Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ NamokAra-mantra-kalpa -Atmika sukha aura mokSa-lAbha kA saMdezavAhaka samIkSaka : zrI yugeza jaina sudUra atIta se nirantara vikAsamAna zramaNa-saMskRti-paramparA ke anupama ratna AcArya zrI 108 dezabhUSaNa jI mahArAja ke tapaH pUta vyaktitva ke caraNoM meM sabhI vyakti anAyAsa natamastaka ho jAte haiM / sarasvatI ke varad putra AcArya jI ne saMskRta, tamila, kannar3a Adi aneka bhAratIya bhASAoM ke bhakti-sAhitya tathA siddhAnta-granthoM ko hindI meM anUdita karake uttara-dakSiNa bhArata ke rAgAtmaka sambandhoM kI vRddhi meM mahattvapUrNa yogadAna kiyA hai / AcArya jI kI punIta preraNA se aneka dharma-granthoM kA praNayana tathA anuvAda sampanna huA hai| inhIM granthoM kI paramparA meM anyatama kRti hai-'NamokAra-mantra-kalpa' Adya vaktavya ke anusAra isa saMgraha-grantha kI eka prAcIna hastalikhita prati lA0 manohara lAla jauharI (pahAr3I dhIraja, dillI) ne pUjya AcArya zrI dezabhUSaNa jI mahArAja ko avalokanArtha dI thii| mahArAja jI kI preraNA se yaha mahattvapUrNa pustaka prakAzita hokara sarvasulabha ho gaI hai| pustaka ke Arambha meM mathurA-saMgrahAlaya-sthita stUpadvAra para vibhUSita paMcaparameSThI-mantra kA citra pradarzita hai / anyatra, prAcIna AyAga-paTTa ke madhya sthita maMgala-pATha kA citra bhI prakAzita hai| prastuta saMgraha-graMtha ke mukhya viSaya nimnalikhita haiM / jaina-rakSA-stotram isa stotra ke 22 padyoM meM caubIsa tIrthakaroM se prArthanA kI gaI hai ki ve bhakta ke vibhinna aMgoM mastaka, sira, netra, nAka, jihvA, kAna, garadana, hAtha, hRdaya, peTa, nAbhi, kamara, jaMghA, ghuTanoM Adi kI rakSA kreN| tadanantara stotra-pATha kI vidhi batAI gaI hai aura stotra ke mahattva kA varNana kiyA gayA hai| dvitIya jaina-rakSA-stotram (vajrapaMcarakavacam) isameM cIbIsa tIrthaMkaroM kA smaraNa karake unase sabhI aMgoM kI rakSA ke lie prArthanA kI gaI hai| isa stotra kA pATha karane vAlA vyakti cirAyu, sukhI tathA Adhi-vyAdhi-mukta hokara vijayI hogaa| vaha pApoM se lipta nahIM hotA aura use sabhI siddhiyoM, bhogoM tathA mukti kI prApti hogii| rakSA-mantra isameM ApadA-nAzana-mantra, sarvarakSA-mantra, RSabha-deva-rakSA mantra tathA Atma-rakSA-mantra die gae haiN| paMcaparameSThI stotram Arambha meM 'paMcaparameSThI-stotram' meM pAMca parameSThiyoM kA varNana kiyA gayA hai / paMca mahAvratoM kA pAlaka, tapasyA meM lIna, AhAra tathA jala meM vivekazIla, deha evaM bhogoM se virakta tathA 28 mUla guNoM kA dhAraka vyakti muni kahalAtA hai| jo svayaM 11 aMgoM aura 14 pUrvo ko svayaM par3hate hoM aura dUsaroM ko par3hAte hoM, ve upAdhyAya kahalAte haiN| nirvikalpa samAdhi ke dhAraka tathA AtmAnubhava rUpI amRta kA avagAhana karane vAle sAdhaka AcArya viveka kI aMjali dvArA jJAna kA AsvAdana karate haiN| ghAti karmoM kA kSaya karake aghAti karmoM ko jalI huI rassI ke samAna karane vAle tathA 46 guNoM se yukta mahApuruSa 'arhat' kahalAte haiM tathA ve samyaktvAdi aSTaguNoM se yukta hokara saMsAra ke AvAgamana se mukta ho jAte haiM aura siddha-pada prApta karate haiN| sRjana-saMkalpa
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMca-parameSThI-svarUpa-varNana ke anantara samyagjJAna kA mahattva pratipAdita kiyA gayA hai| samyagjJAnI jIva unhIM kAryoM meM svAnubhavapariNati dvArA karma-nirjarA prApta karatA hai jinase ajJAnI rAgAndha hokara 'bandha' ko prApta karatA hai, ataH mithyAtva rUpI viSa ko tyAga kara samyaktva rUpI amRta kA pAna karanA caahie| zrI paMca namaskRtistavanam isameM paMca namaskAra-mantra kI stuti karake isakA mahattva pratipAdita kiyA gayA hai| yaha mantra ajJAna rUpI andhakAra ko naSTa karake saMsAra ke mAyAjAla ko chinna-bhinna karatA hai / svayam aSTa siddhiyoM kA dhAraka yaha mantra sAdhaka ko ananta siddhiyAM pradAna karatA hai| rAjA Adi anya vyakti to anukUla hone para hI bhukti (bhoga) dete haiM parantu yaha mantra ulTA par3hane para bhI mukti detA hai| isa adbhuta rAjA kI phatkAra (phaMka) se hI zatru bhAga jAte haiM / aNimA, mahimA Adi siddhiyAM isameM nihita haiN| isake prayoga se dhUli-kaNa bhI saMsAra kA nirmANa kara lete haiN| jo navIna sAdhaka isa mantra kA jApa karatA hai, vaha sabhI vighnoM kA vinAza karake saMsAra-sAgara ko pAra kara letA hai aura parama zAnti ko prApta karatA hai| isake smaraNa se karma-granthi naSTa hotI hai, bijalI, jala, agni, rAjA, sarpa, cora, zatru, mahAmArI Adi ke bhaya dUra ho jAte haiM aura icchita phala prApta hote haiN| isakI vidhipUrvaka ArAdhanA karake isake eka lAkha jApa dvArA udArabuddhi vyakti pApoM se makta hokara 'arhat pada prApta karatA hai| yaha aihika (sAMsArika bhogoM) phaloM ke icchuka vyaktiyoM ke lie ATha karmoM kA bandha karatA hai aura mokSArthI vyakti ke lie AThoM karmoM kA vinAza karatA hai / yaha 14 pUrvo kA puMja, sampUrNa vidyAoM kI Adya-vidyA tathA bIjAkSaroM kA udgama hai / mRtyu ke samaya kSaNa bhara bhI isakA dhyAna karake jIva sugati prApta karatA hai| yaha mantra camatkArI hai| isake prabhAva se zreSThinandana ne svarNa-puruSa kI siddhi kI, mahAsatI somA ke lie ghar3e meM rakhA huA sAMpa bhI mAlA bana gayA, zrAddhapuMgava ne mAtuliMga-vana ke amara ko namaskAra-mantra se sambodhita karake apane aura dUsaroM ke prANa bacAe, huMDika yakSa bana gayA, caNDa piMgala kulIna banA aura sudarzana ne sudarzana vana meM guNa-garimA ko prApta kiyaa| yaha mantra mAtA, pitA, guru, mitra, vaidya hai tathA prANarakSaka hai| isakA prabhAva vANI Adi indriyoM dvArA avarNanIya hai| namaskAra-kramaNikA isameM bhagavAn zAntinAtha, kunthunAtha, aranAtha Adi tIrthaMkaroM kI vandanA karake zreSTha sAdhuoM, bhagavatI zAradA aura gaNadhara gautama ko namaskAra kiyA gayA hai| mUlasaMgha ke bhavana ko prakAzita karane vAle dIpaka ke samAna munIzvara padmanaMdI jaina-zAsana ke lie sUrya the| isI paTra-paramparA meM zrI jinacandra, zrI zubhacandra, muni siMhakIrti, zrI dharmakIrti, muni suzIlabhUSaNa, muni jJAnabhUSaNa, muni jagabhaSaNa tathA mani zrI vizvabhUSaNa hue| muni zrI vizvabhUSaNa tIrthakara bhagavAn sambhavanAtha kI pUjA-pratiSThA ke lie kisI pavitra nagara meM gae aura vahAM unhoMne bhagavAn kI pratiSThA kraaii| unake nAma, guNoM tathA pavitra mantra kA smaraNa hama nitya karate haiN| pacanamaskArastotram zrI umAsvAmi-kRta isa stotra meM mantrarAja 'NamokAra mantra' kI vandanA kI gaI hai| yaha mantra karmarAzi kA vinAzaka hai aura saMsArarUpI parvatoM ke lie vajra ke samAna hai| yaha carAcara-jagat ke lie saMjIvana hai aura svarga tathA mokSa kI prApti meM utpanna sabhI vighnoM ko dUra karatA hai| yadi tarAjU ke eka palar3e meM isa mantra ko rakhA jAe aura dUsare palar3e meM tInoM lokoM ko rakhA jAe to bhI isa paMcaparameSThI-mantra kA palar3A adhika bhArI rhegaa| jo vyakti uThate hue, calate hue, sote hue sabhI kAloM meM isakA smaraNa karatA hai, vaha sabhI vAMchita padArthoM ko prApta karatA hai| isake smaraNa se saMgrAma, sAgara, hAthI, sarpa, siMha, duSTa vyAdhiyoM, agni, zatru aura bandhana se utpanna sabhI bhaya (cora, grahapIDA, nizAcara, zAkiniyAM) Adi naSTa ho jAte haiM / jo sAdhaka bhagavAn jinendra meM hRdaya-vRttiyoM ko ekAgra karake apane dhyeya ke prati zraddhA se pUrNa hokara varNa-kramoM kA spaSTa uccAraNa karatA hai, isa mantra kA vidhipUrvaka jApa karatA hai aura eka lAkha sugandhita puSpoM se isakI pUjA karatA hai, vaha tIrthakara-pada pAtA hai| hiMsaka, mithyAbhASI, parAe dhana kA hartA, parastrIgAmI tathA ghora pApI jIva bhI mRtyu ke samaya isa mantra kA jApa karake deva-pada prApta kara sakatA hai / vastutaH tIrthaMkaroM ke mokSa-gamana ke pazcAt yahI mantra lokoddhAra ke lie isa saMsAra meM bhagavAn jinendra ke mantrAtmaka zarIra ke rUpa meM suzobhita hai| namaskAra-mantra-stavanam zrImAnatuMgAcArya-viracita isa stotra meM caubIsa tIrthakaroM ke rUpa meM paMcaparameSThiyoM kI vandanA kI gaI hai| arhat praNata-janoM ke lie mokSa-pada pradAna kreN| siddha tInoM lokoM ko vaza meM kreN| AcArya jala, agni Adi solaha vighnoM kA stambhana kreN| upAdhyAya saba bhayoM AcAryaratna zrI dezabhUSaNa jI mahArAja abhinandana grantha
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ko dUra kareM tathA sAdhu pApoM ke uccATana, mAraNa Adi meM sahAyaka hoN| hameM paMca tattvoM meM paMcaparameSThiyoM kA dhyAna karanA cAhie / ahaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, aura muni inake paMcAkSaroM se niSpanna oMkAra hI paMcaparameSThI haiN| vartulAkAra arhat, trikoNAkAra siddha, loSTakAkAra AcArya, dvitIyA tithi kI candrakalA ke samAna AkAradhArI upAdhyAya tathA dIrghakalAkAra sAdhu sabhI bhaktoM ke lie sukhakara hoN| varNa-krama (svara) meM a-A ke rUpa meM arhat, i-I-u-U ke rUpa meM siddha, e-ai ke rUpa meM AcArya, o-au ke rUpa meM upAdhyAya tathA aM-aH ke rUpa meM muni jayazAlI haiN| isI prakAra nava-grahoM, varNoM (raMgoM), rasoM, tithiyoM, sAta dinoM (vAroM), mAsoM, nakSatroM tathA rAziyoM ke rUpa meM paMca parameSThiyoM kA dhyAna karanA caahie| paMcanamaskAra-mantra ke smaraNa, pATha, uccAraNa tathA dhyAna se sabhI siddhiyAM prApta ho jAtI haiM aura jIva Atma-kalyANa karake samyagjJAna prApta karatA hai| zrI paMcaparameSThi mantra-prabhAva-phalam paMcabIja rUpa paMcaparameSThi-mantra ke pATha ke anantara isa aparAjita mantra ke mahAn prabhAva kA varNana hai| isI mantra ke samArAdhana aura prabhAva se ratnatraya kA pAlana karake yogI muni saMsAra-bandha se mukta hokara parama-pada mukti ko prApta karate haiN| saMsAra-sAgara meM magna tathA vyasana ke pAtAla meM praviSTa manuSya kA bhI uddhAra isa mantra se ho jAtA hai / mana-vacana-kAya dvArA isakA 108 jApa karanA caahie| yaha dharma, artha, kAma, mokSa ina cAroM kA phala pradAna karatA hai| solaha akSaroM tathA paMcaparameSThI-rUpa guruoM se yukta yaha mantra sabhI icchAoM ko pUrNa karatA hai / ataH sadaiva mana-vacana-kAya-gupti kI avasthA meM maunapUrvaka isa mantra kA dhyAna karanA caahie| caJapaMjarastotram paMcaparameSThI-namaskAra mantra navapadAtmaka hai| yaha sabhI mantroM kA sArabhUta hai| yaha hamAre sira, kandhoM, mukha Adi sabhI aMgoM kI rakSA kre| yaha sabhI upadravoM, bhayoM, Adhi-vyAdhi tathA sabhI vighna-bAdhAoM kA nAza karake AtmA kI rakSA karatA hai| isI prakAra 'bhasmapaMjarastava rAja' stotra kA artha samajhanA caahie| jinapaMjara stotram paMcanamaskAra-mantra kA mahattva varNita karake muni zrI sUrIndra ne isa stotra meM mantra-pATha kI vidhi likhI hai| sAdhaka brahmacaryavrata dhAraNa kare, pRthvI para zayana kare, krodha evaM lobha kA tyAga kare tathA mana-vacana-kAya dvArA devatAoM kA dhyAna kare / isa prakAra vaha chaha mAsoM meM iSTa phala prApta karatA hai| sAdhaka mastaka para 'arhat' ko, cakSu evaM lalATa meM siddha ko, donoM kAnoM ke madhya bhAga meM AcArya ko, nAsikA meM upAdhyAya ko, aura mukhAgra meM sAdhuoM ko bhAvanApUrvaka sthApita kre| paMcaparameSThI sabhI aMgoM tathA dizAoM meM sAdhakoM kI rakSA kreN| caubIsa tIrthaMkara sAdhakoM ke sabhI aMgoM kI rakSA kreN| rAjadvAra, zmazAna, saMgrAma, zatru-saMkaTa, cora, sarpa, bhUta-preta, akAla mRtyu, vipatti, daridratA, grahapIr3A Adi sabhI prasaMgoM meM isa mantra kA dhyAna karanA caahie| isake pATha se sAdhaka kamalaprabhA-nAmaka lakSmI ko prApta karatA hai| tatvArthasAradIpake padastha-bhAvanA-prakaraNam bhaTTAraka zrI sakalakIti-viracita 'tatvArthasAra-dIpaka' meM se padastha-bhAvanA-prakaraNa ko uddhRta kiyA gayA hai| siddhAnta ke bIja-bhUta sAra-padoM ke avalambana se jo dhyAna yogiyoM dvArA kiyA jAtA hai, vaha 'padastha dhyAna' kahalAtA hai| isameM varNamAtRkA (siddha-mAtRkA) ke dhyAna kI vidhi kA varNana hai / AdinAtha bhagavAn ke mukha se utpanna, sakala AgamoM kI vidhAyikA tathA anAdi siddhAnta meM vikhyAta varNa-mAtRkAoM kA vidhipUrvaka dhyAna karane vAlA sAdhaka zruta-sAgara ke pAra ho jAtA hai| arhan nAmaka gaNAdhIza mantra sabhI tattvoM kA mukhya nAyaka hai| deva tathA asura --- sabhI ise namaskAra karate haiN| sUrya ke samAna yaha mithyAjJAna rUpI andhakAra kA nAza karatA hai / brahmA, viSNu, ziva, buddha Adi nAmoM se prasiddha isa mantra meM svayaM sarvatra tathA sarvavyApI devAdhideva jinendra bhagavAna virAjamAja haiN| jisane eka bAra bhI isa mantra kA uccAraNa kara liyA athavA hRdaya meM sthira kara liyA, usane mokSa ke lie zreya pAtheya kA saMgraha kara liyaa| arhata, siddha, AcArya, upAdhyAya tathA muni ina paramapUjya paMcaparameSThiyoM ke padoM ke prathama akSaroM (a-a-A-u-m = OM) se U~ kAra nAmaka parama mantra kA niSpAdana huaa| yaha mantra sabhI kAmanAoM tathA prayojanoM kI pUrti karatA hai, cintAmaNi ke samAna abhISTa siddhiyAM pradAna karatA hai tathA karma rUpI zatruoM kA vinAza karatA hai| ataH buddhimAn vyakti bar3I yukti se kamala jApa se caMcala mana ko vaza meM karake isakA vidhipUrvaka dhyAna kre| yahAM mantra-siddhi kI vidhi vistArapUrvaka samajhAI gaI hai / mantra ke prabhAva kA varNana karate hue kahA gayA hai ki isa mantra ke jApa se upavAsa na karane para bhI upavAsa kA phala milatA hai, duSkarma naSTa ho jAte haiM, duSTa, zatru, rAjA, cora Adi se utpanna sRjana-saMkalpa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ vighna dUra ho jAte haiM, graha, vyantara, zAkinI Adi duSTa devatA upadrava nahIM kara sakate, nAga, vyAghra hAthI Adi kI lita ho jAte haiM, sabhI upasarga tathA roga kSaNa-mAtra meM naSTa ho jAte haiM aura krUra jIva bhI apanI krUratA chor3a dete haiN| isa kAraNa sukha-duHkha, mArga, durga, yuddhabhUmi Adi meM sabhI kAloM aura sthAnoM meM hajAroM, lAkhoM, aura karor3oM kI saMkhyA meM "Namo arahatANaM, Namo siddhANaM Namo AiriyANam, Namo uvajjhAyANaM, Namoloe, savva sAhUNaM"--isa maMtra kA jApa karanA caahie| arhatsiddhAcAryopAdhyAyasarvasAdhubhyo namaH uparyukta mahAvidyA paMcaparameSThiyoM ke nAma se niSpanna, solaha akSaroM se suzobhita tathA samasta prayojanoM kI siddhi ke lie jagadvidyA hai| do sau bAra isakA ekAgra dhyAna karake manuSya ko upavAsa kA phala (na cAhane para bhI) prApta hotA hai| 'arahaMta-siddha' chaH vargoM se utpanna isa vidyA kA dhyAnI loga sadA dhyAna kreN| mana, vacana aura kAya kI zuddhipUrvaka isa vidyA ke tIna sau bAra jApa se saMvarapUrvaka upavAsa kA phala milatA hai| "OM hrAM hrIM hra hoM hraH a-si-A-u-sA nama:" uparyukta vidyA paMcaparameSThiyoM ke nAma ke prathamAkSaroM se niSpanna tathA hrAMkAra Adi pAMca mahAtattvoM evaM OM kAra se upalakSita hai| jo manuSya isa vidyA kA cAra sau bAra japa karatA hai, vaha eka upavAsa kA phala pAtA hai| isase manuSyoM ke karma-bandhanoM sahita janma-maraNa tathA vRddhAvasthA Adi naSTa ho jAte haiN| cattAri maMgalaM / arihaMtA maMgalaM / siddhA maMgalaM / sAhU maMgalaM / kevalipaNNatto dhammo maMgalaM / / cattAri loguttamA / arihaMtA loguttmaa| siddhA loguttmaa| sAhU loguttamA / kevalipaNNatto dhammo loguttmo| cattAri saraNaM pavajjAmi / arihaMte saraNaM pavajjAmi / siddhe saraNaM pvjjaami| sAhU saraNaM pvjjaami| kevalipaNNattaM dhamma saraNaM pvjjaami| uparyukta 'cattAri maMgala' mantra ke dhyAna se pratyeka paga para maMgala kA udaya hotA hai, tInoM lokoM kI sampadA evaM dharma, artha, kAma, mokSa rUpI cAroM puruSArtha prApta hote haiM aura sabhI vipattiyAM naSTa ho jAtI haiN| OM arahanta-siddha-sayogikevalI svAhA uparyukta vidyA arhanta, siddha aura sayogI kevaliyoM ke akSara se utpanna aura pandraha sundara varNoM se suzobhita hai| guNasthAna kI prApti ke lie isa vidyA kA dhyAna karanA caahie| mukti ke mahala meM zIghra pahuMcane ke lie yaha sIr3hiyoM ke samAna hai / "OM hrIM aha~ namaH" yaha mantra sampUrNa jJAna aura sukhoM kA sAmrAjya dene meM kuzala hai aura sabhI mantroM meM cUr3AmaNi hai| mokSa-prApti ke lie Namo siddhANaM' mantra kA nirantara jApa karanA caahie| yaha sampUrNa karma-kalaMka samUha rUpI andhakAra ke vinAza ke lie sUrya ke samAna hai| "OM namo'rhate kevaline paramayogine ananta vizuddha pariNAma visphuracchukladhyAnAgninirdagdhakarmabIjAya prAptAnantacatuSTayAya saumyAya zAntAya maMgalavaradAya aSTAdazadoSarahitAya svaahaa|" uparyukta mantra ke jApa se tIrthaMkara bhagavAn kI sampattiyAM tathA sukha kramazaH prApta ho jAte haiM / yaha mantrarAja sampUrNa kleza rUpI agni ke lie megha ke samAna hai, bhoga aura mokSa detA hai aura bhavya prANiyoM kI rakSA karatA hai| "OM namo arahaMtANaM / hrIM" isa mantra ke vidhipUrvaka jApa se saMsAra ke sabhI saMkaTa tathA pApa dUra ho jAte haiN| __ isI prakAra 'jhvI', Namo arahaMtANaM', 'U~ aha', zrImadvRSabhAdi vardhamAnAntebhyo namaH / " 'namaH sarvasiddhebhyaH' Adi vividha mantroM ke japa kI vidhiyoM aura mahattva kA pratipAdana kiyA gayA hai| paMcanamaskRti-dIpaka-sandarbha / zrI siMhanandi-bhaTTAraka-viracita isa prakaraNa meM sarvaprathama devAdhideva bhagavAn jinendra tathA NamokAra-mantra kI vandanA kI gaI hai| bhagavAna jinendra ne karma-rUpI IMdhana ke dhue~ ko naSTa kara diyA hai, sampUrNa lakSmI unameM svayaM suzobhita hotI hai, indrAdi ke dvArA bhI unakA prabhAva avarNanIya hai, unake smaraNa-mAtra se vighna, cora, zatru, mahAmArI, zAkinI Adi sabhI naSTa ho jAte haiM / tadanantara NamokAra-mantra-kalpa kA varNana kiyA gayA hai| NamokAra-mantra ke pAMca adhikAra haiM-sAdhana, dhyAna, karma, stavana tathA phl| yahI gAyatrI mantra, aSTaka tathA paMcaka Adi nAmoM se prasiddha haiN| duSTa aura mithyAdRSTi manuSyoM ko ise nahIM denA caahie| pArzvacakra, vIra-cakra, siddha-cakra, triloka-cakra, karma-cakra, yoga-cakra, dhyAna-cakra, bhUta-cakra, tIrthacakra, jina-cakra, mokSa-cakra, zreyazcakra, vRddhamRtyuMjayacakra, laghumRtyuMjayacakra, jvAlinI-cakra, ambikA-cakra, cakrezvarIcakra, zAnti-cakra, yajJa-cakra, bhairava-cakra Adi kaI cakra namaskAra mantra kI siddhi ke binA siddha nahIM hote| ataH sarvaprathama isI mantrarAja ko siddha karanA caahie| 72 AcAryaratna zrI dezabhUSaNa jI mahArAja abhinandana grantha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ phala-varNana meM kahA gayA hai ki NamokAra-mantra ke smaraNa mAtra se varAMga ke hAthI kA bhaya dUra ho gayA tathA seTha sudarzana kA saMkaTa dUra ho gyaa| mokSadAyaka yaha mantra sabhI icchita padArthoM ko pradAna karatA hai| sAdhana ke antargata isa mantra kI siddhi ke lie vihita vidhi kA vistRta varNana kiyA gayA hai / isa anAdi mantra ke hI kAraNa bhavya jIvoM ko mukti prApta hotI hai / isa mantra kA zuddha pATha nimnalikhita hai U~ namaH arhadbhyaH / OM namaH siddhebhyaH / OM namaH aacaaryebhyH| U~ namaH upAdhyAyebhyaH / U~ namaH srvsaadhubhyH| isake anantara hindI meM NamokAra-mantra kI stuti tathA navakAra-mantra-stotra kA pATha diyA gayA hai| mantra-sAdhana vidhAna Namo arahatANaM / Namo siddhANaM / Namo AyariyANaM / Namo uvajjhAyANaM / Namo loe savva sAhUNaM / uparyukta NamokAra-mantra ke prathama pada meM sAta, dvitIya pada meM pAMca, tRtIya pada meM sAta, caturtha pada meM sAta tathA paMcama pada meM nau akSara haiN| isa prakAra isameM paitIsa akSara haiM / laukika kAryoM kI siddhi ke lie vividha bIjAkSaroM ko kahIM pahale, kahIM pIche aura kahIM bIca meM jor3ane se isake chiyAlIsa svarUpa (mantra) banate haiN| isake smaraNa-mAtra se sabhI prakAra ke vighna naSTa ho jAte haiM aura sAdhaka ko mokSa prApta hotA hai| __isake pazcAt hindI-bhASA meM mantra-sAdhana kI vidhi kA vistRta varNana kiyA gayA hai / dharma, artha, kAma tathA mokSa-ina puruSArthoM kI siddhi ke atirikta, putra-prApti, vighna-zAnti, duSToM ke stambhana tathA kolana, zatruoM kA uccATana, vazIkaraNa Adi laukika kAryoM kI pUrti ke lie bhI isa mantra kI siddhi kA vidhAna kiyA gayA hai / mantra kI nivipna tathA amogha siddhi ke lie rakSA-mantra kA jApa Avazyaka hai jisase upasarga tathA upadrava na hoN| NamokAra-mantra ke jApya-vidhAna ke uparAnta upavAsa kI vidhi kA varNana kiyA gayA hai| mAnasika, vAcika tathA kAyika ina tIna prakAra ke jApoM meM mAnasika jApa sarvazreSTha hai| yantra-mantra bhAga meM vibhinna yantroM tathA mantroM kI vidhi evaM citroM sahita vyAkhyA kI gaI hai| anta meM aneka rakSA-mantroM, roganivAraNa-mantra, tApa-nivAraNa mantra, ziro-pIr3A-nivAraNa-mantra, bandI-gRha-nivAraNa-mantra, agni-nivAraNa-mantra, cora-zatru-nivAraNa-mantra, bhUta-preta-nivAraNa-mantra, dravya-prApti mantra Adi aneka mantroM kA pATha tathA vidhi dI gaI hai| laukika tathA pAralaukika sukhoM kI prApti tathA mokSa-lAbha ke lie NamokAra-mantra ke smaraNa, pATha, sAdhana tathA vandana se adhika upayogI koI anya mantra yA upAya nahIM hai| NamokAra-mantra kI siddhi ke lie prastuta pustaka 'NamokAra-mantra-kalpa' avazyameva paThanIya tathA saMrahaNIya hai| sujana-saMkalpa