Book Title: Mimansak ka Pratyaksha Lakshan Author(s): Sukhlal Sanghavi Publisher: Z_Darshan_aur_Chintan_Part_1_2_002661.pdf Catalog link: https://jainqq.org/explore/229028/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mImAMsaka kA pratyakSa lakSaNa mImAMsAdarzanameM pratyakSa pramANake svarUpakA nirdeza sarvaprathama jaiminIya sUtrameM (1. 1. 4) hI milatA hai| isa sUtrake Upara zAbarabhASyake alAvA anya bhI vyAkhyAe~ aura vRttiyA~ thiiN| unameM se bhavadAsakI vyAkhyA isa sUtrako pratyakSa lakSaNakA vidhAyaka mAnanevAlI thI (zlo0 nyAya0 pratyakSa shlo01)| dUsarI koI vyAkhyA isa sUtrako vidhAyaka nahIM para anuvAdaka mAnanevAlI thI (zlokavA0pratyakSa0 shlo016)| koI vRtti aisI bhI thI (zAbarabhA0 1.1.5) jo isa sUtrale zAbdika vinyAsameM matabheda rakhakara pAThAntara mAnanevAlI thI arthAt sUtra meM jo sat aura tat zabdakA kramika sthAna hai usake badale tat aura sat zabdakA vyatyaya mAnatI thii| kumArilane isa sUtrako lakSaNakA vidhAna yA svatantra anuvAdarUpa mAnanevAle pUrvamatoMkA nirAsa karake apane anokhe DhaGgase anta meM usa sUtrako anuvAdarUpa hI sthApita kiyA hai aura sAtha hI usa pAThAntara mAnanevAle matakA bhI nirAsa kiyA hai (zlokavA0 pratyakSa zlo0 1-36) jesA ki prabhAkarane apane vRhatI granthamaiM / pratyakSalakSaNaparaka prastuta jaiminIya sUtrakA khaNDana mImAMsakabhinna vaidika, bauddha aura jaina sabhI tArkikoMne kiyA hai| bauddha paramparAmeM sabase prathama khaNDana karanevAle diGanAga (pramANasamu0 1. 37) jAna par3ate haiM / usIkA anusaraNa zAntarakSita Adine kiyA hai / vaidika paramparAmeM prathama svaeDana karanevAle udyotakara hI (nyAyavA0 pR0 43) jAna par3ate haiM | vAcaspati to udyota. karake hI TIkAkAra haiM (tAtparya0 pR0 155) para jayantane (nyAyama0 pR0 100) isake khaNDanameM vistAra aura svatantratAse kAma liyA hai| jaina paramparAmeM isake khaNDanakAra sarvaprathama akalaGka yA vidyAnanda (tatvArtha zlo0 pR0 187 zlo. 37) jAna par3ate haiN| abhayadeva (sanmati TI0 pR0:534 ) Adine unhIMkA anugamana kiyA hai| zrA0 hemacandrane (pra0 mI0 pR0 23.) apane pUrvavartI jaina tArkikoMkA isa jaiminIya sUtrake khaNDanameM jo anusaraNa kiyA hai vaha jayantake maMjarIgata (pR0 100) khaNDana bhAgakA hI pratibimba mAtra hai jaisA ki anya jaina tArkika granthoM meM ( syAdvAdara0 pR0 381 ) hai| __ khaNDana karate samaya prA0 hemacandrane kumArila-sammata anuvAdabhaGgIkA nirdeza kiyA hai aura usa vyatyayavAle pAThAntarakA bhii|