Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ maI 2011 sAdhuzrIpRthvIdharakAritajinabhuvanastavanam // - zI. madhyayugamAM bhAratavarSanA, vizeSataH pazcima ane madhya bhAratamAM thayelA, zUravIra, dAnavIra, sattvazAlI ane mutsaddI jaina mantrIo thakI jaina saMgha ane dharma khUba UjaLo che. A mantrIoe jainadharma / saMghanI sevA to karI ja, parantu tethI adhika temaNe rASTra, rAjya ane samagra samAjanI dAkhalArUpa sevA bajAvI hatI. teo dharme jaina hovAne kAraNe temaNe karelI Adarza rASTrasevAne tathA rASTrakakSAnAM temanAM kAryone najaraMdAja na karI zakAya. A mantrIomAM gUrjara rASTranA mantrIo vimalazAha ane vastupAla-tejapAla jema mukhya che, tema mULe gujarAtI paNa maNDapadurga-mANDUnA mahAmantrI sAdhu pRthvIdhara eTale ke pethaDazAhanuM nAma paNa agrima paMktinuM gaNI zakAya tema che. A mantrIo potAnA dharmamAM aDaga ane parAyaNa hatA. dharmanA kSetre temaNe je kAryo karyAM te kAryo temaja temanI udAratA ajoDa ja rahI che. Ama chatAM temanI be vizeSatA noMdhapAtra cha : 1. temaNe potAnAM dharmakAryomAM rAjyanI tijorIno kadApi leza paNa upayoga nathI karyo; je paNa kharca dharma mATe karyu te badhuM, potAnI hakanI, nIti ane nyAyathI temaja kAyadA pUruM pAlana karIne kamAyelI sampattimAMthI ja karyu. 2. rAjyanA vahIvaTamAM, yuddha Adi kRtyomAM temaja samagra prajAne lAgu paDatI tamAma bAbatomAM, temaNe potAnA dharmane ke dhArmika mAnyatAo ke lAgaNIne kadApi ADe AvavA nathI dIdhI. pethaDazAha temanI rAjyabhakti, rAjya tathA rAjA pratyenI vaphAdArI tathA mutsaddIvaTa mATe paMkAyelA mantrI hatA. nyAyayukta rAjyavahIvaTa ane zatruone buddhibalathI vaza ke nAbUda karavAnI kunehane kAraNe teo rAjA-prajAne priya hatA. to brahmacaryanA vizada pAlanathI opatA sadAcAra temaja ajoDa jinabhakti, saMgharnu netRtva, dAna temaja udAratA ityAdine kAraNe teo prakhara dhArmika jana tarIke paNa paMkAyA hatA. pethaDazAhanA kALamAM aneka sthAnomAM jaino tathA brAhmaNo vacce vaimanasya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-55 pravartatuM hoya tevU anumAna thAya che. A kAraNe ghaNAM kSetromAM jainono vasavATa hovA chatAM jaina mandiranuM nirmANa zakya nahotuM banatuM. pethaDazAhe potAnI udAratAthI vyApaka samAjane anukULa karyo, ane hakArAtmaka mutsaddIvaTathI rAjyonA rAjAo tathA amAtyone jItI lIdhA. AnA kAraNe pratikUla kSetromAM paNa temane jaina derAsaranA nirmANanI anumati maLI ane temaNe vividha sthaLomAM mandiro baMdhAvI tyAM tyAMnA jainone Azvasta paNa karyA, ane be dharmonA pArasparika visaMvAda-komavAdane ThArI paNa dIdho. AvA A pethaDa mantrIe keTalAM derAsaro ane te kyA kyAM baMdhAyelAM, tenI aitihAsika noMdha ApatuM A stotra atre pragaTa thaI rahyaM che, je vAMcavAthI pethaDazAhanI adbhuta kSamatAno paricaya lAdhyA vinA nahi rahe. stotranA kartA ajJAta che. mitra munivara zrIdhurandharavijayajIe vihAra daramyAna kyAMkathI prApta pAnAMnI nakala mokalelI, te parathI A sampAdana karela che. te pArnu 15mA saikAnu hoya tevU anumAna che. pethaDazAhano samaya 14mo zataka che. 'sukRta sAgara' nAme temanuM jIvana-caritra (saMskRta) prasiddha che. - stavananA kartAe, yogya rIte ja pethaDazAhane, samprati rAjA, kumArapALa rAjA ane vastupAlamantrInA vArasadAra ke anugAmI tarIke varNavyA che. (zloka 4) prathama pAMca zlokomAM kartAe pethaDazAhanAM dharmakRtyornu varNana karatAM je mahattvanI vAto noMdhI che te A pramANe che : 1. pethaDanuM kharaM nAma sAdhu pRthvIdhara che, (sAdhu - zAha, pRthvIdhara - pethaDa). 2. tenA rAjavInuM nAma jayasiMha rAjA che. 3. teNe aneka pauSadhazAlAo (jaina upAzrayo) nirmAvI hatI. 4. pArzvanAthanI te pUjA-upAsanA karato. 5. trikAla jinapUjA ane be TaMka zrAvakocita Avazyaka kriyA te karato. 6. parvadivase pauSadha karato. 7. sAdhunI bhakti karato, ane sAdharmika bandhunI khUba vaiyAvacca-sevA karato. 7. sauthI agatyano temaja aitihAsika gaNAya tevo ullekha ahIM e maLe cha ke - 'vidyunmAlI' nAme deve banAvela, 'devAdhideva' evA nAme prakhyAta, bhagavAn mahAvIra (jJAtatanUruha)nI pratimAnI te pUjA karato hato.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ maI 2011 sindhu-sauvIradezanA rAjA udayana dvArA pUjita 'jIvantasvAmI' tarIke nirmita te pratimA 'vItabhayapattana'nA dhvaMsa-samaye jamInamAM daTAI hatI. vikramanA 12mA saikAmAM, zrIhemacandrAcAryanA kahevAthI, rAjA kumArapAle, te pradezamAM utkhanana karAvIne te pratimA samprApta karelI, ane te tene pATaNa laI AvyAno ullekha, 'triSaSTizalAkApuruSacarita'nA dazamA parvamAM upalabdha che. parantu tyAra pachI te pratimAnuM zuM thayuM teno saMketa maLato nathI. prastuta stotranA bIjA padyamAM te viSe spaSTa nirdeza sAMpaDe che, te UparathI anumAna thaI zake ke te pratimA koI paNa prakAre bacI gaI ke bacAvI levAmAM AvI haze; ane kAlAntare te madhya prAnta-mAlava dezamAM pahoMcI haze, je mANDUnA mantrI pethaDazAhanA akhatyAramAM dekhA de che. A ullekha sAce ja itihAsano eka mahattvano aMkoDo banI rahe tema che. 8. chaThThA padyamAM noMdhAyela saMvat 1320 varSa sudhImAM athavA to 1320 thI prAraMbhIne pethaDazAhe kayA kayA kSetramA kayA kayA jinAlayo karAvyAM, tenI yAdI athavA tAlikA A pramANe che. stotranA 6 thI 15 - eTalAM padyomAM thayela varNanane anusAre A tAlikA goThavI che : 1. 'maNDapagiri(maNDapadurga) AdinAtha caitya 2. nimbasthUra-parvata zrIneminAtha-caitya tenI taleTImAM pArzvanAtha-caitya 3. ujjayinI pArzvanAtha-caitya 4. vikramapura nemi-caitya 5. mukuTikA purI (mahuDI ?) pArzvanAtha tathA AdinAtha (be caitya) 6. vindhanapura mallinAtha-caitya 7. AzApura pArzva-caitya 8. ghoSakIpura AdinAtha-caitya 9. aryApura zAntinAtha-caitya 1. stotrakAra maNDapagirine zatrujayasamAna ane nimbasthUraparvatane ujjayanta-samAna varNave che. arthAt te be parvata Upara kramazaH zatrujayAvatAra ane ujjayantAvatAra caityo mantrIe banAvyA.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 10. dhArAnagara 11. vardhanapura 12,13. candrakapurI tathA jIrApura 14, 15. jalapadrapura, DAhaDapura 16. haMsalapura 17. mAndhAtRmUla 18. dhanamAtRkApura 19. maGgalapura 20. cikkhalapura 21. jayasiMhapura 22. siMhAnaka 23. salakSaNapura 24. indrIpura 30. lambakarNIpura 31. saMkhoDa (saMkheDA ? ) 32. citrakUTaparvata (cittoDagaDha) 33. parNavihArapura 34. DaNDAnaka 35. vaMkI (vAMkI?, vAMkalI?) 36. nIlakapura 37. nAgapura (nAgora) 25. tAlhaNapura 26. hastinApura aranAtha-caitya 27. karaheTaka (kareDA) pArzva-caitya 28. nalapura durga (ke nalapura ane durga ? ) nemi caitya 29. vihAraka, vIra-caityo(be) 38. madhyakapura 39. darbhAvatikApura (DabhoI) 40. nAgadraha (nAgadA ) nemijina-caityo (be) be Adi-caityo be pArzva-caityo aranAtha-cait ajitanAtha-caitya Adi-caitya abhinandana-caitya pArzva-caitya mahAvIra - caitya nemi-caitya pArzva-caitya pArzva-caitya zAnti- caitya kunthunAtha-caitya RSabha - caitya Adi-caitya pArzva-caitya Adi-caitya ajita caitya Adi-caitya pArzva-caitya anusandhAna-55 candraprabha-caitya nami-caitya
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ maI 2011 malli-caitya pArzva-caityo (be) munisuvrata-caitya, sAthe vIraprabhu. nemi-caityo (be) candraprabha-caitya pArzva-caityo (cAra) nemi-caitya sarvatra vIra-caitya (6) 41. dhavalakkanagara (dhoLakA) 42. jIrNadurga (jUnAgaDha) 43. somezvarapattana (somanAtha-prabhAsa) 44. zaGkhapura 45. sauvarttaka / 46. vAmanasthalI (vaNathalI-vaMthalI) 47. nAsikyapura(nAsika) 48,49. sopArakapura, ruNanagara,) 50,51. ghoraMgala, pratiSThAna ) 52. setubandha 53,54,55,56,57,58. vaThapadra (vaDodarA) nAgalapura, TakkAravA (TaMkArA?), jAlandhara (jalaMdhara?), devapAlapura, devagiri 59. cArUpa 60. droNata / 61. ratnapura / 62. arbukapura 63. koraNTaka (koraTA) 64. Dhorasamudra-pradeze sarasvatI pattana 65. zatruJjaya(parvata) 66. tArApura 67. vardhamAnapura (vaDhavANa?) 68,69. vaTapadra, gogapura 70. picchana 71. muGkArapura 72. mAndhAtR 73. vikkana 74. cokalapura zAnti-caitya nemi-caityo (2) ajita-caitya malli-caitya pArzva-caitya zAnti-caitya Adi-caitya munisuvrata-caitya Adi-caityo (be) candraprabha-caitya jinagRha nemi-caitya Adi-caitya
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 anusandhAna-55 A yAdImAM ghaNAM sthAnonI sAmprata oLakha pAmavI hajI bAkI rahe che. parantu kSetra - nAmo jotAM pethaDazAhe keTakeTalA pradezo ke rAjyomAM potAno dharmavyApa vikasAvyo haze te jANI zakAya che. temanA banAvelAM jinamandironI ja phakta A yAdI che. te sivAya temaNe pauSadhazAlAo, sadAvrato, jaina sivAyanAM deva - mandiro, jalAzayo, dharmazAlAo ityAdinAM je nirmANa karAvelAM, tenI yAdI paNa kAMI nAnI nathI. temanuM vistRta caritra vAMcavAthI ja teno khyAla AvI zake. sAdhuzrI pRthvIdharakArita jinabhuvanastavanam // zrI pRthvIdharasAdhunA suvidhinA dInAdiSUddAninA bhaktazrIjayasiMhabhUmipatinA svaucityasatyApinA / arhadbhaktipuSA gurukramajuSA mithyAmanISAmuSA sacchIlAdipavitritAtmajanuSA prAyaH praNazya huSA // 1 // naikAH poSadhazAlikAH suvipulA nirmApayitrA satA mantra-stotravidIrNaliGgavivRtazrIpArzvapUjAyujA / vidyunmAlisuparvanirmitalasaddevAdhidevAhvayakhyAtajJAtatanUruhapratikRtisphUrjatsaparyAsRjA // 2 // tri:kAle jinarAjapUjanavidhiM nityaM dvirAvazyakaM sAdhau dhArmikamAtrake'pi mahatIM bhaktiM viraktiM bhave / tanvAnena suparvapauSadhavatA sAdharmikANAM sadA vaiyAvRttyavidhAyinA vidadhatA vAtsalyamuccairmudA ||3|| zrImatsampratipArthivasya caritaM zrImatkumArakSamApAlasyA'tha ca vastupAlasacivAdhIzasya puNyAmbudheH / smAra(raM) smAramudArasammadasudhAsindhUrmiSUnmajjatA zreyaHkAnanasecanasphuraduruprAvRTbhavAmbhomucA // 4 // samyagnyAyasamarjitorjitadhanaiH susthAnasaMsthApitairye ye yatra girau tathA puravare grAme'thavA yatra ye /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ maI 2011 prAsAdA nayanaprasAdajanakA nirmApitAH zarmadAsteSu zrIjinanAyakAnabhidhayA sArddha stuve zraddhayA // 5 // paJcabhiH kulakam // zrImadvikramatastrayodazazateSvabdeSvatIteSvaho ! / viMzatyabhyadhikeSu maNDapagirau zatruJjayabhrAtari / zrImAnAdijinaH zivAGgajajinaH zrIujjayantAyite nimbasthUranage'tha tattalabhuvi zrIpArzvanAthaH zriye // 6 // jIyAdujjayinIpure phaNizirAH zrIvikramAkhye pure zrImAnnemijino jinau mukuTikApuryAM ca pAzrvAdimau / malliH zalyaharo'stu vindhanapure pArzvastathA''zApure nAbheyo bata ghoSakIpuravare zAntirjino'ryApure // 7 // zrIdhArAnagare'tha varddhanapure zrIneminAthaH pRthak zrInAbheyajino'tha candrakapurIsthAne sajIrApure zrIpAzrvo jalapadra-DAhaDapurasthAnadvaye sampadaM deyAd vo'rajinazca haMsalapure mAndhAtRmUle'jitaH // 8 // AdIzo dhanamAtRkAbhidhapure zrImaGgalAdye pure turyastIrthakaro'tha cikkhalapure zrIpArzvanAthaH zriye / zrIvIro jayasiMhasaMjJitapure nemistu siMhAnake zrIvAmeyajinaH salakSaNapure pArzvastathendrIpure // 9 // zAntyai zAntijino'stu tAlhaNapure'ro hastinAdye pure zrIpArzvaH karaheTake nalapure durge ca nemiishvrH| zrIvIro'tha vihArake sa ca punaH zrIlambakarNIpure saMkhoDe kila kunthunAtha RSabhaH zrIcitrakUTAcale // 10 // AdyaH parNavihAranAmani pure pArzvazca DaNDAnake vaMkyAmAdijino'tha nIlakapure jIyAd dvitIyoH jinaH / Adyo nAgapure'tha madhyakapure zrIazvasenAtmajaH / zrIdarbhAvatikApure'STamajino nAgadrahe zrInamiH // 11 //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 anusandhAna-55 zrImallirdhavalakkanAmanagare zrIjIrNadurgAntare zrIsomezvarapattane ca phaNabhRllakSmA jino nandatAt // viMzaH zaGkhapure jinaH sacaramaH sauvarttake vAmanasthalyAM nemijinaH zaziprabhajino nAsikyanAmnyAM puri // 12 // zrIsopArapure'tha rUNanagare ghoraMgale'tha pratiSThAne pArzvajinaH zivAtmajajinaH zrIsetubandhe zriye / zrIvIro vaThapadra-nAgalapure STakkArakAyAM tathA zrIjAlandhara-devapAlapurayoH zrIdevapUrve girau // 13 // cArUpe mRgalAJchano jinapatirnemiH zraye droNate nemI ratnapure'jito'rbukapure mallizca koraNTake pAvaoN DhorasamudranIvRti sarasvatyAhvaye pattane koTAkoTijinendramaNDapayute zAntizca zatruJjaye // 14 // zrItArApura-varddhamAnapurayoH zrInAbhibhU-suvratau nAbheyo jina(?) vaTapadra-gogapurayoH zrInAbhi(?)zcandraprabhaH picchane / mukAre'dbhutatoraNaM jinagRhaM mAndhAtari trikSadAM (?) nemivikkananAmni colakapure zrInAbhibhUrbhUtaye // 15 // itthaM pRthvIdhareNa pratigiri-nagara-grAma-sImaM jinAnAmuccaizcaityeSu viSvag himagirizikharaiH sparddhamAneSu yAni / bimbAni sthApitAni kSitiyuvatiziraHzekharANyeSa vande tAnyapyanyAni yAni tridaza-naravaraiH kAritAkAritAni // 16 / / zrIpRthvIdharakAritajinabhuvanastavanam //