Book Title: Raja Hans Author(s): JAINA Education Committee Publisher: JAINA Education Committee Catalog link: https://jainqq.org/explore/201037/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA haMsa 36. rAjA haMsa rAjapura nAmanA zaheramAM haMsa nAme atisuMdara rAjA rAjya karato hato. tenI satya ane ahiMsA pratyenI bhaktine kAraNe te lokomAM jANIto hato. rAjapura zaherathI bahu ja dUra Avela ratnazRMga parvatanI Toca para banAveluM suMdara jaina maMdira jainonA prathama tIrthakara zrI RSabhadevane arpaNa karyuM hatuM. caitra mahinAnI pUname loko dUra dUrathI te maMdiramAM pUjA mATe AvatA. eka vAra rAjAe te maMdiranI mulAkAta levAnuM nakkI karyuM. potAnI lAMbI gerahAjarInA kAraNe temanA pradhAnone rAjyanI dekhabhALa rAkhavAnuM soMpyuM. ane AdhyAtmika hetusara teo rAjavI parivAra sAthe UpaDI gayA. rAjA haMsane gayAne thoDA divasa thayA ne pADozI rAjyanA rAjA arjune rAjya para humalo karyo. joradAra mukAbalo karavA chatAM rAjA haMsanuM sainya hArI gayuM. moTA mahArathIo yuddhamAM mAryA gayA. arjune rAjya ane prajA para potAnI sattA sthApI dIdhI. arjune rAjya siMhAsana meLavI lIdhuM. samagra rAjaya para tenI ANa vartAvA lAgI. maMdira jatAM rastAmAM rAjA haMse potAnA sainyanA hAranA samAcAra jANyA. rAjAnA salAhakAra nirAza thaI gayA ane pAchA pharavAnI salAha ApI. rAjAe kahyuM, "have meM rAjaya to gumAvI dIdhuM che. ApaNe AdhyAtmika hetusara jaI rahyA chIe to ApaNe te aMge vicAravuM joIe. tethI ApaNe pUjA mATe maMdire ja jaIe." rAjAnA nirNayathI badhA darabArI nirAza thayA ane potAnA kuTuMbIjanonI salAmatInI ciMtA karavA lAgyA. eka pachI eka badhA darabArI vikhUTA paDavA lAgyA. chevaTe ekalo chatra pakaDanAra sevaka ja rAjA sAthe rahyo. maMdira javA mATe rastAmAM bhayAnaka jaMgalamAMthI pasAra thavuM paDatuM. rAjAe teno rAjavI poSAka tathA alaMkAro utArI kADhyA ane nokarane ApI dIdhA. jaMgalamAMthI pasAra thatI vakhate nokara paNa rAjAthI chUTo paDI gayo. rastAmAM rAjAne eka haraNa dekhAyuM ane doDIne adRzya thaI gayuM. eka zikArI hAthamAM dhanuSabANa laI doDato tyAM Avyo ane rAjAne haraNa vize pUchavA lAgyo. rAjA samajatA hatA ke jo teo satya kaheze to zikArI haraNane pakaDIne mArI nAMkhaze. eNe manamAM nakkI karyuM ke te zikArIne koI javAba Apaze nahi. zikArI sAthe asaMbaMdha vAto karavA lAgyA. teNe kahyuM pote rAjapurathI Ave che. zikArIe enI vAta sAMbhaLyA vagara pharIthI haraNa vize pUchavA mAMDyuM. teNe javAba Apyo pote rAjA che. zikArI zikArInA praznonA javAba ApavAnuM TALI haraNanuM rakSaNa karatA rAjA haMsa jaina kathA saMgraha ( 151 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 bodha kathAo rAjInA javAbothI gusse thaI gayo. gussAmAM ne gussAmAM ja cAlyo gayo. e daramiyAna rAjI khUba ja thAkI gayA hovAthI eka jhADa nIce ArAma karavAno vicAra karyo. tyAM jhADImAMthI temaNe cUMyarAono vArtAlApa sAMbhaLyo ke A rastethI be divasa daramiyAna pasAra thanAra sAdhuone teo lUMTI leze. A vAta sAMbhaLI rAjA sAdhuonI salAmatI mATe ciMtita thayo. rAjA pote AmAM zuM karI zake te vicArato hato te daramiyAna sainiko tyAM AvyA. guMDA jevA lAgatA koI mANaso joyA che ke kema te pUchavA lAgyA. temaNe kahyuM, "e mANaso khuba khataranAka che ane rastethI pasAra thatA pavitra mANasone herAna kare che tethI ame teone jhADanI ghaTAmAM corone vAto karatAM sAMbhaLI jatA rAjA haMsa pakaDavA AvyA chIe. jarUra paDaze to pavitra mANasanA rakSaNa mATe teone goLIthI uDADI daIzuM.'' rAjAne pharI ekavAra satya kahevuM ke nA kahevuM te aMge dvidhA thaI. rAjAe vicAryuM ke jo te polIsone lUMTArAo aMge sAcuM kaheze to teo temane pakaDIne sajA karaze ane nahi kahe to lUMTArAo sAdhune herAna karaze. rAjAe vicAryuM ke jo satya kahevAthI koIne nukazAna thavAnuM hoya to satya e sAcI pasaMdagI nathI. satya rakSaNa mATe che, koIne nukazAna karavA mATe nathI, teNe polIsone kahyuM, "mitro, tame sAdhune rakSavA mAMgo cho to lUMTArAonI ciMtA karyA vagara sAdhuone bacAvavA emanI sAthe ja raho.'' polIso tenI vAta sAthe sahamata thayA ane sAdhuo sAthe joDAI gayA. jhADImAM chupAyelA lUMDharAoe A badhI vAta sAMbhaLI. A ajANyA mANase batAvelI dayAthI teone navAI lAgI. teo jhADImAMthI bahAra AvyA ane potAnI jiMdagI bacAvI tethI AbhAra mAnyo, koIpaNa prakAranI madadanI jarUra hoya to jaNAvavA kahyuM. rAjAe kahyuM, "mitro, lokone trAsa ApavAnuM choDI do. A nAsa-bhAganI jiMdagI karatAM sArA nAgarika banIne raho,'' luMTAruoe sAdhuone koI rIte herAna nahi kare tenI khAtrI ApI ane sArA nAgarika banavAnuM vacana ApyuM. ATaluM pUratuM na hoya tema keTalAka sainiko tyAM AvyA ane rAjA haMsa aMge tene pUchavA lAgyA. rAjAe pUchyuM, "tamAre rAjA haMsanuM zuM kAma che?" temaNe kahyuM, "ame rAjA arjunanA vizvAsu mANaso chIe ane jo ame rAjA haMsane pakaDIe ke mArI nAMkhIe to amane ghaNo moTo badalo maLe." rAjA haMse kSaNavAra vicAra karyo ane kahyuM, "huM ja rAjA haMsa chuM. tamArA rAjAe kahyA pramANe jaina thA saMgraha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA haMsa LOE potAnA siddhinA baLathI satyane khallu pADatAM rAjA haMsa tame tamArI pharaja bajAvo." ATaluM kahIne te AMkho baMdha karIne dhyAnastha avasthAmAM navakAra maMtranuM smaraNa karatA UbhA rahI gayA. eTalAmAM eka devadUta Avyo ane kahyuM, "he rAjA, tArA jevA satyavAdI ane dayALuthI huM jitAI gayo chuM, rAjA arjunane baMdIvAna banAvIne meM pakaDI lIdho che. tamAruM rAjya tamArA pradhAnone pAchuM soMpI dIdhuM che. bhagavAnanI prArthanA mATe Ajano divasa uttama che paNa maMdira ahIMthI dUra che ane tyAM tame samayasara pahoMcI zako tema nathI. mAro ratha tamArI sevAmAM hAjara che temAM huM tamane tyAM laI jaIza." rAjA haMsa A camatkArika banAvathI AzcaryamAM mUkAI gayA. ratnazRMga parvatanI Toca para AvelA maMdiramAM te devanI sAthe samayasara pahoMcI gayA. pachI deve rAjA haMsane temanA rAjayamAM pahoMcADI dIdhA. rAjA haMse arjunane mApha karI dIdho ane tenA sainikone mukta karI dIdhA. devadUte rAjA haMsanI ane tenA rAjyanI salAmatI mATe cAra pratinidhione niyukta karyA ane pachI te cAlyA gayA. rAjA haMse pharIthI rAjapura para rAjaya karyuM ane lokone sukhI karyA. satya anne ahiMsA ane temanI vaccenA saMbaMdhanuM mahattva samajAvavAno jaina darzanano siddhAMta A vAtono muSya muddo che. TheTalIka vAra eka jaina saddhAMtano jaDapaNe amala karatAM bIjA siddhAMtane hAni pahoMcADIeN chIeN. jeno rAjA haMsane sAmano karavo paDayo. daraeNka paristhitino kALajIpUvaeNka kicAra karIne bIjA koI saddhAMtane ke bIjA koIne hAni na pahoMce te suMdara vacanAtmaka sAoN anaeN lAbha thAya tevo uThela teoN meLavatA. AmAMthI ApaNane temano janame pa2nI bhakti ane siddhAMtone vaLagI rahevApaNuM jovA maLe che. chelle jayAre arjunanA sainikono sAmano karavo paDayo tyArai salya bolavAthI jIva jokhamamAM hovA chatAM koI na kare zake tevuM satyanuM pAlana karyuM. temane kadAca teo mArI paNa nAMkhe chatAM satya bolavAnA jaina siddhAMtane teo vaLagA rahyA. jaina kathA saMgraha ( 153