Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રાચીન વનાવલી
ઊ
શ્રી અરનાથ ભગવાન
સ
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
7:
•••••
નમસ્કાર મહામંત્ર મહિમા સમરો મં ?ી ભલો નવકાર,
- એ છે ચૌદ પૂર્વનો સાર; એના મહિમાનો નહિ પાર,
એનો અર્થ અનંત અપાર. ૧ સુખમાં સમરો, દુઃખમાં સમરો,
સમરો દિન ને રાત; આ જીવતા સમરો, મરતાં સમરો,
સમરો સો સંગાથ. ૨ જોગી સમારે ભોગી સમારે,
સમરે
રાજા રેક; દેવો સમરે, દાનવ સમરે, સમરે
નિશંક. ૩ અડસઠ અક્ષર એના જાણો,
અડસઠ તીરથ આઠ સંપદાથી પરમાણો, અડસિદ્ધિ
દાતાર. ૪ નવ પદ એના નવનિધિ આપે,
ભવોભવનાં દુ:ખ કાપે; "ચંદ્ર" વચનથી હૃદયે વ્યાપે,
પરમાતમ પદ આપે. ૫ N. Sr Ne Sr Ne S, N, " S, N/ - S, NN, S; S, N" ", ", N, N, Nr ,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રાચીન સ્તવનાવલી
૧૮
શ્રી અરનાથ ભગવાન
· પ્રાપ્તિ સ્થાત : શ્રી હસમુખભાઈ ચુડગર ૨૦૨-૨૦૩, ચીનુભાઈ સેન્ટર,
અમદાવાદ - ૩૮૦ ૦૦૯
પ્રત : ૧૦૦૦
મૂલ્ય : શ્રદ્ધા ભક્તિ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રાસ્તાવિક
પરમાત્મ ભક્તિનાં અજોડ આલંબને જીવ બાહ્યદશાથી મુકત થઈ અંતરાત્મદશા દ્વારા પરમાત્મ દશાને સહજતાથી પામી શકે છે. પૂર્વ મહાપુરૂષોએ ભક્તિના ક્ષેત્રે જે કૃતિઓનું યોગદાન કર્યું છે. તે પૈકી પ્રત્યેક જીનેશ્વર દેવોનાં પ્રાચીન લગભગ બધાજ પ્રાપ્ય સ્તવનોનો સ્વતંત્ર રીતે જુદી જુદી આ લઘુ પુસ્તિકામાં સમાવેશ કર્યો છે. આ સ્તવનોનાં રચયિતાઓએ પરમાત્મ ભક્તિની જે મસ્તિ માણી છે તેનો ચકિંચિત રસાસ્વાદ પ્રાપ્ત કરવા આ પુસ્તિકાનો ઉપયોગ કરીશું તો અર્થગાંભીર્ય યુક્ત આ પ્રભુભક્તિ-આત્મિક શક્તિ પ્રગટાવી મુક્તિને નજીક લાવવામાં સહાયક થશે.
ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ (ડહેલાવાળા) ના
ગુરૂકૃપાકાંક્ષી શિષ્ય જગચ્ચન્દ્રસૂરિ
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુભક્તિ
પ્રભુને રોજ ભજવા છતાં આનંદની મતિ અનુભવાતી નથી તેનું કારણ પરમાત્માને ઓળખવામાં હજી આપણે ઉણા ઉતર્યા છીએ ગતાનુગતિકતાથી નહિ વાસ્તવિકતાથી પરમાત્માનું દર્શન કરીશું તો પરમાત્મભક્તિથી શક્તિ આપણને આનંદઘન બનાવી દેશે. આ જીવે સંસારના પ્રત્યેક પદાર્થો પાછળ આંસુ પાડયા હશે તે આંસુઓ સાગરના પાણીથી પણ વધી જાય પરંતુ તે આંસુની કોઈ કિંમત નથી. પ્રભુભક્તિપ્રભુરાગ પાછળ બે આંસુ પણ પડી જશે તો પ્રથમના બધા આંસુના સરવાળાને ટપી જશે તે ભક્તિથી આત્માની મુક્તિ નજીક આવી જશે.
ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ (ડહેલાવાળા)
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્યવંદન
ઠાણ સર્વાર્થ થકી ચવ્યા નાગપુરે અ૨ જિનવરૂ, સર્વાર્થથી આવીયા
અનુક્રમણિકા
કાં
શ્રી વીરવિજયજી
શ્રી પદ્મવિજયજી
શ્રી જ્ઞાનવિમલજી
વન
વંદના વંદના વંદના રે ધરમ પરમ અરનાથનો અરિજન ભવ-જલનો તારૂ અજિન ! દિરશન દીજિયેંજી
અરિજન ગજપુર વર શ્રી અરજિન શું પ્રીતડી રે અરજ સુણો અરનાથજીરે લાલ શ્રી અરનાથ નિરાગી નિકામી
શ્રી અરનાથ ઉપાસના શ્રી અર-જિનવર દીન-દયાળ શ્રી અર-જિનવ૨ જગદીસરું
અર તણા ગુણ ઘણા શ્રી અરનાથ-જિણંદ પ્રણમો પ્રેમે પ્રહસમે સકલ શોભાધર સુંદર મંદિર
કર્યાં
શ્રી ન્યાયસાગરજી
શ્રી આનંદઘનજી શ્રી યશોવિજયજી
શ્રી યશોવિજયજી
શ્રી યશોવિજયજી
શ્રી ભાણવિજયજી
શ્રી આણંદવર્ધનજી
શ્રી લક્ષ્મીવિમલજી
શ્રી માનવિજયજી
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીશ્વરજી
શ્રી ભાવવિજયજી
શ્રી વિનયવિજયજી
શ્રી હરખચંદજી
શ્રી નયવિજયજી
શ્રી ઋષભસાગરજી
પાના ન.
૧
૨
પાના નં.
જ જી
૪
૫
૯
૧૦
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
જબ
પાના ન.
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
RO
૨૧
૨૨.
૨૩
કતાં શ્રી ઉદયરત્નજી શ્રી જિનવિજયજી શ્રી જિનવિજયજી શ્રી હંસરત્નજી શ્રી મોહનવિજયજી શ્રી રામવિજયજી શ્રી રામવિજયજી શ્રી રામવિજયજી શ્રી કાંતિવિજયજી શ્રી ન્યાયસાગરજી શ્રી પદ્મવિજયજી શ્રી પદ્મવિજયજી શ્રી વિજયલક્ષ્મી સૂરિજી શ્રી કીર્તિવિમલજી શ્રી દાનવિમલજી શ્રી વિનીતવિજયજી શ્રી અમૃતવિજયજી શ્રી પ્રમોદસાગરજી શ્રી ભાણચંદ્રજી શ્રી ખુશાલમુનિજી શ્રી ચતુરવિજયજી શ્રી દેવચંદ્રજી
અરનાથ ! તારી આંખડીયે, મેં તો આણ વહેશ્યાજી, મ્હારા રે, અર-જિનવર નમીએ નિજઘર અરજિનપતિકે આગલેજી, અરનાથજી અ-વિનાશી હો ગાસ્યાંજી ગાસ્યાંજી અમે અનુપમ શ્રી અરનાથનોરે, ગાયજો રે ધરી ઉલ્લાસ કાગળ તુનેરે કીમ કરી શ્રી અરજિનદેવ અઢારમા અરનાથ જિનેસર વંદો શ્રીઅરનાથજી સાંભળો અરજિન દર્શન નિજ દર્શન ગજપુર-નરેંદા રે, સેવે અરજ સુણો અરનાથજી, સુણ મેરી બહિની! એ જિન મન જિનપદકજ લીનો આશ પૂરો અરનાથજી અર જિનવર અઢારમો રે, શ્રીઅરજિનની સેવા કરીએ, શ્રી અરજિનજી માહરેરે, પ્રણમી શ્રી અરનાથ
૨૪
૨ ૫
રેદ
2O
૩૧
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના
ન..
૩૫
૩૫
૩૬
૩૭
૩૮
૩૯
૪૦
૪૧
૪૨.
૪૩
રહો મન-મંદિર માહરે અલવેસર અવધારિયેજ શ્રી-અર-જિનવર વિના કવિ-કુમુદ-વન-કૌમુદી અર-જિન મુઝ મનમાં સાહિબ અરજિન દેવ રે અર-જિણંદ આરાહી અર-જિનવર દીયે દેશ કિં સાહિબા ! ચિત્તમેં શ્રી અરનાથ પ્રાણેશ અરનાથ સુદંસણ પિ અરનાથ અરજ અવધ મારા સાહિબ ! શ્રીઅરનાથ શ્રી અરનાથ ! સ-નાથ ભજ ભજ રે મન અર-ચરનું સકલ પ્રાણી સુખ-કારણો હો અરજિન નાયક સ્વામી હોય અરવિભુ રવિ ભૂતલ દ્યોતક અર જિનવર રાયા, જેહની
४४
૪૬
४७
४८
શ્રી જશવિજયજી શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીજી શ્રી ગુણવિલાસજી શ્રી જગજીવનજી શ્રી જિનહર્ષજી
૪૯
૫૦ પ૧
પાના વ,
શ્રી વીરવિજયજી શ્રી પદ્મવિજયજી
પ૨ ૫૨
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Tી ચેત્યવંદન વિધિ (નીચે મુજબ પ્રથમ ઈરિયાવહિ કરવી)
• ઈચ્છામિ ખમાસમણ સૂત્ર ઈચ્છામિ ખમાસમણો ! વંદિઉં જાવણિજ્જાએ, નિસીરિઆએ, મયૂએણ વંદામિ. ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા દેવાધિદેવ પરમાત્માને તથા પંચમહાવ્રતધારી સાધુ ભગવંતને વંદન થાય છે.
• ઈરિયાવહિયં સૂત્ર ૦ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ઈરિયાવહિયં પડિક્કમામિ ? ઈચ્છ, ઈચ્છામિ પડિક્કમિઉં ૧. ઈરિયાવહિયાએ, વિરાણાએ ૨. ગમણાગમણે ૩. પાણક્કમણે બીય%મણે હરિય%મણે, ઓસાઉન્ટિંગપણગ દગ, મટ્ટી મક્કડા સંતાણા સંકમણે ૪. જે મે જીવા વિરાહિયા,, ૫. એગિદિયા, બે ઈંદિયા, તે ઈંદિયા, ચઉરિદિયા, પંચિંદિયા ૬. અભિહયા, વત્તિયા, લેસિયા, સંઘાઈયા, સંઘટિયા, પરિયાવિયા, કિલામિયા, ઉવિયા, ઠાણાઓઠાણ, સંકામિયા, જીવિયાઓ વવરોવિયા, તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડ ૭. ભાવાર્થ: આ સૂત્રથી હાલતા-ચાલતા જીવોની અજાણતા વિરાધના થઈ હોય કે પાપ લાગ્યા હોય તે દૂર થાય છે.
૦ તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર ૦ તસ્ય ઉત્તરીકરણેણં, પાયચ્છિત્તકરણેણં, વિસોહિકરણેણં, વિસલ્લીકરણેણં, પાવાણું કમ્મા નિગ્ધાયણઢાએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ. ભાવાર્થઃ આ સૂત્ર દ્વારા ઈરિયાવહિયં સૂત્રથી બાકી રહેલા પાપોની વિશેષ
શુદ્ધિ થાય છે.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
અન્નત્થ સૂત્ર
અન્નત્ય ઊસએણં, નિસસિએણં, ખાસિએણં, છીએણં, જંભાઈએણં, ઉડ્ડએણં, વાયનિસગેણં, ભમલીએ, પિત્તમુચ્છાએ ૧ સુહુમેહિં અંગસંચાલેહિં, હુમેહિં ખેલસંચાલેહિં, સુહુમેહિં દિઢિસંચાલેહિં ૨. એવંમાઈએહિં આગારેહિં અભગ્ગો, અવિરાહિઓ, હુજજ મે કાઉસ્સગ્ગો ૩. જાવ અરિહંતાણં, ભગવંતાણું, નમુક્કારેણં ન પારેમિ ૪. તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં, અપ્પાણં વોસિરામિ ૫.
ભાવાર્થ: આ સૂત્રમાં કાઉસગ્ગના સોળ આગા૨નું વર્ણન તથા કેમ ઉભા રહેવું તે બતાવેલ છે.
(પછી એક લોગસ્સનો ચંદ્રેશુ નિમ્મલયરા સુધીનો અને ન આવડે તો ચાર નવકારનો કાઉસ્સગ્ગ ક૨વો, પછી પ્રગટ લોગસ્સ કહેવો) ૭ લોગસ્સ સૂત્ર ૦ લોગસ્સ ઉજ્જોઅગરે, ધમ્મતિત્શયરે જિણે; અરિહંતે કિત્તઈસ્યું, ચર્ચા વિસંપિ કેવલી ૧. ઉસભજિઅંચ વંદે, સંભવમભિણંદણું ચ સુમઈં ચ; પઉમપ્પહં સુપાસં, જિર્ણચચંદપ્પણં વંદે ૨. સુવિહિં ચ પુષ્કૃદંત, સીઅલ સિજ્જસ વાસુપુજ્યું ચ; વિમલમણંત ચ જિણું, ધમ્મ સંતિ ચ વંદામિ ૩. કુંથું અરું ચ મલ્લિ, વંદે મુણિસુવ્વયં નમિજિણું ચ; વંદામિ રિનેમિ, પાસું તહ વન્દ્વમાણં ચ ૪. એવં મએ અભિક્ષુઆ, વિષ્ણુય રયમલા પહીણ જ૨મ૨ણા; ચવિસંપિ જિણવરા, તિત્થય૨ા મે પસીમંતુ ૫. કિત્તિય-વંદિય મહિયા, જેએ લોગસ્સ ઉત્તમા સિદ્ધા; આરૂગ્ગબોહિલાભં, સમાહિવરમુત્તમં દિત્તુ ૬. ચંદેસુ નિમ્મલયરા, આઈએસુ અહિયં પયાસયરા, સાગરવરગંભીરા, સિદ્ધા સિદ્ધિ મમ દિસંતુ. ૭.
ભાવાર્થ
:
આ સૂત્રમાં ચોવીસ તીર્થંકરોની નામપૂર્વક સ્તુતિ કરવામાં આવી છે.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
(પછી ત્રણ ખમાસમણ દઈ, ડાબો
પગ જમીન ઉપર સ્થાપીને હાથ જોડી). ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરું? ઈચ્છે
કહી સકલકુશલ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. સકલ કુશલ વલિ – પુષ્પરાવર્ત મેઘો, દુરિત તિમિર ભાનું : કલ્પવૃક્ષોપમાન : ભવજલનિધિ પોત : સર્વ સંપત્તિ હેતું , સ ભવતુ સતત વ શ્રેયસે શાન્તિનાથ : શ્રેયસે પાર્શ્વનાથ :
(આ પછી પુસ્તકમાંથી ચૈત્યવંદન બોલવું)
• જંકિંચિ સૂત્ર ૦. જંકિંચિ નામતિન્દુ, સગે પાયાલિ માણસે લોએ; જાઈ જિણબિંબઈ, તાઈ સવ્વાઈ વંદામિ. ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા ત્રણે લોકમાં વિદ્યમાન નામ રૂપી તીર્થો અને જિન પ્રતિમાઓને નમસ્કાર કરવામાં આવેલ છે.
૦ નમુથુણં સૂત્ર છે નમુત્થણે અરિહંતાણં ભગવંતાણ. ૧. આઈગરાણે તિસ્થયરાણું, સયંસંબુદ્વાણ, ૨. પુરિસુત્તમાણે, પુરિસસીહાણ, પુરિસવરપુંડરિઆણં, પરિવરગંધહસ્થીર્ણ. ૩. લોગત્માણ, લોગનાહાણે, લોગહિઆણં, લોગપઈવાણું, લોગપજ્જો અગરાણું. ૪. અભયદયાણ, ચકખુદયાણ, મગદયાણ, સરણદયાણ, બોદિયાણ, ૫. ધમ્મદયાણં,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધમ્મદેસયાણું, ધમ્મનાયગાણું, ધમ્મસારહીણું, ધમ્મવચારતચક્કવટ્ટીણં. ૬. અપ્પડિહયવરનાણ - દસણઘરાણું, વિયટ્ટછઉમાણં. ૭. જિણાણું જાવયાણું, તિન્નારૂં તારયાણં; બુદ્ધાણં બોહયાણું, મુત્તાણં મોઅગાણું. ૮. સવ્વનૃણં, સવ્વદરિસીણં, સિવમયલ મરૂઅ મપુણારાવિત્તિ સિદ્ધિ મહંત મક્ખય મવ્વાબાહ ગઈ નામધેય, ઠાણું સંપત્તાણું, નમો જિણાણું, જિઅભયાર્ણ. ૯. જે અ અઈયા સિદ્ધા. જે અ ભવિસ્યંતિણાગએ
કાલે; સંપઈ
અ
-
વટ્ટમાણા, સવ્વ તિવિહેણ વંદામિ. ૧૦.
ભાવાર્થ : આ સૂત્રમાં અરિહંત પરમાત્માના ગુણોનું વર્ણન છે. અને ઈન્દ્ર મહારાજા પ્રભુની સ્તુતિ કરતી વખતે આ સૂત્ર બોલે છે. ♦ જાવંતિ ચેઈઆઈ સૂત્ર ૦
(ફક્ત પુરૂષોએ બે હાથ ઉંચા કરીને બોલુવું)
જાવંતિ ચેઈઆઈ. ઉઢે અ અહે અતિરિઅલોએ અ; સવ્વાઈ તાઈ વંદે ပ်ဗီ સંતો સંતાઈ. આ સૂત્રધારા ત્રણે લોકમાં રહેલી જિન પ્રતિમાજીઓને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે.
તત્વ
ભાવાર્થ: :
ઈચ્છામિ ખમાસમણો વંદિઉ જાવણિજ્જાએ નિસિહિઆએ મર્ત્યએણ વંદામિ. ♦ જાવંત કેવિ સાહૂ સૂત્ર ૦
જાવંત કેવિ સવ્વેસિ તેસિં,
-
સા, પણઓ, તિવિહેણ
ભરહે૨વયમહાવિદેહે
અ;
તિદંડવિરયાણું .
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભાવાર્થ: આ સૂત્રમાં ભરત, ઐરાવત અને મહાવિદેહ ત્રણેય ક્ષેત્રમાં
વિચરતાં સર્વે સાધુ સાધ્વી ભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવે
(નીચેનું સૂત્ર ફકત પુરૂષોએ બોલવું)
૦ નમોડર્યસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુભ્યઃ ૦ ભાવાર્થઃ આ સૂત્રમાં પંચપરમેષ્ટિ ભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે. (આ પછી આ પુસ્તકમાંથી સુંદર અને ભાવવાહી સ્તવનોના
સંગ્રહમાંથી કોઈપણ એક સ્તવન ગાવું.) (બે હાથ ઉંચા કરીને બોલવું / બહેનોએ હાથ ઉંચા કરવા નહીં)
• જય વીયરાય સૂત્ર ૦ જય વિયરાય ! જગગુરૂ ! હોઉં મમં તુહ પભાવઓ ભયવં ! ભવનિÒ ઓ મગાણુ સારિઆ ઈફલસિદ્ધી......૧ લોગવિરૂદ્ધચ્ચાઓ, ગુરૂજણપૂઆ, પરFકરણ ચ; સુહુગુરૂજો ગો તથ્વયણ-સેવણા આભવમખંડા...... ૨
(બે હાથ નીચે કરીને) વારિજ્જઈ જઈવિ નિથાણ-બંધણું વિયરાય ! તુહ સમયે ; તહવિ મમ હુજ સેવા, ભવે ભવે તુહ ચલણણ......૩ દુકૂખખઓ કમ્મક્તઓ, સમાધિમરણં ચ બોહિલાભો અ; સંપજજઉ મહ એ અં, તુહ નાહ ! પણામકરણે ણે......૪ સર્વ-મંગલ-માંગલ્ય, સર્વ કલ્યાણકારણમ્;
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રધાન સર્વ-ધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્......૫ ભાવાર્થ આ સૂત્રમાં પ્રભુ પાસે ઉત્તમ પ્રકારની પ્રાર્થના કરવામાં આવી છે.
(પછી ઉભા થઈને)
• અરિહંત ચેઈઆણં સૂત્ર ૦. અરિહંતચે ઈઆણં, કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ ૧. વંદણવત્તિઓએ, પૂઅણવત્તિઓએ, સક્કારવત્તિઓએ, સમ્માણવત્તિઓએ, બોહિલાભવત્તિઓએ, નિરૂવસગવત્તિઓએ ! ૨ સદ્ધાએ, મેહાએ, ધિઈએ, ધારણાએ, અણુપેહાએ, વઢમાણીએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ.૩ ભાવાર્થઃ આ સૂત્રમાં જ્યાં ચૈત્યવંદન કરતા હોઈએ તે દેરાસરની તમામ પ્રતિમાઓને વંદન કરવામાં આવે છે.
૦ અન્નત્થ સૂત્ર ૦ અન્નત્થ સસિએણં, નિસસિએણં, ખાસિએણે, છીએણે,
ભાઈએણં, ઉડુએણ, વાયનિસગેણં, ભમલીએ પિત્તમુચ્છાએ. ૧ સુહમેહિ અંગસંચાલેહિ, સુહુમહિ ખેલસંચાલેહિં સુહુમહિ દિસિંચાલેહિં. ર એવભાઈએહિ આગારેહિ, અભગ્ગો અવિરાહિઓ હુક્કમે કાઉસ્સગ્ગો. ૩ જાવ અરિહંતાણં ભગવંતાણં નમુક્કારેણં ન પારેમિ, તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં, અપ્પાણે વોસિરામિ ૪
(કહીને એક નવકારનો કાઉસ્સગ્ગ કરી, પારીને)
નમોડર્યસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુભ્યઃ (આ પછી પુસ્તકમાંથી થોય કહેવી)
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રીઅરનાથ ભગવાનના ચૈત્યવા
વિ શ્રી વીરવિજયજી કૃત ચૈત્યવંદન
ઠાણ સર્વાર્થ થકી ચવ્યા, નાગપુરે અરનાથ; રેવતી જન્મ મહોત્સવ, કરતા નિર્જરનાથ...... ૧ જયકર યોનિ ગજવરૂ, રાશિ મીન ગણદેવ; ગણ વર્ષમાં સ્થિર થઈ, ટાળે ટાળે મોહની ટેવ......૨ પામ્યા અંબતરૂ તલે એ, ક્ષાયિકભાવે નાણ; સહસ મુનિવર સાથશું, વીર કહે
નિર્વાણ...૩
નાગપુરે
દેવી
3 શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત ચૈત્યવંદન 3
અર જિનવરૂ, સુદર્શન નૃપનંદ; માતા જન્મીયો, વિજન સુખ
કંદ...||૧||
લંછન
નંદાવર્ત્તનું, કાયા ધનુષ ત્રીશ; સહસ ચોરાશી વર્ષનું, આયુ જાસ જગીશ...।।૨।। અરૂજ અજર અજ જિનવરૂ, પામ્યા ઉત્તમ ઠાણ; લહીએ પદ નિરવાણ...।।૩।।
તપદ પદ્મ આલંબતાં,
૧. રોગ રહિત ૨. જરા રહિત ૩. જન્મ રહિત
૧
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
2 શ્રી જ્ઞાનવિમલજી કૃત ચૈત્યવંદન સર્વાર્થથી આવીયા, ફાગણ વદિ બીજે; માગશર શુદિ દશમે જમ્યા, અરદેવ નમીજે..// ના! માગશર શુદિ એકાદશી, સંયમ આદરિયો; કાર્તિક ઉજવલ બારશે, કેવલગુણ વરિયો..//રા શુદિ તેરશ માગશરતણીએ, શિવપદ લહે જિનનાથ; સત્તમ ચક્રીને નમું, નય કહે જો ડી હાથ. ./૩ી
બ્રિીઅરનાથ ભગવાનના સ્તવનો.
Tણ કર્તા શ્રી ન્યાયસાગરજી મ. વંદના વંદના વંદના રે, અરનાથકો સદા મેરી વંદના વંદના તે પાપ નિકંદના રે, મેરે નાથકો સદા મેરી વંદના જગ ઉપકારી ધન જયાં વરસે, વાણી શીતલ ચંદના રે.અર. ૧ રૂપે રંભા રાણી શ્રી દેવી, ભૂપ સુદર્શન નંદના રે.અર. ૨ ભાવ ભગતિ શું અહનિશ સેવે, દુરિત હરે ભવ કંદના રે.અર.૩ છ ખંડ સાધી ભીતિ દ્વિધા કીધી, દુર્જન શરુ નિકંદના રે.અર.૪ ન્યાયસાગર પ્રભુ સેવા મેવા, માગે પરમાનંદના રે.અર.૫
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી આનંદઘનજી મ.
(રાગ પરજ તથા મારૂ–રૂષભનો વંશ રયણાયરૂ—એ દેશી) ધરમ પરમ અરેનાથનો, કિમ જાણુ ભગવંત રે ! | સ્વ-૫૨-સમય સમજાવીયે, મહિમાવંત મહંત રે-ધરમ ||૧|| શુદ્ધાતમ અનુભવ સદા, સ્વ-સમય એહ વિલાસ રે । પ૨ પડિછાંયડી જિહાં પડે, તે ૫૨-સમય નિવાસ રે-ધરમ૦ ॥૨॥ તારા-નક્ષત્ર ગ્રહ ચંદની, જયોતિ દિનેશ મઝાર રે । દર્શન-જ્ઞાન-ચ૨ણથકી, શક્તિ નિજાતમ ધા૨ રે-ધરમ ||૩|| ભારી-પીળો-ચીકણો, કનક અનેક-તરંગ રે । પર્યાયદષ્ટિ ન દીજીયે, એક જ કનક અ-ભંગ રે-ધરમ ||૪|| દર્શન-શાન-ચરણથકી, અ-લખ સ્વરૂપ અનેક રે । નિર્વિકલ્પ-૨સ પીજીયે, શુદ્ધ નિરંજન એક રે-ધરમ પા પરમાથ પંથ જે કહે, તે રંજે એક તંતરે । વ્યવહારે લખ જે રહે, તેહના ભેદ અનંત રે-ધરમ૰ ||૬|| વ્યવહા૨ે લખવો દોહિલો, કાંઈ ન આવે હાથ રે । શુદ્ધ-નય-થાપના સેવતાં, નવિ રહે દુવિધા સાથ રે-ધરમ૰ IIIા એકપખી લખ પ્રીતની, તુમ સાથે જગનાથ રે । કૃપા કરીને રાખયો, ચરણ-તલે ગ્રહી હાથ રે-ધરમ૦ ॥૮॥ ચક્રી ધરમતી-૨થતણો, તીરથ-ફળ તતસાર રે । તીરથ સેવે તે લહેં, આનંદઘન નિરધાર રે-ધરમ ||લો
૩
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧. સ્વ અને પર સિદ્ધાંતો ૨. શુદ્ધાત્માનો અનુભવ તે સ્વ સમય ૩. આત્મભિન્ન દ્રવ્ય=પરનો પડછાયો તે પર સમય ૪.સૂર્ય પ.નિશ્ચય દૃષ્ટિનો ૬. એક=શુદ્ધ આત્મલક્ષી ૭. વ્યવહારથી આત્મા લખવો–ઓળખવો મુશ્કેલ છે ૮, ભેદભાવ ૯. હે જગતુ-નાથ ! તમારી સાથે મારી પ્રીતિ એકપખી છે, પણ હાથ પકડી મને ચરણોમાં રાખજો
T કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ.
(આસણરાયોગી-એ દેશી) અરજિન ભવ-જલનો તારૂ, મુજ મન લાગે વારે ૩ બાંહે ગ્રહી એ ભવિજન તારે આણે શિવપુર આરે રે -મન-મોહન સ્વામી....(૧) તપ-જપ મોહ-મહા-તોફાને, નાવ ન ચાલે માને રે-મન પણ નવી ભય મુજ હાથો હાથે, તારે તે છે સાથે રે-મન ... (૨) ભગતને સ્વર્ગ, સ્વર્ગથી અધિકું જ્ઞાનીને ફળ દેઈ રે-મનકાયા-કષ્ટ વિના ફળ લહીએ, મનમાં ધ્યાન જ ધરીયે રે-મન.... (૩) જેvઉપાય-બહુ-વિધની રચના, યોગ-માયા તે જાણો રે-મન શુદ્ધ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય ધ્યાને, શિવ દે પ્રભુ સ-પરાણો રે-મન.... (૪) પ્રભુ પાય વલગ્યા તે રહ્યા તાજા, અલગ અંગ ન સાજા રે મન, વાચક જશ કહે અવર ન ધ્યાઉં, એ પ્રભુના ગુણ ગાઉં રે-મન.... (૫) ૧. સંસાર સમુદ્રનો ૨. તારનાર૩.સુંદર ૪. કિનારે ૫. ઘણા પ્રકારના મોક્ષના ઉપાયોની ગોઠવણી ૬. યોગની માયા=ગોઠવણી ૭. કુશળતા સાથે-હોંશિયાર
(૪)
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ.
(પ્રથમ ગોવાળની - ઢાલ) અરજિન ! દરિશન દીજિયેંજી, ભવિક-કમલ-વન-સૂર, ' મન તરસે મળવા ઘણું જી, તમે તો જઈ રહ્યાા દૂરસોભાગી ! તુમ યું મુજ મન નેહ તુમશ્ય મુજ મન નેહલોજી, જિમ બપઈયાં મેહ- સોભાગી.(૧) આવાગમન પથિક-તણું જીપ, નહિ શિવ-નગર નિવેશ, કાગળ કુણ હાથે લિખેંજી ? કોણ કહે સંદેશ ? સોભાગી (૨) જો સેવક સંભારણ્યોજી, અંતરયામીરે આપ જશ કહે તો મુજ મનતણોજી, ટળશે સઘળો સંતાપ- સોભાગી (૩) ૧. ભવ્ય રૂપ કમલ અને વનને સૂર્ય સખા ૨. તલસે છે-ઝંખે છે ૩. ચાતક ૪. અવર-જવર પ. મુસાફરોની ૬. ગામ
Tી કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ.
(સમરયા રે સાદદિઈ રે દેવ-એ દેશી) અરજિન ગજપુર વર શણગાર, તાત સુદર્શન દેવી મલ્હારર-સાહિબ સેવિયે, મેરો મનકો પ્યારો સેવિયે ત્રીશ ધનુષ પ્રભુ ઉંચી કાય, વર્ષ સહસ ચોરાશી આયા, સાહિબ (૧) નંદાવર્ત વિરાજે અંક, ટાળે પ્રભુ ભવ-ભવના આતંક*-સા એક સહસર્ફે સંયમ લીધ, કનક વરણ તનું જગત પ્રસિદ્ધ, સાહિબ (૨) સમેતશિખર ગિરિ સપ-બળ-છાહ, સિદ્ધિ-વધૂનો કરે રે વિવાહ-સાવ
૫)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુના મુનિ પચાસ હજાર, સાઠ સહસ સાધ્વી, પરિવાર-સાહિબ (૩) યક્ષ ઇંદ્ર પ્રભુ સેવાકાર, ધારિણી શાસનની કરે સાર-સાઇ રવિ ઉગે નાસે જિમ ચોર, તિમ પ્રભુના ધ્યાને કર્મ કઠોર –સાહિબ (૪) તું સુરતરૂ ચિંતામણિ સાર ! તું પ્રભુ ! ભગતિ‘મુગતિ દાતાર,-સાવ બુધ જશવિજય કરે અરદાસ, દીઠે પરમાનંદ-વિલાસ, સાહિબ (૫) ૧. હસ્તિનાપુર ૨. પુત્ર ૩. આયુ ૪.રોગ ૫. ઘણા ૬. ઉત્સાહથી ૭. ઉગ્યાથી ૮. ભક્તિથી
આ કર્તા શ્રી ભાણવિજયજી મ.
(માના દરજણની-એ દેશી) શ્રી અરજિન શું પ્રીતડી રે, મેં કીધી એકતાર; પ્રીત કરે કપટે રમે, તેમાં સ્વાદ નહિ લગાર રે -તુમ શું નેહલો રે. (૧) દિન-દિન વધતી, નેહવૃત્તિ એ તે હરે દારિદ્ર, શોભા લહે અતિ ઘણી, ભય પામે તેહથી રે -તુમ શું(૨) ઉત્તમ-જનશું પ્રીતડી રે, વાંછિતદાયક હોય; ઈમ જાણી તુમશું પ્રભુ, મેં પ્રીત કરી છે જોય રે -તુમ શું. (૩) હવે સેવક જાણી આપણો રે, થાઓ તમે સુપ્રસન્ન; હું પણ જાણું તો ખરી, મેં પ્રીત કરી તે ધન્વરે, તુમ શું. (૪) મહેર ધરી મુજ ઉપરે રે, દરિસણ ઘો એક વાર; જિમ પ્રેમવિબુધના ભાણની, થાયે ઇચ્છા પૂરણ નિરધાર-તુમ શું. (૫)
૧. અને ૨. તે વધતી સ્નેહવૃત્તિ ૩. તુચ્છ
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
જી કર્તા શ્રી આણંદવર્ધનજી મ. પણ
(દેશી અલબેલાની) અરજ સુણો અરનાથજીરે લાલ, દેવી-નંદન દેવ; જાઉં વારીરે ચાહ ધરી ચિત્તમેં ખરી રે લાલ, સેવ કરૂં નિતમેવ-જાઉં....(૧) મોટે -પ્રભુકી ચાકરી રે લાલ, મોટે અવસર કાજ-જાઉં. માંગત બાલક બાઉરો રે લાલ, દીજે અવિચલે, રાજ-જાઉં....(૨) લાગત કોમલ મીઠો રે લાલ, કાચે વચન અમોલ;-જાઉં. માતા તન-મન ઉલ્લસે રે લાલ, સુનિ બાલકકે બોલ-જાઉo...(૩) મહેર કરો મનમેં ધીરે લાલ, રાખો મોહિ હજૂર-જાઉં. આણંદકે પ્રભુ માનીયે રે લાલ, આતમરામ સ-નૂર-જાઉં.... (૪)
૧. લાગણી ૨. સાચી. મોટા પ્રભુની સેવા મોટા અવસર-પ્રસંગ માટે નિવડે છે ૪. ગાંડો-ઘેલો ૫. મધુર ૬. કાચી બુદ્ધિ બાળકતા ૭. દયા ૮. સેવામાં
પણી કર્તા શ્રી લક્ષ્મીવિમલજી મ. (કરી શૃંગાર વંદ્રાવન માલિ, રાધા રમવા ચાલી રે
માહરી સખી રે સહેલી-એ દેશી) શ્રી અરનાથ નિરાગી નિકામી, નિસનેહી શિવગામી રે; સ્વામી સ્વારથકારી, રોષે કરીને નવી રીસાઈ, તું નિ-સનેહી ગુણ ગાઈ રે-સ્વામી. (૧) બંધ-ઉદિત તીર્થ-નામ ભોગવતો, આતમ-રસ જોડવતો રે, સ્વામી નિઃકર્મા થાવાને કાજે, બેસી સમોસરણે ગાજે રે-સ્વામી. (૨)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
તો હું શું કરી તુજ રીઝવું?, એક ઉપાય ચિત્ત લાવું રે-સ્વામી, ધ્યાન તમારું નિત્યે ધરશું, અમે પણ સ્વારથ કરશું રે-સ્વામી. (૩) યાવત સ્વારથ પૂરો પાવું, તાવત તુજને ધ્યાઉં રે-સ્વામી,
ભૂપ સરખી પ્રજા જાણો, લોકવાત મન આણો રે-સ્વામી. (૪) ન્યાય-મારગમાં શ્રી અરરાજે, નિરૂપાધિક ગુણ છાજે રે-સ્વામી, કિર્તિવિમલ પ્રભુ સેવા પામી, લો લચ્છી-શિવકામી રે-સ્વામી (૫) ૧. સ્વ=પોતાનો-આત્માનો અર્થ=કલ્યાણ કરનાર ૨. બાંધેલું જે ઉદયમાં આવેલ ૩. આત્મકલ્યાણ ૪. જ્યાં સુધી ૫. આત્મમુક્તિ ૬. ત્યાં સુધી ૭. “યથા ૨Tગા તથા પ્રજ્ઞા' નું ગુજરાતી છે.
કર્તાઃ ઉપા. શ્રી માનવિજયજી મારે
(ઓધવ! માધવને કહેજો એ-દેશી) શ્રી અરનાથ ઉપાસના, શુભ વાસના મૂળ હરિહર દેવ આસાસના, કુણ આવે શૂળ-શ્રી (૧) દાસના ચિત્તની કુ-વાસના, ઉદવાસના કીધ દેવાભાસની ભાસના, વિસારી દીધ-શ્રી (૨) વળી મિથ્યા-વાસનતણા, વાસનારા જેહ તે કુગુરૂની સાસના, હઈયે ન ધરેહ-શ્રી.(૩) સંસારિક આશંસના, તુજશું ન કરાય ચિંતામણી દેણહારને, કિમ કાચ મંગાય ? શ્રી (૪)
૮ )
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
તિમ કલ્પિત ગચ્છવાસના, વાસના પ્રતિબંધ માન કહે એક જિનતણો, સાચો પ્રતિબંધ-શ્રી (૫)
૧. આશંસા ૨. દૂર થઈ ગઈ ૩. ઝંખના ૪. ગચ્છનું એકાંગી મમત્ત્વ ૫. મોહના સંસ્કારોનો પ્રતિબંધ
T કર્તા પૂ. આ. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ મ.
(કિસકે ચેલે કિસકે પૂત-એ દેશી) શ્રી અર-જિનવર દીન-દયાળ, સેવા જેહની છે સુર-સાળ-સાહિબ સેવિયે દુસમ-સમય મહા-વિષ-ઝાળ, તેહમાં સેવકને સંભાળ-સાહિબ (૧) મેરૂથકી મરૂભૂમિ સુહાય, જિહાં પ્રગટી સુરતરૂવર છાંય-સાહિબ, જિહાં તુમ શાસનની પરતીત, તેહ જ જાણો સમકિત-રીત-સાહિબ (૨) અગ્નિ થકો જિમ અગરનો ગંધ; પ્રગટે દહદિશિ પરિમલ-બંધ-સાહિબ, કષપાષાણે કનક-સભાવ; પરખીજે પરીક્ષકને ભાવ-સાહિબ (૩) તિમ કલિયુગ છે ગુણને હેત; જો તુજ શાસન શુદ્ધ-સંકેત-સાહિબ, જિમ નિશિ દીપક જલધિમાં દ્વીપ; જિમ મરૂમાં રેવાજલ નીપ-સાહિબ (૪) તિમ કળિમાં તુમ પદ-કજ સેવ; દુર્લભ પામી પુણ્ય હેવ-સાહિબ, જ્ઞાનવિમલ તેજે કરી જોય; ગંજી ન શકે દુર્જન કોય-સાહિબ (૫) ૧. અત્યંત સુંદર ૨. પાંચમો આરો ૩. ભયંકર ઝેરની જાળ જેવો ૪. કલ્પવૃક્ષની શ્રેષ્ઠ ૫. ગુરુ-ધૂપનો ૬. સુગંધની ઘટા ૭. કસોટીના પત્થરે ૮. સોનાની પરીક્ષા ૯. નર્મદાજળનો બેટ ૧૦. પરાભવ ન કરી શકે.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
ીિ કર્તા પૂ. શ્રી ભાવવિજયજી મ.
(રાગ કાફી-પ્રભુનેકનજર કરી જોઈએ-એ દેશી) શ્રી અર-જિનવર જગદીસરું, પ્રભુ કોપ-દાવાનળ મેહ રે નંદાવર્ત સુલંછન શોભિત, ગુણ -મણિમંડિત દેહ રે-શ્રી (૧) રાય સુદર્શનકુંવરૂ, મુજ દરિસણ ઘો ગુણવંત રે દેવીનંદન રૂપ નિહાળી, દેવી' પણ મોહંત રે-શ્રી (૨) રિષભવંશ-મલયાચળે, પ્રભુ ચંદનવૃક્ષ-સમાન રે કમલ–ગર્ભ-પરિ ગોરસ-ગૌરવ, ત્રીસ ધનુષ તનુ માન રે-શ્રી (૩) દાખે દેવ અઢારમો, શીલાંગ સહસ્ર અઢાર રે વરસ સહસ ચઉરાશી જીવિત, હWિણા ઉર-અવતાર રે-શ્રી (૪) સુર જખિદો ધારિણી, દેવી સેવે જસ પાય રે ભાવ કહે તે જિનવર નામે, મંગલમાલી થાય રે-શ્રી (૫)
૧. અપ્સરાઓ પણ ૨. કમળના મધ્યભાગની જેમ ગો શરીરની રસ=કાંતિ-છાયાની, ગૌરવશ્રેષ્ઠતા (ત્રીજી ગાથાના ત્રીજા પદનો અર્થ) ૩. જણાવે
પણ કર્તાઃ પૂ. શ્રી વિનયવિજયજી મ.
(ભાવના માલતી ચુસીએ-એ દેશી) અર તણા ગુણ ઘણા, સમરતાં, નર હુયે નિરમલ ગાત રે દિનકર-કિરણના સંગથી, જિમ હુયે વિમલ પ્રભાત રે-અર૦(૧).
૧૦)
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરમનું પંજરૂ જાજરૂ, જિમ કર્યું તે જગનાથ રે તિમ અમ ભવ-બંધ છેદવા, કાં ન વાહો પ્રભુ ! હાથ રે-અર૦ (૨) પ્રભુ નિવારો અમ આપદા, જિમ નિવાર્યા ધન-ઘાતી રે જિમ તમે કેવલ પામીયું, તે અમને કહો ભાતિ રે-અર૦ (૩) કર્મના કાઠીયા અમ નડે, તેહને સ્વામી ! તું વાર રે કામિની-નદિએ નર રોલ, તેહથી નાથ ! અખ્ત તાર રે-અર૦ (૪) કીર્તિવિજય ઉવજઝાયનો, વિનવે શીશ એક બોલ રે દેવી રાણી તણા પુત્ર તું, બાર શિવ-પુરતણું ખોલ રે-અ૨૦ (૫) ૧. સૂર્ય ૨. પાંજરું ૩. જર્જરિત=જૂનું ૪. પકડો! પ. આપત્તિ ૬. ગાઢઘાતી કર્મો ૭. રીતિ ૮. સ્ત્રી રૂપ નદીમાં ૯ ખેંચાઈ ગયા તણાઈ ગયા
T કર્તા શ્રી હરખચંદજી મ.
કે (રાગ યમન) શ્રી અરનાથ-જિણંદ, રહત મન મેરે-શ્રી અ૨૦ ગજપુર નગર સુદર્શન નૃપસુત, શ્રીદેવીજીકો નંદ-૨હતો...(૧) સહસ ચૌરાશી વરસ આયુથિતિ, તીસ ધનુષ તનુ દીપતદિનંદ, લંછન નંદાવર્ત સુશોભિત, કુલ ઈમ્બાગ નરિંદ-૨હતો...(૨) કંચન બરન સુકોમલ કાયા, મુખઘુતિ દીપત રાકાચંદ, જગત જંતુ પ્રતિપાલક પ્રભુજી, સેવત ચોસઠ ઇંદ-૨હત.... (૩) તુમ તો સાહિબ શિવસુખદાયક, હું સેવક મતિમંદ", હરખચંદકી રાખો લજયા, દૂર કરો દુઃખદંદ-રાહત... (૪) ૧. સૂર્ય ૨. કાંતિ ૩. પૂનમનો ચંદ્ર ૪. અજ્ઞાન
૧૧)
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા શ્રી નયવિજયજી મ.
(ઢાળ-દેસી નણદલની) પ્રણામો પ્રેમે પ્રહસને, જિનવર શ્રી અરનાથ-ભવિયણ એ જગમાંહિ જોયતાં, સાચો શિવપુર સાથ-ભવિત પ્રણમાં સુખદાયક સાહિબ મિળ્યો, તો ફળ્યો સુરતરૂ બાર-ભવિ. દેખી પ્રભુ દેદારને, પામી જે ભવપાર-ભવિ. પ્રણમો નામથી નવનિધિ પામીયે, દરિશણ દુરિત પલાય-ભવિ. પ્રહસને પ્રેમે પ્રણમતાં, ભવભવ પતિક જાય-ભવિ સુરતિ એ જિનવરતણી, સાચી સુરતરૂવેરભાવિત નિરખતાં નિત નયણશું, ઉગમે આનંદ રેલ-ભવિત શાંતસુધારસશે ભરી, એ મૂરતિ મનોહાર-ભવિ પ્રણમે જે નિત પ્રેમશું, ધન ધન તસ અવતાર-ભવિત પુણ્ય હશે તે પામશે, એ જિનની નિત સેવ-ભવિત સકળ ગુણે કરી શોભતો, અવર ન એવો દેવ-ભવિ. ચરણ-કમળ એ પ્રભુતણા, સેવંતાં નિશદીસ-ભવિ. નયવિજય કહે સંપદા, પામીયે વિસરાવિશ-ભવિ-પ્રણમો.
૧. સવારના સમયે ૨. બારણામાં ૩. પાપ દૂર જાય ૪. આનંદની ભરતી
૧૨)
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી ઋષભસાગરજી મ. સકલ શોભાધર સુંદર મંદિર, ત્રિભુવન મહિમા ઘનીજો મેં બલિહારી દરસન દીયો સાનિધદાતા સેવક સાંઈ, અતીસઈદીસૈ અતીજોરુ -મૈ બલિ (1) તુઝ બાજુ વિના નાં સરઈ સુરિજન, મહર કરી મુજ દીયો-મૈ તુઝ દીઠાંથી દોલતિ હોઈ, દુઃખકી રાશિ દહીજયો મૈ બલિ.(૨) તુઝ મન ભરમ ભર્મ ભરપનેહૈ, તો કાય કમલ કુસમીયો મેં મહેર નજરિ જો છે મુઝ ઉપરિ, ઓડિશ્વર્ગે નિરવહયો-મેં બલિ૦(૩) આડી આવૈ લાજ ઘણેરી, કહિ ન શકું કછુ કહી જયો-મૈ અરિહંત ! આપ વિચારી અવસર, તારો બાંહ ગહયો-મેં બલિ.(૪) સંત સનેહી સાચો રાચ્યો, એક તુંહી ચિત હી જયો-મેં ન મિટઈ નામ તઝ જીહા સતી, પ્રારા છો પ્રાણથી જયો-મેં બલિ.(૫) અંતરંગ બાત કહી અરનાથજી, પૂરોહી જસ લીયો-મૈ. ઋષભસાગર તુંહી કીયો, ત્રિકરણ કરિકંઈ સહીજો–મેં બલિ (૬) ૧.ઘણી=વધારે, ૨. સહાયકારી ૩.અતિશય ૪.ઘણા ૫.સ્નેહભરપૂર દ.કરુણાદષ્ટિ ૭.ઠેઠ સુધી
Tી કર્તા શ્રી ઉદયરત્નજી મ. અરનાથ ! તાહરી આંખડીયે, મુજ કામણ કીધું રે એક લહેજામાં મનડું માહરૂં, હરી લીધું રે-અર૦(૧) તુજ નયણે વયણે માહરે, અમૃત પીધું રે જન્મ-જરાનું જો ૨ ભાગ્યું, કાજ સીધું રે રે-અર૦(૨)
૧૩)
જ વય ૪ માહ ૪જ કામ
જમ
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
દુર્ગતિનાં સર્વે દુઃખનું હવે, હાર દીધું રે ઉદયરત્ન-પ્રભુ ! શિવપંથનું મેં, સબળ લીધું રે-અર૮ (૩)
T કર્તા શ્રી જિનવિજયજી મ.
(મેં તો ન્યારા રહિશ્યાજીએ દેશી) મેં તો આણ વહેશ્યાજી, મહારા રે, સાહિબરી મેં તો આણ વહેશ્યાજી આણ વહેશ્યાં ભક્તિ કરેણ્યાં, રહણ્યાં નયણ -હજુર અરજિન આગળ અરજ કરતાં, લહશ્યાં સુખ મહમૂર-હે. (૧) એ કને છેડી બેને ખંડી, તીનછ્યું તોડી નેહ ચ્ચાર જણા શિર ચોટ૬ કરેછ્યું, પણનો આણી છે10-મહેં. (૨) છ સત્તર અડનવ દશને ટાળી, અજીઆળી અગીયાર બાર જણાને આદર કરિયું, તેરનો કરી પરિહાર-મહેં. (૩) પણ અડનવ દશ સત્તર પાળી, સત્તાવિશ*ધરી સાથ પચવીશ જણયું પ્રીતિ કરશ્ય, ચ્યાર૬ ચતુર કરી હાથ-. (૪) બત્રીશતેત્રીશ અને ચોરાશી ૨૯, ઓગણીસ૩૦ દૂર નિવારી અડતાલીશનો સંગ તજડ્યું, એ કાવન૨ દિલ ધારી હે. (૫) વીસ૩૩ આરાધી બાવીશ૩૪ બાંધી, ગેવિશનો ૩પ કરી ત્યાગ ચોવિશ-જિનના ચરણ નમીને, પામશ્ય ભવ-જલ તાગઓં (૬) ધ્યાતા ધ્યેયને ધ્યાન-સરૂપે, તન મન તાન લગાય; ક્ષમાવિજય કવિ પદકજ-મધુકર, સેવક જિન ગુણ ગાય-વ્હે. (૭)
૧૪)
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧. ધારશું ૨. આંખોની સામે સેવામાં ૩. અત્યંત ઘણું ૪. અવિરતિને ૫. રાગ-દ્વેષને ૬. ત્રણદંડ ૭. ચાર કષાય ૮. પ્રહાર ૯. પાંચ ક્રિયાનો ૧૦. અંત ૧૧.૭ કાયની હિંસા ૧૨. સાત ભય ૧૩. આઠ મદ ૧૪. નવ પ્રકારનું અબ્રહ્મ ૧૫. દશપ્રકારનો અસંયમ ૧૬. અગ્યાર પ્રતિમા (શ્રાવકની) ૧૭. બાર પ્રતિમા (સાધુની) ૧૮. તેર ક્રિયા સ્થાનો ૧૯. પાંચ મહાવ્રત ૨૦. આઠ પ્રવચન માતા ૨૧. નવ બ્રહ્મચર્ય ગુપ્તિ ૨૨. દશ પ્રકારે શ્રમણ ધર્મ ૨૩. સત્તર પ્રકારે સંયમ ૨૪. સાધુના સત્તાવીશ ગુણો ૨૫. પાંચ મહાવ્રતની પચ્ચીશ ભાવનાઓ ૨૬. ચાર ભાવશયા ૨૭. સૂત્રોચ્ચારના બત્રીશ દોષ ૨૮. ગુરુની તેત્રીશ આશાતના ૨૯. જિનાલયની ચોરાશી આશાતના ૩૦. કાઉસ્સગ્ગના ઓગણીશ દોષ ૩૧. તિર્યંચના ભેદ અડતાલીસ ૩૨. જ્ઞાનના એકાવન ભેદ ૩૩. વીસ સ્થાનક ૩૪. બાવીશ પરિષદો ૩૫. પાંચ ઇન્દ્રિયના ત્રેવીશ વિષયો
કર્તા શ્રી જિનવિજયજી મ.જી (થારે માથે પચરંગી પાઘ સોનારો છોગલો મારૂજી-એ દેશી) અર-જિનવર નમીએ નિજ ઘર રમીએ જીવના-સાહિબજી પર પરિણતિ દમીએ નવી ભમીએ ભવગહનમાં –સાહિબજી..(૧) ગયો કાલ અનંતો પ્રભુ અણલહતો "નિંદમાં-સાહિબજી મિથ્યામતિ નીડો કીડો વિષયા-લીંદમાં-સાહિબજી.. (૨) વર રમણી રૂપે લીનો દીનો મૈથુને-સાહિબજી આશ્રવ ભર ભારી પાપ અંધારી પૈશુને-સાહિબજી.. (૩) થયો લાખ ચોરાશી યોનિ વાસી મોહ વસે-સાહિબજી વર્યો તૃષ્ણા દાસી, પુદગલ આશી બહુ ધસે-સાહિબજી..(૪) વૈશ્વાનર રાતો માને માતો કૂકરો ૦-સાહિબજી
( ૧૫ )
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
માયા
વિષવેલી કરતો કેલી વાનરો-સાહિબજી. (૫) લોભાનલ દાધો ખાધો મમતા સાપિણી-સાહિબજી ડાકિણી પરે અળગી ન રહે વળગી પાપિણી-સાહિબજી. (૬) લોકોદ૨૨-ઢંગે અરિયણ સંગે હેળવ્યો-સાહિબજી ભવિતવ્યતા અમરી સમરી નરભવ મેળવ્યો-સાહિબજી..(૭) નવિ કીજે ખામી અવસ૨ પામી પુણ્યથી-સાહિબજી જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મ મમ્મૂ થિતિનું નથી-સાહિબજી..(૮) સમ્યકત્વ સુહાગણ ગુણગણ આગમ પામીને -સાહિબજી કહે ચેતના નારી પ્યારી આતમરામને-સાહિબજી. (૯) કિમ તજીએ ભજીએ ક્ષમાવિજય-જિન નામને સાહિબજી જો વાંછો અનોપમ અક્ષય લીલા-ધામને-સાહિબજી(૧૦)
૧. પોતાના સ્વભાવરૂપ ઘરમાં, (આ પદનો સંબંધ ગાથાના છેડે રહેલ ‘જીવ’ના સાથે છે.) ૨. પૌદ્ગલિક ભાવોની વિચારણા ૩. કાબૂમાં લઈએ ૪. સંસાર રૂપ જંગલમાં ૫. ન મેલવતો ૬. પાસે ૭. વિષયવાસના રૂપ લીંદ=ગોબરમાં ૮. ક્રોધ રૂપી અગ્નિ ૯. મદોન્મત્ત ૧૦. કૂકડો અગર કૂતરો
શુ કર્તા : શ્રી હંસરત્નજી મ.
(બાદલી બરણી રાજિ રંભા કરતી એક અચંભા-એ દેશી) અજિનપતિકે આગલેજી, સરીખા સરખે સંગ અલવેશું' સુરાંગનાજી, નાચે નવ નવ રંગ કેકુંદન વરણી રાજિ, રંભા, કરતી એક અચંભા(૧)
૧૬
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
ને ઉરને રણ કે કરીજી, ઠમક ઠવંતી પાય દેતી થિ નંગે ફુદડીજી, વિધવિધ ભાવ બણાય કે-કુંદન.(૨) માદલને, ધૌકારશું જી, વારૂ વિણા નાદ, ગુણ ગાયે ટોળે મળીજી, સુરવધુ ઝીણે સાદ કે-કુંદન (૩) લલકે કટિલંકિ કરીજી, કનકલતાસી કાય. બોધિ બીજ લેવા ભણીજી, નમતી અંગ નમાય કે-કુંદન(૪) સુરપતિ સેવે જે હને જી, શિવ સુંદરી-ઉરહાર, હંસરત્નનો સાહિબોજી, ત્રિભુવનનો આધાર કે-કુંદન (૫) ૧. ઉમંગ સાથે ૨. કંચન ૩. રાજે છે=શોભે છે ૪. ઝાંઝરના ૫. મોટું દેશી વાંજિત્ર
કર્તા શ્રી મોહનવિજયજી મ.
. (ભટીઆણાની-દેશી) અરનાથજી અવિનાશી હો, સુવિલાસી ખાસી ચાકરી; કાંઈ ચાહું અમે નિશદીશ અંતરાયના રાગે હો અણુરાગે કીણ પરે કીજીયે; - શુભભાવે
સુજગીશ-અ૨૦(૧) સિદ્ધસ્વરૂપી સ્વામી હો ગુણધામી અલખ અગોચરૂ; કાંઈ દીઠા વિણ દેદાર કેમ પતીજે કીજે હો કેમ લીજે ફળ સેવા તણું, કાંઈ દીસે ન પ્રાણઆધાર-અર૦(૨)
કાંઈ
(૧૭)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાન વિના કુણ પેખે હો સંખે પે સૂત્રો સાંભળ્યો, કાંઈ અથવા પ્રતિમા રૂપ સાગે જો સંપેખું હો પ્રભુ દેખું દિલભર લોયણે; કાંઈ તો મનપહુંચે * ચૂપ અ૨૦(૩) જગનાયક જિનરાયા હો મન ભાયા મુજ આવી મળ્યા; કાંઈ મહિર કરી મહારાજ સેવક તો સનેહી હો નિસનેહી પ્રભુ કિમ કીજીયે ? કાંઈ ઇસડીઈ વહીયે રે લાજ-અર૦(૪) ભક્તિ-ગુણે ભરમાવી હો સમજાવી પ્રભુજીને ભોળવી; કાંઈ રાખું
હૃદય
મઝાર તો કહેજો શ્યાબાશી હો પ્રભુ ! ભાસી જાહેર સેવના, કાંઈ એ અમચો એક તાર-અર૦(૫) પાણીનીરને મેલે હો કિણ ખેલે એકેત હોયે રહું; કાંઈ નહિ રે મિલણનો જો ગ જો પ્રભુ દેખું નયણે હો કહી વયણાં સમજાવું સહી; કાંઈ તે ન મિલે સંજો ગ-અર૦(૬) મને મેળુ કિમ રીઝે તો યું કીજે અંતરાય એવડો, કાંઈ નિપટલ નહેજી૧૦ નાથ સાતરાજને અંતે હો કિણ પાખે તે આવીને મિલું ? કાંઈ વિકટ તમારો જી સાથ-અર૦(૭) ઓળગ૨ એ અનુભવની હો મુજ મનની વાતો સાંભળી,
૧૮)
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાંઈ
કીજે આજ
નિવાજ રૂપ-વિબુધનો મોહન હો મનમોહન સાંભળી વિનતિ, કાંઈ દીજે શીવપુર રાજ-અર૦(૮) ૧. યોગ્ય ૨. ન દેખાય તેવા ૩. મારી જ્ઞાનશક્તિના અવિષય ૪. ચહેરો ૫. સાક્ષાત્ ૬. મનની જેટલી પહોંચ છે તેમાં પણ ૭. આ રીતે ૮. અમારો ૯. સર્વથા ૧૦. હેજ હેત વિનાના ૧૧. મુશ્કેલ ૧૨. સેવા
Tી કર્તા શ્રી રામવિજયજી મ.
(સરોવરીયે ઝીલણ જાસ્યાંજી -એ દેશી) ગાસ્યાંજી ગાસ્યાંજી અમે ગાસ્યાંજી, મનરંગે જિનગુણ ગાવે અરનાથતણા ગુણ ગાસ્યાંજી, દિલરંગે જિનગુણ ગાસ્યાંજી પ્રભુ મુખપૂરણચંદસમોવડ,નિરખી નિરમલ થાસ્યાંજી જિનગુણ સમરણ પોન સોપારી, સમકિત સુખડી ખાસ્યાંજી મન.....(૧) સમતાસુંદરી સાથે સુરંગી ગોઠડી અજબ બનાસ્યાંજી-મન જે ધૂતારી તૃષ્ણાનારી, તેહર્યું દિલ ન મિલાસ્યાંજી-મન.....(૨) દૂતીકુમતિ જે માયા કેરી, તેહને તો સમઝાસ્યાંજી-મન લોભઠગારાને દિલચોરી, વાતડીએ ભરમાસ્યાંજી-મન.... (૩) મોહ મહિપતિ જે મુજ વૈરી, તેહસ્ય જંગ જુડાસ્યાંજીજ્ઞાનસરીખા યોધ સખાઈ, કરીને દૂર કઢાસ્યાંજી-મન ... (૪) શિવરાણીને વરવા હેતે, જીત નિશાન બજાસ્યાંજી-મન વિમલવિજય ઉવઝાય પસાએ, રામ કહે સુખ પાસ્યાંજી-મન....(૨)
૧૯ )
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧. મનના ઉમંગથી ર. પૂનમના ચંદ્ર ૩. સરખું ૪. પ્રેમવાળી ૫. લોભરૂપ ઠગારાને આકર્ષી વાતોથી ભરમાવી દઈશું (ત્રીજી ગાથાના ઉત્તરાર્ધનો અર્થ) ૬. મોહરૂપ રાજા જે મારા વૈરી છે તેની સાથે યુદ્ધ જોડીશું જ્ઞાન જેવા લડવૈયાની ભાઈબંધી કરી મોહને દૂર કાઢશું (૪થી ગાથાનો અર્થ)
T કર્તા શ્રી રામવિજયજી મ.સી
(દેશી-ઝુંબખડાની) અનુપમ શ્રી અરનાથનોરે, પાયો મેંદીદાર સાહિબ મનમાં વસ્યો, ચંદ્ર જિસ્યો મુખ ઉજળો રે, ઉજળગુણ નહી પાર–સા. (૧) જગજનનાં દિલ રીઝવેરે, તારે આણી હત-સાવ કો કહશે વીતરાગને રે, રાગતણા એ હેત–સા (૨) તે તો તત્ત્વમતિ નહિ રે, ફોકટ પાયે ખેદ-સા ગિરૂઆ સહેજે ગુણ કરે રે, તે નવિ જાણે ભેદ-સાઇ (૩) તાપહરે જિમ ચંદ્રમારે, શીત હરે જિમ સૂર—સા ચિંતામણી દારિદ્ર હરે રે, આપે વાસ* કપૂર-સાઇ (૪) તિમ પ્રભુનો ગુણ સહજનો રે, જાણે જે ગુણગેહ–સા. વિમલવિજય ઉવજઝાયનોરે, રામ કહે ધરી નેહ-સા(પ)
૧. દર્શન ૨. નિર્મલ ૩. સૂર્ય ૪. સુગંધ
(૨૦)
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
3 કર્તા : શ્રી રામવિજયજી મ. (ગાયજો રે ગુણની રાસ-એ દેશી)
ગાયો રે ધરી ઉલ્લાસ, અરિજનવર જગદીશરૂ રે માનજો ૨ે એહ મહંત', મહિયલમાંહિ વાલેસરૂર રે .(૧) ધાઇયો રે દઢ કરી ચિત્ત, મનવંછિત ફળ પૂરશે રે વારજો રે અવરની સેવ, એહી જ સંકટ ચૂરશે રે...(૨) સિંચજો રે સુમતિની વેલ, જિનગુણ ધ્યાનની રે ઘણું સંપજે રે સમક્તિ ફૂલ, કેવળ ફળ રળિયામણું રે...(૩) પુણ્યથી રે દેવી-નંદ, નયણે નિરખો નેહથી રે ઉપનો રે અતિ આણંદ, દુ:ખ અલગા થયા જેહથી રે...(૪) શોભતી રે ત્રીશ ધનુષની કાય, રાય સુદર્શન વંશનો રે આઉભું રે જિનજીનું સાર, સહસ ચોરાશી વરસનું રે...(૫) જિનરાજને ૨ે કરૂં પ્રણામ, કાજ સરે॰ સવિ આપણું રે ભાવથી ૨ે ભગતિ પ્રમાણ, દરિશણ ફળ પામે ઘણું રે...(૬) સેવજો રે અર-પદ-અરવિંદ, જો શિવસુખની કામના રે રાખજો રે પ્રભુ હૃદય મોઝાર, રામ વધે જગ નામના રે.. . (૭) ૧. મોટા ૨. અત્યંત પ્રેમાળ ૩. ધ્યાન કરજો ૪. બીજાની ૫. દેવી માતાના પુત્ર ૬. પ્રભુજીના પિતાજી ૭. સફળ થાય ૮. શ્રી અરનાથ પ્રભુના ચરણકમળ ૯. ઇચ્છા
૨૧
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા શ્રી કાંતિવિજયજી મ.
(તટ જમુનાનો રે અતિ રળીઆમણો રે-એ દેશી) કાગળ તુનેરે કામ કરી મોકલું રે, લખતાં કિમહી ન આવે દાય અગન-સુભાવે રે વરતે જોગને રે, ત્રણ ગુણ ગુહિર ન કળિયો જાય-કાગળ...(૧ ત્રિભુવન માંહરે નહી કો ઉપમારે, જેહથી જોડું તુજ શોભાગ તાગ નદીસેરે જહાં ખગમગ્નનોરે, આગળ તિહાં કિમ લાગે લાગ-કાગળ...(૨ અંજન નાહીરે જેહના રૂપમાં રે, તે અંજમાં આવે કેમ વ્યંજન તાહીરે વ્યંજન વર્ણમાં રે, ન ચઢે નિરવ્યંજન થઈ તેમ-કાગળ... (૩) યુગતિ ઉપાઈ રે શુદ્ધ સુભાવની રે, રીઝવશ્ય દૂરથી નાથ જેહથી જમાવે રે તેહની સાધના રે, રૂડે તે વિધિ કરીયે હાથ-કાગળ...(૪) અરજિન જાણો રે પ્રેમ જો સાચીલો રે, તો મુજને મૂકો ન વિસાર કાંતિ પનોતેરે સેવક સ્વામીનો, વારૂ જગ સાચો વ્યવહાર-કાગળ.. (૫) ૧. છેડો ૨. આકાશમાર્ગનો ૩. યુક્તિ
(૨૨)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી ન્યાયસાગરજી મ.
(શીલસુરંગીરે મયણરેહા સતી-એ દેશી)
શ્રી અરજિનદેવ અઢારમા, વક્રિયા મુજ મનમાંહિજી ખિણખિણ માંહે તે નિતુ સાંભરે, વીસારયા નવિ જાયજી-શ્રી(૧) પાપસ્થાન અઢાર નિવારતા, ધારે બંભ અઢારજી સાતમો ચક્રીરે ભાવચક્રે નહી, જસ નામે નિ૨ધા૨જીઆણે આરેજી
ભવજળ
શ્રી(૨)
લંછન નંદાવર્ત્ત તણું અછે, મંગળમાંહિ પ્રધાનજી, ભૂપ સુદર્શન દેવી નંદનો, અતિશય ગુણ ઉદ્દામજી-શ્રી.(૩)
તંતુપટે જિમ ધૃત વસે દૂધમાં, ગુણપર્યાય અભેદજી તિણિપ૨ે મુજ ચિત્તમાં આવી વસ્યો, એ વિનતિ ધ્રુવેદજી-શ્રી.(૪)
જિમ નિરવહશ્યો તિમ તે વાયેં, સગુણાં સાથે નેહજી ન્યાયસાગર કહે ઉત્તમ આદરે, તે નાવે કબહી છેહજી-શ્રી (૫)
૨૩
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી પદ્મવિજયજી મ.
(દેશી-બીંદલીની છે)
અનાથ જિનેસર વંદો, ભવભવના પાપ નિકંદો હો, ભાવે ભવિ પૂજો કોડિ સહસ વ૨સ ઉણ કીજે, પા પલ્યનું અંતર લીજે હો-ભાવે(૧)
ફાગુણ સુદિ ચ્યવન તે બીજે, સહુ જીવે સુખ લહીજે હો-ભાવે માગશિર સુદ દશમે જાયા, છપન્ન દિશકુમરી ગાયા હો-ભાવે(૨)
ત્રીશ ધનુષતણી જસ કાયા, છોડી મમતાને માયા હો-ભાવે અગીયા૨સ માગશર સુદિ લિયે, દીક્ષા જે સ્વયંબુદ્ધ હો-ભાવે(૩)
કાતી સુદિ બારસે જ્ઞાન, પામ્યા પ્રભુ કંચનવાન હો-ભાવે માગશર સુદી દશમે જિણંદ, પામ્યા ૫૨માણંદ હો-ભાવે(૪)
વરસ ચોરાસી હજાર, ભોગવી આયુ શ્રીકાર હો-ભાવે ઉત્તમ પદ-પદ્મની સેવા, ક૨વી અક્ષયપદ લેવા હો-ભાવે(૫)
૨૪
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા શ્રી મહ્મવિજયજી મ. શુ
(ઘડીએક ઘોને રાણી મુંબરો-એ દેશી) શ્રીઅરનાથજી સાંભળો, સેવકની અરદાસ, ભવ-અટવીમાંહિ હું ભમ્યો, બંધાણો મોહપાશ-શ્રી (૧) મોહરાયના રાજયમાં, બહુલું કટક જણાય, મિથ્યા-મહેતો તિહાં અછે, મંત્રી કુબુદ્ધિ કહાય-શ્રી (૨) અભંગા સિપાઈ અતિ ઘણા, કહેતાં નાવે પાર, તો પણ અધિકારીતણા, નામ કહું નિરધાર-શ્રી (૩) ક્રોધ માયા લોભ માન તે, મૂકે ન મારો સંગ, મુજ પણ તે છે વાલ્હા, નવિ મૂકું રંગ-શ્રી (૪) રાગ-દ્વેષ દોય મલ્લ વળી, બાંધ્યા બાંહિ મરોડ, હવે પ્રભુ તુમ આગળ રહી, વિનતિ કરૂં કરજોડ-શ્રી (પ) બંધનમાંહિથી છોડવી, ઉતારો ભવપાર હરિ-હર દેવ સેવ્યા ઘણા, નવિ પામ્યો હું સાર-શ્રી (૬) સહસવદન ન સ્તવી શકે, તુજ ગુણ અગમ અપાર જિમ રયણાકાર રત્નનો, નવિ વિલસે પાર-શ્રી (૭) અચરિજ પંડિત ઘણા, સત્યવિજય ગુરૂરાય કપૂરવિજય તસ પાટવી, ભવિજનને સુખ થાય-શ્રી (૮)
૨૫)
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખિમાવિજય તસ પાટવી, જિનવિજય ઉત્તમવિજયનો પદ્મવિજય ગુણ
પંડિત
૧. બહાદુર ૨. શેષનાગ
સુપસાય ગાય-શ્રી(૯)
3 કર્તા : શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિ મ.
(પંથડો નિહાલું રે બીજા જિનતણોરે-એ દેશી)
અરજિન દર્શન નિજ દર્શન તણુંરે, નિમિત્ત છે ગુણગેહ જિમ દર્પણની નિર્મલતા વિષે, નિજ પ્રતિબિંબ નિ૨ેહ, દરિસણ કીજે રે અજિનરાજનું રે (૧)
દર્શન દર્શન જગમાં સહુ વદેરે, દર્શન ભેદ ન લહંત તર્કસિંધુ-કલ્લોલે ચપલતારે, ચિત્ત ચિંતન વતંત-દરિ૰(૨)
સામાન્ય દર્શન તે ગુણ તાહરારે, તિમ ક્ષાયિક ગુણ દૃષ્ટ સ્યાદ્વાદ દર્શન પ્રગટકા૨ક ક્ષમીરે, ઈમિંગર દર્શન પુષ્ટ-દરિ૰(૩)
તે માટે પ્રિય દર્શન નાથનું રે, નિરધારે રૂચિ શુદ્ધ રયણત્રયી દીપક ભવી જીવનેરે, વિતિમિર કરણ અવિરૂદ્ધ-દરિ(૪)
દર્શનકારક પ્રતિ વાંછો નહિરે, પિણ પુણ્યશાલી જે દશ્ય અવલંબનથી મિટાવે કુદૃષ્ટિનેરે, આતમ દર્શન હોય વશ્ય-દરિ(૫)
૨૬
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
સહજ દર્શન તુજ અલખ અગોચરૂરે, મહાયોગીશ્વર ગમ્ય તે પિણ જગબંધુથી નિપજ્યોરે, જીમ સૂત્રધારથી શુભ શમ્ય-દરિ. (૬) તુજ દર્શનથી જે સંતોષતારે, વિધિ'હરિહરથી તે નાહી દેખી શશિકાંતિ હર્ષ ચકોરનેરે, તારક*-ગણથી તે નાહી-દરિ. (૭) દ્રવ્ય-ભાવ અવલોકન આદરે રે, દશ્ય-દર્શક મિટે ભેદ લક્ષ્મીસૂરિ જિન દર્શન સુરતરૂરે, સફળે અનેક ઉમેદ-દરિ. (૮) ૧. બ્રહ્મા ૨. વિષ્ણુ ૩. મહાદેવ ૪. તારાઓનો સમૂહ
જી કર્તા શ્રી કીર્તિવિમલજી મ.]
(સુણી પશુયાં વાણી રે-એ દેશી) ગજપુર-નરેંદા રે, સેવે સવિ-ઇંદા રે મુખ સોહે પુનમ ચંદા, ભવિ-મન મોહતો રે... (૧) રાય સુદર્શન તાત રે, દેવી રાણી માત રે તસ કુલે તે તાત, જયો તું દિનમણિ રે...(૨) સુવર્ણ કિસી કાય રે, નહિ મમતા માય રે તુમહ ગુણ સવિ ગાય, દેવી થોકે મળે રે... (૩) હું તો પ્રભુ પાઉં રે, ગુણ તારા ગાઉં રે સુખ તો થાયે જો મુજ મન વસે રે...(૪) અરનાથ જિર્ણોદા રે, જયો સુરતરૂ કંદા રે ઋદ્ધિ-કીર્તિ આપશે, સેવકને સહી રે...(૫)
૨૭)
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી દાનવિમલજી મ. અરજ સુણો અરનાથજી, હાથ ધર્યો મેં તારો રે સાથ કર્યો શ્રીનાથનો, અર્થ સર્યો સહી મારો રે-અરજ (૧) તું સાહેબ સ્વપ્નાંતરે, અલગો નહિ દિલમાંહી રે દીલ ભરી દીલ હુવે સદા લોકરીતિ જ આંહી રે -અરજ (૨) આપ રૂખે પાર પામતે, તો શું સાહિબ આડ રે માંગ્યા ધૃતનું ચૂરમું, જમવાનાં શા લાડ રે-અરજ (૩) આપે આપ વિચારતા, જે પોતામાં હોવે રે ન ગણે રાજા ન રાંકને, લોક ન કોઈ વગોવે રે-અરજ (૪) માંગુ સાહિબ ઉપરે, મીઠી વાતો દાખો રે દાનવિમલ પદ યુગ તણી, સેવામાં રાખો રે-અરજ (૫)
T કર્તા શ્રી વિનીતવિજયજી મ.શિ.
(સુણ બહિની પિઉંડો પરદેશી-એ દેશી) સુણ મેરી બહિની! એ જિન સાચો, રતન ચિંતામણિ જાચો રે રાય-સુદર્શનને કુળ દીવો, દેવી-સુત ચિરંજીવો રે-સુણ૦(૧) એ સાહિબ મારા દિલમાં વસિઓ, જિમ કમળે ભમરો રસિઓ રે એહજ સયણ સદા નિરવહીયે, જિમ કુસુમમાં પરિમળ વહિયે રે સુણ૦(૨)
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
તાહરી સૂરતિકી બલિહારી, દેખત હી દિલ પ્યારી રે મેં પાપ સંતાપ કેતાં અવગાહમાં, આજ સુધાકુંડમાં નાહયા રે-સુણ (૩) નાથ મેરો અરનાથ સુહાવે, જસ સેવે સુર-નર-નાથો રે દાન સંવત્સરી બહુ ધન દીધાં, સુરતરૂસમ વડહાથો રે-સુણ (૪) ત્યાગી ભોગી ને સોભાગી, જો ગીસર વૈરાગી રે મેરૂવિજય ગુરૂચરણ સેવા કર, વિનીત હે તુમ ગુણરાગી રે-સુણ (૫)
આ કર્તા શ્રી અમૃતવિજયજી મ.
(રાગ-કાફી) મન જિનપદકજ લીનો ભંગ,-મન લીનો ભયો જય શંકરશિરપર, પાવનકારી ગંગ-મન. (૧) જય ચપલા રહી ધારાધરમેં, સીતા રઘુવર સંગ-મન(૨) અટક રહ્યો ચિત જો ગીસરકો, જય મહામંત્રી સુચંગ-મન. (૩) જય લય પાયો અધ્યાતમમેં, ઉજવલજ્ઞાન અભંગ-મન. (૪) યોં અરજિન ચરણાબુજ લયસો, લીજે અમૃત પદરંગ-મન(૫)
૧. વીજળી ૨. મેઘમાં ૩. મોક્ષ
(૨૯)
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી પ્રમોદસાગરજી મ.
(વાહણ પાંચસે પુરીયાં-એ દેશી)
આશ પૂરો અરનાથજી, સાતમો ચક્રધર સ્વામી રે પ્રતિબોધતો, શોધતો આતમરામીરે
ભવિપંકજ
મોહન
મૂરતિ
જિન
તણી
|| ૧||
ગજપુર નગર અતિ સુંદરૂ, નામ સુદર્શન ભૂપરે દેવીરાણી જસ માત છે, ગાલિતહેત પતનુરૂપ રે મોહન ||૨||
લંછન નંદાવર્તનું ધનુષ જસ ત્રીશનું માન રે વ૨સ ચોરાશી હજારનું, જીવિત જાસ પ્રધાન રે-મોહન૰ IIII
ગણધર તેત્રીશ જાણીયે, સાધુ ગણ સહસ પંચાસ રે, ૧૧સાહુણી સાઠ સહસ ભલી, છોડવે મોહ ભવ-પાશ-રે-મોહન ||૪||
યક્ષરાજા સુર યક્ષણી, ધારિણી નામે કહેવાય રે, પ્રભુ તણી આજ્ઞા શિર ધરે, પ્રમોદસાગર ગુણ ગાયરે-મોહન ॥૫॥ ૧. શુદ્ધ સોના જેવું
૩૦
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
રૢ કર્તા : શ્રી ભાણચંદ્રજી મ. (ઘણ૨ા ઢોલા એ દેશી)
અર જિનવર અઢારમો રે, સાતમો ચક્રી સુખક૨-સ્વામી | દેવી નંદન જય ! શિવગામી
જય
જય
ભવ સાયરનોં અર' લડ્યો રે, દૂર કર્યો ભવચક્ર-સુખકર સ્વામી।।૧।। જન્મ સમે હોય પ્રભુ તણેરે, ત્રિભુવન માંહી ઉદ્યોત સુખ૰ | ભારાકુલ ધરાવીસમે૨, નારકી સુખીયાં હોત-સુખવા૨ા દિશિ પ્રસન્ન સર્વે તદા૨ે, અનુકૂળ વાય વાય-સુખસુરલોકે વધામણા રે, વાસવ હર્ષ ન માય-સુખ||૩|| છપ્પન્ન દિશિકુમરી તિહાંરે, નિજ નિજ રિદ્ધિ સમેત-સુખ સ્નાન-વિભૂષાદિક કરે રે, પ્રભુશું અધિકે હેત-સુખ||૪|| સુરગણ મળી સુરગિરિ જઇરે, અભિષેકે જગનાહ;-સુખ નિજ ભવ ધન્ય ગણે થુણેરે, જય જય જગ-સથ્થવાહ-સુખનીપા નૃપ કારાગૃહ છોડવેરે, દિએ દાન અપાર, સુખ૰ | ઈમ માનવ સુખીયા સહુરે, પશુ સુખ પટહ અમાર-સુખની૬॥ ઈમ સહુને સુખાકારીયારે; સુખ કરો મુજને દયાળ; સુખ વાઘજી મુનિના ભાણને રે, ઘો શિવસુખ વિશાળ-સુખના|| ૧. કિનારો ૨. ભારથી થાકેલ ૩. પૃથ્વી
૩૧
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
Tી કર્તા શ્રી ખુશાલમુનિજી મ. (મારગ રોક્યો રે મુરારી શિર થકી મટોકી ઉતારી-એ દેશી) શ્રીઅરજિનની સેવા કરીએ, તો સંસાર સમુદ્રને તરીએ ! શિવ સુંદરીને સહજે વરીએ, ખોટાં વિઘન સવિ પરિહરીએll૧il સંપત્તિ સઘળી એહને નામે, આઠ મહાસિદ્ધિ નવનિધિ પામે | દુઃખડાં સહુએ દૂર "વામે, સફળ હોયે જે મનમેં કામે વારા મદમાતા અંગણ ગજ સોહે, રૂડા ઘોડા જનમન મોહે ! બંધવ બેટા બેટી બહુળા, સેવ કરે ઘણા સેવક જમળાવાડા મનગમતાં વહાલાનો મેળો, હો એ દુરજનનો અવહેલો ! તેહનો કારણ જગમેં માને, દીન હીન થાએ વધતે વાને l૪. નર-નારી મિલીને જશ ગાયે, જે પ્રભુજી તાહરો કહેવાય | એ સવિ લીલા તાહરે ધ્યાને, શિષ્ય ખુશાલ થયો ઈક તાનેolીપા ૧. જાય ૨. ઇચ્છીએ ૩. મદમસ્ત ૪. સમૂહ રૂપે
T કર્તા શ્રી ચતુરવિજયજી મ. એ
(ધણરા ઢોલા-એ દેશી) શ્રી અરજિનજી માહરેરે, તુમશું અવિહડ રંગ-મનના માન્યા | રંગ પતંગ ન દાખવો રે, ચોળમજીઠ અભંગ-ગુણરા ગેહા./૧l.
૩૨)
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચાતક ચાહે મેહને રે, પીઉ પીઉ જંપે જસ નામ-મન પ્રેમપદારથ એહવારે, માહરે તુમશું કામ-ગુણoll રા/ સાચો સાજન સાહેબો રે, કાચો કેવળ કાચ-મન | મૂલ ન હોવે જે હનો રે, હોવો તે સાચો સાચ-ગુણoll૩ાા ગજપુરી નયરીનો ધણી રે, દેવી હો ! રાણી જાય-મન / લંછન નંદાવર્ત સાથીઓ રે, પુરજન સેવે પાય-ગુણoll૪. સુદર્શન-સુત સાહેબા રે, દરિશણ ઘો મહારાય-મન / ચતુરવિજય જિન-ધ્યાનથીરે, લીલાલહેર કરાય-ગુણolીપી
Tી કર્તા શ્રી દેવચંદ્રજી મ.
(રામચંદ્રકે બાગ આંબો મોરી રહ્યો રી-એ દેશી) પ્રણમાં શ્રી અરનાથ, શિવપુર સાથ ખરોરી | ત્રિભુવન-જન-આધાર, ભવ-નિસ્તાર કરોરી.../૧/ કરતા કારણ યોગ, કાર્ય-સિદ્ધ લહેરી | કારણ ચ્યાર અનૂપ, કાર્યથી તેહ ગ્રહેરી.....// રા/ જે કારણ તે કાર્ય, થાયે પૂર્ણ-પદેરી | ઉપાદાન તે હેતુ, માટી ઘટ જેમ વદેરી......Talી. ઉપાદાનથી ભિન્ન, જે વિણુ કાર્ય ન થાયે | ન હુવે કારય-રૂપ, કર્તાને વ્યવસાયે...//૪ કારણ તેહ નિમિત્ત, ચક્રાદિક ઘટ-ભાવે | કાર્ય તથા સમવાય-કારણ નિયતને દાવે...../પા
(૩૩)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
વસ્તુ અભેદ-સરૂપ, કાર્યપણું ન ઝહેરી | તે અ-સાધારણ હેતુ, કુંભે થાસ લહેરી.../૬ll. જેહનો નવિ વ્યાપાર, ભિન્ન નિયત બહુ ભાવી | ભૂમિ કાળ આકાશ, ઘટ કારણ સદ્ભાવી..../કલા એહ અપેક્ષા-હેતુ, આગમમાંહિ કહ્યોરી | કારણ પદ ઉત્પન્ન, કાર્ય થયે ન લહારી..../૮ કર્તા આતમ દ્રવ્ય, કારય સિદ્ધિ-પણોરી | નિજ-સત્તાગત ધર્મ, તે ઉપાદાન ગણોરી....Tલા. યોગ-સમાધિ-વિધાન, અ-સાધારણ તેહ વચેરી | વિધિ-આચરણા ભક્તિ, જિણે નિજ કાર્ય સધરી...../૧૦ના નરગતિ-પઢમ-સંઘયણ, તેહ અપેક્ષા જાણોરી | નિમિત્તાશ્રિત-ઉપાદાન, તેહને લેખે આણોરી....૧૧ નિમિત્ત હેતુ જિનરાજ, સમતા-અમૃતખાણી | પ્રભુ આલંબન સિદ્ધિ, નિયમા એહ વખાણી..../૧૨ પુષ્ટ હેતુ અરનાથ, તેહના ગુણથી હીલીયે | રીઝ-ભક્તિ-બહુમાન, ભોગ-ધ્યાનથી મીલિયે..../૧૩ી. મોટાને ઉછંગ, બેઠાને શી ચિંતા ? | તિમ પ્રભુ-ચરણ પસાય, સેવક થયા ન-ચિંતા.../ ૧૪ અરપ્રભુ પ્રભુતા રંગ, અંતર-શક્તિ વિકાસી | દેવચંદ્ર આણંદ, અ-ક્ષય-ભોગ વિલાસી.../૧ પા.
(૩૪)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા: શ્રી જીવણવિજયજી મ.
| (બંધ સમય ચિત્ત ચેતિયે) રહો મન-મંદિર માહરે, દાસ કરે અરદાસ-વાલમજી | વશ નાવો 'કિણ વાંકથી, નાણોજી તેહ નિવાસ-વારહોળીના. દૂષણ દાખીને દીજીયે, શિક્ષા પસારૂ-બોલ-વાટ | તહત્તિ કરું હું તારકા ? તો લહું વંછિત મોલ-વાઇ રહો ll રા. નિ-સને હી ગુણ તારો, જાણું છું જગદીશ ! વાહ ! છોડીશ કિમfપ્રભુ-છાંયડી, વિણ દીધાવિ વાવીસ-વાઇ રહolal કલ્પતરૂ જો કર ચડયો, બાઉલ દે કોણ બાથ !-વાટ ! પામર નર કેમ પૂજિયે, ઓળખી શ્રી જગનાથ-વાવ રહોrl૪/ “અવલ ઉપમ અરનાથની અવરાં કૂણ જણ જાત-વા | જીવણ જિન-ગુણ ગાવતાં, હોયે ગુણનિધિ અગાત-વાવ રહો llપા ૧. કયા ગુન્હાથી ૨. ભૂલ ૩. બતાવી ૪. શીખામણ ૫. માટે ૬. આપની નિશ્રા ૭. ચોક્કસ ૮. હાથે-પાસે મલ્યા ૯. ઉત્તમ ૧૦. સુંદર=પવિત્ર ૧૧. શરીર
T કર્તા શ્રી દાનવિજયજી મ.
(મુનિસુવ્રત કીજે મયા રે) 'અલવે સર અવધારિયેજી, જગ-તારણ જિન-ભાણ | ચાહું છું તુજ ચાકરીજી, પણ ન મલે અહિનાણ-પ્રભુજી ? છે મુજ તુજશું રે પ્રીતિ, જયું ઘન-ચાતક-રીતિ-પ્રભુજીell! દુશ્મન કર્મ એ માહરાજી, ન તજે કેડ લગાર | આઠેને આપ-આપણોજી, અવર-અવર અધિકાર-પ્રભુજી ll રા
૩૫)
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘેરી રહે મુજને ઘણું જી, ન મિલે મિલણ ઉપાય | જીવ ઉદાસ રહે સદાજી, કળ ન પડે તિણે ક્યાંય-પ્રભુજીell૩ો. શિર ઉપરે તુમ સારીખોજી, જો છે પ્રભુ ! જિનરાય | તો કરશું મન ચિંતવ્યું છે, દેઈ દુમન-શિર પાય-પ્રભુજીell૪ સન્મુખ થઈ મુજ સાહિબાજી, દુશમન દૂર નિવાર / દાનવિજયની વિનતિજી, અર-જિનવર ! અવધાર-પ્રભુજીellull
૧. શ્રેષ્ઠ ૨. ઓળખાણ
T કર્તા શ્રી મેઘવિજયજી મ. શુ | (સંભવ જિન અવધારીયે, મહેર કરી મહેરબાન સનેહી-એ દેશી) શ્રી-અર-જિનવર વિનતિ, કીજે લાગી પાય-પ્રભુજી ! | તું પરમેસર સાચલો, મેં પરખ્યો મહારાય-પ્રભુજી શ્રીull૧ી. રાખે રમણી રાગીયા, લાગીયા મનમથ-રંગ-પ્રભુજી ! ! ઉતારે નહિ અંગથી ભગત ભણે નિકલંક-પ્રભુજી શ્રીરા રીસ-ભરે આયુધ ધરે, કોઈ ક્રોધ વિરૂપ-પ્રભુજી | મોહ નટાવે નાચવ્યા, નાચે નટ્ટ-સ્વરૂપ-પ્રભુજી શ્રીદવા તું મન-માંહે ધરે નહિ, મોહ કોહ ને રાગ-પ્રભુજી ! | મૂરતિ નિરંજન દેખતાં, જાગે જબ વૈરાગ-પ્રભુજી શ્રી ની૪ll ઉપશમવંત્ત હૈયા થકી, તું મત દૂર થાય-પ્રભુજી ! | વૂઠયા મેઘ-પ્રસંગથી, વાયે શીતલ વાય-પ્રભુજી શ્રીદવાપા
૧. કામદેવના
(૩૬)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી કેશરવિમલજી મ.
(પુફખલવઈ-વિજયે જ્યારે-એ દેશી) કવિ-કુમુદ-વન-કૌમુદી રે, સમરી શારદ-માય | અરજ કરૂં અર-જિનભણી રે, ભાવ ધરી મનમાંયજિસંદરાય ! અવધારો ! અરદાસ, તું પ્રભુ પૂરણ આશ-જિહંદગીના તું સમરથ ટિહું લોકમાંરે ગિરૂઓ ગરીબનિવાજ | તુજ સેવાથી સાહિબા રે, સીઝે વાંછિત કાજ-નિણંદollી શિવ-સુખ-દાયક તું જયોરે, ભવ-ભય-ભંજનહાર | તુજશું મુજ મન-નેહલો રે, ચાતક જિમ જલ-ધાર-જિહંદollar તુજ પદ-પંકજ-ફરસથી રે, નિર્મલ આતમ હોય ! લોહ સોવનતા જિમ લહેરે, વેધક-રસથી જોય-નિણંદoll૪ તુજ પ્રણમીજે પૂજીયે રે, તે દિન સફલ વિહાણ | તુજ હિતથી પ્રભુ મુજતણું રે, જીવિત-જન્મ પ્રમાણ-નિણંદollપા અંતરજામી માહરા રે, અરજ કરૂં કરજોડ | ભગતે તુમ પદ-સેવનારે, ઘો ! મુજ એહીજ કોડ-નિણંદollll સુખ-દાયક ત્રિભુવન-ધણી રે, ભવ-જલ-તારણ નાવ ! કેશરવિમલ ઈમ વિનવે રે, અરજિન-ભક્તિ-પ્રભાવ-નિણંદollણા. ૧. ચંદ્રની ચાંદની ૨. સોનું બનાવનાર ૩. વ્હાણું=પ્રભાત
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી કનકવિજયજી મ. પણ
(દેશી વીંછિયાની) અર-જિન મુઝ મનમાં વસ્યો, વિહસ્યો અતિ આતમરામ રે ! હરખ ઘણો હિય ઉલસ્યો, શ્રવણે સુણતાં પ્રભુ નામ રે-અરoll૧al જુગ જો નાઈ કેઈ વહી, તોહઈ ન મિટાં જે લાગો રંગ રે ! વેધક વિણ જાણે નહી, પ્રીતિ રીતિ તણો પરસંગ રે-અolી રા પામી સુગુણની ગોઠડી, કહો કિમ કરિ મૂકી જાય રે ! સુગુણ-સાથઈ અણમિલ્યાં, ખિણ ઈક વરસાં સો થાય રે-અRoll all સાસ-ઉસાસઈ સાંભરે, પલપલ માંહિ સો વાર રે / વીસાયં નવિ વીસરાય, જે હુઈ આતમ આધાર રે-અરoll સગુણ સનેહી વાલો, હિયડે ધરતાં જસ ધ્યાન રે ! કનકવિજય કહે પામીએ, પરમોદય-પદ સુખ થાન રે-અરશીપા
(૩૮)
૩૮)
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
? કર્તા : શ્રી રૂચિરવિમલજી મ. (દેશી હાડાની)
સાહિબ અરજિન દેવ રે, મન મોહન મ્હારા સુણ પ્રભુજી પ્યારા;
દરસણ દીયૈ
દિલધરી
દાસને
રે
સુરનર સારૈ સેવ રે, મન સુણ, આતુર ચરણ તુમ્હારે વાસનેં રે....।।૧||
જો સેવક કરી જાણસ્યો-મન સુણ અવસર જાણી આશ્યા પૂરસ્યો રે ।
મ્હેજ ૪હીઇ જો આણસ્યો-મન૰ સુણ૰ તો સેવક દુઃખ ચૂરસ્યો રે....॥૨॥
ચોખે ચિત્ત કરી ચાહીએ-મન સુણ૰ સેવક સાથે નેહ નિવાહીએ રે । અવગુણ ગુણ અવગાહીએ-મન સુણ નિગુણો તોહે બાંધે સાંહીઇ રે...ગ્રા
જો શિવ અણ-માંગ્યા દીઓ-મન સુણ૰, તો સમરથ પ્રભુજી માહો રે । જો તપ-જપથી પામીએ-મન સુણ શ્યોરે ભલપ્પણ ? પ્રભુજી ! તાહરો રે......||
ભવ-સાયરથી તારીઇ-મન સુણ૰ શિવસુખ દીજ્યે સેવક જાણીને રે । વિનતડી અવધારીઇ-મન સુણ રૂચિર પ્રભુજી ચિત્તમાં આણીયે રે......પા
૧. બાણથી ખરેખર ૨. કરે છે ૩. પ્રેમ ૪. હૈયામાં ૫. નભાવીએ ૬. તો પણ ૭. હાથથી ૮. પકડીએ ૯. સારાપણું
૩૯
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી ભાવપ્રભસૂરિ મ. (મન મોહનાં લાલ-એ દેશી) અર-જિણંદ આરાહીઇ રે-ચિત્ત શોધના-લાલ । નિરમલ સૂત્ર-વિધિ પેખ રે-પાપ-રોધના લાલ । મન વચન કાય થિરઈ રે-ચિત્ત૰, ઉલ્લસિત ભાવ-વિશેષ રે-પાપન॥૧॥ વિષય-કષાય શમાવતો રે-ચિત્ત, ન કરઇ આશાતન એક રે-પાપ । શુદ્ધ દ્રવ્ય-સુગંધથી રે-ચિત્ત૰, પૂજઇ પ્રભુને વિવેક રે-પાપરા વિણકૢ-કલા નિવ કેલવઈ રે-ચિત્ત, મોટું ધરઈ મન ઉદાર રે-પાપ૰ I શુભ અનુષ્ઠાન હોય ઉજલાં રે-ચિત્ત૰, પૂજાનઇ અધિકાર રે-પાપા ભાવ-પૂજાનું હેતુ એ રે-ચિત્ત, છે દ્રવ્ય-પૂજા વિશુદ્ધ રે-પાપ૰ I ત્રિવિધ અ-વંચક યોગથી રે-ચિત્ત૰, મુગતિ કહે છે વિબુધ રે-પાપન॥૪॥
જિન-મારગ માંહિં આણવારે-ચિત્ત, પહેલું પગથીઉં એહ રે-પાપ । શ્રી ભાવપ્રભ સેવે સદા રે-ચિત્ત૰, સમકિત-દૃષ્ટિ જેહ રે-પાપ।૫।।
४०
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા શ્રી રતનવિજયજી મ.
(સંભવ-જિનવર વિનતિ-એ દેશી) અર-જિનવર દીયે દેશના, સાંભળજો ભવિ પ્રાણી રે ! મીઠી સુધા-રસ-સારિખી, સુણીયે અનુભવ આણી રે-અર/૧ આળસ-મોહ-અજ્ઞાનતા, વિષય-પ્રમાદને છેડી રે ! તન્મય-ત્રિકરણ-જો ગણું, ધરમ સુણો ચિત્ત મંડી રે-અર.ll ૨ા દશ-દ્રષ્ટાંતે દોહિલો, નર-ભવનો અવતાર રે ! સુર-મણિ સુર-ઘટ સુર-તરૂ, તેહથી અધિકો ધાર રે-અ૨llall એહ અસાર-સંસારમાં, ભમીયો ચેતન એહ રે | ધર્મે વરજિત દિન ગયા, હજીય ન આવ્યો છેહ રે-અoll૪ll જ્ઞાન-દર્શનમય આતમા, કર્મ-પંકે અવરાણો રે ! શુદ્ધ-દશા નિજ હારીને, અતિશય-દોષે ભરાણો રે-અરollપણા દોષ-અનાદિથી ઉદ્ધ, જૈન ધર્મ જગ સાર રે | સકલ-નયે જો આદરે, તો હોય ભવોદધિ-પાર રે-અરીદી જિન-આણા જે આરાધતા, વિધિ-પૂર્વક ઉજમાળ રે ! સાધે તે સંવર-નિર્જરા, પામે મંગળ-માળ રે-અollણા
( ૪૧ )
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચક્રી ભરતે સાતમો, અઢારમો જિન રાય રે | ઉત્તમવિજય-કવિ રાજનો, રતનવિજય ગુણ ગાય રે-અRoll૮
પણ કર્તા શ્રી માણેકમુનિ મ. (કિ રાયજી! અમે નિ હિંદુઆણી રાજ-ગરાસીયા રે લોલ,
કિ માહરા લાલજી રે લો-એ દેશી) કિં સાહિબા ! ચિત્તમેં નઈ સંભારું, રાઉલા નામને લો ! કિ-માહરા નાથજી રે લો | કિ સાહિબા ! જિમ મનઈ, સંભાર સીતા રામને રે લો-કિં માહરા. કિં સાહિબા ! અમે તઈં સંભારી, રાજ જિસેસરુ રે લો-કિં સાહિબા /૧ કિં સાહિબા ! અલજો નઈ આંખડી, પ્રભુજી પેખવા રે લો-કિં માહરા. જિમ તિ ચકોર દેખતા રે લો !, કિં માહરાકિં સાહિબા //રા. કિં સાહિબા ! અલગ થકી મનડું ઉલસઈ રે લો-કિં મારો ! મેહ-ઘટાઢું ચાતક કર્યું હસિ રે લો ! કિં માહરા કિ સાહિબાઇ ૩ અંગોં ઉમાતિ અતિહિ ભેટવા રે લો-કિ માહરા / પૂજા કરીનઈ પાતક મિટવા રે લો !, કિં માહરા કિ સાહિબા //૪
(૪૨)
૪૨)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
કિં સાહિબા ! મહિર કરીનઇં, મુજરો માનીઇ રે લો-કિં માહરા | અરજ સુણીને ઉરમાં આણીએ રે લો !, કિં માહરા૰ કિં સાહિબા ||૫|
માતા દેવીનો નંદન ગાવતાં રે લો !-કિં માહરા૦ | સુખડાં પામીજે મનને ભાવતાં રે લો ! કિં માહરા૰ કિં સાહિબા ||૬| રાય સુદર્શન કુંઅર દીપતો રે લો ! કિં માહરા । કિં સાહિબા ! માણેકમુનિ સિ૨ ૫૨ છાજતો ૨ લો ! કિં માહરા૰ કિં સાહિબા IIII
૧. રોજ ૨. તેમ ૩. મનમાં
EM કર્તા : શ્રી દીપવિજયજી ગણિ મ.
(કંતજી કામિની કાં તજી રે-એ દેશી)
શ્રી અરનાથ પ્રાણેશરુ રે, જીવ-જીવન જગમિત્ત | આતમ-ધ્યાનની લહેરમાં રે, રમણ કરે સુપવિત્ત-સુગુણ-શિરોમણિ સાહિબો
૨૦...||૧||
સુદર્શન સ્વર્ગમાં રે, ભોગવી અમ૨ની ઋદ્ધ । નાગપુરે આવી ઉપનોં રે, અરિહંત-રૂપી પ્રસિદ્ધ-સુગુણ...રા
'મયગલ જોનિ વિશ્વભરુ રે, સુ-વિલાસી ગણ દેવ ।
૪૩
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
જગ-હિત-વચ્છલ રેવતી રે, મીન-રાશિ સુખમેવ-સુગુણ....ll all તિન વરસ છદ્મસ્થમાં રે, અવલંબી શુભ ધ્યાન / દેવતરૂ-અધ પામીયા, નિરમલ કેવલ નાણ-સુગુણ...૪ નામ-ગોત્ર કર્મ ભોગવી રે, વરીયા અખય પદ સાર | સહસ મુનિ શું દિપે વિભુ રે, શિવપુર-નગર-મોઝાર-સુગુણ૦...//પા ૧. હાથી ૨. ઝાડનું નામ છે ૩. નીચે
@ કર્તા શ્રી ધર્મકીર્તિગણિજી મ. અરનાથ સુદંસણ પિઅ (૧) તહ રાણી દેવી (૨), મીન રાશઈ (૩) લંછણ નંદાવર્ત પયસેવી (૪) | હથ્થિણાઉરિ જાણઉ જન્મ (૪) નાણ (૬) વલી દિખ (૭) સવિ સહસા સાહુણી (૮) સાહુ તિમ અધ લકખ (૯) ના તેતીસે ગણહર (૧૦) તીસ ધણ (૧૧) કણવંગ (૧૨) ચેઈ તરુ અંબગ (૧૩) અપરાજિત ધરી રંગ (૧૪)
૪)
(૪૪)
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
રેવઇ રિફખ (૧૫) વરિસહ આઉઅ સહસ ચકરાશી (૧૬) છઠિ સંજમ
(૧૭) લખ ઇગ સાવય સહસ ચકરાશી (૧૮) રા. સિરિ કુંથુ-અરંતર કોડિ સહસ વાસ ઉણું , પલ્લ ભાગ ચઉ તિહાં ભાગ એક વિચિ જાણું (૧૯) I સવ્વસ્થ વિમાણહ (૨૦) જખિંદ જિણજકખ (૨૧) ધરણી તહ દેવી (૨૨) સંમેતઈ શિવ સુખ (૨૩) ૧૩ સાવિએ લખ્રતિનિ અ સહસ બિસત્તરિસા (૨૪) તિર્થંકર અરજિન સેવઈ સુર નર વીર | તુષ્ઠ નામ ઇ પામઈ લખમી લીલ-વિલાસ, ગણી ધર્મકીર્તિ પ્રભુ પુરઈ મનની આસ |૪||
૧. અર્ધા લાખ=પચાસ હજાર
( ૪૫
૪૫)
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા : શ્રી સ્વરૂપચંદજી મ.
(દેઉ દેઉ રે નણંદ હઠીલી-એ દેશી) અરનાથ અરજ અવધારો, નિજ-ભક્તનાં કાજ સધારો રે
-મન મોહના મહારાયા । સંસાર-પારાવારે, જલ-ઘોલના ન્યાય વિચારો રે –જગ સોહના જિનરાયા ॥૧॥ પુદગલ-પરિવર્ત અનંતા, થયાં ભવ-કલ્લોલ ભમતાં રે-મન । મનુજ ક્ષેત્ર કુલ આર્ય, ગુરુ-શ્રુતિ-સહણા સુકાર્ય રે-જગ૰ ॥૨॥ એહવી-સામગ્રીને અ-ભાવે, જિનધર્મ ન લાધો સુભાવે રે-મન૰ । નિયતે લઘુ-કર્મા થઈને, અનુક્રમે ગુણ-ઠાણ લેઈને રે-જગ૰ III
જિનધર્મ કલ્યાણક દેખી, તિહાંથી કુગુરૂ કુદેવ ઉવેખી-મન । વલી સુગુરૂ સુદેવ ઉપાસી, થયો સૂધો જિનમત વાસી રે-જગ૰ ॥૪॥
ઇમ વ્યક્ત-મિથ્યાત્વને વામ્યો, અ-વ્યક્ત-નિવારણ કામો રે-મન । ષટ્ ખંડ-જેતાર જિણંદા, જિસા અંતર ષટ રિપુ વૃંદા રે-જગ૰ ॥૫॥
નિજ-તુલ્ય-કરણ તુમ શક્તિ, તુમેં મુઝ કામેં કરો વ્યક્તિ રે-મન । ગુરુ સૌભાગ્યચંદ્ર પસાયા, લહી, સ્વરૂપચંદ ગુણ ગાયા રે-જગ૰ ।।૬।।
૪૬
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
T કર્તા: શ્રી જશવિજયજી મ.
(મારો મુજરો લોને રાજ-એ દેશી) મારા સાહિબ ! શ્રીઅરનાથ ! અરજ સુણો એક મોરી ! પ્રભુજી ! પરમ કૃપાળુ, ચાકરી ચાહું તોરી | ચાકરી ચાહું પ્રભુ-ગુણ ગાઉં, સુખ અનંતા પાઉં-મારા //ના જિન-ભગતે જે હોવે રાતા, પામે પર-ભવ શાતા | પ્રભુ-પૂજાએ આળસુ થાતા, તે દુઃખીયા પર-ભવ જાતા-મારા
પ્રભુ-સહાયથી પાતક દૂજે, સારી શુભ મતિ સૂઝે | તે દેખી ભવિયણ પ્રતિ-બૂઝે, વળી કર્મ-રોગ સવિ રૂઝે-મારા વા
સામાન્ય-નરની સેવા કરતાં, તો પણ પ્રાપ્તિ થાય | તો ત્રિભુવન-નાયકની સેવા, નિશ્ચય નિષ્ફળ ન જાયા-મારા //૪l સાચી સેવા જાણી પ્રાણી જે જિનવર આરાધે | શ્રી ખિમાવિજય પય પામી પુણ્ય, જશ-સુખ લહે નિરાબાધે-મારા પા.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિજી મ. (તુજ સાથે નહી બોલું ઋષભજી ! તેં મુજને વિસારીજી એ દેશી) શ્રી અરનાથ ! સ-નાથ કરો-મુજ જાણો સેવકભાવેજી ભવ-ભવ-સંચિત બહુ પાતિકડાં, જિમ તે અલગ જાવેજી | કાલ-અનાદિ અનંત વહ્યો એમ, તુમ સેવા નવિ થાવેજી કોઈક કર્મ-વિવર-સુપાયે, શુભ-રૂચિ ગુણ પ્રગટાવેજી../૧|| તુમ ગુણ-અનુભવ ધવલ-વિહંગમ, લીલા કરતો આવેજી મુજ માનસ માનસ-સરમાંહિ, જો કબહી રતિ પાવેજી વાણી-ચંચુતણે સુપાયે, તત્વ-ખીર પ્રગટાવેજી નીરપરે જે અલગા દાખે, દંભ-સ્વભાવ-વિભાવેજી...//રા. દર્શન પ્રીતિ સગુણ-મુક્તાફલ કંઠે હાર બનાવેજી સહજ સંતોષ લહે તવ સમતા, ઘૂઘરી-નાદ બજાવેજી શુભમતિ-પરિણતિ હંસી સાથે જ કેલી કરી રતિ પાવેજી શુદ્ધ-હંસ-સંતતિ-નિર્માપણ, કારણ ગુણ ઉપજાવેજી..//all કુમતિ-કમલિની-કંદ ઉખેડે શુદ્ધ-સુભૂમિ જગાવેજી નિશ્ચયનય-વ્યવહારે બિહુ-પખ, શોભા સમુદાય થાવેજી પકલુષ કુશાસન જલ નવિ સેવે, ધરતો સમતા ભાવેજી જિન શાસનમાં રાજહંસ-સમ, આતમ-નામ ધરાવેજી..૪
૪૮)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
એવો અનુભવ-હંસ તે પરખે, જે પ્રભુ ધ્યાને ધ્યાવેજી બાહ્યાચરણ છારોદક-સરિખાં તેહને દાય ન આવેજી ગુણી-જન-સેવા ને તુમ આણા, હેજે રસ ચિત્ત લાવેજી જ્ઞાનવિમલસૂરિ નૂર-મહોદય, દિન-દિન અધિકો થાવેજી../પા
૧. પક્ષી ૨. મનરૂપ માનસરોવરમાં ૩. સારા ગુણવાળા ૪. ક્રીડા ૫. ખરાબ ૬. જૈનેતર દર્શન રૂપ પાણીમાં ૭. ખારા પાણી
કર્તા શ્રી ગુણવિલાસજી મ.
(રાગ-શ્રીરાગ) ભજ ભજ રે મન અર-ચરના ભવ-જલ પતિત ઉધારન ભવિકો "તરની
તારન-તરનં-ભજall ll
જર્યો
નમિત-અમર-ગણ શીશ મુકુટ મણી, તાકી ઘુતિ અધિકી ધરના વિપતિ-વિદારક સંપતિ-કારક, પૂરવ-સંચિત અઘહરનં-ભજall૨ા.
ઇતિ અનીતિ "ઉદંગલ વારક, નિત નવનવ મંગલકરનું ! ગુણવિલાસ સુર-કિન્નર વંદિત, ભીતજનાં અસરન-સરનં-ભજ0 Ilal ૧. વહાણની પેઠે ૨. કાંતિ ૩. પાપ હરનાર ૪. ઉપદ્રવ ૫. ઉત્પાત ૬. ડરેલા મનુષ્યો અથવા જેને કોઇનું શરણ નથી એવા ને આપ શરણ રૂપ છો
૪૯)
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્તા શ્રી જગજીવનજી મ. /
(રાગ-વસંત ધમાલ) સકલ પ્રાણી સુખ-કારણો હો, તારણો ત્રિભુવન સ્વામિ ! સુરપતિ-પદ-સેવિત સદા હો, મનમોહન જ્ઞાન-ગુણ ધામ-અરનાથ જિણેસર સેવીયેં હો ! અહો મેરે જિનજી શિવ-સંપત્તિ દાયક દેવ-અoll ગજપુર નયર વખાણીએ હો, સુદર્શન જિન તાત ! દેવીમાતા-સુત શોભતાં હો, જિન ત્રાયક જિન જગ ત્રાત-અરll રા જનમ જાણી સુરસુંદરી હો, આવી હરખ અપાર ! ઓચ્છવ કરત ઉલટ ધરી હો, વિબુધ-સ્ત્રી પોહતી 'નિજાગાર-અરdlal અનુક્રમે પટ ખંડ સાધીયા હો, આવીયા ગજપુર ગેહ ! લોકાંતિક ઉપદેશથી હો ! નાથ, સંયમ લીધો ધરી નેહ-અoll૪ll અષ્ટકર્મ જે અનાદિના હો, અરિયણ તેહ અપાર ! ધ્યાનાનલ કરી તે દમ્યા હો, વરદાયક કીયા ખણવાર-અરીપી કેવલ લહી શિવ પામીયા હો, તીરથનાથ દયાલ ! સાદિ-અનંત સુખસંપદા હો, લહી મોહન દેવ કૃપાલ-અરી દો
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંવત અઢાર દશ શોભતા હો, ફાગણ માસ પ્રધાન કંડોરડું સંઘ-સુખકરુ હો, ધર્મધારી વસે દયાનિધાન-અ૨૦ IIણા શ્રી સંઘના આગ્રહ થકી હો, સ્તવિયા અરજિનરાય ! નવનિધિ-દાયક નાથના હો, ગણી જગજીવન ગુણ ગાય-અર૦ Iટા
૧. પોતાના સ્થાને
કિર્તા શ્રી જિનહર્ષજી મ.
(રાગ-ગુજરી) અરજિન નાયક સ્વામી હમારો આઠ કરમ અરિયણ બલવંતે, જીતે સુભટ અટારો-અરણીના ઐસો કોઈ ઓર ન હોઈ, પ્રભુ સરીખો બલધારો | મદન ભયો જિણ ભય અ-શરીરી, કહા કરે સુ-વિચારો-અollરા દોષ-રહિત ગુણ પાર ન લહીયે, તાકી સેવા સારો | કહે જિનહર્ષ દોય કર જોડી, અબ સેવકકું તારો-અરીસા
૧. પ્રબળ=ખરાબ
( ૫૧
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
બ્રિીઅરનાથભણવાનની હોય
8 શ્રી વીરવિજયજી કૃત થાય છે
અરવિભુ રવિ ભૂતલ દ્યોતક; સુમનસા મન સાચિતપત્યજે; જિનગિરા નાગરા પરતારિણી, પ્રણત યક્ષપતિ વીર ધારિણી...// ૧ાા
" શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત થાય અર જિનવર રાયા, જેહની દેવી માયા, સુદર્શન નૃપ તાયા, જાસ સુવર્ણ કાયા; નંદાવર્ત પાયા, દેશના શુદ્ધ દાયા, સમવસરણ વિરચાયા, ઈંદ્ર-ઈંદ્રાણી ગાયા.../૧
પર)
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમૃત કણ
જિન ભક્તિએ જે ન સીધ્યું, તે બીજા કશાથી ન સીઝે.
અરિહંત મળ્યા પછી અરિહંતની કદર કેટલી એમની પાછળ ઘેલા થઈ જઈએ ખરા? "નિગોદમાંથી અહીં સુધી ઉંચે આવ્યા એ અરિહંતની કૃપાથી" આ ભાવથી ભગવંત પરનો કૃતજ્ઞત્તા ભાવ જીવંત રાખો.
♦ જૈનધર્મનું ભવાંતરમાં રિઝર્વેશન કરાવવું હોય તો અરિહંતની પાછળ પાગલ બની જાવ.
પરમાત્માની વંદનામાં એકાકારતા એ મહાયોગ છે.
ન્યાયવિશારદ, વર્ધમાન તપોનિધિ પૂજયપાદ આચાર્ય શ્રી ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજ
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ શ્રી અરનાથ ભગવાનની જીવન ઝલક પિતાનું નામ : સુદર્શનરાજા માતાનું નામ : દેવીરાણી જન્મ સ્થળ : ગજપુરી જન્મ નક્ષત્ર : રેવતી જન્મ રાશી. : મીન આયુનું પ્રમાણ : 84000 વર્ષ છે શરીરનું માપ R : 30 ધનુષ શરીરનો વર્ણ : સુવર્ણ પાણિ ગ્રહણ. | : ૬૪૦૦૦સ્ત્રી કેટલા સાથે દીક્ષા : 1000 સાધુ ઇ છદમસ્થ કાળ : ત્રણ વર્ષ. દીક્ષા વૃક્ષ : આંબાનું વૃક્ષ ગણધર સંખ્યા : 33 જ્ઞાન નગરી : ગજપુરી - સાધુઓની સંખ્યા : પૂ૦.૦૦૦ સાધ્વીઓની સંખ્યા : 60,000 * મીના આયુનું પ્રમાણ શ્રાવકની સંખ્યા : 3,72,000 - : 30 ધનુષ શરીરનો વર્ણ : અધિષ્ઠાયક યક્ષ : ધારિણી -: 64000 સ્ત્રી કેટલા સાથે દીક્ષા : પ્રથમ ગણધરનું ના : રક્ષિતા : ત્રણ વર્ષ - દીક્ષા વૃક્ષ મોક્ષ આસના : ત્રણ ભવ જ્ઞાન નગરી ચ્યવન કલ્યાણક : ફાગણ સુદ 2 જન્મ કલ્યાણક : માગશર સુદિ 10 દીક્ષા કલ્યાણક : માગશર સુદિ 11 કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક કારતક સુદિ 12 >> મોક્ષ કલ્યાણક : માગશર સુદિ 10 મોક્ષ સ્થાન : સમેતશિખર મુદ્રક : રોનક ઓફસેટ - અમદાવાદ. ફોન : 079-6603903 33