Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7. prArthanA ane saphaLatA zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzam, sarvatra sukhino bhavantu lokAH // upara lakhela padya eka sarvasAmAnya prArthanAnuM padya che. A prArthanA pratyeka manuSya bolI zake che-pachI te bolanAra hiMdu hoya, zIkha hoya, pArasI hoya, bauddha hoya, jaina hoya, zaiva hoya, vaiSNava hoya, svAminArAyaNa hoya, AryasamAjI hoya, khristI hoya, musalamAna hoya ke game te dharma nA saMpradAyanA anuyAyI hoya. tamAma jagatanuM kalyANa thAo, tamAma prANIo ekabIjAnuM bhaluM karavA tatpara bano, doSo tamAma dUra thAo ane tamAma sthAnomAM rahenArA loko sukhI thAo." AvI bhAvanA A prArthanAmAM che. A bhAvanA koNa pasaMda nahIM kare ? jo prArthanA manasA, vAcA ane karmaNA thAya to jarUra saphaLa thAya; eTaluM ja nahIM, paNa evI prArthanA pUrepUrI saphaLa thAya ane prArthanAmAM je je mAgaNI karavAmAM AvelI che te badhI ja akSareakSara jarUra saphaLa ja thAya. ghaNA loko upara kahelI tevI prArthanA to roja karatA hoya che, chatAM teo niraMtara phariyAda karatA hoya che ke "bhagavAna amArI prArthanA sAMbhaLato nathI, amArI prArthanA upara muddala dhyAna Apato nathI, e bAbata kayAM jaIne phariyAda karavI ?" AvI prArthanA karanAra keTalAka vepArIomAMnA eka jaNe potAnA eka dharmagurune kahyuM ke "sAheba ! huM roja savAra-sAMja upara lakhI tevI prArthanA karato rahuM chuM, chatAMya mArA gharamAMthI maMdavADa khasato nathI enuM zuM kAraNa haze?" dharmagurue tene javAba Apyo ke "bhAI ! tame rojeroja kharekhara upara lakhela che tevI akSareakSara zuddha bhASAmAM kadAca
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthanA ane saphaLatA * 217 prArthanA nahIM karatA ho." prArthanA karanAra bhAI ke bahene potAnA mAnya gurujIne hAtha joDIne atizaya namratA sAthe javAba Apyo ke, "sAheba, ame roja roja upara lakhelI prArthanA akSareakSara zuddha rIte barAbara karIe chIe; eTaluM ja nahIM, paNa amArA darekanAM uccAraNo barAbara zuddha rIte ja bolAya e mATe ame mAsika aDhIso rUpiyA kharcIne eka paMDitane paNa rokela che, jeo amArAM uccAraNo barAbara rojeroja sAMbhaLe che ane kahe che ke bhAI ! tamArAM uccAraNo ghaNAM ja zuddha che ane temAM hrasvadIrgha uccAraNanI paNa jarA jeTalI khAmI nathI. eTale Ama rojeroja prArthanA karavAthI tame jarUra sukhI thazo ane koI apUrva lAbhane jarUra meLavazo.' ' paMDite kahelI evI vAta potAnA gurujIne kahI rahela che. Ama vAta thAya che tyAM A prArthanA karanAra vyaktino eka paDozI tyAM AvI caDyo ane teNe prArthanA karanArAnA dharmagurunI samakSa ja pelAne jorathI pakaDIne pUchyuM ke "bhAIsAheba ! ApaNI vacce eka paDozIno nAto che. e nAtAne lIdhe tamAre tyAM vivAha hato tyAre meM mAre sage hAthe tame mAgyA tyAre pAMcaso rUpiyA uchInA ApelA che. lakhata-patara to nathI ane vivAha to patI gayA ane tame vivAhita karelI kanyAne agharaNI paNa AvI ane have te A najIkanA davAkhAnAmAM prasUti mATe paNa jaze. chatAM bhAIsAheba, tame mArI rakama mane pAchI ApavAnuM hajI sudhI vicAratA paNa nathI. bhAIsAheba, huM to mAgI mAgIne thAkyo, have A mArI chellI mAgaNI che. jo traNa divasanI aMdara mArI rakama pAchI nahIM Apo to joyA jevI thaze. tamArI phajetI thaze ane tamArI AbarUnA kAMkarA thaze. A tamArA dharmaguranI sAkSIe tamane mArI A chellI cetavaNI ApavA huM A sthaLe Avela chuM." potAnA paDozInI A vAta sAMbhaLatAM ja pelo roja prArthanA karanAra bhAI tADUkyo ane bolyo ke "alyA ! tuM kone gaLe paDe che? jA, jA, tAre thAya te karI le. rUpiyA kevA ane vAta kevI ?" A badhuM sAMbhaLI pelA dharmaguru to saDaka thaI gayA. pelo mAgaNI karanAra potAnI vAta kahIne cAlato thayo eTale dharmagurue pelA roja prArthanA karanArane pUchyuM ke "A zuM che ? A mAgaNIvALo tamAro paDozI kharI vAta kare che ke khoTI ?" pelA bhAIe potAnA dharmagurune jaNAvyuM ke "sAheba ! tame A duniyAdArInI vAtamAM zA mATe mAthuM mAro cho? tame to saMsAra choDIne saMnyAsI sAdhunAM
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 * saMgIti kapaDAM paheryA che; eTale tamAre AvI khaTapaTamAM zuM karavA paDavuM joIe?" A vAta sAMbhaLI dharmagurue potAnA upAsakane spaSTa zabdomAM saMbhaLAvI dIdhuM ke "bhAI ! dALamAM jarUra kAMI kALuM che. mATe tame A dharmasthAnamAM AvavA lAyaka nathI ane huM tamane jaNAvI dauM chuM; eTaluM ja nahIM, cetavI dauM chuM ke jayAM sudhI tamArI dAnata cokhkhI na thAya ane vyavahAra nirdoSa na thAya tyAM sudhI tame mArI pAse Avazo nahi ane AvI bUrI dAnata rAkhIne tame upara jaNAvela prArthanA rojaroja dasa vAra karo to paNa tamane koI phAyado thavAno nathI. eTaluM ja nahIM, tame khoTI dAnata rAkhIne koInA paisA oLavazo to yAda rAkhajo ke tame kadI sukhI nahIM thaI zako ane tamArA gharamAMthI maMdavADano khATalo paNa khasaze zI rIte ? tame prArthanAmAM to kaho cho ke "tamAma jagatanuM kalyANa thAo, tamAma jIvo paraspara ekabIjAnuM hita karavAmAM tatpara thAo, doSamAtrano nAza thAo ane tamAma loko sukhI thAo." AvI prArthanA roja roja zuddha rIte cokhAM kapaDAM paherIne tame bhale karyA karo, paNa jayAM sudhI tamArI aMdaranI dAnata cokhkhI nathI ane bIjAnA paisA paDAvI levAnuM tame mana rAkho cho, tyAM sudhI tamAruM zubha thAya ema mane to lAgatuM nathI." potAnA dharmagurunI vAta sAMbhaLIne e bhAI to bhoMThA paDI gayA ane vIle moDhe dharmasthAnamAMthI pAchA pharyA. ghera AvIne je paMDite temane kaheluM ke, "tamArA tamAma uccAraNo bahu ja zuddha che, ethI tamane jarUra lAbha maLaze ja" e paMDitane bolAvavA potAnA nokarane mokalyo. paMDita to tarato tarata AvI pahoMcyo. eTale e prArthanA karanAre paMDitano paNa UdhaDo lIdho ane kahyuM ke "paMDitajI ! tame to kahetA hatA, ke "tamArA tamAma uccAraNo akSareakSara zuddha che. eTale tamane jarUra koI apUrva lAbha maLaze ja. paNa A mArA dharmaguru kahe che ke tame game tevAM zuddha uccAraNo sAthe ane nAhIdhoIne cokhkhAM kapaDAM paherIne bhale prArthanA karatA raho, paNa jyAM sudhI tamArI dAnata cokhkhI nathI tyAM sudhI tame game tevI cokhkhI ane zuddha prArthanA bhale karo paNa te dvArA tamane koI lAbha maLaze nahIM e yAda rAkhajo." " paMDitajI kahe, "zeThajI ! mAro pagAra traNa mahinAno to caDI gayela che, ane Aje ja cotho mahino paNa pUro thaI gayo che. eTale kRpA karIne mAro caDelo pUro pagAra Apo to mAre paNa DaoNkTaranuM bila bharavuM che te bharI zakuM." pelA zeTha kahe : "paMDita, pagAra kevo ane vAta kevI ?" ema kahIne paMDitane gharamAMthI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthanA ane saphaLatA 0 219 bahAra cAlyA javAnuM kahI zeThajI to nhAvaNiyAmAM besI gayA ane nAhIdhoIne haMmezAnI Teva mujaba gAvA lAgyA ke, zivamastu sarvajagataH parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / doSAH prayAntu nAzam, sarvatra sukhino bhavantu lokAH // " A kathA mAtra ekalA vepArIne ja lAgu paDatI nathI, paNa moTA moTA udyogapatio, moTA moTA vakIla-baeNrisTaro, moTA moTA vidyAguruo, prophesaro, yunivarsiTInA saMcAlako, vaidyo, DaoNkTaro, kArIgaro tathA sAdhusaMnyAsIone paNa teTalI ja lAgu paDe che. tathA pustakonA vecanArAo ane pustakone prakAzita karanArI saMsthAo tathA rAjyavyavasthA karanArA rAjapuruSo tathA sarakArI tamAma nokaro, paTAvALAthI pradhAna sudhInA sattAvALA lokone paNa teTalI ja lAgu paDe che. tAtparya e ke dAnata cokhkhI rAkhavA sAthe ane vyavahAra cokhkho rAkhavA sAthe jo prArthanA thAya to to tenI saphaLatAnI bAbata zaMkA rahetI nathI. paNa prArthanA pUrva dizAmAM cAle ane prArthanA karanAra pazcima dizAmAM cAle to prArthanAnuM pariNAma moTA mIMDAmAM ja Ave che e niHzaMka vAta che. vizeSa spaSTa zabdomAM kahevuM hoya to ema jarUra kahI zakAya ke moTA moTA udyogapatio je je sAmAna banAve che te sAmAna banAvavAmAM jeTalI jeTalI vastuo bheLavavAnI hoya ane bheLavavA jevI tamAma vastuone bheLavIne janatAne upayogI, TakAu ane uttama sAmAna banAvavA tarapha ja temanuM lakSya hoya to ja teo vaizyadharmane Acare che ema kahI zakAya. 46 1 A rIte khIlelA gRhaudyogo sAthe karavAmAM AvatI prArthanA, pUjA ke bIjI dharmapravRtti tejasvI banaze ane kharA arthamAM dharmanuM AcaraNa khIlaze ane bhAvi prajAmAM uttama saMskAro pADavAnuM paNa anAyAse banaze. ApaNA vidyArthIo je je zikSaNa meLave te tamAma gRhaudyogone anurUpa hovuM joIe. jyAM sudhI gRhaudyogone poSaNa maLe evuM zikSaNa nahIM zarU thAya, tyAM sudhI ApaNe ApaNA abhyudayanI ke dharmanA AcaraNanI pravRtti kharA arthamAM karI zakavAnA nathI ja. kAyadApothImAM kAyadAo game teTalA sArA hoya, paNa jyAM sudhI te kAyadAono amala temanA kharA arthamAM na thAya, tyAM sudhI AmajanatAno abhyudaya vaMdhyAputra samAna rahevAno. ApaNe joIe ja chIe ke aspRzyatA-nivAraNano kAyado saMpUrNapaNe kAyadApothImAM to che ja; eTaluM
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 * saMgIti ja nahIM, te kAyadAne nahIM anusaranAra mATe daMDa tathA sajAnI paNa jogavAI kAyadAmAM paDelI che. chatAMya ApaNA samagra dezamAM ane khAsa gujarAtamAM harijanonI dazA vize chApAomAM je hakIkato vAraMvAra Ave che, te ApaNe vAMcIe ja chIe. amadAvAdanI zahera-sudharAIe harijanone mAthe meluM nahIM upaDAvavAno nirNaya jAhera karyo te vAta chApAmAM AvI gaI che evo khyAla che. paNa amadAvAda taLamAM haju sudhI zauca javA mATe keTalA vADAo che e aMge zahera sudharAIe koI tapAsa karela che ke kema? A aMge jarUrI tapAsa karI e bAbata jarUrI pagalAM zaherasudharAI leze kharI? Ama to ApaNe harijanasaptAho UjavatA rahIe chIe, paNa AvA vADAo aMge harijanone koI takalIpho che kharI, e vADAonI saphAI mATe zuM vyavasthA che evo vicAra zaherasudharAIne jarUra Avavo joIe, ane jyAM jyAM evA vADAo hoya tenI tapAsa karIne te bAbata nikAla ANavA ghaTatuM jarUra karavuM joIe. keTalAMka jainatIrthomAM evA lekho vAMcavAmAM Avela che ke "A maMdiramAM koI harijana praveza na karI zake; eTaluM ja nahIM, paNa snAna karIne cokhkho thayelo tathA cokhkhAM kapaDAM paherelo harijana paNa A jaina maMdiramAM praveza na karI zake." Avo lekha zuM kAyadesara che? ane na hoya to evo lekha kema TakI rahyo che? e vize rAjayanA vyavasthApakonuM dhyAna gayuM che kharuM? Ama kAyadA kharekhara uttama hoya, chatAM tenA amala bAbata sAvadhAnI na hoya to evA sArA kAyadA hoya toya zuM ane na hoya toya zuM ? ekaMdara kahevAnuM tAtparya e che ke jayAM sudhI "zivamastu sarvajagataH" ityAdi prArthanA ane enA jevI bIjI prArthanAo ApaNe mAtra zabdothI raTyA karatA rahIzuM, paNa tevI prArthanAonA Azaya anusAra thoDuMghaNuM paNa vartana nahIM karIe, gAmegAma ghare ghare gRhaudyogano vAstavika pracAra na thAya ane vepAra karanArA moTA moTA udyogapatiothI mAMDIne tamAma vepArIvarga potAno vaizyadharma barAbara na pALe ane zikSaNa udyogalakSI na bane tyAM sudhI uparathI khuda brahmA Ave to paNa ApaNI AmajanatAno abhyadaya susaMbhavita nathI ane AmajanatA sukhe raLIne roTalo pAmavAnI nathI. A mATe pU. gAMdhIjI je mArga batAvI gayA che te raste cAlyA vinA chUTako je nathI, jeTaluM moDuM thaze teTaluM ApaNI AmajanatAne zoSavAnuM che ane nukasAna bhogavavAnuM che. - sadAcAra nirmANa, phebru. - 1976