને હડપચીની વચ્ચે ! વગરનું, તૈયાર થયેલ. ભાગ.
પ્રસિદ્ધ પુત્ર ન્યાયમતે દેવોથી દુષ્ટ હેતુ. તિથિ જનાનખાનામાં રહેનારી | કિરિ સ્ત્ર નહિ સિદ્ધિ, નહિ ઉત્પત્તિ,
For Private and Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
असिंधारा
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
ગ પ્રસિદ્ધ-સિદ્ધિને અભાવ, ન્યાયમને ! સમુનિ ત્રિબ દુઃખી. હેતુદેવ.
મકુમ ત્રિસુગમ નહિ તે, દુર્ગમ, મણિધાર સ્ત્રતરવારની ધાર.
દુધ.. નિષદત નવ તરવારની ધાર જેવું સહુ જિ. તે નામને એક યમદૂત. દુષ્કર વ્રત.
કાનુષr R૦ પ્રાણધારણ જીવન. મનિષા પુત્ર તરવારને સાફ કરનાર. અસુર ઝિ૦ સુંદર નહિ તે, કયું. વિષય પુત્ર ઉપરને અર્થ.
કસુજ ૦િ સોમ રસ નહિ કાઢનાર. ગતિનું સ્ત્રી કરી.
મકુમત ત્રિપ્રાણી. વિહેસુવા સ્ત્રી કરી.
સમુકત ત્રિ. પ્રાણું. ags g૦ શેલડીનું ઝાડ, મુંડ નામનું ગાપુર પુત્ર સૂર્ય દૈત્ય, આકડાનું ઝાડ, રાહુ, એક ઝાડ, બે ધારીતરવાર.
કાંસું, મેઘ. રિપત્ર ૧૦ તરવારનું માન, તે નામનું કુક્ષત્રિ સુખેથી રક્ષણ કરવાને અશકય. એક નરક.
કુના પુ. પ્રાદને પૌત્ર-બલિરાજા, નિપજા પુત્ર શેલડીનું ઝાડ, બે ધારી હરકેઇ અસુરેને રાજા. તરવાર.
સસુપુિ પુવિષ્ણુ રિપત્રવન ન. તે નામનું એક નરક. અસુરતા સ્ત્રી, એક જાતની તુલસી, અસિત ૧૦ અશ્વમેધ યજ્ઞમાં કરવાનું અસુરન ત્રિઅસુરને નાશ કરનાર. એક વિત.
સસુરા સ્ત્રી રાત્રિ. મણિપુછ પુત્ર શિશુમાર નામનું જળજંતુ.
ગggવાર્થ શુક્રાચાર્ય મણિપુછપુ ઉપર અર્થ
કુરિ ગુરુ વિષ્ણુ. મણિપુત્રિથમ સ્ત્રી છરી.
ગુજાર્શ્વ પુ. શુક્રાચાર્ય રિપુરી સ્ત્ર છરી.
અસુધv go અકુરાન જુઓ. સિર હુ એક જાતને ખેર.
નકુચા ૫૦ ઉપર જુએ. સિર ઝ૦ ફેંકનાર.
અનુરાવ ર૦ કસું. ચરિત્રોમન ખુદ તે નામના એક દાનવ. કુર સ્ત્રી રાઈ, અસુર જાતિની સ્ત્રી. ગનિત્ય ત્રિતરવારથી મારવા ગ્ય.
મકુળે ત્રિઅસુરોના હિતનું.. ગણિતિ ૬૦ તરવારથી યુદ્ધ કરનાર.
અણુદ્ધિ ત્રિ. સેમ રસ નહિ કાઢનાર. ગજુ પુત્ર ચિત્ત, તાપ, બુદ્ધિ.
મસુદમ fક દુર્લભ. રાજુ S૦ ૨૦ પાંચે વાયુ, પ્રાણ.
પુત્ર પુત્ર બાણ. સહુ વાર સંતાપ કર.
મસુરથ ત્રિવ દુઃખે રહેનાર, રોગાદિકથી અસુર ત્રિસહેલાઈથી ન થઈ શકે છે, ઘેરાયેલ, અશાંત.
અસુદ પુશત્રુ સસુક્ષur R૦ અવજ્ઞા, અનાદર.
અન્ન સ્ત્રી, વાંઝણું સ્ત્રી. મra R૦ દુ:ખ.
સૂક્ષ ર૦ અનાદર, અવજ્ઞા, અપમાન. સુણ ત્રિદુઃખી.
સરળ ન ઉપરના અર્થ. કુલ ત્રિ સુખ ઉપજાવનાર નહિ તે. | અક્રમ ત્રિ, સૂક્ષ્મ નહિ તે, પૂલ, -
For Private and Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अस्तम्
કાવ્રત ત્રિનહિ જણેલ, નહિ ઉત્પન્ન ? સૌરાઈ ૧૦ સૌંદર્યને અભાવે. કરેલ.
૩ીન્દ્ર ત્રિ સુંદરતારહિત-બેઠેળ, કદ્રપું. અન્ન ત્રિ. બીજાના ગુણોમાં દેવા ૫ મતળ ત્રિ, સૌમ્ય નહિ–તે, ઘર. કરવાના સ્વભાવવાળું.
ત્રિકાગડા જેવા મંદ સ્વરસૂચન ૧૦ બીજાના ગુણોમાં પારોપ કરે. વાળું, કઠેર સ્વરવાળું. સયા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
અનૌષ્ઠવ ૧૦ સારાપણાને અભાવે, સુંદરસ, ઝિ૦ બીજાના ગુણોમાં દોષારોપ કરનાર. તાના અભાવ. મસૂર ત્રિ. સ્તોત્રરહિત.
સૌs fઝ સારું નહિ તે, ખરાબ, મસૂર્ત ત્રિ. નહિ પ્રેરેલ.
અસુંદર. કર્યપ શ્રી. સૂર્યને પણ નહિ જે- મ જ ત્રિ. નહિ કરેલ, નહિ ટપકેલ. નારી રાણું વગેરે.
મન ત્રિવ અટકાયત વગરનું, પ્રતિઅસર પુશરીરમાં રહેલી રસ ધાતુ, બંધરહિત. સાપ પુ રાક્ષસ.
શરમન ૨૦ રોકાણ નહિ તે, પ્રતિબં મgષા શી લે હીને ધારણ કરી રાખ- ધને અભાવ. નારી-ચામડી.
અપશુ ત્રિઅવિચ્છિન્ન, હરવું નહિ ગાવાન સ્ત્રી ઉપર અર્થ,લેહીનીધાર તે, લાંબું. વૃથા સ્ત્રીલોહી જેમાં વહે છે તે નાડી.
સાવતિ ત્રિખલના નહિ પામેલ, ગરિમાળ નવ શરીરમાંથી બગડેલું કે
પિતાના કર્તવ્યથી નહિ ભ્રષ્ટ થયેલા અન્ય વધેલું લોહી બહાર કાઢવું તે.
પ્રમાદી. રાક ન લેહી, મંગળ ગ્રહ, કંકુ, કેસર,
શરત પુત્ર અસ્તાચલ પર્વત. તે નામને એક ગ.
અરત ત્રિ. ફેકેલ, સમાપ્ત થયેલ, અસ્ત
પામેલ, આથમેલ. અપાર શ્રી. લેહીની ધાર.
, . વૃષ્ટ ત્રિવ નહિ સરજેલ, નહિ પેદા ક- | અત્ત ૧૦ આથમવું, અંત, છેડે નહિ, રેલ, નહિ તજેલ.
દેખાવું, જોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી સાતમું વન ત્રિો અત્યંત પ્રિયદર્શન, જેના સ્થાન. દર્શનથી મન તૃપ્ત ન થાય તે, છાંટયા અતા પુત્ર નિર્વાણ મોક્ષ. વગરનું.
સરતન ત્રિ. અસ્ત થયેલ, આથમેલ અસેવન ન નહિ છાંટવું તે.
દસ્ય થયેલ, આથમનાર. સેવન ન સેવા નહિ કરવી તે. કરતા fa૦ ઉપરના અર્થ. રન ત્રિવ સેવાવગરનું.
તમા ૧૦ અસ્ત થવું, આથમવું, જેવા સ્ત્રી સેવાનો અભાવ.
અદશ્ય થવું. શકિત ત્રિ. નહિ સેવેલ.
સસ્તાર પુત્ર અસ્તાચલ પર્વત. સેક્સ ઝિ૦ સેવાને અગ્ય, નહિ સે- rષ ત્રિ. સ્તબ્ધ નહિ તે. વવા લાયક.
વર્તતા અસ્તબ્ધપણું. તો સવ્ય આ, પેલું.
ગત ર૦ ઉપરને અર્થ. મૌરવ વ્ય૦ આ–પેલું કરીને ભરત મ૦ નાશ, અદર્શન, આથમવું...
For Private and Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अहतमतो
अलोक
સતત સ્ત્રીને તે નામનું એક ઝાડ-સા- માર ત્રિ, હથિઆર બનાવનાર. લવણ.
ગવારકા ત્રિ ઉપરને અર્થ.. સરતના ૧૦ આથમવું, અદર્શન.
irfન ત્રિસ્ત્રકાર જુઓ. સતીમાં પુ. પ્રલય, નાશ, સૂર્ય વગેરેનું ૩er S૦ હથિઆને સમૂહ. - અદર્શન.
જિરિત ઉ૦ વાઢકાપ કરનાર વૈદ્યકામિત ત્રિ. આથમેલ, અદશ્ય થયેલ. ઓપરેશન કરનાર. ein ન નહિ પાથરવું.
જિત્તિ શ્રી. વાઢકાપીયું વૈદું-એસત્તા પુગત ઉત્સર્પિણમાં ૧૫ મા. પરેશન. જૈન તીર્થકરે.
સદાશિત પુ• એક જાતનું ઝાડ. જસ ત્રિઅતિ ગંભીર, ઘણું જ ઉંડું. સવ સીપાઈ, યેહો. નવકિ પુત્ર અસ્તાચલ પર્વત.
વિન ૩૦ ઉપરના અર્થ. ગorદ્ર પુઉપરનો અર્થ.
અષા ત્રિ- હથિઆર ધારણ કરનાર ગરપાન આથમવું.
aષનિ ત્રિ ઉપરને અર્થ. રાવિન ત્રિઆથમનાર.
સમજ હથિઆર વાપરવામાં ઉપયોગી જ અન્ય સ્થિતિ હયાતી, સ્થિત, હયાત.
મંત્ર, તંત્રપ્રસિદ્ધ ' એ મંત્ર. સરિતા પુત્ર જૈનમતપ્રસિદ્ધ વિદ્યા- રામક go શસ્ત્ર તીર્ણ કરનાર માનતારસ્વરૂપ એક પદાર્થ.
૩er Hજા પુત્ર ઉપરને અર્થ અતિક્ષા સ્ત્રી. બહુ દૂધવાળી ગાય.
યુદ ૧૦ અવડે યુદ્ધ. સરિતાય ર૦ હયાતી, વિદ્યમાનતા, હવા- વિન્દ્ર ત્રિહથિઆર વાપરી જાણનારે. પણું,
કવિ શ્રી હથિઆર કેવી રીતે વાપરવું સકિત ત્રિ. ધનવાન.
તે જણાવનાર વિદ્યા, અસ્ત્રશાસ્ત્ર. બિસિવાય પુ• જૈનમતપ્રસિદ્ધ
બે પુત્ર અને કેવી રીતે વાપરવાં તે સ્યાદાદ.
જણાવનાર શાસ્ત્ર. હતુ અચળ અનુજ્ઞામાં પીડામાં, તિરસ્કારમાં,
a R૦ ઉપરને અર્થ. - અસૂયામાં, પ્રકર્ધામાં, અંગીકારમાં, પ્રશં- સાચા પુત્ર નારાચ નામનું લોખંડી સામાં, લક્ષણમાં અને અસૂયાપૂર્વક - અસ્ત્ર, હરકેાઈ લોખંડી બાણ. ગીકારમાં વપરાય છે.
જદીન ત્રિઅા વિનાનું, શોના જાતે ત્રિ- ચેર નહિ તે.
વ્યાપારવગરનું વાણનું યુદ્ધ વગેરે. સજ ૧૦ ચોરી નહિ તે.
સન્નાર ૧૦ હથિર રાખવાનું વરતમ ત્રિ નિરર્થક શબ્દરહિત.
આયુધશાળા. જય ર૦ ઘર.
Jeruત પુત્ર હથિઆરવડે પ્રહાર. . . સત્યાન ૧૦ નિંદા, તર્જના, તિરસ્કાર.
arદત ત્રિહથિઆરથી મારેલ, હથિમહત્યાન ત્રિ નિંદારહિત, તર્જનારહિત.
આરથી ઘાયલ થયેલ. સ ર૦ ફેંકવાનું હથિઆર, ધનુષ, તર- | વિન ત્રિવ ધનુર્ધારિ, હથિઆર ધારણું વાર વગેરે હથિઆર.
કરનાર. . દિલ . બાણ.
કરવા ત્રિસ્ત્રી વગરનું.
For Private and Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अस्थाग
૨૭૦
अस्परी
સરથા ત્રિ. ઘણું જ ઉંડું. અચાષ ત્રિ ઘણું જ ઉંડું. સન ૧૦ હલકું સ્થાન, અયોગ્ય સ્થાન. અરથને અગ્ય.
થઇ ઘણુંજ ઉંડું. વારિન ત્રિ. સ્થાયી નહિ તે, ચંચળ.
ચાર જ ઘણું જ ઉંડું. અથાવર ત્રિ. સ્થાવર નહિ તે, જંગમ. મ0િ R૦ હાડકું. મથિલા ર૦ હાડકું. અસ્થિકુvહુ ન૦ હાડકાંથી ભરેલનરકને કુંડ. સ્થિર go મેદ ધાતુ-ચરબી. સ્થિતિ છે તે નામનું એક રોગ- નિલના અસ્થિ પુત્ર અસ્થિ ધાતુથી ઉત્પન્ન થનાર
મજ ધાતુ. સ્થિતિ સ્રો. સ્થિતિનો અભાવ, અસ્થિરતા, નિર્મર્યાદપણું. સ્થિતિ ત્રિ. સ્થિરતાવગરનું, ચંચળ, નિર્મર્યાદ. ચિનુ પુરુ પક્ષી. અસ્થિપથમ પુ શિવમહાદેવ. ચિપસાર | હાડપિંજરી. ચિંખપ પુ. મરેલાનાં હાડકાં ગંગાજળ વગેરેમાં વિધિપૂર્વક નાંખવાં તે મિક્ષ ઉ૦ હાડકાં ખાનારું એક પક્ષી,
કુતરે. મરિયમ પુત્ર હાડકાંનું ભાંગવું. સચિન પુત્ર અસ્થિમક્ષ જુઓ. મરિયમત ત્રિ- હાડકાંવાળું હાઈ પ્રાણ. મારા ત્રિ- હાડકાંનું બનાવેલ હથિઆર
ચિર ત્રિ સ્થિર નહિ તે, ચંચળ. અસ્થિરતા ત્રિઅસ્થિરપણું. સ્થિર ન અસ્થિરપણું. સ્થિતિ ત્રિ. અસ્થિર બુદ્ધિવાળું. સ્થિમિતિ શ્રી. અસ્થિર વર્ષે અસ્થિવિદ ૩૦ શિવને અનુચર ભેગરીટ. રિસિપ્રદ ત્રિો ગળી જઈને કેવળ હાડ
કાંરૂપ થયેલા શરીરવાળું. અરિઝુવા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. વિશેષ ઉન્ન માત્ર હાડકાંજ બાકી રહેલ–
અતિ દુર્બળ. મથિસંહાર છે તે નામનું એક ઝાડ, અહિથી સ્ત્રીએક જાતનું ઝાડ. રિરિકા જી. એક જાતનું ઝાડ. સચિવ પુત્ર ગંગાજળમાં નાખવા માટે
મરેલાનાં હાડકાંને સંગ્રહ. ગથિસંચયન ન. ઉપરનો અર્થ : ચિમા પુરા હાડકામાંથી ઉત્પન્ન થનાર મજજા ધાતુ. રિચાર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ચિતાર ત્રિ. લેહી અને માંસરહિત દેહવાળું
સ્થિર પુરુ શરીર મજજા ધાતુ. સf g૦ ઘણું ઘડાઓથી જોડેલ રથ.
જૈ૦ સ્થિરતાનો અભાવ, ચંચળતા. સાથે ત્રિ સ્થિરતાવગરનું, ચંચળ. અનrત્તિ ત્રિ. નવગરનું, સ્થૂલશરીર
વગરનું. ગણિતથા ર૦ એક જાતનું દેવદાર વૃક્ષ. સદ પુ. સ્નેહને અભાવ, તેલને અભાવ. સદ ત્રિ. સ્નેહ વગરનું, તેલ વગરનું. સરપન્ટર ૧૦ હાલવું ચાલવું નહિ તે, કઈ
જાતની ક્રિયાને અભાવ. માન ત્રિ. કેઈ જાતની ક્રિયાવગરનું. ઝાપુ સ્પર્શનો અભાવ,નહિ અડકવું તે.
વગેરે.
ગરિમા સ્ત્રી હાડકાંની માળા, હાડ
કાંની પંક્તિ. કરિશમરિન પુત્ર શિવ–મહાદેવ. અહિથયુના પુત્ર એક જાતનું ઝાડ.
}
For Private and Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
---
-
-
-------
-
ત્રિ સ્પરહિત,
ક ૧૦ માંસ. ૩૫ ૧૦ સ્પર્શનિ અમાવ.
આપ પુ રાક્ષસ, મય નક્ષત્ર, અevય ત્રિ. નહિ સ્પર્શ કરવા યોગ. ! રાપર પુછ ભીંડાનું ઝાડ.. મકાજ પુ. જેમાં કઈ વિષયને ભાસ રપ ઉ૦ રાક્ષસ, મૂલ નક્ષત્ર. હેતું નથી તે નિર્વિકલ્પક જ્ઞાન.
v સ્ત્રાવ જો. અws ત્રિ સ્પષ્ટ નહિ તે.
એક જાતનું ઝાડ-સલ્લકી સરય ત્રિ સ્પર્શ કરવાને અયોગ્ય. અા ત્રિસ્મહાવગરનું, નિઃસ્પૃહ. મારી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. ચા શિર ઋહાનો અભાવ.
માતૃ સ્ત્રી શરીરમાંની રસ ધાતુ. ત્રિસ્ફટ નહિ તે, અસ્પષ્ટ. જોયિની જ. રીસામણીને વેલે. રાજુ શેખું-સ્પષ્ટ નહિ બોલનાર.
સત્રવત ૦િ નહિ ઝરતું, નહિ ટપકતું, નહિ ,પ્રત્યગાત્મા દેહાભિમાની જીવ.
નહિ અવતું. સરમઝા અન્ય. અમારામાં, અમારાવિષે.
રવિન્યુ ઇરા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. સરના ત્રિઅમારૂં, અમારા સંબંધી. અર્જા પુત્ર વેળા તુલસી, શરીરમાંની અમરનવ જ્ઞિ અમારી સામેનું.
રસધાતુ. રાષ ત્રિ. અમારા જેવું.
afજા શિ. લેહી ઉત્પન્ન કરનાર હોઈ શરમાઇ g૦ સુલે.
પદાર્થ મહાપુ ત્રિ. પિતે અમને ઇચ્છનાર. અત્રિ સ્ત્રી ખુણે. સરના નવ સ્મરણને અભાવ.
અgિ fa• નહિ ઝરનાર, નહિ જાવનાર, કરાઇ ત્રિ સ્મરણ કરવાને અગ્ય, નહિ ટપકનાર. નહિ સંભારવા લાયક.
૧૦ આંસુ. સારામાકા ત્રિઅમારું, અમારા સંબંધી. કન ત્રિ. વખાણવા યોગ્ય, ક્ષયરહિત. રિક હે.
અ૭ ૦િ નિર્ધન, પિતાનું નહિ તે પાક. અરિકા સ્ત્રી હું એ પ્રમાણે અથવા મારું શ્વ ત્રિ ઉપરના અર્થ. એ પ્રમાણેનું અભિમાન.
મક ત્રિસ્વ-નિર્મળ નહિ તે. રકૃતિ સ્ત્રી સ્મરણનો અભાવ.
સરવઇ 7િ૦ સ્વછંદ નહિ તે, અઅસ્થમા 7. ચચ, રામ’ એવા શબ્દ સ્વતંત્ર, પરાધીન.
જેમાં આવે છે એવું એક સૂા. અવગતિ ત્રિ. પિતાની જાતિનું નહિ અ ન્ય તરવારથી નહિ હણવાયેગ્ય. , પરાતિનું, વિજાતીય, ... (૪)
પતિ પુ. જેને તસ્વારનું સાધન નથી સાસંદ ત્રિ. સ્વાધીન નહિ તે, સ્વતંત્ર તે યોદ્ધો.
નહિ તે, પરાધીન. અદ્ભુત ત્રિજેણે તરવાર ઉગામી હોય તે. સત્ત ૧૦ ૧૩, ભી. અન્ન પુ” ખુણે, કેશ-માથાના વાળ. અવરત ઝિ૦ ખરાબ પરિણામવાળું. a R૦ આંસુ, લેહી.
જયન્ત પુ મરણું, સત્ર. પુ. બાણું.
અવઝ ૫૦ દેવ. રાસાફિર પુત્ર એક જાતને ખેર. ! . fa૦ નિવારહિત.
For Private and Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૭ર
अबकति
અરવર ૩૦ મંદ સ્વર, ખરાબ સ્વર. ગયા ત્રિ. પોતાના સ્થાનમાં અથવા મીર પુસ્વરવર્ણરહિત-વ્યંજન, ઉદાત્ત પિતાને સ્વભાવમાં નહિ રહેલ.
વગેરે સ્વર વગરનું લૌકિક ઉચ્ચારણ. અથરશ્ય ન સ્વસ્થપણાને અભાવ, રેગ કર ત્રિવે મંદ સ્વરવાળું, ખરાબ વગેરેથી બેચેની, - સ્વરવાળું.
કિસ્વસ્થપણાથી રહિત, રોગ અથવા ત્રિ. સમાન સ્વભાવરહિત.
વગેરેથી બેચેન. અથર્જ ત્રિસ્વર્ગનું અસાધન, સ્વર્ગને અરવીર પુત્ર સ્વીકારને અભાવ.' માટે અહિતકારી.
સારી ત્રિ સ્વીકારવગરનું. કઝાવાહિત સ્ત્રી તે નામને ગરથીત ૦િ નહિ સ્વીકારેલ, નહિ રહણ વાણુનો એક ગુણ.
કલ. સારા ૦િ પિતાના મૂળ સ્વભાવમાં રિન ત્રિસ્વાધીન નહિ તે, પાધીન, સ્થિતિ નહિ કરનાર, રેગવગેરેથી ઘેરા- અસ્વતંત્ર, યેલ, સ્વસ્થ નહિ તે.
દ્વા૦ મા સ સે જવું. અછિંક ૧૦ સ્વછંદપણું નહિ તે-- પ્રિ ૬૦ ૩૦ ૪૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. રાધીનતા.
સ૬ સ્વરિ. ૪૦-૫૦ હે વ્યાપવું. રાછા કિસ્વછંદ નહિ તે, પરાધીન. | દ ાવ્ય૦ પ્રશંસામાં, નિંદામાં, તિરસ્કાજયસિંચ ર૦ સ્વતંત્રતા નહિ તે–પ- રમાં, વિયોગમાં, શિક્ષા કરવી એવા રાધીનતા.. .
અર્થમાં, આચારને અતિશય એવા અ- આજલિં ત્રિ. સ્વતંત્ર નહિ તે, પરાધીન. ર્થમાં અને પૂજવું એવા અર્થમાં વપસરવાળુ શિવ સ્વાદિષ્ટ નહિ તે, સ્વાદ વગરનું. રાય છે. આચાલુve | ગેખરનું ઝાડ. અહંશુ ત્રિ. અભિમાની, ગર્વિષ્ઠ. માષ્યિ૨ વેદાધ્યયનરહિત. . મહા ત્રિ. “હુંજ શ્રેષ્ઠ એવા પ્રકાસ્વાધ્યાય ૩૦ અધ્યયનને માટે નિષેધેલ રના નિર્ણય પ્રજનવાળું. કાળ-અષ્ટમી-વગેરે.
ગઇ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. થાક્યાય જ નહિ અધ્યયન કરવા ગ્યા દરર પુત્ર ઉપરના અર્થ. નાસ્તિકશાસ્ત્ર વગેરે.
પતિ ૫૦ ગઢઃર જુએ. અerfબા ત્રિ- સ્વામી વગરનું, જેને કઈ મહતિ પુત્ર મર જુઓ. ધણી નથી તે ખજાનો વગેરે.
સડક પુત્ર દિવસનો અંત, સાયંકળ. ર મત ત્રિ. ન ધણએ કરેલ છે. સરો પુત્ર ઉપરને અર્થ : ચાણ વગેરે.
ગાર પુત્ર અહંકાર, અભિમાન, ગર્વ સરજામિન ત્રિ- સ્વામી વગર 5.
અર7 ત્રિઅહંકારવાળું, અભિસાબવા પુન ધણીએ કરેલ વેચાણ માની, ગર્વિષ્ઠ. વગેરે, તે વિષયને એક વ્યવહાર.
મારિન ત્રિ. ઉપરને અર્થ. અગ્નિ = સ્વામીત્વને અભાવ, પિતાના
ગત ત્રિ. જેણે અહંકાર કર્યો હોય તે, . પણનો અભાવ. .
જેણે ગર્વ કર્યો હોય તે. જામ્ય ત્રિક પિતાની માલીકીને નહિ તે. | ગતિ સ્ત્રી ઘર જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अहम
www.kobatirth.org
અઘતન॰ એકાદ વખત ધોયેલું નવું ધેાળું કિનારીવાળું વસ્ત્ર.
અત ૬૦ નહિ હણેલ, ભાગથી નહિ નાશ પમાડેલ.
પતિ શ્રી હણવું નહિ તે, વિનાશને
અભાવ.
અપન્ ન॰ દિવસ, વિષ્ણુ, દિવસને અભિમાની દેવ, રાત્રિ.
અપનનીય ત્રિ॰ નહિ હવા ચેાગ્ય, નહિ નાશ કરવા યોગ્ય.
અપના સ્ત્રી ઊષા, પાદ. અન્તા શ્રી હુંપણુ, હુંપદ, મમતા. અહમ્ અન્ય અહંકાર, ગ, હું, સમમિન્હા સ્ત્રી॰ પરસ્પર અર્હંકાર, હુંજ પહેલે જાઉં એમ પરસ્પર કહેવું તે. અમ્પૂવિજા સ્ત્રી હું પહેલા-હું પહેલે એમ લડવૈયા વગેરેનું ઉત્સાહ ભરેલું વચન. ગપ્રત્યય પુ॰ હું છું આ મારૂં છે એવા પ્રકારનું જ્ઞાન.
મહમ્મદ ત્રિ॰ શ્રેયસ જુએ. સન્મતિ હ્રૌં અવિદ્યા, અજ્ઞાન. અપ ત્રિ॰ નહિ હરણ કરનાર. અપ પુ॰ ગણિતમાં કહેલ શુદ્ધ રાશિ, તે નામના એક અસુર.
અળીય ત્રિ॰ નહિ હરણ કરવા ચેગ્ય. અહષિ પુ॰ પ્રભાત, પ્રાત:કાળ. અદર્શન પુ॰ દિવસોના સમુદાય. અપનાર પુ॰ વ.
અદ્રિય ન॰ દરરાજ, હમેશ. અહિં ત્રિ॰ દરરાજનું, હમેશનું. અષ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અનિયા ન॰ રાતદિવસ. અતિ ૬૦ સ, આકડાનું ઝાડ, સર્વોપય પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, નિ શ્રી કાઈ એક ષ્ટિકા, શાર્મનિ પુ॰ , આકડાનું ઝાડ.
१७३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अहिंसा
અમુલ 7 પ્રભાત, પ્રાત:કાળ. અહાજ પુ॰ ક!ઇ એક ષ્ટિકા. અહિંદૂપુ॰ એક દિવસમાં સાધ્ય અમિટેામ યજ્ઞને જાણુનાર.
૧૪૬ ત્રિ॰ હળથી નહિ ખેડવા યોગ્ય ખેતર વગેરે.
અન્ય પુ॰ તે નામના એક દેશ. અહલ્યા શ્રી ગૌતમ ઋષિની સ્ત્રી, તે
નામની એક અપ્સરા. अहल्याजार पु० इन्द्रि અહલ્યાનન પુ॰ અહલ્યાના પુત્ર શતાનંદ ઋષિ.
સદા સ્ત્ પુ૦ ગૌતમના આશ્રમમાં આવેલ તે નામનું એક તી. સહિષ્ઠ પુ॰ પ્રેત. અંદર પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અન્ત ત્રિ॰ હાથ વગરનું પ્રાણી. અહતિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અહદ મન્ત્ર૦ સંમેાધનમાં, આશ્ચય માં ખેદમાં, કલેશમાં અને પ્રક માં વપરાય છે. અહીં અન્ય૦ ઉપરતે શબ્દ જુએ. મહાઐ પુ॰ પર્વત.
અદાને ત્રિ॰ હરણ કરવાને અશકય, ભેદવાને-તાડવાને અશક્ય.
અત્તિ પુ॰ સર્પ, સૂર્ય, રાહુ, મુસાર, વૃત્રાસુર, ખળ, દુષ્ટ, રંગ, અશ્લેષા નક્ષત્ર, સીમું.
અદિત્રિ॰ હણનાર, વ્યાપ્ત થનાર, વ્યાપક, વ્યાપેલ.
ૠત્તિ 7 પાણી.
અત્તિ શ્રી॰ ટ્વિટ આકાશ અને પૃથ્વી. અહી પૃથ્વી, ગાય.
For Private and Personal Use Only
અહિંસ ત્રિ॰ હિંસા નહિ કરનાર, હિંસારહિત. અતિજ ત્રિઉપરના અ. અહિંસા શ્રી મન વચન કે કાયાથી પ્રાણીને પીડા નહિ કરવી તે, પ્રાણીપીડાથી દૂર
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अहिंसान
૨૭e
अहिहत्य
રહેવું તે,અશાસ્ત્રીય પ્રાણું પીડાને અભાવ. | અહિં ત્રિહિંસાશીલ નહિ તે. ત્રિ ત્રિઅહિંસક, હિંસાશીલ નહિ તે. ત્રિ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. અહિયા પુ. ધ્રુવ નક્ષત્ર, દિવા સ્ત્રી- શીમળાનું ઝાડ. અરિજાજ વાયુ. હિરા પુત્ર સર્પની કાંચળી. દિલેર ઉ૦ પૂર્વમાં આવેલું એક દેશ. મણિ પુત્ર સર્પોને સમૂહ. જિત્ર પુત્ર મેટા શીંગનું ઝાડ, તે નામને
એક દેશ. અછિત્ર સ્ત્રી તે નામનું એક શહેર. arદલિત યુ. કૃષ્ણ, ઈન્દ્ર
વિશ્વ સ્ત્રી એક જાતને વેલે. ગvહુવા સ્ત્રી એક જાતનો કીડે. આદત પુત્ર શત્રુ. સહિત ૦િ હિતકારી નહિ તે, અપથ્ય
કુપ. મહિfuહા પુત્ર મદારી, સાપ પકડનાર,
સર્પ સાથે ખેલનાર. ગરિ પુત્ર ગરૂડ, મેર, નળી, ઈન્દ્ર,
ગરિગુન પુત્ર એક રૂદેવ, ઉત્તરાભાદ્રપદ નક્ષત્ર, એક જાતનું મુહૂર્ત. ત્રિદા પુત્ર તે નામે એક રૂદ્ર. મહિન્દ્રદમયંતા સ્ત્રી. ઉત્તરાભાદ્રપદ નક્ષત્ર. મહિમા ૧૦ રાજાઓને પોતાના પક્ષથી
ઉત્પન્ન થયેલ ભય, સપને ભય. પ્રક્રિયા જી. બેય આંબળી. મહિમાનુ છુ. વાયુ. આદિમુક્સ પુ. ગરૂડ, મેર, નોળીયું. સહિત પુ. મહાદેવ. મદિન ૩૦ ઉષ્ણ સ્પશે. અદિન ત્રિઉષ્ણ સ્પર્શવાળું. હિમવર પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ.
પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, આદિમજુ ત્રિ. સર્પના જેવું ક્રોધી, હણવા
ના સ્વભાવવાળું, વિનાશક અમિચ્છુ ૩૦ સપને કંધ. હિની સ્ત્રી તે નામને એક વેલે. દિકરણ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મહિમા ત્રિ. વૃત્રાસુર વગેરે. અદિર પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, ગરૂડ, મેર, ઇન્દ્ર, કિ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. મણિમે પુછે ઉપરને અર્થ. અધિgિ y૦ ગરૂડ, મેર, નળી, કૃષ્ણ,
ઇ . મહિઝ g૦ વુિ ન જુઓ. મસ્જિદનીયતા સ્ત્રી. ઉત્તરાભાદ્રપદ નક્ષત્ર. દિતા સ્ત્રી નાગરવેલ. અદિદિ પુત્ર અરિરિપુ જુઓ. હિરૂદન પુત્ર વુિદન જુઓ, શિશુw ત્રિ. વ્યાપક, બળવાળું. મહિલવશ ત્રિ, સર્પ જેવી લાંબી સાથ
ળવાળું. . દિનકર્થ પુત્ર તે નામને એક દેશ. ત્નિ ન વૃત્રાસુરવધ.
વિષ્ણુ.
મહિષિ પુઉપરના અર્થ ગહનગુરુતી સ્ત્રીનીચેને અર્થ. શનિસ્ટ સ્ત્રી સર્પ અને નેળીયા,
વચ્ચે સ્વભાવસિદ્ધ વૈર. મનાઇ go વાસુકિ નાગ.
જિક ઉ૦ સર્ષની કાંચળી. પ્રિનિર્જળ સ્ત્રી ઉપર અર્થ પિતા . એક જાતને સર્ષ. વહિત પુવાસુકિ નાગ.
પુલ ૬૦ એક જાતની હેડી. fuતન ૧ એક જાતનો ક્ષુદ્ર રેગ, ગતિમ પુત્ર અફીણ. સર્ષની લાળ
For Private and Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अहिहत्या
अहला
મહિલા સ્ત્રી સર્પની હત્યા, સપને મારી
નાખ તે. ગઠિન પુત્ર ગરૂડ, ઈન્દ્ર, મોર. હન પુત્ર દિવસના સમુદાયથી સાધ્ય દિરાત્ર વગેરે યાગ, સર્પોને રાજા વાસુકિ. આહીર ત્રિઓછું નહિ તે, હીણું નહિ તે. મહીનg પુત્ર તે નામને સૂર્યવંશી રાજા. સદીનારિન ત્રિહીન નહિ એ ધર્મ
શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વાદી. અહીમતી સ્ત્રી તે નામની એક નદી. અહીર પુછે રબારી, ભરવાડ, આયરની જાત. અરવિ પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ. aft go બે મોઢાવાળો સર્પ.
હીશુથ g૦ શત્રુ. મહું ત્રિવ્યાપક. મત ત્રિ. નહિ હેમેલ. મત go ધર્મનું સાધન છતાં હેમરહિત
એ વેદપાઠ. મદૂત ત્રિનહિ બોલાવેલ. grન ત્રિ. ક્રોધી નહિ તે-અધી.. દ અથ૦ નિંદામાં, તિરસ્કારમાં, વિયોગમાં
વપરાય છે. મઃ ત્રિવ અવજ્ઞાન્ય, અપમાનરહિત. અરમાન ત્રિઃ આદર સત્કાર પામતું,
અવારહિત.
તુ ૫૦ હેતુનો ભાવ કારણનો અભાવ. હેતુ ત્રિક હેતુભૂન્ય, કારણવગરનું. દેહે પુત્ર શતમલી નામની વનસ્પતિ. તુ ત્રિ હેતુથી નહિ પ્રાપ્ત થયેલ, કારણ વિનાનું. અહો મચ૦ શેકમાં, ધિક્કાર એવા અર્થમાં,
ખેદમાં, દયામાં, સંબોધનમાં, આશ્ચર્યમાં, પ્રશંસામાં, વિતકમાં અને અયામાં વપરાય છે. મારા ર૦ દિવસે ગાવાયેગ્ય સામ
વેદનો એક ભાગ. સ ત્ર પુત્ર દિવસ અને રાત. મહોરના ૧૦ દિવસરૂપ. ગોવર ક્યા ખેદમાં, સંબોધનમાં અને
અનુકંપામાં વપરાય છે. જાય અન્ય એકદમ, જલદી, સુરત. .
૬ ત્રિ. શત્રુ સામે જનાર. જ ત્રિનિર્લજ્જ, બેશરમ. Hથા ત્રિ ઉપરના અર્થ સદ પુત્ર કવિ. સતત ત્રિ. અકુટિલ, સરળ, નિષ્કપટી,.
હીરા ઉ૦ દિગંબરી સાધુ. મુઠ્ઠી ત્રિ નિલજ, શરમવગરનું. ગઢ ત્રિવિહવળ નહિ તે, સદ્ગા શ્રીભીલામું.
For Private and Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સા.
આ. સ્વરા પૈકી બીજો દીવસ્વર. આ પુ॰ વાક્યમાં, સ્મરણમાં, અનુક`ષામાં સમુચ્ચયમાં, અંગીકારમાં, થેડુ' એવા અમાં, ક્રિયાપદના યાગમાં, સીમામાં તથા વ્યાપ્તિમાં વપરાય છે. આવુ॰ શિવ, બ્રહ્તા. શા અન્ય કાપદ કે અવ્યય, ગ: અન્ય॰. ઉપરના અ. આજન પુ॰ તે નામને એક ઋષિ. જમ્પ પુ॰ લગાર ક ૫. સમ્પન ન॰ ઉપરના અ. આજન ત્રિ॰ લગાર કપેલ, લંગાર
કંપવાના સ્વભાવવાળુ, લગાર કપાવનાર आकम्पन न લગાર કંપાવવું -હલાવવું. આÓમ્પિસ ન॰ ઉપરના અ.
આ સ્જિત ત્રિ॰ લગાર કંપેલ, લગાર કપાવેલ.
સત્ય ૧૦ અસ્વચ્છંકાંરીપણું.
જમ્પ ત્રિ॰ લગાર કંપવાના સ્વભાવવાળુ, આòર પુ॰ સમૂહ, ખાણ, રત્ન વગેરેની ઉત્પત્તિનું સ્થાન, શ્રેષ્ઠ.
સાજન ત્રિ॰ ખાણમાં પેદા થનાર. અજત્તિ ત્રિ॰સાના વગેરેની ખાણ ઉપર રાજાએ નીમેલ અધિકારી વગેરે. આજનિ ત્રિ॰ ઉત્તમ ખાણમાં પેદા થનાર. ગ્રહને અન્ય કાનસુધી સહર્મન ન સાંભળવું. આહર્ષે પુ॰ પાસે, પાસે ખેલવાનું પાટીયું, જુગાર, ઈન્દ્રિય, ધનુર્ધારીને ધનુષને અભ્યાસ, ખેંચવું, તાણવું, કસોટીના પત્થર, અંકુશના આકારના લાકડાના આંકડા, આર્ન ત્રિ॰ ખેંચનાર, તાણનાર. સહર્ષ ત્રિ॰ ખેચનાર, તાણનાર, ખેંચવામાં નીમેલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આજજ જુ॰ લેાહ ચુંબક અર્જન 7 ખેંચવું, તાવું. બાજર્ષની સ્ત્રી ફલ વગેરે ઉતારવાની એક જાતની આંકડી, એક જાતની મુદ્રા. આપત્તિ ત્રિ॰ પાણિનીય વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ,
ત્રાદિ ત્રિ॰ પાસેા વગેરે લઈ કરનાર, જુગારી વગેરે.
સાઇષિન ત્રિ॰ખેંચનાર, દૂરસુધી જનાર ગંધ.
સાજન ન॰ આકાંક્ષા, ગ્રહણુ કરવું, પકડવું, સંગ્રહ કરવા, ગણવું, અનુસંધાન કરવું, સાંભળવું.
સાહહિત ત્રિઅનુસરેલ, ગુંથેત્ર, ગ્રહણ કરેલ, ગણેલ, સાંભળેલ, માપવુ॰વેશરચના, આભૂષણ, બાજ૫ બચ્ચે કલ્પસુધી. સા૯૫૪ પુ॰ મેહ, હર્ષ, ગુદા, અધારૂં, ઉત્કતા.
આજષ પુ॰ કસોટી કરવાને પત્થર. આવા ત્રિ સેટી કરવામાં નીમેલ,
કસ કરનાર. સાજવિજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. બ્રાહમિજ ત્રિ અકસ્માત થનાર-હાનાર, અાંક્ષત ત્રિ. આકાંક્ષા કરતુ, ઇચ્છતું, ચાહતું.
મહાક્ષનીય ત્રિ॰ આકાંક્ષા કરવા યોગ્ય, ઇચ્છવા યાગ્ય.
ગ્રાહાંક્ષા શ્રી અભિલાષ, ઈચ્છા, ચાહના. આક્ષિત ત્રિ ઇચ્છેલ, ચાહેલ. આશક્ષિન ત્રિ॰ આકાંક્ષા કરનાર, કચ્છનાર, ચાહનાર.
આવાચ પુ॰ એકઠી કરાતા અમિ,નિવાસ, રહેઠાણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आकुलीभूत
ચાર પુત્ર આકાર, આકૃતિ, મૂર્તિ, હદય
ના અભિપ્રાયને જણાવનારી દેહચેષ્ટા, લક્ષણ, ચેષ્ટા, ઇસારે. airs જિ . હદયમાં રહેલા ભાવને
ગુપ્ત રાખવો તે. ગારમેન નઉપરને અર્થ.
વારા ૧૦ બેલાવવું. મારા ર૦ બોલાવવું. સાવત્ ઝિક આકારવાળું. સારિત ત્રિબોલાવેલ. raહ મખ્ય કાળ સુધી, કાળપર્યન્ત.
સ્ટિક ત્રિ. અસમયે-અયોગ્ય સમયે ઉત્પન્ન થયેલી કઈ વસ્તુ, એકદમ વિનાશ પામનાર, પૂર્વદિવસે જે સમયે ઉત્પત્તિ હેય બીજે દિવસે તેજ સમયસુધી વ્યાપકકાળ. આકસ્ટિોબા તે નામે એક પ્રલય. સાવાસ્ટિક સી. વીજળી. ગારા પુત્ર ર૦ આકાશ, પિલાણું. સાંaranes S૦ પરબ્રહ. મારા ત્રિઆકાશમાં ગતિ કરનાર, માણારાજ આકાશગંગા. સારામાં સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. આરાધનામાં સ્ત્રી. કિલ્લા વગેરેમાં રા
ખેલી નાની બારી. સારી ઉ૦ જ્યારે સૂર્ય તૂલા સંક્રાંતિમાં હોય ત્યારે સાયંકાળે ઉચ્ચ સ્થાને રખાતે દી. સારા પુત્ર ઉપરનો અર્થ સામતિ ન આકાશવાણું. સોરાબજી જ ન આકાશમંડલ. સારામય પુઆકાશમય-આત્મા.
વોષિામાં શ્રી નાની જટામાંસી વનસ્પતિ. આશાસ્ત્રી જી. જેનાં મૂળ અદ્ધર હેય
છે તેવી એક વનસ્પતિ. મા તારાપાન ૧૦ વિમાન.
માનિ પુત્ર દેવડીને પહેરેગીર. ગરવચન ન આકાશવાણી, નાટકમાં પડદાની અંદર બોલાતું વાકય.
રાવત ૦િ આકાશમાં ગતિ કરનાર, મરાવર્તન જ આકાશરૂપ માર્ગ:
સ્ત્રી અમરવેલ. રાધા . આકાશવાણી.” ૩વરાત્રિ ન- આકાશમાંથી પડેલ
પાણી. સરિરિરિરિપુ વરસાદ કરે. Irfeતા પુત્ર જૈનમતસિદ્ધ જીવ
ભિન્ન આવરણના અભાવરૂપ એક પદાર્થ. મrrશ ત્રિ આકાશનું,આકાશસંબંધી. મારો થ૦ નાટકમાં આકાશ સામે
જોઈ બેલાનું વાક્ય. Toભ્ય ૨૦ દરિદ્રતા. આધિારિત તે નામને એક દેશ, એ દેશમાં રહેનાર. વિના ત્રિ. પુઆકિદંતિ દેશમાં
હથિર ઉપર જીવનાર સંધ. ગીમાં ત્રિ. વ્યાસ, વિખેરેલ, છૂટું છૂટું
નાખેલ. કાજૂ ત્યાગ, વિતર્ક. ગઝન ન સંકેચ, સંકેચાવું. ગજિત ત્રિ- સંકેચેલ, સંકેચાયેલ, લ
ગાર વળેલ. ગgp ત્રિ આકુળ, વ્યગ્ર. સાપુતા • આકુળપણું, વ્યગ્રપણું. સારા ૧૦ ઉપરના અર્થ સાઇ ત્રિઆકુળને પ્રકાર, વ્ય- ગ્રને પ્રકાર, અત્યંત આકુળ-વ્યગ્ર. સદ્ધિ પુ. આકુળપણું, વ્યગ્રપણું. ગgs fત્ર વ્યાકુળ થયેલ, વ્યગ્ર થયેલ. માજીત ત્રિવ્યાકુળ કરેલ, વ્યગ્ન કરેલ. ૩ મત ત્રિ. વ્યાકુળ થયેલ, વ્યગ્ર
થયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાત
१७८
आक्षीय
અતિ ત્રિા લગાર સંકેચાયેલ. . અrદૂર ૧૦ આશય, અભિપ્રાય. અતિ શ્રી. અભિપ્રાય.. ગતિ સ્ત્રી આકાર, આકૃતિ, બહારની
ચેષ્ટા, શરીર, આકર-મૂળ ગ્રંથ વગેરે. જાતિના પુત્ર આકારપ્રસિદ્ધ શબ્દસમૂહ, સતિષ્ઠા શ્રી. એક જાતને વેલે. આઇ ત્રિ આકર્ષાયેલ, ખેંચાયેલ, આક
લ, ખેંચેલ. આદિ શ્રી. ખેંચવું, તાણવું. આ અશ્વ પાસે, દૂરમકા સ્ત્રી એક પ્રકારની દષ્ટિ. મનિષ ત્રિક પાસે પડનાર. સાર પુમકરરાશિ. અરજી ૨૦ અકુશળતા, હે શઆરી . નહિ તે. િg૦ બૂમ પાડી રડવું, બેલાવવું, શબ્દ, મિત્ર, ભાઈ, દારૂણુ યુદ્ધ, દુઃખી
આનું રડવાનું સ્થાન. * આદાન ૧૦ બુમ પાડી રડવું, બેલાવવું. સાકવિ ત્રિ- દુઃખીઆરના રડવાના
સ્થાને દોડી જનાર. માહિત ૧૦ બુમ પાડી રડવું, પેકે
પકે રડવું. સાનિ ત્રિબૂમ પાડી રેડનાર, પિક
મૂકીને રડનાર, રવાપૂર્વક બેલનાર. મારે કથ૦ યુદ્ધ. આશિત પુ. બળપૂર્વક ઉલ્લંઘન, પરલોકપ્રાપ્તિનું સાધન વિદ્યાકર્મ વગેરે, જેણે આક્રમણ કર્યું હોય તે, પરાભવ પામેલ,
વ્યાપ્ત, આગ્રહ, ચઢાઈ, પરાભવ, અન્ન. આદાબ ર૦ બળપૂર્વક ઓળંગવું, ચઢાઈ ' કરવી, પરાભવ. શનિ ત્રિ પરાભવ પામેલ, હારેલ,
પિતાની ઉપરની ગતિથી વ્યાસ. જાતિ સ્ત્રી મામા જુઓ.
કોડ ૩૦ કીડા કરવાનું સ્થાન બગી વગેરે, આ ત્રિક્રીડા કરવાના સ્વભાવવાળું,
રમતીઆળ. આવિ શ્રી. ક્રિીડા, રમત. Irfહન કીડા કરનાર, રમતીઆળ. ના ત્રિ. જેણે બૂમ પાડી હોય તે, શ
બ્દ કરેલ, બોલાવેલ, નિંદેલ. સફુદ ૧૦ કઠેર ભાષણ, કઠોર વાક્ય. મારા પુત્ર વિરૂદ્ધ વિચાર કરવો, શાપ,
ગાળ, નિંદા, અપવાદ. આકાશ fક વિરૂદ્ધ વિચાર કરનાર, શાપ આપનાર, ગાળો ભાંડનાર, નિંદા કરનાર. આરિતોરાજ ન મારા જુઓ, શકોણ ત્રિ. મારા જુઓ. મારી નથ૦ વિકાર, ગાર પુરા ભીંજાવું, ભીનું થવું. સપૂતિવા ૧૦ જુગારની રમતથી થયેલ
વૈર વગેરે. ગvrfટા પુત્ર વ્યવહારાધ્યક્ષ,ન્યાયાધીશ,
જુગારને અધ્યક્ષ. અક્ષિપદ ત્રિ. ગૌતમનું, ગૌતમસંબધી,
ગૌતમે રચેલું એક શાસ્ત્ર વગેરે. અક્ષર પુત્ર દૂષણ, દેવારૂપ, તહોમત.
ર૦ ઉપરના અર્થ. ક્ષતિ ત્રિ. દોષારોપ પામેલ, જૂડું
તહેમત પામેલ. અrfક્ષદ ત્રિ, પાસા ખેલનાર, પાસાથી
જીતનાર, પાસાથી જીતેલ. લિમ્ ત્રિ પાછું ફરતું. ગણિત ત્રિ આક્ષેપ કરેલ, ઝૂંટવી લીધેલ,
આકર્ષેલ, ખેંચેલ. ગાજર 90 સરગવાનું ઝાડ. આક્ષક ત્રિવ લગારમદમસ્ત થથેલ, સારી રીતે પ્રમાદ પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आक्षेप
आख्यायिका
-
-
-
-
આ પુ નિંદ, તિરસ્કાર, અપવાદ, આ- ! ક , ઠપકે, થાપણ મૂકવી, તે નામને
એક અર્થાલંકાર, તિરસ્કારયુક્ત વચન. સાક્ષેપક ત્રિ નિલ કરનાર, તિરસ્કાર કર
નાર, ખેંચનાર. અrvજ પુત્ર એક જતન વાયુને રોગ,
શિકારી. સાપ આક્ષેપ જુઓ, શનિ ત્રિક ખેંચનાર, નિંદા કરનાર,
તિરસ્કાર કરનાર, સૂમ દષ્ટિથી વિચાર
કર્યા પછી ખેંચનાર. ગદ્ય ત્રિ. ક્ષેત્રને નહિ જાણનાર. અક્ષર પુત્ર અખરોટનું ઝાડ.
reો પુત્ર ઉપરને અર્થ. માત્ર ૧૦ શિકાર, મૃગયા. પણ પુકેદાને, પાવડે. આવતી સ્ત્રી, કેદાળી. મારા ૪ પુ. ઈન્દ્ર,
ભેદનાર, કુકડાં કરનાર.
કોદાળી. આજનિક પુ0 ચોર, ભુંડ, ડુક્કર, ઉંદર. માનિ ત્રિ. ખેદનાર. સામિાલકના પુત્ર કેદાળી, ચેર, ભૂંડ,
ડુક્કર, ઉંદર, સાનિયા ત્રિખેદનાર. મારા પુત્ર કોદાળી. મહટ ત્રિકેદાળીમાં રહેલ, માણાત ૧૦ કુદરતી તળાવ. થrerન ઉ૦ ચોતરફ ખોદવું.
પુઉંદર, ચેર, ભૂંડ, કુકર, કૃષણલોભી, દેવતાડ વૃક્ષ. ' સાસુvfક શ્રી. ઉદરકાની નામની
વનસ્પતિ. સાથે સ્ત્રી ઉપર અર્થ:- ર ચાલુજ પુત્ર ગણપતિ.
gfgવા સ્ત્રીઉંદરકાની.
agroff સ્ત્રી ઉપર અર્થ. એrgurrખ ૦ એક જાતને પત્થર. કાજુ પુત્ર બીલાડે.
gિrષ પુરુ બીલાડે. મહુવા ર૦ ઉંદરની લીંડી.
યુવાન પુત્ર ગણપતિ. મજુરા પુગણપતિ. માલિપા સ્ત્રીઉંદરના ઝેરને દૂર કરનાર દેવતાડ વૃક્ષ. હૂરવાર પુત્ર ઉંદરે કરેલો કચરો.
Qથ ૦િ ઉંદરથી ઉત્પન્ન થનાર, સાથ ન ઉંદરનું સંખ્યાબંધ પેદા થવું. Tઘૂસ્થાન ન ઉપર અર્થ.
લેટ પુ. મૃગયાનશિકાર. સાહેટ પુ. ઉપરને અર્થ. - સાદીર્વવા એક જાતની બાંધેલી
ભૂમિ-સુરંગ. સટિવર પુમૃગયામાં કુશળ, શિકારી,
કુતરો. સટિશ ત્રિમૃગયામાં કુશળ.
પુરુ અખરોટનું ઝાડ. - rreથા સ્ત્રી નામ, સંજ્ઞા. થિત શિવ કહેલ, જાહેર કરેલ, પ્રસિહ, વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ ધાતુ-ક્રિયાપદ, ક્રિયાપદ
જેને અંતે હેય તે. માથાતિ સ્ત્રી કહેવું, બોલવું. areતૃ ત્રિ. કહેનાર, ઉપદેશ આપનાર. મrદઘાન ૧૦ કહેવું, બોલવું, પૂર્વનું વૃત્તાંત
કહેવું, સામે કહેવું, ભેદક ધર્મ. અrણ્યાના ૧૦ પૂર્વનું વૃત્તાંત કહેવું. ૩riાનવી સ્ત્રીતે નામને એક છંદ. ગાય ઝિન્ટ બીજાએ કહેલું બીજે
કહેનાર દૂત વગેરે. આપા જાદરીકવિને વંશ વગેરેનું કથન, કઈ પ્રકારની કથા, પ્રાપ્ત થયેલા અર્થને સમજવનારી કથા.
For Private and Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आख्यायिन्
આવાચિન ત્રિ॰ કહેનાર, જાવનાર દૂત વગેરે. આવ્યેયત્રિ કહેવા યાગ્ય, ખેલવા ચેાગ્ય. આપત ત્રિ॰ આવેલ, પાસે પ્રાપ્ત થયેલ, પ્રાપ્ત થયેલ.
સાગત ૪૦ આવવું.
ગતિ શ્રી આવવું, પ્રાપ્ત થવું. આન્ય અન્ય આવીને.
આપન્તવ્ય ત્રિ॰ આવવા યાગ્ય, પ્રાપ્ત થવા
ચેાગ્યુ.
આવન્તય ૧૦ અવશ્ય આવવું તે. આગન્તુ ૬૦ અતિથિ. આગળનુ ત્રિ॰ આવવાના સ્વભાવવાળુ. આવર્તુળ પુ॰ અતિથિ, અચાનક આવેલ
માસ.
અનન્તુળ ત્રિ હાથી પ્રાપ્ત થયેલ રાગ
વગેરે.
આગમ પુ॰ આવવું, પ્રાપ્ત થવું, ઉત્પત્તિ, સામ વગેરે ઉપાય, વેચાણની લેવડ, લખેલ દસ્તાવેજ, હરકાઇ શાસ્ત્ર, પૂરાવામાં આપવા લાયક લેખ, ખત, વેદ, મંત્ર, શબ્દથી થનાર એધ, શબ્દપ્રમાણુ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ આગમ, સ્કંધ, અધ્યાય. આગમ પુ॰ ૧૦ તંત્રશાસ્ત્ર, આવક. આગમન ન॰ આવવું, પ્રાપ્ત થવું, ઉત્પન્ન
થવું.
આળમયત ત્રિ. આવકવાળું, આળમષ ત્રિ॰ શાસ્ત્રવૃદ્ધ, નાનગૃહ, શોસ્રાના અભ્યાસથી પકવ જ્ઞાનવાળું. આગમવૈતુ ત્રિ॰ આગમ જાણુનાર, શાસ્ત્ર
જાણનાર.
આગમવૈલિન ત્રિઉપરના અ આમવૈદ્દિન પુ॰ શકરાચાય ના પરમગુરૂ ગૌડપાદાચાય . આગમાપતિ ત્રિ॰ ઉત્પત્તિ અને વિનાશના સ્વભાવવાળુ.
૮૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સામાÊળય
એક જાતની વનસ્પતિ. આગમ-શાસ્ત્રથી પ્રાપ્ત
આગમાવતી સ્ત્રી आगमिक त्रि०
થયેલ.
આનમિત ત્રિ॰ ભણુાયેલ, જાણેલ, ગાળેલ, પમાડેલ.
આમિન ત્રિ. આવનાર. માન્ય અન્ય આવીને.
આવર પુ॰ અમાસ તિથિ. માનવીન ત્રિ॰ ગાય પાછી સોંપ્યા સુધી
કામ કરનાર.
નમ્ સ. અપરાધ, પાપ, દંડ, શિક્ષા. આપતી શ્રી દક્ષિણ દિશા, જ્ઞાનન્તીય ત્રિ॰ અગસ્ત્યને હિતકારક, સનસ્ટ્સ ત્રિ॰ અગસ્ત્યસંબંધી, દક્ષિણ દિશાના ભાગ.
આમષ ત્રિ॰ અત્યંત ઉડું, દુઃખથી પ્રાપ્ત થઈ શકે તે.
વાસ્તુ પુ॰ અતિથિ.
આગામષ્ઠ ત્રિ॰ ભવિષ્ય વસ્તુ જણાવનાર. આમિન ત્રિ. આવનાર, ભવિષ્યકાળતી વૃત્તિ.
સામુદ ત્રિ॰ આવવાના સ્વભાવવાળુ. સાભાર ૬૦ધર. આપા ગોથિા સ્ત્રી॰ ગરેડી. જ્ઞાનાવાહ પુ॰ ધર બાળવું. ગામધૂમ પુ॰ ધરને ધૂમાડે. આશુરૂ શ્રી પ્રતિજ્ઞા.
આશુખ ૬૦ ઉદ્યમ આપ સૌ પ્રતિજ્ઞા. આજ ૬૦ ઉધમ. આપને થ્રિ॰ ઉદ્યમી, તૈયાર થયેલ. જ્ઞાનૂને ૧૦ ઉધમ.
For Private and Personal Use Only
આવૃત્તિન ત્રિ॰ જેણે ઉદ્યમ કર્યો હાય તે. આન્નાૌઘ્ન ત્રિ અગ્નિ અને પૂષા જેના દેવ હાય તે હિવષ વગેરે. આમવૈષ્ણવ ત્રિ॰ અગ્નિ અને વિષ્ણુ જેતા દેવ હાય તે વિષ વગેરે.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आमिक
આપ્તિ ત્રિ॰ અગ્નિસઁબધા. મિત્તેય ત્રિ અગ્નિદત્તની પાસેને પ્રદેશ વગેરે.
અશિષ્ટ ૬૦ અગ્નિહેામનું સ્થાન. આશિષદ ત્રિ॰ અગ્નિને સ્થાને અપાતા ક્રાઇ પદાથ વગેરે.
અત્તિમાષત ત્રિ॰ અગ્નિ અને મતા જેના દૈવ હાય તે વિષ વગેરે. શિવજળ ત્રિ અગ્નિ અને વરૂણ્યુ જેના દેવ હાય તે વિષ વગેરે. આવિ પુ॰ અગ્નિવૈશ્ય ઋષિના પુત્ર. અજ્ઞાત્મિ પુ॰ અગ્નિશર્માના પુત્ર. અમોમિજ પુ અગ્નિષ્ટોમ યજ્ઞને જાણુનાર, અગ્નિટોમ યજ્ઞનું પ્રતિપાદન કરનાર ગ્રંથને ભણનાર. મોમિની સ્ત્રી અગ્નિષ્ટોમ યજ્ઞની
દક્ષિણા.
આશીઘ્ર ૬૦ યજમાનનું સ્થાન, અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણ, અગ્નિહેાત્રી યજમાન, અગ્નિનું
સ્થાન.
આશીષ્ટ્રીય ત્રિ॰ આગ્નીસંબંધી, આમીયા શ્રી અગ્નિહેાત્રની શાળા. આન્તન્દ્ર ત્રિ॰ અગ્નિ અને ઈન્દ્ર જેના દેવ હોય તે વિષ વગેરે.
ભાવૈસ ત્રિ અગ્નિ સંબધી, અગ્નિ હ્યુવિષ વગેરે, અગ્નિ દીપક ઔષધ વગેરે, અગ્નિમાં હાનાર-થનાર.
આનૈચ ૬૦ કૃત્તિકા નક્ષત્ર, સોનું, લેાહી,
લાખ વગેરે દ્રવ્ય, અગ્નિએ જોયેલ સામવેદના એક ભાગ, સ્નાન, રાજાનું એક ચરિત્ર, જારાગ્નિને પ્રદીપ્ત કરનારૂં એક ઔષધ, ઘી, એક પ્રકારનું અસ્ત્ર, અગ્નિ
પુરાણું.
આÅચવુ॰ કાર્તિક સ્વામી, અગ્નિ પર્વત, તે નામના એક દેશ, અગ્નિની ઉપાસ નાના મંત્ર, અગ્નિને પુત્ર, આગીએ
rr
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आघात
કીડા, અગસ્ત્ય મુનિ, સ્વાહા દેવતાના સ્થાલીપાક,
આર્નોથી સ્ત્રી અગ્નિની એક ધારણા, અગ્નિ ખૂણા, અગ્નિની સ્ત્રી સ્વાહા, ૫ડવે તિથિ. આન્યાયામિત્રી શ્રી મનની દક્ષિણા. આગમી નિષ્ઠ પુ॰ જેને નિયત પ્રથમ ભાજન આપવામાં આવે છે તે એક
બ્રાહ્મણ.
આમખ ત્રિ નવા અનના આવવા નિમિત્ત અગ્નિહોત્રીએ કરવાના એક યજ્ઞ. સાપ્રદ પુ॰ આગ્રહ, આવેશ, આસક્તિ,
આક્રમણુ, અનુગ્રહ, ગ્રહણ કરવું. આમાળ પુ॰ ચાંદ્ર માશીષ માસ. આશ્રાવણ ૧૦ મા શાયની પૂરેમન દિવસે આપવાનું કરજ. સામાજિ ૬૦ ઉપરના અ અમદાના પુ॰ માશી` માસ. આમરાયની સ્ત્રી મા શીષની પૂનેમ. આમધાદિ પુ॰ જેને અગ્રભાગ હમેશાં
For Private and Personal Use Only
આપવામાં આવે તે એક બ્રાહ્મણુ. સામાવળ પુ૰ અગ્ર નામના ઋષિને માત્રપુત્ર, નવા ધાન્યના આવવા નિમિત્તે કરવામાં આવતી ઇષ્ટિ. આયતુજ પુ રાતે અધાડે।. આષટ્ટના શ્રી. ચલાવવું, હલાવવું. આકૃિત ત્રિ॰ ચલાવેલ, હલાવેલ. ઝાષમર્થન ૬૦ પાપના નાશ કરવા માટેનું
સંકેત.
સર્પ પુ॰ મન, ધણું. આપ સ.ઉપરના અ. આધાર પુ અઘાડે!. આધાર ત્રિ. આધાત પહોંચાડનાર, આષનિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. આવાત પુ॰ વધ, મારવું, ઠેકવું, મારી માવે, વધનું સ્થાન.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आघातन
आचार
પદાર્થ
ચાપતન ન ઉપરના અર્થ.
પ્રતિષ્ઠા કરેલ એક શિવલિંગ. arઘર ઉ૦ થી, સ્થાપેલા અગ્નિના વાયુ- ગારિ ઉ૦ આંગળીના આકારને કઈ
ખુણાથી માંડી અગ્નિખુણા સુધી અને નૈઋતખુણાથી માંડી ઈશાન ખુણા સુધી
ગાકુલ્ટિપુ ઉપરને અર્થ. અવિચ્છિન્ન ધારાએ ઘી છાંટવું. અતિ ત્રિ ચાલેલ,હાલેલ,બ્રાંતિમાં પડેલ.
ગાર ૦ સ્તોત્ર, સ્તુતિ. માળ પુ૦ સૂર્યા.
સાઇ ત્રિવે અંગદેશમાં થનાર-હેનાર ગાકા ન પીટાવી, જાહેર કરવું.
વગેરે. બાપા . ઉપરનો અર્થ.
મા ચ૦ કામના, અભિલાષા. આગ્રા ત્રિ સુધેલ, તૃપ્તિ પામેલ. આરક્ષા ત્રિ. કહેતું, આખ્યાન કરતું. ગાત્રાળ ગંધ ગ્રહણ કરશે. થવું.
આથતુમન્ચ૦ ચારસુધી. મત ત્રિ. સુધેલ, તપ્તિ પામેલ, નહિ
આવિધુર ત્રિઆખ્યાન કરનાર, કહેનાર. સ્પર્શ કરેલ.
આવતુર્થ ત્રિચતુરાઈનો અભાવ. ગાય ઉન્ન સુંઘવાયોગ્ય.
સાવજ ૩૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. અચ૦ થોડું એવા અર્થમાં, ક્રિયાપદ
સમજ ન પાણી વગેરે પીવું, આચમન દના યોગમાં, મર્યાદામાં, સીમા-હદ એવા
કરવું, આચમનનું સાધન દેવ પૂજનો
ઉપચાર. અર્થમાં અને અભિવિધિમાં વપરાય છે.
મમતા ૪૦ આચમન લેવાનું પાણી. સાઇન ત્રિ અંકુશથી કરેલ વગેરે.
મારમાર ત્રિઆચમન માટે આપવા કાદવ ત્રિ- અંકુશના પ્રહારને વેગ્ય.
રોગ્ય જળ વગેરે. સફર - કમળ અંગ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
આમનાથ ૧૦ ઉપરનો અર્થ અંગાધિકારનું કાર્ય.
આવશ્વ વ્ય૦ આચમન કરીને. આ પુ અંગદેશને રાજા.
જાય ૦ દૂર રહેલ પુષ્પ વગેરે વીણવાં. ત્રિઅંગદેશમાં થનાર-હેનાર.
માયા ત્રિદૂર રહેલ પુષ્પ વગેરેના વીગક ત્રિ. ઉપરને અર્થ, અનેક અંગ
ગણવામાં નીમેલ. દેશના ક્ષત્રિયોની સેવા કરનાર, અંગ
મકર ૧૦ આચાર. દેશની સેવા કરનાર.
આજળ ત્રિરથ અથવા ગાડું વગેરે. સાયિક ત્રિ. વ્યાકરણ વગેરે અંગવિદ્યા
આ જ ત્રિ. આચરણ કરવા યોગ્ય. જાણનાર.
આરિત ત્રિ. આચરેલ, કરેલ. ગાયિo go વ્યાકરણ વગેરે અંગવિજ્ઞાન
મારિત ન આચાર. વ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ.
આવી ન અનુષ્ઠાન કરવા ગ્ય દેશ. અવિપત્રિ, અંગવિદ્યામાં થનાર-હોનાર.
Tળે ત્રિ. અદ્ભુત, આશ્ચર્યકારક. આ નવ અંગારને સમૂહ.
સાવાન ત્રિવ આચમન કરનાર, જેનું આવિજયા ત્રિક અંગના હાવભાવ વગેરે, ચમન કર્યું હોય તે પાણી વગેરે. સ્ત્રીઓના હાવભાવ.
મારામ પુ. આચમન, ભક્ષણ કરવા ગ્ય ભકિg૦ અંગિરા ઋષિને પુત્ર.
પદાર્થ, ભાતનું ઓસામણ. માહિતેશ્વર પુત્ર કાશીક્ષેત્રમાં આંગિરસે | સંવાર પુઆચરણ.
For Private and Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१८३
आजक
આચાર પુત્ર રાજાઓની અથવા ઘોડા ! મછાર પુછે જેનાવડે ઢંકાય તે-વાંકણું વગેરેની આરતિ ઉતારવાનો દાવો.
વગેરે. માવત ત્રિ. આચારવાળું,
આછાહન ઢાંકવાનું સાધન, ઢાંકણ. સાવરકત ત્રિશાસ્ત્રોક્ત આચારવગરનું.
છારની ત્રિ- ઢાંકવા યોગ્ય. સાવાવેતૃ ત્રિઆચાર જાણનાર.
છrfહત ૦િ ઢાંકેલ. સવારનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
છrરિન ત્રિઢાંકનાર. વરવી બ્ર. પુણ્યભૂમિ.
આછા વ્ય૦ ઢાંકીને.
દિકર ત્રિવ બલાત્કારે ગ્રહણ કરેલ, સવાર ર૦ જૈન દર્શનમાં બાર અંગ
ઝુંટવી લીધેલ, સારી રીતે છેદેવકાપેલ. માંનું એક અંગ. ગનિ ત્રિશાસ્ત્રોક્ત આચાર પાળનાર.
માધુપુળ વૃક્ષ, ઝાડ.
મતિ ન૦ ખડખડ હસવું, નખને ગાયો શ્રી. એક જાતને વેલે.
માર, નખ ઉપર નખ રાખી વગાડવું. આવા પુ. આચાર્ય, ગુરૂ, અધ્યાપક,
મહુરિતા ૧૦ ઉપરનો અર્થ.. i શિક્ષક, પૂજ્ય. સાર્થક ૧૦ આચાર્યનું કર્મ
આ પુત્ર તરફથી કાપવું, લગાર કાસાર્થતા જો. આચાર્યપણું.
પવું, બલાત્કારે ગ્રહણ કરવું, ઝુંટવી લેવું. માયાણ ન આચાર્યપણું.
માન ઉપરના અર્થ.
વાછરદન ૨૦ આંગળીઓવતી ચપટી વાર્થોનીન ત્રિ. આચાર્યના ભેગ
વગાડવી. માટે પૂરતું દ્રવ્ય વગેરે.
મોદિત ત્રિ. મરડીને કરેલા શબ્દમાર્યમિત્ર પુત્ર અતિશય પૂજ્ય.
વાળી આંગળી વગેરે. ગવાર સ્ત્રી મંત્રવ્યાખ્યા કરનારી સ્ત્રી. માત્ર ૧૦ મૃગયા-શિકાર. સવાની સ્ત્રી આચાર્યની સ્ત્રી.
માથુતરિ ૬૦ અશ્રુત દત્તને પુત્રવચા જી. કહેવાની ઈચછા.
કેઈ આયુધજીવી. સાસુ fa૦ કહેવા ઇચ્છનાર. મળ્યુતર ત્રિ- એકત્ર થયેલ કે જિત ત્રિ. વ્યાસ, ગુંથેલ, બે હજાર આયુધજીવી. પલનું એક માપ.
સક્યુતસ્તિ ૫૦ અશ્રુતંતને પુત્ર કેઈ જિત દશ ભારનું એક માપ.
આયુધજીવી. માવત ત્રિઢાંકેલ, સંગ્રહ કરેલ. - મળ્યુતત્તર ત્રિ- એકત્ર થયેલ કેઈ અજિતાક પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ આયુધજીવી. એક શબ્દસમૂહ.
ગથ્થુરિયા ત્રિ. અચુતને વિધાથી ગપૂN R૦ ચૂસવું, ચૂસવાનું સાધન. મદ્ સ્ના૦ ૦ ૬ લાંબું કરવું, મછર ત્રિજેનાવડે ઢંકાય તે વસ્ત્ર વગેરે. લાંબે વિસ્તાર કરવો. સછિક પુત્ર ઉપરને અર્થ
મન ઘી. આજw ત્રિો ઢાંકેલ, ઢંકાયેલ, છવાયેલ, = ત્રિબકરાંનું માંસ વગેરે. વ્યાપ્ત.
સાગ પુવિક્ષેપ. आच्छाक पु० उ.
મrs R૦ બકરાંને સમૂહ.
For Private and Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आजकरोण
જ્ઞાનીન ત્રિ॰ આજકરાણી નામની નદીની પાસેને પ્રદેશ વગેરે.
આગોની સ્ત્રી તે નામની એક નદી. આબજાર પુ॰ મહાદેવના પાડીયેા.
૧૮૪
આનગર ૬૦ સÖરૂપ નહુષ રાજાને ઉદ્દેશી કરેલા ગ્રંથ-મહાભારતના વનપર્વમાં તે નામનું એક પેટાપ આગમવ૧૦ મહાદેવનું ધનુષ, મહાદેવના ધનુષ જેવું દૃઢ ધનુષ. આનથૈયિ પુત્રી બકરીરૂપ ગાયવાળા કાઈ મુનિના પુત્ર અને પુત્રી. આપનને અન્ય પ્રખ્યાત જન્મ,
આનનન ચ્ચ જન્મપ ત-જન્મસુધી. ગામ અન્ય જન્મસુધી. ગતિ મા ઉપરના અર્થ. આગમનુમિત્ર પુ॰ તે નામે એક ઝાડ. આગમાત્મ્ય પુ॰ અજમારના પુત્ર. આગમી પુ॰ અજમીઢ-અજમેરમાં થનાર હાનાર–અજમેરના રાજા, તે નામના એક યાદવ રાજા.
આનમીત્ત ત્રિ અજમેરમાં થનારહાનાર. બન સઁ યુદ્ધ. આગલ અન્ય વૃદ્ધાવસ્થા પર્યંત ગાગલ ત્રિ જેને વૃદ્ધુપણું પ્રાપ્ત થયું હાય તે.
આનવન્તેય પુ॰ અજવસ્તિ નામના - ષિના પુત્ર.
આડાવાદ ત્રિ॰ અજવાહ નામના દેશમાં થનાર–હાનાર.
આગતરાત્રય પુ॰ યુધિષ્ઠિર રાજાના પુત્ર; શત્રુરહિત એવા કાઇ રાજાના પુત્ર-ભદ્રસેન રાજા.
આપત્તિ ની જન્મ. આકાપવુ અન્નદ નામના મુનિને પુત્ર. આગળ અન્ય સુષ્ટિકાળપર્યંત. યાજ્ઞાન પુ॰ ઉત્પત્તિ, જન્મ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आजीविका
આજ્ઞાનઝ ત્રિ॰ સુષ્ટિકાળી આરભી ૩
ત્પન્ન થયેલ.
આજ્ઞાનવ પુ॰ સુષ્ટિકાળથી આરભી દેવપણાને પામેલ કાઈ દેવ.
I
સનિ ત્રિ. જનક ઉત્પન્ન કરનાર, પા
છળ જન્મેલ.
સાઝાનિક્ષ્ય ૧૦ જન્મથી આરભી સિદ્ધ એવા કાઇ પદાર્થ પણું. આજ્ઞાનૈય પુ॰ ઉત્તમ ધાડે આગાયન પુ॰ બ્રહ્મદેવને! પુત્ર, અજ નામના રાજાને પુત્ર.
આનિ શ્રી॰ રણભૂમિ, યુદ્ધ, સંગ્રામ, મર્યાદા, યાનિ પુ॰ ક્ષણ, મા, આક્ષેપ. યાજ્ઞિનીય ત્રિ- ચામડાની સમીપના પ્રદેશ વગેરે.
*પ્તિ ત્રિ॰ આંગણાંની પાસેના પ્રદેશ વગેરે. *નિયત્રિં॰ આંગણાંમાં થનાર–હાનાર. મનીપ્ત સ્રી હરણ કરવાની ઇચ્છા. શ્રાનિીજું ત્રિ॰ હરણ કરવા ઈચ્છનાર, આની ॰ મર્યાદા. આશીન ૬૦ તે નામના એક દેશ. ગીનિજ ત્રિ॰ આજીકૃણ દેશના માગ — ન્યાય–વિહાર–મનુષ્ય-હાથી વગેરે. આઝીનત્તિ પુ॰ આછગત્તા પુત્ર. આઝીવ પુ॰ આજીવિકા માટેના ઉપાય, આવિકાના ઉપાય રૂપ કાષ્ટ દ્રવ્ય વગેરે, આવિકા માટે કાઇને આશ્રય લેવા તે, આવિકા.
આનીય ત્રિ આજીવિકા ચલાવનાર. આશીવન અન્ય જીવતાં સુધી. બ્રાઝીન 7 આવિકાના ઉપાય, આજીવિકા.
આનીવિજ ત્રિ॰ આવિકા ચલાવનાર... આનીચિહા શ્રી ગુજરાન માટેના વ્યાપાર,
ગુજરાત.
For Private and Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आर्डि
-
--
--
--
-
--
---
-
--
-
-
--
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
ત્રિ આજીવિકાને ઉપાય, આ- | સન ૧૦ ચોતરફ લેપવું-ખરડવું. જીવિકા માટે જેને આશ્રય કર્યો હોય છે તે. મન ત્રિઃ આંજણસંબંધી.
આજીવિકા જ્યાં ચાલે તે દેશ. સન પુરા હનુમાન. આ ૦િ પગાર લીધા વિના કામ કરનાર નિરાશ ત્રિક આંજણનું સાધન. ૨૬ સ્ત્રી વિષ્ટ.
ગ ય પુત્ર હનુમાન. સપાસ જિ. આજ્ઞા કરેલ.
વિના ન બે હાથ જોડવા. મારિ સ્ત્રો આજ્ઞા, હુકમ.
ગરિક પુત્ર એક જાતને કી. આar જી. ઉપરના અર્થ.
સહિષ સ્ત્રી આવવાની ઈચ્છા. આ ત્રિ- હુકમ ઉઠાવનાર સેવક વગેરે. સારપ j૦ અરડુશે. મiાનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
, આરક્ષા પુત્ર અરડુસેં. મત ત્રિ. મારા જુએ.
રિશ ત્રિ. અરણ્યમાં વિચરનાર, જે. આપણ ન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ચક
ગલમાં ફરનાર, જંગલી, એક પ્રકારનું જે ભ્રમરની વચ્ચે આવેલ છે. મત ત્રિસારી રીતે જાણેલ-ઓળખેલ.
આ છ દક્ષિણ દિશામાં આવેલી ય
વનનગરી. આપdઈ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક તીર્થ,
આદિgo એક જાતનું પક્ષી, એક જાતનું સાન ન આજ્ઞા કરવી.
માછલું. મign ત્રિા હુકમ પ્રમાણે ચાલનાર.
જવા માટે પ્રવૃત્ત થયેલ. મryત ત્રિઉપરને અર્થ.
rrr R૦ ઉપરને અર્થ. agorદન ૦િ માશાનુ જુઓ.
મદિર સ્ત્રી ઘરની બહાર કરી શકે તેવી આનુવાદિન 2િઉપર પ્રમાણે.
જેને સ્તન ઉગેલા નથી તેવી સ્ત્રી, igવર્તન ત્રિમાનુન જુઓ.
માટીના ૧૦ વાછરડાંનું પ્રથમ અલ્પ ગમન. કુતિમ ૦િ ઉપર પ્રમાણે. "
ગારીયાધાર ૧૦ ઉપરને અર્થ, આ પ રિ હુકમ કરનાર.
માટી પુછ બળદે. પાપ હુકમનામું,આજ્ઞાવાળો કાગળ.
મુરણ 7 વૈવપ્રસિદ્ધ વાઢકાપ કરમirvજ જ હુકમ કરવો તે.
વાનું એક શસ્ત્ર. મi g૦ હુકમને અનાદર.
પુત્ર ગર્વ, અભિમાન, ગુસ્સો, આ આપા જિ. યarનુ જુઓ.
ડંબર, ઉપરને ડાળ, વાયુને લીધે પેટમાં જhસહન ત્રિ ઉપર પ્રમાણે.
થતે એક પ્રકારને શબ્દ. આજ ર૦ ઘી, ઓગળેલું, ઘી, તેલ વગેરે
ગાર પુ. હર્ષ, ગર્વ, વાદિત્રમો રદ, યજ્ઞક્રિયાનું સાધન, શ્રીવાસચંદન.
આરંભ, ડાળ, ભભકો, આંખનું રૂંવાટું, થઇ જ૦ સામવેદીઓનું એક સૂક્ત. મેઘની ગર્જના, ગુસે, સુખ, આરંભ, સાપ પુ. તે નામના પિતૃદેવ.
જવું, જેવું. સાથ ત્રિઘી પીનાર.
ગારિન ત્રિઅભિમાની, ગર્વિષ્ઠ, વેળા. આપમાન ૩૦ ઘીને એક ભાગ.
સહારા છે તે નામને એક કષિ. ar gઅમિ દેવ.
of go એક જાતનું પક્ષી, તે નામનું સવારિ ૬સાત સમુદ્રમાને એક સમુદ્ર
એક માછલું.
For Private and Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आडिका
સt
કયા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
મrfજ ૩૦ સ્ત્રી. રથના પૈડાની આગળ ૩સમુદ્રમાં તરવાને ત્રાપ-નાને રહેલે ખીલે, કેટી, સીમા, મર્યાદા, હદ. મછવો.
સાળી ૫૦ અણીવ ઋષિને પુત્ર. દિલ પુછે એક હજારને વીસ મુકીનું
મહું ગ્રિ. ઈંડામાંથી થનાર-પક્ષી વગેરે. એક માપ ચાર, પ્રસ્થ બરાબરનું એક
ગve ૩૦ હિરણ્યગર્ભ, પુરવને વૃષણવજન, બસે છપ્પન પળ બરાબર સેના
પેલી. વગેરેનું માપ.
ત્રિ. ઈંડાને સમૂહ, વૃષણવાળું. आढक पु० तु३२.
મજા પુત્ર ઈંડામાંથી ઉત્પન્ન થનાર પક્ષીયાદગજુ પુ.મેટા જાંબુવાળે કે દેશ. સર્પ વગેરે. આાિ ત્રિ. એક આતંક બાબર રાં
સાઇન ૧૦ ઈંડાંમાંથી ઉત્પન્ન થનારનું શરીર
સાઇન ત્રિ. ઈંડાંમાંથી બનેલ. ઢિ સ્ત્રી, તુવેર,
સાદીર પુ' વૃધણ જેને હેય તે. ત્રિગાઢ જુઓ.
મા જીવત પુત્ર તે નામને એક રાજા. સદા જિ. યુક્ત, સહિત, સંપત્તિવાળું, ગાયતનિ ત્રિ, અંડીવન રાજાએ ધનવાન, ગૃહસ્થ.
કરેલ. દીન ત્રિ. ધનવાન કુળમાં ઉત્પન્ન હૂ અથ૦ પછી. થનાર.
વાત પુઆકરિ. સદા ૧૦ જે ધનવાન ન હોય તેને સાત ત્રિ. સતત ગયેલ-ફેલાયેલ. ધનવાન કરવું.
ગત ત્રિ. નિરંતર જનાર, મહા ત્રિ. જે પ્રથમ ધનવાન હતું તે.
તિજ પુત્ર એક જાતને સર્ષ. સાહસતા ત્રિ. અતિશય ધનવાન
ગતિ ૬૦ રાગ, સંતાપ, સંદેહ, નગારાનો 'આશિત ત્રિ. ઉપરને અર્થ.” સાચvર અથ૦ આઢયપદ જેમાં હથિ- ગતજન ૨૦ વેગ, ઉપદ્રવ, પ્રાપ્ત કરવું, દૂધ આર છે તેવું યુદ્ધ.
વગેરેમાં ખાટો પદાર્થ નાખી વિકૃતિ કચમન R૦ ધનવાન થવાનું સાધન.
રવી તે, નાખવું, પ્રવાહી પદાર્થ નાખી સહજન્મgિ ત્રિજે પૂર્વે ધનવાન
કઠણ દ્રવ્યનું ચૂર્ણ કરવું, ગાળેલા સોના
વગેરેમાં બીજા પદાર્થ નાખી તેને ઝારવું - ન હઈ ધનવાન થયેલ હોય તે.
તે, દહીં બનાવવાનું સાધન. મદચન્માકુ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ગત ત્રિ. વિસ્તાર પામેલ. સથવાર પુછે જેનાથી સાથળ જકડાઈ
સાતતહિન ત્રિ. શસ્ત્ર ઉગામી મારી ના . જાય છે તે ઉરૂસ્તંભ નામને વાતરોગ.
, ખવા તૈયાર થયેલ. મનકા જિઅધમ, નીચ, નિંદિત.
ગતિના પુત્ર નજરનો ફેલાવ. આવા જ એક પ્રકારનું મિથુન.
મતનિ ત્રિ. વિસ્તારનાર-ફેલાવનાર. સાવ ર૦ અણુવ-અણપણું.
સાતત્ત્વ ત્રિતપાવનાર, આપજીન ત્રિજેમાં સરસવ વગેરે અણુ માતા પુત્ર ઉદ્યોત, પ્રકાશ, તડકે, ગાઢ ધાન્ય ઉત્પન્ન થાય છે તેવું ખેતર વગેરે. | કિરણવાળું રૌદ્ર, ગરમી, તાપ..
For Private and Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સાત
ગ્રાંતપત્ર ન॰ છત્રી, છત્ર. સાતપુત્ર ૬૦ ઉપરના અર્થ. સાસંપત ત્રિ॰ તાપવાળું, ગરમીવાળુ, પ્રકાશવાળું, તડકાવાળુ.
આસપવર્ગ ન॰ વૃષ્ટિજળ-વરસાદનું પાણી. સાતપાળ ૧૦ છત્રી, છત્ર.
આતપસ્થથ પુ૦ સૂર્યના તાપનું દૂર થવું તે. તપમાન પુ॰ તાપના અભાવ, તડકાના
અભાવ–છાયા-છાંયડે.
ગ્રાતીય ત્રિ- તડકાની સમીપને પ્રદેશ વગેરે.
જ્ઞાતપીત્ત 7 ઝોંઝવાનું જળ. તમામ્ કાવ્ય અતિશય સન્મુખપણું, અત્યંત ચેતરફ થવું.
આતંર પુ॰ નદી વગેરે તરવા માટે અપાતું ભાડું –કર.
આસન ન॰ તૃપ્તિ, પ્રેમ ઉપજાવવા, ખુશ કરવું, માંગલિક લીપણું કરવું તે. સતપ્ન ત્રિ॰ તૃપ્તિ કરનાર, ખુશકારક. સતય પુ॰ હિંસા કરવી.
આવ છુ તે નામનેા એક રાજા. સાતવ નિ હિંસા કરનાર.
આવા શ્રી. દિશા.
ગ્રાતાના પુ સન્મુખ વિસ્તાર, લાંબે વિસ્તાર. આતાન ત્રિ॰ વિસ્તારવા યોગ્ય કરાતું. આતાના ત્રિ॰ વિસ્તારનાર. આત્તિ પુ તે નામના એક અસુર. ગાતાપિન પુ॰ એક જાતનુ પક્ષી–સમળી. આસાચિન પુ॰ ઉપરના અ. પ્રસાર પુ॰ હાડીથી તરવા માટે આપવાનું ભા
आताली अव्य० વિહ્વળને આકુળવ્યાકુળ કરી દેવું. आतालीकृत्य अव्य० વિહ્વળને આકુળ
વ્યાકુળ કરી દઇને.
સાત્તિ ૫૦ એક જાતનું પક્ષી.
૬૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આતુળ
ઞાતિવિન્થ પુ॰ તે નામના દિવદાસ રાજા
ના પુત્ર.
અતિચેય ૧૦ અતિથિના નિમિત્તનું ભેજન વગેરે. અતિથૈવ ત્રિ॰ કરવામાં કુશળ,
અતિય ૧૦ અતિથિસત્કાર.
અતિથિને આદરસત્કાર્
જ્ઞાતિય પુ॰ અતિથિ. આિિશષ્ઠ ત્રિ॰ અતિદેશથી પ્રાપ્ત થયેલ. ગ્રાત્તિયનિષ્ઠ ત્રિ॰ અતિયાત્રામાં નિયુકતએક જાતને દેવગણુ. શ્રાતિજ્ઞ ન૰ અધિક, વૃદ્ધિ, પેાતાના
માપથી વધારે.
ગ્રાભિષાદિષ્ઠ ત્રિ તંત્તિાચ્ય ૬૦ અતિશય.
જ્ઞાતિયાત્રિ જુઓ,
જ્ઞાતિમ્પાયન ત્રિ॰ ચાકરની પાસેના પ્રદેશ વગેરે.
અતિઇ ૬૦ ઉત્કર્ષ
આતુ પુ॰ નદી વગેરે તરવાના ત્રાપા-નાના
મવા.
આતુર્ પુ॰ સૂર્યના અસ્તકાળ-સાય કાળ. અતુનિ ત્રિ॰ હિંસક, ખળ ગ્રહણ કરનાર. તુ ત્રિ॰ કાર્ય માં અસમ, પીડા પામેલ, રાગી.
For Private and Personal Use Only
ચાતુરતા સ્રો આરપણું. આતુરત્વ ન૦ ઉપરના અ. ગાદુરસંન્યાસ પુ॰ એક પ્રકારના સંન્યાસ. આતુરોપમળીય પુ॰ રાગીને ઉદ્દેશી -
ગનું નિવારણ કરવા માટે આર્ભવા યેગ્ય, સુશ્રુત ગ્રંથમાં તે નામના એક
અધ્યાય.
આતુરત્તેય પુ॰ રોગીને ઉપવ. ગાલુચ્ચું ૬૦ આતુરપણું, ફળનાશક એક જ્વરાંસ.
નૃપ ત્રિ॰ હિંસા કરેલ, ઠાર મારેલ, ઇંદેલ, કાપેલા
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ज्ञातृप्य
પરાભવ પામેલ,
સત્કૃષ્ટ ૧૦ એક જાતનું મૂળ સીપ મ વીણા વગેરે વાદિત્ર. આપ ત્રિ॰ ગ્રહણ કરેલ. આસધ ત્રિશત્રુવડે ગ્રહણ કરેલ ગંધવાળું. આસનવ ત્રિ॰ જેને ગવ ઉતારી નાખ્યા હાય તે, શત્રુથી પરાભવ પામેલ. આત્મજમેન્ ત્રિ॰ પોતાનું કતવ્ય. આમામ ત્રિ કેવળ આત્માનીજ ઈચ્છા
વાળુ, માત્ર આત્મજ્ઞાનની ઈચ્છાવાળું. આત્મામય ત્રિ આત્માની ઈચ્છાર્રમ ધી. આત્મવૃત ત્રિ પોતે કરેલ. આત્મગુપ્ત ત્રિ、 પોતાની શિતથીજ રક્ષણ
કરેલ—કરાયેલ.
આભમાં શ્રી જેને અડકવાથી ખરજ આવે છે તે એક વેલા. આત્માદિન ત્રિ॰ પોતાને માટેજ ગ્રહણુ કરનાર, એકલપેટુ, સ્વાર્થી, પેટભરૂ.
૬૮
સ્માત ૩૦ આપધાત.
આત્મયાસિન ત્રિ॰ આપધાત કરનાર. આત્મયોષ પુ॰ કાગડા, કુકડા, આત્મન પુ॰ કામદેવ, પુત્ર.
ગામનેઅને પુ પુત્ર, દીકરા, સંતાન. આત્મગમન ૩૦ આત્માની પુત્રરૂપે ઉત્પત્તિ. આત્મા શ્રી પુત્રી, મુદ્દ આત્મગાતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
આત્મજ્ઞાન ૪૦ યથા રૂપે આત્માનું જ્ઞાન. આત્મસત્ય ૪૦ આત્માનું યથા
6:22
સ્વરૂપ,
આત્મારૂપ પરમ પદા. ગમતા શ્રી આત્માપણું. આત્મત્ય ન॰ આત્માપણું.
મસુદિ ત્રિ॰ માત્ર આત્મજ્ઞાનથી સંતોષ પામનાર આત્મવેત્તા બ્રહ્મજ્ઞાની. આમવ્રુત્તિ શ્રી આત્માના સંતાષ, પેાતાને
સંતાય. આમ્બનિ ત્રિ॰ આપઘાત કરનાર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आत्मभवा
આમરૌં છુ૦ દ ણુ, આરસી, આત્માનું દર્શન, આત્મસાક્ષાત્કાર.
આત્મશન ન॰ આત્મસાક્ષાત્કાર, આત્મ
સાક્ષાત્કાર કરવાનું સાધન-શ્રવણ મનનું અને નિદિધ્યાસન વગેરે, પ્રાણીમાત્રમાં આત્મારૂપે દૃષ્ટિ કરવી તે. આત્મશિન ત્રિ॰ આત્મસાક્ષાત્કાર કરનાર. આત્મનિ ત્રિ. આપધાત કરનાર. આત્માન ન॰આત્માનું ધ્યાન, આ ચિંતન.
આત્મન પુ॰ પોતાનું સ્વરૂપ, પ્રયત્ન શરીર, મન, મુદ્ધિ, સૂર્ય, અગ્નિ, વાયુ, જીવ, પદ્મદ્ધ, ચિત્રક વૃક્ષ, આકડાનું ઝાડ. આત્મનિષ્ઠ ત્રિ કેવળ આત્મામાં સ્થિતિ
કરનાર, મુમુક્ષુ.
મશીન ત્રિ આત્માના હિતનું. આત્મનીન પુ॰ પુત્ર, સાળે, વિદૂષક. આશ્મનીન ત્રિ પ્રાણધારક, બળવાન. આત્મનેપ૬ ૬૦ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક સૈના. આનૈન પુ॰ આત્મનેપદસંનક ધાતુ. આત્મનેમાષા શ્રી આત્મનેપદ. આત્મવૃત્ ત્રિ॰ આત્માવાળું, પ્રયત્નવાળું. ઉદાર મનનું.
For Private and Personal Use Only
આત્મપુરાળ ન॰ તે નામના એક ગ્રંથ. આત્મપ્રહારય પુ॰ આત્માને પ્રકાશ. શાત્મપ્રમ પુ॰ પરમાત્મા. આત્મપ્રમ ત્રિ સ્વયં પ્રકાશમાન. સામગમન ૩ પુત્ર, કામદેવ. આત્મગમા શ્રી પુત્રી, મુદ્ધિ. ગ્રામમમા સ્ત્રી સ્વયં પ્રકારા, આત્મકથા, જૈનમતે ચૌદપૂર્વમાંનું એક પૂર્વ ગામવન્યુ પુ॰ આત્માને બધુ, પોતાના મિત્ર, માસીને પુત્ર, ફેાના પુત્ર, મા મા પુત્ર. આત્મમય પુ॰ પુત્ર, કામદેવ. ઞામમવા શ્રી પુત્રી બુદ્ધિ.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आत्मभू
१८९
आस्मसम्भवा
યાત્રિમ પુત્ર પુત્ર, કામદેવ, ઈશ્વર, શિવ, | ૩ ભરત ચ૦ પિતાના તુલ્ય ક્રિયા, પિવિષ્ણુ, આદિ છવ-હિરણ્યગર્ભ.
તાની પેઠે, આત્માની પેઠે. . . સરિયામ જી. પુત્રી, બુદ્ધિ,
મરકથા પિતાને વશ, આત્માને આeભત ત્રિપિતાથી ઉત્પન્ન થયેલ. સ્વાધીન. મારમાર ૩૦ પુત્ર, કામદેવ,પિતાને થયેલ
આમવરશ ત્રિજેનું મન પિતાને વશ સેવક, આત્મરૂપે થનાર દેહ વગેરે.
થયું હોય તે. મહાભૂતા સ્ત્ર, પુત્રી, બુદ્ધિ,
| મરવિરજા પુત્ર પિતાના શરીરનું વેચાણ રય ર૦ આત્મરૂપ, બ્રહ્મરૂ૫. સમિતિ ત્રિ. આત્મસ્વરૂપને જાણનારસરકાર ત્રિઆત્મસ્વરૂપને પામેલ.
જ્ઞાની, પિતાના પક્ષને જાણનાર, પિતાને ગરિમારિન ત્રિ. પિતાને શ્રેષ્ટ તરીકે જણનાર, માનનાર–ગર્વિષ્ઠ, પ્રાણીમાત્રમાં આત્માને છે અથવા બ્રી. આત્માના યથાર્થ સ્વરૂજેનાર.
પને જણાવનારી વિદ્યા, ઉપનિષદરૂપ બસમર્સ . ભાઈ.
મવિદ્યા, તે વિદ્યાનું સાધન શાસ્ત્ર, ગરમ મૂર્તિ સ્ત્રીવેદાન્તીમતે આત્માનું સ્વ- | ગરમવીર ત્રિ વિશેષ બળવાન. રૂપ, ન્યાયમતે કત્વ વગેરે.
આરવ પુત્ર સાથે, પુત્ર, વિદૂષક. જરા ૨૦ જગત,
સામવૃત્તિ સ્ત્રી પોતાની વૃત્તિ આજીવિકા, સરકારી બી. દુરાલાભા નામની લતાધમાસો.
આતમવૃત્તિ ત્રિપિતાનામાં વર્તનાર-હેનાર. ગરિમmરિ ત્રિ. માત્ર પોતાનું જ પેટ ભ- આમત્તિ ન્ની પિતાની શક્તિ, આત્માની રનાર, એકલપેટું, પેટભરું.
શકિત–માયા. આewયાકિન ત્રિબ્રહ્મનિષ્ઠ કર્મયોગી, સામ્રાજ્ય સ્ત્રીશતાવરી નામની વન
પ્રાણીમાત્રને આત્માસ્વરૂપે જેનાર. - સ્પતિ–શતાવર. સામાનિ પુબ્રહ્મા, શિવ, વિષ્ણ, કા- મારારિ જી. દેહ અથવા મનની શુદ્ધિ, મદેવ.
પિતાની શુદ્ધિ. સાર સ્ત્રી વિષ્ણુ.
માઘ સ્ત્રી. પિતાનાં વખાણું. આરક્ષા સ્ત્રઈંદરવરણનું ઝાડ, શા- રમણામ ૬૦ માનસિક સંયમ, મનને
સ્ત્રોક્ત વિઘકર્તાએથી આત્માનું રક્ષણ વશ રાખવું તે. વામન પુત્ર આત્મજ્ઞાનમાત્રથી તૃપ્ત રહે- રમજાય " પુત્ર, કામદેવ, બ્રહ્મા, નાર લેગીન્દ્ર.
વિષ્ણુ, મહેશ, પરમાત્મા. જામહામ પુઆત્મસ્વરૂપ પ્રાપ્તિ, આ- | સરકાર ત્રિ મનથી ઉત્પન્ન થનાર . માને લાભ, પિોતાને લાભ.
સુખ વગેરે, પરમાત્માથી ઉત્પન્ન થયેલ મારો પુત્ર સ્વપ્રકાશ આત્મા.
આકાશ વગેરે. સારમમિન ન૦ દાઢી, પિતાને વાળ. ચારણમુકવા સ્ત્રી પુત્રી, બુદ્ધિ. રમત ત્રિ. જેનું ચિત્ત પિતાને વશ આહિમણા જ ઉ૦ માહ્મણમુદ્રા 92 જુઓ. હેય તે, નિર્વિકાર ચિત્તવાળું.
આભાર ત્રિમતમતમુકત ત્રિ. જુઓ. યાત લ૦ આત્મપ્રકાશક શાસ્ત્ર.
રમતવા શ્રી. પુત્રી, બુદ્ધિ.
Sાથ લાભ
For Private and Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आत्मसाक्षन
आथर्वणिक
આત્મજ્ઞાન ત્રિ. વેદાંતાદિમતસિદ્ધ બુ- 1 at fઝ. મનના વિકારને રોકનાર, દ્વિત્તિનું પ્રકાશક ચિંતન્ય.
મનને વશ રાખનાર ગરમસજૂ સંપૂર્ણ રીતે પોતાને ગરારિ સ્ત્રી આત્માને પિતાની ઉ. સ્વાધીન.
પાધિરૂપ અંત:કરણની વૃત્તિના કર્મથી સરમણતિ ત્રિસંપૂર્ણ રીતે પિતાને અપૂર્વ દેહને સંગ. સ્વાધીન કરેલ.
સરોવર પુત્ર પિતાનો ઉદય. મારસિદ્ ત્રિસ્વયંસિદ્ધ, વિના યને સર-પુત્ર પુત્ર, કામદેવ. સિદ્ધ થયેલ.
સારા ૦િ મનમાં ઉત્પન્ન થનાર મણિજિ વી. આત્મારૂપ સિદ્ધિ–ક્ષ. શોક વગેરે, પિતાથી ઉત્પન્ન થનાર.
રાહુલ ત્રિ આત્માના લાભારૂપ સુખને કરવા સ્ત્રી, પુત્રી, બુદ્ધિ, ભાષપણું - પામેલ.
વૃક્ષ. નારાજ ૧૦ આત્માના લાભારૂપ સુખ- પિનાકિન ત્રિ. પિતાની શરીરમહે પરમાનંદ.
નત ઉપર છવનાર મજૂર વગેરે. ગરમાય ત્રિ આત્માના જ્ઞાન માટે યત્ન આરોપમ પુરુ પુત્ર. કરનાર, મનોવૃત્તિ પદાર્થ.
સામેvમ ત્રિપિતાના જેવું, પિતાની પેકે. આત્મહત્યા હ૦ આપઘાત.
ગરપm ૨૦ પિતાના જેવું, પિતાની પડે. ગમન આત્માના યથાર્થ જ્ઞાનથી આત્યંતિક ત્રિ. અતિશય થયેલ, અત્યંત રહિત, આપઘાત કરનાર.
હેનાર. સરકાધીન પુછ પુત્ર, સાળ, વિદૂષક. આત્યંતિદુનિવૃત્તિ સ્ત્રી મોક્ષ. માત્માપન ત્રિ પિતાને સ્વાધીન,બળવાન. ગરથતિવા પુચાર પ્રલયમાં મારમgu કિ પિતાને યોગ્ય, પિતા એક પ્રલય.
સત્તા સ્ત્રી અત્યંત હેનારી. અાપ ત્રિ આત્માના યથાર્થ ગાયક ત્રિો નાશના કારણવાળું કમ સ્વરૂપને ઢાંકી દેનાર.
વિગેરે. આરિમાપન ઝિ૦ ઉપરનો અર્થ ગઇ પુત્ર અત્રિ મુનિને પુત્ર. મામ પુ. જ્ઞાન માટે યત્ન કરતા યોગી,
આચિT સ્ત્રી અટકાવવાળી ચોથે દિવસે એક પ્રકારને યોગી.
હાયેલી સ્ત્રી. ગરિમા જ પુત્ર હૃદયસ્પર્શ
ગાય સ્ત્રી ઉપરને અર્થ, તે નામની આewવાન પુત્ર પિતાના કુળનું જ ભક્ષણ
એક નદી. કરનાર-માછલું.
સર્જન પુરુ અથર્વવેદને જાણનાર બ્રાહ્મણ આરિફાન ત્રિપિતાનું જ ભક્ષણ કરનાર.
અથર્વવેદને જાણનાર અથવા ભણનાર,
અથર્વવેદીને ધર્મ અથવા આઝાય, અથગરમાળા પુત્ર તે નામને એક તકદેવ,
ર્વવેદના કલ્પને જાણનાર પુરહિત.• પિતાનો આશ્રય. * *
સાધન ન૦ અથર્વવેદને સમૂહ, અથર્વ આમ ત્રિ. પિતાને આશ્રય કરી વેદમાં કહેલ કર્મ. રહેલ, મનનો આશ્રિત.
Irfજાવ. જ્ઞ૦ અથર્વવેદ ભણતાર સારી ત્રિ આત્મસંબંધી, પિતાનું. બ્રાહ્મણ.
For Private and Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आदंश
. आदित्यपुराण
મારા પુત્ર દશવું, કરડવું, દાંત.
દંશસ્થાન-દંશનું સ્થાન. સાવર ત્રિ ગ્રહણ કરેલ, લીધેલ. માવવાના ૦િ ગ્રહણ કરતું, લેતું. સાધરિ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, લેનાર. માનિ ત્રિો ધારણ કરતું. મારા પુત્ર સત્કાર, સન્માન, આરંભ, આ- |
સક્તિ, પ્રયત્ન. સવાર ત્રિ સન્માન કરવા ગ્ય
સ્વીકારવા યોગ્ય ગર્તવ્ય ત્રિ. ઉપરના અર્થ. આ આદર કરવા યોગ્ય. આહ ઉહ દર્પણ, આરસી, ટીકા, નમુને,
દેશની એક સીમા. આપવા જિ. દેશની અમુક સીમામાં
થનાર-હેનાર. સાહસ ૪ પુ. એક જાતને સર્ષ. સ ન ૧૦ દાહ, બાળવું, હિંસા કરવી,
નિંદવુ, નિંદા કરવી. ગતૃિ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, લેનાર. મજા પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અદાદિ: ગણને ધાતુ. આ જ ન ગ્રહણ કરવું, લેવું. ગવાન સ્ત્રી હસ્તિષા નામની એક
વનસ્પતિ. માિય અન્ય ગ્રહણ કરીને, લઈને. સાહાર ન ગ્રહણ કરવું, લેવું. આવા ત્રિગ્રહણ કરીને વિચરનાર.
હારિન ત્રિગ્રહણ કરનાર, લેનાર. સાવર ૫૦ કાર જુએ. સવાહિની સ્ત્રી, એક જાતને વેલો. Irf g૦ પ્રથમ, પહેલાં હેવું, કારણ, * સમીપપણું, પ્રકાર, અવયવ. યાદિ ત્રિ. પ્રથમનું, પહેલાનું પ્રથમ થનાર' હોનાર. કવિ ત્રિ પહેલાં કરનાર, પહેલાં
હોવાનું કરનાર, અહિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.. ગાવિ પુરા ઈશ્વર. સહિર્મન ૧૦ પહેલું કર્મ, પ્રથમ આરંભાતું કર્મ જિર્મન ત્રિ. પ્રથમ કામ કરનાર, પહેલું કર્મ કરનાર. સાવિવિ ૩૦ હિરણ્ય ગર્ભ–બ્રહ્મદેવ, વા- ત્મિકી મુનિ. ગનિવરિખ ૧૦ પરમેશ્વર, સાંખ્યમતે
પ્રધાન-પ્રકૃતિ, ન્યાયમતે ઈશ્વર, પરમાણુ. વિથિ ૧૦ વાલ્મિકી રામાયણ. રિક પુ. કાશીમાં રહેલી કેશવની . એક મૂર્તિ
વિજાપર 9. કાશીમાં રહેલી વિષ્ણુની - એક મૂર્તિ. મિિાન પુ. જૈન પ્રથમ તીર્થંકર ઋષ
ભદેવ. આરિતમ્ ગચ૦ આદિ, પ્રથમ, પહેલેથી,
પ્રથમથી. સહિત કુસંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક તાલ. આહિર્તા હરકેઇ દેવ, સૂર્ય આદિત્ય પુત્ર દેવ, સૂર્ય, બાર આદિત્ય,
સૂર્યમંડળના અધિષ્ઠાતા હિરણ્યગર્ભ, આકડાનું ઝાડ. વિ પુત્ર આદિત્યને પુત્ર. . સવિતુ પુત્ર તે નામને ધૃતરાષ્ટ્રને
એક પુત્ર, અરૂણ. વિચાર પુત્ર કાશીમાં રહેલ કેશ
વની મૂર્તિ. સચિપત્ર ૧૦ આકડા ઝાડનું પાંદડુ. ગાંદિપની સ્ત્રી તે નામની એક
ઔષધી. સચિપુરાણ નઇ તે નામનું એક ઉપ
પુરાણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आदित्यपुष्पिका
१९२
आदेशन
ત્યપુર જી. લાલ ફૂલવાળું આ- વા નામનું સૂક્ષ્મશરીર. કડાનું ઝાડ
આવિયા બચ્ચ૦ ઉપદેશ કરીને, કહીને, ગામ જી. તે નામની એક આજ્ઞા કરીને. ઓષધી.
વિઝ ૨૦ આજ્ઞા, ઉપદેશ. સ્થિત ૨૦ સૂર્યની ઉપાસના માટેનું આદિ ત્રિ, ઉપદેશેલ, આજ્ઞા કરેલ, એક વ્રત..
ઉચ્છિષ્ટ, શિખામણ આપેલ. સ્થિતિના જિ. સૂર્યના વ્રત માટે દિન ત્રિઆજ્ઞા કરનાર, બ્રહ્મચારી.
દિન પુ. બ્રહ્મચારી. સાહિત્યનું ૩૦ સુગ્રીવ, કર્ણ, યમ, શનૈશ્ચર
વિના પુત્ર આદ્ય સૃષ્ટિ, પહેલી સૃષ્ટિ. રિલા શ્રી ગ્રહણ કરવાની ઈચ્છા,
ગવાના પુત્ર દેષ, કલેશ, દુઃખ. ' લેવાની ઈચ્છા.
મીનાક fa૦ દુખેથી જે વશ થઈ શકે fહજુ નિ ગ્રહણ કરવા ઈચ્છનાર, તે, કલેશ પામેલ. લેવાને ઇચ્છનાર.
પીપા જિ. પારકા ઘરમાં આગ લગાડરિક પુત્ર નારાયણ, શિવ, પરમાત્મા. નાર, ઉદ્દીપન કરનાર. રાજ ! હિરણ્યકશિપુ નામ : કોપર ૧૦ ચિત્રકાર એક લેપન, ઉદીપ
રિત્રિક ભક્ષક, ભક્ષણ કરનાર, ખાનાર. , કરવું, સતેજ કરવું. સવિનય પુત્ર માટીના જુએ.
ગાપિત શિ૦ દિપાવેલ, પ્રકટ કરેલ, પિન - મહાભારતનું પહેલું પર્વ. સતેજ કરેલ. આgિrળ ચાર લાખ લોકની ગારિત્રિ ચીરી નાખનાર,ફાડી નાખનાર,
સંખ્યાવાળું તે નામનું એક પુરાણ મત ત્રિ આદર કરેલ, સ-માન કરેલ, મહિપુર ૬૦ આદિજીવ-હિરણ્યગર્ભ, પૂજેલ. નારાયણ. .
ગરજ ત્રિ. આદર કરવા યોગ્ય, માન જિw g ઉપરના અર્થ.
આપવા ગ્ય, પૂજવા યોગ્ય. હિમલ હિરણ્યગર્ભ, વિષ્ણુ.
દત્ય ચ૦ માન આપીને, આદર મિષ ત્રિ પહેલાં થનાર-હેનાર.
કરીને, પૂજીને. આમ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
મrદર સ્ત્રી ત્રણ વિભાગમાં સંકોચેલી દષ્ટિ. સાહિમ ૦િ આદિવાળું, કારણયુક્ત, સાર ત્રિ ગ્રહણ કરવાગ્ય, લેવા લાયક આદિ સીમાવાળું.
આયર ત્રિજુગાર ખેલનાર, જુગારી વિરાગ પુપૃથુ રાજા.
ર૦ જુગાર ખેલવાનું પાટીયું, જુગાર પિtiઇ પુત્ર વિષ્ણુને એક અવતાર ખેલ, જુગટું, જુગારનું સાધન. વરાહ અવતાર..
આવા પુલ ઉપદેશ આજ્ઞા, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વિવિ પુ. આદિ વિદ્વાન-સાંખ્યા- આદેશ, ઉપદેશેલ, આજ્ઞા કરેલ, કહેલ. થાય કપિલ મુનિ.
સવાલ ત્રિવ આજ્ઞા કરનાર, ઉપદેશ આ જી. પરમેશ્વરની માયારૂપ
કરનાર, શકિત, દેવીની એક મૂતિ
માથેરાન ન આવે જુએ, આજ્ઞા કરવી. વિરાર ન આવ-લિંગશરીર, અવિ. ) ઉપદેશ કરે.
For Private and Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મfફાન
आधिभोग
ગનિ ત્રિ. આજ્ઞા કરનાર, ઉપદેશ બલાત્કારે દુઃખ દીધેલ. કરનાર.
Tષ ત્રિ. અપમાનને વેગ્ય, તિરસ્કારમશિન પુત્ર જોશી.
પાત્ર, બલાત્કારે પીડવા યોગ્ય, દુબળ.. વારા ત્રિઉપદેશ આપવા યોગ્ય, આજ્ઞા rષ નવ દુર્બળતા. કરવા યોગ્ય, કહેવા યોગ્ય.
wrધાન ૧૦ સંસ્કારપૂર્વક અગ્નિ વગેરેનું , આ ત્રિ. આજ્ઞા કરનાર, ઉપદેશ કરનાર. સ્થાપન, ગર્ભાધાન. અrg ૫૦ યજમાન.
ભાષાનવા ન ગર્ભાધાન સંસ્કાર.. રાજ ઉન્ન પ્રથમ હેનાર-થનાર, મુખ્ય છે, સયાજ મથ૦ સ્થાપીને, ગર્ભાધાન કરીને. ખાવા ગ્ય.
મrષાય ૩૦ ભાષાને જુએ. સાપ ર૦ એક પ્રકારનું પ્રેવશ્રાદ્ધ, ધાન્ય, આધાર ગ્નિ સ્થાપનાર, ગર્ભાધાન કરનાર. અનાજ.
ગાધ go આધાર, આશ્રય,વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સાપ રિ પુ. વાલ્મીકિ મુનિ, બ્રહ્મા, અધિકરણ કારક, બંધન, ઝાડને ક્યારે, હિરણ્યગર્ભ.
તંત્રપ્રસિદ્ધ આધચક્રાધાર. સામાપક પુત્ર માસે, પાંચ ચોંઠીનું માપ. આપારતા સ્ત્રી આધારપણું. આશીક ન મૂળ કારણ, આદિ કારણ, rera ર૦ આધારપણું ઈશ્વર, પ્રકૃતિ, પ્રધાન.
આધારિા જી. પરમેશ્વરની શક્તિ મur સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પ્રથમ હોનારી
માયા, પ્રકૃતિ, તંત્રપ્રસિદ્ધ પર દેવતા, થનારી તિથિ વગેરે.
પીઠ પૂજનીય એક દેવ. માલી સ્ત્રી નિર્વાણતંત્રમાં કહેલ
આષામા પુતે નામે એક સંબંધ. મૂલપ્રકૃતિ.
મrષમા ત્રિઅધાર્મિક. મારિ ૩૦ કાત્યાયન વાર્તિકપ્રસિદ્ધ એક
પુત્ર માનસિક પીડા, સ્થાપવું, મૂકવું. ''શબ્દસમૂહ.
થાપણ મૂકવી. બાપુવાર ત્રિજેને આદિ સ્વર ઉદાત્ત
મવિશf go ન્યાયાધીશ. હોય તેવો પ્રત્યય વગેરે.
ગાયિ ન. અધિકતા. પૂન ત્રિપેટભરું, એકલપેટું, છતવાની
સrપિશ ત્રિ. માનસિક પીડાને જાણનાર, ઈચ્છા વગરનું.
મનની પીડાને અનુભવ કરનાર આપત્તિ ૬૦ પ્રથમથી છેવટ સુધી.
affજા ત્રિ દેવાધિકારે પ્રવૃત્ત શાસ્ત્ર, રાપ મન થાપણ, અનામત મૂકવું, ઘરેણે
વાત-પિત્ત વગેરેને લીધે થનાર દુ:ખ.. rષાર્થ =૦ કરજ લેવું તે.
આવા ૧૦ અધિપતિપણું, સ્વામીત્વ, આ વા ત્રિ અધર્મશીલ, અધમ, દેવ
પ્રજાપાલન વગેરે રાજાનું કર્મ. વશાત અધર્મ કરનાર.
મNિ T૦ બહુ પ્રજાના રક્ષણ માટેની વર્ષ પુ. તિરસ્કાર, અપમાન, બલાત્કારે ચિંતારૂપ બંધન. પીડા કરવી તે.
ઝયમના પુ) થાપણ મૂકેલા દ્રવ્યને બેરાષs R૦ ઉપરના અર્થ.
ગવટે, માનસિક પીડાના અનુભવરૂપ - મf ત્રિ. અપમાન કરેલ, તિરસ્કારેલ, * એવો .
રપ '
For Private and Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आधिभौतिक
१९४
ऑनदुहरू
-
-
-
મrfધમસિ ઝિ૦ વાધ-સર્ષ વગેરેને
લીધે થનારું દુઃખ. મrfધમચક પુત્ર તાવને લીધે સંતાપ, તાવની ગરમી.
fથ પુધૃતરાષ્ટ્રના સારથિને પુત્ર
friા 7૦ આધિપત્ય જુએ. આદિવેનિલા ત્રિએક વિવાહ ઉપર બીજે વિવાહ કરતી વેળા પતિએ પ્રથ
મની સ્ત્રીને આપેલું ધન વગેરે. anfધારે ન પુગુપ્ત રાખવા યોગ્ય મનની
પીડાને બલાત્કારે ભોગવનાર. ગાંધીજs R૦ થાપણુ મૂકવી. માયીકૃત ત્રિથાપણ મૂકેલ દ્રવ્ય વગેરે. પુર ત્રિ. ધૃણાલ, કંપાવેલ, હલાવેલ.
નિરાત્રિ. અર્વાચીન, હાલનું, હમણુનું. પૂત ઝિ૦ ધુત જુએ. જાગૃષ્ટિ - પરાભવ, તિરસ્કાર કરો, બ
લાકારે શિક્ષા કરવી. આપે ત્રિ ઉત્પન્ન કરવા યોગ્ય, સ્થાપન કરવા ગ્ય, આધાર આપવા યે ગ્ય, આશ્રય આપવા યોગ્ય, થાપણું મૂકવા યેગ્ય. સારા પુત્ર હાથીનો માવત.
મત ત્રિ. શબ્દ કરેલ, બળેલા, બાવિ, ધમેલ, આફરાનો રોગવાળું, અહંકાર વગેરેથી ઉદ્ધત. સામતિ ર૦ ઓફર, યુદ્ધ, શબદ, દાહ, ગમન ૬૦ આફર. સમાન 7૦ અગ્નિના સંયોગથી ઉત્પન્ન
થનાર એક શબ્દ, ધમવું. ૩૬માની સ્ત્રી સરિ નામનું એક સુ
ગંધી દ્રવ્ય. સમાપન . શબ્દ ઉત્પન્ન કરે, જમવું. સાયણય ૧૦ અધ્યક્ષપણું, પ્રત્યક્ષપણું,
અધિષ્ઠાતા પણું.
સાચા સ્ત્રી, ચિંતા, ઉ. ઠાપૂર્વક સ્મરણ આધ્યારિમ ઝિ૦ અધ્યાત્મસંબં, શાકમોહ-તાવ વગેરે દુ:ખ. ધ્યાન ન આપ્યા જુઓ.
ધ્યાપક ઉ૦ અધ્યાપક, ભણાવના: આધ્યાયિક પુ. વેદ ભણેલ. કાતિ ઝિ૦ વેદાંતિમતે અધ્યાસથી
કલ્પેલ પદાર્થ-જેમ છીપ વગેરેમાં રૂપ વગેરેની કલ્પના. Tષ્ણુપમા પુષમા જુઓ. Tધ્ર પુત્ર આધાર. માનિ ત્રિ. માર્ગમાં કુશળ-રસ્તાને
મી. જયરાયણ પુછે યવેત્તાને ગેત્રપુત્ર. ગારિયા ૬૦ યજ્ઞવ્યાખ્યાનને ગ્રંથ. આવિ ત્રિયજ્ઞને જાણનાર, યજ્ઞનું
પ્રતિપાદન કરનારા ગ્રંથને ભણનાર. અra ત્રિ- અધ્વર્યું સંબંધી કર્મ વગેરે.
પ્રાણવાયુને નાસિકાથી બહાર કાઢવો–શ્વાસ મૂકો. માનવા પુલ, મૃદંગ-નરવું, શબ્દ કરતો
મેઘ. માનવા ત્રિઉત્સાહ આપનાર. મનદુqfમ - કૃષ્ણને પિતા વસુદેવ. અનાદુન્યુમિ શ્રી મોટું નગારું. માનકુસુમ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ વાનરથ જિ. આનકસ્થલી દેશની
સમીપને પ્રદેશ વગેરે. ગનચછી સ્ત્રી કેઇ એક દેશ. માનવનિ ત્રિ. ઢેલની સમીપને પ્રદેશ
વગેરે.
સાના પુત્ર તે નામને એક મુનિ આનપુર ૧૦ બળદ, બળદસંબંધી, તે ' નામનું એક તીર્થ. માનકુલ ત્રિબળદે કરેલ અણુ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ના પુત્ર અનડુ નામના મુનિને ગેત્ર પુત્ર. માનત ત્રિ. નમેલ, પ્રણામ કરેલ, નીચા
મુખવાળું, વિનયથી નગ્ન. સમતા પુત્ર જૈનમતે આનતકલ્પ નામના
દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થયેલ દેવ. માનનિ શ્રી સંતેષ, નમન, નમ્ર ભાવ,
નમ્રતા, નીચા થવું. માનસિક ત્રિક પારિતોષિક નમન કરનાર, સારા ચામડાથી મહેલ નરવું વગેરે
વારિત્ર. મન ત્રિ, ગુંથેલ, વ્યાખ, બાંધેલ, કેશા
લંકાર વગેરે. મri R૦ મુખ. જનાર અંતરરહિતપણું, અવ્યવધાન. ગાય ૧૦ અનંતપણું, અનંત, સીમા
રહિત, અનહદ, સીમાન્યતા, નાશરહિતપણું, શાશ્વત પ્રતિષ્ઠા, ના પુત્ર હવ, સુખ, દુ:ખને અભાવ,
પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા. સન . આનંદવાળું, આનંદી, શાન ન ધરૂ. જાનવ ત્રિ. આનંદકારક,
વાનર ન કા ક્ષેત્ર. જનક ત્રિ. આનંદથી ઉત્પન્ન થનાર,
ભાથુ ઉ૦ અ નંદ, સુખ. કાજલ્પક ત્રિ. આનંદ આપનાર, ગાયત્ત પુમેનલિંગ-પુચિહ્ન. સામાન્ય ર૦ જતી આવતી વેળા મિત્ર
વગેરેને કુશલ પ્રશ્ન કરે છે, મિત્ર વગે. રેને તાત્કાલિક ભેટવું તે, આનંદ ઉપ
જાવ, સુખ ઉપજાવવું. સારા પુત્ર તાજી પરણેલી સ્ત્રીનું વસ્ત્ર. માના પુત્ર પરમાત્મા. / મન-૬ ત્રિ. આનંદથી પૂર્ણ, અત્યંત
આનંદવાળું.
ગજબુર ત્રિ. ઉપરના અર્થ,
નરમ પુવીર્ય, પાર, ભૂતાદિ
પ્રપંચ. સમાજ ત્રિ. આનંદ ભોગવનાર. rrrળ્યમુદ્ ૫૦ સુષુપ્તિ અવસ્થામાં આનંદ
ભોગવનાર છવ. ગાનાર . તે નામનો શિવની એક
મૂર્તિ. ગામના પુત્ર આનંદસ્વરૂપ પરમાત્મા. ગજજરયાણ પુ. વેદાંતપ્રસિદ્ધ પાંચ કોષોમાંનો એક કે અવિદ્યાસ્વરૂપ કારણશરીર. જ જો સ્ત્રી દુર્ગાદેવીની એક મૂર્તિ. માનવમર બ્રહ્માનંદને પ્રકાશ-બહ્માનંદનું પુરણ રામ ત્રિ. ભૂત આદિ પ્રપંચઃ માનમાં સ્ત્રી, ભાંગ. જાનવર પુ. બ્રહ્માનંદ-આતમાદ. શનિ પુત્ર હશે, કૌતુક. માનશ્વિત ત્રિઆનંદી થયેલ, હર્ષવાળું,
સુખી.
મારિન ત્રિ. આનંદવાળું, આનંદી,
આનંદકારક, માન સ્ત્રી એક જાતનું વૃક્ષ. આજના ૧૦ નમવું, સારી રીતે નમવું, નમ્રતાજનક વ્યાપાર. નમિત્ત ત્રિઅનુકૂલ કરેલ, નમાવેલ.
ત્રિનમાવવા યોગ્ય. . મારા અન્ય નમસ્કાર કરીને ના પુત્ર આણવું, લાવવું, જઈને સેં
સ્કાર કરશે. મેનિયર ન૦ ઉપરના અર્થ. સાન પુનૃત્યશાળા, યુદ્ધ, નાચવું, નાચ, તે નામને એક દેશ. ના પુત્ર તે નામને સૂર્યવંશી એક રાજા, તે નામને ચંદ્રવંશી એક રાજા, આનર્ત
For Private and Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मानत
દેશને માણસ, આનર્ત દેશનો રાજા | મનરી સ્ત્રી, ડી કાળી એવી ઘેડી. - ના ર૦ પાણી.
ગ7 ત્રિ. પ્રાણું. મારૂં ઝિ૦ નૃત્ય કરનાર, નાચનાર. અનુસાર ત્રિ. અનુકર ને જાણનાર, આજના ત્રિનત્ય કરનાર, નાચનાર, અનુકલ્પબોધક ગ્રંથને ભણનાર. : આનદેશમાં થનાર-હેનાર.
અનુદિત ત્રિ. અનુકૂળ પણે વર્તનાર. . માનપુર ૧૦ દ્વારકા નગરી.
મra૦ ૧૦ અનુકૂળપણું. સના ત્રિ- આનર્ત દેશમાં થનાર
ત્રિ ગંગાની પાછળ-હોનાર હેનાર.
થનાર. અનર્થી ર૦ નિર્યકપણું, અનર્થપણું. rrrસિરાત્રિ અનુસરવાથી થયેલ સંતાય માનવ ત્રિ. પ્રાણર્મબંધી બળ વગેરે.
વગેરે. આનષ ર૦ નર સંબંધી બે મળ. કાનુગા નવ અનુસરવારૂપ આચરણ, અ
નવ જિ. ગાડાસંબંધી, પિતૃસંબંધી. નુસરવાપણું. આજા ર૦ સ્વામીશન્યતાઅનાથપણું. rrrrrદા ત્રિ. પાછળથી કહેનારા આનાશ ત્રિ. નમસ્કાર કરવા યોગ્ય. આનુનિ ત્રિવે અનુકૂલ જાણનાર, ગુણેને માબાપ ઉ૦ માછલાં પકડવાની જાળ.
અનુસરતું જાણુતારા સચિન ત્રિ- આણનાર, લઈ જનાર, માનુનુષ્ય ૧૦ અનુલતાભરેલું આચરણ, માછીમાર.
અનુકૂલપણું. ' સાનાશ્વ ૬૦ યજ્ઞપ્રસિદ્ધ એક દક્ષિણાગ્નિ. નુurfમ ત્રિ. ગામની પાછળ-હેનાર ત્રાના રૂટ બંધ, લંબાઈ, જેમાં ઝાડ અને થનાર.
પેસાબ બને બંધ થઈ જાય તે એક લાગુવાર ત્રિ અનુચરના ધર્મવાળું રોગ-આકરો.
આચરણ–અનુચરની ફરજ. નrદવા પુત્ર આફરાના રોગને શાંત પા- નુત શ્રી આનુત નામના મુનિનું ડવા યોગ્ય ઉપચાર.
સંતાન. અનિવેય ત્રિ તરફથી સંચય કરવા arrગુતિક ત્રિ. તલની પાછળ થનારયોગ્ય.
હેનાર. માનિ પુત્ર અનિરૂદ્ધને પુત્ર.
આજુદfઇને પુત્ર અનુદ્દષ્ટિમાં થનાર-હોનાર. નિર્ત પુતે નામને એક દેવ.
સાસુનારા ત્રિ. વિનાશની પાછળ થનાર - મનિટ ત્રિ. વાયુ સંબંધી, વાયુ જેનો દેવ
હોનાર. હેય તેવું હવિષ વગેરે.
માનુજાતિ નો અનુનાસિકનો ધર્મ, જિસ્ટિ g૦ વાયુપુત્ર ભીમસેન, હનુમાન. અનુનાસિકપણું. arઉની સ્ત્રી સ્વાતી નક્ષત્ર.
ગાનુvs ત્રિક માર્ગની પાછળ થનારનીત ત્રિ. આણેલ, લાવેલ.
હેનાર. સાનીતિ આણવું, લાવવું.
આનુપૂરિયા ત્રિપગલે પગલે દોડનાર. ૪ પુલગાર કાળ એ રંગ, થે ડે Tv9 ત્રિપગલે પગલે થનાર-હેનાર. કાળો એ ઘેડે.
માનુ પરિપાટી, પરંપરા, કમ. આની ત્રિ- લગાર કાળું.
૩igaઈ ને ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आनुमानिक
आन्तरतम्थ
અનુમાનિ ત્રિક અનુમાનથી પ્રાપ્ત ; માનg ત્રિસાયંકાળની પાછળ થનારથયેલ, યુતિરિાદ્ધ, અનુમાનથી જાણેલ, - હોનાર અનુમાનયુકત.
જાનુરી ત્રિ- હળના માર્ગની પાળ અનુમrse fa. અડદની પાછળ હોનાર- હોનાર-થનાર. થનાર.
મનુષી ત્રિ- હળની પાછળ થનાર, - gયવ્ય ત્રિ. જવની પાછળ હેનાર- મનુજ્ઞા ત્રિઅત્રિ ઋષિની પત્ની અનુથનાર.
સૂયાએ આપેલ. orgqઇ ત્રિઃ પૂષ-ઓસામણની પાછળ
બગુણતિરેશ ત્રિ અનુસરણની પાછળ થનાર-હોનાર.
થનાર. માતાિ સ્ત્રી અનુરાગ, સ્નેહ, અનુસરણ.
rrrrદનેશ ત્રિવે સુષ્ટિની પાછળ થનારઅનુરારિ પુ. તે નામને કઈ યુનિ.
હેનાર. આજુતિ ૩૦ ઉપરને અર્થ
માનુતિ ત્રિ. અનુકરણ કરનારમાં માનુપિશ વિલેપન પાછળનું કર્મ.
હોનાર-થનાર. અનુમિકા ત્રિ, અનુકૂલ આચરણવાળું,
અનૂપ ત્રિ. અા દેશમાં રહેનાર થનાર, આ ૧૦ અનુમ, અનુક્રમપણું.
જળથી અનુસરાયેલા દેશમાં થનાર. આનુવંજય ત્રિ વાંસના ઝાડની પાછળ થનાર.
વૃત ત્રિ. નિરંતર જૂઠાણું કરનાર. આિિા જીવ ઉપકારની સામે ઉપ- વૃge 7 કરજરહિતપણું, કરજ અદા કાર કરવાની ઈચ્છા નહિ તે.
કરવું. આજુ ત્રિક પાસીની પાસેના ઘરમાં ગરાસિ | દયાળુને પુત્ર. રહેનાર.
આફરીદ ત્રિદયાળુના સંતાનમાં છે મજુરાસિક શિવ અનુશતિકસંબંધી.
નાર-થનાર. સાપુતામિકા જિ. શીખામણનાં નીતિ- આશા ન દયા, દયાળુપણું, અનુકંપા, વાય વગેરે.
કારૂછ્યું, સગુણાનિક ૧૦ તે નામનું મહાભારતનું મઝુરાઇ ત્રિ. દયાવાળું, દયાળુ. એક પર્વ.
કનૈતૃ ત્રિઆણનાર, લાવનાર. અનુભવિકા ત્રિ. સ્વર્ગાદિકના સાધનરૂપ જય ત્રિ. આણવા યોગ્ય, લાવવા ગ્ય. વેદન કર્મ સમૂહ.
સાય પુયજ્ઞસંબંધી દક્ષિણાગ્નિ. પ્રસંગવશાત પ્રાપ્ત થયેલ, પુન ૨૦ નિપુણતાને અભાવ, નહિ સહેજે આવી મળેલ.
હોશીઆરી. , અર્થ માનુપૂવૉ જુઓ.
નૈઋાં ર૦ એશ્વર્યને અભાવ, સાંખ્ય મrrive fક અનુવડ નામના દેશમાં વગેરેના મને બુદ્ધિને એક ધર્મ. * ચાર-હેનાર.
ગમત ત્રિ. પીડાયેલ, પીડા પામેલ, પીડેલ. અનુદુમ ત્રિઅનુટુપ છંદને મંત્ર વગેરે, ગાજર ત્રિ આત્યંતર, આંતરીક અંદરનું. અનુટુપ છંદસંબંધી.
અreતરતજ અત્યંત સાદૃષ્ય, અત્યંત તુમ અનુણુભ નામને છંદ. સરખાપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आंतरागारिक
અતરાવારિક ત્રિ॰ અંત:પુરના અધિ કારીનું કમ વગેરે.
સાન્ત-પશ્ચ પુ॰ આભ્યંતરદ્વૈતવિસ્તાર્ - સ્વમષ્ટિ.
સપ્તાહ ત્રિ દેહની અંદરજ આત્માની સ્થિતિ જાણનાર.
મતરિક્ષ ॰િ આકાશમાં થનાર ઉત્પાત
વગેરે, આકાશમાં હેાનાર જળ. આન્તરીક્ષ ત્રિ॰ ઉપરના અય. આવી ત્રિ॰ અતરીપ દેશમાં હેાનાર્ -
ચનાર.
ધર્મપિત ત્રિ૦ ગણુની અંદર હેાનાર, સમુદાયમાં હેાનાર.
આન્તવૈદિક ત્રિ॰ ધરતી અંદર હેાનાર
નાર.
આન્તય 7 અંતર્વીપણું, અંદર હેવા
પણ.
આવૃતિમા ત્રિ॰ શાન્તñફ્રિ જીએ. શ્રાન્તિા શ્રી મેાટી વ્હેન. માત્ર ૬૦ વાયુને વહેનારી એક નાડી, આંતર.
१९८
સાન્ત ત્રિ॰ આંતરડાંસ અધી. અખિલ ત્રિષ્ટ આંતરડાંસંબંધી. આન્ત્રોત્ સુ॰ ૩૬૦ સેટ્ ડેલાવવું વારંવાર્ ચલાવવું.
મોહર ત્રિ॰ડાલાવનાર, વારંવાર ચલા
વનાર.
ગોલ્ડન 7૦ લાવવું, વારંવાર ચલાવવું. મોહિત ત્રિ॰ ડેલાવેલ, વારંવાર ચલાવેલ
અન્યત્તત્ત ત્રિ॰ રસાઇ કરનાર, સાઇએ. માટીનલ 7॰ સામવેદનું એક સૂકત. ગાય ત્રિ. અધ:પે, આંધળાપણું. સાન્ધ્ર પુ તે નામને એક દેશ. તે દેશમાં
રહેનાર, તે દેશના રાજા. આન્ન ત્રિ॰ અન્ન મેળવનાર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपतिक
ગ્રામ્યતીય પુ॰ અન્યતરને પુત્ર. અમાન્ય ૧૦ અન્યરૂપતા, બીજા સ્વરૂપપણું. ગ્રામ્યચિત્ર ત્રિશ્ન ઉત્તમકુળમાં જન્મેલ આવા ૧૦ અવરા જીએ. ગ્રામ્યાદિ ત્રિ॰ પ્રતિદિન સાધ્ય પ!સાઈ વગેરે.
આવી સરી શ્રી દંડનીતિ, તક વિધા, ગૌતમે રચેલી આત્મવિદ્યા. ગ્રાન્ટીપિત્ત ત્રિ॰ અનુકૂળ
આર્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ મે મેળવવું, પામવું. આર્ ટ્રિ ૧૦ ૧૦ સેટૂ મેળવવું, પ્રાપ્ત કરવું. પ્ર+અત્યંત પ્રાપ્ત કરવું, સ+É પૂર્ણ કરવું, અવ+મેળવું, પુષ્કળ થયું, સમ થવું, અનુ+ત્ર+ પાછળથી મેળવવું, વ્યાપ્ત થવું.
આપ જુ॰ આઠ વસુએમાં ચેાથેા વસુ. આપ ૬૦ જળતા સમુદાય, આકાશ. આજ ત્રિ॰ મેળવનાર.
આાપાર ત્રિ॰ ઉકરડામાં પેદા થયેલ. આપદ ત્રિ॰ લગાર પાડેલ. શ્રાન્નિત્તિ પુ॰ અપક્ષિતના પુત્ર. આમા શ્રી. નદી.
આપમેય પુ॰ ગંગાનદીનેા પુત્ર ભીષ્મ પિ
તામહ.
આશ્ચિત્ત ત્રિ. આપત્તિને નાશ કરનાર. આપ ૧૦ પટ્ટુન્યતા.
પળ પુ॰દુકાન, હાટ, બજાર, વેચા-ખરીદવાના વ્યવહાર.
આપત્તિ ત્રિ॰ બજારમાંથી આવેલ રાજાના કર વગેરે, દુકાનદારનું કદ પનિષ્ઠ પુ॰ દુકાનદાર, વિષ્ણુક, વેપારી આપતન ન॰ આવવું, પ્રાપ્ત થવું, જ્ઞાન, દૈવશાળ પડવું. આપત્તિ પુ. વાયુ. બ્રાપતિઃ પુ. ભાજી પક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आपतिक
आपापिन
-
-
ગતિ ત્રિદેવાધીન.
ગમાં હેનાર–થનાર દિવસના પાછલા ભા. આપતિત ત્રિ આવેલ, હઠથી આવેલ. ગમાં વ્યાપ્ત હોનાર. દેવગે આવી પડેલ.
તે નામનો કોઈદિક કલ્પગ્રંથ. Arvu go આપતિકાળને વિધિ. સાપ ઉ૦ વસિષ્ઠ મુનિ, પરમપુષ-નારાયણ. સાપર ૪૪ પુ. આપત્તિનો સમય.
આપણ્ ૧૦ પાણી. પર િત્રિ- આપત્તિના સમયે પરતા પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. હેનાર-થનાર.
સાપરત કોઇ ત્રિ. આપસ્તંબ ઋષિસંબંધી. મારિ સ્ત્રી આપત્તિ, આપદા, આફત, જાપરતા પુત્ર આપૌંબઋષિની પુ
પ્રાપ્તિ, અર્થ વગેરેની સિદ્ધિ, અનિષ્ટ- ત્રીને પુત્ર. પ્રસંગ.
મveતજિની સ્ત્રી તે નામની એક લતા. arvug૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અત્યાધિકા- મrvi j૦ કુંભારને નીમાડે, થડે પાક, રમાં કરેલ પ્રત્યય.
સારો પાક, પુટપાક. સારા ત્રિઆપત્તિને પામેલ.
મvહી ન આંખના ખૂણામાં જવાનું જાપસ્થિ પુત્ર સામેના માર્ગસંબંધી.
આંજણ. પ આપત્તિ, આફત.
સાપ પુ. વેચવા ખરીદવાને વ્યાપારઆપવા પુઆફતે કરેલ દુષ્ટ કાળ.
ઉપલક દૃષ્ટિ, વિચાર્યા વિના સાપલા સ્ત્રીઆપત્તિ, દુઃખ.
જાણવું, અચાનક આવવું, તત્કાળ, ચાલુ ૩r g૦ વરૂણ દેવ.
કાળ, ઉપક્રમ-આરંભ. ઝraપુઆફતના સમયને ધર્મ,
મrinતત ૧૦ કારણ વિના અકસ્માત, આપને ૧૦ મહાભારતના શાંતિપર્વનું ઉપરથી. એક પેટાપર્વ
ruતદિર સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. પર ન મરી, તીખાં, મેળવવું, પામવું. આપતા ત્રિતેિજ આક્રમણ કરવા આસાપરિયા પુત્ર ઇન્દ્રનીલમણિ કિરાત-ભ. વનાર, પિતાની મેળે ધસી આવનાર, પરેશ ત્રિ તરફથી ખશેડવા ગ્ય, કર્તવ્યનું અપતન. ચારે તરફથી દૂર કરવા મેગ્ય.
સાપરા ત્રિચોતરફથી પસાર કરવા ગ્ય T૪ ત્રિઆપત્તિથી ઘેરાયેલ, પ્રાપ્ત થ- પ્રદેશ વગેરે. વેલ, શરણે આવેલ.
આcરા મગ્ન તરફથી પાડી નાખીને. ruતયા સ્ત્રી. ગર્ભિ| સ્ત્રી.
મr g૦ ફળને લાભ, આવવું. અrvમિત ત્રિ. કંઈ પણ બદલામાં પર માત્ર પગસુધી. આપી ખરીદ કરેલ, સાટામાં લીધેલ.
માપન ૧૦ આપત્તિના વિષયરૂપ કરવું, જાયા સ્ત્રી પાણીના પૂરને વહેતી કે સંપાદન કરવું, મેળવવું. નદી, હરકેઈ નદી.
પાન ૧૦ એકઠા થઈ દારૂ પીવાનું સ્થાન, શિ7 ત્રિ પ્રાપ્ત કરાવનાર પહોંચાડનાર. એકઠા થઈ દારૂ પીવે, હેર વગેરેને પાણી ગvપચ્છ ર૦ અપરાધકર્તાપણું, અપ- પીવાને હવાડો. રાધીપણું.
Try 7 દારૂ પીવો,મદિરા પાનની ગોદી. arviદૂષિા ત્રિ દિવસના પાલ્લા ભા... | અvrfજન ત્રિઃ દારૂ પીનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आपालि
आप्तवचन
rrr૪ ૫ માથાની જ. જરિ પુ. ધન વગેરે પહોંચાડનાર, આત
rur લગાર પીંગળ ગ. સજા ન સેનું. ગાજર ત્રિવ લગાર પીગળું. જિસ આપિશલિ મુનિએ રચેલું • શાભ. જિસ્ટિ 3 વ્યાકરણશાસ્ત્રી એક મુનિ
શ્રીઆપિશ લિ મુનિની પુ. aણો . પુટ, ઝા, વૃદ્ધિવાળું rrો ઉ૦ શિખામાલ્ય, મુકુટ. પર ત્રિ. પીડા કરનાર. પલા સ્ત્રી સારી રીતે પીવું, દુઃખ દેવું,
દાબવું, નીચોવવું. અતિ ત્રિ. સારી રીતે પડેલ, દા
બેલ, નીચોવેલ. એળેલ. સર ર૦ માક્ષિક ધાતુ.
પત પુo લગાર પીળા રંગ, મrmત ત્રિ. લગાર પીળું, જે લગાર પીધું
હોય તે પાણી વગેરે. મrd R૦ ગાય વગેરેનું આઉ-અડાણ. અજીરા ૩૦ ..
પૂપિયા ત્રિ પૂડા બનાવનાર-રાંધનાર, પુડા ખાવાનું સાધન ગેળ વગેરે, પૂડા વેચનાર, પૂડા ખાવાના સ્વભાવવાળું. શryપવા ૪૦ પુડાનો સમૂહ. rqજ ત્રિ. પુડા બનાવવાનું સાધન લોટ વગેરે. પૂર પુરા પાણી વગેરેને પ્રવાહ, સારી રીતે પૂરવું, લગાર પૂરવું, અભિવ્યાપ્તિ. આજ ર૦ સારી રીતે પૂરવું-ભરવું. ww બિ સારી રીતે પૂરનાર, ભરનાર,
પૂર્ણ કરનાર, are . એક જાતને સર્પ. અrgr f૦ પૂરેલ, ભરેલ, અભિવ્યાસ. ૧
rryfé સ્ત્રી, લવાર પૂરવું, ડું ભરવું. સારી રીતે પૂરવું ભરવું.
ત્રિસારી રીતે પૂરાતું, ભરાતું, ચેતરફ વ્યાપેલ-ફેલાયેલ. સાલ ૨૦ એક જાતની ધાતુ-કઈ. કાર્ 2િ. સંસર્ગવાળું, સંબંધવાળું. Tryછા સ્ત્રી પૂછયું, ચીલ, જિજ્ઞાસા, જાણવાની ઈચ્છા, ભૂતભવિષ્યને શુભ
પ્રમ, આનંદ ઉપજાવે. અryછા ત્રિ- જાણવાને ઈચ્છવા ગ્ય, પૂછવા યોગ્ય.
મચ૦ પૂછીને જાણવા ઇચ્છિ. આજેસિકા ત્રિઅપેક્ષાથી પ્રાપ્ત થયેલ. સલિમ ર૦ જાતિવમાં કહેલ જન્મલગ્નાવધિ ત્રીજું છવું નવમું અને બારમું
સ્થાન. માનય fઝ૦ પાણીને વિકાર, જળથી
ભરપૂર, જળમય. સામૂર્તિ ૩૦ સ્વાચિવ મનુને એક
પુત્ર, સમર્ષિઓમાંનો એક ઋષિ. સાપSાન ૧૦ અપસણ કર્મ. સાત ત્રિપ્રાપ્ત કરેલ, મેળવેલ, જાણેલ, વિશ્વાસ પામેલ, યથાર્થ જ્ઞાનવાળું, યુકિતયુકત, કુશળ, સંપૂર્ણ બંધુ, સં. બંધ પામેલ.
ત્રિો જીવાત્મા અને પરમાત્માની એકતા જાણનાર. ગાતા | પરમાત્મા, નયાયિકમતસિદ્ધ
ઈશ્વર, arer ત્રિ. યોગ્ય કરનાર, વિશ્વાસુ
આજ્ઞાકારક નોકર વગેરે. સાતમાં સ્ત્રીગર્ભિણી સ્ત્રી, સાપ્ત ત્રિ. જેને ગર્વ આવી ગયો
હોય તે. ગારવાચન ૧૦ વેદ, વેદમૂલક ધર્મશાસ્ત્ર વગેરે. મrdવચન ત્રિ. યોગ્ય વાણુવાળા ગાષિમુનિ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आप्तवाक्य
आबद्ध
-
-
-
-
માતાજી ૧૦ વેદ, વેદમૂલક ધર્મશાસ્ત્ર | મruછન્ન ત્રિઅત્યંત ગુપ્ત, લગાર ગુણ, વગેરે.
થોડું છાનું. ૩Hવારા ત્રિ યોગ્ય વાણવાળા ઋષિ- સાપ મચ૦ પગના અગ્ર ભાગ સુધી. | મુનિ વગેરે.
માઇપકીન ત્રિપગના અગ્ર ભાગ સુધી સારવાર સ્ત્રીવેદ, વેદમૂલક ધર્મશાસ્ત્ર- પહોંચતું વસ્ત્ર વગેરે. * ઇતિહાસ-પુરાણ વગેરે.
સાવજ ત્રિ. શેઠું નમ્ર, લગાર પીગળવું. ગાથા ત્રિ ગ્ય વાણીવાળા ઋષિ
કાપો પ્રયાજ યાજ્યા. મુનિ વગેરે.
સાબીર ત્રિસારી રીતે પ્રસન્ન થયેલ, ઘેટું સતત ત્રી, વેદ, ધર્મશાસ્ત્ર વગેરે.
પ્રસન્ન થયેલ. Tiા સ્ત્ર, જટા.
અrsીત જ સારી રીતે પ્રસન્ન થવું. મરિ સ્ત્રી સંગ, સંપ્રાપ્તિ મેળવવું, સ્ત્રી
ગોતા પુત્ર વિષ્ણુ સંગ, સંબંધ, લોભ, સમાપ્તિ, સંપત્તિ,
માસ્ટર પુત્ર સ્નાન, પાણીનું એતરફ ઉઉત્તર કાળ.
છળવું. સાત્તિ સ્ત્રી શાસ્ત્ર, આગમ, સિદ્ધાન્ત.
માસ્ટર ૧૦ ઉપરના અર્થ માસ્ય = પ્રાપ્ત કરવા ગ્ય, મેળવવા
માવતિન પુ. સ્નાતક ગૃહસ્થ -- યોગ્ય, લાભોગ્ય.
સાવ પુઆ૪૦ જુએ. ગામવાર પુછે તે નામને એક ઋષિ.
સાવિત ત્રિન્હાયેલ, જળ વગેરેના સાથ ત્રિ પાણી સંબંધી.
પ્રવાહથી વ્યાપ્ત. માર્ચ ત્રિો મેળવવા યોગ્ય પ્રાપ્ત કરવા ચોગ્ય, પાળવા યોગ્ય.
માર્ચ ઝિ૦ સ્નાન કરનાર, જળ વગેકાચ પુ. ચાક્ષુષ મવંતરકાળને કઈ
રેથી વ્યાપ્ત થવા યોગ્ય.
સારા ન કર્તવ્ય સ્નાન. દેવ, ઝાડ, આવ્યા ૨૦ પ્રીતિ, વૃદ્ધિ, પુષ્ટિ
સાસ્કૃત ત્રિ. સ્નાન કરેલ, હાયેલ, ભીનું
થયેલ. આપાન ત્રિ- પ્રસન્ન થયેલ, વધેલ, પુષ્ટ થયેલ.
આહુત પુ૦ સ્નાતક ગૃહસ્થ. માથાન ન દીલણીય એક મંત્રસં. માત ન સ્નાન.
સ્કાર, વૃદ્ધિ, પુષ્ટિ, પ્રીતિ, તર્પણ, વધવું, બાહુતિન ૬૦ સ્તાતક ગૃહસ્થ, પુષ્ટ થવું, ખુશ કરવું.
સાહુલ્ય ધન્ય સ્નાન કરીને, કૂદીને, ઉઆધ્યાન ત્રિવ વધનાર, પુષ્ટ થનાર, પ્રસન્ન
છળીને. થનાર, તર્પણ કરનાર.
આજુ ત્રિ. થોડું બાળેલ–બળેલ સારી રીતે ચાલિત ત્રિ. આનંદ પામેલ, ખુશ ક
બાળેલ, બળેલ. રેલ, તૃપ્ત કરેલ, પૂરેલ, પૂર્ણ કરેલ, માત્ર પુવાયુ. વધારેલ, પુષ્ટ કરેલ.
સાવન વ વાયુ. - સછિન્ન ન જતી આવતી વેળા બં
R૦. અફીણું. ધુઓને અન્યને કુશલપ્રશ્ન, આનંદ સાવ જ મજબૂત બંધન, પ્રેમ, સ્નેહ, મેળવ,
"ભૂષણ, અલંકાર, જેતપું. '
For Private and Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
आबद्ध
www.kobatirth.org
જ્ઞાનદ ત્રિ॰ અંધાયેલ, વ્યાપેલ, અત્યંત રાસાયેલ ધેરાયેલ.
આવન્ય પુ॰ મજબૂત બંધન, પ્રેમ, જોતર. આવયન ૬૦ ઉપરના અ આષ પુ॰ ઉપાડવું, ઉખાડી નાંખવું, હિંસા કી, હાર કરવું.
સાદુળ ૬૦ ઉપરના અ. આનિ ત્રિ. ઉખાડવાથી યુક્ત. સયહિ શ્રીપતી, સમૂહ,
આાન્ય પુ॰ પીડા, દુઃખ.
ગાવાયા સૌ પીડા, ત્રણ પ્રકારના તારૂપ લેશ.
વિષપુ॰ વધવાનું આર. યવિધ ત્રિમૂખ.
આવિલ ત્રિ॰ અસ્વચ્છ, મેલું, ભેદક. આવિન્દ પુ॰ એક જાતની વનસ્પતિ. આધુત્ત પુ॰ ખતેવી (નાટકની ભાષામાં) આન્દ્રે ત્રિ॰ મેધસંબંધી, મેધમાં હેાનાર-
થનાર.
આમ જુ॰ ઉત્તમ માહાત્મ્યવાળા દેવ. આમન્ડન ૬૦ નિરૂપણ. આગમગાત પુ. અભયજાત્યના પુત્ર આમાત્ય ૩૦. અભયજાતને પુત્ર. આવળ ન॰ અલંકાર, ધરેણું, સારી રીતે
પાષણ.
આમત્તિ ત્રિ॰ પૂરેલ, ભરેલ, શણગારેલ. આમર્મન 7॰ સારી રીતે ભરણ, પોષણ, ગભ વગેરેનું પાછુ.
આમા હ્રૌ॰ કાંતિ, શાંભા, દીપ્તિ, ઉપમાન,
વવૃક્ષ નામની વનસ્પતિ. સામતિ શ્રી પ્રતિબિમ.
આમાણ ૬૦ પરસ્પર વાતચીત, આલાપ, સમેાધન.
આમાન્ય ત્રિ॰ વાતચીત કરવા યેાગ્ય, સં મેધન આપવા યોગ્ય, કહેવા થેાગ્ય. આમાસ પુ॰ પ્રતિબિંબ, દુષ્ટ હેતુ વગેરે,
૨૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ærth
તુલ્ય પ્રકાશ, ગ્રંથના અભિપ્રાયના વર્ણનરૂપ અમુક એક વ્યાખ્યાનને અશ આમાસુર ત્રિ॰ સારી રીતે પ્રકાશમાન. આમાર ત્રિ॰ સારી રીતે પ્રકાશમાન. આમાસ્વર પુ॰ તે નામના ચેાસા ગણુદેવ, તે નામના ખાર ગણુદેવ. *મિ-નિષ્ઠત્રિ, શત્રુનાં મારણ-ઉચ્ચા
ટન અથવા વશીકરણના સાધન મંત્ર વગેરે અથવા તેવા કાઇ પ્રયાગા. અમિનન ત્રિવશખર પરાથી ઉતરી આવેલ, વ ાસ ધી. आभिजात्य न० કુલીનતા, પંડિતાઇ,
સુંદરતા.
માભિનિત ત્રિ॰ અભિજિત નક્ષત્રમાં જ
ન્મેલ. આમિનિત્ય ત્રિ૰ ઉપરના અય .
આભિષા ની નામ, કહેવું, એલવું, એક જાતની શબ્દવૃત્તિ.
સ્રાભિષાતજ ૧૦ શબ્દ.
આમિયાનીયા ન॰ કહેવા યાગ્યપણુ. સમિત્તિ વિતે નામનાં સૂક્ત-સામ વગેરે.
ગ્રાભિમાનિષ્ઠ શિવ અભિમાનથી ઉત્પન્ન થયેલ.
ગ્રાભિમુલ્ય ૪૦ સન્મુખપણું, મિજ ૬૦ સૌન્દર્યાં. આમવ્ય ૬૦ સૌ મિપિત્ત ત્રિ॰ અભિષેકથી ઉત્પન્ન
થયેલ. અમિષેયનિષ્ઠ ત્રિ॰ રાજ્યાભિષેકનું સાધન દ્રવ્ય વગેરે. આમિરાશિ ત્રિ॰ ભેટ, ભેટમાં મૂકવા ચેાગ્ય કાઈ દ્રવ્ય.
આમીત્ર ૬૦ અભીક ઋષિએ જોયેલ સાવેદના એક ભાગ.
આમી ય ૧૦ વારંવારપણું, સતતપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आभीर
આમીર પુ॰ગેવાળ, ભરવાડ, આયરની જાત, તે નામને એક દેશ, તે દેશમાં રહેનાર, તે દેશને રાજા. આમીર ન॰ તે નામના એક છંદ, સમીરહિ હો જ્યાં માત્ર ભરવાડ રહેતા હોય તેવું નાનું ગામ,ભરવાડના નેસ. આમીપત્તુિશાસ્ત્રી. ઉપરના અ આમીરપટ્ટી સ્ત્રી. આમીપત્ઝિ જુએ. આમીરી સ્રી. ગાવાળણ, ભરવાડણ, આયરાણી.
સામીહ ન કષ્ટ, દુઃખ, ભયાનક, આમીણ ત્રિ॰ કષ્ટવાળુ’, દુઃખી, ભયભીત, સામીરાય ન॰ તે નામના સામવેદના એક
ભાગ.
આમ ત્રિ॰ વિભુ, વ્યાપક,
આમુર ત્રિ॰ સાચાયેલ, વાકુ વધેલ, થાવુ વાકું. આવૃત્તિ સ્ત્રી
વ્યાપ્તિ.
આમેરી સ્રી. તે નામની એક રાગણી, આર્નોન પુ॰ પરિપૂર્ણતા, વિસ્તાર, ભાગવવું, ભેાગવો, યત્ન, સારીરીતે સુખ વગેરેના અનુભવ, વનું છત્ર. સૌનય ત્રિ॰ પરિપૂર્ણ
નૈનિ ત્રિ વિષયભોગ કરનાર. આનૈનિન ત્રિ॰ પરિપૂર્ણ આભ્યન્તર ત્રિ॰ અંદરનું, વચ્ચેનું. સામ્યવદારિદ્ર ત્રિ॰ ભેાજનયેાગ્ય અન્ન વગેરે..
આખ્યાનરિષ્ઠ ત્રિ કુંબના ભરણપોષ
ણુમાં મશગુલ.
આમ્યાવાચિત્ત ન પિતામાતાના કુળ તરથી આવેલ એક સ્ત્રીધન. ગ્રામ્યનિષ્ઠ ત્રિ॰ અભ્યાસથી પ્રાપ્ત થયેલ દૃઢ સંસ્કાર વગેરે, પાસે રહેલ. આન્ચુચિયા ન॰ વૃત્તિનિમિત્તે શ્રાદ્દ. બ્રિજ ત્રિ॰ લાકડાની ાદાજીથી ખેહનાર.
२०३
આય ત્રિ ગમ્ ગવ્ય
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आमयाविता
આકાશમાં હેાનારચનાર. અઞીકારમાં, સ્વીકારમાં નિ
શ્રયમાં, જ્ઞાનમાં, સ્મરણમાં તથા પ્રતિવચનમાં વપરાય છે.
ગામ જુ॰ લગાર પકવ, અસિદ્ધ, પાકરહિત, રાગ, અજીણુ ના કાઈ રાગ, ગ્રામ ત્રિ॰કામુ, અપકવ, આમથુમ છુ૦ કાચા ડે. ગ્રામમ િત્રિ
કાચા માંસ વગેરે જેવા
ગંધવાળુ,
ગામ કાચા તાવ.
પુ૦ અપવ તાવ, નવા તાવ,
મત ૩૦ એરંડાનું ઝાડ,
મનસ્ય ચ દુઃખ.
આમન્ત્ર પુ॰ એરંડાનું ઝાડ, ગામન્ત્રા જી. આમન્ત્રણ ન॰ અભિનંદન, સંખાધન, એલાવવું, તેવું.
For Private and Personal Use Only
આમળા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ગ્રામમિત ત્રિ॰ અનાવશ્યક ક્રમમાં યાજેલ, નિમ ંત્રેલ, નેતરેલ, ખેલાવેલ. આશ્રિત નવ્યાકરણમાં સંમેાધનાથે પ્રથમા વિભક્તિ.
સમય અન્ય આમંત્રણ કરીને, સંમે ધીને, મેલાવીને, તેડીને.
ગમખ્ય ત્રિ॰ આમંત્રણ કરવા ચાગ્ય, એલાવવા યોગ્ય, તેડવા યોગ્ય, યાજવા યાગ્ય. ગ્રામસ્તું છુ॰ વાસુદેવ.
સામન્ત્રા શ્રી. એક પ્રકારને ખાટલે. ગ્રામન્ત્ર પુ॰ થાડે! ગંભીર એવા શબ્દ.
મન્દ્ર ત્રિ॰ થોડા ગીર શબ્દવાળુ આમપાળ પુ॰ વૈધકપ્રસિદ્ધ સેાજાના રાગ વગેરેના અંગરૂપ અપને પકાવવું તે. માત્ર ન॰ કાચુ એવું માટીનું વાસણુ આામય છુ૦ રેગ.
સમય ન॰ કાઢને રાગ. સમયથતા સૌ રાગીપણું.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आमयावित्व
૨૦૨
आमुध्यपुत्रिका
ગામવિત્ર . ઉપરને અર્થ. | fમાં સ્ત્રી તપાવેલા પકવા દૂધમાં દહીં અમરિન ત્રિ રેગી.
નાખવાથી તે પદાર્થ. ગામના ૧૦ એક જાતને રોગ–લેહીને fમજ ૧૦ ઉપરના પદાર્થ માટેનું દહીં. ઝાડે.
૧૦ ઉપરને અર્થ. મામ મિત ત્રિ-મરણકાળપર્યત વ્યાપી મિતfક પુત્ર અમિતૌજાને પુત્ર. રહેનાર. .
મિત્ર ત્રિ. અમિત્ર-શત્રુસંબંધી. I go બલાત્કારે મર્દન કરવું-દબાવવું. મffક પુત્ર અમિત્રને પુત્ર. ગમન નવ ઉપરને અર્થ
અજિત્રાશન પુત્ર અમિત્રને યુવાપત્ય. ગમન ચિ૦ બલાત્કારે મર્દન કરનાર- સfમાનિ પુમિત્રના યુવાપત્યને પુત્ર દબાવનાર.
rfમજ ત્રિ. અમિત્રમાં થનાર-હેનારા સામf g૦ સારી રીતે સ્પર્શ કરે. અમિષ ત્રિ મિત્ર થયેલ, મળેલ. મન ૧૦ ઉપરને અર્થ.
મrfમસ્જ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. સામf g૦ દેધ, કેપ, નહિ સહન કરવું નિષ ૨૦ માંસ, હરકોઈ ભેચ્ય વસ્તુ, તે, સારી રીતે વિચાર કરવો.
લાંચ, રૂશ્વત, સુંદર રૂપ વગેરે, લોભ, આમ પુ. આમળાંનું ઝાડ.
લેભ કરવા યોગ્ય વિષય, પાંદડું, જંભાભરી ઉપર અર્થ.
બીર ફળ. શામઢવા પુ. આમળાંનું ઝાડ.
મrfમપ્રિય પુ૨ કપક્ષી. મામા ૧૦ આમળું.
અrfમજ િત્રિમાંસ જેને પ્રિય હોય છે. મામ સ્ત્રી આમળાનું ઝાડ.
અમિષમુન ત્રિમાંસ ખાનાર. મકાન એક જાતનો વાયુનો રોગ. | આમિનિ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ સમાજ ૧૦ કાચા અનાજથી કરવાનું wifમજ સ્ત્રી જટામાંસી નામની વનસ્પતિ. એક પ્રકારનું શ્રાદ્ધ.
સાિજ ત્રિ જટામાંસીની સમીપ પ્રત્રિ આવવામાં સાધન કેઈ મંત્ર. ! દેશ વગેરે. જાણવા જે તે નામને સામવેદને એક સમીક્ષા સ્ત્રી સમિક્ષા જુએ. ભાગ,
મુત્તા ત્રિો પહેરેલ, ધારણ કરેલ. ૩મતિનાર પુક અજીર્ણથી થયેલો ઝા- મrgf સ્ત્ર પહેરવું, મર્યાદા. ડાનો એક રેગ.
સામુાિ કવ્ય, મુકિત સુધી. મrat g૦ ઉપરને અર્થ. અમુક ૧૦ નાટકનું એક અંગ. rખાસ્ત્ર પુત્ર પ્રધાન, અમાત્ય, મંત્રી.
નામુv g૦ એક જાતને વાંસ. સાજાનરથ ૧૦ દુ:ખ.
માકુ ત્રિ- હિંસક. મન્ન ન કાચું અન્ન.
સામુદિમા fઝ પરલોકમાં હોનાર-થનાર. અries - અમાસને દિવસે હોનાર
કામુકુવા ૧૦ ઉત્તમકુળપણું. થનાર.
મgવેસ્ટિક સ્ત્રી માધ્યત્રિા જુએ. અમારા ૦િ ઉપરને અર્થ છે ' નામુagટીન ત્રિ. ઉતમકુળમાં ઉત્પન્ન
શરીરમાં રહેલ ખાધેલા - થયેલ. પકવ અનાજનું સ્થાન
Irrfan સ્ત્રી કુળવાન પુત્રપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आमुष्यायण
.आय
-
- -
- -
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
arsur ત્રિપ્રખ્યાત વંશમાં ઉપન | Tw ૧૦ આંબાનું ફળ-કેરી. થનાર.
માઘજા પુરુ એક જાતનું શાક. મામૂઢ અર્ચ૦ મૂળ સુધી.
આ પુ તે નામને એક ઋષિ. જાગૃઇ ત્રિઅડકેલ, સાફ કરેલ, ધેય, માત્રગુણાનિ પુરુ આશ્રગુપ્તને પુત્ર મર્દન કરેલ, તિરસ્કાર કરેલ.
માગુતિ પુઆમ્રગુપ્તને પુત્ર. કામો પુત્ર પહેરવું.
આઝનિરાં સ્ત્રી આંબાહળદર. સાચા ૧૦ પહેરવું.
આજે ત્રી. સુકાયેલ કેરી–આંબચું. are g૦ અત્યંત હર્ષ, અતિ દૂર જ
માઝમ ત્રિ. આંબાને વિકાર, આંબાને નાર સુગંધ, ઉત્તમ સ્ત્રીના મુખના શ્વાસ
અવયવે. વગેરેની ગંધ.
સાત પુત્ર કરીને રસ. સમવન ન. ઉપરના અર્થ.
મારાતિ સ્ત્રી એક જાતનું પીણું. દિન ત્રઃ હર્ષ ઉત્પન્ન કરે, સુગંધ
સવ આંબાનું વન. પ્રાપ્ત કરવી.
ગતિ પુએક જાતનું ઝાડ. માદિત ત્રિ. હાઈપમાડેલ, સુગંધયુક્ત
સત્રત ૦ આસ્રાત વૃક્ષનું ફળ. કરેલ.
માત્ર પુરુ એક જાતનું ઝાડ. ભાવિન ત્રિમુખને વાસિત કરનાર
ગુજરાત ૧૦ આમ્રાતક વૃક્ષનું ફળ. કપૂર વગેરે, સુગંધવાળું, હર્ષવાળું. સાઘનશ્વર પુ. તે નામનું એક સિદ્ધમrs ત્રિચેરી કરનાર, ચેર.
સ્થાન. આમ ચેરવું, હરણ કરવું.
મgિrષતા . તે નામની એક નદી. મત ત્રિ. સારી રીતે અભ્યાસ કરેલ, Trê આંબાના રસ વડે બનાવાતે સારી રીતે ભણુયેલ, કહેલ.
એક પદાર્થ, આમ્રાતક વૃક્ષ. સાત સારી રીતે અભ્યાસ, કહેવું. ચાત્તાપ ર૦ આશ્નાતક વૃક્ષનું ફળ. મારિન ત્રિસારી રીતે અભ્યાસ કર
જિમન પુખટાઈ, ખટાશ. નાર, સારી રીતે ભણેલ.
ગણિત ત્રિ. વારંવાર બેલાયેલ, ગાંયાજ્ઞાન ૧૦ વેદ વગેરેને પાઠ, વેદ વગે- ડાની પેઠે એકનો એક શબ્દ વારંવાર રેને અભ્યાસ.
બેલ તે. મારા પુત્ર સારી રીતે અભ્યાસ, સારી રીતે માર્ચ ર૦ ખટાશ, ખટાઈ. પાઠ, વેદ, શાસ્ત્ર.
મારુ ત્રિ. ખાટા રસવાળું. સાગરપુત્ર પુત્ર અંબરીષ રાજાના પુત્ર માતર પુછે તે નામનું એક ઝાડ, ત્રને વિષય વગેરે.
આંબલીનું ઝાડ. ભાઇ પુત્ર અંબઇને પુત્ર.
સારા સ્ત્રાવ આંબલી, ખાટો રસ, ખાટો કચિ ઉ૦ રાજા ધૃતરાષ્ટ્ર, કાર્તિક ઓડકાર. સ્વામી.
મિત્રા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સામતિ માછલું.
rો સ્ત્રાવ આંબલી. મલ્મિ ૦િ પાણીથી ઉત્પન્ન થયેલ.
પુત્ર લાભ, પ્રાપ્તિ, ધનની આવક, જઆઇ પુ૦ આંબાનું ઝાડ.
નાનખાનાનું રક્ષણ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आयःशूलिक
રદ્દ
आयुक
બાસ્ટિક ત્રિ. તીકણું ઉપાયથી ધન સાચા ઉત્કંઠા. મેળવવા ઇચ્છનાર.
ગાયક ત્રિલોઢાનું, લોઢાંમય. ગાલ ત્રિસખ રહી યજ્ઞ કરનાર. માયત ન૦ વોટું. બાવકત્રિસન્મુખ રહી યજ્ઞ કરવા ઈ- લયરના ૦િ લેતાનો વિકાર. aછનાર.
૩યની સ્ત્રીલોઢાનું બખ્તર, શરીરના Tયત ત્રિઆવતું.
રક્ષણ માટેની લોઢાની જાળી. માવત ત્રિલાંબુ, લંબાઈવાળું, આકર્ષેલ, સાચા ત્રિલેઢાની સમીપનો પ્રદેશ ખેંચેલ, દૂર સુધી ખેંચેલ, નિયમિત, વગેરે. બંધાયેલ
છાયા પુલુહારગઇકા સ્ત્રી કેળ.
આયરત ત્રિવ ફેંકેલ, કલેશ પામેલ, થાકેલ, આવેતન ૧૦ દેવ વગેરેને વંદન કરવાનું અથડાયેલ, તીર્ણ કરેલ, આયાસ–પ્રયા
સ્થાન, આશ્રય, ઘર, વિશ્રામસ્થાન, સવાળું. યજ્ઞનું સ્થાન.
ઝવેરાન ર૦ આવકનું સ્થાન, લાભનું સાતત્ત્વ ત્રિ નિયમિત સ્તુતિ કરનાર
સ્થાન, રાજા તરફથી જકાત અથવા કાપણી ત્રીવિશાળ નેત્રવાળી કઈ સ્ત્રી. દાણ જ્યાં લેવાતાં હોય તે સ્થળ. સાપતિ શ્રીઉત્તરકાળ, ભવિષ્યકાળ, પ- સાયિક પુત્ર અયસ્થણને પુત્ર, રિણામ, પ્રભાવ, કેશ તથા દંડનું તેજ, મreણ મચ૦ પ્રયાસ કરીને, ઘણોજ ફળ આપતો કાળ, લંબાઈ, સંયમ, ૫- યત્ન કરીને. હોંચાડવું, સંગમ, કર્મ.
મreત ત્રિ આવેલ. ગણિત ત્રિલાંબું.
ગાયત નહુષ રાજાને એક પુત્ર. આપતો જ. માયતિ જુઓ.
સયાતિ જ આવવું. સાયતા મચ૦ ગાયોને આવવાને કાળ. માથાન ન આવવું, સ્વભાવ. સવારના ૧૦ વર્ષ આવવાનો સમય. જામ પુલંબાઈ, નિયમન વશ રાઆજ ત્રિક અધીન, વશ થયેલ, જેણે ખવું તે. યત્ન કર્યો હોય તે.
આયામ અ૨૦ એક પ્રહરસુધી. મરિ સ્ત્રી સ્નેહ, વશ થયેલાપણું, જિ
માથાત પુત્ર અતિયન, પ્રયાસ. તેન્દ્રિયપણું, સામર્થ્ય, સીમા, હદ, શયન, ગયારશ ત્રિ પ્રયાસવાળું, મહેનતુ, ઉપ્રભાવ, આવવું, ઉપાય.
ધોગી, પ્રયાસ કરનાર. જાપતિ5 ન૦ અયોગ્યપણું, જેનું જે
મારિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. રૂપ એગ્ય ન હોય તે રૂપ.
સચિન ત્રિક લાભવાળું, જનાર, સાથ પૂર્ણ ન પૂર્વને નહિ અનુસરવાપણું.
માયું પુત્ર નહુષ રાજાનો પિતા. વન ૧૦ સારી રીતે આવવું.
માથું ન૦ આયુ. ગયા ત્રિ. ગ્રહની દક્ષિણ-ઉR ગતિરૂપ મજુ ત્રિજવાના સ્વભાવવાળું. અયનસંબંધી.
સત્તા ત્રિસારી રીતે જોડેલ, જેલ, સાયમન ને લંબાઈનિયમન, બાંધવું, થે જોડેલ. સંકોચાયલાને ખેંચીને લાંબું કરવું. | સાજુ ન સારી રીતે યોજવું–જેડવું.
For Private and Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आयुक्तिन्
२०७
आरण
શનિ ત્રિ. સારી રીતે જનાર જે- | મોજ ૩૦ ચંદનપુષ્પ વગેરેની ભેટ ધડનાર,
રવી તે, હરકેઈ વ્યાપાર-ઉદ્યોગ, સારી આયુષ ર૦ હથિઆર,
રીતે સંબંધ. જુવામિ શ્રી જયંતી નામની માયાવ પુછ વાણીયણમાં શદથી ઉત્પન્ન વનસ્પતિ.
થયેલ પુરૂષ. સાયુધવાર પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક આ વી સ્ત્રી, વાણીયણમાં શુદ્રથી ઉત્પન્ન પ્રકારને ન્યાસ.
થયેલી સ્ત્રી. રાજુલાના ર૦ હથિઆર રાખવાનું સ્થળ. આયોજન ૧૦ ઉદ્યોગ, ઉદ્યમ, આહરણ, પુષત્તિ ત્રિહથિઆર રાખવાના
હરણ કરવું. સ્થળ ઉપર અધિકારી.
મકિત ત્રિહરણ કરેલ, સારી રીતે સ જીવ ત્રિક નીચે શબ્દ જુઓ. - સંપાદન કરેલ, જેડેલ. આ ત્રિશસ્ત્ર ઉપર જીવનાર હો.
આ પુ. ધૌમ્ય મુનિ. રાપિન ત્રિવ હથિઆર ધારણ કરનાર.
આયોધન ન૦ યુદ્ધસ્થાન, રણક્ષેત્ર, લડવું, મારુષ ત્રિયુધિ જુઓ.
લડાઈ.. ગાયુ નુ આયુષ આપવું.
It g૦ મંગળ ગ્રહ,સતિ ગ્રહ અનુર અને માયુથ ત્રિ ઔપધ, દવા, ઘી, આ પુત્ર આયુષને જણાવનાર તિષ
ખાટા ફળવાળું કેઈ ઝાડ, ગમન, દૂર
૧૦ છેડાને ભાગ, એક પ્રસિદ્ધ યોગ.
જાતનું અદ્ધિ સ્ત્રી
લે, પિતળ. આયુષને વધારે. આયુર્વેદ પુ. વૈદ્યક શાસ્ત્ર.
ગાપૂર પુ૧૦ પિતળનું ઘરેણું, પિતળ.
ચારા ત્રિ. થોડું લાલ, સારી રીતે આયુર્વેદના પુત્ર ધવંતરિ. મયુર્વેદિક ત્રિ. વૈવ, વૈદ્યકશાસ્ત્ર જાણુ
સ્નેહવાળું. નાર, વૈદ્યકશાસ્ત્રને અભ્યાસ કરનાર.
સાપ ન અનુરાગ, સ્નેહ. અશુરિન ત્રિ, વૈધ.
મજા પુત્ર શેડો લાલ રંગ. સાધુપ ત્રિ, આયુષ સાથેનો સંબંધ. આ છે હાથીને ગંડસ્થળની નીચે માણુ ત્રિ. એક આયુષવાળું.
ભાગ, હાથીના માથાનું ચામડું, સન્ય, મગુર કાછૂત જુઓ.
લશ્કર, રક્ષા, રક્ષણ જગુમ ત્રિ- આયુષની ઈચ્છા રાખનાર. ૩પક્ષ ત્રિ૦ રક્ષણ કરનાર, યુત ત્રિઆયુબ વધારનાર રસ- જફા સી. રક્ષા, રક્ષણ. રસાયણ વગેરે.
લિ પુત્ર ગરમાળો. આયુરીન પુ. એક જાતને યg.
આદિ ત્રિ સારી રીતે શબ્દ કરનાર, જેથી સાયુકત ત્રિ. લાંબી આયુષવાળું.
શબ્દ નાર. આયુકત જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ. લrટ પુ. નટ. આયુષ્ય ત્રિઆયુષ વધારનાર.
ચાર પુત્ર અરબસ્તાન-અરેબીયા દેશ. માત્ર ૧૦ તે નામનું એક વૈદિક ૨૬૪ ૬૦ અરબસ્તાની ઘોડો.
મારા પુત્ર જૈનમતે તે નામને એક દેવમાયુ ૧૦ આયુષ, આવરદા.
લેક.
For Private and Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आराज
૨૦૮
आराधनीय
-
મારા પુત્ર આરણદેવલોકમાં જન્મેલ દે. Irfજી પાણીનું પિતાની મેળે ભમવું,
બ્રમણ ચકી. મારા પુત્ર શુકદેવ, અરણ કાછ, અરણી
સંબંધી એક યંત્ર. અros ત્રિજંગલી, જંગદ્રમાં હેનાર
થનાર. મરજીથી ઉપરના અર્થ.
થવુ જંગલી કુકડો. મરિન ર૦ જંગલમાં ગાવા ગ્ય
સામવેદ એક ભાગ. મારાથપર પુ. ધર્મશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ સાત
પ્રકારનાં જંગલી પશુ. માયા પુલ જંગલી મગ. aivji - મુદગપણ નામની
વનસ્પતિ. સત્તાક પુ. સિંહ રાશિ, મેષરાશિ,
વૃષભરાશિ મકરરાશિને પ્રથમ અર્ધ ભાગ. સtત ત્રિ. ઉપરામ પામેલ નિવૃત્તિ પામેલ,
વિરક્ત. કારિ સ્ત્રી ઉપરતિ, નિવૃત્તિ. સાહ પુ. એક ઘડાવાળી કે એક બળદ
વાળી ગાડી-એક. r૪ ત્રિસારી રીતે સિદ્ધ થયેલ. ગરજાનિ પુછે સારી રીતે સિદ્ધ થયેલાને પુત્ર.
નાસ્ટ ન કાંઇક. માનસ્ટિક ન કાંજિક. મvષ ઝિ૦ આરંભ કરેલ, આરંભેલ,
શરૂ કરેલ. ગાર ર૦ આરંભ, શરૂઆત. અમર સ્ત્રી નાટયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
રચના. ગરખ્ય કચ૦ આરંભીને, શરૂ કરીને. ચારશ ત્રિઆરંભ કરવા યોગ્ય. ગરમ ૧૦ આરામ, વિશ્રામ.
અrશ્વન ન આલંબન.
ન્મ ૩૦ ઉદ્યમ, વરા, ઉતાવળ, પ્રારંભ, શરૂઆત, પ્રથમ કૃતિ, પ્રસ્તાવના, વધ, નાશ, ગર્વ, અભિમાન, ગામ ત્રિઃ આરંભ કરનાર, શરૂ
કરનાર, ૩જા ન૦ મારમ જુએ. મારી ત્રિ- આરંભ કરવા યોગ્ય,
આરંભ કરવાનું શક્ય. જન્મવાર પુછ વૈશેષિક વગેરે દર્શનકા
રેએ માનેલ “પરમાણુઓથી જ જગતની ઉત્પત્તિ છે એવા સિદ્ધાંતરૂપ વાદ, મોટે
અવાજ. ગરવો શ્રી. અરબી ભાષા.
ન નીરસપણું. મા શ્રી મોચીની આર, એક જાતનું લેખંડી અસ્ત્ર, ચાબુક, આર, પાણી,
લાકડી. માત્ર ૧૦ આરને અગ્ર ભાગ, અર્ધ ચં
દ્રાકાર બાણ વગેરેનો અમ ભાગ. આESIક ત્રિ. આરાણી દેશમાં થનાર
હેનાર. આ . તે નામને એક દેશ. ગત્ અથ૦ દૂર, પાસે. ગતિ ૬૦ શત્રુ, દુશ્મન. સતીષ ત્રિ પાસેનું, દૂરનું, પાસે થ
યેલ, દૂર થયેલ, પાસેથી આવેલ, દૂરથી
આવેલ. ગારિક ર૦ આરતિ. આધવા ત્રિઆરાધના કરનાર, સેવા
કરનાર, સાધના કરનાર, સિદ્ધ કરનાર. આજ ન પાક, સિદ્ધિ, સાધન, પ્રાપ્તિ,
સંતેષ ઉપજાવ, સેવવું, સેવાનું સાધન. arદાના શ્રીસેવા. ગષનો ઉન્ન સેવા કરવા યોગ્ય, આ
રાધના કરવા યોગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आराधय
२०९
आरोपक
માધય પુત્ર આરાધના કરનાર, સેવા કર
નાર. મrtધષ્ય ને આરાધના કર્તાપણું, સેવા
કરનારપણું. ચારચિતૃ ત્રિઆરાધના કરનાર, સેવા
કરનાર, arrifધત ત્રિ. આરાધના કરેલ, સેવેલ,
સંતાપેલ. મારામ પુત્ર કૃત્રિમ વન, બાગ, બગીચે. આરામરતા સ્ત્રીસુગંધી પાંદડાંવાળું - એક જાતનું ઝાડ. ઝામિલ ત્રિ બાગવાન, માળી. મારા ત્રિજરા વાંકું. માર્જિવ ત્રિ- રસોઈએ, કુટિલ આચા
રવાળું-દુરાચારી. મતિ ત્રિ. જરા વાંકું કરેલ. માનવ ઉ૦ મેટે શબ્દ, મોટે અવાજ. મારાવિન ત્રિ. મેટેથી અવાજ કરનાર. મiffકા ત્રિ, વહાણના સુકાનમાં થનાર-હોનાર. રિમિકા ત્રિ. શત્રુને દમન કરનારમાં
થનાર-હેનાર. મણિય ત્રિ. અહિંસકની પાસે પ્રદેશ
વગેરે. મારો ત્રિક શત્રુને ઘાત કરનારાએ
કરેલ. કાર પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, કરચલે, ભુંડ,
અરૂણ મુનિને પુત્ર, અરુણસંબંધી, સૂયંને પુત્ર, સૂર્યના સારથિ અરૂણને પુત્ર. માનિ પુo ag૦ વૈશંપાયનના શિષ્ય
કહેલ વેદ વગેરેનું અધ્યયન કરનાર, ગોચ પુત્ર ઉદ્દાલક મુનિને પુત્ર શ્વેતકેતુ.
હત ૧૦ કારાવ જુએ. સહિત ત્રિ. મારાવિન જુઓ. સદ ત્રિવ રેકેલ, અટકાવેલ, ઘેરેલ. arષ્ણુ ત્રિ ચઢવા ઈચ્છનાર. મારુષ સ્ત્રી મનુ રાજાની કન્યા–જે ચ્યવન
રૂષિની સ્ત્રી હતી. સારુચિ ત્રિ વ્રણની પાસે પ્રદેશ વગેરે. મારુ ઝિ૦ ચઢનાર.
પિંગળે રંગ. બાર ત્રિ, પિંગળા રંગવાળું. સાલ ૨૦ હિમાલયમાં થતી એક ઔષધી. સાદ ત્રિવ અટેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, ઉગેલ,
ચઢનાર. જ ન ચઢવું, ઉગવું.
દિ સ્ત્રાવ ઉપરના અર્થ મા પુત્ર સમેટનું, સંકોચવું, વધારે, વૃદ્ધિ.
વિત ઉન્ન લગાર સંકેચાયેલ–મીંચાયેલ. ૩વત g૦ ગરમાળાનું ઝાડ.. માવત ન ગરમાળા. મરણ નનીરોગીપણું,
વ્રત ન માઘ મહિનાની અજવાળી સાતમથી માંડી દરેક અજવાળી સાતમે કરવાનું એક વર્ષ સુધીનું એક વ્રત.
થરાઢા સ્ત્રી દવાખાનું, હેપીટલ, સરકાર ના રોગ દૂર થયા પછી
કરવાનું વિધિપૂર્વક સ્નાન. મોદ્ર ત્રિ ચઢનાર. માધન ન રોકવું, ઘેરવું. માધન ત્રિ રોકનાર, ઘેરનાર.
v પુમિથ્યાજ્ઞાન, વસ્તુને બીજી વસ્તુ ' તરીકે જોવી, કેઈન ઉપર આળ ચઢાવવું તે.
va g૦ ઝાડ વગેરે વાવનાર,
મહિર ત્રિ. સારી રીતે પીડા કરનાર, સામે રહી હણનાર.
પુરાવણના પક્ષને એક રાક્ષસ. માવા ત્રિઅરણ નામના દેશમાં હા
નાર-થનાર. સાહળિ ૫૦ ઉદ્દાલક ગૌતમ મુનિ, વૈશંપાયનને એક શિષ્ય, સામવેદનું એક બ્રા. હ્મણ, આદ ધૌમ્યમુનિને એક શિષ્ય,
For Private and Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦
आर्तव
આપ ૪૦ મા જુઓ, ચઢાવવું, | સર્જયન ત્રિઉપરના અર્થ. રોપવું.
આગળીયો. અતિ . ચઢાવેલ, મૂકેલ, પેલ. ગાઢી સ્ત્રી. આગળીયો. મપિર્તાવિશેષતા સ્ત્રી, એક જાતને સાવધ પુત્ર ગરમાળો. વાણીને ગુણ.
૩ષ સ્ત્રી પીળા રંગની એક જાતની મસારોપણી નિં. આરોપને ગ્ય, ચઢા- ધમાખી. વવાને ગ્ય.
આદર્શ ૧૦ આર્ધા નામની મધમાખીએ અને ત્રિ. ઉપરના અર્થ, મિથ્યાજ્ઞાનનું બનાવેલું મધ. વિષય.
આ ત્રિ, પૂજાવાળું. મr g૦ ચઢવું, ચઢાઈ કરવી, ઉચે જવું, મમિન પુત્ર ૩૦ ચાભ નામના વૈશઅંકુરાનું ફુટવું, હાથી-ઘેડા વગેરે ઉપર
પાયનના એક શિષ્ય કહેલા વેદને ભણનારસ્વાર થવું, લંબાઈ, ઉંચાઇ, નિતંબ-કુલે. ગયા ત્રિ. અચામાં હોનાર સામ વગેરે. મારા ત્રિ ચઢનાર, સ્વાર થનાર.
ત્તિ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ આ જ ન ચઢવું, સ્વર થવું, ઉગવું.
સાથી પુત્ર ઋચીક નામને પર્વત. સોદવ ત્રિો ચઢવા યોગ્ય, ચવાનું
આવા ત્રિ ચીક પર્વતમાં હેનારસાધન.
થનાર. મારોહતિ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ નિતંબવાળું.
ઝાદ ૧૦ સરળતા, બીજાને નહિ છે- સ્ત્રી, એક જાતની ગ્રહોની ન
રવાપણું. ક્ષત્રદશા.
સા ત્રિસરળ, સીધું. દિન ત્રિ ચઢનાર, સ્વાર થનાર.
માર્થી ત્રિ ઋજીક નામના દેશસંબંધીસર્ષક પુત્ર અર્કલૂણ નામના ઋષિને પુત્ર. અનાથા ઉ૦ અર્જુનને ગત્રાપય. સાર્વપાપ પુત્ર અર્કલૂપ ત્રાષિનો અનુનાથના પુત્ર અર્જુનના ત્રાપત્યને
યુવાપત્ય. મ જૂષિ પુત્ર અર્કલૂષ આધિને પુત્ર. અર્જુનાયી ત્રિક અને દેશમાં થનારમાયા ત્રિ, સૂર્યવંશી.
હોનાર. fજ ત્રિ, સૂર્યવંશીને સમાપન માર્જનિ પુત્ર અર્જુનને પુત્ર-અભિમન્યુ. પ્રદેશ વગેરે.
ગાર્જુનેજા પુત્ર કૌત્સ ઋષિ. અહિં ૩૦ સૂર્યને પુત્ર-યમ, શનિ, વૈવસ્વત
કર્ણ ત્રિક પીડા પામેલ, દુઃખી થયેલ, મનું, સુગ્રીવ, કર્ણ.
અસ્વસ્થ, વિનાશી. મr ત્રિ, નક્ષત્ર સંબંધી.
સાર્તા પુએક જાતનું ઝાડ. અક્ષદ નામના પર્વતમાં વં
If y૦ સતપર્ણ રાજાને પુત્ર સુશપરંપરાથી રહેતો કઈ બ્રાહ્મણ
દાસ રાજા. અર્થે ત્રિ નક્ષત્રમાં થનાર-હેનાર. સમાજ પુત્ર ઋતભાગ ઋષિને ગોત્રાપત્ય. સાથળી સ્ત્રી, નક્ષત્રમાં થનારી. માય ત્રિઋતુમાં હોનાર-થનાર પુષ્પ ૩ય ત્રિસગયનના વ્યાખ્યાનો ગ્રંથ વગેરે, ઋતુસંબંધી, સ્ત્રીના ઋતુકાળઅથવા તે ગ્રંથમાં થનાર –હેનાર.
સંબંધી, સ્ત્રીના અટકાવસંબંધી.
દેશ,
For Private and Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आव
૨૨૨
आर्यभट्ट
-
-
-
-
- -
- - -
- -
-
સવ 7 સ્ત્રીને અટકાવ. માવો ઘેડી.
ત્તિ સ્ત્રી, પીડા, માનસિક વ્યથા, વિનાશ. અર્તિ સ્ત્રી. ગતિ કરનારી, ગમન કરનારી. ત્નિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
ત્રિો ઋત્વિજસંબંધી. આર્લિગીન પુ. ઋત્વિજના કર્મને જે
યોગ્ય હોય તેયજમાન. આર્થિક ૧૦ ઋત્વિપણું, વિજનું
arઈ ત્રિઅર્થથી પ્રાપ્ત થયેલ, વાક્યર્થ.
મર્યાદાથી પ્રાપ્ત થયેલ, અર્થસંબંધી. સfથક ત્રિ. અર્થને ગ્રહણ કરનાર, ધનને ગ્રહણ કરનાર, અર્થથી પ્રાપ્ત થયેલ, વા
ક્ષાર્થમર્યાદાથી પ્રાપ્ત થયેલ. સાથી બ્ર. અલંકારશાસ્ત્રમસિહ વાક્યા
થંથી પ્રાપ્ત થયેલી વ્યંજના લક્ષણ. સાઈ ત્રિસારી રીતે પીડા કરનાર,
ત્રિકંસ નામના અર્ધામાપથી ખરીદેલ. અરિકા જિ. અધ પ્રસ્થથી ખરીદેલ. સારંધાતુશ ર૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્ર
સિદ્ધ એક સંજ્ઞા. જાપુર ર૦ શહેરને અર્ધભાગ. સાર્વત્રિક ત્રિ. અર્ધી રાત્રીએ હોનાર
થનાર. અદ્ભવાનિ ત્રિઅર્ધા વાહનથી જીવનાર. સદ્ધિ go એક જાતનો વર્ણસંકર. મr | ખેતરમાં નીપજેલા અર્ધા ધાન્યને પગાર બદલ લઈ કેઈની ખેતી
કરનાર ખેત. aft સ્ત્રી એક જાતની વર્ણસંકર
માદ્રા ર૦ આદુ.
દ્રિત સ્ત્રી ભીનાશ. ગાય ૧૦ ભીનાપણું. માપન પુત્ર શત્રુના નાશ માટેનું એક
અભિચારિક કર્મ. ગર્વિષી સ્ત્ર ભીના પગવાળી સ્ત્રી, આર્જના ત્રીજંગલી અડદનું ઝાડ.. ગાર્બન મથ૦ ભીનાશ, રસવાળાપણું. rrrદ ન આદુ. સાલ પુછે રસવાળું ઝાડ. સાર્થવૃક્ષય ત્રિરા રસવાળા વૃક્ષસમીપને
પ્રદેશ વગેરે. arrદ હૂં. તે નામનું એક નક્ષત્ર. arદ્રજુથ 5. કેતુ ગ્રહ, સર્જિા સ્ત્રી- આદુ.
મંદ પુતે નામને સામવેદનો એક ભાગ, સાર્થ પુ. સ્વામી, ગુરૂ, સુહ-મિત્ર, સ
સરે. આર્શ ત્રિક કુળમાં ઉત્પન્ન થએલ, પૂજ્ય,
શ્રેટ, માન, ઉદાર ચરિત્રવાળું, શાન્ત મનવાળું.
go પિતાને પિતા-દાદ, હરકોઈ માન્ય પુરૂષ. ગર્ચા ત્રિો આ ત્રિ. જુઓ. આર્થિક સ્ત્રી માન્ય એવી કઈ સ્ત્રી,
શ્રેષ્ઠ સી. સાર્શ્વગ્રા ત્રિઆર્ય પક્ષનું કુળવાન માન્ય. માર્થા પુત્ર આર્યાવર્ત દેશ હિંદુસ્તાન. ચાર્યધર્મ | સદાચાર, આયલે કેનો ધર્મ માર્થve g૦ સદાચાર, આર્યને માર્ગ સાપુત્ર પુત્ર ભર, સ્વામી, પતિ, મા
ન્યને પુત્ર કäાચ પુ આર્યાવર્ત દેશ. મfમદ્ પુત્ર તિવયંથકાર તે નામને
એક વિદ્વાન.
માર્ક ત્રિ, ભીનું, લીલું. રસવાળું, જળવાળું, નરમ, કઠણ નહિ તે.
આ નક્ષત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आर्य्यमार्ग
२१२
आलम्बि
સાર્થના પુત્ર સાર્થપણ જુઓ.
fમજ પુત્ર ગૌરવવાળો,માન્ય માનવંત. સાર્થવૃત્ત ૧૦ સદાચાર. અર્થવૃત્ત ત્રિ. સદાચારી. આર્થરા પુત્ર સાધુઓને વેશ, સજજ
નોનો વેશ. Fર્ચા ત્રિો સજનના જેવા વેશવાળું. મા વ્રત ન આર્યનું વ્રત, આર્યનું કર્તવ્ય, આર્યનો નિયમ આર્થિક્વેત ત્રિસદાચારી. માર્ચદમ્ ગચ૦ બલાત્કાર, જોરજુલમી. ગર્ભા સ્ત્રી પાર્વતીદેવી, સાસુ, શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી,
તે નામને એક છંદ. ગારિ સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. આ વર્ત પુત્ર આર્યાવર્ત દેશ.
વિસ્ટાર પુછે તે નામનું એક પ્રાકૃત કાવ્ય. માવિસ્ટાર પુત્ર દુર્ગા દેવીને વિલાસ. આર્થિક સ્ત્રી સાર્થ જુઓ. માઈ ત્રિ ઋષિસંબંધી, ષિનું. મર્ષિ પુ. વેદ. આ ત્રિ, વૈદિક, વેદસંબંધી. આ પુ તે નામને એક વિવાહ. ૩ષ પુ. મનુ વગેરે ઋષિઓએ કહેલો
ધર્મ. આર્ષ વિવાહ. ગર્વમ ત્રિબળદસંબંધી. જમ ન પમદેવનું ચરિત્ર. મામિ . ત્રાપભદેવનો પુત્ર એક ચક
વર્તી રાજ, આમ સ્ત્રી કવચ નામની વનસ્પતિ. મધ્ય પુ. બળદની યેગ્યતાએ પહોચેલો
વાછડે. સર્ષિક ૧૦ ઋષિઓનો ધર્મ. શનિ પુત્ર ષિષેણ ઋષિનું ગોત્રસંતાન. મહેંચ નંગ કષિગણરૂપ એક પ્રવર. મા પુરુ મંત્રદૃષ્ટા હરકેઈ ઋષિ.
If yવ તેનામને ચંદ્રવંશી એક રાજા. મforશ્રમ તે નામનું એક તીર્થ. લત ત્રિ. જૈનસબંધી, જૈન. Aત ન જૈન મત. આત્તિ સ્ત્રી યોગ્યતા. આર્દિી ૧૦ ગ્યતા. સ પુત્ર અહંન નામના ઋષિનું ગે
ત્રસંતાન. શાર્દીક પુછે વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અહધિકારમાં
કહેલો પ્રત્યય. મારું ન હડતાલ, હરતાલ. કર ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું, ઇ.
હૃષિ ત્રિવ જ્ઞાતા,જાણનાર,જાગી જનાર. મસ્ત્રલિત ત્રિ. સારી રીતે જાણેલ, ચિનુ
ઉપરથી જાણેલ. ગઢય ત્રિ. સારી રીતે જાણવા યોગ્ય,
લક્ષણ ઉપરથી જાણવા યોગ્ય. સસ્ટ કવ્યસારી રીતે જાણીને. સદ્ધિ પુરુ પાણીને સાપ. માનિ ત્રિવ કહેનાર. ૩૮% ત્રિો સંસર્ગવાળું, મિત્ર, સંયુક્ત,
જોડાયેલ, સ્પર્શ કરેલ, હિંસા કરેલ, ઠાર મારેલ.
ષિ સ્ત્રી સ્પર્શ, હિંસા. Iઈમન નવ હિંસા, સ્પર્શ, મને. સાઇમનાય ત્રિ સ્પર્શ કરવા યોગ્ય, હિંસા
કરવા યોગ્ય, મર્દન કરવા યોગ્ય. માઇગ્ય ત્રિ. ઉપરના અર્થ. માટખ્ય ચ૦ સ્પર્શ કરીને, હિંસા કરીને.
પુતે નામને વૈશંપાયનનો એક શિષ્ય. સારુ પુરુ આશ્રય કરવા યોગ્ય, આધાર,
ટકે, આશ્રય, નીચે લટકવું તે. મrટવન 7૦ ઉપરના અર્થ સર્જનિ પુત્ર વૈશંપાયનના શિષ્ય આલંબ
ઋષિનો પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્તિ
आलीनक
-
-
-
-
-
-
- -
-
પંકિત.
ત્રિષિત ત્રિ ધારણ કરી રાખેલ, ૫- | મસ્જિ ત્રિ. શુદ્ધ અંતઃકરણવાળું, નિરર્થક. કડી રાખેલ.
મલ્ટિ સ્ટ્રી રેખા, પાળ, સેતુ-પૂલ, હાર, જન ત્રિ. આશ્રયવાળું, આધારવાળું, લટકતું.
આસ્ટિવ પુત્ર આલિગ મુનિને પુત્ર. મટિમ પુત્ર સ્પર્શ, હિંસા.
afજાળાની સ્ત્રી આલિગુમુનિની પુત્રી. રુમન ઉપરના અર્થ
મસ્ટિાર ૧૦ ભેટવું. ત્રિ સ્પર્શ કરવા યોગ્ય, હિંસા | સર્જિરિત ત્રિ. ભેટેલ. કરવા યોગ્ય.
મrfટરિન ત્રિ. ભેટનાર. મારા પુત્ર ઘર, આધાર, સંલેપ.
ત્રિઆલિંગન કરવા યોગ્ય મરચ 2૦ લયસુધી.
પતિ વગેરે. સર્ટિવિજ્ઞાન ૨૦ બૌદ્ધમતપ્રસિદ્ધ એક | રાત્રિના પુત્ર એક જાતને મૃદંગ-નરવું. વિજ્ઞાન.
અચ૦ ભેટીને. મટિ ર૦ હડકાયા કુતરાનું ઝેર.
માજિયાયન પુતે નામનું એક શહેર. સાસ્ટિવ ર૦ ખારાશને અભાવ. જસ્ટિસર પુત્ર માટીનું મોટું એક વાસણ વિહિ ૧૦ ઝાડની આસપાસ કરેલો માર્જિન પુત્ર વીંછી. કયારે.
આસ્ટિઃ પુ. એટલે એક જાતની વેદિકા. માસ્ટર ત્રિ. આળસુ.
ત્રિરવા ઉ૦ ઉપરને અર્થ. આચિ ન આળસ.
પિ ત્રિ. લપિનાર, લેપન કરનાર, માહાત ૧૦ પ્રદીપ્ત અંગારે, ઉંબાડીયું. માર્જિસ ત્રિો લખેલ, ચોપડેલ. મહાન નવ હાથીને બાંધવાને સ્તંભ-ખીલો, દિન ૧૦ લીપવું, ચેપડવું.
હાથીને બાંધવાનું દોરડું, હરકેઈ બંધન. સાસ્ત્રી શ્રી સખી, બહેનપણી, સોબતણુ, માાનિયા ઝિ૦ હાથીને બાંધવાનું સાધન વીંછણ, ભમરી, પંક્તિ, શ્રેણી, હાર, કોઈ લાકડું વગેરે.
રેખા, પાળ. ઢા પુત્ર સ્વરસાધન અક્ષર-સા-રી-ગ- મટી ર૦ યુદ્ધમાં કરવામાં આવતું એક મ-૫-ધ-ની-સા-વગેરે. વાતચીત, બો- આસન-વીરાસન. લવું, કહેવું.
મલ્ટિી ત્રિચાખેલ, ધેયેલ, યેવ, મકાન ના વાતચીત, બોલવું કહેવું, ચાહેલ. સ્વસ્તિવાચન.
માહી ત્રિ. ઉપરના અર્થ સતીશ ત્રિ કહેવા યોગ્ય, બલવા ગ્ય. માહીઢા ૧૦ વાછરડાંની એક જાતની માદાપુ સ્ત્રી તુંબડી.
ક્રીડા. માદા સ્ત્રી તુંબડી.
ઝાસ્ટીન ત્રિભેટેલ, મિશ્ર થયેલ, એક આઝાવ ન૦ વસ્ત્રથી બનાવેલો પંખો. થયેલ. સાિચ પુત્ર મગર મચ્છ.
મારી ન ભેટવું, આલિંગન, એક જાતની સાિચ ન સારી રીતે નૃત્ય.
ધાતુ-કલાઈ મલ્ટિ પુત્ર વીંછી, ભમર.
શાસ્ત્રીના ૧૦ કલઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आलु
२२४
आयपन
આણુ પુરુ ઘુવડ. માણુ સ્ત્રી, નાળચાંવાળું જળપાત્ર ઝારી.
gિ R૦ એક જાતનું કંદ-બટાકા. બાજુવા પુશેષનાગ, સાસુ શબ્દ જુઓ. સાજુ ન એક જાતનું કંદ-બટાકા. મજુદી સ્ત્રી, એક જાતનું રતાળુ. મણિશન ર૦ ઉખેડી નાંખવું, વાળ વગેરે
ચુંટી કાઢવા તે, કેશ વગેરેનું બંધનરહિતપણું. આર્જિત ત્રિ. ઉખેડી નાખેલ, ચુંટી - કાઢેલ, નહિ બાંધેલ કેશ વગેરે. આઇટના ન લૂંટી લેવું, જોર જુલમથી
હરી લેવું. સgિvટન ૧૦ લેટવું, આળોટવું. માણુ ત્રિ- છૂટું થયેલ, ચંચળ, ચપળ, . નહિ બંધાયેલ. ગાજૂ ૬૦ માસુ ૧૦ જુઓ. માજૂવા ન૦ માર્ક્સ ર૦ જુએ.
જૂન ત્રિડું કાપેલ, સારી રીતે કાપેલ. માલ પુત્ર સારી રીતે લખવું, આળખવું, ચીતરવું, લેખપત્ર-ખ-દસ્તાવેજ.
વિક ત્રિનીચેને શબ્દ જુઓ. માતર ત્રિ. લખનાર, ચીતરનાર. સહન ન કાઢેલ જુએ, આચાર્ય.
ત્રિ ચીતરવા 5 ચિત્ર વગેરે, લખવા યોગ્ય. સાથે ૧૦ ચિત્ર, લખાણ. માર્થs ત્રિ મરણ પામેલ. મv g૦ લીપવું, ચેપડવું, લેપ,
પર ન ઉપરના અર્થ, લીપાતું - પડાતું. મોટા પુત્ર સૂર્ય વગેરેને પ્રકાશ, દર્શન,
જેવું, દેખવું. શાસ્ત્રોન ને દર્શન, જેવું, દેખવું. માસ્ટોન ત્રિ દર્શન કરવા યોગ્ય,
જેવા યોગ્ય.
ગાહનીયતા સ્ત્રી જેવા યોગ્યપણું. મોલિત ત્રિવ જોયેલ, દર્શન કરેલ. કાઢોનિ ત્રિજેનાર, દર્શન કરનાર, સાવજ ત્રિવ જોવાલાયક. મોજ ૩૦૦ જોઈને. ૩rોવ ત્રિઆલોચના કરનાર, જેનાર. આજીવન ૧૦ વિશેષધર્મ વગેરે પૂર્વક
વિવેચન કરવું, જેવું. સાવન કથ૦ નેત્રસુધી. માસ્ટરના સ્ત્રી દર્શન, જેવું. સરોજિત ત્રિ. જેલ, વિચારેલ, નિશ્ચય
કરેલ. આછો ત્રિ- આલોચના કરવા યોગ્ય,
જેવા ગ્ય, વિચારવા વ્ય. સરોજ સચ૦ આલોચના કરીને, જોઈને,
વિચારીને. મારોહ ૧૦ વલોવવું, મથવું, મથી ના
ખવું, મર્દન કરવું. મટિકિત ત્રિ. વલોવેલ, મથેલ, મથી ના
ખેલ, મર્દન કરેલ, ચૂર્ણ કરેલ. મોટ ત્રિજરા ચંચળ, થોડું અસ્થિર મજિત ત્રિથોડું ચંચળ કરેલ. શાસ્ત્રોકત વ્ય૦ હિંસા.
ત્રિ. લોઢામાં નહિ હોનારથનાર. જવ ત્રિરક્ષણ કરનાર, સાવદર પુત્ર અવટઋષિનું ગોત્રસંતાન. આવી સ્ત્રી અટઋષિનું ગોત્રસંતાન સ્ત્રી. માનતીશ ત્રિવે નમેલાની પાસે પ્રદેશ
વગેરે. arદ પુત્ર મંગળ ગ્રહ. સાવા પુત્ર અવંતી દેશને રાજા, વન્ય ત્રિઅવંતી દેશસંબંધી, અવં.
તીમાં હોનાર-થનાર, અવંતીમાં રહેનાર. માત્ર 2 અનાજ રાખવાનું એક જાતનું પાત્ર, વાવ, મુંડન.
For Private and Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आवपन
आवसति
વન ત્રિ. વાવવાનું સાધન, મુંડવાનું . ૩વર્તન ૫૦ વિણ, જંબૂ દ્વીપનો એક સાધન.
ઉપદ્વીપ, arraffiાર સ્ત્રી જે ક્રિયામાં “તું આવર્તની સ્ત્રી, કડછી, ધાતુને જેમાં મૂકી વાવ, કાઢ’ એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા.
ગાળવામાં આવે છે તે મૂષા-કુલડી. માવય પુ) આવવું, તે નામનો એક દેશ. સારસ ત્રિ ગાળવા એગ્ય ધાતુ વગેરે, સાવથ ત્રિ આવનાર, આવય દેશમાં હો- વલોવવા યોગ્ય, મથવા ગ્ય, ગુણવા નાર-થનાર.
યોગ્ય, વારંવાર પાઠ કરવા યોગ્ય. સાવર ત્રિઢાંકનાર, ઢાંકવાનું વસ્ત્ર વગેરે. અવિના પુત્ર એક જાતને મણિ. સાવા 1૦ ઓરડે, રૂમ,
મારા ત્રિ. ગોળાકારે જતા ધૂમાડાનું સવા નવ ઢાલ, ઢાંકણ, વેદાંતિમતે - સાધન ધૂપ વગેરે. જ્ઞાન, વીંટવું, ઢાંકવું.
સત્તત ત્રિ આવર્તન કરેલ, ગાળેલ ધાતુ નવરાાિ સ્ત્રીવેદાંતિમતે ચૈતન્યને
વગેરે, ગુણેલ, ફરી ફરી અભ્યાસ કરેલ, ઢાંકી દેનારી એક શક્તિ.
જેમાં ઘુમરી પડેલી હોય તેવું પાણી વગેરે. સાવરકરા ર૦ વર્ષના આદ્ય સમયમાં સાવનિ ત્રિ. ઘુમરીવાળું, ગોળ ચક્કર આપવાનું કરજ.
કરનાર, આવર્ત જુએ, વવનાર, મથનાર. Siાત ત્રિ આપેલ, ત્યાગ કરેલ, નીચું માર્જિન સ્ટ્રીમેંઢાશીંગી. કરેલ, નમાવેલ.
સદંત ત્રિ. ઉપાડી નાખેલ, ઉખાડી આવર્ત પુ. સંશય. સંસાર, ચિંતા, પાણીનું નાખેલ. પિતાની મેળે ચકચકર ફરવું, ઘુમરી, તે દંત ૧૦ હિંસા. નામનું ઘેડાનું એકચિહ, મણિ, આવર્તન,
શ્રી. શ્રેણી, પંકિત, પરંપરા. મેઘને એક અધિપતિ.
સાત્તિ ત્રિ. થોડું ચાલેલ, સારી રીતે કર્સ ૧૦ માલિક ધાતુ, ફરી ફરી ચલાવવું, ચાલેલ. અથડાવું, ધાતુને એ ગાળવી.
માટી સ્ત્રી બાવઢિ જુઓ. વર્લ ત્રિ. પાછું ફરતું.
મારા નિબળતા. આવર્ત પુત્ર તે નામને મેઘનો એક અધિ- સવાર અવશીર દેશને રાજા અને પતિ, રૂવાંટાંનું ઘડાનું એક ચિન્હ.
થવા માણસ. સાવ ત્રિવારંવાર અથડાવનાર, ગા- અવર નવ જરૂર, અવસ્થંભાવ, નિયબનાર, આવર્તન કરનાર, ફરી ફરી અને તપણું. ભ્યાસ કરનાર,
સાવરકર ત્રિ. જરૂરનું, નિયતનું, નિત્યમારી સ્ત્રી, એક જાતની લતા. કર્તવ્ય, નિરકાશ. આવર્તન ૧૦ સૂર્યની પશ્ચિમ દિશામાં રહેલી સાવરવતા સ્ત્રી જરૂરીઆત. છાયાની પૂર્વ દિશામાં જવાને સમય-મ
વાયવત્વ ૧૦ જરૂરીઆત. ધ્યાન્તકાળ, વલોવવું, મથવું, વારંવાર કવરયપુત્રા ૧૦ પુત્રનું વશ નહિ રહેભણવું, ધાતુનું ગાળવું, ગુણવું, વીંટવું, વાપણું. ગોળ ચક્કર ફરવું.
વાતિ બ્રીમધ્યાત્રિ-અર્ધરાત્રિ.
For Private and Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आषसथ
૨૬૩
आविम्
માવતર ન નીચેના અર્થ.
ગવાન ક્યારો, સંચાર. સાવાય ૫૦ રહેવાનું સ્થાન, ઘર, વિશ્રાપ- સવાર ન. બાલ્યાવસ્થાપર્યત.
સ્થાન,ગામ, યજ્ઞને અગ્નિ રાખવાનું સ્થળ, સારા પુત્ર રહેવાનું ઘર વગેરે, સારી રીતે એક જાતનું વ્રત, આર્યા છંદમાં રચેલે વાસ, રહેવું તે.
વાહન ૧૦ દેવો વગેરેનું આન-બેમવિથિકા વિ. ઘરમાં રહેનાર, ગૃહસ્થ. લાવવું, દેવોને નિમંત્રણ. માણસ 5 ૫૦ ઘરસંબંધી લૌકિક અગ્નિ, માથાની સ્ત્રીદેવોને બોલાવવા માટેની અન્યાધાન કર્મને અંગરૂપ અગ્નિ, યજ્ઞના એક જાતની મુદ્રા. પાંચ અગ્નિએમને એક અગ્નિ
કવિ ને કામળી. વરાજ ત્રિ. ગામને સીમાડે રહેનાર, કવિ ત્રિ- બકરાંઘેટાસંબંધી. ગામની હદ ઉપર રહેનાર.
અવિવાત્રિ ન બકરાંના વાળથી
બનાવેલ. ગવતરિક ત્રિઅંતે હોનાર, શેષ કાળે
માવિન બકરાંના કામળાસંબંધીપણું. થનાર-હેનાર.
વિજ ત્રિક કંટાળેલ, ઉદ્વેગ પામેલ. વરિત ૧૦ પાકેલું ધાન્ય, મસળી ફેતરાં
ભાવિન પુ. એક જાતનું ઝાડ. દૂર કર્યા પછી એક બાજુ ઢગલે કરેલું
માજિવ ૧૦ અવિજ્ઞાન. - ધાન્ય.
માજિકૂર્ચ્છ ન૦ પાસે, સમીપ. મથિલા જિ. કાળને લીધે થયેલી અવ.
સાવિદ ત્રિમારેલ, ઠેકેલ, વીંધેલ, છેદેલ, સ્થામાં થનાર-હેનાર. ગવદ પુત્ર પૃથ્વી ઉપરને વાયુ.
rfષતા સ્ત્રી પાક શબ્દ જુઓ. સાવ ત્રિ. વહેનાર, લઈ જનાર, પહે
માવિધ ૩૦ લાકડું વગેરે વિધવાનું સાધન ચાડનાર, પમાડનાર.
સારડી. સાહમ ત્રિ ક્રમથી આવેલ.
કમિવ પુત્ર પ્રકાશ, ખુલ્લું, પ્રકટપણું. સાવધા સ્ત્રી, પીડા, દુ:ખ.
અર્મિત ત્રિપ્રકટ થયેલ, પ્રકાશમાં આ પુત્ર ક્યારો, અનાજ વગેરે રાખ
વેલ, ખુલ્લું થયેલ. વાનું એક જાતનું પાત્ર, વાવવું, શત્રુવિષે
સાવિત્ર ત્રિક મેલું મલીન. વિચાર કરે, પારકા દેશવિષે વિચાર
વિર ન૦ પ્રકટ કરવું, ખુલું કરવું. કરે, આક્ષેપ, ફેકવું, ઉરાડવું, મોકલવું, સrવિર સ્ત્રી પ્રકાશનું સાધન. મિશ્ર કરવું, વાવવા યોગ્ય, ફેંકવા યોગ્ય,
કવિ ત્રિવ પ્રકટ કરનાર, ખુલ્લું વલય,કડું, નીચી ઉંચી જમીન, પ્રધાન હમ
કરનાર. સવાપા પુત્ર કડું વગેરે અલંકાર. સાફિર પુત્ર પ્રકટ કરવું, ખુલું કરવું, મravજ ત્રિ. વાવનાર,
પ્રકટ કરવાનું સાધન. વાપર નવ વણવાની સાળ, કેશ વગેરેનું સાવિત ત્રિપ્રકટ કરેલ, ખુલ્લું કરેલ. સારી રીતે મુંડન,
માવિષ્ટ ત્રિ. પેસેલ, દાખલ થયેલ, ભૂત કપિલા ન વાવવામાં સારું.
વગેરેથી ઘેરાયેલ, આવેશવાળું, કોઈ વિસવારિ ૧૦ દુકાન, હાટ, બજર.
ચારમાં ગુંથાયેલ, વ્યાપ્ત. કારિ ત્રિસારી રીતે જળવાળું. | આવિદ્ અન્ન પ્રકટપણું, ખુલ્લ.
For Private and Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आविस्तराम्
૨૭
आवभन
---
-
-
-
-
-
-
--
-
--
સવિતરામ સવ્ય અતિશય પ્રકાશ, અને વહારનું ઉત્થાપન, વ્યવહારને ઉથાપનાર, ત્યંત પ્રકાશ, ઘણુંજ પ્રકટ.
ભાષાપત્ર–અરજી. મા સ્ત્રી. રજસ્વલા સ્ત્રી, ગર્ભિણ સ્ત્રી.
મદદ ત્રિવ જણાવવા યોગ્ય, વિનતિ સાવીત ત્રિ. ચોતરફથી વણેલ, પરોવેલ, કરવા ગ્ય, વ્યવહાર, કરજ વગેરે ન
ઉંચું ફેંકીને ધારણ કરેલ, ઉછાળીને પકડેલ. આપવું તે. મારત ૧૦ ઉચું ફેંકીને ધારણ કરવું. સહિત ત્રિો જણાવેલ, વિનતિ કરેલ, માવતિન પુછે જેણે જમણે હાથ બહાર નિવેદન કરેલ પદાર્થ. કરી જમણું ખાંધ ઉપર જનોઈ ધારણ સચિન ત્રિ. આ શબ્દ જુઓ. કરી હોય તે.
સાઇ ત્રિ. મારય શબ્દ જુઓ. અr go એક પ્રકારનું ચૂર્ણ—અબીલ. વૈષ ત્રિ. વીંધવા યોગ્ય, સારવાગ્ય સાપુના પુત્ર પિતા, બાપ. [નાટકભાષામાં મેતી–મણિ વગેરે. સાવૃત સ્ત્રી આવર્તન, ભમાવવું, ફેરવવું, સારા પુત્ર તે નામને એક અલંકાર, કૅધ, ફરી ફરી ચલાવવું, ફરી ફરી એક જાત
આગ્રહ, આસક્તિ, પાછળ પ્રવેશ, વળનીજ ક્રિયા કરવી, પરિપાટી, અનુક્રમ, ગાડ, ગ્રહનો ભય, ભૂત વગેરેના વળગાડથી સંસ્કાર, મૌનપણું.
થયેલો કેાઈ રોગ. સાવૃત્ત ૦િ આવર્તન કરાતું, ભમાવાતું,
સવેરાન શિલ્પશાળા-કારીગીરી કરવાનું ફેરવાતું, ફરી ફરી ચલાવાતું ઈ
સ્થળ, ભૂત વગેરેને વળગાડથી થયેલો સાવૃત્ત ત્રિવે કરેલા આવરણવાળું, અપ્રકટ
કઈ રેગ, સૂર્ય તથા ચંદ્રની આસપાસ કરેલું, ઢાંકેલું, એક જાતનું વર્ણસંકર. થતું મંડળ, ઘર-મકાન. સાવૃતિ સ્ત્રી માવજ શબ્દ જુઓ.
સારિત ત્રિ. અતિથિ, બાંધવ વગેરે, આવૃત્ત ત્રિ. ફરી ફરી અભ્યાસ કરેલ, આ
અસાધારણ. વૃત્તિ પામતું, પાછું ફરેલ.
આરિત ત્રિ દાખલ કરેલ, પ્રવેશ કરામારિ જી. ફરી ફરી અભ્યાસ, વારંવાર
વેલ, પેસાડેલ. . . એક જાતની ક્રિયા કરવી, સામા આવવું,
ગદા પુઆવરણકારક, ઢાંકનાર... પાછા ફરવું.
આવેછા ન આવરણ, આવરણનું સાધન, આવૃત્તિ ૧૦ તે નામને એક અ
જેના વડે ઢાંકી શકાય તે કઈ પદાર્થ. લંકાર.
માધન ન જ્ઞાન, બુદ્ધિ. આવૃષ્ટિ સ્ત્રી સારી રીતે વરસવું, સારે rf૨ = પ્રત્યેક વર્ષે થનાર શ્રાદ્ધ વરસાદ.
વગેરે પિતૃકૃત્ય, વાર્ષિક. મામ પુ. ઉત્કંઠા ઉત્પન્ન કરનાર અને ઉ- સાથ ત્રિ. બકરાંસંબંધી દૂધ-વાળ વગેરે. તાવળવાળો માનસિક વેગ, એક જાતને માથTધ પુત્ર સારી રીતે પીડવું–દુ:ખ દેવું. વ્યભિચારી ભાવ.
સાથrfપન ત્રિસારી રીતે પડનારમાધે સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ.
દુઃખ દેનાર. મારા ત્રિ. વિનતિ કરનાર, જણાવનાર, વ્યાપિનો સ્ત્રી, ચેર લેકની સેના, લુ
ધર્મશાસ્ત્રોક્ત વ્યવહાર ઉથાપનાર, વાદી. ટારૂઓની ટોળી. ગાન ૧૦ વિનતિ કરવી, જણાવવું, વ્ય| માત્ર 7 લગાર કાપવું, કાપવા યોગ્ય
For Private and Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आवस्क
आशापुरसंभव
વૃક્ષપ્રદેશ, જેમાંથી યજ્ઞસ્તંભ કપાય તે | સરના પુત્ર અશનક્ષતે નામનું એક ઝાડ. વૃક્ષના ઠુંઠમાં છેદનપ્રદેશ.
મન ત્રિ. ભેજન કરાવનાર, વજી ઉપર માત્ર પુ૦ લગાર કાપવું.
જીવનાર. સંધિવા પુત્ર નિર્લજજ દેશ..
મારા પુત્ર શ્રી વજ. આ પુ ભજન, પ્રાતઃકાળનું કે સાયંકા- ગારી પુત્ર અભિપ્રાય, આધાર, વૈભવ,
ળનું ભેજન, તે તે વસ્તુનું ભક્ષણ કરનાર. ફણસનું ઝાડ. સ્થાન, વાસનારૂપ સંસ્કાર, મrફન ૧૦ નહિ મળેલને મેળવવાની
આશયવાળું, ચિત્ત, મન, શયન-પથારી, ઈચ્છા, ઇચ્છિત વિષયની આશા.
કોઠાર, બૌદ્ધમતે આલયવિજ્ઞાનરૂ૫ વિજ્ઞાનમારા સ્ત્રી, નહિ મળેલને મેળવવાની
સંતાન, આશ્રય, પશુઓને પકડવાને ઈચ્છા, ઈચ્છિત વિષયની આશા, આકાંક્ષા.
ખાડો, હરકેઈ ખાડે. મારાસિત ૧૦ ઉપરના અર્થો.
આફિયા પુત્ર અગ્નિ. આરિત ત્રિકહેલ, ઇચ્છા કરેલ, ઈ
આધાર પુ. અગ્નિ, રાક્ષસ. શ્કેલ, આશા રાખેલ.
ભાષ ર૦ શીઘ્રતા, ઉતાવળ. ગણિતૃ ત્રિો ભાવી શુભની ઈચ્છાવાળું,
મારા ત્રિ. કહેનાર, સ્તુતિ કરનાર. ઈચ્છા કરનાર. આફરિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ
રાષ્ટ્ર ન૦ કહેવું, સ્તુતિ. સાઉકુ 7િ. ઉપરના અર્થ
સારા ૧૦ કથન, કહેવું, “મારંai' ગરવા ત્રિભક્ષણ કરનાર, ભગવનાર,
શબ્દને અર્થ. ભેગયુકત, જોગસંપાદક.
સારસ્ત ત્રિ. સ્તુતિ કરાયેલ. સર ત્રિ. સારી રીતે શકિતવાળું, અ- મારી ત્રી દિશા, તીવ્ર આકાંક્ષા, તૃષ્ણ, ત્યંત શક્તિયુક્ત.
નહિ મળેલ પદાર્થને મેળવવાની ઈચ્છા. સારાંની ત્રિ શંકા કરવા ગ્ય, અને
૪ પુઆષાઢ મહિને, ખાખરાનો નિષ્ટરૂપે ચિંતવવા યોગ્ય.
દંડ-લાકડી, મલયાચલ પર્વત. મારાં સ્ત્રી, ભય, ત્રાસ, અનિષ્ટરૂપેચિંતન,
રાડા પુઠ ઉપરના અર્થ સારી રીતે શંકા, સંદેહ.
આપ: સ્ત્રી આષાઢા નક્ષત્ર, બ્રહ્મચાઆરતિ ૧૦ ભય, સંદેહ, અનિષ્ટરૂપે ચિ- રીએ ધારણ કરવા યોગ્ય ખાખરાને દંડ. તન, શંકા.
ગાઢ T૦ મારા શબ્દ જુએ. સલિત ત્રિ. ભય પામેલ, અનિષ્ટ રૂપે મારવા ૩૦ ઉપરને અર્થ.
ચિંતવેલ, સંદેહયુક્ત, શંકા કરેલ. આરતા સ્ત્રી મારા શબ્દ જુઓ. સારનિ ત્રિઃ આશંકાયુક્ત, શંકાવાળું, આવી સ્ત્રી, અષાઢ મહિનાની પૂનેમ. સંદેહવાળું.
મારવામન ન. આશારૂપ બંધનસાધનસરાશિની સ્ત્રી શંકાવાળી, સંદેહવાળી. દેરડું, આશારૂપ સાંકળ. સા ત્રિસંદેહ કરવા યોગ્ય, અનિ- મારા ૪િ પુ. ઈન્દ્ર વગેરે ફિપાલ.
ષ્ટરૂપે ચિંતવવા યોગ્ય, શંકા કરવા યોગ્ય. ગાપુર ૧૦ તે નામનું એક નગર જ્યાં મારાં અચ૦ શંકા કરીને, સંદેહ કરીને, ઉત્તમ ગુગળ થાય છે. અનિષ્ટરૂપે ચિંતવીને.
મારાપુરહંમર ૧૦ એક જાતને ગુગળ.
For Private and Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आशाबन्ध
आश्म
આ
જુ મર્કટજાળ, તૃણારૂપ બંધ, દિશાઓને બંધ, આશ્વાસન, આશારૂપ બંધન. ગાવા જિ. આશાને ધારણ કરનાર. સાપ પુત્ર તે નામનો એક રાજા, આ
કાશનો એક પુત્ર. સાર્ચ ત્રિ. ઈચ્છવા યોગ્ય, આશા કરવા
યોગ્ય, આશંસા કરવા યોગ્ય. આશિત ત્રિ. સારી રીતે ખાધેલ અન્ન વગેરે,
ભજનવડે તૃપ્ત થયેલ. સહિત ૧૦ સારી રીતે ભક્ષણ-ભજન. તિથન ત્રિજે સ્થળે ઘાસ વગેરે ખાવાથી ગાયો તૃપ્ત થાય છે તેવું પુષ્કળ ઘાસ વગેરેવાળું સ્થળ. સાત્તિમય ત્રિ. જેને ખાવાથી પ્રાણીઓ
તૃપ્ત થાય છે તે અન્ન વગેરે. રિમય ર૦ ભેજનવડે તપ્ત થવું તે. સરિઝૂ ત્રિ. તૃપ્તિથી ભક્ષણ કરનાર–ભો
જન કરનાર. અફાન ત્રિ. ભક્ષણ કરનાર, ભોજન કરનાર સારા શિ૦ ઉપરના અર્થ.
રિકન પુ. શીધ્રતા, ઉતાવળ. . શાધાર ત્રિપકાવાતું દૂધ વગેરે.
ત્તિ ત્રિ. પકાવવા યોગ્ય દૂધ વગેરે. સરિષિ ત્રિઆશીર્વાદમાં આસક્ત.
શિદ ત્રિઃ આશીર્વાદ અપાયેલ. મારા કિ અત્યંત શીઘ્ર-ઉતાવળું. મારાજૂ શ્રી આશીર્વાદ, ઇષ્ટ અર્થને પ્રકટ કર, પ્રાર્થના.
જીસર્પની દાઢ આશીર્વાદ, તે નામની ઔષધિ. સાયણ ઝિ૦ અત્યંત શીધ્ર. કારર્તિ ત્રિ. પકવા દૂધ વગેરે. આશીર્વ7 ત્રિરા આશીર્વાદયુક્ત. આશીર આશીર્વાદ, ઇષ્ટ અર્થને
પ્રકટ કરે તે.
મરવિર સર્પ, માશુ ત્રિ. શીધ્ર, તે નામનું એક ધાન્ય. મારું ન૦ લાલ રંગની ડાંગર. સારું ર૦ ક્રિયાવિશેષણ તરીકે. માનિ ત્રિ. શીધ્ર કરનાર, એકદમ
કરનાર. ગાદિથા સ્ત્રી- શીધ્ર કરવું, જલદી કરવું. મત ત્રિ. મારુરિન શબ્દ જુઓ.
શુળ પુ. વાયુ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. શુરિન ત્રિ. શીધ્ર જનાર, જલદી
જનાર, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માજીક ત્રિજલદી જનાર. માતષ પુ. શંકર. આશુતોષ ત્રિ- જલદી પ્રસન્ન થનાર. સાપ જો. તે નામથી એક લતા. આમ ત્રિ. શીવ્રતાવાળું, ઉતાવળીયું. મારૂત્રાદિ પુ. એક વર્ષે પાકતું તે નામનું એક ધાન્ય.
શુક્ષજિ પુત્ર અગ્નિ, વાયુ. arશુષણ ત્રિસારી રીતે સુકાતું. સાશુદેવ ત્રિ. શીધ્ર શબ્દ કરતું, એકદમ
શબ્દ કરતું. સક્સ ગ્રિશીધ્ર, સત્વર. સોનિ તે નામને એક પર્વત. ફોર ત્રિઅશોક-આસોપાલવની પા
સેનો પ્રદેશ વગેરે. મારા ૩૦ અશેકા નામની કઈ
સ્ત્રીને પુત્ર. માત્ર ૧૦ સૂતક, ગ = શબ્દ જુઓ. આશ્ચર્થ અદભુત, વિસ્મય રસ. આ ત્રિક આશ્ચર્યકારક ' આશ્ચતન ત્રિ. સારી રીતે ઝરવાના સ્વભા
વવાળું. આ તન ૧૦ સારી રીતે કરવું. માતા ત્રિમાતા ત્રિ. જુઓ, સારા પુત્ર પત્થરને વિકાર.
For Private and Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आश्मक
२२०
माश्रुति
વગેરે.
મારામાપુ સાવ દેશમાં આવેલું તે નામનું | રહેનાર વાનપ્રસ્થ વગેરે. એક ગામ.
Trશ્રમથન ૧૦ માબાપ શબ્દ જુએ. આર િત્રિ, આસ્મક ગામસ્મ થનાર. મામિ ત્રિ. આશ્રમવાળું. મારા પુત્ર પત્થરનો વિકાર.
માથમિન ત્રિ. આશ્રમયુક્ત. સામાન્ય ત્રિક પત્થરની પાસે રહેલ પ્રદેશ
ન૦ આશ્રય કરવા યોગ્ય, આધાર,
ઘર, વિષય, કેઈ એક ગુણ, અવલંબન, સારામrtવા ત્રિ, પત્થરના ભારને લઈ આશ્રય કરે. જનાર-ઉચકનાર.
થયા તટ સેવન, અવલંબન. મારમરથ g૦ અશ્મરથ મુનિને વંશજ. જય ત્રિ. આશ્રયકર્તા. સામાણ્ય પુ. અશ્મરથ મુનિને પુત્ર. ગાકાર ત્રિક આશ્રય કરવા યોગ્ય, ઝરમર ૩૦ પત્થરીને રોગ.
અવલંબન કરવા ગ્ય. રમાન પુત્ર અશ્મન નામના ઋષિને સાચવત્ ઝિ૦ આશ્રયવાળો-અવલંબનવંશજ.
વાળો પદાર્થ. અરિષદ ત્રિ. ભારરૂપ પત્થરને લઈ જ ગાકારા પુત્ર અમિ, ચિત્રાનું ઝાડ, કૃત્તિકા જનાર-ઉંચકનાર.
નક્ષત્ર. મારા પુત્ર અશ્મન નામના ઋષિનું સં- સાચા ત્રિ. આશ્રયને નાશ કરનાર, તાન-છોકરું.
અથાણા - ન્યાયશાસ્ત્રમાં કહેલો મારા ત્રિઘટ્ટ થયેલ સૂકાયેલ.
એક હેત્વાભાસ. મગ ૧૦ નેત્રનું પાણી-આંસુ.
સાયસિદ્ધિ સ્ત્રી, ન્યાયમતે તે નામનો v g૦ મૂલ નક્ષત્ર..
એક દોષ. wwwજ ન પકાવવું, રાંધવું.
મારિન ત્રિઆશ્રયકારક-આશ્રિત. આમ પુત્ર ૧૦ શાસ્ત્રોક્ત બ્રહ્મચર્યાદિ ધર્મ
ત્રિવાક્ય સાંભળી તુરત તે પ્રઆશ્રમ, મુનિઓનું રહેઠાણું, મઠ, તપ- માણે કરનાર, અંગીકાર, સ્વીકાર, કલેશ. વન, પરમેશ્વર.
માનવ ત્રિવ સંભળાવવું, સ્વીકારાવવું. આશ્રમગુરુ પુબ્રહ્મચર્ય આદિ સર્વ આ
સ્ત્રી સારે ખૂણ. શ્રમને નિયંતા–રાજા.
સપ્રિત ત્રિ. આશ્રય પામેલ, આશરાઆઝષ પુરુ બ્રહ્મચર્ય વગેરે આશ્રમમાં વાળું, શરણાગત, આધેય. આચરાતો ધર્મ.
સપ્રિતતા સ્ત્રી આશ્રિતપણું. અમપદ ન મુનિઓ વગેરેનું વિશ્રામ- ચિત્ત ર૦ ઉપરને અર્થ. સ્થાન-તપવન વગેરે.
અવ્ય આશ્રય કરીને, અવલંબીને. સમજણ પુત્ર મુનિઓ વગેરેનાં તપોવન
Irfછન ત્રિનેત્રના જળવાળું, આંસુવાળુ. વગેરે રહેઠાણ, મહાભારત ગ્રંથનું તે ના
સાત અંગીકાર–સ્વીકાર. મનું એક પર્વ.
ગાકૃત ત્રિ. અંગીકાર કરનાર. સામવસિવ ર૦ મહાભારતનું તે નામનું આકૃત સ્વીકારેલ, સાંભળેલ. એક પર્વ.
ગતિ સ્ત્રી, અંગીકાર-સ્વીકાર, શ્રવણ અમર૬ ત્રિક આશ્રમ-તપોવન વગેરેમાં ' સાંભળવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आत्रेय
આત્રેય ત્રિ॰ આશ્રય કરવા યોગ્ય. આષ્ટિ ત્રિ॰ આલિંગન કરાયેલ, સંબધ પામેલ. આઋષ પુ॰ એક ભાગમાં સંબંધ, આલિંગન.
આશ્લેષા શ્રી॰ તે નામનું એક નક્ષત્ર આશ્વ ૬૦ ઘેાડાઓના સમૂહ, ધાડાપણું અથવા ઘેાડાનું ક
આમ્સ ત્રિધાડાએ લઈ જવા ચેાગ્ય, ઘેાડાસંબધી.
આશ્વતરામ્તિ પુ॰ તે નામને એક મુનિ. આસ્થ ન॰ પીપળાનું કુળ સામ્પત્ય ત્રિ- પીપળાસંબંધી
આથી શ્રી પીપળાની ડાળી અથવા સમિધ, અશ્વિની નક્ષત્રવાળી રાત્રિ. સાત્વિક પુ દ્રશ્ય શબ્દ એ, આશ્વિન મહિનેા. સામ્યપત ત્રિઅશ્વપતિસ અધી. આપણ્ ત્રિ જલદી પ્રાપ્ત થનાર. અશ્વપત્તિ પુ॰ અશ્વપાલી નામની સ્ત્રીનું છે!કરૂં.
પેઝિન ત્રિ॰ થતુ૬૦ અપેજ *ષિએ કહેલ વેદાદિશાને ભણુનાર. આશ્વવાહ ત્રિ અશ્વબાલા નામની ઔષ
ધિસંબંધી.
સમાવિષ્ઠ ત્રિ॰ ઘેાડાએ વહન કરવા ગ્ય અથવા ઘેાડારૂપ ભારને વહેનાર લઈ જનાર-ઉંચકનાર. આપત્તિ ત્રિ અશ્વમેધ યજ્ઞનાં સાધન દ્રવ્ય વગેરે, અશ્વમેધને ઉદ્દેશી કરેલા ગ્રંથ વગેરે.
આમત્તિ ૧૦ મહાભારતનું તે નામનું એક પ.
આયુગ પુ॰ આશ્વિન માસ. માયુના ત્રિ॰ આશ્વિન માસની પૂનેમને દિવસે વાવેલા અડદ.
२२१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आश्वेय
આશ્ચયુની સ્રી. આશ્વિન માસની પૂનેમ. આવથ ત્રિધાડાએ લઇ જવા યોગ્ય રથત બધી. સાયનિક ત્રિ-Àાડાનાં લક્ષણૢને જાણુતાર, ઘેાડાના લક્ષ શુસંબંધી શાસ્રને જાણનાર. ચાવલાયન પુ. એક મુનિ.
આ વાચન પુ॰ સ્ત્રી॰ અશ્વ ઋષિનું વંશજ આëાવતાન પુ॰ શ્રી અશ્વાવતાન નામના ઋષિનું સંતાન.
સાëાત પુ॰ નિવૃત્તિ-શાંતિ, આશ્રયદાન, ભય પામેલાના ભયને દૂર કરવા માટેમા વ્યાપાર, સાંત્વન, આશ્વાસન. આવાસ ત્રિ આશ્વાસન કરનાર, સાં
વન કરનાર.
આધ્યાસન ૬૦ સાંત્વન, આશ્વાસનHરક. આયાનિન ત્રિ॰ પાછી આશાવાળું, પ્ર
ત્યાશાયુક્ત.
આવા ત્રિ॰ સાંત્વન કરવા યાગ્ય શાંત પાડવા ચેાગ્ય.
સામ્બાન્ય અન્ય શાંત પાડીને, સાંત્વન કરીને.
આદિ ત્રિ॰ ભારરૂપ ધાડાને લઇ જનારવહી જનાર.
અશ્ર્વિન પુ॰ આશ્વિન માસ, યજ્ઞસબંધી કપાલ.
*પ્રિયન ત્રિ॰ અશ્વિની નક્ષત્રમાં થયેલ, અશ્વિનીકુમાર્ જેના દેવ હોય તે. સત્યની ફ્રી અશ્વિની નક્ષત્રથી યુક્ત
પૂનમ. આયિનેય પુ॰ અશ્વિનીના પુત્ર અશ્વિનીકુમાર, નકુલ, સહદેવ, ઘેાડને એક દિવ સને મા.
આમ્પ્લીન પુ॰ ધેડાના એક દિવસના માગ, આêય ત્રિ॰ અશ્વા જેની દેવતા હોય તે, અશ્રામાં થનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आषाढ
૨૨૨
आसना
આષાઢ પુર માત્ર શબ્દ જુઓ.
અથવા પાસે રહેલી નાશ પામતી વસ્તુની આNIક પુ ઉપર પ્રમાણે.
રક્ષા કરવાની ઈચ્છા, ભેગાભિલાષ, કસTEદમ પુ૦ મંગળ ગ્રહ.
ર્તાપણનું અભિમાન, બીજા વિષયને સામે ત્રિ. અષાઢ મહિનામાં ઉત્પન્ન ત્યાગ કરી ચિત્તને કેવળ એક વિષયમાં થનાર.
દાખલ કરવું. આSાદ તે નામનું એક નક્ષત્ર. સારવચન સંગતિને અભાવ, અસંબંધ. વિગત પુત્ર મંગલ ગ્રહ.
શનિ ત્રિઆસક્તિવાળું, અભિનિવેશઆપવામષ ત્રિઆષાઢા નક્ષત્રમાં થનાર. વાળું, એકતાન. સાહભિક પુત્ર મંગલ મહ.
રવિ શ્રી. વાયુને સમૂહ-વાવાઝોડું. સાપહામ્ પુત્ર મંગલ ગ્રહ.
માજિક પુ. સુશ્રુતમાં કહેલ કાન વિંધગાદિ સ્ત્રી સારી રીતે સહન કરવું.
વાના અંગરૂપ કાન બાંધવાની કેઈ આINહી ત્રીઆષાઢ મહિનાની પૂનમ, યસંબંધી એક ઇષ્ટિકા.
સારસ ૧૦ આસંગ, સારી રીતે સંબંધ, સાપ ત્રિઆષાઢા નક્ષત્રમાં થનાર, જવું, જોડવું. આષાઢ મહિનાસંબંધી.
ગતિ ત્રિયોજેલ, જેડેલ. રામ પુ. આઠમે ભાગ.
સાત્તિ સ્ત્રી નિકટને સંબંધ, પ્રાપ્તિ, માત્ર ૩૦ ૧૦ આકાશ.
ન્યાયમતિ પ્રત્યક્ષજનક સંનિકર્થ, શાબ્દરાષ્ટ્ર ર૦ આકાશ.
બોધનું કારણ, શાબ્દબોધમાં ઉપયોગી સા મા ગરમ૦ ૦ લે બેસવું, મધ ઉપસ્થિતિ. સાથે-ચઢવું, અનુ-પાસે બેસવું–સેવવું, મારફન પ્રાપ્તિ, નિકટને સંબંધ.
મ-સન્મુખસ્થિતિ–પાસે પણ, ૩- સારા ૧૦ સ્થિતિ, પિતાના સ્થાનમાં ઉદાસીનતા-ચાલુ કરેલા કામથી વિરામ
સ્થિતિ કરવારૂપ રાજાઓના છ ગુણમાને પામો, વહિવ પ્રકૃષ્ટ ઉપાસન, સમૂ
એક ગુણ, વિજિગીષ રાજાને પિતાના ૩૫-સારી રીતે ઉપાસન, પરિ-એકતરફ
પ્રયાણને દૂર કરનાર વ્યાપાર, બેસવાના સ્થિતિ, સારી રીતે સ્થિતિ, બેસવું.
આધારરૂપ કામળી વગેરે કે આસન, ગાજૂ મચ સ્મરણ, આક્ષેપ, કેપ, સંતાપ, દેવપૂજાના અંગરૂપ કઈ ઉપચાર, દેહને પીડા, ગર્વપૂર્વક ગાજવું, ખેદ.
સ્થિરતામાં સાધન યોગનાં અંગરૂપ આમણ પુત્ર આસન, સ્થિતિ, બેસવું, બેસ- સન, હાથીની ખાંધને પ્રદેશ, સુરક્ષિત વાનું સ્થાન, ધનુષ.
એવું મૂકવાનું સાધન. મારા નિયાવિ૦ આસક્તિવાળું.
મrણને પુછવકવૃક્ષ, આસનનું ઝાડ. માણa R૦ નિત્ય, સતત.
ગારનવજ આસન માટે બંધ- હાથરાજા ત્રિ• સારી રીતે સંબંધ પામેલ. પગ વગેરેને અન્ય સાથે બંધ. મારિ બ્રી. બીજા વિષયને ત્યાગ આતનમત્ર પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રોક્ત કઈ મંત્ર, કરી કેવળ એકજ વિષયનું આલંબન- દેવોને આસન આપતી વેળા બેલા આસક્તિ.
મંત્ર. માસ અભિનિવેશ, પ્રાપ્ત થયેલી | મારા સ્ત્રી બેસવું, સ્થિતિ,
For Private and Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आसनादि
आसुर
ગારના પુત્ર મંત્રમાં કહેલ પૂજાના અને
ગમાં આસન વગેરે ઉપચારેનો સમુદાય. બારની સ્ત્રી વિપણી–દુકાન,મર્યાદા સ્થિતિ,
ઉંવાસુદેવ
સ્ત્રી બેસવા યોગ્ય આસનમંત્ર, ખાટલી-નાને કેચ, સભા વચ્ચેની વેદિકા,
બેસવા યોગ્ય નાની બાજઠ, ખુરશી. રાણીવન પુત્ર તે નામનું કેઈ ગામ. સાવજ ત્રિ પાસેનું, પાસે રહેલ, સમીપનું,
સારી રીતે રહેલ, સાબદબોધમાં સાધનરૂપ એવી આસક્તિવાળું વાક્ય, મરવાને
ઈરછનાર, આ al૪ પુત્ર મૃત્યુકોળ. અનન્ય ઉ૦ મુખમાં થનાર, મુખના અંદ- |
રના ભાગમાં રહેલ મુખ્ય પ્રાણ સાત ઝિ૦ મુખવાળું. સાતમા પુતે નામને સગરરાજાને પુત્ર
સૂર્યવંશી એક ક્ષત્રિય. સમારંવાધ ત્રિસાંકડું સ્થાન, ગીદીવાળું. પરસ્પર સંઘર્ષણથી કિલષ્ટ એવું કોઈ
સ્થાન. શાસક આસવ-૫કવ ઔષધ તથા
જળથી તૈયાર થયેલ મધ, દારૂ. સTRવકુ છુ. તાડીનું ઝાડ. માનવનોજ ત્રિસ્નાન કરવા-કરાવવા
યોગ્ય, પીસીને કાઢવા યોગ્ય. માસ સ્ત્રી પાસે. આસાન ૨૦ સમીપ રાખવું, પહોંચવું,
સ્થાપવું, નજદીક કરવું, મર્દન. ગાવિત ઝિ૦ પાસે કરેલ, પહોંચેલ, પ્રાપ્ત
થયેલ, જેલ, જડેલ, સમીપે રાખેલ,
સંપાદન કરેલ, કામક્રીડામાં તત્પર. મારા ત્રિપ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય, સમીપ
કરવા યોગ્ય, નાશ પમાડવા ગ્ય. મારા મખ્ય પ્રાપ્ત કરીને. સાતાર ૩૦ ધારારૂપે પડવું, વેગથી વૃષ્ટિ, ફેલાવ, સૈન્યની ચોતરફ વ્યાપ્તિ, હદુબળ, |
બાર રાજમંડળમાંને એક રાજ, તે નામને એક દંડક છંદ. સાંચ શિપીસીને કાઢવા એગ્ય દારૂ વગેરે. કરિના પુત્ર તરવારથી વૃદ્ધ કરનાર. માસિક સ્ત્રી અનુક્રમે બેસવું, વારાફરતી
બેસવું. ગતિ ત્રિલગાર છાંટેલ, સારી રીતે
છાંટેલ-સીંચેલ. સાવિત બેસવું. માણિત પુત્ર અસિત નામના મુનિનું - સંતાન. મલિયન તરવારની ધાર જેવું કઈ વ્રત. સાત્તિ ત્રિ. રાજાની આજ્ઞાથી વાદીએ
જેને અટકાવ્યા હોય તે પ્રતિવાદી. મસિનારિ૦ આસિનાસ મુનિનું સંતાન. સાનિરિત્રીઆસિનાસમુનિનું સંતાન. સરિનાથન પુત્ર આસિતાસ મુનિને
પૌત્ર. વિન્યવાન પુત્ર અસિબંધકને પૌત્ર સિકિા અસિબંધકનું સંતાન. ગરી ત્રિબેસેલ, બેઠેલ. ગારીનબવારિત ૧૦ બેસીને નિદ્રાને
લીધે ડોલવું–ઝોકાં ખાવાં. સાસુત ઝિવ સ્નાન કરેલ, પીસેલ, પીલેલ. મજુતિ સ્ત્રી સોમલતા વગેરેનું પીસવું.
સ્નાન, પીલવું, દારૂ બનાવો, પ્રસવ
જણવું. આહુતિત ત્રિમદિરા વેચનાર, સમરસ
કાઢનાર યાજ્ઞિક, પ્રસવનાર–જાણનાર, માકુતપુ દારૂ વેચનાર, સેમલતાને પીસનાર યાજ્ઞિક.
ત્રિજેણે પીલવાનું કર્યું હોય તેસંબંધી.
કુતર પુ. બાપુ શબ્દ જુઓ. અણુ ત્રિ અસુર સંબંધી, અસુરના જેવા
આચારવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
असुर
www.kobatirth.org
સુર પુ॰ અસુર.
આસુર ૧૦ બિડલવણ, અસુરપણું. આપુરણ્ય 7 યાજ્ઞિકનું ધન-યજ્ઞ નહિ કરનારાઓનું ધન. આસુરાચળ ૩૦ આસુરિનું યુવાપત્ય. આસુरायणी स्त्री०
આવ્રુદ્દિપુ॰ અસુર-સાંખ્યયેાગના આચાય કપિલ મુનિના કેાઇ શિષ્ય. આધુનિયાસિન પુ॰ આસુરિ મુનિનેા શિષ્યશુકલ યજુર્વેદના સંપ્રદાયના પ્રવક કાઈ ઋષિ. આસુરી સ્રી રાઈ.
લગાર છાંટવું, સારી પેઠે
आसेक पु० સીંચવું–છાંટવું. આસૈન્ય પુવૈદ્યકશાસ્ત્રમાં કહેલ એક
જાતને નપુંસક.
આલેખન ન॰ સારી રીતે છાંટવું-સીંચવું, છાંટવાનું સાધન કાઇ પાત્ર.
આશ્લેષન ત્રિ જેના દર્શનમાં આનંદને લીધે મન તૃપ્ત ન થાય તેવા કાઈ પદાર્થ. આસૈન્યના ત્રિ॰ ઉપરના અ. આâવિમ્ ત્રિ॰ પાસે આવેલ, પહોંચેલ,
પ્રાપ્ત થયેલ, અતંતુની સી
આશ્લેષ ત્રિ॰ રાજાની આજ્ઞાથી પ્રતિવાદીની ગતિ વગેરેને રોકનાર વાદી,
આક્ષેષ પુ॰ વ્યવહારમાં રાજાની આજ્ઞાથી
પ્રતિવાદીની ગતિ વગેરેના અટકાવ કરવા. આલેયન ન॰ સતત સેવન, વારવાર સેવા. આલેવા શ્રી વારંવાર સારી રીતે સેવા. úવિત ત્રિ॰ સારી રીતે સેવેલ, વાર– વાર સેવેલ.
આલેવિત ન આવેવા શબ્દ જુએ. સત્તેથિતિન ત્રિ॰ વારંવાર સેવનાર, સતત સેવનાર, સારી રીતે સેવનાર. અન્ય પુ॰ કૂદવું, આક્રમણ કરવું, દેખાવવું, તિરસ્કાર, સૂકાવું, તે નામની ઘેા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आस्तीक
ઙાની એક ગતિ,
આર્જન ૧૦ યુદ્ધ, તિરસ્કાર, આક્રમણ્ ધેડાની એક ગતિ.
આાંતિ ન તે નામની ઘેાડાની એક ગતિ.
સાંતિજ ૬૦ ઉપરના અ. આપ્તિ ત્રિ॰ આસ્કંદનવાળું. આણંદ ત્રિ॰ આક્રમણ કરનાર. આપ્ત ત્રિ॰ સારી રીતે કે કેલ. આફ્તર પુ॰ હાથીને એઢાડવાની ઝૂલ, પાથરવા યાગ્ય સાદડી વગેરે, અતિશય વિસ્તાર.
સાન્તરળ ન॰ પાથરવામાં આવતી સાદડી વગેરે, વિસ્તાર.
આસ્તરણ ત્રિ॰ આસ્તણુમાં જે અપાય અથવા તેમાં જે કરાય તે. આસનિજ ત્રિ પાથરવાનું સાધન વસ્ત્ર વગેરે.
આન્તરની સ્ત્રી પાથરવાની ક્ષેત્રજ, ચટાઇ, અત્તરનીય ત્રિ॰ પાથરવાસબંધી. સત્તાવન હયાત એવા કાઈ પાસેના પ્રદેશ વગેરે.
આસ્તાર પુ॰ વિસ્તાર, વિસ્તાર કરવાયેાગ્ય. આતાપત્તિ શ્રી॰ તે નામના એક વૈશ્વિક છંદ
સાન્તાય પુ॰ યજ્ઞમાં સ્તુતિ કરનારાઓને સ્તવનપ્રદેશ, સારી સ્તુતિ.
સ્રાપ્તિ ત્રિ॰ પરલેાક છે એમ માનનાર આસ્તિક.
અસ્તિજ પુ॰ તે નામને એક મુનિ. અન્તિજાર્થવ પુ॰ જનમેજય રાજા, *શિક્ય ન॰ આસ્તિકપણું, પરલેાકને માનવાપણું.
For Private and Personal Use Only
આાતીજ પુ જડ્કાના પુત્ર-તે નામને એક મુનિ.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आस्तीकजननी
સીજનનની સ્રી. મનસાદેવી-વાસુકિની બહેન-જરકારૂ મુનિની પત્ની, આસોર્ન ત્રિ॰ વિસ્તી, ફેલાયેલ, પાથરેલ. માસ્તૃત ત્રિ॰ઉપરના અ.
આસ્તેય ત્રિ. હયાત એવા કાષ્ઠ પદાર્થોમાં થનાર.
સાય ત્રિ॰ અસ્ત્રસંબંધી.
આસ્થા ની આલંબન, અપેક્ષા, શ્રદ્દા, સ્થિતિ, યત્ન, આદર, સભા. સસ્થાન ૬૦ સભા, વિશ્રામસ્થાન, આસ્થા,
શ્રદ્ધા.
સ્થાની સ્રી સભા.
આસ્થાપન ન॰ સારી રીતે સ્થાપવું, સુન્નુતમાં કહેલ એક અસ્તિકમ. આસ્થાપિત ત્રિ॰ સારી રીતે સ્થાપેલ. સત્ત્વચિત્તા શ્રી આસ્થાન, સ્થિતિ. આસ્થાવજ ત્રિ॰ સ્થિતિ કરનાર. આસ્થિત ત્રિ॰ સ્થિતિ, સ્થિતિ પામેલ, ચઢેલ, આશ્રય કરેલ.
મસ્થિતિ સ્ત્રી કરેલી સ્થિતિ, તાપ થી
વ ન. સાસ્થય ત્રિ આશ્રય કરવા યાગ્ય.
માસ્નાત ત્રિ॰ જેણે સ્નાન કર્યું હોય તે, આહ્વાન નં૦ ધોવાવડે કરેલી શુદ્ધિ. આસ્તેય ત્રિ॰ મુખમાં થનાર. આસ્પર ન॰ પ્રતિષ્ઠા, પદ, સ્થાન, નૃત્ય, પ્રભુત્વ, અવલ’બન, વિષય, સ્થિતિ, જ્યાતિષમાં કહેલ દશમું સ્થાન. આપન ૧૦ લગાર કોંપવું, લગાર ચાલવું.
અવલખન કરવા યેાગ્ય,
પાત્ર ન મુખરૂપ પાત્ર.
આલ્હાદ્ધ પુ॰ ચાલવું, હાથીના કાનનું ચાલવું.
આાન ન॰ ઠોકવું, મારવું, ચાલવું, આટાપ-આડ ંબર પ્રાગત્મ્ય, બડાઇ.
२२५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आस्यहास्य
સાન્હાહિત ત્રિ ઠોકેલ, મારેલ, અથડા
યેલ, ચાલેલ. યાજ્ઞિત્ પુ॰ શુક્રાચાય
ગોટ પુ॰ આકડાનું ઝાડ, શૂરવીરાના બાહુ શબ્દ–બાહુ ઠોકવાથી થયેલા શબ્દ, સંઘર્ષ થી થનાર શબ્દ
આોટ પુ॰ પતમાં થનાર એક નતનું પીલુવૃક્ષ. સાòોજ ત્રિ બહુશબ્દ કરનાર. આÎટન ન પ્રકાશ–પ્રકટ કરવું, ખારૂં વગેરેના શબ્દ કરવા, સૂપડાં વગેરેથી ધાન્ય વગેરે ઝાટકવું. આરીોટની સ્રી એક જાતનું વીંધવાનું અસ્ત્ર—સાઈડી.
આોટા સ્ત્રી નવમાતી લતા. આTMોતિ ન॰ ખાતુ વગેરેના શબ્દ, પ્રાશવું, પ્રકટ કરવું.
સ્રાìતિ ત્રિ॰ ફાડી નાખેલ, ચીરી
નાખેલ, પ્રકટ કરેલ.
સદ્દીત પુ॰ આકડાનું ઝાડ, કાવિદાર વૃક્ષ, ખાખરાનું ઝાડ.
મલ્હોતા પુ॰ આકડાનું ઝાંડ. આન્હોતા સ્રીતે નામની એક ઔષિધ, એક જાતની લતા.
મા ત્રિ અમારૂં, અમારાસમધી. આમીન ત્રિ॰ ઉપરના અ
ગ્રામ્ય 7 મુખ, મુખના મધ્ય ભાગ. આય ત્રિમુખમાં થનાર. આયન ન૦ લગાર ઝરવું-ટપકવું. આચન્મય ત્રિ મુખના અમૃતને સ્વાદ લેનાર, મુખચુંબન કરનાર.
For Private and Personal Use Only
પ્રાપત્ર ન॰ કમળ.
ગાયના જ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર, સુવર. આયોમનૂ નં૦ પુરુષના મુખ ઉપર થયેલા વાળ દાઢી. આયદાય ત્રિ તરવારથી નિહ મારનાર.
૯
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
आस्था
આચા શ્રી સ્થિતિ, ગતિરહિતપણું. આહ્વાન પુ॰ મુખની લાળ. સાન્ન ન॰ લાહી.
www.kobatirth.org
આત્રપ પુ રાક્ષસ, ફૂલ નક્ષત્ર. સત્રવ પુ॰ કલેશ, જૈન મત પ્રસિદ્ધ એક પદાર્થો.
આસાવ પુ॰ ધાવ, સારી રીતે ઝરવું-પ કવું, મેઢાની લાળ.
આખાય ત્રિ॰ સારી રીતે ઝરનાર. સાયાવિન ત્રિ મદ વગેરેને ઝરવાના સ્વભાવવાળુ, ઝરનાર. ઞાત્રિન ત્રિ॰લોહીવાળુ . સ્રાયનિત ત્રિ॰ શબ્દ થયેલ. આસ્વાદ્પુ॰ મધુર વગેરે રસ, શૃંગાર વગેરે રસ, રસને અનુભવ.
આસ્વાદ ત્રિસ્વાદ લેનાર, રસાદિને
અનુભવ કરનાર.
આસ્થતિ ત્રિ જેને સ્વાદ લીધે હાય તે પદા, ભક્ષણ કરેલ પદા. આસ્વાદ્ય ત્રિ॰ સ્વાદ લેવા યેાગ્ય પદા. આસ્વાદ્ય અન્ય૦ રવાદ લઇને, ભક્ષણ કરીને. આયન્ત ત્રિ શબ્દ કરેલ, શબ્દવાળું થયેલ.
આદ અન્ય [ ક્રિયાપદ સરખું દેખાતું અવ્યય. ] કહ્યું, ખેલ્યું.
આજ પુ॰ વૈધકમાં કહેલા તે નામને એક
તાવ, નાસાવર.
સાહવર પુ॰ ઉપરના અ. સાહત ત્રિ॰ મારેલ, અથડાયેલ, આધાતને પ્રાપ્ત થયેલ, મન કરેલ, મદ વગેરેથી ઘેરાયેલ, અભ્યાસ કરેલ, અમુક સંખ્યાથી ગુણેલ.
२२६
આહત પુકા-તે નામનું વાદિત્ર-નગારૂં. આહત ૧૦ એકાદ વખત ધેાયેલ નવું કિનારીવાળુ નહિ પહેરેલું ઘેળું વસ્ત્ર, જૂનું
વસ્ત્ર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आहारपाक
આાહતજજ્ઞ પુ॰ ગુવડે પ્રસિદ્ધ. સાદતિ સ્ત્રી શબ્દા હેતુ એક સયેાગ,
આઘાત, મારવું, ઠોકવું, ગુણવું, મન કરવું. આહનન ન૦ ઉપરને શબ્દ જુએ, મારવાનું સાધન લાકડી વગેરે. સાદનમ્ ત્રિ॰ મારવા યોગ્ય, પીલવા-પીસવા યે!ગ્ય, નીચેાવવા યેાગ્ય. હર ત્રિ॰ લાવનાર,સંચય-સંગ્રહ કરનાર. આઢાટા હ્રૉ॰ કટ નામની હલકી જાતિવાળા પ્રત્યે હૈ કટ ! તું અમુક લાવ' એમ જે ક્રિયામાં કહેવાય તે ક્રિયા. ગ્રાહરીટા શ્રી. જેમાં ‘ હું ચાકર ! તું અમુક લાવ ’એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા.
સાદર ન॰ એક સ્થાનથી ખીજે સ્થાને લઇ જવું તે, આણવું, લઈ જવું, આયેાજન કરવું, અણુાતા-લઈ જવાતા ૫દા, વિવાહ વગેરેમાં મૂકવામાં આવતા પદા . આદરનીય ત્રિ॰ યેજવા યેાગ્ય, આણવાલાવવા યાગ્ય, મૂકવા યોગ્ય. આનિયા સ્ત્રી॰ જેમાં ‘ તું લાવ, નાખ એમ કહેવામાં આવે છે તે ક્રિયા. સાદરનિાિ સ્ત્રી॰ જેમાં તું લાવ, શુદ્ધ કર ' એમ કહેવામાં આવે છે તે ક્રિયા.
'
આTM ત્રિ॰ મેળવનાર, સંપાદન કરનાર, યેાજનાર, આણનાર, લાવનાર, કરનાર. આવ યુ યુદ્ધ, યજ્ઞ, આવન 7 યજ્ઞ, ચેાતરથી હવન-હામવું. આહવનોય પુ॰ તે નામને એક અગ્નિ. આાવનીય ત્રિ॰ સારી રીતે હેામ કરવા યેાગ્યવિષ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
આદાર પુ॰ આણવું, લાવવું, ભોજન, શ દાદિ વિષયનું જ્ઞાન, આહારપાદ પુ॰ ખાધેલા પદાર્થોનું રસાદિરૂપે પરિણામ-પાચન,
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
आहारशुद्धि
આહારશુદ્ધિ સ્ત્રી ભક્ષ્ય વગેરે પદાર્થની શુદ્ધિ, આહારના દેષનું નિવારણ કરવા માટે શુદ્ઘિ, દુષ્ટ આહારથી ઉત્પન્ન થનાર દોષ દૂર કરવા માટે પ્રાયશ્ચિત્ત, શબ્દાદિ વિષયના જ્ઞાનની શુદ્ધિ. આદારસંમત્ર પુ॰ ખાધેલે આહાર પચ
વાથી શરીરમાં ઉત્પન્ન થનાર રસ ધાતુ. ગદ્દાર્થ ત્રિ॰ આણવા લાવવા યેાગ્ય,વ્યાક્ષ થવા યોગ્ય, કૃત્રિમ-બનાવટી, લૌકિક, આરેાપ કરવા યેાગ્ય. આજ્ઞાચ્ચે પુ॰ આરોપ કરવા યાંબનું જ્ઞાન, અભિનય-નટાદિએ પોતાના પાદ ભજવવા, આદાર્થોમાં સ્ત્રી કૃત્રિમ શેાભા, સ્રાવ પુ॰ હવાડા, ક્ષુદ્ર જલાશય, યુદ્ધ, ખેલાવવું, અગ્નિ, અમુક મંત્રથી આવાન કરવું, આžાનના સાધનરૂપ કાઇ મંત્ર માર્જિનાચન પુ॰ અહિંસ નામના મુનિને પૌત્ર.
અદિત્તિ પુ॰ સ્ત્રી અહિંસ નામના મુનિનું સંતાન.
આત્તિષ્ઠ પુ॰ કેતુ મહ, પાણિનિ મુનિ. હિઋત્ર ત્રિ॰ અહિચ્છત્ર નામના દેશમાં
થનાર.
આર્ત્તષ્ડિ પુ॰ એક જાતના વસંકર. આદિત ત્રિ॰ મુકેશ, સ્થાપેલ, અર્પણ કરેલ,
કરેલ, આધાન સ`સ્કાર કરેલ. સહિતાન ત્રિ॰ ગુણા વગેરેથી પ્રસિદ્ધ,
જેના પર ચિન્હ કરવામાં આવ્યું હાય તે. ગ્રાહિતાન્નિપુ॰ અગ્નિહેાત્રી. આદિતાગ્નિનળ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણમાં
કહેલ એક શબ્દસમૂહ,
આદિતિ સ્રો સ્થાપન, આધાન-મંત્રથી અગ્નિ વગેરેને સ`સ્કાર, આતિ, આnિgs; ત્રિ॰ સપને પકડનાર-મદારી. આદિમત ત્રિ॰સરવાળા પ્રદેશની પાસે
હેનાર
૨૨૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आहार
વર્તુજ પુ॰ યદુવંશના એક ક્ષત્રિય-વસુદેવ. આદુનિ પુ॰ યશનેા ક્ષત્રિય, આર્હુત ૬૦ ગૃહસ્થે કરવા યોગ્ય પાંચ યુનામાંના મનુષ્યયન, મૂળ યજ્ઞ.
દુત ત્રિ॰ જેને ઉદ્દેશી હામ કરવામાં આવ્યા હોય તે દેવાદિ. સત્તુતિ શ્રી॰ આહુતિ, દેવને ઉદ્દેશી મંત્ર
પૂર્ણાંક અગ્નિમાં વિષ નાખવું તે.
આદુષ્ય ન॰ કાશ્મીર વગેરેમાં [તરવ] એ પ્રમાણે પ્રસિદ્ધ એવું કાઈ ઝાડ. સાદુ ત્રિશન કરવા યોગ્ય, ખેાલાવવા યોગ્ય.
આદૂ ત્રિ. મેલાવનાર, ખેાલાવતું. મદૂત ત્રિ॰ એલાવેલ.
સ્રાકૃત ૧૦ ખેલાવવું, નામથી કરાયેલા વ્યવહારવાળુ જગત, પ્રલયપયન્ત. અદ્ભૂતપ્રષણાચિન ત્રિ॰ વ્યવહારમાં હીન એવા એક વાદી.
For Private and Personal Use Only
આદંતસંપુણ્ય પુ॰ નામથી વ્યવહાર કરાતા જગતને જેમાં લય થાય છે તે-મેાક્ષ, પ્રદૂતિ સ્ત્રી અણ્વીન-એલાવવું. ગાદૂ અન્ય માલાવીને. આદત ત્રિ॰ આણેલ. આત્તિ સ્ત્રી. આણવું, લાવવું. સદસ્ય ગચ્ચે આણીને, લાવીને, સત્ય ન એક ક્ષુપ વનસ્પતિ. અદેય ત્રિ॰ સસબધી-ઝેર ચામડું વગેરે. સાદો અન્ય પ્રશ્ન, વિકલ્પ, વિચાર. આટોપુત્રિકા સ્રાવ બહાદૂરી.
દોવિત અન્ય વિકલ્પ, સશયાથે, પ્રશ્ન. શ્રાદ્વ ૬૦ દિવસોના સમુદાય. સાદ ત્રિ॰ દિવસમાં થનાર થયેલ વગેરે, આદિજ્ઞ ત્રિ દિવસમાં હેાનાર, દિવસસાધ્ય. દિTM TM૦ દિવસનું ભાજન, પ્રકરણસ
ગૃહ, એક ગ્રંથભાગ ગદ્દાર પુ હર્ષ, ખાનદ
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आहादन
૨૨૮
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
આહાર આનંદ સંપાદન કર
લેવો તે. મહાનિ ત્રિ. આનંદજનક, આનંદનું
સાધન, આનંદ સંપાદન કરનાર. આલિત ત્રિ. જેણે આનંદ કર્યો હોય
તે, જેને આનંદ ઉત્પન્ન થયે હેય તે. અ[દિન ઝિઆનંદયુક્ત,આનંદકારક. aહં ત્રિઆન કારક-બેલાવનાર
પુનામ, સંજ્ઞા. માદૂન ૧૦ નામાદેશનું સાધન કેઈ શબ્દ. મrદન ત્રિક બોલાવનાર. સાહજિતશ્વ ત્રિક બોલાવવા ગ્ય. TET fઝ૦ કુટિલ, વ, ઉશનીર દેશમાં
ઉત્પન્ન થયેલ. સE સ્ત્રી બોલાવવું, નામ, સંજ્ઞા. સહન ન બોલાવવું, નામ, સંજ્ઞા, બેલાવવાનું સાધન-રાજકીય પત્ર, રાજાનું
બોલાવવું. મકથા ત્રિો બોલાવનાર.
હર ત્રિ. કુટિલ, વક્ર. સાત્તિ શ્રી કુટિલતા, વકતા. આકૃતિ પુતે નામને એક રાજા.
ર વાંસને અંકુર
પુસાદડી બનાવવામાં ઉપયોગી ઘાસ. ટિક ત્રિસાદડી બનાવવામાં ઉપયેગી ઘાસ જ્યાં પાકતું હોય તેની પાસે આવેલ દેશ વગેરે.
જ્યોતિષશાસ્ત્ર ત્રસિદ્ધ એક રાજગ. ક્ષુ કુ. શેરડી, શેરડીનું ઝાડ, ઈચ્છા. છુ પુ. શેરડીનું ઝાડ, શેરડી જેવા
સ્વાદવાળું એક વૃક્ષ. ફુલાઇs T૦ શેરડીને સાંઠે, કાસડાનું
ઝાડ, મુંજ ઘાસ. સુર પુ. શેરડીવાળા દેશમાં થનાર. શુક્ર પુત્ર શેરડી કાપનાર- ગોળ આ બનાવનાર ખેડુત. T ધ ૬૦ સુદ ગેખરૂ.
ક્વાન્યા સ્ત્રી- કાસ, ધળી વિદારી. ક્ષધિ સ્ત્રી કેળું. ક્રુષ ત્રિ. શેરડીમાંથી થનાર ગોળ વગેરે.
શુતુલ્ય સ્ત્રી જુવાર ધાન્ય, કાસડો ઘાસ. થ ઇ, પુ. શેરડીને સાઠે. Tયમ જી. એક જાતની વનસ્પતિ.
સ્ત્રી તે નામની એક નદી. નેત્ર ૧૦ શેરડીના સાંઠાની ગાંઠ, શેરડીની આંખ. શુપs g૦ જુવાર ધાન્ય. શુપા પુત્ર ગેળ વગેરે.
go કાસડાનું ઝાડ. શુદ્ધિ સ્ત્રીકાસડે. મિતિ શ્રી. શેરડી ચૂસનારીકેઈ સ્ત્રી.
સુરત સ્ત્રી તે નામની એક નદી. મુઝુમૂત્ર ૬૦ વાંસનું ઝાડ. ક્રુર R૦ શેરડીનું મૂળીયું, શેરડીની
એક ગાંડ. @ા પુત્ર વૈવકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં કહેલ તે નામને પ્રમેહરગ.
૬ સ્વરમાં ત્રીજો હસ્વ સ્વર. ૬ ૫૦ કામદેવ, ભેદ, રાષવચન, નિરાકરણ,
અનુકંપા-દયા, રોગ, વિસ્મય, નિદા. ૬ ૧૦ સંધનાર્થે વ્યય. ૬ . પ૦ ૦ જવું.
મારા મro H૦ નિ ભણવું.
આ ધાતુ પિ સાથે હોય છે. ૬ ગરા પર૦ ર નિદ્ સ્મરણ કરવું. [આ ધાતુ મધ ઉપસર્ગ સાથેજ વપ
રાય છે.] ૬૪ પુ. મલેચ્છજાતિ, અંગ્રેજી
For Private and Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इक्षुयन्त्र
૨૨૬
પ્રશ્નયન શેરડી પીલવાનું યંત્ર-ચડે. | ૪૪ પુચાલવું, કંપવું, ચેષ્ટિત, જંગમક્ષયોનિ પુત્ર એક જાતની શેરડી.
હાલતુંચાલતું. ક્રુર પુછે તે નામનું એક વૃક્ષ, ગોખરૂ, # ત્રિ. અભુત-આશ્ચર્યકારક. શેરડી, કાસડે.
7 ર૦ ઇગિત, ચેષ્ટિત, ચાલવું, હાલવું, સુર પુછે તે નામનું એક વૃક્ષ, કાસડો, જ્ઞાન. ઝાડ કાસડે.
ફકના સ્ત્રો. ઉપરના અર્થ ક્ષુરા પુત્ર કાસડ, શેરડીનો રસ
૩િ ૫૦ ઇંગોળીયાંનું ઝાડ. સુરતાથ પુ. શેરડીના રસને ઉકાળ- gf g૦ ઉપરને અર્થ. ગેળ.
રુતિ ર૦. હાલવું, ચાલવું, હદયના અક્રુરતો પુ. ઈશુસમુદ્ર-શેરડીના રસને ભિપ્રાયને જણાવનારી ચેષ્ટા. સમુદ્ર.
લિત ત્રિ ચાલેલ, હાલેલ. બ્રુિવારી ત્રી વિદારી નામની વેલ.
પુત્ર રોગ. સુવર્ણ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
ગુદ પુ. ઈગળીયાનું ઝાડ, જ્યોતિષ્મતી afટલે સ્ત્રી. તે નામનું એક વૃક્ષ, નામનું એક વૃક્ષ. કાસડે.
gવી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ વાટી સ્રોએક જાતની શેરડી, શેર- ફક્ત ૩૦ ઇંગોળીયાનું ઝાડ. ડીની વાડી, જેમાં શેરડી પાકતી હોય
pક પુત્ર અંગ્રેજ, ઇગ્લાંડમાં ઉત્પન્ન તેવું ખેતર.
થયેલ મનુષ્ય. રિવર ૩૦ શેરડીને વિકાર–ગોળ જુછી તે નામનું એક ઝાડ. વગેરે.
છા ત્રિ. ઈચ્છાવાળું. નવેદન ૩૦ ભદ્રગુંજ નામનું ઘાસ.
છા સ્ત્રીઈચ્છા, અભિલાષ. ધિર પુત્ર એક જાતને કાસડે.
છાત ત્રિ. ઈચ્છાપૂર્વક કરેલ. રાવાર ર૦ શેરડી થવા યોગ્ય ખેતર. છાતા શ્રી ઠરાવ ઉપરાંત ઈચ્છાપૂર્વક કાલિન ર૦ ઉપરને અર્થ.
ચઢાવી દીધેલું વ્યાજ. ક્ષરમુક પુત્ર તે નામનો એક સમુદ્ર. છનિવૃત્તિ સ્ત્રી. પિતા વગેરેના ધનાRાર પુ. શેરડીના રસને ઉકાળો ગોળ
દિની ભોગતૃષ્ણાને ત્યાગ. વગેરે.
દાવત ત્રિ. ઈચ્છાવાળું, ધનાદિની ક્રયા ૩૦ કડવું તુંબડું, સૂર્યવંશને ૫- તૃષ્ણવાળું. હેલો રાજા.
પૂછાવતી સ્ત્રી ધનાદિની તૃષ્ણાવાળી જવા શ્રી કડવી તુંબડી.
કામુક સ્ત્રી, શુક્રવાર go કાસડે.
છાવકુ T૦ કુબેર. જસ્ટિવ પુo કાસડે.
fછત ત્રિઈચ્છાવાળું. સ્ટિiા સ્ત્રી કાસડે.
૬ ત્રિઈચ્છા કરવાના સ્વભાવવાળું. ત્ સ્વ. પ૦ ૦ શેર્ જવું.
છુ પુ. એક જાતનું ઝાડ. ઇંદ્ સ્વા. પ૦ ૦ સેટ જવું.
૪ પુ. તે નામનું એક વૃક્ષ. ન્ મવાળ પર લ સે જવું.
કચ પુબૃહસ્પતિ, બૃહસ્પતિ જેને દેવ
For Private and Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इज्य
इति
છે તે પુષ્ય નક્ષત્ર, ગુરૂ, પરમેશ્વર, વિષ્ણુ. જ ત્રિ, પૂજવા યોગ્ય હરકોઈ. સ્થા સ્ત્રી, યજ્ઞ, દાન, પૂજા, સંગમ, પ્રતિમા, કુટિની સ્ત્રી. થર૪ પુ. હમેશાં યજ્ઞ કરવાના સ્વભાવવાળો. સ્ત્રી પુ) તે નામનું એક જાતનું માછલું, - પાણીને વીંછી. gટુ - ૨૦ સવ૦ લૈં જવું. ટટ્યૂન ૨૦ શાખામય સાદડી. શ્વર ૬૦ આખલે, સાંઢ.
સ્વ. હવિષ, પૃથ્વી, અન્ન, વર્ષાઋતુ, પ્રયાજ નામને યાગ. ના સ્ત્રાવ ગાય, વાણ, પૃથ્વી, શરીરમાં રહેલી એક નાડી, હવિષ્યાન્ન, તે નામની
એક દેવી, દુર્ગા દેવી. રવિ શ્રી હંસની સ્ત્રી–હંસલી, એક
જાતની ભમરી. દિયા સ્ત્રી પૃથ્વી. gf પુજંગલી બકરે. વિક્ષ સ્ત્રી જંગલી બકરી. વર પુ. બળદ, આખલે.
ઇ ત્રિઅન્નની સમીપને કોઈ દેશ- પ્રદેશ વગેરે. ફુન્ [] રૂા. ૧૦ લાવ ન જવું,
અતિ સાથે ઓળંગવું. વિ-ચિંતન કરવું, મેળવવું, જાણવું. અનુ-અનુસરવું. અત્ત-અંદર જવું, અપ–ખસવું, દૂર, થવું, અપ-પ્રાપ્ત થયું. મિ-સંમુખ જવું. અમ-૩૫-સંમુખ જવું. સવ-જાણવું. અનુકવ સંતત સંબંધ. વિ-અવયવધાન.
--35 સારી રીતે સંબંધ, એકઠાપણું, મા-આવવું. મિ–-સામે આવવું. ૩પ-ગા-સમીપ આવવું. – -ઉગવું. પ્રતિ-કમ-સામે આવવું. ૩-ઉંચે જવું,
ઉગવું. સમ્-૩-સારી રીતે ઉગવું - સમીપ આવવું,પ્રાપ્ત થવું, ટુર-દુર્ગમ, નિરનીકળવું. ઘર-પ્રેતભાવને પામવું, નાસી જવું. વરિ-વ્યાપવું. વન-રિ પરિપાટીથી અનુસવું. મા-પર-સંમુખપણે વ્યાપવું. વિ-ર-વિપરીતપણે પ્રાપ્ત થવુંક-પરલોક જવું, ઉત્કૃષ્ટ જવું. મિ-ક-અભિલાષ. પ્રતિ-સામા જવું, જ્ઞાન, વિખ્યાતિ, વિશ્વાસ. સમ્-પ્રતિ-સારી રીતે જ્ઞાન, નિશ્ચય, સારી રીતે વિશ્વાસ. વિ-જવું, દૂર થવું. સમ્ સંગમ, મેળાપ, મિ-સમ-સંમુખ સારી રીતે જવું. v પુત્ર તપેલી વગેરે પકડવાની
સાંડસી. ફત ત્રિ. ગમનશીલ-જવાના સ્વભાવવાળું,
વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ઇત્મક વર્ણ-અક્ષર. ત મચ૦ પછી, નિશ્ચય, નક્કી, એ પ્ર
માણે, એ રીતે. શત ત્રિ. ગયેલ. સુત ન૦ ગતિ, જ્ઞાન. ફતર ત્રિ. નીચ, પામર, બીજું. તરત: અવ્ય નીચથી, પામરથી, બીજાથી. તથા ચ૦ અન્ય પ્રકારે, બીજા પ્રકારે. તવિક પુત્ર બીજા કરતાં તફાવત. દુતtતર ત્રિમાખ્ય શબ્દ જુઓ. રુતજેતરથમ પુત્ર પ્રત્યેકના પ્રધાનપણે સ
વને અન્વય, પરસ્પર સંબંધ. તતાથ પુત્ર કન્યાખ્યાબા જુઓ. તપુર્મચ૦ બીજે દિવસે. તત% વચ્ચ૦ અનિયત દિશાભાગમાં,
આમતેમ. તરતતમ વાચવ અનિયત સ્થાનમાં, આ
મતેમ. તક ઉચ્ચ અહીંથી, આથી, આમાં. તિ ચ૦ હેતુ, પ્રકાશન, દષ્ટાંત, પ્રકાર, અનુક, સમાપ્તિ, પ્રકરણ, સ્વરૂપ, સામી
For Private and Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
इति
પ્ય વિવજ્ઞાન નિયમ, મત, પ્રત્યક્ષ નિશ્ચય, વ્યવસ્થા, પરામશ –પ, માપ, એ પ્રમાણે, પ્રક, આરંભ.
કૃત્તિ શ્રી॰ ગતિ, જ્ઞાન. કૃત્તિ પુ॰ તે નામને! એક ઋષિ. તિય ત્રિ ગતિવાળુ
તિથ ત્રિ અશૂન્ય વાક્ય ખેલનાર, નહિં માનવા ચેાગ્ય વચન બેલનાર. તિથા સ્ત્રી અશન્ય વાક્ય. તિર્તવ્ય ત્રિ એ પ્રમણે કરવા યેાગ્ય, પરિપાટીથી કરવા યેાગ્ય.
તિવૃત્ત ન॰ એ પ્રમાણે અનેલ, પ્રતિહાસ, પુરાણ વગેરે.
કૃતિરા પુ॰ તે નામનેા એક ઋષિ. તિહ અબ્ય૦ ઉપદેશ, પર પરાથી સાંભળેલજાણેલ.
કૃત્તિદ્દાત્ત પુ॰ ઇતિહાસ, મહાભારત વગેરે ગ્રંથ, પૂર્વ અનેલ, પૌરાણિકમતપ્રસિદ્ધ ઐતિહ્યુ પ્રમાણ.
કૂતિહાનપુરાળ ૬૦ ઇતિહાસને જણાવનારૂં પુરાણુ, અથવ વેદને એક ભાગ, ઇતિહાસ
અને પુરાણું.
ક્ટ પુ॰ તે નામનું એક ઝાડ-અરૂ. તનિજા સ્ત્રી. ગારેાચન નામને સુગંધી પદા.
ત્ત્વમ્ અન્ય એ પ્રકારે, એ પ્રમાણે. સ્થામ્ અધ્ય॰ ઉપરના અ થન્માવ પુ॰ કોઈ પ્રકારની પ્રાપ્તિ, ક્રાઈ પ્રકારને પામવું.
જૂથમાત્રમ્ અવ્ય એ પ્રકારે એ પ્રમાણે. સ્થભૂત ત્રિ॰ કાષ્ઠ પ્રકારને પામેલ. સ્થ་તહક્ષળ ૬૦ કાષ્ટ પ્રકારને પામેલાનું ચિન્હ.
ર્ત્યાજ પુજ્યેાતિષપ્રસિદ્ધ તે નામના એક યાગ. ર્થગાહિને ત્રિ॰ઉપરના યોગવાળા કેાઇ ગ્રહ.
२३१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રૂસ્થા અવ્ય થમ્ શબ્દ જુએ, સત્ય, આ પ્રકાર.
इध्म
ત્ય॰ ગમન કરવા ચેાગ્ય, જવા ચેાગ્ય, ક્ચર પુ॰ પ્રતીહાર, કારપાળ. ત્યા હ્રૌ॰ ગતિ, ગમન.
વન ત્રિ॰ ગમન કરનાર, જનાર. સ્વર - ત્રિ મુસાફર, નીચ, ક્રૂર કવાળુ, ચર પુ॰ નપુંસક,
શ્ર્વરી શ્રી ગમન કરનારી સ્ત્રી, વ્યભિ ચારિણી સ્ત્રી.
′′ અન્ય૦ તૂ શબ્દ જુએ. કુંદ સ્વા॰ પર્૰ સ૦ સે અક્ષય -પ્રભુતવાળું થવું.
ટ્યુન ૧૦ આ યુગ.
ચાર્ય ત્રિ આ પ્રમાણે કાવાળુ. જૂથકાર્યાં સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ– ધમાસે.
ન્તન ત્રિ॰ આ કાળે થનાર, હમણાં
થનાર.
કુન્તા હ્રૌ॰ આ’પણું-આંગળી વગેરેથી દશ નયેાગ્યતા.
જૂન્ય ન॰ ઉપરના અ.
ન્દ્ર પુ॰ પરમાત્મા.
મ ત્રિ॰ આ, દશ્ય પદાર્થ, બુદ્ધિમાં આવેય તે.
કૂવા અન્ય આ કાળે, હમણાં. ફૂદ્દાનીમ સવ્ય૦ હમણાં, આ કાળે. ક્વાયત્તર પુ॰ પાંચ વર્ષોંની અંદરનું એક વ. કુંવત્તર પુ॰ ઉપરના અ ફાન॰ તાપ, દીપ્તિ, કાંતિ, આશ્રય. વૃદ્ધ ત્રિ॰ પ્રદીપ્ત, તેજસ્વી, મળેલ, સરગેલ. ક્દ્ધત્વ ન॰ પ્રદીપ્તપણું, તેજસ્વીપણું, અસ્ખલિત શક્તિવાળાપણું.
દૂËા અય્ય પ્રકટપણું, પ્રકાશપણું. ક્ષ્મ ૧૦ લાકડું. TER જુ॰ યજ્ઞ સંબંધી સિમિધ.
For Private and Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इजिह
-
૨૩૨
इन्द्रक
દવિ પુત્ર અગ્નિ.
Hવાદ ૩૦ તે નામનો એક ઋષિ. ન તા. ૨૦ ૨૦ ૧૮૦ જવું. નિ પુ. સૂર્ય, પ્રભુ, સ્વામી, શેઠ, તે ના
મનો કોઈ એક રાજા. પત્ત વૈહિક, વારિ, ૪૦ ૪૦ જવું. નાની સ્ત્રી તે નામનું એક ઝાડ. સ્થિ સ્ત્રી જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ કોઈ પદાર્થ
શ્વર ૧૦ કાળું કમળ. ન્યિ સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. િિા પુત્ર ભમરો. ન્યિ સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. મિ૪િ ૨૦ વિષ્ણુ, રાજલક્ષ્મીનું
ઘર. વિસ્ટા ન- કમળ, કાળું કમળ.
Rવર ૧૦ શ્યામ કમળ. રિ ૧૦ કાળું કમળ, હરકેાઈ કમળ. વિ શ્રી લક્ષ્મી દેવી. વીવર ર૦ ફન્નિવર જુઓ.
uિft સ્ત્રી કમળને સમુદાય, કમળના સમુદાયવાળો વેલો. જીવો શ્રી. તે નામની એક વનસ્પતિ
શતમૂલી. વિવાર પુ કાળું કમળ.
હુ પુરા ચન્દ્ર, મૃગશીર નક્ષત્ર, એક સંખ્યાવાળો કે પદાર્થ, કપૂર. સુર પુછે તે નામનું એક વૃક્ષ. સુરત સ્રો. ચન્દ્રનું રાશિમંડળમાં રહેલ મંડળ. તુમ ૧૦ ઘેળું કમળ. જુરા . ચંદ્રના સોળમા ભાગને
એક ભાગ, ચન્દ્રની કળા. દુઝિક સ્ત્રી કેવડે, ચન્દ્રની કળા. ગુજરાત ૬૦ ચન્દ્રકાન્ત મણિ.
જુવાતા સ્ત્રી રાત્રિ, કેવડો, ચંદ્રની સ્ત્રી. સુક્ષય પુત્ર ચંદ્રને ક્ષય, અમાવાસ્યા.
gયુઝ g૦ બુધ ગ્રહ.
દુઝન પુરુ અત્રિ ઋષિ, સમુદ્ર, જુહુના સ્ત્રી નર્મદા નદી.
જુપુત્ર પુત્ર બુધ ગ્રહ. લુપુuિr સ્ત્રી જાંગલી વૃક્ષ-વિષલાંગલા. જુમ મૃગશિર નક્ષત્ર, કર્ક રાશિ
મા . ચંદ્રવિકાસી કમળ-યણી, ચંદ્રની કાંતિ. રૂમૃત પુત્ર શિવ. ઇન્દુમણિ પુ0 ચન્દ્રકાન્ત મણિ, મોતી.
મge 7૦ ચંદ્રબિંબ, ચંદ્રમંડળ. હુમતી સ્ત્રી પૂનમ, અજ રાજાની સ્ત્રી
ઈન્દુમતી. પ્રવુતિ શિવ.
ત્ન ૧૦ મોતી. લુણા સ્ત્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. ના સ્ત્રી થન્દ્રની કળા, સોમ લતા, ગળે. ન્યુ ૧૦ રૂપું. _જોવા ૦ ચન્દ્રલોક — g R૦ રૂ!. જુદ ૧૦ લોઢું. લોખંડ. જુવકના જી. ચૌદ અક્ષરના ચરણવાળો તે નામને એક છંદ. સુવા સ્ત્રી સોમ લતા. જુવાર પુજ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ તે નામનો
એક યોગ, સોમવાર અનુવ્રત ન ચાન્દ્રાયણ વ્રત.
પુત્ર શિવ. દુર ૬૦ ઉંદર.
જ પુપરમેશ્વર, બાર સૂર્યમાંને એક સૂર્ય, કુટજ વૃક્ષ, રાત્રિ, જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર, છવ્વીસમો યોગ, દેને રાજા, અન્તરાત્મા, ઐશ્વર્ય.
૬ ત્રિ. ઐશ્વર્યવાળું. રુદ્રા ૧૦ સભાગૃહ, ઇન્દ્રનું મુખ,
For Private and Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
इन्द्रकर्मन्
TXાર્મન પુ॰ વિષ્ણુ. પ્રતિ પુ. મંદરાચલ પર્વત. હીલ ન॰ ઇન્દ્રની ધજા, અવસર ૩૦ ઇન્દ્રના હાથી ઐરાવત. ન્યૂટ પુ॰ તે નામને એક પત. ઐન્દ્રષ્ટિ ન॰ વરસાદના પાણીથી પાકેલ કાર્ય
ધાન્ય.
ફ્ન્દ્રોષ પુ॰ માંચડા, ખાટલે. કુન્ત્રજ્ઞ પુ॰ ઐરાવત હાથી. ન્દ્રગિરિ પુ॰ મહેન્દ્ર પર્વત. રૂદ્રપુષ પુ॰ બૃહસ્પતિ. દોષ પુ॰ ચેામાસામાં ઉત્પન્ન થનાર તે નામના એક કીડેા. ન્યુયોષ પુ॰ ઇન્દ્ર મુન્દ્રન ન॰ હરિચંદન, ધેાળુ' ચંદન. *ચાપ પુ॰ ઇન્દ્રનું ધનુષ, ચામાસામાં આકાશમાં દેખાતું ઈન્દ્રધનુષ, પ્રવિર્સિટી છી તે નામની એક લતા વેલ.
ફેન્દ્રચ્છન્ ન॰ એક હજાર ગુચ્છાવાળેા કાઇ હાર.
इन्द्रजनन न० આત્મા ને દેહસાથેને એક સંબંધ.
સ્પ્રનનીય ન॰ આત્માને દેહસાથેના
સંબંધ વિષે કરેલા કાઇ ગ્રંથ. જ્ન્દ્રજ્ઞાજી ન૦ મંત્ર કે ઔષધ વગેરેથી જૂદા સ્વરૂપમાં રહેલી વસ્તુને જૂદા સ્વરૂપમાં બનાવવી તે, એક જાતની માયા, ઇન્દ્રજાળ. -સાહિલ ત્રિ॰ ઇન્દ્ર જાળ કરનાર. જૂન્યલિત પુ॰ દિતિના વંશના એક અસુર, રાવણના પુત્ર મેઘનાદ. પ્રસિધિનવિન પુ॰ નીચે અ
જ્ન્દ્રબિન્દુ પુ॰ રામને નાના ભાઇ લક્ષ્મણુ. ન્દ્રતાપન પુ॰ તે નામના એક અસુર,
રાવણના પુત્ર મેધનાદ.
જૂજ ન॰ આકાશમાં વાયુએ ઉરાડેલ ના તાંતણેા.
२३३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૦ ૬૦ ઉપરના અ.
જ્ન્ત્રતોચા હી ગધમાદન પર્વતની પાસે આવેલી એક નદી.
ફેન્દ્રર્મન પુ॰ બાણાસુરને એક પુત્ર.. શ્રવાહ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ. ફ્રેન્દ્રદ્યુમ્ન પુ॰ તે નામના એક ઋષિ, અસુરને અવતાર કાઈ એક રાજા, તે નામના એક રાજા.
इन्द्रप्रमति
ર્*કુ પુ॰ અર્જુન વૃક્ષ, દેવદારનું ઝાડ, કુટજ વૃક્ષ-વૈદરજવનું ઝાડ, ફેન્દ્રકુમ ૩૦ ઉપરના અ
ન્દ્રધનુર્તી ૧૦ વાર શબ્દ જુએ. પુન્દ્રયજ્ઞ પુ॰ પેાતાના રાજ્યમાં વરસાદ
થાય અને અનાજ વગેરે પાકે તે માટે ઇન્દ્રને પ્રસન્ન કરવા સારૂ ભાદરવા દિ ૧૨ ને દિવસે રાજાઓએ કરવામાં આ વતી ધા. ફ્રેન્દ્રનક્ષત્ર ૬૦ પૂર્વાફાલ્ગુની કે ઉત્તરા
ફાલ્ગુની નક્ષત્ર.
ફ્રેન્દ્રનેત્ર ૧૦ ઇન્દ્રનું નેત્ર, હજારની સંખ્યા. જ્ન્દ્રનીલ પુ॰ ઇન્દ્રનીલ મણિપાનાં.
જૂની પુ॰ મરકત મણિ. ઇન્દ્રપત્ની સ્ત્રી ઇન્દ્રાણી, ઇન્દ્રનું પાલન
કરનારી ઈંડા વગેરે ત્રણ દેવીઓ. - જૂન્ધ્રપ† સ્રા॰ તે નામની ઔષિધ, રૃન્દ્રપર્વત પુ॰ મહેન્દ્ર પર્વત, શ્યામ ર ંગના કાઇ પત.
સ્ત્રપુત્ર પુરંતુત શબ્દ જુએ. પુત્રા શ્રો॰ અદિતિ.
જ્ન્દ્રપુપિયા શ્રી જાંગલી વૃક્ષ કાઇ એક
For Private and Personal Use Only
ઝાડ,
ન્દ્રપુષ્પી સ્રો ઉપરના અ. જૂન્ત્રપુત્તેહિત પુ॰ બૃહસ્પતિ. ફન્દ્રપૂજ્જ પુ૦ બૃહસ્પતિ. સ્તૂપમતિ પુ॰ શૈલ ઋષિના એક શિષ્ય
ઋષિ
३०
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રજ્ઞ
ક્દ્રપ્રસ્થ ૧૦ ઇન્દ્રપ્રસ્થ નગર-હાલનું દિલ્લી. મહેર ન૦ ઇન્દ્રનું હથીઆર વ. ન્દ્રસૂતિ પુ॰ જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામીના પ્રથમ ગણધર. -મેષજ્ઞ ન॰ સુંઠ.
ભ્રમલ પુ॰ ચેમાસાની શરૂઆતમાં ઇન્દ્રને પ્રસન્ કરવા માટે કરાતા એક યજ્ઞ, મદ પુ॰ ઇન્દ્રને પ્રસન્ન કરવા માટે કરાતા ઉત્સવ.
પ્રમાનુજ પુ॰ કૂતરા. પ્રમાર્ગ પુ॰ તે નામનું એક તી. ચલ પુ॰૦ ૧૦ રજવ. બ્રહાની સ્ત્રી તે નામની એક ઔષધિ. રૂદ્રજીત ન૦ વાળનેા નાશ કરનાર એક રાગ-ટાલ.
અનુસજ્જ ૬૦ ઉપરના અ ન્દ્રો પુ॰ ઈન્દ્રના લેાક,
ચંપા ભીખાર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ,
ન્દ્રવજ્ઞાની. અગીઆર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
પ્રવહી તો પારિજાતલતા, કલ્પવૃક્ષની વેલ, ઇંદરવરણાંના વેલેા.
પ્રવૃત્તિ પુ॰ જાધના મધ્ય ભાગ. ન્દ્રવાળિકા સ્ત્રી ઇંદરવરણાના વેલા. ન્યૂવાળી સ્ત્રી ઉપરના અ. ક્વીન ૬૦ અંદરજવ. યુવૃક્ષ ૩૦ દેવદારનું ઝાડ. પ્રવૃત્ત સ્રી વાતપિત્તથી ઉત્પન્ન થનારા એક ક્ષુદ્ર રાગ.
-પ્રત ન॰ પ્રજાનું પાલન કરવામાં રા
જાનું એક વ્રત.
જુએ.
હેન્દ્રરાયું પુ॰ વૃત્રાસુર. બ્રાહમ ૩૦ માપ શબ્દ મુન્દ્રમાથ છુ ઈન્દ્રના સારથિ માતલિ. ન્દ્રસાળ પુ॰ ચૌદમેા મનુ.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इावरज
પદ્મસુત પુ॰ ઇન્દ્રના પુત્ર-જયંત, અર્જુન, વલી, અર્જુન વૃક્ષ.
{ન્દ્રસુરત ૬૦ સિન્ધુવાર–નગાડનું ઝાડ, ન્દ્રસુરિત્ પુ॰ ઉપરને અ. પ્રસુરા શ્રી ઈંદરવરણાંના વેલા, ન્દ્રો ન॰ ઋગ્વેદની અંદર આવતું એક સૂકત–મ વિભાગ.
લેન છુ તે નામનેા એક રાજા. લેના શ્રી ઇન્દ્રની સેના, તે નામની કાઇ એક સ્ત્રી. બ્રસેનાની પુ॰ કાતિ કસ્વામી. ન્દ્રસ્તુત પુ॰ ઈન્દ્રની જેમાં સ્તુતિ આવે તે કથ નામના એક યજ્ઞ. પ્રૂસ્તમ પુ॰ અતિરાત્ર યજ્ઞના અંગરૂપ એક યજ્ઞ.
કૂદ શ્રી ઈન્દ્રનું આહ્વાન કરવામાં સાધનરૂપ એક ઋચા.
×ä પુ॰ તે નામના એક મુનિ, પુત્રા શ્રી ઈન્દ્રાણી, ઇંદરવરણાંના વેલા, તે નામનું એક વૃક્ષ.
*ગ્નિ પુ॰ ધ્રુિવન્ન॰ ઇન્દ્ર અને અગ્નિ. ન્દ્રન્નિપુ॰ વીજળી. ન્દ્રસિધૂમ જુ॰ હિમ. ન્દ્રાનિજા સ્રી નીચેના શબ્દ જુએ. પ્રાળી સ્ત્રી ઇન્દ્રની સ્ત્રી, દુર્ગા દેવીની એક શક્તિ, મેટી નગોડનું ઝાડ, તે નામને એક રતિબંધ, એલચી, તે નામનું એક વૃક્ષ.
પ્રાદા પુ॰ન્દ્રનપ શબ્દ જુએ. મુન્દ્રાનુન પુ॰ વામન, વિષ્ણુ, નારાયણ. ફેન્દ્રમ પુ॰ કરવશના ધૃતરાષ્ટ્ર રાજાના એક
પુત્ર.
ફુન્દ્રાયુધ નઇન્દ્રનું હથિઆર્ વજ્ર, મેધ
તુ”. *ન્તિ પુ॰ અસુર. *હિરાપુ॰ન્દ્રય શબ્દ જીએ બ્રાયન પુ་નાનુન શબ્દ નુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
न्द्रावसान
વતન મારવાડ દેશ.
શિTI ત્રિ. ઇન્દ્રિયના વિષયબારા ઉ૦ ભાગ, ચરેઠીનું ઝાડ.
ભોગમાં આસક્ત. જુના પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ. | fજયાર્થ પુત્ર વિર શબ્દ જુઓ. કાનન ૨૦ ઇન્દ્રનું આસન.
શનિ ત્રિ. ઈન્દ્રિયને વશ રાખપ્રિલ ર૦ હાથ-પગ-નાક-કાન વગેરે
નાર, સારી ઈન્દ્રિયવાળું. ઈન્દ્રિય, વીર્ય
જિયે . વ. બ્રિજા પુત્ર શબદદિ વિષય-ઇન્દ્રિ- ૨ બૃહસ્પતિ. એના વિષય.
કેશ્વર પુવૃત્રાસુરને મારવાથી લાગેલી નિયમ પુ. ઈન્દ્રિયોને સમુદાય.
બ્રહ્મહત્યા દૂર કરવા માટે ઇન્દ્ર મહેન્દ્ર કિચન ત્રિ. ઇન્દ્રિયના સંબંધથી ઉત્પન્ન પર્વત ઉપર સ્થાપેલ મહાદેવ. થનાર જ્ઞાન વગેરે.
> પાત્ર લાભ . તે પ્રકાશવું કિયાત ઉ૦ ઉપરનો અર્થ
દીપવું. નિવનિ ૧૦ ઇન્દ્રિ દ્વારા થયેલું જ્ઞાન
પુ લાકડું, કાંતિવાળું, તે નામને પ્રત્યક્ષ,
એક ઋષિ, પરમાત્મા. વિgિs g૦ ઇન્દ્રિયોને નિગ્રહ
જન ન લાકડું, સળગાવવું, બાળવું. સંયમ.
શ્વત ત્રિ. લાકડાંવાળું, છાણાં-અ. જિગીષ પુ. ઈન્દ્રિવધ–પિતપોતાના
ળતણવાળું. કામમાં શક્તિને નાશ.
સ્ ખ્યા ૦ ૦ સે જવું. વિવિધ ર૦ દારૂ
જિક સ્ત્રીમૃગશિર નક્ષત્ર ઉપર રહેલ વિત ત્રિ• ઇન્દ્રિયને વશ સખનાર, તે નામને એક તારે. સારી ઇન્દ્રિવાળું, વીર્યવાન.
મ પુત્ર હાથી. જિયાત અચ૦ ઇન્દ્રિયની પેઠે.
ભor ની. તે નામની એક ઔષધિજિયતિ . ઈન્દ્રિયોને શબ્દાદિ
- ગજપીપર. વિષયોમાં વ્યાપાર.
મરર પુનાગકેસર થિયા પુઈન્દ્રિયોને પોતપોતાના માન્ય સ્ત્રી તે નામનું એક સ્થાવર | વિષયોમાં વ્યાપાર.
ઝેર–નાગ૯તી નામની વનસ્પતિ. જિક પુ. ઈન્દ્રિયોને પિત- મહત્તા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.. તાના વિષયો સાથે સંબંધ.
મનિસ્ટિક સ્ત્રી, ભાંગ, ચતુરાઈ. . જિહવા ઉ૦ સુષુપ્તિ અવસ્થા, નિદ્રા- ભાસ્ટ g૦ હાથીને માવત. વસ્થા.
મv૮૪ ૩૦ હાથીને માવત. પ્રિયતમાન ૫૦ ઇન્દ્રિય, ઈન્દ્રિયોનું સ્વરૂપ. મારા સ્ત્રી હાથીનાં લક્ષણવાળી હાથણી. કિરિપુ સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ-ઈન્દ્રિયોનું
મકર - હાથીઓને સમુદાય. - કારણ અહંકાર.
इभमाचल पु કાપિતૃ પુછે ઈન્દ્રિોને અધિષ્ઠાતા ખથા શ્રીતે નામનું એક ઝાડ,
મજુતિ સ્ત્રી જુવાન હાથણી. વિજાતના શરીર-સૂક્ષ્મશરીર,આત્મા. | મા શ્રી. તે નામનું એક ઝાડ.
વડા
For Private and Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
इमाख्य
www.kobatirth.org
લ્ય પુ॰ નાગકેસર. માનન પુ૦ ગણુતિ. દ્મમિત્ર ૫૦ સિંહ. મતિ પુ॰સિંહ. ોષળા શ્રી ગજપીપર. ફ્રેન્ચ ત્રિ॰ ધનવાન, રાજા, હાથીના માવત, ર્જા સ્રી ધનવાન સ્ત્રી. ખ્યિા સ્ત્રાવ ઉપરના અ રૂસ્થતિવિજ્ઞ ત્રિહાથી વગેરેથી યુક્ત
ધનવાન.
મ્યા શ્રી હાચણી, સલ્લકી વૃક્ષ. પ્રમથા અન્ય૦ હમણાંના જેવું, આધુનિકના જેવું.
ચક્ષુ ત્રિ૰ યજન કરવા ઇચ્છનાર. ચત ત્રિ॰ આટલા પરિમાણવાળુ, આટલું. પત્તા ગૌ. નિધ એવા થોડા પ્રમાણુવાળુથાડું.
પત્તા શ્રી સીમા, પરિમાણ, સંખ્યા, ક્ ત્રિ॰ જનાર્
સ્ ૧૦ ગમન.
કુર્ વાતિ, સમય૦ ઈર્ષ્યા કરવી. સ્ ક્ વર્॰ ઈર્ષ્યા કરવી. કૂળ ન॰ ક્ષારભૂમિ-ખારી જમીન. ક્ર્મલ પુ॰ વજ્રને અગ્નિ, મેશ્વનું તેજ, વાડવાનલ, વાડવાગ્નિ.
સ્ વાર પ૦ ઈર્ષ્યા કરવી. દાદ્વી પૃથ્વી, વાણી, મદિરા-દારૂ, જળ,
અને. ફાક્ષીર ॰ ક્ષીરસમુદ્ર.
૬ ૧૦. વરસાદના કરા. ફ્રાવર ત્રિ॰ ભૂચર, જલચર. ૉલ ૩૦ કામદેવ.
૦ વરસાદના કરા. રાવત પુ॰ સમુદ્ર, અર્જુનના તે નામને એક પુત્ર.
પાવતી સ્ત્રી તે નામની એક નદી, તે નામનું એક ઝાડ.
૨૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इलावृत
ાિયન ન॰ જેમાં પાણી પુષ્કળ હાય તેવું કાઇ વન.
બિન ખારી જમીન, નિરાધાર, શૂન્ય. નિ ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર, ઈર્ષ્યા કરનાર. ભેટ્ પુ॰ તે નામનું એક ઔષધ-એક જાતનેા ખેર.
વિઠ્ઠા સ્રો॰મસ્તકમાં થનારૂં એક જાતવું છુ. વિકિયા સ્રી. ઉપરના અં. વિદ્ધિા શ્રી વિદ્યા જુએ. ફ્રા પુ॰ વરુણ દેવ, બૃહસ્પતિ, રાજા, વિષ્ણુ. ફોજ ન॰ કમાડના આગળીએ. નાજા શ્રી.ઉપરના અ મેહ્રીય પુ॰ જેમાંથી કમાડના આગળીએ અની શકે તેવું વૃક્ષ.
ચ્ચે ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર. જ થ્રી કાકડી. હિં ત્રિ હિંસા કરનાર.
સુાિ સ્ત્રી॰ સુાિ જુએ. જુએ.
જી પુ॰
ચુક્ત્તિા સ્ત્રી પાકીને પોતાની મેળે ફાટી ગયેલી ફ્રાયડી. પાનુશિાસ્ત્રી ઉપર અ. દ્રા॰ પ૦ સે શયન કરવું, અ॰, જવું, ફેંકવું, લ૦
જ્ પુરા સમ. સ॰ સે ફેંકવું. ૬૯ ત્રિ॰ સ્વમશીલ-ઉ ધણુસી. વિજા સ્ત્રી પુલસ્ત્ય મુનિની પત્ની-૩બેરની માતા.
પુજા સ્ત્રી પૃથ્વી, ગાય, વાણી, જમ્મુદ્દીપના નવ ખંડમાંના એક ખંડ, વૈવસ્વત મનુની કન્યા-મુધની પત્ની.
ફૂલા વsાતિ ૧૦ ૨૦ સે વિશ્વાસ કરવા, ખેલવું.
♥ાવૃત ન૰ નવ ખ'ડવાળા જ બુદ્વીપના
એક ખંડ.
For Private and Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इलिका
૨૩૭
इष्ट
સ્ત્રિ સ્ત્રી પૃથ્વી.
પિ ત્રિઈચ્છાવાળું. ત્રિના શ્રી ચંદ્રવંશના મેધાતિથિ રાજાની ! સુષિા સ્ત્રીફઈજા શબ્દ જુઓ. કન્યા.
સુષિર ત્રિગમનશીલ, ચલનશીલ-જવા સ્ત્રી સ્ત્રી કટાર, તરવાર.
આવવાના સ્વભાવવાળું. વિરા પુત્ર તે નામને એક અસુર.
સુષિર પુત્ર અગ્નિ. સ્ત્રી પુરુ એક જાતનું માછલું.
પીવા સ્ત્રી હાથીને ચક્ષુને ગળે, કાસુત્ર પુત્ર એક જાતનું પક્ષી.
સડે, તૂઢિાં જુઓ. દિશા પુત્ર એક જાતનું માછલું.
: ૩૦ શ્રી. બાણ, પાંચની સંખ્યાવાળું, શ્વર સ્ત્રી. મૃગશીર નક્ષત્ર ઉપર
સામવેદમાં કહેલો એક યજ્ઞ. આવેલા પાંચ તારા.
પુરે પુ. બાણને પ્રકાર. ફુલવર પુ. એક જાતનું માછલું, તે ના- પુલમરામ બ્રી. તે નામની એક નગરી. મને એક અસુર.
પુકાર બાણ બનાવનાર કારીગર. ત્રા સ્ત્રી વંદું રૂત્વI જુઓ.
પુત પુત્ર ઉપરને અર્થે [; ૦ પર સં૦ લે વ્યાપ્ત થવું, પુત ત્રિબાણની પેઠે ઉતાવળે જનાર
પ્રેમ ઉપજાવ, ખુશ કરવું. ફુવંતિ. તથા સીધું જનાર તરીકે કરેલ. વ ઉચ્ચ ૦ પેઠે, જેમ, જાણે, ઉપ્રેક્ષા ,
इषुध् कण्ड्वादि पर० अक० सेट् पाएy ઉપમા, વાકયાલંકાર, ઘાતકપણું,નિશ્ચયાર્થે.
ધારણ કરવું. જ સ્ત્રી પીવા શબ્દ જુઓ.
પુબાણને ધારણ કરનાર, રૂT રિવા. પ૦ %૦ સેટ જવું, ખાવું, પુધિ પુત્ર સ્ત્રી બાણ રાખવાનો ભા. અનુ-સાથે શેધવું, બળવું. સાથે-પ્રે
પુv તે નામને એક અસુર. રણ કરવી, મેકલવું. ઘર-સત્કારપૂર્વક પુપુત ન બાણનો અગ્રભાગ.
જના કરવી.મનું–શોધવું, ખેળવું. પ્રતિ- પુપુર સ્ત્રી તે નામનું એક ઝાડ. પ્રતિગ્રહ કરે. પરિ–શોધવું. અમિ-સારી પુપુHT સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ. રીતે ઈરછવું.
પુમત ૩૦ ઉત્તમ બાણાવળી-મેટો બારજુ તુા૧૨૦ સર૦ સેટ-વેટ ઈછવું. ણાવળી.
ગ્લ૦ વર૦ ૦ સે વારંવાર. પુમાત્ર ૧૦ બાણના જેટલા માપવાળે દ્ સ્વા મ. સ. સેટ જવું. અનુ- ઋગ્વદીઓનો કુંડ, બાણના માપ જેઅનુસરવું.
ટલા માપવાળું, બાણની ગતિસુધીનું Tણ ત્રિ. ઈચ્છાવાળું, ઈચ્છા કરાતું, ઇચ્છા માપ, બાણને ફેંકવાનું માપ. કરવા યોગ્ય.
gfg g૦ બાણ ફેંકવા યોગ્ય પ્રદેશસ્ત્રી અન્ન, યાત્રા-પ્રયાણ.
દેઢસો હાથ જેટલો પ્રદેશ. v પુત્ર આધિન માસ, મેકલવું.
ત્ય પુ. યજુર્વેદને પહેલો અધ્યાય. ક ૧૦ અન.
ફુર્ત ત્રિનિર્દૂ શબ્દ જુઓ. rifણ સ્ત્રી મોકલવું.
રુતિ સ્ત્રી જનની, માતા. pવ્ય ત્રિ- બાણનું લક્ષ્ય, બાણ ફેકવામાં સુઇ ત્રિક ઈચ્છલ, પ્રિય, યજેલ, પૂજેલ, કુશળ.
કરેલ, ઇચ્છાથી કપેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨૮
'સુવાણ
-
-
-
-
-
-
ર
જ
જ પુ0 એરંડાનું ઝાડ, વિષ્ણુ.
છાદિ ઉ૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક તે નામને એક સંસ્કાર, ધર્મકાર્ય, શબ્દસમૂહ. શ્રૌતકર્મ, ઇંટ.
છરિ . ઈઝેલાની પ્રાપ્તિ, ઈશ્કેલી રચિત ત્રિ. ઈટોથી વ્યાસ
આપત્તિ. ન 7લીલાવતી નામના ગણિત- wા ર૦ અગ્નિહોત્ર વગેરે યજ્ઞ કર્મ ગ્રંથમાં કહેલ એક ગણિત.
તથા વાવ-કૂવા-તળાવ-વગેરે બંધાવવાં at સ્ત્રીઈટ, વાસ્તુયાગ.
અને દેવ મંદિર-બાગ-બગીચા-અન્નવાયર ર૦ ઇષ્ટકાથી અગ્નિનું ચયન. દાન વગેરે કરવું તે. પથ ૧૦ વીરણ મૂળ.
ઝાપુર ૦િ ઈષ્ટ અર્થ માટે તૈયાર છાપ પુ. ઈટોથી બનાવેલ માર્ગ.
થયેલ, ઉત્કંઠિત, ઈડેલું મેળવવા માટે પ ત્રિ. ઈટવાળું.
ઉતાવળ કરનાર. ઇટ જ્યાં પાસે હોય તે wા ત્રિ. જેને ઘડે પ્રિય હોય તે. પ્રદેશ વગેરે.
છા પુત્ર તે નામનો એક રાજા. પુત્ર સુગંધી ગંધ.
દ શ્રી. કેઈ એક યાગ યજ્ઞ. ઇશષ ત્રિસુગંધી દ્રવ્ય.
ષ્ટિal - વષ્ટિ શબ્દ જુઓ. ૨૦ રેતી.
દિપિ ન તે નામનું એક ઘાસ. દત ત્રિઅત્યંત પ્રિય, અતિશય અ. | છિત ત્રિ. ઈષ્ટિ-યાગ કરનાર. ભીષ્ટ, બેમાંથી અત્યંત ઇચછેલ.
દિન ત્રિ. જેણે યજ્ઞ કર્યો હોય તે. wવ પુત્ર પૂજ્ય દેવ, મંત્ર-તંત્રાદિથી ઉ. દષ્ટિપા પુત્ર કૃપણ, લેબી, દૈત્ય, રાક્ષસ. પાસેલ-વશ કરેલ દેવ.
છિપશુ પુ. યજ્ઞસંબંધી પશુ. લેતા બ્રોડ ઉપરના અર્થ.
દિકુ ત્રિદૈત્ય, રાક્ષસ. નિ ત્રિ. યજન-પૂજન કરવા યોગ્ય, ઈ- છાવવા પુત્ર કામ્ય-મને અમુક ફળ ૭વા ગ્ય.
મળે એવી ઈચ્છાથી જ્ઞ કરનાર જન પુરુ વ્યાકરણમાં કહેલ સંસ્કારના છીત fઝ૦ ઇચ્છેલારૂ૫ કરેલ. અનુસારે કરેલા પ્રયોગ.
છત ૨૦ તે નામને એક યજ્ઞ. છત ત્રિયજન કરનાર-પૂજન કરનાર, ૬૬ સ્ત્રી. ઈચ્છા. ઇચ્છાવાળું, ઈષ્ટ કર્મ કરનાર. ઈષ્ટિ વ. છાયા ન એક જાતનું યજ્ઞાચરણ. ગેરે કરનાર.
A g૦ કામદેવ, વસન્તકાળ. કિત ત્રિ. વ્રત કરવાના સ્વભાવવાળું, ઈષ્ટ પુષ્ય પુ૦ વસન્ત ઋતુ. કર્મનું સાધન અન્ન વગેરે.
Tષ પુઆચાર્ય, ગુરૂ. Tષન ન ઈચ્છેલું સાધન, પ્રિય સાધન. જs R૦ બાણને અગ્રભાગ. પ્રસન્નતા સ્ત્રી ઈષ્ટ સાધનપણું.
wવની ન૦ બાણને અવયવ. સામત્ય 7૦ દષ્ટિ સાધનપણું, પ્રિય sષની ૬ ત્રિ. બાણના અવયવમાં થનાર સાધનપણું.
વણજ પુત્ર ધનુષ. છા સ્ત્રી વહાલી સ્ત્રી, ખીજડીનું ઝાડ. garણ પુ૧૦ ધનુષ. Sાસ ઈષ્ટ કરેલ, વહાલું કરેલ. para પુબાણ ફેકનાર-બાણાવળી.
For Private and Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इस्
જ મળે. સંતાપ, કેપ, દુઃખનો અનુભવ. કરવું, અપ+આકાંક્ષા-ઈચ્છા કરવી, અ૪ વ્ય. આ સમયે, આ દિશામાં, આ નુસરવું, અવધિને નિયમકરવો. વિ+જ+ પ્રદેશમાં, અહીં.
વિશેષે કરીને અપેક્ષા-દરકાર કરવી. સવ+ ૪ પુ. વર્તમાન કાળ.
આંખથી જોવું. મનુ+વ+વિચારવું, અતન ત્રિઆ સમયે-આ દિશામાંઆ નુસંધાન કરવું મિ+વ+જન માટે પ્રદેશમાં હોનાર, અહીં થનાર
જેવું. પરિ+ાવતરફ જવું. પ્રતિ – ત્રિ- આ સમયે આદિશામાં આ
અવ+વિચારપૂર્વક જવું. +ાવસારી પ્રદેશમાં થયેલ, અહીં થયેલ.
રીતે જોવું. સારી રીતે જોવું. ૩+ હત્યિક ત્રિઉપરને અર્થ. હરિચ સ્ત્રી.
ઉચે જોવું. ૩૫+અમુક પદાર્થ ત્યાગ કકિતીયા સ્ત્રીઅહીંની બીજ, અહીંની
રવા યોગ્ય છે એવા જ્ઞાનપૂર્વક ત્યાગ
કરવો. સ૩ સારી રીતે ઉપેક્ષા કબીજી. પચર બ્રીઅહીંની પાંચમ, અહીંની
રવી. નિ+નિ+સંપૂર્ણ રીતે જોવું. ઘર+
તવાનુસંધાન કરવું,પરીક્ષા કરવી. કનઅપાંચમી.
ત્યંત જેવું. મfમw+સામે જોવું. + રહ૪ ] તે નામને એક દેશ–વેદિદેશ.
ક+ઉન્ટેક્ષા-કલ્પના-સંભાવના કરવી. કોઇ પુઆ લોક.
સ++સારી રીતે જોવું. મિ++w4 મુઘ મચ૦આ લોકમાં અને પરલોકમાં.
સામે રહીને સારી રીતે જોવું. પ્રતિ+અમુત્રક્રમવિરાજ નુ આ લોક અને
નુસરવું, દરકાર કરવી, રાહ જોવી, પૂજા પરલોકના વિષયભોગથી વિરમવું તે.
કરવી. સwતિ+સારી રીતે રાહ જોવી. વિવિશેષે કરી લેવું. મનુ+વિસતત
અવિચ્છિન્ન–એકી ટસે જોવું, પાછું જોવું.
મિસામે જેવું. ૩૯+વિ+ઉંચે જેવું. ? દીર્ધ ઈકોર, સ્વરમાં ચે.
સમ+૩+
વિતરફ ઉંચે જોવું. પ્રતિ વિસામે જોવું.
સ સ્સારી રીતે જોવું, મધ્ય વિષાદ-ખેદ, દુઃખની ભાવના, ધ, અનુકંપા દયા, પ્રત્યક્ષ, સમીપ, સંબ
સ+સારી રીતે જોવું. ક+સમસારી રીતે
અત્યંત જેવું. ધનના અર્થમાં.
ક્ષા ન દર્શન, જોવું, નેત્ર. ૪ પુકામદેવ.
ફિળિ ત્રિ. શુભાશુભ ફળ કહીને તે શ્રી લક્ષ્મી દેવી.
ઉપર આજીવિકા ચલાવનાર સામુદ્રિક શાસ્ત્રી. હું મા. ૩૦ નિ જવું, વ્યાપવું, નિંદા, જય ત્રિો જોવાલાયક.
ભેજન કરવું. સ. ગર્ભગ્રહણ-ગર્ભ ધા- fક્ષત્તિ પુદર્શન, જેવું. રણ કરવા. ૦
ફ્રકા સ્ત્રી જેવું, વિચારવું. ૬ મા મલ્મ હિટ નિદ્ યાચવું, | vય ત્રિો જોવા યોગ્ય. માગવું.
વા પર૦ ર૦ સે જવું. ટૂંતિ ! ई दिवा० आत्म० सक. अनिट् rg. જ ખ્યા વ• %૦ સે જવું. * સ્થા૦ ગામર૦ છે જેવું, વિ. = . માત્મા ૩૦ સે જવું, નિંદા ચારવું. મધિવિવેચન કરવું, અનુચિંતન | કરવી. ફ્રેનત !
For Private and Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ईज
ગ સ્થા॰ ગામ સજ્જ સેટ્ જવું, નિંદા કરવી. ફૈનતે ।
બાળ ત્રિ॰ યજ્ઞ કરનાર, યજમાન. ત્ મા અમ॰ સ૦ સેટ્ સ્તુતિ કરવી. ક્રૂર્ પુરા॰ ૧૦ લગ્ન॰ સદ્ સ્તુતિ કરવી. રંડા શ્રી. સ્તુતિ, વખાણું.
હિત ત્રિ॰ સ્તુતિ કરેલ, જેનાં વખાણુ કર્યાં હાય તે.
ફ્રેન્ચ ત્રિ॰ સ્તુતિ કરવા યેાગ્ય, પૂજવા યેાગ્ય.
ર્મત ત્રિ॰ સનાથ, માથે પ્રભુ-સ્વામી-વાળું. ત્ મ્યા ૧૨૦ સ॰ સ્ટ્ બાંધવું. કૃતિ પુ કિન્દ્ર શબ્દ જુઓ, ખેતીને કાઈ જાતના ઉપદ્રવ.
તિ ત્રિઉત્પન્ન કરેલ, પેદા કરેલ. ક્ષત્રિ॰ આવુ, આવા પ્રકારનું. દક્ ત્રિ॰ ઉપરના બ્રુસ ત્રિ દક્ષ શબ્દ જીએ ટુંબના શ્રી પ્રાપ્ત કરવાની–મેળવવાની ઇચ્છા,
અ
સામાન્ય ઇચ્છા.
કૃષિત ત્રિ ઇચ્છેલ, મેળવવા ઇચ્છેલ. બ્લુ ત્રિ॰ ઇચ્છનાર, મેળવવા ઈચ્છનાર. બ અન્ય અર્થ શબ્દ જી. મસ ત્રિ॰ ગતિવાળું ફ્રેંચ ત્રિ॰ વ્યાપ્ત થવા યેાગ્ય. દ્વિવત્ ત્રિ॰ ગયેલ.
ક્રૂરખ ૧૦ પ્રેરણા કરવી, જવું. દરખા હ્રી॰ ઉપરના અ
૩૦
ईर् भ्वा० चुरा० उभ० पर० सक० सेट् જવું, પ્રેરણા કરવી. ૩+ઉચે ફેંકવું. અમિઽસન્મુખ ઉચ્ચાર કરવા. સ+ ૩+સારી રીતે ઉચ્ચાર કરવે, જોખવું, +પ્રેરણા કરવી. સમ+ સારી રીતે પ્રે રણા કરવી.
કુંડા॰ આમ૦ સ॰ સેટૂ પ્રેરણા કરવી, જવું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ईश
ફેરામાં સ્ત્રી તે નામની એક નદી. ફ્રેન્હિા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. દૂરળ ન॰ ખારી જમીન. રિત ત્રિ॰ પ્રેરણા કરેલ, ફેકુલ, કપેલ, ગયેલ, કહેલ.
દૂનિ ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર.
૦ પ૦ સ૦ ક્ષેત્ ઇર્ષ્યા કરવી. હૈત્યું ત્રિ વૃદ્ધિ પામવાને–વધવાને ઇચ્છનાર. ૐર્મ ૬૦ વણુ, ધાવ. મૈં ત્રિ॰ પ્રેરણા કરેલ.
આ શ્રી ઈર્ષ્યા, ભિક્ષુ–સંન્યાસીઓનું
આચરણુ,
પિથ પુ॰ ધ્યાન– મૌન વગેરેરૂપ સંન્યા સીના જ્ઞાનસાધન ઉપાય. વાહ પુરો કાકડો. શાસ્ત્રી અક્ષમા, અદેખાઈ, પોલુ ત્રિ॰ અદેખાઈ કરનાર, અક્ષમા
કરનાર.
ફૂંક્યું વા૦ ૧૬૦ સ॰ સે ઈર્ષ્યા કરવી. ર્ધ્વજ ત્રિ॰ ઈર્ષ્યા કરનાર. જ્યેષ્ઠ પુ॰ એક જાતના નપુંસક. ફર્યાં સ્ત્રી ઇર્ષ્યા, અક્ષમા, અદેખાઇ. કૃષ્ણજી ત્રિ॰ ઈર્ષ્યાવાળું, દેખું. ફૂંક્યું ત્રિ ઉપરના અ. ફૂલા સ્રી પૃથ્વી, વાણી, ગાય. હિ હ્રી કટારી. ફૈજિા સ્ત્રી નાની ગદાકાર લાકડી. ક્રૂહિત ત્રિ॰ સ્તુતિ કરાયેલ, વખણાયેલ. જિન પુ॰ ચંદ્રવંશના રાજા. ફ્ટી શ્રી કટારી. રૈવત ત્રિ॰ ગતિવાળુ
ર્ બા॰ આમ સ૦ સેટ્ ઐશ્વ વાળા થવું. ફ્રા ત્રિ॰ ઈશ્વર, સમ
ફ્રા પુ॰ ઈશ્વર, પરમેશ્વર, મહાદેવ, અગીઆરની સંખ્યા, આર્દ્રા નક્ષત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ईशकोण
ईहित
--
--
---
--
જોr g૦ ઈશાન ખૂણે.
દિ સ્ત્રી ઈશાન ખૂણો. શાન ૧૦ ઐશ્વર્યા રાજ સ્ત્રી કાશી. રાપુર સ્ત્રી કાશી. ફાવટ ૧૦ પાશુપત પ્રસિદ્ધ બીજો પાશ. રાહ પુ. કુબેર. Tr સ્ત્રી એશ્વર્ય, ઐશ્યવાળી કોઈ સ્ત્રી, દુર્ગા-પાર્વતી દેવી. રાવજી પુત્ર હળનો દાડે. રાવતનુ મોટા દાંતવાળો હાથી, હાથીને
મે દાંત, હાથીદાંત. રાનિ ત્રિવ ઐશ્વર્યાશીલ. પૅરાનિ પુત્ર રૂદ્રની એક મૂર્તિ, આદ્રા નક્ષત્ર,
અગીઆરની સંખ્યા, શિવની એક મૂર્તિ. નશ્ચિમૂર્તિ શ્રી રઘુવ મહાદેવની ઈશાન વગેરે પાંચ મૂર્તિઓ. રાની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ખીજડાનું ઝાડ. ઈંશાવાઇ તે નામે એક ઉપનિષદ પિતૃ ત્રિ. ઈશ્વર, નિયમન કરનાર. તિબ્ધ ત્રિ અધીન, જેના ઉપર સત્તા
ચલાવવામાં આવે તે. ફરિત ૧૦ એશ્વર્ય. રિાતા શ્રી અણિમા વગેરે આઠ ઐશ્વ
યમાંનું એક ઐશ્વર્ય. રવિ ૧૦ ઉપરનો અર્થ. fશન ત્રિ. ઈશ્વર-નિયંતા, પ્રભુ, પતિ. કર ત્રિ. ધનવાન, સમર્થ.
સ્થા પુત્ર મહાદેવ, કામદેવ, યેગશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ નિર્લેપ પુરુષ, ચૈતન્યાત્મા, પરમેશ્વર,
અગીઆરમું વર્ષ ઝવતા સ્ત્રી ઈશ્વરપણું. વરત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ શ્વવિભૂતિ શ્રી ઈશ્વરના અંશાવતાર, રાજા. રક્ષિન પુ. વેદાંતિમતપ્રસિદ્ધ માયાયુક્ત ચૈતન્ય, ઇશ્વરરૂપ સાક્ષી.
a સ્ત્રી દુર્ગા દેવી ઐશ્વર્યવાળી સ્ત્રી. શ્વર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી,તે નામની એક વેલ, એક જાતની કાકડી, તે નામનું એક વૃક્ષ, ઐશ્વર્યાવાળી સ્ત્રી. શું તુફા પ૦ ૦ સેટ વીણવું.
સ્વાહિ માત્મા છે તે આપવું, જેવું, સરકવું, ખસવું, હિંસા કરવી, મારવું. {y૦ ઉત્તમ નામના મનુરાજાને એક પુત્ર.
ગઢ ર૦ થેડું પાણું.. fપત વચ૦ થોડું, લગાર. પર ૧૦ લેશ, ડું, અલ્પ, લગાર. પર ત્રિવ થેડા પ્રયાસથી સિદ્ધ થઈ
શકે તે. પurદુ પુડો ઘેળો રંગ,ભુખર રંગ. કૃષHTvહુ ત્રિ. ભુખરૂં.
પpsor ત્રિો લગાર ગરમ, થોડું તપેલ. ઉપદ્રો પુત્ર છેડે લાલ રંગ. . પદ્ર ત્રિવ થેડુ લાલ.
સ્ત્રીઈસ, ગાડું–રથ વગેરેનો એક અવયવ, હળ અને ઝૂસરીની વચ્ચે રહેલું લાકડું. કાન્ત go હાથીને લાંબો દાંત. વિત ત્રિ. મેટા-લાંબા દાંતવાળું.
હાથીના નેત્રનો ગોળો, ઘાસની સળી, તે નામનું એક હથિયાર, ચીતારાની પછી, એક જાતનું ઘાસ. ફુષિર પુ. અગ્નિ. પિઝા બ્રીટ ફૅપિ જુઓ.
- પુ. કામદેવ, વસંત ઋતુ. ત્ સ્વા. બારમ૦ ૦ સે ચેષ્ટા કરવી. ઉમર ત્રિવ ચેષ્ટા કરતું, ઈચ્છા કરતું. ફુદા સ્ત્રી. ચેષ્ટા, ઉદ્યમ, વાંછા, ઈચ્છા. ફુદ્દામૃગ પુતે નામનું એક પશુ, બનાવટી
મૃગ–હરણ, અલંકારશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક નાટક.
પુત્ર ઉપરનો શબ્દ જુઓ. ઉદિત ત્રિ- ચેષ્ટા કરેલ, ઈલ, તાકેલ. ફુતિ ઉદ્યોગ, ચરિત્ર, ચેષ્ટા, ઈચ્છા.
૩૧
For Private and Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩.
સ્વરમાં પાંચમે.
ખ્યા ૦ ૦ ગ્રામ નિ શબ્દ કર. ૩ મચ૦ સંધનાર્થે, કે પવચનમાં, અનુકંપા-દયામાં, નિશ્ચયમાં, અંગીકાર-સ્વીકારમાં, પ્રશ્નમાં-વપરાતે એક અવ્યય. ૩ પુત્ર મહાદેવ, સ્વરમાં પાંચમ સ્વર. ૩ ૧૦ ચંદ્રનું મંડળ. ૩ સ્વામા. ૩૦ અનિદ્ શબ્દ થ. કાનદ્ પુ. પીળો કે લાલ અથવા કાળા
કે લાલ ઘોડો. ૩૪ ૩૦ સ્વરમાને પાંચમો સ્વર, મહાદેવ. ૩ ત્રિકહેલ, જેને કહેવામાં આવ્યું હોય
તે, શબ્દશક્તિથી જાણેલ. ૩ ૧૦ કહેવું, એક અક્ષરના ચરણવાળો
તે નામને એક છંદ હરિ સ્ત્રી કહેવું, શબ્દની શક્તિ. ૩થ ૧૦ નહિ ગાયેલ મંત્રથી સાધ્ય
સ્તોત્ર, તે નામને એક યજ્ઞ, ઉષ્ણસાધનપ્રાણુ. કથા પુયજ્ઞ. ૩થપાત્ર ૬૦ યજમાન-યજ્ઞ કરનાર, ૩ મૃત પુછે તે નામને એક વિ. ૩થવા પુત્ર દ્વારા વૃદ્ધિ પમાડવા
ગ્ય દેવ-ઈદ્ર. ૩થવા પુત્ર ઉથધારી બ્રાહ્મણ. ૩વરાણિન પુ. ઉથની સ્તુતિ કરનાર
ઋત્વિજ. ૩થાત્ પુત્ર ઉપરનો અર્થ હથw ત્રિ. તેત્રાદિ વાય. કથા સ્ત્રી તે નામનો એક છંદ. ૩થrfજ પુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ. ૩થાપ ૧૦ ઉકથાસાધન એક તેમ. !
૩થાવો ત્રિ. ૩૪થવા શબ્દ જુએ.
ચારા ન ઉકથા નામની ચા અને શસ્ત્રી. કજિશન પુ. ઉથની સ્તુતિ કરનાર હતા
વગેરે, ૩૭ ત્રિઃ ઉકથથી સ્તુતિ કરવા ગ્ય
દેવ વગેર, કઈ એક યજ્ઞ, કક્ષ . સવા વર૦ સદ્ સિંચવું, છાંટવું.
મિ+ઉંધા હાથે છાંટવું. આડે હાથે છાંટવું. તેના તરફ છાંટવું, લગાર છાંટવું. ઉપરના ભાગ ઉપરથી છાંટવું– ઉચેથી છાંટવું. ૩૫+સમીપ છાંટવું. નિરૂ+ સંપૂર્ણ રીતે છાંટવું. રિક્વટવાના આકારે ચોતરફ છાંટવું. પચત્તા હાથે છાંટવું. સáસારી રીતે છાંટવું. વિ+ વિશેષે કરી છાંટવું. મ+
વિસામે વિશેષે કરી છાંટવું. સમ્+સારી રીતે છાંટવું. સલ ત્રિ. છાંટનાર, હોટેલ. કક્ષા ન છાંટવું. ૩૪ પુ. જેને ગાડાં વગેરેમાં જેડી શ
કાય તેવી અવસ્થા નથી પ્રાપ્ત થયેલ તે બળદ. ક્ષના પુત્ર બળદ, તે નામની એક ઔષધિ. ૩લન ત્રિ, છાંટનાર. અક્ષય ત્રિ. તે નામનો એક યજમાન,
બળદને સ્વાધીન. કલિત ત્રિ. છાંટેલ. પિતૃ પુ. બળદ. ૩પતૃ ત્રિછાંટનાર. ૩૭ ના ર૦ ૦ સેટ જવું. उख भ्वा० पर० सक० सेट ri'. उखति । સર્વત્ર પુ. જેમાં પુષ્કળ પાંદડાં આવે
છે તેવું એક જાતનું ઘાસ.
For Private and Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उखल
२४३
उच्चताल
કરંટ પુત્ર ઉપરનો અર્થ
૩પ્રથા પુત્ર તે નામને એક અસુર. ૩ણા સ્ત્રી રાંધવાનું પાત્ર-હાંડલી–તપેલી. ૩wારા સ્ત્રી. ગંગા નદી. કઇ ત્રિવ હાંડલી વગેરેમાં સંસ્કારી કરેલ- ૩uથર્ ૩૦ મહર્ષણ નામને સૂત પુરાંધેલ.
રાણી, ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ૩ ત્રિ. જેણે હથીઆર ઉગામ્યાં હોય ૩ઘન પુ. ધ્રુતરાષ્ટનો એક પુત્ર, કુરુવંશી તેવા સમુદાયવાળું.
એક રાજા, યદુવંશી એક રાજા. ૩૪ પુમહાદેવ, વાયુનું સ્વરૂપ ધારણ ક- ૩ના પુ.ઉગ્રસેનને પુત્ર-કસ. રનાર શિવ, સરગવાનું વૃક્ષ, કેરલ દેશ, ૩ સ્ત્રી અજમેદ,
તિષપ્રસિદ્ધ પાંચ કૂર નક્ષત્ર, વર્ણ Tઇવ પુ. તે નામને એક રાજર્ષિ. સંકર, વાયુ, તે નામને એક અસુર. ૩wયુષ પુ તે નામને પુરૂવંશને એક ૩૪ ૧૦ વછનાગ ઝેર.
રાજા, ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ૩જી ત્રિક ઉત્કટ, ઉગ્ર, ઉત્કૃષ્ટ, તી વી- ફફા શિવ. યંવાળું.
] માથાના વાળને કીડે-જૂ, માંકડ. ૩wા ત્રિશરવીર.
૩જૂ વિવાહ ૪૦ વિ૦ સેટ એકત્ર થવું. ૩ઘા પુત્ર તે નામને એક જાતને નાગ.
૩થ ૧૦ સ્તોત્ર. ૩wાન ત્રિો હિંસક પશુ વગેરે, પ્રાણી- કચ્છ સ્તુતિ કરવા યોગ્ય, એની હિંસા કરનાર, કૂર
૩ષ્ય પુ તે નામનો એક રાજા. ૩૪૬ ૩૦ તે નામનું એક વૃક્ષ-કાર
કવિત ત્રિ. યોગ્ય, સારૂ, પરિચિત. લાનું ઝાડ.
જિનિ પુત્ર ગ્યતા. ૩ ૫ ૩૦ ચંપ, કાયફળ, લસણ, અ- ૩૪ ત્રિઉન્નત, ઉંચું, રાશિચક્રમાંની જંક વૃક્ષ.
| કઈ રાશિ. ૩vય ર૦ હીંગ.
૩ન્ બચ્ચ૦ ઉંચપણું, ઉંચું. ૩uધા છે. હવાની, વજ, અજમેદ. | કહ્યુમ્ ત્રિ. ઉંચે ચઢાવી દીધેલાં નેત્ર૩naver સ્ત્રી તે નામની એક દેવી, કોઈ વાળું, ઉખાડી નાખેલા નેત્રાળું... એક દુર્ગાવરણ.
ડદા સ્ત્રી એક જાતનું લસણ, ચણ્ડી, ૩પ્રતા સ્ત્રી ઉગ્રપણું, અલંકારશાસ્ત્રમ
ચૂડાલા, ભય આંબળી, નાગરમોથ. સિદ્ધ એક વ્યભિચારી ગુણ.
૩૪ઇ ત્રિ. અત્યંત ઉગ્ર, અત્યંત ક્રોધી, ૩પ્રતer સ્ત્રાવ તારારૂપ એક દેવી,
ઉતાવળું, પ્રખરતીણ સ્પર્શવાળું. ૩vલ્પ ૨૦ ઉગ્રપણું.
૩૯ પુત્ર પ્રખર-તીર્ણ આશ. ૩uધવન ૩૦ શિવ.
Tચતમ ત્રિ- અત્યંત ઉંચામાં ઉચું. ૩mધવન ઝિ૦ શત્રુઓથી અસહ્ય ધનુપવાળું. ૩ઘતા ત્રિ. અત્યંત ઉંચું. ૩નસિક ત્રિ. લાંબા નાકવાળું. ૩ચતર ૩૦ નાળીએરનું ઝાડ, ઉંચું તાડનું ૩uપુત્ર ૩૦ શરવંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ, કાતિકસ્વામી, ગંભીર જળાશય.
૩૨તા ૦ ઉંચપણું. ૩wwા ત્રિકુર દષ્ટિવાળું-વાઘ વગેરે ૩૪ત ઉંચેથી હાથે હાથ તાળી પ્રાણી,
આપવી તે, ઉંચું તાડનું ઝાડ.
ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उच्चत्व
२४४
उच्छिख
૩ – ૧૦ ઉંચપણું.
કવૈશિરવૂ ૦િ ઉન્નત-ઉંચા મસ્તકવાળું, ૩૪ પુ. વાસુદેવ-વિષ્ણુ.
અત્યંત મોટું. સશત્ર પુછે રાત્રિને બાકીને ભાગ. ૩ શ્રવત્ ત્રિઉંચા કાનવાળું. કચય પુત્ર પુષ્પ વગેરે વીણવાં, સ્ત્રીના ઘાઘ- ૩ શાન્ પુત્ર તે નામને ધોળારંગને સાત રાની ગાંઠ, મેટે સમુદાય, હાથે વીણેલે મેઢાવાળા ઈન્દ્રને ઘેડે. નીવાર-સામો.
કર્ષક ૧૦ સર્વ કઈ સાંભળી શકે તેવી ૩શરુ ન મન.
ઘોષણ-ઢંઢરે. યશ ત્રિચંચળ સ્વભાવવાળું.
કવૈષ પુત્ર સર્વ કેઈ સાંભળી શકે તેવો સહિત ત્રિ. ચાલવાને તૈયાર થયેલ. શબ્દ, રૂદની એક મૂર્તિ. ૩૮૪રા સ્ત્રી. ઉંચા લલાટવાળી-દુલ ! ૩ૌમ્ સન્ચ૦ ઉંચાઈ, ઉન્નત, ઉંચું, ક્ષણ સ્ત્રી.
મોટું, ઉંચેના પ્રદેશમાં થયેલ. ૩નવ ત્રિઉંચુંનીચું.
૩āતમ 7િ૦ અતિ ઉન્નત-ઉંચું વૃક્ષ ૩થા અર્થ૦ ૩ ચૈત્ શબ્દ જુઓ.
વગેરે. ૩ચા સ્ત્રી ઉંચી સ્ત્રી.
ઉદ્ઘતમાન્ ભવ્ય, અતિશય ઉંચાઈ. કચર પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. ૩āરતા ત્રિ. અત્યંત ઉંચું. સશદિન ૧૦ ઉખેડી નાંખવું, પિતાના સ્થાન
ઉત્તરમ્ અવ્યઅત્યંત ઉંચાઈ. ઉપરથી ભ્રષ્ટ કરવું, અભિચાર કર્મ, તંત્ર
૩ મથ૦ ઉચેથી અપ્રિય કહેવું છે, શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ઉચ્ચાટન કર્મ
વચ્ચ૦ ઉપરનો અર્થ. કાર પુઉચ્ચારણ, વિષ્ટા, ગ્રહ વગેરેને ૩
ચ૦ ઉપરને અર્થ. જૂદી જૂદી રાશિ તથા નક્ષત્રમાં સંચાર. ૩ તુ. ૧૦ ૨૦ સે સમાપ્ત કરવું, એચાર ન ઉચ્ચાર, શબ્દ વગેરેનું ઉ
બંગવું. ચ્ચારણ.
૩છન્ન ત્રિલગભગ નાશ પામેલ-ઢંકાઇ કારિત ત્રિવિષ્ટાને જેણે ત્યાગ કર્યો
ગયેલ. છે તે, જેનું ઉચ્ચારણ થયું છે તે કઈ ૩છ૪ ત્રિઆધારવિના ચોતરફ કૂદેલઅક્ષર વગેરે
ઉછળેલ. ૩શીર્થ ત્રિ. ઉચ્ચારણ કરવા યેય અક્ષર
૩૦૪ ૨૦ ચેતરફ ઉછળવું-કૂદવું. વગેરે.
૩છત ત્રિ. ઉછળતું, કૂદતું. ચાર્જમાઇ ત્રિ. ઉચ્ચાર કરાતું.
૩છા ૧૦ ઉછળવું, ઉછાળે, કુદકે. કુશાવર ત્રિ ઉંચું નીચું-નાનું મોટું
૩છાદન ન આચ્છાદન-ઢાંકણું, સુગંધી નેક પ્રકારનું.
દ્રવ્ય વગેરે દ્વારા શરીર સાફ કરવું તે. શિર એક જાતનું માછલું, કેવી ૩છાય ત્રિવ શાસ્ત્રને ઓળંગેલ, શાસ્ત્રપુરુષ.
વિરૂદ્ધ અધર્મકૃત્ય વગેરે. fષક પુ0 ઝેરમાં થનાર એક કીડે. ૩છાસન ત્રિ. શાસન-આજ્ઞાને ઓળંગ૩૪ પુ. ધજાની ઉપર રહેલો વસ્ત્રને નાર-આજ્ઞાભંગ કરનાર. ટુકડે.
કરણ ત્રિક ઉચી ટોચવાળું, ઉંચી શિકપૂર પુ૦ ઉપરનો અર્થ
ખાવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उच्छिख
२४५
उच्छ्वसित
કવિ ૩૦ ઉંચી જવાળાવાળે અમિ, ૩જૂન ૨૦ ફેલો. તક્ષક નાગના કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલો કોઈ ૩છ૪ ત્રિક બંધનવિનાનું, નિયંતારહિત, નાગ.
પ્રતિબંધરહિત, ઉદ્ધત. દિન ૧૦ નાકના વાયુથી અંદર છેતૃ ત્રિા મૂળમાંથી ઉખેડી નાખનાર, રહેલો કફ બહાર કાઢ-બળ કાઢો.
નાશ કરનાર. દિત્તિ સ્ત્રી મૂળમાંથી ઉખેડી નાંખવું, કરછેદ પુત્ર મૂળમાંથી ઉખેડવું, નાશ પમાઅત્યંત મર્દન કરવું.
Lડવું, નાશ. છિન્ન ત્રિવે મૂળમાંથી નાશ પમાડેલ, કોરાત્રિ મૂળમાંથી ઉખેડી નાખનાર. ચીરી નાખેલ.
૩છે ત્રિવે મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવાછિદ્મ ન છત્રિા જુઓ, કાગડાની
યેગ્ય, નાશ પમાડવા યોગ્ય. ટોપી-વનસ્પતિ.
૩છેષ ઉચ્છિષ્ટ, જમતાં બાકી રકરિશ્રીન્દ્ર ત્રિ ઉગેલી કાગડાની ટોપીવાળું.
હેલ-એઠું. છિન્ ત્રિ. ઉન્નત, માહાસ્ય વગેરેથી
૩ળ ત્રિ. બાકી રાખવા ગ્ય. ઉંચા મસ્તકવાળું, મહિમાવાળું.
છg fસંતાપ ઉપજાવનાર, અછિદ ત્રિવ એઠું, જમતાં બાકી રહેલ, ત્યંત સુકવી નાખનાર. તજેલ, શૌચાદિ કર્યા વિના જેણે અન્ન
કરવા ૧૦ અત્યંત સુકાવું, સારી રીતે ખાધું હોય તે.
સુકાઈ જવું. 9િ9 ર૦ મધ.
૩છાપુ ત્રિ. ઉંચેથી શોષ પામેલ–સૂ૩છિછા પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
કાયેલ, અત્યંત સુકાયેલ. ગણપતિ.
કછૂથ પુત્ર ઉન્નતપણું, લીલાવતીપ્રસિદ્ધ છિછવાઈ ત્રિની સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ
ઉચ્ચ દ્રવ્યાંક. એક દેવી.
૩છૂખ ઉન્નતપણું, ઉંચાઈ કરિોજ પુ. નિત્ય પાંચ યજ્ઞ કર્યા છૂચ ત્રિક ઉત્કૃષ્ટ પછી ભજન કરનાર દેવને અનાદિ અર્પણ ૩જદપૂર પુ. ઉંચાઈ. કર્યા પછી જમનાર.
૩છૂાવળ ૧૦ ઉંચેથી સંભળાવવું. મિનિન ત્રિ. બીજાના જમતાં દિકૃત ત્રિઉન્નત, ઉંચું, ઉંચા પ્રદેશને બાકી રહેલું એઠું ખાનાર.
પામેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, બાંધેલ, વધેલ, કછિઇન ૧૦ મીણ
ત્યજેલ. કરિષ્ય ત્રિબાકી રાખવા યોગ્ય અને ! દિત્તિ સ્ત્રી ઉંચાઈ,ઉત્કર્ષ ઉચ્ચ સંખ્યા. વગેરે.
૩જીંગ ત્રિ ઉંચું. ૩છોર્ષા ૧૦ ઓશીકું, મસ્તકપ્રદેશ. કછુવાન ન. શ્વાસ લે, ડકું લેવું. ૩છા ત્રિ. ઉંચા મસ્તકવાળું, ઉંચી દરણિત ત્રિ વિકાસ પામેલ, ખલેલ, શિખાવાળું ધાન્ય વગેરે.
જીવેલ, રફુરેલ ૩છુષ્ણ ત્રિઉંચા પ્રદેશ ઉપરથી સુકાઈ કસિત ૧૦ પ્રાણ. ગયેલ, ઉંચેથી સૂકાયેલ.
૩ણિત ત્રિ. ઉસ પામેલ આશ્વાસ૩છૂન ત્રિઉન્નત, સોજી ગયેલ, ફૂલીગયેલ. | યુકત.
For Private and Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उच्छ्वाख
२४६
૩રવાસ ૫૦ અંદરનાં શ્વાસ, કઈ આખ્યાયિકાને ભાગ, પ્રાણવાયુનું લાંબી ગતિએ
બહાર જવું, આશ્વાસ. કરવામન ત્રિઉંચા વાસવાળું, લાંબા
નિશાસાવાળું. ૩છું તુવાર પર સ સેટ વીણવું. ૩છતિ . ૩છું તુાવ ૧૦ સદ સે બાંધવું, સમાપ્ત
કરવું, વિરામ પામે. છતાં ૩ષાની સ્ત્રી ઉજેણ નગરી. ૩નયત પુત્ર રૈવત પર્વત-હાલને ગિર
નાર.
૩sfજની સ્ત્રી વિક્રમાદિત્યની રાજધાની
નગરી-ઉજજેણું, ૩નાના પુત્ર મારવાડમાં ઉત્તમ મુનિના
આશ્રમ પાસેને એક પ્રદેશ. કાનન R૦ વધ, મારવું, મારી નાંખવું,
ઠાર કરવું. ૩કિગ્ર ત્રિવ સંધનાર. ક્રિાતિ સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ જય, વિજય લિંગયુક્ત મંત્રકરણુક આહુતિ. ૩ાિહર ત્રિઉંચે જનાર. ૩વિન ત્રિવ લગભગ નાશની અણીએ
આવ્યા પછી ફરી જીવનાર. ૩જન્મ ૩૦ વિકાસ, ખીલવું, ફુટવું–પ્રક
કટ થવું, બગાસું ખાવું. સજ્જન્મ ત્રિક વિકસેલ, ખીલેલું, બગા
સાવાળું–બગાસું ખાનાર. ૩pકમr R૦ ૩ઝુમ્મ શબ્દ જુએ. ૩માં સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે. ૩મિત ત્રિ વિકાસ પામેલ, ખીલેલ
બગાસું ખાધેલ. ૩મિત ૧૦ ચેટ, બગાસું. ૩૪ પુ. કિન્નતિ શબ્દ જુઓ. ૩ ત્રિક ઉત્કૃષ્ટ. કવિન ત્રિવ ઉપામનાર, જય પા
મનાર.
૩ % ૨૦ ચઢાવેલી દોરીવાળું ધનુષ. ૩ કવર ત્રિ. ઉજજવળ, પ્રદીપ્ત, સ્વચ્છ,
વિકાસ પામેલ. ૩ વઢ ન૦ સેનું. ૩ ૪ પુત્ર શૃંગાર રસ. ૩wવતા સ્ત્રી. ઉજજવળપણું. ૩ વઢવ ૧૦ ઉપરને અર્થ ૩૪ વરદત્ત પુત્ર ઉણાદિવૃત્તિનો કર્તા કોઈ
વિદ્વાન. ૩૬ વ ત્તીય પુત્ર ઉજજવલદત્ત કરેલ
ગ્રંથ. સુકવત્તા સ્ત્રી ઉજજવલદત્ત કરેલી
ઉણદિવૃત્તિ. ૩૪૪૮ ૧૦ અત્યંત દીપવું-પ્રકાશવું,
સ્વચ્છતા. ક જિત ત્રિબળેલ, સળગેલ. ૩ તુાર૦ ૦ સેદ્ ત્યાગ કરે,
તજવું. પ્ર+અત્યંત ત્યાગ કરવો. ઉઠ્ય પુ0 ત્યાગ.
ત્રિ. ત્યાગ કરનાર, ૩swતા સ્ત્ર ત્યાગીપણું. ૩ ૯ ન. ઉપર જુઓ,
૩ક્ષિત ત્રિત્યાગેલ, છોડેલ. ૩છું તુરા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ વીણવું. ૩જી પુત્ર વીણવું, નિબંધ સ્થાનમાં મા
ર્ગમાં કે ખેતરમાં જે સ્થળે નહિ ધણીયાતું અન્ન વગેરે પડ્યું હોય તેમાંથી કણે કણે વીણી લાવવું તે. ૩૬ ૧૦ દુકાન ખેતર વગેરેમાં વેચતાં પડી
ગયેલા નહિ ધણીતા અન્નને કણે કણે
વીણું લાવવું તે. ૩છન વીણવું. કુછાિદ ૧૦ ૩૦ ૧૦ જુએ. ૩૬૪ ૧૦ ૩૪ ૧૦ જુએ. ૩૪ ૧૦ ઘાસ, પાંદ.
For Private and Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उटज
યુટન યુ॰ ૧૦ ઘાસ કે પાંદડાંથી બનાવેલી ઝુંપડી.
ૐૐ સ્વા॰ પ૦ સ॰ સેક્ જવું, ૩૬ સત્રધાતુ ૧૦ અન્ન ક્ષેત્ર સંતુતિ
એકઠા થવુ,
૩૬ ૦ ૧૦ નક્ષત્ર, પાણી. ૩૩ ૧૦ નક્ષત્રમ ડળ, તારાઓને સ
મુદૃાય.
સફ્રુપ પુ॰ નાનું વહાણુ-ત્રાપા, ચંદ્ર. ૩૬પતિ પુ॰ ચંદ્ર, વરુણુ દેવ.
www.kobatirth.org
૩ડુપથ પુ॰ આકાશ,
ઉદુમ્બર પુ યજ્ઞના અંગરૂપ એક ઝાડ,
ઉંબરાનું ઝાડ, તાંત્રુ. ૩દુમ્બર ન॰ એક જાતને કાઢ.
૩૩૧૨૫ળી સ્ત્રી૦એક જાતનું ઝાડ–દ તી વૃક્ષ. કડુાત્ પુ॰ ચંદ્ર.
૩જુરાન પુ॰ ચંદ્ર.
ઉર્દૂ શ્રી. વક્ષેત્ર, પાણી. ૩૩ોમન પુ॰ તે નામના એક ઋષિ. દૂપ પુ॰ ૩૩પ શબ્દ જુએ. ૩રૂપતિ પુ॰ કૃતિ શબ્દ જુએ. સુચન ૬૦ પક્ષીઓની ઉંચે ગતિ, ઉડવુ, સામ ત્રિ૦ ભેટ.
૩Žમર પુ॰ એક તંત્ર શાસ્ત્ર.
ટ્વીન ન॰ ઉંચે ઉડવારૂપ પક્ષિએની એક ગતિ–ઉડવું.
૩øીયમાન ત્રિ. ઉડતું.
ઉડ્ડીસ પુ॰ મહાદેવ, એક તંત્ર શાસ્ત્ર. ૩૬ પુ॰ તે નામના એક દેશ.
૩૦ૢ પુ॰ પાણી, ચીનાઇ ગુલાબ. સત્ર ત્રિ॰ ખસેડનાર, દૂર કરનાર. ૩ળવિ પુ॰ શાકટાયને કહેલ એક પ્રત્યયસમુદાય.
૩જુજ પુ॰ શરીરમાં રહેલા એક મલાશય. સત્ અન્ય પ્રશ્નમાં, વિતકમાં, સંશયમાં,
અત્યંત અર્થમાં અને ઉંચે એવા અ
૨૫૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्कं
માં વપરાય છે.
હતુ ત્રિ ઉદય પામેલ.
જીત અન્ય૦ વિકલ્પમાં, સમુચ્ચયમાં, વિનમાં પ્રશ્નમાં અને અત્યંત એવા અ માં વપરાય છે.
ઙત ત્રિ॰ પરાવેશ, વહેલ, ગુંથેલ. ઉતરૢ પુ॰ તે નામનેા એક મુનિ. હસ્તમેય પુ॰ ઉતક મુનિને માટે ઇશ્વરે પ્રેરેલેા મેધ.
ઉતથ્ય પુ॰ તે નામના એક ઋષિ. ઉતાનુન પુ॰ બૃહસ્પતિ. ૩તાનુનમન પુ॰ બૃસ્પતિ. ઉતથ્યાવર્ત્ત ૬૦ બૃહસ્પતિ. उताहो अव्य० વિકલ્પમાં, પ્રશ્નમાં તથા વિચારમાં વપરાય છે. હતા સ્થિત અન્ય ઉપરના અ ૩૪ ત્રિ॰ ઉંચા મનવાળું, ઉત્કંઠિત, બીજામાં મનવાળુ .
૩૪ ત્રિ॰ કેશરહિત, ઉંચા કેશવાળુ.. રાટ પુ રાતી શેલડી, ખાણ, તજ, જેનું ગોંડસ્થળ ફાટયું હોય તેવા હાથી. સાટ ૪૦ ગુપ્ત્ય-દાચિની-તજ. સાદ ત્રિ॰ વિરૂદ્ધ વિષયવાળુ, તીવ્ર, વિષમલિષ્ટ,
For Private and Personal Use Only
સાટા સ્ત્રી એક જાતના વેલા. ૩૩ પુ॰ એક રતિબંધ, ૩૪ ત્રિ॰ ઉંચી ડેાકવાળું. રદ્દળ્યા શ્રી ઉત્સુકતા, ચિન્તા. રાષ્ઠિત ત્રિ॰ ઉત્કંઠાવાળુ ૩ટિતા સ્ત્રી તે નામની એક નાયિકા, રતા સ્ત્રી ઉત્સુકતા, ગજપીપર. ૩ઘર ત્રિ॰ ઉંચી ડેાકવાળુ. ૩૫ પુ૦ વિષયાભિલાષ વગેરેથી ઉત્પન્ન થયેલી કપારી–ધ્રૂજ.
ઉńપ ત્રિ॰ કાંપતું, ધ્રૂજતું, કપાવનાર, ધૃજાવનાર.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उत्कम्पन
www.kobatirth.org
२४८
'
સમ્પન ૪૦ ૩૧ શબ્દ જુએ. સદ્દસ્પિન ત્રિ કંપારીવાળું, ધ્રૂજારીવાળું. સ્વમ્પિન ત્રિ॰ કંપાવે તેવું, ધ્રૂજાવે તેવુ. ૩૬ ૩૦ અનાજ વગેરેના ઢગલા કરવા, ફેલાવવું, પહેાળુ કરવું, ઘાસ દૂર કરવું, હાથ પગ વગેરે ફેકવા-પછાડવા, સમૂહ, ઉરાડાતી ધૂળ વગેરે, ધૂળ, વગેરે નાખવાના આધારરૂપ ખાડા વગેરે. રત્નાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ.
૩રીય ત્રિ૦ ૩૬ની સમીપ રહેલ પ્રદેશ વગેરે. રત્નળ ત્રિ॰ ઉંચા કરેલા કાનવાળુ. કર્તન ન॰ કાપવું, ઉખેડી નાખવું, – ખેડીને કાપવુ.
સર્વ પુ૦ શ્રેષ્ઠતા, ચઢતી, અતિશય, જે કાળે જે કરવાનું હેાય તેને ખીજે કાળે કરવાપણું, ઉપાડીને ખેંચી કાઢવું. ઉત્તર્ન ત્રિ॰ ઉત્કર્ષના નિમિત્તરૂપ, ઉત્કર્ષ – ચઢતીવાળું.
રત્નષા ત્રિ॰ ઉત્ક` પ્રાપ્ત કરી આપનાર, ઉપાડીને ખેંચી કાઢનાર.
સન ૧૦ વર્ષ શબ્દ જુએ, ઉખે
ડીને ખેંચી કાઢવું.
પુત્તર્ષિત ત્રિ॰ ઉત્કર્ષને પામેલ. ૩ર્વાષિન ત્રિ॰ ઉત્કષ વાળું, ઉંચે કરી ખે
ચનાર.
સજ્જ પુ॰ તે નામના એક દેશ, શિકારી, ભાર ઉંચકનાર, ધ્રુવને તે નામના એક પુત્ર, તે નામના એક બ્રાહ્મણુ. રત્નત ત્રિ॰ ભાર વહેનાર. રહિત સ્ત્રી ઉત્કંઠા, કામ વગેરેથી ઉત્પન્ન થયેલું સ્મરણ, તરગ–સમુદ્ર વગેરેનું મેાાં, કળી, ક્રીડા-રમત. રત્નવિજાપ્રાય ન॰ એક પ્રકારનું ગદ્ય. ૩òતિ ત્રિ. ગુયેલ, યુક્ત
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સહ્રષ પુ॰ નીચેતે શબ્દ જુએ. ૩òષળ ન ખેંચવું, ખેડવું. કુલ્હા સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયિકા. ગુન્હાહા સ્ત્રી. દરેક વર્ષે વીઆતી ગાય. કળા ટૂ ત્રિ. ઉંચા તાળવાવાળુ. ૩òાર પુ॰ ધાન્ય વગેરે નાખવું, ઉપણવું, ઢગલા કરવે.
उत्कृष्टता
પત્ઝારા શ્રી.રાજા શબ્દ જી. જીહારિક્ષા સ્રી. વૈદ્યકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં કહેલ એક જાતનું પાચન.
સાત પુ॰ તે નામને! એક ઋષિ, એક જાતને રાગ.
૩ત્તિજ્ઞા સ્ત્રી તે નામના એક રાગ. કાન ન॰ અંદર રહેલા કફને ઉપરના
ભાગમાંથી બહાર કાઢવા બળખા કાઢવા. નિ ત્રિ॰ ઉંચે ફેંકનાર, ઉરાડનાર. જીદ્દીને ત્રિ॰ કાતરેલ, વીંધેલ, ઉંચે કે કેલ, લખેલ.
સત્કીર્તન ૬૦ દેવના નામ વગેરેનું ઉંચેથી કહેવું.
૩ત્નીતિત ત્રિઉંચેથી કહેલ.
ઉત્ક્રુટ ન॰ ચત્તા સૂવું.
રત્નું પુ તે નામના કેશના કીડે, માંકડ.
સોટ પુ॰ છત્ર.
હજી ત્રિ કાંઠાને ઓળંગી ગયેલ, કાંઠે પ્રાપ્ત થયેલ.
પતિ ત્રિ॰ કાંઠે પહેાંચાડેલ. રસ્થતિ સ્ત્રી છવીસ અક્ષરના ચરણવાળા
છું.
હાસ્ય ત્રિ॰ કાપવા યેાગ્ય. સત્ય અન્ય૦ કાપીને.
For Private and Personal Use Only
ઉત્કૃષ્ટ ત્રિ. વખાણવા યેાગ્ય, ઉત્તમ, ઉક વાળુ, ખેંચેલ, ખેડેલ ખેતર વગેરે. ૩સ્ક્રુષ્ટતમ ત્રિ॰ અતિશય ઉત્કૃષ્ટ, હાદતર ત્રિ॰ અત્યંત ઉત્કૃષ્ટ. સાટતા સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટપણું.
d
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्कृष्टत्व
उत्तमशाखोय
૩છત્વ ૧૦ ઉત્કૃષ્ટપણું. ૩ મૂમ પુત્ર ઉત્તમ પૃથ્વીવાળો દેશ.
૩૦ લાંચ રૂશ્વત. ૩ોવવા પુછ લાંચ લેનાર, ધૌમ્ય ઋષિના આશ્રમ પાસે આવેલ એક તીર્થ. ૩વા સ્ત્રી લાંચ રૂશ્વત. ૩w g૦ વ્યુત્ક્રમ–વિપરીત ક્રમ, ઉંચે
ગતિ, ઓળંગવું. રામા 7૦ ખસવું, નીકળવું, ઉચે જવું,
ઓળંગવું. કરમાળો ત્રિો ઓળંગવા યોગ્ય, ઉત્ક
મસંબંધી. કાન્ત ત્રિ. ઓબંગલ, એક દેહમાંથી
બીજા દેહમાં ગયેલ, ખસેલ, દૂર થયેલ, મરણ પામેલ.
ત્તિ સ્ત્રીદેહમાંથી નીકળી જવું, ખસી જવું, દૂર થવું, ઉચે જવું, મરવું. કટોરા કુરરી પક્ષી–ટી. ૩ ૪ ત્રિ. ઉચ્ચસ્વરે આક્રંદ કરનાર
બરાડા પાડનાર. ૩ોય ત્રિ. ઉચ્ચસ્વરે આક્રંદ કરનારની પાસે રહેલ.
કવિન ત્રિઉપરથી ભીનું કરનાર. ૩રા પુત્ર ઉપર જનાર વાયુથી થયેલું
દુઃખ-તે નામને એક રોગ. ૩રાજ ત્રિ- દુ:ખ દેનાર, કષ્ટ આપનાર. કરા ન૦ એક જાતનો કાંડે. કહાન ૧૦ ઉપર જનાર વાયુથી થયેલ
દુઃખ, તે નામને એક રોગ. કપ્તિ ત્રિ. ઉંચે ફેકેલ. રિક્ષણ પુ. ધંતુર. ક્ષિણિક સ્ત્રી ધંતુરાના આકારનું એક
કર્ણાભૂષણ. કરેv g૦ ઉંચે ફેકવું. ૩પ ત્રિ. ઉચે ફેંકનાર.
ક્ષેપ ત્રિ. ઉપરને અર્થ, લુગડાં વ-
ગેરે ઝુંટવીને ચેરી કરનાર ૩vળ ના ઉચે ફેંકવું, અનાજ પીસ
વાનું એક લાકડું, પંખો, ઉંચે જવું.
હરિત ત્રિઉંચે જડેલ,ગુંથેલ, રચેલ. ૩ત્તા સ્ત્રીતે નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય.
વાત ઝિ૦ ઉખેડી નાખેલ, મૂળમાંથી ખેલ, સાત નવ ખણવું, ખોદવું. ઉલ્લત૪િ પુ. બળદ વગેરે પોતાનાં
શંગડાંથી માટી ઉખેડતાં ક્રીડા કરે છે તે. ૩૯૪ વ્ય૦ ઉખેડીને. ૩ઘેર પુછે છેદવું, કાપવું. કર ત્રિભીની કઈ વસ્તુ વગેરે, ઉત્તર પુ” કાનનું કઈ ઘરેણું, મસ્તકનો
અલંકાર-મુકુટ, . ઉત્તર ત્રિવ કાંઠાને ઓળંગનાર. ઉત્તર ત્રિો અત્યંત તપેલ, સંતાપ પામેલ,
હાએલ. કરણ ૧૦ અત્યંત તાપ, સંતાપ, સુકાયેલું
માંસ. કષ ત્રિઉંચે સ્તબ્ધ થયેલ, અત્યંત
સ્તબ્ધ થયેલ, ઉચે ઉભેલ. સત્તમિત ત્રિ. ઉંચું કરેલ. ઉત્તર ત્રિવ ઉત્કૃષ્ટ, એઇ, છેલ્લું. ઉત્તમ વિષ્ણુ, ઉત્તાનપાદ રાજાને પુત્ર ધ્રુવને સાવકે ભાઈ, પ્રિયવ્રત રાજાનો
એક પુત્ર. ઉત્તમતા સ્ત્રી ઉત્તમપણું.
રમત્ય ૧૦ ઉત્તમપણું. કરમદ્ધિ સ્ત્રો. દૂધેલીનું ઝાડ. ઉત્તમ ૬૦ દેવાદાર, કરજદાર. ઉત્તમfor y૦ ઉપરને અર્થ. ઉત્તમરાણ પુઉત્તમ મટી કે લાંબી
શાખાવાળું ઝાડ. ઉત્તમરાજવીર ત્રિક મોટી શાખાવાળા -
ની પાસે પ્રદેશ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्तमश्लोक
उत्तरदिगीश
૩મચ્છર ઉત્તમ કાવ્ય ૩ત્તમ ઉન્ન પવિત્ર કીર્તિવાળું. ૩માં ૬ પુત્ર સારો સંગ્રહ. કુમકુ ત્રિ, અંધકારને ઓળંગી જનાર,
અંધારાની પેલી પાર નીકળનાર. ઉત્તમનહર ઉ૦ ધર્મશાસ્ત્રમાં કહેવામાં
આવેલું એક દંડ-સજા. ૩ત્તમ સાઇન R૦ ઘણું મોટું સાહસ, પ્રા
ણીની હિંસા વગેરરૂપ બળથી કરેલું કાઈ
કમ. ઉત્તમયીતંદુ ર૦ પારકી સ્ત્રી સાથે મૈથુન
કરવા માટે કરેલ છેલ્લો વ્યાપાર-છેલ્લામાં
છેલ્લું કર્મ ઉત્તમ સ્ત્રી અતિ સુંદર સ્ત્રી. ઉત્તમ 7. મસ્તક. ' સામાન્ ચ૦ અતિશય ઉત્કર્ષ. ઉત્તમ ન્ ૧૦ સાંખ્યશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નવ
પ્રકારની તુષ્ટિમાંની એક તુષ્ટિ. ૩ના ત્રિ ઉત્તમરૂપ કરેલ. ઉત્તમ સ્ત્રી ન્દીવરી શબ્દ જુઓ. સત્તાર્ ત્રિઅત્યંત તેજસ્વી. ઉત્તમૌજૂ પુદશમા મવંતરને અધિપતિ
મનુને એક પુત્ર, યુધામન્યુ રાજાને ભાઈ
તે નામને એક રાજા. ઉત્તમ પુત્ર અટકવું, પ્રવૃત્તિમાંથી નિવૃત્ત
થવું, પકડવુંઆધાર લે. ૩ જન ન અવલંબન, પકડવું, આધાર
લેવો, આશ્રય. ૩૪ નવ તે નામને એક વ્યવહાર, દેવ
ભાંગનાર વાય, પૂછેલાને જવાબ, ૧૨૨૧-૨૬મું નક્ષત્ર, ન્યાયનો એક અવયવ, સામે કહેવું, ઉતરવું, ઓળંગવું, પૂછ્યા વિના કહેવું. ઉત્તર પુત્ર ઉત્તર દિશાની સમાપને દેશ
કાળ, ઉપરનો ભાગ, ડાબે ભાગ, વિષ્ણુ, શિવ, રાજાને પુત્ર.
ઉત્તર ત્રિ ઉપર રહેનાર, મુખ્ય, અધિક ઉત્તરલre 1વાલ્મિકી રામાયણનું
સાતમું કાંડ. ઉત્તરાદિ પુછે ભવિષ્યકાળ. ૩૨g g૦ નવ ખંડવાળા જંખડીપનો
એક ખંડ. ઉત્તરારા સ્ત્રી અયોધ્યા નગરી. સત્તા સ્ત્રી. ઉત્તરકાળનું કર્તવ્ય, મરણ . પછીની ક્રિયા મરેલા પાછળ કરવાની ક્રિયા,
વાર્ષિક પિતૃકૃત્ય. ઉત્તર ર૦ બારણાની ઉપર રહેલું લાકડું. ઉત્તર૪ત્રિ ઉછળતા તરંગોવાળું, તરંગ. ઉત્તરઃ પુ. શયા ઉપર એ છાડવાનો
ઓછાડ. ઉત્તરતિષ પુરુ પશ્ચિમાં રહેલ એક દેશ. ઉત્તર ન ઉતરવું. ૩૪ત ઝિ૦ ઉતરતું. કરતત્ર ૧૦ વૈદ્યકના સુશ્રુત ગ્રંથને એક
પેટા ગ્રંથ. ઉત્તરતન્ ગચ૦ ઉત્તર દિશા, ઉત્તરદિશાથી
ઉત્તરદિશામાં. સાતત્વ ત્રિ. ઉત્તરદિશામાં થનાર. ૩જતા ર૦ ઉત્તરતીર. ૩૪ અર્ચઉત્તર દિશામાં. ૩ઝન્ય ત્રિઉત્તર દિશામાં થનાર. ૩ ય ત્રિપ્રત્યુત્તર આપનાર, પ્ર
ત્યુત્તર આપી પોતાનું નિર્દોષપણું કહેનાર. કવિવર પુતિષમાં કહેલ રવિ
વારને દિવસે ઉત્તર દિશામાં રહેલ કાળચક્ર. #વિવાદ ઉ૦ કુબેર ઉત્તરWિIણા પુ. જ્યોતિષમાં કહેલ ગુરૂ
વારે ઉત્તર દિશામાં રહેલ પાશચક્ર. ઉત્તરવિરાટ ત્રિક ઉત્તરાફાલ્યુની નક્ષત્ર
બુધવાર. ૩ાિ ૩૦ ઉત્તર દિશાને સ્વામી કુબેર.
For Private and Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्सरदिग्द्वार
उत्तरार्क
૩૪ દિન ૧૦ ૧-૨-૨૩-૨૪-૨૫– !
એક નાટક, ૨૬-૨૭ મું નક્ષત્ર.
કવચમ્ ૧૦ વૃદ્ધાવસ્થા. ઉત્તલાટિન પુત્ર શુક્ર તથા ચંદ્ર ગ્રહ. ૩ત્તાવાર ર૦ વૃદ્ધાવસ્થા. ઉત્તરપક્ષ પુસિદ્ધાંત પક્ષ, ઉત્તર વિકલ્પ, સત્તરવરિત પુવૈદ્યકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં કહેલ કૃણ પક્ષ.
ચિકિત્સાના અંગરૂપ એક યંત્ર. ઉત્તર પુo ઉત્તરીય વસ્ત્ર, ઓછાડ. સત્તાવાદિન ત્રિ ગતિવાદી. ૩૦થ ઉત્તર દિશાને માર્ગ, અવ્ય- ૩ િસ્ત્રી કુરૂક્ષેત્રની અંદર આવેલ સ
વહિત-અંતર વગરને માર્ગ, દેવયાનમાર્ગ. મંતપંચક્ર નામનું એક તીર્થ. ૩ ચિ ત્રિ. ઉત્તર દેશમાં હેનાર ઉત્તરફાસ્ટફુટ પુત્ર ઉત્તરશાલંક નામના મુસાફર.
ગોત્રમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ૩રપ૬ ૨૦ સમાસના છેલ્લા અવયવરૂપ સત્તાવાર સ્ત્રી ઉપરના અર્થવાળી સ્ત્રી
પદ, પ્રત્યુત્તરરૂપ પદ, સમાસગ્ય પદ. ઉત્તરાજા ર૦ સાથળને ઉત્તર ભાગ. ઉત્તરપશિ ત્રિઉત્તરપદનું અધ્યયન ઉત્તરક્ષિન ત્રિએક જાતને સાક્ષી
કરનાર અથવા ઉત્તરપદને જાણનાર. ૩૪ સાધક ત્રિ- સહાય કરનાર. ૩૪૧પશ્ચિમ ૫૦ નૈત્રત ખૂણા સંબંધી- સત્તા અચ૦ ઉત્તર દિશા, ઉત્તર કાળ, પ્રદેશ,
ઉત્તર દેશ. સત્તરપશ્ચિમ ત્રિનૈઝંત ખૂણામાં રહેનાર. સત્તા સ્ત્રી ઉત્તર દિશા, વિરાટ રાજાની ઉત્તર પશ્ચિમ બ્રી. નિત ખૂણે.
કન્યા, મરેલા પાછળ કરાતી ક્રિયા.. ૩રપ૬ ૬૦ ચાર પાદવાળા વ્યવહારને ૩રાત ૫૦ ઉત્તર દિશા, ઉત્તર પ્રદેશ, બીજે પાદ.
ઉત્તર કાળ. ૩રરપુરસ્સાત્ કથ૦ ઈશાન ખૂણો.
ઉત્તરાત્તાત્ ઉપરના અર્થ. રસપૂર્વ ત્રિઅજ્ઞાનતાને લીધે ઉત્તર કસરધર ત્રિ. ઉંચું નીચું-નાનું મેટુંદિશાને પૂર્વ દિશા માનનાર. .
હલકુ ભારે, ૩ત્તરપૂ શ્રી ઈશાન ખૂણે, ઉત્તર દિશાને ઉત્તરાધિકાર પુવારસામાં મિલ્કત વગેરે પૂર્વ દિશા માનનારી કોઈ સ્ત્રી.
લેવામાં અનુક્રમે હરકોઈનો હા. ઉત્તરભુનો સ્ત્રી તે નામનું બારમું સત્તાધિશનિ ત્રિ. પાછળને વારસ. નક્ષત્ર.
ઉત્તરાપથ પુત્ર ઉત્તર દિશામાં રહેલો માર્ગ, - કાજુની સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
ઉત્તર દિશામાં આવેલ કોઈ દેશ. ૩માદ્રપ ૧૦ તે નામનું છવીસમું
સત્તા સ્ત્રી વાયવ્ય ખૂણે. નક્ષત્ર,
ઉત્તરમાસ પુત્ર પ્રત્યુત્તર જે જણને ૩૪મારા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
પ્રત્યુત્તર-ખરાબ પ્રત્યુત્તર. ઉત્તરાણ ૪૦ તે નામનું એક તીર્થ, ૩૪રાજૂ મળ્યું. અતિશય ઉત્કર્ષ
ગયામાં ઉત્તર દિશામાં આવેલું એક તીર્થ. ઉત્તરાયણ ન. સૂર્ય વગેરે ગ્રહનું ઉત્તર હજારના શ્રી. વેદવ્યાસે રચેલ શારી- દિશામાં ગમન. રક સૂત્ર નામનો ગ્રંથ.
સત્તા પુત્ર કાશીમાં ઉત્તર દિશામાં આવેલ તરરામચરિત ૧૦ ભવભૂતિએ રચેલું સૂર્યકુંડ પાસેની સૂર્યની એક મૂર્તિ.
For Private and Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्तरार्द्ध
૨૯૨
उत्तेजन
સત્તાક્ પુ. શરીરનો આગળને અર્થે | સત્તાનપાદ ત્રિ. ઉંચા ચત્તા પગવાળું.
ભાગ, હરકેઇને બાકીને અર્ધો ભાગ. ૩નાના પુત્ર સત્તાના પુત્ર જુઓ. ઉત્તરારા સ્ત્રી ઉત્તર દિશા.
સત્તાનપાન ૫૦ ઉત્તાનપાદ રાજાને પુત્રકરાશા સ્ત્રાવ ઉત્તરાશાઢા નક્ષત્ર. સત્તરમા ત્રિ. ઉત્તર દિશામાં પ્રસિદ્ધ સત્તાનરાય ત્રિક ચતું સુના-નાનું બાળક
એક જાતના પત્થરની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. ' વગેરે.
સત્તાનશીન ઉન્ન ઘણુંજ નાનું બાળક, સત્તારમન પુત્ર ઉત્તર દિશામાં પ્રસિદ્ધ એક ન ચ રહેલ. જાતનો પત્થર.
ત્તાપ પુત્ર ઉતા, ગરમી, સંતાપ. સત્તા સ્ત્રી તે નામનું એક વસમું ઉત્તર પુ. એકવું, ઓળંગવું, પાર લઈ * નક્ષત્ર.
જવું. સત્તાના પુત્ર ઉત્તરીય વસ્ત્ર, ઉત્તર દિશામાં સત્તાર ત્રિઅતિ ઉચો શબ્દ વગેરે. આસક્તિ.
સત્તાર ત્રિ ઉતારનાર-પાર પહોંચાડનાર સત્તાસત્ go ઉત્તર દિશામાં ભાગ લેવા સત્તાર ૧૦ ઉતારવું–પાર પહોંચાડવું.
યેગ્ય યજ્ઞસંબંધી એક જાતનો દેવ. ઉત્તારા પુત્ર વિષણું. ૩ત્તરાદ ૩૦ પછીનો દિવસ.
સત્તાન ઝિ૦ તાર શબ્દ જુઓ. કાદિ અથ૦ રાત જુ.
રિન ત્રેિ ચપલ. ૩રિયા ત્રિ. ઉતરવા યોગ્ય નદ વગેરે. સત્તા ત્રિ. ઓકવા યોગ્ય, ઓળંગવા ૩રિકા સ્ત્રી તે નામની એક નદી. યોગ્ય, પાર લઈ જવા યોગ્ય. ઉત્તર 7. શરીરના ઉપરના ભાગમાં ૫- ઉત્તર રચ૦ ઓકીને, ઓળંગીને, પાર હેરવા એગ્ય વસ્ત્ર.
લઈ જઈને. કોઇ ચ૦ સમીપની ઉત્તર દિશા, સ- ૩ત્ત ત્રિપ્રતિષ્ઠિત, લોકોમાં પ્રતિકા
મીપને ઉત્તર દેશ, સમીપને ઉત્તર કાળ. પામેલ. ૩ ૦ પછીના દિવસે. ત્તિપ્રત ઝિવ ઉઠતું. ઉત્તરોત્તર ત્રિવ પછી પછીનું.
ઉત્તિર પુછે જેમાં બેઠા બેઠા હોમ કઉત્તર પુત્ર ઉપરનો હોઠ.
રવાને ન હોય તેવો કઈ યા. ઉત્તૌg g૦ ઉપરને હઠ.
ત્તિgમાજ ત્રિવ વૃદ્ધિ પામતું, ઉઠતું, ઉભા કાર્બન ૨૦ ઉંચેથી તર્જના-તિરસ્કાર.
થતું. સત્તતિ ત્રિ. ઉચે ફેંકેલ, ઉંચું કરેલ,
૩ી ત્રિક મુક્ત, છૂટું થયેલ, પાર ૫ઉપાડેલ.
હેચેલ, નદી વગેરે તરી ગયેલ, ઉતરેલ. સત્તાન નિ ચતું રહેલ, ઉપર મુખ કરીને ૩જુ ત્રિ. અતિ ઉન્નત–અત્યંત ઉંચું. રહેલ.
કસુતા સ્ત્રીઉંચાઈ ૩ત્તાના પુત્ર ૩ વટા શબ્દ જુઓ. કાવ ૧૦ ઉંચાઇ, ૩નાનપત્ર પુછે રાતે એરંડે.
કgs ત્રિ. ઉખડી ગયેલા ફોતરાવાળુંસત્તાના પુત્ર ધ્રુવને પિતા-તે નામને શેકેલ શાળ વગેરે. એક રાજા.
૩નન નનીચેનો શબ્દ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्तेजना
२५३
उत्पथ
ઉત્તેજના સ્ત્રી પ્રેરણા, વ્યગ્રતા કરવી, ઉ.
દીપન કરવું, તેજ કરવું, તીક્ષણ કરવું. ઉત્તેજિત ત્રિ. પ્રેરેલ, ઉદ્દીપ્ત કરેલ–તેજ કરેલ, તીણ કરેલ. નિત નો પ્રેરણા, ઉદ્દીપન-તેજ કરવું, તીક્ષણ કરવું, તે નામની ઘેડાની એક
ગતિ. ઉત્તેજિત તે નામની ઘોડાની એક ગતિ. ૩૪ g૦ ઘેડે. ૩ત્તર ત્રિ. જેના દરવાજા ઉંચા હોય તેવું કઈ નગર વગેરે, ઉંચાં તોરણવાળું.
પુનઉંચું તરણું. ૩ોન ન. ઉંચે લઈ જઈને તળવું,
જોખવું. સહિત 7ઉંચે કરેલ, ઉંચે ફેંકેલ,
ઉપાડેલ, ઉંચું કરીને તેનેલ, જોખેલ. કચરા ત્રિ. ઉંચે ફેકેલ, ઊંચું કરેલ,
ત્યાગ કરેલ-તજેલ. ૩–ાર પુત્ર અતિશય ભય, ઘણેજ ત્રાસ.
0 ત્રિ. ઉંચું ગયેલ, ઉઠેલ, ઉત્પન્ન થયેલ. ૩થાન ન ઉચે જવું. ઉઠવું, ઉદ્યમ ક
ર, ઉત્પન્ન થવું, ઉત્સાહ, પુરૂષાર્થ, હર્ષ, આનંદ, રણ, યુદ્ધ, રાજ્યચિતારૂપ તંત્ર, આંગણું, ચૈત્ય-દેવાલય, ઉદય, હ
લકું, જાગવું. કલ્પનૈકા સ્ત્રી દેવ ઉઠી અગીઆરશ,
કાર્તિક શુદિ અગીઆરશ. ૩થાપન ૧૦ ઉચું કરવું, ઉઠાડવું, ચલા
વવું, જગાડવું, એકવું. કથા ગ્રિઉચું કરવા મેગ્ય, ઉઠાડવા યોગ્ય, ચલાવવા ગ્ય, જગાડવા યોગ્ય,
એકવા યોગ્ય. ક0ાજ ગ૦ ઉંચું કરીને, ઉઠાડીને,
ચલાવીને, જગાડીને, એકીને. કથિત ત્રિ. ઉંચું થયેલ, ઉઠેલ, વૃદ્ધિ પા
મેલ, તૈયાર થયેલ, ચાલેલ, જાગેલ, ઉ |
ત્પન્ન થયેલ, ઉઘોગી થયેલ. સ્થિતાજુ૪િ ૫૦ પહોળી કરેલ આંગળી
વાળી હથેળી. કાતિ સ્ત્રી ઉઠવું, ઉભા થવું વૃદ્ધિ પામવું. સુપરનિપજા સ્ત્રી જેમાં તું રાંધ-સારી
રીતે રાંધ’ એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. કાજિs ત્રિરાંધવાના સ્વભાવવાળું,
ઉપર રહીને પાકવાના સ્વભાવવાળું ઘાસધાન્ય વગેરે. . . ૩Nટે પુ. વૃક્ષ વગેરેની છાલ ફાડીને નીક
બેલો રસ-મુંદ વગેરે. ૩uત ૫૦ પક્ષી.
પત ત્રિ. ઉડવાના સ્વભાવવાળું–ઉડનાર. ૩પતન ૧૦ ઉંચે જવું,ઉંચે ફેંકવું કૂદવું. પુત્પનિષતા સ્ત્રી, “તું ઉચે જા નીચે જા
એમ જેમાં કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. ૩uતા. ત્રિ. ઉંચી કરેલી પતાકાવાળું
નગર વગેરે. ૩રાતિત ત્રિ. ઉંચે ગયેલ, ઉંચે ફેંકેલ,
તિરૃ ત્રિ. ઉંચે જનાર, ઉડનાર. કતિeg ત્રિ. ઉંચે જવાના-કુદવાના
સ્વભાવવાળું. સાત્તિ સ્ત્રી ઉંચે જવું, મીમાંસાપ્રસિદ્ધ
વિધિવાક્ય, ઉત્પન્ન થવું તે. ૩uત્તમ પુ. જગતની ઉત્પત્તિક્રમ. ઉત્પત્તિમ7 ૦િ ઉત્પત્તિવાળું. કલ્પત્તિવા ન મીમાંસાપ્રસિદ્ધ કર્મના
સ્વરૂપને જણાવનાર વિધિવાય. ઉત્પત્તિવિધિ પુ. ઉપરના અર્થ. ૩રિવ્યુમ પુત્ર ઉત્પત્તિના ક્રમથી વિ
પરીત ક્રમ. ૩પ૦ મચ્ચ૦ ઉંચે જઈને, કૂદીને. ૩૫૦ ત્રિ. જન્મથી જ ગાંડું. ૩પથ પુત્ર માર્ગને ઓળંગનાર, મર્યાદા
તોડનાર, ન્યાય માગને ત્યાગ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्पन्न
उत्पुच्छ
ઉત્પન્ન ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ. ૩૫૪ ૧૦ કાળું કમળ, ચંદ્રવિકાશી કમળ
વગેરે. ૩૫૮ ત્રિ. માંસરહિત. ઉત્પટાબ્ધિ = કાળા કમળ જેવી ગં.
ધવાળું ગશીર્ષ ચંદન-ગોરેચના. ઉત્પપત્ર ૨૦ કપાળે કાઢવામાં આવતી પિયળ, સ્ત્રીઓના સ્તનવગેરે ઉપર નખ
ક્ષત, કમળની પાંખડી. ' ૩-૦૫ ૧૦ કમળની પાંખડીના આકારનું વૈવપ્રસિદ્ધ વાઢ-કાપનું એક
હથી આર. રમેશ પુવૈદ્યકના સુશ્રુત ગ્રંથમાં કહેલ કર્ણબંધનની એક આકૃતિ. Fઇફાતિવા સ્ત્રી તે નામને એક વેલે. ૩૫ઇનારિયા ઝી. ઉપરને અર્થ ૩૫૮૪ ૧૦ તે નામનું એક ઔષધ. કાવતી સ્ત્રી તે નામની એક અસરા.
સ્કિની સ્ત્રી, કાળાં કમળને વેલે, કાળાં કમળને સમૂહ. પત્રી શ્રી તુવર્ધટી જુઓ. પાવન ર૦ યજ્ઞનાં પાત્રોનો એક જાતને
સંસ્કાર, ઘી હોમવું, ધાન્ય વગેરેને હવામાં ઉરાડી ફેંતરાં કાઢવાં. હાર ઝિવ ઉંચે જોનાર, ઉંચા મુખ
વા, ઉંચી દૃષ્ટિવાળું. ૩ પુમૂળમાંથી ઉખેડી નાંખવું, મૂ
ળમાંથી નાશ કરે. ઉત્પાદન ૪૦ મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવું,
એક પ્રકારની વણવેદના. ૩રપરા પુત્ર મૂળમાંથી ઉખેડી નાખનાર,
તે નામને એક રોગ. ૩પરિવા. સ્ત્ર મૂળમાંથી ઉખેડી નાખ.
નારી સ્ત્રી, ઝાડની નીરસ છાલ. ૩urરિત ત્રિમૂળમાંથી ઉખેડી નાખેલ. ૩રપાત ઉ૦ ઉંચે જવું, કૂદવું, અસ્માત
પૃથ્વીકંપ વગેરે દૈવી ઉત્પાત, તે નામને
એક રેગ. કપાત વિ ઉત્પાતજનક, ઉત્પાત ઉત્પન્ન
કરનાર, ઉંચે જવાના-કૂદવાના સ્વભા
વવાળું. ૩૨ પુઉત્પત્તિ.
Wા ત્રિ. ઉંચા કરેલા પગવાળું.
Nr go પિતા, આઠ પગવાળું શરભ ' નામનું એક ૫શુ. ૩૫૩ ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર. ઉત્પાદન ૧૦ ઉત્પન્ન કરવું તે. ૩૫રય પુત્ર બાળક, ટીટોડો પક્ષી. ઉત્પાદરાયા | ટીડે પક્ષી. નુત્પવિત્ર સ્ત્રી ઉત્પન કરનાર સ્ત્રી,
એક જાતને વેલે. ઉત્પતિ ઝિ૦ ઉત્પન્ન કરેલ. ૩૫રિત ત્રિઉત્પત્તિવાળું, ઉત્પન્ન ક
રનાર. ૩urઘ ત્રિ ઉત્પન્ન કરવા યોગ્ય. ૩૫ાદ સવ્ય ઉત્પન્ન કરીને. ૩૫ત્રી સ્ત્રી આરોગ્ય.
પાર પુત્ર શબ્દ જુઓ. ઉપિસર ત્રિઅત્યંત આકુળ-વ્યાકુળ,
ખળભળાટવાળું. કgિa ત્રિઉંચું કરીને પીનાર, ઉપાડીને
પીનાર, રૂપિષ્ટ ત્રિઉપરથી પીસેલ, મથી નાખેલ, દળી નાખેલ.
ત્રિ. સંઘર્ષણથી પીડા કરનાર, બાધા ઉપજાવનાર. ડપીડ ત્રિમથી નાંખનાર, મથન, પીડન. ૩પન 7૦ ઉપરના અર્થ
થત ત્રિપીડા કરતું, દુઃખ દેતું. ૩ીતા સ્ત્રી અત્યંત પીડા-દુ:ખ. પુછું નામધાતું પૂછડું ઊંચું કરવુંઉછાળવું.
For Private and Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्पुच्छ
उत्सारक
-
--
---
-
--------
-----
કપુછ ત્રિપૂછડું ઊંચું કરનાર-ઉ- | સત્સપિ પુત્ર જળને પ્રવાહવાળે કૂવે વગેરે. છાળનાર.
૩«ન્ન ત્રિવ ઉછેદ પામેલ, મૂળમાંથી કપુટ ત્રિ. પ્રફુલ્લ, સંકેચાયેલ નહિ તે. ઉખડી ગયેલ, નાશ પામેલ. પુટ પુ. તે નામનો એક રોગ.
go સામાન્ય વિધાન સામાન્ય શાસ્ત્ર, ૩પુત ત્રિ ઉત્પવન નામના સંસ્કારથી અપાનવાયુને વ્યાપાર, ત્યાગ, દાન, વાર્ષિક સંસ્કાયુક્ત કરેલ યજ્ઞપાત્ર વગેરે.
વેદપાઠની સમાપ્તિ. ૩ય ત્રિ. ઉપાડીને પીવા યોગ્ય. ક ન ત્રિઉત્સર્ગવાળું, ત્યાગવાળું, કામ ત્રિ બહાર નીકળેલી કાંતિવાળું. દાનવાળું-દાની. હમ g૦ અગ્નિ.
સ ન ૧૦ દાન, ત્યાગ, છ મહીને કર૩રાન ઉપાડીને ખાવું, ઉપર લઈ વાની વૈદિક લોકની એક ક્રિયા. જઈને ખાવું.
૩ ળ છેડીને આગળ જવું, એળસ્ત્રાસ પુઉપહાસ-મશ્કરી.
ગવું, ખસવું. ૩ ૧૦ ઉદ્દભાવન, ચિહ્ન વગેરે ઉપ
ન ત્રિા ઉડવાના સ્વભાવવાળું, એરથી કઈ પદાર્થને તપાસ તે, ઉચે જેવું.
બૈગનાર, ખસનાર.. કલેક્ષા બ્રીઉદ્દભાવન, તે નામને એક
કત્સા શ્રી. અતિશય, એક જાતની અર્થાલંકાર.
કાળગતિ, ઉંચે જવાના સ્વભાવવાળી. ક્ષિત્રિ. ઉચે જોનાર.
સતર્કો ઋતુમતી હોઈ ગર્ભધારણને કસુવન ઉંચે કૂદવું, ઉપર તરવું, નહિ
યોગ્ય અવસ્થા પામેલી ગાય. ડૂબવું.
૩૩ પુત્ર આનંદજનક વ્યાપાર, વિવાહ હવા સ્ત્રી નૌકા-નાની ડી.
વગેરે ઉત્સવ. ૩ ૪ પુ. લંગ, કૂદકે, ઉપર ફેલાવું. ૩પુદ્ધ ત્રિ વિકસેલ, પ્રફુલ થયેલ, ફાલેલ,
નુતનવરંત કુમૈથુનાદિ માટે સ્નેહફુલેલ, ચતું.
પૂર્વક અન્યને કેઇ એકાંત સ્થળે
મળવાને સ્ત્રીપુરુષને સંકેત. કુલ ૧૦ સ્ત્રીઓની ગુપ્ત ઈન્દ્રિય-યોનિ.
ઉતરવસંત પુત્ર વદુ પશ્ચિમમાં આવેલ ૩૪ પુત્ર પર્વત વગેરેમાંથી ઝરતા પાણીને
તે નામની એક મનુષ્યજાતિ. પડવાનું સ્થાન, પાણીને પ્રવાહ.
ન ખસેડી નાંખવું, ઉછાળી ઉત્તરાય ત્રિ. ઉંચી સાથળોવાળું.
નાખવું, નાશ કરવો. સત્ર પુત્ર મધ્યભાગ, ખોળે ઉપરનો ભાગ,
ઉતરાવના ત્રિ ખસેડવા યોગ્ય, ઉખેડી સંન્યાસી, ઉપરથી સંસર્ગ.
નાખવા ગ્ય, નાશ પમાડવા યોગ્ય. વરદg૦ પાણિનીય વ્યાકરણમાં કહેલ
ઉત્સાહિgo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક એક શબ્દસમૂહ.
શબ્દસમૂહ. હનિ ઉચે-ઉપર સંસર્ગવાળું.
વિત ગ્નિ ખસેડેલ, ઉખેડી નાખેલ, ઉત્તર ત્રિક સંસયુકત કરેલ.
નાશ પમાડેલ. સન ૧૦ ઉપરથી જવું, ઉચે ફેંકવું.
૩ ૨ દ્વારપાલ, ત્તિ સ્ત્રી ઉચ્છદ, ઉખેડી નાંખવું, નાશ. | કલ્લાક ત્રિ ખસેડનાર, દૂર કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्सारण
રદ્દ
उदकीर्ण
-
-
-
-
-
-
-
-
-
૩નારા 10 ખસેડવું, દૂર કરવું સ્થાના- } ૩ષ પુ. શરીર, ઉન્નતિ, ચઢતી. ન્તર કરવું.
૩સેય ત્રિ. ઉચું. ફ રિત ત્રિ દુર કરેલ, ખસેડેલ, ચલા- વન ફુટ ઉચે શબ્દ. વેલ.
૩વન ત્રિઉંચા શબ્દવાળું. ડતા પુત્ર ઉત્સાહ, ઉદ્યમ, અધ્યવસાય, ૩૪ ત્રિ. સ્વમમાં જોયેલા પદાર્થને નિશ્ચય, કર્તવ્ય કામમાં અતિસ્થિર પ્રયત્ન સ્પષ્ટ વાણીથી વ્યવહાર કરનાર રાજાઓને એક ગુણ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ ૩૬ ૩૨૦ પ્રકાશમાં, વિભાગમાં, લાભમાં, સ્થાયી ભાવ..
ઉચે એવા અર્થમાં,ઉત્કર્ષમાં, પ્રબળતામાં, ઉત્સાદ ત્રિઉત્સાહવાળું.
આશ્ચર્યમાં, શક્તિમાં, મુખ્યપણામાં, ઉત્સાહન ન ઉત્સાહ ઉત્પન્ન કરે. બંધનમાં, અભાવમાં, મેક્ષમાં અને પરસહવત ત્રિઉત્સાહવાળું.
બ્રહ્મ એવા અર્થમાં વપરાય છે. સાહિવર્તન નવ ઉત્સાહને વધારે ૩૬ ૧૦ પાણી. ૩રાવર્તન પુત્ર વીર રસ.
કવર ૧૦ પાણી, પાણીથી બની શકે તેવું ઉતારાશિ સ્ત્રી રાજાઓના પરાક્રમનું કારણ એક જાતનું બળ, ઉત્સાહશક્તિ.
૩૦ દદૂ પુતે નામનું એક વ્રત. ત્રહિન ત્રિઃ ઉત્સાહવાળું.
૩રવરિયા સ્ત્રી- જળથી શાસ્ત્રોક્ત ક્રિયા કર વધારે, અતિશય, વૃદ્ધિયુક્ત, કરવી-તર્પણ કરવું. ઉદ્ધત, ગર્વિષ્ઠ.
૩૩વર ત્રિજલચર પ્રાણી. સિરીમાન ત્રિઃ વૃદ્ધિ પામતું, વધતું ૩૦વવારિન ત્રિ- જલચર
ત્રિઉત્કંઠાવાળું, ઇચ્છિત વસ્તુ ૩પરીક્ષા શ્રી વિવાદ વગેરેમાં સોગંદ મેળવવાને માટે કાળક્ષેપને નહિ સહન ખાવા તે. કરનાર.
સવમ્ વ્ય, ભીનું, ભીંજવવું, પલાળવું. કસુતા સ્ત્રી ઉત્સુકપણું
૩૦ઇંચ વ્યo ભીંજવીને, પલાળીને. કસુત્વ ન૦ ઉપરને અર્થ
૩૪ત્યાં કાવ્ય૦ ઉપરને અર્થ. ત્રિ. વિધિસૂત્રને ઓળંગી ગયેલ, | ૩૩વર પુત્ર એક જાતને પ્રમેહને રેગ. સૂત્રવિરૂદ્ધ, શાસ્ત્રાજ્ઞાવિરૂદ્ધ.
૩૦૮ ત્રિો પાણીવાળું. કલ્ચર g૦ સાયંકાળ.
૩૮ ત્રિ પાણીવાળું. સત્સંય વ્ય૦ છેડીને, ત્યાગ કરીને
૩૨ – ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. સૃજ ઝિવ ત્યાગ કરવા યોગ્ય.
૩ વાગુદ ત્રિવ ન્હાએલ, પાણીના સ્પર્શથી સત્કૃષ્ટ ત્રિ. છેડેલ. ત્યાગ કરેલ, આપેલ.
શુદ્ધ થયેલ. ઉત્કૃષ્ટ પુ. બ્રહ્મા.
૩૬પ૦ આયુર્વેદ પ્રસિદ્ધ તે નામનું ૩જો પુ. ગર્વ, અભિમાન, વધારે, બહાર એક ઘી. કાઢીને છાંટવું.
૩ વાત પુત્ર પાણુ સુધી. જિન ત્રિઅત્યંત ઘણું, ગર્વિષ્ઠ, ચ- વોર્ નામધાતુ પિતાને માટે પાણી ઢતીવાળું.
ઈચ્છવું. સેવન ન આધારને ઓળંગીને કૂદવું. | sn go મોટું કરંજ વૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उदकोर्य
उदपात्र
૩૬ ઝિ૦ ૩ શબ્દ જુઓ. ૩૪ર ૧૦ ઢાંકણું, ઉંચે ફેકવું, ઉંચે જવું. ૩૪ર ત્રિઉંચે ફેંકનાર, ઉચે જનાર. ૩શ્ચિત ત્રિ, પૂજેલ, ઉંચે ગયેલ, ઉંચે
કીર્થ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ૩મ પુછ પાણીને ઘડે. ૩ ત્રિમાછલાં વગેરે જલચર, ૩૬૪ ૧૦ જલોદર રોગ. ૩૦ કિ. કૂવા વગેરેમાંથી બહાર કાઢેલ
જળ વગેરે. ૩થવા ત્રિ અનુક્રમે દક્ષિણ તરફથી ઉત્તર તરફ નીચું, ઉત્તર માની ગતિમાં
કારણરૂપ. ૩વવા ત્રિપાણીને મેગ્ય ડાંગર વગેરે,
અપવિત્ર. કયા સ્ત્રીઋતુમતી- રજસ્વલા સ્ત્રી. ૩દ્રિ પુત્ર હિમાલય પર્વત. ૩યા ૧૦ ઉત્તરાયણ-માઘમાસથી છ
મહિના. સારા ૨૦ ઉત્તર તરફ છેડાવાળું વસ્ત્ર. ૩મૂક ત્રિ. ઉત્કૃષ્ટ ભૂમિવાળો દેશ વગેરે. ૩૯૪ ત્રિઉંચું, ઉન્નત, વૃદ્ધિ પામેલ,
ઉદ્ધત. ૩૬રત ત્રિ. ઉંચા દાંતવાળું. ૩ણામ પુ. મેઘ. ૩થમ ત્રિ મહાતેજસ્વી. ૩૬૬ ૦ ઉત્તર દિશા-દેશ-કાળ. ૩ પુત્ર ચામડાનું ઘી વગેરેનું પાત્ર, સાંડસી,
ચીપીયે, તે નામને એક ઋષિ. ૩મુ ત્રિ ઉત્તર તરફ મુખવાળું. ૩મન પુચમસ નામના યજ્ઞપાત્ર જેવું
પાણી રાખવાનું એક પાત્ર. ૩૬ ત્રિ. ઉપર ગયેલ, ઉત્તર તરફનો
પ્રદેશ વગેરે, પછી, ઉત્તર કાળ. કાજૂ અ ૦ ઉત્તર દિશા, ઉત્તર દેશ, ઉત્તર
૩નુ ત્રિ. ઉચે જવાના સ્વભાવવાળું. ૩ve ત્રિ, પ્રચંડ, ઉગ્ર. ૩vsurઇ પુત્ર માછલું, સાપ. ૩થા સ્ત્રી એક જાતની કીડી. કટુવાન પુત્ર મેઘ, ઘડે. ૩ધિ પુ. સમુદ્ર, મેઘ, ઘડે. ૩ધા ત્રિવ ખલાસી વગેરે. ૩ષિદ ત્રિ સમુદ્રને ઓળંગી જનાર
વટી જનાર. કવિતનાં પુત્ર ચંદ્ર. અધતનયા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. ૩fધમ પુ સમુદ્રનું ફીણ-સમદર ફીણ કવિ શ્રી પૃથ્વી, પૃથ્વીને ગેળો. ૩ધિકુત પુ0 ચન્દ્ર. ફધિકુતા સ્ત્રીલક્ષ્મી દેવી. સન ૧૦ પાણી. ફક્ત ત્રિરસોઇમાંથી પરવારેલ. ૩ના પુત્ર વાર્તા, વૃત્તાંત, કુશલતા વગેરેનું
કથન, ૩ત્ત પુત્ર ઉપરનો અર્થ ૩ન્તિા સ્ત્રી તૃપ્તિ. સદ્ નામવાતુ અતિ તૃષ્ણપૂર્વક જ.
ળની ઈચ્છા કરવી. ૩ી ત્રિ પાણીસંબંધી. સજા સ્ત્રી અતિશય તૃષા-તરસ, પાણી
પીવાની ઈચ્છા. ૩જુ ત્રિ. પાણી પીવાની ઇચ્છાવાળું, રૂશ્વત પુત્ર સમુદ્ર. ૩વત્ ત્રિ પાણીવાળું. ૩ શ્રૌત્રધાતુ આઘાત-અથડાવું, ઠેકવું. ૩પત્ર ૧૦ પાણીથી ભરેલું પાત્ર.
૩૩
કાળ.
૩૦ પુત્ર પશુપ્રેરણા, પશુને હાંકવું. કઝિન ત્રિ, ચામડા વગરનું, ચામડાને
ત્યાગ કરનાર. ૩ ૫૦ તે નામને એક ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उदपान
૩પાન ૧૦ ઢાર વગેરેને પાણી પીવાને
હવાડા.
વેરા પુ॰ પાણી નાખી જે વઢાય પીસાય તે.
સમાન પુ॰ એક જાતનું માપ. સચ પુ॰ નરેશ, ફાયદો, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ રાશિના ઉયરૂપ લગ્ન, પૂર્વીદેશામાં આવેલે ઉદયાચલ પર્વત, પ્રથમ દર્શનયોગ્ય થવું, વૃદ્ધિ, ચઢતી, ઉત્પત્તિ, ઉમવું, સૂર્યાદિના ઉડ્ડય.
૩ચમિની સ્ત્રી સૂર્યોદયને અનુસરનારી તિથિ.
સદ્દિપુ॰ સૂય ને ઉદય પામવાને સ્થાને પર્વત જેવા પૃથ્વીના ઢાળા, ઉધ્યાચલ, પૂર્વાંચલ.
સચન ન॰ ઉદ્ય પામવા તે. ૩ચન પુ॰ અગસ્ત્ય મુનિ, અવંતીને એક
રાજા વત્સરાજ,કુસુમાંજલિ ગ્રંથના કરનાર. ૩ચનીય પુ॰ અતિરાત્ર નામના યાગ-યજ્ઞ. ૩ચનીયા શ્રી સમાપ્તિનિમિત્તે કરવામાં
આવતી એક દૃષ્ટિયાગ. કુચવેલા સ્ત્રી સૂર્યોદય કાળ, અણ્ણાદય કાળ, ઉન્નતિ ચઢતીને સમય.
ચાન્તર 7 ગ્રહેાના ઉદ્દયજ્ઞાન માટેને એક સંસ્કાર.
उदयास्तसूत्र न० જ્યાતિષશાસ્ત્રીઓએ અમુક સ્થળે બાંધેલું એક સૂત્ર-તાંતણેા. સચિન ત્રિ॰ ઉદયવાળુ, ચઢતીવાળું, ૩૬ ૧૦ પુ॰ ઉદર, પેટ, મધ્યભાગ, ૩૬૬ ત્રિ॰ અલ્પ, થેાડુ. ૩૬૨સ્થિ પુ॰ ગુલ્મરાગ–અરાળના રાગ. ૩૬ત્રાળ ન૦ કમરબંધ, કમરપટ્ટો. ૩થિ પુ॰ સમુદ્ર.
ઉપરચાય પુ॰ સર્વનું અન્ન ખાનાર, સર્વ ભક્ષક. उदरपूरम् अव्य० પૂરતું પેટ ભરીને.
२५८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उदसन
સમરિ ત્રિ૦ પેટભરૂ, એકલપેટુ. ૩ રોગ પુ॰ પેટને કાઇ રેગ. સવંત ત્રિ॰ મેટા પેટવાળુ, દાવાળું, ૩વ્યાધિ છુ. પેટના રેગ. ૩રાય ત્રિ॰ પેટમાં રહેનાર, ગર્ભાશયમાં રહેનાર. ૩રશાન્તિત્ત્વ પુ॰ તે નામના એક ઋષિ ૩૨ામાન ૧૦ પેટના એક રાગ-આકા. સમય પુ૦ પેટના રાગ-સંગ્રહણી રાગ. સાવર્ત પુ॰ નાભિ, ડુંટી. હરિની સ્ત્રી॰ ગર્ભિણી સ્ત્રી. સનિ ત્રિ॰ મેટા પેટવાળું ૩દ્ધિ ત્રિ॰ મેટા પેટવાળુ, કાંદાળુ. ૩૪ પુ॰ ઉત્તરકાળ, પરિણામ, ભાવી - ળવાળું શુભાશુભ ક.
૩ચિત્ પુ॰ ઉંચી જ્વાળાવાળા અગ્નિ, કામદેવ, શિવ. કવિસ્ પુ૦ ન॰ ઉંચી જ્વાળા. ઉત્તિર્ ત્રિ॰ ઉંચી જ્વાળાવાળું. ૩ ૩૦ એક જાતના રાગ. સર્ગ ત્રિ॰ પેટમાં થનાર. ૩ાયનિષ્ઠ ત્રિ॰ શાક વગેરે. ટ્યૂલિત ન॰ ધર.
સાપ પુ॰ માત્ર જળથી શ્રાદ્ધ કરનાર, તપ ણુ કરનાર.
હાસ પુ॰ વ્રતને માટે જળમાં વાસ. સાહ પુ॰ મેધ.
૩ાદ ત્રિ॰ પાણી લઇ જનાર. કાળ પુ૰ મેધ. સવાલ ત્રિ॰પાણી લઈ જનાર. હારાવ પાણીથી ભરેલું સરાવ ુ−કાડીયું. ક્રુદ્ધિ શ્રી. પાણીવડે શુદ્ધિ.
For Private and Personal Use Only
ઉજ્જુ ત્રિ॰ આંખમાં આવેલા આંસુવાળું. ૩શ્ચિંત ન॰ છાશ. સન ૧૦ ખસેડવું, ઉંચે ફેંકવું, દૂર કરવું, રદ કરવું.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उदस्थान
૩સ્થાન ન૦ પાણીનું સ્થાન, પાણીથી ભીજવેલું સ્થાન. ૩૫૬ પુ॰ ધડે,
ઉત્તાર ત્રિ. પાણી લઇ જનાર. સાર પુ॰ પાણી લઈ જવું. ૩વાન પુ॰ પશુઓને હાંકનાર, પશુને હાંકવું. પટ્ટાત્ત પુ॰ ઉચ્ચ સ્વરે ઉચ્ચારેલ સ્વર, ૩દાત્ત સ્વરવાળું, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયક, દાન, એક વાત્રિ, એક અલકાર. ઉદ્દાત્ત ત્રિ॰ મેટું, સમર્થ, દાતા. સુપાત્તરપત્ર ન॰ તે નામનું એક નાટક. ૩૬ાન પુ॰ ઊર્ધ્વગતિવાળે વાયુ-ઓડકાર કરાવે છે તે વાયુ.
રાજુ પુ॰ જરાસંધના પૌત્ર એક ક્ષત્રિય, સવાર ત્રિ॰ દાતા, મેરુ, સરળ, ચતુર,
ગંભીર, કુરાળ, અસાધારણ. ઉતારચૈતમ્ ત્રિ. ઉદાર મનવાળુ, મેટા
મનવાળુ.
કરતા શ્રી ઉદારપણું, સવારત્વ ન॰ ઉદારપણું. ઉદ્દચિ ત્રિ॰ ઉંચે આવનાર.
સવારથી ત્રિ॰ ઉદાર બુદ્ધિવાળુ, ઉત્કૃષ્ટ બુદ્ધિવાળું સારથી દુ॰ વિષ્ણુ, સવારથી શ્રી ઉદાર-ઉત્કૃષ્ટ એવી બુદ્ધિ. ૩ાવત્તર પુ॰ ૩વ્રુત્તર શબ્દ જી. કદ્દાવર્ત્ત પુ॰ એક જાતને રાગ. પ્રાપત્તાં શ્રી. એક જાતને યાનિાગ, સર્વસુ પુ॰ નિમિવંસના એક રાજા. રાજ્ઞ પુ॰ ચે ફેકવું, ખસેડવું, દૂર કરવું, ઉપેક્ષા—દરકાર નહિ કરવી.
૩વામીન ત્રિ॰ મધ્યસ્થ, તટસ્થ, એક રાજા, ઉપેક્ષા કરનાર.
२५९
સદ્દસ્થિત પુ॰ દ્વારપાળ, અનુચર, ગૂઢચાર, છૂપી પેાલીસ, અધ્યક્ષ. સદ્દાદર ન દૃષ્ટાંત, દાખલેો, કહેવુ',
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उदुत्य
એક જાતનું વાકય. સરાહાર પુ॰ઉપરના અ. ઉદ્દાત ત્રિ. દાખલા તરીકે મૂકેલ, દૃષ્ટાંત આપેલ, કહેલ.
૩તિ ત્રિ॰ સમૃદ્ધિ પામેલ, કહેલ, ઉડેલ, ઉદય પામેલ, ઉગેલ, સંપૂણૅ ઉદય પામેલ, વૃદ્ધિ પામેલ.
કવિતા ન કહેવું, રાશિના ઉયરૂપ લગ્ન, ઉદયને પામેલી રાશિ, તે નામનું એક સુગધી દ્રવ્ય.
૩ોિતિ પુ॰ શાસ્ત્રજ્ઞ, વૃિત્તિ સ્ત્રી ઉદય પામવે, ઉગવુ. ફીક્ષન ન॰ ઉંચે તેવું, કલ્પના કરી, વીચાર કરવા.
ઉદ્દીન મળ્ય॰ ઉંચે જોઇને, કલ્પના કરીને, વિચાર કરીને.
સદ્દીક્ષ્ય ત્રિ॰ ઉંચે જોવા યેાગ્ય, વિચાર કરવા ચેાગ્ય.
ઉદ્દીની સ્રી. ઉત્તર દિશા.
ફીચીન ત્રિ॰ ઉત્તર દિશામાં થનાર, ઉત્તર દિશા-દેશ-કાળમાં થનાર.
રફીન્ગ ત્રિ॰ઉત્તર દિશા-દેશ-કાળમાં થનાર, કની સમાપ્તિ વેળા કરવાનું ક. ટ્રીય ન॰ સુગંધી વાળા-ખસ. ટ્રીયવૃત્તિ સ્રૌ॰ તે નામના એક વૈતાલીય છંદ.
For Private and Personal Use Only
૩ટ્રીપ ત્રિ॰ ગયેલા જળવાળા દેશ વગેરે. સદ્દીરળ ન॰ ઉચ્ચારણ, કથન, પ્રેરણા, હીરના શ્રી॰ ઉપરના અ રરીતિ ત્રિ પ્રેરણા કરેલ.
ઉચ્ચારેલ, કહેલ, વધે,
કટ્રીતિ ન ફળ શબ્દ જી. હરીને ત્રિય પામેલ, મેટુ, વૃદ્ધિ પામેલ, વધેલ. ઉદ્દીન પુ॰ વિષ્ણુ.
કુત્તુત્ય ૬૦ સૂર્યોપસ્થાન માટેને મંત્ર,
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उदुम्बर
ઉદુમ્બર પુ॰ ઉંબરાનું ઝાડ,સાલ્વદેશને એક
ભાગ.
ઉદુમ્બર ૧૦ દેહલી–ડેલું, નપુંસક, એક જાતના કાઢ, તાંધ્યું. ઉદુમ્બરશ્રૃમિ પુ॰ ઉંબરાના કીડા. ઉદુમ્બરછા શ્રીદતી વૃક્ષ-એક ઝાડ. ૩ડુન્વરપ† સ્ત્રી ઉપરા ગુરુમ્મરમરાજ પુ॰ માટી મચ્છર, ગુરુવરાવતી સ્ત્રી. તે નામની એક નદી. ૩૬મ્યજ પુત્રુશ્ર્વર પુ॰ શબ્દ જુએ. ઉદુમ્નલ ત્રિ॰ અત્યંત બળવાન, વિશાળ અળવાળું.
२६०
પૂવજ ૧૦ ખાંડણી, ગુગળ. ૩પૂવજ પુ॰ શરીરને કાઇ સાંધો. ૩ફૂટ ત્રિ॰ વહન કરેલ, ધારણ કરેલ, પરગેલ, સ્થૂલ-માટુ. ઉપૂઢા સ્ત્રી પરણેલી સ્ત્રી. ૩૬ સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ ઋચા, ઉદય.
સમૈનય ત્રિ॰ ઉદ્દેગકારક,કટાળા આપનાર. કૌન પુ॰ માત્ર જળમાં રાંધેલા ચેાખા. પુન્નત ત્રિ॰ ઉદય પામેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, ઉંચે ગયેલ, એકેલ.
3
દ્રાક પુ॰ જેને શીંગડાં નીકળવાની અવસ્થા પ્રાપ્ત થયેલી હોય તેવું પશુ. દૂત્તિ શ્રી ઉદય, ઉંચે જવું, ઉત્પન્ન થવું. દ્રષિ ત્રિ॰ ઉત્કૃષ્ટ ગધવાળું, ઉત્કટ ગ ધવાળુ.
સન્દ્રમ પુ॰ ઉદ્દય, ઉચે ગમન, ઉત્પત્તિ, ઉન્નતિ.
સામન ૧૦ ઉપરના અ
કદ્રુતા હ્રૌ॰ તે નામના એક છંદ. રરૂમનીય ૧૦ ધોયેલાં એ વસ્ત્ર. સરૂમનીય ત્રિ. ઉંચે જવા ચેાગ્ય. જ્ઞાઢ ન॰ અત્યત, અતિશય, ઉન્નાઢ ત્રિ॰ અતિશયવાળું. પદ્માતૃ પુ॰ સામવેદનું ગાન કરનાર સેળ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उदूघट्टना
ઋત્વિોમાંના એક ઋત્વિજ
SÇાર પુ॰ એકવું, બહાર કાઢવું, ઓડકાર. દ્વારૌધન પુ॰ કાળી જીરી. ઉન્નનિ ત્રિ॰ એકનાર, બહાર કાઢનાર, એડકાર ખાનાર.
-દૂરળ ન૦ ટૂર શબ્દ જુએ. ઉદ્ભીત ૧૦ ઉંચે ગાન. ઉદ્ભીત ત્રિ॰ ઉંચેથી ગાયેલ,
રવ્રુતિ સ્ત્રી. ઉંચે ગાવું, તે નામનું એક માત્રા વૃત્ત છંદ.
ઉદ્ભીય પુ॰ સામગાનને એક અવયવ-સામવેદને એક ભાગ.
સન્નીષે ત્રિ॰ એકેલ, બહાર કાઢેલ. ૩પૂન ત્રિ॰ ઉંચુ કરેલ, ઉગામેલ. ૩પ્રથિત ત્રિ॰ ઉંચું કરી ગુ'થેલ, ગુંથેલ. સરૂપ્રન્ગ ત્રિ છૂટું', બંધનથી મુક્ત થયેલ. ૩બન્ધ પુ॰ મૂકવું, છેડવુ. રસૂત્રમળ ૧૦ ઉંચું કરીને પકડવુ, લેવુ, ઉંચું લઇ જઇને આપવું. પુત્રદળ 7. ઉપરના અ ગુરૂઘામ પુ॰ ઉંચુ' કરીને ગ્રહણ કરવું,
લેવું, પકડવુ, ઉંચે લઇ જઇને આપવું. દૂધાહ પુ॰ ઉપરના અ, એક જાતના
વાદ.
સુધા શિાસ્ત્રો॰ નીચેના શબ્દ જી. ૩પ્રાર્ત્તિળી સ્ત્રી પાશ, પાસલે. ૩ટ્રૂથાદિત ત્રિ॰ સ્થાપેલ, મૂકેલ, બહાર કાઢેલ, ગ્રહણ કરાવેલ, ખાત્રી કરાવેલ, વિશ્વાસ પમાડેલ.
૩Çમદિન ત્રિ॰ ગ્રહણ કરનાર, ઊંચે લઈ જને આપનાર.
૩૦ૢષ પુ॰ હસ્તપુટ, અગ્નિ, શરીરમાંનેા વાયુ, પ્રશંસા, પ્રશંસાપાત્ર,
For Private and Personal Use Only
સૂચન ૧૦ ઉદ્ધૃણપૂર્વક ચલાવવું હલાવવું. ૩ચટ્ટના સ્રી. ઉપરના અ
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उधन
उद्दशतम्
ઘન પુલાકડા ઉપર લાકડું મૂકી ને પુત્ર ઉદ્યમ, ચૂલે, વાડવાગ્નિ, મધ્ય, . Wાય છે તેમાં નીચેનું લાકડું.
લાંબું. ૩ઘના પુત્ર ઘસવું, ખંજેરવું, ખણવું. ૩રાત ત્રિઅત્યંત દમેલ, વશ રાખેલ. ૩વર્ષ ર૦ ઉપરના અર્થ.
૩રામ ત્રિબંધનરહિત, સ્વતંત્ર અતિ ઉમ, ૩યર માંસ.
ગંભીર. ૩યાદૃ પુત્ર પોલીસ ચોકીનું મકાન, ચ- કામ પુત્ર વરુણ દેવ, એક દંડક છંદ. કીદાર.
૩૪ પુ. એક જાતનું ઝાડ, જંગલી કે. વાર પુ૧૦ કુવામાંથી પાછું ખેંચ- ૩૪ પુત્ર જંગલી કાદરી, તે નામને વાનું યંત્ર.
એક ઋષિ. ૩યાદ ત્રિો ઉઘાડનાર,
૩૬૮પુEvમસિવ સ્ત્રી એક રમત. ૩યાદન ૧૦ ઉઘાડવું, ઉઘાડવાનું સાધન
૩૪ત્રત 7. તે નામનું એક વ્રત. કુંચી.
૩૮rશન પુત્ર ઉદ્દાલકને ગત્રાપત્ય ૩૬ઘાટિત ત્રિઉઘાડેલ, ખુલ્લું કરેલ. એક ઋષિ-વેતકેતુ. ૩યાદિત ૦િ વિદ્વાન, પંડિત, જ્ઞાની. ૩દ્ધિવત પુત્ર ઉદ્દાલક ઋષિ. ૩યારિની સ્ત્રી કુંચી.
કદાર પુત્ર અત્યંત પીડવું, દુઃખ દેવું. ૩યાત પુ. ઠેકર ખાવી, પ્રતિઘાત, આ- ઉદાવત ત્રિ. અત્યંત પીડાવાળું. '
રંભ, ઉંચું, મુગર, ઉપધાત. ૩rfસન ત્રિઅત્યંત પીડાવાળું. ૩ઘાનિ ત્રિજેમાં ઠોકર લાગે તેવી ઉદિત ત્રિબંધાયેલ, બાંધેલ. જમીન વગેરે.
૩દિર ઝ૦ ઉપદેશેલ, ઈલ, બતાવેલ. ૩પુષિત . શબ્દ કરેલ, બાંધેલ. કgિ છંદશાસ્ત્રમાં અમુક છંદને પ્ર૩પુષિત ૧૦ પ્રકટ કરેલા અભિપ્રાયવાળું સ્તાર જાણવા માટે એક ઉપાય. વાકય.
૩પ ઝિ૦ પ્રક શક, દીપાવનાર, પ્રકટ ઘs g૦ ઉંચે શબ્દ કરે, માટે અને કરનાર, ઉત્તેજિત કરનાર, વાજ કરો.
૩ીપન ૧૦ પ્રકાશમાં લાવવું, ઉત્તેજન. ૩૬ સુ૦ ૫૦ ૫૦ સેટ ત્યાગ કરવો, કરી ત્રિ પ્રકાશવાળું, પ્રદીપ્ત, તેજસ્વી. તજવું.
૩ી પુગુગળ. ૩૪ પુ. જૂ, એક જાતને કીડે, માંકડ. ૩ીઝ ત્રિવાણીથી ઉદ્દીપ્ત થયેલ.
ત્રિ. પ્રચંડ, ઉગ્ર દંડવાળું, ૩qદાર ત્રિો ઉદ્ધત, ગવિંછે. ૩૪ પુ. ઉન્નત દંડ.
૩જા પુત્ર દાખલો, દાન, સ્થાન, અનુ૩ ૫૪ એક જાતને માટે સાપ, સંધાન,મતલબ, શોધવું, ખળવું,અભિલાષ, એક જાતનું માછલું.
ઉપદેશ, સંક્ષેપ, ઉત્કૃષ્ટ દેશ. ૩જુર ત્રિઉન્નત, ઉંચા દાંતવાળું, સારા ત્રિ, પૂજા વગેરેને માટે દેવાલયમાં મેટા દાંતવાળું.
વાવેલું ઝાડ વગેરે. ૩પતિ ન૦ બંધન, બાંધવું, લગ્ન, વડવાનલ, ૩રા પુત્ર ઉપદેશ આપનાર, ઉદાહરણનું ઉદ્યમ.
વાય, પ્રશ્ન કરનાર, પૂછનાર. સન ૧૦ બંધન.
કરતદ્ ઉચ્ચ૦ સંક્ષેપમાં, ટુંકામાં.
1,
For Private and Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उनन
ફરજ ત્રિઅનુસંધાન કરવા યોગ્ય, અનુ.
વાદ કરવા યોગ્ય. કરસિગ્નિ સ્ત્રી અનુમાનને એક દેવ. ૩fહવા સ્ત્રી એક જાતને કીડે. ૩ઘત પુત્ર વિશેષ પ્રકાશ, કિરણાવલી ગ્રં
થનું તે નામનું વ્યાખ્યાન, કાવ્યપ્રદીપ ગ્રંથનું તે નામનું વ્યાખ્યાન, મહાભાષ્ય
પ્રદીપનું તે નામનું વ્યાખ્યાન કત ત્રિવિશેષે કરી પ્રકાશક. ૩ શ્રાવ go પલાયન, નાસી જવું.
દ્રવ ત્રિ ઉત્કૃષ્ટ ગતિવાળું. કત ત્રિ. નાસી ગયેલ. ફકત પુછે રાજાને મ.. કત ત્રિ. ઉદ્ધત, અવિનયી, વાક્ય વગેરેમાં
ચંચળ, બડાઈખોર, ઉંચે ગયેલ, ઉછળેલ. તત્વ ઉદ્ધતાઈ, ચંચળતા.
તમના ત્રિઉદ્ધત મનવાળ. સાતમનાવ ૧૦ અભિમાન, ગર્વ ડતા સ્ત્રી, ઉદ્ધત સ્ત્રી, વિનયરહિત સ્ત્રી,
ચંચળ સ્ત્રી. ૩fસ ત્રીઉંચે ગતિ, ઉન્નતિ, ચઢતી. હમ ત્રિજેણે શબ્દ કર્યો હોય તે,
ધમનાર. કમલા સ્ત્રી જેમાં “હે ચૂડા તું ધમ”
એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. ૩૦ ત્રિ. ઉંચું કરીને પીનાર ૩રણ ૧૦ મૂકવું, છેડવું, એકવું, બહાર
કાઢવું, કરજ અદા કરવું, મૂળમાંથી ઉ• ખેડી નાંખવું, ઉતારવું, ઉઠાડવું, ઉપાડીને
લઈ જવું, પીરસવું. ૩૧ળ ન એકેલ બહાર કાઢેલ અન્ન વગેરે.
ર મૂળમાંથી ઉખેડી નાંખવા યેગ્ય, ઉઠાડવા યોગ્ય, બહાર કાઢવા યોગ્ય,
ઉતારવા યોગ્ય, લઈ જવા ગ્ય. ૩ થ ત્રિઉપરના અર્થ.
ફરાર્થના સ્ત્રો. જેમાં તું ઉંચે લઈ જ
મૂકી દે” એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. ફર્ત ત્રિઉદ્ધાર કરનાર, મૂળમાંથી ઉખેડી
નાખનાર, તારનાર સર્ષ પુઘણોજ હર્ષ, અત્યંત આનંદ. ૩ ત્રિ. જેને ઘણોજ હર્ષ ઉત્પન્ન
થયેલ હોય તે. સર્જન ૧૦ હર્ષયુક્ત કરવું, અતિ ઉ
સાહ પમાડવો. ૩ર્ષિને ત્રિ. અત્યંત હર્ષકારક. કર્ષિળી સ્ત્રી વસંતતિલકા છંદ. ૩ઢવ પુયજ્ઞને અગ્નિ, ઉત્સવ, કૃષ્ણને
નેહી તે નામને એક યાદવ. સુવવૃત જ તે નામનું એક કાવ્ય. ૩વના પુત્ર તે નામનું એક કાવ્ય. કત ત્રિઉંચા કરેલા હાથવાળું. કાન ન ચૂકે, સગડી. ૩દ્વાન ત્રિઓકેલ, બહાર કાઢેલ, ઉંચે
ગયેલ. ૩૪ત મદ વગરને હાથી. સાત ત્રિએકેલ, બહાર કાઢેલ. ૩rt go મુક્તિ, કરજ અદા કરવું,
ઉદ્ધાર કરો, ત્યાગ કરવો, ઉત્કર્ષ, ઉંચે
ધારણ કરવું. ૩દ્વાર ન ચુલે. કદ્વારા ત્રિ. ઉદ્ધાર કરનાર, ઉખેડી ને
ખનાર, તારનાર. ૩rtળ ઉઠાડવું, ઉદ્ધાર કર, ઉંચે
ધારણ કરવું. ૩જા ત્રીગળો. ૩દ્ધિ ત્રિ ઉંચે ધારણ કરનાર. ૩ર ત્રિઝુંસરી વગરનું, ભાર વગરનું,
દ, મજબૂત, ઉંચું. ડૂત ૦િ કપિલ, હાલેલ, પૂજેલ ઉડેલ. દૂનન નં૦ કંપાવવું, હલાવવું. ઉંચે
For Private and Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उद्धपन
२६३
-
-
ઉત્તપન 7૦ અમુક દ્રવ્યથી ઉંચે તપાવવું,
ઉંચે તપાવામાં સાધનરૂપ કઈ દ્રવ્ય. ૩જૂન ૧૦ ધૂળની પેઠે મર્દન કરવું, રસે
ઇમાં ઉપયોગી મસાલા. ૩દૂષા ન રોમાંચ,રૂવાં ખડાં થઈ જવાં તે. કત ત્રિ. ઉંચે ફેંકેલ, ઉચે ધારણ કરેલ,
જોગવીને છેડી દીધેલ, જૂદું કરેલ,
ઉખેડી નાખેલ, ઉદ્ધાર કરેલ. ૩રપળ ત્રિઉત્તરીય વસ્ત્રમાંથી બહાર
કાઢેલા હાથવાળું. હરિ સ્ત્રી ઉચે ફેંકવું, ઉંચે ધારણ કરવું,
બહાર કાઢવું, ઉદ્ધાર કરે. ૩માન ર૦ ચૂલો. ૩ય પુતે નામને એક નદ, ૩જા પુત્ર એક જાતનું વર્ણસંકર.
વન્ય પુo ઉંચે બાંધવું, ગળે ફાંસો
ખા, ફાંસીએ ચઢાવવું. ૩૬વશ્વન ન ઉપરના અર્થ કવાદુ ત્રિઉંચા કરેલા હાથવાળું. [વૃદ્ધ ત્રિ વિકસેલ, પ્રફુલ્લ થયેલ, બોધ પામેલ, જાગ્રત થયેલ. જૂ૩૪ ન્યાય વગેરેના મતે જાણેલી વસ્તુના સંબંધીના જ્ઞાન વગેરેથી જેનું ઉ
દીપન કરવામાં આવ્યું છે તે એક સંસ્કાર. ૩ોધ પુ. લેશ બોધ, ન્યાયાદિમતે સ્મૃતિ
ઉત્પન્ન કરવા માટે સંસ્કારનું ઉદ્દીપન. ૩ષા ત્રિ ઉદ્દીપન કરનાર, બોધ
આપનાર, જાગ્રત કરનાર, ૩યા પુ૦ સૂર્યો. ઉમર ૫૦ અનાજ ઝાટકવાનું સુપડું,
કાચબા, એક આશય, મહાશય, શ્રે, ગ્રંથની બહાર લોકપ્રસિદ્ધ જેને વક્તા
જણો નથી તે ક. ૩મર ત્રિ. મેટી ઈચ્છાવાળું, ઉદાર, શ્રેષ્ઠ,
વૃદ્ધિ પામેલ, મહાશય, મોટા મનનું, મહાત્મા.
દ્રવ પુત્ર ઉત્પત્તિ, વિષ્ણુ, ઉત્પાદક. કાવન ને કલ્પના, ઉપન કરવું, તર્ક
કરે, માનવું, ચિંતન. #ાવિત ત્રિમાનેલ, કલ્પલ, ચિંતવેલ. દ્વાન પુત્ર ઉત્કૃષ્ટ કાંતિ-પ્રકાશ, શોભા. દ્વારા ત્રિ. પ્રકાશમાન, કાંતિમાન. સારિત ત્રિ. દીપેલ, પ્રકાશે. ૩ન્નાસિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ દ્વારિની સ્ત્રી પ્રકાશતી, શેભતી, દીપતી સ્ત્રી. વિજ પુત્ર પૃથ્વીને ફાડીને પેદા થનાર
વૃક્ષ-લતા વગેરે. કત્રિ પુત્ર તે નામને એક યજ્ઞ, વૃક્ષ
ઘાસ-લતા વગેરે પાંચ પ્રકારનાં સ્થાવર. કદિ પુત્ર વૃક્ષ વગેરે પાંચ પ્રકારનાં સ્થાવર: કવિ ત્રિ ઉદ્દભેદક, ભેદનાર, ફાડનાર. ૩દ્વિજ ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ, પ્રકટ થયેલ,
ફાડી નાખેલ, ચીરી નાખેલ. ૩મત ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ, ન્યાયમતે પ્ર
ત્યક્ષોગ્ય. ૩મતલપ ત્રિનેત્રના વિષયરૂપ.
ત્તિ સ્ત્રી ઉત્પત્તિ, ઉત્તમ વિભૂતિ, ઉંચાઈ, આબાદી. ૩મે પુત્ર રોમાંચ, રૂવાં ઉભાં થઈ જવા
તે, ભેદીને ફાડીને ઉત્પત્તિ, પ્રકાશ, મે
લાપ-સંગમ-સમાગમ ૩મેન ન. ઉપરના અર્થ ૩૬ઝમ પુત્ર ઉદ્વેગ, ચોતરફ ભમવું, ભ્રાંતિ. ૩ઝમા ર૦ ઉપરના અર્થ. ૩ઝાત ર૦ ભમાવવું તે, હાથ ઉંચા
કરી તરવાર ફેરવી તે. ૩ઝાર ત્રિબ્રાંતિવાળું, ઉંચે ભમાવનાર, ફેરવનાર, ઉંચે ભમાવેલ-ભમેલ.
ત્રિવ કહેવાયેગ્ય, કથન, ઉદય પામતું. ૩યત ત્રિ. ઉંચ જતું, ઉગામતું, ઉગતું. ચત ત્રિઉદ્યમવાળું, જેણે ઉદ્યમ કર્યો હોય તે, તૈયાર થયેલ, ઉગામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उद्यत
ઉંઘત 7. ઉપમ, ઉદ્યોગ, રપત્ર પુ॰ ગ્રંથના પરિચ્છેદ. પતિ શ્રી ઉદ્યમ, ઉદ્યોગ. હથતી સ્ત્રી વૈદિક એક સ્તુતિપ્રકાર.
www.kobatirth.org
સચમ પુ॰ પ્રયાસ, પ્રયત્ન, ઉદ્યમ, ઉદ્યોગ, ઉંચુ કરવું, ઉગામવું,
રથમન ન ઉચુ ફેંકવું, ઊંચું કરવું, ઉગામવું.
૩૫મિત ત્રિ॰ ઊંચુ કરેલ, ઉગામેલ. સુધાન ૩૦ ૧૦ ભાગ, બગીચે, વાડી, છુપાનપાહ ત્રિ॰ માળી, ભગવાન, અંગી
ચાનું રક્ષણ કરનાર. સુપાનપાલ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. પાપને પુરુ ન॰ વ્રત વગેરેની સમાપ્તિ, વ્રતપ્રતિષ્ઠા, ઉજવવું, ઉજમણું. રઘામ પુ॰ ઉંચે બાંધવાનું સાધન, દેરડી વગેરે.
કઘાવ પુ॰ ઉપરથી મિશ્ર કરવું, મિશ્રણ, સુપાત્ત પુ॰ ઉદ્યમ, ઉદ્યોગ, કાષ્ટ એક દેવ. પુત્ત ત્રિ. ઉદ્યમી, તૈયાર, સજ્જ. સોળ પુ॰ ઉદ્યમ, પ્રયત્ન, પ્રયાસ, મહાભારતનું ઉદ્યોગ પ.
કપોળપર્યન ન૦ મહાભારતનું ઉદ્યોગપ કોનિન ત્રિ॰ ઉદ્યમી, મહેનતુ, પ્રયત્ન
કરનાર.
ઉદ્યોજ્ઞા ત્રિ પ્રવક, પ્રેરક, યેાજના
કરનાર.
રીત પુ॰ પ્રકાશ, તેજ. સુપ્ર પુ॰ પાણીને ખીલાડા,
૩: પુ॰ ગગનચારી એક નગર, ગંધવ નગર.
સપ્રદ પુ॰ ઉપરના અ.
રથ પુ૦ રથને ખીલેા, તામ્રચૂડ પક્ષી. સપા પુ॰ એક જાતના સ રુખ્રિસ્ત ત્રિ॰ અતિશય, અધિક, ઘણું, સ્ફુટ,
પ્રકર
૨૬૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉનાન્ત
ઉદ્રેષ્ઠ પુ॰ બુદ્ધિ,અતિશય, વધારા, ઉપક્રમ, આર્ભ.
પુત્રેજા શ્રી. એક જાતના લીંબડે. ૩Żશીય ૧૦ સામવેદને એક ભાગ, ઉન્નત ત્રિ॰ ઉત્કૃષ્ટ, ઉન્નત. ૩દત્તર પુ॰ પાંચ પ્રકારનાં વમાંનું વ ૩૪ન્ધન 7૦ ઉચે બાંધવુ
સાપન ૬૦ દાન, ઉંચે તેાળવુ, જોખવું, ઉખેડી નાખવું.
૩૪મન ન૰ એકવું, બહાર કાઢવું. સાયક્ પુ॰ ધાન્ય પકાવનાર વાયુ. ઉદયમ્ ત્રિ॰ વૃદ્ધ, ધરડુ'. ૩૪ñ પુ॰ અતિશય અધિક, ચોળવુંઅમુક કાઈ ચૂણુથી શરીર ઉપર રહેલ મેલ વગેરેને દૂર કરવા તે. ૩દર્શન ન॰ શરીરને સાફ્ કરનાર પદાર્થ, શરીરને સાફ કરનારા પદાર્થોથી શરીર સાર્ કરવું તે, લેપવું, ઘસવું, ચોળવુ, ઉચ કૂદવુ, લેાટવુ, આળેટવુ. ૩૪ન્તનીય ત્રિ શરીરને સાફ કરવાનું
દ્રવ્ય.
૩૪હેન ન॰ અંદર હસવુ, વધારવું. ૩૪દ્ધન ત્રિ॰ વધારનાર.
૩૪ઢેળ ૬૦ મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવું, ઉંચે ધારણ કરવું.
ઉન્નહિત ત્રિ॰ મૂળમાંથી ઉખેડી નાખેલ, ઉંચે ખેંચેલ
For Private and Personal Use Only
૩૬૪ જુ॰ વિવાહ, પુત્ર, દીકરા. ઉદહન ન॰ વહેવું, ઉંચકવું, ધારણ કરવુ ઉંચે લઇ જવું, વિવાહ. ઉદહા શ્રી કન્યા, પુત્રી.
ઉદાત્ત ન॰ ઉંચેથી જણાવવું, ઉંચેથી વગાડવું.
પદ્માન પુ॰ ઉલટી, બહાર કાઢવુ, એકવું. રધાન ત્રિ. એલ, બહાર કાઢેલ. કાન્ત ત્રિ॰ઉપરના અ.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उद्वन्ति
उन्दुरुकर्णी
ઉદાત્ત ઉ૦ મદરહિત હાથી,
તરફથી ઉભરાયેલ. પુમૂળમાંથી ઉખેડવું, ઉચે ધારણ ૩ર કિદુરાચારી, દુષ્ટ આચરણવાળું, કરવું, મુંડન.
ઉંચે કેલ, ભેગવીને છોડી દીધેલ, અ૩er શાંત થવું, ઠરી જવું, હેલાઈ ધિક, ઘણું, ગભરાયેલ. જવું.
જ ઉ૦ વ્યાકુળ ચિત્તપણું, વિરહથી ઉજાર પુ. પિતાનું સ્થાન છોડીને અસ્ત પન્ન થનાર દુઃખનું ઉપર આવવું, કે. પામવું.
ટાળો, ભય, ત્રાસ. ૩ ર ૧૦ મારવું મારી નાખવું, છેડવું, | ૩ ૧૦ એક જાતનું ફળ. રજા આપવી, એક સ્થાનથી બીજે
. વેગવાળું, વેગવગરનું, નિશ્ચળ. સ્થાને લઈ જવું, એક સંસ્કાર. કર ત્રિઉદ્વેગ પમાડનાર, કરવત ત્રિ પોતાનું સ્થાન છોડીને અસ્ત ૩ના ૧૦ પ શબ્દ જુઓ.
ત્રિ ઉગ પમાડવા લાયક પામનાર. ૩rfસન ત્રિઉપરનો અર્થ
નિત નિં. ઉદ્વેગ પામેલ, કંટાળેલ. ૩0 થ૦ છોડીને, તજીને, રજા આ- હરિ ઝિ૦ ઉંચી વેદિકાવાળું, ઉંચી એપને, એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને લઈ
ટલીવાળું. જઇને
૩૪ પુ. અત્યંત કંપ-ધ્રુજારી. સદ ત્રિ. ઉંચુ કરવા ગ્ય, ઉચે ધારણ ૩પ ત્રિ. અત્યંત કંપેલ-ધ્રુજેલ. કરવા યોગ્ય.
૩૪ ત્રિવ વેળાને ઓળંગી ગયેલ, મર્યા૩ઝાદ પુવિવાહ, લગ્ન.
દાને વટી ગયેલ. સાહન ન. વિવાહ કરવો, લગ્ન કરવા, દર ૧૦ વીંટવું, હાથ-પગ બાંધવા, બેઉંચે લઇ જવું, ઉંચકી જવું, એક ટવું, આલિંગન. સ્થાનેથી બીજે સ્થાને લઈ જવું.
ઇન ત્રિજેનાં બંધન છૂટી ગયાં હોય ૩કાન ઉચે ધારણ કરી રાખવાનું
તે, જેણે બંધન છેડી નાખ્યું હોય તે. સાધન, વિવાહ, જેમાં બે વખત ખેડવું ૩ો ત્રિ પરણનાર. પડે તેવું ખેતર.
૩યણ ન૦ ધ જુએ. યદાની સ્ત્રી કેડી.
ડબ્રણ ચાર વર૦ મશ૦ સે વીણવું. ૩rદર ત્રિવિવાહમાં સાધન મંત્ર વગેરે. | કરણ ૩૦ ૩૦ સેટ વીણવું, ઉંચે સહિત ત્રિપરણેલ. કરિની સ્ત્રી, દેરડી.
૩૬ ૦ ૨૦ સ0 સેદ્ ભીંજવવું, પદાદુ ત્રિ. ઉંચા કરેલા હાથવાળું.
લાળવું. ૩ ત્રિ ઉપરનો અર્થ.
૩૪ ૫૦ ઉંદર. ૩શિ ત્રિ ઉગવાળું, કંટાળેલ, વ્યાકુળ ૩૩ર ૫૦ ઉંદર.
મનવાળું, ખળભળી ઉઠેલ, ગભરાયેલ. કપુર સ્ત્રી. ઉંદરકાની નામની દિવા ૧૦ ઉદ્ધાર કરવો. ૩ીક્ષા ૨૦ ઉંચે જેવું, નેત્ર, આંખ. ૩૩૪ પુઉંદર. કકત ત્રિ વિશે કરી ઉચે ગયેલ, ચ- કસુજ સ્ત્રીકુટુiાં જુઓ.
વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उन्यूर
www.kobatirth.org
સન્દૂરપુ॰ ઉંદર, ૩૨ ૩૦ ઉંદર.
સુન્ન ત્રિ॰ ભીનું કરેલ, પલાળેલ, દયાળુ. ઉન્નત ત્રિ॰ ઉંચુ, મેટું.
સુન્નત ન૦ દિવસનું માપ જાણવામાં સાધન રૂપ એક ઉપાય.
ઉન્નતાહ પુ॰ છાયા ઉપરથી વખત નણવાનું સાધન એક ક્રિયા. ઉન્નતઐતમ્ ત્રિમાટા મનવાળું”. ઉન્નતતા સ્રી ઉયાઇ, મેટાઇ, ઉન્નતત્વ ન ઉંચાઇ, મેટાઇ. સુન્નતરામ ત્રિ॰ ઉંચી નાભિવાળુ. ઉન્નતા સ્રી. ઉંચાઇ, મેાટાઇ,ઉંચી-મોટી સ્ત્રી. ઉન્નતાનત ન॰ ઉંચું નીચું સ્થાન વગેરે. ઉન્નતિ સ્રી॰ વૃદ્ધિ, ઉદય, ચઢતી. સન્નતીરા પુ॰ ગરૂડ. સુન્ન ત્રિ॰ ઉંચે બાંધેલ, ઉત્કટ, ઉગ્ર. હન્નમન ન॰ ઉન્નતિ, ઉંચું કરવું, સુશ્રુતમાં
કહેલ, એક યંત્રકમ, ઉંચાઇ, ઉંચાપણું. ઉન્નમિત ત્રિ॰ ઉન્નત, ચુ' કરેલ. રશન્ન ત્રિ॰ ઉન્નત, ઉંચે નમેલ. સાય પુ॰ ઉચે લેવું, કૂવા વગેરેમાંથી પાણી ખેચવું. સાયન ન॰ વિતર્ક, ઉંચે લેવું, એક જાતનું પાત્ર.
સન્નયન ત્રિ• ઊંચાં કરેલ નેત્રવાળુ, સુન્નત્ત ત્રિ॰ ઉંચી નાસિકાવાળુ સુન્નાર્ પુ॰ ઉંચો શબ્દ.
સુન્નત્તમ પુ॰ સૂર્યવંશી તે નામના એક રાજા. સુન્નામ ત્રિ॰ ઉંચી નાભિવાળું, દુટાળું. સન્નામ પુ॰ મેટા ટા. સુન્નાર પુ॰ ઉંચે લઈ જવું, વિતર્ક, ઉચ્ચય. રન્નાયત્ત ત્રિ॰ઉચ લઈ જનાર, વિભાગ
કરનાર.
સુન્નાહ પુ॰ ઉંચુ કરીને બાંધવું. પન્ના૪ ૬૦ કાંજી,
૨૬૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उन्मत्तप्रलपित
યુન્નિદ્ર ત્રિ॰ વિકસેલ, પ્રશુલ્લ, નિદ્રારહિત,
જાગૃત.
ઉન્નિવ્રતા સ્ત્રી॰ નિદ્રારહિતપણું, વિકસ્વરપણું, ઉન્નિવ્રુત્ત 7॰ ઉપરના અ.
સુન્નીત ત્રિ॰ ઉંચે લઇ જવાયેલ, વિતક કરેલ.
સુન્નતૃ ત્રિ॰ ઉંચે લઈ જનાર, કલ્પના ક
રનાર.
ઉન્નતૃ પુ॰ તે નામના એક ઋત્વિજ ઉન્મત્ર ત્રિ॰ ઉન્મેલા ઋત્વિજસબંધી. ૩ન્તય ત્રિ॰ઉંચે લઈ જવા યેગ્ય, ક
પના કરવા યાગ્ય, તર્ક કરવા યાગ્ય. ૩′ તુરા ૧૦૪૦ સેટ પૂર્ણ કરવું. ઉન્મત્ત ત્રિ જળ વગેરે ઉપર તરનાર. સમજ પુકડે સુધી જળમાં રહી તપ કરનાર તાપસ.
સન્માન ન તરવું. ૩ન્મનુજી ૧૦ દિવસ-રાત્રિના વધારા-ધટાડાનું એક સાધન. ઉન્મત્તુ ત્રિ॰ ઉંચે મંડળવાળું કુમકુળ પુ॰ છાયા ઉપરથી વિસ જાણવા માટે ઉંચે મંડળમાં રહેલ સૂર્યનું છાયાક .. ૩મડનું પુ॰ ઉન્મઢલશ'કુ. ઉન્મત્તુરાં પુ ઉપરના અ. ઉન્મત્ત પુ॰ ધતુરા, મુચકુંદ વૃક્ષ. ૩ન્મત્ત ત્રિ॰ ગાંડુ, પાગલ, ગ્રહ કે ભૂતના
વળગાડવાળુ, ઉર્દૂત, અત્યંત મદોન્મત્ત. ઉન્મત્તા પુ॰ એક જાતના તાપસ. ઉન્મત્તલ ત્રિ. ઉન્મત્ત ત્રિ॰ શબ્દ જુએ. ૩મત્તા, અન્ય તે નામના એક દેશ. ૩મત્તગીત ત્રિ॰ ગાંડા માણુસે ગાયેલ, પાગલ માણસને બકવાદ. સન્મત્તતા સ્રો॰ ગાંડાઇ, ગાંડપણ, ૩ન્મત્તય ન॰ ઉપરના અ. ૩મત્તમપિત ત્રિ॰ ઉપરના અ
For Private and Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उन्मथन
www.kobatirth.org
સમર્થન ૬૦ મથી નાખવુ, ચોળી નાખવું મન કરવુ, મારી નાખવુ, સુશ્રુતપ્રસિંહ એક યંત્રક . સમયન ત્રિ॰ મથી નાખનાર, ચોળી નાખનાર, મારી નાખનાર.
૩ચિત ત્રિ॰ મથી નાખેલ, ચોળી નાખેલ, ઘસી નાખેલ.
નમસ્ ત્રિ॰ મવાળુ, જેને મદ થયા હાય તે, મદ ઉત્પન્ન કરે તેવુ.
સુમન ત્રિ॰ જેતે કામ ઉત્પન્ન થયા હોય તે.
કર્મવિષ્ણુ ત્રિ॰ ઉન્માદી સ્વભાવવાળુ, ગાંડું,
સમનવ્ ત્રિ॰ ઉત્કંઠાવાળુ, ખીજે સ્થળે મનવાળું, ચકમનવાળું, સન્મના ત્રઉપરના અ. ૩મની સ્ત્રી. યેગીએની એક અવસ્થા. સમથ પુ॰ વધ, નાશ, મારી નાખવું, મથી નાખવુ, પીસી નાખવું. સમથન ન॰ ઉંચા દંડ વગેરેથી હલાવવું, વલાવવાનું સાધન રવૈયા.
સમર્દન ન૦ ચોળવુ, ઘસવુ', વાયુને - વસ્થિત કરવા માટેને સુશ્રુતપ્રસિદ્ધ એક વ્યાપાર, મન કરવાનું સાધન. જુમ્મા સ્રો॰ ઉંચુ માપ. સન્માન્ય પુ॰ માંસ મૂકીને સિંહ વગેરેને ખાંધવા માટે મૂકેલું એક ફૂટ્યુંત્ર, ફ્રાંસલા, હલાવીને ઉઠાડવુ, મારી નાખવુ. ૩મ્માજ્ ૩૦ એક જાતને રાગ, ગાંડપણુ,
સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક વ્યભિચારી ભાવ. ઉન્માદ્ ત્રિ॰ ગાંડુ, પાગલ. ૩માલ ત્રિ॰ ગાંડું બનાવી મૂકનાર ધતુરા વગેરે.
સન્માન પુ॰ તે નામનું કામદેવનું એક
ખાણું. ૩માન ત્રિ ગાંડુ' બનાવી મુકનાર.
२६७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उन्मोचन
ઉસ્માત ત્રિ॰ ગાંડુ, પાગલ. સન્માનિ ત્રિ. ઉન્મત્ત શબ્દ જીએ જુમ્માન ન॰ તેાલાં, કાટલાં, ઊંચું પ્રમાણ, માપવું, જોખવું.
સન્માન પુ॰ દ્રોણ જેટલું એક માપ. સન્માર્ગ ત્રિ॰ માર્ગને એળ`ગનાર, અવળે માગે જનાર.
૩ન્માર્ગે પુ વિરૂદ્ધ મા, અવળા મા ન્મિતિ ત્રિંચા પ્રમાણવાળુ. ૩મિષ ત્રિ॰ વિકસ્વર, પ્રશુદ્ઘ, કંઈક પ્રકાશવાળું.
૩િિવત ત્રિ॰ વિકસેલ. ખીલેલ, પ્રફુલૢ થયેલ, કાંઇક પ્રકાશેલ,
કુમ્મીજી પુ॰ વિકાસ, આંખ ઉઘાડવી. ૩મીન ૧૦ ઉપરના અ. રીહિત ત્રિ॰ વિકસેલ, પ્રકાશેલ, ઉષાડેલ, ઉઘડેલ નેત્ર વગેરે. જમ્મુત્ત ત્રિ॰ બંધનરહિત, મુક્ત, છૂટુ ૩સ્કુલ ત્રિ॰ ઉંચા મુખવાળુ, ઉદ્યોગી, તૈયાર, તત્પર
સમુદ્ર ત્રિ॰ ઉઘડેલ, વિકસેલ, પ્રફુલ્લ. ૩ન્ત્ર્ નામધાતુ મૂળમાંથી ઉખેડી નાંખવું. સમૂહન ૧૦ ઉપરને અ ૩મૂહિત ત્રિ॰ મૂળમાંથી ઉખેડી નાખેલ. ૩įનાયમ્મુના સ્ત્રી જેમાં ‘ તું સાફ કર વાળી નાખ ' એમ કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. સÇય ત્રિ હાથ ઉંચો કરીને સ્પેશ કરવા યેાગ્ય, ઉપરથી અડકવા યોગ્ય.
For Private and Personal Use Only
સ્મૃત વ્ય૰ ઉપરથી પુરા કરીને,
હાથ ઉંચા કરી અડકીને. સમ્મેય ત્રિ॰ માપવા યોગ્ય, જેખવા યોગ્ય, તાળવા યોગ્ય
સન્મેલ પુ॰ નેત્ર વગેરેનું ઉઘાડવું, કંઇક
પ્રકાશ.
ઉન્મેષ ન૰ઉપરના અ. સોવન ન છોડવું, ઘેાડી મૂકવું, ધનધી છૂટા કરવું.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपकृत
૩૪ ૩૦ અધિકના અર્થમાં, હનમાં, | સારિકા શ્રી. રાજમહેલ, કપડાનું ઘર
પાસે, સમીપ, સામી, સમાનતામાં, હ. તંબુ. યાત ગુણના સ્થાપનમાં,વ્યાપ્તિમાં, પૂજામાં, ૩vaifન ત્રિ ઉપકાર કરનાર, શક્તિમાં, આરંભમાં, દાનમાં, દેષ કહે- ઉપવારા સ્ત્રી કરિ જુએ. વામાં, અધ્યયનમાં, અંત-છેડે એવા અ- ૩૫ર્થ ત્રિ ઉપકાર કરવા યોગ્ય, ઉપર્થમાં અને નિદર્શન એવા અર્થમાં.
ચારથી વ્યાપ્ત. ૩૪ પુ. તે નામને એક કષિ. ૩પવા શ્રી. રાજમહેલ, રાજાને રહેવા ૩uva ત્રિો પાસે, નજદીક, કંઠની પાસે, માટે બાંધેલ તંબુ-રાવટી. ગામ વગેરેની પાસે.
૩પરિબ ૨૦ વ્યાપ્તિ, ફેલાવું, ચોતરફ ઘેડાઓની એક પ્રકારની ગતિ.
નાખવું, વેરવું. ૩vava વ્ય૦ કંઠનું સમીપપણુ.
ઉપજ વ્યકિરણનું સમીપપણું, કિરઉપનિદિ સ્ત્રવ ટચલી આંગળીની
ણમાં. પાસેની આંગળી.
૩પજીવી પુત્ર વિરાટ રાજાના સાળા કી૩પવા કન્યાની સખી વગેરે.
ચકના નાના ભાઈઓનું એક સૈન્ય.
૩પ%િ સ્ત્રી કાળી જીરી. ૩૨ ૧૦ ઉપકરણ, હરકે મુખ્ય કા
૩પશ્ચિ સ્ત્રી ઝીણી એલચી, કાળીજીરી, મનું સાધન, રાચરચીલું, રાજા વગે
મોરથુથુ. રેનાં છત્ર-ચામર વગેરે.
૩પમી . ઘડાની પાસે. કપાળ ત્રિ. ઇન્દ્રિયોને અનુસરનાર.
૩પવન પુત્ર બ્રહ્મચારી, ચ૦ ઈન્દ્રિયોમાં, ઈન્દ્રિોનું
૩uળ ત્રિક ઉપકાર કરનાર, ઉપકાર સમીપપણું.
કરવાના સ્વભાવવાળું. ૩vf વ્ય૦ કાનમાં, કાનનું સમયપણું. ૩પતા ત્રિનાના પ્રવાહની પાસે ગયેલ– ૩પ ત્રિ ઉપકાર કરનાર, અનુકૂલતા રહેલ. કરનાર,
૩પ૭૨ ૧૦ નાના પ્રવાહની પાસે. કપાપ અન્ય સમુદાયમાં, સમુદાયનું ૩પચા સ્ત્રી, પીપર.
સમીપપણું, મેર વગેરેના પીછામાં, મેર કપા પુત્ર મોઢાનો એક રોગ. વગેરેના પીછાનું સમીપપણું.
ઉપકું ત્રિ દર્ભની પાસે ગયેલ-રહેલ. ૩પપ ત્રિ. આચારને પ્રાપ્ત થયેલ. કપરા દર્ભની પાસે, દર્ભમાં. કપરુપના ૧૦ સંપાદન, પ્રાપ્ત કરવું તે, ૩પપ ત્રિ. કુવાની પાસે પ્રદેશ વગેરે. આ જન, જોડવું તે.
૩પપ અથ૦ કુવાની પાસે, કુવામા ૩પહપનાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
૩vપગારાય પુરુ કુવાની પાસેનું જ કાદિ પુછ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ લાશય-હવાડે. એક શબ્દસમૂહ.
ત્રિકાંઠે ગયેલ-રહેલ. સવાર પુછે ઉપકાર.
૩૫૪ થ૦ કાંઠાની પાસે, કાંઠા ઉપર. ‘સુપર ત્રિ ઉપકાર કરનાર, હરકેઈ ! ૩પત્ત ત્રિજેને ઉપર ઉપકાર કર્યો કારણ.
હોય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपकृत
उपगामिन
૩vછત ૨૦ ઉપકાર. ૩પતિ ત્રિઉપકાર કરનાર. ઉપso f૦ કૃષ્ણની પાસે ગયેલ–રહેલ. ૩પsor ર૦ કૃષ્ણની પાસે, કૃષ્ણમાં. ૩૪ ત્રિનિયત, મૂકેલ, સ્થાપેલ ઉપ
ભંગ કરવા માટે સમર્થ. કપોસ્ટ પુ. તે નામને એક ઋષિ. ૩પ ત્રિ. આરંભ કરનાર. ૩પમ પુત્ર ઉપાયના જ્ઞાનપૂર્વક આરંભ,
પ્રથમ આરંભ, સામ-દાન વગેરે ઉપાય, આરંભ કરાતું, ચિકિત્સા. vમા ર૦ આરંભ, આરંભનું સાધન,
કોઈ ગ્રંથની ભૂમિકા. ૩પત્રકળવા સ્ત્રી ગ્રંથમાંના વિષયને
ગ્રંથના આરંભમાં પ્રથમ નિર્દેશ. ૩પ ઝિંઆરંભ કરવા યોગ્ય, ચિકિત્સાના અંગરૂપ એવું એક લક્ષણ, ચિકિત્સાના કેવી રીતે આરંભ કરવો તે
જણાવનારે એક ગ્રંથ. રૂપાન્ત ત્રિ. આરંભેલ, વિસ્તૃત. ૩રિયા સ્ત્રી ઉપકાર. કુપા નિન્દા. કપરા 7િ૦ લગભગ એક કેસ ગયેલ. કપરા ૨૦ એક કેસની પાસે. ૩vaોન નનિંદા. કપણ ત્રિક નિંદા કરનાર. કપણ પુગધેડે. ૩પવા પુ. મદ, અભિમાન, ગર્વ વગેરે, ૩પપ પુત્ર વિષ્ણુને શબ્દ. ૩viા પુત્ર ઉપરને અર્થ. ૩પક્ષય પુત્ર નાશ, હાનિ, ક્ષીણતા. કર ત્રિ ક્ષય પામેલ, ક્ષીણ થયેલ, નાશ
પામેલ. ૩પક્ષ મચ૦ ક્ષયની પાસે, રહેઠાણની
પાસે. ૩vલત ત્રિય સમીપમાં રહેનાર
ઉપનિ ત્રિ ક્ષીણ થયેલ, પિતાનું કામ તે કરવામાં અસમર્થ થયેલ, હાનિ પામેલ. ઉપv go આક્ષેપ, તિરસ્કાર, સમીપ,
પાસે, થાપણું ૩vપણ શકના અનને બ્રાહ્મણને
ઘેર રાંધવા આપવું તે, સંપવું, થાપણુ
મૂકવી. ૩vપણ ધર્મ પુત્ર ઉપરના અર્થ. ફાતિ 7. ખાત–ખાઈ-ખાડીને અનુ
સરેલ-ખાતની પાસેનું. ૩પલાત ૩૨૦ ખાત-ખાઈ-ખાડીની
પાસે–માં. ૩vજ ત્રિ પાસે જનાર, અનુસરનાર, પાસે
રહેનાર. કપાઇ ત્રિ સમુદાયને પ્રાપ્ત થયેલ. Tuત ત્રિ સ્વીકારેલ, પાસે ગયેલ, પાસે
રહેલ, જાણેલ, પ્રાપ્ત કરેલ, પ્રાપ્ત થયેલ. ૩vમત ૧૦ પ્રાપ્તિ, પહોંચ, રસીદ, સ્વીકાર. ૩પતિ સ્ત્રી પ્રાપ્તિ, પહોંચ, રસીદ, સ્વીકાર. ૩પત્ય વ્ય૦ પાસે જઈને. ૩vપતૃ ત્રિ પ્રાપ્ત કરનાર, સમપ જનાર,
સ્વીકારનાર, જાણનાર. ૩૫ના પુત્ર સમીપ જવું, પાસે જવું, વી
કાર, જ્ઞાન. ૩પમન ન ઉપરના અર્થ. ૩urી બચ૦ પાસે જઈને, સમીપ જઈને. ઉપથ ત્રિ પાસે જવા યોગ્ય, સમીપ જવા
યેગ્ય, ૩urઇન ૬૦ તે નામને એક ઋષિ. ૩urryવ્યજ્ઞમાં ગાન કરનાર એક ઋત્વિજ. ૩પપ સ્ત્રીગાન. ૩પ. પુ. યજ્ઞમાં ઉદ્દાતાની પાસે ગાન
કરનાર એક વિજ. ૩viાતૃ ત્રિ- સમીપમાં ગાન કરનાર. ૩પગામિન ત્રિ સમીપ જનાર, સ્વીકારનાર,
જાણનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपगिर
उपचारछल
-
-
-
-
કારિ વચ્ચ૦ પર્વતની પાસે, પર્વત ઉપર. | . જાતને હમ. ૩મિર પુત્ર પર્વતની પાસે ઉત્તરદિશામાં || ૩પઘાત ત્રિનાશ કરનાર, પીડા કરનાર કેઇ એક દેશ.
૩vઘતિન ત્રિઉપરના અર્થ ૪vજરિ ગઢ ગિર શબ્દ જુઓ. ૩પદ્મ પુo પાસેને આશ્રય. કvળતિ સ્ત્રી તે નામનું માત્રાવૃત્ત છંદ. ૩vજ ત્રિક પાછળથી ઉત્પન્ન થયેલ, પાસે ૩જુ ત્રિ- કિરણ અથવા ગાય વગેરેને જેણે થયેલ,
પ્રાપ્ત કરેલ હોય તે, ગોવાળ વગેરે. ૩પવા પુત્ર ચક્રવાકન જેવું એક પક્ષી. ૩૫૬ ૩૨૦ ગાયની પાસે.
૩પ વ્ય૦ પૈડાંની પાસે, પૈડાં ઉપર ૩vશુષ ત્રિ સમીપમાં રહી રોકનાર, ગોંધી ફાવત્રુ ર૦ ઉપનેત્ર-ચશ્માં. રાખનાર.
૩પવતુ ત્રિવ ચારની સંખ્યાની પાસે કામુ પુછે ગુરૂની પેઠે ઉપદેશ વગેરે કરનાર. રહેનાર. ૩પશુ મધ્ય ગુરૂની પાસે; ગુરૂમાં-વિષે. ઉપચતુર ૩૦ ચારની પાસે, ચતુર કે ૩vપૂઢ ર૦ આલિંગન, ભેટવું તે.
ડાહ્યા માણસની પાસે. ૩vપૂઢ ત્રિ- આલિંગન કરેલ, ભેટેલ.
કાવય પુત્ર વૃદ્ધિ, ચઢતી, ઉન્નતિ, જ્યો૩પ ત્રિ, આલિંગનની પાસે પ્રદેશ
તિપ્રસિદ્ધ લગ્નસ્થાનથી છઠું વગેરે
સ્થાન. વગેરે. ઉપર ૧૦ આલિંગન, ભેટવું તે.
૩પતિ ત્રિવ ઉપાસેલ, સેવેલ, ઉપચારથી ૩પદ ત્રિઆલિંગન કરવા યોગ્ય, ભે
જાણેલ, લક્ષણથી જાણેલ. ટવા ગ્ય, ગ્રહણ કરવા યોગ્ય.
ઉપચ થ૦ ચામડાની પાસે, ચામડામાં. ૪૫ઇ આલિંગન કરવું, ભેટવું.
ઉપાર્જન ત્રિ, ચામડાને પ્રાપ્ત થયેલ, ચા
મડાની પાસે રહેલ. નૌર ત્રિ, ગૌર વર્ણને પ્રાપ્ત થયેલ.
૩૫ત્તર્ણ ત્રિસેવવા ગ્ય, ચિકિત્સા કપst કેદ પકડવું, બંધીખાને નાંખવું,
કરવા ગ્ય. ઉપયોગ, અનુકુલતા, ગ્રહણ, સ્વીકાર,રાહુ
૩પર નવ સેવા, ચિકિત્સા. કેતુ વગેરે. ૩પપ્રદ ત્રિ” કેદ પકડાયેલ કેદી વગેરે.
ઉપર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ૩પ ૧૦ પાસે રહીને ગ્રહણ, સ્વીકાર.
૩પવા ત્રિ. સામે ઘા કરનાર-મારનાર,
પ્રસન્ન થયેલ. ૩v go ધરવું, મૂકવું, ભેટ ધરવી. ઉ
૩પવાચિન ત્રિ. વૃદ્ધિકારક, પહાર, ભેટ, ૩vat ત્રેિ ભેટ તરીકે આપવા ગ્ય.
કપાળ પુ. યજ્ઞમાં ઇટ વગેરેથી બના
વેલું અગ્નિ ધારણ માટેનું એક સ્થળ. ૩vજા ત્રિસમીપમાં ગ્રહણ કરાવવાને
ઉપચાર પુત્ર ચિકિત્સા, સેવા, વ્યવહાર, રાખવા યોગ્ય.
લાંચ, ખોટું ખોટું પણું મીઠું બોલી ૩પઘા ર૦ ઉપહાર-ભેટ.
સંતેષ ઉપજાવે તે, ધર્માચરણ, પૂજાનું ૩થતિ પુ0 નાશ પમાડવું, કર્મ માટે અ.
સાધન દ્રવ્ય. યોગ્યતા સંપાદન કરવી, અપકાર, ઈન્દ્રિ- ૩પવાછત્ર ૧૦ વાદીએ કહેલા વાકયને
નું પિતાપિતાના કાર્ય કરવામાં અસ- તેના તાત્પર્યથી જૂદા અર્થમાં કલ્પીને મર્થપણું, રોગ, પાપને સમૂહ, એક બેટો ઉત્તર આપવારૂપ એક દૂષણ.
For Private and Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपचार्य
ર૭૨
उपताक
૩પવાળું ત્રિ. સેવા કરવા ય, ચિકિ.
સા કરવા યોગ્ય. કપરા ન૦ સેવા, ચિકિત્સા. ૩પવિત ત્રિ. શરીરમાં સોજો વગેરે આવે
કવિત ત્રિસમૃદ્ધ, લેપેલ, ખાંડેલ,
સાવધ થયેલ, એકઠું કરેલ. ૩પરિત્તિ સ્ત્રી વૃદ્ધિ, સમૃદ્ધિ, ઉન્નતિ,
ચઢતી. ૩પવિત્ર ન. તે નામને એક છંદ. suf= પુ. ધ્રુતરાષ્ટને એક પુત્ર. ૩પવિત્રા સ્ત્રી, ઉંદરકાની ઝાડ, સ્વાતિ નક્ષત્ર, હસ્ત નક્ષત્ર, દેતીવૃક્ષ, તે નામને
એક છંદ. ઉપય ત્રિઅંકુશ વગેરેથી નમાવીને
વીણવા ગ્ય ફુલ વગેરે. પાન શાંત પાડીને પ્રાર્થના
કરવી, ફેસલાવવું, સમીપમાં મંત્રણ કરવી. ૩પ૦થવ પુ. ઘરમાંથી નીકળવું. કપડા પુ. સ્ત્રી અને પુરૂષના સંગથી
ઉત્પન્ન થનાર દેહ, ઉત્પત્તિ. પાચ ત્રિવ ફાડવા યોગ્ય, અંદર અંદર
ફાટફૂટ કરવા લાયક. ઉપકરણ ૭૦ વૃદ્ધાવસ્થાનું સમીપપણું. રૂપના શ્રી યમુના નદીની પાસે આવેલી
એક નદી. ૩પષહિપન ઝિ૦ ઉપદેશક, ઉપદેશ આપનાર. ૩પત્તિ સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. કપાસુ અથ૦ ઢીંચણની પાસે. ૩પકv ભેદ, ફોડવું, ફાટફૂટ કરવી તે,
ધીમે સ્વરે જપ. ૩vઝાપા ત્રિભેદ પડાવનાર, ફેડનાર,
ફાટફૂટ કરનાર. કપાપના ત્રિક ભેદ પાડવા યોગ્ય, ફાટ
ફૂટ પાડવા યોગ્ય. કવિતા સ્ત્રી એક જાતની કાગડી, પડ-
જીભ, તે નામનો એક રોગ, એક કડે. ૩નિgિ aો. ઉપરના અર્થ. ઉપકજ ત્રિ પાસે રહી જીવનાર, સેવક. ૩પ ત્રિજીવનને પ્રાપ્ત થયેલ. ૩પગવ ત્રિપારકા ઉપર જીવનાર, પિન
તાના જીવન તરીકે બીજાને આશ્રય લેનાર. ૩પવન ૧૦ આજીવિકા, ગુજરાન, ગુ
જરાન ચલાવવા માટે કોઈને આશ્રય. ૩પનીની ત્રિ આજીવિકા માટે આશ્રય
કરવા ગ્ય. ૩પરિવા સ્ત્રી જીવનના ઉપાયરૂપ વૃત્તિ. જનવિન આશ્રિત, કોઈને અશ્રય
લઈ જીવનાર. ૩પ વ્ય ત્રિઆશ્રય, આધાર, આજી
વિકા માટે આશ્રય કરવા યોગ્ય. ૩પપ પુત્ર પ્રીતિ, સેવન. ૩ોપમ વ્ય૦ પ્રીતિ, કલ્યાણ જેવાં
કર્મ તેવા ભેગ, મૌન-ચુપકી. ૩૫s R૦ પ્રથમ જ્ઞાન. ૩પHI સ્ત્રી. કેઈના ઉપદેશ વિના પિતાની મેળે પ્રથમ જાણવામાં આવે છે. પ્રથમ
જ્ઞાન. ૩ષત ત્રિ. કેઈના ઉપદેશ વિના પિ
તાની મેળે પ્રથમ જાણેલ. ૩પકતિષ ૧૦ તિષશાસ્ત્રને અનુસ
રનાર ગણિત વગેરે શાસ્ત્ર. કાઢવાન ઉપહાર, ભેટ, ધરવું, મૂ
કવું, ભેટ મૂકવાનું દ્રવ્ય. ૩uતા ન તે નામનું એક તંત્ર શાસ્ત્ર, ૩પતા ત્રિ- તપેલ, સંતાપ, પામેલ. ૩પતા પુત્ર સંતાપ. ૩પતિપતૃ ત્રિ, સંતાપ ઉપજાવનાર, રેગ
વગેરે. ૩પતા: ૬૦ ઉતાવળ, સંતાપ, અશુભ, પીડિવું, દુઃખ દેવું. ૩uતાપવા ત્રિસંતાપ ઉપજાવનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उपतापन
www.kobatirth.org
ઉપતાપન ત્રિ. ઉપરના અ. ઉત્તાપન ન॰ સંતાપ ઉપાવે. ૩પત્તાપન ત્રિ॰ સંતાપ પામેલ, રાગી. હતાશ ત્રિ॰ તારનાર.
૩પતિષ્ય ૬૦ પુષ્ય નક્ષત્રની સમીપ - વેલ પુનર્વસુ નક્ષત્ર, આશ્લેષા નક્ષત્ર. રતી અન્ય કાંઠાની પાસે.
૩૫તંજ ત્રિ॰ જેણે તેલનું મર્દન કર્યું હાય તે, તેલ ચેાપડેલ. રૂપસ્યા સ્ત્રી પર્વતની પાસેની ભૂમિ
તળેટી.
રપત્ર પુ॰ મદ્યપાનમાં પ્રીતિ ઉપજાવનાર એક ભક્ષ્ય દ્રવ્ય, દશવું, કરડવું, ભક્ષ્ય દ્રવ્યનું કાઇ સાધન, એક જાતનું ઝાડ, ગુરૂન્દ્રિયને એક રાગ ચાંદી-ગરમી.
૩૫જ પુ॰ દ્વારપાળ. ૩પર્શલ ત્રિ॰ બતાવનાર, દેખાડનાર, પાસે
રહીને જોનાર–સાક્ષી.
ઉપશ ત્રિ॰ દેશની સંખ્યાની પાસે ૨હેલ નવ અને અગીઆરની સંખ્યા. ૩પવા સ્ત્રી લાંચ, બેટ, લેટ અથવા લાંચ આપવાનું દ્રવ્ય.
૩પવા ત્રિભેટ અથવા લાંચ આપનાર. ૩૫૬ાન ન॰ ભેટ, લાંચ.
સપનાના ૬૦ ઉપરના અ. ૩પાનથી સ્ત્રી તે નામની દાનવકન્યા. રવિણ અન્ય દિશામાં, બે દિશાનું સમીપપણું.
પવિત્ સ્ત્રી એ દિશાની વચ્ચેના ખૂણે!. રવિણ અન્ય દિશામાં એ દિશાનું સમીષપણું.
૩પવા ૩૦ શિશુપાલને ભાઈ વસુદેવના ભાણેજ એક રાજા.
-પનિયા સ્ત્રીએ દિશાની વચ્ચેના ખૂણા. પતિય અત્ર ઉપદેશ કરીને.
२७२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपद्रष्ट
પરિય ત્રિ એ દિશાની વચ્ચે ખૂણામાં
થનાર.
રૂપવિષ્ટ ત્રિ જેને ઉપદેશ કર્યાં હેાય તે, ઉપદેશથી જણાવેલ. ૩પત્તિજા સ્ત્રી નીચેને અ
ઉપરી સ્ત્રી વંદા નામના છેાડ, એક કીડે. ૩૫ીક્ષિન પુ॰ યજ્ઞમાં જેણે દીક્ષા લીધી હાય તેની પાસે રહેલ.
૩પરા ત્રિ ઉપર રહીને જોનાર-સાક્ષીસૂર્યાં ચંદ્ર વગેરે.
ઉપર્યેષ′′ મન્ય પત્થરની પાસે. ઉપરૃષર્ અધ્ય૦ ઉપરના અ ઉપદ્રેષ પુ॰ તે નામના દેવક રાજાના એક પુત્ર, દેવ જેવા સામર્થ્ય વાળા પિશાચ વગેરે દેવ.
ઉપયેત્રતા શ્રી. પિશાચ વગેરે દે ઉપદેથી સ્ત્રી તે નામની વસુદેવની એક પત્ની, વિદ્યાધર વગેરેની સ્ત્રી, પિશાચ વગેરેની સ્ત્રી.
રૂપવેરા પુ ઉપદેશ, શીખામણ હિત ૩હેવું, પ્રવ ક વાકય, તે નામની એક દીક્ષા. સત્તેરાજ ત્રિ ઉપદેશ કરનાર. ૩પહેરાતાહસ્રી શ્રી॰ તે નામે વેદાંતગ્રંથ. ૩પરેશન ત્રિ॰ ઉપદેશ કરનાર. ઉપવેચ ત્રિ॰ ઉપદેશ કરવા યેાગ્ય, શિખામણ આપવા યોગ્ય.
રપત્રૢ પુ॰ક ના ઉપદેશ આપનાર ગુરૂ,
આચાય .
પત્ નિ ઉપદેશ આપનાર. ઉપવું, પુ॰ગડમાળ–સાજા વગેરેથી શરીરની વૃદ્ધિ ઝુલવું. ૩પāદિવા સ્ત્રી તે નામના એક કીડા. ઉપરોઢ પુ॰ દેવાનું પાત્ર ૩પદ્રવ પુ॰ ઉત્પાત, રાગાર્ભક વિકાર. ૩૫ટ્ટ ત્રિ॰ જોનાર, ઉપર રહીને તેનાર સાક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपद्रुत
उपनिधातु
જનારા રાશિમંડળમાં રહેલા તારાઓ. કન ૧૦ વૈદકપ્રસિદ્ધ એક શુદ્ર રેગ. સપનત ત્રિનમેલ, નમ્ર, પાસે ગયેલ,
પ્રાપ્ત થયેલ સમીપ રહેલ. ૩પતિ સ્ત્રી નમન, સમીપ જવું, પ્રાપ્ત
થવું. ૩પન કા નદીની પાસે. ૩નહિ થs ઉપરને અર્થ કાન પુ. ગેકુલના અધિપતિ નન્દનો
ભાઈ.
૩પત ત્રિઉપદ્રવ પામેલ. ૩પધર્મ પુત્ર અપ્રધાન ધર્મ, નીચ ધર્મ, ૩ષ સ્ત્રી સ્થાપવું, મૂકવું, પરીક્ષા કરવી,
છળ, કપટ, ઉપાય, ઉપાત્ય અક્ષર. ૩vયાતુ | સુવર્ણ-માક્ષિક વગેરે સાત
ધાતુ, શરીરમાં રસ વગેરે સાત ધાતુઓમાંથી થનાર ધાવણ વગેરે ઉપધાતુ. ઉપધાન ૧૦ ઓશીકું, પ્રણય, સ્નેહ, વિશેષ,
એક પ્રકારનું વ્રત, ઝેર. ૩vયાન પુત્ર ઉપધાનસાધન મંત્ર. ૩vયાદ ન ઓશીકું. ૩પવાનર ત્રિસમીપમાં રાખવા યોગ્ય. ૩ મત ત્રિ. રાજા વગેરેનો એક પ્ર
કારનો કર. સુપરિન ત્રિવ મસ્તક નીચે એશીકાં
તરીકે કંઈક મૂકનાર. ૩uધાર ન ધારણ કરવું, સારી રીતે ચિંતન કરવું, ઉપર રહેલી વસ્તુનું અંકુશ વગેરેથી આકર્ષણ. પથાર સ્ત્રી મનને એક વિષયમાં સ્થાપવારૂપ યોગના અંગ તરીકેને એક
વ્યાપાર, ૩૫થાવર નં૦ પાસે જવું, પાસે ચિંતવવું ૩ધિ પુત્ર જૂદા સ્વરૂપમાં રહેલી વસ્તુને
જુદા સ્વરૂપમાં પ્રકાશવી, છળ, કપટ. ૩ufપત ૫૦ મૃત્યુ. Tuધૂપિત ત્રિ. સંતાપયુક્ત-સંતાપવાળું.
પૂમિત ત્રિ. ધુમાડાવાળું થયેલ. ૩પબિતા સ્ત્રી. બહાર ગામ જવામાં
નિષેધેલી સૂર્યને જવા યોગ્ય એક દિશા. ૩પધૃતિ સ્ત્ર ધારણ કરવું, કિરણ. ૩vs ત્રિ મૂકવા યોગ્ય, સ્થાપવા યોગ્ય. Twદાન પુત્ર હેઠ. ૩માના પુત્ર તે નામને એક અક્ષર. ૩પદયરત ત્રિ નાશ પામેલ, મિશ્ર થયેલ. ૩vસંગ સત્યાવીસ નક્ષત્રોની પાછળ
૩પત્ત ત્રિ. આનંદજનક, આનંદ ઉ
પજાવનાર. gન પુધ્રુતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ૩પના પુત્ર ધર્મશાસ્ત્રોક્ત એક સંસ્કારકર્મ,
પાસે લઈ જવું, જનોઈ આપવી તે. ૩પના ૨૦ ધર્મશાસ્ત્રોક્ત એક સંસ્કાર,
જનોઈ લેવી તે, જનાઈ માટે સમીપ લઈ જવું. ઉપનદન ૧૦ બંધન, બંધનનું સાધન વસ્ત્ર
વગેરે. ૩પનારા સ્ત્રી તે નામે અલકાર. ૩નામુવા ત્રિનમવાના સ્વભાવવાળું. સપના પુત્ર ધર્મશાસ્ત્રોક્ત એક સંસ્કાર,
જોઈ લેવી તે, પાસે લઈ જવું. ૩પના પુત્ર નાયકના જે ઉપપતિ,
નાયકને એક પ્રકારની સહાય. ૩પનાથન R૦ ૩૫નાય શબ્દ જુઓ. ૩પનg g૦ વીણાના તાર બાંધવાનું સ્થાન,
ઘણુ વગેરેને શાંત પાડવા માટે એક
લેખ, ૩પનાર ને લેપ વગેરે બાંધવો તે. ૩f g૦ થાપણ, રૂપ અને સંખ્યા
બતાવીને રક્ષણ માટે બીજાના હાથમાં સોપેલી કઈ વસ્તુ, રક્ષણ માટે બીજાને
સેંપવું. ૩vઉનયાતૃ ત્રિ. થાપણ તરીકે બીજાની
૩૫
For Private and Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपनिधान
૨૭ફ.
उपपाध
પાસે પિતાની વસ્તુ મૂકનાર, સ્થાપનાર,
પાસે રાખનાર. સુનિધાન ન થાપણ તરીકે મૂકવું,
સ્થાપવું, પાસે રાખવું. ઉપનિધાચલ ત્રિ૩પનિધા શબ્દ જુએ. કનિધિ go રૂપ અને સંખ્યા બતાવીને રક્ષણ માટે પિતાનું ધન વગેરે બીજાને સોંપવું તે, એ રીતે મૂકાતું કે દ્રવ્ય,
થાપણ. ૩પનિપાત પુત્ર સમીપ આવવું, હઠથી
આવવું, અકસ્માત આવવું. ૩પનિurtતન ત્રિ સમીપ આવનાર, હઠથી
આવનાર, અકસ્માત આવનાર. ૩નિધન ૧૦ સંપાદન કરવાનું સાધન,
ગુંથવું, બાંધવું. નિમંત્રણા ન પાસે જઈને નિમંત્રણ
કરવું–નોતરવું. કાનિવાર ૧૦ યજ્ઞાદિમાં અગ્નિ પ્રણયન
કર્મના અંગરૂપ એક વ્યાપાર ruffસાત ત્રિવસાવેલ, ખાસ રહેઠાણ
રૂપે સ્થાપેલ, બેસાડેલ. ઉપનિષત્ શ્રી બ્રહ્મવિદ્યાનું પ્રતિપાદન કરનાર વેદના મસ્તકરૂપ વેદાન્ત, વેદનું
અંતિમ ધ્યેય, રહસ્ય. ઉપનિષારિન ત્રિ સમીપ રહેનાર, પાસે
રહેનાર. સપનર 7૦ માટે રાજમાર્ગ ૩પનામા ૧૦ રાજમાર્ગ, ૩પનિરિત ત્રિથાપણ તરીકે મૂકેલ
દ્રવ્ય, સ્થાપેલ, પાસે રાખેલ. ૩પનોત ત્રિ. જેને ઉપયન સંસ્કાર કર્યો હેય તે, જનોઈ દીધેલ, જાણેલ, પાસે લઈ જવાયેલ, સમીપે સ્થાપેલ. નેતૃ પુ. ઉપનયન કરનાર ગુરૂ, જોઈ
આપનાર ગુરૂ. ૩નેતૃ ત્રિ પાસે લઈ જનાર, અમીપ |
લાવનાર, લાવનાર. ૩uત્ર ૧૦ ચસ્મા. ૩પન્યાસ પુ. વાકયને આરંભ, વાકયને
પ્રયોગ, વિચાર, વિશ્વાસથી બીજાની પાસે પિતાનું દ્રવ્ય મૂકવું, થાપણ મૂકવી. ૩vvfa T૦ સ્ત્રીના પતિની પાસે પતિની નજરે પતિની સંમતિથી વ્યભિચાર
કરનાર. ૩vપત્તિ સ્ત્રી, યુકિત, સંગતિ, હેતુ, કારણ,
ઉપાય, પ્રાપ્તિ, સિદ્ધિ. ૩vv૬ ૧૦ સમીપમાં ઉચ્ચારાતે આરંભમાં
મૂકાતે શદ, નામ પછી ઉચ્ચારાતે શર્મા-વર્મા વગેરે શબ્દ, વ્યાકરણમાં પ્રત્યય વગેરે કરનાર સૂત્રમાં સાતમી વિ
ભક્તિવાળું પદ ૩પન્ન ત્રિ. યુક્તિવાળું, સંગત, ઘટતું,
પ્રાપ્ત થયેલ, ઉત્પન્ન થયેલ. ૩uપતિ પુત્ર હઠથી આવવું, ફળતત્પરતા,
નાશ. ઉપVતિ ર૦ પાપના જેવું પણ કંઈક
ઓછું એવું પાપ. ૩પvitતન ત્રિ- હઠથી આવનાર, અકસ્માત
પ્રાપ્ત થનાર. ૩ug૨ પુ૩પતિ શબ્દ જુઓ. ૩પપ ત્રિપગની પાસે ગયેલ-રહેલ. ઉપur fa૦ યુક્તિવાળું, સંગત, ઘટતું,
યુક્ત. ૩vi R૦ યુક્તિથી સમર્થન કરવું,
સારી રીતે પ્રતિપાદન કરવું, પ્રાપ્તિયુક્ત
કરવું. ૩vપતિ ત્રિ. યુક્તિથી સમર્થન કરેલ
સારી રીતે પ્રતિપાદન કરેલ. TTTTદ ત્રિ. યુક્તિથી સમર્થન કરવા
યોગ્ય. ૩viા ગA૦ યુક્તિયુક્ત કરીને, પતિ
પાદન કરીને.
For Private and Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपपाप
२७५
उपमन्थनी
૩vvv R૦ ૩૧ તા શબ્દ જુઓ. ૩પપુર ૧૦ સમીપમાં રહેલું નગર, શાખા
નગર–પરું. કvપુરા નવ વ્યાસે રચેલાં અઢાર પુરાણ
જેવાં બીજાં પુરાણુ. કપyrigવા સ્ત્રી બગાસું. ૩૫૬ ત્રિક ઉપર સમીપપણે સંબંધ પામેલ, પર કિ. શાખાનગર–પરામાં થનાર. ઉપમા અચ૦ પુનમની પાસે, પૂનમ
લગભગ. ૩verfણ ચ૦ ઉપરનો અર્થ ૩પપ્રદાન ૧૦ લાંચ આપવી, સંધિ-લાહને માટે જમીન વગેરે આપવી, લેભાવવા-લલચાવવા માટે કંઈ દ્રવ્ય આપવું, સમીપદાન. પોમન ન લલચાવવું, લેભાવવું. ૩vgવ પુત્ર આકાશમાંથી અંગાર વગેરે
પડવા રૂપ ઉપદ્રવ, ઉત્પાત, ઉત્પાતસૂચક વાયુ વગેરે, ભય, મરકી, રાજવિપ્લવ, ઘેરવું, રોકવું, વિપત્તિ, દુ:ખ, સમીપમાં તરવું, તરવું, વાટવું, સમીપ જવું, બૌદ્ધ
મતપ્રસિદ્ધ વિકલ્પ, રાહુ ગ્રહ, વિઘ. ૩પરની ત્રિ પાસે રહી તરવા ગ્ય. 10gm ત્રિો પાસે તરવા યોગ્ય, સમીપ
જવા યોગ્ય, ઉપપ્લવ પામવા યોગ્ય. ૩vg ન વિરાટ નગરની પાસે આવેલું
એક નગર. કvyત 7િ૦ ઉપદ્રવયુક્ત, વિદ્વ-ભય વગેરે
પામેલ. ઉપવધ ૩૦ બંધનની દઢતા માટે તેની
પાસે બીજી વસ્તુનું બાંધવું, પદ્માસન જેવું કઈક આસન, અમુક સંખ્યાથી સંબં
ધનું પ્રતિપાદન. ૩va o ઓશીકું, પાસે રહી દુઃખ દેવું,
૩véળા ત્રિ પાસે રહી દુઃખ દેવા, યોગ્ય–પીડવા ગ્ય. gવદુ ત્રિ. બહુ સંખ્યાની પાસે રહેનાર. સાવધા સ્ત્રી સારી રીતે પીડવું, દુઃખ દેવું. ૩varg S૦ બાહુની સમીપનું કઈ અંગ. ૩પ વધુ અર્થ૦ બાહુની સમીપ–પાસે. ૩પ૩ પુત્ર સમીપ પ્રાપ્ત થયેલ શબ્દ,સે
માભિધવ શ૬, સુદિ પુછે સાંભળવાને ગ્ય શબ્દ. ૩ મજૂત્રિ સાંભળવાને ગ્ય શબ્દવાળું. કામ પુરુ યુદ્ધ વગેરેમાંથી નાસી જવું,
સારી રીતે ભાંગવું, બે ભાગ રૂપે જવું. ૩vમુજ ત્રિજેનો ઉપભોગ કર્યો હોય તે
વસ્તુ, ભગવેલ. ૩vમુાિ ત્રીઉપભોગ, ભોગવવું તે. Tvr Rઘંટડી, ચામર વગેરે. ૩ષત સ્ત્રી યજ્ઞ સંબંધી એક પાત્ર-સુ. ૩મા પુત્ર વિષયસેવનથી ઉત્પન્ન થતું
એક પ્રકારનું સુખ, ભોગવવું તે. ૩vમfજન ત્રિો ઉપભોગવાળું. vમ ત્રિવે ઉપભોગ કરવા યોગ્ય, ભોગ
વવા યોગ્ય કઈ વસ્તુ. ૩vમરિન ત્રિઉપભોગ કરનાર, ભાગ
વનાર. કુમકા ત્રિ, ભોગવવા લાયક. Tvમ ત્રિઉપમેય, પાસે, સમીપ, પાસનું,
સમીપનું. ૩vમજુ છે તે નામનો યદુવંશી ક્ષત્રિય. ૩vમંત્રણ ન આમત્રણ, કર્તવ્ય માટે
પ્રાર્થનાપૂર્વક પ્રેરણું, ખુશામતી. ૩vમન્નિન ત્રિ આમંત્રણ કરનાર, ખુશા
મતીયું. ૩૫ર ૫૦ મથનાર, મંથન કરનાર,
રવૈ. ૩vમથની સ્ત્રી, અગ્નિ મથવાનું સાધન દિવ્ય.
પીડવું.
Tvam R૦ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपमन्यु
२७६
उपयोगिन्
૩vમધુ પુ તે નામને એક ઋષિ. ૩૫ પુત્ર મર્દન કરવું, મારી નાંખવું, પૂર્વ ધમને વિનાશ કરી બીજે ધમ ઉત્પન્ન
કરવો, પીડવું, ધાન્યવગેરેનાં ફોતરાં કાઢવાં. ૩vમન ૧૦ ઉપરના અર્થ. ૩પમ ત્રિ. મદન કરનાર, મારી
નાખનાર, પીડનાર. કપમાં સ્ત્રી સમાનતા, તે નામનો એક
અર્થાલંકાર, ઉપમાન–જેના વડે ઉપમા
અપાય તે. ૩vમાત્ સ્ત્રોથાંભલી, વાછરડાને બાંધવાનો
ખીલે. ઉપનાર સ્ત્રી ઉપમા શબ્દ જુઓ. કvમાતૃ સ્ત્રી આંબળાંનું ઝાડ, માતાતુલ્ય
માતાની બહેન વગેરે. ૩પમતૃિ ત્રિવ ઉપમા આપનાર, ઉપમાન
કરનાર. ૩vમા ત્રિ- હર્ષજનક. કપમાન ૧૦ સદશ્યજ્ઞાન, જેના વડે સદશ્ય
હોય તે. ૩vમાનચિત્તામf g૦ તે નામને એક
ગ્રંથ. ૩પનાર વરુણપ્રઘાસ નામના યજ્ઞમાં યસમાપ્તિસમયના સ્નાનના જળ સ
મીપ જઈને તે જળમાં હવિષ નાંખવું તે. ૩પમસ્ટિાર પુતે નામનો એક અર્થા
લંકાર. કપાઇ ન દરેક મહિને થનાર પિતૃ
એનું શ્રાદ્ધ. કામિત ત્રિ પાસે ખેડેલ, સમીપનાખેલ, પાસે મૂકનાર, સમીપમાં સ્થાપન કરનાર,
ઉપમા આપનાર, થાંભલી. કમિત ત્રિઉપમેય જેને ઉપમા અપાય તે. સમિતિ સ્ત્રી ઉપમા, ઉપમાલંકાર, સ
માનતા. ૩vમેર ૫૦ સાગનું ઝાડ.
૩પ ત્રિ. જેને ઉપમા અપાય તે. ૩પvમાં સ્ત્રી તે નામને એક અર્થ
લંકાર. ૩uથ તે નામને એક યજ્ઞ. ૩પતૃ પુત્ર વિવાહનાર-વરરાજા. ૩પતૃ ત્રિ નિયમમાં રાખનાર, સંયમ
કરનાર, ઉપજ તે નામે વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક યંત્ર કામ પુ. વિવાહ, સંયમ, વશ રાખવું. ૩પચમન નવ ઉપરના અર્થ, અગ્નિનું નીચે
થાપન, બંધનસાધન દર્ભ વગેરે. ૩vયમની સ્ત્રી અગ્નિસ્થાપનમાં અંગરૂપ
રેતી વગેરે. ૩vય ત્રિસોળ વિજોમાંનો એક
ઋત્વિજ, ૩૫થાવલ ત્રિ પાસે આવી યાચના કરનાર. ૩પચાવન પાસે જઈને માગવું. ૩પથતિ ૨૦ પિતાના ઈચ્છિતની સિદ્ધિ માટે દેવ વગેરે પાસે માનતા મા
નવી, પાસે જઈને માગવું. ૩પથવિતા ૧૦ ઉપરના અર્થ ૩પયા ૬૦ તે નામને એક યજ્ઞ, તે ના
મને એક ઋષિ. ૩પત ત્રિ સમીપ આવેલ, પાસે ગયેલ. ૩પથાન ન પાસે જવું. ૩૫થમ પુત્ર યજ્ઞનું એક પાત્ર, તે પાત્રને
દેવ, વિવાહ, ૩થામવત ત્રિ. જેને વિવાહ થયો હોય તે. ઉપયુક્ત ત્રિ. યોગ્ય, ન્યાયયુક્ત, રચેલ,
ભેગવેલ, વાપરેલ, ઉપયોગ કરેલ. કાયા પુત્ર ઉપયોગ, આચરણ, ભજન,
ઈષ્ટસિદ્ધિસાધન વ્યાપાર, અનુકૂલતા. ઉપયોગિતા સ્ત્રી ઉપયોગીપણું.. ૩vોજિત 7૦ ઉપરને અર્થ ઉપથfજન ત્રિક ઉપયોગ જે હોય તે,
ઉપયોગી.
For Private and Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपयोषम्
ર૭૭
उपलक्ष्य
૩થોપ+ આનંદ. ઉપર ત્રિવાવેલ, સ્થાપેલ, વિરામ પામવાને
કોઈ આધાર, વિરામ પામેલ, પત્થર. સપના પુત્ર રાહુગ્રસ્ત ચંદ્ર કે સૂર્ય ઉપર ત્રિવ્યસનેમાં આસક્ત, રંગવાના પદાર્થથી રંગેલ, ઉપાધિની સમીપતાથી ઉપાધિના ગુણવાળારૂપે જણએલ. કપાસ ૫૦ સમીપમાં રહી રક્ષા કરનાર
અંગરક્ષક-એડીગાર્ડ. સુરક્ષા ૧૦ પાસે રહી રક્ષણ કરવું, ૫હેરે ભરે, એકી કરવી.
રંજન કરનાર, રંગનાર. Twા ત્રિરંજન કરવા ગ્ય, રંગવા
5. ૩પ૨ત ત્રિવિરામ પામેલ, નિવૃત્તિ પામેલ,
ઉપરતિયુક્ત. કારતકૃ ત્રિઈચ્છારહિત, નિસ્પૃહ. કુપતતિ સ્ત્રી યુદ્ધ, સંગ્રામ, આકાશ. ૩પતિ સ્ત્રી, વિરામ, નિવૃત્તિ, મરણ, ઈ| દિને વિષયો તરફથી પાછી વાળવી
તે, બુદ્ધિ, સપાત્ર ૧૦ મણિ જેવા દેખાતા કાચ વગેરે. સુપરમ પુત્ર વિષયે ઉપરનું વૈરાગ્ય, નિવૃતિ. ૩પરમ ૧૦ વતિ શબ્દ જુઓ. કપરા ઉ૦ જ્યાં સેમલતાને રસ કાઢવાને
હોય છે તે ખાડાના આકારને એક પ્રદેશ, સપના પુત્ર ગંધક વગેરે. ૩Vાજ પુત્ર પાસે રહીને પિતાના ગુણ બીજામાં સ્થાપવા, વાસનારૂપ એક સંસ્કાર, સૂર્ય-ચંદ્રનું ગ્રહણ, વિશેષણરૂપે સંબંધ, નિંદા, ગૃહકલેલ, વ્યસન, દુષ્ટ નીતિ, મિથ્યાસંબંધથી સંબંધ પામેલ એક
ઉપાધર ત્રિ ઉપસેવક. કાજામ પુત્ર વિરામ, મરણ, નિવૃત્તિ સંન્યાસ. ૩રામ અર્થ૦ રામની પાસે. કપાવ પુત્ર પાસે ઉચ્ચારેલ શબ્દ, ૩પરિ બ૦ ઉપર, ઉંચે. ૩રિવર ત્રિો ઉપર વિચરનાર પક્ષી
વગેરે. હરિવર પુ. તે નામને એક રાજા. સરતન ત્રિ. ઉપર-ઉચે થનાર-હેનાર. પરિકલ્થ થ૦ મનુષ્ય ઉપર.
પવિરુ તે નામને એક ઋષિ. સરિતા સ્ત્રી તે નામે એક વૈદિક છંદ. સુપરિણાત વ્ય૦ ઉપર, ઉંચે. ૩પરિત પુ તે નામનો એક દેવ.
પરિત ત્રિઉપર રહેનાર, ઉંચે રહેનાર, કરિના 70 ઉપર બેસવું, આકાશમાં
બેસવું. કરતા ૩૦ શૃંગારવિષયક એક આસન
બંધ.. ૩પ ત્રિરૂંધેલ, રોકેલ ઘેરેલ, અટકાવેલ,
મૂત્ર વગેરેના વેગવાળું. ૩vપા ર૦ એક જાતનું નાટક. ૩vોષ પુઆવરણ, ઢાંકણ, પ્રતિબંધ,
અટકાયત, અનુસરવું. સાધક ત્રિઉપરાધ કરનાર, અટકા
વનાર, રોકનાર, ઢાંકનાર, ઘેરનાર, પ્રતિ
બંધ કરનાર, અનુસરનાર. ૩vષા રહેવાનું ઘર. ઉપરધન નવ ૩રોધ શબ્દ જુઓ. ઉપર્યુરિ મચઉપર ઉપર. ૩૫૪ પત્થર, રેતી, રત્ન, મેઘ. ૩પક્ષ ત્રિ. લક્ષણું કરનાર, કલ્પના
કરનાર, ઓળખનાર, જાણનાર. ૩પક્ષ ૧૦ લક્ષણથી સ્વ તથા અન્ય
બાધક શબ્દ, તેવા શબ્દનું જ્ઞાન. ૩પરણ્ય પુઆશ્રય.
વિશેષણ.
૩/૪ બ૦ રાજાની પાસે. ૩urષ ત્રિ. રાજાતુલ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उपलधिप्रिय
૩૫દ્ધિિપ્રય પુ॰ એક જાતના મૃગ. ૩૫બ્ધ ત્રિ મેળવેલ, જાણેલ. ૩૫બ્યાર્થી સ્રી હિતેાદેશ વગેરે કથા. ૩પરુષિ સ્રો॰ મેળવવું. જાણવું, પ્રત્યક્ષ વગેરે જ્ઞાન. ૩૫૦′ ત્રિ॰ મેળવનાર, જાણનાર. ઉપબ્ધ પુ॰ જ્ઞાનને આશ્રય આત્મા. ૩૫મેવિન ૬૦ પત્થરને પણ તેાડી નાખ
નાર—વૃક્ષ.
૩૫૭ર્ચે ત્રિ મેળવવા યેાગ્ય, જાણવા યેાગ્ય.
૩૫૭ પુ॰ નાન, લાભ, પ્રાપ્તિ, મેળવવું, જાણવું.
૩૫ણમ્ય ત્રિ॰ ઉત્તમ પ્રકારે મેળવવા ચેાગ્ય, ઉત્તમ પ્રકારે જાણવા ચેાગ્ય. કપા શ્રી સાકર. રષ્ટિ જ્ઞ॰ અનિષ્ટરાક ભૂકંપ વગેરે ઉપદ્રવ.
૩પપ પુ॰ છાણુ વગેરેથી લીપવું, સ ઇન્દ્રિયોને વિનાશ કરવા.
૩પØપન ન॰ છાણ વગેરેથી લીપવું. ૩૫વરૢ ત્રિ॰ પાસે રહીને ખેલનાર, સમીપ રહીને તેનાર, તપાસનાર.
૩૫ પુ. બ્રહ્મા નામના ઋત્વિજ, સદસ્ય. ૩૫૧૬ પુ॰ વગદેશની પાસેના દેશ. ૩પથ્થર પુ॰ વડના ઝાડ જેવું પિયાસાલનું
ઝાડ.
ઉપયન ન૦ બાગ, બગીચે. જીવન અન્ય૦ વનની પાસે, વનમાં. ૩પવર્તન ન સારી રીતે વર્ણન-વખાણુ ૩૫વર્તન ૧૦ દેશ, પાણીવાળું સ્થળ. ઉપવર્ષ પુ॰ તે નામને એક ઋષિ. ૩૫૪ પુ॰ ઓશીકું. ૩વર્ધન ન॰ આશીક ૩૫ હા શ્રી. અમરવેલ. ૩વર્ષો પુઃ પ્રાધાન્ય, ઉત્કર
૨૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपवेश
ઉપવનથ પુ॰ ગામ, યજ્ઞના પૂર્વ દિવસ. ૩પર્વત ૬૦ ઉપવાસ.
૩પયન્તિ સ્ત્રી આશ્રય, આધાર, ટેકા,
૩૫વા પુ॰પરસ્પર આલાપ-વાતચીત,વ. ૩પવાળી સ્ત્રી. ઇંદરવ. ૩પવાન પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, સવાય ત્રિ॰ સ્તુતિ કરાયેલ, સ્તુતિ પામેલ, વખણાયેલ, પ્રણામ કરવા યેાગ્ય. ઉપવાર પુ॰ નિંદા. ઉપનિ ત્રિ॰ નિંદા કરનાર. ઉપવાસ પુ॰ ભાજનના અભાવ-ઉપવાસ. ૩પવાલા ત્રિ. અનાહાર કરનાર, ઉપ વાસ કરનાર.
ઉપવાસ ન૦ કાઇ એક વ્રત. ૩૫ત્રાસન ૧૦ ઉપસેવન-પાસે રહી સેવા કરવી. ૩પયાસિન ત્રિ॰ ઉપવાસ કરનાર. ૩૫વાહનન॰ પાસે લઇ જવું, સમીપ આણવું. ૩પવાદ્ય પુ॰ રાજાને બેસવાના હાથી. વિર શ્રી પ્રાપ્તિ, મેળવવું, જ્ઞાન. ૩વિદ્ર ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરનાર, મેળવનાર, જા
ણનાર.
કવિન્તુ પુ॰ તે નામના એક રાજા. ૩વિષે પુ॰ આંકડાનું દૂધ વગેરે પાંચ પ્રકારનાં ઉપવિષ ઝેર.
૩વિષે ૬૦ કૃત્રિમ વિષ-ખનાવટી ઝેર. જીવિષા સ્રી અવિખની કળી. ૩વિદ ત્રિ॰ ખેડેલ. ૩પવીનિ નાખવાતુ વીણા લઇને ગાવું. ૩પથીત ૬૦ જનાઈ, યજ્ઞસૂત્ર, જમણે હાથ બહાર રહે તેમ ડાબા ખભા ઉપર ધારણ કરેલ વસ્ત્ર.
૩પવૃત્તિત ત્રિ॰ વધેલ, ઘણું કરેલ. ઉપવેળા હો તે નામની એક નદી. ૩૫ર્વત્ પુ॰ વેદના જેવાં આયુર્વેદ વગેરે. ઉપવેરા પુ॰ બેસવું, બનાવટી વેશ.
For Private and Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपवेशन
२७२
उपसंवाद
રૂપાન ૧૦ બેસવું, મૂકવું, સ્થાપવું. કરા યજુર્વેદ સંપ્રદાય પ્રવર્તક એક
સાસુર કાવ્ય કુતર, કુતરાની પાસે.
શોમાં સ્ત્રી આરતિ શોભા. ૩vg[ R૦ સુકવવું. ૩પ ઘer સુકવનાર. ૩vશુત પુત્ર યજ્ઞ. ૩uત ત્રિ. અંગીકારેલ, સ્વીકારેલ,
પ્રતિજ્ઞા કરેલ. ૩પતિ સ્ત્રી પાસે સાંભળવું. ૩પથતિ સભ્ય ૦ કાનની પાસે, કાનમાં.
પુત્ર આલિંગન, ભેટવું તે.. ૩uસ્ટેપ ૧૦ ઉપરનો અર્થ. उपश्लेाकि नामधातु उभ० सक० सेट
કલેકવડે સ્તુતિ કરવી. ૩પષ્ટનમ પુ0 થાંભલે, આધાર, ટેકે. ૩પષ્ટન્મ ૩૦ આંબર, અધિકતા. કvઝમ ન થાંભલી.
Tદુત ત્રિ સમીપમાં સ્તુતિ કરાતું. કાર્યક્રમ પુલ મૂકવું, સ્થાપવું, દાખલ
૩ufફાન ત્રિ- બેસનાર.
પુ અંગારા ભાંગવાનું લાકડું. ૩ra R૦ ત્રણ સંધ્યાકાળ. ૩vsarથાન R૦ અમુકનું અમુક ફળ
અમુક માહામ્ય-અમુક ઉપસિન વગેરે કહેવું તે. ૩૨ાત્ર પુ. વાઘના જેવું પશુ-ચિત્તો. ૩પથગ્ર . વાઘની પાસે. ૩પશુપણ ગચ૦ લગભગ ગયેલ ઉષાકાળ,
પરોઢીયું, લગભગ ગયેલ ઉષાકાળનું સમીપ. ઉત્તરામ પુઈનિ નિગ્રહ, તૃષ્ણને
નાશ, રેગ અથવા ઉપદ્રવની શાંતિ નિવૃત્તિ. ૩ મન ઉપરના અર્થ, નિવારણ,
અટકાવવું, શેકવું, શાંત પાડવું. ૩પરામનોય ત્રિ નિવારણ કરવા યોગ્ય,
શાંત પાડવા ગ્ય, અટકાવવા યોગ્ય, રેકવા યોગ્ય. ૩રાય પુત્ર સમીપ સુવું, પાસે સુવું, સુ
ખાવહ ઉપગ, હાથ. ઉપરાય બચ૦ હાથની પાસે, હાથમાં. ૩પર૦ ચ૦ શરદ ઋતુની પાસે, શ
ર૬ ઋતુમાં ૩રારા ૧૦ ગામને અંત-ભાગળ-પાધર,
છેડાને ભાગ. ૩પત્તિ સ્ત્રી જામ શબ્દ જુઓ. ૩પથ પુત્ર રાત્રે પહેરે ભરનારા સિયા
ઇઓનું અનુક્રમે સુવું. ઉપરાચિન ત્રિક પાસે સુનાર, ૩પરિક્ષા ૧૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. ૩પરિક્ષા સ્ત્રી સારી રીતે શિક્ષણ, સારી
રીતે શિખામણ ૩પરિફન ૧૦ સુંઘવું, સુંઘાડવાને પ્રયોગ. ૩૫રિાણ પુરુ શિષ્યને શિષ્ય.
૩vયંત્રણ ન ઉપરના અર્થ. ૩વસંપ્રદ પુ ચરણસ્પર્શ કરીને વંદન કરવું, ઉપકરણ, રાચરચીલું, સારી રીતે
સંગ્રહ કર. ૩vલા ન૦ ઉપરના અર્થ. ૩vસંઘાઇ ત્રિચરણસ્પર્શ કરી વંદન
કરવા યોગ્ય, સારીરીતે સંગ્રહ કરવા યોગ્ય. ૩થમ પુત્ર ઉપસંહાર, સારી રીતે સંયમ
રાખો, બંધન. ૩vસમજ ર૦ સારી રીતે સંયમ પાળ,
સારી રીતે બાંધવું, સારી રીતે બાંધવાનું
સાધન. ૩vસંકુશ ત્રિ, સમીપમાં સંગ પામેલ. ૩viાજ પુ0 સમીપ સંગ. ૩પસંદ પુત્ર સમીપમાં ચઢવું. કપરંવાર પુછે પ્રતિજ્ઞાપૂર્વક કહેવું, પણ કરીને કહેવું.
For Private and Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपसंव्यान
૨૮૦
उपसेक
મરણ પામેલ. ૩મા . શાંત પાડવું, સાંત્વન
કરંwાન ન પહેરવાનું વસ્ત્ર.
પુછે સમાપ્તિ, સંગ્રહ, સારી રીતે હરવું, લઈ લેવું, સંપૂર્ણ સંબંધ. કારિન ત્રિવ સમાપ્તિ કરનાર, સારી રીતે હરણ કરનાર, સંપૂર્ણ સંબંધથી
વ્યાપ્ત. તુજસ્થાન ન સૂત્રમાં નહિ કહેલ અર્થને
વાર્તિક વગેરેથી કહે, ગણવું, ગણત્રી
કરવી. ૩૫ત્તિ સ્ત્રી નજદીકને સંબંધ, અનુસરવું, સંબંધ, સેવા.
ત્રિવ નજદીક રહેલ, અનુસરેલ, સેવક. ૩ણ ત્રિ. ઉપરના અર્થ, તે નામની
દિ, ગાર્ધપત્ય વગેરે ત્રણ અગ્નિ સિવાય અગ્નિ. ૩ઘર પુછે તે નામનો એક યજ્ઞ, કવન સેવા, પાસે રહી સેવવું, પા
છળ જઈને પ્રાપ્ત કરવું. કરન અર્ચ૦ ઘરની પાસે, ઘરમાં. કપરી સ્ત્રી સંતતિ-ધારા. ૩પ ત્રિસેવવાયેગ્ય, સમીપમાં પ્રાપ્ત
કરવા યોગ્ય. ૩૬ અર્થ સેવીને, સમીપમાં પ્રાપ્ત
કરીને, પાસે જઈને. કાસદન ત્રિ સમીપ રહેલ, સેવક, સેવવા
યોગ્ય. ૩૧ વ્રત ૧૦ તે નામનું એક વ્રત. ૩ઘરજ ત્રિ સમીપ રહેલ, પાસે રહેલ,
નજદીકનું, સેવક, પાસે આવેલ. ૩માધાન ૧૦ ઢગલે કરે, સમિધ
નાખીને સળગાવવું. ૩ અડચ સમિધપાસે. ૩૫મિધ ચ૦ ઉપરને અર્થ
નત્તિ સ્ત્રી નવીનરૂપે સંપત્તિ. ૩વરબ્રજ ત્રિપ્રાપ્ત થયેલ, મેળવેલ,
સપના પુ. ગર્ભગ્રહણ કરવા માટે પશુ
ઓમાં નારીજાતિનું પુરૂપતિ પાસે જવું, નિરંતર જવું. ૩૪ર ૧૦ ઉપરના અર્થ, સમીપે જવું,
પાસે જવું. ૩૧ ૩૦ રેગવિકાર, ઉપદવ, શુભ-અશુભસૂચક દેવતાઈ ઉત્પાત, વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ ઉપસર્ગ, કસકન નવ દેવતાઈ વગેરે ઉપદ્રવ, ગૌણ વિશેષણ, વાળવાનું સાફ કરવાનું સાધનપંજણી કે સાવરણિ, વ્યાકરણમાં સમાસ કરનાર સત્રમાં પહેલી વિભક્તિથી બતાવેલું પદ, વિગ્રહમાં નિયત વિભક્તિવાળો કેઈ શબ્દ. ૩પના ત્રિ. ઉપાસક, પાસે જનાર
ઉપરના નવ સમીપ જવું, પાસે જવું. ૩ ત્રિ સમીપ જનાર, પાસે જનાર
સ્ત્રી ગર્ભગ્રહણને મેગ્ય એવી તુમતી ગાય. ૩નાર્થ ત્રિપ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય. ૩પરિ સર્ચ સમીપનું સ્થાન. ૩રર ચ૦ હળની પાસે, હળમાં. સાસુનઃ પુ. તે નામને એક દય. ૩પ ૨૦ ચંદ્ર-સૂર્યની આસપાસ થતું
મંડળ. ૩૫ ૧૦મૈથુન, વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ ઉપસર્ગ. ૩ણ ત્રિ વિસર્જન કરેલ, રજા આપેલ,
છેડી દીધેલ, ઉપદ્રવ પામેલ, વ્યાપેલ, કામી. ૩ng go ગ્રહણથી ઘેરાયેલ ચંદ્ર કે સૂર્ય. ૩ પુત્ર પાણી વગેરે છાંટીને નરમ
For Private and Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपसेवन
૨૮૨
उपस्थिता
૩જીવન ર૦ સીંચવું, છાંટવું, સીંચવાનું- { ifeત પુ. ઝાડ. છાંટવાનું સાધન.
૩rfeત ત્રિપથરાતું, પાથરવા ગ્ય. ૩vસેવન ત્રિસીંચનાર, છાંટનાર. કveત ત્રિ. સમીપમાં સ્તુતિ કરાયેલ. ૩ ત્રિઉપભોગ વગેરેથી સેવવામાં
૩veતુતિ સ્ત્રી સમીપમાં સ્મૃતિ, વખાણ. આસક્ત, બેગ ભોગવવામાં મચેલ, પાસે
૩પત્રી સ્ત્રી, ઉપપત્ની, રખાત સ્ત્રી. રહીને સેવા કરનાર.
૩પ૪ પુ. ૨૦ સ્ત્રી-પુરુષની ગુહ્ય ઇન્દ્રિય, કલેવર ર૦ ઉપભેગન પ્રસંગ, પાસે
ખળે, મધ્ય ભાગ, સ્થિતિ, રહી સેવા કરવી.
કપરી ત્રિ- સમીપમાં રહેલ. તેવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
કપરીપત્ર પુપીપળાનું ઝાડ. ૩પરિન ત્રિ. લેવ શબ્દ જુએ.
૩uથાતૃ ત્રિ. ઉપાસન કરનાર, સેવનાર, ૩પમ પુo સોમનામને યજ્ઞ કરનાર
સમીપમાં નમેલ, કહેલે સમયે પાસે આવેલા ૩પનામ ચ૦ ચંદ્રની પાસે, સોમલતાની
svg પુત્ર તે નામને એક ઋત્વિજ. પાસે.
૩vસ્થાન ૧૦ પાસે રહીને સ્થિતિ કરવી, સારવાર ૩૦ હિંસા કરવી, ઉંદર, કડાં-કું.
અનુસંધાન, સ્મરણ, સમીપે જવું, સમીડલ વગેરેને સમુદાય, મસાલે, ઘરને સાફ
પમાં સેવવું. કરનાર સાવરણિ વગેરે. ૩રર ત્રિ. વિકાર પામેલ, અધ્યાહારથી
૩vસ્થાના ત્રિ. ઉપાસન કરનાર, સેવકહેનાર.
નાર, ઉપાસના કરવા યોગ્ય, સેવા કરવા
યેગ્ય. કપરા ન૦ હિંસા કરવી, અલંકાર, સમુદાય, વિકાર, વાકયાધ્યાહાર, હિંસાનું
ઉપચાપ ત્રિ સ્મરણ કરાવનાર, પાસે
સ્થિતિ કરાવનાર. સાધન, અલંકાર વગેરેનું સાધન.
પથાપન ૧૦ સમીપમાં સ્થાપવું, મરણ ઉપર ૫૦ અલંકાર, સમુદાય, વિકાર,
કરાવવું. કયાધ્યાહાર, ૩પ ત્રિહિંસા કરેલ.
૩vસ્થાપના ત્રિસમીપમાં સ્થાપવા - કપtfજ સ્ત્રી હિંસા કરવી.
ચ, સ્મરણ કરાવવા યોગ્ય. ૩પત ત્રિો શણગારેલ, એકઠું કરેલ,
૩uથાવર અથ૦ સ્થાવરની પાસે. સંસ્કારી કરેલ, વિકાર પામેલ, અધ્યા
૩થાય સ્ત્રી પુરુષમેધ યજ્ઞના અંગરૂપ.. હાર કરેલ.
એક દેવતા ૩પરમ પુરુ થાંભલો, ટેકે, આધાર, આ- કુચિત ત્રિ. સમીપમાં રહેલ, પાસે આલંબન, સ્થિતિ.
વેલ, પ્રાપ્ત થયેલ, વેદમાં નહિ વાપરેલ. ૩પન્મ ત્રિ. ટેકે આપનાર, આલંબન અનાર્ષ, સ્મરણમાં આવેલ, સ્મરણ કઆપનાર, અધિકતા કરનાર.
રેલ, સેવેલ. ૩uત્તમ પુ૦ ૩પષ્ટન્મ શબ્દ જુઓ.
૩પસ્થિત ૨૦ સેવન, પાસે રહેવું, સમીપે ૩પત્તન્મ ૧૦ ઉપરને શબ્દ જુઓ.
આવવું. ૩uત્તા ૧૦ પાથરણ, બીછાનું, જમી- ૩પસ્થિત શ્રી દશ અક્ષરના ચરણવાળો નને સપાટ અથવા સીધી કરવી.
એક છંદ.
For Private and Personal Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उपस्थिति
૩પસ્થિતિ સ્ત્રી સમીપમાં સેવવું, પાસે નમવું, સ્મરણ.
ઉપસ્થૂળ અર્થે થાંભલી ઉપર, થાંભલીની પાસે.
ઉપસ્થૂળ ત્રિ॰ ધરના થાંભલાની પાસે ગચેલ–રહેલ.
૩પથ્થય ત્રિ પાસે રહી સેવવા યેાગ્ય, સ્તુતિ કરવા ચેાગ્ય.
જીવનૈદ પુ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ કલેદન. ૩૫૫ર્શ પુ॰ સ્પ, સ્નાન, વેદોક્ત મ ́ત્રપૂર્ણાંક પાણી વગેરેથી મુખને સ્પર્શી કરવા. ૩૫૫રૉન f૦ ઉપરના અ. ૩પાવળ ૧૦ ઝરણની નિવૃત્તિ, ટપકવું નહિ તે.
૪૩પ૧ત્વ ન૦ માલીકીની જમીન વગેરેમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ ધાન્ય વગેરે દ્રવ્ય. ૩૫વાવત્ પુ॰ સત્રાજિત રાજાને એક પુત્ર. ૩પશ્વેત પુ॰ અગ્નિ વગેરે તાપની પાસે ૨
હેવાથી થયેલી ગરમી, ૩વતાપ શબ્દ જુએ. ૩૫દ્દત ત્રિ॰ તિરસ્કાર પામેલ, દૂષિત થયેલ, નાશ પમાડેલ, ઉત્પાતથી ધેરાયેલ, અશુદ્ધ થયેલ, પરાભવ પામેલ. ૩૫તિ સ્ત્રી ઉપધાત, વિનાશ, સામે પ્રહાર ૩પત્તુ ત્રિ॰ હણનાર, નાશ કરનાર. સપન્તુ ત્રિ॰ ઉપરના અ. ૪૫૪૨ ૬૦ પીરસવું, ભેટ આપવી. ઉપરૢ ત્રિ॰ પીરસનાર, ભેટ આપનાર. ૩૫વ પુ॰ આર્દ્રાન-ખાલાવવું તે. ૪પ૪ પુ॰ તે નામના એક યજ્ઞ. ૩૫ત્તિત ૧૦ ઉપાસક-મશ્કરી, નિંદા
સૂચક હાસ્ય.
૩૫ત્તિત ત્રિ॰ મશ્કરી કરાયેલ, હાસ્યથી જેની નિંદા સૂચવી હેાય તે. ૩૫૪સ્ત ૬૦ પ્રતિગ્રહ-દાન લેવું. उपहस्ति नामधातु उभ० सक० सेट् /થથી લેવું.
૨૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉપાયાન
૩પદ્દતિષ્ઠા શ્રી પાન–સેાપારી વગેરે રહી શકે તેવી વસ્ત્ર વગેરેની બનાવેલી કાથળી ઉપહાર પુ॰ ભેટ, મૂકવું, ભેટ ધરવી, ભેટ ધરવાનું દ્રવ્ય, હારની પાસેનું દ્રવ્ય. ઉપહાર અન્ય હારની પાસે. ૩૫૪ % પુ॰ હળના આગળના ભાગ. ઉદાત્ત પુ॰ મશ્કરી, નિદાસૂચક હાસ્ય, ટ્ટો.
૩૫હાસ્ય ત્રિ॰ હસવા યેાગ્ય, મશ્કરી કરવા ચેાગ્ય, મસ્કરીથી નિંદવા યેાગ્ય. ૩પતિ ત્રિ॰ મૂકેલ, સ્થાપેલ, અણુ કેરેલ, સમીપ રાખેલ, આરેાપણુ કરેલ. ૩૫દૂત ત્રિ॰ એલાવેલ. પરૃતિ શ્રી. એલાવવું.
દૂત ત્રિ॰ મૂકેલ, ધરેલ, ભેટ રૂપે આપેલ. ૩હોમ પુ॰ દશ દશ દેવતાવાળા-દશ -
હુતિવાળા—દશ—દક્ષિણાવાળા એક હામ. ૩૫૪૬ ૧૦ એકાંત, જમીનને પ્રદેશ, પાસેનું સ્થાન, જવા યેાગ્ય, છેડાના ભાગ. ૩૫૨ ૩૦ રથ.
ખેલાવવું, મત્રાચ્ચારપૂર્ણાંક
ઉપરૢાન ૧૦ એાલાવવું.
ઉપાંશુ મધ્ય નિર્જન, એકાંત, મૌન, ગુપ્ત. ઉપાંશુ જુ॰ મંત્ર વગેરેને એક જ પપ્રકાર. સાંયાન પુ॰ તે નામના એક યજ્ઞ. સપા યુ॰ પરસ્પર સમીપ ગયેલ, પાસે. -પાર્જન ૧૦ એક સ્તોત્રઐષ, યજ્ઞના ૫શુનેા એક સંસ્કાર, આરંભ કપાળમન ન॰ તે નામનું એક કર્યું. ૩૫ાત ત્રિ॰ યજ્ઞમાં હણવા માટે સંસ્કારયુકત કરેલ પશુ, આરંભેલ. ૩પશ્ચિંત ૧૦૩વાળ શબ્દ જુએ. ઉપક્ષ અન્ય નેત્રની પાસે. ૩૫ાલ્યા શ્રી પ્રત્યક્ષ, શબ્દ વગેરેથી કથન. કપાસ્થાન ન॰ પૂર્વકાળના વૃત્તાંતનું કથન, વિશેષ કથન.
For Private and Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उपाख्यानक
૩જ્ઞાનજ ન૦ પૂર્વકાળના ઘૃત્તાંતનું પ્રતિપાદન કરનાર કાઈ ગ્રંથ, કહેવું. કપાવત ત્રિ॰ પેાતાની મેળે આવેલ, પાસે આવેલ.
સપત્તિ શ્રી પાસે આવવું.
કપાળમ પુ॰ સ્વીકાર, સમીપ જવું. ૩૫ાગ્રહળ 7॰ સંસ્કારપૂર્વક વેદના પ્રારભ. उपाग्रहायण भव्य ० માગશરની પૂતેમ
લગભગ.
રામાયણ અન્ય ઉપરના અર્થ. ૩૫૬ ૧૦ પ્રધાન–મુખ્ય અંગને ઉપયેગી, વેદાંગસમાન ક્રાઇ શાસ્ત્ર, શરીરને ઉપયેાગી પ્રત્યંગ. ૩૫૬ ૩૦ તિલક.
પાઝિન ત્રિ॰ ચામડાની પાસે ગયેલ–૨
હેલ, ચામડાને પ્રાપ્ત કરનાર, સ્થાપવું. ૩૫ાનિ અન્ય ચામડાની પાસે. સપાને લખ્ય॰ દુબ ળને બળ આપવું–દુળમાં બળ સ્થાપવું.
૩પાન ત્ય ગમ્ય॰ દુબ ળમાં બળ સ્થાપીને. ૩૫ાને ત્યા અન્ય૦ ઉપરના અ સપાસન ૬૦ લીપવું, ખરડવું, આંજવાના આધાર હાથ વગેરે,
સુપાત્ત ત્રિ॰ ગ્રહણ કરેલ, પ્રાપ્ત કરેલ. સુપાત્ત પુ॰ અંદર રહેલા મદવાળા હાથી. ૩૫ાસ્થય પુ॰ લૌકિક અને શાસ્ત્રીય આ
ચારને આળગવા, ઉલ્લંધન કરવું, નાશ. કપાવાન ન॰ ગ્રહણ કરવું, ઇન્દ્રિયાને પાત
પેાતાના વિષયે તરફથી પાછી વાળવી, કાયુક્ત કારણ,
કપાવાનક્ષળા સ્ત્રી અજહસ્વાથ્યલક્ષણા. ૩પત્તિ પુ॰ તે નામને કાઇ કીડે. કપાતિના સ્ત્રી એક જાતનું શાક. કપાય ત્રિ॰ ગ્રહણ કરવા યેાગ્ય, ઉપાદાન કારણમાં સંબંધ પામેલ, વિધેયપણું વગેરેથી ઉત્કૃષ્ટ.
૨૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૫ાવિ પુ॰ કપટ, વિશેષણ, કુટુબમાં વ્યાકૃત, ઉપનામ, ધર્મ ચિંતા, ન્યાયમતસિદ્ધ એક પદા
उपारम्भ
૩૫Öય ત્રિ॰ દાખલ કરવા યાગ્ય, આરેાપણ કરવા યેાગ્ય, વિશેષ્ય. પાધ્યાય જુ॰ વિદ્યાગુરૂ, અધ્યાપક. ઉપાચાયા સ્રી નીચેને શબ્દ જીભે, ઉપાધ્યાયની સ્ત્રા॰ ઉપાધ્યાયની પત્ની. ઉપાધ્યાયી સ્ત્રી ઉપરના અ.
૩પાનમ્ ત્રિ॰ ગાડા જેવું, પિતાસમાન કાકા વગેરે.
કવાનદ્ સ્ત્રી મેાજડી, જોડા. હવાનુવાદ્ય ૧૦ એક પ્રકારનું વૈદિક
વાકય.
સપાન્ત ૩૦ નજદિક, પાસે.
કાન્ત અન્ય અંતની પાસે-લગભગ છેડે. ૩૫તિજ ૬૦ અત્યંત પાસે-નજદિક. ૩૫ાન્તિન્દ્ર ત્રિ॰ અત્યંત પાસેનું ૩૫ાન્તિમ ત્રિ॰ હેલ્લાની પાસેનું. ૩ન્તિમ અન્ય॰ છેલ્લાની પાસે. ૩૫ાઢ્ય ત્રિ છેલ્લાની પાસે રહેલ રાપ્તિ શ્રી પ્રાપ્તિ.
.
૩૫મૃત શ્રી રાવળ શબ્દ જુએ. રૂપાય પુ॰ પાસે જવું, પાસે જવાનું સાધન, રાજાઓના સામ–દાન વગેરે ઉપાય, ઉપક્રમ-આરંભ, ઉપાય.
રાયન ન॰ ભેટ, ભેટ ધરવી, ભેટ મૂકવા
યોગ્ય પદા, સમીપ જવું, પાસે જવું. ૩ચિન ત્રિ॰ ઉપાયવાળું, સાધનયુક્ત, પાસે જનાર. ૩પાચુ ત્રિ॰ પાસે જનાર. સવાર ૩૦ સમીપ આવે. સુવાળ પુ॰ પાસે જઈને જેમાં આનંદ નથી તે સ્થાન.
સવારત ત્રિ॰ પાછું લ ૩પરમ પુ॰ પ્રારંભ.
For Private and Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उपक
૩૫ાર્ક્સ ત્રિ॰ ઉપાર્જન કરનાર, મેળવનાર. સવારૢન ન॰ મેળવવું, સંપાદન કરવું. કાસિત ત્રિ॰ મેળવેલ, સ`પાદન કરેલ. ઉપાઘ્ધ ત્રિ॰ તિરસ્કાર પૂર્વક ટપકા અપાયેલ.
નિર્દેલ,
સાહસ્ય ત્રિ- પર્કા આપવા ચેાગ્ય. ઉપાહમ્ય મધ્ય ટપકા આપીને.
૨૮૪
૩વાજમ પુ॰ નિદાપૂર્વક તિરસ્કાર, પર્કા. ૩૫હિમન ૬૦ ઉપરના અ. રાહમ્ય ત્રિ. હિંસા કરવા ચે!ગ્ય. ૩પાવર્સન 7 પાછા આવવું, પૃથ્વી પર
આળેાટવું.
હાવૃત્ત ત્રિ॰ થાક ઉતારવા માટે જમીન ઉપર લાટેલ ઘેાડા વગેરે, પાછું આવેલ. હાવૃત્ શ્રી. આવૃત્તિ, નિવૃત્તિ. હવાવૃત્તિ શ્રી॰ ઉપરના અ
હાશ્રમ પુ॰ આશ્રમ સમાન પાશુપત વગેરે દીક્ષા.
કાશ્રમ અન્ય આશ્રમની પાસે. ૩વાશ્રય પુ॰ આશ્રય, જૈન સાધુઓને રહેવાનું સ્થળ.
કરનાર, આશ્રય
કાશ્રય ત્રિ॰ આશ્રય કરવા યેાગ્ય.
સુપાશ્રિત ત્રિ॰ જેને આશ્રય ર્યાં હોય તે, જેણે આશ્રય લીધેો હોય તે.
૩પાસજ ત્રિ॰ સેવક, ઉપાસના કરનાર,
.
શ.
હવાલñ પુ॰ જૈનમતે ખાર અ'ગમાંનુ' એક, સત્તર પુ॰ ભાથેા, સમીપમાં આસિત. કપાસન 7૦ બાણ ફેંકવાનું શિખવા માટે બાણને અભ્યાસ, ચિંતન, મનન, સેવન, સમીપ એસવું.
કપાસના સ્રી, ઉપરના અ. કપાસા શ્રી પ્રવાસન શબ્દ જી. સુવાસવિત ત્રિ॰પ્રાપ્ત કરેલ, મેળવેલ, સોંપાદન કરેલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपेन्द्रवज्रा
રવાનાતિ ન॰ પ્રાપ્તિ, મેળવવું, સંપાદન કરવું. ૩વાસાવિતિને ત્રિ જેણે મેળવ્યું હાય તે. ૩નિત ત્રિ જેનું ઉપાસન કર્યું હાય તે દેવ વગેરે, સેવેલ, મનન કરેલ, ચિતવેલ.
૩પત્તિનૢ ત્રિ॰ ઉપાસના કરનાર. કપાતિ સ્ત્રી॰રવાસના જીએ. ૩પાર્શ્વ ૬૦ અસ્ત્રનું ઉપકરણ-ભાથેા વગેરે, ઉપાસ્ય ત્રિ॰ સેવવા યેાગ્ય, ચિંતવવા યેાગ્ય, મનન કરવા યેાગ્ય. રામ્ય અન્ય સેવીને, ચિતવીને. ૩દિત ત્રિ આરાપેલ, સ્થાપેલ, મૂકેલ. ૩હિત પુ॰ ઉલ્કાપાત વગેરે અગ્નિના ઉત્પાતરૂપ ઉપદ્રવ.
ઉપેક્ષ પુ॰ અક્રૂરને એક ભાઇ-ગાંદિનીના
પુત્ર.
ઉપેક્ષત્ર ત્રિ ઉપેક્ષા કરનાર યાગી વગેરે, કાઈની દરકાર નિહ કરનાર, ઉપેક્ષા
કરનાર.
ઉપેક્ષળ ન॰ ત્યાગ, ઉદાસીનતા, મધ્યસ્થતા, રાજાના સાત ઉપાયમાંના એક. ઉપેક્ષળીય ત્રિત્યાગ કરવા યેાગ્ય, ઉપાય માટે નહિ વિચારવા યાગ્ય, દરકાર નહિ કરવા ચેાગ્ય.
ઉપેક્ષા શ્રી ત્યાગ, ઉદાસીનતા, દરકાર નહિ તે, અમુક ગ્રહણ કરવા યેાગ્ય નથી એવા પ્રકારનું એક જ્ઞાન, ચિત્તને શુદ્ધ કરવા માટે યોગશાસ્ત્રમાં કહેલી ચાર ભાવનાઓમાંની એક.
કુવૈત ત્રિ॰ પાસે ગયેલ, પ્રાપ્ત થયેલ, પાસે આણેલ, ઉપનયન સંસ્કાર પામેલ, ગર્ભોધાન માટે સ્ત્રીપાસે ગયેલ.
ઉપેન્દ્ર પુ॰ વિષ્ણુ.
ઉપેન્દ્રવજ્રા હ્રૌ॰ અગીઆર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ,
For Private and Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपेय
૨૮૬
उमासुत
૩ય ત્રિઉપાયથી સાધ્ય, પ્રાપ્ત કરવા | તુમ ત્રિ. વિ. બે, બેપણથી યુ. યોગ્ય, પાસે જવા યોગ્ય.
૩મ ત્રિ વિ૦ ઉપરના અર્થ. વિન્ ત્રિ પાસે ગયેલ, સમી ગયેલ. | સમય ત્રિબે અવયવવાળું, બેપણથી યુક્ત,
શુષ સ્ત્રી સમીપ ગયેલી સ્ત્રી. ૩મચર ત્રિ. પૃથ્વી અને આકાશમાં વિ૩પ ત્રિબરાબર ગોઠવાયેલ, વ્યુહરચના- ચરનાર પક્ષી વગેરે.
માં ગોઠવાયેલ સૈન્ય, પાસે, સમીપ, મયર ત્રિઉપરને અર્થ. પરણેલ.
૩માવત ત્રિઉપર-નીચે બન્ને તરફ પોઢ ર૦ બૂહ.
દાંતવાળું મનુષ્ય વગેરે. પત ત્રિ પરેલ.
૩મયતોક્ત ત્રિ. ઉપરને અર્થ ૩ોતી સ્ત્રી, પૂત શબ્દ જુઓ.. ૩મયતપુલ ત્રિ. બન્ને તરફ મુખવાળું ૩uત્તમ ત્રિવ છેલ્લાની પાસેનું પહેલું,
ઘર વગેરે. ઉપવા ત્રિ, પાણીની પાસે રહેલ. ૩મયત ચ૮ બનેતરફથી, બે તરફથી. પર વ્ય૦ પાણીની પાસે.
૩માત્ર વ્ય. બન્નેમાં, બેમાં. ૩ સ્ત્રી વૃતિવI શબ્દ જુઓ. સમયથા ચ૦ બન્ને પ્રકારે, બે પ્રકારે. ૩પરિક્ષ સ્ત્રી વૃત્તિ શબ્દ જુઓ. સમયગુર્ બન્ને દિવસે, બે દિવસે. કવર સ્ત્રી ઉપર અર્થ
૩મવિઘ ત્રિા બન્ને પ્રકારવાળું. ૩૪ પુજ્ઞાન.
૩મવેતન પુ. બન્ને તરફને પગાર ખાપઘાત પુત્ર ગ્રંથાદિની આલોચનારૂપ નાર જાસુસ. સંગતિ, પ્રારંભ.
૩મયાન અચ૦ જે યુદ્ધમાં બે દાંત - ૩પન ન ઉદ્દીપન, ઉત્તેજન.
થિઆર તરીકે હોય તે યુદ્ધ. ૩vષા ૨૦ ઉપવાસ,
૩મણ બન્ને દિવસે, બે દિવસે. ૩પપિત ત્રિ. ઉપવાસ કરનાર
૩ ગચ૦ રેષમાં, સ્વીકારમાં તથા પ્ર૩પતિ ન૦ ઉપવાસ.
શ્નમાં વપરાય છે. કળ ત્રિ. ઉપવાસ કરીને ગાળવા યોગ્ય ૩મા સ્ત્રી પાર્વતી, દુર્ગા દેવી, હળદર, અદિવસ વગેરે.
લસી, કીર્તિ, કાંતિ, શાંતિ. ૩ણ જગ્ય૦ ઉપવાસ કરીને.
૩મવિર પુ. અળસીની કે હળદરની રજ. કર ત્રિ. વાવેલ, જેમાં અનાજ વગેરે વાવ્યું ૩માંગુ છુહિમાલય. હોય તે ખેતર.
૩માવતુર્થી સ્ત્રી પાર્વતીનો જન્મદિવસ૩૪ ત્રિપ્રથમ વાવીને પછીથી ખેડેલ. - જેઠ સુદ ચેાથ. ત્તિ સ્ત્રી વાવવું.
૩માર પુત્ર મહાદેવ. મિ ત્રિવ વાવવાથી થયેલ.
૩મતિના પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણપતિ. કુળ ત્રિ. વાવવા ગ્ય.
૩ષય પુત્ર મહાદેવ. તુરા કર૦ ૦ સે સરળ-સીધું ઉમાપતિ પુ. મહાદેવ. કરવું. નિ+ચત્તાંને ઉંધું કરવું.
કમાન ૧૦ શેણિતપુર નગરકાકા ત્રિસરળતાવાળું.
૩માતા પુ. મહાદેવ. ૩મ તુપૂર્ણ કરવું. ૩માસુત પુ. કાર્તિકસ્વામી, ગણપતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મેરા
૨૮૬
उरुचक्षस्
-
-
-
કરા પુત્ર શિવ.
૩ ૦ અચ૦ સ્વીકારીને. ૩ષર પુ. બારણાં ઉપરનું લાકડું, ઉંબરે, ૩૪ ત્રિો ગતિવાળું. તે નામને કઈ ગંધર્વ.
૩૪ ત્રિ ગતિવાળાની પાસેનો પ્રદેશ કવી સ્ત્રી જવ-ઘઉં વગેરેને પિંક.
વગેરે. કુર પુ. વર શબ્દ જુઓ.
કરા પુત્ર તે નામને એક મુનિ. ૩ન્મ ૩૦ ૧૦ ૧૦ કે પૂર્ણ કરવું. ૩છ g૦ કવચ, બખ્તર કમ ત્રિા પૂર્ણ કરનાર,
કાજૂ ખુદ ૧૦ બ૦ બળવાળા થવું. સભ્ય નં. જેમાં અળસી પાકે તે ખેતર.
૩રર્ નો છાતી. સાવા શ્રી. તે નામની એક અપ્સરા. ૩રર ત્રિ. શ્રેષ્ઠ છાતીવાળું. ૩૨ સ્વા. ૫૦ ૫૦ સેર્ જવું.
૩નિ પુસ્તન. ૩૪ પુ. બકરે, ઘેટે.
૩રતિજ્ઞાત પુત્ર સ્તન. ૩ણૂરિયા સ્ત્રી મતીને હાર
ફરિદ પુ. સ્તન. ૩૪ પુસપ, આશ્લેષા નક્ષત્ર, સીસું. ૩ન૮ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ છાતીવાળું. ૩ મક્ષ પુ0 ગરૂડ, મેર
૩ર૪ર ૫૦ બાળકનું ઝબલું. લાષા પુત્ર મહાદેવ.
૩રત કથ૦ પુત્ર, છાતીમાંથી, છાતી ૩૨TS T૦ સપને રાજા વાસુકિ, મેટ
ઉપરથી. સર્પ, શેષ નાગ.
૩૫ત્ર ૧૦ છાતીનું રક્ષણ કરનાર બખ્તર, કાજારા ર૦ પાતાળ.
કar R૦ ઉપરનો અર્થ ૩rmરિ પુત્ર ગરૂડ, મેર.
૩૩% પુછાતીના એક ભાગમાં રહેલ, પુત્ર. ૩rફાન ગરૂડ, મોર.
૩વત ત્રિ. શ્રેષ્ઠ છાતીવાળું. ૩૪ ૬૦ સર્પ.
૩મિન્ ૧૦ વિશાળતા, પુષ્કળતા. કામ પુત્ર સર્પ.
૩ની કચ૦ કરી જુઓ. ૩૪ પુ. બકરે, ઘેટે, દાદરનો નાશ ડીવાર ૬૦ સ્વીકાર, વિસ્તાર. કરનારું ઝાડ.
ત્રિસ્વીકારેલ. ૩૪ળાક્ષ ૬૦ દાદરને નાશ કરનારું ઝાડ. ફરીય ચ૦ સ્વીકારીને હાસ ઉપરને અર્થ
૩૪ ત્રિ વિશાળ, મોટું, ઘણું, વિરતીર્ણ, ૩૨rrશ્વ પુ. ઉપરને અર્થ.
લાંબું. ૩૫ થી ૫૦ ૩ળrણ જુઓ. રૂઢિ પુલાંબા સમય, એક વેલે. ૩% પુ બકરે, ઘેટે, દાદરને નાશ કર ! ૩યાત્રિ પુત્ર એક જાતને વેલે. નારું ઝાડ.
૩મ પુત્ર વિષ્ણુને વામન અવતાર, - ૩રપ્રસારિત સ્ત્રી એક કી.
ષભ દેવ. ૩ સ્ત્રી બકરી, ઘેટી.
કાય પુપરમેશ્વર, વાસુદેવ, વિસ્તીર્ણ ૩૪ ૩જ અંગીકાર, સ્વીકાર, વિસ્તાર. | ગતિ, બહુ ગાન. ફરીવાર પુત્ર સ્વીકાર, અંગીકાર. ૩૦ચક્ષણ ૪િ૦ મોટા દર્શનવાળું, ૩રકત ત્રિ. સ્વીકારેલ.
ક ક્ષર પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उरुनन्
૨૮૭
उर्वीश
---
-
-
-
હરમન ત્રિ. ઘણું પૃથ્વીવાળું. ૩હજાર્ ઝ વિશાળ વેગવાળું.
જિ ત્રિો ઘણુ ગતિવાળું. ૩પ૯ go એક જાતનો અસુર. ૩રતા સ્ત્રી વિશાળતા, પુષ્કળતા, લંબાઈ.
હત્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ ફવિ૮ ઝિ. મોટા છિદ્રવાળું પાત્ર વગેરે. ૩વિત્ર સ્ત્રી થાળી. ૩જા પુત્ર પુષ્કળ પાણું ઉત્પન્ન કરનાર. ૩૦ વચ્ચ૦ ૩ી જુઓ. કહેવા ૧૦ આકાશ. વસ્ત્રો પુત્ર છેક લોક. કરવું ; એક જાતનું ઝાડ-એરડે. કરવુવા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ૩૩ લાલ એરંડે. કચરણ પુરુ રાક્ષસ. ૩૨૬ ત્રિ. અતિવ્યાપક.
Nr ત્રિઅત્યંત દાતા. उरुष्य् कण्ड्वादि पर० स० सेट् २क्ष
નામ પુછે તે નામને કીડે-કોળી. ૩rf સ્ત્રી, ઊન, કપાળમાં થનારું રૂંવાટાંમય
ચિહ. ૩ સ્વાઅાત્મ સેટ રમવું જ આ
પવું, સ્વાદ લેવો. ૪૦ ૩ પુત્ર પાણીને બિલાડે. કર્જ ખ્યા ૦ ૦ સે હિંસા કરવી. સર્વ ૩૦ પૃથ્વી ઉપર વિચરનાર કેઈ પિત્ર
દેવ, કોઈ એક ઋષિ. ૩૬ ત્રિ. અતિવ્યાપક. સર્વર પુ. વાછરડે. કર્થન પુ૧૦ અધિકતાને પ્રાપ્ત થયેલ. સર્વર ત્રિઅધિક, ઘણું. ૩જી સ્ત્રી, પૃથ્વી, તે નામની એક અપ્સરા. કાણા ત્રિપૃથ્વીને વિભાગ કરનાર. ૩āત્તિ ત્રિઅધિકતાયુક્ત.
સ્ત્રી અધિકતાને પ્રાપ્ત થયેલ સ્ત્રી. ૩ી ત્રિ, પૃથ્વીમાં થનાર. કર્થ g૦ રૂદ્રદેવ. ૩ સ્ત્રી એક અપ્સરા, એક નદી. કરતીર્થ ૧૦ મહાભારતમાં કહેલ તીર્થ.
શનિ પુત્ર નીચે અર્થ ૩ મા પુત્ર ચન્દ્રવંશને પુરૂરવા રાજા.
ઉર્વશીવમ પુઉપરને અર્થ. સુદ પુત્ર કાકડી. ૩૩ ૩૦ કાકડી. કfધા ગ્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. ૩થી સ્ત્રી, મેટી-લાંબી સ્ત્રી, પૃથ્વી, નદી.
૪ પુ. પર્વત. સર્વધવ પુત્ર રાજા. ૩નાથ પુત્ર રાજા. ૩fમત પુત્ર પર્વત, રાજા. સર્વાહ પુઝાડ. ૩રા પુત્ર રાજા.
સ્ત્રી રક્ષણની ઈરછા. કાળુ ત્રિ રક્ષણની ઈચ્છાવાળું. ૩ીિ સ્ત્રઅતિવ્યાપક સ્ત્રી. કરી શકચ૦ કરી જુઓ. સવુ પુo એરંડાનું ઝાડ. કવ્વી પુએરંડાનું ઝાડ.
હવ્યવરન્ ૬૦ રાક્ષસ. ૩વ્યવસ્ ત્રિ. વ્યાપક. કરતા ત્રિ. લાંબા નાકવાળું, ૩ોગ પુ. સ્તન. ૩મૂષણ ૧૦ છાતીને અલંકાર હાર. ૩મષ ત્રિ. છાતીને શોભાવનાર. ૩ોવતી સ્ત્રી તે નામને વૈદિક છંદ. કહત ૧૦ એક જાતનું બાહુયુદ્ધ. ૩જૂ વા૦ ૩૦ ૩૦ ૨૦ સે જીવવું. કલિત ત્રિવ વધેલ, પ્રખ્યાત.
For Private and Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उर्वोश्वर
૨૮૮
उल्लासिम्
-
સર્વેશ્વર પુછે રાજા.
૩જૂહુ ત્રિ- મોટા પ્રકારવાળું. ક્ય સ્ત્રી. મેટાઈ, મહત્ત્વ.
સ્ત્રી આકાશમાંથી પડતું ઉંબાડીયું. સત્ર વર૦ સ%૦ સે બાળવું. સવાર ન રૂદ્રયામલપ્રસિદ્ધ એક ચક્ર. ૩૪ પુએક જાતને મૃગ.
તે નામને એક અસુર. ૩૪ ખ્યા ૩૦ ૩૫૦ ૪૦ સેટ ઉંચે | કામુવ ઉ૦ એક જાતને પ્રેત. ફેકવું.
સામુહી સ્ત્રી એક જાતનું પ્રાણી. કસ્ટક પુત્ર તે નામને એક રાજા, ૩ણી સ્ત્રી ૩ શબ્દ જુઓ. પુ. કઈ એક રાજા.
૩૦ નવ ગર્ભની આસપાસ વીંટાયલી એળ. ૩૪v g૦ ૧૦ ડાળીઓ અને પાંદડાંના સ
૩ણ ત્રિઉત્કટ, ઉગ્ર, પ્રકાશયુકત, મુદાયવાળો વેલો.
તેજસ્વી, નીચું, ઉંચું. ૩૮પ ૧૦ એક જાતનું કમળ ઘાસ.
ભુજ બળતા અંગારે. પિન શિશુમાર ગ્રહ.
૩મુવા પુતે નામને એક યાદવ. પુ એક રૂદ્રદેવ.
૩સુરેશ ત્રિબળતા અંગારાથી સાધ્ય. ૩હિન્દ . તે નામને એક દેશ.
૩૦ ૩૪ શબ્દ જુઓ. કશુ ત્રિક મોટું, વિશાળ, વિવાહ વગેરેમાં કાન ઓળંગવું, ઉંચે જવા વગેસ્ત્રીઓએ ઉચ્ચારાતે એક શબ્દ
રેથી વટી જવું. પુ. ૧૦ નીચે અર્થ.
૩૪૪ ત્રિઘણા રેગવાળું, ઉંચે ચાલેલ. ૩૪ પુ. એક જાતનું કમળ ઘાસ. કુતિ ત્રિ. ઉંચે ચાલેલ, હલાવેલ, સુપિન પુશિશુમાર મલ્ય.
કંપાવેલ. જુદ્ધિ - વૃદ્ધિસૂચક શબ્દ.
૩ના 7૦ ઉલ્લાસ-હર્ષજનક વ્યાપાર, જૂલા ન એક જાતનું ઘાસ.
રોમાંચ, ૩છૂપુઘુવડ, ઇન્દ્ર, તે નામનો દુર્યો
કપુરના રેમાંય. ધનને એક જાસુસ, એક જાતનું ઘાસ, ૩રિત ત્રિ. ફુરેલ, હર્ષ પામેલ, ઉદ્ધત. એક દેશ.
૩ષ ત્રિ રોગથી મુક્ત થયેલ, દક્ષ, ૩ યાતુ પુછે તે નામને એક અસુર.
હોંશીઆર, ચતુર, પવિત્ર. હજૂ ી. તામ્રાની પુત્રી શુકીની કન્યા. ૩ણાવ ઉ૦ મરી. ૩Çવટ ન ખાંડણીયે.
૩છાપ પુ. કાકુવાકય-વક્રવચન, શોક અ૩છૂહ પુ. ગુગળ.
થવા રોગ વગેરેથી વિકૃતસ્વરવાળું વાક્ય, ૩છૂટા પુત્ર ખાંડણીએ.
દુષ્ટવાક્ય, સૂચના કરવી. ૩જૂછયુત પુ૦ સોમલતાને રસ,
સાપન ૧૦ વિવરણ વગેરે કરીને વ્યાખ્યાન ટૂલસ્ટિક ત્રિખાંડણીયો જેનું સાધન કરવું. હોય તે.
સાજિશ ત્રિો સૂચના કરનાર. ૩છૂત ઉ૦ અજગર.
૩જ્ઞાન પુત્ર પ્રકાશ, હર્ષ, આનંદ, કઈ ૩જૂનિ પુત્ર શિશુમાર ગ્રહ, મત્સ્યવિશેષ. ગ્રંથને અમુક ભાગ, પ્રારંભ. કસૂપ સ્ત્રી. તે નામની એક નાગકન્યા. કરિન ત્રિ. ઉલ્લાસવાળું, કાંતિમાન, કપૂર ત્રિમોટા શબ્દવાળું
હર્ષવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
उल्लिखित
હિલિત ત્રિ॰ કાતરેલ, ઉપર લખેલ,છેલેલ, પાતળું કરેલ, ચિત્રલ, કતવ્યરૂપે કરેલા ઉલ્લેખવાળા પદાર્થ.
કાપી નાખવું, મૂળમાંથી
અભિપ્રાય ગુપ્ત
સર્જીશન ૬૦ ઉખેડી નાખવું. સહુ ન ન॰ પોતાના રાખી જૂદા ભાવ પ્રકટ કરવા. ઉલ્ટુંકા શી॰ ઉપરના અથ જ્જૂ ત્રિ॰ ઉખેડી નાખનાર, કાપી નાખનાર. રહેલ પુ॰ અમુક કરવું' છે એમ સંકલ્પિત અનું પ્રતિપાદન કરનાર શબ્દોચ્ચાર, તે નામનેા એક સાહિત્યાલ’કાર, ઘણુ, કાતરવું, લખવું.
૩લન ન॰ એકવું, ખોદવું, ચિન્હ કરવું,
ઉપરના શબ્દ જી. રોજ પુ॰ ચંદરવો. પહોળ ૧૦ લૌકિક ગાયન.
પટ્ટો” પુ॰ મોટા તરંગ, માટુ મેાાં, રોજ ત્રિ॰ અતિ ચચળ. ૩૧ પુ॰ ઓળ, ગ.
સજ્વળ ત્રિ॰ ઉજ્વળ શબ્દ જુએ. સુજ્ઞ ત્રિ॰ ઇચ્છા કરતું. સાત ત્રિ. ઉપરના અ. રાતી ની અમરેંગલ વાણી. કાનદ્ ૩૦ શુક્રાચાય. ઇરાનત્તમ પુ॰ એક યજ્ઞ. જાના સ્ત્રી એક ખેતની પહાડી ઔષધિ રશિસ્ તુ॰ અમિ, શ્રી, અન્ન, બુદ્ધિ. રશિક્ ત્રિ॰ ધૃચ્છા કરતું. શિન ત્રિમુદ્ધિમાન.
હસી સ્ત્રી કાર્ય પ્રકારની ઇચ્છા. કીનર ૩૦ યાદવ વંશના એક ક્ષત્રિય, તે નામના એક દેશ.
૩મીર પુ॰ ૧૦ સુગંધીવાળા-ખસ. શીરા પુ॰ ૬૦ ઉપરના અ. ૩સીનીન પુ॰ ઉત્તર દિશામાં આવેબે તે
૨૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નામના એક પર્વત. ૐશીવ ન॰ આયુર્વેદપ્રસિદ્ધ પાચન. રશીદ ત્રિ॰ સુગંધીવાળે-ખસ વેચનાર. રગીરી સ્રી નાના કાસડે. સોમ્ય ત્રિ ઇચ્છા કરવા યોગ્ય. ૩૦ૢ સ્વા૰૧૦ ૧૦ ક્ષેર્ બાળવું, વધ કરવા. ૩૫ મ્યા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ્ ખાળવું, વધ કરવા. મિ+ચેાતરકથી બાળવું, અવ+નીચે તાપ કરીને ખાળવું, અત્યંત ખાળવું,રવ+ સમીપમાં બાળવું, પ્રતિ+સામે બળવું. ૩૫ત્ હાર્િ૫૦ સ॰ સેટ્ પ્રભાત થવું. ૩૫ ત્રિ॰ બાળનાર, ત્રણે સંધ્યાકાળે કામી. ૩૫ ન॰ એક જાતનું લવણુ. ૩૧ પુ॰ ગુગળ, દિવસ, પ્રભાત, ૩૧T J॰ રૂદ્ર દેવ. ૩ ૬૦ મરી, પીપરીમૂળ, સુર્દ ૩૧ શ્રી પીપર.
૩૫તી સ્ત્રી. અમગળ વાણી. ષત્ પુ॰ યદુવંશી એક રાજા, શબ્દ. ષષ્ણુ પુ॰ યદુવંશી એક રાજા, ૩૧ાથ પુ॰ પુરૂવંશી એક રાજા. ૩૧૫ જુ૦ અગ્નિ, સૂર્ય, ચિત્રક વૃક્ષ, આંકડાનું ઝાડ
૩૫યુધ ત્રિ અગ્નિહેાવના, સમયે જાગેલ. ૩પર્યુષ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. ૩ષર્ ૧૦ પ્રભાત, પરાઢ, બ્રાહ્મ મુ ઉપસ્ ી ત્રણ સંધ્યા, પ્રભાતને અધિકાયક દેવ. ૩પસી હ્રીઁ
સાય’સધ્યા. હતિ પુ॰ તે નામના એક ઋષિ ૩ષચ ત્રિ॰ પ્રભાત જેની દેવતા હાય તે
પશુ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
उषा
૩ષા હ્રૌ॰ ત્રણ સંધ્યા, એક પ્રકારના સમય, રાત્રિ, ક્ષારભૂમિ, ગાય, હાંડલી, થાળી, ખાણરાજાની પુત્રી–એખા.
હવા અન્ય પ્રાતઃકાળ.
319
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उषाकल
उष्मक
સપાટ | કુકડે. ૩ષતિજ ત્રિપ્રાતઃકાળમાં થનાર. ૩ષાના પુત્ર નીચેનો શબ્દ જુઓ. કાપતિ જુ. કૃષ્ણને પૌત્ર અનિરૂદ્ધ. ૩યારમા પુ૦ ઉપરને અર્થ. કષિત ત્રિ, વાસી, રહેલ, બધેલ, કરેલ,
ટપકેલ, કવિત ૨૦ વાસ, રહેઠાણ. ૩તિથીન ત્રિજ્યાં ગાયે રહી હેય
તેવો પ્રદેશ વગેરે. ફકીર પુ૧૦ સુગંધીવાળો-ખસ ૩રા પુત્ર અનિરૂદ્ધ. ૩ ૬૦ બળદઆંખલો. ૫૦ ઉંટ.
પુદક્ષિણમાં આવેલો એક યવનદેશ. Sા સ્ત્રએક જાતનું ફૂલ. કોઇ ન ઉંટને રહેવાનું સ્થળ. ૩ીવ ભગંદર રોગ. ૩pપૂરપુછ સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. ઉત્તરપુછી સ્ત્રી ઉપર અર્થ ૩purવિ શ્રી. એક જાતને જમીન
ઉપર પથરાતે વેલો. ઉપૂરિધર નવ એક જાતને ભગંદર રોગ. ૩થાન ૧૦ ઉંટને રહેવાનું સ્થાન, ૩સિક્કા સ્ત્રી ઉટના જેવું આસન. કવિ શ્રી દારૂનું માટીનું એક વાસણ,
ઉંટડી. ૩ષ્ટ્રી સ્ત્રી, ઉંટડી. ૩st ગ્રીષ્મ ઋતુ, તાપ, ડુંગળી, તે
નામનું એક નરક, ગરમ સ્પર્શ ૩wા ત્રિ. ગરમ કઈ પદાર્થ, આળસુ
નહિ તે, દક્ષ. ૩swારા ત્રિઉપરના અર્થ ૩sh T૦ તાવ. ૩wવાર ૫૦ સૂર્ય
ર ત્રિગરમ કરનાર ૩sm૪િ ૫૦ ગ્રીષ્મ ઋતુ. ૩sfજા પુત્ર સૂર્ય. ૩sor go ગ્રીષ્મ કાળ. ૩surfમ ઉ૦ ગ્રીષ્મ કાળ. ૩sory g૦ સૂર્ય.. ૩siા નવ ગરમ કરવાનું સાધન. ૩suતા સ્ત્રી ગરમી, તા. ૩sણાવ ર૦ ગરમી, તાપ.. ૩swવપિતિ પુત્ર સૂર્ય ૩Eાનવી સ્ત્રી વૈતરણી નદી. કારરિક સૂર્ય ૩stવા ન છત્રછત્રી. ૩swવીર્ય 9 શિશુપાળ નામનું જલજંતુ. ૩sી ત્રિ ઉગ્રવાર્યવાળું, ઉપરાક્રમી. ૩૦ સ્ત્રી ક્ષય રોગ, સંતાપ, પિત્ત. ૩sviણુ પુ. સૂર્ય. ૩sorrow go ઉનાળે. કcurrfમામ પુત્ર ઉનાળે. ૩viાજુ ત્રિ ગરમી સહન નહિ કરનાર ૩siાદ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. ૩UTR૬ હેમન્ત ઋતુ. for શ્રી. રાબડી, દક્ષ-ચતુર સ્ત્રી. કનિદ્ ત્રિગરમ સ્પર્શવાળું. ૩rsonત્ સ્ત્રી સાત અક્ષરના ચરણવાળો તે
નામને એક છંદ. ૩sor R૦ ભૂગતુંગ નામના પર્વત
પાસેનું એક તીર્થ. ૩sors go R૦ પાઘડી, મુકુટ. ૩sfપન ત્રિપાઘડી અથવા મુકુટ
ધારણ કરનાર. ૩ffષના પુત્ર મહાદેવ. ૩sળવા ૧૦ ગરમ પાણી. ૩sunrvમ પુ. ગ્રીષ્મ ઋતુ. ૩s= પુત્વ ઘામ, તાપ, ગરમી, ગ્રીષ્મ ઋતુ. ૩SH ૫૦ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उष्मन्
www.kobatirth.org
રામનું ત્રિ॰ ગરમી, તાપ, ગ્રીષ્મ ઋતુ, શ -૫-સ-હ-અક્ષરા.
સમજ પુ॰ તે નામને એક પિતૃગણ, સખપ ત્રિ॰ ગરમીનું પાન કરનાર કાઇ તપવી.
સમાગમ પુ॰ ઉનાળા.
૩માય્ નામધાતુ ગરમી બહાર કાઢવી. સન્ન પુ॰ કિરણ, બળદ, દેવ, સૂર્યાં. ૩૪ પુ॰ દ્વિવ॰ અશ્વિનીકુમાર. કન્ના શ્રી. સુગંધી લતા, પૃથ્વી. પુત્રિ શ્રી જનાર, ગમન કરનાર. રન્નિષ્ઠ પુ॰ ઘરડા બળદ. ત્રિશા શ્રીધરડી ગાય. સન્નિય પુ॰ ઘરડા ખાદ દુનિયા સ્ત્રી- ધરડી ગાય.
સદ્ સ્વા॰ પ૬૦ સ૦ સેટ્ પીડવું,દુ,ખ દેવું. ૐ હૈ અન્ય૦ સંખાધનમાં અને નકકી—નિશ્ચય એવા અર્થમાં વપરાય છે. સહૃદ બન્ય૦ સંત્રીધનાથે, સહાન પુ॰ તે નામે દેશ. ૪. સ્ત્રી. ખેદસૂચક શબ્દ
૩૬ ત્રિ॰ વહન કરનાર, ઉચકનાર, લઈ
જનાર.
રઘુમાન ત્રિ॰ વહન કરાતું, ઉચકાતું, લઇ જવાતું, ૩. પુ॰ બળદ,
સ્વરામાં છઠ્ઠાદી સ્વર.
અન્ય૦ સંમેાધનમાં, વાકયના આરંભમાં, દયામાં, રક્ષામાં વપરાય છે. ૐ પુ॰ મહાદેવ, ચંદ્ર, દી સ્વર ઊકાર. ત્રિ॰ પાલક, રક્ષક. ઢત્રિ પરણેલ.
૪ પુ॰ જેણે મુતર ધારણ કર્યું
२९१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऊरकार
હાય તે.
ઢવત્ ત્રિ॰ પરણેલ. ગદા સ્ત્રી પરણેલી સ્ત્રી.
ઢિ સ્ત્રી વહન કરવું, ધારણ કરતુ', લઈ જવું, વિવાહ.
ત ત્રિ॰ સીવેલ, વણેલ, ગુ ંથેલ, પરાવેલ, રક્ષણ કરેલ.
તિ સ્ત્રી રક્ષણ, રક્ષણ કરનાર, સીવવું, વણવુ, ગુંથવુ, ક્ષરવું, ઝરવું, ટપકવું, ખરવુ, લીલા, પુરાણેાનાં લક્ષણમધ્યે કમવાસના રૂપ તે નામનું એક લક્ષણુ. ધન ૬૦ આઉ, માવલું, અડાણુ. થર્ ૬૦ ઉપરના અ.
પન્ ન આઉ, અડાણુ, બાલું. પચ ન॰ દુધ.
ષસ્થતી સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ અડાણવાળી, શ્રેષ્ઠ
આવાળી.
ન ૩૦ ૩૦ ૧૦ સેર્ ત્યાગ કરવા. ન ત્રિ॰ એધુ, અસંપૂ નચવાર્નિશ ત્રિ॰ ઓગણચાલીસ. નત્રિરા ત્રિ॰ એગણત્રીસ.. નપથારા ત્રિ. એગણપચાસ ઝવિરા ત્રિ॰ એગણીસમું. વિજ્ઞપ્તિ સ્રૌ॰ ઓગણીસ. વચ્ચે ન. થોડું ઋણ ઘાસ વગેરે, તેવા ઘાસવાળુ સ્થાન.
મેદપુ॰ આંતરડાનું પ્રચ્છાદન
સ્થાન.
રૂપ અન્ય રાષમાં, પ્રશ્નમાં, નિદામાં અને સ્પર્ધામાં.
For Private and Personal Use Only
ઝમ ૧૦ તે નામનું એક નગર. # ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર.
ટ્ સ્વા॰ ગા॰ ૧૦ ટ વસ્તુ, ગુંથવુ, સીવવું.
ઝી અન્ય સ્વીકાર, વિસ્તાર. રીવાર પુ૦ અંગીકાર, સ્વીકાર, વિસ્તાર,
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऊररीकृत्य
ર૬૨
ऊर्ध्वकर्मन्
-
-
-
- -
-
-
જીત્ર અવ્ય સ્વીકારીને,વિસ્તારીને. | જરા જિબળવાન. રીત ત્રિ સ્વીકારેલ, વિસ્તારેલ. કારિકન ત્રિ. બળવાન. દણ પુવૈશ્ય.
કર્જા સ્ત્રીબળ, ઉત્સાહ, અન્નના રસને ત્રિસાથળમાં થનાર.
વિકાર, વૃદ્ધિ. અધ્યા શ્રી વૈશ્ય સ્ત્રી.
વિત ત્રિબળવાન, વૃદ્ધિવાળું. કરી સ્વીકાર, વિસ્તાર.
ગત ત્રિ. બળવાળું, વૃદ્ધિવાળું, વધાજીત ત્રિ. સ્વીકારેલ.
રેલ, વધેલ. કચ૦ સ્વીકારીને.
નંત ૧૦ બળ, સામર્થ, ઉત્સાહ, વૃદ્ધિ. ૩ પુત્ર સાથળ.
અર્થ ન ઊનનું બનાવેલું વસ્ત્ર. આ પુ. જેમાં સાથળ જકડાઈ જાય છે. નામ પુ0 કરોળીયે. છે તે રોગ.
અનામિ પુમાંકડું. સહેજ ૩૦ વૈશ્ય.
ઝવદ્ ત્રિઊનના વસ્ત્ર જેવું - કર ત્રિવ સાથળમાં થનાર.
ત્યંત કમળ. ના સ્ત્રી વૈશ્ય જાતિની સ્ત્રી.
મિ પુત્ર કળા. # ત્રિ. સાથળ સુધીની ખાઈ વગેરે. ઝof શ્રીઊન. ત્રિ. ઉપરના અર્થ
મેષ ત્રિ. ઊનનું સુતર વગેરે. પર્વન પુત્ર ઢીંચણ.
ક ત્રિક ઊનવાળું. જે વ્ય૦ સ્વીકાર, અંગીકાર. Infકન ત્રિ. ઊનવાળું. Rાર પુત્ર સ્વીકાર, વિસ્તાર.
તુ ત્રિ. ઊનવાળું. મત ત્રિો સ્વીકારેલ, વિસ્તારેલ. ઝળું વા ૪૫૦ ૪૦ સે ઢાંકવું. અપ+ રીe S૦ સ્વીકારીને,વિસ્તારીને.
જેનું ઢાંકણ ખસેડી લીધું હોય તેવાળું, કહેજ રૂ. ૩rદ શબ્દ જુઓ.
મિક્સાને ઢાંકવું, શાસ્સારી રીતે ઢાંકવું, કહેતાં સ્ત્રી કેળનું ઝાડ.
અત્યંત ઢાંકવું, વિઢાંકણ દૂર કરી - T૦ ગ્રાલ૦ બળ સ્થાપવું, ખુલ્લુ કરવું, જીવવું.
૪ ૩ જુઓ. ૪ શ્રી. બળ, અન્નને અત્યંત સાર
ઈ ત્રિ૦ કીડાયુક્ત, રમતી આળ. રસ, પાણી.
ક ૧૦ શુરવીર, રાક્ષસ. અર્જુન અન્ન.
કર્ષ ઉંચુ, ઉપર, ઉપરનું, ઉખાડી આ પુત્ર કાર્તિક મહિને, ઉત્સાહ, બળ, નાખેલ, નહિ બેઠેલ. જીવન
કર્ણ પુએક જાતને મૃદંગ-નરવું. નવ જળ-પાણી.
ઝર્વર ઝિ, ઉખેડી નાખેલા કેશવાળું. બળવાન.
કર્ષવાર ત્રિ. ઉંચી ડોકવાળું. ક રિ ૬તે નામને એક ઋષિ.
કાકા સ્ત્રી મહાશતાવરી નામને વેલે. ન્ન પુછે તે નામને એક રાજા. કર્થર્મન ૧૦ ઉપરના સ્થાનની પ્રાપ્તિ કમ્ ૧૦ બળ, એક પ્રકારને અરસ. માટેનું કર્મ થત ત્રિ. બળવાન.
áર્મન ત્રિઉંચા અથવા ઉપરના સ્થા
For Private and Personal Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऊर्ध्वकाय
ऊर्वायन
નની પ્રાપ્તિ માટેનું કર્મ કરનાર, કર્થહિ પુતે નામને એક પિતૃગણ. વાર પુત્ર શરીરને ઉપરનો ભાગ. ઝર્વવતુ પુ0 ઉંચે કરેલ બાહુ તુ ત્રિ ઉંચી ધજાવાળું.
કર્થવા ત્રિ. ઉંચા બાહુવાળું. કાતુ પુત્ર જનકવંશી એક રાજા. ' અર્જુન તે નામનું એક યજ્ઞપાત્ર. '
1 go ધર્મશાસ્ત્રમાં કહેલ દર્ભમય | કર્થમાના પુત્ર ઉપરનો ભાગ. બ્રાહ્મણ.
મા= ત્રિ ઉપર રહેનાર. કશિ ત્રિક ઉભા કેશવાળું.
ઝર્થમr૬ ૩૦ તે નામને એક અમિ. ઝાકિર ત્રિ. ઉપરના સ્થાન માટેની ઝર્વ ચ૦ ઉપર, ઉંચે. ક્ષિા કરનાર.
કર્ણન્શન પુ. નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચારી. કારિયા જી. ઉપરના લોક-સ્થાન માન ૧૦ તેલું, કાટલું, ઉંચાઈ મામાટેની ક્રિયા.
પવાનું માપ. કર્ણ ત્રિ. ઉપર ગયેલ-રહેલ, ઉપરનું સર્વગુણ ત્રિ. ઉંચા મુખવાળું. ધાર્મિક, ઉંચે ગતિવાળું, ઉભું થનાર.
ક ર ત્રિ. ઉચે મુળવાળું, ઉપરવાળું, દર્શન પુપરમેશ્વર, તે નામનો એક રેગ.
સે સાર, કરિ શ્રી. ઉંચે ગતિ, ઉપર જવું.
અર્થાત્ મહાદેવ, સનકાદિ મુનિ,
કઈ તપસ્વી, ભીષ્મ. પુર ૧૦ ઉપર આકાશમાં રહેલ હરિ
કર્ણામન પુરુ ઉભાં રૂવાટાંવાળો યમદૂત, ચંદ્રનું નગર, ત્રિપુરાસુરીનું નગર.
કુશદ્વીપને એક સીમા પર્વત કર્ણ પુઉચે પગ રાખનાર તપસ્વી.
કર્કોમન ત્રિઉભાં થયેલાં રૂવાંવાળું. કવિનું ત્રિ. ઉંચા ઢીચણવાળું.
ગરિ પુ. મહાદેવ. કાનુ ત્રિ. ઉપરને અર્થ
અર્વાદ , સ્વર્ગ. કઈ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
કર્થવત પુત્ર ઉપરનો વાયુ, ઉપર ચઢી સાપ રિ ૩áનાનુ જુઓ.
ગયેલ વાયુ. કથા કચ૦ ઉંચા પ્રકારે, ઉંચુ, ઉપર.
કર્કવૃત ત્રિ. ઉપરના ભાગમાં વીંટેલ. દૃા મહાદેવ.
કર્કવૃતી સ્ત્રી તેનામો એકવૈદિક છંદ. કર્ણદષ્ટિ ત્રીઉચે દૃષ્ટિ, ઉપર નજર.
કર્થરાચિન ત્રિચતું સૂનાર. કર્કદિ ત્રિ. ઉંચે દૃષ્ટિવાળું, ઉપર જેનાર
áરાચિન ૩૦ મહાદેવ. કાવ પુછ પરમેશ્વર, વિષ્ણુ,
કર્ણાષ ચર્ચ૦ ઉભા ઉભા સુકાવું. દિ પુમરણ પછી પ્રાપ્ત થનાર
કર્થનાનુ પુરુ નો ઉપરનું શિખર. દેહ-શરીર.
#રચ ત્રિક ઉંચે રહેલ. કર્થનામનું પુ. આકાશમધ્યે વર્તત વાયુ.
રિથતિ સ્ત્રી ઉપર સ્થિતિ, ઉપરનું કમિ ત્રિવ ઉપર રહેનાર, ઉપર હેનાર.
સ્થાન, ઘોડાની પીઠને ભાગ. પાત્ર નવ યજ્ઞપાત્ર.
સ્થિતિ ઝિ૦ ઉપર સ્થિતિવાળું.. ઉપર ત્રિ. ઉંચા પગવાળું.
જોતર પુત્ર ઊર્ધ્વરેતસ ભેગી. દીપ પુ રામ જુઓ.
અધ્યયન પુલક્ષદ્વીપનું એક પક્ષી. કર્યg g૦ ઉભુ તિલક.
દ ર ૨૦ ઉપરનું સ્થાન, ઉપરની ગતિકર્થgઝ ઉ૦ એક જાતનું પશું.
ગમન.
For Private and Personal Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૧૪
કર્યાના પુત્ર એક તંત્રશાસ્ત્ર.
શ્વવર્ત પુo ઘોડાની પીઠને ભાગ, દક્ષિણાવર્ત. દયસિત પુ0 કારેલાને વેલે. કદાનિત ત્રિઉપર બેઠેલ. ઝર્વર પુત્ર ઉપરની ચેષ્ટા. # સ્ત્રી ઉપરને અર્થ ક્રમ પુત્ર સ્ત્રી તરંગ, મેનું, પ્રકાશ, વેગ,
કરચલી, પીડા, ઉત્કંઠા, ભૂખ વગેરે છે દેહ-મન-પ્રાણુના ધર્મ. કર્મ સ્ત્રીઓ ઘોડાની ગતિ.
ના સ્ત્ર. વીટી, તરંગ, મેજું, કરચલી, ઉત્કંઠા. ભમરનો શબ્દ. નિ ત્રિતરંગવાળું, મોજાંવાળું. કાન સમુદ્ર. કમિમત ત્રિો વાંકુતરંગવાળુ, મોજાંવાળું. કમિટિન g૦ સમુદ્ર. મિટા શ્રી લક્ષ્મણની સ્ત્રી. કર્થ ત્રિ તરંગ-જામાં થનાર. કાળે પુત્ર એક રૂદ્ર દેવ. ક સ્ત્રી રાત્રિ.
દિ પુછ પાણીની વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. ક પુત્ર તે નામને એક ઋષિ, વડવાનળ,
સમુદ્ર. અર્થ મોટું, વિસ્તૃત વિશાળ. ક ૧૦ છત્રી. ઝર્વ બ્રીસર્વ ધાન્યસંપન્ન ભૂમિ. કરી સ્ત્રી તે નામની એક અસર. કર્યદવ R૦ બે સાથળ અને ઢીંચણની
બે ઢાંકણી, અને સ્ત્રી ઉર્વશી અપ્સરા. ક સાથળનું મધ્ય સ્થાન.
૪ ૧૦ કાગડાની ટેપી –જે ચોમાસામાં ઉકરડા વગેરેમાં થાય છે. કરી પુ રૂદ્રદેવ.
ક સ્ત્રી એક જતનું ઝાડ.
પિન પુરુ એક જાતનું જલજંતુ, એક જાતનું માછલું. Q કુછ ઘુવડ. ઝઝૂ સ્ત્રી ઘુવડ માદા. ક વી. પર૦ સર્વ સે પીડાવું, દુઃખી થવું. પ પુ ક્ષાર, કાનનું છિદ, ચંદન પર્વત.
ન૦ વીર્ય, પ્રભાત. ઝષ ન પરોઢીયું. પણ ન મરી, પીપરીમૂળ, સુંઠ. પ પુ. ચિત્રક. પણ સ્ત્રી, પીપર, ચવક કર ત્રિો ક્ષાર માટીવાળો દેશ વગેરે.
ગ ૨૦ એક જાતનું મીઠું. કષવત ત્રિ. ક્ષારવાળું સ્થાન વગેરે.
[ સ્ત્રી બાણાસુરની પુત્રી એખા. દw g૦ ગરમ સ્પર્શ, ઉનાળે. ઝમ ત્રિ. ગરમ, ગરમીવાળું.
મે ત્રિ ઉપરના અર્થ. મા ત્રિગરમીનું નિવારણ કરવા યોગ્ય. મન g૦ ગ્રીષ્મ, તેજસ્વી દ્રવ્યને સૂક્ષ્મ
અવયવ ઝswવત ત્રિગરમ, ગરમીવાળું. દ્ મ્યા મા. ૩૦ સે તર્ક કરે. અતિ+એક પ્રદેશમાં રહેલને તેથી વિપરીત પ્રદેશમાં પ્રેરણા કરવી, અંજવું,
+દૂર કરવું, કપ+વિ+નિવારણ કરવું, અમિ+ઢાંકવું, સત+ઉંચે ખેંચવું,પ્રતિ+૩+ ફેકવું,
વિચ્છેવટે વધારવું, કા+નીચે પ્રવેશ કરાવે, નિર્બહાર કાઢીને ગ્રહણ કરવું, જુદુ કરવું. રિતરફથી ખાડે પૂર, કબીજા દેશમાં લઈ જવું. પ્રતિ ઉપર સ્થાપવું, વિવિપરીત પ્રેરણા કરવી પ્રતિવસ્મૃતિરૂપ વ્યુહ રચના કરવી, સમુ. એકઠા થવું, સારી રીતે પહોંચાડવું, ૩૫+સમ્સ મીપમાં સંકેચાવું,
સમૂ+તરફથી સારું કરવું,
For Private and Personal Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ऊह
૪ પુ॰ તર્ક-વિતર્ક, પરીક્ષા કરવી. હવાન ન૦ સામગાનને એક ગ્રંથ. નીતિ હ્રી. ઉપરના અ. ન ન ત
નીય ત્રિ॰ રથ જુઓ.
www.kobatirth.org
પાસ્રી ન્હેં શબ્દ જુએ, અધ્યાહાર. હિની હ્રીઁએકત્ર થયેલ.
ઝઘ ત્રિ॰ તર્ક કરવા ચેાગ્ય, કલ્પના કરવા
યેાગ્ય, અધ્યાહાર કરવા ચેાગ્ય. - ઘાન ૧૦ શાન શબ્દ જુએ..
•
સ્વરામાં સાતમે સ્વર.
સ્વા॰ પર્॰ સ॰ સેર્ જવું,
.
ऋजुहोत्या● પ્રાપ્ત થવું.
પ્॰ સનિટ્ જવું,
* વા૦ ૧૦ સં॰ નિર્ હિંસા કરવી. અન્ય સંબધનમાં, નિદામાં, વાકયમાં, પરિહાસમાં તથા વાકયવિકારમાં વપરાય છે.
શ્રી દેવાની માતા
ઈર્ન્ય ચા ચા પ્રત્યે. ૫ ત્રિ છેઠેલ, કાપેલ.
જ્જ ૬૦ ધન, સુવર્ણ, સ્મૃતિપ્રસિદ્ધ મિલ્કતરૂપ ધન–વારસા.
ચપ્રદળ 7૦ વારસા લેવા. જ્યપ્રાદ ત્રિ॰ મિલ્કત ગ્રહણ કરનાર
વારસ.
ચપ્રાદિન ત્રિ॰ ઉપરના અ ચિન ત્રિ॰ મિલ્કતને વારસ સ્ વા॰ ૬૦ સ॰ સેટ વધ કરવા ક્ષ પુ॰ રીંછ, તે નામનું એક ઝાડ, ભીલામુ, નામના એક પર્વત, તે નામના કાઇ રાજા, અરિહને પુત્ર. ક્ષ ૧૦ નક્ષત્ર, તારા, મેષ વગેરે રાશિ.
२९५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋघा
ગળ્યા શ્રી જાંગલી વૃક્ષ, મહાશ્વેતા નામની વનસ્પતિ, ક્ષીરદારી નામની વનસ્પતિ.
ક્ષયિા સ્રો ઉપરના અર્થ. ઋક્ષર પુ॰ તે નામનેા એક પત. ઋક્ષવા ન નક્ષત્રમ ડળ. ઋક્ષનાથ પુ॰ ચંદ્ર, જાંબવાન. ક્ષર પુ॰ ઋત્વિજ, કાંટો.
ઋક્ષર ન પાણીની ધાર. ક્ષા સ્રી પાણીની ધાર. ઋક્ષરાન પુ॰ચંદ્ર,રી છેાના રાજા જા ભુવાન.
ક્ષણા સ્રૌ॰ ઘુંટીની નીચેની નાડી.
ઋતુ પુ॰ નર્મદાના કાંઠા ઉપર આવેલ એક ત.
ક્ષયન્ત ન॰ શબરાસુરનું તે નામનું એક
નગર.
ક્ષા સ્રી ઉત્તર દિશા.
ક્ષીજ ત્રિ॰ રીંછના જેવું હિ’સકર
ક્ષે પુક્ષનાથ શબ્દ જી. ક્ષત્તિ સ્રો॰ અમુક કાઇ નક્ષત્રમાં કરેલ યજ્ઞ, ઋક્ષોર્ પુ॰ તે નામના એક પત. સંહિતા સ્ત્રી ૠગ્વેદસહિતા.
ત્તમ ન॰ સામવેદના એક ભાગ. સામ ન॰ ઋગ્વેદ અને સામવેદ. ૠચન ૪૦ ઋગ્વેદના એક પારાયણગ્રંથ. ાયનતિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણ પ્ર સિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. ગવાન ન॰ ઋચાઓનું સંહિતારૂપે ગુથવું. નવા સ્ત્રી લૌકિક ગીતિવેદ.
મત્ ત્રિ॰ સ્તુતિ કરનાર, પૂજ્ય-પૂજનીય. મિન ત્રિ॰ સ્તુતિ કરનાર. ऋग्विधान न० ઋગ્વેદથી કાઇ કર્મનું વિધાન.
For Private and Personal Use Only
ઋગ્વેદ પુ॰ તે નામના એક વેદ વેવિભૂ પુ॰ ઋગ્વેદ જાણનાર. મા શ્રી હિંસા.
d
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
7 તુક સ સે સ્તુતિ કરવી. | ઈન્દ્રધનુષ, સરળ ઈન્દ્રધનુષ. ૬ શ્રી. સવેદના મંત્રની કડી-ક
એક જાતને સપ. દને મંત્ર, સ્તુતિ, પૂજા.
પુત્ર તે નામનો એક દેશ. જાહૂ ઝિ૦ સ્તુતિ કરનાર,
વારા ૧૦ સીધું કરવું, સરળ કરવું, તે સભ્ય સ્તુતિ કરવાને,
સીધું જવાનું સાધન. વીજ પુ. તે નામને એક સૂર્ય, જમ- ત ત્રિ. સીધું કરેલ.
દગ્નિને પિતા ભૂગુવંશનો એક ઋષિ. વૃયત ત્રિ. સીધું જનાર, ઋતુકાળે 8ષ ર૦ લેટ રાંધવાનું પાત્ર.
ગમન કરનાર. વષમ ઉ૦ અમુક સ્તુતિસમાન, કાંતિ
પુત્ર નાયક, નૈતા. સમાન.
ત્રિસીધું જનાર, સરળતાથી જનાર. કયુ પુતે નામને એક રાજ.
વી સ્ત્રી સરળ સ્ત્રી, ગ્રહની એક પ્રકાતુરા પર મોહ પામવો અને રની ગતિ. કઠણ થવું અવશ૦ જવું ૩૦.
સત્તાના પુત્ર મેઘ. છે સ્ત્રી વેશ્યા.
શળ તા૩મ. સસેટ જવું. જ માત્ર મારા ર૦ સે જવું, મેળવવું. ત્રિજનાર.. બળવાન કરવું, સ્થિર કરવું, શ૦
8ા ૩૦ ૧૦ અવશ્ય આપવા યોગ્ય કરજ. શ્રદ્ સ્વાહ યસ સે શેકવું, ભેજવું.
# ઝિ૦ દેવાદાર. વિશ્વ ત્રિ. સીધું જનાર, સરળ જનાર.
જાતિ ત્રિ. જેની સ્તુતિ અવશ્ય ફળમિન ૫૦ સરળતા, અકુટિલતા.
દાયી હોય તે. વિશ્વન પુત્ર તે નામને એક રાજા.
અક્ષય કુ. તે નામનો એક રાજ. જ પુત્ર ઈન્દ્ર, ધુમાડે.
વત પુ૦ યજમાન.
વાતૃ ત્રિ. કરજ આપનાર. આવા જ સાધન.
જવાન પુકરજથી છોડાવી કરેલો દાસ. પતિ પુ. સીધું જનાર, સરળગામી.
ક્ષમતા ૬૦ સાક્ષો, જામીન. શષ ર૦ લોટ રાંધવાનું પાત્ર, તે નામનું એક નરક, નીરસ સેમલતાનું ચૂર્ણ
જમાન પુ. ઉપરના અર્થ.
કુરિ સ્ત્રી કરજમાંથી મુક્ત થવું. શીખ ૩૦ ગયેલા સારવાળી સેમલતા,
કરજ અદા કરવું. રસ કાઢેલ સેમલતા.
પામોલ પુછે ઉપરને અર્થ. આ ત્રિક અત્યંત ગુણવાળું, સરળ, સીધું,
મોચન ૧૦ કાશીમાં રહેલું એક તીર્થ. અનુકૂલ, કલ્યાણ, સારું, સુંદર,
પ ણ ૧૦ કરજનું લેખ-પત્ર–ખત. સક્ષય પુત્ર કશ્યપ મુનિ.
સાય ત્રિમ સરળ-સીપ શરીરવાળું. #ાવત ત્રિ. દેવાદાર. મુળ પુરુ ભાણ
ફાધર ર૦ દેવું અદા કરવું. આ ત્રિસીધું જનાર,સરળ વ્યવહારવાળું.
VIRાન ધર્મશાસ્ત્રોક્ત અઢાર વિવાદતા સરળતા, સીધાઈ.
મને એક વ્યવહાર. gય ર૦ ઉપરના અર્થ.
બાવન ત્રિછ કરજદાર, દેવાદાર. દિન ઉત્પાતસૂચક એવું સરળ #ારત ૩૦ મંગળ ગ્રહ
For Private and Personal Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ऋणापकरण
ખાપજબ ન૦ દેવું અન્ના કરવું. પનયન ૬૦ ઉપરના અ. બાપાળ ન દેવું અદા કરવું. બાપનોમન ૩૦ દેવું અદા કરવું. દિત્રિ॰ કરજદાર, દેવાદાર. બિન ત્રિ. ઉપરના અ. ગિનિઝ ન॰ તંત્રશાસ્ત્રાકત એક ચક્ર, ળૌવુંપ્રારળ ન॰ દેવાદારે લીધેલ દેવું લેવું તે.
ઋતુ સૌત્ર॰ સ૦ સેટ્ જવું, નિંદા કરવી. ત ન॰ બ્રાહ્મણની એક આજીવિકા, મેાક્ષ, જળ, કર્મનું ફળ, અતિપ્રિય વાય, માનસિક વગેરે સત્ય.
ૠત ત્રિ॰ દીપ્ત, તેજસ્વી, પૂજાયેલ. તપુ॰ યજ્ઞ, સૂર્ય, આદિત્ય, એક દેવ. તપત્તિ પુ॰ યજ્ઞપતિ.
તમ અર્થે પરબ્રહ્મ, સત્ય. ઋત ત્રિ॰ સાચું.
www.kobatirth.org
તનિ પુ॰ તે નામને એક યક્ષ. ઋતનિત ત્રિ॰ યજ્ઞને જીતનાર. ઋતયુમ્ન ત્રિ॰ સત્ય વડે પ્રકાશમાન,
સત્ય યશવાળું.
તથામન પુ॰ વિષ્ણુ, તે નામને એક દન્દ્ર, તે નામના એક રાજા,
તધામન્ત્ર અવિનાશી સ્થાનવાળું. ઋતવન પુ॰ તેનામના એક બ્રહ્મર્ષિ, શિવ. નિ પુ॰ સૂર્ય.
ઋતની ૬૦ સૂર્યાં.
તપત્તિ પુ॰ યજ્ઞપતિ.
તપને પુ॰ સૂર્યવંશી એક રાજા. તપેય પુ॰ તે નામના એક યજ્ઞ. તપેરાક્ પુ॰ જળસ્વરૂપ વરૂણ દેવ. ઋતવ્યુ પુ યજ્ઞસંબંધી વિષનું ભેજન
કરનાર દેવ, સત્યસ્વરૂપ દેવ.
તપૂ અન્ય સત્ય.
ઋતમ્મર પુ॰ સત્યપાવક પરમેશ્વર.
२९७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋतुपात्र
ઋતમરા સ્ત્રી તે નામની એક નદી, વિપર્યાસ રહિત એવી સમાધિસ્થ એક પ્રજ્ઞા. ઋતુવત ત્રિ॰ સત્યવાળું ઋતવ્ય ત્રિ જેની અધિષ્ઠાયક ઋતુ છે એવી ઇષ્ટકા વગેરે.
તંત્રત પુ॰ શાકદ્વીપમાં રહેલ ભગવાનને એક ઉપાસક.
ઋતત્તવું પુ॰ અગ્નિ.
ઋતુસન ન॰ યજ્ઞ માટે બેસવાનું સ્થાન. તજ્ઞાપૂ ત્રિ॰ યજ્ઞને પ્રાપ્ત કરાવી આપનાર. તસ્પતિ પુ યનપતિ. તાવત્ ત્રિં
યજ્ઞવાળુ તવૃધ્ ત્રિ યજ્ઞને વધારનાર.
તાપાત્ ત્રિ॰ સત્યને સહન કરનાર, અસત્યમાં પાયમાન થયેલ.
ઋતિ શ્રી ગતિ, ગમન, સ્પર્ધા, નિંદા, મા, મગળ.
ઋતિ પુ॰ પુરૂષમેધ યજ્ઞના કાઇ દેવ, શત્રુ ઋતિકર ત્રિ॰ પીડા કરનાર. ऋतीय् नामधातु उभ० : अक० सेट् सत्य
ઇચ્છવું.
ऋतीया स्त्री० જુગુપ્સા, નિદા. ઋીષટ્ ત્રિ॰ પીડા સહન કરનાર, શત્રુને
સહન કરનાર.
ઋતુ પુ॰ શિશિર વગેરે ઋતુ, સ્ત્રીએને ગર્ભધારણમાં સમર્થ એવા કાળ, દીપ્તિ, કાંતિ, મહિતા.
ઋતુાજ પુ॰ શિશિર વગેરે ઋતુના કાળ, સ્ત્રીઓના ગર્ભધારણ્યાગ્ય કાળ ઋતુપ્રદ પુ॰ તે નામના એક યાગ. ઋતુસ્થા અન્ય કાળે કાળે. ઋતુનાથ પુ॰ વસન્તકાળ ઋતુપતિ પુ॰ વસન્તકાળ, ઋતુપર્વ્યય પુ॰ ઋતુએનું અનુક્રમે ગમન. ઋતુપા પુ॰ ઇન્દ્ર, ઋતુયાજ દેવ. ઋતુપાત્ર ન॰ એક જાતનું યજ્ઞપાત્ર,
૩૮
For Private and Personal Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋतुप्राप्त
-
તુura ત્રિ. ફળને ગ્રહણ કરવા યોગ્ય | ઋતોષ ર૦ સત્ય કહેવું, સત્ય કથન. કાળ જેણે પ્રાપ્ત કર્યો હોય તે.
* તુરા૦ ૫૦ ૫૦ હે ઠાર મારવું. ઋતુ પુત્ર શિશિર વગેરે ઋતુમાં જેઓનું વિક પુત્ર ઋત્વિજ-સાજક, યાજ્ઞિકગોર, બળ હોય છે તે સૂર્ય વગેરે ગ્રહ.
પિતાને કરવા યોગ્ય વૈદિક કર્મ કરનાર, ઋતુમત ત્રિ. ઉત્તમ ઋતુનાં ફળ-પુષ્પને
વિજ ત્રિ. જેનો ઋતુકાળ પ્રાપ્ત થયે ભેગવનાર.
હોય તે, તે તે ઋતુકાળમાં થનાર, તે તે ડુમતી સ્ત્રી સ્ત્રીધર્મને પ્રાપ્ત થયેલી સ્ત્રી, ઋતુકાળમાં કરવા ગ્ય. અટકાવવાળી સ્ત્રી
ઋત્વિચાવત ત્રિ. પ્રજોત્પાદન કર્મવાળું, ઋતુમાંથી સ્ત્રી હતુપ્રધાન એક ચિતિ. પ્રજોત્પાદનમાં કરવા ગ્ય કર્મવાળું. ઋતુમુલ ૧૦ પ્રતિપદ-પડે.
૪૧ ત્રિ સ્વિચ શબ્દ જુઓ. ઋતુરક પુ. વસંત ઋતુ.
* ત્રિ૦ મુદુ–કમળ-નરમ પેટવાળું. કુટિફ ૧૦ ઋતુઓનું ચિહ.
*કૃપા ત્રિક પીડવામાં આવી પડનાર, ગમનમાં તુવૃત્તિ ઉ૦ વર્ષ
આવી પડનાર, દૂર પડનાર. ઋતુવૃત્તિ શ્રી. ઋતુઓને ધમ.
* ત્રિો મર્મસ્થાનમાં પાડવા માટે સુરમ્ વ્ય૦ ઋતુએ ઋતુએ.
વીંધનાર, ગમનવેધી, શબ્દવેધી, દૂધી. રdણા ત્રિવસંત વગેરે ઋતુમાં સ્થિતિ * ૧૦ સિદ્ધાન્ત, વૃદ્ધિ, પાકેલું મર્દન કરનાર.
કરેલું ધાન્ય. ઋતુનંદા પુત્ર કાલીદાસકૃત એક કાવ્ય. દ્ધ ત્રિસમૃદ્ધિવાળું, સંપત્તિવાળું. તુસંધિ અમાસ, પુનમ.
ક્ર વિષ્ણુ. ઋતુચ ત્રિો ઋતુમાં સેવન કરોગ્ય. દિ સ્ત્રી વૃદ્ધિ, સમૃદ્ધિ, સંપત્તિ, સિદ્ધિ, તુમ પુત્ર તે નામને એક યાગ. પાર્વતી, લક્ષ્મી, કેઇ એક દેવ, કોઈ તુલ્ય સ્ત્રી તે નામની એક અપ્સરા. ઔષધિ. તુથર ત્રિ ઋતુમાં સ્થિતિ કરનાર. બ્ધ હવા સ્વાહિ પ૨૦૦ સેટ વધવું, ઋતુનાતા સ્ત્રી, તુકાળે ચોથે દિવસે સમૃદ્ધિમાન થવું. મધ+અધિક વધવું, ગા+ નહાયેલી સ્ત્રી.
સમૃદ્ધિવાળા થવું. ૩૬પાસે જવું, વિ+ તુરના નવ રજસ્વલા સ્ત્રીએ ચોથે દિવસે સમૃદ્ધિને–વૃદ્ધિને નાશ થવો, કમ+સમૃકરવાનું સ્નાન.
દ્ધિની અધિકતા થવી અત્યંત સમૃદ્ધિ થવી. કુદરતી સ્ત્રી, ઋતુઓમાં જુદાં જુદાં
જય ચે. સત્ય, વિયોગ, શીઘ્રતા, અનુપાન સેવવા યોગ્ય હરડે.
સમીપપણું, લઘુતા, હલકાઈ. તે ચ૦ વિના, સિવાય.
#ધ ત્રિ. સમૃદ્ધિવાળું, વૃદ્ધિ પમાડનાર. વર્ષ ૨૦ કર્મ વિના, કર્મ સિવાય. *ધર્મ વ્ય. બધ૬ જુઓ. તેના ત્રિયાનિમિતે ઉત્પન્ન થયેલ. #ધન્ ત્રિ. સાધવ ત્રિજુઓ. અg g૦ વરૂણને ઋત્વિજ એક ઋષિ, ઉધત ત્રિવૃદ્ધિ પામતું, વધતું. પુર્વિશી એક રાજા.
ऋधना तुदा० मुचा० पर० स० सेट् हिंसा ક્ષન્ પુત્ર યજ્ઞ.
કરવી. of શ્રી. નીચેના શબ્દ જુઓ. ! # તુરાબ વર૦ ટુ દાન કરવું, આપવું,
For Private and Personal Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ऋबीस
હિંસા કરવી, નિંદા કરવી, યુદ્ધ કરવું, સ॰ વખાણ કરવાં અ વીત્ત ૧૦ પૃથ્વી, અગ્નિ.
www.kobatirth.org
મુ પુ॰ દેવ, દેવેને પણ પૂજવા યાગ્ય દેવ, તે નામને! એક દેવગણુ, ત્રિવણુ અહારની એક જાતિ, સુધન્વાને પુત્ર એક દેવ.
મુ ત્રિ॰ અત્યંત પ્રકાશમાન-અતિશય તેજસ્વી.
મુક્ષ પુ॰ સ્વ, વજ્ર, ઇન્દ્ર, ઋણુ નામના દેવ.
મુક્ષન પુ॰ ઋભુ નામથી પ્રસિદ્ધ દેવ. મુક્ષિન ૩૦ ઇન્દ્ર,
મુક્ષો ત્રિ॰ ઇન્દ્ર જેવા આચારવાળુ. મુમત ત્રિ॰ ઋભુદેવ જેના અધિષ્ઠાયક હાય તે.
પુ॰ દેવ.
સ્વ ત્રિ॰ માટુ', વિશાળ. વૃત્ ત્રિ૰ઉપરના અ
વન ત્રિ॰ ઉપરના અ સ્થત ત્રિ॰ અતિ વૃદ્ધ, અત્યંત વધેલ. તુ॰ ૧૦ ૬૦ સેટ્ વધ કરવા. સૌત્ર૦ વર સ૦ સે હિંસા કરવી, જવું, ચ ત્રિ॰ હિંસા કરવા યેાગ્ય.
રચ પુ॰ મૃગ રચ મૈં હિંસા,
ચર પુ॰ કૂવા.
ચપાટૂ ત્રિ મૃગ જેવા પગવાળુ, ઋચા સ્રી મૃગલી.
२९९
રવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ.
ઋણ્ તુરા॰ વર્॰ સ॰ સેટ્ જવું, નાશ કરવા, અમિસામે જવું નિરિ+8+ જવું.
ઋષનુ પુ॰ યદુવંશી એક રાજા. ઋષમ પુ॰ એક જાતની ઔષધિ, તે નામને
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋषिप्रोक्ता
એક મુનિ, જૈન પહેલા તીર્થંકર, બળદ, તે નામનેા એક છંદ, કાનનું છિદ્ર, તે નામનેા એક પર્વત, એક જાતને સ્વર, વિષ્ણુને એક અવતાર, રાજાનું કવ્ય, યજ્ઞતુરના પુત્ર એક રાજા, કુંભીર નામનાં જળજંતુનું પૂછડુ
માટ પુ૦ હેમકૂટ પર્વત. ઋષમતન પુ॰ મહાદેવ, પહેલા જૈન તીર્થંકર. ષમવિશિતજ્ઞ॰ તે નામનેા એક છંદ. ઋષમતર પુ॰ ભાર ઉપાડવામાં મદ શક્તિવાળા બળદ.
પમતી સ્ત્રી. ભાર ઉપાડવામાં મદ શક્તિવાળી બળદની જાત.
ઋષમઢીપ પુ૦ ૧૦ એક દ્વીપ-શ્વેતદ્વીપ, ઋષમધ્વજ્ઞ પુ॰ મહાદેવ, પહેલા જૈન તીર્થંકર. ઋષમી શ્રી પુરૂષાકાર સ્ત્રી, ગાય, વિધવા સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ.
ઋષિ પુ॰ નાનવડે સંસારપાર જનાર વિસક વગેરે ઋષિ, શાસ્ત્રકાર-આચાય, વેદ, દશ ન, જ્ઞાન. ઋષિષ્ઠ પુ॰ ઋષિને ઔરસ પુત્ર. ઋષિષ્ઠલ્પ ત્રિ॰ ઋષિસમુદાયના હિતનું, ઋષિસમુદાયને યાગ્ય.
ઋષિલ્યા શ્રી ઋષિએએ બનાવેલી તે
નામની નદી, માનસ સરેશવરની પાસે ઋષિએએ બનાવેલું એક સરેવર. વિદ્યુત ત્રિ॰ સવ દષ્ટા. ઋષિ િવુ॰ તે નામને એક પત. વિના, હિજો સ્ત્રી॰ તે નામનું એક વૃક્ષઋક્ષગધા.
ઋષિતર્પળ ન॰ ઋષિઓને ઉદ્દેશી કરેલું તણું.
ઋષિપશ્ચમી શ્રી ભાદરવા સુદ પાંચમ. ઋષિમોત્તા સ્ત્રી તે નામની એક ઔષધિસાયપી.
For Private and Personal Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋषिबंधु
३००
ल
-
જિવંg g૦ ઋષિવંશમાં જન્મેલ નીચ | B T શ્રી. શતાવરી, અતિબલા, ઋષિ, શરભ નામને એક ઋષિ.
શકશિબી. કિત ત્રિ. ઋષિઓવાળું
તે નામને એક પર્વત. કામિનાર ત્રિ. સર્વ વિષયને જેનાર
તે નામને એક ઋષિ. મનવાળું.
દિ પુછ વૈદિક મંત્રનું અવશ્ય જાણવા કવિ - ઋષિઓને ઉદ્દેશી કરેલો યજ્ઞ, યોગ્ય ઋષિપંચક. નિત્ય વેદાધ્યયનરૂપ બ્રહ્મયજ્ઞ.
safહજાર પુત્ર તંત્રપ્રસિદ્ધ ઋષ્યાદિ પિરોજા પુત્ર સત્યલોકની પાસે ત્રાષિ- ન્યાસ.
ઓએ ભોગવવા યોગ્ય એક લેક. શષ્ય ત્રિમેટું ઋષિ ન ઋષિઓનું કર્તવ્ય શ્રાદ્ધ. *વા સ્ત્રી કષ્ટિ શબ્દ જુઓ. ઋષિાત્ ત્રિ દષ્ટાએને પરાભવ કરનાર,
હતુ ત્રિનાના-ટૂંકા શરીરવાળું વગેરે. વિષrઇ પુત્ર ઋષિઓએ સંભાત, Mિ તે નામને એક રાજા. પડુત ત્રિ. ઋષિઓએ સ્તુતિ કરેલ. વિરામ પુત્ર તે નામને એક યાગ. * સ્વરે પેકી આઠમો દીર્ધસ્વર ઋકાર. ઋષિ09 ઋષિઓએ સ્તુતિ કરવા ગ્ય. | # જ્યારે પ૦ ૦ જવું. ઋષિa g૦ ઋષિઓએ કરેલી જગદિ. થ૦ વાકયના આરંભમાં, રક્ષામાં જી સ્ત્રી. ઋષિપત્ની.
નિંદામાં અને ભયમાં વપરાય છે. # g૦ ઋષિપત્નીમાં જન્મેલ-ઋષિને
દેવાની માતા, દાનવોની માતા, ઔરસ પુત્ર.
સ્મૃતિ, ગતી. ઋષીકત ત્રિઋષિઓએ સ્તુતિ કરેલ. * ૧૦ છાતી પીવાદ ત્રિ ઋષિઓને વહન કરનાર. * ૫૦ ભૈરવ, દાનવ. S સૂર્યનું કિરણ મંત્રદૃષ્ટા ઋષિ. #g ત્રિ જનાર, મેટું, બળવાન, જાણનાર. ઋણ સ્ત્રી બે તરફ ધારવાળી તરવાર, હરકોઈ તરવાર, આયુધ-હથિઆર, હિંસા,
સૂ સ્વપૈકી નવમો સ્વર. અનિષ્ટ ઉત્પન્ન કરવું તે, દીપ્તિ, કાંતિ.
ગધ્ય દેવની માતા, પૃથ્વી, પર્વત. ઋષેિ પુછે તે નામને એક રાજા. #g fત્ર એક જાતને મૃગ. wથતિન પુત્ર અનિરૂદ્ધ. થતુ પુત્ર અનિરૂદ્ધ.
સ્વરપેકી દશમે દીર્ધ લૂકાર. જતા ત્રીએક જાતનું ઝાડ- પ્રો]
અન્ય દેવોની સ્ત્રી-દેવી, દૈત્ય સ્ત્રી, જુએ. asધા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ.
દાનની માતા. સાથHહું ન એક જાતનો મહાન ઢિ | જે સ્ત્રકામધેનુની માતા રેગ.
હું ૬૦ મહાદેવ.
is in
For Private and Personal Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
r
..
૪ સ્વરાપૈકી અગીઆરમા સ્વર.
www.kobatirth.org
૬ અન્ય૦ સ્મૃતિમાં, અસૂયામાં, અનુક’પામાં, સખેાધનમાં અને ખેલવામાં વપરાય છે. ૬ ૩૦ વિષ્ણુ,
જ ત્રિ. એકની સખ્યાવાળુ’, એક, કેવળ, ફ્કત, મુખ્ય, બીજી, સત્ય, અદ્વિતીય, સમાન, અલ્પ, થાડુ
જ પુ॰ સદા એકસ્વરૂપ પરમેશ્વર. પાજ ત્રિ॰ એકલું, અસહાય, સહાય વગરનું. પદ્માજી ત્રિ માટીની એક ઠીકરી ઉપર
સંસ્કારયુકત કરેલ પુરાડાસ વગેરે. પર ત્રિ॰ માત્ર એક કરનાર, એકની સંખ્યાવાળું, એક હાથવાળુ . પ૦૬ પુ॰ એક હાથ. પાર્વત્રિક સમાન કાર્ય કરનાર. પાર્થ ન॰ એક કા પાલિ પુ॰ એક કાળ
પાણિજ ત્રિ॰ એક કાળમાં થનાર. જાહીન ત્રિ॰ એક કાળમાં થનાર. પોરજ ૩૦ ખળદેવ, ખેર. પીઇ ન॰ એક જાતને કાઢના રેગ. પામ્ય છુ. એક સ્વરૂપે પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય
પરમાત્મા.
પળમ્ય ત્રિ॰ એકલાએ પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય. પદ્મગુરુ પુ॰ એક ગુરૂ પાસે ભણનારસહાધ્યાયી.
મામ પુ॰ એક ગામ.
પળમામ ત્રિ॰ એક ગામમાં રહેનાર.
પદ્મામીન ત્રિ॰ એક ગામનું. પદ્મામીય ત્રિ એક ગામનું. પન્ના ન॰ હરિગૃહ.
પાપ પુ॰ સૂર્યના રથ.
પદ ત્રિ॰ એક પૈડાવાળુ, એક રાજાના
ચિહ્નવાળું.
३०१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एलताल
ચા સ્ત્રી તે નામનું એક નગર. પચવારિાત સ્રૌ॰ એકતાલીસ. વર્ ત્રિ. એકલું વિચરનાર. ષરળ પુ॰ એક પગવાળું એક જાતનું મનુષ્ય, એક પગવાળાં મનુષ્યવાળા દેશ. પચર્ચા હ્રૌ એકલા વિચરવું–પરવું. હરિન ત્રિ॰ એકલું વિચરનાર- પૂરનાર. ચિત્ત ન॰ એક ચિત્ત. પવિત્ત ત્રિ॰ એક ચિત્તવાળું. ઋષિ ત્રિ॰ એક છાયાવાળું, પાન્છાયા સ્ત્રી. દેવાદારની સમાનતા. પન ત્રિ॰ એકથી ઉત્પન્ન થયેલ ભાઈ
બહેન વગેરે, અસહાયપણાથી થયેલ. ગયા સ્ત્રી તે નામની એક દેવી.
For Private and Personal Use Only
મન પુ॰ રાજા. પગમન પુ॰ સ્ત્રી શૂદ્રજાતિ.
જ્ઞાત ત્રિ॰ન શબ્દ જુઓ. જ્ઞાતિ પુ॰ સ્ત્રી શૂદ્રાતિ, જ્ઞાતિ પુ॰ એક જાતના કીડે. ઇજ્ઞાતિ ત્રિ॰ સમાન જાતવાળું, સમાન ધ વાળુ . જ્ઞાતીય ત્રિ॰ એક જાતનું, પગાતીય ત્રિ॰ સમાન પ્રકારનું. एकजीववाद पु० જીવ એક જ છે’ એવા વાદ. પતય ત્રિ॰ એક અવયવવાળુ. પતર્ ત્રિ. અત્યંત એક. પતર્ અન્ય એકથી, એક થકી. તા સ્ત્રી એકપણું.
<
પતાન ત્રિ॰ એકમાં જ ચિત્તવૃત્તિવાળું, એક વિષયમાં આસક્ત મનવાળુ, એકરૂપ વિસ્તારવાળુ, એકતાને પામેલ કાઇ સ્વર.
તાનજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. પતાજી પુ॰ એક ક્ષય, વિચ્છેદરહિત નૃચ-વાદ્ય-ગીત વગેરે, એક જાતનુ વાદિત્ર.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
एकताल
www.kobatirth.org
તાજી ત્રિ એક તાલવાળું. પતીથિન ત્રિ સમાન આશ્રમવાળુ, એક આશ્રમવાળુ.
પદ્માવત ત્રિ॰ એક ખાજુ દાંતવાળુ પશુ વગેરે. પત્ર અન્ય એકઠું, એક ઠેકાણે. પક્ષત્રિષ્ઠ પુ॰ તે નામને એક યાગ. પત્ય ન॰ એકપણું.
વાર્તાવિવક્ષામ્યાય પુ॰ જૈમિનીકૃત
ન્યાયશાસ્ત્ર.
પપૂ પુ॰ ગણપતિ. પાન્ત પુ॰ ગણપતિ.
પબ્ડિન પુ॰ કેવળ દડ ધારણ કરનાર એક સન્યાસી.
પાતા મળ્ય એક સમયે. પદ્મવિશ્ત્રિ એક દિશાવાળું, સમાન દિશામાં રહેનાર. હ્રદય્ ત્રિ॰ એક આંખવાળુ –કાંણું. પદમ્ ૩૦ સને એક સ્વરૂપે જોનાર તત્વજ્ઞાની, શિવ, કાગડા, પદદિ સ્ત્રી એક એવી દૃષ્ટિ, અભેદદર્શન, કેવળ એક વિષયનું જ દન. પાદિ ત્રિએક નેત્રવાળું-કાણું, એક વિષયને જ જોનાર, સતે એક સ્વરૂપે જોનાર.
ષ્ટિ પુ॰ કાગડા. દેવ પુ॰ મુખ્ય દેવ-પરમેશ્વર.
વૈવત ત્રિ॰ એક દેવતાવાળું અગ્નિહેાત્ર વગેરે ક.
p
તેષતા સ્ત્રી એક દેવ, પરમેશ્વર. પાપત્ય ત્રિ શ્રેષ્ટ દેવવાળુ, એક દેવ
વાળું. પાતરા પુ॰ એક દેશ, અવયવ, ભાગ. વાવેરા ત્રિ એક દેશવાળુ, એક દેશનું. હરેશત્રિમાષિતન્યાય પુ॰ એક ત. વેદ પુ॰ મુધ ગ્રહ, વંશરૂપ ગાત્ર, પતિ-પત્ની.
३०२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकपाद
હવે ન॰ એક શરીર. પાવત ત્રિવેવત શબ્દ જુએ. યસ્ય ત્રિદેવસ્ય શબ્દ એ. પપૂ પુ॰ કેવળ એક પરમાત્મામાં રમણુ કરનાર–જ્ઞાની.
ધન ન કેવળ ધન, એક કળશ, મુખ્યધન,
ધન ત્રિ॰ કેવળ ધનવાળુ, એક કળશમાં રહેલ જળ વગેરે, નહિ વહે ંચેલ ધનવાળું, મિશ્ર ધનવાળુ. ધર્મનું ત્રિ એક ધર્મવાળું, સમાન ધ વાળુ..
ધર્મિન ત્રિ. ઉપરના અ પધા અન્ય એક રીતે, એક પ્રકારે. પાપુર ત્રિ॰ એક ઝુંસરી વહન કરનાર, એક ભાર વહન કરનાર. પપુરા શ્રી. એક ઝુ ંસરી, એક ભાર પપુરાવ૪ ત્રિપુર જુએ. પદ્મપુરીન ત્રિએક ઝુંસરી વહેનાર, એક ભારવહેનાર.
નક્ષત્ર ન॰ એક તારાત્મક કાઇ નક્ષત્ર, એક નક્ષત્ર.
પદ્મનટ પુ॰ મુખ્ય નટ, એક નટ. પાપક્ષ પુ॰ સહાય, એક પક્ષ. પદ્મપતિ પુ॰ એક સ્વામી. પતિજ ત્રિ એક સ્વામીવાળુ
પતિજા સ્ત્રી એક સ્વામીવાળી સ્ત્રી, પતિવ્રતા.
પદ્મપત્ની શ્રી શાય, પતિવ્રતા સ્ત્રી. પપત્રિજા સ્રી સુગધી પાનવાળું ઝાડ, ગધપત્રા વૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
एकपद न० એક પદને ઉચ્ચારણયાગ્ય કાળવાળા સમય, એક સ્થાન, એક શબ્દ, એક કાઠાવાળું સ્થાન.
૫૬ પુ॰ તે નામનેા એક દેશ, એક દેવજાતિ, એક જાતને મૃગ, એક પ્રકા રને તિથ્ય ધ.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकपद
३०३
एकमति
-
ઝાડ,
vપ ત્રિએક પગવાળું, એકપદવાઓ. | પુરુષ પુત્ર પુરૂષોત્તમ પરમેશ્વર, પ્રધાન– ઘપતિ અચ૦ જેમાં કેવળ પગ સાધન | મુખ્ય પુરૂષ. હોય છે તેવું યુદ્ધ.
પુરુષ ત્રિ. એક પુરૂષવાળું. પવી સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તા, એક પગ- vપુર ૫૦ એક જાતનું વાદિત્ર-કાલું. વાળી સ્ત્રી, એક પાદવાળી ચા, એક પપુત્ર પુત્ર ઉપરને અર્થ, જાતની મૃગલી.
g,sir સ્ત્રી માત્ર એક કુલવાળું એક પોપરિ મચ૦ એકથી વિપરીત થયેલ. પપ ત્રિ. એક પાંદડાવાળું વૃક્ષ વગેરે. પ પુએક શેર, એક શિખર. પાપ સ્ત્રી હિમાલયની ત્રણ પુત્રીઓ- ઉપથ go એક શિખરવાળે પર્વત. માંની એક વચેટ.
%ા સ્ત્રી માત્ર એક ફળવાળી એક virળા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
ઔષધિ. ખાપર્વત ઉ૦ તે નામને એક પર્વત. પરી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
પટારા પુએક પાંદડાવાળું ઝાડ. હમ 7. જેમાં એક વખત ભોજન પહાઇ ત્રિ. એક પાંદડાવાળા ઝા- કરવાનું હોય છે તેવું એક વ્રત. ડમાં થનાર, તેવા ઝાડસંબંધી. પમ ત્રિ. એક વખત ભોજન કરનાર પvrદટા સ્ત્રી હિમાલયની ત્રણ પુત્રી
મોત ન૦ એક વખત જમવાનું વ્રત. એમાંની એક છેલ્લી.
મિત્તિ સ્ત્રી અત્યંત ભક્તિ, એકજ gurતિન ત્રિ. એકલપણે ગતિ કરવાના વિષયની ભકિ. સ્વભાવવાળુ.
પમ ત્રિ. અત્યંત ભકત, એક વિષયપvrtતન ૧૦ એક પ્રકારને દિવસવિશેષ.
નીજ ભક્તિ કરનાર. પત્તિની જો. તે નામની એક ઋચા. gવામીના પુત્ર એક પ્રકારને ન્યાય. પપ૬ ત્રિ. એક પગવાળું.
માર્ચ . એક સ્ત્રીવાળા પુરૂષ. પ૬ પુવિષ્ણુ, શિવ.
પરમાર્થ ત્રિ- એકથી ભરણપોષણ કરવા પપ એક પગ, પરમેશ્વર, તે નામને એક અસુર.
મિર્જા સ્ત્રી એકની જ સ્ત્રી, પતિવ્રતા. પોપ ત્રિ. માત્ર એક પગવાળું, એક vમા પુત્ર અને વિષય રાગ, એક
ચરણવાળું, માત્ર એક પગનો આધાર સ્વભાવ, એક આશય, એક અભિપ્રાય, લેનાર.
અભેદ. પવિતા સ્ત્રી માત્ર જેમાં એક પગ
ઉમર ત્રિ એક વિષયના રાગવાળું, આધારરૂપે હોય છે તેવી સ્થિતિ, પક્ષી
એક સ્વભાવનું, એક આશયનું, એક નું એક પ્રકારનું ઉભવું.
અભિપ્રાયનું, અભિન્ન. પ્રાપિફ પુ0 કુબેર.
પમત ત્રિ. એક ન હોય અને એક ઇપિફ કુબેર.
થયેલ, એકમાં થયેલ, એકમાં આસક્ત. પvટુ ત્રિ. શ્રાદ્ધમાં જેને ઉદ્દેશી સ- | પામ્ય પુ. ૧૦ એક માળવાળો મહેલમાન પિંડ આપવામાં આવે તે-સપિંડ- | ધર વગેરે. ગોત્રી.
| gવનતિ સ્ત્રી એક બુદ્ધિ.
For Private and Personal Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
एकमति
મતિ ત્રિ એક વિષયની બુદ્ધિવાળું. મુલ ત્રિ॰ જેમાં એક મુખ્ય હોય છે, તે એક બારણાવાળે મંડપ વગેરે. પદ્મમુલ ૧૦ એક મુખ, એક દ્વાર. મૂહ ત્રિ॰ એક મૂળવાળુ પદ્મણ ૬૦ એક મૂળ, એક કારણ. ભૂજા સ્ત્રી એક મૂળીયાંવાળી એક વનસ્પતિ.
www.kobatirth.org
પદ્મદા સ્ત્રી એક સેરવાળા હાર. પોનિ સ્ત્રી એક ઉત્પત્તિસ્થાન.
યોનિ ત્રિએક જાતનું, એકસમાન ઉત્પત્તિસ્થાનવાળું.
પદ્મ પુ॰ ભાંગરા.
પારસ પુ॰ એક રસ, એક એવા રાગ, એક અભિપ્રાય.
પર્લ 7॰ એક રસવાળું નાટક. પત્ત ત્રિ॰ એક રસવાળુ, એક અભિ પ્રાયવાળુ.
પાન્ ૩૦ ચક્રવતી રાજા, શ્રેષ્ઠ રાજા. પાન પુ॰ ઉપરના અ. રાત્ર ન॰ એક રાત્રિદિવસ.
ત્રિજ ત્રિએક દિવસ ભાજન— નિર્વાહપૂરતું.
હજરાશિ પુ॰ એક રાશિ, એક ઢગલા. પર્શિયન ત્રિ॰ એક પિતાનું ધન લેનાર– વારસ, નહિ વેચેલ ધનવાળુ, મિશ્ર ધનવાળુ.
રૂપ ત્રિ॰ સમાન રૂપવાળું. ૫૦૬૫ ૧૦ એક રૂપ, સમાન રૂપ.
પાલવતા સ્રૌ॰ એક રૂપપણું, સમાનરૂપ વાળાપણું.
તપત્વ ૬૦ ઉપરના અ. પસંખ્ય ત્રિએકથી આવેલ. પલબ્ધ ન કેવળ રૂપું. પલબ્ધ ત્રિ કેવળ રૂપવાળુ, વર્ષ જુ॰ 7 એક ઋચા.
३०४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकविशस्तोम
પર્વે ૬૦ એક ઋચાવાળુ, સૂક્ત, પર્વે પુ॰ એક ઋચાથી સ્તુતિ કરવા યોગ્ય કાઇ દેવ.
પાલ ત્રિએકલું, સહાય વગરનું, અવયવ રહિત, એકપણાના આશ્રય. પન્ચ પુ॰ ભિન્નુરાજા હિરણ્યધનુષને તે નામનેા એક પુત્ર. હિન્દુ ન॰ સિદ્ધિનું સાધન એક ક્ષેત્ર. જિ પુ॰ નિયત લિંગવાળા શબ્દ, કુબેર, પાબૂ પુ॰ તે નામના એક ઋષિ. વસ્ત્ર પુ॰ તે નામના એક અસુર. વસ્ત્ર ૦. એક મુખવાળુ રૂદ્રાક્ષનું ફળ. વચન ન॰ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક વચન. પવત્ અન્ય એકના જેવું, એક વચનના જેવું, એકના જેવી ક્રિયાવાળુ. વર્માન પુ॰ એકના જેવું થવું. વળે ત્રિ. એક વર્ણવાળુ, એકસ્વરૂ૫, એક જાતિનું, એક શુક્લ વગેરે રૂપ. પવર્ગસમીર ૬૦ ખીજ[ણતમાં કહેલ એક બીજ. વર્ની સ્ત્રી કરતાલના જેવું એક વાદિત્ર. પર્વ ત્રિ॰ એક વનું. પવષિષ્ઠ ત્રિએક વતું.
વિજા સ્રો. એક વર્ષ ની ગાય. વસ્ર ત્રિ॰ એક વસ્ત્રવાળુ, એક જાતનાં વસ્ત્રવાળુ .
પવવત્ર ન॰ એક વસ્ત્ર.
વાક્ય ન૦ એક અર્થવાળું વાક્ય, સમાન રૂપવાળું” વાકય.
પવાર પુડિંડિમ નામનું વાદિત્ર, વેદાંતિઓએ માનેલે એક વાદ. વિરાત્ સ્ત્રી એકવીસ, એકવીસની
સંખ્યાવાળુ .
વિરાતિ સ્ત્રી ઉપરના અ. વિરાસ્તોમ પુ॰ એકવીસ મંત્રની એક સ્તુતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकविध
एकाक्षर
-
પ્રવિધ ત્રિએક પ્રકારનું.
તૃગણ. એક શિખરવાળે પર્વત, એક ઇવિરોચન ત્રિ. એક આંખવાળું–કાણું. શીંગડાળું પશુ.
વિજોજન પુછે તે નામનો એક દેશ. ઇવારા સ્ત્રી શુકદેવ રાજાની રાણી, એક પાવર પુ. શ્રેષ્ઠ વીર, મહાવીર, તે નામનું
શીંગડાંવાળી પશુ જતિ. એક વૃક્ષ.
પv go એક મૂળીયાંવાળું વૃક્ષ. પરાજપુતે નામનું એક તંત્રશાસ્ત્ર
ઘોષ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પાંચ વૃત્તિ
માંની એક. પવૃક્ષ પુત્ર ચાર કેસની અંદર જ્યાં
gોજ પુ. એકાંત. એકજ વૃક્ષ હોય તેવો કઈ પ્રદેશ,
gs ત્રિ. અતિશયવાળું. એકજ વૃક્ષ.
પતિ સ્ત્રી એક સ્વરનું સંભળાવું તે, વૃત સ્ત્રી એક વખત ગણવું, એક વખત
એક વેદવાક્ય. આવૃત્તિ, એક પ્રકારે વર્તતું, સ્વર્ગલોક.
gવકૃતિ ત્રિ. જેમાં એક સ્વર સંભળાય પ્રવૃઃ પુ. તે નામને એક રોગ. gવાઝુઃ ર૦ એક સમુદાય.
તે, એક કાનવાળું.
gષદ ત્રિ. એકસઠની સંખ્યાને પૂર્ણ પ ષ પુએક બળદ.
કરનાર, પ્રવૃઇ ત્રિ. એક બળદથી જોડેલ ગાડું
પ્રષ્ટિ સ્ત્રી, એકસઠ. વગેરે. fજ સ્ત્રી
પિટિશ ત્રિએકસઠની સંખ્યાવાળું. એક થયેલ વેણુ-એટલે
ઘરમ ત્રિએક સભાવાળું, એક સમુનહિ ગુંથવાથી એકરૂપ થયેલી વેણી.
દાવાળું. ઇવાળી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
પર પુએકાગ્ર, એકતાન, માત્ર પરત નં૦ એકસો એક અધિક એવી.
એકમાં આસક્તમનવાળું, એક એવી સૃષ્ટિ. સની સંખ્યા.
પzત્ર પુo ડમરૂ નામનું વાદિત્ર-ડાકલું. રાત ઝિ૦ એક સે જેટલું.
પરી ત્રિક એકમાં રહેનાર, એક ઠેકાણે પરાતા ૧૦ એક સોની સંખ્યા.
રહેનાર, એકત્ર રહેનાર, એકઠું રહેનાર. પાતળા અન્ય એક સે પ્રકારે.
ઉચિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પીરાતશત્રુ અથ૦ એક સો એક સો.
= તે નામનું એક સરેવર. રાત્રિ એક ખરીવાળું.
vલદાન ત્રિ. એક વર્ષમાં ઉત્પન્ન થયેલ, પાર ત્રિ- એક શાખાવાળું.
એક વર્ષનું. પરાય ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
પ્રાર્થના સ્ત્રી એક વર્ષની. પ્રાય ત્રિએક શાખામાં થનાર- પાવન સ્ત્રી એક વર્ષની ગાય વગેરે હોનાર, એક શાખાનું.
જવા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, એક એવી સ્ત્રી, ઘોરારા સ્ત્રી એક શાળા.
grવિન ત્રિ, અસહાય, એકલું, સજાપાહિ ત્રિ. એક શાળા જેવું.
તીય સહચરરહિત. ફિલિપા પુત્ર એક કાળા પગનો એક
ઘાસ પુ. કાગડે. જાતને ઘડે.
પારસ ત્રિ એક આખવાળું કાણું. પશુ ૩૦ એક જાતની ઔષધિ.
પક્ષ ૨૦ એક અક્ષર, એક રવરવાળો પશુ પુવિષ્ણુ, તે નામને એક પિ- |
૩ઝફાર
૩૮
For Private and Personal Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एकाक्षर
एकायन
-
-
-
-
- -
પારિન ત્રિ અગીઆરની સંખ્યાના
માપવાળું. grફરી સ્ત્રીઅગીઆરશ. પવારાના ૧૦ લીલાવતીમાં કહેલ
અગીઆર રાશિઓને ઉદ્દેશી એક ગણત્રી, પર ત્રિએક જેના આરંભમાં હોય તે. પશિ ૩૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બેને સ્થાને
થનાર એક આદેશ, એક એ આદેશ
ઘ ર ત્રિ- એક અક્ષરવાળું. પ ર ૧૦ એક-અસહાય એવું ઘર,
જેમાં બીજો ન વસતે હેય તેવું ઘર. પાશાય ત્રિમુનિ વગેરે. વાઘ ત્રિએક વિષયમાં ચિત્તવૃત્તિવાળું,
વિક્ષેપરહિત જ્ઞાનવાળું. પપ્રતા સ્ત્રી એકાગ્રપણું. guત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ. ઘવાણ ત્રિએકતાન, એક આલંબન. વાળું, એકનોજ આશ્રય કરનાર.
પુ0 બુધ ગ્રહ. ઘઉં ૧૦ ચંદન, એક અંગ. ver૪ પુ. સ્ત્રીની સાથે એક અંગવાળો–
પતિ. ઘlી સ્ત્રી પતિની સાથે એક અંગવાળી સ્ત્રી. પ્રવાહ એક વૃષણવાળો એક જાતને
ઘોડે. ઘરમાન પુએક એ આત્મા. પથતિમ ત્રિ- એક સ્વરૂપવાળું, એક
સ્વભાવવાળું. પાવવા ત્રિ- અગીઆરની સંખ્યા પૂરનાર
અગીઆરમું.
વિવાદ ન અગીઆર. પાવર પુછે અગીઆરની સંખ્યાને
સમુદાય. પાવન ત્રિો અગીઆર, અગીઆરની સંખ્યાવાળું.
રામ ત્રિઅગીઆરમું. પાહાર ૧૦ અગીઆર છિદ્રવાળું
શરીર. પાવાદ ૩૦ અગીઆર દિવસને
સમુદાય. પાવાદ ૧૦ મરણ પછી અગીઆરમે
દિવસે કરવાનું શ્રાદ્ધ. પવન ઝિ૦ અગીઆરમે દિવસે
થયેલ.
પુનર્જિરિ સ્ત્રી ઓગણસ, ઓગ
ણસની સંખ્યાવાળું.
rfધ ત્રિ. જેમાં એક અધિક હોય તે. પુનરાતિ સ્ત્રી ઓગણસ. પાશા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, યોગકન્યા. પાનુ િત્રિએકેદ્દેશથી આપેલું શ્રાદ્ધ. પત ત્રિ. અત્યંત અતિશય, અત્યંત
એવું દ્રવ્ય, અતિશય એવું દ્રવ્ય, એકાંત, નિર્જન, એક સ્વભાવવાળું, એકરૂપતાને
પામેલ. પાજત અવ્ય એકાંત, નિર્જન. ક્ષત્તિાવાર પુછે જેનેએ માનેલો
સ્યાદ્વાદ. પતિદુપમાં સ્ત્ર એકે કાલ પ્રમાણ. પાન્તર ત્રિ. એક અંતરવાળું, એક વ્ય
વધાનવાળું. પત્તાન એકાંતરે ભોજનવાળું એક વ્રત. પ ત્તર પુત્ર એક દિવસને અંતરે આવતે
તા. પાનકુવા સ્ત્રી એક કાલ પ્રમાણ. varન્તિ ત્રિ. અતિશયવાળું, ભગવાનને
અનન્યભક્ત. ઇન્દ્ર ત્રિ. જેમાં એક વખત ભેજન
કરવાનું હોય છે તેવું વ્રત વગેરે. પ૪િ ૧૦ માત્ર એક ભક્ષણ કરવા
યેગ્ય અન્ન. Uર ત્રિ બીજ વિષયથી પાછા ફરેલા
For Private and Personal Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પાચન.
www.kobatirth.org
મનવાળુ, એક આધારવાળું, એક આન યવાળુ, માત્ર એકથી ગમન કરવા ચેાગ્ય, જેને એક આશ્રય હોય તે. પાચન ન॰ એક સ્થાન. પાચનમત ત્રિ॰ એકાગ્ર, એક સ્થાનમાં
રહેલ.
પાર્થ પુ॰ એક પ્રયે!જન, એક અર્થ, એક પદાર્થો .
પાર્થે ત્રિએક પ્રયોજનવાળું, એક અવાળું, એક પદાર્થવાળું. પાયલી સ્ત્રી
નામના એક અલકાર.
એક સેરવાળા હાર, તે
પ્રજાવત્ ત્રિ॰ એક વનું. પાલ્લા શ્રી. એક વર્ષની ગાય. પક્ષાનીતિપદ્ ૧૦ વાસ્તુપૂજા માટે કરવાનું એક મંડળ,
પાશ્રય ત્રિએક આશ્રયવાળુ, એક આધારવાળું, બીજી ગતિવગરનું. પાશ્રય પુ॰ એક આશ્રય, એક આધાર. પક્ષપ્રિતમુળ પુ॰ એક પદાર્થમાં રહેલ
ધો.
३०७
જીવળ ન॰ એક કરવું. પક્ષીત ત્રિ॰ એક કરેલ. પત્નીત્વ અન્ય એક કરીને પક્ષીમાવ પુ॰ એક થવું. જીવૃત ત્રિએક થયેલ.
પાછા સ્ત્રી ઇન્દ્રાણી, માત્ર વિન્ફ્રે આમ, તે દિવસે કરવાનું શ્રાદ્ધ. દાદી શ્રી કપાસ, પદારી શ્રી કપાસ.
પાઘીજ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ-બકવૃક્ષ. પાર્દીલા શ્રી. એક વનસ્પતિ—પાઢ. પાદ પુ॰ એક દિવસ, અગ્નિટોમ વગેરે યજ્ઞ. પાદનમ પુ॰ એક દિવસે જવા ચેાગ્ય દેરા. પાદાર પુ॰ એક દિવસે એ વખત
ભાજન.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पठ्
હીમૂચ સવ્ય એક થઈને. પછીય ત્રિ॰ એક પક્ષનું, એકસંબંધીક્ષ પુ॰ કાગડા, શુક્રાચાય . પક્ષ ત્રિ॰ એક આંખવાળુ-કાણું. જે ત્રિ એક એક. પીજરાનું અન્ય એક એક-પ્રત્યેક. પરચ ૬૦ એક એક, પ્રત્યેક, એક એકપણું.
વિજા સ્ત્રી તે નામનું એક ઝાડ. જોત્તિ સ્ત્રી બન્ને પદાના વિષયની એક શક્તિ.
પૌત્તર ત્રિ॰ એક એક અધિક. જોવા પુ॰ સાતમી પેઢીથી આરંભી ચૌદમી પેઢી સુધી ગાત્રજ, પોજા સ્રો ઉપરના અર્થવાળી સ્ત્રી. પોર્ર ૩૦ સગા ભાઈ. પી ન॰ એક ઉદર–પેટ. પોના સ્ત્રી સગી બહેન. જોષ્ટિ ન॰ તે નામનું એક શ્રાદ્ધ, જોનચારાત્ સ્ત્રી॰ ઓગણચાળીસ, ઓગણચાળીસની સંખ્યાવાળુ જોાિ સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ. ચૌય પુ॰ એક સમુદાય, અવિચ્છિન્ન
પ્રવાહ.
ઙ્ગ સ્વા॰ આ ॰ સેટ્ ક પવું, ધ્રુજવું, પ+ખસવું, દૂર થવું, ઙ+ઉંચે જવું, પ્ર+અત્યત ચાલવું.
પણ્ સ્વા॰ વર્૦ ૨૦ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. નન્ન ત્રિ॰ જેનું માથુ કંપતું હોય તે. પશુ પુ॰ કંપ, કંપારી, ધ્રૂજ, પઝન ૬૦ ઉપરના અર્થ.
નય ત્રિકપાવતાર, ધ્રુજાવનાર. પનિ ત્રિ॰ વાયુના રાગથી ઘેરાયેલ.
For Private and Personal Use Only
CT ત્રિ॰ સારી રીતે યજવા યેાગ્ય, સારી રીતે પૂજવા લાયક.
થર્ મ્યા॰ આા૦ ૨૦ સેત્ શતા કરવી.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
एड
તુ પુ॰ અકરે, ધેટા. અહે.
પર ત્રિ
પ૬૪ પુ॰ જંગલી બકરા, મોટા શીંગડાવાળા બકરા, બકરા જેવું એક પશુ, હરકાઇ અકરા, ધેટા.
www.kobatirth.org
પરા શ્રી બકરી, ઘેટી.
જીવન પુ॰ દાદરના નાશ કરનાર એક
ઝાડ.
પદમૂળ ત્રિ॰ બહે. ઘી સ્ત્રી બકરી, ઘેટી.
દુર્વા ન॰ પુ॰ અંદર સ્થાપેલ હાડકાંવાળું, અંદર નાખેલ કઠણ દ્રવ્યવાળી ભીંત. પદ્મ ૬૦ ઉપરના અ પહોજ ૧૦ 3 જીઓ.
હા પુ॰ કાળા મૃગ.
પળજ પુ॰ ઉપર જુઓ.
ગળા ન॰ કાળામૃગનું બચ્ચુ. પતિ, પુ॰ ચંદ્ર. અમૃત પુ॰ ચદ્ર.
પળવા પુ॰ મૃગનું બચ્ચું. પળાય પુ॰ ઉપરના અ. પારા વજ પુ॰ મૃગનું બચ્ચું. પળી સ્ત્રી કાળી મૃગલી.
પળીપચન પુ॰ જ્યાં કાળી મૃગલીને પણ રાંધી ખાવામાં આવે છે તે દેશ. પળીપ=નીય ત્રિ॰ ઉપર કહેલા દેશમાં થનાર–હાનાર.
બીપ૬ ત્રિકાળ મૃગલીના પગ જેવા પગવાળુ.
પસ પુ॰ કાબરચિત્ર! રગ.
પત ત્રિ॰ કાબરચિત્ર, કાળરૂં.
તલ પુ૦ રંગબેરંગી ઘેાડા, હરકાઇ ઘેાડા. પતરૂં ત્રિ॰ આ ( પાસે રહેલ. ) તંત્ર અન્ય આ, આથી, આમાં. પતર્ અન્ય॰ ઉપરના અ. પતીય ત્રિ॰ આસબંધી.
૨૦૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एरण्डा
પતન પુ॰ નિ:શ્વાસ, નિસાસા, પમન્ય ત્રિ॰મય, આસ્વરૂપ. પતન્માત્ર ત્રિ॰ આટલા માપનું, આટલું. દિ અન્ય આ કાળે, આ સમયે. પતા પુ॰ બ્રાહ્મણ, ઘેાડે. પતરામ ત્રિ॰ ઉપર જુઓ. હતાદક્ ત્રિ॰ એવું.
હતાદક્ષ ત્રિ॰ એવું.
પતાદા ત્રિ॰ એવું. હતાવત ત્રિ॰ આટલું વિધિપુતિ પુ॰ અધિશુવતિ જુઓ. एध् भ्वा० आ० अ० સદ્ વધવું. હષઁ પુ॰ લાકડું.
વધતુ પુ॰ પુરુષ, અગ્નિ.
વધતુ સ્ત્રી વૃદ્ધિ, વધવું. વધતુ ત્રિ વૃદ્ધિવાળું. થર્ ન॰ લાકડું. પધા સ્ત્રી સમૃદ્ધિ.
પતિ ત્રિ॰ વૃદ્ધિ પામેલ, વધેલ, વધારેલ. નમ્ ૬૦ અપરાધ, પાપ
નસ્ય ત્રિ॰ અપરાધથી કરેલ, પાપથી કરેલ. નવૃત્ ત્રિ॰ અપરાધી, પાપી. નવિન ત્રિ॰ ઉપર જુઓ. મ ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય. મન ન॰ જવાના માર્ગ, ઉભા રહેવાનું સ્થાન, ગમનજવું.
પરજ પુ॰ કૌરવ્ય વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ સર્પ, રક્ષા શ્રી ગાંઠ વિનાનું એક જાતનુ ધાસ–ચીયે.
For Private and Personal Use Only
પર પુ॰ એક જાતનું માછલું, CTS J॰એરંડા. CUS ન૦ એરંડાનું ફળ. પર-પત્રિના સ્ત્રી॰ એક જાતનું ઝાડદું તીવૃક્ષ. પડાણા સ્ત્રી તે નામનુ એક ઝાડ, પરડા શ્રી. પીપર.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
एह
www.kobatirth.org
જ ત્રિ॰ જનાર.
હ પુ॰ ચીભડુ, એક જાતની કાકડી,
હિ પુ॰ ઉપરના અ. પ: પુ॰ બકરા, ઘેટા.
રજા શ્રી બકરી, ઘેટી, પ પુ॰ એક જાતનુ` માછલું, પવાલુ ન॰ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. પવાલુક ૧૦ ઉપર જુઓ. પવિણ પુ॰ કુબેર.
પલા શ્રી. એલચી.
પછી વાત ૫૦ ૬૦ સત્ વિલાસ કરવેશ. પણા પુ॰ તે નામનેા એક ઋષિ.
જ્ઞાતિપુટિકા સ્ત્રી ગાળીના આકારમાં તે નામનું એક ઔષધ.
પન્નાપત્ર પુ॰ એક જાતના નાગ. પછાપળી સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ. પહાપુર ૧૦ તે નામનું એક શહેર. પાવાજી નવાજુ જુઓ. પાવાજી નવાજી જુઓ. પછીજા સ્રી ઝીણી એલચી. પભુજ ૬૦ કાઈ એક સુગધી દ્રવ્ય. મહુવાલુજ ૬૦ ઉપરના અ. પવ અવ્ય॰ સમાનતામાં, નિશ્રયામાં, વાકય શાભાવવામાં, દૂતને પ્રેરણામાં, નિયસન કરવામાં, તિરસ્કારમાં, એ પ્રમાણે એવા અર્થમાં તથા થાકું એવા અમાં વપરાય છે.
ચ ત્રિ॰ જનાર, જવાનું સાધન. પવ પુ॰ ધાડા.
ત્ત્વ ૧૦ જવાનું સાધન.
વ ત્રિ॰ એ પ્રમાણે કરાતા પ્રકારવાળુ વચ પુ॰ ગમન, જવું.
વમ્ અન્ય॰ એ રીતે, એ પ્રમાણે, પ્રકાર, સમાનતા, નિર્દેશ, નિશ્ચય, સ્વીકાર, સમુ
३०९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एहीड
ચયના અર્થમાં, સમન્વયમાં, પરકૃતિમાં
તથા પ્રશ્નમાં વપરાય છે.
ચા ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર. વામત પુ॰ તે નામનેા એક ઋષિ. ચાવન પુ॰ રક્ષક-વિષ્ણુ. વાર પુ૦ કાઇ એક સામ. પાવર પુ॰ તે નામના એક ઋષિ. પણ્ સ્વા॰ આ॰ સ૦ સેટ્ જવું. ર+શેધવું, ખેાળવું.
પણ્ સ્ત્રી જવું.
ક્ ત્રિ॰ચ્છિા કરનાર.
વષ પુ॰ લાખ’ડી ખાણુ, ત્રણ ફાડવાનું એક હથિઆર ત્રણમાં વાઢકાપ કરવી તે. પષળા શ્રી ઈચ્છા. પબિજા સ્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. પળી સ્ત્રી તાલ કરવાનું યંત્ર-કાંટા. હષળીય ત્રિ ઈચ્છવા ચેાગ્ય, જવા યાગ્ય. ષા શ્રી ઇચ્છા.
પષાથી પુ જ્યાં ત્યાંથી પ્રતિગ્રહ કરનાર નીચ બ્રાહ્મણ, પાથીા સ્ત્રી જ્યાં ત્યાંથી પ્રતિગ્રહ કરનારી નિંદિત બ્રાહ્મણજાતિ. ષિનું ત્રિ ઇચ્છા કરનાર. ષિળી સ્ત્રી ઈચ્છા કરનારી સ્ત્રી. પદવ્ય ત્રિચ્છવા યેગ્ય. ષ્ટિ સ્ત્રી સામે યજન-પૂજન, સામે ઇચ્છા,
જ્જ ત્રિ-ચ્છિવા યેાગ્ય, એષણ કર્મીસાધ્ય, ગમન કરવા યેાગ્ય, જવા ચેાગ્ય. ત્ત્વ ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક શલ્યકમ. પન્નુ ત્રિ॰ સારી ચેષ્ઠાવાળું, ક્રોધ પામેલ. દિ ત્રિ॰ સારી ચેષ્ટાવાળુ
પટ્ટી૬ ૧૦ ‘આવ હું સ્તુતિ કરૂં' એમ જે કર્મીમાં કહેવામાં આવે તે ક.
For Private and Personal Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऐचक
જે સ્વરપૈકી બારમે સ્વર. જે અત્રે બોલાવવામાં, સ્મરણમાં, આમ
ત્રણમાં વપરાય છે. જે ૩૦ મહાન ઈશ્વર, પરમેશ્વર. પે ત્રિ એક. જેવાઇ ન એક પ્રકારે.
યાદ ચ૦ ઉપરને અર્થ. ઉપન્ય ૧૦ ચક્રવર્તીપણું. દેવપત્ય ત્રિએક પતિમાં થનાર-હેનાર.
પવિતા ત્રિએક પગલે-એક સ્થાનમાં અથવા એક વિભત્યન્ત પદમાં થનાર-હેનાર
પરિયા ર૦ સમાસરૂપ વાકય. પેપઇ ૧૦ સમાસ વગેરે રૂપે થવું, સમાસ
રૂપે થવું. જેમાથે ૧૦ એક સ્વભાવપણું. જેની ન૦ એક મતવાળાપણું, સમાન
સંમતિ. પેરાશ ૧૦ ચક્રવર્તિપણું હે પુ. એકલૂ ઋષિનું ગોત્રજ સંતાન. પેઢા પુત્ર ૩૦ એકલવ્યના વિદ્યાર્થીઓ. જેથી સ્ત્રી, એકલૂ ઋષિની ગેત્રજ સ્ત્રી.
રાતિ ઝિ૦ એક સો દ્રવ્યને સ્વામી. રાકૃત્ય ૧૦ આશ્વલાયન શ્રૌતસૂત્રમાં ક
હેલ એક સ્વર. દેશ ન ઉપરને અર્થ. દિ ત્રિચેર.
એકાગ્ર ચિત્તવાવાળું, ઉg R૦ ચિત્તની એકાગ્રતા, મનનું
બીજામાં અનાસક્તપણું. પેલા ૨૦ ઐકય, એકતા, એકસ્વરૂપ
પણું, અભેદ, આત્માનું એકપણું. વાળવા પુત્ર આત્મા એક છે એવી માન્યતા.
જે રચલિત ત્રિ આત્મા એક છે એમ
માનનાર, પારિન ત્રિવ અગીઆરના સમુદાયથી સાધ્ય ફળ. ધિર ન એકાધિકરણ વૃત્તિરૂપ સામાનાધિકરણ્ય, સમાન વિભક્તિવાળાં પદના પસ્થાપ્ય અર્થની અભેદબેધકતા. શાન્તિ ઉન્ન અવશ્ય થનાર-હેનાર,
સ્વસત્તાએ વ્યાપક. જેવા ચિ ત્રિવ અધ્યયનમાં પ્રવૃત્તિ કર
નારા-જેની પરીક્ષા સમયે વિપરીત ઉચ્ચારણરૂપ એક ભૂલ પડી હોય તે
કુપાઠક-વિદ્યાર્થી. ઘેચન ૫૦ એક નામના ઋષિનું ગોત્ર
સંતાન-પુત્ર. પેથનાં સ્ત્રી એક નામના ઋષિનું ગોત્ર
સંતાન-પુત્રી. વિર્ષ ૨૦ એકાથભાવ, એક પ્રોજન પેહર ત્રિ. એક દિવસમાં સાધ્ય યજ્ઞ
વગેરે, એક દિવસમાં વ્યાપી જનાર તાવ વગેરે, એક દિવસ માટે રાખેલ દાસ, એક દિવસ માટે રાખેલ અધ્યાપક, એક દિવસમાં થનાર ઉત્સવ વગેરે. દેવદિવાકર પુત્ર એક દિવસમાં વ્યાપેલ
તાવ. દેવાદી સ્ત્રી એક દિવસમાં સાધ્યયજ્ઞની દક્ષિણવેજી ત્રિ. એકસંબંધી, એકમાં થનાર
હોનાર. પિયા ૧૦ એક્તા, અભેદ, એકાથભાવ. ક્ષિા ત્રિશેલડીને વિકાર-ગોળ-સાકર.
ટ્સવ ૧૦ શેલડીને દારૂ. જેવી સ્ત્રી કાસડાના મૂળીયાંસંબંધી.
ક્ષુ ત્રિ. શેલડી માટે ઠીક એવું ખેતર વગેરે, ભારરૂપ શેલડીને વહી જનાર, શેલડીને ઉપાડી લઈ જનાર, શેલડીની જમીનમાં થનાર-હેનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऐक्षुभारिक
ऐन्धायन
-
-
-
-
-
-
-
-
- - -
-
-
મહિલા ત્રિ.શેલડીના ભારને વહેનાર, | વ નવ મૃગશીર નક્ષત્ર, ચાન્દ્રાયણ વ્રત. શેલડીને ભાર લઈ જનાર.
જય ૫૦ ચાન્દ્ર માસ. દેવાયા પુ. સૂર્યવંશી રાજા, ઈશ્વાકુ જેને
વેવ ત્રિ ચંદ્રસંબંધી, ચંદ્ર જેને દેવ રાજા હોય તે દેશ.
હોય તેહવિવું વગેરે. પર ૧૦ ઈંગોરીઆનું ફળ, ઇંગેરીયું ! જેવી સ્ત્રી સેમરાજી. જિક ત્રિ. ઈચ્છાથી કરેલ, ઈચ્છાપૂર્વક વન્દ્ર ત્રિો ઈન્કસંબંધી, ઇન્દ્ર જેનો દેવ કરેલ.
હેય તે-હવિષ વગેરે. છે પુછે જેમાં ઈડા' એવો શબ્દ આવતા જે પુ. ઈન્દ્રને પુત્ર-જયંત, અર્જુન,
હોય તે અધ્યાય અથવા અનુવાક. વાલી, બાર વર્ષમાંનું એક વર્ષ. ઘેડ ૩૦ ઈડાને પુત્ર નામનો એક રાજા. પેજ ૨૦ જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર, જંગલી આદુ. ૨૪ ત્રિ. બકરા- ઘેટાં સંબંધી.
પત્રકાદિયા ત્રિઇન્દ્રજાળ વિદ્યા જાણપેલ પુ. ઈડવિડાને પુત્ર-કુબેર.
નાર, માયાવી. મદારી. વિવિદ પુત્ર સૂર્યવંશી એક ક્ષત્રિય.
છે કશુજ ૧૦ ઈન્દ્રદ્યુમ્ન રાજાને ઉદ્દેશી પે ન જુદુ જુઓ.
કરેલું આખ્યાન. ત્રિકાળા મૃગસંબંધી.
મહિલા ત્રિઈન્દ્રનો ઉત્સવ જેનું કારણ જિક ત્રિક મૃગને હણનાર.
અથવા ફળ હોય તે. વેળાવના ત્રિ. એણપચન દેશમાં થનાર
દ્રસિલા જિમસ્તકે ટાલના રોગવાળા. હેનાર.
જેવાચક ત્રિ. જેના દેવ ઇન્દ્ર તથા વાયુ પેય ઝ૦ કાળા મૃગસંબંધી. પચ પુત્ર એક જાતને રતિબંધ.
હેય તેવું હવિષ્ય વગેરે.
બ્રા પુઈન્દ્રશર્માને કરે. વેતા ત્રિઇતર નામના ઋષિની પાસે
જેકવ . ઐન્દ્રવ્યને વિદ્યાર્થી. થનાર–હાનાર. mતા ઋગ્યેદનું એક બ્રાહ્મણ, તે
પેઢા ત્રિ. જેના દેવ ઈન્દ્ર તથા અગ્નિ નામનું એક ઉપનિષદુ,વેદની એક શાખા.
હોય તેવું હવિદ્ વગેરે. જેતા પુત્ર ઇતર નામના ઋષિને પુત્ર.
કાપsor ત્રિજેનાદેવ ઇન્દ્ર તથા પૂષા રિન ત્રિઐતરેય વેદશાખાનું અધ્ય
હેય છે તેવું હવિવું વગેરે. થન કરનાર,
પેથા પુઈન્દ્રને પુત્ર. જેથી સ્ત્રી, ઈતર ઋષિની પુત્રી.
બ્રાય ત્રિ. ઐન્દ્રાયણે કરેલ વગેરે. સિન નુ ઈતિક ઋષિનું ગોત્રસંતાન.
જિ y૦ ઇન્દ્રને પુત્ર જયંત, અર્જુન, તિરાયન પુ. ઈતિશ ઋષિનું ગોત્રસંતાન.
વાલી, કાગડે. પિકનિશ ત્રિઈતિહાસમાંથી આવેલ,
જિવ ત્રિ. ઈન્દ્રિયથી પ્રકાશ કરવા યોગ્ય, ઈતિહાસથી પ્રાપ્ત થયેલ-જાણેલ, ઈતિ
ઈન્દ્રિયસંબંધી. હાસ જાણનાર, ઈતિહાસ ભણનાર.
પેરિકા ત્રિ ઉપરના અર્થ. જોતિ 1૦ પરંપરાથી પ્રાપ્ત થયેલ ઉપદેશ. ! બ્રિો સ્ત્રી ઈન્દ્રાણી, જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર, પૂર્વ vયુન ત્રિ. આ યુગમાં સારું.
દિશા, અલક્ષ્મી,ઈન્ટરવરણી,નાની એલચી. બેનર ૨૦ પાપ..
ઉષાચન પુઈબ્ધ ઋષિનું ગોત્રસંતાન.
For Private and Personal Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऐन्य
३१२
ओकुल
નવ ત્રિ. સૂર્યમાં થનાર-હોનાર, સ્વામીમાં
થનાર-હોનાર. જેમ ત્રિહાથીસંબંધી. vમાવત પુતે નામને એક ઋષિ. જેમ સ્ત્રી હસ્તિષ નામને વેલો. જે ત્રિ. અન્નમાં થનાર-હોનાર, પૃથ્વીમાં
થનાર-હેનાર, જળમાં થનાર-હેનાર. વેર 7બ્રહ્મલોકમાં આવેલું એક સરોવર. જેવા ત્રિ- એરકા નામના ઘાસમાં થનાર
વાન સ્ત્રી ઇશાન કેણ. પેશ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. પેશ્વર ત્રિવે જુઓ,
શ્વર સ્ત્રી ઈશ્વરસંબંધી. શ્વર્ય નંપ્રભુત્વ, ઠકકુરાઈ, ઈશ્વરધર્મ,
અણિમા વગેરે આઠ મહાસિદ્ધિ. રેશ્વવન ત્રિ. ઈશ્વરસંબંધી કર્મવાળું.
હેનાર.
છેષમત્તર ત્રિ. ચાલુ વર્ષમાં થનાર-હેનાર. ઉપરી ત્રિ ઉપરનો અર્થ જેવા ન૦ ફુવા શબ્દ જુઓ. vપુરારિ પુ. ઈષકારને છોકરે. પુમિપુત્ર કારિના વિષયને દેશ. પુ રિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. દિલ પુછે જેમાં ઈષ્ટિનું વ્યાખ્યાન હોય તેવો ગ્રંથ, અન્તર્વેદિકમાં થનાર કઈ કર્મ, ઈષ્ટિસાધન સમર્થ. રવિ ત્રિ. આ લેકમાં થનાર
હોનાર. હિલ ત્રિ. આ લેકમાં થનાર-હેનાર, આ લોકમાં જણાયેલ.
વેરાવળ 90 ઇન્દ્રને હાથી ઐરાવત. રાવત પુત્ર ઉપર અર્થ, નારંગીનું ઝાડ, નકુચનું વૃક્ષ. જાવંત ત્રિ. સમુદ્રમાં થનાર-હોનાર વેરાવત નવ લાંબુ અને સીધું શત્રુનું
ધનુષ, મારવાડને અમુક ભાગ. વિજાત ત્રિ. મારવાડ દેશમાં થનાર- હોનાર. રાવતી સ્ત્રી. ઐરાવત હાથીની સ્ત્રીહાથણી, વીજળી, વટપત્રી નામનું ઝાડ, પાંચાલ દેશમાં આવેલી એક નદી. ળિ ન એક જાતનું મીઠું.
ચ મંગળ ગ્રહ. જેય ત્રિઅન્ન વગેરે.
જે અનાજમાંથી થનાર દારૂ. પર્બ ૧૦ વઘકપ્રસિદ્ધ એક નેત્રાંજન. પેઢg૦ બુધને પુત્ર પુરૂરવા રાજા, મંગળ ગ્રહ. ઘ૪ ૧૦ અન્નને સમૂહ.
૪ ત્રિપૃથ્વીમાંથી થનાર અન્ન વગેરે. પેઇન્દુિ ન એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય.
વિ૮ g૦ તે નામને એક રાજા, કુબેર. પેઠા પુઐલાક્યને વિદ્યાર્થી જિલા તે નામને એક રાજા.
મંગળ ગ્રહ. વેજ ૨૦ તે નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય. હેલા ત્રિવ મહાદેવસંબંધી, ઈશસંબંધી.
સ્વરપેકી તેરમે સ્વર. તે અચ૦ સંબંધનમાં, બેલાવવામાં, સ્મરણમાં અને અનુકલ્પનમાં વપરાય છે. એ પુ. બ્રહ્મા. એક પુત્ર પક્ષી, શક, આશ્રય, સમુદાય.
વUT પુત્ર કેશને કીડે-જૂ, માંકડ સાળિ પુઉપરના અર્થ વાન્ ૨૦ ઘર, હરકોઈ આશ્રય, નિવાસ વિન્ ત્રિ- એકત્ર થયેલ.
૪ પુ. ઘઉંને પક.
For Private and Personal Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ओकोदनी
સોજોની હ્રૌ ઓળ શબ્દ જીઓ. દૈવજળી સ્ત્રો॰ ઉપરતે શબ્દ જુઓ. સૌમ્ય ત્રિ॰ આશ્રયને માટે હિતકારી. સોવ સ્વા ૧૦ સ૦ સેટ્ ાભાવવું, અટકાવવું. સુકાવું, સમર્થ થવું સ૦ ઓળખ ત્રિ॰ અવગણના કરવા યાગ્ય, હલકા તરીકે ગણવા યાગ્ય.
સૌનીચન ત્રિ॰ અત્યંત ઓજસ્વી. સૌષ પુ॰ સમૂહ પાણીને વેગ, ઉતાવળુ નૃત્ય વગેરે, આધ્યાત્મિક એક તુષ્ટિ, પર્ પરા, ઉપદેશ.
ઔપચ પુ॰ ઓધવાન રાજાનેા પુત્ર. સ્રોષવત ત્રિ॰ પાણીના વેગ વગેરેથી યુક્ત. ગોષવત પુ॰ તે નામને! એક રાજા, ઔવવતી સ્ત્રી ઓધવાન રાજાની કન્યા. ઔાર પુ॰આંકાર-પ્રણવમંત્ર,કાશીમાં ં આવેલ એક શિવલિ’ગ ઓદ્ધારા સ્ત્રી. મુદ્ધની એક શક્તિ-દેવી. ઔારેશ્વર પુ॰ કાશીમાં આવેલું એક શિલિંગ.
ઔર્ ૩૦ સમ॰ અ॰ સેર્ બળવાન થવું. ઓન પુ॰ ખાર રાશિઓમાંની વિષમ એકીની
રાશિ, એકીનુ, વિજોડ,
એનસ ન॰ દીપ્તિ, કાંતિ, પ્રાણબળ, સામથ્ય, વિષમરાશિ, શસ્ત્ર વગેરેમાં કુશળતા, ધાતુતેજ, જ્ઞાનેન્દ્રિયયાનું સમ પણુ, તે નામના કાવ્યને એક ગુણ, ઔગસાહત ત્રિ પ્રાણબળથી—સામર્થ્યથી
કરેલ.
એનસીન ન॰ કાંતિમાન દિવસ. ઔનન્ય ૬૦ ઉપરના અ. સોનવત્ ત્રિ. બળવાન, તેજસ્વી. ઓગવિતર ત્રિ॰ અત્યંત બળવાન, અ
ત્યંત તેજસ્વી.
સોનવૃિતમ ત્રિ॰ ઉપરના અ. ઔજ્ઞયિતાશ્રી. બળવાનપણુ, તેજસ્વીપણુ,
३१३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઞોઽસ્વત્ય ન૦ ઉપરના અ સોનવિન ત્રિ॰ બળવાન, તેજસ્વી. યોનિષ્ઠ ત્રિ॰ અત્યંત બળવાન, અત્યંત તેજસ્વી.
મોનીયમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. સોન્મનૂ જુ॰ વેગ.
ओमन्
કોમન ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર.
સોડવ પુ॰ પાંચ સ્વરવાળા કોઇ રાગ, મૌન્ડિા સ્ત્રીનીવાર નામનું ગૃધાન્ય
સામેા.
બોડી સ્રો. ઉપરને અ ગોરૂ ન॰ જાસુદનું ફૂલ. ઔરૂ પુ॰ ઉત્કલ દેશ. સોનૂપુષ્પ પુ॰ જાસુદનું ઝાડ, ઔડ્રાયા સ્રો॰ જાસુદનું ઝાડ. સૌન્ સ્વા૦ ૧૦ સ॰ સે દૂર કરવું, ખસેડવું. યોનિ ત્રિ॰ દૂર કરનાર, ખસેડનાર. સ્રોત ત્રિ॰ પુરાવાયેલ, વસ્ત્રને લાંખા તાંતણેા. સૌતુ પુ॰ શ્રી બિલાડા, ખિલાડી. સોવતી સ્ર॰ પ્રભાત, પરાઢ. સ્રોન પુ॰ મેધ, રાંધેલા ચેાખા, ભાત. સોનપાજી છો. તે નામની એક વનસ્પતિ, એક જાતની ઔષધિ સૌનાા શ્રી. એક વનસ્પતિ. સૌનાયા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. ઔનિજાસ્રો॰નીચેના શબ્દ જીઓ. સોની સ્ત્રી॰ વહા શબ્દ જુઓ. સોવનીચ ત્રિ॰ ભાતનું સાધન. સૌન્ચ ત્રિ. ઉપરના અ. ઔદ્મ પુ॰ ભીજાવું, ભીનું થવું. ઓવન ત્રિ॰ ઔષધિ.
For Private and Personal Use Only
ओम् अव्य०
પ્રણવમંત્ર,આર’ભમાં,સ્વીકારમાં, અનુમતિમાં, અપાકરણમાં, અસ્વીકારમાં, મંગળમાં, શુભમાં, જ્ઞેય બ્રહ્મમાં તથા પરમેશ્વર એવા અર્થમાં વપરાય છે. ૌમન પુ॰ રક્ષણ કરવું, રક્ષણુ,
૪૦
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ओमन्वत
३१४
ओध
.
મત ત્રિ. રક્ષણ કરનાર.
સરોજ હોઠને રેગ. માત્ર ત્રિરક્ષણ કરી બચાવનાર. sઝી સ્ત્રી ગીલેડાનું ઝાડ. ઝિવ રક્ષણ માટે હિતનું.
servમા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. થાવત ત્રિ. રક્ષણ માટેના હિતવાળું. seઇ ત્રિવ હેઠમાં થનાર-હેનાર-ઊવર્ણ ૪ ૩૦ સૂરણ.
અને પવર્ગ. ૪ ત્રિક ભીનું.
પુત્ર લગાર ગરમ. ખ્યા ૦ ૫૦ ૫૦ સેટ ઉચે ફેકવું.
દg૦ સારી રીતે વહેવું-ઉંચકવું-લઈ જવું. ओलण्ड चु० भ्वा० उभ० पर० स० सेट् દ ત્રિવહેનાર, ઉંચકનાર, લઈ જનાર. ફેકવું, નિંદા કરવી.
દહન પુ. બ્રહ્મથી યુક્ત. મક પુ૦ સૂરણ.
સન્ ત્રિો વહનનું સાધન સ્તોત્ર વગેરે. કોષ પુ૦ દાહ, પાક. Tષ ૧૦ શીધ્ર, જલદી, પળ પુ0 દાહક રસ-તીખો રસ. ષો સ્ત્રી એક જાતનું શાક.
ધિ સ્ત્રી અને વગેરે ઔષધિ દેવની | ગ સ્વરો પૈકી ચૌદમ સ્વર પત્ની.
ૌ શ૦ બેલાવવામાં, સંબંધનમાં, વિયિર્મ પુરુ ચન્દ્ર, કપૂર.
રોધમાં અને નિર્ણયમાં વપરાય છે. અધિક ત્રિ. ઔષધિઓથી ઉત્પન્ન
સૌ પુત્ર અનન્ત-શેષનાગ, શબ્દ. થયેલ-ઔષધ.
ૌ સ્ત્રી પૃથ્વી.. ifધન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. ગૌરથ પુત્ર ઔદ્યને વિદ્યાર્થી. આધિપતિ પુ0 ચન્દ્ર, કપૂર, સેમલતા.
વિથ ત્રિ ઉથ નામના સામવેદના iધકચ પુહિમાલયની રાજધાની.
ભાગને ભણનાર અથવા જાણનાર. જોષી સ્ત્રી, ધ જુઓ.
ગૌત્ર 7 કિકેને ધર્મ અથવા પતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
આમ્નાય. વધા પુ. ચંદ્ર, કપૂર.
ક્ષ ર૦ બળદેને સમૂહ. પમ્ યચેવારંવાર પકવીને, વારંવાર
મૌક્ષ ત્રિબળદસંબંધી. બાળીને.
ક ૧૦ બળદનો સમૂહ. fષણ ત્રિ. અત્યંત દાહક.
મૌફળ પુ૦ બળદનું સંતાન-છોકરું. વન ત્રિજેના વડે દાહ થાય તે
વીર ત્રિ. ઉખ નામના ઋષિએ કહેલ વાળું.
બ્રાહ્મણગ્રંથને ભણનાર. શોખ પુહો.
ૌથ ત્રિવ હાંડલીમાં અથવા તપેલીમાં ગોઇ ત્રિ હેઠના સંસ્કારમાં આસક્ત.
રાંધેલ અન્ન વગેરે. કોઇ g૦ તે નામને એક મુખરોગ. હયા સ્ત્રી તે નામની એક નગરી. ટકાઇ નઇ હેઠનું મૂળ.
ધ્યેય ત્રિ. ઔખ્યા નગરીમાં ઉત્પન્ન segm go હેઠ જેવા પુલવાળું, બંધક થયેલ વગેરે. વૃક્ષ-બપિરીયાનું ઝાડ.
ગૌર પુછે પાણીને સમુદાય, પાણીનું પૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
औचथ्य
औदकि
ઔર પુત્ર દીર્ધતમસ નામને ઋષિ. મૌત્તifથ ત્રિ. ઉત્તરમાર્ગે જનાર, અfજતો સ્ત્રી યોગ્યતા.
ચિંરાદિ માર્ગે જનાર. જિત્વ નવ યુક્તપણું, યોગ્યતા. ૌત્તરપવિત્ર ઉત્તર પદને ગ્રહણ કરનાર. નસિક ત્રિક શુરવીર, તેજસ્વી.
રવિ ત્રિક ઉતર વેદિકામાં થનારવાક્ય નો ઓજ, તેજ, બળ.
હાર. જન ત્રિઉજ્જયિની નગરીમાં ! સૌરાષર્ચ ૧૦ ઉંચનીચભાવે સ્થિતિ. થયેલ વગેરે.
ૌત્તરતું ત્રિઉત્તરકાળ વગેરેમાં થનાર જાિાનિ પુ. શ્રી ઉનિજન નામના હોનાર. કેઇનું છોકરું.
ગૌરવ ત્રિવિરાટ રાજાની પુત્રી ઉતરાને ત્રિભીનું.
પુત્ર પરીક્ષિત રાજા. ગૌરવ પુતે નામને એક રાગ. ત્તિનાપાર ઉત્તાનપાદ રાજાને પુત્રગૌરિ ત્રિઔડવ રાગને અભ્યાસ કરનાર,
મંત્તાનપરિ ઉપરનો અર્થ. હુ ત્રિચંદ્રથી બનેલ-તૈયાર થયેલ, ! પત્તિ ૩૦ નિત્યને સંબંધ, વહાણથી બનેલ–તૈયાર થયેલ, ચંદ્ર અ- evra ત્રિ ઉત્પાતને જણાવનાર ગ્રંથથવા વહાણની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. વ્યાખ્યાન અથવા તેમાં થનાર-હેનારgfપવા 7િ વહાણથી તારનાર, વહાણથી urતિ ઝિ ઉત્પાતમાં થનાર-હેનાર. લઈ જનાર.
તાક ત્રિ ઉત્પત્તિને જાણનાર, ઉત્પત્તિ ગૌતુવર ત્રિ. ઉંબરામાંથી બનાવેલ પાત્ર જણાવનાર ગ્રંથને ભણનાર, તે ગ્રંથમાં વગેરે, ઉંબરાને વિકાર.
થનાર-હોનાર. ચશ્વર પુએક જાતને તપાવી, એક પુર ત્રિ ઉત્પટે કરેલ–બનાવેલ, ઉ
જાતને મહાન કે, તે નામને એક યમ. ન્યુટની સમીપ પ્રદેશ વગેરે. ગૌટુમિ પુત્ર સ્ત્રી ઉડુમનનું સંતાન. પુટિશ ૦િ ઉત્પટ-ખુલ્લી રીતે લઈ
હૂ પુત્ર દેશનો રાજા અથવા તે જનાર. દેશમાં રહેનાર
પુતિ ત્રિ ઉત્પવન નામના વૈદિક તષ્ઠ પુત્ર વચ્ચે જુઓ.
સંસ્કારથી યુક્તપણે લઈ જનાર. સાઇટ નવ ઉત્કંઠા, આતુરતા. ગૌતર ત્રિ પર્વતનાં ઝરણુમાં થનાર-હેનાર. સૌરાળે ૧૦ ઉત્કર્ષ, ઉન્નતિ, ચઢતી. સ્તક ત્રિ ખોળામાં લઈ જનાર. ક્ષે પુછે ઉલ્લેપને પુત્ર.
ૌશિ ત્રિક સામાન્ય વિધિને ગ્ય. ગૌત્તમ ત્રિઉત્તમે કરેલ બનાવેલ, ઉત્ત- ત્યાયન પુત્ર ઉત્સ ઋષિનો પુત્ર. મની પાસેનો પ્રદેશ વગેરે.
શૌસ્તુ નવ ઉત્કંઠા. મિ તે નામને એક મનુ.
વન ત્રિપાણીથી ભરેલો ઘડો લઈ ત્તર ત્રિ ઉતારનાર,
જનાર, પાણી સંબંધી, પાણીમાં થનાર ગૌત્તરપશિવ ત્રિ ઉત્તરમાર્ગે જનાર, હોનાર.
અર્ચિરાદિ માગે જનાર, તે માર્ગેથી શક્ષિા પુત્ર સ્ત્રી, ઉદક નામના ઋષિનું આણેલ.
છોકરું.
For Private and Personal Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
औदकीय
औपगव ઔ ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ
ૌત્ર ૧૦ ઉદગાતા ઋત્વિજના ધર્મનું, if y૦ સ્ત્રી ઉદંક ઋષિનું સંતાન. ઉંચે ગાવારૂપ કર્મ, ઉંચેથી ગાવાપણું. ૌરઊંચ પુત્ર ઉપરને અર્થ
IrTf go ઉદ્ગાહમાનને છોકરે. જ્ઞાન પુત્ર સ્ત્રી ઉદg ઋષિનું છોકરું.
મા ત્રિ. ઉંચે ગ્રહણ કરવાનું સાધન. મૌર્ચન ત્રિઉદંચનસંબંધી.
થë નો ઉપરનો અર્થ રિપુ ઉદંચુ નામના ઋષિને પુત્ર. veત્ર ઉદ્દની પાસે પ્રદેશ વગેરે. ૌગ્નિ પુત્ર ઉદંચને પુત્ર.
કદાઇક રાફડાના કીડાઓએ એકઠું ૌનિ ત્રિરસોઈ કરનાર,
કરેલ મધ. જ પુત્ર તે નામને એક ઋષિ.
ૌરાવિ પુત્ર ઉદ્દાલક પિને પુત્ર પર ત્રિ. રાજાએ લેવા યોગ્ય કરે
ગૌતમ ઋષિ, વગેરે, ઉદપાન નામના ગામમાં થનાર
ૌદત્ય ૧૦ ઉદ્ધતાઈ, અવિનયીપણું. હોનાર, પાણીના હવાડામાં થનાર-હેનાર.
જિ ત્રિવિભાગકાળે ઉદ્ધાર માટે મૌવા પુ ઉદભૂરજને પુત્ર, વીર ત્રિઉદમેઘસંબંધી.
અપાતું એક દ્રવ્ય. fr go ઉમેયનો પુત્ર.
મr go ઉભાર ષિનો પુત્ર. ચિરા ત્રિ. લગ્નકાળે થનાર-હેનાર.
મિક્ષ ર૦ એક જાતનું મીઠું, જમીન રિલ ત્રિપેટભરું એકલપેટું.
ફાડી પોતાની મેળે નીકળનાર પાણી. સર્ચ ત્રિપેટમાં હોનાર, અંદર દાખલ
fમઃ ૧૦ ઉપરનો અર્થ થયેલ.
મિા ના વૃક્ષ વગેરેની ઉત્પત્તિ. તે નામને એક ઋષિ.
ઘાવ ત્રિઉઘાવના વ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ, યાપિ પુત્ર ઉદવાપને પુત્ર.
તે ગ્રંથમાં હોનાર. સૌવવાદ પુ ઉદવાહને પુત્ર.
દાદિલ ત્રિવિવાહ કાળે મેળવેલું અથવા ૌશ્ચિત ત્રિ. છાશમાં સંસ્કારયુક્ત અપાતું. કરેલ ભક્ષ્ય દ્રવ્ય–વડાં વગેરે,
પ ત્રિક કંપને લીધે થયેલ, દ્રષ્યિ ત્રિવ ઉપર અર્થ.
ધન ત્રિઅડાસંબંધી, આઉસંબંધી. થાન ત્રિપાણીના સ્થાનમાં થનાર
ૌનેર 7૦ ઉન્નતા નામના ઋત્વિજનું હોનાર.
કર્મ, ઉંચે લઈ જનારાનું કર્મ, ઉન્નેવાર્થ ન ઉદારતા, વાક્યના અર્થની તાપણું. સંપત્તિ, વાણીને એક ગુણ
vળકા . કાનની પાસે લગભગ જાણીચ ઉદાસીનતા, મધ્યસ્થતા, હાનાર-થનાર. તટસ્થપણું, રહિતપણું, રોગનિવૃત્તિ. વસ્ત્રાવ્ય ત્રિકલાપની પાસે હોનારવાચ વૈરાગ્ય, રાગશન્યતા, મને- થનાર. વેગને વિરહ.
પલાઈન go ઉપકનું ગેડ્યાપત્ય. યદુવંર go ઉંબરાના વિષયને દેશ. મૌવા સ્ત્રી છાપરું, મંડપ, દુર ૧૦ ઉંબરાને સમૂહ.
વાવ પુત્ર ગવાળને છેક, ગોવાળના દુરથા પુત્ર ઉદ્બર ઋષિને પુત્ર. ગેરને પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
औपगवक
औपसंक्रमण
-
-
- -
- -
- -
viાવવા ત્રિ. ઔપગવસંબંધી અથવા તેથી આવેલ. viાવ નં. ઔપગને સમૂહ. વાવ ત્રિવ ઔપગવની ભક્તિવાળું. ત્રૌપરિપુ બૃહસ્પતિને પુત્ર, બૃહસ્પતિનો
વિદ્યાર્થી ઉદ્ધવ. ' ગૌvgfસ્તા પુત્ર ગ્રહણના સમયમાં વ્યાપ્ત
થયેલ ચંદ્ર કે સૂર્ય. ૌવનિ પુછે તે નામને એક ઋષિ. સંપત્તિવા પુત્ર સમજાવવાના અથવા
સેવવાના કારણનું. પછfસલ 7. તે નામનો એક
છંદ-પુષિતાગ્રા. સૌપદનિશ ત્રિ. અનુકૂલપણાથી
કરેલ. સૌપણાનુ ત્રિ. લગભગ ઢીંચણ સુધી
થનાર. સૌપરિનિ પુત્ર ઉપતસ્વિનને પુત્ર રામ નામનો એક ઋષિ.
ફિર ત્રિવે ઉપદેશ આપી જીવનાર, ઉપદેશક વૃત્તિ કરનાર. સૌ ત્રિ ઉપદેશથી મેળવેલ. પદ્રવ પુત્ર ઉપદ્રવને ઉદ્દેશી કરેલ ગ્રંથ-સુશ્રુતનો એક અધ્યાય. સૌપચ પુત્ર પુરૂષમેધ યજ્ઞને કઈ દેવ. સૌTધર્ચ ૩૦ હલકે ધર્મ, નીચ ધર્મ,
નવ પુતે નામને એક ઋષિ. ગૌચ ન રથનું પૈડું. સપનાના ત્રિ. ઉપનયન સંસ્કાર જન વિધિ, ઉપનયન સંસ્કારનું સાધન. સૌપનાસિક ત્રિ. નાકની પાસે હોનાર
થનાર. સંનિષિક ૨૦ થાપણુ માટે મૂકેલું દ્રવ્ય.
નિષ. ત્રિક ઉપનિષદમાં કહેલા ઉપદેશથી જીવનાર. નિજ પુત્ર માત્ર ઉપનિષદેથી જાણવા
યોગ્ય પરમાત્મા. પવિત્ર ત્રિા નીવિસમીપ હોનાર. પાઠ્ય ત્રિ. બાહમૂલ–બગલસંબંધી. vપત્તિ ત્રિ. યુક્તિથી કલ્પેલ, યુક્ત. પપત્તિ ત્રિ ગોવધ વગેરે ઉપપાતકથી મિશ્ર. ૌપવાવ પુ. ઉપબાહુને પુત્ર. vસ્કૃત ત્રિ. પાત્રથી એકઠું કરેલ હવિષ વગેરે. સૌપમન્યaj૦ ઉપમન્યુને પુત્ર કઈ ઋષિ.
પfમ ત્રિ. ઉપમાથી બતાવેલ. પગ્ન ન ઉપમા, સાદસ્ય. પચર ત્રિઉપયજ નામના યાગ સંબંધી. વિ ત્રિ. ઉપાયથી મેળવેલ, યુક્ત, ન્યાયથી આવેલ વસ્તુ. પથિ પુત્ર ઉપાય.
શિવ ત્રિ. ઉપગના કારણવાળું. 9િ ત્રિક ઉપર થનાર-હેનાર.
વિ ત્રિ. ઉપરોધના કારણવાળું. પાધિ પુ. પીલુને દંડ. પદ્ધ ત્રિઆવકના સ્થાનથી આવેલ,
થરસંબંધી. પશિ ત્રિ. ઉપવસથ નામના ગામમાં અથવા યાગના પૂર્વ દિવસે કરવા
ગ્ય કર્મ વગેરે. પવરત . ઉપવાસ. પર્વત્ર ૧૦ ઉપવસ્ત્ર, ઉપવાસ. vat ત્રિ. ઉપવાસ વ્રતમાં અપાતું દ્રવ્ય. પાણિ ત્રિ. ઉપવાસ કરવામાં સમર્થ. પરિચ ઉપવાસ. ઔષવા પુત્ર રથ વગેરે ઉપવાહન વિવિ પુઉપવિજુને પુત્ર. પરિા ત્રિઉપવેશથી જીવનાર.
વિજ ત્રિએક ભાગમાં સંબંધ પામેલ કોઈ આધાર. પસંદ્રમા ત્રિ ઉપસંક્રમણમાં આપવા
For Private and Personal Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
औपसद
૨૨૮
औलूक
ૌપના પુત્ર ઉપસત્ શબ્દ જેમાં આવે છે ચંન્દ્ર ૧૦ સૌત્ર ૧૦ જુઓ.
છે તે સ્વાધ્યાય અથવા અનુવાક. શોર પુરઝ g૦ જુઓ. કવિ ત્રિ, ઉપસર્ગ કરવામાં સમર્થ, રસ્કૂલ 7૦ રઝ જુઓ, સન્નિપાત રોગ, દૈવી અનિદસૂચક દુષ્ટ સૂલ ત્રિ ત્રિવેદ જુઓ. ગ્રહ વગેરે, ઉપસર્ગસંબંધી.
રસ પુપિતાની સજાતીય સ્ત્રીમાં પિઘરથાન ત્રિ પાસે રહી ઉપાસના તાથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર. કરનાર ઉપાસક.
ત્તિ ન વક્ષસ્થળ, છાતી. ગૌપસ્થાનિવ ત્રિવ સેવા કરી આજીવીકા ક્ય ન છાતીમાં થનાર-હોનાર. ચલાવનાર.
જે ત્રિ. ઊન વિકાર-કામ વગેરે. પરણ્ય ૧૦ સ્ત્રી કે પુરૂષના લિંગના મકા ત્રિો ઉપરને અર્થ. વ્યાપારથી પ્રાપ્ત થનારું વૈષયિક સુખ.
યત પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. સૌverfપવા ત્રિઉપહારને માટે દ્રવ્ય, વન્ય પુત્ર ઉપરને અર્થ ભેટ મૂકવાને માટે કઈ વસ્તુ.
fકા ત્રિક ઊન નિમિત્તે સંયોગ અથવા ૌષિ ત્રિ. ઉપાધિથી કરેલ.
ઉત્પાત. પયિક પુત્ર ઉપાધિ.
ૌદર્યકાસ્ટિવ ત્રિ. ધ્વકાળે-ઉપરના આપણા ત્રિ. ઉપાધ્યાયથી પ્રાપ્ત થયેલ. કાળે થનાર-હેનાર. પાહ્ય પુત્ર જેડાનું સાધન મુંજ ઘાસ.
૪ ત્રિ, પારલૌકિક દેહસંબંધી. vs R૦ જેડાનું સાધન ચામડું. ગ ણિકા ત્રિ પરલોક દેહને પ્રાપ્ત પરિ પુત્ર ઉપાવ ઋષિને પુત્ર,
થનારી શક્તિ ક્રિયા વગેરે. પાર ત્રિ. ગૃહ્ય અગ્નિમાં કરવાનું સ- ર્ણમા ત્રિ. ઉપર હોનાર-થનાર. યંકાળે તથા પ્રાતઃકાળે હેમકર્મ. શીર્વજોતસિવ ત્રિ. શિવભક્ત-શૈવ.
દિતિ પુઉપદિત ઋષિને પુત્ર. ૌ go ઉર્વ ઋષિને પુત્ર, ભગુવંશને ગમ ત્રિ. અળસીને વિકાર.
એક ઋષિ, વાવાગ્નિ. માલ ત્રિવ ઉપર અર્થ.
ર્વ નવ એક જાતનું મીઠું, મહાભારતમાં માનિ ત્રિ. અળસીનિમિત્તે સંગ આવતું ઔર્વ ઋષિનું આખ્યાન. અથવા ઉત્પાત.
પર્વ ત્રિ. પૃથ્વીમાં થનાર-હેનાર. મીન ૧૦ જેમાં અળસી પેદા થાય તેવું ઝવા પુ“ૌરી' એ શબ્દ જેમાં ખેતર વગેરે.
આવે છે તે સ્વાધ્યાય કે અનુવાક. ગરા ન૦ આલેષા નક્ષત્ર.
ૌકા ત્રિ. ઉર્વશીસંબંધી. ગૌર ત્રિ. સર્પનું, સર્પસંબંધી. ગઇ અગત્ય મુનિ, ઉર્વશીથી ૌ7૦ ઘેટાં કે બકરાના વાળને કામળો, ઉત્પન્ન થયેલ પુરૂરવાના છ પુત્રો. ઘેટાં કે બકરાંસંબંધી.
કપિ પુ. ઉલપને પુત્ર. સૌ પુત્ર તે નામનો એક ઋષિ.
પિન પુઉલએ કહેલા વેદનું નવ ઘેટાં કે બકરાંને સમૂહ.
અધ્યયન કરનારા. ત્રિઘેટાં કે બકરાને વેચી સ્ટાર ૧૦ અવલંબન. જીવનાર.
સૌન્દ્ર ન ઘુવડને સમૂહ.
For Private and Personal Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
औलूक्य
એક્ષ્ય પુ॰ ઉલૂક ઋષિને પુત્ર–કણાદ મુનિ. સૌન॰ કણાદ મુનિનું દશન, વૈરોષિક. સૌન્દ્રક્ષ્ય ત્રિ॰કણાદમતાનુસારી. ઐજૂવજ ત્રિ॰ ખાંડણીઆમાં ખાંડેલ, ખાંડણીઓમાં થનાર શબ્દ વગેરે. સીવેજ ન॰ એક જાતનું ગાન.
ચૌશનન ન॰ શુક્રાચાયે રચેલું એક પુરાણ, શુક્રાચાયે રચેલું ધ શાસ્ત્ર, શુક્રાચાયે જોયેલે! સામવેદના એક ભાગ. સચિન પુ॰ ઇચ્છાવાળું, તે નામને
એક ઋષિ.
શીનર છુ॰ ઉશીનરનેા પુત્ર–શિખ વગેરે, ઔશીર્ ૩૦ ચામરના હાથેા. સૌશીર ન॰ શય્યા, આસન, ચામર, ચામ
રના હાથેા, સુગંધીવાળા-ખસ.
ઔષળ ન॰ તીખા રસ. ઔષળસૌન્ડો સ્ત્રી સુડ સૌપશ્વિ પુ॰એષદગ્ધ રાજાના પુત્ર. ઔષધ ૬૦ એસડ, દવા, ઔષધીથી પેદા થનાર અન્ન વગેરે.
ઔષધિ સ્ત્રી સારી ઔષધિ. ઔષધો સ્ત્રી ઉપરના અ. સૌષર ન॰ એક જાતનું મીઠું. ચૌષદ 7૦ ઉપરના અ. ઔષત્ત 7 પ્રભાતમાં હેાનાર–ચનાર. ચૌષસ્ત ન॰ તે નામને! એક બ્રાહ્મણ
ગ્રંથના ભાગ.
ચૌષસ્ત્ય ૬૦ ઉપરને અ. સૌપત્તિજ ત્રિ॰ ભૌગલ જુએ. સૌનિ ત્રિ ષિત જીએ. ઓછૂ ન॰ ઉંટનું દૂધ વગેરે. સૌજ ન॰ ઉંટાના સમુદાય, ઉટાના વિકાર, ઉંટસ બાઁધી. ઔથ ૬૦ ઉંટના રથસંબંધી ગૌટ્રાયન પુ॰ ઉષ્ટ્રનું સંતાન.
३१९
औष्ट्रायणक त्रि० પ્રદેશ વગેરે. નિ ત્રિ॰ ઉંટમાં હેાનાર-થનાર. ગોષ્ઠ ૧૦ એક જાતનું પાત્ર.
× અનુસ્વાર.
મેં ૬૦ પરબ્રહ્મ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ: વિસ,
: ૬૦ મહાદેવ.
ઝોઇચ ત્રિ॰ હાડમાં થનાર–હાનાર, એજીસ્થાની વ. શ્રીબિન ન બિન્ જી. સ્રોદિત્રિ ઊષ્ણુહુ છંદમાં હાનાર– થનાર, ગૃિહ છ་સંબધી. ઔનિદ પુષ્ણુિહુ છંદથી સ્તુતિ કરવા યેાગ્ય-સૂર્ય .
સૌનીજ ત્રિ॰ પાઘડી ધારણ કરનાર. ઔળીજ પુ॰ જ્યાં બધા પાઘડી પહેરે છે
તેવા કાઈ દેશ અથવા તે દેશના રાજા. ઝોન્ચ ન॰ ગરમ સ્પર્શ, ઉષ્ણતા, ગરમી. સૌમ્ય ૬૦ ઉપરના અ
ૐ.
For Private and Personal Use Only
带
સ
ઉષ્કૃતી સમીપને
ૢ વ્યંજનાપૈકી પહેલા વ્યંજન. TM પુ॰ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, કામદેવ, અગ્નિ, વાયુ, યમ, સૂર્ય, આત્મા, દક્ષ પ્રજાપતિ, રાજા, કામગ્રંથિ, મેાર, પક્ષી, ચિત્ત, શરીર, કાળ, મેઘ, પ્રકાશ, માથાના વાળ.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
क
જ ત્રિ॰ સર્વ નામ-સમગ્ર. જ ૬૦ મસ્તક, પાણી, સુખ. ય ત્રિ॰ સુખવાળુ, સુખી. ચુ ત્રિ॰ ઉપરના અ
વ ત્રિ॰ ય જુએ. યુદ્ધ ન॰ એક પ્રકારના ગ્રહયોગ. વંશ પુ॰૬૦ પીવાનું પાત્ર
www.kobatirth.org
હંત પુ॰ કાંસું, સેાનું અને રૂપુ વગેરેથી બનાવેલ એક પાત્ર, ગેાળાકાર એક યજ્ઞપાત્ર, કૃષ્ણના શત્રુ કંસ નામનેા એક
રાજા.
સ પુ॰ ૬૦ ગાઢ શબ્દ જી. સજ ન કાંસુ
સાર પુ॰ એક વર્ણસંકરજાતિ-કંસારા. તાત્ પુ॰ કૃષ્ણ,
સન ૧૦ કાંસુ.
નિત પુ॰ કૃષ્ણ, સનોત્પાદન ૬૦ એક વનસ્પતિ-અરડુસા. સવતી સ્ત્રી. ઉગ્રસેનની એક પુત્રી. તદ્દન પુ॰ કૃષ્ણ.
ના સ્રીકસની બહેન—જે વસુદેવના નાના ભાઈની પત્ની હતી.
જેસર ન॰ હાડકું,
તારાત્તિ પુ॰ કૃષ્ણ, જટામાંસી, આંજણ, સુરમેા.
સર પુ॰ કૃષ્ણ.
લાસ્થિ ન॰ કાંસુ,
પ્તિ ત્રિ॰ ચેાસડ ભારના માપથી ખરીદેલ. મોરવા શ્રી સારઠ દેશની સુગધી માટી,
દ્ સ્વાતિ મા॰ સેટ્ ઇચ્છવું, સ૦ ગવ કરવા, ચપળતા કરવી, અ ૬ ૦ રાજા, સાનું. ૬ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી.
યાદ પુ॰ ઝેરી મૂળીયાંવાળુ એક વૃક્ષ. હાટપુ૰ઉપરના અ.
३२०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ककुभा
વર્લ્ડ વુ॰ મુખને નાશ કરનાર. જટા સ્રો ગળાંને કાકડા, લલાટનુ એક હાડકું.
સહ પુ॰ ચાતક પક્ષી.
ककुत्सल न०
સ્થળ.
ત્સ્ય પુ॰ ઇક્ષ્વાકુના પુત્ર શશાદના પુત્ર એક રાજા.
પાપૂ શ્રી બળદની ખૂંધ-ક્રાંટ-ખાંધ ઉપરના ભાગને માંસપિંડાકાર, ૬ પુ॰ ન॰ ઉપરતે અથ, પ્રધાન, શ્રેષ્ઠ, રાજાનું ચિન્હ છત્ર વગેરે, પર્યંતનું શિખર. વાક્ષત્રિ૦ રાજચિન્હને ધારણ કરનાર. વાવર્ત્ત પુ॰ ખૂધ ઉપર રહેલ રૂવાંટાંનું દુષ્ટ ચક્ર.
જીવાત પુ॰ બળદ, પુષ્કળ પાણીના સમુદાયવાળું, પર્વત, તે નામની એક ઔષિધ.
બળદની ખૂંધ–ખાંધરૂપ
વતી સ્ત્રી કેડ, વળિયા સ્રી બળદેવની સ્ત્રી રૈવતી. વ્રુદ્ધિન પુ॰ બળદ, પર્વત, એક રાજા. તિસુતા સ્ત્રી બળદેવની સ્ત્રી રેવતી.
જૂર ન॰ શરીરમાં પૃષ્ટવંશની નીચેને ખાડા-ટ્રેડની નીચેના સીધા કુલાના એ
ખાડો.
મસ્ત્રી દિશા, શોભા, ચંપાની માળા, શાસ્ત્ર, એક પ્રકારની રાગિણી, પ્રાણ, તે નામના એક દિક છંદ.
For Private and Personal Use Only
વડુમ ૬૦ વીણાની નીચેનું તુંબડાનું પાત્ર, તે નામને એક રાગ.
ધુમ પુ॰ અનવૃક્ષ, સાદડનું ઝાડ, ક્રમ ત્રિ॰ માટું,
ક્રમા સ્ત્રી તે નામની એક રાગિણી, દિશા, દશ સંખ્યાની એક સંજ્ઞા.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ककुभादनी
३२१
कल्या
કુમારની જી. તે નામનું એક સુ- | કરે, હાથીને બાંધવાની દેરી, મધ્ય, ગંધી દ્રવ્ય.
સંશયકેટી, સમાનતા, બગલ, કાં, #મતી સ્ત્રી તે નામના એક વૈદિક છંદ. ઘરની ભીંત, દેતીયાંની કાછડી, સ્પર્ધાનું ૬ ત્રિક ઉંચું, મેટું.
સ્થાન, વહાણનું એક અંગ, બગલમાં સારા પુત્ર પેટમાં રહેલો જીવડો.
થતો એક જાતને રોગ–બબલાઈ ય ખ્યા ૧૦ ૩૦ સેટુ હસવું.
અક્ષાંતર નવ ખાનગી ઓરડે, જનાનજz go એક જાતનો મૃગ.
ખાનાને છેક અંદરને એરડે. કરી સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી. જાપટ પુલંગોટી. વર પુ. બેલસરીનું ઝાડ.
રક્ષાનું નામધાતુ પાપ કરવાની ઈચ્છા કરવી. સદ્ધિ go ગંધ દ્રવ્ય સાધન એક વૃક્ષ
સાક્ષાત્ . તે નામને એક ઋષિ. વનકપૂરનું ઝાડ.
ક્ષક્ષર પુછે રાજાના અંતઃપુરને રક્ષક, પોસ્ટ g૦ વનકપૂર, મોટું મરચું. બગીચાનું રક્ષણ કરનાર-માળી, વ્યભિદ્ વા ૦ ૫૦ ગ૦ સેટ હસવું.
ચારી પુરૂષ, દ્વારપાળ, કવિ, ચીતારે, જહા ત્રિકઠણ, હસતું, હાસ્યવાળું.
રંગારી. હર ત્રિકઠણ, મજબૂત, હાસવાળું.
સિન ત્રિો પાપી. ભરપત્ર ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. લક્ષીવત પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. રહદી સ્ત્રી ખડી, ચેક.
કાક્ષેગુ ઉ૦ રૌદ્રાધે રાજાને ઘતાચી અસરાક્ષ પુ. ઉત્તરીય વસ્ત્રના પાછળના ભાગને
રામાં ઉત્પન્ન થયેલે એક પુત્ર. છેડે, કછ દેશ, વેલો, સુકું ઘાસ, સુકું
સત્ય સ્ત્રી નાગરમોથ. વન, પાછળ ભાગ, રાજાનું અંતઃપુર
નવા સ્ત્રી નાગરથ. જનાનખાનું.
કા ત્રિ, એક જાતની લતામાં થનાર, સાક્ષ ૧૦ પાપ, ઘાસ.
મધ્યમાં થનાર, કક્ષાને પૂર્ણ કરનાર રક્ષા પુ. વાસુકિના કુળમાં જન્મેલે તે તારા પુત્ર રૂદ્ર દેવ. નામને એક સર્પ.
કાર્ચ ૧૦ પાસેને ભાગ, આજુબાજુ ક્ષેતુ પુ. તે નામનું એક ઝાડ.
બાગ, ત્રાજવું, કાંટા વગેરેનું પલ્લું. વાપર ર૦ છાતી અને બગલની વચ્ચેનું કાચા સ્ત્રી. ઉત્તરીય વસ્ત્ર, હવેલી વગેરેનું એક મર્મસ્થાન.
આંગણું, દરબારગઢ વગેરેને વીંટાઈ વળેલો પ પુ. કાચબો.
પ્રદેશ, રાજમંદિર વગેરેને શરૂઆતને કાપ સ્ત્રી કાચબી.
કઠે, સમાનતા, કટિમેખલા, કરો, સાક્ષ સ્ત્રી નાગરમોથ, મેથ.
વસ્ત્રને છેડે, હાથીને બાંધવાની દેરી, કક્ષા પુત્ર કુતરે.
ચણોઠી, આંગળી. વોરાથી સ્ત્રી, કુતરી.
રાવત પુત્ર હાથી, સ્ફટાયન નામે ઋષિ. રાજુ પુત્ર સ્ત્રી કુતરું.
કાવતી સ્ત્રી હાથણ. નિ પુત્ર તે નામનો પરીક્ષિત રાજાને કાક્ષરી પુશક્ષાવક્ષ જુઓ. એક પુત્ર.
વાળુ ખ્યાપ૦ બ૦ ટુ હસવું. રક્ષા . ઉત્તરીય વસ્ત્ર, કાંચી-કટિમેખલા, | #હથા સ્ત્રી રક્ષા જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कच
-
ક
- -
-
જન્મ્યા . પ૦ સ ૧૦ હરકોઈ [. માત્રા સ્ત્રી એક જાતનું વારિત્ર-કરક્રિયા કરવી.
તાલ. વ પુ. એક જાતને કાગડે, એક જાતનું
મુવ પુ. સાંડસી, ચીપીયે. પક્ષી, એક જાતને આંબે, ક્ષત્રિય, યમ,
યા કુલ ૧૦ વાગેલો કાંટો વગેરે ખેંચી છળથી બ્રાહ્મણના વેષને ધારણ કરનાર
કાઢવાનું એક યંત્ર. તે નામને એક ક્ષત્રિય.
વજ ત્રિનિંદિત, નિંદ્ય, ખરાબ.
વાર ૧૦ છાશ, કાંકરે. વાર પુત્ર કવચ, બન્નર.
વસ્ત્ર પુ. પીસ્તાંનું ઝાડ. સદર ઉપરને અર્થ.
લોચ ન ચિએડમૂળ-એક જાતને ટક ત્રિક બખરથી તૈયાર કરેલ.
તેજાનો. દિન ત્રિ. ઉપરને અર્થ, બન્નરને સાવાન પુત્ર પક્ષ જુઓ. * ધારણ કરનાર
કરવુ પુત્ર પ્રશ્નપળાં જુઓ-સાલપર્ણ. રિન્દ્ર ત્રિ. કુટિ જુઓ.
#ાય પુ- કુતરે. તો સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-હળદર. 1 શ્રી ગોરેચન, ઉગ્રસેનની એક કન્યા. લઇ ૧૦ હાથનું ઘરેણું, કડું, હરાઈ લાઇ હાડપીંજર. ઘરેણું, મુકુટ, હસ્તસૂત્ર.
યાત્રિમાનિ પુ. મહાદેવ. વળ ૫૦ પાણીને કણ
કથિ પુશરીર. બિન ત્રિ હાથનું ઘરેણું જેની પાસે a g૦ એક જાતનું ખડ ધાન્ય, કાંગ, હોય તે, ઘરેણાંવાળું, મુકુટધારી.
ઉગ્રસેન રાજાને એક પુત્ર. વાળી સ્ત્રી, નાની ઘંટડી, ઘુઘરી.
Eટ પહાડમાં થનારી એક માટી. વાળી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
વર્ષ ૫૦ આત્યંતર શરીર. વાત ઉ૦ નાગબલા વૃક્ષ, શેડ ઝેરી એક જાતને સર્પ, માથું ઓળવાની કાંકરી.
હ go એક જાતને કાગડો.
સદ્ધિ પુત્ર અશોકવૃક્ષ–આસોપાલવ. પતિ ર૦ માથું એાળવાની કાંકસી.
લાક પુત્ર એક જાતનું શાક, યાતિવા સ્ત્રી માથું ઓળવાની કાંકસી.
જાgિ પુત્ર અરિ જુએ. તો સ્ત્રી ઉપર અર્થ, ચેડા ઝેરવાળી
= નવ પાપભેગ. સાપેણ.
કુ સ્ત્રી એક ખડ ધાન્ય-કાંગ. જાતીય પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. યાત્રાટ પુત્ર એક જાતનું માછલું.
શા સ્ત્રી કાંગ-ધાન્ય. fટ પુત્ર ઉપરને અર્થ
ની સ્ત્રી ઉપર અર્થ રી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. નીપત્ર સ્ત્રી એક જાતનું ઘાસ પક્ષ ૬૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. થઇ g૦ હાથ. પત્ર go કંકપક્ષોની પાંખ, કંકપક્ષીનાં sz R૦ રુઝ જુઓ. પીછાંવાળું બાણ
દ્વારા ૧૦ ૩૦ સે શબ્દ કરે. પર્વના પુત્ર એક જાતને સર્પ, વો ખ્યા માત્ર તે બાંધવું, R૦ પ્રકાપુરી સ્ત્રીબનારસ, કાશી.
શવું છે
For Private and Personal Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कंच
कच्छूमती
કે ખ્યા ૫૦ ટુ બાંધવું ૪૦ પ્રકા- મંગળમાં વપરાય છે. શવું અશ.
શિષ્યા પુ. મહાભારતમાંના સભાa go મસ્તકના વાળ, તે નામને બૃહ- પર્વમાં ૫ મે અધ્યાય
સ્પતિને પુત્ર, સુકાયેલું વ્રણ, મેઘ, છ ત્રિજળથી વ્યાપ્ત પ્રદેશ. * બાંધવું, શોભા.
વીજી પુત્ર તટ, કાંઠે, નૌકાનું અંગ, કચ્છ વારદ પુ. ચોટલે પકડીને અપમાન દેશ, એક જાતનું વૃક્ષ, મુખનું સંપુટ, કરવું.
આકાશનું ઢાંકણ, કાચબાની ઢાલ. વ ન ન કર વગરની બજાર.
છા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ-તુત્રવૃા. વટ પુત્ર સમુદ્ર.
વાછટિયા સ્ત્રી કાછડી, કચ્છ, વસ્ત્રને av R૦ શાકપાન.
છે. વાચક્ષ પુ. માથાના વાળને સમુદાય- છા પુત્ર કાચબ, કુબેરને એક ભંડાર, એટલો.
મલ્લનો એક બંધ, ભગવાનને કચ્છ
પાવતાર. surg T૦ ઉપરને અર્થ
જછવિ શ્રી. ખરસાને રોગ, કાળી વાવમાં પુર ધુમાડે, અગ્નિ.
નગોડનું ઝાડ. વરપુરા સ્ત્રી ખીજડાનું ઝાડ. વરદત્ત ૩૦ ચપલ જુઓ.
છવા સ્ત્રી કાચબી, એક જાતની વીણા,
એક જાતને શુદ્ધ રોગ-ખસને રોગ. વાવ ત્રી, હાથણી.
છમ સ્ત્રી પાણીવાળી જમીન. ચારિ ચ૦ વાળવાળ પકડી થયેલું યુદ્ધ. રાછા સ્ત્રી દુર્વા-ધ્રોખડ, મેથ, નાગજયા; ૦ સપ.
રમથ. રાજુ ત્રિ. કૂર, ઘાતકી, દુઃશીલ–દુરા- છા સ્ત્રી પહેરવાના વસ્ત્રનો છેડે, છેચારી, દુરાધર્ષ, દુખે કરી જેને પરા- તયાની કાછડી, વારાહી નામની વનભવ થઈ શકે તે.
સ્પતિ, ચીરિક નામની વનસ્પતિ. ચીઝ નવ મસ્તકના વાળને અગ્રભાગ. છાલટા સ્ત્રી છટા જુઓ. વચાવિત ત્રિવ વીખરાયેલા-છૂટા કેશવાળું. વછારિ પુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વાર પુછે રચૂઢ જુઓ.
એક શબ્દસમૂહ. વાસુર સ્ત્રી ઉપરના પક્ષીની માદા. વિષ્ણુ , ખરજવું, ખસને રેગ. વામને પુછે વાળને સુગંધી કરનારું એક
જો સ્ત્રાવ ટોસ જુઓ. દિવ્ય-સુગંધીવાળા-બસ.
ત્રિ. ખરજવાના રેગવાળું, ખસના ત્તિ ત્રિકેશની સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. રોગવાળું, પામર, નીચ. જે સ્ત્રી તે નામનો એક છંદ.
છુર પુo વ્યભિચારી પુરૂષ. જુથ સ્ત્રી રાઝિલ જુઓ.
વષ્ણુ સ્ત્રી શુકશિબી, ધમાસ, કચૂર ૧૪ ૧૦ લેખ્યપત્રનું બંધન સૂતર વગેરે. નામની વનસ્પતિ, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. વાર ત્રિ નિંદિત, નિંદ્ય, ખરાબ.
ફુરક્ષા ૧૦ વવકસિદ્ધ એક તેલ. ઉચર ન છાશ.
લાડુમતી સ્ત્રી શિવ નામની વનસ્પતિ. વચર ત્રિ ૮ જુઓ.
વઠ્ઠ સ્ત્રી છુ જુઓ. શિત કરો. પ્રશ્નાર્થમાં, હામાં તથા | કૃwતી સ્ત્રી શશિંબી નામે વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कच्छोटिका
३२४
कटक
લાઇટિ શ્રી. વસ્ત્રને છેડે, કાછડી, 1
પુરુષ, જવ, ચણા, જેણે કંચુક ધારણ કોટે.
કર્યું હોય તે. લાર પુરાઠી નામની વનસ્પતિ-કચૂરે. લઘુ સ્ત્રી, એક જાતની ઔષધિ. થવી સ્ત્રી, એક જાતને કંદ,
ટિકા સ્ત્રી સ્ત્રીઓની કાંચળી-પેસંજુ સૌત્રઘ૦ ૦ ઉગવું, જન્મ થવો.
લકું- ળી. ત્તિ ૧૦ કમળ.
જ૮ ૧૦ સ્ત્રીઓને એક અંગાલંકાર. asi R૦ કાજળ, નેત્રાંજન, લખવાની બ્યુરી સ્ત્રી ઉપર અર્થ શાહી.
વાસ પુરુ બ્રહ્મા, માથાના વાળ. રાટ પુ. મેઘ, એક જાતનું માછલું.
જx R૦ કમળ, અમૃત. કાસ્ટિવેર પુ. દી.
કાસ એક જાતનું પક્ષી–મેના પક્ષી. કાઢવા પુ. ૧૦ દીવાને આધાર
વાસી સ્ત્રી ઉપરના પક્ષીની માદા. દીવી.
સગ પુબ્રહ્મા. જસ્ટિા સ્ત્રીજેમાં પારે મિશ્ર કરેલ
વાસને પુત્ર કામદેવ, મેના પક્ષી હોય તે ગંધક.
વચનામ વિષ્ણુ જાતિ ત્રિ. કાજળવાળું થયેલ.
વાર પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, હાથી, સારી સ્ત્રી જ્ઞ િજુઓ, એક
બ્રહ્મા, ઉદર-પેટ. જાતની માછલી.
વાઇ ૦ મેના પક્ષી. વહ ર૦ કાજળ.
રાસાર પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, બ્રહ્મા, ચર પાણીમાં થના એક શાક.
હાથી, ઉદર, પેટ, કેઈ મુનિ. Jરતિ ૧૦ સંગ્રહણીને નાશ કરનાર fજ સ્ત્રી બ્રહ્મષ્ટિક નામની ઓધિ. એક ઔષધ.
# સ્વા. ર૦ ૩૦ જવું. સાડ ૦ ચક્રમર્દન નામનું એક ઝાડ.
થર્ સ્વા૫૦ સે. તે વરસવું, ઢાંકવું. વગર ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
દ્ સ્વા. ૫૦ ૦ જવું. જ સ્ત્રી. વાંસની શાખા, વૈઘકપ્રસિદ્ધ
વાર પુછે હાથીનું ગંડસ્થળ, લમણું, નડ શુદ્ર ફલ્લો, નાનું ગુમડું.
નામનું ઘાસ, સાદડી, અતિશય ઉત્કટ, ઉષ્ણુ પુરુ કાંચળી, વારાણોદ્ધા વગે
બાણ, સમય-આચાર, સુગંધી વાળો-ખસ રેનું બર, લોઢાનું બંખર, સર્પની કાં
વગેરે ઘાસ, મુડદુ, શબ, મુડદાને લઈ ચળી, હરકેઈ વસ્ત્ર, પુત્ર વગેરેના જ
જવાની ગાડી, એક જાતની ઔષધિ, જોત્સવ વખતે સેવક વગેરેએ સ્વામીના સ્મશાન, જુગાર ખેલવાનું સાધન કેઈ અંગ ઉપરથી બલાત્કારે ગ્રહણ કરેલ વસ્ત્ર.
દ્રવ્ય, શોણિ-કધા. સુgિ g૦ સર્પ.
વાદ ત્રિઢાંકણ, ઢાંકનાર, હરકોઈ ક્રિયા પુલિત ત્રિકંચુક જેને થયેલ હોય કરનાર. તે-કાંચળી ધારણ કરનાર, બખર ધારણ દવા સ્ત્રી કડુ નામની ઔષધિ. કરનાર,
ટા ઉ૦ ૧૦ હાથનું ઘરેણું, કડું, પર્વ ફાગુન પુરાજાના જનાનખાનાને તને મધ્ય ભાગ, ચક્ર, પૈડું, હાથીને
અધિકારી, દ્વારપાળ, સપ, વ્યભિચારી | દાંત, સમુદ્રનું મીઠું, રાજધાની, નગરી,
For Private and Personal Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कटकट
कटाह
સૈન્યને સમુદાય, પર્વતનું સપાટ જમીન- | વાપી ત્રિ. કટપલ્લી ગામમાં ઉત્પન્ન વાળું શિખર.
થયેલ વગેરે. શરદ ત્રિો અત્યંત અતિશયવાળું, સ- વપૂતન પુત્ર એક જાતનું પ્રેત-ભૂત.
v મહાદેવ, રાક્ષસ, વિદ્યાધર, એકદર go મહાદેવ.
જાતને કીડે. ટાટ કટકટ એ અનુકરણ શબ્દ. દg ત્રિજુગારી, પાસા ખેલનાર, ઈચ્છા દર ત્રિ. સાદડી બનાવનાર, એક
પ્રમાણે વર્તનાર, સ્વેચ્છાચારી, આજાતની વર્ણસંકર જાતિ.
ચારભ્રષ્ટ. રાશિન પર્વત.
વરોધ પુ૧૦ કેડને માંસપિંડ-કુલ્લો. રવિન ત્રિદર શબ્દના અર્થવાળું.
મફત પુત્ર સૈન્યમાં ભંગાણનું કારણ રાજા કર ત્રિવે હાથનો અલંકાર કડાં વગે
વગેરેનું મૃત્યુ વગેરે, ઔષધીઓનું હાથ રેના હિતનું સોનું વગેરે.
વગેરેથી કાપવું. વરત ત્રિ. સાદડી બનાવનાર.
ટમી સ્ત્રી, એક જાતનો વેલ, માલટોઢ પુત્ર પિકદાની-થુંકવા માટેનું
કાંકણનું ઝાડ. એક પાત્ર.
માર્જિની સ્ત્રી મદિરા-દારૂ, હરઈ દયા ત્રિ. ટીચ જુઓ.
કેફી આસવ. ટાલ ત્રિસર્વભક્ષક, મુડદાને પણ વટ પુત્ર વારિત્ર, બાણ. ખાઈ જનાર, શિયાળ.
વટવા સ્ત્રી જુઓ. અટવાઇ કાચની બનાવેલ શીશી. સન્મર ૫૦ એક જાતનું ઝાડ, કડુ ટોપ પુ ભરવાડ-રબારી વગેરેનું શું- વનસ્પતિ. પડું-કુબે.
વોટન્મના સ્ત્રી હાથણી, સાડી નામની શરદ પુત્ર અગ્નિ, સેનું, ચિત્રક વૃક્ષ, વનસ્પતિ, મરવી નામની ઔષધિ. ગણપતિ.
ટા પુછ ભીમસેન–પાંડેમાને ત્રીજે. ટારી સ્ત્રી, હળદર, દારુહળદર, આ દારા શ્રી ગાંગેષ્ટી નામની વનસ્પતિ. બાહળદર.
રઠ્ઠિ પુત્ર પક્ષી વરદાન ૧૦ વિષ્ણુસંબંધી પાર્ધવર્ત
ટાક્ષ પુત્ર અપાંગદષ્ટિ–આંખને ખૂણેથી નામનું ભાદરવા સુદ અગીઆરસને દિવસે જોવું. કરવાનું એક કર્મ.
રાગ્નિ પુ. વીરણ મૂળ વગેરે ઘાસ વીટજન ન ઘરનું છાપરું.
વાથી થયેલ અગ્નિ. ના બ્રી, પૂર્વ દેશમાં આવેલું ગામ. યાદાન ૧૦ સાદડીનું ઉત્પત્તિ સાધનનારી ત્રિકટનગરી ગામમાં ઉત્પન્ન વીરમૂળ. થયેલ વગેરે.
દર પુત્ર નાગર-નગરવાસી, કામી. ટપકવેસ્ટ ૧૦ પૂર્વદેશમાં આવેલું ગામ. ટાઢ ત્રિ. દુષ્ટ-ખરાબ લમણાંવાળું. સરપરવરીશ ત્રિ. કટપેવલ ગામમાં ટા પુત્ર તળવાનું સાધન કડાઈ વગેરે, ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે.
કાચબાની પીઠ-ઢાલ, તે નામને એક પછી સ્ત્રી, પૂર્વદેશમાં આવેલ ગામ. | બેટ, તે નામનું એક નરક, ખોપરી,
For Private and Personal Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कहि
कटुत्रय
સુપડું, સ્તૂપ-પગલાં, કચ્છ, જેને શીંગડાં ! ભયાનક, વિકાળ, અદેખું, ગરમ.
ડાંજ બહાર નીકળ્યાં હોય તેવું પાડું. ' ટુ શ્રી ક ઔષધી, રાઈ, કોથમીર પર શ્રી. કેડ, શ્રોણિભાગ-કુલા, પીપર.
જેટુ પુત્ર તીખો રસ, પટેલ, સુગંધી ટિર ઉ૦ કુલા.
ઘાસ, કુટજ વૃક્ષ, આકડાનું ઝાડ, રાજદિવા સ્ત્રી ઉપર અર્થ
સરસવ-ઈદ્રજવનું ઝાડ. કરત૮ ૨૦ ઉપરને અર્થ
વહુ સુંઠ, મરી અને પીપર. ટિર ૧૦ કટિમેખલા-કંદરે, કેડ ઉપ
વટુ ત્રિ. તીખું, ઉગ્ર, તીણ, કઠોર. રનું વસ્ત્ર, કેડ ઉપર ધારણ કરવાનું
લવારા ૧૦ સુંઠ, મરી અને પીપર. બખ્તર.
દુઝિવ ન ઉપરનો અર્થ દન પુશ્રેષ્ઠ ગંડસ્થળવાળો હાથી. કારિન ત્રિસાદડી વગેરેથી કરેલ.
ટુઃ સરગવાનું ઝાડ, આદુ, લસણ.
વટુ પુરા ક્ષો જુઓ. ટિપ ત્રિકેડનું રક્ષણ કરનાર, રિઝ ર૦ ટકોણ જુએ.
દુર , કડુ નામની ઔષધિ, નાગરટિસ્ટિવ સ્ત્રી કેડનું ભૂષણ-કંદરે.
વેલ, રાઈ, કડવી તુંબડી, કટુ રસવાળી
કોઈ સ્ત્રી. fટોદલ પુછે હાથીની કેડ ઉપરથી હાથી ઉપર ચઢનાર.
દુટિવુ સ્ત્રી કડવી તુંબડી. રિફ ઉ૦ કારેલાનું ઝાડ.
યદુવારાનૂ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ ટહુવા પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
થતુ સ્ત્રી કહુ નામની વનસ્પતિ. કરિ સ્ત્રી કારેલાને વેલે.
વાટુકીટ ૫૦ મચ્છર. શિર્ષક કેડ ભાગ.
ટુર પુમચ્છર
દુI T૦ ટીટોડું પક્ષી, તેતર પક્ષી. વરિષ્ઠ પુત્ર કેડમાં નીકળતું શળ. કારિjલા સ્ત્રી કરે.
થાઇરિશ પુ. ૧૦ આદુ, પીપરીમૂળ-ગં. કારિx R૦ કરો.
ઠેડા, સુંઠનાં મૂળ. સારી સ્ત્રી કેડ, કુલા, તીખી પીપર, કડુ
તા સ્ત્રી નિત્યકર્મના આચારમાં નામની ઔષધિ.
નિષ્ફરતા. રીત૮ ૩૦ કેડમાં ધારણ કરવાની વાંકી
ટુવાતુતવા ન એલચી, તજ, તતરવાર.
માલપત્ર અને મરી. રીત૪ નિતંબ-કુલ્લા.
દુછ કુછ નગર વૃક્ષ. વીર ૧૦ કેડ.
વર્ત પુકરીયાતું, શણનું ઝાડ. શરીર ઉ૦ ગુ, જઘનપ્રદેશ, કેડ, નિતંબ.
વર્ત પુ. કરીયાતું, શણનું ઝાડ. ટીર પુ. નિતંબ.
રુતિ સ્ત્રી કડવી તુંબડી, હું ૧૦ અકાર્ય, દુષ્ટ કામ, દૂષણ કટુ
તિત્તિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. રસ-તીખું.
તુલિ બ્રીનીચેને શબ્દ જુઓ. #દુ પુ૦ કડુ વનસ્પતિ.
તુ ઘી એક જાતને વેલો. યા ત્રિતીખું, કઠોર, તીક્ષણ, મત્સર | તુ સ્ત્રી કડવી તુંબડી. વાળું, સુગંધવાળું, દુર્ગધવાળું, ખરાબ, ' ટુત્રય ૧૦ સુંઠ મરી ને પીપર.
For Private and Personal Use Only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कटुत्रिक
રૂર૭
कठिनपृष्ठक
ત્રિક 1 ઉપર જુઓ.
વાત્ર પુત્ર કટુ રસ. ટુવા સ્ત્રીકાકડીને વેલો.
ત્રિકટુ રસવાળું. નિપાપ પુત્ર નદીની પાસે થનાર વઢવમાં સ્ત્રીચાંડાલનું એક વારિત્ર, એક જાતનું ધાન્ય-કડવો વાલ.
કિન્નરી. યદુપત્ર પુત્ર તગરવા, પીતપાપડો.
Hટ ન કાયફળનું ઝાડ. કુત્ર પુઉપરના અર્થ.
વારા સ્ત્રી નાંમારી જુઓ. ટુત્ર શ્રી. કંટકારિ વૃક્ષ-રીગણી. | વિજૂર્ણ નવૈદ્યકના કામરેગના જાદુviા ત્રિ. જેમાં પાક કાળે કડવાસ અધિકારમાં કહેલ એક ઔષધચૂર્ણ આવે છે તેવું દ્રવ્ય.
વાવ ૩૦ સૂર્યવંશી દિલીપ રાજા, લોટુરિન ત્રિ. જેને પાક કડવો હોય
ધરનું વૃક્ષ.
જાવા નવ દહીંને મઠ, છાશ, યદુ સ્ત્રી કારેલીનો વેલો, કંકેલ. લાવી સ્ત્રી કટુરસવાળી સ્ત્રી, તીખી, કડુ ટુટા ૫૦ પટોલ વૃક્ષ, શ્રીવલી વૃક્ષ. વનસ્પતિ. દુમ પુત્ર સુંઠ.
कट चु० भ्वा० उभ० पर० स० सेट મક પુત્ર સુંઠ.
ઉકંઠાપૂર્વક સ્મરણ કરવું. માજિક શ્રી. અઘાડે.
વાર્ સ્વાહ પ૨૦ મ. સેક્ કષ્ટપૂર્વક જીવવું. દુર ૧૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય વર્ સ્વાહ કા . છે ઉત્કંઠાપૂર્વક દુર ૧૦ છાશ.
સ્મરણ કરવું, દ્રવ પુ. દેડકે, કઠેર શબ્દ. વાર પુછે તે નામને એક મુનિ, એક હુ ત્રિ. કઠેર શબ્દવાળું.
ઋચા, એક સ્વર. ટા શ્રી કડુ નામની ઔષધિ. રાટ પુo a૦ કઠ મુનિએ કહેલ વેદશાખા કુલ ૩૦ વૈઘકપ્રસિદ્ધ પીપર વગેરે ભણનાર. તીખા રસવાળાં દ્રવ્યોને વર્ગ.
યાદમ મહાદેવ-શિવ. દુર્તા શ્રી. ધોળી ભરીંગણ. વાર ત્રિકઠિન, કઠણ. કુલના સ્ત્રી, પીપર.
જાદવા સ્ત્રી, યજુર્વેદની એક શાખા. ૬૪ ૧૦ એક વનસ્પતિ.
ટફાટ પુ. તે નામને એક ઋષિ. કુદ ૩૦ ધોળા સરસવ.
વ રિય પુ. કઠશાખા ભણનાર શ્રોદૂર ર૦ આદુ, સુંઠ.
ત્રિય બ્રાહ્મણ દૂર 7ઉપરના અર્થ.
દાહરા પુત્ર દાયૂહ-એક જાતનું પક્ષી. જાદવ R૦ પ્રેતને ઉદ્દેશી તર્પણ માટે ટિવ શ્રી. ખડી, ચેક, આપવાનું જળ.
રિસર ૬૦ તુલસી. વાર 7૦ કટોરે, ચપણુયું, કેડીયું. હારિન ત્રિક્રૂર, કઠોર, તીક્ષણ, સ્તબ્ધ, લટર ૧૦ ઉપરના અર્થ.
ગોળને સરકે. સારો સ્ત્રી ઘણું જ નાનું કેડીયું.
દિન ૧૦ થાળી, તપેલી. રોટ પુકટુ રસ, તીખ રસ, ચાંડાલ. નિgs કાચબો. વાટોર ત્રિ. કટુ રસવાળું.
યાદનgszવા પુત્ર કાચબ.
For Private and Personal Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कठिनता
રૂ૨૮
कणिका
નિત્તા સ્ત્રી કઠણુપણું.
સાર ત્રિ પીંગળું, ગર્વિષ્ઠ. # કિય ન કઠણપણું.
હતુર તરવાર. જદિન સ્ત્રી, થાળી, તપેલી.
9 વા૦ ૫૦ ૫૦ લે કઠોરતા કરવી. જિનિ શ્રી ખડી ચોક,
कण भ्वा० प० अ० सेट् मात દિનો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
કરવો, પોકાર કરવો, યાદિરા સ્ત્રીરાતી સાટોડી.
कण भ्वा० ५० स० सेट् .. ટા પુત્ર કારેલાને વેલો, સાડી, તુલસી.
कण् चु० प० अ० सेट भ्वा० प० अ० કિટ્ટર ૩૦ ઉપરના અર્થ.
સેમીંચવું. દર સ્ત્રી કઠે કહેલ ભણનાર બ્રાહ્મણ.
વા પુત્ર અનાજ વગેરેને કણ-અતિ કર ત્રિ. કષ્ટપૂર્વક જીવનાર.
સૂત્મભાગ, ૫૦ તે નામને એક ઋષિ.
#ા ૧૦ એક જાતનો ગુગળ-ભેંસે ગુગળ. દેહ ચામરનો વાયુ.
કાનપુટ પુલ ઉપર શબ્દ જુઓ. કઠોર ત્રિકઠણપૂર્ણ, નિર્દય, દૂર,
કાર ઉ૦ ધળું જીરૂં, હલકું છું, દુષ્ટ, ઘાતકી.
ઝીણું જીરું, દોરતા શ્રી. કઠેરપણું.
વળગી ૫૦ શુક્ર-ઝીણું છે. કરતા ૧૦ કઠેરતા. દોઢ ત્રિકઠિન-કઠેર-કઠણ, કર, પૂર્ણ.
વળv go એક પ્રકારનું યંત્ર-બંદુક-પિતેલ. થા; સુરા વર૦ સે ખાવું, સો મદ ક.
કામ પુરુ એક જાતને કીડે. ર બ૦
મક્ષ go એક જાતનું પક્ષી, કણદ મુનિ. સ્વાસા હે ગર્વ કર,
થઇrમક્ષ ઉ૦ ઉપરના અર્થ. ખાંડવું.
પરમ પુરુ પસવાનું સાધન યંત્ર-ધંટી, રૂ૦ કમલ સે રક્ષણ કરવું, ખાંડવું.
આવર્તા-ગોળ ચક્કર. વડ મૂર્ખ, ભક્ષણ કરવા
ખરા અવ્ય૦ કણે કણે.
ગ્ય કે પદાર્થ.
Mા સ્ત્રી જંગલી જીરૂં, શુદ્ર અંશ-ભાગ, વડા ૨૦ એક જાતનું મીઠું.
પીપર, ધોળું જીરૂં. ઉંઘ પુ. એક જાતને દારૂ.
ખાટી ઉ૦ ખંજન પક્ષી, એક જાતની વાહ ૧૦ અનાજનું ઉતરું.
માખી, દીવાળી ઘોડે. જ ય ત્રિઅનાજનાં ફેતરાને યોગ્ય |
પાટીના પુત્ર ઉપરને અર્થ. બળદ વગેરે.
યાદીર ખંજન પક્ષી, દીવાળા ઘડે. ૩ર ૧૦ શ્રોણિ-કુલા, સ્ત્રી.
કારિર પુત્ર ઉપરનો અર્થ જાહs go શાક વગેરેનું ડેટું, ખૂણે-છે- Mrs go વૈશેષિક સૂત્રકાર ઋષિ, સેની. ડાર્નો ભાગ.
જલિ પુ. ઘઉનો લોટ, અતિસૂક્ષમ ભાગ, વાલી સ્ત્રી એક જાતનું શાક.
ગણઆરીનું ઝાડ, શત્રુ. હવા અપભ્રંશ નિબંધોને અધ્યાય- ાિ ત્રી, તાંદળજાની ભાજીને એક વિરામસૂચક સર્ગ.
ભેદ, અતિ અલ્પ ભાગ, એક જાતના સાકાર go પીંગળે રંગ, પિંગટવણું. ચોખા, જીરૂં.
For Private and Personal Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कणित
३२९
कण्टवल्ली
બિત ૦ પીડા પામેલાને શબ્દ, દુખીયારાને શબ્દ tત ત્રિ. પીડા પામેલા શબ્દ કરનાર પિતા ૧૦ અનાજ વગેરેની માંજર, અનાજ વગેરેનું ડું.
જે સ્ત્રી નિ જુઓ. શાળા ત્રિઅલ્પ–ડું, બારીક વારિ પુત્ર નિવાસ, રહેઠાણ, પલી. શાળા સ્ત્રી પુષ્પવાળી લતા, ચણાઠી,
ગાડું. જળીવી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. હળવદ્ ત્રિો અત્યંત અલ્પ. જે મળ્યું. શ્રદ્ધાને નાશ કરે. પર પુ0 કણેરનું ઝાડ. યોગેશ જી. વેશ્યા, હાથણું.
પર પુત્ર કણેરનું ઝાડ. જો સ્ત્રીવેશ્યા, હાથણ.
ત્ય ગચ૦ શ્રદ્ધાનો નાશ કરીને. > ત્રિકાંટે. સારા પુત્ર સઇને અગ્ર ભાગ, - કાંટે, ક્ષુદ્ર શત્રુ, માંસ, માછલા વગેરનું હાડકું, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ કેન્દ્રસ્થાન,
વાદમાં એક જાતને દોષ. જાદવાકુમ પુત્ર કાંટાવાળું વૃક્ષ બાવળ વગેરે, શીમળાનું ઝાડ. દાવૃત્તા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર. veg૦ ફણસનું ઝાડ, ગેખરૂનું ઝાડ. ઈટમક્ષદ પુઉંટ. vટવૃક્ષ ૫૦ ટકુમ જુએ. #vટવૃકતા સ્ત્રી, રીંગણી. વટાનિ શ્રી. કંટકારિ વૃક્ષ-રીંગણું.
ટા પુત્ર તે નામને એક દેશ. ઇટવાળા ૩૦ સેરે પ્રાણી, કાકીડે. થઇટાઢિચ પુત્ર કાંટાવાળું ઝાડ. ઇદર પુ શીમળાનું ઝાડ. કરવા સ્ત્રીભેરીંગણ.
v સ્ત્રી, ભેરીંગણી. vટાગ્રત ન વેકપ્રસિદ્ધ એક ઘી. કverffહાજન ન વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક
ઔષધ-પાચન. ઇરાદ્ધ પુત્ર ફણસનું ઝાડ. લાઇટgિ | એક જાતનું ઝાડ-જવાસે.
ઇરફાન પુઉંટ. થઇટાટીસ્ટ પુ. એક જાતનું માછલું. દલિત ત્રિ. જેને રોમાંચ થયેલ હોય તે. નિ ત્રિકાંટાવાળું.
ન પુત્ર માછલું, ખેરનું ઝાડ, મીંઢળનું ઝાડ, ગોખરૂ, વાંસ, બેરડી. vટની સ્ત્રી વતાકડી, માઠી ખજૂરી. વાઇ ૦ ફણસ, ગેખરૂ, ખજૂરીનું
ઝાડ, રીંગણ. વિપુએક જાતનો વાંસ. #veઈ ત્રિ. કાંટાવાળું. કવિતા જ. કાકડીને વેલ, કાંટા
વાળાપણું. થાઇરવિવૃક્ષ ઉ૦ ટવૃક્ષ જુઓ. veો સ્ત્રી, એક જાતની રીંગણ. ઇટલીમ પુખેરનું ઝાડ, બાવળનું ઝાડ. રાઇટર ૩૦ ફણસનું ઝાડ. v=Rve ઝીંકીતે નામની એક વનસ્પતિ. દતિનું સ્ત્રી બૃહતી-નામની વનસ્પતિ. vટવા સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ. Uટપત્ર પુત્ર વિયંત વૃક્ષ. ve૫ત્રા શ્રી બ્રહ્મદંડી-નામની
વનસ્પતિ. વટપાર વટપત્ર જુએ. ve૪ પુત્ર ગોખરૂ, ફણસ, ધંતુરે, એક
જાતનો એરડે. vહ્યા સ્ત્રી એક જાતને વેલે.
ટસ્ટ g૦ બાવળ. લાઇટવી સ્ત્રી શ્રીવલીવૃક્ષ.
૪
For Private and Personal Use Only
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कण्टवृक्ष
कण्डू
વૃક્ષ ઉ૦ તેજ:ફળ વૃક્ષ. ઇરાદ્ધ પુફણસ. vટાર્તાઢ્યા સ્ત્રી નીલઝિંટી નામની વનરપતિ. #ve િસ્ત્રી, રીંગણી, વાંસ, બાવળ, બુહતી. રાહ્ય ર૦ ટુઃ જુએ.
ટિન ત્રિ. ખેર, અઘાડે, ગેખરૂ, બાવળ. રિન્ ત્રિ. કાંટાવાળું. ઇટ પુ૦ ગળું, મીંઢળનું ઝાડ, સમીપપાસે, હોમના કુંડની બહારનું એક આગળી જેટલું સ્થાન, ગળાંને અવાજ, હરકેઈ અવાજ.
દÉનિ શ્રી. વીણા નામનું વાદિગ. થઇટ ત્રિ- ગળા સુધીનું.
તાસિયા સ્ત્રી ઘોડાની ડોક ઉપર વીંટવાનું ચામડું વગેરે. કાન્ન ત્રિક ગળા સુધીના માપનું.
#vaધાન પુત્ર તે નામને એક દેશ. ચાઇના પુત્ર એક જાતનું પક્ષી-સમળી.
veની ઉ૦ મેટે દીવ-મસાલ. થઇNI go હાથીને ગળે વીંટવાની દેરી, ગળે બાંધવાની દેરી.
ય પુત્ર ગળે ફાસે, ગળામાં બંધન. થઈવન ન ઉપરનો અર્થ. રમૂષ સ્ત્રી ગળાનું ઘરેણું.
મfજ પુo ગળાંમાં ધારણ કરવાને કઈ મણિ.
માધુર્ય ન ગળાના શબ્દની મીઠાશ. દઇ ત્રિા ગળે વળગેલ, ગળે બાંધેલ, ભેટેલ. vટતા સ્ત્રી શ6મૂષા જુઓ, varદ્ભવ ન ગળામાં ગયેલ મુખને
એક રોગ. દારી સ્ત્રી, તાળવે ગયેલો મુખનો
એક રોગ. સાઇટ: | ગળું સુકાવું, પિત્તરેગ.
જuત્ર ૧૦ એક પ્રકારનો સુરતબંધ. vટશ ત્રિગળામાં રહેનાર, કંઠે હોનાર,
કંઠથી જેનો ઉચ્ચાર થાય છે તે. વાષ્ટકત ત્રિગળે આવેલ, કંઠસુધી
આવેલ. વાર્જાિ પુત્ર પક્ષી.
માન ૧૦ ૮માં જુઓ. i૦ ૦ સૂરણ, યુદ્ધ, ઉંટ, વહાણનું એક અંગ, કેદાળી. ટાટા સ્ત્રી ગૂણ, દહીં વગેરે વલોવવાનું વાસણ. ઇટાવર ત્રિ. ૭૮ જુઓ.
જ બ્રીગળાંનું એક ઘરેણું. કે સ્ત્રી ઘેડાને ગળે બાંધવાને ચામ
ડાને પદો, ગળું, કંઠ. શીવ પુ. સિંહ, મદોન્મત્ત હાથી,
કબૂતર પછી સ્ત્રી અરડુસી, સિંહણ.
વા૪િ ૦ મહાદેવ. થાઇ ત્રિગળામાં હેનાર-થનાર-કંઠસ્થાની વર્ણ વગેરે કઠના સ્વરને હિતકારક.
ખાંડવું. જો સ્ત્રી મુસળી, સાંબેલું, ખાંડણીએ,
ખાંડયું. #ારા સ્ત્રી શરીરમાં રહેલી મેટી નાડી. vીજા પુત્ર તે નામનો એક બ્રાહ્મણ. fહવા સ્ત્રી વેદનો એક ભાગ. Vદુ સ્ત્રી ખણવું, ખરવું, ખસગ,
ખરજવું રેગ. ક્રાદુર ત્રિ w જુઓ.
દુર પુકારેલાને વેલ, શુકશિબી, અતિઅન્સપર્ટી. vg સ્ત્રી કવચ ઔષધી. છઠ્ઠ વાવ ૩૦ ૦ ખણવું, ખંજેરવું.
સ્ત્રી ટુ જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कण्डूक रो
દૂરી સ્રો કારેલાને વેલા. દૂર પુ॰ ધેાળા સરસવ, ગરમાળા. જૂત્તિ શ્રી. ખરજ, ચેળ. હૂમલા સ્ત્રી તે નામનેા :એક કીડા. દૂચત્ ત્રિ. ખરજતું, ખોરતું. વાચન ન॰ ખણવું, ખોરવું. દૂચની સૌ ખણવાનું સાધન. રાય સ્ત્રી ખણવું. જ્જા સ્રી કપિકછૂ-કવચ નામની ઔષધી.
.
જૂજ પુ॰ સૂરણ.
દૂત ત્રિ॰ ખરજવાળુ, ચેળવાળું, ખસના રેગવાળું.
ડોજ પુ॰ ધાસથી બનાવેલા કર’ડીયેા, ઉંટ. રોજ પુ॰ ઉટ. સોથીના શ્રી ચાંડાલની વીણા. વહોણી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ, ઉંટડી.
ોષ પુ॰ શુકકીટ.
જ્જ ત્રિ॰ સ્તુતિ કરનાર, મુદ્ધિશાળી, સ્તુતિ કરવા યોગ્ય.
જ્જ પુ॰ તે નામનેા એક મુનિ, પુવંશી એક રાજા.
વાવ ન॰ પાપ.
વતમ ત્રિ॰ અતિશય સ્તુતિ કરવા ચેાગ્ય. વતર ત્રિ॰ ઉપરના અ.
વચન્તર ૧૦ એક પ્રકારનુ` સામગાન. વસુતા સ્રી શકુંતલા. વાર્ નામના આ અ॰ સેટ્ પાપ કરવું. ત પુ॰ નિર્મળીનું ઝાડ, તે નામે મુનિ. તજ પુ॰ નિર્મળીનું ઝાડ. તજ ૬૦ નિમળીનુ ળ. તાજી પુ॰ નિમળીનુ ઝાડ. कतम त्रि०
અનેકમાંથી પ્રશ્નવિષયક
એક પદા. તમાલ પુ- અગ્નિ,
તર વિ॰ એમાંથી પ્રશ્નવિષયક એક પદાર્થ.
३३१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कथन्ता
ઋતિ ત્રિ કેટલું, કેટલાં, કેટલી સંખ્યા વગેરે, ઘેાડુ'.
ઋતિષિત અન્ય હરકેાઈ પ્રકારે, કેટલી
રીતે, થેાડા વખતને માટે ઋતિય ત્રિ॰ કેટલાની સંખ્યાને પૂર્ણ કર
નાર, કેટલું, શું.
તિથા અન્ય કેટલા પ્રકારે.
તિષય ત્રિ॰ તિ જીએ, માપેલ, મપાયેલ. તિય ત્રિ॰ કેટલાની સંખ્યાને પૂ કરનાર, કેટલું.
òતિવિષ ત્રિ॰ કેટલા પ્રકારનુ’, કેવી રીતનું. તિરાનું અન્ય કેટલી વાર. નળ ૬૦ ખરાબ ધાસ, સુગંધી ત્રાસ, વૃશિ—કુ ભિકા-જીએ. ત્તોય ન॰ દારૂ,
ત્રિમંત્રિ વર્તુ॰ ખરાબ ત્રણ.
ખ્યાતિ ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ.
ત્ મ્યા મા ગ્॰ સેટ્ વખાણવું, પે
તાના ગુણ પ્રકટ કરવા. પંચ ૧૦ સુખ ઉપજાવનાર પાણી. ઋક્ ૦ ૩મ૦ ૨૦ સેટ્ શિથિલતા કરવી. વાત્સવર ૬૦ સ્કંધ, ખાંધ
જ્ ૩૦ ૩૦ ૬૦ સેટૂ વાક્યરચના કરવી, કહેવું. અનુ+અનુવાદ કરવા.
થ ત્રિ॰ કથા કહેનાર, કહેનાર, વાંચનાર. થથિજ ત્રિ૦ ‘ક્રમ કેમ ’ એમ પૂછનાર. થથિતા શ્રી પ્રશ્ન, પૂછપરછ. ચારમ્ અન્ય કેવી રીતે, કેમ, શી રીતે. થઅને અન્ય કેમ, કાર્યકરીતે, અસમગ્ર,
એક ભાગે કરીને.
For Private and Personal Use Only
ચિત્ અન્ય૦ કેમ, કાઈ પણ રીતે, મહાકથી, મુશ્કેલીથી. થન ન કહેવું, વાતચીત, કથા. ચનીય ‰િ૦ કહેવા ચાગ્ય, કથા કરવા યાગ્ય. થન્તા શ્રી કેવા પ્રકારપણું.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कथम्
कदम्बपुष्पा
હાથ અથ૦ કેમ, કેવી રીતે, કેવા પ્રકારે. રાથમ િઅચ૦ અતિ કષ્ટ કરીને, માંડ
માંડ, અતિ માનથી. હાથનાં પુત્ર કેવા પ્રકારપણું, કઈ પ્રકા
રની પ્રાપ્તિ, કેમ એવી અપેક્ષા. થત ત્રિ. કેવું, કેવા પ્રકારને પામેલ.
થા સ્ત્રી કહેવું, પ્રબંધરૂપ વાક્ય, વાર્તા. જfe go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
શબ્દસમૂહ. કથાના ૧૦ કહાણી, કથા, વાર્તા. #ાનુવાન પુરુ કથામાં પ્રેમ, કહેવામાં
આસક્તિ. કથાકતા ન કથાના અવસરે, બીજી કથા. યપઠ પુત્ર કથાને પ્રસ્તાવસૂચક ગ્રંથ.
થાપણ પુરુ થા જુઓ. કથાપ્રસંગ પુકથામાં આસક્તિ, વાત
ચીતને પ્રસંગ. થાઇરંજ ત્રિ. ગારૂડી, વાદી, સાપને
ખેલાડી, બહુ જ બોલનાર, વાયલ, વાય. યથાપ્રાણ પુત્ર કથા કરી જીવનાર–નાટક
ચાર્ય, હરદાસ. યમુહ ન કથાના આરંભને અંશ,
કથાની શરૂઆત. કથા કથા, વાર્તા, સંભાષણ,
વ્યાખ્યાન. થામ પુશામુ જુઓ. થાઇ ત્રિ. મરણ પામેલ. થરોપ પુકથાની સમાપ્તિ. કથિત ત્રિ. કહેલ, કેાઈ સ્વરૂપે પ્રતિ
પાદન કરેલ. રાશિત પુરુ પરમેશ્વર. કથિત ન કહેવું. ચિતપ વારંવાર કહેવું, પુનરૂક્તિ,
અનુવાદ, ચિત્તપતા સ્ત્રી, અલંકારશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક વાક્યદેષ.
સાથત ત્રિકથા માત્રથી અવશેષ રહેલ. થયાત પુત્ર નાટક વગેરેની કથા કહે
વાનો આરંભ કરે તે. રાજપથન ન કથા કહેવી, ભાષણ
કરવું, કહેવું, વાર્તા, વાત. કથrviાન ૧૦ ઉપરના અર્થ જ ત્રિકહેવાયેગ્ય, કથા કરવા યોગ્ય. શું ખ્યા ૦ રેવું, અકળાવું, ગભરાવું ૫૦ બોલાવવું ૩૦ હું ફિવા સાવ ન વિષ્ફળ થવું. વાર વચ્ચે શું. વર પુત્ર મેધ..
કર ત્રિ. પાણી આપનાર, સુખ આપનાર. થવા ૧૦ ચાંદરવો, ઉલેચ, છત. રક્ષર ૧૦ ખરાબ અક્ષર.
પુ૦ મંદ અગ્નિ. વજ ત્રિો મંદ અગ્નિવાળું.
ઘન પુછે ખરાબ માર્ગ. ન નં૦ પા૫, મર્દન, મારવું, મારી ના ખવું, યુદ્ધ, વિહવળતા.
# ૧૦ ખરાબ અન્ન. કાપત્ય ૧૦ ખરાબ સંતાન-છોક.
૨૦ ટોળું, સમુદાય, સંઘ. શ્વ પુ0 કદંબનું ઝાડ, સરસવનું ઝાડ, હળદરનું ઝાડ.
શ્વ પુ. કદંબનું ઝાડ, હલદર, સર
સવનું ઝાડ, વાવ ર૦ સમૂહ, દેવતાડ નામનું ઘાસ.
પુષ્પના સર્વ અવયમાં એકી સાથે કળીઓની ઉત્પત્તિ થાય છે તેમ એક સમયે ઉત્પત્તિમાં અપાતું એક દષ્ટાંત. as g૦ સરસવનું ઝાડ.
પુWા સ્ત્રી મુંડરી નામની વનસ્પતિગોરખ મુડી.
For Private and Personal Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कदम्बपुष्पिका
कचञ्च
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
શષપુલ્પિકા સ્ત્રી ઉપર અર્થ કાવોઇ પુ. કેળના સ્તંભની વચ્ચે પુewો સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
પદાર્થ. wwwવૃત્ત ૧૦ એક પ્રકારનું ગોળ રાત્રીના ૧૦ કેળની નાળ, કેળને ગાભ. વૃત્તક્ષેત્ર
જાવીys 1૦ કેળનું ફૂલ. જવાનિ પુત્ર ની પવૃક્ષ.
વાટી ૧૦ કેળું. વખ્યારિત્ર પુત્ર કદંબને વાયુ.
લાગ્યું પુત્ર ખરાબ ઘેડે. જાજી જી. દેવદાલી નામને વેલે.
વાલા અન્ય કયે સમયે. ૪ ૧૦ એક જાતની દૂધની ખીર.
વર.ત્રિ ખરાબ આકારવાળું. પર ધોળો ખેર.
હાજાવિર પુ. ખરાબ આકાર. f g૦ નિંઘ અર્થ, નિંદિત પદાર્થ, સાથ પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ-કુછવૃક્ષ. પદને ખરાબ અર્થ.
થાય ત્રિખરાબ સંજ્ઞાનામવાળું.
વાળા સ્ત્રી, ખરાબ સંજ્ઞા-નામ. વર્ણન ૧૦ ખરાબ અર્થ કરવો. કર્થના સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
રાજન અર્ચકેઈ કાળે, કઈ સમયે. થત ત્રિખરાબ અર્થવાળું કરેલ,
વાર પુછે ખરાબ આચરણ. નિષ્ફળ કરેલ.
વાવાર ત્રિખરાબ આચરણવાળું. વારા ઉગ્ર ખરાબ અર્થવાળું કરેલ,
વિત થ૦ કદાપિ, કેઈ કાળે,
કદીપણ. સિંઘ કરેલ.
જાતિ ત્રિકયે કાળે હોનાર-થનાર. વચ્ચે . અદાતા, મુક, લોભી, કદરી,
vમગ્ર કદીપણ, કેળવાર, ક્યારેક. વૈભવ હોવા છતાં કેઈને નહિ આપનાર,
મિત્ત પુતે નામને એક ઋષિ. વ્યર્થ ધનસંગ્રહ કરનાર.
તાલુકા ૧૦ લગાર ગરમ સ્પર્શ. સ્થતા સ્ત્રી લભીપણું.
gs 2 લગાર ગરમીવાળું, ડું લયસ્થતા ૧૦ ઉપરને અર્થ કઇ g૦ કેળનું ઝાડ, શીમળાનું ઝાડ.
ધાતુ જુઓ, કર્કશતા કરવી. ૧૦ કેળું.
થ go ખરાબ રથ. જરુર પુછે કેળનું ઝાડ.
શકુ ૫૦ પીંગળ રંગ, કાબરચિત્રો રંગ. જય શ્રી. શીમળાનું ઝાડ, કેળનું ઝાડ. ૬ ત્રિપીંગળું, કાબરચિવું સ્ત્રી કેળનું ઝાડ.
જ સ્ત્રી નાગમતા, સર્પોની માતા. જાતિ ત્રિ. અંકુર પામેલ, વમન કહેલ. ત્રિપીંગળું, માંજરું. સારી સ્ત્રી કેળનું ઝાડ, ધજા-પતાકા, કુપુત્ર ૬૦ સર્પ.
હસ્તિપતાકા, એક જાતને મગ. કુતુત પુત્ર સર્પ કાઢીયા પુત્ર કેળનું મૂળ.
૬ સ્ત્રસર્પોની માતા. છીલુમ ૧૦ કેળનું ફૂલ,
નૂપુર ૬૦ સર્ષ સાવદક્ષતા સ્ત્રી એક જાતની કાકડી, ડૂત પુત્ર સર્પ. સુંદર સ્ત્રી.
વાન્ ત્રિ કયાં જનાર, અનિશ્ચિત જસ્ટીસાઇe ૨૦ કેળનો સમૂહ, કેળનું વન છે દેશ-સ્થાને જનાર.
ગરમ.
For Private and Personal Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कहत्
कनिष्ठिका
થવું ૫૦
લત ત્રિ. જેમાં ૪ શબ્દ હોય તેવો ! પાનવાયુ પુ. ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. મંત્ર વગેરે.
નકશા પુત્ર કાવિદાર વૃક્ષ. જય ત્રિ નિદિત વાક્ય બોલનાર, દુખેથી વાર પુછે કે વિદાર વૃક્ષ. સાંભળી શકાય તેવા શબ્દવાળું.
નાણુ સ્ત્રી સોનાની ઝારી, સેનાને સાકર ૧૦ એક પ્રકારની છાશ.
કલશ, પરિચ . સ્કંધને તૃપ્ત કરનાર. નીતિમય 7તે નામનું નાટક, ભાષણ પુઉપરને અર્થ
નવા ત્રિસેનાના નામ જેવા નામવાળું. પાન ખ્યા૧૦ નં૦ શેર્ જવું. પ્રસન્ન નવE R૦ નાગકેસર, ફૂલ, પુષ્પ
નહિં પુ. ધંતુરે. વન ન સુવર્ણ. સોનું.
ના પુત્ર ઉપરનો અર્થ નવ પુચંપાનું ઝાડ, એક ઝાડ. જાનવરું તે નામનું એક તીર્થ, ના પુત્રનું ઝારવાને એક ખાર- કાનન ત્રિકાણું એક નેત્રવાળું. ટંકણખાર.
નર ત્રિ. દેદીપ્યમાન, પ્રદીપ્ત. છત્ર ૧૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. નથી g૦ યદુવંશી એક ક્ષત્રિય. વડ ર૦ રાજછત્ર,
ના સ્ત્રી કનિકા, નાની. ન ઉપર અર્થ વાનિ નામધાતુ યુવાન કરવું, થોડું કરવું, જાનવર પુધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. અલ્પ કરવું. કાનપરા પુત્ર સેનાની ઝીણી ભુક્કી. | વનર ત્રિક અત્યંત આક્રંદ કરનાર. જાનવહ એક જાતનું માછલું, નિg ત્રિઅત્યંત નાનું, અતિ તરૂણ, કાનપ૪ ૧૦ સેનાનું એક માપ.
અતિ અલ્પ, અતિ અલ્પ પ્રમાણનું, કાનપત્ર ૧૦ એક જાતનો સુવર્ણાલંકાર. ઉત્તર કાળે થયેલ, નીચેનું સ્થાન, નીચે, જનોમાં સ્ત્રી, પીળા જૂઇ, માલકાંકણું. બીજાથી થયેલ, હલકું, નીચ. નામના પુત્ર સેનાનો ટુકડે.
નિા પુત્ર મહાદેવ, નાનોભાઈ. જાન Rવા સ્ત્રી સોનેરી કેળ.
જનિg૫૬ ૧૦ બીજ ગણિતમાં કહેલ એક સીન ઉમા ત્રિ. સેનાને વિકાર-દાગીના. વર્ગમૂલ. જાનવજન્મ શ્રી. સેનેરી કેળ.
કનિટ ત્રિ નિg fa૦ જુઓ. નારણ પુરુ હરતાલ, સેનાને કવ થયેલ શનિટ ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. ર૩.
નિકતા સ્ત્રી અત્યંત નાનાપણું, અને વાનરવ પુ. સાગને રસ, સાગને ત્યંત થોડાપણું.. ગુંદર, રાળ.
વાનિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ વનવાસૂઝ ન સેનાને કંદર, હાર. નિET સ્ત્રી નાની બહેન, નાની થાન થસ્ટી શ્રી. સુવર્ણ ભૂમિ.
આંગળી, દુર્બળ આંગળી, નાના ભાનવાર ૧૦ સેનાનું બાજુબંધ. ઈની સ્ત્રી, નાની ઉંમરની સ્ત્રી, સાહિત્યન વરું પુમેરૂપવંત.
પ્રસિદ્ધ એક નાયિકા. વાનરાક્ષ પુસુવર્ણનું રક્ષણ કરવા | નિટિવ શ્રી નાની આંગળી-ટચલી માટે નીમેલ અધિકારી.
આંગળી.
For Private and Personal Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कनी
कन्दलिन्
કાની સ્ત્રી, બહેન, કન્યા.
ટા સ્ત્રી એક જાતની કારેલી. જાની ત્રિઅતિસૂમ, ઘણુંજ બારીક. વવદુર સ્ત્રી ત્રિપર્ણિકા વૃક્ષ. વારિ સ્ત્રી, ચણોઠી, પુપવાળી વેલ, વ મૂક ન મૂળ, કંદમૂળ. ગાડી, ગાડું.
કાર ન આદુ, અંગુર, અંકુશ. નન ત્રિ સુંદર
ઉત્તર પુછે ગુફાના આકારનું પર્વતનું નિપાનના પુત્ર કન્યાની ઇચ્છાવાળે.
તંબસ્થાન. કાનન નવ આંખની કીકી.
ત્રિ. કંદની પાસે પ્રદેશ વગેરે. નોન સ્ત્રી કન્યા, સુંદર પુતળી. વન્દ્ર સ્રી પર્વતની ગુફા. વનનિ સ્ત્રી નેત્રમાં રહેલી તારા-કીકી, વારના પુત્ર પર્વત. નાની આંગળી.
વરાહ પુઅખરેટ, પીપળે, લાખીયે વાનીનો સ્ત્રી નાની આંગળી–ટચલી આંગળી. પીપળો. વીજળુ ત્રિઅત્યંત નાનું, અતિ અલ્પ, વાઢા પુત્ર ઉપરના અર્થ ભર જુવાન.
વરી સ્ત્રી ગુફા. નાગર્ ૩૦ ના ભાઈ.
વાહ ઉ૦ કડવું સૂરણ. જાન R૦ તાંબુ,
વાવ ૦િ ગુફામાં ઉત્પન્ન થનાર. कनीयस त्रि० कनिष्ठ नुमा कनीयस्
જાફવા સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ, એક ત્રિ. જુઓ.
જાતની ગળો. જે સ્ત્રી વેશ્યા, કસબણ, હાથણી.
જ ળ સ્ત્રોએક જાતની ગળે. વાત્ત ત્રિ. સુખવાળું સુખી.
વર્ષ go કામદેવ, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક ધ્રુવ. કાન્તિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વર્ષ ૩૦ સ્ત્રીનું ચિન્હનિ. સાનુ . કામદેવ.
સ દ્ધિ go કામક્રીડાને ઉદ્દેશી કરેલ કાજુ ૧૦ હદય.
એક ગ્રંથ, કામક્રીડા. જતુ ત્રિ સુખી.
લ પુત્ર ફણસનું ઝાડ. પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. વામિથા પુમહાદેવ. થતી સ્ત્રી તીણ કાંટાવાળું એક ઝાડ. વમૂઢ ન નીચેને શબ્દ જુઓ. વથા સ્ત્રી માટીની ભીત, કપડાના ટુક- વષિષ્ઠ પુત્ર પુરુષનું ચિહ. ડાઓથી બનાવેલ ગોદડી.
કારાગુ પુત્ર મહાદેવ. યથાર નો કંથા ધારણ કરવી.
શુંલસ્ટ ૦ એક પ્રકારને રતિબંધ. ન્યારિન ત્રિ. કંથા ધારણ કરનાર,
કન્ય ત્રિકલાપ, સમૂહ, ઉપરાગ, નવાકુર, સાન્થા સ્ત્રી ચરો જુઓ.
સુંદર શબ્દ, અપવાદ. વાઃ પુ. ૧૦ સૂરણ, ધાન્યમાત્રનું મૂળ,
વટ ૬૦ વાણીનું યુદ્ધ, કપાળ, પરી, વનસ્પતિ માત્રનું મૂળ.
સુરણ વાજ ઉ૦ ગાજર, મેધ, કપૂર.
૪તા શ્રી માણેક. મુહુરી સ્ત્રીએક જાતની ગળે, શહિલા સ્ત્રી કેળનું ઝાડ. એક જાતનું કંદ.
વારિત ત્રિા અંકુર પામેલ. વાર ર૦ ધોળું કમળ.
વર્જિન ત્રિઅંકુરવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कन्दली
कन्याट
-
-
- -
-
-
-
-
- -
-
-
ની સ્ત્રી, એક જાતને મૃગ, ધજા, પતાકા, કેળ, ગુલ્મ. સ્ટીકુમ ૪૦ ચોમાસામાં જમીનમાંથી ફૂટતી કાગડાની ટોપી-છત્રી, ભૂમિકદલીનું પુષ્પ.
વર્ણન પુ. સુરણ. વાવણી સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી. થવા પુબટાકા વગેરે કંદનું શાક,
સુરણનું શાક. રાજા સુરણ.
સંg R૦ સ્ત્રીની નિને વિકાર, - નિમાં થતે હરસ
તારિ ૧૦ નંદન વન.
સાર ઝિ૦ સૂરણ વગેરે. લાઠય પુત્ર ભૂમિકંદ, બટાકા. જામૃતા સ્ત્રી, એક જાતની ગળે. થો પુત્ર સુરણ થાવળુિ પુ. બટાકા, ભૂમિકંદ, ત્રિપર્ણિકા
કાસાલુ. રિન 7િકંદવાળું. પાનિ પુત્ર સુરણ
ત્તિ સ્ત્રી લજ્જાળું વૃક્ષ-રીસામણું. થી સ્ત્રી માંસકન્દી નામની વનસ્પતિ. રાજુ પુત્ર સ્ત્રી સ્વેદનીપાત્ર, ચોખા વગેરે શેકવાનું હરકેઈ પાત્ર.
૫૦ કાચબે. દુધ ઉ૦ રમવાનું એક સાધન-દડે. પાકુ R૦ તેર અક્ષરના ચરણવાળે એક
નવા સ્ત્રી એક જાતની ગળો. તો પુ. મેઘ,મેથ. વષર પુ. મેઘ, મોથ, શાકની એક
જાતિ, તાંદળજે. રાજ્ય સ્ત્રી, એક જાતનું શાક, ડોક. રાધિ સ્ત્રો. ડોક. વધિ પુ. સમુદ્ર.
જ ૧૦ પાપ, મૂચ્છ. નવા સ્ત્રી કન્યા, દશ વર્ષની સ્ત્રી, સા
હિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા. વન્યકિછત્ર ૨૦ કપટ કરીને કુંવારી
કન્યાને ભોગવવવી તે. વાચકાતિ પુવ્યાસ, કર્ણ વગેરે. કાયાપતિ પુત્ર જમાઈ. રાજકુ કનોજ પ્રાંત. વચના શ્રી કન્યાને કહેવું, કન્યાને
બેલાવવી તે. વાગ્યા સ્ત્રી કન્યા.
પુત્ર નાનો ભાઈ. ન્યર ત્રિઅધમ, નીચ. કાચો સ્ત્રી નાની બહેન. થા શ્રી દુર્ગા દેવી, કન્યા, નહિ પર
ણેલી સ્ત્રી, છોકરી, વાછરડી, મેપ વગેરે રાશિઓમાંની છઠ્ઠી રાશિ, દીકરી, એક જાતની કુંવાર, મેટી એલચી, કાકડી, વારાહીકંદ, ચાર અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ. ન્ય સ્ત્રી કન્યા. ચા૪િ પુપરણ્યા પહેલાં જ્યાં સુધી
છોકરીને કન્યા માનવામાં આવે છે તે કાળ. કન્યાઝ પુ. કાન્યકુજ દેશ-કજ
પ્રાંત. વ્યાપ પુ તે નામનું એક તીર્થ કન્યાણ ૧૦ વિધિથી કન્યા સાથે
લગ્ન. રાજાપુ વાસભવન-રહેઠાણ, ઘર.
વીશ્વર કાશીમાં એક શિવલિંગ
*હુઈ ત્રિકંદુપાત્રમાં પકાવેલ ચેખા–મમરા વગેરે. કુરાઈિ સ્ત્રી કંદુપાક માટેની શાળા. નવીદ પુધળું કમળ, કાળું કમળ. યોત કુમુદ પયણું–રાત્રિવિકાસી
કમળ.
For Private and Personal Use Only
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कन्यातीर्थ
३३७
कपालभृत्
ન્યારા ૧૦ કક્ષેત્રમાં આવેલ એક તીર્થ ! પાપ, ત્રિ. કપટ કરવામાં મુશળ, ઇન્દ્રકન્યા વાતૃ ત્રિ- કન્યાદાન કરનાર.
જાળ વગેરે વિદ્યામાં કુશળ. કન્યાવિને ૧૦ કન્યાનું દાન.
પરબધા પુત્ર કપટ કરવું. ન્યાહૂપા ર૦ કન્યા ઉપર મૂકેલું દૂષણ, પહેલ્થ ૧૦ બેટ દસ્તાવેજ. કન્યા ઉપર જુલમ.
વાપરવેરા ડું કપટ ભરેલો વેશ. ચાપન ૧૦ કન્યાકાળે મેળવેલું ધન-દેછ. પટરા ત્રિકપટી વેશવાળું. જાપતિ પુo જમાઈ.
દિલ ત્રિ. પટવાળું. ન્યાપા પુત્ર પાલ નામની એક વાણ- જદિન ત્રિ. ૫ટી. આની જાત.
દિનો ત્રીતે નામે એક ગંધદ્રવ્ય. જાપાદ્ધ ત્રિકન્યાનું રક્ષણ કરનાર. પરી સ્ત્રી, એક જાતનું માપ. વ્યાપુત્ર પુ૦ વ્યાસ, કર્ણ વગેરે.
aો ત્રી, ધોળી ભરીંગણી. મર્જ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, જમાઈ પન પુછ ઘુણ નામને કીડે. જામા અંત:પુર, જનાનખાનું. પદં પુ. મહાદેવની જટા, એક પ્રકારને ન્યારામ પુત્ર એક બુદ્ધ.
ઉપરસ. સાવિન પુત્ર જમાઈ.
પ પુકેડી, ઉપરને અર્થ. કન્યાગ્ર ન૦ કન્યા વેચીને પૈસો લેવો તે.
પહિં સ્ત્રી કેડી. વાન્યાશ્રમ નં. તે નામનું એક તીર્થ.
વપન પુ. મહાદેવ. ન્યા ઉપર અર્થ.
પન ત્રિજટાવાળું. વન્યાસમુદ્રવ પુ. વેન્યાના જુએ.
પાપુકાશીમાં રહેલ એક શિવલિંગ. કન્યાદા ૧૦ કન્યાનું હરણ.
પર પુ. ૧૦ દ્વાર બંધ કરવાનું સાધનન્યાહૂ પુત્ર તે નામનું એક તીર્થ
કમાડ, બારણું. ચિવ શ્રી કન્યા.
પદ ત્રિ. બારણું તેડી નાખનાર ધુપ ૧૦ હસ્તપુછ-હાથને પેચે.
ચેર વગેરે.
પરિરિક પુત્ર કમાડમાં રહેલ સાંધો. ઊંૌત્ર ૧૦ અ સે ચાલવું, કાપવું, પદન્જિરી પુછ વૈવપ્રસિદ્ધ કાનને ધ્રુજવું.
એક રોગ, ખ્યા ૦ ૦ સે ઉપરને અર્થ #virat સ્ત્રી નાનું કમાડ, બારણું. અનુ+ દયા કરવી, અનુગ્રહ કરવો. ગા+ પર પુo R૦ઘડા વગેરેનો અમુક ભાગ, લગાર હાલવું. પ્રતિતાના જેવું બી
સમૂહ, મસ્તકનું હાડકું-ખોપરી, યતિ જાનું હાલવું. વિ+વિશેષ ચાલવું, મુ+ વગેરેનું ભિક્ષાપાત્ર, ઇંડાં વગેરેને ભાગ, સારી રીતે ચાલવું.
ભુંજવાનું કે શેકવાનું એક પાત્ર, યજ્ઞના ૫ ૫૦ વરૂણ દેવ, તે નામના અસુરે વહુ પુરેડાશ વગેરેના સંસ્કાર માટે આધારરૂપ - ત્રિ. પાણી પીનાર.
માટીનું પાત્ર-તાવડી, ઠીકરી, ખપ્પર. ઉપર ૧૦ છળ, કપટ,
પાનાસ્ત્રિ સ્ત્રી સુતર કાઢવાની ત્રાક, પટતા સ્ત્રી કપટપણું.
પતિ પુ. શિવ-મહાદેવ. પદય ર૦ કપટપણું.
પ૪િમૃત ત્રિ. ભિક્ષાપાત્ર ધારણ કરનાર, પારિન ત્રિ, કપટી.
૪૩
For Private and Personal Use Only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• कपालमालिन्
३३८
कपिलफला
પિ૪ ૧૦ શિલાસ. થિ પુ. કઠનું ઝાડ. વિસ્થા પુત્ર ઉપરનો અર્થ પિસ્થત્વમ્ એલોવાક વૃક્ષ. દથિgf સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. ચિત્રા સ્ત્રી ઉપર અર્થ વાથિપત્ર સ્ત્રી સ્થાળાં જુઓ. જવિાષ્ટક ૨૦ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક
ઔષધ ચૂર્ણ
પત્રમાનિ પુત્ર મહાદેવ. પરાત્રિના શ્રી દુર્ગા દેવી. પસ્ટિમોચન ન૦ કાશીમાં આવેલું તીર્થ. પસ્ટિરિન્ પુત્ર મહાદેવ. પરિસંધિ પુ. રાજાઓને એક સંધિસંપસલાહ. પાત્રોટ પુ. માથાકૂટ, માથાફોડ. ઉપાધિવા જૈમિનીસૂત્રમાં કહેલ !
એક અધિકરણ. જાપ૪િ પુત્ર મહાદેવ. પટિશ ત્રિકપાલમાં ભજન કરનાર, પઢિt સ્ત્રી, ભાંગેલા માટીના વાસણની ઠીકરી, દાંતને એક રેગ. પાટિન પુ. મહાદેવ. પારિન ત્રિવ ખપ્પર ધારણ કરનાર. પરિની સ્ત્રી દુર્ગાદેવી. વાપિ પુ વાનર, શિલારસ, નારાયણ, વરાહ, ભુંડ ડુક્કર, આમળી, રાતું ચંદન, લાલ રંગ, પિંગળા રંગ, કરમદાનું ઝાડ. વનિ ત્રિરાતું, પીંગળું. વિશ્ સ્ત્રી. શકશીબી-કવચ. દિપટોપમાં સ્ત્રી જાકાલતા. પિશ છૂપા શકશિબી-કવચ. કપિલ, ૧૦ માથાનું હાડકું-પરી. યાજિક સ્ત્રી કાળી નગેડનું ઝાડ. પિતા પુત્ર અર્જુન. કપિલ ૪િ ૩૦ એક જાતની કેલિ-બોરનું ઝાડ. પિન્દ્ર સ્ત્રી આમ્રાતક વૃક્ષ, અંબાડાનું ઝાડ. જિપૂત પુત્ર ઉપરનો અર્થ પિs go શિલારસ. વિનંધિવા સ્ત્રી એક જાતની કીડી.
૩૪ પુ. ઘળું તેતર, ચાતક પક્ષી. જસ્ટિાર સ્ત્રી મીમાંસાપ્રસિદ્ધ એક
ન્યાય.
fપત્યારા પુત્ર એક જાતનો વાનર. જિત્વાચા સ્ત્રોએક જાતની વાનરી. દિવઝ go અજુન. પિનમન પુત્ર શિલારસ. viqછી સ્ત્રી, રાતે અવાડો, સૂર્યાવર્ત વૃક્ષ. કિમી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-કવચ. પિvમુ ૬૦ રામચંદ્ર, સુગ્રીવ. જિf કેહનું ઝાડ, અંબાડાનું ઝાડ. પિથ પુ. શ્રીરામચંદ્ર, અર્જુન. જિન પુ. પીપરનું ઝાડ. મિત્ર સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. વાપિ પુ. કાબરચિત્રો રંગ, કપિલ અવ
તાર, અગ્નિ, કુતર, શિલારસ, પીંગળે રંગ, એક જાતને ઉંદર, એક જાતની
ભૂતા, તે નામને એક દેશ. વપિકા ત્રિ કંપાયમાન, ધ્રુજતું. વાલિવિપુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. fપતિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, પિત્તિ સ્ત્રી પીંગળી કાંતિ. પિત્રુદ્રાક્ષ સ્ત્રી એક જાતની દ્રાક્ષ કપિકુમ પુત્ર એક જાતનું સુગંધી ઝાડ. પિયાના સ્ત્રી ગંગા નદી, કપિલા વગેરે ગાયના દૂધની ધાર, તે નામનું
એક તીર્થ કાદિર સ્ત્રીએક જાતની દ્રાક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कपिल शिशपा
િિાાપાશ્રી॰ પીળા ફૂલવાળી શિશપા.
પિજસ્મૃતિ સ્ત્રી કપિલ મુનિએ કરેલી એક સ્મૃતિ.
રૂપિયા સ્રી કપિલા ગાય, તે નામની એક નદી, પિંગળા ફૂલવાળી શિશપા, રાજનીતિ. પિાક્ષી શ્રી. પીંગળા ફૂલવાળી શિશપા ઋષિષ્ટાચાર્યે પુ॰ વિષ્ણુ, સાંખ્યાચાય કપિલ મુનિ.
વિહાતીર્થ ન॰ કુરૂક્ષેત્રમાં એક તી. कपिलाश्व पु०न्द्र. વિજાપાન ન॰ કપિલા ગાયનું દાન. ઋવિહાવત પુ॰ ગંગાદ્વારની પાસે આવેલું એક તી.
વિલ્ટાન્નુર્ પુ॰ કાશીની ઉત્તર સરહદ પર આવેલુ એક તી.
નૈનિજિન્નાહ્વો એક પ્રકારની શતપદી. પિલેરાન॰ કાશીમાં આવેલુ એક શિવલિગ. કપિલોમન શ્રી રેણુકા નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય. ઋષિોમા સ્ત્રી શૂકશિખી-કવચ. વિટોમા શ્રી. પિસ્ટોમન્ જી. રુૌિદ ન॰ પિતળ, િિદ્ઘા સ્રી ગજપીપર.
પિવત્ર પુ૦ નારદ.
પિવત્ર ન॰ વાનરનું મુખ. વિધવાન્ત પુ અખાડાનું ઝાડ. નિહિત સ્ત્રી ગજપીપર. પિયરીી સ્ત્રી. ગજપીપર. રિયાત પુ॰ પારસ પીપરાનું ઝાડ. વિા પુ॰ શિલારસ, કાળા-પીળે! મિશ્ર રંગ, લાલ કાળા મિશ્ર રંગ, રુપિશ ત્રિક કાળુ-પીળું મિશ્ર, લાલકાળુ મિશ્ર.
નિશ ન” એક જાતના દાર.
३३९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
avirator
દુનિયા સ્ત્રી માધવી લતા, તે નામની એક
નદી.
પિયાસન પુ॰ શિવ. વિરાપુત્ર પુ॰ પિશાચ.
હિિશત ત્રિ॰ કાળેા મિત્ર રાતા રંગ કરેલ. પિસી સ્ત્રી માવી લતા, દારૂ. વિશીષ્ઠા શ્રી દારૂ.
ગત્તિશીર્વે ૬૦ કિલ્લાના અગ્રભાગ–કાંગરા. જશિીર્ષક 7 હિંગળાક. ટિન્ડ પુ॰ તે નામના એક ઋષિ, વિટટ્ટ 7 વાનરાનું સ્થાન. વિજન્મ પુ॰ તે નામના એક દાનવ. જિતૢ સ્ત્રી॰ કવચ નામની વનસ્પતિ, પીન્ય પુ॰ રામચન્દ્ર, સુગ્રીવ, ક્ષીરિકાં વૃક્ષ. પીત ૬૦ શ્વેતવુન્હા વૃક્ષ. પીતન પુ॰ સાપારીનું ઝાડ, અબાડાનું ઝાડ, શિરીષવૃક્ષ–જાસુદનું ઝાડ, પીપળાનું ઝાડ, ખીલીનું ઝાડ.
પીન્દ્ર પુ॰ હનુમાન, સુગ્રોવ, રામચન્દ્ર, વિષ્ણુ. પીવત પુ॰ વસિષ્ઠના એક પુત્ર. વીવદ ન॰ તે નામનું એક સરેવર. નીષ્ટ પુ॰ કાર્ડનું ઝાડ, રાજાની વૃક્ષ. પુજી ન॰ ચેટલી, ચેાટલા, ભોંયસુધી લટકતા કેશ.
પુાિ સ્ત્રી ચાટલાનું સંસ્કારક પૂચ ત્રિ॰ ખરાબ પ્રસિદ્ધ કરનાર. હ્રોત પુ॰ હોલા, કબૂતર, જંગલી હાલા, એક જાતને ઉંદર. જોતજ ૬૦ સૌવીરાંજન–સુરમા, ખાલ
સુરમા, સાજીખાર. પોતષર પુ૦ કબૂતરને પગ. પોતચરના સ્ત્રી૦ નલી નામના ગદ્રશ્યનું સાધન વૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कपोतपाक
www.kobatirth.org
પોતપાલ પુ૰કબૂતરનું બચ્ચુ. હ્રોતપાત્ ત્રિ॰ કબૂતરના જેવા પગવાળું. પોતપાલિકા સ્રો॰ ધર વગેરેના છેવટના
३४०
ભાગમાં લાકડાનું બનાવેલ પક્ષીઓનું નિવાસસ્થાન–ચબૂતરા. પોતપાણી સ્ત્રી ઉપરને અ. ખેતીમન પુ॰ઉશીનર રાજાને પુત્ર, તે નામના એક રાજા, યદુવંશી એક રાજા. પોતલુબ્ધીય ૬૦ મહાભારતની એક આખ્યાયિકા.
પોતવા સ્ત્રી બ્રાહ્મી વૃક્ષ. જોતવળી સ્રી ઝીણી એલચી. પોતવાળા શ્રી પાત૨રના જીએ. પોતવૃત્તિ ની કબૂતર જેવું સંચયરહિત
જીવન.
પોતવૃત્તિ ત્રિ॰ કબૂતરના જેવા જીવનવાળું.
પોતવેના સ્રો બ્રાહ્મી વૃક્ષ. પોતનાર ૬૦ સ્રાતાંજન. પોતાત્રિ સ્ત્રી પોત૨રા જુએ. પોતાત્રિ ત્રિ॰ કબૂતરના જેવા પગવાળું. પોતાસન ન પોતપાર જુએ. પોતામ ૬૦ કબૂતરના જેવા રંગ, એક
જાતના ઉંદર.
પોતામ ત્રિ॰ કબૂતર જેવું. પોતાત્તિ ૩૦ સ્પેન પક્ષીમાઝ પક્ષી. હીતિજ્ઞા સ્ત્રી॰ કબૂતરની માદા, હાલી. પોતી સ્ત્રી કબૂતર માદા, હાલી, એક
પ્રકારના યજ્ઞસ્તંભ.
પૌજ પુ॰ ગાલ. હોળાષ પુ॰ હાથીનું ગંડસ્થલ. પૌષ્ઠ પુ॰ ગાલ. ખ્વાહ્ય પુ॰ શિલારસ.
ખ્યાલ ૬૦ વાનરની પીઠના છેવટના ભાગ. પુખ્ત પુ॰ શરીરમાં રહેલી એક ધાતુ. હર ત્રિ॰ કફ વિકાર કરનાર કાઇ પદાર્થ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कबन्धता
પિંજા છો. લાળહ્રાન્ન ત્રિ॰ કફના નાશ કરનાર કાઈ વસ્તુ. જતી સ્ત્રી હવુસા. જનિ પુ॰ સ્રી કાણી. જાળી સ્ત્રી. ઉપરના અ. પનારાન ત્રિકને નાશ કરનાર. જ્જા સ્ત્રી સાથ, નાગરમેાથ. હાલ ત્રિ॰ કદાયક. હળવદ્ધા ત્રિ॰ કને વધારનાર. વન્દ્વન પુ॰ પિણ્ડિતક વૃક્ષ. નવદેન ત્રિ॰ કની વૃદ્ધિ કરનાર. વિરોધિન ૬૦ મરી, તીખાં.
વિજ્ઞપિન ત્રિ॰ કફના નાશ કરનાર કાઇ વસ્તુ.
શાન્તત્ત ૬૦ ઉપરના અ.
ન્તિજ પુ॰ બાવળનું ઝાડ. પાપહા શ્રી કાળું જીરૂં. નારિ પુ॰ સુ
વારિ ત્રિ॰ કરતા નાશ કરનાર. જિત્વ ન॰ કફપ્રધાન પ્રકૃતિવાળાપણું. જિતા સ્ત્રી ઉપરના અ. નિ ત્રિ॰ કફપ્રધાન પ્રકૃતિવાળું, જિની સ્ત્રી. કફપ્રધાન પ્રકૃતિવાળી સ્ત્રી. હુ ત્રિ॰ નીચે શબ્દ જુએ. હેન્દ્ર ત્તિ કફવાળું. કૌનિ પુ॰
સ્ત્રી ખાડુમાં વચે રહેલી
ગાંડ–કાણી.
હોળી સ્ત્રી ઉપરના અ શોનુ પુ॰ કાણી.
વ્ સ્વા॰૧૦ સ૦ સે રંગબેરંગી રંગવું, સ્તુતિ કરવી.
વન્ય પુ૦ પેઢ, ધૂમકેતુ, રાહુ, તે નામના એક રાક્ષસ, પાણી.
For Private and Personal Use Only
વન્ય પુ॰ ૬૦ માથા વિનાનું હાલતુ ચાનુ શરીર ધડ. વધતા સ્ત્રી. મસ્તકરહિતપણું.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कवन्धिन्
३४१
कम्पन
-
-
જયશ્વિન ત્રિા માથા વિનાના શરીરવાળું. | મનત તે નામને એક ઋષિ. વધિન પુતે નામને એક ઋષિ. કામ ન૦ પાણી. વિથ go કાઠનું ઝાડ.
ઉમર ત્રિ, કામુક, કામના કરનાર, કામવિટ પુત્ર પીંગળો-માંજરો રંગ.
નાવાળું. કવિ ત્રિપીંગળું–માંજરું.
મઢ 7૦ કમળ, કાંસુ, ઔષધ, દવા, જન્મ સવ્ય પાણી, મસ્તક, સુખ, મંગ- પાણી, તાંબુ
ળમાં, પાદપૂર્તિમાં, મેઘ, સુખ કર- મજ પુત્ર એક જાતને મૃગ, સારસ પક્ષી, નાર, એવા અર્થમાં વપરાય છે.
સંગીતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ધ્રુવ. જામ ખ્યા મા લે ઈચ્છવું, ઈચ્છા મેન્ટર કમળના રંગનો એક કીડે.
કરવી. અનુષ્કામનાને યોગ્ય કામના મસ્ટર go એક જાતને કી. કરવી. મ+ સામે ઈચ્છા કરવી. નિ+ મસ્ટર બ્રહ્મા, રોહિણી નક્ષત્ર. સંપૂર્ણ ઈચ્છા કરવી. પ્ર+ અત્યંત ઈચ્છવું. મા ત્રિકમળમાંથી થયેલ મધ વગેરે.
રૂ૦ ગા૦ સ સેક્ ઈચ્છવું, ઈચ્છા મજા નો કમળકાકડી-પબડી. કરવી.
સમસ્ટમિયા સ્ત્રી કમળનું ભેદાવું, ચીવું કમલા ત્રિ. ઈચ્છા કરનાર, કામુક
માનિ પુત્ર બ્રહ્મા. થમ પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. કામઢા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી, સુંદર સ્ત્રી, તે મ0 g૦ કાચ, વિષ્ણુનો અગીઆરમો નામની એક નદી, તે નામને એક છંદ. અવતાર, વાંસ, તે નામને એક દત્ય,
મદાર પુત્ર તળાવ, કમળોને સમુદાયસલકી વૃક્ષ.
કમાવાન પુત્ર નારાયણ, વિષ્ણુ. મઠ ૧૦ મુનીઓનું જળપાત્ર.
મટા પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દ મરી સ્ત્રી કાચબી.
સમૂહ. મUGહુ . ૧૦ કમંડળ, એક પ્રકારનું
મહાપતિ પુનારાયણ વિષ્ણુ. જળપાત્ર, ખાખરાનું ઝાડ, પીપરનું ઝાડ.
મોરયા - લક્ષ્મી દેવી. મvહુ પુત્ર સ્ત્રી. ચાર પગારી જાતિ,
માર્ણ પુ. નારાયણ, વિષ્ણુ. માહર્તા પુત્ર ખાખરાનું ઝાડ, પીપર.
ચમત્કારરથ પુ. બ્રહ્મા. હમ હુકમ ૬૦ ઉપરના અર્થ
મસ્જિની સ્ત્રી તળાવ, કમળને સમૂહ. કામ વૃક્ષ પુ. ખાખરો, પીપર
કમળને વેલો. અને ત્રિક ઇચ્છા કરવા ગ્ય, સુંદર, કામી સ્ત્રી સારસપક્ષિણ, એક જાતની કામનાવાળું, કામુક,
મૃગલી, કમળને સમૂહ વામન પુ. કામદેવ, બ્રાહ્મણ, આસપાલવ. !
મહોરર ૧૦ કુસુમપુષ્પ–કેસુડું. મનછ પુ9 ક પક્ષી, કૌંચ પક્ષી.
મા સ્ત્રીશેભા. યમની સ્ત્રી કંકપક્ષિણી, કૌચક્ષિણ. |
પિતૃ ત્રિ ઈચ્છા કરનાર, કામુક, જામની ત્રિ, સુંદર, કામનાગ્ય, ઈચ્છવા મિg ત્રિો અત્યંત ઈચ્છા કરનાર. ચોગ્ય.
સમય ત્રિ. ઉપરને અર્થ. મનીયતા સ્ત્રી. ઈચ્છવા ગ્યપણું લw To કંપારી, ધજ, મીચસ્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ
સ્પન ત્રિકંપવાળું, ધ્રુજવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રૂર
कम्बोजादि
-
-
--
qન ૧૦ કંપવું, હાલવું, એક અસ્ત્ર | વ ચન પુરુ એક જાતની સમળી. વા૫ન પુશિશિર ઋતુ, સન્નિપાતજવર- qટાળે ૧૦ કામળાનું કરજ. ન્યુમનીઆ.
વશ્વસ્ટા ત્રિકામળાના કરજવાળું. થા૫૪મન વાયુ.
લાહિરા સ્ત્રી મુદ્ર કામળારૂપ કરજwા સ્ત્રી કંપવું, હાલવું.
દેવું, કામળી. સભા પુત્ર વાયુ.
લેટિન ત્રિ, બળદ, ગાય વગેરે. વપત નવ કંપ, ધૂજ, કંપવું, હાલવું.
દિવાઘ નવ બળદનું ગાડું. જિત ત્રિકંપવાળું, હાલેલ, કપિલ, શ્વરી સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી. કંપાવેલ.
વીર ત્રિ, કામળાનું સાધન ઊન વગેરે. કાસ્પન ત્રિક કંપવાળું, ધ્રુજવાળું, હલાવ
ત્રિ સ્ત્રીકડછી, તા. નાર, કંપનાર, કંપાવનાર.
નો સ્ત્રી કડછી, તા . બ્રિસ્ટ g૦ રેચની.
વાયુ પુરા નવ શંખ, ગળું, શંબુક-શિઆળ, પિક પુછે રેચનવૃક્ષ, ગેરચના, તે નામનું એક નગર.
વાડુ પુરુ કાબરચિત્રો રંગ. ક્રમિક go ઉપરના અર્થ.
વડુ ત્રિવ કાબરચિવું, કાબરૂં. પિરા વષિ૪ જુઓ.
લાડુ ત્રીડોક, નલક ૧ ૪ પુઉપરને અર્થ.
લાગુવા ત્રિો નીચ. જાન્ન ત્રિકંપાવવા ગ્ય, હલાવવા વધુve ઉન્નશંખ જેવી ડોકવાળું. યોગ્ય.
વુકવા સ્ત્રી શંખ જેવી ડોકવાળી. વશ્વ ત્રિ. કંપવાના સ્વભાવવાળું.
gવાટી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. ન્ મવાલ પૂ૦ ૦ સે જવું. વાળુવા સ્ત્રી, આસંધ વનસ્પતિ, ડેક. શ્વર પુ. કાબરચિત્રો રંગ.
qsa સ્ત્રીઆસંધ વનસ્પતિ. ખ્યા ત્રિ. કાબરું, કાબરચિત્રા રંગનું. લઘુગુમાં સ્ત્રીશંખપુષ્પી વનસ્પતિ. થવ૪ પુ. કામળો, એક જાતને સર્પ,
લાલુર ત્રિ. શંખના જેવી ડોકવાળું. ગાય વગેરેની ગળે લટકતી ગોદડી, કૃમિ
qીવા સ્ત્રી શંખ જેવી ડેક. ચરમ, ધાબળે, એક જાતને મૃગ.
વાવુરાવાહિ g૦ ઘટવજાતિવ્યંજક કઈ શાશ્વ ૧૦ કમળ, ઇન્દ્રિય, પાણી, ઉત્તરા
આકૃતિ. સણ-ખેસ-પી છોડી.
જાવુક પુશંખ. જસ્ટાર ત્રિો કામળો વગેરે ઊનનું વસ્ત્ર
વાવુપુer સ્ત્રી, શંખપુષ્પી નામે વનસ્પતિ,
ગુમારિની સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. બનાવનાર..
સદ્ગ સ્ત્રી. ડેક. યાદવ ૧૦ ઊનના વસ્ત્રથી ઢાંકેલી
લવૂ ત્રિ. પારકું દ્રવ્ય હરી લેનાર, ચેર. ગાડી કે જે બળદથી જોડાયેલી હેય..
લોક પુત્ર એક જાતનો હાથી, એક અંધક રાજાનો પુત્ર.
જાતને શંખ, તે નામને એક દેશ, શ્વર ત્રિ. કામળ હરી જનાર કંમ્બોજ દેશને રહેવાસી. શ્વર પુતે નામને એક ઋષિ. વોલાઈટ g૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક વશ્વારિ ૩૦ કમ્બલહાર ઋષિને પુત્ર. | શબ્દસમૂહ.
For Private and Personal Use Only
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कान्ि
વાતાયન ૬૦ શ`ચિા. જન્મ ત્રિ॰ જળયુક્ત, સુખયુક્ત. મારી ગાંભારી નામની વનસ્પતિ. જમ્મુ ન સુગંધી વાળે!–ખસ. વન્દ્ર ત્રિ॰ મૈથુનની ઈચ્છાવાળુ, કામુક, મનેાહર, સુંદર.
ચ ત્રિ॰વિ શબ્દના અર્થમાં-શું. યસ્થા શ્રી. ગોળી નામની વનસ્પતિ. ચાપૂ શ્રી જંભાસુરની કન્યા જે હિરણ્યકશિપુની સ્ત્રી હતી.
૪૬ પુ॰ હાથ, હાથીની સૂંઢ, કિરણ, રાજાને કર, હસ્ત નક્ષત્ર.
રજ પુ॰ ન કરવા, કમંડલ, દાડમનું ઝાડ, એક જાતનું પક્ષી, મેઘને કરા, કરમદાનું ઝાડ, રાજાનેા કર, હાથ, ખાખરાનું ઝાડ,કાવિદાર વૃક્ષ, મેલસરી, કેરડાનું ઝાડ.
ન્યાય ૩૦ હાથમાં રહેલા કંકણના દૃષ્ટાંતને સૂચવનારા ન્યાય, ૨૪ પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક ચેાગ, રજ∞વિહા સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ
રૂમ મુદ્રા.
વઘુ ૬૦ નખ. પાત્રિજા શ્રી કમડળરૂપ પાત્ર. મજ ૧૦ હાથરૂપ કમળ.. જરા ૫૦ હાથરૂપ કળશ. રક્ષા સ્ત્રી એક પક્ષી, વરસાદને કરા.
રાગ ન॰ વરસાદના કરામાંથી થનાર પાણી.
રામ્મન્ પુ॰ નાળીએર. રામસ્ ૧૦ નાળીએરનું પાણી. રાજુ પુ॰ તે નામનેા ધૃતરાષ્ટ્રના એક પુત્ર, જાનાર પુ॰ શિલાવૃષ્ટિ.
હુ=મજ ન॰ સકેાચેલી આંગળીઓવાળા
હાથ.
રુદ્રઢ પુ॰ વિવાહ, હાથથી ધારણ કરવું,
३४३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करट
પ્રજાએ પાસેથી કર લેવેા. હરબ્રહારમપુ॰ પ્રજાએ પાસેથી કર લેવાને આરંભ, વિવાહના આરંભ. ગ્રાહ પુ॰ ભર્તાર, પતિ.
પ્રાદ ત્રિ॰ હાથ ગ્રહણ કરનાર, રાજાને કર લેનાર. òપ્રહિન ત્રિ ઉપરના અ. યદિન પુ॰ ભોર, પતિ. ઘવળ પુ॰ દહીં વલાવવાના રવૈયે.. વર્ષ સ૦ હાથવડે ધસવું.
વન પુ॰ દહીં વલાવવાના રવૈયા. રવિન ત્રિ॰ હાથ ઘસનાર ૐ પુ॰ નાળીએરની કાચલી, કમ`ડલ, કરવા, માથાની ખાપરી, એક જાતની શેલડી, શરીરનું હાડકું. કાાણિપુ॰ એક જાતની શેલડી. વાર જીર્ પુ॰ રાલોટ વૃક્ષ, સિન્દૂરપુષ્પી
વૃક્ષ.
વરચ્છવા સ્રો એક જાતનુ` ઝાડ-સિન્દૂરપુષ્પી વૃક્ષ.
જ્જન પુ॰ નખ, વાઘનખ નામનું ગધદ્રવ્ય, કરમદાનું ઝાડ.
રન ત્રિ॰ હાથમાં થયેલ. નાલ્ય 7૦ નખલે! નામનુ એક ગંધ
વ્ય.
રજ્ઞાજ ન૦ કિરણને સમૂહ. રોહિ પુ॰ તે નામનુ એક વૃક્ષ. ત્ર પુરુ કરજ વૃક્ષ-કરમદાનું ઝાડ, સાપુ॰ કરમદાનું ઝાડ, ભાંગરાનુ ઝાડ, સહ પુ॰ કાર્ટનું ઝાડ. સહજ પુ॰ કાર્ડનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
રદ પુ॰ હાથીનું ગંડસ્થળ, કાગડા, કેસુડાંનું ઝાડ, એકાદશા વગેરે શ્રાદ્ધ, ચારીનુ શાસ્ત્ર બનાવનાર કણી સુત. રટ ત્રિ॰ નિંદ્ય જીવનવાળુ, જેના મતને ઉચ્છેદ ન થઇ શકે તેવા વાદી, ન સમજાવી શકાય તેવા કાઇ નાસ્તિક,
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करटक
३४४
करबालिका
ટા પુત્ર કાગડે, નાસ્તિક. શા શ્રી. ઘણીજ મુશ્કેલીથી દેહવા દે તેવી ગાય. દિન ૩૦ હાથી,
દુ પુરુ એક જાતનું પક્ષી. વાર ન વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કરણ, ઈન્દ્રિય,
શરીર, ક્રિયા, અનુષ્ઠાન, હરકોઈ વ્યાપાર, કરવું, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ બવ વગેરે કરણ, સંગીતપ્રસિદ્ધ તાલની વ્યવસ્થા કરનાર
એક પ્રકારનું તાડન, પરમેશ્વર. જરા પુછે કેઈ વર્ણસંકર જાતિ
પાત્રામાં નવ મસ્તક, માથું. વાવ ર૦ કરણપણું, કરવાપણું.
નિયમ પુ. ઈન્દ્રિયોને વશ રાખવી, કરવાને નિયમ. જ શાપર go વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કરણ
સાધ્ય વ્યાપાર, ઇન્દ્રિયને વ્યાપાર. જ fધv go જીવ, ઇન્દ્રિયોના અધિ
છાયક દેવ.
Tધપfધv g૦ પરમેશ્વર વાળ સ્ટ્રીટ કરવું. પળ શ્રી. એક વર્ણસંકર જાતિની સ્ત્રી,
બીજગણિત પ્રસિદ્ધ કરણી. રાય ત્રિ કરવા ગ્ય. રસુતા સ્ત્રી દત્તક કન્યા. ૨૪ પુમધપેડુ, તરવાર, ચક્રવાક પક્ષી, કરંડીયે, શરીરમાં રહેલું યકૃત–લીવર vઠ્ઠા સ્ત્રી કૂલ રાખવાનું વાંસ વગેરેનું પાત્ર, કારંડવ પક્ષિણ.
દિન ૩૦ માછલું. કરત૮ ૧૦ હથેળી, હાથ. કારતી કડતાલ નામનું વારિત્ર, હાથમાં તાળી આપવી તે. તાજા ર૦ ઉપરને અર્થ. સાહિલ જીનીચેને શબ્દ જુઓ.
શરતી સ્ત્રી કડતાલ વોદિત્ર, હાથમાં
તાળી આપવી તે. ભારતીય સ્ત્રી તે નામની એક નદી. થતાની સ્ત્રી ઉપરને અર્થ વરઃ ત્રિરાજાને કર આપનાર, રક્ષણ
માટે આડે હાથ આપનાર. રસ ત્રિડાહ્યું, ચતુર. રકત ત્રિ. કર આપનાર કરેલ. करद्रुम पु० कारस्कर वृक्ष. Tag y૦ તે નામનું એક ગોત્ર, તે ના
નામની એક વેદ શાખાવાળો. વરથમ પુ. ઈક્વાકુ વંશને એક રાજા.
રામ ત્રિવે હાથવડે ધમનાર, વજય ત્રિો હાથ ચાટનાર.
ન્યાસ પુતંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ હાથના અવયવમાં ન્યાસ.
પગ ન કરવત, જલક્રીડા. વાપરવત પુo તાડનું ઝાડ. વાપત્રિ સ્ત્રી જલક્રીડા.
પf g૦ ભીંડાનું ઝાડ, લાલ એરંડાનું
ઝાડ. વરપવ પુ. આંગળી, હાથરૂપી કુંપળ. વરપત્ર ૧૦ એક પ્રકારની જલક્રીડા, હાથ
રૂપ પાત્ર. પારુ પુત્ર તરવાર. પટિવ શ્રીએક તરફ ધારવાળું કેઈ હથિઆર, તરવાર. વરાત્રી સ્ત્રી હાથમાં રાખવાની લાકડી. શરીરના પુત્ર વિવાહ. કરપુટ પુ. હાથરૂપી પડી, બે હાથ જોડવા. પુર નવ હાથરૂપ કમળ.
પુદ ત્રિવે હાથવડે પિષેલ. વાર નિ હાથવડે વીણવા યોગ્ય. વીરુ પુત્ર નખ, તરવાર. વાર્જિા સ્ત્રી એક જાતનું હથિઆર, તરવાર,
For Private and Personal Use Only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करम
करस्थालिन्
-
-
-
-
- -
સમ પુ. કાંડાથી માંડી ટચલી આંગળી પ્રિયંગુવૃક્ષ, શતાવરી વૃક્ષ.
સુધીને હાથને બાહ્યપ્રદેશ, હાથીનું રમવા પુઉપરના અર્થ. બચ્ચું, ઉંટનું બચ્ચું, નખલ નામનું ગધ- આ બ્રીશતાવરી, પ્રિયંગુ વૃક્ષ.
વ્ય, ઉંટ, હરકોઈ જનાવરનું બચ્ચું. વામિ પુ. યદુવંશી એક રાજા. જામક પુછે ઉપરના અર્થ.
ત્રિછ હાથવડે રેકેલ. સામાજિક સ્ત્રી ઉષ્ટકાડી વૃક્ષ. રહે g૦ નખ, તરવાર.
મવિ શ્રી. કેઈ એક પ્રકારે સદ્ધિ . હાથમાં તાળી આપવી તે, હાથનું મર્દન, કરમદાનું ઝાડ.
હાથની સંપત્તિ. મા શ્રી ઝીણે ધમાસે વનસ્પતિ. ૨૪ પુ. કેરડાનું ઝાડ. રમવઈમ પુ. પીલુનું ઝાડ, કઠનું ઝાડ. હારવટ પુરુ પાસ જુઓ. કામવમ ત્રિ. ઉંટને પ્રિય હરકેઈ વસ્તુ. ૨વા સ્ત્રી વરપા૪િ જુએ. કમરની સ્ત્રી, ધમાસે વનસ્પતિ. કરવી સ્ત્રી અંબોડે, હિંગુપત્ર વૃક્ષ-હીંમિલી સ્ત્રી, ઉંટડી.
ગનું ઝાડ. જામિન ૫૦ હાથી.
વીર પુo તરવાર, કેરડાનું ઝાડ, તે મિળી સ્ત્રી હાથણ.
નામને એક દેશ, સ્મશાન, તે નામનું રમી સ્ત્રી, ઉંટડી,
એક તીર્થ. મીર પુ. સિંહ.
વરા પુત્ર ઉપર શબ્દ જુઓ, અરમૂષણ ૨૦ હાથનું ઘરેણું.
ગથીઆનું ઝાડ. અમે સ્ત્રીશ્રેષ્ઠ જાંઘવાળી કેઈ સ્ત્રી. વીર ર. કેરડાના મૂળથી ઉત્પન્ન થR T૦ સોપારીનું ઝાડ,
થનાર એક પ્રકારનું ઝેર. શકિત ત્રિવે હાથે કરી મથેલ.
વીર નીચે શબ્દ જુઓ. મિનિ ત્રિકેદી, બંધીવાન. સરવર પુ. તૈલકન્દ. જામ એક જાતનું ઝાડ-કરમદાનું થીમુના ગઢશી જુઓ. . ઝાડ,
કરવા ન વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક તેલ. કામ પુત્ર ઉપરને અર્થ
શરથીરી સ્ત્રી. અસુરોની માતા અદિતિ, જમાન ૩૦ ઉપર જુઓ.
પુત્રવાળી હરકોઈ સ્ત્રી. કામ સ્ત્રી કરમદાનું ઝાડ.
વારથીÁ ! તે નામને એક ઋષિ. મહ પુધુમાડે.
રાણા સ્ત્રોઆંગળી. મારા બ્રીહાથની આંગળીઓના યશવ પુરા હાથીની સૂંઢમાંથી નીકળેલા વેઢારૂપ માળા.
જળકણ. મુn એક જાતનું અસ્ત્ર.
શુદ્ધિ વી. હાથની શુદ્ધિ. શ્વ ત્રિમિશ્રિત, મિશ્ર થયેલ. શરદ પુ. નખ. સારા પુત્ર મિશ્રણ, મિશ્ર થવું.
રજૂ ન કર્મ, કામ. જાતિ ઝિ૦ મિશ્ર થયેલ.
રસૂત્ર વિવાહ વગેરેમાં મંગળ માટે લીમ પુ. દહીં મિશ્ર સાથ, ઉદમન્થ, હાથે બાંધવામાં આવતું સૂત્ર. શેકેલા જવ, મિશ્ર થયેલ, મિશ્ર ગંધ, | જરૂરથસિન પુ. મહાદેવ.
४४
For Private and Personal Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
करस्न
www.kobatirth.org
રન પુ. બાહુ, ભુજા. રહાટ પુ॰ કમળ વગેરેને સમૂહ, મી ઢળનું ઝાડ, હાથના અલ’કારરૂપ સાનું. હાટળ 7 હાથના ઘરેણાંનું સાનુ રાત્રધ્રુવ પુ॰ વવ જીએ. રાF" ન॰ રાજાના કર લેવાનું સ્થાન. રાધાત પુ॰ હાથને પ્રહાર, થપડમારવી. રાદ f૬૦ વિકેટ. રામદ્ પુ॰ હાથ દબાવવે, કરમદાનું
ઝાડ.
રાજુજ પુ॰ હાથ મડવા. જાન્હા કુકરમદાનું ઝાડ.
करायिका स्त्री० અલાકા નામની વનસ્પતિ, મુગલી.
રાપેટ પુ॰ વીંટી, અંગુઠી.
રાજપુ॰ સરગવાના રસવાળું તેલ, કાળી તુલસી, એક જાતને દાંતના રોગ, કસ્તુરી મૃગ, તે નામના એક દૈત્ય. રાજ ત્રિ॰ ઉન્નત, ઉંચુ, મેાટા દાંતવાળુ, વિકરાળ, ભયંકર.
રાહ ન॰ પાકશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વેસવાર. રાજ પુ॰ કાળી તુલસી.
રાહત પુ૦ મેટી સૂંઢવાળા હાથી, કઠણુ સઢવાળા હાથી. રાજત્રિપુરા શ્રી લંકા ધાન્ય. રાજતા સ્રી ભયંકરપણું. રાવ ન૦ ઉપરના અ. જામૈરવ ન॰ એક પ્રકારનુ' ત ંત્રશાસ્ત્ર.
રાજા શ્રી॰ પૂતના, પાવતી, વાવડીંગ, ઉપલસરી વનસ્પતિ.
વાજાંજ પુ॰ ઉપલસરી વનસ્પતિ, વાવડીંગ. હિજ પુ॰ ઝાડ.
શાજિન્દા હીરાજસ અગ્નિની જીભ. હિન્ત ત્રિ॰ ભયંકર કરેલ, વિકરાળ કરેલ.
૨૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करिष्ठ
હાજી શ્રી અગ્નિની એક જીભ, કસ્તુરી મૃગલી.
જરાજોટ પુ॰ હાથ ડૉકવા, હાથ થાબડવા, બાહુ ઠોકવા. હરિષ્ઠ પુ॰ એક જાતને ખેર. करिकणवल्ली स्त्री० વિકાવૃક્ષ–ચવક વનસ્પતિ.
રિયા સ્રી. નખતી રેખા. રિઝમ ૧૦ હાથીનું ગંડસ્થળ, રિઝલુમ ૩૦ નાગકેસરનું ચૂર્ણ. ગિનિંત ન॰ હાથીની ગર્જના. હલિ પુ॰ હાથીનું બચ્ચું, રિની સ્ત્રી હાથણી, એક દેવતા. રિવાજ પુ॰ સિદ્ધ.
હરિન વુ॰ સિંહ,
કરિનાલિના સ્રો॰ એક ય’ત્ર, એક વાદિત્ર. નિ ૬૦ હાથી, આઠની સંખ્યા, નાગકેસર.
પિ ૬૦ હાથીના માવત. રિપત્ર ન॰ તાલિપત્ર વૃક્ષ. રિથ પુ॰ તે નામના એક દેશ. —િહી શ્રી ગજપીપર. રિપોત॰ પુ॰ હાથીનું બચ્યું. વિન્ધ પુ॰ હાથીને બાંધવા, હાથીને ખાંધવાના ખીલેા.
માિ ૬૦ એક પ્રકારના કુંજ-લતામ’પ. મિાવજી પુ॰ સિંહ. વિમુલ ૩૦ ગણેશ-ગણપતિ. ઋષિમુલ ૧૦ હાથીનુ મુખ, રિયાવસ્ ન॰ પાણીનેા હાથી. વિવુ કરડાનું ઝાડ, રિત ન॰ એક પ્રકારના રતિબંધ, હાથીનું રમવું.
વિ ત્રિ॰ હાથીમાં ગયેલ, હાથીમાં રહેલ. હરિયાવદ પુ॰ હાથીનુ ખચ્યું. કિ ત્રિ॰ અત્યંત કરનાર, ઘણું કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
करिष्यत्
૩૪૭
करेनर
કથિત ત્રિ. ભવિષ્યમાં કરનાર કાળrનિધન ત્રિ. ઉપરના અર્થ મિાજ ઝિ૦ કર્તવ્ય, કરવાનું. લાખાપર અત્યંત દયાળુ. વુિજા સ્ત્રી વસ્ત્ર સુકવવા માટે કળામય ત્રિઉપરનો અર્થ આંગણામાં રાખેલી વળગણ.
વામથી સ્ત્રી અત્યંત દયાળુ એવી ત્તિ ન હાથીઓનો સમૂહ. કેઈ સ્ત્રી. વિષે પુ૧૦ હાથીની ખાંધ.
mટ્ટ – દયાળુ. રિચર્ ત્રિક અત્યંત કરનાર
વિખરુંમ પુ. વિઝર્સમ જુએ. કg૦ એક હાથી.
વારિતા સ્ત્રો દયાળુપણું. વર પુ. ઘડે, વાંસને અંકુર, હરકે કામ નમસ્ત્રી જુઓ. અંકુર, કેરડાનું ઝાડ, ચીરિકા વનસ્પતિ.
બિન ત્રિદયાળુ. ૪ પુઉપરના અર્થ.
જળ બ્રીટ કેકણદેશમાં પ્રસિદ્ધ એક ક g go કેરડાને પાક.
ફૂલઝાડ, પારિવા જીહાથીના દાંતનું મૂળ
Oામ પુતે નામનો એક રાજા. જીરા શ્રી ઉપર અર્થ, ચીરિક જમ પુછે તે નામને એક રાજા. વનસ્પતિ.
જ પુએક જાતને પિશાચ. જs g૦ ૧૦ સુકાયેલું છાણ, અડાયું
ક સ્ત્રી કાપવું, કાપેલ, કાતરવું, કાતરેલ. છાણું, છાણ.
કપ પુત્ર તે નામને એક દેશ, પષિ ત્રિછાણના જેવા ગંધવાળું.
હNT T૦ કષ દેશનો રાજા દંતવક્ર. વરીષ શ્રી વાળીયો. વાયુ, મહાન વષય ઉપરને અર્થ વાયુ.
પધિપતિ 9) હિઝ જુએ. રીપનિ પુત્ર અડાયાં છાણુને અગ્નિ. se નખ. હારિન જિ. છાણવાળે કઈ પ્રદેશ વગેરે. sધ્યા સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. પિf સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
યા ૫૦ એક જાતનું પક્ષી.. જળ ત્રિદયાયુક્ત, દયાળુ.
જેy g૦ હાથી, કરેણનું ઝાડ.. વાહન પુત્ર કરણ નામનો રસ, એક જાતનું.
રેજી શ્રી. હાથણી, તે નામની એક ઝાડ, સંન્યાસી, પરમેશ્વર, તે નામનો
ઔષધિ. કેક બૌદ્ધ,
બુક્ષ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. કોણ ત્રિ. દયાપાત્ર, દીન, ગરીબ
જુમ્ g૦ હાથી સંબંધી શાસ્ત્ર રચનાર સામણી સ્ત્રીનવી માલતીની લતા- એક મુનિ. બટ મેગેરે.
જુમ ત્રિ- હાથીમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. વિઝઝૂંપ પુત્ર એક પ્રકારને શૃંગાર- હુમતી સ્ત્રી પાંડલ નકુલની એક સ્ત્રી. રસ.
જુવર્ય પુત્ર શ્રેષ્ઠ હાથી. લr સ્ત્રી દયા, પારકાનું દુઃખ દૂર જુહુત ૩૦ જુમૂ ૫૦ જુઓ. કરવાની ઈચ્છા,
લg પુ. હાથી. પરિમા ત્રિદયાળુ,
રજૂ સ્ત્રી હાથણી. VTffષ ત્રિ. દયાને ભંડાર, દયાળુ. નર પુત્ર એક સુગંધી દ્રવ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करेन्दुक
३४८
હુ છુ એક જાતનું ઘાસ. જેવા પુત્ર શિલારસ. યાદ ન માથાની ખાપરી. રાટ પુ. એક જાતને સપના થાદિ સ્ત્રી માથાની પરી. પર સ્ત્રી ઉપર અર્થ
ત્યાર પુo જુલમ કરી કર લે તે. સૌત્ર ૧૦ ૫૦ સે હસવું. g૦ અગ્નિ, ધોળે ઘડે, કાય, દર્પણઆરસી , ઘડે, બાર રાશિઓમાંની ચોથી રાશિ, કરચલ, કાકડાશગીનું ઝાડ, કાત્યાયનનાં શ્રૌતસૂત્રને ભાષ્યકાર કર્કચાર્ય, કાંટે, સુંદરતા, બીલીનું ઝાડ.
લઇ પુછે તે નામને એક દેશ. વારિરિા ત્રીનીચેને શબ્દ જુઓ. કાર્ષિક સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. હાર્વર પુત્ર સુદ ફળવાળું એક જાતનું વૃક્ષ,
એક જાતનું જળજંતુ-કરચલો, એક જાતનું પક્ષી-બગલો, તુંબડાનું ઝાડ, કમળને કંદ, મેષ વગેરે રાશિઓમાંની ચોથી રાશિ, તાજવામાં વચ્ચે નાખવાને લેઢાને
ખીલો, કાંટે. વટવા ૧૦ એક જાતનું યંત્ર-કપાસ,
એક જાતની શેલડી, કરચલે. જવણી સ્ત્રી, ગજપીપર, મોટી તીખી
પીપર. ટિ બ્રીકાકડાશગી વનસ્પતિ.
શનિ સ્ત્રી કાકડાશગી. પરાક્ષ કાકડી. થાક્યા સ્ત્રી કાકડાશગી. fક સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, શીમળાનું ઝાડ, કાકડાશગી, કાકડીને વેલો.
દિશા ત્રીકાકડી, કાકડીને વેલે, કારિતા સ્ત્રીદારૂ હળદર. કરી વીકાકડાશગ.
ટા પુત્ર કાકડાશગ.
સાદા શ્રી. કાકડાશગ. ટુ પુ. એક જાતનું પક્ષી, કરચલે.
પુત્ર શ્રી. બેરડીનું ઝાડ. રજુ ન બેર.
ધુળ ન બેરડીને પાક. વધુ સ્ત્રી. પુ. બેરડીનું ઝાડ.
“કુન ૨૦ બેરડીને પાક. પૂજઇ ૨૦ બેર. ન્યૂમત ત્રિબેરડીની પાસે પ્રદેશ વગેરે.
૪ ૧૦ ઝીણું આમળું. સર્જર ૧૦ ચૂનાના કાંકરો, કેકર પર દર્પણ, આરસી, ચૂનો, કર,
મુદગર, મોગરી, કાંકરે. કર ત્રિ- મજબૂત, કઠણ યક્ષ પુનીચેને શબ્દ જુઓ. યારા ૧૦ ખંજનપક્ષી-દિવાળી ઘડે. વારાફુ કટાક્ષ. રાહુ છુ એક જાતનું પક્ષી, કરચલે.
અત્યંત અંધકારવાળે કુ. તારા પુત્ર ચૂર્ણતલ-ગુંચળીયાવાળ. કવિ શ્રી. નેત્રમાં આવતી ખરજનો
રોગ.
વાર શ્રી ઝારી, ઘી વગેરે પકવ દ્રવ્યને
બહાર કાઢવાનું સાધન નાળચાંવાળું પાત્ર. જીવ ર૦ શરીર. રેટ g૦ ગળે હાથ મૂકી ધકકે મારી કાઢી મૂકવું તે.
છુ એક જાતનું પક્ષી. થી ૩૦ એક જાતનું ઝાડ, તજનું ઝાડ,
શેલડીનું ઝાડ, તરવાર, ચિકિત્સામાં ઉપયેગી વીસ ગુણેમાંને એક ગુણ. કર્જા ત્રિો કહેર, સાહસિક, કઠણ સ્પર્શ વાળું, દૂર, નિર્દય, દુર્બોધ, અત્યંત, . કર્કરાર પુછે રાટ વૃક્ષ, પટેલ વૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्कशच्छदा
कर्णजित्
સર્જર ત્રિ, કાબરચિત્રા રંગવાળું.
રયા પુહળદર, હરતાલ, કાબરચિત્રો રંગ, સેનું , કપૂરકાચલી. # સ્વ. ૫૦ ૦ પીડા કરવી, દુખ
પાછા સ્ત્રી જાતી વનસ્પતિ વાર્તા સ્ત્રી કઠોરતા, સાહસિક્તા, ક્રૂર
પણું, નિર્દયપણું. કરારા ૧૦ ઉપરના અર્થ
રા૪િ ૩૦ જરા જુઓ. યા સ્ત્રી રાચ્છ જુઓ.
વાવ ૨૦ કઠેર વાકય, સૂર વાક્ય. વાર જી. જંગલી બેરનું ઝાડ, લઘુ
મરડાશગીનું ઝાડ, રારિ બ્રીટ જંગલી બેરનું ઝાડ.
રિમન પુ. શતા જુઓ. જલાર ૧૦ દહીં મિશ્ર સાથે.
જા પુત્ર કહળું, કાકડી. યહ પુ. નિન્દવૃક્ષ, કેળાને વેલે, કાકડીને વેલે.
પુત્ર કર્ક રાશિ, થક સ્ત્રી પુષ્પાજી વનસ્પતિ-કેળાને
વેલ, કાકડીને વેલો. રતન પુ. ૧૦ એક જાતનું રત્ન
fટ પુ. એક જાતને સર્પ, બિલીનું ઝાડ, ફળવાળો એક જાતનો વેલો. મોટા પુત્ર એક જાતને નાગ, કારેલી
વનસ્પતિ, શેલડીનું ઝાડ, બીલીનું ઝાડ. રાજકોટ જી. કેકે ડને વેલે. લોટપોટ ૧૦ કેકેડું.
દવાપી સ્ત્રી કાશીમાં એક તીર્થ. વારિકા સ્ત્રી ઉતપોષા વૃક્ષ-કંડાનું
ઝાડ. યાદિ પુછ પાણીની વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ. રાષ્ટ્ર સ્વા૧૦ લ૦ સંર્ જવું. કપિલા સ્ત્રી એક જાતની પુરી-કચૌરી,
શ્રી પાશ્ચાત્ય ભાષા પ્રસિદ્ધ એક દ્રવ્ય, કચૌરી. સાર ૧૦ સેનું, કાબરચિત્રો રંગ,હરતાલ
જૂર go રાક વનસ્પતિ–કરે.
કર્ણ ૩૦ ૩૦ ૦ ભેદવું, વીંધવું, આ+
સાંભળવું. જ પુત્ર કાન, એક જાતનું ઝાડ, ગણિત
પ્રસિદ્ધ એક રેખા, કુંતીને પુત્ર કર્ણ, અરિત્ર—નાવિકનું નૌકા ચલાવવાનું સા
ધન, સુકાન. ર ત્રિકુટિલ, કપટી, લાંબા કાનવાળું. કલા ઉ૦ ઝાડ વગેરેનાં ડાળાં-પાંદડાં વગેરે,
ઝાડને એક જાતને રોગ. કાઇટૂ સ્ત્રી, એક જાતને કોનને રોગ. લલિત ત્રિ. જેને ડાળાં-પાંદડાં છુટેલ
હોય તેવું વૃક્ષ. વાટી શ્રી કાનખજૂરે.
Mા પુત્ર કનોજ દેશ. સ fમ પુકાનને એક જાતને રોગ.
ઘર પુ. એક જાતને કાનને રેગ. થાળતો પુછે કાનમાં રહેલે રેગ.. વ શ કાનને મેલ, એક જાતને
કાનને રોગ.
થવા ૧૦ ઉપરના અર્થ લાઈવર . કાનને વિષય. શાહ પુનાવિક, ખલાસી. રાણાવત ત્રિ. નાવિકવાળું.
રિક ન કાનનું છિદ્ર. વાઇ ત્રિ ચાડીયું, ચાડીયુગલી કરનાર,
કાજૂ સ્ત્રીકાનખજૂરે. નૌજન્ સ્ત્રી ઉપર અર્થ વઢૌવા સ્ત્રી કાનખજૂરે.
બાદ ૧૦ કાનનું મૂળ. જનિત પાંડવ અર્જુન
For Private and Personal Use Only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कर्णताड़
તાલ પુ॰ કાન ઉપર પ્રહાર કરવા, હાથીના કાનનું આજુબાજુ અથડાવું તે. ળતાજ પુ૦ ઉપરના અ. ધર્મપંગ પુ॰ કાનનુ ઘરેણું. પેડુન્દુત્તમ પુ॰ કાનખજૂરા. બંધાર પુ॰ નાવિક, ખલાસી. જળધાર ત્રિ દુ:ખ વગેરે દૂર કરનાર. ળનાર પુ॰ કાનને આંગળીવતી અંધ કર્યો પછી તેમાં સંભળાતા અવાજ. પદ્મ પુ॰ કાનનુ રક્ષણ કરનાર કાનને એક ભાગ.
३५०
ભેપથ પુ॰ કાનમાં રહેલા છિદ્રરૂપ મા, હળપરંપરા સ્ત્રી કાને કાને શ્રવણુપરંપરા. નેપરાક્રમ પુ॰ તે નામનું એક કાવ્ય. વાળપવન ન૦ મહાભારતનુ આઠમું પ પદ્મ પુ॰ કાનનું પાકવું-કાનના એક રાગ.
નૅપાહિ સ્રી પત્ર જુઓ, કાનનુ એક ધરેણુ.
બૈપાછી શ્રી. ઉપરતા અ`. જનેપાયામય ૩૦ કણ પાલીમાં થનારા એક રાગ.
પિયાસી શ્રી એક જાતની દેવી. નપુત્રિજા શ્રી કાનની પાળ. ર્જાપુર સ્રી ક રાજાનું નગર–ચંપાનગરી. પુર ૧૦ ઉપરના અ પુષ્પ પુ॰ મારટા લતા. પૂર પુ॰ કાનનુ ધરેણું, કાળું કમળ, જાસુદનુ ઝાડ, આસાપાલવનું ઝાડ. ઝળપૂરા પુ॰ કદંબનું ઝાડ, કાનનું ધરેણું, કાળું કમળ, જાસુદનું ઝાડ, આસાપાલવનું ઝાડ.
વળપૂર્ળ ૬૦ વૈદ્યકના નિયમાનુસાર કાનને તેલ વગેરેથી ભરવા તે.
પ્રાસ પુ॰ એક જાતના કાનના રોગ. વńપ્રતિના પુ॰ એક જાતના કાનના રાગ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्णश्रव
ધનપ્રાય પુ॰ તે નામના એક દેશ. બૅજ પુ॰ એક જાતનું માછલું. મૂળ ૧૦ કાનનુ ધરેણું. ઈમજ ૧૦ કાનના મેલ. જળમુર પુ॰ કાનના દાગીના-તા નોટિ સ્ત્રી તે નામની એક દેવી. શમોટી સ્રી. ઉપરના અ Òયોનિ ત્રિ॰ કાનથી ગ્રહણ કરવા યેાગ્ય વિષય.
કળોન પુ॰ કાનનેા રાગ. જૂર્ણ ત્રિ॰ કાનની શ્રેષ્ઠ શક્તિવાળુ હળુંહતા શ્રી ગેપારી જુએ. જળદ્ધતિજ્ઞા સ્ત્રી ઉપરના અ. વાળવા પુ॰ માંચડા, ખાટલા. ળવત્ ત્રિ॰ કાનવાળુ ળવત્ પુ॰ નાવિક, ખલાસી, નૅવનિત ત્રિ ખડે. નૈનિત પુ॰ સ.
ર્નવિધિ પુ॰કાનના એક રાગ. નૈવિદ્ શ્રી કાનના મેલ. જૈવેધ પુ॰ કાન વીંધવા તે. હળવે નાની કાન વીંધવાની સળી, વૈધની સ્ત્રી ઉપરના અ. નવેદ પુ॰ કુંડલ, તે નામને એક રાજા, વૈષ્ટા પુ॰ ઉપરના અ.
For Private and Personal Use Only
ળવેટર્જીય ત્રિ॰ કાનના ધરેણા માટેનું સાતું વગેરે. જળવેષ્ટય ત્રિ. ઉપરના અ. ઈવેન્ટન ન॰ કાનનું ઘરેણું. વર્ણવ્યવિધિ પુ॰ કાન વીંધવાના વિધિ. રાહી સ્ત્રી કલ્ટુગાલક, કાનમાં રહેલ પેાલાણુ.
શુજ ન॰ એક જાતના કાનના રાગ. ર્નોમન ત્રિ॰કાનનું ધરેણું. ઈશ્રવ ત્રિ॰ જેના શબ્દ કાનથી સાંભળવા યેાગ્ય હાય તે.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्णसंस्राव
કાન
-
Mલંક પુત્ર એક જાતને કાનને રેગ. આંગળી જેવા આકારને પદાર્થ, કમળનાં વાઈલ્સ સ્ત્રી. કર્ણની માતા કુંતી.
બીજ (કમળ કાકડી) જેમાં હોય છે તે fોટા સ્ત્રી, એક જાતને વેલો- ડેડે, લેખણ, કલમ, અગ્નિમંથવૃક્ષ, તિલવણું
અજગી નામનું વૃક્ષ, ધોળી જૂઇ, કઈતિર્ ૧૦ કાનને મેલ.
પણ ફળનું દટું. સ્ત્રોતોમા વિષ્ણુના કાનના મેલ- f/૪ સુમેરૂ પર્વત. માંથી ઉત્પન્ન થયેલ મધુ અને કેટભ વાપર્વત ઉ૦ સુમેરૂ પર્વત. નામના અસુર
વિર પુ. ૧૦ કરેણનું ઝાડ, ગરમાળો. #હીન ત્રિકાન વગરનું, બહેરું. શનિ ૩૦ હાથી, એક પર્વત. વાણીના પુત્ર સર્પ.
#fજન ત્રિવધેલા કાનવાળ, લાંબા કાળા go કાને કાને સાંભળવા યોગ્ય
કાનવાળું, તે નામનો એક નિરોગ,એક એક બીજાનું કહેવું.
જાતનું બાણ. Mટ કર્ણાટક દેશ.
ની સ્ત્રી નિને એક રોગ. vie g૦ તે નામને એક ઋષિ, કર્ણ
૮ ત્રિ. વધેલા કાનવાળું, લાંબા ટક દેશ,
કાનવાળું. ટો શ્રીકર્ણાટ દેશની સ્ત્રી.
ક સ્ત્રી લૈં જુઓ, મૂલદેવ રાજાની ટ્ટ ૧૦ એક જાતના આકારનું ઘર.
માતા. rf િgo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
ofમત ૩૦ મારવ-ગરમાળાનું ઝાડ. એક શબ્દસમૂહ.
પાલખી. વાળનુ યુધિષ્ઠિર રાજા.
થળતુત પુત્ર મૂલદેવ રાજા. નિત ત્રિ. કાનની પાસે, કાનની
ગુરૂપુજા સ્ત્રો ચાડચુગલી. પાસેનું.
કાળે ઉન્ન ચાડીયું, ખળ, દુર્જન, જવો જુઓ.
offજ બ્રી. ચાડીચુગલી. હું સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
કૌટુપુત્ર અર્ધ ચંદ્રના જેવી આકૃતિજળ સ્ત્રી ઉપર અર્થ
વાળું કાનનું એક ઘરેણું. ofમરણ પુગરમાળાનું ઝાડ.
પાળા સ્ત્રી કાને કાને પરસ્પર થવા સ્ત્રી હાથીના કાન વીંધવાની સળી.
સાંભળવારૂપ વાતચીત. Mરિ પુરુ પાંડવ અર્જુન, એક જાતનું
of go એક જાતને મુગ. ઝાડ-સાદડ.
કર્થ ત્રિકાનમાં હેનાર-થનાર, ભેદવા ઢિપુત્ર હાથીઓના કાનનું ચાલવું. પગ્ય, ચીરવા યોગ્ય.
કાન જેવા આકારના ફળાંવાળું જ ૩૦ ૪૦ ૫૦ લે શિથિલ કરવું, એક જાતનું બાણ, ભેદવું, ચીરી નાંખવું. ઢીલું કરવું.
જ ત્રિા વધેલાકાનવાળું લાંબાકાનવાળું. વાર્તા પુછ કુ, ચીરવું, ફાડવું. Mિા પુત્ર ખલાસી.
ત્રિછેદનાર, ચીરનાર. વાાિ સ્ત્રી, એક જાતનું કાનનું ઘરેણું, રન ૪૦ છેદવું, ચીરવું, શિથિલ કરવું, હાથીની સૂંઢના અગ્ર ભાગમાં રહેલ | ઢીલું કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कर्त्तन
વર્તન ત્રિ॰ કાપનાર-ચીરનાર, કાપવાનું ચીરવાનું સાધન. જાનિયા સ્ત્રી નીચેના અ ત્તની શ્રી કાતર, એક જાતનું હથિઆર, નાની છરી, કટાર, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ.
નિજા સ્રોનીચેના શબ્દ જુએ. ત્તરી કાતર, કાપવા–કાતરવાનું સાધન. ત્તવ્ય ત્રિ॰ કરવાને યેાગ્ય, છેદવા-કાપવા ચેાગ્ય.
३५२
ત્તે ન અવશ્ય કરવું, અવશ્ય છેદવુંકાપવું.
શક્યતા શ્રી. કરવા ચેાગ્યપણું. સેવ્યત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ. જત્તિષ્ઠ ત્રિ અત્યંત કરનાર. ત્તચિક્ ત્રિ॰ ઉપરના અ રૢ ત્રિ॰ કરનાર, કર્તા, કર્તાના પ્રયાજક, કાપનાર, છેદનાર, તાવ વગેરેને લીધે થનાર દાહ વગેરે. TM પુ॰ પરમેશ્વર. રૢ૪૦ નાની તરવાર. મુજ ત્રિ॰ કામ કરનાર, ઉઘોગી. ધ્રુવઃ પુ॰ નાની તરવાર, કટારી. વાતુર ત્રિ॰ કર્તાના પ્રત્યેાજક. જૂના સ્રી નાની તરવાર. દૃાર ત્રિ કર્તાના પ્રયાજક. મૃત્યુ 7 કરનારપણું, કાપનારપણું, ધ્રુમત ત્રિ॰કર્તાવાળું
ધ્રુવાખ્ય પુ॰ કર્તા જેના વાચ્ય હૈય તેવા પ્રત્યય.
વર્ષે ૩૦ ૩૦ ૬૦ સેટ શિથિલતા કરવી. મિપ્રાય ત્રિ॰ કર્તાની સાથે સંબંધવાળુ, જાજા શ્રી કાતર, છરી, કટાર. જી હા॰ કરનારી સ્ત્રી, કાતર, છરી, કટાર. પ્ સ્થા॰ ૧૦ અ॰ સે ખરાબ શબ્દ કરવા, પેટના શબ્દ કરવા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
करिकात्य
પુ॰ કાદવ, કીચડ. ટ પુ॰ પદ્મક દ-કમળના કંદ, કાદવ. દ ત્રિ॰ કાદવમાં જનાર. વાઈન ૧૦ પેટના શબ્દ-પેટમાં આંતરડાંના
ગડબડાટ.
ઈમ પુ॰ કાદવ, કીચડ, પાપ, તે નામને એક ઋષિ, છાયા, મગનું ઝાડ. મેં ૧૦ માંસ.
મ ત્રિ॰ કાદવવાળુ. મજ પુ॰ એક જાતની ડાંગેર.
મ ત્રિ॰ કાદવની પાસેને પ્રદેશ વગેરે. મજ પુ॰ વિષ્ટા વગેરે નાંખવાનું
સ્થાન.
જમિત ત્રિ॰ કાદવવાળુ થયેલ. હેમિન ત્રિ॰ કાદવવાળું, જૈમિન પુ॰ મગનું ઝાડ.
જે મિની સ્રી પુષ્કળ કાદવવાળા પ્રદેશ. ઈટ પુ॰ ૧૦ ચીથરૂ, જૂના કપડાના
ટુકડા, મેલું વસ્ત્ર, ભગવું વસ્ત્ર. રેંટ પુ॰ તે નામના એક પત. હ્રદયાન ત્રિ. નીચેના શબ્દ જુએ. ટિજ ત્રિ॰ કપડાંના ટુકડા વગેરે પહેરનાર ભિક્ષુક વગેરે. વંટિન ત્રિ॰ ઉપરને અ. પળ પુ॰ એક જાતનું લાખડી થિઆર, ભાલે.
For Private and Personal Use Only
હર્ષે પુ॰ ઘડાને અમુક ભાગ–ઠીકરી, માથાના ઉપરના ભાગનું હાડકુ–ખેાપરી, એક જાતનું હથિઆર, મેટું કડાયું-કઢાઈ, ઉખરાનું ઝાડ.
પાંચ પુ॰ ધડાના એક ભાગને પણ ભાગ-ઠીકરી.
પેરાહ પુ॰ એક જાતનું પહાડી પીલુનું
ઝાડ
પરાધિન પુ॰ બટુક ભૈરવ દેવ. રિહાતુસ્થ ન મારથુથુ.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्परी
३५३
कर्मचण्डाल
શ્રી દારૂ હળદરના ક્ષારથી થનાર | વ્ર ત્રિ. કાબરચિત્રા રંગવાળું. ખાપરીયું.
કુંઠ ૩૦ લાઇe વૃક્ષ. કાર પુનઃ કપાસનું ઝાડ.
કા સ્ત્રી પૂજા નામની વનસ્પતિ, કાપણી ૧૦ કપાસીએ.
એક જાતની તુલસી. iffસ શ્રી. કપાસનું ઝાડ
ક્રી શ્રી દુર્ગા દેવી. કપરી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
વાર પુછે રાક્ષસ, કચું, હળદર, કાબર; go ૨૦ કપૂર.
ચિત્રો રંગ. પાર્વજ ઉ૦ કયૂરે.
પર ૧૦ સેનું, હરતાલ. ત્તિક તે નામને એક હાથી. | કર ત્રિ, કાબરચિવું. હૂતિ૮ સ્ત્રી પાર્વતીની સખી કારણ ર જુઓ. વિજયા.
રિત ત્રિકાબરચિવું કરેલ. [તૈત્ર ઔષધરૂપ એક તેલ.
* go T૦ કામ, ક્રિયા. પૂરનાસ્ટિવા સ્ત્રી ઔષધરૂપ એક ભક્ષ્ય
લ વાર ઝ૦ પગાર લઈ કામ કરનાર, પાક.
દાસ, ચાકર. એક જાતનું રત્ન.
સ્ને પુત્ર યમ, ૫ગ. રસ પુઅમુક પ્રકારની પાચનક્રિ
વર્મી સ્ત્રી ચાકરડી, દાસી, મૂર્વાલતા. યાથી કપૂરના જેવો કરેલો પારે, રસકપૂર.
લકા પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કર્મકર્તા. [ સ્તર પુછે તે નામનું દેવીનું એક સ્તોત્ર.
વર્મા ત્રિકામ કરનાર, Wા શ્રી. એક જાતની હળદર.
હું ૧૦ યજ્ઞાંગ કર્મકાંડ, જેમાં
કર્મોનું પ્રતિપાદન હેય છે તેવું શાસ્ત્ર. રામન પુરુ એક જાતને મણિ. નિ ત્રિ. કપૂરવાળું.
કર ત્રિો પગાર લીધા વિના કામ પૂરિસ્ટ ૦િ કપૂરની સમીપને પ્રદેશ
કરનાર. વગેરે.
વાર્બર પુત્ર લવાર, બળદ. દર્પણ, આર્સીિ, કાચ.
જ ત્રિ. કામ કરનાર, રાષ્ટ્ર ના ૧૦ ૨૦ સેદ્ ગમન કરવું, જવું.
કાર્બનિ ત્રિ. કામ કરનાર. રિ રાક્ષસ, પિશાચ, વારિત્ર.
કાર્યુ ન યુદ્ધમાં જેને ઉપયોગ થવું પુછે કાબરચિ રંગ.
થાય છે તે ધનુષ. રાષ્ટ્ર ત્રિ. કાબરચિત્રા રંગવાળું.
લીસ્ટ g૦ બી. કું છુ. કેવીદાર વૃક્ષ, નીલજીરીનું
કામ કરનાર, કર્મ કરનાર ઝાડ, વેતક્રાંચવૃક્ષ.
ક્ષમ ત્રિ. કામ કરવામાં સમર્થ વાર ૬૦ લેખાંતક વૃક્ષ.
ક્ષેત્ર ન ભારતવર્ષ, ભરતખંડ. જર પુ. કાબરચિત્રો રંગ, પાપ, નદી
વરચિ પુરુ કર્મબંધન, અજ્ઞાનજન્ય ઉપર થનારું એક જાતનું ધાન્ય, ધંતુરે, વાસનારૂપ દે. કરે, રાક્ષસ, કપૂરકાચલી.
વર્ઝાઇટિ ૫૦ કર્મથી-કામથી ચાંડાળ #R૦ પાણી, સોનું.
જેવો, રાહુ ગ્રહ.
૪૫
For Private and Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्मचित्
कर्मयुग
જરિત ત્રિ. જેણે કર્મ કર્યું હોય તે, | વધારા પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક કર્મથી સંગ્રહ કરાતું.
સમાસ, ખેતી. જાતિ ત્રિકર્મથી સિદ્ધ કરવા યોગ્ય. વ ન પુ. ૧૦ યજ્ઞ વગેરે કર્મ, કર્તરિહર્બરેણા સ્ત્રી ક્રિયા માટે ચેષ્ટા.
પ્રયોગમાં દ્વિતીયાંત અને કમણિગમાં જર્જરોના ત્રી, કર્મવિષે પ્રેરણારૂપ
પ્રથમાંત જે કારક આવે છે તે, શુભ વિધિ, કર્મમાં પ્રેરણ.
અશુભ કર્મ, પૂર્વે કરેલાં કર્મનું પરિણામ,
ક્રિયા, કાળ, હરકોઈ પદાર્થનો સ્વાભાવાન ત્રિા કર્મથી થનાર, કર્મ જેનું
વિક ગુણ. કારણ હોય છે તેવા રોગ વગેરે, કાયિક
વીર્યનારા ઉ૦ કર્મોનો નાશ. વાચિક તથા માનસિક કર્મથી પ્રાપ્ત થનાર
જનાર સ્ત્રી તે નામની એક નદી. સ્થાવર વગેરેને જન્મ, કર્મથી થયેલ
નિઝ ત્રિયજ્ઞયાગાદિ કર્મ કરવામાં હરકેઈ પાપ વગેરે દેષ, ક્રિયાજન્ય સં
આસક્ત, હરકોઈ કર્મમાં આસક્ત. યોગ અને વિભાગ, ધર્મ અધર્મરૂપ એક
ફાર્મનિષ્ઠ સ્ત્રી કર્મમાં આસક્તિ. ગુણ અથવા અદષ્ટ–નશીબ, વેદાંતિમતે
વર્ષ ૩૦ ભિક્ષુસૂત્રને કર્તા એક ઋષિ. કર્મની સૂક્ષ્મ અવસ્થાને પામેલ કઈ સંસ્કાર, સ્વર્ગ, નરક.
કમરિન ત્રિ, કર્મદે રચેલા ભિક્ષુસૂત્રને
ભણનાર. કર્મા પુવડનું ઝાડ, કળિયુગ.
Tvઇ go કર્મમાર્ગ. મૈનગુખ g૦ ક્રિયાજન્ય ગુણ
જાવવી પુ. પાણિનીય વ્યાકરણ વનિત પુત્ર જરાસંધના વંશને મગધ
પ્રસિદ્ધ કર્મપ્રવચનીય સંતાવાળે શબ્દ. દેશને રાજા.
ચાર પુત્ર શાસ્ત્રોક્ત કર્મોનો વિધિફર્મદ ત્રિા કર્મ કરવામાં યોગ્ય, કર્મમાં
પૂર્વક ત્યાગ, અથવા ઈશ્વરાર્પણ બુદ્ધિથી કુશળ.
કરેલાં કર્મોના ફળનો ત્યાગ. કામણિ સ્ત્રી. કર્મની સમાપ્તિ સમયે કર
કાનેર ૧૦ શુભાશુભ કર્મોનું ફળ સુખ વાની પ્રાયશ્ચિત દષ્ટિ.
દુઃખ વગેરે, એક જાતના ઝાડનું ફળ. વ ણ ૧૦ શૌર્ય, પરાક્રમ.
ફર્મવશ્વ ૧૦ કર્મથી પ્રાપ્ત થયેલ બંધફર્મળ ત્રિ. કર્મ કરવામાં કુશળ.
ન–સંસાર. ક થા સ્ત્રીવેતન, પગાર. લઇ મુજ્ઞ ત્રિ પગાર લઈ કામ કરનાર,
વર્ગવ ત્રિ. કર્મરૂપ બંધનના સાધ
નવાળું. વર્ષર્ બન્ચ કર્મથી, કર્મથકી,
જન્મ સ્ત્રી ખેતી કર્મની ભૂમિ, ખેડેલી શર્મા ૧૦ ક્રિયા, સંસારસંબંધી કર્મ.
જમીન. જય રૂ. એક જાતનો દેવા વર્ષમfમ સ્ત્રી ઉપર અર્થ રેવતા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
મન પુરા કર્મથી પ્રાપ્ત થનારાં સુખ વર્મક પુછે દુષ્ટ અને પાપજનક | દુઃખને ભેગ કરવો તે. એવું હિંસા વગેરે કર્મ, કર્મથી થનાર |
૪ ૧૦ દાભ, દર્ભ પાપ વગેરે દોષ, કર્મસંબંધી દોષ, . કાર્બનમાં સ્ત્રી જૈમિનીકૃત એક શાસ્ત્ર. સમગ્ર કર્મનું કારણ વાસનારૂપ દોષ. | ટર્મથુન ૧૦ કળિયુગ.
For Private and Personal Use Only
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्मयोग
कर्भार
થોન પુત્ર ગીતાશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ કર્મયોગ, | સિદ્ધિ સ્ત્રી ઇષ્ટ અનિષ્ટ કર્મફળની કર્મ કરવાની કુશળતા.
પ્રાપ્તિ, કામની સિદ્ધિ. ર૪ કુ. નં. એક જાતનું ઝાડ. વાક્નાન 7૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નાવધિ કર્મ ન એક જાતના ઝાડનું ફળ. દશમું સ્થાન. જારી સ્ત્રી વંશરોચન-વંશલોચન.
તુ કામનું કારણ. જમવેઝ go શક.
વાર ૧૦ કર્મનું અંગ. ફર્મવાદી સ્ત્રી, તિથિ.
નવ કામ કરી જીવવાનું સાધન. લાવવા પુ. કર્મનું ફળ.
વાવ ત્રિ. કામ કરી જીવનાર. વ્યતિtt પરસ્પર એક જાતની વામન પુત્ર સંસારી-જીવ. ક્રિયા કરવા રૂપ ક્રિયાને અદલ બદલે. વામન ઝિ૦ કામ કરવામાં આસક્ત જર્નાાિ સ્ત્રી કામ કરવાની શાળા,
મનવાળું. કારીગરીની શાળા.
ક્રિયા સાક્ષી, કામ કર્યું ન શર્મેઢ ત્રિવે કામ કરવા માટેના સ્વ
કર્યો તપાસનાર. ભાવવાળું.
મનુવં પુરુ કામને સંબંધ, કામ ઉન શર્માર ત્રિ કામ કરવામાં શરીર, પર આધાર.
આરંભેલું કામ સમાપ્ત કરનાર, જ્યાં વાર્તાનુવંથિન ત્રિક કર્મ સાથે જોડાયેલ,
સુધી ફળ મળે ત્યાં સુધી કામ કરનાર. કર્મ સાથે સંબંધવાળું. રાઇટ ત્રિ, કર્મથી શ્રેણ, કામ કર- વનુપ ત્રિકામ પ્રમાણેનું, કર્મ પ્રવામાં છે.
માણેનું, કર્મને લેગ્ય. ય a g૦ પુલહ ઋષિને પુત્ર. રાજપૂતળુ કામ પ્રમાણે, કર્મ
સંન્યાસ પુરુ કર્મોનો ત્યાગ, કર્મોના પ્રમાણે, ફરજ પ્રમાણે. ફળને ત્યાગ.
વામનુણારતનું અર્ચ૦ ઉપરને અર્થ. . ima go દીક્ષિત ભિક્ષુક- જાગુનિ ત્રિ- કામને અનુસરનાર, સંન્યાસી.
કર્મને અનુસરનાર. ક ન્યાસિન ૩૦ વિધિપૂર્વક કર્મોને મનુસ્થાનિ ત્રિ કામ કરનાર, યજ્ઞાદિ
ત્યાગ કરનાર ભિક્ષુક-સંન્યાસી, કર્મના કર્મ કરનાર, ફળને ત્યાગ કરનાર.
કર્માના પુત્ર તૈયાર થયેલ ખેતીના કામવાર પુત્ર કર્મમાં આસક્તિ.
વાળી ખેડેલી જમીન, ધાન્ય વગેરેનું ચિવ પુત્ર રાજાઓને ખાનગી વિ- સંગ્રહસ્થાન, કર્મની સમાપ્તિ. ચાર સિવાયનાં પિતાના કામમાં સહાય રામનાર ૧૦ બીજું કામ. કરનાર.
રાન્તિ ત્રિ. કર્મની અંતે હોનાર. વાસન પુ. સુર્ય, સૂર્ય વગેરે નવ દે. સાનિત go સેવક, ચાકર.. વર્ભાનિ ત્રિ હરકોઈ કામમાં સાક્ષી વામિષ ત્રિ. એક કર્મ ભોગવનાર, હરકેઈ
કામ બતાવનાર. સાધન નવ જેથી કામ સિદ્ધ થાય તે, વર પુ. એક જાતિ, એક જાતનો વાંસ, કર્માનું સાધન.
કર્મચંગ વૃક્ષ, કારીગર, લવાર.
For Private and Personal Use Only
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्मार
ઉમર ત્રિકર્મને પ્રાપ્ત થયેલ-કારીગર | ઘોડાની લગામ-જે લોઢાની તેના મેઢામાં વગેરે.
રહે છે. કમી પુરુષ.
જળી ત્રિખેંચવા, ખેડવા ગ્ય. ત્રિ. કામ કરવામાં સમર્થ.
૪ ૦ બહેડાનું ફળ. યમરાવે પુત્ર કર્મજન્ય ધર્મ અધર્મરૂપ ટા સ્ત્રી આમળી. ગુણ.
ચિત્ ત્રિો ખેંચતું, ખેડતું, હેરાન કરતું, નિ ત્રિ, કામવાળું, વ્યાપારવાળું, ફળની
હરકત કરતું. ઈચ્છા રાખી કામ કરનાર.
પણ ૧૦ એંશી કેડીને એક પણ શર્મિષ્ઠ ત્રિક્રિયાદક્ષ મનુષ્ય, કામ કર- અને સેળ પણ એક કાપણ. વામાં કુશળ.
# 7. એક તેલો. મત ત્રિ. કાબરચિત્રા રંગવાળું.
પદ્ધ ૩૦ એંશી ચણોઠી ભારનું એક કવિ ૧૦ વાણ-પગ-હાથ-ગુદા-લિંગ- વજન. એ પાંચ ઈન્દ્રિય.
ળિો સ્ત્રી ઘેડાના મેટામાં રખાતું લોથમવાર ૧૦ એક કાર્ય
ઢાનું ચેક, ક્ષારિણે વૃક્ષ. # વાવ ૧૦ કમ સે ગર્વ કરે.
હિંત ત્રિો ખેંચેલ, ખેડેલ. સર્વ પુકામ-વિષયવાસના.
વર્ષન ઝિ૦ ખેંચનાર, આકર્ષણ કરનાર. દgo R૦ બસે કે આઠ ગામની કર્ષ પુઅડાયા છાણાને અગ્નિ, પુરુષની વચ્ચેનું એક ગામ–જેમાં આસપાસનાં ચાર આંગળ જમીનમાં ખાડે.
સર્વ મનુષ્યો આજીવિકા કરી શકે. ૬ સ્ત્રી, નાને પ્રવાહ, નાની નદી, કટ પુત્ર તે નામને એક દેશ.
ખાડી, નહેર, અગ્નિકુંડ, ખેતી, ખેતીવર્ષ ૧૦ કર્મ, કામ.
કામ, ગુજરાન. સર્વર પુ. વાધ, રાક્ષસ.
હિં સવ્ય કયારે, કયે કાળે. જો સ્ત્રી વાઘેણ, રાક્ષસી, શિયાળ, ફર્કિંચિત્ સવ્ય કેઈક કાળે, કેક વખતે. રાત્રિ, હિંગુપત્રી વનસ્પતિ, હળદર, દુર્ગા દેવી.
દ્ સ્વ. આ ક્ષેત્ સંખ્યા કરવી ર૦ કુંવાર પુ. કેવિદાર વૃક્ષ.
શબ્દ કરે છે પુરુ જવુંર જુઓ.
દ્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સેર્ જવું, સંખ્યા કવાર પુછે ર જુઓ.
રવી, અવ+જાણવું. બાંધવું. પ્રતિક કાર્ય પુત્ર કચેરે.
મા+જાણવું. ત+ઉંચું ફેંકી ગ્રહણ કરવું. કાર્જ ૦ ૦ સેળ માસા બરાબર એક
+એક સંખ્યા કરવી–ગણવું. માપ, સોળ માસાભાર સોને.
દ્ ૦ ૩૦ ૪૦ જેટુ પ્રેરણું કરવી. વર્ષ ૩૦ બહેડાનું ઝાડ, ખેંચવું, ખેતરવું,
૪ પુ. મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દ, સાગનું ઝાડ, નિત્ય ખેડવાને લાયક કઈ ખેતર.
કેલિવૃક્ષબેરનું ઝાડ. સવા જિ. ખેંચનાર, ખેડનાર, ખોતરનાર ૮ ૧૦ શરીરમાંની છેલ્લી ધાતુ-વીર્ય. ઉs R૦ ખેંચવું, ખેડવું, ખેતરવું.
૮ ત્રિ, અજીર્ણ, નહિ પચેલ, કળાfજ સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી."
વાળો ભાગ. વાળી સ્ત્રી, ક્ષારિણી વૃક્ષ, ધોળી ખંડ, | જસ્ટથી ૫૦ એક જાતનું માછલું.
T
For Private and Personal Use Only
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कलकण्ठ
३५७
कलम्बी
સ્ટ ૪ પુકાયેલ, હંસ, પારેવું. હ ત નો સોનું, રૂપું, મધુર અસ્પષ્ટ વાચક ત્રિ. મધુર શબ્દવાળા કઠવાળું. શબ્દ. સ્ટvો સ્ત્રી કેયલ માદા, હંસલી, જોઢથf g૦ મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દ, કબૂપારેવી.
તર, કોયલ, મેર. વરાહ પુ. કોલાહલ, સાગને રસ-ગુ. રઘનિ ત્રિવ મધુર અસ્પષ્ટવાળું. દર, રાળ.
વાહન ૧૦ સ્ત્રીના ઉદરમાં દાખલ થયેલ રોટલી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી.
પુરુષના વીર્યને એક રાત્રિમાં થતા ટીદ પુએક જાતને કીડે.
વિકાર, ચિન્હ, નિશાની, વાતપિત્ત વગેનિશા શ્રી. કામવાસનાવાળી સ્ત્રી.
રેને દેષ, ગ્રહણ કરવું, પકડવું, ગ્રાસ, ટ૬eટ પુત્ર તે નામનું એક શહેર.
જાણવું, જ્ઞાન. ૨૦૦થષ પુરા કાયલ.
ટર પુત્રનેતર. થો સ્ત્રી કેયલ માદા.
જેટના ત્રી, જ્ઞાન, જાણવું, ગ્રહણ કરવું, g૦ કલંક, ચિહ, ડાઘ, અપવાદ, લેવું, મૂકવું, છોડવું. તાંબા વગેરે ધાતુને કાટ, તાંબા વગેરે
ઢાર પુ એક પ્રકારની વર્ણસંકર જાતિ. ધાતુમાં ખટાઇના સંબંધથી થતે વિકાર.
વઢના પુત્ર મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દ, હંસ રોજ ૩૦ સિંહ.
રાટનાથી સ્ત્રી, રાજહંસી. જો સ્ત્રી કડતાલ વારિત્ર.
સ્ટર go એક પ્રકારની વર્ણસંકર જાતિ. સાથો સ્ત્રી સિંહણ, હાથની તાળી.
વાણિજય શ્રી સર્વ વિદ્યા. જાતિ ત્રિ. કલંકવાળું થયેલ, ડાઘવાળું
વધુ ૩૦ એક જાતનું શાક. થયેલ.
હમ પુo ત્રીશ વર્ષને હાથી, પાંચ વશનિ ત્રિકલંકવાળું, ડાઘવાળું,
ર્ષનું હાથીનું બચ્ચું, ધંતુરે. ચિન્હવાળું.
મ િgo પીલુનું ઝાડ. ૪ ૩૦ પાણીમાં પડતી ઘુમરી.
રમવમ g૦ પીલુનું ઝાડ, સ્ટ g૦ ઝેર ચોપડેલા બાણથી મારેલ
ટમી સ્ત્રી ત્રીશ વર્ષની હાથણી, એક મૃગ અથવા કોઈ પક્ષ.
જાતનું ઝાડ. સરસ ૧૦ ઝેર ચોપડેલા બાણથી મારી
સ્ટમ પુ. લેખણ, કલમ, કલમી ડાંગર, નાખેલા પક્ષીનું કે હરણનું માંસ, તંબાકુ, ઉખેડીને પાછું વાવેલ એક જાતનું એક જાતનું માપ.
ધાન્ય-ડાંગર, ચર. સાઇ નઇ તે નામને એક ન્યાય. | વોત્તમ ૩૦ ઉત્તમ પ્રકારની સુગંધી
૪ ૧૦ ઘર ઢાંકવાનું ઘાસનું છાપરું. ડાંગેર. યોર્જિા સ્ત્રી વિષયવાસનાવાળી સ્ત્રી. ઈશ્વ પુ. શાકમાં રહેલ ફતરું, બાણ,
૮૪ ૧૦ ભાર્યા, સ્ત્રી, નિતંબ-કુલો, રા- કદંબનું ઝાડ. પાંચની સંખ્યા, દટું. જાઓના કિલ્લાનું સ્થાન.
ઢવા 1. ઉપરના અર્થ. જાગવત ત્રિ. ભાર્યાવાળું, સ્ત્રીવાળું. ઈન્નર સ્ત્રીડેકના પાછળના ભારાજન ત્રિઉપરના અર્થ
ગમાં રહેલી એક નાડી.. વઢબૂત 7૦ રૂ૫.
હૃથ્વી સ્ત્રી, એક જાતનું શાક.
For Private and Personal Use Only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कलम्बु
कलानिधि
થવુ સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. ચોદવુર ૧૦ માખણ. કાજૂ સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. સસ્ટન્ ત્રિગણતું, પકડતું, કંપતું. રરથ પુ૦ મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દ, કબૂતર, કયલ, મેર. સ્ટવ ત્રિ. મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દવાળું. યારું ૧૦ ગર્ભ ઉપર વીંટાતી ચામડી
એળ, સ્ત્રીના ઉદરમાં દાખલ થયેલા
પુરુષના વીર્યને એક રાત્રિમાં થતો વિકાર. જસ્ટઢા પુત્ર રાળ, ગર્ભ
રઢવ પુત્ર સાગનું ઝાડ. થાપિ પુ. ચકલે પક્ષી, કલિંગ વૃક્ષ,
ઘળી ચમરી, ઇંદ્રજવનું ઝાડ. કવિ પુ. ઉપરના અર્થ. રવિ પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. કોટા પુત્ર ઘડે, કળશ, એક જાતનું માપ. વારિ સ્ત્રી યજ્ઞસંબંધી કળશનું
ચીરાવું.
રાપોતા પુત્ર એક જાતને સર્પ. યાજ્ઞિ સ્ત્રી ઘડે, કળશ, પૃશ્ચિપણું
વનસ્પતિ. કુંભરાશિ, બત્રીસ શેરનું માપ. ૮ શ્રી. ઉપરના અર્થ
vટ પુત્ર તે નામનો એક ઋષિ. વાપરી સ્ત્રી કળશ જેવા આકારના
પગવાળી સ્ત્રી, રાજપુત પુત્ર અગત્ય મુનિ.
ફોર તે નામને એક દાનવ. વાર ત્રિ. કળશના જેવા પેટવાળું. જન ઉ૦ ઘડે, કળશ, કુંભરાશિ, બત્રીસ
શેરનું એક માપ. કાઢરિ સ્ત્રી શિ જુઓ. યાત્રાની સ્ત્ર. ૮રી જુઓ. રાજપુત પુત્ર અગત્ય મુનિ.
ત્રણોધિ | સમુદ્ર. વાર પુછે મધુર અસ્પષ્ટ સ્વર.
વ૮દ પુ. નં. વિવાદ, વાગ્વિવાદ, કલેશ,
કંકાસ, યુદ્ધ, તે નામને એક છંદ. વાન પુ. એક જાતને હંસ, તે નામને
એક છંદ,રાજહંસ, શ્રેષ્ઠ રાજા, પરમાત્મા. સ્ત્રી સ્ત્રી હંસલી. હાર ત્રિ. કલેશ કરનાર, કછો કરનાર. વાઢનારા પુત્ર પ્રતિકરંજનું ઝાડ.
પ્રિય પુત્ર નારદ ત્રાષિ. વાકિયા સ્ત્રી સારિકા પક્ષિણ-મેના.
હરિતા સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક
નાયિકા. कलहाय नामधातु आत्म० अक० सेट् ४लेश
કરે, કજીયે કરે. વા સ્ત્રી ચંદ્રમંડળને સળગે ભાગ,
ભાગ, અંશ, બે પળને એક સમયવિભાગ, શરીરમાં રહેલ-એક ધાતુકલેદ, એક માત્રાવાળે લઘુ વર્ણ, ધન-વગેરેનું વ્યાજ, સ્ત્રીરજ, નૌકા, કપટ, સંગીત વગેરે વિદ્યાની કળા, ચોસઠ પ્રકારની કળા. ઢાઢ ૧૦ હળાહળ ઝેર. વટાદિ ઉ૦ કામદેવ. કટાર પુત્ર સારસ પક્ષી, ચેરીનું શાસ્ત્ર બનાવનાર કર્યું પુત્ર મૂળદેવ, કંસ
અસુર. રાવિ શ્રી. કેણીથી માંડી કાંડાં સુ
ધીને હાથનો ભાગ, પીકદાની. ટા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સ્ટાટીન પુએક જાતનું પક્ષી.
ટા ઉ૦ સેની. થા પુત્ર સેની. વાટાધર ૬૦ ચન્દ્ર, વાધર ત્રિએસઠ પ્રકારની કળાઓ
જાણનાર. વાનિધિ ૩૦ ચંન્દ્ર, કપૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कलानुनादिन्
कलिङ्ग
કાનુનાદિન ૫૦ ભમરો, ચકલે, ચાતક | ટાટાd ભમરે, મધમાખ બ, કપિંજલ પક્ષી.
ટાઢાપ પુ. મધુર અસ્પષ્ટ શબ્દનું ઉઢાર ૩૦ એક પ્રકારનું વ્યાજ.
ચ્ચારણું વાર ર૦ ચન્દ્રની બીજી કળા. વટાવત્ ૬૦ ચ, કપૂર, સ્ટાન્યાસ પુરુ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ન્યાસ. લાવત ત્રિવ કળાઓવાળું, ભાગવાળું.
vg૦ સમૂહ, મેરપિચ્છ, ઘરેણું, કંદરે, રાવતી સ્ત્રી એક પ્રકારની મંત્રદીક્ષા, ચંદ્ર, બાણને ભાળે, બાણ, ધનુષ, અર્ધ
ગોકુળની એક ગોવાળણ-રાધાની મા, તે ચંદ્રાકાર એક જાતનું અસ્ત્ર, એક પ્રકારનું નામની એક વેણુ, એક સ્વસ્યા . વ્યાકરણ, તે નામનું એક ગામ, મેતી કવિતા પુત્ર કુકડે. વગેરેની સેર.
સ્ત્રી કુકડી. રાપ ત્રિક વિદ્વાન, પંડિત.
ટાવિટ પુ. ચકલો પક્ષી. રાપ પુ. ૪૫ ૫૦ જુઓ, હાથીની વાયરી સ્ત્રી, ચકલી. ખાંધનું બંધન.
રાહ પુ. કાહલ વાદિત્ર. વાપર 7૦ સાથે સંબંધવાળા ચાર શ્લેક, ૪િ૩૦ ચોથે યુગ–કળીયુગ-બહેડાનું ઝાડ, જે કાળે મેરને પીછાં આવે છે તે કાળે
ક , કલેશ, લડાઈ, શરવીર, જુગારમાં આપવાનું કરજ.
એકના અંકવાળો બાજુને પાસે, ઘેળો પપ પુ તે નામનું એક ગામ. | ધંતુર. વસ્ત્રાપવત ત્રિ. જેની પાસે બાણ રાખવાને !
સદ્ધિ સ્ત્રાવ કળી–ફૂલ વગેરેની ભાથે હોય તે.
જસ્ટિવ પુત્ર એક જાતને બગલે-કૌચપક્ષી. સહાપરાણુ અવ્ય ગુછે ગુચછે.
ટિકા સ્ત્રો ફૂલની કળી, વીણાને મૂળપિન પુત્ર મેર, કેયલ, વૈશંપાયન
ભાગ, #ા શબ્દ જુઓ, તે નામને ઋષિને એક શિષ્ય, વડનું ઝાડ, ચંદ્ર.
એક છંદ, પદની પરંપરાવાળી એક રચના. હાવિના ત્રીરાત્રિ, નાગરમોથ, મયૂરી.
ફઝિપૂર્વ ૧૦ અંશથી ઉત્પન્ન થનારું રાઠાપૂર્ણ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
કઈ વૈદિક કર્મ. વાળું ત્રિક સર્વ પ્રકારની કળાઓવાળું. ઢિાર પુ0 પીળા માથાવાળું એક જાતનું રાત પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
પક્ષી, પૂતિકરંજ,વિષલાંગલી,નારદ ઋષિ. રાકૃત ત્રિસર્વ પ્રકારની કળાઓ ધારણ સ્ટાર ત્રિ- કછ કરનાર, કળીને કરનાર,
પામનાર. ટામવા કલમી ડાંગેર.
બ્રુિવારા પુનારદ, પૂતિકરંજ. શ્વા સ્ત્રીઋણદાન.
વિરલ ત્રિ. કલેશકારક, કછો જાય . એક જાતનું ધાન્ય–વટાણા. કરનાર. કઢાવલંડ ત્રિ ચાલતાં ચાલતાં જે પ્રજતું ન્દિરા શ્રો. જલ પીપર, વિલાંગલી હેય તે.
વનસ્પતિ. વહાન પુત્ર હરકોઈ નૃત્ય કરનાર, નટ, સ્ટફ પુત્ર એક જાતનું પક્ષી-કાકા કઉઆ, તરવારની ધાર ઉપર નાચનાર.
રાઈનું ઝાડ, પીપરનું ઝાડ, પૂતિકરંજ વરાણા શ્રી ગંડદૂર્વા વનસ્પતિ.
નામનું ઝાડ, તે નામનો એક ક્ષત્રિય.
For Private and Personal Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कलिङ्ग
નહિ ૬૦ ઇંદરજવ. અજિન્ન પુ॰ તે નામને એક દેશ. જિન્ન પુ॰ કુટજવૃક્ષનુ` બી, ઇંદરજવ. જિજ્ઞા સ્ત્રી નસેતર.
જિગ્નાપમુદિક્ષા શ્રી॰ એક પ્રકારનું ઔષધ–દવા. હ્રહિન્ન પુ॰ સાદડી.
જિત ત્રિ॰ જાણેલ, પ્રાપ્ત કરેલ, ભેદ્દેલ, સંખ્યા કરેલ, ગણેલ, ગ્રહણ કરેલ, કહેલ, વિચારેલ, બંધાયેલ.
કૃતિ ન॰ જ્ઞાન, લાભ, ભેદન, ગ્રહણ, કથન, વિચાર, બંધન.
જસ્તિત્વ પુ॰ બહેડાનું ઝાડ, જિકુમ ૩૦ બહેડાનું ઝાડ, હિન્દુ પુ॰ તે નામનેા એક પર્વત, એહૈડાનું ઝાડ, સૂ.
જિન્દ્ન્યા સ્રી યમુના નદી.
હિન્દુનિરિના સ્રÎયમુના નદી. નિમ્ફિનો સ્રી યમુના નદી. હજિપ્રિય પુ॰ નારદ. જિિપ્રય ત્રિ કજીયા જેને પ્રિય હાય તે. મિારક પુ॰ પૂતિકરજ નામનું ઝાડ, જમિાજ પુ૰ઉપરને અ હિમાલ્ય પ્રતિકરંજ, હિયુન પુ કળીયુગ,
હિપુરાવા સ્ત્રી માધ મહીનાની પૂનેમ. હિજ ત્રિ ગહન, મિશ્ર. નહિવૃક્ષ પુ॰ એહેડાનું ઝાડ. જિાતિ સ્ત્રો॰ એક જાતની વનસ્પતિ. છી સ્ત્રી ફળની કળી. લુધી પુ॰ એક જાતનું વાદિત્ર, ઝાંજ. જીલ્લા સ્ત્રી॰ તારા, દારૂની દુકાન, ઉંબાડીયું. ષ પુ॰ પાડેા.
વર્ષ ૧૦ પાપ.
હુષ ત્રિ॰ પાપી, મેલું, નિ’ધ, અસમ. જીષયોનિ ત્રિ. અશુદ્ધે ઉત્પત્તિવાળું,
३६०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લુષિત ત્રિ. મેલું, દુષ્ટ, ક્રૂર. લુષિત ત્રિ॰ પાપી, મેલું. જીણી સ્ત્રી ભેંસ.
कल्पद्रु
બૂતર પુ॰ તે નામના એક દેશ. બૂતર ત્રિ॰ કબૂતર દેશમાં રહેનાર. હેયર ૬૦ શરીર. જોત્તર ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ શબ્દવાળું જોત્તાહ ત્રિ. ઉપરના અ.
વો પુન ઘી-તેલ વગેરેના એક પ્રકારને પાકસંસ્કાર, દંભ, પાખ’ડ, એહેડાનું ઝાડ, વિષ્ટા, પાપ, કચરા, મેલ, ગાળ, કાનના મેલ, ચટણી જેવા વાટેલા પદાર્થ, કાઢું.
જ ત્રિ॰ પાપી.
ન ન॰ શઠતાયુક્ત આચરણુ, હ પુ॰ દાડમનું ઝાડ, ષ્ઠિ પુ॰ વિષ્ણુના દશમે અવતાર. જનિ પુ॰ ઉપરના અ પુિરાળ ન॰ તે નામનું એક ઉપપુરાણુ, ૯૫ પુ॰ સૃષ્ટિ, બ્રહ્માની રાત્રિરૂપ પ્રલય, બ્રહ્માના દિવસરૂપ કાળ, રચવું, વિકલ્પ, વિધાન, વિધિ, હરકાઇ આચારગ્રંથ, ઠરાવ, કલ્પવૃક્ષ, દંભ, ગુડ્ડા, અવાજ, નીરે ગીપણું, વેશ.
૪૫ ત્રિ॰ યાગ્ય, સમ
૫૪ ત્રિ૦ રચનાર, આરેાપ કરનાર. ૫૪ પુ॰૧ પુ॰ જુએ, હજામ, કચરા વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
પાર પુ॰ કલ્પસૂત્ર વગેરે આચાર થ
કરનાર, હજામ. પાર ત્રિવેશ વગેરે કરનાર. de૫ારા પુ॰ વાર પુ॰ જુએ. ૫ક્ષય પુ॰ પ્રલય, સૃષ્ટિને ક્ષય, પતરું પુ॰ કલ્પવૃક્ષ, તે નામના એક ગ્રંથ. ૫૬ પુ॰ કલ્પવૃક્ષ.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कल्प द्रुम
कल्याण
પકુમ પુત્ર કલ્પવૃક્ષ. સાક્ષર ન કાપવું, છેદવું, રચના, વિધાન,
આપ, તર્ક, અટકળ, નિશ્ચય, શિલ્પ વગેરે ક્રિયા. #પના શ્રીરચના, વિધાન, ચઢવા માટે
હાથીને તૈયાર કરે, નૈયાયિકમતે તે નામનું એક અનુમાન, મીમાંસક અને વેદાંતિમતે અર્થપત્તિરૂપ પ્રમાણ, તર્ક,
ભૂષણ, અટકળ. થાપનાલિસિ ત્રિ. અરિથરતત્કાળ નાશ
પામનાર હરકેઈ પદાર્થ, જ્યની સ્ત્રી કાતર.
પનીર ત્રિ. કલ્પના કરવા યોગ્ય. કાપા પુત્ર કલ્પવૃક્ષ, મહાદાન તરીકે
આપવાનું સેનાનું વૃક્ષાકાર કઈ દ્રવ્ય. જ્યપાલપાન ૧૦ કલ્પવૃક્ષનું દાન-એક
મહાદાન. ચોપાટ પુ૦ દારૂ વેચનાર. પત્રતા સ્ત્રી- દેવતાઈ વેલ, મહાદાન
તરીકે આપવાનું સોનાનું એક કાવ્ય. પોપઢતાવાન ૧૦ તે નામે એક મહાદાન.
ઈતિકા સ્ત્રી જાગ્રતા જુએ. e૫ વર્ષ પુ તે નામને એક યાદવ. વપક્ષ ઉ૦ કલ્પવૃક્ષ. કરપત્ર ૧૦ આચારને જણાવનારો
સૂત્રગ્રંથ. જાપતિ પુત્ર પ્રલય.
પાન્તરિન ત્રિપ્રલયકાળસુધી રહેનાર. પિત્ત ત્રિકલ્પેલ, રચેલ, જણાયેલ, આપેલ, કૃત્રિમ સંજ્ઞાથી કહેલ. પિતા પુત્ર ચઢવા માટે તૈયાર કરેલો હાથી. પિતાઈ ત્રિજેને અર્ધ આપ કર્યો
છે તે. માનિ ત્રિરચનાર, કલ્પના કરનાર,
વેષ કરનાર,
પિન હજામ, સાથ ત્રિ રચવા ગ્ય, આરોપવા યોગ્ય,
કલ્પના કરવા યોગ્ય, કરવા યોગ્ય, આચરવા યોગ્ય
મન ન કર્મ, કામ. કાર્માદિ પુત્ર તેજ. યશ્રી ૧૦ જવલંત તેજ. થમ પાપ, હાથને છે. ઉત્તમ તે નામનું એક નરક, -
તિષપ્રસિદ્ધ એક મહિને. વારમષ ત્રિ પાપી, મેલું. હિમા પુત્ર કાબરચિત્રો રંગ, કાળો રંગ,
ભૂખરો રંગ, રાક્ષસ, સુગંધી ડાંગર, એક
જાતને અગ્નિ, એક જાતને સાપ. થી ત્રિક કાબરચિવું, કાળું, ભુખરૂં.
માપપટ પુ૦ મહાદેવ. રામાપવા સૂર્યવંશી એક રાજા.
માપી શ્રી કાબરચિત્રી કેઈ સ્ત્રી જાતિ, યમુના નદી. ન્ય 1૦ પરેઢીયું, સવાર, મધ, દારૂ,
ગઈ કાલ, આવતી કાલ. વાય ઝિવ નીરોગી, સજજ, સમર્થ, ઉદ્યોગ,
તૈયાર, કાલું બબડું, પઢાવેલું, શીખવેલું. ચન્નધિ સ્ત્રીપ્રાતઃકાળનું ભોજન, પ્રાત:કાળે ખાવા યોગ્ય પદાર્થ
ચતા સ્ત્રી આરોગ્ય. શક્યત્વ ર૦ આરોગ્ય. વાર્દિ પુત્ર દારૂ વેચનાર.
થપાટલા દારૂ વેચનાર.
જ્યવર્ત પુરુ પ્રાતઃકાળનું ભેજન. રાજ્ય સ્ત્રી નીરોગી સ્ત્રી, દારૂ, શુભ વાણી, હરડે.
કલ્યાણ, મંગળ, સોનું, સુદૈવ. ચાઇ ત્રિ, મંગળવાળું, કલ્યાણયુક્ત, સુખી.
૪૬
For Private and Personal Use Only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कल्याणकगुड
३६२
कवलप्रस्थ
-
ચામુહ વૈદક વિધિથી ઔષધરૂપ | # સ્વાઆ૦ ૩૦ સે સ્તુતિ કરવી, કરેલો ગોળ.
વખાણવું. સાચાપત ૧૦ વૈદક વિધિથી ઔષધરૂપ વૈ g૦ ગ્રાસ, કાળીયો. કરેલું ઘી.
વે ન ચોમાસામાં થતી છત્રાકાર બિવહાઇટવા = વૈદકવિધિથી ઔષધરૂપ લાડીની ટોપી. કરેલું મીઠું.
સાવજ પુo ઢોલ, ગભાણ્ડ વૃક્ષપિતત્યાયન પુજ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક ગ.
પાપડે, તજ, ભેજપત્રનું ઝાડ, લાંબી વચાપત ત્રિ શાસ્ત્રોક્ત કર્મ કરનાર, પીપરનું ઝાડ, રણનું નગારું, દુંદુભિ, હરકેઈ કલ્યાણ કરનાર.
કવચરૂપે હું અક્ષર. વ્યાવત ઝિ૦ કલ્યાણવાળું, મંગળયુક્ત, વર્ષ ૧૦ પુત્ર બંપર હાથાવાવ ૧૦ સ્વસ્તિવાચન.
વરપત્ર ૩૦ ભાજપત્રનું ઝાડ. રાખવા પુમસૂર
વર પુબન્નર ધારણ કરી શકે યાણિ સ્ત્રી મણસીલ ધાતુ.
તે કુમાર વાાિન ૦િ કલ્યાણવાળું.
ય વન ત્રિબખર ધારણ કરનાર, હાનિનો સ્ત્રી બલા ઔષધિ. જીવટી શ્રી. કમાડ, બારણું. વાળી સ્ત્રી, ગાય, જંગલી અડદ, રાળ. યતો સ્ત્રી જેમાં “' એવો શબ્દ જ્યાખ્યાgિo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ આવે છે તેવી અચા. એક શબ્દસમૂહ.
વાવનિ સ્ત્રી, એક જાતનું માછલું. વથી પઢિ દારૂ વેચનાર.
કાવત્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ચાપ૮િ go ઉપર અર્થ.
વવર પુત્ર પાઠક, અધ્યાપક, કાબરચિત્રો યુષ ર૦ મણિબંધ.
ગ. થો સ્વામાત્મ. જે શબ્દ કરે, વવર પુ. ૧૦ લવણ-મીઠું, ખાટું.
શબ્દ નહિ કરવો, બહેરા થવું, મુંગા થવું. વાવર ત્રિ. કેશને અલંકાર, કાબરચિવું, રાહ ત્રિ, બહેરું.
જડેલ, સંબંધ પામેલ, મિશ્ર થયેલ. કેતા સ્વ. નીચેના અર્થ.
જાવર ઉ૦ કેદી. શકત્વ સ્વર કાઢવા, બહેરાશ, બહેરાપણું. વર સ્ત્રી કેદમાં રહેલી કોઈ સ્ત્રી. ત્તિ અર્થે આવતી કાલે.
કવર સ્ત્રી પુષ્પ નામની વનસ્પતિ. ૧૪ પુ. મોટે તરંગમોટું મેલું,
વારે સ્ત્રી કેશને અંડે. હર્ષ, આનંદ.
જાવ ક, ખ, ગ, ઘ, ડ-એ અક્ષરે. કોઢ ત્રિ. શત્રુ.
વય ત્રિકવર્ગમાં હોનાર. રાતિ ત્રિમોટા તરંગોવાળું થયેલ.
રાવજી પુત્ર પ્રાસ, કળી, એક જાતનું વાહટન ત્રિક મોટા તરંગવાળું
માછલું, વૈદ્યકમાં કહેલી રોગના નાશ સ્કોર્જિન પુછે તે નામને અક દેશ.
માટેની કોઈ દ્રવ્યની અમુક ક્રિયા. હિની સ્ત્રી મોટા તરંગવાળો નદી. . વપ્રદ પુત્ર કેળીયો લેવો. શew g૦ રાજતરંગિણી ગ્રંથને કર્તા. |
ગ્રામ્ય કોઈ એક માપ,
For Private and Personal Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कवलिका
হাই
જસ્ટિવ સ્ત્રી, ગુમડા વગેરે ઉપર બાંધઃ |
વાની પેટીસ. સ્કિત ત્રિ. કેળો કરેલ, ગ્રાસ કરેલ, ખાધેલ, વ્યાપ્ત. વર્ ત્રિ છિદ્રવાળું બારણું વગેરે. જય 7િ૦ છિદ્રવાળું બારણું વગેરે. વર પુ. બર, એક પ્રકારની કાંટાની
જાત.. વાટ ન કમાડ, બારણું. રાવાર ત્રિ. બારણું તેડી શકનાર ચોર
વગેરે. વટવર ૧૦ એક જાતનું ઝાડ, રાવારી સ્ત્રી નાનું બારણું.
વાર ન૦ કમળ. જારિ ત્રિો ખરાબ શત્રુ.
વારણ ત્રિખરાબ સહાય, રવિ પુ. સર્વજ્ઞ બ્રહ્મ, સ્તુતિ કરવા યોગ્ય,
વામિકિ મુનિ, કવિતા બનાવનાર, ભૂગુને પુત્ર એક ઋષિ, શુક્રાચાર્ય, સૂર્ય, કલ્કિદેવનો મોટો ભાઈ, ચેર યુદ્ધો, ચાક્ષુષ મનુથી વૈરાજ પ્રજાપતિની કન્યામાં ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર, ઘુવડ પક્ષી, આકડાનું ઝાડ, વિ ત્રિવ સ્તુતિ કરનાર, સર્વ7, બુદ્ધિમાન. કવિ સ્ત્રો લગામ. વિવો ૩૦ લગામ. વિપકુમ પુ. બોપદેવ પંડિતે કરેલો
તે નામને ધાતુપાગ્રંથ. વિવાહપતા શ્રી. તે નામનો એક ગ્રંથ. જલિવ શ્રી. લગામ, એક જાતનું માછલું,
કવિકાપુષ્પ. જિકg g૦ વાલ્મિકી મુનિ. કવિતા ત્રિ. મહાન કવિ. કવિતમ ત્રિઉપરને અર્થ કવિતા » કવિનું કર્મ, કવિતા, કવિપણું. વિત્ર ન ઉપરના અર્થ વિપુત્ર ૬૦ શુક્રાચાર્ય
લગામ. વિચ ૧૦ તે નામને એક ગ્રંથ. કાલિદાન પુ. મહાન કવિ. વિરમાયા પુત્ર વાલ્મીકિ મુનિ. વિન્દ્ર ત્રિ- સ્તુતિ કરનાર, શબ્દ કરનાર વિશ્વાતિ સ્ત્રી એક જાતની વીણું. વિવાાિ પુત્ર વાલ્મીકી મુનિ. વાવિહિન ત્રિ કાવ્ય જાણનાર. જેવા સ્ત્રી લગામ. જય ન લગામ. જાવીત ત્રિ. કવિના જેવું, પોતાની સ્તુતિ
કરવા ઈચ્છનાર. રવીન્ ત્રિ. મહાન કવિ. કવીરણી સ્ત્રી, મહાન કવિ કઈ સ્ત્રી. લવૂ૪ ૨૦ જોતિષપ્રસિદ્ધ તે નામનો
એક યોગ.. સ્ટ ન કમળ.
છેડો ગરમ સ્પર્શ કાજso fઝ૦ થોડા ગરમ સ્પર્શવાળું.
૭ ૧૦ પિતૃઓને ઉદ્દેશી અપાતું અન્ન. વચ્ચે ત્રિ સ્તુતિ કરવા યોગ્ય, સ્તુતિ
કરનાર. જાળવદ પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ.
થવસ્ત્ર પુત્ર અગ્નિ, તે નામના પિતૃદેવ. સાથarદ્ ૩ અગ્નિ.
શવાદ પુત્ર અગ્નિ. રઘવાટુન ૫૦ અગ્નિ. ર ૨૦ ૧૦ સે શબ્દ કરે છે જવું,
શાસન કરવું સારા પુત્ર ચાબુક કોરડે. વારા પુત્ર તે નામનો એક ઋષિ વારાષ્ટ્ર નવે પાણી.
સ્ત્રી ચાબુક, જાત્રા નો ઘોડાને ત્રણ પ્રકારે ચાબુક
મારવાની રીત. કરાઈ ત્રિ ચાબુક મારવા ગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાજા પુત્ર નાળીયે. રાપર ત્રિનોળીયાના જેવા પગવાળું, શિપુ ૫૦ અન્ન, આછાદન–બીછાનું, પાથરણ, ઢાંકણ, એક જાતનું આસન, મસૂરીયું, ગાલમસૂરીયું, એશકું. શીશા જેણે બચ્ચાં જણ્યાં હોય તેવી નળાયણ. શું પુ. ચેદિપુત્ર એક રાજા. વારો પુત્ર તે નામનો એક યક્ષ. જો સ્ત્રીએક જાતનું વણકંદ, ત્વષ્ટાની
ચૌદમી કન્યા. રોહ પુ. ભારતવર્ષના નવ ખંડમાં
એક ખંડ. રોહ પુ. એક જાતનો કંદ. કરવા પીઠનું હાડકું. વારો સ્ત્રી રાહ જુએ.
રમત પુત્ર તે નામને એક યવન રાજા. કર ત્રિ. હિંસક રાક્ષસ વગેરે. જન સવ્ય કાઈક. કાશિત ચ૦ કઇક. કામ ૧૦ મૂર્છા, મોહ, પાપ.
રાઇ ત્રિ. મલિન, મેલું, પાપી. વરના ર૦ વરમ પુ. જુઓ. કારમીર પુરુ કાશ્મીર દેશ. વરરામન ૧૦ કાશ્મીર દેશનું કેસર. રમી ર૦ ઉપરનો અર્થ રથ ૧૦ દારૂ, ચાબુકના પ્રહારને યોગ્ય
ઘોડાને મધ્ય ભાગ. કર ત્રિચાબુકના પ્રહારને યોગ્ય. વારથv g૦ તે નામને એક ઋષિ, એક
જાતને મૃગ, એક જાતનું માછલું, કાચબો. થપના પુત્ર ગરૂડ, રયપણુત ઉ૦ ગરૂડ. ય ખ્યા ૬૦ ૪૦ ટુ નીચવવું, ક્ષીણ
કરવું, ઘસવું.
૪ પુ. કસટી કરવાને પત્થર
ત્રિ- અપક્વ શલાટુ ઉષા ૨૦ ઘસવું, ચલાવવું, હલાવવું,
કંપાવવું. sr સ્ત્રી, ચાબુક, Sા પુત્ર અગ્નિ, સૂર્ય. Sા પુ૧૦ તુ રસ, રાગ-દ્વેષાદિ દોષ, નિર્વિકલ્પક સમાધિનું એક વિદ્ય, રાગી, અનુરાગવાળું, સુગંધી, અપ, રાગ, એક જાતને કવાથ, નિર્યાસ-રસ, વિલેપન, અંગરાગ, કલિયુગ, લાલપીળે મિશ્રરંગ, ભગવો રંગ. Nય પુ નાક વૃક્ષ. કપાય ત્રિ. તુરું, લાલ રંગવાળું. કષાયત પુત્ર રાતું લોધર. પાપા પુ. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક જાતને
કવાથ. કાણાપાન ૧૦ ઉકાળો પીવો તે. aષયપાળી સ્ત્રી તે નામને એક દેશ. પાયથાવનાર પુછે તુવેર ધાન્ય. પારંવારિકવર પુ. એક જાતને કીડે. વાચા સ્ત્રીદુરાલભા વનસ્પતિ. શકિત ત્રિ. તુરૂ થયેલ, કસાઈ ગયેલ,
લાલ-પીળું થયેલ–લાલપીળું કરેલ. sચિન ૩. સાગનું ઝાડ, ખજૂરનું ઝાડ,
લકુચ વૃક્ષ. કાલિન ત્રિતુરું, કસાયેલું, લાલ-પીળા રંગવાળું, ભગવા રંગવાળું. fક ત્રિહિંસા કરનાર કાપવા સ્ત્રી પક્ષી જાતિ, કેદાળી. પૈT સ્ત્રી, વાહ! જુઓ, એક જાતનો તૃણુકંદ.
૪ પુ. એક જાતનું કૃમિ-કરમીયુંચરમ, શત્રુ, રોગ વગેરે. વાર ૧૦ પીડા, દુ:ખ.
For Private and Personal Use Only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कष्ट
काकचश्चा
છ ત્રિપીડા કરનાર, ગહન, પીડાયુક્ત, | 7રિકા સ્ત્રી નીચે શબ્દ જુઓ. કષ્ટસાધ્ય..
7 સ્ત્રી મૃગની ઘૂંટીમાં થનારે એક જદાર પુછે સંસાર.
સુગંધી પદાર્થ દર ત્રિ. પીડા કરનાર.
7 શ્રી કસ્તૂરીના ગંધ જેવી યાદવ સંસાર.
ગંધવાળો એક જાતનો વેલો. ક રવા ત્રિક કષ્ટકારક, દુઃખદાયક. તૂવિ . ઉપરનો અર્થ કારy S૦ કષ્ટસાધ્ય શત્રુ.
મઠ ર૦ રૂમ જુઓ. Bરથાન ૦ દુઃખદ સ્થાન.
કર ત્રિ. મેલું, પાપી. થર્ ૦ ૦ ૦ સે જવું. ૩૬+ ઉચે કર ત્રિ. જનાર, હિંસા કરનાર.
જવું. નિ+નિHદૂર કરવું, હાંકી કાઢવું. કય સૂર્યને ઘડે. વિ + પ્રકાશવું. મનુ+વિ + યોગ્ય રીતે હિરા પુત્ર દયાપાત્ર કરોડ. વિકાસવું. કવિ + જાત્યંત વિકાસવું. યહ પુબગલે. સન્ + સારી રીતે જવું.
વય પુતે નામને એક ઋષિ. વાંર્ હતાં. ભાભ૦ ૦ મ્ નાશ કરે, ધિય પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. જવું.
હિgઉપરને અર્થ. જન્ મારા માટે ૩૦ સેટ નાશ કરે, વાર પુત્ર તે નામને એક ઋષિ.
૪ ૩૦ ઉપરનો અર્થ પર કસોટી કરવાને પત્થર.
ર૦ ધોળું કમળ. કાનન કુ. ઉધરસને રોગ.
પુત્ર કાંસાનું વાસણું સના સ્ત્રી એક જાતની સૂતા.
ત્રિ. કંસથી અધિષિત, ભોજદેશમાં પાદન ૬૦ અરડુસીનું ઝાડ.
રહેનાર. થરાદ પુત્ર એક જાતને સપ.
થી ૧૦ કાંસું. ૪ પુ. ઉપરને અર્થ.
wi૨ ૧૦ કાંસું. જાનુ નો શ્રાદ્ધકાળે પિતૃઓને આપવામાં
iીર પુત્ર કંસારા. આવતું જળ.
વાચન૪િ પુ. એક પ્રકારનું અંજનવારિપુ ૫૦ શિપુ જુઓ, અન્ન.
આંજણ. તે ૫૦ શેર જુઓ, ભુંડને પ્રિય
લા કાગડા, કાકવંધા વનસ્પતિ, તે એવો એક જાતને જળકંદ.
નામનો એક બેટ. તેહ શ્રી. વI જુઓ, પીઠનું
જવા ૦િ લૂલું, લંગડું, થોડા જળવાળું. હાડકું.
કાકા ને કાગડાઓને સમુદાય, એક પ્રકે ૬૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કારનું તિલક, એક પ્રકારનો સુરતબંધ. એક શબ્દસમૂહ.
વાગુ પુએક જાતનું ધાન્ય-કાંગ. સન્મ સ્ત્રી, ગાડાના આગળના ભાગમાં કાકા સ્ત્રી કાકવંધા નામની વનસ્પતિ. નીચે રહેલો ઉટડો.
રાજયતિ પુ. સ્ત્રી કાગડાનું સંતાન. વસ્તી ૧૦ તે નામનું એક શહેર.
# સ્ત્રી મહાકરંજ નામનું ઝાડ. જતુર સ્ત્રી કસ્તૂરી.
જિગ્ના શ્રી. ચણોઠી.
For Private and Personal Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काकचिञ्चा
३६६
काकरहा
ક ર ત્રિ. કાકદી દેશમાં વસનાર
આયુધજીવી સંધ. કાપસ પુત્ર મસ્તક નીચે છેક કાન સુધી
પહોંચેલા કેશ-કાન છરીયા. #પાધર ત્રિવેકાન છરીયા ધારણ કરનારે. જાર પુત્ર તે નામને એક રતિબંધ. વાપર 7કાગડાનું પગલું, કાગડાના
પગલા જેવડું કઈ માપ, લેખકસંપ્રદાયપ્રસિદ્ધ એક રેખા, પff સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ.
કાગડાને પ્રિય એક જાતનું પીલુ. વાસ્તુ પુ. ઉપરને અર્થ.
પુછ કેયલ.
પુષ્ટ પુકેયલ. વાપુu R૦ એક જાતનું વૃક્ષ. વાય ત્રિ- જળથી ભરપૂર કૂ-નદ
વગેરે.
વિચાર સ્ત્રીચણેઠી.
જિગ્ન સ્ત્રી, ચણોઠી. કવિ શ્રી. ચણોઠી. થrછ૩૦ ખંજન પક્ષી-દીવાળી ઘોડે. ચાલીઘા સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ. જિગડુ સ્ત્રી એક પ્રકારની જાંબુડી.
નવૂ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ રવિણ ૧૦ એક જાતને કઢનો રોગ. # ૧૦ ઉપરને અર્થ.
ત્તિ સ્ત્રી, ચણેઠી.
કરતી સ્ત્રીચણેઠી. વાતાત્રી ૨૦ કાગડાનું બેસવું અને
તાડના ફળનું પડવું–એ પ્રકારે આકસ્મિક "પ્રાપ્તિ-સૂચક ન્યાય.
ત્તિ સ્ત્રી કાકજંઘા વનસ્પતિ, ચણોઠી. વિહિન્દુ પુરુ એક જાતનું ઝાડ-એક
જાતના પીલુનું ઝાડ, યાતિન કાકતિંદુક વૃક્ષનું ફળ
પીલુનું ફળ. યl age g૦ કાળું અગર.
શ્રી. કાકાસા વનસ્પતિ. વિકgro I સ્ત્રી, ચણોઠી. જાતુષ સ્ત્રી જેનાથી ગિલ્ટ કરવામાં
આવે છે તે પિત્તળ, કાકાસાવૃક્ષ. વિરક્ત કાગડાના દાંત શોધવા
જે નિષ્ફળ પ્રયાસસૂચક ન્યાય. સાધ્ય ૫૦ વડવાગ્નિ-વડવાનલ. કાજનામન પુરુ એક જાતનું ઝાડ. કાનાણ પુ. એક જાતનું ઝાડ. જવાનના સ્ત્રો કાકવંધા વનસ્પતિ.
નાસિક સ્ત્રી ઉપર અર્થ, નસેતર. કાજુ પુકાકંદી દેશમાં હોનાર-થનારરહેનાર.
નિઃ વી. તે નામનો એક દેશ. થવી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
જ સ્ત્રી જળથી ભરપૂર નદી. ૧ ૪ પુ. લીંબડાનું ઝાડ. વાવવા સ્ત્રી કાગડીની પેઠે માત્ર એક
પુત્રને જન્મ આપી વાંઝણી થયેલી સ્ત્રી, લવાજી કાગડાને આપવાને બળિ. લાવામાં સ્ત્રી મહાકરંજ વૃક્ષ.
મીર પુરુ ઘુવડ. વાલમજૂT T૦ દાયૂહ પક્ષી. લારામર્ મહાકાલ વૃક્ષ. વવામા ઉ૦ ઉપરનો અર્થ.
કામrfજ સ્ત્રી કાયફળને વેલે. લાવામાં સ્ત્રી ઉપર અર્થ. લોકમાતૃ સ્ત્ર ઉપરનો અર્થ, વરામુ સ્ત્રી રૂપ જુઓ. વાચવ . એક નિષ્ફળ ઘાસ-ધાન્ય. વહત કાગડાને શબ્દ. જ ET સ્ત્ર એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
काकरूक
www.kobatirth.org
વ્યાજ પુ॰ સ્ત્રીને વશ થયેલા-સ્ત્રીના કહેવા પ્રમાણે કરનારા કાઇ પુરૂષ, દંભ, પાખંડ, ઘુવડ.
હ્રાસજ્જ ત્રિ॰ નિધન, ખીકણ, દિગંબર. જાજ ૬૦ ડામાં રહેલા ઉન્નત પ્રદેશ-કાકડે.
દ્ધિ પુ॰ દ્રોણકાક-એક જાતના કાગડા. નાજ પુ॰ કાગડા, એક જાતના કાગડા,
સાઠ દિવસે થનારૂં એક જાતનું ધાન્ય. નાહિ ત્રી॰ સૂક્ષ્મ અને મધુર એવા અદ્ભુત અવાજ, ચેરીનું સાધન પદાર્થ, ચણાઠી.
જાળતી શ્રી. ઉપરના અ. વ્હાલીત યુવા છીરવ જુએ. જાહીદ્રાક્ષાસ્રી ખીયાં વગરની ઝીણી દ્રાક્ષ.
જાહીરવ પુ॰ કાયલ, સૂક્ષ્મ અને મધુર એવા અવાજ.
બાળવર્ણમા સ્ત્રી એક જાતની જાત્રુડી. વાયલુરી સ્રી નીચેને અ. જાવહી સ્રી સ્વણુ વલ્લી નામના વેલેા. વાાિશ્રી પુ॰ાતુરી જુએ. જાગીર્ત્ત પુ॰ખકવૃક્ષ-નામનું ઝાડ. વાજો સ્ત્રી. ઉપરના અ. હાર્ન પુ૦ાતિન્તુ જુએ. રાજા શ્રી કાકનાસા વૃક્ષ, કાકાલી વૃક્ષ, કાકજ ધા વનસ્પતિ, ચેણેાડી, મલસ્પૂનામની વનસ્પતિ, જામી જુઓ. જાજાક્ષનો ન્યાય પુ॰ જેમ કાગડાનું એક નેત્ર બન્ને તરફ ફરીને નેત્રકા કરે છે તેમ બન્ને તરફ સંબધ જણાવનારા
ન્યાય.
સાવાડા શ્રી કાકજંઘા વનસ્પતિ. काकाङ्गी स्त्री० काकजंघा . જાળાથી સ્ત્રી કાકજધા–વનસ્પતિ, ા ાજુ પુ॰ 7॰ કાગડીનુ ઇંડું.
३६७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
aratgafter
હાજાપરૢ પુ॰ મહાર્તિમ વૃક્ષ. જાજાડા શ્રી. નીચેને અય. જ્ઞાન્તાન્તી સ્રો॰ કાલશિંબી વનસ્પતિ, મહાëોતિષ્મતી વનસ્પતિ.
જાલાડીલા શ્રી શિવૌ જુએ. હાજાનો સ્ત્રી॰ ચણાડી, ધેાળી ચણાઠી, કુલિક વૃક્ષ.
જાચુ પુ॰ સ્વણુ વલ્લી વૃક્ષ. હાહાર ત્રિ॰ પાણીને સ્રવનાર–કરનાર. હાòાર પુ॰ ધ્રુવડ.
ાિહ પુ॰ એક જાતનેા કાગડે. શાળા પુઃ શ્રી કાગડાનું સંતાન. િિના સ્ત્રી માસના ચેાથે ભાગ, પણને ચાથેા ભાગ, એક પૈસા. હાજિની સ્ત્રી ઉપરના અ. જાહિની સ્રી. ઉપરના અ. શિષ્ઠ પુ॰ કાકડે.
જાળી સ્ત્રી કાગડી, એક જાતની વેલ, કાકાલી વનસ્પતિ.
જાદુ સ્ત્રી. શોક-ભય વગેરેથી અવાજમાં વિકાર.
જાહત્મ્ય પુ॰ કકુત્સ્યને વંશજ. હાલ ન॰ તાળવું.
હ્રાહમ ત્રિ॰ કકુભ છંદને પ્રગાથ વગેરે, દિશાસબંધી.
વાવેજી પુ॰ એક જાતનુ ઘાસ, એક જાતને કાસા. •
વેન્દુ પુ॰ કુલિકટ્ટા . ાટ પુ॰ લીમડાનું ઝાડ. જાવિ પુ॰ એક જાતનું માછલું. હાજોની સ્ત્રી. એક જાતની માછલી. જાગોલુમ્બર પુ॰ એક જાતનું ઉંબરાનુ
ઝાડ.
રાજોદુમ્વરિયા શ્રી એક જાતનેા ઉંબરેા. જોદુમ્બર પુ॰ ઉપરના અ તાજોવુંવરિયા હા॰ એક જાતના ઉંબ
રાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
काकोदर
જાજો ૩૦ સ. જાજાજી ન॰ તે નામે એક નરક. હાજોહ પુ॰ તે નામનુ એક નરક, એક જાતના કાગડા, કુંભાર, સર્પ, એક જાતનુ ભુંડ, કાકાલી વનસ્પતિ. જાજાણી સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ. જાૌજૂદ ન॰ કાગડા અને ધ્રુવડ. રાજીવૃત્તિા શ્રી કાગડા અને ઘુવડ વચ્ચે વૈરભાવ.
કાકાલી
હાજીયાવિ પુ॰ વૈદુકપ્રસિદ્ધ વગેરે વનસ્પતિને સમૂહ. હાજોટર યુસુશ્રુતપ્રસિદ્ધ એક કણ'ધાકૃતિ.
જાંર્ સ્વા॰ ૫૦ ૧૦ સેટ્ ઇચ્છવું .અનુ+ અનુકૂલપણે ઇચ્છવું, ગમિ+ સન્મુખપણે ઈચ્છવું, બા+ સારી રીતે ઇચ્છવું, પ્રતિ+ સામી આશા રાખવી, પ્રત્તિ+ લા+સામેથી આશા રાખવી, સામેથી ઇચ્છવું. ક્ષ પુ॰ કટાક્ષ. જાક્ષી શ્રી તુવેર, સારડી માટી. જાક્ષીય પુ૦ ગૌતમથી શૂદ્ર જાતિની સ્ત્રીમાં
ઉત્પન્ન થયેલા એક પુત્ર, સરગવાનું ઝાડ. હાથીવદ પુ॰ સરગવાનું ઝાડ. નાક્ષીવત પુ॰દી તમસ્ઋષિને શુદ્ર
સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર. હાક્ષાયત પુ॰ કક્ષીવતં મુનિને પુત્ર. નાક્ષીવત ત્રિ॰ કક્ષીવત મુનિસબંધી. ગ પુ॰ કાગડા.
જાગવું ન॰ લખવાના કાગળ,
હ્રાપ્તિ ૩૦ થોડા અગ્નિ.
શાંક્ષા શ્રી અભિલાષ, ઇચ્છા. ગયા સૌ કાઢી.
હાંર્ સ્વામ॰ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું અ આંધવું સ.
ાત્ર ન॰
કાચ, તેત્રના એક રેગ.
३६८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काञ्चनक्षीरिणी
નાચ પુ॰ કાચ, એક જાતના મણિ, ક્ષાર,
શી
વાચન ૬૦ પુસ્તક વગેરેનું બંધન. વાચન અન્ય કાઈક સ્ત્રી. જાચનજ ન॰ પુસ્તક વગેરેનું મંધન. નાચનર્જિન પુ૦ લેખપત્ર. હાત્વમાનન ૬૦ કાચનું વાસણ. હ્રાસમજ ૧૦ કાચમાંથી થનારૂં એક જાતનું મીઠું.
વિહવળ ૬૦ ઉપરના અ. જ્ઞાનસંમત્ર માનમરુ જુએ. હાચસૌવલ ૧૦૨મજ જુએ. જાવસ્થાહી સ્રી કાચતી રકાખી, ફલેરુહા
વૃક્ષ.
વાક્ષ પુ॰ એક જાતને ખગો!. ઋષિષ પુ॰ સેાનું, ચાડીયા. પાષિત ત્રિશી’કા ઉપર ચઢાવેલ. હાચિત્ અન્ય કાઇક સ્ત્રી. જ્ઞાત્ત્વિમ પુ॰દેવમંદિરમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક જાતનું ઝાડ.
જૂજ પુ॰ માર, કુકડા, કાકપક્ષી, ચક્રવાક પક્ષી, કાચંડે. નાનોસૂવ નામજ જુએ. જાનજી ન॰ ખરાબ પાણી. હાશ્ચન ન દીપવું, પ્રકાશવું, સેાનું, પદ્મકેસર, નાગકેસરનું ફૂલ, ધન, હરતાલ, બંધન. નાશ્વના પુ॰ ચંપાનું ઝાડ, નાગકેસરનું
ઝાડ, ઉંબરાનું ઝાડ, ધંતુરાનું ઝાડ, કાંચન વૃક્ષ.
જાચન ત્રિ॰ સેાનાના વિકાર–દાગીના વગેરે. હાર્શ્વન અન્ય કાઈક સ્ત્રીતે.
વાચન ન૦ હરતાલ.
હાશ્ચન પુ॰ કેાવિદાર વૃક્ષ. કાયનહી સ્રી સાનેરી કેળ. પાચનળિી સ્ત્રી॰ શતમૂલી વનસ્પતિ. હાયનક્ષીરિની છો॰ એક જાતને વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काश्चनगिरि
३६९
काण्डकारक
કરનારાઓને ધર્મ અથવા આમ્રાય કે
સમૂહ..
રિન્ય નવ કઠણપણું, કઠિનતા. arદન્યEસ્ટ ૬૦ કેઠિનું ઝાઠ. સાનિ પુત્ર તે નામને એક ઋષિ, રોજ ત્રિ. કાઠેરણીસંબંધી.
કાગડે. ત્રિકાણું, એક આંખવાળું. મિતિ પુતે નામને એક યક્ષ. વાવ ત્રિ. પ્રકાશમાન, પ્રદીપ્ત, સુંદર,
દબાયેલ, વશ થયેલ, પૂર્ણ કરેલ. લાવે પુત્ર કાગડે, વય પુ કાણી–એક આંખવાળો સ્ત્રીને
પુત્ર vષધ કાણુ સ્ત્રીના પુત્રને વિષય
શાચનરિ ઉમેરૂ પર્વત, દાન આપવા માટે કલ્પેલો સેનાને પર્વત.
સેના જેવા ફૂલવાળું એક જાતનું ઝાડ. વાચનgsી સ્ત્રીગણિયારીનું ઝાડ, યારામ go ઐલવંશનો તે નામને એક
રા . શાસનાક્ષ તે નામને એક દાનવ. રચનાર go કેવિદારવૃક્ષ-એક જાતનું
કાંચનવૃક્ષ. હાઇ g૦ ઉપરનો અર્થ યાચના પુત્ર નાગકેસરનું ઝાડ. જાની સ્ત્રી, હળદર, ગેરચના, ક્ષિરિણ
વૃક્ષ. સાચી ત્રિ સેનાનું, સેનાસંબંધી.
ચનીયા , સેનાની માળા, ગોરેચના. %િ સ્ત્રી કટિમેખલાર્કરે. શ્ચિમ ૨૦ શાંઝિઝ જુઓ. જશv૬ ૪૦ જધન, કદરાને રહેવાને . શરીરનો ભાગ, જાણી સ્ત્રી, વાગ્નિ જુઓ. વીપ ચિપ જુઓ. વસિવ ૨૦ કાંજી, કાજીક. artવર પુ. કાંજીવડું. સિતાં સ્ત્રી જીવતી લતા. પલાશી લતા. aણ સ્ત્રી મહાદ્રોણુ વૃક્ષ. વાર પુછ કુ, વિષમ માર્ગ,
ટુ ન કટુક રસ. reી ત્રિકુવામાં હોનાર-થનાર, વિષમ
માર્ગમાં તેનાર–થનાર. યાદી ૫૦ તે નામનો એક રૂ.
વાર પુત્ર સાથે જુઓ. વાટી સ્ત્રી નહિ પરણેલી-કન્યા, અસતી
દુષ્ટી-વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. લાઇટનિવા ત્રિકંટકમઈને કરેલ. વાાિ િgo વી. કંડેવિદ્ધ ઋષિનું
સંતાન.
#re R૦ સોળ હાથને દંડ, લાકડી, બાણ, પર્વ, વર્ગ, અવસર, જળ, નાળ, દી, વૃક્ષનું ડાળું, ગુ, નિર્જન, નાડીઓનો સમુદાય, કાસડાનું ઝાડ, શ્લાઘા, વખાણ, વર્ગપ્રતિપાદક કોઈ ગ્રંથ, કઈ ગ્રંથન ભાગ.
ને સાંધાથી છૂટું પડેલું એક ખડવાળું હાડકું. Tઇ ત્રિવ કાંડને અવ્યવ અથવા વિકાર. ros પુત્ર અંકેઠ વૃક્ષ. વાઇ ટુવા ઉ૦ કારેલાને વેલો. વાઇ વાજા પુત્ર કાસડે. લાઇવાર ૩૦ સેપારીનું ઝાડ, ruદવાર ત્રિબાણ બનાવનાર
વાટ ત્રિકઠ ઋષિનું, કઠ ઋષિસંબંધી. ટાટા 7 વેદની કઠ શાખાઓનું અધ્યયન {
४७
For Private and Personal Use Only
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काण्डकीलक
રૂ૭૦
कात्यायनी
reોઢ પુછ લોધિવૃક્ષ-લેધરનું ઝાડ. અઘાડે, એક જાતને વેલે. વાઇ લુઇ પુએક જાતનું ઘાસ સારી સ્ત્રી મછઠ.
લાઇડમોર પુનારાજ નામનું એક અસ્ત્ર. વાચ્છુ ૩૦ એક જાતને કાસડે. વાળી સ્ત્રી, એક જાતને વેલ-રામદૂતી.
#ારી બ્રા. નાગદન્તી વૃક્ષ. વાતિ go એક જાતને લીંબડે.
શાહે સ્ત્રી કટુક વૃક્ષ-કડુ. Iબ્લતિ પુઉપરનો અર્થ.
રાજકોટ પુત્ર રોજ જુએ. લાઇફાર તે નામને એક દેશ.
રાણ પુ. કર્વને પુત્ર, કણાના ગોત્રાપત્યને rusષા ત્રિ. કાંડધાર દેશમાં બાપદાદા
વિદ્યાથી એથી રહેનાર.
જાથી સ્ત્રીકવે ભણેલી વેદશાખા. શાહની પુ લોધવૃક્ષ-લેધરનું ઝાડ..
થત કાવ્ય, તિરસ્કાર એવા અર્થમાં વપ
રાય છે. #ાઇ પટ પુકનાત, પડદો. ઉપર ઉ૦ ઉપરને અર્થ.
યાતિ 7. તે નામનું એક વ્યાકરણ
કાલાપક વ્યાકરણ. ફgat સ્ત્રી શરપંખા વૃક્ષ.
atત ત્રિ. અધીર, કાયર, દુઃખથી વ્યાકુળ, વાકપુષ્પ દ્રોણવૃક્ષનું ફૂલ.
ભયભીત, પરવશ, ચંચળ. કપુપ ત્રી, દ્રોણવૃક્ષ. વIVઉપૃષ્ણ ત્રિશસ્ત્ર ઉપર છવનાર એક
કોઇ પુનાનું વહાણ, એક જાતનું મા
છલું, તે નામને એક ઋષિ. જાતિ.. Isપૃષ્ઠ મેટી પીઠવાળું ધનુષ
તરતા સ્ત્રી કાયાપણું, પરવશપણું
ચંચલતા. વગેરે, શસ્ત્ર ઉપર છવનારી એક જાતિ.
વાતાત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ વાહ ત્રિ. શાખામાંથી ઉગનાર.
કોતરાયણ પુ. કાતર નામના ઋષિને Uા સ્ત્રી કટુકી-કડુ. વાર્ષિ પુ. વેદના વિભાગભેદો વિષે
કાતિર્થ ૧૦ તરતા જુઓ. વિચાર ચલાવનાર જૈમિની વગેરે ઋષિ.
કતિષ્ઠ પુત્ર તે નામનું એક જાતનું માછલું, fહવત પુ. બાણને ધારણ કરનાર તે નામને એક ઋષિ. હારિ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાતાયન પુકાતલ નામના ઋષિને પુત્ર. ઇટાલ ત્રિવ વૃક્ષની શાખાઓ કાપનાર.
#ાતિ સ્ત્રી સ્તવ, સ્તોત્ર, સ્તુતિ. Tહટાવ ત્રિ. વૃક્ષની શાખાઓ કાપવાને.
થતી ઝિ૦ કાત્યાયન ઋષિસંબંધી, કાત્યાશાહી સ્ત્રીમેટી વિણા, ચાંડાલની યનનો વિદ્યાર્થી વગેરે. વિણા, બાણમય વિણ.
વાતુ પુરુ કુ. Iઇ બ્ધિ પુરુ ગ્રંથિ, પર્વ, ગાંઠ. વાતૃછા ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. alese g૦ શસ્ત્ર ઉપર જીવનાર. જાય પુ. એક જાતને અગ્નિ. veીન ૧૦ એક જાતની મોથ. its કત ઋષિને ગોત્રપુત્ર. હિલે સ્ત્રી એક જાતનું ધાન્ય, એક ત્યિાર પુ. તે નામનો એક કષિ. જાતની કાકડી.
કાત્યાયન સ્ત્રી કાત્યાયન કષિની પત્ની, શાનિ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ ગુચ્છાવાળું.
કત ઋષિની ગોત્રપુત્રી, ભગવાં વગેરે Tvહીર પુ. બાણાસ્ત્રધારી, તીરન્દાજ, } વસ્ત્ર ધારણ કરનારી અર્ધ વૃદ્ધા કઈ
ગેત્રપુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कात्यायनीतन्त्र
কাহি
-
-
-
-
-
-
સ્ત્રી, કોઈ કલ્પમાં ત ગોત્રમાં ઉત્પન્ન ( નર પુત્ર કનીત નામના રાજાને પુત્રથયેલી દુર્ગા દેવી, યાજ્ઞવલ્કય ઋષિની એક પૃશ્રવા પત્ની.
વીના કન્યાને પુત્ર, વ્યાસ, કર્ણ ત્યાચનતજ તે નામનું એક તંત્ર
પતિ પુ. પતિ, ચન્દ્ર, વસંત ઋતુ, કામદેવ, શાસ્ત્ર.
કાર્તિક સ્વામી, વાસુદેવ-પરમેશ્વર, હિકાત્યાયનીપુત્ર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી.
જજલ વૃક્ષ. માથા ઉ૦ કથક ઋષિને ગેત્રપુત્ર. ત્તિ ૧૦ કેસર, કંકુ, સુખને અંત, એક થયા ર૦ ચિત્ જુએ.
જાતનું લેટું. ભાથિજી . કથારચના કરવામાં સમર્થ, વનિત સુંદર, સારું, પ્રિય, ઈચ્છિત. કુશળ કથાકાર.
વાપસિન પુ. મેર પક્ષી. વાવ ૩૦ એક જાતને હંસ, શેલડી, યોનિપુu કેવિદાર વૃક્ષ. બાણ, કંદબનું ઝાડ.
કાત્તા પુત્ર તુન વૃક્ષ વાવ ત્રિસમૂહમાં હોનાર-થનાર, સ- તિલોદ ૩૦ અયસ્કાન્ત મણિલેહચુંબક મૂહસંબંધી, કદંબના ઝાડ સંબંધી. વાતા જીવ પત્ની, પ્રિયા, સ્ત્રી, પ્રિયંગુ
વૃક્ષ, મેટી એલચી, રેણુકા વનસ્પતિ, થવા ૧૦ શેલડીને ગોળ વગેરે, શે- નાગરમોથ, એક છંદ. લડીને વિકાર, શેલડીને દારૂ,
તારાદિ૬ g૦ આસોપાલવનું પુદહીંને મઠ્ઠો.
ઝાડ. rફાર બળદેવને પ્રિય દારૂ, કેયલ, વાતાવરણ ર૦ આસોપાલવનું ઝાડ, સરસ્વતી, મેના પક્ષી, બાણભટ્ટે રચેલી યાયિત ન કાન્તલોહ-લેહચુંબક એક કથા.
વાતાર ૩૦ એક જાતની શેલડી, વિદાર જાપાનીઝ ન દારૂ બનાવવાનું સાધન વૃક્ષ, વાંસ. વર્થ . કદંબનું ઝાડ. કરિ ૧૦ go દુર્ગમ માર્ગ, મોટું વષા શ્રી. મુણ્ડરી નામને વેલ. જંગલ, છિદ્ર.
ન બ્રી, મેઘમાલા-મેઘની પંક્તિ. વાતાર એક જાતની શેલડી. વય ત્રિકદલે બનાવેલ,
વાસ્તવિક ત્રિ. જંગલના માર્ગે કારિત્વ ૦િ કેઈ કાળે હેનાર-થનાર
આણેલ. હેય પુત્ર તેનામને એક જાતિને સાપ.
કાત્તા સ્ત્રી એક જાતની શેલડી. જન ત્રિ સેનાનું, નાસંબંધી.
ત્તિ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, શોભા, ઇચ્છા, કાનન R૦ વન, જંગલ, ઘર, બ્રહ્માનું
સ્ત્રીઓમાં ગારથી ઉત્પન્ન થનારે એક
સૌંદર્યગુણ, ચન્દ્રની કળાઓમાંની એક પાનના પુત્ર દાવાનળ-દાવામિ.
કળા, લક્ષ્મીની અનુચર એવી એક દેવી, આજનાર ખીજડીનું ઝાડ.
ચંદ્રની એક સ્ત્રી, દુર્ગા દેવી, કામદેવની નન્ટ ત્રિકોણે બનાવેલ.
એક શક્તિ . નિદિયા ૧૦ કનિકાચલી આંગળી. નિરંકર ત્રિ. કાંતિકારક. દિનેશ પુત્ર કનિકા-નાનીને પુત્ર. | સરિતઃ ર૦ શરીરમાંની પિત્ત ધાતુ.
મુખ.
For Private and Personal Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कान्तिद
३७२
कापिल
-
-
-
-
-
ત્તિ ત્રિ. કાંતિદાયક, શોભાદાયક. પદવ ૧૦ નિન્દ્રિતપટુતા, ખરાબ રીતની નિતા સ્ત્રો. સેમરાજી.
હોંશીઆરી. જાતિવાચક ન તે નામનું ગન્ધદ્રવ્ય. વાપરવા ત્રિ. કાપટવથી પ્રાપ્ત થયેલ. રાન્તિવાચક ત્રિ. કાન્તિ આપનાર, વાપરવા ત્રિકપટથી વ્યવહાર કરનાર. શોભા આપનાર.
પદિલ રાજાઓના પાંચ પ્રકારના ત્તિનાર સ્ત્રી તે નામની એક નગરી- ગૂઢયારમાંને વિદ્યાર્થીને રૂપને ધારણ કાંચી નગરી.
કરનારે એક ગુપ્તચર. રાન્તિપુર સ્ત્રી ઉપર અર્થ. કપટી ન કપટપણું.
ત્તિકત ત્રિ. કાંતિ ધારણ કરનાર શપથ go ખરાબ માર્ગ, દુષ્ટ માર્ગે ચાશાન્તિપ્રત પુત્ર ચંદ્ર.
લનારે તે નામનો એક દાનવ. ન્તિનત ત્રિ. કાંતિમાન, કાંતિવાળું. પથ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ, નિમત ચંદ્ર, કામદેવ.
પn સ્ત્રીપ્રાતકાળે જાગ્રત કરનાર ભાટ ત્તિમાં સ્ત્રી કાંતિવાળી સ્ત્રી, તે નામની
ચારણની વાણી. એક અસરા.
વાપારિકા ૧૦ નાનું બારણું
ITI૪ ૧૦ એક જાતને કઢને રોગ. થવા ત્રિ વર્ણ નદની પાસે આવેલ
Tvi ત્રિકપાલ-પરીસંબંધી, પાકંથા નામના ગામમાં હેનાર-થનાર.
લથી બનાવેલ આભૂષણ વગેરે. વાસ્થય ઉ૦ કંથક નામના ઋષિને ગેત્રપુત્ર.
વાઢિ ત્રિ. મનુષ્યની ખોપરીમાં આ
હારવગેરે કરનાર કેઇ સિદ્ધાતી-સંપ્રદાય. વસ્થિત ત્રિ. કથામાં હેનાર-થનાર..
જાપઢિ પુતે નામની એક અંત્યજ કંદસંબંધી, કંદમાં હોનાર
જાતિ. - થાનાર-ઝેર વગેરે.
વાપત્રિકા ૧૦ શુદ્ર કપાલ, નાની પરી. જાતિ ત્રિ. કંદથી થયેલ બનેલ વગેરે. વાપસ્કિન પુત્ર શિવ, વાસુદેવને એક પુત્ર, યા કામદેવના પુત્ર.
એક પ્રકારને જાતિસંકર, અંત્યજ. યા ત્રિકામદેવસંબંધી.
વાપારી સ્ત્રી, વાવડીંગ. વાર્ષિક ૧૦ કામદેવની વૃદ્ધિનું સાધન. પઢિની સ્ત્રી, એક જાતની વર્ણસંકર વાદ્ય ૧૦ કંદુમાં સંસ્કારયુક્ત કરેલો અંત્યજ સ્ત્રી, મનુષ્યની ખોપરી ધારણ કોઈ ભઠ્યપદાર્થ
કરનારી સ્ત્રી. કાવવા ત્રિકોઈ, મિષ્ટાન્ન વેચનાર, પિ પુપિ જુઓ. rfમત ત્રિ. કઈ દિશામાં જાઉં એમ #fપર પુ. કપિલ ઋષિને પુત્ર. આકુળવ્યાકુળ થયેલ, ભયભીત.
જિગ્નાદ્રિ પુ. કપિંજલ પક્ષીનું માંસ રિયા ત્રિ. કઈ દિશામાં જાઉં એમ ભક્ષણ કરનારને પુત્ર. જે કહે છે તે–ભયભીત-વ્યાકુળ, ભયથી થાપિસ્ટાર ૩૦ કાપિંજદિને પુત્ર. નાસી ગયેલ.
વિન્દ્ર ત્રિ. કપિલશાસ્ત્ર જાણનાર, કપિલ વાવ્યા પુત્ર તે નામનો એક દેશ. શાસ્ત્રનું અધ્યયન કરનાર. થાના સ્ત્રી નલી નામનું સુગંધી દ્રવ્ય. | પિત્ર કપિલ મુનિએ કહેલું શાસ્ત્ર, તાપટા પુત્ર કાપટુ ગોત્રનો પુત્ર.
કપિલને ઉદ્દેશી કરેલું ઉપપુરાણ.
For Private and Personal Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कापिल
कामग
થાપિસ્ટ પુત્ર પિંગળો રંગ
થવા ત્રિ પાપ કરીને બીજાની પાસે પિ ત્રિ. પીંગળા રંગવાળું.
પિતાનું પાપ કહેનાર જિસ્ટિક પુત્ર પીંગળા રંગવાળીને પુત્ર. | વાર ત્રિ ઉપરને અર્થ પિચ પુત્ર તે નામને એક મુનિ.
The g૦ કાયફળનું ઝાડ. દિય ત્રિ. કપિલે બનાવેલ વગેરે.
પર ન કાયફળ, પવન ન. તે નામને એક યાગ. પાવર પુખરાબ બંધ. થાપિત ૧૦ માધવીલતાના ફૂલમાંથી થતા મિ પુત્ર કામદેવ, ઈચ્છા, અભિલાષ, પર. દારૂ.
મેશ્વર, એક પ્રકારનો અનુરાગ-પ્રીતિ, irfપરવિન ર૦ ઉપરને અર્થ.
આંબાનું ઝાડ, કામનાને વિષય, રૂકિમપિન પુત્ર દેવ.
ને પુત્ર, બળદેવ, કાર અક્ષર. પિરાની સ્ત્રી દ્રાક્ષ.
કામ કામના માટે હિતકારક, વીર્ય.. પિફો પુત્ર પિશાચ.
વામિ સવ્ય અત્યંત, અતિશય, ઘણું, પિ પુ તે નામને એક મધ્ય દેશ.
જામ ત્રિ. ઈચ્છાવાળું, કામનાવાળું, પ્રીપોઝિટિવુકપિઝલને ગોત્રપુત્ર.
તિવાળું. પુes y૦ ખરાબ પુરૂષ, કાયર પુરૂષ.
કામ શ્રી કામદેવની સ્ત્રી રતિ, (પુષતા સ્ત્રી, ખરાબ પુરૂષપણું, કાયર
કામના કારણરૂપ કળા. પુરૂષપણું.
મતિ ત્રિકામશબ્દયુક્ત, કામપુતિય ૧૦ ઉપરના અર્થ
શબ્દવાળું. પુષ્ય ૨૦ જુલતા જુઓ.
મામ ત્રિકામનાઓની ઈચ્છા રાખનાર simય ન વાનરપણું, વાનરનું કર્મ.
વામિવામન ત્રિઉપરને અર્થ. મા પુત્ર શૌનક કૃષિ. પેક જિ. વાનરનું, વાનરસંબંધી.
કામકાર ૦િ કામના માટેનું હિત સંપા
દન કરનાર. પોત ન કબૂતરને સમૂહ, સુરમે,
#ામાન પુરુ ફળની આશા રાખીને કેાઈ સાજીખાર.
કામ કરવું તે. જાપતિ ત્રિ. કબૂતરનું, કબૂતરસંબંધી,
કારિતમ્ ચ પિતાની ઈચ્છાનુસારે. કબૂતરના જેવા રંગવાળું. પતિ પુ. કબૂતરના જેવો રંગ.
યામક પુછે વેશ્યાલંપટ, છીનાળ, વેથત ત્રિ. જેમાં કબૂતરે હોય તેમાં
સ્યાના વિલાસ. હોનાર–થનાર.
કામ ૦િ ઈચ્છા પ્રમાણે કરનાર. યાતપણા પુ. કબૂતરનાં બચ્ચાંઓને વામન પુરુ પરમેશ્વર. સમૂહ.
સામજિ ત્રિ. વાનર જુઓ પોતાન 7૦ સુરમે.
કાઢિ g૦ સુરત-મૈથુન. વાતી સ્ત્રી, કબૂતરના જેવી વૃત્તિ-જીવન, કામવા સ્ત્રી કામના કારણરૂપ ક્રીડા, તે નામની એક ઔષધિ.
તે નામને એક છંદ. કાવ્ય ૬૦ કપિ ગોત્રને પુત્ર.
કામવા સ્ત્રી સોનેરી કેવડો. લાગ ૧૦ પાપ વગેરે.
વામન ત્રિ. ઈચ્છાનુસાર ગમન કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कामग
कामपाल
વાહન વગેરે, પિતાની ઇચ્છાનુસાર | મારું go કોયલ. ચાલનાર.
તિથિ પુત્ર સ્ત્રી તેરસ. મજ પુત્વ કામદેવને એક ભેદ.
મતા બ્રીટ કામપણું, કામીપણું. fમતિ ત્રિ. શામજી નિ જુએ.
મતા પુત્ર કેયલ. લીમમ ત્રિઉપરને અર્થ
કામ ન ઉપરનો અર્થ. કામના સ્ત્રી કુલટા-વ્યભિચારિણી સ્ત્રી, શામ ત્રિ. ઈચ્છિત આપનાર. છીનાળ.
કામ પુછ પરમેશ્વર, કાર્તિક સ્વામી. મિમિન ત્રિવ યથેષ્ટ વર્તન કરનાર,
પામવા જી. ઈચ્છિત આપનારી, કામધેનુ, ઈચ્છા પ્રમાણે ગતિ કરનાર, નિવિચાર
નાગરવેલના પાનને વેલ, હરડેનું ઝાડ, કર્યા વિના હરકેઈ સાથે મૈથુન કરનાર
મધ ત્રિ. ઈચ્છિત આપનાર.
કામકુવા સ્ત્રી કામધેનુ ગાય. રામિિર પુત્ર ભરતખંડમાને તે નામને
રામકુન્ ત્રિકામદુર જુએ. એક પર્વત
મહિલા શ્રી. નીચેને અર્થ મy go અનુરાગ, સ્નેહ, પ્રેમ, વિષય,
મજૂતી સ્ત્રી નાગદન્તી વૃક્ષ, પાટલા વૃક્ષ ભેગ. થાયર ત્રિઈચ્છાનુસાર વિચરનાર.
કામદેવ, પરમેશ્વર, વેલક
પ્રસિદ્ધ એક ઘી. જમવાર ત્રિઉપરને અર્થ.
કામવર પુ. તે નામનું એક સરોવર. કામવા પુત્ર પિતાની ઇચ્છાનુસાર આચરણ
કામધેનુ . કામધેનુ ગાય, રોહિણીની કરવું-વર્તવું.
કન્યા. મારિન ત્રિ પોતાની ઈરછાનુસાર આચરણ કરનાર-વર્તનાર, કામી.
કામધેનુ તજ ન તેનામનું એક તંત્રશાસ્ત્ર, પાન ૩૦ ચકલો, ગરૂડ
કામર્થરિન પુરુ મહાદેવ. સમરિની સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી-છીનાળ,
વામન ત્રિ, કામુક, કામનાવાળું, કામી. ચકલી.
મન અભિલાષ, ઈચ્છા. વામન ત્રિ. કામથી ઉત્પન્ન થનાર દુઃખ
મિજા પુત્ર તે નામને એક ઋષિ. વગેરે, કામથી ઉત્પન્ન થયેલ.
કામ ૪િ પુ. તે નામને એક નીતિકમર પુત્ર પ્રદ્યુમ્નને પુત્ર અનિરૂદ્ધ.
શાસ્ત્રકાર. વાતિ પુત્ર કયલ.
કામ ન કામંદકિએ બનાવેલું સામાનિ પુત્ર કોયલ.
નીતિશાસ્ત્ર. જામશન પુત્ર કેયલ.
જાપબિન પુત્ર કંસારે. શામજ્ઞાની સ્ત્રીકાયેલ.
કામ સ્ત્રી કામના, ઈચ્છા, પ્રીતિ,ઇચ્છવું, થrખનિત પુમહાદેવ, કાર્તિક સ્વામી, કામના સ્ત્રી કસ્તૂરિ. જિનદેવ અહંત.
કામના નવ સુંદરતા.. શામક go કાચબો.
વ7મામન પુરુ કસારે. કામ પુતે નામને એક સર્પ
જામપત્ની સ્ત્રી કામદેવની સ્ત્રી રતિ, જામનદ્ ગચ્ચે પિતાની ઈચ્છાથી, મર ! રામપતિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
છથી, ખુશીથી, કામાભિલાષથી. કામ પાર ૫૦ બળદેવ, વાસુદેવ,
For Private and Personal Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कामपूर
३७५
कामसू
|
વાકપૂર ત્રિ. ઈચ્છિત પૂર્ણ કરનાર જામપુર ૫૦ પરમેશ્વર. કામ ત્રિા કામના પૂર્ણ કરનાર, ઈચ્છિત
પૂરનાર. મદ ત્રિઈચ્છિત વસ્તુ આપનાર. કામ પુરુ પરમેશ્વર, તે નામને એક
રતિબંધ મિહિર ન૦ અભિપ્રાય પ્રકટ કરે. વામજ પુઈચ્છિત પ્રશ્ન. જામક0 ૧૦ પુ. કામગિરિ નામના પર્વ
તનું શિખર
anહ પુએક જાતના આંબાનું ઝાડ.
મહા જી. કેળનું ઝાડ, વોમવદ ૧૦ જંગલ, વન. acવર ઝિવ કામવડે બંધાયેલ, પ્રીતિથી
બંધાયેલ. યાજમક્ષ ટિપિતાની ઈચ્છાનુસાર ખાનાર કામ સવ્ય અત્યંત, અતિશય, અનુમતિ,
સ્વીકાર, પૂર્ણતા, અસૂયા, અકામ અનુ
મતિ, સ્વચ્છદ અર્થમાં વપરાય છે. વિકમઠ કામદેવને મહોત્સવ, ચૈત્રી
પૂનેમ. અમરિન ગણપતિ. fમુદ્ર સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા વામિત ત્રિ. કાળથી મૂછ પામેલ. મામાન ત્રિકામુક, કામનાવાળું, ઈ
છતું, ચાહતું. જમવા અથ૦ મારે માટે, મારે વાસ્તે.
મિયાન ત્રિ મયમાન જુઓ. હરિ ત્રિો ઉપર અર્થ.
મા પુત્ર તે નામને એક દેશ, કામૃદેશ. લમિes ત્રિ ઇચ્છાનુસાર રૂપ ધારણ ક.
રનાર અતિશેભન સુંદર દેખાવડું. રામ«નિ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ રૂપવાળું, પિતાની !
ઈચ્છા પ્રમાણે રૂપ ધારણ કરનાર rfu y૦ વિદ્યાધર દેવ.
મefit ત્રી, આસંધ વનસ્પતિ. કામવા સ્ત્રી વેશ્યા. #ામહ ત્રિ. કામી, કામુક, કામનાવાળું, રામપુવસંત કાળ, મરૂદેશ-મારવાડ, તે
નામને એક રાગ. રામા સ્ત્રી કમળાનો રોગ. શામતા સ્ત્રી પુરૂષનું ચિહ-લિંગ.
મારા પુત્ર ઉપકેલ નામને મુનિ. મક્ષ જી. આકર્ષણકારક દેવીની એક મૂર્તિ. મલ્ટિા સ્ત્રી એક જાતનું ધાન્ય-કાંગ.
જિન પુકમલ નામના વૈશંપાયનના શિષ્ય બનાવેલ શાસ્ત્ર ભણનાર. યમવત ત્રિ. કામનાવાળું, ઇચ્છાવાળું, વિષયભોગ કરવાની ઈચ્છાવાળું. મવતી સ્ત્રી, કામનાવાળી સ્ત્રી, મૈથુનની ઇચ્છાવાળી કઈ સ્ત્રી, દારૂ હળદર, મિમિ પુત્ર આંબાનું ઝાડ.
નવમા જી. ચંદ્રની જ્યોત્સા, ચાંદની. રામવૃક્ષ પુ. એક જાતનું ઝાડ. વનિત ત્રિ. ઇચ્છાનુસાર વર્તનાર, મિત્તિ . કામની ચેષ્ટા, સ્વેચ્છાચાર
મg g૦ એક જાતની વનસ્પતિ. કામવૃત્તિ સ્ત્રી કામની વૃદ્ધિ, વિષયવાસ
નાની વૃદ્ધિ, એક સ્ત્રી. થામાં સ્ત્રી- પાટલા વૃક્ષ. મિફત્તિ શ્રી કામદેવની શક્તિ, તે
નામની કામદેવની એક સ્ત્રી. રામા ઉ૦ કામદેવનું બાણુ-આંબાનું ઝાડ. મિરલ ર૦ સ્વર્ગાદિ કામ્યવિષયોનું
શાસ્ત્ર, કામની ચેષ્ટાનું પ્રતિપાદક રતિશાસ્ત્ર. કામરણ પુવસન્તકાળ, આંબાનું ઝાડ. વમિપુત પુ. અનિરૂદ્ધ.
મહૂ ત્રિઈચ્છિતને પ્રાપ્ત કરી આપનાર. મિશ્ન પુ. વાસુદેવ કૃષ્ણ. મત્ર શ્રી. કિમણું.
For Private and Personal Use Only
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कामसूत्र
३७६
कामिनीश
કામદૂત્ર ૧૦ વાસ્યાયન વગેરેએ રચેલું ! માથુધ ન કામદેવનું અસ્ત્ર, પુરૂષનું કામચેષ્ટાનું બોધક શાસ્ત્ર.
લિંગ. વામિતુતિ સ્ત્રી પ્રતિગ્રહને દોષ દૂર કરવા ! માથુ ઉ૦ ગરૂડ, ગીધપક્ષી, માટે પ્રતિગ્રહ કરનારાએ ભણવામાં
મારથ ર૦ સુંદર વન. આવતે સ્તુતિરૂપ કઈ મંત્ર.
મારિ પુત્ર મહાદેવ, માક્ષિક ઉપધાતુ. મદન ત્રિકામદેવને નાશ કરનાર.
વામિ ત્રિ. કામથી પીડાયેલ, કામથી વામન પુપરમેશ્વર, મહાદેવ.
વ્યાકુળ. મહેતુ ત્રિા કામના હેતુવાળું, પિતાની
માજિક સ્ત્રી મદિરા, દારૂ. ઇચ્છાના હેતુવાળું.
શામળુિ પુ. રતાંજલીનું ઝાડ.
રામાવતાર ૫૦ કૃષ્ણને પુત્ર પ્રદ્યુમ. મા સ્ત્રી તે નામની એક દેવી, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક બીજ.
નવરાજિતા સ્ત્રી સત્યસંકલ્પપણુરૂપ
યોગીઓનું એક ઐશ્વર્ય જેમાં શ્રી યોનિપીઠરૂપ સ્થાન, તે
રામાવાવ પુ. કામની શાંતિ, આત્મ - સ્થાનની અધિષ્ઠાત્રી દેવી.
વિદ્યા, આત્મસંયમ. જામા પુરુ કામરૂપ અગ્નિ.
कामावसायिता स्त्री०कामावशायिता गुमी. મમિત્તપન ૧૦ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ -
માયાયિત્વ ર૦ ઉપરને અર્થ. ષધરૂપ મેંદક.
મીચિત્ર કામની શાંતિ કરનાર, મારા ૬૦ નખ, પુરૂષનું લિંગ.
આત્મસંયમ કરનાર, વીમા ત્રિ કામને અટકાવનાર.
રામાવસાયિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ થામાં પુ. આંબાનું ઝાડ.
મારત ૧૦ કામને દૂર રાખવા માટે માતુર ત્રિ. કામવડે આતુર
કરવામાં આવતું એક આસન. શાહિબા પુત્ર અનિરૂદ્ધ.
કામિ ત્રિ. કામી, કામુક, વામિનારમન ત્રિકામપ્રધાન મનવાળું, કા- | મિ સ્ત્રી કામદેવની સ્ત્રી રતિ. માધીન, કામમય.
વામિ પુ. એક જાતનું બતક પક્ષી. માધવ પુકામદેવને અધિકાર ! શામિલ ત્રિો કામ કરેલ-કામ્ય. અમલ-સતા.
fમતા સ્ત્રી ઇચ્છા, ચાહના. સામયિકાન ૧૦ ઇન્દ્રિય, મન, બુદ્ધિ. જfમર નો ઉપરના અર્થ સામખિત ત્રિ. કામથી વ્યાપ્ત, કામે
કામિન ત્રિ. કામી, કામુક, કામનાવાળું, જેમાં સ્થાન કર્યું હોય તે.
કામના વેગવાળું, વિષયી. મારું પુ. કામરૂપ અગ્નિ.
મિન પુપરમેશ્વર, ચક્રવાક પક્ષી, મારા ૧૦ યથેષ્ટ ભોજનરહિત એવું પારેવું, ચકલ, ચંદ્ર, સારસ પક્ષી, - એક પ્રકારનું તા.
ત્રકષભ ઔષધિ. મજ પુ. કાલ.
મિની સ્ત્રી હરકેઈ સ્ત્રી, કામના અતિવામિાય ત્રિા કામથી આંધળું.
શય વેગવાળી સ્ત્રી, સુંદર સ્ત્રી, દારૂ મિયા સ્ત્રી કસ્તૂરી
હલદર, દારૂ, કામની એક શક્તિ. માધ . આંબાનું ઝાડ.
rfમની સરગવાનું ઝાડ-શભાજન.
સા
For Private and Personal Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कामीन
३७७
काय
જમીન પુરુ એક જાતની સપારીનું ઝાડ. ઘરેણું કરવાને જેને ધંધે હોય તે. વામન ત્રિા કામને અનુસરેલ.
વુ સ્ત્રી, આસંધ નામની વનસ્પતિ. સાતમીસ્ટ એક જાતની સોપારીનું ઝાડ. Tોષ ત્રિપિતાના બાપદાદાઓથી જામી ત્રિકામને અનુસરેલ.
કંબોજ દેશમાં રહેનાર, કેબેજ દેશમાં મુ પુછે આસોપાલવનું ઝાડ, માધવી હેનાર-થનાર. લતા, ચકલ, ચક્રવાક પક્ષી.
#ા પુત્ર પુન્નાગ વૃક્ષ, ઘેળા ખેરનું રામુલા કિ મૈથુનની ઇચ્છાવાળું, હકેઈ ઝાડ, કંબેજ દેશનો રાજા. ઈચ્છાવાળું.
રાખ્યો go કંબે જ દેશનો મનુષ્ય. મુનિને સ્ત્રી માધવી લતા. વIબ્લોગ ન કજ દેશના મનુષ્યમુરતા સ્ત્રી કામુપણું.
માંહેનું હાસ્ય વગેરે. સામુવિ ર૦ ઉપરનો અર્થ
જો સ્ત્રી જંગલી અડદ, ઘોળો ખેર, મુ શ્રી ધનધાન્યને ઈચ્છનારી સ્ત્રી, ચણોઠીનું ઝાડ. બગલી.
ખ્ય ત્રિકામનાને વિષય, કામનાવાળું, સમુદાયન કામુકનું સંતાન. લાવ્યા ન તે નામનું એક વન, તે નામનું રાજુ સ્ત્રી મૈથુનની ઇચ્છાવાળી સ્ત્રી. એક સરોવર, રામેશ્વર પુ. પરમેશ્વર.
વાસ્થવર્ધન નવ સ્વર્ગ વગેરે ફળકામનાથી જારી સ્ત્રીભૈરવી દેવી, એક દેવી. કર્તવ્ય કર્મ જામવા ન મરેલાને ઉદ્દેશી આપવામાં યામિ શ્રી સુંદર વાણું, પ્રિય વચન. આવતું જળ.
વાસ્થતા સ્ત્રી સુંદરતા, કામુકપણું, અત્યંત વીમાં સ્ત્રી તે નામની એક રાગણિ. ઈરછા. ૪િ પુહિંદુસ્તાનની ઉત્તરમાં આવેલો યાખ્યત્વ ન ઉપરના અર્થ એક દેશ.
કાવ્યોન ન. સ્વર્ગાદિ ફળની કામનાથી પુત્ર તે નામને એક દેશ, કર્તવ્ય દાન. નામનું એક નગર.
Bટ નઇ કામ્ય કર્મનું ફળ. revલ્ય નવ ગેરોચના નામનું ગંધ દ્રવ્ય. યોગ્યરળ નવ યથેષ્ટ મરણ, સંકલ્પપૂર્વક પિચેલા ત્રિકાંપિલ્ય દેશમાં ઉત્પન્ન
મૃત્યુ. થયેલ વગેરે.
વાગ્યા સ્ત્રી, કામના, ઈચ્છા. જમ્પિણ ૩૦ તે નામનો એક દેશ. વામિજી ર૦ થોડી ખટાશ.
સ્ત્રી તે નામને એક દેશ, રાષ્ટ્ર ત્રિ. થેડું ખાટું. teઇ શ્વિલ્ય જુઓ.
ત્રિ પ્રજાપતિ જેને દેવ હોય તેવું પીઢ - તે નામને એક દેશ. હવિવ વગેરે. વાવ ૬૦ કામળાથી વીંટાયેલ-ઢંકાયેલ વાય ૧૦ કનિકા આંગળીના મૂળસ્થાનરૂપ રથ..
પ્રજાપતિ તીર્થ, મનુષ્ય તીર્થ બ્લિસ્ટિક go જવ કે ચેખાનું પાણી વાર પુત્ર પ્રજાપતિ જેના દેવ હોય તેવો વગેરે.
વિવાહ, મૂળ ધન, મુડી, સ્વભાવ, લક્ષ્ય, જાય. પુશંખ-છીપલાં વગેરેનું | સમુદાય, શરીર,
૪૮
For Private and Personal Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कायक
३७८
कारणगुणोद्भवगुण
થિ ત્રિ. શરીરસંબંધી.
કામ, વધ, નિશ્ચય, પૂજાના ઉપહારરૂપ થવા પુત્ર શારીરિક શ્રમ, શરીરને બળ, પતિ, સંન્યાસી, હિમાચળ. લગતું દુઃખ.
IT R૦ કરાનું પાણી. વિભા સ્ત્રી, શારીરિક ચિકિત્સા ર ત્રિકર્મ કરનાર, કામ કરનાર. વિશ્વન નવ ચેતનાયુક્ત વાર્ય તથા વાર 70 વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કારક-કર્મ લેહીને એક સંગ-શરીરનું બંધારણ
વગેરે. ચઢના નવ બખ્તર.
લાલ ત્રિવ કરનાર. વાયમાન ૧૦ ઘાસની ઝુંપડી, શરીરનું લાવવા પુત્ર એક જાતનું ઘાસ. માપ,
કરવીપા તે નામને અર્થાલંકાર પસંયમ પુપાતંજલસૂત્ર વગેરેમાં કારવિમસ્જિ સ્ત્રી વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કમદિ કહેલ અમુક પ્રકારના ધ્યાનરૂપ એક વિભક્તિ. સંયમ.
જોરર ત્રિા કામ કરનાર દાસ વગેરે. વયવન ન બખ્તર.
જાતુ ૫૦ કરવાનો હેતુ, જોઈએ તેવું હાથથ પુતે નામને એક ચેર.
કારણ. કાચબૂદ પુ. શરીરમાં વાયુ વગેરેની તથા | રવરિયર પુતે નામને વાણીનો ત્વચા વગેરે ધાતુઓની યથાસ્થિત સ્થિતિ.
એક ગુણ. થાયW સ્ત્રી રૂપ-લાવણ્ય વગેરે
વાક્ષીય પુત્ર તે નામને દેશ–સાલ્વ દેશ,
તે દેશમાં રહેનાર શરીરસંપત્તિ.
વરિષ્ણ ત્રિક્રિયામાં હેનાર-થનાર, નખમાં થસ્થ પુપરમાત્મા, તે નામની એક જતિ-ક્ષત્રિયથી શક સ્ત્રીમાં ઉત્પન થયેલ
હેનાર-નખસંબંધી.
વાત્તક પુત્ર હાથીનું બચ્ચું. પુત્ર, મુત્સદ્દી.
રસ ત્રિકરંજ વૃક્ષના ફળનું તેલ કથા સ્ત્રીહરડે, કાયસ્થ જાતિની સ્ત્રી,
વગેરે. એલચી, તુલસી.
#ારા ૧૦ કારણ, હેતુ, સબબ, ઉદ્દેશ્ય, કાયથાસ્ત્રી સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ.
શરીર, ઇન્દ્રિય, હાથથી વગાડવાનું એક સ્થિ સ્ત્રી કાલી વનસ્પતિ.
વાદિત્ર, વધ, સાધન, કર્મ, એક પ્રકારનું જાથી સ્ત્રી, કાયસ્થની સ્ત્રી.
ગીત, ન્યાયમતે ત્રણ પ્રકારનું કારણ, ચી ૧૦ શરીરની સ્થિરતા.
મૂળ તત્વ, નિમિત્ત, ઈતિહાસનું મૂળ, લયાવાલંવરજંગમ પુત્ર પાતંજલસૂત્ર
ભૂત દૈવત. વગેરેમાં કહેલ એક જાતને સંયમ.
લારા પુત્ર કાયસ્થ. વારિ પુશરીરમાં રહેલો જઠરાગ્નિ. સારવાર ૧૦ ન્યાયમને અન્યથાસિદ્ધ યાયિકા ત્રિવ શરીરથી કરેલ પુણ્ય-પાપ એક પદાર્થ, પરમેશ્વર, પ્રયોજક, વગેરે કર્મ
વારિગુન ૫૦ ઉપાદાન કારણનો ગુણ ચિવ શ્રી. બળદ વગેરેના શરીર પરિ
કારVITv.વ ૩૦ કારણના ગુણથી 8શ્રમથી સાધ્ય વૃદ્ધિ-વ્યાજ..
ઉત્પન્ન થનાર. વાયાવૃત્તિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પારગુપદ્રવનુ છે કારણગુણપૂર્વક વાર પુછે ક્રિયા, યત્ન, રતિ-મૈથુન, કેઈ ! ગુણ.
For Private and Personal Use Only
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कारणतस्
कारिष
કારતક જ કારણથી. Itતા શ્રી. કારણપણું. રિતિય નં. ઉપરને અર્થ. રિમિત્રિ સ્ત્રી તે નામને એક અર્થ
લંકાર, કારણને ક્રમ. જારીજાવિન ત્રિા ફરીઆદ કરનાર, વાદી,
પૂર્વપક્ષી. RUાર ર૦ લિંગશરીર.
or શ્રી તીવ્ર વેદના, પ્રેરણું. freત્ર કારણપૂર્વક વિચાર કરનારપરીક્ષક, કારણસંબંધી. સરળત્તર 7૦ વાદીની ફરીઆદી સામે પ્રતિવાદી “હા, મેં અમુક વસ્તુ તારી પાસેથી લીધી હતી ખરી પણ તે આપી દીધી છે ' એ જે ઉત્તર આપે છે તે.
ઇડર ૩૦ બતક પક્ષી. સારહુસૂદ તે નામને એક બૌદ્ધ,
તે નામનું એક બૌદ્ધશાસ્ત્ર. થરથમ પુરુ કરધમ નામના રાજાને
પુત્ર-અવિક્ષત નામને રાજા. રિધમ ઉ૦ કરધમ રાજાને પૌત્ર મરૂર
રાજા. વરિયમ ન તે નામનું એક તીર્થ. વ પfમન પુત્ર કંસાર, ધાતુવાદમાં
આસક્ત. જાપર 11 તે નામનો એક દેશ. વામિ ત્રિ- હાથીના બચ્ચાંસંબંધી,
હાથીના બચ્ચાંનું. વાજૂ શ્રી રાજાએ લેવાતા કરને લેવાની , ભૂમિ–સ્થાન. તમા સ્ત્રી વય વૃક્ષ.
મિહિલા સ્ત્રી કપૂર. ચત ૦િ કરાવતું. રિશિ7 f૦ કરાવનાર. fasણુ પ્રિન્ટ કરાવનાર,
વાવણી સ્ત્રી, કારેલીને વેલો. જેવી સ્ત્રી કાગડી, અજગંધા વનસ્પતિ,
કાળીજીરી, મેથી, જંગલી તુલસી, અજમેદ, કારેલીને વેલો.
થઇ ત્રિ કરવીરે કરેલ વગેરે. વાર પુ. કારેલાંનો વેલે. રાહ ન કરેલું. Rા પુત્ર કારેલાને વેલે. વીાિ સ્ત્રો નીચેને શબ્દ જુઓ. છે બ્રો. નાનાં કારેલાને વેલે. કાર પુત્ર હિંપાક વૃક્ષ.
રાજffટલા સ્ત્રી એક જાતને કીડે. વા સ્ત્રી બંધન, કેદ, કેદખાનું, દૂતી,
પ્રસેવક, સોનારણ. વાવાર ૧૦ કેદખાનું, જેલ.
TRાપુર ત્રિ. કેદખાનામાં પૂરેલ, કેદી. તારાપથ પુ. તે નામનો એક દેશ.
ચિવ શ્રી. બગલી. રાજાધુને સ્ત્રી શબ્દ ઉત્પન્ન કરનાર શંખ
વગેરે. રાપર 3 ચમાર, વર્ણસંકરની એક
જાતિ. શરમન નવ જુએ. કરિ શ્રી ક્રિયા, કામ, કૃતિ. જારિ ત્રિો કારીગર. જારિકા સ્ત્રી ક્રિયા, કામ, કૃતિ, નટની
સ્ત્રી, કારીગરની રચના, એક જાતનું વ્યાજ, દુઃખ, પીડા, હુન્નર, કળા,
ભોરીંગણી, ઉટડી. કારિત ત્રિકરાવેલ. જાતિત ત્રિ. કરાવનાર, બનાવનાર, ઉ. ઘોગમાં લાવનાર. રિતા સ્ત્રી વ્યાજ. શરિન ત્રિક કરાવનાર. શરિષ ત્રિ, છાણસંબંધી. વારિખ ન છાણનો ગ.
!
For Private and Personal Use Only
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कारी
- ૨૮s
कात्तिकोत्सव
શાળ ત્રિજંગલી કુકડાસંબંધી.
વિવિઘ ૦િ કુકડાસંબંધી. #ારા ૪૦ કઠોરતા, કઠણપણું, કઠોર સ્પર્શ.
fs go કઠિનતાને નાશ કરનારાને
પુત્ર.
વી સ્ત્રીભોરીંગણી.
પર ૧૦ વાંસની લાકડી, વાંસની ભસ્મ. #ારી સ્ત્રી વરસાદ માટેની ઈષ્ટિ. તારીખ ૧૦ સુકા છાણને સમૂહ. વાષધિ ત્રિ. સુકા છાણના ઢગલા
જેવી ગંધવાળું. વાહ ત્રિ કારીગર, કામ કરનાર રસેઈઓ
વગેરે. વર પુવિશ્વકર્મા, કારીગીરી, કળા. વરિયા ત્રિકારીગર, કલાબાજ, હુન્નરી. #ારે સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. રિવર ૩૦ ઘર ફાડી ચેરી કરનાર. વારા પુછે હાથીનું બચ્ચું, રાફડે, નાગ
કેસર, ગેરૂ, શરીરમાં પિતાની મેળે થનાર તલ જેવું ચિન્હ. રિઝ ૧૦ કારીગરથી થનાર કર્મ. વારિખિલ ત્રિ. દયાળુ. વિતા સ્ત્રીદયાળુપણું.
ળિયા ૧૦ દયાળુપણું. વાહિલી સ્ત્રી, જળો. વાહી સ્ત્રી, જળે. જરુખ્ય દયા. વહs . કરૂષ નામના દેશને રાજા દંત
વક્ર, નાત બહાર કાઢે વૈશ્યપુત્ર, કરૂષ
દેશમાં રહેનાર, કરૂષ દેશ. વર્ષ પુરા ઉપરના અર્થ
હર્ષલ પુ. કરૂણ દેશનો રહેવાસી.
દરત પુત્ર કારીગરને હાથ, શિલ્પવિદ્યા જાણનારનો હાથ.
નવ ત્રિો હાથણનું, હાથણીસંબંધી.
gurરિ પુછે હાથણના પાલકને પુત્ર. વાજોત્તમ ઉ૦ દારૂ ઉપરનું છીણ, દાને
મંડ. વારોત્તર પુત્ર ઉપરને અર્થ, કુ, વાસની
ચારણી. વાવંટવા ૫૦ કાકડીનું ઝાડ.
જ ત્રિ, ઘેળા ઘડા જેવું. વર્ષો પુત્ર કર્ણને પુત્ર વૃષકેતુ. વા ત્રિ- કાનસંબંધી.
છિદ્રવી પુનાના મેઢાવાળો કુવો. વૈશિવે ત્રિ, કાનના અલંકારથી શણગારેલ.
ત્રિ. કણે બનાવેલ. uિr fa૦ ઉપરનો અર્થ કાર્ણ ત્રિકૃત પ્રત્યયને વ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ,
કૃત પ્રત્યયસંબંધી. થી ૪૦ સત્ય યુગ. જાગરિ પુત્ર પાણીની વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. કાર્વયુગ ત્રિસત્ય યુગનું, સત્ય યુગ
સંબંધી. વિર્ય પુત્ર કૃતવીર્ય રાજાને પુત્ર સહસ્ત્રાર્જુન, જૈનમતે તે નામને એક ચક્રવર્તી. વીવીપ go સહસ્ત્રાર્જુનને ઉદ્દેશી
અપાતે દીવે. વારંવાર પુછે પરશુરામ. કાર્તિર ન સોનું, ધંતુરો. સાનિત પુજ્યોતિષી. રાત્તિક પુત્ર કાર્તિક મહિને, કાર્તિકસ્વામી. ત્તિાત્રા ૧૦ કાતિક મહિનામાં કરવાનું
બત.
ત્તિાિ પુત્ર કાતિક મહિને. ઉત્તર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. વાસ્તત્તિયપ્રશ્ન સ્ત્રી પાર્વતી. જોતા પુત્ર કાર્તિક મહિનામાં કરવાનો ઉત્સવ.
For Private and Personal Use Only
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
C
कान
www.kobatirth.org
હાસ્ને ન॰ સમગ્રપણું, બધુ હાત્મ્ય ૬૦ ઉપરના અ. હ્રામ ત્રિ॰ કાદવથી ખરડાયેલ. મિત્ર ત્રિ॰ ઉપરના અ. હ્રાટ પુ॰ જૂના કપડાના ટુકડા, લાખ. હ્રાટ ત્રિજાનાં કપડાં જેણે પહેરેલાં હાય તેવા કાઈ ઉમેદવાર. હાપદ્યુતિજ્ઞા કોળા, વાઢવા.
ફ્રાન્તિ ત્રિ॰ ભગવાં વસ્ત્ર ધારણ કરી તીર્થયાત્રામાં કરનાર કર્મ કુશળ. જાળ્યે ન કૃપણપણું, કસાઈ, લેાભીપણ, દીનતા, ગરીબાઈ.
હાલ પુ૦ ૬૦ કપાસનું ઝાડ. હાલ ત્રિ॰ સુતરાઉ વસ્ત્ર વગેરે. તજ પુ॰ કપાસનું ઝાડ, હ્રાસંધનું શ્રી દાન આપવા માટે સુ. તરની કલ્પેલી ગાય. હાર્પસનાત્તિજા સ્રીક પાસ.
३८१
હ્રાપ્તિપર્યંત પુ॰ દાન આપવા માટે કલ્પેલા કપાસના પર્વત.
જ્ઞાતિસંૌત્રજ ત્રિ॰ કપાસનાં સુતરથી બનાવેલ વસ્ત્ર વગેરે.
હાĒત્તિજ ત્રિ॰ સુતરાઉ કપડુ' વગેરે. હાર્નત્તિા શ્રી કપાસનું ઝાડ. હાળતો સ્રો॰ કપાસનું ઝાડ, જામે ત્રિ॰ કામ કરવાના સ્વભાવવાળુ,કામદું. શામળ ન॰ કામણું, મંત્ર-ઔષધિ વગેરેથી વશ કરવું તે, મંત્ર વગેરે ચેાવિદ્યા, ામળ ત્રિ॰ કામ કરવામાં કુશળ. જામેળ ન॰ એક જાતને મળ ગાર્મળતા શ્રી કામણપણું. જામેળત્વ ન॰ ઉપરા અ. હાર્મની સ્ત્રી મંત્રાદિ ચોવિદ્યા, કામણું,
જાદુવિધા.
વાર્નર પુ॰ કામ કરનાર, લવાર, કારીગર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कार्य वस्तु
હ્રાઈઝ ત્રિ॰ કામ કરનારાએ કરેલ, કારીગરે કરેલ.
જ્ઞાનાનિ પુ॰ કામ કરનારા પુત્ર. દામજ ત્રિ॰ ચિતરેલ, જ્ઞમિક્ષ્ય ૬૦ ચિતરેલાપણું. જામુદ્દ ન૦ ધનુષ. જામુન્દ્ર ત્રિ॰ કામ કરવામાં સમ મુખ્ત પુ॰ ધન રાશિ, વાંસ, ધોળા ખેર, હિલ વૃક્ષ, મહાર્નિબ વૃક્ષ. જામુદ્દાસન ૬૦. તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
આસન.
હાય ત્રિ॰ કરવા યાગ્ય, કતવ્ય, ઉત્ત્પન્ન કરવા ચેાગ્ય.
વ્હાર્ચ ૧૦ કામ, હેતુ, ઉદ્દેશ, પ્રયેાજન, મૂળ કારણ, નિમિત્ત, વ્યાપાર, ઉદ્યોગ, નાટકમાં ધમકી આપવી તે, જન્મલગ્નથી દશમું
સ્થાન.
જાચજાળ ન॰ કાર્ય વિષયમાં હેાનારૂં કારણ.
વાયવાળતર્ અન્ય પ્રસંગાનુસારે. ાર્યવ્હારળમાવ છુ૦ કા–કારણતા. હાર્યાચલ ત્રિ॰ કાય જાણનાર, ક્રિયાદક્ષ, કામ કરવામાં હોંશીઆર. જાચેવિતત્ર ત્રિકન્ય વિષયને કર્યો કે નહિ એ સંબંધે વિચાર કરનાર. હાયતા સ્ત્રી કવ્યપ, કૃતિસાધ્યપણું. જાયંત્ર ૬૦ ઉપરના અ. હ્રાયપુર ૬૦ ક્ષપણુક બૌદ્ધ સાધુ. હ્રાયપુર ત્રિ ઉન્મત્ત-ગાંડુ, અનથ કરનાર,
આળસ.
હાપ્રદૂષ પુ॰ આળસ.
હાર્વવત્ અન્ય૦ ખરેખર, ખરાપણું. જાચવત્ ત્રિ॰ કામવાળુ, ઉદ્યોગી, ાર્યવત્તા શ્રી ક્રિયા, કમ, કૃતિ. હાર્ચવસ્તુ ન॰ કરવાની વસ્તુ, અભિપ્રાય,
ઉદ્દેશ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कार्यविपत्ति
૨૮૨
कालक
સાત્તિ સ્ત્રી કાર્યમાં વિદ્ય.
વજન, સોળ પણનું એક માપ. કાર્યાન્તિ ત્રિ. નૈયાયિક.
rivળવંર go એક જાતનું માપ. " સાર્થક પુત્ર કામને બાકીને ભાગ. gfcfmત્રિ એક કાષપણથી ખરીદેલ, પુત્ર કામમાં સંદેહ.
વાર્ષિ ત્રિક ખેડવાના સ્વભાવવાળું, અંદરના વાર્થસાર પુ- કાર્યરૂ૫ સમુદ્ર, મોટું કામ. મેલને દૂર કરનાર. કાર્યસાધક ત્રિ. કામ સાધનાર.
વાrપા નિત્ય ખેંચવા-ખેડવાને ગ્ય, હાસિક સ્ત્રી કાર્યની સિદ્ધિ, કર્તવ્ય ! એક તેલથી ખરીદેલ. કર્મની નિષ્પત્તિ.
કાર્ષિવા રૂ. એક કર્થનું માપ, રૂપીઆભાર. કાર્યાન્નુ ત્રિા કાર્યને નાશ કરનાર, કા- વાર્થ ન ખેડેલાપણું. મમાં હાનિ પહોંચાડનાર.
Is ત્રિકૃષ્ણસંબંધી, કાળા મૃગથા સ્ત્રી એક પ્રકારનું વૃક્ષ.
સંબંધી, કૃષ્ણદ્વૈપાયનસંબંધી, કૃષ્ણ જેને fમ ત્રિ. કામ કરવામાં અસમર્થ, દેવ હોય તેવું વિષ વગેરે. કામ માટે અયોગ્ય.
Terfજિનિ પુ કૃષ્ણજિન ઋષિને પુત્ર. વાયffષા ત્રિક કામ ઉપર દેખરેખ રાખનાર. To go વ્યાસને ત્રિપુત્ર-બ્રાહ્મણ
પિપ પુજ્યોતિષમાં કહેલ વ્યાપાર- અથવા વાસિષ્ઠ. રૂપ કાર્યસ્થાનને અધિપતિ–લગ્નાવધિક થાયર ત્રિ- કાળાં લોઢાને વિકાર, દશમસ્થાનને અધીશ્વર.
કાળાં લોઢામાંથી બનાવેલ. જાધીરા fa૦ કાર્ય ઉપર તપાસ રાખનાર. થrsurગર ૪૦ કાળું લોઢું. સાવિત ત્રિકાર્યયુક્ત, કાર્યતાબોધક affor T૦ કૃષ્ણ-વ્યાસને પુત્ર-શુકદેવ, પદપ્રતિપાદ્ય અર્થયા. '
શ્રીકૃષ્ણને પુત્ર પ્રદ્યુમ્ન. કાર્ય પુરા કાર્યને હેતુ, ધંધાનું નિમિત્ત. sળ સ્ત્રીશતાવરી-સતાવળ વનસ્પતિ. વાચક જેને ઉદ્યોગ છે તે, જેનો થrsળે ૧૦ કાળાશ, કાળાપણું, ઉદ્યોગમાં પ્રયત્ન છે તે.
નવ યુદ્ધ, ખેંચવું, ખેડવું. ચિન ત્રિવ કાર્યયુક્ત, કામવાળું, કાર્યાથી- વાર સ્ત્રી પર જુઓ.
ઉમેદવાર, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ આદેશસ્થાની. વાર્થ પુત્ર સાગનું ઝાડ. રાષ્ટ્રીય પુત્ર તે નામને ઋષિ.
વાળવા ૧૦ સાગના ઝાડનું વન. જાનવ ત્રિ, અગ્નિનું, અગ્નિસંબંધી.
વાર્િ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે કાળની ગણત્રી કરવી. જામર સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ.
પુત્ર મૃત્યુ, મહાકાળ શિવ, કાળો શાસ્ત્રીય ત્રિક કુશાગ્યે બનાવેલ વગેરે. રંગ, વખત, કોયલ, કાગડે, કસમદ
જાફરી સ્ત્રી શ્રી વૃક્ષ, ગાંભારી વૃક્ષ. વૃક્ષ, શનિ ગ્રહ, યમરાજ, પરમેશ્વર, વર્ષ ર૦ કુશપણું.
રાળ, રાતો ચિત્રક. વાર્થ ૫૦ કૃશ, સાગનું ઝાડ, લકુચક્ષ, વઢિ ત્રિા કાળા રંગવાળું, કાળું. ચૂર, કપૂરકાચલી.
૮ ૧૦ લે, કકકોલ, એક ગંધદ્રવ્ય. જાઉ ખેતી કરનાર–ખેડુત. વાઢી એક જાતનું શાક, શરીરમાં ત્રિઉપરને અર્થ.
રહેલું યકૃત-લીવર. પણ પુત્ર ૧૦ એંશી રતિભારનું એક માત્ર પુત્ર શરીર ઉપર કાળું ચિન્હ થાય
For Private and Personal Use Only
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कालक
कालज्ञ
છે તે, કાળા પાણીને સર્પ, બીજ ગણિ- લાઠી ને ઉપરને અર્થ : તમાં કહેલ અવ્યક્ત રાશિની એક સંજ્ઞા. વાટર ૧૦ એક જાતનું ઝેર, હરત્રિી ત્રિકાળા રંગથી રંગેલ, કાળા કઈ ર. રંગનું.
ઢાર પુત્ર કાગડે. રજુ ત્રી, કાળા રંગનું એક જાતનું કંદ. ટિક પુત્ર સારા જુઓ. જસ્ટિક્સ ન કાળું કમળ.
વાહાટટ પુ. શિવ. વાઢિયાસ પુતે નામને એક દાનવ, ટિટિ ત્રિઝેરમાં હોનાર-થનાર.. વાર્દિોર શિવ.
વાત પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, પરવ૮િvટા પુત્ર એક જાતનું પક્ષી.
મેશ્વર. દિ ત્રિ. કાળા કાંટાવાળું. યાતિ . સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અમુક લાઇટ સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ.
સમયના અવધિવાળી મનની એક પીડા. શ૮િve શિવ, મોર, ખંજન પક્ષી, ટિત ત્રિ. કાળે કરેલ. દસ્ત પક્ષી.
કાચ પુએક જાતનો દાનવભેદ. સ્ટટયા ૦ મેર, ખંજન પક્ષી, વાશિ સ્ત્રી ની નામની ઔષધિ, દાત્ત પક્ષી.
કાળા કેશવાળી કઈ સ્ત્રી. ' થઇક્ષીય પુત્ર કાગવિદ્યા જાણનાર તે
થાત્રિ ૬૦ સમય ગુમાવ, વખત ગાળ. નામને એક ઋષિ.
કાઢવજ્ઞ પુત્ર એક જાતને દાનવભેદ, યાત્રિ પુપાણીને સર્પ.
સન ૧૦ યકૃત-હદયમાં રહેલ લેવારિવાિ સ્ત્રી દુર્ભાગ્ય, દુદેવ, અક- | હીના આધારરૂપ સ્થાન. લ્યાણ.
વાલવું ન જમણી કુખમાં રહેલ માંવઢ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
સને ટુકડે. વાય પુ. કાળા વટાણ. કોr . યમુના નદી.
ત્રિ- કાળ જેવું, મૃત્યુસમાન. વાબ્ધિ પુ0 કાળું અગર, થડે કાળ, વાસ્તૂરી સ્ત્રી, એક જાતની કસ્તૂરી. કાળું ચંદન. જટિલ સ્ત્રી. દક્ષ પ્રજાપતિની એક કન્યા.
વાઢિલ્શિ પુવર્ષ. કાઢવારિત ત્રિ. કાળે કરાવેલ. વાઘ પુતે નામને એક બ્રાહ્મણ. વાર્દિષ્ઠિ પુત્ર પરમેશ્વર.
ત્રિત પુ તે નામનું એક ઝાડ. વરિટ ૩તે નામને એક દેશ. વરિત ત્રિ. થોડું શણગારેલ. રવિદ ત્રિ. કલકીટ દેશમાં હોનાર- વાવ ન બાર આરાવાળું કાળચક્ર. થનાર.
કવિતા પુજ્યોતિષી વાર છે તે નામને એક દેશ. કવિ૬ ૧૦ કાળનું ચિન્હ, મૃત્યુ સૂચક લ ર્તિ ઉ૦ તે નામને એક રાજા.
નિશાની. વીરુ પુત્ર કેલાહલ.
જસ્ટિોષ ત્રિ. યથાયોગ્ય કાળે અલ્પ ૪૮ પુત્ર ઉપરને અર્થ
આહાર વગેરેથી સંતોષ પામેલ. કારઃ ૫૦ યમરાજ.
ત્રિજ્ઞ ત્રિયોગ્ય સમયને જાણનાર, કાકુEઝ ન પર્વતની એક જાતની માટી. | કાળની કળાના જ્ઞાનને ધરાવનાર તિષી.
For Private and Personal Use Only
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कालज्ञान
www.kobatirth.org
નાહજ્ઞાન ન જ્યંતિષ શાસ્ત્ર, યેાગ્ય સમયનું જ્ઞાન, મૃત્યુજ્ઞાપક એક ચિન્હ. જાવાર પુ॰ તે નામના એક પત, યેાગી, ચક્રમેલક, કાઈ એક ભૈરવ, તે નામના એક દેશ, શિવ. ચાસર વિમૃત્યુને પણ ક્ષીણુશક્તિ
કરનાર.
જારી ભૌ. ચંડિકા દેવી. સહિતમ ત્રિ॰ અતિશય કાળુ હિતર ત્રિ. ઘણું કાળુ વાતન્ત્ અન્ય કાળથી, સમયથી, મૃત્યુથી. હાજતા શ્રી કાળાશ, સમય, વખત. જાવ 7 ઉપરના અ.
તાહ પુ॰ તમાલ વૃક્ષ. જ્ઞાતિનુજ પુ॰ ખરાબ પીલુનું ઝાડ. જાતીર્થ ૬૦ કાસલ દેશમાં આવેલું તે નામનું એક તી.
ચાલવ્ડ પુ॰ જોતિષપ્રસિદ્ધ એક ચેાગ, મૃત્યુના દંડ.
જિન્દ્ન્ત પુતે નામના એક નાગ. હુન્ત ત્રિ કાળા દાંતવાળુ,
ાયમ પુ॰ મૃત્યુ, કાળના ધર્મ, સમયના સ્વભાવ.
ાયમન પુ મૃત્યુ.
જાજન પુ॰ તે નામના એક રાજા. જાજનાથ પુ॰ મહાદેવ.
વ્હાલનામ પુ॰ હિરણ્યાક્ષ અસુરને એક
પુત્ર, તે નામના એક દાનવ. હ્રાહનિયોન પુ॰ દૈવી આજ્ઞા, કાળે કરેલા નિયમ, દૈવ.
હાનિ પુ॰ ગુગળ.
વ્હાલનેમિ પુ॰ તે નામના એક દાનવ, હિરણ્યકશિપુને તે નામને એક પુત્ર. વ્હાલનેમિનૢ પુ॰ કાલનેમિ દાવ. વ્હાનેમિરિપુ પુ॰ વિષ્ણુ જાહનેમિટન પુ॰ વિષ્ણુ.
૩૮૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कालमल्लिका
હાણનેરિ પુ૰વિષ્ણુ.
ઢાજપથ પુ॰ વિશ્વામિત્રને તે નામનેા પુત્ર. હાજીપને પુ॰ તગરનું ઝાડ, વાહળિજા સ્ત્રી કાળું નસેતર. વાજપ† સ્ત્રી ઉપરને અ. વ્હાલપચ્ચેય પુત્ર કાળનું વિપરીત ગમનએટલે શુભદાયક કાળનું અશુભદાયકપણું અને અશુભદાયક કાળનું શુભદાયકપણું. હ્રાજપર્યંત પુ॰ ત્રિકૂટ પર્વતની પાસેના તે નામના એક પર્વત.
હાજીપા ન॰ તે નામની એક જાતની માટી.
વાજપાઇજ ત્રિ॰ સમયની રાહ જોનાર. વ્હાલપારા પુ॰ કાળના પાસલા–મૃત્યુ. વ્હાલપશિષ્ઠ પુ॰ કાંસી દેનાર. તાપીજી પુ॰ એક જાતનું ખરાબ પીલુ. બાપુજી નુ એક જાતના મૃગ, ચકલા. પુરુષ પુ॰ ગગનમંડળમાં રહેલ પુરુષાકાર એક વાયુચક્ર.
જાપુરૂષ વુ કાળરૂપ ઈશ્વરની એક મૂર્તિ, જ્યાતિષ શાસ્ત્ર, યમદૂત. વાજપૃષ્ઠ 7 કર્ણનું ધનુષ, હરકાઈ ધનુષ. ાહપૃષ્ઠ પુ॰ એક જાતને! મૃગ. વ્હાલનેષિદા શ્રી મજાડ વનસ્પતિ, કાળું જીરૂં.
વાહનૈવી સ્ત્રી. ઉપરના અર્થ, શ્યામા લતા. મિમાત ૧૦. શરદ્ ઋતુ. લિપ્રદ ત્રિ॰ અત્યંત પ્રવ્રુ, અતિશય
For Private and Personal Use Only
૫૧.
ક્ષાપ્રવૃત્તિ હ્રૌ॰ સમયની પ્રવૃત્તિ.
વાવન ન॰ અક્ષર. વાળવીનષ્ઠ પુ॰ાતિન્ટુન જુએ. નામન્હિા શ્રી મછ. જાહમય પુ॰ તે નામનેા ભરવ દેવ. યાજમરૃપ પુ॰ તે નામના એક સ્મૃતિગ્રંથ. વ્હાલમલ્લિત્તા શ્રી કાળી તુલસી.
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कालमसो
कालाग्नि
સ્ટમર સ્ત્રી તે નામની એક નદી. વટવૃદ્ધિ સ્ત્રીદર મહિને ઠરાવેલું વ્યાજ. કામથીય ઉ૦ માધવાચાર્યે રચેલો તે મારા સ્ત્રી રવિ વગેરે વારેના રાત્રિનામને એક ગ્રંથ.
દિવસમાં એક અર્ધો પ્રહર. વાદમાન ૧૦ સમયનું માપ.
લાઇ 7૦ તે નામનું એક શાક, #દ્ધિમાન પુત્ર કાળી તુલસી.
દ્રિકાઢિ પુત્ર કાળી ડાંગેર. મ૪િ પુત્ર ઉપરને અર્થ
ટિફાય છાશ. ટિમુર્ણ ૦િ કાળા મુખવાળું.
ફિ૪ પુ. તે નામનો એક પર્વત. શાહમુદકા પુત્ર તે નામનું એક ઝાડ.
ટોપ પુ. લાંબાકાળ સુધી રહેવું, રિસ્ટ પુત્ર રાતે ચિત્રો-વનસ્પતિ. સાષિા સ્ત્રીમજીઠ, નસોતર, બા
સમયને લીધે રોકાણ વચી વનસ્પતિ.
દિ નવ વર્ષની કુમારી. વાપી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, શાહજીરૂં.
ટિસર્પ ૫૦ કાળે સાપ.
સ્ટાર પુ0 કાળો મૃગ, પીળા ચંદનનું ચિવના પુત્ર તે નામને એક યવન રાજા.
ઝાડ, યાટિયાપ પુ૦ વખત ગાળવે.
વેરિચિ ર૦ તે નામનું એક નરક. યાયાપન ન ઉપરને અર્થ
પાટલૂક ૨૦ તે નામનું એક નરક. વાયુ પુત્ર પ્રભવ વગેરે સાઠ સંવત્સર
કારણેય ન છાશ. માને બાવનો સંવત્સર. હજુ ત્રિકાળધર્મ-મૃત્યુથી યુક્ત.
#ાટઢંધ g૦ તમાલ વૃક્ષ, તિંદુક વૃક્ષ, યોનિ પુત્ર સમયને યોગ, કાળને સંબંધ.
છવક વૃક્ષ, એક જાતના ખેરનું ઝાડ, કઢિયોનિન . શિવ.
ઉંબરાનું ઝાડ, સમયનો અમુક અવયવ. જિન ત્રિસમયના વેગવાળું,
Iઢાર પુત્ર શિવ. કાળના સંબંધવાળું.
ટહર ત્રિ સમય ગાળનાર. વાક સ્ત્રી કાળી રાત્રિ, કાળ ચૌ. ટિનિ શ્રી વિલંબ, વાર લગાડવી.. દશ, પ્રલય કાળની રાત્રી, પ્રલય કાળ,
સાધીન પુ. લોધર વૃક્ષ. દુર્ગા દેવીની એક મૂર્તિ, દીવાવાળી અ
શારદા સ્ત્રી એક પ્રકારને સમય. માસ-દીવાળી, સર્વ પ્રાણીઓને નાશ રાજા શ્રી નીલી નામની વનસ્પતિ, કાળું કરનારી યમરાજાની બહેન.
નસોતર, કાળું જીરું, મજીઠ, આસંધનું વારિક પુત્ર કાળરૂપ એક રૂદ્ર દેવ.
ઝાડ, તે નામની દક્ષ પ્રજાપતિની એક Iટઢ ત્રેિ કાળા ચિહ્નવાળું.
કન્યા, પાડલ વનસ્પતિ. ન્ટિસ્ટવ ન બીડ લવણ, સંચળ.
ફાટા પુછે સમયનો અમુક અંશ. રોવર પુ. દાનવને એક ભેદ. સાહાઈ ત્રિ. કાળે આકશ, મૃત્યુ વરિત્રોવન ત્રિ. કાળાં નેત્રવાળું.
ખેંચેલ. વાલ્ટિોસ્ટ ને કાળું લટું–ગજવેલ. લાક્ષરિત ત્રિ અક્ષર શીખેલ. ઇવસ્ટા ન૦ બખર.
રામુ કાળું અગર. વૃિત્ત ૫૦ કળથીનું ઝાડ.
રાશિ પુત્ર પ્રલયકાળનો અગ્નિ, તેને ત્રિવૃતી સ્ત્રી રાતી પાડેલ વનપતિ | અધિષ્ઠાતા રૂદ્ર દેવ, રૂદ્રાક્ષ.
૪૯
For Private and Personal Use Only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कालाग्निरुद्र
રૂ૮૬
कालिका
રિક પુત્ર પ્રલયાગ્નિસમાન રૂઇ દેવ, | નામની એક વનસ્પતિ તેને ઉપાસક કઈ ઋષિ.
દાનુસાર ૧૦ પીળું ચંદન. ત્રિા ૧૦ કાળપુરુષનું અંગ, કાળું અંગ, યાત્રાનુસાર ત્રિસમયને અનુસરનાર. કાળનું અંગ.
યાત્રિાનુરારિ પુશા જુઓ. વાટા ત્રિકાળા અંગવાળું.
કાનુનિ ૧૦ શિલાજીત, શીશમ, વાટાવિન કાળા મૃગનું ચામડું. શીશમનું ઝાડ. લેસ્ટિવિન પુત્ર તે નામને દેશ. યાદાનુસાનિ ત્રિા સમયને અનુસરનાર. ત્રિાસન ન કાળું આંજણ, કાજળ, યાત્રાનુણારર્થે ૧૦ એક જાતનું તગર, કાળો સુરમે.
શીશમ, શીશમનું ઝાડ, શિલાજીત. યાત્રાનો સ્ત્રો તે નામની એક વનસ્પતિ. દાનુસાર્થક ૧૦ ઉપરના અર્થ ઇડર પુકાયેલ.
રિત્તિક પુત્ર યમ, દક્ષિણ દિશાને સ્વામી. સ્ટિાઇ૯ સ્ત્રીકકિલા.
નિત્તર ૧૦ બીજો કાળ, ઉત્પત્તિ સ્થિતિના પુત્ર એગ્ય સમય ઓળંગ, પછી કાળ, બીજા સમયમાં હોનાર.
ગ્ય વખત ગુમાવ, સંવત્સરનું ઉલ્લંઘન. રાત્રિાકતવિષ પુ. ઉંદર. વાત ન સમય ઓળંગવો, સમય વાઢિા પુત્ર સર્પની ફણ, રાક્ષસ. ગુમાવે.
વલપિ ત્રિ. કલાપે કહેલા વ્યાકરણને વાહાતીત ત્રિ. સમયને વટી ગયેલ, જેને જાણનાર અથવા ભણનાર. કાળ ગયે હોય તે.
ઢિાપ ન૦કલાપિએ કહેલ શાખાભેદન વર્જિાવા પુકાળસ્વરૂપ પરમેશ્વર, ધર્મ અથવા આમ્નાય. કાજામનું ૫૦ ઉપરને અર્થ.
વાપવી પુકાળની હાનિ, સમયની વટામિનું ત્રિ. કાલકૃત સ્વભાવવાળાં હીનતા. સ્થાવર-જંગમ વગેરે.
વાલ્ટિઝ પુકાળું વાદળ, જળવાળે કાળે વાહાત્મા ૫૦ કાળને નાશ, સમયની
હાનિ, યોગ્ય સમય વીતી જ છે. વાઇઝ પુત્ર તે નામનો એક બેટ. ત્રિયાપવિષ્ટ પુત્ર ગૌતમે કહેલ એક ચિન ત્રિ- કાળે કરેલ વગેરે. હેવાભાસ.
વાચન ૧૦ કાળું લોઢું, ગજવેલ, લોઢું. વાઢિાર પુછે તે નામને એક સ્મૃતિ- ત્રિશુદ્ધિ સ્ત્રી કર્મોગ્ય સમયની અશુદ્ધિ. નિબંધગ્રંથ.
જસ્ટિક્ક પુત્ર કૌચપક્ષી–બગલો. યાત્રાધ્યા પુત્ર સુર્ય, પરમેશ્વર.
દિલ ત્રિકાળે કરેલ, કાળમાં હોનારરાહ પુત્ર પ્રલયકાળનો અગ્નિ, તે ના- થનાર. મને એક રાજા.
જસ્ટિસ ૦ કાળું ચંદન, વૈર. નિઢવિ ૧૦ રાજાની જ્યચર્યામાં વસ્ત્ર સ્ત્રી તે નામની એક દેવી, એક
કહેલ અનિષ્ટ વગેરે જણાવનાર એક ચક્ર. જાતનું ઝાડ, ક્રમે આપવા યોગ્ય વસ્તુની જસ્ટિીગુનાવિન પુo ભમર, ચકલો, કપિંજલ કિંમત, જટામાંસી વનસ્પતિ, કાગડી, પક્ષી, ચાતક-અપ પક્ષી.
પોલવૃક્ષની શાખા, રૂવાંટાની પંક્તિ, જાત્રાનુશારિયા સ્ત્રી તગરનું મૂળ, તે | શિઆળ, મેઘપતિ, દૂધને કીડો, મેશ,
મેઘ.
For Private and Personal Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कालिकापुराण
कालेश्वर
શાહી, કાકેલી વનસ્પતિ, શ્યામા નામનું | વિમેન ઉપર અર્થ. પક્ષી, હિમાલયમાં થનારી ત્રણ રેખાવાળી કાસ્ટિવીન્ન સ્ત્રી સૂર્યની સ્ત્રી સંજ્ઞા હરડે, ચાર વર્ષની કુમારી, કાળા રંગની વાસ્ટિીના પુત્ર યમદેવ. સ્ત્ર, કાળી ચકલી, નવો મેઘ, દર મન પુo કાળો રંગ, કાળાશ. મહિને આપવાનું વ્યાજ, દારૂ, જેને રંગ કાસ્ટિકન્યા સ્ત્રી પિતાને કાળી માનનારી ઉડી જાય તેવી કાળા રંગની સાડી, કોઈ સ્ત્રી. દુર્ગા દેવી, ચંડીકા, ગૌરી, પાર્વતી. સ્ટર ૩૦ તે નામનો એક નાગ. rfઢાપુરા ૧૦ કાલિકા દેવીના મહા
યાટિયમન પુશ્રીકૃષ્ણ. ઓવાળું તે નામનું એક ઉ૫પુરાણ.
વાઉચમથન પુશ્રીકૃષ્ણ ટિવિત ૨૦ કાલિકા દેવીને પ્રસન્ન
શાસ્ટિયમન ૨૦ કાલિય નાગનું મર્દને. કરવા માટેનું એક વત.
સ્ટિવેર go કાલિય નાગ જેમાં રહેતા જસ્ટિવફા ન૦ એક જાતનું શાક. હતે તે યમુના નદીમાંને ધરે. સાત્રિથમ વિપાશા નદીના કાંઠા શાસ્ત્રી સ્ત્રી, શિવની પત્ની, કાળી સ્ત્રી, ઉપર આવેલું એક તીર્થ.
પાર્વતી, દુર્ગા દેવીની એક મૂર્તિ, િનતરબુચ, કાલિંગડું.
માતૃભેદ, ભીમસેનની એક પત્ની, શંતનુસ્વિત્રિકલિંગ દેશમાં ઉત્પન્ન થનારા રાજાની સ્ત્રી સત્યવતી, મેશ, શાહી, તુવેર, વારિક ઉ૦ કલિંગ દેશ, કલિંગ દેશને નસેતર, રાત્રિ, કાલાંજની વનસ્પતિ, રાજા, કલિંગ દેશને રહેવાસી, હાથી,સર્પ, મહાવિદ્યા, કાળી ચૌદશ, હળદર, એક જાતનું લેટું.
#ા પુત્ર જલકુકડો. #ાસ્ટિક ૩૦ કલિંગ દેશને રાજા. શાસ્ત્રીજી સ્ત્રી, યમરાજાની વિચારભૂમિ, યમ
દિ સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી, કલિંગ રાજાની કચેરી, દેશના રાજાની રાણી.
રાત્રીતના પુત્ર પાડે. હરિરી સ્ત્રી તરબુચને વેલો, કાલિં. સ્ત્રીતનથી સ્ત્રી ભેંસ. ગડાને વેલો, નસેતર.
ટ્વિીચ ને કાળું ચંદન, કાળું અગર, વારિસર પુછે તે નામને એક પર્વત. પીળા ચંદનનું ઝાડ, શિલાજીત. સાઢિવાન પુત્ર રઘુવંશ વગેરે કાવ્યોનો #ાટીયા 7૦ ઉપરના અર્થ. કર્તા તે નામને એક મહાન કવિ. #ાષ્ટ્રીય પુત્ર દારૂ હળદર. વિાષક પુત્ર ઉપરને અર્થ. જાણ ૧૦ મલિનતા, મેલાપણું. વિન go પરમાનન્દમતપ્રસિદ્ધ પરમેશ્વર, વાર પુછે તે નામને દૈત્યભેદ. કાસ્ટિન ત્રિ- પ્રેરક, પ્રેરણા કરનાર. જાય ને યકૃત-લીવર-કાળજું, કાળું ત્રિની સ્ત્રી. આર્કા નક્ષત્ર.
ચંદન, કલિએ જેએલ સામવેદ, ન્ટિન્ટ નં૦ તરબુચ, કાલીંગડું. જ યલા ૩૦ કુતરે. ત્તિજ ન૦ ઉપરના અર્થ
રાજા કાળું ચંદન, હળદર, યાત્રિી શ્રી યમુના નદી, રાતું નસેતર ! લાલ ન૦ ૩૦ દારૂ હળદર. વાસ્ટિટ્ટા પુત્ર કૃષ્ણને માટે ભાઈ લાશ . સૂર્ય, શિવ, મકારવણું. બળદેવ.
રેશ્વર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कालोदक
હાજીપુર સ૦ તે નામનું એક તી. હાણોજ ન॰ કાળું પાણી. જાહીત ત્રિયાગ્ય કાળે વાવેલ. વ્હાલ્પ પુ॰ કચરા, એક જાતનું કદ, જંગલી
હળદર.
३८८
વાલ્પ ત્રિ॰ કલ્પસ’બધી.
વાલ્પ ન૰વાધનખ.
હાપદ્મ પુ॰ કચૂરા.
વ્હાનિશ ત્રિ॰ કલ્પનામાં હેાનાર-થનાર. વાલ્પસૂત્ર ત્રિ॰ કલ્પસૂત્ર જાણનાર અથવા ભણનાર.
પિશ ત્રિ૰ આચારગ્રંથમાં કહેલ વિધિ વગેરે.
જા ન પરાઢીયું, સવાર. હાસ્ય ત્રિ જેને સમય પ્રાપ્ત થયેા હાય તે, સમયમાં હેાનાર–થનાર.
લાજ ન॰ કચૂરા, કાચી હળદર. હાલ્યા શ્રી જેને ગર્ભગ્રહણકાળ પ્રાપ્ત થયા હેાય તેવી ઋતુમતી સ્ત્રી વગેરે. વાલ્યાળ, ૧૦ કલ્યાણપણું. હાસ્યાનેય ત્રિ॰ કલ્યાણી સ્ત્રીથકી થયેલ. વાવ ૬૦ કવિ જેના દેવ છે તેવું સામ. હાવવા 1૦ મુખ્તર ધારીઓને સમૂહ. ાવટ પુ॰ વટ જુએ. ઝાયરTM ત્રિ॰ ભયંકર, બિહામણુ”, વિકરાળ. જાવવા ન॰ ઘુવડ પક્ષી. જાનૈય પુ॰ તે નામને! એક ઋષિ. જાવાર પુ॰ વાણીથી કલેશ, અન્યાન્ય વાણી મેલીને કલેશ કરવા તે.
જાવા ન૦ શેવાળ.
હાવારી સ્ત્રી. ધાસ વગેરેની છત્રી, હાલતી ઝુંપડી, ભમતી ઝુંપડી. દાવી શ્રી કવિસબંધી સ્ત્રી.
વૃ પુ કુકડા, ચક્રવાક પક્ષી, પીળા રંગના મસ્તકવાળુ કાઇ પક્ષી. હાવદ 12 કેસર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काशक
હાવેરી સ્રી. તે નામની એક નદી, વેશ્યા,
હળદર.
હ્રાવ્ય પુ૦ શુક્રાચાય .
હ્રાવ્ય ત્રિકવિસબંધી, વર્ણન કરવા કરવા યોગ્ય, સ્તુતિ કરવા ચેાગ્ય. જાન્ય જ્ઞ॰ કવિકૃત કાવ્ય-કવિતા, ગદ્ય
પદ્માત્મક વાક્યરચના.
કાવ્યચન્દ્રિા સ્રી॰ તે નામને એક અ
લંકારશાસ્ત્રીય ગ્રંથ.
હ્રાક્ચૌર પુ॰ બીજાના કાવ્યમાંથી ચેરી કરી પેાતાના કાવ્યમાં ગાઢવી દેનાર. જાવ્યમાગ પુ॰ તે નામના એક અલંકારશાસ્ત્રીય ગ્રંથ
વાક્યપ્રદ્દીપ પુ॰ તે નામના એક અલંકારશાસ્ત્રીય ગ્રંથ. હાવ્યત્તિ; ત્રિ કાવ્યના રસને જાણનાર
અનુભવનાર.
ાવ્યહિકૢ ૧૦ તે નામનેા એક અર્થાલ’કાર.
વ્યિશાસ્ત્ર ન॰ કાવ્યરૂપ શાસ્ત્ર.
નાવ્યા સ્ત્રી બુદ્ધિ, પૂતના. જાવ્યા પત્તિ શ્રી॰ તે નામના એક અર્થાલંકાર.
વાર્ સ્વા॰ આ અ॰ સદ્ દીપવું, પ્રકાશવું. અનુ+અનુરૂપ પ્રકાશવું. નિ+ચેાતર પ્રકાશવું. સવ+અવકાશ મેળવવે.
+ ચેતરફ સ્થિતિ કરવી. ર+ઉંચે જવું, ઉંચે પ્રકાશવું. ના+સમાનતા કરવી. સ+ન+બહાર કાઢવું. નિર્ + દૂર કરવું ખસેડવું. +અત્યંત દીપવું, પ્રકાશવું. પ્રતિ+ પ્રતિરૂપ પ્રકાશવું, વિ+ ખીલવારૂપે પ્રકાશવું. ઉસારી રીતે પ્રક શવું.
For Private and Personal Use Only
વાક્ વિવા૦૦ ૬૦ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. વ્યારા પુ॰ ઉધરસને રાગ, કાસડા ઘાસ, છીંક, એક જાતને ઉંદર, એક ઋષિ. હારાજ પુ કાસડે ઘાસ,
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काशक
काश्मीरमोरक
-
---
-
-
--
---
-
કરાલ ત્રિ પ્રકાશવાળું, દીપ્તીવાળું. It સ્ત્રી, કાશી, બનારસ. વરાજ પુ તે નામને એક ઋષિ. વાણા, ને કાશીના મહાત્મવાળે શનિ ત્રિવ કાશકૃત્ન ઋષિએ એક ગ્રંથ. કરેલ વગેરે.
#ારનાથ પુત્ર મહાદેવ. રાગ ત્રિ. કાસડામાં ઉત્પન્ન થયેલ. રાત્રિ સ્ત્રી કાશીનાં તીર્થોની યાત્રા. વાપરે છે કાસડાથી ઘેરાયેલી નદી.
શારીરરચ ન કાશી વાસીઓએ કરવાને શરાજ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
અમુક આચાર. રાય ત્રિ. કાસડાથી વીટાયેલી નદીમાં
સારા પુત્ર કાશી દેશને રાજા. હોનાર-થનાર.
સારા પુત્ર મહાદેવ. તારાનું છું. તે નામને એક દેશ.
જીરા 1૦ હીરાકસી. રાજય ત્રિ- કાસડામય, કાસડો જ્યાં
વાસેતુ પુ. કાશીના મહામ્યવાળો તે પુષ્કળ હોય તે, કાસડાથી બનાવેલ.
નામને એક ગ્રંથ. રામ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ.
વારા સ્ત્રી શક્તિરૂપ અસ્ત્ર, બુદ્ધિ, રેગ. કરાય પુકાશીના રાજાને પુત્ર. થશર 90 સોપારીનું ઝાડ, ફળનું ઝાડ. I aો. કાસડો ઘાસ.
કાતરી સ્ત્રી તે નામનું એક અત્ર. શરદ ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
કોચ પુ. કાશી રાજાને પુત્ર. એક શબ્દગણ.
જાય ત્રિવ કાશીમાં હેનાર-થનાર. શાહમજી પુત્ર એક જાતના શીમળાનું
વાથી સ્ત્રી કાશી રાજાની પુત્રી. ઝાડ,
કરમરી સ્ત્રીગાંભારી નામની વનસ્પતિ. કિા સ્ત્રી કાશી નગરી, બનારસ.
વાસમર્થ ઉપરને અર્થ, કાયફળનું ઝાડ, રાશિ ૩૦ કાશી દેશ, સૂર્ય, મુઠી. ar fપ્રકાશવાળું
પરમાર ૧૦ પુષ્કરમૂળ, ટંકણખાર, એક શિલા જિ. કાશી સંબંધી, કાશીમાં જાતનું કેસર. હેનાર-થનાર.
વારમાર પુo કાશ્મીર દેશ, કાશ્મીર દેશને ફિા સ્ત્રી કાશી નગરી.
રાજા. ફિઝિક પુ0 ધનંતરી.
વરમાર ત્રિ. કાશ્મીર દેશમાં હેનાર-થનાર, ફિક્કી સ્ત્રી કાશી નગરી.
કાશ્મીર દેશને રહેવાસી. શનિ ત્રિ પ્રકાશમાન, પ્રકાશનું, ઉધ
વારમીરા ત્રિકાશ્મીર દેશમાં હોનારરસના રોગવાળું.
થનાર. શિv go કાશીને રાજા, કાશીનાથ કારમીર ન૦ પુષ્કરમૂળ, કેસર. મહાદેવ.
વરરસ ત્રિકાશ્મીર દેશમાં ઉત્પન્ન રિપતિ પુત્ર ઉપરને અર્થ.
થનાર. રાપુર સ્ત્રી કાશી નગરી.
સમરન ન. કેસર. રાપIs So કાશી દેશનો રાજા. તારમરામ્મન ઝિ૦ કાશ્મીર દેશમાં જન્મેલ. રિા ત્રિકાસડાથી ઢાંકેલ-છવાયેલ. મારા સ્ત્રી અતિવિષની કળી, રાશિsug ત્રિ પ્રકાશમાન, પ્રકાશતું. || જારમાર ૧૦ શાહજીરું, કાળુજી.
For Private and Personal Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काश्मोरा
રૂ૫૦
काष्ठलोहिन
સારથી,
ફમીશ ત્રી, પીંગળી દ્રાક્ષ, અતિવિખની વારિન પુરુ કષાય ઋષિએ કહેલ વેદકળી.
શાખા ભણનાર. કારમતિ ત્રિજામીર જુઓ. #lઈ ૧૦ લાકડું, ઇધણું. સારી સ્ત્રી. ગાંભારી વનસ્પતિ. વાવ ત્રિલાકડાંવાળું, અગરચંદન. રિમાર્ચ ર૦ કેસર,
ઝવત્રી સ્ત્રી, એક જાતની કેળ, ચરમીર્થ ત્રિવ કાશ્મીર રાજાએ કરેલ વગેરે.
ફાટીદ પુ. લાકડાંને કોતરીને અક્ષર રૂચ ન દારૂ.
જેવી આકૃતિ કરનાર એક જાતને કીડે. રથ પુo કાશીને રાજા.
Tષ્ટ પુ. લાકડાને કેચી નાખનારું રથ પુ૦ ઉપરનો અર્થ
એક જાતનું પક્ષી. વારથv R૦ માંસ.
લાઇટ૪િ પુવહાણમાંથી કચરો કાઢી રચા પુત્ર તે નામને એક ઋષિ, કાશ્ય
નાખવા માટેની લાકડાની કોદાળી. રાજાને એક પુત્ર, કશ્યપ ગોત્રને પુત્ર,
INટાન્ન સ્ત્રી, એક જાતનું જાંબુનું ઝાડ, કણુદ મુનિ, એક જાતને મૃગ, સુર્યને
શતમ્ ૬૦ સુથાર.
#ાટતમ્ ત્રિલાકડું છોલનાર હરકેછે. સારપ ત્રિકશ્યપ ઋષિસંબંધી.
Tseતક્ષn g૦ સુથાર. તારીખનંદન ૩૦ ગરૂડ, સુર્યને સારથિ seતક્ષા ત્રિ. લાકડું છેલનાર. અરૂણ, હરકેઈ દેવ.
rezતક્ષા ૧૦ લાકડાને છોલવું. સરચાર પુત્ર કશ્યપને ગેત્રપુત્ર.
seતક્ષાવાળું 2 સુથાર. રિયf g૦ સૂર્યને સારથી અરૂણ, ગરૂડ,
Teતક્ષા ત્રિ. લાકડું છોલનાર. હરકેઈ દેવ.
રાષ્ટત, પુલાકડામાં રહેનારે એક રપિન પુ. કાશ્યપે કહેલી વેદશાખા
જાતને કીડે. ભણનાર.
લાદવાર પુત્ર દેવદારનું ઝાડ. વાર સ્ત્રી પૃથ્વી, કશ્યપ ઋષિની સ્ત્રી. Tટકુ ૫૦ ખાખરાનું ઝાડ. રિપેર પુત્ર સુર્ય, ગરૂડ, કાશ્યપની સ્ત્રીમાં
TEJધારી ૧૦ સુકું આંબળું.
ચટપટટ્યા સ્ત્રી, ધોળી પાડલ નામની ઉત્પન્ન થયેલ દેવ-અસુર વગેરે.
વનસ્પતિ. રારિ 10 પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
કામ સ્ત્રી ચિતા, ચેહ. શબ્દસમૂહ.
વાઝમા ત્રિલાકડાનું, લાકડા જેવા કઠણ રચાયન પુત્ર કાશી રાજાને ગેત્રપુત્ર.
હૃદયવાળું, નિર્દય. રિવરો સ્ત્રીવારમર જુએ.
Ezમ પુત્ર મુડદા લઈ જવાની લેરી, TE T૦ કસોટી કરવાનો પત્થર, એક ઋષિ.
ઠાઠડી. કાકા ત્રિભગવા રંગથી રંગેલ વસ્ત્ર
Tષ્ટમૌન નં૦ ચેષ્ટાદ્વારા પણ પિતાના વગેરે.
અભિપ્રાયને નહિ પ્રકટ કરવારૂપ મૌન. પાયશ ત્રિભગવા રંગથી રંગેલી
કાઠગની સ્ત્રી, દારૂ હળદર, ગોદડી જેની હોય તે.
જાદવ પુત્ર વીર જુઓ. સારા પુત્ર તે નામનો એક ઋષિ.
|| જseટોદિન ૩૦ લોઢાથી જડેલ લાકડાનો વષયવસિ go એક જાતનો કીડ. કે.
For Private and Personal Use Only
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
काष्ठवत्
.
ાવત ત્રિ॰ લાકડાંવાળુ ાવતુ અન્ય લાકડા જેવું. જાટ જીજા સ્રી કડુ નામની વનસ્પતિ, જાજારિયા સ્રો ધેાળી ઉપલસરી. જાજનારિવા સ્ત્રી ઉપરના અ. હાજા શ્રી દિશા, આંખના અઢાર પલકારા જેટલા કાળ, સીમા, હદ, સ્થિતિ, ઉત્ક, દારૂ હળદર વનસ્પતિ, કશ્યપ ઋષિની એક પત્ની, લક્ષ્ય, નિશાની, અવસ્થા. ઝાઝાનાર ન૦ લાકડાનું ઘર. જાટામ્બુવાદ્દિની શ્રી વહાણમાંથી પાણી ઉલેચવાનું લાકડાનું વાસણું. જાજાજી ન॰ એક જાતનું કંદમૂળ. હ્રાન્ડિજ ત્રિ ઘણાં લાકડાંવાળુ ષ્ઠિા શ્રી લાકડાના નાના ટુકડા. ાષ્ઠિન ત્રિ પુષ્કળ લાકડાંવાળુ હાથ્વીજ પુ॰ એક જાતના આકડાનું ઝાડ, એક જાતની કુળ.
હાબ્દીન્હા સ્ત્રી જંગલી કુળ. હાજી જા શ્રી જંગલી કુળ. આ ઋતુ પુ॰ એક જાતની શેલડી. પાજોદુમ્વરિયા સ્રી. એક જાતના ઉંબ
રાનું ઝેડ.
જામ્ મ્યા આ૦૬૦ સેટ્ ઉધરસ ખાવી. હ્રાપ્ત ત્રિ॰ હિંસક, શ્વાસ પુ॰ ઉધરસને રાગ, ખાંસી.
વાતન્દ્ર પુ॰ જેનાથી ઉધરસ થાય તેવું એક જાતનું કંદમૂળ. વાસદ પુ યમદેવ. હ્રાસન્ન ત્રિ॰ઉધરસના નાશ કરે તેવું ઔપધ વગેરે.
હ્રાસન્ન પુ॰ ઔષધરૂપ એક જાતનેા લાડુ. હાસણી સ્ત્રી ભાંરીગણી વનસ્પતિ. હ્રાસનિત શ્રી ભાર્રંગ વનસ્પતિ, ાસનિત ત્રિ॰ ઉધરસને નાશ કરનાર. હાસનસિનો સ્રો॰ કાકડાશી`ગી વનસ્પતિ.
३९१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काहलापुष्प
નાસëોટિજા સ્ત્રી એક જાતનું ખાટું અને પ્રવાહી એવું પીણું.
જાત્તમચ્છું છુ॰ ઉપરના અ, તે નામની એક વનસ્પતિ.
હ્રાસમ ્ન ન૦ પટોલ-પંડાળુ
જાત્તર પુ॰ પાડેા.
જાની સ્રી. ભેસ,
હ્રાસજ્જન પુ॰ ઉધરસને નાશ કરનાર એક ઉકાળા
તદ્દન નિ॰ ઉધરસના નાશ કરનાર. હ્રાસાર પુ॰ સરાવર, તળાવ, એક જાતને દંડક છંદ.
હાલાર ન॰ એક જાતનું પકવાન. હ્રાસત્તિ ૩૦ કાસમ નામની વનસ્પતિ. ાતાજી પુ॰ કાંકણુ દેશમાં પ્રસિદ્ધ એક જાતનું કંદમૂળ. નાશિકા શ્રી જંગલી મગનું ઝાડ. જ્ઞાત્તિનfત્ર॰ ઉધરસના રોગવાળું, જામીય ન॰ કાંસુ.
વ્હાલીત્ત ન॰ હીરાકસી. હાર્ સ્ત્રી એક જાતનું અસ્ત્ર. ખાતી સ્ત્રી ઉપરનો અ. હાવૃત્તિ શ્રી ખરાબ ગતિ. હ્રાસન્નુ પુ॰ એક જાતનું ઘાસ. દાતીર ન॰ તે નામનું એક નગર. સાસમયે પુછુ ગાંભારી નામની વનસ્પતિ. નાદજા સ્રી કાહલું વાદિત્ર–રણશીંગુ. નાદનું પુ ઉપરના અર્થ, બિલાડા, કુકડા, હરકાઇ શબ્દ.
હિતું ન અસ્પષ્ટ વાય. જાહહ ત્રિ॰ સુ, અત્યત, ખળ, નીચ. જાહેજા સ્રી રણુશીંગું, ગાયનું શીંગડું, શીંગડાના આકારનું એક વાદિત્ર, નીશાન, ડકા, મેટું નગારૂં, ધતુરાના ફૂલ જેવા આકારનું એક વાદિત્ર, એક અપ્સરા. વાહલાપુષ્પ ધતુરાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
काहाल
३९२
किश्चनत्व
૪િ પુ. શિવ.
શિક્ષિા પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ શરીરમાહેને યાદી સ્ત્રી તરૂણ સ્ત્રી, કુકડી, બિલાડી. એક જાતને કીડો. જાપ પુ. પાલખી ઉપાડનારી એક લિપિ પુત્ર ઉપરને અર્થ જાતિ–ભેય જાતિ.
વિધિ go એક જાતને સર્પ. વાહી સ્ત્રીઈદરજવનું ઝાડ.
વિણ પુ. એક જાતનું શિઆળ, વાનર. 1િો . વ. સં. ૧ જાણવું, સમજવું. જિક સ્ત્રી નાની ઘંટડી, ઘુઘરી. ડુિ ત્રિશું ઈચ્છનાર.
કર ત્રિવ દાસ, સેવક, ચાકર, નેકર. પિવન પુત્ર ખરાબ રાજા.
રિરી સ્ત્રી, દાસી, સેવકી, ચાકરડી નેfજન ત્રિો ખરાબ રાજાવાળો દેશ વગેરે.
કરની સ્ત્રી. વિન્દ્ર ત્રિ. શા વાળું, શી વસ્તુવાળું ઢિ પુત્ર સાત્વત વંશને એક રાજા. વિત સંખ્ય૦ કેના જેવું.
વિદ્યાર્થતા સ્ત્રી શું કરવાપણું. વિનિત સ્ત્રી સાચો કે ખોટા લોકાપવાદ, ફિft સ્ત્રી નાની ઘંટડી, ઘુઘરી, ઘુઘરી વિનતી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
જેવાં ફળવાળું એક જાતનું ઝાડ, ખાટા fજારા અન્ય વિતર્કમાં, સંભાવનામાં તથા રસવાળી દ્રાક્ષ, દેવીની એક સ્તુતિ.
બીજો પક્ષ બતાવવો હોય ત્યાં વપરાય છે. વિકૂિળી સ્ત્રી, નાની ઘંટડી, ઘુઘરી. લિંગ પુ. ધાન્ય વગેરેને અગ્ર ભાગ, િિ ળીલાછમ પુતે નામનું એક તીર્થ. બાણ, કંકપક્ષી,
િિાર પુછે ભમરે, કેયલ, ઘડે, કામદેવ, જિગુ ખાખરાનું ઝાડ, કેસુડાનું ઝાડ, ! રાતે રંગ. નંદીવૃક્ષ.
જિદિર 7. હાથીનું ગંડસ્થલ. fકાજુ ઉ૦ ઉપરના અર્થ
વિર ત્રિ રાતા રંગવાળું. ક્રુિજિરિ પુ. જેમાં ખાખરા પુષ્કળ દિશા શ્રીલેહી. હોય તે પર્વત.
#િfસાત પુત્ર આસોપાલવનું ઝાડ, કામદેવ, fજુરિ પુત્ર પાણીની વ્યાકરણ કોયલ, પિપટ. પ્રાસદ્ધ એક શબ્દગણ.
દિશા પુત્ર બાવળનું ઝાડ. ત્તિ ત્રિ. ખરાબ રીતે છેદનાર-કાપનાર. કિરિ સ્ત્રી ભમરી, કોકિલા. વિવિ પુ૦ ખરાબ મિત્ર. .
િિરિન પુત્ર વિકકત નામનું એક ઝાડ. િિરવત્ ચ વિતર્કમાં વપરાય છે. લિટિ સભ્ય કેપમાં તથા અશ્રદ્ધામાં વિકિ પુત્ર નાળીએર, ચાસપક્ષી.
વપરાય છે. સિવિવિધ go ચાસપક્ષી.
જિગ્ન મથ૦ આરંભમાં, સમુદાયમાં, સમગ્રશિવિવિ પુચાસપક્ષી.
તામાં, સંભાવનામાં, અવતરમાં, “ તથા જિનિ પુત્ર ચાસપક્ષી.
અને વળી ' એવા અર્થમાં વપરાય છે. કિરિ ત્રિવિખરાયેલ, વેરાયેલા
યિાન સવ્ય કંઈક, અસમગ્ર એવા અવિવિ પુ. ચાસપક્ષી.
ર્થમાં વપરાય છે. રિલિપિ પુ. ચાસપક્ષી.
શિશ્ચન go એક જાતના ખાખરાનું ઝાડ. વિકલાપિ પુત્ર ચાસપક્ષી.
વાચનતા સ્ત્રી કાંઈકપણું, થોડાપણું. િિદર ત્રિો ખરાબ.
શિસ્ત્રાવ 7ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
किञ्चलुक
વિશ્વજીત્ત પુ॰ એક જાતને થ્રીડા. નિશ્ચિત અન્ય કંઈક, ઘેાડુ, જરા. નિશ્ચિલુજ પુ॰ એક જાતના કીડા. જિન્ન ન કમળ વગેરેની અંદરના કૈસરાતતુ.
જિન્નવ્ય સ॰ તે નામનું એક તી. સિહ ૧૦ વિકા જુએ.
જિન્નત્ત્ર પુ૦ ૧૦ હરકાઈ પુષ્પની અંદરના
કેસર તંતુ, પુષ્પની રજ, નાગકેસર. જિગ્નનિ ત્રિ॰ જેમાં કૈસરા હોય તે, જેમાં પુષ્પરજ હોય તે.
જિન્નાિની સ્રી કેમરા તથા પરાગવાળી પુષ્પની માળા.
હિટ્ સ્વા॰ પ૦ સેટ્ ખવું, ભય પામવું, ૬૦ ગમન કરવું, જવું. સ ટિલિટાત્ નામધાતુ ભા॰ ૨૦ સેટ્ ‘ કિટ કિટ’ એવા અસ્પષ્ટ શબ્દ કરવા, િિટ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર. શિમિ પુ॰ માથાના વાળની જર. નિટિમ ૬૦ સર્પના કરડવાથી થતા એક
પ્રકારના ઉપદ્રવ.
વ્હિટી શ્રી ભુંડણી, ભુંડણ, વિટ્ટ ન॰ ધાતુએના મેલ, તેલ-ઘી વગેરેને મેલ–કટુ, વિષ્ટા.
વિનિંત ન॰ શરીરમાની છેલ્લી ધાતુવી, પારે.
જિદૃાજ પુ॰ તાંબાના કળશ, લેાઢાને મેલ. વિ પુ॰ સુકાયલું' ત્રણુ, માંસની ગાંઠ, ઘણુથી થનારૂં ચિન્હ, ડંખ, ડાધા, એક જાતને લાકડાના કીડા. વિભવત ત્રિ॰ સુકાયલા ત્રણવાળુ, માંસની • ગાંઠવાળુ, ઘ ણુથી થનારા ચિન્તવાળું, ડંખવાળુ, ડાધાવાળુ’, જિનિ સ્ત્રી અધાડેા નામની વનસ્પતિ, જિનિંદી સ્રી ઉપરને અ વિશ્વ . દારૂનું ખી.
૫૦
३९३
किन्नरेश्वर
શિવ ૧૦ જેને દારૂ અને છે તેવાં બીયાં,
પાય.
થ્વિીય ત્રિ॰ દારૂ માટેનું અથવા પાપ માટેનું સાધન કાઈ દ્રવ્ય.
ત્િ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ સશય કરવા, રાગ દૂર કરવા, રહેવું. ૫૦ ક્તિ ગુન્હો પ૦ ૬૦ સેટ્ જાણવું, સમજવું. તિ પુરા૦ ૩૦ લૅટ્ વાસ કરવા, રહેવું. ૩૬૦ ઇચ્છવું. સ
જિત પુ॰ તે નામને એક ઋષિ તિય ત્રિ॰ જુગારી, ઠંગારૂં, ખળ, રંગ, તારૂં, કપટી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તિષ પુ॰ ધતુરાનું ઝાડ, એક જાતનું સુગધી દ્રવ્ય-રેાચના. તિવપૂર્ણ ત્રિ॰ કપટી અને તારૂં. તિષીય ત્રિ॰ તારાએ કરેલ વગેરે. ન્તિનુ પુ॰ એક જાતની કીડે. જિન્તમાનૢ અન્ય ધણામાંથી એકા અતિશય.
જિન્તામ્ અન્ય॰ એમાંથી એકને અતિશય, જિન્તુ અન્ય વળી, પણુ, તાપણુ, સીવાય, જિન્સુન્ન પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ અગીઆરનું
કરણ.
શિવૃત પુ॰ ભારતપ્રસિદ્ઘ કુવારૂપ તી. વિન્દમ પુ॰ તે નામને એક ઋષિ જિર્સ પુત્ર તે નામનેા એક ઋષિ. શિëાન ન॰ ભારતપ્રસિદ્ધ એક તી. જિન્દાસ પુ॰ નિન્દ્રિત દાસ. િિન્જન પુ॰ ધાડા. શિશ્વિની શ્રી વાડી,
જિન્નર પુ॰ એક પ્રકારની દેવાતિ, ખેરના દૂત, પુલસ્ત્ય ઋષિને એક પુત્ર, તે નામનું એક વર્ષ, અતને કેાષ્ઠ ઉપાસક. જિન્નરી ટ્વી॰ કિન્નરતી સ્ત્રી. જિન્ના પુ॰ કુબેર. નિશ્વર પુ॰ કોર.
For Private and Personal Use Only
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
किन्नु
किरीटिन्
કીડ.
વિનુ બચ્ચ૦ પ્રશ્નમાં, વિતકમાં, સાદ્રશ્યમાં | યિત કચ૦ થોડું, જરા.
તથા સ્થાન બતાવનાર તરીકે વપરાય છે. નિયતિ સ્ત્રી ઉદ્યોગ, ઉત્સાહ, લાંબી શિવ પુ. વિષ્ટામાં ઉત્પન્ન થનારે એક મહેનત, કેટલું મોટું કામ.
વિશ્વયમ્ વ્ય. કેટલે દૂર, થોડે દૂરવિમ્ ત્રિો ખરાબ, કેણ, શું, વિતર્કને
વિચાખ્યુ છે કેટલા પાણીવાળું. વિષય, કુત્સા, નિંદા, વિતક, પ્રશ્ન, સા
રિયાદ ૩૦ લાલ રંગને ઘોડે, કાળો ઘેડે. દૃશ્ય, પ્રકાર એવા અર્થમાં વપરાતા શબ્દ.
વિષાણ અવ્ય કેટલા પ્રકારે. શિન્ અવ્ય૦ કરણ એવા અર્થમાં, થોડું
વિર ભુંડ, ડુક્કર. એવા અર્થમાં અને અતિશય એવા
કિર ત્રિ. વિખેરી નાખનાર, વેરી નાખનાર. અર્થમાં વપરાય છે.
વિર પુ. નાનું ડુક્કર, ભુંડનું બચ્ચું. વિમર્થ મરચ૦ શા માટે, શા સારું.
૬િ ત્રિલેખક, લખનાર. શિમિ ત્રિ “તમે શું ઈચ્છે છે
વિર પુ. સૂર્ય-ચંદ્ર વગેરેનું કિરણ. એમ પૂછનાર સેવક વગેરે. વિમિદ ઉ૦ માર્કડેય પુરાણમાં કહેલું
મિનિ ૬૦ સર્ય, ચંદ્ર, આકડાનું એક વ્રત.
ઝાડ, કપૂર, શિમરિન ત્રિક ચાડી ચુગલી કરનાર,
વિરાત્રિ સ્ત્રી મેના પક્ષી. ખળ, નીચ.
વિરત g૦ ભિલ વગેરે નીચ જાતિ, તે વિમુ કાવ્ય પ્રશ્નમાં, નિષેધમાં, વિતર્કમાં,
નામને એક દેશ, એક જાતનું માછલું, તથા નિંદામાં વપરાય છે.
શિવ, કરીયાનું, ઘેડાનો રખેવાળ, એક વિત ચ૦ પ્રશ્નમાં, વિકલ્પમાં, વિતકમાં
જાતને લીંબડે. અને અતિશયપણે એવા અર્થમાં.
વિરત ત્રિવ નાના શરીરવાળું. શિષ ત્રિ- કૃપણ, લોભી, કંજુસ. વિરતા પુત્ર કરીયાતું. નિ ત્રિઉપરના અર્થ.
વિરાતિ પુરા કરીયાતું. ાિાિ પુત્ર મહાકાળ નામને એક વેલો. રિતાર્જુન૧૦ તે નામનું ભારવિ Wિલા ત્રિમાતાએ શિક્ષણ આપેલ,
કવિકૃત મહાકાવ્ય. માતાએ જેને શીખવ્યું હોય તે. વારતાાિન પુત્ર ગરૂપેક્ષી. વિષ્ણુના સ્ત્રી તે નામની એક નદી. રાતિ સ્ત્રી ગંગા નદી. શિશુષ પુ. એક પ્રકારની દેવજાતિ, !
શિતિની સ્ત્રી જટામાંસીનામની વનસ્પતિ દેવોને ગવૈય, પૃથ્વીના નવ ખંડમાં વિરતી સ્ત્રી દુર્ગાદેવી, ગંગા, સ્વર્ગગંગા, એક ખંડ, ખરાબ પુરૂષ.
કુટણી. વિપુશ્વર પુ. કુબેર.
વારિ પુવ ભુંડ, ડુક્કર, મેઘ. પૂિષ ૩૦ પુરુષ જુઓ.
વિદિ ૧૦ ખજૂરનું ઝાડ ખજૂર વિભા સ્ત્રી ની નામનું સુગંધી દ્રવ્ય. | લિ શ્રી ભુંડણી, ભુંડણ. વિમૂતમ્ ચ શી રીતે, શા પ્રકારે. | વિકટ પુત્ર ૧૦ મુકુટ, તાજ, પાઘડી. વિયત્ ત્રિ કેટલું, કેટલા માપનું, કેવડું, | કિરીટસ્ટિન અજુન
કેટલું લાંબુ-ટુ-પહોળું વગેરે. લવારીfટન ઉ૦ અર્જુન.
For Private and Personal Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
किरीटिन
શિરીટિન ત્રિ॰ મુકુટ ધારણ કરનાર, પાઘડી પહેરનાર.
किरीडाद कंडवादि प० अ० सेट् गाध કરવી, કપટ કરવું.
મિ શ્રી પરાળ, ઘર, સાનાની પુતળી, લેાટાની પ્રતિમા.
નિર્મિત્ત ખ્રિ॰ કામરચિત્ર, રંગબેર’ગી. િિમર પુ॰ પુરૂષમેધ યજ્ઞ, કારચિત્રો રંગ. જિમી શ્રી નિર્મિ જુએ.
મિત્ર પુ॰ નારંગીનું ઝાડ, તે નામનેા એક રાક્ષસ, કાબરચિત્રો રંગ. જિમીત ત્રિ॰ કાબરચિત્રં, રંગબેર’ગી. જીનિત પુ॰ પાંડવ ભીમસેન. મિરિવર્ પુ॰ નારંગીનુ ઝાડ, એક જા
તના ખીજોરાંનું ઝાડ. જિમૌનિપૂન જી॰ વિમાઁનિસ્ જીએ. જિીમણૂ પુ॰ પાંડવ ભીમસેન. જિમ રસૂલન પુ૦ ઉપરના અ. શિદિન પુ॰ નિમ્નરનિત જુએ. જિર્મતિ ત્રિ॰ રગબેર`ગી કરેલ, કાબરચિત્રે કરેલ.
જિહ્ તુઃ ૧૦ અસેટ્ ધાળું થવું, ક્રીડા કરવી, રમવું.
જિજ્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેટૂ પ્રેરણા કરવી. જિજ અન્ય વાર્તામાં, પશ્ચાત્તાપમાં, નિશ્ચ
યમાં, સભાવના કરવા ચેાગ્યમાં, સિદ્ધ અનું પ્રકાશન કરવામાં, હેતુમાં, અરૂચિ, અસત્ય, તિરસ્કાર અને નક્કી એવા અર્થમાં વપરાય છે. િિશ્ચિત ન॰ મંદ હાસ્ય-સુકું રડવુંહસવું, ત્રાસ–ક્રોધ–શ્રમ વગેરે જેમાં મિશ્ર હાય તેવા એને એક ભાવ, સ્ત્રીપુરૂષોને એક કામિવલાસ. જિશિષ્ઠ પુ॰ શિવ. જિજિજ્ઞા સ્ત્રી ધ્વનિ,આન દતાપાકાર, વીરપુરૂષની સિંહગર્જના
३९५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
किशलय
જિહાદ પુ॰ દૂધને માવે જિહાટવ્ઝ વુ. ઉપરના અ. શિલાદિન પુ॰ વાંસનું ઝાડ શિણાટી શ્રી દૂધને—વિકાર-મલાઇમળી. વિજાત પુ॰ તે નામના એક ઋષિ જિજ્ઞાસ ન॰ એક જાતને કાઢના રાગ. શિલાન્ન ત્રિ॰ એક જાતના કાઢના રેાગવાળુ. જિજ્ઞાસન્ન પુ કાઢના રાગને! નાશ કરનાર એક વનસ્પતિ. જિજ્ઞાસનાાન ત્રિશુદ્ર કાઢનારોગને નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે. જ્યાસિન ત્રિ॰ ક્ષુદ્ર કાઢના રાગવાળું. િિહબ્રૂ પુ॰ 7॰ સુગધી વાળા-ખસથી અનાવેલી સાદડી, ખજૂરીનાં પાતરાં, વાંસ વગેરેથી બનાવેલી ચઢાઇ, નાના લાકડાના ટુકડા. જિગ્ન પુ॰ ૬૦ ઉપરના અ શિબ્રિજ પુ॰ સાદડી, ચટાઇ. િિહમ ન॰ દેવદારનું ઝાડ. શિવિન પુ॰ ધોડે. િિયની સ્ત્રી ઘેાડી.
િિવષે 7॰ પાપ, અપરાધ, અન્યાય, રાગ, કીર્તિનાશક શારીરિક પાપ, વેદના, પીડા. શિવિલિન ત્રિ॰ પાપી, અપરાધી, અન્યાયી, રાગી, દુઃખી.
ગિર પુન॰એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. રિયા સ્રી સાકર.
વિચરતિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. જિરાવત્ પુ॰ સાકર જ્યાં થતી હોય તે દેશ.
શિરાવિન્ન ત્રિ॰ કિશર નામના સુગંધી દ્રવ્યને વેચનાર.
For Private and Personal Use Only
શિરાજ પુ॰ 7॰ નવું કુંપળ, ફણગે.. જિરાય પુ. ઉપરના અ.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
किशलयतल्प
३९६
कोटपादिका
-
- -
-
-
-
વિ૮ચતા ૩૦ નવા કુંપળ પાથરી | દેશ, બહાર પ્રાંત. બનાવેલી થયા.
કવાર ત્રિ નિર્ધન, કૃપણ, કંગાલ, ગરીબ. કિશોર ઘોડાનું બચ્ચે-વછેરે, સૂર્ય, વીર પુo ઘેડે. લોબાન, આકડાનું ઝાડ.
કવર સ્ત્રી નિર્ધન,–ગરીબ સ્ત્રી, ઘોડી. વિશોર ત્રિલ દશ વર્ષ પછીની પંદર વર્ષ વારા પુo ચાંડાળ. સુધીની અવસ્થાને પામેલ.
વરસ એક જાતને કડ, વાનર, વિકારી સ્ત્રી ઘેડાનું બચ્ચુંવછેરી, દશથી ભિક્ષુક. પંદર વર્ષ સુધીની છોકરી.
શીખ 7૦ હાડકું. ાિ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સેટ મારવું, ઠાર કરવું.
ત્રિ. કઠણ, કઠોર. વિષિા પુત્ર તે નામને એક દેશ, એ સાંચ પુત્ર પક્ષી. દેશમાં આવેલ એક પર્વત
સંસ્થા સ્ત્રી પક્ષિણી વિવિશ્વા સ્ત્રી કિકિંધ પર્વતમાં આ દિ પુ. ચાસ પક્ષી. વેલી વાલીની રાજધાની, કિકિંધ પર્વતની
શ્રીચાસ પક્ષિણ. એક ગુફા.
વાવ પુ. તે નામને એક દંત્ય, વાયુ દિવાલાઇe R૦ વાલ્મિકીય રામા- ભરાવાથી શબ્દ કરતા એક જાતને પેલો યણનું એક કાંડ.
વાંસ, વિરાટ રાજાને સાળો. વિથિી સ્ત્રી, કિકિંધ પર્વતની એક વાણિત ૦ પાંડવ ભીમસેન. ગુફા.
જીવનિપૂન પુત્ર ઉપરને અર્થ દિવષ્ય પુત્ર વિવિપે જુએ.
ચમિ પુવનિત જુઓ. ડિવિચ સ્ત્રી, ક્ષિાિ જુઓ. વહન ૫૦ ઉપર પ્રમાણે किष्किन्ध्याकाण्ड न० किष्किन्धाकांड જીવહ્નિ ૫૦ પિલે વાંસ જુઓ.
જગ ત્રિક અદ્દભુત, આશ્ચર્યકારક, રિસ્થિવિર પુવાલી નામને વાનર ૩૦ ૩૦ ૨૦ સે બાંધવું, રંગવું. વિષ્ણુ પુત્ર શ્રી વેંત, બાર આગળનું માપ, વર પુ. કીડે.
વીસ આંગળનું હાથનું માપ, કાંડું, કર ત્રિો કઠણ. કેની નીચે કાંડા સુધીનો ભાગ. દિલ પુછે કીડે, તે નામની માગધ જાતિ, વિષ્ણુ ત્રિો ખરાબ, નીચ, હલકું.
ક્ષત્રિય પુરુષથી વૈશ્ય સ્ત્રીમાં થયેલ પુત્ર, વિષ્ણુપર્ધન નવ વાંસ, શેલડી, બર, રાડું. વૃશ્ચિક રાશિ. વિસર પુત્ર ને વિરાર જુઓ.
શરમ પુત્ર એક જાતને કીડે. સિરારિ ૩૦ વિરારા િજુઓ.
રજૂ ૩૦ ગંઘક. લિરિકા ત્રિો રારિ જુઓ. વોટર નંરેશમ, હીર. ફિસ પુ. ૧૦ વિરાર જુઓ.
ટક ત્રિ. કીડામાંથી ઉત્પન્ન થનાર હરશિથિ ૧૦ ક્રિરાવ જાઓ.
કઈ પદાર્થ સિલિત ત્રિ. નવાં કુંપળોવાળું થયેલ.
સ્ત્રી લાખ. જે મળ્યું. નિંદા એવા અર્થમાં વપરાય છે. ટપક સ્ત્રી હંસપદી વૃક્ષ-લાજાળુ
પુત્ર તે નામનો એક દેશ-મગધ | વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कीटमणि
३९७
कोलसंस्पर्श
દમન go પતંગીયું, આગીઓ કીડે. વર્તન ૧૦ કહેવું, કથન કરવું, પ્રશંસા માતૃ સ્ત્રીટપતિ જુઓ.
કરવી, વખાણવું, ભજન કરવું, લોરમાર સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે
ના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, યશ. જ એક પુત્ર નદી કાંઠે રેતીમાં પડી રહે ! ય ત્રિવ કહેવા ગ્ય, કથન કરવા નારો એક જાતનો કીડે.
યોગ્ય, પ્રશંસા કરવા ગ્ય. ટાંg go કર્ક-વૃશ્ચિક-મીન-મકર રા- ફોજ ત્રિ. ઉપરના અર્થ શિને છેલ્લો અર્ધ ભાગ.
થત ત્રિકહેતું, બેલતું, વખાણ ટચ પુ. ઉપરને અર્થ.
કરતું, કીર્તન કરતું. તાંદળજાનું શાક.
ક્ષત્તિ સ્ત્રી પ્રસાદ, પ્રસન્નતા, શબ્દ, દીપ્તિ, જીતનિ સ્ત્રી જેઠીમધ વનસ્પતિ.
કાંતિ, કઈ એક માતૃકા, વિસ્તાર, કાદવ, દફ ત્રિક કેવું, કેના જેવું.
ખ્યાતિ, આબરૂ, કૃપા. રજા ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
જોતિ ત્રિ કહેલ, બેલેલ, ખ્યાતિ પામેલ, દરા ત્રિદક્ષ જુઓ.
પ્રશંસા કરેલ. સન ૧૦ માંસ.
ર્તિમાન્ ત્રિો કીર્તિમાન, આબરૂદાર, જીના પુત્ર યમદેવ, વાનર, રાક્ષસ, શિ- ખ્યાતિ પામેલ. વને જટાજૂટ.
ત્તિમાન્ પુરુ દ્રોણાચાર્ય, શ્રીકૃષ્ણને નારા ત્રિો પશુઓની હત્યા કરનાર,
મેટે ભાઈ. કસાઈ, ખાટકી, શુક, નીચ, કૃપણ,
જરિમ ઝિ૦ કીર્તિવાળું, કંજુસ, ગરીબ, ખેડુત.
શમિત પુ. વિશ્વદેવનીમાંહેને કઈ યર પુ0 પિપટ, કાશ્મીર દેશ.
શ્રાદ્ધદેવ, વસુદેવને મેટે પુત્ર. ર ૧૦ માંસ,
વરિષ ત્રિ નામશેષ થયેલ, મરણ પામેલ, શીલ કુ. પિપટનું બચ્ચું, બૌદ્ધ-ક્ષણિક ત્તિરો મૃત્યુ એક જાતનું વૃક્ષ.
કી ત્રિકોની જુઓ. વીરતા સ્ત્રી નું ઝાડ.
ઘાસનું બનાવેલ ઘર, ઝુંપડી. કરનાર સ્ત્રી શુકનારા નામની વનસ્પતિ.
મા ત્રિ. ટંકાતું, વીખરાનું, હિંસા શરથલા એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. કરાતું. fજ સ્ત્રી પોપટની પંક્તિ.
ર્ ૦ ૫૦ ૨૦ સેર્ બાંધવું. હરિ ૩૦ સ્તોત્ર, સ્તુતિ.
૪ પુત્ર અગ્નિની શિખા, ખીલ, મેખ, ત્તિ ત્રિસ્તુતિ કરનાર,
સ્તંભ, લેશ, કેણી, કોણીથી નીચે જ સ્ત્રી પોપટની સ્ત્રી જાતિ.
ભાગ, ભાલ, સાધારણ હથી આર. વાઇ પુ. આંબળાનું ઝાડ, અખરોટનું જ પુ. ગાય વગેરેને બાંધવાને ખીલો, ઝાડ, જલમધૂક વૃક્ષ, કડવો લીંબડો. ખૂટે, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ કઈ દેવ, સાઠ
ત્રિઢંકાયેલ, મૂકેલ, સ્થાપેલ, વીખ- સંવત્સરમાંહેને એક સંવત્સર. રાયેલ, હિંસા કરેલ
૪ ૧૦ અમુક કોઈ મંત્ર, સપ્તશતીજો સ્ત્રી ઢાંકવું, મૂકવું, સ્થાપવું, વિખેરવું, પાંગરૂપે પાઠ કરવા યોગ્ય એક સ્તંત્ર. હિંસા કરવી.
ત્રસંw To એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोला
३९८
कुक्कुटाण्डक
કરી સ્ત્રીઅમુક એક રતિપ્રહાર, બાંધવું, | કુર્મન ન લોક-શાસ્ત્રનિંદિત કામ. બંધ, અગ્નિની જવાળા.
કુર્મન ઝિ૦ લોક-શાસ્ત્રનિંદિત કામ કરનાર, ઢાઢ g૦ પશુ, રસ.
૦ પુત્ર પર્વત, ડુંગર, ઢાઢ ૧૦ પાણી, અમૃત, મધ, લોહી, દારૂ. ફુટ પુરુ એક જાતનું શાક. કાઢધ પુત્ર સમુદ્ર.
૩૨ ૦ અલંકાર વગેરેથી શણગારીને દ્વારા પુo રાક્ષ.
શાસ્ત્રવિધિપૂર્વક કન્યાનું દાન કરનાર. વાઢા ત્ર પાણી પીનાર, લોહી પીનાર, કુતુર પુત્ર સ્ત્રીઓના કુલાઓમાં બાજુ દારૂ પીનાર.
પર રહેલા બે ખાડા, તે નામે એક ઝાડ. સ્કિત ત્રિ, બંધાયેલ, બાંધેલ, છેદ પાડેલ, કુર 7૦ સ્ત્રીઓના નિતંબમાં બને - ખીલો ઘાલી બંધ કરેલ વગેરે, સુળીએ બાજુપરના ખાડા. ચઢાવેલ, જડી દીધેલ.
મા બ્રી. તે નામની એક રાગિણું. રોહિત ૧૦ બંધ કરવું, બાંધવું. સુર પુ. તે નામને યદુવંશી એક રાજા, જયદ્ર ત્રિ ચિત્ર જુઓ.
તે નામને એક દેશ, કુતરો, ગ્રંથિપણું ago વાનર, સૂર્ય, પક્ષી, આંકડાનું ઝાડ. નામની ઔષધિ. જી ત્રિનગ્ન, નાગું.
દિપ પુશ્રીકૃષ્ણ, રાપ 9. અઘાડે વનસ્પતિ.
સ્ત્રી કુતરી. રાપર્ણ પુરુ ઉપરનો અર્થ
કુતૂર પુરુ શુર જુએ. રાજ્ય સ્ત્રી અઘાડે.
ટો સ્ત્રી. શીમળાનું ઝાડ. રુ સ્વાહ માત્ર ૧૦ મનિટુ શબ્દ કરે કુર go ફોતરાંને અગ્નિ, ખીલાઓથી રંગવું.
ભરેલે ખાડે, બખર. कु तुदा० आ० अ० अनिट् आत्त शब्द સુદ ૧૦ બોરડીનું ઝાડ. કર, દુઃખનો પિકાર કરે.
કુ ર પુર કુકડે, જંગલી કુકડે, અને ૪ વા૦ ૫૦ ૫૦ શનિટ શબ્દ કરે, ચિને કણ, તણખ, શ૮ પુષથી ભિલઅવાજ કરે.
ડીમાં ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર. શુ યથ૦ પા૫, નિંદા, ખરાબ, ઘેટું કરવા ૬૦ ઉપરના અર્થ.
એવા અર્થમાં અને અટકાવવું એવા ફુટપાટા પુત્ર એક જાતની વનસ્પતિ. અર્થમાં વપરાય છે.
કુદમસ્તક ઉ૦ ચવ્યક વનસ્પતિ. શું સ્ત્રી પૃથ્વીને ભાગ, પૃથ્વી, એકની સંખ્યા, શુકદમા ૧૦ કાશીમાં રહેલ મુક્તિકુંતા સ્ત્રી બોલવું, કહેવું, જણાવવું.
મંડપ નામનું સ્થાન. દ્ સ્વાવ બ૦ ૦ હેલ્ લેવું, ગ્રહણ કરવું. સુવવ્રત ૧૦ ભાદરવા સુદ સાતમને સુધી ત્રિલેનાર, ગ્રહણ કરનાર, સમર્થ દિવસે કરવાનું એક વ્રત. યુમ ૧૦ દારૂ.
કુવા ઉ૦ કસુંબાનું ઝાડ. સુર પુછ હાથની ક્રિયાને મંદ કરી નાખ- રજિરિ પુ. જેમાં કુકડાં પુષ્કળ છે નાર “કણિ' નામનો રોગ.
એ એક પર્વત. કુલર ત્રિ. કુણિ રોગવાળું, ખરાબ કામ કુરકુરાઇ પુત્ર કુકડીનું ઈ. કરનાર.
સુરાઇ પુછે ભાતની એક જાત.
For Private and Personal Use Only
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कुक्कुटाभ
www.kobatirth.org
ટમ પુ॰ કુકડાના પગ જેવા એક સર્પ. ધ્રુવ ટાલન ન॰ તે નામનું એક આસન. ઘટાદિ પુ॰ કુલટામ જીએ. લક્ઝુટિ શ્રીદભચર્ચા, ઢાંગીપણું. જ્જુ ટી શ્રી કુકરી, શીમળાનું ઝાડ, એક જાતની કીડે.
कुक्कुटीव्रत न० ભાદરવા શુદ્ધિ સાતમે કરવાનું વ્રત.
ઝુ ટોરા પુ૦ કુલટાન જુઓ. તુમ પુ॰ જંગલી કુકડા, કુકડા, તે નામનું એક પક્ષી. મજ પુ॰ ઉપરના અ. રઘુ॰ કુતરા, તે નામના એક ઋષિ,
યાદવકુળ.
ર ૧૦ ગ્રંથિપી નામનું એક વૃક્ષ. રઘુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વરવાર્ પુ॰ સાર્ગ મૃગ. જીવ રી સ્ત્રી કુતરી. જી રે ૩૦ યાદવપતિ શ્રીકૃષ્ણ, ક્ષ પુ॰ પેટ, જર.
કુક્ષિ પુ॰ ઉદર, પેટ, પેટનું જમણું–ડામુ પડખુ, મધ્ય ભાગ.
કુક્ષિમ િત્રિ॰ પેટભરૂં, એકલપેટુ, કુક્ષિરન્ત્ર પુ॰ ના ધાસભરૂ. ક્ષિરાજ ન૦ પેટમાં નીકળતું શૂળ. અસ્થતિ સ્ત્રી ખરાબ ખ્યાતિ, અપયશ, પતિ . દુખ ન૦ કેસર.
ૐ મતાન્ન ન॰ કૈસર જેવું રાતું. ઝુમરેજી પુ॰ કેશરની રજ.
ૐ માત્તે ત્રિ કેસરથી વ્યાપ્ત, કેંસરથી
રગેલ.
મા ॰ કેસરનેા ડાઘ, કુકુમાર ત્રિ॰ કેસરના ડાઘવાળુ કુકુમાદ્રિ ૩૦ કાશ્મીર દેશમાં આવેલ તે
३९९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुच्छ
નામના એક પર્વત જ્યાં કૈસર ઉત્પન્ન થાય છે.
છુંકુમાહળ ત્રિ॰ કૈસર જેવું રાતું. જુમી શ્રી. મહાજ્યાતિષ્મતી નામને
વેલા.
યુદ્ધની સ્ત્રી ઉપરના અ
પ્ તુઃ ૬૦ સે રેકવું, અટકાવવું, લખવું, સ્પર્શી કરવા સ૦ વાંકુ થવું અ૦ ૪૦ ૩૪૦ સે જડ થવું.
कुच् भ्वा० प०
વઘુ સ્તન.
૬ ત્રિ॰ સ કાચાયેલ.
ચમ પુ॰ સ્તનરૂપ કળશ-માટા સ્તન. ન્ડિા શ્રી મુરવેલ-મરવી નામની વનસ્પતિ, ચકી સ્ત્રી ઉપરના અ
અપતટ ૬૦ માટા સ્તન, સ્તનના એક ભાગ, પતરાય ન॰ સ્તનના અગ્ર ભાગ–દીંટ ું પન ન॰ ખરાબ ચંદન, રતાંજળી. ઘન પુ॰ દાડમનું ઝાડ, કાર્ડનું ઝાડ, વર ત્રિ॰ પારકા દોષ કહેવાના સ્વભાવવાળું, દુર્ગામ પ્રદેશમાં વિચરનાર, કુકર્માં કરનાર, દુરાચારી. ચર્ચા શ્રી કુક, દુરાચાર. ષાપ્ર ૧૦ સ્તનને અગ્ર ભાગ–દીધું. રાજ્ઞી સ્ત્રી એક જાતનું શાક. વિષ પુ એક જાતનું માછલું, તે નામને એક દેશ.
વિી સ્ત્રી. એક જાતની માછલી. રુચિત ત્રિ॰ માપસર, મપાયેલ, સંક્રાચાચેલ, રોકેલ.
ઝુનૈદ્ધ ત્રિ॰ ખરાબ વસ્ત્ર ધારણ કરનાર. વૈણ ન ખરાબ વસ્ત્ર.
ઝુનૈના સ્ત્રી પહાડમૂલ નામે વનસ્પતિ. ચૈહી સ્રી. ખરાબ વસ્ત્રવાળી સ્ત્રી, પહાડ મૂળ નામની વનસ્પતિ.
જ્જીન॰ રાત્રિ વિકાસી કમળ, ધાળુ કમળ.
For Private and Personal Use Only
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुटङ्गक
-
कुंज भ्वा० ५० स० सेट् २०२५ श६ તે નામને એક ઋષિ. કરો .
સુ ર પુ. લતાગૃહ, લતાઓથી ઢંકાસુજ્ઞ સ્વા. ૫૦ ૫૦ લે ચરવું, ચોરી
યેલી ઝુંપડી. ' કરવી.
ઝર પુત્ર હાથી, એ, ઉત્તમ, તે નામને યુગ પુ. મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર દૈત્ય, હર- એક દેશ, નામને એક પર્વત, હસ્ત કેઈ ઝાડ.
નક્ષત્ર, પાંચ માત્રાનો પહેલો પ્રસ્તાર, કપ ત્રિો ખરાબ બોલનાર, ખરાબ આઠની સંખ્યા. જપ કરનાર.
સુરક્ષા પુત્ર મૂળો. કન્મ ત્રિો ખરાબ દાંતવાળું..
ગુઝરાય ન જોતિષસિદ્ધ તે નામનો સુમ તે નામને એક દેય.
એક યોગ. ઘર ફાડી ચેરી કરનાર. શ્નર શ્રી. તે નામને એક દેશ. નમસ્ટ પુઘર ફાડુ ચર.
ઝરuિપરી સ્ત્રી, ગજપીપર. સુગન્મિઢ પુત્ર ઉપરનો અર્થ
શુરા સ્ત્રી આમળાંનું ઝાડ, પાટલા વૃક્ષ, કુંકા સ્ત્રી સીતા દેવી, કાત્યાયની દેવી.
હાથણી. ફુગામ પુછે જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ જન્મ લગ્ન- કુસરરર પુ. સિંહ, અષ્ટાપદ-શરભપશુ.
વધિ આઠમા સ્થાનમાં રહેલ મંગળ ગુજરાફુ એક જાતનું કંદમૂળ. ગ્રહરૂપ એક યોગ.
ગુજરાન પુ. પીપળાનું ઝાડ. જિફા પુએક જાતનું માછલું. કુરાસન ન. તે નામનું એક આસન,
ક્યાં સ્ત્રી પાંચ પ્રકારની જ્યા પૈકી એક | સર સ્ત્રી હાથણ. કુરિ સ્ત્રી નીહાર-ઝાકળ, ધુમસ.
૪ ૨૦ કાંજી, રાબ. સુરિ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
સવી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. ફાટી બ્રગુજ્જર જુઓ.
સુવિ છે પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સુન્ મવા ૫૦ ૫૦ લે સંકેચાવું, વાંકું
એક શબ્દગણ. જવું. નાનું કરવું, ટુંકું કરવું.
ન્નિવા સ્ત્રી ચિજુઓ, કાંજી. સુચન જ તે નામનો આંખનો એક રોગ.
કમ્ તુરા ૫૦ ૦ સે વાંકું કરવું, વાંકું થવું. સુઝન ને સંકોચ, સંકેચાવું.
ગુન્ , મા. ૩૦ હૈ તપાવવું, ઉનું કરવું. કુચા સ્ત્રી કહળાંનો વેલો.
કું રૂા. ૧૦ ૩૦ સેમ્ વિકળતા કરવી, % ૬૦ આઠ મુઠીનું એક માપ.
કુંઠિત કરવું, વાંકું કરવું. ચિર સ્રો. ચણોઠી, કુંચી, ચાવી, વાં
દ્ ૦િ ૫૦ ૫૦ સે કૂટવું. સની શાખા, મેથી, કાળું જીરું, એક
કુટ કેટ, ગઢ, કિલ્લે, પર્વત, પથ્થર જાતનું માછલું.
ભાંગવાને હથડે, તે નામને ઋષિ, વૃક્ષ. સુચિત ત્રિ સંકેચાયેલ, વાંકું વળેલ. To R૦ કળશ, ઘડે. #શ્ચિત જ તગરનું ફૂલ.
સુરા પુત્ર તે નામને એક દેશ. ગુજ રૂ. 7. પર્વત વગેરેમાં લતાઓ વગે- | કુટ ઘર ઢાંકવાનું ઘાસ વગેરેનું છાપરું.
રેથી ઢંકાયેલું સ્થાન, લતામંડપ. સુરક્ષા પુછે છોપરું, ઘાસ વગેરેથી ઢાંકેલું સુસ ૫૦ હાથીને દાંત, હાથીની હડપચી, ઘર, ઝુપડી,
For Private and Personal Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कुटच
www.kobatirth.org
= પુ॰ ઇંદરવનું ઝાડ, ટજ્ઞ પુ॰ ઉપરના અર્થ, અગસ્ત્ય મુનિ, દ્રોણાચાય .
અત્તિ શ્રી॰ તે નામનેા એક છંદ. ટનપુટપાલ પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઝડાના રાગનું એક ચૌષધ. નવીન ન૦ ઇંદરજવ.
કુન્નરન પુ॰ હરસના નાશ કરનાર એક રસ. યુનÒ, પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઝાડાના રાગના
નાશ કરનાર એક ચાટણ, છુટનયીન ન છુટનવીન જુએ. ટના શ્રી. તે નામના એક છંદ ટનાવદ્યુત ન॰ આયુર્વેદપ્રસિદ્ધ એક ઔષધરૂપ ઘી.
ટનાદા પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઝાડાના રોગને નાશ કરનાર ઔષધ.
ટનટ પુ॰ ક્ષેાનાક વૃક્ષ. હ્રટનટ ૧૦ એક જાતની માથ.
હ્રટપ પુ॰ મુનિ, બગીચા, પાશેરનું એક માપ. યુએટપ ન॰ કમળ.
અર્જુ॰ રવૈયાના દાંડા ઉપર રહેલી દોરીને - ખાંધવાના સ્ત’ભ.
છુટરૢ પુ॰ કપડાંનું ઘર–ત યુ. હળા શ્રી. નસેાતર વનસ્પતિ. વ્ડ ન છાપરૂં. ઝટહાાિ હ્રૌ॰ દાસી.
ટિ સ્ર ધર, ઝુંપડી, કુટિલતા, વાંકાઇ. ટિ પુ॰ ઝાડ, શરીર. ક્રુટિજ ત્રિવાં, વક્ર.
રુટિજા સ્ત્રી નાનું ઘર, મઢી, એક નદી. ટિલેટિલા સ્ત્રી તે નામની એક નદી. રુચિર પુ॰ એક જાતનું જળચર પ્રાણી. રિત ત્રિકુટિલ, વ, વાંકું દુટિત ત્રિ॰ વાંકું વળતું, અપ્રમાણિકપણે વતું. ટિર ન॰ નાનું ઘર, મહી, મઢુલી.
૫૧
૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुटुम्बिन्
રુદ્ધિ ત્રિ॰ વાંકું, વ, આડું. રુદ્ધિ ન॰ તગરનું પુષ્પ, એક છંદ. ક્રુટિજા સ્ત્રી॰ તે નામની એક નદી, સર
સ્વતી, સક્ક નામનું એક સુગધી દ્રવ્ય. યુટિાિ સ્ત્રી॰ લવારની એરણ, પારધિની ગુપ્ત ગતિ.
છૂટી શ્રી ધર, ઝુ ંપડી,કુટણી સ્ત્રી, તે નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય. છુટીછૂટ ન॰ ઝુંપડી અને ગઢ. છુટીòત ન ધરરૂપ કરેલ વસ્ત્ર. છુટીરજ પુ॰ એક જાતને સન્યાસી ટીચર પુ॰ કુટુંબપોષણ પુત્રાદિકને સોંપી પોતે કેવળ ધ કાય માં આસક્ત રહેનાર. છુટીવલ ૩૦ ઉપરના અ છુટીમ૬ ત્રિ॰ ધરને અવયવ. ટીમુલ પુ॰ શિવના એક પારિષદ. कुटीयू नामधातु पं० अ० सेट् भड़ेसमां પણ ઝુંપડી જેવું વર્તન કરવું. ુટીર પુ॰ નાની ઝુંપડી, મૈથુન, સ્ત્રીસંગ. રુટીર પુ॰ નાની ઝુંપડી.
યુટુના પુ॰ ઘરનું છાપરું, એક જાતનું ઘર, ધાન્ય વગેરે રાખવાના ટાલા ટુની સ્રી કુટણી સ્ત્રી.
દુમ્ન ૨૦ ૦ ૩૬૦ સેટ્ ધારણ કરવું, પેષણ કરવું.
કુટુમ્બ પુ॰ 7૦ કુટુંબ-પોષવ, ખાંધવ, સંતતિ, ન્યાત.
For Private and Personal Use Only
કુટુમ્બ છુ૦૬૦ ઉપરના અ દુવલ ત્રિ॰ કુટુંબમાં હેાનાર–થનાર. દુમ્બખ્યાવૃત ત્રિ॰ કુટુંબનું ભરણ પોષણ કરવામાં આસક્ત. કુટુમ્નાર્થમ્ અન્ય કુટુંબ માટે, ટુમ્બ્રિજ ત્રિ॰ કુટુંબવાળુ, ગૃહસ્થ, ખેડુત, કુરુશ્ર્વિતા શ્રી કુટુ’બીપણું. છુરુવિત્વ ૬૦ કુટુંબીપણું. ટુમ્બિન ત્રિ॰ ટુમ્બિ જીએ,
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुटुम्बिनी
૨.
कुडप
-
-
-
શ્વિની ત્રીભાર્યા, પતિ-પુત્રવાળી સ્ત્રી, , કુદ્ર ત્રિ- છેદનાર, કાપનાર, નિંદા કુટુંબને સમુદાય, ક્ષીરિણી વૃક્ષ.
કરનાર, ઠપકે આપનાર દુર્વાણ ન કુટુંબને રહેવાનું ઘર. | સુદીરવ ત્રિ- નાના પર્વતની પેઠે ઢગલો કુર પુ ગુરુટીર જુએ.
કરેલ.. ૬ ૩૦ ૩૦ ૪૦ છેદવું, કાપવું, નિંદા સુમ પુ૧૦ કળી, ખીલવાની તૈયારી કરવી.
પર આવેલી પુષ્પકલિકા. કુદ ૩૦ ૦ ૦ સે તપાવવું.
મે ન તે નામનું એક નરક, કળીના $ા ત્રિ- છેદનાર, કાપનાર.
આકારને બાણને અગ્રભાગ. સુ પુત્ર ગણિતવિષયક એક ક્રિયા, એક | શું ખ્યા ૫૦ લે ગતિમાં ખલના થવી, જાતનું પક્ષી, જળને કાગડે.
આળસ કરવું. ૨૦ મૂકવું, છેડવું. ૪૦ સુદન નવ કુટવું, ખાંડવું, નિંદા કરવી, | ર ° ૩૦ ૧૦ સે વીંટવું, વીંટાવું ઠપકે દેવો.
સુ ત્રધાતુ ૫૦ ૩૦ સેટ છેદવું, કાપવું. કુદની સ્ત્રી, કુટણ સ્ત્રી.
૪ પુ. વૃક્ષ, ઝાડ. સુમિત ૧૦ કેશ- સ્તન–અધોછવગેરેના
સુર પુત્ર રચે ખેંચવાની દેરીને બાંધગ્રહણસમયે અંદરથી હર્યું હોવા છતાં
વાને સ્તંભ, એક જાતને નાગ. હાથમાથું ધુણાવવારૂપ સ્ત્રીઓને એક
ગુરુ ગુરુ એક જાતનું પક્ષી. વિલાસ
છુટા પુત્ર કુહાડે. શુદકા ત્રિછેદનાર,કાપનાર, નિંદા કરનાર,
ફટાર પુત્ર કુહાડે, ઝાડ. ઠપકે દેનાર.
દાવા પુ. નાને કુહાડે. કુદાન તે નામને એક દેશ.
સુરિયા સ્ત્રી નાની કુહાડી. ટ્ટા પુત્ર પર્વત.
જુદા બ્રી. ઉપરને અર્થ સુંદર ન મૈથુન, કેવળ, કામળેવગેરે ફુદીર પુ૦ ઝાડ, વાનર, શસ્ત્રો બનાવનાર, ઉનનું વસ્ત્ર.
કિ૬૦ પર્વત, ઝાડ, કુતિ ઝિ૦ છેદેલ, કાપેલ, કટેલ, ઠપકે ટિકા પુછ કુછ નામની વનસ્પતિ, પાનની
આપેલ, નિંદા કરેલ. શુદત ૧૦ ટુકડા કરેલું રાંધેલું માંસ. ટેર g૦ અગ્નિ, ધી તુલસી. નિત્રિલ છેદનાર, કાપનાર, નિંદા કરનાર, સુર પુત્ર ધળી તુલસી, નાંદી વૃક્ષ. ઠપકે આપનાર.
ફુગ ધળી તુલસી. દિની સ્ત્રીકુટણ સ્ત્રી.
સુર પુ. ચામરને વાયુ. દિમ પુર નિમય ભૂમિ, કળી ચૂનાથી શું ખ્યા ૫૦ ૦ સેમ્ વિકલતા કરવી. ધૂળેલી જમીન, ઝુંપડી, નાનું ઘર, દાડ- શું વાંમા. ૩૦ સે બળવું, બાળવું. મનું ઝાડ, બાંધેલી ભૂમિ, કેઈ એક શું ૩૦ ૩૦ ૪૦ ઉંટું રક્ષણ કરવું. મહેલને ભાગ.
૬ સુરા ૫૦ લેટ ખાવું. ૩૦ બાળકના સુમિત ૪૦ દમિત જુઓ.
જેવું વર્તન કરવું. મe કુટ્ટિારિયા સ્ત્રી દાસી.
૧૦ | જુઓ. દીર પુના પર્વત.
સુરા પુત્ર પ્રસ્થનો ચોથા ભાગ-પાશેર જેટલું
For Private and Personal Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुडव
४०३
कुण्डपायिन्
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
- -
- -
-
-
મ
માપ, ચાર આંગળ પહોળું અને ચાર | મુનિ ત્રિવ લેવું વગેરે ક્રિયામાં મંદ હાથવાળું. આંગળ ઉડું એવું કઈ ધાતુનું કે લાકડાનું ખા પુત્ર શબ્દ, અવાજ, માપુ, સેળ કર્ષ જેટલું એક માપ. જિલી સ્ત્રી આવવા જવામાં મંદ પગ હા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
વાળા કેઈ સ્ત્રી. સુદ 9) શરીર, દેહ.
vટશ ત્રિક સ્કૂલ, ઝાડું, દિશા સ્ત્રી તપવીઓનું માટીનું કે લા- | ત્રિક્રિયામાં મંદ, મૂર્ખ, આળસુ. કડાંનું એક પાત્ર.
સુઇ ત્રિ સંકુચિત-ક્રિયામાં મંદ, મૂર્ખ, વિરાપુ એક જાતનું માછલું.
આળસુ, મંદ અને મૂર્ખ માણસવાળો દેશ. ચી સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ. કિત ત્રિ. બુંડું થયેલ, ગતિ કરવાને સુમ પુત્ર ૧૦ પુષ્પની કળી,
અશક્ત થયેલ. અમર ૪૦ તે નામનું એક નરક.
પુપતિ જીવતાં સ્ત્રીના વ્યભિચાર સુપ્રિત ત્રિ. જેમાં કળીઓ ફૂટી કર્મથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર, મહાદેવ, હોય છે તે.
એક જાતને નાગ, એક જાતનું પક્ષી. જ ૧૦ ભીંત, વિલેપન, કૌતૂહલ. ગુve ૨૦ યજ્ઞના હોમ વગેરે માટે અપત ૧૦ ભીંત.
શિકુંડ, પાણીને કુંડ, પાણીનું કુંડું, સુપરિન પુ ચેર, ભીંતાડુ-લૂટાછે.
વિશ્વદેવ માટે કુંડ. ગુડથર ત્રિો ખેદનાર.
કુલ ૩૦ તે નામને ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. સુહા ૩૦ ભીંત કરવા માટે ખોદેલ ઇલ ૧૦ ટ ૧૦ જુઓ. ખાડે.
ફve g૦ ફુ પુત્ર જુઓ. હચમચ g૦ ગળે.
સુ દ ૫૦ પતિત બ્રાહ્મણને પુત્ર, જુવાર શ્રી ગળા,
વ્યભિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ બ્રાહ્મણપુત્ર, સુખ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે કહેવું, મંત્રણા ચલા
દાસી ઉપર કામના કરનાર પુરૂષ, ચાર્વાક વવી, મસલત કરવી.
મતને જાણનારે કેઈ પુરૂષ. શુ તુel. T૦ ૩૦ સેર ઉપકાર કરે, veોઇ નઇ કાંજી, રાબ. શબ્દ-અવાજ કરવા.
ગુ ઢ ર૦ ઉપરના અર્થ, કુંડ અને યુવા પુ. બાળક, શિશુ.
ગલક-એટલે પતિ જીવતાં વ્યભિચારથી પણ પુત્ર એક જાતનું શાક
ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર અને વિધવા થયા સુપર ૫૦ ઉપરને અર્થ.
પછી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર. સુખપ પુમૃત શરીર, મુડદું, ખરાબ ગધ, ઇ . ; એક જાતનું ઝાડ. દુધ, એક જાતનું અસ્ત્ર, ભાલે. સુvલ પુત્ર ઉપરને અર્થ TV ત્રિ, દૂધવાળું, ગંધાતું. મહા ! હા પુત્ર તે નામનો ધરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. જેવું જડ.
લુહાર ત્રિ. કુંડા જેવાં પટવાળું. સુorg સ્ત્રી મેના પક્ષી.
viા પુત્ર તે નામનો એક ઋષિ. હર ત્રિક અવાજ કરવાના સ્વભાવવાળું, કુveધાર ૩૦ એક જાતને નાગ. સુ૪િ પુ. તે નામને એક દેશ. ગુverfથન ૫૦ કુંડાના આકારના ચમસ fખ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ.
નામના યજ્ઞપાત્રથી સોમરસનું પાન
For Private and Personal Use Only
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुण्डपायिनामयन
કક
कुतुम्बुरु
કરનાર યજમાન સહિત સોળ ઋત્વિજોથી | કૃદિર ના તે નામનું એક નગર-કંડિનપુર. સાધ્ય એ એક યજ્ઞ કરનાર.
હિની સ્ત્રીએક જાતનું રત્નનું પાત્ર. purવિનામીન તેનામને એકય. ૩ સ્ત્રી કમંડળ. કુહુપરિનામવનજા પુત્ર જૈમિનીએ પાર ત્રિબળવાન મનુષ્ય. કહેલ તે નામને એક ન્યાય.
vgવી સ્ત્રી, કુટિલ-વક્ર ગતિ. કુપાચ્ય પુએક જાતને યજ્ઞ.
બ્લોર પુત્ર તે નામને એક પર્વત. કુઇમેજિન પુત્ર તે નામને ધૃતરાષ્ટ્રને
યુ વર પુ. એક જાતને નાગ. એક પુત્ર.
ઇન્ડોર ત્રિ. કુંડા જેવાં ખરાબ પેટવાળું. veત્ર પુનંતે નામનું કાનનું એક કુપની સ્ત્રી, કુડાં જેવડાં અડાણવાળી ઘરેણું, વલય, કડુ, ગળાનું ઘરેણું, ગાય કે ભેંસ વગેરે. વીંટવું, વીંટાવું, ગળાકાર.
પુત સૌત્રધાતુ ૪૦ ૪૦ લે પાથરવું, ઢાંકવું. ઇફના સ્ત્રી વીંટવું, વીંટાવું. ઉતનું ૩૦ કુબેર. હે શ્રી ગળાને વેલો.
તનું બ્રીખરાબ શરીર. પઢિયા શ્રી. તે નામને એક માત્રા- | કુરનું ત્રિક ખરાબ શરીરવાળું.
વૃત્ત-છંદ, પકવાનની એક જાતિ-જલેબી. તંત્રી સ્ત્રી, ખરાબ વીણું, શુદ્ર દંડ. કુઇસ્ટિન કુંડળવાળું, ગોળાકાર, ફુતા પુત્ર સૂર્ય, અગ્નિ, અતિથિ, બળદ,
મેર પક્ષી, રંગબેરંગી મૃગ, વરૂણ દેવ, ભાણેજ, બ્રાહ્મણ, એક જાતનું વાદિત્ર, કુઇસ્ટિન ત્રિગોળ ઘેરાવાવાળું, વેષ્ટનયુક્ત તપ ૧૦ નેપાળી કામળો, દર્ભ: Uરિની સ્ત્રી, એક જાતનું પકવાન- સુતપરત ૦ ૦ મરેલાને ઉદ્દેશી કર
જલેબી, ગળે વનસ્પતિ, તંત્રશાસ્ત્ર- વામાં આવતા શ્રાદ્ધમાં જે સાત વસ્તુઓ પ્રસિદ્ધ દેવતા.
અવશ્ય આવે છે તે. ગુજરજી સ્ત્રી એક પકવાન્ન-જલેબી.
કુતિપાદવા ન૦ આઠ કુતપ- જેવાં કે કુvહાવિન પુત્ર તે નામને ધૃતરાષ્ટ્રને મધ્યાહુ, શૃંગપાત્ર, ઉનનું વસ્ત્ર, રૂપું, એક પુત્ર.
દ, કાળા તલ, ગાય અને દૌહિત્ર, કુverશન પુત્ર તે નામને ધૃતરાષ્ટ્રને ગુdશ્ચન વચ્ચ૦ ક્યાંકથી, કોઈ ઠેકાણેથી એક પુત્ર.
તચિત્ સવ્ય ઉપરના અર્થ. સુઇ નિ ત્રિ. કુંડ અને ગોલક જાતિના
કુતર્ અથ૦ કયાંથી, શા માટે, શી રીતે, વર્ણસંકર પુરૂષનું અન ખાનાર. શા પ્રકારે, શાથી.
તે નામનો કુરુવંશી એક રાજા. ગુત્તરી ત્રિ ક્યાંથી હોના-થનાર, શી જિલ્લા સ્ત્રી, કમંડળ, સંન્યાસી વગેરેનું રીતે હોનાર-થનાર.
જળપાત્ર, માટીનું કે લાકડાનું કુંડું, તુવે ન કૌતૂહલ, ઉસુકતા. દીકરી.
કુતુv g૦ ૧૦ ઘી-તેલ વગેરે રાખવાનું જિન ત્રિકુંડવાળું, કમંડળવાળું. ચામડાનું નાનું પાત્ર. મુનિ શિવ.
તુv g૦ ન૦ દિવસના પંદરમા ભાગને મુનિ પુત્ર કુરવંશી એક રાજા, તે નામને આઠમે ભાગ. એક ઋષિ.
તુવુર ૧૦ ખરાબ એવું તિન્દુકીફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कुत्
www.kobatirth.org
તુ સ્ત્રી ઘી-તેલ વગેરેતુ' નાનુ` ચામડાનું
પાત્ર.
તળવા ૬૦ તે નામને ખાલકાના એક રાગ. જીતૂTS 7॰ કુતૂહલ, કૌતુક, નાયક-નાયિ
કાના એક ભાવ.
તુ જ ત્રિ॰ વખાણવા યેાગ્ય, અદ્ભુત. હવત્ ત્રિ. કુતૂહલવાળુ.
વૃક્ષતિ ત્રિ॰ કુતૂહલ જેને થયું હેાય તે. અષ્ટહિન ત્રિ॰ કુતૂહલવાળુ
જીતુ ન॰ જળમાં થનારૂં એક જાતનુ બાસ, ખરાબ ધાસ.
જીìનિમિત્તે ત્રિ॰ કયા નિમિત્તનુ, શા નિમિત્તનું.
ત્ર અન્ય કયાં, કયે ઠેકાણે. જીવન અન્ય૦ નીચેના રાખ્યું જુઓ. યુવચિત્ અન્ય ક્યાંક, કાઇ ઠેકાણે, કાઈ સમયે, કાઇ કાળ.
ત્રત્ય ત્રિ॰ કયાં હેાનાર-થનાર.
ત્ ૨૦ ગા॰ સ૦ સે નિંદા કરવી. વ્રુત્ત પુ॰ તે નામના એક ઋષિ, જીલ્લઽાિાિ શ્રી કુત્સ અને કુશિક
વંશનું યુગલ.
સ્સન ૪૦ નિંદા કરવી, તિરસ્કારવું, નિંદાસાધન ધ..
જીત્તન ત્રિનિદાસાધન ધર્માંવાળું કુત્સલા સ્રી નીલી વૃક્ષ-ગળાના છે... હલ્લા સ્ત્રી નિદા. ગુસ્સાવાનિ ત્રિ॰ નિંદા કરનાર. ક્રુસ્સિસ ત્રિ॰ નિંદા કરાયેલ, નીચ, ખરાબ. ક્રુત્સિત ૬૦ નિંદા, કુષ્ટ નામની વનસ્પતિ. કુંથ સ્વા૦ ૫૦ ગ્૦ ર્ ક્લેશમાં આવી પડવું, દુઃખમાં આવી પડવું.
શ્ વિવા॰ ૧૦૬૦ સર્ ખરાબ ગધ આવવી. કુચ પુ॰ કથા–ગાદડી, હાથી ઉપર બાંધવાની ઝૂલ, કીડા, દ, પ્રાતઃકાળમાં
૪૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્નાન કરનાર બ્રાહ્મણ.
થા શ્રી હાથી ઉપર ખાંધવાની ઝૂલ. શુમ પુ॰ સામવેદની એક શાખા, જ્યુમિન પુ॰કુથુમ નામની સામવેદની
कुनखिन्
શાખા ઋણનાર બ્રાહ્મણ.
દુશોતરી શ્રી કું ભકણ ની પૌત્રી–નિક ભની પુત્રો.
દૂ યુ॰ ૩૦ ૧૦ સર્ જીડું ખેલવું, અસત્ય ખેલવું.
રાજ પુ॰ કાદાળા, કાદાળી. યુલિન ૬૦ સાવન દિન, જ્યાતિષમાં નિષેધેલ ખરાબ દિવસ.
હ્રષ્ટિ સ્ત્રી ખરાબ દૃષ્ટિ, ખરાબ દશન, ખરાબ તાર્કિક કલ્પના,
દુવૃષ્ટિ ત્રિ॰ ખરાબ દૃષ્ટિવાળું, ખરાબ તાર્કિક કલ્પનાવાળુ.
વેદ પુ॰ કુબેર, ખરાબ દેહ. વેદ ત્રિ॰ ખરાબ દેહવાળું. એ પુ॰ કાદાળા. વાર પુ કાદાળા. વરાહ પુ॰ કાઢાળા.
પીજ પુ॰કાદાળે.
દ્મણ ન॰ ખીલવામાં તત્પર એવી ફૂલની કળી.
ઊંઘ ૧૦ ભીત.
ં પુ ૩૦ ૪૦ સેટ્ જૂઠ્ઠું ખોલવું. × પુ॰ માંચડા ઉપર બાંધેલ મંડપ. રુદ્રક પુ॰ પરના અ
ધ્રુવ પુ॰કાદ્રી ધાન્ય, ક્રુત્રિ પુ॰ તે નામને એક ઋષિ. સુધાન્ય ન॰ ખરાબ ધાન્ય, હલકું ધાન્ય. એ ૩૦ પર્વત.
For Private and Personal Use Only
નઃ પુ॰ કરચલા.
નવ જુ॰ તે નામના એક રાગ. જુનવુ ત્રિ॰ ખરાબ નખવાળુ. નલિન ત્રિ॰ જેને કુનખ રાગ થયા હોય તે, ખરાબ નખવાળુ.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुनट
कुपतम्
સુર પુ. નાક વૃક્ષ, ખરાબ નટ. શુજારી સ્ત્રી, ખરાબ નથી, કોથમીર, ધાણા,
મણસીલ. પુનનિ પુ. બક વૃક્ષ, અગથીઆનું ઝાડ. સુદ ૩૦ તે નામને એક દેશ.
ઉ૦ ખરાબ નાથ, દુષ્ટ પાલક, પૃથ્વીને ધણી, રાજા. ગુનામિ પુત્ર નવ નિધિમાં એક નિધિ,
વંટાળીયો વાયુ. સુનામીન ત્રિ. અતિકૃપણ, નીચ. નાણા ૬૦ ધમાસો વનસ્પતિ, જવા નામની વનસ્પતિ. નિષ પુદશમા મનુને એક પુત્ર, જીત રીવ અન્યાય, અનીતિ, દુરાચાર. નતિ ત્રિ, અન્યાયી, અનીતિવાળું,
દુરાચારી. સુન રૂા. ૧૦ ૨૦ ટુ વક્ર કરવું, વાંકું
કરવું, અનાદર કરે. સુરત ૩૦ ઉગ્રતા, એક જાતનું ધાન્ય, ભાલે
હથિઆર, એક જાતને નાને કીડે. જુના પુત્ર કેશ, માથાના વાળ, જવ, પાણું પીવાનું નાનું વાસણ ચમસ, જેના હાથમાં ભાલો હોય તે, તે નામને
એક દેશ. સુત્તર્લિન પુભાંગરે વનસ્પતિ. સુરતના પુત્ર કેશને જશે. સુત્તસ્ત્રિ બ્રી, ઘી-દહીં વગેરે કાપવાનું
સાધન-પાળી.
તોરર 10 સુગંધી વાળો-ખસ. સુતાપ પુ. વૈદિક ઋચાઓના પાઠને
એક પ્રકાર. જુના ૨૦ એક જાતનું આંતરડું.
ત્તિ ૩૦ તે નામને એક દેશ. નિાતન સ્ત્રી શુમિતસુતા જુઓ. નિામો પુત્ર તે નામને ભેજ દેશને રાજા-જે કુંતીને બાપ હતો.
તિકુળ સ્ત્રી વસુદેવની બહેન જેને કુંતીજ રાજાને તેના પિતાએ દત્તક તરીકે આપી હતી તે-કુંતી-પાંડુની
પત્ની-પાંડેની માતા. સુજી સ્ત્રી ઉપર અર્થ યુત્તરના પુત્ર કુંતીના પુત્ર-યુધિષ્ઠિર,
ભીમ, અર્જુન, અને કર્ણ તોકુલ ૬૦ ઉપરને અર્થ.
રિપ૦ ૦ હેર કલેશ પામ, ભેટવું. કુછ્યું પુત્ર જૈનમતે સત્તરમા જૈન તીર્થંકર, તે નામને એક બૌદ્ધ, જૈનમતે એક ચક્રવર્તી રાજા. ૬ ૦ વિષ્ણુ, તે નામને એક સુગંધી પદાર્થ, તે નામને કુબેરને એક ભંડાર, કરેણનું ઝાડ, ભ્રમિયંત્ર-શરકે, મોગરાનું
ઝાડ, તે નામને એક પર્વત. ૭૬ ૨૦ મેગરાનું ફૂલ, કમળ,
પુત્ર મેગરાનું ઝાડ, ઉંદર. સુમ પુત્ર બિલાડે. કુમાિ સ્ત્રી તે નામને એક ગ્રંથ. ગુજરમી સ્ત્રી, બિલાડી. પુજા પુત્ર વિષ્ણુ, એક જાતનું શાક, કવિની સ્ત્રી કમળને સમૂહ.
૬ પુત્ર ઉંદર. કુન્દુ સ્ત્રી તે નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય.
દુર પુત્ર ઉપરને અર્થ ગુજુ તે નામનું એક સુગંધી દ્રવ્ય,
ઉદર.
સુરા પુત્ર ઉપરના અર્થ. ગુજુરી સ્ત્રી, શલ્લફી વૃક્ષ. શું ૩) વાવ ૩૦ ૩૦ સે ઢાંકવું. ગુણ ૩૦ ૩૦ ૧૦ દીપવું, પ્રકાશવું. પૂ રિવા૧૦ ૩૦ સેટ કેપ કરે,
ધાયમાન થવું. guતમ થ૦ ઉત્તમ રીતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कुपथ
www.kobatirth.org
પચ પુ॰ ખરાબ મા, તે નામના એક
અસુર.
પચ્ચ ત્રિ પાન વગેરે.
શરીરને અહિતકારી ખાન
પથ્વ ત્રિ॰ ખરાબ મા સંબધી, કુમાગ નું. પન પુ॰ હિરણ્યાક્ષના સૈન્યમાંને એક
અસુર.
વ ત્રિગુપ્ત રાખવા ચેગ્ય રુપનિ પુ॰ વાંકા હાથ, હું । હાથ. યુઝપનિ ત્રિ॰ વાંકા હાથવાળું, હું છું. રુપિણજ પુ॰ તે નામનું એક પક્ષી. કૃપિત ત્રિ॰ કપાયમાન થયેલ, ક્રાધે ભરાયેલ. પિતાન્સજ્જ પુ॰ કોપાયમાન થયેલ કાળ– મૃત્યુ.
રુપિનિન પુ॰ માછલાં પકડનાર-મચ્છીમાર. વિની શ્રી માછલાં રાધવાનું પાત્ર, માછલાં પકડવાની જાળ.
રુપિન્દુ પુ॰ કપડાં વણનાર–વણકર. પીજી પુ॰ તે નામનું એક ઝાડ. પુર પુ॰ ખરાબ પુત્ર, મુગળ ગ્રહ, નરકાસુર દૈત્ય.
પુત્ર ત્રિ. ખરાબ પુત્રવાળુ
પુરુષ પુ॰ ખરાબ પુરૂષ, હલકા માણુસ, પાયજામા.
ુપૂચ ત્રિ॰ જાતિ-આચાર-વગેરેથી નિંદિત. C ૧૦ સેાનારૂપા સિવાયની ધાતુ. વ્યરાજા શ્રી.તાંબા-પિત્તળ વગેરેનાં વાસણ બનાવવાનું સ્થાન. ૐપ્રિય ત્રિ॰ નીચ, હલકું, અધમ. રુષ પુ॰ ઘાસ વગેરેથી બનાવેલ ત્રાપાનાની હાડી.
વ્ સુ॰ ૧૦૩મ॰ સ॰ ટૂ ઢાંકવું. વજી ત્રિ॰ નિદિત બળવાળું. વજામ્યું ત્રિ દુબળ-નબળા ઘોડાવાળુ, વણામ્ય પુ॰ તે નામનેા એક રાળ.
૩૦૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘેર પુ॰ યક્ષાના રાજા કુખેર. યુને પુ॰ અજમાનું ઝાડ, લેજ ન॰ નિદિત શરીર. વેરત્ત પુ॰ તે નામે એક જૈન. તુવેરનેત્ર પુ॰ પાડેલ વનસ્પતિ. વેલેના સ્ત્રા॰ તે નામે એક જૈન સાધ્વી, નેરાણી શ્રી પાડલ વનસ્પતિ, લતાકરજ વૃક્ષ.
कुमार
વેરાવલ પુ૦ કૈલાસ પર્વત. ઘેરાત્રિ ૬૦ ઉપરના અ. કુરુ કુ॰ અધાડે વનસ્પતિ, વાંકી તરવાર, ખૂ`ધાપણાના રોગ, એક જાતનું માછલું. જીન્ગ ત્રિ॰ કુબડ્ડ', ખુંધું. એન્ગલ ત્રિ॰ ઉપરના અ જ્ઞ પુ॰ અતિ સુગંધી ફૂલવાળુ એક
313.
જીવાર પુ॰ ધેાળા ખેરનું ઝાડ, પુખ્તતા શ્રી કુબડાપણું. રુમ્બવ ન- ઉપરને અ
જ્ગા સ્ત્રી તે નામની કંસની એક દાસી, કુબડી, ખુંધલી સ્ત્રી.
રુબ્તામ્રજ ન॰ તે નામનું એક તી. યુન્તિશાસ્ત્રી. આઠ વર્ષની કન્યા, દેવીની એક સ્મૃતિ.
દ્મન॰ કુંડ, કુંડલ, જ ંગલ, તંતુ, તાંતણા, શરણ, ગાંડું.
યુવા પુ॰ ખરાબ બ્રાહ્મણ. ુબ્રહ્મન પુ॰ ઉપરના અ. ક્રમ સ્વા॰ ૬૦ સ॰ સેટ ભીનું કરવું, પ લાળવું.
ઝુમ ન૰ પાણી,
ઝુમ ત્રિ॰ ખરાબ કાંતિવાળુ. મરચુ ત્રિ. પાણી છાંટનાર,
For Private and Personal Use Only
ઝુમા શ્રી. પૃથ્વીની છાયા, ખરામ કાંતિ, મૃત પુ॰ પર્વત, સાતની સંખ્યા. વુમાર્ ૐ ૐમ ૩૬૦ સર્ રમવું, ક્રીડા કરવી.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कुमार
મારી પુ॰ કાર્તિક સ્વામી, નાટકની ભાષામાં યુવરાજ, પોપટ પક્ષી, ઘેાડેસ્વાર, વરૂણ વૃક્ષ, પાંચ વર્ષ તે બાળક, સિંધુ નદ, બારમા જૈન તીર્થંકરના ઉપાસક એક યક્ષ, શાકદ્વીપ રાજાનેા એક પુત્ર, કાઇ એક મંત્ર, હરકાઇ રાજકુમાર, બાળકાને પીડા કરનારા એક ગ્રહ, સ્વરેાદયમાં કહેલ એક સ્વર.
યુમાર્ ૧૦ શુદ્ધ સેાનું. અમારી fત્ર॰ સુંદર, કુંવારૂં. અમારા પુ॰ મારવુ॰ જુએ. હુમા વાળ 1૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી.
૪૦૮
યુગ્મા પતિને ત્રિ શિશુમારક ગ્રહ. માર્ગીય પુ॰વપુત્ર નામનું વૃક્ષ. ઘુમાવતા સ્રી કુમારપણું, કુંવારાપણું. માત્વ ન॰ ઉપરના અ. કુમારàઠળ પુ॰ કુમારાને આપનાર. રૂમારધારા સ્ત્રી.તે નામનું એક તી. અમરપાત્ક પુ॰ શાલિવાહન રાજા, ગુજરાતના એક રાજા.
મારપાજી ત્રિકુમારનું રક્ષણ કરનાર. હુમારાજ ત્રિ. ઉપરના અ. મારપાલન પુ॰ શાલિવાહન રાજા. કુમારપાર્જન ૬૦ કુમારનું પાલન-રક્ષણ. મામૃત્યા શ્રી સુયાણીપણું. માસુ પુ॰ યુવરાજ.
કુમારરક્ષણના ઉપાય,
કુમારહિત 7 સુંદર ચેષ્ટા,
મારણજિત ત્રિ॰સુંદર ચેષ્ટાવાળુ કુમારહિતા સ્ત્રી તે નામના એક છંદ. મારવાહન ન૦કાંતિક સ્વામીનું વાહન–માર.
મારવાહિન પુ॰ ઉપરના અ કુમારસમય ૧૦ તે નામનું કાલીદાસકૃત
મહાકાવ્ય.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुमुद
હુમારસ સ્ત્રી ગંગા નદી, પાતી. રુમાત્રુ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. કુમારહારિત પુ॰ તે ન.મના એક ઋષિ. મા શ્રી નહિ પરણેલી કન્યા, નવમલ્લિકા, એલચીની લતા, કુવાર, ભારત વ ના નવખંડમાંહેના એક ખંડ. રુમાનિ ત્રિકુમારવાળું. મારિત્ઝ પુ॰ તે નામનેા એક મીમાંસક. મારી શ્રી નહિ પરણેલી કન્યા, બાર વર્ષની કન્યા, પાતી, નવમલ્લિકા, તે નામની એક નદી, વાર્ વનસ્પતિ, અપરાજિતા નામની વનસ્પતિ, જંબુદ્રીપના એક અંશ-કુમારિકાખંડ, સીતા, સદ્ઘા નામની વનસ્પતિ, વાંઝણી કાકડીના વેલા, મેટી એલચી, ટમેાગરી, શ્યામાપક્ષી. મારીબીજ ૧૦ કુમારીને રમવાનું
સાધન.
ઘુમારીપુત્ર પુ॰ કુંવારીના છેકરા મીપુત્રજ ત્રિ॰ કુંવારીના છેકરા જેવું. મારી થરા પુ॰ વિવાહની પહેલાં કુમારીતે વાચક સસ. મારીત્ર્યશુળ ત્રિ॰ વિવાહની પહેલાં કુમારીના વાચિક સસરા જેવું. ઘુમાર્ ૨૦૩૦ ૧૦ ક્ષેત્ રમવું, ક્રીડા કરી. ઝુમા પુ॰ સૌવીર દેશ.
મુદ્ર ન॰ પોયણું, રાતું કમળ, ચંદ્રવિકાશી કમળ.
મુરૢ ત્રિ॰ કૃપણ, ક’જીસ, કંગાળ, નિર્દય, અપ્રસન્ન. મુદ્ર સ્ત્રી નિંધ આનંદ. મુદ્દ ન॰ પાપણું-ચદ્રવિકાશી કમળ, રાતું કમળ, રૂપું, સામાન્ય કમળ.
For Private and Personal Use Only
મુદ્ર પુ॰ કપૂર, શાલ્મલી દ્વીપમાં આવેલા એક પત, દક્ષિણ–દિશાને હાથી, વિષ્ણુ, વિષ્ણુને એક પારિષદ, એક જાતના વાનર, મેરૂ પર્વતની પાસેને એક પર્વત,
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुमुदखण्ड
४०९
कुम्भकेतु
એક જાતને સર્પ, તે નામને એક દૈત્ય. મુદત ત્રિક પિયણવાળો પ્રદેશ વગેરે. કુમુદાઇ પિયણાંને સમૂહ, રાત્રિ- મુદતો સ્ત્રી પિયણને વેલ, કુમુદ નાવિકાશી કમળને સમુદાય, પિયણને ગની બહેન. અમુક ભાગ.
સુમુદતીનાથ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સુકવણી સ્ત્રી, પિયણાં જેવા ગંધ- મુદતીના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. વાળી સ્ત્રી..
મુદત પતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સુમુલ સ્ત્રી તે નામની એક વનસ્પતિ. સુમુદતીવીઝ ૨૦ પિયણનું બીજા સુમુલના પુત્ર ચન્દ્ર, કપૂર,
મુદતીરા ઉ૦ ચંદ્ર, કપૂર. શુગુતિ ૩૦ ઉપરના અર્થ
મુકતવર . ઉપરના અર્થ સુકુ વધુ પુ. ચંદ્ર, કપૂર.
મહા પુત્ર વિષ્ણુ સુમુકવાયા પુત્ર ઉપરના અર્થ
ત્રિઠુંઠા હાથવાળું. મુવતી સ્ત્રી પિયણાંને વેલે, રાત્રિ- મુખ્ય ત્રિઠુંઠા હાથવાળું. વિકાશી કમળને વેલે.
કુખ્યા સ્ત્રી ઘણું મજબૂત એવી વાડ, સુકુવા સ્ત્રી ગાંભારી વનસ્પતિ, શાલિપણું
ઝાડી સાડી. વૃક્ષ, કાયફળ
કુમળા શ્રી. તે નામનો વેદ એક ભાગ. સુકુ પિયણનું સ્થાન કેઈ ધરે શુભ પુ. ઘડે,એક જાતને હૃદયને રેગ, વગેરે.
હાથીના મસ્તકપર રહેલા બે માંસના પિંડ, સુમુક્ષ પુએક જાતને નાગ, વિષ્ણુને તે નામને કુંભકર્ણને એક પુત્ર, વેશ્યાને એક પારિષદ.
પતિ, પ્રાણાયામના અંગરૂપ શ્વાસરેધક મુસિ g૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક ચેષ્ટા, મેષ વગેરે રાંશિમાંની અગીએક શબ્દગણ.
આરમી રાશિ. યુવામિણ ૧૦ રૂપું.
કામ ૧૦ ગુગળ, નસેતર. મુલાવાર પુછે જ્યાં પુષ્કળ પિયણાં થતાં સુમ પુત્ર પ્રાણાયામના અંગરૂપ એક હોય તેવો દેશ.
વાયુરધન વ્યાપાર. સુમુરિત ત્રિપિયણની સમીપ પ્રદેશ શુભ go રાવણને ભાઈ તે નામે વગેરે.
એક રાક્ષસ. કુમુવા સ્ત્રીકાયફળ.
કુમલામાં સ્ત્રીએક જાતને કમળીને સુમુદિની સ્ત્રી જ્યાં પિયણાં થતાં હોય રોગ.
તેવું નાનું સરેવર, પિયણનો સમૂહ, કુમાર પુછ કુંભાર, કુકડો. પિયણને વેલે.
ન્મવાર ત્રિઘડો બનાવનાર. મુવીના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
શુમાર ત્રિા ઘડે બનાવનાર. સુમુનીના પુત્ર ઉપરના અર્થ કુમારપુટ પુએક પક્ષી. સુમુદિનીતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
મરિ સ્ત્રી કુંભારણ, મણસીલ, સુમુવી સ્ત્રી, કાયફળ.
જંગલી તુલસી, એક જાતનું નેત્રાંજન. સુમુફા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
સુમેરાની સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મુ વર પુઉપરનો અર્થ | ફુમતુ પુશંબરાસુરને એક સેનાપતિ.
પર
For Private and Personal Use Only
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुम्भचक्र
कुम्भीनसो
સુમરા ૧૦ તે નામનું એક ચક્ર.
ન્માણ સ્ત્રીરાતી પાલ નામની ન્સન પુત્ર અગત્ય મુનિ, વસિષ્ઠ મુનિ, વનસ્પતિ. દ્રોણાચાર્ય.
ભાઇ પુછે તે નામને બાણાસુરને ઉન્માન પુત્ર ઉપરના અર્થ.
એક મંત્રી. કુંભાત પુત્ર કુશ્મન જુઓ.
જુભાઇ ૧૦ કેળું. ફુમતુથ્વી સ્ત્રી, એક જાતની તુંબડી. મrvહી સ્ત્રી કેળાને વેલો. સુમારી સ્ત્રી કુટણી સ્ત્રી.
૩ન્મપિ પુશનિ ગ્રહ. સુમનામ go બલિ દૈત્યને તે નામને સુધારા પુત્ર શનિ ગ્રહ. એક પુત્ર
માધીશ્વર પુ. ઉપરને અર્થ.
સિવા સ્ત્રી પાણી ઉપર થનારું એક ન્માવી સ્ત્રી જેને શ્લીપદ રોગ લાગુ
જાતનું ઘાસ, પાડેલ વનસ્પતિ, દ્રોણપુષ્પી, હોય તેવી કે સ્ત્રી.
તે નામને એક નેત્રરોગ, વેશ્યા, કાયફળ. શુભપur go પાણિનીય વ્યાકરણ
મિત્ર પુ૦ હાથી, મગરમચ્છ, ગુગળ. પ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ.
મિન ત્રિજેની પાસે ઘડે હોય તે.. શુભમ ગિ જેને સ્લીપદ રોગ થયો હેય તે.
સુમિની સ્ત્રી હાથણ, પૃથ્વી, નેપાળો વૃક્ષ.
જિલીગ ન નેપાળાનું બીજ. કુંજપુરા શ્રી. ધળું નસોતર.
સિપાલી સ્ત્રીકાયફળ. કુન્મમvg ઘડાને દેડકે-અર્થાત ઘડા |
મિર પુછે હાથીને મદ. જેટલાજ પ્રદેશમાં ગતિ કરી શકે તે
મિસ્ટ go ચેર, લોકના અર્થને ચેર, કેઈ નિંદ્ય માણસ.
એક જાતનું માછલું, સાળે, અકસ્માત શુભમુક સ્ત્રી તે નામની એક મુદ્રા.
ગર્ભપાત થાય છે તે રાનિ પુત્ર અગત્ય મુનિ, દ્રોણાચાર્ય,
કુમ સ્ત્રીનાને ઘડે, નાની હાંડલી, વસિષ્ઠ મુનિ, દ્રોણપુષ્પી વૃક્ષ.
પાટલાવૃક્ષ, પાણીમાં થનારી એક વનસ્પસુમોનિ શ્રી. તે નામની એક અપ્સરા.
તિ, કાયફળ, એક જાતના એરંડાનું ઝાડ, સુમન્ go એક જાતને અગ્નિ, અ
નેપાળ વૃક્ષ, નસેતર, પીતપાપડે. ગમ્ય મુનિ, વસિષ્ઠ મુનિ.
ન્મવા પુત્ર પુન્નાગ વૃક્ષ, નેપાળા વૃક્ષ, ન્મસ્ટા સ્ત્રી મુંડેરી વનસ્પતિ.
એક જાતને નેત્રરોગ, એક જાતને નન્મથી પુત્ર એક જાતનું કરંજક્ષ- પુંસક, શકરગને એક ઉપદ્રવ મારા સ્ત્રી માટીનાં વાસણ પકવવાનું કુમારિની સ્ત્રીશક રાગને સમૂહ. સ્થળ-કુંભારને નીંભાડે.
ફીયાન્ય ૩૦ એક વર્ષ ચાલે તેટલા મજિ પુછે હાથીના મસ્તક પર રહેલા ધાન્યને સંગ્રહ કરનાર એક ગૃહસ્ય. બે માંસપિંડની સંધિ-સાંધે.
ધાન્ય પુત્ર ઉપરને અર્થ. મહંમદપુરા અગત્ય, વસિષ્ઠ, દ્રોણાચાર્ય. ગુમના પુત્ર ક્રૂર સર્પ, ન્મર્િ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ કુન્મનસ પુત્ર બલિ દાનવ. એક ઘી.
મીનની ત્રી. તે નામની એક રાક્ષસીન્મ સ્ત્રીત્ર વસ્યા.
લવણાસુરની માતા.
For Private and Personal Use Only
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुम्भीपाक
४११
कुरुट
મીજા પુત્ર તે નામનું એક નરક. | અખેટનું ઝાડ, અંડવૃદ્ધિને ગુભવી ૧૦ નેપાળાનું બીજ, રેગ, વૃષણદ્ધિને રોગ. સુર પુ- મગરમચ્છ, કાયફળનું ઝાડ.
ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ. કુમાર. સ્ત્રી એક જાતની માખી. સુર પુ. ટીટેડ પક્ષી.
તે નામનું એક જાતનું ફુerઘ પુ. દેવ સરસવ. આસન.
કુરતી સ્ત્રીટીટેડી. બકરી, ઘેટી. સુન્મી૪ એક જાતને ચર. ગુજરાતી સ્ત્રી તે નામને એક છંદ. સુત્ર પુત્ર ઉપર અર્થ.
ર૪ g૦ ટીટેડે પક્ષી, કેશની લટ. નવીન ૧૦ નેપાળાનું બીજ. શુટી સ્ત્રીટીટેડી પક્ષિણ. સુ ર પુછે તે નામનો શિવને એક ફુરા ૩૦ એક જાતનું ફૂલઝાડ, સિતમંદારે પરિષદ
વૃક્ષ, કબૂતર. સુમવત ત્રિઘડા જેવા પેટવાળું. યુથ ત્રિ. ખરાબ શબ્દવાળું. યા પુત્ર તે નામને એક અસુર.
વ તે નામનું એક ફૂલઝાડ. સુચક ૨૦ ખરાબ ધાન્ય.
સુરત ૩૦ ખરાબ રસ, એક જાતને દારૂ. થવા પુ. તે નામને એક અસુર. કુલ ત્રિ. ખરાબ રસવાળું. સુર તુરા ૫૦ ૫૦ હે શબ્દ કરો, કુર સ્ત્રી તે નામને એક વે. અવાજ કર.
TI૪ ૩૦ ધોળા રંગને કાળા પગવાળે જે સ્ત્રી પી વૃક્ષ.
ઘેડો. સુર સારસ પક્ષી.
શુરાદ પુઉપરને અર્થ. શુ સારસ પક્ષી.
સ્ત્રી એક જાતનું ખડધાન્ય.
જુરી મૈથુન, મસ્તકને અમુક અવયવ. શુ પૂ૦ મૃગ, હરણ.
સુરે ૬૦ ચન્દ્રવંશી એક રાજા, તે રાજને કુર ર૦ એક જાતનું લેટું, તે નામનું
દેશ, કરદેશનો હરકેઈ રાજ, ભાત, એક તીર્થ.
રાંધેલા ચેખા, ભેરીંગણી વનસ્પતિ, સુરજ ઉ૦ મૃગ, હરણ, અક્કલકરો.
પ્રિયવ્રત રાજાને પૌત્ર, આગીધ રાજાને ઉનાથના સ્ત્રી મૃગ જેવાં નેત્રવાળી
એક પુત્ર, નવ ખંડમાંહેને એક કેઈ સ્ત્રી.
ખંડ, કુરુક્ષેત્ર, ચાર મહાદ્વીપમાં સુરજનામિ ૩૦ કરતૂરી.
એક દ્વીપ. સુમ ૩૦ એક જાતને મૃગ.
ત્રિ. યજ્ઞ વગેરે કરનાર. સુવિ શ્રીમુગપણુંજંગલી મગનું કુ વર પુ. ૧૦ મૂળે. ઝાડ.
કુહા શ્રી શ્યામા નામની એક શક્તિ, સુરી શ્રી મૃગલી-, હરિણી.
કુરુક્ષેત્ર ૧૦ જ્યાં કૌરવપાંડનું યુદ્ધ થયું સુવિe g૦ કરચલો.
હતું તે સ્થળ. ફુટ go મોચી, ચમાર,
કુરુક્ષેત્રીજા પુત્ર જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક ગ. gી સ્ત્રી મોચણ, ચમારણ.
કુરના ૧૦ કુરૂક્ષેત્ર. કુદ ૬ પીળી ઝીઝેટી વનસ્પતિ સુકા ઉ૦ થ૦ કુરૂ દેશ, જાગલ દેશ. ve૪ પુ ઉપરનો અર્થ
ફુટ પુ. એક જાતનું શાક.
For Private and Personal Use Only
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुरुण्ट
૪૬૨
પર ઉ૦ પીળી ઝીંઝેટી.
હપતા સ્ત્રીખરાબ રુ૫૫ણું, ટા. ૫૦ ઉપરને અર્થ
કુલપત્તિ ૧૦ ઉપરનો અર્થ કુદી ટ્રો લાકડાની પુતળી, બ્રાહ્મણી. લુપિન ત્રિો ખરાબ રૂપવાળું. સુરત ૫૦ વાંસનું બનાવેલ મેટું એક પાત્ર. કુળ ન કથીર ધાતુ ગુતીર્થ ૧૦ તે નામનું એક તીર્થ સુચત્રિ પૃથ્વીના ખરાબ સ્થાનેથી આવેલ. નયat સ્ત્ર નાની નદી.
સુદ પુત્ર કુકડે. ગુણિ સ્ત્રીઘ, ચંદન . કુરાદ બે કુકડા જેવું પક્ષી. ૩ર ૧૦ એક જાતનું બીજોરું, એક | ફેટી શ્રી કુકડી. જાતની નારંગી.
સુર ૬૦ કુતરે. સુરેશ ર૦ ઉપરના અર્થ
સુર પુ. કુતરે. કુહેવા શ્રી. દ્રોણપુષ્પી નામની વનસ્પતિ. સ્ત્રી કુતરી. કુખ્યિ સ્ત્રી, દ્રોણપુષ્પી વનસ્પતિ.
શ્રી. એ જુઓ. ફુખ્ય સ્ત્રી. સિંહલી વૃક્ષ.
ક ઉ૦ વૃક્ષના વૃક્ષ. કુવા ઉ૦ દુર્યોધન, કુરૂઓને રાજા. ખ્યા ૦ ૦ ( ક્રીડા કરવી, રમવું. સુરણ પુ. ઉપરના અર્થ
ગુન ૨૦ રમવું, ક્રિીડા કરવી. ફરી સ્ત્રી, એક જાતનું પક્ષી.
પર પુછે કેણ, ઢીચણ-ઘુંટણ. પુત્ર કેશની લટ.
પણ ૫૦ નં૦ સ્ત્રીઓની કાંચળી–ગોળી. ગુa gs રાતી ઝીંઝટી, પીળી ઝીંઝટી. of g૦ ઉપરને અર્થ. સુહા 7૦ જબુદ્વીપમાં આવેલો એક ર્વત ત્રિા કામ કરનાર, સેવક, કર્તા કરનાર. ખંડ-ઉત્તર કુરૂ
જીત ત્રિવ કરતું, કામ કરતું. કુરિન પુ. મોથ, અડદ, એક જાતની કુકૂિપ પુ. બૌદ્ધમતપ્રસિદ્ધ હેતુ. ડાંગેર.
સુવઇ ત્રિ કરતું, કામ કરતું, સેવક, વિરઃ ૧૦ કાચલવણ, માણેક રત્ન, ચાકર વગેરે. દર્પણ, હિંગળોકિ.
સુદિ પુછ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વન ઉ૦ નાગરમોથ, માણેક, એક એક શબ્દગણ. જાતનું રત્ન, કાચલવણ, અડદ, ફળ, દ્ સ્વ૫૦ ૫૦ સેટ બાંધવું, એકડું પાષાણ, જંગલ.
કરવું. તમ+સંકીર્ણ થવું. યુવા પુo પદ્મરાગ મણિમાણેક.
ર૦ જનપદ-દેશ, બે મધ્યમ હળથી કુરિવ પુત્ર ઉપરને અર્થ.
ખેડાય તેટલી જમીન, નેત્ર, વંશ, ઘર, કુરિવર ૩૦ જંગલી કળથી.
શરીર, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ છવાદિ. શુવિહત go ચાર તેલા સોનું. ફુદ્ધ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. શુક્ર ૩૦ ભીષ્મ પિતામહ.
૩૪ પુ૦ કારીગર-શિલ્પીના કુળમાં પ્રધાન કુ ત્રિ ઋત્વિજોની સ્તુતિસાંભળનાર. એ પુરૂષ. કુરિની સ્ત્રી મુકુટવાળી સેના. કુઇ પુત્ર ઉપરને અર્થ, પટોલ વનસ્પતિ, સુહપ ૧૦ ખરાબ રૂપ.
લીલે સર્પ, એક જાતનું ઝાડ, રાફડે, શુ ત્રિખરાબ રૂપવાળું.
ખરાબ એવું પીલુનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कुलक
www.kobatirth.org
હા ૬૦ એક સાથે સંબંધવાળા પાંચ શ્લોક, એકઠું થવું. જન્મ્યા શ્રી કુળવાન છેકરી, જીજી ટી સ્રી. એક જાતની કાકડીને વેલા.
જીજર્મન ન॰ કુળનું ક, કુલાચાર. ગુરુ હિની શ્રી મૂલાધારમાં કમળમાં રહેલ શિવશક્તિવિશેષ. જુલી સ્ત્રી ઉપરને અ
અન્ન પુ॰ કરતાલ. હાય પુ॰ કુળના નાશ,
જાયા સ્ર॰ શકશિખી નામની વનસ્પતિ. રુહરિ ૩૦ કુલાચળ પર્વત, અન્ન ત્રિ॰ કુળધાતક, વંશને નાશ કરનાર. જુડી ની મેંઢાશીગી વનસ્પતિ, કાકડાશી’ગી.
યુદ્ધન ત્રિ॰ ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ. રુના સ્ત્રી કુળવાન સ્ત્રી. ઊનાયા સ્રો॰ ઉત્તમ કુળની સ્ત્રી. જીન્ન પુ॰ તે નામનું એક ઝાડ. DR પુ. ઉપરના અ. રુટ પુ॰ જે સગા પુત્ર ન હોય તે. જીજતા શ્રી દુરાચારિણી શ્રી. યુટી સ્રી મણુસીલ.
જીતન્તુ પુ॰ કુળના આધારરૂપ પુરૂષ. કુતર્ અન્ય કુળથી, કુળ પ્રમાણે.. ઝતિથિ સ્રી ચેાથ, આમ, ખારસ અને
ચૌદશ–એમાંની ક્રાઇ તિથિ. રુતિજજ્ઞ પુ॰ કુળની ઉન્નતિ કરનાર પુરૂષ.
યુદ્ઘ પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય-કળથી.
સ્થાન ન॰ એક જાતનું અંજન. રુહત્યા સ્ત્રી. જંગલી કળથી, કાળા સુરમે. હત્યિા સ્ત્રી જંગલી કળથી, કાળા સુરમા, એક જાતને રેગ. ધ્રુવીપ પુ॰ તંત્રસાર ગ્રંથમાં કહેલ કુલા
કર્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुलप्रसूत
ચારના અંગરૂપ એક દીવા. જમીપ ત્રિ॰ કુળમાં દીવા જેવું, કુળને પ્રકાશમાં લાવનાર, કુળમાં શ્રેષ્ઠ. જીજવેવતા સ્ત્રી પોતાના કુળક્રમથી પૂજાતી દેવતા.
કુળદેવી શ્રી પાતાની કુળદેવી. કુમ કુ॰ સ્મેશાન્તક વગેરે દશ વૃક્ષ. ધર્મ પુ॰ પોતાના કુળના ધર્મો. ધાર પુ॰ વશરક્ષક પુત્ર. પુર્વ ત્રિ કુળમાં શ્રેષ્ઠ.
ાઇનક્ષત્ર ૬૦ તે નામનાં અમુક નક્ષત્ર. હ્રના પુ॰ કુળમાં શ્રેષ્ઠ. જનાચિા સ્રો॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ નાયિકા. જીનારી શ્રી કુળવાન સ્ત્રી. નારા પુ॰ કુળના નાશ, ઉંટ. જીનારાજ ત્રિ. કુળના નાશ કરનાર. ઊનારાન ૧૦ કુળના નાશનું સાધન, કુળના નાશ કરવા તે. જીનારો કી. ઉંટડી,
જીન્દર પુ॰ કુળને ધારણ કરનાર.-કુળની રક્ષા કરનાર કોઈ પુરૂષ. ઋણપતિ પુ॰ જે બ્રહ્મર્ષિ દશ હજાર મુનિઓને અન્નદાનાદિ પોષણપૂર્વક અ ધ્યયન કરાવે તે. હ્રપતિ પુ॰ વંશમાં શ્રેષ્ઠ. જપત્ર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. જીપત્ર૪ પુ॰ ઉપરના અ જીવંત પુ૦ કુલાચળ પર્વત હ્રજપાલ ત્રિ॰ કુળનું રક્ષણ કરનાર. જીહાહા પુ॰ એક જાતનાં ખીોરાંનું ઝાડ, નારંગીનું ઝાડ. હપત્તિ શ્રી કુળવાન સ્ત્રી. જાહિદ્દા સ્ત્રી ઉપરને અ.
For Private and Personal Use Only
પુત્ર પુ॰ વશધર પુત્ર, કુળનું રક્ષણ કરતાર–કુળવાન પુત્ર.
મત ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुलवधू
४१४
कुलायिका
સુત્રવધૂ સ્ત્રી કુળવાન વહુ, માત્ર ઘરમાંજ | ઇ . ; મુરજ જુઓ. સ્થિતિ કરનારી-આડી અવળી નહિ ટા બ્રીગોરખમુંડી નામની વનસ્પતિ, ભટકનારી વહુ.
gws g૦ પાણીનું ગળાકાર ઘુમવુંગુઢવાટિકા સ્ત્રી કુળવાન કન્યા.
પાણીની ચકરી. ગુરુમા શ્રી. ગર્ભિણ સ્ત્રીનાં દેહલાં ફુટ્યો ત્રિવ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તે નામનાં
વગેરે પૂર્ણ કરી તેની બરાબર સંભાળ તિથિ-વાર-નક્ષત્ર. રાખવી તે, વંશનું ભરણ કરવું તે. | ઢાઢ ત્રિ. ઉંચ તથા નીચ કુળમાં ટપુન ર૦ તે નામનું એક તીર્થ. જેનું મિશ્રણ થયું હોય તે. ટમર ૬૦ ચેર.
સુત્રાપુરુંવકર ૧૦ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મર ત્રિવ કુળનું ભરણપોષણ કરનાર ચક્ર. ઈમ પુ ચેર.
લુટારૂતિfજ સ્ત્રી બીજ છઠ્ઠ કે દશમસુષિત સ્ત્રી કુળવાન સ્ત્રી.
માંહેની કઈ તિથિ. હર ત્રિ. કુલની સમીપને દેશ વગેરે. ઢાનક્ષત્ર ૧૦ આદ્ગ, મૂલ, અભિજિત સુરુષ ત્રિ. છેણ કુળવાળું, ઉત્તમકુળમાં
અને શતતારકા નક્ષત્ર. ઉત્પન્ન થયેલ.
ઢોરવા પુ. બુધવાર, શ્રી કુળમાંઉત્પન્ન થયેલી સ્ત્રી.
કુટાકાર ૨૦ કુળમાં અધમ, વંશદૂષક. યf શ્રી. રાતું નોતર.
ટાવર પુત્ર મહેન્દ્ર વગેરે કુળપર્વત. વાર પુછે મંગળવાર, શુક્રવાર. સુરવર પુ. કુચિત ધર્મ. યુરિયા સ્ત્રી વંશપરંપરાથી આવેલી વાર્થ g૦ કુલગુરૂ, પુરોહિત. વિદ્યા, વેદાદિ વિદ્યા.
ઢાર પુરા એક જાતનું નાનું માછલું. સુષિા પુત્ર વંશપંપરાથી આવેલ પુરહિત. ઉત્કારી સ્ત્રી નાની એક જાતની માછલી. ફકત ૧૦ કુલકમવડે કરવાનું વ્રત. કુટાદ્રિ પુ૦ કુલાચળ પર્વત. રઝિન ૦િ કુળ પરંપરાથી શેડ, કુળમાં રાધાર પુ૦ કુલાધાર-પુત્ર.
ઉત્તમ, કારીગરના કુળમાં મુખ્ય. સુમિ પુત્ર ખજાને, દ્રવ્યને સંવરે. દુરથી સ્ત્રી કુળમાં ગણત્રી, કુળમાં સુત્રાય પુરુ પક્ષીને માળ, સ્થાન. શ્રેષ્ઠતા.
ગુઢાર 7૦ દેહ, શરીર. સત્ર ૧૦ કુળવાનેએ કરવા ગ્ય યજ્ઞ.
હાનિસ્ટારj૦ માળામાં બેસવું, માળામાં ગુજરાત સ્ત્રી કુળપરંપરા, વંશ, પેઢી.
બચ્ચાંનું સેવન. ઢતનિષિ ત્રિ. કુળની સમીપનું સમું- ફાયનિહાતા સ્ત્રી માળામાં બચ્ચાંને વહાલું, સાક્ષીઓની હાજરી.
સેવવાપણું. ગુણમય ત્રિઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન હાનિસ્ત્રાચિત્ર ૧૦ ઉપર અર્થ થયેલ.
રાનિયન ક્ઝિ. માળામાં બચ્ચાંને ટણી ઉ૦ ઉત્તમ કુળમાં જન્મ. સુરસાયણ ત્રિ. કુલાચારથી સિદ્ધ કરનાર. સુવાસિન પક્ષી.
સૌરમ ૧૦ એક જાતનું સુગંધી ઝાડ. સુwાયણ પુ. માળામાં રહેલ પક્ષી. કુરાણી સ્ત્રી, કુળવાન સ્ત્રી.
સુત્રાદિ સ્ત્રી પક્ષીશાળા.
સેવનાર
For Private and Personal Use Only
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुलायिनो
कुलीश
કુલિનો સ્ત્રો. વૈદિક એક વિદ્ગતિ. | જિફા પુત્ર ર૦ ઈન્દ્રનું વજ. ૩૪ પુરુ કુંભાર, જંગલી કુકડે. કુટિશ પુત્ર એક જાતનું માછલું, એક સ્ટાર પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ જાતનું ઝાડ. એક શબ્દગણ.
શકુમ ૩૦ શેરનું ઝાડ. સુવિ શ્રી. કુંભારણ, જંગલી કળથી, कुलिशधर पु० ४.६. કાળો સુરખ, સૌવીરાંજન.
કુત્રિના પુત્ર તે નામનો એક રતિબંધ ટાઢી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
कुलिशपाणि पु० ४.. રુદ્ધવિન ત્રિકુળને આધાર, કુળને
कुलिशभूत् पु. ४न्द्र નભાવનાર.
ત્રિપુરા શ્રી. તે નામની બૌદ્ધ લોચાહ g૦ લગાર પીળા રંગને કાળા
કેની એક દેવી. ઢીંચણવાળો ઘોડે.
કુટિરા સ્ત્રી ઉપર અર્થ સુત્રાશ ૬૦ કાચંડે, એક જાતનું શાક. કિશાનન પુછબૌદ્ધમતનો નેતા શાયમુનિ, સુહાઉ૪ પુએક જાતનું વૃક્ષ.
ત્રી શ્રી ભરીંગણી, બ્રહતી નામની શુટિ પુ. હાથ, ચકલ-પક્ષી.
વનસ્પતિ, મોટી સાળી-પાટલા સાસુ.. રૂઢિ સ્ત્રી, ભેરીંગણ વનસ્પતિ.
સ્ત્રી પુરુ પક્ષી. શુદ્ધિા ત્રિકુળમાં શ્રેષ્ઠ, કારીગરના કુળમાં સુર પક્ષિણ. મુખ્ય.
રુટીન પુઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ રિક પુત્ર એક જાતનું શાક, તે નામને
ઘોડે. નાગ, એક પ્રકારનું દુષ્ટ મુહૂર્ત. સુશ્રીન ત્રિક ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ, જિત્રા સ્ત્રી એક પ્રકારના મુદૂ- કુળવાન, તંત્રોક્ત કુલાચારવાળું, પૃથ્વીને ની વેળા.
લાગેલ-વળગેલ. ગુરુજી પુત્ર ચકલે પક્ષી, કાકાકૌવા નામનું સુરીના પુત્ર જંગલી મગ.
સ્ટીનતા સ્ત્રી કુલીનપણું ત્રિક ૨૦ ખરાબ લિંગ-જાતિ.
શુટીવ ૧૦ કુલીનપણું. સ્ટિક ત્રિ. ખરાબ લિંગ-જાતિવાળું.
પુત્રીના ૧૦ પાણી. રિફ પુત્ર ચકલો પક્ષી.
કુકટીની સ્ત્રી ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલી જિલી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ,
ઘેડી. જિક સ્ત્રીચકલી, કાકડાશીંગી.
સ્ત્રીપ ત્રિ- એક જાતનું જલચર પ્રાણી. યુરિન ત્રિા હાથમાં ઉત્પન્ન થયેલ નખ સુર પુકરચલ, કર્ક રાશિ. વગેરે, ભેરીંગણમાં થયેલ.
ડુત્રીવિષાવિ શ્રી. કાકડાશગી. સુરિન ત્રિવ કુળવાન, ઉત્તમ કુળવાળું.
સ્ત્રીરવિવારે સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ટિન ઉ૦ કુલપર્વત.
સ્ત્રીરો સ્ત્રી કાકડાશીંગી વનસ્પતિ. સુત્ર પુત્ર તે નામને એક દેશ, ત્રીજી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. દેશને રાજા.
કુછી રાત્ પુકરચલાનું બચ્ચું. કુરિ પુ0 કરચલો, મેપ વગેરે રાશિઓ | સુઝી સ્ત્રી કરચલી. માંથી ચોથી રાશિ.
કુટીરા પુત્ર ન૦ વજ.
For Private and Personal Use Only
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुलुक
कुवलयेशता
-
-
-
-
-
સુહુરા ૧૦ જીભને મેલ-ઊલ. સુરુ ગુરુ શ્રી. ઉંબાડીયાને અગ્નિ. કુટુક પૂ૦ એક જાતનું હરણ. સુહુ શ્રી. એક જાતની હરિણી. સુહુએ ત્રિએક જાતને ચર. ઝૂત પુ. તે નામને એક દેશ, !
દેશના રાજા. સુવર એક જાતનું શાક. સુરેશ્વર પુત્ર શિવ, કુલને વંશને પતિ
આગેવાન.
રેય ત્રિકુળવાન. ફુ ટ કુળવાન ઘેડે.
સુરતત્રિ ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ. સુદ ત્રિ. કુલનું પાલન કરનાર, કુલ
. જ પુ. ૧૦ તે નામને એક રોગ, પગની
ઘુંટી.
સુરમા ન૦ પાપ. કુમv g૦ અર્ધી પકાવેલ ઘઉ વગેરે,
ખરાબ અડદ, સૂર્યને એક પાર્ષદ, ખીચડી, એક જાતને રેગ, જંગલી કળથી. મા જ કાંજી, રાબ.
માપ ત્રિનિંદિત. સુભાષrfમપુત ૧૦ કાંજી.
તમારી સ્ત્રી તે નામની એક નદી. કુમાર ર૦ સુભાષ જુઓ. સુરા ૧૦ હાડકું, આઠ દ્રોણનું એક માપ,
માંસ. કુચ ત્રિકુળવાન, માન્ય, કુળની સમીપને દેશ વગેરે, કુળના હિતનું, પાણીની નહેરમાં
હોનાર–થનાર. સુરથા સ્ત્રતે નામની એક નદી, પાણીની
નહેર, ગટર, જીવંતી નામે ઔષધિ, ખાઈ
નદી, કુળવાન સ્ત્રી. ગુજ્યારા ૪૦ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ આસન.
કુતૂર પુમનુસ્મૃતિને એક ટીકાકાર
કુલૂક ભટ્ટ. હવ જ્યાં બિલકુલ રૂવાટાં હતાં નથી તે-રાલ..
ઝિ૦ ટાલીયું, ટાલવાળું. ફક્યા નવ જુહુ જુઓ. a R૦ કમળ, હરકેઈ ફૂલ.
ટ્વીઘીલેડાંનું શાક. કુવક ૧૦ સીસું. સુવર્ ત્રિ. ખરાબ વચનવાળું. વચમ્ ૧૦ ખરાબ ભાષણ, કેઈની નિંદા કહેવી. વઝ એક જાતને મણિ. રાય ત્રિખરાબ ભાષણ કરનાર, યમ પુસૂર્ય. વમ ત્રિ નિદિત વમન કરનાર. યર પુછે તુરો રસ, કસાયેલો રસ. કુવર ત્રિતુરું, કસાયેલું. વહ ન૦ કમળ, મોતી, બેરડીનું ફળ
બેર, પાણી, સપનું પેટ. થઇ ર૦ કમળ, કુમુદ, ઘેળું કમળ,
કાળું કમળ, ભૂમંડળ. સુદય પુત્ર તે નામે એક અસુર. કુવાનજ પુત્ર તે નામે એક અલંકાર
ગ્રંથ, કમળને આનંદ. કુવા પુત્ર કંસને સેવક-હાથીના
રૂપને ધારણ કરનાર એક અસુર. વઢવાડ ત્રિવધળાં કે કાળાં કમળથી
જેણે ભૂષણ કર્યું હોય તે. સુવરાવ પુછે તે નામે એક રાજા. યુવયિત ત્રિકમળથી શૃંગારેલ, જ્યાં
કમળ ઉત્પન્ન થયેલ હોય તે. વરિની સ્ત્રી કમળને વેલો, કમળને
સમૂહ. વેરાતા સ્ત્રી આખા ભૂમંડળનું
સ્વામિત્વ.
For Private and Personal Use Only
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुवलाश्व
कुशलता
સુવાક્ય પુ. તે નામે એક રાજા. | કુરાદ્રિ પુત્ર કૈલાસ પર્વત. મુવી સ્ત્રી બેરડીનું ઝાડ.
કુવૈ૪ ૧૦ કમળ. જીવરાજ પુત્ર વિષ્ણુ.
ઇ પુત્ર ખરાબ વૈદ્ય, ઉંટ વિદ્ય. સુવા ખરાબ વાદ.
ત્ર 7૦ જંગલ, વન. વાર ત્રિપારકા દેવ કહેવાના સ્વભાવ- શું પુરા વા૦ ૧૦ ૩૦ સે દીપવું, વાળું, ખરાબ વાદ કરનાર,
પ્રકાશવું. યદુકુળ ઉટ.
૩ર ફિવા 1૦ ૦ સે આલિંગન કરવું, યદુ સ્ત્રીઉંટડી,
ભેટવું. વિના પુત્ર ૩૦ તે નામે દેશ.
સુરા પુ૧૦ દર્ભ, દાભ. વિદ્ ગચ૦ ઘણાપણું, પ્રશંસા.
ગુફા પુત્ર જેતર, જેત્ર, તે નામે રામને વ૬ ત્રિો ખરાબ જ્ઞાનવાળું.
પુત્ર, તે નામે એક બેટ, તે નામે એક વિઘ ત્રિખરાબ વિદ્યાવાળું.
રાજા. સુવિધા સ્ત્રી. ખરાબ વિદ્યા.
રા ન૦ પાણી. - સુવિચાર ત્રિ. ખરાબ વિદ્યાને દૂર કરનાર
૩રા ત્રિપાપી, મદમસ્ત. વિજ પુ. વણકર, કપડાં વણનાર-એક
સુરાવવિ શ્રી. વૈદિક અગ્નિને તે વર્ણસંકર જાતિ.
નામે એક સંસ્કાર. #વિશ્વ પુ૦ ૧૦ ભૂમંડળ, નિંદિત મંડળ.
કુરાવા ન દર્ભ અને કાસડે. કુવિવાહ પુત્ર નિંદનીય વિવાહ.
કુરાધાર સ્ત્રી તે નામે એક નદી. સુવૃત્તિ સ્ત્રી નિંદિત આચરણ, ખરાબ
ફુવા સ્ત્રી શશિર જુઓ. વર્તન.
રાવક પુત્ર જનક રાજાનો નાનો ભાઈ કૃત્તિ ત્રિ નિંદિત આચરણવાળું, ખરાબ કુરાનમ પુત્ર તે નામે એક રાજા. વર્તનવાળું.
કુરાનામનું પુ૦ ઉંટ. સુવૃત્તિત પુરુ કરમદાનું ઝાડ વારંવૃક્ષ. સુ ત્ર પુત્ર તે નામે એક અસુર.
વૃત્તિત ત્ર- નિંદિત ચેષ્ટા કરનાર. કુરાપ ન પીવાનું પાત્ર. કુાિ સ્ત્રી માછલાં રાખવાને ટોપલ, રાપુપુ તે નામે એક વૃક્ષ.
જેની વેણી ખરાબ હોય તેવી સ્ત્રી. સુરાપુew ન દર્ભ અને ફૂલ. જળ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
કુરાન ન તે નામે એક તીર્થ. સુર ત્રિક ખરાબ શરીરવાળું.
સુરા પુત્ર પીવાનું પાત્ર. યેર પુત્ર ઉત્તર દિશાને રક્ષક કુબેર દેવ. સુરા પુત્ર કાસડા જેવું એક ઘાસ. સુર પુત્ર ઉપરને અર્થ, નંદી વૃક્ષ, તે કુરારું ત્રિ દર્ભ ગ્રહણ કરનાર, કાર્ય નામે એક જૈન.
ચતુર, કુશળ, દર્ભવાળું, કલ્યાણવાળું, સુરત ૫૦ તે નામે એક જૈન.
ડાહ્યું. નેત્ર પુત્ર પાડેલ વનસ્પતિ.
ગુફાસ્ટ નવ કલ્યાણ, મંગળ, ક્ષેમ, નીરોગીના સ્ત્રી તે નામે એક જૈન સાવી. | પણું, પુણ્ય, ચતુરપણું. રાક્ષ સ્ત્રી પાડલ, લતાકરંજ. કુરાતા સ્ત્રી કુશલપણું, ચતુરાઈ, શાણવેરાવર પુ. કૈલાસ પર્વત.
પણ, નીરોગીપણું, ૫૩
For Private and Personal Use Only
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुशलत्व
ક૨૮
कुशेशय
રાહત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ સુરાઝ પુત્ર કુશળજિજ્ઞાસા, કુશળ
જાણવાની ઈચ્છા. શુટિવ ઉ૦ વિ૦ રામના પુત્ર કુશ અને લવ. રારિન ત્રિકલ્યાણવાળું, નીરોગી, સુખી,
ચતુર, હોંશી આર. શાસ્ત્રી શ્રી. અશ્મન્તક વૃક્ષ. સુરાવત ત્રિ. દર્ભવાળું. સુરાવતી સ્ત્રીતે નામે એક નદી. સુવિહુ પુ. ૨૦ તે નામે એક દેશ. કુરાથ૦ ૧૦ કાન્યકુબ્સ દેશ. ગુફાસ્થછી સ્ત્રી તે નામે એક નગરી
દ્વારકા, ઉજજયિની. સુરા સ્ત્રી- દેરડી, લગામ, મીઠી કાકડી,
ઉંબરાના લાકડાંને ખીલે. કુશાવર પુયજ્ઞને અગ્નિ.
રાક્ષ પુ. વાનર. સુરક્ષિત સ્ત્રી વાનરી.
રાત્રિ ન દર્ભનો અગ્રભાગ. કુરાઇ ત્રિ દર્ભના અગ્રભાગ જેવું સૂક્ષ્મતીર્ણ. શાકીય ત્રિઉપરનો અર્થ કુરાયમરિત્રિ દર્ભના અગ્રભાગ જેવી
તીક્ષ્ણ બુદ્ધિવાળું. સુરક્ષિા ન દર્ભની વીંટી-પવિવું. કુરાય ઉપરનો અર્થ શુરવિ , વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ
એક તેલ. સુરા પુત્ર તે નામે એક રાજા. સુf T૦ દુર્વાસા મુનિ. સુરારિ પુછે રોહિડાનું ઝાડ. રાવતી સ્ત્રી તે નામે નગરી-રામના
પુત્ર કુશની રાજધાની. રાવર્ત પુત્ર તે નામે એક તીર્થ, ભરત રાજાને એક પુત્ર. રાઠ્ય પુસૂર્યવંશી એક રાન.
કુરાન 7. દર્ભનું આસન, ખરાબ
શાસન, પૃથ્વી ઉપર શાસન. ફિર સ્ત્રી કપિલ શિંશપ-વનસ્પતિ. ફિલ પુ. ગાધિ રાજાને પિતા-વિશ્વામિત્રનો દાદે, સાગનું ઝાડ, બહેડાનું ઝાડ, તેલને ગાળ, અશ્વકર્ણ વૃક્ષ. શિવ ત્રિ- કાણું રિશ સ્ત્રી, લોઢાની કેશ. કુરિત ત્રિ. પાણીથી મિશ્ર. રિન ત્રિ દર્ભવાળું. કુરિન પુ. વાલ્મીક મુનિ. Effષ સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. સુરતથી સ્ત્રી ઉપર અર્થ ટુ ધી. કાશ.. કુશીન વ્યાજ માટે ધનપ્રોગ, રક્ત
ચંદન-રતાંજલી. કુરા ૨૦ ખેડવાથી જેમાં હળ બુ થઈ ગયું હોય તેવું ખેતર વગેરે.
૪ ૦ ખરાબ સ્વભાવ, ખરાબ ચારિત્ર્ય. સુર૪ ત્રિ. ખરાબ સ્વભાવવાળું, ખરાબ ચારિત્ર્યવાળું.
સ્ટ g૦ કીર્તિ ફેલાવનાર નટ, ચારણ,
ભાટ, ગ, વાલ્મિક મુનિ, હરકેઈનટ. ગુરુવ ૩૦ ૦િ રામચંદ્રના કુશ અને
લવ બે પુત્ર. શારા પુત્ર વાલ્મીક મુનિ. કુસુમ પુર અસુમ જુએ. ૩૪ પુફતરોને અગ્નિ, ઈટા વગેરેથી
બનાવેલું ધાન્ય વગેરે રાખવાનું સ્થાન, કે ઠાર.
વાચવુ જેટલા ધાન્યથી પિતાના કુંટુંબને ત્રણ વર્ષ સુધી નિર્વાહ થાય
તેટલું ધાન્ય સંગ્રહ કરનાર બ્રાહ્મણ. કુરોય ૧૦ કમળ, સારસ પક્ષી, કરેણનું
ઝાડ. કુરા પુત્ર કુશ દીપમાંહેનો એક પર્વત.
For Private and Personal Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कुशेशय
યુરોરાય ત્રિ॰દની શય્યાપર સુનાર. રોરાચાર પુ॰ સૂર્યાં. ઝરોજ ૦ દહિત પાણી, ઝુપ્ યા૦ ૧૦ સ॰ સ્ટ્ નિચેાવવું, બહાર કાઢવું, અનુ + સમાનપણે બહાર કાઢવું. અમિસામેથી બહાર કાઢવું. વ+નીચે કાઢવું. નિર્ + કાઢી મૂકવું. વર્ષો પુ॰ ખેડુડાનું ઝાડ,
રુષજ ત્રિ॰ દક્ષ, હાંશીઆર, કુશલ, ચતુર. ષા પુ॰ વાનર, અગ્નિ, સૂ. યુષપાત્ત ત્રિ॰ મળતું, ગરમ થઇ જોસમાં આવતું, નિર્દય, ક્રૂર.
દુષિત અન્ય ધણાપણામાં તથા પ્રશંસામાં વપરાય છે.
રુષિત ત્રિ॰ જળથી મિશ્ર. દુષિતા પુ॰ તે નામનેા એક ઋષિ. વિવા અન્ય૦ બહાર કાઢીને, નીચેાવીને. પીર ન૦કુશીર જુએ. ઋષીત ત્રિ॰ આળસુ, મદ. પુખ્ ત ૬૦ સ॰ ઘુમ્મજ પુ॰ નાળીયેા.
સે ફેંકવું.
કુષ્ઠ પુ॰ ૬૦ તે નામે એક ઝાડ, કાઢને રાગ, એક જાતનું ઝેર. ઋતુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. ક્રુષ્ઠાન પુ॰ અઢાર પ્રકારના કાઢના સમુદાય. કુન્ડયિ 7 એલવાલુક-વનસ્પતિ. યુવ્ડન્થિની સ્રો. આસધ વનસ્પતિ. કુટન્ન ત્રિ॰ કાઢના નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે. તન્ન પુ॰ હિતાવલી વનસ્પતિ. છુટરી શ્રી કાકમાચી વનસ્પતિ, બામચી વનસ્પતિ.
પુષ્ઠનારાનપુ॰ વારાહી કંદ, ધેાળા
સરસવ, શિરિષ વૃક્ષ, રાતા ખેરનું ઝાડ. કુટનારાન ત્રિ॰કાઢના નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે. જ્ડનાનિ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
४१९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुशमाण्डी
ધ્વનાશિની સ્ત્રી॰ સેામરાજી વનસ્પતિ, વુડલ્ટ ન૦ ખરાબ સ્થળ-સ્થાન–ઠેકાણું, પૃથ્વીની સપાટી.
વિવું હ્રૌ॰ કાઢના સ્વરૂપને દર્શાવનારી વિદ્યા.
વિવું ત્રિ॰ કાટના સ્વરૂપને જાણનાર. ઇન પુ॰ ગરમાળા. ટન ત્રિ॰ કાને નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે.
37 પુ॰ હાથીક –વનસ્પતિ. અજન્તુ ત્રિ॰ કોઢને! નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે.
ઋહસ્ત્રી સ્ત્રી ખમચી વનસ્પતિ. ઋદ્વૈત પુ॰ દુર્ગંધી ખેર. ઋદ્ભુત ત્રિ॰ કાઢને દૂર કરનાર ઔષધ વગેરે. સ્ટાર પુ॰ દુર્ગંધી ખેર, પટાલ વનસ્પતિ, ખેર, ગંધક.
ટાર ત્રિ॰ કાઢના નાશ કરનાર ઔષધ વગેરે. દુષ્ઠિા શ્રી પગના અમુક અવયવ. મુષ્ઠિત ત્રિ॰ જેને કાઢને રાગ થયા હાય તે. યુન્જિન ત્રિ॰ ઉપરના અ. હ્રમ” ન॰ છેદવું, કાપવું, ઢાંકવું, વિકસેલ, ખીલેલ.
માઇડ પુ॰ કાંહળું, તે નામે શિવના એક પારિષદ, એક જાતની યાગક્રિયા. મા૩૪ પુ॰ કાહળુ . કુષ્માન્ડરસાયન ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ કહ
ળાપાક.
વુડમા૩૬૩ પુ૦ ૬૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. માહનવમી શ્રી કાર્તિક મહિનાની શુદ્ર નેમ-જે દિવસે સાનાની મૂર્તિ સાથે કાહળાંનું દાન અપાય છે. કુમારી સ્ત્રી. તે નામની એક ઔષિધ, હ જુએ, એક જાતની યાક્રિયા.
For Private and Personal Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुस्
कुसुम्भवत्
ર્ દ્રિવ ૫૦ ૩૦ સે આલિંગન કરવું, યુસુમમધ્ય પુ. એક જાતનું ઝાડ. ભેટવું.
કુસુમમય ત્રિપુષ્યમય, જ્યાં પુષ્કળ ફૂલ કુર્ ૩૦ ૫૦ લે પ્રકાશવું, સત્ર બોલવું, ૩૦ હોય તે.
સ્વા૧૦ સે ઉ૫રના અર્થ. યુનુનયત ત્રિપુષ્પવાળું થતું. કુરિત સ્ત્રીખરાબ નદી.
કુસુમવત્ ત્રિ, પુષ્પવાળું. ગુરુ ન૦ મંગળ, કલ્યાણ.
સુમવત વચ્ચ૦ પુષ્પની પેઠે. રહૃત્રિ મંગળવાળું, કલ્યાણવાળુ, સુખી, | કુસુમવતી સ્ત્રી જેને અટકાવ આવેલો નીરોગી, ચતુર.
હોય તે સ્ત્રી. સિત પુત્ર દેશ.
કુમવાના પુત્ર કામદેવ. કુરિત ત્રિવ્યાજ ઉપર છવનાર, લગાર કુમવિચિત્ર ત્રિ. પુષ્પથી વિચિત્રબંધાયેલ-બાંધેલ.
અદ્દભુત-રંગબેરંગી. સિતાથી સ્ત્રી, વ્યાજ ઉપર જીવનારાનીસ્ત્રી. કુસુમવિત્તિના સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. લુસિવ ૦ જુઓ.
કુમાર પુત્ર વસંત ઋતુ. સર ત્રિવ્યાજ ઉપર છવનાર
કુમામ પુ. વસંત ઋતુ. સિક સ્ત્રી વ્યાજ ઉપર છવનારની સ્ત્રી. કુસુમસાન ૧૦ એક જાતનું અંજન. સર્ષ ર૦ માથા વિનાનું ધડ.
કુભાઈ ઉ. ફુલથી ભરેલે ખોબે. રખ્ય સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ
કુસુમ૪િ go ઉદયનાચાર્ય કૃત એક ગ્રંથ. સુદ ૧૦ સુદ જુઓ, વ્યાજ માટે
ગુરૂમામ ૧૦ કેસર. મૂકેલું ધન.
કુમાધિv go ચંપાનું ઝાડ, સુરત ત્રિવ્યાજનો ધંધે કરી જીવનાર.
મrfધરા પુત્ર ચંપિ. ત્રિઉપરને અર્થ.
કુસુમાયુધ ૫૦ કામદેવ. કુરીવવૃદ્ધિ સ્ત્રી. વ્યાજરૂપ વધારે.
કુમાર ૩ ચેર. કુતીયવૃપ્તિ ત્રિ. વ્યાજરૂપ વધારાવાળું.
કુસુમાવવા પુત્ર ફૂલ વીણવાં તે. કુરિયા ત્રિ. વ્યાજને ધધ કરનાર. કુસુમાવતંર ૧૦ ફૂલને મુકુટ, ફૂલનો તેરે. સીનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
સુકુમારવ ૫૦ ફૂલના રસમાંથી બનાવેલો સુમ ૧૦ ફૂલ, ફળ, સ્ત્રીરજ, તે નામે દારૂ. એક નેત્રરોગ, પાંચ માત્રાવાળા છંદને કુસુમેનુ પુ. કામદેવ. છઠ્ઠ ભેદ, તે નામે શહેર.
કુસુમચા પુત્ર પુષ્પને સમૂહ, ગુ. કુમલાર્ક ૫૦ કામદેવ.
કુમ પુજેમાં પુષ્કળ ફૂલ હોય તેવું સુમતિ ત્રિ. પુષ્પથી વ્યાપ્ત, જેના
વૃક્ષ, કસુંબાનું ઝાડ, કમંડળ. ઉપર ફૂલની રચના કરી હોય તે.
કુસુમ ૧૦ સેનું. કુસુમપચર ન કામદેવનાં પાંચ બાણરૂપ કુકુમના પુત્ર કસુંબાને રંગ, કસુંબાના પાંચ ફૂલ-અરવિંદ, અશોક, ચૂત, નવ- રંગ જે દંપતિને અન્ય પર સ્નેહ. મલિકા, નીલોત્પલ.
કુસુમન ન કસુંબાનું બીજ. સુમપુર નવ તે નામે એક શહેર.
ગુણુભા સ્ત્રી દારૂ હળદર-વનસ્પતિ. કુસુમવા પુ. કામદેવ.
કુસુમવત ત્રિ. કમંડળ ધારણ કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुसुरुविन्दु
४२१
कुहान
સુવિહુ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. ફેર પુ૦ ઉંદર, સર્પ સુન્ન પુત્ર એક જાતનો કીડે.
કુન ત્રિઈર્ષાળુ, દંભી, ઢોંગી. સૂ૪ પુશૂર જુઓ.
સુદના સ્ત્રી દંભચર્યા, ઢેગ, પાખંડ. ત્તિ સ્ત્રી શઠતા, ઈન્દ્રજાળ, ૫ટ, માયા, નિવા સ્ત્રીઆશ્ચર્ય પમાડવું. છળ, દુરાચાર.
સુદનો સ્ત્રી. ઉંદરડી, સાપેણ સુતિ ત્રિ. દુરાચારી.
૩૨ ૫૦ એક જાતનો નાગ. તુમ પુત્ર વિષ્ણુ, સમુદ્ર.
દર ૧૦ ગુફા, ગલ, છિદ્ર, બાકું, કાન, કસ્તુરી સ્ત્રો ધાણું, કેથમીર.
કઠને શબ્દ, દાન, સ્ત્રીસંગ, મૈથુન, તુવુર ૧૦ ઉપરનો અર્થ
ગળું, સમીપ. જો બ્રી. ખરાબ સ્ત્રી, ખરાબ ચાલની- ત્તિ ૧૦ કેયલને શબ્દ, મૈથુનમાં તે વ્યભિચારિણું.
અવાજ, હરકોઈ શબ્દ. સુક્ષ્મ ૩૦ મા સે બુદ્ધિ પૂર્વક જેવું- કુહઢિ પુછે તાંબૂલ, પાન.
તપાસવું, ૩૦ લગાર હસવું, મંદ હસવું.. હીં સ્ત્રી કડુ વનસ્પતિ, ઝાકળ, ધુમસ૩ ૧મા. ૩૦ સેટ વિસ્મય પમાડવો.
હું સ્ત્રી કેયલનો શબ્દ, નીચેનો શબ્દ ૪ થ૦ શેમાં, કેમ, ક્યારે.
જુઓ. ૩૪ ૩૦ કુબેર.
દૂ શ્રી. અમાવાસ્યા તિથિ-જેમાં ચંદ્રની ત્રિ. વિસ્મય પમાડનાર,
કળાને નાશ હેય, અમાવાસ્યાની અધિહ ન ઈન્દ્રજાળ, કપટ, જાદુઈ, માયા. છાત્રી કેઇ દેવી, કેયલને શબ્દ.
ત્રિ. કપટી, ઇન્દ્રજાળી, જાદુગર, માયાવી.
પુકાયલ પક્ષી. હ ર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
દૂવાદી સ્ત્રી કેડિલા પક્ષિણ. હરિન ત્રિકપટી, માયાવી, ઠગ, પ૪િ કુ. વિષ્ણુને કૂવતાર જાદુગર.
મુ પુછે કેયલ પક્ષી, નવિન ત્રિ. કપટ કરી જીવનાર, સુમુલ ૧૦ ચંદ્રયુકત અમાવાસ્યાને અગ્રસર્પ પકડી જીવનાર-ગારૂડી, બાજીગર. ભાગ. કુવૃત્તિ ત્રિ. જાદુઈથી પિતાની આ- મુવી સ્ત્રી. કકિલા. જીવિકા ચલાવનાર, ઐન્દ્રજાલિક.
દૂરથ પુરુ કોયલ, કુહુ એ શબ્દ. ત્તિ સ્ત્રી જાદુઈથી આજીવીકા દૂરથી સ્ત્રી કોકિલા. ચલાવવી તે.
દૂત પુત્ર સ્ત્રો. કેયલ પક્ષી, કોયલ સુહલીઘન પુછ કુકડો પક્ષી.
પક્ષિણી. ગુવારની સ્ત્રી કુકડી.
૩૪ ખીલા માટે પૃથ્વમાં પડેલું છિદ્ર. ફુ વર પુછ કુકડે.
દિ સ્ત્રી, ઝાકળ, ધુમસ. સુંદર સ્ત્રી કુકડી.
દેતી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. સુદ ૧૦ સંગીતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક તાલ ! સુ૪િ સ્ત્રીઝાકળ, ધુમસ. સુદન ૧૦ માટીનું વાસણ, કાચનું વાસણ, સુસ્ત્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ વિસ્મય પમાડવું.
સ્થાન ન ખરાબ શબ્દ.
For Private and Personal Use Only
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કરર
कूटायुध
# તુરા મા મ0 શેર્ દુ:ખને શબ્દ ક- | રવા ન હળમાં ઘાલેલી કેશ. ર, ચીસ પાડવી.
કૂદવાર ત્રિ. કપટ કરનાર, કપડી, બેટ સ્થાતિ મ૦ ૦ સે શબ્દ કર, સાક્ષી. અવાજ કરે.
રિવાર ત્રિઉપરના અર્થ કુ સ્ત્રી, પિશાચ સ્ત્રી-પિશાચણ.
વૃદલgfist go ખોટો સીકકો. ૬ પુત્ર સત્કારપૂર્વક કન્યાદાન કરનાર.
રકૃત ત્રિબનાવટી-બેટા કાટલાં વગેરે ૨ ૬૦ સ્તન.
કરનાર, કપટી, વાર પુછે તે નામે એક દેશ.
પૂરત પુત્ર શિવ, કાયસ્થ. જિલઈ સ્ત્રી ચિત્ર વગેરેમાં ઉપયોગી પછી,
પુત્ર કુટજ વૃક્ષકુચડી, દૂધમાં રાંધી ઘીમાં સીજવેલા ચોખા. દતા સ્ત્રી કપટીપણું, દગારપણું. વી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
ટા ર૦ ઉપરના અર્થ. = સ્વાલ ૫૦ ૫૦ સત્ અસ્પષ્ટ શબ્દ ફૂટvg૦ પિત્ત વગેરેથી હાથીને આવનારે. કરે.
તા. ગત ત્રિ. અસ્પષ્ટ શબ્દ કરતું.
ટvt go પિત્ત જવર, કુંભારને નીંભાડે. નન ન. અસ્પષ્ટ શબ્દ, અસ્પષ્ટ અવાજ
ફૂટપાત્ર કુંભાર, કુંભારને નીંભાડે. કરે, પક્ષીઓને શબ્દ.
પૂર્વ ૩૦ હાથીઓને ત્રિદોષવર. નિત નવ ઉપરના અર્થ. કિત ત્રિ. જેણે અસ્પષ્ટ શબ્દ કર્યો હોય તે.
ટચ= ૨૦ પશુ-પક્ષી વગેરેને પકડવાને
ફાંસલે. જિન ત્રિ. વાયુ વગેરેથી જેના પેટમાં શબ્દ થાય છે તે.
ટકા વ્યક ઢગલે ઢગલા, ઢગલાબંધ.
ટફાત્રિ પુએક જાતના શીમળાનું પુરા કા. સ. સેન્ટ્ર અપવાદ મૂક,
ઝાડ, કાળો શીમળે. દાન નહિ આપવું, દાન નહિ અપાવવું.
સૂરફાર ૧૦ ખોટું હુકમનામું, ખેરી # ગુજ. ૩૦ ૩૦ સે બળવું, બાળવું,
સનંદ. મંત્રણું કરવી, મસલત ચલાવવી, ઢાંકવું.
ફૂટકાનિત સ્ત્રી અધીં રાત્રિ ગયા પછી દ પુત્ર અગત્ય મુનિ, ઘર, નિશ્ચળ એ
- સૂર્યને બીજી રાશિમાં પ્રવેશ. મોટો ઢગલે, લોઢાંને મુદગર, દંભ, | ટાક્ષિન ત્રિખોટ સાક્ષી, અસત્ય પાખંડ, માયા, કપટ, પર્વતનું શિખર, બોલનાર સાક્ષી. તુચ્છ, હળનો એક અવયવ-કાશ, એક ટશ ત્રિ, સર્વ કાળ એક સ્વરૂપે રહેપ્રકારનું યંત્ર, ભાંગેલું શિખર, શહેરને નાર, પરિમાદિશન્ય. દરવાજે, એક જાતની જાળ, ફાસો, ટસ્થ પુરુ પરમાત્મા અગ્ર ભાગ, ભાંગેલું શીંગડું.
સૂરસ્થ ન વાઘનખ નામનું સુગંધી દ્રવ્ય. ટ પુ૧૦ અસત્ય, બનાવટી, કૃત્રિમ. દવ ન બનાવટી સેનું, બાદલું તેનું કૂદ ત્રિકપટી, અસત્યવાળું, મિથ્યાભૂત ટા નો ખેટું ઘર, ઉપલું ઘર, અ- ' નિશ્ચળ-અચળ.
ગાશી, ક્રીડાનું ઘર. દલ પુછે તે નામનું એક ગંધદ્રવ્ય, તે #ાયુ પુo ગુગળનું ઝાડ. નામે એક પર્વત, કબરી અંબોડે. રાધ નવ ગુમી નામનું ગુપ્ત હથિઆર.
For Private and Personal Use Only
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कूटार्थमाषा
४२३
કે
શ્રદાર્થમrg સ્ત્રી કલ્પિત કથા, નેવેલ, | #જ ાચ૦ પ્રશ્નમાં તથા પ્રશંસા એવા નવલ કથા.
અર્થમાં વપરાય છે. કૂદાઈમrfપતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ,
મહુવા પુત્ર કુવાને દેડકે, કુવાના કૂદાર્થમfષન ત્રિખોટા અર્થવાળું કે- દેડકાની પડે અન્યત્ર ગતિ-પ્રવેશ નહિ હેનાર, નવલ કથા કરનાર,
કરી શકનારે નિંદ્ય પુરૂષ. તુરા ૫૦ સેટ ઘન થવું, ઘટ્ટ થવું ૩૦ પઠ્ઠ પુત્ર રોમાંચ, રૂંવાટું. ભક્ષણ કરવું, ખાવું. ૩૦
પાકું પુરુ ઉપરનો અર્થ કુલચ ર૦ ૪ એ.
પર પુત્ર સમુદ્ર. ૩૦ ૩૦ ૧૦ સેટુ કહેવું, બોલવું,
#fપવા સ્ત્રી તેલ વગેરે ભરવાની શીશીમંત્રણ કરવી, મસલત ચલાવવી.
કુંપી, નદીની વચ્ચેનું ઝાડ. [ g૦ ૦ સે સંકોચ પામવે, #u #ી. તેલ વગેરે ભરવાની શીશી. - સંકેચાવું.
કૂળ ત્રિ. કુવામાં હોનાર-થનાર વગેરે. ળિ ત્રિ રોગ વગેરેથી જેના હાથ સંકે- Pવર પુ૧૦ ર–ગાડાંનો ઉટડે.
ચાઈ ગયા હોય-રહી ગયા હોય તે. કુમ ૧૦ સરેવર. કૃષિાર સ્ત્રી વીણાની વચ્ચે રહેલી વાંસની
મનહૂ ઝિ૦ ખરાબ મનવાળું સળી, પશુનું શીંગડું..
ર ૬૦ ૧૦ અને, અનાજ. #ણિત ઝિ૦ સંકેચ પામેલ.
પૂર્વ go R૦ ભ્રમરની વચ્ચે રહેલ રૂંવાટાને ટ્રાફર પુત્ર ઋતુકાળના પ્રથમ દિવસે બ્રા- સમૂહ, દાઢી, મૂછ, કપટ, મેરનું પુંછડું,
હ્મણીમાં ઋષિના વીર્યથી ઉત્પન્ન થયેલ એક મુઠિ જેટલે દર્ભ અંગુઠે અને પુત્ર.
આંગળીની વચ્ચેને ઉપરના ભાગ, મસ્તક, દારુ પુ. એક જાતનું ઝાડ.
એક જાતનું આસન, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ કg ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે દુર્બળ થવું.
[ દુમ] બીજ, મેલ વગેરે સાફ કરવાને પ પુત્ર કુવો, ખાડે, મેટ ખાડે, ખાઈ, કુ, પિતાનાં વખાણ કરવા, બડાઈ હાંવહાણની વચ્ચે થાંભલો.
કવી, પંચગવ્ય. #v g૦ નૌકાની વચ્ચેનો થાંભલો, નદીની ટૂર્ણ ત્રિકઠણ, દાઢી-મૂછવાળું. વચ્ચેનું ઝાડ, નદીની વચ્ચેનો પર્વત, પૂર્વ મેલ સાફ કરવાને કુચ, દાંત માટીનું વાસણ, તેલ વગેરે રાખવાનું વા
ઘસવાનું બ્રશ, દાતણ. સણ, કું, ચિતા, હવાડો.
નિ ત્રિ. સેઈના અગ્રભાગ જેવા પ છv g૦ કુવાને કાચબે, કુવાના આકારવાળું, વાયુ વગેરેથી ફૂગાઈ ગયેલા કાચબાની પેઠે સર્વત્ર સંચાર નહિ કરી શરીરના ભાગવાળું. શકનારે નીંદનીય પુરુષ.
સ્ત્રી. મરડાશાંગી વનસ્પતિ. પર ત્રિ. કુવો બનાવનાર, કુવો ખો- કૂઢ ત્રિદાઢી-મૂછવાળું. દનાર.
શિર ૧૦ પગની એડી. પનિ ત્રિ. કુવાની સમીપ પ્રદેશ વગેરે. પૂર્વશીર્ષ ર૦ નાળીએર, જીવક નામની vલ ત્રિ. કુવો ખેદનાર.
વનસ્પતિ. પગ ૩૦ રેમકૂપ, રૂવાંટાંનું છિદ્ર. ' શીર્ષક ન ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कूर्चशेखर
કરક
कूहना
રોવર પુ. નાળીએ.
કૂમુક ત્રિ. કાંઠાને પડનાર-ઘસનાર. મુલ પુવિશ્વામિત્રના વંશનો એક ઋષિ. પૂ૪મુદદ ત્રિકાંઠાને પણ વહી જનાર#ચિવ (ત્રીદહીં તથા છાશની વિકૃતિ– તાણી જનાર. મલાઈતર, કુંચી, ઝાડની માંજર, રંગ કૂતો સ્ત્રી નદી. કરવાની પીછી, મેલ સાફ કરવાને કુચડે. કૂઇ પુછે પાણીમાં પડતી ઘુમરીÈ ખ્યા ૦ ૦ સે ક્રીડા કરવી. ચકરી. ન ન રમવું, ક્રીડા કરવી.
દુઇ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. તો સ્ત્રી ચિત્રી પૂનમ.
સ્ટાર ત્રિ. કાંઠાને ઉછાળી નાખનાર# go બે ભ્રમરની વચ્ચેનો ભાગ.
ફેંકી દેનાર, સૂર પુછે શુર જુઓ.
કૃત્રિ સ્ત્રી વીણાને નીચેનો ભાગ, fa T૦ શુí જુઓ.
વીણાનું તળીયું. vસવ ઉ૦ ઉપર પ્રમાણે
#રિની સ્ત્રી નદી. પૂર્ણ પુકાચ, શરીરમાં રહેલો તે નામે
કૂશ્વર ત્રિક નદી વગેરેના કાંઠા ઉપર એક વાયુ, વિષ્ણુને કુર્માવતાર, તે નામે
ચરનાર-ફરનાર.
કૂચ ત્રિા કાંઠા ઉપર હોનાર-થનાર. મુદ્રા. ' ચિત્ર કાચબાને આકારનું તંત્રશા
ટૂલ્ય પુ તે નામે એક રૂદ્રદેવ. શ્વપ્રસિદ્ધ એક ચક્ર.
વર પુ૦ કુક વૃક્ષ. પુI R૦ અઢાર પુરાણમાંનું એક પુરાણ.
દૂર ત્રિ, કુબડું, મનોહર, સુંદર, પૃષ્ઠ ૧૦ કેડીયું, શકરું, કાચબાની પીઠ. કૂકવર પુ -ગાડા વગેરેને ઉંટડે, ફૂપૃષ્ઠ ૧૦ કરંડીઓ વગેરેનું ઢાંકણું.
રથ હાંકનારાને બેસવાનું રથમાં એક સ્થાને. ભૂરાશ પુત્ર મેટે કાચબ, વિષ્ણુને
વરિન પુત્ર રથ, ગાડું, ગાડી વગેરે. કુર્માવતાર.
મૂવી સ્ત્રીકામળો-બનાત વગેરેથી ઢાંકેલ વિમાન પુત્ર તે નામનો એક ગ્રંથ.
રથ વગેરે. ફૂદ્ ૦ ૧૦ ૧૦ સેક વીંટવું, ઢાંકવું. વાર ૫૦ શૂર જુઓ. ૪ ૧૦ નદી વગેરેને કાંઠે, સ્તૂપ, તળાવ,
#s= પુછે જેને ઉદ્દેશી હેમ કરવામાં આવે સૈન્યને પાછલો ભાગ, સમીપ, પાસે.
છે તે કઈ દેવ. ફૂટવા ૧૦ નદી વગેરેને કાંઠે, સ્વપ. કૂervટા પુત્ર કુમારુ જુએ, તે નામે કૂવા પુકૃમિને પર્વત, ચરમને ઢગ.
શિવને એક પારિષદ, તે નામે એક ઋષિ. # ત્રિકાંઠા સુધી વ્યાપી રહેલ, કાંઠાને
sFrઇ પુ. ઉપરના અર્થ
HTહુતિ ઘસનાર.
સ્ત્રી કેળું નાખેલાં ભૂષા સ્ત્રી નદી.
અડદના લોટ વગેરેનાં વડાં. ચર ત્રિનદી વગેરેના કાંઠા ઉપર #sમrfo૩ સ્ત્રીરાતું કેળું. ફરનાર-વિચરનાર.
SHIV સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, એક જાતની દૂધ ત્રિક નદી વગેરેના કાંઠાને સ્પર્શ ઔષધિ, એક જાતનો કેળાને વેલે. કરતું વન વગેરે.
હન ન દન જુઓ. સ્ટમ સ્ત્રી નદી વગેરેના કાંઠા ઉપરની ભૂમિ. ' સૂના સ્ત્રી ના જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( શ્રી યુવા જુએ.
મવા મ. સ. નિફ્ટ કરવું # તના રિ૦ મ . ત્િ કરવું.
અધિકાર ચલાવ, આરંભ કરે. સગુઅનુકરણ કરવું, નક્કલ કરવી. + અપકાર કરે, કેઈનું અનિષ્ટ કરવું. અ + અ +નિવારવું, દૂર કરવું. મ+ અવયવો કરવા, આકૃતિ કરવી. ૩wા + આરંભ કરે, હાંકી જવું. ૩૫ + ઉપકાર કરે. ૩૫ + + આરંભ કરો. દુરદુષ્ટ આચરણ કરવું. નિરૂપરાભવ કરે. નિન+નને શુદ્ધ કરવું. નિર્+ નિવારવું, દૂર કરવું. જરા નિવારવું, દૂર કરવું, અટકાવવું. પરિ+શણગારવું. પ્ર+પ્રસ્તાવ કરે, આરંભ કરવો. પ્રતિ+ પ્રતીકાર કર, ઉપાય કરો, બદલો લે. વિ+વિભાગ કરે. વિ + આ + | પ્રકાશ કરવું, પ્રકટ કરવું. વિ + |
+ઉપદ્રવ કરવો, પરાભવ કરે. સ+ સંસ્કાર કરવો. સમૂ+૩િ૫+શણગારવું. # વારિ૦ રૂમ ૩૦ શેર મારવું, મારી નાખવું.
જ ઉ૦ ગળું, કંઠ કન પુએક જાતનું પક્ષી, શરીરમાં રહેલો તે નામે એક વાયુ.
પુત્ર શિવ, ચવ્યક વનસ્પતિ, કરવીર વૃક્ષ, એક જાતનું પક્ષી.
sr સ્ત્રી, પીપર વનસ્પતિ. શાહ પુ. શરીરમાં રહેલો તે નામે એક વાયુ.
છા સ્ત્રી પીપર વનસ્પતિ, સારા પુત્ર કાચંડ, કાકીડે. છેaછાણ ૩૦ કાચંડ, કાકીડે-જનાવર. aaછાતા પુ. ઉપરનો અર્થ.
કાલી સ્ત્રી કાચંડી, કાકીડી. એવા પુત્ર કુકડે, મેર, કાચંડે.
as g૦ કર્તિક સ્વામી. વાટ નગરદનની પાછળ ભાગ.
રિયા સ્ત્રી ડેકમાં રહેલ ઉન્નત ભાગકાકડે. સ્ટાર વસ્ત્રાસ જુઓ. છ પુo R૦ ધર્મશાસ્ત્રમાં કહેલ તે નામે પ્રાયશ્ચિતરૂપ એક વ્રત. [ R૦ કષ્ટ, દુ:ખ, પ્રાજાપત્ય વ્રત, પાપ, સંકટ,
છું પુ. મૂત્રકૃચ્છુ રોગ. શહૂ ઝિ૦ કષ્ટનું સાધવ, દુઃખનું સાધન,
કષ્ટવાળું, દુઃખવાળું, કષ્ટસાધ્ય, દુઃખસાધ્ય. છૂત ત્રિ. દુઃખમાં આવી પડેલ, મુશ્કેલીમાં ગયેલ, મૂત્રકૃચઠ્ઠના રોગવાળું. છૂતા સ્ત્રી સંકટપણું, મુશ્કેલાઈ B R૦ ઉપરના અથ. ઉદધૃતાંતાન ન પુછે તે નામે પ્રાયશ્ચિત્તરૂપ એક વ્રત. કૃત્તિ ફૂy૦ તે નામે વ્રત. કૃત્તિ એક જાતનું બીલીનું ઝાડ.
હાર્ટ ; તે નામે એક વ્રત. શરિફૂના ગ્નિ સંકટમાં આવી પડેલ, દુઃખ
તુરી ૧૦ ર૦ સે ઝાડું થવું ઘાટું થવું, કઠણ થવું, ખાવું, નકકી કરવું. ળ પુછ કુળકી જુઓ.
S૦ ચિત્રકારની જાતિ, ચિતારે. ન રૂ૦ ૧૦ ૧૦ ૩૮ શબ્દ કરે, અવાજ કરે. ત તુ ૫૦ - લે છેદવું, કાપવું, કાતરવું. ત પાટ ઉ૦ ૦ સેટુ વીંટવું, ઘેરવું, વીંટાઈ વળવું. ત વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કૃત્મય. તે ત્રિ૦ કરનાર શત ત્રિ. સાધેલ, પકવ, કરેલ, સંપાદન કરેલ, ઉત્પન્ન કરેલ, અભ્યાસ કરેલ, બસ
For Private and Personal Use Only
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
:૪૬
થયેલ, પૂણ થયેલ, હરકત કરેલ. ઝત ન૦ ફળ, કાઈ ક્રિયાનું ફળ, સત્ય યુગ, ચાર અંગવાળા એક જાતના પાસા, એક પ્રકારના સ્તામ, ક્રિયા, કર્મ, ચારની સંખ્યા. શ્વેત પુ॰ એક પ્રકારના દાસ-ચાકર. તત્ત્વ ત્રિ॰ કૃત્રિમ, બનાવટી, ખાટું, અસત્ય. તજ ૬૦ બિડ લવણું, સંચળ. તાતંખ્ય ત્રિ॰ જેણે કરવા યાગ્ય કયું હાય તે.
સજર્મન ત્રિ॰ દક્ષ, ચતુર, શાણું, કા કરવામાં સમથ, જેણે પોતાનું કાય કર્યું હાય તે.
શ્વેતમેન પુ॰ પરમેશ્વર, સન્યાસી. ઐતાહ ત્રિ॰ જેતે માટે અમુક સમયને અવિધ કરવામાં આવ્યે હાય તે. તાજપુ॰ કરેલા સમય, નિયમિત કરેલા વખત.
તસ્ય ત્રિ તર્તન્ય જુએ, કૃતા, તૃપ્ત, ડરાંવેલું કાય જેનું સિદ્ધ થયું હાય. તત્યતા શ્રી કૃતાપણું, તૃપ્તતા. મ્રુતદ્ભવ ૬૦ ઉપરના અર્થ. શ્રુતજ્ઞતિ પુ॰ કાશ્યપ મુનિ, ઉપવષમુનિ. નૃતોપ ત્રિ॰ કાપાયમાન થયેલ, ગુસ્સે
થયેલ,
તોપ પુ॰ કરેલા ક્રોધ. શ્વેતક્ષ્ય ત્રિ॰ વેચાતું લેનાર, જેણે વેચાતું લીધું હોય તે.
તયિ ત્રિ જેણે પોતાનાં નિત્યક્રમ વગેરે કર્યો હેાય તે, જેણે સ` ક્રિયાએ કરી લીધી હાય તે.
તક્ષણ ત્રિ॰ જેને અવકાશ મળેલ હાય તે, જેણે સમયને નિમિત કર્યાં હાય તે, જેણે ઉત્સવ કર્યો હાય તે. તષ ત્રિવૃતો ત્રિ॰ જીએ. તન્ન ત્રિ॰ કરેલા ઉપકાર ઉપર અપકાર કરનાર, કરેલા ઉપકારને ભૂલી જનાર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृतपूर्विन
તવ્રતા સ્ત્રી કૃતમીપણું, નિમકહરામી. તન્નત્ય ન॰ ઉપરના અ. તજ્ઞોપાસ્થાન ન૦ મહાભારતના શાંતિપમાં આવતું એક આખ્યાન. તપૂડ ત્રિ જેને ચૌલ સસ્કાર કરવામાં આવ્યેા હાય તે.
તછિદ્રા સ્રો॰ કાપાતકી નામના વેલા. મ્રુતનમન ત્રિ॰ ઉત્પન્ન કરેલ, નિર્માણુ કરેલ.
શ્રૃતજ્ઞ ત્રિ॰ કરેલા ઉપકારને જાણનાર, ઉપકાર સામે ઉપકાર કરનાર, નિમકહલાલ. શ્રુતજ્ઞ પુ॰ પરમેશ્વર. તજ્ઞતા સ્ત્રી કૃતજ્ઞપણું, નિમકહલાલી. તત્વ ન॰ઉપરના અ તતીર્થં ત્રિ॰ જેણે તીર્થાટન કર્યું. હાય તે, મંત્રી, સલાહકાર, શ્વેતત્રા શ્રી ત્રાયમાણા નામના એક વેલા. તત્વ ન કરવાપણું, કરેલાપણું, કાય. તવાર ત્રિ॰ જેણે સ્ત્રી કરેલી હોય તે, સ્ત્રી પરણેલ.
તવાસ પુ॰ અમુક સમય સુધી પગાર લઇ દાસ થનાર પુરૂષ.
તાલ ત્રિ॰ જેણે દાસ કરેલ હાય તે, ચાકર રાખનાર.
તથી ત્રિ॰ શાસ્ત્રાભ્યાસથી જેનું મન સંસ્કારી થયું હાય તે, શાણું, વિચારશીલ, સ્થિર ચિત્તવાળું,
નૃતયજ્ઞ પુ॰ તે નામે એક રાજા. તખત્ત ત્રિ જેને નાશ કરાયા હોય તે, હરાવેલ, હરકત કરેલ,
તવ્યસ્ત ત્રિ॰ નાશ કરેલ, ખાઇ નાખેલ. તપુત્ત્વ ત્રિ॰ બાણુના અભ્યાસમાં કુશળ, બાણાવળી.
મ્રુતપૂર્વ ત્રિ॰ પૂર્વે કરેલ, પ્રથમ બનાવેલ તપૂવિન ત્રિપુર્વ કામ કરેલ, જેણે પ્રથમ કામ કર્યું હોય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નારા
૪૨૭
pdf
તપૂર્વનારા ૧૦ અપકાર, કરેલા ઉપ- | કારને ભૂલી જવો તે તપs f=૦ જેણે પુરુષાર્થ કર્યો હોય | તે, જેણે પરાક્રમ કર્યું હોય તે. તામિ ત્રિ. જેણે પ્રણામ કરેલ હોય તે.
પ્રારા ૫૦ કરેલાં પુણ્ય-પાપને યોગ વિના નાશ, કૃતહાનિ નામને એક દોષ. જત૮ ૧૦ કાકેલી વનસ્પતિ. તા સ્ત્રી કેલશીબિ નામે વનસ્પતિ. તવૃપ્તિ ત્રિ. કૃતથી જુઓ.
હન ત્રિજેણે સ્તોત્ર કર્યું હોય તે, સ્તુતિ જેણે કરી હોય તે. તમ્ અચ૦ બસ, નહિ. તમના પુત્ર ગરમાળો, કરેણનું ઝાડ, 1. ગણીઆરીનું ઝાડ.
મારું ઝિ૦ જેણે માળા કરી હોય તે માળી વગેરે. તમારા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. છત કુલ ત્રિ. પંડિત, વિદ્વાન, શાણું, |
કુશળ, નિપુણ તથ ત્રિ. જેણે યજ્ઞ કરેલ હોય તે. તરથ પુત્ર નિમિ વંશને એક રાજા. કૃત ત્રિ. જેણે રથ કર્યો હોય તે, રથ
બનાવનાર. તક્ષા ત્રિગુણોને લીધે પ્રખ્યાત થયેલ, જેણે ચિન્હ કરેલ હોય તે, નીશાની જેણે કરી હોય તે. તરત ત્રિવ કરતું, કરનાર. તવર્તન પુરુ કૃતવીર્યને ભાઈ–કનક રાજાને એક પુત્ર. કૃતવર્મન ત્રિજેણે માર્ગ કર્યો હોય તે.
વિણ ત્રિ જેણે વિદ્યાભ્યાસ કરેલ હોય તે. Aતાવીય પુત્ર તે નામે ચંદ્રવંશી એક રાજા |
જે કાર્તવીર્ય અર્જુનને પિતા હતે. |
તીર્થ ત્રિ. જેણે પરાક્રમ કર્યું હોય તે,
પરાક્રમી. તવેતન ત્રિ. જેને પગાર ઠરાવ્યું હોય
તે ચાકર વગેરે. તદિન ત્રિ કૃત ત્રિ. જુઓ.
ષ પુ. ધંળી કેષાતકી-વેલે. તધવા પુત્ર ઉપરને અર્થ. છતષના સ્ત્રી કષાતકી વેલે. શતપથ ત્રિ. ધ્રૂજતું, કાંપતું. તરિપ ત્રિશિલ્પશાસ્ત્રને જેણે અને
ભ્યાસ કરેલ હોય તે. તશામ ત્રિ. શોભાયમાન, સુંદર. તશ્રમ ત્રિઅત્યંત ઉત્સાહવાળું, જેણે
પરિશ્રમ કર્યો હોય તે. . તમgo ધર્મરાજાને સભાસદ એક ઋષિ.. તલત ત્રિ. નીચેને શબ્દ જુઓ. . શતરં ત્રિજેણે સંકેત કર્યો હોય તે,
જેણે ઈસારે કરેલ હોય તે. તત્તાપનિ સ્ત્રી જેના પર શકય લાવવામાં આવી હોય તેવી સ્ત્રી. તરર ત્રિ. જેણે શબ્દ કર્યો હોય તે. ઉતર ત્રિ. જેણે બાણુવિદ્યાને સારે.
અભ્યાસ કર્યો હોય તે, બાણાવળી. તત્તતા શ્રી. બાણ ફેંકવામાં કુશળપણું. તતત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થે. તાત ન૦ કાર્ય અને કારણ. તાત ત્રિવ કરેલ અને નહિ કરેલ, કરવું
અને ન કરવું. તાત પુપરમેશ્વર. તારામ પુરુ પરમેશ્વર. તાદિ પુત્ર કૃતવીર્ય રાજાને નાનો ભાઈ. તા પુ. જેમાં ચારને અંક રહેલો છે તે એક પાસે. HIT જિ. જેને ચિન્હ કરેલ હોય તે, જેમાં આંકડા પાડેલા હેય તે,
A
-
For Private and Personal Use Only
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृताञ्जलि
કર૮
कृतोपकार
સાત્રિ લજજા વૃક્ષ રીસામણ | તાશિ ત્રિ, બેલાવેલ, તેલ, નક્કી વનસ્પતિ.
કરેલ, નિશ્ચય કરેલ.. સારુટિ ઝિ૦ જેણે બે હાથ જોડયાહોય તે.
તારા જિ. તારી જુઓ. તમેન ત્રિ. જેનું મન શિક્ષિત અથવા તારિન ત્રિજેણે ભોજન કર્યું હોય તે. સંસ્કારી હોય તે, શુદ્ધ અંતઃકરણવાળું. તારા ત્રિ. જેણે હુમલે-ચાર atત્યા પુભગવ્યા વિના કરેલાં કરેલ હોય તે. કર્મને નાશ.
de કિ. અઅકુશળ, જેણે અસ્ત્રોનું B ત ૧૦ કરેલાંનું અનુકરણ કરવું તે, શિક્ષણ મેળવ્યું હોય તે. કરેલાંની નકલ કરવી તે.
તાતા સ્ત્રી અન્નકુશળતા. તારા પુત્ર સિદ્ધાન્ત, દૈવ, પાપ, યમ, તાવ ૧૦ ઉપરને અર્થ. પૂર્વજન્મમાં કરેલાં–ફળતત્પર-કર્મરૂપ કૃતહર ત્રિ. જેણે દિવસનું નિત્યકર્મ દૈવ, શનિ ગ્રહ, શનિવાર, ભરણી નક્ષત્ર, કર્યું હોય તે. 'બેની સંખ્યા.
તીન ત્રિ. જેણે બોલાવેલ હોય તે, તાતા પુઉપરના અર્થ.
જેને બોલાવેલ હોય તે. મલાનાગારા પુ. સૂર્ય.
ત્તિ સ્ત્રી પુરૂષપ્રયત્ન, કર્તાને વ્યાપાર, તમાન સ્ત્રી નીચેને અર્થ. તે નામને એક છંજ ક્રિયા, હિંસા, તાજા શ્રી જેનુ નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. વિશની સંખ્યા, કાતર, દુખ દેવું. તન ન પકવાન્ન, રાંધેલું અન્ન. નિ પુત્ર તે નામે એક રાજા. . રન ત્રિજેણે અનાજને રાંધી તૈયાર તિવાર પુછે વિશ હાથવાળો રાવણ કર્યું હોય તે.
તન ત્રિ. જેણે કાર્ય કરેલ હોય તે, તારા ત્રિ. જેને અભિષેક કરવામાં પુણ્યવાન, કૃતકૃત્ય, કૃતાર્થ, ચતુર, વિદ્વાન,
આ હેય તે, જેની પ્રતિષ્ઠા અને સદ્દગુણી, શુદ્ધ, ધર્મિષ્ઠ. સરકાર કરેલ હોય તે.
તિપાત પુ તે નામે એક રાજા કરાય 9 જુગટમાં પ્રસિદ્ધ એવો ચારની કૃતિદત્ત પુત્ર રાવણ. સંખ્યાવાળે એક પાસે.
વ્ય૦ માટે, વાસ્તે, સારું. તાર્થ ત્રિજેણે પિતાનું કાર્ય કરી લીધું તેર્થ ત્રિજેણે ઈર્ષ્યા કરી હોય તે હોય તે, કૃતકૃત્ય.
અદેખું. તાર્થતા શ્રી કૃતાર્થપણું.
યુવા ૩૦ પુરૂવંશી એક રાજા. સાર્થક ૧૦ ઉપરને અર્થ
તોૌમ્ શ૦ ઉંચે કરેલ. તથિ ત્રિ. જેણે વાસ કર્યો હોય તે. તો ત્રિ સ્નાન-તપણાદિ જેણે કર્યું ત્રિય પુ. દેડકે.
હોય તે. drદવા સ્ત્રદેડકી.
તો ત્રિલગ્ન કરેલ, પરણેલ, ઉભો નવલન ત્રિ. જેણે પ્રખ્યાત કામ કર્યા ન રહીને અથવા ઉંચા હાથ રાખીને જે
પ્રાયશ્ચિત્ત કરે છે તે. પરણિત ત્રિ. કપડાં વગેરેથી ઢીચણ તોપાર ત્રિ જેને યજ્ઞોપવીત સરકાર અને જાધ જેણે બાંધેલ હોય તે { થયા હોય તે,
હોય તે
For Private and Personal Use Only
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृतीपकार
જર
વિચાર જિજેણે ઉપકાર કર્યો હોય તે.
પમા જિ. જેને ઉપભોગ કર્યો હેય તે, જેને ભગવેલ હેય તે. તલ જિજેણે પરાક્રમ કર્યું હોય તે રસ્તા પુત્ર તે નામે કૃતવીર્ય રાજાને
એક ભાઈ. જ ત્રિ. છેદી નાખેલ, કાપી નાખેલ, ચેષ્ટા કરેલ, ચાહેલ.
ત્રી. મૃગ વગેરેનું ચામડું, ભાજપત્ર, કૃત્તિકા નક્ષત્ર, ઘર. દિલ જીત્રીજું નક્ષત્ર કૃત્તિકા.
જિ અશ્વમેધ યજ્ઞને એક ઘેડો-જેના મસ્તકમાં ગાડીના આકારનું તિલકચિન્હ હેય છે. જાતના કાર્તિકસ્વામી. રાપુર પુત્ર કાર્તિકસ્વામી રામિક પુત્ર કાર્તિકસ્વામી, ચંદ્ર, ત્તિoણુત પુત્ર કાર્તિકસ્વામી.. રિવાર પુત્ર શિવ, મહાદેવ, નિવાસન્ ૬૦ મહાદેવ. વિતેશ્યર ર૦ કાશીમાં આવેલ એક શિવલિંગ. eg જિ. કારીગર, બહુ કામ કરનારે. ત્યના કાર્ય, કામ, ક્રિયા, હેતુ, શાસ્ત્રોકત કર્મ @ ત્રિ કરવા યોગ્ય, વિશેષે કરી દેષ પાત્ર ધન વગેરેથી ફેડવા ગ્ય. ૨ પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કૃત્ય સંજ્ઞાવાળા પ્રત્યય. Bયા ત્રિ. પીડા કરનાર, હરકત કરનાર. જય ત્રિા કરવા ગ્ય જાણનાર, વિદ્વાન ચતુર. સંવર્ધન નવ ગ્ય કામ કરવાનો માર્ગ, સત્ય માર્ગ, એગ્ય રસ્તા. વિ ત્રિ ત્રણ જુઓ. વુિ કામ કરવાને રસ્તે કરવા |
ગ્ય ઉપાય. ત્ય સ્ત્રી ક્રિયા, કાળ, કૃતિ, આભિચારિક પ્રગથી ઉત્પન્ન કરવામાં આવતી કઈ દેવ વગેરેની મૂર્તિ, જાદુગીરી, મરકો ત્યાન્ય ર૦ નિ કેતવ્ય અને એક કર્તવ્ય, વ્રણચિકિત્સાના અંગરૂપ કૃત્ય તથા અકૃત્ય. ત્યાજ ઉઠ તે નામે એક ત્રાષિ. વ્યાપdf સ્ત્રી જેના વડે કૃત્યને નાના કરી શકાય છે તે એક ઔષધિ ત્યાપિ પુ. જેના વડે કૃત્યાને નાશ કરી. શકાય છે તે એક મણિ. રન બિડલવણુ, સંચળ, તુરક નામે એક ગંધદ્રવ્ય, રસાંજન.
ન ઉ૦ શેલારસચીની કપૂર, દત્તક પુત્ર મિ ત્રિક્રિયાંથી ઉત્પન્ન થયેલ, બજાજ વટી, નષ્કલી. શિમલા પુ તુ જુઓ. કિપૂu g૦ જાતનાં જાતનાં સુગંધી દ્રવ્ય
એકઠાં કરી બનાવેલ બનાવટી ધૂપદશાંગ–ષોડશાંગ વગેરે ધૂપ. દિપક પુત્ર ઉપરને અર્થ.
રમવા પુત્ર દત્તક પુત્ર. ત્રિપુત્ર પુત્ર ઉપરને અર્થ.
મfમજ નવ બનાવટી મિત્ર, કામ પૂરતો રાખેલે મિત્ર. fજમાન ન બોગ, બગીચો. कृत्रिमसुत पु० त पुत्र.
ત્યનું ત્રિ. કર્તા, કરનાર. ત્યની સ્ત્ર કરનારી સ્ત્રી, તથા અન્ય કરીને મારી નાખીને, કાર કરીને. થી જી. વ્યાસના કુત્ર શુકદેવની કન્યા કર્મ, કાળ. વી માથે કરીને. એ ત્રિ. કર્મને યોગ્ય કર્મ કરનાર, કામ કરનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મિ
.
૯ ૧૦ પાણ, સમુદાય સમૂહ. શR પુત્ર પાપ... શનિ નં૦ સકળ, સમગ્ર, પાણી. રન પુત્ર ઉદર, પિટ.
ન ત્રિ. અશેષ, બધું. શનતી સ્ત્રીઅશેષપણું, સમગ્રપણું.
ત્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ રવિત્રિ જ્ઞાની, વિદ્વાન. ત્યારણ્ અવ્ય૦ સમગ્ર, સંપૂર્ણ, તમામ. વત ૨૦ કૃત્રત્યય લાગેલ હોય તેવું નામ. વર પુ. અનાજને કે ઠાર, ધર.
૪ ૧૦ દિશાને ઉત્તર ભાગ. કૃષીય ત્રિ. અત્યંત નાનું, અત્યંત ટુંકે. પુ ત્રિ. નાનું, ટુંકુ. યુવા ઝ૦ નાનું, ટુંકે.
જાન - છેદવું, કાપવું, કાતરવું. ન ઉન્ન છેદવા-કાપવાનું સાધન, છેદ
નાર, કાપનાર, કાતરનાર. કૃત્તિનિ સ્ત્રી કાતર, છરી. રતનો સ્ત્રી કાતર, છરી. iવિચક્ષir - “હે વિચક્ષણ! તું કાપ એમ જે ક્રિયામાં કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. [ ગ્રાવે સમર્થ થવું, સમર્થ હોવું, સંપત્તિવાળા થવું. મનુસ્પ્રથમ વિધાનમાં પ્રતિનિધિ કર. અવનક્કી કરવું. બાણુગારવું, વિસંશય કરો. સમૂ+સંકલ્પ કરે.
૩૦ ૩૦ ૪૦ સે દુર્બળ થવું. #૩૦ ખ્યા. ૧૦ ૨૦ સેટું વિચારવું,
કરવું, ચીતરવું. પ પુતે નામે એક રાજર્ષિ, કૃપાચાર્ય પુરાણકાર વ્યાસ. પ 7૦ કર્મ. ફૂપ ત્રિક અદાતા, લોભી, કંજુસ, મંદ, | મેટા દુખમાં આવી પડેલ, દીન, ગરીબ, '
જેની સાથે પણ કરેલ હોય તે દાસ વગેરે. પણ પુરુ કીડે. પtતા સ્ત્રી કંજુસાઈ, દીનતા, ગરી
બાઈ, મંદતા. vખાવ ૨૦ ઉપરના અર્થ. પબિન ત્રિદીનતાવાળું, ગરીબ. પબિન પુ. કીડે. પનીર ૧૦ કર્મ કરવાનું સ્થાન. કૃપા સ્ત્રી અનુગ્રહ કરવાની ઇચ્છા, પારકું
દુઃખ દૂર કરવાની ઈચ્છા, દયા. પાળ પુo તરવાર. પણ પુo તરવાર. પણિ સ્ત્રી કાતર, છુરી, શંભ. #Vાળી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.. પૌત પુ તે નામે એક બૌદ્ધ. #vહુ ત્રિ- દયાળુ. પાવત્ ત્રિ” દયાળુ, પી સ્ત્રી દ્રોણાચાર્યની તે નામે પત્ની. પર ન ઉદર, પેટ, પાણી, વન, લાકડું. પીપા પુત્ર સમુદ્ર, વહાણનું સુકાન,વાયુ. પટન પુત્ર અગ્નિ.
ટોનિ સ્ત્રી અગ્નિ. પતય પુ. અશ્વત્થામા. પોતનુ પુત્ર અશ્વત્થામા.
તણૂક પુત્ર અશ્વત્થામા. પતિ પુ દ્રોણાચાર્ય પપુત્ર પુ. અશ્વત્થામાં.
તુત પુત્ર અશ્વત્થામા, પત્રનુ પુ. અશ્વત્થામાં. મિ પુ. કીડે, શુદ્ર જંતુ, લાખ, ગધેડે, તે નામે એક રેગ. મિજા પુત્ર ઉપરના અર્થ મિve વાવડીંગ, ચિત્રાંગ વન
સ્પતિ, ઉંબરાનું ઝાડ. fમવાર એક જાતને કીડે,
For Private and Personal Use Only
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृशानुरेत
મિક go એક જાતને કાનને રોગ. | મિકા પુત્ર ઉપરને અર્થ. નિષા ન રેશમી, કાપડ, રેશમી
વસ્ત્ર, રેશમ, હીર. મિર પુ. રાફડે.
મf go એક જાતને સાંધાને રોગ. શ્રમિતિન પુત્વ વાવડીંગ, નીચેને શબ્દ
જુઓ. મિw g૦ વાવડીંગ, ડુંગળી, કલકંદ, લીંબડ, ભીલામું, ગણુઆરીનું ઝાડ. મિણા શ્રીહળદર. મિ શ્રી વાવડીંગ. મિગ અગર ચંદન. મિષ ત્રિ. જેમાં કીડા પડે છે તેવો |
હરકેઈ પદાર્થો. મિકાઇ ૧૦ અગર ચંદન. મિના પુત્ર શંખ અને છીપરૂપ કીડે. મિના સ્ત્ર. લાખ. વિજ ત્રિ. કીડાવાળું. # મિત્તલ પુ. એક જાતને દાંતને રોગ. મિપર્વત પુરાફડો. ૪િ પુ. ઉંબરાનું ઝાડ. ofમમ ૩૦ નીચેને શબ્દ જુઓ.
મોશન પુ. તે નામનું એક નરક. નિમક્ષિકા સ્ત્રી. કીડા જેવી એક જાતની માખી. મમત ત્રિ. કીડાવાળું. મિgિ g૦ વાવડીંગ, મિત્ર ત્રિ. કીડાવાળું. મિર્જા સ્ત્રી પુષ્કળ બાળકે જણનારી સ્ત્રી. મિચ્છાથ go આજમીઢ વંશને એક રાજા. # મિત્ત ત્રિ. કૃમિવાળા-એક જાતના
ઉદરના રેગવાળું. માહિs g૦ કીડારૂપ શંખલું.
મિત્કૃa g૦ કીડાવાડું ઝાડ, કેષાગ્ર નામે 'વનસ્પતિ.
મરણ પુકીડારૂપે શંખલું. મિરાગુ પુ. વાવડીંગ. મિશુત્તિો સ્ત્રીકીડા જેવી છીપ. મિરીસ્ટ g૦ રાઉડે. મિરીસ્ટા પુત્ર રાફડે. મિત્કૃ ત્રિ. કૃમિને નાશ કરનાર. મિર ત્રિઉપરને અર્થ. પીસ્ટ ૦ જંગલી મગ. મુ પુ. સોપારીનું ઝાડ, ગુગળનું ઝાડ.
સ્વા૦િ ૫૦ ૦ ૩ કરવું, હિંસા કરવી, મારી નાખવું. વિ પુવણકરનું વણવાનું–સાધન-તાંત, સાળ. ગ્ર રિવા. ૦ ૦ સૈ પાતળું કરવું, ડું કરવું, સૂક્ષ્મ કરવું.
ત્રિઅલ્પ, સૂક્ષ્મ, પાતળું, દુબળ. રાતા સ્ત્રી દુર્બળતા, અલ્પતા, સૂક્ષ્મતા. રાવ ૨૦ ઉપરના અર્થ. ફાર પુત્ર તલ અને ચેખાની ખીચડી, ધર્મશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક પકવાન રાજ . ઉપરના અર્થ રાછા સ્ત્રી માથાના વાળ, કેશ.
રાહ ૩૦ પિતપાપડ વનસ્પતિ. કારણ ત્રિવનાની શાખાવાળું વૃક્ષ વગેરે. iા પુત્ર તપાવવું, દીલગીર થવું. રા ત્રિપાતળા અંગવાળું, દુર્બળ શરીરવાળું. rી . પાતળા બાંધાની સ્ત્રી, પ્રિયંગુરાઈનું ઝાડ, રાજુ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, સેમપાલક. રાનુ પુત્ર ચંદુ ત્રણની સંખ્યા. રાજુલા ત્રિ- અગ્નિવાળું. #ાનિતમ્ ૧૦ અમિનું તેજ.
નુત્તર ૬૦ શિવ, મહાદેવ
For Private and Personal Use Only
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જમાઇ,
OUT Y॰ તૃણુભિ' શના એક સત્રિ, દક્ષ પ્રજાપતિને તે નામે એક ન્યુમર વાને તે નામે એક રાજા. શાલ ત્રિ જેના ઘેાડા નાના સથવા દુળ હાય તે.
દારા પ્રિયને ત્રિ॰ કૃશાને કરેલા નમૂત્રનું
અધ્યયન કરનાર.
પ્રણિત સ્ત્રી ઉદરદ્ધાની નામના વેલા. »સ્ તુવા॰ ૩૦ ૬૦ અનિટ્ ખેંચવું, ખેડવું, રેખા કરવી.
આત્ મા ૧૦૫૦ સેટ ઉપરના અ. અનુ+પૂર્વમાં રહેલા પદ વગેરેને ઉત્તરની સાથે ચેાજવું લવ + હીન કરવું, સ્વકાળથી પૂર્વકાળમાં કરવું, લપ + આ + પાછું વાળવું, અમિ + સામે રહીને ખેંચવું. મ + નીચે ખેંચવું. ગા + ખીજા વિષયમાંથી દૂર કરવું. હવ્ + ચઢતી કરવી, પ્રધાનતા પ્રાપ્ત કર્તી, સ્વકાળથી ઉત્તર કાળમાં લઇ જવું, નિમ્ + નિ+ખસેડવું, દૂર કરવું, નિશ્ચય કરવા. ત્ર + અત્યંત ખેંચવું-ખેડવું. સમ + સારી રીતે ખેચવું ખેડવું. સન્ + + સારી રીતે દૂર સુધી લઇ જવું. પત્ત ત્રિ॰ ખેંચનાર, ખેડનાર. સેવા ૧૦ હળની કાશ. કૃષલ પુ॰ ખેડુત, બળદ. PET ન॰ાર જુઓ. જૂષાળ ત્રિક ખેંચતું, ખેડતું. જાપાનુ પુરણાનુ જુએ. કવિ શ્રી ખેડ, ખેતી, ખેડવું, પૃથ્વી. ષિષ્ઠ પુ॰ હળની કાશ.
કૃષિલ્પ ત્રિ॰ ખેંચનાર, ખેડનાર, ખેતી કરનાર.
વિજાતી વૃદ્ધિ જુએ.
કૃષિનીવિન ત્રિ. ખેતી કરી જીવનાર, ખેડ
ઉપર આજીવિકા ચલાવનાર. રવિવાર ૩૦ ખેતી અવશ્ય કરવાજ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જોઈએ એવા આશયસ પગારના સતને અનુસરતા એક નિષ્ઠ ધ છૂપી સ્ત્રી કૃષિ જુએ. શીવજી ત્રિ ખેડૂત, ખેતી ઉપર જીવનાર. જર પુ શિવ.
છૂટ ત્રિ॰ ખેચેલ, ખેડેલ.
હ્રષ્ટ ન॰ ખેંચવું, ખેડવું. ટતા શ્રી ખેતી, ખેંચવું, ખેડવું. એટવ ૬૦ ઉપરના અ. ટપન્ય ત્રિ ખેડેલા ખેતરમાં વાવેલું પેાતાની મેળેજ પાર્ક-તે ધાન્ય વગેરે. *ટપાલ્ય ત્રિ ઉપરને અ ઋષ્ટિ પુ॰ પંડિત, હરકાઈ મનુષ્ય. ષ્ટિ સ્ત્રી ખેંચવું, ખેડવું, આકષ ણ કરવું. જ્યોત ત્રિ ખેડેલા ખેતરમાં વાવેલ ધાન્ય વગેરે.
પળ પુ॰ વસુદેવ પુત્ર દેવકીનંદન શ્રીકૃષ્ણ, પરબ્રહ્મ, વેદવ્યાસ, વચ્ચેઢ પાંડવ–અજુ ન, કાયલ, કાગડા, કરમદાનું ઝાડ, કાળા રંગ, અંધારીયું–કૃષ્ણ પક્ષ. પળ ॰ કાળું અગર, અશુભ કર્મ, જીગારમાં મેળવેલ ધન, કાળુ અંજન, લેન્ડ્રુ, કાળાં મરી, મેરથુથુ, એક જાતના
ક્ષાર.
ડળ ત્રિ॰ કાળુ
પાક પુ॰ કાળા સરસવ,
ડાર્ડ ન॰ ફાળા મૃગનું ચામડું. બાવાનું ન રાતું કમળ, બજેટ ૦ એક જાતના કરચલા. કુળવર્મન 7॰ ત્રણુ ઉપર કાળાશ લાવ
નારી એક વૈદ્યક ક્રિયા, હિંસા વગેરે શાસ્ત્રનિષિદ્ધ કમ, શ્રીકૃષ્ણાપણુ સુદ્ધિથી ક. ગમન ત્રિ હિંસા વગેરે શાસ્ત્રનિષેધેલ ક` કરનાર, શ્રીકૃષ્ણાપણું અહિથી કુમ કરનાર. મૂળાક્ષણિક પુ॰એક જાતનું ઝાડમાં
For Private and Personal Use Only
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृष्णकाक
कृष्णफला
મગલી,
લગભગ ફૂલજ હોય છે.
| swવા પુત્ર કાળે એક જાતનો કાગડે. so ત્રીએક જાતની કાળી કાગડી. survોતી સ્ત્રી તેનામે એક ઔષધિ. sણાય પુરુ પાડે. sonયા શ્રી ભેંસ. s /sઝ ન કાળું અગર. કાવવા ૧૦ કાળું અગર. som૪િ સ્ત્રી. તે નામે કૂલઝાડ.
છા પુત્ર જુગારી. ઉs કૃષ્ણવેણ નામની નદી. somતિજ નેત્રની કાળી કીકીમાં એક રોગ. somતિ પુત્ર અમિ, ચિત્રક વૃક્ષ. soષ પુછે સરગવાનું ઝાડ, servજા શ્રી. સરગ. sofમાં કાયફળ. surિિર પુત્ર નીલગિરિ પર્વત. #sonોષ સ્ત્રી એક જાતને કીડે.
શીવ ત્રિકાળી ડેકવાળું. sષ પુ. શિવ. swવા પુત્ર ચણા-ધાન્ય. sળવતુર્વી સ્ત્રી અંધારી ચૌદશ. psyવન ન કૃષ્ણને પ્રિય ચંદન, હરિચંદન-ધળું સુખડનું ચંદન.
વન્દ્ર પુવાસુદેવ શ્રીકૃષ્ણ. પાવર જિ. પૂર્વે શ્રીકૃષ્ણ સાથે જેને સંબંધ હોય તે. suપૂડા સ્ત્રી તે નામનું એક ફૂલઝાડ, soભૂતિ સ્ત્રી, ચણોઠી. guપૂર્ણ ને લોઢાને મેલ.
soliા સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ. પર પુત્ર કાળુ જીરૂં. gss go કાળું જીરૂં. survસુત્રા કર્ણફેટ નામને વેલ. |
૫૫
sonતા સ્ત્રી કાળાશ, કેળાપણું. sora R૦ ઉપરના અર્થ. suતી ન૦ ગશીર્ષ ચંદન-ગરિાચના. sort go કાળે મૃગ, હરકેઈ મૃગ. soળતાની સ્ત્રી કાળી મૃગલી, હરકેાઈ
મૃગલી. @sonત્રતા સ્ત્રી કાળું નસોતર swાવત ત્રિ. કાળા દાંતવાળું. swત્તા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ-નારૂની વૃક્ષ. s y૦ ભમર, કાળા રંગનું શરીર. surદ ત્રિ ક્રાળા શરીરવાળું. sonકપાયા પુ. વેદવ્યાસ. suધર ૬૦ કાળા ધંતુરાનું ઝાડ.
બંધના પુત્ર ઉપરને અર્થ. sધન ર૦ જુગાર વગેરેથી મેળવેલ ધન. suતુર છુ. કાળા ધંતુરાનું ઝાડ. suપક્ષ પુ0 કાળું પખવાડીયું, અંધારીયું પખવાડીયું. survી સ્ત્રી, કાળા પગવાળી સ્ત્રી. s[vશ્રી કાળી તુલસી. suપર પુઅગ્નિ. suપણ પુરુ કરમદાનું ઝાડ. asurvra૦ પુરુ કરમદાનું ઝાડ,
પિસ્ટ ઝિર કાળા અને પીંગળારંગવાળું. sofપકા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. surfપveતક પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. surfuીર પુતે નામે એક ઝાડ. surfumત્રિી સ્ત્રીકાળી કીડી. surfજfષ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ songs g૦ કાળા ધંતુરનું ઝાડ. songs સ્ત્રી સાઈનું ઝાડ, પ્રિયંગુ વૃક્ષ. શsળાઇ ૫૦ કરમદાનું ઝાડ, soઢપા પુત્ર ઉપરને અર્થ sorછા સ્ત્રી સેમરાજ નામે વનસ્પતિ,
For Private and Personal Use Only
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृष्णबलक्ष
કરૂક
कृष्णव्रीहि
sonક્ષ પુરા કાળા અને ધોળે રંગ | ત્રિકૃષ્ણને કઈ ભૂતકાળનો #sura ત્રિકાળા અને ધોળા રંગવાળું સંબંધી. #cords go તરબુચ, કાલીંગડું, સરગ
So૮ ૫૦ ચડીનું ઝાડ, ચણાઠીભાર વાનું ઝાડ.
વજન. sળમજ પુત્ર કાળી જમીનવાળા પ્રદેશ.
soઢવા પુ. ચણેઠીનું ઝાડ. ભૂમિ સ્ત્રી કાળી જમીન.
SUI૮ ૧૦ ચોંકીભાર વજન. soભૂમિષ ત્રિકાળી જમીનમાં ઉત્પન્ન
soઢવા ન કાળું મીઠું-સંચળ. થનાર.
sી સ્ત્રીચણેઠી. soભૂમિના જી ગેમૂત્રિકાતૃણ નામે ઘાસ.
#swોહ પુલેહચુંબક,
VIોહિતgo કાળો અને લાલ મિશ્ર રંગ. sમેલા સ્ત્રી કડુ નામની વનસ્પતિ.
sorટોદિત ત્રિકાળા અને લાલ sમેલી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
રંગથી મિશ્ર. SUામ ન.નેત્રમાં અમુક અવયવ
sor g૦ કાળા મુખવાળો વાનરકીકીને ભાગ.
swયકર ત્રિકાળા મુખવાળું. asmહિ હ. કાળી તુલસી.
surat સ્ત્રી, કાળા મુખવાળી વાનરી. મારા પુત્ર એક જાતનું માછલું. swામુલ ત્રિ. કાળા મુખવાળું, કાળા
sal go કાળો રંગ, રાહુ ગ્રહ, શ૬.
swવ ત્રિ. કાળા રંગવાળું. અગ્ર ભાગવાળું. swામુ પુત્ર કાળા મુખવાળો વાનર, તે
wવર્તન ૫૦ અમિચિત્રક વૃક્ષ રાહુ ગ્રહ. નામે એક દાનવ.
sra R૦ શ્રીકૃષ્ણરૂ૫ શરણ-ગતિ. મુલ્લા સ્ત્રી ઉપલસરી નામે વનસ્પતિ.
supવન ત્રિદુષ્ટ કર્મ કરનાર SUમુવી સ્ત્રી, કાળા મુખવાળી વાનરી.
swવેર - કાળી તુલસી.
surat કાળી તુલસી. wામુ પુત્ર કાળા મગ.
swવા સ્ત્રી જતુક નામને વેલે. મૈત્રી સ્ત્રી કાળાં મૂળવાળી તે નામે
swવણી સ્ત્રી કાળી તુલસી, કાકડી, એક એક વનસ્પતિ.
જાતની ઉપલસરી વનસ્પતિ. કૃપમૃગ શ્રી કાળે મૃગ.
swવાર ૫૦ એક જાતનો વાનર. surગૃત્તિ પુકાળી માટીવાળો દેશ.
SUવાન સ્ત્રી, એક જાતની વાનરી. somત્તિ સ્ત્રી કાળી માટી.
sorવિપણ સ્ત્રી યજમાનને ખણવાનું gser સ્ત્રી કાળી માટી.
એક સાધન. swામૃ૬ ત્રિકાળી માટીવાળું.
surીક પુછે રાતે સરગવો. surગજુર્વેદ પુતૈત્તિરીય શાખારૂપ એક surs a૦ તરબુચ, કાલીંગડું. યજુર્વેદ.
વૃક્તા સ્ત્રી પાડેલ વનસ્પતિ, માsoથામ પુત્ર અગ્નિ.
પણ વૃક્ષ. #sura T૦ કાળા અને લાલ રંગ.
swવૃત્તિ શ્રીવ ગાંભારી વનસ્પતિ. surt ત્રિ, કાળા અને લાલ રંગવાળું. | કૃET સ્ત્રી તે નામે એક નદી. SUા શ્રી જતુકા નામે વનસ્પતિ. | Site T૦ એક જાતના ચેખા.
For Private and Personal Use Only
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
णश
www.kobatirth.org
ઝાયા ન॰ કાળી કીનારીવાળુ પણ પોતે કાળું ન હેાય તેવું વસ્ત્ર. ારા નિ પુ॰ કાગડા.
માચાર પુ॰ કાળેા મૃગ, ખરાહિ પુ॰ એક જાતના ચેાખા. ળશિત્રુ પુ॰ કાળે! સરગવેા. દૃળશિમ્બ્રિજા સ્ત્રી તેનામે એક વનસ્પતિ. વળા પુ. પાડા. ગળાની શ્રી
ભેંસ.
આશ્રિત ત્રિ॰ કૃષ્ણના આશ્રિત, કૃષ્ણન
ભક્ત.
આળસવ પુ॰ અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ. સવિ શ્રી કાળું જીરૂં.
સમુદ્રવ પુ॰ કૃષ્ણતા પુત્ર પ્રદ્યુમ્ન વગેરે. ઝુલમુવા શ્રી કૃષ્ણગંગા.
સર્વ પુ॰ કાળા સાપ. કૂળતત્ત્વ સ્રી. એક જાતની ઔષિધ. નળસર્જવ પુ॰ કાળા સરસય. Üસર પુ॰ કાળા મૃગ, થેારનું ઝાડ, સીસમનું ઝાડ, ખેરનું ઝાડ, ધ્રુષ્ણસર પુ॰ કાળેા મૃગ, અળસારથિ પુ॰ પાંડવ-અર્જુન, સાદડાનું
ઝાડ.
કૃષ્ણના સ્રીશીશમનું ઝાડ. ળસારી સ્રી કાળી મૃગલી, શીશમનું
ઝાડ.
મુળનુ પુ॰ વાસુદેવ શ્રીકૃષ્ણ. બન્યપુ તમાલવૃક્ષ. ળવણુ શ્રી દુર્ગા દેવી. ના શ્રી પાંડવપત્ની દ્રૌપદી, નીલી વૃક્ષ, પીપર, દ્રાક્ષ, કાળી સાટેાડી, કાળીજીરી, ગાંભારી વનસ્પતિ, કડુ વનસ્પતિ, કાળી ઉપલસરી, કાળા સુરમા, તે નામે એક · નદી, રાજસરસવ, કાળી નગોડ, કાકાલી વનસ્પતિ, જટામાંસી વનસ્પતિ, કસ્તૂરી, વનસ્પતિ બાળસી, દુર્ગા દેવી.
४३५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृसर
ગુરુ 7. કાળું અગર. ધ્રૂષ્ણાચલ ૩૦ ગિરનાર પર્વત, નીલગિર પર્વત.
હસિન ન॰ કાળા મૃગનું ચામડું, કાળુ મૃગચ. રૃષ્ણલિનિન ત્રિ॰ કાળા મૃગનું ચમ ધારણ કરનાર. òષ્ણની સ્ત્રી કાલાંજની નામનું વૃક્ષ. કૃષ્ણાવતજ ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔધરૂપ તેલ.
બનતા શ્રી કૃષ્ણગંગા નામે નદી. ધ્વન પુ॰ અગ્નિ.
♠ળાનન્દ પુ॰ તે નામે એક વિદ્વાન તંત્રશાસ્ત્રી.
શ્રૃષ્ણામા સ્રી કાલાંજની નામે વૃક્ષ. Iમિષ ન॰ કાળું લા WITH 7૦ ઉપરના અ કળાવિલ પુ॰ અગ્નિ. વૃધ્ધાનંદ પુ॰ કાળી તુલસી. મૂળાજી પુ॰ એક જાતનું આલુ. વાલ ૩૦ પીપળાનું ઝાડ. કૃષ્ણાશ્રિત ત્રિ॰ વૃશ્રિત : જીએ ગાદી સ્ત્રી. અંધારી આઠમ, કૃષ્ણુ પક્ષની આમ, શ્રીકૃષ્ણના જન્મ દિવસની આઠમ-જન્માષ્ટમી.
For Private and Personal Use Only
મળિના સ્રી રાજસરસવ. મૂાિમન પુ॰ કાળાશ, મૂળીન્દર ન॰ કાળું કરવું. òળીભૂત ત્રિ॰ કાળું થયેલ. ખેમુ પુ॰ કાળી જંગલી શેલડી, ળો પુ॰ એક જાતના સ કોર્પ ત્રિ॰ કાળા પેટવાળું ગળોનુંવરિયા શ્રી કાકાદુ અરિકા નામે વનસ્પતિ.
વ્ય ત્રિ॰ ખેચવા યોગ્ય, ખેડવા ચેાગ્ય ધૃસર પુ॰ વાર જુએ.
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कृसरा
केतुमत्
{
ના સ્ત્રીજુઓ. સાન ૧૦ ત્તિ નક્ષત્ર.
સુરા ૫૦ ૫૦ હૈ ફેંકવું, વેરવું, વિખેરવું, છુટું છવાયું નાખવું. મનુષ્પાછળ ફેંકવું. મહર્ષપૂર્વક વાસ કરવાને તથા ભક્ષણ કરવાને ખોદવું, ખરી પડવું. અવનીચે ફેંકવું, દૂર ફેંકવું, વ્રતથી ભ્રષ્ટ થવું. શાતરફ ફેંકવું, વિસ્તાર કરે, ફેલાવું. ઉંચે ખોદવું, કોતરવું, ઢગલે કરવો. સ[+૩ચ્છેદવું, ચીરી નાખવું, હિંસા કરવી, કેતરવું. ૩૫+ છેદવું, કાપવું. વરસારી રીતે ફેંકવું, વ્યાપ્ત થવું. ક+અત્યંત ફેકવું, ભિન્ન ભિન્ન જાતિનાઓ સાથે મળી જવું. પ્રતિહિંસા કરવી, ચીરી નાખવું. વિ+ફેં
કવું, ઉરાડવું. સમમિશ્ર થવું. શેળભેળ થવું. કૃ શ્રા મસ. ટુ હિંસા કરવી,
મારી નાખવું. ૬ ૩૦ મા૨૦ સેદ્ જાણવું. કૃત ૩૦ મ૦ નં૦ સે સંશય કરે,
જાહેર કરવું, વખાણવું.. ૪ ઉન્ન રચેલ, કલ્પેલ, નિયમ કરેલ, ગેટવેલ, છેદેલ, કાપેલ. સ્ટસદા ત્રી, વ્યવસ્થા લિપી–પાકું કરારનામું વગેરે. હૃતધૂપ ૬૦ શેલારસ, બનાવટી ધૂપ.
સ્ત્રી કલ્પના, નિશ્ચય, નિયતપણું. સા વિ ખરીદેલ, વેચાતું લીધેલ. જા પુત્ર વદુ તે નામે દેશ. જેય પુત્ર કેય દેશનો રાજા, દ્વાપર યુગમાં
થયેલ તે નામે એક રાજા. જય શ્રી કેય રાજાની કન્યા-દશરથ રાજાની એક સ્ત્રી-ભરતની માતા. જે ત્રિટેડી આંખવાળું. ના પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રસિદ્ધ ચાર વર્ણને એક મંત્ર.
રાજપુ, નૃત્ય કરનાર પુરૂષ. છે સ્ત્રી મેર પક્ષીની વાણી. છેવટ પુ. મેર પક્ષી.
વિશ્રી શ્રી મેર પક્ષિણ-ઢેલ. વિજ પુમેર પક્ષી. શશિ સ્રો. મોર પક્ષિણ-ઢેલ. વિાન મેર પક્ષી. શિની સ્ત્રી મેર પક્ષિણ-ઢેલ. તે સ્ત્રી દેવી જુઓ.
વન મચકેટલાક, કેઈક. ૨ ૨૦ શબ્દ જુઓ. જીવિત છે કેટલાંક. ગુદ ૧૦ જુઓ. fજા . પટમંડપ-તંબુ. ત રૂ. ૩૫૦ ૫૦ સદ્ મંત્રણ ચલાવવી, મસલત કરવી, યોચિત ભાષણ કરવું. ત પુનિવાસ, રહેઠાણ, ઘર, પ્રજ્ઞા, બુદ્ધિ, સંકલ્પ, ધ્વજ, મંત્રણ કરવી. . ત ત્રિજાણનાર. લેતા પુત્ર કેવડાનું ઝાડ, ધ્વજ-ધજા. શત ન કેવડાનું ફૂલ-કેવડે. હેતી સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ. જેતર નવ નિમંત્રણ કરવું, બેલાવવું, ધજા, ચિન્હ, ઘર, સ્થાન, રહેઠાણ નિશાન, કૃત્ય, તુ પુત્ર પ્રતા, બુદ્ધિ, કેતુ નામે ગ્રહ, દીપ્તિ, કાંતિ, પતાકા, ચિન્હ જોતિષ સિદ્ધ
એક ઉત્પાત, ધજા. તુજ સ્ત્રી સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક ચક્ર. સુતા સ્ત્રી- ધૂમકેતુ તુલન પુતે નામે એક રાજા. તુપતા સ્ત્રી જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ તે નામે
એક ચક્ર. તુમ ૩૦ મેધ. તુમતિ ત્રિ. ચિન્હ વગેરેથી યુક્ત, પ્રજ્ઞા વગેરેથી યુક્ત. તુમત ૫૦ કાશી રાજા દિદાસના વંશને
For Private and Personal Use Only
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
केतुमती
મહેલ, તે
એક રાજા, તે નામે એક નામે ધન્વંતરીને એક પુત્ર, તે નામને એક દાનવ. તુમતી સ્ત્રી તે નામે એક છંદ, તુમહ પુ॰ આસીત્ર રાજાના એક પુત્ર, જંબુદ્રીપમાં આવેલા એક ખંડ. ચૈતુમાલા શ્રી અવતી દેશમાં આવેલી
તે નામે એક નદી.
ચૈતુમહિ પુ॰ શ બરાસુર દૈત્યના સેનાધિપતિ, જૈતુમહિન પુ॰ ઉપરના અ તુટ શ્રી ધજાના દાંડા. તુરત્ન ન॰ વૈય મણિ,
જૈતુનસન ૬૦ વાવટાનું વસ્ત્ર. ઋતુવીય પુ॰ તે નામે એક દાનવ. તુવૃક્ષ પુ॰ મેરૂપ તની ચારે દિશામાં
રહેલા મદરાચલ વગેરે પર્વતના ચિન્હરૂપ એક વૃક્ષ.
શ્વેતુ પુ પુરૂવંશી એક રાજા. ૬ જુ॰ તે નામે એક વૃક્ષ. વૈવ ત્રિ॰ ટેડી આંખવાળુ. તૈયાર છુ૦ હિમાલય ઉપર આવેલા એક પર્વત, અદ્રિકાશ્રમ પ્રદેશ, ક્યારેા, પાણીને રોકવા માટે ચાતરફ પાજ બાંધેલું ક્ષેત્ર, ચૈવાર ન૦ હિમાલયમાં આવેલું શિવલિંગ,
કાશીમાં આવેલું એક શિવલિંગ. વૈવારા પુ૦ ખેડેલા ખેતરમાં ઉત્પન્ન થયેલ ડાંગેર.
શૈલા દુલા સ્ત્રી એક જાતનું કડુ વનસ્પતિ.
લાલ૩ પુ૦ વ્યાસે રચેલા સ્કંદપુરાણની અંદરના એક ભાગ.
જૈતાન ત્રિ॰ ખેડેલા ખેતરમાં ઉત્પન્ન
થયેલ ડાંગેર વગેરે.
વાલ 7 પદ્મકાય. વૈવારજ્ઞાત ત્રિ॰ ારન ત્રિ॰જીએ. રેરા પુ॰ તે નામે એક મહાદેવ.
४३७
केरल
વારંવર પુ॰ તે નામે એક મહાદેવ. જૈન ૧૦ કેન ઉપનિષદ. જૈનતી સ્ત્રી કામક્રીડા.
નારી પુ॰ કુંભી નામે નરક, મસ્તક, ગાલ, સાંધે.
નૈનિપ ૬૦ બુદ્ધિમાન પુરૂષ. નૈનિપાત ૩૦ નૌકા ચલાવવાનું કાછનું એક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાધન.
નૈનિષાતજ પુ॰ ઉપરના અ.
òવુ પુ॰ હિંદુક વૃક્ષ, ગાલવ વૃક્ષ, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તાલ. વેન્તુષ્ઠ પુ॰ ઉપરના અ. જુવાલ પુ॰ મેનિપાત જીએ. વૃવિષ પુ॰ ગીતગોવિ†દ નામના ગ્રંથના કર્તા જયદેવના રહેઠાણનું તે નામે એક ગામ.
વેન્દ્ર ૬૦ વૃત્તક્ષેત્રનું મધ્ય સ્થાન, ગ્રહોનું ઉચ્ચ સ્થાનાન્તર, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ કેન્દ્ર
સ્થાન.
જૈન્દ્ર પુ॰ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ—જે પ્રયાણમાં શુભ છે.
સ્પ્રિન પુ॰ કેન્દ્ર સ્થાનમાં રહેલ ગ્રહ, પૂ મ્યા॰ આા૦ ૪૦ સેટ્ ચાહવું, કાંપવું, ધ્રુજવું.
પિ ત્રિ॰ નિંદ્ય દુષ્ટ કર્મ કરનાર. વૈમન્નુમ પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યેાગ. મુજ પુ॰ તે નામે એક વૃક્ષ. શ્વેતુ ૧૦ એક જાતનું કદશાક. સૂર પુ॰ બાજુબંધ–અલંકાર, તે નામે એક રતિ વ.
યૂર ન॰ તે નામે એક અલંકાર, ખાજીધ, એક રતિબંધ.
રજ પુ॰ ૨૦ તે નામે એક દેશ. રજ ૩૦ ૨૦ તે નામે એક દેશ-હાલને
મલબાર.
For Private and Personal Use Only
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
केरल
केशकर्मन्
શયન.
એ go કેરલ દેશને રાજા, સગર રાજાએ વિન 7૦ બાગ, બગીચે.
ઑ૭પણું પમાડેલ એક ક્ષત્રિય. લેટિવૃક્ષ ન કદંબનું ઝાડ. ઉપરી સ્ત્રી, કેરલ દેશની સ્ત્રી, તે નામે વૃક્ષ પુ. વિદૂષક. એક જ્યોતિષગ્રંથ.
જેસ્ટિાર ૧૦ સ્ત્રી સાથે વિલાસ કરવાનું ૧ પુત્ર હંસ. જેવી સ્ત્રી હંસલી.
રિષિ સ્ત્રી પૃથ્વી. સ્ ૦ ૫૦ ૫૦ લેટ ચાલવું, કાપવું. રિચય પુત્ર ક્રીડા કરવામાં સહાયક સ્ટ g૦ તરવારની ધાર ઉપર નૃત્ય કર- વિદૂષક વગેરે. નાર નટ,
જેવું વા૦ મી ૨૦ સદ્ સેવવું. જા દ્વારા માત્ર 40 સે વિલાસ લવર પુ. પાણીને આધાર ખાડારૂપ કુ. કરવો, રમવું.
વર્ત પુ. માછીમારની જાતને પુરૂષ. ટા પુત્ર સ્ફટિક મણિ.
લવ સ્ત્રી મચ્છીમાર જાતિની સ્ત્રી. સહિ પુપરિહાસ, મશ્કરી, રમત, પૃથ્વી, વરુ ત્રિઅદ્વિતીય, અસહાય, એકલું.
સ્ત્રીઓને પિતાના પતિ સાથે વિહાર- વ૮ ર૦ જૈનમતે એક જ્ઞાન, તત્વજ્ઞાન. ક્રીડારૂપ યૌવનાલંકાર.
વેસ્ટ ૩૦ જુન જુઓ. ઢિા પુત્ર આસોપાલવનું ઝાડ.
વઢirજિન પુ. કેવળ જ્ઞાન ધરાવનાર જસ્ટિા ત્રિક્રીડા કરનાર, ખેલનાર.
જિન, તત્વજ્ઞાની. ટિવ પુ. તે નામે કદંબનું ઝાડ.
વરુદ્રષ્ય ૧૦ મરી, તીખાં. જિલારા સ્ત્રી ક્રીડારૂપ કળા, સરસ્વતીની
વસ્ત્રમ્ ગચ૦ માત્ર, ફક્ત, ખરેખર.
જેવઢયારા ૫૦માત્રવ્યાકરણ જાણનાર. બ્રિલિઇ નાટકમાં વિદૂષકરૂપ મિત્ર, વસ્ત્ર રેજિન ૧૦ તે નામે એક તે નામે શિવને એક અનુચર, હળ.
અનુમાન, િિાર ત્રિવ હાંસી કરાવનાર, હસાવનાર. વસ્ત્રાદિન ત્રિ. કેવળ અન્વયવાળું, ત્રિવિદ્યા સ્ત્રી કામદેવની સ્ત્રી રતિ. કઈ પણ સ્થળે અભાવરહિત. ટિકિટાવતી સ્ત્રી ઉપર અર્થ ફેવરિન પુત્ર કેવળ જ્ઞાન ધરાવનાર જિન. ૪િ go ઉંટ.
વસ્ત્રી સ્ત્રી એક પ્રકારનું જ્ઞાન. ઉંટડી.
વાહી નથ હિંસા. િિાિ સ્ત્રી સાળી-પિતાની સ્ત્રીની વાત્ય અથ૦ હિંસા કરીને. બહેન.
#વિ સ્ત્રી કેકણ દેશપ્રસિદ્ધ એક ફૂલ. સ્ટિોષ પુનટ, નાટકીએ.
પુત્ર વરૂણ દેવ, સુગંધી વાળો-ખસ, દિ . ક્રીડા કરવાનું ઘર, સ્ત્રી વગેરે કેશી દૈત્ય, વિષ્ણુ, સૂર્ય વગેરેનું કિરણ, સાથે રમવાનું સ્થળ.
બ્રહ્મા-વિષ્ણુ-મહેશ, મસ્તકના વાળ, ઢિનાર પુછે જેનામાં ભોગજ મુખ્ય
અંબેડો. છે તે નગરવાસી નાયક.
રેશ ત્રિકેશની રચના કરવામાં તત્પર. ત્રિગુણ પુત્ર મશ્કરી, હો.
લેવાન ૧૦ કેશની રચના વગેરે કર્મ, જિત 7૦ તે નામે એક નાટક. | કેશરચના, કેશાન્તકર્મ નામે એક સંસ્કાર.
વિણું.
For Private and Personal Use Only
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
केशकलाप
केशवादित्य
જેરાટાપ પુ. કેશને સમૂહ.
રામન કેશને સાફ કરવા તે, રારિ પુએક જાતની શેલડી.
કાંકસી. વોરારિન ત્રિો કેશરચના કરનાર. રામુદિ પુ. મહાનિંબ વૃક્ષ.
રાોિ સ્ત્રી કેશરચના કરનારી દાસી. થરાદ ૨૦ કેસરા-કૂલમાં રહેલ કેશારાદ To ,
કારતંતુ, નાગકેસર, બેલસરીનું ઝાડ, જેરામે પુત્ર અંડ, ચોટલે.
પુન્નાગ વૃક્ષ. રામા પુત્ર ઉપરને અર્થ.
ફાર પુત્ર સિંહની કેશવાળી, ઘોડાની કેશરાકીત ત્રિ. જેના કેશ પકડેલ હોય તે.
વાળી, કેસર. પ્રદ પુત્ર બલાત્કારે કેશને પકડવું-જે ફાર ૨૦ હિંગુ વૃક્ષ-હીંગનું ઝાડ, તે મૈથુનનું એક અંગ ગણાય છે.
નામે એક છંદ. રાજ નો ઉપરનો અર્થ
થરાદના સ્ત્રી કેશની રચના, વાળ ગુંરાછામ સવ્ય કેશ પકડીને.
થવા, કેશને સમૂહ. # go કેશને નાશ કરનાર એક જાતને રાસન ભાંગરાનું ઝાડ. રોગ-ટાલ,
રાક પુઉપરને અર્થ. છિદ્ g૦ હજામ, ઘાંજે.
જેરાશાસ્ત્ર પુ. ધંતુરો. રછ ઉન્ન કેશ કાપનાર.
રારિન સિંહ, ઘેડે, પુનાગ વૃક્ષ, છિક ૫૦ હજામ.
નાગકેસર વૃક્ષ, બીજોરાનું ઝાડ, હમાદિકર ત્રિ. કેશ કાપનાર.
નને પિતા એક વાનર. રાટ પુમાકણ, જૂ, વિષ્ણુ, બકરે, | રારિ બ્રીસિંહણ, ઘડી. ભાઈ, કામદેવનું શેષણ નામે બાણ, સુિત પુ. હનુમાન. રોનક વૃક્ષ.
રાહા સ્ત્રી ભદ્રદતિકા વૃક્ષ. રાધર ત્રિ. કેશવપન કરનાર.
રાપ: સ્ત્રી વંદાક વૃક્ષ. રાધા પુત્ર તે નામે એક દેશ. રાજુજ પુત્ર જૈન મુનિ વેરાવૃત પુત્ર એક જાતનું ઘાસ.
રાય ત્રિશ્રેષ્ઠ કેશવાળું. રેરાના મન ન વાળો, સુગંધી ખસ. રાય પુત્ર વિષ્ણુ, પરમેશ્વર, વિષ્ણુની રાપક્ષ ૬૦ કેશને સમૂહ.
ચોવીસ મૂર્તિમાંની એક મૂર્તિ, પાણીમાં વિત્તિ સ્ત્રી કેશની પંક્તિ.
રહેલું મુડદું. રાપમાં સ્ત્રી અઘાડો વનસ્પતિ. ફાતિન્યાસ પુતંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ જેરાપરા પુત્ર કેશને સમૂહ.
પૂજામાં અંગરૂપ ન્યાસ. રાપર શ્રી. શિખા, કેશની લટ, ફાવત ત્રિ. કેશવાળું. જેરાપરાધની સ્ત્રી કેશ સાફ કરવાનું
શાવતા સ્ત્રી કેશવપણું, વિષ્ણપણું. સાધન-કાંકરી.
શિવ નો ઉપરના અર્થ. માર પુત્ર કેશને સમૂહ.
રાવપીર પુત્ર તે નામે એક યાગ. રમ્ સ્ત્રી મસ્તક.
રાપ્તિની સ્ત્રી, વનસ્પતિ–સહદેવી. કામની સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ. શેરાવાહિત્ય પુo કાશીમાં રહેલ એક સામાકા ૧૦ કાંકરી.
આદિત્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
केशवायुध
कैटभारि
વેરાવાળુષ ર૦ વિષ્ણુનું હથિઆર.
જાની એક રાણી, સગર રાજાની એક રાવપુલ પુ0 આંબાનું ઝાડ.
પત્ની, રાવણની માતા–કેશિની. રાવાપુ જ્યોતિષનિબંધકાર એક વિદ્વાન. રિત્રન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. સાવાર પુછે પીપળાનું ઝાડ, વિષ્ણુનું સિાહન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. મંદિર.
જે સ્ત્રી નીલીવૃક્ષ-ગળીનું ઝાડ, ભૂતકેશી રાવાવાન પુત્ર ઉપરને અર્થ.
વૃક્ષ, અજલોમા વૃક્ષ. કરવેરા પુ0 અંબેડે, એટલો બાંધ, જેવા પુત્ર કેશને સમૂહ. કેશરચનાવિશેષ.
રઇ ત્રિ. કેશને હિતકારક હરકેઈ પદાર્થ. રાહતૃ સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ.
ન કાળું અગર. રાજા શ્રી. ઉપરને અર્થ.
કેરા પુછ ભાંગરો. રાત પુત્ર કેશસમૂહ.
જેસર નો વેશ R૦ જુઓ. રાશિ અન્યોન્ય કેશગ્રહણપૂર્વક જેસર પુ. વેરાર જુઓ. થયેલું યુદ્ધ.
સરવર પુકેસર, કુંકુમ. શેરાના પુત્ર તેનામે સંસ્કાર જેને ગદાન
દાવ ૬૦ સુમેરૂ પર્વત. કર્મ કહે છે.
રપાર પુબીજે. રાત પુત્ર કેશસ્વરૂપ, કેશ અગ્ર ભાગ. રિયા સ્ત્રી સહદેવીને વેલે, રાતિ ઝિ૦ કેશના છેડા સુધીના માપનું. રિન સિંહ, ઘડે, પુન્નાગ વૃક્ષ, રારિ પુત્ર નાગકેસરનું ઝાડ.
રા, નાગકેસર, સરગ, હનુમાનને પિતા. રાહિત સ્ત્રી, સહદેવીને વેલો.
નીિ સ્ત્રીસિંહણ, ઘડી. જે સ્ત્રીમહાનીલી વૃક્ષ-ગળીનું ઝાડ.
પરિવુત પુત્ર હનુમાનપિતા પુત્ર તે નામે એક દાનવ.
છે વાટ ૩૦ મનિટુ શબ્દ કરે. રાજા ત્રિશ્રેષ્ઠ કેશવાળું.
શુ ન કેસુડું, ખાખરાનું ફૂલ રિા ત્રીશતાવરીનું વૃક્ષ, સતાવળ.
વિજય પુત્ર કે કય દેશને રાજા. વિક go નિમિવંશને એક રાજા.
વાળી સ્ત્રી કેક્ય રાજાની પુત્રી, કથિીશનિ ત્રિ. ઉત્તમ એવા ઘણા કેશવાળું,
- ભરતમાતા. કેશ જેવી કાળાશવાળું.
વાર રાક્ષસ. ફિન પુકેશવિદ્યાનો પ્રકાશક એક ગૃ
લેજો સ્ત્રીસુમાલીની કન્યા તે નામે હપતિસ્વામી, દ્વાપરયુગમાં શ્રીકૃષ્ણ મારે
રાક્ષસી. તે નામને એક અસુર.
શા પુત્ર કેય દેશને રાજ. શિરિન પુ. વાસુદેવ શ્રીકૃષ્ણ.
તે સ્ત્રી ભરતની માતા. રિાની સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ ચેરપુષ્પી ટિશ પુ. શુઝ જુએ. વૃક્ષ, સુંદર કેશવાળી સ્ત્રી, ગુપ્ત રૂપમાં ૌરમ પુત્ર તે નામે એક દૈત્ય. રહેલા નલરાજા પ્રત્યે દમયંતીએ મોક- વૈરમતિ પુ. વિષ્ણુ. લેલી તે નામની એક દૂતી, કન્યાના ધરમનિ વિષ્ણુ. રૂપવાળી તેનામે એક અપ્સરા, પાર્વતીની ! દિમા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. એક સહચરી-બહેનપણ, અજમીઢ રા- | જૈમrfર વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कैटभी
४४१
कैशोरक
શ્રી મહાકાલી દેવી. મેશ્વર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. હૈ g૦ કાયફળ વનસ્પતિ, કરીયાતાનું
ઝાડ, પૂતિકરંજનું ઝાડ, મીંઢળનું ઝાડ. રવિ પુઉપરના અર્થ. ઊર્થ go દર્ય જુઓ.
તજ - કેતકીનું કૂલ-કેવડે. તલ ૧૦ કપટ, શઠતા, જુગાર, વૈડૂર્ય મણિ થતા પુ. ધંતુરાનું ઝાડ. શિવ ત્રિકપટી, શક, જુગારી. વૈત ૨૦ ભયંકર એવું જૂગટું.
તા પુત્ર અંશુમાન રાજાને પુત્ર-ઉલૂક. શરીર ને ખેતરને સમૂહ.
ત્રિ. કયારામાં પાકનાર ચેખા વગેરે. રિવાજા ૧૦ વાર ૧૦ જુઓ. ત્તિ ૨૦ ખેતરને સમૂહ. કાળે ત્રિ. કયારા સંબંધી, ખેતર સંબંધી
જાણાયન પુતે નામે એક ઋષિ. જૈન ત્રિકિન્નર-ગંધર્વ સંબંધી, પિતાના
બાપદાદાઓથી કિન્નરખંડમાં રહેનાર. ૌતિક ત્રિ. વિમુક્ત' એના અર્થ ઉપર
પ્રાપ્ત થનાર એક ન્યાય–જેમ ઘણું પરિશ્રમથી સાધ્ય એવું કામ કરવામાં જે સમર્થ હોય તે છેડા પરિશ્રમથી સાધ્ય એવું કામ કરી શકે એમાં શું નવાઈ! શા પુત્ર કેરલ દેશને રાજા નવ કુમુદ-ચંદ્રવિકાશી કમળ, પિ
યણું, કપટ. વિ પુશત્રુ. વિળી સ્ત્રી, કુમુદિની–ચંદ્રવિકાશી કમળને વેલો, તે કમળને સમૂહ તે કમળવાનું
કેાઈ તળાવ. કવિવાદુપુત્ર પિયણના વેલાનો સમૂહ. વિષ્ટ ૧૦ પિયણનું બીજ, વિન પુત્ર ચંદ્ર.
વૈરવી સ્ત્રી, મેથી, ચંદ્રિકા, ચાંદની, ચંદ્ર
સ્ના. દિલ પુએક પ્રકારનું સ્થાવર ઝેર. શિત પુત્ર બળવાન પુરૂષ, કરીયાતું.
રાત ર૦ એક જાતનું ચંદન. જિત ત્રિ. કિરાત-ભિલ્લસંબંધી.
શરત ૧૦ કરીયાતું. શિરા નવ વાવડીંગ. થી સ્ત્રી, વાવડીંગ.
૮ રમત, ખેલ, વિલાસ. વૈછીક પુત્ર શિવના નિવાસસ્થાનરૂપ પર્વત. વૈદ્યાના શિવ, કુબેર. વિટાનિતના પુત્ર શિવ, કુબેર.
સ્ટારકાસ્ત્રી હરિવંશમાં આવતે ભાગ હૈદરાના પુત્ર શિવ, કુબેર. વૈવર્ત પુo મચ્છીમારની જાતિ.
યા પુત્ર ઉપર અર્થ. વિમુક્ત ન એક જાતની માથ. વૈવર્તવમુતકા ઉપરનો અર્થ ત્તિકા સ્ત્રી વસ્ત્રરંગા નામે માળવા
દેશમાં પ્રસિદ્ધ એક વેલો. ત્તિeતથા ૧૦ એક જાતની મેથ. વિત્તી સ્ત્રી, એક જાતની મોથ, મછી
માર જાતિની સ્ત્રી. વિમુરત ૧૦ એક જાતની મોથ. વૈવ વાવડીંગ. વિદા ૧૦ આત્યંતિક દુઃખનિવૃત્તિરૂપ
એક જાતની મુક્તિ, કેવળપણું. શરાજ ત્રિ. કેશવસંબંધી. ાિ 7 કેશને સમૂહ. ફિf g૦ શૃંગાર, તે નામનો એક રાજા. રિક સ્ત્રી નાટક પ્રસિદ્ધ એક વૃત્તિ. જૈફ સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. ૌર 7 કિશોરાવસ્થા,પંદરવર્ષ સુધીનું થ. તાર નઇ ઉપર અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कैशोरिकेय
કર
कोटितीर्थ
લાકિશોર અવસ્થાવાળી સ્ત્રીને
પુત્ર. જૈશ ૧૦ કેશને સમૂહ. જો પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી, વરૂ, નહાર, દેડકે, કાકીડે, ખજૂરીનું ઝાડ, વિષ્ણુ.
૯ પુo ચમરી મૃગ. હાડી સ્ત્રી, ચમરી મૃગલી.. # વ પુકબૂતર. કાશન ૧૦ રાતું પોયણું, રાતું કમળ. લોન રિ ૩૦ રાતો રંગ. વાછર ત્રિ. રાતા રંગવાળું, રાતું. વળ્યું પુત્ર સુર્ય.
રજા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
વાવ પુ. ચમરી મૃગ. થવા પુએક જાતની વનસ્પતિ.
૨૦ તે નામે એક તીર્થ લાહિ g૦ ધળો ઘેડ. કોઈ પુકેયલ પક્ષી, અંગારો.
વાદલા તે નામે એક છંદ. કોટિના પુત્ર અત્યંત લાલ ફૂલવાળું
એક ઝાડ. . કોરિયા સ્ત્રી કેયલ પક્ષિણી, કાકેલી
વનસ્પતિ. ત્રિાસ ઉ૦ ક્રિઝનયન જુઓ. વિજા પુત્ર ઉપરને અર્થ. વિદ્યાવાન પુ. આંબાનું ઝાડ. વિશ્રાસન નતંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક પ્રકારનું આસન. શિક્ષુ એક જાતની શેલડી. વિછા સ્ત્રી, એક જાતનાં જાંબુનું ઝાડ. હાવિસ્ટોત્સવ પુ0 આંબાનું ઝાડ, થવા સ્ત્રી ચક્રવાકી, વરૂ-માદા, દેડકી,
કાકીડી. #ો પુo a૦ તે નામે એક દેશ. કા ઉ૦ ૩૦ તે નામે એક દેશ. લાખ ૧૦ એક જાતનું અસ્ત્ર.
જો સ્ત્રી પરશુરામની માતા રેણુકા. યોગાણુત પુછે પરશુરામ વાવ ત્રિ- સંકોચક, સંકોચ ઉપજાવનાર. વાવ ૬૦ સંકોચ, તે નામે એક જાતિ, તે
જાતિ જ્યાં પુષ્કળ હોય તે દેશ. નાર go આધિન-પૂનમ, શરદ પૂનમ. કરવું. કુટિલતા, કેટ, કિલ્લે, ગઢ, ઝુંપડી.
ટા પુત્ર તે નામે એક જાતિ, કિલ્લે બાંધનાર, કિલો. જેટ ત્રિકુટિલતાવાળું. કારચા ૧૦ કિલ્લાનું શુભ-અશુભ જ
Pવનાર એક ચક્ર. ટર ઉ૦ ૧૦ કિલ્લો, ગઢ, ઝાડ વગેરેની ગફલ.
દિ પુછ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. કરાવળ ૧૦ કિલ્લાની પાસેનું વન, ગફ
લવાળાં વૃક્ષોનું વન. વોટર સ્ત્રી નગ્ન સ્ત્રી, દુર્ગા દેવી. જેટલો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. fટ સ્ત્રી, ધનુષને અગ્ર ભાગ, હરકેઈ વસ્તુને અગ્રભાગ, અસ્ત્રોની ધાર, ઉત્કછતા, એક કરોડની સંખ્યા, એક કરેડની સંખ્યાવાળું, પૃદ્ધા નામની વનસ્પતિ, સંશયના આલંબનવાળો વાદ, પૂર્વપક્ષ, લીલાવતી ગણિતમાં પ્રસિદ્ધ એક રેખા, રાશિચક્રને તૃતીયાંશ, મોટાઈ, શ્રેષ્ઠતા. fટા પુઈન્દ્રગેપ કીડે. ટિચ શિબિ વંશને તે નામે
એક રાજા. પરિજિત પુત્ર રઘુવંશાદિ કાવ્યને કર્તા
મહાકવિ કાલીદાસ. fટક્યા સ્ત્રી ગ્રહોની સ્પષ્ટતાના સાધનને એક ધનુષનો અવયવ. ટિતીર્થ ૧૦ અવંતી દેશમાં આવેલું એક તીર્થ, પંચનદની અંદર આવેલું એક તીર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोटिपात्र
कोपिन्
-
-
-
-
-
-
-
-
રિપત્ર ૨૦ નિપાત જુઓ.
ન ત્રિકેણુદિ ક્ષેત્રાવયવની કેટીનું ફળ. દિર go ઇન્દ્ર, નેળીયો, ઈન્દ્રગેપ કીડે. દિવ ન બાણાસુરની રાજધાનીનું શહેર. દિવા સ્ત્રીએક જાતનું શાક દિશા પુત્ર મુદગર-હથેડ, ઢેફાં ભાગવાને મગદર, વાસુકિના વંશને તે નામે નાગ.
રામ્ સર્ચ કરોડોની સંખ્યામાં. ચોટ સ્ત્રી વરિ જુઓ, એક જાતનું શાક, વાટર પુ. મુકુટ, જટા. જાદવ R૦ વર્ષ જુએ. દીપ બ્રી. ટિવર્ષો જુઓ. ટા પુત્ર વેટિસ જુઓ. રરાષ્ટ્ર અશ્વટિશણ જુઓ.
ટ્ટ ૩૦ કિલ્લો, ગઢ. જ ન તે નામે એક શહેર, તે નામે
એક રાજધાની. જરૃરી સ્ત્રી નાગી છુટા કેશવાળી સ્ત્રી,
દુર્ગા દેવી, બાણાસુરની માતા. દૂધપુર ૧૦ બાણાસુરનું શહેર. ટ્ટાર પુત્ર કુ, નાગર, તળાવ વગેરેને
સાપાત પુત્ર એક લાખ હકકાઓ અને દશ હજાર ભરીઓ એકી સાથે જ્યાં
વગાડવામાં આવે તે, વાઘને સમુદાય. રાશિ ત્રિ. ડુંઠા હાથવાળું. સાથ પુત્ર એક નેત્રને રેગ. કોઇ ત્રિગળી પડેલ, ખરી પડેલ. જે ને ધનુષ, ભ્રમર, ધન રાશિ.
હું પુતે નામે એક દેશ. કાર પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. લોકડ પુ. એક જાતનું ધાન્ય કેદી.
નાઇવા પુએક જાતનું જલચર પક્ષી. નહિ પુત્ર ઉપરને અર્થ. Gરાર ૩૦ બ્રાહ્મણના શાપથી શુદ્ધ થયેલ એક ક્ષત્રિય. કા ઉ૦ ક્રોધ, પ્રણયકેપ-પ્રેમભરેલ કેપ. પરમ ૧. બ્રહ્માએ પ્રથમ જાણું લઈને આરંભેલી સૃષ્ટિ. પત્રક ઉ૦ ક્રોધને ક્રમ. પ ર૦ મે ૧૦ જુઓ. જન ત્રિ. કેધી સ્વભાવવાળું, કોપને સાધક, કેપ કરનાર.
પન પુત્ર તે નામે એક અસુર. થોન નકેપનું સાધન, દેવિકારકારક
એક વ્યાપાર. સાપન ૩૦ તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય. #vજ ત્રિ. ક્રોધી.
ના ત્રી, ક્રોધી સ્ત્રી. કાની સિટ દ્વેષને વિષય, કેપને ગ્ય. vપ ૧૦ કેધને દેખાવ માત્ર. પિતૃ ત્રિ- કપાવનાર, ધ ચઢાવનાર
for ત્રિ. બીજાને ક્રોધ કરાવનાર. જોતા સ્ત્રી તે નામે એક વેલો. gવત ત્રિ. કેપવાળું.
વૈરિ ૩૦ અગથીઆનું ઝાડ. atપત ત્રિ. કપાલ, કોપાયમાન થયેલ. જિન ત્રિકોપથાળી, કેબી, કેપસંપાદક.
ધાર,
૪ પુ. એક જાતને કઢને રેગ. #ોટા પુત્ર કેઠક નામે વૃક્ષ. જરપુout સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. જો પુત્ર . જુઓ.
૪ પુ દર જુએ. શr go જેના વડે વીણું વગેરે વગાડાય છે
તે ધનુષ આકારનું લાકડું, ખૂણો, ઘર વગેરેને એક ભાગ, અને અગ્રભાગ, છેકે, મંગળ ગ્રહ, શનિ ગ્રહ, બે દિશાની વચ્ચેની દિશા, ધનુષને એક ભાગ, ઢેલ
વગેરે વગાડવાની દાંડી. કાન પુત્ર માંકડ.
રાક્ષસ, પિત્તરોગ.
For Private and Personal Use Only
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कौपिन्
ક
कोश
એક પર્વત.
પિન પાણીનું કબૂતર.
મરચું, મરી. કોમઢ ત્રિમૃદુ, કમળ, કઠિન નહિ તે, | સ્ટર પુત્ર એક જાતનું મહાકંદ. નરમ, મનહર સુંદર
સ્ટાટિલ સ્ત્રી મીઠી ખજૂરી. મઢ ૧૦ પાણું.
કff g૦ દક્ષિણ દિશામાં આવેલ મેટ ન પાણી, કમળને દાંડલો. મતા સ્ત્રી કેળપણું.
સ્ત્રઘણા સ્ત્રી, એક જાતની બેરડી. શામજી ન મળતા.
૮ ૧૦ નખલો નામે સુગંધી દ્રવ્ય. મઢપત્ર ૩૦ સરગવાનું ઝાડ.
રોઢનાસિક સ્ત્રી પંકિણી નામે એક ઝાડ, મઢવી સ્ત્રી, લવલી લતા. ત્રિપુછ પુત્ર કંકપક્ષી. મા શ્રી ક્ષીરિક વૃક્ષ, કમળ સ્ત્રી. લોટ ન. પીપરીમૂળ-ગંઠેડ. મહાન મૃગ વગેરેના ચામડાનું સોર પુત્ર તાર વિના તુંબડું વગેરે આસન.
વીણાને અવયવ. કોમરિ સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. સ્ટણી સ્ત્રી, ગજપીપર, કરપાદિકા વ્ય ત્રિકામના કરવા યોગ્ય.
નામે વનસ્પતિ. જય ઉ૦ જલ કુકડ પક્ષી. ક વિ શ્રી. શકરપાદિક વનસ્પતિ. રોદિયા ૫૦ જલકુકડે.
રાજ્ય સ્ત્રી ઉપર અર્થ દિવા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
જરા સ્ત્રી, પીપર, ચવક વનસ્પતિ, બેર પુત્ર શરીરમાં રહેલ એક સાંધે, કળી. રડીનું ઝાડ, કેલાપુર શહેર. જોર પુ૧૦ કળી, કક્કોલ, કમળને મોટા પુત્ર ૨૦ તે નામે એક દેશ. દાંડલો.
ત્રાપુર ૧૦ તેનામે દક્ષિણમાં એક શહેર ક્રોકિત ત્રિ. કળીવાળું થયેલ, જેમાં વિષ્યનિ ત્રિ પર્વતમાં વસનાર કળી ફરી હોય તે.
પ્લે, જેઓ કેલાહલમાત્રથી રાજ્યને હરફ સ્ત્રી, ઝીણી એલચી, પીપર. વિનાશ કરી નાખે છે. વરફૂN T૦ એક જાતનું અનાજ-કેદ્રી. ટા પુત્ર અનેક પ્રકારને દૂર સુધી વોરકૂવા પુત્ર ઉપરને અર્થ.
પહોંચનારે શબ્દ, ગડબડ. શરકૂષ્ય પુત્વ ર૬ જુઓ.
૪િ સ્ત્રી બોરડીનું ઝાડ. fકત ત્રિકળીવાળું થયેલ.
રિસર્ષ પુસગર રાજાએ શ્લેષ્ઠપણાને ૪ પુ. ભુંડ, ડુક્કર, નાનું વહાણું, ખળે, પમાડેલ એક ક્ષત્રિય શનિ ગ્રહ, ચિત્રક, આલિંગન, એક જાતનું સ્ત્રી સ્ત્રી બોરડીનું ઝાડ.
અસ્ત્ર, તે નામે એક જાતિ, તે નામે યાહૂત જૂન જુઓ. • એક રાજા, ચવક, એક તેલનું માપ. યોથી સ્ત્રી, પીપર.
૪ ૧૦ મરી, તીખાં, બેરડીનું ફળ-બર. ટ્ટ go હિંદુસ્તાનમાં આવેલું એક પર્વત. ૪ પુ. તે નામે એક દેશ,
વિઃ ૫૦ પંડિત, વિદ્વાન. પોસ્ટ g૦ અંકેઠ વૃક્ષ, તે નામે એક ગંધ- વિવાર ૩૮ રક્તકાંચન નામે એક વૃક્ષ.
દ્રવ્ય, મરી, તીખાં, કલ વનસ્પતિ. જિફાર પુત્ર ઉપરને અર્થ. કોટક ૧૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય, કોઇ પુત્ર વૃઘણુ, પિલી, સેનું, ૫,
For Private and Personal Use Only
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोशकार
कोषनायक
---
---
-
--
-
કળી, તરવારનું મ્યાન, સમૂહ, ફણસ વગેરેની વચ્ચે પદાર્થ, ગળાકાર પદાર્થ, ધનાગાર-તીજોરી, ખજાને, ચામડી વગેરે આવરણ હરકેઈ ઢાંકણું, વેદાંતપ્રસિદ્ધ અન્નમય વગેરે પાંચ કેશ, મેઘ, પક્ષી વગેરેનું ઈંડું, ગર્ભાશય, સનારૂપાની વસ્તુ, અંગનું રક્ષણ કરનાર વસ્ત્ર અંગરખું–કેટ વગેરે, તપાવેલા લોઢાને સ્પર્શ કરાવવો વગેરે રોગંદ, એક જાતનું યજ્ઞપાત્ર. જોરાવર પુત્ર તરવારનું માન બનાવનાર, ખજાન કરનાર, એક જાતની શેલડી,
એક જાતને કીડે, રેશમને કીડે. જોતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
શાળા ન૦ સેગંદ લેવા. સારા ૧૦ ધન રાખવાનું સ્થળ. પાવવુ પુત્ર સારસ પક્ષી.
રાપરું કેશરક્ષક, ખજાનચી. વાપાત્ર ઉપરના અર્થ. રાઇ 7૦ કક્કોલ વનસ્પતિ, બેર. રાણા સ્ત્રી મહાકષાતકી નામે વન
સ્પતિ, નસોતર. વરાટી સ્ત્રી ત્રપુવી નામે વનસ્પતિ.
રાથી પુત્ર સેના વગેરેથી પૂર્ણ ફાસ્ટ રૂ. ૨. તે નામે એક દેશ. રાટા સ્ત્રી- સરયૂનદીના કાંઠા પર આવેલી
અયોધ્યા નગરી. જરાસ્ટારમાં સ્ત્રી રામની માતા કૌશલ્યા. રાધા પુત્ર અયોધ્યાને રાજા. મોરારિકા ૧૦ લાંચ, રૂગ્વત. રાવત ત્રિ. ખજાનાવાળું, કળીવાળું,
તરવારની મ્યાનવાળું. કરાવતી સ્ત્રી, ખજાનાવાળી સ્ત્રી, કેષણાતકી
વૃક્ષ. જોરાવાસિન પુત્વ કળીમાં રહેલ જંતુ,
મ્યાનમાં રહેનાર તરવાર. ફોરવૃત્તિ પુરુ કુરંડકવૃક્ષ, અંડકેપ-પેલી
યાનું વધવું, વધાવળ નામે રોગ. રાવૃદ્ધિ ઘી, ખજાનાની વૃદ્ધિ, ધનસંગ્રહમાં વધારે. રાચિવા સ્ત્રી છુરી, જમો, મ્યાનમાં રહેનારી નાની તરવાર. રાત પુત્ર રેશમના કીડે.
રાશિ પુત્ર શંખલું વગેરે જીવડાં. વોરામર ૧૦ તીજોરી, ખજાને, ધન
રાખવાનું સ્થળ કોરા ર૦ બહુમૂળી નામે વનસ્પતિ. વોરાત પુત્ર કઠ નામે વેદશાખા. કારાતવાન પુત્ર ઉદ્યોગ, ધંધો, વેપાર,
વેપારી, સમુદ્રમાં થનાર વડવાનલ અગ્નિ. રાત સ્ત્રી કાકડીને વેલે, વનસ્પતિ અઘાડે. શાક્ષ પુત્ર ખજાનચી. કારાઇ પુછે જેમાં પુષ્કળ ફળ આવે છે તે
એક વૃક્ષ. રિન ત્રિા ખજાનાવાળું, કળીવાળું,
માનવાળું. યોનિ પુવૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક કાનને રોગ,
આંબાનું ઝાડ.
મારા સ્ત્રી મુદગપણું નામે વનસ્પતિ. જો સ્ત્રી ચંપલ, સપાટ, ચામડાની મેજડી, ધાન્ય વગેરેને અગ્ર ભાગ.. રથ ત્રિો હદયના કેશમાં હોનાર માંસ
પિંડ વગેરે. થઇ go વેરા જુઓ, તે નામે એક ઋષિ.
ષલ પુ. વૃષણ, પેલી.
પાર પુત્ર રા૨ જુઓ. જાત પુશત જુઓ.
પugણ ૧૦ રાકળ જુઓ. જોષપ્રદ ૧૦ વેરાદુ જુઓ.
પવષ્ણુ વોરા જુઓ. તોષના પુત્ર દોરા જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोषपान
४४६
कौकृत्य
પત્તિ ન ધર્મશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ પરીક્ષાર્થે | ઇ નઇ કે ઠાર, કેડી વગેરે, વખાર. કરવા આવતું ત્રણ ચાપવાં જળપાન. કોઇ ત્રિ. પિતાનું. svi g૦ વાપસ જુઓ.
શો નઇ કોઠાર, વખાર, પાણી વગેરે પપા પુત્ર રાઝ જુએ.
ભરી રાખવાનું ટાંકું વગેરે, તીજોરી. થો પુત્ર એક જાતને વેલો.
gir૪ go કોટવાળ, મ્યુનીસીપાલીપર ર૦ વરાહ જુઓ.
ટીને અધિકારી, ખજાનચી, ચોકીદાર, પાત્ર સ્ત્રી રાહ જુઓ.
પહેરેગીર. પટ્ટા સ્ત્રી અધ્યા નગરી.
gorg નઠાર, અનાજ રાખવાનું યોજાતા શ્રી રામના જુઓ.
સ્થળ. પfપv go રાધા જુએ. છirરિવાત્રિ કે ઠારમાં હોનાર, કઠાર પત્રિકા ૧૦ રાઝિ% જુઓ.
ઉપર નીમેલ અધિકારી વગેરે. પવન્દ્ર ત્રિ. રાવતુ જુઓ.
Tખાન એક જાતનો કીડે. વતી સ્ત્રીરાવતી જુઓ.
serv g૦ જઠરામિ. પસિન પુત્ર શિવાસિન જુઓ.
લગાર ગરમ સ્પર્શ. gk વૃદ્ધિ go જુઓ.
ઇ ત્રિવ લગાર ગરમ. વૃદ્ધિ સ્ત્ર વૃદ્ધિ સ્ત્રી- જુઓ. કોણ ત્રિ. કોચ જુઓ. કોષરચા સ્ત્રી જોરાશાયાં જુઓ.
પુ૨૦ તે નામે એક દેશ. ષત્તિ શ્રી. સોગંદ ખાઈ શુદ્ધ થવું. પુકેસલ દેશને રહેવાસી. જપત પુત્ર રાત જુઓ. કોતરી સ્ત્રી અયોધ્યા. Tષસ્થ g૦ જોરારથ જુઓ.
રાધિપતિ પુત્ર અયોધ્યાને રાજા. પાર ન ઢોરાર જુઓ. કોના પુર ઉપરને અર્થ રાષ૪ ૧૦ રાજ જુઓ.
રેશ્વર પુઅયોધ્યાને રાજા. પાતર પુવોરાત જુએ.
હ૮ પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. તિથિન શાનિ જુઓ. જો પુત્ર તે નામે એક વારિત્ર, એક તો સ્ત્રી રાત જુઓ.
જાતને દારૂ, નાટકશાસ્ત્રકાર એક મુનિ. વાધ્યક્ષ પુ રાખ્યા જુઓ. વદનીશ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. પાપા ખજાને લૂટ.
દિત પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. પાત્ર પુત્ર કોરાત્રિ જુએ.
વોલિટી સ્ત્રી કોકિલ ઋષિએ જોયેલી જિન ત્રિો વાિન ત્રિજુઓ.
સૌત્રામણી. પિન પુ. શશિન્ પુ. જુઓ.
ૌ પુત્ર તે નામે એક દેશ. સોષિા સ્ત્રી જોરિા જુઓ.
જુત્તા પુત્ર ૩૦ તે નામે એક દેશ. પો સ્ત્રીદોરી જુઓ.
ૌર પુત્ર ૨૦ તે નામે એક દેશ. rg પુત્ર ઘરને મધ્ય ભાગ, પેટને મધ્ય કૌટિયા પુત્ર સંન્યાસી, યતિ. ભાગ-કાંઠે, અનાજ વગેરે રાખવાનું શ શ ત્રિટેગી, પાખંડી, કપટી. સાધન, કડી, શરીરમાં રહેલ આમ રિસ્ટ પુત્ર એક જાતને સર્પ વગેરેનું સ્થાન, રાતો કે,
કૃત્ય નવ દુષ્ટ કર્મ.
For Private and Personal Use Only
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कौक्ष
નૌક્ષત્રિ॰ પેટે બાંધેલ અલંકાર વગેરે. તૌક્ષજ ત્રિ॰ કુક્ષિ નામના દેશમાં હાનાર–
થનાર.
જૌોય ત્રિ॰ પેટ ઉપર હેાનાર-થનાર, કુખે આંધેલ તરવાર વગેરે.
નૌક્ષયજ્ઞ પુ॰ કુખે બાંધેલ તરવાર. જૌ પુ॰ કાંકણ દેશ. સૌ પુ॰ ૧૦ કાંકણુ દેશ. યૌન પુ॰ કાંકણુ દેશના રાજા. વીકિ ન૦ ચટ્ટુ ॰ કાંકણ દેશ. ગૌચ પુ॰ ક્રાંચ પર્વત.
..
નૈશ્વરાળ પુ॰ કાર્તિક સ્વામી. કૌસર ત્રિ॰ હાથીનું, હાથીસંબંધી. નૌબ્રાયન પુ॰ જ ઋષિને પુત્ર, જૌકાવની સ્રી બ્રાહ્મણુ સ્ત્રી- બ્રાહ્મણી. કૌમ્ય પુ॰ કુંજ ઋષિતા ગેત્રપુત્ર. કૌન્નિપુ॰ સ્રી કુંજ ઋષિનું સંતાન. હ્રૌટ પુ॰ કુટજ વૃક્ષ. હ્રૌટ ન॰ મિથ્યા કહેવું, જૂહી સાક્ષી. બૈટ ત્રિ॰ સ્વત ંત્ર, જાડું, કપટી, અસત્યવાદી, કૌવિજ ત્રિ॰ માંસ વેચનાર. જૈન પુ॰ કુટજ વૃક્ષ.
શૌટનમાપ્તિ ત્રિ॰ કુટજના ભારને વહેનાર
ઉંચકી લઇ જનાર. કૌન્નિષ્ઠ ત્રિ॰ ભારભૂત કુટજને વહેનારઉંચકી લઈ જનાર.
નૌટતક્ષ પુ॰સ્વતંત્ર એવા સુથાર, હ્રૌટલ્ય 72 કુટિલતા, વક્રતા. ઔટલ્ય વુ તે નામે એક ઋષિ. કૌટસશિન પુ॰ ખાટા સાક્ષી. હ્રૌત્તાઢ્ય ન॰ ખોટી સાક્ષી. ૌષ્ટિ પુ॰ જૂઠ્ઠું ખેલનારાનેા પુત્ર. નૌત્તિષ્ઠ પુ॰ શીકારના સાધન ઉપર જીવનાર, માંસ વેચનાર.
કૌટિહિન્દ ત્રિ॰ શિકારી, લવાર. નૌટિચ ન કુટિલતા, વક્રતા.
૪૪૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कौण्डिनेयक
શૌટિલ્ય પુ॰ ચાણકય મુનિ. જનિન્ય પુ॰ કુટિગુ ઋષિના ગેાત્રપુત્ર. જૌટીય ત્રિ પર્વતનાં શિખરની પાસેના પ્રદેશ વગેરે.
હૌટીર્ય ત્રિ કેવળ, અસહાય, એકલું. સૌટીઅે સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
કૌટુંય ત્રિ॰ કુટુંબના ભરણપોષણમાં ઉપયેાગી દ્રવ્ય વગેરે.
જોડુમ્પિલ ત્રિ॰ કુટુંબનું ભરણ પોષણ કરવામાં મશગુલ.
હ્રૌદ્ય ત્રિ પર્વતના શિખરની સમીપને પ્રદેશ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
હૌસ્થા સ્ત્રી. જાડા માણુસની છેકરી. હ્રૌઢશિય ત્રિ નાના કુહાડાસંબધી. હ્રૌપવિત્ર ત્રિ॰ એક કુડવ જેટલું ધાન્ય
વાવવા યેાગ્ય ખેતર વગેરે, એક કુંડવ જેટલું ધાન્ય સમાય તેવું પાત્ર વગેરે, એક કડવ જેટલું અનાજ રાંધનાર. હોઢયજ ત્રિ॰ કઠોરતા કરવા યેાગ્ય જમીનમાં ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે. કાળપુત્સ્ય પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. જૌનપ પુ॰ રાક્ષસ. ઝૌળપન્ત પુ॰ ભીષ્મ પિતામહ. જૈનપારાન પુ॰ એક જાતના સ. ઝૌન્તુપચિન પુ॰ સામયાગ કરનાર યજમાન. શૌ-પચિન ૧૦ સામયાગ કરનાર યજમાનસંબંધી અયનરૂપ એક સત્ર. જૌન્ડલ્ટ ત્રિકુંડલવાળુ. જૌદ્ધહિન્દ ત્રિકું ડલની પાસેના પ્રદેશ વગેરે.
ગૌન્ક્રાન્નિષ્ઠ ત્રિ કુંડના અગ્નિમાં હોનાર– થનાર વગેરે.
જોહાચન ત્રિ॰ કુંડની સમીપને પ્રદેશ
વગેરે. કૌન્ડિનેચહ્ન ત્રિકુટંડનપુરમાં ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે.
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोण्डिन्य
૪૪૮
कौम्भकारि
fow To કંડિન ઋષિને ગોત્રપુત્ર. ! પ્રદેશ, સ્ત્રીપુરૂષનું ચિન્હ, ચીર, લગેટી, ફિN R૦ કુડિનપુર.
લંગોટ. ૪િ પુ. તે નામે એક મુનિ.
નવત ત્રિલેગેટીવાળું. દિલ્યા પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક કીડે. પૌવા સ્ત્રી વિષ્ણુની ગદા-કૌદકી.
જરથ પુ તે નામે આયુધજીવી સંધ. વેર ઝ૦ કુબેર સંબંધી, કુબેરનું. જળ ન ઠુંઠા હાથવાળાપણું
મારા પુત્ર કુંવારી કન્યાને પરણનાર પુરૂષ, તત ત્રિક્યાંથી ક્યાંથી હોનાર-થનાર. કુમાર, સનકુમારને સર્ગ-સુષ્ટિ.
તરત ત્રિ. ક્યાંથી હેનાર-થનાર. કમર ૨૦ કુમારાવસ્થા, કુમારદશા, આંતુ ૧૦ કુતૂહલ, આશ્ચર્ય, માંગલિક કુમારપણું. હસ્તસૂત્ર, ઉત્સવ, અભિલાષ, ઈચ્છા, નર્મ,
ચમાર - કુમારસંબંધી, કાર્તિક સ્વામી- મશ્કરી, હર્ષ, પરંપરાથી આવેલ મંગળ,
સંબંધી, તરૂણું, કુમારદશાને પામેલ, ગીત વગેરે ભાગ, ભાગકાળ, સુખ.
સનકુમાર સંબંધી, કુમારનું. તા ૧૦ કૌતહળ, આશ્ચર્ય, ઉત્કંઠા,
માપવા કુમારપણું, કુમારદશા. ઉસુકપણું.
કમાય પુછ કુમાર નામના ઋષિનો તોમર પુછે તે નામે એક ઋષિ.
ગેત્રપુત્ર. ૌત્ર પુછ કુત્સ ઋષિને પુત્ર એક ઋષિ.
રિક પુ. ઘણી કન્યાઓને પિતા. ત્ર ૧૦ કુત્સ ઋષિએ જોયેલું વિકૃતિ
માથિ ત્રિ. કુંવારી કન્યાનો પુત્ર. યાગમાં ગાવાનું સામ.
મrી સ્ત્રી જેણે બીજી સ્ત્રી કરી નથી ૌથુમ ત્રિ કથુમ નામની વેદશાખાનો
તેવા પતિની પત્ની. અભ્યાસ કરનાર અથવા તેને જાણનાર.
મારી સ્ત્રી કુમારસંબંધી ચેષ્ટા વગેરે, વાટી પુ. બણમાં કેળાથી ઉત્પન્ન
કાર્તિક સ્વામીની શક્તિ, તે નામે એક થયેલ વર્ણસંકર.
માતૃકા. દ્રવિજન, સંચળ.
કૌમુદ પુત્ર કાર્તિક મહિને. ૌરવી ન૦ કેદી જેમાં થઈ શકે તેવું મુવિ ત્રિ. કુમુદ-રાત્રિવિકાશી કમળખેતર.
સંબંધી, પિયણસંબંધી. ૌદ્રાચા પુત્ર કુદ્ર ઋષિનું યુવાપત્ય. કુવા સ્ત્રી, ચાંદની, ચંદ્રની સ્ના. કાયા પુત્ર કુંદ્ર ઋષિનું યુવાપત્ય.
મુવી સ્ત્રી ઉત્સવ, કાર્તિક માસમાં થતો નઇ ખરાબ નખરૂપ એક રોગ. ઉસવ, ઉપરને અર્થ, કાર્તિકી પૂનમ, ન્સાનિ ત્રિ. કુંતીએ કરેલ વગેરે. આ પૂનમ, દિત્સવા તિથિ. ત્તિ પુ. ભાલે ધારણ કરનાર હો. મુવીચાર પુ. ૧૦ આસ-પૂનમ. જતા સ્ત્રી ભસ્મગંધિની નામે ઔષધિ.
યમુનાથ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. જોર પુ. યુધિષ્ઠિર, ભીમ અને અર્જુન, મુવીર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સાદડ વૃક્ષ.
ક્રીમુવવૃક્ષ દીપવૃક્ષ-દીવાઓને વૃક્ષાકાર. ન્દ્ર ત્રિો મેગરાનું, મોગરાસંબંધી.
કોમો સ્ત્રી તે નામે વિષ્ણુની ગદા. પ ત્રિ. કુવા સંબંધી.
નો સ્રોઉપરનો અર્થ. ફૌજીન ૧૦ અકાર્ય, દુષ્ટ કામ, પાપ, ગુહ્ય મારિ ૩૦ સ્રો. કુંભારનું સંતાન.
For Private and Personal Use Only
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कौम्भकार्य
४४९
कौवेर
સભા પુત્ર કુંભારને કરે.
માનિ ત્રિઘડાની પાસે પ્રદેશ વગેરે. માનિ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ જોયા ત્રિ. કુંભમાં ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે. ૌm ત્રિ. ઘડાની સમીપ પ્રદેશ વગેરે.
રયાળ ત્રિ, શત્રુ પ્રત્યે જેણે પ્રયાણ કર્યું હોય તેના સંબંધી, ૌરવ પુકુરૂ દેશને રાજા. કર ત્રિ. કુવંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે,
કુરવક વૃક્ષસંબંધી. ૌરવાનિ પુત્ર સ્ત્રી કરવંશી. રાજ શ્રી કરસંબંધી સેના વગેરે, કરવંશી સ્ત્રી. જય ત્રિ. કુરુવંશી. શૌચ ત્રિકુરુવંશી. રથ પુરુ કરૂ દેશને રાજા. હત્ય ૬૦ કરત ઋષિનો પુત્ર. ગઢ ત્રિકુરૂ અને જંગલ દેશમાં હોનાર-થનાર.
ગાલ ત્રિઉપરને અર્થ જ ય ત્રિ. કુર અને પંચાલ દેશમાં પ્રસિદ્ધ.
g૦ જોતિષપ્રસિદ્ધ વૃશ્ચિક રાશિ. જ ર૦ કૃમ પુરાણ. કર્મ ત્રિા કાચબા સંબંધી. કૌઢ ત્રિકુળવાન, કુલીન, તંત કુલા
ચારમાં આસક્ત, તંત્રોત કુલાચારને
જાણનાર. કોસ્ટા ત્રિકુળવાન, કુલીન.
૮ય ત્રિ, સલ્ફળમાં ઉત્પન્ન થયેલ, કુળવાન. ઢા પુત્ર દુરાચારિણી સ્ત્રીને પુત્ર.
દિનેય પુ. ભિક્ષુકી સતી સ્ત્રીને પુત્ર. ૌ પુસતી કે અસતી ભિક્ષુકી સ્ત્રીને પુત્ર.
કર પુત્ર વ્યભિચારિણીને પુત્ર. ૌત્રતા ત્રિ. કળથી નામના ધાન્યથી સંસ્કારી કરેલ.
થી ૧૦ કળથી જેમાં થઇ શકે તેવું ખેતર. પુત્ર ૨૦ કુલપુત્રપણું. ૦ પુત્ર જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ કરણપૈકી એક ચર કરણ. ઢાઢ ત્રિકુંભારે કરેલ, કુંભાર સંબંધી. હિત્રિરુકુળ પરંપરાથી આવેલ, પાખંડી. ૌદ્ધિક ન તંત્રશાસ્ત્રોક્ત કુલાચાર, પાખંડ. જસ્ટિજ ઉ૦ કૌલિક મત પ્રવર્તાવનાર શિવ.
જિતર પુશંબરાસુર દૈત્ય. ઢિયનિ ત્રિા વજની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. સિવિલ ત્રિ. વા જેવું. ૌરીન ત્રિપૃથ્વી ઉપર લાગેલ-લીન થયેલ, કુલક્રમથી આવેલ. સ્ત્રીના ર૦ કાપવાદ, ગુપ્તેન્દ્રિય, યુદ્ધ, દુષ્ટ કર્મ, પશુ અને સપનું યુદ્ધ.
સ્ત્રીના પુત્ર પાખંડી, વામમાગી. કૌટી. સ્ત્રી કાકડાશગી વનસ્પતિ. જય ત્રિ- સંકુલમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
g૦ કુળક્રમથી આવેલ કુતરે. યા ત્રિ. કુળવાન, કુલીન.
મરવા સ્ત્રીત્રિપુરા ભૈરવી નામે એક દેવી.. કમrfષક ત્રિઅડદનું સાધન. કારમાંથી ૧૦ અડદ જેમાં નીપજી શકે
તેવું ખેતર, કૌલ્ય લગ્ન સત્કળમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
વટ ર૦ બોરડીનું ફળબર. વિદુર્ણ ત્રિ, વિદાર વૃક્ષની પાસે
પ્રદેશ વગેરે. શૌર ત્રિ. કુબેરસંબંધી, કુબેર જેને દેવ
હેય તે,
૫9
For Private and Personal Use Only
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कौवेर
कौशल्यातनय
-
-
-
-
જા . તે નામે એક ઝાડ. વિશ્વામિત્રને પુત્ર કિ ઉ૦ કુબેરિકાને પુત્ર.
ફિલાનિ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. પર સ્ત્રી કુબેરની દિશા વગેરે.
ફિlyધ ૧૦ ઈન્દ્રધનુષ ધરા કાન્યકુબ્ધ દેશ, કુશદીપ, કનોજ શિત પુત્ર કાગડે. પ્રાંત.
રિવારિ પુત્ર કાગડો. 1 ત્રિ દર્ભસંબંધી, દર્ભનું પવિત્રુ વ. િિાન પુ0 વડુંવિશ્વામિત્રે રચેલાનું ગેરે, દર્ભનું કરેલ.
અધ્યયન કરનાર ૌરાષ્ટ્ર નં૦ કુશળતા, શીઆરી.
વફા સ્ત્રી તે નામે એક નદી, યશોદાની વરા૪િ પુ. શ્રીકુશલાને પુત્ર-પુત્રી. કન્યારૂપે ઉત્પન્ન થયેલી યોગમાયા, પૌરાશિ સ્ત્રીકુશલ પ્રશ્ન, ઉપાયન- દેવીની એક મૂર્તિ, તે નામે શબ્દની ભેટ, નજરાણું.
એક વૃત્તિ. કાજી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
ફિફિાક ઉ૦ શાખોટ નામે એક વૃક્ષ. રય પુત્ર શ્રીરામચંદ્ર.
કરિન પુ. વંદુતે નામે એક દેશ. રાજ્ય ૨૦ કુશલપણું, શીઆરી, ચતુ- રીવાજ R૦ તલ વગેરે ધાન્ય. રાઈ, કુશલતા.
ૌરીદળ ૪૦ ગાનારપણું, નાચનારપણું, રાજા સ્ત્રી શ્રી રામચંદ્રની માતા.
ગાનારાનું તથા નાચનારનું કર્મ. હત્યાના પુત્ર દશરથ પુત્ર શ્રીરામ. કોઇ નઇ રેશમી વસ્ત્ર, રેશમ. કરાચાર પુત્ર ઉપરને અર્થ. જય ત્રિા રેશમનું, રેશમસંબંધી. ૌરાનિ પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર.
કર ત્રિ દર્ભસંબંધી, દર્ભનું. યૌરાણુિત પુત્ર ઉપરનો અર્થ. જરા પુત્ર કુશ ગોત્રને એક છે. ૌરવ ત્રિક કુશાંબ રાજાએ કરેલ.
પુ શારવ જુઓ. શાળી સ્ત્રીકુશબરાજાએ વસાવેલી ! કપિલ ત્રિ. શિવ પુ૦ જુઓ. એક નગરી,
fષો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. રઘેર પુત્ર કુશળરાજાને વંશજ. પતા પુત્ર કુષીતક ઋષિને પુત્ર. થરારા પુત્ર કુશારૂ મુનિને પુત્ર. તિષિાર પુરા કૌષીતકે બનાવેલાનું અને કરિા પુત્ર ઈન્દ્ર, ઘુવડ, ગુગળ, કેળા, ધ્યયન કરનાર.
ખજાનચી, કેષકાર, કેષ બનાવનાર, જીતી સ્ત્રી અગત્ય ઋષિની સ્ત્રી. શૃંગાર રસ, શરીરમાં રહેલી મજા ધાતુ, વિકતા પુત્ર કુલીતક ઋષિને પુત્ર. અશ્વકર્ણ વૃક્ષ, વિશ્વામિત્ર, તે નામે પુરૂ- કર ત્રિ, રેશમી, રેશમનું. વંશી એક રાજા, તે નામે એક સેનાપતિ, ૪ ના રેશમ, રેશમી વસ્ત્ર. તેનામે એક અસુર, પ્રીતિ, સ્નેહ, સર્પ દલિત ત્રિકુક વિદ્યામાં કુશળ. પકડનાર વાદી.
sgવધિ ત્રિ ઉપરને અર્થ ાિાિ પુત્ર દશરથ પુત્ર શ્રીરામચંદ્ર ૌs: ત્રિઠાસંબંધી, પેટ સંબંધી. ૌરાસ્ટ ૩૦ નાળીએ.
રૈના પુત્ર રામચંદ્ર. રિા સ્ત્રી પીવાનું પાત્ર.
કલ્યા સ્ત્રી હૌસાચા જુઓ. ફિરમા પુ. ઈન્દ્રપુત્ર જયંત,અર્જુન, રચાતના પુ રામચંદ્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कौसल्यानन्दन
ઢોલયાન“ન છુ૦ રામચંદ્ર. કૌસલ્યાના પુ॰ રામચંદ્ર. જૌઇલ્યાસુત પુ॰ રામચદ્ર સત્ય પુ॰ જાશય જુએ. હૌસીય ત્રિ વ્યાજસબંધી
www.kobatirth.org
જોશીપ 7 આળસ, તંદ્રા, વ્યાજને ધંધા... હ્રૌલુમ ન॰ ફૂલથી બનાવેલ આંજણુ. કૌતુમ ત્રિફૂલસબંધી. ઢોલુમ્મ પુ॰ જંગલી કસુંએ. સૌનુમ ત્રિ॰ કસુંબાથી રંગેલ, કસુંબાસબંધી.
જામુવિન્દ્ર પુ॰ તે નામે એક યાગ. હ્રૌવ્રુત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ માયાવી, કપટી, વાસ્તુમ પુ॰ વિષ્ણુના વક્ષ:સ્થળમાં રહેનારા એક મણુિ.
હૌસ્તુમ ન॰ એક જાતનું તેલ, તે નામે
એક મુદ્રા.
ઝીન્નુમા પુ॰ વિષ્ણુ. જાનુમક્ષ પુ॰ વિષ્ણુ. નાસ્તુમવાન્ પુ॰ વિષ્ણુ. જીતુમ ચ પુ॰ વિષ્ણુ. ત્ ૨૦ સમ૦ ૩૦ સેટ્ મારવું, મારી નાખવું. ક્મ્યા૦ ૧૦ સ૦ સે મારવું, મારી નાખવું. શમ્ રિવા ૫૦ ૬૦ સેટ્ પ્રકાશવું, દીપવું, કુટિલતા કરવી.
સ્ ૨૦ રમ૦ ૧૦ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. શમ્ સ્વા॰ ૧૦ અ॰ સ દીપવું, પ્રકાશવું, વચ્ સ્વામ॰ સેટ્ દુર્ગંધ મારવી, ભીના થવું, શબ્દ કા. ચિત્ ત્રિ શબ્દ કરનાર, દુર્ગંધ મારનાર, ભીનું થનાર.
મર્ સ્વા૰૧૦૦ સેટ કુટિલતા કરવી. ચ ત્રિ॰ પ્રજાપતિના હિતનું, બ્રહ્મદેવનાહિતનું સ્વાન્ત્ શ્રી. એક જાતનું શ્રેખડ-ધાસ. અંગ્ સ્વા॰ ૫૦૧૦ મેટ્ટ પ્રકાશવું, પ્રકાશીત કરવું.
४५१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋतुस्पृश्
જ્જ પુ॰ એક જાતનું ઝ.ડે, કેરડાનું ઝાડ, ન્યાતિષપ્રસિદ્ધ તે નામે એક ચેગ.
૨ ૩૦ ૬૦ કરવત. પ્રાચજીર્ પુ॰ કેવડાનું ઝાડ,
ચ પુ॰ કેવડાનું ઝાડ. ચપત્ર પુ॰ ઉપરના અ. ચપાવું પુ॰ કાચંડા, કાકીડા. ચાર પુ॰ ઉપરના અ.
પૃષ્ઠો સ્રી. એક જાતનું માછલું. વનવ્યવહાર પુ॰ લીલાવતી ગ્રંથમાં પ્રસિદ્ધ એક ગણિત.
થવા સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ,
ળ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી.
૬ પુ॰ ઉપરનેા અર્થ, કેરડાનું ઝાડ, કરપુત્ર અસ્ત્ર, કરવત. જર ત્રિદીન, ગરીબ. જીન્દુ પુ॰ તે નામે એક મુદ્દ. ઋતુ પુ૦ પશુધનના સ્તંભસહિત સામસાધ્યુ યજ્ઞ, સંકલ્પ, બ્રહ્માના માનસપુત્ર ઋષિ, એક જાતના વૈશ્વદેવ, વિષ્ણુ, રૂચિની અધિકતા, પ્રજ્ઞા, સ્તવન વગેરે કર્મ, ઇન્દ્રિય, ઋતુર્ ૩૦ જૈન, ઋતુચ્છત ત્રિયન ક્રિયામાં કુશળ. તુરીષદ્ર પુ॰ પ્રાણાયામ. તુર્ પુ॰ અસુર, નાસ્તિક. ઋતુણ્િ પુ॰ ઉપરના અર્થ. તુત્તિન પુ॰ શિવ. તુપા પુત્રેાડે.. ઋતુપુરુષ પુ॰ વિષ્ણુ, યજ્ઞવરાહ. તુમ પુ॰ કર્મ પૂર્ણ કરનાર, તુમુત્ પુષ્ટ દેવ તુરાન્ પુ॰ અશ્વમેધ યજ્ઞ, રાજસૂય યજ્ઞ, સુવિચિન ત્રિ॰ પોતાના યજ્ઞફળને
બીજાનું ઠરાવીને તેની પાસેથી ધન લેનાર. ઋતુસ્થતા સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. ઋતુપુરા ત્રિ॰ ઇન્દ્રિયને સ્પર્શ કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋतूत्तम
- - - -
- -
- -
-
- -
-
- -
-
- -
- -
-
-
-
-
-
-
રામ પુત્ર રાજસૂય યજ્ઞ.
વર્થ યજ્ઞ માટેનું. કાત્યાદિ પુન પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. કવીશ્વર ૧૦ કાશીમાં ક્રતુ મુનિએ સ્થાપેલું
એક શિવલિંગ. જિલ્ સ્વ૫૦ સ સેટ મારવું, ઠાર મારવું.
શુ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સદ્ હર્ષ પામવે,
આનંદિત થવું. સાથ પુત્ર તે નામે જનક રાજાને એક પુત્ર વાચન ન મારવું, મારી નાખવું, છેદવું, કાપવું. રાશન પુ. તે નામે એક દાનવ, થના પુત્ર ઉટ. થના ૦ ઉંટડી. ચરિા પુત્ર વદુ તે નામે એક દેશ. કથા પુત્ર વ૬૦ ઉપરને અર્થ. ચંદુ વાત છે કે રડવું, વિકળ થવું છે
બોલાવવું. ૨૦ મનુ રડતાં રડતાં પાછળ જવું, મિક્સીમે રહી શત્રુ વગેરેને બેલાવવા. ગા+બોલાવીને રડવું. સમન્ના સારી રીતે બેલાવીને રડવું-વિલાપ કરે. રિજેવું નામ હોય તે શબ્દોચ્ચાર કરે. + સ્તુતિ કરવી. વિવિશેષ કરી આક્રંદ કરો. સમ + સારી રીતે આક્રંદ કરે. ૬ સ્વામાત્ર સે વિકળ થવું. અનુ+ પાછળ જવું.
તૃ ત્રિજનાર, ક્રમણ કરનાર. કાજુ ૩૦ ૪૦ સે.નિરંતર શબ્દ કર. રજન ન શોક વગેરેથી આંસુ આવે
તેમ રડવું, પિક મૂકી બેલાવવું, રડવું. રાજન પુત્ર બિલાડે. રાની સ્ત્રી, બિલાડી. કારિત ત્રિવ રહેલું, સદન કરેલ, બુમ
મારી બોલાવેલ. રાતિ ૧૦ ર R૦ જુઓ.
સ્વામાત્ર 40 સે કૃપા કરવી. ત્રમ્ ખ્યા. g૦ ૧૦ સે ગમન કરવું, જવું,
ચાલવું. તિઓળંગવું. વિ+હિ+ વિપરીત રીતે ઓળંગવું. સFતિસારી રીતે ઓળંગવું. અત્યંત એળંગવું. કનુ પરિપાટી પૂર્વક ઓળંગવું. ગા+ ખસવું. મિસામે જવું. વખસવું, હિંસા કરવી. અનુવપાછળ જવું, પ્રવેશ કરે.મા+બલાત્કારે દબાવવું. + ઉદય પામવો. કનુ++ઉંચે જવું, પાછળ જવું. વિ8+ વિપરીતપણે અને વિશેષે કરી ઉલ્લંઘન કરવું. આરંભ કરે. નિ+અત્યંત ઓળંગવું, અવશ્ય ક્રમણ કરવું. અનુકનિ+અનુક્રમ કર. નિઅથવા નિકનીકળવું. પરાત્પરાક્રમ કરવું, બલાત્કારે દબાવવું. પfભમવું, ફરવું. સરિસ્સારી રીતે વીંટવાના આકારે તરફ જવું. પ્રારંભ કરે. ઝરિસ્મૃતિરૂપે ઓળંગવું, પાછા ફરવું. વિ+ પગે ચાલવું. અધિક પરાક્રમ કરવું. નિરુવિકવિશેષે કરી નીકળવું. તમને એક સ્થળે રહેલાને અન્ય સ્થળે લઈ જવું. અનુસ-અનુરૂપે અથવા અનુક્રમે સંક્રમણ કરવું. ઉપ+સ+સમીપમાં સંક્રમણ કરવું. પ્રતિસમક્ઝતિકૂલ સંક્રમણ કરવું,
પાછા ફરવું. aw g૦ પગ હલાવવા, ગ, અર્થની નિયતપણે પૂર્વાપર સ્થિતિ, દમ, અનુક્રમ, પરિપાટી, ગમન કરવું, કલ્પાનુકાન, સામર્થ્ય હતુક વ્યાપાર, આક્રમણ કરવું, ચઢાઈ કરવી, વેદની સંહિતાને અનુસરતા પાઠથી વિલે-પાઠ, વિષ્ણુ, યથાયોગ્ય
સ્થાપવું. ન નવ કાદવ. રામ ત્રિ. વેદપાઠમાં ક્રમપાઠનું અધ્યયન
For Private and Personal Use Only
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
क्रमजटा
www.kobatirth.org
કરનાર-જાણનાર, ગમન કરનાર, જનાર, અનુક્રમસબંધી. માટા સ્ત્રી૦એક પ્રકારને વેદપાઠ. નિતૂ છુ॰ તે નામે એક રાજા. મળ્યા શ્રી॰ ગ્રહોના સ્પષ્ટાધિકારમાં કહેવામાં આવેલી એક જ્યા.
મળ પુ॰પગ, તે નામે યદુવંશી એક રાજા. મળ ૬૦ ગમન કરવું, જવું, પગલું ભરવું. મ૬૪% પુ૦ તે નામે એક વેદપાઠના
પ્રકાર.
મવીશ્વર ૩૦ ‘સક્ષિપ્તસાર' નામે એક વ્યાકરણ કરનારા વિદ્વાન.
મપ૬ પુ॰ એક પ્રકારને વેદપાઠ. મપાર્ ૩૦ તે નામે એક પ્રકારના વેદપાઠ. પૂર્ણ પુ॰ તે નામે એક ઝાડ.
મમળ ત્રિ॰ ગતિ કરતું, આગળ જતું. મયાન પુ॰ અનુક્રમે ચેાગ. કામરાન્ અન્ય ક્રમે ક્રમે.
*મસંપ્રદ પુ॰ તે નામે એક ગ્રંથ. મસમે પુ॰ તે નામે એક ગ્રંથ. માવત ત્રિ॰ ક્રમથી આવેલ, કુળપર પરાથી ઉતરી આવેલ, પિતા વગેરેના ક્રમથી પ્રાપ્ત થયેલ.
માગતતા સ્ત્રી ક્રમે આવેલાપણું. મળતત્વ ૬૦ ઉપરના અ. મવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણું.
માયાત પુ॰ માત જુએ. મિ પુ॰ કૃતિ જુએ. મિલ ત્રિ॰ માત જુએ. મિજ ત્રિ॰ ક્રમે વનાર, ક્રમવાળું . મિhટા 7૦ વાવડિંગ, ચિત્રાંગ વન
સ્પતિ, ઉંબરા.
મિત્ર ન॰ વાવડીંગ.
મિત્ર ત્રિકૃમિને નાશ કરનાર. મિન ન॰ અગર્ ચંદન.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨
શ્રૃમિના સ્ત્રી॰ લાખ.
મિતુ ત્રિ॰ ગમન કરનાર, જનાર. મિરાજુ 7॰ વાવડીંગ. મુ પુ॰ સેાપારીનું ઝાડ, મુજ પુ॰ એક જાતના લેધરનું ઝાડ, સેાપારીનું ઝાડ, બ્રહ્મદાર વૃક્ષ, એક જાતની મેથ, કપાસનું ઝાડ. મુજ ૧૦ કપાસી, કપાસના ઝાડનું ફળ. મુરુ ૧૦ સેપારી. મુળી સ્ત્ર॰ સેપારીનું ઝાડ.
afer
નેતર ત્રિ॰ ક્રમ નામના વેપાર્ડના પ્રકારથી ભિન્ન.
For Private and Personal Use Only
મેરુ પુ॰ ઉંટ. મેરુ પુ॰ ઉંટ. મેતી સ્ત્રી. ઉંટડી. મેલો ટ્વી॰ ઉંટડી. મૌદેન પુ॰ બળદ, ચ પુ॰ ખરીદવું, વેચાતું લેવું. યીત ત્રિ॰ વેચાતું લીધેલ યા ૧૦ચ જુએ. નિયમ પુ॰ વેચનાર અને વેચાતું લેનારની વચ્ચે થયેલા કાઇ એક નિયમ. યહેલ્થ ન૦ વેચાણું ખત. વિય પુ॰ ટ્વિન વેચવુ' અને વેચાતું લેવું, લેવડદેવડ–વેપાર. પ્રવિયાનુરાય ૩૦ વેચવામાં અને
ખરીદવામાં પશ્ચાત્તાપ. વિચિત્ર પુ॰ વેપારી-વેચવા . ખરીદવાના ધંધે! કરનાર, લેવડ દેવડ–વેપાર. વિચિન પુ૦ ખરીદનાર અને વેચનાર. કાશીનેં ન॰ કિલ્લા વગેરેને કાંગરે, યાદવિા સ્ત્રી વેચાતું લેવું ન લેવુ. યાજ ત્રિ॰ વેચવા યોગ્ય, કરીયાણું, જ્યારૌઢ પુ॰ દુકાન, બજાર. ચિત્ર ત્રિ. લેનાર.
વિચિ જીએ, વેચાતું
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ऋयिन्
জিরিস্তু
રારિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ર જિ. ખરીદનાર ખરીદે એવી બુદ્ધિથી
દુકાનમાં મૂકેલ વસ્તુ વગેરે. રાવલ ત્રિસ્તુતિ કરનાર. રાવળ ૧૦ શબ્દ કરે. રજિજુ ત્રિક રાક્ષસ વગેરે. રાવિન્ ૧૦ માંસ. શ્રય લ૦ કાચું માંસ.
થયાતના પુત્ર મૃગ, હરણ, પ્રથમુર પુછે રાક્ષસ, એક જાતને મૃગ. | રળમુક ત્રિક માંસાહાર કરનાર.
થાત્ go રાક્ષસ, મુડદાં બાળનાર અગ્નિ,
એક જાતને મૃગ. કચર્િ ત્રિમાંસાહારી.
ક્યાર પુછે રાક્ષસ, મુડદાં બાળનાર અગ્નિ,
એક જાતને મૃગ. ચાર ત્રિ. માંસ ભક્ષણ કરનાર. પ્રાથરિન ત્રિઉપરનો અર્થ. કરા નામપાતુકમ સે હૈ કૃશ કરવું,
દુર્બળ કરવું. કરત ત્રિવ દુર્બળ કરેલ, પાતળું કરેલ. ગરિમન પુરુ કૃશપણું, દુર્બળપણું રાપ્તિ ત્રિઅત્યંત કૃશ, અતિદુર્બળ. કરાય ત્રિ. ઉપરના અર્થ = = ગતિ કરનાર, જનાર, ઓળંગનાર. કવિ ત્રિ, કરવતથી વહેરીને જીવન
ચલાવનાર. રથ પુત્ર રાહુ ગ્રહના અવતારરૂપ તે નામે
એક રાજા, રામને સેનાપતિ તે નામે એક વાનર, તે નામે એક નાગ. રાણ પુ. મારવું, મારી નાખવું. કાન્ત પુ ઘડે. રાત નો પાદ ઈન્દ્રિય, પગ, ગમન કરવું,
જવું, ઓળંગવું, ગમન કર્મ રાત ત્રિગમન કરેલ, ઓળગેલ, વ્યાપ્ત
કરેલ, દૂર ગયેલ, ભૂતકાળમાં વીતેલ, ફેલાયેલ.
વાતરિન ત્રિો ભૂતકાળ વગેરેને જેનાર,
સર્વજ્ઞ. રાન્તિન ન. સર્વજ્ઞ–પરબ્રહ્મ. રાન્તિા સ્ત્રી ઘેાડી, બહતી નામે વનસ્પતિ.
ત્તિ સ્ત્રી ગમન કરવું, જવું, ધ વગેરેની ગતિ, સૂર્યને ફરવાના માર્ગ, - કાંતિવૃત્ત, પગલું ભરવું. ચારિતક્ષેત્ર ૧૦ તિષપ્રસિદ્ધ અપમ
ક્ષેત્રાકાર પદાર્થ કારિતા સ્ત્રી કાંતિવ ક્ષેત્રમાં રહેલ
અક્ષક્ષેત્રને એક અવયવ. નિપાત પુત્ર વિષુવત અને ક્રાંતિવલયનું
એકત્ર થઈ જવું. રામપ૪ ૧૦ જાતિવર જુઓ.
નિતથી ૧૦ ઉપર પ્રમાણે. નિત્તવૃત્ત ૧૦ ક્રાંતિ વલયના આકારનું વૃત્તક્ષેત્ર. નિતના નવ ગ્રહોની એક સરખી
ક્રાંતિ–ગતિ. કાન્તિસૂત્ર ૧૦ ક્રાંતિઓને સૂત્રાકાર એક
-જે ધ્રુવને સ્પર્શ કરનાર હોય છે. જાનુ પુ. પક્ષી. રમત ત્રિગમન કરતું, ઓળગતું, જતું.
એ ત્રિા ખરીદનાર, ખરીદ કરી પિતાની આજીવિકા ચલાવનાર. વન ત્રિો ગમન કરનાર, જનાર. કિમિ ઉ૦ કૃમિ, શુદ્ર જંતુ જૂ વગેરે, તે
નામે એક રેગ. શિમિરાટ પુરુ કૃમિટ જુઓ. બ્રિજામિત્ર પુ. વાવડીંગ. વિમિ ત્રિ. કૃમિને નાશ કરનાર. બ્રિામિણ સ્ત્રી સેમરાજી નામે વનસ્પતિ બિમિક ૧૦ અગર ચંદન. પ્રિમિન સ્ત્રી લાખ શિfમાગુ વાવડીંગ, રાતાં ફૂલવાળું
એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શિમિરાત્ર
क्रोडनक
શિમિરાજા એક જાતનો દુર્ગધી ખેર. ! વિલાયત પુત્ર ક્રિયાના આશ્રયવાળો–કર્તા. તિમિરૌઢ ૫૦ રાફડે.
પ્રિયાવરન ત્રિો સાક્ષી વગેરેના પ્રમાણથી પ્રિય પુત્ર મેષ રાશિ.
પરાજય પામેલો વાદી કે પ્રતિવાદી. રિયા સ્ત્રીઆરંભ, પ્રાયશ્ચિત્ત, શિક્ષા, શિrafકન ત્રિ. વાદી, ફરીઆદી.
પૂજા, વિવાદના વિચારનું અંગ એક રિયાવિશેષ ૧૦ ક્રિયા સાથે સંબંધવાળો સાધન, સામ વગેરે ઉપાય, ન્યાયાદિમત- હે ઈ તેના વિશેષણ તરીકે ભાસ પદાર્થસિદ્ધ ઉલ્લેપણુ વગેરે કર્મ, વ્યાકરણમતસિદ્ધ ક્રિયાવિશેષણ અવ્યય. ધાતુનો અર્થ, ચેષ્ટા, ચિકિત્સા, અનુષ્ઠાન, કે શિવાર સ્ત્રી જગતની ઉત્પત્તિનું સાધન કામ કરવું તે, શ્રાદ્ધ, શૌચ, પ્રગ.
એવી પરમેશ્વરની શક્તિ. જાહs ત્રિક્રિયાશાસ્ત્ર, ચિકિત્સાના રિવારમfમહાપુ વારંવાર ક્રિયા કરવી તે. અંગરૂપ ક્રિયાઓ.
રિવારના ૧૦ ક્રિયાના અંગરૂપ સ્નાન, શિયાર ત્રિ. ક્રિયા કરનાર, કામ કરનાર એક પ્રકારની સ્નાનવિધિ. દિવાકર ૫૦ અભ્યાસ કરનાર ને શિષ્ય. વિધિ ૧૦ કર્મેન્દ્રિય, ક્રિયાની સાક્રિયા પુલ ઉપરને અર્થ.
ધનરૂપ ઈન્દ્રિય-હાથ-પગ-વાણું વગેરે. રિયાવર જિ. ક્રિયા કરનાર, કામ કરનાર. કિવિ ઉ૦ કુ, તે નામે એક અસુરશિયાદિન ૩૦ પાંચ પ્રકારના હીન
કિવિ પંચાલ દેશ. પ્રતિવાદીમાંને એક પ્રતિવાદી.
દિવિ ત્રિકર્તા, કરનાર, હિંસક રિલાયનિા સાક્ષી
મિયિન ત્રિ. હિંસક શિયfire go ચતુષ્પાદ વ્યવહારમાં સાધ્ય
કી ૦િ ૩૫૦ ૫૦ લે વેચાતું લેવું, અર્થના સાધનરૂપ ત્રીજે પાદ.
ખરીદવું. અપકકિંમત વગેરે આપીને વશ વિસાવ ઉત્પત્તિ વગેરે કર્મફળ,
કરવું. મમિક્લક્ષ્યમાં રાખીને વેચવું. + યજ્ઞાદિથી થનારું પુણ્ય પાપાદિ ફળ, ક્રિયા
ધન વગેરેથી વશ કરવું. માડું ખરીજન્ય ફળ.
દવું. ૩૬+સમીપમાં ખરીદવું.
નિચવું, ત્તિ સ્ત્રી વારંવાર ક્રિયા કરવી તે. ક્રયને યોગ્ય કીંમત આપવી. નિણ+ વુિvમ પુછે આ ખેતરમાં જે ઉત્પન્ન વેચવું, ક્રયને યોગ્ય કીંમત આપવી. રિ+
થાય તેમાંથી આપણે બન્નેને ભાગ અમુક નિયતકાળ સુધી પગાર આપી એ નિયમ કરી ખેડવા માટે બીજાના રાખવું. વિવેચવું.સમૂ+સારી રીતે ખરીદવું. ખેતરને સ્વીકાર.
ત્ર ત્રિ ખરીદનાર, વેચાતું લેનાર. શિયાળg૦ તપસ્વાધ્યાય-ઈશ્વરધ્યાનરૂપ હું ખ્યા ૫૦ ૫૦ લે રમવું, ખેલવું.
કેગના ઉપાયની ક્રિયા, ક્રિયા સાથે સંબંધ. જીતુ વા. માત્ર મલેટ રમવું, ખેલવું. શિયાઈ ત્રિ. કર્તવ્ય વિધિને સમજાવનારું ત્રાટ પુ. મશ્કરીમાં હસવું, મશ્કરી કરવી. વેદ વગેરેનું કઈ વાકય.
રોડ ત્રિક્રીડા કરનાર, ખેલનાર, રમનાર. જિવાઈ ત્રિ ક્રિયા જેનું પ્રયોજન હેય વીલ પુત્ર દ્વાર પર ઉભો રહેનાર, સેવક. તે, ક્રિયા માટેનું.
ડત ત્રિ. ક્રીડા કરતું, રમતું, ખેલતું. રિયાવ ત્રિ ક્રિયાવાળું, ક્રિયા કરવામાં હન ન રમત, ક્રીડા, ખેલ, રમવાનું સાધન. આસા .
હના ૧૦ રમવાનું સાધન.
For Private and Personal Use Only
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
क्रीडनीय
જોડનીય ત્રિ રમવા યાગ્ય, રમવાનું સાધન. જોઢમાન ત્રિ॰ ઝીક ્ જુએ. ક્રીડા હી રમત, ખેલ, મશ્કરીમાં હાંસી. ક્રીડાત ન॰ રમવાની ઉત્કંઠા ક્રીડાતાજી પુ॰ સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ તાલ. જીલાનારી ી રમત માટે રાખેલી વેશ્યારૂપ સ્ત્રી.
ક્રીડાવાન ન॰ પુષ્પથ-નાની ગાડી-ખેલગાડી.
४५६
ઝીડારત્ન 7૦ મૈથુન-વિષયસેવા. શ્રીહાથ પુ॰ શ્રીદાયાન જુએ. શ્રીદામ પુ॰ રમતને આરંભ. શ્રીહાલાતજ ન॰ તે નામે એક ઉપરૂપક. ોડાવત ત્રિં રમતું, રમત કરતું. શ્રીદ્ધિ ત્રિ॰ ક્રીડા કરનાર, રમનાર. શ્રીહિન્દુ ત્રિ॰ ઉપરના અ શ્રીહિન પુ॰ તે નામે એક વાયુ. શ્રીહિન ત્રિ॰ ક્રીડા કરવાના સ્વભાવવાળુ’. શ્રીજુ ત્રિ॰ ક્રીડા કરનાર, રમત કરનાર. શ્રીત ત્રિ॰ ખરીદેલ, વેચાતું લીધેલ. જીત ન॰ ખરીદવું, વેચાતું લેવું. શ્રીત પુ॰ વેચાતા લીધેલ છે.કરે. જોતજ ૩૦ ઉપરના અ
શ્રોતાનુરાય પુ॰ મનુએ કહેલા અઢાર્ વિવાદે પૈકીના એક વિવાદ. ીતાપ૪૨ળ ૬૦ વેચાતું લીધેલ હરી લેવું તે. ઝુકર્પુ॰ હંસ પક્ષી, એક જાતના બગલા, તે નામે એક પર્વત,
યુર્ શ્રી॰ હંસલી, એક જાતની બગલી. ત્ર્ય પુ॰ એક જાતના બગલા, હંસ, ક્રૌંચ પત.
જ્જા સ્ત્રી એક જાતની ખગ†, હંસલી, એક જાતની વીણા.
તુરા॰ ૧૦ ગ્॰ સૅટ્ ડુબવું, ડુબી જવું, ઘટ્ટ થવું.
ાથ ક્યા॰ પૂ૦૧૦ સર્પ હિંસા કરવી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्रूरगन्ध
મુખ્ ાિ ૧૦ ગ॰ નિર્ ક્રોધ કરવા, કાપવું.
યુવ્ સ્રો॰ ક્રોધ, કાપ.
યુદ્ધ વિ॰ ક્રોધાયમાન થયેલ. યુમિન ત્રિ॰ ક્રોધવાળું', કાપવાળુ. સુધા સ્ત્રી ક્રધ, કાપ.
દુષ્કૃત્ ત્રિ॰ ક્રોધ પામતું, કાપાયમાન થતું. પ્રર્ વા૦ ૧૦ અ૰ સ્ કુટિલતા કરવી, અલ્પ થવું, ઘેાડુ' થયું.
જ્ યાતિ૰૧૦ ૩૦ સેટ્ કલેશ પામવે, ભેટવું.
વ્રુક્ષુ ત્રિ॰ સર્વત્ર ગમન કરવાના સ્વભાવવાળું. કુમુજ પુ॰ સાપારીનું ઝાડ, ઋગ્ સ્વા॰૧૦ અનિટ્ રડવું, ૪૦ એલાવવું, આક્રાશ કરવા સ॰ અનુદયા કરવી, પાછળ રડવું. આ + અપ્રિય કહેવું. પર્ + ઉંચેથી ખેલાવવું, માટેથી રડવું ૩૧ઋષકા દેવા. શ્ર્વન પુ॰ શિયાળ. શ્વની શ્રી શિયાળજી. છુટ ન રડવાના શબ્દ
ટ ત્રિ॰ રડેલ, ખેલાવેલ, મારેલ, ગાળા દીધેલ, ખરાબ ખેલેલ.
દ્ ક ધાતુ જુઓ. પ ત્રિ॰નિર્દય, ક્રૂર, હિંસક, કઠિન, કડૅાર, ઉગ્ર, ધાતકી.
ર પુ॰ વિષમ રાશિ, ક્રૂર ગ્રહ, રાતી કરેણ, બાઝ પક્ષી, કઇંક પક્ષી, કાળા ધતુરા. ૬ ૬૦ પૂર્વાફાલ્ગુની, મઘા અને ભરણી
નક્ષત્ર.
જર્મન ત્રિ હિંસક કર્મ કરનાર, નિર્દય,
ધાતકી.
જર્મન પુ॰ કડવી તુંબડીને વેલે. જોટ ત્રિ ધાતુ વગેરેની વિષમતાને લીધે જેને કાઠે ધણે!જ ભારે હાયબધાયલા હાય.
રચય પુ॰ ગંધક,
For Private and Personal Use Only
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्रूरगन्ध
४५७
क्रोधनीय
રાજ ત્રિતીર્ણ ગંધવાળું રાજધા સ્ત્રી તીણકંટકા નામે વનસ્પતિ, સત્ય ન કૂરપણું, નિર્દયતા, ઘાતકીપણું. પૂરતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. કર ત્રિવે ક્રૂર દૃષ્ટિવાળું, ચાડીયું, ખળ,
લુચ્ચું. રજૂ ૫૦ મંગળ ગ્રહ, શનૈશ્ચર ગ્રહ.
શ્રી ક્રૂર ગ્રહ વગેરેની દૃષ્ટિ. ભૂપૂર્તિ ૩૦ કાળો ધંતુરે.
પ્રસારન ત્રિકૂરને પણ પ્રસન્ન કરનાર-ભક્ત-સેવક. જૂનtifવન go એક જાતને કાગડે.
રાવળ . એક જાતની કાગડી. પ વન પુ. મંગળ ગ્રહ, શનિ ગ્રહ.
જોવા ત્રિકૂર નેત્રવાળું. પરવર ત્રિકર્કશ અવાજવાળું, કઠોર
સ્વરવાળું. જ સ્ત્રી રાતી સાટોડી, ક્રૂર સ્ત્રી, દૂતિ ક્રૂર આકૃતિવાળું. કાતિ પુરાવણ. રાતિ સ્ત્રી, કૂર એવી આકૃતિ. ક ૧૦ દાઢી. કતિ ફ્રેંક એ કોઈ પક્ષી વગેરેને
અસ્પષ્ટ શબ્દ. શનિ ત્રિ. ખરીદનાર. જેતા ત્રિખરીદ કરવા યોગ્ય. કેન્દ્ર ત્રિક ખરીદનાર.
ય ત્રિવખરીદવા યોગ્ય. ૌદિત ત્રિવાયુ જેને દેવ છે તેવું હવિષ
વગેરે. જૈવ્ય કિવિ દેશને રાજા–પંચાલ દેશને
રાજા. જોએ પુ. કૈલાસ પર્વત, ક્રૌંચ પર્વત.
ચારા પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ર૪ ૬૦ ભુંડ, વરાહ, ઝાડની ગફલ, ઘન | થયેલ છાતીને મધ્યભાગ, ઘડાની છાતી,
૫૮
ઉત્તરમાં આવેલું એક ગામ, વારાહીકંદ વનસ્પતિ, શનિ ગ્રહ. કોડ ન બે ભુજાની વચ્ચેના ભાગ.
હેલા સ્ત્રી વારાહીકન્દ વનસ્પતિ. રોહતા સ્ત્રી પૃથ્વી. કોડવરણ પુ. કાચબે. રોડ બ્રો. મહાશ્રાવણિકા નામે વૃક્ષ.
પર ન વચમાં મૂકેલું પત્ર-પાનું. શોપ ત્રી, રીંગણી વનસ્પતિ. રાપર 9. કાચબો. કહપુરણી સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. થોડી સ્ત્રી બે ભુજાની વચ્ચે ભાગ. કાકાન્નેિ પુત્ર કાચબે.' , હરિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણું કરી સ્ત્રી, ભુંડણી, ભુંડણ, વારાહીકંદ
વનસ્પતિ. કરી ર૦ આલિંગન કરવું, ભેટવું.
ત્તિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. રીમુવ પુગેડે જનાવર. જોડીમુલી સ્ત્રી, ગેંડી.
છા સ્ત્રી મેથ. શોક પુત્ર હણવું, હિંસા કરવી. ટોપ પુ. ક્રોધ, કેપ, પારકે અપકાર કર
વાની મનોવૃત્તિ, શોધ પુત્ર તે નામે એક વર્ષ પત્ત ત્રિક્રોધ કરનાર. ધત પુત્ર પરમેશ્વર, શોધક ત્રિ. ક્રોધથી ઉત્પન્ન થનાર. ધન પુમેહ. ધન ૦િ ક્રોધી સ્વભાવવાળું. ધન પુત્ર ગર્ગને શિષ્ય-કૌશિકને પુત્ર,
તે નામે એક વર્ષ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ ભૈરવ. રાધના સ્ત્રી કે ધી નાયિકા, ક્રોધી સ્ત્રી. વિનય ત્રિો ક્રોધ કરવાને યોગ્ય. ધનીર ૧૦ દુઃખ, પીડા.
For Private and Personal Use Only
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्रोधमूच्छित
कलंदू
કોષકિત ત્રિ. કોધથી ધમધમી ઉઠેલ, લાંગલી-વનસ્પતિ. કપાયમાન થયેલ..
૪ go એક જાતને બગલે, હિમાકોષકિત ૫૦ચેર નામે સુગંધી દ્રવ્ય. લયની પડોશને એક પર્વત, તે નામે ધવન ત્રિ. ધ વધારનાર,
એક બેટ, તે નામે એક અસુર, ટીટેડ શોધવા પુત્ર તે નામે એક અસુર પક્ષી, જૈન તીર્થંકરનો તે નામે ધ્વજ, ધન પુત્ર વિષ્ણુ
તે નામે એક રાક્ષસ. કોપન ત્રિક્રોધને નાશ કરનાર, ચાર પુછે કાર્તિક સ્વામી. પતૃ ત્રિઉપરને અર્થ
રજપરા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ત્રપgિ૦ તે નામે એક અસુર.
અપલી સ્ત્રી તે નામે એક તીર્થ રોષભર ત્રિજેથી ક્રોધ થાય તે. અપુર ૧૦ તે નામે એક શહેર. રોષભર પુક્રોધની ઉત્પત્તિ.
ચકચ કચ ઊંચપક્ષીની પેઠે બાંધીને. કપાછુ 7િ૦ કેધી.
કબ્ર માનસરોવરમાં રહેલા હું શોધિન ત્રિ. ધી.
સેને નીકળવાનું ક્રાંચ પર્વતમાં રહેલું રોરા પુત્ર રડવું, બેલાવવું, મુહૂર્ત, ૮૦૦૦
એક બાઉં. હાથનું માર્ગનું માપ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ રૂ કાર્તિક સ્વામી, પરશુરામ. પટેલ.
ચઢવા પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. કરાતષ્ઠિ પુત્ર ઢક્કા-નગારું.
શિવત્વ તે નામે એક પર્વત. ૌરાન ત્રિરડતું, બોલાવતું.
અતિ ત્રિ ક્રેચ પક્ષીવાળું સરોવર વગેરે. શ નિ પુત્ર ઢક્કા-નગારૂં.
ૌઆ ત્રી, એક જાતની બગલી. કારણુજ ૧૦ બે દેશ.
સાહન ૧૦ કમળનો-મૃણાલ, કમળરવિન ઝિ૦ શબ્દ કરનાર.
બીજ, પીપર. ૬ ૬૦ શિયાળ, ગધેડે, યદુવંશી રાજા.
ચાની સ્ત્રી કમળબીજ. કોદુ શિયાળ, ગધેડે.
ચારણ ૧૦ દંડકારણ્યની પાસેનું વન. દુપુરિક સ્ત્રી તે નામે એક વ- કૌરતિ ૩૦ કાર્તિક સ્વામી, પરશુરામ. નસ્પતિ-વૃત્તિળ, નોમિ.
શારિ ૫૦ ઉપરનો અર્થ. દુહા શ્રી. ઉપરનો અર્થ
ૌ શ્રી. કૌચક્ષિણી. દુર્ણ પુછે તે નામે એક ગામ. ૌર્ચ ૨૦ કૂરતા, નિર્દયતા, ઘાતકીપણું. દુરિારજૂ ન તે નામે એક વાતરોગ, ૌરાતિ ત્રિ. સે ક્રોશ સુધી જનાર, દુર પુતે નામે એક ઋષિ. સે ક્રોશથી આવનાર ભિક્ષ વગેરે. દુપુછાત્રી સુપુ૭િ જુઓ. વાયuથ પુત્ર ક્રોબ્સ ગેત્રમાં ઉત્પન્ન પુછો સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે.
થયેલી સ્ત્રીને પુત્ર. મોટુ0 g૦ ઇંગેરીયાંનું ઝાડ. કૌટું િg૦ ક્રોબુક ઋષિને પુત્ર, તે નામે
fકના સ્ત્રીક્રિપળ વનસ્પતિ. એક ઋષિ. કોન્ટેક્ષ પુ. ધોળી શેલડી.
જ ગુ મ. લ૦ લે મારવું, વધ કરે. sણી શ્રી. શિયાળવી, ગધેડી, ઘેળું ભેય- { સ્વ. ૫૦ ૪૦ સેટ મારવું, વધ કરો. કહળું, કાળી વિદારી નામે વનસ્પતિ, વન્દ્ર ખ્યા ૫૦ સેટરડવું, મ બોલાવવું, ૩૦
For Private and Personal Use Only
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४५९
क्लेश
જ રિ મસવિકળ થવું, થાકવું ( કિછા સ્ત્રી યોગશાસ્ત્રી પતંજલીએ કહેલી ક ૦ ૩૦ ૨૦ સેટ અસ્પષ્ટ વાકય એક ચિત્તવૃત્તિ. બોલવું.
કિ૪િ શ્રી. કલેશ, દુઃખ, સેવા. હમ હિ૦ ૨૦ ૨૦ સે ગ્લાની પામવી, કિા કન્ય૦ કલેશ પામીને. થાકી જવું.
શ્રી પુ. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક જાતને કીડે. રકમ રૂા. પ૦ ઉપરને અર્થ. કાત જેઠી મધ. કામ પુરુ ગ્લાનિ,થાક, પરિશ્રમ.
કવિ શ્રી. નેલી ઔષધિ-ગળી. અમથ પુઆયાસ, પરિશ્રમ, થાક, કતના ૧૦ જેઠી મધ ઉમર ૧૦ થાકેલાપણું. શમિતા શ્રી. ઉપરને અર્થ.
વ પુ૧૦ જીવ જુઓ. મિત્વા અર્ચ૦ થાકીને.
વતા સ્ત્રી શ્રીવતા જુઓ. મિન ત્રિ. થાકેલ.
કયતા ર૦ શ્રીવત્ર જુએ. ૬ વિ આ૦ ૩૦ સેટ ભય પામો, બીવું. છત્ મ્યા મા. તે કાયર થવું, અકાન ત્રિથાકેલ, ગ્લાનિ પામેલ.
શક્ત થવું, વીર્યહીન થવું. શનિ ઘીથાક, ગ્લાનિ, પરિશ્રમ. છa g૦ ૧૦ નપુંસક, નીવર્ય નામ,
નિદિ ત્રિ. થાક ઉતારનાર, ૫- કાયર, અશકત. રિશ્રમ દૂર કરનાર.
કરતા સ્ત્રી નપુંસકપણું, અશકતપણું, નિદર પુત્ર થાક ઉતરે, પરિશ્રમ કાયરપણું દૂર થે.
વર ૧૦ ઉપરના અર્થ. કન્યા રથ૦ થાકીને.
જુ મ્યા મા૩૦ નિર્ગમન કરવું, જવું, કિરણ રાવ ભીનું થઈને.
જસ્ટર ત્રિ રચેલ, કરેલ, કલ્પલ, બનાવેલ, fક સ્વા. ૩૦ ૩૦ લે રડવું.
કાપેલ, વમન કરાવેલ. હિત્યિા કર્યું. રૂદન કરીને.
થત ત્રિલખેલ પટ્ટ. િરિ ૧૦ મ. સદ્ ભીનું થવું.
જ રા ત્રી, ઉપરનો અર્થ દિકર ત્રિભીનું થયેલ.
છેક ૩૦ ભીનાશ, દુર્ગધ. જિનવર્ધન R૦ તે નામે પ્રેક નેત્રરોગ. જેવા ૦િ ભીનું કરનાર. કિનાક્ષ ત્રિ. ભીની આંખવાળું.
પુરુ શરીરમાં રહેલા દશ અગ્નિfa S૦ લોક.
માંનો એક. fક ૦િ ૦ ૦ સેટ સંગમ પામે, વાન પુત્ર ચંદ્ર. કલેશ પામો.
વન ઉ૦ શરીરમાં રહેલ એક જાતને કફ. ક્રિ v૦ ૨૦ વે પીડવું, દુખ દેવું. જન ત્રિ. ભીનું કરનાર શિત ત્રિઃ કલેશ પામેલ, સંતાપ પામેલ, હેન ભીનું કરવું. દુઃખી થયેલ.
વરુ પુચંદ્ર, કપૂર, સન્નિપાત. કિરિdવત ત્રિ. દુ:ખ સહન કરનાર. કરે છે મા બ૦ સે, સંતાપ કરે. િિાવા કવ્ય, દુ:ખી કરીને દુઃખી થઈને. વફા પુત્ર કેપ, સંતાપ, દુઃખ, વ્યવસાય, દિ ત્રિક જિરાત જુએ.
યોગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ અવિદ્યા વગેરે પાંચ કલેશ,
For Private and Personal Use Only
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्लेशक
क्षणभङ्ग
થરાદ ત્રિ. કલેશ આપનાર, દુઃખ દેનાર. | ૪ સ્વા. ૧૦ સે કાંપવું, ધ્રુજવું, એ વરાછળ ૧૦ કલેશને નાશ.
ગમન કરવું, જવું. તે રાપ ત્રિ. કલેશને નાશ કરનાર, ક્ષે પુત્ર પ્રલય, રાક્ષસ, નરસિંહ, વીજળી, પાપ પુત્ર પુત્ર.
ખેતર, ખેતરને રખેવાળ, નાશ. વરિત ત્રિ. કલેશ પામેલ, દુઃખ પામેલ. સંગ ૩૦ ૩૦ ૧૦ કષ્ટપૂર્વક જીવવું, શિન કલેશ પામનાર.
સંકટ ભરેલું જીવન ગાળવું. થઇ ત્રિ. કલેશ પામેલ.
ક્ષેદ્ સ્વાહ ૦ ૦ હેગમન કરવું, જવું, જીતાિ ન દારૂ.
દેવું, આપવું. વષ્ય ૧૦ નપુંસકપણું, અશકતપણું,
સન્ ખ્યા માત્ર ૪૦ હૈ વધ કરે, કાયરપણું.
નાશ કરે. મ7 g૦ ર૦ હદયના નીચેના ભાગમાં
તનાવ રૂમ સહ સે વધ કરે, પેટની અંદર માંસપિંડના આકારનો પદાર્થ.
નાશ કરવો. કરા પુત્ર ભય, બીક.
ક્ષના ઉત્સવ, એક મુહૂર્તને બારમે ગવ્ય કયાં, કયે ઠેકાણે..
ભાગ, ક્ષણ-ત્રીસ કળા, મુહૂર્તરૂપ કાલને હજુ ૫૦ તે નામનું એક અનાજ-કાંગ.
અંશ, નિર્ચાપાર સ્થિતિ, અવસર, સમય, વન ૩૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. વિત બચ્ચ૦ ક્યાંક, કોઈ ઠેકાણે.
વખત, મધ્ય, પરાધીનતા, દારૂ, રાળ. [ સ્વા૦ ૦ ૦ સે અસ્પષ્ટ શબ્દ કરે.
ક્ષાપક્ષ વચ્ચ૦ ક્ષણમાત્ર.
ક્ષણક્ષેપ ૫૦ ક્ષણ ગાળવો, ડીવાર પુત્ર શબ્દ, અવાજ, વીણનો શબ્દ. દાઇ ત્રિશબ્દ કરનાર.
ક્ષતુ પુરુ ક્ષત, વ્રણ. ન પુતે નામે એક માણસ.
સપ પુત્ર જોશી. કાન વીણાને શબ્દ, હરેકેઈ શબ્દ,
ક્ષણ 7 પાણી નાનું માટીનું વાસણ.
સારા સ્રો. રાત્રિ, હળદર, ણિત ત્રિ. શબ્દ કરેલ, અવાજ કરેલ.
ક્ષાર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ત્ય ત્રિકયાંનું, જ્યાં હોનાર-થનાર.
ક્ષણવાર પુ૦ રાક્ષસ. થાઇ સ્વા૦ ૫૦ સ0 સેન્ટ પકાવવું, ઉકાળવું.
ક્ષાર ત્રિરાત્રિમાં વિચરનાર પક્ષી કથન ન ઉકાળવું, ઉકાળો કરે.
વગેરે. શિવ સ્ત્રીઉકાળે, કઢી.
ક્ષેપારી સ્ત્રી રાક્ષસી. ચિત્ત ત્રિ. અતિશય પકાવેલ, ઉકાળેલ. ક્ષviાઝ ૧૦ રાત અંધાપણું, રતાંધળાપણું. કવિતા સ્ત્રી કદી, ઉકાળો.
ક્ષત્તિ સ્ત્રી. વીજળી. ૪ પુ. મેટું બાર.
સાન ન વધ, નાશ, હણવું, મારવું. દાન શબ્દ અવાજ.
ક્ષનિઃશ્વર પુશિશુમાર નામે એક ખા ૦િ શબ્દ કરનાર, અવાજ કરનાર.
જાતનું માચલું. વય પુઅત્યંત દુઃખ, મહાન દુ:ખ, ક્ષત્તિ:સ્થાની સ્ત્રી શિશુમાર માછલી. ઉકાળો, કાઢે.
ક્ષામાં સ્ત્રી વીજળી. પર ૧૦ મોરથુથુ.
સામg૦ક્ષણવિનાશક્ષણમાં વિનાશીપણું
For Private and Personal Use Only
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षणभङ्गुर
क्षत्रवृद्ध
સમજુર ત્રિ. ક્ષણમાં નાશવંત, ક્ષણ | સંતવ્રજ ઉ૦ છ પ્રકારનાં વ્રણરોગમાં
માત્રમાં નાશ પામવાના સ્વભાવવાળું. એક વણગ. સંમત ત્રિ. ક્ષણભર થયેલ.
ક્ષત્રિત ત્રિ ગ્રહણ કરેલા વ્રતને ત્યાગ ક્ષમાગ મચ. ક્ષણમાત્ર, માત્ર ક્ષણ, કરનાર, વ્રતભ્રષ્ટ. ક્ષurifમન ૩૦ કબૂતર.
ક્ષતિ એક જાતને નેત્રને રેગ. Merfમળો સ્ત્રી કબૂતર માદા.
સંત ૧૦ અગર ચંદન. ક્ષત્તિ વ્યબીજે ક્ષણે.
ક્ષતા ત્રિા ક્ષતને નાશ કરનાર. ક્ષણ મળેબીજે ક્ષણે.
ક્ષતારિ ત્રિશત્રુઓને જેણે નાશ કર્યો જિક ત્રિક્ષણમાત્ર રહેનાર-સ્થિતિ કરનાર હોય તે. ' ક્ષણિક સ્ત્રી. વીજળી.
તારા ત્રણ વગેરે ક્ષત નિમિતે ધર્મ ક્ષજિત ત્રિજેને એક ક્ષણ થયેલ હોય તે. શાસ્ત્રોક્ત અશૌચ. ક્ષનિ ત્રિ. વિશ્રાન્તિ પામેલ, ઉત્સવવાળું, ક્ષત્તિ સ્ત્રી હાનિ, નાશ, ક્ષય. એક ક્ષણ રહેનારું
તોર પુક્ષતથી ઉત્પન્ન થયેલા એક જિની સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર.
જાતનો ઉદરરોગ, પાક રૂ. એક ક્ષણવારમાં પાકતે ક્ષાર્ જિ. જેનું પરાક્રમ નષ્ટ થવું હોય કઈ પદાર્થ
તે, નિસ્તેજ, નિર્બળ સન ત્રી, હણવું, મારી નાખવું, ચીરી
ક્ષતૃ પુત્ર સારથિ, દ્વારપાળ, ક્ષત્રિય સ્ત્રીમાં નાખવું, પીડવું.
શકથી ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર પુત્ર, ક્ષત ત્રિ. ઘાયલ થયેલ, ચીરી નાખેલ,
દાસીપુત્ર, બ્રહ્મા, માછલું, કેષાધ્યક્ષપીડેલ, ઘસી નાખેલ, નાશ પમાડેલ, ખજાનચી. ભાગી નાખેલ.
#g ત્રિ. નીમેલ, જેલ. થત ર૦ ઘસવું, ચીરી નાખવું, દુખ, પીડા,
ક્ષત્ર ર૦ ૫૦ ક્ષત્રિય, રાષ્ટ્ર, વ્રણ, ઘાવ.
ક્ષર ૧૦ પાણ, ધન, શરીર, તગર, સતવાર પુત્ર એક પ્રકારને ઉધરસનો રોગ. ઝર્મન ન. ક્ષત્રિયનું કર્મ,
તન્ન પુએક જાતની સુપ વનસ્પતિ. ક્ષત્રપ go ધર્મશાસ્ત્રોકત ક્ષત્રિયને ધર્મ, સતી સ્ત્રી લાખ, રાળ.
ફત્રધર્મના પુત્ર અને નસ નામના વંશમાં સતલ ર૦ લોહી, પરૂ.
ઉત્પન્ન થયેલ તે નામે એક રાજા. ક્ષતન ત્રિ. ક્ષતમાંથી ઉત્પન્ન થનાર.
ક્ષત્રધર્મન ત્રિક્ષત્રિયના ધર્મવાળું. ક્ષતિષ પુએક જાતને ઉધરસને રોગ.
ક્ષતિ પુ તે નામે એક યજ્ઞ. તાત્ર પુત્ર ઘાવમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ વ્રણ.
વધુ ૩૦ ક્ષત્રિય, નામધારી નીચ ક્ષત્રિય. ક્ષેતનાના કોઈ ક્ષતને લીધે સ્તન
ક્ષમત પુ. ક્ષત્રિયેનું પોષણ કરનાર અગ્નિ. ઉપર થયેલ રોગ.
ક્ષત્રવત્ g૦ ઉપરને અથ. ક્ષતિધ્વનિ પુત્ર વૃદ્ધરાર નામે વૃક્ષ. નિ પુત્ર ક્ષત્રજાતિભાગી. વિશ્વરિન ત્રિ. ક્ષતને નાશ કરનાર.
ક્ષવિદ્યા સ્ત્રી. ધનુર્વેદ. સંતવૃત્તિ સ્ત્રી ગરીબાઈ, દીન હાલત. ક્ષત્રવૃા ૬૦ મુચકુન્દ નામે વૃક્ષ. ક્ષતિવૃત્તિ ત્રિ. દીન હાલતવાળું, ગરીબ. ત્રવૃર પુઆયુ વંશને તે નામે એક
For Private and Personal Use Only
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षत्रसव
क्षमापि
- રાજા, શ્રેષ્ઠ ક્ષત્રિય, તેરમા રૂચિ નામના ! ક્ષપા સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, મનુને એક પુત્ર.
ક્ષાર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ભારતીય પુત્ર ક્ષત્રિયે કરવા યોગ્ય તે નામે યજ્ઞ. ક્ષપાત પુચંદ્ર, કપૂર. સાત પુત્ર પરશુરામ.
ક્ષપાવર પુછે રાક્ષસ. ફગાનિ પુત્ર પરશુરામ.
vat ત્રિરાત્રિમાં વિચરનાર. ક્ષનિ પુત્ર ક્ષત્રિય.
ક્ષેપારી સ્ત્રી, રાક્ષસી. ક્ષત્રિય પુત્ર બ્રાહ્મણ પછીને બીજે વર્ણ- ક્ષપદ પુરાક્ષસ. * ક્ષત્રિય.
ક્ષદ ત્રિ. રાત્રમાં ભટકનાર. ક્ષત્રિયા સ્ત્રી ક્ષત્રિયપણું.
ક્ષપરી સ્ત્રી રાત્રિ. ક્ષત્રિય ર૦ ક્ષત્રિયપણું,
સપનાથ ચંદ્ર, કપૂર, વિશM T૦ પરશુરામ.
પતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ થિી સ્ત્રીક્ષત્રિય જાતિની સ્ત્રી. ક્ષપાત પુત્ર રાત્રિને અંત, સવાર, ફરિયાઈ જી. ક્ષત્રિયની સ્ત્રી. ક્ષેપ પુ. ૧૦ રાત્રિદિવસ.
રયાસ ૨૦ ક્ષત્રિયે કરવા યોગ્ય આસન. ક્ષત્તિ ત્રિ. સહન કરેલ, દૂર કરેલ, સદિય સ્ત્રી ક્ષત્રિયની સ્ત્રી.
ખપાવેલ. સૌત્રધાતુ . ઉત્પન્ન થવું, હમ્ જા. માત્ર 10 પૈ ક્ષમા કરવી, A૦ દળવું, ખાવું. ૩૦
સહન કરવું. ક્ષત ત્રિ ઉત્પન્ન થતું, દળતું, ખાતું. ક્ષ રિવા૧૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ. વન ન ઉત્પન્ન થવું, દળવું, ખાવું. ક્ષમ ૧૦ યુદ્ધ. ધન નવ પાણી, અન્ન.
ક્ષમ ત્રિ. શક્ત, સમર્થ, ક્ષમાવાળું, સહત્રિક્ષમા કરવાના સ્વભાવવાળું, નશીલ, હિતકારક, ક્ષમાશીલ.
ક્ષમત્તા સ્ત્રી ગ્યતા, શબ્દમાં રહેલું અર્થ ક્ષતિષ્ણ ત્રિ. ક્ષમા કરવા ગ્ય.
પ્રકાશનસામર્થ્ય, શક્તપણું, સમર્થપણું, #g : ૩૦ સે સહન કરવું, ફેંકવું, ક્ષમાવાળાપણું, સહનશીલપણું. દૂર કરવું, ખપાવવું.
ક્ષમત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ ક્ષક્ બ્રી. રાત્રિ.
ક્ષમ સ્ત્રી સહનશીલતા, ક્ષમા, મારી, ક્ષર પુછે પાણી.
પૃથ્વી, તે નામે એક છંદ, રાત્રિ, દુર્ગા પણ પુ. બૌદ્ધ સંન્યાસી, દિગંબર સાધુ. દેવીની એક શક્તિ, રાધિકાની એક બફાઇ ત્રિ. દૂર કરનાર.
હેનપણી, ખેરનું ઝાડ. ક્ષપણ ન ફેંકવું, દૂર કરવું ઉપવાસ કરે. ક્ષમાણ પુમંગળ ગ્રહ, નરકાસુર દૈત્ય. ક્ષપsa ૬૦ સપા ઉ૦ જુઓ.
ક્ષમષ ત્રિપૃથ્વીથી ઉત્પન્ન થયેલ. પર બ્રીગોફણ, માછલાં પકડવાની જાળ, સમાનાર ત્રિઉપરને અર્થ. હોડીનું હલેસું..
ક્ષમા પુછે સરગવાનું ઝાડ. ક્ષિપણુ પુ૦ અપરાધ.
ક્ષમાપન ૧૦ ક્ષમા કરવી, માફી આપવી, ક્ષપાત ઝિ૦ દૂર કરતું, સહન કરવું, ખ* પાવતું, ફકતું.
। क्षमापि प्रेरकधातु उभ० स० सेट् क्षमा
ખમ
For Private and Personal Use Only
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
क्षमाभुज्
માગવી, ખમાવવું, મારી માગવી,
www.kobatirth.org
સમમુખ્ યુ રાજા.
ક્ષમામુન પુ॰ રાજા. ક્ષમાવત્ ત્રિ॰ ક્ષમાવાળું.
ક્ષતૃિ ત્રિ॰ સહન કરનાર, સહનશીલ, ક્ષમા કરનાર.
ક્ષમન ત્રિ॰ ઉપરના અ.
ાચ પુ॰ પ્રલય, નાશ, રહેઠાણુ, ધર, ક્ષય રાગ, ધસારા, હરકાઈ રાગ, સાઠ વર્ષમાંનું સાઠમું વર્ષ, હાનિ, તે નામે વૈદિક સ્તાત્રસંધ, દેવસ ધ.
ક્ષયાસ પુ॰ ક્ષયની ઉધરસ.
ક્ષય વાર પુ॰ ક્ષય રોગના નાશ કરનાર તે નામે એક ઔષધ.
અનામિન ત્રિ॰ નાશ પામનાર. ક્ષય ત્રિ॰ ક્ષયકારક. ક્ષય કુ॰ ક્ષયથી થનારી ઉધરસ. ક્ષય ત્રિ॰ ક્ષયથી ઉત્પન્ન થનાર. ચત્તર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ-થાજીવૃક્ષ ાચક્ષુ પુ॰ ઉધરસના રાગ,
ક્ષયનાાન ત્રિ॰ ક્ષયના નાશ કરનાર. ક્ષયનની સ્ત્રી જીવન્તી વૃક્ષ નામે વનસ્પતિ.
क्षर स्वा०
४६३
ક્ષયપક્ષ પુ॰ કૃષ્ણ પક્ષ, અંધારીયું પખવાડીયું. ક્ષયમાર પુ॰ એ સંક્રાંતિવાળા ચાંદ્ર માસ. ક્ષયરોન પુ॰ ક્ષય રોગ. ક્ષયજ્ઞનિતા સ્ત્રી- ક્ષયરેાગીપણુ. ક્ષયજ્ઞનિત્વ ૬૦ ઉપરના અ. ક્ષયત્તેનિન ત્રિ- ક્ષયરેગવાળુ વાયુ પુ॰ પ્રલયકાળને વાયુ. ક્ષચિન ત્રિ॰ ક્ષય રોગવાળું. ચિન પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષચિષ્ણુ ત્રિ॰ ક્ષય પામવાના સ્વભાવવાળુ. ક્ષમ્ય ત્રિ॰ ક્ષય પામવાને શક્ય, નાશ
થઈ શકે તેવું.
૧૦ ગ્॰ ફ્રૂટ્ ચાલવું, ઝરવું,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षामत्
વવું, ખરવું, ટપકવું. ક્ષર ન॰ પાણી, અજ્ઞાન, કા, કારણ, ક્ષર પુ॰ મેધ, શરીર, વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. ક્ષર ત્રિ॰ ચળ, નાશવંત.
ક્ષપ્ત ત્રિ॰ ઝરનાર, ટપકનાર, ત્રવનાર. ક્ષરન ત્રિ॰ મેધથી ઉત્પન્ન થયેલ. ક્ષરળ ૬૦ સવવું, ટપકવું, ઝરવું, મૂકવું, છેડવું. ક્ષરળ ત્રિ॰ ઝરવાના-સવવાના સ્વભાવવાળુ. ક્ષત્ ત્રિ॰ ઝરતું, ટપકતું, સ્ત્રવતું, ખરતું. ક્ષનિ પુ॰ વર્ષાકાળ, ક્ષનિ ત્રિ-ક્ષર જુઓ.
ક્ષદ્ -૦ સમ॰ સ૦ સેટ્ પખાળવું, ધોવું, સાફ કરવું.
સદ્ સ્વા॰ ૧૦ ૩૦ સેટ્ ઉપરના અ. ક્ષેત્ર પુ॰ છીંક, રાઇ, ઉધરસ.. ક્ષયઃ પુ॰ રાત, અધાડા, ભૂતાકાશ. ાત્ પુ॰ છીંકણી, ાવશુ પુ॰ છીંક, ઉધરસ.
ક્ષયપત્રા શ્રી દ્રોણપુષ્પી નામે વનસ્પતિ. ક્ષવિા સ્ત્રી એક જાતની ભારીંગણી, ક્ષાત્ર ૪૦ શૌય વગેરે ક્ષત્રિયનું ક, ક્ષત્રિચેતા સમૂહ. ક્ષાત્ર ત્રિ॰ ક્ષત્રિયસંબંધી. ક્ષત્રિ ત્રિ॰ ક્ષત્રિયસંબંધી. ક્ષાન્ત ત્રિ॰ સહનશી‰, સહન કરેલ. ક્ષાન્ત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ શ્રાન્તિ ના ક્ષમા, સહનશીલતા. ક્ષાતુ પુ॰ પિતા, બાપુ. ક્ષાન્ત ત્રિ॰ ક્ષમાશીલ.
ક્ષમ ત્રિ॰ ક્ષીણ, અલ્પ, કુશ, દુબળ,
અશત.
For Private and Personal Use Only
શામ ૧૦ ક્ષય, નાશ.
ક્ષામ પુરુ પરમેશ્વર.
ક્ષામતા શ્રી. કૃશતા, દુળતા, ક્ષીણતા. ક્ષામહ્ત્વ નુ ઉપરના અ ક્ષમત ત્રિ॰ ક્ષીણ થતું, ક્ષયશીલ, પૃથ્વી.
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सामवत्
क्षिति
ક્ષામવત પુ. તે નામે એક અગ્નિ.
મતો સ્ત્રી તે નામે એક ઈષ્ટિ. સામવષ્ટિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ક્ષામાં સ્ત્રી પૃથ્વી.
મારા ર૦ કુપ, ક્ષત્તિ ત્રિ. ઝરવાના સ્વભાવવાળું, સવના. ક્ષાર પુછે ખાર, મીઠું, ધૂતારે, ભસ્મ, રાખ,
ગોળ, સાજીખાર, ટંકણખાર. ક્ષર ન સંચળ, જવખાર. સાવા ૦ તાજું ઉત્પન્ન થયેલ ફળ,
પક્ષી–માછલાં વગેરેને કરંડી, બેબી. ક્ષ ના ન ઘાવ વગેરે ઉપર ખાર
ચોપડવે તે.
ગુડ રૂ૦ ખારમાં પકવેલો ગોળ. શાળા ન૦ ઠપકે, આપ, સેનું વગેરે
ધાતુની ભસ્મ કરવી તે, યંત્રાદિ વડે
અર્ક કાઢવે તે. સાર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ક્ષrૌઢ ૧૦ ઔષધરૂપે પકવ એવું એક તેલ-જે કાનના શળને દૂર કરે છે, વાળ કાઢવાનું એક જાતનું તેલ. HTઝ ર૦ સાજીખાર, જવખાર, ટંકણખાર. ક્ષણિક ન ઉપરના અર્થ. ક્ષારવા સ્ત્રી એક જાતની શાક-વનસ્પતિ સરવર - વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ સરગવો વગેરે
દશ ક્ષાર દ્રવ્ય. ક્ષારવેરા ૦ ખારે દેશ. ક્ષક્ પુધંટાવાઢિ નામે વૃક્ષ. ક્ષાની સ્ત્રી નરકમાં આવેલી એક નદી. સાપ પુ એક જાતનું ઝાડ.
Rપવા પુત્ર ઉપરને અર્થ. સાપાવાપુવૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ક્ષાર દ્રવ્યને પાક. ક્ષારભૂમિ સ્ત્રી ખારી જમીન. ક્ષારય પુત્ર અઘાડે. ક્ષારકૃતિમાં સ્ત્રી ખારી માટી. ક્ષા પુત્ર ખારને સમૂહ
મારા પુત્ર એક જાતને પિત્તજન્ય પ્રમેહ. ક્ષારસ પુ0 ખાર રસ, મીઠું. ક્ષારવૃક્ષા go મુજ નામે વૃક્ષ. ક્ષre R૦ વાક્ષાર. ક્ષrશ્રેષ્ઠ પુત્ર ખાખરો, મુષ્કક વૃક્ષ. ક્ષTE R૦ ધાવડી વગેરે વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ
છ ક્ષારગણ. ક્ષારતમુદ્ર પુલવણસમુદ્ર, ખારે સમુદ્ર. ક્ષણિપુ ૫૦ ઉપરના અર્થ. ક્ષારસૂત્ર ૧૦ ક્ષાર પાયેલું સુતર. ક્ષારા વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. ક્ષાર ૧૦ સમુદ્રનું મીઠું. ક્ષrદર ૧૦ આઠ પ્રકારના ખાર. ક્ષારિકા સ્ત્રી સુધા, ભુખ. ક્ષરિત ત્રિ. અપવાદગ્રસ્ત, જેના ઉપર
અપવાદ આવેલ હોય તે, જેના પર દેશ
આવેલ હોય તે, ઝારેલ, ખારેલ. શાહ પુલવણ સમુદ્ર, ખારો સમુદ્ર. સાવ ૦ ઉપરને અર્થ. ક્ષટિ ઝિપખાળનાર, ધોનાર, સાફ કરનાર,
ન ૧૦ પખાળવું, ઘેવું, સાફ કરવું. ક્ષારિત ત્રિ. પખાળેલ, ધેયેલ, સાફ કરેલ. fક્ષ ખ્યા ૫૦ નિ ક્ષય પામવો, ઘસાવું,
મ. ઐશ્વર્યાવાળા થવું. ૩૦ ણિ સ્વા૦િ ૫૦ ૫૦ નિ હિંસા કરવી,
મારવું. fક્ષ તુટી ઘ૦ નિ નિવાસ કરે, અo
જવું, ૨૦ લિ યાદ ૫૦ ૦ ૩નિટ વધ કરે,મારવું. ક્ષિત્રિ નિવાસ કરવો, રહેવું, જવું, ક્ષય
થ, ઘસાવું. ક્ષિણ તનાવ ૩૦ ૩૦ સે હિંસા કરવી.
મારી નાખવું. ક્ષિત ત્રિક હિંસા કરેલ, મારી નાખેલ. ક્ષિત ર૦ હિંસા કરવી, મારી નાખવું. ક્ષિતિ સ્ત્રી પૃથ્વી, નિવાસ, રહેઠાણ, ક્ષય,
For Private and Personal Use Only
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षितिकण
क्षिपत्ति
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
નાશ, રોચના નામે ગંધ દ્રવ્ય, પ્રલયકાળ. ક્ષિતિયુત પુ0 મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર. ક્ષિતિવાઇ પુછે ધૂળ, રજ.
ક્ષિતીજી રાજા, વિષ્ણુ. ક્ષિતિજu go પૃથ્વીકંપ, ધરતીકંપ. ક્ષિતશ્વર પુછે રાજા. તિક્ષના પુત્ર ખેરનું ઝાડ.
ક્ષિત્વિરિત સ્ત્રી વસુદેવની પત્ની દેવકી, ક્ષિતિક્ષિત્ પુત્ર રાજા.
શ્રીકૃષ્ણની માતા. ક્ષિતિજ પુત્ર પૃથ્વીનો કટકે, માટીનું ઢે.
ફિયન પુછ વાયુ ક્ષિતિજ પુ0 મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર, ભૂનાગ
દ્રિપુરેગ, સૂર્ય, શીંગડું, આકડાનું ઝાડ. નામે એક ઉપરસ, વૃક્ષ, ઝાડ, એક
કિસ ખ્યા માત્ર 40 સેટ અસ્પષ્ટ શબ્દ જાતનું વૃત્તક્ષેત્ર.
કરે, શોક કરવો. ક્ષિતિજ ત્રિ, પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થનાર.
હિન્દુ તુટ્ટા રૂમ લ૦ નિ પ્રેરણા કરવી, ક્ષિતિગતુ પુત્ર ભૂનાગ નામે એક ઉપર.
ફેંકવું, અતિ અત્યંત ફેંકવું, વધ+
તિરસ્કાર કરે, અવનીચે ફેંકવું, + ક્ષિતિતના મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર.
ખેંચવું, ખેડવું, રસાખેંચી બાંધવું, ક્ષિતિતસ્ત્ર નપૃથ્વીનું તળીયું, પૃથ્વી, પાતાલ. ક્ષતિદેવ પુત્ર બ્રાહ્મણ.
નિ+અત્યંત ફેંકવું, મૂકવું, ઉંચે
ફેકવું, નિ+અત્યંત સંપૂર્ણ રીતે ફેંકવું, ક્ષિતિદેવતા સ્ત્રીબ્રાહ્મણ. ક્ષિતિધર પુત્ર પર્વત, પૃથ્વીને ધારણ કરનાર
વરિચોતરફ ફેંકવું, Jઅત્યંત ફેંકવું, કુર્મ-વાસુકિ–દિગ્ગજ વગેરે.
પ્રતિસામે ફેંકવું, વિવિશેષે કરી ફેકવું, ક્ષિતિના પુત્ર ભૂનાગ નામે ઉપરસ.
સFસારી રીતે ફેંકવું, ટુકું કરવું.
ક્ષિg રિવા પર સહ નિર્પ્રેરણા કરવી, ક્ષિતિના પુત્ર રાજા. ક્ષિતપ પુરાજા.
ક્ષિg સ્ત્રી આંગળી. ક્ષિતિપતિ પુત્ર રાજા.
ક્ષિા ત્રિફેંકનાર, પ્રેરણ કરનાર. . ક્ષિતિપઢિ પુત્ર રાજા.
લિપ પુત્ર હો. ક્ષિતિપડ ૧૦ ક્ષિતિતર જુએ.
ક્ષિપવા સ્ત્રીફેંકવું તે. ક્ષિતિપુત્ર ૫૦ મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર.
પિરિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણ ક્ષિતિજતિg ત્રિ, પૃથ્વી ઉપર પ્રતિષ્ઠા
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. વાળું, પૃથ્વી ઉપર રહેલ.
fક્ષા ૨૦ ફેંકવું, પ્રેરણા કરવી. ક્ષિતિwsg ન તે નામે એક શહેર.
ક્ષિળિ સ્ત્રી નૌકાદંડ-હડીનું હલેસું, એક ક્ષિતિમંત પુત્ર પર્વત, રાજ.
જાતની જાળ, હથિઆર, માછલાને વીંક્ષિત્તિમાકુર ૧૦ પૃથ્વીનું મંડળ.
ધવાનો સોયો. ક્ષિતિજે ન ખાડે, પૃથ્વીમાં રહેલ ભયરૂ. ! gિfn g૦ અધ્વર્યુ ક્ષિતિ૮ પુઝાડ.
ક્ષિા સ્ત્રી ક્ષનિ સ્ત્રી જુઓ. ક્ષિતિવારી સ્ત્રી પૃથ્વી ઉપર પથરાયેલી ક્ષિvg વાયુ, શિકારી, પારધિ. નાની બેરડી.
ક્ષિvષ્ણુ પુ. વસંતઋતુ, સુગંધ, દેહ, શરીર. ક્ષિતિવર્ધન ત્રિ. મરણ પામેલ, મુડદુ. ક્ષિપણુ ત્રિ સુગંધવાળું.
તિવૃત્તિમત ત્રિપૃથ્વી જેવું સહનશીલ. | ક્ષિત ત્રિો ફેંકતું, પ્રેરણા કરતું. fક્ષતિ શુલર પુત્ર જમીનમાં રહેલ ભય | ક્ષિતિ પુ0 બાહુ, હાથ.
For Private and Personal Use Only
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
क्षिपस्ति
ક્ષિપન્તિ પુ॰ ખાતુ, હાથ. ક્ષિપણ હ્રી ફેંકવું, પ્રેરણા કરવી, રાત્રિ. ક્ષિપ્ત ત્રિ॰ પ્રેરેલ, ફેકેલ, ત્યજેલ, વિખેરેલ, અપમાન કરેલ, આકર્ષાયેલ, ખેંચાયેલ, વ્યગ્ર થયેલ, વાયુના રાગથી ઘેરાયેલ, મૂકેલ, સ્થાપેલ, થાપણ તરીકે મૂકેલ. ક્ષિતજીર પુ॰ હડકાયા કુતરા. ક્ષિતારી સ્ત્રી હડકાઇ કુતરી. ક્ષિતચિત્ત ન॰ વ્યગ્ર ચિત્ત. સિચિત્ત ત્રિ॰ વ્યગ્ર ચિત્તવાળુ. ક્ષિતચિત્તતા સ્ત્રી વ્યગ્ન ચિત્તપણું. ક્ષિચિત્તત્વ ૬૦ ઉપરના અ ક્ષિતયોનિ ત્રિ જેવી માતા પેાતાના ધણીમાં આસક્ત ન હેાય તે ક્ષિતા સ્રી. રાત્રિ. ક્ષિપ્ત સ્રી ફેંકવું, પ્રેરણા કરવી. સિવ્વુ ત્રિ॰ ફેંકવાના સ્વભાવવાળુ, પ્રેરણા કરવાના સ્વભાવવાળુ, તિરસ્કાર કરવાના સ્વભાવવાળુ.
શિષ્યત ત્રિ॰ દૂર કરવું, ફેંકતું, તિરસ્કાર કરતું.
શિષ્યમાખ ત્રિ॰ ઉપરના અ
ક્ષિક ન॰ જલદી, તુરત, સત્કર, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ તે નામે નક્ષત્ર.
ક્ષિત્ર ૬૦ ઉતાવળીયું, ઝડપદાર, ઉતાવળથી જનાર્ ક્ષિપ્રજાનિ ત્રિ॰ જલદી કરનાર, ઉતાવળીયું, ચાલાક.
क्षिप्रपाकिन् पु० તે નામે એક ઝાડ. ક્ષિપ્રપાન ત્રિ॰ એકદમ રસાઈ કરનાર. મિત્રતા સ્ત્રી જેને લીધે માણસને વારંવાર પેશાબ આવ્યા કરે છે તે એક જાતને વાયુના રાગ. ક્ષિપ્રભૂત્રત્ય ૬૦ ઉપરને અ. ક્ષિપ્રોમ પુ॰ સાયંકાળે અને પ્રાતઃકાળે કરવાને હામ.
४६६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षीरक
શિયા શ્રી હાનિ, નાશ, ક્ષીણતા, ધર્મોનું ઉલ્લધન.
ક્ષિત્ સ્વા॰ ૧૦ સસેટૂ કે કવું, દૂર કરવું, થુંકવું, એકવું.
ક્ષિત્ વિવા॰ ૫૦ સ॰ સર્ ઉપરના અ. શ્રી સ્થા॰ હમ॰ સ॰ અનિક્ હિંસા કરવી, મારી નાખવું .
ક્ષીર્ મ્યા॰ સમ ૬૦ સેટ્ અસ્પષ્ટ શબ્દ
કરવા.
ક્ષીનન ન॰ વાંસળીના શબ્દ
ક્ષીન ત્રિ. દુબળ, કૃશ, ખુટી પડેલ, ક્ષીણ થયેલ, ઓછું થયેલ.
શ્રીમન્ત્ર પુ॰ બન્ને પખવાડીઆમાં આઠમના ચંદ્ર
ક્ષીળતા શ્રી. ક્ષીણુપણું. શીળસ્ત્ય ન॰ ઉપરને અ. શ્રીમુખ્ય ત્રિ જેના પુણ્યને ક્ષય થયે હાય તે, નાશ પામેલા પુણ્યવાળું. ક્ષીનમધ્ય ત્રિ જેની ક્રેડ પાતળી હાય તે. ક્ષીળવત્ ત્રિ॰ નાશ વાળુ, નાશ પામેલ. ક્ષીળયાસિન ત્રિ॰ નષ્ટ થયેલામાં વસતું. ક્ષીળયત્તન પુ॰ કબૂતર. ક્ષીવિજ્રાન્ત ત્રિ જેનું પરાક્રમ નાશ પામ્યુ હાય તે.
ક્ષીવૃત્તિ ત્રિ॰ જેની આવિકા નાશ પામી હાય તે.
ક્ષીવૃત્તિ શ્રી નાશ પામેલી આવિકા. ક્ષીપત્તિ ત્રિ॰ નાશ પામેલી શક્તિવાળું,
અશક્ત.
ક્ષીરસત્ત શ્રી નાશ પામેલી શક્તિ. ક્ષીબા=જર્મન પુ॰ જૈન તીર્થંકર, જિન. ક્ષીળા ટામૅન વુ તે નામે એક બૌદ્ધ સાધુ. ક્ષીર્ મ્યા. આ ગ॰ સેટ મદ કરવુ. ક્ષીય ત્રિ॰ મદોન્મત્ત, છઢી ગયેલ. ક્ષીર પુ॰ 7॰ દૂધ, પાણી, સરલ દ્રવ્ય. ક્ષીરવ પુ॰ તે નામે એક: વેલા.
For Private and Personal Use Only
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્ષીરવાળુ
क्षीरश्री
ક્ષરનુ સ્ત્રી ક્ષીરીશ વૃક્ષ. ક્ષ ve g૦ ધાવણું બાળક.
જ ઉપરને અર્થ ક્ષી પુત્ર ક્ષીરવિદારી નામે વનસ્પતિ.
રયા સ્ત્રી ક્ષીરવલ્લી નામે વનસ્પતિ. ક્ષરાત્રિ સ્ત્રી ક્ષીર જુઓ ક્ષીરસ્ટી શ્રી ક્ષન્ જુઓ. ક્ષર પુશેરનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ, ક્ષરવEા સ્ત્રીપીપરનું ઝાડ, વડલીનું ઝાડ. સૌરદ પુદૂધને કીડે.
ક્ષય પુત્ર દૂધી પથર. ક્ષીરહર ઉ૦ પિંડ ખજૂર-ગળેલો ખજૂર ક્ષીરપર ન મથેલા દૂધમાંથી ઉત્પન્ન
થયેલ ધી. ક્ષીરજ = દહીં. ક્ષીરજ ત્રિ- દૂધમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. ક્ષત્તેિસ્ટ ૧૦ વેકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ તેલ. ક્ષર પુત્ર આકડાનું ઝાડ. ક્ષર પુપીપળાનું ઝાડ. ક્ષfધ પુ. ક્ષીર સમુદ્ર, દૂધનો દરી. સીનું સ્ત્રી દાન માટે દૂધરૂપ ગાય. ક્ષનાશ શાખેટક નામે વૃક્ષ. ક્ષનિધિ પુત્ર ક્ષધિ જુઓ.
નીર ન, આલિંગન, ભેટવું, દૂધ જેવું પાણી, દૂધ અને પાણી, શ્રી ત્રિ- દૂધ પીનાર. ક્ષર પુ. ઘાવણું બાળક. ક્ષufજન પુરુ આકડાનું ઝાડ. ક્ષીરપળ શ્રી. આકડાનું ઝાડ. સૌપટાઇટુ પુત્ર ધળી ડુંગળી.
દૂધ પીનાર ઉશનર દેશના લેક. શાળ ન દૂધ પીવું તે. ક્ષીરપાઇ ત્રિદૂધ પીનાર. ક્ષીરપાન દૂધ પીવું તે. ક્ષીરdiv S૦ પીપળાનું ઝાડ, પારસ
પીપળા, ઉંબરો. ક્ષીરાચિન ત્રિછ દૂધ પીનાર. ક્ષીરસ્ટ પુત્ર કરમદાનું ઝાડ, રાયણનું ઝાડ. ક્ષ દા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ક્ષરમત ગુ. માત્ર દૂધના પગારથી રાખેલે
ગેવાળ, ક્ષ ર પુસરગવાનું ઝાડ. ક્ષરમોદ . એક જાતને વેલો, મરવેલ. ક્ષષ્ટિ ત્રીદૂધ મિશ્ર જેઠીમધ. ક્ષરતા શ્રી. ક્ષીરવિવાર નામે વનસ્પતિ. ક્ષરવત્ ૩૦ પીપળે વગેરે વૃક્ષ. ક્ષરકત ત્રિ. દૂધવાળું. ક્ષીરવતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ક્ષીરવ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ દૂધને વર્ગ. ક્ષીરવી સ્ત્રી ક્ષરતા. જુઓ. . ક્ષરવાર પુત્ર ક્ષીર સમુદ. શીવાર્જાિ પુત્ર ક્ષીર સમુદ્ર. ક્ષીવિત્તિ સ્ત્રીદૂધને વિકાર-મલાઈ
વિટારિયા સ્ત્રીધોળું ભોંયકોળું. હીરવિહારી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. ક્ષતિજ સ્ત્રી વિછાટી નામે વન
સ્પતિ, રોજી વનસ્પતિ. ક્ષર પુઉબરાનું ઝાડ, વડનું ઝાડ, પીપળાનું ઝાડ, મહુડાનું ઝાડ, રાય
ણનું ઝાડ. શીરફાર ૭ તપાવેલા દૂધમાં દહીં નાખ વિાથી થયેલ વિકૃત પદાર્થ. ક્ષા ન ઉભું કર્યા પછી ફાટી
ગયેલું દૂધ. ક્ષીરી go શ્રીવાસ નામે ચંદન.
શુ પુ. શૃંગાટક-શી ઘોડું, રાયણ.
શુ શ્રી. ધોળું ભયંકાળું. ક્ષીર ત્રિ. દૂધના જેવી ભાવાળું, દૂધ મિશ્ર સમરસ વગેરે. ' થી સ્ત્રી, દૂધની શેભા.
For Private and Personal Use Only
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षीरषट्पलक
४६८
शुत्करी
સરકારવૈવક પ્રસિદ્ધ એક ઔષ
ધરૂપ ઘી. ક્ષીરાદિન દૂધમાં પકાવેલા સાઠી ચોખા. ક્ષર ક્ષીરપાર જુઓ. ક્ષસત્તાનિ શ્રી ક્ષીરપાર જુઓ. ક્ષીરસમુદ્ર પુત્ર ક્ષીરસમુદ્ર, દૂધને દરી. ક્ષરપિંજૂ ૨૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ દૂધપક્વ -
ષધરૂપ એક ઘી. ક્ષીરતાના પુત્ર ક્ષીરસમુદ્ર. ક્ષરતાનસુત પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષીરસાગરસુતા સ્ત્રી લક્ષ્મી. ક્ષીરસાર પુત્ર માખણ, ઘી. ક્ષત્રિા 10એક જાતને સ્ફટિક મણિ. ક્ષજિલ્લામિન go અમર કેપને ટીકાકાર
એક શાબ્દિક પંડિત. ક્ષીરgિusીર પુરુ દૂધનું ફીણ. ક્ષર પુ૦ દૂધને ધરે. ક્ષી સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ. ક્ષીર પુરુ ધાવણું બાળક. ક્ષષ્ઠિ પુત્ર ક્ષીરસમુદ્ર. ક્ષીરાષિક ચંદ્ર, કપૂર.
દિન ૧૦ મીઠું, મોતી. ક્ષષિના સ્ત્રી લક્ષ્મી. ક્ષતિના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષીરસ્થિતનયા સ્ત્રી લમી. ક્ષીરાધિકુત પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષીરાબ્રિસુતા શ્રી લક્ષ્મી. ક્ષીરાવિકા સ્ત્રી- દૂધેલી, દૂધી. ક્ષીરાવો સ્ત્ર. દૂધી, દૂધેલી.
રાહ પુસરલવૃક્ષએક જાતનો દેવદાર, ક્ષા સ્ત્રી લીરાસ્ત્ર નામે વનસ્પતિ. ફરવા સ્ત્રી રાયણુ, ગળેલિ ખજૂર, દૂધ
પાક, ખીર. ક્ષત્તિ સ્ત્રી પુષ્કળ દૂધ આપનારી ગાય. ક્ષીરજકુમાર નં૦ વૈવક પ્રસિદ્ધ એક - પધરૂપ ઘી.
| શરિન પુ. સોમલતા, દૂધ જેવો જેમાંથી
રસ નીકળે છે તેવું હરકેઈ ઝાડ, ક્ષનિ ત્રિ. દૂધવાળું. ક્ષત્તિવૃક્ષ પુછીરવાળું ઝાડ. ફરી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. શીરા પુત્ર મૂળાના જેવાં મૂળીયાંવાળું
એક જાતનું ઝાડ. ક્ષીરેથી સ્ત્રી, દૂધપાક, ખીર. ક્ષીર પુત્ર ક્ષીરસમુદ્ર, દૂધનો દરી. ક્ષીતના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષરતના સ્ત્રી લક્ષ્મી.
વતનાપતિ પુત્ર વિષ્ણુ. ક્ષરના વન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર ક્ષરોલનના સ્ત્રી, લક્ષ્મી. શીરો પુત્ર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ક્ષીરસુલ પુ. ઉપરના અર્થ લવન પુ. દૂધમાં રાંધેલા ચોખા. ક્ષાત્ સ્વા૦ ૧૦ ર૦ સે દૂર કરવું, હાંકી
કાઢવું, થુંકવું, એકવું. ક્ષય ત્રિ. લવ જુઓ. શું તા. ૫ મ. સેટ છીંકવું, છીંક
ખાવી. અવ+ કેઈન ઉપર છીંક ખાવી. હુ છુ અન્ન, અનાજ, સિંહ, સ્તોત્ર વગે
રેને શબ્દ. સુખ g૦ અરીઠાનું ઝાડ. સુઇ ત્રિ અભ્યાસ કરેલ, પરિચય કરેલ, હણી નાખેલ, ચૂર્ણ કરેલ, કચરી નાખેલ, દળી નાખેલ. સુત સ્ત્રી છીંક. સુત છીંક ખાવી, છીંક, ઉધરસ ખાવી. સુત ત્રિ. છીંકેલું, સુત go રાઈ. સુતવત ત્રિ. છીંકવાળું, ઉધરસવાળું. ક્ષતા સ્ત્રી છીંક. સુતામિઝન નં૦ રાઈ. શુારો સ્ત્રી સાક્ષી નામે ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षुत्पिपासित
४६९
क्षुद्रपिप्पली
શ્રુતિરૂપતિ ત્રિ. ભૂખ્યું અને તરસ્યું. - કીડે વગેરે. સુતિવાર ૩૦ ભૂખ દૂર કરવાને ઉપાય, શુદગઝૂ સ્ત્રી, એક જાતનું જાનું વૃક્ષ. ભજન.
સુનાતટ પુલ આંબળાનું ઝાડ. શુ પto ૩૫૦ સ૦ નિ પીસવું, દળવું, શુગર ૧૦ એક જાતનું જીરું-કણજીરું, સુન્ ૦ પીસવું, દળવું, ચૂર્ણ કરવું.
સુગંધ. મુક પુત્ર ચેખા વગેરેનું ચૂર્ણ
સુકાર ઉપરને અર્થ. શુદ્ર ત્રિકૃપણ, અધમ, ક્રૂર, દરિદ્ર, ડું, મુદ્રની સ્ત્રી જીવંતી વૃક્ષ—નામે ઝાડ. નીચ.
મુદ્રતટુરુ પુરુ એક જાતની વનસ્પતિ, સુદ ૫૦ તાંદળજાનું શાક.
વાવડીંગ. ' શુદ્ર ત્રિવ થોડું, નાનું, અત્યંત નાનું,
સુદ્રતમ ત્રિઅત્યંત શુક, ઘણું જ નાનું, નીચ, અધમ.
બહુજ નીચ, અતિ અલ્પ. મુદ્રારિ સ્ત્રી નિર્મને વૃક્ષ.
સુત્રતા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. મુકveી સ્ત્રી, ભોરીંગણી વનસ્પતિ.
સુરતા સ્ત્રી શુદ્ધપણું, સૂમપણું, નીચતા, કઇટાલી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
થડાશ. સુવાન્ટિક સ્ત્રીભોરીંગણી,
ધ્રુવ ન ઉપરના અર્થ ક્ષુદ્રમાનસ ૧૦ કાશ્મીરમાં જ્યાં કેસર
સુદ્રનુ સ્ત્રી, એક જાતની તુલસી. થાય છે તે સ્થળ.
દવિ સ્ત્રી નાને મચ્છર. શુદવુ ૫૦ નાનું શંખલું.
સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. સુદરવી સ્ત્રી જંગલી કારેલાને વેલે. શુકુલ્ટિમાં સ્ત્રી ઝીણે ધમાસો. શુક્રવારે સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
क्षुद्रदुस्पर्शा स्त्री. अग्निदमनी वृक्षમુદાgિી સ્ત્રીજંગલી કારેલી.
જાતનું ઝાડ. સુરઢિા પુત્ર વૈક્રાંતમા નામને મણિ
સુત્રધાર સ્ત્રી કાકડાશીંગનું ઝાડ. સુદ ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ અગીઆર કોઢ- સુધાન્ય ૧૦ એક જાતનું ઋણધાન્યમાંનો એક.
સામે વગેરે. સુક્ષુર ઝીણે ગેખરૂ.
મુદ્રનrણવ ત્રિનાના નાકવાળું-નકટું. સુ ક્ષુર પુત્ર ઉપર અર્થ.
સુપત્ર પુત્ર સાડી વનસ્પતિ, જંગલી સુપ્રક્રુિરવા ૫૦ ઝીણો ગોખરૂ.
તુલસી. સુપર સ્ત્રી નાની ઘંટડી, ઘુઘરી. સુપત્ર જિ. નાનાં પાંદડાંવાળું. સુત્રવેદી સ્ત્રી, એક જાતની સુપ વનસ્પતિ પત્ર સ્ત્રી સાટોડી, ચાંગેરી વનસ્પતિ. સુર પુત્ર ઉપરને અર્થ.
ક્ષુદ્રાત્રી સ્ત્રી, વજ નામે વનસ્પતિ. સુવન કુ. રાતું ચંદન, રતાંજલી. સુદ્રના પુત્ર એક જાતના ફણસનું ઝાડ, સુવuા પુત્ર એક જાતને ચંપે. ક્ષુદ્ર પુત્ર અર્જા નામે એક વનસ્પતિ. સુજિર્મદા સ્ત્રીએક જાતની કાકડી. સુદ્રા વિનાનાં પાંદડાંવાળું.
વિમિંદર સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી. શુદ્રપાષામે સ્ત્રી, પહાડમાં થનારી શુક્રઃ ૫૦ એક જાતનું પક્ષી.
સુપ જાતિની એક વનસ્પતિ. સુગરનુ પુત્ર હાડકાં વિનાનું પ્રાણી-ઈયળ– | સુuિસ્ત્રી સ્ત્રી જંગલી પીપર.
For Private and Personal Use Only
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षुद्रपृषती
૭૦
क्षुध
|
મુકછુષ સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી. સુપતિ સ્ત્રી મૂલપતિકા વનસ્પતિ. સુદ્રઢ go નીવનવૃક્ષ નામે એક ઝાડ,
એક જાતનું જાંબુનું વૃક્ષ. છુટા પુત્ર ઉપરના અર્થ મુદ્રા શ્રી ઈદરવરણ, એક જાતની
કાકડી, અગ્નિદમની નામે વૃક્ષ. સુષુપ્તિ ત્રિશુદ્ર બુદ્ધિવાળો માણસ. શુક્રવૃદ્ધિ બ્રીતુચ્છ બુદ્ધિ સુકમો સ્ત્રી રીંગણ. સુવ્રત સ્ત્રી મુદ્ર બુદ્ધિ. સુમતિ ત્રિ. હલકી બુદ્ધિવાળું. શુકમય પુરુ નાનું માછલું. કમુરતા શ્રી. એક જાતની ઝીણી મેથ. હૃદયુવતી સ્ત્રીવજ નામે વનસ્પતિ. સુદન પુએક જાતને સુરેગ. શુદ્ધ ત્રિ. શુદ્ર રોગવાળું. સુવંર શ્રીરીસામણને વેલ. શુદવા સ્ત્રી હંસલી. સુવર્ણી સ્ત્રી મૂરતી જુઓ. શુકવાર્તાવિની ત્રી. ધોળા ભોરીંગણી. શુકવાર્તા શ્રી ભરીંગણી. સુક્ષાંત પુરુ નાનું શંખલું. સુકારા સ્ત્રી એક જાતની સાકર. સુરાલૂ પુત્ર નાના વાઘ, ચિત્રો, દીપડો. સુદીર્ષ પુત્ર મરાવી જુઓ. મુદ્ર ત્રિ. નાના માથાવાળું. ક્ષત્તિ સ્ત્રી નાની છીપ. સુત્રશુાિ સ્ત્રી નાની છીપ. क्षुद्रश्यामा स्त्री० कटभी वृक्ष. સુકમાંતર પુછે મૂવારા નામે ઝાડ. શુક્રવાર ઉ૦ એક જાતનો શ્વાસને રોગ. સુતા સ્ત્રી વૈવપ્રસિદ્ધ એક જાતની
ઔષધિ. સુર સ્ત્રી મુળ નામે વનસ્પતિ, મારગંધા નામે એક વનસ્પતિ.
કસુવર્ણ ૧૦ પિતળ. શુકન ૩૦ મહાદેવ. સુrિચા શ્રીરીંગણી. સુફિયુજી સ્ત્રીભેરીંગણું. ક્ષકા સ્ત્રી વેશ્યા, ભેરીંગણી, મધમાખી, માખી, હિંસક સ્ત્રી, ખોડવાળી સ્ત્રી, રાતી સાડી, નાચનારી સ્ત્રી, જાળ, નીચ સ્ત્રી. શુકમિર પુઝીણું ગણીયારીનું ઝાડ. મુદ્રાસન ન વવકપ્રસિદ્ધ એક અંજન. શુક્રાઇમરંધાત પુઈંડામાંથી તાજાં નીકળેલાં નાનાં માછલાંને સમૂહ
વિષય પુ.વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ઉકાળો. સુઝાવ ર૦ હૃદયમાં રહેલ નાનું આંતરડું. સુત્રાપામા પુત્ર રાતો અઘાડે. સુદામા ન એક જાતનું આંબળું. સુત્રામલાવંશ પુત્ર તે નામે એક ઝાડ
વટવૃક્ષ. સુદાત્ર પુત્ર રાત્રિ નામે વનસ્પતિ. क्षुद्रामपनम पु० नकुच वृक्ष. સુદ્રસ્ટના પુત્ર જરુર જુએ. સુદામા શ્રી રાંદેરી નામે વનસ્પતિ,
રાrogછી વનસ્પતિ. શુદ્રમસ્ટિવ શ્રી. તે નામે એક ઝાડ. શુદ્રિતા સ્ત્રી મચ્છર, ડાંસ. સુરજ ઉન્ન ક્ષેત્રે કરેલ, નીચ મનુષ્ય કરેલ
વગેરે.
શુ ત્રી. જવાસે નામે વનસ્પતિ, શુદ્ર પુએક જાતની કાકડી.
કોદુરિજા સ્ત્રી નાની ઉંબરી. સુદ ત્રી. રતિ વનસ્પતિ.
વિનાનો સ્ત્રી તો જુઓ, સુકન્ટ્રી પુરુ નાનું ઘુવડ, ઘુવડ. શુ તિવા ૧૦ ૩૦ મનિટ ભૂખ લાગવી,
ખાવાની ઈછા કરવી. શુષ સ્ત્રી ભૂખ, અન્ન, અનાજ.
For Private and Personal Use Only
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षुधा
चरिका
સુધા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સુધારા પુત્ર વિહેવાતા વૃક્ષ. સુધાતુર ત્રિ. ભૂખ્યું ડાંસ, ભૂખ્યું.
પાષણ પુભૂખને નાશ. શુપાદિત ત્રિ. ભૂખથી પીડા પામેલ. શુધrfમાનના પુત્ર રાઈ. ક્ષુધામિનના ત્રિ. ભૂખ લગાડે છે. શુપાયુa fa૦ નીચેનો અર્થ. સુધાજુ ત્રિભૂખારવું, ભૂખવાળું. સુધાવત ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. પાવતી સ્ત્રી જેને લીધે ભૂખ લાગે તેવી
એક ગોળી. શુપાલનના પુત્ર તે નામે એક ઔષધ. ક્ષધિત ત્રિ. જેને ભૂખ લાગી હોય તે,
ભૂખ્યું. સુધુન પુત્ર તે નામે એક પ્લેચ્છ જાતિ. સુખ સત્રવતુ ૫૦ ૦ સદ્ મદ કર. સુપ પુજેનાં મૂળ અને શાખા નાનાં
હોય તેવું ઝાડ. સુપપુ કૃષ્ણથી સત્યભામામાં ઉત્પન્ન થયેલો તે નામે એક છોકરો, કારકાની પશ્ચિમમાં
આવેલ તે નામે એક પર્વત. સુપ પુ. નાનાં મૂળ,શાખાવાળું ઝાડ. શુપડો મુષ્ટિ પુ. એક જાતનું સુપવૃક્ષ. કૃપાળુ ઉ૦ પાનીયાસુ જુઓ. શુથ પુત્ર મંથન દંડરવૈય, એક જાતને
રતિબંધ. સુષ ત્રિ. લેભ પામેલ, ખળભળેલ, ગ
ભરાયેલ. મ સ્વાંબ૦ ૩૦ સે સંકેચ પામ,
ખળભળવું, ગભરાવું. સુમ ફિવા. ૧૦ ૨૦ સેટ અંગ હલાવવું,
ગભરાવું. મ્ સ્થા૦ . તે ઉપરના અર્થ સુમ ત્રિલેભ પામનાર, ગભરાનાર, ખળભળનાર, પ્રવર્તાક.
સુમr સ્ત્રી તે નામે સૂર્યને એક પારિષદ, ભ્રમિત ત્રિ. હલાવેલ, વ્યાકુળ થયેલ,
ગભરાયેલ, ભયભીત થયેલ. ધુમ્બર પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. સુચત ત્રિ. ગભરાતું, ખળભળતું, ક્ષોભ
પામતું, હાલતું. સુમ ત્રિ. અન્નવાળું, અન્નની પેઠે સ્તુતિ
કરવા ગ્ય. સુના સ્ત્રી અતસી, શણ, અળસી, ગળી,
જવાસો. સુમ ત્રિ૦ શત્રુને કંપાવનાર. ક્ષક્ વા ઘ૦ લ૦ સે ગમન કરવું, જવું. સુર તુરા ૫૦ ૫૦ ક્ષેત્ કાપવું, ખેતરવું. સુર પુત્ર હજામનું હથીઆર–અો, ખરી,
બાણ, ગોખરૂ, એક જાતની વનસ્પતિ. શું કરવુંગેખરૂ, તિલકવૃક્ષ, ઉપરના અર્થ શ્નરવર્મન ન કેશ કાપવા, હજામત. શુધન ર૦ હજામની કથળી, ઘાંજાની
ઓજારની પેટી. ક્ષરધાર પુ. એક જાતનું હથિઆર. સુધારા સ્ત્રી ઉપર અર્થ, અસ્ત્રાનીધાર સુરપત્ર પુત્ર અસ્ત્ર જેવી ધારવાળું બાણું,
અસ્ત્ર જેવાં પાંદડાંવાળું કોઈ ઝાડ વગેરે. સુરપત્રિકા સ્ત્રી પાલંગ શાક-એક જા| તનું શાક. સુરપતિ ત્રિ. તીક્ષ્ણ અગ્રભાગવાળું. સુરા પુત્ર ઘાસ કાપવાનું ઓજાર-દાતરડું,
એક જાતનું બાણ. સુરકા ર૦ ઉપરને અર્થ સુમા ૧૦ કુરધાન જુઓ. સુરમનિ પુછ હજામ, ઘાંજે. સુરમુજન ૬૦ ઉપરનો અર્થ સુરા શ્રી. એખરો નામે વનસ્પતિ. શુક્લ પુ. ગોખરૂ. સુરિ સ્ત્રી છૂરી, એક જાતનું શાક.
For Private and Personal Use Only
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षुरिकापत्र
ક૭૨
क्षेत्रसाधस्
-
-
-
નાચ.
વિજs કાસડે નામે ઘાસ, બાણ. ! ક્ષેત્રવત્તા સ્ત્રી ક્ષેત્રની અધિષ્ઠાયક દેવતા. રિો સ્ત્રો હજામડી, વરાક્રાંતા વનસ્પતિ. ક્ષેત્રપ પુ. બટુક ભૈરવ, પરમાત્મા. ક્ષુરિન ૫૦ હજામ, પશુ.
ત્રિપ શિવ ક્ષેત્રને રક્ષક, સુરી સ્ત્રી છૂરી.
ત્રિપતિ ક્ષેત્રને સ્વામી, ખેતરને માલીક, શુદ્ધ ત્રિઅલ્પ, ડું, નાનું કનિક, સુક, | ક્ષેત્રપટલ સ્ત્રીપીતપાપડે વનસ્પતિ.
ક્ષેત્રપટ્ટ ત્રિક ખેતરને રખેવાળ. સુ ત્રિવ પામર, નીચ, નાનું, ડું. ક્ષેત્રપાઇ go ખેતરપાળ દેવ, એક જાતને સુર પુછ નાનું શંખલું.
બટુકભૈરવ દેવ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પશ્ચિમ સુતાર પુત્ર પિતાનો નાનો ભાઈ
દ્વારપાળ ભૈરવ. સુકતાતા પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
ક્ષેત્રપાલ ત્રિ. ક્ષેત્રને રક્ષક–ખેતરને સુપિતામહ . દાદાને નાને ભાઈ. રખેવાળ. સેન્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. ત્રિપરિક પુત્ર સંગ્રહણીયુક્ત સોજામાં
૪ પુ. કાનને રોગ, શબ્દ, અવાજ, ઝેર અપાતું એક ઔષધ. રોહિત ૧૦ સિંહને શબ્દ.
ક્ષેત્ર નવ ખેતરની ઉત્પન્ન, ગણિતશાસ્ત્ર૪િ ૧. ખેતર, ડાંગેર વગેરેને ક્યારે, પ્રસિદ્ધ ક્ષેત્રફળ.
શરીર, અન્તઃકરણ, સ્ત્રી, સિદ્ધસ્થાન, સેનમૂન સ્ત્રીખેતરની જમીન. મેષ વગેરે બાર રાશિઓ, ગણિતશાસ્ત્ર- ક્ષેત્રમસ્ટિવ સ્ત્રી વજ નામે વનસ્પતિ. પ્રસિદ્ધ દિકણ, ત્રિકેણુ વગેરે પદાર્થો, ક્ષેત્રમાનિત સ્ત્રી એક જાતની ભૂમંડભૂમિતિ.
લની કલા--જે ગણિતમાં પ્રસિદ્ધ છે. ક્ષેત્રના ત્રિ. ખેતર કરનાર, ખેતર ખેડનાર. ક્ષેત્ર ત્રિ. ખેતરમાં ઉગનાર.
ક્ષેત્રવાર એક જાતની કાકડી. હિરા સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી. કિર ત્રિ. ત્ર જુઓ.
રાત્રિના સ્ત્રી એક જાતની વેલ. ક્ષેત્રવિfમટા શ્રી. ખેતરાઉ ચીભડું. ક્ષેત્રવિદ્ર ત્રિવ ક્ષેત્ર ત્રિો જુઓ. પુધર્મશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ ક્ષેત્રજ પુત્ર
ક્ષેત્રવિદ્ર પુત્ર ક્ષેત્ર પુત્ર જુઓ, ખેત. પિતાના કહેવાથી પિતાની સ્ત્રીમાં અન્ય ક્ષેત્રવ્યવદાર ૫૦ ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ પુરૂષના સંગથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર. ત્રિકેણ વગેરે ક્ષેત્રફળ વગેરે જણાવનાર ક્ષેત્રજ ત્રિ. ખેતરમાં ઉત્પન્ન થનાર.
એક વ્યવહાર. ક્ષેત્રજ્ઞા ટી. જોળી ભરીંગણ.
ક્ષેત્રથાર પુત્ર અમુક જ ક્ષેત્રમાં નિવાસ ક્ષેત્ર પુત્ર આત્મારૂપે દેહ વગેરે ઉપર અને કરો પણ ત્યાંથી બીજે ક્યાંય ન જવું ભિમાન કરનારે જીવ, સર્વજ્ઞ પરમેશ્વર,
એ નિયમ. અંતર્યામી, સાક્ષી, બટુક ભરવ.
ક્ષેત્રમાં ત્રિો ખેતરમાં ઉત્પન્ન થનાર. ક્ષેત્રજ્ઞ ત્રિય ક્ષેત્ર જાણનાર, વિદ્વાન, ચતુર, ત્રિમૂવ પુરા ભીંડાનું ઝાડ. જ્ઞાની, ખેડુત.
ક્ષેત્રમૂત ઝિ• ખેતરમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ક્ષેત્ર ૫૦ બટુકભૈરવ.
ફેરભૂતપુર જુઓ-એક જાતનું ઘાસ. ક્ષેત્ર ત્રિખેતર આપનાર.
હત્રિયમ્ ત્રિખેતર સાધનાર-ખેતર ક્ષેડૂતી સ્ત્રી, પેળી ભરીંગણી.
તાબે કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षेत्रसीमा
૭૩
क्षेमधूर्त
ક્ષેત્રમાં સ્ત્રી. ખેતરની હદ.
પર ન બિંદિપાલ નામે એક ફેકત્રિાવ ત્રિખેતર ઉપર જીવનાર-ખેત. વાનું અસ્ત્ર. ક્ષેત્રાવિતા સ્ત્રી. ખેતરને અધિકાયકદેવ. ફviાત પુત્ર ગ્રહકક્ષા અને ક્રાંતિમંડળને ક્ષેત્રાધિપ પુ. મેષ વગેરે બાર રાશિઓના યોગ-જે સિદ્ધાંત શિરોમણિગ્રંથના ગેલાસ્વામી મંગળ વગેરે ગ્રહ.
ધ્યાયમાં પ્રસિદ્ધ છે. ક્ષેત્રાધિપ ત્રિો ખેતરને માલીક. િિહન R૦ ગણિતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ક્ષેત્રામાં સ્ત્રી બેય આંબળી.
ક્ષયનાડી. ક્ષેત્રિક ત્રિખેતરને સ્વામી, ખેતરનું, મિન ત્રિ. પુ. શીધ્રતા, ઉતાવળ. ખેતરસંબંધી.
સેપિટ ત્રિ. અત્યંત ઉતાવળીયું, ઝડપદાર. ક્ષેત્રિી શ્રી. મજીઠ વનસ્પતિ.
પથર્ ત્રિઉપરના અર્થ. ઝિન ત્રિો ખેતરને સ્વામી.
તૃ ત્રિફેંકનાર, પ્રેરણા કરનાર. રિન પુત્ર ખેડુત, ધણી, પતિ, માલીક,
જ પુત્ર તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય, તે નામે સ્વામી.
યદુવંશી એક રાજા. ક્ષેત્રિય પુ. આ જન્મમાં ન મટે તે ફેમ પુર 7૦ મેળવેલી વસ્તુનું રક્ષણ કરવું.
અસાધ્ય રોગ, પરસ્ત્રીલંપટ પુરૂષ. હમ ન કલ્યાણ, કુશળ, મુક્તિ, પિતાના ક્ષેત્રિય ત્રિક ખેતરને સ્વામી, ખેતરમાં ઉ- જન્મની તારા સુધી ચોથું-તેરમું તથા ત્પન્ન થયેલ ઘાસ વગેરે.
બાવીસમું નક્ષત્ર, સુખીપણું. જુવાર ધાન્ય.
હોમ ત્રિકલ્યાણવાળું, સુખી. ક્ષેત્રોજેક્ષ પુ. શ્વફલ્ક-નામના યાદવને પુત્ર- મિ પુત્ર વીર નામે સુગંધી દ્રવ્ય, તે એક યાદવ.
નામે એક રાક્ષસ, તે નામે એક પાકુવંક્ષેત્ર પુત્ર ખેદ, અફસોસ.
શી રાજા. v g૦ નિંદા, વિક્ષેપ, પ્રેરણું કરવી, મેક- હર ત્રિ. કલ્યાણકારક માંગલિક. લવું, લેપવું, તિરસ્કાર કરે, ઓળંગવું, માર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. લાઘવું, ગર્વ, વિલંબ, ગુચ્છે, ફેંકવું. મત ત્રિ. કલ્યાણકારક.
ત્રિ ફેંકનાર, વિક્ષેપ કરનાર, નિંદા મત ૩૦ પરમેશ્વર. કરનાર, પ્રેરણા કરનાર, મોકલનાર, મંવાર ત્રિ. કલ્યાણકારક. લેપનાર, તિરસ્કાર કરનાર, લાંઘણ કરનાર, ક્ષેમં સ્ત્રી તે નામે એક દેવી, શુભ ગર્વ કરનાર, વિલંબ કરનાર, ગાળો દેનાર. શકુન સૂચવતી એક જાતની સમળી. vs R૦ ગાળે દેવી, નિંદા કરવી, ફેંકવું, લેના પુત્ર કાશ્મીર દેશનો એક રાજા. વિલંબ કરવો, અપવાદ, બંધન, વખત મતિ ૫૦ એક રાજા. ગાળવો.
લેમન ત્રિમંગલનું દર્શન કરનાર – vfજ શ્રી. વહાણનું હલેસું, એક જાતની મંગલદષ્ટા. જાળ, ગેફણ
સેમસન ઉ૦ તે નામે કેસલ દેશનો રાજા. પut ત્રી. ઉપરના અર્થ.
ફોમન્વન ૩૦ રામનો વંશજ એક રાજા. vળા ત્રિક ફેંકવા ગ્ય, નિંદા કરવા મન પુત્ર તે નામે એક રાજા. યોગ્ય, વિલંબ કરવા ગ્ય. | હેમપૂર્ત રૂ. 4. તે નામે એક દેશ.
૬
૦.
For Private and Personal Use Only
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षेमधूर्ति
૪૭
क्षोणीभुज
સમર્થ.
ક્ષેમપૂર્તિ પુત્ર કે કય દેશને એક રાજા. ! ઇ ત્રિ ચૂર્ણ કરવા યોગ્ય. ક્ષેમહા સ્ત્રીઉંબરાનું ઝાડ.
ક્ષા ત્રિ. ક્ષયશીલ-નાશ પામવાના સ્વનમૂત્ત પુ. તે નામે દુર્યોધનનો એક ભાઈ. ભાવવાળું. નિયત ત્રિ. કલ્યાણવાળું, નીરોગી.
fબ સ્ત્રી પૃથ્વી, એકની સંખ્યા. ક્ષેતવૃદિન ૦િ કલ્યાણવર્ધક, નીતિવાળું. જળ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ક્ષેમર પુ. નિર્ભય સ્થાને બળ બતાવનાર. ક્ષર પુ ચૂર્ણ, લોટ, પીસવું, દળવુ, ચૂર્ણ ક્ષેમા સ્ત્રી તે નામે એક દેવી, તે નામે કરવું, રજ, ધૂળ, જેના ઉપર વટાય તે એક અપ્સરા, ઉંબરાનું ઝાડ.
પત્થર, ખરલ. માધિ પુ. મિથિલા નગરીને એક રાજા. ક્ષક્ષક ત્રિ વિચારસહ-વિચાર કરવામાં ક્ષેમાહ્યા સ્ત્રી. ઉંબરાનું ઝાડ. મારા ર૦ એક પ્રકારનું આસન.
સન્ ૧૦ જળ, પાણી. ખ્ય ત્રિ. કલ્યાણને માટે યોગ્ય, સૌભા- વરદ ત્રિયક્ષમ જુઓ. ગ્યવાળું, નીરોગી.
ક્ષહિત ત્રિ ચૂર્ણ કરેલ, દળેલ, પીસેલ. શ્રેષ્ઠ પુત્ર તે નામે એક રાજા.
વિત ન ચૂર્ણ, ભુક્કો, લેટ, ક્ષેય ત્રિક ક્ષણ કરવાને ગ્ય.
ક્ષ મન પુત્ર સુદ્રતા. ક્ષેદ્ ૦ ૫૦ ર૦ હૈ સેવવું, સેવા કરવી.
ક્ષવિષ્ય ત્રિ. અત્યંત ક્ષુદ્ર. ખ્યા ૫૦૦ ગનિ ક્ષય પામવે, ઘસાવું. વીર ત્રિવ અત્યંત સુ. સૈન્ય 7૦ ક્ષીણપણું,
ક્ષીપુરા ત્રિ સુધાવાળું, ભૂખવાળું. ક્ષેત ત્રિપૃથ્વી સંબંધી, ક્ષીણતા સંબંધી. ક્ષમ ઉ૦ ચાલવું, ખળભળવું, ગભરાવું, ક્ષેતયત પુત્ર ક્ષીણતા માટે પ્રયત્ન કરતે વ્યાકુળ થવું, વિકાર. તે નામે એક ઋષિ.
મિક પુછે તે નામે એક પર્વત. ક્ષેત્ર ર૦ ખેતરને સમૂહ, ખેતર.
મક ત્રિલેભકારક, ગભરાવનાર. હૌર ર૦ ક્ષેત્રજ્ઞપણું, આત્મત્વ, જીવપણું,
ક્ષમા ત્રિઉપરના અર્થ. પરમેશ્વરd. ક્ષેત્ર ૧૦ ક્ષેત્રજ્ઞપણું.
ક્ષેમજ પુતે નામનું કામદેવનું બાણ, શિવ.
ક્ષમા નં૦ ક્ષેભ પામ, ગભરાવું. ક્ષેત્રપી ન૦ ક્ષેત્રપતિપણું, ખેતરનું સ્વામીપણું.
ક્ષfમત ત્રિ. લેભ પમાડેલ, હલાવેલ, હેમવત્રિક મેળવેલાના રક્ષણ માટે ઉપયોગી. ક્ષોભવાળું. રહર ત્રિ. દૂધના ધરાસંબંધી.
ક્ષમ ૧૦ ઉપરને માળ, ઉપરની ચાલી, ક્ષેશ ત્રિ. દૂધમાં રાંધેલું, દૂધપાક-બીર
અટારી, ગણહાસક, વગેરે.
ક્ષમ ૨૦ ગણહાસક. શ્રેજી સ્ત્રી, ખીર, રાબડી, દૂધપાક. હોમ પુ. એર નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. ક્ષદ્ ૩૦ ૩૦ ૨૦ ટુ ફેંકવું, પ્રેરણ ક્ષfજ સ્ત્રી પૃથ્વી, એકની સંખ્યા. કરવી, મેકલવું.
સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. નન નં૦ બંસીનો અવાજ,વાંસળીનો શબ્દ. | Mાવીર પુત્ર સમુદ. ક્ષો ૫૦ હાથીને બાંધવાનો ખીલો. સૌનામુ પુત્ર રાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षौणीमय
श्वेली
મા પુત્ર પૃથ્વીમય, માટીમય, પૃથ્વીને ! મવૃતિ કાશ્મીર દેશને એક રાજા. આશ્રય.
માનાથ g૦ રાજા. ક્ષત્ર ૧૦ મધ, પાણી, સુકતા, પૃથ્વીકણ- કર્મv g૦ રાજ. રજ, ધૂળ.
જાપતિ . રાજા. સૌઢ g૦ ચંપાનું ઝાડ, એક જાતને
માપાર્ટ ૩૦ રાજા. વર્ણસંકર..
મામુક પુત્ર રાજા. ક્ષરી સ્ત્રી, નીચેને અર્થ.
ફમામૃત ઉ૦ રાજા, પર્વત. ક્ષૌરી - તે નામે આયુધજીવી સંધ.
શું ખ્યા માત્ર મા સેન્ ધૂણાવવું, ક્ષક ૨૦ મધપુડામાંથી થનારૂં મીણ.
કંપાવવું. ક્ષદ્ર ત્રિવે મધમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ.
માયત ત્રિ. ધૂણાવેલ, કંપાવેલ. ધાતુ પુત્ર માક્ષિક નામે ઉપધાતુ
કાયતૃ ત્રિધૂણાવનાર, કંપાવનાર. દ્રષિા પુત્ર પાણીમાં થનારે એક જા
ક્રમ વાઘ૦ ૩૦ સેનિમેષ મારવું, તને મહુડે.
પલકારે કરવો, મીચવું. પ્રિય ત્રિા મધ જેને પ્રિય હોય છે.
fફા સ્વાચાજે ભીનું કરવું છે સૌ go વઘકપ્રસિદ્ધ મીઠે પ્રમેહ રોગ. મૂકવું, અસ્પષ્ટ શબ્દ કરે, લ૦ ૌર ૧૦ મીણ.
વિUા ત્રિશબ્દ કરેલ, મૂકેલ, ભીનું ક્ષમ ૧૦ શણનું વસ્ત્ર, રેશમી વસ્ત્ર. કરેલ. મ પુત્ર શણના વસ્ત્રથી વીંટેલો રથ.
ફિવદ્ સ્વાહ માટે છે, શિવ જુઓ. - પુ૧૦ એક પ્રકારની હવેલી-ઉપરના
ફિ૬ ૦ ૫૦ ૫૦ સે અસ્પષ્ટ શબ્દકો. ભાગની બંગલી,
क्ष्विद् दिवा० ५० अ० सेट् २०२५०४ ક્ષૌમલ નીચેને અર્થ.
કરે. ક્ષશિલા પુ. એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય–જો. સૌની સ્ત્રી અતસી, શણ, અતસીમાંથી
ઃ પુ. અસ્પષ્ટ એ દાંતને શબ્દ, થયેલા શણમાંથી કરેલી કામળી.
ચીકણું કરવું, મૂકવું, છોડવું, એક જાક્ષર ૧૦ લૌર કર્મ, હજામત
તને કાનનો રોગ, ઝેર. પચ ત્રિઅતિતીક્ષણ
૦ ૧૦ રાતા આકડાનું પાંદડું કે ફળ. ક્ષત્તિ ૫૦ હજામ.
ત્રિદુરાસદ, દુvપ્રાપ, કુટિલ. સ્ત્રી અ, સજે.
હન નઅસ્પષ્ટ શબ્દ કરે. કાં ૫૦ ૨૦ સત્ તીક્ષ્ણ કરવું, હું સ્ત્રી. સિંહનાદ, સિંહને શબ્દ, તેજ કરવું.
વાંસની સળી, કપાતકી વૃક્ષ. yત ત્રિ. તીણ કરેલ, તેજ કરેલ. હિત ૨૦ સિંહનાદ, સિંહગર્જના.
ત્ર ૧૦ અસ્ત્ર તેજ કરવાનું શાણ નામે કેન્દ્ર ખ્યા ૫૦ સે ચાલવું, જવું ૪૦ ક્રીડા યંત્ર-સરાણુ.
કરવી, રમવું, ૦ સ્ત્રી પૃથ્વી, એકની સંખ્યા.
ટા સ્ત્રી ક્રીડા, રમત. HTગ પુમંગળ ગ્રહ, નરકાસુર.
ઢિયા સ્ત્રીકીડા, રમતસ્માતઃ ૪૦ પૃથ્વીલ, ભૂતલ પૃથ્વી.
સ્ટી શ્રી ક્રીડા, રમત.
For Private and Personal Use Only
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ख जिका
ને પુત્ર ગરૂડ પી. વુિં.
વર્ષના પુત્ર વિષ્ણુ
હરા પુત્ર ગરૂડ. રજૂ કંઠસ્થાનીય બીજે વ્યંજન
રાજેશ્વર પુત્ર ગરૂડ. રવ પુસૂર્ય, વિષ્ણુ, હાથી.
શરદ પુત્ર એક જાતનું ઘાસ–બરૂ. ૨૬ ઈન્દ્રિય, નગર, ક્ષેત્ર ખેતર, શૂન્ય,
હોસ્ટ go આકાશરૂપ ગેળો. મીઠું, આકાશ, સ્વર્ગ, કર્મ, સુખ,
શસ્ત્રવિદ્યા સ્ત્રી જ્યોતિ શાસ્ત્ર. અભ્રક, પરમાનન્દસ્વરૂપ બ્રહ્માકાશ.
૨૯ પુત્ર એક જાતનું ઘાસ–બરૂ. રdવેક્ષા સ્ત્રી સૂર્યનાં કિરણોના પ્રચાર- દૂર પુરા વાળને ગુચ્છે, વાળની લટ.
સુધીનું વેષ્ટનાકાર બ્રહ્માંડરૂપ વિવરવાળું રજૂ ૦ ૫૦ ૫૦ લે પવિત્ર કરવું, ગગનમંડળ.
સારૂ કરવું, ઉત્પન્ન કરવું. રયામિની સ્ત્રી શમળી–સમળી પક્ષી. રજૂ ૩૦૩માં તે બાંધવું, તાણી બાંધવું. વંતરિ પુત્ર મહાદેવ.
રજૂ કુદ્દા g૦ ૧૦ સે વ ક્યા જુઓ. રાવણ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ લેહસવું.
વરમણ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. કલર પુચોક, ખડી.
હવર પુ. મેઘ, વાયુ, સુર્ય, રાક્ષસ, પક્ષી, ર કાશીમાં રહેલ તે નામે એક
એક જાતનું ગીત. આદિત્ય.
સવાર ક્ઝિ. આકાશમાં ગતિ કરનાર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
વર પુવે. તે નામે એક દેશ. ક્ષા ૩૦ સૂર્ય, સૂર્ય વગેરે ગ્રહ, દેવ, બાણ, હરિન ત્રિઆકાશગામી.
પક્ષી, વાયુ, એક જાતનું પતંગીયું-તીડ. રારિન પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. હા ત્રિક આકાશમાં ગતિ કરનાર. રવિત ત્રિ. સંયુક્ત, જડી દીધેલ, વ્યાસ, થા આકાશગંગા.
મિશ્ર. નનિ ૧૦ ઝાડમાં રહેલી ગફલ.
વંર વા૦ ૧૦ સં૦ સે લૂલા થવું, લંગડા inત સ્ત્રી, પક્ષીની ગતિ.
થવું. રહના પુત્ર તે નામે કુશવંશી એક રાજા. વાર્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ થવું, મથી નાંરવજાપતિ પુત્ર ગરૂડ પક્ષી.
ખવું, વલોવવું. હવામ ત્રિઆકાશમાં ગતિ કરનાર સિદ્ધ- પર પુછે રવૈયો, કડછી, યુદ્ધ. ગંધર્વ વગેરે.
1ી પુરવૈયે. વાવના પુત્ર નવ વૃક્ષ.
રહav R૦ ધી. વાવતો સ્ત્રી, ભૂમિ, પૃથ્વી,
પર્વનન્ટ ન. હિમ, આકાશમાંથી પડતી ચરાડુ બાઝ પક્ષી, પૃની પણિ નામે ઝાકળ, આકાશમાંથી પડેલું પાણી. વનસ્પતિ.
ના સ્ત્રી મથવું, વલોવવું, મારવું, મારી રાજસ્થાન નવ ઝાડમાં રહેલી ગફોલ, નાખવું, કડછી, ચમ. પક્ષીને માળે,
વન િપુત્ર પક્ષી. ક્ષત્તિ પુ. બાઝ પક્ષી.
રવજ્ઞાન સ્ત્રી કડછી, ચમ. વાન પુત્ર વિષ્ણુ, એક જાતનું આસન. | રણનિ સ્ટ્રીટ ઉપરનો અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खजित्
ક૭૭
खट्वारूढ
નિત પુત્ર તે નામે એક બૌદ્ધ.
વટા પુત્ર વાંકે વાળેલો હાથ, મુઠી. હતિર્ પુત્ર આગીયો કીડે, પતંગીયું. વટવા સ્ત્રી ખડી, કાનનું છિદ્ર, સુગંધી ૦િ લુલું, લંગડું
વાળે -બસ. વસ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
રવટિન સ્ત્રી ખડી. રહસવારિ એક જાતનું ધાન્ય. વાટી સ્ત્રી ખડી. સર પુ. ખંજન પક્ષી-દીવાળી ઘેડો. દૃ ૦ ૩મ૦ નં૦ સેદ્ આચ્છાદન કરવું, સટી સ્ત્રી, ખંજન પક્ષિણી.
ઢાંકવું. વરેસ્ટ પુવાવટ જુઓ.
ટ્ટા સ્ત્રી નાની ખાટલી. વાસી સ્ત્રી વજલેટી જુઓ. વન ત્રિ. નીચું, ઠીંગણું, વામન. પવન ૧૦ લુલા ચાલવું.
ના સ્ત્રી, ખાટલો. રહસન પુરુ ખંજન પક્ષી.
પટ્ટાવા સ્ત્રી નાની ખાટલી. રાજન પુઉપરને અર્થ..
દ્વારા પુ. એક જાતનું જંગલી પ્રાણી. વિસનો સ્ત્રી ખંજન પક્ષિણી.
વાર સ્ત્રી ઉપરના શબ્દાર્થવાળી સ્ત્રી. નવસનત ૧૦ મિથુન.
ટ્ટાર ૫૦ વારી જુઓ. રાજની સ્ત્રીખંજન પક્ષીના આકારની
રવાની સ્ત્રી રાશી જુઓ. એક પક્ષિણ.
ટ્ટ પુમુડદાંની શયા-ઠાઠડી. થવસનાતિ સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. ટ્ટિર ત્રિ પક્ષીઓને મારનારો પારધિ. વક્સનાતિ સ્ત્રી ખંજન પક્ષીની આકૃતિ. પર ઝટ નીચું, ઠીંગણું.
ન્નનનન ન. તે નામનું એક આસન. વા સ્ત્રી, ખાટલો. રાઉના સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી.
વાવ સ્ત્રીખાટલે, નાની ખાટલી. અવસર પુત્ર ખંજન પક્ષી.
૪૬ ૧૦ ખાટલાનું એક અંગ, શિવનું રહરીટા પુત્ર ખંજન પક્ષી.
એક અસ્ત્ર, પ્રાયશ્ચિત્ત જેને લાગ્યું હોય રવરાટી શ્રી ખંજન પક્ષિણ.
તેણે ધારણ કરવાનું એક જાતનું પાત્ર. સા સ્ત્રી તે નામે એક છે.
દ્વાન પુત્ર તે નામે સૂર્યવંશી એક રાજા. રવાર છે તે નામે એક ઋષિ. વદ્યાવિસ્ટા પુત્ર તે નામે એક રાજા. નવસા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. રવાપર શિવ. રહે ૫૦ ર૦ સેટે ઇચ્છવું, ઇચ્છા વિદ્યાધર ત્રિો ખટ્વાંગ ધારણ કરનાર કરવી.
રહેવાસાત પુત્ર શિવ. વટ પુરુ હળ, ઘાસ, ખરાબ ઘાસ, અંધા
વામિત ત્રિ. ખાંગ ધારણ કરનાર, રીયો કુ, કફ, ટાંકણું, એક જાતનું મુદ્રા સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ મુદ્રા. હથીઆર-કોદાળી,
હત્વાકુવા ૨૦ તે નામે એક વન. ટા પુત્ર વાંકે વાળેલો હાથ, જેડી દેનાર, રવજન ૫૦ શિવ. જોડનાર, મુઠી,
હવાનિ ત્રિખાંગ જેની પાસે હોય તે. વટામુક પુત્ર બાણ ખેંચવાની એક મુદ્રા. થવા સ્ત્રોત એક જાતનું પાત્ર.
કાગડા, શિયાળ, ચેપગું વાઢ ત્રિ. ખાટલા ઉપર ચઢેલ, જાલ્મ, પશુ, કાચનું પાત્ર, ખાનાર, ભક્ષણ કરનાર. - નીચ, મૂર્ખ, અવળે માર્ગે જનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खट्विका
૭૮
खण्डक
-
-
રચયિ સ્ત્રી નાની ખાટલી.
afધાન ર૦ ઉપરને અર્થ. ખ્યા માત્ર ૪૦ સેટ મંથન કરવું, રાજપુત્રિ સ્ત્રી નાની છુરી. ભાંગવું, ટુકડા કરવા.
વનપુત્ર શ્રી નાની છુરી. રન ૩૦ ૩૦ ૨૦ ટુ ભેદવું, ફાડવું, Rાપ્રહાર T૦ તરવારનો પ્રહાર. ચીરવું, કાપવું.
વાટ પુરુ તરવારનું માન. પર ન એક જાતનું ઘાસ.
રાજેસ્ટ g૦ ઉપરને અર્થ. ૪ પુએક જાતનું પીણું, છાશની કઢી,
ડામાં નવ ગુંડાનું માંસ. તે નામે એક ઋષિ, કાપવું, કટકા કરવા.
રામુદ્રા સ્ત્રી, એક જાતની મુદ્રા. રવડ 7૦ ઠુંઠ.
વહેવા સ્ત્રી તરવારની રેખા. સ્ત્રી ગુપ્ત દ્વાર, ખાનગી બારણું. રાટ પુ. તે નામે એક બૌદ્ધ, ઢાલ, હલી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
વાવત ૦િ તરવારવાળું. વડતુ ઉ૦ ભુજા અને જાંઘવડે તરવું. વાઘાત પુત્ર તરવારનો પ્રહાર. રાહજૂ પુ. બાહુ અને જાંઘને અલંકાર. વાધાર પુત્ર તરવારનું માન. રડવા સ્ત્રી એક જાતનું પીણું. વામિત ત્રિ. તરવારથી મરાયેલડયૂષ પુરુ પકવ છીશ.
હણાયેલ. વડિયા ત્રિ. ખડ નામના ઘાસવાળું. રામિષ ૧૦ ગુંડાનું માંસ. સહિ સ્ત્રી, ખડી, ચાક.
વર્ષની પુત્ર ઢાલ. રડી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
વ રીટ ત્રિ. તરવારની ધાર જેવું વ્રત વડુ સ્ત્રી. મરેલાની શયા-ઠાઠડી.
ધારણ કરનાર. દૂર ત્રિવે પડવાળું.
રાશિ પુ૦ માંસ વેચનાર, પાધિ, હતના સ્ત્રી. ખડ ઘાસથી ઉન્મત્ત થયેલ. ભેંસના દૂધનું ફીણ. તા ૧૦ લટું.
અવનિનું સ્ત્રી, એક જાતની ગંડી. # પુત્ર તરવાર, ગેંડાનું શીંગડું, તે નામે વધેિનુ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
એક બૌદ્ધ, તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. જિન પુ. ગંડે, મહાદેવ. તાપ પુ તરવારનું મ્યાન.
જિન ત્રિો તરવારવાળું. રત્વ મંધર પુ ઢાલ-તરવાર ધારણ દુનિમાર પુત્ર તરવારનાં જેવાં પાંદડાંવાળે કરનાર યુદ્ધો,
એક જાતનો વેલો. રાટ પુરુ એક જાતનો કાસડો ઘાસ.
દાતરડું. રાધેનુ સ્ત્રી, એક જાતની ગંડી. a g૦ કટકે, ટુકડે, સંચળખાર, એક રાપર નો તરવારનું પાનું.
જાતને મણિ, દોષ. ર પત્ર ૩૦ એક જાતને વેલો.
જવાડું ૧૦ ખાંડ, વાપરીક્ષા સ્ત્રી તરવારની પરીક્ષા. ઇટુ પુ૧૦ એક ભાગ. રઘુપનિ ત્રિજેના હાથમાં તરવાર રાહુ ત્રિવ ખંડિત, ભાંગી ગયેલ, ટુકડા હોય તે.
થયેલ. પત્ર મ. ગેંડાનાં શીંગડાનું વાસણ | હાઇડ પુખાંડમાંથી બનાવેલી એક જરાજિયાન નવ તરવારનું સ્થાન.
તની સાકર, કુકડો, કોકે, ખાંડ.
For Private and Personal Use Only
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खण्डक
૪૭
થઇ ત્રિકાપનાર, કુકડા કરનાર, ૩૯થા સ્ત્રી નાની કથા. રવ પુએક જાતનું કંદ–સકરકંદ.
avજાણક પુત્ર તે નામે એક ઔષધ. રહયાહુ પુo ane જુઓ.
લઇ રાજુ ઉ૦ ઉપર પ્રમાણે. રાહથિ ૧૦ મેઘદૂત જેવું નાનું કાવ્ય. રવાહમા હવા પુત્ર તે નામે એક ઔષધ
dઅહીંનૂરન એક જાતનું સ્વાદિષ્ટ ખજૂર. રહves go સાકરીયે ગેળ, guળદ્રય પુત્ર એક જાતની ખાંડ. खण्डजोद्भवज पु० तवराजोद्भवखण्ड
જુઓ. હveતારું પુ. સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તાલ. રાહધાર સ્ત્રી કાતર. રતન કાપવું, છેદવું, ભેદવું, નિરા
કરણ કરવું, ખંડન કરવું. dઇન ત્રિખંડન કરનાર, રાહુivહાર ન તે નામે એક ગ્રંથ. રાહુનરત ત્રિવ ખંડન કરવામાં આસકત. રાઈના સ્ત્રી ખંડન કરવું, ભેદવું, તેડવું. રyહન ત્રિવ ખંડન કરવા યોગ્ય.
v પત્ર ન૦ પાંદડાને સમૂહ. duevજી પુત્ર શિવ, પરશુરામ, વિષ્ણુ gઇપ પુત્ર ઉપરના અર્થ, રાહુ, ભાગેલા દાંતવાળો હાથી, મલમપટ્ટી કરનાર
પુત્ર કંદેઈ, મીઠાઈ બનાવનાર, સર્વપ્રદ પુત્ર પૃથ્વી વગેરે ખંડને પ્રલય,
અમુક ભાગનો નાશ. aven એક જાતને સપ. જવાહમveટ પુત્ર અસંપૂર્ણ મંડળ-ગોળ
ચક્કર-જે પૂર્ણ ન હોય તે. ઇમઢ ત્રિો અપૂર્ણ મંડળવાળું. થઇ
એક જાતની ખાંડ-સાકર. ત્રિ ખંડની પાસેનો પ્રદેશ વગેરે. ઇસુખ સંચળ ખાર.
વારા સ્ત્રી એક જાતની સાકર, રાણ ગર્ચ૦ ટુકડે કુકડા. વાસાણા સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે. વાહના પુત્ર એક જાતની સાકર(બ્રાઉઝ ન કપાયેલ વાદળ, વીખરાયેલું
વાદળું, દન્તક્ષતને અવશેષ. રામદવા આંબળાનું ચૂર્ણ સાકરમાં આ પકવેલ આંબળાં. વાહી સ્ત્રી તળાવડી, કામી સ્ત્રી, તેલનું
એક માપ. fટા પુત્ર વટાણું, તે નામે એક ઋષિ,
બગલ. રહfહવા ત્રિ. ધાયમાન થયેલ. બિહરિપુર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. સહિત ત્રિદેલ, કાપેલ, ખંડન કરેલ,
કપાયેલા અંગવાળું, ખોડવાળું. રણજિત ત્રિજેણે પોતાનું વ્રત ખં
ડિત કર્યું હોય તે. જિતા શ્રી. પિતાના નાયકને અન્ય સ્ત્રીમાં આસક્ત થયેલો જાણી ઇષ્પો કરનારી નાયિકા. gfcતાર ત્રિ. જેની આશાઓ ખંડિત થયેલી હોય તે.. નિ ત્રિ. ટુકડા કરનાર, કાપનાર,
છેદનાર, ખંડવાળું, રારિ સ્ત્રી પૃથ્વી.
જો સ્ત્રી જંગલી મગ. તાર પુ. પીળા મગ. vહુ ત્રિખંડન કરનાર, કુકડા કરનાર,
ત્રિવ ખંડન કરવા યોગ્ય, ટુકડા કરવા યોગ્ય. તમr૪ પુ. ધુમાડો, મેઘ. ૪૬ વા૫૦ સે સ્થિર થવું. એ વધ
કરે, ખાવું, મારી નાખવું. ૩૦ વ૬૦ ૧૦ ૩૦ હેક્ ઢાંકવું.
For Private and Personal Use Only
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खद
૪૮૦
खमूलिका
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
૬ પુ. સ્થિરતા. રવિ શ્રી. શેકેલી ડાંગર. સહિત ૩૦ ખેરનું ઝાડ, ઇન્દ્ર, ચન્દ્ર, કપૂર, તે નામે એક ઋષિ.
. ખેરવડે બનેલ, ખેરમાંથી બનેલ. વુિં . ખેરને પાક. વિરાત્રિ સ્ત્રી એક જાતને ખેર,
રીસામણને વેલો. વરિપત્ર સ્ત્રી. રીસામણને વેલો.
વિરતપુ. ખેરવાળું, ઇન્દ્રવાળું, ચંદ્રવાળું. વિરતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. કિરતાર પુ. ખેરને સાર, ખેરને ગુંદર, વિર શ્રી. રીસામણીને વેલે. િિ સ્ત્રી લાખ, રીસામણી. હિરા સ્ત્રી. રીસામણી. પરિવ પુ. વઢિસાર જુઓ.
વિરપમ પુ. બાવળનું ઝાડ. હર ત્રિવ નીચું, ઠીંગણું. વાહૂ પુ. તે નામે એક ઋષિ. લદૂરવાર સ્ત્રી બુદ્ધની એક શકિત.
હા ત્રિક સ્થિરતાના હિતનું. રાપત્રી સ્ત્રી. ખેર. સાત પુત્ર પતંગીયું, આગીઓ કીડે,
સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રવતવા પુ• ઝેરી ફળવાળું એક ઝાડ, !
સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ર તન પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રાધૂપ ૫૦ એક જાતનું શસ્ત્ર, અગ્નિની
શિખા સાથે આકાશમાં જનાર પદાર્થ. રન વા૦ ૩મસખણવું, ખોદવું.
મિસામે ખોદવું, ચોતરફથી ભેદવું. અવનીચે ભેદવું. આ તરફ ખોદવું,
ત+ઉપાડી નાખવું, ઉખાડી નાખવું, નિ+મૂકવું, સ્થાપવું. નિકાઢવું, બહાર કરવું, નિર+બહાર કાઢવું. વરિતરફ
ખોદવું, વિવિશેષ કરી દવું. વનવા પુત્ર ઉંદર, ચેર, સોના વગેરેની ખાણ. વન ત્રિ ભોંય ખોદનાર, ખાણ ખોદનાર. વત ત્રિ. ખણતું, ખોદતું.
નન ન ખોદવું, ખણવું. રતનપાન પુત્ર તે નામે એક અનુવંશી ક્ષત્રિય. વનમાન પુત્ર ઉપરનો અર્થ વનચિત્ર સ્ત્રી તે નામે એક અસ્ત્રનિ સ્ત્રી ખાણ, સોના વગેરેની ખાણ,
ખાડે, આધાર. નિવૃ ત્રિ ખોદનાર, ખણનાર. નિઝ ૧૦ કેદાળી, પાવડે. નિત્રા 1૦ ઉપરના અર્થ.
નિત્રિક ત્રિખોદવાથી કરેલ. રવિ અચ૦ ખોદીને, ખણીને. વરિત્ર તે નામે ઈક્વાકુ વંશને રાજ. હનો સ્ત્રાવ વનિ જુઓ. gવ્ય ત્રિ. ખોદવા યોગ્ય. રાપુર ઉ૦ સોપારીનું ઝાડ, એક જાતની
માથ, વાઘનખનું ઝાડ, લસણ, આમવાયુ,
એક સુગંધી ઘાસરહપુર ત્રિ. આળસુ. વપુર ૧૦ આકાશમાં ઉદય પામેલ અશુભ
સુચક ગંધર્વનગર, આકાશગામી એક દૈત્યનગર, હરિશ્ચંદ્રનું શહેર. રસપુu R૦ આકાશપુષ્પ.
ઝારિત પુત્ર શામળી–સમળી–નર. હસ્ત્રાન્તો સ્ત્રી સમળી-માદા.
મણિ પુસુર્ય, આકડાનું ઝાડ. હનોટન ને તન્દ્રા, આળસ. મૂર્તિ પુત્ર શિવ. મૂર્તિ સ્ત્રી આકાશનું સ્વરૂપ, આકાશબ્રહ્મનું સ્વરૂપ. મૂઢિ સ્ત્રી પાણે ઉપર ઉત્પન્ન થતી
એક વનસ્પતિ. મુસ્ત્રિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खमूली
૬૮૧
खरशब्द
રસ્ટી શ્રી. રઢિ જુઓ.
રાધાર ત્રિ. તીવધારવાળું. ઉગ્ર ધારવાળું વધાર્થ ર૦ અભ્રક ધાતુ.
વર્ષાતિના પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર. ની વા૦ ૫૦ ૫૦ સેગમન કરવું, જવું. રજવનિ સ્ત્રી નાગરવેલ. ચાર પુત્ર ગધેડે, ખચ્ચર, તે નામે એક રહરનાનિ ત્રિ. તીવ્ર શબ્દ કરનાર, ગરાક્ષસ, રીંગણનું ઝાડ, કાગડે, કંકપક્ષી, ધેડાના જે શબ્દ કરનાર. ટીટોડું પક્ષી, ૬૦ વર્ષમાંનું એક વર્ષ, સરનાકિન શ્રી. નામે એક સુ સૂર્યને એક પાચર, પશ્ચિમઠારનું ઘર, ગંધી દ્રવ્ય. તીક્ષ્ય સ્પર્શ, કઠેર સ્પર્શ, ઘામ, ધમાસ હનહિ ૨૦ કમળ. નામે વનસ્પતિ.
પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. રહર નવ તીણતા, કઠેરતા, ગરમી. સપના પુત્ર એક જાતની વનસ્પતિ, સાગનું
ત્રિકઠિન, કઠણ, તીક્ષ્ણ, ઉગ્ર, ગરમ, ઝાડ, એક જાતની તુલસી. ઘાતકી, દુષ્ટ, વામન.
રપત્ર ૩૦ તિરસ નામે ઝાડ, રહાર કુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ઉતરપત્રો તે નામે એક વનસ્પતિ. રાદિ સ્ત્રી બલા નામે ઔષધિ. પાર લેઢાનું વાસણ.
શાળ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પાવાય ૬૦ કેઠનું ઝાડ. સારી સ્ત્રી હજામનું ઘર,ગધેડાંનું સ્થળ. હરપાઇ ૬૦ લાકડાનું પાત્ર. હોઇ g૦ તેતર પક્ષી.
વરપુw g૦ મર નામે વનસ્પતિ. પરવળ રીતેતર પક્ષિણ.
swા સ્ત્રી એક જાતની તુલસી. એક જાતનું પક્ષી.
પુfજપા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. ર નિમાં સ્ત્રી નાગરવેલ.
વરપુwી સ્ત્રી, એક જાતની તુલસી. રાજધા જ. નાગરવેલ..
પ્રિય પુત્ર પારેવું, કબૂતર. રસપ્રદ ૧૦ ગધેડાં બાંધવાને તબેલે, હજા- પ્રિયા કબૂતર-માદી. મનું ઘર,
હમણ ત્રિઅત્યંત શુદ્ધ કરનારજ્ઞા પણ ર૦ ઉપરના અર્થ
કરનાર રાતા પુત્ર નાગકેસર, શ્રીરામ.
હંમર સ્ત્રી અઘાડો. હરછ પુત્ર એક જાતનું ઘાસ, સાગનું ઝાડ. હરકુ ત્રિ. તીવ્ર ગતિવાળું.
રામરિ સ્ત્રી અઘાડે. સારૂ ત્રિગધેડાંના જેવા નાકવાળું,
અરયાન ગધેડાનું વાહન. તીવ્ર નાકવાળું.
રોમન ઝિ૦ કઠણ રૂંવાટાંવાળું.
રામન, પુત્ર તે નામે એક નાગ. હાસ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
રોમન ત્રિો કઠણ રૂંવાટાંવાળું. હજાર્ ૩૦ એક જાતની રીસામણી.
શરોમન પુછે તે નામે એક નાગ. થવા ન૦ કમળ. હાઇ સ્ત્રી, એક જાતને ઉબરે. .
વેસ્ટિવા સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ. Qur g૦ ધંતુરાનું ઝાડ.
હરણા સ્ત્રી નાગરવેલ. કૂષણ પુ . ખર અને દુષણ બે ભાઈ. | હવે સ્ત્રી નાગરવેલ. સંતૂષા ત્રિ. તીણ દેવાળું, ઘણું વાદઃ ટીટોડું પક્ષી, ગધેડાને શબ્દ, દેવાળું.
ઉગ્ર શબ્દ..
For Private and Personal Use Only
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खरशब्द
ક૮ર
ઘઉંના
હારાષ્ટ્ર ત્રિ તીક્ષણ શબ્દવાળું. પણ વાં. ૦ ૦ સેટ પા પામવી, હરા પુત્ર ભારંગ વનસ્પતિ
દુઃખી થવું. તરફાસ્ટ ન ગધેડાનો તબેલો, ગધેડાં
વર્તન ન ખણવું, ખંજેરવું. બાંધવાનું સ્થળ.
ના સ્ત્રી, ઉપદંશ રેગ. રવરફાસ્ટ ત્રિગધેડાના તબેલામાં તેનાર
પુખરજ, ખણ, ખજૂરીનું ઝાડ, એક
જાતને કીડે-કાનખજૂરો, વીંછી. થનાર.
રઘ પુત્ર આકડાનું ઝાડ, ધંતુરાનું ઝાડ. વરાછા સ્ત્રી, ગધેડાંનો તબેલો. લોનિ સ્ત્રી. તે નામે એક વેલો.
રજૂર ર૦ રૂપું, ખજૂર, હડતાળ. રોજ પુ. લોઢાંનું વાસણ.
સાળં સ્ત્રી નું જુઓ. રાજ્ય પુત્ર પિયાલ વૃક્ષ.
નું જુઓ. વરધા સ્ત્રી, ખજૂરીનું ઝાડ,
ચાર ખજૂરીનું ઝાડ, કાનખજૂરો, વીંછી. ત્રિતીક્ષ્ણ શબ્દવાળું.
ગૈર ખજૂર, રૂપું, હડતાળ, એક ઘરઘા સ્ત્રી વનમલ્લિકા નામે લતા.
જાતનું ઘાસ. સ્ત્રીદેવતાડ વૃક્ષ.
વરસ ખજૂરનો રસ. વરાળ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
વક્ષ પુવિવાહમાં વર્ષે એક યોગ. રવાર ૧૦ વૈડૂર્ય મણિ.
હરિ સ્ત્રી, ખજૂરનું ઝાડ.
રરી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. લોખંડી બાણ.
હું ખ્યા ૫૦ ૧૦ સર દરવું, કરવું. વાઢિયા પુ. ઉપરને અર્થ.
વર પુત્ર ચોર, ધૂતારા ભિક્ષાપાત્ર-ખપર, રજુ ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
માટીના વાસણને ભાગેલે ટુકડે-ઠીકરું, વાગ્યા સ્ત્રી, એક જાતને વેલ-રૂક
પરી. જટા લતા.
રર ર૦ ખાપરીયું નામે એક ઉપધાતુ. રહર સ્ત્રી, અજમોદ,
પુ. એક જાતનો પીપળે. હરિ સ્ત્રી સૂર્ણકારે એક જાતની કસ્તૂરી.
રારિયા સ્ત્રી ખાપરીયું-ઉપધાતુ. રચિ ત્રિગધેડીને ધાવનાર. રાજે સ્ત્રી ઉપર અર્થ. રવર શ્રીગધેડી.
રવીન્દ ૧૦ ખાપરીયું. વરીષદ્ઘ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ, શિવ.
િખ્યા ૫૦ ૪૦ સે ગમન કરવું, જવું. રાહ પુત્ર શિવ, ગર્વ, ઘેડે, દાંત, કામદેવ, હર્ત ત્રિ. ઠીંગણું, વામન, નીચું, ટુંકે. ધળો રંગ.
રા પુત્ર કુબેરના નવનિધિમાને એક નિધિ, હર ત્રિો ધોળા રંગવાળું, કૂર, તીણ, કેવળ કુજક વૃક્ષ.
અયોગ્ય વસ્તુની ઈચ્છા રાખનાર, અ- ( ૧૦ એક હજાર કરોડની સંખ્યા. જ્ઞાની, મૂખ.
સર્વત્ર પુત્ર તે નામે એક ગામ, પર્વતની વહ સ્ત્રીપતિ વરવા ઈચ્છતી કન્યા. પાસેનું કઈ ગામ. સાનિ ત્રિમારણ વગેરેના પ્રયોગો વર્ષાવિ ત્રિ. વામન, ઠીંગણું, નાનું.. જાણનાર,
વિત ત્રિ. નાનું, કંકુ, ઠીંગણું. ' રણ ખ્યા ૫૦ ૪૦ – ગમન કરતું, જવું. ! ચિંતા સ્ત્રી એક પ્રકારની અમાસ તિથિ.
For Private and Personal Use Only
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
बुरा
લવુંરા સ્ત્રી. એક જાતનું ઝાડ-તરરીવૃક્ષ. યુજ્ઞ ૧૦ એક જાતના વેલાનું ફળ. સ્વર્મ ન॰ મરદાઈ, પુરૂષા, પુરૂષપણું, વણેલું રેશમ.
લર્જી સ્વા॰ પ સ સેટ્ લવ્ જુએ. વર્ષે ત્રિ સર્વ ત્રિ॰ જુએ. વષૅ પુ॰ સત્ર પુ॰ જુએ.
વર્ષં ન લર્વે ૧૦ જુએ.
વર્નેટ પુ॰ લર્નેટ જી. હવેાાલ ત્રિ॰ લર્વશાલ જીએ. સત્ત સ્ત્રી૦ નાગરવેલ. વિંત ત્રિ૦ લવિંત જુઓ. વિતા શ્રી સવિતા જુએ. પુરા ભીલવેરા જુએ. खर्बुज न० લવુંન જુએ. જૂન ન॰ એક જાતના વેલેા. વદ્ સ્વા॰૧૦-૧૦ સેટ્ ચાલવું, ઠોકર ખાવી.
લહ પુ॰ ૬૦ અનાજ કચરવાનું સ્થાન— ખળ, ધૂળને ઢગલા, પૃથ્વી, સ્થાન, સ્થળ, સહ પુ॰ તલને ખેાળ, સૂર્ય, તમાલ વૃક્ષ,
ઔષધ મર્દન કરવાનું પત્થરનું વાસણખરલ, આકડાનું ઝાડ, ધંતુરાનું ઝાડ, લજ ત્રિ॰ નીચ, હલકું, ખરાબ, દુષ્ટ, ખીજું. વહા પુ॰ ધડેા, કલશ.
સહ પુ કળથી નામનું અનાજ, વહતા શ્રી॰ નીચપણું, દુનપણું, આકાશલતા નામે એક વેલે. વ્રુતિ પુ॰ ઇન્દ્રગુપ્ત રાગ-ટાલને રાગ. પતિ ત્રિ॰ ટાલના રેાગવાળુ, ટાલીયું, વ્રુત્તિઃ પુ॰ પર્વત. પદ્ધતિજ ૧૦ પર્વતમાંનું જંગલ, વજીત્વ ન ખળપણું, નીચતા, દુર્જનતા. વધાન પુ॰ એક જાતનું વાસણુ, લપૂ ત્રિ॰ સ્થાન સાક્ કરનાર, વાસીદુ
વાળતા.
૪૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खलेयव
વમૂર્તિ પુ॰ પારા. લજ્ઞ પુ॰ ખળામાં કરવાને યજ્ઞ. ઘુશંñ ॰ નીચ માણસની સાખત. "હાનિન ન॰ ખળામાં રહેલું ચામડું'. વહાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. વહાપારા સ્ત્રી તેજચિહ્નાં જુએ. વૃત્તિ સ્ત્રી॰ તલને ખેાળ, તાલનું મૂળ. વહિંદુમ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ,
વહિન ત્રિ॰ ખેાળવાળું, તલ વગેરેના કીચડવાળુ .
વહિન પુખ્ત॰ ઘેાડાના મેઢામાં રહેતું ચાકડું. વ્રુત્તિની શ્રી ખળ મનુષ્યાના સમૂહ સહિયર્દૂન પુ॰ વાયુથી પીડા પામતા દાંત, વહિશ પુ॰ એક જાતનું માછલું. શિસ્ત શ્રી. ઉપરના અ. વર્ણી સ્ત્રી તલ વગેરેના ખેાળ વહીાર પુ॰ અપકાર, ભત્સના, તિરસ્કાર. વણીત ત્રિ॰ તિરસ્કાર કરેલ, અપકાર કરેલ.
લત્નીવ્રુત્તિ શ્રી તિરસ્કાર, અપકાર, વહીન પુ॰ ૬૦ વહિન જુએ. વહીન ત્રિ॰ આકાશમાં લીન.
છુ અન્ય નિશ્ચયામાં, નિષેધમાં, વાક્યાલંકારમાં, જિજ્ઞાસામાં, અનુનયમાં તથા નિયમમાં વપરાય છે.
For Private and Personal Use Only
વજીર્ ૩૦ અંધારૂં. વજીરેષ પુ॰ એક જાતના મૃગ. ઝુરેષ પુ॰ ઉપરના અ. કુરૈષી સ્ત્રી. એક જાતની મૃગલી. લલુરિજા સ્રો॰ શસ્ત્રાભ્યાસ,લશ્કરી તાલીમ. વહે પોત પુ॰ ૨૦ ખળામાં પડતાં કબૂતરેા. : લેધાની સ્ત્રી॰ ખળામાં અનાજ છૂટું પડાતું હોય ત્યાં વચ્ચે બળદ બાંધવાંનું લાકડું, ધૂળ.
વહેચવ બચ્ચ॰ જે વખતે જવ ખળામાં આવે તે વખત.
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खलेवाली
खस्फाटिक
વાણિી સ્ત્રી પાની જુઓ. હતુર મચ૦ ખળામાં જે વખતે ધાન્યનું
ભુસું એકઠું થાય છે તે વખત. સરા ૫૦ એક જાતનું માછલું. રહર ત્રિ. અત્યંત લુચ્ચું, અતિશય ખળ. રવાર પુત્ર એક જાતનું માછલું. રકા સ્ત્રી એક જાતની માછલી. રાજા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. રાિ સ્ત્રી ખળ પુરૂષનું વચન, નીચનું
વાક્ય. રહરિ સ્ત્રીહલકું બોલવું તે. જય ઝિ૦ ખળને ગ્ય, ખળાને યોગ્ય,
ખરલને યોગ્ય રયા સ્ત્રી ખળ મનુષ્યોને સમુદાય,
પુષ્કળ ખળાં, ઘણી ખરલ. પણ પુરુ એક જાતનું વસ્ત્ર, ખાડે, ચા
મડું, ચાતક પક્ષી, ચામડાની મસક. રયસ્થ પુઉપરના અર્થ.
સ્ત્રી સાકર રકિયા સ્ત્રી તળવાનું કે શેકવાનું પાત્ર.
nિ g૦ નિ જુઓ. રસ બ્રો. એક જાતને રેગ. રસીદ પુ. ટાલને રેગ. રહીટ ત્રિ. ટાલના રોગવાળું. રીશ પુ. રિા જુઓ. હવે પુત્ર એક જાતનું અનાજ, સણ. સરથા પુમાથા ઉપર ટાલને રોગ.
વાર ત્રિમાથા ઉપર ટાલના રેગવાળું. રીંમ્ ૦ ૦ ૦ શેર સંપત્તિવાળા થવું,
પવિત્ર થવું, પ્રકટ થવું. સવારે સ્ત્રી નીચે અર્થ.
વહી સ્ત્રી આકાશમાંની વેલ. અધિરિ નવ આકાશમાંનું પાણી, દિવ્યજળ. રાષrso j૦ હિમને જળકળ-ઝાકળ.
3 g૦ તે નામે એક દેશ.
તરીય ઝિ૦ આકાશમાં સનાર, ખુલ્લા મે
દાનમાં સૂનાર. વાર ૧૦ આકાશરૂપ મૂર્તિ. વાર ત્રિઆકાશરૂપ મૂર્તિવાળું,
સ્ત્રી તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય, કશ્યપની એક સ્ત્રી, સર ઉ૦ તે નામે એક દેશ. રોટ પુ એક જાતનું માછલું. હારી એક જાતની માછલી, અવશ્વાસ પુ. વાયુ રજૂ ડૂા. ૫૦ ૩૦ સેટ વધ કરે, મારી
નાખવું. ચાsu g૦ ક્રોધ, બલાત્કાર. વર પુતે નામે એક દેશ, એક જાતને
રેગ, ખસખસનું ઝાડ, હરરોજ જુ. ક્ષીરવાનુ વૃક્ષ.
રાય પુઉપરને અર્થ. સતિષ્ઠ પુખસખસનું ઝાડ. હરા પુભગવાન બુદ્ધ. રાતભર ઝા આકાશમાં ઉત્પન્ન થનાર,
આકાશમાં હોનાર-થનાર. खसम्भवा स्त्री० आकाशमांसी वृक्ष. હતા પુત્ર રસમ જુઓ. હરખ આકાશમાં જવું. હતા સ્ત્રી કશ્યપની એક સ્ત્રી-રાક્ષસની
માતા. વાર પુછે રાક્ષસ. રાણાવન પુરુ રાક્ષસ. હજૂજન ત્રિ. પ્રશ્ન પૂ હોય ત્યારે
આકાશ સામે જેનાર નિંદિત વાદી. રકુમ પુત્ર તે નામે એક અસુર રવરવર પુત્ર ખસખસનું ઝાડ. વરરરરસ ઉ૦ અફીણ
રતની સ્ત્રી પૃથ્વી. રયુટિવ પુ સૂર્યકાંત મણિ, ચન્દ્રકાંત મણિ. effટા પુત્ર ઉપરના અર્થ,
For Private and Personal Use Only
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खस्वस्तिक
૪૮૬
खानिष्क
વારિત ૧૦ સમાન રેખાએ મસ્તક
ઉપર રહેલો આકાશને ભાગ. રહ૬૪ પુબીજ ગણિતમાં કહેલ શૂન્યતા
રક એક રાશિ. રાત્રિ ખોદનાર, ખણનાર. હા સ્ત્રી નદી. સહિત . ખસખસનું ઝાડ, લઇ પુછે છે અને પિંગળે ડો.
શિવ ડાંગેર. રવાર ૩૦ મુડદાંની ઠાઠડી.
જીઉપરને અર્થ રારિ જી. મુડદાંની ઠાંઠડી, વ્રણ, ક્ષત,
ઘાવ, ડંખ, ખોટે આગ્રહ, સુકાયેલું, ત્રણસ્થાન.
રિલા સ્ત્રી મુડદાંની ઠાઠડી. સામાજિક ઝિ૦ ખાટલાના ભારને
લઈ જનાર. સારા ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ચૂર્ણ
Tv9 ર૦ સાકરની મીઠાશ, સાકરનો વિકાર. રાત્રિ સાકરનાવિકારવાળા લાડુ વગેરે. સાવ ૧૦ તે નામે એક જંગલ. THપરિચ પુયુધિષ્ઠિરનું રહેઠાણ
ઈન્દ્રપ્રસ્થ. સાથીયા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. સારા પુત્ર મીઠાઈ બનાવનાર, કદઈ. રસાઇથી બ્રીતે નામે એક શહેર. સTv થી ત્રિ. સ્વાદિષ્ટ એવા વીર
ણમૂલ ઘાસની પાસેનો પ્રદેશ વગેરે. રાજિત ત્રિકંદોઈ, મીઠાઈ બનાવનાર. ક્ષત ર૦ ખોદવું તે, ખાઈ, નાનું તળાવ. સતિ ૧૦ ખાઈ. હતા ત્રિ. દેવાદાર, ખોદનાર. સાતમ , ખાઈ, કુવા જેવો મોટે ખાડે. લાતચુત પુ ખાતને વ્યવહાર
પરિમાણ. હરિ સ્ત્રી ખોદવું.
અવાર નં૦ કોદાળી, પાવડો, જલાશય, જંગલ,
દોરે, સુતર. વાત્ય ચ૦ ખોદીને. હા ખ્યા ૫૦૦ સેટ ખાવું, ભક્ષણ કરવું. સ્વાત્રિ ખાનાર, ભક્ષણ કરનાર, દેવાદાર. પવિતતા . ખાઓ અને આનંદ
પામે એમ જેમાં કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. વાવ ન ખાવું, ભક્ષણ કરવું. હાવિન ઉ૦ દાંત. શાહના ત્રિ. ખાવા ગ્ય, ભક્ષણ કરવા
યોગ્ય. સાદિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ, રક્ષણ કરનાર.
દિ હાથને અલંકાર. સારિત ૦િ ખાધેલ, ભક્ષણ કરેલ સાવિતત ત્રિ. જેણે ખાધું હોય તે,
જેણે ભક્ષણ કર્યું હોય તે. સવિતર્થ ત્રિો ખાવા ગ્ય, ભક્ષણ કરવા યોગ્ય.
ત્રિખાનાર, ભક્ષણ કરનાર. f૪ ત્રિખેરનું, ખેરસબંધી. રવિવાર ૩૦ ખેરસાર, ખેરી ગુંદર સાદુર જિ. હિંસક, હિંસા કરવાના સ્વ
ભાવવાળું.. સોમન્ સ્ત્રી જેનું પાણું પીવા યોગ્ય
હોય તેવી નદી. હાથ ખાવા યોગ્ય, ભક્ષણ કરવા યોગ્ય. હન ન ખાવું, ભક્ષણ કરવું, ખોદવું,
હિંસા કરવી. રણનિ ત્રિ ખોદનાર, ખણનાર. રહાનપાન ૧૦ ખાવું, પીવું. હરિ જીસેના વગેરેની ખાણ. રનિલ ર૦ ભીંત તેડી કરેલો ખાડે,
ભીતમાં બાકું. રનિષ્ઠ પુત્ર ખાતર પાડનાર ચેર, ઘરફાડુ
ચેર. રિણા પુત્ર વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક જાતનું માંસ.
For Private and Personal Use Only
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खानी
૪૮૬
સ્થાની સ્ત્રી સ્વાનિ જુઓ. રવાના પુત્ર નાળીએળ. હાrપI સ્ત્રીગંગા નદી. રયાત પુ૫૧૨ શેરનું એક જાતનું વજન. રહરિ સ્ત્ર ઉપરનો અર્થ.
વારિક ૧૦ મહાપરિત જુઓ. રાજિમ ત્રિ. એક ખારી માપને ધમનાર. રિસ્પર ત્રિએક ખારી ધાન્યને રાંધનાર. જે સ્ત્રી વાર જુઓ.
ત્રિ. એક ખારી ધાન્યથી ખરીદેલ, એક ખારી ધાન્ય વવાય તેવું ખેતર
વગેરે. સારા ત્રિએક ખારી ધાન્ય વાવનાર,
એક ખારી ધાન્ય જેમાં વવાય તેવું
ખેતર વગેરે. હાયર પુત્ર એક જાતને ગધેડે. રસાદ ત્રિખર્બજ નામના એક ફળ
સંબંધી. હર્ષદ ર૦ એક જાતનો આબે. રણાત્ય ૧૦ માથા ઉપર ટાલને રેગ. સf go a૦ તે નામે એક દેશ.
રિાવી . ૨૦ ઉપરનો અર્થ. વહારમો . મારા નામે વનસ્પતિ. લિણિ સ્ત્રી એક જાતનું પશુ. ત્તિરિય પુત્ર એક જાતનું શિઆળ. ક્ષિતિજે સ્ત્રીએક જાતની શિઆળ. furt go એક જાતનું શિઆળ. વિદ્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ ભય પામો, બીવું. fહ૬ તુરા ૫૦ ૫૦ નિ ખેદ પામે,
સંતાપ પામ, દુખી થવું. હિન્દુ રિવા. આ નિદ્ દીન થવું, ખેદ
પામે એ ભય પામો. ૦ વિવું ધા2 િઉપર પ્રમાણે, મા+
અત્યંત ખેદ પામ, ૩૮+ઉખાડી નાખવું, પરિતરફથી ખેદ પામો, સન્સારી રીતે સંતાપ પામવો.
હિતિ પુગી , ચંદ્ર, કપૂર, ગરીબ, દીન. વિમાન ત્રિ. ખેદ પામતું, સંતાપ કરતું,
દુઃખી થતું. દ્રિ ત્રિો ખેદ પામેલ, દીન, ગરીબ,
દરિદ્ર, રોગી. હિર રોગ. વિઝન ત્રિ. ખેદકારક, સંતાપકારક,
દુઃખકારક. રિયન ત્રિ. ખેદ પામેલ, સંતાપ પામેલ, દીન, ગરીબ, આળસુ, થાકી ગયેલ,
કંટાળેલ. લિજિદ્દી સ્ત્રી મહામક્ર જુઓ. વિરું ત્રિહળ વગેરેથી ખેડેલ ખેતર વગેરે, સાર કાઢી સંક્ષિપ્ત કરેલ.
નારાયણુ, વિષ્ણુ હિસ્ટીચિ મન્ચ બાકી નહિ રાખીને,
સમાપ્ત કરીને. હિમૃત ત્રિસંક્ષિપ્ત થયેલ, સાંકડું થયેલ. હિg હરિવંશ નામે ઇતિહાસ ગ્રંથ હિર્ચ ત્રિા હળ વગેરેથી નહિ ખેડેલા
ખેતર વગેરેમાં ઉત્પન્ન થયેલ મીઠું વગેરે. લીસ્ટ પુત્ર ખીલો. રજુ ખ્યા માત્ર એક નિશબ્દ કરવો,
અવાજ કરે. યુદ પુત્ર કાળા-પીળા-ધોળા એમ મિશ્ર રંગનો ઘોડે.
વાં. ૫૦ ૪૦ ચોરી કરવી,ચારવું, TET પુત્ર દેવતા વૃક્ષ. grફા પુ૦ ઉપરને અર્થ. છું; સ્વા. માત્ર 40 સે લુલા થવું,
લંગડા થવું. હું ૩૦ ૩૦ ૪૦ ટુ ભેદવું, ફાડવું.
૩૦ ૩૫૦ ૩૦ સે ભેદવું, ફાડવું. હુ વા૦ ૧૦ ૩૦ તે ઉપરને અર્થ. તુલ પુત્ર એક જાતને રોગ-પગને વાતરોગ, હુ સ્વા. ૫૦ તેમનિ ભેદવું, ફાડવું.
For Private and Personal Use Only
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૮૭
खेय
હુ તુા. ૧૦ ૨૦ સે લખવું, ખોતરવું, | ગમન સ્ત્રી. કાલકંઠ પક્ષિણી. ખવું.
વર શિવ, વિદ્યાધર, પારે, સૂર્ય રપુર પુત્ર પશુઓની ખરી, નખલો, નામે
વગેરે ગ્રહ, ઘડે, મેષ વગેરે રાશિ, હીંસુગંધી દ્રવ્ય, હજામને અસ્ત્રો, ખાટ- રાકસી નામે ધાતુ. લાને પાયો.
રહેવર ત્રિઆકાશમાં ગમન કરનાર. હુ એક જાતનું ઝાડ-તિસ્રવૃા. વર ૧૦ ઘાસ. હુ પુવ ખરીવાળા પશુના પગની લાત. હેરાન ન ખીચડી. હુજાર્ ત્રિ ચિપટા નાકવાળું, ચીબું. રહેવી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાર્વતી, તે નામે ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
કેગના અંગરૂપ એક મુદ્રા. હુvી સ્ત્રી ખરીની નીશાનીવાળો માર્ગ. ૩૦૩૦ સ સર્જ ન કરવું, ખાવું. રઘુરા પુત્ર કુરઝ જુએ.
sz go સૂર્ય વગેરે ગ્રહ, વિદ્યાધર, ઢાલ, રહુરચો સ્ત્રી બાણ વાપરવાનો અભ્યાસ.
ગામડું, ખેડૂતોનું રહેઠાણ બળદેવની ગદા, રઘુરસાના સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. પુરા ૫૦ પશુ.
se jo R૦ મૃગયા, શિકાર. ફુ યાત ૦ ખરીને પ્રહાર.
se R૦ ઘાસ, શળાના આકારનું એક જુમિયાત પુત્ર ઉપરને અર્થ.
જાતનું કા. get go લોખંડી બાણ..
વૈદ ત્રિઅતિનિંદક, અધમ, નીચ, પૈસાના grf g૦ હજામનું ઓજાર રાખવાનું
વ્યાજ ઉપર છવનાર. સાધન-કેથળી-વગેરે નારાચનામનું અસ્ત્ર,
ટાપુ ઉપદ્રવ કરનાર એક જાતનું જંતુ. ઓશીકું.
પરિતાના પુત્ર વૈતાલિક-સ્તુતિપાઠક-ભાટપુછે તે નામે એક દેશ.
ચારણ હુ ખ્યા ૫૦૦ સે ક્રીડા કરવી, રમવું. fટતાહિ ઉપર અર્થ. હુ છુ ગુલ્ફને આઠ ભાગ. દિન ઉ૦ નગરવાસી, નાગરિક, કામી, રઘુનં૦ નખલે નામે સુગંધી દ્રવ્ય. હવે ૩૦ ૩૫૦ ૧૦ સેદ્ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. હુ ત્રિ. શુદ્ર, અલ્પ, ઓછું, નાનું, ડું, રદ પુ. ખેદ, શાક, દુઃખ, ગ, પરિશ્રમ,
કનિક, અધમ, નીચ, કૂર, દરિદ્ર, ખળ. થાક. વહુ ઝિ૦ ઉપરના અર્થ.
પર ન ઉપરના અર્થ. હુતાત પુત્ર પિતાને નાનો ભાઈ. વાન્વિત ત્રિમેદવાળું, શેકવાળું, થાહુતિત પુત્ર ઉપર અર્થ,
કવાળું, રોગી. હુપતમિદ પુદાદાને નાનો ભાઈ. દિ ૩૦ કિરણ. હુકમ પુત્ર માર્ગ, રસ્તો.
રિલિત ત્રિખેદ પામેલ, શોક પામેલ, હૂર્વ ખ્યા ૦ ૦ સે ક્રીડા કરવી, રમવું.
થાકેલ, રેગી. રાકટ ર૦ બખ્તર.
રવિન પુછે દીનતા કરનાર, શોક કરનાર, વોરા પુત્ર નીચે અર્થ
યિની સ્ત્રી ગરાના નામે એક વેલે. વઢવ પુશબ્દ કરતી લાકડી.
ઇ ત્રિક ખદવા યોગ્ય. Rામન પુછે કાલકંઠ નામે પક્ષી,
જ ન ખાઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खेय
ख्यातहित
એ go એક જાતનો પુલ.
at o go R૦ લે લુલા ચાલવું, દ્ સ્વાહ ઉ૦ સે ચાલવું, જવું. ૪૦ લંગડાવું. ખેલવું, રમવું ૪૦
ર ત્રિલુલું, લંગડું. ૪ પુખેલ, રમત.
પુછે ઘોડાઓને તાવ. ત્ ત્રિ ખેલતું, રમતું.
વોર્ માત્ર ૫૦૦ સે શાત્ જુઓ. લેટને ૨૦ ખેલવું, રમવું, રમત, રમવાનું
૪ ત્રિા લુલું, લંગડું. - સાધન.
a રઈ કરવાનું પાત્ર, મશહેરની સ્ત્રી, શેત્રંજ વગેરે રમતમાં રમ
સ્તકને અમુક ભાગ, રાફડે, સોપારીનું વાનાં સાધન સેગઠાં.
વકલ વસ્ત્ર, જા ઃિ ૫૦ ૫૦ સે વિલાસ ક
સદ્ધિ શ્રી. બાણ રાખવાને ભા. ર, રમવું.
જ પુ. ગ્રહ, તારે. રહ્યા છો. ક્રિીડા, રમત.
ભુવા પુમંગળ ગ્રહ. sરિ પુગાયન, ગીત.
રસ્થા દ્વારા ૫૦ નિ પ્રસિદ્ધ થવું, દીપવું. હે&િ g૦ બાણ, સૂર્ય, પક્ષી, આકડાનું
કહેવું, પ્રકાશવું, જાણવું. ૩૦ ત+ ઝાડ. દિ ત્રિ. આકાશમાં જનાર.
એળગીને કહેવું. કનુ + ખેચવું, અનુસન્ મા સા મ ટુ સેવવું.
વાદ કરે. અનુ + ચા + તાત્પર્યાનો નિરદ પુ. ખચ્ચર ઘેડો.
શ્રય કરવા માટે વ્યાખ્યાન કરવું. અમિ + રહેતો સ્ત્રી ખચ્ચર ઘેડી.
સામે જેવું, ચેતરફ પ્રસિદ્ધ કરવું. અવ+ છે ખ્યા છે અને સ્થિર થવું ૧૦ હિંસા
આડું જોવું, તિરસ્કારથી જેવું. મા +
કહેવું. ૩૬+ ઉદાહરણ આપવું. ૩૫ + કરવી, ખોદવું, ર૦ હેલા પુત્ર આકાશમાં કરવાને એક યજ્ઞ.
આ + પૂર્વનું વૃત્તાંત કહેવું. તિ + અ + દ્વાન ત્રિો ખેલ કરેલ વગેરે.
નિવારવું, અટકાવવું. વિ + અ + વિવરણ દિ ઘેળો અને પિંગળ ઘડે.
કરવું. અનુ + રિ + + કહેલું ફરી
કહેવું. ૩૫ + વિ + મા + ઉપાસના વગેરે વા૦ ૫૦ ૫૦ સદ્ લંગડાવું, ખોડા
વિભૂતિઓનું ફળ કહેવું. સ + સારી ચાલવું.
રીતે કહેવું. રિચોતરફ પ્રસિદ્ધ થવું. પણ . ૩૫૦ ૩૦ સે ફેંકવું. હરિ બ્રી. ચતુર સ્ત્રી, વારંશવૃક્ષ નામે
સન્ + ઘર + સારી રીતે ચોતરા પ્રસિદ્ધ એક ઝાડ.
થવું. 9 + અત્યંત કહેવું, પ્રખ્યાત થવું. પર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
વિ + વિશેષ પ્રસિદ્ધ થવું. રહો ખ્યા ૫૦ ૩૦ લે રે જુઓ. થાત ત્રિ કહેલ, પ્રસિદ્ધ થયેલ. ૩૦ ૧૦ ર૦ સેફ્ટ ફેંકવું.
સ્થાત ૧૦ કહેવું, ઘેષણ કરવી. ૦િ લંગડું, લુલું.
થતા ત્રિ. જેની નિંદા પ્રસિદ્ધ થઈ તલી 10 શિર્ષ નામે એક ઝાડ. | હોય તે, નિંદ્ય. વ ર્ષના ૧૦ ઉપરને અર્થ. રચાતતિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ख्याति
૪૮૬
गङ्गावतार
રહ્યાત્તિ કી પ્રશંસા, પ્રસિદ્ધિ કહેવું, પ્ર- | જાનવર ! દેવ, સૂર્ય વગેરે ગ્રહ, રાશિચક્ર. કાશ, જ્ઞાન, મહત્તત્વ.
ક ર ત્રિઆકાશમાં ગતિ કરનાર પક્ષી હાપ ઝિ૦ જણાવનાર, પ્રકાશ કરનાર, વગેરે. પ્રસિદ્ધ કરનાર,
મનોમુરા પુત્ર મંગળ ગ્રહ. રાપર ૧૦ પ્રકાશ કરવું, પ્રકટ કરવું, મામ્ સ્વા. ૧૦ ૨૦ સદ્ હસવું. પ્રસિદ્ધ કરવું, જણાવવું.
જાનુ સ્ત્રી, વાણું. ના સ્ત્રી ગંગા નદી. ના સ્ત્રી ગંગા નદી.
ક્ષેત્ર ૧૦ ગંગાકિનારાથી બે કેશ
સુધીનું સ્થાન. 7 વ્યંજનોમાને ત્રીજે વ્યંજન. જવણી સ્ત્રી ગંગાકિનારે થનારી સમળી. ન ગીત, ગાયન.
શિક પુત્ર ભીષ્મ પિતામહ, કાર્તિક સ્વામી. જ ઉ૦ ગણેશ, ગંધર્વ, ગુરૂ વર્ણ, સિંહ. નાગઢ ૧૦ ગંગા નદીનું પાણી. જાન વ્યંજને પિકી ત્રીજે વ્યંજન.
નિતિ ૩૦ જુઓ. વાર ર૦ આકાશ, શન્યાંક-મીંડું.
#ા પુએક જાતનું માછલું. જનનિ પુત્ર દેવ, સૂર્ય વગેરે ગ્રહ.
જય ત્રિ ગંગા કિનારે જતું. નાગતિ ત્રિ. આકાશમાં ગતિ કરનાર. |
અક્ષર પુરુ ભીષ્મ પિતામહ, અનાજતિ સ્ત્રઆકાશમાં ગતિ કરવી તે.
વિ૮ go કાશીમાં રહેલ તે નામે
એક આદિત્ય. જાનવર ત્રિઆકાશમાં ગતિ કરનાર. જમાના પુત્ર મેઘ, સૂર્ય.
ફાદાર આજનું હરિદ્વાર જનનવો . ગંગા નદી.
ફાધર પુત્ર શિવ, સમુદ્ર. કાનપુણ ૧૦ આકાશનું ફૂલ
ફાધરરસ પુવૈધકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. નપ્રિય પુત્ર તે નામે એક દૈત્ય.
નધારા ગંગા નદીની ધારાના કાનમૂર્ધન પુતે નામે એક દાનવ.
જળકણ. જનવિહારિન ત્રિ. આકાશમાં વિહાર
નાપત્રો સ્ત્રી તે નામે એક સુગંધી વેલો. કરનાર,
નાપાર ૧૦ ગંગા નદીને પેલે પાર. નર ત્રિ. આકાશમાં ગતિ કરનાર. ગાપુત્ર પુત્ર ભીષ્મ પિતામહ, કાર્તાિક માનસિપુ સ્ત્રીગંગા નદી.
સ્વામી. ત્રિઆકાશમાં સ્થિતિ કરનાર. જાત ઉ૦ મહાદેવ. અનચિત્ત ત્રિ. આકાશમાં સ્થિતિ કરી કામu R૦ ગંગા નદીના મધ્યભાગ. રહેલ.
જાન્યુ ૧૦ ગંગાનું પાણી. કાનપર વાયુ.
માત્ર સ્ત્રી ગંગાની યાત્રા, ગંગા કિમાનજીના સ્ત્રી. અપ્સરા.
નારે મરણ પામવા જવું તે. નાઝ ન. આકાશમાં છેલ્લો ભાગ. કાઢો સ્ત્રી જગન્નાથ કવિએ કરેલું નાના પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તે નામે ગંગાસ્તોત્ર. રાજુ ૧૦ દિવ્ય જળ, વરસાદનું પાણી. | જરૂાવતાર ગંગાવતાર તીર્થ-હરિદ્વાર
For Private and Personal Use Only
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गङ्गावाक्यावली
गजमुख
વાચવશ્રી શ્રી ગંગાના માહાંસ્ય- પાછળનો ભાગ, સૂર્યગ્રહણને સમય. સૂચક વાક્યોરૂપ એક સ્મૃતિનિબંધ. નવા સ્ત્રી હાથીડકે. નાસાના પુત્ર ગંગા અને સમુદ્રને જ્યાં જનતા સ્ત્રી હાથીઓને સમૂહ, હાથીપણું, સમાગમ થાય છે તે એક તીર્થ.
હાથીનું કામ. નાયુત પુત્ર પુત્ર જુઓ.
નવ ર૦ હાથીપણું, હાથીનું કર્મ. જાહઃ પુતે નામે એક તીર્થ.
ઉન્ન ત્રિહાથી જેવડું. ત્તિ સ્ત્રી ગંગા નદી.
નકકત પુત્ર ગણપતિ, હાથીને દાંત, ભીમૂત ત્રિગંગારૂપ થયેલ.
તમાં નાખેલી ખુંટી. ૧ એક જાતનું અનાજ-કાંગ. કિવન્ત ત્રિહાથીના જેવા દાંતવાળું. અમે પુત્ર તેનામે એક તીર્થ નવરત્તા સ્ત્રી એક જાતને વેલો.
= ગંગાના પ્રવાહશન્ય એવું જળ ગવાન ર૦ હાથીને મદ, હાથીનું દાન. વગેરે.
નિયત ત્રિ. જન જુઓ. કોઇ તે નામે એક મણિ.
જનનાર સ્ત્રી હાથીની સું. છે પુઝાડ, પદસંજ્ઞાવાળું થાન, સ- અન્નપતિ પુએક હાથી, અત્યંત ઉંચે હાથી. મુદાય, સમૂહ.
મનપાપ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. છત્ ત્રિગમન કરતું, જતું.
કપિપછી સ્ત્રી, ગજપીપર. ગંગુ ખ્યા ૫૦ ૫૦ સે શબ્દ કરો, ગાજવું.
પુ. જ્ઞાતિ જુઓ. 17 સ્વ. ૫૦ ૩૦ ટુ મદ કરો, શબ્દ ( ગge g૦ ઔષધ-રસાયન વગેરે પકાવવા કરે.
માટે એક હાથ જમીનમાં કરેલો ખાડે. જન્ ૬૦ ૩૦ ૧૦ સે શબ્દ કર, ગાજવું.
ગાપુર ૧૦ હસ્તિનાપુર. પુ0 હાથી, આઠની સંખ્યા, એક જાતનું
Isysft સ્ત્રી, એક જાતને વેલે. માપ, વાસ્તુમાપ, ઔવધ પકાવવા માટે કિકિયા સ્ત્રી સંજી વૃક્ષ. જમીનમાં કરાતે ખાડે, નાગકેસરનું ઝાડ, મનવશ્વની સ્ત્રી, હાથીશાળા, હાથીખાનું. ગવદ્ પુત્ર હસ્તિકંદ નામે વનસ્પતિ. Tગવશ્વિની સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. જાલ પુછે તે નામે એક યક્ષ.
નમક્ષ પુ૦ પીપળાનું ઝાડ. નિર્માનિ પુત્ર ગરૂડ.
મનમક્યા સ્ત્રી રાજ્ઞપ્રિયા જુઓ. TsTr સ્ત્રી ગજપીપર.
જમવા સ્ત્રી હાથીઓનું મંડળ, નારીવ્રત ન સ્ત્રીઓએ કરવાનું તે - હાથીઓને સમૂહ.
નામે એક વ્રત-જે ભાદરવા મહિનામાં TH૬ઠ્ઠી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. કરાય છે.
માત્ર પુત્ર સિંહ. નિર્મદા સ્ત્રી ઈદરવરણાનું ઝાડ. નિમાવી સ્ત્રી, સિંહણ.
વિમિંદ પુ0 દુખ્યા નામે વનસ્પતિ. નઝમાત્ર મિ. હાથી જેવડું. गजचिभिटी स्त्री० माहेन्द्रवारुणी नामे કુત્તા સ્ત્રી હાથીના ગંડસ્થળમાં થતું વનસ્પતિ.
મોતી. Taછાયા સ્ત્રી તે નામે એક તિથિ, તે
Tષમુહ પુગણપતિ. નામે એક યોગ, અમાસના દિવસનો કે નમુણ ૧૦ હાથીનું મોટું
For Private and Personal Use Only
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गजमोटन
૪૬૨
गडु
Iકોટન પુસિંહ. મનનોદન ત્રી, સિંહણ.
ચૂથ ૧૦ હાથીઓનું ટોળું. કવન go ગણપતિ. કવન હાથીનું મોટું નવમા સ્ત્રી જનકયા જુઓ. નવથી સ્ત્રી રોહિણી, આદ્ધ અને મૃગ
શીર્ષ નક્ષત્ર, હાથીઓની પંક્તિ. THE T૦ હાથીઓને સમૂહ, હાથીઓની ગતિ.
ત્રિહાથીની પેઠે ગતિવાળું. જનરિક્ષા ત્રીહાથીઓને ચલાવવાને
અભ્યાસ. ફિરન્ પુત્ર તેનામે એકદૈત્ય, ગણપતિ. માિરન્ ૨૦ હાથીનું મસ્તક. નાના પુત્ર હસ્તિનાપુર. અનન્ય પુ. તે નામે એક દૈત્ય.
વાઘ ત્રિહાથીની ખાંધ જેવી ખાંધવાળું. THહ્ય પુત્ર રકમ વૃક્ષ. માર્ચ ૧૦ હસ્તિનાપુર. જના પુત્ર ઈન્દ્રને ઐરાવત હાથી,
શ્રેષ્ઠ હાથી. નગર પુછે હાથીને માવત. નાઇટ go એક જાતનો મૂળે. જ્ઞાન ઉ૦ પીપળાનું ઝાડ.
જ્ઞાવિનામન સ્ત્રી ગજપીપર. ગનવિનામાં સ્ત્રી, ગજપીપર. નાના પુ. ગણપતિ. નાના ૧૦ હાથીનું મોટું.' Tગરિ પુત્ર શિવ, સિંહ, હાથીને શત્રુ.
ત્રિહાથી ઉપર ચઢેલ. નારદ પુછે હાથીને માવત. જ્ઞાાન પુ. પીપળાનું ઝાડ. જ્ઞાન ૧૦ કમળનું મૂળ. જ્ઞાસુર પુછે તે નામે એક અસુર.
ગાયુ વિન પુત્ર શિવ.
જ્ઞાસુદ ૫૦ શિવ, સિંહ. જનારા પુત્ર ગણપતિ, ગજાસુર દૈત્ય. જનાજી હાથીનું મેટું.
નr R૦ હસ્તિનાપુર. Tarદ્ભય ર૦ ઉપરનો અર્થ
ગઠ્ઠિા સ્ત્રી હસ્તિનાપુર, ગજપીપર. નરેન્દ્ર પુત્ર જનપતિ જુઓ, ઈન્દ્રને એરા
વત હાથી. અને પુ. ઈન્દ્રધુમ્ન રાજા. ગદા સ્ત્રીભેય કોળું. Tોર પુછે તે નામે એક દૈત્ય.
કોષ સ્ત્રી ગજપીપર. જગ્ન પુત્ર અપમાન, તિરસ્કાર, વાડે, નેસ,
ભંડાર, કોઠાર, ખાણ, ખજાને, પામરનું
ઘર, બજાર, દારૂનું વાસણ. જન્નત ત્રિ. અપમાન કરનાર, તિરસ્કાર
કરનાર. ના સ્ત્રીદારૂનું પીઠું, ગાંજાનું ઝાડ. રવિ શ્રી. ગાંજામાંથી બનાવેલ પધ. જયા સ્ત્રીગાંજો, ભાંગ. . નસિક શ્રી દારૂનું પીઠું, દારૂની દુકાન. ગં સ્વા. ૧૦ મ. લેટ ગાલ ઉપર રાગ
વગેરેનું થવું. ગત્ સ્વાઘ૦ ૦ સે સીંચવું, છાંટવું. T૬ પુત્ર એક જાતનું માછલું, વિઘ, ખાઈ, વ્યવધાન, તે નામે એક દેશ.
પુત્ર એક જાતનું માછલું. જાન R૦ એક જાતનું મીઠું. મથત પુ. મેઘ. નવા નવ એક જાતનું મીઠું-અજમેરી
નર પુ. વર્ષ, આળસુ બળદ. Tદુ પુત્ર તે નામે એક રેગ, એક જાતનું
અસ્ત્ર, ભાલે, પાણીની ઝારી.
For Private and Personal Use Only
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गणपति
જતુ ત્રિ. કુબડું, ખુંધીયલ, નિરર્થક એવા | Twift go વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ ધાતુગણુને. કઈ પદાર્થ
ગ્રંથ બનાવનાર. અતુલ પુ. પાણીની ઝારી, તે નામે ઋષિ. | ના સ્ત્રી ગણિતશાસ્ત્રી-સ્ત્રી,જોશીની સ્ત્રી. બહુ ત્રિ જેને કંઠમાં ગડુ રોગ જાટ પુરા ના વિવાહમાં ઉપયોગી ફૂટ. થયો છે તે.
Mવ ર૦ ધાર્મિક મનુષ્યનું એકત્ર દુર ત્રિકુબડું, ખુધીયલ.
મળી ભજન. હુ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
માતા સ્ત્રી ગણને સમૂહ. દેર પુ. બકરે, ઘેટ.
જાતિય લગ્ન સમૂદાયને પૂર્ણ કરનાર. જો સ્ત્રી બકરી, ઘૂંટી.
માત્ર ૨૦ ગણને સમૂહ. હો એક જાતનું મીઠું.
Trીક્ષા સ્ત્રી ગણપતિના પૂજનની દીક્ષા, મોઢ પુત્ર બંદુક કે તેમની ગોળી, ગ્રાસ, કઈ કાર્યસમારંભની સમાપ્તિ સુધીનો કાળીયો.
નિયમ સ્વીકારવો તે. ૪ પુ. બકરે, ઘેટા.
Tofક્ષત ત્રિ. જેણે ગણપતિના પૂજન gવા સ્ત્રી ઘેટાં-બકરાંની પંક્તિ, અક- વગેરેની દીક્ષા લીધી હોય તે, જેણે સ્માત આવેલો પાણીનો પ્રવાહ.
અમુક કાર્યની સમાપ્તિ સુધી નિયમ ૪ g૦ બકરે, ઘેટે.
લીધે હોય તે, એક્ટિવા સ્ત્રી જરિત જુઓ.
TUલિન પુત્ર અનેકને યજ્ઞ કરાવનાર મસુરા ૫૦ ઝારી નામે જળપાત્ર.
વીક્ષિન ત્રિવ ગણેશની દીક્ષાવાળું. સન્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે સંખ્યા કરવી, જાવતા સ્ત્રી સમૂહરૂપ દેવ. ગણવું, સવઅવગણના કરવી, અપમાન કિશન ગણની માલીકીનું દ્રવ્ય, ગણપતિ કરવું. વિવિશેષ ગણવું.
જેના દેવ હોય તે દ્રવ્ય. ના પુત્ર સમૂહ, પ્રમથ નામે મહાદેવને ગણ, Tu R૦ જેમાં સાત રાજાઓનું
સેનાની અમુક સંખ્યા, ચોર નામે સુગંધી રાજ્ય છે તેવો એક બેટ. દ્રવ્ય, ગણપતિ, દેવ-મનુષ્ય અને રાક્ષસ
અષર પુત્ર અમુક સમુદાયને અધિકારી એવાં નામધારી અમુક નક્ષત્રગણ, ધ્રુવ નેતા, જૈન તીર્થકરેના શિષ્ય વર્ગોપેકી એવા નામવાળો અમુક નક્ષત્રગણ, પટ્ટશિષ્ય. વેપારી વર્ગ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુઓને અને ૨૦ ગણવું, ગણત્રી કરવી. સમુદાય, ગણપાઠગ્રંથ, પાણિનીય સ્વરાદિ
જળના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સ્વરૂપ પ્રતિપાદક ગ્રંથ, તે નામે એક
કાળજાઇ ત્રિઅમુક કેઈ સમુદાયને નેતા. દેત્ય, સ્વપક્ષ, વાક્ય, છંદશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ
જાના ગણપતિ, શિવ. ભગણ વગેરે ગણ, એક જાતની સંખ્યા.
જળનાથ પુત્ર ઉપરના અર્થ. ના ત્રિ ગણત્રી કરનાર, ગણનાર. અનાથ ત્રિ. જગનાથ ત્રિજુઓ. નાના પુત્ર ગણિતશાસ્ત્રી, જેશી.
નાનામવા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મ ળવા શ્રી ઈદરવરણાનું ઝાડ. જળ ત્રિ ગણવા યોગ્ય, ગણત્ર નવાર પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુગણ- કરવા યોગ્ય.
વિષયક ગ્રંથકાર, ત્રીજે પાંડવ-ભીમસેન. સUrvતિ પુત્ર ગણેશ, શિવ.
For Private and Personal Use Only
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गणपति
-
- -
-
-
- -
-
-
-
- - -
-
-
-
-
-
-
-
-
સ.
જાપતિ ત્રિ. અમુક સમૂહને નાયક. ગાર ત્રિ. ઉપરને અર્થ. ગતિev go ગણપતિનું પૂજન વગે- orgવા પુવેર નામે સુગંધી દ્રવ્ય. રેની વિધિ.
TIT ગણેશ. જાપર્વત પુત્ર કૈલાસ પર્વત.
અTM ઝિવ સમુદાયમાં અગ્રેસર. ગUTU૪ પુ. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ગણુપાગ્રંથ.
નવસ્ત્ર પુત્ર કેલાસ પર્વત. જાપર પુમહાદેવના ગણ જેવા જેના જળrfધv go ગણેશ, શિવ. પગ હેય તે.
નષિ ત્રિસમુદાયને સ્વામી. ગાપ નછાતી.
નrfપતિ ૫૦ ગણેશ, શિવ. જાપુ ત્રિા સમુદાયમાં શ્રેષ્ઠ.
નાધિપતિ ત્રિસમુદાયને પતિગણપુર પુતે નામે એક દેશ, દેશને જ ન૦ ઘણાની માલીકીનું અન્ન, રાજા.
અનેકને ઉદ્દેશી અપાતું અન્ન. પૂકા પુત્ર તે નામે એક દેશ, દેશને નળાખ્યતર ત્રિ સમુદાયને સેપેલ ધન રાજા.
વગેરે ઉપર છવનાર. નgs fa૦ સમુદાયમાં પૂજવા ગ્ય. કળિ સ્ત્રી ગણવું, ગણત્રી કરવી પાઇપૂર્ણ પુ. ગામેતી, ગામને પટેલનાયક.
સ્ત્રી વેશ્યા, જૂઈ, ગણીયારીનું મર્જ પુ. મહાદેવ, ગણપતિ.
ઝાડ, હાથણી, ગણનારી સ્ત્રી. નામé fa૦ સમુદાયને સ્વામી, સમુદાયને નાપતિ પુત્ર વ્યભિચારીપુરૂષ, રંડીબાજ. પિાક.
જfજારિશા સ્ત્રી ગણીયારીનું ઝાડ. નથi S૦ સમુદાયે કરવાને યજ્ઞ.
વારો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. નવા પુત્ર સમુદાયની શાંતિ નિમિતે ક
ગણિત ત્રિ. ગણેલ, ધારેલ, રવાને યજ્ઞ.
બિત ૧૦ ગણવું, ગણિતશાસ્ત્ર, ગ્રહની અયિતૃ ત્રિગણનાર, ગણત્રી કરનાર.
ગતિ-સ્થિતિ વગેરેની ગણના. વાત્ર ૧૦ તે નામે એક વ્યાકરણગ્રંથ
જતવ્ય ત્રિ ગણવા યોગ્ય. લોકબદ્ધ.
ખિતાબ્બાઇgo સિદ્ધાંતશિરોમણિ નામના ગણરાજ્ય ૧૦ તે નામે એક દેશ.
જ્યોતિષ-ગ્રંથને એક અધ્યાય. રાત્રિઓનો સમુદાય.
નિતિન ત્રિગણનાર, ગણત્રી કરનાર પાપ પુ આકડાનું ઝાડ.
બિન ત્રિ સમુદાયવાળું. ના ઉપરને અર્થ.
જfપર સ્ત્રી જૈનમતે આચારાંગ veપિન પુધળા આકડાનું ઝાડ.
વગેર બાર અંગ અપાવત ત્રિ. ગણવાળું, સમુદાયવાળું. અમિત ત્રિસમુદાયરૂપ થયેલ. Twાવતી સ્ત્રીદિવોદાસની માતા.
ત્રિક ગણવા ગ્ય. ગાયતીસુત ઉ૦ દિવોદાસ રાજા.
જે ૫૦ કરેણનું ઝાડ. નારાષ્ટ્ર અથ૦ ગણે ગણે કરીને, સમુદાયે મારુ સ્ટીલ વેમ્યા સ્ત્રી. કરીને
પુત્ર ગણયારીનું ઝાડ. • નgિo સમુદાયરૂપે રહેલા મરૂત વગેરેદે. અને સ્ત્રી, કુટણી સ્ત્રી, ગણીયારીનું ઝાડ. rrrણ ત્રિ સમુદાયને હસનાર. | સારા પુત્ર ગણપતિ, મહાદેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गणेशकुण्ड
गण्डोल
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ખેરાલુ - નર્મદા નદીમાં રહેલો કુંડ. | ઇજિન ત્રિ, ગંઠમાળ રેગવાળું. રાજુકુમ ૧૦ રાતું ફૂલ.
Tv9ત્ત પુત્ર મેઘ. રાવતુ ન સ્કંદપુરાણમાને એક ભાગ. Twદુલ્હા પુત્ર મહાદેવ. જાનનની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાર્વતી. જાણ સ્ત્રી એક ગંડસ્થળ, ઉત્તમ ગાલ. ગોમૂળ ૧૦ સિંદૂર.
જઇ રહ્યા સ્ત્રી માટે પત્થર. ગરાન પુત્ર ગણેશ, શિવ.
TU૪ પુગાલ, પર્વત ઉપરથી ગબડી શ્વર પુત્ર ઉપરના અર્થ, રૂદ્ર વગેરે ગ- પડેલો મેટો પથર.
નાનાં સ્ત્રી ગંડકી નદી. ગોરના ૦ ગુંડે પશુ.
Tuથ૪ ૧૦ ગાલ, લમણુ, હાથીનું અલ્લાહી સ્ત્રી, ગેંડી.
ગંડસ્થળ. ગઇ, પુ. ગાલ, લમણું, હાથીનું ગંડસ્થળ, વાઇરથરી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પરટે, ફેલ્લે, વીથીનું એક અંગ, To go ગેડે પશુ. ચિન્હ, વીર, ઘોડાનું ઘરેણું, ગાંઠ, વિ- જાડી સ્ત્રી, ગેંડી. કુંભ વગરે યુગે પૈકી દશમે યોગ, જઇડીત - જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ તિથિ-નક્ષત્ર ગેડે પશુ, ઉકાળો.
વગેરેને એક–સમય. To go ઉપરના અર્થ, ગાંઠ.
Tet go કેવિદાર વૃક્ષ. 13 પુ. વેતે નામે એક દેશ.
Twાઢી સ્ત્રી, પેળી ધ્રોખડ. જઇ ર સ્ત્રી. ખેરનું ઝાડ.
fve g૦ વૃક્ષના મૂળથી શાખા સુધીનો ગઇ હો સ્ત્રી. ખેરનું ઝાડ.
ભાગ. અv૩ સ્ત્રીગેંડી, તે નામે એક નદી, If y૦ પરપોટા જેવો શુદ્ર પત્થર તે નદીની અધિષ્ઠાત્રી દેવી.
fઇવા સ્ત્રાવ ક્ષુદ્ર ગંડપાષાણ. ના પુત્ર પુત્ર શાલગ્રામ.
ની સ્ત્રી ગંડી પશુ. Tu fફાટા સ્ત્રીશાલગ્રામ શિલા. ગીર પુએક જાતનું ઝાડ. ગાડવુસુમ ૧૦ હાથીને મદ.
Tvટુ પુત્ર સ્ત્રી એશીકું જન્ડા પુત્ર પર્વતના ઉચ્ચ પ્રદેશમાં ર- Tv૩૦ ઝિ૦ ગાંઠ. હેલો કુવો.
જuહુમત ત્રિ. ગાંઠવાળું Tueત્ર ૧૦ જેમાં પુષ્કળ ફળ હોય Tog T૦ સ્ત્રી ઓશીકું. તેવું વૃક્ષ.
મvઠ્ઠ પુત્ર ગાંઠ. Tw if સ્ત્રી, એક જાતની ધ્રોખડ. લાઇફૂu૬ ૦ એક જાતને જંતુ. ગઇપ ત્રિ. ગંડના જેવા પગ હોય તે. Tvvમવ 7૦ સીસું. ગઇકાલા ૧૦ વિશાળ ગાલ, પહોળું નાઇટ્રપલી સ્ત્રી, એક જાતને શુદ્ર જીવ. લમણું.
vટ્ટ પુ. પાણીને કોગળો, હાથીની સું જઇ ત્રિ વિશાળ ગાલવાળું.
તને અગ્ર ભાગ, એક ચાંગળું માપ. Tઇ માસ્ટા સ્ત્રી ગંડમાળ રોગ, ગળામાં Tuસ્ત્રી ઉન્નતનાભિ,કેગળો ચાંગળું માપ. થત એક રોગ.
Tueuધાન ૧૦ એશીકું. Tvમઢિ સ્ત્ર, રીસામણીને વેલો. ' Tvોસ્ટ g૦ ગોળ, ગ્રાસ, કાળીયો, ગળો.
For Private and Personal Use Only
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गण्डोलपाद
४९५
गतार्थ
Terra ત્રિગોળાકાર પગવાળું. વાતવ્યા ત્રિજેની પીડા ગઈ હોય તે. જઇશ ત્રિવ ગણવાયેગ્ય, ગણત્રીને મેળવનાર,
જાફરાય ત્રિ. જેની બાલ્યાવસ્થા ગઈ ગણમાં હોનાર-થનાર.
હેય તે. જત ત્રિગયેલ, એ પ્રમાણે થયેલ, સમાપ્ત
જતરા ઉન્ન જેને શક ગયે હોય તે. થયેલ, પડેલ, જાણેલ, પ્રાપ્ત થયેલ,
તરફ ત્રિ ફળકામનારહિત. ગતિ કરેલ.
જતરના પુત્ર મદ વગરને હાથી. ગત ન ગમન, ગતિ.
જતકૃ ત્રિ. જેની તૃષ્ણ દૂર થઈ હોય તે. વાતવર . ગયેલો સમય.
તરમાં ત્રિઅહંકાર રહિત, વિસ્મયરહિત. પતમ પુછે જેને થાક ઉતરી ગયેલ હોય તે.
તાલ ત્રિ. આંધળું.
જતાપત નવ જવું આવવું. વતતન ત્રિગયેલા ચેતનવાળું, બેભાન.
તાત પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. જય જેને તાવ ઉતરી ગયો
સાત ત્રિ. પહેલાં ગયેલ અને ફરીથી હોય તે.
પાછું આવેલ. સતત ત્રિ. જેમાંથી મેધ ચા ગયે જતન ત્રિ- માર્ગને ઓળંગેલ, જેણે હોય તે.
અમુક રસ્તો કાપ્યો હોય તે, જેણે તત્વ જતર ત્રિ નિર્લજજ.
જાણ્યું હોય તે. તદિન ૧૦ ગયેલો દિવસ.
મતાન સ્ત્રી ચૌદશયુક્ત અમાસ. પતતિ ત્રિ. જેની ધીરજ ગઈ હોય તે. વાતાવા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ તતિ સ્ત્રી ગયેલી ધીરજ.
તાનુર ત્રિવ ગયેલાની પાછળ ગયેલ, વાતનાસિક ઝિ૦ નાક વગરનું, નકટું.
ગયેલાને અનુસરેલ. તપ્રત ત્રિ. પહેલાં ગયેલ અને ફરી
તાનુપર ૧૦ ગયેલાને અનુસરવું, ગયેલાની પાછું આવેલ.
પાછળ જવું. તqન્દ્ર ત્રિવ જ્ઞાન રહિત, બુદ્ધિ વગરનું.
તાલુપતિ ત્રિ. ગયેલાની પાછળ જનાર, તવુત્તિ સ્ત્રી ગયેલી બુદ્ધિ.
ગાડરીયા પ્રવાહને અનુસરનાર, કેઈની
નકલ કરનાર. તમરૂંકા સ્ત્રી જેનો પતિ ગયો હોય તે
જતા ત્રિજેનો અંતકાળ સમીપ હોય સ્ત્રી, વિધવા.
તે, મરવાની અણી પર આવેલું, છેલ્લી વાતમાય ત્રિજેનું કપટ ગયું હોય તે,
હદે પહોંચેલ, છેડાને પામેલ. નિષ્કપટી, જેનું અજ્ઞાન ગયું હોય તે,
તાયુ ઝિ૦ જેના આયુષને અંત આમાયારહિત.
વેલો હોય તે, મરણ પામેલ. તાર ત્રિ નાશ પામેલા રસવાળું.
તાર્નવા સ્ત્રી પચાસ વર્ષ ઉપરની સ્ત્રી, તર્જયા ત્રિ. જેની લક્ષ્મી ગઈ હોય
રેગ વગેરેથી જેને અટકાવ આવતો બંધ તે, શોભાશૂન્ય.
થયો હોય તેવી સ્ત્રી. વાતવંત ત્રિ. જનાર, પ્રાપ્ત કરનાર,
ત્તાર્થ ત્રિજેણે અર્થ જાણેલો હોય તે, પવિત્ત ત્રિ. ગયેલા ધનવાળું.
જેનો અર્થ જાણવામાં આવ્યો હોય તે તમિલ ત્રિ જે ભવ ગ હોય છે. તે પદાર્થ વગેરે, નિર્ધન, ધનહીન થયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गतासु
४१६
- -
-
-
-
-
-
- -
વાતા, ત્રિ મરણ પામેલ, મુડ૬. નાક પુત્ર બળરામ, શ્રીકૃષ્ણ. જતિ જીગમન, ગતિ, જવું, પરિણામ, રાકt T૦ ક્ષય રોગ. જ્ઞાન, પ્રમાણ, માર્ગ, પદ્ધતિ, સ્થાન, નવાર પુત્ર વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ. સ્વરૂપ, વિષય, યાત્રા, પ્રમાણ, ઉપાય, જાત પુત્ર ઉપરને અર્થ. નાડીત્રણ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વગેરે રામુદ્રા સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. શબ્દો, સૂર્યાદિ ગ્રહોની ગતિ, પાપાચારણ, નવીર પુ.મેઘ.
આશ્રય, આધાર, ક્ષેમ, યુદ્ધકુશલતા. જવાનિ પુત્ર ઔષધ, દવા. ગતિ ૧૦ ગમન, જવું, માર્ગ, સ્થિતિ, માસ્ટોસ્ટ ન ગયામાં આવેલું એક તીર્થ. દશા, આશ્રય, આધાર.
વિસાન ૧૦ મથુરાની પાસે જરાસંધે તિતાનિ પુત્ર તે નામે કાર્તિકસ્વામીનું છોડેલી ગદા ત્યાં પડી હતી તે સ્થળ. એક સૈન્ય.
મારા ર૦ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક આસન. કતિરા સ્ત્રી નેતર, નદી, પરંપરા. અહિં ૧૦ એક જાતનું ઝેર. તત્તમ પુરા પરમેશ્વર.
કવિત ત્રિો કહેલ. પૂન ત્રિવન જઈ શકાય તેવું, ઉજા, જતિત ત્રિ કહેનાર. નિરાશ્રિત.
પિતૃ ત્રિ. કહેનાર. જયન ત્રિજનાર.
વિન પુરુ વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ. વિર ત્રિગમન કરવાના સ્વભાવવાળું. જિન ત્રિ, ગદા ધારણ કરનાર, રેગી. નથી . ગમન કરનારી સ્ત્રી.
જ wવા ૧૦ ર૦ સે ગળગળું બેલવું. કરવા મ૦ જઇને.
દૂર પુ૦ ગળગળો શબ્દ. સન્ ૬૦ ૩૦ મ. સદ્ બકરાને શબ્દ
જય ત્રિ. ગળગળું બેલનાર. થ, ગાજવું.
ગદ્રવદન ત્રિ. ગળગળે અવાજ. ૬ સ્વા. ૫૦ સ સસ્પષ્ટ બોલવું, પ્રતિ
દૂનિ ત્રિ. ગળગળા અવાજવાળું. સામાં જવાબ આપવો, વિવિરૂદ્ધ કહેવું.
અકૂપ ન ગળગળો શબ્દ. નિઅત્યંત કહેવું.
જદૂર ત્રિ. ગળગળા શબ્દવાળું. એક પુત્ર રેગ, મેઘને શબ્દ, રેહિણીમાં
દ્વવારા સ્ત્રી ગળગળી વાણી. જન્મેલ વસુદેવને એક પુત્ર,તે નામે અસુર જઇ ત્રિ કહેવા યોગ્ય, બોલવા યોગ્ય. જદ ન એક જાતને કેત, એક જાતનું ઝેર. ના ૧૦ લોક વગરનું વાક્યાત્મક કાવ્ય. જવા ગળગળું બોલવું.
વાઘ પુએક જાતનું વજન, ગદીયાણું, ચિનુ પુ. કામદેવ.
૪૮ ચણોઠીભાર. જયનુ ત્રિકામુક, બહુ બેલનાર, પાયાના પુત્ર ઉપરના અર્થ વાચાળ.
થામવા ત્રિગધવાળું કાવ્ય વગેરે. માં સ્ત્રીગદા નામે એક હથિઆર, બુ- થાન ૫૦ જવાન જુઓ, દ્વિતત્વ, પાડલવૃક્ષ.
થાના પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. જવાહય ર૦ એક જાતનું ઝેર.
અથવા ૧૦ વાળ જુઓ. ગાજર - વિ૦ અશ્વિનીકુમાર-સ્વર્ગના Tષ્ય ત્રિ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય. વૈદ્ય.
{ 1 વિ. ૧૦ ૨૦ સે મિશ્ર થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गन्तव्य
गन्धपत्र
જત્તવ્ય ત્રિગમન કરવા યોગ્ય, પ્રાપ્ત ક- | અટિરા સ્ત્રીવજ વનસ્પતિ. રવા યોગ્ય, જાણવા યોગ્ય.
ન્યૂઝ R૦ સુવાસિત જળ. મજુ ત્રિજનાર, મુસાફર.
ધનત તજના ઝાડનું પાંદડું. અ7 fa૦ જનાર, મેળવનાર, પ્રાપ્ત કરનાર. ધાત ન૦ સુગંધી પદાર્થોને સમૂહ. અન્ય સ્ત્રી) બેલગાડી, ગમન કરનારી સ્ત્રી. જજ્ઞા સ્ત્રી નાક. ગીરથ પુ. બેલ ગાડી.
ધાતુસ્ત્ર પુએક જાતની સુગંધી ડાંગેર. રવિ સ્ત્ર. તે નામે એક નગરી.
પરમાર ૧૦ સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ પંચતTધ ૩૦ ૦ ૩૦ સેટું પડવું, હિંસા કરવી, ન્માત્રાઓમાંની ગંધતન્માત્રા. જવું, શણગારવું, સૂચવવું.
અવતર્થ ૧૦ એક જાતનું રણવાદિત્ર. અN ગંધ, વાસ, લેશ, થેડું, સંબંધ, અશ્વતૃપા એક જાતનું સુગંધી ઘાસ.
ગંધક, ગર્વ, સરગવાનું ઝાડ, ઘસેલું ચં- ગતૈ૪ ૧૦ સુગંધી તેલ, અત્તર વગેરે. દન, સુવાસિત પદાર્થ, સુગંધ.
અશ્વત્વમ્ ૧૦ ઇવાટુ જુઓ. અશ્વ ૧૦ કાળું અગર ચંદન.
જધા સ્ત્રી અજમોદ વનસ્પતિ. Tધ ત્રિા પાડશી, ગંધવાળું.
અજાણ ન. ચંદન. અષા પુત્ર ગંધક નામની ઉપધાતુ, સર- મધદ્રવ્ય ન૦નાગકેસર, સુગંધવાળું હરકેઈ ગવાનું ઝાડ.
દ્રવ્ય. અથવા પુ. બંદુક વગેરેમાં ભરવાને દારૂ. કિv g૦ શ્રેષ્ઠ હાથી, મદની સુગંધકર્ષવા ૫૦ વાર વૃક્ષ.
વાળો હાથી. ધારિn સરધી, દાસી. જથધારિન ત્રિ સુગંધી દ્રવ્ય ધારણ નવી સ્ત્રી ધોળી રીસામણી.
કરનાર, અભ્યાસ્ટિવ સ્ત્રી નીચેનો અર્થ જન્યધારિન પુ. મહાદેવ.
ધાઢી સ્ત્રી વ્યાસની માતા સત્યવતી. અશ્વધૂમન પુ. એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. અલ્પsz ૧૦ સુગંધવાળું લાકડું, ચંદનનું
સા૪િ સ્ત્રી કસ્તૂરી. લાકડું, અગર ચંદન.
૨૦ ઉત્સાહ, પ્રકાશ, કરવું, સૂચવવું, અધૂરી સ્ત્રી મુરા નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય.
હિંસા કરવી, એક જાતનું ઘાસ. જેરૂમાં સ્ત્રી ગણીયારીનું ઝાડ.
અન્યનકુટ ઉ૦ છછુંદર નામે પ્રાણી. જસ્ટિા સ્ત્રી કસ્તૂરી.
અપનાવૃઢ સ્ત્રી રાસ્ના નામે વનસ્પતિ. અલ્પવિત્ર સ્ત્રી એક જાતની ઔષધિ. રાધનામન પુછે રાતી તુલસી. જાધવે ન એક જાતનું સુગંધી ઘાસ. નાન્ન સ્ત્રી, એક જાતને રોગ. જધા ન૦ ઉપરનો અર્થ.
નવનસ્ટિક સ્ત્રી નાક. અધ૪ ૧૦ પ૩૪ જુઓ.
નયનાસ્ત્રી સ્ત્રી, નાક, અશ્વસ્ત્ર ઉપર પ્રમાણે.
જયનિ સ્ત્રી બટ મોગરાનું ઝાડ. નવા પુત્ર ગંધહસ્તી, સર્વોત્તમ હાથી. અશ્વના સ્ત્રીકચૂર નામે વનસ્પતિ. ધન ત્રિવ ગંધ ગુણવાળું.
જન્ય પુત્ર તે નામે એક દેવગણ. અન્યગ્રા ન૦ સુંઘવું.
અશ્વપત્ર પુત્ર ધોળી તુલસી, મરવાનું ઝાડ, નજસ્ટિવા સ્ત્રી કસ્તૂરી.
નારંગીનું ઝાડ, બીલીનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गन्धपत्रा
४९८
गन्धराज
જપત્ર સ્ત્રી કચેરે.
જાપાન ૧૦ ગંધમાદન પર્વતમાં આ ગયરવા સ્ત્રી આસંધ, અજમોદ, અં- વેલું એક વન. બકા નામે વનસ્પતિ.
અમનિ પુત્ર ગંધમાદન પર્વતમાં વસઅધપત્ર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
નારે સૈનિક એક વાનર, ભમરે, ગંધક, રાજ્યપારા સ્ત્રીહળદર.
ગામની સ્ત્રી મદિરા-દારૂ. જયપઠારી સ્ત્રીકચૂર વનસ્પતિ.
જ્યમદિન ત્રિગંધવડે જે મદમસ્ત બનેતે. પાપા પુત્ર ગંધક. અન્યfપત્તિ સ્ત્રી, ધૂપ
જયમાની સ્ત્રી લાખ, મુરા નામનું પિતા સ્ત્રી કચેરે વનસ્પતિ.
એક ગંધદ્રવ્ય. પપુew y૦ નેતરનું ઝાડ, અંકોટક વૃક્ષ.
અપમાનિ પુત્ર એક જાતનો બિલાડો. અન્યgs, ત્રિ હરકેઈ સુગંધી ફૂલ ઝાડ,
મધમાટતી સ્ત્રી તે નામે સુગંધી લો. અન્યgu નો સુગંધી ફૂલ.
શ્વમાની સ્ત્રી મુરા નામનું એક mysu ન. દ્રિ ગંધ અને ફૂલ.
સુગંધી દ્રવ્ય. અન્યEHT સ્ત્રી. ગળીનું ઝાડ, કેવડાનું ઝાડ, અમુવા સ્ત્રીછછુંદરી. ગણયારીનું ઝાડ.
અધમુવી સ્ત્રી સુગંધી મુખવાળી કેઈસ્ત્રી. પબિયલ્સ ૫૦ ગંધફળી નામે વનસ્પતિ. મુv૩ પુ ષમા જુઓ. અભ્યાસ પુ. રાતી તુલસીનું ઝાડ.
અશ્વગુણ સ્ત્રી છછુંદરી. જલ્પ ૫૦ કેઠનું ઝાડ, બીલીનું ઝાડ,
અવમૂઢ પુત્ર પુરાવ વૃક્ષ, સ્ત્રી વૃક્ષ. તેજફળનું ઝાડ,
જ્યા સ્ત્રી કચેરી વનસ્પતિ. જન્ય ત્રિ, સુગંધી ફળવાળું ઝાડ.
જપમૂઢિા ત્રીઉપરને અર્થ, માર્કદી ષટા સ્ત્રી પ્રિયંગુવૃક્ષ, મેથી, વિદારી,
વનસ્પતિ. સલ્લકી વૃક્ષ.
અધમૂઢી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. સ્ત્રી સ્ત્રી ચંપાની કળી, પ્રિયં વૃક્ષ.
જmષિવી પુછ છછુંદર, ન્યવખિ પુ0 સુગંધી દ્રવ્યોને વેપારી,
અન્યfષ શ્રીછછુંદરી. એક જાતને વર્ણસંકર.
ધ સ્ત્રી. છછુંદરી. શ્વવધુ . આંબાનું ઝાડ.
૫૦ કસ્તુરી મૃગ. કલ્પવદુકા સ્ત્રી. રક્ષ વૃક્ષ.
જપમૈથુન પુ૦ બળદ. અન્યના ઘી મેથી.
મધનો પુત્ર ગંધક. જાન્યમા સ્ત્રી તે નામે એક વેલો.
અશ્વોદિની સ્ત્રી ચંપાની કળી. મrvટુ પુ૦ ઉપરનો અર્થ.
સ્ત્રી સુગંધી દ્રવ્યોને જવાને જન્મમાં સ્ત્રી, એક જાતની જટામાંસી વનસ્પતિ.
નરસ ૫૦ એક જાતની ઉપધાતુ-આબોળ. સભ્યતૃ સ્ત્રી પૃથ્વી.
અધરવર પુદ્રિવે સુગંધ અને રસ. ધમાર પુછે રામના સૈન્યમાંનો તે નામે શ્વરના પુત્ર શ્રીવેઝન નામે એક
એક વાનર, તે નામે અક્રનો એક ભાઈ સુગંધી દ્રવ્ય. નયન પુછે તે નામે એક પર્વત. | પુત્ર તે નામે એક ફૂલઝાડ, એક
એક પ્રકાર.
For Private and Personal Use Only
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गन्धराज
જાતને ગુગળ, જવાદિ નામનું એક | વાવણી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. ગંધદ્રવ્ય.
માધવદ ૫૦ વાયુ, ગંધવાળે કેઈ નાયક, નરષિ ર૦ ચંદન.
કરી મૃગ. જેરાન ન એક હરકોઈ ગધદ્રવ્ય. જધા ત્રિ ગંધને વહેનાર, ગંધ ધારણ અષાની સ્ત્રી નખલો નામે સુગંધી દ્રવ્ય. કરનાર. અધૂર્વ ઘડે, કસ્તુરી મૃગ, જન્મ અને પાજ્ય સ્ત્રી નાક.
મરણની વચ્ચે હેનાર યાતના શરીરવાળું જવ૮ ધળી તુલસીનું ઝાડ, સિએક ગુપ્ત પ્રાણું, દેને ગવૈય, દેવગણ, તાજંક વૃક્ષ. કિરણધારી ચંદ્ર-સૂર્ય વગેરે, તે નામે જWવરિ ૧૦ સુગંધી દ્રવ્યથી વાસિત
એક બેટ, સૂર્ય, કેયલ પક્ષી, જ્ઞાની મ- કરેલું પાણી નુષ્ય, પેળી કરેણનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ. અશ્વવાદ ઉ૦ વાયુ, કસ્તુરી મૃગ. ધર્વ ત્રિવ ગાનાર હરકોઈ.
જવાહ સ્ત્રી, નાક. વાઘનાર ૧૦ આકાશમાં ઉત્પન્ન પવિર પુઘઉં. થયેલ અનિષ્ટસૂચક શહેર, ગંધર્વ-દેવ રાજ્ય સ્ત્રી મેથી. જાતિનું શહેર.
વૃક્ષ પુ0 સાગનું ઝાડ. જધપુર ઉ. ઉપરના અર્થ.
વૃક્ષ પુ. સાગનું ઝાડ. અથર્વવધૂ ઘી કચેરે વનસ્પતિ, રીer
નથવ્યgિe To R૦ કક્કોલ. નામનું એક સુગંધીદ્રવ્ય.
જધાર સ્ત્રી સુગંધી કચૂર. જપઢવા પુત્ર વિદ્યાધરોના લેકની નીચે જાવા ન સુવર્ણોરાવર નામે શાક. આવેલો ગંધર્વલોક.
પf૪ પુ. એક જાતની સુગંધી ગેર. અથવા સ્ત્રી ગાન-વાદિત્ર-નૃત્ય - પશુની સ્ત્રી છછુંદરી. ગેરેની વિદ્યા.
જવર પુત્ર કસ્તુરી. બજર્વર પુ. સામવેદને ઉપવેદ-સં. ધાર પુત્ર ચંદનવૃક્ષ, ગંધક, મેગરે. ગીતને મૂળ ગ્રંથ.
જવારા ઉ૦ વૃદ્મવી નામે ગંધ દ્રવ્ય, ગરધર્વત પુ. એરંડાનું ઝાડ.
મુગર વૃક્ષ. ધર્વદરતવા ઉ૦ એરંડાનું ઝાડ. જશ્નથી સ્ત્રી, છછુંદરી. અન્ય સ્ત્રી કેકિલા.
બ્લોક નં. રાત્રિવિકાશી—ચંદ્રવિકાશી ચઢતાં સ્ત્રી પ્રિયંગુવૃક્ષ.
કમળ-પોયણું. જહુ ઝિવ ગંધમાં લુબ્ધ.
ધારિશા સ્ત્ર સૈરધી, દાસી. અધોછુપા સ્ત્રાવ મધમાખી.
જધા સ્ત્રી ચંપાની કળી, કચૂર, શાલગધવળજ્ઞ પુધાન્ જુઓ.
પણું વનસ્પતિ, સુગંધવાળી સ્ત્રી. અશ્વત ત્રિ. ગંધવાળું.
જયાહુ શ્રી. છછુંદર, અત્યવતી સ્ત્રી, પૃથ્વી, વ્યાસની માતા સ- ભાવ૫૦ સુગંધી પદાર્થો વેચનાર વેપારી.
ત્યવતી, તે નામે એક નદી, તે નામે શહેર. જળ્યાદા ન જવાદિનામનું ગંધદ્રવ્ય, ચંદન. ધન્ટ ૧૦ તજ.
જાદવ ચંદન વૃક્ષ. વિવર શ્રી સર્વી નામે એક વેલો. | જલ્પા ત્રિ ગંધવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गन्धाढया
અન્યાય સ્ત્રી એક જાતની સુગંધીલો,
પીળી જૂઈ તરૂણ સ્ત્રી. પાધિ. ૧૦ એક જાતનું કેસર. જસ્થાપવર્ષા ૨૦ ગંધ ખેંચી કાઢવો તે. ગાસ્ટા સ્ત્રી જંગલી બીજોરું અધાર પુવહુતે નામે એક દેશ,
દેશને રાજા. અપરિ પુત્ર ગંધાર દેશ. અશ્વારા શ્રી. એક જાતને સુગધી વેલે. અભ્યાત્રિ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ, કપૂરકાચલી
વનસ્પતિ, ગંધની પંક્તિ. કાછિી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ અન્યોછમ બ્રી. શીણી એલચી.
પારિમન ગંધક. જ્યારા ૧૦ ચંદન વગેરે આઠ સુગંધી પદર્થો-ચંદન, અગર, કપૂરકેસર, સુગંધી
વાળ, ગેરેચન, કસ્તુરી અને રતાંધળી. જાન્થા સ્ત્રીરાતી તુલસી. નધિ ૧૦ એક જાતનું કેસર. અન્ય પુ. ગંધક, સુગંધી દ્રવ્યોનો વેપારી. અશ્વિન ત્રિ, ગંધવાળું, સુગંધીદાર. અશ્વિન ૩૦ કસ્તુરી મૃગ, માકડ, એક
જાતની માખી. અશ્વિનો સ્ત્રો મુરા નામે ગંધ દ્રવ્ય. નધિપત્ર પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. ગાધિપર્ણ પુ. સાતપુડાનું ઝાડ.
મિત્ર ૨૦ ગંધ લેનારી ઇન્દ્રિયધ્રાણેન્દ્રિય.
તુ ૩૦ એક જાતને બિલાડે. સારા સ્ત્રી દમનક વૃક્ષ. વાઘત્તિમાં સ્ત્રી મદિરા-દારૂ. જ ન સુગંધી પાણી–ગંધવાસિત પાણી. નવ નવ ઉપર અર્થ. જ નવિન ૩૦ સુગંધી પદાર્થો વેચનાર. નજા૪િ શ્રી. કચૂરો, એક જાતની મોથ. કરી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, હંસલી.
નમ ૧૦ ભગ, એનિ. રમત g૦ કિરણ, સૂર્ય, બાહુ, હાથ, શિવ, આકડાનું ઝાડ. મણિત સ્ત્રી અગ્રિની પત્ની સ્વાહા. આમત્તિ શ્રી વદુ આંગળીઓ. જમરિતવર પુસુર્ય, આકડાનું ઝાડ. અમતિમ પુરુ પરમેશ્વર.
રિતirfજ પુ. સુર્ય, આકડાનું ઝાડ. મતિમત્વ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, તે નામે એક બેટ. મતિમત ૧૦ તે નામે એક પાતાલ. મસ્તિત પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અમરતી સ્ત્રી અગ્નિની પત્ની સ્વાહા. મીરા કાશીમાં રહેલ એક શિવલિંગ. મિ ત્રિ, ગંભીર, ઉંડું. મી સ્ત્રીએક જાતનું ઝાડ. મીર ત્રિ, ગંભીર, ઉં, ગહન, દુપ્રવેશ,
દુર્બોધ, કિલષ્ટ, અઘરું. અમર ૩૦ ગંભીર શબ્દ, ઉડે અવાજ. .
મોરધ્વનિ ૩૦ ઉપરનો અર્થ અમરતિમા પુત્ર પરમેશ્વર. અમેરિા બ્રો. મોટું નગારું.
મહિલા પુત્ર મસુર ન સ્વ. ૫૦ ૪૦ મનિટુ ગમન કરવું,
જવું. +સામે જવું, તિઓળંગી જવું. વિ+ગતિ+વિશેષે કરી ઓળંગી જવું. ધમેળવવું. કૂધસારી રીતે મેળવવું. કનુ પ્રાપ્ત થવું, પાછળ જવું, અનુસરવું, નકલ કરવી. અર7+ અંતર્ધાન થવું, વચ્ચે જવું. સવ-દૂર થવું, નાશ પામવો. પિતાના કારણ વગેરેમાં પ્રવેશ કરે. અમિ+ સામેજવું, લવ+જાણવું. શા+આવવું. ધિ+મા+ પ્રાપ્ત થવું, મેળવવું. સનાઅનુકરણ કરવું, સારી રીતે જવું, પાછા જવું, પાછા આવવું. મિ+ના+સામા આવવું,
For Private and Personal Use Only
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गम
૨૦૨
|
મારી સ્ત્રી ઉપર
અર્થ, ગંભારીનું
જવું. ૩+આ+ સમીપ આવવું. પ્રતિ
+પાછા વળી જવું, પાછા ફરવું. ટૂ+ ઉચે જવું, ઉઠવું, ઉદય પામવો. પ્રતિ ૩જ્ઞામે લક્ષ્ય કરી ઉદય પામ-ઉઠવું, સામા ઉઠીને જવું, ૩+સમીપ જવું.
મિ+૫+સ્પ્રતિજ્ઞા કરવી, સ્વીકારવું. નિ+ નિયમથી પ્રાપ્ત થવું, નિયમપૂર્વક આવવું. નિનીકળવું. પરાપાછા ફરવું, તરફ જવું. રિચોતરફ જવું. પ્રતિવિપરીત જવું, સામા જવું. વિ+વિશેષે કરી જવું, વિચ્છેદ થવો, જૂદા પડવું, સમુન્સમાગમ
કરે, મળવું. જમ પુo જિતેચ્છુ રાજાનું પ્રયાણ, માર્ગ, રસ્તો, એક જાતનું જુગાર, ગમન કરવું, નહિ જોયેલે માર્ગ, સમાનપાઠ, જવાતે
માર્ગ વગેરે. નમ ત્રિ. ગમન કરાવનાર, પહોંચાડનાર,
જણાવનાર. ગમવા પુત્ર એક પ્રકારને સ્વર. અમરિવ ર૦ અવિચારીપણું. ગમી પુ. મુસાફર. ગમન ૧૦ ગમન કરવું, જવું, જિતેચ્છુનું
પ્રયાણ, સ્ત્રી પાસે મૈથુન માટે જવું,
મેળવવું, પ્રાપ્ત કરવું, જાણવું. ગમનહિં ૦િ ગમન કરવા ગ્ય, જવાયોગ્ય. ગમન ત્રિ. ઉપરને અર્થ, મેળવવા
યેગ્ય, પ્રાપ્ત કરવા ય. નમચત્ ત્રિ) ગમન કરાવતું. જમાનામ પુરુ જવું, આવવું. નમિત્ત ત્રિગમન કરાવેલ, મેકલેલ. મિન ત્રિ. ભવિષ્યમાં જનાર. જિss ત્રિ. અતિશય ગમન કરનાર. નમસ્ સ્વા૫૦ ૩૦ સેટ ગમન કરવું, જવું. ગમન ત્રિ. ગંભીર.. જન્મઃ ૧૦ પાણી. સન્મrf ત્રી, ગંભારી વનસ્પતિ.
Ifણ ત્રિ. અતિશય ગંભીર, અમર ત્રિો ગંભીર, ઉંડું, અગાધ. અમર ૫૦ ગંભીર શબ્દ, બીજોરું, કમળ,
ત્રગ્વદને એક મંત્ર. જમીકતા ગંભીરપણું. જન્મરત્વ ૧૦ ગંભીરપણું. જન્મીરના પુત્ર ગંભીર શબ્દ, ઉંડે અવાજ, ગીરના જિગંભીર શબ્દવાળું.,
મીરહિતૃ પુત્ર નીચે અર્થ જુઓ. જન્મદિન ૫૦ એક જાતને હાથી જે,
અંકુશ વગેરેની પરિચિત શિક્ષાને પણ બેદરકારીથી ઘણે લાંબે વખતે ધ્યા; નમાં લે છે. જન્માર્થ પુત્ર ગંભીર અર્થ, ગહન અર્થ.. જન્મરાઈ ત્રિ. ગંભીર અર્થવાળું, ઉંડા
રહસ્યવાર્થ. સન્માવિ શ્રી. ગંભીર-ઉંડી જમીન, તે
નામે એક નદી, એક જાતની નાડી, તે
નામે એક દૃષ્ટિગ–નેત્રરંગ. જળ ત્રિગમન કરવા યોગ્ય, પ્રાપ્ત
કરવા યોગ્ય.
થતા સ્ત્રી ગમન કરવા યોગ્યપણું. અશ્વત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ.
ત્રિજણાતું. વ્યા સ્ત્રી ગમન કરવા યોગ્ય–જેની સાથે મૈથુનમાં દેષ નથી તેવી પરિણીત સ્ત્રી. જાતિ go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દસમૂહ. જચ પુ. રામાયણ પ્રસિદ્ધ તે નામે એક
વાનર, હવિર્ધન રાજાને એક પુત્ર, પ્રિયવતના વંશને એક રાજા, જંગલી
બળદ, તે નામે એક અસુર + જય ર૦ ધન, સંતાન, ઘર, ઘરમાં રહેલ
પ્રાણી, પિતાનું સ્થાન.
}
For Private and Personal Use Only
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यग
गरुधोधिनी
..
ના પુo ૩૦ પ્રાણ. જય ત્રિ. ગમન કરવા યોગ્ય, શરણુ લેવા
યોગ્ય. સાનિ ત્રિ. ધનની વૃદ્ધિ કરનાર. નવા બ્રી૦ ગયા તીર્થ—અલ્હાબાદ થાપ ઉ૦ ગયા તીર્થમાં આવેલ કુવો. નથf ૦ ગયા તીર્થમાં આવેલ એક
આદિત્ય. રાશિન્ ૧૦ ગયામાં આવેલું એક સ્થાન. ગયા ન ઉપરને અર્થ. જયાત્રાન જયારા જુઓ. કર ત્રિગળી જવાતું, ગળાતું, ભક્ષણ
કરવા યોગ્ય, દૂષ્ય. નર પુછે ઝેર, રોગ, ગળવું, ગળી જવું,
વછનાગ. જ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ બવ વગેરે કરણ
પૈકી પાંચમું કરણ, એક જાતનું ઝેર. અન્ન ઝેરનો નાશ કરનાર. જો સ્ત્રી એક જાતની માછલી. ગાળ ૧૦ સીંચવું, છાંટવું, ગળી જવું,
ખાવું, ઝેર. ૯ ૧૦ ઝેર. ર૯ ત્રિ. ઝેર આપનાર. નામ પુ. એક જાતનું ઝેરી ઝાડ. નમ ઉ૦ ગર્ભ. અરજી ૨૦ ઝેર, ઘાસને પૂળે, સપનું ઝેર,
એક જાતનું માપ. કારિ ૩૦ મરકત મણિ. નદ્રત ૫૦ મોરપક્ષી. કરતી સ્ત્રી મયૂરી-ઢેલ. પાર ન ભક્ષણ કરવું, ખાવું. રન ત્રિઝેરને નાશ કરનાર, ના સ્ત્રી તેવતારી વૃક્ષ, ભક્ષણ કરવું, ખાવું. અનારી સ્ત્રી - રેવતા વૃક્ષ.
રમવા ૧૦ સરગવાનું બી. અધિવા સ્ત્રી લાખ.
અરવિ શ્રી. લાખ. જરિ નામધાતુ ૩૫૦૦ હેક્ ભારે કરવું. નરિમન ભારેપણું, મેટાઈ, શ્રેષ્ઠતા. જમિન શ્રી. અણિમા વગેરે આઠ સિદ્ધિ
ઓ પૈકી એક. જffsa ત્રિઅત્યંત ભારે, અત્યંત શ્રેઇ. ન૪િ - તે નામે એક રાજા, તે નામે
એક દૈત્ય. જો સ્ત્રી રેવતારી વૃક્ષ. વચમ્ ત્રિરિઝ જુએ. નો કશ્યપને પુત્ર-વિનતાથી ઉત્પન્ન થયેલો પક્ષીરાજા-ગરૂડ, વીસ પ્રકારના મહેલો પૈકી એક, સૈન્યમાં રચાતો
ગરૂડયૂહ, Tહેવા પુત્ર વિષ્ણુ.
૯પુરા ર૦ અઢાર પુરાણોમાંનું સત્તરમું મહાપુરાણ. મિર પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મંત્ર
જેનાથી ઝેર ઉતરે છે. હેમુદ્રા સ્ત્રી તે નામે એક મુદ્રા.
હત ૨૦ એક જાતને છંદ. હવે સ્ત્રી એકદમ વધી જતો એક
એક જાતનો વેલે. T પુત્ર તે નામે સિનિને વ્યહ. મહાન પુરુ સૂર્યને સારથિ અરૂણ. રહદ મરકત મણિ. હેતિ ન મરકત મણિ.
કારમન પુમરકત મણિ. અલાસન ન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક આસન. નો પુત્ર મરકત મણિ. જોપનિષત્ ત્રીઅથર્વવેદમાં આવતી
એક ઉપનિષદ. હત ૫૦ પક્ષીઓની પાંખ, ગળી જવું, ખાવું. ગમન પુત્ર ગરૂડ, અગ્નિ, હરકેઈ પક્ષી. નધિન પુછ ભારંડ પક્ષી. નધિની સ્ત્રી, ભાખંડ પક્ષિણી.
For Private and Personal Use Only
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गरल
५०३
નર્વ
-
જફરું પુ. ગરૂડ. વર્ષ પુ. તે નામે એક મુનિ, બળદ,બ્રહ્માને
એક માનસ પુત્ર, સંગીતપ્રસિદ્ધ તાલ. કિરx g૦ તે નામે એક યજ્ઞ. of go એક જાતનું માછલું, તરૂણ પશુ,
દહીં વલોવવાની ગેરી, કળશ, ગાગર. ની સ્ત્રી, એક જાતની માછલી, નાને
ઘેાડે, ગાગર. રાશિન્ . તે નામે એક દૈત્ય. સંહિતા બ્રી. તે નામે જ્યોતિષ ગ્રંથ.
તણ R૦ સરસ્વતી તીર્થમાં આવેલું એક તીર્થ નre go એક જાતનું માછલું. કરી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. ગાદિ પુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. વા સ્ત્રી ગર્ગાચાર્યની પત્ની. કર ત્રિ ગર્ગને વંશજ. જ વાં. ૧૦ ગઇ તે ગાજવું, ગર્જના
કરવી. સન + ગર્જના સામે યોગ્ય ગર્જના કરવી. મ+ અભિલક્ષીને ગાજવું.
પ્રતિક સામે ગાજવું. જ ૩૦૦ શબદ કરો,ગાજવું. સર્જકુહાથીને શબ્દ, મેઘ વગેરેની ગર્જના. જર્નલ પુ. એક જાતનું માછલું. સન ૧૦ ગાજવું, શબ્દ કરે. વર્ષની ત્રિ- ગાજવા યોગ્ય. ગર્જર ૧૦ ગાજર, એક જાતનું લસણ. ની સ્ત્રી, એક જાતનું લસણ. અર્જા સ્ત્રી ગાજવું, શબ્દ કરવો. Ti૦ પુત્ર વિચૂંટશ વૃક્ષ. જન પુત્ર મેઘને શબ્દ. નિત નવ ગજેન, મેઘ વગેરેને શબ્દ. કર્ષિત ૩૦ મોન્મત્ત હાથી. અર્જિત ત્રિ. ગર્જના કરનાર
જર્જત ત્રિ. ગર્જના જેણે કરી હોય તે,
ગાજેલ. જર્જ ત્રિ- ગાજવા યોગ્ય. જ પુત્ર ભેયમાં ખાડે, ત્રિગ દેશ, સ્ત્રીના કુલા ઉપર જે ખાડે હોય છે તે, એક જાતને રોગ, ઘર, રથ, સભાસ્તંભ, એક જાતની ખાઈ–ખાત, ખોદીને જે છિદ્ર કર્યું હોય તે. ત્તિ ત્રિ- ખાડાવાળું. િશ્રી. સાળવીનું ઘર. નર્જી ત્રિ- ખાડાની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. જ ૩૦ મસસેટ શબ્દ કરે,ગાજવું. ન રૂા. ૫૦૦ સે ગાજવું, શબ્દ કરે. જમ કુગંધ, ગધેડે. કામ ન ધેલું કમળ, વાવડીંગ. જામક go ગધેડાને એક રોગ. નામifધવા સ્ત્રી, ભારંગ વનસ્પતિ. મિયાન પુ. તે નામે એક યજ્ઞ.' જમરા પુત્ર પ્રાથષ્ટિ વૃક્ષ. અઠ્ઠમા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
મારી સ્ત્રી, ભારંગ વનસ્પતિ. અમાઇ ૫૦ પીપરીનું ઝાડ. માય ને પોયણું, છંદવિકાશી કમળ,
ત્રીએક જાતને રોગ, પેળી રીંગણ, ગધેડી. જમાં સ્ત્રી એક જાતને કીડો, ગધેડી,
ભોરીંગણી. જ ૩૦ ૩૦ ૨૦ સે કઈ વસ્તુ મેળ
વવા ઈચ્છવી, લાલચ કરવી, લોભ કરે. જ પુત્ર અતિશય લાલચ, પીપરીનું ઝાડ. જન ત્રિો અત્યંત લાલચુ, લી. જન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. જ સ્વા૧૦ ૧૦ સે ગમન કરવું, જવું. જર્જ ૩. સા. સેર ગર્વ કરો, અને
ભિમાન કરવું. સર્વ પુત્ર અભિમાન, અહંકાર.
For Private and Personal Use Only
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गर्भ
ગર્મ પુ॰ ગર્ભ, શિશુ, બાળક, ઉદર, પેઢ, નાટકને અમુક અંક-ભાગ વગેરે, કૃષ્ણસને કાંટા, એરડે, અંદરના ભાગ. ગાં સ્ત્રી॰ સમયના મધ્યભાગ, સ્થળ અને વખતના ભાગ. ગર્મ પુ॰ દર્મ જુએ.
ગર્મજ પુ॰ કેશમાં નાખેલી પુષ્પમાળા. નર્મદ ન॰ એ રાત્રિ, નર્મદદ પુ॰ ક્ણુસના કાંટા નમેર પુ॰ પુત્રનીલ નામે એક વૃક્ષ. ગમેજર ત્રિ॰ ગભ કારક.
ગર્મજાર પુ૦ ગર્ભાધાન કરનાર પતિ વગેરે. મર્મવ્હાર ન॰ સામવેદને અમુક ભાગ. ગર્મજોવ છુ૦ ગર્ભાશય, ગર્ભ તે રહેવાનું
સ્થળ.
નર્મવૃત્ત ૬૦ ઘરના મધ્યભાગ, ગમેયાતિન ત્રિ॰ ગર્ભ હત્યારૂં. ગર્ભવતિની સ્ત્રી સાંપત્નિા વૃક્ષ. ગર્મવહન ૬૦ ગર્ભનું ચાલવું, ગર્ભનું - રકવું. નર્મદ્યુત ત્રિ॰ ગર્ભ પાડનાર. ગર્મજુત્તિ સ્ત્રી ગર્ભ સ્રાવ,
ગર્ભ પડી
જવેા તે. નર્મળ્યુ પુ માટે દુંટા, મેાટી ફ્રુટી. નર્મદ પુ॰ નર્મદર પુરુ જુએ, ધેાળી ભેયરીંગણી.
ગર્મલ ત્રિ॰ ગર્ભ રાખી શકે તેવું ઔષધ વગેરે.
નર્મદ્દાત્રી સ્ત્રી એક જાતની ઔષિધ. 'નર્મદ્દાત્ત પુ॰ જ્યારથી ગભ` આવે ત્યારથીજ દાસ થઇ ચૂકેà! મનુષ્ય. નર્મદુદ ત્રિ॰ ગર્ભ પાડનાર. નર્મલ ૧૦ ગર્ભ ધારણ કરાવનાર–વી. શર્મધારા ૧૦ ગર્ભ ધારણ કરવા તે. ગમેનાડી સ્ત્રી ગર્ભની નાર્ડિગનું નાળચુ-નાળ.
५०४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गर्भशय्या
ગમૈનુદ્ર ત્રિ॰ ગર્ભ પાડનાર. ગર્મપતન ૧૦ ગર્ભસ્ત્રાવ. ગમન્વય પુ॰ ગર્ભાશય. નર્મનિ પુ॰ સાડી ચેખા, નર્માતા પુત્ર ગર્ભનું સવી પડવું,ગર્ભસ્ત્રાવ. ગર્મપાતા પુ॰ રાતે સરગવે. ગર્ભપાતન ૬૦ ગભ પાડવા તે. ગમપાતન પુ॰ રીટા વૃક્ષ. ગર્ભપાતની સ્ત્રી॰ ગણીયારીનું ઝાડ. ગર્ભપતિની સ્ત્રી વિશલ્યા વૃક્ષ. ગર્મજ્ઞેષળ ન॰ ગભ પુષ્ટિ પામે તેવી કાઇ વિધિ કરવી, ગર્ભનું પોષણ કરવું. ચર્મપ્રસવ પુ॰ ગર્ભના જન્મ, ગર્ભનું ગર્ભાશયમાંથી બહાર પડવું તે. ગમમર્મન્ ૧૦ ગર્ભનું પોષણ. ગમેમાસ પુ॰ ગભ જે મહિને રહ્યો તે મહિના, ગર્ભ સહિત મહિના
ગમેયોષા સ્ત્રી ગર્ભાધાન કરવા માટેની સ્ત્રી. ગર્ભપ છુ॰ શિશુ, બાળક, બચ્ચું, ગર્ભરૂપદ પુ૦ ઉપરના અ. ગમેહક્ષળ ન॰ ગર્ભનાં ચિન્હ, ગર્ભ રહ્યો તે સૂચવનાર નિશાની.
મમ્મન ૬૦ યાનિમાં નાંખેલુ વીય
ગ ઉત્પન્ન કરેજ એવી કાઈ ક્રિયા. નર્મવતી સ્ત્રી- ગજેને રહ્યો હોય તે સ્ત્રી, સગર્ભા.
ગર્મવત્તિ સ્ત્રી સ્ત્રીના ઉદર રૂપ ગર્ભને રહેવાનું સ્થળ.
ગમવાન પુ॰ ઉપરના અ, ગર્ભ માં વાસ, ગર્ભાશયમાં રહેવું તે. ગર્ભવિદ્યુતિ સ્ત્રી ગર્ભ સ્રાવ. નર્મચ્જ્જ પુસન્યના એક પ્રકારના વ્યૂહ, એક પ્રકારની સૈન્યની ગાઠવણી,
For Private and Personal Use Only
ગર્માંડ પુ॰ ગર્ભને પેટમાંથી ખેંચી કાઢવાનું એક જાતનું થિઆર. નર્માચ્યા સ્ત્રીગર્ભાશય,ગર્ભાપત્તિનુ સ્થાન.
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गर्भसंक्रमण
गलगण्डिका
- -
-
-
-
જર્મiામU R૦ અન્ય દેહને ત્યાગ કરી પારિની સ્ત્રી ગર્ભને નાશ કરબીજા દેહમાં ઉત્પન્ન થવા માટે ગર્ભમાં નાર સ્ત્રી. પ્રવેશ કરે છે.
અમેનિપ૬ સ્ત્રી ગર્ભનું સ્વરૂપ સમજાજર્મમાં સ્ત્રી. એલચી.
વનારી એક ઉપનિષદ. જર્મમય પુત્ર ગર્ભાધાનને સમય, ગર્ભ ! પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. રહ્યો તે સમય.
આખુંટા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. નર્મર ત્રિવ ગર્ભમાં રહેનાર.
મત સ્ત્રી, એક જાતનું ધાન્ય, નડ નર્મન્ના ઉ૦ ગર્ભનું સરી પડવું, અધૂરા ઘાસ, સેનું.
માસે ગર્ભ પડી જવો તે, કસુવાવડ. મ્યાંઘ૦ ૧૦ ગર્વ કરવો, અભિનર્માનિ ૬૦ હિતાલ વૃક્ષ.
માન કરો. જમનાર ૧૦ ઘરને મધ્યભાગ, ઘરની નર્જ શું. કમ ૨૦ સે ઉપરને અર્થ
અંદર ઓરડે, ઘરને ખાનગી ભાગ, જ પુત્ર ગર્વ, અભિમાન. ગર્ભસ્થાન, ગર્ભાશય.
સર્વર ત્રિગર્વિષ્ઠ, અભિમાની. નમ પુ. નાટકના અંકમાં આવતા ગટ દ્વારપાળ.
અંક, નાટકના અંકને પેટા અંક. શર્વિત ત્રિ. ગર્વિષ્ઠ, મદોન્મત્ત, અભિમાની. જમાન ૧૦ ગર્ભ ધારણ કરવો, ગર્ભ મા મેવા૦૦ ૩૦ સે નિંદવું,નિંદા કરવી. ધારણ વખતની સંસ્કારરૂપ ક્રિયા, ગર્ભા- ૩૦ ૩૫ ૪૦ સેટ નિંદવું, નિંદા કરવી. ધાન સંસ્કાર.
નવ નિંદવું, નિંદા કરવી. ગવત્તિ સ્ત્રી જીવનું ગર્ભમાં આવવું તે. જળ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. જમરા પુત્ર પેટમાં ગર્ભને રહેવાનું સ્થળ. દૃ ત્રિનિંદવા ગ્ય. નર્માષ્ટમ go ગર્ભ રહ્યો તે સમયથી આઠ- gf શ્રી. નિંદા. મે મહિને-વર્ષ વગેરે.
હિંત ત્રિ. નિંદેલ. માપન ૧૦ ગર્ભને નાશ, ગર્ભક્ષય. ર્દિન ત્રિ, નિંદા કરનાર. નમસ્ત્રાવ . જર્મન્નાવ જુઓ.
ત્રિ, નિંદવા ગ્ય. જળી સ્ત્રી ગર્ભવાળી સ્ત્રી, સગર્ભા. અર્ધવારિન ત્રિ નિંદવા યોગ્ય બેલનાર. નર્મિળાદઃ ર૦ ગર્ભિણીને થતી વિવિધ દ્ સ્વા૫૦ સત્ ખાવું, ભક્ષણ કરવું, સત્ર
ઈચ્છા, ગર્ભિણીએ ઇચ્છેલ કઈ પદાર્થ. સવવું, ગળી જવું, ગળવું. ૩૦ જfમક્ષ ર૦ ગર્ભિણીની સંભાળ ગા સે ઝરવું, ટપકવું, ગાળવું. રાખવી તે.
૪ ૫૦ ગળું, કંઠ, રાળ, એક જાતનું અમિત ત્રિ. ગર્ભવાળે.
વાદિત્ર, એક જાતનું માછલું. નર્મિત ૧૦ તે નામે કાવ્યને એક દે. જવા ૫૦ એક જાતનું માછલું. મેં પુછે જર્મજ્ઞ જુઓ.
ગઢવશ્વસ્ટ g૦ ગાય-બળદ વગેરેને ગળે જર્મન g૦ શિશુ, બાળક, બચ્ચે.
લટકતી ચામડાની ગોદડી. મંતૃપ્ત ત્રિ. અન્નમાં તૃપ્ત.
અઢાઇ . એક જાતને ગળાને રેગનમfiઘાત પુત્ર જન્મેલા ગર્ભને નાશ, કંઠમાળ.
મેઘની જલત્પાદન શક્તિનો નાશ. ' સ્ટfocવા સ્ત્રાવ પડછભ.
For Private and Personal Use Only
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गलग्रह
गवल
પ્રદ સાતમ, આઠમ, નેમ, તેરસ, છતાં ભાર નહિ ઉચકનારે આળસુ બળદ. ચૌદશ, અમાસ, પુનમ તથા પડ–એ જિ જોઇ લતા, વેલ. આઠ અધ્યાયના દિવસે, માછલાંના સ્કિત ત્રિ. ગળેલ, ઝરેલ, ટપકેલ, પડેલ, ગળામાં રહેલો કાંટો.
ખરેલ. ગત ત્રિ ઝરતું, ટપકતું, ગળતું.
ન્દ્રિત ૫૦ એક જાતનું નાટય. ઢs R૦ લોહી ઝરતો કોઢ
અતિ રુ ૧૦ જwવઝ જુએ. ન ૧૦ ઝરવું, ટપકવું.
રજૂ શ્રી. એક જાતનું રત્ન. મસ્ટર ઝિ૦ કરનાર, ટપકનાર.
૬ go એક જાતનું પક્ષી. જનક ત્રિક ગળવા યોગ્ય, ઝરવા યોગ્ય, નો ત્રિકંઠમાં કાપવા ગ્ય. ટપકવા યોગ્ય.
અત્તનો સ્ત્રી બકરી. ત્તિ સ્ત્રી પાણીની ઝારી, ગળતી. ગોચ ન એક જાતનું ધાન્ય. ગરુત્તી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પોરા ૩૦ ગળાની પાસેને અવયવ. નવા સ્ત્રી એક જાતનું ગળાંનું ઘરેણું. મોર પુત્ર ઘેડાને ગળે થનારું રૂવાટાંનું ગઢયા ત્રિવ યથેષ્ટ ભોજન કરી શકે ગોળાકાર ચિ. તેવું નીરોગી.
નવ પુએક જાતને ગળાને રેગ. નધિ go એક જાતને ગળાંને રોગ. ૬ શ્રી. વાણું, એકની નાડી. દ્રત પુ મોરપક્ષી.
બન્મ સ્વા. આ૦ ૧૦ સે ધૃષ્ટતા કરવી, ગઢવતી સ્ત્રી મયૂરી.
હિંમત કરવી, બહાદુરી કરવી. શુડિયા સ્ત્રી પડજીભ, એક જાતને
રામ ત્રિધષ્ટ, બહાદુર, હિંમતવાળું. તાળવાંને રોગ.
મસ્યા સ્ત્રીગળાંઓને સમૂહ, અ ને સ્ત્રી એક જાતને તાળવાને રોગ.
ગg પુગાલ. મહત્તા પુબકરાને ગળે રહેલ સ્તનાકાર
ગટ્ટા પુત્ર દારૂ પીવાને પ્યાલો, ઈન્દ્રનીલ માંસપિંડ.
મણિ, ગાલ. સ્તની સ્ત્રી બકરી.
મહુવા, સ્ત્રી, ગાલ મશરીયું, ગાલે મહત્ત પુરુ કાઢી મૂકવા માટે પાછળના
રાખવાનું ઓશીકું. ભાગમાં ગળે હાથ મૂક-ગળું હાથે પકડવું.
જરા પુત્ર એક જાતને મણિ, માણેક, મફત પુત્ર અર્ધ ચંદ્રાકાર એક જાતનું
પીવાનું પાત્ર. બાણ.
જ ખ્યા મા ર૦ સે નિંદા કરવી, કરતા સ્ત્રી કાળું નસેતર.
નિદવું. હસ્તિત ત્રિ. કાઢી મૂકવા માટે પાછ
અવ શ્રીદરવરણને વેલો. નથી જેને ગળે હાથ મૂક હોય તે, નવા પુત્ર રેઝ જનાવર,એક જાતને મૃગ, ગળું ઝાલી કાઢેલ.
તે નામે એક વાનર. ટા સ્ત્રી. રીસામણીનો વેલો.
નવથી શ્રી. રોઝ–નારી જાતિ. અઢાર પુ૦ ગળાને એક રેગ-કંઠમાળ. જાવોન્નાવ ન છીકણી, તમાકુ. નાનિસ્ટ g૦ એક જાતનું માછલું. અવાઝ g૦ બળદ. અરિ ૫૦ ગળીયે બળદ, સામર્થ્ય હોવા ! જવટ પુત્ર પાંડે.
For Private and Personal Use Only
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गवली
गव्य
નવઠ્ઠી સ્ત્રી, ભેંસ, પાડી. નવા પુ. સંજયનો પિતા. જવાક્ષ પુગેખ, ઝરૂખે, જાળીયું, તે
નામે એક વાનર. ગાઢ ૨૦ ગેખમાંની જાળી, ઝરૂ
ખાનું જાળીયું. જવાક્ષી સ્ત્રી, ઇંદરવરણી, શાખટવૃક્ષ, અ
પરાજીતા વનસ્પતિ. નવા સ્ત્રી એક જાતનું માછલું. ગવાન ન૦ ઘાસ. વાવનો સ્ત્રી ઈદરવરણી, ઘાસની ગઇ, એક જાતનો વેલો, ગાયોને ઘાસ નાખવાની ગમાણ. Tarf g૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. નવષa સ્ત્રી લાખ. જાગૃત નવ ગાય કે બળદના સંબંધમાં
જૂઠું બોલવું તે. વામન . એક જાતનો યજ્ઞ. ગવામૃત ૧૦ ગાયનું દૂધ. વાતિ ૩૦ બળદ, આખલે, ગોવાળ, ગાયનો સ્વામી, રૂદ્રદેવ, સૂર્ય, અગ્નિ, ચન્દ્ર વગેરે. નવાજૂ ૩૦ વય જુઓ. નવાવિ ગાય, બળદ અને બકરું. સવારના ૬૦ ગાયનું માંસ ખાધેલ હોવાથી
જ્ઞાતિ બહાર મૂકેલ માણસ. વચ્ચ ૧૦ ગાય અને ઘડે. અવશ્વમસિ ન પાણિનીય વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દસમૂહ. નથષિા સ્ત્રી લાખ. નવા ૧૦ ગાયને એક દિવસ પૂરતું
ઘાસ વગેરે. વિજ્ઞાન પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. અવિની સ્ત્રીગાયોનો કે બળદોનો સમૂહ. જિs ત્રિતેત્રાદિ વાક્યની ઈચ્છાવાળુ. |
વિષ ત્રિવ ઉપર અર્થ વિષ્ટ સૂર્ય, તે નામે એક દાનવ. વિષ્ટિ ૩૦ ગાય શોધનાર. વિક પુત્ર તે નામે એક દૈત્ય.
જિદિર પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. નથી સ્ત્રી, ગાય, વાણી. નવયુવા સ્ત્રીએક જાતનું ધાન્ય. નવીન ત્રિ. પ્રથમ જ્યાં ગાય હતી તે સ્થાન.
વીરા પુત્ર ગાયને ધણું. જયશ્વર પુ. ગાયને માલીક.
જિત ૧૦ શુભ-અશુભ સૂચક ગાયની ચેષ્ટા. હુ સ્ત્રી, એક જાતનું ધાન્ય.
તુ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. Tધુ પુએક જાતનું ધાન્ય.
ધુ સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
જ ઉ૦ શ્રેષ્ઠ બળદ, મેટે બળદ. જ ન૦ ગેરૂ. ના પુગાયન સ્વામી, ગાયને રક્ષક,
રૂદ્રદેવ. વેરા સ્ત્રી એક જાતને વેલો. વેરાવી સ્ત્રી, એક જાતેને વેલો.
૩૦ મા૦ ૦ મ્ શોધવું, તપાસ કરવી. જવેષ ત્રિો શોધનાર, તપાસ કરનાર.
v પુત્ર શોધવું, તપાસ કરવી. જા ત્રિ. શોધનાર, ગાય શોધનાર.
પણ ન. શેધવું, તપાસવું. નવા સ્ત્રોશેધ, તપાસ.
પિત ત્રિ. શેધેલ, તપાસેલ. દિન ત્રિ. તે નામે એક દૈય.. વૈડા 72 ગાય અને ઘેટું.. નવા પુ. શ્રેષ્ઠ ગાય, એક બળદ. गव्य नामधानु० ५० अ० सेंट पोताने गायनी ઈચ્છા કરવી. જી ત્રિ ગાયનો વિકાર, ગાયમાં હોનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गव्य
गाणपत
ગાયના હિતનું, ગાયનું, ગાય સંબંધી, બળદનું, બળદ સંબંધી. ના ર૦ ધનુષની દોરી, એક જાતનું રં
ગવાનું દ્રવ્ય. વાચ સ્ત્રી. ગાયના અવયવરૂપ તેની ચા
મડી વગેરે.
ચ, ત્રિ. ગાયની ઈચ્છાવાળું. વાળા સ્ત્રી ગોરોચન,ગાયને સમૂહ,બેકેશ. વધુ ત્રિવ ગાયની ઇચ્છાવાળું. અધૂત ર૦ એક કેશ, બે દેશ. અતિ સ્ત્રી બે કોશ, બે હજાર ધનુષની
લંબાઈ. નg T૦ ૩૦ ૪૦ સે પ્રવેશ ન કરી
શકાય તેવું થવું, ગહન થવું. દિન ૧૦ વન, જંગલ, ગુલ, દુઃખ, પાણી. ગહન પુત્ર પરમેશ્વર. જન ત્રિગાઢ, દુર્ગમ, દુધ, દુષ્ણવેશ,
કઠિન, કિલષ્ટ. Tદના સ્ત્રી, અલંકાર, ઘરણું. અરિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. શાહ ગાંભીર્ય, દુપ્રવેશ. દર ૧૦ દંભ, પાખંડ, વન, જંગલ, રડવું, વિષમસ્થાન, અનેક અર્થથી વ્યાસ,
ગુફા. દ્વિર પુનિકુંજ, લતાઓને ઝુંડ, ઝાડી. વાહર ત્રિગંભીરતાથી યુક્ત, દુષ્પવેશ.
સ્ત્રી, વાવડીંગ. અતિ ત્રિ. દંભવાળું, ગુફાવાળું, ઝા
ડીવાળું, દુષ્પવેશ. નહી ત્રી. ગુફા. ના સ્વ. શાહ - નિર્ગ મન કરવું,
ના પુત્ર ગંગાપુત્ર ભીષ્મ, કાર્તિક સ્વામી. જf R૦ સોનું, મેધધારાનું જળ, ધંતુરે.
ત્રિ ગંગાનું, ગંગા સંબંધી. જાર પુએક જાતનું માછલું. નાટક ૩૦ ઉપરને અર્થ. ગાય એક જાતનું માછલું. જ્ઞાનિ પુછ ભીષ્મ પિતામહ, કાર્તિક
સ્વામી, તે નામે એક ઋષિ. ના પુત્ર ભીષ્મ, કાર્તિક સ્વામી,
એક જાતનું માછલું. Try સેનું, ધંતુરે, એક જાતની
મોથ. મારી સ્ત્રી નાગરવેલ, ગોરખ તુંડી. પ છી સ્ત્રી, એક જાતને વેલો.
Trઘ ન ગંગાને પ્રવાહ. કર ત્રિ. ગંગાના કિનારા સંબંધી ગં
ગાને કિનારે હોનાર–થનાર. નાગર ૧૦ ગાજર. અનિવાર્ય પુ. એક જાતનું પક્ષી. Trઉવ ૧૦ કુબડાપણું. નવ પુએક જાતનું ધાન્ય.
દિવ ત્રિક ગકેિ બનાવેલ વગેરે. નાડુચ ન ગડુલપણું-કુબડાપણું. ના ૧૦ અતિશય દઢ, અત્યંત જ ત્રિવ ઘણુંજ મજબૂત, અતિશય દ
ઢતાવાળું, નીચે પ્રવેશ કરેલ, સેવેલ. માટતા સ્ત્રી. અતિશય દઢતા, મજબૂતી,
અત્યંતપણું. માતા ૧૦ ઉપરના અર્થ.
દિમુf g૦ તરવાર નામુષ્ટ ત્રિલેભી.
ઢાવી સ્ત્રીશેત્રંજ જેવી એક રમત. TUર્શ ત્રિગણકારિમાં હેનાર-થનાર. નાગરિ પુછે તે નામે એક મુનિ. Trofપત ત્રિ. ગણપતિ સંબંધી, ગણ
गा जुहोत्या० स० अनिट २तुति ४२सी स०
જન્મ પામ એ ના સ્ત્રી ગાયન, ગીત, કવિતા, ગાથા, પદ.
પતિને.
For Private and Personal Use Only
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गणपत्य
गाध
પત્ય ન ગણપતિપણું, ગણપતિસ્વરૂપ. | Traષત પુત્ર શ્રીકૃષ્ણને એક પુત્ર. જિલ્લા ત્રિગણુસૂત્ર વગેરે ભણનાર, જાવત્ ઝિ૦ સુંદર શરીરવાળું.
ગણુસૂત્ર જાણનાર, ગણસૂત્રમાં કુશળ. ગાવતી સ્ત્રી, શ્રીકૃષ્ણના ગાત્રગુપ્ત પુત્રની ગાવિ ૧૦ ગણિકાઓનો-વેસ્યાઓને
નાની બહેન. સમૂહ.
માત્રવિખ્ય ઉ૦ શ્રીકૃષ્ણને એક પુત્ર. જિન ઉ૦ ગણીને પુત્ર ઋષિ.
માત્રસંવ પુ. શરીરને સંકોચ. ગાક્ય પુ. ગંડુને પુત્ર કે ઋષિ. ત્રિરંજિન પુત્ર શરીરે કાંટાવાળું સેરે rfuહુ સ્ત્રીવ ગાંઠ.
નામે પ્રાણ. મ ય ૧૦ અર્જુનનું ધનુષ.
માત્ર એક જાતનું પક્ષી. બ્લિનિ પુત્ર અર્જુન, સાદડનું ઝાડ.
માત્રસંમિત સંપૂર્ણ શરીરવાળું ત્રણ મગાડીષ પુ૧૦ અર્જુનનું ધનુષ.
હિના ઉપરનું ગર્ભમાં રહેલ પ્રાણી. Gોયપવન પુત્ર અર્જુન, સાદડનું ઝાડ. માત્રાનુની સ્ત્રી શરીરને સુગંધી નાવિન પુત્ર ઉપરના અર્થ.
કરવા માટેની શરીરપર લપેટવાની એક મતળ ત્રિક ગાવા યોગ્ય, ગમન કરવા જાતની વતિ. યેગ્ય.
T=ાવના નવ શરીર ઢંકાય તેવું બખ્તર. માતાત્તિ ત્રિ. જવાઆવવાથી થયેલ. નાગોત્સાહાન નવ શરીરને સુગંધી પદાગતનુતિ ત્રિ. ગાડરીયા પ્રવાહથી
ર્થથી સુગંધી કરવું.
નાથ ત્રિ સ્તોત્ર વગેરે, શ્લોક. થયેલ. ગાતુ પુત્ર કેયલ, ભમરે, ગંધર્વ, ઉપાય,
થવા ત્રિ. ગાનાર. માર્ગ.
નાથપતિ પુ રૂદ્રદેવ. પાતુ ત્રિ. ક્રોધી, ગાનાર, ગ, ગમન
થા સ્ત્રી, એક જાતને છંદ–આર્યાદ, કરવા યોગ્ય.
ગાન, ગીત, ગતુ ન સ્તોત્ર, ગાયન, ગીત.
માથાવર ત્રિ. ગાથા બનાવનાર. ગતુ સ્ત્રી પૃથ્વી.
fથક ત્રિવ ગાનાર. ગાતુવિદ્ ત્રિગાયન જાણનાર, ગર્વ,
થિવા સ્ત્રીગાથા, લોક, કવિતા. રસ્તે જાણનાર, ઉપાય જાણનાર.
દિન ત્રિવ ગાનાર, ગાથાઓવાળું, ગવાતા માતૃ ત્રિક ગાનાર, ગાયન કરનાર.
સામવાળું. મા ૩૦ ગા મ ટ શિથિલતા થવી. નહિ પુ. ગદ નામના યાદવને પુત્ર. માત્ર ૧૦ શરીર, હાથીની પીઠ-જાંધ વગેરે. માહિત્ય ત્રિો કહેલાથી થયેલ.
ત્રિક ગાનારનું, ગાનાર સંબંધી. Trષ . મ. લેટ પ્રતિષ્ઠા થવી, સ્થિર ગાગત ઉ૦ શ્રીકૃષ્ણને એક પુત્ર.
થવું. ૫૦ ગુંથવું, રચવું મેળવવાની ગરમ y૦ શરીર ભાંગવું તે.
ઈચ્છી કરવી ૦ માત્રમાં સ્ત્રી રૂપાણી નામે વનસ્પતિ, ના પુત્ર સ્થાન, મેળવવાની ઈચ્છા, તલ
મામ સ્ત્રી શરીર લૂછવાને નાને રૂમાલ.
Tધ તળીયાવાળું, તલસ્પર્શવાળું, ગાર ૧૦ રૂવાટું.
છીછર, ઉંડું નહિ તે.
સ્પર્શ
For Private and Personal Use Only
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गाधि
गामिन्
- fધ પુત્ર તે નામે એક રાજા-વિશ્વામિ | દેવ હેય તે. ત્રને પિતા.
તે નામે એક વિવાહ, ગંધર્વ Irfધક પુત્ર બ્રહ્મર્ષિ વિશ્વામિત્ર.
દેવ, ઘડે, ભરતખંડને એક ઉપદીપ. irfધતના પુત્ર ઉપરને અર્થ.
પર્વ ૧૦ એક જાતનું સંગીત, ગાયનમાધિન પુ. ગાધિ નામને રાજા,
કળા. માધિપુર ૧૦ કજ દેશનું મુખ્ય શહેર. વિજા ત્રિસંગીત શાસ્ત્રમાં કુશળ. મ્િ પુત્ર વિશ્વામિત્ર.
mઈ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, વાણી. rfધતુત પુત્ર વિશ્વામિત્ર.
માન્યા પુત્ર સાત સ્વરોમાંનું એક સ્વર, ના પુત્ર વિશ્વામિત્ર.
સિંદૂર, તે નામે એક દેશ, ગાંધાર છેપેયી સ્ત્રી, ગાધિરાજાની કન્યા-સત્યવતી- શનો રાજા. ચીક ઋષિની પત્ની.
રાધાર ત્રિ. ગાંધાર દેશમાં રહેનાર, ગાંજાન R૦ ગાયન, ગીત, સામગાન, ગમન, ધાર દેશમાં હોનાર. સ્તવન,
પાર ન ગંધરસ. શનિન ત્રિ• ગમન કરનાર, ગાયન ગાનાર, મારા પુત્ર દુર્યોધનની માતાને પિતા, સ્તુતિ કરનાર.
દુર્યોધનને મામો શનિ, ગાંધાર દેશનો નિની સ્ત્રી, વજ.
રાજા. નાના ત્રિક ગાવા ગ્ય, જવા યોગ્ય. જાન્જરિ ગાંધાર દેશના રાજાને પુત્ર, જતુ ત્રિજનાર, મુસાફર, ગાનાર, ગાન.
શકુનિ-દુર્યોધનને મામે. શાસ્ત્રી શ્રી. બેલગાડી.
TOા સ્ત્રીગાંધાર દેશના રાજાની ગતિ ત્રિ. નંદિકા નામની નદીમાં પુત્રી, દુર્યોધનની માતા, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ - હોનાર થનાર.
એક નાડી, જેની એક શાસનદેવતા, જિની સ્ત્રી કાશિ રાજાની પુત્રી- જવાસે વનસ્પતિ, ધમાસે નામે વનઅધૂર વગેરેની માતા.
સ્પતિ. માની સ્ત્રીગંગા નદી.
બાન્ધારતના પુ. ગાંધારીને સે પુત્રો નિતિના પુત્ર અધૂર વગેરે, ભીષ્મ, દુર્યોધન વગેરે. કાર્તિક સ્વામી. :
ધાતના સ્ત્રીગાન્ધારીની પુત્રી નાન્વિનીપુત્ર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
દુઃશલા-દુર્યોધનની બહેન. નાન્ટિનમ ૩૦ જાતિના જુઓ. આધાર પુત્ર દુર્યોધન વગેરે સે ભાઈ. અવિનસુત ઉ૦ ઉપર પ્રમાણે.
ધથી સ્ત્રી દુર્યોધનની બહેન દુશલા. અન્ય સ્ત્રી અકૂરની માતા.
વિપુ. સુગંધી દ્રવ્યો વેચનાર, ગાંધી, પપિચ પુત્ર ગંધપિંગલાને પુત્ર.
એક જાતના વર્ણસંકર. गान्धिनीतनय पु० गान्दिनीतनय मो. વિ ત્રિઃ હરકોઇ ગધદ્રવ્ય. गान्धिनीपुत्र पु० गान्दिनीपुत्र गुमा માજ્યિ સ્ત્રી એક જાતને કીડે. માજ્યિનામ પુરુ નાન્ટિનમ જુઓ.
ન્ય સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. Irfધનસુત પુત્ર જન્ટનીત જુઓ. | મામિન ત્રિ- ગમન કરનાર, ભવિષ્યમાં રાજ્યર્વ ત્રિ ગંધર્વ સંબંધી, ગંધર્વ જેને ' જનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गामुक
गार्हस्थ्य
મુ ત્રિગમન કરનાર, જનાર.
અત્યાકાર, ગાગૃપણે સમત. ગાન્સર્ચ ૧૦ અચપલતા, ગંભીરપણું, ઉં- ના સ્ત્રી ગર્ગની વંશજ સ્ત્રી, દુર્ગા દેવી. ડાઈ, અવિકારીપણું.
પુત્ર પુત્ર ગાગીને પુત્ર એક મુનિ. જાય પુગાનાર, ગાન કરનાર.
गार्गीभू भ्वा० ५० अ० सेट् मायने ગાય જગાયન, ગીત.
ગાÄરૂપ થવું. વાચક ત્રિવ ગાન કરનાર, ગાન કરી આ
ના નામધાપ૦ ૨૦ સે પિતાને ગાડ્યું જીવિકા ચલાવનાર.
ઈચ્છવું. પાથવા પુત્ર ગર્વ, નટ.
ના ૪િ૦ ગાગૃસંબંધી. ગાયત ત્રિવ ગાન કરતું, ગાતું.
Wાર્થ પુત્ર ગર્ગને વંશજ. ગાયત્ર ૧૦ ગાન, ગીત, ગાયન, સ્તોત્ર,
ગાદિ ત્રિ. ગર્તદેશમાં હેનાર-થનાર. સામગાન.
ગામઃ પુમૃત્સમદને પુત્ર. માયfઝન ૫૦ સામગાન કરનાર, ઉદ્દગાતા,
નામઃ શિવ મૃત્સમદ ઋષિસંબધી. ખેરનું ઝાડ.
સામ ત્રિગધેડાં સંબંધી, ગધેડાંનું. જાયગર સ્ત્રી તે નામે એક છંદ, બ્રાહ્મ- મયિક ઉન્ન ગધેડાથી જડેલા રથમાં - શેની ગાયત્રી, તે નામે એક પવિત્ર જવા યોગ્ય. વૈદિક મંત્ર.
જાય ૧૦ લોભ, ઈચ્છા, આશા. નાથન ત્રિવ ગાન કરી જીવનાર, ગાનાર. રાષ્ટ્ર ત્રિગીધપક્ષીનું, ગીધ પક્ષીસંબંધી. થન T૦ ગયો.
નાપા ગીધની પાંખવાળું, ગીધનાં ગાયન સ્ત્રી ગાનારી.
પીછાંવાળું બાણ વગેરે. રિત્ર ૧૦ ભાત, રાંધેલ ચોખા. અર્ધવાન્ પુત્ર ઉપરને અર્થ
નવ ગરૂડ પુરાણ, ઝેર ઉતારનાર મન ગર્ભવદ્ધિ માટે કરવાનું ગર્ભાધાન કર્મ. એક મંત્ર, મરકત મણિ, ગરૂડભૃહ, ગાર્મ ત્રિગર્ભ સંબંધી, ગર્ભનું. ગરૂડ જેને દેવ છે તેવું એક અઅ. મિ ત્રિઉપરના અર્થ Tre fa૦ ગરૂડ સંબંધી, ગરૂડનું.
નામિ નવ ગર્ભિણું સ્ત્રીઓને સમૂહ. નાહવા ૧૦ ગરૂડપુરાણ.
અમૃત ઝ૦ ગર્મત નામના ધાન્ય સંબંધી. પુત્ર વિષવૈદ્ય, સાપ પકડનારા Tય પુએક વખત પ્રસવ પામેલી વાદિલોક.
ગાયને વાછરડે. Tહમત ગરૂડ જેને દેવ છે તેવું એક થી સ્ત્રી એક વખત પ્રસવ પામેલી અસ્ત્ર, મરકત મણિ
ગાયની વાછડી. હિમતપરિણા સ્ત્રી પાઠા નામે વેલો. Tહંત ત્રિ. ગૃહપતિ સંબંધી, ગૃહપતિનું. હિમતપત્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. Tuત ૨૦ ગૃહપતિપણું, ગૃહપતિનું કર્મ. જ પુત્ર ગાર્ગીને ખરાબ પુત્ર, ગાર્ગીને કાર્દિી ઉ૦ યજમાનરૂપ ગૃહપતિ સાથે સંઘ વગેરે.
સંયુક્ત એ એક અગ્નિ. જાય ત્રિવ ગાગૃથી આવેલ-ગાર્મેના | ય | ગૃહ સંબંધી યજ્ઞ, ગૃહસ્થ વંશથી ઉતરી આવેલ.
કરવાના પાંચ યજ્ઞરૂપ નિત્યકર્મ. જ સ્ત્રી ગાર્યું પણ ઘા, ગાર્યપણે | réર ૪૦ ગૃહસ્થનું કર્તવ્ય, ઉપરનો અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गाल
૨૨૨
गिरिजा
-
-
-
-
-
-
-
-
T૪ go પીગળી જવું, ઝરવું, ટપકવું.
રન R૦ ગાળવું, ઓગાળવું, પીગળાવવું. જાવ પુ. લોધવૃક્ષ, કેન્દુ વૃક્ષ, તે નામે
એક મુનિ.
વ ઉ૦ ગાલવ ઋષિને પુત્ર, એક મુનિ. કાન્તિ પુત્ર આકાશ, શાપ, ગાળ. rrrrદ ત્રિક ગાળેલ, ઓગાળેલ, પીગળાવેલ. rifજન ત્રિ. ગાળનાર ઓગાળનાર, પગતળાવનાર, ગાળો ભાંડનાર. arr૪ની જી. તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા.
ઢોલર ના ઉન્માદ રોગ, ચિત્તભ્રમ
થવું, મૂર્ખતા. गालोडि प्रेरकधातु उभ० अ० सेट् भुध ઉન્મત્ત વગેરેનું આખ્યાન કહેવું. હોજિત ત્રિ ગાંડું થયેલ, ઉન્મત્ત થયેલ, રેગી થયેલ, મૂર્ખ. Tોડા જ તે નામે એક ધાન્ય,
કમળ બીજ. વIfજ પુ0 ગવબણને પુત્ર સંજય. વિઝિર પુત્ર વિઝિર ઋષિને પુત્ર.
ધુ ત્રિગધુ નામના ધાન્યને
ચરૂ વગેરે. નાખ્યા . આ ૩૦ વે પ્રવેશ કરે પેસવું. નાદિ પુગહન, દુપ્રવેશ. TI૬ ત્રિ. પ્રવેશ કરનાર, પેસનાર. rrrદન ૧૦ પ્રવેશ કરે, પેસવું, નહાવું.
દિત ત્રિ. પ્રવેશ કરેલ, પેસેલ, નહાયેલ. ગાદિ ત્રિો પ્રવેશ કરનાર, પેસનાર,
સ્નાન કરનાર. જિક પુત્ર રથપાલક એક દેવ.
જ ત્રિ પર્વતને ધારણ કરનાર. શિવ પુત્ર વૃક્ષ. જિત્ સ્ત્રી વાકય, વાણી, સ્તુતિ, સરસ્વતિદેવી. fજા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. િિર ગુરુ પર્વત, તાંત્રિક સંન્યાસી, સંન્યા
સીને અપાતું એક વિશેષણ-જેમ આનં- |
દગિરિ વગેરે, નેત્રને એક રોગ, ગેન્દુક વૃક્ષ, મેઘ, પારને એક દષ. fજરિ ત્રિ, પૂજ્ય. નિરિ સ્ત્રાવ ગળી જવું, નાની ઉંદરડી. ગિરિના પુત્ર શિવ. fજર ત્રિ પર્વતમાં હોનાર-થનાર. જિરિ પુત્ર પર્વતની ગુફામાં રહેનારે,
કાચબો. જિરિયાપટા પુત્ર ઈન્દ્રનું વજ. નિરિવાશ્વ ૬૦ પહાડી કદંબનું ઝાડ. જિવિશ્વ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. fજfરવસ્ત્ર પહાડી કેળ, જંગલી કેળનિરિવર પુ. પર્વતની ગુફા. જિરિયા સ્ત્રી પૃથ્વી, અપરાજિતા
વનસ્પતિ. જવાશે. જિરિ સ્ત્રીઅપરાજિતા વનસ્પતિ,
જવાસે. નિરિક્ષા ત્રિ પર્વત જેવું. જિરિ સ્ત્રી નાની ઉંદરડી. નિરિવાજા ત્રિ અમુક એક નેત્રના રોગથી
એક આંખે કાણું થયેલ. જિરિક્ષિત ઉ૦ સ્તુતિરૂપ વાક્યમાં રહેલ
પરમેશ્વર. જિિિક્ષા ત્રિ પર્વતને પણ ઉંચે કરી
શકે તેવા સામર્થ્યવાળું. રિક્ષિs g૦ તે નામે અધૂરનો ભાઈ. નિરિy go રે વૃક્ષ, રમવાને દડો. નિરિવર ત્રિ પર્વતમાં વિચરનાર, ચોર,
પહાડી લોક નિરિવર પુછે રૂદ્રદેવ. િિા 7૦ શિલાજીત, લોધ વૃક્ષ, અભ્રક,
લોબાન, લોઢું. જિfs go ગેરૂ, મધુકવૃક્ષ-મહુડાનું ઝાડ,
ગૌર શાક. જિનિ ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થનાર fજરિણા સ્ત્રી પાર્વતી, જંગલી કેળ,માલતી,
ગંગા નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गिरिजातनय
નિઞિાતનય પુ॰ કાતિ કસ્વામી, ગણપતિ. નિઝામમ્ન પુ॰ ઉપરના અ. નિનિાપતિ ૬૦ શિવ. નિષ્નિાપુત્ર પુ॰ શિરિનાતનય જુએ. નિલિમ પુ॰ffઞાતનય જુએ. નિનિામહ ૬૦ અભ્રક.
િિનાભુત પુ॰ નિાતનય જુએ. નિયર પુ॰ ઈન્દ્ર, વા.
નિતિ ત્રિ॰ ભક્ષણ કરેલ, ખાધેશ્ર્વ, ગળી ગયેલ. નિત્રિ પુરૂદેવ. નિશ્તુિન ન૰ પર્વતરૂપ કિલ્લો.
નિધિાતુ પુ॰ ગેરૂ.
નિ—િન પુ॰ ઇન્દ્રનું વ. નિગર ૬૦ દક્ષિણ દિશામાં આવેલા દેશ. નિતિના પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણું. શિરિનન્દ્રિની સ્ત્રી પાર્વતી, ગ`ગાનદી, હરકાઇ નદી.
નિિિનમ્ન પુ॰ પહાડી લીંબડે. fપીજી પુ॰ પહાડી પીલુ-ફાલસા. નિત્તેિપુર ૧૦ આનત્ત` દેશમાં આવેલું એક શહેર.
નિવિપુષ્પન્ન ૬૦ શિલાજીત, નિમિયા હ્રૌ॰ ચમરી મૃગ, નિપુન સ્ત્રી પાણી. નિમિર્ ૩૦ વૃક્ષ, ઇન્દ્ર, નદીને કાંટા
અંતર.
મૂત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થનારહાનાર.
મિ.શ્રી॰ પાવતી, ગંગા, પર્વતની ભૂમિ. નિમિહિના શ્રી ટન જુમ્મે. રિમાન પુ॰ હાથી.
શિશ્મિાજી પુ॰ જેમાંથી યજ્ઞના સ્તંભ કરાય છે તે એક પહાડી ઝાડ, શિસ્મ્રુિત્તિા સ્ત્રી નીચેના શબ્દ જી.
૬૫
५१३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गिर्वणस्
નિષ્કૃિટૂ સ્ત્રી, ગેરૂ, પહાડી માટી. નિવૃિદ્ધવ પુ॰ ગેરૂ.
નિશ્મિ, પુ॰ એક જાતને દુર્ગંધી ખેર. નિશિયલ ॰ મેન્યુ. વૃક્ષ. રિયાદ ૩૦ ઉપરના અ. નિરાગ્ પુ॰ શ્રેષ્ઠ પર્વત, હિમાલય. િિાન પુ॰ ઉપરના અ. વિત્તિનું ત્રિ પર્વતમાં વસનાર, પહાડી લેાક.
નિનિયાસિન પુ॰ એક જાતનું સુગંધી કંદમૂળ.
શિવ્રિન ॰ મગધ દેશમાં આવેલું શહેર. નિશ છુ॰ શિવ. નિયિન્ત પુ॰ શિવ.
નિશિય પુ॰ શિવ.
નિયિાજ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી.
નિશ્ચિાહિની ટ્વી॰ અપરાજીતા નામે એક
વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
નિવૃિદ્ધ પુ॰ ગણપતિ. નિષ્ણુિદ્ધ ન॰ પર્વતનું શિખર. વિષયૂ પુ॰ મહાદેવ, frzry॰ મહાદેવ.
િિનષ્ઠાત્રિ પર્વતમાં સ્થિતિ કરનાર. શિક્ષિતૢ પુ॰ એક જાતના પહાડી સાપ. ffer g॰ લેાદું, કલઈ, મલયાચલ પત.
ખ્રિસ્તુત પુ॰ મૈનાક પર્વત વિદ્યુતા શ્રી પાવતી.
અિવા સ્ત્રી પર્વતમાંથી નીકળતી ની. frવિદ્યા સ્ત્રી॰ અપરાજીતા નામે વનસ્પતિ. નિરી સ્ત્રી. નાની ઉંદરડી. શિરીન્દ્ર પુ॰ હિમાલય. ગિરીશ પુ॰ મહાદેવ, હિમાલય, બૃહસ્પતિ. firજ્ઞેશ પુ॰ ૧૦ અગીઆરની સંખ્યા. નિર્યાદા શ્રીશ્રા જી. નિર્વાણ્ પુ॰ સ્તવનીય એક દેવ.
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गिर्वणस्
કુછવા
ઉર્વાર્ ઉન્ન સ્તુતિ કરનાર.
ત્તિ સ્ત્રી, ગાયન, ગીત, ગીતિ નામે છંદ જિન પુ. ઈન્દ્રાદિ દેવ.
નીતિ શ્રી. ગીતિ છંદના જેવી ગાથા, નિર્વાહ સ્તુતિવાક્યવાહનીય ઈ- ગીતિ છંદ, ગાયન, ગીત. ન્દ્રાદિ દેવ.
ની સ્ત્રીવાણી. ાિર્ તુ ૫૦ સ0 સે ગળી જવું, ગળવું. it g૦ બહસ્પતિ, જીવાત્મા. ૪િ ત્રિ ગળી જનાર, ખાનાર.
ત્રિ સ્તુતિ કરાયેલ, ગળી ગયેલ, ગળેલ. fr૪ પુગળી જનાર એક જાતનું જલ- fજ બ્રીડ સ્તુતિ, વર્ણન, ગળી જવું તે. લચર પ્રાણી, બીજોરું.
થો સ્ત્રી સરસ્વતી. જિસ્ટ મગર, ગિલ જાતિના જ- fift go બહસ્પતિ, પંડિત.
લચરને પણ ગળી જનાર જલચર પ્રાણી. નવા પુત્ર દેવ. ત્રિદિ પુછે મગર, એક જાતનું જલચર.
ગવાયુમ ૧૦ લવિંગ, લવિંગનું ફૂલ. દિન ત્રિો ગળી જતું.
મત ત્રિ. વાણીવાળું. દિન ૧૦ ગળવું, ગળી જવું, ખાઈ જવું. જીર્જતા ત્રીમાન્ચારવી નામને વેલો. ઢિાયુ ૩૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ કઠિન એક રેગ. – ત્રિ. વાણવાળું. જિ૪િ સ્ત્રી. ગળવું, ગળી જવું.
જીવતા સ્ત્રી માલકાંકણી વનસ્પતિ. forfહત ત્રિગળી ગયેલ, ખાઈ ગયેલ. ના પુત્ર દેવ. જાડા પુ. મીઠાં ફળવાળું એક વૃક્ષ.
જવણકુસુમ ૧૦ લવિંગ, લવિંગનું ફૂલ. જિsug ત્રિગાનાર, ગાન કરનાર. Twત પુ. બૃહસ્પતિ, વિદ્વાન, પંડિત. જિsg સામવેદનું ગાન કરનાર બ્રાહ્મણ. fift go બૃહસ્પતિ. જીત ૧૦ ગાયન, ગાન, ગીત.
:પતદિત પુબ્રુહસ્પતિને ઉદ્દેશી tત ત્રિવ ગાયેલા, સ્તુતિ કરેલ, જેણે ગાન યજ્ઞ કરનાર, કર્યું હોય તે.
નુ સ્વાહ મા બ૦ અનિટ અસ્પષ્ટ અવાજ જતા ર૦ ગાયન, ગીત.
કરે. રોવિન્દ્ર પુત્ર જયદેવ કવિએ કરેલ | ગુ તુરાઇ g૦ ૪૦ નિ વિષ્ટાનો ત્યાગ એક ગ્રંથ.
કર, હગવું. શtતપ્રિય ત્રિક ગીત જેને પ્રિય હોય તે. મુગુટ ૬૦ ગુગળનું ઝાડ, રાતે સરગ. તપ્રિય પુત્ર મહાદેવ.
મુમુહુ ઉ૦ ઉપરના અર્થ ગતિપ્રિય સ્ત્રી તે નામે એક માતૃકા દેવી.
ગુહુ પુરુ ગુગળ વેચનાર. જીતનિ ત્રિવ ગીત વડે ખુશ થનાર. ગુગુસ્r ષ પુ૦ બળદ.
તમકિન કિન્નર દેવજાતિ. મુમુહુ જ સ્ત્રી ગાય. જતા સ્ત્રીભગવદ્ગીતા, રામગીતા વગેરે ગુજજુધિ ત્રિ, ગુગળના જેવી ગંધવાળું. ગીતાગ્રંથ.
જુનૂ સ્ત્રી અમાસ તિથિ. શોતાના ૨૦ ગાનનું સાધન વાજું, વાંસળી ગુરુ પુવ ગુચછે, કળી–ફૂલ વગેરેનો ગેટ, વગેરે.
બત્રીસ સેરને એક હાર, મેર પક્ષીનું fોતાના પુત્ર ગરૂડ પુરાણમાં આવેલા પીછું, મલ્લિકા વગેરે.
ભગવદ્ગીતાના સારરૂપ ત્રણ અધ્યાય. | કુરછી પુછ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुच्छकणिश
गुडशर्करा
જિજ્ઞ એક જાતનું ધાન્ય ગુe g૦ એક જાતનું કરમદાનું ઝાડ. મુછનિતા સ્ત્રી કેળ. ગુ પત્ર પુત્ર તાડનું ઝાડ. પુછgsu રીઠા વૃક્ષ, સાત પુડાનું
ઝાડ, ધાવડીનું ઝાડ. ગુછપુરાયણનું ઝાડ,નિર્મળનું ઝાડ. ગુકા સ્ત્રી કાકમાચીનું ઝાડ, દ્રાક્ષને વેલો, કેળ.
છવકના સ્ત્રી : વૃક્ષ. મુછસ્ટિક ની જુદારિની વૃક્ષ. જુછ પુત્ર વીસ સેરને એક હાર.
છાટ પુ. એક જાતનું ઘાસ ગુચ્છા પુત્ર એક જાતનું કંદમૂળ. શું માત્ર ૧૦ ર૦ સે ગુંજારવ કર,
અસ્પષ્ટ શબ્દ કર. ગુજ્ઞ તુ ૫૦ ૦ ૬ શબ્દ કરે, અને
વાજ કરે. ગુજ્ઞ શ્રી. તે નામે એક રાગિણી, એક
જાતને રાગ. ગુa g૦ પુષ્પનો ગુછે, શબ્દ, અવાજ, સુત ત્રિભમરે. ગુત ત્રિગુંજારવ કરતું, ગુણગુણ અવાજ
! શું ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે વીંટવું, રક્ષણ
કરવું, ચૂર્ણ કરવું. "હું તા૧૦ સ સ રક્ષણ કરવું, અને
થડાવું, અટકવું. ગુe g૦ ગાળ, ગોળાકાર પદાર્થ, ગોળ,
હાથીનું બખ્તર, ગ્રાસ, કેળીયે. ગુફા = ગોળમાં પકવેલ ઔષધ વગેરે,
ગોળાકાર પદાર્થ. ગુડ સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણી. હss R૦ શેલડી. ગુcકુમાર ૧૮ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષધ. મુવી સ્ત્રી ગળો નામે વનસ્પતિ. ગુડતૃખ ૧૦ શેલડી. મુત્ર ૧૦ શેલડી. ગુહત્ય સ્ત્રી તજ. ગુડ ન૦ જાવંત્રી. મુલત્વચા સ્ત્રી, તજ. ગુવાર ર૦ શેલડી. મુહનું સ્ત્રીદાન આપવા માટે ગોળના
ઢગલાની કલ્પેલી ગાય. સુપર્ધત ગુer૨૪ જુઓ. ગુલપાક = ગળપાક-તે નામે ઔષધ. પુપિસ્ટીકૃત . વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઘીરૂપ
એક ઔષધ. ગુહાઇ ૨૦ ગોળ મિશ્ર પકવાન્ન. re,su g૦ મહુડાનું ઝાડ. ગુરુ પુત્ર પીલુનું ઝાડ. ગુલમાતા પુત્ર ગોળમાં પકવેલ ભીલા
માનો એક પાક. ગુહમા સ્ત્રી- દેશી સાકર. ગુરુ ૫૦ એક જાતનું શાક. ગુરુ ર૦ શેલડી. ૯૪ ૧૦ ગોળના દારૂ.
ત્રિ. ગોળમાંથી બનેલ. મુવીગ મસુર. મુરારા સ્ત્રાવ ગેળમાંથી બનેલી સાકર.
ગુજ્જન ૧૦ ગુંજાવ, ગુણગુણ શબ્દ.” T સ્ત્રી, ચણોઠીનું ઝાડ, ચણોઠી, બે ઘઉં જેટલું વજન, ઢોલ, નગારૂં, ચર્ચા,
દારૂનું પીઠું. ગુવા બ્રોત્રણ જવ જેટલું વજન. ગુજરાત ત્રિ. ગુંજારવ કરેલ. મુસિત ૧૦ ગુંજારવ. ગુર સ્ત્રી ગોળી. શુટિવ સ્ત્રી ગોળી. ગુરાન ૩૦ એક જાતનું વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ
અંજન. મુક સ્ત્રી ગાળી.
For Private and Personal Use Only
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुडशिग्रु
કુરિy y૦ રાતા સરગવાનું ઝાડ. જુલા શ્રીથોરનું ઝાડ, ગોળી, ગળો વનસ્પતિ. મુવી સ્ત્રી, આળસ, નિદ્રા.
લારા પુત્ર અર્જુન, શિવ. ગુહા ત્રિઆળસને જીતનાર, નિદ્રાને
જીતનાર. જુડવ દાન માટે કલ્યો ગેળના
ઢગલારૂપ મેરૂ પર્વત. ગુeft go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. ગુલા[v g૦ ગોળ મિશ્ર પુડલો, ગોળના
માલપુડા. કુહારા પુત્ર આખોટવૃક્ષ. દિશા સ્ત્ર ગોળી. ગુહુજુહાનિ ૧૦ વાયુને લીધે પેટમાં થતા
ગડગડાટ, ગુહુવા સ્વ. ગળે નામે વનસ્પતિ. મુદ્ર સ્ત્રી ઉપર અર્થ ગુહૂડ્યાદિ પુ. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ગળો વગેરે
ઔષધગણ. નુકૂળાવિષય પુત્ર ગળો વગેરે અમુક
ઔષધને એક ઉકાળે. મુશારિત ગો વગેરે ઔષધમાં
પકવ કરેલ ઘી. જુદૃાતૈિ૮ ૧૦ ગળે વગેરે ઔષધોમાં
પકવ કરેલ તેલ. ગુર પુત્ર ગળાકાર પદાર્થ, ગોળો, કે- !
ળ, ગ્રાસ. ગુર ઉપરના અર્થ. હવ ત્રિ. ગોળમાંથી બનનાર. ] ગુલો દ્રારા સ્ત્રી સાકર, ખાંડ. ગુન્ ૩૦ ૪૦ લે આમંત્રણ કરવું, તેડવું, ગણવું, ફરી ફરી વાર કરવું,
આવૃત્તિ કરવી. ગુખ પુત્ર ધનુષની દેરી, હરકેઈદેરી, શૌર્ય વગેરે ગુણ, રાજાઓનાં સંધિ-વિરહ
વગેરે છ સાધન, રત્વ-રજ-તમોગુણ, જ્ઞાન-વિદ્યા વગેરે ગુણ, અપ્રધાન, અમુખ, ન્યાયમતે રૂપ વગેરે ચોવીસ ગુણ, વસ્તુધર્મ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અ-એ
કાર–ગુણ, અલંકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ માધુર્ય વગેરે ગુણ, આવૃત્તિ, ગુણવું, ઉત્કર્ષ, વિશેષણ, અપ્રધાનને એક ધર્મ, દેશzતા–-કાલાતા વગેરે ચૌદ ધર્મો, ગૌતમે કહેલા અમુક ધર્મો, રસેઈએ, ઇન્દ્રિય, ત્યાગ, ગોળી, વેદાંતપ્રસિદ્ધ વિવેક-વૈરાગ્ય વગેરે ગુણ, પ્રધાનનિર્વાહક અંગ, સાદસ્યાદિ વસ્તુધર્મ, શબ્દસ્પર્શ-રૂપ-રસ–ગંધ એ પાંચ, સમગ્ર જગતનો મૂળ ધર્મ, જ્ઞાન અજ્ઞાન વગેરે મનના ધર્મ. ગુખ પુ. ૨૦ ત્રણની સંખ્યા. ગુણ ત્રિગુણનાર, આવૃત્તિ કરનાર.. ગુવાન નવ ગુણોનું વર્ણન, નાયકની
કામકૃત એક દશા. ગુવાર્મન ૧૦ અપ્રધાન કર્મ, અમુખ્ય
કર્મ, સત્યાદિ ગુણેને લગતાં કર્મ. ગુખાર ત્રિરસોઈ કરનાર. ગુવાર પુછે પાંડવ ભીમસેન. ગુણવેશ શ્રી. ઇન્દ્રના સારથિ માતલિની
ગુજરાન નં૦ ગુણ ગાવા તે, ગુણવર્ણન. ગુગૃહ ત્રિક ગુણોને પક્ષપાત કરનાર,
ગુણપક્ષપાતી. ગુખારી સ્ત્રી ગુણએ કરી શુદ્ધ, ગુણોથી
પાર્વતી સમાન કોઈ સ્ત્રી. Tourમ પુગુણોનો સમૂહ. ગુarદન ઝિ૦ ગુણ ગ્રહણ કરનાર. TET ૦િ ગુણ જાણનાર. Tગત મધ્ય ગુણથી, ગુણ પ્રમાણે. ગુજતા સ્ત્રી ગુણપણું, યોગ્યતા, અમુખ્યતા. ગુખત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुणत्रय
गुणिका
-
--
-
-
--
--
-
ગુiા ન૦ સત્વ-રજનમ એ ત્રણ ગુણ. ગુણવત્તા ત્રિ. અત્યંત ગુણવાન. To go જેના પર અભિષેક થયો હોય ગુorઉત્તર ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
તેવા રાજાને પ્રજાપાલન વગેરે ધર્મ. ગુત્તા સ્ત્રી ગુણવાનપણું. ગુણ ૧૦ ગુણવું, આવૃત્તિ કરવી, વખાણવું, ગુણવત્વ ૧૦ ગુણવાન પણું. ગણવું.
ગુખવાથ ૫૦ ગુણવ-વન જુઓ. ગુનિયા સ્ત્રી, અભ્યાસ, નિશ્ચયને માટે
ગુવાર પુત્ર એક પ્રકારને અર્થવાદ, ગ્રંથાદિનું વારંવાર અનુશીલન, શૂન્ય,
ગુણ ગાવા તે. • નૃત્ય, માળા, પંક્તિ.
ગુખવિધિ g૦ મીમાંસા પ્રસિદ્ધ વ્યાદિ ગુણ જુનિધિ g૦ કપિલ નગરને રહેવાસી તે
અંગની વિધિ. નામે એક બ્રાહ્મણ
ગુણવિષ્ય ૧૦ ગુણનું વિશેષ્ય. ગુorનિધિ ૦ ગુણને ભંડાર
ગુણવૃક્ષ પુ. નૌકાને ખેંચવાની દેરી જુળને સ્ત્રી અભ્યાસ કરે, વારંવાર
બાંધવાનું નૌકામાંનું એક લાકડું. ગુણવું, આવૃત્તિ કરવી.
ગુણવૃક્ષ ૬૦ ઉપરને અર્થ. ગુખનીય ત્રિગુણવા ગ્ય, આવૃત્તિ કરવા યોગ્ય, અભ્યાસ કરવા યોગ્ય.
ગુણવૃત્તિ સ્ત્ર લક્ષણ નામે શબ્દની શક્તિ. ગુનીય પુરુ અભ્યાસ.
જુત્તિ ત્રિગુણેના સામર્થ્યવાળું. ગુના નવ ગુણવા ગ્ય અંક.
જુના પુત્ર સત્યાદિ ગુણનાં કાર્યો–સુખ ગુvી સ્ત્રી, ગુણેલા-વર્ણન કરેલા પગ
દુ:ખ વગેરેમાં સંગ-આસક્તિ. વાળી કઈ સ્ત્રી.
ગુખથાન ન સાંખ્ય-પાતંજલ શાસ્ત્ર. ગુખપૂર પુગુણેને સમૂહ, ઉત્તમ ગુણ. ગુજરાત સ્ત્રી ગુણોની સમ્પતિ,ઉત્તમગુણ. ગુખપ્રવૃત્ત ૫૦ સત્યાદિ ગુણથી વૃદ્ધિ પામેલ ગુખસમૂહ સત્યાદિ ગુણે વડે મોહ સંસારરૂપ વૃક્ષ.
પામેલ. અમૃત ૦િ ગુણે ધારણ કરનાર, ગુણવાન. ગુણસાગર પુ. બ્રહ્મા, તે નામે એક બુદ્ધ, અમૃતપુ સર્વગુણને અધિષ્ઠાતા પરમેશ્વર. મુળાક્ષર પુરુ ગુણેને સમદ્ર. Trગ્રંશ ગુણેને નાશ.
ગુખ સ્ત્રી પ્રોખડ, માંસહિણી નામે ગુwા ૦િ ગુણસ્વરૂપ, ગુણમય,ગુણવાન.
વનસ્પતિ. ગુખમીસ્ત્રી સત્યાદિ ગુણવાળી ઈશ્વરીમાયા.
ગુવાર ૩૦ તે નામે એક બુદ્ધ, ગુણેની ગુખસ્ટાનિકા સ્ત્રીતંબુ.
ખાણ. મુદ્રની સ્ત્રી, તંબુ.
ગુદા ત્રિ. શ્રી, ગુણવાન, ત્રિગુણે માટે લોભી ગુણેમાં ગુorઢા પુત્ર તે નામે એક કવિ. લેબી.
ગુણાતીત ૫૦ સવાદિ ગુણોથી રહિત મુળયવન પુત્ર સુણવાચક શબ્દ.
પરમેશ્વર, સ્થિતપ્રજ્ઞ, આત્મજ્ઞાની. ગુણવત્ત ત્રિ. ગુણવાન.
ગુirf g૦ પાણિનીય વ્યાકરણસિદ્ધ એક ગુણવત્ gયદુવંશી સુનાભ રાજાને દૌહિત્ર. | શબ્દગણ. ગુખાવર્ત સ્ત્રી ગુણવાળી સ્ત્રી, યદુવંશી મુશ્વિત ત્રિ. ગુણવાન. સુનાભ રાજાની કન્યા.
ગુforો સ્ત્રી સેજા આવેલું શરીર.
For Private and Personal Use Only
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गुणित
પુનિત ત્રિ॰ ગુણેલ, પૂર્ણ કરેલ, આવૃત્તિ
કરેલ.
કુળતા સ્ત્રીગુણવાનપણું. યુનિત્ય ૬૦ ગુણવાનપણું. ઝુબિન ત્રિગુણવાન. ઝુબિન પુ ધનુષ.
ગુળભૂત ત્રિ॰ ગુણરૂપ થયેલ,અમુખ્ય થયેલ. શુળીભૂત ૧૦ જેમાં વ્યંગ્ય ગુણુરૂપે હાય તેવું કાવ્ય. ગુñા પુ॰ પરમેશ્વર.
ગુળેશ્વર પુ॰ ચિત્રકૂટ પર્વત, પરમેશ્વર. ઝુળીર્ષ પુ॰ ગુણાનું અતિશયપણું, -
ત્કૃષ્ટ ગુણુ.
મુળીલ્હીર્તન ૧૦ ગુણગાન, ગુણુવર્ણ ન. સુખોપત ત્રિ॰ ગુણવાન. કુળૌષ પુ॰ ગુણાને સમૂહ. શુટિત ત્રિ॰ વીંટાયેલ, ઢંકાયેલ, ધૂળથી ખરડાયેલ.
ગુજ્જુ પુ॰ અસિપત્ર નામે ધાસ, ચૂણુ કરવું, પીસવું,
ગુખ્ત ત્રિ॰ ચૂણ કરેલ, પીસેલ, દળેલ. શુન્ડજ ત્રિ. મલિન, મેલું, ધૂળથી ખરડાયેલ. ગુજ્જુ પુ॰ ધૂળ, કલેક્તિ, તેલ-થ્રી વગે રેનું પાત્ર.
ગુડબ્લ્યૂ પુ રાહ જુએ. ગુહારીયનિષ્ઠા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. ગુન્હાહા સ્ત્રી જળમાં ઉત્પન્ન થનાર એક શ્રુપ વનસ્પતિ.
ગુહાસિની સ્ત્રી ચિપિટા નામે એક વેલે. મુન્ડિન્ન પુ॰ લેાટ કરેલ ચેાખા વગેરે. ગુન્ડા સ્ત્રી ઉપરના અ
યુન્ડિના શ્રી જગન્નાથ ક્ષેત્રમાં આવેલા એક મંડપ.
વ્રુત્તુિત ત્રિ ધૂળથી ખરડાયેલ, મિલન, પીસેલ, દળેલ.
५१८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुदाङ्कुर
મુખ્ય ત્રિગુણુવા યેાગ્ય, પૂર્ણ કરવા યોગ્ય, વખાણવા લાયક, શ્રેષ્ટ ગુણવાળું. શુદ્ઘ પુ॰ વેપુજા જુએ. નુત્ય ન॰ એક જાતનું ઝાડ. ચુસ્ત પુ॰ ગુચ્છ જુઓ, ગ્રંથિવળે વૃક્ષ. ગુત્તષ્ઠ પુ॰ ગુચ્છ, શુદ્ધ જીએ, ગ્રંથના અમુક ભાગ.
જીત્તજ ન॰ ચિપળ વૃક્ષ. ગુત્તગિરા પુ॰ મુળળિશ જુએ. ગુત્તરÁ પુ॰ ગુચ્છા જુએ. ગુત્તન્તિા સ્ત્રી તુચ્છન્તિના જુએ. પુત્તપત્ર પુ॰ સુપત્ર જુએ. ગુત્ત્તપુષ્પ પુ॰ પુષ્પ જુએ. ગુપ્ત ગુ ગુચ્છજ્ જી. પુત્સવના સ્રી જીનના જુએ. પુત્નમૂહિક્ષા શ્રી શુકમુછિા જીએ. ગુત્તાનું પુ॰ મુદ્દે એ, ગુત્સાહ પુ॰ સુધ્ધાજ જુએ. ગુત્તાહન્દુ પુ॰ ગુચ્છાન્દ્ જી. મુદ્ ા૦ ૦ ૨૦ સેટ્ ક્રીડા કરવી, રમવું. શુદ્ ૧૦ મળ ત્યાગ કરવાનું દ્રા-ગુદા-ગાંડ. જીજીજ પુ॰ હરસના ગ ગુરૂજી પુ॰ ઉપરને! અ જીવમ૪ પુ॰ ઉદાવત રાગ, આમવાયુ. જીવનઘ્ર પુ॰ કડવું સુર. સુપરબદ્ધ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. જીવપાલ પુ॰ ઝાડા વગેરેના રાગથી ગુદાનું પાકી જવું તે.
સુરત્રંરા પુ॰ એક રાગ–જેમાં ગુદા બહાર નીકળી પડે છે.
શુદ્રોન પુ॰ ગુદાના એક રાગ જીવÉન્ ન મળને નીકળવાનું ગુદારૂપ દ્વાર. ગુરૂસ્તમ પુ॰ તે નામે એક રાગ–જેથી ગુદા મળત્યાગનું કામ કરી શકતી નથી. જીવા સ્ત્રી ગુરૂ જુએ. ગુવાર ૩૦ હરસને રાગ.
For Private and Personal Use Only
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुदौष्ठ
गुरु
ગુ e ગુદાને એક અવયવ. S૬ ૩૦ ૩૫૦ ૫૦ સેમ્ મિથ્યા કહેવું,
જૂઠું બોલવું. પુષ્પ ચા ૫૦ ૧૦ સેદ્ ગુસ્સે થવું.
દિવાવ ૬૦ સેસેદ્ વીંટવું, ઘેરવું. Tષ ખ્યા. મા૩૦ સે ક્રીડા કરવી, રમવું. શુધિત ત્રિવીંટેલ, ઘેરેલ, રમેલ, કપા
યમાન થયેલ. ઘેર રક્ષણ કરનાર. ગુજ૮ ૬૦ નરઘાં-મૃદંગ વગેરેને અસ્પષ્ટ
ગુઝ go કાસડે. ગુજHટા સ્ત્રી એરકા ઘાસ-ચી ઘાસ. ગુદા સ્ત્રી ચકેર પક્ષી. મુજબ સ્ત્રી, એક જાતની મોગ, પ્રિયંગુ
વૃક્ષ, વેધુ જુઓ, એરકા નામે ઘાસગુન્ તુ૦ ૧૦ ૪૦ સેટ થવું. ગુજુ વા બ૦ રક્ષણ કરવું ૩૦ સે નિંદા
કરવી સઅનિરુ. ગુખ સ્વી ૬૦ સ. વેટ રક્ષણ કરવું. ગુજુ દિવા૦ ૫૦ ૫૦ કેદ્ વ્યાકુળ થવું, ગભરાવું.
૩૦ કમળ છે તે ભાસવું, દીપવું, પ્રકાશવું. પ ત્રિરક્ષણ કરનાર. પિઠ પુત્ર રાજા. ગુદ્ધિ ત્રિ રક્ષણ કરનાર, ગુણ ત્રિક્ષણ કરેલ, ગુપ્ત રાખેલ, છૂપાવેલ. ગુa g૦ સજ્જર જુઓ, વૈશ્યનું એક ઉપ
નામ, પરમેશ્વર. ગુના પુત્ર જયદ્રથ રાજાને એક સેનાપતિ. ગુવા ત્રિક ગુપ્ત ત્રિ જુઓ. ગુતિ ૩૦ ગુપ્તચર, ગૂચ્ચાર, છૂપી
પોલીસ, ગુપ્ત જાસુસ. ગુણાતિ સ્ત્રી છુપી ગતિ.
ગુણવેર ત્રિક ગુપ્ત દૂત, છાની બાતમી
લાવનાર. મુકવર પુ. બળભદ્ર. ગુ દ પુત્ર માટે વૃક્ષ, ગુપ્ત એવો સ્નેહ. કુત્તિ સ્ત્રીગેપવું, સંતાડવું, છાનું રાખવું, ઢાંકવું, રક્ષણ કરવું, મંત્રને અમુક સંસ્કાર, ઉકરડે, કચરાપદી, કેદખાનું, જેલ, જમીનમાં ખાડે, અહિંસા વગેરે એમનાં અંગ, યમ-સંયમ, ખાડે કરવા માટે જમીન ખોદવી, નૌકામાંનું છિદ્ર, રક્ષણ, રક્ષા. ગુન્ તુરા૦ ૦ ગુંથવું. ગુણિત ત્રિ. ગુંથેલ. ગુજ્જુ તુ ઘ૦ લ૦ સેદ્ ગુંથવું. Tw g૦ ગુંથવું, બાહુનું ભૂષણ, મૂછ. ગુન ર૦ ગુંથવું. ગુeત્તા સ્ત્રી ગુંથવું, ગુંથણી, રચના, વા
કયમાં શબ્દ તથા અર્થની સુંદર રચના. ગુજિત ત્રિગુંથેલ, રચેલ, ગોઠવેલ. ગુરુ વિવાસા. સ. ટૂ મારવું, ઠાર
કરવું, ગમન કરવું, જવું. ગુરુ તુ. બીસેંટ ઉદ્યમ કરો. જુર વા૦ ૧૦ ૩૦ સદ્ ઉડાવવું. જુના ર૦ મારવા માટે ઉદ્યમ–પ્રયત્ન. ગુરુ પુબૃહસ્પતિ, પ્રભાકર નામે એક મીમાંસક, પિતા, આચાર્ય-ગુરૂ વગેરે, સસરે, ઉપાધ્યાય વગેરે, આચાર્ય વગેરે અગીઆર ગુરૂઓ, સંપ્રદાય પ્રવર્તક વગેરે ધર્મોપદેશક, કવચનું ઝાડ, દીર્ઘ અક્ષર, તાંત્રિક મંત્રનો ઉપદેશ આપનાર, પરમેશ્વર, દ્રોણાચાર્ય, પુષ્ય નક્ષત્ર, જોડા
ક્ષરની પૂર્વે રહેલો હસ્વ અક્ષર, રાજા. ગુરુ ત્રિ, પૂજ્ય, વડીલ, બળવાન, ગંભીર
અર્થવાળું, ભારે, મેટું, વજનદાર, મેટાઈવાળું, ન પચી શકે તેવું, દુષ્પાક, જડ,
, પુષ્કળ.
For Private and Personal Use Only
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
गुरुक
ગુજત્રિ ઉપરના અ
ગુજ′છી સ્ત્રી જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એકકું ડળી, ગુમ પુ॰ પરંપરાથી ઉપદેશ. સુજ્ઞીતા શ્રી. ગુરૂની સ્તુતિરૂપ તે નામે એક ગીતાગ્રંથ.
.
www.kobatirth.org
ગુરુન્ન પુ॰ ધેાળા સરસવ, સુન્ન ત્રિ॰ ગુરની હત્યા કરનાર. સુજ્ઞન પુ॰ પૂજ્ય વ, વડીલ વ. ગુટખ્ત પુ॰ તે નામે એક પક્ષી. ગુસ્તમ ત્રિ૰ અતિશય ગુરૂ, માતા-પિતાઆચાય વગેરે; અત્યંત ભારે–વજનદાર, અત્યંત શ્રેષ્ઠ.
ગુપ્તમ પુ॰ પરમેશ્વર.
ગુસ્તર ત્રિ॰ અત્યંત ભારે, વજનદાર, અતિ ઉત્તમ.
ગુરુત૫ પુ॰ ગુરૂપત્ની, પોતાની ઓરમાન
માતા.
ચુસ્તપદ્મ પુ॰ ગુરૂપત્ની સાથે વ્યભિચાર કરનાર, એમાન માતા સાથે વ્યભિચાર
કરનાર.
ગુતલ્પવ્રત ૪૦ ગુરુપત્ની સાથે અથવા એમાન માતા સાથે વ્યભિચાર કરનારે કરવાનું પ્રાયશ્ચિત્ત. ગુપ્તત્ત્પિન્ પુ॰ ગુરુતત્વા જીએ. ગુપ્તા શ્રી ગુરૂપણું, વડીલપણું, શ્રેષ્ટપણું, ભારેપણું, બળવાનપણું”, પુષ્કળતા. ગુસ્તાક પુ॰ સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક તાલ. ગુરુત્વ ન૦ વૈશેષિક વગેરેના મતે એક ગુણ, ગુતા જુએ. જીવંત પુ પુષ્ય નક્ષત્ર. જીવંત ત્રિ॰ ગુરૂને દેવ તરીકે માનનાર. ગુરુપત્ની શ્રી ગુરૂની સ્ત્રી, માતા, એર
માન માતા.
ગુરુપત્ર ન કથીર ધાતુ. ગુરુપુત્રા શ્રી. આંબલીનું ઝાડ ગુરુપુત્ર પુ॰ ગુરુના પુત્ર.
५२०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुर्वादित्य
શુક્રમ ન॰ પુષ્ય નક્ષત્ર, ધનરાશિ, મીનરાશિ. ગુનિ પુ॰ પોખરાજ મિ. મુજ પુ॰ એક જાતનું વાત્રિ. ગુરન ન૦ પોખરાજ મર્માણ, ગામેદ નામે એક મણિ.
ગુજરાઢુ પુ॰ જેમાં ગુરૂ સાથે રાહુમ્રહ હોય છે તેવા એક ચેાગ.
વિત અન્ય ગુરૂની પેઠે, ગુરૂ પ્રમાણે. સુવવૃત્તિ શ્રી ગુરૂની પાસે જેમ વર્તાય તેમ વવું.
ગુચવાઘ્ર પુકાગદી લીંબુનું ઝાડ. શુક્રવર્તિને પુ॰ ગુરૂકુલવાસી બ્રહ્મચારી. જીવ ન॰ પુ॰ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક વર્ષ. ગુરુવાર પુ॰ ગુરૂના વાર, બૃહસ્પતિવાર. ગુરુવૃત્તિ સ્રી ગુરૂ પાસે જે પ્રમાણે વવું જોઇએ તે વન.
ગુાિરાપા શ્રી॰ એક જાતનું ભારે સીસમ, ગુરુસાર ત્રિ॰ અત્યંત સારવાળી હરકેાઈ વસ્તુ.
ગુહસારા સ્ત્રી॰ સીસમ.
ગુરુન્ધ પુ॰ તે નામે એક શ્રેષ્ઠ પર્વત, શ્લેષ્માતક વૃક્ષ.
ગુરુસ્થિર ત્રિ॰ અત્યંત સ્થિર. ગુદન પુ॰ ધોળા સરસવ, ગુરુહન ત્રિ॰ ગુરૂની હત્યા કરનાર. ગુરૂત્તમ ત્રિ॰ અતિશય પૂજ્ય. ગુરુત્તમ પુ॰ પરમેશ્વર.
ગુર્જાર પુ॰ ગુજરાત દેશ, ગુજરાતમાં રહેનાર. પુર્નરી સ્રી॰ તે નામે એક રાગિણી, ગુજરાતી સ્ત્રી.
શુક્ સ્વા॰ આ॰ અ॰ સેટ્ રમવું, ખેલવું. તુમ્ ૬૦૩મ॰ ૧૦ સેક્હેવું, વસવું, રમવું. મુદ્ સ્વા॰ ૧૦ ૬૦ સે ઉદ્યમ કરવા,ઉગામવું. તુર્થમ્ અન્ય૦ ગુરૂ માટે.
つ
ગુર્જહિત્ય પુ॰ જેમાં ગુરૂ સાથે સૂર્ય હાય તેવા એક યેગ.
For Private and Personal Use Only
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुर्विणी
गुह्मक
ગુft સ્ત્રી સગર્ભા સ્ત્રી.
ળવા રૂપ ગુંથણ. ગુf સ્ત્રી સગર્ભા સ્ત્રી, ગૌરવવાળી ! ગુ સ્વા મ૧૦ વેટૂ ઢાંકવું, છુપાવવું. ગુરૂની પત્ની.
+ ખસેડવું. સ + સારી રીતે ઢાંકવું. ગુરુ ૬૦ શેલડીને ગોળ.
૩+ઉંચું કરી કાઢવું. ૩૫ + આલિંગન ગુરુ પુરુ એક જાતને કંદ.
કરવું, ભેટવું. નિ+અતિશય ઢાંકવું. ગુર સ્ત્રી થેરનું ઝાડ.
દ પુત્ર કાર્તિકસ્વામી, ઘડે, પરમેશ્વર, મુસ્ટિા સ્ત્રી ગોળી, એક જાતને રોગ, રામચંદ્રને એક મિત્ર, જમીનમાં સ્વાપાકું કાળું.
ભાવિક ખાડે. ગુઢી સ્ત્રી, ગાળી, એક જાતને રોગ. ગુદા ત્રિઢાંકણવાળું. મુકુછ g૦ ગુચ્છો.
TRIY S૦ એક જાતને મહેલ, રામને ગુણુ પુરુ ગુ.
મિત્ર-ગુહ. ગુરુજી ઉ૦ ગુ.
મુ પુછે તે નામે એક ઋષિ. મુસ્કુછ ઉ૦ ગુચ્છા,
મુદી સ્ત્રીમાગશર સુદ છઠ્ઠ. મુ પુ. પગની ઘુંટી.
Tણાં સ્ત્રી ગુફા, શાલપણું વૃક્ષ, જમીનમાં ગુરઝાદ ન ઘુંટીનું મૂળ.
સ્વાભાવિક ખાડે, હૃદય, માયા, ગુફાની ગુમ પુત્ર મુખ્ય પુરૂષની આગેવાનીવાળો અધિષ્ઠાત્રી દેવી, બુદ્ધિ, ઢાંકવું તે.
રક્ષક પુરૂષસમૂહ, હાથી ૯ રથ ટ ઘેડા દાદ ૧૦ ગુફા. ૨૭ પાળા ૪૫ આટલી સંખ્યાનું એક
ગુલ્લાવર ૧૦ બ્રહ્મ, પરમ ચૈતન્ય. સૈન્ય, તે નામે એક રોગ, ગેળાને
ગુહામુલ ન૦ ગુફાનું મુખ. ગ, વેલાઓ વગેરેને મુંડ, એક મૂળમાં
મુમુલ ત્રિગુફાના જેવા પહોળા મુખવાળું. એકી સાથે ઉત્પન્ન થયેલાં કાસડો વગેરે
ગુણવંજ ૦ સાલપાણ વૃક્ષ. ઘાસ, બરોળને રેગ, કિલ્લો, ખાઈ.
મુરિક પુ૦ ઉંદર, વાઘ-સિંહ વગેરે, ગુરતુ ઉ૦ કલા -એક જાતનું
પરમાત્મા. નેતર, બકુ ઘાસ.
મુહરાય ત્રિગુદામાં રહેનાર. ગુમટ ૧૦ આદુ.
Trtત પુ પરમાત્મા. મુહમવર્ણી સ્ત્રી સોમલતા.
ગુદિન 7 વન, જંગલ. ગુર૪ નવ એક જાતનો શળને રોગ.
દિસ્ટ ર૦ ધન. મન ત્રિગુર્ભ-ગળાના રોગવાળું.
મુહિસ્ટ ત્રિ. ગુફાની પાસે પ્રદેશ વગેરે. મુસ્મિની સ્ત્રી દ્રાક્ષ-નાગરવેલ વગેરે ફે- મુ લવાર. લાવાવાળો વેલો.
ગુર ત્રિરક્ષણ કરનાર. ગુમ સ્ત્રી આંબળી, એલચી, તંબુ, | ગુઢ ત્રિગુપ્ત રાખવા ગ્ય, છાનું, છૂપું. લવલી (તા.
ar R૦ સ્ત્રી અને પુરૂષનું ચિહ, નિ, ગુરય ૦િ મીઠું-મધુર, સ્વાદિષ્ટ, ગળ્યું. લિંગ, ગુદા. ગુજ્ય ૧૦ મીઠાશ, ગળપણ.
To go દંભ, પાખંડ, ઢેગ, કાચબો, ગુવા પુરુ સેપારીનું ઝાડ.
વિષ્ણુ, પરમાત્મા. ગુfia H૦ ગુંથવું, ઝાડની શાખાના નીક- | Tય પુત્ર કુબેરના અનુચર દેવ, યક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गुह्यकाली
___ गूर्द
ન
ગુઘવારી સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ કાલી દેવી. | જૂઢમrfપત નવ માષિત જુઓ. ગુજેરા ૦ કુબેર.
ઢા પુ. ગુપ્તમાર્ગ, છાનો રસ્તે, સુગુઈશ્વર પુકુબેર.
રંગ, ભોંયરું. Tધપુર ૬૦ શિવ.
પૂઢમૈથુન પુત્ર કાગડો. ગુav T૦ પતંગીયું, આગીઓ કીડે.
ઢમૈથુન છાનું મૈથુન. ગુનિણઃ પુમૂત્ર.
ઢમૈથુની સ્ત્રી કાગડી. ગુઈપુer T૦ પીપળાનું ઝાડ.
ઢવ પુ. દેડકે. ગુaમાષિત ૧૦ ગુપ્ત વિચાર, મંત્ર.
ગઢવાિ સ્ત્રી અંકોટવૃક્ષ. ગુહમા પુત્ર કાર્તિકસ્વામી.
ઢબૂક સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ લક્ષણું. ગુહ્ય પુત્ર એક જાતનું ઘાસ.
સિન્ ૬૦ ગુણ સાક્ષી. ગુહ્ય સ્ત્રી કાચબી.
પૂઢા ૩૦ કાચબો. ગુદાઇ ન ભારભૂતિ વગેરે આઠ ગુપ્ત
દ્વત્રિ . છાનાં અંગવાળું,ગુપ્ત શરીરવાળું. તીર્થ.
ઢાકા સ્ત્રી કાચબી. गू तुदा० ५० अ० सेट् विष्टानो त्याग
દ્વાદ્ધિ g૦ સર્પ. કર, હગવું.
ઢાત્રિ સ્ત્રી સાપેણ, T સ્ત્રી વિષ્ટા, મળ, ગુ.
તો સ્ત્રી સાપેણ. ગૂઢ ત્રિગુપ્ત, છાનું ઢંકાયેલું.
કોપન પુરુ ઘરમાં ગુપ્ત રીતે ઉત્પન્ન ચાર પુત્ર ગુપ્તદૂત, જાસુસ, છૂપી પોલીસ. થયેલ પુત્ર. વાર ત્રિવ છાનું ફરનાર.
મન પુ. પરમાત્મા. વારિન ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
જૂથ ૧૦ પુત્ર વિષ્ટા, ગુ. હારિન ૫૦ ગુણદૂત, છૂપી પિલીસ. થરા ૩૦ વિઝા ખાનારું એક જાતનું જૂઢા ઉ૦ ઘરમાં ગુપ્ત રીતે ઉત્પન્ન થયેલ પક્ષી પુત્ર.
થ૪ સ્ત્રી વિષ્ટા ખાનારી પક્ષિણ. ગૂઢ ત્રિ. ગુપ્ત રીતે પેદા થનાર. જૂન ત્રિ. જેણે વિષ્ટાનો ત્યાગ કર્યો હોય તે, પૂરની પુત્ર ખંજન પક્ષી.
હગેલ. . પૂરની સ્ત્રી, ખંજન પક્ષિણી. જૂર ૬૦ ૦ ૦ સેટુ ઉદ્યમ કરવો, ઉગામવું.
પત્ર પુત્ર કેટવૃક્ષ, કેરડાનું ઝાડ. જૂર કરવા માટે ૨૦ સે મારવું, મારી પથ પુત્ર ગુપ્ત માર્ગ, અંતઃકરણ.
નાખવું, ગમન કરવું, જવું. પી સ્ત્રી સાપેણ.
ઉદ્યમ કર, ઉગામવું, મારી ઢા ૩૦ સપ
નાખવું, જવું. તપાઃ ૩૦ ગુણ પગવાળું, રક્ષણ કરેલા ઝિ૦ તૈયાર થયેલ, ઉદ્યમવાળું, શક, પગવાળું.
ઉત્તમ. ઢપુરુષ પુ. ગુપ્તચર, છૂપી પોલીસ. જૂર્ણ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પૂઢપુષ્પ પુબાલસરીનું ઝાડ.
ત્તિ ત્રિ. સ્તુતિ કરનાર. પુev T૦ ઉપરને અર્થ
મૂર્તિ સ્ત્રી સ્તુતિ. પૂર્ણ પુ. બેરડીનું ઝાડ.
7 ગુ. મ. સ. એ સ્તુતિ કરવી.
For Private and Personal Use Only
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧ ખ્યા માત્ર 40 સે રમવું.
જૂર્ણ ત્રિ. ઈચ્છવા યોગ્ય, લાલચ કરવા જૂના પુત્ર સોપારીનું ઝાડ.
યોગ્ય, લેભ કરવા યોગ્ય. gir - મોરપીછમાં રહેલ ચંદ્રક. વૃષ્ય ન લાલચ, લોભ.
વાવ ૫૦ ૨૦ અનિટ સીંચવું, છાંટવું. કિચન ત્રિ- લાલચુ, લોભી. પૃન ખ્યા ૫૦ મ ટુ ધ્વનિ કરવ, | ધ્ર પુગીધ પક્ષી, હરકેઈ પક્ષી. અવાજ કરે.
વૃદ્ધ ત્રિ. લોભી, લાલચુ. મૃમ્ ખ્યા ૪૦ ૩૦ સેટ ઉપર અર્થ. બંદ મગધ દેશમાં આવેલો પર્વત. સન પુ. ગાજર, રાતું લસણ, એક જા
વૃદ્ધની સ્ત્રી બોરડીનું ઝાડ, તને મૂળ.
ધ્રપતિ પુ૦ જટાયુ નામે એક પક્ષી. Jસન ૧૦ એક જાતનું કંદ, ગાજર, કેર ધ્રપત્ર go ગીધનાં પીછાંવાળું બાણ, પડેલ પશુનું માંસ.
કાર્તિક સ્વામીનું એક સૈન્ય. સન ૧૦ ઝેર પડેલ પશુનું માંસ. પત્ર સ્ત્રીપુત્રવત્રા નામે એક ઝાડ. મિ પુત્ર યદુવંશી શરસેનને પુત્ર-વ- વૃદ્ધાતુ ૫૦ ગીધ પક્ષીનું રૂપ ધારણ કરસુદેવને એક ભાઈ
નાર એક રાક્ષસ. કૃતિ ઝિ૦ બોલતું, કહેતું, વખાણતું.
Is T૦ ગરૂડને પુત્ર જટાયુ પક્ષી. કૃષિના પુત્ર સ્તોત્રની ઈચ્છા.
વટ પુત્ર તે નામે એક તીર્થ. ગૃપા પુત્ર મોટું-ઝાડું શિયાળ. વૃદ્ધ સ્ત્રીએક જાતને વાયુને રેગગૃતી સ્ત્રી, મેટી-ઝાડી શિયાળ.
સંધિ વા. તા ૩૦ કામદેવ, રૂદ્રદેવ.
ધ્રા પુત્ર પૂત્રપત્ર વૃક્ષ. ગૃત ત્રિ. સ્તુતિ કરનાર, સ્તુતિ કરવા
ગૃધ્ર સ્ત્રી કશ્યપની પત્નીની એક પુત્રી, ગ્ય, બુદ્ધિમાન, વિષયાભિલાષી, કામુક,
ગીધ પક્ષિણ અનપતિ ૫૦ રૂદ્રદેવ.
ઝુમ ન ઘર. ગુરમરિ ગુરુ બૃહસ્પતિના વંશને સુહા- મળ નવ ગ્રહણ કરવું, પકડવું. ત્રને એક પુત્ર તે નામે રાજા.
મત ત્રિ ગ્રહણ કરેલ. ગૃતત્તમ તે નામે એક ઋષિ. કૃમત પુત્ર ગ્રહણ કરેલ યજ્ઞ. કૃદ્ધિન ત્રિલેભી, લાલચુ.
સૃષ્ટિ સ્ત્રી એક વખત પ્રસવ પામેલી ગાય, ધૂ રિવા. ૧૦ સં સં મેળવવાની ઈચ્છા
જેણે એક વખત જણેલું છે તેવી કોઈ કરવી, લાલચ કરવી, લુપતા રાખવી,
સ્ત્રી, વરાહક્રાન્તા નામે વનસ્પતિ, બેરઈચ્છવું.
ડીનું ઝાડ, કાશ્મરી નામે વનસ્પતિ. વૃધુ કામદેવ.
સ્ત્રી ધરૂમ વનસ્પતિ. ધુ ત્રિ- લાલચુ, ભી.
ગૃચર go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વૃધુ સ્ત્રી બુદ્ધિ, દુષ્ટ અપાનવાયુ.
એક શબ્દમણ. પૃનુ ત્રિલેભ, લાલચુ.
Jદ્ ૩૦ ગ્રા૦ મ્ ગ્રહણ કરવું, પકનૂતા સ્ત્રી લાલચુપણું, લાંચીયાપણું, ડવું, લેવું. . લોભીયાપણું.
સ્વા૫૦ ૩૦ સે ગ્રહણ કરવું, નું નવ ઉપરના અર્થ
પકડવું, લેવું, સ્વીકારવું, મેળવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गृह
५२४
गृहमृगी
-
-
-
-
હું ૧૦ ઘર, સ્ત્રી, નામ, મેષ વગેરે રાઃ | ગૃહ સ્ત્રીજરા નામે રાક્ષસી, સુલશિભવન, કુટુંબ.
ક્ષણ સ્ત્રી. Jદ ઉ૦ ૩૦ ઘર, સ્ત્રી, કુટુંબ.
વૃદ્મ પુછ મરડાશાંગી નામે વનસ્પતિ.. ગૃહ ન૦ અનાજ રાખવાનો કે ઠાર. મૃદાર ર૦ ઘરનું બારણું. ગૃહaછv g૦ દળવાને પત્થર, વાટવાનો મૃણધૂપ પુઘરમાં કરવાનો એક પ્રકારને પત્થર.
ધૂપ. ગૃહલચા સ્ત્રી કુંવાર.'
ગૃહમ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક પદાર્થ ગૃહપતિ પુત્ર ઘરમાં પાળેલું કબૂતર. ગુદામન પુરા વાયુ. ગૃહવપતે સ્ત્રી ઘરમાં પાળેલી કબૂતર માદા. નારાજ પુત્ર હોલો. દુર્ત ત્રિ. ઘર બનાવનાર.
નારાની સ્ત્રી હેલી. ગૃહ g૦ ઘર બનાવનાર એક વણું.
ગૃહનre g૦ ચકલો. સંકરાતિ-કડીયે.
વૃદ્ધની સ્ત્રી. ચકલી. પૃહા ત્રિ- ઘર બનાવનાર.
ગૃપ પુરા ઘરને ધણી. હારિન ત્રિો ઘર બનાવનાર. ગૃહપતિ પુ. ઘરને માલીક, ગૃહસ્થ, સત્રગૃહરિન પુ. એક જાતને કીડે.
યાગ કરનાર યજમાન, હરકે છે યજમાન, ગૃહ નવ ઘરનું કામ.
તે નામે એક અગ્નિ, મંત્રી, ધર્મ ગૃહ પુ. ઘરમાં પાળેલો કુકડો.
પત્ની સ્ત્રી ઘરની માલીક સ્ત્રી. યુવું ૫૦ ઘરમાં પાળેલે કુતરો. Jદપાર ત્રિ. ઘરની રક્ષા કરનાર. હ૦% પુત્ર એક જાતની શાક વનસ્પતિ.
ગૃપાટ પુરુ કુકડે. ગૃહયા સ્ત્રી ગરોળી.
ગૃહપોતવા પુ. વાસ્તુસ્થાન, ઘરને પાયો. સ્ત્રી ગરોળી.
ગૃપા ઉ૦ ઘરમાં વિધિપૂર્વક પ્રવેશ હોસ્ટિા સ્ત્રીગળી.
કરે તે. થો સ્ત્રી એક પ્રકારનું ઘર.
Jદવ પુઘરમાં પાળેલો નેળી. ગૃછિદ્ર નઇ ઘરમાં કલેશ, કુટુંબમાં
વૃદ્ધિ પુ. વૈશ્વદેવ કર્મ. કંકાસ, ઘરમાં છિદ્ર-બાંકું.
ગૃષ્ટિબ્રિા પુ. બગલો, કાગડે, ચકલો. ગૃહ પુ. ઘરમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક દાસ.
ગૃહરિમુજ્ઞ પુત્ર ઉપરના અર્થ. ત્રિ- ઘરમાં ઉત્પન્ન થનાર.
ગૃહમ ૫૦ ઘરને નાશ, સ્ત્રીને નાશ, કેગૃતિ ત્રિઘરમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
મુંબને નાશ. મૃદાર ઉ૦ ઘરમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક દાસ.
ગ્રામજન ન ઘર ભાગવું તે, ઘરને નાશ ગૃહ સ્ત્રી કાંજી.
કરે છે, કુટુંબને નાશ કરે તે. હતો સ્ત્રીશેરી, દેવડી, ઉંબરે. પૃદમ ત્રિવ ઘરનો માલિક. ગૃહરાણ પુ. ઘરને દાસ.
મમિસ્ત્રી વાસ્તુભૂમિ,ઘર માટેની જમીન. દારી સ્ત્રી ઘરની દાસી.
મfજ પુત્ર દીવે. ગૃહરિ સ્ત્રી સુલક્ષણ સ્ત્રી, ઘરની શોભા. દમrtવવા સ્ત્રી ચામાંચણ. ગૃવતા સ્ત્રી વાસ્તુ દેવતા, ઘરમાં રાખેલી Tદમૃા ૫૦ કુતરો. દેવસેવા.
મૃગી સ્ત્રી, કુતરી.
For Private and Personal Use Only
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गृहमेध
गृहोपकरण
દર go જેણે સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા | ગૃષિા પુ. ઘરને માલિક રાશિનો સ્વામી.
છે તે ગૃહસ્થ, ગૃયજ્ઞ, ગૃહસ્થ નિત્ય પૃerfમurરિન પુરા ઘરને રક્ષક, ઘરને. કરવાના પાંચ યજ્ઞ કરનાર ગૃહસ્થ, તે રખેવાળ.
નામે એક મરૂત. અધિન પુત્ર ગૃહસ્થ, ગૃહસ્થ કરવાના હાથના પુત્ર ગૃહસ્થ.
પાંચ યજ્ઞ નિત્ય કરનાર ગૃહસ્થ, તે નામે રામ પુ. ઘરની પાસે બગીચે. એક મરૂત.
હાથે પુત્ર ઘરનું કામકાજ. પિન સ્ત્રી ગૃહસ્થની સ્ત્રી.
ગૃહરિ સ્ત્રી ગરોળી. ધય ન ગૃહસ્થક્તવ્ય કર્મ, ગૃહ
દાત્ર સ્ત્રી ઘરને ઉંબરે. સ્થ નિત્ય કરવાનું કર્મ.
ગાથા સ્ત્રી નાગરવેલ. વૃષોદ ત્રિગૃહમેધિ નામને મફત રૂમનું ઉ૦ ઘરમાં કંઈ વાટવા–લસોટજેને દેવ છે તેવું હવિષ વગેરે.
વાનો પત્થર. પ્રહણ ત્રિ ઉપરનો અર્થ.
guથમ પુo R૦ ઘરરૂપ આશ્રમ, ગૃહસ્થાઅન્ન ન ઘરમાં કપડાં વગેરે રાખવા શ્રમ, ગૃહસ્થને ધર્મ. માટે બાંધેલી વળગણ.
ગુણામિન ૫૦ ગૃહસ્થ. થાશ્ય પુઘરને માલીક,
હરિશ ત્રિ. ઘરમાં આસક્ત, ઘરના પદયાજુત્રિ ગ્રહણ કરનાર.
કામકાજમાં ગુંથાયેલ, ઘરમાં રહેલ પક્ષી વત ઝિઘરવાળું, સ્ત્રીવાળું, કુટુંબવાળું.
મૃગ વગેરે.. હરિ સ્ત્રી ગૃહની પાસે બગીચો.
gિht સ્ત્રીપત્ની, સ્ત્રી, ગૃહધર્મચારિણું.
દિન પુગૃહસ્થ, ગૃહસ્થાશ્રમી, ગૃહસ્વામી. ગુવાર ૧૦ ઘરનું પાણી, ઘરમાંનાં ટાંકા
હત ત્રિ. ગ્રહણ કરેલ, પકડેલ, સ્વીકારેલ, વગેરેનું પાણી.
જાણેલ, મેળવેલ. ધર ત્રિ. ઘરને માલીક.
ગૃહીત ન ગ્રહણ કરવું, પકડવું, સ્વીકારવું, પૃથાપન પુરુ ઘરનું કામકાજ.
જાણવું, મેળવવું. ગુફા પુઘર બનાવી આજીવિકા
પૂરતામર સ્ત્રી સગર્ભા સ્ત્રી. : ચલાવનાર,
હાવિશ ત્રિ નાસી ગયેલ,અદશ્ય થયેલ. હેલ્થ પુo ગૃહસ્થાશ્રમી.
દતવશ ત્રિવિદ્યા ભણેલ. યુથધર્મ પુ. ગૃહસ્થનો ધર્મ, ગૃહસ્થા
દીતિવેતન ર૦ જેણે પગાર લીધે હેય તે. શ્રમીને ધર્મ
Tહીતૃ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર. ગૃહસ્થાશ્રમ પુરુ ગૃહસ્થ કરવાને ધર્મ,
ત્યા અથ૦ ગ્રહણ કરીને. ચાર આશ્રમોમાંને બીજે આશ્રમ.
હુ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર. રથ ન ગૃહસ્તંભ, ઘરના આધારરૂપ
pહેનર્દિન ત્રિ. ઘરમાં બડાઈ હાંકનાર, થાંભલે.
કાયર, બીકણ. વૃક્ષ go ગેખ, બારી.
જીરા પુઘરધણી, રાશીશ્વર. અતિ ઉ૦ ઘેર આવેલ અતિથિ, પરણે,
શ્વર પુત્ર ઉપરના અર્થ. મેમાન.
revor R૦ ઘરનો સરસામાન, ઘરઅદાલત ત્રિ- ઘેર આવેલ.
વખરી.
STU
For Private and Personal Use Only
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गृहोपस्कर
ગૃહોપાર ૩૦ ઉપરના પ્રદોહિત્તા શ્રી ગરાળી,
વૃત્ ત્રિ॰ ગ્રહણ કરતું, મેળવતું, સ્ત્રીકારતું, પકડતું.
જણા
નૃત્ય પુ॰ ઘરમાં રહેલ પક્ષી-મૃગ વગેરે, ધરને અગ્નિ, વેદોકત કર્મ પ્રયાગને વનાર ગેાભિલસૂત્ર વગેરે ગ્રંથ. વૃદ્ધ ન॰ ગૃહક, ધરનું કામકાજ, ગુહ્યુ મળકાર–ગુદા.
અ
ગૃદ્ઘ ત્રિ॰ અસ્વતંત્ર, પરાધીન, સ્વપક્ષનું, ઘરમાં હેાનાર-થનાર, ધર સંબંધી, ગ્રહણ કરવા યેાગ્ય, પકડવા યોગ્ય, સ્ત્રીકારવા યેાગ્ય,આધાર રાખતું, આશ્રય લેતું. ચા પુ૦ ઘરમાં રહેલ પક્ષી-મૃગ વગેરે. ઘર પુ શિવ.
સૂચત્ર ૧૦ સ્માત કમ સૂચક વેદાંગસૂત્રગ્રંથ.
પૃઘા સ્ત્રી॰ નગરની બહાર આવેલું નાનુંગામ. રૃ સુ॰ ગા॰ સ॰ સ્ટ્ જણાવવું.
क्रया० प० स० સદ્ શબ્દ કરવા, કહેવું. રૢ તુરા॰ ૧૦ સ॰ સદ્ ગળવું, ગળી જવું. અપ + ધીમેથી કહેવું. વૂ+એકવું. સ+ પ્રતિજ્ઞા કરવી.
બૈજુ ઘુ॰ રમવાને દડા, એલ. રોવુ પુ॰ ઉપરના અ.
ઐવું સ્વા॰ આ॰૧૦ સર્ ગમન કરવું, જવું. તેવુ પુ॰ નીચેતા અ, નૈન્તુષ્ઠ પુ॰ રમવાના દડા, એલ.
ઐક્ સ્વા॰ ૦ ૨૦ સેટ્ ધ્રૂજવું, કાંપવું, હાલવું, ચાલવું.
નૈચ ત્રિ॰ ગાનાર, ગાવા યોગ્ય.
નૈચ ન॰ ગીતિ, ગાણું, ગાન, ગાયન. મૈપ્ સ્વા॰ આ સ॰ સેટ્ સેવવુ, સતેષ પમાડવા,
rğ સ્વા॰ આ સ૦ સર્શાવું, શેાધ ફરવી.
५२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गैरिकाक्ष
જૈન પુ॰ પ—ગાંઠ.
નૈન્તુ ત્રિ॰ ગાનાર, ગાન કરનાર,
ગેંદ ન॰ ધર.
નૈર્ટૂિન ત્રિ॰ ધરમાં અડાઇ હાંકનાર, કા
યર, મીકણ.
ચૈન્નાર નિ॰ ઉપરના અ. વૈદન પુ॰ ગૃહસ્થ, ધરને સ્વામી. નૈહિન ત્રિ॰ ઘરવાળું.
નૈન્દિની સ્ત્રી ધર ધણીઆણી, ભાર્યાં, પત્ની. ને વ્રુત્તિન ત્રિ॰ાત્જુએ. નેàહિન ત્રિ॰ કાયર, બીકણુ. નૈહૈદ્યપ્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ
ñâધૃષ્ટ ત્રિ કાયર, બીકણ, ધરમાં ડાઇ હાંકનાર.
ગેઢેર્નાહન ત્રિ॰ ઉપરના અČ. - ગેટ્ટેમેહિન ત્રિ૰ઉપરના અ. નૈદૈવિનિતિન ત્રિ॰ ગે૨ેષ્ટ જુએ. મૈદેવ્યાજુ ત્રિ॰ ગેહેરહિન્ જુએ. ગેઢેર ત્રિ॰ રોપેલુષ્ટ જુએ. ગેઢોપવન ન॰ ધરની પાસેને બગીચે, નૈદ્ય ત્રિ॰ ઘરમાં હેાનાર—થનાર, ધરના હિતનું. મૈં સ્વા॰ ૧૦ સ॰ અનિટ્ ગાવું, ગાન કરવું. અનુ+ પાછળ ગાવું, અમિ+ સન્મુખ ગાવું, ચેતરફથી ગાવું. અવ+ નિંદવું. વૂ+ ઉચેથી ગાવું. ૩૬+ પાસે ગાવું. ff+ નિશ્રયપૂર્વક ગાવું. + ચાતરફથી ગાવું. પ્ર+ અત્યંત ગાવું. વિ+ નિવું. સમૂ સારી રીતે ગાવું.
મૈર ત્રિ॰ પર્વતમાં હેાનાર-થનાર. નર ન॰ ગેરૂ. મેન્યૂલ ન॰યેતિષપ્રસિદ્ધ વર્ષ લગ્નકાળના એક ગ્રહ.
For Private and Personal Use Only
નરયન પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, નૈષ્ઠિ ૬૦ ગેરૂ.
નૈશિ ત્રિ॰ પર્વતમાં હોનાર-થનાર. નૈાિક્ષ પુ॰ જલમવૃક નામે એક વૃક્ષ,
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गैरी
गोजल
જે સ્ત્રી સ્ત્રી વૃક્ષ.
ર૦ શિલાજીત, ગેરૂ. જે g૦ બળદ, કિરણ, હીરે, વજ, સ્વર્ગ, ચન્દ્ર, સૂર્ય, ગોમેધ યજ્ઞ, ઋષભ નામે
ઔષધિ, હરકેઈ પશુ, વૃષભ રાશિ, નવની સંખ્યા, વાયુ. નો સ્ત્રી ગાય, નેત્ર, બાણ, દિશા, વાણી,
પૃથ્વી, માતા, દષ્ટિ, રુંવાટું. જે ૧૦ પાણી, મુખ, સત્ય, કેશ, વાળ. નો સ્ત્રી૨૦ પાણી. નવર . એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. મોટા ૧૦ પુ. વિવંત વૃક્ષ, ગાયની
ખરી, ગાયની ખરીનું ચિન્હ, ઉંચાનીચું. ના પુત્ર સર્પ, ખચ્ચર, એક જાતનો મૃગ, એક જાતના ગણદેવ, અનામિકા આંગળી સાથે પહોળા કરેલા અંગુઠા જેટલું માપ, એક જાતનું શૈવ તીર્થ, તે નામે એક રૂદ્રદેવ, કાશીમાં આવેલું
એક શિવલિંગ. ગોવા ગાયનો કાન. જો સ્ત્રીઆસંધ નામે વનસ્પતિ. નવા સ્ત્રી ગાય. જોવામુહ ભરતખંડમાં આવેલો પર્વત. વિદા સ્ત્રી મેના પક્ષી.
સિટિશા સ્ત્રી મેના પક્ષી. ગ૪િ પુ. મુસળ, હળ.
૪ પુ. મુસળ, હળ. ગોકુર 7૦ ગાયને સમૂહ, ગાયોને વાડે,
ગોકુળ નામે એક ગામ.
g૪ ત્રિ. ગોકુળમાં રહેનાર. ગોવિ ત્રિકાદવમાં પડેલી ગાયને
કાઢવા દરકાર નહિ કરનાર. નવૃત્ત ૧૦ ગાયનું છાણ, બળદનું છાણ. જોત ત્રિવ ગાય કે બળદે કરેલ. મોર પુ. ગોખરૂનું ઝાડ, ગાયની ખરી. નક્ષુરા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
નોર પુત્ર કબૂતર વગેરે પક્ષિસમુદાય. નવા સ્ત્રી નખ. નોકુર પુછે રોrશુર જુઓ. નોન ર૦ બે ગાય, બે બળદ.
૪ ૧૦ ગાયોને વાડે.
gિ સ્ત્રી એક વખત પ્રસવ પામેલી ગાય. નાશિ પુત્ર અડાયું છાણું, ગાયને વાડે. મોઘ પુગાય હરી લેવી. ના ર૦ ગાયને પકડવી, ગાયને હરવી. નોર પુ. ગાયને આપવાને અન્ન ભાગ. જન્ન પુ. એક પ્રકારને અતિથિ.
નો ત્રિ. ગાયની હત્યા કરનાર. ગત નવ ગાયનું ઘી, વરસાદનું પાણી. ગોવા ૧૦ ગાયના મસ્તકમાંથી નીકળતું
ચંદન, નજર પુ. ઈન્દ્રિયોને વિય, હરકેઈમ્સનને વિષય, ગાયોને ચરવાનું સ્થળ, જવા યોગ્ય પ્રદેશ, હરકોઈ પ્રદેશ, સૂર્યાદિના ગતિનિમિત્તે શુભાશુભસૂચક જ્યોતિષ
પ્રસિદ્ધ ગોચરશુદ્ધિ-અશુદ્ધિ. નર ત્રિપૃથ્વી ઉપર વિચરનાર
રમેન ૨૦ ગાયનું ચામડું, વસિષ્ઠ કહેલ
પૃથ્વીનું એક માપ. ગવર્મવનના પુત્ર મહાદેવ.
વાર ત્રિવ ગાયને ચારનાર, ગાયોની રક્ષા કરનાર.
વાર પુગોવાળ. જોવરિન પુત્ર તે નામે તપસ્વ. નવરિન ત્રિવ ગાયે ચારનાર. જેવી સ્ત્રી, એક જાતનું માછલું, હિમાલયની
પત્ની. ના પુ૦ એક જાતનું કદંબનું ઝાડ. જોગ તે નામે એક વર્ણસંકર. ના ૧૦ ગાય-બકરાંના દૂધનો વિકાર. નગર પુછે ઘરડો બળદ. નાઇ ૧૦ ગેમૂત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोजा
૨૮
गोदुग्ध
-
- -
-
-
-
-
- -
-
ના ત્રિડાંગર વગેરે અનાજ, ગાયમાં જંગલ, વન, ક્ષેત્ર, ખેતર, માર્ગ, છત્ર, ઉત્પન્ન થયેલ.
સંધ, વૃદ્ધિ, મેઘ, વંશ, ધન, પિસે, કુટુંબ. સોનારિવે નવ મંગળ, કલ્યાણ.
જાત્રા ન૦ કુટુંબ, પરિવાર ગોઝારિશ પુત્ર ભોરીંગણ.
જોત્રા સ્ત્રી પૃથ્વી. સોનાર ત્રિગાયમાં ઉત્પન્ન થયેલ, પૃથ્વીમાં ગોત્રજ્ઞ પુ. વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ, કુટુંબી. ઉત્પન્ન થયેલ, સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ત્રમાં ૫૦ એક નેત્રવાળાનો ભાગ.
Toff સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. गोत्रभिद् पु० ४-६. કિ સ્ત્રી તે નામે એક વેલો,
જોગમિત્ ત્રિ નામભેદ કરનાર. ભવિત ઉ૦ રાજા.
નગરિચય વંશવારસાનું ધન. વિઠ્ઠા સ્ત્રી તે નામે એક વેલો. જોગવત ત્રિક વંશવાળું, કુટુંબવાળું. મોહ પુ૬ ટે.
ગોત્રવત્ ૦ પર્વત જેવું, ગોત્ર જેવું. નહિ પુત્ર તરબુચ, એક જાતનું જાંબુ. ત્રવૃક્ષ ધન્વન વૃક્ષ. નોકુN T૦ તરબુચ.
નોન ર૦ કેઈને નામને બદલે કોઈનું gar સ્ત્રી તરબુચ.
નામ બેલી દેવું તે. ગોષ્યિ સ્ત્રી તરબુચ.
ગોત્રસ્ટિન ત્રિકેઈના નામને બદલે જળ સ્ત્રી અનાજ વગરે રાખવાનું પાત્ર, કેઈનું નામ બેલી દેનાર.
ગુણ, બે સુપડાંનું એક માપ, એક ગોવા સ્ત્રી ગાયોને સમૂહ, જમીન, પૃથ્વી. દ્રોણનું માપ.
નોકરિ go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ નts૬ પુએક નીચ જાતિ, વધેલો ૬ ટે.
એક શબ્દગણ. ગોઇ ત્રિવ વધેલા દુંટાવાળું. નારી સ્ત્રીતે નામે એક રાગ.
મોત નવ ગાયપણું, બળદપણું.
નજર પુત્ર મસ્તકમાં રહેલ મગજ-ભેજુંતન પુ તે નામે એક મુનિ, અત્યંત જડ. ગતિમાજવચ પુમાયાદેવીને પુત્ર શાક્ય
મસ્તકનું તત્વ, તે નામે એક દેશ-જે મુનિ–બૌદ્ધ.
ગોદાવરીના કાંઠા પરના કહેવાય છે. ગોતમરતો પુત્ર ગોતમ મુનિએ જોયેલ
નો ત્રિ. ગાયનું દાન કરનાર. એક સૂક્ત.
મોર મસ્તકના તત્વનું રક્ષણ કરનાર જોતમ સ્ત્રી ગૌતમ ઋષિની પત્ની અહલ્યા.
મુકુટ વગેરે.
નવત્ત ન હરતાલ, મોતીપુત્ર પુત્ર અહલ્યાને પુત્ર શતાનંદ
પોત પુત્ર ગાય કે બળદને દાંત. મુનિ. મોત go શ્રેષ્ઠ ગાય કે બળદ
નવા સ્ત્રી, ગોદાવરી નદી. નોતા સ્ત્રી, ગાયપણું, બળદપણું.
નાન ૧૦ કેશાન્ત નામે સંસ્કાર-બાળ મોતીર્થ ૧૦ ગાયને વાડે, તે નામે તીર્થ.
મેવાળા ઉતરાવવા તે. તીર્થક પુવૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક જાતની જોવા ૧૦ ગાયનું દાન. વાઢકાપ.
નારા ૧૦ હળ, કોદાળી, પાવડે. પર્વત
ગોવિના સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ગોત્ર ૧૦ નામ, સંજ્ઞા, સંભાવનીય બેધ, ' ગોધ ન૦ ગાયનું દૂધ.
For Private and Personal Use Only
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गोदुग्धदा
ગૌનુ ધવા સ્ત્રી એક જાતનું બ્રાસ—જે ખવરાવવાથી ગાયનું દૂધ વધે છે. જોવુ ત્રિ॰ ગાયને દોહનાર. ગોકુ॰ ગાવાળ. ગોચોદવુ॰ ગાય દોહવી, ગાયનું દૂધ, ગાયને દોહવાના વખત.
મોવીયન ૬૦ ગાય દાહવી, ગાય દોહવાના વખત.
ગોપોની તી ગાય દોહવાનું વાસણું.
શૌય પુ॰ ગામૂત્ર.
ઔષધન ૬૦ ગાયાના સમૂહ, ગાયારૂપ ધન, બળદરૂપ ન.
ગૌધન ત્રિ॰ ગાયરૂપ ધનવાળું, બળદરૂપ ધનવાળું.
ગૌધન ૬૦ સ્થૂલ અગ્રભાગવાળું ખાણુ, ગોષ પુ પ ત.
ગોધર્મ પુ॰ મૈથુનમાં અવિચારરૂપ પશુસદશ ધમ .
गोधा नामधातु० प० સ॰ સેટ્ કુટિલતા કરવી.
ઔા સ્ત્રી ધનુષની દેરીતેા આધાત અટકાવવા માટે કાંડા ઉપર બાંધવામાં - વતું ચામડું, ધે.
ઔષાપરિયા સ્ત્રી એક જંગલી વેલા. ગૌષાપરી શ્રી. ઉપરના અ. મનીષાચક્ ત્રિ॰ ગાયેા રાખનાર, ગાયનું ૨ક્ષણ કરનાર.
નોંધાવીળાજા શ્રી ધેાના ચામડાથી મઢેલી નાની વીણા. ગૌષાન્ત પુ॰ એક જાતના દુર્ગંધી ખેર. નૈષિ પુ॰ લલાટ, કપાળ, ધા. નૈષિજા સ્ત્રી. ધે, એક જાતનું માછલું. નોવિજ્ઞાપુત્ર પુ॰ ધેામાં સર્પથી ઉત્પન્ન થયેલ ધેાસાપ.
નૈષિની સ્ત્રી એક જાતની ભાંરીંગણી. ગોધુમ પુ॰ ધઉં,
૭
५२९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोपकन्या
ધૂમ પુ॰ નારંગીનું ઝાડ, ઘઉં. ગોધૂમ જુ૦ ઘઉં વર્ણો એક જાતને સ ગોધૂમપૂર્ફે ન ધઉંના લેટ, મેદા ગોધૂમસંમવ ત્રિ॰ ધઉંમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. શૌયૂમના પુ॰ ધઉંતા સારતત્વ. નોવૃમિના શ્રી ગોનિા જુએ. શોધુમી શ્રી ગોમિા જુએ.. શૌયહિન્નીચરીને ધર તરકે આવતી
વેળા ગાયાની ખરીએ વડે ઉડેલી રજ. ગોથેનુ સ્ત્રી. દૂઝણી વાછરડાવાળી ગાય. નૈવૈદ ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર. શીઘ્ર પુ॰ પર્વત.
મૌનન્દુ પુ॰ કાર્તિક સ્વામીના એક ગણુ. નૈનન્સી સ્ત્રી સારસ પક્ષી.
ૌનદ્ પુ॰ સારસ પક્ષી, તે નામે એક દેશ, મહાદેવ.
મૌન ૬૦ એક જાતની માથ. શોનીય ત્રિ॰ ગાન દેશમાં હેાનારથનાર. મૌનીય પુ॰ મહાભાષ્યના કર્તા મુનિ ૫તંજલિ.
ગૌનસ પુ॰ એક જાતના સ. નૌના સ્ત્રી એક જાતની ઔષધિ મૌનાથ પુ॰ બળદ, આંખલા, રાજા, ગાયને કે અળદના સ્વામી. મૌનાથ ૩૦ ગાવાળ.
ગૌનાસ પુ॰ એક જાતના સાપ, એક જાતનેા મણુ.
નૈનિષ્યન્ત પુ॰ ગામૂત્ર,
શોપ ૩૦ ગાવાળ, ગામનેા અધિકારી, પૃથ્વીનું રક્ષણ કરનાર, વાડાને અધ્યક્ષ, વૈદ્ય, રાજા, ઇન્દ્ર
For Private and Personal Use Only
નૌપ ત્રિ॰ ઉપકાર કરનાર, રક્ષણ કરનાર, ગાય કે બળદનું રક્ષણ કરનાર. ગૌપર્ધા ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર, ઉપકાર કરનાર. ગોપજવુ. ધણા ગામના અધ્યક્ષ, ગેાવાળીયા. મૌપજા શ્રી ગેાવાળ જાતિની કન્યા, ઉપલસરી વનસ્પતિ.
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गोपकर्कटिका
શોપ ટિજા સ્ત્રીઃ ચીભડું. ગોપયોટા હી મેરડીના જેવું એક જ શૈલીઓ
५३०
નોપત્તિ પુ॰ ખળદ, આંખલા, શિવ, રાજા, શ્રીકૃષ્ણ, સૂર્ય, ઇન્દ્ર, વભ નામે ઓધિ, યજમાન, તે નામે એક અસુર. શોપત્ય ૧૦ ગેાપતિપણું.
*
ગોપથ પુ॰ અથવા વેદનું એક બ્રાહ્મણ, ગોપવું ૪૦ ગાયનું પગલું, ગોપ૬૪ ૬૦ સાપારીનું ઝાડ. ગોપન ૬૦ ગુપ્ત રાખવું, ગાપવવું, છૂપાવવું, રક્ષણ કરવું, ઇર્ષ્યા, દીપ્તિ, કાંતિ, વ્યાકુલપણું. ગોપના શ્રી દીપ્તિ, કાંતિ.
ગોપનીય ત્રિગુપ્ત રાખવા યાગ્ય, રક્ષણ કરવા ચેાગ્ય.
va
:
ગોપવધુ સ્ત્રી. ગાવાળણુ,ઉપલસરી વનસ્પતિ. નોપમક ન॰ શાહૂ જીઓ, કમળનું મૂળ.
' '
ગોપમા સ્ત્રી કાશ્મીરી વૃક્ષ ગૌમદિશા સ્ત્રી ગાંભારી વૃક્ષ. ગોપરસ પુ॰ વાર જુઓ.' મૌવા પુઢ જ્યાં ાવાળાની-ભરવાડાની વસતી પુકળ છે તેવા એક દેશ. ગૌચર્ચા શ્રી ગાયની સેવા. ગોપપૂ શ્રી ગોવવધૂ જુએ. ગોપવઘૂંટી ‘સ્ત્રી જીવાન ગાવાળણુ. ગોપવન ન જ્યાં પુષ્કળ ગોવાળીયા હાય તેવું કાઇ વન.
.
કરનાર.
ગોપવનાર પું પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક શબ્દમણ ગોપવઠ્ઠી શ્રી॰ મારવેલ,ઉપલસરી-વનસ્પતિ. ગોપન તંત્ર રક્ષણ કરન ગોપા ી ઉપલસરી વનસ્પતિ. નોન ત્રિ ગાયનું રક્ષણ કરનાર. ગોપાના શ્રી ગોવાળણુ, ઉપલસરી વનસ્પતિ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोपाली
''
ચૌપાટવિત્ર પુ॰ ગાવાળ, નોપાયસ પુ॰ ગેાવાળીયાને અધ્યક્ષ,
મુખ્ય ગાય.
4
નોપાનની સ્ત્રી છાપરૂં ઢાંકવા માટે મૂકેલું વાંકું લાકડુ, છાપરા માટેનું બાંધેલું વરણુ–વંશપ જર.
ગોપાલ ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર. ગોપાચન ન॰ રક્ષણ, રક્ષા. ગોપાચન ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર. ગોપાચસૂ ત્રિ॰ રક્ષણુ કરનારગોપવિત ત્રિ॰ રક્ષણ કરેલ. નોપાચિત ન॰ ભૂતકાલિક રક્ષણ. ગોપચિતવ્ય ત્રિ॰ રક્ષણ કરવા યોગ્ય, ગુપ્ત રાખવા યોગ્ય. ગોપનિ ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર. નોપાજી ૩૦ રાજા, ગાવાળ, તે નામે એક * વર્ણસંકર જાતિ, તે નામે વિષ્ણુના એક અવતાર શ્રીકૃષ્ણ.
હું મા
"
નોપાજી ત્રિ॰ ગાયનું રક્ષણ કરનાર. નોપાદ ત્રિ॰ ગાયનું રક્ષણ કરનાર, ગાવાળ, વગેરે. mřહદ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ, શિવ. નોપાજા શ્રી ભરતખંડમાં પૂર્વે આવેલા એક દેશ. નોપાજા ચિઠા સ્ત્રી- ચીભડું. નોાટી શ્રી ચીભડું શોષાતાપ ન॰ તે નામે એક ઉપનિષદ્ ોહિતાપનીય ન૦ ઉપરના અર્થ
ગોપાયાની સ્ત્રી. ગાયને વાડા, ભરવાડાને નેસ.
ગોપાલ પુ॰ આયુવી એક ક્ષત્રિયજાતિ, નોપાર્જ઼િપુ શિવ.
For Private and Personal Use Only
ગૌષષ્ઠિા સ્ત્રી. ભરવાડણ, ગાવાળણુ, ઉપલસરી વનસ્પતિ.
ગોપાણી સ્ત્રી. ચીભટ્ટ, ગોવાળ, ભર્વા
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૯
.
* *
गोपाष्टमी
गोभानु
છે
ડણ, ગાયનું રક્ષણ કરનારી સ્ત્રી, કાંતિક | ગપુર 70 ગાયનું કે બળદનું છાણ
સ્વામીની અનુચર એક માતૃકા એક પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, ગોવાળીયાને રાજા નંદ. ગોપાષ્ટમી સ્ત્રી કાંતિક શુદ આઠમ શા પુત્ર ઉપરના અર્થ જft સ્ત્રી રોવાળણ, ભરવાડણ ગા- | નેશ્વર પુછે છે જુએ. યનું રક્ષણ કરનારી સ્ત્રી. . ગોતવ્ય ત્રિ ગુપ્ત રાખવા યોગ્ય, રક્ષણ પિત્તળ ત્રિક ગુપ્ત રાખવા ગ્ય, રક્ષણ
કરવા ગ્ય. કરવા ગ્ય.
જોન્ન ત્રિક રક્ષણ કરનાર, ગુપ્ત રાખનાર, પિતૃ 2િ રક્ષણ કરનાર, ગુપ્ત રાખનાર પિત્ત ન ગેરેચને નામે સુગંધી દ્રવ્ય. માતૃ પુત્ર વિષ્ણુ. પિત્તનો સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
જચ ત્રિ- રક્ષણ કરવા યોગ્ય, ગુપ્ત રાખવા પિન ઝિ૦ રક્ષણ કરનાર.
રક્ષણ કરનારી સ્ત્રી, ઉપ- ન દાસીને પુત્ર, દાસ, નેહરસરી વનસ્પતિ.
આવ્ય૩૦ ઉપરના અર્થ, રેગી, ભજો ઝ રક્ષણું કરનાર
તિમાન. ત્રિક અત્યંત રક્ષણ કરનાર
ચરિત્ર,પુ બ્રાસ તીર્થમાં આવેલી. નવી સ્ત્રી ગોવાળણું, રક્ષણ કરનારી સ્ત્રી. સુર્યની એક મૂર્તિ ગીત ૨૦ નીચે અર્થ.
ગોથર્ષિ ૦ થપણુમાં મૂકેલી વસ્તુ એક નીતા સ્ત્રી જાતિધન'ઈત્યાદિ જૂને ગુપ્ત ગ-ગુપ્ત મનોવ્યથા ભાગવત દશમ સ્કંધ પૂર્વાર્ધમાં ગોપી- નોકપિલ ન૦ શ્રેષ્ઠ ગાય કે બળદ . એએ કરેલી શ્રીકૃષ્ણની સ્તુતિ.
વાર | ગાયને ચરવાનું સ્થળ, તે વજન ૧૦ તે નામે એક ચંદન- નામે એક તીર્થ. જે ધળી માટીરૂપ હોય છે
મોતા પુ રામ વૈકુંઠમાં જતા હતા ત્યારે. જાનવર પુછે શ્રીકૃષ્ણ
તેમનાં ભક્ત મનુષ્યની તેમની પાછું, પોતે પુજે ખંજન પક્ષી. ,
જવા માટે ત્યાં ગડદી જા હતી ગશ ન૦ સોમવલી રસનું પાન, તીર્થ તે સનદીના કાંઠા ઉપર આવેલું તીર્થ ગઇ go રક્ષણ, રક્ષા.
નોકરા પુત્ર જંગલ વગેરેથી આવીને ગાદ8 ત્રિ રક્ષણના હિતનું.
યને ઘરમાં પ્રવેશ અથવા તે પ્રવેશને મgs g૦ એક જાતને હાર, ગાયને સમય.
પૂછડાં જેવા પુછડાંવાળો એક જાતને કિર આંખ. વાનર.
જોબ સ્રો. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક વણબંધનપપુછ ગાયનું પૂછવું.
પ્રકાર. ગજુદા સ્ત્રી મેટી એલચી.
નાસ્ટ ગાયને કેશ, ગાયનું રૂંવાટું. પુરિયા ૧૦ શંકરના પિડીયાનું મસ્તક જોવાટી શ્રી. તે નામે એક ઔષધિ. ગોપુર ૧૦ નગરનૈ દરવાજે, મુખ્ય દર- મીર પુત્ર પાણીનું બતક પક્ષી. વાજે, એક જાતની મોથ
મveોરી સ્ત્રી પાણીની બતક પક્ષીણી. પુરા પુત્ર શહેરને દરવાજો, એક ઝાડ. ! જેમનુ પુત્ર તુર્વસુ નામે એક રાજાને પૌત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गोभिल
નૌમિક પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, મૃત વુ॰ પત.
ગૌર્ ૩૦ સમ॰ સ॰ સેટ્ લીપવું, ખરડવું. ગૌમક્ષા શ્રી ડાંસ, મચ્છર. ગોમષ ત્રિ॰ ગાયનું દાન કરનાર. ગૌમળ્યુજ ૬૦ ગાયાને સમૂહ, ભૂમંડલ, પૃથ્વીમ ડલ, કિરણાના સમૂહ. ગૌમત f॰ ગાયવાળુ, બળવાળું. ગૌમત્ પુ॰ ગાયના માલીક, કિરણાવાળા સૂર્ય વગેરે.
ગોમત ન૦ યવૃતિ જી. ગૌમતgિજા સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ ગાય કે ખળદ. ગૌમતી સ્ત્રી તે નામે એક મહાનદી. ગૌમત્સ્ય પુ॰ એક જાતનું માછલું. નૌમય ત્રિ॰ ગાય દોહનાર. ગોમમધ્ય ત્રિપાતળી કેડવાળું. ગૌમન્ત પુ॰ તે નામે એક પત. ગોમન્દ્ર પુ॰ તે નામે એક પત. નોમથ ૬૦ ૬૦ ગાય કે બળદનું છાણુ. ગોમય ત્રિ॰ ગાયા મય.
ગોમયચ્છત્ર ૬૦ ચામાસામાં થતી છત્રાકાર
કાગડાટાપી.
નોમયઅત્રિજા પુ॰ ઉપરના અ ગોમપ્રિય ૧૦ પૈમયચ્છત્ર જુએ. ગોમયોત્ય ત્રિ॰ છાણમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. ગોમયોથા સ્ત્રી એક જાતને કીડે!. ગોમોન્દ્ર ત્રિ॰ છાણમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. ગોમયોધ્રૂવ પુ॰ ગરમાળાનું ઝાડ, ગોશિષના શ્રી કાર્તિક સ્વામીની સેવક
એક માતા.
શોમાંલ ન॰ ગાયનું માંસ.
ગોમાતૃ શ્રી॰ ગાયાની માતા-કામધેનુ ગાય. ગોમાયુ પુ॰ શિયાળ, એક નતના ગંધ. ગોમાસુ શ્રી શિયાળવી. ગોમાસુમક્ષ પુ॰ એક નીચ શિયાળ સુદ્ધાં ખાય છે.
જાતિ
૯૨૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મિન પુ॰ તે નામે એક મુનિ. ગોમિથુનન॰ ગાયનું જોડલું. ગોમિન ત્રિ ગાયને માલીક. નોમિન પુ॰ શિયાળ, ઉપાસક, યુદ્ધ ભિક્ષુ, શિષ્ય
નૈમિની સ્ત્રી ગાયની માલીક સ્ત્રી, શિયાળવી.
गोरक्ष
સોમિલ્ક પુ॰ તે નામે એક મુનિ. મોમીન પુ॰ એક જાતનું માછલું. ગૌમુલ પુ॰ મગર, તે નામે એક યક્ષ. ગોમુલ 7॰ એક જાતનું વાદિત્ર, લેપ, લે
પન, ગાયના મુખના આકારની જમીનમાં ખાધેલી સુરંગ, માળા વગેરે રાખવાની ગૌમુખી, ગાયનું મુખ. ગોમુલી શ્રી હિમાલય ઉપરથી જ્યાં ગંગા જમીન ઉપર પડે છે ત્યાં એક ગુફા. રોમૃદ્ધ ત્રિ॰ બળદ જેવા મૂખ, જડ. ગોમૂત્ર ૬૦ ગાયનું મૂત્ર. તેમૂત્રિજા શ્રી॰ તે નામે એક અંધ-અ લંકાર શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ગામૂત્રિકાબંધ-ચિત્રાલંકાર.
નોમન પુ॰ રાઝ મૃગ. ગોમુની શ્રી રાઝ મૃગલી.
ગોમ૬ પુ॰ એક જાતના મણિ, તે નામે એક ભેટ.
ગોમેદ પુ॰ ઉપરના અ, એક જાતનું ઝેર, સુગંધી દ્રવ્યનું શરીરપર લેપન. રોમેસન્તિમ પુ॰ એક જાતને! પત્થર
દુગ્ધપાષાણુ. ગોમેધ પુ॰ તે નામે એક યજ્ઞ નોમન્ ન॰ ગામૂત્ર. હોયજ્ઞ પુ॰ ગામેધ. મયાન ૧૦ ખેલ ગાડી.
For Private and Personal Use Only
ગોયુગ ૧૦ કે બળદ, એ ગાય. મોવૃત્તિ શ્રી ગાયની ગતિ, ગાયનું ગમન. મોક્ષ પુ॰ તે નામે એક વેલ, નાર'ગીનું
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गोरक्ष
ઝાડ, ઋષભ નામે એક ઝાડ, શિવ, ગેરખ મુનિ, ગાયનું રક્ષણ, મોક્ષ ત્રિ॰ ગાયની રક્ષા કરનાર, બળદનું રક્ષણ કરનાર. મોક્ષજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. મોક્ષજેટી દ્વી એક જાતની કાકડી. શો અનન્ત્ર શ્રી ઘઉં, એક જાતની વનસ્પતિ, ખેર.
જોતજુહી ની એક જાતની ક્રુપ વનસ્પતિ.
ગોવાનુખ્ખી સ્રો ધડા જેવા આકારનુંતુંબડું. એવું આ ઔ એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ.
ઓછી સ્ત્રી ઉપરના અથ ગોરવ ૬૦ ગાયનું કે બળદનું રક્ષણ. ગોલ્ડ ૩૦ પાણીનું અતક પક્ષી, કેદી, નાગા
५३३
સાધુ.
ખોટ પુ॰ દુર્ગંધી ખેરનું ઝાડ ગોળ ૬૦ તાળવું, જોખવું, ઉંચું કરવું, ઉગામવું.
ગોરથ પુ॰ મગધ દેશમાં આવેલા તે નામે એક પર્વત.
મોરલ પુ૦ ગાયનું દૂધ-દહીં-છાશ, પાણીના રસ, વાકયના રસ.
ગોલન ન॰ છાશ, દહીં, માખણ, જ્ઞાન પુ॰ શ્રેષ્ઠ બળદ, આખલે. રિહા ની એક જાતનું પક્ષી. ગોરાટી સ્રી. ઉપરના અર્થ. નૈજિા સ્રી ગોરાટિા જુએ.
શોરૂપ ન॰ ગાયનું સ્વરૂપ. શોરૂપ પુ॰ મહાદેવ.
મોહન ન॰હરતાલ.
રોહત ૬૦ ગાયના શબ્દ, બળદના શબ્દ, એ ક્રાશને પ્રદેશ.
ગોરોચના સ્ત્રી૰ગારાચન ગંધદ્રવ્ય. નોટ્ ન॰ મસ્તિષ્ક, મસ્તકમાં રહેલ ઘી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोलोक
જેવું તત્ત્વ.
મોજ પુ॰ ગાળ, ગાળા, મી’ઢળનું ઝાડ, વ્યભિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ વિધવાના પુત્ર, ખગાળ ગ્રંથ, ખાલ નામે સુગંધી દ્રવ્ય. ગોલ્ડ ૬૦ ગાળાકાર મંડળ, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ ક્ષેત્રભેદ.
મોજા પુ॰ ગાળ, ગંધરસ, વટાણા, વ્યલિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ વિધવાના પુત્ર, ગાળા, પિડા.
રોજ ન૦ ગાલાક, વૈકુંઠ લેાકની ઉપર આવેલું એક સ્થાન.
મોક્ષળ ૧૦ ગાયનું શુભાશુભસૂચક
ચિન્હ, ગાયનું લક્ષણું.
નૌત્તિા શ્રી. વનચર એક પશુ શ્રી. ગોલ ્ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ ગૌચ ન॰ એક જાતનુ યંત્ર. ગોલ્ડન૦ જેટલા પ્રમાણમાં ગાયને મીઠું
આપવામાં આવે છે તેટલું મીઠું. નૌલા શ્રી ગાદાવરી નદી, સખી, અહેનપણી, ખરાબ નટી, ગાળા, પાણીના ફલશ, મણસીલ ધાતુ, શાહી, એક જાતની ઔષધી.
મોહાન્ન પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. મોજા જ પુ॰ એક જાતના વાનર, કાળે
વાનર.
ગૌહામૂહ ૬૦ ગાયનું પૂછડું.. મૌજાસૂસી સ્ત્રી॰ એક જાતની વાનરી, કાળી વાનરી.
ગોલાધ્યાય ૩૦ ભાસ્કરાચાય કૃત સિદ્ધાંતશિરામણિ નામના ગ્રંથના તે નામે એક વિભાગ.
For Private and Personal Use Only
ગૌહાત પુ॰ ગોમચઋત્ર જુએ, મોહિન્દ પુ॰ એક જાતની વનસ્પતિ. ગૌહીઢપુ॰ ઉપરના અ. નોછો પુ॰ વૈકલાકની ઉપર આવેલું એક સ્થાન.
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
गोलोमन्
ગોજોમન 1૦ ગાયનું રૂવાટુ.
નીમતનું અન્ય ગાયના રૂવાટામાંથી ગૌહોમિલા શ્રી જંટામાંસી નામે એક વનસ્પતિ.
નાટોમી સ્ત્રી ધોળી ધ્રોખડ, વજ, વેશ્યા, જટામાંસી વનસ્પતિ.
ગાયન પુ ગાયના વાછો. પાધિન પુ॰ નહાર, વરૂ: ગૌવની સ્ત્રી પ્રિયંગુ વૃક્ષ, પીળાં દાંડાવાળી કમળવા
ગોવર ૬૦ ગાયની ખરીથી કુંદાયલે છાનાભુક્કો.
ગોવર્દૂન પુ॰ વૃંદાવનમાં આવેલા એક પર્વત. નાવિધિ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ, ગોવદેનયાનિ પુ‘શ્રીકૃષ્ણ. મૌવા સ્ત્રી વાંઝણી ગાય. નવીન ગાયના વાડેા. ગોવાસ પુરું ગાયના વાડે. ગોવાસવાનન પુ॰ તે નામે પૂમાં દેશ. વાઘન 'પુ૦ ગાયને હાંકી કાઢનાર બ્રાહ્મણ.
fac ગાયની पु० હત્યા કરનાર, ગાયને મારી નાખનાર, બળદને ખેડમાં જોડનાર ખેડૂત.
વિરૢ પુ રાંધવા માટે ગાય કે ખળ
દની હત્યા કરનાર,
ગૌવિતત' ૬૦' અશ્વમેધ યજ્ઞ, નોવિકલાપતિ પુઃ પરમેશ્વર.
નૈવિન્દ્ર પુ વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ, ગોવાળ, બૃહસ્પતિ.
નવી સ્ર પ્રાગણ મહિનાની
શુદ્ઘ બારશ.
ગોવિપુ શ્રી ગાય કે બળદનુ છાણું. મોવિયાળ ન ગાયનું શીંગડું. નૌત્રિપાળ પુ૦ ગાયનાં શીંગડાનું અના।' વેલું વાદિવ. વિટાન્ન. ગાય કે બળદનુ છાણું.
ફર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૌથીચિ શ્રી આકાશમાં હેલ નક્ષેત્રભેદસૂચક માંગ.
નોવીચ્ય સ॰ ખળદોનું વીય ગૌવૃત્ત્વ ૧૦ ગાયાના સમૂહે. નોવૃન્દ્ર પુ૦ ૬૦ શ્રેષ્ઠ બળદ,શ્રેષ્ઠ ગાય. નવૃત પુ શ્રેષ્ઠ અળદ પૌરૃષતમ પુ શ્રેષ્ઠ બળદ.
गोव्याघ्र न ગાય અને વાધ, બળદ અને વાદ્ય. મોવ્યાધિન ૩૦ તે નામે એક ઋષિ. માત્ર પુ॰ ગાયાના કે બળદોના સમૂહ, ગાયેાના કે બળદોના વાડા.
મૌત ૬૦ ગોહત્યાના પ્રાયશ્ચિત્તનિમિત્ત
એક વ્રત.
ગૌરાહત ન॰ ગાયનું કે બળદનુ છાણું." ગોરાએ ત્રિ જેની ગાય કે બળદ કુશ ધરડાં હાય તે.
ગૌચરાષ્ટ્ર જુ મેલ નામે સુગધી દ્રવ્ય. તૈમુજ ૬૦ ગાયાની શાળા ગૌશાળા—ગા
યાને રહેવાનુ સ્થળ. નોંશાહા હોઠ ઉપરનાં અર્થ. ગોચાઢીય ત્રિ॰ ગૌશાળામાં ઢાનાર-થનાર. નાશીને 'પુ॰ ‘વૃષભકૂટ પર્વત જોશીર્થ ન તે નામે એક ચાઁદન-જે ચ લયાચલમાં થાય છે, ગાયનુ કે બળદનું મસ્તક.
32155
નૌશીર્ષે પુ॰ તે નામે એક ઝાડ, ગોશીયેજ ૬૦' તે નામે એક ચંદન.
ગોત્રુજ્ઞ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, દક્ષિણ દેશમાં આવેલા એક પર્વત, નાગ ન॰ ગાયનું શાગવુ. ગૌવ્રુત્તિ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. શૌખ્ત પુ॰ દ્વિવ॰ ગાય અને ઘેાડા. ગોમ્બ ૧૦ ઉપરના અ.
નો
પુ ગાય કે બળદ જેના સહાયક છે તે, ગાય કે બળદના સહાયક.
For Private and Personal Use Only
:
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोषट्क
गोसंप्रदाय
પોષ ર૦ છ ગાય કે બળદ.
મોદિ સ્ત્રી ગેઝી જુઓ,પરઅર વાતચીત. પણ ૪૦ ઉપરને અર્થ.
દિ ત્રિ. કુટુંબસંબંધી. યોનિ ત્રિ. ગાય કે બળદનું દાન કરનાર મોદી સ્ત્રી સભા, પરિષદ,પરસ્પર વાતસીત,
ત્ ત્રિ. વાક્ય બેલતી વેળા ખલના પિષ્ય કુટુંબવર્ગ, સમૂહ. પામનાર.
ઝીyfa T૦ સભાધ્યક્ષ, સભાપતિ, નોજ ત્રિ. ઉપરને અર્થ
પ્રમુખ, બહુ પિષ્યવર્ગનું પાલન કરનાર ગષહિ પુપાણિતીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
દિન ઉ૦ સભાકુશળ, ઘરમાં એક શબ્દગણ.
બડાઈ હાંકનાર-ભરૂ. મન ત્રિગાય કે બળદનું દાન કરનાર.
દેશ ત્રિ. ગાયનું વ્રત કરી ગાયના ગોઝાત્રિ ઉપરને અર્થ પતિ ગાય કે બળદને લાભ,
વાડામાં શયન કરનાર. ગાય કે બળદનું દાન.
જ ત્રિ. ગાયના કે બળદના વાડામાં અષા બ્રો. એક જાતનું પક્ષી.
હેનાર-થનાર. ગોથા સ્ત્રી દુષ્ટ લક્ષણવાળી સ્ત્રી.
મોઢથ g૦ રૂફદેવ. નદ્ સ્વાહ મા એ ટુ એકઠું કરવું, | mp3 R૦ ગાયના કે બળદતા પગલાંથી
થયેલ ખાડે, ગાયના કે બળદુના પુરાલાં છોક પુછે તે નામે એક યાણ.
જેવડું માપ, ગાય કે બળદેએ સેવેલ પણ 19 સભા, પરિષદ
પ્રદેશ–વન વગેરે, પ્રભાસ ક્ષેત્રમાં આવેલું ne j૦ ગાયને વાડે, ગાય કે બળદનું એક તીર્થ, ગાયનું કે બળદનું પગલું. સ્થાન.
g૦ બેલ નામે સુગંધી દ્રવ્ય, કૃષ્ણ ભટ્ટ ૧૦ એક પ્રકારનું શ્રાદ્ધ,
કાળ, પ્રભાત, સવારmartત પુ ના કે બળદના સ્થા- નહિ go ગોહિ જુઓ નને અધ્યક્ષત ઉર દેખરેખ રાખનાર. ર૦ ઘરનો અંદરનો ભાગ, શાહ ઝાલવિકા શ્રી ગૌશાળામાં કરેલ જોરથ પુ. ગોવાળ.
જોતા યાતૃ પુ. ગોવાળ. sza g૦ ગાયો કે બળદના વાડામાં– in go સવાર, પઢીયું. સ્થાનમાં રહેનાર કુતરે.
રિઝ પુત્ર તે નામે એક યg. જેવા કિ પિતાને ઘેર રહી પારકાને જોરદક્ષ gિe સામ જેવું, બળદ જેવું. હેલ કરનાર,
મનોદશ ૦ રોઝ-મૃગ. જોવશ્વન પુગાય કે બળદના વાડાને જોર હીટ રેઝ-મૃગલી કુત.
જોરદા પુર રોઝ મૃગ, Eાર ૧૦ ઘણુ માણસે એ સ્થિતિ કર ત્રિક ગાય કે બળદ જેવું. કરવાનું સ્થળ-રાંજી.
સદા સ્ત્રાવ ગાય કે બળદ જેવી, રોઝ દિલ પુછે છત જુએ.
મૂગલી. ટન ન૦ ગાયોને કે બળદેને વાડે. જ ન ત્રિ. ગાયનું દાન કરનાર. Eાદની સ્ત્રી વાટ જુએ.
સંપ્રદાય ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
'18
For Private and Personal Use Only
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोसम्भव
गौत्तम
મોસમ ત્રિ. ગાય કે બળદથી ઉત્પન્ન | go હિમાલયને પુત્ર મૈનાક પર્વત. થનાર.
સિક પુત્ર સેની. નોમાં સ્ત્રીધોળી ધોખડ.
પુતે નામે એક દેશ-કાન્યકુબ્સ, ન પુત્ર પ્રાતઃકાળ.
બેંગાલને મધ્ય પ્રદેશ. નો પુત્ર .
ૌદ પુત્ર ચંદુ ગૌડ દેશમાં રહેનાર, વિંધ્યાgf શ્રી. ઘે-માદા.
ચલની ઉત્તરે રહેનાર બ્રાહ્મણ. જોતા પુત્ર ગેમેધ યજ્ઞ.
ગિળને વિકાર, ગોળમાંથી બનત મોહત્ત નો એક હજાર ગાયનું મહાદાન.
દારૂ. ત્રિક ગાય કે બળદને હાંકનાર.
હ૪ પુ. ગૌડદેશ. જોનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ના પુત્ર વગૌડ દેશમાં રહેનાર, વિંfજ ઉ૦ ગાય કે બળદને સારથિ. ધ્યાચલની ઉત્તરે રહેનાર બ્રાહ્મણ ન go ચેત્રીસ સેરને એક હાર, પા, પુ. તે નામે એક વેદાન્તી પંડિત. ફૂલને ગુચ્છ, ગાયને આચર.
વાસ્તુ પુ. ૧૦ એક જાતનું શાક. ના જી. દ્રાક્ષને વેલો, દ્રાક્ષ.
હિલા ત્રિ. ગોળનું, ગોળસંબંધી. બોરતાની સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
દિ પુ. શેલડી. * એક માતુકા.
લી શ્રી. ગળમાંથી બનાવેલ મદિરા, તે હતમ પુતે નામે એક યજ્ઞ.
નામે એક કાવ્યરીતિ. જોગાન 7૦ ગાયન વાડ-ગૌશાળા. જળ ત્રિક સાદસ્યલક્ષણલક્ષ્ય સંબંધરૂપ થાના ૦ ઉપરને અર્થ.
ગૌણ લક્ષણથીપ્રવૃત્ત થયેલ શબ્દ, અગ મન g૦ ગાય કે બળદને માલીક * પ્રધાન કર્મ વગેરે, અમુખ. મોહ ૦ ઘર,
માવજ પુત્ર અંધારિયા પડવેથી આરંભી જભા સ્ત્રી ગાય કે બળદની હત્યા. પૂનમ સુધીને ચાંદ્રમાસ. ગોહન ત્રિક ગાય કે બળદની હત્યા કરનાર. નવા ત્રિગુણસાધન, ગુણ જાણનાર, गोहन पु० ४..
ગુણથી બનેલ, સત્વ વગેરે ગુણોથી વન ત્રિ. ઢાંકનાર, ગુપ્ત રાખનાર.
ઉત્પન્ન થયેલ. નોકુણ ભરતખંડમાં આવેલ તે ! નામે એક પર્વત.
ગૌ સ્ત્રીતે નામે સાદસ્યમૂલક લક્ષણ રિતી સ્ત્રી બીલીનું ઝાડ,
ગૌતમ પુ. ગૌતમ ઋષિને વંશજ, ભરદ્વાજ લોક ૧૦ ગાયનું કે બળદનું છાણ.
મુનિ, અહલ્યાના પુત્ર શતાનંદ, કૃપાચાર્ય, જોહન્દ્રિય સ્રી. તે નામે એક વેલે. માયાદેવીને પુત્ર શાક્યમુનિ, જૈન તીર્થજીત પુત્ર બીલીનું ઝાડ, વિષ્ણુ.
કર મહાવીરના પટ્ટશિષ્ય ગૌતમ ગણધર. ગણિત ત્રિગાયનું કે બળદનું હિત કરનાર. ગૌતમભા સ્ત્રી. ગોદાવરી નદી. દર ૨૦ પગનું મૂળ, પગની એડી.
ગૌતમ સ્ત્રી. કૃપાચાર્યની બહેન, ગૌતમકૃત નો ત્રિગુપ્ત રાખવા યોગ્ય, ઢાંકવા ગ્ય. વિદ્યા, દુર્ગા દેવી, તે નામે એક રાક્ષસી, ૌણ પુરુ ગેકક્ષ ઋષિને ગોત્રજ. ગોદાવરી નદી, ગોરેચના.
ગુર્જર ત્રિ. ગુગળને ધૂપ વગેરે. નૌત્તમ go એક પ્રકારનું સ્થાવર ઝેર.
For Private and Personal Use Only
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गोदन्तेय
गौरावस्कन्दिन
ગૌત્તે ત્રિ. ગોદત્ત નામે ચંદન સંબંધી | રઝીય તે નામે એક દેશ, દેશમાં ગનિ ત્રિ. કેશાંત સંસ્કારના બ્રહ્મ
રહેનાર. ચર્ય સંબંધી, કેશાન્ત સંસ્કારમાં કરવામાં
ગૌરવન્દ્ર પુત્ર મહાપ્રભુ ચૈતન્ય દેવ. આવતું કર્મ વગેરે.
ક રવા પુ. ધોળું જીરૂં. નવા પુત્ર નોધાપુત્ર જુઓ.
રતિત્તિરિ પુ. એક જાતનું ધળું તે
તર પક્ષી. મિ ત્રિ. ઘઉંને વિકાર-રોટલી વગેરે.
ગૌરવ પુ. ઈગળીયાંનું ઝાડ. મીન ૧૦ ઘઉં જેમાં પાકી શકે તેવું
સૌરysઠ પુતે નામે મયને સભાસદ રાજા. ખેતર. પેલ પુનધિanત્ર જુઓ.
નૌરમુe g૦ તે નામે એક મુનિ-જે શપીક
| ઋષિનો શિષ્ય હતો. ગધેર પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. ૌરાણિ પુ. ગધેરને પુત્ર.
કૃn go એક જાતને ધળ મૃગ. શૌના પુત્ર પાતંજલ યુનિ.
ગામૃળી સ્ત્રી, એક જાતની જોળી મૃગલી. નોન ત્રિવ ગાનન્દ દેશમાં હેનાર-થનાર.
ૌરવ ન૦ ગુરૂપણુ, ગુરૂનું કર્મ, સન્માન, નવા ૪૦ ગાવાળપણું, ગાયોનું માલીકપણું.
માન આપવા માટે ઉભા થવું તે.
ગૌરવ ત્રિગુરૂ સંબંધી. ૌપવન પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
ગૌરવણી સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો. શપિ પુ. ગોવાળણનો પુત્ર.
મરવાદન પુત્ર તે નામે એક રાજા. પિચ ત્રિગોપિલે કરેલ વગેરે.
વત ત્રિ. માન્ય, પૂજ્ય. ગૌgs ત્રિગાયના કે બળદનાં પૂછડાં જેવું.
ત્તિ ત્રિ. માન પામેલ, સન્માન પુછ ત્રિગાયના કે બળદનાં પૂછડાં
પામેલ, માન્ય. વડે તરનાર. '
ગૌરવ પુ. મધુ જુઓ. નૌત્તર પુછ વાણીયણને કરે.
રાિર ત્રિ, ઘેળા કેશવાળા માથાવાળું. મત ત્રિ. ગાયના પિષકે કરેલ વગેરે. શૌર્ષ પુછે તે નામે એક મુનિ. મત ત્રિ. ગેમતી નદીમાં હેનાર–થનાર. ના પુત્ર ધેળે સરસવ, ત્રણ સરસવનું નૌમતાવાન પુત્ર ગોમતીમાં હોનાર-થનાર એક માપ. નમય ત્રિવ ગાયના છાણથી બનેલ.
રસુવન પુત્ર ચિત્રકૂટ પર્વતમાં પ્રસિદ્ધ નાયન ગોસ્વામીનો ગોત્રજ.
એક શાક. નૌર પુ0 ચન્દ્ર, ઘેળા સરસવ, પીળા રંગ, રા સ્ત્રી- શુદ્ધ સ્ત્રી. ધળો રંગ, લાલ રંગ, એક જાતનું માપ, ગરા પુત્ર વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ.
એક જાતને મૃગ, કપૂર, સાડી ચોખા. ના ત્રિો ધેળા અંગવાળું. નર ૧૦ કમળમાંથી થતા કેસરા, સોનું, રાગ સ્ત્રી ધળું જરૂ. કેસર, કમળ.
ૌરાgિo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક ર ત્રિપીળું, ઘેળું, લાલ, અત્યંત શુદ્ધ,
શબ્દગણ.
જરાય ર૦ એક જાતનું સ્થાવર કેર. ગાયનું રક્ષણ કરવારૂપ એક વિરાવિન ઉ૦ ગુરૂપત્ની અહલ્યા વૈશ્યક, પશુપાલન કર્મ
સાથે વ્યભિચાર કરનાર ઈન્દ્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गौरावस्कन्दिन
ग्रंथ
રાથરિન પુગુરૂપત્ની સાથે ગમન | ગૌરીપટ્ટ શિવલિંગમાં રહેલ ગૌરીનું પૂજાકરનાર કે પુરૂષ.
સ્થાન. નાશ્વ તે નામે એક રાજા, અર્જુન, ૌરીતિ પુત્ર મહાદેવ. યમસભાને એક સભાસદ.
પૌરાપિ પુ. હિમાલય. ૌરાઠ્ય પુત્ર ધોળા મોઢાવાળે અને કાળા ૌરીપુત્ર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણેશ. શરીરવાળો એક વાનર.
ગૌરીપુer go પ્રિયંગુ વૃક્ષ. ૌર સ્ત્રી ના મોઢાની કાળા શરી- રામન પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મંત્ર. રવાળી વાનરી.
ગૌરીસ્કિત ૧૦ હરતાલ. રિયા પુએક જાતને ઝેર વિનાને પરિણા ૨૦ તે નામે એક તીર્થસાપ.
જ્યાં પાર્વતીએ તપ કર્યું હતું. રિ પુત્ર અંગિરા ગાત્રને એક ઋષિ. રોતુત પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણેશ. શિ ત્રિ. ધોળા રંગનું, ઘેળું. ગૌતહિાપુ ગુરૂપત્ની સાથે વ્યભિચાર પિતા પુત્ર ઘેળો સરસવ.
કરનાર. નરિકા સ્ત્રી કુંવારી કન્યા, આઠ વર્ષની ક્ષજિવ ત્રિવ ગાયનાં કે બળદનાં લક્ષણ
છોકરી, નહિ અભડાતી કુંવારી કન્યા. જાણનાર, ગાયનાં કે બળદનાં લક્ષણો નિત ૨૦ તે નામે એક તીર્થ.
જણાવનાર ગ્રંથને ભણનાર કે જાણનાર. મિતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ૌm go ગોલિન્દ ઋષિને ગોત્રજ. રિસ્ટ પુધોળા સરસવ, લોઢાનું ચૂર્ણ સ્ટાજ્ઞાનિ પુત્ર ગોલાંક ઋષિને ગોત્રજ. નરિવાતિ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. રિલા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. નષિા ત્રિગૌરી જેવા સાથળવાળું. નટોમન ૦િ ગાયને રૂંવાટા જેવું. નૌરો ત્રીગૌરવણ કઈ સ્ત્રી, હિમાલયની હિમા પુત્ર પહેરગીર. - પુત્રી પાર્વતી, આઠ વર્ષની કન્યા, હળદર,
iા ન૦ મધુર રસ, મીઠાશ. દારૂ હળદર, ગેરચના, વરૂણની તે નામે
ગૌરાતિ ત્રિ. એક સે ગાય જેની પાસે પત્ની, પ્રિયંગુ વૃક્ષ, પૃથ્વી, તે નામે એક
હોય તે. નદી, સૂર્યવંશી પ્રસેનજિત રાજાની એક
is fઝ૦ ગોહીમાં હેનાર-થનાર, ગાયના સ્ત્રી, તે નામે બુદ્ધની એક શક્તિ, મજીઠ,
વાડામાં હોનાર-થનાર. ધળી ઘોખડ, ઘેળું નસેતર, તુલસી,
સ્ત્રી જોષ્ઠી જુઓ. સોનેરી કેળ, આકાશમાંસી વનસ્પતિ, તે
ગૌણન ૧૦ પ્રથમ જ્યાં ગાયનો વાડો હતે નામે એક રાગિણી, વાણું.
તે સ્થળ. રીકાન્ત પુ. મહાદેવ.
નાસ્ત્રિકા ત્રિ. જેની પાસે એક હજાર ગુરુ પુ. હિમાલય.
ગાયે હોય તે. ગૌરીસ ૧૦ અબ્રક.
ઢળ પુત્ર ગુહલુ ઋષિને ગોત્રજ. રીક પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણપતિ.
fષ સ્ત્રી ભક્ષણ કરવું, ખાવું. ગૌતકા ૨૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક છાશ. ના સ્ત્રી હરકોઈ સ્ત્રી, દેવપત્ની. ગૌરીતના પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણેશ. મા સ્ત્રી પૃથ્વી. રીના મહાદેવ
શું વાળ આવે વાંકુ કરવું, ગુંથવું.
For Private and Personal Use Only
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रस्त
યા૧૦ ૨૦ સે ગુંથવું.
વાળું સુતર બાંધવું તે. કથન ન ગુંથવું
સ્થિવન ૫૦ ગ્રથિપણું વૃક્ષ. ચિર ત્રિવ ગુંથેલ, ઓળગેલ, હિંસા કરેલ, | અમેિ૨ પુવસ્ત્ર વગેરેની ગાંઠ છોડમારી નાખેલ.
નાર, ખીસ્સા કાતરૂ ચેર. દિન ઝિ૦ બોલનાર, બક બક કરનાર અશ્વિમ ત્રિ. ગાંઠવાળું. vશન પુ. ગુચછે.
ચિહ્ન ૫૦ થિટ્ટારિ વૃક્ષ. જ ૩૦ ૩૫ ૪૦ ગુંથવું.
ग्रन्थिमत्फल पु० नकुच वृक्ष. પ્રથg૦ ગુંથવું, ગ્રંથ, શાસ્ત્ર, ધન, તે નામે
સ્થિ૪ R૦ ગાજર, લસણ. એક છંદ.
ળિયા સ્ત્રી એક જાતની ધ્રોખડ. સ્થર ત્રિ ગ્રંથ બનાવનાર, શાસ્ત્રકાર, | થિસ્ટ ર૦ ગાંઠવાળું. અશ્વપુરી - લેખસ્થાન, પુસ્તકાલય. શિસ્ત્ર ૧૦ પીપરમૂળ-ગંઠેડા, આદુ. પ્રક્શન ૪૦ ગુંથવું.
ઇન્દિરા સ્ત્ર ફેદીને, કેરડાનું ઝાડ, ચેર અન્ય સ્ત્રી ગુંથવું.
નામે ગંધદ્રવ્ય, એક જાતની મોથ, એક પથષેિ પુત્ર ગ્રંથને સંધિ-વિભાગ
જાતની ધ્રોખડ. પરિચ્છેદ
ઇરિશન પુરુ પ્રથાર્થ વૃક્ષ. દિ ગુંથવું, વાંસ વગેરેની ગાંડ, ગાંઠ, એક જાતની માથ, બાંધવું, તે નામે એક
દિર પુ. અમાત્ય, મંત્રી,
pજ ન પીપરમૂળ. રોગ, માયારૂપ પાશ, કુટિલતા, ગ્રંથ
વસ પુગુ. પણું વૃક્ષ. પ્રવિદ ૧૦ પીપરમૂળ-ગંઠોડા, ગ્રંથિપણું
1 ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. વૃક્ષ, ગુગળ, કેરડાનું ઝાડ, વાંસ.
પણ ખ્યા ૫૦ લ૦ સે ઉપરના અર્થ ચિવ પુત્ર જોશી, પાંડવ સહદેવ.
સન ૧૦ ભક્ષણ કરવું, ખાવું, ચંદ્ર-સૂર્ય નચિકે સ્ત્રી, વજ, ખંડ વનસ્પતિ. નું ગ્રહણ, કેળા, ગ્રાસ. સ્થિત ત્રિ. ગુંથેલ.
ઘણા પુત્ર તે નામે એક અસુર જિવા સ્ત્રી માત્રા વનસ્પતિ. * અરમાન ત્રિ. ગ્રાસ કરતું, ગળતું, ખાતું, અઘિકૂવ સ્ત્રી, એક જાતની ધ્રોખડ. હરણ કરતું. અશ્વિન ત્રિ ગ્રંથવાળું, વિદ્વાન, ગુંથનાર, નિઝ ત્રિઅતિશય ગળનાર, અત્યંત ગ્રંથ બનાવનાર,
ખાનાર. થિની સ્ત્રી કેળ.
રિંકુ ત્રિ. ગ્રાસ કરવાના સ્વભાવવાળું, વિપર પુછે રર નામે એક ગંધદ્રવ્ય.
ગળી જવાના સ્વભાવવાળું, ખાવાના સ્વસ્થિg R૦ એક જાતનું ઝાડ.
ભાવવાળું. જ સ્ત્રી જેર નામે ગંધદ્રવ્ય, એક કરત ત્રિ. ગ્રાસ કરેલ, ખાધેલ, જેમાંથી જાતની ધ્રોખડ.
વર્ણપદ લેપ પામ્યું હોય તે. અગ્નિ પુરા કઠનું ઝાડ, મીંઢળનું ઝાડ. ઇત્ત ૧૦ અસંપૂર્ણ ઉચ્ચારેલો શબ્દ ઝન્શિવચન ન ગાંઠ બાંધવી, પુસ્તક વિ- શક્તિ સ્ત્રી ખાવું, ગળવું, ગેરેનું બંધન, જન્મતિથિએ ગોરોચન | શરૃ ત્રિવ ગાળનાર, ખાનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ग्रस्तास्त
ग्रहबलि
રસ્તાd T૦ ગ્રહણ પામેલાજ અસ્ત પાનું | પ્રવિત્તજા પુત્ર જોશી. પામેલ ચંદ્ર કે સૂર્યો.
પ્રદુ ન સ્વીકાર, જ્ઞાન, આદર, ચંદ્રપ્રસ્તા પુત્ર ગ્રહણ અવસ્થામાં જ ચંદ્રક સૂર્યનું ગ્રહણ, ઈન્દ્રિય, શબ્દ, હાથ, સૂર્યને ઉદય.
બંધન, વિદ્યા, કળા. પ્રય ત્રિગ્રાસ કરવા યોગ્ય ખાવા યોગ્ય. પ્ર નવ ગ્રહણ કરાવનારૂં શાસ્ત્ર. ઘ ચા મ૦ ૦ સેર્ ગ્રહણ કરવું,
પ્રતિ પુ ચંદ્ર-સૂર્ય ગ્રહણથી મોક્ષ, લેવું, સ્વીકારવું, પકડવું, ઓળંગવું, અનુ+
વિદ્યા-કળાના અભ્યાસને અંત. અનુકૂલ કરવું, કૃપા કરવી, સન્ +7 +
પ્રગતિ ર૦ વિધા-કળાના અભ્યાસનો બંધન વગેરેમાંથી અનુગ્રહ કરે, સારી
અંત. રીતે અનુગ્રહ કરવો, અપ+સતત ધારામાંથી
ગણિ સ્ત્રી સંગ્રહણને રેગ, પિત્તધરા જૂદું પાડીને ફરી તે ધારા સાથે જોડવું,
નામની કલા. વિ + ઢાંકવું, મ + સામે ગ્રહણ કરવું,
પ્ર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સવ + અટકવું, નિયમ કરવો, વિ+વ+
ઘર સંગ્રહણીને રોગ. નમવું, મા + સામેથી ખેંચવું, આગ્રહ
હળદર 7૦ લવિંગ. કરે, મા + સન્મ સામેથી સંગ્રહ કરવો,
ઘળી ત્રિ સંગ્રહણી રોગ દૂર કરનાર, ૩૬ + વિશ્વાસ રાખવો, અનામત મૂકવું, ઘળા ત્રિ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, સ્વ૩૫ + સત્+ જાણવું, ૩૫ + સમીપમાં ગ્ર- કારવા યોગ્ય, પકડવા યોગ્ય, લેવા યોગ્ય. હણ કરવું, નિ + બલાત્કારે રોકવું, કેદ દક્ષિપI સ્ત્રી ગ્રહોને ઉદ્દેશી અપાતી કરવું, વ્રત + પ્રતિગ્રહ કરે, કબૂલ કરવું. દક્ષિણા. નિસ + સંપૂર્ણ રીતે ગ્રહણ કરવું, નિગ્રહ પ્રદાન ૨૦ રહેને ઉદ્દેશી દાન. કરો, 5 + અત્યંત લેવું. વિ + વિરોધ પ્રાષ્ટિ સ્ત્રી પ્રહની દષ્ટિ.. કરો, સન્ + સંગ્રહ કરવો.
કદવતા સ્ત્રી સૂર્ય વગેરે ગ્રહોના અધિદ્ ૦ ૩મ. સ. વે લેવું, ગ્રહણ કરવું.
છાયક રૂદ્ર વગેરે દેવ. પ્રત્ વા૦ ૧૦ સં૦ વે ઉપરના અર્થે.
પ્રદv g૦ ગ્રહોને ઉદ્દેશી અપાતો ધૂપ. પ્રદ પુ. સૂર્ય વગેરે નવ ગ્રહ, બાળકને પી
પ્રદુનાથપુ સૂર્ય આકડાનું ઝાડ,શનિ ગ્રહ. ડનારા બાલગ્રહ, અનુગ્રહ, કૃપા, આગ્રહ,
wદના પુત્ર એક પ્રકારની શાક વનસ્પતિ. લેવું, ગ્રહણ કરવું, યુદ્ધ કરવા તૈયાર થવું, નારીના પુત્ર ઉપરને અર્થ. મળબંધ, ચંદ્ર-સૂર્યનું ગ્રહણ, સ્વીકાર કર- પ્રદુમિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. વો, જાણવું.
પ્રપતિ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ૬ ૩૦ ૨૦ નવની સંખ્યા.
દET સ્ત્રી દુષ્ટ ગ્રેહસંબંધી પીડા. હોઠ પુત્ર રાહુ.
pદપુષT૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દEાઇ પુત્ર કે હળાંના આકારનું પ્રાણી. ઘરગન નવ ગ્રહોનું પૂજન. પ્રોજા પુત્ર તે નામે એક જ્યોતિષગ્રંથ. પ્રજ્ઞા સ્ત્રી ઉપર અર્થ પ્રાતિ સ્ત્રી ગ્રહોની ગતિ.
પ્રાવિતા ગ્રહોના અધિષ્ઠાયક દેવ. પ્રારબ્ધ પુ. સુર્ય વગેરે ગ્રહોને ઉદ્દેશી અને ઘ૪ ૧૦ ગ્રહોનું બળ. પાતું ચંદન.
પ્રવત્રિ પુત્ર પ્રત્યજ્ઞ.
For Private and Personal Use Only
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ग्रहभक्ति
ग्रामकूटी
શામત્તિ સ્ત્રી ગ્રહોનો વિભાગ. હમતિtત પુત્ર તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય-ગોરોચના. રામવન નવ ગ્રહોને આપવામાં આવતા
બલીદાનરૂપ ભજન, પ્રમાણ પુરુ ગ્રહયજ્ઞ. દમvહ૪ ર૦ ગ્રહોનો સમૂહ, ગ્રહોની પૂજાથે કરવામાં આવતું અષ્ટ પદ્માકાર
સ્થાન. પત્ર ૨૦ વિવાહમાં લેવા યોગ્ય વરકન્યા
ની રાશિ અને ગ્રહોની મિત્રતા. પ્રદg૦ શાંતિ–પુષ્ટિ વગેરે માટે કરાતે | ગ્રહોને ઉદ્દેશી યg.
હart પુત્ર ઉપરને અર્થ. પ્રયાણું ૦િ પ્રહણ કરતું, લેતું, સ્વીકારતું.
ત્તિ ૩૦ ગ્રહની એક રાશિ વગેરેમાં સ્થિતિભેદથી કલ્પવા યોગ્ય એક ગ. પ્રફુદ ૧૦ ઉપર ઉપર રહેલા ગ્રહનું
કિરણસ્પર્શ વગેરેથી થતું એક યુદ્ધ. યુમ ૧૦ જેમાં ગ્રહોનું યુદ્ધ થયું હોય
તે નક્ષત્ર. પ્રાણ પુત્ર ચંદ્ર, સૂર્ય, કપૂર, આકડાનું ઝાડ, બૃહસ્પતિ. પદિ સૂર્ય વગેરે ગ્રહો જેના સ્વામી હોય છે તેવા વર્ષ કે માસનું
અમુક ફળ. ઇન્ટિ ૩૦ પ્રયજ્ઞમાં રહેને ઉદેશી
જેમાં હેમ થાય છે તે એક અગ્નિ. જવિજ પુત્ર જોશી, ગ્રહોને ઉદ્દેશી અપાતાં
દાને લઈ પતિત થયેલો બ્રાહ્મણ છૂટા ૧૦ તે નામે એક ગ્રહયજ્ઞ.
મામ પુત્ર ચંદ્રની સાથે મંગળ વગેરે પાંચ ગ્રહોનો એક યોગ. કવિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક ધાતુગણુ. ચાર . ધ્રુવ નક્ષત્ર.
grfધાર ૧૦ તે નામે નયાયિકનું એક
અધિકરણ. પ્રાધીન ત્રિ ગ્રહોને સ્વાધીન. wારા પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પ્રાધ્યક્ષ પુઉપરના અર્થ. પ્રાપ સ્ત્રીગોરોચના. અમિર પુત્ર ગ્રહોને લીધે થતો રોગ, ગ્રહોનો
આવેશ. aહાવમન પુત્ર રાહુ, બે ગ્રહોનું પરસ્પર યુદ્ધ. પ્રાિન પુત્ર એક જાતની વનસ્પતિ. viા પુ. મારા નામે એક વૃક્ષ.
દિ ત્રિ- હઠીલું, આગ્રહી, ગ્રહાશવાળું. પ્રતી ઝિ૦ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, સ્વી
કારવા યોગ્ય, લેવા યોગ્ય, પકડવા યોગ્ય. પ્રીતૃ ત્રિ. ગ્રહણ કરનાર, પકડનાર,
લેનાર, ઋણ લેનાર, શા પુત્ર પ્રપતિ જુઓ.
શ્વર પુ0 ઉપર પ્રમાણે, ઘ પુત્ર તે નામે એક યજ્ઞપાત્ર. કામ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, લેનાર સ્વીકારનાર. ગામ પુરુ ગામ, ગામડું, અમુક અમુક લક્ષણવાળા બ્રાહ્મણ વગેરેનું નિવાસસ્થાન,
તે નામે અમુક સ્વરેનો સમૂહ, દેશ. રામા પુરુ ઉપરના અર્થ. ગ્રામમિ ત્રિ. કઈ ગામને પિતાની મા
લીકીનું ઇચ્છનાર. are ૩૦ ગામમાં રહેતે કુકડો. ઝામર સ્ત્રી ગામમાં રહેતી કુકડી. રામકુમાર ત્રિ. આખા ગામમાં જે સુંદર
હોય તે. કામકુમાર ૧૦ આખા ગામની સુંદરતા. જામકુન્ટાસ્ટ g૦ ગામનો કુંભાર, ગામને
કઈ કારીગર. પ્રમાદા ૧૦ ગામનું કુંભારપણું. vમટ પુશક. કામકૂરી સ્ત્રી શુદ્ધ જાતિની સ્ત્રી.
For Private and Personal Use Only
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ग्रामकोड
ग्रामाधिकृत
ગામઃ પુ. ગામમાં રહેતું ભુડ. ગામ સ્ત્રી ગામમાં રહેતી ભુંડણ. પ્રામા ત્રિગામ જનાર. રામrfમન ત્રિગામ જનાર. રામા ત્રિગામની બહારનું. ગામjan સ્ત્રીગામની બહાર રહેલી સેના. ઝામર 7૦ ગામમાં ગાવા ગ્ય એક
સામવિભાગ. મોટુ પુ. ગામને ગોવાળ. ગ્રામઘાત પુગામનો નાશ કરે, ગામનું
સર્વસ્વ લઈ લેવું તે, ગામમાં રહેતાં માણસને
મારી નાખવાં તે. ગામતિન પુરા ગામનાં ઘણાં લોકેનું પિષણ કરવા માટે પશુઓને મારનાર,
ગામને વિનાશ કરનાર, જામurfજન પુત્ર મેઘ, વરસાદ. રામમિન ત્રિક ગામ જનાર. - પામવાં સ્ત્રી ગ્રામ્ય ધર્મ-સ્ત્રીસંગ,
મૈથુન. શામક ત્રિગામમાં ઉત્પન્ન થનાર. ગામની સ્ત્રી, એક જાતનું ધાન્ય. રામત ત્રિ. ગામમાં ઉત્પન્ન થનાર. શામ૪િ ૧૦ ગામનો સમૂહ. મલિત ત્રિ. ગામસમૂહમાં ફાંટા પડાવ
નાર-તડાં પડાવનાર. જામળ ત્રિગામના મુખી સંબંધી,ગામેતી
સંબંધી. મામળ પુગામેતી, ગામને મુખી, ગ્રામાધ્યક્ષ, હજામ, વિષ્ણુ, બહુ સ્ત્રીસંભોગ કરનાર મળી સ્ત્રી, વેશ્યા, પટલાણી, ગામના
મુખીની સ્ત્રી, ગળીને છેડ. કાળીતા સ્ત્રી ગામેતીપણું, મુખીપણું,
ગ્રામોધ્યક્ષપણું. ગામીત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ શામળાØ R૦ ગ્રામતા જુઓ.
પામપુત્ર પુત્ર વેશ્યાને છોકર, પ્રામાધ્ય
ક્ષને પુત્ર. મતક્ષ પુ. ગામને સુથાર. arમત અચ૦ ગામથી. prમતા સ્ત્રી ગામને સમૂહ.
મધર્મ પુત્ર ગ્રામ્ય ધર્મ-મૈથુન. ગામપાસ્ટ g૦ ગામની રક્ષા કરનાર, ગ્રામ
ધ્યક્ષ, અમુક લશ્કરી ટુકડી. રામપુત્ર પુત્ર આખા ગામે પાળવા યોગ્ય. ઝામપુત્ર ન૦ આખા ગામે પાળવા
યોગ્યપણું. ગમખ્ય પુ. આખા ગામને દાસ. કામથ ૧૦ આખા ગામનું દાસત્વ. નામત૫૦ આખા ગામે પિષણ કરવાગ્ય. રામકુરિયા શ્રી. એક જાતનું માછલું,
ગ્રામયુદ્ધ પ્રમુમુલ ૫૦ હાટ, દુકાન.' પ્રામગૃજ પુ૦ કુતરે. મિષ્ટ્ર સ્ત્રીકુતરી. શામળાજા પુત્ર ગામના હરકેઈન યજ્ઞ
કરાવનાર હલકે બ્રાહ્મણ રામાનન્ ઉપરનો અર્થ આમવાત પુગામમાં રહેવું, ગામમાં
રહેનાર ગામડીયે. રામવારિન ત્રિગામમાં રહેનાર, ગામડી. ગ્રામરિક પુત્ર સંગીતને લગતા અમુક સ્વર. પ્રમાણ ૧૦ સે ગામ.
મારા પુત્ર સે ગામને માલીક. કામv g૦ નપુંસક. પ્રમથઇ જ ન૦ નપુંસકપણું ગ્રામપંચાર નાની પાણીની નહેર,
ગામડાની નહેર Brમથ ગામમાં રહેનાર, ગામડીયું. પ્રમાણ ૬૦ બહેનનો પતિ, બનેવી. prમાધાન ૧૦ મૃગયા, શિકાર. rrrrfધકૃત પુ. ગામને મુખી, ગામને.
For Private and Personal Use Only
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ग्रामाधिपति
પટેલ, ગામને અધિકારી. પ્રામાધિપતિ ૬૦ ઉપરના અ. પ્રમાધ્યક્ષ પુ॰ કામાવૃિત જીએ. પ્રામાન્ત ૬૦ ગામની સમીપ, ગામની પાસે. પ્રમાન્તીય ત્રિ. ગામની સમીપ હેાનાર
થનાર.
પ્રામિષ્ઠ પુ॰ ગ્રામાધ્યક્ષ, ગામના મુખી, ગામ-પટેલ.
પ્રમિય 7૦ ગામપણું, પ્રામિન ત્રિ॰ ગામનેા માલીક, ગામમાં ર હેનાર, ગ્રામ્યધર્મ -મૈથુનવાળું .
થ્રામની સ્ત્રી. ગળીનું ઝાડ. પ્રામીણ પુ॰ કુતરા, કાગડા, ગામમાં રહેતું ભુંડ.
પ્રામીણ ત્રિ॰ ગામમાં ઉત્પન્ન થનાર. ગ્રામીળા શ્રી ગળીના છેડ, એક શાક. પ્રમેય ત્રિ॰ ગામમાં હેાનાર થનાર. પ્રામૈયા ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. ગ્રામૈયા સ્ત્રી વસ્યા.
५४३
પ્રમેયાત્ત ૩૦ ગામમાં રહેવું, ગામડામાં રહેવું, ગામમાં રહેનાર.
મામૈયાલિન ત્રિ॰ ગામમાં રહેનાર, ગામ
ડામાં રહેનાર.
પ્રામેરા પુ॰ ગામધણી.
પ્રામેશ્વર પુ॰ ગામને! ધણી, ગ્રામ્ય ત્રિ॰ ગામમાં હેાનાર-થનાર, ગામડીયું, પ્રાકૃત, મૂઢ, મૂર્ખ, અજ્ઞાની. ગ્રામ્ય પુ॰ તે નામે કાવ્યના એક દેષ, એક જાતનું પશુ, મેષ અને વૃષભ રાશિ, રાત્રિ, સ્વીકાર.
ગ્રામ્ય નં૦ મૈથુન, તે નામે એક રતબંધ, હલકું વાકય, અશ્લીલ ભાષા. પ્રાવજન્તુ પુ॰ એક જાતનું કંદમૂળ. ગ્રામ્યજેટી સ્રી કાહળુ . પ્રામ્યજર્મન ૪૦ મૈથુન. ગ્રામ્યનુંકુમ ન૦કસુખે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રાથ
પ્રામ્યધર્મ પુ॰ મૈથુન. પ્રાયમિન ત્રિ॰ મૈથુનમાં આસક્ત. પ્રામ્યપણુ પુદ્ર ગામમાં રહેનાર પશુ. પ્રામ્યમટૂથુરિા સ્ત્રી એક જાતનું માછલું. ગ્રામ્યમૂળ પુ॰ કુતરા, પ્રામ્યમૂળી સ્ત્રી કુતરી. પ્રામ્યરશિપુ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ મિથુન વગેરે રાશિ.
પ્રામ્યવસ્તુમા સ્રી વૈશ્યા. પ્રામ્યવહિન ત્રિ॰ ગ્રામ્ય શબ્દ ખેલનારખેડુત વગેરે, હલકી ભાષા મેલનાર. પ્રખ્યાર પુ૦ ગામડામાં રહેતુ ભુંડ, માયાવતી સ્ત્રી ગામમાં રહેતી ભુંડણી, પ્રામ્યા શ્રી તુલસી, ગળીને છેડ. પ્રાસ્યાયનિ પુ॰ ગામડીયે, નહિ કુળવાયલાના છેકરે.
પ્રયાળિ સ્ત્રી॰ ગામડીય, નહિ કુળ
વાયલાની કરી.
પ્રાસ્યાયની સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પ્રામ્યાત્ર પુ॰ ગધેડા, પ્રામ્યાવાશ્રી. ગધેડી.
પ્રાવકામ પુ॰ એક જાતના યાજ્ઞિક ઋત્વિજ. પ્રાવનું પુ॰ પત્થર, પર્વત, મેધ. પ્રાયન ત્રિ॰ ૮, મજબૂત. પ્રાવો જ વુ॰ આસ ધ વનસ્પતિનું ઝાડ, પ્રાવસ્તુત પુ॰ પ્રાવકામ જુએ. માવદસ્ત પુ॰ ઉપર પ્રમાણે. પ્રાવાયળ પુ॰ તે નામે એક પ્રવર. પ્રાસ પુ॰ અનાજ વગેરેના કાળીયા, ગ્રહણ
કરવું, ઢાંકવા યોગ્ય અને ઢાંકનારના સ્પ. પ્રાણરાજ્ય ન॰ કાળીયામાં રહેલા માછલાં વગેરેને કાંટા.
For Private and Personal Use Only
પ્રાપ્તાøાન ૬૦ અનાજ અને વસ્ત્ર. પ્રાદ પુ॰ ઝૂંડ નામે જલચર પ્રાણી, મગર, જ્ઞાન, આગ્રહ, હર્ડ, ગ્રહણ કરવું, લેવું, સ્વીકાર, કબૂલ કરવું.
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ग्राह
ग्लह
-
-
gig ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, સ્વીકારનાર, લે. પ્રમgs ત્રી. ગ્રીષ્મ ઋતુમાં જેને ફૂલ નાર, કબૂલ કરનાર,
- આવે છે તે એક ફૂલઝાડ. આહિર ઉ૦ બાઝ પક્ષી, સાપ પકડનારો શકમર ત્રિગ્રીષ્મ ઋતુમાં થનાર. વાદી, સિતાર શાક.
રમમવા સ્ત્રી બટ મોગરે. ગ્રાહક ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, સ્વીકારનાર, મયુર પુત્ર એક જાતનું શાક. લેનાર.
શીદનાર ૧૦ ગ્રીષ્મ ઋતુમાં થનારો એક શrgવન્દ્ર ત્રિવે મૂકવાળું, મગરવાળું.
જાતનો કપાસ. જદિન ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, લેનાર, સ્વી- ઘst સ્ત્રી બટ મોગરે.
કારનાર, પેટના મળનું બંધન કરનાર. મોર ત્રિ. ગ્રીષ્મ ઋતુમાં ઉત્પન્ન or g૦ કોઠનું ઝાડ.
થનાર. પfો ત્રીધમાસો નામે વનસ્પતિ, એક રમવા શ્રી. બટ મગરે. જાતને જવાસે, ગ્રહણ કરનારી-લેનારી શુ વા૦ ૫૦ ૩૦ સે ચોરી કરવી, ગમન સ્ત્રી, રીસામણી વનસ્પતિ.
કરવું, જવું. ધિર પુછે કેકનું ઝાડ.
જવ ત્રિ. ડોકમાં હેનાર-થનાર. પ્રાદુકા ત્રિ ગ્રહણ કરવાના સ્વભાવવાળું, ત્રિઉપરને અર્થ. લેનાર, લેવાવાળું.
ઘર 7૦ ડોકમાં પહેરવાના દાગીને, સાંઝાદ ત્રિ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, લેવાયોગ્ય,
કળી વગેરે. સ્વીકારવા યોગ્ય, જાણવા યોગ્ય, માનવા
જવેલા ઉપર અર્થ લાયક, કબૂલ કરવા લાયક.
ઐશ્વ ત્રિ. ડોકમાં હેનાર-થનાર. પીવા સ્ત્રીડાક.
શિષ્ણ ત્રિગ્રીષ્મ સંબંધી, ગરમી સંબંધી. બીજા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
દમ ત્રિ. ગ્રીષ્મ ઋતુમાં હોનાર-થનાર. કાયદા સ્ત્રી કે બાંધેલી ઘંટડી. શિમિ ત્રિ. ગ્રીષ્મ ઋતુના ધર્મને જાજીવવિ ૧૦ ડોકમાં રહેલો એક જાતનો ણનાર, ગ્રીષ્મ ઋતુના ધર્મને જણાવનાર ખાડે.
ગ્રંથનું અધ્યયન કરનાર. રવિન ૫૦ ઉંટ.
sો સ્ત્રી બટ મેગરે. રવિન ત્રિ. લાંબી ડોકવાળું. રજન ન થાકવું, થાક, પરિશ્રમ થવો. પ્રવિણ સ્ત્રીઉંટડી.
પર ત્રિપરિશ્રમકારક, ગ્લાનિકારક, થપs જેઠ અને આષાઢ-એ બે મહિને
કાવનાર. નાની એક ઋતુ, તાપ, ગરમી, ગ્રીમ- પિત ત્રિપરિશ્રમ પામેલ થાકેલ, ગ્લાનિ ઋતુની ગરમી.
પામેલ. પણ ત્રિ ગરમીવાળું, ગરમ, ગ્રીષ્મ ઋતુ
હુ સ્વામાત્ર સે ભક્ષણ કરવું, વાળું,ઉનું.
ખાવું. પ્રીમ ત્રિ. ગરમીમાં ઉત્પન્ન થનાર,ગ્રીષ્મ કત ત્રિવ ભક્ષણ કરેલ, ખાધેલ. ઋતુમાં થનાર.
૬ ૩૦ મ. સ. સેટ જુગટુ રમવા Hકા સ્ત્રીસીતાફળી, નવમલી વનસ્પતિ. માટે પણ લે, હોડ બકવી. • sધાન્ય ૧૦ ગ્રીષ્મ ઋતુમાં થતું ધાન્ય. | ટૂ ૫૦ લેટ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
लह
www.kobatirth.org
૩૦૪ પુ॰ જુગારમાં પણ રૂપ ગ્રાહ્ય વસ્તુ, હાડ, પાસા ખેલવા, જુગાર.
જહાન ત્રિ॰ રોગ વગેરેથી ક્ષીણ થયેલ, ગ્લાનિ પામેલ, દીન થયેલ, થાકેલ. જાન ૧૦ દીનતા, થાક, પરિશ્રમ. હાનિ હ્રૌ॰ દુબળતા, સાહિત્યપ્રસિદ્ એક વ્યભિચારી ગુણ.
હાય પુ॰ તે નામે એક ઋષિ.
જાવિન ત્રિ- હર્ષ નહિ પામેલ. જાનુ ત્રિ॰ ગ્લાનિવાળું રજીસ્ ॰ ૫૦ સ॰ સે ચોરી કરવી, ગમત કરવું, જવું.
જુનુજ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. જુનર્વા॰૧૦ સ૦ સર્ ચારી કરવી,જવું. હેપ્મ્યા॰ ભા॰ સેદ્દીન થવું અચાલવું સ॰ જૈવ સ્વા॰ આ ૧૦ સેટ્ સેવા કરવી. હેલ્ સ્વા॰ આ સ૦ સેટ્ શોધવું. નું સ્વા॰૧૦૦ નિર્ કરમાવું, થાકી જવું, ક્ષીણ થવું.
ëૌ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
૬.
ધ ચેાથે! વ્યંજન, વ પુ॰ ઘંટ, ઘંટને શબ્દ વાર પુ૦ ચોથા દ્વ્યંજન.
દ્ સ્વા૦-૫૦ ૪૦ સર્ હસવું. તંત્ જુ રમ૦ ૧૦ સર્ શબ્દ કરવા. ઘટ વા૦ ૦૬૦ સેટ્ ચેષ્ટા કરવી, જૂ+ ઉઘાડવું, x + પ્રારંભ કરવા, વિ + વિચેગ પામવેા, છૂટા પડવું, સમ્ + એકઠા મળવું, સંયુક્ત થવું, જોડાવું. થર્ ૩૦૩મ॰સે હિંસા કરવી સ॰ એકત્ર કરવું રજૂ + ઉઘાડવું.
૬૯
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घटस्थापन
ધ ૬૦ મ॰ ૧૦ સર્ પ્રકાશવું. ઘટ્ સ્વા॰ ૫૦ ૩૦ સેર્ પ્રકાશવું. ઘટ પુ॰ ધડા, પ્રાણાયામને કુંભકપ્રકાર, હાથીનું ગંડસ્થળ,કુંભરાશિ,યેાજવું,જોડવું. ઘટજ ત્રિ॰ ચેાજના કરી આપનાર, જોડી દેનાર.
ઘટપર પુ॰ તે નામે એક કવિ–જે વિક્રમાદિત્ય રાજાની સભામાં એક રત્ન ગણાતા.
ઘટત્તૂર પુ॰ ભાંગેલા ધડાનું ઠીકરું.
વાર પુ॰ કુંભાર.
ઘટા પુ॰ કુંભાર.
ઘટ‰ત્ પુ॰ કુંભાર. ઘટપ્રદ ત્રિ॰ ડે! લેનાર. પદ્મારૢ ત્રિ॰ ધડા લેનાર ઘટન પુ૦ અગસ્ત્ય મુનિ. ઘટનાત પુ॰ અગસ્ત્ય મુનિ. ઘટફાલી સ્ત્રી. કંટણી સ્ત્રી. ઘટન ન॰ ઘટવું, યેાજવું, જોડવું, મેળવવુ,
અનાવ.
For Private and Personal Use Only
ઘટના સ્રી. ઉપરના અ, હાથીઓને સમૂહ, અનાવ
ઘટૌનિ પુ॰ અગસ્ત્ય ઋષિ. ઘટરાન પુ॰ ધડે. ઘટપર્ધ્વસન ન॰ પ્રાયશ્ચિત્ત નહિ કરનાર કાઇ પ્રતિતને! ત્યાગ કરવા માટે તેના જીવતાંજ તેનું પ્રેત કાય કરવા માટે નાતિએએ કરવામાં આવતું પાણીથી ભ રેલા ધડાનું કાઇ દાસીના પગારા ખાલી કરવું.
ઘટક્ષેપ ૬૦ પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યાં પછી પ્રાયશ્રિત્ત કરનારાએ કરવાના એક વિધિ. ઘટસમય પુ॰ અગસ્ત્ય મુનિ. ઘટસર પુ॰ = દક્ષિણમાં આવેલા દેશ. ઘટસ્થાપન ૬ નવરાત્રમાં દેવીપ્રીત્યક્ષે કળશ સ્થાપવામાં આવે છે તે.
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घंटस्थापना
ઘટસ્થાપના સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
કાઢવાનું યંત્ર. ઘટા સ્ત્રી ઘટના જુઓ, સંઘાત, સમૂહ, ઘરવ ભીમસેનથી હિડિંબામાં
ગોછી-વાતચીત, મેઘને આડંબર, સભા, ઉત્પન્ન થયેલો એક રાક્ષસ. હાથણી.
ઘટવાતા પુત્ર કર્ણ. ઘટદv go આડંબર.
ઘરવારિ પુત્ર કર્ણ. ઇરામ go હિરણ કશિપુ દૈત્યને સેનાપતિ ઘરોવર પુતે નામે એક અસુર. એક અસુર.
વડોદ્રવ ૫૦ અગત્ય મુનિ. થરાઇ ત્રિ નિંદિત ઘટનાવાળું. ઘટ્ટ ખ્યા સાવ ૪૦ સેટ ચાલવું, ઘડવું, ઘટાઢવૂ સ્ત્રી. ઘડા જેવડું તુંબડું.
બનાવવું. fટ નવે નિતંબ, કુલે.
૧૬ ૬૦ મ૦ નં૦ સેદ્ ચાલવું, ઘડવું, ઘટિત ત્રિઘડાવડે તરનાર.
બનાવવું. ઘર સ્ત્રી ઘડીઆળ, ઘડી, સાઠ પળરૂપ ઘટ્ટ પુત્ર નદી વગેરેનો ઘાટ, દાણ લેવાનું સભ્ય, એક મુહૂર્ત, નાને ઘડે.
સ્થળ, ચાલવું. ઘઉદાર્થ પુઘડીઆળ વગાડનાર, ઘ- | ઘટીમત દાણ આપવાના ભયથી ડીઆળચી,
રાત્રે જે રસ્તો હાથ લાગે તે રીતે ઘટિ૦િ ૧૦ સંચળ.
નાસી જનારે કઈ વાણીઓ સવારે જ્યાં ઘટિયર પુત્ર મહાદેવ, શંકર.
દાણ લેવાનું હતું તેજ સ્થળે આવવાથી ઘટિત ત્રિઘડેલ, જેલ, જોડેલ, રચેલ, દાણચોરી કરી શક્યો નહિ તેમ ઉન્માર્ગે કરેલ, યુક્ત.
દેડતો કે મનુષ્ય પિતાની ધારણા પાર ઘટિત ન ઘડવું, જવું, રચવું, કરવું. પાડી શકે નહિ તે રૂ૫ એક ન્યાય. ઘટિતત્વ ૧૦ જેલપણું, યુક્તપણું, ઘા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. રચેલપણું.
ઘણીવન પુત્ર નદી વગેરે ઉતરવાને સ્થળે ઘટિન પુત્ર કુંભાર, કુંભરાશિ.
આવતી દાણની આવકથી આજીવીકા ઘટન્ ત્રિ. ઘડાવાળું.
ચલાવનારો ખલાસ વગેરે. ઘટિમ ત્રિઘડામાં મોઢાને પવનભરી
ઘર ન જવું, લાવવું, ચલાવવું, ઘસવું, તેને વગાડનાર.
મસળવું, આજીવિકા. ઘરિધર ત્રિવ ઘડાવડે પીનાર, ઘડે મોઢે
ઘટ્ટના શ્રી ચલાવવું, આજીવિકા. માંડનાર.
ઘતિ ત્રિ. બનાવેલ, કરેલ, ચલાવેલ. ઘટિર ત્રિઘડાવાળું.
ઘળું તનાવ મ૦ ૫૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. ઘટી શ્રી. એક ઘડીનો સમય, દંડાત્મક
ઘve ત્રિ દીપેલ, પ્રકાશે. કાળ, ઘડીઆળ, નાનો ઘડે.
ઘget go એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. ઘટવાર કુંભાર, ઘડીઆળી.
ઘટવા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ઘટીપ્રદ ત્રિ, નાને ઘડો લેનાર, ઘડી- ઘUટા સ્ત્રી ઘંટડી, ઝાલર, અતિબલા, આળ લેનાર.
નાગબલા વનસ્પતિ. ઘણા ત્રિઉપરના અર્થ
ઘટા પુત્ર ઘEાપઢિ વૃક્ષ. ઘરચત્ર નવ ઘડીયાળ, કુવામાંથી પાણી
તે નામે શિવનો એક અ
For Private and Personal Use Only
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
घण्टाताड
www.kobatirth.org
નુચર, કાશીમાં આવેલા તે નામે ધરે. ઇટાતાર પુ॰ અમુક સમયને જણાવવા માટે ઝાલર વગાડનાર, ધડીચાલચી. ઘટાતાઉન ૧૦ ધંટડી વગાડવી. ઘટનાર ૩૦ ધંટડીના શબ્દ, તે નામે કુબેરને એક મંત્રી. ઘટપથ પુ॰ માટે રાજમા, ઇટાપાટહિપુ॰ એક જાતનું ઝાડ. ઘટાવીજ્ઞ પુ॰ નેપાળેા. વાવ પુ॰ ધંટડીનેા શબ્દ
પટાવવા શ્રી. એક જાતના શણનું ઝાડ. વાાિ શ્રી. મેાટા લીંબુનું ઝાડ. ઘટાનો સ્ત્રી ઉપરના અશ્રુ, બટડીઓની પંક્તિ.
થાવત્ ત્રિ ધંટડીઓવાળુ. થરાગટ્ પુ૰ધંટડીને અવાજ. ટિન્હા સ્ત્રી નાની ધંટડી, ધુધરી, પડછન. ટિનીની= ૬૦ તેપાળા.
વજુ પુ॰ હાથીને ગળે ખાંધેલે! ઈંટ, પ્રતાપ. વટેમ્બર પુ॰ મંગળને પુત્ર એક દેવ
ત્રણદાતા.
યહુ પુ॰ ભ્રમર.
વસન ત્રિ॰ મારનાર.
યજ્ઞ પુ॰ મેઘ, મેથ, સમૂહ, મજબૂતાઈ, વિસ્તાર, લેાખંડી મુદ્ગર, શરીર, ક, અભ્રક, ગતિપ્રસિદ્ધ ધનવ, તે નામે એક વેદપાઠ.
વન ન॰લાદું, ચામડુ, મધ્યમ નૃત્ય વન ત્રિ॰ ગાઢ, ઘટ્ટ, દૃઢ, મજબૂત, પૂર્ણ, સંપુટ, ગીચ ઝાડીવાળુ, ઘણું, પુષ્કળ. ધનપુ॰ વરસાદને કરા. વનારુ પુ॰ વર્ષા ઋતુ.
વનોજ્જ પુ॰ એકઠું મળેલ સોનું તથા રૂપુ. વનવનૌષ પુ॰ જળ ભરેલા મેઘના સમૂહ વનચ પુ॰ મેઘને સમૃદ્ધ
५४७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘનજીત પુ॰ સરગવાનું ઝાડ. વનનમ્નાજીપુ॰ ગાઢ કીચડ. ઘનખ્વાહા સ્રો. વજ્રની કાંતિ, મેધની દીપ્તિ–વીજñ.
ઘનતા શ્રી ધનવ જુએ.
ઘનતાજી પુ॰ ચાતક પક્ષી, વાદ્ય વગેરેને
અમુક તાલુ.
घनवात
ઘતિમિરન॰ ગાઢ અંધારૂં, મેથી થયેલું
અંધારૂં.
ઘનતોહ પુ॰ ચાતક પક્ષી. ઘનતોહી સ્રો॰ ચાતક પક્ષિણી,
ઘનત્વ ન૦ ગાઢપણું, મજબુતાઇ, સ્થૂલપણું”. ધનવર્૩૦ સરગવાનું ઝાડ, ધનકુમ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ, વિજ્જતવૃક્ષ. વનનિ પુ॰ એને શબ્દ. ધનધ્વનિ ત્રિ॰ મેધના જેવા શબ્દવાળું. વનનામિ દુ॰ ધુમાડા,
ધનનીહાર પુ૰પુષ્કળ ખર, ઘણુંજ હીમ. ધનપત્ર પુ॰ સાટેાડી, સરગવેા. વનપવી શ્રી. આકાશ.
ધનપજીવ પુ॰ સરગવા. ધનપાન્ડ પુ॰ મેર પક્ષી. ધનપાલ્ટી શ્રી મયૂરી.
ધનજી પુ॰ એક જાતનું ઝાડ, વિજ્જત વૃક્ષ. ધનના સ્ત્રી કારેલીને વેલે. ઘનમૂહ ૧૦ ગણિતપ્રસિદ્ધ ઘનમૂળ ધનરવ પુ॰ મેર પક્ષી. વનવી સ્રી મયૂરી.
વનરસ પુ॰ પાણી, કપૂર, ગાઢ રસ, ઘનરમ ૧૦ પાણી. ઇનવર્લ્ડન ૐ આકાશ.
વનર્વાહા સ્રો. અમૃતસવા નામે વેલ, વીજળી.
For Private and Personal Use Only
ઘનવટી સ્ત્રી ઉપરના અ ધનવાત પુ॰ તે નામે એક . નક, મેધ વાયુ..
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
घनवास
www.kobatirth.org
ધનવાન પુ॰ કાહળુ . ધનવાન પુ॰ શિવ, ઇન્દ્ર વનીથિ શ્રી આકાશ. ઘનશ્યામ પુ॰ અત્યંત કાળા રંગ, વિષ્ણુ, વનરામ ત્રિ॰ મેધ જેવું કાળું. ધનસમય પુ॰ મેધને સમય.
વનસાર પુ॰ કપુર, પારા, પાણી, ચંદન, શ્રેષ્ઠ મેઘ.
વનન્ય પુ॰ આંબલીનું ઝાડ. ધનવન પુ૰ મેધના શબ્દ, તાંદળજાનું શાક. ધનવન ત્રિ॰ મેધના જેવા શબ્દવાળું, વનરૢસ્ત પુ॰ અમુક એક જાતનું હસ્તમાન. ઘના શ્રી માવળાં વનસ્પતિ, સ્થૂલ સ્ત્રી. થનાર દુ૦ વર્ષો કાળ. ઘનાનમ પુ૦ વર્ષો કાળ, મેઘનું આવવું. ધનાષન ૩૦ ઈન્દ્ર, વતા મેઘ, મવાળે
હાથી, પરસ્પર અથડાવું. વનાથન ત્રિ॰ નિર ંતર ધાત કરનાર. વનાથના સ્રી૰ામાની વનસ્પતિ. ધનાત્યય પુ॰ શરદ ઋતુ, મેધનું દૂર થવું. નામય પુ॰ ખજૂ રનું ઝાડ. નામહ પુ॰ એક પ્રકારનું શાક.
યનામ્બુ ૬૦ વરસાદનું પાણી. ધનારાય પુ॰ મેધને શબ્દ.
ધનરાય ત્રિ॰ મેધના જેવા શબ્દવાળું. ધનાહળ ત્રિ॰ અતિશય લાલ. ધનાવસ્તુ ત્રિ॰ મેધ વડે ઘેરાયેલ.
ધનાશ્રય પુ॰ આકાશ.
ઘનીવૃત ત્રિઘટ્ટ કરેલ, મજબૂત કરેલ, દૃઢ કરેલ, નક્કી કરેલ.
ઘોષ પુ॰ તે નામે એક નરક. દોપહવુ॰ વરસાદને કરે.. વનૌષ પુ॰ મેધને સમૂહ,
ઇન્દ્ર ખ્વા૦ ૧૦ ૧૦ સર્ ગમન કરવું, જવું, ઘર પુ॰ ઘર.
ઘટ્ટ પુરુ ઘટી, દળવાની ચક્કી.
૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धर्मान्तकामुकी
પથ્થર પુ॰ એક જાતનું માછલું. પથ્થર પુ॰ ધટી વગેરેના શબ્દ, પર્વતદ્વાર, પહાડી રસ્તા, બારણું, ઘુવડ, તે નામે એક નદ, હકાઇ અવાજ, હાસ્ય. વઘર ત્રિધર શબ્દવાળું. વઈરા શ્રી. વીણા, ગાઁગા નદી, ધુધરી. વઘેરારવ ૦ ધર શબ્દ-ધંટીનો શબ્દ. ધર્માિ સ્ત્રી નાની ઘંટી, તે નામે એક
નદી, એક જાતનું વાદિત્ર, શેકેલું અનાજ. પતિ ૧૦ ભુંડતા શબ્દ ઘેરી સ્રી ગંગા નદી, ધંટડી, ધુધરી, બુધરીએવાળા કંદરા, વડી. પર્યુાં સ્ત્રી એક જાતના કોડે. ધ મ્યા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. ધર્મ પુ॰ ધામ, ગરમી, પરસેવા, તાપ, તાપવાળા દિવસ, ઉનાળાને સમય, યજ્ઞ, રસ, ગાય વગેરેનું દૂધ.
ધર્મ ત્રિદીપ્ત, પ્રદીપ્ત, તાપવાળું, ગરમ. ધર્મનિા સ્રો૦ ગરમીમાં શરીરે નીકળતી અળાઇએ.
ધર્મવોધિત્તિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ધર્મવુણ્ સ્ત્રી જેનું દૂધ દોહી લીધું હૈય
તેવી ગાય.
ધર્મવ્રુધા સ્ત્રી ઉપરને અ ધર્મવ્રુતિ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ધર્મવસ્ ૬૦ પરસેવા.
ધર્મપાવન પુ૦ ૬૦ તે નામે પિતૃગણ, ધર્મમિ ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ધર્મવિવિા સ્ત્રી ધર્મનિા જુએ. ધર્મસ્યૂ પુ૦ ૬૦ તે નામે પિતૃ, ધર્મસ્તુમ પુ॰ વાયુ, ધર્મવલ્ પુ॰ પ્રદીપ્ત શબ્દ
ધર્મસ્વત્વ પુ॰ દીમ ગમન, પરસેવેા, યજ્ઞમાં
જનાર.
ધર્માન્ત પુ॰ વર્ષા કાળ. ધર્માન્તામુજી શ્રી ગલી પક્ષિણી
For Private and Personal Use Only
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
धर्माम्बु
ધર્માન્તુ ન॰ પરસેવેા. ધર્માંજ ૧૦ પરસેવે. વર્ષ જુ॰ ઘસારા, ધસવું.
www.kobatirth.org
વર્તન ન॰ ધસવું, દળવું, પીસવું, ઘસારે. વર્તળાજ પુ॰ મુસળી, સાંબેલું. દર્શની સ્ત્રી હળદર.
પિત ત્રિ॰ ધસેલ, પીસેલ, દળેલ.
યહ ૧૦ છસ.
ચંદ્ સ્વા૦ ૦ ૩૦ સેટ્ ઝરવું,ખરવું, ટપકવું. થર્ સ્વા૰૧૦ સ૦ સેદ્ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. વૃત્ત પુ॰ તે નામે એક રાક્ષસ. વૃત્તિ પુ॰ ભક્ષણ કરવું, ખાવું.
થમાર ત્રિ॰ ખાવાના સ્વભાવવાળુ, ખાઉધરૂં. યંત્ર પુ॰ દિવસ.
પત્ર ૧૦ કેસર. યન્ન ત્રિ હિંસક,
ઘા સ્ત્રી॰ કટિમેખલા,ક દેરા,ધા કરવા, મારવું. ઘર પુ॰ ડાકની પાછળના ભાગ, નદી
વગેરેના ધારૃ, ગાયા વગેરેને ચરવાનું સ્થળ. ઘાટ ત્રિ॰ ડાકની પાછળના ભાગવાળું. મારા શ્રી ડેાકની પાછળના ભાગ. યારાજ પુ॰ સાન્નિપાતિક વિદ્રધિરોગનું એક લક્ષણુ.
યાટિહાસ્ત્રી થાટા જુએ. યાદિ પુ॰ ધતુરા, વ્યવહારી, રાજાઓને જગાડતી વેળા ઘંટ વગાડી સ્તુતિપાઠ
કરનાર.
યાન્તિ ત્રિઘંટ વગાડનાર. વાત પુ॰ ધા કરવે, મારવું, પૂરવું, ગુણવું,
ખાણું.
માતા ત્રિ॰ ધા કરનાર, મારનાર, હણનાર. વાતન ૬૦ હતું, મારવું.
યાતન ત્રિ॰ હણનાર, મારનાર, ધાત કરનાર. વાતની શ્રી ગદા નામનું હથિઆર. ધાચત્ ત્રિ॰ ધાત કરવું, હણતું, મારતું. યાતવાર પુ॰ અમુક રાશિમાં જન્મેલાને
५४९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घुड्
અનિષ્ટસૂચક અમુક વાર. વાતવ્ય ત્રિ ઘાત કરવા ચેાગ્ય, દવા ચેાગ્ય. પાતસ્થાન ૬૦ સ્મશાન, મારવાનું સ્થળ ફ્રાંસી વગેરે.
યાતિ પુ॰ પક્ષીબંધન, માર, પ્રહાર, થતિનૢ ત્રિ॰ મારનાર, હણનાર, ધાત કરનાર. વાતિપક્ષન પુ॰ બાઝ પક્ષી. ધાતિક્ષિની સ્ત્રી બાઝ પક્ષિણી. ધાતુ ત્રિ॰હિંસક, ક્રૂર, ઘાતકી. હાસ્ય ત્રિ॰ ધાત કરવા યેાગ્ય, હણવા ચેાગ્ય, ગુણુવા યેાગ્ય.
ધાર પુ॰ સીંચવું, છાંટવું.
વાર ન॰ તે નામે એક છંદ, વાતન્ત ત્રિપુષ્કળ ઘીવાળુ એક પકવાન્ન વેબર.
પાપ પુ॰ કાઇ દીસ સ્ત્રીને પુત્ર. યાત પુ॰ ધાસ, તૃણ, હરકાઈ ભક્ષ્ય વ્ય. વાતન્ત્પુ॰ એક જાતના માગરો, થાનઽન્દ્રિત્ત ત્રિ॰ ધાસકુંદ જેની સમીપ હાય તેવા પ્રદેશ વગેરે.
ઘર્ત્તત્ત ત્રિ॰ હરકાઈ ભક્ષ્ય દ્રવ્ય, ધાસ. વિશ્વા॰ આ સ॰ સેન્ ગ્રહણ કરવું. છુ સ્વા॰ આ॰ અ॰ સર્ શબ્દ કરવા, અવાજ કરવેશ.
યુ પુ॰ શબ્દ, અવાજ, કથ્યુતર, લધુ અક્ષર, ‘’ અને ‘ધા’ એવા રૂપવાળા ધાતુઓની પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક સ’જ્ઞા. घुट् भ्वा० આ સ॰ સેટ્ પાછા ફરવું, અદલબદલ કરવું.
પુર્ તુરા॰ ૧૦ ૩૦ સર્ પ્રતિઘાત કરવા, સામે મારવું, અથડાવું.
For Private and Personal Use Only
સુર પુ॰ પગની ધુંટી, ઘુટિન્ન પુ॰ પગની ઘુંટી. ડ્યુટી હ્રીઁ. ઉપરના અ. ઘુત્તુ તુઃ ૧૦ સ॰ સેટ્ વિશેષે કરી આઘાત કરવા, અથડાવું, અટકવું.
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બુંનું સ્વા. માત્ર ૬ સે ગ્રહણ કરવું, લેવું. | શુક્ર ૧૦ ઉચ્ચ શબ્દથી પ્રકટ કરેલા અને gણ સ્વા. માત્ર 40 સેદ્ ભમવું, ગોળ ભિપ્રાયવાળું વાક્ય વગેરે. ચક્કર ફરવું.
જુદા ૧૦ કેણુ ખાનાર છે એમ ઉંચેથી g૦ એક જાતનો લાકડાંને કીડે-જે અવાજ કરી આપવાનું અન્ન. લાકડામાં અક્ષર જેવી આકૃતિ કોતરે છે.
ઘુ ને ગાડું, ગાડી. grfકા સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ.
ggs કેસર. gવમાં સ્ત્રી અતિવિખની કળી.
પુનાસિરતનું સ્ત્રી ગંગા નદી. શુળાક્ષર ૧૦ ઘુણ કીડાએ સ્વાભાવિક
દૃા ૫૦ ઘુવડ. રીતે કરેલી અક્ષરના જેવી આકૃતિ. પૂનવિની સ્ત્રીગંગા નદી. gfજ ત્રિભમેલ, ફરેલ.
પૂર પુત્ર કાગડે. શુve g૦ પગની ઘુંટી.
પૂજા સ્ત્રી કાગડી. પુve g૦ પગની ઘુંટી.
દૂવાર શાખોટ વૃક્ષ. ટિયા = અડાયું છાણું.
પૂર સ્ત્રી ઘુવડ માદા. gos g૦ ભમરે.
દૂ ફિવા. માત્ર હિંસા કરવી સજીર્ણ ગુમ વ્ય૦ અમુક પ્રકારનો અસ્પષ્ટ શબ્દ. થવું, ઘરડા થવું, શબ્દ કરે છે gતુરા૦ ૧૦ ૩૦ સેટ ઘોરવું, અતિ- ઘળું તારૂમ . સદ્ ભમવું, ડાલાં ભયંકર શબ્દ કરે, ભયંકર થવું.
ખાવાં. પુર ત્રિ. અમુક પ્રકારને શબ્દ કરનાર,
પૂર્ણ પુ. એક જાતનું શાક, એક જાતને પુરિ સ્ત્રી ભુંડનું મુખ.
રોગ-જેમાં ચકર આવે છે તે. સ્ત્રી ભુંડનું મુખ.
દૂ ૧૦ ભમવું, ડોલાં ખાવાં. ઘર્ષર પુરુ એક જાતને કીડે, ભુંડનો શબ્દ. ઝિ૦ ભમેલ, ફરેલ, ડેલાં ખાધેલ. ઇર્ષા પુત્ર સપના ઝેરથી થતે ઉપદ્રવ. પૂન ૧૦ ભમવું, ગોળ ચકર ફરવું, ડોલાં પુર્ષા સ્ત્રી ઘુર ઘેર શબ્દ કરે.
ખાવાં. પુરિ સ્ત્રી છાતીમાં દુર દુર શબ્દ
પૂના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. - કરાવતી એક ઉધરસ.
પૂર્ણમા ત્રિ. ભમતું, ફરતું, ડોલાં ખાતું. gી સ્ત્રી, એક જાતનું જલજંતુ, ભમરી. ધૂળમાન ત્રિભમાવાતું, ચકર ફેરવાતું. પુચ પુત્ર અવૈધુ જુએ.
gfg S૦ ભમવું, ચકર ફરવું, ડેલાં ખાવાં. પુથુરારા પુત્ર કબૂતર.
પૂવિ સ્ત્રી શુક્રાચાર્યની કન્યા દેવયાની. છુંs સ્વમા સત્ દીપવું. પ્રકાશવું ૨૦ ની તે નામે એક સખી. કરવું
ઘતિ ત્રિઃ ભમેલ, ચકર ફરેલ, ડેલાં ૫૦ ૩૦ સે વધ કરે, મારી ખાધેલ. નાખવું.
ઇ ખ્યા ૫૦ ૫૦ મનિટ સચવું, છાંટવું.. ઇન્ ૭૦ મ મ સે સ્તુતિ કરવી, પ્ર | g ૨૦ મે સ હૈ, સીંચવું, છાંટવું,
કટ કરવું, જાહેર કરવું. gs સ્વા. ૫૦ ૩૦ સદ્ ઉપરના અર્થ. g g૦ ૦ ન સચવું, છાંટવું, ૪૦ દુષિત ત્રિ. શબ્દ કરેલ.
દીપવું, પ્રકાશવું. બ૦
For Private and Personal Use Only
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घु
घृताची
અવ્ય અસ્પષ્ટ શબ્દ. છુ તના૦ મા સ દીપવું, પ્રકાશવું. પૂણ્ ૦ ૦ ૦ ૬ ગ્રહણ કરવું, લેવું. gT T૦ દિવસ. ઘણા ત્રિપ્રદીપ્ત, ગરમ. gir સ્ત્રી. દયા, નિદા. પુ િત્રિ- દયાળુ. gવત્ ત્રિદયાવાળું. પૂનાવતી સ્ત્રીગંગા નદી. યુવાન પુત્ર કહળું. gષાવિતિ ત્રિ. દયાવાળું gfજ પુત્ર કિરણ, વાળા, તરંગ, સૂર્ય. gfખ ૧૦ પાણી. ઘfજ ત્રિદીપ્ત, અપ્રિય. ળિત ત્રિ. દયા કરેલ. grળતા સ્ત્રીદયાળુપણું. ખિત ૧૦ દયાળુપણું. જિન ત્રિવ દયાળુ. gfmનિધિ g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. gfmનિધિ સ્ત્રીગંગા નદી. gitવત ત્રિકાંતિવાળુ, દીપ્તિવાળું. ઘર ઉ૦ R૦ વી. પ્રત ૧૦ પાણું. થત ત્રિ. પ્રદીપ્ત, સીંચનાર, છાંટનાર. ઘુતર પુત્ર એક જાતના કરમદાનું ઝાડ,
તકુમારિકા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર. કૃતમારી સ્ત્રી, એક જાતની કુંવાર. પ્રતા સ્ત્રી ઘીની નેક, ઘીને પ્રવાહ. ધૃતરા ૩૦ અગ્નિ. ધૃતરા તે નામે એક ગેત્ર, એ
ગોત્રનું અંતર્ગત એક પ્રવર. ઘુતચુતા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ધૃતપિતિ પુત્ર અગ્નિ. ઘતધારા સ્ત્રી, પશ્ચિમમાં આવેલી તે નામે ?
એક નદી, ઘીની અવિચ્છિન્ન ધારા. પતનિકિ ત્રિ. કાંતિમાન સ્વરૂપવાળું.
ઇનિrળનું પુત્ર અગ્નિ. ધૃતપ પુવ. તે નામે એક પિતૃગણ. ઘતારો સ્ત્રી ઇડા દેવી, સરસ્વતી દેવી. ઘતા પુત્ર એક જાતના કરમદાનું ઝાડ. પૂતાણુ પુત્ર યજ્ઞાદિમાં હોમવા માટે પશુને
બદલે ઘીનું કરેલું પશુ. છૂતપતિ ત્રિ. ઘી જેણે પીધું હોય તે. ઘુતપુર પુત્ર એક પ્રકારનું પકવાન્ન-ઘેબર. દૂતપૂવર પુ. એક જાતના કરમદાનું ઝાડ. પૂતy g૦ તે નામે એક રાજા. કૃતકતીરા ઉ૦ અગ્નિ. ઘુતપ્રથર્ અગ્નિ. પ્રતપ્રસન્ન ઉ૦ અગ્નિ. પ્રતા પુત્ર ઘીનું પ્રાશન કરવું, ઘી ખાવું. કૃતમાન ન૦ ઉપરના અર્થ. કુતસ્કૃત ત્રિઘીમાં ઝબોળેલ, ઘી પડેલ. ઘુતમા ઘીને સાર–ગાળેલા ઘીની
નીચે રહેલ સાર. તમાં સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ. घतमण्डलिका स्त्री० हंसपदी वृक्ष. ઇતની સ્ત્રી અગ્નિમાં ઘી હોમવાની
કડછી. qતત્કત ત્રિઘીમાં તળેલ, ઘીથી
મિશ્ર કરેલ. ઇતવત ત્રિ. ઘીવાળું. ઘતા સ્ત્રી વિ. ઘાવાભૂમિ-પૃથ્વી
અને આકાશ. દૂતવર પુ. એક જાતનું પકવાન્ન-ઘેબર. ઇતથા શ્રી. તે નામે એક અપ્સર, ઇતwા ત્રિ. ઘીને સ્પર્શ કરનાર. પ્રતહેતુ પુત્ર માખણ, દહીં, દૂધ. ઘુતા ત્રિ- ઘીથી ખરડેલ-ચે પડેલ, ઘીમાં
ઝએળેલ, પ્રતા ત્રિ. ઘી પ્રાપ્ત કરનાર, પાણીવાળું,
પ્રદીપ્ત રૂપવાળું. છતા સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા, ત્રિ. .
For Private and Personal Use Only
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
घृताचीगर्भसम्भव
www.kobatirth.org
ધૃતાપી મેસમય પુ॰ ઋતેયુ વગેરે પુવંશી રાજા.
વૃતાથીર્મસમયા સ્ત્રી॰ મેટી એલચી. મ્રુતદ્દે પુ॰ સાન્તનવાચા ના સૂત્રમાં કહેલ એક શદગણું. વૃતાન્ત પુ॰ અસિ.
વૃતાન્ત ૬૦ ઘી મિશ્ર અન્ન.
ઘુતામ્યત્ત ત્રિ ઘી ચેાપડેલ, ઘીથી મિશ્ર. ધ્રુતાષિત્ પુ॰ અગ્નિ. ધ્રુતાનિ સ્ત્રી ચપળ જુએ.
તાવૃધ શ્રી વિવ॰ પૃથ્વી અને આકાશ. ધ્રુતાનુત્તિ ૫૦ મિત્રાવરૂણ દેવ. વૃદ્ઘિન પુ૦ અગ્નિ. છૂતાહુતિ શ્રી ધીવડે આહુતિ.
ધૃતારૂં પુ॰ જેના સત્ત્વમાં ઘી જેવી ગંધ હાય છે તે–સરલ વૃક્ષ.
કૃતિન ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ ધીવાળું, શ્રેષ્ઠ પાણીવાળું ધૃતિની શ્રી ગગા નદી.
નામે એક સમુદ્ર.
æતેવુ પુ॰ પુરૂવંશી રૌદ્રાક્ષ રાજાના પુત્ર. ઇત્તેહી સ્ત્રી એક જાતને! કીડે. घृतोद पु० વૃતીવ્ઝ પુ॰ ઉપરને અ વૃૌનપુ॰ઘી મિશ્ર ભાત. વ્રુત્તમમ્ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. घुष् भ्वा० प० સ્॰ સદ્ ઘસવું, સ્પર્ધા કરવી, પીસવું.
ચપ્ સ્વા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્ હ પામવેા. ધૃષ્ટ ત્રિ॰ ધસેલ, પીસેલ.
ધૃષ્ટ પુ॰ એક પ્રકારનું ચંદન. દૃષ્ટિ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર.
દૃષ્ટિ સ્ત્રી. ભુંડણી, અપરાન્તિતા વનસ્પતિ, ઘસવું, રપર્ધા.
ધ્રુટિજા સ્રો વૃશ્ચિñ નામે વનસ્પતિ. પન્ના અન્યઘસીને, પીસીને. વૃધ્ધિ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર, વૃયિ સ્ત્રી॰ ભુંડણુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घोररासन
વૃવિ નિ॰ ધસનાર. ઘેજા સ્ત્રી.એક જાતનું ક ંદમૂળ, ઘે હિજ્જા સ્રી ક્રૌંચાદન વૃક્ષ. વો પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. પોી સ્ત્રી ધ્રાંક જાતિની પક્ષિણી. વોટ જુ॰ ઘેાડા. ટોટલ પુ॰ ઘેાડી,
ચોટ મુલકપુ ઘેાડા જેવા મુખવાળા કિન્નર દેવ, તે નામે એક ઋષિ. વોટર્જરિ પુ॰ પાડા. કોટરિ સ્રી. કરેણનું ઝાડ. કોટવારી સ્રીકરેણનું ઝાડ. પોટિજા સ્ત્રી ઘેાડી, કાકડી, પોટી સ્રી ઘેાડી. ધોળજ્ઞ પુ॰ એક જાતને સ ઘોળા સ્ત્રી ઘેાડાનું નાક, નાસિકા, નાk. યોનિન પુ॰ ડુક્કર, ભુંડ. યોનિની સ્ત્રી. ભુંડણુ.
મોટા સ્ત્રી. ખેરડીનું ઝાડ, સેાપારીનું ઝાડ. કોન્ટાજ ન॰ ખેર, સેાપારી.
થોનસ પુ॰ ઘોળસ જુએ.
થોડૂ સ્વા૦ ૫૦ સ॰ સેટ્ ઘેાડાની પેઠે ચાલવું. ઘોર ૧૦ ઝેર.
વોર પુ॰ શિવ.
વોર ત્રિ॰ ભયાનક, ભયંકર. વોરા પુ॰ ૬૦ તે નામે એક દેશ. યોછુટ ન॰ કાંસું.
For Private and Personal Use Only
હોવષ્ય ન૦ કાંસું. ઘોષોત્તર પુ શિવ. કોપોરતર ત્રિ॰ અત્યંત ભયંકર દોરતા સ્ત્રી॰ ભયંકરપણું. ઘોત્વ 7 ઉપરને અ. પોર્શન પુ॰ ધ્રુવડ. પોર્શેન ત્રિ॰ ભયંકર દેખાવવાળું પોતાની સ્ત્રી. ધુવડ માદા. કોપરામન પુ॰ શિયાળ.
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
घोररासन
घ्रातृ
પોરન ત્રિ. ભયંકર શબ્દ કરનાર. પષ ર૦ શબ્દ, અવાજ, ગોખવું, જાહેર પોરની સ્ત્ર. શિયાળવી.
કરવું, ઉંચા શબ્દથી જણાવવું, ઢઢેરે. પસિન ૩૦ શિયાળ.
પોષ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સિન ત્રિ. ભયંકર શબ્દ કરનાર,
વિનુ પુબ્રાહ્મણ, કેયલ. રાશિની સ્ત્રી, શિયાળવી.
થોચિનુ ત્રિ. ભાટ-ચારણ, સ્તુતિપાઠક, જાપ પુમહાદેવ.
રાજાના વૈતાલિક. પરિપ . ભયંકર સ્વરૂપવાળું. પોષકત ત્રિ. જોષવાળું, શબ્દવાળું, શેષ થોરલv R૦ ભયંકર રૂપ.
પ્રયત્નવાળા અક્ષર. પિન પુત્ર મહાદેવ.
ઘોષ તો સ્ત્રી વીણું. પિન ત્રિ. ભયંકર રૂપવાળું.
ઘોષ સ્ત્રી, વાવડીંગ, શતપુષ્પી, મધુરિકા પરિવારના પુત્ર શિયાળ.
વનસ્પતિ, કાકડાશગી. પરવારીન ત્રિક ભયંકર શબ્દ કરનાર.
ઘોષાતી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રકારની સ્ત્રી. શિયાળવી.
ઘોષાર પુછે વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. ઘરવાનિ પુત્ર શિયાળ.
ઘનિ ત્રિ. શબ્દવાળું, ઘષવાળું. પોવાશિન ત્રિ. ભયંકર શબ્દ કરનાર.
ઘર go તે નામે એક ઋષિ. વાશિની સ્ત્રી. શિયાળવી.
પર ૧૦ ક્રૂરતા. પોરબંદર ત્રિો ભયંકર જેવું, કૂર.
વ્ર ત્રિ. દીપ્ત, પ્રદીપ્ત. પત્ત શ્રી. રેવતાચી વૃક્ષ, ભયાનક સ્ત્રી,
ઘર ત્રિ. દીપ્ત, પ્રદીપ્ત. રાત્રિ, રજોગુણ મને વૃત્તિ, જ્યોતિષ
ઘર પુત્ર દિવસ. પ્રસિદ્ધ અમુક નક્ષત્રમાં સૂર્યનું સંક્રમણ. થઇ પુ. ૧૦ છાશ, દહીંનું ઘોરવું.
ઘળું ધાતુ જુઓ.
# ત્રિ મારતું, વધ કરતું. જોક્સ ૨૦ માખણ, ઘી.
#તિ સ્ત્રી નાક. પોસ્ટ g૦ દહીંવડું. ઘોષ્ઠિ પુ. એક જાતની ભાજીનું શાક
ઘા ખ્યા ૫૦ કનિટ સુંઘવું. ૫૦ સુંઘવાથી ખરખડીનું શાક. પોઢી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
ગ્રાળ ૧૦ નાક, નાસિકા ઈન્દ્રિય, સુંઘવું. થs g૦ ભરવાડે–ગેવાળો નેસ, ગ્રામ ત્રિ સુંઘેલ. ગેવાળ, ભરવાડ, મચ્છર, શબ્દ, અવાજ, grગ ૧૦ નાસિકાથી થનારું પ્રત્યક્ષ. મેઘને શબ્દ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ઘોષ અક્ષર, ત્રાળતા પુત્ર સુગંધ. અધાડે વનસ્પતિ.
ઘrrફુવા સ્ત્રી છીંક. ઘોષ ન કાંસું.
બ્રાઇવ પુત્ર તે નામે કાર્તિકસ્વામીનું પલા ત્રિ. ગોખનાર, જાહેર કરનાર, એક સૈન્ય. ભરવાડના નેસમાં હોનાર થનાર, ઢઢેરો ઘાસ ત્રિ સુંધેલ. પીટનાર.
પ્રતિ સ્ત્રી નાસિકા, નાક, સુંઘવું. પતિ પુત્ર તે નામે એક વેલો. | પ્રાતૃ ત્રિઃ સંધનાર,
થનારું પ્રત્યક્ષ. ર૦
૭૦
For Private and Personal Use Only
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चक्रदन्तीबीज
૩૦ મે ૨૦ સે પીડવું, દુખ દેવું. ૩
વનિ ૧૦ વાંકાઈ, આડાઈ
વર પુચક્રવાક પક્ષી-ચક. સુ પાંચમો વ્યંજન.
૧૦ પૈડું, સૈન્ય, સમુદાય, સમૂહ ૯ પુત્ર વિષય, વિષયની પૃહા, ભેરવ દેવ. રાષ્ટ્ર, દેશ, રાજ્ય, મડળ, અમુક પ્રકારને ફુ ખ્યા માં ૫૦ મનિટુ શબ્દ કરવા, દંભ, કુંભારનો ચાક, એક પ્રકારનું અવાજ કરવો.
હથિઆર, વિષ્ણુનું ચક્ર, તે નામે એક સૈન્યબૃહ, જળમાં પડતી ઘુમરી, ગામડાંને સમૂહ, તગરનું ફૂલ, ઘાંચીની ઘાણ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પદ્ધો, સર્વત
ભદ્ર વગેરે યંત્ર, દેવપૂજનનો યંત્ર, ૨ છઠ્ઠો વ્યંજન.
અલંકારશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ અમુક કાવ્યબંધ. જ ઉ૦ ચન્દ્ર, કપૂર, કાચ, ચેર, ચંડેશ.
ચા પુત્ર અમુક એક તકે, તે નામે ૨ નચાવવું.
એક છંદ, ચક્રાકાર દાદરને રેગ, જ ત્રિો બીજ રહિત, નિબજ, દુર્જન.
માનસિક તત્વ.
વાર ૧૦ નખ, વાઘનખ નામનું જ વ્ય૦ પાદપૂર્તિમાં, પક્ષાંતરે–અને એવા
એક સુગંધી દ્રવ્ય. અર્થમાં, નિશ્ચયાર્થમાં, સમુચ્ચયમાં,
ચરચા સ્ત્રી ચિત્રપf વૃક્ષ. ઇતરેતર યોગમાં, અન્વાયમાં તથા
વજન ૩૦ ચક્રાકાર દાદરનો રોગ. સમાહારમાં વપરાય છે.
વાડુ પુએક પ્રકારનું ઓશીકું= લૌત્ર ૫૦ ૪૦ સે ભ્રાંતિ થવી, ગાલમસૂરીયું. ભ્રમણ થવી.
વાષર પરમેશ્વર, વિષ્ણુ દેવ. વ ખ્યા મા આવસે અટકવું, ભયભીત
વરકુછ g૦ આસપાલવનું ઝાડ. થવું, તૃપ્ત થવું.
વવર ત્રિ. ટોળાંરૂપે ફરનાર પક્ષી વગેરે વર્ મા ૫૦ ૫૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું.
વારિન પુરથ, ગાર્ડ, ગાડી. રયત ત્રિ. દીપતું, પ્રકાશતું.
વાવ ૬૦ કુંભાર. વાસિત ત્રિદીપેલ, પ્રકાશેલ, સુશોભિત.
રવિન પુત્ર કુંભાર. ચકિત 7 ભ્રમ, ભય, બીક, સ્ત્રીઓને વરાજયની સ્ત્રી કુંભારણ એક સાત્વિક અલંકાર.
ચાર ગંડકી નદી. કિત ત્રિ. ભયભીત થયેલ, શંકા પામેલ. વાતાર્થ ૧૦ પ્રભાસ ક્ષેત્રમાં આવેલ પિતા સ્ત્રી, ભયભીત થયેલી, શંકા વિષ્ણુનું એક તીર્થ પામેલી, તે નામે એક છંદ.
વરતૈ૪ ૧૦ ૧ વૃક્ષના ફળનું તેલ. ચાર પુત્ર ચકેર પક્ષી.
રત્રરં ૬૦ સુવર, કુક્કર. વરવી પુચકોર પક્ષી.
વર પુ. તે નામે એક વૈદ્યક શાસ્ત્ર. વરદા સ્ત્રી, ચકોરના જેવી દષ્ટિ.
સ્તો સ્ત્રી તે વૃક્ષ-નેપાળાનું ઝાડ. વરદરા ત્રિ એકરના જેવી દષ્ટિવાળું. | વ ત્તાવાર 7૦ નેપાળાનું બી.
For Private and Personal Use Only
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चक्रदेव
चक्रवर्तिन
યશવ પુતે નામે એક યાદવ.
અમ પુકારીગરોનું એક પ્રકારનું વ ર પુછે તે નામે એક પર્વત.
યંત્ર–ટી. નવધનુર ઉ૦ સૂર્યપુત્ર કપિલ ઋષિ.
મિ પુત્ર ઉપરને અર્થ, પિડાંનું ભમવું, વર પુચક્રધારી વિષ્ણુ, આખા ગામને ચક્રવાક પક્ષીનું ભમવું. યજ્ઞ કરાવનાર અધમ યાજ્ઞિક, સર્પ
મvcfજન go અજગર-નામે સર્પ ધર્મના પુત્ર તે નામે એક વિદ્યાધર. મારિની સ્ત્રી અજગર-સાપે. વધારા ૧૦ રથની ધરી.
મજુ છુ. તે નામે એક નાગ. વધાર સ્ત્રી. ચક્રને અગ્ર ભાગ-ધાર. જમ તે નામે એક ઝાડ-જે દાદરને
દાનહ પુ. વાઘ નખ નામે સુગંધી દ્રવ્ય. નાશ કરે છે. વનવી સ્ત્રી ગંડકી નદી.
રોમા પુત્ર ઉપરને અર્થ. રજાનામિ પુછે જેમાં પૈડાંના બધા આરા મુe g૦ ભુંડ, ડુકકર. રહે છે તે પૈડાંને મધ્ય ભાગ.
ચામુલી સ્ત્રી ભુંડણ. રાજામનું પુ માક્ષિક ધાતુ, ચક્રવાક મુદ્રા સ્ત્ર. તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. પક્ષી–ચક.
ઘરમુN૪ કુ. જેમાં ચક્ર તથા મુસલ ઘરના પુ. વાઘનખ નામે સુગંધી દ્રવ્ય. સાધન તરીકે છે તેવું યુદ્ધ.. થપાટ પુ. દાદરને નાશ કરનાર ૨યાન ન રથ, ગાડું વગેરે. નમ વૃક્ષ.
રાક્ષ પુલશ્કરી ટુકડીનું રક્ષણ કરરkv ન. તે નામે એક છંદ.
નાર કેઈ દ્ધો. પરિવાર પુત્ર ગરમાળો.
રથ ૬૦ ચક્રવાક પક્ષી–ચકો. #પ સ્ત્રીવૃશ્ચિપળ વૃક્ષ.
વર પુત્ર સુવર, ડુક્કર વાપાનિ પુત્ર વિષ્ણુ.
ચારો શ્રી. સુવર -માદા. चक्रपाणिदत्त पु० चक्रदत्त नामे वैद्य
વ જુવે સ્ત્રી, લાલ કરેણનું ઝાડ. ગ્રંથને કર્તા એક વિદ્વાન.
ચશક્ષણ સ્ત્રી ગળે વનસ્પતિ. પર પુત્ર રથ, ગાડું, હાથી.
રસ્ટાર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. v૪ પુ. સેનાપતિ, રાષ્ટ્રપાલક,
વરતા પુત્ર એક પ્રકારને આંબે. વરપુરિ સ્ત્રી કાશીમાં આવેલ
સ્ત્રી એક જાતની માય. મણિકર્ણિકા તીર્થ
સ્ત્રી રાશિમંડળને કલારૂપ
અમુક ભાગ. રાજા પુત્ર વિષ્ણુ
વત ત્રિચક્રવાળું, પિડાંવાળું, ગોળ મહા ત્રિચક્રના હથીઆરવાળું.
આકારવાળે, વ ઢ ન ચક્રના જેવા અગ્રભાગવાળું શત પુવિષ્ણુ, કુંભાર, ઘાંચી, તે નામે એક હથિઆર.
એક પર્વત, ચક્રવર્તી રાજ. - ચઢાવધુ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રાવત ૧૦ ચક્રની પેઠે, પિડાંની જેમ. વાવાળા પુત્ર ઉપરનો અર્થ
નવર્તિતા સ્ત્રીચક્રવર્તી રાજાપણું. ચમત પુત્ર વિષ્ણુ, ચક્ર ધારણ કરનાર, વર્તિત્વ નો ઉપરનો અર્થ. વાતનો સ્ત્રી રાત્રિ.
ચંદ્રાવર્તિન પુત્ર ચક્રવતી રાજ, આખી રામા પુરુ ગ્રહનું રાશિમંડળને ભોગવવું | પૃથ્વી રાજ.
For Private and Personal Use Only
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चक्रवर्तिन
વર્તિન ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. વર્તિની સ્ત્રી, લાખ, જટામાંસી વન
સ્પતિ, અલતે. રાવા પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી-ચકો..
વાવતી સ્ત્રીતે નામે એક નદી. વયાનિ ત્રિ. ચક્રવાક પક્ષીવાળું.
જવા સ્ત્રી. ચક્રવાક પક્ષિણ–ચકવી વલાદ પુકોઈ ક્રિયામાં લાગ્યા રહેવું.
કર્મને પ્રારંભ, છેડે, હદ, શિખાવાળું ઝાડ, દીવી.
વાહ પુલોકાલોક પર્વત. વાવડ 7૦ મંડળ, ગોળાકાર, ગોળાકારે
વર્તનાર હરકેઈ સમૂહ. વાત પુત્ર વટાળા પવન.
દિ પુત્ર પવાર પુછે જુએ. ર૮ ૧૦ રવિડ ૧૦ જુઓ.
વાટ નો પુત્ર વીંટી, અંગુઠી. વૃદ્ધિ સ્ત્રી ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ, ગાડા વગેરેને ભાડારૂપ લાભ. ચાહું પુરુ ગોળાકારે સૈન્યની ગોઠવણું. જીરાસ્યા સ્ત્રીપેળી ચડી. જકાળી સ્ત્રી, મેંઢાશગી વનસ્પતિ. જરાસં ૧૦ કલઈ ધાતુ વજવંશ પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી. વારંવાર પુછે તે નામે એક બુદ્ધ. ચારા ત્રિગળાકાર સાથળીવાળું.
adréય પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી. વરાયા સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ.
હત ૬૦ વિષ્ણુ.
હત્ત ત્રિ. ચક્ર હાથમાં ધારણ કરનાર. ચર સ્ત્રી નાગરમોથ, કાકડાશગી.
is go રાશિચક્રને ૩૬૦ એ ભાગ. વરો સ્ત્રી હંસલી. રદ શ્રીહંસલી. ૨૪ પુ. હંસ, રથ, ચક્રવાક પક્ષી. વા સ્ત્રી તે નામે એક વેલો.
જી સ્ત્રી હંસલી, ચક્રવાક પક્ષિણી,
મજીઠ, કડુ, કાકડાશગી. ર દ સર્પ પકડનાર-વાદી, એક ગીની જેટલું માપ.
ત્રિ. ધૂર્ત, ઠગ, દગલબાજ, લુચ્ચું. વણ ત્રિવ કરતું. વોrfધવનિ પુત્ર નારંગીનું ઝાડ, રાયુધ ગુરુ વિષ્ણુ ઘાયુષ ત્રિ. ચક્રના હથીઆરવાળું. વાવર્ત પુછે ઘુમરી, ગોળાકાર ઘુમવું. વાહ ૦ વર્મા વૃક્ષ, ચક્રવાક પક્ષી. ચંદ્ધિ ત્રિવ કરનાર, કરવાના સ્વભાવવાળું, વરિયા સ્ત્રી ઢીંચણ, ઘુંટણ. જિળી સ્ત્રી ચક્રવાકી, સાપેણ, કુંભારણ, ઘાંચણ, બકરી, ગધેડી, કાગઠી. દિન ૫૦ વિઘણ, ચક્રવાક પક્ષી, સર્પ, કુંભાર, ઘાંચી, બકરે, ચક્રવર્તી, કાગડે, ગધેડે, મહાદેવ, ગ્રામલિક, વ્યાલનખ,
એક જાતનું વર્ણસંકર. વરિન ત્રિબાતમીદાર, ચાડીયું, ચકવાળું,
પૈડાંવાળું, પૈડાંવાળા રથ વગેરે ઉપર ચઢેલ. જીત ગધેડે, તે નામે એક રાજા. રવત્ ત્રિચક્રવાળું, પૈડાંવાળું. વતી સ્ત્રી, ગધેડી.
૨૬ ત્રિ૦ કરનાર. ચશ્વર પુત્ર રાષ્ટ્રપતિ, રાજા, સેનાપતિ. વથી સ્ત્રી જૈન તીર્થંકર ઋષભદેવની
ભક્ત દેવી-જિનશાસનની અધિષ્ઠાત્રી દે. વતા, જૈનમતે સળ વિધા પકી પાં
ચમી વિદ્યાદેવી. રવિવાવિન ૩૦ કુંભાર, ઘાંચી. જ વા. માત્ર ૪૦ સે કહેવું, ત્યાગ
કર, મન + પાછળથી કહેવું, ગરમ સામે રહી જેવું, નવ +નીચે જેવું, + કહેવું, અનુ + 1 + અન્વાખ્યાન કરવું, મિ + મા + સામે કહેવું, કટુ + + +
For Private and Personal Use Only
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પ્રસગ
www.kobatirth.org
ઉદાહરણ આપવું, પ્રતિ + પ્રત્યાખ્યાનતિરસ્કાર કરવેા, વિ + વ્યાખ્યાન-વિવરણ કરવું, સમ્ + ઞ + સારી રીતે કહેવું, ર + સ તરફથી કહેવું, પ્રખ્યાત થવું, ત્ર + અત્યંત કહેવું, પ્રતિ + પ્રત્યુત્તર કહેવા, વિ + વિશેષ કહેવું, સમ્ + સારી રીતે કહેવું.
રક્ષણ ન॰ અનુગ્રહથી જોવું, કહેવું, ખેાલવું, મદ્યપાન વગેરે પર રુચિ કરાવનાર પદાર્થ. રક્ષનિ ત્રિ૰ પ્રકાશક, પ્રકટ કરનાર. રક્ષલ પુ॰ બૃહસ્પતિ, ઉપાધ્યાય. વસ્તુ શ્રવણ્ પુ૦ સ વસ્તુપ્રવક્ સ્રી. સાપે, મુનિ 7 મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા પહેલાં તેનાં નેત્ર આંજવાની ક્રિયા. ચતુર્મજ ૧૦ આંખને મેલ–ચીપડા, વસુદૈનિયા શ્રી શાકદ્વીપમાં આવેલી તે નામે એક નદી.
ચક્ષુર્વેદન ન॰ મેઢાશી`ગીનું ઝાડ. ચક્ષુર્વિષય પુ॰ નેત્રથી ગ્રહણ કરવા યાગ્ય રૂપ વગેરે, નેત્રને વિષય, આંખનું જેવું, નેત્રપ્રત્યક્ષ.
ચહન્તુ ત્રિ॰ માત્ર દૃષ્ટિપાતથી જ નાશ
કરનાર.
વમુખત્ ત્રિનેત્રવાળું, સુંદર નેત્રવાળું, નન્નુમત્તા સ્ત્રી. નેત્રવાળાપણું. ચક્ષુષ્પવ 7 નેત્રવાળાપણું, મુખ્ય ત્રિ નેત્રને હિતકારી, પ્રિય દેખાવનું, સૌંદર.
મુખ્ય પુરું કેવડાનું ઝાડ, પુંડરીક વૃક્ષ, સરગવે.
મુખ્ય ન૦ સાંજન, સુરમેા, કાળું ખાપરીયુ, પેાંડરીક.
મુખ્ય ત્રિ નેત્રમાં હેાનાર-થનાર. ચક્ષુદા સ્ત્રી મેઢાશીગી, જંગલી કળથી, સુંદર સ્ત્રી.
h
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
च
ચક્ષુન્ ન॰ આંખ, નેત્ર, તેજ. ચક્ષુરાન પુ॰ આંખની લાલાશ, નેત્રાક ક
અનુરાગ.
રોગ પુ॰ આંખને રાગ,
સદ્ સ્વા॰ ૧૦ સ૦ ક્ષેત્ મારવું, ઠાર કરવું. ચાર પુ॰ રથ, ઝાડ.
ચડુ ૧૦ હરકાઇ વાહન. સામળ ૧૦ અત્યંત વેગથી જવું, વારંવાર ભમવું.
મા શ્રી. આડાઅવળા જવું, ધીમે ધીમે જવું.
૨માવત ત્રિ. આડીઅવળી ગતિવાળું, ધીમે ધીમે જતું.
અન્ન ત્રિ॰ સ્વસ્થ, શાંત,, સુંદર, મનેાહર, ચતુર, ડાહ્યું, નીરાગી. સવર ત્રિ॰ ફરવાના સ્વભાવવાળું . વેલા સ્ત્રી તે નામે એક વેલે.
વચ્ચે સ્વા॰ ૫૦ સ૦ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. સ પુ॰ પાંચ આંગળનું એક માપ. પશ્ચત ત્રિ॰ ગમન કરતું, જતું, ચંચળ, ચાલતું.
ચહ્ન ત્રિ. ઉપરના અ
અશ્વપુર પુ॰ સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્દ એક તાલ. ૠનિ પુ॰ ભમરા. મૂળી સ્ત્રી. ભમરી. પશ્ચર્યા પુ॰ ભમરે.
સરીજાવહી સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. પન્ન પુ॰ કામી, કામુક, વાયુ. ૠણ ત્રિ॰ ચંચળ, અસ્થિર, ચપળ. રજ્જા સ્ત્રી વીજળી, લક્ષ્મી, લાંખી તીખી પીપર.
For Private and Personal Use Only
શ્રા શ્રી ખેતર વગેરેમાં પક્ષી-પશુઓને ભય પમાડવા માટે ઉભા કરેટ્રા ધાસને મનુષ્યાકાર, ચટ્ટાઇ, સાદડી, ટટ્ટી વગેરે. ચૈત્રુ પુ॰ એરંડાનું ઝાડ, મૃગ, હરણ, રાતા એÙ, એક જાતનું શાક.
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चञ्चु
चण्डता
શું સ્ત્રી પક્ષીઓની ચાંચ, એક શાક,
સ્ત્રો પક્ષીની ચાંચ. શુપગ પુ. એક જાતનું શાક.
શુમન્ ૬૦ પક્ષી. જશુમતી સ્ત્રી પક્ષિણી રમત પુત્ર પક્ષી. જશુમતી સ્ત્રી પક્ષિણ.
એક જાતનું શાક. શુ ત્રિલ દક્ષ, ચતુર.
સુર પુછે તે નામે વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર. વરસાદ ન એક જાતનું શાક. જ fજ પુએક જાતનું પક્ષી-rosa જુઓ.
શ્રી. રવ પક્ષિણી. રજીથી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
ઝૂ સ્ત્રીપક્ષીની ચાંચ.
સૂર્યમાળ ત્રિો ઘાતકી, કૂર, દુરાચારી. * જર્ સ્વ. ૫૦ ૬૦ સે ભેદવું, નાશ કરે,
ભાંગવું, ફેડવું. જ ૩૦ ૩૫૦ ૫૦ સે ભેદવું, નાશ ક.
ર, ભાંગવું, ફેડવું. વરn g૦ ચકલે પક્ષી. વટવા ૧૦ પીપરીમૂળ-ગંઠોડા.
ટા પુત્ર ચકલો પક્ષી. વટવાં સ્ત્રી. ચકલી. વટવા સ્ત્રી ચકલી, શ્યામા પક્ષી. વટવામુહ ૧૦ ચકલીના મુખ જેવા અગ્ર
ભાગવાળું એક અસ્ત્ર. વટારિ૬ ૧૦ પીપરીમૂળ-ગંઠંડા. રવિ શ્રી. ચકલી. चटचटाय नामधातु आ० अ० सेट् 4242
એમ અસ્પષ્ટ શબ્દ કર. જટિલા સ્ત્રી, ચકલી, પીપરીમૂળ.
ટifશર પુત્ર પીપરીમૂળ. ટિરિન્ ૧૦ પીપરીમૂળ. ટુ પુત્ર પ્રિય વાક્ય, વ્રતધારીઓનું એક !
આસન, પેટ. ટુ ૧૦ પ્રિય વાય. વરુદ્ધ ત્રિ- ચંચળ, ચપળ, સુંદર. વહુરા શ્રી. વીજળી. ઘોર ત્રિમીઠું બોલનાર, પ્રિય બે
લનાર, ચંચળ, સુંદર. ચંદ્ સ્વાહ માત્ર 10 સે કેપ કરે,
ક્રોધાયમાન થવું. ચંદ્ ૦ ૩૫૦ ૫૦ સે ઉપરનો અર્થ
ખ્યા ૫૦ ૨૦ સે શબ્દ કરે, અવાજ કરવો, હિંસા કરવી. જળ ખ્યા ૫૦ ૫૦ સે દાન આપવું.
વચ્ચે તુ જુઓ. વપ પુ ચણા જાવા પુચણું, તે નામે એક મુનિ. વાવટા સ્ત્રીચણાને ટલે. વાવ શ્રી ઝીણું ચણ. વામન પુ. વાત્સ્યાયન મુનિચાણક્ય. વાવાજી ચણાને ખાર. વાર ર૦ ચણાને ખાર. રવાજાર 7૦ ખેતરમાં રહેલા
ચણાઓના છેડ ઉપર પ્રાત:કાળે મળતું ઠંડું પાણી. જાદુઇ પુછે ઝીણું ગોખરૂનું ઝાડ.
Uપત્ર સ્ત્રી જયંતી વૃક્ષ. જનમકિન ઉ૦ ઘડે.
સ્ત્રીએક જાતનું ઘાસ. ચાહું ન તીણુતા, ઉગ્રતા, ગરમી, તીવ્રતા,
ક્રોધ યુક્તપણું. ઇ, ત્રિ. તીવ્રતાવાળું, અત્યંત ક્રોધી. ૪૬ પુત્ર આંબલીનું ઝાડ, તે નામે એક
દૈત્ય, યમને ચાકર, કાલીદેવીને ભૈરવદેવઇરિા પુ તે નામે એક ઋષિ. વારિાવા તે નામે એક નાટક. veતા સ્ત્રી તીણતા, ઉગ્રતા, ગરમી, તીવ્રતા, ક્રોધવાળાપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चण्डतुण्डक
તમા
.
નામે એક ઔષધિ, પાર્વતી-દુર્ગા દેવી. gિ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાઘve g૦ શિવ. વ૯િ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. uિs૮ ૫૦ હજામ, ઘાંયજે, એક શાક. વર્જિા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ચાર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ચંડીસ્તોત્ર-સપ્તશતી,
ઉગ્ર કેપવાળી સ્ત્રી. વાહોલુમ પુછે રાતી કરેણનું ઝાડ. ચીરા પુત્ર તે નામે એક રૂદ્રગણ, શિવ. ઇશ્વર પુત્ર શિવ.
થઇ તુહે પુછે તે નામે ગરૂડનો એક પુત્ર. vય ર૦ વરતા જુઓ. ઇનાયિકા સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. augવટ પુ. તે નામે એક વાનર.
માવ પુ. વ્યવનના વંશને એક ઋષિ. avમુખ્ત સ્ત્રી ચામુંડા દેવી. ચામુલી સ્ત્રી તે નામે એક સ્થાન.
પ્રિય સ્ત્રી રૂદેવનું ઉપાસન દર્શાવનારી એક વિદ્યા. સંપર્વવત્ ત્રિ. નવ ત્રિજુઓ Uવતી સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. ચાવૃષ્ટિપ્રતાપ પુ તે નામે એક દંડક છંદ. વડવૃદિરયાત પુ તે નામે દંડક છંદ. જહાજ પુ. બલિ રાજાના સ માને
એક દૈત્ય, વા સ્ત્રી તે નામે દુર્ગાસહચરી એક દેવી, જૈન શાસન દેવી, ચાર નામે એક ગંધ દ્રવ્ય, શંખપુષ્પી વૃક્ષ, લિંગિનીલતા, કવચ વનસ્પતિ, ઉંદરકાની વનસ્પતિ, ધળી ઘોખડ, તે નામે એક નદી, કેવી
એવી કે સ્ત્રી. vજુ ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વાત ૦ કરેણનું ઝાડ. વાત ઉ૦ નં૦ સુંદર સ્ત્રીઓનું અધ
સાથળ સુધીનું એક વસ્ત્ર વાકાષ્ઠ પુત્ર ચંડાળ, શુદ્ધથી બ્રાહ્મણ સ્ત્રીમાં
ઉત્પન્ન થયેલ એક વર્ણસંકર જાતિ. ચાઇ ત્રિ. ક્રર કર્મ કરનાર, વડદ ૬૦ એક જાતનું કંદશાક
ડુંગળી. વારતા સ્ત્રીચંડાલપણું. વાહિત્ય ૧૦ ચંડાલપણું.
પઢિવધુ સ્ત્ર એક પ્રકારની વીણું. ચલાવી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. રાત્રિ સ્ત્રી ચંડાલની વાણું, તે
વરા જરા જુઓ. ઇશ્વર પુ. શિવ. વહો પણ પુછે તે નામે એક
શિવની મૂર્તિ વન સ્વા. મ. ૦િ સે યાચવું, માગવું. વતુ અભ્ય. ચારવાર. વારા સ્ત્રી શ્રીવિદ્યાને એક મંત્ર. ચતુપ% ત્રિ ચાર કે પાંચ. રંતુ અચરા ત્રિ. ચોપનમું. વસુન્નારત ત્રિ. ચેપન. વતુ પત્રો સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. રંતુ જળ સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ.
તુ પુvg g૦ ભીંડાનું ઝાડ, ચતુઃા સ્ત્રી નાગબલા નામે વનસ્પતિ. ચતુરાઇ ૨૦ અન્ય સામે ચાર
શાળાઓ-ચાર મકાનો. ચતુરાસ્ટી શ્રી. ઉપરને અર્થ. ચતુ:પષ્ટ ત્રિ. ચોસઠમું. ચતુષ્ટિ સ્ત્રી, ચેસઠ. તુષ્ટિવારા સ્ત્રી એસઠ કળા. ચતુરસત ત્રિચીમેતેરમું. ચતુતિ સ્ત્રી ચીમોતેર વસુદરસન ન લવિંગ-જીરું-હરડે અને અને જમદ જેમાં સરખે ભાગે આવે છે તેવું એક ઔષધ.
For Private and Personal Use Only
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चतुर
অন্তহীন ચતુર ત્રિચારની સંખ્યા, ચારની સં. ગૃહસ્થ, વાનપ્રસ્થ અને સન્યાસ. ખ્યાવાળું.
તુષા ૨૦ પીપરમૂળ-સુદ-મરી અને ચતુર પુત્ર વાંકું જવું, વક્ર ગતિ, હાથી, પીપર.
શાળા, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક, ગાલ- જાતિ સ્ત્રી નિયમપૂર્વક વર્તતા ચારે મસુરીયું, ઓશીકું.
વર્ણાશ્રમોની ગતિરૂ૫ ઈશ્વર. જતુર ત્રિ હોંશીઆર, ચતુર, કુશળ, આ
ચતુતિ પુત્ર કાચબે, ળસરહિત, ચારસહિત.
તુળ ત્રિ ચારગણું, ગણું. તુર સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. વતુffણત ત્રિ. ઉપરને અર્થ તુર તે નામે સાહિત્યપ્રસિદ્ધ ચતુર્નાતક ન તજ-તમાલપત્ર-એલચી એક રૂપક.
અને નાગકેસર. ક્ષેત્રજની રમત, હાથી-ઘોડા ચતુર્થવત ત્રિચોરાણુમું. રથ-અને પાળારૂપ ચાર અંગવાળું સૈન્ય. તુવતિ સ્ત્રી, ચેરાણુ. કુવર ૧૦ હાથી-ઘડા રથ-પાળા ચતુર્થ ત્રિઃ ચોથું. એ ચાર અંગવાળું સિન્ય.
ચતુર્થ પુત્ર ચોથે એથે દિવસે આવનાર કુવાધ્યક્ષ પુચતુરંગી સેનાને ચેથી તાવ. નાયક,
ચતુર્થવ પુ. એક ઉપવાસ પછી બીજા તુ જ ૧૦ ઉપરને અર્થ
દિવસની સાંજ. થતુનિ ત્રિ- હાથી-ઘોડા–ર–પાળા- ચતુર્થઇ ર૦ જતિષપ્રસિદ્ધ ગણિતમાં એ ચાર અંગવાળું.
મધ્યમ ગ્રહનું સ્પષ્ટીકરણ કરવા માટે જતુft સ્ત્રી હાથી-ઘડા-રથ-પાળા- આવેલું ચોથું ફળ. એ ચાર અંગવાળી સેના.
ચતુર્થ ૧૦ ચતુર્થતા જુઓ. તુવા સ્ત્રી, ગરમાળો વનસ્પતિ. ચતુર્થમrs go પિતાના પર આપત્તિ આવી ચતુરતા સ્ત્રી ચતુરપણું.
હોય તે વખતે ચેથા ભાગરૂપ કર લેવાત્ર ૧૦ ચતુરાઈ.
નાર રાજ. જતુરતા સ્ત્રી પૃથ્વી.
ચતુથા પુત્ર ચોથો ભાગ, ચોથાને એક ચતુર નવ અવતસ, ખાટું મેટું ભાગ–પા ભાગ. લીંબું, લીંબુ અને બીજોરું એ ચાર.
ચતુર્થ સ્ત્રીને એક પલ–ચાર કર્ણનું વજન. તુરત ત્રિ રાશીમું.
ચતુર્થી સ્ત્રી, ચોથી, એથ, એથી વિભક્તિ. ચતુરારિ સ્ત્રી રાશી.
ચતુર્થીના ૧૦ વિવાહ પછી ચોથી તિથિએ જતુ ત્રિખંડું, ચાર ખૂણાવાળું, ચે- કરવાનું એક કર્મ.
રસ, નહિ વધારે ને નહિ ઘટાડે. ચતુર્દ પુ. તે નામે કાર્તિક સ્વામીને ચતુર પુ. બ્રહ્મસંતાન એક કેતુ
એક સૈનિક બલિરાજાનું સૈન્ય, પરમેશ્વર ચતુર ત્રિ ચતુરજ જુઓ.
ચતુત ત્રિ. ચાર દાંતવાળું. ચતુરામન પુપરમેશ્વર.
તુરંત પુ. ઈન્દ્રનો ઐરાવત હાથી. ચતુર નાર પુ. બ્રહ્મા.
તુફા પુત્ર ચૌદમું. રાજાશ્રમ ન ચાર આશ્રમો-બ્રહ્મચર્ય | વારસાન ત્રિ ચૌદ.
For Private and Personal Use Only
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चतुर्दशभुवन
चतुर्हायना
રામુવાર ૧૦ ચૌદ ભુવન, જૈનમતે ચતુર્વર પુ. બ્રહ્મા. ચૌદ રાજલોક.
ચતુર્થવન પુ. બ્રહ્મા. ચતુરવિ શ્રી વેદ વગેરે ચૌદ વિદ્યાઓ
ચતુર્થ પુત્ર તે નામે એક યજ્ઞપાત્ર. વતુર્વરા ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક પાચન. રંતુ પુત્ર ધર્મ-અર્થ-કામ-મેક્ષએ
તુવે બ્રીચૌદમી, ચૌદશ, પેળીનગડ. ચારનો સમુદાય. ચતુર્વિધા ૧૦ ચારે દિશાઓ.
ચતુરિતામણિ પુત્ર તે નામે એક અre g૦ ૧૦ ચાર માણસથી ઉપાડી
સ્મૃતિનિબંધ-ગ્રંથ. શકાય તેવું પાલખી વગેરે વાહન. જતુ પુo a૦ બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય-વૈશ્ય-શદ્રતુર ર૦ ચાર બારણાંવાળું ઘર, ચાર એ ચાર વર્ણ. બારણાં.
ચતુર્વર ત્રિ ચાર વર્ણમય, ચાર તુષ ચાર પ્રકારે,
વણેનું, ચાર વર્ણસંબંધી. વર્તત કચેરાપું.
ચતુર્વજરિ | વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક ચતુર્નતિ સ્ત્રી, ચેરાણુ
શબ્દગણ. તુવતું પુરુ વિષ્ણુ.
જતુ ત્રિ. વીસમું. અનુષ ર૦ ચાર ખૂણાઓવાળું ક્ષેત્ર. ચતુધિરારિ સ્ત્રી. ચોવીસ.
તુ ત્રિો ચાર ભુજાઓવાળું. ચતુર્થિત ત્રિ. વીસની સંખ્યાવા. ચતુર્મક ર૦ ધર્મ–અર્થ કામ-મેક્ષ એ ચારે જાતિના પુત્ર સાંખ્યશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પ્રકૃકલ્યાણ
તિજન્ય વીસ વિકાર. જર્મક વિ. ધર્મ-અર્થ–કામ-મેક્ષ-એ ચતુર્વિરાતિર્તિ સ્ત્રી વિષ્ણુની ચેવિસ ચારે કલ્યાણવાળું.
પ્રકારની મૂર્તિ. તુમાં ૩૦ ચાર ભાગ.
રવિંદ ત્રિ ચારદરૂપ ચાર વિદ્યાવાળું ચતુમ ત્રિચાર ભાગવાળું.
જર્ષિ શ્રી. ચાર વેદરૂપ ચાર વિદ્યા. રાજુમાં પુરુ પરમેશ્વર, વિષ્ણુ.
ચતુર્વિધ ત્રિ- ચાર પ્રકારનું. તુમ્ન પુ. વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ.
ચતુર્વિધન નવ ચાર પ્રકારનું અન્નતુર્મા ૧૦ ચાર ખુણાઓવાળું ક્ષેત્ર.
ભેજ્ય-લેહ્ય–ષ્ય અને પેય. જતુ ત્રિચાર ભુજાઓવાળું, ધર્મ
7૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. અર્થ-કામ-મેક્ષ એ ચારેથી યુક્ત. ચતુર્વર પુપરમેશ્વર. ચતુર્ગુણ ૩૦ બ્રહ્મા, એક ઔષધ.
તુર્વેદ ત્રિ. ચારે વેદ જાણનાર ચતુર્મુખ ર૦ ચાર બારણાંવાળું ઘર. તુવેરવિ પુ. વિષ્ણુ. વારા શ્રી જૈન તીર્થકરને દેવકૃત સુર્વે વિ૬ ચારે વેદ જાણનાર. એક અતિશય.
તુવૃંદ ૫૦ વિષ્ણુ. ચતુતિ પુરુ પરમેશ્વર.
વસુદ ૧૦ મોક્ષશાસ્ત્ર, ચિકિત્સાશાસ્ત્ર. તુપુર ૧૦ ચાર યુગ-સત્ય-ઢાપર-તા- જતુ ત્રિા ચાર વર્ષનું. કલિ.
રતુoft સ્ત્રી. ચાર વર્ષની. ચતુર્ણ ત્રિ. જેમાં ચાર ઘડા વગેરે જોડી ચતુર્ણય ત્રિ ચાર વર્ષનું. શકાય તેવું કઈ વાહન.
આ વ્રતના સ્ત્રી ચાર વર્ષની શાળા વગેરે. ૭૧
For Private and Personal Use Only
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चतुर्होत्र
કદ્દર
चत्वर
જતુત્ર પુત્ર વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. ચતુરા ૧૦ ચાર વેદ. જતુ રૂ. ૩૦ ચાર હતા.
તુe f૦ સ્થાપન કરનાર, થાપણુમુકનાર. રતુ ન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ચક્ર. ચતુarfફા ત્રિચુમાલીસમું. સુવારિત્ સ્ત્રીચુમાલીસ
તુરારા સ્ત્રાવ ચાર શાળા. ચતુર કુશદીપમાં આવેલ એક
પર્વત, પરમેશ્વર. ચતુરાફ ૧૦ શબ્દશાસ્ત્ર-વ્યાકરણ. તુષા ન ચારની સંખ્યા, ચારની સંખ્યાવાળું, ચાર સ્તંભવાળો મંડપ, એક
જાતની લાકડી. ચતુર્થ પુત્ર બે માણસોએ કરવામાં આવતો
ગુપ્ત વિચાર. areતાં સ્ત્રી વિશ્વાસ. તુરા ન ઉપરને અર્થ તુ ત્રી. કાર્તિક સ્વામીની અનુચર
એક માતુકા દેવી. તુલાઇ પુછે છંદશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ માત્રાવૃત્તમાં
ઉપગી ચાર માત્રાવાળે ગણ. રાત્રિ સ્ત્રીચારને સમુદાય.
_દિન ત્રિ- ચારવાળું. રંતુ સ્ત્ર અમુક એક તળાવ.
તુકાળ ૧૦ ચાર ખૂણાવાળું ક્ષેત્ર. ags ત્રિચાર ખૂણાવાળું, ચોખંડું. રંતુ ત્રિ- ચાર અવયવવાળું, ચાર
ભાગવાળું. વાય ર૦ ચારની સંખ્યા, ચાર, જયોતિષ
પ્રસિદ્ધ લગ્નનું ચોથું-સાતમું-દશમું સ્થાન. તુમ પુત્ર ચાર અક્ષરને એક તેમ,
વાયુ, એક પ્રકારને તેમ. તુwગ્ન ત્રિતુ:ચ જુઓ. તુજારા ત્રિચેપનમું.
%ારાત સ્ત્રી એન.
વતુ સ્ત્રી :ત્રી જુઓ.
suથ પુત્ર બ્રાહ્મણ, ચૌટે. guથતિ સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામી
અનુચર એક માતૃકા દેવી. તુ પથરતા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
s૫૬ ૬૦ ચેપગું પશુ વગેરે. answ૬ નવ તિર્થધરૂપ એક ધ્રુવકરણ,
ચાર પદ-ચરણવાળું કાવ્ય-કવિતા. જતુwવૈત ૧૦ ચોપગાં પ્રાણીઓમાં
પ્રસવ વગેરે વિકાર. વતુwવી સ્ત્રી ચાર ચરણવાળું પદ્ય-શ્લોક,
પ્રાકૃત એપાઈ વગેરે છંદ,ચેપનું સ્ત્રીપશુ. ચતુર્થી સ્ત્રીએક જાતનું શાક. વતુsiારી સ્ત્રી નદી. તુપાવી સ્ત્રી વિદ્યાર્થીઓને વેદાદિનું
અધ્યયન કરવાને મંડપ–અધ્યયનશાળા. વલુપ્પણિ પુ. વિષ્ણુ. તુurrળ ત્રિ. ચાર હાથવાળું.
તુvirદ ત્રિ ચેપગું પશુ વગેરે. વલુપુv T૦ વાપુ જુઓ. વારા શ્રી રતુ: જુઓ.
તુરફાસ્ટ ર૦ :રાઝ જુએ. વારા શ્રી ચતુઃસારી જુઓ. તુરતજ ત્રિ. ચાર આંચળવાળું. તfટા ત્રિ. ચોત્રીસમ. rfઢાત સ્ત્રી ત્રીસ. ચતુરાંતિ પુ. તે નામે એક બુદ્ધ. ચતુરાન ૫૦ ૩૦ સનક-સનકુમાર-સા નન્દસનાતન એ ચાર બ્રહ્માના પુત્ર
ઋષિઓ. તુલન પુત્ર વિષ્ણુ ચતુસ્ત્ર િપુત્ર ચાર દિશાઓવાળું.
તૂરની સ્ત્રીશેત્રુંજની રમત. વત્તાત્ર ૧૦ ચાર સત્રિ, ચાર રાત્રિઓ
માં થઈ શકે તેવો એક યજ્ઞ. ચરર નવ ચૌટું, હેમ માટે કરેલ સ્વડિલ,
!
For Private and Personal Use Only
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चत्वरवासिनी
५६३
चन्द्रकान्ति
-
-
ઘરની બહારનું આંગણું, ચેતરે, ચાર | જનમય ત્રિ. ચંદનના લાકડાથી બનાવેલ રસ્તા એકઠા થતા હોય તે સ્થળ.
કઈ વસ્તુ. જFષણિી સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની રનrfજવા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. અનુચર એક માતૃકા.
રાસાર પુછ વાક્ષાર, ઘસેલા ચંદનને ત્યારે સ્ત્રી ચાલીસ.
સાર. જલારામ ત્રિચાલીસમું.
૨ નવરું મલયાચલ પર્વત. ત્યાર પુછે હેમકુંડ, દર્ભ..
નહિ પુત્ર ચંદન વગેરે પિત્તશામક ચંદુ વા. ૫૦ ર૦ લે હર્ષ પામો, સાત પદાર્થો-વૈદકમાં પ્રસિદ્ધ છે. દીપવું, પ્રકાશવું.
રન પુનાગઢ જુઓ. ૨૬ વા૦ રૂમ સે યાચવું, માગવું. રજના ર૦ વૈવકપ્રસિદ્ધ એક તેલ. રિક પુત્ર હાથી, સર્પ, ચંદ્ર, કપૂર. જો સ્ત્રી તે નામે એક નદી. જરિતી સ્ત્રી હાથણી, સાપેણ.
વરીયા સ્ત્રી ગેરચના. જન સ્વા. ૧૦ ૨૦ સેમ્ હિંસા કરવી, ઠાર વરિ પુહાથી, ચંદ્ર, કપૂર. કરવું.
વરિો સ્ત્રી હાથણ. – તુરા ૧૦ ૧૦ સે શબ્દ કરે. જશ્ન પુછે ચંદ્રમા, કપૂર, સોનું, પાણી, તે ૨૬ અસંપૂર્ણ, ડું એવા અર્થમાં, નામે એક બેટ, કપિલ, વિસર્ગ વર્ણ પણ એવા અર્થમાં, વળી એવા અર્થમાં એકની સંખ્યા. વપરાય છે.
જજ ત્રિ- હર્ષજનક હરકોઈ વસ્તુ, સુંદર, જનાર ર૦ અન્ન, ખેરાક.
ચાહવા યોગ્ય. નાસિત ર૦ બ્રાહ્મણનું એક અપ્રત્યક્ષ નામ.
રદ્ર મોરપીંછામાં રહેલ ચંદ્રક, ચંદ્રचनस्य नामधातु पर० अ० सेट् सन्नती
ગુપ્ત રાજા, રા, મેતી, મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર, ઇચ્છા કરવી.
હીરે. નિઝ ત્રિ. અતિશય અન્નવાળું
રક ઉ૦ મેરપીંછામાં રહેલ ચંદ્રક, ૨૬ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર.
નખ, એક જાતનું માછલું, પાણીમાં પ૨૪ પુ. એક જાતનું માછલું.
ડેલ તેલ વગેરેના ટીપાંને ફેલાવ–મંડળ. ન્ય ત્રિ. આનંદદાયક, ખુશકારક, ઘા ર૦ સરગવાનું બી, ધોળું મરી.. વ પુew R૦ લવીંગ.
ટા સ્ત્રી ચંદ્રમંડળનો સોળમો ભાગ. ન ૧૦ પુત્ર ચંદનવૃક્ષ, સુખડનું ઝાડ. wયત પુમેર પક્ષી. સંવત ૧૦ રક્તચંદન-રતાંજલી.
જાવતા શ્રી મયૂરી. ન પુ. એક પ્રકારને વાનર.
ચન્દ્રશાદુકા પુત્ર તે નામે એક મણિ. વનનિરિ ૫૦ મલયાચલ પર્વત. જકાત્ત ૧૦ ચંદ્રવિકાસી-કમળ-પણું, જન જી. એક જાતની વનસ્પતિ. શ્રીખંડ ચંદન. રનનું સ્ત્રી, પતિપુત્રવાળી મરણ જદ્રતા સ્ત્રી ચંદ્રની પત્ની રોહિણી,
પામેલી કોઈ સ્ત્રીના નિમિત્તે તેના પુત્ર ચાંદની, રાત્રિ, તે નામે એક છંદ, લદાન કરવા યોગ્ય ચંદનચર્ચિત ગાય.
મણના પુત્ર ચંદ્રકેતુની રાજધાની નger R૦ લવીંગનું ઝાડ. ' વારિત ૧૦ રૂ!.
એક પક્ષી,
For Private and Personal Use Only
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चन्द्रकान्ति
चन्द्रव्रत
ત્તિ સ્ત્રી ચંદ્રની કાંતિ,
જામ પુત્ર એક જૈન તીર્થંકર. ચકિત ત્રિ. ચંદ્રકવાવાળું.
મા શ્રી. તે નામે એક દવા. જિન પુત્ર મેર પક્ષી.
ચકા જી. મેટી એલચી, એક કદની સ્ત્રી મયૂરી.
તની દવા, ચાંદની, ચંદ્રની પત્ની. ઇ પુછે ર૦ કામરૂ દેશમાં ચન્દ્રક- રકમમન ન કપૂર. કરેલો એક કુંડ.
માતા પુત્ર તે નામે એક પર્વત. બ્રન્ટ ગુ. કામરૂ દેશમાં આવેલ એક જમાન સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પર્વત.
વન્દ્રત ન રૂપું. ૨૫ ૫૦ કાશીમાં આવેલ એક ક. જનિ પુત્ર ચંદ્રકાન્ત મણિ જ તુ પુત્ર દશરથપુત્ર લક્ષ્મણને પુત્ર. વજન ૪ નવ ચંદ્રનું મંડળ. થક્ષય પુચન્દ્રને ક્ષય, અમાસ તિથિ.
રમણી અષ્ટાપરી જુઓ. અરિ પુછે રર જુઓ. રમણ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ગુત પુ. મૌર્યવંશી એક રાજા.
જમાં સ્ત્રી- તે નામે એક નદી. વગૃહ ર૦ કર્ક રાશિ.
કૌઢિ પુ. શિવ. થળો ૫૦ ગોળાકાર ચંદ્રનું મંડળ. રાણા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. જોરથ પુત્ર ૩૦ ચંદ્રમંડળમાં ૨- | રજકણ રીતે નામે એક અસરા, હેનાર પિતૃઓ.
બાવચી વનસ્પતિ, તે નામે એક છંદ, થકોસ્ટિક સ્ત્ર, ચાંદની.
ચંદ્રની રેખા. થ૪ પુ. એક જાતનું માછલું.
પુત્ર કાવ્યર. જા પુત્ર ચંદ્રનું કિરણ.
ચટા સ્ત્રી- કર્ણાટ દેશમાં આવેલી તે થવા પુત્ર ચંદ્રમંડળનું અમુક અમુક નામે એક દેવી, તે દેવીનું સ્થાનક. રાશિઓમાં ગમન.
રહેલા શ્રી નરેલા જુઓ. વપૂડ પુશિવ.
સૌ ર૦ રૂછ્યું. ચન્દ્રજ્ઞ પુ ચંદ્રપુત્ર બુધ.
રોહ ન૦ રૂપું. HIR T૦ ચંદ્રપુત્ર બુધ.
ત્રિ. ચંદ્રવાળું. ચતના ૬૦ ઉપરને અર્થ.
દ્રવત્ અવ્ય, ચંદ્રની પેઠે. પ્રતાપન તે નામે એક દાનવ.
વશ્વવંશ પુત્ર ચન્દ્રને વંશ. જાર પુત્ર ૩૦ અશ્વિની વગેરે નક્ષત્ર. રવિંદ ત્રિચંન્દ્રના વંશનું. જવ ૫૦ તે નામે એક રાજા. જવન ન. તે નામે એક છંદ. ચ ત પુત્ર ચંદન.
વવી સ્ત્રી સેમલતા. જાતિ સ્ત્રી ચંદ્રની કાંતિ.
જય સ્ત્રી સેમલતા. કામ તે નામે એક દાનવ જવણી સ્ત્રી સોમલતા. નામનું પુ” કપૂર.
રવિન્દુ પુત્ર અર્ધ ચંદ્રાકાર રેખા, wr૨ ૩૦ ચન્દ્રનું કિરણ
રવિક પુત્ર એક જાતનું પક્ષી-લિનું ચપુત્ર પુત્ર-બુધ ગ્રહ.
જુઓ. કપુ તો જોળી ભરીંગણી.
વ્રત ના ચાન્દ્રાયણ વ્રત,
For Private and Personal Use Only
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
चन्द्रशाला
સમૂચાહા શ્રી ચાંદની, જ્યેાસ્ના, ધરને ઉપરના ભાગ, છેક છેલ્લા માળ, અગાસી. હિજા સ્ત્રી॰ ઉપરના અ. ચન્દ્રશા શ્રી ચંદ્રકાંત મણિ, દૂર પુ॰ એક જાતના રાગ. શ્રીરઘુ॰ શિવ, તે નામે એક પર્વત, તે નામે એક રાજા.
ચન્દ્રસમથ પુ॰ સુધ ગ્રહે. પ્રસન્મયા સ્ત્રી નાની એલચી.
www.kobatirth.org
ચન્દ્રસંન્ન પુ॰ કપૂર. ચન્દ્રજ્ઞાોય ૧૦ ચંદ્ર લાકની પ્રાપ્તિ.
પથ્થર પુ૦ ચન્દ્રચૂર જુએ. ચન્દ્રસૈન પુ॰ તે નામે એક રાજા.
ન્દ્રન પુ॰ રાહુ વસ્ત્રનુ પુ॰ તે નામે એક દાનવ. અસ્તુ પુ॰ તે નામે એક અસુર ચન્દ્રહાસ પુ॰ તરવાર, રાવણુની તરવાર. પ્રાપ્ત ન॰ રૂપું. ચન્દ્રહાલા શ્રી ગળેા વનસ્પતિ.
ચન્દ્રા શ્રી. એલચી, ચંદરવા, ચન્દ્રના પ્ર કાશ, ગળે વનસ્પતિ.
વાસુ વિષ્ણુ, પરમેશ્વર, ચન્દ્રનું કિરણ.
ચન્દ્રાતપ ૬૦ ચંદરવા,ચાંદની,ચંદ્રના પ્રકાશ.
પ્રામન પુયુધ ગ્રહ. ચન્દ્રાનન પુ॰ કાર્તિક સ્વામી,
ચન્દ્રાનન ત્રિ॰ ચંદ્ર જેવા મુખવાળુ, ચન્દ્રાપીડ પુ॰ મહાદેવ, તે નામે એક રાજપુત્ર, એક રાજા.
ચન્દ્રાર્દ્ર પુ॰ ચન્દ્રનો અ` ભાગ. ચન્દ્રાનોજ પુ॰ તે નામે એક અલંકાર
પ્રબંધ–ગ્રંથ, ચંદ્રના પ્રકાશ. ચન્દ્રાવલી સ્ત્રી તેનામે વ્રુંદાવનની ગેાપી. ચન્દ્રાલ્પતા શ્રી કાકડાશીંગી વનસ્પતિ. ચૅમ્બ્રિજ ૩૦ શિવ.
ઈન્દ્રજા શ્રી ચાંદની, મેાટી એલચી, એક
५६५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चपलत्व
જાતનું માછલું, ચંદ્રભાગા નદી, ધેાળી ભારી ગણી, મેથી, ચદ્રના પ્રકાશની પેઠે આનંદ આપનારી સ્ત્રી. ન્દ્રિાકાવ પુ॰ ચંદ્રકાન્ત મણિ, પશ્રિવાપચિન પુ॰ ચઢ્ઢાર પક્ષી. ચન્દ્રિજાપચિની સ્ત્રીચકાર પક્ષિણી, વન્દ્રિયાનુન ન॰ ધેાળું કમળ, ચંદ્રવિકાશી કમળ.
ચસ્ક્રિન ત્રિ॰ ચંદ્રવાળું, સાનાવાળુ, ચૅમ્બ્રિજ પુ॰ શિવ, હજામ, ધ્રાંજો, એક જાતનું શાક.
વસ્ત્રી શ્રી. બાવચી વનસ્પતિ. ચન્દ્રેશ પુ॰ કાશીમાં આવેલ શિવમૂતિ. ચન્દ્રેલર પુ૦ ઉપરના અ. ચન્દ્રા શ્રી ચંદ્રવિકાશી કમલિની-પોયણી, પન્થ્રોવર પુ॰ કાશીમાં આવેલ એક તીરૂપ કુંડ
પૌત્ત્વ પુ॰ ચંદ્રના ઉદય, તે નામે એક ઔષધ-ચંદ્રોદય.
ચન્દ્રોપત્ન પુ॰ ચંદ્રકાન્ત મણિ ચન્દ્રૌત્ત પુ॰ સુધ ગ્રહ, તે નામે એક છí. ક્ ૦ ૩મ૦ ૬૦ સેદ્ ગમન કરવું, જવું. પ્ર્ ૩૦ ૩૨૦૩૦ સેટ્ ચૂર્ણ કરવું. સદ્ સ્વા॰ સમસ્॰ સદ્ શાંત પાડવું, સાંત્વન કરવું.
ચપટ ૩૦ થડ, લપડાક, તમાચેા. સપજ ન॰ શીધ્ર, જલદી.
For Private and Personal Use Only
ચપણ પું॰ પારેા, માછ્યું, ચાતક પક્ષી, એક જાતને પત્થર, ક્ષય, નાશ. ચપજ ત્રિ ચંચળ, ક્ષણિક, ચપળ, નાશવત, ઉતાવળીયું, દેષને નિશ્ચય કર્યા વિના કામ કરનાર, વિકળ. ચપળતા શ્રી ચપલપણું, ચંચળપણું, નાશવતપણું, અસ્થિરતા, જલદીપણું, ઉતાવળ, તે નામે વ્યભિચારી એક ગુણુ. પહત્ત્વ ૬૦ ઉપરના અર્થ.
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चपला
चम्पेश
મૂ સ્ત્રી સેના, ૭ર૮ હાથી ૭૨૯ રથ૨૧૮૭ ઘેડા ૩૬૪૫ પાયદળ-આટલી સંખ્યાનું લશ્કર, મૂવર પુત્ર સૈનિક, લશ્કરી સીપાઈ. ચમૂનાથ પુત્ર સેનાધ્યક્ષ, સેનાપતિ. વપત્તિ પુત્ર ઉપરના અર્થ. મૂહ પુએક જાતને મૃગ. મૂહ સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી. રમૂહ કુ. શિવ. જw કેવિદાર વૃક્ષ. av ૧૦ કેવિદાર વૃક્ષનું ફૂલ. જલ્પા 9 ચંપાનું ઝાડ, એક જાતની
કેળનું ઝાડ, ફણસના ફળને અમુક ભાગ,
સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ એક સિદ્ધિ. જપ ૧૦ ચંપાનું ફૂલ, એક જાતની
કેળનું ફળ.
વાં સ્ત્રી લક્ષ્મી, વિજળી, વ્યભિચારિણી |
સ્ત્રી, પીપર, જીભ, ભાંગ, મદિરા, આર્યા જે એક છંદ. પઢા પુત્ર શિશુમાર નામે એક પ્રાણી પટાવર ૧૦ તે નામે એક છંદ. પેટ g૦ વાટ જુએ.
ટા પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. રાપેટી સ્ત્રી ભાદરવા સુદ છઠ્ઠ. રથ ત્રિ. ભક્ષણ કરવા ગ્ય, ખાવા ગ્ય. ૬ ગ્રા. ૫૦ ૩૦ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. મુ દવા. ૫૦ ૨૦ સે ઉપરને અર્થ. અમદાર 7 ચમત્કાર બતાવો તે,
ચમત્કારિક. રમવાર પુછે ચમત્કાર, આશ્ચર્ય, આનંદ
હેતુ પ્રકાશ, અઘાડે વનસ્પતિ. માનિ ત્રિચમત્કાર ભરેલું,ચમત્કારી. વનરાતિ સ્ત્રીરમા જુએ. અમર પુ. તે નામે એક મૃગ–જેના
પુછડાના વાળથી ચામર બને છે. મર ૩૦ તે નામે એક દૈત્ય.
ન ચમર મૃગના પુછડાના વાળથી બનાવેલ ચામર. રમપુછ ઉપરને અર્થ રામપુછ પુએક જાતનું પશુ-જે ગુફામાં
પડી રહે છે. મરિક પુo કેવિદાર વૃક્ષ, રાચનાર
વૃા. ચમ સ્ત્રી અમર જાતિની મૃગલી, માંજર. જમણ પુતે નામે એક યજ્ઞપાત્ર,
સેમરસ પીવાનું એક પાત્ર. જ પુ૦ લાડુ, અડદના લોટના પાપડ.
પુ. ચમસ પાત્રવાળું. જામની સ્ત્રી અડદના લોટના પાપડ. મનો પુત્ર પ્રભાસની પાસે આવેલું
એક તીર્થ વાર ૫૦ જ્યાં તેનું ઉત્પન્ન થાય છે |
તે સ્થળ..
અewતુ સ્ત્રી જેઠ શુદિ ચૌદશ. પાત્રા જીચંપાના ફૂલની માળા, ચંપાના ફલના આકારને સ્ત્રીઓની ડોકને એક દાગીને, તે નામે એક દ. વપરભા સ્ત્રી, એક જાતની કેળ. વપરાય ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. પાછુ પુફણસનું ઝાડ.
પાવતી સ્ત્રી, ચંપા નગરી. વપ૨ પુએક જાતનું માછલું. ચપws પુફણસનું ઝાડ. જur સ્ત્રીચંપા નગરી, ચંપા નગરી
પાસેની નદી, ફણસમાંથી નીકળતી પેશી. જurfs go કર્ણ રાજા.
ભનિરો ત્રાટ ચંપા નગરી. રHigી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વજgિ S૦ ફણસનું ઝાડ. Wr તો સ્ત્રીચંપા નગરી.
સ્ત્રી, ગદ્ય અને પદ્ય બને જેમાં આવે તેવું કાવ્ય. વોરા ૩૦ કર્ણ રાજા.
For Private and Personal Use Only
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चम्पेश्वर
સમ્મેમ્બર પુરક રાજા. ચોપલક્ષિત પુ॰ અંગ દેશ. સૌપક્ષિત પુ॰ વ અંગ દેશ વાસી. આવું સ્વા૰૧૦-૧૦ ક્ષેત્ ગમન કરવું, જવું. નખ્રિપ્ ત્રિ॰ ચમસ નામના યજ્ઞપાત્રમાં રહેલ. ત્ સ્વા૦ ૧૦ સ॰ સદ્ ગમન કરવું, જવું. સચ પુ॰ સમૂહ, કિલ્લો, કિલ્લાનું મૂળબંધન
પાયા, ખાઈમાંથી બહાર કાઢેલ માટીને ઢગ, યજ્ઞના અગ્નિના ચયનસંસ્કાર, પુષ્પ વગેરે વીણવાં, પુષ્પ વગેરે એકત્ર કરવાના પીઠ, અનુક્રમે ચઢતું વ્યાજ,સાજો. ચચત્ર ત્રિ॰ વીણવામાં કુશળ, એકઠું કરવામાં હાંશીયાર.
ચયન ન॰ પુષ્પ વગેરે વીણવાં, યુનિય અગ્નિના એક સકાર
વચનીય ત્રિ॰ વીણવા યેાગ્ય, એકઠું કરવા યાગ્ય.
चर् भ्वा० प० ૬૦ સેટ્ ચાલવું, જવું, અતિ+ઓળંગી જવું, વિ+જ્ઞતિ+એળગવું, અષિઅત્યંત કરવું, અનુ+પાછળ જવું, અનુસરવું, અવ+અપકાર કરવે, અનિષ્ટ કરવું, અનિ+સામે કરવું, એળગવું, વ્યભિચાર કરવા, વિ+વિશેષે કરી ઓળ ંગવું, અવÀાતરફથી કરવું, આ+અનુષ્ઠાન કરવું, આચરવું, અધિ++અધિકતાપૂર્ણાંક આચરવું, ઊનુ+આ+અનુસરવું, પાછળ જવું, સમૂઙ ્+મા+સારી રીતે આચરવું, રવ+આ+ઉપાસન કરવું, સેવવું, સ+જ્ઞાન સારી રીતે આચરવું, ક+ઓળંગી જવું, આ॰ સજ્જ, વિ+વ+વિશેષે કરી ઉઠવું, ઉત્થાન પામવું, સ+વ+સારી રીતે ઉઠવું, રવ+ઉપાસન કરવું, સેવવું, ૐ+દુષ્ટ આચરણ કરવું, નિ નીકળવું, પ+િચાતર′ જવું, સેવા કરવી, પ્ર+ પ્રકાશ પામવું, સમુ+પ્ર+સારી રીતે પ્રકાશ પામવુ, વિ+વિશેષે કરી જવુ, સમૂ+
५६७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चरणाभरण
સારી રીતે જવું.
૨ ૨૦ સમ સ૦ સટૂ સંશય કરવા, અસ શય કરવા.
ચર પુ॰ ગુપ્ત દૂત, જાસુસ, બાતમીદાર, કપક, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ચર રાશિ, ચર નક્ષત્ર, મંગળવાર, પાસાની રમત, ખજન પક્ષી.
૪૬ ત્રિ॰ ચંચળ, અસ્થિર, ચપળ, અન્યવસ્થિત,
સર પુ॰ ચર, ગુપ્ત દૂત, ખાતમીદાર, વૈદ્યક ગ્રંથના કર્તા એક મુનિ, વૈદ્યકના ચરક ગ્રંથ, ચક્ર કરનાર, ભિક્ષુ, પીતપાપડે વનસ્પતિ.
ચાહવુ૦ દિનમાન જાણવામાં ઉપાયરૂપ એક કાળ.
ચગૃપ ન॰ મેષ-તુલા-કક-મકર-રાશિઓ, સર્વો, ૧૦ ઉપરના અ.
ચટ પુ॰ ખંજન પક્ષી. વટી શ્રી ખજન પક્ષિણી, વળ પુ॰ પગ, વેદના અમુક ભાગરૂપ શાખા, સૂર્ય વગેરેનું કિરણ, શ્લોકને ચેાથે। ભાગ-પાદ, હરકેાઇ ચોથા ભાગ, અમુક એક ભાગ
સરળ ૧૦ અનુષ્ઠાન, આચરણું. ચરખાત ચરણે આવેલ, પગે પડેલ, પગે લાગેલ. સરળપ્રન્તિ પુ૰ પગની ઘુંટી.
પતન 7 પગે પડવું, પગે લાગવું. ચળતિત ત્રિપગે પડેલ, પગે લાગેલ. ચળપર્વનું ન॰ પગની ’ટી. ચળયુગ ન॰ એ પગ, શ્લોકના એ પાદ. ચાબૂદ પુ૰ વેદની શાખાએને જેમાં વિભાગ છે તે ગ્રંથ.
For Private and Personal Use Only
સરળસ ત્રિ॰ પગથી કરેલ વગેરે. પળાનમિત ત્રિ॰ પગે પડેલ, નમેલ. મગ 7૦ પગના દાગીને..
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
चरणामृत
ચળામૃત ન॰ પૂજ્યનું પગ ધોયેલું પાણી. વળષ ૩૦ કુકડા. વળાયુધી સ્ત્રી. કુકડી, અવળાવનું ન ચરણ કમળ. ચરખાનું મુશ્લોકના પાદના અધ ભાગ, પગના અ` ભાગ.
જ્ઞ પુ॰ મનુષ્ય.
www.kobatirth.org
સખત ત્રિ॰ પગથી કરેલ વગેરે. રોજ ન॰ વરવ્રુત જુએ. અળોપન ત્રિ॰ પગ પાસે પ્રાપ્ત થનાર,
પગે પડનાર.
નટિ સ્રી વિરિષ્ટી જુઓ. બ્ય ત્રિ॰ ચરણુતુલ્ય.
સરજુ ત્રિ. આચરણશીલ, ચારિત્ર્યવાન. ચ” ત્રિ॰ જંગમ, ચળ, અસ્થિર, ગતિ
માન.
ત્ ત્ર ચાલતું, જતું, ખાતું. પુષ્ટ છુ૦ મધ્યસ્થ મનુષ્ય. આમ ૬૦ મેષ-ક-તુલા-મકર-એ ચર રાશિએ.
ચમ ત્રિ છેલ્લું, અતનું, બાકી હેાનારચનાર, ઈંડા, પશ્ચિમનું.
ચર્મમાત્ પુ॰ પશ્ચિમમાં આવેલા અસ્તાચલ પર્વ ત.
અર્મતીર્થંત પુ॰ જૈનતીર્થંકર મહાવીર. થમતીર્થર પુ૦ ઉપર અ. ચરમતીર્થક્ષર પુ૦ ઉપરના અ ધર્મજ્ઞ 7૦ વર્મ જુએ. સમાયણ પુ॰ નીચેના શબ્દ જુએ. ધરમત્રિપુ॰ ચરમમાામૃત જીએ. પલ્પ ત્રિ॰ ચરૂ માટે હિતકારી ચેાખા વગેરે. સાપર ત્રિ॰ જંગમ, સ્થાવર અને જંગમ, ચેતન અને જડ
પાવર 7
સ્થાવર-જંગમરૂપ જગત,
આકાશ.
વૃત્તિ ૬૦ પશુ.
i
५६८
चर्चक
રિત ત્રિ॰ આચરેલ, કરેલ, ખાધેલ, ગચેલ, પામેલ, જાણેલ . વ્રુતિ ન॰ ચરિત્ર, સ્વભાવ, વતન. વ્રુતિય ત્રિ॰ આચરવા ચેાગ્ય, કરવા
યેાગ્ય, જાણવા યેાગ્ય, પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય. વૃતાર્થ ત્રિ॰ કૃતાથ, કૃતપ્રયાજન, સફળ. ચરિતાર્યતા શ્રી કૃતા પણું, સળપણું. ચરિતાર્થવ ૧૦ ઉપરના અ. ત્રિ ૬૦ અનુષ્ટાન, આચરવું, કરવું, સ્વભાવ, ચેષ્ટા, વન, લીલા વગેરે. ત્રિાસ્ત્રી. આંબલીનું ઝાડ. વૃષ્ણુિ ત્રિ॰ વિચરનાર, ચાલવાના સ્વભાવવાળુ.
સરી સ્રી જીવાન સ્ત્રી, અભડાતી સ્ત્રી. ચરીત્ર ન૰ત્રિ જુએ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચય પુ॰ હવ્યાન્ન, હામ માટે પકાવેલું અન્ન, મેઘ, ચરૂ રાંધવાનું વાસણું. અજ્ઞહિન્દૂ પુ॰ મહાદેવ. ત્રણ પુ॰ એક જાતના પુડા. અમચળ ૬૦ હવ્યાન્નને એક સંસ્કાર. અજાણી સ્ત્રી ચરૂ રાંધવા માટેનું વાસણતપેલી વગેરે.
સદ્ સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સેક્ ગમન કરવું,જવું. વન્ યુ સમ॰ સ॰ સર્ અધ્યયન કરવું,
ભણવું.
ચર્ચ તુરા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્ કહેવું, તિસ્કાર કરવા, ચર્ચા કરવી.
નવા સ્ત્રી નીચેના શબ્દ જુએ. ચર્ચરી સ્ત્રી. એક જાતનું ગાયન, વાંકડીયા કેશ, હાથની તાળીનેા શબ્દ, હ ની રમત, સ્તુતિ પાઠકનાં સાદર વચન, એક પ્રકારનું ગાનતાન સાથે સંગીત, વસન્ત સમયની ક્રીડા, છટાથી ખેલવું, તે નામના એક છંદ, ચામાચીડીયું. ચીજ પુ॰ મહાકાળ ભૈરવ, કેશરચના, એક પ્રકારનું શાક.
For Private and Personal Use Only
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चर्चस्
चर्मरङ्गा
રાણ પુ. તે નામે એક નિધિ. જ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, વિચારણ, ચિન્તન,
ચિત્તા, ચંદન વગેરેથી શરીર ખરડવું તે. ચાર્જ શ્રી. વિચારણ, ચિંતા, ચિંતન ચા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિર 7. ચંદન વગેરેથી ખરડવું-- પડવું. વત ૧૦ ઉપરને અર્થ. ચર્ચિત ત્રિચંદન વગેરેથી ખરડેલ-ચોપડેલ. ચર્ચ ઝિ૦ હણવા ગ્ય, મારી નાખવા
પર ઉ૦ લપડાક, તમા, મોટું, વિશાળ, દૂર, પીતપાપડે. જરૂરી સ્ત્રી, ભાદરવા સુદ છઠ્ઠ, લોટની પુરી
વગેરે. વર્ણ સ્વા. ૫૦ ૨૦ સે ગમન કરવું, જવું,
ભક્ષણ કરવું, ખાવું. ચર્મર પુત્ર ચીભડું. ચર્મરી સ્ત્રી હર્ષની રમત, આડંબરનું વાક્ય, છટાથી બેલવું, ચર્ચા. ને ર૦ ઢાલ, વાટા પીતપાપડે.
સ્ત્રીપશ્ચિમ દેશમાં પ્રસિદ્ધ એક ગંધદ્રવ્ય, ચીકાખાઈ જર્મના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વર્ગવાર 72 ચમાર, મેચી, એક વર્ણન
સંકર જાતિ. વર્ણવારા પુત્ર ઉપરના અર્થ. ચર્મરિનg૦ મેચી, ચમાર. વર્મા શ્રી ધર્મપાયા નામે એક -
ષધિ, મેચ, ચમારણ. વર્મવાર્થ ૧૦ ચામડાનું કામ. ચોસ્ટ ૫૦ હરસ-મસાને રેગ. વાત પુ. મોચી, ચમાર.
વટવા સ્ત્રી, ચામાચીડીયું. ચર્મવેરી સ્ત્રીચામાચીડીયું,
જિત્રા ૧૦ ધોળા કાઢો રેગ. ચર્મક ન રૂંવાટું, લેહી. જર્મક વિ ચામડામાંથી ઉત્પન્ન થનાર. વજ ત્રિચામડામાં હોનાર-થનાર. રજીવતો સ્ત્રી તે નામે એક નદી. | વર્ષ ૫૦ ઘડપણથી શરીરે પડેલ કરચલી. વતિ ત્રિ. ચામડી ઉપર પડેલ કાળા
તેલ-ડાઘ. વર્ષ પુરા ચાબુક. ચર્મ એક જાતનો કે. ચર્મષિ સ્ત્રી ખરજવાને રેગ, એક જાતને કોઢ.
દુમ પુત્ર ભોજપત્રનું ઝાડ. ચર્મન ચામડી, ચામડું, ત્વચા ઇન્દ્રિય,
ઢાલ, છાલ. ચર્મનાસ્ટિા સ્ત્રીચાબુક. ચર્મદિર સ્ત્રીચામડાની બતક, કુલું. ચર્મપત્ર સ્ત્રી, ચામાચીડીયું.
પાકુ સ્ત્રી, ચામડાની પાવડી, ચંપલ, સપાટ,
પુટ પુ. વમીિ જુઓ. રપુટ g૦ ઉપર પ્રમાણે ચર્માિ સ્ત્રીચાણડું વીંધવાનું હ
વિઆર, મોચીની આર. ચર્મકવિ સ્ત્રીચામડાની ધમણ. ચર્મ ઉ૦ ચામડાને બંધ. ચર્મમve To 4. તે નામે એક દેશ. ચર્મમા ત્રિા ચામડાનું, ચામડામય.
મુન્ડા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. વર્ણમુદ્રા સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા ચમન્ના ત્રિક ચામડાનું બખ્તર પહેરવા વગેરેમાં જેણે અભ્યાસ કર્યો હોય તે.
સ્ત્રી ચાબુક. ચર્મર ૩૦ વે તે નામે એક દેશ,
સ્ત્રી સોનામુખી વનસ્પતિ, આવળનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चर्मरी
૯૭૦
चलन
ચર્મરી સ્ત્રી, ઝેરી ફળવાળે એક વેલો. જ સ્ત્રી ચાવવું, લપડાક મારવી, તમાચો જર્મક પુ. મેચી માર.
માર. વત્ ત્રિ, ચામડાવાળું.
રર્વિત ત્રિવ ચાલ, ખાધેલ, ચાખેલ. જર્મનું તે નામે શકુનિને એક પુત્ર. વર્ધિતiાત્ર ૧૦ થુંકવાનું પાત્ર-પીકદાની ચર્મરાન પુત્ર શિવ.
ચંતા ઉન્ન ચાવવા યોગ્ય, ખાવા યોગ્ય, વર્મવેત્તર ત્રિક ચામડાનાં વસ્ત્ર પહેરનાર. સ્વાદ લેવા યોગ્ય. વૃક્ષ પુત્ર ભેજપત્રનું ઝાડ.
વર્થ ત્રિઉપરના અર્થ. મરંમવા સ્ત્રી એલચી.
aft go મનુષ્ય. વર્ષના પુત્ર ખાધેલા અન્નમાંથી તૈયાર
જળ સ્ત્રી, વ્યભિચારી સ્ત્રી. થતો રસ.
વજુ સ્વ. ૧૦ ચાલવું, જવું. ૩+ઉંચે જ ન્મર ૨૦ ઉપરને અર્થ.
જવું, ઓળંગી જવું, વિર વિશેષ ચાલવું. પુત્ર ચમાર, મોચી.
રસ્ટ તુo go ૩૦ ર વિલાસ કરે, વર્તન ૧૦ ચામડાને કાપવું તે.
ખેલવું, રમવું. જવાનિ . ચમાર, મોચી.
વઢ ત્રિ, ચંચળ, ચપળ, કંપયુક્ત. કામવાd g૦ ઉપરના અર્થ.
૨૪ પુ. પરમેશ્વર, મિ ઢાલ હાથમાં રાખી યુદ્ધ કરનાર,
પુત્ર પૃથ્વીથી ગ્રહ સુધીને અંતર. મિન ત્રિ, ચામડાવાળું, ઢાલવાળું, છા
તુ પુએક જાતને ધ્વજ લવાળું.
વઢવષ્ણુ પુ0 ચર પક્ષી. જનિ પુત્ર ભેજપત્રનું ઝાડ, કેળનું ઝાડ,
વઢવશું સ્ત્રી ચકોર પક્ષિણી ભુંગરીટ નામે શિવને એક અનુચર,
ચર્ચાવિત્ત ૧૦ ચંચળ મન. જર્જ ત્રિ. આચરવા
રવિત્ત ત્રિચંચળ મનવાળું. ગ્ય, અવશ્ય કરવા 5.
રજિત્તતા સ્ત્રી- ચંચળ મનવાળાપણું. વર્થ = અવશ્ય કર્તવ્ય, ગમન, ભક્ષણ,
ચરિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વર્તન.
વંત ત્રિ ચાલતું, જતું.
વતા સ્ત્રી ચંચળપણું. જળ સ્ત્રી આચાર, ગમન, ગતિ, ઇપસ્થિતિ-સાધુઓએ વ્રતાનુકાનમાં નિય
રત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
૨૫૩ ૧૦ ચાલતું, સ્થાનભ્રષ્ટ. મને ત્યાગ નહિ કરે તે. ચર્થ ૩૦
વપૂર્ણિમા સ્ત્રી એક જાતનું માછલું. મ૦ ૪૦ સેટ ભક્ષણ કરવું,
ચંદ્ર પુ. એક જાતનું માછલું. ચાવવું.
ટકા ઉ૦ ઉપરને અર્થ વર્ણ સ્વાહ g૦ રૂ. સદ્ ઉપરના અર્થ
વરાટ પુ. પી ગર્વ ન ચાવવું, રસને સ્વાદ લેવો. ચદર પુપીપળાનું ઝાડ. વાં સ્ત્ર. ઉપરના અર્થ.
ચક્ર પુત્વ કાયલ પક્ષી. ત્રિ, ચાવવવા ગ્ય, સ્વાદ લેવા વન ન ચાલવું, હાલવું, જવું, કંપવું. ચોગ્ય.
ચરન પુરુ હરિણ-મૃગ, પગ. વર્વત સ્ત્રીચાવતું, ચાખતું, ખાતું. | વન ત્રિ, ચંચળ, ચપળ.
For Private and Personal Use Only
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चलनक
५७१
चाश्चल्य
- - -
-
વદન પુ. વાત જુઓ. વનો સ્ત્રી હરિણુ–મૃગલી, સ્ત્રીઓની ઘાઘરી, હાથી બાંધવાની સાંકળ. પત્ર પુત્ર પીપળાનું ઝાડ. પુછ કુછ ખંજન પક્ષી. ૪માર ત્રિ ચાલતું, જતું, કંપતું, હાલતું.
ન એક જાતની ભાજી. વસ્ત્રદનિત સ્ત્રી અયનાંશના ચલનભેદથી તે તે રાશિઓના વિશેષ અંશમાં
સૂર્ય વગેરે ગ્રહનો સંચાર, રચનષિ પુ. ચાલો સાંધે. વા સ્ત્રી લક્ષ્મી, વીજળી, શિલારસ. વસ્ત્રાવરુ ત્રિવ ચંચળ, ચપળ. વટાવટ પુ. કાગડે. વહાવી સ્ત્રી કાગડી. ચઢાર પુત્ર એક જાતને વાયુને રેગ.
ઢિ પુત્ર વીણું વગેરેનું આચ્છાદન. વરિત ત્રિવ ચાલેલ, હાલેલ, કપિલ,ગયેલ. જિત ૧૦ ચાલવું, હાલવું, કંપવું. વહુ કાગળો. વાસુદ ૩૦ એક જાતનું પાત્ર, હાથને ખેબે. રથિ ચંચળ ઈન્દ્રિય.
નિદ્રા ત્રિ- ચંચળ ઈન્દ્રિોવાળું. વધુ પુછે જે લક્ષ્ય તાકવામાં ચૂકી જાય છે તે અનિપુણ બાણાવળી.
પુત્ર તાલુસ્થાની ચ-છે-જ-ઝ–. રવfચ ત્રિચવર્ગમાં હોનાર થનાર. ચવ પુ. એક જાતનું ધાન્ય-ચોળા. વષ સ્ત્રી ચવ્યક વનસ્પતિ. જવવા ઉ૦ ઉપરને અર્થ. વિવાદ સ્ત્ર, ચાળા ધાન્ય.
સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. રથ ૧૦ ચેળા ધાન્ય.
શા સ્ત્રી ગજપીપર. રચR R૦ ગજપીપર. વારિ પુત્ર વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ઘી.
શિવ સ્ત્રીચવ્યક, વજ. રજૂ ૦ ૩મ૦ નં૦ સેટ ભક્ષણ કરવું,
ખાવું. ૨૬ સ્વ. ૫૦ ૦ સેટ વધ કરે, મારવું. વષ પુ. ૧૦ દારૂ પીવાનું પાત્ર, કટોરો. વષ મધ, એક જાતને દારૂ. પતિ પુરુ ભક્ષણ કરવું, ખાવું, વધ કર,
મારવું. ૨૪ પુ. યજ્ઞમાં પશુ બાંધવાના ખી
લાના મધ્યભાગમાં જડવા ગ્ય લોઢાની કે લાકડાની કુંડળી. જ વા૫૦ લ૦ સે દંભ કર, ઢોંગ કર, લુચ્ચાઈ કરવી, ઠગવું.
ગુરd૦ ૩૫૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ વર્ ૩૦ ૩૫ ૩૦ સેટ ઠગવું, છેતરવું, રાવવા ૧૦ ઉજજવળતા. રવિ ર૦ ઉજજવળતા. ચારિ સ્ત્રી જેતપુરા વનસ્પતિ. જાત્રા ત્રિ ચક્રવડે થયેલ, ગોળાકાર થયેલ વાર્તા પુત્ર તે નામે એક વ્યાકર
ણાચાર્ય જાદવજી ત્રિ ચક્રવાક- ચકવા પક્ષીની
પાસેનું. રાશિ ત્રિ. એકજ મળી સ્તુતિ કરનાર
સ્તુતિપાઠક, ઘાંચી, ગાડીવાન, રાજા, ઘંટ વગાડી જગાડનાર ભાટ-ચારણ. . રક્ષા ત્રિનજરે જોયેલ, પ્રત્યક્ષ, દષ્ટિના
વિષયરૂપ વગેરે. ચાક્ષુષ પુત્ર તે નામે એક મનુ રાજા.
ક્રમ ત્રિ. જેનાર, પ્રત્યક્ષ કરનાર , વાપુ ખાટી લૂણી, દાંતની નરેગીતા,
નીરોગી દાંતપણું. ચહેરા સ્ત્રી, ખાટી લૂંણ. જારીત R૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ધી. . ચા૪િ ત્રિ વારંવાર ચાલતું, અત્યંત જતું. વાઝહ્ય ૧૦ ચચળપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
चाट
www.kobatirth.org
ૉટ પુ॰ પહેલાં વિશ્વાસ પમાડી પછીથી ધન હરી લેનાર ચેર.
માટીક્ર પુ॰ ચકલે. વાટપુટ પુ॰ સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તામ્ર, ચાલુ પુ॰ ૬૦ પ્રિય વાકય, ખાટુ પ્રિય વાકય, મીઠ્ઠા ખેલાપલ્યુ.
દુષ્ટ પુ॰ ન॰ ઉપરના અ
ચાલુર ત્રિ॰ મીઠા ખેલું, ફંડું મનાવનાર, ખુશામદીયું.
ચાટુપરુ પુ॰ ભાંડ, ખુશામઃખાર, હાજી હાજી કરનાર.
દુવદુ પુ॰ ઉપરના અ
ચાલુજ઼ોજ ત્રિ. ચાલુકાર જુએ. ચાટુવડુ પુ॰ વિદૂષક, ભાંડ,
ચાલુરાત ન૦ સેકંડા પ્રિયવાય,
ઘણીજ
ખુશામદ.
ચાવૃત્તિ શ્રી પ્રિય કથન, પ્રિય વાકય કહેવાં, સેવા, ચાકરી.
ચાદ્રોણ ત્રિ॰ ચાટુોરુ જુએ. ચાળજ પુ॰ ચાણકયના વિદ્યાર્થી. ચાળજીન ૬૦ ચણા જેમાં પાકી શકે તેવું ખેતર.
ચાળક્ષ્ય પુ॰ તે નામે ચંદ્રગુપ્તને! મંત્રી– કૌટિલ્ય, અળદ જુએ.
ચાખચ ૧૦ ચાણકયે રચેલું નીતિશાસ્ત્ર. ચાળજ્યમૂજ ન એક જાતનેા મૂળા– ચણુકમૂળા.
ચાનૂર પુ॰ તે નામે કંસને એક અનુચર જે મલ્લયુદ્ધમાં કુશળ હતેા. ચાળરમત્ત પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. ચાન પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ.. રાજુ પુ॰ ચંડને પુત્ર. રાજ્ડ ન ઉગ્રતા, તીક્ષ્ણતા. ચાન્હાહ પુ રાહ જુએ. વાડા, ત્રિ॰ ચંડાળે કરેલ. શ્વાન્હાહત્તિ પુ॰ ચંડળના છોકરા,
५७२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चातुर्भीतिक
ચાહાલિકા સ્ત્રીચંડાળની વીણા—એક જાતની વીણા. ચાહાહિાશ્રમ પુ॰ તે નામે એક તી. વાડાહી સ્રી. એક જાતના વેલેા, ચાં ડાલ જાતિની સ્ત્રી.
ચાતTM પુ॰ ચાતક પક્ષી બપૈયેાસારંગપક્ષી, સાતાનન્દ્ન પુ॰ વર્ષાકાળ, મેધ. ચાતળાટ ન॰ એક જાતનું કાવ્ય. વાતનો સ્ત્રી ચાતક પક્ષિણી, રાતન ૪૦ પીડવું, દુઃખ દેવું.
ચાતુર ત્રિ॰ ચતુર, નિયંતા, નેત્રનું વિષય, દૃષ્ટિગોચર.
ચાતુર ન॰ ચાર પૈડાંવાળી ગાડી.
વાતુક્ષ ૧૦ એક જાતની રમત,ગાલમશરીયું. ચાતુરામમિત્ર ત્રિ॰ બ્રહ્મચર્યાં વગેરે ચાર આશ્રમેાના ધ.
ચાતુરામ્ય ૧૦ બ્રહ્મચારી વગેરે ચાર આશ્રમે. વાસ્તુદ પુ॰ સારથિ, ચાતુરી સ્રી ચતુરાઇ. વાતુતિ ૬૦ તજ-તમાલપત્ર-એલચીનાગકેસર એ ચાર વસ્તુ. ચાતુતિ ૧૦ ઉપરના અ ચાતુર્થ૪ ૩૦ ચેાથે દિવસે આવનાર તાવ, ચેાથીયા તાવ.
પાર્થિવ પુ॰ ઉપરના અ. ચાતુર્દા ન૦ રાક્ષસ,
ચાતુર્દા ત્રિ॰ ચૌદશને દિવસે હેાનાર-થનાર. ચાતુર્દશિષ્ઠ પુ॰ ચૌદશને દિવસે ભણનાર. ચાતુર્વીન ન॰ મેથી, જંગલી મેથી, અ
જમે! અને શાહજીરૂં, ચાતુર્મવ્ર ન॰ સુંઠ-અતિવિખની કળી-મેાથગળે-એ ચાર વસ્તુ. ચાતુર્મદાવહૈદ પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ચાટણ. ચાતુÎત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ પૃથ્વી-અપ-તેજ-વાયુએ ચારથી બનેલ શરીર વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चातुर्महाराजिक
चाम्पिला
-
-
ક
ચાતુર્મદા નિ પુરુ પરમેશ્વર ચાતુર્માસ પુલ ચાર મહિનામાં હોનાર-થનાર. ચાતુમતિવા ત્રિ ચાર મહિનામાં બ્રહ્મ
ચર્યવાળું. વાસુમરી સ્ત્રી તેનામની ઈષ્ટિ, પૌમાસી. ચતુરિચ તે નામે એક યજ્ઞ. ચાતુમય ૧૦ ચોમાસાના ચાર મહિના
કરવાનું વ્રત. ચાતુર્માસ્થતિમાં સ્ત્રી આષાથી ચાર
મહિનાની બીજ. તુર્થ ૧૦ ચતુરાઈ, હોંશીઆરી, ચાલાકી. ચાતુર્થ ૧૦ બ્રાહ્મણ વગેરે ચાર વર્ણ,
બ્રાહ્મણ વગેરે ચાર વર્ણને ધર્મ. ચાતુર્વર ત્રિ ચાર વેદ જાણનાર. જાતુવૃા ૫૦ તે નામે ગ્રંથ. વાતુદા કલાપસૂત્રની ચાર વૃત્તિને
જાણનાર. રતિષ્કાર ૧૦ અધ્વર્યું-બ્રહ્મા વગેરે ચાર
ઋત્વિજેને પૂર્ણ થઈ રહે તેટલો ભાત. ચાત્ર ૧૦ અગ્નિમંથન કરવાના યંત્રને
એક અવયવ. રાવાહ પુયજ્ઞકુંડ, દર્ભ, ચતુ, ઉત્કટ,
ઉત્તર વેદીના અંગરૂપ માટીને ઢગ. ચાના ન૦ થનરાટ રાજાનું આખ્યાન.
નિદા ત્રિચંદનથી કરેલ શોભાવાળું. ચાન્દ્ર ત્રિ- ચંદ્રસંબંધી, ચંદ્રનું.
~ R૦ ચાંદ્ર માન, ચાંદ્રાયણ વ્રત, આદુ, મૃગશીર નક્ષત્ર. ચાર | ચંદ્રકાંત મણિ, ધોળી ભોરીંગણી. વાક ન સુંઠ. ચાદ્રપુર પૂર્વમાં આવેલ એક દેશ. વાદ્રપુર ૩૦ ૩૦ ચાંદ્રપુરમાં રહેનાર. ચામાં સ્ત્રી ચંદ્રભાગા નદી. વાદ્રમર ઝિઃ ચંદ્ર સંબંધી, ચંદ્રનું. ચાન્દ્રમણ નો મુગશીર્ષ નક્ષત્ર. વામન પુ. ચંદ્રકાન્ત મણિ.
ચાર વાચન પુચંદ્રપુત્ર-બુધ. ચદ્રમાનિ પુત્ર ચંદ્રપુત્ર-બુધ. વાત્રમાણ પુત્ર ચાંદ મહિને. રાજદ્રવ્રતિના પુત્ર ચંદ્રતુલ્ય વ્રત કરનાર રાજા. વાઘતિ ત્રિો ચાંદ્રાયણ વ્રત કરનાર વાદ્રા ને તે નામે એક વ્રત. વાદ્રાથવિધાન ૧૦ ચાંદ્રાયણ વ્રતને
વિધિ, ચાંદ્રાયણ વ્રત કરવું તે. ચાળ ત્રિ- ચાંદ્રાયણ વ્રત કરનાર, ત્રા શ્રી ચંદ્રની પત્ની, ચાંદની, જ્ય
સ્ના, ધોળી ભરીંગણ. ચાપ પુત્ર ધનુષ, ધન રાશિ, વૃત્ત ક્ષેત્રાદ્ધ ચાઇve g૦ ચાળીનું ઝાડ. રાપરું ન૦ ચપલપણું, વગર વિચાર્યાપણું,
ચપલનું કર્મ. ચાપલ્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ વપિન પુત્ર ધનુર્ધર યોદ્ધો, શિવ, ધન રાશિ. ચાટ્ટ T. દ વિનો પુત્ર.
સ્ત્રી નાનું ગાલમરીયું. ચામર ૧૦ ચામર, ચમરીમૃગના પુછ
ડાના વાળથી કરેલ ચામર. ચામરઝાદ ત્રિ ચામર ઢાળનાર. ચામર|દિન ત્રિઉપરને અર્થ. ચામgsu g૦ સેપારીનું ઝાડ, કાસ,
કેવડાનું ઝાડ, આંબે. ચામરપુeva S૦ ઉપરના અર્થ. ગ્રામરિન ૩૦ ઘેડો. રામરિન ત્રિ, ચામરવાળું. ગ્રામળિ શ્રીઘડી, ચામર ધારણ
કરનારી સ્ત્રી. જામીનાર ૧૦ સોનું, ધંતુરે. ચામાર ત્રિક સુવર્ણમય, નામય વાકુ સ્ત્રીચંડ અને મુંડ નામના દૈત્યનો વધ કરનારી દેવી, પરબ્રહ્મની
સમષ્ટિરૂપ શક્તિ, બ્રહ્મવિદ્યા, આત્મવિધા. રાત્રિ સ્ત્રીચંપા નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चाम्पेय
ઉ
चारनेत्र
ન્નાઇ 7૦ સેનું, ધંતુર, પુષ્પમાં થતા કરનારી સ્ત્રી. કેસરા.
રામ ત્રિ. ભાટ ચારોથી વ્યા, ચારેય પુત્ર ચંપ, નાગકેસર, વિશ્વામિત્રને ભાટ-ચારણમય. એક પુત્ર.
ચાર પુત્ર રાજમાર્ગ. ચારેય ત્રિ. ચંપા નદીમાં હોનાર-થનાર. ચામર ૬૦ ધીર પુરૂષ, વીર નર. ચાઇ ૧૦ પુષ્પમાં થતા કેસર જેવા જામકા ત્રિ ગ્રંથની ગમાપ્તિ સુધી અને તંતુ.
ધ્યયન કરનાર. ન્નાથ ત્રિો ભજન કરવા યોગ્ય અન્ન વગેરે.
વાયુ પુ. ઉનાળાને વાયુ. વાર્ ૦ ૩મ૦ ૨૦ લે નેત્રથી જેવું- વારન્તિરિત પુ૦ ગુપ્ત દૂત. જાણવું, પૂજવું.
ચારાથળ પુચરોત્રને પુરૂષ. ચાય ત્રિ. સમૂહય.
વારિવા સ્ત્રી ઝુલ. ચાઇનીર ત્રિવ નેત્રથી જેવા યોગ્ય-જા- ચારિણી સ્ત્રી, વાળ વૃક્ષ. ણવા ગ્ય, પૂજવા યોગ્ય.
ચરિત્ર ન ચરિત્ર, સ્વભાવ, વર્તન, કુલકવાયમાન પુચયમાન રાજાને પુત્ર. મથી આવેલ આચાર. ચાથમા ત્રિપૂજતું, જેતું.
રાત્રિ પુત્ર મરત્વન્ત રાજાને એક પુત્ર. જાણુ ત્રિ, પૂજનાર, જેનાર,
રાત્રિા ત્રી આલ્ફીનું ઝાડ, ચાર પુત્ર ગુપ્તચર, ગૂઢચાર, ચારોળીનું ઝાડ, | ચારિત્ર્ય ૧૦ વરિત્ર જુઓ.
કેદખાનું, જેલ, ગમન કરવું, જવું. | ચારિન ત્રિ, સંચાર કરનાર, ચાલનાર, વાર ૧૦ બનાવટી ઝેર.
જનાર. રાજા ત્રિ. ગાયો વગેરેને ચારનાર. નારી સ્ત્રી ભિન્ન ભિન્ન ગતિવાળી નૃત્યચાર પુત્ર બંધન, કેદખાનું, ગતિ, ગમન, ! ક્રીડા. ચારોળીનું ઝાડ,
વીરુ પુબૃહસ્પતિ, તે નામે કિમણીને ચારાઇ૯ પુ0 ગ્રહગતિને અંશ.
એક પુત્ર. ચારા ત્રિજનારને હિતકારક, ખા- | ચાર ૧૦ કેસર. નારને હિતકારક.
ચાર ત્રિક મનહર, સુંદર. ચારવટ્યુન્ પુ0 રાજા.
ચાર પુરુ એક જાતનું ધાન્ય. વાઇ ત્રિઃ ગુપ્ત જામુસ, છાની બાતમી ચાર સ્ત્રી નાગરમોથ. લાવનાર.
રાધાર્મ પુ0 રૂકિમણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ વાવ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
શ્રીકૃષ્ણને એક પુત્ર, ચારચા સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ગ્રહગતિની ચારિત્ર પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. જ્યા.
ચાહતા સ્ત્રી સૌંદર્ય, સુંદરતા. વાટિકા સ્ત્રી ની નામે એક ગંધદ્રવ્ય. વાવ ના ઉપરના અર્થ. ચાર સ્ત્રી પારિળ વૃક્ષ, ભોંય આમળી. ચાહના પુત્ર તે નામે રૂકિમણીના પુત્ર.
પુત્ર ભાટ-ચારણ, કીતિ ગાન કર- ચારધામન પુઆંબાહળદર. નાર બંદીજન.
રાધાર સ્ત્રીઇન્દ્રની સ્ત્રી-ઇન્દ્રાણી. ત્રણવારા ૬૦ વ૦ ચારણીઆણી, નૃત્ય | વાર પુછે હરિણ-મૃગ.
For Private and Personal Use Only
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चारुनेत्र
ચાહનેત્ર ત્રિ॰ સુંદર નેત્રવાળું. જ્ઞાનેત્રાસ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. સાહનેથી સ્ત્રી. મૃગલી. ચાહપળી સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. ચાહપુર પુ॰ સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તાલુ. વાહલાની દ્રાક્ષના વેલે. ચાચરાત્ પુ॰ તે નામે શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર. સાહચરામ્ ત્રિ॰ સુંદર યશવાળું, ચાહોષન ત્રિ॰ સુંદર નેત્રવાળું. ચાલોચન પુ॰ રણ-મૃગ. ચાહો ની સ્ત્રી મૃગલી. ચાહવત્ર ત્રિ. સુંદર મુખવાળુ, ચાહવત્ર પુ॰ તે નામે કાર્તિક સ્વામીને
એક અનુચર. ચાહવર્દેન ત્રિ॰સુંદરતા વધારનાર. ચાવદના સ્રો॰ નારી-સ્ત્રી. ચાહવ્રત પુ॰ એક મહિનાના ઉપવાસ કરનાર. ચાવ્રતા સ્ત્રી. એક મહિનાના ઉપવાસ કરનાર સ્ત્રી.
ચાશિદ્ધા સ્ત્રી॰ સુંદર શિલા, મણિ, રત્ન. સાહશીર્વ ત્રિ॰ સુંદર મસ્તકવાળુ. ચાહશીર્ષ પુ॰ ઈન્દ્રને મિત્ર આલંબાયન. સાવધાત્તિનૢ ત્રિ॰ સુંદર હસનાર. રાહદાસની સ્ત્રી તે નામે એક વૈતાલીય
છંદ.
ચારેક્ષન પુ॰ રાજા. ચશ્ચિયૅ (૦ ચંદન વગેરેથી શરીર ખરડવું.
ચાર્મ પુ॰ ચામડાથી વીટેલ-મઢેલ રથ. ચાર્મળ ૬૦ ચામડાંના સમૂહ, ચામડાંના ઢગ. ચાર્મિશ ત્રિ॰ ચામડાંથી બનેલ. શ્વામિત્રય ન॰ ચામડાપણું. ામિયાનિ પુ॰ ઢાલથી યુદ્ધ કરનાર યાદ્દાના પુત્ર. ચાર્મિંળ ૧૦ ચમારને સમૂહ, માચીએને
સમુદાય.
५७५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चि
ચાર્જ પુ॰ નાસ્તિક મત સ્થાપનાર તે નામે એક પુરૂષ, તે નામે દુર્યોધનના મિત્ર એક રાક્ષસ.
ચાવતા શ્રી. ચાર્વાકપણું. ચાહત્વ ન॰ ઉપરના અ.
ચા વધવન ન॰ મહાભારતના શાંતિપનું એક પેટાપ.
ચા ઘાટ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. ચાવવાત પુ॰ ઉપરને અ. પાવિ પુ॰ પાણિનીય ગણુસૂત્રપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણું.
આવી સ્ત્રી સુંદર સ્ત્રી, જ્યારના, ચાંદની, બુદ્ધિ, તે નામે કુબેરની પત્ની, દીપ્તિ, કાંતિ, વાહ પુ॰ ધરનું છાપરું, ચાલવું, જવું, ચલાવવું.
ચાદ ત્રિ॰ ચલાવનાર, એક સ્થાનેથી આજે સ્થાને લઈ જનાર.
ચાર્જ પુ॰ અંકુશને નહિ ગણનારા હાથી. ચાહન ન॰ ચલાવવું, કંપાવવું, ચાળણી, ચાહતી સ્રી ચાળણી. આપ પુ॰ ચાસપક્ષી. ચાવી શ્રી ચાસ પક્ષિણી.
ચાસ પુ॰ એક જાતની શેલડી, ચાસ પક્ષી. ચારી સ્ત્રી ચાસ પક્ષિણી, ચિ સ્વાતિ, સમ॰ વિશ્વ ક્ષનિક્ વીણવું,
એકઠું કરવું, ખેચવું, વિભાગપૂર્વક લેવું. વિશ્ર્વા॰ ૩મ॰ ટ્વિ॰ અનિટ્ વીણવું, વિભાગપૂર્વક લેવું.
ચિ ૬૦૩મ॰ ટ્વિ॰ ઍનિટ્ ઉપરના અ ગૅવિ + અધિક વીણવું, અનુ + પાછળથી વીણવું, પ + હીનતા પ્રાપ્ત કરવી, ક્ષીણુ થવું, લવ + નીચે રહી વીણવું, વ + આ + સારી રીતે વીણવું, + સારી રીતે વીણવું, અનુ + l + અવાવય જીએ, સમ્ + આ + એકઠું કરવું, ઙ+ ઉંચેથી વીણવું, શ્રૃમિ + રજૂ + મ્યુનય
For Private and Personal Use Only
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चिकर्तिषु
વધવું,
જુઓ, સમ્૩+એકત્ર કરવું, f + સંપૂર્ણ રીતે વીણવું, વ્યાપવું, વિ + વિશેષે કરી એકઠું કરવું, સમ્ + સારી રીતે એકઠું કરવું, નિફ્ નિશ્ચય કરવે. ( આ ઉપગા સાથે ત્રણે ત્તિ સમજવા. ) ચિતિવુ ત્રિ॰ કાપવા ઇચ્છનાર. વિતિ ત્રિ॰ જાણેલ, અતિશય જાણનાર. વિહિતાન ત્રિ॰ જાણીતું, જાણકાર. વિનિતાન પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, ચિતુિ ત્રિ॰ જાણનાર, જાણીતું. વિજિત્યંત ત્રિ॰ ઉપરના અ વિજિલ્લા પુ॰ વૈદ્ય, ડાકટર, હકીમ. વિઝિટ્સન ૬૦ રોગ દૂર કરવાના ઉપાય, વૈદું કરવુ` તે.
વિજિલ્લા સ્રીરોગ દૂર કરવાના ઉપાય, વૈદુ કરવુ. વિશિક્ષિત ત્રિ॰ રાગને ઉપાય કરેલ, જેના રાગ ઉપર ઉપાય કરેલ હોય તે. વિિિક્ષત ૬૦ વિજિલ્લા જુએ. વિિિત્તત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. નિશિથ ત્રિ॰ રાગના ઉપાય કરવા યેગ્ય, રાગી.
ચિત્તિ ત્રિ॰ ચીબા નાકવાળુ, એસી ગયેલા નાકવાળું.
વિશિષ્ટ પુ॰ કાદવ, કીચડ. નિીવેદ ત્રિ॰ કર્વા ઇચ્છનાર.
વિશીર્ષતુ ત્રિ॰ કરવા દઋતું, નિીાં સ્ત્રી કરવાની ઈચ્છા. ચિીજું ત્રિ॰ કરવા ઇચ્છનાર. વિજોજ્યું ત્રિ॰ કરવાને ઈચ્છવા યોગ્ય.
નિક્કર પુ॰ કેશ, પર્વત, સર્પ, કેશપાશ, કેશા સમૂહ, એક જાતનું ઝાડ. વિર ત્રિ॰ ચંચળ, ચપળ. વિપક્ષ પુ॰ કેશને સમૂહ. વિરપારા પુ॰ ઉપરને અ. વિરદત્ત પુ॰ કેશપાશ, કેશા સમૂહ.
દ્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चिञ्चिड
ચિત્તુતિ ત્રિ॰ ચાંચળ કરેલ, વિર પુ॰ કેશ.
વિઘ્ન પુ॰ સમ॰ ૬૦ સેટ્ પીડવું, દુ:ખ થયું. વિઘ્ન પુ॰ સુંદર. વિદ્યા પુ॰ સેાપારીનું ઝાડ. વિઘ્ન ૬૦ સાપારી.
વિજ્ઞળ ત્રિ॰ ચીકણું, ચીકટ, સ્નિગ્ધ, કેમળ, સુંવાળું.
વિદ્મળા સ્ર॰ ઉત્તમ ગાય.
વિવાળી સ્ત્રી સાપારીનું ઝાડ, સાપારી. વિાન પુ॰ જવને લેટ.
વિદ્યા સ્ત્રી॰ સાપારીનું ઝાડ, સાપારી. વિર પુ॰ એક જાતના ઉંદર. ચિત્રીહિષા સ્રો॰ રમવાની ઇચ્છા. નિષ્ક્રિય ત્રિ॰ અત્યંત ભીનાશવાળુ, ઘણું ભીનું. વિલાત્તુિ ત્રિ॰ ખાવા ઈચ્છનાર, નિષ્ટ પુ॰ એક જાતનું માલું. વિષ્ણુ પુ॰ ઉપરના અ
ચિત્રીવત્ ત્રિ॰ એકઠું' કરવા ઇચ્છતું. વિચિંડ પુ॰ નીચેને શબ્દ જુએ. વિધિજ્ડ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વિત્તિ શ્રી પરમાત્માની ચૈતન્ય શક્તિ, ચૈતન્ય. નિચ્છાયાપત્તિ-સ્ત્રો॰ સાંખ્યમતે ચૈતન્યમાં બુદ્ધિ વગેરેના પ્રતિબિંબની પ્રાપ્તિ, વેક્રાંતિમતે બુદ્ધિ વગેરેમાં ચૈતન્યના પ્રતિબિંબની પ્રાપ્તિ.
For Private and Personal Use Only
વિચ્છિન્નુ ત્રિ॰ છેદવા-કાપવા ઇચ્છનાર. વિચ્છિહ પુ॰ તે નામે એક દેશ. વિશ્વા સ્ત્રી. આંબલીનું ઝાડ, આંબલીનું ફળ. વિશ્ર્વરશ્ન પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વિશ્રામ્યું પુ॰ એક જાતનું ખાટુ શાક, વિગ્નાનાર પુ॰ એક જાતનું શાક, વિજ્જિા સ્રા॰ ચણેાડી.
વિન્નિડ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ,
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चिश्चिण्ड
૬૭૭
चित्य.
-----
--
-
-
-
-
-
-
-
--
-
--
-
-
-
-
જિઇ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. જિગ્ન સ્ત્રાવ ચણેઠી. fજ ખ્યા ૧૦૧૦ મોકલવું ચાકર થવું. નિદ્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ઉપરના અર્થ. રિટી સ્ત્રી ચંડાળના વેશને ધારણ કર
નારી ગિની. ચિંત રૂ. ૩૫૦ ૩૦ સ્મરણ કરવું,
સંભારવું, વિચારવું. જિત ૫૦ ૦ ૦ ૩ જાણવું, ચિંતવવું. વિત સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ લે ઉપરના અર્થ ત્તિ સ્ત્રી જ્ઞાન, ચેતના, ચૈતન્ય, એક
પ્રકારની ચિત્તવૃત્તિ. રિત ત્રિવીણનાર,એકઠું કરનાર, શોધનાર વિત પુત્ર અગ્નિ. જિત મર્ચ અસમગ્રતા એવા અર્થમાં,
અસ્પષ્ટ અનુકરણ. જિત ત્રિ. છાયેલ, ઢાંકેલ, ઢંકાયેલ, વીણેલ,
એકઠું કરેલ, પ્રાપ્ત કરેલ. વિતા સ્ત્રી ચિતા, ચેહ. વિતીપૂડા ર૦ ચિતા, ચેહ. જિતિ સ્ત્રી ચિતા, ચેહ, સમૂહ, યજ્ઞના
અગ્નિ વગેરેને એક સંસ્કાર, ચૈતન્ય,
દુર્ગા દેવી. રિતિકા સ્ત્રી કેડની સાંકળ, ચિતા, ચેહ. વિયાણ પુરુ ચિત એવો શબ્દ કરનાર. વિર પુચિત એમ અસ્પષ્ટ શબ્દ
કરે, ચીસ પાડવી. રિફઃ પુચિત એ શબ્દ. ચિત્ત ૧૦ મન, અંતઃકરણ. ચિત્તવારિત ત્રિ. મનથી જાણેલ ચિત્તા પુત્ર કામદેવ. વનમેન પુ. કામદેવ. ચિત્ત ત્રિ મનને જાણી જનાર. વિવો પુત્ર ચિત્તની શતા-પિતાના
કામમાં અસામર્થ્ય. fજાની સ્ત્રી મનોવૃત્તિરૂપ નદી,
૭૩.
જિત્તપરિવર્તન ૧૦ ચિત્તશુદ્ધિ, મનને સાફ
કરવું તે. વિતરતાં સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ. ચિત્તાવન ર૦ ચિત્તવરિજર્મન જુઓ. ચિત્તમવ પુ. કામદેવ. વિરમું કામદેવ. ચિત્તભૂમિ સ્ત્રી, ગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
ચિત્તાવસ્થા. વિભૂમિ જી. ચિત્તરૂપ ક્ષેત્ર. ત્તિક પુત્ર માનસિક બ્રમણ, સન્નિપાત,
મનની ભ્રાંતિ. ત્તિના પુત્ર માનસિક રાગ-સ્નેહ. પિત્ત ૫૦ એક જાતને મૃગ. ચિત્તવત ત્રિ. મનવાળું, કમળ મનવાળું. જિત્તવિક્ષેપ પુ. મનની એકાગ્રતા નહિ
તે, ઉન્માદ રોગ, પાગલપણું. ચિત્તવિ૬ ૩૦ તે નામે એક બૌદ્ધ. વિવિદ્ ત્રિ, મનને જાણનાર. વિવિઘ પુ. નિત્તવિક્ષેપ જુઓ. વિવિઝન પુરુ ઉપર પ્રમાણે. ચિત્તવૃત્તિ સ્ત્રી મનનું વિષાકારે પરિણામ. જિત્તરકુતિ સ્ત્રી મનની ઉન્નતિ, ગર્વ ચિત્તસ્ત્રાવ પુવિચારને સમૂહ. વિદ ત્રિમનને હરી લે તેવું. પિત્તહર ત્રિ મનને હરણ કરનાર,
આકર્ષક, સુંદર વિરહારિન ત્રિઉપરના અર્થ. વિરમોર પુત્ર મનની અમુક એક વિષ
યમાં સ્થિરતા. વિત્તિ સ્ત્રી પ્રજ્ઞા, ચિંતન, કર્મ, ખ્યાતિ,
પ્રસિદ્ધિ. જિરિ ત્રિવ જણવનાર, પહોંચાડનાર. ચિત્તોતિ સ્ત્રી વિમુન્નત્તિ જુઓ. જિત્પતિ પુત્ર મનને અભિમાની જવ. જિરા = ચિતા, ચેહ. વિત્ર ત્રિએકઠું કરવા યોગ્ય વીણવા ગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चित्या
ચિત્ર
વિત્યા છીએકઠું કરવું, વીવુ. ચિત્ સુ૦ ૬મ સ૦ સે ચિતરવું, કાઢવું, આશ્ચય પામવુ. ચિત્ર ૬૦ અદ્ભુત, આશ્રય, તિલક, ચિત્ર, આકાશ, એક જાતને કાઢ, તે
નામે
એક શબ્દાલંકાર.
५७८
ચિત્ર ત્રિ. કાબરચિવું.
3313,
ચિત્ર પુ॰ એરંડાનું ઝાડ, આસાપાલવનું ચિત્રક વૃક્ષ, યમ, યમને પ્રધાન ચિત્રગુપ્ત, કાબરચિત્રો રંગ. ત્રિજ ન॰ તિલક.
ચિત્રદ પુ॰ ચિત્તો, દીપડા, વાધ, ચિત્રક ઔષધિ, એરંડાનું ઝાડ, સિંહ, શૂરવીર. ચિત્રશ ત્રિચિત્ર કાઢનાર, ચીતરનાર, ચિતારે.
ચિત્રશ૪ પુ॰ કબૂતર, એરડાનું ઝાડ. ચિત્રપટી શ્રી કબૂતર માદા, ચિત્ર મુટિજા શ્રી. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ગાળી.
ચિત્રવૃત ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી. ચિત્રતેજ ન વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ એક તેલ.
ચિત્રવૃદ્ધ પુ॰ રીંગએર ગી કામળેા,ગાલીચો. ચિત્ર:ર ત્રિ॰ ચિત્રકાર, ચિતારા, આશ્રયકારક, ર‘ગાટી.
ચિત્રર્મન ત્રિ ચિત્રકાર, ચિતારે,
આશ્ચય કારક.
વિજર્મન ૫૦ તિનિશ વૃક્ષ. ચિત્રશમનૂ ૬૦ ચિતરકામ, ચિતરવાનું કામ. નિર્મવિદ્ર ત્રિ॰ ચિતરકામ જાણનાર,
ચિતારે, આશ્ચય કારક કામ જાણનાર. ચિત્રદરીતથી શ્રી ચિત્રકમાં પકવેલ
હરડે. ચિત્રહાય પુ॰ વાધ, ચિત્રા, દીપડા, ચિત્રાર fત્ર ચિતરકામ કરનાર, ચિતારે, રગાટી,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चित्रपक्षी
ચિત્રઝુલ્ક પુ॰ તે નામે એક ધૃતરાષ્ટ્રના પુત્ર. વિશ્ત્રટ પુ॰ તે નામે એક પત વિદ્યુત ત્રિ॰ ચિત્રકાર, ચિતારા, આશ્ચયૅ કારક, ર’ગાટી.
ચિત્રત પુ॰ તિનિા વૃક્ષ. ચિત્રવ ન॰ વાણીને એક ગુણુ. ચિત્રઋતુ પુ॰ તે નામે ગરૂડના એક પુત્ર, લક્ષ્મણના એક પુત્ર. ચિત્રવેતુ ત્રિ॰ રંગબેરંગી પતાકાવાળુ ચિત્રઢોળવુ॰ એક જાતના કીડા, જેઠીમધ ચિત્ર ત્રિ॰ ચીતરેલ, આળખેલ. ચિત્રપન્ય નહરતાલ. ચિત્રશન્ય ત્રિ॰ આશ્ચર્યકારક ગધવાળું. ચિત્રપત ત્રિ॰ ચિત્ર જુઓ. ચિત્રગુપ્ત પુ॰ યમરાજાને તે નામે પ્રધાન. વિયનો પુ॰ શ્રી રંગબેરંગી ગાય કે ખળદ ચિત્રપ્રીય પુ॰ સારસ પક્ષી, કબૂતર. ચિત્રથીવી શ્રી. સારસ પક્ષિણી, કબૂતરમાદા. ચિત્રપટા શ્રી કાશીમાં તે નામે એક દેવી. ચિત્રપટેશી ફ્રી.ઉપરના અર્થ. ચિત્રચાપ પુ॰ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. ચિત્રગલ્પ પુ॰ એક પ્રકારનું વાકય. ચિત્રતજુજી ન॰ વાવડીંગ, ચિત્રતજુહા શ્રી. વાવડીંગ, ચિત્રત્વ ૬૦ આશ્ચર્યપણું. ચિત્રવર્ પુ॰ ભાજપત્ર. ચિત્ર૪ ૬૦ સૂરણું. ચિત્રતાપપુ॰ વેદાંત–પ ંચદશી ગ્રંથમાં વર્ણવેલ એક પ્રકારના દીવે. ચિત્રલેવ પુ॰ કાતિ કરવામીના અનુચર દેવ. ચિત્રક્ષેત્રી શ્રી મહેન્દ્રવારૂણી વનસ્પતિ. ચિત્રધર્મને પુ॰ તે નામે એક રાજા. ચિત્રધા બન્ય॰ વિચિત્ર પ્રકારે, આશ્ચય રીતે. ત્રિનેત્રા શ્રી મેના પક્ષી. ચિત્રપક્ષ પુ॰ તેતર પક્ષી. ચિત્રપક્ષી સ્ત્રી તેતર પક્ષિણી
For Private and Personal Use Only
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चित्रपट
ચિત્ર
ચિત્રપટ પુ॰ ચીતરકામવાળું વસ્ત્ર, ચિતરેલ કપડું. ચિત્રપત્ર પુ॰ રંગબેર’ગી પાંખાવાળુ પક્ષી
તેતર. ચિત્રપરિક્ષા સ્રી કોળપુષ્પો વૃક્ષ, ચિત્રવĒ વૃક્ષ.
ચિત્રત્રી શ્રી જલપીપર, તેતર પક્ષિણી. વિથથા શ્રી પ્રભાસ તીમાં આવેલ ચિત્રા નદી.
ચિત્રપત ત્રિ॰ અદ્ભુત પદવાળું વાકય વગેરે, વિચિત્ર પગલાંવાળું. ચિત્રપા શ્રી॰ તે નામે એક વેલા, તે નામે એક છંદ.
ચિત્રપનિષ્ઠા શ્રી॰ નીચેને શબ્દ જુએ. ચિત્રવળી શ્રી જલપીપર, દ્રોણપુષ્પી, મ. ચિત્રપાડા શ્રી.મેના પક્ષી. નિવૃત્તિøજ પુ મેર પક્ષી. નિષિદ્ધતી સ્ત્રૌ॰ મયૂરી.
ચિત્રપુદ્ધ પુ॰ એક પ્રકારનું ખાણું. ચિત્રપુષ્પો સ્ત્રી સંવઘ્યા નામે એક વેલે. ચિત્રપૃષ્ઠ પુ॰ ચાલા પક્ષી. ચિત્રવૃષ્ટી શ્રી ચકલી.
ચિત્રજી પુ॰ એક જાતનું માછલું. ચિત્ર૪ પુ॰ ઉપર અ. ચિત્રદ્ધા શ્રી. ચીભડાના વેલા, વતાકને વેલે, બારી ગણી.
ચિત્રવર્તે પુ॰ મેર પક્ષી, તે નામે ગરૂડને પુત્ર. વિહિન પુ॰ મેાર. ચિત્રવાર્ત્તળી સ્ત્રી. મયૂરી. ચિત્રવઘ્ન સ્રો. મયૂરી. ચિત્રવાદુ પુ॰ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ચિત્રવીન પુ૦ એરંડાનું ઝાડ, ચિત્રયીના શ્રી વાવડીંગ.
ચિત્રમાંનુ પુ॰ સૂર્ય, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ, ભૈરવ, સાઠ વર્ષો પૈકી સાળખું વર
५७९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चित्रशिखण्डिज
ચિત્રમાનુ પુ॰ ટ્વિ॰ અશ્વિનીકુમાર--સ્વવેદ્ય. ચિત્રમેષના શ્રી દાનુંવરી વનસ્પતિ. ત્રિમજુજી પુ॰ એક જાતને સ. ચિત્રા પુ॰ રંગબેરંગી મૃગલા-પૃષતમૃગ. ચિત્રમેલજ કુ માર પક્ષી. ચિત્રયોધિન ત્રિ॰ આશ્ચર્યકારક યુદ્દ કરનાર. ચિત્રોધિનૢ પુ॰ અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ, ચિત્રરથ પુ॰ સૂર્યાં, તે નામે એક ગંધવ, આકડાનું ઝાડ, ઉપન્નુને પુત્ર. ત્રિશા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ચિત્રરેષ્ઠ પુ॰ શાકદ્રીપના રાજા મેધાતિથિના પુત્ર, શાકદ્વીપમાં આવેલા એક ખંડ, ચિત્રણ પુ॰ કાબરચિત્ર! રંગ ચિત્રહ ત્રિ॰ કાબરચિત્રુ, કાખરૂં. ચિત્રતા શ્રી. મજીઠે. ચિત્રા સ્રો॰ ગોરક્ષી વૃક્ષ. ચિત્રલ પુ॰ ચિત્ર કાઢવું, ચિત્ર ચીતરવું. ચિત્રણેવની સ્રી ચિત્ર કાઢવાની પીછી. ચિત્રસેવા સ્ત્રી. બાણાસુરના મંત્રી કુષ્માં
ડની કન્યા, તે નામે એક અપ્સરા, તે નામે એક છંદ, તે નામની જતી એક સ્ત્રી, ચિત્રની રેખા. વિગ્રહોષના સ્ત્રી મેના પક્ષી. ચિત્રવત્ ત્રિ॰ ચિત્રવાળું, રંગબેરંગી, રંગિત. ચિત્રવાહ પુ॰ એક જાતનું માછલું. ચિત્રવર્મન પુ॰ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રના એક પુત્ર, ચિત્રણજ પુ॰ એક જાતનું માછલું. ચિત્રવહી સ્ત્રી॰ તરબુચના વેલે, મહેન્દ્રવારુણી લતા, રંગભેર ગી વેટો.. ચિત્રવા સ્ત્રી તે નામે ચોક નદી. ચિત્રવાળ પુ॰ તે નામે ચિત્રવાદન પુ॰ ઉપર આપ અચવીને પુ ઉપરના અિ વિવમિંગ પુ તે નામે એક નાગ, મહા ા ચિત્ર! ચીતરવાનું સ્થળ ચાંપનિ પુ
રાષ્ટ્રને પુત્ર.
બૃહસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चित्रशिखण्डिन्
चित्रोक्ति
ચિત્રવિહિન ૩૦ વદુ મરીચી-અંગિરા-અત્રિ-પુલસ્ય–પુલહ-કતુ-વસિષ્ઠ- |
એ સાત ઋષિઓ. રિફિfocuત પુ. બ્રહસ્પતિ. fafફારન્ પુ. તે નામે એક ગંધર્વ,
વિષ્ટા અને મૂત્રનું એક સત્વ. રિઝર્વક પુત્ર એક જાતને કીડે. fજશોવ છુ આસોપાલવનું ઝાડ. જિત્રી શ્રી અદ્દભુત શોભા-આશ્ચર્ય
કારક લક્ષ્મી. વિવર્ષ પુo માલધાન સર્પ-રંગબેરંગી
એક જાતને સાપ. જિન પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક
પુત્ર, તે નામે એક ગંધર્વ. જિકના સ્ત્રી તે નામે એક નદી. વિહત્ત પુમલ્લયુદ્ધના અંગરૂપ એક
હસ્તક્રિયા. ચિત્ર સ્ત્રી માયા, તે નામે એક સર્પ, તે
નામે એક નદી, ચિત્રગુપની બહેન, તે નામે એક અપ્સરા, તે નામે એક વ્રજગના, ચિત્રા નક્ષત્ર, તરબુચને વેલો, ધળી ઘેખડ, તે નામે ચંદ્રની એક સ્ત્રી, મજીઠ, ચિત્રા નક્ષત્રમાં જન્મેલી સ્ત્રી,
કાકડી,વસુદેવથી રહિણીમાં જન્મેલી કન્યા. જિત્રા ત્રિ રંગબેરંગી આંખેવાળું. જિત્રા પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. વિરાક્ષી સ્ત્રી મેના પક્ષી. વિષ્ણુ પુo myળી નામે વનસ્પતિ. જિલ્લા પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર, રાતા ચિત્રાનું ઝાડ, એક જાતને રંગ
બેરંગી સાપ, ચિત્ર, વાઘ, દીપડે. વિઝા ૨૦ હરતાલ, મજીઠ, હિંગળક. જિત્રા ત્રિ રંગબેરંગી શરીરવાળું, અ
ભુત અંગવાળું. વિઝાઝુદ પુભીષ્મને આવકે ભાઈ-શાંત
નુ સત્યવતીમાં જન્મેલો પુત્ર, તે નામે
એક ગંધર્વ, એક ક્ષત્રિય જાતિ. રિઝરશ્ન સ્ટ્રી ચિત્રાંગદ-ભીષ્મના ભા
ઇની માતા સત્યવતી. જિત્રારા સ્ત્રીતે નામે એક અસરા,
અર્જુનની એક સ્ત્રી. જિગારી પુત્ર ચંદ્ર, શિવને અનુચર ઘર ટાકર્ણ, બલિદાન આપેલા બોકડાના લો
હીથી ખરડાયલું પાળ. ત્રિવિત્ર પુત્ર પ્રભાસ તીર્થમાં ચિત્રગુપ્ત
સ્થાપેલી સૂર્યની એક મૂર્તિ. વિઝા ન૦ તરેહ તરેહનું અન્ન, ખીચડી,
મીઠે ભાત, કેસરી ભાત. જિaryપ . એક જાતના પુડા. જિત્રામાં સ્ત્રી ઉષાકાળ, પરોઢીયું. જિત્રાસ R૦ તીણ લોઢું, પિલાદ. વિવધ ત્રિ તરેહ તરેહનાં હથિયાવાળું. જિત્રાપુર પુ. ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. વિરપુN R૦ અદ્દભુત આયુધ. જિત્રામાં ત્રિ. ચિત્રમાં ચીતરેલ. જિજ્ઞાષિતામ ત્રિ ચિત્રમાં ચિતરેલ. જિત્રાવકુ સ્ત્રી રાત્રિ. જિત્ર પુત્ર ચિત્ર મહિને. વિઝિવ સ્ત્રીજિત્રા જુઓ. ચિકિત ત્રિ. ચીતરેલ, આળખેલ. જિનિ ત્રિઆશ્ચર્યકારક, અભુતવાળું. િિાળી સ્ત્રી પવિની-ચિત્રિણી-શખિની
હસ્તિની-એવી ચાર પ્રકારની સ્ત્રીઓ
માંની એક રિઝીમા ત્રિઆશ્ચર્ય પામતું, આ
શ્ચર્યકારક. fજા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. વિફા ૧૦ ચિત્રેશ્વર નામે એક શિવલિંગ. જિનેશ્વર 7. પ્રભાસક્ષેત્રમાં ચિત્રગુપ્ત
સ્થાપેલ શિવલિંગ. જિાિ સ્ત્રી ચિત્રકથન, આકાશવાણી,
આશ્ચર્યકારક કહેવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चित्रोत्पला
चि रकार
-
-
વિશevટા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. જિન્નાવત ત્રિ. ચિંતાવાળું, વિચારવાળું. જિત્રૌવન પુકેતુને બલિદાનમાં અપાતો વિસ્તારમન ન વિચાર કરવાનું સ્થળ. ભાત.
જિન્તિ પુત્ર તે નામે એક દેશ. ચિ8 ત્રિ, પૂજ્ય.
જિનિતી સ્ત્રીઆંબલીનું ઝાડ. વિદ્ અથ૦ અસાકલ્ય-અસંપૂર્ણ એવા ત્તિતિત ત્રિ વિચારેલ, ચિંતવેલ, ચિંતા
અર્થમાં, નિંદામાં, ઉપમામાં વપરાય છે. યુક્ત, ચિન્તાકર્મ. વિવારા . ૧૦ પરબ્રહ્મ-પરમાત્મા.
નિત્તિ ૧૦ ચિંતા, ચિંતન, વિચાર, રિવારમન પુત્ર ઉપરને અર્થ.
જિનિતતિ છે , y » રિમાણ પુત્ર બુદ્ધિમાં આત્માના પ્રતિ
જિન્તિા સ્ત્રી , બિંબરૂપ એ છવ.
નિત્તfજ શ્રી ચિંતા ભરેલું વચન, ચિંજિu g૦ આત્મા, જ્ઞાની.
તામાં કહેવું તે. fપકૂપ ત્રિ. ઉદાર મનવાળું, હૃદયાકર્ષક |
વિના ત્રિક ચિંતવવા યોગ્ય, વિચારવા યોગ્ય. ચિન્તન ૧૦ ચિંતન, ધ્યાન, વિચાર.
વિન્યથત પુત્ર તે નામે એક દેવજાતિ. ત્તિના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વિજ્ઞ ૧૦ એક જાતનું ધાન્ય. જિત્તની ત્રિચિંતવવા યોગ્ય, વિચા- | વિપત ત્રિો એકઠું કરતું, શોધતું. રવા યોગ્ય.
જિfપર પદ્યુઆ, પૌવાં, ચીબું નાક. વિસ્તાર ત્રિો ચિંતવતું, વિચારતું, દયાન રિપિટ ત્રિ, ચીબા નાકવાળું. કરતું.
જિદિક પુત્ર પવુઆ, પૌવાં. રિક્તપિત્તળ ત્રિ વિચારવા યોગ્ય, ધ્યાન રિપિટનાસિક રૂ. ચીન દેશ. કરવા ગ્ય.
વિપિનાસિક પુત્ર ૨૦ ચીન દેશમાં રહેજિનપિપા અશ્વવિચારીને, ધ્યાનમાં નાર, ચીન દેશના રાજા. લઈને.
વિપિરીકરણ ન. આંખના છેડાને - જિત્તા બ્રીધ્યાન, ચિંતન, તે નામે એક ગળીથી દબાવવો તે.
વ્યભિચારી ગુણ, દર્શનસંભોગભાવનાને વિપુટ પુત્ર રિપિટ જુઓ. એક પ્રકાર.
વિદu એક જાતનો નખને રેગ. જિત્તાકુરુ ત્રિચિંતાથી વ્યાકુળ. જિft , એક જાતને કીડ. વિસ્તાર ત્રિ. ચિંતા કરવામાં તત્પર. ! વિણ પુત્ર ઉપરનો અર્થ ચિત્તામણિ પુઈછેલા અર્થને ધારેલી વિવુ પુત્ર નીચેના હોઠની નીચેનો ભાગસર્વ વસ્તુને આપનાર એક મણિ, પરમે
- હડપચી. શ્વર, તે નામે એક મંત્ર, તે નામે એક વુિ પુત્ર ઉપરને અર્થ. બૌદ્ધ, સ્પર્શમણિ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક
જિfમ પુત્ર પિપટ પક્ષી. યોગ, એક ગણેશ.
જિનિ પિપટ પક્ષો. જિન્નામfજવિજ કાશીમાં ગણ- જિર ન લાંબો કાળ, ઘણા કાળ. પતિની એક મૂર્તિ.
વિર ગ્રિલાંબા કાળનું, ઘણું કાળનું. fસત્તાવાર ત્રિક ચિંતામાં ચઢેલ, ચિંતા જિનાર ત્રિ. લાંબો કાળ કરનાર, ઘણે
વખત લગાડનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चिरकारिक
વિવાદિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. નિરારિન ત્રિ॰ ઉપર પ્રમાણે. વિરાહ પુ॰ લાંખે। વખત, ધણા કાળ. વિજાહતા શ્રી લાખા કાળપણું. વિાહત્વ ૬૦ ઉપરના અ. ચિરત્રિય ત્રિ દી સૂત્રી–કાઇ કામમાં ગણા વખત લગાડનાર.
વિજ્ઞાત ત્રિ॰ લાંખા કાળે થયેલ. સિઝીવ પુરાવા વૃક્ષ. ચિરનીવજ ત્રિ॰ લાંખા સમય સુધી જીવનાર. વિનીવિહા ફ્રી લાંચ્યા કાળ સુધીની
આજીવિકા.
વિઝીવિન ત્રિ॰ લાંબા કાળ સુધી જીવનાર. વિઝીવિન પુ॰ વિષ્ણુ, કાગડા, જીવક વૃક્ષ, શીમળાનું ઝાડ, માણ્ડેય મુનિ, અશ્વત્થામા, બલિ, વ્યાસ, હનુમાન, વિભીષણ, કૃપાચાય, પરશુરામ. ચિરન્નિવિન પુ॰ ઉપરના અ. વિનવિન ત્રિ॰ લાંખા વખત સુધી
જીવનાર.
નિરટી શ્રી જુવાન સ્ત્રી, પિતાને ઘેર પડી રહેનારી જુવાન સ્ત્રી.
ચિરત્તિત્ત પુ॰ કરીયાતાનું ઝાડ, ચિહ્ન ત્રિ. લાંબા કાળનું, જૂનું. તિન ખ્રિ॰ જૂનું, પુરાણું, પુરાતન. ચિત્રિતનું અબ્ધ ઘણે દિવસે. વિનિવિઇ ત્રિ॰ લાંબે કાળ રહેલ. ચિરપનિ પુ॰ કાર્ડનું ઝ!ડ ચિપુષ્પ પુ॰ ખેલસરીનું ઝાડ. સિરમ અન્ય લાંછે! કળ, લાંબા સુધી, ઘણે કાળે.
કાળ
નિમેદિન પુ॰ ગધેડા.
વિમ્મા પુ॰ સમા પક્ષી. વિરમળો સ્ત્રી॰ સમડે પક્ષિણી. ચિરાત્ર ૪૦ ધણા કાળ, ધૃણા કાળ સુધી, લાંબે વખ.
५८२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चिभिट
ચિરાત્રાય અન્ય ઉપરના અર્થ. વિરહાદ પુ॰ લાંબા કાળ સુધી રહેનારા પિતૃઓના લેાક. ચિરવિણ્વ પુ॰રા વૃક્ષ.
О
ચિરસૂતા સ્ત્રી ધોકાળે વીયાએલી ગાય વગેરે. ચિત્તિના સ્ત્રી ઉપરના અ. વિસેષષ્ઠ પુ॰ ધણા વખતના સેવક, જૂને
નાકર.
ચિરસ્થ Āિલાંબા વખત રહેનાર,ચિરસ્થાયી. ચિરસ્થ પુ॰ નાયક. ચિરસ્થાયિન ત્રિ॰ વિણ્ય જુએ. ચિત્ત્વ અન્ય વિરમું જુએ. ચિરાટિજા સ્ત્રી. ધેાળી સાટાડી, એક જાતને વેલા.
વિરાત અન્ય વિમ્ જીએ. વિરાત પુ॰ ગરૂડ, કરીયાતું. ચિરાતિજ્ઞ પુ॰ કરીયાતુ વિાય અન્ય વિરમ્ જુએ. ચિરાયુક્ ત્રિ॰ લાંબા આયુષવાળુ ચિરાયુત્ પુ॰ દેવ.
વિરાÔધ પુ॰ ધણા વખતને ઘેરા, ધણા
વખત સુધી અટકાયત. વિરાત્રિત ત્રિ॰ લાંબા કાળને આશ્રિત. વિર સ્વાતિ ૧૦ સ॰ સેક્ હિંસા કરવી,
મારી નાખવું. વિરપુ॰ પોપટ પક્ષી. વિર પુ॰ પોપટ પક્ષી. વિન્ટિી સ્રી વિરટી જુએ. વિિિવવપુરા વૃક્ષ. પિત્ત ન॰ બાહુને સાંધા-ખભે. વિરે અન્ય વિરમ્ જુએ. વિરેન વ્ય॰ વિર' જુએ. વિમેટિા શ્રી કાકડી. નિર્મટી શ્રી કાકડી, મિત્ર પુ॰ ચીભડાના વેલા. ઉર્વાનટ ૧૦ ચીભડું,
For Private and Personal Use Only
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चिल
ત્તિ તુ. ૫૦ ૩૦ સે રહેવું, ઢાંકવું. કરનાર, ઘેર દેખાવ, ભયંકર, જિસ્ટરિમ પુ. એક જાતનું માછલું. રિવારિન ત્રિ ચિહ-નિશાન ધારણ વિસ્ટમિઢિી સ્ત્રી, પતંગીયું, વીજળી, કરનાર. એક જાતની કંઠી.
વિધારિળી સ્ત્રી ઉપલસરીનો વેલો. વિક્રમીનલ ઉ૦ એક જાતનું માછલું, વિતિ ત્રિ. ચિન્હ કરેલ, નિશાન કરેલ. વિક્રમસ્ટિવા સ્ત્રી મિઢિ જુઓ. ચિન્હેં પુછે તે નામનું એક પહાડી વૃક્ષ. જિસ્ટિરિમ પુ. એક જાતનું માછલું.
વ - ૩૦ સ સ સહન કરવું, અવિિિજનિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
ટકવું, સ્પર્શ કરે. ક્રિીમ ઉ૦ એક જાતનું માછલું.
aો સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ ઉપરના અર્થ. વિ િખ્યા ૫૦ રુ શિથિલ થવું,ઢીલા વીવીટી સ્ત્રી મેના વગેરે પક્ષીના શબ્દનું થવું, ભાવકરણ.
અનુકરણ. જિક | એક જાતનું પક્ષી.
વોરા સ્ત્રી તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. વિહુ ત્રિક ભીનું.
જન પુત્ર તે નામે એક દેશ-ચીન-ચાઇના, જિઇ go એક જાતનું પક્ષી, એક જાતને ચીન દેશમાં થતું વસ્ત્ર, એક જાતનું કીડો-તમ-રાત્રિએ વૃક્ષોની ઝાડીમાં જે ધાન્ય, સુતર, એક જાતને મૃગ, ચીનાઈ બેલે છે તે.
કપુર, ચીન દેશનો આચાર. વિમા સ્ત્ર વાસિની જુએ. ન ર૦ ધજા, પતાકા, સીસું. નિહામ ૩૦ ચોર.
વન પુ. ૧૦ ચીનમાં રહેનાર, ચીનના રાજા. જિ િપુત્ર ભ્રમરને-ભ્રકુટીને મધ્ય ભાગ. રાજપુત્ર એક જાતનું ધાન્ય, ચીનાઈકપૂર. fજgિ g૦ ઉપરને અર્થ.
વનર પુ. ચીનાઈ કપૂર. જિ િસ્ત્રીએક જાતને કીડે-તમj. ના ર૦ ચીનાઈ લોઢું-પોલાદ. વિઠ્ઠી સ્ત્રી ઉપર અર્થ, એક જાતનું શાક. ચીનન ચીન દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. જિવ શ્રીહડપચી
વનદિ ૧૦ એક જાતને સિંદૂર, સીસું. વિવિદ To fટ જુએ.
ચીન નસીસું. વિવિgિT સ્ત્રી, એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ ચીનાંશુ ન ચીનાઈ વસ્ત્ર. નિg ન હડપચી.
ના પુત્ર ચીનાઈ કપૂર. વિવું ૧૦ હડપચી.
નારી સ્ત્રી, એક જાતની સ્વાદિષ્ટ चिवुक पु० मुचकुन्द वृक्ष.
કાકડી. વિશ્વથા મધ્ય એક અનુકરણ શબ્દ. ચિવ ખ્યા ૫૦ લ૦ લે લેવું, ગ્રહણ કરવું. વિ ત્રિ વિશ્વમાં જુઓ.
ચમ આ૦ લ૦ સે પ્રશંસા કરવી, વિદurregવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. વખાણવું. વિદુર પુo fજરૂર જુઓ.
વીર ર૦ વસ્ત્રને ટુકડે, ચીથરું, ઝાડની વિદ્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ લટ ચિન્હ કરવું, છાલ, ગાયને આંચળ, હરકેદ વસ્ત્ર, નિશાન કરવું.
રેખા, સીસું, વલ્કલ વસ્ત્ર, માલા, એક વિ૬ ૧૦ નીશાની, ડાધ, લક્ષણ.
પ્રકારનો હાર, એક પ્રકારનું લેખન. જિરિન ત્રિ- ચિન્હ કરનાર, નીશાની ' ચારક ઉપરના અર્થ વિકારલેખન.
For Private and Personal Use Only
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चीरपत्रिका
ચીરપત્રિજા સ્રો॰ એક જાતનું શાક. છીપને પુ॰ શાલવૃક્ષ-સાગનું ઝાડ. ત્રીનિવસન પુ॰ તે નામે એક દેશ. શ્રીનિવસન પુ॰ ૬૦ ચીરતીવસન દેશમાં
રહેનાર, તે દેશના રાજા. રીનિયસન ત્રિ॰ ચીર ધારણ કરનાર, વલ્કલ પહેરનાર.
ચૌહિ એક જાતનું પક્ષી.
ચીરવાસમ્ ત્રિ॰ ચીર પહેરનાર, ચીથરાં
પહેરનાર, વલ્કુલ ધારણ કરનાર. નીત્તિ શ્રી નેત્ર ઢાંકવાનું વસ્ત્ર, તમરૂં. ચીજા સ્રો તમરૂં, નેત્ર ઢાંકવાનું વસ્ત્ર. ચીની શ્રી બદરિકાશ્રમમાં આવેલી એક નદી, ચીરવાળી સ્ત્રી, ચીથરાંવાળી સ્ત્રી, વલ્કલધારિણી સ્ત્રી. રીતિજીવા સ્ત્રી એક જાતનું શાક. ચીન ત્રિ॰ ચીરવાળું, ચીથરાંવાળું, વકુલધારી.
શીરી સ્રા॰ એક જાતને કીડા-તમરૂં. રીતૈયા પુ॰ ઉપરના અ. સૌ ન॰ પુષ્કળ ળવાળું એક વૃક્ષ. દીવા સ્ત્રી એક જાતના કીડા-તમરૂં. શ્રીñ ત્રિ॰ કરેલ, અભ્યાસ કરેલ, ચીરેલ, ફાડેલ, સંપાદન કરેલ.
ચીનૅપનૅ પુ॰ ખજૂરનું ઝાડ, લીંબડાનું ઝાડ. શ્રીહિા સ્રો॰ તમરૂં.
ત્રીજીજ પુ॰ તમરૂં.
સૌર્ સ્વા૦૩મ॰ ૧૦ સેર્ ગ્રહણ કરવું, ઢાંકવું.
ચીલ્ યુ॰ મ॰ સ૦ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. શીવર ૬૦ ભિક્ષુનું વસ્ત્ર, લગેટી. શીવનિ ૬૦ ભિક્ષુક, બુદ્ધ સાધુ. યુોચિપુ ત્રિ॰ કાપાવવા ઇચ્છનાર, ક્રોધાયમાન કરવા ઈચ્છનાર.
સુમ્ ~૩મ॰૧૦ સર્ પીડવું, દુઃખ દેવું. સુધાર પુ॰ સિંહનાદ,
૮૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चुंट
તુ ન॰ ખાટા રસ, અમ્લવેતસ, એક જાતનું શાક, રસની ખટાશ, એક જાતની ખાટી કાંજી
યુક્ત સઁ ઉપરના અર્થ. સુતા સ્રી ખટાશ, ખટાઇ, પુત્વ ન॰ ઉપરના અ. સુણ ન॰ આંબલીનું ઝાડ. સુવાસ્તુ ૧૦ એક જાતનું શાક, યુવેષ ન એક જાતની કાંજી. પુજા સ્રી. આંબલીનું ઝાડ, એક જાતનું ખાટું શાક. સુષ્ઠિા શ્રી. ઉપરના અ સુમિન પુ॰ ખટાશ, ખટાઇ. સુજો સ્ત્રી જુના જુએ. વુક્ષા સ્રી હિંસા. વ્રુત્રિ પુ॰ સ્ત્રીના સ્તન.
સુજ ૬૦ ૬૦ સ્ત્રીના સ્તનને અગ્રભાગ, સ્તનનું દીટુ.
સુષુપા પુ॰ તે નામે એક દેશ, તે દેશમાં રહેનાર.
સુ ૩૦ એક જાતનું શાક,
સુ
॰ 7. ચુન્નુઃ જુએ. પુર્ સ્ત્રા૦ ૧૦ ૧૦ સર્ પાડવું, નહાવું. ચુન્નુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. પુખ્ત પુ॰ ઉપરના અ
પુર્ ૦ ૧૦ ૧૦ સેટ્ સ્નાન કરવું, નહાવું, મથવું, પીડવું, સુરાસંધાન કરવું. સુરૢ પુ ષેક જાતનું શાક. ચુન્નુ પુ॰ છછુંદર, એક વર્ણસંકર જાતિ. ચુન્નુરો હ્રીઁ આંબલીના કચુકાથી રમાતા એક જાતને જુગાર.
સુશ્રુષ્ઠ પુ॰ ગીતની પ્રવૃત્તિ ચલાવનાર વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર. ચુન્નુજો સ્ત્રી. પુત્તુરી જુએ. સુંર્ મ્યા૰૧૦મ॰સેર્ થેડુ થવુ, ઓછા થવું, નાનું ચતુ.
For Private and Personal Use Only
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Yર્ ૩૦૩મ. સફેદ ચુટવું છેદવું, કાપવું. | ગુખ્ય ૬૦ ચુંબન. ગુર્ મવા ૧૦ મા સેટ થોડું થવું, નાનું શું ત્રિ. ચુંબન કરનાર, કામી, ધૂર્ત. થવું, ઘટવું.
પુ. લોહ ચુંબક, તળવાના કાંટાને જુદું રૂ૦ ૩૦ સે. સત્ છેદવું, કાપવું, મધ્યભાગ. ચુટવું.
ચૂંથત ત્રિ. ચુંબન કરતું. ગુર તા ૫૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ ગુન ચુંબન કરવું તે, ચુંબન. જુદુ ૩૦ મ મ સે ડું થવું, જુવાન સ્ત્રી ઉપરના અર્થ નાના થવું, ઘટવું.
યુવા સ્ત્રી, ચુંબન. ખ્યા ૫૦ ૦ ઉપરના અર્થ.
ગુfશ્વન ઝિ૦ ચુંબન કરેલ. શું ૩૦ ૩૫ ૪૦ લે છેદવું, કાપવું.
જુલિત ત્રિ. જેણે ચુંબન કરેલું છે તે. શું રૂાસ. થોડુ થવું. યુરિન ત્રિચુંબન કરનાર. ગુરુ - ૫૦ - સત્ કરવું, હાવ ભાવ સુરિ ૩૦ પ્રસિદ્ધ એક અસુર. કરવા, ચાળા કરવા.
ગુરુ ગુરુ સમ સહેરવું, ચેરી કરવી. ગુખ તુરા ૧૦ સ૦ લે છેદવું, કાપવું, ગુરુ સ્વા૦ ૧૦ ર૦ ટુ ઉપરને અર્થ ચુટવું.
ત્રિો ચોરી કરનાર, ચોર.' સુકા થી કુવે, કઈ, કુવાની પાસેનું સુરણ વા૦ ૧૦ ૩૦ સે ચેરી કરવી. જલારાય.
સુરત સ્ત્રીચેરી. ગુveી સ્ત્રી, નાને કૂ, કુ.
સ્ત્ર. કુવા પાસેનું જળાશય, નાનો કુવો. ચુત વાળ v૦ સટુ ખરવું, ઝરવું,
સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ટપકવું.
ગુરુપુર ત્રિ ચાડી ચુગલી કરનાર, ચાડીયું. શુત ઉ૦ ગુદાનું દ્વાર.
૪૦ રૂમ, ર૦ સે ઉનત કરવું, યુતિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ,
ઉંચું કરવું, ઉઠાવવું. ૩૦ ૩૫૦ ૦ સે પ્રેરવું, પ્રેરણા ગુરુ ત્રિ, ચેર, ચોરી કરનાર. કરવી.
ગુરુવા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પુ૬ ખ્યા ૩૦ ૩૦ સે તણ કરવું. સુસુ પુ બે, પુષ્કળ કીચડ, કાદવ, જુવો સ્ત્રી, કુટણ સ્ત્રી.
એક જાતનું વાસણ, તે નામે એક ઋષિ. સુજી સ્ત્રી, કુટણું સ્ત્રી.
ગુજુ ન માત્ર એક અડદ દુબે તેટલું વા ૪૦ ૩૦ ધીમેથી જવું, આ
પાણી. તે ચાલવું.
ગુજુલિન ત્રિ. જેણે હાથને બેબો કર્યો જુપુર્નવસ્ત્રઅગ્નિચયન માટેની એક હોય તે. ઈષ્ટિકા.
જુહુરાન ૩૦ એક જાતનું માછલું. ગુણ ત્રિ. ધીમે ધીમે જનાર.
ગુરુના આવાં ૦ ૫૦ ૫૦ સે પાન કરવું, પુ તે નામે એક ઋષિ.
પીવું, તૃષ્ણાકુળ થવું. શુઝ ૧૦ મુખ.
ગુ w મવા૦ ૫૦ ઉપરના અર્થ ગુણ ૩૦ ૩૫ ૪૦ સર ચુંબન કરવું.
પુબાળકને લડાવવું. શું આવાં ૦ ૧૦ ૩૦ સેટું ચુંબન કરવું. ગુસુwા સ્ત્રી બકરી.
For Private and Personal Use Only
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चुलुम्बिन्
ગુહુનિ ૫૦ એક જાતનું માછલું. જૂસ્ત્રી સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ, ધોળી ગુજ્ય ત્રિ- ચેરે કરેલ વગેરે.
ચણાઠી, નાગરમોથ. चुल्ल भ्वा० ५० अ० सेट् अभिप्राय ४८ વાવત ત્રિ. ચૂડાવાળું, શિખાવાળું, ચેકરો .
ટલીવાળું. ગુe R૦ ચીપડાવાળું ભીનું નેત્ર.
જૂહિક ત્રિઉપરના અર્થ. યુદ્ધ ત્રિો ચીપડાવાળી ભીની આંખેવાળું. જૂલિન ત્રિો ચૂકાવત્ જુઓ. ગુરુ પુ. હાથને કરેલો છે. જૂનું ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે સંકેચ કરે, જુહી સ્ત્રી, એક જાતનું માછલું, એક
સંકેચ પમાડે. પ્રકારનું નાનું પાત્ર, નદીને સામે કિનારે.
પૂત પુઆંબાનું ઝાડ.. પુણા સ્ત્રો. ચૂલે, ચૂલ.
પૂત ન૦ ગુદાનું ઠાર, કેરી. શુદ્ધિ સ્ત્રી રાંધવાને ચૂલો, ચૂલ.
જૂતા પુત્ર આબે, કુવો. સુણી સ્ત્રી રાંધવાને ચૂલો, ચૂલ.
જૂતિ સ્ત્રી ગુદાનું ઠાર. ગુણો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ચિતા, ચેહ.
જૂરૂ ફિવા. સામબાળવું, બાળી
નાખવું. સુરત ૩૦ ૧૦ એક પ્રકારનો માંસપિંડ,
જૂર go એક પ્રકારને કૃમિ. તપેલીમાં રાંધેલું માંસ, ફણસમાંથી નીક
જૂનું ૩૦ મસ. સેટ પીસવું, દળવું,લેટ ગળતેને એક પદાર્થ.
કરે, ચૂર્ણ કરી નાખવું. જૂર ન સ્ત્રીના સ્તનને અગ્રભાગ-દીયું
જૂર્ણ ન ચૂર્ણ, લોટ, ભુકે, ચૂરે, ધૂળ, જુવા ત્રિઃ ચૂસવાની શક્તિ વિનાનું.
પાનમાં ખાવાને ચૂન. જૂડવા ૫૦ કુવો.
પૂર્ણ પુ. પીસવું, દળવું, જૂતા શ્રી. મેરની શિખા-કલગી, મસ્તક- જૂઈવ ન ચૂર્ણ કરવું, દળવું, પીસવું, એક પર રહેલી શિખા,ચોટલી, એક પ્રકારનું
પ્રકારનું ગદ્ય. બાહુભૂષણ અગ્રભાગ, કુ, ઉપર
જૂર, પુત્ર સાથે, શેકેલા અનાજમાંથી માળ, એક પ્રકારના સંસ્કાર-ચૌલ સંસ્કાર, બનતે સકd. ધળી ચણોઠી.
કાર ત્રિ. પીસનાર, દળનાર, ચૂર્ણ કજૂહા૨ા ૧૦ સેળ સરકારમાં ચૌલ રનાર, લોટ કરનાર, ચૂનો બનાવનારા સંસ્કાર, મસ્તક.
જૂ ન& T૦ નાના કેશ. પૂ ર્મન ૧૦ ઉપરના અર્થ
જૂર્વાણ ચૂના માટે કાંકર. કામfજ પુમસ્તકપર રહેલ મણિ, કા- | જૂતા સ્ત્રી, ચૂર્ણપણું. 'કાચીનું ફળ, એક પ્રકારનું ગ્રહણ. નૃત્ય ૧૦ ચૂર્ણતા. જૂલા ન એક જાતનું ખાટું વૃક્ષ. સૂપર ઉ૦ પારાના કારણરૂપ ચૂર્ણરૂપ જૂહર ત્રિ. મસ્તક પર રહેનાર.
હિંગલોક હર ત્રિ. મસ્તકપર પ્રાપ્ત થનાર. જૂરાન્ચ . ચૂરેચૂરા, ભૂકે સૂકા. Sારા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. પૂરા પુત્ર એક જાતનું શાક. જૂલાતન નવ મસ્તક પર રહેલ રત્ન. જૂfrદg૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. જૂદાઇ ત્રિ. શિખાવાળું, ચેટલીવાળું. જૂf સ્ત્રી, પતંજલીનું મહાભાષ્ય, સે કેડી ફાસ્ટ ન. મસ્તક, માથું
કાપણ, હરકોઈ ટીકા.
For Private and Personal Use Only
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चूर्णिका
चेतोभव
જૂળિયા સ્ત્રી સાથે, સતુ.
શત પુમહાભાષ્યના કર્તા પતંજલિ. જૂતિ ત્રિ. ચૂર્ણ કરેલ, લોટ કરેલ. પૂર્વિકારી સ્ત્રી પાસવામાં કે દળવામાં
જોડેલી દાસી, જૂનિ ત્રિ. લોટમાં મિશ્ર કરેલ, ચર્થમાં
મેળવેલ. જૂળ સ્ત્રી માં જુઓ. પૂ ત ત્રિઢ ચૂર્ણ કરેલ, લેટ કરેલ,
ભુ કરેલ. પૂર્તિ જી ગમન, ગંતિ, જવું
પુ૦ કેશ. &ા સ્ત્રી પુer જુઓ, ચંદ્રશાળા-ઘરની ઉપરને માળ-અગાસી, રસ. ટિક ર૦ ઘીમાં તળેલ પુરી વગેરે. જિ . હાથીના કાનનું મૂળ, નાટ
કનું એક અંગ. પૂસ્ટિન ત્રિ. કેશવાળું, શિખાવાળું, ચે- કલીવાળું.
સ્વા૧૦ ૨૦ સેર ચૂસવું, પીવું. ખૂષ સ્ત્રી હાથીને વચ્ચે બાંધવાની દેરી,
ચૂસવું જૂજ ત્રિો ચૂસવા યોગ્ય. zત તુ ૧૦ સંવ હિંસા કરવી, મારી
નાખવું, ગુંથવું. ત ૩૦ ૩૫૦ ૩૦ સે દીપાવવું, પ્રકટ કરવું. ત્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ સે ઉપરના અર્થ જૂજ ગુરુ ૩૫૦ ૫૦ લેસ્ દીપાવવું, પ્રકટ કરવું, પ્રકાશ કરવું.
૦ ૦ ૪૦ લેફ્ટ ઉપરના અર્થ. રકિર ત્રિવ અતિશય વાસ અને જ્ઞાનવાળું. શકિત પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
સિતાર ઉન્ન અત્યંત જ્ઞાનવાળું. સિવિતાના પુત્ર, મહાદેવ, શિવ, તે નામે A : એક રાજા
જરિત ત્રિ. વારંવાર કરનાર, અત્યંત
કરનાર. જેટ ૩૦ દાસ, નોકર.
ટા ૫૦ દાસ, ચાકર. દિલમાં સ્ત્રીદાસી, ચાકરડી. રેટર બ્રી. દાસી, ચાકરડી. ૧૦ પુત્ર દાસ, નોકર. ૨ડ ૩૦ ઉપરનો ચર્થ. રવિ શ્રી. દાસી, ચાકરડી. જે સ્ત્રી દાસી, ચાકરડી. જે અચ૦ જે, અથવા, કે, નિશ્ચય હોય
તોપણું સંદેહવાળા અર્થમાં વપરાય છે. વેતર ત્રિ ચેતવનાર, સૂચના આપનાર,
ચૈતન્યવાળું. રેતી સ્ત્રી- હરડે, જાઈનું ફૂલ ચેતન ઉ૦ આત્મા, જીવ, પરમેશ્વર, મનુષ્ય,
પ્રાણુ. વેતન ૦િ ચેતન્યવાળું. ૨તની સ્ત્રીહરડે. વેતનતા વી. ચેતનપણું. વતન = ચેતનપણું. રેતના , બુદ્ધિ, જ્ઞાન, ચૈતન્ય, ચિત્ત
વૃત્તિ, સત્તા, હરડે. તનાવત્ ત્રિ- ચેતનાવાળું. રેતના ત્રિ- જાણવા . રેતીના સ્ત્રી તે નામે એક ઔષધિ,
જાણવા ગ્ય સ્ત્રી, ચેતનાશક્તિ. ૨તા ત્રિ. તનાવત્ જુઓ.
તથ ત્રિવ ઉપર પ્રમાણે. રેતશિતૃ ત્રિજાણનાર, જણાવનાર. વેતન્ ૧૦ ચિત્ત, ચિત્તવૃત્તિ, ચૈતન્ય, પ્રા. જેતર્ ત્રિ- જાણનાર. રતિકા સ્ત્રી જાઈને વેલો, જાઈનું ફૂલ. રિઝ ત્રિક અત્યંત જાણનાર-જાવનાર વેતનમન ૫૦ કામદેવ. રેતમિર પુ૦ કામદેવ...
For Private and Personal Use Only
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धेतोमन
૧૮૮
चैत्य
તમન્ન ત્રિ. ચિત્તવાળું, ચેતન્યવાળું, { દ્ વા મા સ ચેષ્ટા કરવી. જ્ઞાનવાળું.
વેઇ ૨૦ ચેષ્ટા, શારીરિક વ્યાપારજેતપુર પુવેદાંતપ્રસિદ્ધ પ્રાજ્ઞ.
રેખા ત્રિ- ચેષ્ટાવાળું. चेतांऽशु पु० ७१.
ચેષ્ટા પુત્ર તે નામે એક રતિબંધ. Rણ ત્રિો જણાવનાર.
દિન ૧૦ ચેષ્ટા, શારીરક વ્યાપાર. ૨૦ ઝિ૦ જાણવા યે.
દિમાન ત્રિચેષ્ટા કરતું, શરીરને વ્યાપુત્ર કાચંડે.
પાર કરતું. દિ પુછે તે નામે એક દેશ. ૨ િgo વ ચેદિ દેશમાં રહેનાર, ચેદિ
રેઇf fa૦ ચેષ્ટા કરનાર, શારીરિક
વ્યાપાર કરનાર. દેશના રાજ.
જે સ્ત્રી ચેષ્ટા, શારીરિક વ્યાપારરિક પુત્ર ચેદિ દેશ.
છાનારા પુત્ર પ્રલયકાળ. કિનારી સ્ત્રી. ચેદિ દેશની રાજધાનીનું
જેણાજ ન જોતિષપ્રસિદ્ધ ગ્રહોનું બળ. શહેર.
Rછાયત ત્રિ. ચેષ્ટાવાળું. પિ પુ. ઉપરિચર નામને એક વસુ,
સદિત ઝિ ચેષ્ટાવાળું. શિશુપાલ.
સદિત ૪૦ ચેષ્ટા, ગતિ, શારીરિક વ્યાપાર, લિપતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ
વર્તન, આચરણ. શરિષ પુરા જેવા જુઓ.
વિર પુચેકિત ઋષિને ગોત્રજ. વિશાલ પુ૦ ઉપર પ્રમાણે.
જિસિત્ર પુત્ર ચિકિત્સિત ઋષિનો પુત્ર. જેથી સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણી. જે ત્રિ. વીણવા ગ્ય, એકઠું કરવા યોગ્ય.
હિંત ત્રિ. કરવા ઈચ્છેલ, કરવા ધારેલ.
ટિત ત્રિદાસની પેઠે પ્રયત્ન કરવાના આધાન સંસ્કારથી સંસ્કાર કરવા
સ્વભાવવાળું. યોગ્ય અશિ.
ચૈતન્ય ૪૦ વેદાંતિમતે ચિસ્વરૂપ પરમાત્મા, જેટ ત્રિગમનશીલ. રેસ્ ૦ ૦ સદ્ ગર્વ કર, ચંચળતા
ન્યાયાદિમતે આત્માના ધર્મરૂપ ચેતના,
પ્રકૃતિ, જીવ. કરવી ઝ૦ જવું ૩૦ રેસ્ટ ૧૦ વસ્ત્ર, અધમ, નીચ.
ચંતન્ય પુ. કલિયુગમાં કૃષ્ણને એક સ્ત્રાવ શ્રી ગોકર્ણની પાસે આવેલી નદી. ચરબક્ષ પુવસ્ત્ર ધનાર, બી. જિતવી સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ભૈરવી ચઢાર પુએક જાતની લતા. ઢાઢ ધુ એક જાતનું ફણસ.
જ ૧૦ ચિત્ત સંબંધી. સ્મરણ વગેરે. ચારા પુત્ર એક જાતનું પ્રેત.
રંt go ચિત્તને અભિમાની ક્ષેત્રજ્ઞ-છવાઢિયા શ્રી ચળી, કાંચળી, કાપડું ભા, બૌદ્ધમતે વિજ્ઞાન સ્કંધ સિવાયને પિલકું.. હુ ઉ૦ બુદ્ધભિક્ષુશિષ્ય.
ચૈત્ર ૧૦ સ્થાન, સ્થળ, યજ્ઞસ્થાન, દેવાજે રૂા. ૬૦ ૩૦ સે ચાલવું, જવું. લય, દેવમંદિર, બુદ્ધ, પ્રતિમા ઉદ્દેશ્યવૃક્ષ, જેવો જીવ જેવી જુઓ.
ગામ વગેરેમાં પ્રસિદ્ધ મેટું વૃક્ષ. દેવાવાસ
અવતાર.
દેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चैत्य
चोदित
go જૈન તીર્થકરોના અતિશયરૂ૫ . જિન પુત્ર સૈત્ર મહિને. આસોપાલવનું ઝાડ, દેવમંદિરમાં રહેલ ચૈત્ર સ્ત્રી ચેત્રી પુનમ. હરકે દેવ.
જૈવિક પુત્ર ચેદી દેશમાં હેનાર-થનાર. હરા પુત્ર પીપળાનું ઝાડ, તે નામે પર્વત. ઇ પુત્ર શિશુપાલ. રે ર૦ ચૌટામાં રહેલ દેવમંદિરની ઉત્તિર પુત્ર ચિન્તિતા નામની કોઈ સ્ત્રીને પાસેનું ઘર.
પુત્ર. ફત પુગામ વગેરેમાં પ્રસિદ્ધ વૃક્ષ, ઉત્તર ગુ. ચિંતાવાળી કોઈ સ્ત્રીને પુત્ર.
જૈન તીર્થકરેનું અતિશય રૂ૫ આસોપા- ચિત્ર ત્રિ, વસ્ત્ર સંબંધી, વસ્ત્રનું. લવનું ઝાડ.
જૈ ન વસ્ત્ર ચિઠ્ઠ પુત્ર ઉપરના અર્થ
ટિજ પુત્ર ચેલક ઋષિને પુત્ર. ત્યિક પુ. ચિતા જુઓ. રૈયાણ ત્રિક વસ્ત્ર ધનાર, બેબી. શિખુણ પુછ કમંડળ.
દિ પુ. તે નામે એક ગોત્રપ્રવર ઋષિ. રચલ પુગૃહપ્રસિદ્ધ એક યજ્ઞ. જો પુ. સ્વાભાવિક રીતે પવિત્ર વનપ્રદેશ. વિર ઉ૦ જિનમંદિર.
જો ઉન્ન ચેખું, પવિત્ર, ચતુર, ડાહ્યું. વ્યવૃા પુમૈત્યતર જુઓ.
પર ૨૦ વલ્કલ, ચામડું, કેળું, નાળીએર. રોજ ૧૦ દેવમંદિર, મુડદું.
g૦ તજ, લવિંગ, બુદ્ધ ભિક્ષુક, વરસાદને કરે, તે જોવી ૧૦ વર ર૦ જુઓ. નામે ખુદનો એક પુત્ર,ચૈત્ર મહિને, બાહ- જોર સ્ત્રી કેડીયું, અંગરખું, બંડી, કેટ, સ્પત્ય એક વર્ષ, મીન રાશિમાં રહેલ સુ- જેકેટ. ચુંવાળે સૌર ચિત્ર.
જો પુત્ર ઉપરના અર્થ, કાંચળી, કાપડું, થત ત્રિચિત્રા નક્ષત્રમાં જન્મેલ, ચિત્રા
ચાળી. નક્ષત્રમાં હેનાર–થનાર.
રોડ ઉ૦ ૨૦ ચેલ દેશ. રાજા પુત્ર ચિત્ર મહિને.
વલી સ્ત્રી, સાડલ, સાડી. રાહ go ચેત્રમહિનામાં કરવાને વ- પુઘેડાને હાંકવાની ચાબુક. સંત્સવ.
જય ત્રિ- પ્રેરણ કરનાર, હાંકનાર. સજા ૧૦ તે નામે કુબેરને બગીચે પ્રમ- ર૪ પ્રવર્તક વિધિવાય. હાભારતમાં એક પેટાપર્વ
વ ત્રિ. પ્રેરણ કરનાર, હાંકનાર. જય તે નામે એક મુનિ,
ન ૧૦ પ્રવર્તન, પ્રેરણ, હાંકવું. ૨arfજ પુશશબિંદુ રાજા.
વન ૦િ પ્રેરણ કરનાર, હાંકનાર. જેનાથી સ્ત્રી શશબિંદુ રાજાની પુત્રી. વાહના સ્ત્રી પ્રવર્તના વાક્ય, પ્રેરણા, જૈનra R૦ કુબેરને બગી.
પ્રવર્તાના, આજ્ઞા. ગાથા go ચિત્રને પુત્ર.
નાગુ ૩૦ રમવાને દડે વૈજયા ત્રિ ચિત્રે કરેલ વગેરે. જનો સ્ત્રો ધમાસે વનસ્પતિ. વૈશાલી જી. ચિત્રી પુનમ.
વયત ત્રિપ્રેરણ કરતું, હાંકતું. fa T૦ ચૈત્ર મહિનો.
વોશિરૃ ત્રિપ્રેરણું કરનાર, હાંકનાર. રિલા પુત્ર સૈત્ર મહિને.
સાવિત ત્રિ. પ્રેરણા કરેલ, હાંકેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
चोच
ચૌઘ ત્રિ॰ પ્રેરણા કરવા યાગ્ય, આક્ષેપ કરવા યેાગ્ય, અદ્ભુત. જોષ ન॰ પ્રશ્ન, પૂર્વ પક્ષ.
ચોપન ન॰ ધીમે ધીમે જવું, ચૂપ થવું, શાંત થવું, મૌન થવું.
જોર જુ॰ ચોર, ચેારી કરનાર, તે નામે એક ગધદ્રવ્ય, તે નામે એક કવિ. સોરા પુ॰ ગ્રંથપળ વૃક્ષ. જોયાત પુ॰ રાજાઓને એક હાથી. ચોરવુષ્પિા સ્ત્રી શલિની નામે વનરપતિ. ચોરવુળી સ્ત્રી ઉપરના અ. ચોરનાસુ વુ॰ કાગડાનું નાક.
ઔરા શ્રી રાલપુથ્વી નામે એક વનસ્પતિ. યોનિ શ્રી ચેરી.
શૌતિ ત્રિ॰ ચારેલ.
તિજ ન॰ ચેરેલી વસ્તુ.
રોજ પુ॰ સ્ત્રીઓની કાંચળી, ચેાળી, પેાલકું, કાપડું, પગ સુધી પહેાંચે તેવું વસ્ત્ર ઝભ્ભા, પહેરણ, ખમીસ, ઠંડી.
ચૌદ્ધ પુ॰ તે નામે એક દેશ, ચીનમાં આવેલા એક ધરા.
શોક કુ॰ • ચોલ દેશવાસી, ચોલ દેશના
સા.
ચૌદ પુ॰ અખ્તર, વલ્કલ સોજિન પુ॰ ફેરડાનું ઝાડ, નારંગીનું ઝાડ,
કિષ્ણુપ.
ચૌહાનેરા પુત`ત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક ગણેશ. રોજ્જુ પુ॰ પાઘડી, ફેટા, ટકેા. સૌજમ 7 રોજિન્ જી. ચોપ૬ પુ॰ જૈન સાધુઓનું નીચેના ભાગમાં પહેરવાનું વસ્ત્ર.
ચૌહી સ્રીશ્રીએની કાંચળી, ચોળી, પાલક, કાપડુ, પુરૂષોનું પહેરણ, ખમીસ, ડી, પગ સુધી પહેાચે તેવા ઝભ્ભા. રોજોવુ છુ. ચતુર જુએ.
५९०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
च्यावन
ચોષ પુ॰ એક જાતના શરીરદાના રાગ, ચુસવું.
સૌ ત્રિ॰ ચૂસવા યોગ્ય. ચો પુ॰ ઉત્તમ ધેાડે, નગેાડ વનસ્પતિ, પૌત્તુ ૧૦ ચૂડા કમ ચૌલ સંસ્કાર, શિખા,
ચોટલી.
ચૌક ત્રિ॰ ચુડા સંબંધી, શિખાસંબંધી. ચૌટાર્મન ૧૦ ચૌદ ૧૦ જુએ. ચૌઙિ ત્રિચૂડા ખંબંધી, શિખા સંબધી. શૌચ ૬૦ એક જાતનું પાણી. સૌુચ ૬૦ ઉપરના અ ચૌપાનિ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. સૌયત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. પૌવા સ્રો॰ તે નામે એક છંદ. ચૌરી પુ॰ ચોર, તે નામે એક ઋષિ. ચૌરતમ્ અન્ય ચારથી. પૌરપુષ્પૌષધિ સ્ત્રી તે નામે ઔષધિ. પૌરિા શ્રી ચારિદ્રાજીએ. ચૌરિાજ પુ॰ એક જાતના કાગડા. ચૌરી સ્ત્રીચારી.
શૌર્ય ૬૦ ચોરી.
શૌચેંજ ૬૦ ચૌલ સંસ્કાર, શિખા, ચોટલી. ચૌજી ૬૦ ચૌલ સસ્કાર. ચૌજર્મન ૧૦ ચૌલ સસ્કાર. ચૌહિ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ ચૌલુજ પુ॰ ચૌલુકયને વિદ્યાથી ચૌલુક્સ પુ॰ ચુલુક્ય ઋષિના ગોત્રજ, તે નામે એક રાષિ,
અવનવુ॰ તે નામે ભૃગુવંશી એક ઋષિચ્યવન ઋષિ.
અયન ચવવું, ખરવું, પડવું. અવનપ્રાશ પુ॰ તે નામે એક ચાટણુ ઔષધ-જીવન.
For Private and Personal Use Only
વ્યવનપ્રાશયછેદવુ॰ ઉપરના અ વ્યાયન પુ॰ ચ્યવન ઋષિ વ્યાયન ત્રિ૰ પાડનાર, મ્યુતિ કરાવનાર. વ્યાવન ન॰ ચવવું તે. .
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
च्यु
-
- -
-
-
-
-
ભ્ય ના મા. ૩૦ નિ જવું, ખરવું, ટપકવું, પડવું. ધુ ૩૦ ૩મ૦ નં૦ સે સહન કરવું,હસવું. યુત ખ્યા ૫૦ ૫૦ લેમ્ ખરવું, કરવું ટપકવું. શુત ત્રિ. ઝરેલ, ખરેલ, ટપકેલ, ગયેલ, પડેલ. શુતિ શ્રી જવું, ખરવું, ટપકવું, પડવું,
ગુદાનું દ્વાર. શુપુ છુ. જેનું બાણ નીશાનથી ચૂક્યું Lહોય તે બાણાવળી. ગ્રુપ ૫૦ મુખ.
૩૦ ૩૫૦ મ૦ સેટ હસવું. હીણ થવું, સહેવું. ચૂત પુ. આંબાનું ઝાડ.
ત્ર ૧૦ બળ. ઔર ત્રિગમન કરનાર, પક્ષી, જેનું પુણ્ય ક્ષીણ થયું હોય તે.
છrve go દક્ષિણ દેશમાં સમુદ્ર પાસે
પ્રચણ્ડા દેવીનું સ્થાન. છેલ્ટાબ્રિ સ્ત્રવૃદ્ધદારક નામે વૃક્ષ. છાંધ્રિ પુ. નહાર, વરૂ. છત્રાબ્રિ સ્ત્રી વૃદ્ધદારક નામે વૃક્ષ. ઇસ્ટિાર સ્ત્રી વૃદ્ધદારક વૃક્ષ.
ગઢાજો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. છાનિ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. છત્રી શ્રી બકરી. છા સ્ત્રી બકરી. ત્રિછા સ્ત્રી. પુષ્કળ પાણીવાળી છાશ, ટા સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, પરંપરા. છટપટપુ સેપારીનું ઝાડ. છટામાં સ્ત્રી. વીજળી છત્ર ઉ૦ એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ.
= ૧૦ છતર, છત્રી, છત્ર, ઢાંકણ. જીગા પુ. એક જાતનું વૃક્ષ, માછલાં જેવા
રંગવાળું એક પક્ષી. જીગલ ન૦ છત્ર, છત્રી, નાનું દેવમંદિર. છarછ પુએક જાતનું ઘાસ. છત્રપુve g૦ ઉપરને અર્થ. ઈવ ર૦ નક્ષત્ર મંડળ. છેલ્લા ૨૦ જૈન તીર્થકરને દેવકૃત એક
અતિશય. છત્રપર પુછે છત્રી ધારણ કરનાર સેવક. છગધર ૬૦ ઉપરને અર્થ છત્રધારા ૧૦ છત્ર ધારણ કરવું. છત્રપત્ર ઉ૦ સ્થળ કમળ, ભેજપત્રનું ઝાડ. છત્રપુes y૦ તિલક વૃક્ષ. છત્રપુewવા પુત્ર તિલક વૃક્ષ. છત્રમ ૩૦ રાજાને નાશ, સ્ત્રીને રંડાપ,
અસ્વતંત્રતા, છત્રીનું ભાંગવું. છત્રવત ત્રિ. છત્રીવાળું. છaષત છત્રી જેવું, છત્રની પેઠે. છત્રા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, કોથમરી, મજીઠ, ચોમાસામાં થતી છત્રાકાર વનસ્પતિ-કાગડાની ટોપી.
છે તાલુસ્થાની સાતમો વ્યંજન. છે પુછે છકાર વર્ણ. છે ૪૦ ઘર, ઢાંકવું, છાદવું. છે ત્રિ નિર્મળ, સ્વચ્છ, છેદનાર, કાપનાર. છr g૦ બકરે. છેT T૦ ૧૦ સંકે છાણ, અડાયુ છાણું. છે માત્ર પુત્ર બકરે, વૃદ્ધદારક વૃક્ષ, જ્યાં પુષ્કળ બકરાં હોય તેવો દેશ તે નામે
એક ત્રષિ. છIઢ ત્રિ. છગલે દેશમાં રહેનાર. છેષ્ઠ ન૦ નીલ વસ્ત્ર-કંઈક કાળાશ પડતું !
છ૪૪ પુ. બકરો. મારી સ્ત્રી બકરી.
For Private and Personal Use Only
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छत्राक
छपनिका
છત્રા ૧૦ માસામાં છત્રાકાર થતી વ- છે પુ માયામય સંસાર. નસ્પતિ-કાગડાની ટોપી.
છિિત સ્ત્રી. તે નામે એક છંદ. પાપ સ્ત્રી. આસંધ વનસ્પતિ
જીવ ન વેદ, સ્વેચ્છાચાર, અભિલા, છતિ છેઝ પુત્ર પાણીમાં છત્રાકારે થતું એક કપટ, ચાર ચરણવાળું પદ્ય વગેરે. : - સુગંધી ઘાસ.
જીત ૧૦ વેદમાં રચેલ-કરેલ કે વેદાંગ. જીગર ઉ૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. જીવતુમ ૩૦ ગરૂડને મેટો ભાઈ અરૂણ છત્રાધાન્ય ૧૦ કેથમરી, ધાણું.
આવશ્વ ત્રિ ઇચ્છાનુસાર કરેલ. ઇરિકા ત્રિ. છત્રીવાળું.
ઇસુ ત્રિવે અનુસરનાર, પારકી ઇચ્છાનુસાર રિલા શ્રી. ચેમાસામાં થતી છત્રાકાર
કરનાર. વસસ્પતિ-કાગડાની ટોપી.
છન્દોર ઉ સામવેદને જાણનાર બ્રાહ્મણ. નિ ત્રિછત્રવાળું, છત્રીવાળું. છવા બ્રાહ્મણમાં હજામથી પેદા નિ પુત્ર ઘાંજે, હજામ.
થયેલ માતંગ નામની ચાંડાલની જાત. છત્યા પુ. ઘર, લતામંડપ.
છોડનુવૃત્ત ૧૦ ઈચ્છાનુસાર વર્તન. છ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે ઢાંકવું.
મા ઈચ્છાનુસાર કહેવું, તે છ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સેટ ઢાંકવું.
નામે એક ઉપાંગ શાસ્ત્ર. છે ખ્યાકમ સેટ ઢાંકવું.
છમ પુત્ર તે નામે એક યાગ. છ પુત્ર ઝાડ વગેરેનું પાંદડું, પક્ષીની છોકરા પુત્ર તે નામે એક યાગ. પાંખ, ગ્રંથિપણું વૃક્ષ, તમાલ વૃક્ષ.
છવામાન ન. વૈદિક માપ, તે નામે ગ્રંથ. જીવન ૧૦ પાંદડું, પાંખ, તજ, ઢાંકણ.
વિજિતિ સ્ત્રી ગાયત્રી વગેરે છે. છવાર પુછે જપત્રનું ઝાડ.
ને સમુદાય. દિ સ્ત્રી. ઘરનું છાપરું, ઢાંકણ.
છે જ ત્રિ. ઢાંકેલ, ઢંકાયેલ, ગુપ્ત. વિર૦ ઘરનું છાપરૂ, ઘર.
છન્ન ૧૦ એકાંત, નિર્જન, ખાનગી. છાપક પુલોકને ઠગવા માટે બનેલો
છમ્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ ટૂ ગમન કરવું, જવું. તાપસ.
છા ૩૦ ૩૦ ૪૦ સેટ ઉપરને અર્થ. જીવન ૪૦ કપટ, છળ, પિતાના રૂપને ઢાં- ઈ ખ્યા ૦૫૦ ૩૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું.
મિત ન છમ છમ એવો અનુકછા સ્ત્રી ગળો વનસ્પતિ.
રણ શબ્દ. જીવન ત્રિ. પટવાળું, કપટી.
છમ ત્રિ. માબાપ વગરનું. દર પુત્ર દાંત, લતામંડપ.
છાપા સ્ત્રી, દારૂ હળદર નામે વનસ્પતિ. ૪૪૬ ૩૦ ઇચ્છા, અભિલાષ, વશપણું, ઝેર. જીરું ૩૦ મ. સ. સેદ્ વમન કરવું, એકવું. એક પ્રકારનું ઝેર.
છ ૧૦ વમન, ઉલટી. ઇષ્ટ ત્રિએકાંત, ગુપ્ત, છાનું.
છત ૧૦ વમન, ઉલટી. છા ત્રિવ રક્ષણ કરનાર, બચાવનાર. ન પુત્ર અલંખુષ રાક્ષસ, લીંબડાનું ઝાડ, છેવ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, વાસુદેવ.
મીંઢળનું ઝાડ. જીપતા પુત્ર ઠગ, કપટી તાપસ. છત ત્રિ. વમન કરનાર, એકનાર.
છા બચ૦ ઇચ્છાથી, અભિલાષથી. નિ સ્ત્રી કાકડી
કવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छादन
િસ્ત્રી, ઉલટીને રોગ. છા સ્ત્રી ઉલટીને રોગ, ઉલટી. છર્વિવરિપુ સ્ત્રી નાની એલચી. છર્દિરિપુ ત્રિ. ઉલટીને નાશ કરનાર. છર્વિસ પુએક જતનો લીંબડો. ઇવિંદ્ર શિવ ઉલટીને નાશ કરનાર. છર્વિદ્ સ્ત્રી, વમન, ઉલટી, ઉલટીનો રેગ,
ઓડકાર, ઘર, તેજ, છા સ્ત્રી છä જુઓ. છ૪ નવ સ્વરૂપનું આચ્છાદન, વ્યાજ, છળ,
બહાનું, કપટ, સત્યને છુપાવવું તે, ફૂટયુદ્ધ કરી મર્યાદા તેડવી તે, શઠતા,લુચ્ચાઈ, ઠગાઈ, કાટય, ન્યાયમતસિદ્ધ એક દૂષણ. છ૮ નામધાતુ ૫૦ - સત્ છળવું, છેતરવું, ઠગવું.
સ્ટા ત્રિછળનાર, છેતરનાર, ઠગનાર. છર ન ઠગવું, છેતરવું, છળવું. છ૪ના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.. છ૪ત ત્રિ. ઠગતું, છેતરતું, છળતું. દિલ ન૦ એક પ્રકારનું નાટક. હિત ત્રિઠગેલ, છેતરેલ, છળેલ. છતિ નો છળ, કપટ, ઠગાઈ. છક સ્ત્રી વલ્કલ, છાલ, લતા, વેલ,
સંતતિ, પરંપરા. * છવિ શ્રી. શોભા, કાન્તિ, સુંદરતા, ચામડી,
છાલ. છથી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. છy a૦ ૩૫૦ ર સ વધ કરે, મા
રવું, મારી નાખવું. છા પુત્ર પારે. છા ત્રિછેદન કરનાર, કાપનાર. છે સ્ત્રી છેદવું, કાપવું. છા પુ૦ બકરે. છા ૧૦ પુરોડાશ, બકરીનું દૂધ. છાશ ત્રિબકરાંસંબંધી, બકરાનું. છાના પુત્ર સાગનું ઝાડ.
છાના પુત્ર અડાયા છાણુનો અગ્નિ. છામાનિ વરૂ, નહાર. છામાન ત્રિ- બકરાનું માંસ ખાનાર. છrrમા ૧૦ કાર્તિક સ્વામીનું છઠું મેલું. છાનમુa g૦ કાર્તિક સ્વામી, કાર્તિક સ્વા
મીને એક અનુચર. છમિત્ર પુત્ર તે નામે એક દેશ. છrfમલ ત્રિછામિત્ર દેશમાં હોનાર
થનાર. છાનાથ પુત્ર અગ્નિ. છા પુલ બકરે, તે નામે અત્રિગોત્ર
એક ઋષિ, એક જાતનું માછલું. છr૪ ઉબકશે, અત્રિનેત્રને એક મુનિ. છાઢાવત ર૦ બકરાંના માંસમાં પકવ
કરેલ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી... છાળી સ્ત્રી બકરી.
વાહન પુત્ર અગ્નિ. છાજિક સ્ત્રી બકરી. છાળા સ્ત્રી બકરી. છાત ત્રિછેદોયેલ, કપાયેલ, દુર્બળ. છાત્ર પુરુ શિષ્ય. છાત્ર ૧૮ એક જાતનું મધ. છાત્ર ૧૦ એક જાતનું મધ. છarઇટુ પુઅલ્પજ્ઞ–મન્દ શિષ્ય. છાત્રતા સ્ત્રી શિષ્યપણું. છાત્રવ ને શિષ્યપણું. છાત્રાન 7 માખણ, શિષ્યનું દર્શન. છાત્રવૃંસવા મંદ-જડ શિષ્ય. છfક સ્ત્ર, છાદવું, ઢાંકવું. છrfત્રિો છીદનાર ઢાંકનાર. છાશ્ચાવિ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ છો ન ઘરનું છાપરું, છાત. છાવર ત્રિો છાદનાર, ઢાંકનાર. છાર ત્રિઉપરા અર્થ. છાર ૫૦ એક જાતનું ઝાડ. જીવન ન૦ છોદવું, ઢાંકવું, પાંદડું.
For Private and Personal Use Only
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छादनी
छिद
છાલન શ્રી ચામડી, છાલ. છાવિત ત્રિછાયેલ, ઢાંકેલ. છરિપેર ન છાપરા માટે ઉપયોગી ઘાસ. છવાયા ત્રિકપટી, કપટીયું, કપટયુક્ત
વ્યવહાર કરનાર. છા પુત્ર તે નામે એક ત્રાષિ. છાર વેદ ભણનાર શ્રોત્રિય, વેદના
વ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ. છાત ત્રિ. વેદસંબંધી, વેદમાં હોનાર
થનાર, છા ૧૦ વેદ. છાતા સ્ત્રી વેદપણું. છાવો ૧૦ તે નામે સામવેદનું એક
ઉપનિષદ, સામવેદ જાણનારાઓને ધર્મ,
સામવેદીઓને સમૂહ. છામિકા ત્રિ, છંદો નામના એક યજ્ઞ
સંબંધી. છોfમા નવ દિવસ. છાયા સ્ત્રી. છાયા, છાંયડે, પ્રતિબિંબ તે નામે સૂર્યની એક પત્ની, કાંતિ, પાલન, પંક્તિ, લાંચ, રૂશ્વત, કાત્યાયની દેવી, અંધારૂં. છાયા ત્રિ. છાંયડો કરનાર, છત્ર ધા
રણ કરનાર, છાયા ૫૦ ચન્દ્ર. છrગતિના પુત્ર શનૈશ્ચર ગ્રહ. છાયત ૫૦ જેથી પુષ્કળ છાંયડે મળે
તેવું વૃક્ષ. છાયામન પુત્ર શનૈશ્ચર ગ્રહ. છાયાપથ પુ. આકાશમાં રહેલ તિશ્રની મધ્યે દક્ષિણ-ઉત્તર લાંબુ એક
આકાશસ્થાન. છાપા પુત્ર બાર માંગળના શંકુની -
યાનું એક પાદમાન. છાયાપુત્ર પુત્ર શનૈશ્ચર. છાયાપુર પુત્ર છાયામાં દેખાતી પુરૂષાકૃતિ.
છયમ– ૫૦ ચંદ્ર, કપૂર. છાયામન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. છાયામાર ન છાંયડાનું પ્રમાણ. છાથમિઝ ન છત્ર, છત્રી. છાયામૃધર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. છાયાયત્ર ન છાંયડા ઉપરથી સમય જા
ણવાનું એક યંત્ર. છાયા – ત્રિ, છાંયાવાળું, છાંયડાવાળું છાયાવિતિપત્તિ સ્ત્રી શરીરની ક્રાંતિ
વગેરેના વિરૂદ્ધ ભાનરૂપ મરણસુચક ચિહ. છાયઃ ૩૦ છાયાત૬ જુએ. છાથાણુત પુ શનૈશ્વર. છ૪ પુ. નવ વલ્કલ, છાલ. છાસ્ટિ g૦ એક પ્રકારનું ગાન-જે દેવ
લેકમાં છે. fઇ સ્ત્રી. નિંદા, તિરસ્કાર. છિ ત્રિવ છીંકનાર, છીંક ખાનાર,
છીંક લાવનાર. છિી સ્ત્રી, છીંકણી, તમાકુ. છિન ન છીંકવું. છિની સ્ત્રી છીંકણી, તમાકુ છિ પુત્ર એક જાતને મૃગ. fછ સ્ત્રી છીંક. છિક્ષર પુરુ એક જાતને મૃગ.
છિ િસ્ત્રી છીંકણી, તમાકુ, જીિત્રા સ્ત્રી છીંકણી, તમાકુ, છિત ત્રિવ છેરાયેલ, કપાયેલ. છિત્તિ સ્ત્રી છેદવું, કાપવું, કરંજ વૃક્ષ. છિરવા ત્રિક વૈરી, શત્રુ. ધૂતારે, છેદનાર,
કાપનાર. છિદ્ર હવાઇ મ. . યુનિ છેદવું, કા
પવું, બે પ્રકાર કરવા, અપ + ખેંચીને કાપવું. અ + વિભાગ કરવા, વિ + ઇવ + દૂર કરવું, મા + ખેંચીને હરી લેવું, + મૂળમાંથી નાશ કરવો, ઘર અમુક પ્રમાણમાં વિભાગ ક, વિ + વિભાગ કરે.
For Private and Personal Use Only
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छिन्
-
-
-
-
-
-
--
જાતની દેરી.
fછ ત્રિછેદનાર, કાપનાર.
છિવાઈ ત્રિ. કપાયેલા કાનવાળું, વ. છવા ન ઈન્દ્રનું વજ.
ઘેલા કાનવાળું. tછનાં સ્ત્રીછેદવું, કાપવું.
છિન્નાન્શિન સ્ત્રી ત્રિપતિ લતા. છિદ્રિ સ્ત્રી કરશી, કુહાડી, ઈન્દ્રનું વજ. છિન્નઇ ત્રિ નાશ પામેલા સંશયવાળું, છિદ્રિ ત્રિો છેદનાર, કાપનાર.
જેનું બે પ્રકારવાળું જ્ઞાન નાશ પામ્યું વિર કુહાડે, અગ્નિ, તરવાર, એક હોય તે.
છિન્નના ત્રિ. કપાયેલા નાકવાળું. છિદુર ત્રિ, છેદનાર. કાપનાર, વૈરી, શત્રુ, છિન્નપત્રો સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. | ધૂતારું, છેદવાનું કોઈ દ્રવ્ય, પોતાની મેળે છિન્નભિન્ન ત્રિ. ભાંગી ફૂટી ગયેલ, છિન્નછેડાયેલ,
ભિન્ન થયેલ. છિદ્ર ૩૦૪મસ લે છેદવું, ભેદવું, વધવું. છિન્નમસ્ત ત્રિ. કપાયેલા માથાવાળું. છિદ્ર ૧૦ છિદ્ર, બાકું, ખાડો, દૂષણ, અ- છિન્નમસ્તા સ્ત્રી દશ મહાવિદ્યાઓમાંની વકાશ, જગ્યા, જ્યોતિ પ્રસિદ્ધ લગ્નથી આઠમું સ્થાન, નવની સંખ્યા.
છિન્નહદ પુત્ર તિલક વૃક્ષ. fછક ર છિદ્રવાળા કાનવાળું, -
છિદ ત્રીગળો, સેનેરી કેવડો, શઘેલા કાનવાળું.
- લકત વનસ્પતિ. છિદ્રતા સ્ત્રી છિદ્રપણું.
છિન્નાિ સ્ત્રી પદ વનસ્પતિ–પાઢ, છિકત્વ ૧૦ છિદ્રપણું.
છિન્નશ્વાસ | એક પ્રકારનો શ્વાસ-જે જીવન ઝિ૦ છિદ્ર જેનાર, લાગ જે- વૈદ્યકમાં પ્રસિદ્ધ છે. નાર, શત્રુ, દૂધણ જેનાર.
છિન્ન સ્ત્રી ગળો વનસ્પતિ,વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. છિન છે તે નામે એક યોગભ્રષ્ટ છિન્નકૂવા સ્ત્રી ગળે. બ્રાહ્મણ.
छिलिहिण्ड पु० पातालगरुड वृक्ष. fકવી સ્ત્રી ગજપીપર.
છુઝુક્યા સ્ત્રી છછુંદર. છિદ્રાના પુત્ર એક જાતનું ઘાસ. હુઝુર પુછે છછુંદર-નરજાતિ. છિદ્રારિન ત્રિછિદ્ર શેધનાર, શત્રુ, હુઝુર શ્રી. દર. લાગ તાકનાર.
છુટ્ટુરી સ્ત્રી છછુંદર, ત્રિાટ ૪૦ પટના કારણવાળું માયા- હું સ્ત્રી. છછુંદર. રૂપ ફળ.
છું ૦ ૩૦૩૦ સેર છેદવું, કાપવું. છિદ્રિત ત્રિ છિદ્ર કરેલ, વી ધેલ, છિદ્રવાળું શું તુરા ૬૦ ૧૦ સર્ છેદવું, કાપવું. થયેલ
દૂર તુા૧૦ સં૦ જેટ છાદવું, ઢાંકવું. શિરિન ત્રિ છિદ્રવાળું.
શું ખ્યા ૫૦ ૦ ૨ દાંકવું. છિદ્ર ત્રિ, છિલ્વર જુઓ.
શુક્ર ૧૦ પ્રતીકાર, ઉપાય, કિરણ ૪િ ત્રિ છેટેલ, કપિલ, વિભાગ કરેલ, 1 જુનું તુરા ૦ ૦ ૦ સેરૂ સ્પર્શ કરે, અવિભાગ પામેલ.
ડકવું. છિન્ન ત્રિ. થોડું કપાયેલ, થે વિ- 1 gg g૦ સુપ વનસ્પતિ-નાની શાખાએ વાળું ભાગ કરેલ–પામેલ.
ઝાડ, સ્પર્શ કરે, અડકવું, યુદ્ધ-લડાઈ
For Private and Personal Use Only
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
- -
-
-
શુv fa૦ ચપળ, ચંચળ.
છેર ૩૦ છેદવું, કાપવું, ગણિતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ શુપુરા ૧૦ હડપચી.
છેદ-ભાજક ભાગ, ખંડ, ટુકડે. ૪ ૦ ૦ ૦ સૈ છેદવું, કાપવું. | છે ત્રિ ભાગનાર, ટુકડા કરનાર, છેદનાર, ફુના સ્ત્રીચૂને, કળી ચૂનો.
કાવનાર, ભાજક. ફુરિયા સ્ત્રી છરી, છુરી.
છે ત્રિ ઉપરના અર્થ કુરિપત્ર સ્ત્રી શ્વેતા લતા.
છે? ત્રિા ભાગનાર, ટુકડા કરનાર, છેત્તિ ત્રિ. ખડેલ, એપલ, લીપેલ, છે
દનાર, કાપનાર. દેલ, કાપેલ,
છેવન ન છેદવું, કાપવું, બે વિભાગ કરવા. છુરી સ્ત્રી છરી, છુરી.
છેતન ત્રિો છે જુઓ. શૂરિશા સ્ત્રી છરી, વાંઝણી ગાય. છેદન નિ દવા યોગ્ય ભાગવા ગ્ય, છૂરી સ્ત્રી છરી.
કાપવા ગ્ય, છે શુ મળ સ૦ સે દીપાવવું, પ્રકા- છેfકgo વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. શિત કરવું, પ્રકટ કર્યું.
છેf g૦ વજ, સુથાર. દ્વારા ૬૦ ૧૦ સદ્ ઉપરના અર્થ
છવિ ત્રિછેદનાર, કાપનાર, ભાગનારછે ઘા રુમ સે રમવું, ખેલવું, દી- વિત ત્રિછેદેલ, કાપેલ, ભાગેલ. પવું, પ્રકાશવું, ૫૦ એકવું, ઉલટી ક
છેવિન ત્રિછેદનાર, કાપનાર, ભાગારરવી સ0
છેદ ત્રિવે છેદવા ગ્ય, ભાગવા ગ્ય. છ ખ્યા ૫૦ ટુ યાચવું, માગવું દ્વિધા
મgg g૦ માતાપિતા–વગરનું બાળક, શબ્દ કરવો
છેત્ર ૫૦ બકરે. છુ ૩૦ ૩૫૦ ટુ ઉપર પ્રમાણે.
છેલ્ટ સ્ત્રી બકરી. છેવા પુગૃહાસક્ત મૃગ-પક્ષી વગેરે, અલં
છે ૫૦ સોમરાજી વનસ્પતિ. કારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અનુપ્રાસ અલંકારના
વિ ત્રિનિત્ય છેદવાને કાપવાને યોગ્ય. ભેદમાંના એક.
રિયા પુત્ર નેતર. છે ત્રિ, ચાલાક, ચતુર નાગરિક.
જે રિવા. ૦ ર૦ ચનિટ છેદવું, કાપવું. સ્ત્રી મદમસ્ત સ્ત્રી, છકેલી સ્ત્રી.
છોfટકા સ્ત્રી- ચપટી વગાડવી તે. છે.પતિ સ્ત્રી. તે નામે સાહિત્યપ્ર
છોટ– S૦ મચ્છીમાર, શિકારી. સિદ્ધ એક અલંકાર.
છોરણ ૧૦ ત્યાગ, પરિત્યાગ. ત્તિ સ્ત્ર ચાલકનું ભાષણ, નાગરિક
છોઢ go બીજેરાનું ઝાડ. ભાષા, પર્યાયક્તિ.
છારા થી કોઈ એક કપમાં થતી છેત્તળ ત્રિ. દવા યોગ્ય, કાપવા ગ્ય. ખજૂરી. છેર ત્રિછેદનાર, કાપનાર.
ધુ વા૦ ૦ ૨૦ અનિટ ગમન કરવું, છે ૬. કમ એ. સેટ છેદવું, કાપવું. | જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जगनु
-
-
- -
-
-
-
૪ તાલુસ્થાની આઠમે વ્યંજન. = પુત્ર મૃત્યુંજયશંકર, જન્મ, પિતા, વિષ્ણુ,
ઝેર, ભગ, તેજ, પિશાચ, વેગ, છંદશાસ્ત્ર
પ્રસિદ્ધ જગણજય. = ત્રિ. વેગવાળું, જય કરનાર, જિતનાર.
કુર પુ૦ મલયાચલ પર્વત, કુતરો. કટ ર૦ વાર્તા | એક જાતનું ફૂલ. ગંમ્ મવાળ મા સ ય દાન કરવું, દેવું,
આપવું. કમ્બાઇ ૫૦ રસ સે ભક્ષણ કરવું,
ખાવું ૧૦ હસવું બ૦ લાખ ર૦ ભક્ષણ, ખાવું. કક્ષાદિ પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુગણું. કક્ષ શ્રી ભક્ષણ, ખાવું.
શિવ ત્રિ. જેણે ખાધું હોય તે, જમેલ. ગમ પુછ ક્ષય રોગ, ખરાબ દશા.
જમન પુત્ર ઉપરના અર્થ ક હ્યુ ૫૦ સુર્ય, આકડાનું ઝાડ.
TWત પુ. વાયુ. કત ત્રિ. હાલતું, ચાલતું-જંગમ-ચર. વાત ન દુનીયા, લોક, સંસાર. Tલ્લા ૩૦ પરમેશ્વર, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ,
મહેશ. કાન ન આખું જગત.
છપુજ્ઞાતી નામના છંદથી સ્તુતિ કરવા યોગ્ય. arvતિ પુગર્તુ જુઓ. કામુ પુ. પરમેશ્વર. ગOાખા પુત્ર વાયુ. જ્ઞાનમા આખું જગત. ગાસ્નાલિન પુ. પરમેશ્વર, સુર્ય, આકડાનું
ઝાડ. કાનુ પરમેશ્વર.
ત્રણ પુત્ર સત્ય જુઓ. Tr સ્ત્રી ભુવન, પૃથ્વી, બાર અક્ષરના
ચરણવાળે એક છંદ, જંબુક્ષેત્ર જ્ઞાતીજ્ઞાનિ પુત્ર રાજા. ગતોષર પુત્ર પર્વત.
તપતિ પુત્ર રાજા. સાત પુત્ર ઝાડ.
તત્ર ૧૦ ત્રણે જગત. કવન્ત પુત્ર જગતને નાશ, જગતનો છે. rળા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. પશ્વિમાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. સવારમવા પુપરમેશ્વર. ગાત્મા ત્રિજ્ઞાનીતત્વજ્ઞાની. કરવામન પુપરમેશ્વર. ગારમેન ત્રિજ્ઞાની, તત્વજ્ઞાની.
વાલ પુ. પરમેશ્વર. કરનારાવિક પુ. પરમેશ્વર,
રાપાર ઉ૦ પરમેશ્વર, જગતને આશ્રયકાળ.
રાણુ પુછ વાયુ. કરાયુન ૫૦ વાયુ. સારા પુ. પરમેશ્વર, શિવ વગેરે. કવીશ્વર પુપરમેશ્વર, શિવ વગેરે. કત્િર પુત્ર પરમેશ્વર, આખા જગતને
ઉપદેશ આપનાર. ઝાર ત્રિ. આખા જગત કરતાં ભારે.
ની સ્ત્રી મનસાદેવી. Tદv g૦ પરમેશ્વર. શિવ વગેરે. s ધાતૃ પુરુ પરમેશ્વર,
પાત્ર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. Grઉટ ૫૦ વાયુ. કાનિ સ્ત્રી પરમેશ્વર, શિવ, વિષ્ણુ,
બ્રહ્મા, પૃથ્વી. સજા સ્ત્રી પૃથ્વી.
rfઝના પુત્ર પ્રલયકાળ, જગતને નાશ. જ્ઞાનું પુત્ર જતુ, પ્રાણી, અગ્નિ.
For Private and Personal Use Only
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जगन्नाथ
जङ्घाप्रहल
કન્નાથ પુ. પરમેશ્વર, વિષ્ણુ. રાજા જ તે નામે એક તીર્થક્ષેત્ર. શનિવાર પુત્ર પરમેશ્વર, વિષ્ણુ, જગતમાં
રહેવું તે. કાનુ કમનું જુઓ. કામ ૪ નવ તે નામે એક કાલીકા
દેવીનું કવચ-સ્તોત્રવિશેષ. ગમેચ ૩૦ પરમેશ્વર સામાતૃ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ગાદિની સ્ત્રી મહામાયા, દુર્ગા દેવી. કન્વરન્ ઝિ૦ જેણે ગમન કરેલું હોય તે,ગયું.
ગાર પુબખ્તર. ગરિ પુત્ર મદિરામાં નીચેને કીચડ, મીંઢ
વળનું ઝાડ, કઈ માદક ચૂર્ણ. ગાઢ ત્રિધૂર્ત, ધૂતારું. ગાઢ ર૦ બખ્તર. ગઇ ત્રિ. ખાધેલ. sધ ન ભજન, ખેરાક. ગષિ સ્ત્રીભજન, ખોરાક, સાથે બેસીને
ભોજન કરવું તે. ગનિ પુ. વાયુ.
મિ ત્રિગમન કરનાર, જનાર. કમિવર્ ત્રિજેણે ગમન કરેલું હોય
તે, ગયું. ગરિ ત્રિવ ગળી જવાયેલ, ઓગાળી જ
વાયેલ, જગમ-ચર. કયા મ૦ લશ્કરની પાછળની ટુકડી, સ્ત્રી
આને કટિપશ્ચાદ્ભાગ-કુલ-નિતંબ. કાનપવા ઉ૦ વિ૦ કુલામાં રહેલ ખાડા. નાનપટ્ટા સ્ત્ર. તે નામે એક છંદ. કયા સ્ત્રી, એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ. aધન્ય ત્રિછેલું, છેવટનું, નિંદિત,ધર્માર્થકામનું એકી સાથે સેવન નહિ કરનાર
મનુષ્ય, અલ્પ, ડું, અધમ, નીચ. કાચ પુત્ર શક, એક જાતને રાજકીય
અનુચર.
ત્રિકનિક, અતિ અલ્પ, અત્યંત છે . નાન્યતર વચ્ચ૦ અને છેવટે. Hવવામg y૦ 3ઘચા પુત્ર જુઓ. સઘળામા ત્રિ. ત્રિજુઓ. ધન્યમ આદ્ર-આશ્લેષા-સ્વાતી-છા
ભરણું–શતતારા–એ છે નક્ષત્ર. Hવ ઝ૦ હણ્યું, માયું. શક્તિ પુરુ હણવાનું સાધન હથિઆર વગેરે. કનુ ઝિ૦ હણનાર, મારી નાખનાર.
બ્રિ ત્રિ. સુંધનાર. કg R૦ ઘાતકીપણું, પાપ. ૪૬૫ ત્રિ. સતત ગતિવાળું, હાલતું ચાલતું. કમર સ્ત્રી છત્ર, છત્રી.
મગુew g૦ રક્ષક પાયદળની ટુકડી. ગમતા સ્ત્રી જગમપણું સમત્વ ૧૦ જંગમપણું. ગમવડ વૈધક પ્રસિદ્ધ એક જાતનું ઝેર. T૮ ૧૦ વન, જંગલ, એકાંત, નિર્જળ
દેશ, અરણ્ય. ના સ્ત્રી માંસ. ના પુત્ર પાણીની ગતિ અટકાવવા માટે
બાંધેલ પાળ ફિર પુ0 રાક્ષસ વગેરેના ભયને દૂર
કરનાર એક મણિ. કર૮ ૧૦ ઝેર.
ઘા શ્રી જાંધ, સાથળ. થાયર ઝિ૦ દેડનાર- જાસુસ, દૂત. થાવર ત્રિ. દેડનાર-જાસુસ, દૂત. ધારિત ત્રિ. ઉપરનો અર્થ ધારાઇ ન જાંઘે પહેરવાનું બન્નર, સાથળનું બંકર. થાત ત્રિમંદ ગતિવાળું, ઉતાવળે નહિ ચાલી શકનાર. ઘાત લાગે જેની જાંઘને વ્યાપાર
For Private and Personal Use Only
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Taધુ
जठर
હરાઈ ગયું હોય તે.
ડનું ઝાડ, દક્ષિણમાં આવેલો એક દેશ. નથrવધુ ૬૦ તે નામે એક ઋપિ. ગાધર ત્રિ, જટા ધારણ કરનાર,
ક્યારથ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. | ગરમાં સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. ગથરિ ૩૦ તે નામે વિશ્વામિત્રનો પુત્ર. લાગુ પુ. તે નામે એક ગીધપક્ષી, ગુગળ. ગાદ્ધિ ત્રિવેગવાળી જાંધવાળું, દોબાર. રાયુ પુ. ઉપરના અર્થ ગથાર પુ. એક જાતનો મૃગ.
કરા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. સારું ન જાંઘમાં પીડા કરનાર એક ગરા પુત્ર શિવ, વડનું ઝાડ, કચૂર વનજાતને શળને રોગ.
સ્પતિ, ગુગળ, પીપરીનું ઝાડ. કરિયર ત્રિ. વેગવાળી સાથળાવાળું. નર ન જટાવાળું. દ્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ લે યુદ્ધ કરવું.
ના સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ. ન સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ ટુ યુદ્ધ કરવું.
કટાણુ ત્રિ. જટાવાળું.
ગદાણુ પુરુ કટર જુઓ. નનન નવ યુદ્ધ કરવાની શક્તિ. ગટાવત ત્રિજટાવાળું. ક૬ ગ્રા. ઘ૦ - સત્ શબ્દ કરે. ગટાવતી સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ, કશિ ત્રિ- જાણનાર, ઉત્પન્ન થયેલ.
કરાવ ત્રીમહાદેવની જટા. કફ ત્રિ. યુદ્ધ કરનાર,
કટાકુર પુતે નામે એક અસુર, જટાલગ્ન . યુદ્ધ, વઢવું.
સુર જ્યાં રહેતો હતો તે દેશ. લઝના ત્રિપુનર્જન્મવાળું, બળતું, પ્રકાશનું,
રાસુરવધ પુ. મહાભારતના વનપર્વનું જવલંત.
એક પેટાપર્વ. નઝ ત્રિ. અતિશય જપ કરવાના iટ પુવડનું ઝાડ, સમૂહ, પીપરીનું ઝાડ, સ્વભાવવાળું.
દિ સ્ત્રી જટા, જટામાંસી. સભ્યમાન ત્રિવ શરીર નમાવીને ફાડેલા કરન પુ. પીપરીનું ઝાડ, વડનું ઝાડ,શિવ. મુખવાળું.
કદિન ત્રિજટાવાળું. સદ્ સ્વાહ ૧૦ અ સે એકઠું થવું, વાળનું રિસ્ટ પુસિંહ, બ્રહ્મચારી, વડનું ઝાડ. એકત્ર થવું.
ષટઢ ત્રિ જટાવાળું. ના સ્ત્રી કેશની જટા, પરસ્પર વળગેલા દિ સ્ત્રી જટાવાળી કોઈ સ્ત્રી, જટાકેશ, શિખા, જટામાંસી વનસ્પતિ, કચૂર
માંસી, પીપરીનું ઝાડ, વજ, વનસ્પતિ ઉં વનસ્પતિ, કપિકછુ વનસ્પતિ, મૂળ,શાખા, ટા, દમનક વૃક્ષ. મહાદેવની જટા, શતાવરી વનસ્પતિ, ગદિરો સ્ત્રી. સિંહણ.
એક પ્રકારને વેદપાઠ, વડની વડવાઈ નારી સ્ત્રી કટિ સ્ત્રી જુઓ. =ાર પુત્ર શિવ, મહાદેવ
ટુ પુ. શરીર ઉપરનો કાળા તલ જેવો ગાકૂટ ૫૦ જટાને સમૂહ.
ડાઘ. સારવાર પુત્ર દી.
સહુ પુ0 ઉપર અર્થ. Gરાટ શિવ, મહાદેવ.
ના પુત્ર ૧૦ પેટ.. બટાટર પુમહાદેવ.
ઝટર ત્રિ- બંધાયેલ, બાંધેલ, કઠણ. રાધા પુ. શિવ, બુદ્ધિને કેઈ સાધુ, વ. ' ગટર ૬૦ વૈ૦ તે નામે એક દેશ
For Private and Personal Use Only
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जठरज्वाला
ss
जनकेश्वर
ઝટપકવાટા સ્ત્રીપેટમાં જાળ, ઉદરમાં ! કતુપુત્ર પુત્ર પાસા-સોગઠાં વગેરે. જવાળા.
ઝતુમf y૦ તે નામે એક રોગ. કનુ પુ. ગરમાળે વનસ્પતિ
તુમુલ પુત્ર એક જાતની કાર, ગરપાત્ર સ્ત્રીપેટમાં પીડ આવે છે તે. ગતુત પુત્ર અલતે. સરથા સ્ત્રી. પેટમાં થતું દુઃખ. ગત્ સ્ત્રીચામાચીડીયું. નદાર ઉ૦ પેટમાં રહેલ અગ્નિ-જેથી ના પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. ખાધેલું પચે છે.
તુવે સ્ત્રી ચામાચીડીયું, તે નામે એક નટરાન પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
સુગંધી દ્રવ્ય. Tદરામg g૦ પેટમાં કેઇ રેગ, પેટને કુન ખભ્ભો અને છાતીને સહાંસડી. રોગ.
વગુવા ન૦ ઉપરને અર્થ. ૮૮ ૧૦ પેટના જેવું કે જલાય. કારમો ર૦ લાખ. ઉત્તર મંદબુદ્ધિ, મૂખ, વેદ ગ્રહણ ક
કન ગુ. ૫૦૦ ર્ જન્મ થજન્મવું. રવાને અસમર્થ, હિમથી ડરી ગયેલ, મૂંગું,
જન રિવામાત્ર 40 સે જન્મવું, પેદા અત્યંત શીતલ.
થવું. ગતિ + ઓળંગીને પેદા થવું, ધ ગ૯ ૧૦ પાણી, સીસું.
અધિકપણે ઉત્પન્ન થવું, મન + પાછળથી હરિ ત્રિ. કોઈ કામમાં ઘણે વખત જન્મવું, રક્ + અ + સારી રીતે જલગાડનાર, દીર્ઘસૂત્રી,
ન્મવું, અમ + અભિલક્ષીને જન્મવું, ગડતા સ્ત્રી જડ૫ણું, મૂર્ખતા.
પ્રતિ + પ્રતિ૫ જન્મવું, વિ+ વિશેષે કરી Gડ નઉપરના અર્થ.
ઉત્પન્ન થવું, વિરૂદ્ધ જન્મવું, વિકાર થવો. ગમત તે નામે એક યોગી-જે ના પુત્ર લોક, મહર્લોકની ઉપરને લોક, તે આંગિરસપ્રવરને પુત્ર હતો.
નામે એક અસુરના સ્ત્રીભેંય આંબળી, શેકશિંબી વ
ના પુત્ર પિતા, બાપ, તે નામે એક નસ્પતિ.
ત્રષિ, નિમિવંશી એક રાજા જનક રાજ, દિમન પુ. જડતા, જાપણું, મૂર્ખતા, તે નામે શંબરાસુરને એક પુત્ર. શીલતા.
જન ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર, પેિદા કરનાર. સહીત ત્રિજડ કરાયેલ.
કરશતના સ્ત્રાવ રામની પત્ની સીતાદેવી. નવું ૫૦ ટુઢ જુઓ.
જનતા સ્ત્રી ઉત્પન્ન કરનારપણું, પિતાતવિસ્ટ ત્રિ. લાખમાંથી બનાવેલ–કરેલ.
પણુ. ગતુ ૧૦ અલતે, લાખ.
સનવાવ ૧૦ ઉપરના અર્થ ગતુ ૧૦ હિંગ, ઉપરના અર્થ.
વરરાષ#પ પુતે નામે એક તીર્થ. ગતુ સ્ત્રી માળવદેશ પ્રસિદ્ધ એક સુ- નનન+રાત્ર પુછે જનકરાજાએ યેલ ગંધી દ્રવ્ય.
એક યજ્ઞ. ગતુકારી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
નામના શ્રી સીતા દેવી. ગતુતુ સ્ત્રી નતુ જુઓ.
કનકરિન ૫૦ અલતા. રતુભા સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે.
ક વર પુત્ર જનક રાજાએ સ્થાપેલ એક નાની સ્ત્રી ચામાચીડીયું, છાપું.
શિવલિંગ.
For Private and Personal Use Only
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जनङ्गम
નારાજ
કનકૂમ પુરુ ચાંડાળ.
સ્ત્રી ચંડાલણ. નવકુંર્ નવ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. નામાદિ પુત્ર પરમેશ્વર.
પુત્ર જન્મવું, પેદા થવું. કરતા સ્ત્રી માણસને સમૂહ, માણસાઈ
માણપણું. સન ૧. માણસાઈ માણસ પણું. કના સ્ત્રી છત્ર, છત્રી. કનક પુ0 રાજા, દેવ જેવો માણસ. કનરત પુત્ર અગ્નિ. કન પુત્ર અગ્નિ, પેટમાં રહેલ જઠરાગ્નિ. નનન ન ઉત્પન્ન થવું, જન્મવું, પ્રકટ થવું,
ઉત્પન્ન કરવું, વંશ, જન્મ. નનન પુરુ પરમેશ્વર. કરન ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર. ગનનાથ પુત્ર રાજા. બનનારાજ નો જન્મ નિમિત્ત સૂતક. જનનિ સ્ત્રી જન્મવું, પેદા થવું, તે એક
સુગંધીદ્રવ્ય. કાનની સ્ત્રી માતા, દયા, તે નામે એક
સુગંધી દ્રવ્ય, ચામાચીડીયું, જૂઈ, વાગોલ પક્ષી, કડુ, મજીઠ, અલતે, હરકેઈ ઉત્પન્ન
કરનાર સ્ત્રી. કનપર પુદેશ. કાનપત્નિ પુત્ર દેશને સ્વામી.
નાપ્રવાઃ ઉ૦ લોકાપવાદ, નિંદપણું બનપ્રિય પુ. સરગવાનું ઝાડ, ધાણા, કોથ
મીર, નારંગીનું ઝાડ, ઘઉં. જનાિ ત્રિમાણમાં પ્રિય, માણસને
પ્રિય. કામક્ષ ૩૦ માણસોને ખોરાક. Tનામનgrfન પુત્ર સુગંધ.
પરીક્ષિત રાજાને પુત્ર, કરૂ રાજાને પુત્ર એક રાજા, પુરૂ સજાને પુત્ર. નયત ત્રિ ઉત્પન્ન કરતું, જન્મ પમાડતું.
વનતિ સ્ત્રી ઉત્પન્ન કરવું, પેદા કરવું. વનવિ7 પિતા, બાપ.
નચિક્ ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર. જનવિત્રી સ્ત્રી માતા. ગરિ, ત્રિ ઉત્પન્ન કરવાના સ્વભાવવાળું. બનાવ પુ લોકાપવાદ. HIT T૦ રાજા. નર/ક ૦ રાજા. ના પુત્ર ઉપરના સાતે લોકમાંહેને લોક. जनवल्लभ पु० श्वेतरोहित वृक्ष. નવઠ્ઠમ ત્રિમાણમાં પ્રિય, માણસને વહાલું. નવા પુ. લોકાપવાદ. બનકૃત પુ તે નામે એક રાજા. વનસ્કૃત ત્રિમાણમાં પ્રસિદ્ધ લોકવિખ્યાત. જ્ઞાતિ સ્ત્રી, લોક કહેવત.
સ્ત્રી દ્રિવ ઘાવાભૂમિઆકાશ-પૃથ્વી. કન ૧૦ કરાવી જુઓ. કનરથાન ૧૦ દંડકારણ્યમાંનું એક સ્થાન,
માણસેનું સ્થાન. ના સ્ત્રી ઉત્પત્તિ, જન્મ. સનાતિ ત્રિવ લોકાતીત, અલૌકિક. નાધિનાથ પુ. રાજા, વિષ્ણુ નધિv T૦ રાજા, બનાના પુત્ર માણસની પાસે, માણસની મ
યદા, તે નામે એક દેશ. નત્તિ ૧૦ અપ્રકટ કહેવું, અપ્રકાશ
કથન, માણસની પાસે. 1નાર્દન પુપરમેશ્વર, વિષ્ણુ, એક શા
લગ્રામ. બજાર ત્રિા માણસને પીડા કરનાર. કાન go ઝંઝીયા–એક જાતનો
રાજકીય કર. બનાવાન પુ વરૂ, નહાર. નારાજ નવ લોકેનો ખોરાક.
For Private and Personal Use Only
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जनाशन
जन्मनक्षत्र
કનારાના ત્રિક માણસને ખાઈ જનાર, સ- | ના પુત્ર જનસમૂહ, જનસમુદાય. ક્ષસ વગેરે..
તુ પુત્વ પ્રાણી, દેહાભિમાની જવ, સેમ નાશ્રય પુત્ર મંડપ, માંડે.
રાજાને એક પુત્ર. બનાસા ત્રિ. લેકેને સહન કરનાર 17 પુત્ર ૩૦ મનુષ્ય. કવિ શ્રી ઉત્પતિ, જન્મ, માતા, સ્ત્રી, ગમતુ પુત્ર જંતુ, પ્રાણું. પત્ની, વહુ, લાખ, તે નામે એક ઔ- કનુભવું ૫૦ એક જાતનું શંખલું. વધિ, તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય.
જુવા સ્ત્રી લાખ, એક જાતની હીંગ. કનિકા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ઉત્પન્ન કર
પુ. બીજે. નારી સ્ત્રી.
અનુક્ર ૧૦ વાવડીંગ, હીંગ. નિત ત્રિઉત્પન્ન કરેલ.
ત્રિપ્રાણીઓને નાશ કરનાર, નિત ત્રિ. ઉત્પન્ન થવા ગ્ય. કgશ્ન સ્ટ્રીટ વાવડીંગ, હીંગ. કનિતૃ પુપિતા.
ઝતુનારા ૧૦ હીંગ, વાવડીંગ. નિતૃ ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર.
जन्तुपादप पु० कोषाम्र वृक्ष. નિત્રી સ્ત્રી માતા.
કg૪ ૬૦ ઉંબરાનું ઝાડ, નનિય પુત્ર પિતા.
કસ્તુતિ ઝિ૦ જીવડાંવાળું, જંતુઓવાળું. નિત્વ ન જન્મવું, ઉત્પન્ન થવું.
તુમતી સ્ત્રી પૃથ્વી. નિત્યા સ્ત્રી માતા.
તુમારો સ્ત્રાવ નિવૂ જુઓ. નિર્જિવા સ્ત્રી માનસ્ત્રી વૃક્ષ.
તુer સ્ત્રી કાસડો ઘાસ. નિબતૂ ત્રિ. જન્મવાળું.
કસ્તુરની સ્ત્રી, વાવડીંગ. નિમતુ પુરુ સ્ત્રીવાળા, પત્નીવાળો પુરૂષ.
તુવૃં ત્રિજંતુઓનો નાશ કરનાર, નિમન ૫૦ જન્મ, ઉત્પત્તિ.
પ્રાણુનાશક. નિઝ ત્રિ ઉત્પન્ન થનાર, ભવિષ્યમાં
સત્ય ત્રિ ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય. પિદા થનાર.
નામ 7 જન્મ, ઉત્પત્તિ. શનિવમ ત્રિઉપરના અર્થ.
નમાઝ પુ. વિષ્ણુ કના સ્ત્રો જ્ઞનિ જુએ. નોન ત્રિ. યોગ્ય, લાયક, અનુકૂલ.
કરમતિકિ પુત્ર છે જે તિથિએ જન્મ 17 સ્ત્રી જન્મ, ઉત્પત્તિ.
થયો હોય તે તિથિ. નનુણ ને જન્મ, ઉપત્તિ.
જન્મતિથી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. 17 સ્ત્રી જન્મ, ઉત્પત્તિ.
કમર ૫૦ પિતા, કઇ પુત્ર મુગર વૃક્ષ.
કમરિન જન્મ દિવસ. કાઇ ત્રિલોકપ્રિય, માણસોએ ઈચ્છલ
ગમન નવ ઉત્પત્તિ, જન્મ, આધક્ષણ સંબંધ, ચાહેલ.
નિદ્વારા ગર્ભવાસમાંથી નીકળવું, ન્યાય છા સ્ત્રી લાખે, “વૃદ્ધિ' નામે ઔષધિ,
વગેરેમાં કહેલ અપૂર્વ દેહગ્રહણ, લ્યોહળદર, જાઈ.
વિશ્વપ્રસિદ્ધ જન્મ નક્ષત્ર. જનાદાળ 7૦ યશ.
તમનક્ષત્ર ન જે નક્ષત્રમાં જન્મ થયો કન ત્રિ માણસનું રક્ષણ કરનાર
હોય તે નક્ષત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जन्मप
जम्बुक
ગરમા પુત્ર જન્મલગ્નનો સ્વામી, જન્મ- ! Hપના ત્રિ જપવા યોગ્ય. રાશિને પતિ.
કvમારા સ્ત્રી જપ કરવાની માળા. ગામ ૧૦ જન્મનક્ષત્ર.
1 પુત્ર જપરૂપ યજ્ઞ. કમૂનિ સ્ત્રી જે ભૂમિ ઉપર જન્મ Guથાન જપ કરવાનું સ્થાન. થયો હોય તે ભૂમિ.
Tv સ્ત્રી જાસુદ નામે ફૂલઝાડ, જાસુદનું ફૂલ. ગમાર પુત્ર જે મહિનામાં જન્મ થયે ના સ્ત્રી જાસુદ ફૂલઝાડ. હેય તે મહિને.
ગાપિત ત્રિજપેલ. કમશિ પુત્ર જે રાશિમાં જન્મ થયો ! વિસ્થા મચ૦ જપ કરીને. હેય તે રાશિ.
ગનિ ત્રિજપનાર. નયત ત્રિજન્મવાળું.
વજ ત્રિજપવા ગ્ય. કમરન ન. નિ. કરાણા સ્ત્રી પ્રસૂતિગૃહ, પ્રસવ મા- કચેશ્વર પુતે નામે એક સિદ્ધસ્થાન. તેની શય્યા.
સવાર ૧૦ જાબમાન રહિણિ, જરમાણ ત્તિ ૧૦ અન્ય જન્મ, બીજે જન્મ- રોહિણી. પરલોક.
નવા સ્ત્રી સત્યકામ ઋષિની માતા. અરજીપ ત્રિબીજા જન્મસંબંધી. * રુ૪મ૦ ૦ , બગાસું ખાવું. ગણિી સ્ત્રી શ્રીકૃષ્ણ જન્મની આઠમ
માત્ર ૫૦ ૫૦ સે મૈથુન કરવું. શ્રાવણ વદિ આઠમ.
કમ વા. ૧૦ ૨૦ સે મૈથુન કરવું, મૈથુજિન ત્રિ. પ્રાણી, જીવ, જન્મવાળું. નથી ઘર્ષણ કરવું. કમેના પુત્ર જનમેજય રાજા.
જમ ખ્યા ૦ ૩૦ સે બગાસું ખાવું. અન્ય ત્રિ ઉત્પન્ન થતું, ઉત્પન્ન કરવા જ ખ્યા ૬૦ સે ભોજન કરવું, યોગ્ય, ઉત્પન્ન કરનાર, નવોઢા-નવી જમવું, ખાવું. પરણેલી સ્ત્રીના સંબંધી વગેરે.
નમક ત્રિવિ. જોડકારૂપે જન્મેલ, જેડલું. જન્મ ૧૦ હાટ, દુકાન, લોકાપવાદ, યુદ્ધ, કબજિ . તે નામે ભૃગુવંશી એક ઋષિ. ઉત્પન્ન થવું, જન્મ.
ગમન ૧૦ જમવું, ભોજન કરવું ખાવું. સભ્ય શરીર દેહ, મનુષ્યને કેલાડલ. આપતો g૦ વિ૦ સ્ત્રી પુરૂષ, દંતી. સભ્ય ત્રિમનુષ્યના હિતનું.
કળ્યા૪ કાદવ, શેવાળ, કેવડાનું ઝાડ. કન્યા સ્ત્રી પ્રીતિ, માતાની બહેનપણી. વ્યાત્રિના સ્ત્રી નદી. Sજુ પુ. બ્રહ્મા, અગ્નિ, પ્રાણી, ઉપન્ન કરિ ૫૦ લીંબુનું ઝાડ, બીજોરાનું ઝાડ, થવું, ઉત્પત્તિ..
મરવાનું ઝાડ. ગg ખ્યા ૫૦ લ૦ રુ ઉચ્ચારણ કરવું, નજર પુત્ર ઉપરના અર્થ. મનમાં બોલવું, જપવું.
વધુ સ્ત્રી જાંબુનું ઝાડ, જંબુકી. ગv fત્ર જપ કરનાર, બેલનાર, ઉચ્ચારનાર. નવુ ન જાંબુ. ગg પુત્ર જપ, મંત્ર વગેરેનું આવર્તાન, નવુ છુ, જાંબુનું ઝાડ, શિયાળ, તે નામે ચંડીપાઠ, સપ્તશતીનો પાઠ.
કાર્તિક સ્વામીને અનુચર. avજ ર૦ જપ, ઉચ્ચાર, જપવું. ઈ જતુ ત્રિક નીચ, અધમ
For Private and Personal Use Only
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
जम्बुकी
નવુતો શ્રી. શિયાળવી. નવ્રુક્ષર પુ॰ તે નામે એક તી. અમ્બુલન્ડ પુ॰ જંબુદ્રીપ.
નમ્બુલ૩વિનિર્માં ૬૦ મહાભારતના ભીષ્મ પર્વનું એક પેટાપ
નમ્બુઢીપપુ॰ ૬૦ પૃથ્વીના સાત દ્વીપમાંના એક દ્વીપ.
નમ્બુમત પુ॰ તે નામે એક પર્વત, તે નામે એક વાનર.
નમ્બુવનન ન॰ ધાળુ શ્વેતનવા વૃક્ષ. નમ્પૂ શ્રી જામુનું ઝાડ, જામુ, જંબુદ્રીપ. નમ્બ્રજ પુ॰ નવ્રુત્ત જુએ. નર્મ્યૂલર પુ॰ જમુદ્દીપ. जम्बूखण्डविनिर्माण न० जम्बूखण्डविनि
મૅળ જુએ. નવૃદ્વીપ ૩૦ ૬૦ જંબુદ્રીપ
નવૃનવી સ્રી. જાંબુના રસરૂપ પાણીવાળી તે નામે એક નદી.
નમ્બૂમાઁ પુ॰ તે નામે એક તી. નધૂનપુજા ખુનું ઝાડ, કેવડાનું ઝાડ. નવૃત્ત ન વરપક્ષ અને કન્યાપક્ષનાં ૫રિહાસવચન.
નમ્બૂટમાહિરા શ્રી॰ વરપક્ષ અને કન્યાપક્ષનાં પરિહાસવચનેાના સમૂહ, વરકન્યાની મુખચંદ્રિકા.
નમ્બ્રેનનન ન॰ ધાળુ શ્વેતનવા વૃક્ષ. નમ્નવૃક્ષ પુ॰ જાબુનું ઝાડ. નવ્રૂસ્વામિનૢ પુ॰ જૈન સંપ્રદાયમાં છેલ્લા
કેવળ જ્ઞાની એક સાધુ.
નમ્મ પુ॰ તે નામે એક દૈત્ય, દાંત, ખીજોરાંનું ઝાડ, ભક્ષણ, ખારાક, ખાવું તે, અંશ, ભાથેા, હડપચી, રાવણુને એક અનુચર, બગાસું, હિંસા.
નમ્મા પુ॰ ઉપરના અ. નમ્મત્ત ત્રિભક્ષણ કરનાર, બગાસું ખા નર, હિંસા કરનાર.
૬૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નમ્મા શ્રી. અગાસું નમ્મન પુ॰ તે નામે એક રાક્ષસ. जम्भद्विष पु० ४न्द्र
નમ્મન ૬૦ બગાસું ખાવું હિંસા, કરવી, जम्भभेदिन् पु० ४न्द्र.
નમ્મર પુ॰ બીજોરાનું ઝાડ. जम्भरिपु पु०न्द्र.
जयतोर्थ
એક પુત્ર.
નમ્મજ પુ॰ ખીજોરાનું ઝાડ, તે નામે યુદ્ધ. નમ્મલા સ્ત્રી તે નામે એક રાક્ષસી. ના શ્રી. બગાસું. નમ્મર પુ॰ ઇન્દ્ર, વ, અગ્નિ. કમ્મિત્તા શ્રી. અગાસુ નૈસ્મિન પુ॰ ૬૦ બીજો. નશ્મિન ત્રિ. બગાસું ખાનાર, બગાસાવાળું, નમ્મીર પુ॰ બીજોરાનું ઝાડ, મરવાનું ઝાડ. નચ પુ॰ જીત, ક્રૂત્તેહ, જીતવું, વશ કરવું, શત્રુને હરાવવેા, પરમેશ્વર, ઇન્દ્રના પુત્ર જયંત, યુધિષ્ઠિર, અગ્નિમંથ વૃક્ષ, તે નામે એક દાનવ, વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર, ચદ્રવંશી સંજય રાજાને એક પુત્ર, એલ રાજાના વશીમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર, તે નામે એક બ્રાહ્મણ, જનકના વંશના એક રાજા, સંસ્કૃતિ રાજાનેા પુત્ર ઇક્ષ્વાકુ વંશી એક રાજા, વિષ્ણુના એક દ્વારપાલ, મહાભારત વગેરે ગ્રંથ, દક્ષિણ દ્વારનું ઘર, સાઠ વર્ષ પૈકી ૨૧ મું વર્ષ, કાર્તિક સ્વામીના અનુચર, તે નામે એક નાગ, દ્રુપદરાજાને એક પુત્ર, અર્જુન, ધૃતરાષ્ટ્રને
For Private and Personal Use Only
નચક્ર પુ॰ જય મેળવવામાં કુશળ. નયાાિ શ્રી રીસામણીના વેલે. નયોજાહજી પુ॰ પાસાની એક રમત, વિજયતે! કાલાહલ. નયતજ્ઞા શ્રી વિજય સૂચક કા-વાદિત્ર નચત ત્રિ॰ જય પામતું, જિતવું. નચતીર્થ પુ॰ ન॰ તે નામે એક તી,
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जयत्सेन
जयाश्व
-
--
-
-
--
-
--
----
--
-
-
----
--
-
--
--
-
--
-
---
--
---
-
-
કવર વિરાટ નગરમાં ગુપ્ત વેશમાં રહેલ પાંડવ નકુલ, જે રાજાની સેના જય પામતી હોય તે રાજા, મગધ દેશનો એક રાજા, પુરૂવંશી એક રાજા, સેમવંશી અને
હીન રાજાને એક પુત્ર. ગાયત્ત ૩૦ ઇન્દ્રને પુત્ર જયંત. કયgrf સ્ત્રી તે નામે દુર્ગા દેવીની મૂતિ.
પુગીતવિંદ કાવ્યને કર્તા એક કવિ. ના પુત્ર વિરાટ નગરમાં ગુણવેશે રહે
નાર પાંડવ સહદેવ. જયદ્રથ પુ. દુશલા નામની ધૃતરાષ્ટ્રની
પુત્રીને પતિ પુરૂવંશી એક રાજા. જયપ્રથaધપુષ્મહાભારતના દ્રોણપર્વનું એક
પેટાપર્વ. જયપ્રવાહ નો મહાભારતના વન
પર્વનું એક પેટાપર્વ. ગાંધર્મના પુત્ર તે નામે કુરૂ સેનાપતિ. કર્ષક ૩૦ કાર્તવીર્ય અર્જુનને પુત્ર એક
રાજા, વિજયની ધજા. ગયા ૨૦ઘેડા વગેરેનું બખ્તર, વિજયજીત. ગથી સ્ત્રી તે નામે ઈન્દ્રની કન્યા. ગવત પુ. તે નામે ઇન્દ્રનો પુત્ર, શિવ,
ચંદ્ર, કપૂર, વિરાટનગરમાં ગુપ્ત વેશે રહેનાર પાંડવ ભીમસેન, વિષ્ણુ, તે નામે એક
રૂદ્ર, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તાલ. ગત્તિ સ્ત્રીનીચેને શબ્દ જુઓ, હળ
દર, દુર્ગા દેવીની એક સખી. થતો સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક શક્તિ, ઈ
ન્દ્રની પુત્રી, પતાકા, વાવટો, તે નામે એક વૃક્ષ, શ્રાવણ વદ આઠમને દિવસે હિયોગ હેય તે, તે નામે એક ગ.
જયસૂચક પત્ર-રાજકીય એક લેખ–દસ્તાવેજ. નથvie go બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, રાજા, નેપાળો. જયપુત્ર એક જાતને પાસે.
કપ્રિય પુત્ર તે નામે વિરાટ રાજાને ભાઈ.
પ્રિય ત્રિવિજય જેને પ્રિય હોય છે. નાકિયા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકો. કામ ૪ પુ. રાજાને બેસવા યોગ્ય બ્રેક
હાથી, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક ધુવક. યમરસ પુત્ર સર્વ પ્રકારના તાવને
નાશ કરનાર વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ.. કથા£ પુત્ર અશ્વમેધ યજ્ઞ.
રાત પુકલિંગરાજાને એક પુત્ર. Tયવત્ ત્રિ. વિજયવાળું, છતવાળું. ગાવાદિની સ્ત્રી, ઇન્દ્રાણી, જયુક્ત સેના.
થરાદ ૬૦ વિજયને શબ્દ. Tયશ્રી શ્રી વિજયલક્ષ્મી. ગયfસદ પુત્ર જયપુરને એક રાજા. કચન પુત્ર મગધ દેશને એક રાજા,આયુ રાજાને વંશજ એક રાજા, જેની સેના વિજયવાળી હોય તે રાજા. ઝયસ્ત” પુત્ર વિજયસૂચક સ્તંભ.
થામિન g૦ કાત્યાયનના કલ્પસૂત્રનું વ્યાખ્યાન લખનાર એક વિદ્વાન. કથા સ્ત્રી જયંતી વૃક્ષ, દુર્ગા દેવીની એક સખી, ભાંગ, કાળી દ્રોખડ, બને ૫ખવાડીયાની ત્રીજ-આઠમ-તેરશ, અગ્નિમંથ વૃક્ષ, એક પ્રકારને વાવટો-પતાકા, દુર્ગા દેવી, હરડે. સાહિત્ય પુ. વ્યાકરણગ્રંથકાર વિદ્વાન. કાન દુપદરાજાને એક પુત્ર, વિ
રાટ રાજાને એક ભાઈ કથાવત સ્ત્રી તે નામે કાતિક સ્વામીની
અનુચર એક માતૃકા દેવી.. લયાવાં ત્રિ. વિજય કરનાર.
થવા સ્ત્રી મત્તે વૃક્ષ. નાથા સ્ત્રી કરત-એક જાતની
વનસ્પતિ. કથા ૬૦ વિરાટ રાજાને એક ભાઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जयाहा
জল
બાહ્ય સ્ત્રી મત્તા વૃક્ષ. રવિન્દ્ર ત્રિ વિજય પામનાર, વિજયવાળું. જિજુ ત્રિ ઉપરના અર્થ. કયુ ત્રિ. વિજયશીલ, વિજય પામનાર, 18 ત્રિ. જીતવાને શય.
થતા ત્રિ. જીતવાને શકયતા. કર્થવ ૧૦ ઉપરને અર્થ. = ૬૦ જેરા, ઘડપણ, વૃદ્ધાવસ્થા, વિનાશ. કટ ત્રિ. ઘરડું, વૃદ્ધ, કઠિન, કઠણ, ક.
શ, પરિપક્વ, જીર્ણ આ પુ. પાંડુ રાજા. અહી સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ. કળ ત્રિ- જીર્ણ, વૃદ્ધ. કરા પુત્ર જીરું, કાળું જીરું, સંચળ, કા
સમર્દ ક્ષ. સરળ ૪૦ હિંગ, કુદૌષધિ.
forદુર ૬૦ અશ્વાર્થ વૃક્ષ. કરા હૃ. કાળું જીરૂં, ઘડપણ, સ્તુતિ. કળિ ત્રિસ્તુતિ કરનાર.
સ્ત્ર, ઘડપણ, વૃદ્ધાવસ્થા. નાગુ ત્રિપેતાની સ્તુતિ ઈચ્છનારકાજૂ ત્રિજીર્ણ, વૃદ્ધ, કતિ તુચ્છ ગણવા લાયક વૃદ્ધ સ્ત્રી. સનિ ત્રિ. વૃદ્ધ, ઘરડું. કરતી સ્ત્રીવૃદ્ધ સ્ત્રી, ઘરડી સ્ત્રી.
ના પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. કાજ પુતે નામે એક મુનિ. કારશિયા સ્ત્રીઆસ્તીકની માતા
મનસા દેવી. કરા પુ૦ ઘરડા બળદ, ક્ષીણ થતે છે.
મંરૂપ બળદ, એક ગીધ પક્ષી. જfષ પુ. શિ. કાન પુત્ર પાઠ. સરત ત્રિ. વૃદ્ધ, ઘર. કરતી સ્ત્રી - ભેંસ. જમાન પુત્ર ને નામે એક ઋષિ.
નવસાન ૬૦ પુરૂષ. કt સ્ત્ર, ઘડપણ, વૃદ્ધાવસ્થા, ઘડપણને હેતુ, વૃદ્ધાવસ્થાની અધિષ્ઠાયક દેવી, તે નામે
એક રાક્ષસી, સ્તુતિ, ક્ષળિ વૃક્ષ. કરાતુર ત્રિ- જીણું, વૃદ્ધ, જાગ્રસ્ત, કરપુછ જરાસંધ રાજા. કરાવોઇ પુછે તે નામે એક અગ્નિ. કમર પુત્ર કામદેવ. કમી ત્રિ. ઘડપણથી ભય પામતું. Trafજ પુત્ર જરાસંધ રાજા. કરાયું પુત્ર ગર્ભને વીંટાઈ વળતું ચામડું
ઓળ, ગર્ભાશય, જટાયુ પક્ષી, અગ્નિજાર વૃક્ષ, કાર્તિક સ્વામીની અનુચર માતૃકા.
યુગ ત્રિ. ગર્ભને વીંટાઈ વળતી એળમાંથી નીકળનાર મનુષ્ય વગેરે પ્રાણું. કપુર ૫૦ રાજુ જુઓ.
રબ્ધ તે નામે મગધ દેશનો રાજા. straધવા પુમહાભારતના સભાપર્વનું
એક પેટાપર્વ નારાણપતિ પુ. પાંડવ ભીમસેન, ઝરિત ત્રિ. વૃદ્ધ, ઘરડું. ગતિરિ ૩૦ મંદપાલ ઋષિને બે પુત્ર. ગરિતૃ ત્રિ. સ્તુતિ કરનાર,
નિ ત્રિ. વૃદ્ધ, ઘરડું. કમિનું પુ ઘડપણ, વૃદ્ધાવસ્થા. ના ૦ માંસ. કઇ ત્રિ. કઠોર ભાષણ કરનાર, તીકણ | શબ્દો બોલનાર. કર્જ તુ ૫૦૦ સદ્ બોલવું, કહેવું. કર્ફ તુ ૫૦ ૦ સેટું બોલવું, કહેવું.
તુવા 10 સ હ કહેવું, તિરસ્કારવું. સર્જર પુત્ર ઈન્દ્રધ્વજ, જગ જુઓ. સર્વત્ર જીર્ણ, શિથિલ, ખંડિત, ઘરડું રદ્ધ, સરિતા શ્રી જીર્ણતા, શિથિલતા, પણ સ વ ૨૦ ઉપરના અર્થ..
For Private and Personal Use Only
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जर्जगनना
૬૦૭
जलङ्गम
નર્મદાનના સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
તે નામે એક માતૃકા. ઝરિત ત્રિજીર્ણ કરેલ, શિથિલ કરેલ,
ટુકડા કરેલ. કરવા ત્રિો ઘણાં છિદ્રવાળું, જરાતુર, વૃદ્ધ. જર્જરીત ત્રિશિથિલ કરેલ, જીર્ણ ક
રેલ, ખંડિત કરેલ. નામત ત્રિ. શિથિલ થયેલ, જીરું -
યેલ, ખંડિત થયેલ. ગર્ણ તુ ૫૦ ૩૦ સેકહેવું, તિરસ્કારકર.
ત્રિો જીર્ણ, જૂનું, વૃદ્ધ, ક g૦ ચંદ્ર, કપૂર, ઝાડ. નતૈિક ઉ૦ વાહીક દેશ. કાર્તિક પુત્ર ૨૦ વાહીક દેશમાં રહેનાર. ગર્તિ ૩૦ જંગલી તલ. ન પુ. યોનિ, હાથી.
ખ્યા૦૨૦ સે તિરસ્કાર કર, બેલવું, કહેવું, રક્ષણ કરવું. કરિ ત્રિો ભરણ પોષણ કરનાર હિંઢ પુ. જંગલી તલ. ત્ ૦ ૩૫૦ સ૦ સે આચ્છાદન કરવું, ઢાંકવું.
સ્વા. ૫૦ ૫૦ સેર્ તીણ થવું, છવનને ઉપયોગી ક્રિયા કરવી. ગઢ ત્રિ, જડ, મૂર્ખ, બુદ્ધિમંદ. કઇ નઇ પાણી, સુગંધી વાળો–ખસ, - તિષપ્રસિદ્ધલગ્નાધિકચેથું સ્થાન, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર, શીતલતા, ગાયને ગર્ભાશય. ગઢve g૦ સીંગોડું, મગરમચ્છ. જસ્ટક િgo શિશુમાર નામે એક જલચર
પ્રાણી. સાત પુત્ર પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર
એક કબૂતર. કરવા ઉ૦ નાળીએર, મેઘ, કમળ. કથા પુત્ર કાદવ.
કરવાના પુત્ર જળ કાગડે પક્ષી,
કવિ સ્ત્રી, જળકાગડી પક્ષિણું.
સ્ટાર પુછે હાથી. કરવોrશ્ન ત્રિપણ ઈચ્છનાર. કલક્ષિન પુહાથી.
ગઢવાસિન ત્રિ પાણી ઇચ્છનાર. કળિો હાથણી. કઢાક્ષર સ્ત્રી હાથણી. ગઢવત્તર ૫૦ વરૂણ દેવ. ગઢવમુવા વન વૃક્ષ. કરવાનુ ત્રિ પાણી ઈચ્છનાર. ગઢદિ પુત્ર પાણીમાં થતું જનાવર-ઝૂડ.
વિરાટી સ્ત્રી નૂડ-માદા. કસ્ટર ૬૦ જલકુકડો. ગરદી સ્ત્રી જલકુકડી. ક મ ઉ૦ એક જાતનું જલપક્ષી. ટ મી સ્ત્રી, એક જાતની જલપક્ષિણ.
નિત પુ૦ શેવાળ. કઝાપુ પાણીમાં થતી એક વનસ્પતિ. ગઢપર સ્ત્રી કુવા જેવો પાણીને કઈ
ખાડે, નાનું તળાવ. ગઢા પુત્ર શિશુમાર નામે જલચર પ્રાણી
ની સ્ત્રી શિશુમાર-માદા. કરા પુત્ર શેવાળ.
તુ પુત્ર તે નામે એક કેતુ. ગઢત્રિાસ! સ્ત્રીજળથી થતી ક્રિયાપિતૃત
પંણ વગેરે. લોહ સ્ત્રી પાણીમાં રમત.
પુત્ર જળપક્ષી. કવર સ્ત્રી જળ પક્ષિણ. ગાર્મ ઉ૦ જલસૂચક ગર્ભતે નામે એક
નિમિત્ત. ગઢપુરમ પુત્ર પાણીમાં પડતી ઘુમરી,કાચ, નાનું તળાવ.
પુત્ર માત્ર નામે એક ઔષધિ.
ત્રિપાણીમાં જનાર. ગરમ ૫૦ ચંડાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जलचत्वर
जलन्धमा
ક વર ૧૦ નાનું જલાય. ગઇવર ત્રિપાણીમાં ફરનાર હકઈ પ્રાણી. ગઢવારિન ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ઇજિન પુત્ર માછલું. કસ્ટક ન૦ કમળ, શ ખ, એક જાતને ક્ષાર. as g૦ માછલું, શેવાળ, પાણીમાં થતું
નેતર, એક જાતનું ખરાબ પીલુનું ઝાડ,
કર્ક વગેરે રાશિ, ચંદ્ર, કપૂર. કર ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. સ્ટાસુમોનિ પુત્ર બ્રહ્માં. કરતુ પુ. હરાઈ જળનું પ્રાણું. નકતુ સ્ત્રી, જળે. નામન્ ૨૦ કમળ. ગઢનવૂ સ્ત્રી પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર
એક જાતનું જાંબુનું ઝાડ. ગઢના પુત્ર જળચર પ્રાણીઓને મારી
ખાનાર–તે ઉપર જીવન ચલાવનાર. કરવાહ પુ. મગરમચ્છ. રવિન ૫૦ માછલાં વગેરે જલજંતુ
મારી જીવનાર. નહિ પુત્ર રાજ જુઓ. કછતાતુરીય પુત્ર એક જાતનું શાક. કઇતર પુરા પાણીનું મોજું, તરંગ, કઢતાપિ પુ એક જાતનું માછલું. ગટતાનિ પુત્ર ઉપરને અર્થ. કઢતા ઉ૦ કાકમાચી વનસ્પતિ. કતારું એક જાતનું માછલું. ગતિવિ શ્રી. રાજ્જી વૃક્ષ. ગરિત્ર સ્ત્રી છત્ર, છત્રી. કછત્રાણ પુરુ પાણીનેત્રાસ,પાણુ જોઈનેભય. કરાર ત્રિપાણીથી જેને ભય હોય તે, ઝાસ્ટર ૩૦ મેઘ, કપૂર, નાગરમેથ.
ત્રિ પાછું આપનારું કવ િg૦ વર્ષો કાળ. કરક્ષા પુત્ર શરદઋતુ. કરવું ૬૦ પાણીરૂપી દદ્ર વાદિત્ર-જ
લતરંગ વારિત્ર, પ િસ્ત્રી મેઘની પંકિ.
વર્ષા કાળ. ગઢવાન ને પાણી આપવું તે. સસ્ટમ ત્રિમેઘના જેવું કાળું, વગેરે.
રાશન ૫૦ સાગનું ઝાડ. કર પાણીથી વીંટાયેલ કિલ્લો, પા
ણરૂપ કિલો. નવ પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર, પાણીને દેવ
વરૂણ, પાણીમાં રહેલ દેવ, કરવતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વરુદ્રાક્ષ સ્ત્રી એક જાતનું શાક.
સ્ત્રી વહાણમાંથી પાણી સીંચવાનું એક પાત્ર. ના પુત્ર તે નામે એક બેટ. કસ્ટધર પુત્ર મેઘ, મોથ, સમુદ્ર, તિનિશ વૃક્ષ.
ધરમજા સ્ત્રી મેઘની હાર, તેનામે છંદ. sધાર પુત્ર શાકઠીપમાં આવેલ એક પર્વત. કારધારા સ્ત્રી પાણીની ધાર. ગઢધિ પુસમુદ્ર, ચારની સંખ્યા. નધિના સ્ત્રી નદી, સમુદ્રગામિની હર
કેઈ નદી. ગઢધિs g૦ ચંદ્ર, કપૂર.
fધા ત્રિસમુદ્રમાં ઉત્પન્ન થનાર. ગઢધિના સ્ત્રી લક્ષ્મી. કવિતના સ્ત્રી લક્ષ્મી. ગધેનુશ્રી દાન માટે કલ્પેલી જળમય ગાય.
૮૬૪ પુએક જાતનું જલજંતુ. કનિષિ પુરા સમુદ્ર, ચારની સંખ્યા જનિક પુo પાણીને નીકળવાનો માર્ગ,
પાણીનું નીકળવું કરનtઢવા સ્ત્રી- શેવાળ. નાનીસ્ત્રી સ્વ. શેવાળ.
ધુમ પુત્ર તે નામે એક દાનવ. નરુપમાં સ્ત્રી કૃષ્ણથી સત્યભામામાં જ
મેલી એક કન્યા.
For Private and Personal Use Only
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जलन्धर
जलयन्त्रमन्दिर
પુત્ર તે નામે એક ઋષિ, તે નામે એક અસુર, યોગના અંગરૂપ તે નામે બંધ sufક્ષન ૩૦ જલચર પક્ષી. કપટ ન મેઘ, પાણીને સમૂહગતિ ૬૦ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર, પૂર્વા
વાઢા નક્ષત્ર. કપ પુ જળરૂપ માર્ગ, પાણીને માર્ગ
નેક-નહેર. Gઇપત્ર ૧૦ પાણીનું પાત્ર. ગરપાન ૧૦ પાણી પીવું. બerrષત પુછ પાણીનું કબૂતર. ક રાવતી સ્ત્રી, પાણીનું કબુતર–માદા.
પિત્ત ૧૦ અગ્નિ.
પિuઢી સ્ત્રી, જલપીપર ઔવધિ. ગger ન૦ કમળ વગેરે.
પૂર પુરુ પાણીને સમૂહ, પાણીનું પૂર. કરysણા સ્ત્રીશેવાળ. નઝરાન ન પાણી આપવું, પ્રેત વગેરેને
ઉદ્દેશી જળ આપવું તે. ગરાનિ ૧૦ મહાભારતના સ્ત્રી પર્વનું
એક પેટાપર્વ. Avi સ્ત્રી પાણીનું પરબ. બાત પાણીની સમીપનું સ્થાન.
૧૦ પુષ્કળ જળવાળો દેશ-કચ્છ વગેરે. કપ્રિય ૩૦ ચાતક પક્ષી-બ. લબ્રિજ ત્રિ પાણી જેને પ્રિય હોય છે. કપ્રિય સ્ત્રી ચાતક પક્ષિણી.
gવ પુએક જાતનું જલજંતુ. sgra R૦ પાણીનું પુર, ક ૧૦ શીગેડું. ૩૪ પાણીને બાંધેલ બંધyલ–
પાળ વગેરે. swવધવા પુત્ર ઉપરને અર્થ. ગાસ્ત્ર ૬૦ વિંધ્યાચલ પર્વત. જસ્ટિવ સ્ત્રો વીજળી.
સસ્ત્રવિત્ર ૫૦ નવે પાણીને પરપોટે. કવિતા ૫૦ કરચલો, નાનું જલાશય. કરવુપુર ૧૦ પાણીનો પરપોટો. નવા સ્ત્રી મોવી વનસ્પતિ. કરમ ૩૦ મેધ, એક જાતનું કપૂર. કસ્ટમ્ સ્ત્રાવ જલના આધારરૂપ જમીન.
પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. કમત ૩૦ મેઘ, એક જાતનું કપૂર ૩૦મત ત્રિવ જળને ધારણ કરી રાખનાર ઘડો વગેરે.
મક્ષિકા બ્રો. પાણીની માખી. ' નટમાડુ ૨૦ ઝ જુઓ. si૦મજુ પુરુ પાણીનું એક જાતનું પી. કદમણૂક પાણીની પાસે થયેલ એક
જાતને મહુડે. કસ્ટમર ત્રિ પાણીમય, પાણીસ્વરૂપ. ગરમા | ચંદ્ર, ચંદ્ર લોકમાં વસનારા
એને જલમય દેહ. કરમણિ પુત્ર મેઘ, એક જાતનું કપૂર. કરમાતૃવા સ્ત્રી જળમાં રહેલી સાત
માતૃકાઓ પૈકી હરકેઈ નરુમા પુરા પાણીને રસ્ત, પાણીરૂપ
રસ્ત, પાણીમાં માર્ગ કસ્ટમis go પાણીને બિલાડે. 1ઢમારી સ્ત્રી પાણીની બિલાડી. ગઢપુર ૩૦ મેઘ, એક જાતનું કપૂરનાગરમોથે. કરમુજ ત્રિ પાણી મૂકનાર, પાણી છોડનાર.
રમૂર્તિ શિવ. કરતા સ્ત્રીબરફ, પાણીને કરે. ગરઃ 7 સુગંધી વાળે-ખસ. જ્ઞાન ૧૦ ફુવારે, પાણી ઉંચે ખેંચવાનું
યંત્ર. ૧૦ચત્રકૃa R૦ ચેરફ જળ હોય તેવા
પ્રદેશમાં કરેલું ઘર, ફુવારાવાળું ધર. કસ્ટમર ન૦ ઉપરના અર્થ
७७
For Private and Personal Use Only
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जलयात्रा
जलसमुद्र
-
ગઢયાત્રા સ્ત્રી શુભ કર્મ કરવા માટે પાણી
લેવા જવું તે. ગઢયાર ર૦ વહાણ, આગબોટ વગેરે. કટર પુ. બગલે પક્ષીકઢી સ્ત્રી બગલી પક્ષિણી.
પુ. બગલો પક્ષી. કરો સ્ત્રી બગલી. કાઇ ૫૦ પાણીમાં પડતી ચકરી-ઘુમરી,
પાણીને કણ, સર્પ. ગઢવી સ્ત્રી સાપેણ કર પુર મીઠું, લવણ, પાણીને રસ. નક્ષત સ્ત્રી જળમાં રહેલી રાક્ષસી
સિંહિકા નામની રાક્ષસી. કારિ ઉ૦ પાણીને સમૂહ, સમુદ્ર. કહે : g૦ ૪ર૩ જુએ. નટિઇડી સ્ત્રી સાપેણ.
૮૬ નળ કમળ. કર ત્રિ પાણીમાં ઉગનાર. નરહું ન૦ કમળ. se૬ ત્રિપાણીમાં ઉગનાર. રપ ૫૦ મગરમચ્છ. કલપ ન પાણીનું રૂપ-સ્વરૂપ.
સ્ત્રી મગરમચ્છ-માદા. કટતા સ્ત્રી તરંગ, ચે. કઇવત ત્રિ. પાણીવાળું. નવરાટ પુ. એક જાતનું વ્રણ કઢાર પુરા કૃમિ નામે વનસ્પતિ. કયાિ સ્ત્રી શીંગડાને વેલો. વઢવો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
વાઘ ને હાથ મારતાં વારિત્ર જેવો
અવાજ થાય તેવું પાણી. કાઢવાનો પુત્ર પાણીમાં થતું નેતર.
વાચન પુર જળ કાગડે. પક્ષી.
યાથી સ્ત્રી જળ કાગડી. ૧૮૪ પુવિંધ્યાચલ પર્વત કરવાાિ સ્ત્રી વિજળી.
વાર ૧૦ એક જાતનું કંદ,સુગંધી વાળ
ખસ, પાણીમાં વસવું. નવા પુત્ર મેઘ, કપૂર, નાગરમોથ. ગઢયાર ત્રિ પાણી વહેનાર, પાણું લઈ
જનાર. ૪૮ષાદ પુમેઘ, કપૂર, મેથ. વઢવાણ ત્રિ. ધાણું વહી જનાર લઈ
જનાર. કઢિયાદન ૧૦ પાણી વહેવું, પાણી લઈ
જવું તે. કવાદની સ્ત્રી પાણી વહેનારી. કવિરાટ પુ. પાણીને બીલાડો. ગર્જવિહારી સ્ત્રી પાણીની બીલાડી. કવિકુલ ત્રિપાણીના ટીપામાંથી થનારા કમિટુક સ્ત્રી એક જાતની સાકર. કવિપુર ૧૦ રાશિચક્રમાંનું તુલા રાશિ
રૂ૫ સ્થાન. ગવિપુષત્વ ર૦ ઉપરને અર્થ.
વૃશ્ચિક રૂ. એક જાતનું માછલું. કરુતર પુરા પાણીમાં થતું નેતર. 19ત દુષ્ટ નિમિત્તસૂચક નદી વગે
રેના પાણીમાં કંઈ વિકાર. નથઇ પુ. એક જાતનું માછલું. કથા ૫૦ એક જાતને પાણીનો સર્પ,
પાણીનું કઈ હિંસક પ્રાણી. જયાત્રી સ્ત્રી, એક જાતની પાણીની
સાપેણ. કઢાર પુત્ર વિણ-નારાયણ. કરુણાના પુત્ર ઉપરનો અર્થ
રાચિન ૩૦ વિષ્ણુ-નારાયણ ગઢશુ િસ્ત્રી રાજ જુઓ. ૪૪ ૧૦ શેવાળ. નગ્નવર પુમગરમચ્છ. વઢવ પુ. ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. હસમુદ્ર પુ. લવણ સમુદ્ર વગેરે સાત સમુદ્રમાં એક સમુદ્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जलसरस
जलाशय
નાસ તે નામે એક સરેવર. નMિા જી. જળે. કદર જ એક જાતનું માછલું, જળ,
જલકાકડી, શીંગડું, શિશુમાર જલજંતુ. કસૂરિ જળ કાગડે. હત્તમાં ૧૦ જળને થંભાવી દેવાને મંત્ર વગેરે, જળને થંભાવી દેવું તે. હતભમ ર૦ ઉપરના અર્થ રિભાવિ જીપાણીને થંભાવી
દેવાની વિદ્યા. થિ ત્રિ પાણીમાં રહેનાર. ગટર એક જાતની ધ્રોખડ. ક ૧૦ નાનું પાણીના યંત્રવાળું-ફુવારા- વાળું ઘર. રાધા ર૦ પાણીને એક ઠેકાણેથી બીજે - ઠેકાણે લઇ જવું તે, તે નામે એક છંદ. કરિઅન પાણીમાં થનારું હાથી
જેવું એક પ્રાણી. ગ૦િ પાણી લઈ જનાર-વહી જનાર. ક રિન ત્રિઉપરને અર્થ. સાહિતિ પાણીનું ફીણ, સમદરફીણ
સમુદ્રણ. વહન ૩૦ વૈશ્વદેવ વગેરે હમ. કથા પુષ્કળ પાણીવાળો ધરા.
સ્ટાર T૦ સમુદ્ર. Sાત્રા સ્ત્ર જળો. સ્ટાર પુજળમાં પ્રતિબિંબવાળું
આકાશ, જળયુક્ત આકાશ. નાક્ષી સ્ત્રી જલપીપર વનસ્પતિ.
હુ ઉદર જેવું પાણીમાં થતું પ્રાણું. સ્ટાચ ૧૦ શેવાળ, પિતાની મેળે છે
ણીનું નીકળવું. ગાદ્ધિ પુરુ પાણીથી ભરેલું છે,
પિતૃતર્પણ વગેરે ક્રિયા. બહારના પુત્ર કંકપક્ષી. સારા ૧૦ પાણીમાં ઘુમવું.
સ્કારનો સ્ત્રી કંકપક્ષિણી, જળે. swાઇટક્ક ૫૦ મહાન મગરમચ્છ. ગાદી સ્ત્રીમોટો મગરમચ્છ-માદા. લાઇ૯% R૦ પોતાધાન જુએ.
છામ ત્રિ જળમય, પાણરૂપ. વારિકા સ્ત્રી જળે. ગાસ્થય પુત્ર શરદઋતુ, પાણીનું દૂર થવું તે.
છાપાર પુ તળાવ વગેરે જલાય. ગાવિત ૬૦ ૧૦ વરૂણ દેવ. સાહિત પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર. ક ષv g૦ વરૂણદેવ, સૂર્ય વગેરે ગ્રહ. કરાનુસાર ૩ પાણીની પેઠે જવું, પાણીની
પેઠે અનુસરવું. વસ્ત્રાન્ત પુત્ર સાત સમુદ્રોમાંને એક સમુદ્ર,
શ્રીકૃષ્ણને સત્યભામામાં થયેલો એક પુત્ર. કઢાવવા સ્ત્રો કુવો. ગાયુ સ્ત્રી, જળો.
છા પુત્ર જળમાં પ્રતિબિંબ પડેલ સૂર્ય કાઈક પુત્ર સાત સમુદ્રોપૈકી છેલો મીઠા
પાણીને સમુદ્ર. કટાર્જ ત્રિપાણીથી ભીનું. કસ્ટિાર્ક ૧૦ પાણીથી ભીનું વસ્ત્ર. કાણુ પાણીમાં થતું એક જાતનું
આલુનું ઝાડ. કરિાડુ ર૦ કમળકંદ. કટાણુ સ્ત્રી જળે. sીજો સ્ત્રી જળે. વાવર્ત ૩૦ પાણીની ઘુમરી, પાણીનું પિતાની મેળે ભમવું. છાવર પુ. માછલું, પાણીમાં રહેવું. લાવાર ત્રિ. પાણીમાં રહેનાર. સ્ટવિસ્ટ ત્રિપાણીથી મેલું, પાણીના ડાઘવાળું. રાજુ સ્ત્રીજળો. સદ્ધારા ૩૦ સુગંધી વાળો-ખસ, તે નામે
એક ગંધદ્રવ્ય, સમુદ્ર, તળાવ વગેરે જ.
For Private and Personal Use Only
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जलाशयोत्सर्ग
जल्पक
લાશય, સીંગો, શીંગડાને વેલો. નામે એક માતૃકા. સારા પુત્ર કુ વગેરે જલાશયની યાદ ૩૦ પાણીમાં ડુબકી મારી પાણીમાં પ્રતિકા.
પડેલ પદાર્થ ખોળી કાઢનાર. ગાયિન રિ પાણીમાં શયન કરના- કરા વરૂણ દેવ, સમુદ્ર, સૂર્ય વગેરે ગ્રહ. સુનાર.
રાજ પુરુ વિષ્ણુ-નારાયણ, માછલું. હાનિ પુત્ર વિગણનારાયણ.
રાય ત્રિો પાણીમાં સૂનાર, પાણીમાં સ રાજય કુ. નારાય જુઓ, બગલે. હેનાર. કાઝથા સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ, બગલી.
શ્વર પુ. ના જુઓ. હાથ નવ સુખ, પાણી.
નો સ્ત્રી પાણીને એક સાપ, જળે. રાષ ત્રિ. સુખનું કારણું.
કરોડ્યાણ પુવધી ગયેલા પાણીને નીજાદુ ત્રિપાણીને સહન કરનાર. કળવાનો માર્ગ, નેક, પાણીનું છલકાઈ ટાટા સ્ત્રાવ ચોખંડું કે તળાવ.
જવું તે કઢાયુ સ્ત્ર જળો.
૩૬૪ ૧૦ પેટનો એક રોગ. સહાય પુ. કમળ.
1ોતિતિ શ્રી. તે નામે એક છંદ. નદિ સ્ત્રી જળે.
રહ્યોદય ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર
કોષ પુ. હિમાલય પાસે આવેલ દેશ. sષ્ટ્ર સ્ત્રી જળે.
શસ્ત્રો તથા સ્ત્રી પુaહી વનસ્પતિ. નવર પુ. હંસ વગેરે.
ગમત ત્રિો પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. સેવા ત્રિ હરકેઈ જલચર.
મૂતા સ્ત્રી એક જાતની સુપવનસ્પતિ. જ સ્ત્રી હંસલી વગેરે પક્ષિણ. ના પુત્ર પાણીને સાપ. जलेच्छया स्त्री० हस्तिशुण्डा वृक्ष. ગજરા સ્ત્રી જળે. વગ ૧૦ કમળ.
નૌકા ત્રિ. પાણીમાં રહેનાર, કર ત્રિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. સૌરાષ્ટ્ર સ્ત્રી જશે. નાત ર૦ કમળ
પુત્ર જળો. કહેનત ત્રિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. સૌજન સ્ત્રી જળે. કદ્ર ૫૦ વરૂણ દેવ, મહાદેવ,અંભલ ના
નવા સ્ત્રી ના જુઓ. મને એક યક્ષ.
પર મ્ય૦ ૫૦ ૦ બોલવું, કહેવું, જન પુવાડવાગ્નિ, સૂર્યનું વીજળી બબડવું, બકવું, અનુ + કહ્યા પછી ઉત્તર વગેરે તેજ.
કહે, ગરમ + સામે કહેવું, પ્રતિ + પ્રકમ પુરા પાણીને હાથી,
ત્યુત્તર કહે, વિ + ગતિ + અન્યજેમ સ્ત્રી પાણીની હાથણી.
સામ સામા કહેવું. મધુ પુત્ર પુરૂવંશી રૌદ્રા રાજાને પુત્ર. Hey g૦ કહેવું, બોલવું, બડબડવું, પારકા દ૬ ૧૦ કમળ.
મતનું ખંડન કરી પિતાના મતને સ્થાષદ ત્રિ. પાણીમાં ઉગનાર.
પવારૂપ વિજિગીની વાતચીત. ના સ્ત્રી સુવિની વૃક્ષ.
ના ત્રિબોલનાર, બકનાર, બડબડ કરહ્યા સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર તે રનાર, નહિ બોલવાનું બેલનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जल्पन
जागरण
કરન ત્રિ. ઉપરના અર્થ
નાખવું, અનાદર કરો, તિરસ્કાર, કાન ન બોલવું, કહેવું, બકવું.
૦ ૫૦ ૫૦ સે ગમન કરવું, જવું. કપાલ ત્રિ. બેલનાર, કહેનાર, બકનાર. ૬૦ આયુધ, હથિઆર. ગણપતો સ્ત્રી બહુલકી,વાતોડીયણ સ્ત્રી. કસુર પુ. વજ. પરિપત ત્રિ. બેલેલ કહેલ, બકેલ. નસુરિ ત્રિપીડા પામેલ, ક્ષયયુક્ત. પિત્ત ન બોલવું, કહેવું, બકવું.
ઘર ત્રિ. ઉપક્ષય કરનાર, વૃિ ત્રિ. બેલનાર, કહેનાર, બકનાર.
કાળ, સર્પની કાંચળી. પિન ત્રિ. ઉપર પ્રમાણે અર્થ.
કહા ત્રિ, બાળક, ત્યાગી–ત્યાગ કરનાર, કહું . અગ્નિ.
Gહલી સ્ત્રી, ગાત્રસં કોચની. કપ પુ. વેગ, વેગથી દડી જનાર દૂત. stત ત્રિ. ત્યાગ કરતું, તજતું. જવ ત્રિ. વેગવાળું.
હવાથf સ્ત્રી તે નામે એક લક્ષણા. સહન ન વેગ.
નકક્ષUT સ્ત્રી તે નામે એક લક્ષણ. સજન પુ. વેગવાળો કઈ દેશ, એક જાતને હા સ્ત્રી જહસ્વાર્થી લક્ષણ. મૃગ, ઘંડ, એક પ્લેચ્છ જાતિ.
હું સ્ત્રી મુંડેરી વનસ્પતિ. નવન ત્રિવેગવાળું.
નિ પુત્ર પ્રલય. નાહ ન એક જાતનું ફળ-ધાન્ય-જુવાર. દિનઃ મચ‘ત્યાગ કર અને જેડ” નવનિલ જી. પડદે, કનાત, ચક.
એમ જેમાં કહેવામાં આવે તે ક્રિયા. સવની સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ, વેગવાળી સ્ત્રી,
નંદિત્તન્મ ચ૦ “ત્યાગ કર અને થંભાવ તે નામે એક ઔષધિ.
એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા કવર . વેગ.
દુ ૦ છોકરું, સંતાન, તે નામે કુરુવંશી કવર ૧૦ ઘાસ.
એક રાજા. નવા સ્ત્રી ના જુઓ.
- પુત્ર ભરતવંશી એક રાજા. સવારિ ૧૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય.
કસુવાન્ય સ્ત્રોત્ર ગંગા નદી. નધિવા પુત્ર અત્યંત વેગવાળે ઘડે.
કટુતા સ્ત્ર ગંગા નદી. વાંધા ત્રિઅત્યંત વેગવાળું.
લ ત વૈશાખ શુદ સાતમ. નવનિષ્ઠ અત્યંત વેગવાળો પવન. સત્તા સ્ત્રીગંગા નદી. ગાપુw S૦ જાસુદ નામે ફૂલઝાડ. જ્ઞાન ૧૦ પાણી. સરિન . વેગવાળું.
Sા સ્ત્રી માતા, દીયરની વહુ-દેરાણી. કવિર ક્રોડ વૃક્ષ.
Sાત ત્રિ. જગતી છંદસંબંધી મંત્ર વગેરે. નાિઇ ત્રિ. અત્યંત વેગવાળું.
વાત ત્રિ. પૃથ્વી ઉપર થનાર-હેનાર. કળીય ત્રિ. અત્યંત વેગવાળું.
વાત ન. તે નામે એક સામવેદનો ભાગ, વાવ ૩૫૦ ૪૦ વધ કરી મારી નજર પુત્ર જાગ્રત અવસ્થા-જાગવું, જાગનાખવું.
રણ, સમસ્ત વસ્તુના પ્રકાશરૂપ અંતઃકiણ ૩૦ મ૦ નં૦ લે રક્ષણ કરવું. : રણની એક વૃત્તિ.
દ્ વિ૦ ૧૦ ૩૦ સદ્ મૂકવું, છેડી મૂકવું. કાર ત્રિજાગનાર, જાગ્રત. સન્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સેટ વધ કરો, મારી ' સારા નગવું, ઉજાગરા કરવે.
For Private and Personal Use Only
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
जागरा
જ્ઞાનજ્જા સ્રો ઉપરના અ. નાવતિ ન॰ નાગર જુએ, ઇંદ્રિયાદારા
www.kobatirth.org
વિષયાનું જ્ઞાન. જ્ઞાનતિ ત્રિ॰ જાગેલ. જ્ઞાતિસ્થાન પુ॰ વેઢાંતિમતપ્રસિદ્ધ વૈ
શ્વાનર આત્મ જ્ઞાતિાન્ત પુ॰ જાગ્રત અવસ્થાની મધ્યે વિદેય.
જ્ઞાનતૃિ ત્રિ॰ જાગનાર, જાગવાના સ્વભાવવાળું
જ્ઞાનવિન ત્રિ. ઉપરના અ. જ્ઞાતિનુ ત્રિ॰ નતૃિ જુએ. નાગપર ત્રિ નાગરિત જુએ. જ્ઞાત્તિ શ્રી જાગરણુ, જાગવું તે. જ્ઞાન— સ્ત્રી ઉપરના અ. બાળુડ પુ॰ તે નામે એક દેશ, ખુદ ત્રિ॰ જાગુડ દેશમાં રહેનાર, જાગુડ દેશમાં થનાર–હાનાર,
ગાલ ૧૦ કેસર.
નાગૢ ગા. ૧૦ ૧૦ સેટ્ જાગવું. નવૃત્તિ પુ॰. રાજા, અગ્નિ
નવૃવિ ત્રિ॰ જાગરણ કરનાર, જાગવાના સ્વભાવવાળુ.
નામત ત્રિ॰ જાગતું, સાવધાન, અપ્રમાદી,
પ્રકાશમાન.
નાપ્રિયા શ્રી નગવું, જાગરણ. ગાયની સ્ત્રી સાથળ
AS J॰ જંગલમય, વનપ્રાય, જંગલી, જંગલમાં હેાનારન્થનાર.
નાહ મૈં જંગલી પશુનું માંસ, જ ંગલનું પાણી. ના જપુ॰ તે નામે એક દેશ, કપિ જલ પક્ષી. જ્ઞા હથિ: ત્રિ॰ જંગલને માગે આણેલ, જંગલને માગે જનાર.
નાકૂફી સ્ત્રી કપિંજલ પક્ષિણી, નાકુલન ઝેર.
દુક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जातप्रत्यय
નાડુદ્ધિ પુ॰ વિષવૈદ્ય-ગારૂડીવાદીલાક. જ્ઞાપુષ્ટિ પુ॰ ઉપરના અ નાઝુસ્ટી શ્રી વિશ્વવિદ્યા-ઝેર ઉતારવાની વિદ્યા. ગાયનો શ્રી. જાધ, સાથળ.
જ્ઞા ષિ ત્રિ॰ જાધ સંબંધી, સાથળ સંઅંધી, જાંધમાં હેાનાર થનાર. નાથિજ ત્રિ॰ દોડનાર, દૂતનું કામ કરનાર નાષિ પુઉંટ, શ્રીશી વૃક્ષ. નાથિજી સ્ત્રી. ઉંટડી. जाजलि पु० નામે એક ઋષિ. જ્ઞાનન ત્રિ॰ યુદ્ધ કરવાના સ્વભાવવાળુ, શૂરવીર.
જ્ઞાન્ફ્રાહિ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. નાઈજ પુ॰ ઉપરના અ. નાટાજિષ્ઠા શ્રી કાતિ કસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા, નાટાસુર પુ॰ જટાસુરને પુત્ર. નાિિહ, સ્ત્રી જટિલિકાના પુત્ર. નાયર પુ॰ જઠરાગ્નિ, પેટમાં રહેલ અગ્નિ, કાતિ કસ્વામીને એક અનુચર.
નાઇર ત્રિ॰ જહેર સંબધી પેટ સંબધી. નાર્થે ત્રિ॰ પેટમાં હેાનાર રાગ વગેરે, કાકાર પુ॰ જડના પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
નાડચ ૧૦ જડતા, જડપણું, મૂર્ખતા. જ્ઞાઉચર પુ॰ ખીજે.
જ્ઞાત ત્રિ॰ ઉત્પન્ન થયેલ, પ્રકટ થયેલ,જન્મેલ. જ્ઞાત ત॰ જન્મ, સમૂહ. જ્ઞાતા ત્રિ॰ ઉત્પન્ન થયેલ, સુંદર. જ્ઞાતજ પુ॰હેરાત ત્ર.
જ્ઞાત
૧૦ જન્મેલાનું શુભ અશુભ સૂચવનાર એક ચક્ર. નાતજર્મન ૧૦ જાતકર્મ-પુત્ર જન્મ નિમિત્તે પિતાએ કરવાના એક સસ્કાર. જ્ઞાતદ્દન્ત ત્રિ॰ જેને દાંત ઉગેલા હાય તે. જ્ઞાતપ્રય ત્રિ જેને માટે શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जातमर्ष
जातिस्मरत्व
બેઠે હોય તે, જેની ખાત્રી થઈ હોય તે, જેને વિશ્વાસ બેઠે હોય તે. તિમ ત્રિ કે પાયમાન થયેલ. વાતાત્ર ત્રિતાજું જન્મેલ.
તમન્ન માત્ર જન્મ. કાતા સોનું, ઉત્પન્ન થયેલું રૂપ,
ઉત્પન્ન થયેલાનું રૂપ. કાતરપુ. ધંતુરે. વાતw ત્રિજેનું રૂપ થયું હોય તે. સાતપમ ત્રિ. સેનામય, સોનાનું. કાતરિણા સ્ત્રી હોમ વગેરે થઈ ગયા છે
પછી પ્રાયશ્ચિત્તબોધક એક વાક્ય.
તદ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. કર ત્રિ. જમેલાને જાણનાર. વાતાર્ ૩૦ અમિ, ચિત્રાનું ઝાડ, સૂર્ય. કત ત્રિ. જન્મેલાને જાણનાર,
બુદ્ધિમાન, ધનવાન. ગાયત ત્રિઅગ્નિસંબંધી, સૂર્ય
બંધી, ચિત્રક વૃક્ષસંબંધી. ગાતી જી. પાર્વતી. સત્તાપલ્યા સ્ત્રી જે છોકરાં થયાં હોય તેવી સ્ત્રી. તાથન પુજાત ઋષિને ગોત્રજ. ત્તિ સ્ત્રી જન્મ, ઉત્પત્તિ, જાત, બ્રાહ્મણ વગેરે જાતિ, તે નામે એક વેદશાખા, ન્યાયપ્રસિદ્ધ જતિ–ોવ વગેરે ધર્મ, દૂષણદાનરૂપ વાક્ય, નર-નારી–નાન્યતર જાતિ, વડજ વગેરે સંગીતપ્રસિદ્ધ સાત સ્વર, તે નામે એક અલંકાર, ચૂલ, ચૂલો, આમળી, જાયફળ, માલતી-ચંબેલી, જઈને વેલો, કાર જુઓ, હરકેાઈ જાતિવાચક શબ્દ, જાવંત્રી. તિરા પુત્ર જાયફળ. જ્ઞાતિવા સ્ત્રી જાવંત્રી. જ્ઞાતિજs S. જાયફળ. સતિષ ન જાયફળ.
તિત સ્ત્રી જાતિપણું. ત્તિત્વ ૧૦ જાતિપણું. જ્ઞાતિધર્મ પુત્ર બ્રાહ્મણ વગેરે જાતિનો ધર્મ.
રિપત્રો સ્ત્રી, જાવંત્રી. જ્ઞાતિજ૮ ૧૦ જાયળ. જ્ઞાતિયાધર ત્રિક પ્રાચીન નૈયાયિકેએ
માનેલ જાતિબાધક વ્યક્તિનો અભેદ વગેરે. જ્ઞાતિસંક્ષિપ પુ. માત્ર જન્મથી બ્રાહ્મણ
તપ-સ્વાધ્યાય વગેરેથી રહિત બ્રાહ્મણ. જાતિવંશ ૧૦ જાતિથી ભ્રષ્ટ થવારૂપ પાપ. નમિત ત્રિ. જાતિવાળું. કાતિના ૧૦ કેવળ જાતિ, માત્ર જાતિ. જ્ઞાતિમા સ્ત્રી જૂદી જૂદી જાતિ જણું
વનાર એક ગ્રંથ. જ્ઞાતિવૈર ૧૦ સ્વાભાવિક વૈર, જન્મસિદ્ધ
વૈર. તિક્ષા ૨૦ જાતિની વિલક્ષણતા,
ભિન્ન જતિપણું. ગતિવિ૯િ પુત્ર જાતિમાં શક્તિને વાદ. કતિરા પુત્ર હસમૃગ વગેરે જાતિવા
ચક શબ્દ. તિરા ન જાયફળ જ્ઞાતિના પુત્ર જૂદી જૂદી વિરૂદ્ધ જાતિ
એને એકમાં સમાવેશ, વર્ણસંકર. જ્ઞાતિસાર ન જાયફળ. જ્ઞાતિર પુવ્યાકરણ મતે એક રોટ. તિરર પુત્ર તે નામે એક તીર્થ. તિરર ત્રિ- પૂર્વજન્મના વૃત્તાંતનું
સ્મરણ કરનાર, જ્ઞાતિમાન ન. પૂર્વ જન્મના વૃત્તાંતનું
સ્મરણ. ગતિમાન ૪૦ પૂર્વજન્મના વૃત્તાંતને
યાદ કરી આપનારું જ્ઞાન. કાતિરાતા સ્ત્રીપૂર્વજન્મની જાતિને
મરણ કરવાપણું. જ્ઞાતિમરત્વ ૧૦ ઉપર અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जातिस्वभाव
जाप्य
કાતિરામrs go પિતાની જાતિને સ્વભાવ, | જ્ઞાન પુત્ર ઉત્પત્તિ, જન્મ. પિતાની જાત ઉપર જવું તે
જ્ઞાન ત્રિ- મનુષ્ય સંબંધી, જન સંબંધી નિહાન ત્રિ. હલકી જાતનું, જાતિભ્રષ્ટ. કાના ત્રપિતા સંબંધી, જનક રાજા ઝાતી સ્ત્રી માલતી-ચંબલી ફૂલઝાડ, જાઈ, સંબંધી. જાવંત્રી, જાઈનું ફૂલ.
ગાલિ પુતે નામે એક રાજા. ગાકારા પુજાયફળ.
જ્ઞાન સ્ત્રી જનક રાજાની પુત્રી-રામતાલાપ પુ. જાયફળ.
પત્ની સીતા. કાતી સ્ત્રી, જાયફળ, જાવંત્રી. નાનત ત્રિજાણતું, જ્ઞાની. જ્ઞાતપત્ર સ્ત્રી, જાવંત્રી.
નાન્તિ પુત્ર દીઓએ તર્પણ કરવા sahસ્ટ ૧૦ જાયફળ.
ગ્ય એક ઋપિ. iાતા સ્ત્રી આંબલી.
કાન ૩૦ મનુષ્ય, લોકમાત્ર, દેશ, દેશકાત્તા ત્રિજાતિમાં હોનાર-થનાર, જતિનું. માંથી આવેલ રાનને કરે વગેરે. કાતર 1. રક્તાબેળ.
નાનપર ત્રિ દેશમાં હોનાર–થનાર. તુ બચ્ચ૦ કદાચિત, કદાચ, સંભાવના ગાની સ્ત્રી વૃત્તિ. તથા નિંદામાં પણ વપરાય છે.
કાનપુર પુત્ર જાગ્રુતિ ઋષિને પુત્રગાસુદ ૧૦ હિંગ.
પવિ નામને એક રાજર્ષિ. srષાર નં. રાક્ષસ.
જ્ઞાનાનિ ત્રિ વિષ્ણુનું, વિષ્ણુ સંબંધી. are fઝ૦ લાખને વિકાર, લાખમાંથી | જ્ઞાનાયના પુત્ર જન નામના ઋષિને પુત્ર. કંઈ બનાવેલ.
નાનુ ન૦ ઢીંચણ, ઘુંટણ. તૂ પુઈન્દ્રનું વજ.
નાનુાર પુત્ર તે નામે સૂર્યને એક ગાવાળું તે નામે એક ઋષિ.
પાર્શ્વગ-સમીપમાં રહેનાર અનુચર. કાજૂવા સ્ત્રી જાતુકર્ણ ઋષિની કન્યા. કાનુના પુત્ર તે નામે એક રાજ. કાત્તવર્ષ ૩૦ જાતુકર્ણ ઋષિને પુત્ર. કાનુપ્રક્રુતિ ને ઢીંચણના પ્રહારથી થતું ગાકૂદિ ત્રિ. કોઈ વખતે સ્થિર.
એક મલ્લયુદ્ધ. ગાદિ સ્ત્રી, પુત્રજન્મ પછી કરવામાં આ- જ્ઞાનવિજ્ઞાનુ ૧૦ તરવારનું એક યુદ્ધ. વતી એક ઈટ.
પુઢીંચણને સાંધે, ઘૂંટણ ગાદિન્યા પુત્ર જૈમિનીએ દર્શાવેલ ન્યાય.
ને સાંધે. ગાતા ૫૦ યુવાન બળડ, નાથવા જેવો કાનુદિત ત્રિ. મનુષ્ય કલ્પેલ. થયેલ બળદ.
તે નામે એક ઋપિ. ત્રિ. કુળવાન, શ્રેષ્ઠ, પ્રિય, મનોહર, ગાપ પુત્ર જપ, મંત્રોચ્ચાર. સુંદર,
Grg ત્રિ૦ જપ કરનાર, મંત્રોચ્ચાર કરનાર, નાયબ્ધ ત્રિ. જન્મથી આંધળું.
stપ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. જ્ઞાન ૧૦ રૂદ્રયામલ ગ્રંથમાં દર્શાવેલ જ્ઞાપન ૧૦ દૂર કરવું, નહિ કબૂલ કરવું, એક આસન-જેથી પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન
પૂર્ણ કરવું. મેળવી શકાય છે.
arfiન ત્રિ જપ કરનાર, કાત્યુત્તર ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ અસંત ઉત્તર. | જ્ઞાળ ત્રિ જપ કરવા યોગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जाबाल
६१७
जारण
ગવાર પુત્ર સત્યકામ ઋષિ, તે નામે સા ] તે દેવીનું સ્થાન. મદનું એક ઉપનિષ.
નાચ ન પીળા રંગનું એક સુગંધી કાછકાક૪િ પુ. તે નામે એક ઋષિ.
ગંધદ્રવ્ય. ગામાન્ય પુ. જમદગ્નિને પુત્ર પરશુરામ. ગાયમાન ત્રિ ઉત્પન્ન થતું, પેદાશ. ગામનેય પુછે ઉપરને અર્થ.
સ્ત્રી, પત્ની, ભાર્યા, વિધિપૂર્વક ૫ગામ ન. તે નામે એક આગમશાસ્ત્ર, પરણેલી સ્ત્રી. ગામ સ્ત્રી. દીકરી, પુત્રી.
નાથra ભાર્યાને મારી નાખનારે, સામગ્રં ૬૦ જમાઈસૂયાવર્ત, સ્વામી.
પત્નીના વિનાશસૂચક લક્ષણવાળે પતિ, ગામાતૃ ત્રિ- જમાઈનું, જમાઈસંબંધી.
પત્નીના વિનાશને સૂચવનારૂં પુરૂષનું ચિહ, ગામાતૃત સ્ત્રી જમાઈપણું.
જોતિષપ્રસિદ્ધ એક ગ. કામતૃપ ૧૦ જમાઈપણું.
ગાયકવ પુ. સ્ત્રી ઉપર જીવન ચલાવનાર, કામ સ્ત્રીબહેન, કુળવાન સ્ત્રી, દીકરી, સ્ત્રીને નચાવી તે ઉપર આજીવિકા ચવહુ, નજદીકની સગોત્રી સ્ત્રી.
લાવનાર નટ, મિ શ્રી ૩૦ પાણી, આંગળી.
કાયાનુ નિ ૫૦ ઉપરના અર્થ, બગલો આમિર ૨૦ તિષમાં કહેલું લગ્નથી સા | પક્ષી. - તમું સ્થાન.
કાયાન્ય પુત્ર વિજયશીલ, હમેશાં જીત રામિષ પુ. પાપ ગ્રહથી સાતમે સ્થાને
મેળવનાર. રહેલ ચંદ્રરૂપ એક ગ.
કાયાપતિ પુદ્વિવત્ર સ્ત્રીપુરૂષ, ધણી ધણીબિત ૧૦ પાણું.
યાણું, દંપતી. જે સ્ત્રી જ્ઞાન જુઓ.
જિન ત્રિજયવાળું, વિજયી. જય ત્રિભાણેજ.
સચિન પુ. સંગીતપ્રસિદ્ધ એક ધુવક, કાં ર૦ જાંબુનું ફળ, જાંબુ,
લાગુ પુછ ઔષધ, દવા. વાચવા ઝિ૦ જાંબુથી બનેલ.
કાણુ નિ જય કરવાના સ્વભાવવાળું, ગાવત પુરામાયણપ્રસિદ્ધ તે નામે જયશીલ. એક રીંછ.
નાન્ય ત્રિ ઉપરને અર્થ. ગાજરતી સ્ત્રી, જાંબુવાનની પુત્રી-થી- કાર , ઉપપતિ-રખાત ધણી, વ્યભિચારી કૃષ્ણની એક પત્ની.
પુરૂષ, જાર કર્મ કરનાર. કવિ શ્રી. નાદિસની જાઓ.
સ્ત્રીએ પોતાના પતિ સિવાય ગાઢ નવ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક દહન- બીજા રાખેલા પુરૂષથી ઉત્પન્ન કરેલ ઉપકરણ
સંતતિ. જ્ઞાથી નવ બીજોરું, ઘુંટણને મધ્યભાગ. રાજ પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ગ. નાખ્યા ૨૦ ઉપરના અર્થ
ગતિ ત્રિ. ગારવ ત્રિજુઓ. ગાવુતિ ૩૦ લાવવત જુએ.
ગાળ પુઝારનાર કે પદાર્થ, ઝારવાનું લાલૂન ર૦ સેનું, ધંતુર.
કાઈ દ્રવ્ય. કામનવમા ત્રિસોનાનું, નામય. કારણ ન૦ જીર્ણ કરવું, ઝારવું, મંત્રશાસ્ત્રનવૃત્તી સ્ત્રી તે નામે એક દેવી, | પ્રસિદ્ધ જારણપ્રયોગ.
૭૮
For Private and Personal Use Only
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जारणी
जालिन्
તેવું એક વૃક્ષ. ને પુ ઘરડી સ્ત્રીને પુત્ર. ગામ પુછે તે નામે એક સુકરાગ. કમર ૫૦ વ્યભિચારી પુરૂષનું પિષણ શાસ્ત્રાવ ત્રી, દહીં વલોવવાનું વાસણ.
કરનાર,જાર કર્મ કરનારનું પોષણ કરનાર. કઢિપર પુછે તે નામે એક દૈત્ય, જાલંધર કાત્મત્ત સ્ત્રી પોતાના રખાત ધણીનું દે વસાવેલ ત્રિગર્તદેશ, ત્રિગર્ત દેશમાં
પોષણ કરનારી વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. રહેનાર તે નામે એક ઋષિ. નારાજ પુ. જરાસંધનો પુત્ર. નાથરાવળ ૦ જાલંધરને પુત્ર. ગતિ ૦િ શેધેલ-મારેલ-ભસ્મ કરેલ પિરાયણ ૩૦ જાલંધરના પુત્રથી ધાતુ વગેરે.
વસાયલે દેશ. વાર જીએક જાતનું ઔષધ. કાઢ૫૬ શ્રી હંસલીની નજીકને પ્રદેશ. કાર પુગર્ભવેઝન-ગર્ભ ઉપર વીંટાયેલું
કપિલે સ્ત્રી હંસલી. ચામડું-એળ.
ગાપિ૬ ઉ૦ હંસકર ત્રિ. ઝારનાર, સેના વગેરે ધાતુને નહિ પુછે હંસ.
શાધના–મારનાર-ભસ્મ કરનાર, ગારિયા સ્ત્રી, લોખંડી જાળીવાળું બખર. નહિ પુ. તે નામે એક પર્વત. નામ પુ. એક પ્રકારની આયુધજીવી જાહથી સ્ત્રી જરૂથ નામના દૈત્યે વસાવેલી જાતિ. એક નગરી.
કવિત ૦િ જાળવાળું, જાળીયાંવાળું. ગાજણ્ય ત્રિ માંસ આપીને પિબેલ, તે- ત્રિપુરા ૬૦ એક જાતને બાવળ. ત્રને યોગ્ય.
લોટનરસ ને તે નામે એક સરોવરના પુ. ૧૦ માછલાં વગેરેને પકડવાની ગઠિક ત્રિો પાણીથી ભરપૂર એવા ધરામાં
જાળ, જાળીયું, ગોખ, સમૂહ, દંભ, ઢેગ, હેનાર–ચનાર, પુષ્કળ પાણીવાળા ધરા. ઈન્દ્રજાળ, છળ, જાદુઈ.
સંબંધી. sle કંબનું ઝાડ,
ગાઢાસ પુ૦ જાળીયું, નાની જાળી, ગોખ. નાટક ૬૦. ઉપરનો શબ્દ જુઓ, જાળીયું, કIછા 1૦ એક પ્રકારનું ઔષધ-દવા.
ગોખ, બકરાંનું કે ઘેટાંનું રૂંવાટું. કાસ્ટિવ ત્રિવ જાળ ઉપર છવનાર, મચ્છીકત્રિકાર પુછે કરોળીયે.
માર વગેર, ઇન્દ્રજાળ વગેરે પ્રયોગ કરી ગાઇ ત્રિ- જાળ બનાવનાર, કપટ જીવનાર, જારણ-મારણ કરી જીવનાર, વગેરે રૂપ જાળ કરનાર.
જાળવાળું, જાળીયાંવાળું. કિિાપુ એક પ્રકારની આયુધજીવી જાતિ. ના પુત્ર શિકારી, પારધી, માંકડ, કિિાન પુ. બકરી, ઘેટે.
કરોળીયે. ગાપિની જીબકરી, ઘેટી.
કાત્રિ સ્ત્રી સ્ત્રીઓને મોઢા આગળ Tી સ્ત્રી બકરાં કે ઘેટાંનું રૂંવાટું, નાખવાને બુરખ, જાળીવાળું વસ્ત્ર, ઇટ g૦ કરોળીયાની જાળમાં પડેલ મચ્છરદાની, જળ, વિધવા સ્ત્રી, જાળીકાઈ જીવડું.
વાળું બખર. કાઢી પુનાદિ જુઓ.
srfસ્ટર ૦િ કાર ત્રિ જુએ. ગણિી જેનું છીર ઝેરરૂપ હોય છે ! નાદિન ઉ૦ શિકારી, કાળીયે.
For Private and Personal Use Only
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
जालिनी
નાહિનીકી ચિત્રશાળા, યોષાતી વૃક્ષ, પ્રમેહ રાગવાળાંએની એક જાતની પીડ. નાલ્ટી શ્રી યાસ્ના, ચાંદની, પટાલ વૃક્ષ. નામ ત્રિ॰ પામર, ક્ષુદ્ર, ક્રૂર, અવિચાયું કરનાર, નીચ, અધમ.
નામપ્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ. બાલ્મ ૩૦ શિવ.
બન્ય
વેગ.
નવાયનિ ત્રિવેગવાળા પ્રદેશ વગેરે. બાપ સ૦ નાચજીએ. ગામ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. જ્ઞાામથી સ્રીજાકમદ——માદા. ગાપતિ પુ॰ જમાઈ. ગાપત્ય ૧ ધણુંી ધણીયાણીપણું, દંપતીપણું, દંપતીનું ક, દાંપત્ય. આજ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી, ખીલાડા,
જમીનમાં ઘરની અંદર રહેનાર એક પ્રાણી. હાય ત્રિ જન્તુ રાજાસંબંધી, જન્તુ રાજાનું.
બાવી દી ગંગા નદી.
બીચ ત્રિ ગંગા નદીનું, ગંગા નદી સબંધી.
શમ્યા ૫૦ સન અનિદ્ જીતવું, હરાવવું, અતિ + અતિશય જીતવું. વિ+જ્ઞતિ+ગામને પરસ્પર જીતવું, અધિ+અધિકતાથી જીતવું અનુ + યાગ્ય રીતે જીતવું, પાછળથી જીતવું, મિ + સામે રહીને જીતવું, અવ + તિરસ્કાર કરીને જીતવું, પા+ આત્મને પરાક્રમ પૂર્વ જીતવું, હારવું, પ્રતિ+ પ્રતિરૂપ જય કરવા. વિ+આમને વિશેષે કરી જીતવું.
નિ ત્રિ॰ યશીલ, હંમેશાં જીતવાળું,
જીતનાર.
નિ ૬૦ પિશાચ.
બિન પુ॰ સ્મૃતિનિબંધકાર એક વિદ્વાન. નિમતુ પુ॰ પ્રાણવાયુ.
६१९
जिज्ञापयिषा
નિયમિત ત્રિ॰ જવાને ઇચ્છતું. નિમિષા શ્રી જવાની ઇચ્છા. બિનમિષુ ત્રિ॰ જવાને ઇચ્છનાર. બિરિયું ત્રિ ગળી જવા કચ્છનાર. નિત્તિ ત્રિ આચ્છાદન કરનાર, ઢાંકનાર. નિમીષત્ ત્રિ॰ જીતવા ઈચ્છતું. નિનીષા સ્ત્રી જીતવાની ઈચ્છા. નિળીપુ ત્રિ॰ જીતવા ઇચ્છનાર. નિયન્નુ ત્રિ॰ હણી નાખવા ઈચ્છનાર, મારી નાખવા ઈચ્છનાર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિયન્નત ત્રિ॰ ખાવા ઈચ્છિતું. નિવૃત્તા શ્રી. ખાવાની ઇચ્છા, ક્ષુધા, ભૂખ, નિષત્ક્રુ ત્રિ॰ ખાવા ઇચ્છનાર. નિયંતા ઔ હણી નાખવાની–મારી નાખવાની ઇચ્છા.
વિષાંત્તુ ત્રિ હણી નાખવા ઈચ્છનાર, મારી નાખવા ઈચ્છનાર.
નિવૃક્ષત ત્રિ॰ ગ્રહણ કરવા ઇચ્છતું, પકડવા ઇચ્છતુ, લેવા ઇચ્છતું. નિવૃક્ષાસ્રી ગ્રહણુ કરવાની ઇચ્છા, લેવાની ઈચ્છા, પકડવાની ઇચ્છા, નિવૃક્ષુ ત્રિ॰ ગ્રહણ કરવા ઇચ્છનાર, લેવા ઈચ્છનાર, પકડવા ઇચ્છનાર. નિમ્ર ત્રિ॰ સુધનાર. નિષત્ ત્રિ॰સુંધતું.
નિર્દેશ પુ॰ એક જાતનું ડે. નિદ્ધિનો સ્ત્રી એક જાતના વેલા. નિઠ્ઠી સ્ત્રી મજીઠ,
નિનીષિત્ ત્રિ॰ જીતવા ઈચ્છતુ. નિનીવિષા શ્રી જીતવાની ઇચ્છા. નિનીવિષ્ણુ ત્રિ॰ જીતવા ઇચ્છનાર. શિરીષત ત્રિ॰ જીતવા ઈચ્છતું. કિનીષા ી જીતવાની ઇચ્છા. નિનોપુ ત્રિ॰ જીતવા ઈચ્છનાર. નિશાચષત્ ત્રિ॰ જણાવવા ઇચ્છતું. નિશાપચિષા ઔ જણાવવાની ઈચ્છા.
For Private and Personal Use Only
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
जिज्ञापयिषु
નિજ્ઞાપચિપુ ત્રિ॰જણાવવા ઇચ્છનાર. નિશાલમાન ત્રિ॰ જાણવા ઈચ્છતુ. નિશાના સ્રી. જાણવાની ઇચ્છા, તેના અન્યના વિચાર.
નિજ્ઞાસુ ત્રિ॰ જાણવા ઇચ્છનાર, મુમુક્ષુ. નિજ્ઞાશિત ત્રિ॰ જાણવા ઇચ્છેલ. નિજ્ઞાસ્થિ ન॰ હાડકું જાણવાની ઇચ્છા. નિજ્ઞાન્ય ત્રિ॰ જાણવાને ઇચ્છવા ચગ્ય. ખ્રિસ્ ત્રિ॰ જીતનાર, જય મેળવનાર. નિત ત્રિ॰જય પામેલ, જિતેલ. નિત ન॰ જય, જીત. નિત પુ॰ તે નામે એક જૈન. બ્રિતાશ પુ॰ તરવારની મુઠ પકડવાના
અભ્યાસ જેણે દૃઢ કરેલા છે તેવા યેદ્દો. નિતષ્ઠાચિત્ર વિજયી, જયવાળુ . નિતષ્ઠાચિન ત્રિ॰જય વડે પ્રકાશતું,
વિજયી, જીત મેળવનાર.
સિતોષ ત્રિ॰ જેણે ક્રાધને જીત્યા હોય તે;
ક્રાધરહિત.
નિતોષ પુ॰ વિષ્ણુ. નિતનેમિ પુ॰ પીપળાના દંડ. નિતોજ ત્રિ॰ યજ્ઞાદિ કમ દ્વારા સ્વગ લાકને જેણે સાધ્યા હાય તે.
નિતવત્ ત્રિ॰ જીતેલ, જેણે જય મેળવ્યા હાય તે.
તિવ્રત ત્રિ॰ જેણે વ્રતસ્વાધીન કરેલ હાય તે.
નિતવ્રત પુ॰ પૃથુવંશી વિર્ધાનને પુત્ર. નિતરાવુ ત્રિ॰ જેણે શત્રુએને જીત્યા હોય તે. નિતરાવુ છુ બીજા જૈન તીર્થંકર અજિ
તનાથના પિતા.
નિતમ ત્રિ॰ પરિશ્રમને જિતનાર, સંસારની સર્વ ઉપાધિથી મુક્ત થનાર. નિતા શ્રી ટકડી. નિતાક્ષર ત્રિ. જોતાંની વારમાં એકદમ અક્ષરા વાંચી શકનાર.
६२०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जिनसद्मन्
નિતામન ત્રિ॰ ઈન્દ્રિયાને જીતનાર, મનને
વશ કરનાર.
નિતામન પુ॰શ્રાદ્ધના ભાગને યાગ્ય એક દેવ. નિતામિત્ર ત્રિ॰ શત્રુને જીતનાર, કામાદિ શત્રુઓને જીતનાર. તિમિત્ર પુ॰ વિષ્ણુ.
નિતરિ ત્રિ॰ રાગાદિ આભ્યંતર શત્રુઓને
જીતનાર, હરકેાઈ શત્રુગ્માને જીતનાર. નિતરિ પુ॰ યુદ્ધ, અવિક્ષિત રાજાને એક પુત્ર, જૈન ત્રીજા તીર્થંકર શ ́ભવનાથના પિતા.
નિતાઇમી શ્રી આસે વિદ આઠમ. નિતાન ત્રિ. યુદ્ધમાં જીતનાર. જિતેન્દ્રિય ત્રિ. ઈન્દ્રિયાને વશ કરનાર, હ કે ખેદરહિત શાન્ત મનુષ્ય. નિતેન્દ્રિય પુ॰ામવૃદ્ધિ વૃક્ષ. નિતેન્દ્રિયતા શ્રી ઇન્દ્રિયાનેવશરાખવાપણું. નિતેન્દ્રિયત્ન ૧૦ ઉપરના અ નિતુમ પુ॰ મિથુન રાશિ, નિત્તમ પુ॰ મિથુન રાશિ. નિત્તમ ત્રિ॰ અતિશય જીતનાર. નિત્ય પુ॰ હળના દાંતેા. નિત્યા સ્ત્રી. ખેડેલી જમીનને સપાટ કરવા માટે એક કાઇ-હળને અવયવ. નિત્રન ત્રિ॰ જયશીલ, વિજ્ય મેળવવાના સ્વભાવવાળુ .
નિત્યપ ત્રિ॰ ઉપરને અ. નિત્યરી શ્રી કાશી, બનારસ. નિત્યા અન્ય જીતીને.
નિન પુ॰ બુદ્ધ, જૈન તીર્થંકર, વિષ્ણુ. નિન ત્રિ॰ અત્યંત વૃદ્ધ, જ્ઞાની, વિજયશીલ, જીત મેળવનાર.
ઝિન પુ॰ વૅ॰ ચાલીસની સંખ્યા. નિનીનિ પુ॰ હરણ, મૃગ. બિનસન ન॰ જૈન મંદિર, જૈન દેરાસર.
For Private and Personal Use Only
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जिनेन्द्र
जिहोल्लेखन
નિને પુબુદ્ધ, જૈન તીર્થંકર, તે નામે | વિહત ત્રીવક્રતા, કટિલતા, કપટ, મંદતા. એક વ્યાકરણકાર વિદ્વાન.
વિહાવ ર૦ ઉપરના અર્થ નિને ઉ૦ બુદ્ધ, જૈન તીર્થકર. વિક્ષર પુદેડકે. વિસર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
નિમેન શ્રી દેડકી. નિષ્ણુ સ્વા૫૦ ૧૦ સદ્ પ્રસન્ન થવું,
વિરાચ પુ. ખેરનું ઝાડ. ખુશ થવું.
નિહાનિ ત્રિ. ધીમે ધીમે ખાનાર. લિમ્ ખ્યા - સ સે જમવું, ખાવું. નિહિત ત્રિવ વક્ર, કપટી, વાંકુ વાળેલ. કિરિ વારિ૦ ૦ ૩૦ સે હિંસા કરવી,
નિહ ૨૦ જીભ. મારવું, ઠાર કરવું.
વિઝિટ ભજનની લાલચવાળું ખાવામાં િિા દક્ષિણમાં આવેલ એક દેશ.
લાલચુ, છની લોલુપતાવાળું. િિા પુ. ૨૦ દક્ષિણમાં આવેલા જિ
કિGT શ્રી જીભ. લિક દેશમાં રહેનાર તે દેશના રાજા.
જિલ્લાના પુત્ર કેવળ જીભથી થતે જાપ. નિકિક go ચર પક્ષી.
નિહાનિર્જલન ૧૦ જીભ સાફ કરવાનું સાકવિ ૦ ૦ ૨૦ ટુ ગેધવું, હિંસા
ધન-દાતણની ચીર વગેરે. કરવી.
નિry g૦ કુતરે, વાઘ, બિલાડી, રીંછ, દ્રિ પુ. સમય, વખત, પક્ષી.
ચિત્રો, દીપડો. નિg ના ૫૦ ૫૦ લે સીંચવું, છાંટવું..
નિહાળી સ્ત્રી, કુતરી, વાઘેણુ, બિલાડી, gિg. વિષ્ણુ, ઈન્દ્ર, અર્જુન સાદડનું ઝાડ.
રીંછડી, ચિત્રી, દીપડી. નિ ત્રિ. જયશીલ, જીત મેળવનાર.
નિહામe g૦ જીભને મેલ-ઉલ. નિહાનિ ત્રિવ જતું, ત્યાગ કરતું, મેળવતું.
નિહામૂટ ૧૦ જીભનું મૂળ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બહાના પુપ્રલય.
છા મૂળ સ્થાન. વિકસતુ ત્રિો ત્યાગ કરવા ઈચ્છતું.
નિહારીજ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અર્ધ જિત્તા સ્ત્રી ત્યાગ કરવાની ઈચ્છા.
વિસર્ગ જેવો એક વર્ણ-જે – ની વિહુ ત્રિ. ત્યાગ કરવા ઈચ્છનાર.
પહેલાં જ આવે છે. વિહોત ત્રિહરણ કરવા ઈચ્છતું, લેવા
નિહાન પક્ષી. જિક સ્ત્રી હરણ કરવાની લેવાની ઈચ્છા.
નિદરજી જીપક્ષિણી. વિહીવું ત્રિહરણ કરવા ઇચ્છનાર, લેવા
નિહાન પુત્ર જીભને રેગ.
નિદષ્ટિ ૩૦ કુતરે.ઈચ્છનાર. વિાણ ત્રિકુટિલ, વક્ર, વાંકું, કપટી, લુચ્ચું,
ાિવત ત્રિજીભવાળું. મન્દ, ઢંકાયેલ, ગુપ્ત, નીચે રહેલ, અપ્રસન્ન.
નિEવત પુ તે નામે એક ઋષિ. બિલ ૧૦ તગરનું ઝાડ, કપટ.
નિહાર નવે સે જીભ. નિહાન પુત્ર સર્ષ.
નિહાંરાહ્ય ઉ૦ ખેરનું ઝાડ. નિહા ત્રિધીમે ગતિ કરનાર-ચાલનાર, વિહાર | જીભ વડે સ્વાદ લેવો તે, વાંકું જનાર, વક્રગતિવાળું.
ચાટવું. નિહાળી સ્ત્રી સાપેણ.
ઉના સ્કેલન ૨૦ જીભ સાફ કરવી તે. "
ઈચ્છતું.
For Private and Personal Use Only
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
जोल्लेख निका
બિહોલ્ડેનિજા શ્રી જીભ સાર્ કરવાનું સાધન–દાતણની ચીર વગેરે. નિકોલની સ્ત્રી ઉપરના અ નીતિ શ્રી જય, જીત, હાનિ. જ્ઞીન ત્રિ જીણું, જૂનું, વૃદ્ધ. ગૌમૂત પુ॰ પર્વત, મેધ, મેથ, દેવતાડ વૃક્ષ, ઈન્દ્ર, એક જાતના વેલા, તે નામે એક દંડક છન્દ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ગૌમૂત ત્રિ॰ પાલન કરનાર, ઉછેરનાર. નીષ્કૃત ટ પુ॰ પર્વત.
મૂર્તતુ પુ॰ તે નામે એક વિદ્યાધરાના
રાજા.
ઝીમૂલમૂહ ૩૦ કચૂરા વનસ્પતિ. ગૌમુતપાદન પુ॰ ઇન્દ્ર, તે નામે એક રાજા, જીમૂતકેતુ વિદ્યાધરના પુત્ર. નીમૂતવાદિન ૩૦ ધૂમાડા. નીર પુ॰ જીરૂં, તરવાર, અણુ-પરમાણુ. ની ત્રિવેગવાળું, ઝડપઢાર, ઉતાવળીયું. નીરજ ન॰ જીરૂં.
નીરખ પુ॰ જીરૂં.
સ્ત્રીપાત્તુ ત્રિ॰ ઉતાંવળીયાંને આપનાર અ થવા એકદમ આપનાર.
નીર પુ॰ જારક, પરાભવ કરનાર, જીણુ
કરનાર.
નીનૅ ન॰ જીરૂ, શિલાજિત.
નીર્ભે ત્રિ વૃદ્ધ, ધરડું, જૂનું, પાર્કલ, પાચન થયેલ, રચેલ.
નીર્મેશ ત્રિ॰ જૂના પ્રકારનું. નીર્ભ૧૬ પુ૦ાતા તાવ, ધણા વખતના
તાવ.
નીખેતા હ્તી. જૂનાપણું, વૃદ્ધપણું. નીમેત્ય 7॰ ઉપરના અ સીમલારપુ॰ વૃત્તા વૃક્ષ. નીર્નપત્ર પુ॰ એક જાતની પટ્ટિકા, લેાધર નામે વનસ્પતિ.
નોર્નપત્ર ત્રિ જૂનાં પાંદડાંવાળું, પાકેલાં
દરર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जीव
પાંદડાંવાળુ . લીનૅપત્રી શ્રી એક જાતનું ઘાસ. ઝીનેપને ન॰ જૂનું પાંદડું. ઝીનૅપને પુ॰ ક’ખનું ઝાડ, દ્વીપને ત્રિ॰ જૂનાં પાંદડાંવાળુ, પાકેલાં પાંદડાંવાળું.
નીમે સ્રી શ્રી નીળવાર જુએ. ઝીનનુઘ્ન પુ॰ નીવત્ર પુ॰ જુએ. નીળવુપ્તજ પુ॰ એક જાતની મેાથ. નીળવણ ૬૦ વૈશાતળિ એક જાતના મણિ, નીર્નવલ ૬૦ જૂનું વસ્ત્ર, ફ્રાટેલું-તુટેલુંવા. નાં સ્ત્રી મેાટા મેાટા દાણાવાળું જીરૂં સ્થૂલ જી.
નીળી સ્થિમ્રશિયા સ્રી॰ એક જાતની બનાવટી માટી.
લીનિ શ્રી લીનતા જુઓ, પચન, પાક, પચવું. ભીખીચાર પુ૦ જૂનાને ફરી નવા જેવું કરવું, પ્રથમ સ્થાપેલ દેવમૂર્તિ વગેરેના ઉહાર કરવા. નીષિ પુ॰ કુહાડા.
For Private and Personal Use Only
લીલ્ મ્યા૦ ૦ ૧૦ સેટ્ જીવવું, પ્રાણુ ધારણ કરવા. અતિ+અતિક્રમણ કરી જીવવું, અનુ + પાછળથી જીવવું, અનુરૂપ જીવવું, આ + આવિકા કરવી, ઉપભોગ કરવે1, ૩૬ + ઉચ્છ્વાસ લેવા, શ્વાસ લેવા, ઋતિ + ૩૬ + પ્રતિરૂપ ઉજ્જીવન, ૩૬ + આશ્રય કરવા, આશ્રય કરી વર્તવું. જ્ઞીય પુ॰ પ્રાણી, જીવન્તી વૃક્ષ, બૃહસ્પતિ, ક, ક્ષેત્રન, આત્મા, વૃત્તિ-આજીવિકા, જીવન, કાર્ય-કારણના સમૂહ, અનેકાતવાદી જૈનાએ માનેલ જીવાસ્તિકાય નામે એક પદાર્થ, ઉપાધિપ્રવિષ્ટ ચૈતન્ય, શરીરથી યુક્ત ચૈતન્ય, બુદ્ધિમાં રહેલ ચૈતન્યનું પ્રતિબિંબ, સાભાસ અહંકારમાં ચૈતન્યનું પ્રતિબિંબ, પ્રાણ વગેરે સમુ
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जीवक
દરરૂ
जीवन्त
દાયને ધારણ કરી રાખનાર લિંગદેહ. જેનું ધન હોય તે. જા પુત્ર તે નામે એક ઔષધિ, એક નવધન નવ ગાય-ભેંસ-બકરાં-વગેરેરૂપધન. જાતનું ઝાડ, બૌદ્ધ સાધુ, સર્પ પકડનાર વધાની સ્ત્રી પૃથ્વી. ગારૂડિક.
વ7 ર૦ જીવન, જીંદગી, આજીવિકા, નવા ત્રિપ્રાણ ધારણ કરનાર, જીવનાર, વૃત્તિ, પ્રાણધારણ, પાણી, માખણ, અસેવક, વ્યાજને બંધ કરી જીવનાર,
સ્તિત્વ, હયાતી, મજજા ધાતુ-ચરબી. ભિક્ષાવૃત્તિ કરી છવનાર.
જીવન પુ. વાયુ, જીવક ઔષધિ, ક્ષુદ્ર ફશીયાઇ ૨૦ વૈદષ્મસિદ્ધ એક તેલ | ળવાળું વૃક્ષ, પુત્ર, પરમેશ્વર. કવાદ ત્રિજીવતું પકડેલ.
કવન ત્રિજીવનનું સાધન, જીવાડનાર, વનપુત્ર હિરણ્યગર્ભ સમષ્ટિ જીવશરીર.
છવદાતા. કાકા ચર પક્ષી.
નવા ૧૦ અન્ન. જવવા પુત્ર ચર પક્ષી.
જ્ઞાનતા સ્ત્રી જીવનપણું. ગવાન સ્ત્રી ચકેર પક્ષિણી.
નયન ન ઉપરનો અર્થ. કવર પુચર પક્ષી.
નવનનિ જી. શરીરમાં પ્રાણસંચારને જીવન ૩૦ચર પક્ષી.
જે એક અતીન્દ્રિય યત્ન છે તે-ન્યાયરીવારથી જ ચર પક્ષિણ.
મતે પ્રસિદ્ધ છે. વત્ નિ જીવતું.
વનવિખ્યા ૧૦ જીવનમાં વિટંબના. વાવ જ જીવતાં છોકરાંવાળી સ્ત્રી. નયનતુ પુત્ર જીવનનું કારણ. નીતિ જી. જેને પણ જીવતે હોય
જીવના બ્રી. તે નામે એક ઔષધિ. તેવી સ્ત્રી,
નવનીત નવ ઝેર. કીપિકા ર જીવતા પિતાવાળું, જેને નવાવાસ ઉ૦ વરૂણ દેવ, દેહ, શરીર. પિતા જીવતો હોય તે.
નીવનિ સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ, ડેડી નવા પુત્ર કાચ, પ્રાણુ, મેર, મેધ. વનસ્પતિ, મેદા વનસ્પતિ, મહામેદા - ગીયા ત્રિ. લાંબા આયુષવાળું, ધાર્મિક,
નસ્પતિ, જીવન્તી વૃક્ષ, હરડે,જાઈ, ઈદગી. જીવનવાળું, જીવતું.
લવની સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ઝવવ પુવૈદ્ય, ગ્રંથિપણું વૃક્ષ કવિની ર૦ પાણી. નવ૬ પુ૦ શત્રુ.
ગીરની ત્રિજીવવા ગ્ય, આશ્રય કજય ૦િ જીવ આપનાર, જીવનદાતા. રવા ગ્ય. નવા સ્ત્રી- જીવન્તી વૃક્ષ, જીવન આ- નીકનીયા સ્ત્રી- જીવન્તી વૃક્ષ પનારી સ્ત્રી.
ગીરના અમુક અમુક કઈ ઔષધિ. નાતૃ ત્રિ જીવન આપનાર. કરી ર૦ જુએ.
જવાણી શ્રી ઋદ્ધિ નામે ઔષધિ, છ- વનોપય પુત્ર જીવવાને ઉપાય. વન્તી વૃક્ષ.
નવનૌષધ ૧૦ જીવાડનારૂં ઔષધ-છવાકરવાનુ ત્રિ. જીવનદાતા.
ડનારી કોઈ દવા. ઝોયાદા ઢો. જીવન્તી વૃક્ષ.
નયત પુછ પ્રાણ, ઔષધ, દવા, હયાતી. નવધત્રિ ગાય-ભેંસ-બકરા-વગેરે છ ' નીવત ત્રિજીવતું,આયુષવાળું અંદગીવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जीवन्तिक
६२४
जीवाश
---
--
-
-
----
----------
-
-
-------------
--------
---
-
---
stવનિ પુત્ર પક્ષી પકડનાર શિકારી. અટકાવમાં દેખાતું લોહી.
ત્તિ સ્ત્રી. ગળે વનસ્પતિ, જીવની કવર સ્ત્રી સશ્રી નામે એક વેલ. વૃક્ષ, હરડે.
નવા પુત્ર સંસાર, વરૂપ લોક. જય સ્ત્રી જીવન્તી વૃક્ષ, હરડે, ડેડી, ગાયત ત્રિ. જીવવાળું. ગળો, કચૂરે, ખીજડો.
વથી સ્ત્રીરાત્રી વનસ્પતિ. જીવરાઘદૂત ર૦ એક જાતનું ઔષધરૂપ વૃત્તિ સ્ત્રી, પશુપાલપણું. પકવ થી.
tવવૃત્તિ ઝિ૦ જીવમાં વર્તનાર-રહેનાર. નવમુ ત્રિ આવતાં જ મુક્ત,આત્મજ્ઞાની.
પુત્ર માલવદેશપ્રસિદ્ધ એક શાક. જીવનાિ સ્ત્રી જીવતાં જ મુક્તિ, આ- કવણુકા સ્ત્રી વવરી જુઓ. ત્મજ્ઞાન.
નાયબ્રેષ્ઠ સ્ત્રી દ્ધિ નામે એક વનસ્પતિ. કમૃત ત્રિ. જીવતાંજ મુવાસમાન, નવસંs go રામવૃદ્ધિ વૃક્ષ. પિતાના કર્તવ્યથી ભ્રષ્ટ.
કવાયત્ત ર૦ ધાન્ય, અનાજ. સ્ત્રી જેનો ધણી છવો હોય વરૂ સ્ત્રી જેનાં છોકરાં જીવતાં હોય તેવી સ્ત્રી. *
તેવી સ્ત્રી. કીરિલા સ્ત્રી ઉપર અર્થ
નવાર ૧૦ શરીરમાં રહેલાં મર્મસ્થાન. નીપત્ની સ્ત્રી નીવતિ જુઓ.
વાહન પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ છ અક્ષરોપત્રકવિ શ્રી. ઉત્તર દેશના લો
વાળો એક મંત્ર. કાની એક રમત.
નવા સ્ત્રીધનુષની દોરી, જીવન્તી વૃક્ષ, નવપુર ૬૦ જેને પુત્ર જીવતા હોય તેવો
વજ, પૃથ્વી, જીવનને ઉપાય, આજીવિકા, કેાઈ પુરૂષ, એક જાતનું ઝાડ.
જીવન, કેઈ દાગીનાને શબ્દ. ગરપુત્ર પુત્ર એક જાતનું ઝાડ.
કવાલીયાધાર પુછે પૃથ્વી, જગત. ગાપુર સ્ત્રી જેને પુત્ર જીવતે હોય નીવાતુ ૫૦ અન્ન, જીવન ઔષધ, મરેલાને તેવી કોઈ સ્ત્રી.
જીવાડનારૂં ઔષધ, જીવન, જીદંગી. Tagsu R૦ જીવરૂપ પુષ.
વાસુમત તે નામે એક દેવ. जीवपुष्पा स्त्री० बृहज्जीवन्ती वृक्ष. ગોવામન પુરુ પ્રાણસંચારયુક્ત આત્મા, ની િત્રિ. જીવ જેને વહાલો છે તે
પ્રાણ, જીવાત્મા. સર્વ કઈ પ્રાણી.
કરાવાર ના વૈદ્યનિમિત્તે એક વ્યાપત . કપ્રિણા સ્ત્રીહરડે.
ગવાયા પુત્ર હદય, જગત, સંસાર. નીલમ ર૦ જીવનું કલ્યાણ.
નીવાત પુ. પિતાની આજીવિકા માટે સવમાં સ્ત્રી જીવન્તી વૃક્ષ.
પ્રાણીઓને નાશ કરનાર પારધિ. કાયમરિ નવ શરીર.
નવાજતા ત્રિ પ્રાણીઓને નાશ કરનાર નવમાતૃવા સ્ત્રી કુમારી વગેરે સાત જીવ
નીવાશ્વિક પુ. જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ ચક્રમાતૃકા-દેવીઓ.
સ્થ રાશિકળાઓના ૧૮૦૦ ને આઠમ વચાર પુત્ર પશુઓથી યજ્ઞ કરે.
ભાગ. જીવન સ્ત્રી હરકેઈ સજીવ પ્રાણું. લવારા સ્ત્રી મૈત્રી વેલો. કવર ૧૦ સ્ત્રીઓનું ઋતુ સંબંધી લોહી- | નવા ત્રિો જીવવાની આશાવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મૌવાશા
નીવારા સ્ત્રી જીવની આશા, જીવવાની
આશા.
નીયાશ્તિાય પુજૈનમતપ્રસિદ્ધ એક જીવ પદાર્થો.
નીવિજાસ્રો॰ જીવનના ઉપાય, આજીવિકા, જીવન્તી વૃક્ષ.
નોવિજાપ્રાપ્ત ત્રિ॰ આવિકાને પામેલ. નીવિત ન॰ જીવન, પ્રાણધારણુ, જીંદગી. નીવિતાજ જુ॰ પ્રાણધારણના સમય–આ– યુને કાળ.
નીવિતજ્ઞા સ્ત્રી॰ નાડી–જેનાથી જીવનું જ્ઞાન થાય છે તે નાડી.
નીતિન્ય ત્રિ જીવાડવા યાગ્ય. ગીવિતષ્ય ૧૦ જીંદગી, જીવન. નીવિતવ્યય પુજીંદગીને નાશ, જીવ ખેંચી નાખવા તે.
નીવિતભરાય પુ॰ જીવવામાં સંશય, જી–
દગીના શકે.
નીષિતા શ્રી જીવવાની આશા. નીવિતેરા જુ॰ પ્રાણનાથ, યમ, ચંદ્ર, સૂર્ય, જીંદગી આપનારૂ ઔષધ. નોવિતા ત્રિ॰જીંદગીનું માલીક. ઝીલિન ત્રિ છતવાળું, જીવતું, આવિકાવાળું.
નીચેષ્ટિ સ્ત્રી ‘બૃહસ્પતિ સવ ’ નામે યજ્ઞ. નીીપત્તિવાર પુ॰ પાંચરાત્ર વૈષ્ણવસિ
દ્વાન્તપ્રસિદ્ધ જીવની ઉત્પત્તિ વિષે વાદ. નૌયોત્સર્ગ પુ॰ જીવને ત્યાગ કરવા તે, જીવ કાઢી આપવા.
નીલોપાધિ પુ॰ જાગ્રત-સ્વપ્ત સુષુપ્તિ-એ અવસ્થાએ.
નીીાં સ્ત્રી જીવતા ઘેટા વગેરેની ઊન. નીચ્ચ ત્રિ॰ જીવવા યાગ્ય, જીવાડવા ચેાગ્ય, જીવવાનું સાધન.
નીવ્યા શ્રી હરડે, જીવન્તી વૃક્ષ. જીમ્ના ૧૦ ૬૦ નિર્ વેગ કરવેા, વેગ
७८
६२५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जुघू
વાળા થવું.
સૌત્ર॰ બા॰ અ॰ અનિદ્ ગમન કરવું, જવું. ખુદ પુ॰ કુંતી, મલયાચલ પર્યંત. કુર્રુટ ન॰ ઉપરના અ. કુંન્ સ્વા॰૧૦ સ૦ સેર્ ત્યાગ કરવા,તજવું. જીવૃષ્ણુિ ત્રિ॰ રક્ષણ કરવા ઈચ્છનાર. જીગુપ્તન 7 નિંદવું, નિંદા કરવી. સુગુપ્સન ત્રિ॰ નિધ કરવાના સ્વભાવવાળુ. નુગુપ્સા શ્રી નિદા. નુગુપ્તિત ત્રિ॰ નિર્દેશ. નુપુર્વનિ ત્રિ॰ સ્તુતિ કરનારાઓની સંભક્તિ કરનાર–સેવા કરનાર.
For Private and Personal Use Only
મૈં પુ॰ વૃાર વૃક્ષ.
સુજ્ઞદ્મ પુ॰ ઉપરના અ સુન્ના શ્રી સુન્ન જુએ. વ્રુતિ પુ॰ ચાંડાળ.
ક્રુતિ ત્રિ॰ બહિષ્કૃત, ત્યાગ કરેલ, ત્યજેલ. મુન્ત્ સ્વામ્પ॰ સ૦ સેએાલવું, પ્રકટ કરવું. નુર્ ૬૦૩મ૦ ૬૦ સેટ્ ઉપરના અ સુર પુ॰ શિવની જટા,
સુરજ ૬૦ શિવની જટા, કેશપાશ. ક્રુટિજા સ્ત્રી. અખાડા, કેશપાશ. નુર્ ॰ સમ॰ સક્ પ્રેરણા કરવી. ન્રુફ્તુવા॰ ૧૦ સ॰ સેર્ બાંધવું. ન્રુડ્તુ/૧૦ સ॰ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. જીત સ્વા॰ આ બ॰ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. ખુન તુરા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ ગમન કરવું, જવું, ઝુમ્બા પુ॰ ...વરૂણ દેવ. વ્રુન્દૂ સ્રી વેગ, ગતિ.
સુર્ય સ્વા॰ ૫૦ ૩૦ સેટ્ વધ કરવા, મારવું, મારી નાખવું. સુબ્રમ॰ સ૦ સદ્ પીસવું, દળવું. જીવત્ત ત્રિ॰ વેગવાળું. ૩૫ ૩૦ ૩મ સેક્ તૃપ્ત કરવું કરવા. ૬૦
સુવ્ સ્વા॰ ૧૦ સેટ્ ઉપર પ્રમાણે.
તક
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
जुष्
www.kobatirth.org
સુપ્ તુન॰ આા૦ સેટ્ હ` પામવા, પ્રસન્ન થવું. ॰ સેવા કંરવી. સ॰ મુજ પુ મગ વગેરેનું ઓસામણ, ક્રુષ્ટ ન॰ ઉચ્છિષ્ટ-એઠું.
કરવા
ક્રુષ્ટ ત્રિ॰ સેવેલ, પ્રસન્ન કરેલ, હ પમાડેલ. નુષ્ય ત્રિ॰ સેવવા ચેાગ્ય, પ્રસન્ન ચેાગ્ય, હ પમાડવા ચેાગ્ય. જીજુ સ્ત્રી તે નામે એક યજ્ઞપાત્ર–સરવા. નુરાળ ત્રિ॰ કપટ કરનાર,કુટિલતા કરનાર. જીરુંાળ ૩૦ ચંદ્ર.
જીતુવત ત્રિ॰ જીહુ નામના યજ્ઞપાત્રવાળું, ગૃહત્ પુ॰ અગ્નિ.
જીજુવાન પુ॰ અમિ, વૃક્ષ, ચિત્રક વૃક્ષ. દૂ સ્રી ખુદુ જુઓ.
જીદૂરાળ પુ॰ અવ્યુ, અગ્નિ, ચંદ્ર. મુદ્ભવત્ ત્રિ॰ નાઁ નામના યજ્ઞપાત્રવાળું. દૂત પુ॰ અગ્નિ.
નાળ પુ॰ નકુરાન જુએ. વ્રુતિ હ્રી॰ એક પ્રકારના હામ. જીવંત ત્રિ॰ હમતું, હવન કરવું. નાસ્ય પુ॰ હામ માટેના અગ્નિ. ૪ સૌત્ર॰ સ૦ ૧૦ સર્ ગમન કરવું, જવું. TMસ્ત્રી આકાશ, સરસ્વતી, પિશાચી, વેગ, વેગવાળી ગતિ. TM ત્રિવેગવાળુ.
ફ્રૂટ પુ॰ જટાબંધ–વેણી, અંખેડા, જટા, શિવની જટા.
નટ પુ॰ ઉપરના અ
નૃત ત્રિ॰ ગયેલ, આકર્ષેલ, ખેંચેલ, દીધેલ, આપેલ.
જૂતિ શ્રી વેગ, મનને પીડા કે દુ:ખીપણાને
અભાવ.
..
વ્રુતિષ્ઠા સ્ત્રી એક જાતનું કપૂર. ' વિવા આ સદ્ જીણુ થવું, ધરડા થવું અ॰ વધ કરવા, મારી ઝૂક્ષ્મ પુ॰ એક જાતનું ઘાસ.
નાખવું સ॰
૬૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जृम्मित
ઝૂચિ પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય. નૂનિ સ્ત્રી સ્ત્રીને રાગ, વેગ, સૂર્યાં, દેહ, શરીર, બ્રહ્મ, કાપ, ક્રોધ, તાવ, આકડાનું
ઝાડ,
મૂનિ ત્રિ॰ વેગવાળું, દ્રવવાળુ, તાવવાળું. નૃત્તિ સ્રી જવર, તાવ.
જૂથ સ્વા॰ ૫૦ સ૦ સત્ વધ કરવેા, મારી નાખવું, પીડવું.
ન સ્વા॰ સમ॰ સ॰ સેટ્ ઉપરના અ. ષ પુ॰ ૬૦ મગ વગેરેનું એસામણુ. દ્રુષણ ૧૦ એક જાતનું વૃક્ષ.
TM સ્વા॰ ૬૦ સ॰ અનિદ્ તિરસ્કાર કરવું. ઝુમ મ્યા૦ ૦ ૧૦ સે બગાસું ખાવું. સ્ વા॰ લા॰ ૧૦ સર્ બગાસું ખાવું, આળસ મરડવું.
જીમ્મ પુ॰ ૬૦ બગાસું ખાવું, બગાસું, વિકાસ, ફેલાવું, ઉધડવું, વિસ્તાર પામવેા. TMમજ ત્રિ॰ બગાસું ખાનાર. રૃમજવુ તે નામે એક રૂદ્રગણુ, તે નામે એક દૈત્ય.
સમજ ૧૦ તે નામે એક અસ્ત્ર- વિશ્વામિત્રે રામને આપ્યું હતું.
નળ 7. બગાસું ખાવું, પહેાળુ થવું, વિકાસ, ખીલવું, ભક અસ્ત્ર. મળ ત્રિ॰ બગાસું ખાનાર. સુમમાળ ત્રિ॰ બગાસું ખાતું, વિકાસ પામતું, ખીલતું. નમ્મા શ્રી બગાસુ
નમ્માવત ત્રિ॰ બગાસાવાળું વૃશ્મિના સ્રો. બગાસું
વૃશ્મિનો સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ, एलापर्णी.
વૃશ્મિત ત્રિ॰ ચેષ્ટા કરેલ, વૃદ્ધિ પામેલ,
વીકસેલ, ખીલેલ, ઉધડેલ, બગાસુ` ખાધેલ. નૃસ્મિત નં. બગાસું, વિકાસ, પ્રવ્રુક્ષ થવું, ખીલવું, સ્ત્રીઓનું એક કર.
For Private and Personal Use Only
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जृम्भिन्
जोमर
મિન ત્રિબગાસું ખાનાર, ઉઘડનાર, | તે ત્રિ, જીવ સંબંધી, આત્મા સંબંધી, ખીલનાર, વિકાસ પામનાર.
બૃહસ્પતિ સંબંધી. દિવાવ ઘ૦ ૫૦ જેટુ ઘરડા થવું, જૂના થવું. વૈષ ૨૦ પુષ્ય નક્ષત્ર ગ્ર ૬૦ મ મ સ ઘરડા થવું, જૂના થવું.
લવરનાથ go જીવન્ત ત્રાષિને ગોત્રજ.
વત્તાન ત્રિ. જીવન્તની સમીપને પ્રઝ થા૦ ૩૦ ૪૦ સેદ્ ઉપરના અર્થ.
દેશ વગેરે. ૦ ૫૦ ૫૦ સેટુ ઘરડા થવું, જીર્ણ થવું.
લવજી પુત્ર જીવાલ રાજાને પુત્ર પ્રવાહણું. નેતા જિ. જિતવા યોગ્ય.
વાતૃવાપુ, ચંદ્ર, કપૂર, પુત્ર, ઔષધ, દવા. તુમ ત્રિજીતવાની ઈચ્છાવાળું.
નવાવ ત્રિ. લાંબી આયુષવાળું. જે ત્રિ. જીતનાર.
વિ ત્રિજીવની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. કય ત્રિક જીતવા ચો.
લેવા પુ. બૃહસ્પતિને પુત્ર કચ મુનિ. નેતા ૧૦ નાસ–બાફ લેવા માટે કરેલ
જય હિ ધનુષની દેરી સંબંધી. એક જાતનું ઘર.
લવ ત્રિ. જય મેળવનારસંબંધી. ચિ ત્રિજયશીલ-વિજય મેળવનાર,
લક્ષrફાને પુછ જિહ્માશિનને પુત્ર. ઉત્પન્ન કરવા યેગ્ય, છતવા ગ્ય.
તૈr R૦ કપટ, કુટિલતા, વક્રતા, વાંકાઇ. નિ ત્રિજ્યશીલ, જીતનાર.
હિં ત્રિજીભ સંબંધી, જીભનું. કેમ પુo જીતનારપણું, જય, છત, જીત
કો ને ત્યાગ કર, તજવું. વાનું સામર્થ્ય.
જો અગર ચંદન. જિછતવા યોગ્ય.
કોઇ g૦ ગર્ભિણીને અભિલાષ દેહલું. જે સ્વા. મા૩૦ સેગમન કરવું, જવું.
ife મહાદેવ. કે સ્વાદ મા૧૦ સે યત્ન કરે, મને
કોટિલ ત્રિ. મહાવ્રત ધારી. હેનત કરવી.
કોડ પુ બંધન.. ખ્યા ૧૦૦ નિક્ષય પામ, ઘસાવું.
તારા સ્ત્રી એક જાતનું ધાન્ય. સૈવિશ્વ પુ. વેગવેત્તા તે નામે મુનિ.
sષ પુપ્રીતિ, સેવન. લવ ત્રિ. જયશીલ, જીતનાર.
is R૦ સુખ. જ પુત્ર પારદ, પારે.
કોણUT R૦ પ્રીતિ, સેવન. સવ ૨૦ ઔષધ-દવા.
sr સ્ત્રી પ્રીતિ, સેવન. ત્રિરથ ત્રિજયશીલ જીત મેળવનાર, શરીર
ગ૬ ચૂપ, ગુપચુપ, મુંગા રહેવું કરી સ્ત્રી જયન્તી વૃક્ષ.
એવા અર્થમાં, સુખેથી, સુખમાં એવા સૈન પુજિનદેવને ઉપાસક શ્રાવક, જૈન અર્થમાં. તીર્થકર.
ના સ્ત્રી નારી, સ્ત્રી. ઉપ૪િ પુ. નેપાળાનું ઝાડ.
નવા સ્ત્રી નારી, સ્ત્રી, જાલિકા. મિનિ કુ. તે નામે એક મુનિ-પૂર્વમી- લોષિત સ્ત્રી નારી, સ્ત્રી. માંસાકાર વિદ્વાન.
કવિતા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. લેમિનાર ૨૦ પૂર્વમીમાંસા દર્શનશાસ્ત્ર. કોઇ ત્રિ. સેવનાર, સેવક. મત ત્રિ. મેઘસંબંધી, મેઘનું.
જુમરનંદિનામના વિદ્વાને કરેલ
For Private and Personal Use Only
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
जोमर
‘સંક્ષિપ્ત સાર’ નામે એક વ્યાકરણ. લૌમર ત્રિ॰ોમર વ્યાકરણને ભણનાર, નૌહાચન પુ॰ જીલ ઋષિને પુત્ર. નૌદ્ધ ત્રિ॰ તે નામે યજ્ઞનાં અમુક હવ્ય. TM અને સ્ મળી ખનેલે એક વ્યંજન. જ્ઞ પુ॰ બુધ ગ્રહ, પંડિત,વિદ્વાન, જ્ઞાતા, બ્રહ્મા,
મંગળ ગ્રહે.
ક્ષત્રિ॰ જાણનાર. જ્ઞòત્રિ॰ જાણનાર.
જ્ઞતા શ્રી. જાણનારપણું, જ્ઞાન. ાત્ય 7॰ ઉપરના અર્થ. ાર્ ૪૦ સમ॰ સ સેટ્ મારવું, જેવું, તીક્ષ્ણ કરવું, સંતાષ પમાડવા, સ્તુતિ કરવી, શીખવવું.
જ્ઞપિત ત્રિ॰ જણાવેલ, જોયેલ, તીક્ષ્ણ કરેલ, મારેલ, સંતાય પમાડેલ, સ્તુતિ કરેલ, શીખવેલ.
ક્ષપ્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ.
ક્ષતિ સ્ત્રી બુદ્ધિ, મારવું, સંતેાષ પમાડવેા, તીક્ષ્ણ કરવું, સ્તુતિ કરવી.
જ્ઞા યાત્િ॰ ૬ સ૦ અનિદ્ જાણવું, અનુ+ અનુમતિ આપવી, રજા આપવી, ગવ + છુપાવવું. અમિ + સારી રીતે જાણવું, પ્રતિ + અમિ+એળખવું, પીછાણવું, સમૂ+ અમિ+ઓળખવું, ગવ + અનાદર કા, હલકારૂપે જાણવું, આ + સારી રીતે જાહવું, આના કરવી, હુકમ કરવેશ, ૩૧ + પ્રથમ જાણવુ, નિસ્ + નિર્ + નિશ્ચય રૂપે જાણવું, ર્િ + ચાતરફથી જાણવું, મેં + અત્યંત જાણવું, પ્રતિ + પ્રતિજ્ઞા કરવી, વિ + વિશેષ જાણવું, સમ્ + સારી રીતે જાવું, સત્તા થવી, ભાનમાં આવવું, ચૈતન્ય પામવું.
જ્ઞા પુ॰ સમ સ॰ સેટ્ જ્ઞપ ધાતુ જુઓ. જ્ઞા યુ॰ સમ॰ ૨૦ સદ્ પ્રેરણા ક્ષાત ત્રિ જાણેલ.
કરવી.
૬૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ज्ञानदात्री
સાત ન માન.
જ્ઞાતનન પુ॰ જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામી.
જ્ઞાતજી ત્રિ॰ જ્ઞાનવાળું. જ્ઞાતહેય પુ॰ નાતલને પુત્ર
જ્ઞાતવ્ય ત્રિ॰ જાણવા યેાગ્ય. જ્ઞાતસિદ્ધાન્ત પુ॰ સિદ્ધાંતને જાણનાર. જ્ઞાતાધમંથા સ્ત્રી જૈનમતે અગીઆર અંગેાપૈકી છઠ્ઠું અંગ.
જ્ઞાતાન્વય પુ॰ જૈન તીર્થંકર મહાવીર. જ્ઞાતિ પુ॰ પિતા, કાકે! વગેરે સંબંધી, ખાંધવ, કુટુંબી. જ્ઞાતિજર્મન ૧૦ નાતિનું ક. જ્ઞાતિતા શ્રી જ્ઞાતિપણું. જ્ઞાત્તિત્વ ન॰ જ્ઞાતિપણું.
જ્ઞાતૃ ત્રિ॰ જ્ઞાનશીલ,જ્ઞાતા,જાણનાર, નાની. જ્ઞાતૃતા સ્ત્રી. જાણનારપણું. જ્ઞાતૃત્વ ૬૦ ઉપરના અથ જ્ઞાતેય ૧૦ જ્ઞાતિપણ, જ્ઞાતિનું કામ. જ્ઞાત્મા અન્ય જાણીતે.
જ્ઞાન પુ॰ છત્ર.
જ્ઞાન સ॰ એધ, જ્ઞાન સમજણુ, આત્મ
જ્ઞાન, તત્વજ્ઞાન.
જ્ઞાનન્ત ત્રિ॰ બુદ્ધિપૂર્વક કરેલ, જાણી જો ઇને કરેલ.
For Private and Personal Use Only
જ્ઞાનનમ્ય પુ॰ પરમેશ્વર. જ્ઞાનન્નુમ્ પુ॰ વિદ્વાન, જ્ઞાની. જ્ઞાનચક્ષુમ્ ૧૦ જ્ઞાનરૂપ નેત્ર-ષ્ટિ. જ્ઞાનતપસ્ ॰જ્ઞાનરૂપ તપ જ્ઞાન માટે તપ. જ્ઞાન- ત્રિજ્ઞાન આપનાર, ગુરુ, ઉર્દૂ દેશક વગેરે. જ્ઞાનદ્ધવેહ પુ॰ સન્યાસી. જ્ઞાનપળ પુ॰ જ્ઞાનરૂપ આરસી. જ્ઞાનવા સ્ત્રી સરસ્વતી દેવી. જ્ઞાનવાતૃ ત્રિ॰ જ્ઞાન આપનાર, ગુરૂ-ઉપદેશક વગેરે.
જ્ઞાનયાત્રી શ્રી સરસ્વતી દેવી.
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ज्ञानधन
www.kobatirth.org
જ્ઞાનધન 7॰ જ્ઞાનરૂપી ધન. જ્ઞાનધન ત્રિ॰ જ્ઞાનરૂપી ધનવાળું. જ્ઞાનનિષ્ઠ ત્રિજ્ઞાનમાં નિષ્ઠાવાળું જ્ઞાનસાધનમાં યુક્ત, તત્વવેત્તા. જ્ઞાનપતિ પુ॰ પરમેશ્વર, ગુરૂ. જ્ઞાનપર ત્રિ॰ જ્ઞાનમાં પરાયણ. જ્ઞાનપાવન ન॰ તે નામે એક તી. જ્ઞાનપ્રતીપ પુ૦ મહાદેવ, જ્ઞાનરૂપી દીવા. માનપ્રવાય ન૦ જૈનમતે ચૌદ પૂર્વી પૈકી પાંચમું પૂ.
જ્ઞાનમય પુ૦પરમેશ્વર,પરબ્રહ્મ,પરમાત્મા,શિવ. જ્ઞાનમય ત્રિ॰ નાની.
જ્ઞાનમુદ્ર ત્રિ॰ નાની, ડાયું. જ્ઞાનમુદ્રા શ્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. જ્ઞાનમૂજી ત્રિજ્ઞાનરૂપ મૂળવાળુ મમૂહ ૧૦ જ્ઞાનનું મૂળ.
જ્ઞાનયજ્ઞ પુ૦ તત્વવેત્તા, નાની, જ્ઞાનરૂપી યજ્ઞ. પાનનૈન પુ॰ જ્ઞાનરૂપી યેાગ, જ્ઞાનમાંજ એક નિષ્ઠા.
જ્ઞાનક્ષળ ન॰ જ્ઞાનનું લક્ષણ, ચિત્ર,સૂચના. જ્ઞાન જક્ષળા શ્રી. ન્યાયમતે અલૌકિક પ્રત્યક્ષનું સાધન એક સન્નિક જ્ઞાનવત્ ત્રિ॰ જ્ઞાનવાળું, નાની. જ્ઞાનયજ્ઞાન ૧૦નાન અને વિજ્ઞાન. જ્ઞાનસાધન ન॰ ઇન્દ્રિય, તત્વજ્ઞાનનું સાધન, શ્રવણ-મનન–નિદિધ્યાસન વગેરે.
જ્ઞાનાપાત્ પુ॰ જ્ઞાનની નહિ ઉત્પત્તિ, મૂર્ખાઇ, અજ્ઞાનતા.
જ્ઞાનાપીર પુ॰ જ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થનારા સંસ્કારના નાશથી થનારૂં વિસ્મરણુ. જ્ઞાનાભ્યાસ પુ॰ જ્ઞાનના અભ્યાસ, જ્ઞાનનાં સાધન શ્રવણ-મનન–નિદિધ્યાસન વગેરેના અભ્યાસ. જ્ઞાનાવસ્થિત ત્રિ॰ નાનમાં રહેલ, ના નમાં સ્થિતિ પામેલ.
જ્ઞાનાસન ન॰ તે નામે એક અસન.
ક્રૂર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ज्युत्
જ્ઞાનિતા શ્રી જ્ઞાનીપણું, જ્ઞાનિત્વ ન॰નાનીપણું.
જ્ઞાનિકૢ ત્રિ॰ જ્ઞાની, જ્ઞાનવાળું, આત્મજ્ઞાની. જ્ઞાનેન્દ્રિય ન॰ જ્ઞાનસાધન ઇન્દ્રિય-શ્રોત્ર
વક્-ચક્ષુજિ-નાસિકા.
જ્ઞાપદ ત્રિ॰ જણાવનાર, મેધ આપનાર,
સમજાવનાર.
જ્ઞાપી પુ॰ ગુરૂ, આચાય. જ્ઞાપજ ૬૦ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ જ્ઞાપક-પ્રમાણુદ ક સૂત્ર.
જ્ઞાપન ન॰ જણાવવું, મેધ આપવા, સમજાવવું.
જ્ઞાત્તિ શ્રી. ઉપરના અ. ક્ષીપ્તા સ્ત્રી. જાણવાની ઈચ્છા. શીત્મ્યમાન ત્રિ॰ જણાવવાને ઇસ્કેલ. ફ્રેન્ચ ત્રિ॰ જાણવા યાગ્ય. ફોચતા શ્રી જાણવાયાગ્યપણું. કોચત્ત્વ ૬૦ ઉપરના અ. ક્યા શ્રી વૃત્તની એક રેખા. ન્યાયા૰૧૦૩૬૦ અનિટ્ ધા થવું, ક્ષીણ થવું.
ક્યા સ્ત્રી ધનુષની ઢેરી, પૃથ્વી, માતા, અન્ને તરફ સંબંધવાળી એક સીધી લીટી.. ત્યાધાત પુ૦ ધનુષની દોરીને આધાત. ત્યાઘાતવાર૫ ૬૦ ધનુષની દોરીના આઘાતને અટકાવનારૂં ધનુર્ધારીઓએ હાથે બાંધવાનું એક ચામડું'. ન્યાયોષ છુ૦ ધનુષની દારીને ટ’કાર જ્યાન ત્રિ॰ વૃદ્ધ, ક્ષીણ, જી. ાનિ સ્ત્રી વયની હાનિ, વૃદ્ધપણું, નદી. યામય પુ॰ તે નામે ચંદ્રવંશી એક રાજા. ન્યાચક્ ત્રિ॰ અતિશય શ્રૃદ્ધ અત્યંત મેટુ, અતિશય વખાણવા યોગ્ય, અત્યંત
પ્રશંસાપાત્ર.
For Private and Personal Use Only
ન્યુ સ્વા॰ આ સ॰ અનિટ્ જવું. ચુત સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સદ્ દીપવું, પ્રકાશવું.
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ત્
યુત્ સ્વા॰ આ સ॰ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. ન્યુત્તિ શ્રી દીપ્તિ, કાંતિ, તેજ, ન્યુતિમત ત્રિ॰દીપ્તિવાળું,કાંતિમાન,તેજસ્વી. જ્યેષ્ઠ ત્રિ અતિશય વૃદ્ધ, અત્યંત મે, વડીલ, અતિશય પ્રશંસાપાત્ર
જ્યેષ્ઠ પુ॰ મોટા ભાઇ, જેઠ, જ્યેષ્ઠ મહિના, પરમેશ્વર, પ્રાણ.
ચૈતર ત્રિ॰ અતિશય મેટામાં મેટું, ધણુંજ વૃદ્ધ.
જ્યેષ્ઠતમ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
જ્યેષ્ઠતા શ્રી. અત્યંત મેટાપણું, અતિશય વૃદ્ધપણું, અત્યંત પ્રશ’સાપાત્રપણું. જ્યેષ્ઠતાત પુ॰ પિતાના મેાટા ભાઇ મેટા કાકા ચૈત્ય ૧૦ જ્યેષ્ઠતા જુઓ.
વલા સ્ત્રી સહદેવી નામે વેલે. સ્પેટમાાં સ્ત્રી મેાટી વહુ, મેટા ભાઇની વહુ, જેઠાણી.
જ્યેષ્ઠવળે પુ૦ બ્રાહ્મણુ,શ્રેષ્ઠ વણુ,ઉત્તમ રંગ. Õવાપી શ્રી કાશીમાં જ્યેષ્ઠ સ્થાનમાં
આવેલી એક વાવ.
ચૈવૃત્તિ સ્ત્રી વડીલેાને ધર્મ. ચેટથ્રૂ શ્રી મેાટી સાળી, પાટલાસાસુ. શ્વેતામન ન॰ તે નામે સામવેદના અમુક એક ભાગ.
ઐસ્થાન ન॰ કાશીમાં આવેલું તી. જ્યેષ્ઠા શ્રી.મેટી બહેન, અઢારમું નક્ષત્ર, ગરાળી, વચલી આંગળી, ગંગા નદી, ધણીની ઘણીજ માનીતી સ્ત્રી, લક્ષ્મીની મેાટી બહેન, તે નામે એક દેવી, કાશીમાં એક ગૌરી દેવી. જ્યેષ્ઠામહા પુ૦ કડવા લીંબડા. જ્યેષ્ઠામૂલીય પુ॰ જે મહિને. જ્યેષ્ઠામ્બુ ન ચાખા ધાયેલું પાણી, ચેડાવાવ્ય ત્રિ મેટાએ મેળવવા યેાગ્ય. કચેરાશ્રમ ૩૦ ગૃહસ્થાશ્રમ, ગૃહસ્થાશ્રમી.
६३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્યોતિ:શાય
જ્યેષ્ઠાશ્રમિન ત્રિ॰ ગૃહસ્થાશ્રમી. ચેટી સ્રી ગરેળી. ઐષ્ઠ પુ॰ જેઠ મહિને. ચૈષ્ઠત્તામાન ૧૦ સામવેદના અમુક ભાગ. નૈષ્ઠિનેય પુ॰ પહેલાં પરણેલી સ્ત્રીથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર, ધણીની માનીતીને છે.કા.
ફૈટી શ્રી જેઠ મહિનાની પૂતેમ, ગરાળી. ચૈઇચ ન૦ શ્રેષ્ટપણું, અત્યંત વૃદ્ધપણું, અતિશય માટાઇ.
ક્યો સ્વા॰ આ સ॰ અનિટ્ નિયમ લેવા, ઉપનયન સંસ્કાર કરવા, વ્રતના ઉપદેશ આપવા.
ોક્ અન્ય પુષ્કળ વખત, પ્રશ્ન, જલદી, તુરત, હમણાં, હાલ, ઉજ્જવળતા. જ્યોતિરામને ૬૦ સૂર્ય-ચંદ્ર–અગ્નિ-વગેરે. નૈતિ વિત્ય ૬૦ પરમેશ્વર. જ્યોતિરિક પુ॰ પતંગીયું—આગીએ કીડા, જ્યોતિલિ પુ॰પતંગીયું-આગીએ કીડા, જ્યોતિર્શન પુ॰ સૂર્ય ચંદ્ર વગેરે તેજસ્વી
પદાર્થોના સમૂહ.
જ્યોતિરીયા પુ॰ તે નામે એક જ્યાતિષ ગ્રંથકાર.
જ્યોતિરીશ્વર પુ॰ પરમેશ્વર. ક્યોતિનૈનેશ્વર પુ૰ પરમેશ્વર. નૈતિર્થસ્થ પુજ્યેાતિઃશાસ્ત્ર. જ્યોતિર્ધ્વનિ ૬૦ પતગીયું, આગીએ કીડા. ફ્યોતિર્મય ત્રિ. તેજોમય, તેજઃસ્વરૂપ. ફ્યોતિષિર્ પુજ્યતિ શાસ્ત્ર જાણનાર. જ્યોતિવિધા સ્ત્રી જ્યેાતિ શાસ્ત્ર. જ્યોતિનિ ૬૦ પત`ગીયું, આગીએ કીડે. નૈતિર્થંદિ પુ॰ કાળચકપ્રવર્તક ધ્રુવલેાક, પરમેશ્વર.
For Private and Personal Use Only
જ્યોતિદેતા શ્રી દુર્ગા દેવી. જ્યોતિશ્ર્વ જ્ઞ॰ નક્ષત્ર મંડળ, રાશિ મ’ડળ, જ્યોતિશાસ્ત્ર ન॰ સૂર્ય વગેરેની ગતિ વગેરેને દર્શાવનારૂં શાસ્ત્ર-યેતિષ.
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તિરરા
ज्वरबलि
તિરફ ૧૦ ઉપરને અર્થ. જ્યોતિષ નઇ તિકશાસ્ત્ર. કસિવિલ જ્યોતિષશાસ્ત્ર જાણનાર
ભણનાર. કતિવિન ત્રિ જોશી, તિકશાસ્ત્ર -
ણનાર. યોતિષ શ્રી તારા. રષિા પુત્ર ચિત્રક વૃક્ષ, મેથીના બી,
મેથી, ગણીઆરીનું ઝાડ, સૂર્ય, ચંદ્ર વગેરે. કતિ તે નામે મેરૂ પર્વતનું શિખર. કતિષા ઝિ૦ તેજસ્વી, પ્રકાશમાન.
રિણા સ્ત્રી માલકાકણી, વજ, ખંડ.
તિછોક પુછે તે નામે એક યજ્ઞ. જયોતિષત ત્રિ. તેજસ્વી, પ્રકાશમાન.
નિષત્ પુત્ર સુર્ય, લક્ષદ્વીપમાં આવેલ તે નામે એક પર્વત, આકડાનું ઝાડ. સિમતી સ્ત્રી માલકાકણી, અજવાળી રાત્રિ, યોગશાસ્ત્રમાં કહેલ સત્યપ્રધાન એક ચિત્તવૃત્તિ, અગ્નિની અચિષ્મતી નામે નગરી. તિર્ પુ. સુર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, ચિત્રક વૃક્ષ. ચરિત્ જ જોવામાં સાધન આંખમાં રહેલ પદાર્થ, નક્ષત્ર, પ્રકાશ, તેજ, સ્વયંપ્રકાશ ચિંતન્ય, આત્મચૈતન્ય. તિરસન્ન કરચ૦ અગ્નિને આધીન,
તિસ્વરૂપ. તીરથ પુધ્રુવ નક્ષત્ર.
તીર એક જાતનું રત્ન. સત્તા સ્ત્રી, ચાંદની, ચંદ્રકિરણ, રેણુકા નામે ગંધ દ્રવ્ય, દુર્ગા દેવી.
નાસ્ટિી શ્રી. તે નામે ચંદ્રની કન્યા-વરુણના પુત્રની પત્ની. કારિ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. કરનારા પુત્ર ચર પક્ષી.
ચોરનામિકા સ્ત્રીચાર પક્ષિણી.
વૃક્ષ દીવાને આધાર દીવી. કચનિય સ્ત્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. કોરજી શ્રી અજવાળી રાત્રિ, પટોલિકા,
* રેણુકા નામે ગંધ દ્રવ્ય. કતિવિક ઉન્ન જ્યોતિષશાસ્ત્રને જાણનાર, કે ભણનાર.
ત્રિચંદ્રના કિરણવાળું,ચાંદનીવાળું. કૌનિ સ્ત્રી અજવાળી રાત્રિ.
સ્નો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ િમવા ૦ ૫૦ ૫૦ નિ જય પામવે,
જીતવું. આ ૩૦ મ. સ. અનિદ્ ઘરડા થવું, વૃદ્ધ
થવું, જીર્ણ થવું. wી ચા 1૦ ૦ મનિટ ઉપરને અર્થ કવરૂ વાવ ૫૦ ૫૦ લે તાવવાળા થવું,
રોગ છે. કવર પુત્ર જવર, તાવ, સંતાપ. કર ત્રિ. તાવવાળું, સંતાપવાળું.
વાતુરત ઉ૦ તાવને નાશ કરનાર તે નામે એક ઔષધ. કવરપુરપાકરણ g૦ તાવને નાશ
કરનાર તે નામે એક ઔષધ. વ રિન પુત્ર તાવનો નાશ કરનાર
તે નામે એક ઔષધ. saw g૦ ગળો, વાસ્તુક નામે વનસ્પતિ. કવન્દ્ર ત્રિ. તાવને નાશ કરનાર. કયા સ્ત્રી. મજીઠ. કવરપૂમતુરત પુત્ર તાવને નાશ કરનાર
તે નામે એક ઔષધ. કરનાર ૨૦ તાવને નાશ કર
નાર દવા રૂપ એક ચૂર્ણ. કવનારાજ ઘાસીયો પિતપ પડે.
જ્યનાશિની સ્ત્રીગળો, મજીઠ. ક૪િ ૩૦ તાવની શાંતિ માટે આપ
વાનું એક બલિદાન.
For Private and Personal Use Only
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ज्वरभैरवचूर्ण
વભૈરવધૂળ ન૦ તાવના નાશ કરનાર દારૂપ એક ચૂ.
ભૈરવરત્ત પુ॰ તાવને નાશ કરનાર તે નામે એક ઔષધ.
૫રમાત સરિસ પુ॰ તાવના નાશ કરનાર તે નામે એક ઔષધ ૫રમુરારિરસ પુ॰ ઉપરના અ
STAGETTE J॰ તાવની વેદનાને નાશ કતાર એક ઔષધ. નિદાન પુ॰ તાવના નાશ કરનાર તે નામે એક ઔષધ. પરન્તુ ત્રિ॰ તાવને નાશ કરનાર. સ્ત્રી શ્રી મચ્છર્ડ.
વન્નિ પુ॰તાવનેા સંતાપ, તાવની ગર
મી—દાહ.
વાકુરાસ પુ॰ તાવના નાશ તે નામે એક ઔષધ. પાન્ના શ્રી ભદ્રન્તિકા નામે વનસ્પતિ. યાતિસાર પુ॰ તાવ જેમાં સાથે હાય
તેવા ઝાડાના એક રાગ,
કરનાર
આવા તજ પુ॰ ગરમાળા, કરીઆતું. વાન્તઃ ત્રિ તાવા નાશ કરનાર. સ્વાન્તરસ પુ॰ તે નામે એક ઔષધ. રાપ૪ ત્રિ તાવનેા નાશ કરનાર. વાપહા ફ્રી એક જાતની સું—બિલ્વશુડી, બિલ્વપત્રી. રારિ પુ॰ ગળા. વરાત્તિ પુ॰ તે નામે એક ઔષધ. સ્વાયંત્ર પુ॰ તાવને નાશ કરનાર એક ઔષધ.
६३२
પરાશનિરસ પુ॰ તાવના નાશ કરનાર એક ઔષધ.
સ્વતિ ત્રિ॰ તાવવાળુ. નિ ત્રિ॰ તાવવાળું .
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ज्वालेश्वर
ટ્ સ્વા॰૧૦૩૬૦ ટૂ ખળવું, દીપવું, પ્રકાશવુ, ચાલવું.
વરુ ત્રિ॰ દીપ્તિવાળું, કાંતિવાળું, બળતું. સ્વરુપુ॰ અગ્નિની જ્વાળા, ઝળ વળા શ્રી. ઉપરના અ. સ્વત ત્રિ॰ ખળતું, દીપણું, પ્રકાશતું. સ્વતિ પુ॰ જ્વલનક્રિયા, ખળવું, દીપવું. વજન ત્રિ॰ દીપતું, પ્રકાશમાન, કાંતિમાન,
અળનાર.
ન પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. વન ૬૦ બળવું, દીપવું, પ્રકાશવું. વનારમન ૬૦ સૂક્ષ્યકાન્ત મણિ, ૫જન્મળિ પુ॰ઉપરનેા અથ ચળકતા મણિ. સ્વચત ત્રિ॰ ખળતું, દીપg, પ્રકાશતું. જિત ત્રિ॰ અળેલ, દીપેલ, પ્રકારોલ, જિન ત્રિ॰ મળનાર, દીપનાર, પ્રકાશમાન. જિની સ્ત્રી માતા–મેરવેલના વેલા. વાજપુ॰ અગ્નિની શિખા, જ્વાળા, ઝાળ, કાંતિ, દીપ્તિ.
For Private and Personal Use Only
જ્વાહ ત્રિ॰ દીપ્તિવાળું, કાંતિવાળું વાહલાવું પુ॰ તે નામે એક રાગ. ખ્વાજા સ્રી ખ્વાન પુ॰ જુએ, દાઝેલું અન્ન. વાજાન=માર છુ તે નામે એક રાગ. સ્વાત્રિ પુ॰ જ્વાળાવાળા અગ્નિ. સ્વાઙાજ્ઞિજ્જ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. સ્વાહામાહિન પુ॰ ઉપરના અ. સ્વાહામાહિતી સ્રી તે નામે એક દેવી. સ્વાહામુલી સ્ત્રી તે નામે એક પીઠસ્થાન. સ્વાહાત્ર પુ॰શિવ.
સ્થાનૢિ પુ॰ શિવ, અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. વાહિનૢ ત્રિ॰ જ્વાળાવાળું, ઝાળવાળું, કાંતિવાળું.
જ્યાòયર પુ॰ તે નામે એક તી.
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સરિકા.
ક્ષ.
ઢી સ્ત્રી, એક જાતની અત્યજ સ્ત્રી. MUT મચ. “ઝણઝણ એ અસ્પષ્ટ
શબ્દ, તેવા શબ્દવાળું » નવમે તાલવ્ય વ્યંજન.
પાર પુઝણકારે, ઝણકાર. ૪ પુ. ઝંઝાવાત, વાવાઝોડું, વંટોળીયો, જ- નવાર પુત્ર ઉપરને અર્થ. ળની વૃષ્ટિ, બૃહસ્પતિ, દૈને રાજા,એક શમ્ સ્વાહ ૫૦ રસ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. જાતને અવાજ, મેટે વાયરો.
ફw g૦ ઝંપલાવવું, કૂદવું, છલંગ મારવી. ત્રિ નાશ પામેલ, વાઈ ગયેલ, સૂતેલ. gg સ્ત્રી ઉપરના અર્થ પાર ૫૦ “ઝ અક્ષર.
wાદ પુ. વાનર. રાણાયમાન ત્રિ. દેદીપ્યમાન, ચળકતું, Wારે સ્ત્રીવાનરી. ઝગઝગાટ કરતું.
wrદ પુ. વાનર. શાળતિ સવ્ય એકદમ, ઝટ, તરત.
v સ્ત્રી, વાનરી. અા પુત્ર “ઝ એ અસ્પષ્ટ અવાજ, ભ- wવાન પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. મરા વગેરેને શબ્દ, પાણીના કણીયાનું રૂપરાની સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણ. વરસવું.
પિન . વાનર. ળિ સ્ત્રી ગંગા નદી.
પિન સ્ત્રીવાનરી. પતિ ત્રિઝમ એવા અવાજવાળું, ૪ પુ. પાણીનું ઝરણું, ઝરે. ભમરા વગેરેના શબ્દવાળું.
રતી સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. તા . તારા દેવી.
1 સ્ત્રી પાણીનું ઝરણુઝરે. ત્તિ શ્રીસાર જુઓ.
ફરી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પન્ના ર૦ ર જુઓ.
સૂર્જ તુરા ૫૦ ૫૦ સેટું કહેવું, તિસ્કાર પગ જી. વરસાદની ઝડી, ઝમ એ અને ! કરે, ઠપકે દેવો.
સ્પષ્ટ અવાજ, પ્રચંડ પવન, તેની વાય. છું તા. ૦ ૦ સદ્ ઉપરના અર્થ. અજ્ઞાનિસ્ટ પુ. વર્ષાઋતુમાં નીકળતો તે- શું તુઢા ૫૦ ૧૦ ક્ષેત્ જ જુઓ. ફાની પવન.
કર્ષર પુત્ર ઝાંજ નામનું વાદિત્ર, ઢોલ, કશાહિત ૩૦ ઉપરને અર્થ.
ળિયુગ, તે નામે એક નદ, નેતરની બઝાવત ૫૦ શનિઝ જુઓ.
નાવેલી લાકડી, રાંધવાનું લોખંડી એક શા ખ્યા ૧૦ ક. લેન્ એકઠું કરવું, શું- સાધન, ચવાઈ જવું.
છું કલિયુગ. સદા સ્ત્રભાંય આમળીનું ઝાડ.
ફર્ણા સ્ત્રી તારા દેવી, વેશ્યા. રામા ઉપરને અર્થ
તો સ્ત્રી ગંગા નદી. દિ પુ. એક જાતનું ઘાસ.
શનિ સ્ત્રી, તારા દેવી, અડદની રોટલી પતિ ચ૦ જલદી, સુરત.
યુરિન પુત્ર શિવ. સન્ ડૂ૦ ૫૦ ૫૦ સે વાળ ગુંથવા, રૂરિન ત્રિ. ઝાંજવાળું. જટાની પેઠે ગુંચવાઈ જવું.
શt ઝાંજ, તારા દેવી. # પુએક જાતનો અત્યજ.
ગીતા પુત્ર દેહ, શરીર.
For Private and Personal Use Only
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
झलझला
झिल्लोका
વૃદ્ધા છે હાથીના કાનનું અથડાવું– શાદ નિકુંજ, લતાગૃહ, લતામંડપ, તેનો અવાજ
વન, ઘાવ વગેરેનું સાફ કરવું તે. અને સ્ત્રી, ખંજરી, ગુંથેલા કેશ, વેણી, શાર૪ g૦ એક જાતનું વૃક્ષ. - અંડે.
સારા સ્ત્રી ભોંય આંમળી, જૂઈ જઈ અા સ્ત્રી કન્યા, તાપની ઊર્મિ-ઝાળ.
ટામઢા સ્ત્રી, ભેય મળી ઢિ જીન સોપારી.
શારા ૧૦ એક જાતનું તરબુચ. હ પુએક જાતની વર્ણસંકર જાતિ. દિલ ન૦ ઉપરને અર્થ.
૧૦ ઝાંજ નામનું વાદિત્ર-કાંસીજેડ. રિક્ષા સ્ત્રી ય આંમળી. Ev૪ પુ. પારેવું, કબૂતર.
સારી સ્ત્રી ય આંમળી, જૂઇ, જઈ. vટી સ્ત્રી પારેવી, કબૂતરી.
#ામ ૧૦ અત્યંત પાકેલી ઈટ. કિલો સ્ત્રી ઝાંજ
ઝામર ૫૦ એક જાતની સરાણું મા સ્ત્રી ઝાંજ, ખંજરી, બાળકના કેશ, #ાર ઝાંજ વગાડનાર, ખંજરી બશુદ્ધ, ભીનાશ.
જાવનાર. પણો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
શ્રાવિક ઉપરના અર્થ. gિ સ્ત્રી શરીરને ચાળી કાઢેલો મેલ,
રિતે સ્ત્રી ઝાંજ, ખંજરી. પ્રકાશ, કાંતિ.
ાિ સ્ત્ર. શા જુએ. હિત સ્ત્રી ઝાંજ, કાંસીજોડ.
૪િ પુ. કેરીનું અથાણું. શીષ ૧૦ એક જાતનું નૃત્ય.
શg g૦ એક જાતનું ઝાડ. સફર રેંટીયે, ચરખે.
શાપુરા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. કણ ખ્યા ૫૦ સ0 સે વધ કરે, મારી વૃિા ૫૦ શા જુઓ. નાખવું.
બ્રિજા ન૦ એક જાતનું ચીભડું. [ સ્વામ૦ ૨૦ સે ગ્રહણ કરવું, ઢાંકવું જ્ઞિત્તિનો સ્ત્રી. ઉંબાડીયું, લિનિ વૃક્ષ. શણ 9 માછલું, મગરમચ્છ, મીન રાશિ,
ણિ સ્ત્રી વૃક્ષ. મકરરાશિ, તાપ.
િિાળી સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ ન વેરાન પ્રદેશ, પડતર જમીન, વન, શિક્તિરિ સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. જંગલ.
જ્ઞિકશી સ્ત્રી, એક જાતને કીડો-તમરું, શપતા પુત્ર કામદેવ.
શિvટી સ્ત્રી, એક જાતનું ફૂલઝાડ. પતુ પુત્ર કામદેવ.
શિvટા પુત્ર શિવ. રૂષ સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ.
ક્ષિત્તિ સ્ત્રી તમરું-કડે. જ્ઞા પુત્ર કામદેવ, પ્રદ્યુમ્નને પુત્ર અનિરૂદ્ધ. ક્ષિત્તિ તમરું-કોડે. સારા પુત્ર શિશુમાર નામે જલચર પ્રાણી, શિgિ ઝાલર.
સ્ત્રી મત્સ્યગંધા-વ્યાસની માતા બ્રિષિા સ્ત્રી તમj -કીડો, સૂર્યના તાપની સત્યવતી.
કાંતિ, દીવેટ. આ સ્ત્રી પાણીને ધધ.
ણિી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મ ત એક જાતને ક્ષાર
શિલાઇટ પુરુ કબૂતર, પારેવું. #ાત નઝામ ઝમ' એવો અસ્પષ્ટશબ્દ, { fણી સ્ત્રી બ્રિમ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मोरिका
:
.
.
.
-
-
--
ાિ તમરું-કનડે.
૪ પુ“ટ' અક્ષર. છr - તમરૂં.
ટપુ તે નામે એક દેશ. નું સ્વા ૦ ૦ ૦ એ ગમન કરવું, જવું. | ટા પુત્ર એક જાતનું શાક. guદ પુરુ એક જાતનું ઝાડ, થુંબડું, ઘાસ ટકા ટકક દેશમાં રહેનાર, ટક વગેરેનાં મૂળને ગુચ્છ, ગુલ્મ,
દેશમાં હોનાર થનાર. સુમરિ સ્ત્રી એક જાતની રાગિણી. ટેક્ષના મન ૫૦ ૨૦ વાહીક દેશનાં લોદ. પિળા સ્ત્રી એક જાતની સોપારીનું ઝાડ, રશ પુરુ એક જાતના વદિ અવાજ. અનિષ્ટ સૂચક એક નિમિત્ત.
ટા પુત્ર છંદશાસ્ત્રમાં માત્રાવૃત્તપ્રસિદ્ધ જો સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણ.
એક ગણુ. ૪િ ૩૦ વૃત્તિળ જુએ.
રાત પુસ્તંકણખાર, વિલાસભોગ. સૂઇ જાવ ૧૦ ૧૦ શેર વધ કરે, મારી, ટાર ત્રિ. ટેઢી આંખવાળું, ત્રાંસી આંખવાળું. નાખવું.
- ૫૦ કેપ, ક્રોધ, ટાંકણું, તલવારનું મ્યાન, ૫ વિ૦ ૫૦ ૦ સેટુ ઘરડા થવું.
તરવાર, જાંઘ. ૪ પુએક જાતની સેપારીનું ઝાડ. જ ૬૦ ૧૦ ચાર માસા બરાબર વજન, ૌસ્ટિક ઉ૦ સેપારી નાખવાનું પાત્ર.
એક જાતના કેહનું ઝાડ, કુહાડી, ગર્વ, યુ એવા ગ્રાહક અનિદ્ ગમન કરવું, જવું.
અહંકાર, ફરશી, એક જક્તનો આબે, સીક્કટા પુ. એક જાતને રૂપાને સીકકરે.
પતિ પ૦ ટંકશાળને અધ્યક્ષ-અ
મલદાર. શું દશમે તાલવ્ય અનુનાસિક વ્યંજન રાાિ સ્ત્રીસંકશાળ. ૪ પુ. ગાયન ગાનાર, ગ, ઘર્ઘર અવાજ,
ટા પુત્ર શિવ બળદ, શુક્રાચાર્ય, વામ માર્ગ,
જ ન૦ ટંકણખાર, ટાંકવું, ચઢવું. '
ન ન ઉપરના અર્થ. = ત્રિવામમાર્ગે જનાર, પાખંડી, ગાનાર.
થત પુ તે નામે એક પર્વત. અવર “” અક્ષર
આઢિા સ્ત્રીટંકશાળ. ટા સ્ત્રી જાબ, તારા દેવી. टङ्कानक पु. ब्रह्मदारु वृक्ष. દર પુત્ર ધનુષની દોરીનો અવાજ, -
શ્ચર્યકારક શબ્દ. ? અગીઆરમો મૂર્ધન્ય વ્યંજન. રાળિી સ્ત્રી, તારા દેવી. ર પુરા પગ, શબ્દ, અવાજ.
દર સ્ત્ર. તારા દેવી ૪ કિ. ઠીંગણ, નીચે, વામન.
રાત્તિ ન ધનુષની દેરીનો અવાજા ૩૦ મે ૨૦ સદ્ બાંધવું ઢાંકવું, રારિન ત્રિ. ટંકારવાળું. ચઢવું.
ટારો ૦ ટંકારી વૃક્ષ. - ખ્યા ૫૦૦ બાંધવું, દાંકવું એવું. ' ત ૦િ ટકેલ, બધેલ, ચઢે,
For Private and Personal Use Only
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર૬ પુ૧૦ કેદાળી, પાવડો ફરશી, કુહાડી, ' રિદિનિકા સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. ટાંકણું, જધ, ચારમાસા બરોબર વજન. રિશિપુ એક જાતનું ઝાડ. ન પુ. • ટંકણખાર, ટાંકણું. fટ ૨૦ મે ૨૦ સે પ્રેરણા કરવી, ની સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ–પ- મોકલવું. હાડમૂળ.
પિન ન૦ ટીકા, વ્યાખ્યા. ની સ્ત્રી ગરોળી.
fપની સ્ત્રી, ટીકા, વ્યાખ્યા. ની સ્ત્રી, હેલ, જૂઠું બેલવું, મિથ્યા રીદ્ સ્વાહ ૦ ૦ સે ગમન કરવું જવું ભાષણ, એક જાતનું વાદિત્ર.
રીલી સ્ત્રી વ્યાખ્યા, ટીકા. દુર ૬૦ નગારાને શબ્દ
ટુ પુo સોનું, કામદેવ, ઠગ. ટસ્ સ્વા૧૦ 40 સે ટળવું, દૂર થવું, કુટુ પુએક જાતનું પક્ષી, એક જાનાશ પામવું, બીવું.
તનું ઝાડ, કાળે ખેર. ટીન ન દૂર થવું, નાશ પામો,ભય પામવે. સુપુત્રિ ડું, અલ્પ, ક્રૂર, ઘાતકી,નીચ. ઘf g૦ ૪-૪-૪-૪-ળ એ પાંચ અક્ષરે.
કુટુજી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણી. દffી ત્રિવર્ગ સંબંધી.
સુના સ્ત્રો તારી વૃક્ષ. રા સ્ત્રી પૃથ્વી.
ટેપ ૧૦ પ્રેરણું કરવી, મોકલવું. T૦ એક જાતનો કેક વૃક્ષને દારૂ. !
ર ત્રિત્રાંસુ, ટેટું, તીરછી આંખવાળું. પુo એક જાતનું ઝાડ.
રર ત્રિટેટું, ત્રાંસું, તીરછી આંખવાળું. ટાર ત્રિવ ખળ, લુચ્ચું.
ટર ત્રિ- અલ્પ, ડું, હલકું, હીણું. રાત ૧૦ અવાજ, શબ્દ.
દોડતજ 7૦ તે નામે એક તંત્રશાસ્ત્ર. ૨૬ પુઘોડે, રંગ, ગુદામૈથુન કરાવનાર. સૌ ખ્યા મા લઇ લે ગમન કરવું,જવું. રાજ શ્રી ઘડી.
હદ્ સ્વા૦ ૫૦ લે રસ જુઓ. ટિશ મ્યાંવાહ ર૦ સે ગમન કરવું જવું. ffમ પુછ ટીટોડો પક્ષી.
રમવા પુત્ર કીટોડો પક્ષી. ટિમી સ્ત્રી, ટીટોડી. મિ શ્રીટી.ડી.
ટૂ વ્યંજમાં બારમે મૂર્ધન્ય અક્ષર. fમ ઉ૦ ટીટોડો.
૪ પુત્ર શિવ, મોટે અવાજ, ચંદ્રમંડળ, f મ પુટી.ડે.
હરકે ઈ મંડળ, મીંડું, શૂન્ય. દિમી સ્ત્રી, ટીટેડી.
ટ ત્રિ, લોકવિષય. મિ શ્રી ટીડી.
વાર પુત્ર “ઠ” અક્ષર. દિકિમ . ટીડો.
ટર પુત્ર દેવપ્રતિમા, બ્રાહ્મણને લાગતું ટિટિમ પુ. ટીડે.
એક વિશેષણ, હરકેઈ દેવ, ઠાકોરજી. ffમ સ્ત્રી ટીડી.
ટટમ્ અર્થ૦ વાસણ વગેરેનો અસ્પષ્ટ અને ટિટિમ શ્રી. કીડી.
વાડજ, કાર,
૮.
For Private and Personal Use Only
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૬.
૬ વ્યંજનેમાં તેરમે મૂન્ય અક્ષર. ૪. પુ શિવ, શબ્દ, અવાજ, ત્રાસ, ભય,
www.kobatirth.org
વાડવાનળ.
હજાર પુ॰ ‘ડ’ અક્ષર.
રબળ પુ॰ છંદશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ માત્રાવૃત્તને એક ગણુ.
કરો શ્રી. એક જાતની લાંખી કાકડી. સારી રી॰ ઉપરના અ.
डपू भ्वा० आ० स० શ્ર॰ સે કરવા, એકઠું' કરવું.
ઢગલેા
સંક્ ૦ ૦ ૪૦ ૪૦ સેટ્ ઉપરના અર્થ. ૨૫ ૪૦ બા૦ ૩૦ ૨૦ સેટ્ ઢગલા કરવા, એકઠું કરવુ.
સન્મ્યા॰ આ॰૧૦ ૪૦ સેટ્ ઉપરના અર્થ. ૨૦ૢ ૬૦૩મ૦ ૬૦ સે જોવું. હમ્ જ્જુ સમ૦ ૬૦ સેટ્ એકઠું ઢગલા કરવા.
કરવું,
સ કર
ક્રમ પુ॰ એક જાતની નીચ્ વ જાતિ-ભંગી વગેરે.
સમર પુ॰ ભયથી નાસી જવું તે. રમવા સ્ત્રી ઉપરના અ.
સનિ ૩૦ એક જાતનું વાદિત્ર-ડાકલું. સમજૂ પુ॰ ઉપરના અ સમા શ્રી હરિન્જુએ. સમ્વર પુ॰ સમૂહ, આડંબર, આયેાજનયેાજવું, જોડવું, તે નામે કાર્તિકસ્વામીને એક અનુયર.
ટુચન ન ઉડવું, ડાલી-પાલખી વગેરે. હજી 7 વાંસને ડાલે–ટાપલા. દુષિત્વ પુ॰ લાકડાના મૃગ, દ્રવ્યવાચી એક સંજ્ઞાશબ્દ.
સહુ પુ॰ નવ વૃક્ષ. દૂપુ॰ ઉપરના અ
૬૩૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
fir
ૐ સ્ત્રી॰ ડાકણ, પિશાચણી, ટાપલી-ટાપલા વગેરે.
રાશિની સ્ત્રી દેવીની એક અનુચરીડાંકણ, દેખતાંજ કંટાળેા ઉપજાવે તેવી હરકાઈ સ્ત્રી. ડાનિીતા સ્રી ડાકણપણું, હાજિનીત્વ ૬૦ ડાકણપણું.
કાકરી શ્રી લાંખી એક જાતની કાકડી, ડામર પુ॰ શિવે કહેલું એક તત્રશાસ્ત્ર. ઢાહિમ પુ॰ દાડમનું ઝાડ. સાહન પુ॰ ત્રિપુર દેશ. હાપુ॰વાયૂંર્ શબ્દ જુએ. હાર્ટૂની શ્રી રાજૂદ પક્ષિણી. ડિરૂરી સ્રો॰ તરૂણુ સ્ત્રી. ડિલ્ડ્રન પુ॰ એક જાતની કાકડી,ક્ષેપ, ફેંકવું, વન, ધૃતારા, સેવક.
દિહિા સ્ત્રી યુવાવસ્થામાં ધાળાં પળીયાં લાવનારે એક રાગ.
દિહિમા પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. હિન્સુમ પુ॰ નગારૂં, ઢંઢેરા, પાણીમાં થતું એક જાતનું આંમળું. હિન્તિમેશ્વર પુ॰ તે નામે એક તી. સ્ક્રિન્તિર ૩૦ સમુદ્રનું પીણુ~સમદર ફેણુ.. િિન્ડરોલ્ડ પુ॰ ગાંજો, લસણ. જિન્ડા એક જાતનું ઝાડ, હિરીીર પુ॰ fgfકર જુએ.
હિત્ય પુ॰ લાકડાના હાથી, એક સઁનાશબ્દ. દિક્ બ્રુ॰ ૩મ॰ ૧૦ ફ્રૂટ્ ઢગલા કરવા, એકઠું કરવું.
ડિપ્ સ્વા૦૦ ૬૦ સેટ્ ઉપરના અર્થ. હિપ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેર્ પ્રેરણા કરવી, મેકલવું.
ડિપ્ તુવા॰ ૧૦ ૪૦ સર્ ઉપરના અર્થ, ડિપ્ યુ॰ ૩મ॰ સ॰ સૅક્ ઢગલા કરવા,
એકત્ર કરવું, પ્રેરણા કરવી, મેકલવું. હિન્દુ સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સેટ્ ઉપરના અ.
For Private and Personal Use Only
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ક્રમ
દિય શુ મ સ ક્ષેદ્ હિંસા કરવી, એકઠું કવું.
ક્રમ સ્વા૦-૬૦ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. ડિમ્પૌત્ર ૧૦-૩૦ સેટ્ હિંસા કરવી. હિમ પુ॰ જેમાં કાવ્યનું રૂપ દેખાતું હોય તેનું કાઈ નાટક.
ડિમ્ન પુ॰ ભય, ભયથી નાસી જવું, ઞર્ભાશયમાં પેસીના આકારમાં બંધાયેલા ગ, ગર્ભાશય, ભયતા શબ્દ, ઇંડું, ખરાળ, પ્રલય, નાશ, નાનું બચ્ચું, બાળક. ડિમ્વાદ પુ॰ ભયના પાકારાવાળુ યુદ્ધ. ડિસ્જિા સ્ત્રી. કામુકી સ્ત્રી, શાણાક વૃક્ષ, પાણીના પરપોટા.
ડિમ્ની સ્ત્રી ઉપરના અ.
જન્મ ત્રિ૰ બાળક, બચ્ચું, મૂખ, અજ્ઞાની. ડિમજ પુ॰ બાળક, શાલ્વ દેશના રાજા બ્રહ્મદત્તને એક પુત્ર.
હિમ્મત ન॰ સ્વરાયમાં કહેલ શુભાશુભ સૂચક એક ચક્ર.
વિમ્મા સ્રો ધણુંજ નાનું ખાળક. ડી મ્યા બા૦ ૧૦ સર્ આકાશમાં જવું, ઉડવું. સીત્તેર ત્રિ॰ આકાશમાં અતિશય ગતિવાળું. સ્ટીન ન॰ પક્ષીની એક ગતિ, તે નામે એક આગમશાસ્ત્ર, ઉડવું.
સીડ 7 પક્ષીનું ધીમે ધીમે ઉડવું. સીનલીન ૧૦ એક જાતની પક્ષીની ગતિ. સીનાવટોના ન॰ ઉપરના અ ૬૬ પુ॰ એક જાતના ઝેર વિનાના સાપ. દુદુમ પુ॰ ઉપરને અ. દુદુજ પુ॰ નાનું ઘુવડ. ૩જુહી સ્રી. નાની વડી. તુજ પુ॰ એક જાતનું ઘુવડ. વ્રુત્તિ શ્રી॰ નાના કાચા, કાચી. દુનિયા હ્તા. એક જાતનું ખંજન પક્ષીના એવું પક્ષી.
६३८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દાહ
કોકિલા સ્ત્રી॰ ડેાડીનું શાક. હોકી સ્ત્રી. ડેડીનું શાક,
તેમ છુ॰ તે નામે વસંકર જાતિ-ભંગી વગેરે.
હૌર ૧૦ દેર, હાથ-બાહુ વગેરેને બાંધવાની દેરી.
હોડો સ્ત્રી બૃહતી નામે વનસ્પતિ. દુર્ ૪૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ મિશ્ર કરવું.
.
ૢ વ્યંજનેામાં ચૌદમા મૂર્ધન્ય વ્યંજન. ૪ ૩૦ માટું નગારૂ, કુતરા, કુતરાની કુંડી, ધ્વનિ, અવાજ, નિર્ગુ ણુ.
ढकार पु० . અક્ષર.
દ્વધા પુ॰ ઢાક્કા શહેર, ધર્માંદા ધર, અદશ્ય થવું, અવાજ, નિશુ શુ ધરા હ્રૌ॰ મેટું નગારૂં, ડકાર ઢાઢીજપ્રિયા શ્રી અન્નપૂર્ણા દેવી. ઢાવાહાહા શ્રીગંગા નદી. ઢસાવ જુ૦ મેટા નગારાના શબ્દ. દ્વારા સ્રો॰ તારિણી દેવી-તાંત્રિકાની તે નામે એક દેવી.
ધારી શ્રી. ઉપરના અર્થ, ઢાળ પુ॰ છ શાસ્ત્રમાં માત્રાવૃત્તપ્રસિદ્ધ ગણુ, ટુટી સ્રી એક પ્રકારનું વાક્ય. ઢામા સ્ત્રી હંસલી.
For Private and Personal Use Only
તાજી નાલ.
ઢાહિન ત્રિ॰ ઢાલવાળું
ુદ્ ા સ૦ ૧૦ સે શેધવું, ખેાળવું. તુજન ૧૦ શેાધવું, ખેાળવું. દુષ્ઠિ પુ॰ કાશીમાં તે નામે એક ગણપતિ દુન્દ્રિત ત્રિ॰ શેાધેલ, ખાળેલ. ढोल पु० દેલ
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ढोलधरा
णिय
-
-
ધરા 7. અન્નપૂર્ણા દેવી.
જવું, પરિ + તુલ્યરૂપ સત્તાએ વસ્તુનું Vા સ્ત્રી અન્નપૂર્ણા દેવી.
અન્યથા થવું, પરિણામ થઈ, ક + અત્યંત ઢોવાથrfહનો સ્ત્રી અનપૂર્ણા દેવી. નમવું, પ્રતિ + અવળી રીતે નમવું, વિ +
વર્ષfપો સ્ત્રી અન્નપૂર્ણાદેવી. વિશેષે કરી નમવું, પર + કેઈપણ પદાઢૌ સ્વા. માત્ર 40 સેક્ પ્રેરણા કરવી, ર્થમાં વિકાર થશે સન્ + સારી રીતે નમવું. ગતિ કરવી, મૂકવું, સ્થાપવું.
જ માત્ર ૫૦ સ સેક્ નમન કરવું, જવું, તૌર ન જવું, પ્રેરણું કરવી, મુકવું,
રક્ષણ કરવું. ભેટ, લાંચ.
મવા ૦ ૫૦ ૫૦ સે શબ્દ કરે ગાજવું. જ ખ્યા ૫૦ લ૦ સે બાંધવું. જ રિવા. ૧૦ ૨૦ સે નાશ પામે,
અદશ્ય થવું, નાસી જવું.
rણ વાળ મા કહ સે કુટિલતા કરવી. વ્યંજનમાં પંદરમે મૂર્ધન્ય-અનુનાસિક
દ્વિવારા ૩૦ ૩૦ નિટ બાંધવું, ગરિ + વ્યંજન.
ધારણ કરવું, બખ્તર વગેરે પહેરવું, અવ + જ ઉ૦ બિન્દુ દેવ, ભૂષણ, અલંકાર, ઘરેણું, તરફથી બાંઘવું. મા + સારી રીતે બાંધવું, પાણીનું સ્થાન, જલાશય
પર+મા+ચતરફથી બાંધવું, ૩૬ + ઉંચું જ જિ. ગુણરહિત, નિર્ગુણ.
કરી બાંધવું, સન્ + ૩૬ સારી રીતે બાંધવું, જ ૨૦ નિર્ણય, નિશ્ચય,જ્ઞાન.
૩ + ઉપર બાંધવું, નિ + અત્યંત બાંધવું, જાણવા ૫૦ ૪૦ સે ગમન કરવું, જવું. ઘર તરફથી બાંધવું, સન્ + સારી જ ખ્યા ૧૦ ૪૦ લે નૃત્ય કરવું, નાચવું.
રીતે બાંધવું, બખ્તર વગેરે પહેરવું, તેછા માં ૫૦ ૦ નટનું કામ કરવું. યા કરવી. ખા ૦ ૫૦ ૫૦ સે અસ્પષ્ટ શબ્દ ક
સ્વા. માત્ર 40 સે શબ્દ કર, રો, નાદવું, ગાજવું. અનુ મનાદનું અ
અવાજ કરે. નુકરણ કરવું, અમિ + સામે શબ્દ કરો, મ્િ સ્વ. પૂ. સ સે ચુંબન કરવું, ૩૮ + ઉચે શબ્દ કરે, પ્રતિ + પડઘાનું
વિ + નાશ કરવો. અનુકરણ કરવું.
fજ સાવ સહ . તે શોધવું. ખા મ૦ ૦ ૪ બોલવું, કહેવું.
ળિs ગુો૩૫૦ નિમ્ શોધવું શુદ્ધ કજમ જ્ઞામાત્ર ૩૦ હિંસા કરવી,ઠાર રવું, ૪૦ શુદ્ધ થવું મસવ તરફ
જળ છાંટીને શુદ્ધ કરવું, નિઃ + સંપૂર્ણ ofમ વિ• ૫૦ ૫૦ સેટ ઉપરના અર્થ
જોઈ નાખી શુદ્ધ કરવું–સાફ કરવું. નમ યા૦િ ૧૦ ૩૦ સેટુ ઉપરના અર્થ. f સ્વાદ ૧૦ ર૦ સે નિંદા કરવી,
પાત્ર ૫૦ નિશબ્દ કરવો ૩૦નમવું, ધિક્કારવું.
મિ + સામે નમવું, નવ + નીચા fણ સ્વા. ૩મ ઘટ સમીપ થવું નમવું, નીચા થવું, + ઉંચે જવું, ઉંચા - નિંદવું ૪૦ થવું, ઉઠવું, મમિ + ૩ + સામેથી ઉંચા ળિ સુ. ૧૦ ૨૦ સેટ દુ:ખેથી જાણવું. થવું, ૩ + પ્રાપ્ત થવું, પિતાની મેળે પાસે forદ્ ૦ ૧૦ સંવ સીંચવું છાંટવું.
For Private and Personal Use Only
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
णिश
s
સ
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
- -
- -
d,
fજા મા આવે છે ને શાંતિથી વિચા
રવું, ધ્યાન કરવું. જિ મવા રા ર પ્રેક્ષણ કરવું,
છાંટવું. fણ્ ચઢાવ આવે તો તે ચુંબન કરવું. છ ખ્યા ૩૫૦ કિ. મનિટુ લઈ જવું, દેરવું, પ્રાપ્ત કરવું. અતિ + ઓળંગી લઈ જવું, વિ + + દૂર કરવું, અનુ વિનવવું, મનાવવું અપ + હરણ કરવું, દૂર કરવું. અમિ + હાવભાવ કરવા, ભજવવું. અ + નીચે લઈ જવું. આ + દૂર રહેલાને સમીપ લઈ જવું, લાવવું, મિ+
માં - સામે લાવવું, પરિ + + ચતરફથી લાવવું. ગતિ + મા + વિરૂદ્ધ રીતે લાવવું, ૩૮ + ઉંચે લઈ જવું, ૩ + પાસે લઈ જવું, નિ + ત્યાગ કરે, નિઃ + નિશ્રય કર, નિર્ણય કરે, પુરા + ફરી લાવવું, ચિતરફથી લઈ જવું, ૫રણવું, વિ + ફેંકવું, પ્રવેશ, કર, કરવું, શિખવવું, વ્રત ન ફરી લઈ જવું, વિ +
ખસેડવું, દૂર કરવું, કેળવવું, મેં જોડવું. જો ખ્યા ૫૦ ૧૦ સે લીલું કરવું. બીજું ના ૦ ૦ ૬ સ્થૂલ કરવું.
મા ૫૦ ૦ વેઃ સ્તુતિ કરવી. સામે સારી રીતે સ્તુતિ કરવી. >+ અત્યંત
સ્તુતિ કરવી. જુ મ્યામા૩૦ નિ ગમન કરવું, જવું.
તુરા મ૦ ૬૦ મનિટુ પ્રેરણા કરવી. પખસેડવું, દૂર કરવું, વા+ખસેડવું, દૂર કરવું, પ્ર+અત્યંત પ્રેરવું, હાંકવું, વિવિશેષ પ્રેરણું કરવી. ઝૂ દ્વારા ૪૦ ૩૦ સે સ્તુતિ કરવી. – અવ. મ. ૪૦ સે સમીપ કરવું, પાસે લાવવું. દ્ સ્વાહ ૦ સે ગમન કરવું, જવું.
થ પુ. બ્રહ્મલોકમાં આવેલું તે નામે એક - સરોવર,
વ્યંજનમાં સોળમે દંતસ્થાની વ્યંજન. પુ ચેર, અમૃત, પુછડું, મેળો, મ્લેચ્છ, ગર્ભ, રત્ન, બુદ્ધદેવ, શિયાળનું પુછડું. ત ત્રિજુવાન, શઠ, લુચ્ચું, ઘોળું નહિ તે. તઃ ૦ ૫૦ ટુ દરિદ્ર હોવું, કષ્ટપૂર્વક
જીવવું તંg g૦ પુરૂવંશી એક રાજા. ત મવા ૫૦ સે હસવું, ૫૦ સહન
કરવું, ૪૦ તક ત્રિનિંદિત,સહનશીલ ખલના પામેલ. તત ચ૦ અતિ અલ્પ, ઘણુંજ થેડું. તલત ત્રિ. તે, પિલું. તારી સ્ત્રીખરાબ કામ કરનારી સ્ત્રી. તાર પુત્ર “ત’ અક્ષર. તદિર go ઔષધ, દવા. તાિઇ ત્રિ. ધૂર્ત, ધૂતારું. તાિ સ્ત્રી ઓષધિ, વનસ્પતિ. ત ત્રિગમન કરનાર, જનાર. તદન ૧૦ સંતાન, છોકરું. તર ર૦ છાશ-જેમાં ચોથા ભાગનું પાણી
હોય તે છાશ. તાિ સ્ત્રી. છાશમાંથી થત પદાર્થ તfggg g૦ દહીં કે છાશથી દૂધને વિ
કૃત કરી તેને કપડામાં બાંધી તેમાંથી
પાણી નીકળી જતાં જે બાકી રહે તે. તાનસ ૧૦ છાશમાં રાંધેલું માંસ. તરવામન પુ. નારંગીનું ઝાડ. તવાર પુછે છાશ કરવાને રવૈ. તerfઇ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. ત ત્રિ. ગમન કરનાર, જનાર. તન ત્રિઉપરનો અર્થ. તથી સ્ત્રી, ચેર લેકેની ગતિ. તમ્ ખ્યા વ ત વે છેલવું, પાતળું
કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त
तडाघात
સંમ્ ૦ ૦ ૦ ૦ ઉપરના અર્થ. તક ત્રિતેથી ઉત્પન્ન થયેલ, તેથી ઉત્પન્ન તમ્ ખ્યા ૫૦ ૦ છાલ ઉતારવી, થનાર. છેલવું, ઢાંકવું.
તમાન ત્રિ. તેથી ઉત્પન્ન થઈ તેમાં સક્ષ પુરા રામના નાના ભાઈ ભરતનો એક લય પામેલ કઈ પદાર્થ. "
પુત્ર, તે નામે એક રાજધાની, છોલવું, તો સ્ત્રી હિંગપત્રી નામે એક વનસ્પતિ. પાતળું કરવું, બખર વગેરેથી ઢાકવું. તત્ સ્વા૧૦ :. સદ્ ઉંચા થવું, ઉઠવું. તારા પુવિશ્વકર્મા, દેવેને સુથાર, એક ! તઃ સુકમ સે હણવું, ઠેકવું, માર
જાતનું ઝાડ, સૂત્રધાર, કશ્યપને પુત્ર એક - મારો. નાગ-તક્ષક નાગ.
તર ત્રિઉચું, ઉન્નત. સાવજ ત્રિ. છેલવાળું.
તટ પુત્ર ૧૦ કાંઠે, તટ, કિનારે. સફાઇ ૨૦ છેલવું, પાતળું કરવું. તા ૧૦ ઉંચાણવાળું ખેતર. રક્ષા શ્રી. વાંસી-લાકડાં બોલવાનું સા- તટ પુત્ર શિવ. ધન વાંસલો.
તદન ત્રિ. કાંઠા ઉપર રહેલ. તકન T૦ સુથાર, વિશ્વકર્મા નામને દેવોને તા પુત્ર તળાવ. સુથાર, ચિત્રા નક્ષત્ર.
તરથ ૦િ સમીપ રહેલ, મધ્યસ્થ, ઉદાતક્ષશિલ્લા સ્ત્રી. ભારતના પુત્ર તક્ષ રાજાની સીન, અલગ. રાજધાની.
સદા સ્ત્રી કાંઠે, કિનારે. સરિસ્ટદિ પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક રાશ ૩૦ તળાવ. શબ્દગણ.
તાિન ત્રિતળાવવાળું. - ખ્યા ૧૦૨ ખૂલના પામવી, કંપવું, તથતિ ૩૦ વકરી જુઓ. મન જવું. ૪૦
તરિની સ્ત્રી નદી. સબ પુછે છંદશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તગણ જેમાં તો શ્રી કાંઠે, કિનારે,
ત્રણ અક્ષર હેઈ છેલ્લો અક્ષર લઘુ હોય છે. તટશ ત્રિ. કાંઠા ઉપર હેનાર-થનાર. તાર પુતગરનું ઝાડ, મીંઢળનું ઝાડ. તરા પુત્ર શિવ. તY . કંકણ દેશમાં પ્રસિદ્ધ પિંડતગર સિંખ્યા માત્ર ૪૦ સે મારવું, માર મારવો.
વૃક્ષ, તગરના મૂળમાં થતો એક સુગં. તત્ ૦ ૩૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું છે ધી પદાર્થ.
મારવું, ઠેકવું, મારા સ0 તારંપારિક ૧૦ તગર મૂળ નામે એક તા પુત્ર તળાવ. સુગંધી દ્રવ્ય.
તરીકે પુત્ર તળાવ. તપાવી સ્ત્રી, તગરનું ઝાડ.
તતા સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, કિનારે, કાંઠે, કષ્ટપૂર્વક જીવવું, દુઃખ, પ્રિયચિહ, આઘાત. તાપ, ભય, પહેરવાનું વસ્ત્ર.
તલ પુછ તળાવ, હરણ પકડવાની જાળ, સન ૧૦ કષ્ટપૂર્વક જીવવું.
પાંચસો ધનુષના વિસ્તારવાળું જલાય. તો સ્વાભાવિક રીતે ફળની અ- તડકત ત્રિ. તળાવવાળું, પેક્ષા રાખ્યા વિના પ્રવૃત્તિ કરવાના સ્વ- તહાનિ ત્રિ. તળાવવાળું. ભાવવાળું.
તફાવત પુત્ર હાથીની સુંઢનું ઉચે ઉછળવું.
For Private and Personal Use Only
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तत्काल
નહિ પુ. આઘાત, પ્રહાર, rદ ત્રિક આઘાત કરનાર, પ્રહાર કરનાર સદિત સ્ત્રી વિજળી, સમીપ, પાસે, હિંસા હિમા - ૨૦ જૈનમતે ભવનપતિ
એક દેવજાતિ. હમ ત્રિવીજળીના જેવી કાંતિવાળું. તરિત્રમાં સ્ત્રી. વીજળીની કાંતિ, તે નામે
કાર્તિક સ્વામીની અનુચર એક માતૃકા. તહિત્યન્ ૬૦ મેધ, મિથ. તતિવત્ ત્રિ. વીજળીવાળું. તહિદુર્ભ પુ. મેઘ. તમિલ ત્રિ. વીજળીમય, વીજળીરૂપ. તહિતા શ્રીવ વિજળી. તઇદ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. તાવ પુછ ખંજન પક્ષી. તU # ૧૦ ફીણ, લગભગ સમાસવાળું વાય, ઘર માટેનું લાકડું, ઝાડની મોટી
શાખા. તાલ ત્રિવ બહુજ માયાવી-કપટી, જાદુ
ગર, પાસે રહી ઘાત કરનાર, ત3 g૦ ૧૦ પરિષ્કાર, તા . પ્રહાર, મારા તપિત પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. તટુ પુશિવને દ્વારપાલ નંદિકેશ્વર. તઇદુન પુ. કોડે. તાપુખ ત્રિો મૂર્ખ, અધમ, નીચ. તાલુળ ન ચખાનું ધણુ-પાણી. તUકુટ g૦ ચેખા, ફેતરા વગરનું
ધાન્ય આઠ ધોળા સરસવ બરાબર વજન. તદુપરીક્ષા સ્ત્રી એક જાતનું દિવ્ય
ચોર વગેરેએ ચેરી વગેરે કરેલી છે કે નહિ તે માટે અમુક મંત્રેલા ચેખા ચવરાવી પરીક્ષા કરવી તે. તog@ા સ્ત્રી, વાવડીંગ. તદુછાણુ નવુ ચોખાનું ઘણ-પાણી. તUહુદ્ધિવાન પુત્ર ૧૦ તે નામે તીર્થ.
તાહુ છુ. તાંદળજાની ભાજી. તાતુસ્ત્રીય પુત્ર ઉપરનો અર્થ, વાવડીંગ. તકુચીયા પુતાંદળજે. તદુઝીય સ્ત્રી વાવડીંગ. તપુરુ પુ. વાવડીંગ. તદુર છુ. તાંદળજે. તાતુર ન ચેખાનું ઘેણુ-પાણી. તપુરા ૨૦ ઉપરને અર્થ. તાપુર પુત્ર ચોખાને ગ, એક જાતને
વાંસ. તત ત્રિ. વિસ્તારનાર, પહેલું કરનાર, કે
લાવનાર, તે, પેલું. તત ૧૦ વાણુ વગેરે વાદિત્ર, વિસ્તાર, પરં
પરા, સંતાન. તત પુવાયુ, પિતા, પુત્ર. સંત ત્રિ. વિસ્તારેલ, વ્યાપેલ. તતનુષ્ટિ પુધર્મસંતતિને ઇચ્છનાર. સતપત્ની સ્ત્રી કેળનું ઝાડ. તતાકાતિ મન્યતે પછી ત્યારથી આરંભી. તત ત્રિ. ઘણામાંથી નક્કી કરેલ અમુક. તતા ત્રિ- બેમાંથી નક્કી કરેલ અમુક એક. તતન્ત્રવ્યતેથી તે પછી, ત્યારપછી ત્યાંથી. તતતતર્ગ વ્ય ઉપરના અર્થ. તતત્વ ત્રિ. ત્યાંનું, તેથી તેનાર–થનાર,
ત્યાં હોનાર-થનાર. તતીમદ પુત્ર પિતાને પિતા-દાદે. સંતાઈ સ્ત્રી. પિતાની માતા–દાદી. તતિ સ્ત્રી, પંક્તિ, લાઇન, સમૂહ. તત્તિથી સ્ત્રી તેટલાંને પૂરનારી. તલુર . હિંસક. તત્યાર ત્રિતેને કરનાર. તા ૩૦ તેને હાથ. તત્કાર જુ. તે સમય, વર્તમાન કાળ, તે
સમયે, તે વખતે. તાસ્ટ ત્રિતે સમયનું, તે કાળનું, તે વખતનું.
For Private and Personal Use Only
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तत्कालधी
તક્ષાની ત્રિ- હાજર જબાની, જે સમયે જે ચેાગ્ય હાય તે સૂચવનાર બુદ્ધિવાળુ દયિ ત્રિ॰ પગાર લીધા વિના કામ
કરનાર.
સરક્ષા પુ॰ તત્કાલ, તેજ ક્ષણે, ચાલુ ક્ષણે. તત્ત્વ ૪૦ રહસ્ય, યથાપણું, ખરેખરૂં, આત્મસ્વરૂપ, બ્રહ્મ, સ્વભાવ, ચિત્ત, મન, વસ્તુ, પદાર્થ, સાંખ્યપ્રસિદ્ધ પચીસ તત્વ, પરમાત્મા, પચીસની સંખ્યા.
સત્ત્વજ્ઞાન ૪૦ થા જ્ઞાન, બ્રહ્મજ્ઞાન. સાનચક્ષેતન તત્વજ્ઞાન માટે આલેાચન–વિચારણા. સત્ત્વજ્ઞાનનું ત્રિ॰ તત્વજ્ઞાની. સત્ત્વતત્ અન્ય ખરી રીતે, ખરાપણાથી. સાયનિષ્ઠતા શી૦૭૫ વાણીના ગુણાપૈકી
એક ગુણ.
સવાલ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વિષ્ણુપૂજાના અંગરૂપ એક ન્યાસ.
સત્ત્વજ્ઞરિમ પુ॰તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ (સ્ત્ર)એ ખીજ, સર્વવિદ્ ત્રિ-તત્વજ્ઞાની, બ્રહ્મજ્ઞાની, આ
ભજ્ઞાની. સચિવું છુ. પરમેશ્વર.
તરવાવવોષ પુ. તત્વજ્ઞાન. તયામિઔન પુ॰ ખરૂ તહેામત. સપત્રી સ્ત્રી હિંચુપુત્રી વનસ્પતિ, સર્પત ન ‘તત્' એવું વેદાંત્તપ્રસિદ્ધ પદજેને પરમાત્મા અર્થ છે.
તત્ત્વ હજ્જાર્થે પુચિદેકરસ પરમાત્મા.
પાજ્ય પુ॰ પરમાત્મા. તત્ત્વાર્થી ત્રિ‘ તત્’ એ પદના અ. સપચાવ્યર્થ પુ‘ તત્ત્વમસિ ’ એ વૈદિક વાકયમાંના ‘તત્ એ પ વાચ્ય અ સસ્પાર્થ પુ॰ પરમાત્મા. તપતામિલ પુ॰ પરમાત્મા.
સસ્પદ ત્રિ॰ તેમાં રહેલ, તેમાં આસકા, તેથી પર વસ્તુ, ઉદ્યમી, ઉદ્યોગી, તૈયાર.
-६४३
तथैव
સરસ્પર પુ॰ નિમેષના ત્રીસમે ભાગ–એક સૂક્ષ્મ કાળ. સરવચન પુ॰ તેમાં આસક્ત. તત્પુરુષ પુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક સમાસ, તે નામે એક ર૬, તેને અધિષ્ઠાયક દેવરૂદ્રના અધિષ્ઠાયક દેવ.
સપૂર્ણ ત્રિ॰ તેની પહેલાં, તેની પૂર્વે તત્પુરુષ પુ॰ તત્પુરુષ જુએ. સહજ ર॰ તે ફળ, કમળ, કૃષ્ણ ઔષધિ, ચાર નામે એક ગધદ્રશ્ય.
સહ ત્રિ તે ફળ જેતે મળેલું છે તે. સત્ર શબ્દ ત્યાં, તેમાં. સત્રસ્ય ત્રિ ત્યાંનું, ત્યાં હેાનાર થનાર, તેમાંનું, તેમાં હેાનાર.
તગમત ત્રિ॰ પૂજ્ય, આપ. તંત્રતાયુગનિ ત્રિ॰ તેનું સારૂં કરનાર. તત્રસ્ય ત્રિ॰ ત્યાં રહેનાર. વૂિ ૩૦ દેવ.
તથા અન્ય તે પ્રકારે, તે પ્રમાણે, તેમ, તેના જેવું, ખરેખર, હા, ખરૂં, તેમજ, સમુચ્ચયમાં તથા નિશ્ચયમાં વપરાય છે. તારમ્ અન્ય માંડ માંડ તેમ કરીને. તથાવત પુ॰ મુદ્દે દેવ, યુદ્ધ મુનિ. તથાવત ત્રિ॰ તે પ્રમાણે ગયેલ. તથાર અન્ય વળી, તે પ્રમાણે, તેમ. તથાસ્ય ૧૦ તેમપણું, તે પ્રમાણેપણું, તે પ્રકારે. તથાપિ અન્ય તાપણુ, તેમ છતાં, સથામૃત ત્રિ॰ તે પ્રમાણે થયેલ, તે પ્રકારે થયેલ, તેવારૂપે થયેલ. તથારાન પુ॰ મુદ્દે દેવ. તથાવિષ ત્રિ॰ તેવા પ્રકારનું. વિષેય ત્રિ॰ તે પ્રમાણે થવાનું, તે પ્રકારે હેાનારૂ.
સથાદિ અન્ય જેમકે, જેમ, તેમજ. તથૈવ અન્ય. તેમજ, વળી, તેજ પ્રકારે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तथ्य
દ
तहत
-
-
-
-
-
-
તથ્ય ૧૦ સત્ય, ખરું. ત ત્રિ. સત્યવાળું, સત્ય ભરેલું. તતાર અચ૦ સત્યથી, ખરાપણાથી, ખરે. ત૬ ત્રિો તે, પેલું, પ્રસિદ્ધ. ત૬ ૧૦ પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા. ત૬ અચ૦ તે, ત્યારે, માટે. તપિત્ત ત્રિ. તેને ઓળંગનાર, તેની
પાર જનાર. તવનાર છે તે પછી, ત્યાર પછી. તન્યતા સ્ત્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. ત ન્ય ર૦ તે બન્નેની એકતા, તેનું
એકપણું. તલ ૧૦ ત્યાં સુધી. રચંતાઈબર પુત્ર ન્યાયપ્રસિદ્ધ
એક તક. ત ત્રિતેને માટેનું, તેને માટે આ. તાર્થ પુત્ર તેને અર્થ. તઈ તેને માટે તેને સારૂં, તે માટે,
તે સારૂં. તથા ૧૦ થાપણ મૂકેલી વસ્તુ થાપણ
મૂકનારને સોંપવી તે, તેનું અપણ, તેનું
સાંપવું. તથા અન્ય ત્યારે, તે કાળે, તે વખતે. તવારિકન ત્રિતે સ્વરૂપ, તે રૂપ, તેથી અ
ભિન્ન, તે મય. સાવ ન. તે કાળે, તે સમયે. રવિ ન. તે પછી, ત્યારથી માંડી, ત્યા
રથી આરંભી. તાપિતાન્યાસ પૂ૦ મીમાંસાપ્રસિદ્ધ
એક ન્યાય. તાની મથ૦ તે વખતે, તે કાળે, તે
સમયે, ત્યારે. જવાની તજ ઝિવ ત્યારનું, તે વખતનું, તે
વેળા હેનાર-થનાર. તકમતિ ત્રિ. ત્યારથી માંડી, તે સમ-
યથી આરંભી, તે પછી.
સામુલ ત્રિ. તે વખતે આરંભેલ, ત્યારે
શરૂ કરેલ, પ્રારંભેલ. તરત જ તે વિષયનું સ્તોત્ર, તે સંબંધી
સ્તોત્ર. તર્ગત ત્રિતત્પર, તેમાં આસક્ત, તેમાં
રહેલ, તે પરાયણ તકૂળ ત્રિ. તેના જેવા ગુણવાળું. તડૂગુ પુછે તે નામે એક અર્થાલંકાર,
તેને ગુણે, તેનું વિશેષણ,પ્રધાનનું વિશેષણ. તર્જુનવિન ઉ૦ વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક
બહુવ્રીહિ સમાસ-જેમાં પ્રધાનને અમુક
એક ભાગ વિશેષણરૂપે જણાય છે. તીય ત્રિ. તેનું, તે સંબંધી. તદિન ન. તે દિવસે. નિમ્ સર્ચ૦ દિવસ મધ્યે, દરરોજ, દિ.
વસે દિવસે, દિવસમાં. તન ત્રિ. કૃપણ, લોભી, કંજુસ. સન ૧૦ તે ધન. તદન ત્રિતેવા પ્રકારના ધર્મવાળું, તે
ધર્મવાળું. તજિત ત્રિતેને હિતકારક, તેના હિતનું. તષ્ઠિત પુત્ર ર૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક પ્રત્યય. તટ . એક જાતનું બાણ. " તટ ૧૦ તેનું બળ, તેનું સૈન્ય. ત-દ્વાર પુછે તેને અસાધારણ ધર્મ, તે રૂપ
થવું, તે સંબંધી ભાવ-ચિંતન-વિચાર. તમ્ સ્ત્રી બાને અભ્યાસ તથા પુત્ર તેને રાજા, તે અર્થમાં કરેલ
એક તદ્ધિત પ્રત્યય. તે લત્ર ૫૦ ગઇ દુઃખી થવું,મેહ
પામો. તદ્ ત્રિ. તે પ્રત્યે જનાર, તેને અનુસ
રનાર, તેને પૂજનાર. તદ્ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
અન્ય તેના જેવું, તેની પેઠે, તેને જેવી ક્રિયાવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तद्वत्
तनुल
તાત્ ત્રિ. તેવાળું, તેથી યુક્ત. તદત્તા સ્ત્રી તે વાળાપણું. તારવ R૦ તે વાળાપણું. તમિષ ત્રિ. તેવા પ્રકારનું, તેવું. તન તનાવ રમ૦ ૦ સે વિસ્તારવું, કરવું.
વિ + અતિ + વારંવાર વિસ્તારવું, મધ+ ઉપર વિસ્તારવું, મનુ + સતત વિસ્તારવું, પાછળ કરવું. ગર + નીચે વિસ્તારવું, સવ સંતત વિસ્તારવું, આ + લાંબું કરવું, કરવું, વિ + આ + વિશેષ વિસ્તારવું, વિશેષ કરવું, ઉંચે વિસ્તારવું, ઉંચે કરવું, અત્યંત વિસ્તારવું, અત્યંત કરવું, વિ + વિશેષ વિસ્તારવું, વિશેષ કરવું, સન્ + સારી રીતે વિસ્તારવું. તન ૩૦ ૩૦ ૩૦ ઉપકાર કરે,
શ્રદ્ધા રાખવી, ઈજા કરવી. શબ્દ કરે છે તન સ્વા૧૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ. સંજય રૂ૦ છોકરો, પુત્ર, લગ્નાધિક પાંચમું
સ્થાન. સના . પુત્રી, છોકરી, કુંવાર. તયાણાત ૩૦ જેને ત્યાં છોકરી જન્મી
હેય તે. તાપનુ પુઈન્દ્રનું વજ, મેધ. તરણ પત્ર વગેરે. તના સ્ત્રો ધન. તનદિ પુછ વ્યાકરણસિદ્ધ એક ધાતુગણુ. તાિ સ્ત્રી બાંધવાની દેરી. તનિમન ૩૦ તનુપણું, સૂક્ષ્મપણું દુર્બળતા. તનિઝ ત્રિ. અતિશય કૃશ, અત્યંત નાનું,
અત્યંત સૂક્ષ્મ. ત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. તનું સ્ત્રી શરીર, ચામડી, છાલ, તિ
પ્રસિદ્ધ લગ્નસ્થાન. તત્રિ. નાનું, ડું, છુટું છવાયુ, કૃશ,
બારીક. તનુજ ત્રિ ઉપરના અર્થ
તનુજી પુબેહડાનું ઝાડ. તસુક્ષર પુ૦ માત્રા વૃક્ષ. તનુજી ઉ૦ કવચ, બખ્તર. તનુછાય પુબાવળનું ઝાડ, તનુછાઇ ત્રિ. થેડી છાયાવાળું, થોડી
કાંતિવાળું. તyછાયા સ્ત્રી શરીરની છાયા, શરીરની
કાંતિ, થેડી છાયા, છેડે છાંયડો. તનુજ પુત્ર પુત્ર, છોકરે, જોતિષપ્રસિદ્ધ
લગ્નાવધિક પાંચમું સ્થાન. તનુજ્ઞા સ્ત્રી, પુત્રી, છેકરી, કન્યા. તyતા સ્ત્રી સૂક્ષ્મતા, નાનાપણું, બારી
કાઇ, કૃશતા. તનુજ્ઞ ૧૦ બખ્તર. તમુરતિ ઝિ૦ બખ્તરવાળું.' સનુગા ર૦ બખ્તર, તનુરિન ત્રિબખ્તરવાળું, તનુજ ૨૦ તનતા જુઓ. તનુત્વ જી. એક જાતની વનસ્પતિ, બારીક ચામડી, બારીક છાલ.
ત્રિબારીક ચામડીવાળું, ઝીણું છાલવાળું. ' સનુપ પુ. ઈગેરીયાંનું ઝાડ, તનુપર ત્રિ. થોડાં પાંદડાંવાળું. તમવ ઉ૦ પુત્ર, છોકરો.
તકુમવા સ્ત્રી, પુત્રી, છોકરી. તમer . નાક, નાની ધમણ તકુમત ત્રિ. દેહધારી, હાઈ પ્રાણી. તકુમત . ઉપરના અર્થ. ત ત્રિપાતળી કેડવાળું. તનુયા સ્ત્રી પાતળી કેડવાળી સ્ત્રી, તે
નામે એક છંદ. તનુa g૦ ધામ, પરસેવો. તનું ૧૦ રૂંવાટું. તનુ ર૦ રૂંવાડું, તનુ ૦િ વિસ્તૃત, પહોળું, ફેલાયેલ, વિ
સ્તાર પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तनुवात
तन्तुवाय
સગુણાત ૩૦ તે નામે એક નરક. ગુવાર ત્રિ. ત્યાં શેડ વાયુ હોય તેવું
સ્થળ વગેરે. તગુવાર ૧૦ બખર.
ગુવીઝ ૬૦ ચણ બેર, એક જાતનું બેર. તનુજ્ઞ ત્રિઅતિ અલ્પ બીવાળું. તનુત્ર પુત્ર એક જાતને રોગ-વીવ રોગ તનુ નવ શરીર. તનુજારિન ત્રિ- અલ્પ સંચારવાળું. નુતળિો સ્ત્રી બાલિકા, તરૂણ સ્ત્રી. તનુજ ૬૦ ધામ, પરસેવો. તનુ પુ૦ ગુદા. તન સ્ત્રી તેનું સ્ત્રી જુઓ. તન તનાવ રમ૦ સ સ છોલવું, અલ્પ
કરવું, નાનું કરવું, સૂક્ષ્મ કરવું. તત ત્રિપાતળું કરેલ, છોલેલ, અલ્પ
કરેલ, નાનું કરેલ, સુક્ષ્મ કરેલ. તના પુત્ર પુત્ર, કરો. સાનિ પુત્ર પુત્ર, છોકરો. તકન ૬૦ પુત્ર, છોકરે. તના સ્ત્રી પુત્રી, છોકરી. તતિ પુપુત્ર, દિકરે. તનાવ પુરુ પુત્ર, દીકરે. તન પુવાયુ, પવન.
નૂતપ ન ઘી. તકૂપનgo અગ્નિ, તે નામે પ્રજાપતિ
એક પૌત્ર, તે નામે એક યાગ, તન્નપાત ૧૦ ધી. તનH T૦ વાયુ.
રૂપા પુત્ર જઠરાગ્નિ. તજ શિ૦ શરીરનું રક્ષણ કરનાર, તલ ૧૦ રૂંવાટું, પક્ષીઓની પાંખ. તમ્ g૦ પુત્ર, દીકરે, રૂવાટું, પાંખ. તો ર૦ રૂંવાટું, પક્ષીઓની પાંખ.. તન પુરુ પુત્ર, દીકરે, પાંખ. સરા શ્રી. પુત્રી, દીકરી.
તનૂ તે નામે મનુવંશી એક રાજા. તવિસ્ ૧૦ તે નામે વૈદિક હેમદ્રવ્ય. તના પુત્ર ગુદા. નન ૧૦૧૦ છે ગમન કરવું, જવું. તન પ૦ ૫૦ ૦ ૨ સંકેચ પમાડવું. તન કષા. ૧૦ ૩૦ વેદ સંકેચ પમાડ. તત્તનું વા૦ ૫૦ ૫૦ હે દુઃખ પામવું. તનિત શ્રી. લાંબી પ્રસારેલી દોરી, ગાયની
માતા, તનિહિ g૦ ગાયોની માતાનું પાલન
કરનાર, પાંડવ સહદેવ. તા ૩૦ સુતરને તાંતણે, તાંતણો, રેસો, " મૂડ નામે જલચર પ્રાણી, સંતાન, કરું. ત, સરસવ, રાઈ. તતુ સ્ત્ર નાડી, નસ, તનુવાદ વણકરનું એક સાધન, ચિત્રકારની પીછી, કપડાં વગેરે સાફ
કરવાનું બ્રશ. તરતુ સ્ત્રી નાડી, નસ. તનુe g૦ રેશમને કીડે-કેરોટે. તખુન પુરુ એક જાતનું જલચર પ્રાણી. તનુજાના પુત્ર મેટું ઝૂડ-જલચર પ્રાણી. સતુનમ ઉ૦ કરોળીયે. તાજુનિયર પુ. તાડનું ઝાડ. તનુજન ૨૦ શ્રાવણ મહિનાની પૂનમ. તકુમ ૩૦ સરસવ, રાઈ, ગાયનું નાનું
વાછરડું. તer૪ મૃણાલ, કમળનો દાંડલો. તce R૦ ઉપરને અર્થ તનુજન ત્રિસંતતિ વધારનાર, સંસારને
વધારનાર, સંતતિ કે સંસારને ઉચ્છેદ
કરનાર. તસુવર્ણન પુરુ પરમેશ્વર. તાલાપ પુવણકર. તનુજાય પુરુ વણકર, કોળીયો.
For Private and Personal Use Only
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
तन्तुवायदण्ड
www.kobatirth.org
તુલા૨૪ જુ॰વણકરનું એક સાધન-વેમા. સત્તુવિધા સ્ત્રી કેળ.
તનુસાા જી. વણવાનું સ્થાન, સાળખાતું. સસ્તુલત ત્રિવણેલું વસ્ત્ર, સીવેલું વસ્ત્ર. તનુસાર ૩૦ સેાપારીનું ઝાડ. તત્ ॰ આ સ॰ સર્ તંત્ર ચલાવવું– ધારણ કરવું.
તમ્ સ્વા॰ ૬૦ અ૦ સર્ કુટુંબનું પેષણ કરવું.
સભ્ય સ૦ કુટુંબ પોષણ વગેરે કામ, સિહ્રાન્ત, ઔષધ, દવા, પ્રધાન, મુખ્ય, પરિવાર, તે નામે એક વેદશાખા, હેતુ, કારણુ, અને અવાળા એક પ્રયોગ, ધૃતિક વ્યતા, વ્યની સમાપ્તિ, ૧શુકર, રાષ્ટ્ર, દેશ, રાજ્ય, લશ્કર, પારકા છંદને અનુસરવું, હાજી હા ભણુવું, પોતાના રાષ્ટ્રની ચિંતા, પ્રબંધ, વ્યવસ્થા, સાગંદ, ધન, ધર, વણવાનું વસ્ત્ર,આયુર્વેદ શાસ્ત્ર, સુતર, તાંતણા, એક પ્રકારને હામ, સમૂહ, કુળ, વંશ, ઘી, સુખ, સાધન, કુળ, કુટુંબ, શિવ વગેરેએ કહેલ તંત્રશાસ્ત્ર, નીતિના એક અવયવ, કર્મપતિ ગ્રંથ, એક વખત ઉચ્ચારેલું અમૈકને ઉપકારક અને તે, વશ, સ્વાધીન, બળ, સત્તા, સહેલા, સુગંધ, રજવાડી ઠાઠ. સભ્ય ન॰ નવું વસ્ત્ર.
સમાજ પુ॰ વસ્ત્ર. સમ્બાઇ ૧૦ તન્તુષ્ટ જુએ. સભ્યતા શ્રી વશપણું, સ્વાધીનપણું, તત્રશાસ્ત્રપણું, તંત્રશાસ્ત્રનું ક, એક ક્રિયામાં અનેક વિધિ—મીમાંસાપ્રસિદ્ધ વિધિ. સભ્યલ ન॰ ઉપરના અ. ત-પા જ ૩૦ ક સ્વરૂપ જણાવનાર, પુસ્તકને ધારણ કરનારા. તન્મયુત્તિ સ્ત્રી. આયુર્વેદ શાસ્ત્રમાં કહેલ
યુક્તિ.
૬૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तन्त्रिन्
તત્ત્વયાપ પુ॰ વણકર.
સસ્ત્રવાપ ન પુ॰ વણકરની તાંત-સાળ. તન્ત્રવાય નપુ ઉપરના અર્થ. તત્ત્વયાય પુ॰ વણકર. તત્ત્વજોમ પુ॰ એક પ્રકારને હૅામ. તન્ના સ્રી થેાડી નિદ્રા, તંદ્રા. તન્ત્રાચિન પુ॰ કાળચક્રમાં ગતિ કરનાર સૂર્ય વગેરે.
સનિય શ્રી વીણા વાદિત્ર, તન્ત્રા જુએ. તનિયા શ્રી ગળેા વનસ્પતિ. સન્દ્રિત ત્રિ॰ ત’દ્રાવાળું, આળસુ, વશ કરેલ, સ્વાધીન કરેલ. સનિયન ત્રિ॰ દારાવાળું, વણેલ તસ્ત્રિ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રી, તાંત્રિક, ગવૈયે, ત ત્રવાળું
સન્નિપાત પુ॰ પાંડવ સહદેવ, તન્નિપાન્ત ૩૦ ભારત યાહ્નો જયદ્રથ રાજા, સસ્ત્રી શ્રી. વીણાના તાર, ગદ્ય વનસ્પતિ, તે નામે એક નદી, નાડી, નસ, વીણા વાત્રિ, દારડી.
તત્ત્વત્ર ૧૦ તાંતણાઓને અગ્રભાગ. તત્ત્વીય ત્રિ॰ તાંતણાઓના અગ્ર ભાગમાં હાનાર–ચનાર. તન્ત્રી સ્ત્રી સ્વીકાર.
સભ્ય ન॰ તે નામે છ ંદ-વૃત્તિ છંદ, તન્દ્રદ્યુત્રિ તંદ્રાવાળું, આળસુ, થ્રેડી નિદ્રાવાળું,
For Private and Personal Use Only
સવાર પુ॰ વણકર, કરાળીયા. તન્દ્રષાય છુ॰ વણકર, કરાળીયા. તન્દ્રા સ્રી થેાડી નિદ્રા, આળસ. તન્ત્રાલુ ત્રિ॰ થેાડી નિદ્રાવાળું, આળસુ, સદ્ધિ સ્ત્રી થાડી નિદ્રા, આળસ. તન્ત્રિજ્ઞ પુ॰ કનવક નામે યદુવંશી રાજાના એક પુત્ર.
ન્દ્રિત ત્રિ॰ થોડી નિદ્રાવાળું, આળસુ, સન્ક્રિન ત્રિ॰ ઉપરના અ.
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तन्द्रिपाल
तपस
પિ૪ પુ. કનક નામે યદુવંશી - | તપન પુ. સૂર્ય, ભીલામાંનું ઝાડ, આકડાનું અને એક પુત્ર.
ઝાડ, તે નામે એક નરક, ગ્રીષ્મ ઋતુ, તશ્રી સ્ત્રી તનિ જુઓ.
અગ્નિમંથ વૃક્ષ, સૂર્યકાન્ત મણિ, તે નામે તજિ સ્ત્રીચક્રફુલ્યા નામે એક વનસ્પતિ. એક અગ્નિ, શિવ.
ત્રિ. તેમય, તરૂપ, તલ્લીન તદાકાર, સપના પુત્ર સૂર્યનું કિરણ. તરમાર ન પાંચ મહાભૂતના સૂકમ અંશ. તપતા પુત્ર યમરાજ, કર્ણ, સુગ્રીવ, તમાર ત્રિ તે પ્રમાણવાળું. '
શનિ ગ્રહ, સજાગતા સ્ત્રી પાંચ મહાભૂતના સૂક્ષ્મ તપનતનયા સ્ત્રીમુના નદી ખીજડીનું ઝાડ. અંશપણું, તે માત્રપણું.
તપનપુત્ર પુ તપનતનય જુઓ. તાકતવ ૨૦ ઉપરના અર્થ
તપનપુર સ્ત્રી તનતનયા જુઓ. સતુ પુ. રાત્રિ, તે નામે એક વાદિત્ર. તપનના પુ. સૂર્યકાન્ત મણિ. તજુ 7િ. વિસ્તાર પામેલ, ફેલાયેલું. તપનકુલ ૬૦ તવનતનય જુઓ.
નવ ત્રિવિસ્તારતું, કરતું, ફેલાવતું. | તપણુતા સ્ત્રી તપનતનયા જુઓ. તનિયન પુ. તામસ નામના મનુને એક પુત્ર. तपनात्मज पु० तपनतनय मो. એ . પાતળી સ્ત્રી, શાલપાન વનસ્પતિ.
સપનામાં સ્ત્રી તનનયા જુઓ. તy રિવા. માત્ર અનિદ્ ઐશ્વર્યવાળા થવું,
તારા પુત્ર સૂર્યનું કિરણ. તપાવવું, સંતાપવું ૩૦ તપવું,
તો સ્ત્રી ગોદાવરી નદી. સંતાપ પામે.
તપનીર ૧૦ સેનું, સેનેરી ધંતુર. ત૩૦ ૩૦ ૪૦ ટુ બાળવું.. તપની ત્રિ તપાવવા યોગ્ય, તપ કરવા ત, વાવ કમ ૨૦ સે બાળવું, બળવું. યેગ્ય. તપ ૫૦ ગ્રીષ્મ ઋતુ, ઉનાળો, સુર્ય, આક- તપનીય ર૦ સેનું, સેનેરી ધંતુર. ડાનું ઝાડ, તપશ્ચર્યા.
તપનીયમ ત્રિ. સોનાનું, સેનામય. સપ રિ તપાવનાર, બાળનાર, તપ કરનાર. તપદ ન૦ તાંબુ. પ: ત્રિ. તપ કરનાર, તપસ્વી.
તપસ ન આલોચનરૂપ ઈશ્વરનું એક જ્ઞાન, તપર પુએક જાતને મત્સ્ય.
તિષપ્રસિદ્ધ લગ્નાધિક નવમું સ્થાન, તપ:યારે સ્ત્રી એક જાતની માછલી.
પિતાના આશ્રમનું કર્મ, કલેશજનક કર્મ, તા:શા ત્રિ તપવડે કૃશ, તપથી દુર્બળ. દુઃખ, તાઢતાપ વગેરે સહન કરવો,મૌન તપ: ૫૦ તપનું દુઃખ.
વગેરે વ્રત, માનસિક શુદ્ધિ માટે યમતપરાત૬ ત્રિતપના દુઃખને સહન નિયમાદિ કર્મ, શરીર-ઈન્દ્રિય-મન વગેરેનું કરનાર.
સમાધાન, શાસ્ત્રીય માર્ગે શરીર-ઈન્દ્રિતારાય સ્ત્રી કાશી, તપ કરવાનું સ્થાન. યો વગેરેનું શોષણ, વાનપ્રસ્થને અસાસજર પુછે રૂમના વૃક્ષ.
ધારણ ધર્મ, મન-ઈન્દ્રિોની એકાગ્રતા તપસ્ ત્રિતપ કરતું, તપતું.
કરવી, ઉપરના ભાગમાં આવેલ એક લોક, તપતી સ્ત્રી સૂર્યની એક કન્યાજે સંવ- માઘ મહિને, તપ, નિયમ, ધર્મ, અગ્નિ. રણ રાજાની પત્ની હતી અને કુરૂરાજાની તપર પુસૂર્ય, ચંદ્ર, આકડાનું ઝાડ, માતા હતી.
કપૂર, પક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तपस्कर
६४९
तपोमूल
તાર ત્રિ તા:#fઝ જુઓ. તપર પુત્ર તા:૧ર પુજુઓ. તો સ્ત્રી ત: જુઓ. તપમૂર્તિ પુo ચોથા મવંતરમાં અંગિરસ
સપ્તર્ષિભેદ. તપક્ષ પુ. ઈન્દ્ર. તપર નામધાતુ . ૧૦ સે તપ કરવું. તપચ પુફાગણ મહિને, પાંડવ અર્જુને,
તપશ્ચર્યા, તામસ મનુને એક પુત્ર, સાદડાનું ઝાડ. પશ ત્રિ. તપમાં હેનાર-થનાર. તપાત ઝિ૦ તપ કરતું. સંપથી સ્ત્રી, તપ, તપશ્ચર્યા. તપઘાતનુજન પુરુપાંડવ યુધિષ્ઠિર રાજા. તપાય ૩૦. એક જાતનું માછલું. સરિતા સ્ત્રીતપસ્વપણું. તપવિત્વ ૧૦ તપસ્વીપણું. તપસ્વિન ત્રિ. તાપસ, ચાંદ્રાયણ વગેરે વ્રત કરનાર, દયાપાત્ર, દયા કરવા ગ્ય, દીન,
ગરીબ, શ્રેષ્ઠ તપવાળુ. સાવિન નારદ મુનિ, એક જાતનું માછલું, કૃતજ વૃક્ષ, તે નામે એક
ઋષિ, ચક્લ પક્ષી, સપ્તર્ષિભેદ. તપસ્વિની સ્ત્રી, ચકલી, જટામાંસી વન
સ્પતિ, કટુહિણી વનસ્પતિ, તપ કરતી કોઈ સ્ત્રી. तपस्विपत्र पु० दमनक वृक्ष. તપતિમ ત્રિતપ કરનાર, તપસ્વી. તપાયા ૫૦ વર્ષા ઋતુ, ગ્રીષ્મ ઋતુને અંત. તપાત પુત્ર ઉપરના અર્થ તપિત્ત ત્રિ. તપેલ, તપ કરેલ, સંતાપ
પામેલ. તપિનો સ્ત્રી તે નામે એક નદી. તષ્ઠિ ત્રિો અત્યંત તપ કરનાર, મહાન
તપસ્વી, અત્યંત તપનાર. તપિsણુ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
તgિ ત્રિ. તાપવાના સ્વભાવવાળું, તપ
કર્યા કરતું. તચર go ઉપરના અર્થ તપુ ત્રિ. તપ કરનાર, સંતાપ પામનાર,
તપસ્વી. તપુષિ ઉન્ન ઉપરના અર્થ. તપુષિ સ્ત્રી ક્રોધ. તપુષો સ્ત્રી ક્રોધ તપુ ઉ૦ સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ,
ચિત્રાનું ઝાડ. તપુણ ત્રિતાપસ, તપ, તપાવનાર,
તપ કરનાર. તોષ ત્રિ. તપથી ઉત્પન્ન થયેલ. તપના સ્ત્રી- પાણી. ' તપોવાન તે નામે એક તીર્થ સોધન ત્રિ પરૂપ ધનવાળું, તાપસ,
તપસ્વી, તપોવન ન૦ તરૂપ ધન.
ધન ત્રિતપથી મેળવવા યોગ્ય સ્વર્ગાદિ. તષના સ્ત્રી- મુંડેરી વનસ્પતિ. તકૃતિ ત્રિતપસવી, તાપસ. તપોતિ ઉ૦ ચોથા મવંતરમાં ભાર્ગવ
સપ્તર્ષિભેદ. તનિધિ ત્રિ. તપના ભંડારરૂપ. તનિધિ ૫૦ પરૂપ ભંડાર. તમારા પુત્ર તપને પ્રભાવ.
તપમૃત fa૦ તપ ધારણ કરનાર, તપસ્વી. તમા ઉગ્ર તપમય, પુષ્કળ તપવાળું. ત મય પુરુ પરમેશ્વર તપત્તિ 3 પરમેશ્વર, સાવણિરૂપ તામસ
મવંતરમાં એક સપ્તર્ષિભેદ. તપોભૂર્તિ ત્રિ. તપસ્વી, તાપસ. તપોમૂત્ર ત્રિ તપ જેનું કારણ છે તે
સ્વર્ગ વગેરે. તમૂઢપુ તામસ મનુને એક પુત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तपोरति
तमा
તતિ ઝિ૦ તપ પરાયણ, તપમાં પ્રી- ! ત ત ત્રિ. તપ કરશે તે, તપનાર. તિવાળું, તપસ્વી.
તમ વાત્ર ૬૦ સે ખેદ પામો અ. ઈત્તિ ૫૦ તામસ મનુને એક પુત્ર.
છવું ૪૦. તરવિ પુત્ર ચોથા મવંતરમાં પૌલહ તમ ૧૦ અંધારું, પગને અગ્રભાગ, તમે ગુણ. સપ્તર્ષિભેદ.
તમ go રાહુ ગ્રહ, તમાલ વૃક્ષ. તારા પુતપના ઢગલારૂપ,તપને ઢગલે, તમારા પુત્ર અંધારાને પ્રવેશ, અંધતસ્ત્રો પુત્ર ઉપર રહેલા સાત લાકમાંના કારમાં દાખલ થવું તે. એક લેક.
તમાકુ પુછે તોડરિ જુઓ. તપોવર પુ.બ્રહ્માવત દેશ.
તમાકુ ત્રિ, અંધારું દૂર કરનાર, અજ્ઞાન તપોવન્દ્ર ત્રિ તપવાળું, તપી.
દૂર કરનાર, તપોવન ૧૦ તપ કરવાનું વન, તે નામે તમ:સ્થિત ત્રિ. અંધારામાં રહેલ. એક તીર્થ
તમઃથિત ૧૦ તે નામે એક નરક. તો વ ચેથા મવંતરમાં સપ્તર્ષિ- તમા પુo એક પ્રકારને શ્વાસ રોગ.
માને એક ઋષિ, તામસ મનુને પુત્ર. તમાં સ્ત્રી ભોંય આંમળી. તત ત્રિ. તપેલ, સંતાપ પામેલ, બળેલ તપ
તમારા ૬૦ રસ, અગાસી, ઝુલતી અટારી. કરેલ.
રમત ત્રિ. તૃષ્ણપરાયણ, તૃષ્ણનુર. તાતાજા ૧૦ તપાવેલું સેનું.
તમામ પુછે તે નામે એક નરક. તતન્મ ૩૦ તે નામે એક નરક. તમામ સ્ત્રી તે નામે એક નરક. તતશરૃ ૧૦ પુ. તે નામે એક વ્રત.
તરર૦ સીસું. સતત ત્રિ. જેણે તપ કરેલ હોય તે. તમાન ૫૦ એક જાતની સાકર. તાતwriv૯ ૦ તે નામે એક નરક. તમ ૧૦ અંધકાર, અંધારું, તમે ગુણ, તમrs ૩૦ એક પ્રકારનું દિવ્ય.
પાપ, અજ્ઞાન, અવિદ્યા, કાર્ય–અકાતમુક સ્ત્રી તપાવેલી છાપ-જેને વૈષ્ણ- યને અવિવેક. વિએ શરીર ઉપર ચિત્ત તરીકે ધારણ તમણ પુત્ર ૧૦ રાહુ ગ્રહ. કરવાની હોય છે.
તમા પુત્ર કુ, અંધારું, તતર ર૦ તપેલું એકાંત સ્થળ. તમા ન૦ નગર, શહેર, અંધારું. તHપવી ૧૦ શુદ્ધ રૂપું.
તમના સ્ત્રી તે નામે એક નદી. તdવgિ પુત્ર તે નામે એક નરક. તજ ત્રિઅંધારા જેવું, મલિન, અલ્પ સપ્તશુદ્ધિ પુ. તે નામે એક નરક, પ્રકાશવાળું. તમુરાઇ તે નામે એક નરક, તમાકુ ૫૦ અંધારાનો સમૂહ. તનનો સ્ત્રતપેલા–સંતાપ પામેલાને તમત્તતિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ શરણરૂપ ભૂમિ.
રમત ત્રિ. અંધારાવાળું, ત ઝિ૦ તપ કરનાર, તપાવનાર, બાળ- તમસ્વતી સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર. નાર, બળનાર.
તસ્વિન ત્રિઅંધારાવાળું. તcત્યાં ચ૦ તપ કરીને, તપીને. તકવિની શ્રી. રાત્રિ, હળદર, તથ, ત્રિ તપાવનાર સૂર્ય વગેરે. તમા સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર,
For Private and Personal Use Only
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तमाल
૬૬૬
तम्बिका
તમ૪િ પુતમાલ વૃક્ષ, તમાલપત્ર, કપાળે || સોનુ ત્રિઅંધારાને નાશ કરનાર, અકરાતું તિલક, વરૂણ વૃક્ષ, કાળો ખેર, - જ્ઞાનનો નાશ કરનાર.
એક જાતની તરવાર, વાંસની છાલ. તોડve g૦ તમામ પુરુ જુઓ. તમારા પુત્ર ને તમાલ વૃક્ષ, તમાલપત્ર, તોsvg ત્રિતમોનુ ત્રિ- જુઓ. ઉપરના અર્થ.
તમfમદ્ go તમોમg૦ જુએ, પતંગીયું, તમાર ર૦ કપાળમાં કરાતું તિલક, આગીઓ કીડે. તમાલપત્ર,
તમfમ ત્રિ. તમોનુત્રિજુઓ. તમiઢપત્ર પુ તમાલ વૃક્ષ.
તમોત ત્રિઅંધકારરૂપ થયેલ, મૂખ, તમટિ સ્ત્રીભોંય આંબળી, મજીઠ, અજ્ઞાની.
તામ્રવલ્લીને વેલો, તે નામે એક દેશ. તન મન પુપતંગીયું-આગીઓ કીડે, તાંત્રિની સ્ત્રી, અંધારીયો પ્રદેશ, તમા- એક જાતનો મણિ.
લવૃક્ષવાળો પ્રદેશ, ભાંય આંબળી. સનોમા ત્રિ. અંધકારમય, પુષ્કળ અંતમાત્ર સ્ત્રી. મજીઠ, વરૂણ વૃક્ષ.
ધારાવાળું, અજ્ઞાનમય, અજ્ઞાનથી ભરપૂર. afમ સ્ત્રી રાત્રિ, મેહ, અજ્ઞાન.
તનના પુત્ર રાહુ ગ્રહ. તમિન ત્રિો ઈચ્છતું, સ્નેહ રાખતું. તોst go સૂર્ય, ચંદ્ર, અમિ, બોધ, તfમ સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. જ્ઞાન, આકડાનું ઝાડ, કપૂર, ચિત્રક વૃક્ષ, તમિત્ર ર૦ અંધકાર, ક્રોધ.
પરમેશ્વર. તમિત્ર પુત્ર અંધારીયું પખવાડીયું. રોસ્ટિસ ત્રિઅંધારાથી છવાયેલ, એ તમન્ના પુત્ર ઉપરનો અર્થ
ધારાથી વ્યાપ્ત, તમે ગુણથી વ્યાપ્ત. તમિત્ર સ્ત્રી અંધારી રાત,અમાસની રાત
તમટિતો સ્ત્રી તે નામે એક દેશ. અંધકારની પંક્તિ, હળદર,
તથિલાર પુછે રોગ, માંદગી, નિદ્રા, સની સ્ત્રી તરીકે જુએ.
આળસ વગેરે, અંધારી રાત્રિ વગેરે. તમુર્હા ને તે નામે એક વૈદિક સૂક્ત. તનવૃત ત્રિ. અંધારાથી વ્યાપ્ત, તમે- ' તમે ત્રિ. ગ્લાનિવાળું.
ગુણથી વ્યાપ્ત. તમોગુણ go સત્યાદિ ત્રણ ગુણ પેકી ત્રીજો તકૃધ ત્રિઅંધારામાં વૃદ્ધિ પામનાર ગુણ તમસ.
રાક્ષસ વગેરે, અજ્ઞાનથી વૃદ્ધિ પામનાર. તમો પુરા સૂર્ય, ચ, ચંદ્ર, બોધ, બુદ્ધ, તમાન તમH T૦ જુઓ. વિષ્ણુ, શિવ, આકડાનું ઝાડ, કપૂર, ચિ- તદન ત્રિતમોન્ન ત્રિ. જુઓ. ત્રક વૃક્ષ, દીવ, પરમેશ્વર.
તમન્નુ પુ તમોન્ન પુછે જુઓ શાસ્ત્રકાર. તમન્ન ત્રિઅંધારાને નાશ કરનાર, અ
તાત્કૃ ત્રિ. તમન્ન ત્રિજુઓ. જ્ઞાનને નાશ કરનાર.
તા પુત્ર તમ પુત્ર જુઓ, શાસ્ત્રકારતમતિ પુપતંગીયું-આગીઓકડે. તદ ત્રિતમન્ન ત્રિ. જુઓ. તનનુ૬ ત્રિ. અંધારાને નાશ કરનાર, તHT સ્ત્રી ગાય. અજ્ઞાનને નાશ કરનાર.
ત રૂા. ૫૦ ૫૦ ટુ ગમન કરવું, જવું. તમો પુત્ર તમો પુત્ર જુઓ, પરમેશ્વર. તા સ્ત્રી ગાય. તમોનુ પુલ ઉપર પ્રમાણે.
તવિ શ્રીગાય.
For Private and Personal Use Only
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तम्बीर
તન્વીર પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક ચેાગ. તવ્ર ત્રિ॰ ગ્લાનિનું સાધન.
તર્યુ સ્વા॰ આ સ૦ સેદ્ ગમન કરવું, જવું, રક્ષણ કરવું.
.સર પુ॰ તરવું, તરી જવું, પાર પહેાંચવું, અગ્નિ, પશુ, હાડ.
સજ્જ ત્રિ॰ તરી જનાર, તરનાર, હેાડ અકનાર. સંરક્ષુ પુ॰ ક્ષુદ્ર વાઘ, રીછે. તદ્ન પુ॰ તરંગ, લહેર, મેાજી, વસ્ત્ર, ધેાડાનું કુદવું. સતળી સ્ત્રી. નદી.
સજ્જિત ત્રિ॰ તરંગવાળુ, માજાવાળું,
ચંચળ, ચપળ, તરંગવાળુ . સનિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. સટી સ્રી. એક જાતનું કાંટાવાળું ઝાડ. સરળ પુ॰ તરવું, તરી જવું. તદ્દન નં૦ વહાણુ, હાડી, સ્વ, કુદવું, પરદેશ જવું, પાર પહેાંચવું.
તનિ પુ॰ સૂ, વહાણુ, આકડાનું ઝાડ, કિ, તાંબુ, તરવાનું સાધન. સનિ ત્રિ॰ તરનાર, એકદમ જનાર, ઉતાવળે જનાર.
તળિ સ્ત્રી॰ નાકા, નાની હેાડી, એક જાતની કુંવાર.
તપિટલ જુ૦ વહાણમાંથી પાણી કાઢ
વાનું લાકડાનું પાત્ર.
.
તળિોત પુ॰ ઉપરના અ. તળિમણિ પુ॰ માણેક નામના તનિરત્ન ૧૦ ઉપરના અ. તળી સ્ત્રી. નૌકા, નાની હેાડી, જાતની કુંવાર, એક જાતને વેલે. સહુ પુ॰ ૬૦ માછલાં પકડવાની દોરી આંધવાનું એક લાકડું
એક
સખ્ત પુ॰ વહાણ, તે નામે એક દેશ. સહજ 7॰ તે નામે એક તી. સરજ્જુન્દી સ્ત્રી નાની હાડી.
६५२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तरलाय
તરદપારા સ્ત્રી એક જાતની હાડી. તરખ્ખી સ્રો નાની હેાડી.
સરળ્યું જવું.
વારિ ૧૦ સ॰ સર્ ગમન કરવું,
સરળ્યું સ્વા॰૧૬૦ સેટ્ ઉપરના અ પત્ ત્રિ તરતું, તરી જતું. તરતમ ત્રિ‘તર તથા ‘તમ’ એ એ પ્રત્યય જેમાં મેધ્ય હાય તે.
તરત્નમ 7॰ તે નામે એક વૈશ્વિક સૂક્ત. તત્સમન્ત્રીય ૧૦ એક વૈદિક સૂક્ત. તરત્નજી પુ॰ ધાસને અગ્નિ. તરવું સ્રી વહાણુ, નૌકા, ખતક પક્ષી. તરવા સ્ત્રી એક જાતનું કાંટાવાળું ઝાડ, તરવી સ્ત્રી. ઉપરના અ. તરūટી શ્રી॰ એક જાતનું પકવાન્ન. તન્ત પુ॰ સમુદ્ર, વહાણુ, ભક્ત, રાક્ષસ સન્તી સ્ત્રી. નૌકા, વહાણુ. તરતુજ ન॰ કુરક્ષેત્રમાં આવેલું એક સ્થાન. સખ્ય 7॰ નદી વગેરેમાંથી ઉતરવા માટે અપાતે! કર, દાણુ, ભાડું. તવાહિત સ્ત્રી તરવાર. તનુન ન॰ તરબુચ, કાલી ગ ુ. સહ પુ॰ હારની વચ્ચે રહેલા મણકા, હાર, તળીયું.
તરત્ન ત્રિ॰ ચંચળ, ચપળ, કામી, વિસ્તી, વિશાળ, ચળકતું, પેાલું, પીગળેલા પદાર્થ માત્ર.
તરતા શ્રી ચંચળપણું, ચપલતા. તત્વ ન૦ ઉપરના અ. તરહોન ત્રિ॰ ચંચળ નેત્રવાળું. તરહીન ૧૦ ચુંચળ નેત્ર. તહોષના શ્રી ચંચળ નેત્રવાળી સ્ત્રી. તરહા સ્ત્રી હીરા, રત્ન, રાખડી, મદિરા, માખી, મધમાખ.
For Private and Personal Use Only
तरलाय् नामधातु० उभ० स० सेट् संगण કરવું, ચપળ કરવું.
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तरलायित
तरुणीकटाक्षमाला
તાવિત ત્રિચંચળ કરેલ, ચપળ | તો સ્ત્રી તરિ જુઓ, ધૂમાડો, કપડાની કરેલ, હાલેલ, કંપિલ.
કિનાર, દ્રોણું. તષ્ઠિત ત્રિચંચળ થયેલ, કંપેલ હાલેલ, તરર ત્રિ. અત્યંત તરનાર. ધ્રુજેલ.
as g૦ ૧ સુકું છીણ, અડાયું છાણું, તારિ પુત્ર તરવાર.
નાની હોડી, સુંદર દેખાવનું વહાણ, વ્યત૨ ૧૦ બળ, વેગ, તીર, કાંઠે, વાનર,
વસાય, ઉદ્યોગ, સમુદ્ર, સ્વર્ગ. રોગ, વહાણ.
તો ત્રિ સમર્થ. સરસ ર૦ માંસ.
તોષના પુત્ર તરવું, તરી જવું. તરત ત્રિ. વેગવાળું, બળવાન, રાગી.
તો સ્ત્રી તે નામે ઈન્દ્રની કન્યા તતત્વ પુત્ર એક જાતને મૃગ.
તઃ પુઝાડ. તરસતી સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી.
તઃ ત્રિ. તારનાર, તરનાર. તારા નાની હેડી, નૌકા.
તહfખ પુએક જાતનું પક્ષી. નારાજ ૧૦ દાણ લેવાનું સ્થળ, ભાડું
તક્ષ ત્રિતારનાર, તરનાર, ગાય-ઘડા લેવાની જગ્યા.
વગેરેની રક્ષા માટે નીમેલ માણસ. તરત ત્રિવેગવાળું, બળવાન, રોગી. તારવત્ g૦ ચોથા મનુને એક પુત્ર.
તહve g૦ વૃક્ષને સમૂહ. સવિન ૩૦ વાયુ, ગરૂડ...
તક ત્રિ. ઝાડમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. તાવિ ત્રિ. વેગવાળું, બળવાન, શરીર.
તેવા ૦ ઝાડનું મૂળ. સાધુ પુએક જાતની હોડી.
તા ૧૦ શેવંતીનું ફૂલ. તરહુ છુ એક જાતની હેડી.
તા પુ. મેટા દાણાવાળું જીરું, એરંડાનું તરિ સ્ત્રી નૌકા, વહાણ, હેડી, કપડા
ઝાડ, મૂકવાની પેટી, કપડાની કિનાર.
તા ત્રિ યુવાન, નવું, આરંભ કરનાર, તરિયા પુવહાણ, ઉતારૂ પાસેથી દાણ
થેંડા અવયવવાળું. લેનાર અમલદાર.
તળવર પુછે તાજો તાવ, સાત દિવસની તાિ સ્ત્રીનાની હતી.
અંદરને તાવ. તffવાન પુત્ર ટંડેલ.
તાતા સ્ત્રી, યૌવન, જુવાની. ત િશ્રી નાની હેડી.
તારા ર૦ ઉપરના અર્થ. तरिण्य कण्डवादि० ५० स० सेट् गमन
તહor R૦ તાજું દહીં. કરવું, જવું.
तरुणाय नामधातु० आ० अ० सेट् नहि તરિત ત્રિ. તરેલ, તરી ગયેલ.
જુવાનને જુવાની આવવી. સરિતા સ્ત્રી અંગુઠા પાસેની આંગળી, ગાજો. તળી સ્ત્રી, જુવાન સ્ત્રી, એક જાતની તતૃિ ત્રિો તરનાર, તરી જનાર.
કુંવાર, દેતીવૃક્ષ, શેવતી વૃક્ષ, ચિડા તત્રિ ન વહાણ, હડી વગેરે તરવાનું
નામે એક ગંધ દ્રવ્ય. સાધન.
તofટાક્ષમાર પુત્ર તિલક વૃક્ષ. તરિત્રી શ્રી નાની હેડી.
ત રીક્ષમટા શ્રી. જુવાન સ્ત્રીના સરિશ પુવહાણને સઢ.
ઉપરા ઉપરી ટાક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तरुतल
तर्कुलासक
તરતજી ૧૦ ઝાડનું મૂળ, ઝાડની નીચે | ત ૩૦ ૩૦ સે દીપવું એ આકાંક્ષા ભાગ, વૃક્ષનું સ્વરૂપ.
કરવી, તર્ક કરે, ઈચ્છવું . વિ + નક તરતી સ્ત્રી, ઝાડપણું.
કરો. તસ્કૃ ત્રિતારનાર,
તવ પુo તર્ક, અકાંક્ષા, ઇચ્છા, સંશય,વાદ, તાિ સ્ત્રીએક જાતનું પક્ષી.. વિવાદ, આગમઅવિરોધી તર્ક, મીમાંતત્વવિ શ્રી. એક જાતનું પક્ષી.
સારૂપ વિચાર, આગમન અર્થની પરીક્ષા તક્ષેત્ર ત્રિ. તારનાર.
કરવી, તે નામનું એક માનસ જ્ઞાન, તરહ ન ઝડપણું..
ન્યાયશાસ્ત્ર, તાલિ પુ. ઝાડનો કાંટો.
તવ ઉઝ તર્ક કરનાર, યાચક, માગણ, તપણિ ઝાડની હાર.
પ્રાર્થના કરનાર. તમુત્ર પુત્ર એક જાતને વેલો.
તપ્રન્થ g૦ તર્કશાસ્ત્રને લગત ગ્રંથ, ન્યાય તમૃા ૫૦ વાનર.
ગ્રંથ, તકપ્રધાન ગ્રંથ. તળી સ્ત્રી, વાનરી.
તor R૦ તર્ક કરો, સંશય કર, કેતા . ઝાડને નવો અંકુર, કુંપર, લ્પના કરવી. ફણગે.
તમુદ્રા શ્રી. તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. તારા પુત્ર તાડનું ઝાડ, હરકે શ્રેષ્ઠ વૃક્ષ.
તરત ત્રિ. તર્ક કરતું, સંશય કરતું, કતે ત્રિઝાડ ઉપર ચઢનાર.
૫ના કરતું, વાદ કરતું. તો સ્ત્રી એક જાતની વેલ.
તાિ સ્ત્રી તર્કવિદ્યાગૌતમ અને કતળિો સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
ણાદકૃત ન્યાયશાસ્ત્ર તાનિ ત્રિ. ઝાડ ઉપર ચઢનાર.
ત સ્ત્રી કમ્પના, તર્ક, સંશય. તો સ્ત્રી, એક જાતને વેલો-વન્ધા તારી સ્ત્રી નયનતી વૃક્ષ. તથતિની સ્ત્રી, ચંબેલી-ફૂલઝાડ. તર્જિત ત્રિ. તર્ક કરેલ, સંશય કરેલ, કતારા ત્રિ. ઝાડવાળું.
લ્પના કરેલ, વિચારેલ. સાયિન ૦િ પક્ષીમાત્ર-હરકેઇ પક્ષી.
તનિ ત્રિવ તર્ક કરનાર, સંશય કરનાર, તરુણ રિવા. ૫૦ નં૦ સેર હિંસા કરવી,
વિચારનાર, કલ્પના કરનાર. નાશ કર.
તર્જન પુ. નૈયાયિક પંડિત. તા ૧૦ યુદ્ધ.
તર્જન પુ. વામ વૃક્ષ. તહ૫ ૦િ તારનાર, તરનાર.
તારું પુત્ર ઉપરનો અર્થ. રસ ૦િ તારનાર, તરનાર.
ત પુત્ર ચરખ, રેંટીયો, એક જાતનું ઝાડ. તહેવાર પુ. ઝાડને સાર, ગુંદ, કપૂર. તવા પુત્ર ઉપરના અર્થ તથ ત્રિ. ઝાડ ઉપર રહેનાર.
તા ૧૦ સુતર કાંતવું તે. તથા સ્ત્રી તહવછી જુઓ.
તો સ્ત્રી, ચરખો, રેંટીયો. તટ ઉ૦ કમળકંદ
તfive રેંટીયાની નીચે તથા બાતહ7 ત્રિતરતુ જુઓ.
જુએ ઝાડો ભાગ હોય છે તે. ત ત્રિતરવામાં આવે. દુઃખમાંથી | તપકી સ્ત્રી ઉપર અર્થ, ઉદ્ધાર કરનાર,
તાવ પુરુ ચર ચલાવવાનો હાથે.
For Private and Personal Use Only
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તરાપ
तलप्रहार
તા પુત્ર નામ જુઓ. તર્ક ૫૦ રીંછ. તર્જા પુત્ર જવખાર. તર્જ ખ્યા ૦ ૦ સે તર્જના કરવી,
તિરસ્કારવું. તર્જ ૩૦ ના સેટ ઉપરના અર્થ. તલ ત્રિ તર્જના કરનાર, તિરસ્કારનાર,
ધિકારનાર. તર્જન ૧૦ તિરસ્કારવું, ધિક્કારવું.
ના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. તર્જની સ્ત્રી, હાથના અંગુઠા પાસેની આંગળી. રતનમુક સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ મુદ્રા. તર્જા તે નામે એક દેશ. તર્ષિક રૂ. ૩૦ તબિંક દેશના લોકો તf g૦ ગાયનું વાછરડું. તા ૩૦ ઉપરને અર્થ, તાજું જન્મેલ,
બાળક. તf g૦ વહાણ, હોડી, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, તવા પુત્ર પાર પહોંચેલ, તરી ગયેલ,
તરનાર. તરીવા ૧૦ એક જાતનું વહાણ. તરું સ્વાપ૦ ૪૦ સે હિંસા કરવી. ત સ્ત્રી, લાકડાની કડછી. તર્મ ૩૦ ચાલ છિદ્રને અવેધ, તન
પ્રદેશ. તા ૧૦ તૃપ્ત કરવું, પ્રસન્ન કરવું, યજ્ઞકાણ, પાંચ મહાયજ્ઞમાને એક મહાયજ્ઞ– પિતૃયજ્ઞ–પિતૃતર્પણ, તૃપ્તિ, સંતોષ. તજ ત્રિતૃપ્ત કરનાર, પ્રસન્ન કરનાર,
પિતૃયજ્ઞ કરનાર. तर्पणी स्त्री० गुरुस्कन्द वृक्ष. તપળે પુરા ભીષ્મ પિતામહ. તળદ ત્રિતૃપ્ત કરવા ઈચ્છનાર, પ્ર
સન્ન કરવા ઈચ્છનાર, પિતયજ્ઞ કરવા
ઈચ્છનાર. તત ત્રિતૃપ્ત કરેલ, પ્રસન્ન કરેલ, પિ-
તૃયજ્ઞ કરેલ. તનિ ત્રિ. તળ જુઓ. તો સ્ત્રી તૃપ્ત કરનારી સ્ત્રી, વારિ
નામે વેલો. ત રૂા. ૫૦ ૨૦ સેટ ગમન કરવું, જવું. સર્વર પુ. વર્ષ, વૃક્ષ. તર્મન યજ્ઞસ્તંભને અગ્રભાગ. તિર્થ પુત્ર તે નામે એક ત્રષિ. તf g૦ અભિલાષ, ઈચ્છા, તૃષ્ણા, તરસ,
લાલચ, સમુદ્ર, મેળ, આકડાનું ઝાડ. તર્જા ત્રિ- અભિલાષી, તૃષ્ણાલુ, લાલચુ. તા ૧૦ તૃષ્ણા, તરસ, લાલચ, ઈચ્છા,
અભિલાષ. તર્વિત નિ તરસ્યું, તૃણવાળું, લાલચુ,
અભિલાષી.
૮ ત્રિઉપરના અર્થ. તથ્વવત્ ત્રિતૃષ્ણાવાળું, તરસ્યું. ત િચ. તે વખતે, ત્યારે, તે સમયે. તસ્ કમ એ. પ્રતિષ્ઠા પામવી,
સ્થાપન થવું, સિદ્ધ થવું. તટ પુ. ૧૦ સ્વરૂપ, તળીયું, પ્રમાણ, ધનુપની દેરીના ઘાનું વારણ, ત, પગનું
તળીયું, જંગલ, વન. ત૮ ૧૦ કાર્યબીજ. તટ ઉ૦ ખાડે, તાડનું ઝાડ, થપડ, લપડાક,
તરવારની મૂઠ, ડાબે હાથે વીણા વગાડવી
તે, ઘેન ચામડાને બંધ. તરુ ત્રિ તત્રાજ જુઓ. તસ્ત્ર ૧૦ તળાવ. તા . ૬૦ એક જાતનું ઝાડ, તરતજૂ થ૦ તળીયેથી, તળે, તળીયે. તતા ૩૦ હથેળી ઠોકીને વગાડવાનું એક
વાદિત્ર. તઋત્રામાં નવ હાથની હથેળીનું રક્ષણ કર
નાર ચામડાનો એક બંધ-હથેળીનું બખર. તા ૩૦ તમાચાને માર, લપડાક મારવી તે.
For Private and Personal Use Only
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तलमोन
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
તરીના પુત્ર પાણીને તળીયે રહેલું માછલું. તew R૦ હાથીની પીઠ, પીઠનું માંસ તયુદ ૧૦ તમાચે તમારો કરવામાં આ- તપસ્ટ ૧૦ હાથીની પીઠ. વતું યુદ્ધ.
ત૭ ત્રિ. તેમાં લીન, તેમાં લય પામેલ. તો પુત્ર પાતાલ લોક.
ત નો ખાડે, તળાવ, જલાશય. તા ત્રિ- હથેળી ઢાકી વગાડવાનું વાદિત્ર | તક ત્રિશ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. વગાડનાર.
તા સ્ત્રી વરૂણદેવની પત્ની, નાની હેડી, સવાર પુત્ર સામવેદની એક શાખા.
જુવાન સ્ત્રી. સવાર ૧૦ તત્રાળ જુઓ.
નહિ સ્ત્રીને તાળાંની ચાવી, કુંચી. તારા ૧૦ ઘેડાને તંગ.
તો સ્ત્રી જુવાન સ્ત્રી. ત૬૦ ૧૦ પગના તળીયાને મધ્યભાગ.
તવ ૨૦ સુગંધી પદાર્થ, ચેળવાથી અથવા સહ સ્ત્રી તાત્રાળ જુઓ. તારી સ્ત્રી સાદડી, ચટાઈ.
ઘસવાથી નીકળતી સુગંધ.
સર્વર પુત્ર સામવેદની એક શાખા. તરોતરું ન૦ નીચેનાં સાત પાતાલમાંનું
તવીર ન, પાણી અને દૂધ. એક પાતાલ. જિક સ્ત્રી ઘોડાને તંગ.
તલક્ષી સ્ત્રીએક જાતને વેલો. સક્તિ સ્ત્રી. વીજળા.
તારા ૩૦ એક જાતની સાકર. સહિત ૧૦ તળેલું એક જાતનું માંસ. |
તવરનો પુત્ર એક જાતની ખાંડ. સ્થિત ત્રિ. સ્થાપેલ, તૈયાર કરેલ, ત
તા ૩૦ ત–––––એ અક્ષરે.. ળીયાવાળું.
તf fa૦ તવર્ગમાં હોનાર-થનાર. તષ્ઠિ ૨૦ શવ્યા, પથારી.
તવ ર૦ વૃદ્ધ, ઘરડું, મેટું, પુષ્ટ, બળતદિન ત્રિ. વિરલ, ડું, છૂટું છવાયું,
વાન, બળ. સ્વચ્છ, દુર્બળ.
તરત ત્રિ. બળવાન. સહિમ ન છાત, શયા, પથારી, તરવાર,
તવનિ ત્રિ- બળવાન, વૃદ્ધ, મેટું. ચાંદર, પલંગ.
તવા ત્રિ. અત્યંત વધેલા બળવાળું. સહુના પુo વાયુ.
વિપુત્રા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. રજુન ત્રિ. યુવાન, તરૂણ.
તવિs g૦ સ્વર્ગ, સમુદ્ર, શક્તિ, વ્યવસાય, સહુની સ્ત્રી, જુવાન સ્ત્રી.
ઉદ્યમ. પુ૦ ભુંડ, ડુક્કર.
તવા ત્રિવૃદ્ધ, મેટું, બળવાન, વૃદ્ધિ તો સ્ત્રી ભુંડણ, ડુક્કરી.
પામેલ, વધેલ. સરોવર સ્ત્રી પાતળા પેટવાળી કે સ્ત્રી. તવિક સ્ત્રી દેવકન્યા, પૃથ્વી, નદી. સરવા સ્ત્રી નદી.
તથી ૫૦ સ્વર્ગ, સમુદ્ર, સે. તરવા ૨૦ વન, જંગલ.
તણ ઝિ૦ છેલેલ, પાતળું કરેલ, મારેલ, તપ પુ૨૦ શયા, શયન, અટારી, ઉ- ! ઠેકેલ, ગુણેલ. પરને માળ, પત્ની, ભાર્યા.
તષ્ટિ સ્ત્રી છેલવું, પાતળું કરવું. તાલ ત્રિ. શવ્યા તૈયાર કરનારને કરવગેરે. |
તp સુથાર, વિશ્વકર્મા, તે નામે એક તપકીર પુમાંકડ.
આદિત્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तस्
તંત્ ૦ મ૦ લ॰ સેટ્ અલંકારવું, - ગારવું.
તંત્ સ્વા૦-૧૦ ર૦ ક્ષેર્ ઉપરના અ. તંત્ર વિવા॰ ૧૦ સ૦ ક્ષેર્ ઉછાળવું, ઉંચે ફેંકવું, મેાકલવું, પ્રેરવું.
તસર પુ॰ એક જાતનું સુતર. તર પુ॰ ચાર, લૂંટારા, એક જાતનું શાક, સી’ઢળનું ઝાડ, કાન. તરતા સ્ત્રી. ચારપણું, ચેરી. તત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ. તારાયુ પુ॰ એક જાતના વેલા. તરી સ્રી ક્રોધી સ્ત્રી. તન્શિયસ્ ત્ર ઉભું રહેલ. તસ્તુ ત્રિ॰ સ્થાવર, સ્થિર રહેનાર.
તર્જુમ્ પુ॰ ૬૦ મનુષ્ય. સજ્જીહ ન॰ તે સ્વભાવ. તøીફ્ટ નતે સ્વભાવપણુ તા સ્રી લક્ષ્મી દેવી.
સામખ્ય પુ॰ સુથારના છે!કરા. તાપ્ન પુ॰ ઉપરના અ. તા∞ોષ્ઠિ પુ॰ ‘ તેનેા સ્વભાવ' એવા
અર્થમાં કરાતા એક વ્યાકરણ પ્રત્યય. તાજ્કીય ન॰ નિત્યને અમુક સ્વભાવ. તાના ન॰ નીલકંઠ વગેરેએ રચેલ અમુ એક જ્યોતિષ ગ્રંથ.
તાઽત્ ત્રિ॰ ઉતાવળીયું, ઝડપદાર્. તાનિા ર૦ તાન જુએ. સાટા સ્રી. રાવણની બહેન એક રાક્ષસી. સાર પુ॰ કાનને એક દાગીને. સાયન૦ તટસ્થપણું, મધ્યસ્થપણું, સમીપપણું.
સાહ પુ॰ મારવું, ઠોકવું, માર મારવે, ગુણવું, શબ્દ, અવાજ, પર્વત, મુઠી જેટલું ઘાસ, તાડનું ઝાડ.
તાહજ ત્રિ॰ મારનાર, ગુણનાર. તાડા શ્રી. તાટા જુઓ.
૮૩
૧૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ताण्डिन्
તાલુòાહ ન॰ માટી એલચી. તાડાયન પુ॰ વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર. તાડાપ્તિ પુ॰ રામચન્દ્ર. તાહય દુ॰ મારીય રાક્ષસ.
તાય પુ॰ તાલ બુજાવનાર. સાહયાત પુ॰ ઉપરના અ. સાહક પુ॰ તાટ, જુએ. સાહન ન॰ મારવું, ઠે!કવું, માર મારવે, ગણવું, દીક્ષાના અંગરૂપ એક મંત્ર, સંસ્કાર.
તાલની સ્ત્રી. ધાડા વગેરેને મારવાની ચામુક. તાહનીય ત્રિ॰ મારવા યેાગ્ય, ઢાકવા ચર્ચાગ્ય, ગુણવા ચેાગ્ય.
તાડપત્ર ન॰ એક જાતનું કાનનું ધરેણુ, તાડનું પાંદડુ .
તાઽચિતૃ ત્રિ॰ મારનાર, ઠોકનાર, ગુણનાર. તાકાળ ત્રિ॰ તળાવમાં હોનાર—થનાર. તાહિ સ્રી એક જાતનું તાડવૃક્ષ–તાડીનું ઝાડ, કાનનું ધરેણું.
સાહિત ત્રિ॰ મારેલ, ઢાંકેલ, ગુણેલ. સાદી સ્ત્રી તાફિઝુએ. તાલુજ ત્રિ॰ મારનાર, ઠોકનાર, ગુણનાર તાત્કચ ત્રિ॰ મારવા યેાગ્ય, ઢાકવા યોગ્ય, ગુણવા યાગ્ય. તાલુચમન ત્રિ॰ મારતું, કતું, ગુણતું. તાલચમાન પુ॰ ઢંઢેરા, મોટુ નગારૂં, ઢાલ, તાહ ન હત્યશાસ્ત્ર. તાડવ ૧૦ નૃત્ય, નાચ, પુરૂષને નાચ, ઉદ્દત નૃત્ય, એક જાતનું ઘાસ. તા-વાહિશ પુ॰ શિવના દ્વારપાલ નદીશ્વર.
For Private and Personal Use Only
તાલ્ડપ્રિય પુ॰ શિવ.
તાવિત ત્રિ॰ નૃત્ય કરેલ, નાચેલ. સાદિ પુ॰ નૃત્યશાસ્ત્રના કર્તા ડિમુનિ. સાત્તુિન પુ॰ ઃ- તંડિ મુનિના પુત્ર તાંડું કહેલ વેદશાખાનું અધ્યયન કરનાર
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ताण्ड्य
www.kobatirth.org
તાન્દ્વય પુ॰ ડ મુનિને પુત્ર. સાત પુ॰ પિતા, માપ.
તાલ ત્રિ॰ યા કરવા ચેાગ્ય, ધૃજ્ય, અનુકુંપાપાત્ર.
તાતત્યુ પુ કાઢે. સાતનુ ત્રિ॰ પિતાના હિતનું. તાતનનચિત્રો શ્રી પિતાની માતા. તતતુલ્ય પુ॰ પિતા સમાન. સાતન પુ॰ ખંજન પક્ષી. તાતની સ્ત્રી ખંજન પક્ષિણી, સાતજ પુ॰ રાગ, રસેાઇ, લેાખડી ગાળા, મનના વેગ.
સાતજી ત્રિ॰ પિતાનું, પિતાસંબંધી, તપાવેલ, તપેલ.
દાતલમ પુ॰ પિતા સમાન. સાત્તિ પુ॰ પુત્ર, દીકરે!. તાતિ શ્રી॰ વૃદ્ધિ, ચઢતી, વધારે. તાદિ ત્રિ॰ તે કાળે હેાનાર-થનાર,
તે કાળસંબંધી, તત્કાળનું. તાત્પર્ય સઁ॰ વકતાની ઇચ્છા, અભિપ્રાય, તત્પરપણું, હેતુ, કારણ, આશય, રહસ્ય. તાર્થિ ૬૦ રહસ્યા, આશય. સાચ્ચે 7॰ તેના માટેનું, તેસંબંધીપણું,
તદ પણ .
તાÇાત્મ્ય ન૦ એકરૂપતા,અભેદ અભિન્નતા. તારીના અન્ય તે વેળા, તે વખતે,તે ફાળે, સાયક્ષ ત્રિ॰ તેવું, તેના જેવું. તાદરા ત્રિ॰ તેવું, તેના જેવું, સાદા ત્રિ ઉપરના અ. તાન પુ॰ વિસ્તાર, ગાયનનું એક અંગ. તાનય ન॰ સુક્ષ્મતા, અશ્પતા, ઘેાડાપણુ, દુર્ગંળતા.
તાનન્ય પુ॰ તનુ ઋષિના પુત્ર, તાનગ્ર સ॰ તનુનર્પી જેને દેવ છે તેવું વિષ.
સાનÇ !” તે નામે એક દેવ.
६५८
तापनीय
તનૂર પુ॰ પાણીનું પોતાની મેળે ઘૂમવુંપાણીમાં પડતી ધૃમરી.
તાન્ત ત્રિ॰મ્લાન, ગ્લાનિ પામેલ. સાતેય ન વસ્ત્ર.
તાન્તવ્ય પુ॰ તંતુ ઋષિના પુત્ર. તાન્તવાચ્ય પુ॰ વણકરને છેાકરેા. સાન્તુવાવિ પુ॰ વણકરના છેકરા. તાન્ત્ર ત્રિ॰ દેરીવાળું, તારવાળુ, તંત્રશાસ્ત્રસંબંધી.
તામ્બ્રિજ ત્રિ શાસ્ત્ર ાણનાર, સિદ્ઘાંત જાણનાર, ત ંત્રશાસ્ત્રોક્ત કમ વગેરે,તંત્રશાસ્ત્ર જાણનાર, શાસ્ત્રસંબંધી, તંત્રશાસ્ત્રને અનુસરનાર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્ઞાન પુ॰ વાયુ.
તાન્નુર ૧૦ એક જાતનું રાંધેલું માંસ. તાન્ય પુ॰ પુત્ર, દીકરા, તે નામે એક ઋષિ સામ્ય 7॰ છેડેથી પવિત્ર કરેલ વસ્ત્ર. તાન્ત ત્રિ॰ છેડેથી પવિત્ર કરેલા વસ્ત્રસંબંધી. તાપપુ॰ તાપ, ગરમી,દાહ,સંતાપ, કષ્ટ, દુઃખ. સાપજ ત્રિ॰ તપાવનાર, બાળનાર, સંતાપ પમાડનાર.
તાપજ પુ॰ તાવ, રજોગુણ. સાપસ્ય પુ॰ તપતી નામની સૂર્ય કન્યાને પુત્ર એક ક્ષત્રિય.
તાપત્ય ૧૦ તપતી નામની સૂર્ય કન્યાનું
આખ્યાન.
તાત્રયન આધ્યાત્મિક-આધિદૈવિક-આ
ધિભૌતિક દુઃખ.
સાપવું પણ ન॰ યોગસૂત્રકાર પતજલિએ દર્શાવેલ એક પ્રકારનું દુઃખ.
સાપન ન॰ તાપ કરવા, તપાવવું, સતાપ પમાડવે.
તાપન પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, કામદેવનું એક બાણુ, મુ કાન્ત મણિ.
તાપન ત્રિ॰ તપાવનાર, સતાપ ઉપવનાર. તાપનીય ન॰ તે નામે ઍક ઉપનિષદ્, એક ગીની જેટલું સાનું,
For Private and Personal Use Only
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तापनीय
ताम्बूल
-
-
-
-
- - - -
તાપનીર ત્રિ. તપાવવા યોગ્ય, તાપતિ તે નામે એક સત્ર-યાગ. તાપર ત્રિ તપસ્વી-તપ કરવાના સ્વભાવવાળું,
પણ પુ. બગલો પક્ષી, એક જાતનું ઝાડ, તાપસ ર૦ તમાલપત્ર. લાપતા પુછે નિંદ્ય તાપસ, ઢોંગી તાપસ. તાપરતાપુ. ઈંગોળીયાંનું ઝાડ. રાપરમ પુ. ઉપરને અર્થ. તાપપુજમાં સ્ત્રી એક જાતની સુપ
વનસ્પતિ. તાપરથી સ્ત્રી રમન વૃક્ષ. સપબિક પુત્ર પ્રિયાલ વૃક્ષ. તાપwય ત્રિ. તાપસને પ્રિય-વહાલું. તાપી . આંબા હળદર તાદિ ત્રિ. તાપસને પ્રિય. તાપરા જી. દ્રાક્ષ તારા ર૦ તાપસ ધર્મ તાપર ત્રિતાપને નાશ કરનાર, સંતાપ ' દૂર કરનાર. તાપt #ી વિકપ્રસિદ્ધ એક વ્યંજન
ખાણું. સવિલ ત્રિ. ગ્રીષ્મ ઋતુમાં હેનાર-થનાર. સfછપુ તમાલ વૃક્ષ,સુવર્ણ માક્ષિક ધાતુ. તજિગ્ન પુઉપરના અર્થ. તાનિ ત્રિવ તપાવનાર, તાપવાળું, સંતા
પવાળું, દુઃખી. તાપિન ૫૦ બુદ્ધ દેવ. તાપી શ્રી. વિંધ્યાચલમાંથી નીકળી પશ્ચિમ
તરફ વહેતી એક નદી. તાક પુત્ર માક્ષિક ધાતુ તાપસમુદ્રવ પુત્ર માક્ષિક ધાતુ. તારમા પુત્ર માક્ષિક ધાતુ. તાજેશ્વર પુ. શિવપુરાણ પ્રસિદ્ધ એક તીર્થ. સાથ ત્રિક તપાવવા ગ્ય, સંતાપ પમા
ડવા ગ્ય. તારા પુત્ર માક્ષિક ધાતુ
તાશ ન માક્ષિક ધાતુ. તાળું- પુમાક્ષિક ધાતુ નામ પુછ ભીષણ, ભયંકર, દેશ, ભૂલ,
દુર્ગુણ, ગ્લાનિ, ન્યૂનતા. તાક ત્રિગ્લાનિકારક, ભયંકર, કંટાળો • ઉપજાવનાર. તામર નો પાણી, ઘી. તમારા ર૦ કમળ, રાતું કમળ, સોનું,
તાંબું, ધંતુરે, તે નામે એક છંદ. તામજો સ્ત્રી કમલિની, નાનું તળાવ. નામ સ્ત્રી ભોંય આંબળી. તામઢા પુત્ર તે નામે એક દેશ, તાજસ્ટિસ કુ. ઉપરને અર્થ તારિતી હાલનું ખંભાત શહેરતામિણ ત્રિ- તમે ગુણ, તમે ગુણવાળું,
ખળ, દુષ્ટ, અંધારીયું, અંધારાવાળું.' તમિર પુત્ર સર્પ, ઘુવડ, તે નામે ચે.
મનું, રાહુને પુત્ર. તામસ ર૦ તમે ગુણ, ગાઢ અંધકાર. તામસી૪ પુતે નામે રાહુને પુત્ર. તામસ્થાન ૨૦ તમોગુણ ધ્યાન, અમુક
તાંત્રિક ધ્યાન. તામણિકા ત્રિતમે ગુણને કાર્યરૂપ, અં.
ધારીયું, અંધકારવાળું. તામણો સ્ત્રી અંધારી સત્રિ, મહાકાલી દેવી, જટામાંસી વનસ્પતિ, ભેગુ
કઈ સ્ત્રી. તાજેશ ત્રિતમાલવૃક્ષની સમીપને પ્ર
દેશ વગેરે. સમગ્ર પુત્ર તે નામે એક નરક, દેવ, રે. તામિત્ર ર૦ ઘોર અંધારું. તમિસ્ત્રી સ્ત્રી અંધારી રાત્રિ. તા! કિ. સ્તુતિ કરનાર. તાન્ય સ્ત્ર, નાગરવેલ. તાત્કૃષ્ટ ન. નાગરવેલનું પાન, સોપારી. તા પુત્ર શણનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ताम्बूलकरङ्क
ताम्रपुष्पा
---
--
---
----
--
---
તાત્કૃઢ go પાનદાની, પાન રાખવાની ! | દેવસેવાનું અંગ વાસણ પેટી વગેરે.
તાર પુત્ર ૧૦ તંબાકુ, છીંકણું. તાહ પુરાજાને પાનબીડું આપવા તાનિ પુ. ઈન્દ્રગેપ કીડે. નીમેલ અધિકારી.
તાબ્રજમેં ૧૦ મેરથુથુ. તાર ત્રિ. પાનબીડું આપનાર. તાત્ર પુત્ર કુકડો, એક જાતનું ઝાડ. તાબ્યુરાન ૩૦ પાનબીડું આપવું તે. તાપ્રચૂડ ત્રિક રાતી કલગીવાળું, લાલ શિતાવ્ઢપત્ર ના નાગરવેલનું પાન.
ખાવાળું, તાલૂદિ સ્ત્રી પાનદાની.
તાદજૂ શ્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર તાછૂટાન પુપાન ચાવવાથી થયેલ એક માતૃકા. રંગ, મસૂરધાન્ય.
તારી સ્ત્રી કુકડી. તાપૂર્વક સ્ત્રી નાગલ.
તાબ્રજ્ઞા પુત્ર શ્રીકૃષ્ણને સત્યભામામાં જતીવ્ર સ્ત્રી નાગરવેલ.
ભેલ એક પુત્ર. તન્વસ્ટિક ત્રિ, પાનબીડાં બનાવવામાં તારતનું ત્રિતાંબા જેવા શરીરવાળું. દેશીઆર, પાનબીડાં સંબંધી.
તાગ્રys go કાંસું. તાન્વેસ્ટિા તબેલી.
તાત્રફુધા સ્ત્રી ગેરક્ષ દુગ્ધા નામે એક તારિ સ્ત્રી તબલણ.
વનસ્પતિ. તન્નટિન ઝિ૦ પાન વેચનાર, તંબોલી. તાક્રદીપ પુ. ૧૦ દક્ષિણ દેશમાં આવેલ તાવૂદ્ધ સ્ત્ર. નાગરવેલ, સોપારીનું ઝાડ. એક બેટ. તા ત્રિદુઃખ પામતું, સંતાપ પામતું. તાત્ર સ્ત્રી તે નામે સત્યભામાની પુત્રી. તા ૧૦ તાંબુ, એક જાતને કઢને રોગ, તાઝup R૦ તાંબાનું લેખનપત્ર, તામ્રલેખ. . લાલ રંગ, રાતું ચંદન-રતાં જળી. તારપત્ર ર૦ ઉપરને અર્થ, લાલ, કુંપળ, તાત્ર ત્રિલાલવણું, રાતું, લાલ.
નવપલ્લવ. તાત્ર ૩૦ તે નામે એક બેટ.
તામ્રપત્ર પુત્ર એક જાતનું શાક. તાજા પુત્ર ઉપરને અર્થ.
તivળ સ્ત્રી. દક્ષિણ દેશમાં આવેલી એક તાલ ત્રિરાતા કાનવાળું.
નદી, તે નામે એક શિલા. તા સ્ત્રીપશ્ચિમ દિશાના હાથીની તાWvg go આસોપાલવનું ઝાડ, લાલ પત્ની હાથણી.
કુંપળવાળું ઝાડ. તાજart કંસારે.
તાપણુવ પુન લાલ કુંપળ. તાવારી સ્ત્રી કંસારણ
તાપસિન પુર્વેમre વૃક્ષ,લાખી પીપળે. સન્નતિષ્ઠિ પુ. ઈન્દ્રગોપ કીડે. તાઘપાત્ર નવ તાંબાનું વાસણ નાગઢ g૦ ઇન્દ્રગોપ ફીડે.
તાપારી સ્ત્રી હંસારી વનસ્પતિ. ત૬ પુત્ર કંસાર.
તાઝ,so y૦ ગલનું ઝાડ, ભયચંપે. તારા પુત્ર કંસારો.
તારપુew ૧૦ રતું ફૂલ. તાત્ર સ્ત્રી કંસારણ.
તાઘgs ત્રિ. રાતા ફૂલવાળું. તાલુદ્દો સ્ત્રી કસારણ.
તપુHT સ્ત્રી, રાતું નોતર, પાડળ તાત્ર ૧૦ ત્રાંબાને કુંડ-એક જાતનું ! વનસ્પતિ
For Private and Personal Use Only
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ताम्रपुष्पिका
વૃક્ષ, અખરાડનું ઝાડ,
સામ્રવૃત્તિપા શ્રી.ઉપરના અ તામ્રપુષ્પી શ્રી તામ્રપુષ્પા જીએ, ધાવડીનું ઝાડ. તામ્રજી પુ॰ અક્ષો તામ્રજ 7॰ રાતું ફળ. તામ્ર ત્રિ॰રાતા વાળુ સાજ ન॰ તામ્રલેખ. તાવીજ્ઞ પુ કળથીનું ઝાડ. તામીલ ન॰ રાતું બી.
તાશ્રીના સ્રો॰ કળથી.
તાક્રમમનું ન॰ તાંબાની ખાખતાશ્ત્રભસ્મ. સામય ત્રિ॰ તાંબાનું.
તામ્રમુલ ત્રિ॰ રાતા મેાંઢાવાળું, તામ્રમૂજી ન॰ રાતું મૂળીયું. સામ્રમૂજ ત્રિ॰ રાતા મૂળીયાંવાળુ તામ્રમૂજા સ્ત્રી ધમાસા, મજીઠ, રીસામણીના
વેલેા.
તામ્રમૂજીી સ્ત્રી ધમાસે. તાપ્રયોગ પુ॰ વૈધકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. સામ્રરસાયની સ્રી ગોરક્ષતુષા વનસ્પતિ. તાપ્રણિત પુ॰ તે નામે એક દેશ. તાપ્રપ્તિજ પુ॰ ઉપરના અ, તામ્રહિતી સ્ત્રી તે નામે એક નગરી. તાત્રયનું પુ॰ એક જાતનું ધાસ, લાલ રંગ. તામ્રવÈ ત્રિ॰ રાતા રંગવાળું, રાતું. તામ્રવર્ણ↑ સ્ત્રી જટા, તલનું ફૂલ. તાપ્રવહી સ્રી મઠ, ચિત્રકૂટ દેશમાં પ્રસિદ્ધ એક વેલા, હરકાઈ રાતી વેલ. તાપ્રવીન પુ કળથીનું ઝાડ, તાપ્રવીન ૬૦ લાલ ખી. તાપ્રવીના સ્રી કળથી,
સામ્રવૃક્ષ ૩૦ રક્તચંદનવૃક્ષ-રતાંજળીનું ઝાડ, કળથીનું ઝાડ, હરકાઇ રાતું ઝાડ. તાપ્રવૃત્ત પુ કળથીનું ઝાડ. તાપ્રવૃત્ત ન રાતુ દીટુ'. તાપ્રવૃત્તા શ્રીફળથીનું ઝાડ,
૬૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ताश्र्
તાપ્રશિપ પુ॰ મુકો.
તાપ્રશિપ ત્રિ॰ રાતી કલગીવાળું, લાક શિખાવાળુ . તાપ્રશિલિન ૬૦ કુકડા. તાપ્રશિલિન ત્રિ॰તાન્નશિલ ત્રિ॰ જુએ. તાપ્રશિવિની સ્ત્રી કુકડી. તાપ્રાિવી સ્ત્રી કડી.
તાપ્રસાર ન રક્તચંદન વૃક્ષ–રતાંજળી, તાપ્રસાર ત્રિ’લાલ સારવાળું, લાલ ગુંદર વગેરેવાળુ .
તાપ્રસાર પુ॰ ૬૦ લાલ સાર–ખેરી ગુંદર વગેરે.
તાપ્રસાર પુ॰ ખેરનું ઝાડ, રક્તચંદન વૃક્ષ-રતાંજળીનું ઝાડ.
તાપ્રસાર્જ ૬૦ રતાંજળીનું ઝાર્ડ, તાપ્રસાર, ત્રિરતા સાર-ગુંદર વગેરેવાળુ તાપ્રસાદિ પુ॰ રાતા ખેર,રક્તચંદન વૃક્ષ. તાત્રા શ્રી સંદરી વનસ્પતિ, રાતી વેલ. તાપ્રાર્થી છુ॰ અઢાર ઉપદ્રીપેા પૈકી ઉપદ્દીપ. તાપ્રાપ્ત ત્રિ॰ રાતી આંખવાળુ. તામ્રાજ્ઞ પુ॰ કાયલ પક્ષી. સામ્રાક્ષી શ્રી કાયલ પક્ષિણી, તાકાલ્ય પુસા ટ્રષ જુએ. તાગ્રામ ૬૦. રક્તચંદન—રતાંજળી. તાશ્રમ ત્રિ॰ લાલ કાતિવાળું,લાલ દેખાવનું. સામ્રાહ ન॰ તે નામે એક તી. તામ્રાğ પુ॰ કાંસું.
તાપ્રાવતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. સામ્રારમન પુ॰ પદ્મરોગ મણિ-માણેક, તામ્રિજ ત્રિ॰ તાંબાનું, તાંબા સંબંધી. સાબ્રિજ પુ॰ કંસારા, તક્રિયા સ્રી ચણાઠી, તાંબાની ઘડી એક જાતનું વાહિત્ર-ભ ભા. તાન્રિી હ્રીંકસારણ,
For Private and Personal Use Only
તાન્રી સ્ત્રી॰ તાંબાનું એક જાતનું વાત્રિ-ભંભો, તાય વાલા સ॰ સેટ્ પામવું, રક્ષણ કરવું, વિસ્તારવું, ફેલાવવું.
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तायिक
-
-
-
-
-
-
-
-
તff તે નામે એક દેશ. સચિવા ૬૦ ૦ તાયિક દેશના લોક. સાપુ રૂ૦ ચેર, લૂંટારે. ત: પુત્ર પ્રણવ ૐકાર, એક જાતનો વાનર, શુદ્ધ મેતી, મોતીની છીપ, દેવીનું ' એ બીજ, તારવું, મહાદેવ, વિષ્ણુ, ઉંચે શબ્દ, તીર-કાં. તાર ૧૦ રૂપું, નક્ષત્ર, આંખની કીકી,તીર
કઠે, મોતી, ચળતું કિરણ. સર ત્રિ. ઉંચા શબ્દવાળું, નિર્મળ સ્વચ્છ,
ઉજજવળ, ઉત્તમ, એક, ઉચું. તારા ત્રિ. તારનાર, પાર પહોંચાડનાર. તારા પુત્ર તે નામે એક દૈત્ય-તારકાસુર, * કાન, વહાણ. તાવ ર૦ આંખ, આંખની કીકી, નક્ષત્ર,
તારે, તે નામે એક છંદ,રામનામને મંત્ર. તાવના પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. તજવાન ન. ‘૩રામાય નમઃ” એ છે
અક્ષરને રામનામને મંત્ર. તારા સ્ત્રી નક્ષત્ર, તારે, આંખની કીકી. તાપક્ષ ઉ૦ કાર્તિક સ્વામીનો એક અ
નુચર, તારકાસુરને એક પુત્ર. સાવલિ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ.
સાવાવ ૫૦ તે નામે વિશ્વામિત્રને પુત્ર. તft T૦ કાર્તિક સ્વામી.
તાાિ સ્ત્રી રાત્રિ. artકિત ત્રિ. તારા-નક્ષવાળું–આકાશ
વગેરે. તાઈવાન ત્રિ. ઉપરને અર્થ. તારો નિજ શ્રી. તે નામે ઉપનિષદ. તારા પુત્ર તે નામે એક દેશ. તારી સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. તારા પુ. વહાણ, તારનાર-વિષ્ણુ, સાઠ
વર્ષો પૈકી એક વર્ષ તજ ત્રિ. તારનાર, પાર ઉતારનાર,ઉદ્ધાર
કરનાર.
તારા ૧૦ તારવું, પાર ઉતારવું,ઉદ્ધાર કરે. તારા સ્ત્રી તરીને પહોંચવું. તfજ સ્ત્રી નૌકા, નાની હેડી, તે નામે
કાશ્યપ ઋષિની એક પત્ની. તારો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. તસિંઇકુ T૦ એક જાતની ગેર. તારતમ્ય ૧૦ જૂનાધિકતા, એછવધતું. તારતારનવ સાંખ્ય પ્રસિદ્ધ એક પ્રકારનું વાક્ય. તારથી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. તારનાર પુઉચે શબ્દ. તારyou go મગરો, તારમાણિક ન૦ તે નામે એક ઉપધાતુ. તાર૪ પુવિષયલંપટ, અસ્થિર, ચંચળ. તારા પુત્ર અતિ ઉચ્ચ શબ્દવાળો પવન
સુસવાટવાળો વાયુ. તમિત્રા સ્ત્રી સારમક્ષિા જુઓ. તરશુદિર ર૦ સીસું. તારવાર પુછે તે નામે એક ઉપનિષદ તારા પુત્ર મેટા મેતીને બનાવેલો હાર. તારા સ્ત્રીદશ મહાવિદ્યાઓ પૈકી બીજી
મહાવિદ્યા, નક્ષત્ર, તારો, તે નામે એક બુદ્ધ દેવી, બૃહસ્પતિની સ્ત્રી, સુષેણ વાનરની કન્યા-વાલીની પત્ની, ચિડા નામે એક
ગંધદ્રવ્ય, મેતી, પાર્વતી, ઉલ્કા,ઉંબાડીયું. તારકૂટ ૧૦ સ્ત્રીપુરૂષના વિવાહમાં શુભ
અશુભ જણાવનાર એક કુટ. તારા પુત્ર તારકાસુરને પુત્ર એક દૈત્ય. સાવિત્ર ન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ દીક્ષા આ
પવા યોગ્ય મંત્રનું શુભ-અશુભ સૂચવ
નાર એક ચક્ર. તારામન ૧૦ તારા દેવીના પૂજનનું અં
ગરૂપ એક આચમન. તerfધા પુત્ર ચંદ્ર, શિવ, બૃહસ્પતિ,વાલી વાનર, સુગ્રીવ, નક્ષત્રોના અધિપતિ અને
શ્વિની કુમાર વગેરે, આંખની કીકી કપૂર. તાધિપતિ પુ. ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
तारानाथ
તારાનાથ પુ॰ ઉપરના અ. તારાપતિ પુ॰ તારા ધવ જુએ.
www.kobatirth.org
તારાપથ પુ॰ આકાશ.
તારાપીર પુ॰ ચન્દ્ર, કપૂર, તે નામે એક
રાજકુમાર. તારાપ્રમાળ ન॰ અશ્વિની વગેરે નક્ષત્રે વગેરેના સ્વરૂપને જણાવનારી અમુકસંખ્યા. તારામષા શ્રી રાત્રિ.
તારા ૬૦ કપૂર.
તારામન્તુજ ૬૦ મદિરને ઘુમટ, નક્ષત્રમંડળ
સત્તમૂળ પુ॰ મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર. તારારિપુ॰ એક જાતની માક્ષિક ધાતુ. તારાવતો સ્રા॰ તે નામે કકુસ્થ રાજાની
કન્યા.
તારાપોઢા સ્ત્રી॰ તારા દેવીની પૂજાના અંગ
રૂપ છ પ્રકારના અમુક ન્યાસ, તાકિ ન॰ ભાડું, દાન, જકાત. તાનિા સ્રી તાડીને દારૂ. તારિણી શ્રી દશ મહાવિધાઓ પૈકી ખજી મહાવિદ્યા, તે નામે એક બૌદ્ધ દેવી, દુર્ગા દેવી.
તાનિ ત્રિ॰ તારનાર. તારીય પુ॰ સ્વ, સમુદ્ર, સાનું. સારીથી સ્ત્રી તે નામે ઈન્દ્રની કન્યા. તારા પુ॰ તરૂક્ષ નામના ઋિષના પુત્ર. સાહન પુ॰ જીવાનના છે.કા. સાખ્ય ન૦ યૌવન, જુવાની. તરેચ પુ॰ વાલીને પુત્ર, બૃહસ્પતિના પુત્ર
યુધ ગ્રહ.
તાર્જવ ત્રિ॰ રેંટીયાથી કાંતેલ સુતર વગેરે, તાન્તિ પુ॰ તર્કશાસ્ત્ર જાણનાર, નૈયાયિક. સાહ્ને પુ॰ કશ્યપ મુનિ. સાક્ષી સ્ત્રી એક જાતને વેલા. તાઠ્ય પુ’વૃક્ષ મુનિના પુત્ર, ગરૂડના મોટા ભાઈ અરૂણ, ગરૂડ, ઘેાડા, સર્પ, સાગનું
૬૬૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तालकट
ઝાડ, સોનું, અશ્વક વ્રુક્ષ, રથ, તે નામે એક પર્વત, હરકેાઈ પક્ષી. સાક્ષ્ય ૧૦ રસાંજન. સાચવેતન પુ॰ વિષ્ણુ.
સાક્ષ્મજ્ઞ ન॰ તાઢ્ય પર્વતમાં થનારૂં રસાંજન. તાજ્જન પુ॰ વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
તાનાથ પુ॰ ગરૂડ. તાયૅનાય પુ૦ ગરૂડ. સાક્ષ્યપ્રાય પુ૦ અક્ષળ વૃક્ષ. તારીજ ન॰ તાઢ્ય પર્વતમાં થનારૂં—ર
સાંજન,
તાÓસામન ન॰ તે નામે સામવેદના ભાગ, તારિખ પુ॰ વૃક્ષ ઋષિનું યુવાપય. સાથી સ્ત્રી એક જાતની જંગલી લતા. જ્ઞાનેં ત્રિ॰ ઘાસનું, ઘાસ સંબંધી. તાના પુ॰ ધાસને અગ્નિ, ધાસના વેચાણુ ઉપરથી આવેલ કર.
તાળા ત્રિ॰ ઘાસવાળા પ્રદેશમાં હાનાર– થનાર.
તાળને પુ॰ તૃણકણુ ઋષિને પુત્ર. તાળાંચન પુ॰ તૃણ ઋિષના ગેાત્રજ પુત્ર. તાતીય ત્રિ॰ ત્રીજી
તીથીજ ત્રિત્રીનું.
સાર્વત્રિ॰ તરવા મેગ્ય.
તત્ત્વ ન॰ તરવા માટે આપવામાં આવતું દાણુ-કર.
તારુ પુ॰ હથેળી, પંજો, અ'ગુઠાથી મધ્યમા આંગળી સુધીનું પ્રમાણ, હાથ ડોકવા તે, કરતાલ વાદિત્ર, તરવારની મુઢ, તાડનું ઝાડ, એક જાતનું માપ,સંગીતપ્રસિદ્ધ તાલ. તાજી ન॰ હરતાલ, તાલીશપત્ર, દુર્ગા દેવીનું
સિંહાસન, તાડનું ફળ, પાતાલ. તાહા મૈં હરતાલ, બારણાં બંધ રાખવાનું સાધન આગળીયા તાળુ વગેરે, તુવેર ધાન્ય. તાજી પુ॰ તારુ પુ॰ જુએ. તાહાટ પુ॰ તે તમે એક દેરા.
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'तालकन्द
६६.
तालो
-
-
-
-
-
-
તાઃ ર૦ તાત્રી નામે એક વનસ્પતિ. તા૪૮ ૬૦ એક જાતનું વારિત્ર. તારામ પુ. લીલો રંગ.
તાત્કરિયા સ્ત્રી કાળી મુસળી, મુસળી. તારામ ત્રિ. લીલા રંગવાળું, લીલું. તો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. તો સ્ત્રી, તાડીને દારૂ.
તાજીયા ને વૈઘકપ્રસિદ્ધ એક યંત્ર, તાતુ પુત્ર ભીષ્મ પિતામહ.
કુંચી, ચાવી. તાક્ષર પુ. એક જાતની સાકર. તારેવર પુનટ. તાક્ષર પુત્ર ઉપરને અર્થ. તાવનવિ ૫૦ નટ. તાત્રામાં પુત્ર તાડવૃક્ષને ગર્ભ–તાડ વૃક્ષની તારા પુત્વ બળદેવ, બળરામ. અંદરને એક પદાર્થ.
તારુશ્મન પુત્ર ઉપરનો અર્થ તા પુત્ર તા: જુઓ.
તાઇવર ન૦ વૃન્દાવનમાં આવેલું જેમાં તારા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
પુષ્કળ તાડના ઝાડ છે તેવું એક વન. તઢિયા પુત્ર ૩૦ તાલચર દેશના લોક, તા- તાઢવૃત્ત ન વીંઝણ, પં. લચર દેશના રાજાએ.
તાઇવૃત્ત ૧૦ ઉપરનો અર્થ સારા ત્રિ. તાડમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. તારા પુત્ર નટ. સદ પુત્ર તે નામે એક દેશ. તાવના પુત્ર નટ. તારા પુત્ર ૧૦ તાલબંધ દેશના લોક, તાત્રેય ત્રિ. તાલુસ્થાની. તાલfધ દેશના રાજાએ.
તારા પુત્ર દક્ષિણમાં આવેલ એક દેશ. તાઢવા સ્ત્રી તાડના વૃક્ષમાંથી નીકળતા
તારા સ્ત્રી મુરા નામે એક ગંધ દ્રવ્ય, જટાના આકારના લાંબા રેસા.
તાલીસપત્ર. તવા ૩૦ બળદેવ
સારા પુ૦ બળદેવ, બળરામ. સાવા સ્ત્રી તે નામે એક નગરી. તારા પુત્ર વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ શબ્દગણ.
તાહિમ સ્ત્રી ભાદરવા સુદ નેમ. તારાયવર પુનટ. તાપર ૧૦ તા: જુઓ, તાડનું પાંદડું, તા૪િ સ્ત્રી, ભેંય આંબળી. તાડપત્ર.
તઢિયા પુત્ર પહોળો કરેલ હાથનો પંજો, તારા સ્ત્રી, તાલમૂલી વૃક્ષ.
તાળી, સીલ, મુદા તારુvaો સ્ત્રી કાળી મુસળી, ઉંદરકાની તાસ્ટિકા સ્ત્રીતારી જુઓ, તાળી, વનસ્પતિ.
તાન્નવસ્ત્ર વનસ્પતિ. તારુ ર૦ મુદા નામે એક ગંધદ્રવ્ય, તાહિત ૧૦ દેરી, વાઘભાંડ, તાલ આપેલ. તાડપત્ર, તાલીસપત્ર.
તાર્જિન પુત્ર શિવ. તાળ સ્ત્રી મધુરિકા નામે વનસ્પતિ. તfસ્ટન ત્રિ. જેણે તાલ આપેલ હોય તે, તાંત્રિપુew ૧૦ તાડનું ફૂલ.
તાલવાળું. તાજપુડા નવ ઝઘરી વૃક્ષ, તાડનુંફૂલ. તાર્જિન પુo ૩૦ તલ ઋષિએ કહેલાનું તાજa R૦ તાઇવૃક્ષમાંથી નીકળતા અધ્યયન કરનાર. જટા જેવા રેસા.
તાસ્ટિા પુત્ર પર્વત, પહાડ, તારત પુ. બળદેવ.
સાસ્ત્રી શ્રી તાડીને દારૂ, તાડનું ઝાડ, સામા ત્રિ. તાડનું, તાડમાંથી બનાવેલ, ' બેય આંબળા, મુસળી, તાલીસપત્ર, કુંચી,
For Private and Personal Use Only
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तालीपत्र
तिक्तधातु
ચાવી, તામ્રવલ્લી વનસ્પતિ, તે નામે એક | તાવાર ત્રિક તેટલું, તેવડું, તે પ્રમાણનું. છંદ-જેમાં ત્રણ અક્ષરનું એક ચરણ ' તાવમાં ત્રિ. ઉપરના અર્થ હોય છે.
તાર ૧૦ ધનુષની દોરી. તારીપત્ર ૧૦ તાલીસપત્ર,
તાવિષ go વિષ જુઓ. તારી ૧૦ તે નામે એક ઝાડ, ભેય વિષ સ્ત્રી પૃથ્વી, તે નામે ઇન્દ્રની આંબળી.
કન્યા, તે નામે એક નદી. તારાપત્ર ર૦ તાલીસપત્ર, ભય આંબળી. તાપુર ૫૦ વૃષભ રાશિ, તાબ્દીરાઇવર પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક તાલુજ ૬૦ શણનું ઝાડ. ઔષધરૂપ લાડુ.
તાર્થે ૧૦ ચોરી. તાહુ ર૦ તાળવું.
નિ ચ૦ એ પ્રમાણે, એ રીતે. તદુર નવ તાળવું.
તિ૬ મ. સા. સસે ગમન કરવું, જવું. તણુકર પુ0 તલુક્ષ ઋષિને પુત્ર લત ખ્યા ૫૦ લ૦ સેટુ ચઢાઈ કરવી, તનિહ પુમગરમચ્છ.
દબાવવું, વધ કરે, મારી નાખવું. તાણુપ પુ તાળવાને એક રોગ. પિતા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. તણિપુપુર પુત્ર ઉપરને અર્થ
તિપિતા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. તાપુર ૫૦ પાણીની ઘુમરી.
રિજિતહિ g૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક તદુશષ પુરા તાળવામાં સોસ પડે તે- શબ્દગણ. એક જાતને તાળવાને રેગ.
સિદિ પુછ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. સજૂર ૬૦ તાર જુઓ.
સિt go કડવાશ, સુગંધ, કુટજ વૃક્ષ, તપૂર્વ ૧૦ તાળવું.
કરીઆ, કાળો ખેર. તાવ ત્રિ. તારું, તારા સંબંધી. તિજ ન પીતપાપડો, પિત્તધાતુ, બીડ લવણું. તાપન ત્રિઉપરના અર્થ.
તિરર ત્રિ- કડવું, કડવાશવાળું, સુગંધદાર, તાવ ઇન્ અવ્ય તેટલા તેટલા પ્રકારે. તિજ પુપડોલવૃક્ષ, કરીયાતું, કાળો ખેર, તાવત ૦ સંપૂર્ણ, સમગ્ર, ત્યાંસુધી,
ઈગરીયાંનું ઝાડ, કડવો રસ, કડવાશ. અમુક માપ, નિશ્ચય, પ્રશંસા, પક્ષાંતરે,
તિજ ત્રિછ કડવું. યુદ્ધ, અધિકાર, ત્યારે, તે વેળા, તે વખતે. fસત્તાનિવલા સ્ત્રાવ જલ્પપત્રા વનસ્પતિ, તાવત ત્રિ. તેટલું, તેવડું, તે પ્રમાણનું. ઉતરાવી સ્ત્રી કડવી તુંબડી. તાવતિ ત્રિ. તેટલાથી ખરીદેલ, તેટલું, તિરામાં સ્ત્રીરાઈ તે પ્રમાણનું.
તિરાધિકા સ્ત્રી, રાઈ તાત્તિ ત્રિતેટલાની સંખ્યાને પૂર્ણ સિગુણા સ્ત્રી કર વૃક્ષ
સિત ન વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ એક ઘી. તાવ ત્રિ. તાતિ જુઓ.
તિરાડુ સ્ત્રી, પીપળાનું ઝાડ. તાવાર ત્યાંસુધી, તેટલી વખત જીતતુન્ડી સ્ત્રી કડવી તુંબડીને વેલે. સુધી.
તિરૂતુખ્ય સ્ત્રી કડવી તુંબડી. તારક મખ્ય તેટલા પ્રકારે.
તિધાતુ પુ0 સેનામુખી, મીંઢી આવળ, તાપદાયમ્ ત્રિો તેટલી ઉમરનું.
મરડાશગી,કીરિગી, સ્વર્ણક્ષીરી વનસ્પતિ.
કરનાર, તેટલું.
૮૪
For Private and Personal Use Only
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
· तिक्तधातु
६६६
तितिक्ष
સિધાતુ પુપિત્તધાતુ.
તરVs go કાકરોલ વનસ્પતિ. રિપત્ર ૧૦ કડવું પાંદડું, રિપત્ર ત્રિકડવા પાંદડાવાળું. રિપત્ર ત્રિઉપરને અર્થ. તિપર્ધન સ્ત્રી એક જાતની ધ્રોખડ,ગળે,
જેઠીમધ. તિરુપુw ત્રિકડવા ફૂલવાળું. તિysu ન. કડવું ફૂલ. નિપુN સ્ત્રીપહાડમૂળ વનસ્પતિ. fig૦ નિર્મળીનું ઝાડ. તિર ત્રિકડવા ફળવાળું. તિરૂર ન કડવું ફળ. તિરા બ્ર. લીંબોળીનું ઝાડ. તિરોવીના સ્ત્રી કડવી તુંબડી. તિરૂમ રૂ. પટોલ વૃક્ષનિમરિ૪ પુનિર્મળનું ઝાડ. તિરાવવા સ્ત્રી વિની વનસ્પતિ. તિદિપિકા સ્ત્રી ક. तिक्तरोहिणी स्त्री० ४३. તિવણી સ્ત્રી મારવેલને વેલો, કડવી
વેલડી. તિથલ ૪૦ કડવું બી. તિવીર ત્રિ. કડવા બીવાળું. તિથીના સ્ત્રી કડવી તુંબડી. તિરાલ . વરૂણ વૃક્ષ, ખેરનું ઝાડ. તિરાજ ૧૦ કડવું શાક. તિવિધી . તિજ્ઞા પુત્ર જુઓ. ઉતરાહ પુત્ર ખેરનું ઝાડ. તિરોતર પુ. ખેર. તિસાત્રિ કડવાસારવાળું કડવારસવાળું તિવાર પુ૧૦ કડવો સાર–રસ. તિવાર ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. તિસ્ત્રીકડુ,પહાડમૂળ વનસ્પતિ છીકણી. સિTહ્યા સ્ત્રી કડવી તુંબડી, તિiા શ્રી. તે નામને એક વે.
સિમૃતા સ્ત્રી ગળે. ત્તિiાતા શ્રી. પિત્તજન્ય એક રોગ. તિજ સ્ત્રી કડવી તુંબડી. તિાિ સ્ત્રી કડવી તુંબડી. ત્તિ સ્વ. પૂ. સ૦ સે હિંસા કરવી, વધ
કરવો, દબાવવું, હુમલો કર. તિજ 7૦ તીણ એ સ્પર્શ, વજ. ત્તિ ત્રિવ તીણ સ્પર્શવાળું, તીણ, ઉગ્ર
તાવાળું. ' ત્તિની પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તિકતા સ્ત્રી તીક્ષણપણું.
ત્તિજનક નો તીકણપણું. તિપિત્તિ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, રિમજુ પુત્ર શિવ. તિમજુ ત્રિ. તીક્ષ્ણ ધવાળું. તિરિક પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ તણ
કિરણ. નિમરિન ત્રિ. તીણ કિરણવાળું. તિદ્ ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ત્તિમ સ્ત્રી તીક્ષ્ય કાંતિ. ઉત્તમ ત્રિ તીક્ષણ કાંતિવાળું. તિમાંg૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ ઉગ્ર કિરણ. તિર્ સ્વાહ ૧૦ ર૦ સેટુ ઘાત કરવો,મારી
નાખવું. તિજ ૩૦ ૩૦ ૪૦ તીર્ણ કરવું, તેજ
કરવું, ધારવાળું કરવું. તિસ્ વા મા ણ૦ સે ક્ષમા કર
વી, માફ કરવું, સહન કરવું. રિત્તિના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, રાક્ષસ, ત્તિરી સ્ત્રીનસેતર વનસ્પતિ. િિા પુત્ર લોધિ વૃક્ષ-લેધર. ઉતારી સ્ત્રી નસેતર. તિતઃ પુરુ ચાલશું. ઉતતર ન છત્ર, છત્રી. fસતિરાત્રિ સહન કરનાર, ટાઢ-તાપ વગેરે
હેનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तितिक्ष
તિતિક્ષ પુ॰ તે નામે એક યુનિ. તિતિક્ષા સ્ત્રી॰ ક્ષમા, મારી, સહનશીલતા.
ત્તિતિક્ષુ ત્રિ॰ સહન કરનાર, ક્ષમા કરનાર, સહનશીલ.
ક્ષિતિમ પુ॰ ઇન્દ્રગેાપ કીડે. તતિ પુ॰ તેતર પક્ષી. તિતિરી સ્રીતેતર પક્ષિણી, તિત્તિજન॰ એક જાતનું માટીનું વાસણનાંદ તિતીર્થંત ત્રિ॰ તરવા ઇચ્છતું. તિતોષી શ્રી તરવાની ઇચ્છા. તતિનું ત્રિ તરવા ઇચ્છનાર. તિત્તિમ પુ॰ ઇન્દ્રજ્ઞાપ કીડા, ત્તિત્તિર પુ॰ તેતર પક્ષી.
ત્તિત્તિરિ પુ॰ તેતર પક્ષી,તે નામે એક ઋષિ તિન્નિરી સ્ત્રી તેતર પક્ષિણી,
સિન્નિરીઝ ન॰ તેતરની પાંખ બાળા કરેલું એક આંજણ.
'
તિથ પુ॰ અગ્નિ, કામદેવ, કાળ, સમય, વખત, ચિત્રક વૃક્ષ.
તિથિ શ્રી પુ॰ પડવે વગેરે તિથિ,
પદરની સંખ્યા.
તિથિ‰ત્ય ૬૦ તિથિએ કરવાનું કામ. ત્તિશિક્ષય પુ॰ તિથિઓના ક્ષય, તિથિતિ પુ॰ તિથિએના સ્વામી દેવ. તિથિ×ળી પુ॰ ચંદ્ર. તિથિદુમ ન॰ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ. તિથિજ્ઞયિ ૩૦ આગલીપાછલી તિથિનીધિ. તિથી પુ॰ સ્રી તિથિ જુએ.. તિહુઁ ન કરણ. તિનાશક પુસિનિય વૃક્ષ. તિનિરજ્ઞ પુ॰ એક જાતનું ઝ’ડ તિન્તિત્તુ પુ॰ આંબલીનું ઝાડ, તે નામે દૈત્ય. તતિહિાણી. આંબલીનું ઝાડ. તિતડી સ્ત્રી. આંબલી.
તિમ્તિરીષ્ઠ પુ॰ આંબલી. તાતુકી ૦.તેતરતી પાંખ બાળી કરેલું
६६७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तिमिरनाशन
એક અજન,
તિમ્નિટીના શ્રી આંબલી, તિમ્તિીચૂત ન॰ આંબલીના કચૂકાી રમાતા જુગાર. તિન્તિલીલા શ્રી આંબલી.
ત્તિન્તિી હ્રી આંબલી. તિન્દિરા પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. સિન્ધુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ.
તિવુ પુન વૈદ્યક દૃષ્ટિએ એક ક બ્
રાબર માપ.
તિસ્તુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. તિવ્રુત્તિ શ્રી તિદ્રુક વૃક્ષ. તિવ્રુત્તિની શ્રી બાવર્ત્ત નામે વનસ્પતિ, તિસ્તુશ્રી શ્રી તિદ્રુક ઝાડનું મૂળ. તિસ્તુ પુ॰ તિ દુક વૃક્ષ.
तिप भ्वा० आ० સ॰ સે રક્ષણ કરવું. તિમ્ સ્વા॰૧૦ ૧૦ ફ્રૂટ્ ભીનું થવું, ૫લળવું.
તિમ્ વિવા॰ ૫૦ સ૦ સે ભીનું કરવું, પલાળવું. તિમિ પુ॰ સમુદ્ર, એક જાતનું દરીઆઈ
માલું, માછલું. તિમિત્તેષ વુ॰ સમુદ્ર. તિમિજોષલ પુ॰ સમુદ્ર. તિમિડ઼િજ઼ પુ॰ એક જાતનું મેાટું માછલું. તિમિટ્રિણિપુ॰ અતિમહાન માછલું
જે તિમિગલ જાતિના માછલાને પણ ગળી જાય છે.
તિમિાિયન પુ॰ દક્ષિણમાં આવેલે એક દેશ.
તિમિન ન॰ એક જાતનું મેાતી. તિમિત ત્રિ॰ નિશ્રળ, સ્થિર, ભીનું થયેલ, ભીનું કરેલ.
For Private and Personal Use Only
તિમિર પુ॰ ૬૦ અંધકાર, અંધારૂં, એક જાતને આંખના રાગ. તિમિરનારાન પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તિમિરનારાન ત્રિ॰ અંધારાને નાશ કર
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तिमिरनिषूदन
६६८
- તથા
-
-
-
નાર, તિમિર નામના આંખના રંગને ! તિરસ્કૃત પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મંત્ર. નાશ કરનાર,
તિરિયા સ્ત્રી અનાદર, તિરસ્કાર, અતિમિનિધૂન પુત્ર સુર્ય, આકડાનું ઝાડ. પમાન, ઢાંકણ, ઢાકવું. तिमिरनिषूदन त्रि. तिमिरनाशन त्रि० ઉત્તર વારિ ૧૦ નં૦ સેટ અંતર્ધાન જુઓ.
થવું, અદશ્ય થવું. ત્તિમિરનુ ઉ૦ સૂર્ય આકડાનું ઝાડ. તિરિ પુત્ર શેલડીના સાંઠામાંની ગાંઠ ત્તિfમr૬ ત્રિ તિમિરનારા ત્રિજુઓ. તિરિમ પુત્ર એક જાતની ડાંગેર. નિમિત્તfમદ્ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
રિષિ ૫૦ ઉપરને અર્થ.
િિ . લોધરનું ઝાડ, હોદૃક્ષ. તિમિfમ ગ્નિતિમિરનારા ત્રિ જુએ.
રિટ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. તિનિમેન પુ0 મિમિ પુત્ર જુઓ. તિગત ત્રિ. અંતર્ધાન પામેલ, અદશ્ય તિનિમેન ત્રિ તિમિરનાશન ત્રિવજુઓ. થયેલ. તિમિy g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તિથી સ્ત્રીઅન્તર્ધાન થવું, અદશ્ય થવું. મિgિ ત્રિ તિમિરનારન ત્રિ- જુઓ. તિવાર ૧૦ ઉપરના અર્થ. તિમિર પુછે સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મિયિકૃ ત્રિ. અન્તર્ધાન પામનાર, રિમિરિ ત્રિતિમિરનાશન ત્રિજુઓ.
અદશ્ય થનાર. મિતિ પુએક જાતનું મેટું માછલું.
તિમા પુત્ર વિરોધ જુઓ. ત્તિ શ્રી તિર્યંચ જાતિમાં સ્ત્રી જાતિ.
તિતિ ત્રિગુપ્ત,અન્તર્ધાન પામેલ, અ
દશ્ય થયેલ, ઢંકાયેલ, ઉતરન ત્રિઆડું થયેલ, વક્ર થયેલ,
સિદિતતા શ્રી. ગુપ્તપણું, અદશ્યપણું, તીરછું.
અન્તર્ધાનપણું. તિમિર પુત્ર કંકોડું, કંટેલું,તરબુચ,ચીભડું.
તિરહિત ૪૦ ઉપરના અર્થ વિકાદ પુ. એક જાતનું ઝાડ. તિર્થ ગષ્ય આડું, વાંકુ તિરછું,આડી રીતે. ત્તિ સચ૦ અતર્ધાન થવું, અદશ્ય થવું,
તિર્થ અવ્ય તિરછાપણું, વક્રતા,પશુપણું. આડું, તિરછું, વક, તિરસ્કાર.
તિર્થવત્ર ૨૦ ઉપરના અર્થ. તિરર ત્રિઢાંકનાર.
તિર્થwાતિન ત્રિ તિરછું પડનાર, વાં તિળિt સ્ત્રી, પડદા, કાત, તંબુની
જનાર. વસ્ત્રની ભીંત.
સિર્ચના ૨૦ વિસ્તારનું પ્રમાણ, તિત્તિના પુત્ર તિરસ્કાર, અનાદર,અપમાન.
રછું માપ. તિરર ત્રિ, તિરસ્કાર કરનાર, અનાદર તિર્થન્નોતરૂ ઉ૦ પશુ-પક્ષી વગેરે. કરનાર, ઢાંકનાર.
તિર્થ ત્રિપશુ-પક્ષી વગેરેમાં ઉત્પન્ન સિરારિ બ્રીતિરરિળી જુઓ. થયેલ. તિરારિન ત્રિ તિરર ત્રિો જુઓ. તિર્યાત સ્ત્રી. પશુ-પક્ષી વગેરે. ઉત્તર ત્રિ, તિરસ્કારેલ, અપમાન કરેલ, તિર્થનતિ ૦િ પશુ-પક્ષી વગેરેની જાતિનું.
તિર્થવ્યવોવા ન એક જાતનું ધાન્ય-જવ.
For Private and Personal Use Only
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तिर्यग्यान
तिलशस्
તિર્થસ્થાન પુકરચલો નામે જલચર. | તિવિઝવત્ર પુત્ર તૈઋત્ નામે વૃક્ષ. તિનિ શ્રી. પશુ-પક્ષી વગેરેની જાતિ. તિ૮ચૂર્ણ તલવટ,ખાંડેલાતલ,તલનોળ. સિનિ ત્રિપશુપક્ષી વગેરેની જાતિનું. સિતડુઢા પુત્ર આલિંગન, ફેતર વતિર્યોન્ય પુત્ર પશુ-પક્ષીની જાતિને - ગરનો તલ. સંબંધ.
તિસ્ત્રજ્ઞ સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો. તિર્થોથા ત્રિપશુ-પક્ષીની જાતિ- તિજ્ઞrat સ્ત્રી જેમાં તલ ખાવાનો નિના સંબંધવાળું.
યમ હોય છે તેવી બારશ. તિર્થક્ ત્રિપશુ-પક્ષી વગેરે.
તિરુનું સ્ત્રી તલરૂપ ગાય-દાન માટે તિર્થન્દ્ર ત્રિ. આડું જનાર, વાંકું જનાર, કલ્પેલી તલના ઢગરૂપ ગાય. તિરછું જનાર.
તિનુ પુ. ઘાંચી, તેલી. સિદ્ વાવ ૫૦ ર૦ ટુ ગમન કરવું, જવું. તિcર ત્રિ. તલ પીસનાર. સિદ્ગુ તુ. ૫૦ ર૦ નિ ચીકણું થવું, તિરુપ પુ તલના ઝાડના જેવા પાંદડાંવાળું સ્નિગ્ધ થવું.
એક જાતનું ઝાડ, શ્રવે ક્ષ. તિર્ ૩૦ ૩૦ સેટ ઉપરના અર્થ. તિરુપ ૧૦ ચંદન, તલના ઝાડનું પાંદડું. તિજ પુત્ર તલ, શરીર ઉપરની તલના જેવી તિરુપયા ૧૦ રક્તચંદન-રતાંભળી.
નીશાની, તલના જેવડું અલ્પ પ્રમાણે. તિવા સ્ત્ર. નીચેનો શબ્દ જુઓ. તિરુલ એક જાતને રોગ, સંચળ, બિ- તિ૮પff સ્ત્રી રક્તચંદન-રતાં જળી, તે નામે ડલવણ, નિશાની, ચિન્હ.
એક નદી. તિજીના પુત્ર શ્રેણ, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક ધુવક, તિરુપર્વત પુ. તિસ્ત્રોત્ર જુઓ. તલનું ઝાડ, તલ, ઘડે, એક જાતને તિપિચર પુ તલપાપડી નામનું એક ગ, મરો.
પકવાન્ન. નિદાન 9તિલક, કપાળમાં કરાતું અમુક તિસ્ત્રજ પુ તેલ વગરના તલ, નિષ્ફળ ધર્મદ્યોતક ચિહ.
એવું તલનું ઝાડ, વાંઝીયું તલનું ઝાડ.. લિટર તલની રજ-તલના પુષ્પો
તિgs, R૦ તલનું ફૂલ. પરાગ.
તિપુw gબહેડાનું ઝાડ,તલનું ફૂલ,નાક. તિલાક પુત્ર તલને બળ પીસેલા તલ. તિરેક પુત્ર તિવિક જુઓ. તિષ્ઠા સ્ત્રી, એક જાતને હાર, તે નામે તિદ્રુમાર પુછે તે નામે એક દેશ. એક છંદ.
સિસ્ટમ ત્રિ. તલમાંથી બનાવેલ, તલનો તિરસ્ત્રાપુશરીર પર થતી કાળા તલ
વિકાર, જેવી નીશાની, એક જાતને રોગ.
તિરુમા ર૦ તલીયું તેલ વિટાશય પુલલાટ, કપાળ.
તિરુમપૂર ઉ૦ એક જાતનો મોર-પક્ષી. તિદ્રિ 7૦ તલને ખોળ.
તિમજૂરો ત્રીએક જાતની મયૂરી. તિવાર ત્રિ તિલક જેને હેય તે, તિ- લિસ્ટમાં પુત્ર તલને લાડુ લકવાળું..
તિહાસ પુ તલીયું તેલ, તિનિ ત્રિ. તિલકવાળું, તિલકધારી. ! નિસ્ટાર્ અચ૦ તલ તલ જેવડું કરીને, તિજરિ પુત્ર તિર જુઓ.
તલ તલ જેવડું,
For Private and Personal Use Only
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तिलशैल
કિ૭૦
तीक्ष्णपुष्प
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-------
-
રિદ્ધિ પુત્ર દાન માટે પર્વતરૂપે કલ્પેલ લવણ, અંડ-વૃષણ, ચવ્યક, હરકોઈ ધાતુ, તલને ઢાં.
ઝાડાનો રોગ, ક્ષયનો રોગ, નક્ષત્રમંડળ. સિહદ ઉ૦ તલ.
તw ૫૦ મેગી, જવખાર, ઘેળો દર્ભ, तिलाङ्कितदल पु० तैलकन्द वृक्ष.
કે વનસ્પતિ. ન તલમિશ્ર અન્ન, તલની ખીચડી. તwા ત્રિ. તીણતાવાળું, આત્મયોગી, તિસ્ત્રાપત્યા સ્ત્રી કાળી જીરી.
આળસ વગરનું, સારી બુદ્ધિવાળું. તિષ્ઠિત પુ0 અજગર સાપ.
તો પુ. ધોળા સરસવ, વૃષણ. વિદ્યોત્તમાં સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. તivજા પુત્ર ધંતુરે, બાવળ, ઇંગોત્તિવ ૨૦ તલમિશ્ર પાણી.
ળીયાંનું ઝાડ, વાંસ. તિવન To R૦ તલની ખીચડી–તલમિશ્ર તારા રૂ. ૧૦ તીણ કાંટો. ચોખા.
તફાઇટ ત્રિ. તીણ કાંટાવાળું. તિપિત્ત પુ. તિવિક જુઓ.
તોફાઇટ સ્ત્રી કંથારીયાનું ઝાડ, તિજે ન જેમાં તલ નીપજી શકે તેવું ખેતર. તોફા પુત્ર ડુંગળી. તિરય ત્રિ. તલના હિતનું, તલ માટેનું. સગર્મન ત્રિતીણ કામ કરનાર, તીવ્ર તિજે ખ્યા ૫૦ ૧૦ સે ગમન કરવું, જવું.
કાર્ય કરનાર. ત્તિક પુત્ર લેધર, ઘેલું લેધર, લાલ લેધર.
તાન નતીક્ષણ કાર્ય તીવ્ર કર્મ. તિલ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
तीक्ष्णकल्क पु० तुम्बुरु वृक्ष. તિવિ૮ ૧૦ દેવયજન સ્થાન.
તારાના પુત્ર તારાદેવી-ઉગ્રતારા. તિey મચ૦ ગાયે દેહવાને સમય.
ત orઇ પુછે સરગવાનું ઝાડ, રાતી તિદુમતિ ન વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ - તુલસી, એલચી, લોબાન. બ્દગણ.
તાજધરા ૫૦ ઉપરના અર્થ. તિકા સ્ત્રી તે નામે એક યાગ.
સ્ત્રી, વજ, રાઈ, કંથારીયાનું વિણ પુપુષ્ય નક્ષત્ર, પિષ મહિને. ઝાડ, જીવન્તી વૃક્ષ, ઘેળી વજ, નાની તિષ ૨૦ કળિયુગ.
એલચી. તિષ ત્રિપુષ્ય નક્ષત્રમાં જન્મેલ, માંગ- | તwાત હુઇ સ્ત્રી, પીપર. લિક, માંગલ્ય.
ત ૮૦ શેરનું છીર, રાળ, દારૂ, મદિર. તિથલ પુત્ર પિષ મહિને.
તજurā go વાઘ. રિણger સ્ત્રી આંબળીનું ઝાડ.
તારં ત્રિતીણ દાઢવાળું. દિવ્યરા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
તારા સ્ત્રોત્ર તીણ દાઢ. સિધ્યા સ્ત્રી, આંબળી.
તીરંણી સ્ત્રી વાઘણ. તિરૂવન્ય ૧૦ ત્રણ બાણથી યુક્ત ધનુષ.
તાધાર પુત્ર તરવાર. સિધન પુછ વ્યાધિ, રંગ, ડાંગર, ધનુષ, તાધર ત્રિ. તીણ ધારવાળું. સભાવ.
ત પત્ર પુત્ર તુંબરૂ વૃક્ષ. તદ્ વા૦ ૧૦ ૩૦ સે ગમન કરવું જવું. તoruત્ર ૨૦ તીણ પાંદડું. તા ૧૦ તીક્ષણ સ્પર્શ, ઝેર, પિલાદ યુદ્ધ, તળપત્ર તીણ પાંદડાંવાળું. મરણ, શસ્ત્ર, શીધ્ર-ઉતાવળ, સમુદ્રનું મીઠું, તોrger R૦ લવિંગ, તી ફૂલ.
For Private and Personal Use Only
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
तीक्ष्णपुष्प
સૌાપુર ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ ફૂલવાળું. સફ્ળપુષ્પા સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ-કેતકી.
તીબાજ પુ॰ તુમ્બુરુ વૃક્ષ. સાજણ ન॰ તીક્ષ્ણ એવું ફળ. તીક્ષ્ણજી ત્રિ તીક્ષ્ણ કળવાળું, સમૂહ પુ॰ સરગવા
તી મૂજ ૬૦ તીક્ષ્ણ એવું મૂળ. તીક્ષ્ણમૂજી ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ મૂળીયાંવાળુ
www.kobatirth.org
સીમ્બરમ પુ॰ સૂર્ય, આકુંડ!નું ઝાડ, તીક્ષ્ણ કિરણ.
સોરિમ ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ કિરણવાળું, તાળરસ વુ જવખાર, તીક્ષ્ણ એવા રસ, સુરાખાર.
સીરત્ત ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ રસવાળું તીક્ષ્ણો ન પેાલાદ.
સીાજ પુ॰ જપ. તીક્ષ્ણ જ ત્રિ॰તીક્ષ્ણ અગ્રભાગવાળું, સીારાજ પુન॰ તીક્ષ્ણ અગ્રભાગ, તીસાર પુ ન॰ તીક્ષ્ણ સાર. સોળસાર ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ સારવાળુ. સીળનારા શ્રી ચિરાવા વૃક્ષ.
સીળા શ્રીશ્વજ, સર્પની ખેાલ, વિ વનસ્પતિ, તારા દેવી. તૌન્નિપુ॰અમ્લ પિત્ત. સૌરસ ન પેાલાદ.
તીળાયત્ત ત્રિ. પેાલાદમાંથી બનેલ. સીમ્ વિવા॰૧૦ ૨૦ ક્ષેદ્ ભીનાથવું, પલળવું. સૌર્ સુ॰ સમ॰ ૧૦ સેટ્ પાર પહેાંચવું, પાર જવું, કમ સમાપ્ત કરવું. સૌર્ ૪૦ નદી વગેરેના કાંઠા, તીર, કિનારા. તીર છુ સીસું, ખાણ, કલઈ. तीरग्रह पु० નામે એક દેશ. સીમુત્તિ પુ॰ તે નામે એક દેશ. સૌરાટ પુ॰ લાધરનું ઝાડ, સૌરાન્તર ન॰ મીત્તે કાંડા, સામે કિનારા,
પેલે પાર.
૬૭૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तीर्थवाक
તીતિ ત્રિ॰ પૂર્ણ કરેલ, સમાપ્ત કરેલ, પાર પહેાંચેલ.
તરિત ન॰ પૂર્ણ કરવું, સમાપ્ત કરવું. તીરી સ્રી. એક જાતનું ખાણું. સીહ પુ॰ શિવ.
તીર્ખ ત્રિ-તરેલ, પાર પહેાંચેલ, પાર ગયેલ, પરાભવ પામેલ, તરમેળ થયેલ. સીનેમી શ્રી॰ તાજમૂસી નામે એક વનસ્પતિ. તીનયત ત્રિ॰ પાર પહેાંચેલ, તરી ગયેલ. તીખાં સ્ત્રી તે નામે એક છંદ.
તીર્થ ન શાસ્ત્ર, યજ્ઞ,ક્ષેત્ર, ઉપાય, સ્ત્રીરજ, ઘાટ, ઋષિએ સેવેલ પાણીવાળું પાત્ર, ઉપાધ્યાય, મંત્રી, ચેાનિ, દર્શન, ષટ્ટ, બ્રાહ્મણ, આગમ, નિદાન, અગ્નિ, ક્રાઇ તી, જળાશયથી એક વેંત જેટલા પ્રદેશ, સંન્યાસીઓને લાગતું એક વિશેષણુ, હરકાઇ સંપ્રદાય. સૌથેજર પુ॰ જિન દેવ, વિષ્ણુ.
તીથાર ત્રિ॰ શાસ્ત્રકાર, તીથ પ્રવર્તાવનાર. તીર્થજાજ પુ॰ તીથમાં કાગડા જેવા
લેાભી મનુષ્ય. તીર્થંીતિ ૩૦ વિષ્ણુ, તીર્થંતુ પુ॰ જિનદેવ.
તીર્થંતુ ત્રિશાસ્ત્રકાર, તીથ પ્રવર્તાવનાર. તીર્થંકુર ત્રિ॰ ઉપરના અ. તીર્થંકુર પુ૦ જિન દેવ. તીર્થયારૢ 3 તીર્થા જુએ. સૌથમહાલ ૩૦ તે નામે એક તી તીર્થયાત્રા સ્ત્રી તીર્થને ઉદ્દેશી યાત્રા-પ્ર
યાણુ, મહાભારતના વનપર્વનું પેટાપ. સીન્થેરાન પુ॰ પ્રયાગ તી, જૈનાનું શત્રુ
જય તી. તીર્થાનિ સ્રી કાશી, બનારસ. તીથાની સ્ત્રી ઉપરના અ. તીર્થવત ત્રિ॰તી વાળુ . તીથવા પુ॰ માથા ઉપરના વાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तीर्थशौच
६७२
तुगभद्र
- તથા ર૦ તીર્થ ઉપરના ઘાટ વગેરેને
જીર્ણોદ્ધાર. તીર્થશૌચર ત્રિ. તીર્થ ઉપરના ઘાટ • વગેરેને જીર્ણોદ્ધાર કરનાર. તીર્થૌવરત ત્રિઉપરને અર્થ. તીર્થસનિ સ્ત્રી તે નામે કાર્તિકસ્વામીની
અનુચર એક માતૃકા. તીર્થસેવિન ત્રિ તીર્થને સેવનાર, તીર્થમાં
નિવાસ કરનાર, તાજેતેવિન પુ. બગલો પક્ષી. તીથૈસેવિની સ્ત્રીબગલી. તીર્થ પુત્ર તે નામે એક રૂદ્રદેવ, એક ગુરૂ
પાસે ભણનાર સહાધ્યાયી. તો માત્ર ૧૦૦ ટુ સ્કૂલ થવું,ઝાડા થવું. તીવર પુત્ર સમુદ્ર, શિકારી, પારધિ, તે નામે
એક વર્ણસંકર જાતિ, મચ્છીમાર. તીવી સ્ત્રી શિકારણ, મચ્છીમારણ. તીવ્ર ૧૦ અતિશય, ઘણું, તીણ, પોલાદ,
તીર, સીસું, કલઈ, લોઢું. તીવ્ર ત્રિવ અત્યંત, પુષ્કળ, અતિ ઉષ્ણ,
ગરમ, તીખું, રાક્ષસી પ્રકૃતિવાળું, ઉગ્ર. તત્ર ૬૦ શિવ. સૌv૪ પુ. સુરણ.
કન્ય ઉ૦ સુરણ તરબળ્યું પુત્ર તીવ્ર ગબ્ધ, ઉત્કટ ગંધ. તtત્રના ત્રિ. તીવગંધવાળું, ઉત્કટગંધવાળું. તીવ્ર ન્યા સ્ત્રી, અજમોદ. તીવ્રથા ત્રિતીવ્ર જવાળાવાળું. તીરકાસ્ટ સ્ત્રીધાવડી વનસ્પતિ, તીવ્ર
જવાળા-ઝાળ. તપ 7૦ તીવ્ર લાકડું. તીય પુત્ર તામસ ગુણ-તમે ગુણ.
તીવ્ર કચ૦ પુષ્કળ રીતે, તીવ્ર રીતે. તાવના સ્ત્રી અત્યંત વેદના-ઘણુંજ
દુઃખ, ઘર યાતના. તાત્રા પુત્ર તીવ્ર વૈરાગ્ય.
તોત્ર સ્ત્રી જાદવ નામે વનસ્પતિ, ટુરાળી વનસ્પતિ, તીવ્ર સ્ત્રી, રાઈ,
સરસવ, તે નામે એક નદી, તુલસી. તન્નાના પુત્ર શિવ. તુ એ ૧૦ અનિટુ વર્તવું, વધવું, બ૦
હિંસા કરવી, પૂર્ણ કરવું, સત્ર તુ પાદ પૂરણાર્થે નિરર્થક ભેદ,નિશ્રય,
સમુચ્ચય, પક્ષાન્તર, નિયોગ, પ્રશંસા, નિગ્રહ વગેરે અર્થમાં વપરાય છે, તો
વળી, પણ તુલક્ષીને સ્ત્રી વંશલોચન. સુક્ષ ત્રિસંતોષવાળું, સંતોષી. તુસાર વિંધ્યાચલમાં વસતી લોકજાતિ. તુ સ્ત્રી વંશલોચન. તુક્ષીને સ્ત્રી વંશલોચન. તુw g૦ અશ્વિની કુમારનો શિષ્ય એક
રાજર્ષિ. તુશ તુ રાજર્ષનો પુત્ર તુ ૧૦ પાણી. તથા સ્ત્રી પાણી. તુજન ત્રિ હિંસક. તુ ૩૦ શિવ, પુન્નાગ વૃક્ષ, પર્વત, બુધ
ગ્રહ, નાળીએરી,ગેંડો,ગ્રહનું ઉચ્ચસ્થાનમાં
ગમન, અમુક કે ગ્રહની રાશિ. તુ ૨૦ પુષ્પ વગેરેમાં રહેલ કિંજલ્ક
કેસરા, ગ્રહોનું ઉચ્ચ સ્થાન. સુજ્ઞ ત્રિઉંચું, પ્રધાન, મુખ્ય, શ્રેષ્ઠ, ઉન્નત. તુ પુત્ર પુનાગ વૃક્ષ, નાગકેસર. તુર ૫૦ ઉંચા શિખરવાળો પર્વત. સુકતા સ્ત્રી. ઉંચાઈ. તુત્વ નવ ઉંચાઈ. સુનામ પુછે તે નામે એક જાતનો કી. તુલ પારે. તુમ ૧૦ સુર્ય વગેરે ગ્રહોની મેષ વગેરે
ઉચ્ચ રાશિ. સુમત્ર પુત્ર મત્કટ હાથી.
For Private and Personal Use Only
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुङ्गभद्रा
६७३
तुण्डिकेरिका
-
-
--
તુમકા શ્રી દક્ષિણમાં આવેલી એક નદી. પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું, હિંસા કરવી, મારી તુવર 7 પારે.
નાખવું. ૩૦ વૃક્ષ પુછે નાળીએરનું ઝાડ.
તુલ પુ. ઈન્દ્રનું વજ, રાક્ષસ, દૈત્ય. સુપે સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
તુમ ૦િ નુકશાન કરનાર, હિંસા કરનાર, તુલ પુ. તે નામે એક ગંધ દ્રવ્ય. ઈજા કરનાર, દુષ્ટ, ઘાતકી. તુરાશિ છુ. તુમ જુઓ.
તુમ્ તુરા ૫૦ ૩૦ ર્ કજીઓ કરવા, તુરો પુત્ર પર્વત.
લડાઈ કરવી, કલેશ કરવો. સુરજ ત્રિ. ઉંચા શિખરવાળું. તુટતુદ પુત્ર શિવ. તુલર ૧૦ ઉંચું શિખર.
તુટુમ ૩૦ ઉંદર. તુ સ્ત્રી વંશલોચન, ખીજડીનું ઝાડ.
તુટુમો સ્ત્રીઉંદરડી. સુર પુઉચ્ચ સ્થાનમાં રહેલ ગ્રહ.
તું ખ્યા મા લ૦ સેલ્ ફાડવું, તેડવું,
ભાંગવું, ઈજા કરવી. તુરિન ત્રિ. મુખ્ય સ્થાનમાં રહેનાર. તુજ સ્ત્રી મારાતાવરી વનસ્પતિ.
તુ તુરા ૫૦ સ૦ સે તેડવું, ભેદવું, તુ બ્રી, હળદર, રાત્રિ.
ચીરવું, ફાડવું.
તુ ખ્યા ૫૦ ૨૦ ટુ બે ટુકડા કરવા, તુના પુએક જાતને કીડે. તુ તિ કુ. ચંદ્ર, કપૂર. .
ફાડવું, તેડવું.
સુદિ સ્ત્રીને તેડવું, ભાંગવું, ફાડવું, ચીરવું. પુત્ર શિવ, કૃષ્ણ, સૂર્ય, ચંદ્ર, આ કડાનું ઝાડ, કપૂર.
તુ માત્ર ૧૦ ૨૦ ટુ અનાદર કરે, તુ પુત્ર છોકરું, સંતાન.
અપમાન કરવું. કુછ ર૦ ફોતરું, પરાળ, શૂન્ય, મીંડું.
તુ તુ ૫૦ ૫૦ હેદ્ વાંકું કરવું. જઇ ત્રિઅલ્પ, ડું, નિસાર, સાર
તળિ પુ. એક જાતને રેગ, નંદિ વૃક્ષ. વગરનું, મંદ, સુનું, ખાલી, અસત્ય,
तुणिक पु० नंदि वृक्ष.
તુપુર ૧૦ મુખ, મોઢું પક્ષીની ચાંચ. જૂઠું, હલકું.
તુનું પુત્ર શિવ, તે નામે એક રાક્ષસ.. છ પુ. ગળીના છેડ.
તુvહ ન તુ ર૦ જુઓ. તુછતા ઉ૦ એરંડે.
તુveોરિયા સ્ત્રીનીચેને શબ્દ જુઓ. લુછમ ઉ૦ એરંડો.
તુvહર બ્રીપાસને છોડ, ગીલોડાને તુકુ ૬૦ એરંડાનું ઝાડ.
છોડ. સુધાર્ચ ૧૦ અનાજનું ભૂસું, ફત, તુveી સ્ત્રી, ગીલોડાનો વેલે. પરાળ.
તુવેવ ૬૦ તે નામે એક રાજા, તે રાતુછવૃક્ષ ઉ૦ એરડો.
જાને દેશ. તુચ ૧૦ જુન જુઓ, તુચ્છના જેવું. તુ પુરુ મુખ, મોંટું, ચાંચ, ગીલોડાનો પુછોકરું, સંતાન.
વેલો, વંદા નામની વનસ્પતિ. કુન્ મવા ૫૦ ૦ સેટુ હિંસા કરવી, તા: સ્ત્રીનાભિ, દુંટી. મારી નાખવું.
તુfહ સ્ત્રી ઉપર અર્થ,ગીડાને વેલે. સુદ ૧ મ મ સે દીપવું, પ્રકાશવું. નિરિકામાં સ્ત્રી. ગીલોડાને વેલ, કપાતુજ સ્વા. ૫૦ ટુ બળવાન થવું, મ | સને છેડ.
For Private and Personal Use Only
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तुfushi
સુસિરી શ્રી. ઉપરના અર્થ. તુખ્ખુિશી સ્ત્રી. ગીલાડાંને વેલેા. સુસિમ ત્રિ॰ મોટી દુંટીવાળું. મુન્તિજી ત્રિ વાચાળ, ભડભડીયું, બહુ એલ એલ કરનાર. તુહી સ્રી દુટી.
તુàજ વુ॰ તે નામે એક અસુર. તુતાત પુ॰ તે નામે એક મીમાંસાશાસ્ત્રી. તુતુનિ પુ॰ વરાપૂર્વક ભજનાર તુમ્ ૬૦ કુમ સ॰ સેટ્ સ્તુતિ કરવી. તુત્વ પુ॰ પત્થર, અગ્નિ.
તુર્થ ન॰ એક જાતનું આંજન, મેથુથુ. સુસ્થળ ૬૦ માથુથુ, રસનાંજન. तुत्था स्त्री०
ગળી, ઝીણી એલચી. મુત્થાનન ૧૦ રસનાંજન, મારથુથુ. પુચ પુ॰ બ્રહ્મા, બ્રહ્મદેવ, બ્રહ્મારૂપ યનિય ઋત્વિજ.
સુશ ત્રિ॰ હણનાર, વધ કરનાર. તુલૢ તુર।૦૩મ॰ સ૦ અનિટ્ પીડવું, કનડવું, દુઃખ દેવું.
રુદ્ર ત્રિ॰ પીડનાર, દુઃખ દેનાર, કનડનાર. સુરવિ પુ॰ વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક ધાતુગણુ, તુન્ય ન॰ પેટ, દ. મુન્દ્રપિયા શ્રી દુટી. સુન્દ્રાપી સ્રી દુટી. સુમિત્તે ત્રિ॰ આળસુ, મદ. તુ-પÇિન ત્રિ॰ આળસુ મદ, સુમુન ત્રિ॰ આળસુ, મદ. તુવૃત્ ત્રિ॰ મેટા પેટવાળુ, ફ્રાંદવાળુ, મુન્દ્રાદ્દિ પુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ. તુ- પુ॰ તે નામે એક ગંધવ, તુર્ ન પેટ, પાંદ. યુન્તિ શ્રી દુટી.
તુજ ત્રિ॰ મોટા પેટવાળુ, ફ્ાંદવાળું, મેટી દુંટીવાળુ મ્ફિર ત્રિ॰ ઉપરના અ
8
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुम्
તુલા શ્રી દુંટી. મુન્દ્રિત ત્રિ॰ મોટી દુંટીવાળું . તુન્જિન ત્રિ॰ મેટા પેટવાળુ, કાંદવાળુ. તુમિ ત્રિ॰ ઉપરના અ, મોટી દુંટીવાળું, તુન્જિન ત્રિ॰ મેાટા પેટવાળુ, મેટી કાંદવાળુ, માટી દુંટીવાળુ ઇન્દુિજાલા ની તરજીને વેલા, સકરટેટીના વેલે!.
તુન્દ્રી શ્રી દુંટી.
તુન્ન પુ॰ નૈતિ વૃક્ષ.
સુન્ન ત્રિ વ્યથા પામેલ, દુ:ખ પામેલ, છેદાયેલ, કપાયેલ.
સુન્નઃ પુ॰ નદિ વૃક્ષ.
સુન્નન્ત ત્રિતુન્ન ત્રિ॰ જુએ. દુવાય ૩ દરજી.
સુન્નતેષની સ્ત્રી. એક જાતની સાઇ, સેઇ. સુપ્ તુરા ૫૦ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું. સ॰ કલેશ પામવા, દુઃખી થવું. મ તુમ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ વધ કરવા, ઠાર કરવું.
તુર્ખ સ્વા॰૧૦ સ॰ સેટ્ ઉપરના અ. તુન તુા. ૧૦ સપ્ વધ કરવે, મારી
નાખવું. સ॰ કલેશ પામવા, દુઃખી થવું. અ તુર્ વા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું.
તુપ્ તુરા॰ ૧૦ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું, સ॰ કલેશ પામવા દુ:ખી થવું. અ તુ સ્વા૰૧૦ સ॰ સૅટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું.
તુર્ તુઃ ૧૦ સર્ વધ કરવા, મારી ના
ખવું, સ॰ કલેશ પામવા, દુ:ખી થવું. અ તુમ સ્વા॰ આ સ॰ સદ્ હિંસા કરવી, મારી નાખવું.
For Private and Personal Use Only
તુમ્ વિવા॰ ૫૦ સ॰ સર્ ઉપરના અ. તુમ્ યા ૧૦ સ્॰ સેટ્ હિંસા કરવી, મારી નાખવું.
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुरङ्ग
-
-
-
-
-
તુમ પુ. બકરે. તુ વા૦ ૫૦ ૩૦ પ્રેરણા કરવી, હણવું. સુમુર ન• તુમુલ, તીવ્ર, વ્યાકુળતા ભરેલું,
ગભરાવી નાખે તેવું. સુપુત્ર ૬૦ ૦ પરસ્પર મારામારીથી ભયં
કર, તીત્ર. સુકુ ર૦ વ્યાકુળ કરે તેવું યુદ્ધ. તુ ગુ મ૦ ૩૦ સે વધ કરો,
મારી નાખવું. સુમ ૩૦ ૩૫૦ ૪૦ જેટૂ પીડવું, દુઃખ દેવું. તુ સ્વા. g૦ ર૦ હે ઉપરના અર્થ. તુવ પુતુંબડીને વેલો, તુંબડું. તુજ તુંબડીને વેલો. સુવા ન તુંબડું સુર નવ તંબુર નામે એક વાદિત્ર. તુવર પુo dબુર ગંધર્વ. તુષાર ર૦ રાજાની જયચર્યામાં કહેલું
એક ચક્ર. સુદ પુત્ર તે નામે એક ગંધર્વ. તુવેર 7. તે નામે એક દેશ. તુષા શ્રી કડવી તુંબડીને વેલો, તુંબડી,
આંબલી, ગાય. મુનિ શ્રી કડવી તુંબડીને વેલો. સુવ્યિા સ્ત્રી કડવી તુંબડીને વેલો. તુરિયની સ્ત્રી કડવી તુંબડીને વેલો.
gss R૦ તુંબડીનું ફૂલ.
સ્ત્રી કડવી તુંબડીને વેલો. સુ પુew ૧૦ તુંબડીનું ફૂલ. તુપુર ૧૦ તુંબડું. કુષ્ણુ પુ. વિંધ્યાચલમાં વસતી લોકજાતિ. તુમકુર જી. ખીજડીનું ઝાડ,ધાણા,કેથમીર. કુષ્ણુ પુત્ર તે નામે એક ગંધર્વ, પાંચમા
જૈન તીર્થકરનો સેવક એક યક્ષ. સુદ ૧૦ ધાણા, કેથમીર તુવૃg તે નામે એક ગંધર્વ તુજ ત્રિ. પ્રેરણ કરનાર, હિંસક.
કુરુ કુરોચા૫૦ લે ત્વરા કરવી,
ઉતાવળ કરવી. તુર ત્રિવરાવાળું, ઉતાવળીયું, વેગવાળું. સુર પુ. વેગ, ત્વરા. તુલ પુ. ઘોડે. સુરજ ઉs a૦ સાતની સંખ્યા.
ર૦ મન, અશ્વિની નક્ષત્ર. તુરાજ પુરુ ઘેડે. તુવાળ્યું . ઘેડાને ગંધ. તુરાજા શ્રી. આસંધ વનસ્પતિ. કુવાના કેશી નામે કંસનો અનુ
ચર એક દૈત્ય. સુળિો ત્રી, ભેંસ. સુરપ્રિય પુત્ર જવ. સુરણ 7 ઘેડાના જેવું બ્રહ્મચર્ય
શ્રી ન મળતી હોય એટલે તેના ત્યાગરૂપ બ્રહ્મચર્ય કુરાહિ ર૦ ઉપરને અર્થ તુરનાથ પુ. ઘેડાના જેવું બ્રહ્મચર્ય પાળનાર, સ્ત્રી ન મળતી હોય એટલે તેને ત્યાગરૂપ બ્રહ્મચર્ય પાળનાર
સહેજે બાવા બ્રહ્માચારી. સુણીજા પુત્ર સંગીતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ તાલ. સુરજવર પુ. ઘડા જેવા મુખવાળી
કિન્નરજાતિ. સુનયન પુત્ર ઉપરને અર્થ. સુજતુ ત્રિવેગથી જનાર, ઉતાવળે જનાર. તુ/કુ વેગપૂર્વક જવું, ઉતાવળે જવું. તુજન પુઘડા જેવા મુખવાળી એક
ગંધર્વજતિ, તે નામે એક દેશ. સુ ર પુપાડે, કરેણનું ઝાડ. તુજન ત્રિ. ઘોડેસ્વાર. તુરની સ્ત્રી, ઘડી, આસંધ વનસ્પતિ સુર પુર ઘેડ. સુર પુ. ૨૦ સાતની સંખ્યા.
# ૧૦ મન, અશ્વિની નક્ષત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुरङ्गक
६७६
तुलसिका
કુ
તુર છુ. ઘેડે, તિવા નામે લતા. | તુરી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. તુરબ્ધ પુઘેડાનો ગંધ.
તુ ત્રિ. એકદમ વ્યાપ્ત થનાર. ખ્યા સ્ત્રીઆસંધ વનસ્પતિ. તુજ સ્વા. ૧૦ā૦ સે ગમન કરવું, જવું. સુરદિપ સ્ત્રીભેંસ
તુરીય ત્રિ. ચોથું, ગતિવાળું, ગમન કરતું,
સુ હાવર્ય ન તુરત્રહ્મવર્થ જુઓ. તુરીય . પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા. તુરબહાર્યા ૧૦ ઉપર પ્રમાણે. તુરીયા ત્રિ. એથું. તુરવારનg૦ તુરત્રહવાનિજુઓ. રામા પુત્ર ભાગ. તુમ ઉ૦ ઘોડે.
તુમ ત્રિચેથા ભાગવાળું. તુમ ૩૦ નં૦ સાતની સંખ્યા. તુર જી. ઘોડી.
તુ સ્ત્રીવેદાંતપ્રસિદ્ધ ચાર અવસ્થામાંની તુ છુ. ઘડા જેવા મુખવાળી એક ! એક અવસ્થા. ગંધર્વ જાતિકિન્નર.
તુરીયા ઉ ચ ભાગ. તુર ઉપરને અર્થ
સુવાવરથા વેદાંતપ્રસિદ્ધ એકઅવસ્થા. સુ ર પુ. કરેણનું ઝાડ, પાડો. તુ પુરુ શિલારસ, તુર્કસ્તાન દેશ, તુતુરકાનન કુળ સુરક્રવત્ર જુઓ.
કસ્તાની લોક. સુરા પુત્ર તુરાનન જુઓ.
તુ જા હણનાર, હિંસા કરનાર. સુહા જી. આસંધ વનસ્પતિ. તુતુ ત્રિઉપરના અર્થ
1િ સ્ત્રી હેવરાત્રી નામને વેલો. તુર્ણ ત્રિ ચોથું. તુનિ ત્રિો જોડેસ્વાર, પૈડાવાળું. તુર્થ૮ તિવપ્રસિદ્ધ કાળજ્ઞાન તુજ સ્ત્રી ઘડી, આસંધ વનસ્પતિ.
માટે એક ગોળ-યંત્ર. સુરમ્ વારિ ૫૦ ૦ ૩ ત્વરા કરવી, તુર્થાત્ ૦ ચાર વર્ષનું પશુ. ઉતાવળ કરવી.
તુ સ્ત્રીતુરીયાવહ્યા જુઓ. કુછ R૦ ત્વરાથી જવું, ઉતાવળું જવું. તુ ખ્યા ૫૦૦ કે હિંસા કરવી, હણવું. સુરણ પુરુ ત્વરા, વેગ, ઉતાવળ. તુળ ત્રિક સત્વર સંભાગ કરનાર. તુજન ત્રિ. ઉતાવળે જનાર, વેગથી તુર્વા પુત્ર તે નામે એક રાજા. જનાર.
તુ મન્ચ૦ પાસે, સમીપ. તુષ્ણુ ત્રિવેગવાળું, ઉતાવળીયું.
તુર્વસુ પુત્ર યયાતિ રાજાને એક પુત્ર. સુરમ્ વ્ય૦ વરા, વેગ, ઉતાવળ.
તુffસ પુતે નામે એક રાજર્ષિ. તુ ન૦ વરા, વેગ, ઉતાવળ.
તુમ્ ૩૦ મ. સ. સેટ તળવું, જોખવું, કુવા ૨૦ તે નામે એક યજ્ઞ, અસંગ, તે ૩૮ + ઉચું કરીને તળવું. નામે એક સત્ર.
તુ મન. ૦ ૦ હે ઉપરના અર્થ સુરાણાન્ પુ. ઈન્દ્ર.
तुल पु० चन्द्र. તુષાત્ ત્રિઇન્દ્ર.
સુઈમ પુત્ર તે નામે એક આયુધજીવી સંધ. સુરિ સ્ત્રી. વણકરનું વણવાનું એક સાધન, | સુરારિ સ્ર. ઘાસ, તળખતું. ચિત્રકારની પીછી.
તુતિકા સ્ત્રી તુલસીનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुलसो
૬૭૭
તુટતો સ્ત્રી તુલસીનું ઝાડ.,
તુષ્ટ સ્ત્રી ત્રાજવાંની દાંડી. સુત્રની સ્ત્રીએક જાતનું ચંદન. તુરાવીઝ ન ચણેઠી. તુરા સ્રો- તુલા, સમાનતા, ઘરસંબંધી માપ, સુન્નર ન૦ ત્રાજવાંની દોરી કે સાંકળ.
ઘરનો મેભ, સો પલનું માપ, વાસણ, ત૮ સ્ત્રીતુરિ જુઓ. સાતમી તુલા રાશિ, ત્રાજવું, ત્રાજવાની તુઢિવા સ્ત્રી સ્વનિા નામે એક પક્ષી.. દાંડી, એક જાતની દિવ્ય પરીક્ષા, તેલાં. સુતિ ત્રિ. તળેલ, જે ખેલ. તુજાર ૧૦ તલામાં એાછાપણું, ન્યૂન- સુદ્ધિની સ્ત્રીશીમળાનું ઝાડ. તાવાળાં તેલાં.
તુર્જિા સ્ત્રીશીમળાનું ઝાડ. તુજાર ત્રિ. ખોટાં તેલાં કરનાર. તુથી સ્ત્રી, તુરી જુઓ. સુત્રાદિ સ્ત્રી સ્ત્રીનું ઝાંઝર.
તુલ્ય ત્રિ સંદશ, સમાન, સરખું. તુલ્લા રજી. સ્ત્રીનું ઝાંઝર,
તુક્યા સ્ત્રી સમાનતા, સદશપણું. તુછાશ પુ. ધાન્યના અમુક ઢગલામાં તુથલ ન૦ ઉપરના અર્થ.
ઓછાવધ થયેલ જણાવનાર એક જા- સુચપન ન એક જાતિના અનેકે એક તના માપરૂપ લાકડી, તુલાથી પરીક્ષા સ્થળે પીવું તે. કરવી.
તુલ્યવ૮ ત્રિક સમાન બળવાળું. તહાનિ ૧૦ પિતાના શરીરના વજન બ
તુવ્યવ૮ ૧૦ સમાન બળ. રેખર કંઈ આપવું-દાન કરવું.
તુલ્યમાન ૧૦ સરખા પદાર્થોનું એકીકરણ, તુરાધા પુત્ર ત્રાજવાની દાંડી.
તુચરિતા સ્ત્રી તે નામે એક અર્થતુષ્ટાધર ત્રિ. વેપારી, ત્રાજવાની દાંડી લંકાર. ધારણ કરનાર–પકડનાર.
તુચાર સચ્ચ૦ સરખે સરખું, બરાબર સુપર ૩૦ તુલા રાશિ, સૂર્ય, આક- તુવેઇ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. ડાનું ઝાડ.
તુવર પુ- તુવેર ધાન્ય, તુ રસ, તુછાધાર નિં. વેપારી, વણિક
વિનાને પુરૂષ. સુત્રાપાર ઉ૦ તુલા રાશિ, સૂર્ય, આક- તુવર ત્રિતુરું, તુરાશવાળું. ડાનું ઝાડ.
તુવરાવના પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. તુઢાપા સ્ત્રી એક જાતના દિવ્ય-સે- તુવાિ સ્ત્રીફટકડી, તુવેર. ગંદની પરીક્ષા.
તુવર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ તુઢાપુ પુસળ મહાદાને પૈકી પહેલું તુવfા પુત્ર એક જાતની વનસ્પતિ દાન-પિતાના વજન બરોબર અમુક વ, તુષ તુંબડી. સ્તુનું દાન, તે નામે એક વ્રત.
સુવિ વૃદ્ધિ, બુદ્ધિ, બળ. તુરાપુરાન ન ઉપરને અર્થ તુવીરવતત્રિ અનેક સ્તુતિ કરનારાઓવાળું. તાપ્રઘ પુ૦ ત્રાજવાંની દેરી કે સાંકળ. સુર મ્યા. આ સ0 સે વધ કરવું, મારી સુહાપ્રશાદ રૂ૦ ઉપરનો અર્થ.
નાખવું. ઠાર કરવું. તુવર ન૦ ચણોઠી.
તુષ તિવા. . સસત્ સંતોષ પામો, તુલ્હામાન ન૦ તળવા માટેનું માપ, તેલ | પ્રસન્ન થવું. કરે, ત્રાજવાંની દાંડી.
તુજ ૬૦ બહેડાનું ઝાડ, અનાજનું ફોતરૂં.
For Private and Personal Use Only
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुषप्रह
६७८
तृणिन्
તુષaધ પુ૦ અગ્નિ. તુષા ત્રિઅનાજના ફોતરામાં થનાર. સુપન પુફતરોનો અગ્નિ, સુધારજ ન ફેતરાંવાળું અનાજ. તુષાર . અગ્નિતુ . તુષ જુએ. તુwift go અનાજનાં ફોતરાને અગ્નિ. તુવાન પુત્ર ઉપરને અર્થ તુષાડુ ૨૦ તુત્ય જુઓ. તુષાર પુત્ર તે નામે એક દેશ, બરફ, હિમ
કણભેદ, ઠંડો સ્પર્શ. તુર ત્રિ. હિમવાળું, ઠંડા સ્પર્શવાળું. સુરણ 9 હિમના કણ, ઝાકળ. તુષાર ૬૦ ચંદ્ર, કપૂર. સુપરફાસ્ટ ગુશિયાળે. સુ ધારા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સુ રિ પુહિમાલય.
સુવાદિ પુહિમાલય. તુ વર પુ. હિમાલય. કુરિત પુ. ૨. તે નામના છત્રીસ દેવોને
એક ગણ-સમૂહ. પિતા પુત્ર વિષ્ણુ. કુરિત ત્રિ. ફોતરાંવાળું. તા ૧૦ ફોતરાવાળું પાણી–એક જાતની
કાંજી. તુવ ર૦ ઉપરનો અર્થ. તુર ત્રિ. સંતેષ પામેલ, પ્રસન્ન થયેલ. તુર | વિષ્ણુ સુદિ સ્ત્રી સતિષ, પ્રસન્નતા, એક જાતની
બુદ્ધિ, ગૌરી વગેરે સાળ માતૃકાઓમાંની એક માતૃકા. દિમત ત્રિ. તેથી, સતિષવાળું. સુમિત તે નામે ઉગ્રસેનને એક પુત્ર
કંસને ભાઈ. ૩૬ ૩૦ કાનમાં ધારણ કરવાનો એક મણિ. તુષ્કા સાથ૦ સંપીને, પ્રસન્ન કરીને
તુષ્ય મહાદેવ. તુ માત્ર ૧૦ ૧૦ સે શબ્દ કર, અ
વાજ કરો. તુર અનાજનું ઉતરું. સુરત ૧૦ રજ, ધૂળ. તુ ખ૦ ૧૦ ૩૦ સે પડવું, દુઃખ દેવું,
વધ કરે, મારી નાખવું. તુર પુત્ર કાર્તિકસ્વામીને એક પારિષદ. તુર છુ. ઉપરને અર્થ (દિન ૧૦ હિમ, બરફ, ચંદ્રનું તેજ. તુતિના પુચંદ્ર, કપૂર. દુનિયાના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. નિિિર હિમાલય પર્વત. દિનપર્વત પુ. હિમાલય પર્વત. તુરિનરી પુ. હિમાલય પર્વત. તુનાંશુ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. તુતિનાંશુવૈદ ૧૦ કપૂરનું તેલ. દિનાથ૪૬૦ હિમાલય પર્વત. સુપિનાદિ ૩૦ હિમાલય પર્વત. તુહુ છુ તે નામે એક દાનવ, તે નામે
પ્રતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. તઃ રૂા. ૫૦ ૪૦ સેર્ અનાદર કરે,
તેડવું, કાપવું. તy T૦ ૩૫૦ સ૦ હે સંકોચ પામો,
સંકોચાવું. તy T૦ મા૩૦ કે પૂરણ કરવું,ભરવું.
પુત્ર બાણ રાખવાને ભા. તા ૧૦ તે નામે એક છંદ. તૃષર પુભાથાવાળો કાઈ હો. સૂર પુત્ર ભાથાના જેવા આકારનું વારિત્ર. તૂથ– ત્રિભાથાવાળું. તૃપયત પુ. નંદ્રિવ્રુક્ષ નામે એક ઝાડ.
શ્રીબાણ રાખવાનો ભા. કૂદિ ત્રિ, ભાથાવાળું. તૃળિયા પુલ એક જાતનું ઝાડ. 7ળન ત્રિભાથાવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुणिन्
तृणिपला
.
.
.
-
- -
-
સૂબિન પુએક જાતનું ઝાડ.
ક, મળ, વિષ્ટા, શીઘ, સત્વર. 7 શ્રી. બાણ રાખવાનું ભાથું, ગળી. સૂળ ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળીયું. of g૦ ટિ વૃક્ષ.
સૂર્ત ન શીધ્ર, સત્વર, જલદી. સૂર પુત્ર ભાથે.
તર્થ ન હરકેઈ વારિત્ર. સૂરત ત્રિ. ભાથાવાળું
સૂર્યav go એક જાતનું વારિત્ર. સૂel R૦ મેરથુથુ.
સૂર્યમાર ત્રિક વારિત્રવાળું. સૂતુનિ પુજલદી, શીધ્ર પ્રેરણું કરાતું. – ૧૦ શીધ્ર, સત્વર, જલદી. તવિ શ્રી. જલદી, સુરત.
સૂર્ જુ મા૦ ૦ સદ્ પુરવું, ભરવું, તેagનિ ત્રિ. દાતા, દાન કરનાર.
ળવું, જોખવું. તૃતુચમારિ પુશીધ્ર, સત્વર, જલદી. તદ્ ખ્યા ૧૦ લ૦ ટુ બહાર કાઢવું, હાંકી તુમ ત્રિ. ઉતાવળીયું, ઉતાવળું.
કાઢવું, પૂરવું, ભરવું, તળવું, જોખવું. તક પુત્ર પારસ પીપળાનું ઝાડ.
૪ ૧૦ સર્વવ્યાપક આકાશ, રૂ, એક જતૂવી સ્ત્રી તે નામે એક દેશ.
તનું ઝાડ. તથી ત્રિ. દૂદી દેશમાં રહેનાર.
तूलक न० ३. તો સ્ત્રી. પેટમાં શળ નીકળે છે તે, પેટ
તસ્ત્રાવ ન૦ રૂ પીં જવાની તાંત. ની વેદના.
તૂટવા ન૦ ઉપરને અર્થ સૂપ પુ. શીંગડા વિનાનું પશુ.
તનુજ ૨૦ તુજાર્યુ જુઓ. તુવર પુજેને શીંગડાં હજી ઉગ્યાં ન હોય તૂરનાર સ્ત્રી રૂની પૂણી.
તેવું પડ્યું, જેને હજી મૂછ ન આવી હોય સૂના સ્ત્રી રૂની પૂણ. તે પુરૂષ, અસ્પષ્ટ એવું પુરૂષનું લક્ષણ, પ૬ ૬૦ કપાસનું ઝાડ, કપાસને છેડ. અરે રસ, તુવેરનું ઝાડ, તુવેર
તૂટવૃક્ષ ઉ૦ ઉપરને અર્થ, શીમળાનું તૂવેર ત્રિતુરૂ, તુરા રસવાળું.
ઝાડ, હીરવણ. વજે ફટકડી.
તૂરા જી. કપાસીઆ, કપાસનું બી. સૂય ન૦ પાણી, જલદી, શીધ્ર, ઉતાવળ. તંત્રવિન - રૂ કાંતવું, રૂ પીંજવું. સૂલ ત્રિઉતાવળીયું, ઉતાવળવાળું. તૂટ શ્રી. દીવેટ. તુ વિવાહ મા સ હિંસા કરવી, કાર તૃ૪િ શ્રી. ચિત્રકારની પીછી, ચિત્ર કાઢ
કરવું, મારી નાખવું ૩૦ વેગ કરવો, ઉ- વાની પીછી, દીવેટ. તાવળ કરવી મ
તજિ સ્ત્રી ગળી, દીવેટ, ચિત્રકારની પછી, તૂર ત્રિ. વેગવાળું.
ચિતરવારી પીછી, રૂની ગાદી, તળાઈ, તૃ૬ શ્રીવેગ.
ગોદડી, ધાતુ ગાળવાનું પાત્ર, વીરણ ઘાસ તૂર ર૦ શરણાઈ વાદિત્રહરકોઈ વાદિત્ર. વગેરેની સળી. સ્ત્રી ધંતુરો.
નૈશ્વિન ઝિ૦ રૂવાળું. તૂ ન. શીધ્ર, સત્વર, જલદી.
તૃદ્ધિની સ્ત્રીશીમળાનું ઝાડ, હીરવણ, સૂર્ણ ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળીયું,
__लक्ष्मणाकन्द. તૂરા ૧૦ પાણી.
after સ્ત્રી. શીમળાનું ઝાડ, હીરવણ, તf y૦ મન, ત્વરા, વેગ, ટુંકા સારવાળો | રૂનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तूली
તુહી સ્રી સૂરિા જુએ. સૂર પુ॰ ટૂર જુએ, તુવર પુ॰ જુએ. તુવર ત્રિવર ત્રિજીએ. તૂરિયા શ્રી તુવેર, કટકડી. તૂરી સ્ત્રી તુવેર, કંટકડી,
તૃપ્ સ્વા૦ ૧૦ સ૦ સેટ્ સ તેાષ પામવા, પ્રસન્ન થવું.
સૂજ્ગીન્ન ત્રિ॰ મુંગું, મૌન ધારણ કરનાર, મૌન રાખવાના સ્વભાવવાળુ, તૂળીામ્ અન્ય ગ્રૂપ, શાંત, મૌન. તૂળીક અન્ય તે નામે એક દેશ. તૃષ્ણામ્ અન્ય ચૂપ, શાંત, મૌન, ચૂપકી, તૂળીષ્મવ પુ॰ ચૂપ રહેવું, શાંત રહેવું, મૌન રહેવું.
વિસ્તૃત ત્રિ॰ ચૂપ રહેલ, શાંત રહેલ, મૌન રહેલ.
દૂર્માંશી ત્રિ॰ ચૂપ રહેવાના સ્વભાવવાળુ, મૌન રહેતું.
તૃપ્ત ન॰ રજ, ધૂળ, પાપ, જટા, સૂક્ષ્મ. સંફળ ન॰ હિંસા કરવી, મારી નાખવું, ઠાર કરવું. હ ૩૦ ચાર.
સૂક્ષ્મ સ્વા॰ ૧૦ સ૦ સેર્ ગમન કસ્તું, જવું. વૃક્ષ પુ કાશ્યપ ઋષિ.
વ્રુક્ષાજ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ વૃદ્ધિ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ.
તુ ન જાયફળ.
વૃષ ન॰ ત્રણ વૈદિક ઋચાએ એના દેવ તથા છંદ સમાન હાય છે. વૃદ્ધત્ર દુ:ખી, દુ:ખી કરેલ, હણી નાખેલ. सृण् तना० उभ० स० • સેદ્ ભક્ષણ કરવું,ખાવું. મુળ ન॰ તણખલું, શ્વાસ. બર ૧૦ ઉપરના અ. તૃણળે પુ॰ ને નામે એક ઋષિ સુબાહુ ન॰ ધાસના સમૂહ. સુળીય ત્રિ॰ ધાસમાં હાર થનાર,
૬૮૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तूणनिम्ब
તુકમ ૬૦ એક જાતનું સુગંધી ઘાસ
ગધદ્રવ્ય.
તુજીટી સ્ત્રી. ધાસથી ઢાંકેલ ધર, ધાસની ઝુપડી.
તૃળ ટીર ન॰ ઉપરના અ. તુભૂર્મ પુ॰ તુંબડી.
તુવેતુ પુ॰ વાંસનું ઝાડ, તાડનું ઝાડ. તૃળતુ પુ॰ ઉપરના અ તૃળન૩ ૩૦ એક જાતને કીડા, તૃળનોધા સ્રો॰ધાસની જળા,કાકીડા-કાચ ડે. તૃળનૌર ૧૦ દળદ્રુમ જુએ. તૃસ્થિ શ્રી. ચળનીવન્તીવૃક્ષ. તૃપ્રહિન પુ॰ નીલમણિ-એક મણિ, તુવર પુ॰ એક જાતને ર્માણુ-ચોમેરળ, તુવર ત્રિ॰ ધાસ ચરનાર. તૃળજ્ઞમન નિશ્વાસ ખાનાર, ધાસના જેવા દાંતવાળુ .
તુળનાયા સ્ત્રી॰ ધાસની જળા. તુળના સ્રી. ધાસની જા. તૃળનહૌજામ્યાય પુ॰ જેમ ધાસની જળે.
એક સ્થળે પહોંચ્યા પછી પૂર્વના સ્થાનના ત્યાગ કરે છે તેમ જીવ બીજા શુરીરના સયાગ પછી પૂર્વ શરીરને ત્યાગ કરે છે એવા આશયવાળા એક ન્યાય. તૃળજ્ઞાતિ સ્ત્રી- ધાસ.
તૃળોતિ" ન॰ રાત્રે ચળકતી એક વેલ જ્યોતિખતો.
તૃળતા શ્રધનુષ, ધાસપણું. ધ્રુવ ન॰ ધાસપણું.
તૃણકુમ પુ॰ વાંસનું ઝાડ, તાડનું ઝાડ, નાળીએરનું ઝાડ, સેાપારીનું ઝાડ, ખજૂરીનું ઝાડ, કેવડાનું ઝાડ. તુળધાન્યન॰ નીવાર ધાન્ય, સામા, ખડ ધાન્ય, મારૈયા વગેરે.
તૃળવજ્ઞ પુ॰ વાંસનું ઝાડ, તાડનું ઝાડ, તૃનિમ્ન પુ॰ કરીયાતું.
For Private and Personal Use Only
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કૃng
६८१
तृण्या
તૃru 9. તે નામે એક ગંધર્વ. તૃપમૃઢ 7૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ પાંચ જાતનાં
ઘાસનું મૂળ. તૃપિરિણા સ્ત્રી એક જાતનું ઘાસ-કુર્મા. નૃત્રી શ્રી અશિને નામે વનસ્પતિ. તૃપથી સ્ત્રી. ઘાસના જેવા મૂળવાળી વેલ. તૃપાપડ એક પ્રકારનું યુદ્ધ. તૃપુષ્ય ન૦ સુગમ જુઓ. તૃપુષ્પી શ્રી વુિપુષ્પી વૃક્ષ. નૂપુષ્ટિ ચટાઈ, સાદડી,ઘાસને પૂળો. સુપુત્રી શ્રી ચટાઈ, સાદડી,ઘાસને પૂળો. તૃપૂરિ સ્ત્રી ચટાઈ સાદડી,ઘાસને પૂળે. તૃછાપૂછી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. કૃષિરથના સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ, તૃવિ, પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. તૃવિદુર ૧૦ એક તીર્થ. સુવા ન૦ સામો ધાન્ય, મેરે. તૃણમણિ પુ. એક જાતને મણિ સુગમા પુત્ર જામીન, સાક્ષી. તૃમિ ત્રિવ ઘાસને વિકાર, ઘાસમાંથી બનેલ, ઘાસનું.
પાક ઉ૦ તાડનું ઝાડ. તૃઇવેત ત્રિઘાસવાળું. તૃત અવ્ય. ઘાસની પેઠે. યુવા . એક જાતનું ઘાસ. તૃથિવુ પુછે તે નામે એક ઋષિ.
તે નામે એક તીર્થ. તૃળવિરતા પુરા ઘાસને સમૂહ. સૃરત સુગંધી વાળો-ખસ. નૃતા સ્ત્રી ગજપીપર.
સૃષિ ર૦ કેવડાનું ફૂલ, મલિકા, ચંબેલી. તૃ ન્ય ત્રિઘાસ વગરનું.
નૃપચિત્ર સ્ત્રી તે નામે એક વેલે. તૃષા ; એક જાતનો સાપ. નૃત્તિ સ્ત્રી, એક જાતના કેવડાનું
કૃષિ પુ. ઘાસને ભમર. તૃપ્ત ત્રિઘાસ સંબંધી, ઘાસનું,ઘાસવાળું તૃજરાતા શ્રી. કેળનું ઝાડ. તૃપ્તિ ૫૦ કુહાડે, કુહાડી. નૃrણમાંરિક પુત્ર ધર્મ રાજાને એક
ઋત્વિજ તૃ ન્દ્ર ત્રિવ ઘાસ જેવા ચંચળ સ્વ
ભાવવાળું. તૃપ પુ. ૧૦ ઘાસનું ઘર, ઘાસની
બાંધેલી ઝુંપડી. તૃપિ પુ. એક જાતનું ઘાસ-કન્યાના 7Tfv ઘાસને અગ્નિ. વૃા ૬૦ તે નામે એક ઋષિ. તૃપક્સન કાકીડે, કાચડે. નૃMદથી સ્ત્રી, ઘાસમય જંગલ. તૃતિ ન૦ પહાડમાં થયેલ ઘાસ. તૃચ ત્રિવ ઘાસવાળું. તૃપાકિ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. તૃણાસ્ત્ર ૧૦ ઘાસને ખાર. તૃMIfખ્યા Toઘાસ અને અરણિકાઇને પરસ્પર નિરપેક્ષપણે કારણુતા છે તેમ
સ્વતંત્રપણે કારણુતાસૂચક એક ન્યાય. તૃરિ પુપિતપાપડો. નૃવર્ત પુવંટોળીયો પવન, મોટો વાયો. તૃણાવર્ત પુત્ર તે નામે એક અસુર. તૃrદ્ વતૃળદુને જુઓ. વૃક્ષુ કુ. એક જાતનું ઘાસ-aઝના. નૃપેન્દ્ર પુછે તાડનું ઝાડ. તૃોત્તમ ૬૦ ધાસમાં ઉત્તમ એક ઘાસ. તૃળો પુત્ર નીવાર ધાન્ય, સામે, મેરો. તૃષિ ઝિ૦ ઘાસમાં પેદા થનાર. વૃન્દ્ર સ્ત્રી. ઘાસનું ઉંબાડીયું. તૃવ ર૦ ધાસનું ઘર, ઘાસની ઝુંપડી. તૃૌષધ ૧૦ વાણુ નામે એક ગંધદ્રવ્ય. વૃથા સ્ત્રી ઘાસને સમૂહ,
ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तृतीय
તૃતીય ત્રિ ત્રીજી.
તૃતીયજ પુ॰ ત્રીજે દિવસે આવનાર એક જાતના તાવ.
તૃતીચજ ત્રિ ત્રીજે દિવસે હાનાર-થનાર. તૃતીયUT પુત્રીજેદિવસે આવનાર તાવ. તૃતીયપ્રકૃતિ શ્રી. નપુંસક. તૃતીયયુપર્યંચ પુ॰ દ્વાપરયુગને બદલવાના કાળ–કલિયુગને બેસવાના કાળ. તૃતીયસવન 7.ત્રીજું સવન-યાગભેદ. તૃતીયા શ્રી ત્રીજ.
હતોયાત ત્રિ॰ ત્રણવાર ખેડેલ ખેતર વગેરે. તૃતીયાશ્રમ પુ॰ 7 ત્રીજો આશ્રમ-વાન
પ્રસ્થાશ્રમ.
હતીચિન ત્રિ॰ ત્રીજા ભાગને ચાગ્ય. હસ્તુ ત્રિ હિંસક, દત્તુ પુ॰ તે નામે એક રાિ
સૂવું સ્વા॰ પ સ્॰ સે હિંસા કરવી, મારી નાખવું, ઠાર કરવું.
તુલૢ ધા૦૩મ૦ ૧૦ સૈટ્ અનાદર કરવ, તિરસ્કારવું.
તૃષ્ટિ ત્રિ॰ જૂદુ પડેલ, જૂદું પાડનાર, ભેદક, ભિન્ન.
સમપ્ તુ॰ ૧૦ સ॰ સર્ પ્રસન્ન થવું, ખુશ કરવું.
તન તુ॰૧૦ ૪૦ સેટ્ ઉપરના અથ નહ તુ॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ હિંસા કરવી, મારવું, નાશ કરવા.
તૃપ્ સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સદ્ પ્રસન્ન કરવું, ખુશ કરવું, તૃપ્ત કરવું.
ભુંર્ યુ॰ ૩૦ ૬૦ સેટ્ દીપાવવું, પ્રકાશમાન કરવું, પ્રસન્ન કરવું. तृप् भ्वा० प० સ॰ છૂટ્ ઉપરના અ પ રિવા॰ ૧૦ સ॰ વૅક્ પ્રેમ ઉપજાવવા, ખુશ કરવું. તૃપ્ત કરવું. ચપ્ સ॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ ઉપરના અર્થ સુરત પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
૬૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સપી શ્રી. સાંકળ, સાંકળી.
સુપજ ન॰ પત્થર, કાંકરા, ત્રિફળા-હરડેખેડડાં-આંબળાં.
le
સુપના સ્રો॰ લતા, વેલેા,
વધુ ૩૦ ચેર.
તુમ ત્રિ॰ તૃપ્ત, પ્રસન્ન, ખુશ થયેલ, તૃપ્ત થયેલ, ખુશ કરેલ, સંતાય પમાડેલ. સૂસતા શ્રી તૃપ્તપણું.
સુસવ ૧૦ તૃપ્તપણું.
સાલ્મન ત્રિસંતુષ્ટ મનવાળું', તૃપ્ત, તૃપ્તિ પામેલા આત્માવાળુ તૃપ્તિ સ્રી તૃપ્ત, સંતોષ.
તૃમિત ત્રિ॰ તૃપ્તિવાળું, સંતુષ્ટ, સંતાષી, સુપ્ત ત્રિ॰ તૃપ્ત થવાના સ્વભાવવાળુ, તૃપ્તિ
શીલ.
સૂમ પુ॰ પુરાડાશ-યજ્ઞના રોટલા. તુમ ત્રિ॰ તૃપ્ત કરનાર.
તુમ ન॰ દુ:ખ, ઘી.
કાજુ ત્રિ॰ ઘીવાળું, દુ:ખી. જ્ તુ॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ પ્રેમ ઉપાવવા, ખુશ કરવું.
તુલા શ્રી ત્રિકળા-હરડે-બેહડાં- આંબળાં. સ સ સાતિ.
સૂપ્ તુ ૧૦ સ॰ સેટ્ પ્રેમ ઉપાવવા, ખુશ કરવું.
For Private and Personal Use Only
તુઽ તુ ૧૦ ૩૦ સેટ્ ઉપરના અ. સુન્દ્રાદ્દિવુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક ધાતુગણુ, તૃષ વિવા॰ ૧૦ સ॰ સદ્ તૃષ્ણા કરવી, ઝંખવું, તરસ લાગવી.
સુપૂ શ્રી॰ તૃષા, તરસ, તૃષ્ણા, આકાંક્ષા, ઇચ્છા, તે નામે કામદેવની કન્યા. તૃષા શ્રી. ઉપરના અ સામૂ શ્રી મૂત્રાશય.
તુષાર્ત ત્રિ॰ તરસ્યું, તરસથી વ્યાકુળ, અભિલાષવાળું . તૃષાદ ૦ પાણી, મધુરિકા
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तृषित
६८३
तेजीयम्
જિત ત્રિ. તરસ્યું, તૃષ્ણવાળું. પિત ૨૦ તરશ, તૃષ્ણા, લોભ, એક
જાતને રોગ. પિતા જી ગરાના નામને લો. 5 ન. શીઘ, સત્વર. નૂપુ ત્રિશીવ્રતાવાળું, ઉતાવળીયું. વૃષ્ટ ત્રિ- દાહજનક. સૂઝના સ્ત્રી નદી. સુજ્ઞ ત્રિ. લેભ, લાલચુ, તૃષ્ણાવાળું,
તરસ્યું. wiા . તરસ, તૃષ્ણા, લાલચ, લોભ, તે નામે એક રોગ, ઇચ્છા. snક્ષય પુત્ર તૃષ્ણને નાશ, લાલચને નાશ, તરસને નાશ, શાંતિગુણ.
wrરિ પુત્ર પિતપાપડે. કૃષorત્તિ રિ૦ તૃષ્ણને નાશ કરનાર.
org ત્રિ તૃષ્ણાવાળું, તરસ્યું, લાલચુ, લોભી. યુવા ત્રિ, લોભ કરવા યોગ્ય, ઇચ્છવા
યોગ્ય, તૃષ્ણવાળું, લાલચુ. કૃષ્ણ ને લોભ, તૃષ્ણા, ઈચ્છા.
થત ત્રિતૃષ્ણા કરતું,ઈચછનું લેભ કરતું. ૬ ૩૦ ૩૦ ૪૦ વે હિંસા કરવી, વધ કરે. ત્ ૨૦ ૧૦ સંવ વેર્ ઉપરના અર્થ. ત્રમ્ તુ૦ ૧૦ ૨૦ સદ્ ઉપર પ્રમાણે. 7 M૦ ૫૦ ૪૦ સેટ તરવું, પાર જવું, કુદવું, પરાભવ કર, તિરસ્કારવું, તે ઓળંગી જવું, વિ+ગતિવિશેષે કરી ઓળંગી જવું, મિ+ઉલ્લંઘન કરવું, અવ+ નીચે ઉતરવું, ઉઠવું, નિ+સંપૂર્ણ રીતે તરવું, સંપૂર્ણ રીતે ઉતરવું, વિ+ દાન કરવું, આપવું, સ+સારી રીતે તરવું. જે ચ૦ તારાવડે, તારાથી, તુવડે, ગૌરી- |
પાર્વતી.
જોrt સ્ત્રી તે નામે એક દેવતા. તેન્ ડૂા. ૧૦ ૨૦ સે તીણ કરવું,
પાળવું, રક્ષણ કરવું. તેલ ન૦ તેજ. તેન:ઢ ર૦ તેજફલ વૃક્ષ, એક જાતનું ઝાડ. તેના ૩૦ વાંસ, મુંજ.ઘાસ, કાસઘાસ,ધાન્ય. સેન ૧૦ તેજ કરવું, તીક્ષણ કરવું, ત્રાંબુંતેના પુત્ર મુંજ ઘાસ, કાસડે. તેનો સ્ત્રી એક જાતને વેલો. સેકva R૦ તમાલપત્ર. " તેમજ કુ. કપિંજલ પક્ષી–તેતર. તેવત ગ્નિ તેજવાળું, તેજસ્વી. તેઝવતી સ્ત્રી, ગજપીપર. તેનાર્ ૧૦ દીપ્તિ, કાંતિ, તેજ, પ્રભાવ,
શક્તિ, પરાક્રમ, વીર્ય, દેહની કાંતિ, માખણ, અગ્નિ, સોનું, શરીરની મજાધાતુ, પિત્ત, અસહિષ્ણુતા, સાર, પ્રગલ્પતા, બીજાને પરાભવ કરવાનું સામર્થ્ય, બળ, ચતન્યાત્મક જ્યોતિ, સત્વગુણથી થનાર લિંગ દેહ, ઘોડાને વેગ, પાંચ મહાભૂતોમાંનું ત્રીજું મહાભૂત, ધર્ય, કીતિ, તીફણુતા, તીખાશ, ઉષ્ણુતા, ગરમી. તૈનમ્ ગ્નિ તેજસ્વી, તેજવાળું. તેનાર ત્રિ. તેજ કરનાર, કાંતિ કરનાર,
બળ કરનાર, વીર્ય કરનાર. નિરામ ત્રિો તેજ ઈચ્છનાર. સેકશિ ત્રિતેજનું સાધન. તેવરત ત્રિ. તેજવાળું. સેકતી સ્ત્રી, ગજપીપર, ચવિકા, મા.
લકાકણી. તેવિન ત્રિતેજવાળું,
દિલની સ્ત્રી માલકાકણી. સરકાર ત્રિ. તેજ કરેલ, તીક્ષણ કરેલ,
બળવાન કરેલ. નિઝ ત્રિઅતિશય તેજસ્વી.. તેરીય ત્રિક અત્યંત તેજવી.
For Private and Personal Use Only
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तेजेयु
६८९
तर्यग्योन
તે પુત્ર રૌદ્રા નામે એક રાજાનો પુત્ર. | પરાવર્તન સ્ત્રી સોનું વગેરે ગાળવાની તેનોના પુત્ર તે નામે એક તીર્થ. | મુસ-કુલડી વગેરે. તેમખ્ય ઉ૦ ગણઆરીનું ઝાડ.
તૈતર પુછે તે નામે એક ઋષિ. તેમ ત્રિ. તેજોમય, પુષ્કળ તેજવાળું. | તૈિક્ષ ત્રિ નિતિક્ષાશીલ, સહનશીલ. તેજનો વિકાર.
તિફા પુત્ર તિતિક્ષ ઋષિને પુત્ર. તે મારા સ્ત્રી, ઈન્દ્રિયો.
તૈિત્તિર પુછે તેતર પક્ષી. તેનિં g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તૈતિરો સ્ત્રી તેતર પક્ષિણ. તેનોમૂર્તિ ત્રિતેજમય, પુષ્કળ તેજવાળું. તૈતરું , ગેડે પશુ, દેવ. તેer તેજોમય સ્વરૂપવાળું, પરબ્રહ્મ, તૈતિરું છે જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ થંકરણ. પરમાત્મા.
તિદિન પુત્ર તે નામે એક પ્રવરતેરા ર૦ તેજનું સ્વરૂપ.
તૈત્તિર ૧૦ તેતર પક્ષીઓને સમૂહ. તેનો ત ત્રિ. તેજવાળું.
ઉત્તર પુત્ર તેતર પક્ષી. તેવતી સ્ત્રી, ગજપીપર, ચવિકા માલ- તૈત્તિર ત્રિ. તેતર પક્ષીસંબંધી. કાકણું.
જસિરિ ઉ૦ કુરિવંશી એક રાજા, તે નામે તેfકહુ છુ તે નામે એક ઉપનિષદ. એક ષિ. તે વૃક્ષ ૩૦ ફુદ્ર અગ્નિમન્થ વૃક્ષ. તૈત્તિરી સ્ત્રી તેતર પક્ષીણી. તેનોવૃત્ત ૧૦ તેજને અનુસરતું ચરિત્ર. તૈત્તિરીય પુત્ર ૩૦ તૈતિરીય વેદશાખાનું અને તેના સ્ત્રી તેજસ્વિની લતા.
ધ્યયન કરનાર, તેની સ્ત્રી તે નામે એક દેવતા. ૌત્તરીય પુત્ર ઉપરને અર્થ. તેન કચ૦ તે માટે, તેથી, તે વાસ્તે, તે સારું.
સન્તિલાલ ત્રિ. આંબલી નાખેલ શાક વગેરે. તેના પુત્ર ગાનનું એક અંગ.
તિમિર પુત્ર એક જાતનો આંખને રેગ. તે ખ્યા માં સેક્ કંપવું, ચવવું, સfમરિશ ત્રિતમિર નામના આંખના ખરવું, ઝરવું.
રોગવાળું. તેમ પુછ ભીનાશ, ભીનાપણું.
તિર ન કળથી-એક જાતનું ધાન્ય. તેમજ ૧૦ શાક, કઢી.
તે સ્ત્રી, એક જાતની સુપ વનસ્પતિ– તેનો સ્ત્રી. ચૂલ, ચુલ.
મેંદી. તેણુ પુ. તે નામે એક રાજા.
રથ ત્રિપશુ-પક્ષી સંબંધી. તેવ +વા મામલે રમવું, ક્રીડા કરવી. . તે ત્રિ તીર્થમાં આપવા યોગ્ય, તીર્થનું પાન ન ક્રીડા, રમત, રમવાનું વન, બગીચે.
કાર્ય સાથે ૧૦ તીક્ષ્ણતા, ગરમી, તીખાશ. તૈર્ય ત્રિ. તીર્થ પ્રદેશમાં હોનાર-થનાર. સાથે ૧૦ ઉપરના અર્થ.
સૈથિલા ત્રિશાસ્ત્રકાર, સિદ્ધાંતવેત્તા, તાતૈલ પુ. જેમાં ધાતુઓ સંબંધે વ્યાખ્યાન ર્થમાં હોનાર-થનાર. છે તે ગ્રંથ.
તૈ ત્રિ તીર્થની સમીપમાં હોનાર-થનાર. જૈન ઘી, હરકેઈ ધાતુ દ્રવ્ય, સેનું, | તૈ નિક ૧૦ તે નામે એક સૂત્ર.
રૂપું વગેરે, તેજ, પરાક્રમ, તીક્ષ્ણતા. ! સોન ત્રિક પશુપક્ષીની જાતિનું, પશુ સંકર ત્રિસાંખપ્રસિદ્ધ રજોગુણ વિકાર. પક્ષીની જાતિસંબંધી.
For Private and Personal Use Only
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तर्यग्योन्य
६८२
तोत्रवेत्र
તૈયો ત્રિ. ઉપરના અર્થ. તૈ૮ ૧૦ તલનું તેલ, હરકેઈ તેલ. તૈ૦ ર૦ ડું તેલ. તૈ૮૨ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. સૈટરીન ત્રિ. તલના ખોળમાંથી થનાર. તૈયાર છુ, તેલી, ઘાંચી. સૈશિ૬ ૧૦ તલને ખોળ. દ્વિટર પુએક જાતને કીડે. તૈકી ૧૦ તિલકપણું. તૈલ પુત્ર તૈલંગ દેશ. તૈફ g૦ ૩૦ તૈલંગી લોક. તૈરિ સ્ત્રી એક જાતને કીડે.
સૈાિ સ્ત્રી, એક જાતને કીડો. તૈક સ્ત્રી તેલની કેડી. ૌરાધાન્ય નં. જેમાંથી તેલ નીકળે છે
તેવું ધાન્ય. સૈજપ ઉ૦ એક જાતને કીડે.
ટપવા ૬૦ રિચાર્જ વૃક્ષ. સિવિલ ર૦ હરિચંદન, એક જાતનું
ચંદન. સૈકા સ્ત્રી. ચંદન. ૌઢ દો. ચંદન. સૈા સ્ત્રી, એક જાતને કીડે. સૈયિકા શ્રી. ઉપરને અર્થ. તૈvrfજન પુરુ એક જાતને કીડે
તૈ૮vrfથની સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ સિસ્ટિક સ્ત્રીએક જાતની કીડી.
ત્રિ. જેણે તેલ પીધું હેય તે. તૈ૪ પુ. ઈગળીયાંનું ઝાડ, તલ. સૈઢમતિની સ્ત્રીનાતપુ વક્ષ. તૈઢમારી શ્રીદીવાની દીવેટ. સૈwત ૧૦ પિતશ્રાદ્ધ, તૈwાતા સ્ત્રી સ્વધા-પિતૃકર્મ તિથન ૧૦ તલ પીલવાની ઘાણી. તૈઢવ ૩૦ તેલુ રાજાને દેશ. તૈરવણી સ્ત્રી, લઘુ શતાવરી વનસ્પતિ
તૈઢસાધન ૧૦ કક્કોલ નામે ગંધ દ્રવ્ય.. તૈટરિક પુત્ર મેર નામનો એક મણિ. તૈwા શ્રીશ્વેત મેકણું, કાકેલી
વનસ્પતિ. તૈસ્ત્રાપુર પુત્ર એક જાતનું અગર.
તારી શ્રી ભમરી. તૈક્ષુ સ્ત્રી, એક જાતનો કીડે. તૈઢિયા ત્રિતેલ વેચનાર, તેલી, ઘાંચી. રેસ્ટિન ત્રિ. તેલી, ઘાંચી, તેલવાળું. તૈત્તિનો સ્ત્રાવ દીવાની દીવેટ. સૈટિફાટા સ્ત્રી ઘાંચીનું ઘર. તેઢીના ર૦ તલ થવા યોગ્ય ખેતર. હૈદ્રારા ત્રિ. તીવદાર નામના લાકડાનું
તે સંબધી. તૈs go પિષ મહિને. તૈલી સ્ત્રી પોષી પૂનમ. તા ૧૦ બાળક, બચ્ચે. તો ૨૦ બાળક, બચ્યું. તથા . ચાતક પક્ષી–બપૈયે. તેમ લીલા જવ, લીલો રંગ, મેઘ,
કુંપળ, પાવ. તલમ ર૦ કાનને મેલ, નવા જવના
અંકુર, જવારા. તકમન . નવા ઉગેલા જવ, જવારા,
બાળક, બચ્ચે. તોરલ ન૦ તે નામે એક છંદ. ત મા ૧૦ લ૦ લે તેડવું, અનાદર
કરે, અવજ્ઞા કરવી. તદ ત્રિો તોડનાર-એક જાતનું યંત્ર
વગેરે. તદન ૧૦ તેડવું, ભેદવું, ચીરવું, ફાડવું,
ભાંગવું, હિંસા કરવી, મારવું. તો સ્ત્રી, એક જાતનું ધાન્ય. તોતર અચ૦ ભાર્યા,સ્ત્રી,તારામાં, તારા વિષે. તોર , લાકડી. તોત્ર ૧૦ વિષ્ણુનું એક હથિઆર.
For Private and Personal Use Only
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तोलयित्वा
-
-
- -
-
-
તઃ પુવ્યથા, પીડા, દુઃખ. તોજ ૧૦ મુખ, મોટું, વ્યથા, પીડા, દુઃખ. તે પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. તન ત્રિ. વ્યથા ઉપજાવનાર, દુઃખ ક
રનાર, પીડનાર. તwoff સ્ત્રી, એક જાતનું નિંઘ-ધાન્ય. તમ7 એક જાતનું હથિઆર,
લેખંડી અગ્રભાગવાળી એક લાકડી,ભાલે. તમિર નો એક જાતને છંદ.
મરઘાપુ તેમર હથિઆર ગ્રહણ કરનાર તોષર પુઅગ્નિ, તેમર અસ્ત્ર ધારણ
કરનાર, તનાિ શ્રી તુવેર. તો ૧૦ પાણી, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર, લવ, ધિક ચોથું સ્થાન તવર્મન ૧૦ તર્પણ, જલવડે તપણ. સોયામ ૫૦ જલવેતસ વૃક્ષએક નેતર. તો વામિ ત્રિપાણીની ઈચ્છાવાળું. તયન્મ ૫૦ શેવાળ, શેલડી. તોયદક્ ૧૦ એક મહિના સુધી માત્ર
પાકુંજ પીવાય છે તેવું એક વ્રત. ત પમ પુવરસાદને કરે.
ફિલ્મ પુઉપરને અર્થ ત૬ ૬૦ મેઘ, મોથ. તોય ન ઘી. તો ત્રિક વિધિપૂર્વક જળદાન કરનાર. તથા પુત્ર મેઘ, મેથ. તયાધાર ત્રિપાણીવાળું, પાણ ધારણ " કરનાર, તાધાર પુત્ર મેઘ, મેથી પાણીની વૃષ્ટિ. તથષિ પુરા સમુદ્ર, ચારની સંખ્યા. તદિપ્રિય ૧૦ લવીંગ. તનિધિ ૩૦ સમુદ્ર, ચારની સંખ્યા. તો નવા સ્ત્રી પૃથ્વી. તો નવો સ્ત્રી પૃથ્વી. તfપી હતીજલપીપર,
ત પુvi સ્ત્રી પાટલા વૃક્ષ-પાડલ. તરપ્રસાદ પુ. નિર્મળાનું ઝાડ. તોયબાન ન. નિર્મળા. તવકતા જ ત્રિપાણીને સ્વચ્છ કરનાર, તોય તાવનટ નવ નિર્મળા. તયા સ્ત્રી, સકરટેટી. નોમ ૧૦ પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર, તવમુન્ પુત્ર મેઘ, મેથ. તો ત્રિ પાણી છેડનાર,પાણી મૂકનાર. તોયજ ૧૦ પાણીનું યંત્ર, ફુવારે. તોયરાન્ ૩૦ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર. તોષિા પુત્ર સમુદ્ર, પાણીને સમૂહ. તવવત્ ત્રિપાવાળું. તોષિક શ્રીકારેલાને વેલો. તો સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. તોય સ્ત્રી પાણીની છીપ. તાય સ્ત્રી પાણીની છીપ. તવ પુ શેવાળ. તથા . દેડકે. તો કૂવા ત્રિપાણીને સૂચવનાર. તોવિજ ૧૦ પાણીમાં પડતું પ્રતિબિંબ તારમન પુત્ર પરમેશ્વર, તોયધાર પુત્ર જળાશય. તાધિવતિની સ્ત્રી, પાટલા વૃક્ષ. તો પુ. વરૂણ દેવ, શતભિષા નક્ષત્ર, તારા ૧૦ પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર. તાજેશ્વર પુ. વરૂણ દેવ, શતભિષા નક્ષત્ર. તોશ્વર ન૦ પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર. તો પુo R૦ બહારનું દ્વાર, બારણાં ઉ
પરનું તેરણ. તોરણ ૧૦ ડોક. તોય ૦ અંગિરા મુનિ.
૪ પુ૧૦ એંશી રતિનું એક માપ, કર્યા તોરલ ન૦ તેલું, કાટલું. તા ૧૦ તળવું, જોખવું. તૌકિલ્લા ચ૦ તળીને, જોખીને
For Private and Personal Use Only
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तोल्य
त्यागिमन.
તત્ત્વ ત્રિતળવા ગ્ય, લેખવા યોગ્ય. તો ૨૦ તળવું, જોખવું, તેલ, વજન. તોફા હિંસા. તોશ ત્રિહિંસક તોષ પુસંતોષ. તપur R૦ સંતોષ, સંતેષ ઉપજાવ. isઇ ત્રિસતિષકારક, સંતેષ ઉપજા
વનાર, સતિષનું સાધન. તોષ સ્ત્રી સતિષ ઉપજાવનારી. તપસ્ટ ૧૦ એક જાતનું અસ્ત્ર. તપિત ત્રિ. સતિષ પમાડેલ, ખુશી કરેલ. તૌ સ્વામાત્ર ૨૦ સે ગમન કરવું, જવું. તષિા પુત્ર ધનરાશિ. તારિકા ન૦ સુતાત ભટ્ટે કરેલ શાસ્ત્ર. તતિવા ૧૦ મોતી.
તિવા સ્ત્રી મતીની છીપ. તલી સ્ત્રી, એક જાતની કુંવાર. તૌકાવિન પુત્ર ૩૦ તુંબરૂએ રચેલ શાસ્ત્ર
ભણનાર. તૌર ૧૦ તે નામે એક યાગ. તૈિથાન ન એકદમ જનાર ત્વરાથી જનાર
રાવણ ત્રિ. તેરથવસ ઋષિએ જોયેલ
સામવેદ ભાગ. તર્જ તબલાં વગેરેને શબ્દ. તોષિા નવ નાચ-ગાયન અને વાદિત્ર
એ ત્રણ તૌઢ ૧૦ તેલું, કાટલું, ત્રાજવું, તુલા રાશિ. તૌઢિ પુ. ચિત્રકાર, ચિતાર. નિિા પુત્ર ઉપરના અર્થ
ટિન પુત્ર ૧૦ તુલા રાશિ. તા ત્રિ. તેલથી માપેલ, વજન કરેલ. તૌચ ન તુલ્ય, સમાન. તૌષ્ઠિ પુત્ર તુલ્બલ ઋષિને પુત્ર. તૌયargo વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દમણ | તારા ત્રિઃ તુવેર સંબંધી. તૌકાલ ન૦ તુવેર
તાિ સ્ત્રી તે નામે એક ઔવધિ. તષય ત્રિ. ધાન્યનાં ફેતરની પાસેનું. તષાર ત્રિ. હિમસંબંધી, હિમનું તપાર હિમ, બરફ. મન પુઆત્મા. # ત્રિત્યાગ કરેલ, તજેલ, ત્યાગ કરવા તૈયાર થયેલ. ચોળાવિત ૪િ૦ જેણે પિતાની જીદંગી
ત્યજી હેય તે. ચન્દ્ર ત્રિ. જેણે લાજ છેડી હોય તે,
નિર્લજજ. ચાવત ત્રિ. ત્યાગ કરતું, છેડતું. ત્યથ ત્રિત્યાગ કરવા યોગ્ય ચોક પુત્ર સંન્યાસી. ચોમન ત્રિ- ત્યાગ કરવાના મનવાળું. ત્યg ત્રિ- ત્યાગ કરનાર. ચવા મળે ત્યાગ કરીને.
સ્વા. ૧૦ ૨૦ અનિદ્ ત્યાગ કર, આપવું. ત્યાન ર૦ ત્યાગ કરે, આપવું, દાન,ત્યાગ. ચાલ ત્રિત્યાગ કરવા યોગ્ય. યજ્ઞ પુરુ ત્યાગ.
ત્રિપ્રસિદ્ધ, તે, પેલું. ત્યાદિ પુછવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. સ્થાન ૩૦ ત્યાગ, જવું તે, દાન, ત્યાજ ત્રિ. ત્યાગી, તપસ્વી, વૈરાગી, સ્વાગઢ ત્રિ. ત્યાગ કરતું, દાન કરતું,
આપતું. ચારતી સ્ત્રી, ઉદારતા, ત્યાગીપણું,
દાતાપણું. ત્યાદા ૧૦ ઉપરના અર્થ. ત્યાબિતા સ્ત્રી ત્યાગીપણું, દાનીપણું.
નિત્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ. સ્વનિન ત્રિત્યાગ કરનાર, તજનાર,દાન કરનાર, શીર, કર્મના ફળનો ત્યાગી. નિમન ત્રિ ત્યાગથી બને,
For Private and Personal Use Only
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्याज्य
૬૮૮
प्रस
-
-
-
સ્થાવર ત્રિત્યાગ કરવા યોગ્ય, દાન દેવા કરતા સ્ત્રી ઘટ્ટ બની ગયેલ કફ-બળખા યોગ્ય.
વગેરે. ગ મ્યા . તા. ૨૦ સે ગમન કરવું જવું. કરી ૧૦ ઘાટું નહીં એવું દહીં. કમ્ સ્વાહ ૦ ૦ ગમન કરવું, જવું.
કય ન૦ ત્રણ અવયવાળું, ત્રણની સંખ્યા. કનુ સ્વાહ ૬૦ રો ગમન કરવું જવું.
કર ત્રિ. ત્રણની સંખ્યાવાળું. ત્ર પુત્ર તે નામે હરિશ્ચંદ્રનું શહેર. થયાત સ્ત્રી ત્રેપન, ત્રેપનની સંખ્યા. કા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
યથાશ્વ ૬૦ ત્રણ જન્મ પામેલ. ગુજૂ માં ૫૦૦ ચેષ્ટા કરવી, હર |
કચરા ત્રિતેત્રીસમું. કે કામ કરવું.
fહરાત સ્ત્રી તેંત્રીસ, તેંત્રીસની સંખ્યા. કg સ્વાસ. મ. વે લાજવું,શરમાવું.
કાલ્પતિ પુ. ઈન્દ્ર, પ્રજાપતિ. કપ ત્રિ. લાજવાળું, શરમાળ.
કારાત્તમ પુતે નામે એક યજ્ઞ. સપના ત્રિક લાજતુ, શરમાતું.
જિરિન ૧૦ તેંત્રીસ ઋચાઓથી ગવાતું ત્ર સ્ત્રી લાજ, શરમ, કુળ, કીર્તિ, કુર
એક સામ. લટા સ્ત્રી.
ગથી બ્રીઅમેદસામવેદ યજુર્વેદ-એ ત્રણ વાઇ પુત્ર એક જાતની શ્લેષ્ઠ જાતિ. વેદ, જ્ઞાન, ધણુ અને છોકરાવાળી સ્ત્રી.
પાવર ત્રિલજાવનાર, શરમાવાર. ગથીનું પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રાઈનાન્ત ત્રિ. નિર્લજજ, બેશરમ.
ધર્મ પુછવૈદિક ધર્મ, વેદોક્ત ધર્મ પશ્વિત ત્રિ. લાજાળું, શરમાળ,
થીમ ત્રિવેદોક્ત ધર્મમય, વૈદિક ધર્મરૂપ, ગાકા સ્ત્રી વેશ્યા સ્ત્રી.
કથાના પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,પરમેશ્વર, પાવત ત્રિલાજવાળું, શરમવાળું. યમુહ પુ. બ્રાહ્મણ પાલત લાજવગરનું, બેશરમ.
ગોવા ગ્નિ તેર, તેરની સંખ્યા પૂર્ણ સપાહીન ત્રિઉપરના અર્થ
કરનાર.. અતિ ત્રિ. લાલ, શરમાયેલ.
ગોવાન ત્રિ. તેર, તેની સંખ્યાવાળું. દિ ત્રિ. અત્યંત તૃપ્ત થયેલ, અતિશય
થરાધા ગ્ય. તેર પ્રકારે. સંતુષ્ટ, અત્યંત લાજવાળું, ઘણુંજ
જો સ્ત્રી તેરશ, તેરમી. શરમાળ.
ગોરાજી ત્રિતેરશે કરેલ, તેરમે દિવસે
કરેલ. પામ્ ત્રિઉપરના અર્થ. ગg સીસું, કલઈ.
ધ્યાન ૫૦ માંધાતાના વંશનો એક રાજા. પુરી સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી. ક રૂ૦ ૪૫૦ ૪૦ સે જવું, પકડવું, આ પુરી સ્ત્રી, ઝીણું એલચી.
ટકાવવું. પુત્ર ૦િ કલઈ.
૦ ૩૦ ૧૦ શેર પ્રકાશવું, ચળકવું. ગપુર ૧૦ કાકડી, ચીભડું, કલઈ.
કર્ ખ્યા ૧૦ ક. તે ઉપરના અર્થ. પુજો સ્ત્રી કાકડી,મહેન્દ્ર વારૂણી વનસ્પતિ. વર્ મખ્યા ૫૦ ૩૦ લે ત્રાસ પામ બીવું. ગુણ ૧૦ કાકડી, કલઈ,
ક વિ૦ ૦ ૦ ત્રાસ પામ બીવું. કપુર સ્ત્રી ત્રી જુએ.
કર ત્રિ ચર, જંગમ, હાલનું, ચાલતું
For Private and Personal Use Only
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अस
६८९
त्रिकद्रुक
ત્રણ . વન, જંગલ.
ગારર ત્રિભયંકર, ત્રાસ ઉપજાવનાર. ઝાનિ સ્ત્રી ત્રસ જેનું ઉત્પત્તિસ્થાન. ગારવારિન ત્રિઉપરના અર્થ. ગણોનિ ત્રિત્રસ જીવોમાં ઉત્પત્તિવાળું. ત્રાસન ન ત્રાસ પમાડવો, ભય ઉપજાવો. ગ ણુ ઉ૦ માંધાતા રાજાને એક પૌત્ર. કાનન ત્રિભય ઉપજાવનાર. વસાન ૧૦ ભય, ત્રાસ, ત્રાસ પામ બીવું, ગણિત ત્રિા ભય પમાડેલ, બીવડાવેલ. ઉદ્વેગ.
કાલિન ત્રિ. ભયવાળું, ત્રાસવાળું. કરન ત્રિત્રાસવાળું, ભયભીત, બીકવાળું, જ ત્રિ- ૩૦ ત્રણ, બીકણ.
fજા ત્રિ. ત્રીસમું. કરા ૩૦ વણકરનું વણવાનું સાધન-તાસની. રિા ત્રિ. ત્રીસથી ખરીદેલ. ગg g૦ જાળીયામાંથી આવેલા સૂર્યના
જિરાત ત્રિત્રીસ, ત્રીસની સંખ્યાવાળું. પ્રકાશમાં ઉડતો દેખાતો રજકણ-છે પર
બિરાજ્યા ત્રિત્રીસના માપવાળું, ત્રીસ. માણુને એક રજકણ, ત્રીસ પરમાણુરૂપ
સ્ત્રી ત્રીસની સંખ્યા. એક રજકણ.
રામ ત્રિ. ત્રીસમું. કાજુ . તે નામે સૂર્યની એક પત્ની. રિપત્ર ૨૦ પિયણું-ચંદ્રવિકાશી કમળ. કપુર ત્રિ. ત્રાસવાળું, ભીરૂ, બીકણ.
fબ્રશ પુત્ર ત્રીસમો ભાગ. ગત ત્રિ. ત્રાસ પામેલ, ભયભીત, બીધેલ.
fજનિ ત્રિ. ત્રીસના પરિમાણવાળું, ત્રીસ. ગત ન• ત્રાસ, ભય, ઉદ્વેગ, શીધ્ર, તુરત. ત્રિકા ૧૦ ત્રણ, પીઠને નીચેને ભાગ, કેડને કરતા ત્રિ. ત્રાસ પામેલ, ભયભીત. ભાગ, કલા, ત્રિફળા (હરડે, બેહડાં ને - સનુ ત્રિ. ત્રાસવાળું, ભીરૂ, બીકણ. બળાં), ત્રિકટુ (સુંઠ, મરી, પીપર), ત્રણ ત્રિત્રાસ પામતું, બી.
માર્ગ એકઠા થતા હોય તે સ્થળ, ત્રણને કા ગયામાત્ર 10 નિ પાળવું, રક્ષણ સમૂહ, પીઠને સાંધે. કરવું.
ઉના પુગેખરૂ. for R૦ ક્ષણ, પાલન, રક્ષા.
ત્રિ ત્રિવ ત્રીજું. rur fa૦ રક્ષણ કરેલ, બચાવેલ. કિ૬ go ત્રિકૂટ પર્વત, વિષ્ણુ, તે ગત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નામે એક યજ્ઞ. વાત ૧૦ રક્ષણ, બચાવ.
ત્રિવાર ત્રિ. ત્રણ શિખરે, કે ખૂંધવાળું. વાતૃ ત્રિ, રક્ષણ કરનાર.
ત્રિમ પુત્ર ઉદાનવાયુ–જેનાથી એડકાર બાપુ ત્રિ. સીસાનું, કલઈનું વાસણ વગેરે. આવે છે, તે નામે એક યજ્ઞ. રામન ત્રિ. રક્ષક, રક્ષણ કરનાર. ત્રિાધામન પુત્ર વિષ્ણુ. ગાયત ત્રિવ રક્ષણ કરતું, બચાવતું. ત્રિાટ પુરુ ગેખરૂનું ઝાડ, ગોખરૂ. ગાયત્તા સ્ત્રી નીચેનો શબ્દ જુએ. ત્રિફુ ન સુંઠ-મરી-પીપર-એ ત્રણ ગાયતી સ્ત્રી ત્રાથમાણને વેલો, રક્ષણ કરતી. રિવર પુ. ગોખરૂનું ઝાડ, ગોખરૂ. ગાથમા ત્રિ રક્ષણ કરતું, બચાવતું. જિઇટ ૫૦ એક જાતનું માછલું, ગોગાયમાળr સ્ત્રી ત્રાયમણનો વેલો.
ખરૂનું ઝાડ. સારા ત્રિ તેરશને દિવસે તેનાર-થનાર.
કિર ત્રિત્રણ કાંટાવાળું. ત્રાણ ભય, બીક, તે નામે એક દીપ. | ત્રિપુરા ૫૦ જ્યોતિ–આયુસ-ગે-એ ત્રણ.
For Private and Personal Use Only
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रिकर्मन्
विचित्
રિવર્તન પુત્ર દાન-યજ્ઞ-અધ્યયન-એ ત્રણ ત્રિફુર પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. કર્મ કરનાર જિ.
નિg at. ૧૦ સવ છે ગમન કરવું,જવું. fકરા ને ચાબુકના ત્રણ પ્રહાર. ત્રિય ૧૦ સીસું રિલાસ્ટ ન પીઠના સાંધામાં થતો એક ઝિવ ર૦ ત્રણ ખાટલા. શલને રોગ.
ત્રિય સ્ત્ર ત્રણ ખાટલા fકા શ્રી. કુવા પાસે પાણી કાઢવાનું
ત્રિય સામવેદની એક શાખાનું અને એક યંત્ર.
ધ્યયન કરનાર. કિg g૦ અમરસિંહને ત્રણ કાંડવાળો
f3 અચ૦ તે નામે એક તીર્થ. કેષ-અમરકેષ.
fકના પુત્ર ધર્મ, અર્થ ને કામ-એ ત્રણ ત્રિવાડું ૧૦ નિરૂક્ત.
કિત ત્રિ. ત્રમણું, ત્રણગણું, ત્રણ રીતે રિણા સ્ત્રી ત્રણ કાંડ-ત્રણ ભાગ.
ગયેલ. ત્રિય પુ. બુદ્ધ દેવ.
ત્રિકાધ ન ત્રણ ગંધક દ્રવ્ય-તજ, રિલા ન૦ સુંઠ–અતિવનની કળી
એલચી ને તમાલ પત્ર. મેથ-એ ત્રણ દવા.
મિર પુ સુલક્ષણ પુરૂષ-જેનાં સ્વરશિવાજી ૧૦ ભૂત-ભવિષ્ય–વર્તમાન–એ
નાભિ-સત્વ-એ ત્રણે ગંભીર હોય તે ત્રણ કાળ.
ત્રિના પુત્ર તે નામે એક દેશ-જાલંધર દેશ. રિપત્ર ત્રિભૂત-ભવિષ્ય-વર્તમાન-એ
ત્રિા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ત્રણ કાળ જાણનાર.
ત્રિાપsg g૦ ૦ તે નામે એક આત્રિવાનિ ત્રિ. ભૂત-ભવિષ્ય-વર્તમાન
યુધજીવી સંધ. એ ત્રણ કાળનું જોનાર.
કિર્તા સ્ત્રી અત્યંત કામી એવી સ્ત્રી, fકાન પુત્ર ઋષિ.
સવ-રજ-તમ-એ ત્રણ ગુણ, કિવિ ત્રિ ત્રિરાશ જુઓ, સર્વજ્ઞ.
- ત્રિશુલ. ત્રિય પુત્ર ત્રષિ, જૈન તીર્થંકર.
ત્રિગુણ ત્રિ. ત્રણથી ગુણેલ, ત્રણગણું. ત્રિક પુત્ર ખારા સમુદ્રની વચ્ચે આવેલો
ગિજુ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. એક પર્વત.
fzTMાત ૧૦ ત્રણ વખત બેડેલ ખેતર રિટ ર૦ સૈધવ મીઠું. કિટઢવા ૨૦ ઉપરને અર્થ..
ત્રિપુરમ ૨૦ અજ્ઞાન. વિત ૩૦ ત્રિકૂટાચળ પર્વત, ત્રિકૂટ
farmત ત્રિ. ત્રણથી ગુણેલ, ત્રણ વખત પર્વત.
ગણેલ. રિટા સ્ત્રી તે નામે એક ભૈરવી દેવી.
ત્રિશુળી સ્ત્રીબીલીનું ઝાડ. ત્રિકા ૧૦ વૈદ્યકશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક શાસ્ત્ર.
ત્રિઢ ૨૦ સ્ત્રીને વેશ લઈ નૃત્ય વગેરે કત્રિકોણ ત્રિ. ત્રણ ખૂણાવાળું.
રનાર પુરૂષ. જિક ર૦ સ્ત્રીની પેનિ, લગ્નથી પાંચમું વિક પુત્ર અશ્વિની કુમારને રથ. તથા નવમું સ્થાન.
ત્રિવઠુ પુત્ર શિવ. નિખાર 7 સીંગે.
વિદુર ત્રિ. ત્રણ કે ચાર, fકક્ષારનવસાજીખાર જવખારને ટંકણખાર. * જિવિત રૂત્રણ અગ્નિનું ચયન કરનાર,
વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रिचित
त्रिदिवेश
શિક્તિ પુગાર્ડપત્ય નામને યજ્ઞીય અગ્નિ. રિવર પુ. ૨૦ ત્રીસ ત્રીસની સંખ્યા. ત્રિત ૧૦ સ્વર્ગ–મર્ય–પાતાલ-એ ત્રણ નિરરાજુ પુરુ બૃહસ્પતિ. લોક.
ત્રિરાજ ઉ૦ ઈન્દ્રગેપ કીડે. ત્રિકા શ્રીરાવણને ઘેર સીતાના પક્ષમાં જિલરાર્થિવ શ્રી. ગંગા નદી. રહેલી એક રાક્ષસી.
ઝિન ત્રિતેર, તેરની સંખ્યા. કિજાત ન સમાન ભાગે તજ-એલચી વિફાની સ્ત્રીગંગા નદી. અને તમાલ પત્ર.
વિપત્તિ પુ. ઈન્દ્ર. ત્રિકીયા સ્ત્રી ત્રણ રાશિઓની ન્યા. ઝિયામી શ્રી તુલસી. રિખ ન તૃળ જુઓ.
રિવર શ્રી. અપ્સરા, દેવાંગના. ત્રિત ત્રિ. ત્રણ સ્થાનમાં નમેલ. શિવરાનિતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ત્રિતા સ્ત્રી ધનુષ, ઘાસ પણું. ત્રિવતન ૧૦ આકાશ, ત્રિાવ ર૦ ઘાસપણું.
વિરાણા શ્રી ગંગા નદી ત્રિાવ પુત્ર સત્યાવીસ વખત ગણેલ એક
કિરાના પુત્ર દેવસરસવ. સામસ્તમ.
વિરારા ૩૦ ઈન્દ્ર. ત્રિવિત પુત્ર એક જાતને અધ્વર્યું.
રિવરાવાર્થ પુરુ બૃહસ્પતિ. વિર પુછે તે નામે એક દેવ, બ્રહ્માને મા
ત્રિાધિપ ઈન્દ્ર. નસ પુત્ર એક કષિ.
ઉજવાયા પુત્ર વિષ્ણ. કિરણ ત્રણ સુથાર.
વિશાસન પુવિષ્ણુ કિલક્ષી સ્ત્રી ત્રણ સુથાર.
રિવરફુલ 7 ઇન્દ્રનું વજ, ઈન્દ્રધનુષ. ત્રિત ૨૦ ત્રણ, ત્રણની સંખ્યા. રિવાર પુત્ર અસર. કિત ત્રિ. ત્રણની સંખ્યાવાળું. વિરાછા પુત્ર સ્વર્ગ, મેરૂ પર્વત. રિતા સ્ત્રી ત્રણપણું.
ઉત્તરાયણ પુત્ર ઉપરના અર્થ. રિતાપ આધ્યાત્મિક-આધિભૌતિક
fzવરાહ પુ. અમૃત. આધિદૈવિક-એ ત્રણ તાપ.
ત્રિવેણી સ્ત્રી તેરશ. ત્રિય ૧૦ ત્રણપણું.
વિશ ૩૦ ઇન્દ્ર. શિવજી ન૦ ત્રણ દંડ, યતિના ત્રણ દંડ, | કિરણી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. વાણું-મન-કાયા એ ત્રણના દંડ-તે તે त्रिदशेश्वर पु० ईन्द्र વશ કરવાં તે.
વિશ્વર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ઝિve go સંન્યાસ આશ્રમ.
જિનિ ૧૦ ત્રણ દિવસ. રિધારા નો ત્રણ દંડ ધારણ કરવા િિહનકૃા ૫૦તિષપ્રસિદ્ધ ક્ષય દિવસ. તે, સંન્યાસને સ્વીકાર.
રવિ ઉ૦ સ્વર્ગ, આકાશ. ત્રિuિ go સંન્યાસી, સંન્યાસ આશ્રમ, કિવિ ન. આકાશ, સુખ. ત્રિય કુળ બીલીનું ઝાડ
ત્રિદિવા સ્ત્રી ગંગા નદી. ત્રિા સ્ત્રી, એક જાતની લતા. વિવિધા પુ. ઈન્દ્ર, હરકે દેવ. ઝિટિવ ત્રી, એક જાતનો વેલો, fઝવિવાધીશ્વર પુત્ર ઉપરના અર્થ. ત્રિરા પુ. દેવ, જીવ.
ન્નિાિ પુત્ર દેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रिदिवोद्भव
fault
િિો દૂર ત્રિ. સ્વર્ગમાં હોનાર-થનાર. જિવિત્ર સ્ત્રી ગંગા નદી,મોટી એલચી. ઝિાિર્ પુત્ર દેવ. જિવિવાર પુત્ર દેવ. દિ પુત્ર શિવ. દિર ત્રિ ત્રણ નેત્રવાળું. કિલો ૧૦ વાત-પિત્ત-કફ-એ ત્રણ દેવું. જિયો # ત્રિ, વાત-પિત્ત-કફ-એ ત્રણ
દેશને નાશ કરનાર, વિપs T૦ વાત-પિત્ત-કફ -એ ત્રણ
દેશોથી થનાર. ત્રિધાન તે નામે એક રાજા. નિષા ત્રણ પ્રકારે, ત્રણ રીતે. નિયાનું ૫૦ ગણપતિ. વિષાસુ ૧૦ ત્રણ ધાતુઓ. fજવામન શિવ, વિષ્ણુ, અગ્નિ, મૃત્યુ,
ચિત્રક વૃક્ષ. ત્રિપાન ન ત્રણ ધામ. ત્રિપામન ત્રિત્રણની સંખ્યાવાળું, ત્રણ
સ્થાનવાળું. રિધાર સ્ત્રી ત્રણ ધામ. નિધાર્તિ ૩૦ પરમેશ્વર નિષદ ત્રિત્રણ ધારાવાળું. વિધારવા ૫૦ એક જાતનું ઝાડ. વિધારનુદી સ્ત્રી એક જાતને શેર. ત્રિધા . ગંગા નદી. વિવિઘ પુસુમાદિ ત્રણરૂપ વિશેષ જિન પુત્ર ત્રણ પ્રકારની સૃષ્ટિ. જિન પુ. મહાદેવ. શિવમ ત્રિ. ત્રણ નેત્રવાળું. નિતિ સ્ત્રી ત્રાણુ. વિના પુત્ર ત્રીજું સ્વર્ગ ઉત્તમ સ્થાન. ત્રિનામ પુત્ર વિષ્ણુ. ગિનિઝ ત્રિ ત્રણ સોના મહારથી ખરીદેલ. ત્રિનેત્ર ઉ. મહાદેવ જિતેન્દ્ર ત્રિ, વણ નેત્રવાળુ
ત્રિનેત્રમણિ પુ) ચંદ્ર, કપૂર. કિરણ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. કિv go ત્રીજો પક્ષ જિu go a૦ પંદર. વિપશ્ન પુછે એક જાતની સમાધિ. વિપરાત જો ચેપન,પનની સંખ્યા. ત્રિપદુ પુવ કાચ. પિતા ના લલાટ, કપાળ. પિતા પુત્ર હાથ. રિપત્ર ૩૦ બીલીનું ઝાડ, ખાખરાનું ઝાડ. જિપત્ર ૨૦ ત્રણ પાંદડાં. રિપત્ર ત્રિ. ત્રણ પાંદડાંવાળું. રિપર પુ. બીલીનું ઝાડ, ખાખરાનું ઝાડ. રિપત્ર ૧૦ ત્રણ પાંદડાં. ત્રિપચ ત્રણ રસ્તા. ત્રિપથ ત્રિ ત્રણ રસ્તાવાળું. fશપથ ત્રિ ત્રણ રસ્તે જનાર. ત્રિપદા સ્ત્રી ગંગા નદી. જિપથમિન જો ગંગા નદી. ત્રિપ૬ ત્રિત્રણ પાંદડાંવાળું, ત્રણ પગવા
શું, ત્રણ પાયાવાળું ત્રિપ૬ ૧૦ ત્રણ પાયાવાળી ઘડી. કિપ, પુત્ર પરમેશ્વર. ઝિપલા સ્ત્રી ગાયત્રી. કિvી સ્ત્રી ગાયત્રી, હાથીને પગે બાંધ
વાની દેરી, ઋચા. જિનિ પુછે યાજન-અધ્યાપન-પ્ર
તિગ્રહ-એ ત્રણ કર્મ કરી જીવનાર બ્રાહ્મણ. કિપf g૦ ખાબ, બીલી. શિvળ સ્ત્રીજંગલી કપાસ, ત્રણ પાંદડા. કિપર પુછે વેદને પદ-કમ-સંહિતા-એ આ ત્રણનો પાઠ. જિનિ પુ. વેદના પદ-ક્રમ સંહિતા-એ
ત્રણ પાઠ જાણનાર. જિurઇ ને ત્રણવાર પાણી પાયેલ દરે,
For Private and Personal Use Only
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विपाद
કિપાત્ પુપરમેશ્વર, તાવ. ત્રિા પુત્ર ત્રિવિક્રમ, વિષ્ણુ, પરમેશ્વર,
ત્રેતા યુગને ધર્મ, તાવ, અગ્નિ, ચિત્રકવૃા. વિવિ શ્રી. પી ને વેલો. gિu૯ ૧૦ પાર્વણ શ્રાદ્ધ, ત્રણ પિંડ પિs g૦ લાંબા કાનવાળો બકરે. કિવિ નવ સ્વર્ગ, આકાશ. બ્રિપિષ્ટપલ પુત્ર દેવ. બિy go ચેર. વિપુટ પુ. એક જાતનો વટાણે, બાણ,
તાળું, અમુક એક હાથ, તીર, કાંઠે, ગોખરૂનું ઝાડ, માલતી, ઝીણી એલચી,
નસોતર. કિપુર ૩૦ ત્રિકોણ. વિપુરા શ્રી. મેટી એલચી, રાતું નસેતર,
તે નામે એક દેવી. રિપુરિન બ્રી. એરંડાનું ઝાડ. દિપુર સ્ત્રી નરોતર, ત્રણ પુટ. વિપુટીર પુ. એરંડે. gિgg R૦ લલાટમાં કરાતું શિવભક્તોનું
ચિહ-ચંદન-વગેરેની આડ. જિપુvg ર૦ ઉપરને અર્થ. રિપુ સ્ત્રી ત્રણનગર–અસુરોનાં ત્રણ શહેર, ત્રિપુર ૧૦ ઉપરને અર્થ. વિદુરજ પુમહાદેવ. નિપુણત મહાદેવ. નિપુtવાન પુત્ર મહાદેવ. રિપુરથી શ્રી. તે નામે એક દેવી. નિપુમાિ સ્ત્રી એક જાતનું ફૂલઝાડ. ત્રિપુરા ૩૦ મહાદેવ. ત્રિપુર સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. ત્રિપુરાના પુત્ર શિવા ત્રિપુરારિ પુત્ર શિવ. વિધુર સ્ત્રી દિનગરી. ત્રિપુરા ૧૦ પિતા વગેરે ત્રણ પુરૂષ, ત્રણ પુ.
કિgarmત ત્રિ. પિતા વગેરે ત્રણ પુરૂષોથી
આવેલ. fકgsr સ્ત્રી કાળું નસેતર. કિજુથાર ૧૦ તે નામે એક તીર્થ ત્રિપુટ પુતે નામે એક રાજા. નિg R૦ સત્યલોક. ત્તિ ત્રિ. પિતા વગેરે ત્રણ પુરૂમાં
વ્યાપ્ત. જિક ઉ૦ દિશા-દેશ-કાળસંબંધી પ્રશ્ન. વિદ્યુત ઉ૦ લિંગ-લસણ–નેત્ર-એ ત્રણ
સ્થાનમાંથી ઝરતા મદવાળે હાથી. જિજા પુત્ર તે નામે એક દેશ. કિરા સ્ત્રી હરડે-બેહડાંઆંબળા. ત્રિામૃત ૨૦ હરડે-બહેડા-આંબળાનું વી. રિપત્રાદિ ૧૦ એક જાતની લોહ
વૈદ્યકમાં પ્રસિદ્ધ. વિસ્ત્રાપુર ૧૦ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઔષધ
રૂપ ઘી. નિવારી શ્રી ત્રિફળા-હરડે, બહેડાંને આંબળાં. કિત ત્રિ. ત્રણવાર ફેરા રહિત
કરેલ ચોખા વગેરે. વિશ્વન પુહર્યશ્વને પૌત્ર રાજા જીવાત્મા. વિહિપેટ ઉપર પડતી ત્રણ કરચલીઓ. જિલી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. જિવવા ન૦ ગુદા. વિવાદ ઉ. તે નામે રૂદ્રને એક અનુચર મિ ૧૦ ત્રણ રાશિઓ. કિમી સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. મિકar સ્ત્રી ત્રણ રાશિઓની ન્યા. ત્રિમારો સ્ત્રી નસેતર. નિમક ન૦ સુરત મૈથુન. કિમrs go ત્રીજો ભાગ. જિમાનુ તુર્વસુ વંશને એક રાજા. જિમાવ રૂત્રણે કાળમાં વર્તત કઈ પદાર્થ કિમુાિ પુત્ર તે નામે એક દેશ. મિન ન. ત્રિકોણ ક્ષેત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रिभुवन
त्रिवर्ग
રિમુવર 7૦ ત્રણ લોક. વિમુરતિરણપુવેકપ્રસિદ્ધ ઔષધ fમમ ૩૦ ત્રણ માળાવાળો મહેલ. કિમvટા સ્ત્રી, એક જાતની જૂ, લીખકિમઃ ૫૦ ત્રણ પ્રકારનો મદ-વિદ્યામદ
ધનમદ-કુળમદ. ત્રિપુ ૧૦ ત્રણ મધ-દૂધ-સાકર-મધ. કિમપુર ૧૦ ઉપરને અર્થ ઉઝમાતૃ સ્ત્રી, ત્રણ લોકની માતા. શિમાં પુરા લુત સ્વર. રિમા ત્રણ ફાંટાવાળે રસ્તે. જિનાજા સ્ત્રી ગંગા નદી. ત્રિામની સ્ત્રી, ગંગા નદી, વિના જી. ગંગા નદી. ત્રિકાળ જો ત્રણ માર્ગ. ત્રિપુટ ત્રિકૂટાચલ પર્વત. રિગુણ પુબૌદ્ધ-શાકયમુનિ. નિકુt સ્ત્રી તે નામે બૌદ્ધ દેવી. જિન ૧૦ ત્રણ મુનિઓ, પાણિનિ વગેરે ' મુનિઓએ રચેલ વ્યાકરણ.
હિં પુછ પરમેશ્વર. ગિર્તિ શ્રી. તે નામે એક બૌદ્ધ દેવી. દ્ધિ ત્રિઃ ત્રણ મસ્તકવાળું. રિયા પુત્ર શિવ. ત્રિય ૧૦ ત્રણ જવભાર. ત્રિષ્ટિ સ્ત્રી તે નામે એક સુપ વનસ્પતિ. fકામ ૧૦ પાપનિયામાં સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, યમુના નદી,
ગળી, કાળું નસેતર fકયુ પુ. યજ્ઞપુરૂષ-પરમાત્મા. ત્રિપૂટું પુ. પીંગળે છે. ત્રિી પીંગળી ઘોડી. જિસ ન મદિરા, દારૂ. જિત્ર ૧૦ ત્રણ રાત્રિઓ, ત્રણ દિવસનું
વ્રત, ત્રણ દિવસ. fકરા પુત્ર તે નામે એક ય.
શિet go અશ્વમેધ યજ્ઞનો ઘડે. લિ પુ. શંખ. વિ ન૦ ત્રણ રેખા. ગિર પુછે છંદ શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નગણું. ૦િ૬ પુત્ર ઉપરને અર્થ. ત્રિપુ ત્રિ. ત્રણ લઘુ અક્ષરવાળું. શિવા ન ત્રણ લવણ-સિંધવ-બિલે
વણ-મીઠું. જિસ્ટિક ત્રિ. ત્રણ લિંગ-જાતિવાળા શબ્દ
વગેરે. fકસિ ૧૦ ત્રણ લિંગ-પેલિંગ-સ્ત્રીલિંગ
નપુંસકલિંગ. ત્રિત ત્રિસત્યાદિ ત્રણ ગુણે જેનાં
ચિન્હ છે તે અહંકાર વગેરે. વિક્ટોરાત ઉ૦ પરમેશ્વર.
ત્રિોવાના પુરા પરમેશ્વર. ત્રિપતિ પુ. પરમેશ્વર, કિસ્રોવરમન g૦ પરમેશ્વર. ત્રિજો સ્ત્રી ત્રણ લેક. વિન્ડોરા પુત્ર પરમેશ્વર,સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, કિસ્રોફેશ્વર પુ. ઉપરના અર્થ. રિસ્ટોરના પુત્ર શિવ. ત્રિરોજન ૧૦ કાશીમાં ચોવીસ મહાલિંગ
માંનું એક શિવલિંગ. ક્રિોવન ત્રિત્રણ નેત્રવાળું. કિન્ટોજના છી. તે નામે એક બૌદ્ધ દેવી. ત્રિોજનાની સ્ત્રી જેઠ વદિ આઠમ. ત્રિરોજની જી. ગૌરી, પાર્વતી. વિદ્યૌ ત્રિસોનું-રૂપું-તાંબુ-એ ત્રણ
ધાતુનું પાત્ર વગેરે. રિસ્ટ શ્રી. સેનું-રડું-તાંબુએ ત્રણ
ધાતુની વીંટી. fકરા પુત્ર ત્રણ વર્ષને બળદ. વિસ્તા સ્ત્રી ત્રણ વર્ષની ગાય. ત્ર પુત્ર ધર્મ–અર્થ-કામ-એક ત્રણ, સવ-રજ-તમ-એ ત્રણે ગુણ, હરડે-બ
For Private and Personal Use Only
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
মিশাৰী
ત્રિરાક
'
-
-
-
-
-
-
-
ણેમાં વિશાળતાવાળી શુભ લક્ષણવાળા
પુરૂષ. શિવ પુ. શ્યામા નામે ધાન્ય. ત્રિત પુત્ર નસેતર વનસ્પતિ, મિત્ર એવાં
તાપ-પાણી તથા અન્ન. વૃિત ત્રિ. ત્રણ પ્રકારે ગુણેલ, ત્રણગણું
હેડાં-આંબળાં-એ ત્રણ ફળ, સુંઠ-મરીપીપ-એ ત્રણ ઔષધિ, ક્ષય-સ્થાન
વૃદ્ધિ-એ ત્રણ રાજકીય પદાર્થ. જિયurળ ત્રિ. ધર્મ-અર્થ-કામ-એ
ત્રણને પ્રાપ્ત કરી ચૂકેલ. રિવર૦ બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વૈશ્ય એ ત્રણ વર્ણ. જિક ૧૦ ગેખરૂ, ત્રિફળા, સુંઠ, મરી,
પીપર. રિવવા જઇ ત્રિવર્ણ જુઓ, કાળ-લીલે–
પીળે રંગ. ત્રિવત્ ૧૦ સૂર્યનું તેજ, ત્રિવન પુત્ર જીવાત્મા. રિવર્તન સ્ત્રી ગંગા નદી. નિવર્ષ ત્રિ. ત્રણ વર્ષનું. શિવ પુ. 7. ત્રણ વર્ષ. વિષ સ્ત્રી ત્રણ વર્ષની ગાય. ત્રિવર્ષિવા સ્ત્રી ત્રણ વર્ષની ગાય. વિષય ત્રિ. ત્રણ વર્ષમાં હોનાર-થનાર. રિદ્ધિ સ્ત્રી ત્રિવસી જુઓ. ત્રિય સ્ત્રી ત્રિવી જુએ. 'ન્નિવસ્ત્રા ન૦ ગુદા. રિવાર ત્રિ. ત્રણ વારનું, ત્રણ વખતનું. રિવાર પુછે તે નામે ગરૂડને એક પુત્ર. વિરામ પુત્ર વિષ્ણુ, ત્રણે લોકને ઓળ
ગવા તે. ત્રિવિમરસ પુત્ર વેધક પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. કિષિા પુત્ર ત્રણ વેદ જાણનાર દ્વિજ. કિવિ શ્રી. ટ્વેદ–સામવેદ-યજુર્વેદ
એ ત્રણ ત્રિવિધ ત્રિ. ત્રણ પ્રકારનું. 7િfgv . સ્વર્ગ, ત્રણ લોક. વિપત૬ ૩૦ દેવ. વિષ્ટ ૧૦ ત્રણ લાકડીરૂપ ત્રણ ટેકણ. વિયિત્ત ત્રિત્રણ તોલા સેનાની કિંમતને
યોગ્ય. ત્રિવિરતીર્થ લલાટ-કેડ-છાતી-એ ત્ર
ત્રિવૃતા સ્ત્રી નરોતર. નિવૃતવારા ૨૦ તાપ-પાણી–અન–એ
ત્રણનું મિશ્રણ. ત્રિવૃuff શ્રી. તે નામે એક વનસ્પતિ ત્રિવૃત્ત ત્રિ. ત્રણ વખત ગણેલ. fકવૃત્ત સ્ત્રી નસેતર. નિવૃત્તિ ત્રિ. ત્રણ પ્રકારની વૃત્તિવાળું, ત્રિવૃત્તિ સ્ત્રી નસેતર. ત્રિવૃર પુ વેદ-સામવેદ-યજુર્વેદ-એ
ત્રણ વેદ, પ્રણવ ૐકાર. ત્રિવેfજ સ્ત્રી ગંગા-યમુના-સરસ્વતીનું સ
માગમસ્થળ, પ્રયાગ તીર્થ ત્રિવેમાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. કિg g૦ રથના અગ્રભાગને અવયવ. , ત્રિવેઃ પુત્ર ત્રણ વેદ જણનાર. રિદિન ૩૦ ત્રણ વેદ જાણનાર. ત્રિવે કચ્ચ૦ ત્રણ વખત. ત્રિવેઢા સ્ત્રી નસોતર. ત્રિરાશિ સ્ત્ર તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ત્રણ દેવી, ઇચ્છાજ્ઞાન-ક્રિયા એ ત્રણ ઈશ્વરી શક્તિ, પ્રભાવ-મંત્ર-ઉત્સાહ એ ત્રણથી થનારી રાજકીય શક્તિ. ત્રિશશિ સ્ત્રી પ્રધાન-પ્રકૃતિ–માયા. કિધૃત ૫૦ પરમેશ્વર,વિજિગીષ રાજા. ત્રિરા પુત્ર તે નામે સૂર્યવંશી રાજા, બિલાડે, તીડ, પતંગીયું, ચાતક પક્ષી
કાચા. f g૦ ત્રિશંકુ રાજાને પુત્ર-રાજા
હરિશ્ચન્દ્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જિfકન
त्रिसवन
fકાયાકિન વિશ્વામિત્ર, ત્રિનિ ત્રિ. ત્રણ શિખરવાળું, ત્રણ જિરાત ર૦ ત્રણ ગણું સે.
શીંગડાંવાળું. ચિતો સ્ત્રી ત્રણ સે.
faફો પુત્ર જીવાત્મા, કણ્વ ઋષિને પુત્ર નિરૂપ પુ. બુદ્ધદેવ.
એક ઋષિ. રિણા સ્ત્રી ત્રણ ગણી સાકર
ત્રિરંપુત્રિ ત્રણ હવિષથી યુક્ત કેઈઈષ્ટિ. જિલ્લા સ્ત્રી જૈન તીર્થકર મહાવીર સ્વા
રિપંગતા ન ત્રણ વર્ષ સાધ્ય એક સત્ર. મીની માતા.
પિષિ ત્રિત્રણ સન્ધિવાળું. કિરાણ ત્રિ ત્રણ શાખાઓવાળું, ત્રણ ;
ત્રિમ ત્રિહસ્વ, નાનું. અગ્રવાળું.
ત્રિપાપા ત્રણ કાળ, ત્રિકાળ. ત્રિફાલપત્ર પુત્ર બીલીનું ઝાડ.
કિજવાfયન ૦િ ત્રણ વખત સ્નાન રિશ ત્રિ ત્રણ શાણના માપવાળું, ત્રણ કરનાર. શાણથી ખરીદેલ.
વિષg ત્રિત્રેસઠ, ત્રેસઠની સંખ્યાવાળું. રિફાસ્ટ ન એક વનસ્પતિ.
ત્રિષ્ટિ સ્ત્રી ત્રેસઠ.. કિરણ ન. ત્રિશુળ નામે હથિઆર. રિદિન ત્રિ. ત્રેસઠમું. કિરિાણ પુત્ર રાવણને પુત્ર એક રાક્ષસ. ત્રિપુu બડ્યૂચ વેદભાગ. કિવિ ત્રિ. ત્રણ શિખાઓવાળું. ગદ્ય સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ઝિરિયા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. ત્રિો પુત્ર તે નામે એક યજ્ઞ. ફિરન્ પુત્ર કુબેર, રાવણને પુત્ર એક
નિષ્ઠ પુત્ર ત્રણ પૈડાંવાળો રથ વગેરે. રાક્ષસ, ખર નામના દૈત્યનો એક સેનાપતિ, ત્તિfઇન ત્રિક વિધા–દાન-યજ્ઞ-એ ત્રણમાં જવર, તાવ.
સ્થિતિ કરનાર. ઝિફિરજૂ ત્રિત્રણ મસ્તકવાળું. ત્રિર્ અન્ય ત્રણ વાર. દિપાર્ષદ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કિવિ શ્રી. એક જાતનું ફૂલ. કિરવા ર૦ ત્રિશળ.
ત્રિષિ ના પૂર્વ –અપર-મધ્યમ–સંધિ. ત્રિશુર પુધ.
કિરણ્ય ૧૦ સવાર બપોર ને સાંજ. શિશુત્રિ આધ્યાત્મિક-આધિદૈવિક-આ- ઝિસષ્યનુer સ્ત્રી એક જાતનું ફૂલઝાડ, ધિભૌતિક-એ ત્રણ શોકવાળું.
સિતત ત્રિતેરથી યુક્ત, તેરમું. ષિષ્ઠ ર૦ ત્રિશૂળ નામે હથિઆર. કિરિ સ્ત્રી તેર. વિદત્ત 7. તે નામે એક તીર્થ. કિસાન ત્રિ ત્રણગણ સાત-એકવીસશિકા સ્ત્રી તે નામે એક મુદ્રા. કિસમ R૦ જેમાં હરડે-સુંઠ તથા ગોળ fજાદિન ૫૦ શિવ.
સમાન હોય તેવો પદાર્થ, ત્રણ વર્ષ. રિદ્ધિનો સ્ત્રાવ દુર્ગા દેવી.
કિન્નર ઉ૦ તલની ખીચડી. કિરા પુત્ર ત્રિકૂટાચલ પર્વત, ત્રિકોણ. ત્રિત ૧૦ ત્રણવાર મદિરાપાન. fક ત્રિ. ત્રણ શિખરવાળું, ત્રણ શી કિરણ સ્ત્ર. ત્રિલર જુઓ. ગડાંવાળું.
જિન પુત્ર સત્વ-રજ-તમ-એ ત્રણ ગુણોની કાન પુ. એક નાનું માછલું-- हितमत्स्य
કિસાન ઃ ત્રિવળ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रिसामन्
बैगुण्य
ત્રિપાન ઉ૦ પરમેશ્વર.
સંશય, અમુક કાળ. કિસાન સ્ત્રી મહેન્દ્ર પર્વતમાંથી નીકળતી ગુર સ્ત્રી ત્રોડવું, છેદવું, તે નામે કાર્તિક અક નદી.
સ્વામીની અનુચર માતૃકા. ત્રિસાદ ત્રિત્રણ હજારના માપવાળું, કુરિત ત્રિ. તુટેલું, છેદેલું, કાપેલું, તેડેલું. ત્રણ હજાર જેટલું.
કુરિતવત ત્રિ. તુટેલું, ગુટક. નિરિતા સ્ત્રી ત્રણ ગણી સાકર. કુરિવાર પુત્ર એક જાતનું મૂળ. ત્રિસર્ચ ૧૦ ત્રણવાર ખેડેલ ખેતર.
ગુદા સચ ત્રુટિએ ત્રુટિએ, ક્ષણે ક્ષણે. ત્રિપુષિ ૨૦ તજ-એલચી અને તમાલ
ગુર સ્ત્રી. ગુટિ જુઓ. પત્ર-એ ત્રણ
ગુજુ માત્ર ૪૦ શ૦ સે વધ કરવો,મારવું. ત્રિકુચ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
કુક સ્વા. ૫૦ ૩૦ સેટ વધ કરો,મારવું. નિકુવા પુત્ર આંગિરસ વનરૂપ અગ્નિ.
સ્વા. ૫૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ જિજ્ઞv ૨૦ સુપણું ઋષિએ કરેલ એક
ગુe ખ્યા ૫૦ લ૦ સે વધ કરે,મારવું. વ્રત, પરબ્રહ્મ.
ગુજુ અવાવ ૬૦ ૦ સેટુ વધ કર,મારવું. જિર્જ ૧૦ તિષ શાસ્ત્ર.
કુન્ ડૂ૦ ૫૦ ૫૦ લે ઉપરના અર્થ. નિત્તર – તે નામે એક યg.
રેતા સ્ત્રી દક્ષિણાગ્નિગાઈપ-આહવનીય કિરતન સ્ત્રી ત્રણ સ્તનવાળી રાક્ષસી.
એ ત્રણ અક્સ, ત્રેતાયુગ, જુગારમાં ત્રણના કિરતા સ્ત્ર અશ્વમેધ વગેરેના અંગરૂપ
અંકવાળા પાસાનું ચતું પડવું તે. એક વેદિ.
દક્ષિણાગ્નિ-ગાપત્ય આહવનીય ત્રિથી સ્ત્રી કાશી-ગયા-પ્રયાગ-એ ત્રણ
એ ત્રણ અગ્નિ. સ્થળ.
તાય પુo એક પ્રકારની જુગટું. ઝિથાન ઉ૦ પરમેશ્વર-પરમાત્મા જીવાત્મા.
રેતપુર ૬૦ તે નામે એક યુગ. fસ્ત્રોતસ્ સ્ત્રી. ગંગા નદી.
તિજો સ્ત્રી તાગ્નિસાધ્ય ક્રિયા. રિસોત્તરી સ્ત્રી ત્રણ પ્રવાહવાળી કઈ નદી. બચ૦ ત્રણ પ્રકારે. કિt સ્ત્રી એક પ્રકારની અગીઆરશ. કવા આવસ નિ પાળવું રક્ષણ કરવું. ત્રિના નવ એક પ્રકારનું વ્રત.
ફા ૧૦ ત્રીસ અધ્યાયને એક બ્રાહ્મણગ્રંથ. નિજ - ત્રણવાર હળથી ખેડેલ ખેતર. | જૈવકુ ૧૦ સૈકકુદ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થકિચન ત્રિ. ત્રણ વર્ષનો બળદ વગેરે.
નારું એક જાતનું અંજન. ત્રિવિણ શ્રીકૌપદી, ત્રણ વર્ષની ગાય ચિઢિી ત્રિત્રણે કાળમાં રહેનાર, ત્રણ વગેરે.
કાળનું. ત્રીજુ ત્રિ. ત્રણ બાણ જેટલા માપનું. વૈવલ્ય ૧૦ ભૂત-ભવિષ્ય-વર્તમાન-એ થy R૦ ત્રણ બાણવાળું ધનુષ.
ત્રણ કાળ. ગીતા ૬૦ એક પ્રકારને યજ્ઞ સંબંધી અસિ. રજવા ત્રિગર્ત દેશની સમીપના પ્રગુરુ વિવા૦ ૫૦ ૦ સે ત્રુટવું, છેદવું,કપાવું. દેશમાં હોનાર. ગુસ્ તુરા ૧૦ મ૦ સે ઉપરના અર્થ. ! શિશુવિ ત્રિત્રણ ગુણ સંબંધી ત્રણ ગણુનું. કુર મા સો લે છેદવું, કાપવું,ડવું. ! Tv9 - સત્વ-રજ-તમ-એ ત્રણ ગુણ, કુટિ નાની એલચી, થે, અલ્પ, | સંસાર.
૮
For Private and Personal Use Only
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्रैस्वयं
શ્રત પુત્ર ત્રણ પશુઓ એકી સાથે જન્મ્યાં | જરા ૧૦ સ્વ–મૃત્યુ-પાતાલ એ હોય તેમાંનું કેઈ એક પશુ,
ત્રણલોક. રતન પુઅત્યંત નિર્દી એ દાસ.
પઢોજિત્તામણિ પુ. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ રરાજા દેવતાઓ જેના દેવ છે તેવું એક ઔષધ. આંગળીના અગ્રભાગરૂપ તીર્થ.
જન્ટોમોન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ઉપજ અન્ય ત્રણ પ્રકારે.
તારાકવચ. ઉછળે જ્યોતિષ્ઠોમાદિ યજ્ઞરૂપ કામ્યકર્મ.
કસ્ટોરિયા સ્ત્રી, ભાંગ. ઉધાર સ્ત્રી તે નામે એક ઈષ્ટિ.
જેવા ત્રિત્રણ વનસંબંધી. ઉષાતી ન૦ અમુક એક છષ્ટિના અં- લાખિ પુત્રિવણ ઋષિને પુત્ર ગરૂપ કઈ કર્મ.
વિજય ત્રિ. ત્રણ વનવાળું. ઉષાલુકા ત્રિ. સેનું-રૂપું-તાંબું-એ ત્રણ
ક ર ત્રિ. ધર્માર્થકામસાધન કર્મ વગેરે. ધાતુઓથી બનેલ.
કે ત્રિ. ધર્માર્થકામસાધન ધન વગેરે. નિકિત્રિ ત્રણસેનામહેશથી ખરીદેલ.
fક ૦િ બ્રાહ્મણદિ ત્રણ વર્ણસંબંધી. પારાયણકા ત્રણવાર વેદની પારા
firદ ૧૦ બ્રાહ્મણદિ ત્રણ વર્ણ. યણ કરનાર
જિક ત્રિત્રણ વર્ષમાં થનાર, ત્રણ
વર્ષમાં થશે તે. વૈદ પુત્રિપુર દેશ, ત્રિપુરાસુર.
વર્ષિદ ત્રિ. ત્રણ વર્ષનું, ત્રણ વર્ષ પુes ત્રિત્રણ પેઢી સુધી વ્યાપક.
સંબંધી, ત્રણ વર્ષમાં થયેલ. કપરું ૧૦ ત્રિફળાનું, ત્રિફળા સંબંધી ધી !
વિરામ ત્રિ. ત્રિવિક્રમ સંબંધી. વગેરે.
પરિવારમાં પુત્ર ત્રિવિક્રમ અવતાર. ક૪િ કુ. તે નામે એક ઋષિ.
જલિ પુછે ત્રણ વેદ જાણનાર. ઉમાકુર પુ. લક્ષ્મણ
કવિ ર૦ ત્રણ વેદરૂપ ત્રણ વિદ્યાએ. રમણિકા ત્રિ. ત્રીજા મહિનાને પ્રાપ્ત
શિ ત્રણ પ્રકાર. થયેલ, ત્રણ માસનું.
વિઠ્ઠ પુત્ર દેવ. માર્ચ ૧૦ ત્રણ મહિના.
રવિણ ત્રિ. સ્વર્ગનું, સ્વર્ગસંબંધી, ત્રણ રાજા ત્રિ. શિવ જેના દેવ હોય તે,
- ભુવનનું, ત્રણ ભુવનસંબંધી. શિવસંબંધી. વિશ્વ પુ. એક પ્રકારને હેમ.
કૃow પુત્ર તે નામે એક રાજા, કથાવલ ત્રિ આવાહ નામના દેશમાં ! કરિયર ત્રિ ત્રણ વેદ ભણવા માટેનું વ્રત હોનાર થનાર.
વગેરે, ત્રણ વેદસંબંધી. જૈશ્વિક ૧૦ લીલાવતી પ્રસિદ્ધ ગણિત. ઉપર ઉ૦ રાજા હરિશ્ચન્દ્ર, કરિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. કરવા ૧૦ ત્રિક પિએ જેલ સામત્રણ ૧૦ ત્રણ પ્રકારનું રૂપ
જૈસાનું પુ તે નામે તુર્વસુર્વસને સજા. દિન પુલિંગ સ્ત્રીલિંગ-નપુંસકલિંગ- જન્નત ત્રિ. ગંગાનું, ગંગા સંબંધી એ ત્રણ લિંગ સંબંધી.
જૈવ ન ત્રણ સ્વર્ગ. ઉો પુ નીચેનો શબ્દ જુઓ. બરાર્થ૦ ત્રણ સ્વર-ઉદાત્ત-અનુદાત્ત-સ્વરિત
For Private and Personal Use Only
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
हायण
Àતાચળ ત્રિ॰ ત્રણ વર્ષ સંબધી. હાય ન ત્રણ વ. કૌટશ ત્રિ॰ તાડનાર, છેદનાર. ગોલ્ડ ૬૦ એક દૃશ્ય કાવ્યભેદ, ક્રોધ ભરેલું એલવું.
કોટી સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણી, કૌટિની કાયફળ, પક્ષીની ચાંચ,તે નામે
એક પક્ષી, એક જાતનું માછલું. ઐતિહસ્ત પુ॰ હરકાઇ પક્ષી. ઔટહસ્તી શ્રી હરકાષ્ઠ પક્ષિણી,
કોટી શ્રી ત્રોટિ જુએ. જીતજીન ત્રોત તંત્ર.
www.kobatirth.org
ોતરુ ત્રિ॰ તેાતા, તેાતડા વાક્યવાળુ, ખેલતાં જે વારંવાર અટકતું હોય તે. ક્ષેત્ર ૬૦ અંકુશ, ચામુક, પરાણા, હરકાઇ થિઆર, એક જાતના રાગ.
કૌદ્ સ્વા॰ આા૦ ૩૦ સેટ્ જવું, ચાલવું. અંા પુ॰ ત્રીજો ભાગ, ત્રીજો અંશ, ત્રણગણા ભાગ. ક્ષ પુ॰ શિવ.
પક્ષ ત્રિ॰ ત્રણ નેત્રવાળુ
ચાર પુ॰ પ્રણવ-કાર, તશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મત્ર.
ક્યાર ન૦ ‘મધ્યા’ નામને છંદ, ત્રણ અક્ષર. અક્ષર ત્રિ॰ ત્રણ અક્ષરવાળુ અક્ષરા શ્રી વિદ્યા.
ક્ષી સ્ત્રી તે નામે એક રાક્ષસી. સ્થર ન॰ એક પ્રકારનું શાક,એક જાતનું
અંજન. અંકુર પુ૦ ઈશ્વર.
૪૦ સૌવિષ્ટિકૃત વિષ
પર ન ચ ૧૦ જુએ. ચંદ્રય પુ॰ ઈશ્વર.
ચકુ ત્રિ॰ ત્રણ આંગળ પ્રમાણુનું, ત્રણ આંગળનું.
પાન ન॰ કાલાંજન-સાંજન-પુષ્પાંજન
६९९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्र्यहस्पृश
એ ત્રણ અંજન.
ક્યગ્રહ ૧૦ ત્રણ અંજિલ, એકઠા કરેલ ત્રણ ખાબા. અહિ ૬૦ ઉપરના અ. ઋષિદાન પુ॰ જીવાત્મા. ઋષિષ્ઠાન ન૦ કૂટસ્થ ચૈતન્ય. ઋષિષ્ઠાન ત્રિ॰ ત્રણ અધિષ્ઠાનવાળું”. વાઢી ગંગા નદી.
ચીજ પુ॰ તે નામે સંવત્સરાભિમાની દેવ. ચન્દ્ર ૧૦ ત્રણ વર્ષ. અન્ય ત્રિ ત્રણ વનું. અદપૂરા પુ॰ જ્યંતિષપ્રસિદ્ધ એક વ અમૃતોને પુ॰ તે નામે જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ.
અન્યત્ર પુ॰ શિવ,
અવાસણ પુ૦ એર. વચલા શ્રી દુર્ગા દેવી.
ચાર ત્રિ ત્રણ કપડાંવાળુ, ત્રણ કનિ ઇવાળું.
અવળ પુ॰ તે નામે એક રાિ પતિ ત્રિરાયમાન–શુભ્રપૃષ્ઠ-વગેરેથી યુક્ત ગાય વગેરે.
વિ પુ॰ અઢાર મહિનાનું પશુ. વિત્રિ શૈલેાક્યવ્યાપક. વ્યક્TM ત્રણ વર્ષ. ચન્દ્ર ત્રિ ત્રણ વ તું.
શીત ત્રિ॰ ત્ર્યાશીમુ. શીત્તિ શ્રી ત્ર્યાશી, ટ્યાશીની સંખ્યા શીતિતમ ત્રિ ત્ર્યાસીમુ’.
For Private and Personal Use Only
દત્ત ૧૦ પાણી મૂકવાનું એક સ્થાન. ચદન ત્રિ॰ ચેવીસ,ચાવીસની સંખ્યાવાળુ અસરેજી પુ॰ ક્ષરનુ જુએ, ચન્ન ન॰ ત્રિકેાણ,
અ૪ પુ॰ ત્રણ દિવસ.
હરપરા પુ॰ ત્રણ દિવસ સ્પર્શ કરનાર, દિનક્ષય. અહમ્બુરા પુત્ર એક તિથિ કે જે ત્રણ દિ
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ग्यहीन
વસને સ્પર્શ કરતી હોય. ચહન પુત્ર ત્રણ દિવસ સાધ્ય યજ્ઞ.
દવ ત્રિ. જેની પાસે ત્રણ દિવસ નિર્વાહ પૂરતું ધન રહેતું હોય તે. સાક્ષાયા શિશુપાલ કે શિવનો પુત્ર. સાચુ બાલ્ય-યૌવન-વૃદ્ધ-એ ત્રણ
સંબંધી ત્રણ આયુષ. ચાય પુરુ ત્રણ પ્રવરવાળું કેઈ ગેa. ચાદા પુ. એક જાતનું પક્ષી–વિઝિર. ચાદર પુતે નામે એક દેશ. થાઇ ત્રિ. ત્રણ દિવસમાં તેનાર-થનાર,
ત્રણ દિવસીય તાવ. શુ ન સેમ દ્રવ્ય. શુધન ઉ૦ વર્ષરૂપ બળદ. શુષr R૦ સુંઠ-મરી-પીપર-એ ત્રણ. કૃપા ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
જ ન ત્રણ ઋચાએ. ચેorો સ્ત્રી ત્રણ સ્થાને કાબરચિત્રા રંગ
વાળી સ્ત્રી. ત્ર ત્રિ ભિન્ન, અન્ય, બીજું, . સ્વાદુર , વ્રણ, ઘાવ, સોજો. વારા સ્ત્રી વંશ રેચન. ત્યારે સ્ત્રી વંશ રેચન.
છ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. વછેર પુચ્ચામડીનું પાવું, છાલનું કપાવું. થત ન બક્ષર. વાત૬ To ખરજ, ખણ, ચેળ.
ચવાનqડ વગેરે પાંચ વૃક્ષની છાલ. સ્વવપત્ર ન તજ, તેજપત્ર.
પરિપુટર ન છાલ કાઢવી, છાલવું. ત્યારે પુરુ ચામડીનું પાકવું. વવષ્ય ન૦ ચામડીની કઠોરત.
પુew - રોમાંચ, રૂંવાટા ઉભાં થાય છે તે, ચામડીમાં ત્રણ. પુષિ સ્ત્રી ચામડીમાં ત્રણ પુi શ્રી ચામડીમાં ત્રણ
વાવ ઘ૦ ૪૦ છેલવું, પાતળું કરવું. ત્યક્ષન્ ૧૦ બળ, જે. વક્ષય ત્રિ. દીપ્ત, તેજસ્વી જવલંત. ત્યવસાર go વાંસ, તજ, શાણવૃક્ષ, પિ
લે વાંસ, તવાહિની સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. વક્રતા સ્ત્રી વંશચન. ત્યકુશ્વ પુત્ર નારંગી. વકુમાર સ્ત્રી ઇવા નામે એક ગંધદ્રવ્ય. જarો ત્રીતજ. ત્વનું સ્વી ૫૦ ૧૦ સે જવું. સ્વર પુછે રે માંચ. વારિશમાત્ર ત્રિજેમાં માત્ર હાડકાં
ચામડાં બાકી રહ્યાં હોય તે. ત્યારે સ્ત્રી વંશરોચના. વશ્વ પુ. નારંગી. સ્વઝ ૧૦ રૂંવાટું, લેહી. વોક પુત્ર કોઢને રોગ, ખરજવું. ત્વષત પુત્ર તિરૂત્ર વનસ્પતિ. વજાત ત્રિ, ચામડીના દોષો નાશ
કરનાર. બ્લોપ ઝિન્ચામડીના દોષ દૂર કરનાર,
vrug સ્ત્રી વાચી નામે વનસ્પતિ. વોપરિ પુત્ર તિઃ વનસ્પતિ. વજારિ ત્રિા ચામડીના દેષો દૂર કરનાર, રવિન ઝિ૦ કઢીયું, ખરજવાના
રેગવાળું. તમે પુછે ઘાવ, વ્રણ, ક્ષત, જખમ. ત્યમેવ પુત્ર ઉપરના અર્થ. વજન ૩૦ ચામડીને રોગ. સ્વર પુ૦ તુંકાર, તુંકારે. સ્વજ ત્રિ- ચામડાનું, ચામડામય, છા
લનું વલ. જવ વ સ સ ઢાંકવું, વીંટવું.
ર
For Private and Personal Use Only
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्वच
त्वाष्टो
વાવિત ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળવાળું. વાયબ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. त्वरायस् कण्ड्वा० प० अ० सेट् त्वर् धातु
જુઓ. વાવત ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળું. વરિ સ્ત્રી ત્વરા, વેગ, ઉતાવળ. ત્વરિત ૧૦ સવર, શીધ્ર. ત્વરિત ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળીયું. સ્વરિત go એક જાતની ડાંગર ત્વરિતતિ સ્ત્રી, વેગથી જવું, ઉતાવળે
ત્રર્ નામધાતુ ૫૦ ૦ સે છાલ કરવી,
ચામડી લાવવી. ત્ય સ્ત્રી, છાલ, ચામડી, તજ, વકિલ, ચામડું, ત્વચા ઈન્દ્રિય. ૨ ૧૦ વલ્કલ, છાલ, તજ. સ્વરમ્ ન ત્વચા ઈન્દ્રિયને હિતકારક. વચા સ્ત્રી સ્વ સ્ત્રી જુઓ. સ્વપત્ર ન તજ. નિષ્ટ ત્રિ. અતિશય છાલવાળું, અતિ
શય ચામડીવાળું. ત્વરિતt go વસ. સ્ત્રવિકુવા સ્ત્રી, નાની એલચી. વોયન્ ત્રિ. વિઝ જુઓ. ગ્ર ત્રિછાલને હિતનું,ચામડીને હિતકારક.
મવા ૧૦ લેમન કરવું, જવું. સ્વત ત્રિ. બીજું, જૂદું. વજ ત્રિ. તારું. વાર્ અવ્ય૦ તારાથી, તેથી. વય ત્રિતારું, ત્યધિ ત્રિ. તારા જેવું. ત્યજ વા ૦૫૦ ૦ સેટ ગમન કરવું જવું. વનર હા૫૦ ૧૦ સંકેચવું, સંકેચ
પમાડે. હાથ ત્રિ. તારામય, તુમય. વપરસ્ટાર્થ પુ. વેદાંતપ્રસિદ્ધ તુરીય
ચૈતન્ય. wવાગ્યે ૬૦ તું પદવાણ્ય-જીવાત્મા. ત્યWવાર્થ પુજીવાત્મા. સ્વામિu go જીવાત્મા. ત્યતા સ્ત્રી તેં આપેલ. વર ખ્યા ૦ ૩૦ લે ત્વરા કરવી, વેગ
કરવા, ઉતાવળ કરવી. વરા ઉતાવળ કરવી, વેગ કરે, વેગ,
ઉતાવળ. સ્વરમાઇ ત્રિવેગ કરતું, ઉતાવળ કતું. ત્રા . વેગ, ઉતાવળ.
ત્યતિતિ ત્રિ. વેગથી જનાર, ઉતા
વળી ગતિવાળું. ત્વરિતાત્તિ સ્ત્રી તે નામે એક ઇદ. ત્વરિતા સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. ત્વરિતોધિત ત્રિ. ઉતાવળે કહેલ, એકદમ
બેલેલ. વસ્ટા પુત્ર એક જાતને પાણીને સાપ. વઇ ત્રિ. લેલ, પાતળું કરેલ. સ્વષ્ટિ પુત્ર તે નામે એક વર્ણસંકર જાતિ.
દિ સ્ત્રી છેલવું, પાતળું કરવું. સ્વટીમત શ્રી વિશ્વકર્માના અનુગ્રહપાત્રસ્ત્રી ત્રણ પુત્ર વિશ્વકર્મા, દેવોને કારીગર, દેને સુથાર, ચિત્રા નક્ષત્ર, બાર આદિમાને
એક આદિત્ય. સ્વકૃ ત્રિછેલનાર, પાતળું કરનાર. વઘુમતુ પુત્ર વીર્યને અધિષ્ઠાતા એક દેવ. ત્યાર ત્રિ, ચામડીનું, ચામડીસંબંધી, છા
લનું, છાલસંબંધી. વીવપ્રત્યક્ષ ર૦ ચામડીના સ્પર્શથી થતું
પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન. સ્વપૂક્કામાં સ્ત્ર. તને ઇચ્છતી. વાપુ ત્રિપિતાને માટે તેને ઈચ્છનારસ્વાવત ત્રિ. તારા જેવું. સ્વાવકુ ત્રિતારાવડે વ્યાપ્ત. ત્યારે સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
त्वाष्ट्र
૭૦૨
-
-
યાદૃ ત્રિ. વણ જેને દેવ હોય તેવું હ. | શુ તુા. ૧૦ સ૦ સેટ ઢાંકવું. વિષ વગેર.
ગુડા ૨૦ ઢાંકવું. સ્થા પુત્ર વૃત્રાસુર, ત્વષ્ટા આદિત્યને પુત્ર સુર પુરુ “શું ’ એવો શબ્દ કરવો, વિશ્વરૂપ.
થુંકવાને અવાજ કરવો. યાષ્ટ્ર ૧૦ ચિત્રા નક્ષત્ર, સામભેદ. શુ તનાવ રમ૦ નં૦ સેફ્ટ ઉપરના અર્થ યામ - ચિત્ર નક્ષત્ર.
શુભૂત ત્રિ. “થે યુ' એવો શબ્દ કરનાર. ત્યારી - સૂર્યપત્ની-છાયા, સુદ રથ,ગાડી. વિ૦ મ૦ નં૦ સ્વચ્છ કરવું,શુદ્ધ રિક ખ્યા ૩૫૦૦ સે દીપવું,પ્રકાશવું.
કરવું. gિ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ.
શુ ખ્યા ઘ૦ ૩૦ સેદ્ વધ કરે, મારવું. ચિવા સ્ત્રી દીપ્તિ, ક્રાંતિ,
થશે અચ૦ “ ” એ પ્રમાણે અનુકરણ વિપાના પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
શબ્દ કર. સ્વિામીશ્વર ૩૦ ઉપરના અર્થ
હન ન ઢાંકવું. ત્રિપતિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
શા ત્રિથાંભલી માટેનું, થાંભલી માટે રિષિ ઉ૦ કિરણ
હિતકારક. િિપત ત્રિ. પ્રદીપ, જવલંત, જ્વલિત. સિપથ ત્રિઉપરના અર્થ.
ચેપ ત્રિદીપ્ત કાંતિમાન તેજસ્વી, જવલંત. જૈ ચ - વિશેષ, વિતર્ક. યોત ત્રિ. તે રક્ષા કરેલ.
૬ વ્યંજનમાં અઢારમો દત્ય વ્યંજન ત૬ . ૫૦ ૨૦ સે વક્ર ગતિ કરવી,
૨ પુરુ પર્વત. વાંકા ચાલવું, વાંકાઈ કરવી, આડાઈ કરવી.
ત્રિ આપેલ, આપનાર.
૨ ૧૦ સ્ત્રી, ભાર્યા. તરફ તરવારની મૂઠ.
સંસ્ વાવ ૫૦ રસ લેત્ દશવું, કરડવું. સારા ત્રિ. તરવારના યુદ્ધમાં કુશળ.
દ્રા પુત્ર ડાંસ, મચ્છર, બખ્તર, દશવું, કરડવું, કેષ, સપને દંશ, દાંત, ભૂલ, સાંધે, સરગવાનું ઝાડ, તીખાશ, સાંડસી, કડછી, ચીપીયે. રાજા પુત્ર ડાંસ, મચ્છર, એક જાતની માખી.
રાજ ત્રિ. દંશ કરનાર, કરડનાર. જુ બંનેમાં સત્તર વંત્ય વ્યંજન. સંત ન૦ દશવું, કરડવું. બખ્તર. થ પુરુ પર્વત.
રાજરિાની છે. તેલી કીડે. ૪ ૧૦ મંગળ, ભય, રક્ષણ.
રંભીર પુ0 પાડે. શ ત્રિ. ભયથી રક્ષણ કરનાર,
સંસામા પુત્ર પડે. ચલ પુ“થ’ નં જનાક્ષર.
સંસૂર પુસરગવાનું ઝાડ. સ્વા. ૫૦ {૦ સે ગમન કરવું, જવું, સંવત ૩૦ કંક પક્ષી. ચાલવું.
હૃતિ ત્રિ દશેલ કરડેલ બખર ધારણ કરેલ
For Private and Personal Use Only
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दंशिन्
93
दक्षिणगोल
રિન પુત્ર કુતરે. વંશવે ત્રિદશવાના-કરડવાના સ્વભાવવાળું. હર ત્રિ. અપકાર કરનાર નુકશાન કરનાર વં ર૦ મેટો દાંત. સંઘા સ્ત્રી, દા, મેટ દાંત. ચંદનાવિષ પુરા દાઢમાં અને નખમાં જે
ઝેરી હેય છે તે-બિલાડ વગેરે. સંયુષ પુ. વરાહ, ડુક્કર.
પ્રષ્ટિ ત્રિદાઢવાળુ. સંધિવા પુત્ર જમીન ઉપર સર્પ સંપૂણ પુવરાહ, ડુક્કર. ફgિ fક દાઢવાળું. રષ્ટિા દાઢ. સન દાઢવાળું.
નિ પુસ. ચંતન R૦ દશવું, કરડવું.
ના ૪૦ કર્મ, કામ. રજૂ ન કર્મ, કામ. રંસિ ૩૦ કર્મ, કામ. રિલિઝ ૦િ અત્યંત કામ કરનાર, અત્યંત
દેખાવડું, અતિશય શત્રુહિંસક. મુક ર૦ પાણી. રહાણ ૧૦ પાણી અને મીઠાથી
સંસ્કારી કરેલ. વાઢ નવ રાત્રિ જુઓ. હર ન જલદર રોગ. હમ્ વા ૦ ૦ સર્વધવું,ઉતાવળ કરવી. યક્ષ ખ્યા માત્ર ૨૦ સે હણવું, વધ કરવો,
તુ પુત્ર દક્ષ પ્રજાપતિએ કરેલ યજ્ઞજેમાં શંકરને ભાગ ક ન હતે. હ તુષંતિન ૩૦ મહાદેવ, મહાદેવને
અનુચર વીરભદ્ર. રક્ષા શ્રી. દક્ષની પુત્રી, દુર્ગા દેવી, અને
વિની વગેરે. રક્ષાનાથ પુત્ર શિવ, ચંદ્ર, કપૂર. હાના પતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ. હતનયા સ્ત્રી રક્ષના જુઓ. હતા સ્ત્રી ચતુરાઈ, શીઆરી ડહાપણું. વાવ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
પિતૃ ૩૦ દક્ષ પ્રજાપતિ જેનો પિતા
છે તે પ્રાણાભિમાની એક દેવ. રક્ષય કુળ રક્ષરતુ જુઓ.
ક્ષયનિરિાન ૩૦ મહાદેવ, વીરભદ્ર. રહયષિનારાની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વિદિત ત્રિ. દક્ષે કરેલ.
વિહિતા સ્ત્રી એક પ્રકારની ગીતિકા. રજૂ ૨૦ બળ. ક્ષના પુત્ર તે નામે નવ મન.
સુત ૩૦ દેવ. વલસુતા સ્ત્રી દક્ષના જુએ. રક્ષા સ્ત્રપૃથ્વી. રક્ષાદયર પુત્ર હલતુ જુઓ.
ક્ષાર્વજવેલ પુ. મહાદેવ, વીરભદ્ર, રાષચંત પુ. ઉપરના અર્થ.
Tદવવંતા | શિવ, વીરભદ્ર. વક્ષા ૦ ગરૂડ પક્ષી, ગીધ પક્ષી. વક્ષા શિવ વૃદ્ધિ પમાડનાર, વધારનાર, રફાઇ ત્રિ. પારકી ઈચ્છાનુસાર વર્તનાર, સરળ, ચતુર, ડાહ્યું, પ્રમાણિક, ઉદાર,
જમણું. રાણ પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક,
જમણો ભાગ, દક્ષિણ. ક્ષિત્રિા કાલિકા દેવી. દક્ષિણનો પુત્ર વિષુવ રેખાથી જમણી ત
પક્ષ ઉ૦ દક્ષસંહિતા કરનાર એક મુનિ
મહાદેવને પિઠીયે, એક જાતનું વૃક્ષ, અગ્નિ, શંકર, દક્ષ પ્રજાપતિ, કુકડે, ચિત્રક વૃક્ષ. રક્ષ ત્રિ. ચતુર, હોંશીઆર, કુશળ, વિદ્વાન,
યોગ્ય. રાજા શ્રી દક્ષની પુત્રી, દુર્ગા દેવી,
For Private and Personal Use Only
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दक्षिणतस
दक्षिणावर्त
રફ રહેલ તુલા વગેરે છ રાશિ. રક્ષિત કવ્યદક્ષિણ દિશામાં, જમણી
fફળતર ૩૦જમણી તરફ શિખાવાળું સિળતા સ્ત્રી દક્ષિણપણું, હોંશીઆરી,
ડહાપણુ. રહિતર 7૦ નદી વગેરેનો દક્ષિણ ત
રીને કાંઠે. રક્ષિા લગતા જુઓ, વાણુને
એક ગુણ. f ar aો. દક્ષિણ ભાગ વગેરે. રક્ષિધિ સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા. ક્ષિણાપથ પુત્ર દક્ષિણ દિશા, જમણો માર્ગ,
તે નામે એક દેશ. પિપર્વત ઉ૦ મલયાચલ પર્વત. ક્ષિપાત થ૦ નકત ખૂણો. ક્ષિપિઝિન ત્રિ- દક્ષિણ તથા પશ્ચિમમાં
વર્તનાર-રહેનાર. દક્ષિણપશ્ચિમ સ્ત્રી નૈત ખૂણે. frળપૂર્વ ત્રિ દક્ષિણ-પૂર્વનું, દક્ષિણ
પૂર્વમાં રહેલ. ક્ષિણપૂર્વ શ્રી. અગ્નિકેણુ-અગ્નિખૂણે. સિમાનત નવ ગયામાં આવેલું તીર્થ ક્ષિામાં પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
આચાર, પિતૃયાન માર્ગ, ક્ષિતિમુક પુરુ દક્ષિણ દિશામાં આવેલ
સમુદ્ર-લવણુ સમુદ્ર. ફિલ્થ ત્રિ, દક્ષિણ ભાગમાં રહેલ,
જમણી બાજુએ રહેલ. ક્ષાર્થ પુત્ર સારથિ. ક્ષિણ ચ૦ દક્ષિણ, દક્ષિણ દિશા,
દક્ષિણ દિશાથી, દક્ષિણમાં. દક્ષિણ દક્ષિણ દિશા. ક્ષિriઝનિ ત્રિ. જમણું ખભા ઉપર વણવાળું. ક્ષત્તિ પુ તે નામે એક યત્તિય અગ્નિ. |
ક્ષિniા પુત્ર દક્ષિણ દિશામાં અગ્રભાગ
વાળો દર્ભ વગેરે, વિ૮ પુo મલયાચલ પર્વત. ક્ષિવાર પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ આચાર. રક્ષિવાર ત્રિ- દક્ષિણ દિશા તરફ
ચાલનાર. રક્ષિાક્યોતિર્ ૩૦ એક જાતનો બકરે.
ક્ષતિ વ્ય ક્ષિા વ્ય૦ જુઓ. રક્ષિા ત્રિદક્ષિણનું, દક્ષિણ દિશામાં
રહેનાર. સિરિતા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ક્ષિrtv9 g૦ તે નામે એક દેશ. ફિruથનમન ૦િ દક્ષિણાપથ દેશમાં
જન્મ પામેલ સિTIVર ત્રિ, દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાં રહેલ, દક્ષિણ આપવામાં તત્પર. IિTTT સ્ત્રીનૈઋતખૂણે. રક્ષિાકવા ત્રિદક્ષિણ તરફ નીચું. ક્ષના પુત્ર બે ઘડાઓમાંથી જમણી બાજુ જોડવા યોગ્ય પુષ્ટ અંગવાળા કઈ ઘડો. વિશ્વ પુરુ દક્ષિણામાં બંધ-અભિ
માનપૂર્વક દક્ષિણા આપવી તે. રક્ષિામિનુલ ત્રિદક્ષિણ દિશા તરફ
મુખવાળું. રુતિના પુત્ર શિવની એક મૂર્તિ. રક્ષિwામૂર્તિા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. રિલાયન સૂર્યનું દક્ષિણ દિશામાં ગમન. લિપરઅથ 7તે નામે એક જંગલ. ક્ષિહિન્ ૩૦ શિકારીએ જેના જમણું
અંગમાં ત્રણ કર્યું હોય તે મૃગ. ગિર્દ પુરુ દક્ષિણાને યોગ્ય ઋત્વિજ. રાખવત ત્રિદક્ષિણાવાળું. દક્ષિણાવર્ત ત્રિ, દક્ષિણાવર્ત શંખ વગેરે,
જમણી તરફ આવર્તવાળું, દક્ષિણ દિશામાં રહેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दक्षिणावर्तकी
दण्डधर
દક્ષિણાવર્તી સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. રક્ષવદ ૬૦ દક્ષિણનો વાયુ. રક્ષિાવૃત ત્રિક્ષાવર્ત જુઓ. પિરા સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા. ગિરનાથ g૦ યમરાજ, મંગળ ગ્રહ. ફિTRાપતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ ફિrદ અવ્યo દૂર દક્ષિણ ભાગ. ક્ષિત્રિય દક્ષિણમાં, દક્ષિણ દિશામાં. લય દક્ષિણાને ગ્ય. રક્ષિન અચ૦ દક્ષિણ દિશામાં, દક્ષિણ દેશમાં, દક્ષિણ તરફ લોન ૫૦ જેને શિકારીએ જમણું
બાજુ ત્રણ કરેલ છે તેવો મૃગ. રશિષ્ય ત્રિ- દક્ષિણને યોગ્ય.
શ્વર કાશીમાં દક્ષ પ્રજાપતિએ સ્થાપેલ એક શિવલિંગ.
૪ નિર્જળ દેશમાં જળપ્રાપ્તિના સાધનરૂપ કે ઉપાય. ધ ત્રિ. બળેલું, બાળેલું, ભસ્મ કરેલ, તપાવેલ. વશ્વ પુઅમુક કઈ તિથિ સાથે ચંદ્રાશ્રિત
રાશિ. પરિપુ એક જાતનો કાગડો -- પશિ એક જાતની કાગડી. સુષમા પુત્ર તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મંત્ર. રાધા નુ ચિત્રરથ નામે એક ગંધર્વ.
પદ પુત્ર તિલક વૃક્ષ રહેલા સ્ત્રી ભસ્મરેહા નામે વનસ્પતિ. કષવાવ ન એક જાતનું સુગંધી ઘાસ.
થળે ત્રિ. બાળવા યોગ્ય, બળવાયેગ્ય. વધા સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ તિથિ, સૂર્યા
શ્રિત દિશા. fષ યાચવું, માગવું.
ધ સ્ટ્રીટ દાઝેલું અન્ન, બળેલું અન્ન, એક જાતની વનસ્પતિ. હૈદરા સ્ત્રીબળેલી ઈટ.
૬ ત્રિક ભૂખ્યું. રથ ન ખાલી પેટ, ભૂખ્યું પેટ. ભૂખ. વધા મચ૦ બાળીને, બળીને. વં ખ્યા ૫૦ ૪૦ ટુ ત્યાગ કરે, -
ક્ષણ કરવું. હદ્ ૦ ૦ ૦ સેટું ઘાત કરે, મારી
નાખવું. કુછ કુછ હેઠ.
૩૦ ૨૦ સે દંડ કર, શિક્ષા કરવી. ઇe ૧૦ લાકડી, લાઠી, બ્રાહ્મણને દંડ કરવાને ઉદ્યમ, દંડ, શિક્ષા, સજા, દમવું, શરણે આવેલાનું રક્ષણ વગેરે, દંડતુલ્ય સ્થિતિ, ઝાડનું ડાળું, ઘોડે, ખૂણે, રવૈયે, સૈન્ય, પૃથ્વીનું અમુક માપ, ચાર હાથને એક દંડ, સૂર્યને એક પાર્ષદ, યમ, કાળ, અભિમાન, દંડાકાર એક ગ્રહ,
સાઠ પળનો એક કાળ. ૩૩ પુ. ઈક્વાકુ રાજાને એક પુત્રા,
નાની લાકડી, તે નામે એક છંદ. ઇવે પુછ ભૂમિકંદ. ૩૯ સ્ત્રી દંડકારણ્ય-નામે એક અરણ્ય. ૩૯ એક જાતને કાગડે.
૩૫૯ સ્ત્રી, એક જાતની કાગડી. સાજણ ૨૦ ઇst જુઓ. સુપર સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા.
છા ૧૦ દંડ લે, લાકડી લેવી, સંન્યાસી થવું. v ઘા ઝિ૦ દંડ ધારણ કરનાર. હુન્ન ત્રિદંડથી ઘાત કરનાર, લાકડીથી
મારનાર, avi સ્ત્રીદાંડીથી વગાડાતું નગારું.
veતી સ્ત્રી, એક જાતનું વાદિ-ઝાલર. રાસ ૫૦ દંડ બદલ કરેલે. દાસ. ઇધર ૬૦ યમ, કાળ, રાજા. vaધર ત્રિલાકડી ધારણ કરનાર, શિક્ષા કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दण्डधार
૭૦૬
दण्डविधि
રાધાર પુ. યમ, રાજા, કાળ.
નામે એક દેશ. પર પુ. તે નામે એક રાજા, ધૃતરા- વ ચન ન દડવું, શિક્ષા કરવી. છનો એક પુત્ર.
હવટ ર૦ સૈન્યબળ. તુષાર ત્રિ. લાકડી ધારણ કરનાર, વાધિ પુહાથી. શિક્ષા કરનાર.
avsarદુ ઉઝ૦ દંડાકાર બાહુવાળું, રાધાર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. રજવાડુ પુ. તે નામે કાર્તિકસ્વામીને veષાર ૧૦ દંડ ધારણ કરવો, સંન્યાસ, એક અનુચર. શાસન.
રહમતિ શ્રી દંડની બીક શિક્ષાને ભય. વારિન ત્રિો પાર ત્રિ. જુઓ. મૃત પુત્ર રાજા, યમ, સઇદન ૧૦ દંડકરે શિક્ષા કરવી,દંડ, સજા. vમૃત ત્રિ. લાકડી ધારણ કરનાર, અનાથ go રાજા, યમ, સેનાપતિ,
ઇમરા પુત્ર એક જાતનું માછલું. ન્યાયાધીશ.
માય પુત્ર દંડપ્રધાન મનુષ્ય, દંડત્તિ સ્ત્રી દંડની નીતિ, રાજ્યશાસન
પ્રધાન બાળક. . માંટેની દંડાદિની વ્યવસ્થા, શિક્ષા-સજાને માતા પુપિveતાર જુએ. | નિયમ.
વાર ઉ૦ પ્રધાન માર્ગ, સરીયામ રસ્તે, રાહનીય ત્રિદંડવા યોગ્ય, શિક્ષા કરવા
સીધે રસ્તો. યોગ્ય.
યજમાના પુત્ર સામાનવ જુઓ. જીવતા સ્ત્રી શિક્ષા કરવા ગ્યપણું, મુક સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. દંડવા યોગ્યપણું.
veત ત્રિ. શિક્ષા કરતું, દંડ કરતું. ઇડનીયા ન૦ ઉપરના અર્થ.
વાયાત્રા સ્ત્રી શત્રુને શિક્ષા કરવા માટે જો પુરાજા, યમ, દંડનાયક.
પ્રયાણ, સમ્યગ ગમન. હતા . શ્રી દંડનાયકપણું, રાજાપણું, થાક ઉ૦ રાજા, યમ, દિવસ, અગયમપણું
ત્યમુનિ. તાજેતૃત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ.
નg૦ દંડવાને યોગ, શિક્ષાને સંગ. પપ પુ૦ દંડપાલક રાજા, યમ.
સારી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. તાલુvi g૦ દ્વારપાળ, પહેરગીર. સહરા છેડે દંડ, થોડી શિક્ષા.
પાgિયમ કાશીમાં એક ભૈરવ,રાજા. રડવત કથ૦ દંડ જેવું, રિક્ષા જેવું. પતિ ૬૦ દંડનું પડવું, લાકડીને બહાર
સત ઝિ૦ દંડવાળું, હાથમાં લાકડીવાળું, સહપતિ ઝિ૦ દંડ કરતું, શિક્ષા કરતું, સન્યવાળું. લાકડીઓના પ્રહાર કરતું.
રહવાનિ ૬૦ દ્વારપાળ, ન્યાયાધીશ, R૦ તે નામે એક વ્યવહાર- સેનાપતિ, દંડ કહેનાર. વિષય, તીક્ષ્ણ દંડ, સખ્ત સજા. રષિ પુરા હાથી. સાપ પુ એક જાતનું માછલું, દ્વારપાળ વાસના દ્વારપાળ, એક ગામને રપાઇ પુઉપરના અર્થ
દંડવામાં અધિકારી-ફોજદાર સહપરિવાર પુછે ફાંસીએ દેવાનું કામ કરનાર રવિવાર્તા પુત્ર શિક્ષામાં મતભેદ. ved ૫૦ ઉત્તરમાં આવેલ તે ' વિધિ શિક્ષા કરવાના કાયદા.
For Private and Personal Use Only
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दण्डविशेष
दत्ताप्रदाधिक
રવિર પુજૂદી જૂદી શિક્ષાઓ, જૂદા ! રદમન પુરુ દંડપણું, દંડકર્મ જૂદા દંડ..
રોઇ ૨૦ એક જાતનું ઝાડ, એક રવિણામ પુર બાંધવાને થાંભલો. જાતનું માછલું. વૃક્ષ ૬૦ થારનું ઝાડ.
પાણી.. સહદેવી વનસ્પતિ, એક ધૂદ છે તે નામે એક સૈન્યબૃહ. જાતનું માલું. રવિ ઉ૦ શિક્ષા કરવામાં સહાય. ઇ ત્રિલ દંડવા ગ્ય, શિક્ષા કરવા
તે નામે પુરૂવંશી એક રાજા. યેગ્ય. ઇશાન ૨૦ શિક્ષા કરવાનાં સ્થાને હત g૦ દાંત. દશ પ્રકારનાં છે.
સૂર ત્રિદીધેલ, આપેલ. રાહત નૈ૦ તગરનું ફૂલ.
પુત્ર અત્રિાથી અનસૂયામાં અવતરેલ દસતત ૬૦ દ્વારપાળ, છડીદાર,
તાત્રેય, ગત ઉત્સર્પિણકાળમાં થયેલા લક્ષ ર૦ ચંપા નદીની પાસે આવેલું તીર્થ. આઠમા જૈન તીર્થંકર,સાતવંશી રાજાધિ,
જિન ન લાકડી અને ચામડું, શઠતા, દેવને એક પુત્ર, દત્તક છોકરે. લુચ્ચાઈ
સુર ૧૦ દેવું, દાન. રલિટિ અન્ય લાકડીએ લાકડીએ સત્તા ૫૦ ધર્મશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ દત્તક પુત્ર., થયેલું યુદ્ધ
પુત્ર પુત્ર ઉપરને અર્થ. s, g૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. રજત ત્રિદીધેલું, આપેલું. રાપુર પુ. તે નામે એક ન્યાય.
રાજુ પુત્ર અધિદેવ રાજાને એક પુત્રી. સહર ત્રિદંડને પ્રાપ્ત થયેલ શિક્ષા પામેલ. ગુલી સ્ત્રી જેને માટે પૈસા આપવા
Gર પુમદોન્મત્ત હાથી, કુંભારને પડેલા હોય તે કન્યા. ચાક, એક પ્રકારનું યંત્ર, વાહન. સાતમના પુત્ર માતા પિતાની નહી હયાતીમાં પાર્ટ ૧૦ ચંપા નદીની પાસેનું તીર્થ કે હયાતીમાં પિતે પિતાની મેળે કોઈને સુકા જિ. દંડથી પીડા પામેલ.
પુરા થયે હોય તે. ડોવતાના પુત્ર સુશ્રુતપ્રસિદ્ધ વાતરોગ. તારમન ત્રિ. જેણે પિતાને આત્મા કોઈને રાસન ન તે નામે એક આસન. સોંપી દીધા હેય તે. ઇત ૧૦ છાશ.
તારા પુત્ર અનસૂયામાં અત્રિ મુનિથી ઉસાત ત્રિલાકડીથી મારેલ શિક્ષા કરેલ. ત્પન્ન થયેલ પુત્ર. સદ્ધિ ત્રિ. લાકડી ધારણ કરનાર. વાગેશ્વર પુ. કાશીમાં રહેલ શિવલિંગ. લિ પુએક જાતનું માછલું. સાવિત્ત ત્રિ દીધેલું તથા લીધેલું, દઈને હિલ સ્ત્રીએક જાતને હાર, દેરી. પાછું લીધેલું. રહિત ત્રિ. દંડેલ, શિક્ષા કરેલ. રસ્ત ત્રિ. જેણે આદર આપ્યો હોય તે. જિન પુત્ર શિવ, તે નામે એક કવિ, દ્વત્તાનપાન ૩૦ જેમાં દીધેલું પાછું લેવાતું
ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર, યમ, રાજા, કાર- નથી તે એક વ્યવહાર પાળ, છડીદાર, સૂર્યને એક પાર્ષદ, પદ નિ દઈને પાછું લીધેલું. સંન્યાસી, એક જાતનું સુગંધી ઘાસ. વત્તાવાર ર૦ અઢાર પ્રકારના વિવાfueત્રિ દંડવાળું, લાકડીવાળું. દમને એક વ્યવહાર.
For Private and Personal Use Only
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दत्तामित्र
ત્તામિત્ર પુ॰ તે નામે એક સૌવીર રાજા. વૃત્તિ શ્રી દાન, દેવું, આપવું. વૃત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ થેડું આપેલું. જ્ઞેય પુ॰ દત્તક કન્યાનેા પુત્ર, ઇન્દ્ર. řîહિ પુ॰ પુલસ્ત્ય મુનિ * ૬૦ ધન, સાનું.
ત્રિમ ત્રિ॰ દાનથી કરેલ, દાનથી થયેલ, દીધેલ.
કૃત્રિમ પુરુ દત્તક પુત્ર.
રવા અન્ય॰ આપીને, ને.
જૂના માસ॰ સેટ્ દેવું, આપવું, ધારણ કરવું.
૬ ત્રિ॰ દાતા, દાન કરનાર.
તુ ત્રિ॰ દાન કરતું, આપતું.
ન ન૦ દાન.
ા પુ॰ દાંત.
ફ્િ ત્રિદાન કરનાર, દાતા. સત્યમ્ ત્રિ॰ દાન દેવું,દાન આપતું,દાતા. વૃત્ ત્રિ॰ ચીરાતું, ચીરાઈ જતું. દરગાન ત્રિ॰ દેખેલ, જેયેલ શિવલ ત્રિ॰ જોયેલુ, દેખેલું. વસ્ત્ર ઉપરના અ. વૃદ્ધિ અન્ય માગવું, યાચના કરવી. વઘુ પુ॰ દાદરના રાગ, ખરજવું. કુંજ ૬૦ ઉપરને અ કુન્ન પુ॰ ગમમાં વૃક્ષ. ટ્યુળ ત્રિ દાદરના રાગવાળુ ઘુìનિમ્ ત્રિ॰ દાદરના રાગવાળું સ્ક્રૂ સ્રૌ॰દાદરના રાગ, ખરજવું. વૃદ્ધ પુ॰ કન્ન જુએ. મૂળ ત્રિ॰ કુળ જુઓ.
ધ સ્વા॰ આા૦ સ॰ સેટ્ દાન આપવું,વાર કરવું.
ક્ષત્રિ॰ ધારણ કરનાર, દાન કરનાર. ત્ ત્રિ॰ ધારણ કરતું, પાષણ કરતું. ધન્યત્ ત્રિ॰ દહીવાળુ .
2061
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दधिवामन
પાન ત્ર ધારણ કરતું. કૃષિ ત્રિ॰ ધારણ કરનાર. કૃષિ ન॰ દહી, વસ્ત્ર. યુધિષિયા શ્રી દહીં સાથે મિશ્ર કરેલું ગરમ દૂધ.
ચિત્રા ૬૦ ઘેાડાના રૂપવાળા અગ્નિસ્વરૂપ એક દેવ. વૃધિાવન પુ॰ ઉપરના અ
વિધર્મ જુ॰ દહીને સંસ્કાર પમાડનાર એક વૈદિક કરેં.
વૃધિયાર પુ૦ રવૈયા.
કૃષિજ્ઞ ૧૦ માખણ,
નિ ત્રિ॰ દહીમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. કૃષિત્વ પુ॰ કાર્ડનું ઝાડ, કૃષિત્યાર્થી પુ॰ સરલ વૃક્ષ. વિષેનુ સ્ત્રી સરલ વૃક્ષ. વિષેનું સ્ત્રી દાન માટે કલ્પેલ દર્દીના
ફળશરૂપ ગાય.
ષિનામજ પુ• કાઠનું ઝાડ. વિપયમ્ ન ટ્વિ॰ દહી અને દૂધ. પિયજ્ઞત્િન૰વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણુ. दधिपुष्पिका स्त्री० श्वेतअपराजिता नाभे વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
કૃષિપુથ્વી સ્ત્રી હોશિન્વી વનસ્પતિ, વૃદ્ધિપૂર પુ॰ દહીથ
કૃષિજ પુ॰ કાર્ડનું ઝાડ. વિમળ્યુ પુ દહીંની આછ દ્ધિમન્હોર્ પુ॰ તે નાંમે એક સમુદ્ર. ધિમોજ પુ॰ તે નામે એક સમુદ્ર. વ્હિમસીદ્ધવ પુ॰ માખણુ. વૃધિમુક્ષુ પુ॰ તે નામે રામને સેનાપતિ એક વાનર, તે નામે એક નાગ. ધિવત્ર પુ॰ ઉપરના અ. વધિવત ત્રિ॰ દહીવાળુ . વિામન 7॰ શાલિગ્રામની સ્મૃતિ પૈકી એક વામનમૃતિ
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दधिवारि
७०९
दन्तधावन
fધરિ ૧૦ દહીની આછ. ધાતુ શ્રી. ધમાસે, એક જાતની હળતાલ વિવાદ ઉ. તે નામે એક રાજા. ધિરાણ પુ. વાનર. રવિપાર્થ પુઘી.
a g૦ ૩૦ દહીં છાંટેલો સાથે. ધિર પુદહીંની તર. રૂધિર પુ. માખણ. ધિર પુછે તે નામે એક તીર્થ. ધિર પુ. માખણ. दधिस्य नामधातु प० अ० सेट् अतिशय
દહીંની લોલુપતા કરવી. ધિર પુછે છાશ. વીજ પુ. તે નામે એક મુનિ-જેનાં હા
ડકામાંથી ઇન્દ્રનું વજ બનેલું છે. વપત્તિ પુત્ર ઉપરને અર્થ.
થીજાણિજી ૧૦ ઈન્દ્રનું વજ, એક હીરે. વધીરિક ર૦ ઉપરના અર્થ વૃદ્ ત્રિ નિર્લજજ, બેશરમ, તિરસ્કાર
કરનાર. રણજિ ઝિવ તિરસ્કાર કરનાર, પરાભવ કરનાર,
૩૦ તે નામે એક યમ. થs R૦ દહીંની તર. ધ્યન કુળ દધીચિ મુનિ.
# ૧૦ દહીં છાંટેલું અન્ન. दध्यस्य नामधा०प० अ० सेट् दधिस्यधातु
જુઓ. ક્યાર પુ૦ દહીંને સમુદ્ર
ની સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. સ્થાત્રિ સ્ત્રીએક જાતની લતા. ધ્યાહ્ન પુછ કાઠનું ઝાડ. રઘુત્તર નવ દહીંની તર. રઘુત્તર ૧૦ ઉપરને અર્થ
7૦ દહીંની તર.
રઘુઃ ૫૦ દહીંને સમુદ્ર.
શુ છે દહીંને સમુદ્ર. નાપુર સ્ત્રી તે નામે એક દક્ષની કન્યા. નાણુ છુતે નામે એક દાનવ. રનું સ્ત્રી તે નામે એક દક્ષની કન્યાદાન
તેની માતા. સુજ્ઞ પુદાનવ. નુગદિg g૦ દેવ. રનુગરિ પુ. દેવ. નુત્રનું ૫૦ દાનવ. રક્ત ઉ૦ દાંત, લતામંડપ, કુંજ, પર્વતને
મધ્ય પ્રદેશ, પર્વતનું શિખર, બત્રીસની સંખ્યા, શિખર, દમયંતીને નાના ભાઈ ન્ત ત્રિ. દાંત સાફ કરવામાં તત્પર તવ ઉ૦ પર્વતનું શિખર, દાંત, એક જતો પત્થર, ખડક. ત્તવર્ષના પુત્ર બીજેરું. તેTઝ ૨૦ દાતણ, એક જાતનું વૃક્ષ. વાવટા ન૦ દાતણ. હતા પુત્ર સંગ્રામ, યુદ્ધ. રક્તતુ g૦ લીબુનું ઝાડ. ટ્રાર ૩૦ તે નામે એક દેશ તે, નામે
એક રાજા. તવર્ષ ૬૦ દાંત ઘસવા, દાંત કચડવા. રક્તપતિ પુ. લીંબુનું ઝાડ, એક જાતનો
બાળકને રોગ. ટ્રાવાઇ ૦ એક જાતનો દાંતને રેગ. ત્તવાન પુત્ર ઉપરને અર્થ ન્તઃ ઉ૦ હોઠ. તરછોપમાં સ્ત્રી. ઘીલોડાને વેલો, ઘેલાનો વેલો. રત્તનત ત્રિ. જેને દાંત ઉગેલા હોય તે. સત્તનાદ ૧૦ દાંતનું મૂળ. રત્તવન દાંત દેખાડવા, યુદ્ધમાં એક
બીજા સામે દાંત બતાવવા તે. રક્તધાવન પુત્ર ખેરનું ઝાડ, ગુજકરંજ
For Private and Personal Use Only
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दन्तधावन
दन्तावुद ।
વૃક્ષ બલસરીનું ઝાડ, દાંત સાફ કરવા તે. ( તવર્તિા શ્રી. ઉપરને અર્થ. સત્તાવન ૧૦ દાતણ.
હત્તવ ર૦ હેઠ. તપર ર૦ એક જાતને કાનને દાગીને, રક્તવાસન્ ૧૦ હેક. હાથીદાંતનું એક કર્ણાભૂષણ.
રાથોન ઉ૦ દાડમનું ઝાડ. સત્તપત્ર કાંસકી.
તથીના પુત્ર દાડમનું ઝાડ. જપત્ર ર૦ મોગરાનું ફૂલ.
છ પુત્ર એક જાતને દાંતને રેગ. પરિ શ્રી નાનું મેગરાનું ફૂલ, ટ ર્મ પુ. એક જાતને દાંતને રોગ. કર્ણાભૂષણ.
રક્તચર ન દાંતમાં દુઃખ, દાંતમાં પીડા, પવન ૧૦ દાતણ, દાતણ કરવું, દાંત દાંત હાલવા. સાફ કરવા.
તરાપુવૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક હથિઆર. પતિ પુ. દાંત પડી જવા.
તરાપુબીજોરું,કેટ, નારંગી,ખટાશ. સંત હો ત્રીદાંતને અગ્રભાગ. સુત્તરાદા સ્ત્રી આંબલીનું ઝાડ. , તપુપુદી જુ એક જાતને દાંતને રેગ. ત્તરાષ્ટ્ર યુએક જાતને દાંતને રોગ.
gss ૧૦ મેગરાનું ફૂલ,નિર્મળનું ફળ. ત્તા સ્ત્રી એક જાતને દાંતને રોગ. જઇ ન નીર્માળીનું ફળ.
ત્તરાણ પુત્ર દંતમંજન ચૂર્ણ : રજw૪ પુ. કઠિનું ઝાડ.
ઉત્તશુદિ જ દાંત સાફ કરવા તે. તથા ૪૦ પીપર.
રd૪ ૧૦ દાંતની વેદના. રાગ પુ દાડમનું ઝાડ.
વત્તા પુએક જાતને દાંતને રાગ. રસ્તાવના ઉ ઉપર અર્થ.
સુન્તકિ ત્રિ. દાંતમાં ભરાઈ ગયેલ. મા પુછે હાથીને તેના મુખથી ખાંધ રત્તર ત્રિ, ઉપને અર્થ. સુધીને ભાગ, દાંતને ભાગ
ટ્રાસા સ્ત્રી- દાંતનાં પેઢાં. નહિ પુએક જતને દાંતને વેગ. જોઉ છુ, એક જાતને દાંતને રોગ. નામક g૦ દાંતને મેલ.
દ્રત્તાથૈયા પુબીજો. ગુજરાત ૧૦ દાંતની આસપાસ વળગેલું રક્તર્ષિક ૩૦ બીજાફે , માંસ.
રસ્તા ન૦ દાંતનો અગ્રભાગ. ન એક જાતને દાંતને રોગ, રત્તાક ત્રિદાંતના અગ્રભાગમાં તેના દાંતનું મૂળ.
થનાર. જસ્ટિવા સ્ત્રી વૃક્ષ નામે એક ઝાડ.
તપાત પુ. લીંબુ, દાંતવડે પ્રહાર કર્યો, તાશ્રી ત્રિ- દાંતના મૂળ ભાગમાં છે- બચકું ભરવું. નાર-થનાર, તવર્ગ વગેરે.
રતઃ એક જાતને રેગ-જેથી દાંત જન દાંતને રેગ.
ખવાઈ જાય છે. ના ત્રિદાંત ખતરનાર
જાતિ ત્રિ. તે દાતે પ્રહાર કરી થઢા પુત્ર તે નામે એક રાક્ષસ રાજ. તવા પુ. દાંતને ઢાંકનાર ચામડીરૂપ તાયુધ ૫૦ ભુંડ, ડુક્કર. માંસ.
ત્તાયુથ સ્ત્રી ભુંડણી ડુક્કરી. સુતરિ ત્રીવૈઘકપ્રસિદ્ધ દાંતની વર્તિકા ! તાર્વર પુછે એક તને દાંતને રો*
For Private and Personal Use Only
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दस्तालिका
७११
નાન્ટિક સ્ત્રી લગામ, દાંતની પંક્તિ. | મન ન ઉપરના અર્થ. નારી સ્ત્રી લગામ, દાંતની પંક્તિ. તેમજ ત્રિ. વાંકી ગતિવાળું. જાયઠ પુ0 હાથી.
mભાઇ ત્રિ. વાંકી ગતિ કરતું. ત્તિ સ્ત્રી દતી વૃક્ષ.
” સ્વા. ૫૦ સત્ દંભ કરે, : નિત્તા સ્ત્રી દંતીવૃક્ષ.
કરે, ઢોંગ કરવો. ત્તિન ૩૦ હાથી, પર્વત, શિઆળ. ન્મ ૩૦ માં ૨૦ સે એકઠા થવું. નિન ત્રિ- દાંતવાળું.
વાવ ૫. સસે ગમન કરવું, જવુંત્તિનો સ્ત્રી હાથણ, દંતીવૃક્ષ.
ા સ્વા૫૦ ૫૦ નિ દશવું, કરડવું. નાની ૧૦ દંતીવૃક્ષનું બી
રંમ રૂ. ૪૫૦ ૪૦ હે પ્રેરણા કરવી. સરિતા ૧૦ દંતીવૃક્ષનું બી.
ર૪ ૧૦ અલ્પ, થેડું. નિત્તમઃ પુછે હાથીને મદ.
રત્ર , સમુદ્ર, જિસ્ટિકા સ્ત્રી દંતી વૃક્ષ.
ર ત્રિ. થેડું, થોડાશવાળું, અલ્પતાવાળું. તો સ્ત્રી દંતીવૃક્ષ.
વાં સ્ત્રી. ઉત્તર દિશા. રવીન ૧૦ દતીવૃક્ષનું બી.
ભાર્યા, પત્ની. ત્રિઉંચા દાંતવાળું, મોટા દાંતવાળું,
રજૂ ફિવા. ૬૦ ૦ સેદમવું, દંડવું, શાંત ઉંચા નીચું સ્થાન
થવું, ઇન્દ્રિયદમન કરવું. હજુર છુતે નામે એક દેશ.
રમ પુ૦ દંડ, શિક્ષા, બાહ્ય ઈન્દ્રિયોને વશ જુદઇઃ પુ. બીજે.
કરવી, મનની સ્થિરતા કરવી, કુકર્મોથી રિત ત્રિ. ઉંચા અને મોટા દાંતવાળું. મનને અટકાવવું, દમન, કાદવ, ભીમ તોય ઝ૦ દાંતના જેવું સફેત. રાજાને એક પુત્રી, વિષ્ણુ. સત્તા સ્ત્રીપેળી જાઈ.
રમત ત્રિ. દમનાર, દમન કરનાર, શિક્ષા જો મેર ૫૦ દાંત ફૂટવા તે.
કરનાર, શાંત કરનાર. સત્તજૂરઢવ ૩૦ નીચે અર્થ.
પs g૦ તે નામે એક રાજા-જે શિસત્તરૃઢિયા એક જાતને વાનપ્રસ્થ શુપાળનો પિતા હતે.
જે દાંતવડેજ અનાજના દાણા ચાલી રમથષક ૫૦ શિશુપાળ. ખાય છે.
રોજપુર ૬૦ શિશુપાળ. રસ્તાદ ત્રિ દાંત અને હઠથી બેલવું. રમસુત પુશિશુપાળ,
જોદ ૧૦ દાંત અને હેઠ-બન્ને સાથે. મથ g૦ તપના કલેશને સહન કરે છે, હત્ય પુત્ર દત્ય અક્ષર-તવર્ગ વગેરે.
દંડ, શિક્ષા. ચ ત્રિ- દાંતમાં હેનાર-થનાર, દાંતને મધુ પુદમ, દમન, ઈન્દ્રિયનિગ્રહ, દંડ, હિતકારક.
શિક્ષા, સજા. ત્ય ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ હરસના રોગને મન ૧૦ શાસન, દમવું, દંડ કરે, શિક્ષા નાશ કરનાર એક દવા.
કરવી, શાંત થવું, ઈન્દ્રિયને વશ કરવી. ઢા ઉ૦ દાંત.
મન ત્રિ શાસન કરનાર, દમનાર, શિક્ષા ૬૦ સાપ, રાક્ષસ, ઝેરી, દુછ. કરનાર, શાંન્ત, વીર. સુમ નવે ધીમે ધીમે જવું, વક્ર ગતિ કરવી, " મા પુત્ર મેગરાનું ઝાડ, તે નામે એક
For Private and Personal Use Only
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दमनक
૭૨
दयिता
પાત્ર.
ઋષિ, વિદર્ભપતિ ભીમરાજાને પુરા. નાર, ગર્વ કરનાર, પાખંડી. તમના પુત્ર મોગરાનું ઝાડ, તે નામે છંદ. | રમવા સ્ત્રી ઢીંગ, પાખંડ. મનપૂfમાં સ્ત્રી ચત્ર શુદિ પૂનમ.
મન ૧૦ ઠગાઈ કરવી, ડોળ કરે, ગર્વ રકન સ્ત્રી. નિઃમની વૃક્ષ.
કરે. મનાઇ ત્રિક દમવા ગ્ય, શિક્ષા કરવા સ્મિન ત્રિ. ડોળી, ઢોંગી, શઠ, લુચ્ચું, , દંડવા ગ્ય.
અભિમાની, કપટી. ટ્રમ નામ ૦ ૦ સે દમન કરનારની
- પુ. તેનામે એક ચક્રવર્તી રાજા. પેઠે વર્તવું. તકમશિની સ્ત્રી દમયંતી.
સન્મોત્તર વિ ડોળથી ઉત્પન્ન થનાર, રમત ત્રિ શાસન કરતું, શિક્ષા કરતું, પાખંડથી ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય, શિક્ષા
દમન કરતું, વશ કરતું. સમવન્તો સ્ત્રી. વિદર્ભપતિ ભીમ રાજાની મો૪િ પુઈન્દ્રનું વજ, હીરે. પુત્રી-દમયંતી.
ટ્ર ત્રિવેદમવા યોગ્ય, દમન કરવા યોગ્ય, રવિન્દ્ર ત્રિ. દમનાર, શિક્ષા કરનાર, વશ
વશ કરવા ગ્ય, શિક્ષાપાત્ર. કરનાર. .
ટ્રણ જેની ભાર ઉંચકવાની અવરવિ પુ. વિષ્ણુ.
સ્થા પ્રાપ્ત થઈ હોય તેવો જુવાન બળદ, રય પુત્ર દમયંતી.
હરકેાઈ બળદ. રમા નામધા૦ ૫૦ ૫૦ લે પિતાને દમ- | રય અવા. સત્ર સે દયા કરવી, ગમન વાની ઈચ્છા કરવી.
કરવું, જવું, દાન કરવું, વધ કર, મિત ત્રિ. દમેલ, દમન કરેલ, શિક્ષા પાળવું, રક્ષણ કરવું. કરેલ, વશ કરેલ.
રય પુત્ર દયા, કરૂણા, કરૂણ રસ. મિન ત્રિ. દમનાર, શિક્ષા કરનાર, વશ
રમત ત્રિ. દયા કરતું, રક્ષણ કરવું, વધ કરનાર.
કરતું, જતું. મન ૧૦ સમુદ્ર અને નદીના સમાગમરૂપ
આ સ્ત્રી દયા, અનુકંપા, કરૂણા, પારકું દક્ષિણમાં આવેલું એક તીર્થ.
દુ:ખ દૂર કરવાની ઈચ્છા. યમુના પુત્ર અગ્નિ, શુક્રાચાર્ય, ચિત્રક વૃક્ષ.
રથાર પુબુદ્ધ દેવ. ના ત્રિ. દમનાર, શિક્ષા કરનાર, વશ ઢાર પુત્ર કિનારાનું તૂટી પડવું. કરનાર.
રાજુ ત્રિદયાળુ, કૃપાળુ રમૂનાર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
રથતિ શ્રી દયાળુપણું. વનસ્ ૬૦ મુનમ્ g૦ જુઓ.
તથાસ્તુત્વ નવ દયાળુપણું. તમે ચ૦ ઘર.
રાવત ત્રિ. દયાવાળું. તો 9 દ્રિવ સ્ત્રીપુરૂષનું યુગલ,પતિપત્ની.
રવીર પુo દયાયુકત વીર રસ, દયા* ૩૦ કપટ, શઠતા, લુચ્ચાઈ, પિતે અ- યુક્ત વીર રસવાળે કેઈ નાયક. અધાર્મિક હોય છતાં ધાર્મિક રૂપે જણ રિત પુત્ર પતિ, સ્વામી. વવું, ડોળ, પાખંડ, ધતીંગ,ગર્વ,અભિમાન. ત ત્રિપ્રિય, વહાલું. મકા ત્રિવ ગનાર, છેતરનાર, ઢગ કર- | કિતા સ્ત્રી પ્રિયા, ભાર્યા, સ્ત્રી,
For Private and Personal Use Only
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दयिताधीन
ચિતાલીમ ત્રિ॰ સ્ત્રીને વશ, સ્ત્રીના સ્વાધાનમાં રહેલ.
ચિત્તુ ત્રિ॰યાળુ, અનુક’પાશીલ. ન્યૂ ત્રિ॰ ક્રીડા કરનાર, રમનાર, ખેલનાર. दर अव्य० ઘેાડુ', અલ્પ.
૧૬ પુ॰ ૬૦ ભય, બીક, ખાડા.
૬૬ ૩૦ ગુઢ્ઢા, દર, શંખ.
૨૦ ત્રિ॰ ભીરૂ, ખીણું. જટિલા શ્રી શતાવરી વનસ્પતિ. ર્ષ ૩૦ નદી વગેરેના કનારાનું તૂટી પડવું. ખિ ની ઉપરના અ ખી કી નિ જુએ. ૫ પુ॰ ખાડા, દિશાઓમાં ફેલાવું. ફ્લૂ શ્રી હ્રદય, કાંઠા, કિનારા. ૬ ૩૦ પર્વત, પ્રપાત, કાતર, ભય, બીક, મ્લેચ્છજાતિ.
७१३
૬ ત્રિ॰ ભયદાયક, ભયંકર. વન્ પુ॰ ન॰ હિં ́ગલેાક, હીંગળે. ૨૬ પુ॰ મ્લેચ્છજાતિ, ભય. ૨૦૬ ૩૦ભગવાન વિષ્ણુના શંખ-પાંચજન્ય. વિહિત ત્રિ॰ થાડું ચીરાયેલ, ઘેાડું ભાંગેલ તુટેલ. ફ્લાન પુ॰દ્યોત–પ્રકાશ. રા સી નીચેના શબ્દ એ
શ્રી ગુફા, દર, બાંકુ, કાતર. વૃત્તિ પુ॰ તક્ષક નાગના કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા એક સાપ.
કૃતિ ત્રિ॰ ભય પામેલ, ચીરાયેલ, ફાટેલ, તુમ્ન.
સૃષ્ટિ ત્રિ॰ ગાડી નાખનાર, ચીરી નાખનાર. વૃદ્ધિ ત્રિ॰ દરિદ્રી, નિર્ધન, દુ:ખી. પ્રિયા શ્રી દરિદ્રપણું. ખ્રિસ્થ ન॰ દરિદ્રપણું. ાિ મા૦-૧૦૦ સર્ દરિદ્ર થવું, નિર્ધન થવું, દુ:ખી થવું. વૃિિત્રત ત્રિ॰ દરિદ્ર થયેલ, નિન થયેલ.
૯૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दर्बुनाशिनी
નિશ્રિત ત્રિ॰ દરિદ્ર, ચનાર,નિર્ધન થનાર. નિ ત્રિ॰ ભીરૂ, બીકણ, ચીરી નાખનાર, ફાડી નાખનાર.
ી શ્રી રિ કીજીએ. રીત ત્રિ॰ કાઢી નાખેલ, ચીરી નાખેલ. વીરૢ ત્રિ॰ શાડી નાખનાર, ચીરી નાખનાર. ીમ સ્ત્રી॰ ગુફાની જમીન, ગુફાના પ્રદેશ. વીકૃત છુ૦ પર્વત.
તિમૃત ત્રિ॰ ગુશવાળુ, બાંકાવાળું મત્ પુ॰ પર્વત.
તૈમત ત્રિ॰ ગુફાવાળુ, બાંકાવાળુ રીવત્ અન્ય ગુફ્રા જેવું. ો પુ૦ રમવાના પાસેા. તે ત્રિ॰ ચીરી નાખનાર, ફાડી નાખનાર. ′′ ત્રિ॰ ફાડી નાખનાર, ચીરી નાખનાર. પુ॰ પર્વત.
ર ત્રિ॰ લગાર ભાંગેલું, ઘેાડુ તુટેલું વાસણુ વગેરે.
રાત્ર પુ॰ એક જાતનું કરીયાણું. રાર્થન॰ એક જાતનું અંજન. ટ્વેરીજ ન॰ એક જાતનું વાદિત્ર. રોજ પુ॰ મેલ, દેડકા, મેાથ. વર્તુર ૧૦ એક જાતનું વાદિત્ર, ગામડાંને
સમૂહ.
સ્કુર પુ॰ તે નામે એક પર્વત, મેધ, મેાથ,
તે નામે એક દેશ, તે નામે એક રાક્ષસ, પદ્મ પુ॰ એક જાતનું વાદિત્ર, દેડકેા, મેધ, તે નામે એક પહાડ, એક રાક્ષસ. કુંવા શ્રી બ્રાહ્મી વનસ્પતિ. સ્ફુરપુર પુ॰ એક જાતનું વાદિત્ર, વર્તુળ શ્રી દુર્ગા દેવી, ડાંગેર. વર્તુ પુ॰ દાદરના રાગ. કુંન્ને પુ॰ મરે વૃક્ષ.
કુંન્ન ત્રિ॰ દાદરને નાશ કરનાર હકાઇ. ટ્ર્ભુળ ત્રિ॰ કળ જીએ. જ્જુનાશિની સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ,
For Private and Personal Use Only
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दर्घरोगिन्
७१४
નિરિમાળ
નિ ત્રિવ દાદરના રેગવાળું. . ટર્ ૩૦ જુઓ.
પુg૦ જુઓ. ગ્ર ત્રિ. ત્રિ. જુઓ.
જ ઝિવ ળ જુઓ. રાશિની સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. સ ગર્વ, અહંકાર, એક પ્રકારની ચિત્ત
વૃત્તિ, હર્ષથી થનાર ગર્વ, એક જાતને મૃગ, ગરમી, ઉછંખલતા, ધર્મમર્યાદા
ઓળંગવી તે, ઉત્સાહ, કસ્તૂરી. વર્ષા પુત્ર મોહક, કામદેવ, સિંહ, કસ્તૂરી. તેવા ત્રિ ગર્વ કરનાર, મેહ કરનાર.
# ત્રિ ગર્વને નાશ કરનાર વળ 3૦ દર્પણ, આયર્ન, આરી, તે
નામે એક પર્વત, તે નામે એક નદ. રણ ૧૦ નેત્ર, આંખ.
વ ત્રિ ગર્વદાયક, ગર્વનાશક.
ર્મર ત્રિદાભની પાસે પ્રદેશ વગેરે. રમકૂપ પુ. દાભથી ભરપૂર નિર્જળ પ્રદેશ,
મહંઇ પુત્ર મુંજ ઘાસ. ટર્મ પુત્ર તે નામે એક ષિ.
મેં ત્રિચીરી નાખનાર, ફાડી નાખનાર, હર્શ ત્રિભયનું સાધન. સર્વ પુ રાક્ષસ, હિંસા. સર્વ ત્રિહિંસક. સર્વર પુ. કડછા, કડછી. સર્વર પુત્ર ફોજદાર, કેટવાળ. રરીક પુત્ર ઈન્દ્ર, વાયુ, એક વાદિત્ર. ઉર્જા સ્ત્રી. ઉશીનર નામના રાજાની સ્ત્રી,
ઉં સ્ત્રી કડછી, સર્પની ફેણ. વર્થિવ શ્રી. કડછી. મિ કડછીવડે હેમ. રથ બ્રી. કડછી, સર્પની ફેણ. રવાર ૩૦ સપ
fસક ર તે નામે એક તીર્થ રોજ પુ. કડછીવડે હમ.
go અમાસ તિથિ, અમાસને દિવસે કરવાને યજ્ઞ, દર્શન, દષ્ટિ, દષ્ટિવિષયક જ્ઞાન, રાત્રિ દેખાડનાર, દેખનાર, જેના, નિપુણ, કુશળ, હાંસીઆર, પ્રધાન, મુખ્ય. તે પુત્ર દ્વારપાળ, જેવાને, દેખવાને,
દેખાડવાને. હત ૩૦ સૂર્ય, ચંદ્ર, આકડાનું ઝાડ, કપૂરત ત્રિજેવા યોગ્ય, દર્શન કરવા
ગ્ય, દેખાવડું. સન ૧૦ નેત્ર, સ્વમ, બુદ્ધિ, ધર્મ, દર્પણ,
આરસી, શાસ્ત્ર, વર્ણ, દેખવું, જેવું, અધ્યાત્મ શાસ્ત્ર, ષદર્શન, શૈભવું, શોભા કરવી, રૂપ, મત, સંપ્રદાય, ધાર્મિક જ્ઞાન.
નતિમgoએક પ્રકારને સાક્ષી જામીન. તનકસિમાજ ન૦ સાક્ષીપણું, જામી
નગીરી.
મિત્ત ત્રિ ગર્વથી ફૂલેલ, ગર્વપૂર્ણ vs go કાશ-કાસડો ઘાસ.
પરથી પુત્ર ઉપરને અર્થ. . રદ ત્રિ ગર્વ નાશ કરનાર,
હન ઝિ૦ ઉપરને અર્થ. દિન ૩૦ વિષ્ણુ.
ન્મ પુગર્વને આરંભ વર્ધિન ત્રિ ગર્વવાળું, અહંકારી. fપરાંતિ સ્ત્રી ગર્વની શાંતિ, અહંકાર
ઉતરી જવો તે. ટર્મ પુ. દર્ભ, દાભ નામે ઘાસ
ર૦ એકાંત ગૃહ, એરડો. રપત્ર ૫૦ કાશ, કાસડે ઘાસ. ટર્મપત્ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
પુew ! એક જાતને સાપ. રમા ત્રિ દાભનું, દર્ભનું, દર્ભમય.
મૈમૂર ન દામનું મૂળીયું. ટર્મમા સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दर्शनी
दलिन्
-
રીના સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ના ત્રિ દર્શન કરવા યોગ્ય, જેવા
ગ્ય, દેખાવડું, સુંદર, રજી મરિન ત્રિપિતાને દેખાવડું
માનનાર, ડોળી, દંભી. રપ પુ એક પ્રકારની દેવજાતિ.
મિનીજી અમાસની રાત અંધારી રાત વરચિતુમ ત્રિ. દેખાડવા ઈચ્છતું,
બતાવવાને ઇચ્છતું. રવિ ત્રિ દર્શન કરનાર, જેનાર, દે
ખાડનાર, બતાવનાર. સરિયા સચ્ચ૦ દેખાડીને, બતાવીને.
પિતૃ૩૦ દ્વારપાળ, દેખાડનાર-ભેમીયે. ચણિત ત્રિવેદેખાડતું બતાવતું સમજાવતું.
પિ પુચન્દ્ર, કપૂર. વત ત્રિવેદેખાડેલ, પ્રકટ કરેલ સમજાવેલ. રન ત્રિ દેખનાર, બતાવનાર, સમજાવનાર, પ્રકટ કરનાર, વિવેચન કરનાર,
વન ત્રિક દેખનાર, જેનાર. રવિણ ત્રિ ઉપરના અર્થ શ્રેષ્ઠ ગુ મ ૩૦ સે દળવું, ફાડવું,ભેદવું, તેડવું, વિકાસ કરવો.
વા૦ ૫૦ ૫૦ જેટૂ ઉપરના અર્થ ( ૧૦ ઉંચાઈ ટુકડો, પાંદડું, વન, ત
માલપત્ર, અધું, ફાડવું, તરવારનું મ્યાન, સમૂહ, ઢગ, કાપવું, ભેદવું, તેડવું, સન્ય,
લશરી ટુકડી. વપાટ ઉ૦ ફૂલની પાંખડી.
મેગરાનું ઝાડ. સત ત્રિ. ફાડતું, ચીરતું, તેડવું, ભેદતું.
તૃ ત્રિ- બે ભાગ કરનાર, ચીરનાર, રાડનાર, તેડનાર. ટ્રસ્ટના ૨૦ ફાડવું, તેડવું, ભેદવું, ચીરવું. ટ્રસ્ટન ત્રિ ફાડનાર, ચીરનાર, બે ભાગ
કરનાર, તોડનાર, નિજ પુત્ર ભોજપત્રનું ઝાડ.
નો સ્ત્રી માટીનું ઢેડું. રૂપ ૧૦ પ્રહાર કર, યુદ્ધ, સેનું. હસ્ત્ર ત્રિવ વધારનાર, ચીરનાર, તેડનાર, ફાડનાર, ભેદનાર. - સેનાપતિ, સમૂહને નેતા, નાયક,
આગેવાન. વધુ સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ-તી.
જિની નીચેને શબ્દ જુઓ.' મણિી સ્ત્રી એક જાતનું શાક-કેબીગકેબી. રાષ્ટ્ર કચ૦ પાંદડે પાંદડે ટુકડેટુકડા.
શાસ્ત્રી શ્રી માલ્ટી જુઓ.. વઢતળિો સ્ત્રી માર્જિન જુઓ. હરિ જી. કાંટે. થવી સ્ત્રી કાંટે.
પાંદડાના રેસા,પાંદડાંની ખા. દિલ પુછે રાની તલ, ગેરૂ, ફીણ, ખાઈ, નાગકેસર, મગર, હાથીને કાન, માટે પવન, માવત, ચમેલી, વાછરડે. ત્રિઘણું જ મોટું.
કાદવ-પતરીઓ રૂપે બનેલો કાવ. ૨૫ ત્રિપાંદડાંવાળું. તથા મેગરે. રામર ૨૦ એક જાતની વનસ્પતિ. જસ્ટ ૨૦ લૂણીની ભાજી.
& T૦ નાગર વેલ. ટા પુત્ર નાગર વેલ. જિ સ્ત્રી માટીનું ઢેકું. ૪િ પુમાટીનું ઢેડું. સ્ટિક ૩૦ લાકડું. તિ ત્રિવિકસેલ, ખીલેલ, ઉધડેલ, ખંડિત થયેલ, ભાંગેલ, ચીરાયેલું, તુટેલ, બે ભાગમાં કરેલ. રિન ત્રિ- બે ભાગવાળું, તુટેલું ભાંગેલું, ચીરાયેલું.
For Private and Personal Use Only
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કઢી
दशनाढ्य
રસ્ટી શ્રીમાટીનું ઢેકું.
સરાક્ષર ૧૦ દશ પ્રકારનું દૂધ ગાયનું, મેંસાતપુડાનું ઝાડ.
સનું, બકરીનું ઉંટડીનું, ગાડરનું, ઘેડીનું, હોવ ત્રિપાંદડામાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. મનુષ્ય સ્ત્રીનું, હાથણનું, મૃગલીનું અને
જ ન એક જાનનું મધ, એક દારૂ. ગધેડીનું દૂધ. વર કપટ, પાપ, દગ, ઠગાઈ, તે નામે વરાગુખ ૧૦ દશગણું. એક ઋષિ, ચક્ર, પૈડું.
વરાજ પુ. ૧૦ વેદસંહિતા, વેદ, બ્રાહ્મણ, મિ પુ. ઈન્દ્ર, ઈન્દ્રનું વજ.
શિક્ષા, કલ્પ, વ્યાકરણ, નિઘંટુ, છંદ અને दरिममत् पु०४न्द्र.
નિરૂક્ત-એ દશ ગ્રંથ. જ ત્રિ પાંદડાની સમીપ પ્રદેશ વગેરે.
સરામિનિ પુત્ર દશ ગામને ધણી. રય પુત્ર વન, વનને અગ્નિ-દાવાનળ, તાપ, વામિવ પુ. દશ ગામને ધણી. સંતાપ.
સરામિષ ત્રિ દશ ગામની પાસે પ્રવાયુ પુ. તાપ, સંતાપ.
દેશ વગેરે. વપત્રિવનમાં બળેલ દાવાનળથી બળેલ. રામિન ૫૦ દશ ગામને ધણી. તથા ૧૦ એક જાતનું ઘાસ.
રાપર પુછે રાવણ. વન ઉ૦ દાવાનળ.
રાતિ ઉ૦ સુબ્રાજ રાજાને એક પુત્ર. વયત પુરુ દૂર કરતું.
કરાયોતિર્ પુત્ર ઉપરને અર્થ છે વાર ઉ૦ દાવાનળ.
સર જી. દેશની સંખ્યા-દશને વર્ગ. રિ રામાપતુ ૪૦ ૩૦ સે દૂર કરવું. વરામ ત્રિ. દશમું. વિશ્વ ત્રિ. અત્યંત દૂર.
અતિ ત્રિદશની સંખ્યાવાળું, દશ. સવીયર્ ત્રિઅત્યંત દૂર.
વરિ જી. સેની સંખ્યા. સંવ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. હરિન ત્રિ. સોગણું. વંશ ૩૦ મા ર૦ જેટ દશવું, કડવું. વરાછા વ્ય૦ દશ પ્રકારે. વર રૂા૧૦ ૨૦ હે દશવું, કરડવું, હર ત્રિદશ, દશની સંખ્યા. વાવ ત્રિ- દશ જેટલું, દશની સંખ્યા. વરાજ ન૦ બખ્તર. સાઇટ ૬૦ રાવણ.
ન ઉ૦ પર્વતનું શિખર. વરાજત ૩૦ રામચંદ્ર.
વરાન પુરુ ન૦ દાંત. રાવણ
કરાનાર 9 હેઠ. વાર પુછે રાવણ.
વાનર દતક્ષતનું સ્થાન, દાંતના કરૂ રરાજાના પુત્ર રામચંદ્ર.
|ડની નીશાની. વાવર્મન ૧૦ ગર્ભાધાનથી આરંભી સ્મશાન રાનવીન પુછે દાડમનું ઝાડ, સુધીનું દશ પ્રકારનું કર્મ.
વાનવાર ૧૦ હેઠ. સરામિડ વ્યસન ૧૦ સ્વેચ્છાથી ઉત્પન્ન વરાપિનિ ત્રિા દાંતવગરનું. થનારાં દશવ્યસન-જુગાર, દિવસે નિદ્રા, રાનવર પુ. દાડમનું ઝાડ. છીનાળું, મદમસ્તપણું, શિકાર, કેઈને વરાનાંશુ રૂ૦ દાંતનું કિરણ.
ગાળો દેવી, નૃત્ય, ગાયન, વાઘ, દંભ. રવાના પુત્ર તરાન ૯ જુઓ. લાલ પુતંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ દશ વૃક્ષે. | શાના ઉન્ન દાંતવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
दशनाढ्या
www.kobatirth.org
ત્રાનાથા શ્રી એક જાતની વનસ્પતિ-લૂણી, વાનો િન॰ સુખન, નિઃશ્વાસ. ટ્રાનો ચ્છિષ્ટ ત્રિ દાંતવડે એવું. શ્રાપ પુ॰ દશ ગામડાંને કાઈ અમલદાર વગેરે.
ટ્રાપશ્ચતપણ્ પુન્દ્રિયજયપૂર્વક પ્ ચાગ્નિ તપ કરનાર. ટ્રાપારમિતાય પુ॰ યુદ્ધ દેવ. નાપુર ન॰ એક જાતની માથ.
ત્રાપુર પુ॰ માળવા દેશના અમુક ભાગ. ત્રાપુરુષ ન॰ દશ પુરૂષા.
દ્વાપૂર 7॰ એક જાતની મેાથ.
વાપૂર ૩૦માળવા દેશના અમુક એક ભાગ. તાય પુ॰ એક જાતના યાગ. વાવરું છુ॰ યુદ્ધ દેવ,
વાવાઝુ શ્રી દશ ભુજાવાળા દુર્ગા દેવી. વરામુલા શ્રી. ઉપરના અ.
ભૂમિળ ૩૦ મુદ્દે દેવ.
કામમીરા પુ॰ મુદ્દે દેવ. રામ ત્રિશમુ
ટ્રામમાષ પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ દશમું સ્થાન. સુભાષિય ી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ દશ મહાવિદ્યારૂપ દશ દેવીએ.
ડ્રામા ૧૦ દેશ માળા. ટ્રામાણિજ ૩૦ તે નામે એક દેશ
માહિષ્ટ પુ૦૨૦ દશમાલિક દેશના રાજા, દશમાલિક દેશના રહેવાસીએ. મારી શ્રી દશ માળાઓ. હ્રામય ત્રિ॰ દશ મહિનાના ગર્ભમાં રહેલ. ટ્રામિન ત્રિ॰ અત્યંત વૃદ્–નેવું વર્ષોંથી
ઉપર અવસ્થાનું.
તામી શ્રી કામની છેલ્લી અવસ્થા, દશમ તિથિ, મનુષ્ય આયુષનાં સાવ પૈકી છેલ્લાં દશ વર્ષી. ચીંમત ત્રિ॰ અત્યંત વૃદ્–તેવું વર્ષ`ઉપરની અવસ્થાવાળું,
ke
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दशवाजिन
ટામીન્ય ત્રિ. અત્યંત વૃદ્ઘ, કામની હેલી અવસ્થાને પામેલ.
કુલ પુ॰ રાવણુ. ત્રામુલરિપુ છુ૦ રામચંદ્ર રામુલા શ્રી દશ મુખવાળી દેવી.. સુલાતજ પુ૦ રામચન્દ્ર.
નાગજ ૧૦ દશ પ્રકારનાં સૂત્ર–ગાયનું, ભેંસનું, બકરીનું, ઘેટીનું, ઘેાડીનું, હાથણીનું, ગધેડીનું, મૃગલીનું અને મનુષ્ય સ્ત્રીનું સૂત્ર.
વામૂજ ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક પાચન ઔષધ. વામ્રજપૂત ન૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી. નામૂજતેજ ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ તેલ, વાયુપર્યંત ૬૦ વૈદ્યપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ એક ઘી.
ત્રાજાપવ્રુત્ત ન॰ ઉપરના અર્થ, ટ્રોન પુ॰વિવાહ વગેરેમાં ત્યાજ્ય ગેટતિષપ્રસિદ્ધ એક ચેગ.
ધારથ પુ॰ સૂર્યવંશી એક રાજા, રામચં દ્રના પિતા.
પંતના પુ૦ રામચંદ્ર. ધાનપુરામ'. પુત્ર પુ॰ રામ'. રારથતુત પુ॰ રામ. વાચન પુ૦ રામચંદ્ર. રામનજી રામચંદ્ર. દ્વરા મિરાત છુ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દ્વારાય પુ॰ દશ દિવસસાધ્ય એક યજ્ઞ. ZCVZ 7૦ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક ગ્રંથ. ધરા પમૃત પુ॰ વિષ્ણુ, હરાક્ષ ન॰ દશલક્ષણે. યાજાળજ ૩૦ ધૃતિક્ષમા-દમ અસ્તેયશૌચ–ઇન્દ્રિયનિગ્રહ–બુદ્ધિ——વિદ્યા—સત્ય–
અક્રોધ-એ દશ લક્ષણવાળા ધ. પ્રાયન્તિન ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दशवार्षिक
७१८
दशिन्
રાવર્ષિવા ન દશ વર્ષનું, દશ વર્ષમાં | સાહિતિ પુ. સૂર્ય વગેરે ગ્રહ, જમાદાર. હેનાર-થનાર.
વરાતિના પુત્ર રાવણ. રવિધ ત્રિદશ પ્રકારનું.
નિ દંતીવૃક્ષ. વાર ૧૦ તે નામે એક સૂત્ર.
રાત છે વૃદ્ધાવસ્થા, દીવેટનો છે. હરષિ ઉ૦ તે નામે એક ઋષિ. રામા પુછે રૂદ્ર દેવ. વારત ર૦ એક હજાર, હારની સંખ્યા. રાપિવિત્ર ૧૦ શ્રાધ્ધ વગેરેમાં અપાતે વાવેતરરિક પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વસ્ત્રને ટુકડે. તરાપાતક્ટ્રિ સ્ત્રી શતમૂલી,શતાવરીવનસ્પતિ. હું સ્ત્રી એક જાતની મોથ. યાતવાન પુરુ ચંદ્ર, કપૂર. ફરા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
રાવતા સ્ત્રી- સામવેદને અમુક ભાગ. તt g૦ ૩૦ દશાર્ણ દેશને રાજા, દશાવાતાત્ર ૧૦ દશ હજાર.
ર્ણ દેશના રહેવાસીઓ. રાહ ૧૦ દશ હજાર.
હરા પુત્ર દશાર્ણ દેશ. રાવિકા ત્રિ- દશ હજારના પ્રમાણ
વરાળ સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ભાગ વગેરે.
રાજુ પુત્ર પુરૂવંશી રૌદ્રા, રાજાના પુત્ર સિંહા નામધાતુ ૧૦ અ સેક્ દાનની રિદ્ધિ ૨. પાંચ પાંચની સંખ્યા. ઈચ્છા કરવી.
સુરા પુત્ર ક્રોવંશી ધૃષ્ટધુમ રાજાને એક રાધ: સ્ત્રી ગંગાને જન્મ-દિવસ-જેઠ પુત્ર, વિષ્ણુ, યાદવ લોકોને દેશ. શુદ દશમ.
હાર્દિ ત્રિહરકેઈ યાદવવંશી. શ્રી અવસ્થા, દીવાની દીવેટ, ચિત્ત, થાપતા પુત્ર વિષ્ણુ. મન, જન્મ વગેરે અવસ્થાઓ, કામત કરવા ઉ૦ અમુક કેઈ દશા, અમુક દશ અવસ્થાઓ, તિષપ્રસિદ્ધ ગ્રહને કોઇ હાલત, અમુક કઈ અવસ્થા. ભોગ્ય કાલ, સ્થિતિ, હાલત, કપડાને વાશ્વ ૬૦ ચંદ્ર, કપૂર છેકે, કિનાર.
હાશ્વમેધ - કાશીમાં આવેલું તીર્થ હાર્ષિ પુ દીવે.
રાધિકા ન૦ ઉપરને અર્થ. કરા પુ૨૦ વસ્ત્ર છે.
વરિથતિ સ્ત્રી અમુક દશા,અમુક હાલત. ravi સ્ત્રી વસ્ત્રને છેડે, કિનાર.
વાચ પુત્ર રાવણ. વ ર્જિન પુદી.
વરાતિ પુત્ર રામચંદ્ર. વિક્ષિા ૧૦ દશ અક્ષરનો પતિ’ નામે
૨ચન પુ રામચંદ્ર. એક છંદ.
રgિ g૦ રામચંદ્ર. પરાક્ષર ત્રેિ દશ અક્ષરવાળું.
વચાચરાડુ પુત્ર રામચંદ્ર. સાક્ષર સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મંત્ર, હા પુત્ર રામચંદ્ર. ફાપિ પુo એક પ્રકારનો ધૂપ ર2િ પુદશ દિવસ. સુરાપુર ૧૦ ઉપર દશ આંગળીઓ જેવી
સ્ત્રી એક જાતની જંગલી માખી રેખાવાળું એક ફળ.
શન ત્રિા ૩૦ દસની સંખ્યાવાળું. રાજગુરુ ત્રિદશ આંગળ પ્રમાણુનું દશ | રાન ૩૦ દિવે, દશ ગામ ઉપરને આંગળનું.
અમલદાર.
For Private and Personal Use Only
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હરિન
७१९
दहर
થયેલ.
શિન ત્રિછેડાવાળું.
ર૩ગધેડો, અશ્વિની નક્ષત્ર. રવિવર્ય પુત્ર દક્ષિણમાં આવેલો દેશ.
સ્ત્ર પુવિઅશ્વિની કુમાર, બેની સંખ્યા. વરબ્રિજ = દશ ઈદ્રિ.
સ્ત્ર ત્રિ, હિંસક. "મ પુત્ર દીવો.
રન્ન ૧૦ શિશિર ઋતુ. ર ત્રિ, હિંસક.
રાતા સ્ત્રી અશ્વિની નક્ષત્ર. ફોર મધ્ય દેશ, ગધેડે.
હમ ન અશ્વિની નક્ષત્ર. સારા ૩૦ મધ્ય દેશના લોક.
ર સ્રીસૂર્યપત્ની-સંજ્ઞા નામની. રજી સ્ત્રી, ગધેડી.
૩૦ ૩૦ ર્ દીપવું, પ્રકાશવું. ગs રોશ પુસૂર્ય વગેરે ગ્રહ, દશ ગામને
બાળવું ૩૦ અમલદાર.
૨૬ ખ્યા ૧૦ ર૦ મનિટુ બાળવું, બળવું. હીરાલાલા ત્રિ એક પ્રકારના વ્યાજને ધંધો કરનાર, સોપ્રત્યે દશ લેનાર
રત ત્રિબાળતું, બળતું. હાનિ પુત્ર પુષ્કળ હવિષવાળું.
64 જી તેનામે કાર્તિકસ્વામીની માતા. શૌપષ૪ પુ. દશ પ્રકારના ઔષધને
જ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, ભીલામું, સમય.
કબૂતર, તે નામે એક રૂદ્રદેવ, હેલો, હર ત્રિદશાયેલ, દશેલ, કરડેલ, એકત્ર
દુષ્ટ મનુષ્ય, ગુગળ.
ત્રિદાહક, બાળી નાખનાર સંર્ ૩૦ મારુ લ૦ સેદલવું, કરવું, જેવું.
રન ૧૦ દાહ, બાળવું તે. સર્ રિવા. ૧૦ ૨૦ લેઉંચે ફેંકવું, ફેંકવું,
ધનતના ર૦ ધુમાડે. નાશ પામો, ઓછું થવું.
સુદ ૧૦ વૈઘકપ્રસિદ્ધ એક દાહક રર ૬૦ ઉંચે ફેંકવું, ઉરાડવું, નાશ પામવું,
પદાર્થ. ક્ષીણ થવું.
નકિયા સ્ત્રી અગ્નિની પત્ની સ્વાહા. રતન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
નવદુઢ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. લેર પુમારવાડ દેશ, ગધેડે.
રનર્સ ૧૦ કૃત્તિકા નક્ષત્ર. હરી ત્રી, ગધેડી.
ન વર પુ. વાયુ. રસ્ત ત્રિ ફેકેલ, ઉંચે ફેકેલ, ઉરાડેલ, નાદિ પુછે વાયુ.
હનાપુર ન૦ બાળવા માટેનું અગર # ત્રિફેંકનાર, ઉરાડનાર, દર્શન કરવા રજાતિ છે પાણી. યોગ્ય, જેવા ગ્ય.
નારિ ૩૦ પાણી. રમgયજમાન,ચેર, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ની શ્રી મેલ, વનસ્પતિ.
ન્ય ત્રિ દર્શન કરવા યોગ્ય, જેવા રહનીય ત્રિ. બાળવા યોગ્ય. યોગ્ય, દેખાવડું.
રતનપર પુ. સૂર્યકાન્ત મણિ-આગીઓ વધુ ૬૦ મહાસાહસિક, ખળ, ચેર, કર્મ કાચ.' ભ્રષ્ટ, અસુર, શત્રુ, ક્રર
રનો સ્ત્રી અગ્નિને તણખે. યુવાત બ૦ શત્રુને સ્વાધીન.
૪ પુઉંદર, ભાઈ, બાળક, વરૂણ દેવવધુ પુ. સુગ્રીવન માટે ભાઈ વાલી. | રર R૦ નરક.
નાશ કરેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭ર૦
दाडिमपत्रक
૪ ત્રિદુર્બોધ, અતિસૂમ, સ્વલ્પ, અતિશય થોડું. રાજાલાશ પુત્ર પરમાત્મા જમાન શિ૦ બળતું, બાળd. વહ પુદાવાનળ, જઠર, પેટ.
ના ૫૦ ૦ મનિદ્ દેવું, આપવું. તા રમ૦ નં૦ નિ દેવું, આપવું.
અતિઅત્યંત આપવું. મનુષ્પાછું આપવું, પ્રતિનિધિરૂપે આપવું. અમિ+ સામે આપવું. મા+નીચે આપવું, આદિ કર્મ કરવુ, માસ્પ્રહણ કરવું, લેવું, અપા + અપેક્ષાએ લેવું, ૩૪ષ્ણા+ઉંચું કરી ગ્રહણ કરવું, પક્ઝાન્સમીપમાં ગ્રહણ કરવું,
ર+મા+ફેરવીને ગ્રહણ કરવું, પ્રતિજ્ઞા+ સામેથી લેવું, પ્રતિગ્રહ કરે, વિ+મા+ અંગ વગેરે પ્રસારવાં. રિ+ઉપર સ્થાપવું, નવિધિપૂર્વક આપવું, અત્યંત આપવું, અનુ+=+પાછું આપવું. પ્રતિક્લીધેલું પાછું આપવું, સમw+સત્કારપૂર્વક આપવું, પ્રતિપાછું આપવું. ૨ અફાટ go R૦ નિ કાપવું. રાજ પુ. યજમાન. વાણ જિ. દક્ષસંબંધી. દક્ષનું, હુંશીઆર
સંબંધી, શીઆરનું. વાલ પુછે દક્ષના પુત્રનો વિષય. રાયા પુ. દક્ષથી એથે પુરૂષ, દક્ષે
કરેલ યજ્ઞ. ફાયા ન સુવર્ણ, સોનું, સેનાને
અલંકાર. રાણાનિ પુત્ર સેનાના અલંકારવાળું,
સેનાવાળું, જેની પાસે સોનું હેય તે. વાળી સ્ત્રી અશ્વિની વગેરે નક્ષત્રો,
સતી-દુર્ગા દેવી, રેવતી નક્ષત્ર, દંતીવૃક્ષ, કશ્યપની પત્ની, અદિતિ. સાક્ષાયણીપ શિવ, ચંદ્ર, કપૂર. સાક્ષાપતિ પુ. ઉપરના અર્થ.
સાક્ષાળામr g૦ શિવ, ચંદ્ર, કપૂર. વાક્ષાયની ધુમ પુત્ર ઉપરના અર્થ : રાણાવાળવામન પુત્ર ચંદ્ર, શિવ, કપૂર, સાક્ષાણિજ પુત્ર આદિત્ય રક્ષાશ્વ ૬૦ ગીધ પક્ષી. વાલિ પુ. દક્ષને પુત્ર, દક્ષને ગાત્રજ, વાસસ્થા સ્ત્રી બાલીક દેશમાં તે નામે
એક સ્થાન. ક્ષિીર ત્રિબાલીક દેશમાંના
અમુક સ્થાનમાં હોનાર. વલિન ત્રિ, દક્ષિણે જેનું પ્રયોજન હોય
તે, દક્ષિણનું, દક્ષિણ દિશાસંબંધી, દક્ષિ
ણાનું, દક્ષિણસંબંધી. હાસિક પુ. દક્ષિણે દેવામાં તત્પર, દક્ષિણમાર્ગે જનારાને બંધ, ક્ષિ િત્રિ, ચંદ્રલોકમાં જનાર. રિદ્ધિ ત્રિ- દક્ષિણશાળામાં હેનાર
થનાર. હારિશ ત્રિદક્ષિણનું, દક્ષિણ દેશનું,
દક્ષિણી. anક્ષાત્ય ૧૦ નાળીએ. રક્ષિruથ ત્રિ દક્ષિણાપથ દેશમાં
હોનાર-થનાર. fફાઇર૦ અનુકૂળતા, ચતુરાઈ, સાહિત્ય
પ્રસિદ્ધ એક નાટકલક્ષણ. દક્ષિી સ્ત્રી દક્ષની પુત્રી, વ્યાકરણકર્તા
પાણિની મુનિની માતા. યાપુર ૩૦ પાણિની મુનિ. વાય પુરુ પાણિની મુનિ વારા ૧૦ કુશળતા, ચતુરાઈ, હોંશીઆરી. થાય ૫૦ દાહ, સંતાપ, તાપ.
હા પુત્ર દાંત. રવિ પુદાડિમનું ઝાડ, એલચીનું ઝાડ.
વિક ર૦ દાડમનું ફળ, એલચી. * વાલિમપત્ર ૧૦ દાડમનું પાન. હિમપત્ર . રોહિતરક્ષ-એક જાતનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दाडिमपुष्प
दानकाम
રાહિમપુew g૦ ઉપરને અર્થ
વાતચ ત્રિક આપવા યોગ્ય, કાપવા યોગ્ય. રાહિમપુષ્ય ૧૦ દાડમનું ફૂલ.
ત સ્રોત દાન, દેવું,આપવું, શુદ્ધિ, શેધવું, હિમપ્રિય પુત્ર પિપટ.
સાફ કરવું, દીધેલ, શોધેલ. મિષિા ત્રિદાડમ જેને પ્રિય હોય છે. ' તુ ૧૦ દાન. સાહિમમક્ષ પુત્ર પિપટ.
વાસ્તુ જિ. દાન કરનાર, આપનારા રાહિમમક્ષ ત્રિ- દાડમ ખાનાર.
ત ત્રિઉપરના અર્થ. રાહિમમક્ષ પોપટ.
રાજૂદ પુ. બપો, ચાતક પક્ષી, જલકરાહિમા ત્રિદાડમ ખાનાર.
ગડે, મેધ. મિક્ષા ૨૦ દાડમ ખાવું તે. રાજૂલી સ્ત્રી, ચાતક પક્ષિણી, જાલકાગડી. દિજાજૂિ ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષધ. | ત્યૌદ પુ. ચાતક પક્ષી, જલકાગડે. હિમાદા પુવૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ચૂર્ણ ત્યૌથી સ્ત્રી, ચાતક પક્ષિણી, જલકાગડી. દિમો સ્ત્રી દાડમનું ઝાડ, એલચીનું ઝાડ.
= ૧૦ દાતરડું, દાન. દિમીસ્ટ ૦ દાડમ, એલચી.
વાર ત્રિ દાન કરવા યોગ્ય, આપવા ગ્ય. સાદિમીર પુછ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધ.
રાગ ત્રિ દાન કરનાર, આપનાર. રલિમીનાર ૩૦ દાડમનું ઝાડ, એલચીનું
તિલ ત્રિ દાન કરનાર. ઝાડ.
સાવ ર૦ યજ્ઞકર્મા. સાવિ પુ. દાડમનું ઝાડ.
દ્ પુત્ર દાન. રાતો સ્ત્રીદાડમનું ઝાડ, દાડમ.
સદ્ધિ ત્રિ દાન કરનાર. રાતા શ્રી દાઢ, દાંત, પ્રાર્થના, યાચના
રારિન ત્રિદાન કરનાર, સંસ્કારયુક્ત કરેલ. સમૂહ.
રાઘવ ત્રિ. દહીં છાંટેલ, દહીંથી મિશ્ર રાત્રિ સ્ત્રી દાઢ, મૂછ.
કરેલ, દહીંમાં સંસ્કારયુક્ત કરેલ. રાઇs g૦ ઇશ્વાકુ રાજાના દંડ નામના રાધિકા ૨૦ વૈવક પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. એક પુત્રનો પુત્ર.
રાધા ર૦ કેઠને. વિકાર, કઠના જેવડું સાઇટુ ન દણપણે શિક્ષાપણું,દંડનો સમૂહ. માય.
ટા ઝ• દંડ સંબંધી, શિક્ષા સંબંધી. રવિ શ્રી પૃથ્વી. રાશિ ત્રિત નામે એક આયુધજીવી સં. રાધૃષિ ત્રિઅત્યંત ઘર્ષણ કરનાર, અતિરાહુપતા સ્ત્રી અમુક કેઇ એક તિથિ. શય તિરસ્કાર કરનાર. રાકાલિનિક ત્રિમાયાવી, કપટી, ઠગ. રાન ૦ ૩૦ ૨૦ સે સીધું કરવું, છેદવું સાઇન પુછદંડ નામના ક્ષત્રિયને ગોત્રજ. રાજ ૧૦ દાન, દેવું, આપવું, હાથીને મદ, fઇ ત્રિ. સારા જુઓ.
ધન, દેલત, પાળવું, રક્ષણ કરવું, છેદવું, હિજા નવ દાંડિક પણું.
કાપવું, શુદ્ધ કરવું, મારવું, ઈનામ, એક હાનિ પુ. ૨૦ દંડ ઋષિએ કહેલ આ- જાતનું મધ. ચારગ્રંથ ભણનાર.
રાજ ત્રિ આપવાનું હોઈ વ્ય. દિનાથ પુત્ર દડિનને ગોત્રજ. સાન ને ખરાબ દાન. વાત ત્રિ. કાપેલ, લણેલ, છેદેલ, શેલ, રાનવે નવ દાનરૂપ કર્મ, આપવાની ક્રિયા. શુદ્ધ કરેલ.
નવમ ત્રિ દાન કરવા ઈચ્છનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दानकुल्या
૯૨૨
दामाश्वन
રાની સ્ત્રી હાથીના મદને પ્રવાહ. રાનથુત પુ. ગૌતમ પ્રવરને એક ઋપિ. હાનતમ્ વ્ય૦ દાનથી. રાતા સ્ત્રી દાનપણું. રાત્રે ૧૦ દાનપણું. વાનધર્મ પુત્ર દાનરૂપ ધર્મ કાનપતિ પુત્ર અક્રર નામે એક યાદવ, તે
નામે એક અસુર. રાતિ ત્રિ. પુષ્કર આપનાર, ઘણુંજ
દાન કરનાર, રાનપાત્ર ૧૦ દાનનું પાત્રદાન દેવા ગ્ય. નામાવ્ય ન આપવા માટે જામીનગીરી.
ન ન૦ દાનનું ફળ. વાવ ૬૦ દાનવ, રાક્ષસ, અસુર વાનર ત્રિદાનવસંબંધી, અસુરનું, રાક્ષસી. વાનગપુર ૫૦ શુક્રાચાર્ય. વાનર પુએક પ્રકારને દિવ્ય ઘડો. રાવત ત્રિ. દાનવાળું.
નયત અર્થ૦ દાન જેવું. વાનવપ્રિય ત્રિ દાનને પ્રિય. રાનવપ્રિય સ્ત્રી નાગરવેલ. રાનવનિ પુત્ર મદ ઝરત હાથી. રાનવર્ધન ત્રિ. પુષ્કળ દાન આપનાર. સારવાર પુત્ર દેવ, વિષ્ણુ રાનવારિ ૧૦ હાથીના મદનું પાણી. રાનવીર પુ દાન કરવામાં વીર, મહાન દાતા. રાના પુત્ર રાનવ જુએ. વાવ્યત્યાસ દાન દેવામાં વિપરીતપણું,
કુપાત્રને દાન દેવું તે. વાઢ ઝટ બહુજ દાતા. રાહુ ત્રિ. અતિશય દાતા. તાના પુત્ર અતિશય દાન કરનાર, રાના ત્રિક દાનપાત્ર, દાન દેવા યોગ્ય. હાનિન ત્રિ દાન કરનાર. ફાનસ ૧૦ દેવું, આપવું તે. • રાના ત્રદેવા યોગ્ય, આપવા યોગ્ય.
વનું ત્રિદાતા, દેનાર, આપનાર, પરા
ક્રમી, વિજયી. કાનું ૫૦ વાયુ, સુખ, દાનવ. રાનું ૧૦ દાન, વૃષ્ટિ, વરસવું તે. રાજા ને હાથીને મદ. વાત ત્રિબાહ્ય ઇન્દ્રિયને વશ કરનાર,
દમન પામેલ, સુશિક્ષિત, કાન્ત પુત્ર દમનક વૃક્ષ, પર્વતના શિખર
ઉપરનો કુ. રાત ત્રિ દાન કરનાર, દાતા, દાંતનું,
દાંતસંબંધી. રાતિ સ્ત્રી ઇન્દ્રિયનિગ્રહ, સંયમ. સાપન ૧૦ દેવરાવવું, અપાવવું. રાજિત્વા અવ્ય અપાવીને, દેવરાવીને. પિત ત્રિ. સાધેલ, વશ કરેલ, દંડેલ,
શિક્ષા કરેલ, દેવરાવેલ, અપાવેલ. હાથ ઝિ૦ દંડવા યોગ્ય, શિક્ષા કરવા
યોગ્ય, અપાવવા યોગ્ય. કામ દેરી, દેરડું, સધાન. રામક પુછે તે નામે એક ઋષિ. કામgfભ્ય પુત્ર વિરાટ રાજાનો સેનાપતિ. સામવન્દ્ર પુત્ર દુપદ રાજાને એક પુત્ર. સુમન R૦ દેરી, દોરડું, માળા, પશુને
બાંધવાની દેરી. રામન ત્રિદેરડાસંબંધી, દેરડાનું મનપર્ધન ચૈત્ર મહિનાની સુદ ચૌદશ,
ચૈત્ર સુદ બારશ વગેરે. સાનિ પુછે તે નામે એક આયુધજીવી સંઘ. રામની સ્ત્રી, પશુને બાંધવાની દેરી. સામાદિ પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. રામક્ટિક – તે નામે એક શહેર. સામ િત્રિદેરડું ચાટનાર. રામ શ્રી. દેરી, દેરડું, માળા, પશુને
બાંધવાની દોરી. રામrશ્વર ને નીચેને શબ્દ જુઓ. સામગ્ન ઘેડ વગેરેને પગે બાંધવાની
For Private and Personal Use Only
Page #734
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दामिनी
દેરી, ઘેાડાના સામાનનું એક જેમાં ઘેાડાપર એસનારના પગ તે-પગૐ. મિની સ્રી વીજળીરાન્ત પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ, શાલગ્રામની એક મૂર્તિ, વિષ્ણુ, ગયેલી ઉપિ ણીમાં થઇ ગયેલ એક જૈન તીથંકર. दामोष्णीय पु० તે નામે એક ઋષિ. ટાપત્ય ન પતિસંબંધી, ધણી-ધણીયાણી સંબંધી, ધણી-ધણીયાણીની અન્યાન્ય પ્રીતિ.
અંગ
રહે છે
યામ્મિદ ત્રિ૬ બી,પાખડી ઢાંગી દંભવાળું. ર્મ પુ॰ બગલાપક્ષી. મિનો સ્ત્રી બગલી. રામ્ય ત્રિ॰ વશ કરવા ચાગ્ય, આજ્ઞા કરવા યેાગ્ય.
રાજ્સ્વા॰ આ॰ સ॰ સેટ્ દાન કરવું, આપવું. રાય પુ॰ દાન, લય, નાશ, સ્થાન, ખંડન, તેડું ખેલવું તે, ઉદ્દત ભાષણ, વિવાહ કાળે કન્યાને પહેરામણીમાં અપાતું ધન, જમાઇ વગેરેને તેના સાસરાના પક્ષ તરફથી અપાતી પહેરામણી, ભાગ કરવા, વારસા, ખાપદાદાના ધનનેા હિસ્સા. રાયજ ત્રિ॰ દાન કરનાર, આપનાર, ખંડન
કરનાર.
વાચઃ પુ॰ વારસ.
વાયવધુ પુ॰ ભાઇ, વારસના હક્કદાર બાંધવ. ટ્રાયમાન ૩૦ વારસાને ભાગ, વારસાની
વહે ચણી.
રૂવમાન ૩૦ ઉપરના અ. Ëચાર્ ॰ પિંડ, પુત્ર.
ચાર્ત્ર વારસાના હકદાર ધાયાષ પુ॰ ૩૦ ઉપરના અ. વાત્ ત્રિ॰ વારસાવાળુ નાચાવત પુ॰ પિતા.
વાચાવા કોઇ વારસ સ્ત્રી-કન્યા-પુત્રી.
७२३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दारु
વાયરો સ્ત્રી ઉપરના અ. ટ્રાચાય ૧૦ વારસપણું, પિ’ડપણું, સાપિંડચ ધન.
ચાપવર્ઝન ન॰ વારસાનું ન હોવું તે. ચિત ત્રિ॰ દાન કરેલ, આપેલ. વાર પુ॰ ચંદુ॰ ભાર્યા, પત્ની. વાર પુ॰ એક પ્રકારનું ઔષધ, ચીરવું, ફાડી નાખવું.
દ્વાર ન॰ ખેડેલું ખેતર.
નાર, ત્રિ॰ ચીરી નાખનાર, ફાડી નાખનાર. મારા પુ॰ બાળક, પુત્ર, ગામમાં રહેલું ભુંડ. ફાર્મનું ન॰ લગ્ન, વિવાહ. હારયિા સ્ત્રી લગ્ન, વિવાહ. સારગ્રહણ ૬૦ ઉપરના અ. વારળ ૬૦ નિમ ળી,ચીરવાનું સાધન, ચીરવું, ભેદવું, કાડી નાખવું, એક પ્રકારનું ઔષધ. સારા ત્રિ॰ ચીરી નાખનાર, વિદ્વારી નાખનાર, ભેદી નાખન વાળી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાવ ન॰ દરદ દેશમાં હેાનાર, એક પ્રકારનું ઝેર, પારા, હીંગળા.
For Private and Personal Use Only
સારસ પુ॰ સમુદ્ર. વારપ્રદ પુ॰ લગ્ન, વિવાહ. તારમુક્ પુ॰ બગલા.
રાવ ત્રિ॰ લાકડાનું, લાકડાસંબંધી. ફારસંપ્રદ પુ॰ વિવાહ, લગ્ન. વૃત્તિ ત્રિ॰ ચીરનાર, વિદારનાર, કાડનારયાન્તિ સ્ત્રી. ચારવું, વિદારવું, ગાડવું. વારિકા સ્રો કન્યા,ાફરી,પુત્રી, વેશ્યા સ્ત્રી, વિદ્યાવાન ન૦કન્યાદાન. જ્ઞાતિ ત્રિ॰ સીરેલ, ફાડેલ, વિદારેલ. વિ ૧૦ દરિદ્રતા, દરિદ્રપણું. જ્ઞાન પુરુ પતિ, ધણી, સ્વામી. વારી સ્ત્રી એક પ્રકારના ક્ષુદ્ર ગ ટાર પુ॰ 7॰ લાકડું, પિત્તળ, દેવદાર. ટ્રાર ત્રિ॰ કારીગર, ચીરનાર, ફાડનાર, દાન
Page #735
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दारुक
७२४
दार्वण्ड
-
-
-
-
-
-
-
-
કરનાર, ખંડન કરનાર, કાપનાર. તા ૧૦ દેવદાર,
૪ પુ. શ્રીકૃષ્ણને સારથિ. રાહ છે પુ તે નામે એક દેશ. વાઇ ત્રિ. દારૂકછ દેશમાં ઉત્પન્ન
થનાર, તે દેશના લોકો વાઢી સ્ત્રી, એક જાતની કેળ, જંગલી
દ્વારા સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી. સાવર નં. તે નામે એક તીર્થ વાગ્યા પુત્ર તે નામે એક શિવલિંગ. રાધા સ્ત્ર, એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. સામ સ્ત્રી, એક જાતની કેળ, લાક
ડાની પુતળી. રાશિનો સ્ત્રી, તજ, રાપર ૧૦ તજ. રાગ ત્રિલાકડામાંથી ઉત્પન્ન થનાર. વાલ પુછે એક જાતનું વાદત્ર. વારા પુત્ર ચિત્રાનું ઝાડ, ભયાનક રસ,
વિષ્ણુ, એક જાતને રોગ. રાગ ત્રિક ભયંકર, વિક્રાળ, બીહામણું,
ચીરી નાખનાર. હા નવ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ અમુક નક્ષત્ર. હારાવ પુ. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક જાતને
સુક રેગ. તાતા સ્ત્રી, ભયંકરપણું ક્રૂરતા, નિર્દયતા. રાય ન ઉપરના અર્થ
સ્ત્રી અક્ષય તૃતીયા તિથિ, નર્મ દાખંડની અધિષ્ઠાત્રી એક દેવી. રાતોર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ.
ફિનિશ સ્ત્રીદારૂ હળદર. સાપત્રી શ્રી હિંગુપત્રી નામે વનસ્પતિ. વાત્ર 10 લાકડાનું પાત્ર. વારતા સ્ત્રી દારૂ હળદર. સાપુત્ર સ્ત્રી. લાકડાની પુતળી સાપુત્ર સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી
ટાપુત્તાિ સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી.
૪ પુત્ર પીસ્તાનું ઝાડ. ઢારમા ત્રિલાકડાનું, લાકડામાંથી બનાવેલ સામુથાય ત્રી, . રામુથઠ્ઠિા સ્ત્રી. ઘો. કારણે સ્ત્રીદારૂભૂષી નામે એક વનસ્પતિ. સ્થિર ન લાકડાનું કેઈ યંત્ર. વરવધૂ સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી, લાકડાની
સ્ત્રી પ્રતિમા. વંદ ત્રિ, લાકડાને તાણી જનાર, લાકડાં લઈ જનાર. સારવાë ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વાતાર પુત્ર ચંદનવૃક્ષ-સુખડ. રાષ્ટ્રપિતા સ્ત્રી તજ. રાહ્યી સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી.
હરિદ્રા સ્ત્ર દારૂ હળદર. રૂારત પુછ લાકડાની કડછી. રાપસંદ ૫૦ લગ્ન, વિવાહ. સાધનઝ ત્રિલાંબા યજ્ઞમાં હોનાર–થનાર રત્યે નવ દઢતા, દઢપણું, મકકમપણું. વાર્તા ત્રિ, ચામડાની ધમણમાં હોનાર
થનાર, ચામડાની બતકમાં હેનાર. રાકુંડ પુ. દક્ષિણાવર્ત શંખ. યક્ર ત્રિ. દેડકાનું, દેડકાસંબંધી, મેઘનું,
મેઘસંબંધી. હારિક ૫૦ કુંભાર. રા” ત્રિ દર્ભસંબંધી. રામ પુદર્ભ નામના ઋષિને ગોત્રજે. ટ્રાન્ચે ત્રિ દર્ભમાં હેનાર-થનાર. ટા પુત્ર તે નામે એક દેશ. સાર્થ પુ. વ. દાર્વ દેશના રાજ, દાર્વ
દેશના લોક. રાઈ શ્રી. દાર્વ દેશમાં આવેલી એક નદી. ટાર નો એકાંતમાં વિચાર કરવાનું ઘર,
ખાનગી ઓરડે. રાઇ: ૫૦ મેર પક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #736
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दावण्डी
૭૨૯
રાર્થveી સ્ત્રી મેરપક્ષિણી-દેલ. રાધાર પુ. લકકડક્ટ પક્ષી. સાધારી સ્ત્રી, લકકડકૂટ પક્ષિણ. સાક્ષાત પુત્ર રાધી જુઓ. રાવતી સ્ત્રી હાજરી જુઓ. રવિ શ્રી. દારૂ હળદરના ઉકાળામાંથી
બનતું એક રસાંજન. રાત્રિના સ્ત્રીનિવા નામે વનસ્પતિ. વાર્ષિust સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ટાર્થી સ્ત્રી, દારૂ હળદર. સાર્વીશrદ્ધવ ર૦ સાર્વજ1 જુએ. હા ત્રિો અમાસને દિવસે હેનાર-થનાર,
નેત્રમાં હોનાર. સામાજિક ત્રિ અમાસે તથા
પૂનમે હોનાર. સાફિર ત્રિ. ટર્ફ જુઓ. રાઉ ત્રિ, પત્થર ઉપર વાટેલ, પથરનું,
પત્થર સંબંધી. રાત નવ દબદતી નામની નદીને તીરે
કરવા યોગ્ય સત્ર. રાન્તિવા ઉગ્ર દષ્ટાંતવાળું, ઉપમેય, જેને દષ્ટાંત લાગુ હોય તે.
૪ ૧૦ મધ. ૩૪ ૩૦ કેદી–ધાન્ય. રાટન પુએક જાતને દાંતને રોગ.. રવિ પુ. એક પ્રકારનું સ્થાવર ઝેર. હારિા સ્ત્રી પાક નામે ઝેરી ઝાડ.
૪િ સ્ત્ર દળેલું ધાન્ય-દાળ, દાડમનું ઝાડ રસ્ટ શ્રી. કિપાક વૃક્ષ, દાળ, દાડમનું
ઝાડ. સસ્ટિક ૩૦ દાડમનું ઝાડ.
રાવ ૬૦ વન, જંગલ, દાવાનળ, વનનો
અગ્નિ, ઉપતાપ, સંતાપ. કાવન પુત્ર આપવા ગ્ય, દેવા યોગ્ય, દાન. સાવા પુરુ પુરૂષમેધ યજ્ઞમાં ઉપયોગી કે
એક પુરૂષ. વાયુ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. વાવ પુ. દાવાનળ, વનને અગ્નિ. સાવાન પુત્ર ઉપરને અર્થ. સાવિ ત્રિવ દેવિકા નામની નદીમાં હોનાર
થનાર. સારા સ્વા. ૧૦ ૨૦ સે હિંસા કરવી. રાજૂ ૩૦ મ૦ નં૦ સે દેવું, આપવું. સારા સ્વાં મ. સ. યે દેવું, આપવું, સારા પુ મચ્છીમાર, દાસ, નોકર, એક
વર્ણસંકર. તારા પુત્ર મચ્છીમાર લોકેનું ગામ. રામિ ત્રિવ માછીમારોના ગામની
પાસેને પ્રદેશ વગેરે. તાશતો દશ અવયવવાળી- વેદ
સંહિતા. તારાનિનો સ્ત્રી વ્યાસની માતા-સત્યવતી. તારાપુર ૧૦ એક જતની મોથ. તારાપુર ૧૦ ઉપરનો અર્થ. હરિજી ત્રી, એક જાતની ઔષધિ. સારા પુ. તે નામે એક દેશ. સારા પુત્ર શ્રીરામચંદ્ર. રથ ત્રિદશરથ રાજાનું દશરથસંબંધી. તારા પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર વગેરે ચાર ભા
ઇમાંને કે. સાફાશ ત્રિ- દશ રાજાઓસંબંધી. રાત્રિના ૧૦ દશ દિવસ સાધ્ય કોઈ
સત્ર-યાગ. રાશિ ઝિદશ ત્રિનું દશરાત્રિ સંબંધી. દ્વારા ત્રિદશાર્ણ દેશમાં હોનાર-થનાર, રાત્રિ હરકોઈ યાદવંશી-શ્રીકૃષ્ણ વગેરે. તારાé ત્રિ- દશાહે દેશના રહેવાસી.
સાચા સ્ત્ર, દાળ, દાડમનું ઝાડ. વાહમg a૦ દાલભ્ય ઋષિના વિદ્યાથીઓ. રાખ્ય પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
હિમ પુઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #737
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दाशी
७२६
दाहन
રા સ્ત્રી દાસી, ચાકરડી, મચ્છીમારણ સાતમી ત્રિદશમ નામના દેશમાં હોનાર - રાજુ ત્રિદાતા, દીધેલ, આપેલ.
થનાર. રારિ ત્રિહિંસક, હિંસા કરનાર. તારા પુત્ર ચાર લોકોને નાશ. રાય પુ. મચ્છીમારણ કરે, ચાક- | રાતિ દાસી, ચાકરડી, શુદ્ધ જાતિની રડીને છોકરો.
સ્ત્રી, વેશ્યા. તાથી સ્ત્રી, ચાકરડીની કન્યા, મછીમા
રાણી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, મચ્છીમારણ, રણની કન્યા વ્યાસની માતા–સત્યવતી.
એક જાતની વનસ્પતિ, વેદી.
સામારિ પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. વાર ઉ૦ દાસીપુત્ર, મછીમારણનો છોકરે. સારા પુત્ર ગાળો દેશ, માળવા દેશનો
રાણપુત્ર પુo દાસીને પુત્ર, વેશ્યાને પુત્ર.
રામ નવ દાસીઓની સભા-દાસીઓને રાજા. તારા પુત્ર ૩૦ માળવા દેશમાં રહેનાર.
સમૂહ. રાનિ પુત્ર દશૌદન યજ્ઞના વ્યાખ્યા
રાક ૩૦ ટકશેય જુઓ, કેળા, વાઘરી,
દાસીપુત્ર. નરૂપ ગ્રંથ. રાનિ શ્રી દશૌદન યજ્ઞની દક્ષિણા
સાથો સ્ત્રી દાસી ચાકરડી, વ્યાસની માતા,
સત્યવતી. દ્વારા ત્રિ દશકની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. સાથ ત્રિલ દાતા.
ટ્રાર પુહારો જુઓ, શક, કેળી,વાઘરી,
દાસીપુત્ર, ઉંટ. ત્રિજેણે આપેલું હોય તે દાતા.
તારા પુત્ર ઉપરના અર્થ. સારવ વ મ સ છે દેવું, આપવું,
સારો . નીચેના શબ્દ જુઓ. વાર ત્રિઆત્મજ્ઞાની, દાનપાત્ર.
તે સ્ત્રી- દાસી, ચાકરડી, કેળણ, વાટ્રારા ૩૦ રાશ જુઓ, શક, શનું ઉપ
ઘરણ, દાસીપુત્રી, ઉંટડી. નામ, વૃત્રાસુર, ચેર, કેળી.
ાહ્ય ૧૦ તાસતા જુએ. વારતા સ્ત્રી- દાસપણું, કરપણું, નોકરી, રાત્ર 7 અશ્વિની નક્ષત્ર. ચાકરી.
યાદ ઉ૦ બાળવું, બાળી નાખવું, તાપ, સં. વારત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ
તાપ, ગરમી. સારવાસાનુદ્દા પુચાકરના ચાકરની # ત્રિદાહ કરનાર, બાળનાર. ચાકર.
યાદા પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, રાતા ચિરાસવાણી સ્ત્રી, ચાકરની ચાકરડી.
ત્રાનું ઝાડ, ઢારકિર સ્ત્રી વ્યાસની માતા-સત્યવતી. યાદ ર૦ એક જાતનું અગર, બાળવાનું સારી સ્ત્રી, પાણી, ચાકરની સ્ત્રી.
લાકડું. રાણપુર ૧૦ એક જાતની મોથ.
# ત્રિક બળતરાને નાશ કરનાર વધ રાણપુર ૧૦ ઉપરને અર્થ.
વગેરે. રાજા ત્રિ ઘણું નોકરચાકરવાળું. વાયર પુત્ર ગરમીને તાવ, બળતરા કરસારમિત્ર ૨૦ ચાકરને મિત્ર.
નારો તા. વાણમિલિ ત્રિા ચાકરના મિત્રની સમી- રાણા શ્રી નાગરવેલ. અને પ્રદેશ વગેરે.
સાહન નબાળવું.
For Private and Personal Use Only
Page #738
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दाहनागुरु
કર૭.
दिग्वासस्
આકાશ, દિશાઓની મધ્ય ભાગ, અને મુક કઈ દિશાથી અમુક બીજી દિશા.
નાગુ ન એક જાતનું અગર. યાદમા ત્રિ. પુષ્કળ દાહ કરનાર,દાહમય. વારંવત્ ત્રિદાહવાળું, બળતરાવાળું, સં
તાપવાળું, ગરમીવાળું. રાહત અગ્ર દાહજેવું તાપજેવું,ગરમી જેવું. વાહના પુત્ર મશીન.
દરર૬ ને શ્મશાન. સહવાઇ ન ખસ-સુગંધી વાળે. સાહેબ ત્રિદાહને દૂર કરનાર. વાદાગુર ૧૦ એક જાતનું અગર. સાદિન ત્રિદાહ કરનાર, દાહક. તા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. સાથ ત્રિ. બાળવા યોગ્ય, બળવા યોગ્ય. દ્વિ પુત્ર વીસ વર્ષનું હાથીનું બચ્ચું. વિઘાચા સ્ત્રી દિશારૂપ કન્યા. લિવર પુયુવાન, તરૂણ, શિવ. રિવતિની સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. દિપિકા સ્ત્રી તે નામે નદી,યુવાન સ્ત્રી. વિuિff શ્રી. દિશાની હાથણી. વિપિન પુ. ઐરાવત વગેરે દિશાના હાથી, દિર સ્ત્રી યુવાન સ્ત્રી. વિમર પુત્ર જૈનશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ દેવગણ વિત્તિ પુ. ઈન્દ્ર વગેરે દિશાઓના પતિ,
સૂર્ય વગેરે ગ્રહ. વિસ્ટ g૦ દિશાઓના પતિ.
વિવાદ્ધ પુ. દિશાવાચક શબ્દ. વિત્ર ર૦ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ દિશાશૂળ-જેનો
વિદેશગમન વગેરેમાં ત્યાગ કરાય છે. વિસાધન ૧૦ દિશાઓના જ્ઞાનનું સાધન
કોઈ ઉપાય. વિશ્વત્તિ ૧૦ દિશાઓને ખૂણે. રિશ દિશામાં રહેલ અંશ-જે જ્યોતિ
ષમાં પ્રસિદ્ધ છે. રિયાના પુત્ર દિશાઓને છેડે, શાસ્ત્રાદિના
જ્ઞાનથી રહિત દેશ. નિત્તર ૧૦ દિશાઓને મધ્ય પ્રદેશ,
વિનર ત્રિવ નગ્ન. f શ્વર પુત્ર શિવ, તે નામે જૈન સંપ્રદાય. વિશ્વ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ક્રિારિ પુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. રિશ પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. રોથા પુઈન્દ્ર વગેરે દિકપાલ, સૂર્ય
વગેરે ગ્રહો. ફિrvrfધ go ઉદયાચળ વગેરે પર્વત. ફિર પુત્ર ફિરિન જુઓ. જિક પુત્ર દિશાઓનો જય-દિગ્વિજય. વિજ્ઞાન નવ દિશાસંબંધે જ્ઞાન. રિકવા શ્રી. ટ્રિાંશ જુઓ. ફિન ૧૦ કંપાસ નામનું યંત્ર, દિશા
એનું દર્શન, દિશા જેવી તે. રિણાદg૦ દિશાઓને દાહ-અનિષ્ટ સૂચક
એક ઉત્પાત. વિતા શ્રી. દિશાની મર્યાદા જણાવનાર
સ્થાપિત દેવ, દિશાઓના અધિકાયક દેવ. ક્રિષ ત્રિલીલ, ખરડેલ, ચેપડેલ. રિધ પુત્ર અગ્નિ, સ્નેહ, પ્રબંધ, ચિત્રક વૃક્ષ, - ચિક્કટ. વિવ૮ ૨૦ દિશાનિમિત્તે ગ્રહનું બળ
જે જ્યોતિષમાં પ્રસિદ્ધ છે. વિત્તિન દિશાનિમિત્ત બળવાળો ગ્રહ
વગેરે. વિવર નં૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. વિન 7 પૂર્વ વગેરે દિશાના ભેદે તે
તે દિશામાં રહેલ મુખવાળી અમુક રાશિ. વિત્ર પુત્ર શિવ, દિગંબર જૈન, રિઝ ત્રિનગ્ન, નાગું. રિવાજા પુત્ર દિશાને હાથી. ફિવર ત્રિવ નગ્ન, નાગુ.
વાસણ પુશિવ, દિગંબર જૈન,
For Private and Personal Use Only
Page #739
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिग्विजय
૭૨૮
दिनकरतनय
-
-
-
-
-
-
ગ્ય.
રિવિના પુત્ર દિશાઓને જય-દિશાઓમાં વિજુ ત્રિઃ રમવા ઇચ્છનાર. તે તે દેશની છત.
દિક્ષા ત્રિવ જોવા ઈચ્છતું. રિદ્ધિમાન પુ. દિશાઓનો વિભાગ દિક્ષા સ્ત્રી જોવાની ઈચ્છા. શિવમવિત ત્રિ. દિશાઓમાં પ્રસિદ્ધ. રિક્ષાવત ત્રિજોવાની ઈચ્છાવાળું. દિન ત્રિદિશાઓમાં વ્યાપક. દક્ષ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ રિક પુત્ર જૂ, લીખ.
દિક્ષેશ ત્રિ જેવાને ઈચ્છવા યોગ્ય. દિનક્ષત્ર ૧૦ અમુક અમુક દિશામાં રહેલ | દિક્ષેશ ત્રિજેવા ગ્ય, દર્શન કરવા
નક્ષત્ર નિજ પુત્ર દિશાને હાથી.
gિ પુત્ર ઈન્દ્રનું વજ, બાણ. રિમve૪ ૧૦ દિશાઓનું મંડળ, સર્વ વિદ્યુત ત્રિ. કાંતિમાન, પ્રકાશમાન. દિશા.
વિદ્યુત પુ. ઈન્દ્રનું વજ, બાણ. દિમાગ ૧૦ અમુક એક ભાગ.
ક્રિોતિષમાન ત્રિ પ્રકાશવા ઈચ્છતું. દિકુલ ત્રિવ દિશા તરફ મુખવાળું. વિદ્યોતિષ સ્ત્રી પ્રકાશવાની ઇચ્છા. દિ ત્રિ અમુક કઈ દિશા છે એની
રિતિપુ ત્રિ પ્રકાશવા ઈચ્છનાર. અથવા કઈ દિશામાં જવું એની પણ જેને વિધત ત્રિબળવા ઈચ્છતું, બાળવા ખબર પડતી નથી તેવું-બ્રમિત.
ઇચ્છતું. ૬ એક જાતનું વાદિત્ર.
રિપક્ષમાજ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ફિકિર પુત્ર એક જાતનું વારિત્ર. રિલાયત ત્રિ. બાળવા ઇચ્છતું. રિત ત્રિ. છેદેલ, કાપેલ, બે ભાગમાં કરેલ. વિપક્ષ સ્ત્રી બાળવાની ઇચ્છા. રિત્તિ સ્ત્રી, દેત્યોની માતા-કશ્યપની પત્ની,
ષિ ત્રિ. બાળવા ઈચ્છનાર. છેદવું, ભેદવું, તેડવું.
વિધિ શ્રી ધૈર્ય, ધીરજ. તિન પુત્ર અસુર, દૈત્ય.
વિધિપાઠ ૧૦ મઘ, દારૂ, તિતનય પુત્ર દૈત્ય.
સિધિચ્ચ ત્રિ ધારણ કરનાર. તિપુત્ર પુત્ર દૈત્ય.
રિયg પુ0 બે વાર પરણેલી સ્ત્રીને પતિ, રિતિસુત પુ. દૈત્ય.
રિધિ સ્ત્રી, બે વાર પરણેલી સ્ત્રી, મોટી ક્ષિતિજૂનુ પુ. દૈત્ય.
બહેન કુંવારી હોય છતાં પરણનાર નાની હિતો સ્ત્રી. રતિ જુઓ.
બહેન. વિચ પુત્ર અસુર.
રિધિવૃત્તિ જુમ્મરણ પામેલા ભાઈની સ્ત્રીને ત્તિ ત્રિ. છેદવા યોગ્ય, ભેદવા ગ્ય. રાખી બેઠેલો પુરૂષ, બે વાર પરણેલી દિલ્યા પુબે વર્ષનું પશુ.
સ્ત્રીને પતિ, મોટી બહેન કુંવારી હોય જિલ્લા સ્ત્રીદાન કરવાની ઈચ્છા, આપ- છતાં પરણેલી નાની બહેનને પતિ. વાની ઇચ્છા.
વિધી સ્ત્રી gિ જુઓ. હિન્દુ ત્રિ દાન કરવા ઇચ્છનાર, આપવા વિથrછૂપતિ ૩૦ ટ્રિષિપૂત જુઓ. ઇચ્છનાર.
ન ઉ૦ ૧૦ દિવસ. વિપત ત્રિ. રમવા ઈચ્છતું.
નિવર પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ફિવિ શ્રી. રમવાની ઈચ્છા, નિતનય ૫૦ શનિ ગ્રહ, યમ, સુવ
For Private and Personal Use Only
Page #740
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिनकरतनया
७२९
दिलीर
-
-
-
-
-
-
કર્ણ રાજા.
દિન ૧૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દિનકતાના સ્ત્રી સૂર્યની પુત્રી તપતી, નિરિા પુત્ર જ્યોતિ પ્રસિદ્ધ દિવસ સમૂહ. યમુના નદી.
થિરિ પુજ્યોતિષપ્રસિદ્ધ અહેરાત્રવિરપુર પુત્ર હિતના જુઓ. વૃત્ત વ્યાસ. નિપુત્રી શ્રી નિતનવા જુઓ. હિરા ઉ૦ દિવસને ભાગ-સવાર-સાંજહિનસુત પુત્ર રિવરતના જુઓ. બર. નિશાહુતા સ્ત્રીનિશરતનયા જુઓ.
I ૦ પ્રભાત, સવારનિપાત્રનુ પુત્ર હિનવરતના જુએ. ક્રિનોલ્યા પુત્ર સાયંકાળ. હિનામ પુ. નિતનય જુઓ. કિનાર પુત્ર પ્રભાત, સવાર. નિર્ભિક સ્ત્રી નિતિનયા જુઓ. ર્તિાના પુત્ર સાયંકાળ-સાંજ. દિ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિનાના પુત્ર અંધારું. સિરળ ઉ૦ ઉપરના અર્થ.
નિરમ પુપ્રભાત, સવાર. નિતિ ૬૦ ઉપરના અર્થ
વિનાદ્ધ પુત્ર દિવસને અધ ભાગ. હિરા પુત્ર અંધારું.
હિવત્તાન ૧૦ સાયંકાળ–સાંજ. નિફર પુજ્યોતિષપ્રસિદ્ધ દિવસને ક્ષય,
ફિનિશ સ્ત્રી એક દિતસને પગાર, એક - તિથિક્ષય.
દિવસનું મહેનતાણું. નિય સ્ત્ર દિવસનું કર્તવ્ય દિવસનું કામ. શિg૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, રવિ વગેરે
વાર. દિનકર ર૦ સૂર્યને તાપ, સૂર્યને
રિમિક પુત્ર હિનતનય જુઓ. પ્રકાશ.
વિરામના સ્ત્રી, હિનતનયા જુઓ. નિયુણિત પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી-ચકો.
at g૦ વિનેશ જુઓ. વિજs g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, રવિ વગેરે
રિન્દુ પુરુ કૃષ્ણના પિતા વસુદેવ. વાર.
ન્મિ ૩૦ માત્ર સે એકઠા થવું, નિતિ go ઉપરના અર્થ.
એકત્ર થવું. નિપાત ૫૦ દિવસને ક્ષય, તિથિક્ષય.
ફિલ્ મવા ૦ ૦ સે પ્રસન્ન કરવું. જિનપિve g૦ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ દિવસસમૂહ. gિ ત્રિ દંભ કરવા ઈચ્છનાર, ડાળી, નિઝળી પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
પાખંડી. દિનકરા જોતિષપ્રસિદ્ધ દિવસપ્રવેશ. Tw ૩૦ ૩૫ ૩૦ સે એકઠા થવું, તિરજુ ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
એકત્ર થવું. વિસ્ટ ૧૦ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ દિવસબળ. જિમ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સેટ પ્રેરણા કરવી. જિનવર પુ. સૂર્ય વગેરે ગ્રહ.
પ્રિય ત્રિદેવા ગ્ય, આપવા યોગ્ય. દિનમણિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. નિમા પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ત્રિીપ પુતે નામે એક સૂર્યવંશી રાજા. દિનમાન ૧૦ દિવસનું માન-દિવસને માપ. રિસ્કીપરન્ પુત્ર ઉપરને અર્થ. નિપુણ ૧૦ સવાર, પ્રભાત.
જિત્રીજા પુત્ર સ્ત્રી જુઓ. નિર્ધન પુછ ઉદયાચલ પર્વત.
સ્થિર ૨૦ ચોમાસામાં થતી છત્રાકાર નિયન ન મધ્યાન્હબર.
એક વનરપતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #741
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिव
७३०
दिवाकरपुत्री
दिव् दिवा० ५० सेट् प्रसन्न थg, छता ४२७, २भयु. अ. ५५ ४२वा, हर બકવી, વ્યવહાર કરે, ઈચ્છવું, સ્તુતિ
४२१ी, ही५, उंच. स० दिव् चु० आ० अ० सेट् श.-६ ४२वो, 24
पास ४२वी. दिव चु० उभ० स० सेट् पाउ, दु:५ हे. दिव स्त्री० स्वर्ग, मास, विस. दिव न० स्वर्ग, माश, दिवस, वन. दिवङ्गम त्रि. आशगामी, स्वामी. दिवन् न० वग. दिवस न० दिवस. दिवसकर पु० सूर्यः, सातुं आर. दिवसकरतनय पु० दिनकरतनय मो. दिवसकरतनया स्त्री० दिनकरतनया नुमो. दिवसकरपुत्र पु० दिनकर पुत्र नुमो. दिवसकरपुत्री स्त्री० दिनकरपुत्री मो. दिवसकरसुत पु० दिनकरसुत नुमो. दिवसकरसुता स्त्री० दिनकरसुता तुमी. दिवसकरसनु पु० दिनकरतनय शुसी. दिवसकरात्मज पु० दिनकरतनय मा. दिवसकरात्मजा स्त्री० दिनकरतनया नुमो. दिवसकर्तृ पु० दिनकर मो. दिवस किरण पु० दिनकर नुमो. दिवसकृत् पु० दिनकर . दिवसकेशव पु० दिनकेशव मा. दिवसक्षय पु० दिनक्षय तुमी. दिवसचर्या स्त्री० दिनचर्या गुआ, दिवसज्योतिस् न० दिनज्योतिस् तुमी. दिवसदुःखित पु० दिनदुःखित मा. दिवसप पु० दिनप नुसा. दिवसपति पु० दिनप जुमो. दिवसपात पु० दिनपात नुसौ. दिवसपिण्ड पु० दिनपिण्ड नुआ. दिवसप्रणी पु० दिनप्रणी मो. दिवसप्रवेश पु० दिनप्रवेश मे.
दिवसबन्धु पु० दिनवन्धु जुमी. दिवसबल न० दिन बल न० मे. दिवसबल पु० दिनवल पु० गुमा. दिवसमणि पु० दिनमणि तुमी. दिवसमयूख पु० दिनमयख नुमो. दिवसमान न० दिनमान जुमी. दिवसमुख न० दिनमुख गुमा. दिवसमृर्द्धन पु० दिनमूर्द्धन् नुमे. दिवसयौवन न० दिनयौवन मे. दिवसरत्न न० दिनरत्न नुमो. दिवसराशि पु० दिनराशि तुमी. दिवसव्यास पु० दिनव्यास तुमी. दिवसांश पु० दिनांश गुमा. दिवसागम पु० दिनागम तुमी. दिवसात्यय पु० साय. दिवसादि पु० दिनादि जुआ. दिवसान्त पु० दिनान्त यो. दिवसान्तक पु० दिनान्तक . दिवसारम्भ पु० दिनारम्भ मे. दिवसार्द्ध पु० दिनार्द्ध नुसौ. दिवसावसान न० दिनावसान नु. दिवस्पति पु० चन्द्र. दिवस्पुत्र त्रि. सग सोने प्रिय, वा
લોકનું રક્ષણ કરનાર. दिवस्पुत्र पु० सूर्य, सार्नु आ. दिवस्पृथिवी स्त्री० द्विव० ख मते
પૃથ્વી–આકાશ અને ભૂમિ. दिवस्पृश् पु. ५२भेश्वर. दिवस्पृश् त्रि० शनी २५० ४२नार,
આકાશસુધી પહોંચનાર. दिवा अव्य० दिवस, दिवसे. दिवाकर पु० सूर्य, मानुं आर. दिवाकरतनय पु० दिवाकरसुत नुमो. दिवाकरतनया स्त्री० दिवाकरसुता नुमो. दिवाकरपुत्र पु० दिवाकरसुत जुआ. दिवाकरपुत्री स्त्री दिवाकरसुता ओ.
For Private and Personal Use Only
Page #742
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिवाकरसुत
दिव्य
રિવરફુત પુત્ર શનિ, યમ, કર્ણ, સુગ્રીવ. | વિવાર ત્રિ દિવસે ચાલનાર. વિવારસુતા સ્ત્રી સૂર્યની પુત્રી તપતી, વિવાદ ઉ૦ દિવસે સુવું તે. યમુના.
રિવારવાd go ઉપર અર્થ, ઘુવડ પક્ષી. વિવારસૂનુ દ્રિવારિત જુઓ. વિવાર, ત્રિ દિવસે સૂનાર. વિકર્તિ ૩૦ હજામ, ઘાં, ચંડાળ, વિવિ ૩૦ ચાસ પક્ષી. ઘુવડ પક્ષી.
ત્રિવિલિત ત્રિો સ્વર્ગવાસી. વિવાર્ય =અમુક સામવેદ ભાગ. રિવિ પુત્ર દેવ. રિવાર ત્રિ દિવસે કરેલ.
વિવિજ્ઞ ત્રિો સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થયેલ, આવિર ત્રિદિવસે વિચરનાર.
કાશમાં થયેલ. રિવાર પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. ફિવિરમત ત્રિ. કાંતિમાન, તેજસ્વી. રિવારિન ત્રિ. દિવસે વિચરનાર. સિવિતા સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ. રિવારના પુત્ર કાગડો, ચંડાળ.
વિવિયજ્ઞ પુત્ર સ્વર્ગમાં રહેલા ઈન્દ્રાદિ દેવનું વિવાદન ત્રિ દિવસે ભટકનાર.
યજન કરનાર. વિવાદનો સ્ત્રી કાગડી, ચંડાળણ. વિવિધ પુછે તે નામે પુરૂવંશી એક રાજા. વિવાતન ત્રિ દિવસે હોનાર-થનાર, દિવ- વિષ૬ ૩૦ દેવ. સનું, દિવસ સંબંધી.
વિષ્ટિ ત્રિ સ્વર્ગ લોકની ઈચ્છાવાળું. વિવાર ૧૦ અત્યંત પ્રકાશવાળો દિવસ.
વિવિદ ત્રિ આકાશમાં રહેલ, સ્વર્ગમાં રિવનિરા ચ૦ દરજ.
રહેલ. રિયાધ ૩૦ ઘુવડ પક્ષી.
વિવિસ્કૃ ત્રિ આકાશ સુધી પહોંચનાર; વિવાળે ત્રિરાત્રે આંધળું–રતાંધળું.
આકાશને અડકનાર. રિવાજો સ્ત્રી છછુંદર.
વિધી સ્ત્રી, એક જાતને કીડે. દિવામીતy૦ ઘુવડ,ચેર,રાત્રિવિકાશી કમળ. વિવિ અચ૦ દિવસ હવામીત ત્રિ દિવસે ભય પામેલ. દિવા પુત્ર દેવ, ચાતક પક્ષી. રવામતિ ૫૦ ઘુવડ પક્ષી.
નિ ત્રિસ્વર્ગ લોકમાંથી ઉત્પન્ન રિયામતિ ત્રિ દિવસે ભાવાળું.
થયેલ. રમતી સ્ત્રી ઘુવડ પક્ષિણી.
રિવાર પુછે તે નામે મનુવંશી એક રાજા. રવાના પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
વિક્રવ ત્રિ. આકાશમાં ઉત્પન્ન થયેલ, રિવારણ ન મધ્યાહુ-બર.
સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થયેલ. રિવારyત્રમ્ દરરાજ.
વિદ્રવાન સ્ત્રી એલચી. વાત્ર સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
વિવો . દિવસે આકાશમાંથી ખરેલ વિવાવકુ ઉ૦ સૂર્ય, ઇન્દ્ર, આકડાનું ઝાડ. ઉંબાડીયું. વિવારાય ત્રિ દિવસે ઉંઘનાર, દિવસે અને રિવાજા પુત્ર દેવ. પ્રકાશવાળું.
વિવાન પુત્ર દેવ. વિવારતા સ્ત્રી દિવસે સુવાપણું. રિશ ત્રિો સ્વર્ગમાં થનાર, આકાશમાં રિફાથરવ ર૦ ઉપરને અર્થ.
હોનાર, દેવતાઈ, સ્વર્ગમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ, રિલાયન ન. દિવસે સુવું તે.
સુંદર, લેકતી, તેજસ્વી.
For Private and Personal Use Only
Page #743
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिव्य
दिव्येलक
વિશે પુત્ર યમ, ગુગળ, દિવ્ય ઉત્પાત, તંત્ર- | વગેરેની માનતા-બાધા, હેમદ્રવ્ય.
શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ભાવ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નિવી . ગંગા નદી, આકાશગંગાદિવ્ય નાયક, તત્વવેત્તા પુરૂષ, અર્જુન, ભ- થિના સ્ત્રી અપ્સરા, સ્વર્ગની વેશ્યા, ગવાનના ગુણ, અર્જુન વૃક્ષ.
સુંદર સ્ત્રી. દિવ્ય ૧૦ લવિંગ, હરિચંદન, સેગંદ, ગં- પ્રિઝમૃત ૨૦ એકઠું કરેલ, ગાયનું
ગાજળ વગેરેના રપર્શપૂર્વક શપથ, મં- ઘી-દૂધ-દહીં-મધ-સાકર. ત્રાદિકથી કરેલું દિવ્ય સ્નાન, દેવી દિવસ, વિઠ્યપુes y૦ કરેણ. દિવ્ય દિવસનું માપ.
દિવ્યપુfsgયા શ્રી લાલ આકડાનું ઝાડ. વ્યિા પુ. એક જાતને સર્પ
વ્યિકw g૦ ભાવીને જણાવનાર પ્રશ્ન. વિઘાર ન પશ્ચિમ દિશામાં આવેલું નગર. દ્રવ્યમાન ૧૦ દેવતાઈ માપ. લિથિરિન ત્રિ દિવ્ય કરનાર-શપથ દિવ્યચકુના બ્ર. કામરૂપ પીઠની પાસે લેનાર.
આવેલી એક નદી. દિવ્યg R૦ કામરૂપ પીઠ ઉપર આવેલ દિવ્યરત્ન ૧૦ ચિંતામણિ રત્ન. એક કુંડ.
વિઘા પુત્ર વિમાન, દેવતાઈ રથ. શિવજ પુત્ર સુંદર ગબ્ધ, ગંધક, વિશ્વાસ પુ સુંદર રસ, પારે. શિષ ન૦ લવિંગ.
ચિર ત્રિસુંદર રસવાળું. વિશ્વના સ્ત્રી એલચી.
તિથ્થરતા સ્ત્રી- દેવતાઈ વેલે, મરવેલ. દ્વિવ્યનાયત ૫૦ ગંધર્વ.
દિવ્યકa g૦ સૂર્યને પ્રકાશ. વિથવક્રુર ૫૦ માંકડું, વાનર.
વિથવ: ૧૦ દેવતાઈ વસ્ત્ર, સુંદર વસ્ત્રવ્યિવર ર૦ જ્ઞાનદષ્ટિ, ચશ્માં, સુંદર વિથ ત્રિ દેવતાઈ વસ્ત્રવાળું, સુંદર નેત્ર, એક પ્રકારની સુગંધ, અલૌકિક
વસ્ત્રવાળું. પદાર્થો જોઈ શકે તેવું નેત્ર.
દિવ્યસંત શ્રી ગંગા નદી આકાશગંગા. રિચયટ્સ ત્રિદિવ્ય દૃષ્ટિવાળું, આંધળું,
દિવ્યાનું પુ તે નામે એક વિશ્વદેવ, સુંદર નેત્રવાળું.
દિવ્ય શિખરવાળે પર્વત. દિવ્યના ૧૦ દેવતાઈ ચંદન, એક જ
દિવ્યરા 3 સાગનું ઝાડ, શણનું ઝાડ. તનું ચંદન. દિવ્યતા સ્ત્રીદિવ્યપણું, દેવતાઈપણું.
રિવ્યથી સ્ત્રી અપ્સરા, સુંદર સ્ત્રી. શિવ ર૦ ઉપરના અર્થ.
વિશા આંબળાનું ઝાડ, શતાવરી - દિવસ ત્રિ. દિવ્ય તેજવાળું.
નસ્પતિ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, મેટું જીરું, વિચાર્ બ્રીબ્રાહ્મીને વેલે.
પેળી ધ્રોખડ,હરડે,સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયિકા. રિચાર્જેિન ત્રિ. દિવ્ય પદાર્થો જેનાર, વિઠ્ય પુ. એક પ્રકારને સાહિત્ય
ન્દ્રિયાતીત પદાર્થોને પણ જોઈ શકનાર. પ્રસિદ્ધ નાયક. શિવિન 7૦ દેરી દિવસ, દેવતાઈ દિવસ,
વિષ્યવિધ્યા સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયિકા. દિવ્યદરા ત્રિહિચાન જુઓ. રિવ્યાજ ૧૦ દેવતાઈ અન્ન, સુંદર અન્નહિરા ન મનવાંછિતની સિદ્ધિ માટે ડ્યિાન ન. તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ આસન.
અમુક પદાર્થ અર્પણ કરવા માટેની દેવ ! ટિશ પુત્ર એક પ્રકારને સ.
For Private and Personal Use Only
Page #744
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दिव्योदक
ટ્રિબ્યો ન॰ વરસાદનું પાણી, ઝાકળ, ધુમસ, ગંગાજળ, વ્યિોપાજુજ પુ॰ દેવ. ઔિષ પુ॰ ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ગુરૂ, રૂચિરા નામે ઔષિધ.
દિવ્યાવધિ શ્રી મણુસીલ. વિષ્ણુ તુ સમ॰ સ॰ અનિદ્ દેવું, આપવું, આજ્ઞા કરવી, કહેવું, અતિ+પેતાના વિયા ત્યાગ કરી અન્ય વિષય કહેવેા, અનુ+પાછળથી કહેવું, અવ+છળવું, યથાને છૂપાવવું, વિ+વ+મુખ્ય વ્યવહાર ન કરવેા તે, બહાનું કાઢવું, સમિસન્મુખ ઉપદેશ આપવા, આ+આજ્ઞા કરવી, ઉપદેશ આપવે, અનુ+r+પાછળથી આજ્ઞા કરવી, ઉપદેશ આપવે, પ્રતિ+આ+નિરાકરણ કરવું, ખંડન કરવું, તિરસ્કાર કરવે, વિ+જ્ઞ+વિશેષ કરી કહેવું, સમૂ+ગ+સારી રીતે આજ્ઞા કરવી, સારી રીતે કહેવું,
સ્વરૂપ કહેવું, ઉદ્દેશ બતાવવે તે, પ+ઉપદેશ કરવા, શિખામણ આપવી, પ્રતિ+રવ+ઉપદેશને યાગ્ય ઉપદેશ આપવે, સામેથી બતાવવું, નિનિણ ય બતાવવા, કહેવું, પ્રતિનિ+પ્રસંગને અનુસરતું ખતાવવું, પ્રતિયેાગ્ય ખતાવવું, સન્મુખ બતાવવું, સમૂ+સંદેશા કહેવા, સારી રીતે કહેવું.
વિઘ્ન સ્ત્રી દિશા, દંતક્ષત, દશની સંખ્યા, દશની સંખ્યાવાળું, શ્રોત્રેન્દ્રિયને અધિટાયક દેવ.
વિશ પુ॰ વિષ્ણુ,
વિશ ત્રિ॰ દેખાડનાર, બતાવનાર. વિશદ્ શ્રી દિશા.
વિયનન પુ॰ દિશાના હાથી–દિગ્ગજ. વિજ્ઞાચક્ષુન પુ॰ ગરૂડને એક પુત્ર. વિષજ પુ॰ ઈન્દ્રાદિ દિક્પાલ, ત્રિોત્ર ૩૦ દિશાના અનાદર કરીને દંડ,
७३३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
दीक्षान्त
ચિ ત્રિ દિશામાં હેાનાર-થનાર. વિટ્ટ ત્રિખતાવેલ,કહેલ,ઉપદેશેલ,સમજાવેલ. ષ્ટિ ન॰ ભાગ્ય, નશીબ, પ્રારબ્ધક . ષ્ટિ પુ॰ કાળ, સમય, વખત, વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. વિદ્યા સ્ત્રી દારૂ હળદર. ષ્ટિાન્ત પુ॰ ભાગ્યનો અંત, પ્રારબ્ધ કર્યાંની સમાપ્તિ, મૃત્યુ, મરણ,
વિષ્ટિ સ્ત્રી. હ`, આનંદ, પિરમાણુ, માપ,
કહેવુ, ઉપદેશ, ઉત્સવ, ભાગ્ય, નશીખ. ચિા અય્ય હર્ષી, આનંદ, મંગળ, ખુશીની વાત, સારી વાત, ભાગ્યયાગે, દૈવયેાગે. વિષ્ણુ ત્રિ॰ દાતા. વિશ્ વા॰ ૩૦ ૫૦ અનિદ્ લીપવું, ખરડવુ, ચેપડવુ.
ફી નિવા॰ આા૦ ૪૦ અનિટ્ ક્ષય પામવા, નાશ પામવું. ફ્રી સ્ત્રી॰ ક્ષય, નાશ.
રીસ્ વા॰ આ॰ ૪૦ સેટ્ મુંડન કરવુંકરાવવું, દીક્ષા લેવી-આપવી, યજ્ઞ કરવા, જનેાઇ ધારણ કરવી, નિયમ કે વ્રતના આદેશ કરવા, ધર્માંપદેશ દેવા. ફીક્ષ ન॰ દીક્ષા, સંયમ, ચારિત્ર્ય. રીક્ષળીય ન॰ દીક્ષાનું સાધન. રીક્ષળીયા શ્રી અમુક એક પ્રષ્ટિ, સૌમિક
ઈંષ્ટિ, વાજપેયના અંગરૂપ એક ઇષ્ટિ. રીક્ષા સ્ત્રી॰ નિયમ, સંયમ, ચારિત્ર્ય, ઉપ
નયન-જો-સંસ્કાર, મંત્ર વગેરેના ઉપદેશ, યજ્ઞનિમિત્તે નિયમ, જપ-હામ વગેરેના આરબ, અમુક કૈા ઉપદેશ લેવા તે, નિયમાદિન સ્વીકાર. દ્દીક્ષાગુરુ પુ॰ મંત્રાદિના ઉપદેશ કરનાર, ગુરૂ, ધર્મ ગુરૂ.
ફોક્ષાન્ત પુ॰ યજ્ઞની સમાપ્તિ નિમિત્તે અય સ્નાનરૂપ યજ્ઞ.
Page #745
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दीक्षापति
રોક્ષાપતિ પુ॰ દીક્ષાપાલક સેમ. ફીક્ષ પાટ પુ॰ ઉપરના અ. રીક્ષાાજપુ દીક્ષાપાલક સમ. રીક્ષારૃપ પુ॰ યજ્ઞાદિ દીક્ષાના અંગરૂપ પશુ વગેરે મારવાને કાત ભ
રીક્ષિત ત્રિ॰ દીક્ષા જેણે લીધી હોય તે, મંત્રાદિની દીક્ષા પામેલું, સંયમી, નિયમવાળુ, ચારિત્ર્યવાન, યજ્ઞાદિ દીક્ષાવાળુ. રીક્ષિત પુ॰યાજ્ઞિક ઋત્વિજ, કાંપિલ્ય ન
ગરવાસી એક બ્રાહ્મણ,
ક્ષિત ત્રિદીક્ષાવાળું, દીક્ષા આપનાર ગુરૂ, ધર્મ ગુરૂ.
રીતિ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, ટ્રીય ત્રિ॰ નાશ કરતું, વિનાશક. રોમ્િ ત્રિ॰ ઘોતમાન-પ્રકાશમાન, તેજસ્વી, કાંતિમાન.
રીવિવિ ૩૦ સ્વ.
ર્ીિિવ પુ॰ ૬૦ અન્ન. રાવિવિ ત્રિ॰ ભક્ષ્ય.
ટીયિ ત્રિ॰ વારવાર-અત્યંત પ્રકાશક, પ્રકાશ કરનાર, અતિશય પ્રકાશમાન. વીષિત્તિ સ્ત્રી કિરણ, અંગુલિ, આંગળી, પ્રકાશ, કાંતિ.
રીષિતિશ્રૃત પુ॰ ચિન્તાર્માણ ગ્રંથને ટી
કાકાર એક પ ંડિત રઘુનાથ શિરામણ, ટીથિતિમત ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સીધી ગા॰ આ૦ ૬૦ સે ક્રીડા કરવી, રમવું, દીપવું, પ્રકાશવું.
ટીન ત્રિ॰ દુ:ખી, ગરીબ, ભયભીત. ટીન ન॰ તગરનું ફૂલ.
ટ્વીનામ્ અન્ય. દુ:ખીપણાથી, ગરીબીથી. ટ્રીનશ્વેતન ત્રિ॰ ગરીબ, દુ:ખી, કંગાલ. ટીનતા સ્ત્રી॰ ગરીબાઈ, દુ:ખીરાપણું, કગાલીઅત.
ફીનત્વ ન॰ ઉપરના અર્થ. ફોનચારુ ત્રિદુ:ખી ઉપર દયાળુ, ગ
૭૩૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दोपनीय
રીબ ઉપર દયાવાળુ.
ટ્વીનનાથ ત્રિ॰ દુ:ખીઆરાંનું રક્ષણ કરનાર, ગરીઓને! સ્વામી.
ફીનમુલ ત્રિ॰ ગરીબ મુખવાળું. રોના સ્ત્રી ઉદરડી.
ટ્રોનાર પુ॰ સેાનાનું ઘરેણું,સાનાને સિક્કો, સાનામહેાર, ગીની, એ ત્રીસ રતિભાર સે!નું.
સેાનું, ખ
દ્વીપ વિવા॰ આ ગ્॰ સેટ્ દીપવું,પ્રકાશવું. રાપ પુ॰ દીવે.
ટ્રીપ ત્રિ॰ પ્રકાશક, પ્રકાશ કરનાર. રીપદ્મ પુ॰ નાના દીવા, દીવા, તે નામે
સંગીતપ્રસિદ્ધ એક રાગ, બાઝ પક્ષી.
ટ્રીપજ ન॰ કેસર, તે નામે એક અલંકાર, ને નામે એક છંદ.
ટ્રીપદ ત્રિ॰ પ્રકાશક, પ્રકાશ કરનાર, ટ્રીપ હિજા શ્રી દીવાની શિખા, યાજ્ઞવલ્કય સહિતાની તે નામે એક ટીકા. ઢીદૃિ દીવાની મેશ. ટીપજી શ્રી બાઝ પક્ષિણી. ટ્રીપો સ્ત્રી દીવાની દીવેટ. રીપોરી સ્ત્રી. દીવાની દીવેટ. ટ્રીપથ્થન પુ॰ દીવાની મેશ. તોપતરું પુ॰ દેવદારનું વૃક્ષ,દીવારૂપ વૃક્ષ. ટ્રીપન પુ॰ મયૂરશિખા વૃક્ષ, એક જાતનું શાક, ડુંગળી.
ટ્રીપન ન॰ તગરનું મૂળ, કેસર, દીપવું, પ્ર
કાશવું, ખાળવું, સળગાવવું, પ્રદીપ્ત કરવું. પિન ત્રિ॰ પ્રદીપ્ત કરવાનું સાધન, પ્રદીપ્ત
કરનાર, પ્રકાશનાર, દીપનાર, બળનાર. વાવનો સ્ત્રી મેથી, પાઠા વનસ્પતિ, અજમેદ, ત્રિફળા.
ટ્રીપનોય છુ॰ અજમેાદ, પીપર-પીપરમૂળચત્રક-ચિત્રક-સુર્ફ.
For Private and Personal Use Only
ટ્રીપનીય ત્રિ॰ બાળવા યેાગ્ય, પ્રદીપ્ત કરવા યેાગ્ય, દીપાવવા યે!ગ્ય,પ્રકાશ કરવા યોગ્ય.
Page #746
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दीपपात्र
કરૂ
दीप्ताङ्ग
--
-
જ
- -
-
guત્ર ૧૦ દીવાનું વાસણ-દીવી વગેરે. | વિજેતુ પુત્રને પ્રદીપ્ત ધજા, તેજસ્વી ધજ. rrrr દીવો મૂકવાની દીવી. વનિ સ્ત્રી એક જાતની શિયાળ, gssc g૦ સેનેરી ચંપ.
સોપિસ્ટ g૦ સિંહ. રમrષર પુત્ર રીપાત્ર જુઓ.
લોકપિજો સ્ત્રી સિંહણ. રીપમા શ્રી દીપમાળ,-દીવાની પંક્તિ. રમૂર્તિ ત્રિ- તેજસ્વી મુર્તિવાળું, પ્રકારીત ત્રિ. દીપાવતું, પ્રકટ કરતું, પ્રકા
શમાન સ્વરૂપવાળું. શમાન કરતું
ટીપૂર્તિ પુત્ર વિષ્ણુ. gવત ત્રિ. દીવાવાળું.
રીતમૂર્તિ શ્રી પ્રકાશમાન મૂર્તિ. વીવતો સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
સરસ પુત્ર એક જાતને કીડે. પડ્યુલ ૫૦ પવારા જુઓ.
ફીસરોમન પુત્ર તે નામે એક વિશ્વદેવ. પર ઉ૦ પતંગીયે કીડે.
મન ત્રિ. પ્રદીપ્ત રૂંવાટાવાળું, તેજસ્વી vfફાવા સ્ત્રીદીવાની જેમ દીવાની ઝાળ. રૂવાટાવાળું. vઢ સ્ત્રીદીવાની પંક્તિ. રીપોરના પુત્ર બિલાડે. ટી સંજ્ઞ પુત્ર ચિત્રક વૃક્ષ.
તઢોરની સ્ત્રી, બિલાડી. રીવિત ત્રિદીવાવાળું.
હીરો£ ૧૦ કસું, પ્રકાશમાન લે. સવિતા સ્ત્રી. દીવાળી-આશ્વિન અમાસ, વાતવર્ગ ત્રિ. પ્રદીપ્ત વર્ણવાળું, તેજસ્વી દીવાની પંકિ.
રંગવાળું. gruસ્ટી શ્રી. ઉપરના અર્થ. રીfજા સ્ત્રી, દીવો, નાને દીવો.
રીવર્ણ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. તપિત ત્રિદીપેલ પ્રકાશેલ બળેલ સળગેલ. વીજિ સ્ત્રી પ્રદીપ્ત શક્તિવાળું, પ્રકારીપિ ત્રિ. દીપાવનાર, પ્રકાશિત કરનાર,
શમાન સામર્થ્યવાળું.
ત્રીજી સ્ત્રી પ્રદીપ્ત શક્તિ, પ્રકાશમાન પ્રકટ કરનાર. ટ્રીય ત્રિ. દવાના હિતનું
સામર્થ્ય. વીર ત્રિવ દપેલ, પ્રદીપ્ત થયેલ, પ્રકશિત,
રીસા શ્રી લાંગલી વૃક્ષ, જ્યોતિષ્મતીને વેલો. તેજવી.
હતાંરા પુત્ર તિષપ્રસિદ્ધ સૂર્યાદિના હોર 7૦ સોનું, હીંગ.
અંશ. રીત પુછ લીંબુ, સિંહ, નાકનો એક રેગ. ! i g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રહી ન સોનું.
રાક્ષ પુબિલાડો. સીર્તિ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી.
સાક્ષી સ્ત્રી, બિલાડી. રીતીર્તિ ત્રિ. પ્રદીપ્ત થશવાળું, પ્રકાશ
વીતાગ્નિ ત્રિવ પ્રદીપ્ત અગ્નિવાળું, જેને જમાન કીર્તિવાળું.
ઠરાગ્નિ પ્રદીપ્ત હોય તે. ટીતં સ્ત્રી પ્રકાશમાન યશ, પ્રદીપ્ત કીતિ.
જિ પુત્ર પ્રદીપ્ત એ અગ્નિ. તુ પુત્ર તે નામે એક રાજા, દક્ષસાવર્ણિ
ત્રિપ્રદીપ્ત અંગવાળું પ્રકાશમાન મનુને એક પુત્ર.
શરીરવાળું. રીતુ ત્રિ. પ્રદીપ્ત ધજાવાળું, તેજસ્વી | Hrમેર પક્ષી. ધનવાળું
વીસા ૧૦ પ્રદીપ્ત અંગ પ્રકાશમાન શરીર.
For Private and Personal Use Only
Page #747
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दीसानी
७३६
दीर्घजिह
લોકો . મેર પાણી
હર્ષાશ્વર ત્રિલાંબી ડોકવાળું. રીતિ જી. સ્ત્રીનું સૌંદર્ય, કાંતિ, પ્રભાતેજ, તીર્થરાજ્ય સ્ત્રી બગલી.
અભિવ્યક્તિ, પ્રકાશ, લાખ કાંસું. વીug એક જાતનું ઘાસ. રવિ પુ. તે નામે એક વિશ્વદેવ. વોઈસાદ પુ. લાંબે વખત. રોતા સ્ત્રી સુધપાપાન નામે એક વૃક્ષ. વીસ્ટ g૦ અંકોટક વૃક્ષ. રિણિત ત્રિ. કાંતિવાળું, પ્રકાશમાન, તે- વધિ પુ૧૦ લાબ ખીલે. જસ્વી, ચકચકત.
રીઢા પુત્ર કેટક વૃક્ષ. વીરમત ૫૦ શ્રીકૃષ્ણને સત્યભામામાં ઉ- વીર જ આંધ્ર દેશમાં ઉત્પન્ન થતી એક ત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર.
જાતની ડાંગેર. રીતો સ્ત્રી સિંહણ.
પીધા ઉ૦ રીંછ, પશ્ચિમથી ઉત્તરે આ વીર ૧૦ તે નામે એક તીર્થ.
વેલો એક દેશ. હીરો ઇ પુસૂર્યકાન્ત મણિ,આગીઓ કાચ. | રીફા ત્રિ. લાંબા કેશવાળું. વીજ ત્રિ. કાંતિકારક, કાંતિના હિતનું. વોઈ સ્ત્રી રીંછણ લાંબા કેશવાળી સ્ત્રી. પુત્ર અજમોદ, જીરૂ.
હોરા જી. એક જાતની માછલી. રીએ ત્રિ દીવાના હિતનું, દીવાને હિતકારક, | હોષિા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. દીપવા યોગ્ય.
વીતિ પુ0 ઉંટ. વીર પુ. અજમેદ વનસ્પતિ, તગરનું કોઈ Oિ T૦ ગજપીપર. ઝાડ, લીંબુનું ઝાડ.
વોઈસ ઉ૦ ઉંટ, પશ્ચિમની ઉત્તરે આવેલો વીશ ત્રીઅજમોદા વનસ્પતિ.
એક દેશ. સી પ્રકાશમાન, તેજસ્વી.
વર્ષો ત્રિ. લાંબી ડોકવાળું. રક પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ.
ટીવી સ્ત્રી, ઉંટડી. વર્ષ પુ. લંબાઈ, દીર્ધસ્વર, લતાશાલવૃક્ષ, વીર્ય દિના પુત્ર ઉંટ. નાળીએરીનું ઝાડ, સિંહ, રામનું બાણ, વોર્ધયાદિ સ્ત્રી, ઉટડી. ઉંટ, સિંહ-કન્યા-તુલા-વૃશ્ચિક–એ - વીર્યવશું એક જાતને બગલો. તિષપ્રસિદ્ધ રાશિઓ.
નોર્થ છે ! શેલડી, સાગનું ઝાડ, લાંબુ પોષ ત્રિક લાંબુ, લંબાઈવાળું.
પાંદડું, લાંબી પાંખ. વીજ પુત્ર રોઈ જુઓ.
હર્ષદ ત્રિ. લાંબા પાંદડાંવાળું, લાંબી વિર્યસ્ત્રીધોળું જીરૂં.
પાંખવાળું. વીર્વાદ ૫૦ બાવળનું ઝાડ.
વર્ષના પુત્ર એક જાતને માછલ. જીર્થક ઉ૦ બગલે, તેનામે એક દાનવ. વીર્ધાર સ્ત્રી એક જાતની માછલી. વર્ષvટ ઝિ૦ લાબી ડેકવાળું.
વીર્યના પુત્ર ઉંટ, બગલે. વીજ પુ. લાંબી ડોક.
તીર્ષક ત્રિલાંબી જાંઘવાળું. રીવાર સ્ત્રી બગલી.
ધંગા સ્ત્રીલાંબી જાંધ. વર્ષ પુરુ મૂળો.
વર્ષની સ્ત્રી, ઉંટડી, બગલી. નિજ સ્ત્રી મૂળા.
વીર્યકિર્દ પુત્ર સર્પ, તે નામે એક દાનવ, વીર્યવર પુ. બગલો પક્ષી, લાંબી ડેક. ' તે નામે એક રાક્ષસ, કુતર.
For Private and Personal Use Only
Page #748
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दीर्घजिह
૭રૂ૭
दीर्घपल्लव
વર્ષના ત્રિ. લાંબી જીભવાળું.
જોઈ શકાય એવું એક યંત્ર. રીવિદ્દા સ્ત્ર. તે નામે એક રાક્ષસી, તીર્ધદષ્ટિ ત્રિ. લાંબી દષ્ટિવાળું. લાંબી જીભ.
ફોર્ધદષ્ટિ બ્રો. લાંબી દષ્ટિ-નજર. વીર્ઘત્તિ સ્ત્રી સાણિ, કુતરી, કાર્તિક સાર્ધz g૦ તાડનું ઝાડ, હરકોઈ ઉંચું ઝાડ,
સ્વામીનો અનુચર એક માતૃકાગણ. વોઈસુમ પુ. શીમળાનું ઝાડ. વીર્યના ત્રિ. લાંબા કાળ સુધી જીવનાર. | કોઈના પુત્ર શંખ, લાંબો શબ્દ. કર્ધનવિન ત્રિ ઉપર અર્થ
શીર્વનર ત્રિ. લાંબા શબ્દવાળું. ઢોર્ધતા ત્રિ. પુષ્કળ સ્તુતિવાળે દેવ વગેરે, તીર્થનાહવુ ચાવનાર જુઓ.
લાંબા કાળ સુધી વ્યાપક સંતતિવાળું. વર્ષના નવ એક જાતનું ઘાસ. વીતતુ ૩૦ લા તાંતણે, લાંબે દેર વીર્યના ત્રિ. લાંબા નાકવાળું. સીતપર ઝિલાંબા કાળ સુધીના તપવાળું. ! સોનાના સ્ત્રી, લાંબુ નાક. રીતw To તે નામે આયુવંશી રાજા. રીનિદ્રા ત્રી, મરણ, લાંબી નિદ્રા રીતમ પુ ઉતથ્ય ઋષિને પુત્ર-જે
રોનિક ત્રિ. લાંબા નસાસાવાળું, ગુરૂના શાપથી આંધળો થયે હતે. રોનિઃશ્વાસ લુહ લાંબો નિશ્વાસ. વીતર પુછે તાડનું ઝાડ, હરકેઈ ઉંચું ઝાડ.
રીજા પુત્ર કલિંગ પક્ષી, લાંબી પાંખ, રીત સ્ત્રીલંબાઈ.
લાંબી પાંખવાળું પક્ષી. વાર્થનિમિષ સ્ત્રી કાકડી.
ટોર્થપક્ષી સ્ત્રીલાંબી પાંખવાળા પક્ષિણ. વોતુve ત્રિલાંબા મુખવાળું.
વીર્વત્રિ સ્ત્રી એક જાતને વેલે. રીતુ: 7૦ લાંબુ મુખ.
રીપત્ર ૬૦ લસણનું ઝાડ, એક જાતનું રીતુver સ્ત્રી છછુંદર.
કંદ, એક જાતને દર્ભ, તાડનું ઝાડ, એક વીર્વતૃળ પુrfzવાદ જુઓ.
જાતનું પીલુનું ઝાડ, એરંડાનું, ઝાડ, નેતવીર્વા ૨૦ લાંબુ ઘાસ.
રનું ઝાડ, કેરડાનું ઝાડ, એક જાતને મહુડે. રોય ૧૦ લંબાઈ.
રોપત્ર ત્રત્ર લાંબા પાંદડાંવાળું. રોલve g૦ એરંડાનું ઝાડ, રેશહિડાનું ઝાડ, ટોપત્ર ન લાંબું પાંદડું. તાડનું ઝાડ.
રીપત્ર go રાતું લસણ, એરંડાનું ઝાડ, તીર્થરાદા ઉગ ઉપરના અર્થ.
નેતર. વીધવા સ્ત્રી ગેરખતુંડી નામે વનસ્પતિ. રીપત્ર સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ, કેળનું ઝાડ, વોર્થઇડી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
નાનાં જાંબુનું ઝાડ, તીર્થની સ્ત્રી, ગીધ પક્ષિણી. વીર્વત્રિકા સ્ત્રી ઘેરી વજ, એક રોધ ન ઉપરનો અર્થ.
જાતની કુંવાર. ઈન go પંડિત, ભાવિભાવ જાણનાર, રીત્ર સ્ત્રી ઘરા નામની લતા, એક રીધપક્ષી, રીંછ.
જાતનું શાક. સાર્ધન ત્રિવ દૂરસુધી જોઈ શકનાર, gf સ્ત્રી કૃ%િળ વૃક્ષવિચારશીલ.
રોપર્ણા પુત્ર શણનું ઝાડ. સીતા સ્ત્રી, દીર્ઘદર્શાપણું, રીંછણ. સીઈવ ત્રિ. લાંબા કુંપળવાળું. તીર્ઘદ્રષ્ટિ પુત્ર પંડિત, ગીધ પક્ષી, દૂર સુધી | સીધેપર ૧૦ ૫૦ લાંબું કુંપળ,
૮૩
For Private and Personal Use Only
Page #749
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दीर्घपाएं
दीर्घवृन्त
vr go કંકપક્ષી, એક જાતનો બગલો. | રોય૩૦ લાંબો યજ્ઞ, દ્વાપર યુગમાં થયેલો રોપ ત્રિ. લાંબા પગવાળું.
અયોધ્યાને એક રાજા. વીર્ઘપર ઉ૦ ટ્રીપાત્ પુત્ર જુઓ. વીર્થરાઇ ત્રિ. લાંબે કાળે જવા ગ્ય. સર્વર ત્રિ. લાંબા પગવાળું.
રીર્ષરત ઉ૦ ભુંડ, કુક્કર, કુતરે. રાઈru g૦ તાડનું ઝાડ, સોપારીનું ઝાડ, શ્રી ગુરુ ભુંડ, કુકર, લાંબો દાંત. લાંબુ હરકોઈ ઝાડ.
હોરર ત્રિ. લાંબા દાંતવાળું, gઇ પુત્ર સર્પ.
રીધર સ્ત્રી ભુંડણ, ડુકકરી. વીર્થgો સ્ત્રી સાપેણ.
રજન પુત્ર સર્પ. પ્રજ્ઞ પુ. દ્વાપરયુગમાં છૂપર્વ અસુરને
ઈરસનો સ્ત્રી સાપેણ અવતાર એક રાજા.
ઈરાના સ્ત્રી હળદર. સીધા ત્રિ વિશાળ બુદ્ધિવાળું, દૂરદર્શ.
વેરાગ ન લાંબે કાળ, ઘણો સમય. પોસ્ટ g૦ ગરમાળો.
તીર્થરાર પુ. લાંબી રાત્રિ. ## પુત્ર અગથીઆનું ઝાડ. રીધંત્રિા સ્ત્રીએક જાતની દ્રાક્ષ
વોરા પુત્ર રીંછ, શિવને એક અનુચર, પીળી દ્રાક્ષ, લાખ.
ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. કોઈવારી સ્ત્રી, ચમરી મૃગ.
તેમજ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. તીર્થપુ. લાંબો બાહુ, તે નામે એક | રોહિષ ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. શિવનો અનુચર, તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રનો પુત્ર.
રોવર ૧૦ લાંબુ નેત્ર, વિશાળ નેત્ર. વર્ધવાદૃ ત્રિ. લાંબા બાહુઓવાળું.
રોજન શિવને એક અનુચર, રીમુક પુત્ર તે નામે શિવનો એક અનુ
ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ચર, લાંબી ભુજા.
રસ્ટોજન ત્રિલાંબા નેત્રવાળું, વિશાળ રીઝ ત્રિ. લાંબી ભુજાવાળું
નેત્રવાળું. ' રોઈમારત ૬૦ હાથી.
વીર્યવંરા લાંબે વંશ, નડ નામે ઘાસમાહિતી સ્ત્રી હાથણ.
રાઈવર પુ. હાથી. મુર્ણ ત્રિલાંબી મુખવાળું. સીઈવર ૧૦ લાંબું મુખ. કુલ ૧૦ લાંબુ મુખ.
વર્ષથગ્ર ત્રિલાંબી મુખવાળું. ઢોર્વમુની શ્રીછછુંદર,
તીર્થયાત્રી સ્ત્રી, હાથણી. રમૂહ પુ. એક જાતને વેલો, એક રીરિક સ્ત્રી એક જાતનું માછલું. જાતનું બીલીનું ઝાડ.
ઢીય પુત્ર દીર્ઘ અક્ષર. મૂક લાંબુ મૂળ.
રાઈવષમ પુ. ધળી સાટોડી. રોઈ ત્રિ. લાંબા મૂળવાળું. ટીમ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મૂ૪ પુ. લાંબો મૂળે.
રીરિક સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો, હતીર્ધા શ્રી શાલપણું નામે વનસ્પતિ. રકેઈ લાંબો વેલો. સ્થામાં લતા.
રોઈ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ રમૂજો સ્ત્રો ધમાસ વનસ્પતિ. રીવૃક્ષ ઉ૦ સાગનું ઝાડ, તાડનું ઝાડ, ઢોર્ષજ્ઞ ત્રિ. લાંબા યજ્ઞવાળું,
दीर्घवृन्त पु० श्योनाक १.
For Private and Personal Use Only
Page #750
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दीर्घवृन्तक
७३९
રવૃત્તિ પુઉપરને અર્થ સર્વત્તા સ્ત્રી, એક જાતનું ચીભડું, સીઈવૃરિતા સ્ત્રી grળ નામે વનસ્પતિ. વીર પુરુ પાવનાર જુઓ, લાંબુ બાણ. રીવાર ત્રિ. લાંબા બાણવાળું. વીરાણ પુત્ર તાડનું ઝાડ. વોરાણિક સ્ત્રી પ્રાપ વનસ્પતિ.
રાસ્ના વનસ્પતિ. રારિરિક સ્ત્રી છીંકણનું ઝાડ. વર્ષ ૩૦ એક જાતની ડાંગેર. વીર્થરાજ ૧૦ લાંબો અગ્ર ભાગ. વર્ષ ઉ૦ એક જાતનું અન્ન. રીકવર્ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. રીકવર્ ત્રિ. લાંબા કાનવાળું. રોવેવસ્ નવ લાંબે કાન. ઢોનિક ૨૦ લાંબા કાળને યજ્ઞ, તે નામે
એક તીર્થ. તીર્થરિન ત્રિ. લાંબા કાળ સુધીને યજ્ઞ
કરનાર,જીવન પર્યત અગ્નિહોત્રકર્મ કરનાર ઈસુના પુત્ર કુતરે. સીર્થસુરત લાંબે વખત ચાલે તેવું મૈથુન. ઢોધપુરતી સ્ત્રી કુતરી. રીસૂક્રમ પુરુ પાતંજલ બેગ સૂત્રના ભા
બમાં કહેલ એક પ્રકારને પ્રાણાયામ. ઈશ્વર ત્રિદીર્ઘત્રી, મંદ, હરકોઈ કામમાં ઘણજ વખત ગાળનાર. રીર્ઘસૂત્ર ૧૦ લાંબુ ચવ, લબો તાંતણે. રોમૂત્ર ત્રિ. લાંબા વાળું, લાંબા
તાંતણાવાળું. રીસૂત્રતા સ્ત્રી હરકઈ કામમાં ઘણેજ વખત ગુમાવવો તે.
સૂત્રત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ રોકૂકિન ત્રિ- હરકેઈ કામમાં ઘણે
સમય ગાળી કાઢનાર. રીપ પુત્ર તાડનું ઝાડ.
રીવર પુત્ર લાંબે સ્વર. રોવર ત્રિ. લાંબા સ્વરવાળું. કોઈ સ્ત્રી કૃદ્મિળ નામે એક વનસ્પતિ. રોઘર એક જાતની ડાંગેર. રીદવા ત્રિલાંબે રસ્તો ચાલનાર. રીદવા પુ. ખેપીયો, ઉંટ, ટપાલીએ,
જાસૂસ, દૂત. જીવન પુ. લાંબો રસ્તો. રીજુ ત્રિલાંબા આયુષવાળું.
યુર પુછ ભુંડ, ડુક્કર. વાયુ ૧૦ ભાલો. રીસુધી સ્ત્રીભુંડણ, ડુક્કરી તો ઘણુણ પુત્ર તમારા નામે એક વૃક્ષ, માર્કન્ડેય ઋષિ. જુદા ત્રિ. લાંબા આયુષવાળું. યુષ્ય ૧૦ લાંબું આયુષ.
ત્રિ. લાંબા આયુષવાળું ' શુન્ ૧૦ લાંબું આયુષ. રાજુમ્ પુ. માર્કંડેય મુનિ, શ્વેતમંદ
રનું વૃક્ષ, કાગડે, જીવક વૃક્ષ. ઢા પુત્ર શ્વેતમંદાર વૃક્ષ. વોચ્ચ ત્રિ. લાંબા મુખવાળું. રઘરા પુત્ર હાથી, શિવનો એક અનુચર,
પશ્ચિમની ઉત્તરે આવેલો એક દેશ. ટા ૨૦ લાંબું મુખ. ટીદ પુ. લાંબે દિવસ. ર ન પુ. ઉનાળાને સમય.
ધ સ્ત્રાવ નાની વાવ, એક પ્રકારનું
જલાશય, હરકેઈ જવાય. રોrદ ઉ૦ એક જાતનો વેલો રીf fa૦ ચીરી નાખેલ, ફાડી નાખેલ,
ચીરાયેલ, ભયભીત. ફી ને ચીરવું, ફાડવું, મ, બીક. સાવિ પુ) ચાસ પી. રીસ ત્રિક ક્ષયનાશક, ક્ષયનો નાશ કરનાર, તુ માત્ર ૧૦ R૦ નિદ્ ગમન કરવું, જવું.
Hill M
For Private and Personal Use Only
Page #751
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दु
હુ સ્વાત્િ॰૧૦ સ॰ સેટ્ પીવું, દુ:ખ દેવું. દુઃખ્ત પુ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રના પુત્ર. દુઃલાતિ ૫૦ ૬૦ સેટ્ દુઃખ કરવું. દુઃવ ૬૦ ૩મ૦ ૦ સર્ દુ:ખી થવું, પીડાવું. દુઃશ્ર્વ ન॰ દુ:ખ, પીડા.
યુલર ત્રિ॰ દુઃખ કરનાર, પીડા. કરનાર. દુઃલગ્રામ ૩૦ સંસાર, દુઃખનેા સમૂહ. દુઃવચ્છિન્ન ત્રિ॰ મહા દુઃખથી છેદાય તેવું. દુઃવઞાત ત્રિ॰ જેને દુઃખ થયું હોય તે. દુઃવજ્ઞાત ન॰ દુ:ખનેા સમુદૃાય. દુઃવય ૧૦ આધ્યાત્મિક-આધિભૌતિકઆધિદૈવિક-એ ત્રણ દુઃખ.
દુ:લવિર પુ॰ એક જાતના ખેરનું ઝાડ. દુઃવરોઘા સ્ત્રીદુ:ખેથી દેહવાય તેવી ગાય, દુઃવશીલ ત્રિ॰ દુઃખનેા અનુભવ કરનાર. દુઃલસાગર પુ॰ દુઃખને દરીયા, સંસાર. દુઃલિત ત્રિ॰ દુ:ખ પામેલ, દુ:ખી. દુલિન ત્રિ॰ ઉપરના અ દુઃરાજીન ન॰ અશુભસૂચક નિમિત્ત, અપ
શુકન.
દુઃરાજા શ્રી॰ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રની પુત્રી. સુરાત્ત ત્રિ॰ દુઃખેથી શીખામણ આપી શકાય તેવું.
દુશાસન ત્રિ॰ ઉપરના અ. દુઃશાસન પુ॰ ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. દુઃશીલ્ડ ત્રિ, ખરાબ સ્વભાવવાળુ, દુ:શોધ ત્રિ॰ દુ:ખથી શેાધવા યેાગ્ય, દુઃખથી જેને ઉપાય થઈ શકે તે. દુઃપન્તિ પુ॰ દુષ્ટ સંધિ. દુઃખમસ અન્ય અયેાગ્ય, ખરાબ. દુ:ષમસુષમા સ્ત્રી જૈનશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
કાળ પરિમાણુ-ખેતાલીસ હજાર્ વ એછા એક સાગરે પમ કાડા કેાડી વના માતા ચેયે આરે. દુઃશમા સ્ત્રી. એકવીસ હજાર વર્ષના પાંચમે આરે જે જૈનાગમમાં પ્રસિદ્ધ છે.
૭૪૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દુઃખુપ્ત ત્રિ॰ દુષ્ટ સ્વપ્નવાળું. દુઃપુત ન॰દુષ્ટ સ્વપ્ન. દુઃવૃત્તિ પુ॰ દુષ્ટ પુત્ર. ૩.નૈય ત્રિ દુ:સાધ્ય.
दुग्धपाचन
દુઃસભ્ય ત્રિદુષ્ટ સાથળવાળું, ખરાબ સાથળવાળુ . દુઃસયિ ત્રિ॰ ઉપર અ દુઃસમ્યાન ત્રિ॰ દુ:ખે કરી સાંધી શકાય તેવું. દુઃસમ ત્રિ॰ અપેાગ્ય, ગેરવ્યાજબી. દુઃસદ ત્રિ॰ દુઃખથી સહન થાય તેવું. દુઃનદા સ્ત્રી નામની જીએ!. દુઃસાય ત્રિ॰ દુ:ખથી સાધી શકાય તેવુ. દુઃસાધિન ત્રિ॰ દુષ્ટ સાધક. દુઃત્તાધિન પુ॰ દ્વારપાળ, પહેરગીર. દુઃસાય ત્રિપુ:સાવ જુએ. દુઃશ્રી શ્રીદુષ્ટ સ્ત્રી. દુઃસ્રીતા સ્રૌ દુષ્ટ સ્ત્રીપણું. દુઃસ્રોવ ન॰ ઉપરના અ દુઃસ્થ્ય ત્રિ॰ દરિદ્ર, દુઃખી, મૂર્ખ, દુષ્ટમાં રહેલ. ૩ઃસ્થિતિ સ્ત્રી॰ દુષ્ટ સ્થિતિ, ખરાબ સ્થિતિ. દુઃસ્પર્શ ત્રિ. દુ:ખે કરી સ્પર્શ કરી શકાય તેવુ.
દુઃપરો સ્રો॰ ધમાસે વનસ્પતિ, ભારી ગણી, આકાશની વેલ.
દુઃTMોટ પુ॰ દુષ્ટ ફાલ્લા, ખરાબ ત્રણ, દુઃસ્ત્રજ્ઞ પુ॰ ખરાબ સ્વપ્ન
યુદ્ધ ન રેશમી વસ્ત્ર, ઝીણું વસ્ત્ર, ખારીક વસ્ત્ર, લીસું વસ્ત્ર.
For Private and Personal Use Only
દુગ્રહ ૧૦ ઉપરના અ.
મુખ્ય ૧૦ દૂધ.
મુખ્ય ત્રિ. દોહેલ, પૂણ કરેલ, ભરેલ. કુખ્યઋવિઝા સ્રો.એક જાતનું પકવાન. દુગ્ધતા સ્રો॰ દૂધપણું. દુખતાલીય ૧૦ દૂધનું પીણુ, દૂધની તર, દુધાત્ર જુએ..
દુષ્યપાન ૧૦ દૂધ પકાવવાનું વાસણું.
Page #752
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुग्धपाषाण
दुरक्ष
કુચTNI go એક જાતનું ઝાડ. તુષપાપાળ ૫૦ ઉપરને અર્થ સુપુewો સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. સુધન ૧૦ દૂધનું ફીણ. સુધન T૦ દૂધપાક, ખીર. દુધના પુત્ર ઉપરને અર્થ. દુધની સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. દુધવષે પુછ દૂધ દેહવા માટે ગાયને
બાંધવી તે. દુષam T૦ ઉપરનો અર્થ. કુપોષ સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. સુપરમુદ્ર પુક્ષીર સમુદ્ર. કુવાક્ષ એક જાતનો પત્થર. સુધા T૦ એક જાતને પત્થર. તુષાર્થિ પુત્ર ક્ષીર સમુદ્ર. ટુષિતના સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. સુધારકન T૦ દુધપાષાણ વૃક્ષ. સુધાશ્વ ૧૦ દૂધમાં પકવેલ કેરી. સુષ સ્ત્રી- દૂધીને વેલે, દૂધી. તુરિયન ત્રિ- દૂધવાળું. સુધિનિયા સ્ત્રી રાતે અઘાડ-વનસ્પતિ. સુધી સ્ત્રી સુવિધા જુઓ, દુગ્ધપાષાણુ.
ત્રિવ દેહનાર. કુછ કુછ કુરા નામનું એક સુગંધીદ્રવ્ય. દુકાન g૦ દુષ્ટ કુતરો.
ત્રિદુષ્ટ સજેલ–ખરાબ સોજો આવેલ. સુકિ સ્ત્રીટુરી જુઓ. તુuતુ ત્રિ. દુષ્ટ મનવાળું, નીચ. સુઇતુમ પુત્ર એક જાતનો સર્પ સુvયુમિ સુંદુમિ જુએ. ડુત ત્રિપીડા પામેલ, દુઃખ પામેલ. સુથવા પુ. જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ ગ. સુર પુછે તે નામે એક પર્વત. ૩૬૬ g૦ અનુવંશી એક રાજા, ફુજૂનુ ત્રિ, રમવા ઈચ્છનાર.
સુકુમ પુર લીલી ડુંગળી. દુધ મf૦ ૫૦ ર૦ હિંસા કરવી, પે
રવું, પ્રેરણા કરવી. સુધિ ત્રિહિંસક, દુર્ધર, ગ્રહણ કરવાને
અશકય. સુક્ષત ત્રિ. દેહવા ઈચ્છતું. તુક્ષુ ત્રિદેહવા ઈચ્છનાર. દુધષત ત્રિહલાવવા ઈચ્છતું. તુષ ત્રિ. હલાવવા ઇચ્છનાર. ધ ત્રિ હિંસક, પ્રેરક, દુર્ધર, દુધર્ષ, દુ
છોને વ્યવસ્થામાં લાવનાર. સુમ પુત્ર નગારું, એક જાતનું વારિત્ર. સુમિ પુ. વરૂણ દેવ, તે નામે એક દૈત્ય,
તે નામે એક રાક્ષસ, ઝેર, તે નામે એક
વર્ષ, યુગ્મ–જે. કુન્દુમિ સ્ત્રી પાસે, જુગારનું એક સાધન,
તે નામે એક ગંધર્વ શ્રી. ડુબ્યુમિ પુ. એક જાતનો કીડ. દુમિનિહૂર ! તે નામે એક દાનવ,
નગારાને શબદ, દુમિક પુછે તે નામે એક રાજા. દુમિયા પુ. નગારાને શબ્દ... " કુટુમો સ્ત્રી તે નામે એક ગંધર્વ શ્રી. ટુ પુતે નામે એક રૂદેવ, નગારું
વગાડવાને સાધન એક મંત્ર. કુટુમ ૩૦ ટુરમ જુએ. દુન્દુમર ૫૦ ધુંધુમાર દેશ. દુનિથ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક ગ. સુકા ઉ૦ એક જાતને બકરે. દુર અવ્ય દુષ્ટ, નિંદામાં, નિષેધમાં,દુઃખમાં,
થોડું એવા અર્થમાં, કષ્ટ એવા અર્થમાં, કુશ એવા અર્થમાં, અસંપત્તિમાં તથા સંકટમાં વપરાય છે.
સ્ત્રી દ્વાર, બારણું.
ત્રિ દાતા. દુશ્ન પુછે કપટ પાસે, દુષ્ટ પાસે, દુષ્ટ
જુગાર.
For Private and Personal Use Only
Page #753
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुरक्ष
હર
दुरारुह
- -
-
-
-
-
- -
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
સુક્ષ ૨૦ દુષ્ટ નેત્ર.
દુષ્ટ આચારવાળું. ફુલ ત્રિ. દુષ્ટ નેત્રવાળું કપટી પાસાવાળું. કુરાવાર પુછે દુષ્ટ આચાર, ખરાબ ચાલ સુતિમ ત્રિવ દુઃખથી ઓળંગાય તેવું, ચલગત.
ગુજરાત ત્રિ. દુષ્ટ આચારવાળું, ખરાબ કુત્તિક પુત્ર વિષ્ણુ.
ચાલ ચલગતવાળું. સુરાય ત્રિ દુ:ખથી ઓળંગાય તેવું, હું સુજાઢી ત્રિ દીન,ગરીબ, પૈસાદાર નહિ તે. દુસ્તર, દુર્લય.
સુરત ત્રિ દુઃખથી તવંગર કરી શુભેતુ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
શકાય તેવું. કુરણ ૧૦ દુર્ભાગ્ય, પાપ.
દુરાચમા ત્રિ, દુઃખથી પૈસાદાર થઈ સુરનો સ્ત્રી દુષ્ટ, ભજન,ખરાબ બરાક. શકે તેવું. સુવિજ ત્રિ. દુષ્પાપ, દુર્લભ,દય, દુર્બોધ. કુતરમતા બ્રોદુષ્ટાત્માપણું. સુfધામ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કુભવ ન ઉપરને અર્થ. સુધી ૧૦ દુષ્ટ અધ્યયન-ખરાબ રીતે ગુજરમન ગ્રિદુષ્ટ અંતઃકરણવાળું, દુષ્ટ ભણવું તે
આત્માવાળું, દુષ્ટ. ત્રિઅધ્યયન કરવાને અશક્ય, કુરાધા પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. ન ભણી શકાય તેવું.
સુપર ત્રિ. તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. સુરણ દુષ્ટ માર્ગ,
દુરાધર્ષે ૬૦ ધળો સરસવ. સુરત ત્રિ. દુષ્ટ પરિણામવાળું–હરકેઈ,વ્ય
દુરાધર્ષ ત્રિપરાભવ કરવાને અશક્ય, સન વગેરે, ગંભીર, ન ઓળંગી શકાય
દુર્જય, તિરસ્કાર ન કરી શકાય તેવું. તેવું, દુર્લધ્ય.
દુરાધા સ્ત્રીશ્વિની નામે એક વૃક્ષ. સુરત ૫૦ શિવ.
સુધાર ત્રિઃ દુઃખથી ધારણ કરી શકાય સુથર ત્રિદુઃખથી અનુસરવા ગ્ય.
તેવું, દુ:ખથી ચિંતવી શકાય તેવું. સુvat ત્રિ૦ મુશ્કેલીથી નાખુશ થાય તેવું. દુરાધાર ૫૦ મહાદેવ. કુમgg g૦ અઘાડે વનસ્પતિ
rfધ પુ. દુષ્ટ માનસીક પીડા. સુમિuદ ત્રિવ દુઃખથી ગ્રહણ કરવા - સુરવ ત્રિદુષ્ટ મનોવ્યથાવાળું. ગ્ય, દુ:ખથી લેવા યોગ્ય.
દુનિક ત્રિ. દુ:ખથી નમાવી શકાય તેવું. સુfમug સ્ત્રી, ધમાસે વનસ્પતિ. ટુvrg ત્રિલ દુર્લભ, દુષ્માપ. સુવઇ ત્રિ મુશ્કેલીથી ગ્રહણ થઈ શકે તેવું. સુરા ન૦ દુઃખથી મેળવવું તે. તુવલ્લા ત્રીજુટ અવસ્થા,ખરાબ સ્થિતિ.
સુશrviદ્ર ત્રિવ દુઃખથી પ્રાપ્ત થઈ શકે ટુવા ત્રિ. દુર્લભ, દુષ્માપ.
તેવું, દુઃસાધ્ય. સુરમ્ નામધાતુ ૫૦ ૫૦ સૈન્ દુષ્ટ થવું. સુરાપૂર ત્રિદુઃખથી પૂર્ણ કરી શકાય સુરા પુછે તે નામે એક પ્લે દેશ. તેવું, મુશ્કેલીથી સંતુષ્ટ થાય છે. સુજારામ ત્રિક દુઃખથી જેની સામે આક્ર. | ફુtifહન પુ. વિષ્ણુ મણ થઈ શકે તે, દુર્જ, અજેય, દુર્લ દુહા ત્રિ. જેના ઉપર દુઃખથી ચઢી શધ, ન ઓળંગાય તેવું,
કાય તે. સુજાનર ત્રિ, દુઃખથી આચરી શકાય તેવું, ' કુરાદ પુત્ર બીલીનું ઝાડ, નાળીએરી,
For Private and Personal Use Only
Page #754
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
दुरारुहा
દુરાચદા શ્રી. ખજૂરીનું ઝાડ. ટુરોદ પુ॰ કાચડા, કાકીડા-નામે એક પ્રાણી, દુ:ખથી ચઢવું તે.
દુરારોદ ત્રિ॰ દુ:ખથી ચઢી શકાય તેવું. ફુવારોા સ્રો॰ શીમળાનું ઝાડ, બીલીનું ઝાડ. ૬રાહમ ત્રિ દુઃખથી મેળવાય તેવું, દુઃખથી સ્પર્શી કરી શકાય તેવું. હુરાજા શ્રી॰ ધમાસા–વનસ્પતિ. ટુરામેં ત્રિપુરામજીએ. દુરામાં શ્રી. ધમાસા.
ટુરાજાપ પુ॰ દુષ્ટ આલાપ-ગાળે! ભાંડવી તે. દુરાજોદ ત્રિ॰ દુઃખથી જોવાય તેવું, અત્ય`ત તેજસ્વી.
જુરાહો પુ॰ તેજસ્વીપણું, ચળકાટ. દુરાગ્ય ન॰ દુષ્ટ બુદ્ધિ.
જુવારાય પુ॰ દુષ્ટ આશય, ખરાબ અભિપ્રાય. સુરારાય ત્રિ॰ દુષ્ટ આશયવાળું, ખરામ અંત:કરણવાળું, ખરાબ અભિપ્રાયવાળુ. ટુરાણા શ્રી॰ દુષ્ટ આશા. ફુરાત્ત ત્રિ॰ દુ:ખથી બહાર કાઢી શકાય તેવું, દુય.
ટુરીસર્ ત્રિ॰ દુષ્પ્રાપ, દુગ મ્ય. કુરિત ન॰ પા
ટુરિત ત્રિ॰ પાપી.
દુરિતમન ત્રિપાપના દમનનું સાધન. તુતિક્ષ્મની સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ. ટુરિતાનિ ત્રિ॰ પાપને નાશ કરનાર. ટુરિતારિ પુ॰ તે નામે જૈનના શાસનદેવ. દુષ્ટિ ન॰ દુષ્ટ યજ્ઞ. દુષ્ટિ શ્રી અશાસ્ત્રીય યજ્ઞ. દુષ્ઠિ ત્રિ॰ અતિ મદ. ટુરીશ પુ॰ દુષ્ટ સ્વામી, દુષ્ટ માલીક. ટુરીષળા સ્રો॰ શાપ,કાઇનું ખરાબ ઈચ્છવું તે. દ્ગુરુ પુ॰ તે નામે એક પર્વત. કુર્તો નદુષ્ટ વચન.
७८३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुर्गकारक
દુર્જીક ત્રિ॰ દુ:ખથી ઉખેડી શકાય તેવું, દુર્વાર.
દુર્જી પુ॰ દુઃખથી ઉખેડવું તે, દુઃખથી અટકાવવું તે.
દુત્તર ત્રિ॰ દુસ્તર, દુઃખથી ઉતરાય તેવું, દુ:ખથી ઉત્તર અપાય તેવું. પુત્તરન॰ દુષ્ટ ઉત્તર. દુત્ત્તર પુ॰ યુદ્ધ, લડાઇ. દુહાહર ત્રિ॰ દુ:ખથી એલી શકાય તેવું. દુવાર પુ॰ દુષ્ટ ઉદાહરણ. દુરદરૢ ત્રિ॰ દુ:ખથી વહન થઇ શકે તે, અત્યંત ભારે.
સુપુરા સ્ત્રી ન્યાતિષપ્રસિદ્ધ ચાન્દ્ર યાગ. ગુરુપમ ત્રિ॰ દુ:ખથી આરંભવાળું, મુશ્કે
લીથી પહેાંચી શકાય તેવું, દુ:ખથી ઉપચાર થાય તેવું, હરાવવાને મુશ્કેલ. દુષપચાર:નિદુઃખથી ઉપચાર થઇ શકે તેવું. દુપમ ત્રિ॰ દુઃખથી જોવાય તેવું. દુપસ્થાન ત્રિ. દુઃખથી પાસે જઈ શકાય તેવું, દુ:ખે પહોંચાય તેવું. દુર્જા પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ. રુહ્રહ ત્રિ॰ દુ:ખથી તર્ક કરી શકાય તેવું, દુવિ તક .
ટુરેર્યાં ત્રિ દુ:ખથી જવા યોગ્ય. ટુìજ ત્રિ॰ દુ:ખથી સેવાય તેવું.
કુત્તે
પુ॰જુગારી. હુñ ૧૦ જુગટુ, જુગાર, પાસે કુળ પુ૦ ૧૦ કિલ્લા.
ટુર્ન પુ॰ પરમેશ્વર, તે નામે એક અસુર,દૈત્ય, મહાન વિજ્ઞ, ભવબંધ, કુકમ, શાક, દુઃખ, નરક, યમના દંડ, જન્મ, મહાન ભય, મેાટા વિકટ પ્રદેશ, ગુગળ, રાગ. ટુન ત્રિ॰ દુ॰મ, દુજ્ઞેય, જવાને અશકય, દુર્ગંધ. હુર્ત ર્મન ૧૦ દુ સાધન કર્યું. તુજાર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #755
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुर्गकारक ૭૩
दुर्जय સુલાલ ત્રિ. કિલ્લે બનાવનાર, મુશ્કેલી | સુસંવાર પુછ ભાંગી તૂટી પડેલા કિલ્લાને ભરેલું કરનાર.
ફરી ન કરે તે. સુત ત્રિ દરિક, દીનપણું પ્રાપ્ત થયેલ. સુ ન્નર ઉ૦ કિલ્લા ઉપર ફરી શકાય તુતતા સ્ત્રી દરિદ્રતા, ખરાબ સ્થિત. તેવો માર્ગ. સુતરા ન૦ ઉપરના અર્થ.
સુ ચ્ચાર પુત્ર ઉપર અર્થ. તરત ત્રિ. કિલ્લે ઓળંગવાનું સાધન,
ટુfસદ 9) કલાપરિશિષ્ટ કાર વિદ્વાન. દુઃખમાંથી છૂટવાનું સાધન.
સુirf સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ગળાનું ઝાડ, કાળી સુતો સ્ત્રી તે નામે એક દેવી.
ચકલી, પાર્વતી. દુર્ગતિ સ્ત્રી નરક, રકપણું, દુષ્ટ ગતિ.
grઢ ત્રિક દુઃખથી અંદર પ્રવેશ થઈ શકે સુતિ ત્રિ. ઉષ્ટ ગતિવાળું, દરિદ્ર દીન, તે, દુઃખથી પ્રવેશ કરવા યોગ્ય. નારકી.
ડુબffધારિન ઉ૦ કિલ્લાને અધિકારી. સુતિનrશન ત્રિ- દુર્ગતિને નાશ કરનાર. તુorfધ્યક્ષ પુત્ર ઉપરને અર્થ. દુનિનાશિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. સુનામી સ્ત્રી કાર્તિક સુદ નેમ. દુનિયાસિન ૦િ કિલ્લામાં રહેનાર. તુifશા પુત્ર કિલ્લાને આશ્રય લેવો તે,
જ પુત્ર ખરાબ ગંધ, દુર્ગધ, સંચળ, દુર્ગાદેવીને આશ્રય. દુષ્ટ ગંધ.
સુ ર૦ ઉપરના અર્થ. સુબ્ધ ત્રિદુષ્ટ ગંધવાળું,ખરાબ ગંધવાળું, તુળમરણ ૧૦ દુર્ગાદેવીનું સ્મરણ-ચિંતન. સુન્યા ન દુર્ગધી અંગવાળું. કુળ પુછે પૃથ્વી ઉપર થનારે એક સુશ્વિન ઝિલ દુષ્ટ ગંધવાળું, ખરાબ જાતને ગુગળ. ગંધવાળું.
દુમિ ત્રિદુર્ણાહ્ય-ગ્રહણ કરવાને અશકય. કુપાંત પુકિલ્લાનું રક્ષણ કરનાર,
કિલ્લેદાર. દુorfસ્તા પુત્ર શરદ તથા વસંત ઋતુમાં તુ ૩૦ ઉપરના અર્થ.
દુર્ગાની પૂજનિમિત્તે કરાતે ઉત્સવ. સુપર ત્રિદુ;ખમાં પાળનાર, દુઃખથી સુદ ત્રિવ દુઃખથી ગ્રહણ કરાય તેવું, બચાવનાર.
દુય, દુઃખથી પમાય તેવું. તુપુર ૧૦ કિલ્લાવાળું શહેર.
સુજ્ઞ સ્ત્રી અઘાડો વનસ્પતિ. ટુપુળી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. દુહ્ય ત્રિ ગ્રહણ કરવાને અશક્ય. સુમ પુત્ર તે નામે એક અસુર, પરમેશ્વર. સુઈટ ત્રિ બનવું અશક્ય, ઘટવું અશક્ય, તુમ ત્રિ- દુઃખથી જઈ શકાય તેવું,
મેળવવું અશક્ય. દુર્ણો, દુર્બોધ.
સુધs T૦ રીંછ, દુષ્ટ શબ્દ,ખરાબ શબ્દ. દુછ તે નામે એક દેશ.
તુts ત્રિખરાબ શબદવાળું દુષ્ટ શબ્દવાળું. દુર્જન પુછે ઉંટ.
ટુvો સ્ત્રી રીંછણ. દુર ૧૦ કિલો વટી જવો, દુઃખમાંથી સુર પુત્ર દુષ્ટ-ખરાબ માણસ, ખળ, નીચ. મુકત થવું.
દુર્બનતા સ્ત્રી દુર્જનપણું. ફુટની સ્ત્રી, ઉંટડી.
દુર્ગાના નવ દુર્જનપણું. સુચના ૧૦ પૂરતા રક્ષક વગેરેના અને કુર્તા ત્રિ. જીતવાને અશક્ય, દુ:ખથી ભાવરૂપ કિલ્લાને દેવ.
જીતવા યોગ્ય. -
For Private and Personal Use Only
Page #756
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुर्जय
૭૬
સુનના
-
-
-
- -
-
-
-
-
- -
રીતે જોયેલ.
સુના પુત્ર પરમેશ્વર,
સુર ત્રિનાસ્તિક. સુરત પુત્ર તે નામે એક રાજા. સુરજ ન જેવાને અશક્ય એવું ઝેર. ટુર્જર ત્રિ. પચવું અશકય.
સુદ ત્રિ. રાગાદિ દોષોથી વ્યાસ, કષ્ટ સુર્ગા સ્ત્રી જોતિષ્મતીને વેલે. સુત નં૦ વ્યસન, દુખ, સંકટ, દુર્દેવ. તુલ ૧૦ દુષ્ટ દૈવ, દુર્ભાગ્ય, પાપ. સુન્નત ત્રિવ અયોગ્ય, સારી રીતે નહી થયેલ. દુધૈવત ત્રિ. કમનસીબ, દુર્ભાગી, પાપી. સુગંતિ ત્રિહલકા કુળનું, નિંઘ જાતિનું,
કુછૂત કપટ ભરેલો જુગાર. દુષ્ટ જન્મવાળું, ખરાબ સ્વભાવનું.
તુરતા શ્રી. એક જાતને વેલો. ટુતિ શ્રી. હલકી જાત, ખરાબ જાત.
સુમ પુડુંગળી. કુલ ત્રિલ દુષ્ટ જીવનવાળું, સેવા કરી
દુર ૧૦ તેનામે એક નરક, પારે, ઋષભ જીવનાર, નોકરીયાત.
ઔષધિ, ભલામું. દુષ્ટ જીવન, ખરાબ જીવન.
દુર ૫૦ પરમેશ્વર, મહિષાસુરને સેનાપતિ. સુદ ત્રિ- જાણવાને અશકય, દુખથી દુર્તર ત્રિો ધારણ કરવાને અશક્ય, દુર્નિવાર. જાણવા ગ્ય.
સુદ્ધાતુ ૦િ ઉપરના અર્થ. સુર પુ. દુષ્ટ નીતિ, અનીતિ-અન્યાય. તુમ ત્રિ. દુષ્ટ ધર્મવાળું. તુ દુષ્ટ નીતિવાળું-અનીતિવાળું, તુમન ત્રિઉપરનો અર્થ. અન્યાયી.
યુદ્ધ ત્રિો પરાભવ કરવાને અશકય, તિસુકા ત્રિક દુઃખથી નાશ પામનાર.
રસ્કાર કરવાને અશક્ય, દુર્જય. સુમન સ્ત્રી હરસને રેગ.
દુર્વ પુત્ર તે નામે એક રાજા. સુત ત્રિ. દુષ્ટનીતિવાળું, અનીતિવાળું, ટુ ત્રિટુર્દ્ર ત્રિ. જુઓ. અન્યાયી.
ટુ વ્હી. ખરાબ સ્થાપન, દુષ્ટ સ્થાપન. ટુતિ સ્ત્રી દુર્ગા પુ. જુઓ. દુન ર૦ ઉપરને અર્થ. સુમિ ત્રિદમન કરવાને અશક્ય. સુદ્ધા સાફ થવાને અશકય, દુખે ટુન વસુદેવથી રહિણીમાં જન્મેલ પુત્ર.
શોધી શકાય તેવું. કુમન ત્રિ દુ;ખથી દમન કરવા યોગ્ય. તુત ત્રિદુષ્ટ રીતે સ્થાપેલ. ટુમન પુત્ર જનમેજયના વંશના શતાનીક કુદ્ધ ત્રિ- દુષ્ટબુદ્ધિવાળું, ખરાબ બુદ્ધિવાળું. રાજાને એક પુત્ર.
ટુ સ્ત્રી દુષ્ટ બુદ્ધિ, ખરાબ બુદ્ધિ. ટુ ત્રિો જોવાને અશકય, દુબે જેવા ઝિ૦ દુઃખથી હણવા યોગ્ય. યોગ્ય.
ફુટ ત્રિ. યુક્તિ વિના ગુરૂના વાક્યને દુર્જન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નહિ માનનાર. સુરત ત્રિ. દુઃખથી દમન કરવા ગ્ય- ટુર્ના પુત્ર નીતિવિરૂદ્ધ આચરણ, અનીતિ, અશાન્ત.
અન્યાય. શિવ, કલેશ, કંકાસ, કચ્છ, ટુર્ના ત્રિઅન્યાયી, અનીતિવાળું. ગાય ના વાછરડે.
ડુનમ પુ. હરસને રોગ. કુાન દુષ્ટ દિવસ, ઘોર અંધારું, વરસાદ, | કુનમન ૬૦ ઉપરને અર્થે.
ખરાબ દિવસ, વાદળથી ઢંકાયેલો દિવસ. ટુર્નામાં સ્ત્રી એક જાતનું માછલું.
For Private and Personal Use Only
Page #757
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुर्मामारि
૭૭૬
दुर्मर
પુનમrfસ પુ. સુરણ. દુની સ્ત્રી એક જાતનું માછલું. સુપ્રિ ત્રિવ વશ કરવું અશક્ય, સુનિમિત ત્રિ. દુષ્ટ રીતે ફેકેલ, ઉતાવળથી
ઉંચે ફેકેલ. સુમિત્ત ૧૦ દુષ્ટ નિમિત્ત, અનિષ્ટ સૂચક ચિન્હ, અપશુકન.
ત્રિક નિયમન કરવાને અશકય, દુઃખથી નિયમન કરવા યોગ્ય. નૈsuપતર ત્રિદુઃખથી બહાર નીકળેલ. દુર્નિકી ત્રિ. જેવાને અશકય, દુઃખથી
જેવાય તેવું. ટુર્નિવાર ત્રિ. વારણ કરવાને આશક્ય,
દુઃખથી વારિ શકાય તેવું. દુના ર૦ અનીતિ, નીતિવિરૂદ્ધ આચરણ. ટુર્નર ત્રિઅનીતિવાળું, અન્યાયી. તુતિ સ્ત્રી અનીતિ, અન્યાય. દુર ત્રિ. દુષ્ટ રીતે બાંધેલ, ખરાબ રીતે
બંધાયેલ. ટુર્વ ત્રિ- અલ્પ બળવાળું, ડું બળવાન,
કૃશ, શિથિલ. ટુતા સ્ત્રી દુર્બળપણું, નબળાઈ. સુરત ૧૦ ઉપરના અર્થ કુત્રિ ખરાબવાળવાળું, દુષ્ટ ચામડીના
રોગવાળું ટાલીયા રેગવાળું,વાંકાકેશવાળું. તુર્થીના ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. સુધ ત્રિો જાણવાને અશક્ય, દુઃખથી
જાણવા યોગ્ય. તુલા ઉ૦ દુષ્ટ બ્રાહ્મણ. કુમ ત્રિ. દુષ્ટભાગ્યવાળું, દુર્ભાગી, ખાબ
નસીબવાળું, અભાગીયું, સુમંતા સ્ત્રી દુર્ભાગીપણું.
ત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ દુર્ભા સ્ત્રી, પતિ ઉપર સ્નેહવિનાની સ્ત્રી,
અભાગણ સ્ત્રી. ટુર ત્રિદુઃખથી પથાય તેવું, દુઃખથી
ધારણ કરાય તેવું. તુમg R૦ દુર્દેવ, ખરાબ નસીબ, પાપ. તુમ ત્રિ. ખરાબ નસીબવાળું, કમનસીબ.
મિક્સ વચ્ચ૦ ભિક્ષાને અભાવ. ડુમસ ૧૦ દુષ્કાળ, મોંઘવારીનો સમય. કુર્મિર ત્રિો ભરવાને અશક્ય,ભાંગી-તેડી
ન શકાય તેવું, ધન વગેરેની લાલચથી ન ફેડી શકાય તેવું. દુમિકા ત્રિ- દુઃખથી ચિકિત્સા કરી
શકાય તેવું. કુમકા – મુશ્કેલી ભરેલી ચિકિત્સા દુલ્ય પુદુષ્ટ સેવક, ખરાબ ચાકર. ટુમર ત્રિ સુર્મ જુએ. સુરત ૦ દુષ્ટ ભાઈ, ખરાબ ભાઈ દુર્મતિ સ્ત્રી દુષ્ટ બુદ્ધિ, ખરાબ બુદ્ધિ. સુતિ ત્રિ. દુઝ બુદ્ધિવાળું, ખરાબ બુદ્ધિ
વાળું, મૂર્ખ, અજ્ઞાની. દુર્મતિ સાઠ વર્ષમાંનું એક વર્ષ દુર ત્રિ. ઉન્મત્ત, અભિમાની, ગજિ. સુર પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર,
દુષ્ટ મદ. ટુર્મન ૧૦ દુષ્ટ મન. ટુન ઝિ૦ દુષ્ટ મનવાળું, વ્યાકુળ ચિ
ત્તવાળું, ઉદાસ મનવાળું. ટુર્મન ત્રિ. ઉપરના અર્થ તુ તુ ત્રિ. દુષ્ટ માનતું. સુગંત્રિત ત્રિ. દુષ્ટ મંત્રેલ, ખરાબ વિચાર
કરેલ. દુર્મતિ ન દુષ્ટ મંત્રણ, ખરાબ વિચાર
મસલત. દુર્મનિ પુત્ર ખરાબ સલાહકાર,દુષ્ટ મંત્રી,
ખરાબ લક્ષણવાળે મંત્રી-રાજાને પ્રધાન. ટુર ત્રિ- દુઃખરૂપ મૃત્યુવાળું અકાળ મૃત્યુ
કરનાર, આપઘાત કરનાર. કુર્મર પુપીપરનું ઝાડ, દુષ્ટ મૃત્યુ, કમોત,
આપઘાત.
For Private and Personal Use Only
Page #758
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुर्मरण
૭૭
दुवर्ण
ટુર્મા ૨૦ દુષ્ટ મૃત્યુ, કમોત, આપઘાત. ટુર્જરા ત્રિઉપરના અર્થ સુરજ ત્રિ દુર ત્રિ. જુઓ. ટુન પુત્ર દુષ્ટ યોગ્ય, દુર્ભાગ્યસૂચક ગ્રહદુર્ગા સ્ત્રી ધ્રોખડ, ધોળી ધ્રોખડ-ચેત. યોગ, દુષ્ટ કુશલતા. તુમ ત્રિ સહન કરવાને અશક્ય, દુઃખથી ટુfor ગ્રામ, યુદ્ધ. સહન કરવા ગ્ય.
દુધ પુ. દુષ્ટ યોદ્ધો. ટુન ત્રિવ ઉપરના અર્થ.
દુધ ઉત્ર દુઃખથી યુદ્ધ કરી શકાય એવું. સુમ પુત્ર વિષ્ણુ, તે નામે ધૂરાષ્ટ્રને પુત્ર દુર્યોધન પુધ્રુતરાષ્ટ્રને સૌથી મોટા પુત્ર. તુર્માિ સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ દસ્યકાવ્યરૂપ દુધન ત્રિ ધ ત્રિ. જુઓ. એક ઉપરૂપક.
સુffન સ્ત્રી દુષ્ટ જાતિ, ખરાબ જાત. ટુર્મી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
તુનિ f૦ દુષ્ટ જાતિવાળું,ખરાબ જાતનું. ટુમg ત્રિઃ દુષ્ટ આયુ ફેંકનાર. સુતિ સ્ત્રીખરાબ વેલ, તે નામે છંદ. મૈિત્ર ૬૦ દુષ્ટ મિત્ર
દુર્તમ ત્રિો મળવું અશક્ય, દુષ્માપદુર્લભ, ટુર્મિક ત્રિદુષ્ટ મિત્રવાળું.
ઘણુંજ વખણાયેલ, પ્રિય. ટુર્મિકા ત્રિઅમિત્ર રૂપે રહેલ. સુર્રમ પુરુ વિષ્ણુ, કચેરે વનસ્પતિ. દુનિંદા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. કુર્રમ સ્ત્રીધમાસે વનસ્પતિ, ઘેળભેરીંગણુ. ટુકું ઘડે, એક જાતનો વાનર, તે ટુઢિત ૧૦ દુષ્ટ ઈચ્છા, દુર્લભને મેળનામે એક રાક્ષસ, તે નામે એક નાગ, વવાની ઈચ્છા, દુષ્ટ ચેષ્ટા. મહિષાસુરનો એક સેનાપતિ, શિવ, ધૃત- ટુટ્યસ્કિત ત્રિ. દુષ્ટ ચેષ્ટાવાળું, દુર્લભવરાષ્ટ્રને એક પુત્ર, તે નામે એક રાજા, વસ્તુ મેળવવાની ઈચ્છાવાળું, ચપળદુષ્ટ તે નામે એક યક્ષ રામચંદ્રના અતઃપુરને ઇચ્છાવાળું. એક ચાકર, ઉત્તર દ્વારનું ઘર, સાઠવર્ષો ટુરિત ૧૦ દુષ્ટ ઈચ્છા. પછી તેરમું વર્ષ.
કુમ ૩૦ દુષ્ટ લાભ, દુઃખથી મેળવવું તે. કુંવ ત્રિઅપ્રિય બેલનાર,દુષ્ટ મનવાળું. ટુર્દશ્ય ૧૦ દુષ્ટ લેખપત્ર, ખરાબ ખત. ટુર્ત પુત્ર દુષ્ટ મુર્ત, ખરાબ મુહૂર્ત. દુર્ણ વી૧૦ ૨૦ સેદ્ વધ કરવો, મારી સુત્ર જેનું જે મૂલ્ય હોવું જોઈએ તે
નાખવું. કરતાં અધિક મૂલ્ય, મેઘવારી.
ટુર્વર ત્રિ દુ;ખથી કહી શકાય તેવું કહેવાને દુલ્ય ત્રિ ઘણુજ મેંવું, અયોગ્ય કિંમ
અશક્ય. તવાળું.
યુર્વવત્ ૧૦ દુષ્ટ વચન, નિંઘ વચન. સુધ ત્રિદુષ્ટ બુદ્ધિવાળું, ખરાબ બુદ્ધિ- સુર્વણ ત્રિ. દુષ્ટ વચનવાળું, નિંઘ વવાળું, મંદબુદ્ધિવાળું
ચન વાળું. ટુર્ગંધ ત્રિઉપરના અર્થ.
દુર્વાદ પુદુષ્ટ વરાહ, ખરાબ ભુંડ, સુદ પુત્ર “ઋતુ નામે વનસ્પતિ.
ગામનું ડુક્કર. સ્ત્રી“ નામે વનસ્પતિ. તુર્થરાદો સ્ત્રી દુષ્ટભંડવી, ગ્રામ્ય ભુંડણી. તુર્થ ૬૦ ઘર, બારામાં હોનાર સ્તંભ. | ટુર્વ 7૦ રૂપું કુરાન ૧૦ દુષ્ટ યશ, અપકીર્તાિ. તુ ત્રિ નિંદ્ય રંગવાળું, વેળા કેટના ટુર્થાત ત્રિદુષ્ટ યશવા અપકીર્તિવાળું. રોગવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #759
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुवर्ण
૭૬૮
दुईण्ड
સુf T૦ દુષ્ટ બ્રાહ્મણ વગેરે વર્ણ, દુષ્ટ | જાણવાનું મુશ્કેલ. અક્ષર.
તુર્વેિ ત્રિ. ગર્વિ, અભિમાની. તુલ ૧૦ રૂ૫.
સુવિંવર ત્રિ. દુષ્ટ ધનવાળું દુષ્ટ જ્ઞાનવાળું. ટુર્વ ત્રિ દુર્વાર, વારણ કરવાને અશક્ય. તુર્વિધ ત્રિ, દરિદ્રી, ખળ, નીચ, દુષ્ટ,મૂર્ખ સુર્વણ ત્રિ દુઃખથી રહેવા યોગ્ય, રહેવાને સુર્વિના પુત્ર દુષ્ટ વિનય-અવિનય. અશકય.
તુર્વિનીત ત્રિ. ઉદ્ધત, અવિનયી, દુષ્ટ કેદુર્વતિ શ્રી. દુઃખથી રહેવું તે.
* ળવણીવાળું. યુર્વેદ ૦િ દુઃખથી વહેવા ગ્ય, વહેવાને તુર્વિનાતિ સ્ત્રી. ટુર્વિનર જુઓ. અશક્ય, ન ઉપાડી શકાય તેવું.
ટુર્વિમાન્ય ત્રિો જાગવાને અશક્ય, અસંસુષ સ્ત્રી દુષ્ટ વાણી, નિંદ્ય વાક્ય.
ભવિત, નહિ મનાય એવું. તુવર ત્રિનિંદિત વાક્યવાળું, દુષ્ટ વાણી
તુર્વિમrs R૦ દુષ્ટ ભાષણ. બેલનાર.
મોવન ત્રિ દુઃખે છોડવા યોગ્ય છેદુચિ ૧૦ લોકાપવાદ, અપકીર્તિ
હવું અશક્ય. તુણ્ય ત્રિ. કહેવાને અશક્ય, દુઃખથી
તુર્વિવના પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. કહી શકાય એવું.
પુર્વોવન પુત્ર ઉપરને અર્થ. તુવર પુદુષ્ટવાદ,અપકીર્તિ,નિંદિત વાક્ય.
તુવા પુત્ર દુષ્ટ લગ્ન, આસુરી વગેરે ચાર
- વિવાહ. સુર ત્રિઃ દુષ્ટ બોલનાર, નિંઘ વાક્ય
ટુર્વે ૩૦ શિવ. બોલનાર.
ત્રિો સહન કરવાને અશક્ય,દુઃખથી કુવા ૧૦ દુષ્ટ ઉલટી, વૈદ્યક વિધાનને
સહન કરવા યોગ્ય. ઓળંગી વમન.
તુર્વેદ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. દુર્વાન્ત ત્રિદુષ્ટ વમનવાળું.
દુર્ઘત્ત ૨૦ નિંઘ આચરણ. તુવર ત્રિ દુઃખથી વારી શકાય એવું, વા
તુવૃત્ત ત્રિવ દુરાચારી, દુર્જન. રવાને અશકય.
ટુર્વત્તિ સ્ત્રી દુષ્ટ વૃત્તિ, ખરાબ આજીવિકા, સુરજ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ઈન્દ્રજાળ વિદ્યા. ટુરિ ત્રિવ દુઃખથી વારણ થઈ શકે તેવું,
સુસ્કૃત્તિ ત્રિદુષ્ટ વૃત્તિવાળું, ખરાબ આવારણ કરવાને અશક્ય.
જીવિકાવાળું, ગારૂડી. ટુરિ ૬૦ કબાજ દેશનો યોદ્ધો.
ટુર્વેદ ત્રિો મેળવવાને અશક્ય, દુઃખથી મેદુત્ત સ્ત્રી દુષ્ટ વાર્તા, નિંદ્ય વાત, દુષ્ટ
ળવવા યોગ્ય. પ્રવૃત્તિ.
ટુર્વેદ ત્રિ. વેદપાઠરહિત. દુરના સ્ત્રી દુષ્ટ વાસના, પૂર્ણ થવાને ટુર્વ્યવહાર પુત્ર દુષ્ટ વ્યવહાર. અશક્ય ઈચ્છા.
સુષિત ન સિંઘ ગમન, નિંદિત ગતિ. સુરમ્ જુ દુર્વાસા ઋષિ.
કુળ ત્રિ હણવાને અશક્ય, હણવાને દુર્વાદ ત્રિ- દુઃખથી પ્રવેશ કરવા યોગ્ય, અયોગ્ય. પ્રવેશ કરવાને અશક્ય.
ત્રિદુષ્ટને હણવા ઇચ્છનાર. પુવે તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. દુ, ત્રિ દુઃખથી હણવા યોગ્ય, દુષ્ટ ફુર્વેદ ત્રિવ દુઃખથી જાણી શકાય તેવું, હડપચીવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #760
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुहन
દુર્ધન ત્રિ. ટુળ જુએ. તુ ત્રિદુષ્ટ હળવાળું. ટુદ્ધિ ત્રિ. દુષ્ટ હળવાળું. તુર્દિત ત્રિશત્રુ, દુશ્મન. દુત ર૦ દુષ્ટ હેમ, નિષ્ફળ હોમ. સુory ત્રિ. દુષ્ટ પ્રત્યે ક્રોધાયમાન થયેલ,
દુષ્ટ પ્રત્યે લાજતું. યુત ત્રિ. દુષ્ટ હદયવાળું, કઠેર હદય
વાળું, શત્રુ દુદય ત્રિક દુષ્ટ અંત:કરણવાળું દુર ર૦ દુષ્ટ હદય, દુષ્ટ મન. તુર્ ૩૦ મ. સ. સેક્ ઉંચું કરવું,ઉડાડવું,
ફેકવું, હીંચકવું. હલાવવું. સુત્ર પુત્ર તે નામે એક મુનિ. તુજ ત્રિઉંચું કરનાર, ફેંકનાર હલાવનાર.
૪ સ્ત્રી કાચબી. ૪૬ ૩૦ દિલીપ રાજાને પિતા-અન
મિત્રને પુત્ર. ૩૪ ઝિ૦ રૂવાટાંવાળું. તુવર ૧૦ હવિહેમદ્રવ્ય, પરિચર્યાસેવા. તુવર વાવ ૬૦ ૦ પરિચર્યા કરવી,
સેવવું. ટુજી ત્રિ પરિચર્યાને ગ્ય સેવવા યોગ્ય. સુવર્યુ ઝિ૦ પરિચર્યા કરવાની ઇચ્છાવાળું,
સેવવાની ઈચ્છાવાળું. સુવત ત્રિ. વિવાળું, પરિચર્યાવાળું. ડુગુ પુટ ટુવવુ જુઓ. સુથર ત્રિઆચરવું અશક્ય,દુઃખથી આચરી
શકાય તેવું. સુચર T૦ એક જાતને શંખ, રીંછ. સુચરિત ૧૦ દુષ્ટ ચરિત્ર, દુરાચાર, પાપ. ટુરિત ત્રિ. દુષ્ટ ચરિત્રવાળું, દુરાચારી,
પાપી. ટુચરિત્ર ૧૦ ટુરિત ૧૦ જુઓ. ટુચરિત્ર ત્રિટુરિત ત્રિ. જુઓ. સુર સ્ત્રી રીંછ
દુઝર્મન go જેમાં લિંગ સ્વભાવિક રીતે જ
ઉપરની ચામડીથી નહિ ઢંકાયેલું હોય છે
તે એક રોગ, કેઢ રેગ. ટુન ત્રિ. દુષ્ટ ચામડીવાળું. સુશrf= ૧૦ દુષ્ટ ચારિત્ર, દુરાચાર, પાપ, ટુરિઝ ત્રિદુષ્ટ ચારિત્રવાળું, દુરાચારી,
પાપી. ચિલિ ત્રિ દુઃખથી ચિકિત્સા કરવા
5. તુજા ૧૦ તિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી ત્રીજી
રાશિ. ટુષિત ખરાબ ચેષ્ટા, દુવર્તન. તુતિ ૨૦ ખરાબ વર્તનવાળું, દુષ્ટ ચે
છાવાળું. સુ વન પુઈ. સુથાવ નિં. દુઃખથી પાડવા ગ્ય, દુ
ખથી ભ્રષ્ટ કરવા યોગ્ય. તુવ પુત્ર શિવ. સુરઇ ત્રિ. ઢાંકવાને અશક્ય, દુઃખથી
ઢંકાય તેવું. કુરા ૨૦ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક કાવ્યદોષ, તુરવ ત્રિવ દુઃખથી સાંભળી શકાય તેવું તુશાસન પુરુ ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. તુજ વિવા૦ ૫૦ ૫૦ મનિટુ દુષ્ટ થવું, વિકાર
પામવું, અશુદ્ધ થવું. કુલ ત્રિ કરવાને અશક્ય, દુઃખથી કરવા
યેગ્ય. સુર નવ દુઃખથી કરવું તે. કુર્મન ૧૦ દુષ્ટ કર્મ, પાપ. દુર્બન ત્રિદુષ્ટ કર્મ કરનાર, પાપી. સુ પુત્ર દુષ્કાળ, દુકાળ, પ્રલય, -
ઘવારી, કષ્ટ-ખરાબ સમય. ૩૪ પુ. શિવ. ટુq R૦ નિદિત કુળ, નીચ કુળ. કુર્ણ ત્રિ નિંદ્ય કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ,
કુળહીન.
For Private and Personal Use Only
Page #761
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुष्कुलीन
दुष्प्रधर्षा
સુત્રોન ત્રિક નીચ કળમાં હોનાર,કળહીન. તુષાના ત્રિજીતવાને અશક્ય, દુર્જય, ટુ ત્રિ. દુષ્ટ કર્મ કરનાર, નીચ, પાપી. દુખથી જીતવા યોગ્ય. સુર ન પાપ, પાપી કર્મ
ગુvis g૦ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રનો પુત્ર. ડુત ત્રિપાપી, પાપ કર્મવાળું. ટુરિઝદ ત્રિ ગ્રહણ કરવાને અશક્ય, સુતિ સ્ત્રી દુર ૧૦ જુઓ.
દુખથી ગ્રહણ કરવા યોગ્ય. સુતિ ત્રિપાપી, પાપ કર્મવાળું.
zsvfzદ પુ. જેની સ્ત્રી દુષ્ટ હોય તે, સુતિન ત્રિઉપરના અર્થ.
દુષ્ટ ભાર્યા, દુષ્ટ સ્ત્રી. સુરત ત્રિ. દુષ્ટ ખરીદેલ, કંઇપણ જેવા તપાસ્યા વિના ખરીદેલ.
સુuહજુ ત્રિ દુઃખથી નાશ પમાડવા
યેગ્ય, ત્યાગ કરવાને અશક્ય, ટાળ્યું ટળે ટુરિક પુત્ર એક જાતને ખેર.
નહિ તેવું. તુ ત્રિ, દુર્બળ, અધમ, નીચ, કેષવાળું..
ટુકા ત્રિ. દુઃખથી સ્પર્શ કરવા યોગ્ય, તુર ન કાઢનો રોગ.
સ્પર્શ કરવાને અશક્ય.. સુરક પુત્ર અંકુશ વગેરે નહિ ગણકારનાર
પુધમાસે વનસ્પતિ. ગંભીરવેદી હાથી.
સુiા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ સુવાનિ ત્રિ. દુષ્ટ કર્મ કરનાર દુરાચારી.
સુદાનિ ત્રિ. પીવાને અશકય દુઃખથી પીવા કુદતા સ્ત્રી દુષ્ટપણું.
યોગ્ય. કુટય ૧૦ દુષ્ટપણે
સુwાન ૧૦ દુઃખથી પીવું તે. તુરનું ૭ દુષ્ટ શરીરવાળું. સુદન પુતિષપ્રસિદ્ધ દુષ્ટયોગ વૈધતિ
ફુડપુરા ૫૦ દુષ્ટ પુરૂષ, નિંઘ પુરૂષ.
સુપૂર ત્રિપૂર્ણ કરવાને અશક્ય, પૂરું કરવગેરે, હરકેઈ દુષ્ટ ગ્રહોને યોગ.
વાને અયોગ્ય, અનિર્વાય. તુર ત્રિ. તરવારને અશક્ય, દુઃખથી તરાય
કુવારા પુત્ર અંધારૂં. તેવું.
સુતિ ત્રિ. ખરાબ સ્વભાવવાળું. કુદરદ ત્રિ, પિત્ત વગેરે દેષથી લાલ
સુપ્રતિ સ્ત્રીખરાબ સ્વભાવ. નેત્રવાળું.
ત્રિદુષ્ટ પ્રજાવાળું, ખરાબ પ્રકુદરતુ પુ• દુ:ખથી તરવા યોગ્ય,અહિંસ્ય. !
જાવાળું. કુ99 ૫૦ દુષ્ટ બળદ–ગળીયે બળદ.
સુખકા શ્રી દુષ્ટ પ્રજા, નિંદ્ય પ્રજા. સુત્રા ૫૦ ખરાબવણ, ન મટે તેવું ત્રણ-ક્ષત.
તુળજ્ઞાન ત્રિદુષ્ટ જ્ઞાનવાળું, દુઃખથી જાણી સુરક્ષિન પુરુ દુષ્ટ સાક્ષી, બેટો સાક્ષી. શકાય તેવું જાણવાને અશક્ય. સુકું . નિંદામાં વપરાય છે. ' કુદHજ્ઞાન ૧૦ દુષ્ટ જ્ઞાન, નિંધ જ્ઞાન. કુટ્ટ ને અવિનય.
તુદા ત્રિો પરાભવ કરવાને અશક્ય, તુટુ ત્રિ. અવિનયી, ઉદ્ધત.
દુઃખથી પરાભવ કરવા યોગ્ય, જેની સામે સુપતન ન અપશબ્દ, દુષ્ટ પતન દુઃખથી હલ્લો ન થઈ શકે છે. પડવું તે.
૫૦ તે નામે ધરાષ્ટ્રને પુત્ર. સુત્ર પુત્ર તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય-વાર. સુwાળ ત્રિકુus ત્રિ. જુઓ. સુપ ત્રિઃ દુ:ખથી પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય, પ્રાપ્ત સુધી સ્ત્રીધમાસે વનસ્પતિ, ખજૂરી
કરવાને અશ.
ઝડ,
For Private and Personal Use Only
Page #762
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुष्प्रधर्षिणी
दून
તુwષળિો સ્ત્રી, ભય રીંગણી, રીંગણી,
વંતાકડી. કુwવૃત્તિ સ્ત્રી દુષ્ટ પ્રવૃત્તિ, દુષ્ટ વાર્તા,
ખરાબ ખબર. . સુewા ત્રિ, દુ:ખથી પ્રવેશ કરવા યોગ્ય,
પ્રવેશ કરવાને અશકય. તુewવેરા ઢો. વળ્યા નામે એક વૃક્ષ. તુuસહુ ત્રિસહન કરવાને અશક્ય, સહન
ન થાય તેવું. સુપ્રસાદ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. તુ ત્રિ દુષ્કર હર્ષવાળું, હર્ષ ન પામે
તેવું, હર્ષ પમાડવાને અશક્ય. સુપ્રદૃર્ષ પુધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર zswાપ ત્રિદુર્લભ, ન મેળવી શકાય તેવું. સુપ્રાય ત્રિ. ઉપરના અર્થ સુક્ષ ત્રિદુઃખથી જોઇ શકાય તેવું,
જોવાને અશક્ય. તુૉફ્ટ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. તુvમત ૫૦ તે નામે એક રાજા–ભરત
રાજાને પિતા-શકુન્તલાનો પતિ. સુરત ૩૦ ઉપરને અર્થ. ટુર ત્રિ. તરવાને અશક્ય, દુ:ખથી તરી
શકાય તેવું. સુરતઃ ત્રિદુઃખથી ત્યજી શકાય તેવું,
તજવાને અશક્ય. ટુ ત્રિ દુઃખે રહેલ, દરિદ્રી. કુથ પુત્ર કુકડે, કુતરે. ટુરિથતિ સ્ત્રી દુષ્ટ સ્થિતિ, ખરાબ સ્થિતિ,
ખરાબ હાલત. ટુથ સ્ત્રી કુકડી, કુતરી, સુદ ૧૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ઈપ
સ્પર્શરૂપ આભ્યન્તર વર્ણચારણુપ્રયત્ન. દુ ર પુત્ર એક જાતનું હથિઆર. તુ ખ્યા ૧૦૦ સેટ વધ કરે, મારી
નાખવું, ઠાર કરવું. કુદ માત્ર ૦ ૩૦ મનિટ દેહવું.
ટુ ત્રિવ દેહનાર. ફુદત ત્રિદેહતું. સુર પુત્ર વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક ધાતુગણુ. સુદ ૫૦ ટુ ધતુ. કુતુતિ ૩૧ જમાઈ કુદિતૃ સ્ત્રી. દીકરી, પુત્રો સુદિપતિ પુત્વ જમાઈ. તુ ત્રિ- દોહવા યોગ્ય. કુહ્ય ૧૦ દૂધ. સુઇ પુ. શર્મિષાદેવીમાં જન્મેલો યયાતિ
રાજાને એક પુત્ર. રૃ સ્ત્રી પ્રાણરૂપ એક દેવતા. ફૂ હિરો માત્ર ૪૦ સેટ ખેદ પામવે,
દુભાવું. તૂમ ત્રિબ દુઃખી, પીડિત. તૃદય ત્રિઉપરના અર્થ. ફૂદર્શ ત્રિદુષ્ટ ધ્યાન કરનાર, દુષ્ટ વિચાર
કરનાર. ટૂથ સ્ત્રી દુષ્ટ બુદ્ધિ. કૂળારા ત્રિદુ:ખથી નાશ પમાડવા યોગ્ય. ફૂuriા પુત્ર ચાતુર્માસ્યાંગ એક યજ્ઞ ડૂત ત્રિવ દુઃખી થયેલ, સંતાપ પામેલ. ડૂત પુત્ર સંદેશ લઈ જનાર, દૂત, કાસદ. . ડૂત સંતાપ, ખેદ. ડૂત ત્રિદાસ, સેવક, ચાકર. ટૂતા પુત્ર દૂત, સંદેશ લઈ જનાર,કાસદ. ડૂતન્ન સ્ત્રી વશ્વપુર્ણ નામે એક ઝાડ. ડૂતતા સ્ત્રીદૂતપણું, દૂતકર્મ. કૂતત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ. ફૂતિ સ્ત્રી સંદેશો લઈ જનારી સ્ત્રી, કુટણી સ્ત્રી, ચાકરડી.
સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ધળી રીંગણી, મેના પક્ષી. કૂતો સ્ત્રી વૃતિ જુઓ, રાતી પાડલ વન
સ્પતિ, મેના પક્ષી. ટૂન ત્રિ માર્ગ વગેરેના પરિશ્રમથી થાકેલ,
દુઃખી થયેલ, સંતાપ પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #763
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दूनवत्
दूवांक्षी
-
-
-
-
-
-
-
ટૂનકત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
ફૂશ્વ ત્રિ. નગ્ન, નાગું. સૂઇ ત્રિવ બળવાન.
દૂmવિભિન્ન ત્રિદૂર થતું, જુદા સ્વભાવનું, દૂર સ્ત્રી પ્રાણરૂપ એક દેવતા.
બધાથી અલગ. દૂર ત્રિદૂર રહેલ, મોટા અંતરે રહેલ,
દૂધિન ત્રિો દૂર રહેલા નીશાનને વીં
ધનાર, દૂથી નીશાન વીંધનાર. પૂરા ત્રિા દર જનાર, છેટે જનાર.
તૂાપતિ ત્રિદૂરપાતિનું જુઓ. ફૂ fમન ત્રિઉપરના અર્થ.
purતિન ઉન્ન ઉપર પ્રમાણે. દૂમિન ૫૦ બાણ.
gવ ત્રિ. દૂર સુધી કુદી જનાર, અદૂરફમ ત્રિદૂર જનાર, છેટે જનાર ત્યંત કૂદનાર. રૂપત અન્ય દૂરથી, છેડેથી.
તૂ રબા ૨૦ દૂર કરવું, છેટે કરવું. ટૂરતા સ્ત્રીદૂરપણું, છેટાપણું.
સૂરત ત્રિ. દૂર કરેલ, છેટે કરેલ. દૂર ન ઉપરના અર્થ.
દૂરજમવા ન દૂર થવું, છેટે થવું. દૂરના પુત્ર ગીધ પક્ષી, પંડિત, વિદ્વાન. કૂમત ત્રિ. દૂર થયેલ છે. થયેલ. જૂ ન ૧૦ દૂરથી જેવું તે, દૂરથી જોવાનું તૂઢા સ્ત્રી એક જાતનો સુર રોગ. યંત્ર-દૂરબીન.
દૂ દૂર છે. સૂરત ત્રિદૂરથી જોનાર, છેટેથી જેનાર જેમfમક ઉ૦ ઓગણપચાસ મહતમાંનો સૂરની સ્ત્રી, ગીધ પક્ષિણ.
એક મસ્ત. દૂરન ત્રિલ દૂરથી જોઈ શકનાર. છે- સૂત્ય ત્રિલ દૂર હોનાર, છેટે થનાર. ટેથી જેનાર.
દૂજેવા ત્રિદૂર રાંધનાર. ફૂર્ફિન ઉ૦ વિદ્વાન, પંડિત, ગીધ પક્ષી. [પા ત્રિ. દૂર રાંધનાર.
ની સ્ત્રી, ગીધ પક્ષિણી. દૂચમ ત્રિ. જેને માટે યમ દૂર રહેલ છે તે.
ત્રિ૦ ફુરારિન ત્રિજુઓ. ફૂર્તિા ત્રિ. દૂર સુધી દષ્ટિ નાખનારું, સૂરા પુત્ર સૂરિન ૩૦ જુઓ.
ટે, ત્રાંસુ. દૂર સ્ત્રી ગીધ પક્ષિણ.
[ોદ પુઆદિત્યલોક. દૂરપતિન ત્રિદૂર પડનાર, છેટે જનાર, ફૂg f=૦ દુઃખથી ચઢવા યોગ્ય, ચઢવાને દૂર જનાર.
અશક્ય. ટૂurતિન પુબાણ.
pોઇ ત્રિ જ્યાં ચઢવું મુશ્કેલ હેય તે. દૂધિન ત્રિદૂરથી મારી શકાય તેવું દૂળ પુ આદિત્ય.
કૂળ ૨૦ તે નામે એક છંદ, દુઃખથી ટૂમrs ત્રિ. દૂરનું, છેટેનું, દૂર રહેનાર. ચઢવું તે. ફૂમિન્ન ઉ ઘાયલ થયેલ, ઉડું જખમી સૂર્ય વિષ્ટા, મળ, શઠીકચુર વનસ્પતિ.
થયેલ, દૂર સુધી ભેદાયેલ-ચીરાયેલ. તૂર્થ પુત્ર જનમેજયના વંશને એક રાજા. દૂર મચ૦ દૂર, છેટે.
સૂ સ્ત્રી, ધ્રો, ધ્રોખડ, ભાદરવા મહિનાની તૂરમ પુમુંજ ઘાસ.
શુદ આઠમ. સૂનમૂઢ ત્રિદૂર સુધી મૂળીયાંવાળું.
દૂધrus R. ધ્રોખડને સમૂહ. તૂરાચિન ત્રિ. દૂર જનાર, છેટે જનાર. ' ( સ્ત્રી વસુદેવના ભાઈ બ્રકની પત્ની.
કોઈ હથિર.
For Private and Personal Use Only
Page #764
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दूर्वाधघृत
સૂઇવૃત્ત ૨૦ વૈવપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ધી. pવા ૧૦ પ્રોખડનું વન. સુવા ત્રિા પ્રોખડવાળું. તૂરો ત્રી, ભાદરવા સુદ આઠમ. સુવતીના પુત્ર વૈદ્યકમાં રસાયણના અંગરૂપ
ગણેલી એક જાતની સેમલતા. ( શ્રી યજ્ઞાંગ ચિતરૂપ એક ઈષ્ટકા.
ત્રિદુઃખથી હિંસા કરવા યોગ્ય, દુ:ખથી મરાય તેવું. સૂઢાર પુત્ર ધનુષ. ટ્રેટિવ સ્ત્રી ગળી નામની વનસ્પતિ. ટૂહી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. સૂઇ તંબુ, રાવટી, વસ્ત્રનું ઘર. તુષા ત્રિક દેશજનક, દૂષિત કરનાર, દેવ
મૂકનાર, ખળ, દુષ્ટ, નીચ. સૂના ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ટૂષણ દેશ, ભૂલ, ચૂક, દેષ મૂક,
સ્ત્રીઓ પર બળાત્કાર કરે. સૂઇ પુછે તે નામે એક રાક્ષસ. ટૂર્નામપાતુકમ મ સ દોષા
રોપ કરે, દેષ મૂકે. સૂપર ત્રિ દેષ મૂકતું, દૂષિત કરતું,
દેવારેપ કરતું. ફૂપનાર પુત્ર શ્રીરામચન્દ્ર. સૂચિનુ ત્રિ દૂષિત કરનાર, ભ્રષ્ટ કરનાર,
બગાડનાર. તુતૃિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. fક સ્ત્રી અને મેલ, ચીપડા.
વીઉપરના અર્થ, પીછી, દૂષણ કરનારી સ્ત્રી. દૂષિત ત્રિ. દૂષણ આપેલ, દૂષણ પ્રાપ્ત કરેલ, ભ્રષ્ટ કરેલ, ભ્રષ્ટ થયેલ, બગડેલ, બગાડેલ, વ્યભિચારના આળને પામેલ. પિતા શ્રી કન્યાભાવને નષ્ટ થયેલી, કન્યા
અવસ્થામાં બગડેલી. ફૂરિન ત્રિદૂષણ પ્રાપ્ત કરનાર, દુષ્ટ દેલવાળું.
સૂર સ્ત્રી તૃષિ જુએ. તૂવિઝ ૧૦ શરીરની ધાતુઓને દુષ્ટ ક
રના વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક કેર. સૂઇ ત્રિદૂઘણ આપવા , દૂષિત
કરવા યોગ્ય, રાજ્યને નાશ કરનાર, તૂષ્ય ૧૦ તંબુ, વસ્ત્રનું ઘર. તુથી સ્ત્રી હાથીને બાંધવાની દેરી-હાથી
ને તંગ. કૂળુ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક ઉદરરોગ
પેટને રેગ. શુ તુ આ સત્ર ગનિઆદર-સત્કાર કરે. દૃ દ્વારા ર૦ ને વધ કરવો, મારી
નાખવું. દવે ર૦ છિદ્ર, બાંકુ, કાણું. prખ ૧૦ તિષ પ્રસિદ્ધ રાશીને ત્રીજો
દશાંશરૂપ અંશ. દf g૦ સર્પ. દઈ સ્ત્રી સાપણ. દમન ૧૦ ગ્રહોના દર્શનશાન માટેનું કર્મ દક્ષિણ ૧૦ દશા જુઓ.
g૦ દષ્ટિપાત-નજર કરવી, નજર નાખવી, જેવું. દાઇ પુળ દૃષ્ટિગ્રસ્થાન-દષ્ટિમાર્ગ. દવારા સ્ત્રી કળથી. દુમિકા ત્રિ, દષ્ટિનેપ્રિય, આંખને ગમે એવું. દુધિયા સ્ત્રી, ભા. દાજી સ્ત્રીઆંખની શક્તિ, પ્રકાશરૂપ
ચૈતન્ય. #ાિ પુત્ર સર્વપ્રકાશક ચેતન-પુરૂષ.
કુંતિ પુત્ર સર્ષ. દ ક્ષ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દાત્ર ૧૦ ટુકડે, કટકે.. દુતિ સ્ત્રી આંખની ગતિ, દૃષ્ટિની ગતિ. સુરુ ૪૦ ખગોળશાસ્ત્રમાં વર્ણવેલ ગેલ. દુકા સ્ત્રી, દિનમાન વગેરે જાણવા માટે
૯૫
For Private and Personal Use Only
Page #765
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दृग्लम्बन
७५४
दृढरथ
-
પ
મ
ર
-
-
-
-
-
-
-
શંકુ છાયામાં ઉપયોગી દૃષ્ટિગ્ય | દર પુ. શાક્યમુનિ. દગ્દત્તક્ષેત્રસ્થ જીવા.
ઘધનુર પુ. શાક્યમુનિ. દ થન ગ્રહણદર્શનમાં ગ્ય ક્ષે- દઢવશ્વન ઝિ૦ મજબુત ધનુષવાળું, ધનુત્રસ્થ એક લંબ.
ર્વિદ્યામાં કુશળ. દરિવઢfસની સ્ત્રીવેશ્યા સ્ત્રી. દઢવાન પુતે નામે પુરૂવંશી એક રાજા. દરિયા પુત્ર જેની દષ્ટિમાં ઝેર હોય છે નિશ્ચયપુસ્થિરપ્રજ્ઞ-આત્મજ્ઞાની-તત્વજ્ઞ. તે એક સ.
દુનિયા ત્રિો દઢ નિશ્ચયવાળું, અડગ દર સ્ત્રી ગ્રહણદર્શનમાં ઉપયોગીરૂપે સંકલ્પવાળું. દર્શાવેલી દકપ્રચારની એક નતિ.
નજર પુનાળીએરનું ઝાડ. દમvહટ ન. ગલબંધમાં આવતું ગોળા- દુમિ પુત્ર અજમીઢવંશી એક રાજા, કાર એક મંડળ.
મજબૂત નેમિવાળો રથ. દહપુરાંધવા માટે જમીનમાં દેલે ભૂલો. પત્ર પુ. વાંસનું ઝાડ. દત ત્રિ. સ્કૂલ, મજબૂત, કઠણ, સમર્થ, દv=ા સ્ત્રી વવના નામે એક વનસ્પતિ. ઘટ, અશિથિલ, અડગ.
રિચય પુત્ર જુઓ, બ્રહ્મા. ૪ ૧૦ લોઢું, અતિશય.
દwવો સ્ત્રી ભંય આંબળી. દઠ પુત્ર તેરમા મનુને એક પુત્ર, ધૃતરાષ્ટ્રને દપુરા ૩૦ કાચબ. એક પુત્ર.
દોદ પુવડનું ઝાડ. ૬૪ પુમજબુત કાંટાવાળું ઝાડ. દૃઢ૪ પુનાળીએરનું ઝાડ, દive g૦ વાંસનું ઝાડ.
વષ પુરુ મજબુત બંધન. કુદક્ષાગ પુ. તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રનો પુત્ર.
દહાથ 7. મજબુત બંધન. દર સ્ત્રી એક જાતનું ઘાસ.
દઢ વન ઝિ૦ મજબૂત બાંધનાર, દીશ ત્રિ- મજબુત શરીરવાળું.
વિશ્વની સ્ત્રી, શ્યામા લતા. દ રવા સ્ત્રી એક જાતની સાકર.
દઢવા પુ. બારડનું ઝાડ, બાવળનું અડ, દહથિ go વાંસનું ઝાડ.
દવાર ત્રિ- કઠણ બીવાળું. હાર્થીિ ત્રિમજબૂત ગાંઠવાળું. દઢવી ૧૦ કઠણ બી. દઢ છ૮ ૧૦ એક જાતનું ધાસ. દઢમત્તિા સ્ત્ર અચળ ભક્તિ, અચળ દહષ્ણુત ૫૦ પરપુરુંજય રાજાની પુત્રીમાં
ભક્તિવાળી સ્ત્રી. જન્મેલો અગત્ય મુનિને એક પુત્ર. દમજી ત્રિઅચળ ભક્તિવાળું. દરતા પુત્ર ધાવડીનું ઝાડ.
તમfમ પુત્ર માનસિક સ્થિરતા માટે ગ– દઢતા સ્ત્રી મજબૂતપણું, અડગણું.
શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક અભ્યાસ. દૃઢતૃપા પુત્ર મુંજ ધાસ.
દઢપુષ્ટિ પુમજબૂત મૂઠવાળી તરવાર. હતૃ સ્ત્ર, વવના વનસ્પતિ
દમુષ્ટિ ત્રિ. લોભી, મજબૂત મુઠિવાળું. દવા ન દઢતા જુઓ.
મૂઠ પુમુંજ ઘાસ, નાળીએરનું ઝાડ, દૃઢયન્ ૬૦ ચાવનારા જુઓ.
ત્રિ૦ મજબુત મૂળીયાંવાળું. ઢાંરા પુત્ર એક જાતનું જલજંતુ. દૃઢતા સ્ત્રીફટકડ. વંરી સ્ત્રી એક જાતનું જલજંતુ-માદા. દા પુ. તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #766
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दृढरुधि
दृति
- -
-
-
-
- -
- -
-
-
-
-
-
- - -
-
-
-
-
-
કક્ષેય વંશને એક રાજા, જૈન તીર્થકર | જન્મેલો પુત્ર-ઈમ્પ્રવાહ ઋષિ. શીતલનાથના પિતા-દદરથ રાજા. દનું . આજમીવંશી એક રાજા. ત્તિ તે નામે એક રાજા. દુસ્ત પુo તરવાર વગેરે વાપરવામાં મજ
હરિ . અત્યંત રૂચિ-પ્રીતિ-ઇચ્છા. બૂત હાથવાળો હો. સુવિ મજબૂત રૂચિવાળું, અત્યંત
દસ્ત મજબુત હાથવાળું. પ્રીતિવાળું, ઘણી જ ઈચ્છાવાળું.
દતા ૫૦ ધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. દૃઢતા સ્ત્રી પાતાના નામને વેલો.
દૂ શ્રી ભોંય આંબળી. હોમનું ૦િ કઠણ રૂવાટાંવાળું.
gફક્ષ પુત્ર તે નામે એક રાજા. દરોમન ૬૦ ભુંડ, ડુકકર.
દારૂ ઝિ૦ મજબૂત અંગવાળું. દરોમાં સ્ત્રી ભુંડણ, કુકરી, કઠણ વાળ
દઢ ર૦ હીરે, મજબૂત અંગ. વાળી સ્ત્રી.
દક્તિ ] વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દમણ. હૃહન્ની સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
દંઢાપુ ! સાવર્ણ નામના ત્રીજા અને પુત્ર. રતન ત્રિ મજબૂત બક્ષરવાળું,
દહાણુ પુ. દઢપણે હથિઆર વાપરી વર્મન g૦ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. જાણનાર યુદ્ધો. વર્લ૮ g૦ સોપારીનું ઝાડ.
દતા પુ. ધુન્ધમાર રાજાને એક પુત્ર. સુરવર ત્રિ. કઠણ છાલવાળું.
બિનપુત્ર દઢપણું, મજબૂતાઈ અડગપણું દવા સ્ત્રી સાવ નામે વનસ્પતિ.
ન૦ મજબુત કરવું, અડગ કરવું, વર ઉપરનો અર્થ
પુષ્ટ કરવું. ઇતર પુo બેરડીનું ઝાડ, બાવળનું ઝાડ,
લોકર પુત્ર ઉપરના અર્થ. ચક્રમર્દ વૃક્ષ
રીત ૦િ મજબૂત કરેલ, અડગ કરેલ, શનિ ત્રિો કઠણ બીવાળું.
પુષ્ટ કરેલ. હવેગ ર૦ કઠણ બની.
દરમવન ને મજબુત થવું, દંડ થવું, અદલ ૫૦ દતક જુએ.
અડગ થવું, પુષ્ટ થવું. દવ્ય પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
દતોમાર પુત્ર ઉપરના અર્થ વ્રત ઝિ૦ મજબૂત વ્રતવાળું, અડગ ત્ર
મત ત્રિ. દઢ થયેલ, મજબૂત થયેલ, તવાળું, દઢ સંકલ્પવાળું,ભક્તિનિષ્ઠ વિધાન.
અડગ થયેલ, પુષ્ટ થયેલ.
જુ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. " જ ત્રિ મજબૂત પ્રતિજ્ઞાવાળું, સ્થિર
gs મજબૂત ભાથાવાળા દ્ધ, સંધાનવાળું.
તે નામે એક રાજા. દરબ્ધ પુત્ર તે નામે ધ્રુતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર.
ત ત્રિઆદરસત્કાર કરેલું, સત્કાર પામેલું, દરધિ ત્રિ- મજબૂત સાંધાવાળું, છિદ્ર ચીરાયલું. ન રહે તેમ સાંધેલું
તા . જીરૂં. હરિ . Pર્યા નામે એક વેલો. ઇતિ શ્રી ચામડાની ધમણ, ચામડાનું
ન પુકલિયુગના જનમેજય વંશને પાત્ર-બતક, વાળવાળું ચામડું, ગાય વએક રાજા.
ગેરેને ગળે લટકતી ગોદડી. રાધ ૩૦ ફરીવૃક્ષ નામે એક ઝાડ | પુત્ર મેઘ, એક જાતનું માછલું, અમુક ૨) પુત્ર અકસ્ય અધિને પામુદ્રાથી તે યજ્ઞ કરનાર યજમાન
For Private and Personal Use Only
Page #767
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રિધારવા
दृषदिमाषक
-
- -
-
-
-
- -
-
તિવાર પુએક જાતનું ઝાડ.
એક શિવલિંગ. તિજ્યારતોરા ૨૦ તેનામે એક સત્ર દુધન ત્રિ. ચીરી નાખનાર. તિરિ પુત્ર કુતરે.
દર ખ્યા ૫૦ ૨૦ નિવું, દર્શન કર્યું. તિહાર ત્રિ, ચામડાની બતક લઈ જનાર, દર ત્રિ. જેનાર, દેખનાર. ચામડાની ધમણ લઈ જનાર.
દુ સ્ત્રી નજર, દષ્ટિ, નેત્ર, જેવું, દેખવું, હત્યિ ત્રિ આદર કરવા યોગ્ય, સત્કાર કરવા
જ્ઞાન, બેની સંખ્યા. ગ્ય.
રુતિ સ્ત્રી દર્શન, દેખવું, જેવું. ચ ન આદર, સત્કાર.
ફાદુ શિલા, પથર૨ ના ગાયને નીકળવાના કારને રોકનાર. દરતી સ્ત્રી તે નામે નદી, દુર્ગા દેવી. = અથ૦ હિંસા એવા અર્થમાં તથા દઢ
દુર શ્રી નેત્ર, દૃષ્ટિ, જેવાની આકાંક્ષા. એવા અર્થમાં વપરાય છે.
દરાય ત્રિ. દૃષ્ટિથી જોવાને ઈચ્છવા
યોગ્ય. દ તુરા ૫૦ ૫૦ હૈ કલેશ પામે,
raigs R૦ કમળ. દુઃખી થવું. ૪ શ્રી. સર્ષની એક જાતિ.
દાન પુલોકપાળ, પ્રલ્લાદને પુત્ર વિ
રોચન, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, બ્રાહ્મણ. જન્મ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
રાન ન જ્યોતિ, તેજ, પ્રકાશ. દુન્ પુઈન્દ્રનું વજ, રાજા, કાળ, યમ,
દશિ સ્ત્રી દૃષ્ટિ, નેત્ર, પ્રકાશ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
દશ “દ” ધાતુ. | તુ ૧૦ ૪૦ સેર્ પીડવું, દુઃખ દેવું.
દૃી સ્ત્રીદશિ સ્ત્રજુઓ. દૃા ૩૦ ૩મ૪૦ ર દીપાવવું, સળગા
ટકા ત્રિ જેવા ગ્ય, દેખાવડું, સુંદર, વવું, પ્રકટ કરવું,
જ ત્રિઉપરના અર્થ. પૂ રૂા. ૧૦ લ૦ સેટ ઉપરના અર્થ.
દશોપમ ૧૦ ધળું કમળ, કમળ. yવા ૫૦ ૩૦ હર્ષ પામ, ગર્વિષ્ઠ
રય ત્રિક દવા જુઓ. થવું.
દુર ૧૦ લીલાવતી ગ્રંથપ્રસિદ્ધ એક પ્રદર ત્રિવ ગર્વિષ્ઠ, હર્ષ પામેલ.
કારનું ગણિત. દસ પુ. વિષ્ણુ
દફથળ ૧૦ નાટક, સીનેમા. થત ત્રિ ગર્વ કરતું, હર્ષ પામતું.
રફથતા સ્ત્રી જેવા ગ્યપણું, સુંદર.. ત્રિબળવાન.
રચય ૧૦ ઉપરના અર્થ. રાષ્ટ્ર સુ. ૧૦ મ. સેટ કલેશ પામવે.
દ િપુઈષ્ટ રાશિ. બ્ધ ત્રિગુંથેલ, ભય પામેલ.
દયાદરા ત્રિ. જેવા યોગ્ય અને નહિ દૂધ ન મુંથવું, ભય પામ, ભય.
જેવા યોગ્ય. દમ ચુ રમો ર૦ સે ગુંથવું.
દયાદરા સ્ત્રી અમાસ તિથિ. દમ તુટા ૫૦ ૦ ગુંથવું.
દૃશ્ચન ત્રિજેનાર, દેખનાર. દમ્ ૩૦ મ. એહે ભય પામ, બીવું. રુપતા ન૦ મંડૂર નામનું લોઢું. રુમ્ ખ્યા ૫૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ દુષત્ સ્ત્રી શિલા, પથર, ઘંટિનો પથર. મોજા પુત્ર તે નામે એક અસુર
પરિભાષા પુત્ર રાજાને ઘંટી ઉપર અને રવિશ્વ: 70 મત્સ્યપુરાણમાં કહેલ કે પાતો એક માસાનો વેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #768
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
६ षछत्
www.kobatirth.org
રૃષન્નત ત્રિ॰ પત્થરવાળું, શિલાઓવાળુ રૃપઢતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી, દુર્ગા દેવી, વિશ્વામિત્રની પત્ની. હૃદ ત્રિ॰ જોયેલ, દેખેલ, જાણેલ. દૃષ્ટ સ૦ જોવું, દેખવું, દર્શન, સાક્ષાત્કાર, દેખાવ, રાજાઓને પોતાના દેશમાં ચાર વગેરેના ભય, રાજાઓને પેાતાના દેશમાં પારકા દેશના ભય, ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક ગણિત.
ટાટ ન॰ લેાક કહેવત, ઉખાણું. દોષ ત્રિ॰ જોયેલા દેષાવાળું, છિદ્ર
જે
નાર શત્રુ,
રઇનષ્ટતા શ્રી બિલકુલ દૃષ્ટિએ નપડવું તે. રઇનઇક્ષ્ય ૬૦ ઉપરના અ.
પૂર્ણ ત્રિ॰ પીઠ દેખાડી નાસી જતું, પલાયન કરતું.
પ્રત્યય ત્રિ॰ દેખવાથી જેમાં વિશ્વાસ એસે તેવું, જેના વિશ્વાસ-શ્રદ્દા લેાકામાં દેખાયેલ હાય તે.
દશરઽસ્ ત્રી॰ રજસ્વલા સ્ત્રી, અટકાવવાળી સ્ત્રી, પ્રૌઢા .
લેરી
રવત્ ત્રિ. જોનાર, દેખનાર. રાન્ત પુ॰ દૃષ્ટાંત, દાખલા, ઉદાહરણ,
તે નામે એક અર્થાલંકાર, શાસ્ત્ર, મરણુ. ટ્રાન્તતન અન્ય૦ દૃષ્ટાંતથી, ઉદાહરણથી, શાસ્ત્રથી, માણથી.
દૃષ્ટિ શ્રી નેત્ર, દશ ન, જોવું, દેખવું, નજર, જ્ઞાન, પ્રકાશ.
રષ્ટિત ત્રિ॰ જોનાર,દેખનાર,નજર કરનાર. દિત ન॰ સ્થળકમળ દૃષ્ટિત ન॰ સ્થળકમળ સૃષ્ટિન ત્રિ જેણે જોયું હોય તે. દક્ષેિપ ૬૦ દષ્ટિપાત, નજર નાખવી, દૃષ્ટિ કરવી.
દહિમ્મત ત્રિ॰ નજરે જોયેલ. æનિત પુ॰ એક જાતને આંખના રોગ.
देवऋषभ
દૃષ્ટિમુળ પુ॰ બાણુ વગેરેનું લક્ષ્ય, નેત્રને ગુણ-રૂપ વગેરે. દૃષ્ટિનિપાત પુ॰ દૃષ્ટિનું કાઇ પદાથ ઉપર પડવું, દષ્ટિપાત, જેવું. दृष्टिप पु० નામે એક દેવગણ. દૃષ્ટિવાત પુ॰ નજર કરવી, જેવું. સૃષ્ટિતૃત ત્રિ॰ જોવાથી પવિત્ર થયેલ, જોઇને કંઇ કરવું તે.
દૃષ્ટિવન્તુ પુ॰ પતંગીયું, આગીએ કીડે. દૃષ્ટિવાલ ૩૦ બૌદ્ધશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક વાદ. દૃષ્ટિવિક્ષેપ પુ॰ કટાક્ષથી જોવું, નજરનું પડવું, દૃષ્ટિપાત, જોવામાં વિઘ્ન. દિવિત્રમ પુ॰ નેત્રને વિલાસ-આંખને ઇસારા, જોવામાં ભ્રાંતિ.
દૃષ્ટિવિષે પુ॰ આંખમાં ઝેરવાળા એક જાતનેા સ. વિવી સ્ત્રી. આંખમાં ઝેરવાળી સાખ્યુ. दृष्ट्वा अव्य० જોને, દેખીને.
રૃદ્ સ્વા॰ ૧૦ ૩૪૦ સેટ્ વૃદ્ધિ પામવી, વધવું. હિત ત્રિ॰ વધેલ, વૃદ્ધિ પામેલ. રૃ મ્યા॰ ૧૦ ૩૬૦ સેટૂ ભય પામવા, બીવું. ાિ ૧૦ સ॰ સેટ્ ચીરવું, કાડવું, ૬ ૦ ૧૦ ૩૦ સેટ્ ચીરાઈ જવું ફાટી જવું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તે વા૦ લા॰ સ॰ અનિટ્ પાળવું, રક્ષણ કરવું. લેટ્રી་માન ત્રિ. અત્યંત દીપ્ત, તેજસ્વી. ફ્રેન્ચ ત્રિ દેવા યોગ્ય, આપવા ચેગ, હૈયું સ્વા॰ આ અ॰ સેટ્ રમવુ,ક્રીડા કરવી. સેવ પુ॰ દેવ, રાજા, મેધ, પારા, બ્રાહ્મણેાનું
વિશેષણ, દેવદાર, પરમાત્મા, પરમેશ્વર. ધ્રુવ ત્રિ પૂજ્ય, દેદીપ્યામાન, તેજસ્વી. સેવ ૧૦ ઇન્દ્રિય.
વષમ પુ॰ કશ્યપની કન્યા-જે ધર્મની એક પત્ની હતી તેમાં ઉત્પન્ન થયેલું ધર્મના એક પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #769
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवऋषि
देवजे
વિgિ T૦ નારદ વગેરે દેવના ઋપિ.! જેવા પુત્ર દેવોને સમૂહ, દેવને પક્ષ, જેવા ત્રિ- રમનાર, રમતીયાળ.
દેવોને અનુચર, તે નામે એક નક્ષત્ર. રેવ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણની માતા દેવકીને પિતા. | સેવા પુત્ર દેવાદિ ગણરૂપ ગ્રહ. જેવ, સ્ત્રી શ્રીકૃષ્ણની માતા દેવકી. પfણ સ્ત્રી અપ્સરા, સ્વર્ગની વસ્યા. સેવા પુત્ર સુખડ-અગર-કપૂર-કેસર- સેવા પુત્ર દેવેની સમીપ ગાયન કર
એ બધા પદાર્થો મેળવી વાટેલો એક નાર ગંધર્વ. સુગંધી પદાર્થ.
વસ્થા સ્ત્રી, “મહારા' નામની એક જેલન ૧૦ હેવ જુએ.
ઔષધિ. દેવતા સ્ત્રી દેવપુત્ર જુઓ લેવર્ય પુત્ર દેવથી જેનો ગર્ભ હેય તે, જેવારમાં શ્રી દેવપુત્રી જુઓ. દેવપુત્ર, દેવનર. રેવર્ષ ૨૦ દેવેનું કાર્ય દેવોને પ્રિય સેવામાં સ્ત્રી કુશદ્વીપમાં આવેલી એક પૂજા વગેરે કાર્ય
નદી. વોઝ ન૦ દેવદારનું ઝાડ.
વ ઘાર પુ. સંગીતપ્રસિદ્ધ એક સ્વર. નિરો સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણ
દેવાયા તે નામે એક રાગિણી. મેઘરાગની સી.
વચન પુત્ર ગંધર્વ. જિવિE R૦ દેવત અનિષ્ટ કાર્ય, દેવ- ત્તિ ૩૦ તે નામે એક પર્વત નિમિત્ત દુખ.
તેવજી સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણું જેવા ઘી. શ્રીકૃષ્ણની માતા.
પુ. બૃહસ્પતિ, કશ્યપ ઋષિ. જેવારોનના પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ.
ગુદો સ્ત્રી સરસ્વતી. દેવપુત્ર પુ. શ્રીકૃષ્ણ.
વગુણ ત્રિ દેવોની ગુપ્ત રહસ્ય. દેવમાતૃ પુ. શ્રીકૃષ્ણ.
દેવગુણ ૧૦ મરણ. સાવલી ૦િ દેવ સંબંધી.
જેવા ન દેવાલય, દેવમંદિર, જેવીનુ પુ. શ્રીકૃષ્ણ
સેવા પુત્ર તે નામે એક ગ્રહ. યહ ૧૦ દિય કુંડ, સ્વતસિદ્ધ કુંડ. ! સેવન નિ દેવ પ્રત્યે જનાર. દેવાદેવા . મારોળ જુઓ. હેયર ૧૦ સત્રના અંગ એક અરેસ્ટ ન દેવમંદિર, દેવળ, દેને વંશ, ભિલવ. દેને સમૂહ.
સેવવા શ્રી દેવપૂજા, દેવસેવા, દેવનું તથા સ્ત્રીગંગા નદી.
ચરિત્ર, દેવનિમિતે હેમ વગેરે. ગુમ ૧૦ લવિંગ.
વત્રિપિતા પુત્ર દૂિર. સ્વર્ગના વૈદ્ય રેટ ૧૦ વસિષ્ઠના આશ્રમની પાસે અશ્વિની કુમાર, બેની સંખ્યા, અધિઆવેલું એક તીર્થ
ની નક્ષત્ર. રક્ષા પુત્ર તે નામે ક્રૌટુવંશને એક લેવર પુo સે સેરને હાર. રાજા, યજ્ઞ.
વદન ૨૦ વૈદિક શ્રોત્રિય એક છંદ. લેવાત ન૦ અકૃત્રિમ જળાશય, સ્વતઃ- સેવા ત્રિ દેવથી જન્મેલ, દેવથી ઉત્પસિદ્ધ જળાશય, ગુફા.
ન્ન થયેલ. જણાવિ ઉ૦ ગુફા.
as R. તે નામે સામવેદનો અમુક ભાગ.
For Private and Personal Use Only
Page #770
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवजग्ध
देवदास
સેવા ત્રિ. દેવોએ ખાધેલ, દેવોએ ચેતાપ્રતિમા સ્ત્રી દેવમૂર્તિ. ભક્ષણ કરેલ.
રેવતરિક સ્ત્રી દેવેની પ્રતિષ્ઠા. એક જાતનું ખરાબ ઘાસ. રેવતાચન ન દેવપૂજન. વિધવા ૧૦ હું એક જાતનું ઘાસ સેવતામય ત્રિદેવમય, દેવસ્વરૂપ. સેવાન પુત્ર દેવના જેવો મનુષ્યદેવરૂપ સેવતામથી સ્ત્રી, હિરણ્યગર્ભ દેવતા.
મનુષ્ય, ગંધર્વચક્ષ-વગેરે ઉપદેવ. દેવાયતન નદેવમંદિર, દેવાલય. રેવનવિ શ્રી નૃત્ય-ગીત-વગેરે તિથિ પુગ પુરૂવંશી અક્રોધનને પુત્ર એક ગંધર્વ વિદ્યા.
રાજા. વગત ત્રિ. દેવોથી જન્મેલ, દેવથી જેવા કવ્યદેવને અર્પણ કરવા યોગ્ય, ઉત્પન્ન થયેલ.
દેવને સ્વાધીન. સ્વાતિ ૨૦ દેવગણ, દેને સમૂહ. રેવના ત્રિદેવોની રક્ષા કરનાર, વામિ શ્રી દેવબંધુ, દેવાંગના. દેવલા સ્ત્રી નાગબલા. નામની એક રેવર ત્રિઃ શિપિ, કારીગર.
વનસ્પતિ. વિટ્ટો સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી.
વત્ત પુ તે નામે કઈમાણસ,બુદ્ધદેવનો જેવા ત્રિ. અતિશય દેવ, અતિશય પ્ર
નાનો ભાઈ, શરીરમાં રહેલે એકે વાયુ દીપ્ત, અત્યંત તેજસ્વી, અતિશય રમ
જેના વડે બગાસું આવે છે. તીયાળ.
જેવા 7િ દેવે આપેલ, દેવ નિમિતિ રેવત પુત્ર કલ્પવૃક્ષ, ચિત્યક્ષ.
અર્પણ કરેલ, દેવને આપેલ. સેવતા સ્ત્રી દૈવ, ઘેળા ધંતુરાનું ઝાડ, | રેવર પુ. વ. દેવદત્ત જેમાં મુખ્ય દેવપણું.
હોય તે. સેવાલિત અસુર વગેરે, ભારતના રેલવેત્તા દયાપાત્ર દેવદત્ત. પુત્ર સુમતિને એક પુત્ર.
દેવાઇs y બુદ્ધદેવ. સેવતા છે એક જાતનું ઝાડ, અગ્નિ, જવ ત્રિ દેવનું દર્શન કરનાર, દેવને ચિત્રાનું ઝાડ.
જેનાર. દેવતા પુત્ર ઉપરના અર્થ, એક જાતનું રે ત્રિ ઉપરના અર્થ. ઘાસ.
સેવન ન દેવનું દર્શને. સેવતાર પુત્ર યજ્ઞ, દેવને પિતા કશ્યપ, દેવના પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. મરીચિ વગેરે ઋષિ, બ્રહ્મા.
સેવન ત્રિ- હેવ જુઓ. રેવતતિ પુત્ર દેવ.
જે મ અન્ય દેવનાં દર્શન કરીને, દેવને તે નામે એક ન્યાય
જોઈને. દેવેનું યજ્ઞમાં અધિકારીપણું કે નહિ દેવાનો ત્રી, એક જાતને વેલે.
અધિકારીપણું સાધનાર એક ન્યાય. જેવા ૧૦ દેવદાર વૃક્ષ. હેવતifધv go ઇન્દ્ર, પરમેશ્વર.
વાઢિયા સ્ત્રી માલ–નામે એક સેવાધિvfa g૦ ઉપરના અર્થ
ઝાડ. રેવતાનુ પુત્ર દેવેનો ઉદ્દેશ.
વરા સ્ત્રી ઘઘરવેલ નામે એક વેલો. ફેવતાળિધાર ન દેવનું ધ્યાન.
દેવાન પુત્ર દેવોને દાસ, દેવપૂજારી.
For Private and Personal Use Only
Page #771
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
देवदासो
સેવવાનો સ્રો દેવાની દાસી, જંગલી બીજો, વેશ્યા.
વલીપ પુ॰ દેવ માટે દીવે, નેત્ર. સેવકુન્સુમ પુ॰રાતી તુલસી, દેવેનું નગારૂં. રેવદૂતો સ્ત્રી જંગલી ખીન્ને. ધ્યેય પુ॰ મહાદેવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, રેલવેવૈરા પુ॰ મહાદેવ. રોજ પુ॰ હીડાળાને! મહેાત્સવ. દેવદ્યુમ્ન પુ॰ ભરતવશો એક રાજા.
કોળી સ્ત્રી દેવયાત્રા, સ્વયંભૂ લિંગ રહેવાના ખાડા.
સેવTM ત્રિ૦ દેવ સામે જનાર, દૈવ પ્રત્યે
જનાર.
વક્ ત્રિ॰ દેવની પૂજા કરનાર. વચન 7 દેવ નિમિત્તે આપેલું ધન, દેવસ્વામીક ધન.
વધાનો સ્ત્રી ઇન્દ્રની નગરી-અમરાવતી. ધાન્ય 7૦ દેવેને યોગ્ય અનાજ, વધૂપ ૬૦ દેવાને પ્રિય ધૂપ-ગુગળ. રૈયન્ દુ દિયર.
વત ૪૦ રમત, દીપ્ત, કાંતિ, અવહાર, જીતવાની ઇચ્છા,સ્તુતિ,દેવાના બાગ,કમળ. સેવન છુ॰ પાસેા.
તૈવનવી સ્રો॰ ગગા નદી. સેવનનિ પુ॰ ઇન્દ્રનેા દ્વારપાળ. મનજી પુ॰ એક જાતનું નડ ઘાસ. સેવના સ્રો॰ રમત, વિલાપ. હૈવનાથ પુ॰ ઇન્દ્ર, પરમેશ્વર. સેવનામજ પુગંધ, યક્ષ, વિદ્યાધર, ભૂત-પ્રેત-વિશાચ વગેરે.
ધ્રુવનામન પુ॰ કુશદ્વીપના રાજા હિરણ્ય
રેતસને એક પુત્ર. વનામન ન॰ દેવનું નામ. નામનું ત્રિ॰ દેવાના જેવા નામવાળું. સેવનાજ પુ॰ તેવનામદ જુએ. સેવનારુ છુ૦ નલેાત્તમ.
७३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवप्रतिकृति
સેવનિાય પુ૦ સ્વ. સેવનિવું ત્રિ દેવેની નિંદા કરનાર. રૂવનિર્મિત ત્રિ॰ દેવે એ બનાવેલ. રૂપનિમિતા શ્રી ગળેા. સેવતિ પુ॰ પરમેશ્વર, ઈન્દ્ર. રૂવપતી શ્રી દેવાંગના, દેવેશની સ્ત્રી, દેવભા.
6
देवपत्रिका स्त्री० FY1” નામની એક વનસ્પતિ.
પત્રી શ્રી. ઉપરના અ
દેવપથ પુ॰ આકાશમાં રહેલ છાયાકાર મા, દેવયાન મા, દેવાના મા, ઉત્તરાયણ.
ધ્રુવપયર્િ પુ॰ વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક શબ્દગુણ.
વૈવવર ત્રિ॰ રમતીપાળ, દેવાનું શરણુ લેનાર, પ્રારબ્ધવાદી.
:
ધ્રુવપળે ૧૦ સુરવળ ' નામે એક વૃક્ષ. સેવ પુદેવને અર્પણ કરેલ પશુ. તૈયપશુ ત્રિ॰ દેવેાની ઉપાસના કરનાર. વાત્ર 7॰ અગ્નિ.
સેવપાત્ર પુ॰ સમસ નામનું એક યજ્ઞપાત્ર. દેવવાહ પુ॰ શાકદ્વીપના એક પર્વત.
વાહિત ત્રિદેવાએ રક્ષણ કરેલ, દેવાએ પાળેલ.
For Private and Personal Use Only
વૈવાહિત પુ॰ વરસાદ ઉપર જીવનાર દેશ. લેવીયુ પુ॰ અસુર, દૈત્ય. સેવપુત્ર પુ૦ દેવકુમાર. રેવપુત્રઃ ૩૦ દેવકુમાર. દેવપુત્રા શ્રી દેવકન્યા, એલચી. દેવપુત્રો શ્રી દેવકન્યા, એલચી. લેવપુર સ્રો॰ દેવેની અમરાવતી નગરી. સેવપુરી ૧૦ ઉપરના અ. દેવપુરો સ્રો॰ ફેવપુર્ જીએ. ધ્રુવપૂખ્ય પુ૦ દેવાચાય બહુસ્પતિ. તેષતિકૃતિ શ્રી દેવની પ્રતિમા-મૂર્તિ
°
Page #772
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
देवप्रतिमा
હૈ પ્રતિમા સ્રી. ઉપરના અ સેવકન પુ॰ દેવને પ્રશ્ન કરવેા તે. ફેવમસ્થ પુ॰ સેનાબિંદુ રાજાનું તે નામે એક શહેર.
તૈયપ્રિય પુ॰ પીળા ભાંગરા,એક જાતનું ઝાડ. પ્રિયા શ્રી નાગરવેલ. વધૂ શ્રી દેવાંગના, દેવપત્ની. અપ્સરા. વૈવવા શ્રી.સહદેવીના વેલા, ત્રાયમાણા વનસ્પતિ. ફેહિ પુ॰ દેવનું બળદાન, દેવનૈવેદ્ય. ત્વવાસ્તુ પુ॰ યદુવંશના હુદીકના એક પુત્ર, તે નામે એક ઋષિ.
વદ્રાન પુ॰ નારદ.
સેવવાહળ પુ॰દેવની પૂજા કરી જીવનારા, પૂજારી.
જૈવમય ૬૦ દેવને ભય. મયન ન॰ પીપળાનું ઝાડ, દેવમંદિર, દેવળ.
વમાન પુ॰ દેવાના ભાગ, લવણ સમુદ્રથી ઉત્તરે ઉત્તરગાલરૂપ પદાર્થો. દેવમાક્ ત્રિ॰ દેવને ભજનાર્. પતિ ત્રિ. દેવથી ભય. મૂત્ર↑ સ્વ.
સેવમ ત્રિ॰ દેવરૂપ થયેલ, દેવપણાને પામેલ. જૈવભૂતિ સ્રો દેવાની સમૃદ્ધિ, ગંગા નદી. યમૂર્તિ સ્રો સ્વર્ગ, દેવાને પ્રિય ભૂમિ તૈમૂચ ૦ દેવપણું. વૈવસ્મૃત પુ॰ ઇન્દ્ર, વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. તૈચત્રાત્ પુ॰ તે નામે સૂર્યવંશી એક રાજા. સેવળ પુ॰ સૂર્ય, કૌસ્તુભ મણિ, ચિંતા
મણિ રત્ન,ધેડાને ગળે રહેલી ગેાળ
નીશાની.
મમત ત્રિ॰ દેવને માન્ય. જૈવમત ૬૦ દેવાનો મત, ફૈવમત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ સેવમાતૃશ્રી દેવાની મતા, અદિતિ,
૯
૭૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवयान
દાક્ષાયણી.
દેવમાત્ર પુ॰ વરસાદ ઉપર જીવનારા દેશ, ખેતી વગેરે.
રૂવમાન 7૦ દિવ્ય માન, દેવાનું માપ, દેવચેાગ્ય ઘર વગેરે.
ફેવમાનજ પુ॰કૌસ્તુભમણુિ,ચિંતામણિ રત્ન. વમાયા સ્રી. અવિદ્યા, અજ્ઞાન, દેવાની
માયા.
રેવમાન પુ॰ દેવયાનમાગ, અચિરાદિમાગ, દેવેાના મા,
તેમાસ પુ॰ ગર્ભથી આઠમે મહિને, દેવેને મહિને.
દેવમાના પુ॰ ઉપરના અ ફૈમિત્ર પુ॰ તે નામે કાઇ માસ. વૈયમિત્ર ન॰ દેવને મિત્ર. સેવમીઢ પુ॰ યદુવંશી એક રાજા. સેવમૌતુષ પુ॰ હદીકના એક પુત્ર, વસુ
દેવના દાદો, ક્રોવ’શી એક રાજા. તૈમુનિ પુ॰ નારદ વગેરે દેવ ઋષિ. સેવયર્ પુ॰ દેવયજન યોગ્ય અગ્નિ. તૈવયસન ૧૦ વેદિસ્થાન. સેવયજ્ઞની સ્રો॰ પૃથ્વી. ચૈત્રયનિ ત્રિ॰ દેવાનું યજન કરનાર, યજમાન વગેરે.
ફેત્રયજ્ઞ પુ॰ ગૃહસ્થે નિત્ય કરવાના યજ્ઞહામરૂપ યજ્ઞ. ફૈત્રયખ્યા શ્રી દેવેના યાગ. તૈવયાજ્ઞિન ત્રિ॰ દેવેશ નિમિતે યજ્ઞ કરનાર, કાર્તિક સ્વામીનું એક સૈન્ય. ફેવયાત ત્રિ. દેવપણાને પામેલ. ટુવચાના શ્રી દેવની પ્રતિમાને એક સ્થાથી બીજે સ્થળે લઇ જવારૂપ મહાત્સવની
For Private and Personal Use Only
યાત્રા,
સેવાત્રિન પુ॰ તે નામે એક દાનવ. તૈવચારી ન॰ દેવાનું વિમાન. હૈયાન પુ॰ દેવયાનમાગ અચિ રાગ્નિ માર્ગ,
Page #773
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
देवयानी
ધ્રુવયાની સ્ત્રી શુક્રાચાર્યની એક કન્યા. દેવયાયન ત્રિ॰ દેવપ્રત્યે જનાર. àવચિત્ ત્રિ॰ રમનાર, ખેલનાર, રમતીયાળ. તૈવચુ ત્રિ॰ ધાર્મિ`ક, બિષ્ટ, દેવદર્શન કરનાર, દેવયાત્રા કરનાર. રેવન્યુ પુ॰ દેવ. સેપ ૩૦ સત્ય યુગ. દૈવજ્ઞનિ ૬૦ વિદ્યાધર-ગંધવ -યક્ષ-અસરારાક્ષસ-કિન્નર-ભૂત-પિશાચ-ગુલક
સિદ્ધ-વગેરે. સેવોનિ શ્રી દેવજાતિ. સેવયોષા શ્રી દેવાંગના, અપ્સરા, સેવર પુ॰ દિયર. સેવા પુ॰ દિયર.
વરક્ષિત ત્રિ॰ દેવે રક્ષણ કરેલ. વરક્ષિત ૩૦ દેવક રાજાને એક પુત્ર. ફેવરક્ષિતા શ્રી દેવક રાજાની એક કન્યા. સેવન્થ પુ॰ દેવાના રથ, વિમાન, સૂર્યના રથ, તે નામે એક ઋષિ.
વરદત્ત્વન૦ અત્યંત ગુપ્ત રાખવા લાયક, ફેવરાન્ પુ॰ ઇન્દ્ર સ્વાન પુરુ ઇન્દ્ર વરાળ ત્રિ તેવાત પુ॰ પરિક્ષિત રાજા, વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર, દ્વાપરયુગમાં ઉત્પન્ન થયેલા એક
ઇન્દ્રે કરેલ.
રાજા.
ટ્રેષિ પુ॰ નારદ વગેરે દેવના ઋષિ વરુ પુ॰ ધાર્મિક, દેવદ્રવ્ય ઉપર જીવનાર બ્રાહ્મણ, પૂજારી, તે નામે એક ઋષિ, ધૌમ્ય ઋષિના મોટા ભાઇ, નારદ મુનિ, દીયર, દેવની પ્રતિમાને પોતાની આજી વિકા માટે એક ઠેકાણેથી ખીજે ઠેકાણે
લઇ જનાર.
વજ્ર પુ॰ ઉપરના અ ફેવતા સ્રી॰ નવલિકા,બટમેગરા,પૂજારીપણું-આજીવિકા માટે દેવની પૂજા કરવી.
૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवशर्मन
ફેવસ્ટા હિવા સ્ત્રી॰ વૃશ્રિકાલિકા નામતો
એક વેલે.
દ્વેષજાતિ શ્રી દેવપ્રતિમાનું ગ્રહણ, ફેવહોલ પુ॰ સ્વર્યાં,ભૂ-ભૂવર્-વર્-મહર્ જન-તપ-સત્ય-એ ઉપરના લેાક. વવવત્ર ૪૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. સેવવર પુ. પરમેશ્વર, દેવાનું વરદાન. સેવવર ત્રિ॰ દેવામાં શ્રેષ્ઠ. વમન ન॰ આકાશ, દેવાનો માગ. સેવવદ્ધત્તિ પુ॰ દેવાના . સુથાર-વિશ્વકર્માં, વચન પુ॰ દેવક રાજાના એક પુત્ર. વધુમ ત્રિદેવાને પ્રિય, દેવાને વહાલું, વવધુમ પુ॰ સુરપુન્નાગ વૃક્ષ. વધુમાં શ્રી નાગરવેલ, દેવાંગના. સેવવાત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. સેવવાયુ પુ॰ ખારમા મનુને એક પુત્ર સેવવાહન ઘુ॰ અગ્નિ. વવાહન ન દેવાનું વાહન. યવિદ્યા સ્ત્રી નિરૂક્ત વિદ્યા. વિમ્ શ્રી દેવમનુષ્ય-મરુદ્ગણુ, ફેરવશા શ્રી॰ ઉપરના અ. રૂચથી ત્રિદેવ પ્રત્યે પ્રાર્થના કરારદેવની ઈચ્છા કરનાર. વીતિ સ્ત્રી॰ દેવાનું ભક્ષણ, સેવવૃક્ષ પુ॰ કલ્પવૃક્ષ, ગુગળનું ઝાડ, સાતપુડાનું ઝાડ,
સેવવૃત્તિ દ્વા॰ વ્યાકરણનાં ઉણંદ સૂત્રની એક વૃત્તિ.
વ્યસક્ષમ ત્રિ॰ દેવાથી વ્યાપ્ત. વ્રત પુરુ ભીષ્મ પિતામહ. વવ્રત ૪૦ દેવને પ્રસન્ન કરવા માટેનું વ્રત. ચન્નતિન ત્રિદેવને પ્રસન્ન કરવા માટેના
વ્રતવાળુ.
વરાજુ પુ॰ અસુર, દૈત્ય, તે નામે એક દેવગણ મહ.
ચાર્મન પુ॰ બ્રાહ્મણુનું એક ઉપનામ, તે નામે એક ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #774
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवशस्
७६३
- देवा
-
-
-
-
-
-
-
રેશ અચ૦ દેવમાં, દેવો વિષે. વિરાrf૪ પુત્ર દેવના નિમિત્તે ભાત. રે રિકન To વિશ્વકર્મા નામને દેવોને
સુથાર. યશુને સ્ત્રી દેવ સરખા પ્રભાવવાળી સરમા
નામની એક કુતરી. નેતા પુત્ર મનજ વૃક્ષ.
વિરોલર પુત્ર ૧૦ દેવને મુકુટ. રેઝન્ પુ. તે નામે વિશ્વામિત્રને એક
પુત્ર, વસુદેવને ભાઈ સેવક શ્રી દેવેની લક્ષ્મી. જેથી પુત્ર યજ્ઞ. સેવકૃત ત્રિ. દેવમાં પ્રખ્યાત. સેવર પુ. ઈશ્વર, નારદ, શાસ્ત્ર, ભાવી
છા જૈન તીર્થકર. રેવી સ્ત્રીપૂર્વી નામને વેલે, દેવની
પતિ . સે e g૦ બારમા મનુને એક પુત્ર.
૪ ત્રિદેવમાં શ્રેષ્ઠ. યતન ત્રિ દેવને આધાર, દેવોના
આશ્રયરૂપ. સેવન ન દેવગૃહ, દેવમંદિર, દેવળ. રેવરમાં સુધર્મા નામની દેવેની સભા,
રાજસભા. રેત ત્રિવ જુગારી, રમતીઆળ, ખેલાડી, રમતની સભામાં ભાગ લેનાર.
v પુત્ર રાતે સરસવ. સેવન ન તે નામે એક ભિક્ષાસૂત્ર. ટેવ પુત્ર તે નામે એક પર્વત. વસ “રા' નામની ઔષધિ. વાત વાગ્યદેવને સ્વાધીન, દેવને અ
ર્પણ, દેવમાં. રેતાયુકા ન દેવપણું.
વસાવળ પુછે તે નામે એક મy. રેવનુ પુ તે નામે એક ધરે.
કુષિ પુછે તે નામે હદયનું એક કાર.
રેવહૂ પુત્ર અનુજ્ઞાર્તા એક દેવ. વેવ સ્ત્રીદેવોની માતા અદિતિ. સેવકૃષ્ટ ત્રિ દેવે સરજેલ, દેવે ઉત્પન્ન કરેલ,
સ્ત્રી મદિરા, દારૂ. તેના સ્ત્રી દેવીની સેના, દેવેન્ય,
ઇન્દ્રની એક કન્યા. રેવસેનાપતિ ૩૦ કાર્તિક સ્વામી. તેવસ્થાન છે તે નામે એક ઋષિ. ટેવથાન ન. સ્વર્ગ, દેવમંદિર, દેવળ. રેવત્વ જે અધ્યાયના અનુવાકમાં
હેવાવ” એવો આદ્ય શબ્દ છે તે વૈદિક અધ્યાય. સેવા ૧૦ દેવધન જુઓ. રેઘદવિદ્ ૧૦ પશુ, દેવનિમિત્તક હવ્ય. સેવવ્ય પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. વહિત ત્રિવ દેવોના હિતનું, દેવોએ સ્થાપેલ. તેવદૂ સ્ત્રી દેવેને આન, દેને બેલા
વવા તે, યજ્ઞ માટે ડાંગેરથી ભરેલું ગાડું. રેવદૂ ડાબે કાન, તે નામે એક ઋષિ. દેવદૂ ત્રિ દેવનું આલ્ફન કરનાર, દેવને
બેલાવનાર. સેકસિ સ્ત્રી સ્વાયંભુવ મનુન યચેટ કન્યા
કર્દમ ઋષિની પત્ની-ભગવાન કપિલ દે
વની માતા. સેવા પુત્ર દેવો તથા અસુરોનું યુદ્ધ. રેય ન દેવનું આસ્થાન-દેને બેલા
વવા તે. રેવડ ન દેવને અપરાધ, દેનું અ
પમાન. રેહેન ઉપરના અર્થ વત્ર પુત્ર તેરમા મવંતરમામા વિષ્ણુના
અંશાવતાર ચોગેશ્વરના પિતા. રેવક ૩૦ તેનામે એક તીર્થ તેવા સ્ત્રી“વધવારિણી' નામને વેલે, “
સની વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #775
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवाकोड
७६४
देवो
તેવાણી ૩. દેવાન-દેને બાગ-ઈ | વાન્ન ન ઉપરના અર્થ. ન્દ્રને બગીચો.
વારિવું. પુરૂવંશી એક રાજા. વારિક ત્રિ દેવની સેવા-પૂજામાં ની- વામીઇ ત્રિદેને વહાલું. માયેલ.
તેવામાં સ્ત્રી નાગરવેલ. તેવા સ્ત્રી દેવો પ્રત્યે જનારી સ્ત્રી, દે- તેવા તન નવ દેવમંદિર, દેવાલય, દેવળ, વની પૂજા કરનારી સ્ત્રી.
સ્વર્ગ. વિજય ત્રિ, પૂજારી.
યાશુપ ૧૦ ઇન્દ્રધનુષ, ઇન્દ્રનું વજ વગેરે. વારિન ત્રિ, પૂજારી.
રેવા ન દેવનું આયુષ, દેવતાઓને રેટ પુત્ર પાટલિપુત્રથી ગંગા પારે આવેલું
જીવનકાળ. હરિહર ક્ષેત્ર.
વાર ૧૦ તે નામે એક તીર્થ રદ ત્રિ દેવ પ્રત્યે જનાર, જૂદા જૂદા રારિ પુત્ર અસુર, દૈત્ય. દે પાસે ભટકનાર.
વાળ ન દેવને અર્પણ, દેવને અર્પણ સેવાનિધિ તે નામે પુરૂવંશી એક રાજા. કર્યાના ફળનો ત્યાગ. રેરિક પુરુ પરમેશ્વર, વિષ્ણુ, શિવ, જેવાર્થ પુઅહંદંગભેદ. જિન દેવ.
વાર્દ ત્રિ દેવને અર્પણ કરવા યોગ્ય, રામન પુપીપળાનું ઝાડ.
દેવને યોગ્ય. લેરિઅન્ન ત્રિદેવસ્વરૂપ, દેવમય.
તેવા ન૦ સુરપર્ણ વૃક્ષ. સેવાધિદેવ પુવાત જુએ. સેવા ન૦ સ્વર્ગ, દેવમંદિર, દેવળ.
ઉપપ પુસર્વાનિયંતા પરમેશ્વર, ઇન્ક. લેવાય સહદેવીને વેલો. સેવાધિપતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
તેવા સ્ત્રી તે નામની એક રાગણી. સેવાકિર ત્રિ મૂર્ખ
રેયાષ પુ. પીપળાનું ઝાડ, સ્વર્ગ, દેવબિપિ પુ. બકરે.
મંદિર, મેરૂપર્વત. સેવાકિયા સ્ત્રી બકરી, મૂર્ખ સ્ત્રી. | તેવાથી પુત્ર ચંદ્ર, યજ્ઞ. લેવાની પુત્ર ત્રીજા મનુને એક પુત્ર, સ- વેરાવૃષ્ઠ ૫૦ તે નામે એક પર્વત. ગરવંશી એક રાજા.
રેવાવૃષ પુસતવંશી એક રાજા. સેવાના ૧૦ દેવનું સન્ય.
સેવાશ્વ પુ. ઉચ્ચ શ્રવા નામનો ઇન્દ્રને ઘડે. સેવાસુમ પુ. વૈદિકમના દેવને જણા- યાર ૫૦ દેવગ્ય આહાર, અમૃત. વનાર એક ગ્રંથ.
વાહ પુતે નામે એક રાજ. લેવાનુ ત્રિ. નીચેને શબ્દ જુઓ. વિજ પુદયાપાત્ર દેવદત્ત, ધંતુર. તેવા ત્રિલ દેવના અનુચર-વિદ્યાધર વિ શ્રી. તે નામે એક નદી. વગેરે.
વિન ત્રિલજાવનાર, શરમાવનાર. લેવાનું ત્રિઉપરને અર્થ. | કિય પુત્ર દયાપાત્ર દેવદત. રેવાન્ત પુ તે નામે એક રાક્ષસ, તે રવિન્દ્ર ત્રિા ધાર્મિક, ધર્મિ. નામે એક દેય.
વિરુ પુદયાપાત્ર દેવદત્ત. સેવાથજૂ ૧૦ અમૃત, દેવેના નેવેવ મા- તેરી જી. દેવની પત્ની, દુર્ગા દેવી, રાજાની ટેનું અન્ન.
પટ્ટરાણી, મૂર્વ વનસ્પતિ પુકા વનસ્પતિ,
For Private and Personal Use Only
Page #776
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवोकोट
-
--
--
-
-
--
-
-
-
--
--
બ્રિાહ્મણ સ્ત્રીનું વિશેષણ, નાગરમોથ, તેરા ઉ૦ દેશ, પ્રદેશ, વિભાગ, અમુક અંશ.
હરડે, અળસી, કાળી ચકલી,રાણી, દેવાંગના. રેરાશ ૩૦ ઉપરના અર્થ. રેકોર પુ. બાણાસુરનું શોણિતપુર નગર. ફાઇ ત્રિ, ઉપદેશ કરનાર, શિક્ષણું આસત્તા સ્ત્રી- દેવીપણું
પનાર,ગુરૂ. રેકી દેવીપણું.
રાજા શ્રી. તે નામે એક રાગ. રશ્વિયે પુત્ર “હે ધિયા” એ આદ્ય | વેરાવા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. શબ્દ જેમાં છે તેવા અનુવાકવાળો એક કેરાઇ g૦ દૂિ દેશ અને કાળ. વૈદિક અધ્યાય કે અનુવાક.
સેરા ત્રિ દેશ અને કાળને જાણનાર. તેપુરાઇ ૨૦ દેવીના માહાત્મવાળું એક રાવિ જિ. ઉપરને અર્થ. ઉપપુરાણ.
રાગ ત્રિ. દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર, દેશી. તેમાં ૧૦ તે નામે એક મહાપુરાણ. રાષ પુરા દેશને યેય ધર્મ, માણા ર૦ માર્કંડેય પુરાણના વિ. !
રેરાના સ્ત્રોત નિયોગ, વિધિ, આશા, ધર્મોભાગરૂપ સપ્તશતી–ચંડીપાઠ.
પદેશ. રેઢીનrvલ પુત્ર “વીરાવ' એવા આદ્ય તેffજકજ ત્રિ. અમુક ભાગમાં વ્યાસ,
શબ્દવાળે વૈદિક અધ્યાય કે અનુવાક. | સર્વવ્યાપક નહિ તે. જેવી ૧૦ પ્રસિદ્ધ એક સૂક્ત, તેમrgr સ્ત્રીને દેશની બેલી, માતૃભાષા. સપ્તશતીમાં “નમો વેચે માવ્ય' ઇત્યાદિ વેરાવજત ૧૦ તે નામે એક સંપૂગ્રંથ. સૂક્ત,
રેરા યોગ્ય, પ્રશંસાપાત્ર દેશ, દેશને જે ૫૦ દીયર.
ચોગ્ય. તેનું પુત્ર દેવનું યજન કરનાર, દેવાનું ! રેરા શ્રી. તે નામે એક રાગિણી. પૂજન કરનાર.
રાજતા ૧૦ પદેશ. રય પુરુ બૃહસ્પતિ.
રેશનિ ત્રિક પરદેશી, વિદેશી देवेन्द्र पु० ४..
રેરિકા ત્રિ. મુસાફર, વટેમાર્ગ. તેવા પુપરમેશ્વર મહાદેવ, વિષ્ણુ. રરિા પુ. ગુરૂ. ફાર ૩૦ ઉપરના અર્થ.
રેરિત ત્રિો બતાવેલ, દેખાડેલ આજ્ઞા કરેલ. રાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાર્વતી.
રિન ત્રિ. દેખાડનાર, બતાવનાર. તેશ્વર પુવેરા જુઓ.
દિન ૫૦ ગુરૂ. ત્રિ દેવને પ્રિય, દેવાએ ઈઝેલ. શિનો સ્ત્રી તર્જની આંગળી. g૦ ગુગળ.
રે સ્ત્રી તે નામે એક રાગણી. 1 શ્રી મામૈદા વનસ્પતિ. રેશ ત્રિદેશનું, દેશી. તેવા ૧૦ દેવોને બગીચો-નંદન વગેરે તેથી જ તે નામે એક રાગિણી. દેવનિમિત્ત બાગ.
રેશ ત્રિ દેશ નું, સ્વદેશી, ઉપદેશ કરવા તેવા ૧૦ સ્વર્ગ, મેરૂ પર્વત, મંદિર, દે. યોગ્ય, બતાવવા યોગ્ય. વાલય, દેવળ.
રેરા ર૦ પૂર્વપલ. ક્ય ન દેવપણું,
છે રે ત્રિક દેખાડનાર, બતાવનાર. ક્યા સ્ત્રી બ્રાહ્મી વનસ્પતિ.
છે તે ત્રિ. અત્યંત દાતા.
For Private and Personal Use Only
Page #777
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७६६
दैत्यधूमिनी
..
..
-
-
-
sy ત્રિ દાતા. sણુ પુત્ર ધોબી ર. પુનં. શરીર, દેડ, તિપ્રસિદ્ધ
લગ્ન સ્થાન. દ પુલેપવું, ખરડવું, લિંપણ. હર્ર ત્રિ શરીર બનાવનાર પાંચ મહાભૂત. દેશનું પુત્ર ઈશ્વર, સુર્ય, આકડાનું ઝાડ.
હત ૩૦ ઉપરના અર્થ. રેત ત્રિફેદ ત્રિજુઓ.
હs પક્ષીઓની પાંખ. રક્ષા પુરોગ, શરીરનો નાશ.
ત ત્રિ. શરીરમાંથી નીકળેલ-મળમૂત્ર વગેરે. ફરક પુત્ર પુત્ર. રેહા ત્રિ. શરીરમાંથી ઉત્પન્ન થનાર તેના સ્ત્રી, પુત્રી.
હત્યા પુશરીરને ત્યાગ, મરણ. તે પુત્ર પારે. કર ત્રિશરીરદાતા.
v શરીરને દંડ, શરીરને શિક્ષા, શરીરને કષ્ટ આપવું તે. રેપ પુ શરીરને ધર્મ, શરીરને સ્વા
ભાવિક ધર્મ, પાર ન હાડકું. વાર ત્રિ શરીર ધારણ કરનાર હર- કોઈ પ્રાણી. ધાનr R૦ શરીર ધારણ કરવું તે. ધારિન ત્રિ શરીર ધારણ કરનાર પ્રાણી.
દિ ૩૦ પક્ષીઓની પાંખ. રેસ્કૃ ત્રિ શરીર ધારણ કરનાર–પ્રાણું.
પુછે પ્રાણ વાયુ. મુY ૫૦ દેહાભિમાની છવ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દમૃત પુ દેહધારી-જવ. દત ત્રિવ શરીર ધારણ કરનાર.
શ્નર ત્રિ શરીરને પોષનાર.
સ્ત્રીમરણ, શરીરરક્ષણ માટે ભોજન વગેરે આજીવિકા. રેઢા સ્ત્રી, દારૂ, મદિરા. રેસ્ટિ શ્રી. ઘરને ઉંબરે. રેસ્ટો સ્ત્રી ઉપર અર્થ રેહવત ત્રિ. શરીરવાળું. રેવત પુ જીવાત્મા. સેવા પુળ શરીરમાં રહેલ વાયુ-પ્રાણાદિ
પાંચ વાયુ. રેરાન્ય નવ શરીરની સમાનતા, અંગેનું
સમાનપણું. સેદાર પુ. મજજા ધાતુ-ચરબી. દેહાતીત ૬૦ આત્મજ્ઞાની. જમવાર પુછશરીર આત્મા છે એવો વાદ. ઢારમન શરીરને આત્મા માન
નાર-ચાર્વાક. રેહામપ્રચય પુત્ર શરીર ઉપર આત્મારૂપે
અભિમાન, શરીરને આત્મા માને છે. સેદાધ્યાત પુત્ર દેહ અથવા દેહના ધર્મ
ઉપર આત્માપણાની કે આત્માના ધર્મ પણાની ભ્રાંતિ. રેહવા ન બતર.
દિ સ્ત્રી એક જાતને કી. વેદન ૩૦ જીવાત્મા. દિન ત્રિ શરીરવાળું, શરીરથી અભિન્ન
આત્માને જોનાર. છે ગ્રાપં ન ધવું, સાફ કરવું ૪૦
શુદ્ધ થવું - ર્તિક પુત્ર અસુર. તેથી શ્રી અસુર જાતિની સ્ત્રી.
૪ પુ. દૈત્ય. સ્થિગુહ પુ. શુક્રાચાર્ય સે વ ૩૦ વરૂણદેવ, વાયુ. રેઢા પુત્ર તે નામે ગરૂડને એક પુત્ર. aધૂમિની સ્ત્રી તારા દેવીના પૂજનમાં અંગરૂપ એક મુદ્દા.
For Private and Personal Use Only
Page #778
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दैत्यनिसूदन
७६७
નિવર પુત્ર વિષ્ણુ
શુભાશુભ કર્મ, દેવતીર્થ, તે નામે એક દૈત્યપતિ પુત્ર હિરણ્યકશિપુ દૈત્ય, દેને
રેત ! તે નામે એક વિવાહ, રાજા. રેપુરોધ go શુક્રાચાર્ય
ચિવ પુત્ર દેવ.
જેવી સ્ત્રી, શ્રીકૃષ્ણની માતા દેવકી રત્યgmદિત પુ. શુક્રાચાર્ય.
રેવના પુત્ર શ્રાકૃષ્ણ. પૃથ ૩૦ શુક્રાચાર્ય
વિપુત્ર પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. ૪િમ7 શ્રી કશ્યપ ઋષિની પત્ની-દિતિ.
રેવડુત પુ. શ્રીકૃષ્ણ. હૈયા ૫૦ ગુગળ.
વિકોનું પુછે શ્રીકૃષ્ણ. ત્યારે સ્ત્રી પૃથ્વી.
રેકોવિક પુ. દૈવજ્ઞ-જોશી. તૈયશુજ ન. દેવનાં બાર હજાર વર્ષોને ! વૈવારિ ઉ૦ ક્રોડુવંશી એક રાજા,
દેને યુગ, મનુષ્યોના ચાર યુગ. સેવિત્તક પુત્ર દૈવજ્ઞ, જેશી. ચૈત્યા સ્ત્રી દત્ય જાતિની સ્ત્રી, મદિરા, વૈવજ્ઞ ઝિવ ઉપરના અર્થ.
દારૂ, મુરા નામનું એક ગંધદ્રવ્ય, ચંડા- તૈયત ૧૦ દેવ, દેવેનો સમૂહ. નામની એક ઔષધિ.
સૈકસ ત્રિ દેવસંબંધી, દેવી, દેવનું. સૈાર પુત્ર વિષ્ણુ, હરકેઈ દેવ. વૈતન્દ્ર ત્રિદેવાધીન, ભાગ્યાધીન. ચાહોરાક પુત્ર મનુષ્યનું એક વર્ષ-દે- વિતર્ ચ દેવથી, દૈવથી, દેવગે, નાં એક રાત્રિ દિવસ.
પ્રારબ્ધવશાત. ત્યેક પુરુ શુક્રાચાર્ય.
વૈતરસ તે નામે એક ઋષિ. હૈત્ર ૨૦ દીનતા, દીનપણું, ગરીબાઈ
દેવતા પુ. એક દેવને પુત્ર. નિ ત્રિ. દિવસમાં હેનાર–થનાર.
વિતા સ્ત્રી દેવપણુ. ઐતિ ત્રિ. દિવસે દિવસે હોનાર-થનાર,
રવિ પુત્ર દેવપુત્ર.
વૈવા ન દેવ. હંમેશનું, દર રોજનું.
સેવા ૧૦ દેવપણુ. તૈનાદિન ૮૪ go બ્રહ્માના દર દિવસે
ત્તિ પુ. દેવદત્તના વિદ્યાથી. થનારો પ્રલય.
વિત્ત ત્રિદેવદત્તની ભક્તિવાળું. નિકા ત્રિદિવસમાં હોનાર-થનાર, દિવ
ટેકત્તિ પુત્ર દેવદત્તને પુત્ર. સનું, હમેશનું.
જિનિન પુ. વૈ. દેવદર્શન ઋષિએ જૈમિ શ્રી. દરરોજની મજુરીની મજુરી. જોયેલા વેદભાગને ભણનાર.' સૈવિક પુ. લાંબી દેરડીથી બેંચેલા દ. વિરાર ત્રિ- દેવદારનું બનેલ. ડથી તૈયાર થયેલ કુ.
દૈવી પુત્ર નેત્ર, આંખ. વૈર્ચ ૧૦ લંબાઈ.
વિજ્યાના પુત્ર તે નામે એક ગોત્ર, રે કિ દીવાનું, દીવા સંબંધી.
તૈયાર ત્રિા ભાગ્યપરાયણ, પ્રારબ્ધવાદી. fજ દીલીપ રાજાને પુત્ર.
વૈવાન પુત્ર આકાશવાણી. તે ત્રિ દેવથી પ્રાપ્ત થયેલ, દેવી, દેવ- | જૈવતિ પુત્ર દેવમત ષિનો પુત્ર.
સંબંધી, દેવનું, આકાશમાં હેનાર. વૈવજ્ઞ પુત્ર દેવાર્થે યજ્ઞ કરનારાને પુત્ર, વૈદ્ય ૧૦ ભાગ્ય, નસીબ, પૂર્વ જન્મનું દેવયા ઋષિનો પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #779
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
देवयानेय
७६८
दोडी
સેવાને તુ શુક્રાચાર્યની કન્યા દેવયા- કાળ-મનુનું એક વર્ષ. નીને પુત્ર.
વિલ ત્રિ દેવનું, દેવસંબંધી. જેવા ન દેવતાઈયુગ-દેવોનાં બાર હજાર વિક ૨૦ દેવોને ઉદ્દેશી કરાતું શ્રાદ્ધ, દે
વર્ષને કાળ, મનુષ્યના ચાર યુગનો કાળ. વનિમિત્તક કર્મ વૈવાનિ ત્રિઈન્દ્રમાં હોનાર-થનાર. ! વૈશ્વિન ત્રિ- દૈવવાળું, ભાગ્યશાળી. સાત પુત્ર દેવાતને પુત્ર, જનક રાજા. જેવી સ્ત્રી દેવપત્ની, દેવાંગના, દેવી સંપત્તિ, વિપુદેવલ ઋષિને પુત્ર.
છે.
દેવ વિવાહથી પરણેલી સ્ત્રી. વસ્ત્રાપુ, ભૂતને સેવક, ભૂતને પુજારી. વિરાર પુત્ર દિદાસને પુત્ર, દિવોદાસથી કૈવલ ત્રિ, પૂજારી સંબંધી, પૂજારીનું. આદ્યમાન અગ્નિ. વાં પુત્ર જોશી, દૈવજ્ઞ.
વિપત ત્રિદૈવે હણેલ, દુર્ભાગી. વિવંશ પુત્ર દેવને વંશ.
વૈદ્ય ત્રિ દેવ સંબંધી, દેવનું. વૈશવ ત્રિદૈવાધીન, પ્રારધધીન.
સૈવ્ય ર૦ ભાગ્ય, નશીબ. વિવારે સ્ત્રી આકાશવાણ, સંસ્કૃત ભાષા.
દરિયા ત્રિદેશગૃત, દેશસંબંધી, દેશનું, પિન પુત્ર દેવશર્માને પુત્ર.
દેશે કરેલ. શ્રેયસ પુ. તે નામે એક સર્ગ-સૃષ્ટિ દૈવી
શિક વિશેષતા શ્રી દેશકૃત એક પ્રસૃષ્ટિ.
કારને સંબંધ. રાદિ શ્રી બ્રહ્મદેવે કરેલી દેવોની સૃષ્ટિ. દિશા ત્રિ. ભાગ્યપરાયણ, દૈવપરાયણ, વિસ્થાના પુત્ર દેવસ્થાન ઋષિને પુત્ર.
ભાગ્યને માન આપનાર. રેવતગ્નિકમનશીબ, દુર્ભાગી,અભાગીયું.
ફેષ્ટિતા સ્ત્રી ભાગ્યાધીનતા, દૈવપરાયણતા. હૈયા ન દુષ્ટ દૈવ, દુર્દેવ.
રેષ્ટિકારક ૧૦ ઉપરના અર્થ. વિકી ત્રિવ ભાગ્યહીન, દુર્ભાગી. સવાર પુછે સૂર્ય પુત્ર કર્ણ, યમ,શનિગ્રહ.
સવા ત્રદેહમાં હેનાર, શરીરનું શરીર વૈવાર શ્રી યમુના નદી.
સંબંધી.
વૈત ત્રિ. દેહમાં હેનાર-થનાર, શરીરરિવારિક ત્રિક દેવમંદિરમાં નીમાયેલ,
સંબંધી. દેવ ભંડારી.
સૈા પુત્ર જીવાત્મા. ફ્રેન સચદેવેયોગે, પ્રારબ્ધવશાત્ , જોર
ટો વિવા૨ ૧૦ નં૦ હૈ છેદવું, કાપવું. જુલમથી, હઠથી.
રિહર ન ખાધ, ખજો. વિrચા દૈવી ઉત્પાત. દેવાલિયા દિવાદિગણ (ચે ગણ)ને
તો કહg g૦ એક હજાર હાથવાળેધાતુ
સહસ્ત્રાર્જુન, બાણાસુર જાત્ત ત્રિ દૈવાધીન, પ્રારબ્બાધીન.
ત્રિ દેહનાર, દોહવાના સ્વભાવવાળું. સૈgિ g૦ શંખ.
ર પુ. ગોવાળ, ગાયનું વાછરડું, પૈસા વાપુર ૧૦ દેવ તથા અસુરે વચ્ચેનું વૈર, લઈ કાવ્ય કરનાર, સૂર્ય,આકડાનું ઝાડ. દેવાસુર પુત્ર દેવાસુર શબ્દ યુક્ત અનુવાક
ધ સ્ટ્રીટ દૂધાળી ગાય. કે અધ્યાય,
ફોષ ત્રિ. દોહનાર. તૈયારા પુત્ર દેવોને રાત્રિ દિવસને જો સ્ત્રી દોડીનું ઝાડ, દોટીનું ફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #780
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दोदुल्यमान
दोषिक
દુલ્યમાન ત્રિવારંવાર ડોલતું,અતિશય | કફ,શરીરની ધાતુ, વાછરડું. ડોલતું.
તોષવા પુવાછરડું. હોય પુ ગાયને વાછરડો.
ઘર ત્રિવ દોષ કરનાર, અપરાધ કરહોય છે તેનામે એક છંદ.
નાર, ભૂલ કરનાર. નિયમાન ત્રિવ હાલતું, વારંવાર ચાલતું, રોષન નવ દળની કલ્પના કરવી. દૂજતું, કાંપતું.
દોષારોપ કરવો, દૂષિત ઠરાવવું. રોડ ઉ૦ દોરડી, .
રોષwrદન ત્રિવ દોષ ગ્રહણ કરનાર, દુષ્ટ. પર ન વિણું બાંધવાને તાંતણ, દોર, રપ ત્રિ, વાત-પિત્ત વગેરે વિકૃત - દોરે.
ને નાશ કરનાર, સોનુ ત્રિહુંઠા હાથવાળું, કામ કરવામાં
રોષજ્ઞ ત્રિપંડિત, વિદ્વાન અશક્ત હાથવાળું.
રોષuથ ત્રિ બાહુમાં હોનાર-થનાર. રોદ પુત્ર એક જાતનો રોગ-જેમાં બાહુ તોષતસ્ દોષથી, અપરાધથી,ભૂલથી, જકડાઈ જાય છે.
ચૂકથી. તો ત્રિ. બળવાન.
તોષતા સ્ત્રી, દોષપણું. રોક સ્ત્રી. ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ભુજાકાર પત્ય ૧૦ દોષપણું. જ્યા.
રોષય ૧૦ ત્રણ દોષ-વાત-પિત્ત-કફ. ૯ ૩૦ બાહુ, ભુજ, મેટો બાહુ. રોષનફ૩૦ ઠપકે, અપવાદ, દોષને પ્રસંગ. વોર્મvહટ ર૦ બાહુમંડળ, બાહુઓ.
રોષત્તિ સ્ત્રી. અપરાધ થવો તે, દોષ ફોર્મ ૨૦ બાહુને મધ્યભાગ.
આવો તે. રોટ ન. બાહુનું મૂળ-બગલ, કાખ. રોષમગ્ર ત્રિદોષવાળું, અપરાધી, પ્રમાદી. રદ પુ. દોલવું, હીંચવું, શ્રીકૃષ્ણને હીં- રોમેર પુર્વ જૂદા જૂદા દોષ. ડોળા મહોત્સવ, ફૂલ ડેલ, પારણું, હીં- પર ત્રિક દોષવાળું, દુષ્ટ. ચકે, ઝોકું ખાવું.
રઘવત્ ત્રિદોશવાળું, રોહન ર૦ હીંડોળે હીંચવું, દોલવું, ઝોકાં હોવ અચ૦ દોષ જેવું ખાવાં.
રોષ સ્ત્રી રાત્રિ. તોડ્યા ત્રીહળ, હીંચકે, પારણું - રોષ વ્ય રાત્રિએ, રા. ડીયું, દોલાયંત્ર.
તા . બાહુ, ભુજ. ઢાવેજ ૧૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ દોલાયંત્ર. રોષવિર પુચન્દ્રમા, કપૂર. રામાન ત્રિ. દોલતું, હીંચોળા ખાતું, રોપાવજ ત્રિદોષપૂર્ણ, દોષોની ખાણ સમાન. હીંચકતું, ખૂલતુ, ઝકા ખાતું.
તો સ્ત્રી જંગલી બાવળ વનવરિજા. વાયુ છે જેમાં હાર-જીતને કંઈ રોજા પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ કાવ્યધર્મ નિયમ નથી તેવું યુદ્ધ.
પાતન ત્રિરાત્રે હોનાર-થનાર, રાત્રિટિયા સ્ત્રી હીંડળ, પારણું, ડેલી.
સંબંધી. રોસ્ટી શ્રી. ઉપરના અર્થ
રાતિ૮ ૩૦ દી. રોષ પુદોષ, દૂષણ, અપરાધ, ભૂલ-ચૂક, રોણાચ પુત્ર દી.
પ્રમાદ, શરીરમાંના વિકૃત વાત-પિત્ત- રાષિલ પુછે રેગ.
For Private and Personal Use Only
Page #781
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दोषिन्
दौवालिक
-
-
રષિ દોષવાળું. રોકાદા ત્રિ. કેવળ દોષ જેનાર-ખળ. રજૂ ૩૦ ૧૦ બાહુ, ભુજા. સ્થિ પુત્ર સેવક, ચાકર, રમત કરનાર,
ખેલાડી, રમત, સેવા. રાત્રિ બાહુમાં રહેલ, હાથમાં રહેલ. રદ પુદોહવું, દહવાનું વાસણ, દૂધ. સોહર ત્રિ. દોહવાથી ઉત્પન્ન થનાર. दोहज न० दूध. રોહિવે સ્ત્રી તે નામે એક છંદ-દોહા છંદ–દોહરે. ૬ કુ. નંગર્ભ, લાલસા, ઈચ્છા, ગર્ભણી સ્ત્રીને અભિલાષ. સદા ત્રિ. દોહવામાં કુશળ. રોક્ષ ર૦ ગર્ભનું લક્ષણ, વય સંધિ. હોવતી સ્ત્રી, જૂદી જૂદી વસ્તુઓની
ઈચ્છા કરતી ગર્ભિણી સ્ત્રી. રોવિરા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. રોવિન ત્રિક ઇચ્છાવાળું, ગર્ભવાળું. સરિની સ્ત્રી હતી જુએ. રોજ ના દોહવું, બહાર કાઢવું. સહજ સ્ત્ર. દૂધ દોહવાનું પાત્ર.
દઢ પુત્ર જુએ. હતી શ્રી. રાવ જુઓ.
દર સ્ત્રી આપાલવનું ઝાડ. રદ પુત્ર દેહવું. તો અન્ય દેહવાને. રોણા સ્ત્રી- દેહા છંદ, દેહરો. दोहापनय पु० ६५. રાતિ ત્રિ. દેહેલ, દોહવાનું જેને થયું
સાયિક પુત્ર દ્વારપાળ. રૌઢ પુત્ર રેશમી વસ્ત્રથી ઢાંકેલો રથ. ૌ go ઘડે.
૪ પુઢૌ જુઓ. ત્ય ન૦ દૂતપણું, દૂતનું કર્મ. ચિ ૧૦ દુષ્ટાત્માપણું, દુરાત્માપણું. જે ર૦ કિલ્લા સબંધી, કિલ્લાનું, દુર્ગા
સબંધી, દુર્ગાનું. સત્ય ન દરિદ્રપણું, દુઃખીપણું. રાજા ન દુર્ગધવાળાપણું. હદ પુત્ર દુર્ગહ ઋષિને પુત્ર. રીદ પુઅશ્વમેધ યજ્ઞ રચા પુત્ર દુર્ગ ઋષિને પુત્ર.
ન્ય ૦ દુર્જનપણું ૨ ૧૦ દુર્બળપણું.
જિજે . અભાગણને છોકરે. ૌર્માણ ૧૦ અભાગીપણું, દુર્ભાગીપણું. ૌત્ર ૧૦ દુષ્ટભાઈપણું. સૌર્મનW - દુઠ મનવાળાપણું, ઉદાસી
પણું, બેચેની તીય ન દુષ્ટ વિચારપણું, ખરાબ સલાહ
ધન ત્રિ, દુર્યોધનનું, દુર્યોધન-સંબંધી.
નિ પુ. દુર્યોધનને પુત્ર વસ ૧૦ દુર્વાસાએ રચેલું શિવધર્મ
નામનું એક ઉપપુરાણું. હવા ૧૦ દૂર્વાને રસ, ઘોખકને રસ. તૌર્બલ્ય ૧૦ દુષ્ટતપણું. સૌ ન શત્રુપણું. ૌર ૧૦ હેક્ટર જુઓ. વીય ૧૦ દુષ્ટ હદયપણું, દુષ્ટ મનપણું. રજિસ પુકાચબે. दौल्मि पु. ४.. સૌરિના પુત્ર દ્વારપાળ. તારિ જી. દ્વારપાળ-સ્ત્રી-પ્રતીહારી. સૌષ્ટિક તે નામે એક દેશ. સૌrfઇજા પુo a૦ દૌવાલિક દેશના
લોક વગેરે.
નિ ત્રિ. દોહનાર, રહીશ ત્રિ. અત્યંત દોહનાર. રષ્ટિ ત્રિ. અતિશય દેહનાર. તો ત્રિદેહવા ગ્ય. તો જી. દેવા થોગ્ય ગાય.
For Private and Personal Use Only
Page #782
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दौश्वर्य
૭૭૬
धुप
તૌચર્ચ ર૦ સ્વાભાવિક રીતે ચામડીથી શુક્ર પુત્વ ઘુવડ પક્ષી.
નહિ ઢંકાયેલા લિંગપણું-જન્મથીજ સુ- શુરિ ! કાગડે. ત્રત કરેલાપણું.
ત્રિ-સ્વર્ગલોકવાસી,દીપ્તીવાળું, કાંતિમાન. યૌર્વ ર૦ દુરાચાર.
પુત્ર પક્ષી. કા ત્રિ- બે હાથ વડે ચાલનાર.
દુખ ત્રિક અકાશમાં ગમન કરનાર. રકુંઠ ન દુષ્ટ કુળવાળું, નીચ કુળવાળું. શુપના પુત્ર દિવસનો સમૂહ. તૌકા ત્રિદુષ્ટ કુળમાં જન્મેલ, નીચ શુતિ ૧૦ શીધ્ર, સત્વર, જલદી. કુળમાં જન્મેલ.
યુગો સ્ત્રી પક્ષિણ. gી ત્રિ. દુષ્ટ કુળવાળું.
ઘુવર ત્રિપક્ષી, ગ્રહ. લૌન્ચ ૨૦ દુષ્ટ કુળપણું, ખરાબ કુળ. શુક્યા સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ gવૃત્તની જયા.
ૌદા ર૦ અવનીતપણું, ઉદ્ધતાઈ. દુત સ્વામાત્ર ૩૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. રૌપુરણ ૧૦ દુષ્ટ પુરૂષપણું.
યુત પુત્ર કિરણ. ત્તિ પુત્ર દુષ્યત રાજાને પુત્ર-ભરત. થત ત્રિ. વોતમાન-પ્રકાશમાન. દિત્તિ ૦ ઉપરને અર્થ
ત ત્રિઉપરને અર્થ. રૌવ્યક્તિ પુ. બન્ને જુઓ.
શુત કલ્પવૃક્ષ. રષ્યન્ય ત્રિદુષ્યન્ત રાજાનું, દુષ્યન્ત તન ત્રિ પ્રકાશમાન, તેજસ્વી. રાજા સંબંધી.
નિ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, શેભા, સાહિત્યૌe ને દુષ્ટ સ્ત્રીપણું.
પ્રસિદ્ધ સ્ત્રીઓને એક સાત્વિક અલંકાર. ચૌદ ર૦ હેદર જુઓ.
નિત નવ દીપ્તિ, કાંતિ. દવા ત્રિ નિત્ય દેહવાને . નિત ત્રિ. દીતિવાળું, કાંતિવાળું. ત્રિ પુત્ર દીકરીને દીકરે.
કુતિધર ત્રિ. કાંતિમાન, તેજવી. વરિત્ર ૧૦ તરવાર,તલ,કપિલા ગાયનું ઘી.
ત્તિધર પુવિષ્ણુ રવિન્દ્ર ત્રિ. દીકરીના દીકરાવાળું. સુમિત ત્રિ. કાંતિમાન, સુંદર કાંતિવાળું. ત્રિાથના પુત્ર દીકરીને યુવા ચોથી તિત પુત્ર સ્વાયંભુવ મનુને એક પુત્ર, પેઢીને પુત્ર.
મેરૂસાવર્ણ મનુકાળને સપ્તર્ષિભેદ, મદ્ર ત્રિી શ્રી. દીકરીની દીકરી.
દેશને એક રાજા, શાલ્વ દેશને એક સૌદ૬ ૧૦ હોદઃ જુઓ.
રાજા, મદિરાધે રાજાને પુત્ર. વૌરનો સ્ત્રી સગર્ભા સ્ત્રી.
તિરા સ્ત્રી તે નામે એક ઔષધિ. વિધવી ત્રી દિવસ.
યુનિ શ્રી. ગંગા નદી. થવાક્ષમાં સ્ત્રી સ્વર્ગ અને પૃથ્વી,દ્યાવાભૂમિ. દુર ૧૦ જોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નાવધિક સાતમું થવા પૃથ્વી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
સ્થાન. થવાભૂમિ સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે,
યુરિી સ્ત્રી ગંગા નદી. સુ સાવ ૧૦ ૧૦ મનિ શત્રુ સામે ઈનિવાર પુત્ર દેવ. ચઢાઈ કરવી, પાસે જવું.
દુનિવરિન પુત્ર દેવ. g R૦ દિવસ, આકાશ, સ્વર્ગ
નિરા ૧૦ દિવસરાત. શુ ઉ૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ.
શુv ૫૦ ઇન્દ્ર, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #783
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धुपति
૭૭૨
द्रमिल
સુપતિ ૬૦ ઉપરના અર્થ. ગુમ ત્રિ) દિવસવાળું સ્વર્ગવાળુ,અગ્નિવાળું. ગુમળિ પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. કુમત ત્રિ. કાંતિવાળું. ગુમસેન પુ. શાલ્વદેશને એક રાજા-સત્ય
વાનને પિતા. ગુમાર ર૦ તે નામે સામવેદનું એક ગાન. ઘુમર ત્રી. સુર્યની પત્ની-જે વિશ્વકર્માની
પુત્રી છે. યુન ન. ધન, બળ. ગુઢોવા ૩૦ સ્વર્ગ લોક. શુકન T૦ સૂર્યા, આકડાનું ઝાડ. શુષ૬ ૬૦ દેવ, ગ્રહ, સુર પુત્ર દેવ, ગ્રહ. દૃ ત્રિ, રમનાર, ક્રીડા કરનાર. ગુર ૧૦ રમવું, ખેલવું, જુગાર, તે નામનું
એક વિવાદપદ. સૂતર ત્રિ. જુગારી. સૂતર ત્રિવ જુગારી, જુગટુ રમનાર,
જુગાર રમાડનાર. તો ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પૂતત ત્રિજુગારી. ભૂતપૂffમાં સ્ત્રી અશ્વિન પૂનમ-શરદપૂનેમ. ચૂતપfમારી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. અંતરિપ સ્ત્રી કાર્તિક સુદ પડવે. ચૂતપ્રતિજ્ઞા સ્ત્રી ઉપર અર્થ વૃતવત્ત ન કોડી. ચૂત થી ૧૦ કેડી. ચૂતકૃત્તિ ત્રિ. જુગારી. ગૃતવૃત્તિ સ્ત્રી જુગાર ખેલવાનો ધંધે. નૂતનમાં સ્ત્રી જુગારખાનું, જુગટુ રમ
વાનું સ્થળ. ન ૧૦ તિષપ્રસિદ્ધગ્નિથી સાતમું સ્થાન. સૂર ત્રિરમનાર, ખેલનાર. છે ખ્યા ૫૦ ૫૦ ગનિ ધિક્કારવું,તિરસ્કારવું. થો સ્ત્રી સ્વર્ગ, આકાશ.
થોલાર ત્રિમહેલ વગેરે બનાવનાર કારીગર થત પુત્ર પ્રકાશ, તાપ. થત ત્રિ. પ્રકાશ કરનાર, પ્રકટ કરનાર,
બોધ આપનાર, સમજાવનાર. ઘતન ત્રિ. ઉપરના અર્થ, દીપાવનાર. થતા પુત્ર દીવો. થતા ૧૦ પ્રકાશ, પ્રકાશવું, પ્રકટ કરવું,
ખુલ્લું કરવું. થતા સ્ત્રી ઉષા-પરેઢ, પરોઢીયું. થોનિ ત્રિ, પ્રકાશક, પ્રકટ કરનાર, ખુલ્લું
કરનાર, દીપાવનાર. તમાન ત્રિ પ્રકાશતુ, પ્રકટ થતું, દીપતું.
તાિ પુત્ર પતંગીયું. થભૂમિ પુત્ર પક્ષી.
મfમ સ્ત્રો. ફ્રિ સ્વર્ગ અને પૃથ્વી. થો પુત્ર દેવ ગ્રહ. થો પુત્ર દેવ, ગ્રહ, પૌત્ર ૧૦ તેજ, પ્રકાશ, તેજસ્વી પદાર્થ,
જ્યોતિ. ૌના પુત્ર સ્વર્ગ કાહ પુએક જાતનું વાદિત્ર. ક ૧૦ એક તેલો વજન. દ્રા ર૦ અમુક પ્રકારનું શહેર. દ્રઢિ ના ધાતુ મ. સ. સેટ દ્રઢ કરવું,
મજબુત કરવું. દ્રઢ મન પુરુ દઢપણું, દઢતા. દ્રષ્ટિ ત્રિ. અત્યંત કઢ. દ્રીય ત્રિવ ઘણું દઢ. ર સ્ત્રી સ્વર્ગ અને પૃથ્વી.
રણ ૧૦ પાતળું દહીં. દ્રાસ પુરુ રસ. ત્રણ ત્રિ. ઉતાવળી ચાલવાળું. ત્તિન ત્રિ ઝરનાર, ટપકનાર, આવનાર દ્રારા ૧૦ પાતળું દહી.
વી. ૫૦ ૨૦ સદ્ ગમન કરવું, જવું. દ્રમિટ પુત્ર તે નામે એક દેશ.
For Private and Personal Use Only
Page #784
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७७३
પનાર, બળ આપનાર, પરાક્રમ આપનાર.
* પુત્ર સેળપણનો એક દ્રમ્મ–ચોસઠપૈસા. કાપુ દ્રવવું, ઝવું, ખરવું, પલાયન કરવું,
નાસી જવું, રસ, પ્રવાહ, વેગ, ગમન કરવું, મશ્કરી, દારૂ દ્રા ત્રિકવનાર, ઝરનાર, પ્રવાહી દ્રવ ર૦ નાસી જતું, ઝરનાર, ટપકનાર,
સવનાર. કવર . ગળ. વલ ત્રિ, પ્રવાહી પદાર્થમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. વળ ન કવવું, ઝરવું, ખરવું, સવવું. વત ત્રિ. દ્રવતું, ઝરતું, ખરતું, ટપકતું થત ઘવા૧૦ સંવ લેટ ઉપભોગ કરવો.
સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ-શિઅવૃક્ષ. કવિતા સ્ત્રી દ્રવપણું, પ્રવાહીપણું. પ્રથા નવ ઉપરના અર્થ, ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ
એક ગુણ દ્રારા ૧૦ પ્રવાહી પદાર્થ.
ત્તિ વહેતી નદી, મષિfi
વનસ્પતિ. કવર ત્રિપ્રવાહી રસવાળું.
રસ પુત્ર પ્રવાહી રસ. ઘરના સ્ત્રી લાખ. વણ વાર ૬૦ ૩૦ સે ઉપભોગકરવો. વાધાર ૩૦ પ્રવાહી દ્રવ્યનો આધાર પાત્ર
વગેરે, બોબ, ચાંગળું. વાઇ ત્રિ. ઉતાવળીયું, ઝડપદાર. દ્રવ ત્રિસોનું વગેરે ગાળનાર સોની વગેરે વિદ ૩૦ તે નામે એક દેશ. વિદ શ્રી. તે નામે એક રાગિણી. દ્રવિણ ૧૦ ધન, સોનું, બળ, પરાક્રમ,
વાંછિત, ઈછા. વળ ૫૦ પૃથુરાજાને એક પુત્ર. ત્રવિણ પુવસુસુતાગ્નિને એક પુત્ર. વિક ૧૦ વિના ન જુઓ. દ્રષિાનારાજ ન ૦ સરગવાનું ઝાડ. વિનર ત્રિ. ધન આપનાર, સોનું આ-
વિવત્ ત્રિ. ધનવાન બળવાન, પરાક્રમી. કવિ ત્રિ. ધનની ઈચ્છાવાળું, સોનાની
ઇચ્છાવાળું, બળની ઇચ્છાવાળું. વિધુ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિનોદ ત્રિ. ધનદાતા. દ્રવિવિદ્ અગ્નિ. વિજુ ત્રિક ગતિશીલ, જતું, ચાલતું. દવારા ૧૦ પ્રવાહી કરવું, રસરૂપ કરવું. વત ત્રિ. પ્રવાહી કરેલ, રસરૂપ કરેલ. વીમવા ૧૦ પ્રવાહરૂપ થવું, રસરૂપ થવું.
મત ત્રિ. પ્રવાહરૂપ થયેલ, રસરૂપ થયેલ. કદી નવ દ્રવ્ય, પદાર્થ, પિતળ, ધન, પૃથ્વી વગેરે નવ દ્રવ્ય, વિલેપન, ઔષધ, દવા,
લાખ, વિનય, દારૂ. દ્રવ્ય ત્રિ. ઝાડનું, ઝાડ સંબંધી, ઝાડનો વિકાર. દ્રવ્ય ત્રિ દ્રવ્ય હરી જનાર, દ્રવ્ય લઈ
જનાર, દ્રવ્ય ધારણ કરનાર વ્યા પુ. કેઈપણ પદાર્થને કેલ્ક.
પુત્ર દ્રવ્યને સમૂહ. કથગુખ પુ દ્રવ્યને ગુણ જણાવનાર એક
ગ્રંથ, દ્રવ્યને ગુણ. દ્રવ્યપતિ જૂદા જૂદા દ્રવ્યોની સ્વામી
મેષ વગેરે શિ. દ્રવ્યમય ૦િ પુષ્કળ દ્રવ્યવાળું.
વ્યવત્ ત્રિદ્રવ્યવાળું.
વ્યવિજ પુત્ર અમુક અમુક ધર્મોથી દ્રવ્યોમાં વિશેષ–ભેદ. દ્રવ્યશુદ્ધિ સ્ત્રી દ્રવ્યને સાફ કરવું તે.
૪૧ ત્રિ જેવા ગ્ય, દર્શન કરવા યોગ્ય. કૂટુમ ત્રિો જોવાની ઈચ્છાવાળું. zszમના ત્રિ જેવાના વિચારવાળું.
ત્રિજેનાર, સાક્ષાત્કાર કરનાર, તપાસનાર, આત્મદર્શન કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #785
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
द्रष्टु
દ્રષ્ટ પુ॰ ન્યાયાધીશ. પ્રટ્ટતા શ્રી જોનારપણું. પ્રકૃત્વ ન॰ જોનારપણું, દ્રઢ પુ॰ ધરા, પાણીના ધરે, ત્ ત્ર દ્રઢ કરવું.
www.kobatirth.org
દ્રા અવા॰ ૧૦ ૩૬૦ નિ નિદ્રા લેવી. ઉંધવું, નાસી જવું.
કાજૂ અન્ય શીઘ્ર, સવર, જલદી, તુરત. દ્રાક્ષ સ્રી દ્રાક્ષ, ધરાખ. દ્રાક્ષાવૃત્ત ॰ દ્રાક્ષમિશ્ર પવ ઘી-વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી. દ્રાક્ષમાન ત્રિ॰ દ્રાક્ષવાળું. દ્રાવ્સ્વા૦ ૫૦ સેટ્ સુકવવું જ્ઞ॰ પૂર્ણ થવું ૪૦ द्राघ् भ्वा० प० ૪૦ ટ્ પરિશ્રમ કરવેશ, પ્રયાસ કરવે, મહેનત કરવી, સમ થવું, ભ્રમ થવા.
પ્રાયમત પુ॰ લંબાઇ.
ાધિ નામધાતુ સમ૦ ૬૦ સેટ્ લાંબુ કરવું. પ્રાણિમન પુ૰ લંબાઇ.
ષિઃ ત્રિ॰ અતિશય લાંબું.
પ્રાણીવત્ ત્રિ ઘણુ લાંમુ.
আ સ્વા॰૧૦ સ૦ સેટ્ ઇચ્છવું, આકાંક્ષા
રાખવી, ચાહવું. द्राङ् સ્વા॰૫૦ ૬૦ સેટ્ પ્રાણ ધાતુ જુઓ. પ્રાક્વાશ॰ મેટ ફાડવું, ભાંગવું, તાડવું.
પ્રાળ ત્રિ॰ નિદ્રા પામેલ, ઉંધેલ, નાસી ગયેલ. ાખ 7॰ નિદ્રા, ઉંધ, પલાયન. દ્રાપ પુ॰ કાદવ, આકાશ, શિવ, મૂર્ખ, દ્રાપ્તિ પુ૦ રૂદ્રદેવ, અખ઼ર.
પ્રાપ્ત ન॰ પાતળું દહીં. દ્રામિલ ૩૦ ચાણક્ય. દ્રામિર ત્રિ॰ દ્રમિલ દેશમાં રહેનાર દ્રાવ પુ॰ ગમત, ગતિ, ઝરવું, ટપકવું, ૫ચાત્તાપ, નાસી જવું.
દ્રાજ પુ॰ ચન્દ્રકાન્તમણ, પંડિત, ચતુર,
Get
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्रु
ચેર, છાકટા, લોકુર, ટંકણખાર, તે નામે એક ઔષધ
દ્રાવજ ત્રિ॰ પાણી પાણી કરી દેનાર. ૫લાળી નાખનાર, હૃદયને હરી લેનાર, હૃદય પીગળાવનાર.
દ્રાવ ૬૦ મીણ. પ્રાયોનું પુ‘ત ્ ’વનસ્પતિ. પ્રાવાર ન૦ ધાળા ઢકણખાર દ્રાવર ત્રિ-દ્વાત્રિ જુઓ. દ્રાવાર ત્રિત્રાવ ત્રિ॰ જુએ. દ્રાવારજ ત્રિરાવજ ત્રિજીએ. દ્રાવળ સ॰ નિર્મળીનું ફળ–નિમળી, પ્રવાહી કવું, એગાળવું, પીગળાવવું. આવા ત્રિ॰ નસાડનાર.
પ્રાથચિત્તુ ત્રિ॰ નસાડનાર,પલાયન કરાવનાર. દ્રાવિડ શૅિ દ્રવિડ દેશવાસી, દ્રાવિડી. દ્રાવિડજ ન૦ બિડલવણ, દ્રાવિડમૂતિષ્ઠ પુ॰ બિડલવણુ. વિલી શ્રી. એલચી.
દ્રાવિત ત્રિ॰ ઓગાળેલ, પીગળાવેલ, રસરૂપ કરેલ, પ્રવાહી કરેલ, નસાડેલ. પ્રાચિન પુ॰ ટંકણખાર. પ્રાચિન ત્રિ॰એગાળનાર, પીગળાવનાર, રસરૂપ કરનાર, નસાડનાર. દ્રાવ્ય ત્રિ॰ નસાડવા યોગ્ય, રસરૂપ કરવા યોગ્ય,ઓગાળવા યોગ્ય,પાતળુ કરવા યોગ્ય. પ્રારૂં સ્વાગ અ॰ સેટ જાગવું. પ્રાદ્યાચળ પુ॰ સામવેદીએના કલ્પના કર્તા એક ઋષિ
૩ સ્વા॰ ૧ સદ્ અનિદ્ ગમન કરવું, જવું. ૬ સ્વા॰૧૦ અનિટ્ પશ્ચાત્તાપ કરવા ૪૦ દુ:ખ દેવું, પાડવું મારવું,મારી નાખવું ૩૦ ૬ પુ વૃક્ષ, શાખા.
૬ સ્ર ગમન, ગતિ.
ૐ ન॰ ઝાડનો વિકાર. ૐ ત્રિ॰ વાળુ, રસવાળું, પ્રવાહી
For Private and Personal Use Only
Page #786
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
किलिम
ગુજિજિમ ન૦ દેવદારનું ઝાડ. કુષળ પુ॰ મગદળ, લેઢાની હથેાડી, એક જાતને ચંપા, હથાડા, કુહાડા, પરબ્રહ્મ,
બ્રહ્મા
કુષળ ન॰ પુષ્કળ વૃક્ષાવાળું વન. વ્રુત્તુ તુરા॰૧૦ સ॰ સેટ્ બુડી જવું, ડુબી જવું. દ્રુમ્ તુરા॰ ૧૦ સેદ્ વાંકા થવું, વક્ર થવું, ૬૦ ગમન કરવું, જવુ, વાંકું ચાલવું, હિંસા કરી, કરડવુ. ૬૦
કુળ ૧૦ ધનુષ, તરવાર. કુળ પુ॰ વીછી, ભમરે, કુળ ત્રિ॰ ચાઢીયું, લુચ્ચું, ખળ. કુળન ત્રિ॰ લાંબા નાકવાળુ. દુદ પુ॰ તરવારનું મ્યાન. મૂળા ત॰ ધનુષની દોરી. કુળ સ્ત્રી દ્રોણી, પાણીની ટાંકી, કાચબી. ઝુળી સ્ત્રી. ઉપરના અ, ભમરી, વીંછળુ, કુત ત્રિ॰ ઓગળેલ, પીગળેલ, રસરૂપ થયેલ, ઝડપદાર, ઉતાવળીયું, વેગવાળુ.
વ્રુક્ષ ૧૦ શીઘ્ર, સત્તર, જલદી, ઝડપ. કુત પુ બિલાડેા, ઝાડ. છુપદ્ ન ઉતાવળું પગલું, દ્રુપદ ત્રિ॰ ઉતાવળા પગલાવાળુ પ્રતમા શ્રી.તે નામે એક છંદ. કુતવિસ્થિત ૪૦ તે નામે એક છંદ, ધ્રુતવિસ્થિત ત્રિ॰કંક ઉતાવળું અને કંઈક ધીમું.
વ્રુત્તિ શ્રી. રસ, પ્રવાહ, ગતિ, ગમન. દુનઃવવુ॰ કાંટે.
ઝુનઃ પુ॰ તરવારનું મ્યાન.
દ્રુપદ્ પુ॰ પંચાળ દેશને એક રાજા. દ્રુપદ્ ૬૦ કાઇને પ્રદેશ, કાષ્ટની પાદુકા
પાવડી.
દ્રુપતનય પુ॰ ધૃષ્ટદ્યુમ્ર, શિખ’ડી. ગ્રુપના શ્રી દ્રૌપદી.
છુપુત્ર પુ॰ ટુવરતનય જુએ.
G04
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩પ′′ત્રી શ્રી. દ્રૌપદી. ૩પત્તુત પુ॰ વ્રુક્ષ્મ, શિખંડી. દુપત્તુતા સ્ત્રી દ્રૌપદી.
द्रुमेश्वर
*
પનુ પુ॰ કવતાનય જુએ. કુપવા શ્રી ‘કર્ ’ શબ્દવાળી ઋચા. કુવામન પુ॰ ઘુત્ર, શિખ’ડી. કુપાત્મના સ્ત્રી દ્રૌપદી, દ્રુપતા ત્સ્યિ પુ॰ કાશીમાં દ્રૌપદીએ સ્થાપેલું એક આદિત્યલિ ગ.
દુપી શ્રી॰ લાંબા પગવાળી સ્ત્રી. ધુમ પુ॰ વૃક્ષ, ઝાડ, કુબેર, કલ્પવૃક્ષ,તે નામે દ્વાપરયુગના એક રાજા, તે નામે એક પ્રાચીન મહારાજા, કૃષ્ણથી રૂક્મિણીમાં થયેલ એક પુત્ર, તે નામે કિન્નરોના રાજા. કુમનલ વુ॰ કાંટા.
કુમમય ત્રિ॰ ઝાડના વિકાર, ઝાડમય. કુમમર ૩૦ કાંટા.
કુમવત્ અન્ય૦ ઝાડની પેઠે. કુમવત્ ત્રિ॰ ઝાડવાળુ. ઝુમવ્યાધિ પુ॰ ઝાડના રોગ, લાખ, કુમશીર્ષ ૧૦ ઝાડને અગ્રભાગ-ટાચ,ઇમારત
અથવા ભીંતને અગ્રભાગ-કાંગરા કુમશ્રેષ્ઠ પુ૦ શ્રેષ્ઠ ઝાડ, તાડનું ઝાડ, કુમવત્તુ ૧૦ વૃક્ષોને સમૂહ. દ્રુમત્તેન પુતે નામે એક રાજા. નુમાનતિ સ્ત્રી॰ જૈન તીર્થંકરાના દેવકૃત એક અતિશય.
For Private and Personal Use Only
દુમામન્ય પુ॰ કુમવ્યાધિ જુએ. કુમત્તિ પુ॰ હાથી.
કુમાર ત્રિ॰ ઝાડને નાશ કરનાર હકા, કુમપ્રિય ત્રિ॰ ઝાડના આશ્રયવાળુ. કુમાશ્રય પુ॰ કાંડે!, કાકીડે. કુમારા સ્ત્રી॰ કાચંડી, કાકીડી. ધ્રુમિળી સ્ત્રી॰ વૃક્ષાનો સમૂહ. ઝુમેળ્વર પુ॰ ક્ષેમાં શ્રેષ્ઠ. તાડનું ઝાડ,ચંદ્ર,
કપૂર.
Page #787
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
द्रुमोत्पल
દ્રુોપણ પુ॰ કરેણનું ઝાડ. કુમ્ સ્વા॰૧૦ સ॰ સૅટ્ ગમન કરવું,જવું. દુષ્ટ પુ માન. માપ, વજન.
કુત્તુ પુ॰ ચારેાળીનું ઝાડ. ધ્રુફ્ વિા॰ ૧૦ સ૦ વેર્ કાપ કરવા, દ્રોહ કરવા, કાષ્ટનું અનિષ્ટ ચિતવવું. વ્રુક્ષ્ ત્રિદ્રોહ કરનાર, કાપનાર, કાઇનું અનિષ્ટ ચિંતવનાર.
૩૪ ત્રિ॰ ઉપરના અ દુષ્ટ પુ॰ પુત્ર.
કુળ પુ॰ બ્રહ્મા.
વ્રુત્તિળ પુરુ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ. get ato yail.
કુવત ત્રિ॰ દ્રોહ કરતું, કાપ કરતું દુર્ઘ ત્રિદ્રોહ કરવા યોગ્ય, કાપ કરવા યાગ્ય. કુત્તુ પુ૦ાયતિ રાજાને શર્મિષ્ઠામાં ઉત્પન્ન થયેલા એક પુત્ર.
ક્રૂ સ્વા૦૩મ॰ સ૦ સેટ્ જવું, વધ કરવે. * ચા॰ સમ॰ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. × ૩૦ સેાનું.
પળ પુ ષળ પુ॰ જુએ. કૂળ પુ॰ વીછી.
કેવ્ઝ મ્યા॰ આ અ॰ સેટ્ શબ્દ કરવા, ઉ
ત્સાહ કરવા.
ટ્રેક્ટ પુ॰ રાશિને તૃતીયાંશ. દેસળ પુ॰ ઉપરના અ. Àશાળ પુ॰ રાશિને તૃતીયાંશ, મેચ ત્રિ॰દન કરવયેાગ્ય, જોવાયાગ્ય. ગ્રેહાન પુ॰ રાશિને તૃતીયાંશ. મૈં સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ અનિટ્ નિદ્રા લેવી, ઉંધવું. દોષ ત્રિદ્રોહ કરવા યોગ્ય. ધ્રોળ પુ॰દ્રોણાચાર્ય, એક જાતના કાગડા, વીછી, ચાર સાધનુષ લાંબુ પહેાળુ જળાશય, તે નામે એક મેધનાયક, ફૂલઝાડ, હરકાઇ ઝાડ, ૐ નામે એક ત.
७७६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्रोणी
ધ્રોળ પુ॰૧૦ એંસી રૂપીઆભારવાંળા - શેર, તેજ પ્રમાણના બત્રીસ શેર, એક ખારીને સાળમે। ભાગ.
ધ્રોળજ પુત્રોળ પુ॰ જુએ. કોળા યુ॰ એક પ્રકારનું યજ્ઞપાત્ર. કોળા પુ॰ એક જાતના કાગડા. શૈક્ષોાસ્ત્રજ્ઞ બત્રીસ શેર દૂધ આપનારી
ગાય.
કોયિતા શ્રી અર ુશી.
કોળયા સ્ત્રી પ્રાક્ષીરાજીએ. દ્રોપવિત પુ॰ નિય એક અગ્નિ. કોળદુખ્યા શ્રી.કાળક્ષીરાજીએ. કોળહુધા સ્ત્રી કોળક્ષરા જુએ. કોનપરી સ્ત્રી દ્રોણ જેવા પગવાળી સ્ત્રી. ોળી સ્ત્રી એક જાતની કુળ. દ્રોણપુષ્પી સ્ત્રી એક જાતની ભ્રુપ વનસ્પ તિ, દ્રોણવૃક્ષ.
કોળંપન્ન ત્રિ॰ એક દ્રોણ જેટલું રાંધનાર ધ્રોળમા ત્રિ॰ એક દ્રોણુ જેટલા માપનું ધ્રોળમાનો સ્રો॰ રોળક્ષા જુએ. ધ્રોળમુલ ૧૦ ચારસા ગામમાં જે એક ગામ સુંદર હેય તે.
ોખરાર્મપત્ ન॰ તે નામે એક તી . કોનસાખ ત્રિદ્રોણુકલશના સેવક. પ્રોના સ્ત્રી કોળપુષ્પી એ. કોળાવાર્થ છુ૦ પાંડવ-કૌરવાના શસ્ત્રશિશક. કોળાવાયા પુ૦ ઉપરના અ. ગ્રોબાપાત્ર પુ૦ વૃક્ષમય એવું કા- જલાશય. કોળિ સ્રા॰ કેળના પાન વગેરેનું બનાવેલું પાત્ર, તેલથી ભરેલું મેઢુ પાત્ર, લાકડાનું સ્નાનપાત્ર, પાણીની ટાંકી, પર્વતાની વ એના પ્રદેશ.
કોબિજા સ્ત્રી॰ ગળી.
ૌની હ્રા ઉપરના અર્થ, દ્રાણચાર્યની પત્ની, કેળ, ગળીને છેોડ, પર્વતની સંધિ, એક જાતનું ચીભડું, તે નામે એક નદી,
For Private and Personal Use Only
Page #788
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्रोणीदल
૭૭૭
द्वास्थ
છે, એ અઠવીસ સેર વજન. શીઘજલદી. | go દ્રૌપદીને પુત્ર. દ્રોણો ૧૦ કેવડાનું ઝાડ-દેતી. | દિવા ત્રિ નિત્ય દોહને યોગ્ય. ઢોળવા 70 કર્ણાટક દેશ પાસેનું મીઠું. દ્રૌઈ ત્રિકુહ્યને પુત્ર. રોણ ત્રિ, કાછના યજ્ઞસ્તંભને પશુ
જ ન રહસ્ય, મર્યાદા, જૂદા રહેવું, યવગેરે.
પાત્ર, સાથે રહેવાપણું, મિથુન, યુગલ, દ્રોગ્ય ત્રિ. શીઘ્ર વ્યાપક, સત્વર વ્યાપ્ત
જેલું, કિલ્લો. થનાર.
દFE એક જાત રોગ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ઢોમિસ્ટ પુ. ચાણક્ય મુનિ.
ઠ% સમાસ, મિથુન રાશિ, કજીયે. પ્રદ પુદ્રોહ, કોઈનું અનિષ્ટ ચિંતવવું, garઃ પુ રાગ-દ્વેષાદિરૂપ રેગ. કપટપૂર્વક મારવું.
દ ર પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી-ચક. દ્રોહજિત્તર ૧૦ હિંસા, પારકાનું અનિષ્ટ ઢવી સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ–ચકવી. ચિંતવવું.
વારિન પુચક્રવાક પક્ષી. દિ કેઈને મારી નાખવા માટે દ્રવાળિ સ્ત્રીચક્રવાક પક્ષિણ. કપટ વેશ ધારણ કરનાર, બિલાડા જેવી ઇના ત્રિ. વાત-પિત્ત-કફ-એ ત્રણમાંના વૃત્તિવાળું, પરહિંસા માટે વ્રત ધારણ
બબેથી થયેલ કોઈ રેગ વગેરે, કછકરનાર, મૃગને શિકારી.
યાથી થયેલ. ગ્રહદ પુરા વેદની એક શાખા.
જોષોથ ત્રિવાત-પિત્ત-કફ-એ ત્રદોહિત ત્રિ. જેનો દ્રોહ થયે હેય તે. ણમાંના બખેથી થયેલ રેગ વગેરે.
હિન ત્રિ દ્રોહવાળું, દ્રોહ કરનાર. નામિક્સ ૨૦ સ્ત્રી પુરૂષને ભેદ. દ્રૌઇ ત્રિએક દ્રોણ જેટલા ધાન્ય વગેરેને યુદ ૧૦ બમ્બનું યુદ્ધ, બેનું યુદ્ધ. પિતાનામાં સમાવનાર, એક કોણ જેટલું દાતીત ત્રિ. સુખ-દુઃખ-રાગ-દ્વેષ–વગે
હરી જનાર, એક દ્રોણ જેટલું રાંધનાર. રેથી મુક્ત. દ્રૌણાચા પુત્ર દ્રોણ પુત્ર–અશ્વત્થામા. ઇ ત્રિબે અવયવવાળું, બે પણવાળું, દ્રૌriાનિ પુત્ર અશ્વત્થામા.
બે પ્રકારનું, બે પણાથી યુક્ત. દ્રૌનિ પુત્ર ઉપરને અર્થ.
દય ન બને અવયવ, બેપણું. નિશ ત્રિએક દ્રોણ ધાન્ય જેમાં વવાય દ્રથ૪િ પુચિત્રક વૃક્ષ-ચિત્રાનું ઝાડ. તેવું ક્ષેત્ર વગેરે.
દ્રારિન ત્રિ રજોગુણ તથા તમેfજ સ્ત્રી જેમાં એક દ્રોણ જેટલું સ- ગુણથી રહિત. માય તેવું એક પાત્ર,
યાવિન ત્રિબેપણથી યુકત. ઢળક ૧૦ કર્ણાટક દેશની પાસેનું મીઠું. ત્ર સ્ત્રી બે અવયવ, બેપણું. દ્રૌણ પુત્ર અશ્વત્થામા.
zયુ પુત્ર પ્રત્યક્ષમાં સારું બોલનાર અને પા v પુત્ર કુપદ રાજાનો પુત્ર.
છળથી ખરાબ બોલનાર-શત્રુ. દ્રૌપ ત્રિ. કુપદ રાજાનું, પદસંબંધી.
દ્ર ત્રિઆવરણ કરનાર, ઢાંકનાર. ટ્રાયનિ ત્રિ. કુપદે કરેલ.
રિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ vી સ્ત્રી પદ રાજાની પુત્રી–પાંડવોની
સાથે ૫૦ દ્વારપાળ. પત્ની.
તાથ ત્રિ દ્વારમાં ઉભેલ. - ૯૮
For Private and Personal Use Only
Page #789
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्वाःस्थित
૯૭૮
द्वादशाख्य
થિત ત્રિઉપરને અર્થ. સ્થિત પુત્ર દ્વારપાળ. ચિતા પુત્ર દ્વારપાળ. વારિકા ગ્નિ બેંતાળીસમું.
ત્યારફત સ્ત્રી બેંતાળીસ, બેંતાળીસની સંખ્યા. સાવરવારિતિકા ત્રિોબેંતાળીસપ્રમાણનું
વાજારામ ત્રિબેંતાળીસમું. દ્વાન પુત્ર ભરદ્વાજ ઋષિ. fશ ત્રિ. બત્રીસમું. કવિ શ્રી. બત્રીસ, બત્રીસની સંખ્યા.
રામ ત્રિક બત્રીસમું.
રારિન ત્રિ બત્રીસ અક્ષરવાળું. તરપિંધ go ભક્તોના ઇશ્વરવિષે
બત્રીસ અપરાધ. ધારિત પુ. બત્રીસ લક્ષણવાળે પુરૂષ. વિશ ત્રિ. બારમું. કવિરાઇ ત્રિબારની સંખ્યાવાળું.
કરા બારની સંખ્યા. દ્વારા પુકાર્તિક સ્વામી, તિવપ્રસિદ્ધ
શલ યોગ, હર્ષણ યોગ, કાર્તિક સ્વામીને
એક અનુચરગણ. દ્વારા સ્ત્રી તે નામે ભૈરવી દેવી. ઝરિધિ શ્રી. બાર પ્રકારે.
વિરાન ત્રિવ બાર, બારની સંખ્યા. द्वादशपत्र न० 'ॐ नमो भगवते वासुदेवाय'
એ બાર અક્ષરવાળો મંત્ર. વિરપુર go ૨૦ ધર્મશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ બાર પ્રકારના પુત્ર-ઔરસ-ક્ષેત્રજ-દત્તક-કૃત્રિમગૂઢપન્ન-અપવિદ્ધ-કાનીન-સહેઢ-કીત
પૌનર્ભવ-સ્વયંદત્ત-પારશવ. દૂરબત પુવૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક બસ્તિ. દ્વારામાર ૩૦ જોતિષપ્રસિદ્ધ તનુ વગેરે
બાર ભાવ. કવિરામુ પુ દ્વારા જુઓ. વિમુક સ્ત્રી દ્વારા જુઓ.
દ્વાલામથ ૧૦ બાર પ્રકારને દારૂ. તામહ g૦ મનુષ્યના શરીરમાં રહેલો
બાર પ્રકારને મળ. તાવરમાર પુબાર મહિના–એક વર્ષ તમાન ૧૦ બાર મહિનાનું કામ. દ્વાલામણિ ૧૦ બાર મહિને કરવાનું
એક શ્રાદ્ધ. દ્વારા સ્ત્રી- બાર મહિનાની યાત્રા
બાર–મહિનામાં બાર પ્રકારની યાત્રા. દ્રારાપરમ પુરુ બૃહસ્પતિ. વિરાર મvહ૮ ૧૦ બાર રાજાઓનું
મંડળ. દ્વારા કુલ બાર દિવસને એક યાગ
અહીનયાગ, તે નામે એક સત્ર. ત્રાટોન પુત્ર કાર્તિક સ્વામી.
વરાવળ સ્ત્રી બાર વર્ગ. દલાવાર્ષિવા ત્રિબાર વર્ષ માટે ની
માયેલ, બાર વર્ષમાં થયેલ. વિશુદ્ધિ સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ બાર
દાદાશfધત તિષપ્રસિદ્ધ શુ
દ્ધિયુક્ત લગ્ન. તાલાસણામ પુદેવો તથા અસુરે વચ્ચે
થયેલ બાર પ્રકારનું યુદ્ધ. દાસતમીવ્રત ૧૦ બાર મહિનાની સાતમે
કરવાનું સૂર્યનું એક વત. તારાનાન્ન ત્રિબાર હજારની સં
ખ્યાવાળું. તાિરાત્રિના ત્રિ. ઉપરને અર્થ
વાં પુબહસ્પતિ. પ્રવિણ કાર્તિકસ્વામી, બુદ્ધદેવ,
કાર્તિક સ્વામીને એક અનુચર, કવિરાક્ષર ૧૦ બાર અક્ષરને જગતી
નામે છંદ. દાયરાક્ષર પુરુ “શપત્ર' જુઓ. દાર્થ ૫૦ બુદ્ધદેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #790
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्वादशाङ्ग
७७९
द्वाराध्यक्ष
.
.
.
-
-
Hવાજ઼ go એક પ્રકારને ધૂપ. argધ્યાય ૩૦ બે પુત્ર, ઉદ્દાલક વાલી સ્ત્રી જૈન મત પ્રસિદ્ધ બાર અંગે. ગૌતમ મુનિ. વિરાણુ પુબાર આંગળ પ્રમાણનું, g૬ સ્ત્રી- બારણું, ઉપાય. વેંત.
Hજ ૧૦ બારણું, મુખ, ઉપાય, શેષ અંગ. વિરમન પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. દ્વાદશ R૦ દ્વારકા નગરી. કવિરnત્ય બાર આદિત્યો. તારdટા પુત્ર ર૦ કમાડ. વાગ્યાથી સ્ત્રીબાર અધ્યાય-જો- તારાં સ્ત્રી દ્વારકા નગરી. મિની સુત્રરૂપ દ્વાદશ લક્ષણ, મંત્રસંહિતા. તારાથીરા પુત્ર કૃષ્ણ. મવિચિવા ત્રિજેના અધ્યયનમાં બાર artવાયગ્રા પુત્ર કૃષ્ણ. નિંદપાઠ થયા હોય તેવો કઈ અધ્ય- #ારનાથ પુત્ર કૃષ્ણ. યનકર્તા.
દ્વારા પતિ કૃષ્ણ. વાતન ર૦ બૌદ્ધમત પ્રસિદ્ધ બારપૂજા દ્વાપરિણા સ્ત્રી, શાલિગ્રામની પેઠે જે
સ્થાને-પાંચ જ્ઞાનેન્દ્રિય-પાંચ કર્મેન્દ્રિય- પૂજ્ય ગણાય છે તે દારકામાં ઉત્પન્ન મન તથા બુદ્ધિ.
થતો પત્થર. કવિરાયુ પુરુ કુતરે,
ધારાવામિન ૫૦ કૃષ્ણ. વિવાર ૧૦ બાર ખૂણાવાળું રાશિચક્ર ! ઘરવેરા ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ વગેરે.
દ્વારા પુરુ દ્વારપાળ. દ્રારાર્થ પુબૃહસ્પતિ.
આવતું ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ. દારીના ૧૦ બારપ્રકારનો ખોરાક દ્વારા પુત્ર મારપાળ, વિષ્ણુ.
વિરલ ર૦ ગણિત પ્રસિદ્ધ સમખાત. દરપતિ ૬૦ દ્વારપાળ. દ્વારા સ્ત્રી ઉપર અર્થ
કપરું ત્રિબારણાનું રક્ષણ કરનારતાહ બાર દિવસે સાધ્ય એક યજ્ઞ, દ્વારપાળ. બારમે દિવસ, બાર દિવસ.
સરપસ્ટિક ત્રિ ઉપરને અર્થ. દ્વારા ત્રિ. બારશને દિવસે થયેલ. રવિ શ્રી દ્વારપાળ સ્ત્રી. ત્રવિર શ્રી. બારશ તિથિ, બારમી.
fપvલી સ્ત્રી, ઉંબરે. દાનવત ત્રિબાણમું.
રઢિમુન્ ૩૦ બગલો. સનત સ્ત્રીબાણું, બાણુની સંખ્યા. ર ૨૦ તાળું, આગળ, ભુંગળ, નવરિત ત્રિ. બાણમું.
ઢાવત ત્રિ. દ્વારકા નગરી. તાપી ત્રેિ બાવનમું.
રહા બારસાખ. Argશ્ચાત્ ઘીબાવન, બાવનની સંખ્યા. રત્તમ પુ. બારગાને થાંભલો. સાપારામ ત્રિબાવનમું.
creથ ત્રિ. બારણામાં રહેલ. તાપર પુત્ર સંશય, તે નામે એક યુગ- રથ પુત્ર દ્વારપાળ. જેનું પ્રમાણ મનુષ્યનાં આઠ લાખ ચોસઠ
દ્વારિત પુત્ર દ્વારપાળ. હજાર વર્ષનું હોય છે.
તુસ્થિત ત્રિ. બારણમાં રહેલ. #re ૧૦ બે ટીપકીવાળા પાસે. r શ્રી વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. arta go એક પ્રકારનું જુગટું. નાગા પુ” દ્વારપાળ, પ્રતીહાર-છડીદાર
For Private and Personal Use Only
Page #791
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्वाराध्यक्षा
૭૮૦
द्विजब्रुव
દારક્ષા શ્રી દ્વારપાળ સ્ત્રી. પ્રતીહારી.. વિશિવ ત્રિ. ઉપરને અર્થ HIRાવત ત્રિ. દ્વારકા નગરી.
પ્રિ સ્ત્રી કાગડી, ચક્રવાક પક્ષીણી. artવવા પુત્ર દ્વારપાળ.
દ્ર વિલ ત્રિ બે કુડવથી ખરીદેલ. દરિવાજ સ્ત્રી દ્વારકા નગરી.
દ્રિ ત્રિબે ગાયવાળુંબે ગાયને માલીક. રિન પુત્ર દ્વારપાળ.
દિનુ પુ. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક સમાસ. રિન ત્રિબારણાવાળું.
ઉદ્ધા ત્રિબેથી ગુણેલ, બેગણું, બમણું. તાર્થ ૫૦ દ્વારપાળ.
ગુિખતા સ્ત્રી બેગણાપણું, બમણુપણું. દ્વાર્થ ત્રિ. બારણામાં હોનાર-થનાર.
દ્વિમુખત્ય ન૦ ઉપરના અર્થ. દાશિ ત્રિ બાવીસમું, બાવીસથી યુક્ત
द्विगुणाकृ तना० उभ० स० अनिट् मेरा સે વગેરે.
ખેડવું, બમણું ખેડવું. દ્રવિંરાતિ સ્ત્રી બાવીસ બાવીસની સંખ્યા.
દિવાળત્રિ બમણા કાનરૂપ લક્ષણવાળું. દ્રવંતિતમ ત્રિબાવીસમું.
ગુfણત ત્રિ. બેથી ગુણેલ, બેગણું, બે દ્વાષ ત્રિ. બાસઠમું.
ગણું કરેલ. જ્ઞાષ્ટિ સ્ત્રી બાસઠ, બાસદની સંખ્યા.
ઉદ્ધવર્ટાઈઝ ત્રિક બેંતાળીસમું. રાદિતમ ત્રિબાસઠમું.
દ્રિવાર્જિા સ્ત્રી બેંતાળીસ, બેંતાળીસતત ત્રિબેહતરમું.
સની સંખ્યા. દ્વાતિ સ્ત્રી બેંeતેની સંખ્યા, બેહતર.
દ્વિવારિતિ ત્રિવબેંતાળીસ પ્રમાણનું. દ્વાણતિતમ ત્રિબેહતેરમું.
વિવાજિંરામ ત્રિ. બેંતાળીસમું. દ્વારથ પુત્ર દ્વારપાળ
ત્રિ બે પગવાળું, બે ચરણવાળું. દ્વારથ ત્રિવ બારણામાં ઉભેલ-રહેલ.
કૂિવા ન બે પગ, બે ચરણ થિત ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
દિન પુત્ર સંસ્કારી બ્રાહ્મણ, બ્રાહ્મણareત ૫૦ દ્વારપાળ.
ક્ષત્રિય-વૈશ્ય, દાંત, પક્ષી, તુંબરૂ વૃક્ષ. ચિતા પુત્ર દ્વારપાળ.
fક ત્રિબે વખત જન્મેલ, બે વાર ત્તિ છે. બે, બેની સંખ્યા.
ઉત્પન્ન થયેલ. દિક ત્રિબે, બેની સંખ્યાવાળું, બે | બ્રિગતિત go ખાત૪' નામે ઝાડ. | કકારવાળું.
ક્રિના પુત્ર શદ્ર, બ્રાહ્મણને સેવક. વિપુ, કાગડો, ચક્રવાક પક્ષી.
દ્વિગમન પુત્ર દિન પુજુઓ. બ્રિા ર૦ બેપણું.
ક્રિપતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, એક બ્રાહ્મણ, દ્વિવારિ પુત્ર કાગડે, ચકવાક પક્ષી.
એક પક્ષી, ગરૂડ પક્ષી. દિલાવર ત્રિબે કેકારવાળું.
દિનપ્ર સ્ત્રી પરબડી, પક્ષીઓને પાણી દ્વારા શ્રી. કાગડી, ચક્રવાકી.
પીવા માટેની કુંડી વગેરે દિ પુ. ઉંટ.
દ્રિજિસ ત્રિ બ્રાહ્મણને પ્રિય. દ્વિર ત્રિબે કરનાર, બે હાથવાળું. નિકિયા સ્ત્રી સોમલતા. બ્રિજ ને બે હાથ.
નિવધુ ૬૦ હલકે બ્રાહ્મણ, ભાટ-જોશી દિશrifપણ ત્રિ બે કાપણ-સિકકાથી વગેરે. ખરીદેલ.
નિgs માત્ર કહેવાન બ્રાહ્મણ
For Private and Personal Use Only
Page #792
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
द्विजराज
બ્રાહ્મણુ જાતિના કથી ભ્રષ્ટ બ્રાહ્મણ. દ્વિજ્ઞાન પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, શ્રેષ્ઠ બ્રાહ્મણ, ઉત્તમ બ્રાહ્મણ. દ્વિજ્ઞહિફ઼િન પુ॰ ક્ષત્રિય, બ્રાહ્મણના વેશને ધારણ કરનાર, ગરૂડ પક્ષી. ટ્વિનય પુ॰ શ્રેષ્ઠ બ્રાહ્મણ. દિનવાદન પુ॰ નારાયણ, વિષ્ણુ. દ્વિત્ર પુ॰ એક જાતના દાંતને રાગ. ટ્વિનરાપ્ત ત્રિ॰ બ્રાહ્મણે શાપ આપેલ. દ્વિગરાપ્ત છુ૦ ‘રાનમાત્ર' નામે એક ધાન્ય. દ્વિજ્ઞત્તત્તમ પુ॰ શ્રેષ્ઠ બ્રહ્મણ. ક્રિનસેવા પુ દ્ર ક્રૂિનલેવજ ત્રિ॰ બ્રહ્મણુની સેવા કરનાર. ટ્વિના સ્ત્રી રેણુકા નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય, ભાંરંગ વનસ્પતિ, એક જાતનું શાક, દ્વિનાર્થી પુ॰ ઉત્તમ બ્રાહ્મણું. દિગારી સ્ત્રી કુટુકા વનસ્પતિ-કડુ. દ્વિજ્ઞાતિ ૩૦ બ્રાહ્મણ,બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય-વૈશ્ય, પક્ષી, દાંત.
દ્વિજ્ઞાન પુ॰ એ પત્નીવાળા પુરૂષ. દ્વિનાયની સ્ત્રી જાઇ. દ્વિજ્ઞાય પુ॰ પક્ષીઓના માળા, બ્રાહ્મણાનું ઘર, દ્વિજોનુ ઘર, ઝાડની ગફાલરૂપ પક્ષીના માળા. દ્વિઽિઠ્ય પુ॰ સ.
દ્વિનિવ ત્રિ॰ ખળ, નીચ, ચાડીયું, ચાર, દુઃસાધ્ય. દ્વિનિતા સ્ત્રી સર્પ પણું, ખળપણું, ચાડીયાપણું, ચેરી.
ક્રિનિંદ્દત્વન॰ ઉપરના અ. દ્મિની સ્ત્રી ક્ષત્રિયા વૈશ્યા.
બ્રાહ્મણની સ્ત્રી, બ્રાહ્મણી
७८१
દિનૈન્દ્ર પુ॰ શ્રેષ્ઠ બ્રાહ્મણુ, ચંદ્ર, કપૂર, ગરૂડપક્ષી. ટ્વિનૈરા પુ ઉપરના અ દ્ધિનેશ્વર પુ॰ ટ્વિનેન્દ્ર જુએ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઢગોપાન વુદ્ર. ટ્વિનોપાત્ત ત્રિ॰ બ્રાહ્મણની સેવા કરનાર.. ટ્વિા સ્ત્રી॰ ગણિતપ્રસિદ્ધ એક જયા. ટ્રિયામાનેં પુ॰ ક્ષિતિજ. વિદ્વેષન ન॰ શત્રુનું સેવન, કપટ, ટ્વિટ્સેવા સ્ત્રી ઉપરના અ ટ્વિટ પુ॰ વિસગ, સ્વાહાકાર. ટ્વિટ ન॰ એ હંકાર. ટ્વિટñાર પુ॰ એ ઠકાર.
દ્વિત પુ॰ તે નામે એક દેવ, તે નામે એક ઋષિ.
દ્વિતનુ પુ॰ વિદ્દ જી. દ્વિતય ૧૦ એની સંખ્યા. એ દ્વિતય ત્રિ॰ એની સંખ્યાવાળું. દ્વિતા શ્રી ખેપણુ.
द्विव
દ્વિતીય ત્રિ॰ ખીજાં.
દ્વિતીય પુ॰ પુત્ર. દ્વિતીયજ ૬૦ બીજારૂપે ગ્રહણ.
દ્વિતીયજ્ઞ પુ॰ ખીજે દિવસે હૈાનાર રાગ
વગેરે.
દ્વિતીયતા સ્ત્રી ખીજાપણુ દ્વિતીયત્વ ન૦ ખીજાપણું”. દ્વિતીયત્રિદ્ધા શ્રી ગાંભારી વનસ્પતિ દ્વિતીયવૃત્ ત્રિપુત્રવાળુ, ખીજાવાળુ દ્વિતીયા શ્રી ખીજતિથિ, ભાર્યો—પત્ની.. દ્વિતીયા; તના૦૩મ॰ સ॰ અનિદ્ બીજી વાર ખેડવું. દ્વિતીયાત ત્રિ॰ બીજીવાર ખેડેલ. દ્વિતીયામા શ્રી દારૂ હળદર. દ્વિતીયાશ્રમ પુ॰ બીજો—ગૃહસ્થાશ્રમ. દ્વિતીવિજ ત્રિ॰ બીજે વ્યાજરૂપે—દાણુરૂપે કે ભેટરૂપે અપાતા પદા. દ્વિતીચિન ત્રિ॰ બીજો ભાગ–અર્ધા ભાગ લેનાર.
દ્વિત્ર ત્રિ॰ વધુ બે કે ત્રણુ. દ્વિવ ન એપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #793
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्विदण्डि
૯૮૨
द्विपर्ण
f e અન્ય બે લાકડીઓથી થતું યુદ્ધ. ! ચામડીથી નહિ ઢંકાયેલા લિંગવાળે પુરૂષ. દિયરિપુ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. નિ૪િ.શ્રી. બે નાળવાળી બંદુક, બે કિત ત્રિ- બે દાંતવાળું બાળક વગેરે.
અગ્રભાગવાળું બાણ. દિન્ત ત્રિ. બે દાંતવાળો હાથી વગેરે.
નિયત ત્રિ. બામું, બાણુની સંખ્યાને f૪ ત્રિ, બે પાંદડાંવાળું, બે શાખાવાળું,
પૂર્ણ કરનાર. બે ભ્રમરની વચ્ચે આવેલું એક ચક્ર.
દિનપતિ થ્રી. બાણું, બાણુની સંખ્યા. દિવ પુ. ચણા વગેરેની દાળ.
નિવરિત ત્રિ. દિનવત જુઓ. વિધાજ ૧૦ ચણ વગેરે કઠોળ ધાન્ય. !
નિ ત્રિબે સેના મહેરથી ખરીરિલા go ૨૦ વીસ વીસની સંખ્યા.
દેલ, બે નિષ્કના માપવાળું. શિવાની સ્ત્રી બે દોરડાના બંધનથી
fપ પુત્ર હાથી, નાગકેસર. બાંધવા યોગ્ય ગાય.
બ્રિજા પુત્ર પક્ષી, મહિને. વિક રૂ. બે દિવસ સાધ્ય એક યાગ.
fપસિન પુત્ર ઉપરના અર્થ લિત ત્રિબે દેવતા જેના અધિષ્ઠાયક
બ્રિાપ્તિ સ્ત્રી પક્ષિણ. હોય તેવું.
ફૂલો સ્ત્રી પક્ષિણ. વિત ર૦ વિશાખા નક્ષત્ર.
પિશ્વમૂત્ર સ્ત્રી. દશમૂળ વનસ્પતિ. દિ પુત્ર ગણપતિ, મિથુન-કન્યા-ધન
પિઝા ત્રિ. બાવનમું. મીન-એ રાશિઓ.
પિચરાત સ્ત્રી બાવન, બાવનની સંખ્યા. જિલ્લાવર પુ. વિવાહમાં અશુભસૂચક
પિરામિ ત્રિ. બાવનમું. તિષપ્રસિદ્ધ એક દેષ.
પિUs ત્રિબે પણથી ખરીદેલ. ઉર્વિશ જોતિષ પ્રસિદ્ધ બીજું ધન
પિત્ર ૧૦ બે પાંખડીવાળું કમળ. સ્થાન, બારમું વ્યવસ્થાન.
પિત્ર પુત્ર “જાન્ટ'નામે વનસ્પતિ. ાિષા અન્ય બે પ્રકારે.
પિશ ત્રિ. બે માર્ગવાળું. ઘારાજ ૧૦ પ્રકારે કરવું, બે ભાગ
બ્રિજ ૨૦ બેમાર્ગ-એકઠા મળેલા બે રસ્તા. કરવા,
દિપક ત્રિા બે પગવાળું મનુષ્ય વગેરે પ્રાણું. દિષાત ત્રિબે પ્રકારે કરેલ, બે ભાગ દ્વિપ પુબે પદને સમાસ,મિથુન-તુલાકરેલ.
કુંભ-કન્યા રાશિ. યાતિ ત્રિએ પ્રકારની ગતિવાળું. ક્રિપ ૧૦ બે પગ, બે પદ
જિપરા શ્રી. બે પાદવાળી ઋચા, બે પગ રિપતુ જો બે ર તુવાળું-કાંસુ વગેરે.
વાળી સ્ત્રી. દિવા ૪૦ ગણ પતિ.
fકવિ શ્રી. બે પાદ જેમાં દંડ હેય રમવા . ૭ જાયફળ.
તે, એક પ્રકારને ગતિ છંદ. પિતા પુત્ર છે સ્વભાવવાળી મિથુન - 1
ઉપર સ્ત્ર. તે નામનો એક ગીતિ છંદ, ગેરે રાશિ.
એક માછંદ. પાચ 7િ બે પ્રકારે લખવા યોગ્ય. ! gિ g૦ હાથીને મા, તે નામે એક દશાર્ણ પુરુ “રિતા' નામે એક વૃદલ | સુગંધી પદાર્થ. દિન ૬૦ - નાવિક રીતે જ ઉપરની | Tw ? બે પાંદડાંવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #794
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्विपर्णा
७८३
રામમન
ઝારી..
fપળ જી. બે પાંદડાંવાળી એક વનસ્પતિ. ! મિત્ર છે હસ્તિનાપુર વસાવનાર હસ્તિ દિપ ત્રી, જંગલી બેરડી.
રાજાને એક પુત્ર. પિIs R૦ બે પાત્ર
દિમુe go બે મોઢાવાળે સાપ, એક જાક્રિપત્રિજ ત્રિ- બે પાત્ર લઈ જનાર કે ! તને કૃમિરોગ. લાવનાર,
દિકુ ત્રિો બે મોઢાવાળું. fપાળ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
દિલ્લા સ્ત્રી- બે મોઢાવાળી સાથેણ, જળ, fપા ત્રિવેબે પગવાળું મનુષ્ય વગેરે પ્રાણી. fપા ત્રિબે પગવાળું વાનર વગેરે પશુ.
દિકુલાદિ પુબે મોઢાવાળે સાપ પિ િધુ તે નામે એક ગ્રહ.
દિલી સ્ત્રી, બે મોઢાવાળી સાપેણ, વીપાથ ત્રિબે પગના માપવાળું.
યાતીવેળા જેના વાછરડાનું મુખ જ બહાર દિપાઇ ૧૦ બમણ દંડ.
આવેલું હોય તે ગાય,અધ વયાએલી ગાય. uિiધિપ પુત્ર રાવત હાથી, શ્રેષ્ઠ હાથી.
દ્વિમુરા go બે મુખવાળે સાપ. furધિપતિ પુ ઉપરના અર્થ
દિમુનિ વચ્ચે પાણિનિ અને કાત્યાયન ટ્રિપબિન પુછે હાથી.
મુનિ, તેમણે રચેલું વ્યાકરણ. fટ્રપતિની સ્ત્રી હાથણી.
દિન ત્રેિ બે મસ્તકવાળું. gિ"ારા પુત્ર ગણપતિ.
દ્ધિન પુછે તે નામે એક દૈત્ય. દ્વિપ જી. હાથણ.
મુક્તિ અથ૦ બે મુસળથી થતું યુદ્ધ ત્રિપુટ પુ. સુગંધી ધોળા ફૂલવાળું ઝાડ.
દિયગુર્ સ્ત્રી તે નામે એક ઈષ્ટિકા. દિપુર ત્રિ- બે પુરૂષના માપવાળું-બે
બ્રિya g૦ યજમાન. માથડાં પાણી વગેરે.
યમુન ૨૦ બે યમુનાને એક સંગમ. દિપુરુષ સ્ત્રી બે પુરૂષના માપવાળી ખાઈ.
ઉ૦ ભમરે, વર જુઓ. gિષી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
૨ પુત્ર હાથી, નાગકેસર. fપૃષ્ઠ પુત્ર તે નામે એક રાજા.
fgવાત પુસિંહ, અષ્ટાપદ નામે એક fપ્રતિક રૂ. બે કાષપણથી ખરીદેલ
જનાવર. દ્વિધુ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ,
કૂિવાત ત્રીસિંહણ, અષ્ટપાર-માદા. વિટુ પુત્ર વિસર્ગ.
બ્રિતિ કુ. સિંહ, અષ્ટાપદ જનાવર. જિવિત્ત ત્રિટ્રિવિત જુએ.
ઉત્તરાના પુત્ર સિંહ. fમાર ત્રિ- બે સ્વભાવવાળું.
રિવારની સ્ત્રી સિંહણ. કિસમ ત્રિ- બે માળવાળું.
ોિ સ્ત્રી હાથણી. 'કામાતૃ ઉ૦ ગણપતિ, જરાસંધ.
ત્તિ ત્રિ બેગણું, બેથી ગુણેલ, બેમારા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
વાર કહેલ. દિમાગ પુગણપતિ, જરાસંધ.
દૂર ર૦ બેવાર ભોજન. દિમાત્ર પુ. બે માત્રાવાળા હીર્ધસ્વરુ રિસના ૩૦ સર્પ, [માણ ત્રિ- બે માસા માપનું-બે માસાના દિવસની સ્ત્રી સાપણ. વજનનું.
ઉ મર ૨૦ બેવાર આવવું, સ્ત્રીનું પી. મિાજ ત્રિવેબમહિનાનું બે મહિનામાં થયેલ. | યરથી પતિગૃહે ફરી આવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #795
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
द्विरात्र
ટ્રાત્ર ત્રિ એ રાત્રિમાં થયેલ. દ્વિરાત્ર પુ॰ એ દિવસે સાધ્ય એક યાગ. દ્વિશત્ર ૧૦ એક જાતનું વ્રત, એ રાત્રિ,
દ્વિપત્રીન ત્રિ॰ બે રાત્રિમાં હાનાર-થનાર. દ્વિરૂપ પુ॰ હાથી. દ્વિરાપી સ્ત્રી હાથણી. દ્વિવૃત્તિ શ્રી એ વાર કરવું, એ વાર ગણવું, એવાર આવૃત્તિ.
દ્વિરાષાઢ પુ॰ એવાર આષાઢ મહિનામળમાસ યુક્ત અષાઢ–મહિને. દ્વિચત્ત ત્રિ॰ એવાર કહેલ, એવાર્ ગણેલ, એપણાને પામેલ–દ્િર્ભાવ.
દ્વિરુત્તિ શ્રી બેવાર કહેવું, બેવાર ગણવું,
દ્વિર્ભાવ, પુનરૂક્તિ.
દ્ધિ પુ॰ એવાર પરણેલ પુરૂષ. દ્વિદ્ધાશ્રી ખેવાર પરણેલી સ્ત્રી-નાતરણસ્ત્રી. દિવ ત્રિ॰ એ રૂપવાળું, એ રીતિવાળું. દ્વિપ ૬૦ એ રૂપ, એ રીતિ. દિવેતન પુ॰ ખચ્ચર ઘેાડા, ખચ્ચર ગધેડે. ટ્વિષ્ઠ પુ॰ ભમરા, વર્વેદ જુઓ. દુર્વચન સ૦ એવાર ખેલાય તે, ક્તિ, દિવ. ટ્વિન્સન ત્રિએ લક્ષણવાળુ,એપ્રકારવાળુ ચિત્ર પુ॰ એ માઢાવાળા સાપ, તે નામે એક દાનવ.
દ્વિપન ન॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ દ્વિવચન. દ્વિગ્નત્ત પુ॰ સેાળખૂણાવાળું ઘર. દ્વિવર્ષ ત્રિ॰ એ વરસનું, બે વર્ષ માટે સત્કારપૂર્વક નીમેલ, બે વરસ માટેને નાકર વગેરે.
દ્વિવે ત્રિ॰ ઉપરના અ દિવા સ્ત્રી એ વરસની ગાય. દ્વિવવિજ્ઞા સ્ત્રી ઉપરના અ વર્ષી ત્રિ એ વરસને રાગ વગેરે. દ્વિષિષ્ઠ ત્રિ॰ એ વરસે થયેલ- બે વર્સમાં થયેલ ધાન્ય-યાગ વગેરે
૭૮૪
द्विशूर्प
દ્વિદિા શ્રી હી’ડાળા, હીંચકા, ડાળી, પારણું, દ્વિવિજ્ઞ ત્રિ॰ બાવીસમુ
દ્વિનિરાતિ સ્ત્રી॰ બાવીસ, ખાવીસની સંખ્યા. દ્વિવિરતિષ્ઠ ત્રિખાવીસની સંખ્યાના પ્રમાણનું. દ્વિવિરતિનીન ત્રિ બાવીસના પ્રમાણને યેાગ્ય, બાવીસની સંખ્યાથી મપાયેલ. દ્વિવિજ્ઞપ્તિતમ ત્રિ॰ ખવીસમુ દ્વિવિદ્ પુ૦ રામચન્દ્રની સેનામાંના એક વાનર, દ્વાપરયુગનેા તે નામે એક વાનર. દ્વિવિવત્તિ પુ॰ વિષ્ણુ, દ્વિવિધ ત્રિ॰ એ પ્રકારનું. દ્વિવિટ્ટુપુ વિસગ`. દ્વિવિસ્ત ત્રિ॰ ૧૬૦ રતિ વજનને યાગ્ય અથવા તેટલી રિત વજનનું. દ્વિવેદ ત્રિએ વેદને ભણનાર. દ્વિવેવિન ત્રિ. ઉપરના અ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દ્વિવેારા હ્રીઁ॰ નાના રથ, માણસથી ખેંચી શકાય તેવી નાની ગાડી, લારી. દ્વિત્રણ પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ બે પ્રકારનું ત્રણ. દ્વિરાત ૧૦ એ સેા, ખસે. દ્વિરાતજ ત્રિ વેચાતું લીધેલ. દ્વિરાતતમ ત્રિ॰ એસામુ, બસે મું. દ્વાતિજા સ્ત્રી બસેા ખસા આપનાર.
એ સાથી ખરીદેલ, ખસાથી
દ્વિરાતી સ્ત્રી એ સે, ખસે. દ્વિરાય ત્રિ॰ ખસાથી ખરીદેલ. દ્વિરાજ પુ॰ એ ખરીવાળુ પશુ. દ્વારર પુમિથુન-કન્યા-ધન-મીન એરાશિ. દ્વિરાર્ અન્ય૦ એક ક્રિયાથી બે કાર્ય કરવાં. દ્વિશાળ ત્રિ॰ આઠ માસાથી ખરીદેલ. દ્વિજ્ઞાન્ય ત્રિ ઉપરને! અ દિશÎÒ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, દ્વિશૌર્યષ્ઠ પુ॰ ઉપરના અર્થ. દિપે ત્રિ એ સુપડાં ભરી આપી ખરીદેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #796
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विशुर्पी
દિÎ શ્રી એ સુપડાં, દિવિંદ ત્રિ॰ વિરૂપે જુએ. નિવૃદ્ધિવા સ્ત્રી મેદ્રયલ્ટી નામે એક વેલા. ટિપ્ બરા૦ સમ॰ સર્વ અનિદ્ દ્વેષ કરવા, વૈર કરવું.
દિપ્ ત્રિ॰ શત્રુ, વૈર કરનાર, દ્વેષ કરનાર. ષિ ત્રિ॰ ઉપરના અ
દિષત્ ત્રિદ્વેષ કરતું, વૈર કરતું,શત્રુ. દ્વિષન્તપ ત્ર શત્રુને તપાવનાર. દ્વિષર્ ત્રિ॰ ય૦ એ ગણુા છ-બાર. દ્વિષષ્ટ ત્રિ॰ ખાસમું. દિષ્ટ શ્રી ખાસઠ, ખાસની સંખ્યા, ક્રિટિશ ત્રિ॰ ખાસઢના પરિમાણવાળું, ખાસ માપવું. ખ્રિષ્ટિતમ ત્રિ॰ બાસઠમુ. દિષાદિષ્ઠ ત્રિ॰ ખાસ દિવસમાં થયેલ, બાસઠ દિવસ પાયેલ, ખાસઠ દિવસમાં હાનાર–થનાર.
દિવૈય ત્રિ દ્વેષશીલ-દ્વેષ કરવાના સ્વભાવવાળુ.
દિષ્ટ ત્રિ દ્વેષ કરેલ, જેને દ્વેષ કરેલ હાય તે, શત્રુ. füe ૧૦ તાંબુ.
દિષ્ઠ ત્રિ॰ એમાં રહેનાર, બે સ્થાનમાં રહેનાર. દિલ્ અન્ય૦ બે વાર. દિલસત ત્રિ- એહતેરમુ .
દિપતિ સ્ત્રી. ખેાંહતેર. મિસતિત્તમ ત્રિ ખેડુતેરમુ . દિલસાહ પુ॰ પખવાડીયું.
દિલમ ત્રિ॰ બે વર્ષ માપનું, એ વનું, એ
સમાન ભાગવાળું. દત્તમંત્રિમુના સ્ત્રી એ સમાન બાજુને
ત્રિકાળુ.
દિત્તાત્ર ત્ર બે હજારથી ખરીદેલ. સિહસ્ર ૧૦ એ હજાર.
દિત્તસ્રાક્ષ પુ॰ અનન્ત-શેષ નાગ.
૯૯
૭૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खर्जूर
મિાંવત્સરિક ત્રિ એ વર્ષોમાં થયેલ, એ વર્ષ માં થનાર. દિનાતિજ ત્રિ ખેડુતેર દિવસમાં થયેલ– થનાર, ખેાંહતેર દિવસ પાયેલ. દ્વિશીસ્ડ ત્રિ॰ એ વાર હળવડે ખેડેલ. ત્રિભુવળે ત્રિ એ સોનૈયાથી ખરીદેલ. દિલુવળી સ્ત્રી એ સાનું–સાનૈયા. દિલૌખિન્ન ત્રિ દ્વિષુવર્ષ જુએ. ખ્રિસ્તના સ્ત્રી એક ઇષ્ટકાતિ, એ સ્તનવાળી સ્ત્રી-પ્રતિમા વગેરે.
ખ્રિસ્તની સ્ત્રીએ સ્તનવાળી સ્ત્રી-પ્રતિમા વગેરે.
ખ્રિસ્તાવા સ્ત્રી॰ પ્રકૃતિયાગમાં જૈવડી વેદી હાય છે તેથી ગણી વેદી. દિવમય છુ. મિથુન-કન્યા-ધન–મીન એ રાશિ.
fg(fg:)યિન્ન ન॰ એ વાર પકવેલ ચાખા. નિંદનૢ પુ॰ હાથી. દ્વિધન્ય ત્રિ॰ બે વાર હળથી ખેડેલ. દ્વિત્તાચન ત્રિ॰ એ વનું. દ્વિદાચન 7 એ વ
દિપાવની સ્ત્રી એ વર્ષની ગાય. ઉદીન ત્રિ॰ નપુંસક. દ્વિત્યા સ્ત્રી. ગર્ભિણી સ્ત્રી. દ્વીન્દ્રિયપ્રાય ત્રિ એ ઇન્દ્રિયથી ગ્રહણુ કરવા યે!ગ્ય કાઈ પદા.
દોષ પુ॰ 7૰ જળની વચ્ચે રહેલ સ્થળપ્રદેશ-એટ, જ્યાંથી જળ દૂર થયું હાય તેવા નદી વગેરેના કાંઠે, આધારસ્થાન,
આશ્રયસ્થાન. દીપ પુ॰ વાધ.
દોષ ૬૦ વ્યાઘ્રચર્મ-વાધનું ચામડું. ઢીપજ્યું પુ॰ ચીનાઈ કપૂર. કોપ પૂરા પુ૦ ઉપરના અ દ્વીપકુમાર ૩૦જૈનાગમપ્રસિદ્ધભવનપતિદેવ, પવન્રર ૧૦ એક જાતને ખજૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #797
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छोपज
७८६
द्वैयहकाल्य
-
-
-
-
- -
દિન ૧૦ ઉપરને અર્થ
તવાદ ૩૦ ગૌતમાદિએ રચેલ છવ અને પત્ત બેટવાળું
ઇશ્વરને અભેદ નિર્ણય કરનાર કથારૂપ પવતી સ્ત્રી પૃથ્વી, નદી.
એક ગ્રંથ, કપિલ વગેરેએ રચેલ અનેક શ્રી રાજુ પુ. શતાવરી વનસ્પતિ.
જીને નિર્ણય કરનાર અમુક કથાગ્રંથ, પ્રિ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
જીવ અને ઈશ્વર ભિન્ન છે એવો વાદ. પિન પુવાઘ, ચિતો.
તદિન ત્રિો જીવને અનેક કહેનાર,જીવ દષિનt go વાઘનખ.
તથા ઈશ્વરને ભિન્ન કહેનાર. પાકુ પુત્ર પર જુઓ.
તાત ૧૦ જીવ અને ઈશ્વરનો ભેદ-અભેદ. કી ત્રિબેટમાં હોનાર-થનાર.
તિન ત્રિવૈતવાર જુઓ. કી પુ૦ રૂદ્રદેવ, વ્યાસ.
તથિ ત્રિ. બીજું. દીશ ત્રિ. જેના અધિષ્ઠાયક બે દેવ હોય તેવું ૌધ અવ્ય બે પ્રકાર, બેપણું. ધીરા ર૦ વિશાખા નક્ષત્ર.
ત્રિબે પ્રકાર, બેપણું. મા ૫૦ નિ સ્વીકારવું, કબૂલ કરવું, છેષ ૧૦ રાજાઓના સંધિવિગ્રહાદિક ગુણેમ૦ ઢાંકવું, ર૦
પૈકી એક. પુબે ચાવાળો કઈ મંત્ર. થિી નવ બે પ્રકારે કરવું,અલગ કરવું. યા વચ્ચે બે પ્રકારે.
ધીત ૦િ બે પ્રકારે કરેલ, અલગ ઇ ત્રિ દેશ કરનાર, શત્રુ
કરેલ. પુત્ર અદેખાઈ, દ્વેષ.
જૈમન ૧૦ બે પ્રકારે થવું, અલગ થવું, પણ ત્રિ દેવ કરનાર, શત્રુ પણ ન દે, અદેખાઈ.
ધમાલ પુઉપરને અર્થ, રાજાના છે પક્ષ go દુષના જુદા જુદા ભેદ-જેવા ગુણે પૈકી એક ગુણ. કે ક્રોધ, ઈર્ષા, દ્રોહ, અમર્ષ.
પિ ત્રિ. વાઘનું,વાઘસંબંધી, વાઘમાંથી થયેલું. પર ૧૦ પાપ, હિંસા વગેરે.
પ ૧૦ વ્યાઘચર્મ, વાઘનું ચામડું. પર પુ અપ્રીતિ, દ્વેષ.
v go વાઘના ચામડાથી ઢાંકેલે રથ. પિન ત્રિદ્વેષ કરનાર શત્રુ
ત્રિબીજા બેટમાં હેનાર-થનાર. 9 ત્રિ. ઉપરના અર્થ
vલ ત્રિ- બે પદવાળી ચાને ભણનાર શ્રેષ્ઠ ત્રિ- ઠેષ કરવા યોગ્ય, દ્વેષનો વિષય શત્રુ. કે જાણનાર. સ્થતા સ્ત્રી શત્રુપણું, કરવા યોગ્ય પણું, જૈપાવર 30 દ્વીપ ઋષિને ગોત્રજ, વ્યાસ ત્ય ઉપરના અર્થ
જાપારણિકા બે પારાયણનું આવર્તન છે અચ્ચ૦ વિતર્કમાં વપરાય છે.
કરનાર દ્વગુનિક ત્રિવ્યાજવટાને ધંધો કરનાર, 1 નાનુ ગણપતિ, જરાસંધ રાજા. ગુણ ૧૦ બેગણાપણું, બમણાપણું તેના પુત્ર નદી અને વરસાદના પાણીથી ઘેર ૧૦ ભેદપણું, ભેદભાવ, બે, યુગલ, છ- નીપજેલ ધાન્ય ઉપર જીવતે દેશ, વાત્મા અને પરમાત્માની ભિન્નતા માન- મિક go દિમિત્રને પુત્ર. નાર મત.
વ ન્ય 70 બે દિવસના કાળમાં થયેઘર 7તે નામે એક તપવન.
લાપણું
For Private and Personal Use Only
Page #798
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
द्वैयन्हिक
७८७
धटिन
તેજમિક ત્રિા બે દિવસમાં હોનાર-થનાર. વાવ ત્રિા બે હવાડામાં હોનારથનાર. ૪ ૧૦ બે રથથી જણાતું યુદ્ધ, બે - થનું યુદ્ધ.
ત્રિકા ત્રિ- બે રાત્રિમાં હેનાર-થનાર. દ્વારા ૧૦ બે પ્રકારની રાશિથી યુક્તપણું. વિર ર૦ બે પ્રકારપણું.
પળીયા સ્ત્રી એક પ્રકારની નાગરવેલ. રેમિકા ત્રિબે વર્ષમાં હોનાર-થનાર. ૌહાથન ૪૦ બે વર્ષના વયપણું,બે વર્ષનું વય. રાજં ૧૦ બે ભાગ.
યક્ષ ત્રિ- બે આંખવાળું. કક્ષા બે અક્ષરવાળે મંત્ર, બે અક્ષ
રવાળું નામ. રક્ષા ત્રિબે અક્ષરવાળું. તાક્ષર સ્ત્રી શક્તિ મંત્રરૂપ વિદ્યા. સદગુરુ ત્રિ બે આંગળ માપનું. ત્રણ ગુઢ ન બે આંગળ. ચરુ ત્રિબે અંજળી-બાબા માપનું,
બે બાથી ખરીદેલ. કાપડ ર૦ બે અંજળી-બે બા. અથવા ૨૦ બે પરમાણુ, બે પરમાણને
એક યણુક. થઈ ત્રિ- બે અર્થવાળું. કચર્થ નવ બે અર્થ તરત ત્રિ. વાસી.
જોતિ સ્ત્રી વાસી. કાતિત ત્રિ. ખાસીમું. કચછ ૧૦ તાંબુ.
૨૪ પુબે દિવસ દહીન વિ બે દિવસમાં બનેલ-થયેલ. રચીન પુત્ર બે દિવસમાં સાધ્ય એવો યજ્ઞ. દક્ષાયા પુત્ર તે નામે એક પિ. તારિત ત્રિબે આચિતને પિતાનામાં
સમાવનાર, બે આચિતને વ્યવહાર કર-
નાર, બે આચિત ધાન્ય વગેરે રાંધનાર કથા ત્રિબે આઢક સમાવનાર–રાંધનાર
વગેરે. દશામક go બે સ્વભાવની તિવપ્રસિદ્ધ
અમુક રાશિ. કામુળાય પુજેને દત્તક આપે હેય
તેને અને જે ઉત્પન્ન કરનાર હોય–તે બન્નેને સમાન વારસ એક પ્રકારનો પુત્ર થયુષ ન બમણ આયુષકાળ. દાદા નોરને પાણી પીવાના બે હવાડા. દૂધિકા ત્રિબે દિવસમાં ઉત્પન્ન થનાર, બે દિવસે આવનાર તાવ વગેરે.
પુ. બે ચાવાળો મંત્ર,
ત્રિા બે કે એક દૂનિત્તર ત્રિા બેનું કે એકનું જેમાં -
તર હોય તે. દૂચન પુબે ગ. ચોપરા ૩૦ પશુ.
-
-
ધ્રુ ઓગણીસમો દંત્ય વ્યંજન. ધ પુ. ધર્મ, કુબેર, બ્રહ્મા, ધકાર અક્ષરૂ ધ ૧૦ ધન. ઘR ૩૦ ૩૦ ૪૦ હે નાશ પમાડવું. ધe ત્રાજવું, તળવાને કાંટ,તુલા રાશિ,
ધડે. પર પુ. બેંતાળીસ ચણોઠીમારનું માપ. ઘરવાર નુ તળવાને કાંટો જેમાં લટ
કાવેલ હોય છે તે લોઢાને આંકડે. પટિવ શ્રી. પાંચ શેર, હંગેરી, ચીર-ફા
રેલું-તુટેલું વસ્ત્ર. ધદિન ત્રિ. ત્રાજવું ધારણ કરનાર પરિન શિવ, તુલા રાશિ,
For Private and Personal Use Only
Page #799
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धटिनी
૭૮૮
धन हारिन्
-
-
---
----
--
----
-
-
-
પરિની સ્ત્રી કેડે બાંધવાની દેરી. ટી સ્ત્રી પાંચ શેર, લંગોટી, ચીર, વસ્ત્ર,
ગર્ભાધાન પછી સ્ત્રીને આપવા યોગ્ય વસ્ત્ર. ધરા 7૦ ગર્ભાધાન પછી સ્ત્રીને જે
વસ્ત્ર અપાય છે તે. ધ સ્વ. ૫૦૦ સે શબ્દ કરે. ઘર પુ. ધંતૂર. ધન મુદ્દો ૫૦ ૧૦ હે ધાન્ય ઉત્પન્ન કરવું. ધન વા૦ ૫૦ ૫૦ સે શબ્દ કરો. ધન નવ ગાયરૂપ ધન, દોલત, પૈસા, દ્રવ્ય,
સ્નેહ પાત્ર, ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર, યુક્ત, જ્ય,
જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી બીજું સ્થાન,શબ્દ. ધન go ધનની ઇચ્છા, તે નામે રાજા. ઘહિ પુછ કુબેર. પંજસ્ટિવ પુ. કુબેર. ધન છૂ છૂ. એક જાતનું પક્ષી. ઘનશ્ચય પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, પાંડવ
અર્જુન, સાદડનું ઝાડ, વિષ્ણુ, શરીરમાં રહેલો તે નામે એક વાયુ, તે નામે નાગ. ધનઃ પુકુબેર, શરીરમાં રહેલ ધનંજય
વાયુ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ઇનર ત્રિ. ધન આપનાર. ઘનre g૦ ધન લઈ કરવામાં આવતા
એક દંડ-શિક્ષા. ઘન સ્ત્રી. તે નામે એક દેવી. ઘનાક્ષી સ્ત્રી તર” નામે એક વૃક્ષ. ધનવાના પુત્ર રાવણ-કુંભકર્ણ વગેરે. ઘચ ત્રિ. ધન આપનાર. ઘવાયા પુત્ર કુબેર. ઘનાથવા સ્ત્રીધનદા દેવી. ધનાવિન ત્રિ. ધન આપનાર ધનરાચિન , કુબેર, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ઇ શ્વર પુ. કાશીમાં કુબેરે સ્થાપેલું એક
શિવલિંગ ધનવા સ્ત્રી તે નામે એક બુદ્ધની શક્તિ. ધનપતિ પુકુબેર,શરીરમાંનો ધનંજય વાયુ.
ધનપતિ ત્રિ. ધનાધ્યક્ષ, ધનવાન, ખજાનચી. ધનપાત્ર ૫૦ કુબેર, તે નામે એક જૈન કવિ. ધનપIટ ત્રિક ધનાધ્યક્ષ, ખજાનચી, ધનને
રક્ષક. ધનરિચિT સ્ત્રીધનની અતિશયતૃગુ. ધનરાવી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. ધનપ્રા પૈસાની ધીરધાર કરવી,
વ્યાજે ધન આપવું તે. ધનકર ત્રિ. જેને ધન પ્રિય હોય છે. બનપ્રિયા સ્ત્રી“ વાવવું” નામે વૃક્ષ. ધનમઃ ૩૦ ધનને મદ. ધનમઃ ત્રિક ધનના મદવાળું. ઘનમૂ૪ ૧૦ ભંડળ, પુંછ. ધન ત્રિ. ધનરૂપ મૂળવાળું. ધન પુત્ર અમિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ઘનવત્ ત્રિો ધનવાળું, ધનવાન, ધવત ચ૦ ધનની પેઠે. ધરાવતી સ્ત્રીધનિષ્ઠા નક્ષત્ર. અનાથા go ધનને ખર્ચ, પૈસે વાપ
રવો તે. પનિ ત્રિધનની ઈચ્છાવાળું. ઇનર્સvત્તિ સ્ત્રી. ધનની સંપત્તિ, ધનરૂપ
સંપત્તિ. ઘનશ્ન પુછે કાકેક પક્ષી. ધનસ્થાન ન જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી
બીજું સ્થાન. ધનરુ નામધાતુ ૫૦ ૩૦ સે ધનની ઈચ્છા,
કરવી. ઘનશ્યલ ત્રિ. ધનની ઈચ્છા કરનાર. ધનસ્થ પુ. ગોખરૂ. ધન ત્રિ. વારસ, ધન હરણ કરનાર, ચોર. દર સ્ત્રી“ર' નામે એક સુગંધી પદાર્થ ધનદાળિો સ્ત્રી ધનરી જુઓ. નારિન ત્રિધન ત્રિ. જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #800
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धनहृत्
૭૮૧
धनुर्वृक्ष
--
ધનદૃત ત્રિ. ધન ત્રિ. જુઓ. ધનત પુત્ર “વાંડાઃ ” નામે એક
વનસ્પતિ. જનાવાર ર૦ ધન લેવું તે. ઘનrઉપનિ ત્રિ. ધનાધ્યક્ષ, કેશાધ્યક્ષ,
ખજાનચી, ધનધિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ધાધિત ત્રિધનધિwારિન જુઓ. અનાધિન્ન ત્રિધનધિવાનું જુઓ. ધનાપિતૃ પુત્ર કુબેર.
નાધિપ પુત્ર કુબેર. ઇનાધિપ ત્રિ- કેશાધ્યક્ષ, ખજાનચી. ઘનrઘપતિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ધનાધિપતિ ૬૦ કુબેર. ધનrfધપત્ય ધનની માલીકી. ઘનશ્યલ ત્રિ. ધનાધિપ ત્રિજુઓ. ધનાધ્યક્ષ પુરુ કુબેર. પનાર પુધન હરવું તે, ધનને દંડ,
ધન લઈ લેવું તે. ઘનાપારિન ત્રિ. ધન હરી લેનાર, ધનને
દંડ કરનાર. धनाय नामधातु० ५० अ० सेट् धननी
ઈચ્છા કરવી. નાયુ ૩૦ તે નામે એક રાજા. ઇનાર્જિત ત્રિ. ધનવડે પૂજાયેલ, ધનવાન.
નાઈન ર૦ ધન મેળવવું, ધન કમાવું. ધનર્ચન ત્રિ. ધનની ઈચ્છા કરનાર, ધન
માગનાર. થનાર સ્ત્રી ધનની આશા, ધનનો લેભ. ધનાથી સ્ત્રી તે નામે એક રાગિણી. ધનિ ત્રિ. ધનવાન, શેઠ. ધનિા સાથે વાણી, ધાણા, કેથમીર, ધણું, પતિ, સ્વામી, દશરૂપક નામને ગ્રંથ કરનાર એક વિદ્વાન. નિષ સ્ત્રી ધનવાનની સ્ત્રી, શેઠાણી, વહુ, તરૂણ સ્ત્રી, પ્રિયંગુક્ષ-કાંગ.
ધનિન ત્રિો ધનવાન. ઇનિg ત્રિઅત્યંત ધનવાન, ધનિષ્ટ સ્ત્રી. તે નામે ત્રેવીસમું નક્ષત્ર. ધની સ્ત્રીજુવાન સ્ત્રી. ધની સ્ત્રી, જુવાન સ્ત્રી. ધન નામધાતુ ૫૦ ૫૦ સે ધનની ઈચ્છા
કરવી. ધનીયર નવ ધાણા, કોથમીર, ધનીયમ્ ત્રિો અત્યંત ધનવાન. પનુ પુ. પ્રિયંગુ વૃક્ષ-કાંગ, ધનુષ, ધનરાશિ. ધનુ ત્રિ ધનુર્ધર, ધનુધરી, શીધ્ર જનાર,
ઉતાવળે જનાર.. ધનુve R૦ ધનુષ અને બાણ ધનુર ૦ એક જાતનું ઝs. ધનુરાવા સ્ત્રી મૂર્વા વનસ્પતિ પિયાલ વૃક્ષધનુ સ્ત્રી મહેન્દ્રવાસણ, મૂર્વા. ધનrs go ધનુષની દેરી. ધનુગુurf સ્ત્રી“મૂર્વા વનસ્પતિ. ધનુર્ઘદુ ત્રિધનુષ ગ્રહણ કરનાર, ધનુર્ધર ઘનુદ પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર.. ઘક પુત્ર વાંસનું ઝાડ. ધનુર્ધર ઉ૦ ધનુષ ધારણ કરનાર, તુરી,
તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર, વિષ્ણુ. ધનુરિન ત્રિ૦ ધનુષ ધારણ કરનાર ધનુર્જત ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. ઘનુર્મા પુત્ર કૃષ્ણને બોલાવવા માટે કંસે
કરેલ કપટયg. ધનુષ્ય ૧૦ ધનુષને મધ્યભાગ. ધનુમા સ્ત્રી મૂર્વ વનસ્પતિ. ધનુષ પુરુ ધમાસે વનસ્પતિ. ધનુર્રતા સ્ત્રી સોમલતા. ધનુર્વાન પુત્ર તે નામે કાર્તિકસ્વામીને
એક અનુચર. ધનુર્વિચા સ્ત્રી. ધનુર્વિદ્યા. ધનુવૃક્ષ પુછ વાંસનું ઝાડ, ભીલામાનું ઝાડ,
પીપળાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #801
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धनुर्वेद
धन्विनी
ધનë પુ0 યજુર્વેદને ઉપવેદ એક વેદ. | ઇ ખ્યા ૫૦ ૨૦ સે ગમન કરવું, જવું. ધનુષ પુ. તે નામે એક ઋષિ.
ધન્ય ર૦ ધનુષ. ધનુષણ પુ. તે નામે એક ઋષિ.
ધવ પુ. ધન્વન્તરીને એક પિતા. ગુ રુ પુરુ ધનુષને ભાગ.
ઇવ પુ. તે નામે એક વૃક્ષ. ધ ત્રિ, ધનુષ જેને હાથમાં હોય તે, ઘવાર ત્રિ. ધનુર્ધારી. ધનુર્ધર.
ત્રિમારવાડ દેશમાં થનાર, નિર્જળ ધનુuદ પુ. એક જાતનું ઝાડ.
દેશમાં થનાર. ઘrsurfખ ત્રિ. ધનુર જુઓ.
દુf R૦ ચોતરફ પાંચ જન સુધી ધનુ મત ત્રિ. ધનુર્ધારી.
વેરાન પ્રદેશથી વીંટાયેલો એક પ્રકારનો ધનુ ર૦ ધનુષ, ધનરાશિ, ચાર હાથનું માપ. કિલ્લો. કુન્ ૬૦ ચારોળીનું ઝાડ.
જન ૫૦ અલ્પ જળવાળો પ્રદેશ, મારવાડ, ધનુણ ત્રિ. ધનુર્ધારી.
ધનુષ, વેરાન પ્રદેશ, આકાશ. પુરતમાં ૩૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ વિકૃત વાયુ. ઇજા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. જ ર૦ ધનુષ.
પ ર ન ચાર હાથના દંડરૂપ માપ. થયા ર૦ ધાણા, કોથમીર.
પ્રવૃત્તરિ પુ. સમુદ્રમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ ઘા કુબેર, લગ્નથી બીજા સ્થાનને એક દેવા, તેનામે એક કવિ, દિવાદાસ. પાત, વિષ્ણુ.
ઘન્યાદિતા સ્ત્રી કડુ નામે વનસ્પતિ ધનેશ્વર ૫૦ ઉપરના અર્થ.
ધાજ ત્રિ- અલ્પ જળવાળા પ્રદેશમાં જિન ૦િ ધનની ઈચ્છા કરનાર.
હોનાર-થનાર, મારવાડમાં હોનાર-થનાર. ઘનપદય પુ૦ ધનને સંગ્રહ.
પતિ પુત્ર મરુ દેશને રાજા, મારવાડને ઇશ્વ ૧૦ અલ્પ આકાર.
રાજા. થવા ત્રિપના હિતનું, ધન મેળવનાર, વિવાહ પુમારવાડ દેશમાં થનારે ધન માટે વખાણવા યોગ્ય, સુખી, કતાર્થ, એક જવાસો, એક જાતને ધમાસે. ભાગ્યશાળી, અહોભાગ્યવાળું.
ધવલાલ પુછે ઉપરને અર્થ. અન્ય વિષ્ણુ, અશ્વકર્ણ વૃક્ષ. ઘવથાન પુરુ ધન્વયવાર જુઓ. ધન્યતા સ્ત્રી- સુખીપણું, કૃતાર્થતા, ભા- ઇવારા પુત્ર ઇચવા જુઓ. ગ્યશાળીપણું.
ધવત પુત્ર ધનુર્ધારી. ધન્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ.
બન્યાયન ત્રિત મરૂ દેશમાં જવાનું સાધન. પંચકત ૧૦ ધન માટેનું એક વ્રત..
ન્યાયિન ત્રિધનુર્ધારી. વૃક્ષ પુ૦ પીપળાનું ઝાડ.
પવાલયન પુ તે નામે એક રૂદેવ. ધન્ય સ્ત્રી આંબળી, ઉપમાતા, દાઈ ! વિન ત્રિધનુર્ધારી, ચતુર, વિદ્વાન.
ધાણુ, કોથમીર, પિંડારક વનની એક વિન go અજુન, સાદડાનું ઝાડ, ધમાસ દેવી, ભાગ્યશાળી સ્ત્રી.
વનસ્પતિ, બોલસરીનું ઝાડ, વિષ્ણુ, તાધળાશ ૬૦ ધાણ.
મસ મનુને એક પુત્ર, ધન રાશિ. જ સૌત્ર ખ્યા ૧૦ સ. સેટ ગમન | ધન્વિન ૩૦ ભુંડ, ડુક્કર. કરવું, જવું.
જિની સ્ત્રી ભુંડણ, ડુક્કરી.
For Private and Personal Use Only
Page #802
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विस्थान
પસ્થિરથાન ૧૦ ધનુર્ધારીની ઉભા રહે- જાતનો કંદ. વાની રીત.
ધષિા સ્ત્રી સીતા. ધ સત્ર ૧૦ ૨૦ હે ધમવું, ફુકવું. ઇનિજ પુત્ર એક જાતને કંદ, ધમ ત્રિ. શબ્દ કરનાર, કુંકનાર, ધમનાર. ઇરિક પુરુ પર્વત. ધમ પુ. કૃષ્ણ, યમ, પરબ્રહ્મ, ચંદ્ર, કપૂર. ઘણા પુત્ર મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર દેય. ધમષ ત્રિ. ધમનાર, કનાર.
ઘળા ત્રિપૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થયેલ ધમધમ પુ. પાર્વતીના કેધથી ઉત્પન્ન ધfણના સ્ત્રો. રામચન્દ્રની પત્ની સીતાદેવી.
થયેલ તે નામે એક કુમારાનુચર. ધforષર પુત્ર પર્વત, કાચબો, વિષ્ણ, પ્રથમ સ્ત્રી કુમારનુચર એક માતૃકા, શિવ, શેષનાગ. ધન ત્રિ. ધમણથી ફૂંકનાર, ધમનાર, કૂર. ધળિપુત પુત્ર ઉપરના અર્થ. ધન પુ. “નલ’ નામે એક ઘાસ, ફ્રેક- વળિપુત્ર પુત્ર ધનિક પુ0 જુએ. વાનું સાધન.
હળિપુત્રી સ્ત્રી સીતા. ઇમરિ સ્ત્રી, હાથના અંગુઠાના મૂળમાં ધતિ ૩૦ પરણિધર જુઓ.
જણાતી જીવની સાક્ષીરૂપ એક નાડી, દદિ ૦ વૃક્ષ, ઝાડ. હળદર, ડેક, ધમણ, ટૂંકવાની નળી. | ધાતુત પુત્ર મંગળ ગ્રહ. નરકાસુરમલ્ટિ ઝિ૦ ધમની નાડીવાળું, ડોકવાળું, ધનસુતા સ્ત્રી સીતા. ધમણવાળું, હળદરવાળું.
ધી સ્ત્રી પણ જુઓ. ધન સ્ત્રી ધમનિ જુઓ.
જળીવર પુ. એક જાતનું કંદમૂળ. ધમનોજ ઉર ધમનિટ જુએ.
ધાવ્યા સ્ત્રી સીતા. ધર્મg g૦ ઘગ્નિન્સ જુઓ.
ધીર પુરુ પર્વત ષષ્ઠિ પુત્ર મહ૪ જુઓ.
જાગ રૂ૦ ઘળિs g૦ જુઓ. ધન પુત્ર કેશપાશ, ગુલા-ઓળેલા કેશ.
ધન ત્રિ. ધરળ શિ૦ જુએ પદ ત્રિ. ધાવનાર, ધાવણું, પાન કરનાર, ધાપર ૩૦ ધાળિયા જુએ. પીનાર.
પરીકૃત પુત્ર પર્વત, વિષ્ણુ શેષનાગ. જયાં સ્ત્રીધાવણું કન્યા.
પાણીપુર ૬૦ મંગળ ગ્રહ, નરાસુર ઘર ત્રિ ધારણ કરનાર.
ધરપુત્ર શ્રી સીતા. પt go પર્વત, તે નામે એક વસુ જાતિને જાપુર ૧૦ ચાર ખૂણાવાળું મંડળ. દેવ, કપાસનું , કૃમરાજ.
ધાળઝા પુત્ર સમુદ્ર પણ ત્રિ ધારણ કરનાર.
ઘરના પુત્ર પર્વત, વિષ્ણુ, શેષનાગ. થવા ૧૦ ધારણ કરવું, ચેવીસ રતિનું માપ. ધરી ૪ પુઝાડ, ધરા પુપર્વત, લોક, સ્થળ, ધાન્ય,
ધાળા પુ. શિવ, વિષ્ણુ, રાજા. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, સેતુ-પૂલ-પાળ, ઘળીશ્વર પુ. ઉપરના અર્થ. ચાર માસાનું વજન.
ધોસુર પુમંગળ ગ્રહ, નરકાસુર દૈત્યધારિયા સ્ત્રી તેનામે એક જૈન શાસન ધળો_તા સ્ત્રી રામપત્ની સીતા.
દેવતા-મલ્લિનાથ તીર્થંકરની શાસનદેવી. પર સ્ત્રી પૃથ્વી, ગર્ભાશય, મેદ, ચરબી, જળ સ્ત્રી, પૃથ્વી, શીમળાનું ઝાડ, એક ! નાડી, ધૈર્ય, શસ્ત્ર વગેરેની ધાર.
For Private and Personal Use Only
Page #803
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धराकदम्ब
દુર ર
धर्मकृत्य
ધાશ્વ ૬૦ પારાગ્ય જુએ. ધve g૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, એકવીસ, ધરાવવા સ્ત્રી સીતા.
આદિત્ય, બ્રહ્મા, સ્વર્ગ, વિચાર, ભાવના. પર ઉ૦ વાયુફળ-શીકર.
ધતિ પુ. બળ. ધરામન પુત્ર મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર. ઘણિ ત્રિ ધારણ કરનાર, ધારણ કરવા ઘાત્મક સ્ત્રી સાતા.
યેગ્ય. જલિવ યુ રાજા.
ધ ત્રિ ધારણ કરનાર. ઘષર પુત્ર પર્વત, વિષ્ણુ, શેષનાગ. ધર્તવ્ય ત્રિ ધારણ કરવા યોગ્ય. જયનાથ g૦ રાજા.
ધતૂર પુ. ધંતુર. ઇધિv g૦ રાજા.
ધ ત્રિો ધારણ કરનાર પરિપત્તિ ૩૦ રાજા.
ધ ન ઘર, યજ્ઞ, ધર્મ. ધરપોરા પુ૦ રાજા.
પર્શ ત્રિ ધારણ કરનાર. ઘ શ્વર પુત્ર રાજા.
પુધર્મ, ફરજ, ધનુષ, યમ, સોમપાન ઘરનાથ y૦ રાજા,
કરનાર, પંદરમા જૈન તીર્થંકર, સત્સંગ, પામર ૬૦ બ્રાહ્મણ
આત્મા, જીવ, ન્યાય, સ્વભાવ, આચાર, ધરાઇ ત્રિ. ભોંય ઉપર સુનાર
યજ્ઞ, અહિંસા, છંદશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક પરાધિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ
પ્રસ્તાર, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ભાગ્ય સ્થાન, પાકુર પુત્ર બ્રાહ્મણ.
આધેય-સ્વવૃત્તિ પદાર્થ, ઉપમા, સદાચારી ધારામન પુરુ રાજા.
પુરૂષ, શિવને એક નંદિ, યયાતિ પતિત્ર સ્ત્રી પૃથ્વી.
રાજાને એક પુત્ર. શિવ પુ. બ્રાહ્મણ
ઘર્મ ૧૦ ઉપનિષદ્. દિનાથ પુરાજા.
ધર્મશાન ન ધર્મ માટે કર્મ-ધર્મપ્રતિNિ S૦ રાજા.
પાદક કોઈ કર્મ ત્રિપતિ પુ. રાજા.
ધર્મશાળા શ્રી ધર્મની કથા. પિરમેશ્વર પુ. ચક્રવતી રાજા.
ધર્મચારિક પુત્ર કલિયુગને મનુષ્ય. પરિત્રારા પુત્ર રાજા.
ધર્મના ધર્મઘટ જુઓ. ઇરિરીશ્વર . રાજા.
ધર્મામ પુ. ધર્મની ઈચ્છા રાખનાર, કધરિત્રીસુર ૬૦ બ્રાહ્મણ.
ર્તવ્ય બુદ્ધિથી ધર્મ કરનાર. ત્રિથામિન રાજા.
ધર્મવાર ૧૦ બુદ્ધદેવ. જિન પુત્ર તુલા પરિમાણ, તાગડી, ધર્મના પુત્ર ધર્મઝન જુઓ. આકાર, ડાળ.
ઇ સ્ટ g૦ રાજશાસન, બ્રહ્મશાસન.. પરિકર ત્રિ. તુલાપરિમાણથી વજન ઘ ૮ go ઉપરના અર્થ. કરવા ગ્ય.
ઇન્મ કુછ ઘાટ જુઓ. ધરોમન ૬૦ સારભુત વેદિરૂપે સ્થાન. ધર્મત ત્રિ. ધર્મશાસનનું કામ કરનાર, મન ત્રિ ધારણ કરનાર,
ધર્મ કરનાર, ધ ત્રિ૦ ધારણ કરનાર, સંમ, માન્ય. ધર્મત વિષ્ણુ. વળ ન પાણી.
| કર્મી ૧૦ વર્ષ જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #804
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
धर्मकेतु
ધર્મતુ પુ॰ ખુદ્દ દેવ, કાશ્યવંશી સુકેતુ રાજાના એક પુત્ર, ધર્માંનું ચિન્હ ધર્મતુ ત્રિ॰ ધ ઢાંગી, પાખડી. ધર્મજોવ છુ૦ ધર્મરૂપ ખજાતા, ધરૂપ ૨ક્ષણ કરવા ચેગ્ય વસ્તુ, ધર્મના સમૂહ. ધર્મક્રિયા શ્રી ધર્મમન જુએ. ધર્મક્ષેત્ર ૬૦ ધર્મ પ્રાપ્ત કરવાનું ક્ષેત્ર-ભારતવ, ધર્માંતે ઉત્પન્ન કરનાર અને વ ધારનાર હાઇ સ્થાન.
ધર્મગુપ ત્રિ॰ ધર્મનું રક્ષણ કરનાર. ધર્મયુક્ણ્ પુ૰ વિષ્ણુ.
ધર્મપ્રહળ જ્ઞ૦ ધર્મ ગ્રહણ કરવા, ધ સ્વીકારવા.
ધર્મવટ પુ૦ સૌર વૈશાખ મહિનામાં ધર્મનિમિત્તે અપાતે ચંદન-જળ-ભાજનપદા યુક્ત એક કળશ,
ધમેન ત્રિ॰ ધર્મના નાશ કરનાર,
ધર્મવ્ર પુ॰ ખેડાનું ઝાડ.
ધર્મના ૧૦ ધમના સમૂહ, જૈન તીર્થંકરાને દેવકૃત એક અતિશય.
ધર્મેન્દ્ર પુ॰ ખુદેવ, જીનદેવ. ધર્માધર પુ॰ જિનદેવ.
ધર્મવાધર ત્રિ॰ ધર્માંસમૂહ ધારણ કરનાર. ધર્મવધાનિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. ધર્મચયાનિ પુ॰ જિનદેવ. ધર્મવત્ર મૃત પુ॰ અહં ત્-જિનદેવ. ધર્મચમૃત ત્રિધર્મ સમૂહને ધારણ કરનાર, ધર્મવાનિ ત્રિ॰ ધર્માચરણ કરનાર, ધ
કરનાર.
ધર્મવાળી સ્ત્રી પત્ની, ભાર્યા. ધર્મચિન્તન ૬૦ ધર્મનું ચિંતન-વિચાર. ધર્મચિન્તા સ્ત્રી ઉપરના અ. ધર્મજ્ઞ પુ॰ ઔરસ પુત્ર, ધર્મપુત્ર-યુધિષ્ઠિર,
તે નામે એક ઔદ.
ધર્મજ્ઞ પુ॰ દ્વિવ॰ નર અને નારાયણ,
૧૦૦
७९३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धर्मधातु
ધર્મજ્ઞ ત્રિ॰ ધર્માંથી ઉત્પન્ન થનાર સુખ વગેરે.
ધર્મજ્ઞ ન॰ એક પ્રકારનું દિવ્ય ધર્મજ્ઞમન પુ॰ યુધિષ્ઠિર, ઔરસ પુત્ર. ધર્મજ્ઞમન ત્રિધર્મ થી ઉત્પન્ન થનાર સુખ વગેરે. ધર્મજ્ઞન્ય ત્રિ ઉપરને અ ધર્મઝિજ્ઞાના સ્ત્રી ધર્મ જાણવાની ઇચ્છા, ધર્મનિજ્ઞાસુ ત્રિ॰ ધર્મ જાણવા ઇચ્છનાર. ધર્મજ્ઞીવન પુ॰ યજ્ઞયાગાદિ ધર્મ બીમ્ન પાસે કરાવી તે ઉપર આવિકા ચલાવનાર બ્રાહ્મણ.
ધર્મગૌવન ત્રિ॰ ધર્મરૂપ જીવનવાળુ-ર્મિક. ધર્મજ્ઞીવન ૬૦. ધર્મરૂપ જીવન ધર્મજ્ઞ ત્રિ ધર્મ જાણનાર. ધર્મજ્ઞાન 7 ધર્મનું જ્ઞાન. ધર્મળ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. ધર્મતત્ અન્ય ધર્મથી. ધર્મતા હ્તી ધર્મ પણું.
ધર્મર્તીથ ન॰ તે નામે એક તી. ધર્મત્વ ૬૦ ધપણું.
ધર્મક્ ત્રિ॰ ધર્માંદાતા ગુરૂ વગેરે, ધ સ્થાપનાર, પેતાનું ધ ફળ બીજાને આપનાર ધર્મવું પુ॰ કાર્તિક સ્વામીને એક અનુચર. ધર્મજ્ઞાન ન॰ સુપાત્રે દાન, ધર્મ માટે દાન, ધનું દાન.
ધર્માર પુવૅ ધમાથે સ્ત્રી-ધમ પત્ની. ધર્મવીાિ સ્રો॰ ગૌડપ્રસિદ્ધ મીમાંસાગ્રંથ. ધર્મદુલ્લા સ્ત્રી ધર્માદાન સ્થાન, અહિવૈદિક.. ધર્મવેરા જુધર્માંસાધન પ્રદેશ, ધર્મયુક્ત
દેશ, તે નામે એક તી. ધર્મવેરાના સ્ત્રીધના ઉપદેશ. ધર્મેદ્રવી સ્ત્રી ગંગા નદી. ધર્મદ્રોહિન ત્રિધર્મ ના દાહ કરનાર. ધર્મદ્રોહિન પુ॰ રાક્ષસ ધર્મધાતુ પુ॰ ખુદ્દ દેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #805
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धर्मध्वज
धर्मवाणिजिक
કરનાર.
ધર્મયa g૦ ધર્મનું ચિહ, ધર્મની ધજા. | કરવામાં શ્રેષ્ઠ. ધર્મનિ ત્રિ. ધર્મગી, પાખંડી. ધર્મપ્રવકતૃ ત્રિ ધર્મનું પ્રવચન કરનાર ધર્મના પુત્ર ધર્મ, પુણ્ય.
ધર્મકવવા ન ધર્મનું વ્યાખ્યાન, ધર્મ કધર્મન ત્રિ ધારણ કરનાર, ધર્મના પુત્ર યુધિષ્ઠિર, ઔરસ પુત્ર. ધર્મપ્રવચન પુ. શાક્ય મુનિ. ધર્મનમપુવિષ્ણુ.
ધર્મસ્થ પુત્ર તે નામે એક તીર્થ. ધર્મનિધન પુ. ધર્મનું પ્રતિપાદન કર- ધર્મવજિનિલ ત્રિ. ધર્મને વેપાર કરનાર, નાર ગ્રંથ.
ધર્મને જ ધંધારૂપે કરનાર. ધર્મનેત્ર ૫૦ યદુવંશી હૈયને પુત્ર એક ધર્મમતિની સ્ત્રી ધર્મબહેન, ગુરૂકન્યા. રાજા, પુવંશી એક રાજા.
ધર્મમા ત્રિ. મહાભારત વગેરે પુરાણ ધર્મને ૨૦ ધર્મરૂપ નેત્ર-ધર્મદષ્ટિ.
વેચનાર. ઘર ત્રિ ધર્મરૂપ નેત્રવાળું.
ધર્મમિક્ષ ઉગ્ર ધર્મ માટે ભિક્ષા માગનાર ધર્મપુષ્ય ન ધર્મમાં કુશળતા.
ધર્મમત ત્રિ. ધર્મ કરનાર, ધર્મનું રક્ષણ ધર્મનિપુષ્યામ ત્રિ. ધર્મમાં કુશળતા છે.
રછનાર. ધર્મની અતિશયતા ઈચ્છનાર ધર્મrg પુ. ગુરૂભાઇ, ગુરૂપુત્ર, એક ધબuદૃન ૧૦ તે નામે એક દેશ, નામે મેવાળા, સમાનધર્મી.
એક શહેર, શ્રાવની નગરી, મરી. ધર્મમૂત્ર ૧૦ ધર્મનું આદિકરણ ધર્મનું મૂળ. પિત્તન ન ઉપરના અર્થ.
અને પુત્ર ગ્યશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક સમાધિ ધર્મપત્તિ વરૂણ દેવ.
અસંપ્રજ્ઞાત સમાધિ. ધર્મપત્તિ ત્રિ. ધર્મશીલ, ધર્મનિષ્ટ
ધર્મજુ ત્રિધર્મનિષ્ઠ, ધર્મિષ્ઠ. ધર્મપત્ની શ્રી નિર્દોષ પત્ની, ભાર્યા, પરિ- ધર્મગુર જ સત્ય યુગ. ણત સ્ત્રી, પતિવ્રતા સ્ત્રી.
ધર્મયુY Rન્યાયપૂર્વક મેળવેલું ધન વગેરે. ધર્મપત્ની સ્ત્રી, વદુ ધર્મદેવની પત્નીઓ. ધર્મગ્રૂપ પુ. વિષ્ણુ. ધર્મપત્ર ૧૦ ઉંબરાનું ઝાડ
ધર્મર ૨૦ તે નામે એક ધર્મશાસ્ત્રગ્રંથ. ધર્મર ત્રિ. ધર્મમાં પરાયણ, ધર્મતત્પર. ધર્મરથ પુ. સગર રાજાનો એક પુત્ર, દિધર્મપરા ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વિરથ રાજાને એક પુત્ર. ધર્મપરિણામ વેગશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક ધારૂ પુ. યમ, પ્રજાપતિ. ચિત્તવૃત્તિ.
પાક ૩૦ યમ, બુદ્ધ દેવ, યુધિષ્ઠિર, ધર્મપાદક ઉ૦ ધર્મશાસ્ત્ર ભણનાર ઘરુક્ષા ૨૦ ધર્મનું લક્ષણ, ધર્મ દર્શાવgrઢ ત્રિ. ધર્મનું રક્ષણ કરનાર,
નાર વેદાદિ. ધvi૪ ૩૦ વર્ણાશ્રમ ધર્મનું રક્ષણ કરનાર ધર્મવત ત્રિ. ધર્મવાળું, ધાર્મિક. દંડ-શિક્ષા.
ધર્મત 20 ધર્મની પેઠે. ધર્માદી ઉ૦ ઉપરનો અર્થ
ધર્મવર્મન ત્રિ. ધર્મનું રક્ષણ કરનાર,ધર્મરૂપ ધર્મલા ત્રિઘવાઇ ત્રિો જુઓ. બખ્તર ધારણ કરનાર, ધર્મપુત્ર પુત્યુધિષ્ઠિર, નરનારાયણ,ઔરસ પુત્ર. ધર્મવન ધર્મનું રક્ષણ, ધર્મરૂપ બખર ધર્માધાર ત્રિ. ધર્મ પરાયણ, ધર્માચરણ ધર્મrfજા ત્રિ ઘવાનિવ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #806
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धर्मवासर
धर्मासन
-
ધમવાના પુત્ર પૂનમ. ધર્મવાધન પુમહાદેવ, પાડે. ધરિ ત્રિ. ધર્મ જાણનાર,
સુત્તમ પુવિષ્ણુ પવિ શ્રી. મીમાંસા વગેરે શાસ્ત્રવિદ્યા,
ધર્મને લગતી વિદ્યા. ધવિશ્વક પુત્ર ધર્મવિરોધ, ધર્મને નાશ,
અધર્મ. ધર્મવિર પુહલાયુધ પંડિતે રચેલ એક
નિબંધગ્રંથ, ધર્મનો વિવેક. ધર્મવીર પુ. ધર્મ પાળવામાં વીર. ધર્મવૃદ્ધ ત્રિ. અત્યંત ધાર્મિક. ધર્મવત ત્રિ. ધર્માચરણ કરવામાં તપુર,
ધર્માસન. ધર્માત ધર્મનિમિત્તે વ્રત. વત્રતા સ્ત્રી- મરીચિ ઋષિની પત્ની. ધર્મરાત્રિા સ્ત્રી ધર્મશાળા, ન્યાયમંદિર ધરાર નવ ધર્મશાસ્ત્ર, ધર્મશિક્ષણ. ધર્મરાય ન ધર્મને લગતું શાસ્ત્ર, ધર્મ–
પ્રતિપાદક શાસ્ત્ર. ધર્મશ ત્રિ. ધર્મપરાયણ ધર્મ કરવામાં
તત્પર. ધર્મસંહિતા સ્ત્રી ધર્મશાસ્ત્ર. ધર્મમાં ધર્મનિમિત્તે સભા. પણ વદ જોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી નવમું
સ્થાન. ધર્મના પુત્ર શ્રેષ્ઠ પુણ્ય કર્મ, ધર્મ કરવાનું
સાધન. ધર્મના ત્રિ. ધર્મરૂપ સહાયવાળું.
સાવળ પુત્ર તે નામે અગીઆર મન. ધર્મસુત પુત્ર યુધિષ્ઠિર, ઔરસ પુત્ર.
- ત્તિ સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. ધર્મત્ત ત્રિ. ધર્મમાં પ્રેરણા કરનાર. ધર્મસૂત્ર ૧૦ જૈમિનિન ધર્મમીમાંસા ગ્રંથ. અg go ધર્મની રક્ષા કરનાર, અગી
આરમા મવંતરમાં આર્યકને પુત્ર હ
રિને અંશ. ધર્મજ જૈનમતપ્રસિદ્ધ ધર્માસ્તિકાય
નામે એક પદાર્થ. ધર્મસ્થ ત્રિધર્મમાં રહેનાર. ધર્મરથ પુત્ર ન્યાયાધીશ. ધર્મા પુત્ર બગલે પક્ષી. ઘણી સ્ત્રી, બગલી. ઘવાર્થ go ધર્મશિક્ષક, ધર્મગુરૂ. ધમતા સ્ત્રી ધર્માત્માપણું ધતિના ર૦ ધર્માત્માપણું. ધરમ ત્રિ. ધર્મશીલ, ધર્મતત્પર. ધમધ પુ. વિ. ધર્મ અને અધર્મ,
પુણ્ય અને પાપ ધનધર્મપરી સ્ત્રી, ધર્મ અને અધર્મની
પરીક્ષા. ધમધવિ૬ ત્રિ, ધર્મ અને અધર્મ જાનાર.
y૦ મીસાંસક. ધમffધા ૨૦ ન્યાય આપવાનું સ્થાન
કોર્ટ.
ધffધબિન પુધર્માધ્યક્ષ-ન્યાયાધીશ. ધમffધવાનિ પુત્ર ઉપરને અર્થ ઘાયલ પુ. ન્યાયાધીશ, વિષ્ણુ. ધનનુસાર ૦ ધર્મને અનુસરવું તે. ધનુરિન ત્રિ. ધર્મને અનુસરનાર. ધનવું પુત્ર તે નામે એક તીર્થ ધમતિ ત્રિધર્મથી દૂર થયેલ. ધર્મભ્રષ્ટ,
અધમ. ધનત નવ અધર્મ. ઘમાસ પુળ ધર્મ જે જણને મિથ્યા
ધર્મ, અસદુ ધર્મ, ખરાબ ધર્મ. ધffમમનાર ત્રિ. ધર્મમાં મનવાળું, ધ
ધrfuઇ તે નામે એક તીર્થ. ધર્યકતિત ત્રાંટ વાણીને એક ગુણ. ઘનન ન ધર્મવિચારાર્થે આસન–ન્યા
યાસન.
For Private and Personal Use Only
Page #807
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
धर्मास्तिकाय
ધર્માસ્તિકાય પુ॰ જૈનમતપ્રસિદ્ધ પદાર્થ. મિજ ત્રિ॰ ધર્મવાળું, ધા િક. મળી શ્રી ભાર્યા, પત્ની. શ્રમિતા શ્રી ધર્મવાળાપણું. મિત્વ ન॰ ઉપરના અર્થ.
મિન ત્રિ॰ધવાળુ, ધાર્મિક, મિન્ પુ॰ વિષ્ણુ. ધર્મિષ્ઠ ત્રિ॰ અતિશય ધાર્મિક, ધર્મિષ્ઠ પુ વિષ્ણુ. ધર્માંપુત્ર પુ॰ નટ, નાટકીયે. ધર્મચિત્ ત્રિ॰ અત્યંત ધાર્મિક ધર્મેન્દ્ર પુ॰ ધર્મ રાજા–યમ,
ધર્મવુ પુ॰ પુરૂવંશી રૌદ્રાશ્વ રાજાના પુત્ર. ધર્મરા પુ॰ ધર્મરાજા-યમ. ધમઁશ્વર પુ॰ ઉપરને અ
ધર્માંત્તર ત્ર॰ ધર્મ પ્રધાન-ધર્મ જેમાં મુખ્ય હાય તે.
ધર્મવેરા પુ॰ ધર્મ શાસ્ત્ર, ધર્મના ઉપદેશ શ્રપિતા ત્રિધર્મોપદેશ કરનાર. ધર્માંતેરાજ પુ॰ ધર્માચાર્ય, ધર્મ ગુરૂ. થીય ત્રિધર્મ ઢાંગી, પાખંડી. ધપિત ત્રિ॰ ધર્મ વાળુ . ધન્વં ત્રિધર્મવાળુ, ધર્મથી પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય.
ધવિવાદ પુ॰ ધર્મ યુક્ત વિવાહ-બ્રાહ્મજૈવ-પ્રાજાપત્ય-આર્ષ – ગાંધવ એ પાંચ. ધર્ષે પુ॰ તિરસ્કાર, ઘસવું, પ્રગલ્ભતા, - ડાઇ, ગવ, ક્રોધ, શક્તિબંધન, સમૂહ, હિંસા, મૈથુન. ધર્મજ ત્રિ
પરાભવ કરનાર, બડાઈખાર, અભિમાની, ઘસનાર, સહન નહિ કરનાર, મૈથુન કરનાર.
ધર્વ. પુ. નટ, નાટકીયો. ધર્માર્નરની સ્ત્રો વ્યભિચારિણી સ્ત્રી,અસતી. ધા િત્રિ॰ પરાભવ કરનાર, ખેડાબેાર, વ્યભિચારી.
७९६
:
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धवला
ધર્મળ ૬૦ પરાભવ, સહન નહિ કરવું, વર્ષ જુએ.
ધર્મળ ત્રિ॰ પરાભવ કરનાર, તિરસ્કાર ક રનાર, સહન નહિ કરનાર, બડાઈખાર. ધર્મળ પુ॰ શિવ.
ઘર્મના શ્રી તિરસ્કાર, પરાભવ, અપમાન. ધર્મનિ શ્રી વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. વર્તળી સ્ત્રી. ઉપરના અ.
ધ્વનિત ત્રિ॰ તિરસ્કાર કરેલ, પરાભવ કરેલ, અપમાન કરેલ, ધસેલ.
ષિત ન૦ અસહન, મૈથુન, પરાભવ, તિ
રસ્કાર, અપમાન.
ધવિતા સ્રી. વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. ઘષિન ત્રિધર્મ ત્રિ॰જીએ. પહજુ પુ॰ તે નામે એક વૃક્ષ. ધ જ પુ ઉપર અ. ધવ ત્રિ॰ ધૂણાવનાર, કંપાવનાર, ધૃત, રંગ. થવ પુ॰ ધણી, પતિ, નર, પુરૂષ, ધુણાવવું, કપાવવું, ધાવડીનું ઝાડ. વૃત્તિ સ્રો અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ધવજી પુ॰ સિંદૂર, આંખલા, ધોળા રંગ, ધાવડીનું ઝાડ, તે નામે એક રાગ, એક જાતનું પક્ષી, ચાક, ખડી,શંખ, બગલે.
ધવજી ત્રિ॰ કેળું, સફેત, નિમળ, સ્વચ્છ, ધવલ ન॰ ધોળાં મરી, તે નામે છંદ. પ્રવત્તિ પુ॰ તે નામે એક પત. ધવતા સ્રો વાળાશ, ધવ ન૦ વેળાશ.
For Private and Personal Use Only
ધવપક્ષ પુ॰ હું સપક્ષી, અજવાળીયું, શુદ. ધવપક્ષો સ્ત્રી હંસલી. ધયપર્દિની શ્રી ધેાળીપાડેલ-વનસ્પતિ. પ્રવૃત્તિષ્ઠા શ્રી ચાક, ખડી.
ધવજીયાવનાજ પુ॰ શ્વેત યાવનાલ. ધવજણાવિયા સ્ત્રી॰થેળી ઉપલસરી ૧
નસ્પતિ.
ત્રવા શ્રી વાળી સ્ત્રી, ચીનાઈ કપૂર.
Page #808
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धवलित
७९७
धातुप्रावक
જાતિ ત્રિધળું થયેલ
વાન્ પુત્ર ધેળાશ, ધળાપણું. એવી સ્ત્રી, ઘેળી ગાય. વિટોજ નવ ધોળું કરવું. જીવટીત ત્રિ. ધેનું કરેલ. ઘવજીભવન ર૦ ધેલું થવું. ધારભૂત ત્રિધોળું થયેલ. વાર ર૦ ધેલું કમળ-યણું. વાઘrea S૦ વાયુ પવિત્ર ૧૦ મૃગના ચામડાનો વીંઝણો-પંખો. થર્ ત્રિ ધારણ કરનાર. ધર્ પુબ્રહ્મા, બૃહસ્પતિ. ધt . મ. સ. અનિટુ ધારણ કરવું, પષણ કરવું, તિઅત્યંત ધારણ કરવું, ગપિઅધિક ધારણ કરવું. મનપાછળ ધારણ કરવું. અને અદશ્ય થવું, ઢાંકવું,
પઢાંકવું, મિકહેવું, તમિ+ ઉત્તર આપ, અવ ધ્યાન આપવું, સાવધાન થવું, વિ+નવ+ઢાંકવું, વચ્ચે થવું, મા+મૂકવું, સ્થાપવું અતિ+a+મર્યાદા ઓળંગીને ધારણ, અનિષ્ટાચરણ કરવું, અનુ+મા+પાછળ મૂકવું, મિ+ગ+સામે સ્થાપવું, સામે મૂકવું, ૩૪માધર્મચિંતા કરવી, નિ+આ+નિરાકરણ કરવું, દૂર કરવું, પરિ+મા+તરફ સ્થાપવું, વિધ્યારૂ વિશેષ પીડા થવી, સમૂ+ગ+સમાધાન કરવું, ગાવિ+પ્રકટ થવું, ફક્સમીપ સ્થાપવું, તિરરઅંતર્ધાન થવું, અદશ્ય થવું, નિ+મૂકવું, સ્થાપવું, તન-મનને એકાગ્ર કરવું, પ્રતિનિ+સમાનરૂપે કરવું, પ્રતિનિધિ કરે, સમનિસારી રીતે મૂકવું, રવીંટવું, ઢાંકવું, પહેરવું, વિ+ પરિતરફથી ઢાંકવું, વીંટવું, પુરસ્કૂ+ આગળ મૂકવું આગળ થવું, પ્ર+અત્યંત ધારણ કરવું, પ્રતિકવું, નાખવું, વિ+ કરવું, અનુ+વિ+પાછું કરવું, સમાનરૂપે
કરવું, પ્રતિવિવિરૂદ્ધ આચરણ કરવું, શ્ર+આદર કરે, વિશ્વાસ કરો, સમૂ સારી રીતે વિધિપૂર્વક કરવું, યોજના કરવી, પ્રતિજ્ઞા કરવી, તિરૂF+છેતરવું, મનુ+સYઅનુસંધાન કરવું, મિસમ+ ઈચ્છવું, પ્રતિ+સમ્સ્સામે સાંધવું–તાકવું શા ત્રિ ધારણ કરનાર, પિષણ કરનાર ધra T૦ બ્રહ્મા, બળદ, આહાર, અન્ન,
સ્તંભ થંભો. પર સ્ત્રી શત્રુની સામે જવું, ધાડ. ધાબા ઉ૦ એક પ્રકારનું માપ–વજન. ધાતા પુત્ર પુષ્કર દ્વીપના રાજા વીતિ હેત્રને
એક પુત્ર, તે નામે એક તીર્થ. પાતળી સ્ત્રીધાવડીનું ઝાડ. ધાતાદિ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ચાટણ.
તથાથવા પુત્ર ઉપરને અર્થ. ધાતુ ૩૦ પરમાત્મા, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ક્રિ યાપદ, આકાશ વગેરે પાંચ મહાભૂત, ઈન્દ્રિ, શબ્દ વગેરે પાંચ ભૂતગુણે, શરીરમાં રહેલ રસ-લોહી-માંસ-મેદહાડકાં-મજ્જા-વીર્ય-એ ધાતુઓ, વસંતપિત્ત-કફ-એ ધાતુ, સુવર્ણ વગેરે ધાતુઓ, મણસીલ, લોક, વસ્તુ, ચીજ, આમાં,
જીવાત્મા, પ્રકાર. ધાતુ ત્રિ ધારણ કરનાર. ધાતુ ૨૦ શિલાજીત. ધાતુનીર નો હીરાકસી. ધાતુસાદ ત્રિધાતુને મારવા-ઝારવામાં
કુશળ. ધાતુશાસ્ત્ર પુછે તે નામે એક દેશ. ધાતુક્ષય પુત્ર ઉધરસનો રોગ. ધાતુષ ત્રિધાતુને મારનાર-ઝારનાર. ધાતુન્ન ન કાંઇક. ધાતુતા સ્ત્રી ધાતુપણું. ધાતુત્વ ન૦ ધાતુપણું. ધાતુદ્રવ પુત્ર સાજીખાર.
For Private and Personal Use Only
Page #809
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धातुनाशन
७९८
धान्य गिरि
ઘણી સ્ત્રી, ધાવ માતા,મા, આંબળાનું ઝાડ. ધાત્રપત્ર ૧૦ તાલીસપત્ર,આંબળીનું પાંદડું. ધરપુત્ર ૬૦ ધાવ માતાને પુત્ર. ધાત્રઢ ન આંબળું. વાય સ્ત્રી) ધાવ માતા, ધાવમાતાની
ધાતુનારાજ ત્રિસેનું વગેરે ધાતુને મારનાર. ધાતુનારાજ ન કાંઇક ધાતુપ પુ. શરીરમાં રહેલ રસ ધાતુ ધાતુપડપુ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુપાઠ-ગ્રંથ. ધાતુપાયા પુધાતુ પ્રતિપાદક ગ્રંથ ધાતુપુષિ સ્ત્રી. ધાવડીનું ઝાડ. ધાતુપુળી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. ધાતુ પુત્ર પર્વત. ધાતુત ત્રિધાતુ ધારણ કરનાર. થાતુ મત ત્રિ, ધાતુવાળું. ધાતુના ૦ ધાતુવાળાપણું. ધાતુમય ર૦ ઉપરનો અર્થ ધાતુમા શરીરની રસ વગેરે ધાતુના
પાકથી ઉત્પન્ન થનાર વાળ વગેરે મેલ. બહુમક્ષિા ન માક્ષિક ઉપધાતુ. ધાતુમારિન સ્ત્રી સાજીખાર. ધનુરાના ર૦ વીર્ય, પારે. ધાતુવેરૂમ ૧૦ ટંકણખાર. ધાતુવાદિન ત્રિ. ઔષધિ વગેરેના પ્ર
ગથી સોનું-રૂપું બનાવનાર. ઘ_વિ ૧૦ સીસું. ધાનિ પુત્ર ગંધક. વાહ ર૦ હીરાકસી. ધાતુન પુરુ ગંધક. વાતૃપ પુ. ચાક, ખડી. ઘડ્ર ત્રિ ધારણ કરનાર, પિષણ કરનાર, વાતૃ પુબ્રહ્મા, વિષ્ણુ, આત્મા, એક વાયુ,
એક આદિત્ય, બ્રહ્માનો એક પુત્ર, સપ્તર્ષિ. વાતૃપુત્ર પુત્ર સનકુમાર. વાતૃપુપ્રિ સ્ત્ર ધાવડીનું ઝાડ. ધાતૃપુev સ્ત્રી, ધાવડીનું ઝાડ. ધાતૃમ ૧૦ રોહિણી નક્ષત્ર ધાત્રે ૧૦ પાત્ર, વાસણ. ધાત્ર ત્રિબ્રહ્મા કે આદિત્ય જેને દેવ હોય
તે-પુડાશ વગેરે. પાત્ર સ્ત્રાવ આંબળાનું ઝાડ,
ઘરે ઉપરના અર્થ. ધારિષ્ટ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ આંબળાનું અને
રિટ ઔષધ. થાન ન ધારણ કરવું, પિષવું. ધન ન ધાણા, કોથમીર. ધાના પુત્ર એક પ્રકારનું માપ. ધાના સ્ત્રી 4 શેકેલા જવ. ધાના સ્ત્રી, ધાણા, કોથમીર, નવો અંકરે,
સાથવો. ધાનાકા સ્ત્રી યદુ શેકેલા જવ. ધાનાણૂ ન૦ સાથ. થાનિક સ્ત્રી નીચે શબ્દ જુઓ. ધાની સ્ત્રી, આધાર, પીલુનું ઝાડ. ધનુહિક પુત્ર ધનુષ ઉપર છવનાર, ધ
નુષ જેનું હથિર હોય તે. ધાનુ પુઉપરના અર્થ. ધાનુ સ્ત્રી અઘાડ વનસ્પતિ. ધનુષ્ય ૧૦ વાંસનું ઝાડ. ધાને ન ધાણા, કોથમીર. ધાનેય ન૦ ઉપરને અર્થ. રાજા શ્રીએલચી.
જ ર૦ અનાજ, ધાન્ય; કેતરાવાળું અનાજ, ધાણા, કોથમીર, ચાર તલભાર વજન. ધાન્યા ર૦ ધાણા, કોથમીર, ધન્યવાદ ૨૦ ધાન્યને કચ્છ ધાન્યme R• અનાજને કોઠાર, અમે
નાજ ભરવાનું કઈ પાત્ર. ધાનેજિરિ ૩૦ દાનાથે કલ્પેલ ધાન્યના
પર્વત
For Private and Personal Use Only
Page #810
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धान्यचमस
७९९
धाय्या
ધારમણ પુરુ પઉઆ.
વાગર્થન ત્રિધાન્યરૂપ ધનવાળું ધાન્ય સ્ત્રી અનાજનું ફેતરું. ધાન્યસ્થિ ધાન્યનું કુતરૂં. ધાન્ચનું સ્ત્રી દાનાર્થે ધાન્યકલ્પિત ગાયુ. | ધાત્તમ પુત્ર ચોખા. ધાન્યપજ ન પાંચ પ્રકારનાં ધાન્ય. ધાન્યોત્તમાં સ્ત્રીડાંગેર. વાપર્વત ઉ૦ દાનાર્થે કલ્પેલ ધાન્યને વાવ ત્રિ. ધન્વ–મરૂ દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. પર્વત.
ધાન્યન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ ધાન્યવીણ નધાણા, કોથમીર.
વાવેતર ત્રિધુવંતરી સંબંધી,ધવંતરીનું. ધાન્યમા ત્રિ. અનાજ ખાનાર. થાવત્ત ત્રિ. ધન્વન્તરિ જેના દેવ હોય વાગ્યમાત્ર ૬૦ ધાન્ય માપનારા છેકરે. તે હવિષ વગેરે. ધાન્યમાતૃ ત્રિ. ધાન્ય માપનાર.
ધામ પુ. તે નામે એક દેવગણ. ધાન્યમય ત્રિ. ધાન્ય માપનાર, ધાન્ય વે- ધામ પુરુ એક માસા બરાબર વજન. ચનાર.
ધારિાન ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. घान्यराज पुरव
ધામ છે ત્રિ. ઓછાને પૂર્ણ કરનાર અને ધાન્યવત્ ત્રિ૦ ધાન્યવાળું
વધારે હોય તેને સમાન કરનાર. ધાવત ર૦ ધાન્યની પઠે.
ધામન ર૦ ઘર, શરીર, તેજ, કાંતિ, પ્રધન્યવનિ ઉ૦ ધાન્યને ઢગલો.
ભાવ, કિરણ, સ્થાન, જન્મ, પરમેશ્વર, ધાન્યન નવ ધાન્યનું વ્યાજ, એક પ્ર- ધન, શ્રેષપણું, સ્વભાવ. કારનું વ્યાજ.
ધામનિશાત્રી, ધમણ. ધન્યવીર ; અડદ.
ધાનિધિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ધાર્ષક ૧૦ ધાન્યની માંજર. ધાનિધિ ત્રિતેજનો ભંડાર. વાગ્યેષ્ઠ પુત્ર દાનાર્થે કલ્પલ ધાન્યને ધામની સ્ત્રી, ધમણ. પર્વત.
ધામા ઉ૦ યજ્ઞસ્થાનમાં પ્રાપ્ત થનાર દેવ. ઘાટ પુ. એક જાતના ઉંચા ખા. થાવત્ ત્રિતેજસ્વી, શરીરધારી,ધનવાન, ધાન્યતાર ૩૦ ધાન્યને સાર, અડદ
પરાક્રમી, ઘરવાળું, ધાવ્યા ૦ ધાણા, કોથમીર.
બામરાન અચ૦ સ્થાને સ્થાને, ઠેક ઠેકાણે, થાસ્થાના ર૦ ધાણુ, કોથમીર.
ઘેરઘેર, શરીરે શરીરે. ધાન્યાત ત્રિ. ખેડુત.
ધાના પુત્ર અઘાડ વનસ્પતિ, પીતષા ધાન્યવત્ર ૩૦ દાનાથે કલ્પલ ધાન્યને વનસ્પતિ. પર્વત.
થાય ત્રિો ધારણ કરનાર. ધાત્ર ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ અબ્રક મારવામાં પ્રવેશ ત્રિ ધારણ કરનાર. ઉપયોગી સોડલ ધાન્ય-કાંજી.
ચાર પીવું, પાન કરવું. ધાન્યા ૧૦ ઉપરનો અર્થ
ધાજુ ત્રિ ધારણ કરનાર, ધન્યાયન ઉ૦ ધાન્ય નામના ઋષિનો વાર્થ પુત્ર પુરહિત, ગેર.
બારશ ત્રિ‘ધાન્ય' નામની ઋચામાં છેથmરિ ઉ૦ ધાન્યને શત્રુ, ઉંદર,
નાર-થનાર, ધાર્થ પુધાન્યનું પ્રયોજન,ધાન્યરૂપ ધન વાળા સ્ત્રી સામધેની ઋચા.
ગેત્રજ.
For Private and Personal Use Only
Page #811
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धारिणी
-
-
વાર ન૦ વરસાદનું પાણી, એક જાતને પ- વૃષ્ટ, સમૂહ, અત્યંત શાન્ત, ઉત્કર્ષ, ત્થર, કરજ, જળધારાની વૃષ્ટિ.
ચઢતી રથનું પહું, દક્ષણમાં આવેલી વાપુ તરવાર વગેરેની ધાર, ગંભીર.
એક નગરી, જનપ્રવેદ, વાણી,નદી, ન્યાય. ત્રિ ધારણ કરનાર.
ઘારાવ પુ. વધુમાં જેને ફૂલ ઘર ત્રિ ધારણ કરનાર,કરજને દેવાદાર. આવે છે તે એક કદંબનું ઝાડ, ચાર પુત્ર કળશ, લોટા.
ધારાવૃત્ત ન૦ ફુવારાવાળું ઘર. ધાર સ્ત્રી સ્ત્રીની નિ.
ધારા પુત્ર જળકણ, કરે. ધારા ર૦ ધરવું, ધારણ કરવું, ગ્રહણ કરવું. ' ધારા પુત્ર તરવાર, તે નામે એક લીધું વિચારવું.
ધારદ પુત્વ ચાતક પક્ષી, ઘોડે, મેધ. ધારા ત્રિ ધારણ કરનાર, કરજદાર. પાટી સ્ત્રી ઘડી, ચાતક પાણી. ધારા ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
ધાધર પુત્ર મેઘ તરવાર શાન સ્ત્રી એક પ્રકારની બુદ્ધિ, તે નામે ધારાધ્વનિ ૩૦ પાણીની ધારને અવાજ, એક ગાંગ,રાજાઓની ન્યાયમાર્ગે સ્થિતિ.
તરવારની ધારના અવાજ. ધારમય ઘારણ-ગોગાભ્યાસ કર
ધારાપત પુત્ર પાણીની ધારનું પડવું, તવામાં આસક્ત.
રવારની ધારનું પડવું. વાર જી. સ્થિરતા, નાડી, પંક્તિ, બો
ધારyu ન. એક જાતનો માલપુડો, દ્ધોનો એક મંત્ર.
ધા૨ાસ્ટ g૦ મીંઢળનું ઝાડ, ચારણીય ત્રિ ધારણ કરવા યોગ્ય.
ઘાયત્ર ૧૦ ફુવારો. થરો પુત્ર તે નામે એક કંદ.
ઘાટ ત્રિ. ધારવાળું ઘાયન્ટ ન તે નામે એક યંત્ર- ધારાવત ત્રિ. ધારવાળું, જંતર.
ઘારીવત્ અધ્ય૦ ધારની પેઠે. જાય ત્રિ ધારણ કરનાર,
ધારાવનિ સ્ત્રી, વાયુ. ધાવત ૦િ ધારણ કરતું, પોષણ કરતું. ધારાવર ૫૦ મે. ધારિતૃ ત્રિો ધારણ કરનાર, પિષણ ક- ધારાવર્ષ૬૦ ધારાબંધ વરસાદ, અગ્નિ રનાર,
વૃષ્ટિ. થાયિત્રી શ્રી પૃથ્વી, ધારણ કરનારી, ધારાવાહિક ત્રિવધારાપૂર્વક વહેતું, ધારી પિષણ કરનારી.
પડતું. થાયg ત્રિધારણ કરવાના સ્વભાવવાળું. ધારાવાદિન ૦િ ઉપરના અર્થ. ધાયિyતા સ્ત્રી ધારણશીલપણું. ધાવિક પુત્ર તરવાર. થાપિyત્ર ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
ધrcrawાત પુત્ર મહાન વૃષ્ટિ, અવિચ્છિન્ન ઘrશુ ત્રિ. ધારાવાળું.
ધારાએ વરસાદ. થવા ત્રિ. તેત્ર ધારણ કરનાર, ઋ- ધાણાર પુછે ઉપરના અર્થ : ત્વિજ વગેરે.
ધારનુદી સ્ત્રી ત્રણ ધારવાળે . ચાર સ્ત્રી ઘોડાઓની એક પ્રકારની ગતિ. ધાિ સ્ત્રી- ઘડી નામે કાળ છ ક્ષણની સિન્યને અગ્ર વિભાગ, સંતતિ, પરંપરા, | એક ઘડી.. ધાર, તરવાર વગેરેની ધાર, યશ, આત- | ધાળિો સ્ત્રી પૃથ્વી, શીમળાનું ઝાડ, અ
For Private and Personal Use Only
Page #812
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
धारित
ઢારમા જૈન તીર્થંકર અરનાથની શાસનઅષ્ઠિાત્રી દેવી.
ધારિત ત્રિ॰ ધારણ કરેલ, ધીરેલ. થતિ ૬૦ ધેાડાની એક ગતિ. થતિજ ૧૦ ઉપરના અ, થાન પુરુ ધારવાળું, પીલુનું ઝાડ, ધારણ કરનાર, કદાર, દેવાદાર.
ધારૢ ત્રિ પીનાર, પીવાના સ્વભાવવાળુ. ધારેશ્વરી શ્રી ધારા નગરીમાં રહેલી દેવી. ધારોળ ન તુરત દોહેલું દૂધ, શેડમાંથી
તુરતજ કાઢેલું દૂધ-શેડકઢું દૂધ. ધાર્તાક્ષ પુ॰ ધૃતરાષ્ટ્રનેા પુત્ર દુર્યોધન વગેરે. પાતરાણી શ્રી ધૃતરાષ્ટ્રની પુત્રી-દુઃશલા. ધાર્તરાષ્ટ્ર પુ॰ ષાર્તા જુઓ, ધૃતરાષ્ટ્ર
સના વંશજ નાગ, કાળા પગ ને કાળી ચાંચવાળા હંસ.
ધાર્તરાષ્ટ્રપરી શ્રી‘દંલવરી' નામે વેલે ધાર્તરાષ્ટ્રી સ્ત્રી પાતરાજ્ઞી જુએ. ધાર્મેય પુ॰ ધૃતા નામની સ્ત્રીને પુત્ર. ધાર્મ ત્રિ ધમ સંબંધી, ધર્મમય, અત્યંત મિ છે.
ધાર્મપત ત્રિ॰ ધર્મપતિનું, ધર્મપતિ સંબંધી. ધાર્મપત છુ. ધમ પતિને પુત્ર. ધાર્મેશન ત્રિ॰ ધર્મપત્તન-શહેરમાં હેાનાર
થનાર.
ધાર્મપત્તન 7 એક જાતના સુગંધી પદાર્થ. ધાર્મિજ ત્રિ॰ ધર્મશીલ્, ધર્મનિષ્ઠ, ધર્મસેવનાર. ધાર્મિય ૬૦ ધર્મશીલપણું, ધર્મનિષ્ઠપણું. ધાર્મિંગ ૬૦ ધર્મ પાળનારાઓના સમૂહ, ધાર્મિ કાના સમૂહ.
ધાર્મિનેય પુ॰ મિણી સ્ત્રીના પુત્ર. થાયોયન વુ॰ ધન્યે ઋષિના ગેાત્રજ, બાય ત્રિ॰ ધારણ કરવા યોગ્ય. ધાર્થમાળ ત્રિ॰ ધારણ કરાતું. ધામાળતા સ્ત્રી. ધારણ કરાતાપણું. ધાર્થમાળલ ન૦ ઉપરને અથ
૧૦૧
૮૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धिक्षू
ધાર્થે પુ॰ ધૃષ્ટ રાજાના વંશજ. ધાર્ય ન॰ ધૃષ્ટતા, નિર્લજ્જપણુ, બે અદખી. થાળા 7૦ ધ્રુષ્ણુ રાજાને પુત્ર. ધાયું સ્વા॰ સમ૦ સેટ્ વેગથી દોડવુ, શુદ્ધ થવુ, ગ્॰ શુદ્ધ કરવું, સાક્ કરવું, સ ધાવજ પુ॰ ધેાખી, તે નામે એક વિ. ધાવજ ત્રિ॰ ધેનાર, વસ્ત્ર વગેરે સા કરનાર, વેગથી દોડનાર.
ધાવત ત્રિ॰ વસ્ત્ર વગેરે ધાતું, વેગથી દેાડતું, સાફ કરતું.
ધાયન ન॰ વેગથી દોડવું, ધાવુ, સાફ કરવું. ધાવન ત્રિજ્યેાનાર, સાફ કરનાર, દોડી જનાર. ધાવત્તિ શ્રી.ભારી ગણી વનસ્પતિ, વૃશ્નિપણી, ધાવડી વનસ્પતિ.
ધાવનિષ્ઠા શ્રી. ઉપરના અ. ધાવની સ્રી ધાનિ જુએ, ધાયમાન ત્રિધાતું, સાક્ કરતું, વેગથી દોડતુ
ધાવિત ત્રિ॰ ધેાયેલ, સાફ કરેલ,વેગથીદાડેલ. ધાવિતૃ ત્રિ॰ ધોનાર, સાફ કરનાર, વેગથી ઢાઢનાર. ધાવિન ત્રિ. ઉપરના અ
થાસર્ ૩૦ પર્વત. ધૃત્તિ પુ॰ અન્ન,
ષિ તુરા॰ ૧૦ સ॰ અનિદ્ ધારણ કરવું, ધરવું'. ધિક્ અન્ય ધિક્કારવું, તિરસ્કારાર્થે, ભય
ઉપજાવવામાં, નિંદામાં વપરાય છે. વિશળ ન૦ ધિક્કારવું, તિરસ્કારવું. વિઘ્નાર્ ૩૦ તિરસ્કાર, અપમાન, નિદા. વિક્રિયા શ્રી.ઉપરના અર્થ. વિર તના ૩મ૦ સ॰ અનિટ્ ધિક્કારવું. તિરસ્કારવું.
For Private and Personal Use Only
વિઘ્નત ત્રિ॰ ધિકકારેલ, તિરસ્કાર કરેલ, અપમાન કરેલ, નિંદા કરેલ. વિમ્ સ્વામ॰ સેટ્ દીપાવવું, પ્રકટ કરવું, ઉત્તેજિત કરવું, સ૦ કલેશ પામવે,
Page #813
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दिग्दण्ड
૮૦૨
धोरा
જીવવું. ૨૦ વિજય રૂ૦ તિરસ્કારરૂપ દંડ-શિક્ષા. જિવન એક જાતને વર્ણસંકર. પિત ત્રિ. મૂકેલ, સ્થાપેલ, ધારણ કરેલ. પિત્તિ જીધારણ કરવું. શિશુ ત્રિ દંભ કરવા ઇચ્છનાર, ઠગવા
ઈચ્છનાર. પિયતન ત્રિ ધારણ કરનાર, પિતિ go બહસ્પતિ. fધા ત્રિકર્મને ઈચ્છતું. fધાયુ ઝિ૦ પિતાને બુદ્ધિ ઈચ્છનાર. fથાયg go સરસ્વતી દેવતા, વાઝેવી. ધિક્ ૦ ૦ સે પ્રસન્ન કરવું,
તૃપ્ત કરવું, જવું. પિન્ ગુણો ઉ૦ ચ૦ સે શબ્દ કરો,
અવાજ કરે, fપણ પુબૃહસ્પતિ. ષિષ ૧૦ સ્થાન. ઉપષ સ્ત્રી બુદ્ધિ, સ્તુતિ, વાણી, સર- |
સ્વતી, પૃથ્વી. વિષrfથા પુત્ર બહસ્પતિ. વિપિન પુરુ બહસ્પતિ, ધિorruત પુત્ર બહસ્પતિ. धिषण्य नामधातु प० अ० सेट् पाताने
બુદ્ધિ ઈચ્છવી. ધિપuથત ત્રિ. પિતાને બુદ્ધિ ઈચ્છતું. fધsઇ ત્રિ પિતાને બુદ્ધિ ઇચ્છનાર. ધિ ૨૦ સ્થાન, ઘર, નક્ષત્ર. fષણ ન ઉપરના અર્થ. fધso g૦ શુક્રાચાર્ય, શક્તિ, અગ્નિ, ચિ
ત્રાનું ઝાડ, પ્રાણુભિમાની દેવ. fધswથ જિ. સ્તુતિને વેગ્ય, સ્થાનને યે.ગ્ય. fધsuથા સ્ત્રી ઉકાભેદ. ધી હિવારા માત્ર ૩૦ મુનિ અનાદર-તિર
સ્કારવું, આરાધન કરવું. ધી સ્ત્રી બુદ્ધિ, જ્ઞાન, માનસિક એક વૃત્તિ, 3
મન, કર્મ, ભક્તિ, આરાધન. ધીજ ખ્યા ૦ ૩૦ સે દીક્ષા આપવી. ધr g૦ બુદ્ધિના ગુણ-સુશ્રષા, શ્રવણ,
ગ્રહણ, ધારણ, ઊહ, અહ, અર્થવિજ્ઞાન, તત્વજ્ઞાન એ આઠ. ધીત ત્રિ. પીધેલ,અનાદર કરેલ,તિરસ્કારેલ,
આરાધેલ, સેવેલ. ધતિ સ્ત્રી પાન, પીવું, પીવાની ઈચ્છા,
તરશ, અનાદર, આરાધન, સેવા, આંગળી. ધીર ત્રિબુદ્ધિ આપનાર. ધીવા સ્ત્રી બુદ્ધિ, કન્યા, બુદ્ધિ આપનારી. ધીર ત્રિ. ધ જુઓ. ધનિક ૧૦ પાંચ જ્ઞાનેન્દ્રિય-શ્રોત્ર-ત્વફ
ચક્ષુ-હવા-ધ્રાણ ધમત go બહસ્પતિ, પંડિત, વિદ્વાન. ધીમત ત્રિબુદ્ધિમાન. ધીમા બ્રી બુદ્ધિમાન સ્ત્રી, પંડિતા વિદુષી. થી અવધી જુઓ. ધીર નિ ગંભીર, મનેહર, સુંદર, પંડિત, વિદ્વાન, વૈર્યવાળું, સ્થિર, અચંચળ, વિનીત, વિનયવાળું, સ્વચ્છંદી, બળવાન. ધીર પુ. બલિરાજા, ઋષભ ઔષધિ, ચિ. દાભાસ દ્વાર, બુદ્ધિની વૃત્તિને પ્રેરક
ચિદાત્મા. ધીરતા સ્ત્રી અચંચળપણું, સ્થિરપણું,
ધીરજ, પંડિતાઈ, ધીરપણું. વીરત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
પક ત્રિા સુંદર પાંદડાંવાળું.
પત્ર સ્ત્રી જાળીવં' નામે એક કંદ. ધોરાત પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક. ધીરજિત પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક, ધીરઢિતા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ધીર પુ. મસ્તકમાં રહેલો સ્નેહાકાર
પદાર્થ-મગજ. ધરા સ્ત્રી. ધીરજવાળી સ્ત્રી, વિદુષી, પંડિતા, કાકેલી વનસ્પતિ માલકાંકણીને વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #814
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धीराधीर
धुवकिल
-
-
--
સાહિત્યપ્રસિદ્ધ માનિની–મધ્યા-પ્રગભા દુનિ ત્રિ. ધૂણાવનાર, કંપાવનાર. નાયિકા.
પુન - નદી. ધીરા ધીર પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક. જુનનાથ પુત્ર સમુદ્ર.
પીજી સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયિક. પુનીત પુત્ર સમુદ્ર. ધાથી સ્ત્રી, સીસમનું ઝાડ.
હુ છુ તે નામે એક મહાન અસુર-જે પાર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક.
મધુ નામના રાક્ષસને પુત્ર હતો. પીરસત સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક. યુપુમાર પુરુ ધુધુ નામના અસુરને માથ ત ત્રિવૈર્યવાળું અને ઉદ્ધત. રનાર એક રાજા, ઈન્દ્રગેપ કીડે, ઘરને
ધીરનિ પુત્ર તે નામે એક વિશ્વદેવ. ધુમાડે, ગળી. પીચ્ચે ત્રિ. કાયર.
પુત્ ત્રિધુણવતું, કંપાવતું. થિી સ્ત્રી, દીકરી, પુત્રી.
યુવાન ત્રિઉપરના અર્થ. ધીવત્ ત્રિબુદ્ધિવાળું.
ગુડ ચિંતા, ભાર, રથની ગુંસરી, ધવન ત્રિબુદ્ધિવાળું, ધ્યાનયુક્ત, ધ્યાન- ! ગાડાની પુંસરી, રથ વગેરે વાહનને અવાળું, કર્મયુક્ત, કર્મવાળું.
ગ્રભાગ, પીડા, દુ;ખ, ગંગા નદી. ધોવર પુ. મચ્છીમાર.
ખુદ ૧૦ ધન,દેલત,અગ્રભાગ,અગ્રખરે. ધીજી સ્ત્રી મચ્છીમારણની સ્ત્રી, બુદ્ધિ
પુ૬ ત્રિ, હિંસક. વાળી, ધ્યાનવાળી, કર્મવાળી.
પુજા ત્રિભાર વહેનાર બળદ વગેરે, ધારિત શ્રી બુદ્ધિની શક્તિ,બુદ્ધિને ગુણ.
હરકેઈ કામ કરવામાં સમર્થ, શ્રેષ્ઠ. ઘરના પુત્ર મંત્રી, પ્રધાન.
પુણધર પુ. ધવવૃક્ષ. ધીચિવ પુત્ર મંત્રી, પ્રધાન.
સ્ત્રી રથ-ગાર્ડ વગેરેની ઝુંસરી, ભાર, થવા પુરુ મંત્રી, પ્રધાન
કાર્યભાર. થા જી. એક જાતને વેલે.
go ત્રિવ ભારવાહક બળદ વગેરે, મર્ય. પુ સ્વ. મ. નિકંપવું ૧૦ કંપાવવું ૪૦
ભાર ધારણ કરનાર, એક સુંસરી ધારણ શું સ્ત્રોકંપવું, કંપાવવું.
કરનાર, વુક્ષ વા મા સે દીપવું પ્રકાશવું, કલેશ
પુર ત્રિપુંસરીને વહેવા ગ્ય બળદ પામવા,જીવવું
વગેરે. એક જાતનું પક્ષી.
પુર્ણ ત્રિ. પુંસરી વહેનાર બળદ વગેરે, કાહું સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણી.
ર્યભાર વહેનાર, સમર્થ છે. યુત ત્રિ. ધુણાવેલ, કંપાવેલ, કંપેલ, ત્યાગ પુર્ણ પુત્ર વિષ્ણુ, બળદ, ઘેડે, ઋષભ નામે કરેલ.
ઔષધિ. પુન ત્રિકંપાવનાર, હલાવનાર, ધુણાવનાર, પુર્વ . . ૦ સે હિંસા કરવી, પુન ૧૦ કંપવું, કંપાવવું.
મારી નાખવું. યુનાન ૦િ ધૂણવતું, કંપાવતું, કપતું. જુથ સ્ત્રી. રથગાડું વગેરેની ઝુંસરી. પુનિ સ્ત્રી નદી.
વકી ત્રિ ગર્ભમેચક, ગર્ભ પાડનાર, નિ પુત્ર તે નામે એક અસુર, સાત મરૂ- યુવા સ્ત્રી, એક જાતની ગીતિ, તમાંનો એક.
યુવાિર ત્રિવધુવકવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #815
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
किन
યુવન્િન ત્રિ॰વકની સમીપને પ્રદેશ વગેરે. યુવન ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. યુવન ત્રિ॰ ક ંપાવનાર,ધૂણાવનાર,ચલાવનાર. ધ્રુવિન ન॰ અગ્નિ પ્રદીપ્ત કરવા માટે શ્રૃગચમ વગેરેથી બનાવેલા યાજ્ઞિકાને ૫ખા, સામાન્ય હરકેાઇ પંખા.
પુસ્તુર પુ॰ ધતુરા.
પુત્ત્તર પુ॰ ધતુરા.
ધૂ સ્વા॰ ૩મ॰ સ॰ વેર્ ધૂણાવવું, કંપાવવું. ધૂ ૩૦ ૩મ॰ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. ધૂ તુરા॰ ૧૦ સ॰ સેટ ધૂણાવવું, કપાવવું. ધૂ સ્વા॰ સમ॰ સ॰ વેર્ ઉપરના અ. ધૂ પ્રવાસમ॰ ૬૦ સેટ્ ધૂણાવવું,કપાવવું. ધૂ શ્રી. ધૂણાવવું, કપાવવું. યૂઃપતિ ત્રિ॰ ભાર વહેવામાં સમ
દ્મ પુ॰ વાયુ, કાળ, સમય, ખિલાડી. ધૂળ ત્રિ॰ ધૂત-ધૂતારૂં, રંગ. પૂજી શ્રી બિલાડી.
વૃત્ત ત્રિ॰ ધૂણાવેલ, ક ંપાવેલ, દૂર કરેલ, ત્યજેલ, તિરસ્કાર કરેલ, તર્ક કરેલ.
ધૂતારમન ત્રિ॰ જેણે પાપ-દુઃખ વગેરેના ત્યાગ કર્યો હાય તે
વૃત્તપાપ વિ. જેણે પાપના ત્યાગ કર્યો હાય તે.
શ્રૂત્તપાપા શ્રી વેદશિરા મુનિની શુચિ નામની કન્યામાં ઉત્પન્ન થયેલ એક કન્યા. ધૃતા શ્રી॰ ભાર્યાં, પત્ની,
વૃત્તિ હ્રીઁ હલાવવું, ધૂણાવવું, કંપાવવું, હયોગનું એક અંગ.
ધૂન ત્રિ॰ ધૂણાવેલ, કંપાવેલ, હલાવેલ, ત્યાગ કરેલ.
ધૂના પુ રાળ,
धूनक त्रि०
ધૂણાવનાર,કપાવનાર,હેલાવનાર.
ધૂનન ન॰ ધૂણાવવું, કપાવવું, હલાવવું. વૃત્તિ સ્રી. ઉપરના અ
૮૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धूमकेतन
ધૂપ ૬૦ ૩મ॰ સૅટ્ દીપવું, પ્રકાશવું, અ દીપાવવું, પ્રકટ કરવું સ ધૂપ્ ા॰૧૦ સૅક્ તાપવું,અ॰ તપાવવું સ ધૂપ ૩૦ ધૂપ-ગુગળ વગેરે સુગંધ દ્રવ્ય સ
ળગવાથી ઉત્પન્ન થયેલા ધૂમાડે. ધૂપઃ ત્રિ॰ ધૂપ કરનાર, સળગાવનાર, દી
પાવનાર,પ્રકટ કરનાર, તાપનાર,તપાવનાર. ધૂપન પુ॰ રાળ, ધૂપ, તપાવવું, ધૂપ કરવા, સળગાવવું.
ધૂપન ત્રિ॰ધૂપ કરનાર, તપાવનાર, સળ–
ગાવનાર.
ધૂપપાત્ર નૢ૦ ધૂપ કરવાનું પાત્ર–ધૂપ ધારણું, ધૂપીયું.
ધૂપમલન ન॰ ઉપરના અ. ધૂપમુદ્રા શ્રી દેવપૂજાના અંગરૂપ દેવને ધૂપદાનાથે બતાવવા યેાગ્ય એક મુદ્રા ધૂપવાન પુ॰ ધૂપવડે સુગંધી કરવું, ધૂપની સુગંધ.
ધૂપવૃક્ષ પુ॰ સાગનું ઝાડ-વરવ્રુક્ષ. ધૂપવૃક્ષત્ત ૩૦ ઉપરના અ. ધૂપૌદ્ગુરુ ન ધૂપ માટે અગર. ધૂપાઈ ૬૦ સાગનું ઝાડ–સરવૃક્ષ, ધૂપાક ન ધૂપનું અંગ-હરાઇ ધૂપાંગ. છૂપાએઁ ન॰ કાળુ અગર. ધૂપતૢ ત્રિ॰ ધૂપ આપવાને યોગ્ય. ધૂપાચિત ત્રિ॰ ધૂપ આપેલ, તપાવેલ, સળગાવેલ, તપેલ.
વૃત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ ધૂપ આપનાર. ધૂતિ ત્રિ॰ તપાવેલ, માર્ગ વગેરેના પરિશ્રમથી થાકેલ, ધૂપ આપેલ.
ધૂમ જુ॰ ધુમાડા, ધૂમકેતુ-પૂછડીયા તારા, ઉલ્કાપાત, અગ્નિમાંદ્યસૂચક એક વાયુ, વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ધૂમપાન, તે નામે એક ઋષિ, તે નામે એક દેશ.
ધૂમñ ત્રિ॰ ધૂમાડાથી વ્યાપ્ત. ધૂમòતન ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ધૂમ
For Private and Personal Use Only
Page #816
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धूमकेतु
धूम्रक
કેતુ તાર–ગ્રહ.
ધૂમાદ્રિ પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. ધૂમતુ પુઅગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ધૂમકેતુ ગ્રહ ધૂમામ ૬૦ ધૂમાડા જેવો રંગ. ધૂમધ પુ. ધૂમાડાને ગંધ.
પૂનામ ત્રિધૂમાડા જેવા રંગવાળું. ધૂમાધિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. धूमाय् नामधात. आ० अ० सेट् धूमा। “માધિ ૧૦ પિતૃ–એક જાતનું ઘાસ. જેવું થવું. ધૂમાલ્પિ ન ઉપરને અર્થ
ધૂમાવતી સ્ત્રીતંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ દશ મધૂમક go મેઘ, મેથ.
હાવિદ્યાઓ પૈકી એક. ધૂમાજ ન૦ વજક્ષાર.
ધૂમાવ૪િ શ્રી. ધૂમાડાની પંક્તિ. ધૂમન ત્રિ, પિત્ત અને કફના પ્રકે- | મિકા સ્ત્રી- ઝાકળ.
પથી સર્વત્ર ધૂમાડે જેનાર રેગી. પૂમિત ત્રિ. ધૂમાડાવાળું થયેલ. પૂas g૦ અમિ, ચિત્રાનું ઝાડ. પૂમિત પુત્ર દીક્ષણય એક મંત્ર. ભૂપ ત્રિ. તપસ્યા માટે માત્ર ધૂમાડો પી- મિત્તા શ્રી. સૂર્યને ગમન કરવા યોગ્ય નાર તપસ્વી.
કઈ દિશા. ધૂમપથ પુત્ર કર્મપ્રાપ્ય-પિતૃયાન માર્ગ, ધૂ
ભૂમિ ત્રિ. પુષ્કળ ધૂમાડાવાળું. માડાને નીકળવાને માર્ગ-જાળી વગેરે.
પૂમિની સ્ત્રી, અજમીઢ રાજાની એક પત્ની,
અગ્નિની જીભ. પૂલપાન ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ધૂમપાન ક્રિયા,
- જૂના પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. બીડી વગેરે પીવી તે.
મારી સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણ. ધૂમપુષ સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ.
ધૂમોરથ R૦ વક્ષાર. ધૂમામ ત્રિ૦ ધૂમાડા જેવા રંગવાળું. ધૂમથ ત્રિધૂમાડાથી ઉત્પન્ન થનાર ધૂમખામાં સ્ત્રી તે નામે એક નરકભૂમિ.
ઘુમાર પુત્વ ધૂમાડાનું નીકળવું, ખાટો મારા ધૂમાડે પીનાર તપસ્વી.
એડકાર, ધુમ મા ત્રિ. ધૂમાડામય,પુષ્કળ ધૂમાડાવાળું. પૃપહત તે નામે એક રાગ.. ધૂમનો ઝાકળ.
બૂમો સ્ત્રી, યમદેવની પત્ની, માર્કડેય ધૂમથન પુમેઘ,મોથ.
ઋષિની પત્ની. પૂઢિ પુત્ર કાળો-લાલ મિશ્ર રંગ.
ધૂમના પુત્ર યમદેવ, માર્કડેય. “મેર જિધૂમાડાવાળું, શ્યામ-લાલ મિશ્ર ધૂમrfuત પુત્ર ઉપરના અર્થ. રંગવાળું.
ત્રિ. ધૂમાડાનું સાધન, ધૂમાડા માટેનું ઘુમવત ૦િ ધૂમાડાવાળું.
ધૂળ્યા સ્ત્રી- ધૂમાડાને સમૂહ, ઘૂમર ઉ૦ સાગનું ઝાડ.
પૂર પુ. એક જાતનું પક્ષી. ધૂમનંતિ સ્ત્રી મેધ, ધુમાડાને સમૂહ. ધૂક્યારી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણી. ધૂમતી સ્ત્રી, ફોતરા વગરના અડદને લેટ. ! = પુત્ર શિલાજિત, ભુખરે રંગ, કાળઘૂમવાર ત્રિ. ધૂમાડા જેવા આકારનું. રાતે મિશ્ર રંગ, શિવ, કાર્તિક સ્વામીનો ધૂમક્ષ ૦િ ધૂમાડા જેવા નેત્રવાળું
એક અનુચર, બલિરાજાને સેનાપતિ પૂના પુ૦ સીસમનું ઝાડ.
એક અસુર, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક યોગ. ધૂમઝૂ f૦ ધૂમાડાના જેવા અંગવાળું, પૂત્ર ત્રિ- કાળા-રાતા મિશ્ર રંગવાળું. ધૂમારિ પુo એક પ્રકારને અગ્નિ.
| પૃદ્મ પુ૦ ઉંટ,
For Private and Personal Use Only
Page #817
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
धूम्रकी
ભરતરાજાને એક પુત્ર, તૃણુ
ધૂમ્રજો શ્રીઉંટડી. ધૂમ્રતુ પુ॰ બિંદુના એક પુત્ર. ધૂમ્રવેરા ૩૦ ભૂખરા રંગની ધ્વજાવાળુ ધૂમ્રવેશ પુ॰ પૃથુરાજાને એક પુત્ર, કૃશાધરાજાને એક પુત્ર.
ધૂરા ત્રિ॰ ભુખરા રંગના કેશવાળું લાલ કાળા કેશવાળું,
ધૂમ્રપત્ર ત્રિ॰ લાલ-કાળા પાંદડાંવાળું . ધૂપત્રો સ્ત્રી એક જાતની ભ્રુપ વનસ્પતિ. યૂયૂલિયા શ્રી એક જાતનું ધાસ. ધૂમ્રત્તેજિત પુ॰ ભૂખરરંગમિશ્ર લાલરંગ. ધૂમ્રìતિ ત્રિભુખર રંગમિશ્ર લાલ રંગવાળુ
ધૂમ્રસ્ટોન પુ॰ તે નામે શુભ અસુરને એક સેનાપતિ.
ધૂમ્રલોચન ત્રિ॰ લાલ–કાળા નેત્રવાળું. ધૂમ્રજાહિત ૬૦ ભુખર રંગ મિશ્ર લાલ રંગ, શિવ.
ધૂમ્રોહિત ત્રિભુખર રંગ મિશ્ર લાલ રંગવાળુ.
८०६
યૂાયને પુ શ્યામલાલ મિશ્ર રંગ, અજમીઢ રાજાને એક પુત્ર. ધૂમ્રવર્ણ ત્રિ॰ શ્યામલાલ મિશ્ર રંગવાળું. ધૂમ્રવર્ણ ૧૦ તુર્કસ્તાની શિલાજીત. ધૂમ્રવર્ણા શ્રી અગ્નિની સાતભા પૈકી એક. ધૂમ્રજ પુ॰ ઉંટ. ધૂમ્રની સ્ત્રી ઉંટડી.
ધૂમ્રાપ્ત ત્રિ॰ લાલમિશ્ર કાળારંગના નેત્રવાળું. ધૂમ્રાણ પુ॰ તૃણુ બિંદુના વંશના હેમચન્દ્ર
રાજાને પુત્ર, રાવણના સૈન્યને રાક્ષસ. ધૂમ્રાટ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. ધૂમ્રાટી શ્રી.એક જાતની પક્ષિણી, ધૂમ્રાનીજ પુ॰ શાકદ્રીપનારાજા મેધાતિથિને
એક પુત્ર. ધૃમ પુ॰ વાયુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धूर्द्धर
ધૂમ્રાચળ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. ધૂમ્રાવિત્ શ્રી અગ્નિની દશ કલાપૈકી
એક કલા.
ધૂમ્રાહ્વા શ્રી. એક જાતની ભ્રુપ વનસ્પતિ. યૂન્નિષ્ઠા શ્રી સીસમનું ઝાડ. છૂચમાન ત્રિ॰ કપાવાનું, હલાવાતું, કંપતું. પૂર વિવા૦ ૦૬૦ સર્ વધ કરવેા, મારી નાખવું, જવું. ધૂનૅટિ પુ॰ શિવ. ધૂર્ત પુ॰ ધંતુરાનું ઝાડ.
ધૂર્ત ત્રિ॰ ઠગ, છેતરનાર, ધૂતારૂં, કપટી, માયાવી, હિંસા કરેલ, મારી નાખેલ. ઘૂર્ત ન॰ બિડલવણુ, સંચળખાર, લોઢાને
કાટ, મારવું, વધ કરવા. ધૂર્તજ પુ॰ શિયાળ, તે નામે એક નાગ. પૂર્વજ ત્રિ॰ ધૂર્ત ત્રિ॰ જુએ. ધૂર્તતિય પુ॰ જુગારી. પૂર્ણાત્ પુ૦ ધતુરા.
ધૂર્તત ત્રિ॰ હિંસક, હિંસા કરનાર. પૂર્વપરિત ન॰ ધૃતારાનું ચરિત્ર, ઠગાઇ, તે
નામે એક નાટકગ્રંથ.
પૂર્વનન્તુ પુ॰ મનુષ્ય.
ધૂર્તતા હ્તી. ધૃતારાપણું, ઠગાઇ, કપટીપણું, જુગારીપણું. ધૂર્તત્વ ન॰ ઉપરના અ.
ધૂર્તમઽ૯ ૧૦ ધૂતારાનું મંડળ, ગાળી, જુગારીઓનું ટાળ્યુ.
ધૂર્તમનુષ્ય પુ ધૂતારા મનુષ્ય, ધૂતારા માણસ. ધૃર્તમાનુષ ત્રિ॰ મનુહિંસક, મનુષ્યને જેણે નાશ કર્યાં હાય તે. ધૃર્તમાનુષ પુ॰ ધૂતારા માણસ, ઠંગ મનુ”, કપટી મનુષ્ય, જુગારી માણસ. ધૂર્તમાનુષા સ્ત્રી॰ રાસ્ના નામે વનસ્પતિ. વૃત્તિ ત્રિ॰ હિંસક, હિંસા કરનાર. ધૃતિ શ્રી હિસા. પૂર્વુ॰ રથ વગેરેની જીંસરી ધરણુ
For Private and Personal Use Only
Page #818
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धूर्वह
૮૦૭
धृतात्मन्
કરનાર બળદ વગેરે.
ધૂતો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પૂર્ણ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
ધૂ મચ , વિસ્તાર. પૂર્વી સ્ત્રી રથ વગેરેને અગ્રભાગ-ઝુંસરી. ધૂરી વ્ય વિસ્તારીને. પૂછવા ૧૦ ઝેર.
પૂરતમાં સ્ત્રી અત્યંત ભાર, ઘણેજ કાયભાર. પૂ૪િ સ્ત્રી, ધૂળ, રજ, પરાગ.
ધૂર્ત ઉપરના અર્થ. પૂરિલા પુ. વરૂક્ષ , કદંબનું ઝાડ, “તુર ઉ૦ ધંતુરાનું ઝાડ. તિનિશ વૃક્ષ.
પૂર પુ. ધંતુરાનું ઝાડ. સ્ટિવ ન ધૂળનો સમૂહ.
છું અat. ૩૦ નિ સ્થિતિ કરવી, મંત્ર ધૂઝિવ સ્ત્રી પૂછી જુઓ, ઝાકળ.
ધારણ કરવું, સ. પૂરુમ ખેડેલું ખેતર.
છું સ્વા. માત્ર ૧૦ મનિટ પડવું. પૂરવાર પુત્ર ખેડેલા ખેતરમાં ક્યારે.
તુમાનિદ્ સ્થિતિ કરવી. મ પૂરપુર છે પુ ગુલાલ.
ધારણ કરવું. ૩૦ પૂf g૦ કાગડે.
છું ગુદા મ ૩૦ ર્ ધારણ કરવું. પૂરિની સ્ત્રી કાગડી.
જીગ્ન ખ્યા ૫૦ ૩૦ સે ગમન કરવું, જવું. ધૂદિયા પુ. વાયુ.
છૂત ત્રિ ધારણ કરનાર. પૂgિfsiા જી. ચેતક્રી-કેવડો. પૃત ત્રિો ધારણ કરેલ, પકડેલ, ગ્રહણ કરેલ. fપુષ્પો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
જૂર ન પડવું, ધારણ કરવું, ગ્રહણ કરવું, ધૂછી સ્ત્રી, ધૂળ, રજ, પરાગ.
સ્થિતિ કરવી. પૂઢીવખ્ય પુરુ પૂઝિર જુએ. છૂત પુત્ર તેરમા મનને એક પુત્ર, કુહુવંશી પૂઢી ૧૦ ધૂળને સમૂહ
ધર્મપુત્ર એક રાજા. પૂછત્ય મન્ચ૦ વ્યાકુળ કરીને.
તવ શ્રી દેવક રાજાની એક પુત્રી. પૂગુરુ સમ ૩૦ સેદ્ શોભાવવું. છૂતરાન ૩૦ સારા રાજાવાળા દેશ... પૂણ ૩૦ ૫૦ ૫૦ સે શોભાયમાન કરવું.
ધૃતરાષ્ટ્ર પુરુ કુરુવંશી ધૃતરાષ્ટ્ર રાજા, સારા પૂણ ૩૦ કમ લ૦ સદ્ શોભાવવું.
રાજાવાળો દેશ, નામે એક નાગ, તે પૂરા પુત્ર ગધેડો,ઉંટ, હેલો, કબૂતર, ઘાંચી, નામે એક ગંધર્વ રાજા, હંસાક્ષી..
કાળા ધોળા રંગ,ધોળે પીળા રંગ,ચકલી. ધૃતરાષ્ટ્ર સ્ત્રી હંસલી, કશ્યપની એક કન્યા. ધૃતર ઝિ૦ કાળા-ધોળા રંગવાળું, વેળા મૃતવત્ ત્રિ ધારણ કરનાર, ગ્રહણ કરનાર પીળા રંગવાળું.
કૃતવર્મન ત્રિા બખર જેણે ધારણ કર્યું પૂરવ પુ. કેઈનું નામ.
હોય તે. પૂરાછા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. | પૃતાર્મન go ત્રિગર્તરાજ કેતુવર્માને નાને ઘૂરરિયા સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. ભાઈ એક રાજા. પૂર સ્ત્રી એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ. કૃત્તિવત્ત ત્રિ. જેણે વ્રત ગ્રહણ કર્યું હોય તે. પૂરદય પુ. ગધેડે, ઉંટ, કબૂતર, હાલે, છૂતવ્રત ૬૦ પુરૂવંશી એક રાજા. ચકલો.
પૃત્તિ ત્રિ. જેણે હથિઆર ધારણ કર્યું ધૂરા ત્રીગધેડી, ઉંટડી, કબૂતરી, . હોય તે. હેલી, ચકલી.
વૃત્તારમન પુત્ર વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #819
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धृतात्मन्
ધૃતરમન ત્રિ. જેણે મન વશ કર્યું હોય તે. | છૂપુ ત્રિગર્વિષ્ઠ, બડાઈખેર, ચતુર, હીંવૃત્તિ ફી. ધીરજ, ધારણ કરવું, સંતોષ, શીઆર, નિર્લજ્જ.
જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક યોગ, સુખ, સોળ પૃy T૦ સમૂહ. માતૃકાઓ પૈકી એક માતૃકા, માનસિક છંદ ત્રિનિર્લજ, બડાઈખેર, ગર્વિનિય. એક ધારણું, તે નામે ધર્મદેવની એક વૃષ્ટ પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક, વિદર્ભ પત્ની, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક વ્યભિચારી રાજપુત્ર કુંતીને એક પુત્ર. ભાવ, તે નામે એક વન.
છૂતુ પુસન્મતિ રાજના વંશના સૂકકૃતિ જયદ્રથ રાજાને એક પૌત્ર, માર વંશને એક પુત્ર, નવમા રહિત
મિથિલાને એક રાજા, તે નામે વિશ્વદેવ. મનુને એક પુત્ર, જનકવંશી ધતિનો નિમત ત્રિ. ધીરજવાળું, સંતોષી.
પુત્ર, કૈકય એક રાજા, કાશી રાજા સત્ય ઇતિમત્વ પુત્ર રૈવત રાજાને એક પુત્ર, તે કેતુને એક પુત્ર, ધૃષ્ટદ્યુમ્નને એક પુત્ર. નામે એક અગ્નિ
વૃષ્ટતા સ્ત્રી નિર્લજપણું, બડાઈ, નિર્દયતા. તિત ન કુશદ્વીપમાં આવેલો ખંડ. વૃદત્ય ન૦ ઉપરના અર્થ. જૂતિgs ત્રિ, વૈર્ય હરી લેનાર, સંતોષ છૂટાન પુરુ કુપદ રાજાને એક પુત્ર. તજાવનાર.
છૂણરથ તે નામે એક રાજા, gઉત્તમ પુ. વિવાહના અંગરૂપ એક હેમ. છૂણ સ્ત્રી નિર્લજજ સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. થતી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
gf y૦ હિરણ્યકશિપુના મોટા ભાઈ હિપૂન ત્રિ ધારણ કરનાર, બુદ્ધિમાન. | રણ્યાક્ષને એક પુત્ર, યજ્ઞનું એક પાત્ર. કૃત્વન પુરુ વિષ્ણુ, ધર્મ, આકાશ, સમુદ્ર,
gf fa૦ નિર્લજજ, બેશરમ, ગર્વિષ્ઠ,નિબ્રાહ્મણ
ઈય, બડાઈખાર. ત્યારે સ્ત્રી પૃથ્વી.
gst go સાત્વતવંશી ભજમાનને એક પુત્ર. છા વ્ય૦ ધારણ કરીને.
પૃષUTH ત્રિ નિલજ, ગર્વિ, નિર્દય, પૃy સ્વા. ૫૦ એકઠું કરવું, શ૦ હિંસા
બડાઈખેર. કરવી. ૩૦
છૂfor y૦ કિરણ. છુન્ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ સે બડાઈ હાંકવી,
ધૃણુ ૪િ૦ પૃષ્ણન્ જુઓ. ડોળ કરે, અકડાઈ કરવી, અભિમાન
gsળુ પુતે નામે એક રૂદ્રદેવ, સાવર્ણિ કરે, નિર્લજ્જતા કરવી.
મનુને એક પુત્ર, વૈવસ્વત મનુને એક પૃ૬ ૩૦ ના સહ સે પરાજય કરે,
પુત્ર, સાત્વત વંશી કુકરને એક પુત્ર,
પિતામહ પુત્ર કવિને એક પુત્ર. પરાભવ કરવો. T૦ મ. સ. સેક્ ક્રોધ કરે, પરા
ધૃણુ પુવૈવસ્વત મનુના વંશને એક રાજા. ભવ કરે, હરાવવું.
પૃewવોનસ્ ઉ૦ કાર્તવીર્ય રાજાનો પુત્ર. પૂજુ વા૦ ૧૦ ૩૦ સેદ્ ઉપરના અર્થ. પૃષ્ણ ત્રિ. પરાભવ કરવા યોગ્ય, હરાવવા ત્રિો પરાજય કરનાર, હરાવનાર,
યોગ્ય, તિરસ્કાર કરવા યોગ્ય. પરાભવ કરનાર.
છ ૦ ૫૦ ૫૦ લે ઘરડા થવું, જીર્ણ થવું. પૃષ૬ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
છે આ૦ ૬૦ ર૦ નિ પાન કરવું, પીવું, ૬ શ્રી પરાભવ, પરાજય,
ધાવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #820
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धेन
८०९
धौतखण्डी
ન પુત્ર સમુદ્ર, નદ. ના સ્ત્રી વાણું, નદી. નિ શ્રી. ધાણું, કેથમીર. છે . ધાણા, કોથમીર. છે; સ્ત્રાવ ગાય, તાજી વીઓએલી વાછરડા
સહિત ગાય. ધનુ તે નામને એક દૈત્ય, એક પ્ર
કારનો રતિબંધ. ગુલામ પુ. બળભદ્ર, બળદેવ. ધનુન પુરુ બળભદ્ર, બળદેવ. છે સ્ત્રીગાય, હાથણી, ધાણા, કોથમીર. ગુaiદુર ર૦ ચીભડું, ગાયનું દૂધ. ગુણાતુઘવાર ઉ૦ ગાજર. પૈસુર પુ. બળદેવ, નાગકેસરનું ઝાડ. તુપુર ૧૦ ચીભડું, ગાયનું દૂધ. કુતુબશા પુ. ગાજર.
મહિ . બગાઈ નામની માખી. મત ત્રિ. જેની પાસે ગાય હોય તે, ગાયવાળું. ગુમરી સ્ત્રી, ભરતવંશી દેવઘુમ્ન રાજાની
માતા. પે જ ૨૦ ગાયનું મૂલ, ગાયની કીંમત. જેનુમાં થતી ગાય, ગાયના સ્વ
રૂપમાં આવતી વાછરડી. સુખમી શ્રી પ્રેક ગય. જુદી જીવ એક ગાય. સુથા સ્ત્રી દેવું પૂરતું ભરાઇ રહે ત્યાં સુધી લેણદારને ત્યાં કર્જને બદલે આપેલી ગાય. જિત ત્રિ. પિતાનું લેણું અદા થાય થાય ત્યાંસુધી દેવાદારની ગાય જેણે પતાને કબજે રાખી હોય તેવો લેણદાર, છેક ત્રિો ધારણ કરવા યોગ્ય પોષણ કરવા યેગ્ય, પીવા ગ્ય. ૪ પુપરમેશ્વર, છે ન ધારણ કરવું, પિષણ કરવું, પાન ! કરવું, પીવું.
૧૦૨
છેષ્ઠ ત્રિ. અત્યંત ધારણ કરનાર જૈનવ પુગાયને વાછરડે. જૈનવી સ્ત્રી ગાયની વાછરડી. નુ નવ ગાયને સમૂહ.
ર૦ ધીરજ, અપ્રમાદ, અવ્યાકુળતા, નિર્વિકારચિત્તપણું, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયક-નાયિકાને એક ગુણ, પુરૂષનો ગુણ, ધ g૦ પુરૂષમેધ યજ્ઞમાં આવતો એક દેવ. શૈવત ત્રિ, વૈર્યવાળું.
. સંગીતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ સાત સ્વરેમાને છઠ્ઠો સ્વર. ધવા ૧૦ ધ્યાનયુક્તપણું, કર્મયુક્તપણું. ધિવા પુત્ર પારધીને છોકરે, માછીમારો પુત્ર.
વરિ ઉપરના અર્થ. જોવો g૦ તે નામે એક કવિ. ધોએવા છે જે ગમન કરવું, જવું,
સ, ચતુરાઈ કરવી . પર પુ. એક જાતને સાપ. ધોરણ ૧૦ હરકેઈ વાહન, ગમન, ગતિ. ધોઈ સ્ત્રી પરંપરા, પક્તિ. ધ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ધોરણ ૧૦ વધ, માર, ગતિ, ઘેડાઓની
એક ગતિ. ધારિત ત્રિ. ગમન કરેલ, ગયેલ. ધારિત ૨૦ ધારિત ન જુએ. ધરો સ્ત્રોએક જાતની સાપણ. ધત ત્રિધેયેલ, સાફ કરેલ, શેધેલ. પત નવ રૂપું, , સાફ કરવું. ધૌતર પુછે ધોકડું-કોથળ-શણને થેલો. ઊતરા ન૦નીચેના અર્થે.
તોષ ન જોયેલું રેશમ, જોયેલું રેશમી વસ્ત્ર, તરો ન નીચે જુઓ. પૌતકા . ધૌતોષજ્ઞ જુઓ. થતા શ્રી. પેલી સાકર
For Private and Personal Use Only
Page #821
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
धौतपाप
माता
ધૌતyrg ત્રિઘવાઈ ગયેલાં પાપવાળું, છે ઘર ત્રિભાર વહેનાર, પુંસરી વહેનાર. પાપરહિત,
ઘર્તા ૧૦ ધૂતારાપણું, શઠતા, લુચ્ચાઈ તHIT 7તે નામે એક તીર્થ. * | ત્તિ ત્રિ. ઠગ, લુચ્ચું.
તપરી સ્ત્રી, એક જાતનું શીકું., ધર્રીય પુત્ર ધુતારી સ્ત્રીને છોકરે. ઘતમા પુછે તે નામે ચીન દેશનો રાજા, ઘૌર્ચ ન ધૂતારાપણું, ઠગાઈ. તમૂઢી ત્રિો જોવાઈ ગયેલાં મૂળવાળું,
ૌર્ય ૧૦ ઘેડાની એક ગતિ. ધાયેલા મૂળવાળું.
ઘવા ૦ ધુવકા નામની સ્ત્રીને પુત્ર, ઘતા ૨૦ સેંધવ, સિંધાલૂણ.
દMા વા૫૦ નિઃ ધમવું, ફૂંકવું - તરિ ત્રિકંપાવનાર, ધૂણાવનાર.
કુંકીને બગાડવું. (૦ ઊંતી સ્ત્રી, કંપાવનારી, ધૂણાવનારી. દમાર પુ લુહાર, દમ' એવો શબ્દ ધારિસ્ટ ન. સ્ફટિક મણિ.
કરો . ઘતાઝની સ્ત્રી, એક જાતનું શીકું. દમાં માત્ર ૧૦ સે આકાંક્ષા કરવી, ઈતાલન ત્રિ. શુદ્ધ મનવાળું.
છવું, તે ઘેર શબ્દ કરે. ૨૦ થતી સ્ત્રી, ચાલનારી કેઈ સ્ત્રી, હઠયોગનું દમણ પુત્ર કાગડે, માછલાં ખાનારું પક્ષી. એક અંગ.
દમલ ત્રિભિક્ષુક, ભિખારી, સુથાર. ઊંઘુમર નો મહાભારતમાં વનપર્વમાં Miાકા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ આવતું એક આખ્યાન.
માંગવુ સ્ત્રીએક જાતની જાંબુડી. પુમાર ત્રિધુંધુમાર સંબંધી. દમ, સ્ત્રીએક જાતને વેલો. ધૌમક ઉન્ન ધૂમાડાવાળા પ્રદેશમાં હોનાર
દ ન્તી સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ થનાર.
તુ . ધૌમતથા પુત્ર તે નામે એક રાજા. દમણની સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ધમતાનિ ત્રિ. ધૌમતાયન રાજાએ વ
દમનાની સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિસાવેલ નગર વગેરે.
___ काकोदम्बरिका માય ત્રિ૦ ધૌમાયને કરેલ વગેરે. દમણનારાની સ્ત્રી છુપુના જુએ. ઘની ત્રિો ધૂમાડાથી બનેલ વગેરે. દમના સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. ઘભ્ય પુત્ર ધૂમ ઋષિને પુત્ર-યુધિષ્ઠિરનો દમસનાલિશા શ્રીઉપરને અર્થ. એક પુરોહિત.
દલપુર ૬૦ કેયલ પક્ષી, થઇ પુછે તે નામે એક ઋષિ, તે નામે માંપુણો સ્ત્રી કેાયેલ પક્ષિણ. એક વાસ્તુસ્થાન.
દHક્ષમારી સ્ત્રી માવો નામે વનસ્પતિ. ઊંઘ ન લાલ-કાળા-રંગપણું.
દwાંક્ષવાહી નાણાં વનસ્પતિ. ત્ર ત્રિ- કાળમિશ્ર-લાલરંગવાળું. મક્ષાનો સ્ત્રી. “lageી ' વનસ્પતિ, ધૌપ્રાય ઉ૦ પૃત્ર ઋષિને ગાત્રજ, દમાં સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ, કાગડી, ધૌહિત્ય ૩૦ તે નામે એક તીર્થ
ભિખારણ, સુથારણ. ધતિ ન ઘોડાઓની એક ગતિ. મારી સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ. ૌતિકા ન૦ ઉપરનો અર્થ.
દમત ત્રિ. ફૂકેલ, ધમેલ,શબ્દ કરેલ, ટૂંકા ધરેય પુત્ર બળદ, ઘેડો.
મારી વગાડેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #822
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ध्मापन
ध्रुव
કરેલ.
દv 10 વૃદ્ધિ કરવી વધારવું, ગર્જના ! ત્રિગમન કરનાર, જનાર.. કરવી.
ઘળુ વા૦ ૫૦ ૫૦ ટુ શબ્દ કર. જાતિ ઝિ૦ વધારેલ, વૃદ્ધિ પમાડેલ, ગ- ઘર્ ૦ ૫૦ ૨૦ સે કણે કણે ગ્રહણ જ ના કરેલ.
કરવું. દiાત ન ધ્યાન, વિચાર, ચિંતન, ધ્યેય
૩૦ ૩૫ ૪૦ સે ફેંકવું, ઉડાડવું. વસ્તુમાં એકતાનપણું, નિદિધ્યાસન, પર
શા મા૦ ૫૦ ૫૦ સેટ જવું. માત્મચિંતન, તે નામે એક ઉપનિય.
ધ્રાંસ વા૦ ૧૦ ૩૦ સે ઇચ્છવું, ઘર ત ત્રિ. ધ્યાન કરેલ, વિચારેલ, ચિંતન
શબ્દ કરે.
ધ્રાક્ષ સ્ત્રી ગમન, ગતિ. વાતૃ ત્રિધ્યાન કરનાર, વિચારનાર. પ્રક્ષામ ત્રિગતિવાળું. સ્થાન ત૮ દાત ન જુઓ.
ધ્રા મા ૫૦ ૫૦ રુ ભવું, શણગારવું, થાનગષ્ય પુ. વિશ્વામિત્રના વંશને ઋષિ.
બ્રાદ્ સ્વાહ મામલે સમર્થ થવું, શધ્યાનપર ત્રિધ્યાન કરવામાં તત્પર, ધ્યા
ક્તિમાન થવું. નારાયણ
ધ્રાતિ સ્ત્રીગતિ, ગમન, વંટળાયે વાયુ. સ્થાના પુત્ર ધ્યાનરૂપી ગ–તે નામે
ધ્રા વાળ માત્ર ૪૦ સે ભાંગવું, ભેદ ગનું એક અંગ,
કરે, ફેડવું, વિભાગ કરવા. થાવત્ ત્રિ. ધ્યાનવાળું.
બ્રાહિ પુપુગ વીણવાં. નાસ્થતિ ઉ૦ સમાધિ.
બ્રિજ્ઞ સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ લેર્ ગમન કરવું, જવું, ધ્યાના ર૦ ધ્યાન કરવાનું સ્થાન, ધ્યેય વસ્તુ.
ઉધના ત્રિ ધારણ કરાતું, બચતું, અને થાનિક ત્રિધ્યાનથી બનેલ, ધ્યાનસાધ્ય.
વશેષ હતું. સ્થાનિન ત્રિ. ધ્યાનવાળું, ધ્યાન કરનાર. શું સુવા ૧૦ નિ સ્થિર થવું અખસવું, wાના ત્રિ. ધ્યાન કરવા યોગ્ય, ચિંતન
જવું ૪૦ કરવા ગ્ય.
છું એવા ૧૦૦ સેદ્ ગમન કરવું, જવું. ગામ એક જાતનું ગંધવાળું ઘાસ,
ધ્રુવ તુરા ૫૦ ૫૦ સે સ્થિર થવું. મીંઢળનું ઝાડ,
ધ્રુવ ત્રિથિર, નિશ્ચળ, સતતનું, શાશ્વત, થામા ર૦ એક જાતનું ઘાસ-વિતૃળ. નિત્યનું, અખંડ. દામન પુત્ર પરિમાણ, માપ, તેજ. ધ્રુવ ૧૦ તર્ક, આકાશ. ગમન ૧૦ ચિંતા, ચિંતન.
ધ્રુવ પુ શંકુ, ખીલો, વિષ્ણુ, શિવ, ઘડે, ઇચમત્કંગ ત્રિ. વીખરાયેલા કેશવાળું.
ઉત્તાનપાદ રાજને પુત્ર-યુવ, તે નામે થાવત્ ત્રિ. ધ્યાન કરવું, ચિંતવતું.
એક વસુદેવ, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક ગ, જે ત્રિ. આન કરવા લાગ્ય.
ઝાડનું ઠુંઠ, એક જાતનું પક્ષી, આકાશમાં જ વા. પ૦ ૦ નિ ચિંતવવું,વિચારવું.
રહેલ બે તારા, રૂવાટાને એક આવર્ત, # ત્રિ ધારણ કરનાર.
ઉત્તરાષાઢા–ઉત્તરાભાદ્રપદા-ઉત્તરાફાગુનીધર્ વા૦ ૧૦ ૩૦ સેક્ નીચેના અર્થ
રહિણી નક્ષત્ર, નાકને અગ્રભાગ, યજ્ઞનું ઘર ખ્યાલ ૫૦ ૨૫૦ છે ગમન કરવું, જવું. 1 એક ગ્રહપાત્ર, ગ્રહ નક્ષત્ર વગેરે લાવવામાં
For Private and Personal Use Only
Page #823
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ध्रुवक
ध्वन
.
ઉપયોગી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક અંક, ! wદ્ સ્વાહ ૧૦ સ ગમન કરવું, જવું. ધ્રુવ નક્ષત્ર.
પs g૦ દારૂ કાઢનાર, મેદ્ર-પુરૂષનું લિંગ, ધ્રુવ પુત્ર ઉપરના અર્થ, સંગીતશાસ્ત્રમ- વિહુ, ખાટલાનું એક અંગ, ગર્વ, અને સિદ્ધ ધ્રુવક.
ભિમાન, પૂર્વદિશામાં રહેલું ઘર. દુવર ઝિ૦ ધવવાળું.
દેવા પુ૦ ધજા, પતાકા. પુરતુ પુરુ એક જાતને કેતુ
જs g૦ ધજાને માટે યોગ્ય ઘર ધ્રુવ વચ્ચ૦ નકકી, ખરેખર.
દવાલ પુછે તે નામે એક રાક્ષસ. ધ્રુવનાં સ્ત્રી તે નામે કાર્તિક સ્વામીની
વકુમ ૪૦ તાડનું ઝાડ. અનુચર એક માતૃકા.
દવઝાદા પુ૦ વાયુ. ધુવારણ પુછે સત્યલોકમાં આવેલું ધ્રુવનું
દયામક go મેદ્રને ભંગ-નપુંસકતાના એક સ્થાન. વધિ પુત્ર કુશવંશી હિરણ્યનાભને પૌત્ર
કારણરૂપ એક રોગ, ધજાને ભંગ-ધજા
પતાકાનું કપાવું. વર્ ત્રિક ધ્રુવનિવાસ. ધ્રુષ સ્ત્રી એક જાતનું યજ્ઞપાત્ર, સાધ્વી
દવાવત ત્રિધજાવાળું, પતાકાવાળું, ચિસ્ત્રી, એક જાતની ગતિ, મૂર્વી વનસ્પતિ.
હવાળું, દારૂ કાઢનાર. ધ્રુવાવર્ત પુ0 રૂંવાટાની ગોળ એક આકૃતિ.
દયાવતી સ્ત્રી રૂચિમેધસની કન્યા. છુવાશ્વ પુ. એક જાતનો મેટ ઘેડે.
વનવૃક્ષ પુ તાડનું ઝાડ. ધુ િત્રિ સ્થિર, નિશ્ચળ, નિત્ય.
દવાનાં ૧૦ ધજાનું કપડું.
દવા ન દેવમંદિર વગેરે ઉપર ધજા ધૂ છું ધાતુ જુઓ.
ચઢાવવી. સ્વામાત્ર ૪૦ સે ઉત્સાહ કરે, શબ્દ કરે. •
વરદૂત નવ યુદ્ધમાંથી આણેલ એક જાછે ખ્યા ૫૦ થ૦ અનિદ્ મ થવું.
તને દાસ. બ્રિજ ત્રિ. ધુવા નામના યજ્ઞપાત્રથી ગ્રહણ
દવનાર છે જેમાંથી કેઈને ભાગ ન
પડે તેવું યુદ્ધ વગેરેમાંથી આણેલ ધન. કરેલ ઘી વગેરે. ૌદશ ૧૦ સ્થિરતા, નિશ્ચળતા, નિત્યતા. દવિ ત્રિક ધર્મઢોંગી, પાખંડી. ધ્ર ત્રિ નિત્ય-ધ્રુવ સ્થાનમાં પહોંચાડનાર
દલિત ધજાવાળું, પતાકાવાળું. વંર્ ખ્યા ૦ ૦ મ્ નાશ પામવું,
દકિન ઉ૦ પર્વત, રથ, સર્પ, ઘેડ, બાનીચે પડવું.
હ્મણ, મેર પક્ષી, દારૂ કાઢનાર. પુરુ અભાવ, વિનાશ.
દકિનો સ્ત્રો. સેના, સાપેણ, ઘડી, બ્રાદશંસટ્ટા અવ્ય હિંસા.
હ્મણ, મેર પક્ષિણ.. દશંસાટાન્ય વ્ય૦ હિંસા કરી. દોસ્થાન ન શક્રધ્વજનું ઉત્થાન, શાદiાન ૧૦ નાશ પામવું, ફના થવું, નાશ ધ્વજના ઉથાનનિમિતે ઉત્સવ. કરવું, નીચે પડવું.
દવસ ખ્યા ૧૦ ર૦ સે જવું. વંતન ત્રિનાશ કરનાર, ઉના કરનાર દાળુ સ્વા. ૦ ૦ શબ્દ કરો, અને દલિત ત્રિવ નાશ કરેલ, ફના કરેલ. વાજ કરે. રિન શિવ નાશ પામનાર, ફના થતાર. | વન રૂા. ૧૦ ૧૦ સે ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #824
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ध्वन्
www.kobatirth.org
વન વુરા૦૩મ૦ ૬૦ સેર્ શબ્દ કરવા, અવાજ કરવા.
८९३
ધ્વન પુ॰ અસ્પષ્ટ શબ્દ, અવાજ. વનત્ ત્રિ શબ્દ કરતું, અવાજ કરતું. ધ્વનન ૬૦ અસ્પષ્ટ શબ્દ કરવેા, ગાજવું, અવાજ કરવા.
ધ્વનન્તનિ પુ॰ ભમરે.. થનોતિની સ્ત્રી. ભમરી.
ધ્વનિ પુ॰ અસ્પષ્ટ શબ્દ, અવાજ, ઉત્તમ
કાવ્ય.
નિશાન્ય મ॰ ઉત્તમ કાવ્ય. ધ્વનિજાર ત્રિ શબ્દ કરનાર, અવાજ
કરનાર.
ધ્વનિજાર પુ॰ ઉત્તમ કાવ્ય કરનાર કવિ. ધ્વનિત જુ॰ ઉપરના અ.
નિપ્રદ પુ॰ કાન
ધ્વનિત ત્રિ શબ્દ કરેલ, અવાજ કરેલ, ગાજેલ.
ધ્વનિત ૬૦ શબ્દ, અવાજ, ગર્જના. ધ્વનિનાજ્ઞા શ્રી. વાંસળી, વીણા, પાવેા. ધ્વનિવોધા પુ॰ એક જાતનું ધાસ-રો हिषतृण. ધ્વનિવિજ્ઞાr ૩૦ અવાજમાં વિકાર, શાકભય વગેરે કારણથી અવાજમાં જણાતા ફેરફાર, કાકુ.
વર્ સ્વા. આ ૧૦ સેટ્ નાશ પામ, ફના થવું, નીચે પડવું,
ધ્વન્વિત ત્રિ॰ નાશ પામેલ, નાશ કરેલ. ધ્વન્તિન ત્રિ॰ નાશ પામનાર. ધ્વન્તિન પુ॰ પહાડી અખરાટનું ઝાડ, યસ્ત ત્રિ॰ નાશ પામેલ, ક્ના થયેલ, નીચે પડેલ
સ્તિ સ્રી. નાશ. ક્ષિ ખ્વા૦-૬૦ સેટ્ મણ્ ધાતુ જીએ. ામ પુરુ માંક્ષ પુ॰ જુએ. વાક્ષ ત્રિ॰ માંક્ષ ત્રિ॰ જુએ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
·
ક્ષિનના સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. વાક્ષનવુ શ્રી. એક જાતની જાંબુડી. ક્ષિતુન્ડો સ્ત્રી એક જાતને વેલે. સરતી શ્રી વાસુકી' વનસ્પતિ. વાક્ષનવી સ્રી. ઉપરના અર્થ. ક્યાક્ષનાન્તી શ્રીવાજોદ્યુમ્નરિા’વનસ્પતિ. વંશનાશિની સ્ત્રીTMપુત્રા જુએ. ત્રાક્ષનાના સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. ત્રાક્ષનાલિઝા સ્ત્રી॰ એક વનસ્પતિ. દાંક્ષપુષ્ટ પુ॰ ક્રાયલ પક્ષી. વાક્ષજુદો સ્રા॰ કાયલ પક્ષિણી, વાંક્ષમાવી શ્રી ‘ ાર્જમારી’ વનસ્પતિ. વાંક્ષવકો સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. વાક્ષાયની શ્રી‘તુરી ’ વનસ્પતિ: દાંક્ષી શ્રી માંક્ષી જુએ. ાંક્ષાટી શ્રી કાકાલી વનસ્પતિ. સ્વાન પુ. શબ્દ, અવાજ. સ્વાન્ત ૬૦ અંધારૂં, એક નરક. વાસ્તવિજ્ઞ પુ॰ પતંગીયું. વાન્તાત્રય પુ૦ અગ્નિ, સૂર્ય, ચંદ્ર, ધોળા ર્ગ, ચિત્રાનું ઝાડ, આકડાનું ઝડ, કપૂર. જ્વાન્તારતિ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સ્વાન્તોન્મેષ ૫૦ પતંગીયું.
વૃ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ અનિદ્ વાંકું કરવું, મારવું, ઠાર કરવું.
૬.
ક્રૂ વ્યંજનેમાં વીસમા દત્ય અનુનાસિક વ્યંજન.
ન ચ॰ નિષેધાથે, ઉપમામાં તથા નહિ એવા અર્થમાં વપરાય છે.
ન ‘નારી ’ અક્ષર, અંધ, બંધન, બુદ્ધુ દેવ, રત્ન, સેાનું, ગણપતિ, યુદ્ધ.
For Private and Personal Use Only
Page #825
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ત્રિસ્તુતિ પામેલ, કૃશ, દુર્બળ, અશક્ત, | જો સ્ત્રી રાક્ષસી, ઘુવડમાદા, બિલાડી. નહિ થાકેલ.
નગ્ન સ્ત્રી. રાત્રે ફરવું તે. રહ્યું નાના નાકવાળું.
રાજૂ ત્રિ. રાત્રે ફરનાર. Rા ત્રિ નાશ પામતું, નાશ કરતું. નજીઆઈરિન પુનારિન પુત્ર જુઓ. ત્રિ નાશ પામનાર.
જાતિ ત્રિરાત્રે જન્મેલ, રાત્રે ઉત્પન્ન ની વ્ય. રાત્રે, રાત્રિએ.
થયેલ. નવર ત્રિનિર્ધન, દરિદ્વી.
નાસતા સ્ત્રી, એક જાતની ઔષધી. નો અર્થ૦ વર્જનાર્થે અવ્યય, ત્યાગ વન ન રાત્રિ. કરવા ગ્ય.
સરતન ત્રિ. રાત્રે હોનાર-થનાર ના અચ૦ ઉપરના અર્થ.
રવિ ૨૦ રાત્રે અને દિવસે. ના પુત્ર મંદાર વૃક્ષ.
રવિ અથ૦ રાતદિવસ, હમેશ. વર પુ. નાક.
નામકર ર૦ રાત્રે જમવું તે, જેમાં રાજ ૧૪ પુ. નેળીયે, પાંડવ નકુલ, શિવ, પુત્ર.
| ભજન થઈ શકે તેવું વ્રત. રાઇ ત્રિ. કુળરહિત.
જામfજન ત્રિવ્રતાદિ નિમિત્તે રાત્રે નgછાઢથા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. જમનાર. કુહાપતા સ્ત્રી, એક જાતને આંખને
નમ્ ગચ૦ રાત્રે. રોગ.
જમાઇ ૫૦ કરંજક્ષ. ની સ્ત્રી નેળીયું–માદા, જટામાંસી -
નવા સ્ત્રી રાત્રિ. “સ્પતિ, કુકડી, શંખિની.
રાત્રત ર૦ દિવસે નહિ પણ રાત્રે ભોજન
કરવારૂપ એક વ્રત. વીરા પુરા કાલીપીઠમાંનો એક ભૈરવ
ના સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. , દેવ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ હકાર.
નાદર ન એક જાતને નેત્રરોગના પુત્ર ઉપરના અર્થ
રતાંધળાપણું. શ્વર પુ ના જુઓ. છા સ્ત્રીરાસ્ના વનસ્પતિ.
ના પુત્ર મગરમચ્છ, માછલું.
ન ૧૦ બારસાખની ઉપરનું લાકડું, નાક. ન ૨૦ ૩૫૦ ૦ નાશ કરે.
નવતર પુત્ર કામદેવ. ના ર૦ રાત્રે ભજન કરવાનું એક વ્રત.
નષિ પુ૦ મે મગરમચ્છ. નર ત્રિ લાજેલ, શરમાયેલ. નારદ પુવસ્ત્રનો ટુકડે.
નહાવા ૩૦ મગરમચ્છને પણ ઉપાડી
જનાર, એક જલચર પ્રાણ. નવા ઉ૦ નtવારિન પુત્ર જુએ. રરરર ત્રિ. નીચેના શબ્દ જુઓ.
નો સ્ત્રી મગરમચ્છ માદા, માછલી.
ના ૦ ૫૦ સ0 સે ગમન કરવું, જવું. નવા ૫૦ બિલાડ, ઘુવડ, રાક્ષસ ચેર.
નક્ષત્ર ન. અશ્વિની વગેરે સત્યાવીસ નક્ષત્ર, વારિન ત્રિરાત્રે વિચરનાર, રાત્રે
સત્યાવીસ મેતીને કેઈ હાર, સત્યાવીકરનાર.
સની સંખ્યા. નજર પુછે રાક્ષસ, ગુગળ, ચેર, ઘુવડ, નક્ષત્રશનિતવિકતાપુ ધોળે યાવનાલ. બિલાડો.
નક્ષત્રના પુત્ર નક્ષત્રોને સમૂહ, તારાઓને Tચર ત્રિવ નજીવારિન ત્રિ. જુઓ.
સમૂહ,
For Private and Personal Use Only
Page #826
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नावक
નનિય
નક્ષત્ર નવ રાશિચક્ર, નક્ષત્રમંડળ, તં- ' નક્ષત્રદ્રત 7. નક્ષત્ર નિમિત્તે અમુક વ્રત. ત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ દીક્ષામાં ઉપયોગી ચક.
નક્ષત્રઢ પુત્ર પ્રયાણ વગેરેમાં નિષિદ્ધ - નક્ષેત્રજ્ઞાત ન૦ અમુક નક્ષત્રમાં જન્મ.
તિવપ્રસિદ્ધ નક્ષત્રશળ. નક્ષત્ર ત્રિવ નક્ષત્રો જેનાર, જેશી. નક્ષત્રના ૧૦ નક્ષત્ર નિમિતે અમુક યજ્ઞ. નફલાન નો અમુક નક્ષત્રમાં અમુક
નક્ષત્ર પુત્ર પૂર્વનક્ષત્રથી ઉત્તરનક્ષત્રમાં પદાર્થનું દાન.
ચંદ્ર વગેરે ગ્રહોની ગતિરૂપ સંક્રાન્તિ. નાગનાથ પુ. ચન્દ્રમાં, કપૂર.
નક્ષત્ર પર ૧૦ તિષપ્રસિદ્ધ નક્ષત્ર નક્ષકનેમિ પુત્ર ધ્રુવનો તારે, ચન્દ્રમા,
વિષ્ણુ,
જાણવાનું એક ગણિત. કપૂર, રેવતી નક્ષત્ર.
નક્ષત્રયુવા પુજ્યોતિષના સિદ્ધાંતને નહિ નક્ષત્રપ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
જાણનાર જોશી નક્ષત્રપતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર
નક્ષત્રસૂરિન પુરુ ઉપરને અર્થ નાનપથ પુત્ર નક્ષત્રોને ફરવાને માર્ગ.
નક્ષત્રામૃત ૧૦ અમુક વારે અમુક નક્ષત્રના નક્ષત્રપરા પુત્ર યુદ્ધયાત્રાના અંગરૂપગ.
ગથી થતે અમૃત ગ. . નક્ષત્રપુરા ઉ૦ નક્ષત્રોથી જ જુદાં જુદાં જિન પુરુ વિષ્ણુ, ચંદ્ર, કપૂર.
અંગે કલ્પી કપેલે પુરૂષ-જે નક્ષત્રવ્રતનું રાત્રિ પુત્ર નક્ષત્રને અધિષ્ઠાયક દેવ. અંગ ગણાય છે.
નક્ષત્રિય ત્રિક્ષત્રિય ન હોય તે. - રક્ષામા પુ. રાશિચક્રમાં રહેલા નક્ષત્રોને તારા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. એક એક દિવસને ઉપભોગ.
નક્ષશ્વર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. નક્ષત્રમાર ૧૦ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ અમુક ન શ્વર ૧૦ નક્ષત્રાધિષ્ઠાયક દેવેએ કાદિનાદિમાન.
શીમાં સ્થાપેલ એક શિવલિંગ. નક્ષત્રના પુત્ર નક્ષત્રોને ફરવાનો માર્ગ 7ઇ સ્ત્રી તે નામે એક ઈષ્ટકા. નક્ષત્રમાં સ્ત્રી સત્યાવીસ મોતીનો હાર, નાક નક્ષત્ર નિમિત્ત ઈષ્ટિ.
હાથીઓની પંક્તિ, નક્ષત્રની પંક્તિ. રજૂ વાવ | સ સ સરકવું ખસવું,જવું. નક્ષત્રમાદિની સ્ત્રી જાઈનો વેલો.
નવ go R૦ નખ, વીશની સંખ્યા. નકશા પુરા નક્ષત્ર નિમિત્ત દેષ જ
નવ પુ. ખંડ, ટુકડે. | મુવી તેની શાંતિ કરાવનાર નીચ બ્રાહ્મણ. નહિ શુક્તિકા નામે એક દ્રવ્ય-નખલે. નારો પુત્ર નક્ષત્રમાં ક્રૂર ગ્રહ વગેરેને જઉં . હજામ, ઘાંજે. ગ.
નવલત નવ નવપ૬ જુઓ. નક્ષત્રોની સ્ત્રી અશ્વિની નક્ષત્ર. રણિદિન ત્રિ. નખથી ખાનાર. નક્ષત્રfને સ્ત્રી વિવાહ વગેરેમાં યોનિછૂટ. નાગુ છR #ી. એક જાતનું ધાન્ય. નક્ષત્રાણ પુ. ચંદ્ર, કપૂર.
નવરહ ન નખનું મૂળ. Rારો નક્ષત્રાધિષ્ઠિત અમુક લોક. નહારા 7૦ નખ કાઢવાનું હજામનું નઝયિયા સ્ત્રી જ્યોતિષવિદ્યા.
ઓજાર-નયણ. નક્ષત્રાદિ સ્ત્રી આકાશમાં અમુક અમુક નવનિત્તન ન ઉપરનો અર્થ, નખ નક્ષત્રએ કરેલ માર્ગ
કાપે તેવું હરકેઈ ઓજાર. નક્ષત્રમૂદ ૫૦ શુભાશુભ સુચક નક્ષત્રસમૂહ. નવલનિક પુખફળી નામની વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #827
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नखपद
८१६
नगरको।।
નવપન નખનું સ્થાન નખ ઉઝરડો
નખક્ષત. નrvળ બ્રી. એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. જણgsળી સ્ત્રી, “પૃ#’ નામે વનસ્પતિ. હરિત ન નખ અને પ્રચિત. નાઇઝિની સ્ત્રી નનિઃસાવ જુએ. મમિત્ર ત્રિનખથી ચીલ, નખથી
ઉતરડેલ, નખથી તેડેલ. હET R૦ ધનુષ. રણwજ ત્રિ. નખને તપાવનાર. નાWવા બ્રીરાબડી, રાબ. મહા પુત્ર ર૦ નખ. નહર ત્રિ. તીર ન હોય તે. જસરાજી શ્રીમેંદી, મેંદીનું ફળ. નાજની સ્ત્રી, નયણી. સહાયુધ પુ. સિંહ, વાઘ, કત. જણાયુઇ ત્રિનખરૂપ હથિરવાળું. નહાળી સ્ત્રી, સિંહણ, વાઘેણુ, કુતરી. નાહ્ય પુરુ કરેણનું ઝાડ. નાસ્ત્રોનખલો નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. ના ત્રિ જીવિકાથે નખલેખન કર્મ કરનાર.
નખક્ષત, નખના ઘાવની નીશાની. રણવિણ ૩૦ ઉપરના અર્થ. રણવિર પુમનષ્ય વગેરે પ્રાણ. નાિિાર પુ. નખથી ખેતરીને ખાનાર
બાઝ વગેરે. નવા પુત્ર નીલવૃક્ષ.
પત્રણ ન. નવપદ્ જુએ. નવરાશ ૩૦ નાનું શંખલું. નકશા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. નવાયત પુનવસ જુએ, નખને પ્રહાર,
નખવડે પ્રહાર. Tણા પુનખતા ઘાનું ચિહ, નક્ષત,
થાકની’ વનસ્પતિ.
નવાલિ અર્થ નખે નખે થયેલું યુદ્ધ નવાયુ પુ. વાઘ, સિંહ, કુતરે. Tણgધી સ્ત્રી, વાણ, સિંહણ, કુતરી. ન૪િ પુ. નાનું શંખલું. નારિ સ્ત્રી નખની પંક્તિ. નલtણુ પુરુ નીલક્ષ. નહાનિ પુ. ઘુવડ. જણન ત્રિ. નખવડે ખાનાર.
લઠ્ઠ પુ. નખલે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. નતિ ઝિઃ સરકી જનાર, ખસી જનાર. નલિન ઉ૦ સિંહ, વાઘ, કુતરે. નલિન ત્રિ- મેટા નખવાળું. નહિરની સ્ત્રી સિંહણ, વાઘેણુ, કુતરી. Rણી સ્ત્રી નખલે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. ના પુત્ર પર્વત, વૃક્ષ, સાતની સંખ્યા. નવા બ્રી. તે નામે એક વનસ્પતિ. ના ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. રાગ ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થનાર.
સ્ત્રી પાર્વતી.
પુછે છંદ શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નગણ. નrrr સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. Rાની સ્ત્રી પર્વતમાંથી નીકળેલી નદી. નાનજીનરની સ્ત્રી પાર્વતી. નાના પુત્ર હિમાલય, ચંદ્ર, કપૂર. નહિ પુત્ર હિમાલય, ચંદ્ર, કપૂર. નrfમ ૩૦ પત્થરને તેડવાનું એક છે
જાર-ટાંકણું-ઘણ. नगभिद् पु० ४.. નામ પુશુદ્ધ પાણભેદ વનસ્પતિ. નમ્ સ્ત્રી પર્વોતની જમીન. રામ ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થનાર નામૂર્ખન પુરુ પર્વતનું શિખર. Rાર ૧૦ શહેર, નગર. - તારા પુત્ર કાગડા જેવા આચારવાળો
નગરવાસી. નાન ૧૦ શહેરમાં હરતા-ફરતા હ
રિનું ભજન કરવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #828
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नगरधात
જરિ
નજરાત હાથી, નગરને નાશ કરવો | નૌકાર પુત્ર પર્વતમાં કે ઝાડમાં રહેનાર તે, શહેર ભાંગવું.
હરકોઈ પક્ષી, અષ્ટાપદ જનાવર, સિંહ, નામાનિ ૫૦ મદેન્મત્ત હાથી.
કાગડો. રમનિ ત્રિો શહેર ભાંગનાર, નગરને
જળવાન્ ત્રિ પર્વત કે ઝાડમાં રહેનાર. નાશ કરનાર.
ના પુ. દિગંબર જૈન, નાગો બા. નજરમા પુત્ર શહેરના રાજમાર્ગ-સરીઆમ
નક ત્રિ. નાણું, વસ્ત્ર પહેર્યા વગરનું. રસ્તો.
નવા નાગુ. ના પુત્ર કાર્તિક સ્વામી,
નાપા 1૦ નાણું કરવું. સારવાર પુત્ર નારાજ જુએ.
જwજત પુતે નામે એક રાજા. ના પુત્ર શહેર વગેરેની સ્થા
જતા નાગાણું. પના.
Rવ ૧૦ નાગાપણું. અજયક્ષ પુ. શહેરમાં રક્ષણ માટે રાજાએ
નાકુરિત ત્રિધન વગેરે સંઈ જવાથી નીમેલ અધિકારી-કેટવાળ.
નાગું થયેલ. નારી સ્ત્રી, શહેર, નગર.
નમભવિષry fa૦ નાણું થનાર. પુબગલો પક્ષી,
મવુિવા ત્રિનાણું થનાર. નગારી સ્ત્રી, બગલી.
નાડુ ૩૦ છવીસ કથી બનેલ દાચ્યાં નારી ત્રિ નગરમાં હોનાર થનાર
પડતે એક પદાર્થ જોરી ત્રિ- નગરમાં ઉત્પન્ન થનાર.
જાદૂ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ક થા સ્ત્રી નાગરમોથનું ઝાડ.
સ્ત્રી નાગી સ્ત્રી. ઉ પયત ૧૦ નગર પાસેનું પરું. નૌષધિ સ્ત્રી કેળ.
નrદ ત્રિનામું ફરનાર. નૌષધી સ્ત્રી, કળ.
Tre go દિગંબર જૈન, રાજેન્દ્ર ત્રિ. વૃક્ષવાળું, પર્વતવાળું.
નrટા પુત્ર ઉપરને અર્થ. orrદન પુ. વાનર, પર્વતમાં કે ઝાડમાં ગ
ત્રિનાગું ફરનાર, મન-ગતિ–ભમવું.
સ્ત્રી, ઋતુધર્મને નહિ પામેલી સ્ત્રી, તારો સ્ત્રી વાનરી.
એકવાર નહિ અભડાયેલી સ્ત્રી,નાગી સ્ત્રી. ભorfu y૦ હિમાલય પર્વત, મેરૂપર્વત.
નવરા ન૦ નાણું કરવું. . પુત્ર ઉપરના અર્થ.
નtત ત્રિ. નાગુ કરેલ. નહિ પુ. હિમાય, મેરૂપર્વત.
નવર પુત્ર કેદ્રને રેગ. નાનિ સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ના પુત્ર કઢને રેગ. નાગરિ ઉ૦ ઇન્દ્રનું વજ.
નથષિ ૫૦ કઢને રોગ. નગર પુછે હરિતકંદ વૃક્ષ.
નયુષ પુત્ર નહુષ રાજા. ના પુત્ર પર્વતમાં કે વૃક્ષમાં રહેનાર. | ન ઉ૦ જાર, ઉપપતિ, રખાત ધણું.
ન્દ્ર હિમાલય, મેરૂપર્વત, હકેઈ રજિક ઉ૦ તે નામે એક ઋષિ,અગ્નિ, શ્રેષ્ઠ પર્વત.
ચિત્રાનું ઝાડ. નો કૂis g૦ પર્વતની કે ઝાડની ઉંચાઈ. નવિર ૧૦ સર્વર, શીધ્ર કાળ, જલદી.
૧૦૩
For Private and Personal Use Only
Page #829
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नच्युत
નવુત ત્રિ॰ નહિ ચ્યવેલ, નહિ ઝરેલ, નહિ પડેલ.
નમ્ સ્વા॰ લા॰ ૩૦ સદ્ શરમાવું,લાજવું. નમ્ ગમ્ય॰ નહિ, ના, એળંગવુ, ઘેાડું, સદર્શ, સમાન, તે વિરૂદ્ધ, તેથી અન્ય. નટ્ સ્વા॰ ૧૦ ૨૦ સેટ્ નાચવું, નીચે પડવું, પ્રકાશવું.
નટ્ ૬૦ સમ॰ ૧૦ સેટ્ પડવું, પ્રકાશવું. નટ પુ॰ નટ, નાટકીયા, નૃત્ય કરનાર, નાટક ભજવનાર, શાનાક વૃક્ષ, એક જાતના વણું સંકર, નીચ ક્ષત્રિય, આસાપાલવનું ઝાડ, નડ જાતિનું ધાસ, સૂત્રધાર. સમજ ૧૦ હાસ્યરસપ્રધાન દૃષ્ય. નાટક, કામીક.
નથઈ શ્રી નટનું કૃત્ય. નવતા શ્રી નટપણું, નટનું કામ, નાટક. નટ૫ ૬૦ ઉપરના અ
નન ન॰ શરીરના હાવભાવવાળું નૃત્ય, નાચવું તે.
નેટનારાયન વુ॰ સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ઘ રાગ. નટળે ન છાલ, ચામડી.
નવમૂળ પુ॰ હરતાલ.
નમન પુ॰ હરતાલ. નટવર પુ॰ શ્રેષ્ઠ નટ.
નેટશ્રેષ્ઠ પુ॰ શ્રેષ્ઠ નટ.
નેટસંજ્ઞા ૬૦ હરતાલ. નટÉજ્ઞ પુ॰ નટ, નટવા, નાટકીયા. નસૂત્ર ૧૦ શિલાલિએ રચેલ નટસૂત્ર-ન
નૃત્ય જણાવનાર એક ગ્રંથ. નટાન્તિત્તા શ્રી લાજ, શમ. નાન્યિા શ્રી લાજ, શરમ. નટો હ્રૌ॰ નટની સ્ત્રી, સૂત્રધારની પત્ની, વૈશ્યા સ્ત્રી, નલી નામે એક ગંધદ્રવ્ય, એક વસંકર સ્ત્રી, દીપક રાગની રાગિણી, નટેવર પુ॰ શિવ.
નચા સ્રી॰ નટને સમૂહ
૮૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नत्यूह
નક્॰ સમ॰ અ॰ સેર્ ભ્રષ્ટ થવું, પડવું, નવુ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, એક જાતનું
ધાસ.
નહઃ ૧૦ ખભામાં નળ જેવું હાડકું . નડોર ત્રિપુષ્કળ નડ ઘાસવાળું. નહાય ત્રિ. ઉપરના અ. નમત્તે ન૦ ના ઘાસવાળા પ્રદેશ. નદીન પુ॰ એક જાતનું માછલું. નક્કર ત્રિ॰ ના ઘાસવાળું. નહમંદતિ સ્રોના ઘાસને સમૂહ. નહહ ત્રિ. સુંદર.
નહર પુ॰ જ્યાં પુષ્કળ નડ ધાસ હોય. તેને પત.
નહાનિ પુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ, નહિન ત્રિ॰ ના ધાસવાળું . નહિન ૩૦ ના ધાસવાળા પત. નહિની શ્રી ના ધાસવાળી નદી. નહિટ ત્રિ॰ નડે શ્વાસની પાસે રહેલ, નડથા શ્રી ના ધાસના સમૂહ. નવૃત્ ત્રિપુષ્કળ નડ ઘાસવાળુ. નવલ ૩૦ પુષ્કળ નડ ઘાસવાળા પ્રદેશ-દેશ. નવજા શ્રી વૈરાજ મનુની એક પત્ની. નત ત્રિ॰ નમેલ, વાંકું વળેલ. નત ૪૦ નગર, નગરસૂલ, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ન
તાંશ, નસેાતર, કરમાયલું ફૂલ. નકુમ પુ॰ ‘તારાજ' નામે એક વૃક્ષનતનાહિજા સ્ત્રી એ પ્રહર પછી અથવા
મધ્યરાત્રે જન્મકાળની ઘડી.
નતનાસિક ત્રિ॰ નમેલા નાકવાળુ, ચીપુ નતમજ જુ૦ ન્યાતિષપ્રસિદ્ધ નતાંશ. નતામ્ અન્ય॰ અતિશય નહિ, સખત મનાઇ, અત્યંત.
નતાલૢ ત્રિ॰ નમેલા અંગવાળુ નારીી સ્ત્રી નારી-સ્ત્રી.
નત્તિ સ્રૌ॰ નમન, નમસ્કાર, નમવું. વ્યૂહ ૩૦ ચાતક પક્ષી, બપૈયા, જલકાગડા,
For Private and Personal Use Only
Page #830
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નકશ૦ ૫૦ ૬૦ સે પૂજા કરવી, સ્તુતિ ! નમિષ ત્રિા નદીમાં હોનાર-થનારકરવી.
નવમા પુત્ર ભીષ્મ પિતામહ.. નઃ ૫૦ નદ, સિંધુ, સમુદ્ર, ઋષિ. ની િત્રિ નદીના પાણીથી પાકતા રક્ત ત્રિ. શબ્દ કરતું, ગર્જના કરતું.
અનાજ ઉપર જીવનાર. નથુ ઉ૦ બળદને શબ્દ, આનંદ, હર્ષ. નવીમુપણ ન નદીના પાણીને નીકળવાને તુ પુત્ર સિંહ, શબ્દ, અવાજ.
માર્ગ. નવપતિ પુ. સમુદ્ર.
નવા પુનદીને પ્રવાહ, નદીને વેગ. નર ત્રિો નદની સમીપને પ્રદેશ વગેરે, નવીય પુત્ર નદીને વાંક, નદીની વાંકાઈ નિર્ભય.
નવીયર પુત્ર નદી ઉપરનું વડનું ઝાડ. નવા પુ. સમુદ્ર.
નવી પુનહીરથ જુઓ. ના૪િ શિ૦ ભાગ્યવાળું, ભાગ્યશાળી. નવા સ્ત્રી નદીને કાંઠે,નદીને પ્રવાહ. નવી સ્ત્રી નદી.
નવરા ઉ૦ ની પુજુઓ. ની પુત્ર માત્રાવળિ જુઓ. નવી ત્રિ નદીમાં સ્નાન કરવામાં કુશળ. વિશ્વ ૧૦ નદીઓને સમૂહ. નીર્ષ ૩૦ સાદડનું ઝાડ. વાત પુત્ર સમુદ્ર, નેતર વનસ્પતિ, ન- | ન ત્રિબાંધેલ, જડેલ. ગોડનું ઝાડ.
નક્કી ત્રિચામડાની દેરી-વાધરી. નાિનતા સ્ત્રી જાંબુનું ઝાડ, કાકજંધા નથરિ ઉ૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. વૃક્ષ, લતા, વેલ.
ના પુત્ર “ષ્ટિા ” નામે એક વૃક્ષ. નવી ૨૦ નદીને કાંઠે.
ના પુત્ર જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ યાત્રાયોગ. નીપ્રિય પુનેતરનું ઝાડ.
નિવૃત્કૃષ્ટ ન૦ નદીએ છેડેલું સ્થાન. નવીશ પુત્ર સાદડનું ઝાડ, યાવનાલ વનસ્પતિ, રન જ નણંદ.
ચી, ભીષ્મપિતામહ, નેતરનું ઝાડ. તેના જ વાક્ય, માતા, પુત્રી. સરીઝ ૧૦ સ્ત્રોતજન.
નના સ્ત્રી નણંદ. . નવીન ત્રિ. નદીમાં ઉત્પન્ન થયેલ, રજુ ચ૦ પ્રશ્નમાં, અવધારણ-નિશ્ચયમાં, નહીના સ્ત્રી અગ્નિમંથ વૃક્ષ-અરણિ. . અનુજ્ઞા-સંમતિમાં,વિનયમાં, આમંત્રણમાં, જલતર પુત્ર નદીને કાંઠે.
વિનિગ્રહમાં, પરકૃતિમાં, અધિકારમાં, ગભનવતeથાન ૧૦ નદી ઉતરવાને ઘાટ. રાટમાં, આક્ષેપ પૂર્વક પ્રત્યુક્તિમાં, વા'નારદ પુત્ર નદી ઉતરવા માટે અપાતું કયારંભમાં તથા વિતર્કમાં વપરાય છે. ભાડા માટે દૂધ.
નનુર ચ૦ વિરાધેક્તિમાંવપરાતે અવ્યય. નવર પુ. શિવ.
સત્તળ ત્રિનમન કરવા યોગ્ય, નમસ્કાર નવીન પુત્ર સમુદ્ર, વરૂણ દેવ.
કરવા ગ્ય. નવીન ત્રિ. દીન નહિ તે.
Rવત્રિ ઉપરના અર્થ નવીના પુત્ર નવીન પુત્ર જુઓ
સ્વા૦ ૦ ૦ સે સંતોષ પામવે, નાના પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. પ્રસન્ન થવું. જયતિ પુ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર.
રર પુઆનંદ, હર્ષ, પરમેશ્વર, દેડકે, નામર ર૦ લિ ધાલૂણ.
તે નામે ક્ષત્રિય, નવની સંખ્યા ધર્તિ -
For Private and Personal Use Only
Page #831
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मन्द्रक
૮૨૦
नन्दिता
-
-
-
-
સ્વામીને એક અનુચર, અમુક પ્રકારનું | નgat સ્ત્રીચોગમાયા. મૃદંગવાદિત્ર, ઢોલક, તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને નરેન્દ્ર ત્રિ. આનંદ પમાડતું. એક પુત્ર, વસુદેવની મદિરા નામની સ્ત્રીમાં
તે પુ૦ પુત્ર. ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર, કૌંચદ્વીપમાં જપુત પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. આવેલ એક પર્વત, એક જાતને વાંસ, સુતાં સ્ત્રી યોગમાયા. યશ્વરનો એક અનુચર, નંદ ગોવાળ. ના સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક મૂર્તિ, નાંદનવા પુત્ર વિષ્ણુની તે નામે તરવાર, નંદ- પાણીનું મેટું વાસણ, પડવે--અગીઆરગેવાળ, તે નામે એક નાગ, હરકોઈ ત- છઠ્ઠ-એ તિથિઓ, સંપત્તિ, અમુક સંક્રારવાર, કુમારને એક અનુચર, ધૃતરાષ્ટ્રને ન્તિ, નંદાશ્રમતીર્થમાં ધર્મપુત્ર હર્ષની એક પુત્ર, આનંદ, હર્ષ.
પત્ની, નણંદ. નવી ત્રિ- સંતાકારક,આનંદ પમાડનાર, નામક પુ. શ્રીકૃષ્ણ. કુલપાલક.
નન્જામિન્ના સ્ત્રાવ વેગમાયા. નષિ સ્ત્રી પીપર
પુty R૦ નંદા દેવીસંબધે એક નવિન પુ. વિષ્ણુ,
ઉપપુરાણ. નો પુ. નંદ નામે એક ગોવાળીયે. નાશ્રમ પુછે તે નામે એક તીર્થ જળ જતા સ્ત્રી રાસ્ના નામે વનસ્પતિ. નરિ પુ. પરમેશ્વર, વિષ્ણુ,નંદિકેશ્વર નામને ના ૬૦ શ્રીકૃષ્ણ
મહાદેવને એક પાર્ધચર, મહાદેવ, તે નથ પુત્ર આનંદ, હર્ષ.
નામે એક ગંધર્વ, આનંદ, હર્ષ. ના પુત્ર પુત્ર, દેડકે, વિષ્ણુ, મહાદેવ,
ઃિ પુ. ૧૦ જુગારનું અમુક અંગ. કાર્તિક સ્વામીને એક અનુચર, તે નામે ન્ડિw g૦ આનંદ, હર્ષ
એક પર્વત, સાઠ વર્ષો પૈકી છવીસમું વર્ષ ત્તિ સ્ત્રી નંદીવૃક્ષ, આનંદ, હર્ષ, ઈનાન ૧૦ તે નામે ઇન્દ્રને બગીચે, તે
ન્દ્રનું ક્રીડા સ્થાન, નાંદ-પાણીનું મેટું નામે એક છંદ.
વાસણ. જન ત્રિ. આનંદ કરનાર, હર્ષકારક.
નવા સ્ત્રી પડ-અગીઆરસ- છઠ્ઠ–એ જન= ૨૦ ઇન્દ્રના નંદનવનમાં ઉત્પન્ન
તિથિઓ. થનાર હરિચંદન.
ન ર્ત પુએક જાતને મણિ. જs y૦ શ્રીકૃષ્ણ
નડિ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. ત્રિ- આનંદથી ઉત્પન્ન થનાર. સ્થિતપુ મહાદેવને એક પાર્શ્વ ચર. નિત પુત્ર “કૃષ્ણ
નિશ્વર ૧૦ મહાદેવના પાલ્પચર નવજનના સ્ત્રી યોગમાયા.
'ન્દિકેશ્વરે રચેલું એક ઉપપુરાણ. . નવનન્દ્રિની સ્ત્રી દુર્ગા-એગમાયા. મિ પુત્ર તે નામે એક ગામ-હાલનું મનમાં સ્ત્રી, એક જાતની માળા, દોલતાબાદ. જવા સ્ત્રી, પુત્રી.
જિયો પુત્ર અર્જુનને રથ, આનંદને ના પુત્ર પુત્ર, મિત્ર, રાજપુત્ર.
અવાજ-આનંદનાદ. નજઇ પુત્ર વરૂણ દેવ
નમિષ ત્રિ. આનંદના અવાજવાળું, નપુર ૬૦ શ્રીકૃષ્ણ.
નદિ પુ. ધાવડીનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #832
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नन्दिर्य
नभन
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
વિકિસૂર્ણ એક જાતનું વારિત્ર. ન વરં પુએક જાતનું ઘર તગરનું ઝાડ, નશ્વિન ત્રિહર્ષવાળું, આનંદવાળું.
એક જાતનું માછલું, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક નન્જિન પુશિવને એક દ્વારપાળ, તે નામે
યાત્રાયોગ. એક મુનિ, વિષ્ણુ, ગર્દભાષ્ઠ વૃક્ષ, ધા
સ્થાવત્તા પુત્ર ઉપરના અર્થ. વડીનું ઝાડ.
પતિ મહાદેવ. મિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ગંગા નદી, નણંદ,
જપત ત્રિક રક્ષણ નહિ કરનાર, પાપરહિત, વસિષ્ઠની ગાય, રેણુકા નામે એક સુગંધી
પાપ વગરનું. દ્રવ્ય, કન્યા, પુત્રી, તે નામે એક છંદ,
નાતુ પુત્ર, વ્યાદિ ઋષિની માત.
ના પુત્ર દેવયાન માર્ગ નજિનીતિના પુત્ર વ્યા િષિ.
નge g૦ નં૦ નપુંસક, નહિ સ્ત્રી કે નપુર પુત્ર વ્યાડિ ઋષિ.
પુરૂષ, નાન્યતર જાતિ. જિનીપુત પુત્ર ઉપરને અર્થ.
નપુમન્ ૬૦ ૧૦ ઉપરના અર્થ
નન્નુ પુત્ર પૌત્ર, દૌહિત્ર, પુત્ર. જનનીપુરા ૨૦ તે નામે એક ઉપપુરાણ.
નવ્રુવ સ્ત્રીએક જાતની ઔષધિ, મળે, જિકુર પુ. એક જાતનું પક્ષી, મહાદેવ
એક જાતનું પક્ષી. નદિન પુત્ર શિવ, પખવાડીયાને અંત,
તળી સ્ત્રી, પુત્રી, દીકરી, પુત્રીની પુત્રી. મિત્ર, પુત્ર.
નમ વા. મા. હિંસા કરવી, ઘર કરિયર્દન ત્રિ. આનંદ વધારનાર,
મારવું, મારી નાખવું. નરિવારના ૬૦ દરીઆઈ એક જાતનું
નમ ત્રિ. હિંસક. માછલું.
નમ પુત્ર શ્રાવણ મહિને, ચાક્ષુષ મવંતરને નિવારી શ્રી. દરીયાઈ એક માછલી.
સપ્તર્ષિભેદ, સ્વાચિષ મનુને એક પુત્ર, નવીવૃક્ષ પુ. કેકણ દેશપ્રસિદ્ધ એક સુ
રામના વંશને એક રાજા, ગંધી ઝાડ.
નમ ૧૦ આકાશ. નાિ પુત્ર કળીયુગને પુરૂષાધમ એક
મકાનન સિંહ. રાજ.
નમ:Arળ પવન. : નાિ પુત્ર કાર્તિક સ્વામીને એક અનુચર.
નમ:wવાન પુત્ર પવન. ની સ્ત્રી નંદીવક્ષ, દુર્ગા દેવી, ઇન્દ્રને
જમાન પુત્ર દેવ, પક્ષી વગેરે. બગીચે.
નમ પારિત્ જી. ગંગા નદી. નરર ત્રિ મસ્તક ઉપર તાલવાળું.
નમસ્થ ગ્રિઆકાશમાં રહેનારુ નન્દમુલી પુત્ર તંદ્રા, આળસ.
જામસ્થ૪ પુ. મહાદેવ. વૃક્ષ ઉ૦ સ્વિવૃક્ષ જુઓ.
નમાચિત ત્રિ. આકાશમાં રહેલ. નવા પુ. શિવ, શિવને એક પાચ- નમથિત પુત્ર તે નામે એક નરક.
રાધિપતિ, સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક તાલ. નમસ્કુશ ત્રિ આકાશને સ્પર્શ કરનાર, જાન્યકર ઉ૦ ઉપરના અર્થ
આકાશને અડકનાર. નમની રાષ્ટ્ર ર૦ ઇન્દ્રનું સરોવર.
નમણુરા ત્રિઉપરના અર્થ. ન જવા ૧૦ ક. સેટ આનંદ પામો. | રમા ત્રિ. આકાશમાં રહેલ, ભાગ્યહીન. વાર પુછ વ્યાકરણ પસિદ્ધ એક શબ્દગણ. ' મr g૦ વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #833
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
नभनु
નમનુ ત્રિ॰ હિંસક, શબ્દ કરનાર. નમનુ પુ॰ પાણી. ગમનુ સ્ત્રી નદી.
www.kobatirth.org
મન્યત્ર આકાશમાં હેાનાર-થનાર, હંસક નમૠન્નુમ્ ૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, નમમત ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર, ઇન્દ્રજાળ, ચિત્રાપૂર.
નમધર ત્રિ॰ આકાશમાં વિચરનાર, આ કાશમા રહેનાર.
નમથર્ પુ॰ દેવ, ગંધવ, સિદ્ધ વગેરે, પક્ષી. નમસ્ ન॰ આકાશ.
મન્ ૬૦ શ્રાવણ મહિના, મેધ, પાણી, થ્રાણુ, વર્ષ, પડતા ગ્રહ, લગ્નથી દશમુ સ્થાન પળીયાંવાળું માથું.
મન પુ॰આકાશ,દશ મન્વંતરના સષિ ભેદ. નયનમ ૫૦ પક્ષી. નમ્સની સ્રી પક્ષિણી,
નમસ્થહ પુ॰ મહાદેવ.
મસ્થિત ત્રિ આકાશમાં રહેલ. સમસ્થિત પુ તે નામે એક નરક. સમચ્છુક્ ત્રિ॰ આકાશને સ્પર્શ કરનાર. નમસ્જીરા ત્રિ॰ ઉપરના અ નમસ્મય પુ॰ આદિત્ય. સમય ૩૦ ભાદરવા મહિને.
નમસ્ય ત્રિ. આકાશમાં હેાનાર-થનાર.
નમસ્કૃત પુ॰ પવન.
નમસ્ત્રી શ્રી. અન્તર્દ્વાનની પત્ની. નમસ્તુત પુ॰ નમ:૩૦ૢ જુએ, નમસતિ શ્રી ગંગા નદી. નમાજ પુ॰ ૬૦. અંધકાર, અંધારૂં. નમાજ પુ રાહુ ગ્રહ. મિ પુ॰ પેડુ, ચક્ર, ચાક.
નમૌન ત્રિ॰ આકાશનાં રહેલ, આકાશમાં
જનાર.
નમો પુ॰ લગ્નથી દશમા સ્થાનમાં રહેલ
૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नमत
કાઇ ગ્રહ, દશમા મન્વન્તરના સષિ ભેદ. નૌવન ૩૦ મેઘ.
નૌતિ સ્ત્રી આકાશમાં ગતિ-ગમન. નીતિ શિ॰ આકાશમાં ગતિવાળુ-પક્ષી દેવ વગેરે.
નોર્ પુ॰ તે નામે એક વિશ્વદેવ.
નોજુદ પુ॰ મેધ. નમñદ્વીપ છુ॰ મેધ. નમોધૂમ પુ॰ મેલ. નોનવી શ્રી સ્વર્ગ ગાંગા. નોનિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. તમોમ૯૦૬૦ આકાશમ’ડી. નોમહદ્દીપ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. નમોડવુપપુ॰ ચાતક પક્ષી. નોડવુપી સ્ત્રી. ચાતક પક્ષિણી, નોનસ્ ૬૦ અધકાર, અંધારૂં. નમોરૂપ ત્રિ॰ આકાશના જેવા રંગવાળું, નોખુ સ્રો ઝાકળ, નમૌજીય પુ॰ ધૂમાડા.
નૌય ત્રિ॰ આકાશમાં લીન. નમોહિન્દુ ત્રિ. આકાશમાં પહાંચનાર, ઘણુંજ ઉંચુ.
નમોથીથી સ્ત્રી આકાશમાં રહેલ વીથી
.
રૂપ મા.
નમૌજમ્ ત્રિ॰ આકાશમાં વિચરનાર પક્ષી વગેરે.
For Private and Personal Use Only
નમ્ય ત્રિ॰ થ વગેરેનાં પૈડાંની ધરીતે હિતકારક અથવા તેને યેાગ્ય. નમ્ય પુષ્ટ ક્ષક્ષ પુ॰ જુએ.
નમ્ય ૧૦ રથના પૈડાને અનુકૂલ આંજણપૈડાં વગેરેમાં ચેપડવાના કાલ. નાનપુ॰ મેધ.
નમસ્ ત્ર॰ નમતું, નમી પડતું, નમત ત્રિ. નમ્ર, નમેલું.
નમસ પુ॰ નટ, નટકીએ, ધુમાડા, પ્રભુ, સ્વામી.
Page #834
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नमयिष्णु
નમચિન્તુ ત્રિ॰ નમવાના સ્વભાવવાળુ.
નમસ્ ૨૦ નમસ્કાર, નમન, ત્યાગ. નમસ ૧૦ અન્ત, વજ્ર, યજ્ઞ. તમસ ત્રિ॰ અનુકૂળ
નમસાન ત્રિ. નમસ્કાર કરવાના સ્વભા
વવાળુ,
નમણિત ત્રિ॰ નમસ્કાર કરેલ. તેમજ ૧૦ નમસ્કાર કરવા તે. નમલ્હાર પુ॰ ઉપરના અ, એક ઝેર. નમલ્હારી સ્રી રીસામણીનું ઝાડ, તમક્રિયા સ્રી નમસ્કાર. નમત્વ અન્ય નમસ્કાર કરીને. નમવા અભ્ય॰ નમસ્કાર કરીને.
મમમ્ નામધાતુ ૬૦ ૬૦ સેટ્ નમસ્કાર કરવા, પૂજવું.
નમસ્ય ત્રિ॰ નમસ્કાર કરવા યેાગ્ય, પૂજવા યેાગ્ય.
નમસ્યંત ત્રિ॰ નમસ્કાર કરતુ. નમસ્યા સ્ત્રી. નમસ્કાર. નમસ્થત ત્રિ॰ નમસ્કાર કરેલ. નમચ્છુ ત્રિ॰ નમસ્કાર કરવાના સ્વભાવવાળું. નમચ્છુ પુ॰ પુરૂવ’શી એક રાજા. નમયિન ત્રિ॰ નમસ્કારવાળું, નમસ્કારને યેાગ્ય.
નમિ પુ॰ એકવીસમા જૈન તીર્થંકર. નમિત ત્રિ॰ નમાવેલ.
નમી પુ॰ તે નામે એક ઋષિ.
નમુત્તિ પુ॰ કામદેવ, તુને પુત્ર એક અસુર. नमुचिद्विष ४न्द्र नमुचि पु० ४न्द्र. નમુવિન ૫૦ ઈન્દ્ર નમુષિતન પુ॰ ઇન્દ્રર નમુન પુ॰ નમુચિ અસુર.
નમેહ ૬૦ સુરપન્નાગ વૃક્ષ, રૂદ્રાક્ષ. નમોનુ પુ॰ બ્રાહ્મણુ, ગુરૂ. નોવાજ પુ॰ નમસ્કારવચન.
८२३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नयपीठी
નમીયાજ ત્રિ॰ નમસ્કારને માટે કહેવા ચેાગ્ય, નન્તવૃષ્ટ પુ યન.
નમ્ સ્વા૦ ૫૦ સ૦ ક્ષેત્ ગમન કરવું,જવું નમ્ન ત્રિ॰ નમસ્કાર કરવા યેાગ્ય, નમવા યેાગ્ય.
નમ્ર ત્રિ॰ નમેલ, વિનયી, નીચું નમેલ. નમ્રજ પુ॰ નેતરનું ઝાડ.
નમ્ર ત્રિ॰ નમન કરનાર, નમનાર. નમ્રતા શ્રી॰ નમેલપણું, નરમાશ. નમ્રત્વ ૬૦ ઉપરના અ. નબ્રિજા શ્રી નમનારી સ્ત્રી. નર્ સ્વા॰ આ સ ક્ષેર્ ગમન કરવું,જવું. નય પુ॰ રાજનીતિ, નીતિ, એક જાતનું જીગાર, નૈગમ-શાસ્ત્ર, વિષ્ણુ.
નય ત્રિ॰ ન્યાયયુક્ત, નેતા. નજ ત્રિ॰ નીતિકુશળ. નયંત્ ત્રિ॰ લઇ જતું, દારતુ’.
નચત્ત ૪૦ નેત્ર, આંખ, પહેાંચાડવું, ગાળવું, વટાવવું, લઇ જવું, દેવુ. નયનવત્ ત્રિનેત્રવાળું. નયનયર ન॰ આંસુ. નયનાનૢ નેત્રનું અંગ-કટાક્ષ,આંખના ખૂણા. નયનામિયાત પુ૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક રાગ. નચનામિામ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર નયનાભિરામ ત્રિનેત્રને આનંદદાયક, આંખને ગમે તેવું, પ્રિય, સુંદર. નયનામોપિન ત્રિ॰ નજર હરી લેનાર, નજર ચેરનાર.
નયની સ્ત્રી. આંખની કીકી.
નયનોત્તય પુ॰ દીવેા. નચનોય ત્રિ॰ આંખને ઉત્સવરૂપ, પ્રિય,
સુંદર.
નયનોપારૢ પુ॰ કટાક્ષ, આંખને ખૂણા. નયનૌષધ 7૦ હીરાકસી. નપીટી શ્રી જુગાર ખેલવાને પટ
For Private and Personal Use Only
Page #835
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नयप्रयोग
નવપ્રોન ૩૦ નીતિની યોજના, નીતિ વાપરવી તે.
નવત્ ત્રિ॰ નીતિવાળું, નીતિમાન. ચવમૅન ૧૦ નીતિમા વિરાટ્ ત્રિ॰ નીતિકુશળ, નત્તિદ્ધિ સ્ત્રીનીતિવડે કાઇ કામની સિદ્ધિ. સત્વ છુ॰ મનુષ્ય, પરમાત્મા, પુરૂષ, નર, તે નામે એક દેવ-નરદેવ, ઘેાડા, નરદેવને અવતાર અર્જુન, એક જાતનું ઘાસ, રોત્રજ, વગેરે.
નજ પુ॰ નરક—તે નામે પાપભેગનું સ્થાન, તે નામે એક અસુર.
૫૯ નતે નામે એક યાતનાસ્થાનનરકમાં પાપીઓને દુ:ખ આપવાને કુંડ, મતિ પુ॰ વાસુદેવ શ્રીકૃષ્ણ-વિષ્ણુ, સરતા શ્રી. નરકપણું. નાટ્ય ૬૦. નરકપણું. મહેકતા શ્રી નિતિ દેવ.
નાહ પુ॰ મરેલા મનુષ્યનું મસ્તકનું એક હાડકું-ખાપરી.
ગલમૂમિ સૌ॰ નરકની પૃથ્વી.
મુત્તે ત્રિ॰ નરકમાંથી છૂટેલ. નરતિવુ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણે વિષ્ણુ. નગારાયુ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ—વિષ્ણુ ગરજન પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ-વિષ્ણુ, નસ્થ ત્રિ॰ નરકમાં રહેય.
મજ્જા સ્રીનરક સ્થાનમાં આવેલી વૈતરણી નદી.
ગરદન પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ-વિષ્ણુ. નાસ્તા પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ-વિષ્ણુ, નામય પુ॰ પ્રેત, નરકરૂપ રાગ, નજીક પુ ગુરૂ હત્યારા.
ગહેન પુ॰ નરસિંહ, મનુષ્યેામાં શ્રેષ્ઠ,
શૂરવીર મનુષ્ય. નāોનિ પુ॰ઉપરના અ નવા પુ॰ અમુક નક્ષત્ર, માણસાના સમૂહ,
૮૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાન
ના પુ॰ એક પ્રકારનું વણુ. ૧૬ ૧૦ પુરૂષનું લિંગ. તરતા સ્ત્રી મનુષ્યપણું, પુરૂષપણું. તત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ
૧૬ ૧- સુગંધી વાળા-ખસ. નત્તા શ્રી. વીસમા જૈનતીર્થંકર મુનિસુ વ્રત સ્વામીના શાસનની અધિષ્ઠાત્રી દેવી, જૈનાગમપ્રસિદ્ધ સેાળ વિદ્યા દેવીએ પૈકી એક.
નTMિ ત્રિ॰ સુગંધી વાળા ખસ વેચનાર. નવેવ ૩૦ રાજા નદિપ્ પુ॰ રાક્ષસ. મનગર ન॰ તે નામે એક શહેર. મનારાયણ ૩૦ દિ′૦ તે નામે બે ઋષિ. નય પુ॰ સંસાર નરસ્થિષ પુ૰વિષ્ણુ. નવૃત્તિ પુ॰ રાજા. નતિજ્ઞયને સ્ત્રી તે નામે એક ગ્રંથ. નૃપશુ ૬૦ અમ મનુષ્ય, પશુ જેવા મનુષ્ય, પશુરૂપ મનુષ્ય.
નેપાલ ૫૦ રાજા. નરપુષ પુ. શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય, વીર પુરૂષ. નપ્રિય ત્રિ. મનુષ્યને પ્રિય. નરપ્રિય પુ॰ નીલવૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
નમૂ સ્રો॰ ભારત વ, મનુષ્યેાની ઉત્પતિ, નમૂમિ સ્ત્રી॰ ઉપરના અ. સમાનિજા શ્રી દાઢી મૂછવાળી સ્ત્રી. નરમાનિની સ્રો॰ ઉપરના અ. નરમાલા શ્રી માણસાની ખેાપરીની માળા. નવમાહિની સ્ત્રી॰ માણસાની ખાપરીએ
ની માળાવાળી, દાઢી મૂછવાળી સ્ત્રી. નમેન પુ॰ પુરૂષમેધ યજ્ઞ. નરમન્ય પુ॰ પોતાને નર માનનાર. नरयन्त्र 7. છાયાદ્વારા સમય જણાવતાર ખાર આંગળના ખીલારૂપ એક શ યંત્ર. नरयान ૬૦ મનુષ્યવાજી-પાલખી વગેરે
વાહત.
Page #836
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
नररथ
www.kobatirth.org
નરથ પુ॰ ઉપરના અ, ચંદ્રવંશી ભીમતે પુત્ર.
નાહોજ પુ॰ મનુષ્યલેક, પૃથ્વીલેાક. નરવક્રમ પુ॰ કબૂતર પક્ષી. નવાદન પુ॰ કુખેર.
નવાન ત્રિ. યાન જુએ. નાહત ૬૦ પાલખી વગેરે. નરવિષ્ય ત્રિ॰ મનુષ્ય હિંસક, નવખ્ય પુ॰ રાક્ષસ. નવિયની સ્ત્રી॰ રાક્ષસી, નવ્યાઘ્ર પુ॰ શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય.
નાક ન॰ મનુષ્યનું શીંગડું-અર્થાત્ ખાટા કાઈ પદાર્થો.
નવૃત્તિ પુ॰ ભગવાનના નૃસિંહ અવતાર– જેમાં અર્ધું મનુષ્યનું તથા અર્ધું સિંહનુ શરીર હતું, વીર નર, શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય. નરસિંહપુરાણ ન॰ તે નામે એક ઉપ
પુરાણ.
નરસિંહમૂતિવાન 7॰ નૃસિંહ ભગવાનની
મૂર્તિનું દાન.
નર્ાન્ય પુ॰ મનુષ્યોને સમૂહ. નરહરિ પુ॰ નરસિંહૈં જુએ. નરજ્ઞ પુ॰ પુરૂષનું લિંગ, એક જાતનું ત્રણ. નાચ પુ॰ સાળ અક્ષરના એક છંદ. નાચી સ્રો. અમૂલાક ટકિની વનસ્પતિ, તે નામે વસુદેવની એક પત્ની. નરાધમ પુ॰ નીચ માણસ. નરાધારા શ્રી પૃથ્વી.
નાધિપ પુ॰ રાજા. નાધિપતિ પુ॰ રાજા.
નરાન્ત પુ॰ રાવણને પુત્ર એક રાક્ષસ નાન્તન્દ્ર ત્રિ॰ મનુષ્યાનેા નાશ કરનાર. નાચળ પુ॰ નારાયણુ વિષ્ણુ.
નારા પુ॰ રાક્ષસ. નારા ત્રિ. મનુષ્યભક્ષક. નારાંત પુ॰ યજ્ઞ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ,
૧૬ ૪
સમ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नई
નાસન સ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ મનુષ્યાકાર એક આસન.
નઠ્ઠિા સ્ત્રી પુરૂષમેધ યજ્ઞમાં અંગરૂપ દેવતા. નયિન્ત પુ॰ વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. ની સ્ત્રી મનુષ્ય જાતિની સ્ત્રી. નરંતર fz॰ મનુષ્યભન્ન-દેવ વગેરે, મૂખ, અજ્ઞાની.
નરેન્દ્ર પુ॰ રાજા, વિષવેદ્ય-ગાડિક સપ પકડનાર વાદી, ગ્રહાદિના દોષ દૂર કરનાર વૈદ્ય, ઈન્દ્રજાળ જાણનાર.
નરેન્દ્રામ પુ॰ કાષ્ટાગુરૂ-એક જાતનું અગરનરેશ પુ॰ રાજા.
નરેશ્વર પુ॰ રાજા.
નોત્તમ પુ॰ પુરૂષોત્તમ-નારાય-વિષ્ણુ,
ઉત્તમ પુરૂષ. નટઃ પુ॰ નાક.
નન્ને ત્રિ॰ નૃત્ય કરનાર, નાચનાર. ન પુ॰ નાચવું તે, નૃત્ય, નાચ. નર્સેજ ત્રિ॰ નૃત્ય કરનાર, નાચનાર, ગળાએ વગેરેથી હાવભાવ કરનાર, નૃત્ય શીખવનાર.
નર્સેજ પુ॰ શિવ, એક જાતને વણુ સંકર, રાજા, હાથી, ચારણ, મેર, અનેક વેષ ધારણ કરનાર પુરૂષ-નટ, નાટકીએ. નર્સેજો સ્ત્રો॰ નાચનારી સ્ત્રી, વેશ્યા. નર્સેન ૧૦ નાચવું, નૃત્ય કરવું, શરીરના હાવભાવપૂર્વક નૃત્ય હોય તે. નન્નુનાપ્રય પુ॰ શિવ, મેારી પક્ષી. નન્નુનપ્રિય ત્રિ॰ નાચવું જેને પ્રિય હોય તે, નૃત્ય જેને પ્રિય.
નર્જાનગૃહ ૧૦ નીચેને શબ્દ જુએ. નનચાહા સ્ત્રી. નૃત્યશાળા, નાટકશાળા. નન્નચિતૃ ત્રિ॰ નચાવનાર, નૃત્ય શિખવનાર. નત્તિત ત્રિ॰ નચાવેલ, નાચેલ. નર્સુ પુ॰ નટ, નટવેા.
નર્યું
સ્વા॰૧૦ સેર્ શબ્દ કરવે, ગાજવું, ૧ જવું. સ
For Private and Personal Use Only
Page #837
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नर्दटक
નટ; ૬૦ સત્તર અક્ષરના ચરણવાળા છંદ, નત ત્ર શબ્દ કરતું, ગાજતું. નન ન॰ શબ્દ કરવા, ગાજવું, અવાજ, ગર્જના.
સનિ ત્રિ॰ શબ્દ કરનાર, ગાજનાર, ડાઇ
કરનાર.
નથું સ્થા॰ ૧૦ સ૦ સેર્ ગમન કરવું, જવું. નર્મ પુ॰ પુરૂષમેધ યજ્ઞના અંગરૂપ એક દેવ. નર્મદાજી પુ॰ પતિ, ભર્તા, ધણી. નમેળમ ૩૦ ૩૫ત્તિ-રખાત ધણી, રાખેલા
પુરૂષ.
નમેંટ જુ॰ ખાપરીયું, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, નર્મદ પુ॰ મશ્કરી કરવામાં હાંશીઆર, ર ડીબાજ, વ્યભિચારી, હસાવનાર, મસ્કરા, હડપચી, સ્ત્રીના સ્તનનું દીટુ નમક્ ત્રિ॰ આનંદ કરાવનાર, ગમત કરાવનાર, હસાવનાર, વિદૂષક.
નમવા સ્ત્રી॰ તે નામે એક નદી, ‘વૃધા’ નામે એક વનસ્પતિ. નમેવાસમય ન॰નમ દામાં થનારૂં શિવલિંગ. નર્મદ 7૦ કાશીમાં નર્મદાએ સ્થાપેલું એક શિવલિંગ. નર્મદેશ્વર ન॰ ઉપરના અ. નર્મદ્યુતિ શ્રી મશ્કરીમાં ગમત, નર્મદ્યુત્તિ ત્રિ॰ આદિત, હર્ષ પામેલ. નર્મન ૬૦ હાંસી, મશ્કરી. નર્મજ્ઞ શ્રી॰ ગુફા, ધમણ. નમવત્ ત્રિ॰ મશ્કરીખાર, ઠઠ્ઠાખાર,હાંસીવાળું. નમવતી સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા,
તે નામે એક નાટક.
મર્મસવિય પુ॰ હસાવનાર, ગમત કરાવનાર,
વિદૂષક.
નર્મજ્ઞવિધ્ય જ્ઞ॰ વિદૂષકપણું,વિદૂષકનું કામ,
મસ્કરાપણું.
નર્માન પુ॰ મશ્કરીનું ખરાબ પરિણામ. નર્મÎોટ જુ॰ સામાન્ય ખેલ, રમત.
૮૨૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नलिनीखण्ड
સર્વ ત્રિ॰ મનુષ્યના હિતનું. નર્થ પુ મનુષ્ય.
નહ્ ૦ મ॰ સ૦ સેર્ બાંધવું, પ્રકાશવું, અટકાવવું, ખેલવું.
સહ પુ॰ એક જાતનું ઘાસ, સૂર્યવંશી નળ રાજા, તે નામે એક પિતૃદેવ, વિશ્વકર્મા પુત્ર,રામાયણુપ્રસિદ્ધ એક વાનર, નળ-નળી.
नल न० કમળ.
જુએ, દ્રાક્ષ.
ન ૧૦ નઙ નાનન પુ॰ તે તામે એક દેશ, નાનન ન॰ ના જાતિના ઘાસનું વન. નજની સ્ત્રી. જંધા-જાંધ નન્દીજ પુ॰ ઢીંચણ, ઘુંટણ. નવર પુ॰ કુબેરના પુત્ર. નવર પુ॰ કુબેરના પુત્ર. નવું ન॰ સુગંધી વાળા ખસ, પુષ્પરસ,જટામાંસી વનસ્પતિ,
For Private and Personal Use Only
નહર ત્રિ॰ નલને આપનાર.
નજીવા શ્રી રૂદ્રાક્ષ રાજાની ધૃતાચી અપ્સરામાં ઉત્પન્ન થયેલી એક કન્યા, નત્તિ ત્ર સુગંધી વાળા-ખસ વેચનાર. નરુપટ્ટિા સ્ત્રી ના ઘાસની સાદી. નજમીન પુ॰ એક જાતનું માછલું. નદ્ધસેતુ પુ॰ સમુદ્ર ઉપર નલ વાનરે ખાંખેલે પૂલ.
જિજ્ઞા સ્ત્રી નાડી, નળી, ભુંગળી, વણુકરાનું વણવાનું એક સાધન, બંદુક, પીસ્તાલ નહિત પુ॰ એક જાતનું શાક. નહિન ન॰ કમળ, પાણી, ગળી, વનસ્પતિ. નહિન પુ॰ સારસ પક્ષી, એક જાતનુ ફળ. હિની શ્રી કમળનેા વેલા, કમલિની, કમળવાળે દેશ, સરેાવર, તળાવ, નદી, કમળના સમૂહ, નળી, ભુંગળી, અંદુક, નાળીએરી, આકાશગંગા, પંદર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ, જિનીલજી ન॰ કમળના વેલાએનાસમૂહ.
Page #838
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नलिनीनन्दन
८२७
नवनवति
-
-
જસ્ટિનનન ન. તે નામે એક દેવદ્યાન- ! નવરછેદ ૧૦ દેહ, શરીર. દેવેનો એક બાગ.
નવા ત્રિ. નવથી ઉત્પન્ન થયેલ, નવાથી રસ્ટિની મૃણાલ-કમળને દાંડલે. પેદા થનાર. નઢિનેરાશ ૬૦ વિષ્ણુ.
નવકવેર નો તાવ. નરી સ્ત્રી મણસીલ ધાતુ, નળી, ભુંગળી નવત પુરા હાથીની ઝલ. બંદુક, પીસ્તલ.
નવૃત ત્રિનેનુમેં. રેશ્વર કાશીમાં નળ રાજાએ સ્થાપેલ નવતતુ પુત્રના તાંતણે, નવા તાંતણાવાળું એક શિવલિંગ.
વસ્ત્ર,તે નામે વિશ્વામિત્રને એક પુત્ર. નોસમ પુદેવનલ નામનું એક ઘાસ. Rવત્તા સ્ત્રી નવપણું, નવાપણું, નવાઈ નો પુત્ર કાલીદાસકૃત એક કાવ્ય. રતિ શ્રી. નેવુંની સંખ્યા, નેવું. નહોપહચાન ૧૦ મહાભારતના વનપર્વનું રવિ શ્રી. રંગવાની પછી, નેવુંની એક પેટાપર્વ.
સંખ્યા, નેવું. ના ત્રિવ નલની સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. નતિતમ ત્રિ. નેવુંમું. નવ પુત્ર ચાર હાથનું માપ.
રતિયા મરચ૦ નવું પ્રકારે. નવવર્તન ત્રિ- ચારસો હાથના માર્ગે જનાર. Rવતી સ્ત્રી નેવું, નેવુંની સંખ્યા. નવવર્મા શ્રી “ ક્રાણી' નામે વેલે. ! નવતત્તમ શિનેવુંમું. ના પુત્ર સ્તુતિ, સ્તોત્ર, રાતી સાડી વન- નવી ન૦ નેવુંપણું, નવાપણું, નવી નવાઈ.
સ્પતિ, ઉશીનર રાજાને એક પુત્ર નવાઇદવા ન૦ રાજાઓનું એક જાતનું છત્ર. ના ત્રિ. નવું, જુવાન, તાજું.
નવ નવ નવું પાંદડું. નવ ૧૦ નવની સંખ્યા, નવ.
નવા ત્રિ. ઓગણીસમું, ઓગણસની નવા ત્રિનવની સંખ્યાવાળું.
સંખ્યાવાળું. નિવરિયા સ્ત્રીઓ તાજી પરણેલી સ્ત્રી, નવું નવાન ત્રિઓગણીસ, ઓગણીસની
કરનારી સ્ત્રી, નવી કારિકા, નવાપણું. નવટિar f૦ નવીન.
નવીધિરિ 90 મંગળ ગ્રહ નયંપ્રદ પુલ નવ ગ્રહો-સૂર્ય, ચંદ્ર, મંગળ, નવદુર્ભા સ્ત્રી. ૨૦ નવ જુએ.
બુધ, ગુરૂ, શુક્ર, શનિ, રાહુ તથા કેતુ. નવા સ્ત્રીનવી ડોળી, નો હીંચકે, - નરવ ત્રિનવ મહિને તૈયાર થયેલ, નવ માણસને લઈ જવાની ડાળી. નવીન ગતિવાળું.
નવાર ૧૦ દેહ, શરીર. નથafer સ્ત્રી વં શૈલપુત્રી બ્રહ્મચારિ. નવયા અથ૦ નવ પ્રકારે.
ચન્દ્રઘંટા-કૃષ્માંડા-સ્કંદમાતા કાત્યા- નવધાતું ૨૦ નવ પ્રકારની ધાતુઓમની-કાલરાત્રિ-મહાગૌરી સિદ્ધિદાત્રી એ સોનું વગેરે. નવ દુર્ગા દેવીઓ.
નયન ત્રિ. ૨૩ નવ, નવની સંખ્યા. નવવવાાિ ત્રિએગણુપચીસમું. નવનવા ૧૦ દક્ષ સંહિતામાં કહેલ એનવઘrfસાત થી ઓગણપચાસ.
કાશી પદાર્થો. નવરાફિત્તમ ત્રિઓગણપચાસમું. ! નવજાત ત્રિનવાણુમું. નવદg g૦ ના વિદ્યાર્થી, નવો શિષ્ય. | Rાવતિ સ્ત્રી નવાણું, નવાણુની સંખ્યા.
સંખ્યા
For Private and Personal Use Only
Page #839
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नवनवतितम
૮૪૮
નવસાર
નાનાતિતમ ત્રિનવાણુમું.
વગેરે નવ પંડિત નવનાલોચ એક જાતનું ચક્ર. નવરસ પુલ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ શૃંગારાદિ નવ નવની સ્ત્રી માખણ.
પ્રકારનો રસ. નવનીત માખણ.
નવત્ર ત્રિ નવે દિવસે સાધ્ય યાગ વગેરે, નવતર ન૦ થી, માખણું.
નવરાત્રિનું વ્રત-આસો સુદ પડવેથી આ નવનીતલ ન૦ ઘી.
રંભી નેમ સુધીનું વ્રત નવજોત સ્ત્રી દાનાથે કલ્પલી માખ- નવા ૪૦ ઔશીનર રાજને એક દેશ. ણની ગાય.
નવર્વ નવ નવ ઋચાવાળું એક સૂક્ત. વિશ્વમાં પુત્ર વરકન્યાના વિવાહના અંગરૂપ નવરાળ ન વ લક્ષણ-પરમેશ્વરનાં નવ એક રાશિફૂટ.
લક્ષણ. નવપત્રિમ સ્ત્રી કેળ વગેરે નવ
નવવધૂ સ્ત્રી નવી વહુ, નવી પરણેલી સ્ત્રી. નવાર ર૦ તે નામે માત્રાવૃત્ત એક છંદ. નવવસિવ સ્ત્રીનવી પરણેલી સ્ત્રી–નવોઢ. નવપકુવનનવું તાજું પાંદડું-નવું કુંપળ. નવા પુત્ર ન નવ ખંડ. નવપદ પુનવો અધ્યાપક, નવો શિક્ષક. નવવર્ષ ૩૦ નવું વર્ષ. નવકમ્ સ્ત્રી. નવ જુઓ.
નવરામ ૧૦ દાહાગુરૂ–એક જાતનું અગર. નવપ્રસૂતિ સ્ત્રીનવમ્ જુઓ.
નવરામ પુત્ર ના પતિ, ન ધણી. નવપ્રસૂતિવા સ્ત્રી નવકૂ જુઓ. નવમ ત્રિ- નવું જેને વહાલું હોય તે. નવપ્રારા ૧૦ નવા અન્નનું ભેજન. નથa R૦ નવું નહિ ધોયેલું વસ્ત્ર. નવન્ટિલ સ્ત્રીપ્રથમ અભડાયેલી સ્ત્રી- નવઘણ ત્રિનવા વસ્ત્રવાળું.
પહેલા રજોદર્શનવાળી સ્ત્રી, નવું. નવજાતુ પુતે નામે એક રાજર્ષિ. નવવધૂ સ્ત્રી નવી વહુ, તાજી પરણેલી સ્ત્રી. નવવંશ ત્રિ. ઓગણત્રીસમું. નવમા પુત્ર નવ ભાગ, રાશિને નવો
સ્ત્રી એ ગણત્રીસ, એગણભાગ.
ત્રીસની સંખ્યા. નવમ ત્રિનવમું.
નરાતિત ત્રિઓગણત્રીસમું. નયાિ સ્ત્રી નવી માલતીન બસ્ટ- } નવવિધ ત્રિ. નવ પ્રકારનું, નવી તરેહતું. મેગરે.
નવા પુત્ર વિષ્ણુ. નવમી ઘી ઉપર અર્થ.
નવાિ સ્ત્રી. તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નવ નવમાત્રામાં સ્ત્રીનવમસ્જિ જુએ.. શક્તિઓ. નવા સ્ત્રી નોમ તિથ, નવમી.
નફાર ન નવું ધાન્ય, નવું અનાજ. નવયજ્ઞ પુ. નવા ધાન્ય નિમિત્તે યજ્ઞ. નવરાષ્ટિ સ્ત્રી નવા ધાન્યનિમિત્તે ઇષ્ટિ. વનિન્યાસ પુતંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ અને નવરાય પુત્ર નવ પ્રકારની સંકીર્ણજાતિમુક ન્યાસ
ગોવાળ-માળી વગેરે. નવવા નો નવું યૌવન. નવી જુવાની.
જય જ. મરેલાને ઉદ્દેશી મરણદિવરવયના ઘી. નવા યૌવનવાળી સ્ત્રી.
સથી વિવમ દિવસે પહેલે-ત્રીજે-પાંચમેનવત્ર ૧૦ નવ પ્રકારનાં રત્ન, નવું રત્ન, સાતમ-નવમે તથા અગીઆરમે દિવસે વિક્રમાદિત્ય રાજાની સભાના ધન્વન્તરિ કરવાનું શ્ર' દુ
For Private and Personal Use Only
Page #840
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नयषष्ट
मष्टष्टता
A
-
-
-
-
-
નવ ત્રિ. અગણોતેરમું. નયષ્ટિ સ્ત્રી અગણોતેર, અગણોતેરની
સંખ્યા. રાજતિમ ત્રિઅગણેતરમું. જાણતાપુ તેનામે એક અતિરાત્ર યાગ. નવા ૪૦ શેધેલા ચૂનાને પાણી સાથે
દેલાયંત્રથી ઉકાળેલ ઉકાળો. નવતર પુત્ર ઉપરનો અર્થ નવત્ર સ્ત્રી તાજી વીઓએલી ગાય વગેરે,
તાજી સુવાવડી સ્ત્રી. જાહૂત્તિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. નન્નતિના સ્ત્રી નવત્ જુઓ. નથis go રાશિને નવમે ભાગ, નવમો
ભાગ, નવો ભાગ. નવ ત્રિ. નવ પ્રકારના અંગવાળું, નવા
અંગવાળું. નવા પુત્ર વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક ઉકાળે. નવા સ્ત્રી કાકડાશગી વનસ્પતિ. નવા સ્ત્રી જુવાન સ્ત્રી, તરૂણું. નવાઝ ન નવું અન્ન, નવું ધાન્ય. Rવાર ૧૦ નવું વસ્ત્ર. વાર ત્રિ. નવા વસ્ત્રવાળું. નિવાસ ર૦ સુકૃતમાં કહેલ એક લોહ
ચૂર્ણ,( આ ઔષધ દિવ્ય છે. ) જવાષિર્ પુત્ર મંગળ ગ્રહ. નવરાતિ સ્ત્રી તે નામે માત્રાવૃત્ત છંદ. નવાદ ૩૦ નવે દિવસ-પડવે તિથિ. જ ત્રિનવ દિવસ સાધ્ય યાગ વગેરે. રવિષ્ટિ સ્ત્રી તે નામે એક યાગ. લિઇ ત્રિ. અતિશય સ્તુતિ કરનાર, અ
ત્યંત નવું. નોરણ ૧૦ નવું કરવું. નવીર પુરુ નવું કરવું. નવીન ત્રિો નવું કરેલ. નવીન ત્રિનવું, નવીન. નવમવન ૧૦ નવું થવું.
નવમાત્ર પુછે નવું થવું. નીમૂત ત્રિ. નવું થયેલ. નવચન ત્રિ. અત્યંત સ્તુતિ કરવા યોગ્ય,
અત્યંત નવું. નવત્ર વિપરીત જ્ઞાનરહિત-બુદ્ધિમાન. નવોઢા સ્ત્રી નવી પરણેલી સ્ત્રી, સાહિત્ય
પ્રસિદ્ધ એક નાયિકા. નવાર ન નવું પાણી, ખોદીને નવું કાઢેલું
પાણી આકાશમાંથી તાજું પડેલું પાણી. નઝત ન માખણ. ન ત ત્રિ. પૃથ્વીમાંથી નવું બહાર કાઢેલ.
જ ત્રિ. સ્તુતિ કરવા યોગ્ય, નવું, નવન, તાજું. નર્ચ ૬૦ રાતી સાડી. રાશે ન૦ સ્તુતિ. નવમાન તે નામે એક સ્મૃતિ
નિબંધકાર. જ રિવા. ૫૦ ૩૦ નાશ પામવું,નાસી
જવું. ન ત્રિ નાશવંત, અશાશ્વત. નર સ્ત્રી નાશ. નરાજ પુએક જાતને કાગડે. નરયન્ત ત્રિનાશ પામતું, નાસી જતું. જયતિ શ્રી. મરેલા બાળકને
જન્મ આપનારી. નરર ત્રિક અવશ્ય નાશવાળું, અશાશ્વત. નઇ ૦િ નાશ પામેલ, ઢંકાયેલ, ગુપ્ત,
નાસી ગયેલ, દુષ્ટ આશયવાળું. નg R૦ નાશ, અદર્શન, પલાયન. છત્ર ઉ૦ સૌર ભાદરવા મહિનાની બને
પખવાડીઆનો ચંદ્ર. નષ્ટન્દ્રા સ્ત્રી અમાસ નિથિ. નઇ ત્રિ નાશ પામેલી ચેષ્ટાવાળું. નદૃષ્ટતા સ્ત્રી હર્ષ-શોક વગેરેથી સમગ્ર
ચેષ્ટાઓને નાશ, પ્રલય, તે નામે એક સાત્વિક ભાવ.
For Private and Personal Use Only
Page #841
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नष्टचेष्टत्व
નઇશ્વેતૃત્વ ૬૦ ઉપરના અ. નટચેષ્ટા શ્રી॰ નાશ પામેલી ચેષ્ટા. નજ્ઞાત જ્ઞ જન્મ કે જન્માધાનના કાળ જેમાં જાણવામાં નહાય તે. નવીન ત્રિ॰ જેનું બીપણું નાશ પામેલું હાય તેવું ધાન્ય વગેરે.
નઇમાર્ગળ ન ખાવાઇ ગયેલું શેખવું તે. નવીન ત્રિ નટવીન જુએ. નસંસ્કૃતિ શ્રી॰ નાશ પામેલું સ્મરણ, નઇસંસ્કૃત્તિ ત્રિ॰ જેનું સ્મરણ નાશ પામેલું હાય તે.
નષ્ટાન્ન ત્રિ॰ પ્રમાદ વગેરેથી જેને ગૃહ્યાગ્નિ નાશ પામેલા હાય તે દ્વિજ વગેરે, જેને જરૂરાગ્નિ મંદ પડી ગયે। હ।ય તે. નથાપ્તિસૂત્ર ૧૦ ચેરેલા દ્રવ્યની પ્રાપ્તિના સાધનરૂપ એક ચિન્હ.
નટ્ટ ત્રિ॰ નાશ પામનાર. નટેન્ડુલા હ્રૌ॰ અમાસ તિથિ. નમ્ સ્વા॰ થા॰ સ૦ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. નર્મ્યા॰ ૧૦ સસેર્ વ્યાપવું, વ્યાપ્ત થવું. નક્શી નાક,
નસન્ન ત્રિ- નહિ. ક્લેશ પામેલ, નહિ દુ:ખી થયેલ. મા સૌ નાક.
८३०
નન્ત પુ નાક.
રસ્ત ન॰ નાસિકાને હિતકારક-વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ પાંચ પ્રકારનું નસ્ય.
નસ્તી પુ॰ બળદના નાક વિધવાનું સાધન નતનું વ્ય. નાકમાં, નાકથી વગેરે. નક્તા શ્રી. નાકનું છિદ્ર, નાકમાં છિદ્ર,નાક વિધવુ,
નસ્તિત ત્રિ॰ નાકમાં છિદ્ર પાડેલ, નાર્ક વીધેલ, નાથેલ બળદ વગેરે. રસ્તોસ પુ॰ નાથેકા બળદમન્ય ત્રિ॰ નાકમાં હેાનાર-થનાર, નાકનાહિતનું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नाकुल
નૌત ત્રિ॰ નાક વીંધેલ, નાથેલ બળદ વગેરે.
નક્ વિવા॰ રમ॰ સ॰ સેટ્ બાંધવુ, તૈયાર થવુ, સજ્જ થવુ.
નદ અય્ય॰ સામે આર’ભ કરવા,સજ્જ થવુ, તૈયાર થવું.
નહિ અન્ય ના, નહિ, નિષેધાશે.
નહુષ પુ॰ તે નામે એક મરૂદ્ગુણ, ચન્દ્રવંશી એક રાજા, મનુષ્ય, પરમેશ્વર તે નામે એક નાગ.
નહુષાથ્ય પુ॰ ન॰ તગરનું ફૂલ. નુવામન પુ યાતિ રાજા. ના અન્ય નહિ, ના. નાજ પુ૦ સ્વ.
તાજ ત્રિ॰ સુખ કરનાર, સુખકારી. નાપર પુ॰ દેવ, ગ્રહ વગેરે, તે નામે એક પિતૃદેવ.
નાનાથ પુ ઈન્દ્ર,
नाकनायक पु० न्द्र.
નાનાયજનિòતન 7॰ ઇન્દ્રનુંનિવાસગૃહ.
नाकप पु० ४५. નાશપતિ પુ॰ ઇન્દ્ર
નાપૃષ્ઠ ૧૦ સ્વ.
ના પૃચ્ચે ત્રિસ્વર્ગમાં હેાનાર-થનાર, સ્વર્ગ માં રહેનાર. નાવનિતા શ્રી. અપ્સરા. नाकषेधक पु० ६.
નાસનું પુ॰ દેવ. नाकाधिनाथ पु० इन्द्र. નાઝાયિપ પુ ઈન્દ્ર નાઝાધિપતિ પુ॰ ઇન્દ્ર જિન પુ॰ દેવ.
નાઝ પુ॰ રાફડા, પર્વત તે નામે એક મુતિ. નારુ પુ॰ નકુલના ગેત્રજ. નાજીરુ ત્રિ॰ નકલ જેવું, નેળીયા જેવુ, નેળીયા સંબધી.
For Private and Personal Use Only
Page #842
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नाकुलक
८३१
नागपाश
નાસ્ત્ર ત્રિ, નાળીયાની ચાકરી કરનાર
મનુષ્ય વગેરે. ના પુત્ર નકુલને પુત્ર. ના િત્રિ. નેળીયા, નોળીયાસંબંધી,
નકુલનું. નgો સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ, ધોળી - રીંગણી, વરીન્દ્ર, યવસિા એક
જાતનું કંદ. નાકુરાન ૩૦ સર્ષ ના ત્રિનક્ષત્ર સંબંધી, નક્ષત્રનું. નાક્ષત્રિા ત્રિા નક્ષત્રથી પ્રાપ્ત થયેલ, ન
ક્ષત્રના નિમિત્તનું. જાન R૦ કલા, સીસું, આશ્લેષા નક્ષત્ર. ના પુત્ર સર્પ, હાથી, મેઘ, નાગકેસર, પુન્નાગ વૃક્ષ, મોથ, નાગદંતિક, શેરીરમાં રહેલે એક વાયુ, સીસું, તે નામે
એક દેશ,આઠની સંખ્યા, નાગરવેલ. ના ત્રિ. કુર આકારવાળું. નારાનર પુત્ર હસ્તિકંદ નામે એક કંદ. નાવરા સ્ત્રી નાગકન્યા સર્પ જાતિનીસ્ત્રી. નાના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ ના પુ. એરંડાનું ઝાડ. નાસિક . નાગકેસર. ના કુમાર પુત્ર જૈનાગમપ્રસિદ્ધ દેવજાતિ. નાકુમારિકા સ્ત્રી, ગળો, મજીઠ. રાજકુમાર સ્ત્રીગળો, મજીઠ. નાગsor સ્ત્રી ગજપીપર. નાર પુરુ નાગકેસરનું ઝાડ. જનાજા શ્રી. રીન્દ્ર નામે વનસ્પતિ ના ર૦ સિંદૂર. નાવ૫૪ પુ. નાગચંપિ. રાજૂડ પુશિવ. નrrછત્ર સ્ત્રી નાગઢતી વૃક્ષ. નાગ ૧૦ સિંદૂર, કલઈ. નાના ઉન્ન સર્ષથી થયેલ, હાથીથી થયેલ.
નાગાિ સ્ત્રી અનઃમૂળ વનસ્પતિ,
શારિવા ઔષધિ. નાઝિદ્ધિા સ્ત્રી મણસીલ. નાગજીવન ૧૦ કલઈ નજર પુછે તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. નારત - હાથીને દાંત, હાથીદાંત,
ભીંતમાં ખેડેલી ખીલી. નાના પુત્ર ઉપરના અર્થ નાનિત શ્રી ભીંતમાં બોડેલી ખીલી,
વૃશ્ચિકલી નામે વનસ્પતિ. ના તો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, કુભાખ્યા
ઔષધિ. Toiામની સ્ત્રી તે નામે એક ક્ષુપ જા
તિની વનસ્પતિ. નાગર નં૦ નાગરવેલનું પાન. , નાનપમ પુ“' નામે ઝાડ. રાવત ૧૦ આશ્લેષા નક્ષત્ર : નાનg g૦ “ામતરુષા” નામે એક વૃક્ષ. નાનો પુત્ર તે નામે એક બેટ. ના નક્ષત્ર ૧૦ આલેષા નક્ષત્ર. નાગનાથ પુ. શેષનાગ, વાસુકિ, શ્રેષ્ઠ નાગ,
છે હાથી-ઐરાવત હાથી. નાનમ ૧૦ સીસું. ના નામનું પુતુલસી. નાના પુત્ર શ્રેષ્ઠ નાગ, શેષનાગ, વાસુકિ
વગેરે આઠ નાગ રાજાઓ એરાવત હાથી. નાના ૧૦ આલેષા નક્ષત્ર. નાનિ પુત્ર ભીંતમાં બોડેલી ખીલી. નાચો સ્ત્રી નાગપાંચમ. નાપતિ પુત્ર નાના પુત્ર જુએ. નાનપત્ર શ્રી નારામની જુઓ. નાના પુત્ર એક જાતનો રતિબંધ, ના ર૦ હાથીનું પગલું. નાનપરા પુવરૂણ દેવનો નાગપાશ-તે
નામે વરૂણનું એક હથિયાર.
For Private and Personal Use Only
Page #843
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नागपाशक
૮રૂર
नागवृक्ष
- -
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
- -
-
નાના પુત્ર ઉપરનો અર્થ, તે નામે | 7૦ સિંદૂર. એક રતિબંધ.
નાગરણ ૧૦ સ્કંદ પુરાણનો પટાભાગ. નાગપુર ૧૦ પાતાળ, હસ્તિનાપુર નગર. HTTધન પુત્ર નાગરમોથ. નાનપુw y૦ પુન્નાગવૃક્ષ, નાગકેસર, ચંપ. નrr૨૪ પુનારંગીનું ઝાડ, નારંગી. નામguઢા સ્ત્રી કહળાંનો વેલો.
નજરમનિ ત્રિ. નગરવાસીઓને નાશ નામgriા સ્ત્રી સોનેરી જૂઈનું ઝાડ. કરનાર. નાgિs સ્ત્રી નામની જુઓ. રાજરમુરતા સ્ત્રી, નાગરમોથ. નાગઢ પુરુ પંડળાને વેલો.
નારાજ પુ. શેષનાગ, અરાવત હાથી, ના વધુ પીપાનું ઝાડ.
છંદ શાસ્ત્રનો ગ્રંથ બનાવનાર પિંગલાચાર્ય. નાવટ પુત્ર ભીમસેન.
નારાઘવૃr R૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ચૂર્ણ. નાયત્ર ત્રિહાથી સમાન બળવાળું. TRI R૦ સંહ ના વિદ્યા સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો. નારી સ્ત્રી, શેરનું ઝાડ, ચતુર સ્ત્રી, ના વસ્ત્રાવૃત ર૦ વૈદ્યકપ્રિસિદ્ધ ઔષધરૂપ
નાગરની જી. એક બી.
નારદ પુ. વ્યભિચારી પુરૂષ, જાર, નગનાવિસ્ટ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ.
રની સ્ત્રીઓએ કરેલ મંગળ શબ્દ. નામનનો સ્ત્રી વાસુકી નાગની બહેન- નાના પુત્ર નારંગીનું ઝાડ, નારંગી. જરકારૂ.
નાણુ પુસિંદૂર. નામૂષ પુ. શિવ.
નાયક ત્રિ. નગરમાં હેનાર-થનાર, નાગાહ પુ. ઐરાવત હાથી.
નગરવાસી, શહેરી. ના માતૃ સ્ત્રી મણસીલ ધાતુ, નામમાતા – નાગરથી સ્ત્રી, નાગરમોથ. મનસા દેવી.
નાગાર્જ ન૦ નગરપણું, ચતુરાઈ, નામ ત્રિ- હાથીઓને મારી નાખનાર. નાગઢ નવ સર્પોનું લક્ષણ. નાવનાર ૫૦ ભાંગરે.
નાસ્ત્રતા સ્ત્રી પુરૂષનું લિંગ, નાગરવેલ. નાદિ સ્ત્રી તળાવ વગેરેમાં ઉભો કરતો નાગોર પાતાળ. લાકડાને સ્તંભ.
ના વર્જન પુત્ર તે નામે એક તીર્થ, નાઝિલ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
નાગવી સ્ત્રી નાગરવેલ. નાર ત્રિ. નગરમાં હોનાર-થનાર, ચતુર, નાવાિ સ્ત્રી નાગરવેલ.
કુશળ, નગરમાં ઉત્પન્ન થયેલ, નગરના રાજવી સ્ત્રી નાગરવેલ. હિતનું, ખરાબ, નિંધ.
જાવાનિવાપુરા હાથીને માવત,ગરૂડ પક્ષી, નાકર સુંઠ, મોથ, પૌર નામે એક મેર પક્ષી, સિંહ, રાજાને હાથી, ચૂથપતિ ગ્રહ યુદ્ધ.
હાથી. નાના પુત્ર દીયર, નારંગી, એક જાતનું રાવિસ્ટ તે નામે એક તીર્થ બીજોરું, એક જાતનો રતિબંધ, તે નામે રાજવીર પુત્ર જાર, વ્યભિચારી-દુરાચારી એક દેશ, નાગર બ્રાહ્મણ.
પુરૂષ, નાકર ત્રિચેર, પ્રવીણ કુશળ કારીગર. નામ સ્ત્રી આકાશમાં ઉત્તર દિશામાં નાના પુત્ર નાના પુત્ર જુએ. તે નામે આવેલ એક માર્ગ એક રતિબંધ.
નાજવૃક્ષ પુરુ નાગકેસરનું ઝાડ. ..
For Private and Personal Use Only
Page #844
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नागशत
Rટાર
નાશિત પુતે નામે એક પર્વત. નાના પુત્ર હસ્તિનાપુર. નાડો સ્ત્રી. “રા' નામે વૃક્ષ. | નાગદા સ્ત્રી રશ્મા' નામે વનસ્પતિ. નાગરવ ર૦ મરડાશગી
નાગિન પુ. શિવ. નાવાતાએ ર૦ સિંદુર.
નાક પુ. શેષનાગ, ઐરાવત હાથી, એક નાગરભૂત ૧૦ સિંદૂર, એક જાતનું મોતી. નાગ, એક હાથી. ના ર૦ તે નામે એક તીર્થ નાના પુત્ર ઉપરના અર્થ, તે નામે એક નાસાદા ર૦ હસ્તિનાપુર.
વૈયાકરણ વિદ્વાન. નાનાપુરા સ્ત્રી, “મૂનાક્ષી' નામે વેલે. નાણા ૧૦ તે નામે એક શિવલિંગ, તે નાતા ન૦ વછનાગ.
નામે એક તીર્થ. નાનકીતા . નામદંતી વૃક્ષ, દંતીવૃક્ષ. રાજેશ્વર પુનાગેન્દ્ર જુઓ. નાગg g૦ નખલો નામે એક ગંધદ્રવ્ય. ના ૧૦ પેટ ઉપર ધારણ કરવાનું નાદો સ્ત્રી એક જાતની કાકડી, સર્પને બખ્તર, ગર્ભિણ સ્ત્રીને એક ગર્ભેપદ્રવ. મારનારી, હાથીને મારનારી.
ના ર૦ ઉપરને અર્થ. ના ત્રિ• સર્પને મારનાર, હાથીને રાજા ન૦ તે નામે એક તીર્થ મારનાર,
ના ર૦ નાઃ જુઓ. નહિ નાગકેસર.
નાવિક પુત્ર તે નામે વિશ્વામિત્રનેપુત્ર. રાજાશા જ નાચષ્ટિ જુઓ
જાતિ ઉ૦ અિગ્ન, તે નામે એક ઋષિ, નાચના સ્ત્રી નાથષ્ટિ જુઓ, હાથણી. તે નામે એક ઉપાખ્યાન. ના પુત્ર શેષનાગ, અરાવત, શ્રેષ્ઠ સંપ, નાથન પુરુ દક્ષિણમાં આવેલું એક દેશ, શ્રેષ્ઠ હાથી.
તે દેશને રાજા.. નાધિપતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
નાર પુ૦ નૃત્ય, નાચ, કર્ણાટક દેશ. નાગરિક પુ. ના rfપર જુએ.
નાટક ત્રિવ નાચનાર, નૃત્ય કરનાર, નાગર પુછે ગણપતિ.
નાટા પુત્ર તે નામે એક પર્વત.. નાતા પુગરૂડ પક્ષી મોર પક્ષો નાળીયે, નાટક ૧૦ દશ્યકાવ્યરૂપ એક રૂપક, નાટક. - સિંહ, એક જાતની કાકડી.
નાટલા નવ સાહિત્યશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નાટનાના પુત્ર શ્રી હર્ષ કવિએ રચેલું એક કનાં લક્ષણ. નાટક.
નાટકર પુત્ર નાટકની રચના. નાપતિ પુત્ર એક જાતની કાકડી, નદી સ્ત્રીઇન્દ્રની સભાનું સ્થાન, નૃત્ય
મોર પક્ષી, નાળીયે, ગરૂડ પક્ષી, સિંહ, કરનારી સ્ત્રી. નારિ ઉ૦ ઉપરના અર્થ.
નારી ત્રિ નાટકમાં લેનાર-થનાર, નry g૦ તે નામે એક કાવ્ય.
નાટકનું, નાટકને લગતું, નાટક સંબંધી. નાના પુત્ર તે નામે એક કાવ્ય. નામના ૧૦ નૃત્યશાળા, નાટકશાળા. નાગાદિન્દ્રિ સ્ત્રી હાથીના ગંડસ્થળ જેવા તારા પુત્ર તરબુચ. આકારની તુંબડી.
નારા પુત્ર તરબુચ. નાગરાજ ગરૂડ, મેર, નળી, સિંહ..
નાદાર ઉ૦ નદીને પુત્ર, નૃત્ય કરનારીને નાદિ ઉ૦ હસ્તિનાપુર
- છોકરે. ૧૦૫
For Private and Personal Use Only
Page #845
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नाटिका
८३४
नाणक
નાદિ ત્રીતે નામે એક દશ્યકાવ્ય. ત્રણ, એક જાતનું ધ્રોખડ, ઘડીકાળ, વારિત ન હાવભાવ, એકટીંગ
પ્રણાલી, પદ્ધતિ, પરંપરા, નળી. નરિત ત્રિ. ભજવેલ, હાવભાવ કરેલ. નાદીયા પુત્ર એક જાતનું શાક. ભરત ત્રિ. ભજવેલ.
નાલીસ્ટા પુત્ર સાક્ષી નામને વેલે જદિન ઝિ૦ નાચનાર, નૃત્ય કરનાર. નાડાપ ન નાડીઓનો સમૂહ. નરેશ પુત્ર નટીને પુત્ર.
Rાહોર નવ વિવાહ વગેરેના અંગરૂપ નર પુનટીને પુત્ર.
નાડી ચક્રથી સુચિત નક્ષત્ર સમૂહ. નાદેશ ૨૦ નટકૃત્ય, નૃત્ય.
નાલીસ્ટ g૦ નાળીએરી. નાટાધર્મ સ્ત્રી નૃત્ય-ગીત-વાદ્યરૂર નાદીર એક જાતનું શાક. નટકૃત્ય. -
નાહવા ૧૦ નાભિ મંડળમાં આવેલું ના પ્રિય પુત્ર શિવ.
એક ચક્ર, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ નાડી ચક્ર. નારામા નાટકમાં જુદાં જુદાં નાહવા પુરુ પક્ષી.
પાત્રો પરત્વે વપરાતી જૂદી જૂદી ભાષા નાડીવાળી સ્ત્રી, પક્ષિણી નાટકરાવ ૧૦ દશ્ય કાવ્યરૂપક-એક નાડી પુછ કાગડો, બગલો, તે નામે જાતનું દૃશ્ય નાટક.
એક મુનિ. નદિચરચા સ્ત્રી નાટકશાળા.
નહોતા પુત્ર કાકેલ વનસ્પતિ, વ્યભિનાટકરણ નભરતમુનિકૃત નાટયશાસ્ત્ર. ચારી, જાર. નાટ ન સાહિત્યપ્રસિદ્ધ દશ પ્રકારનાં
નારદ પુ. તે નામે શિવને કારપાળ. નાટકનાં અંગ.
વાલીનક્ષત્ર તિવપ્રસિદ્ધ અમુક નક્ષત્ર. નાટચાર પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ છત્રીસ
નાલીનિt એક જાતને લીંબો. પ્રકારના નાટકના અલંકાર.
નારીવત્ર વેધક પ્રસિદ્ધ એક યંત્રનાટ િસ્ત્ર નાટકીય ભાષા. Rાદ પુત્ર ના જુઓ.
વૈદકીય ઓજાર. જાતિ નતે નામે કવ ઋષિનો આશ્રમ.
નાવર જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક ગોળા
કાર યંત્ર. નાદિ નાડિ-શરીરમાં રહેલી નસે.
ના વિપ્રદ પુત્ર તે નામે એક શિવને નાહવા ૧૦ એક જાતનું શાક.
અનુચર. નહિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ, જુઓ.
નારી ત્રણ પુત્ર ન વંધ્રપ્રસિદ્ધ એક ત્રણ રિક પુ નાળીએરનું ઝાડ. નાહિર ન નળી, સુતર વિંટવાનું એક
નાડીરાવ પુરુ એક જાતનું શાક. સાધન.
નારીશસ્તિ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક તેલ. નધિમ પુ સેની.
નાડી ને નામે શિવનો અનુચર, નાદિરથમ ત્રિ. ધાસ કરનાર, હંકાવનાર.
નારીવાતચર ૫૦ અમુક નાડીમાં જાતિધર ત્રિનળીથી પીનાર.
વાયુની અમુક ગતિ. હિપ ને એક જાતનું શાક.
નારહિજુ ૩૦ એક જાતની હીંગ. મિતુ વિષુવવૃત્ત.
નવા ત્રિઅનિંઘ, ખરાબ નહિ તે, ના સ્ત્રી શરીરમાંની નાડી-નસ, નાડી- નાણું, સિકકો વગેરે,
For Private and Personal Use Only
Page #846
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
नाणकपरिक्षा
www.kobatirth.org
નામ પરિક્ષા સ્રા॰ નાણાની પરિક્ષા, નણું પારખવું તે
નાત્ર ૬૦ પ્રશ’સા, વખાણ, અદ્ભુત, વિચિત્ર. માત્ર પુ શિવ.
नाथू भ्वा० प० સ॰ સેટ્ સંતાપ કરવા, ઐશ્વય વાન થવું, શ્રામાન થવું, યાચના કરવી, માગવું. નાથુ વા૦
आ० સ॰ સે॰ આશીર્વાદ
આપવે.
નાથ પુ॰ સ્વામી, ધણી, માણીક, ઇશ્વર. નાથતા શ્રી. ધણીપણું, સ્વામીપણું,માલીકી. નાથત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ.
નાથવત્ ત્ર ધણીવાળું, સ્વામીવાળું, માલીકપણું.
નાથદ્દે પુ॰ પશુ, નાથેલ બળદ વગેરે. નાથદ્વાર fત્ર૦ ધણીને લઇ જનાર. નથન ત્રિ॰ નાથવાળુ, ધણીવાળુ નાર્ પુ॰ શબ્દ, અવાજ, અનુસ્વાર પેકે ઉચ્ચારાતા એક અર્ધચન્દ્રાકાર અક્ષર, બ્રહ્મનાદ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક બાહ્ય પ્રયત્ન, ગર્જના. નાદ્ ત્રિ શબ્દવાળું, સ્તુતિ કરનાર. નાવિન્દુ પુ॰ તે નામે એક ઉપનિષદ્, એક જાતના અક્ષર.
પ્રય
નામુદ્રા ી તંત્ર શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ મુદ્રા. નાટ્ય ત્રિ શબ્દવાળુ, નાદ-બાહ્ય નવાળું. નાન્તુિ પુ॰ નાવિન્ડ જુએ. નાનિ ત્રિ શબ્દ કરનાર, ગર્જના કરનાર, નાદ નામના બાહ્ય પ્રયત્નવાળું. નાચ ત્રિ॰ નદીનું, નદી સંબધી, નદીમાં હેનાર-થનાર.
નાથ ત્રિ॰ નહિ લેવા યોગ્ય, આપવા યોગ્ય.
નાય ૩૦ કાસા ઘાસ, નેતરનું ઝાડ
८३५
नान्दिघोष
નાન્દ્રેચ 7॰ સિંધાલૂણ, સૌવીરાંજન-સુરમે, નાગરમાય. નરેચિત્તા શ્રી. ભાંય આંબળી, પાણીમાં થતું નેતર, ભાંયજાંબુ, વૈજયન્તકા વનસ્પતિ, કાક શ્રૃવૃક્ષ.
નાસેથી સ્ત્રી. ઉપરના અ. નાદ્રેશ્વર ન॰ કાશીમાં આવેલ શિલિંગ. નાથ ત્રિ॰ નદીમાં હેનાર–થનાર. નાધ્ વા૦૦ સ॰ સેર્ નાથ્ ધાતુ જુએ. નાના અન્ય વિના, સિવાય, અનેક, તરેહ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તરેહ, જૂદું.
નાનાનું પુ॰ ધાળું રતાળુ, નાનાજન્ત ત્રિ. અનેક મૂળીયાંવાળું. નાનાધ્વનિ પુ કાહલું-વીણા વગેરે વાદિત્રના શબ્દ
નાનાજ પુ॰ નણુંદના છે.કરે. નાનારક પુ॰ જૂદા જૂદો રંગ. નાનાપક ત્રિ॰ જૂદા જૂદા રંગવાળું. નાનાસ પુ॰ અનેક જાતને રસ નાનારસ ત્રિ॰ અનેક જાતના રસવાળુ, નાનારૂપ ન॰ અનેક પ્રકારનું રૂ. નાનાસપત્રિ॰ અનેક પ્રકારના રૂપવાળુ. જ્ઞાનાર્થે પુ॰ અનેક પ્રકારને અ. નાનાથે ત્રિ॰ અનેક પ્રકારના અર્થવાળુ નાનાયને પુ॰ અનેક પ્રકારના રંગ, બ્રાહ્મ ાદિ અનેક વ.
નાનાવર્ત્ત ત્રિ॰ અનેક પ્રકારના રંગવાળુ, બ્રાહ્માદિ અનેક વ વાળુ . નાનાવિધ ત્રિ॰ અનેક પ્રકારનું નાનુÈય ત્રિ॰ નહિ. આચરવા યોગ્ય. નાન્તરીયજ્ઞ ન॰ તેના અભાવમાં તેના અભાવરૂપ વ્યાપ્તિવાળુ નાશ્ત્ર 7 સ્તોત્ર, સ્તુતિ.
નારિ 32 નાટકના આરંભમાં મગલાથે સ્તુતિ કરનાર સૂત્રધાર, નાયિોષ પુ॰ ભેરી વગેરે વદિત્રના શબ્દો
For Private and Personal Use Only
Page #847
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नान्दो
नामधातु
નાન્સી ત્રી, સમૃદ્ધિ, નાટકને આરંભમાં | નામિરર નવ દંટીની નાળ છેદેવી, મંગલાર્થે સ્તુતિ.
જમિન . બ્રહ્મા, પહેલા જૈન તીર્થંકર ના પુત્ર તેરણસ્તંભ, નાંદીમુખ શ્રાદ્ધ. ઋષભદેવ. નારીવર પુ. નાજિ" જુઓ.
નામિત ત્રિ. નાભિમાં થનાર, દંટીમાં નાન્દીઘોષ g૦ ના પાપ જુઓ.
થનાર, મધ્યે થનાર, વચ્ચે હોનાર. નાન્સીપદ p૦ કુલાના મોઢાને ઢાંકવાનું
નામિકાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ વસ્ત્રનું ઢાંકણ.
જમાન પુ. નામિક પુત્ર જુઓ. નાપુર ન. તે નામે એક શહેર વામિનાવો હૂંટીની નાળ. નાજીપુર ત્રિ. નાન્દીપુર શહેરમાં છે
નામનાસ્ટ ન૦ ઉપરને અર્થ.
નામિમ પુ. નામિક ઉ૦ જુઓ. નાર-થનાર
નામિમ કિ. નામિક ત્રિજુઓ. નામુ ૧ એક જાતનું શ્રાદ્ધ.
તામિલન ૧૦ દંટીની નાળ છેદવી તે. નાનીમુવ પુ. પિતા વગેરે, વૃદ્ધ પ્રપિતામહ વગેરે, વિવાહ.
નાભિવર્ષ પુરા જખૂલીપના નવખંડ પૈકી
. એક ખંડ. નાનીમુણ સ્ત્રી માતા વગેરે.
નામિ ત્રિ. લૂંટીવાળું, મેટી દૂરીવાળું. નીતિન ત્રિ. નાટકના આરંભમાં
નમિHવશ્વ પુત્ર એક પ્રકારને સગોત્રી મંગલાર્થે સ્તુતિ બોલનાર, ભેરી વદિત્ર
સંબંધ. વગાડનાર.
Tખ્ય ત્રિનાભિના હિતનું, ઘૂંટીને ફાયના ર૦ એક જાતનું શ્રાદ્ધ દાકારક, નાભિનું, દૂરીનું, દૂરી સંબંધી. રાતિ પુ૦ હજામ, ઘાંજે.
નામ મળ્યશ્કેપ-ઉપક્રમ-પ્રકાશપણું-પ્રસિનાપિતરારા સ્ત્રી, હજામની દુકાન.
દ્ધિ-વિસ્મય-સ્મરણ વિકલ્પ-અલીક–વગે નાપિચ ર૦ હજામપણું, ઘાંજાપણું. રે દર્શાવનાર અવ્યય. નમ તે નામે એક સૂર્યવંશી રાજા. નામકરણ ૧૦ સેળ સંસ્કારોમાંને એક નામ પુ. એક જાતનું ઝાડ.
સંસ્કાર, નામ પાડવું. નમન ઉ૦ વૈવસ્વત મનુનો પુત્ર, ભગીરથ નામદ ત્રિ નામ લેનાર, નામ ગ્રહણ
કરનાર. નામિ પુત્ર ક્ષત્રિય, મુખ્ય રાજ, ચક્રવર્તી રામદદ પુત્ર નામ લેવું,નામ ગ્રહણ કરવું. રાજા પિડાનો મધ્યભાગ, અગ્નીધ્ર રાજ- નામ અચ૦ નામ લઈને, નામ ને પુત્ર, તે નામે એક ખંડ, જૈનતીર્થ- ગ્રહણ કરીને. કર ઋષભદેવને પિતા, કસ્તુરી મૃગ. નામત મથ૦ નામથી. નામિ શ્રી. દૂરી, મધ્યભાગ, કસ્તુરી, નામની સ્ત્રી, ગૌરી-કાલી–ઉમા-ભદ્રાઉદરાવર્ત.
દુર્ગા-કાતિ-સરસ્વતી–મંગલા-વૈષ્ણવીનમિve દૂરીની ઉપરને માંસ- લ૯મી-શિવા-નારાયણ–એ બાર દેવીનાં વાળો ઉચે ભાગ.
નામ, દેવીને ઉદ્દેશી કરવામાં આવતું નામિજમાં સ્ત્રીએક જાતનું ઝાડ. ' એક વ્રત. નામિગુરુ પુરુ નામઝટ જુઓ, નામધાતુ ૩૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દમાંથી નામોટા પુત્ર નામિઝટ જુઓ.
બનતે ધાતુ.
રાજાને પૌત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #848
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नामधारक
નામધા ત્રિવે માત્ર નામ ધારણ કરનાર, | નાચતા સ્ત્રી, નાયકપણું, નેતાપણું. માત્ર નામ ધારી.
ર૦ ઉપરના અર્થ. નાચ ન નામ.
નાચંદિપ પુરાજ. નામયિત કચ૦ નામથી.
રાચિવ શ્રી પ્રાપ્ત કરી આપનારી સ્ત્રી, નામન ૧૦ નામ, સંજ્ઞા, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ મુખ્ય પત્ની, ભાર્યા, શૃંગાર રસના આશબ્દ, પાણી.
લંબને ભૂત સ્ત્રી. સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયિકા. નામનામિકા પુપરમેશ્વર.
નાયક શ્રી દૈવી શકિત, એક જાતની નામમાત્ર ત્રિ. નામ માત્ર, વીર્યહીન, કસ્તૂરી. નામનું, નામધારી.
નાર ત્રિમનુષ્ય સંબંધી, પુરૂષ સંબંધી, પનામમાહા શ્રી. તે નામે એક શબ્દ કે. રમાત્મા સંબંધી. નામ મુદ્રા સ્ત્ર નામવાળી વીંટી.
ન પાણ, મનુષ્યોને સમૂહ, પુરૂષોને નામ પુછે નામને યજ્ઞ, ઢંગથી કરેલ સમૂહ. યજ્ઞ, પ્રખ્યાતિ માટે કરેલ યજ્ઞ.
ના પુ૦ બાળક, બચ્ચે. નાગઢ ૧૦ શબ્દ અને તેની જાતિ, ના ઉ૦ નરક. શબ્દની જાતિ.
નારાત્રિનરકમાં રહેલ પ્રાણી,નારકી જીવ. નામ ત્રિ. નામથી જ બાકી રહેલ, નારિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ નાશ પામેલ, મરણ પામેલ.
નારદ પુ. મનુષ્ય સમૂહમાં કીડા જે, નામસંગ્રહ ૫૦ જૂદા જૂદા શબ્દોને સંગ્રહ. મનુષ્યકીટ, પોતે કેઈને આપેલી આશાને નામ ત્રિ નામના અક્ષરોથી ચિહ- વિનાશ કરનાર, ઠગ, પામર. વાળું, નામાંકિત.
નારફ ૧૦ ગાજર, પીપલીરસ, જોલારૂપે નામરામ નામ કહીને, નામ જન્મેલ પ્રાણી, નારંગી. બતાવીને.
નાક્પુનારંગીનું ઝાડ, વિટ-વ્યભિચારીનામાનુરાસન ૨૦ કષ, શબ્દોનો કે. લેફર, છાગો. નામપરાધ પરમેશ્વર વગેરેના નામની નાળિ સ્ત્રીવૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઔષધ. અવગણના રૂપ અપરાધ.
નાવવા ૧૦ ગાજર. નામrviધન ત્રિ, પરમેશ્વર વગેરેનાં નારદ પુત્ર દેવર્ષિ નારદ મુનિ, વિશ્વામિત્રને
નામેની અવગણનારૂપ અપરાધ કરનાર. એક પુત્ર, તે નામે એક પ્રજાપતિ, તે નામિત ત્રિ. નમેલ, નમાવેલ.
નામે એક ગંધર્વ. નાના પુત્ર ખેડયા-વાવ્યા વિના પિતાની નાચાર નનારદ ઋષિકૃત તંત્રશાસ્ત્ર મેળે ઉત્પન્ન થયેલ ધાન્ય.
નારદં પુ. નારદ ઋષિ. નાય ઝિ૦ નેતા, લઈ જનાર, દેરનાર. નારિક્ષા સ્ત્રી વર્ણચ્ચારજ્ઞાપક નારદકૃત નાથ પુત્ર ઉપાય, નીતિ, લઈ જવું, દરવું. એક શિક્ષાગ્રંથ. નાથ ત્રિવ લઈ જનાર, નેતા, પહોંચા- નારી ૧૦ તે નામે એક મહાપુરાણ. ડનાર, શ્રેષ્ઠ, પ્રધાન, મુખ્ય.
નાકીય ત્રિનારદનું, નારદસંબંધી. ના પુત્ર પ્રભુ, સ્વામી, માળાને, મુખ્ય નાનિ પુત્ર નરસિંહના ચરિત્રવર્ણનાત્મક મણુંકે, સેનાપતિ, શૃંગારાલંબન પતિ-જાર એક ઉપપુરાણ. વગેરે.
ના શ્રી. પાણી.
For Private and Personal Use Only
Page #849
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नाराच
८३८
मालिका
નારાજ ઉ૦ તદ્દન લોખંડી બાણ.
નારી સ્ત્રી મનુષ્ય જાતિની સ્ત્રી, તે નામે છંદ નારાજ ન તે નામે એક છંદ
રાજસાવજ સૂર્યવંશી એક રાજા.. નરજિવ શ્રી. સેની કેન સેનું તે
નારોટ ૩૦ નાળીએરનું ઝાડ. ળવાને નાને કાંટો.
નારી સ્ત્રી, નાળીએરી. નારી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ, નાનું નારાચ
નારોજ ૧૦ એક જાતનું શાક. બાણ.
નાતા જાર, વ્યભિચારી પુરવ. નારાયણ પુત્ર વિષ્ણુ, પરમાત્મા, ધર્મનો
નારતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ પુત્ર એક ઋષિ, અજામિલને પુત્ર. . નાçr R૦ મનુએ કહેલાં સ્ત્રીનાં છ દૂરાય ત્રિ નારાયણનું, નારાયણ સંબંધી.
પણમદિરાપાન દુર્જનને સંગ પતિને સાખ ર૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ વાયુનાશક તેલ.
વિરહ-ભટકવું–અત્યંત નિદ્રા -પારકા ઘરમાં નારાયક્ષેત્ર ૧૦ ગંગાતટે એક ક્ષેત્ર. નિવાસ. નારાયતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. નારણપુત્ર સ્ત્રીનો પ્રસંગ, વ્યભિચાર. નાઝિર શિવ, પીળું ચંદન
નરમા ત્રિસ્ત્રીઓથી વ્યાપ્ત નાઝિર ત્રિ. નારાયણને પ્રિય. નજીકલ પુનૈઋત ખૂણામાં આવેલો દેશ. તારા પુત્ર નારાયણ વગેરે પાંચ નારીવાર ર૦ સ્ત્રીને બેસવાનું પડદાવાળું દેવને ઉદ્દેશ અપાતે બલિ જે અકાળ વાહન..
મૃત્યુ પામેલાઓની મરક્રિયામાં અપાય છે. નાઇ ત્રિ સ્ત્રીને પ્રિય. નારાયણરત્ન તે નામે એક તીર્થ, નાણા સ્ત્રી, મોગરે. નાઝિમ તે નામે એક તીર્થ નારીત્ર ૩૦ તે નામે એક ગંધર્વત. નારાયણ ૧૦ નારાયણ જેના દેવ છે
પુત્ર સત્રાજિતને પુત્ર ભંગકારને તેવું દિવ્ય અસ્ત્ર,
તે નામે એક પુત્ર. નારાથી સ્ત્રી નારાયણની શક્તિ, લક્ષ્મી નિર્થિ પુયજ્ઞ.
દેવી, દુર્ગા દેવી, શતાવરી વનસ્પતિ, મુ- નાર્થ ત્રિ. મનુષ્યનું મનુષ્ય સંબંધી. | દગલ મુનિની પત્ની.
| નાટ્ય પુનારંગીનું ઝાડ. નારાયણીય ૧૦ તે નામે એક ઉપનિષદ. નાસ્થતિ પુ કરીયાતું. નાળીયત્રિ નારાયણનું, નારાયણસંબંધી. નારું પુનાળ, નાળચું, કમળ વગેરેનું નારાયનિષદુ સ્ત્રી તે નામે ઉપનિષદુ. નાળ, જળને નીકળવાને માર્ગ, જળનો ના પુત્ર નારાશં પિતૃઓને સેમરસ પ્રવાહ, ફુવારે.
પીવાનું સાધન ચમસ-એક પાત્ર નટો શિવની વીણા. ના રોજ ૩૦ તે નામના પિતૃઓ. નટિરા પુત્ર નડ જતિનું ઘાસ. નાણાંક પુત્ર નારાશં પિતૃઓના ચમત ના સ્ત્રી નાઝ જુએ. - પાત્રમાં રહેલ સોમ, તે નામે વેદમંત્ર. નલ્ટિ સ્ત્રી નાડી, નસ, કમળની દાંડલી, નરિકા ત્રિા પાણીનું, પાર્થ સંબંધી, પર- એક જાતનું શાક. મામા સંબધી.
નાસ્ટિા કમળ, પાંડ. નરિત્ર પુત્ર નાળીએરનું ઝાડ.
સ્ત્રાવ ગાજે કમળનો દાંડલે, એક નરિક્ષર સ્ત્રીવૈદ્યક પ્રસિદ્ધ છે. જાતનું શાક, હાથીના કાન વીંધવાનું
For Private and Personal Use Only
Page #850
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नालिकी
नासिक्य
એજાર, પિકળ દાંડીવાળી વનસ્પતિ. નારાજ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. દિવાળી સ્ત્રી, ભેંસ, પાડી.
નારાય ત્રિ નાશ પમાડતું. નાજિત ૩૦ નાળીએરનું ઝાડ, તે નામે દેશ. વારિત ત્રિ. નાશ કરેલ, નાશ પમાડેલ. નજિન ત્રિવ નાળીએરમાંથી બનેલ
નાદિક ત્રિ- એવાઈ ગયેલા કેઈપદાર્થને નાન્ટિસ્ટ પુ. નાળીએરી.
યોગ્ય તેને માલીક. નાટિક ત્રિ. નાળીએરમાંથી બનેલ.
નાદૃ ત્રિનાશ જુઓ નાટિતા સ્ત્રી એક જાતનું શાક.
નાના પુત્ર વિ૦ સ્વર્ગના વૈદ્ય-અશ્વિનારી સ્ત્રી, નારિ જુઓ, ઘડીરૂપ કાળ,
નીકુમાર. કમળ, નાડી, નસ, હાથીના કાન વીંધ- નાના પુત્ર ભજમાન વંશના કવલ વાનું ઓજાર, પ્રણાલી, પદ્ધતિ, પ્રાણને બહિષને એક પુત્ર. નળ, એક જાતનું વાદિત્ર.
નારી સ્ત્રી, શબ્દ, અવાજ, નાક, બારણાની નાસ્ટીક ૩૦ લોઢાના મુખવાળું બાણ,ભાલો,
ઉપરનું લાકડું, અરડુસાનું ઝાડ. - બરછી, કમળ, નાળીએરનું કમંડળ.
નાણાવતા પુત્ર એક જાતનો નાકને રોગ. નાટી ૧૦ કમળને સમૂહ.
નાનાતન જિ. એક જાતના નાકના નાટકવાની નાળીએરનાં કમંડળોને સમૂહ.
રોગવાળું. નારી સ્ત્રીકલાકે કલાકે વગાડાતી
રાશિ સ્ત્રએક જાતનું પક્ષી. ઘડી-ઘડીઆળ.
નાસાક્ષિાવવુંજે સ્ત્રી પાસે પુષ્કળ નાસ્ટોપ પુકદંબનું ઝાડ,
દ્રવ્ય તથા પુત્રાદી હોય છે તેના નાકની નાટી પુ. ૧૦ નાaણ જુઓ.
જમણી બાજુમાં વાળી ઘાલવી તે. ના ત્રિ. નડ ઘાસની સમીપનો પ્રદેશ
નાણા ૧૦ બારણાની ઉપરનું લાકડું.
નામ ન૦ નાકને મેલ-ગૂંગું. રાષણ પુ. નવા યજ્ઞને પ્રતિપાદક
નાણાgિ g૦ કાયફળનું ઝાડ. ગ્રંથ, નો યજ્ઞ કરવાને સમય.
નાણાવંરા પુનાકની દાંડી. ના િત્રિનાવ ચલાવનાર, ખલાસી,
નાસવામાવર્ણ પુરુ પુરૂષના ડાબા નાકમાં સુકાની.
* વાળી ઘાલવામાં આવે છે તે. નવિન ત્રિ- નૌકાવાળું, નાવને મલીક.
નાના પુત્ર નાકમાં સુકાપણું ના પાવન પુનાવ ચલાવી જીવનાર
નાસાહા પુત્ર એક જાતને વેલે. એક જાતિ.
વામિ ત્રિ. નાકવડે શબ્દ કરનાર, નાપાયા ન૦ નાવ ચલાવી છવવું તે. નહેર લાવનાર. નાથ ત્રિવ નાવથી તરી શકાય તેવું પાણી
નાસિઘય ત્રિનાકવડે પાણી પીનાર. વગેરે.
નાસિક સ્ત્રી, નાક. નાગ ૧૦ નવાપણું.
નનિવામઢ ૫૦ નાનામઢ જુઓ. નથુ નૌકામાં રહેલું પાણી.
સિરિશ્ન ર૦ નાકનું છિદ્ર. નારા પુત્ર નાશ, વંસ, અદર્શન, પલાયન, નાસિરપ ૫૦ નાકમાં સુકાપણું.
નાસી જવું, નહિ મળવું, ખોવાઈ જવું. નાનિવ ત્રિનાકની પાસે વગેરે, નાકમાં નારા ત્રિનાશ કરનાર, નાશ પમાડનાર. ' હેનાર-થનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #851
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
नासिक्य
નાભિક્ષ્ય 1૦ નાક.
નાભિક્ષ્ય પુ॰ દ્વિવ॰ નાહ્ય જુએ. નાભિક્ષ્ય પુ॰ દક્ષિણમાં આવેલે એક દેશ- .
નાસક.
www.kobatirth.org
નાભિચજ ૩૦ નાક. નાસીર ૬૦ અગ્રેસર સૈન્ય,મેાખરાનુ ં લશ્કર. નાસીપ ત્રિ॰ અગ્રેસર, આગળ ચાલનાર, મેખરે રહેનાર.
નાપ્તિ અન્ય નહિ હેાવાપણું, નહિપણું. નાસ્તિષ્ઠ ત્રિ॰ પરલેાક વગેરે નહિ માનનાર, આત્મા વગેરેને નહિ માનનાર ચાર્વાકવગેરે. નાસ્તિકતા શ્રી નાસ્તિકપણું. નાસ્તિત્વ ન॰ નાસ્તિકપણું,
-----
Tejas
૪.
નાાિમ્ય ૬૦ નાસ્તિકપણું. નાસ્તિકૢ પુ॰ આંબાનું ઝાડ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાસ્તિયાર્ પુ॰ પરલોક-આત્મા વગેરે નથી એવા વાદ-નાસ્તિકપણું
નાહ્ય ૧૦ બળદને નાકે બાંધવાની દોરી
નાથ.
પ્રથમ ભાગ સમાપ્ત
नाहुष
રામ્ય ત્રિ॰ નાકની પાસેનુ નાદ ॰ બંધન, જાળ, ફ્રાંસ, નાહલ પુ॰'એક મ્લેચ્છજાતિ.
નાદુષ પુ॰ નહુલ રાજાને પુત્ર યયાતિ રાજા. નાઝુષ ત્રિ॰ નહુલરાજાનું, નહુરાજા સંબંધો. નાક્રુષિ પુ॰ નાટ્ટુર પુર્વ જીએ
For Private and Personal Use Only
Page #852
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only