Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMtabAlajI mae' tarIke ubhA hatA. eka gAmamAM thanAM yugamAM jA bhAratamAMthI karo. e eka vakhata gujarAtanI dhArAsabhAnI cUMTaNImAM dhaMdhukAmAMthI mahArAjazrInA bhakta zrI gulAma rasula kurezI koMgresanA umedavAra gy, akn; cyl; ramaNalAla sI. zAha tarIke UbhA hatA. eka gAmamAM rAtri sabhAmAM mahArAjazrIe zrI mahArAjazrIe bhAlanaLakAMThAnA pradezane potAnA prayoganuM kendra kurezIne mata ApavA mATe bhASaNa karyuM. te vakhate sabhAmAM dhAMdhala macI banAvyuM. e mATe guMdImAM Azrama sthapAyo. gaI. koIka yuvAno bolyA, "sAdhunAM lUgaDAM utArIne koMgresanI sevA Aje to have aspRzyatA, DheDabhaMgI vagerene aDavAnI vAta bhAratamAMthI karo.' e vakhate mahArAjazrIthI AkrozamAM bolAI javAyuM, 'A lUgaDAM lagabhaga nirmaLa thaI che. paraMtu AjhAdI pahelAnAM yugamAM to aspRzyatA zuM che te pahelAM jANo, pachI utAravAnI vAta karo. e vize jANavuM gAmegAma jovA maLatI. bhaMgIvAsa judA hoya ane loko paNa gaMdakIbharyuM hoya ke carcA karavI hoya to mane utAre maLo.' apamAnita ane paropajIvI jIvana jIvatA hatA. e samaye mahAtmA sabhA pUrI thaI. mahArAjazrI utAre AvyA. paNa carcA karavA koI gAMdhIjIe samagra bhAratamAM aspRzyatAnivAraNanI moTI jhuMbeza AvyuM nahi. e divase mahArAjazrI aDadhI rAta sudhI potAnI pATa para upADI hatI. gAMdhIjIe DheDa-bhaMgI mATe 'harijana' zabda pracalita dhyAnamAM besI rahyA. sAdhu tarIke pote krodha karyo e badala pazcAttApa. karyo hato. karyo. pelA yuvAnonI manomana kSamA mAgI ane kSamA ApI. pelA gAMdhIjIne anusarIne mahArAjazrIe paNa potAnA janahitanA kAryomAM yuvAnone paNa pazcAttApa thayo. teo utAre mAphI mAgavA AvyA tyAre aspRzyatA nivAraNane sthAna ApyuM hatuM. teo jyAM jAya tyAM harijano mahArAjazrIe emane kahyuM, "sabhAmAMthI pAchA AvIne meM to manomana mATenA vistAramAM AMTo mArI AvatA. DheDa-bhaMgI mATe mahArAjazrI - tamArI mAphI mAgI lIdhI che ane tamane mAphI ApI dIdhI che.' 'RSi' zabda prayojatA. sANaMdamAM emaNe 'RSi bAlamaMdira'nI sthApanA karAvI hatI. harijanonA vistAramAM eka cakkara lagAvIne ekAda eka vakhata mahArAjazrInuM cAturmAsa dhoLakAmAM hatuM tyAre bRhada gharethI gocarI paNa vahoratA. e jamAnAmAM rUDhicusta samAjamAM AvuM muMbaI rAjyanuM vibhAjana ane mahAgujarAtanI racanA mATe AMdolana kArya bhAre sAhasika gaNAtuM. eTale kyAreka mahArAjazrI para loko zarU thayuM hatuM. paraMtu mahArAjazrI tyAre bRhada muMbaI rAjya cAlu dhULa uDADatA, huriyo bolAvatA, apamAnita karatA, paraMtu mahArAjazrI rAkhavAnA himAyatI hatA ane e aMge nivedano pragaTa karatA hatA evuM karanAra pratye kSamAbhAva rAkhI harijana vistAramAM javAnA potAnA ja vartamAnapatromAM paNa chapAtAM hatAM. AthI keTalAMka sthApita hito nirNayane makkamatAthI vaLagI rahetA. kyAreka harijanonI durdazA joIne taraphathI mahArAjazrI viruddha pracAra thato ane patrikAo paNa chapAtI.. emanI AMkhamAM AMsu AvatAM. kyAreka e mATe teo upavAsa karatA, emAM eka patrikA aziSTa bhASAmAM chapAI hatI. dhoLakAnA sTezane kyAreka sAMjanI prArthanAsabhAmAM teo te vize potAnA vicAro ane koIka pheriyo mahArAjazrI mATenuM enuM aziSTa mathALuM bolIne A anubhavo rajU karatA. eka vakhata eka gAmamAM mahArAjazrI eka patrikA vecato hato. ethI uzkerAIne guMdI AzramanA mahArAjazrInA bAMkaDA para besI jAhera pravacana ApI rahyA hatA. evAmAM bAMkaDAno koI bhakta pelA pheriyAne mAra mAryo. A vAtanI mahArAjazrIne khabara mAlika tyAM AvI pahoMcyo. eNe mahArAjazrIne potAnA bAMkaDA paDI tyAre pheriyAne mAra paDyo e badala temane bahu du :kha thayuM. teo parathI UThI javA kahyuM to jarA paNa AnAkAnI vagara mahArAjazrI AvI niMdAthI para hatA. A ghaTanAthI temanA manamAM roSa-AkrozanI UThI gayA ane bAkInuM bhASaNa UbhA UbhA pUruM karyuM hatuM. koI pratikriyA thaI nahi. emaNe guMdI AzramamAM lekhita saMdezo eka vakhata mahArAjazrI bhAlapradezamAM koTha gAmamAM cAturmAsa rahyA mokalAvyo ke koIe AvI aziSTa patrikA mATe uzkerAvuM nahi, hatA. roja vyAkhyAna tathA rAtanI prArthanAsabhAmAM jaino karatAM ajena emanA hRdayamAM mAtra AjIvikA khAtara patrikA vecanAra pheriyA pratye vadhu AvatA. te badhA upara mahArAjazrIno khUba prabhAva paDyo hato. anukaMpA ja hatI. keTalAka to mahArAjazrIne devapuruSa gaNatA. prArthanAsabhAmAM amuka mahArAjazrIe lokakalyANanuM ghaNuM kArya karyuM. emanI preraNAthI divase mahArAjazrI vArtA kahetA. eTale emanA vyAkhyAnamAM bALako guMdI, muMbaI, amadAvAda, rANapura, rAmapurA-bhaMkoDA, indora vagere paNa AvatA. sthaLe prAyogika saMgha, mAtRsamAja udyogagRha, auSadhAlaya, chAtrAlaya, cAturmAsanA divasomAM chelle divALI, besatuM varSa ane kArtikI kheDatamaMDaLa vagere vIsa jeTalI saMsthAo sthapAI hatI je Aje paNa pUrNimA paNa Ave. jyAre besatuM navuM varSa hatuM tyAre eka mAjI savAre kAryarata che. pAMceka vAge gharethI AratI saLagAvIne mahArAjazrInA utArA pAse mahArAjazrInA eka mukhya aMtevAsI te zrI maNibhAI paTela. teo AvyA. sAthe bIjI keTalIka strIo ane keTalAka bhAIo paNa miyAMgAma-karajaNanA vatanI hatA. I.sa. 1943mAM mahArAjazrInuM hatA. mAjIe bUma pADI, "mahArAjazrI bahAra Avo. Aje saparamo pravacana emaNe karajaNamAM sAMbhaLyuM. ethI teo eTalA badhA prabhAvita divasa che. amAre tamArI AratI utAravI che.' thaI gayA ke pachIthI teo mahArAjazrI jyAM hoya tyAM emanAM pravacano mahArAjazrI bahAra na AvyA, paNa ucca svare emane AgrahapUrvaka sAMbhaLavA jatA. sANaMdanA cAturmAsathI teo mAtApitAnI rajA laI, samajAvyuM ke "mAjI ! jaina sAdhunI AratI na utArAya. mANasanI AratI na utArAya. maMdiramAM bhagavAnanI AratI utArAya.' AjIvana brahmacArI tarIke mahArAjazrI sAthe joDAI gayA ane vihAramAM paNa temanI sAthe ja rahyA. teo mahArAjazrInA vihAra, mukAma, mAjI chevaTe mAnI gayAM. emane mahArAjazrImAM zraddhA eTalA mATe thaI gayelI kema ke teo potAnA mAMdA dIkarAne mahArAjazrInAM darzana vyAkhyAna, vicAra-goSThI vagerenI rojerojanI noMdha rAkhavA lAgyA. karAvavA laI AvelA ane mahArAjazrIe kahyuM ke "ene sAruM thaI emaNe lakhelI e rojanizi 'sAdhutAnI pagadaMDI'nA nAmathI cha bhAgamAM jaze.' ane bIje ja divase ene sAruM thaI gayeluM. prakAzita thaI che. JD V15.06 PAGE 4
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrI maNibhAI saMtabAlajI sAthe I.sa. 1944mAM joDAyA te che. je loko zikAramAM sAtha ApavA paDApaDI karatA hatA teo have pachI mahArAjazrInA kALadharmanA samaya sudhI sAthe ja rahyA hatA. emaNe zikArano virodha karI rahyA che. loko sAthenI vAtacItamAM temane mahArAjazrI sAthe satata ra6 cAturmAsa gALyAM. emaNe gujarAta, saurASTra, mahArAjazrIe A badhI sadAcAranI pravRtti karyAnuM jANyuM tyAre teo kaccha, rAjasthAna, mahArASTra, muMbaI, madhyapradeza, uttarapradeza, orissA, Azcaryacakita thaI gayA, temanuM hRdaya pIgaLyuM. pote zikAra na karavAno bihAra, baMgALa, dilhI, paMjAba ema ghaNA pradezomAM vihAra karyo. saMkalpa karyo ane potAnI pAse je kaMI rakama hatI te gAmanA lokone emaNe lagabhaga sADA traNa hajAra gAmono saMparka thayo ane Azare ApI dIdhI ane eno upayoga Dhorono pANI pIvAno havADo bAMdhavA tera hajAra mAIlano vihAra karyo hato. emAM anekavidha anubhavo thayA mATe kharacavAnuM kahyuM. hatA. ghaNe ThekANe gocarI-pANInI utArA mATe raheThANanI ghaNI eka vakhata amadAvAdanA gorA aMgreja kalekTa2 potAnA sAthIdAro takalIpho paDI hatI. paraMtu teoe potAnA niyamomAM bAMdhachoDa karI sAthe pakSIno zikAra karavA AvyA. gAmanA lokone khabara paDI. nahotI. mahArAjazrI paNa tyAM ja hatA. mahArAjazrIe e kalekTarane bahu maNibhAI paTelanI jema mahArAjazrI sAthe jIvanaparyata rahenAra samajAvyA paNa te mAnyA nahi, evAmAM eka grAmajana kalekTaranI bIjA aMtevAsI te "saMtazizu, mIrAMbahena. (huM na bhUlato houM to ADo AvIne Ubho rahyo ane kahyuM, "pahelAM mane mAro, pachI teo amArA pAdarAnAM vatanI ane emanuM janmanAma bIjuM hatuM) pakSIone' eTale te kalekTare baMdUka mUkI dIdhI. paNa kalekTaranA khAdIdhArI, niyamita kAMtanAra, bulaMda madhura svare bhajano lalakAranAra sAthIdAroe AghApAchA jaI zikAra mATe goLIo choDI. enA dhaDa mIrAMbahenane mahArAjazrIno sAro Azraya maLI gayo. mIrAMbahena dhaDa avAja saMbhaLAtA hatA. paNa saunA Azcarya vacce eka paNa pakSI, mahArAjazrIne potAnI mA tarIke oLakhAve ane mahArAjazrI mIrAMbahenane paDyuM nahi, eTale jhaMkhavANA thaI kalekTara potAnA sAthIo sAthe badale "mIrabhAI' kahIne bolAve. ATalI svajana jeTalI AtmIyatA pAchA vaLya baMne vacce thaI hatI. prajAmAM jyAre anyAya thAya, samajAvavA chatAM durAcAra aTake nahi maNibhAInI jema mIrAMbahene mahArAjazrI sAthe ghaNA pradezomAM tyAre mahArAjazrI vizuddhikaraNa mATe gAMdhIjInI jema potAnA aMtarAtmAne pharIne emanI sarabharA karI che ane "saMtabAla mArI mA' nAmanI anusarI upavAsanuM zastra ajamAvatA. eka vakhata mahArAjazrIno pustikAmAM potAnA yAdagAra prasaMgo lakhyA che. maNibhAI ane mIrAMbahena mukAma eka gAmamAM hato tyAre eka divasa lAlajI mahArAjanA paMthanA uparAMta kAzIbahena, aMbubhAI, navalabhAI zAha, phalajIbhAI DAbhI, keTalAka sAdhuo dhoDA upara tyAM AvyA hatA. teoe potAnA ghoDA lalitAbahena, cacalabahena, TI.jI. zAha, manubhAI paMDita, gulAma ne khullI jagyAmAM bAMdhyA hatA. rAtane vakhate eka cora eka sArA ghoDAne rasula kurezI, zrI jJAnacaMdrajI, vIracaMdabhAI ghelANI, maNibahena paTela, upADI gayo. bIje divase savAre khabara paDI ke eka ghoDAnI corI thaI prabhAbahena ajamerA, vanitAbahena vagere vagere keTalA badhAe mahArAjazrI che. gAmamAM tapAsa karI paNa kyAMyathI ghoDo maLyo nahi. e sAdhuoe pAse samAjasevAnI dIkSA lIdhI hatI. teomAMnA keTalAke potAnA anubhavo varNavyA che. mahArAjazrIne vAta karI. sAMje mahArAjazrIe prArthanAsabhAmAM jAhera mahArAjazrIe gAme gAma pharI, sabhAo yojI tathA vyaktigata karyuM ke jyAM sudhI ghoDo maLaze nahi tyAM sudhI pote upavAsa karaze. saMparka karI lokone sudhAryA hatA. naLa sarovaranA vistAramAM pakSIo AthI gAmanA lokomAM doDAdoDa thaI gaI. ghoDo nahi maLe to ghaNAM Ave ane aMgrejonA samayathI khuda aMgrejI, rAjA-mahArAjAo potAnA gAmanI AbarU jaze. rAtane vakhate mahArAjazrI utArAnA ane bIjA aneka zikAra-zokhIno A vistAramAM pakSIono zikAra makAnanI khullI osarImAM sUI gayA hatA. aDadhI rAte eka mANasa karatA. sthAnika loko paisA maLe e lAlace zikArIone madada karatA. mahArAjazrI pAse Avyo. pote ghoDAnI corI karI te kabUla karIne mahArAjazrI pAse vrata lIdhuM ke havethI pote DhoracorI nahi kare. sAdhuone mahArAjazrIe gAmaDe gAmaDe pharIne lokone samajAvyA ke pakSIono potAne ghoDo maLatAM harSa thayo ane saMtabAlajI mahArAjazrInA UMcA zikAra na thavo joie. koie zikArIone madada na karavI ane cAritrathI ane AvI sevAthI teo prabhAvita thayA hatA. zikArIone samajAvIne aTakAvavA joie. mahArAjazrIe A viSayamAM corI karanAre corI kabUla karI hoya ane corI na karavA mATe jAgRti lAvIne lokone bahu daDha manobaLavALA banAvyA hatA. vaLI e mahArAjazrI pAse pratijJA lIdhI hoya evA to keTalAye prasaMgo noMdhAyA che. komanuM sadAcAra aMge baMdhAraNa paNa ghaDI ApyuM hatuM. AnuM pariNAma mIrAMbahene eka prasaMga noMdhyo che. eka vakhata mahArAjazrI kalakattAmAM keTaluM sAruM AvyuM te mahArAjazrIe pote ja varNavelA eka prasaMga parathI hatA tyAre savAre koI eka bhAIne sAthe laIne gocarI vahoravA jaNAze. nIkaLyA. gocarI vahorIne teo utAre pAchA pharatA hatA tyAM to eka vakhata amadAvAdanA eka vayovRddha pArasI gRhastha potAnI temane thAka lAgavA mAMDyo. utAre jematema pahoMcyA ane gocarInI moTarakAramAM A bAju pakSIono zikAra karavA AvyA. paraMtu keTalAka jhoLI mUkIne teo pATa para sUI gayA. teo jANe bebhAna jevA thaI juvAniyAoe emanI moTara aTakAvI. eTale pArasI buDhAe hAthamAM gayA. tarata mIrAMbahena DokTarane bolAvI AvyAM. DokTare tapAsIne baMdUka laI teone goLIe vIMdhavAno Dara batAvyo. paNa yuvAno DaryA kahyuM, "hamaNAM ahIM Avo rogacALo cAle che. IMjekzana leze eTale nahi ane AvA gayA nahi, tyAM to gAmalokone khabara paDI ane ghaNA eka-be divasamAM sAruM thaI jaze. gabharAvAnI jarUra nathI.' mANaso bhegA thaI gayA. teo badhAe juvAniyAono pakSa lIdho. pArasI buDhaDhA vicAramAM paDI gayA ke A to AkhuM gAma badalAI gayuM JD vi5.06 PAGE 5
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAgRti AvatAM mahArAjazrIe mIrAbahenane kahyuM, 'huM je gocarI . jIvananI uttarAvasthAmAM rUDhicusta samAjamAM mahArAjazrI mATe pahelAM lAvyo chuM te bahAra sarakhI jagyA joine, khADo karIne emAM paraThavI do. jeTalo virodha hato teTalo rahyo nahoto. emanA kAryathI samAja mIrAMbahene kahyuM, "khAvAnuM che, to jamInamAM dATI devA karatAM gAya ke kUtarAne khavaDAvIe to zuM khoTuM ?' upAzrayamAM padhAravA ane vyAkhyAna ApavA mATe vinaMtI karavA lAgyA hatA. mahArAjazrIe kahyuM, 'jaina sAdhuno e AcAra nathI. maLela bhikSAnnanuM mahArAjazrI vizvavAtsalya'mAM vakhatovakhata vinobAjI mATe dAna karavAno amane adhikAra nathI. koI ema kare to emAMthI AdarabhAvapUrvaka lakhatA ane emanI pravRttionI bhAre anumodanA AgaLa jatAM ghaNA anartha thAya. gRhastho gocarI vahorAvatA baMdha thAya.' karatA. vinobAjIe bhUdAnanI je jhuMbeza upADI hatI temAM gujarAtamAM e gocarI bhUmimAM bhaMDArI devAmAM AvI. traNeka divasa pachI saMtabAlajIe mahattvanuM kArya karyuM hatuM. potAnA pradezano jamInano "mahArAjazrI svastha thayA. AhAra letA thayA. zarIramAM zakti AvI. lakSyAMka pUro nahoto thato to mahArAjazrIe e mATe upavAsanI tyAra pachI tarata mahArAjazrIe potAne gocarI bhaMDArI devI paDI e jAherAta karI ane upavAsa zarU thAya te pahelAM lakSyAMka pUro thaI gayo nimitte prAyazcitta tarIke traNa divasanA upavAsa karyA hatA. hato. vinobAjIe 1979mAM govadhabaMdhI lAvavA mATe jyAre AmaraNAMta "saMta parama hitakArI'mAM zrI manubhAI paMDite ghaNAM prasaMgo noMdhyA che. upavAsanI jAherAta karI tyAre samagra dezamAM ciMtAnI lAgaNI prasarI eka vakhata pU. mahArAjathI sUrata jillAmAM vihAra karI rahyA hatA. gaI hatI. veDachInA zrI jugatarAmabhAI davene maLavAnI emane icchA hatI. teo e vakhate mahArAjazrIe vicAryuM ke vinobAjInA upavAsa aTakAvavA maDhI gAmamAM padhAryA tyAre jugatarAmabhAI paNa tyAM AvI pahoMcyA. hoya to enI sAme kaMIka AtmikabaLa hovuM ghaTe, mahArAjazrIe pote emaNe mahArAjazrI sAthenI vAtacItamAM e paNa kahyuM ke A bAjunA vinobAjInA upavAsa cAlu thAya te pahelAM ekavIsa divasanA upavAsanI AdivAsI loko dArU choDatA nathI. ghare kharAba goLano dArU banAve jAherAta karI. vinobAjI ane saMtabAlajI kyAreya ekabIjAne maLyA che. vaLI vepArIo paNa kharAba goLano vepAra karIne sAruM kamAya che. nahotA, chatAM vinobAjI pratyenA ane emanA sevAkArya pratyenA AdarabhAva vyasanamukti e mahArAjazrInI pravRttiomAMnI eka priya pravRtti sahita mahArAjazrIe ekavIsa divasanA upavAsa karyA hatA. emanA hatI. emaNe samagra paristhiti barAbara samajI lIdhI. rAtre prArthanAsabhAmAM jIvananI A moTAmAM moTI tapazcaryA hatI. paraMtu enuM evuM sarasa emaNe potAnA vaktavyamAM jugatarAmabhAinI ciMtA vyakta karI. emaNe pariNAma AvyuM ke sarakAra ane anya netAonI khAtarIthI vinobAjIe dharma ane nItinI samaja pADI. mahAjanano dharma samajAvyo. emanuM AmaraNAMta upavAsa karavAnuM baMdha karyuM. mahArAjazrIne paNa ethI atyaMta vaktavya atyaMta preraka hatuM. enI zrotAo upara bhAre asara paDI. harSollAsa thayo. mahArAjazrInA upavAsanI bahu kadara thaI. zrI eka pachI eka vepArIe UbhA thaI kharAba goLa na vecavAnI tyAM ja vinobAjInAM aMtevAsI zrI nirmaLAbahena dezapAMDee lakhyuM hatuM. 'pUjya pratijJA lIdhI. emAM eka pArasI sajjana paNa hatA. | vinobAjI ke prati ApakI jo apAra AtmIyatA hai vaha itihAsa Ama maDhImAM je pariNAma AvyuM tethI prerAine mahArAjazrIrane TheTha khAnadeza sudhInA vihAramAM eka mahinA sudhI roja rAtre prArthanAsabhAmAM meM advitIya mAnI jAyagI." madyaniSedhano sAro pracAra karyo ane enuM ghaNuM ja sAruM pariNAma AvyuM. mahArAjazrIe i. sa. 1968nuM cAturmAsa thANA jillAmAM tArApora, keTalAye AdivAsIoe AjIvana dArU na pIvAnI pratijJA lIdhI hatI. pAse ciMcaNamAM eTale ke cIMcaNImAM karyuM. te vakhate samudrakinAre AveluM ziyALAnA divasomAM eka vakhata mahArAjazrIne rAtanI prArthanAsabhA zAMta, ramaNIya ane vADIonAM vRkSothI bharacaka A sthaLa sthiravAsa pachI eka mANase gAmane pAdara AvavA vinaMtI karI. mahArAjazrI mATe emane gamI gayuM. 1969nuM cAturmAsa pAsenA vANagAmamAM karyuM. gayA. koLI pagInI jAtanA keTalAka loko tyAM beThA hatA. emAM eke paraMtu cAlIsa varSanA satata vihAra pachI emanuM zarIra thAkyuM hatuM. gAmanA mukhInA ja be baLada coryA hatA. coranAra kALu enA bApa teo sthiravAsa karavA icchatA hatA. muMbainA prAyogika saMdhe cIMcaNImAM karatAM paNa jabaro ane mAthAbhAre hato. paraMtu mahArAjazrIe ene baMgalo, anya makAno, kuvo, kaMpAunDanI bhIMta ane vividha prakAranA mAthe hAtha mUkI, AzIrvAda ApI ene ane enA sobatIone gunA vRkSo tathA khetIlAyaka jamIna sAthenI eka vADI pasaMda karI. 1970thI na karavA ane mukhInA baLada pAchA mUkI AvavA samajAvyuM hatuM. A mahArAjazrIe tyAM sthiravAsa karyo. enuM nAma rAkhyuM "mahAvIranagara rIte gunAhita mAnasavALA nIcalA tharanA lokone paNa mahArAjazrI AMtararASTrIya kendra." mahArAjazrInI bhAvanA ane eka AMtararASTrIya tarIke premathI sudhAratA hatA. kendra tarIke vikasAvavAnI hatI. paraMtu emanuM e svapna sAkAra thayuM nahi. mahArAjazrI sUratanA raste gujarAtamAMthI mahArASTramAM vihAra karI mahArAjazrImAM vicArazakti, lekhanazakti, kavitAzakti, rahyA hatA tyAre veDachImAM jugatarAmabhAine maLIne AgaLa vadhatAM zAstrAbhyAsa ityAdi hatAM. emaNe uttarAdhyayanasUtra, dasavaikAlika vyArA, sonagaDha vagere AdivAsI gAmomAMthI teo pasAra thayA hatA sutra ane AcArAMga sutrano samartha anuvAda karyo che. 'apUrva avasara"nuM tyAre AdivAsIo emanuM svAgata karavA AvatA. jaMgalamAM lAkaDAM suMdara vivecana karyuM che. dharmaprANa loMkAzAha, jaina dRSTie gItAdarzana' kApanAra AdivAsIonuM mukhya zastra te kuhADI. A vistAramAM jyAre vagere graMtho lakhyAM che. cIcaNImAM 1982 sudhInA A sthiravAsa daramiyAna jyAre mahArAjazrI pasAra thatA tyAre AdivAsIo emanuM svAgata emaNe 'vizvavAtsalya' sAmayika calAvavA uparAMta, 'tattvArthasUtra'nuM karavA rastAnI beya bAju hArabaMdha UbhA rahI jatA. te vakhate teo gujarAtI bhASAntara, "vizvavatsala mahAvIra' jevuM dIrghakAvya ityAdinuM potAnI kuhADIne cakacakita karIne lAvatA ane svAgata vakhate khabhA lekhanakArya karyuM hatuM. emaNe pacAsathI adhika nAnAmoTA graMthonI pAse hAtha rAkhI kuhADI UMcI rAkhatA. seMkaDo kuhADIo sAthenuM AvA racanA karI che. F;[; aivi[, aik svAgatanuM dazya virala hatuM. JD vi5.06 PAGE 6