Book Title: Manushya Janmani Durlabta
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Z_Jintattva_Granth_1_002039.pdf and Jintattva_Granth_2_002040.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249468/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA koIkane kadAca prazna thAya ke manuSyajanma kevI rIte durlabha hoI zake? e to dekhItuM ja che ke duniyAmAM manuSyonI vastI divase divase vadhatI jAya che. pacAseka varSa pahelAM pathvI paranI mAnavavastI lagabhaga be abajanI hatI. atyAre mAnavavastI lagabhaga cha abaje pahoMcI che ane ekavIsamI sadInA aMte dasa abaja karatAM paNa vadhu mAnavavastI haze evuM anumAna mAnavavastInA AMkaDAzAstrIo kare che. Ama manuSyonI vastI divase divase jo vadhatI jatI hoya to mAnavajanma durlabha che ema kevI rIte kahI zakAya? mAnavajanma vadhu paDato sulabha che ema ja atyAre to dekhAya che, kAraNa ke AjakAla to mANasa thavAne pAtra na hoya evAM paNa asaMkhya mANaso duniyAmAM jovA maLe che. uparauparathI jonArane manuSyajanma sulabha che evuM kadAca lAgavAno saMbhava che. paraMtu samagra vizvanI jIvarAzino jo vicAra karavAmAM Ave to manuSyajanmanI durlabhatA samajAze. vaLI e samajavA mATe punarjanmanA - janmajanmAttara(Rebirth)nA siddhAntamAM zraddhA joIze. jaina dharma pramANe jIvonI cAra prakAranI gati che : (1) manuSya, (2) tiryaMca, (3) devatA ane 4) nArakI. A cAra prakAranI gatinA jIvo keTalA pramANamAM che te darzAvavA pratyeka gatinI bAbatamAM jaina dharme gaNitanI saMjJA ApI che. e pramANe manuSyanI vastI "saMkhyAtA" che. devatA ane nArakInA jIvo "asaMkhyAtA" che ane tiryaMcagatinA jIvo anaMta che. saMkhyAtA eTale jenI saMkhyA gaNI zakAya te. jaina dharmanA gaNitAnuyoga pramANe ekathI ogaNatrIsa AMkaDA (ekama - Dist) sudhInI saMkhyA te Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA 291 saMkhyAtA kahevAya che. 30 ke tethI vadhu AMkaDAnI 2kama e asaMkhyAtA kahevAya che. thoDe sudhI gaNI zakAya paNa pachI gaNavAnuM phAve nahi ane cokkasa AMkaDo maLe nahi evI saMkhyAne asaMkhyAtA kahevAmAM Ave che. je saMkhyA gaNavAnuM phAve nahi ane gaNatAM kyAreya pAra Ave nahi tevI saMkhyAne anaMta kahevAmAM Ave che. manuSyanI vastI atyAre dasa AMkaDA jeTalI che. bAra AMkaDA sudhInI rakama gaNavAmAM Ave to te 100 abaja ke tethI vadhu thAya. manuSyanI eTalI vastI thAya to paNa te saMkhyAtA kahevAya. 12ne badale 29 AMkaDA sudhI manuSyanI vastI kadAca pahoMce to paNa te saMkhyAtA kahevAya. jaina dharma pramANe cAra gatinA jIvo jyAM sudhI pAMcamI gati - mokSagati pAmatA nathI tyAM sudhI eka gatimAMthI bIjI gatimAM paribhramaNa karyA kare che. e paribhramaNanA paNa niyamo che. "daMDaka prakaraNamAM cAre gatinA jIvonI gati ane Agati samajAvI che ane eka gatimAM bIjI gatinA kayA kayA jIvo AvI zake ane e gatinA jIvo bIjI gatiomAM kyAM kyAM keTale sudhI utpanna thaI zake te vigate batAvyuM che. emAMthI moTI rUparekhA pramANe joIe to devagatino jIva AyuSya pUrNa karIne pharI devagatimAM utpanna thaI zakato nathI. tevI ja rIte devagatino jIva devagatimAMthI sIdho narakagatimAM utpanna thaI zakato nathI. devagatinA jIvo AyuSya pUrNa karIne manuSyagatimAM ke tiryaMcagatimAM utpanna thAya che. evI ja rIte narakagatinA jIva AyuSya pUrNa karIne tarata narakagatimAM pharIthI utpanna thaI zakatA nathI. tema teo narakagatimAMthI sIdhA devagatimAM paNa utpanna thaI zakatA nathI. narakagatinA jIva AyuSya pUrNa karIne manuSyagatimAM ke tiryaMcagatimAM utpanna thAya che. - tiryaMcagatinA jIvo AyuSya pUrNa karIne pharIthI tiryaMcagatimAM utpanna thaI zake che; manuSyagatimAM paNa utpanna thaI zake che: tiryaMcagatinA saMjJA paMcendriya jIvo devagatimAM ke narakagatimAM jaI zake che. paraMtu tiryaMcagatinA jIvo sIdhI mokSagati pAmI zakatA nathI. manuSyagatinA jIvo AyuSya pUrNa karIne pharIthI manuSyajanma prApta karI zake che, athavA tiryaMcagatimAM utpanna thaI zake che, athavA devagati ke narakagatimAM paNa utpanna thaI zake che. manuSyajanama e eka ja evI gati che ke jyAMthI mokSagati prApta thaI zake che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva sukhavaibhava, avadhijJAna, dIrghAyuSya, vaikriyazarIra, Akasmika mRtyuno abhAva vagerenI dRSTie devagati manuSyati karatAM caDiyAtI hovA chatAM mokSaprApti mAtra manuSyagati dvArA ja zakya hovAthI devo paNa manuSyati mATe jhaMkhe che ema kahevAya che. 292 cAre gatimAM manuSyagatinI zreSThatA darzAvatAM 'uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM che: mANasattaM bhave mUlaM lAbho devagai bhave / mUlaccheeNa jIvANaM NaragatirikhattaNaM dhuvaM / / [manuSyajanma prApta karavo e mUla dhananI rakSA che. devatva prApta karavuM e lAbhasvarUpa che ane naraka tathA tiryaMcagatimAM janma levo te mUla dhana khoI nAkhavA barAbara che.] tiryaMcagatinA jIvo pharIthI tiryaMcagatimAM anukrame satata aneka vAra utpanna thaI zake che, paraMtu manuSyagatinA jIvo satata manuSyajanma sAta ke ATha vAra meLavI zake che. Ama cAreya gatinA jIvonA paribhramaNano vicAra karIe to deva ane narakagatinA asaMkhyAtA jIvo ane nigodanA jIvo sahita tiryaMcagatinA to anaMtAnaMta jIvomAMthI e jIvone manuSyatamAM sthAna maLavuM e ghaNI durlabha vAta che. manuSyagatimAM sthAna saMkhyAtA che ane AvavA icchanAra anaMtA che. Ama jagyA karatAM umedavAro anaMtagaNA che e jo lakSamAM Ave to manuSyagatinA sthAnanI durlabhatA samajAya. mAtra vadhatI jatI manuSyavastI pratye lakSa ApavAthI A durlabhatA nahi samajAya. samagra vizvanI tamAma jIvarAzinA satata cAlatA paribhramaNanuM dRzya AMtaracakSu samakSa jeo khaDuM karI zake temane A durlabhatAnI pratIti thayA vagara rahe nahIM. samagra vizvanI jeTalI mAnavavastI atyAre che ane bhaviSyamAM kaI paNa phALe mAno ke pAMcaso-sAtaso abaja jeTalI ke tethI vadhAre haze to paNa te mAtra 'saMkhyAtA' ja haze. samagra vizvanI mAnavavastI koI paNa kALe jeTalI hoya che ethI vadhu jIvo pANInA eka bindumAM hoya che, kAraNa ke e bindumAM asaMkhyAtA jIvo hoya che. evI ja rIte havAmAM, pANImAM, tejamAM, vanaspatimAM rahelA jIvono vicAra karIe to tenI apekSAe Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA 293 manuSyanI vastInI alpatA ane manuSyajanmanI durlabhatA samajAze. jaina dharma to nigodanA jIvonI je vicAraNA karI che te samajAya to paNa manuSyajanmanI . durlabhatAnI pratIti thAya. eTale, atyAre manuSyonI vastI vadhatI rahI che to paNa te tenA saMkhyAtA'nA mApamAM ja che. lAkho-karoDo varSanA bhUtakALamAM mAnavavastI kyAreka kyAreka vartamAna samaya karatAM paNa vadhu hatI ema manAya che. vartamAna samayamAM manuSyonI vastI vadhatI jatI hoya to anya gatinA jIvo manuSyajanma meLavavAne vadhu pAtra bane che ema mAnavuM rahyuM. paraMtu tema chatAM sarva jIvarAzinI apekSAe manuSyajanmanI durlabhatA to svIkAravI ja paDaze. manuSyajanma atyaMta durlabha che e jena, hiMdu ke bauddha dharmanA aneka graMthomAM bhArapUrvaka darzAvavAmAM AvyuM che. sarva jIvomAM manuSyanI zreSThatA to duniyAmAM dareka dharme ja nahi, vijJAne paNa svIkArI che. 'uttarAdhyayanasUtra'nA trIjA adhyayanamAM kahyuM che : catAri paramaMgANi dullAhANIha jNtuunno| mANusattaM suI sadbhA, saMyamami ya vIriyaM / / ciAra parama vastuo jIvane atyaMta durlabha che : (1) manuSyapaNuM, (2) dharmazravaNa, (3) dharmamAM zraddhA ane (4) saMyamamAM vIrya arthAt saMyama AcaravA mATenI zakti vaLI, uttarAdhyayanasUtramAM anyatra kahyuM che : maccharAM huM muhurda ! manuSyajanma kharekhara bahu durlabha che. zrImad bhAgavatamAM kahyuM che : durlabho mAnuSo deho dehinAM kssnnbhNgurH| tatrApi durlabhaM manye vaikutthpriydrshnm|| minuSyajanma meLavavo e durlabha che. vaLI manuSyanuM zarIra kSaNabhaMgura che. eTale manuSyajanma meLavIne te daramiyAna vaikuMThamAM priyajanonuM (bhagavAnanA priya bhaktonuM darzana karavuM e to ethI paNa vadhu durlabha che.] vaLI, manuSyajanma maLyo eTale prApta karavA jevuM badhuM prApta thaI gayuM evuM nathI. manuSyajanmamAM mokSagatinI dRSTie prApta karavAyogya bIjI vastuo maLavI paNa durlabha che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 hinatA sthAnAMgasUtramAM kahyuM che : chaThANAiM sabajIvANaM sulabhAI bhavaMti - taM jA - mANussae bhave, Arie khitte jamme, sukule paccAyAti, kevalI pannatassa, dhammassa savaMNayA, suyassa vA sahahaNayA, saddahiyassa vA pattiyassa vA roiyassa vA sammaM kAraNaM kAsaNayA / / [sarva jIvone mATe cha vastuo durlabha che : (1) manuSyabhava, (2) AryakSetra, (3) uttama kuLamAM janma, (4) kevalI prarUpita dharmanuM zravaNa, (5) zravaNa karelA e dharma upara zraddhA ane (ka) zraddhA karelA, pratIti karelA, ruci karelA dharma pramANe AcaraNa.] zaMkarAcAryuM paNa kahyuM che : durlabhaM trayamevetad devaanugrhhetukm| manuSyatvaM mumukSatvaM mahApuruSa sNshryH|| [manuSyapaNuM, mumulatve (eTale mokSa meLavavAnI bhAvanA) ane mahApuruSonI saMgati - e traNa durlabha che ane devonI kRpA hoya, puNyodaya hoya to ja maLI zake ema che.] manuSyajanmanI durlabhatA darzAvatAM vaLI anyatra kahevAyuM che: evaM bhramataH saMsArasAgare durlabhaM manuSyatvam / saMsAramahattvAdhArmikatvaduSkarmabAhulyaiH / / siMsAra ghaNo moTo hovAthI, vaLI temAM ghaNI adhArmikatA ane duSkarmonI bahulatA hovAthI, saMsArarUpI sAgaramAM bhramaNa karatA jIvane manuSyapaNuM meLavavuM atyaMta durlabha che.] nanu punridmtidurlbhmgaadhsNsaarjldhivibhrssttm| mAnuSyaM khadyotakataDillatAklisita pratimam / / [AgiyA ane vIjaLInA prakAza jevo atyaMta caMcala A manuSyabhava agAdha saMsArarUpI samudramAM jo sarI paDaze to pharIthI prApta thavo atyaMta durlabha che.] Ama, manuSyagatinI durlabhatA ane zreSThatA zAstrakAroe samajAvI che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA 25 jIvanuM parama lakSya te saMsAraparibhramaNamAMthI mukti che arthAt mokSanI prApti che. kevaLajJAna vagara mokSa nathI. kevaLajJAna mAtra manuSyagatimAM ja zakya che. manuSyagati uparAMta bIjI gatimAM kevaLajJAna hoya to bIjI gatinA jIvo paNa manuSyagati jevI tulyatA dharAvI zake, ane manuSyagatinuM to pachI bahu mahattva na rahe. paNa anya gatimAM vadhumAM vadhu prathamanAM traNa jJAna - matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna hoya che. mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna mAtra manuSyagatimAM ja che. mATe ja manuSyagatine muktinA dvAra tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. kevaLajJAna phakta manuSyagatimAM ja zA mATe? kAraNa ke ghAtI karmonA kSaya vinA kevaLajJAna thAya nahi ane ghAtI karmono kSaya mATe mahAna auSadhirUpa sarvavirati (dravyathI ane bhAvathI) mAtra manuSyone ja hoya che, devatA ane nArakI avirati hoya che. tiryaMcagatinA jIvone dezavirati saMbhavI zake che, paNa sarvavirati hotI nathI. eTale kevaLajJAna mAtra manuSyagatimAM ja che. vaLI zarIranA dArika, tejasa, kArpaNa ane AhAraka jevA prakAro batAvavAmAM AvyA che. temAM mAtra manuSyanA dArika zarIramAM vajaRSabhanArAca saMghayaNa, kuMDalinI zakti, mUlAdhAra vagere sUkSma zakticakro tathA utkRSTa cittazakti ityAdi rahelAM che, je Atmazaktine skurAyamAna karI ghAtI karmono kSaya karavAmAM sahAyarUpa bane che. tiryaMcagatinA dArika zarIramAM A prakAranI zakti hotI nathI. devatA ane nArakIne dArika zarIra hotAM nathI. taduparAMta AhAra, bhaya, maithuna, parigraha vagere sAmAnya saMjJAo badhI gatinA jIvone hoya che ane te karma baMdhAve che. dIrghakAlikI saMjJA eTale ke lAMbA bhUtakALa vize athavA lAMbA bhaviSyakALa vize smRti, kalpanA, tarka vagere dvArA vicAravAnI zakti devatA, nArakI ane manuSyane hoya che. tiryaMcagatinA asaMjJI jIvone e saMjJA hotI nathI. paraMtu devone puNya bhogavavAnuM hoya che. devo tIrthaMkara paramAtmAnuM samavasaraNa racI zake, jinezvara bhagavAnanI bhakti karI zake, paNa dIrghakAlikI saMjJAno upayoga karIne potAnA bhUtakALanAM bhAre karmono kSaya na karI zake. nArakInA jIvone satata du:kha bhogavavAnuM hoya che. sukhaduHkha zuM che te teo samajI zake che, vicArI zake che, vacanayogathI te vyakta Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinatattva 296 paNa karI zake che, paraMtu temanI pAse karmakSaya mATe jarUrI evo dharma ane mokSano puruSArtha nathI. manuSya pAse dIrghakAlikI saMjJA che. te lAMbA bhUtakALano, pUrvanA bhavono paNa vicAra karIne, karelI bhUlo mATe pazcAttApa karI zake che, prAyazcitta laI zake che. tevA doSo bhaviSyamAM na thAya te mATe saMkalpa, pratijJA, paccakhkhANa karI te pramANe vartI zake che, tyAgasaMyama dhAraNa karI zake che. manuSya svecchAe bhautika sukha choDI daI zake che ane svecchAe kaSTa, du:kha bhogavI zake che, tapazcaryA karI zake che. saMvara ane nirjarA mATe manuSyagatimAM ja pUro avakAza che. eTale dIrghakAlikI saMjJA ane dRSTivAdopadezikI (dvAdazInA jJAnanI) saMjJA dvArA mAtra manuSyagatimAM ja kevaLajJAnanI prApti thaI zake che. Avo durlabha manuSyajanma paribhramaNazIla jIvane maLe kaI rIte ? AgamagraMthomAM manuSyagati kevI rIte prApta thAya che te darzAvatAM kahyuM che : cauhi ThANahiM jIvA maNusattAe kammaM pagareMti taM jahApagaibhadrabhayAe, pagaiviNIyayAe sANukkosayAe amacchariyAe / ('sthAnAMgasUtra') [cAra kAraNothI jIva manuSyagatinuM AyuSya bAMdhe che : (1) saraLa prakRtithI, (2) vinIta prakRtithI, (3) dayAbhAvathI ane (4) matsaranA abhAvathI.] kammANaM tu pahANAe, ANupupvIM kayAiu / jIvA sohimaNappattA AyayaMti maNussayaM / / ('uttarAdhyayanasUtra') anukrame karmono kSaya karatAM karatAM zuddhine prApta karIne jIvo ghaNA dIrgha kALa pachI manuSyajanma prApta kare che. 'dharmakalpadrumamAM kahyuM che : anulomo vinItazca dayAdAnarucirmRduH / saharSo madhyadarzI ca manuSyAdAgato naraH / / [je badhAMnI sAthe anukULa thaIne raheto hoya. vinayavAna hoya, dayA ane dAnane vize rucivALo hoya, svabhAve komaLa hoya, harSavALo hoya ane Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA. 297 madhyama dRSTivALo hoya te mANasa manuSyagatimAMthI Avelo che ema jANavuM. nirdambhaH sadayo dAnI dAnto dakSaH sadA mRduH| sAdhusevI janotsAhI, bhAvI cAtra naraH punH|| [je haMmezAM nidaMbha, dayALu, dAtAra, indriyonuM damana karanAra, dakSa, mRdu, sAdhu-saMtonI sevA karanAra ane anya manuSyone utsAha ApanAra hoya te manuSya saMsAramAM pharIthI manuSyapaNuM pAme che.] vivekavilAsamAM e ja pramANe thoDA zabdaphere kahevAyuM che : nirdambhaH sadayo dAnI dAnto dakSaH RjuH sdaa| martyayonisamudbhUto bhavI tatra punaH pumAn / / je manuSya haMmezAM nidaMbha hoya, dayALu hoya, dAna ApavAvALo hoya, indriyo upara saMyama rAkhanAra hoya, DAhyo ane saraLa hoya te manuSyayonimAMthI Avelo hoya che ane pharIthI pAcho manuSyagatimAM jAya che.] jaina paraMparAmAM manuSyajanya dasa dRSTAnta durlabha kahevAya che. uttarAdhyayana'nI niyuktimAM lakhyuM che : cullagapAsagadhanne jue rayaNe ya sumiNacakke y| cammajuge paramANu dasa diLaMtA mnnuylNbhe|| manuSyajanmanI durlabhatA batAvavA mATe (1) cUlo, (2) pAzaka, (3) dhAnya, (4) dhUta, (5) ratna, () svapna, (7) cakra, (8) carma, (9) yuga (dhUsaruM) ane (10) paramANu - ema dasa dRSTAMta ApavAmAM AvyAM che. e dareka daSTAMtamAM vAstavika rIte lagabhaga azakya ke asaMbhavita vastunI vAta batAvavAmAM AvI che ane samajAvyuM che ke evI vastu paNa kyAreka zakya ke saMbhavita bane che, paNa manuSyagatimAM janma meLavavo eTalo sulabha nathI. A dasa dRSTAMto saMkSepamAM nIce pramANe che : (1) calo : brahmadatta nAmano cakravartI rAjA koI eka brAhmaNa para khuza thayo ane ene kaMIka mAgavAnuM kahyuM. brAhmaNe mAgyuM, "AkhA rAjyamAM jeTalA ghare cUlA che te dareka gharanI rasoI roja eka divasa mane khAvA maLo." rAjAe enI e mAgaNI maMjUra rAkhI ane potAnA gharathI ja zarUAta karI. cakravartI rAjAnA gharanA cUlAnI rasoI khAIne brAhmaNane eTalo AnaMda ane eTalI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 jinatattva tati thaI ke bIjI vAra rAjAne ghera khAvAnuM ene mana thaI gayuM. paNa have to cha khaMDanA AkhA rAjyanA badhe ghera ekaeka divasa e khAI le tyArapachI rAjAne ghera pharI eno vAro Ave, paNa tyAM sudhI e jIve evo saMbhava ja nahoto. tema chatAM kadAca rAjAne ghera bIjI vAra jamavAnI ene taka maLe e zakya che. paNa mAnavajanma meLavavo e eTalI sahelI vAta nathI. (2) pAsoH cANakyanI pAse devatAI siddhinA pratApe evI vidyA hatI ke je vaDe dhRtamAM kevA pAsA paDavAnA che enI ene khabara paDI jatI ane e haMmezAM jItI jato. eTale eno harIpha koI divasa jItI zakato ja nahi. tema chatAM e vidyAno prabhAva ghaTI jatAM koIka vakhata cANakya hArI paNa jAya , paNa te to lagabhaga azakya ja. mAnavajanma paNa evo ja durlabha che. (3) dhAnyaH AkhA bhAratavarSanA badhA cokhAno eka jabaradasta moTo Dhagalo karavAmAM Ave ane emAM eka zera sarasavanA dANA nAkhIne halAvI nAkhavAmAM Ave. tyArapachI eka DozImAne emAMthI sarasavanA badhA dANA judA kADhI ekaThA karI ApavAnuM kahe to te zakya nathI; paNa kadAca koIka vakhata e zakya bane. paNa mAnavabhava eTalI sahelAIthI maLavo zakya nathI. (4) dhUta eka rAjyasabhAnA 108 staMbho che ane dareka staMbhane 108 khUNA che. e rIte jeTalA khUNA thAya eTalI vAra, eka paNa vakhata hAryA vinA, kaMI paNa ThagAI ke vidyA vagara jugAramAM jItavuM zakya to nathI ja. chatAM paNa kyAreka e zakya bane. paNa mAnavajanma eTalo sahelo nathI. (5) ratna : koI eka dhanArA vepArI bahAragAma gayo. daramyAna enA putre enAM aneka kImatI ratno vecI khAdhAM. ekanI pAsethI bIjA pAse jatAM ane ema karatAM karatAM juddha jugha mANaso mAraphata pharatAM pharatAM e ratno AkhA dezamAM phelAI gayAM. ghaNe varSe pAchA pharelA e vepArIne enI khabara paDI. paraMtu have badhAM ja ratno pAchAM meLavavAM ene mATe azakya che. chatAM e kadAca jeTalI sahelAIthI zakya bane eTalI sahelAIthI mAnavajanma maLavo zakya na bane. () svapnaH mULadeva nAmanA eka jugArIne svapna AvyuM ke pote caMdrane gaLI gayo. tyArapachI sAtame divase ene thoDA samaya mATe rAjya maLyuM. paNa enuM e svakha ene pharI Ave ane pharI ene sAtame divase rAjya maLe e Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyajanmanI durlabhatA 299 zakya nathI, chathAM paNa kyAreka e zakya bane. paNa mAnavajanma eTalo sahelo nathI. (7) carma: eka lAkha jojana pahoLA sarovara para cAmaDA jevI sevALa jAmI che. aMdara eka kAcabo saparivAra rahe che. eka divasa pavanathI sevALamAM chidra paDyuM. barAbara e vakhate kAcabo tyAM hato. chidramAMthI jotAM kAcabAne zaradapUrNimAnA caMdrano udaya dekhAyo. potAnA parivArane e batAvavAnuM kAcabAne mana thayuM. paNa e potAnA parivArane sarovaramAMthI zodhI lAvIne Ave, barAbara te vakhate pavanathI sevALamAM pharI chidra paDe ane barAbara te vakhate zaradapUrNimAnA caMdrano udaya hoya e zakya nathI. chatAM koIka vAra e zakya bane, paNa mAnavajanma eTalo sahelo nathI. (8) cakra : AmAM rAdhAvedhanuM dRSTAMta ApavAmAM AvyuM che. rAdhA nAmanI eka pUtaLInI AMkha nIce ATha cakro UlaTasUlaTI pharatAM hoya che. e cakro barAbara amuka rIte Ave tyAre kSaNa mAtrane mATe rAdhAnI AMkha dekhAya. dhanurvidyAnA jANakAra telanI kaDhAImAM pratibimba joI upara bANa evI rIte choDe ke je pelAM AThe cakromAMthI pasAra thaI rAdhAnI AMkha vadhe; ene rAdhAvedha kahe che. evo rAdhAvedha bahu ja gaNatarIvALA tathA pUrepUrI cokasAIvALA mANasathI paNa kyAreka ja siddha thAya. paNa mAnavabhava to ethI paNa vadhAre durlabha che. (9) yugaH be lAkha jojana jeTalA vizALa samudramAM eka kinAre gADAnuM dhUMsaruM ane sAme kinAre emAM bharAvavAnuM samoLa (UbhuM lAkaDuM) nAkhavAmAM Ave. e samoLa ApameLe khasatuM AvI dhUMsarAmAM bharAI jAya evuM bane ja nahi, chatAM kyAreka e zakya bane, paNa mAnavabhava eTalI sahelAIthI maLe nahi. (10) paramANuH eka vizALa staMbhano cUro karI pahADa parathI uDADavAmAM Ave. pachI e badho ja cUro bhego karI ApavAnuM kahevAmAM Ave to te azakya che, paraMtu kadAca koI kALe e zakya bane, paNa mAnavabhava eTalI sahelAIthI maLe nahi. Ama, manuSyajanmanI durlabhatA vividha rIte, vividha dRSTAMtathI samajAvavAmAM AvI che. tema chatAM ghaNAMne tenI pratIti thatI nathI ke te vAtamAM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3oo jinatattva zraddhA besatI nathI. sAva nirdhana mANasane dhana meLavavA mATe je parizrama karavo paDe ane ene dhananI durlabhatA jeTalI samajAya teTalI durlabhatA garbhazrImaMta mANasane na samajAya, tevI ja rIte ApaNane manuSyajanma prApta thaI gayo che mATe tenI durlabhatA ApaNane samajAtI nathI. anya gatimAM koIno jIva hoya ane manuSyajanma meLavavA mATe teno puruSArtha cAlato hoya tyAre manuSyagatimAM sthAna meLavavAnuM keTaluM badhuM durlabha che te samAya. akAma nirjarA ane puNyanA yoge manuSyajanma meLavavAmAM kyAreka to anaMtakALa vItI jAya athavA anaMta pudagala parAvartana jeTalo kALa paNa vItI jAya. manuSyajanmanI durlabhatA A dRSTie samajavAnI che. dasa dRSTAMte durlabha evo manuSyajanma prApta thayo eTale badhuM ja pAmI cUkyA evuM nathI. manuSyajanma prApta thavA chatAM saMsAramAM keTalAye jIvo tiryaMcagatinA jIvo jevuM, bhAra vahana karanAra baLada ke ghoDA jevuM ke badhethI haDadhUta thanAra kUtarA jevuM AkhuM jIvana vitAve che. manuSyajanma maLavA chatAM keTalAya jIvo janmathI apaMgapaNAne lIdhe gAMDapaNane lIdhe tiryaMca ke narakagatinA jIvo jevuM duHkha veThe che. eTale durlabha manuSyajanmanI prApti thaI hoya to tene sArthaka karI dharmanuM AlaMbana laI mokSa mATeno puruSArtha karavAmAM e janmano upayoga karavo e to ethIya vadhu durlabha che. jayazekharasUrie "upadezeciMtAmaNimAM kahyuM che : dazahiM udAharaNehiM dulahaM maNuyattaNaM jahA bhaNiyam / taha jAIkulAINivi dasa diTuMtehiM dulhaaii|| [jema manuSyabhava dasa dRSTAMte durlabha kahyo che tevI ja rIte jAti, kula vagere paNa e dasa daSTAnta pramANe durlabha jANavAM.] Avo durlabha manuSyajanma maLyA pachI aneka manuSyo tene vyartha gumAvI de che. "sidUraprakaraNamAM AvA ajJAnI mANasonI sarasa ane sacoTa sarakhAmaNI karI che. juo : svarNasthAle kSipati sa rajaH pAda zaucaM vidhtte| pIyUSeNa pravarakariNaM vAhayatyendhabhAram / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 manuSyajanmanI durlabhatA cintAratnaM vikarati karAd vAyasoDDAya thaM, yo duSprApyaM gamayati mudhA martyajanma prmttH|| [je mANasa pramAdane vaza thaI duSmApya evA manuSyajanmane vyartha gumAvI de che te ajJAnI mANasa sonAnI thALImAM mATI bhArI rahyo che, amRtathI paga dhoI rahyo che, zreSTha hAthI upara lAkaDAno bhAro bharI rahyo che ane ciMtAmaNiratna kAgaDAne uDADavA mATe pheMkI rahyo che.] mATe ja kahyuM che : gurnAM prANa manuSya, hArayaa muva nA (pAzmacaritra) duirlabha manuSyajanma meLavIne ene vyartha gumAvI na dezo.] vaLI kahevAyuM che : dullahaM mANussaM janma labhrUNa rohaNaM va zereNa / rayaNaM va dhammarayaNaM buddhimayA haMdi vittavyaM / / [jema daridra mANasa rohaNAcala para pahoMcIne ratna meLave che tema durlabha evo manuSyajanma pAmIne buddhimAna jIvoe dharmaratnane grahaNa karI levuM joIe.] zrI lakSmI sUrie "upadezaprAsAdamAM kahyuM che : yaH prApya mAnuSaM janma durlabhaM bhavakoTibhiH / dharma zarmakaraM kuryAt saphalaM tasya jIvitam / / [karoDo bhava karavA chatAM paNa je pAmI nathI zakAto evo durlabha manuSyabhava pAmIne je jIva kalyANadharma Acare che tenuM jIvana saphaLa thAya che.] manuSyajanma prApta thayA pachI manuSyagatinI durlabhatA potAne samajAya ane dharmatattvamAM zraddhA bese ane mokSagatinI durlabhatA samajAya e paNa atyaMta durlabha vAta che. aMdhazraddhA ke gatAnugatika zraddhA ghaNI vyApaka hoya che, paraMtu tattvanizcayarUpa sAcI zraddhA ghaNI durlabha che eTale ja bhagavAna mahAvIre kahyuM che saddhA parama dulhhaa|