Book Title: Manav Sarjit Durghatanaono Bhog Banel Ek Vidyatirth
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229619/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ March-2004 89 mAhitI mAnava-sarjita durghaTanAno bhoga banela eka vidyAtIrtha vijayazIlacandrasUri 'bhANDArakara orienTala risarca insTiTyUTa' e DaoN. rAmakRSNa gopAla bhANDArakaranI vidyAnA mAnamAM, I. 1917mAM sthapAyekheM, pUnAnuM eka vizvavikhyAta prAcyavidyA zodha pratiSThAna che. A pratiSThAnanI sthApanAmAM je vividha vidvAnoe rasa lIdho, temAM eka pramukha ane sakriya jaina vidvAn purAtattvAcArya muni jinavijayajI paNa hatA. I. 1981mAM ame A pratiSThAnanI mulAkAte gayelA, tyAre tyAMnA vidvAn saMcAlake muni jinavijayajIne 'saMsthAnA sthApako paikI eka' tarIke AdarapUrvaka yAda karelA, te hajI yAda rahyu che. A pratiSThAnamAM hajAro hastaprationo je durlabha saGgraha che, temAMnA moTA bhAganA ke ghaNA badhA grantho jaina grantho cha; ane tADapatrono moTo - lagabhaga pUro vibhAga jaina granthono ja gaNI zakAya tevo che. jaina hastapratio, varNanAtmaka sUcipatra, vikhyAta jaina vidvAn DaoN. hIrAlAla ra. kApaDiyAe taiyAra kareluM, je Azare cauda granthomAM pratiSThAna dvArA ja mudrita thayekheM. to DaoN. eca.DI.velaNakarano prakhyAta 'jinaratnakoza-1' paNa ahIthI ja taiyAra thaI bahAra paDelo. jarmanInAM jaina viduSI zrAvikA subhadrAdevI (zArloT krAUjhe) no durlabha granthasaGgraha paNa A pratiSThAnamA ja sacavAyo che. ane jainAgamonI bhASA 'prAkRta'no bRhat koSa nirmANa karavAnuM eka adbhuta vidyAkArya paNa, hAla, A ja pratiSThAnamA cAlI rahyaM che. A che jainono bhAM.o.ri.i. sAtheno anubandha. tAjetaramAM (jAnyuArI 5, 2004)ja pUnAnI 'sambhAjI brigeDa' nAmanI maNDalInAM eka moTA ToLAMe bhANDArakara pratiSThAna para hiMsaka humalo karyo, ane na kalpI zakIe tevU-teTaluM nukasAna pahoMcADyu. humalo karavAnuM kAraNa e hatuM ke USA nA jemsa lene nAmanA eka vidvAne 'zivAjI : e hindU kiMga ina islAmika inDiyA' nAme saMzodhanAtmaka grantha lakhelo, ane Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 anusaMdhAna-27 temAM potAne sahAya karavA badala pratiSThAnano tathA teno vidvAnano RNasvIkAra karelo. ra hatu. A granthamA lekhake zivAjI viSe amuka kharAba vidhAno karelA, je viSe vidvAnoe asahamatI jAhera karelI; sarakAre te grantha para pratibandha paNa mUkI dIdho hato, to prakAzakoe te pustaka pArcha paNa kheMcI lIdhuM hatuM, Ama, ghasAtuM lakhavA badala je paNa pratikAra thavo ghaTe te thaI gayo hato, ane prakaraNa para pUrNavirAma kyAranuya mUkAI gayuM hatuM. Ama chatAM, A ToLAMne acAnaka krodha AvI gayo, ane pelA lekhakane A pratiSThAne sandarbho pUrA pADyA hovAnA pratiSThAnanA aparAdhane yAda karIne te ToLAMe saMsthA para humalo karyo. A humalAmA sAmela Azare 150 jaNAe pratiSThAnane zuM ane keTaluM nukasAna pahoMcADyuM, teno aMdAja, vibhinna vRttapatromAM chapAyelI nIce saMgRhIta vigato jotAM AvI jaze : . 'gujarAta samAcAra' (amadAvAda AvRtti, tA. 6-1-2004) jaNAve che ke "aMdAje doDhaso jeTalA loko alaga alaga vAhanomAM besIne AvyA hatA. temaNe sUtroccAro karavA sAthe saMzodhana saMsthAnA sampUrNa parisaramAM toDaphoDa karI hatI. keTalIka durlabha hastaprato sahita hajAro pustakone AgamAM jhIMkIne nukasAna pahoMcADavAmAM AvyuM hatuM- ema kahIne polIse umeryu ke A ToLAMe atyanta jUnA hastalikhita tAlapatra, kaMpyUTaro, jeroksa mazIno vagere je hAthamAM AvyuM teno bhUko bolAvyo hato. temaNe pharnicarane paNa ghaNuM nukasAna pahoMcADyuM hatuM." beMgalora-jayapurathI prakAzita thatA hindI dainika 'rAjasthAna patrikA' nA tA. 25-1-2004nA aMkanA ravivArIya pariziSTamAM, vANI bhaTanAgaranA lekha 'virAsata para kahara mAM jaNAvyuM che ke, "saMbhAjI brigeDa ke kAryakartAoMne virAsata-saMrakSaNa meM saMlagna isa saMsthA para apanI krodhAgnikA kahara DhAyA / hajAro durlabha pANDulipiyoM, prAcIna pustakoM evaM tADapatra abhilekhoM ke saMgraha se sajA adhyayana aura anusandhAna kA yaha mandira aba ujADa najara AtA hai / .... toDaphoDa kI ghaTanA ke daurAna insTUTyaTa meM saMrakSita 18000 pustakeM aura tIsa hajAra durlabha pANDulipiyAM virAsata ke kathita paharedAroM Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ March-2004 01 kI krodhAgni kI bheMTa car3ha gaI / muMDakaTTa gaNeza pratimA aura 1935 kA haidarAbAda ke nijAmakA elbama tathA anya mahattvapUrNa saMgraha curA lie ge| aitihAsika mahattva kI zodha adhyayana meM sahAyaka pustakoMkA naSTa ho jAnA una anusandhAnakartAoM aura vidvAnoM ke lie kitanA hRdayavidAraka hogA, jinhoMne isa saMsthAna ko UMcAiyoM taka pahuMcAne ke lie apane jIvana kA pala pala samapita kiyA hai| vizeSakara una sabhI 30000 pANDulipiyoM kA naSTa ho jAnA, jo saMsthAna ke parisara meM 50 AlamAriyoM meM saheja kara rakhI huI thii|" pratiSThAnanI gavarniMga kAunsilanAM adhyakSa lIlA arjunavADakarane TAMkatAM rA.pa.noMdhe che ke, "bhAM.o.ri.i. ke nukasAna se. bhAratIya virAsatako gaharAM dhakkA lagA hai / usake lie phirase pairoM para khaDA honA muzkila hai|" to beMgalorathI pragaTa thatA saMskRta mAsika 'sambhASaNa sandeza' nA phebruArI 2004nA aMkamAM 'abhibhUtaM hi bhANDAram' zIrSakathI ApavAmAM Avelo sacitra hevAla jaNAve che ke, "chatrapateH zivAje: jayaghoSaM kurvantaH te kAryakartAraH saMsthAyA granthAlaye vidyamAnaM 'zivacaritra' granthasaGgrahaM eva prathamaM abhibhavanti, tasyaiva saGgrahasya nitarAM hAni kurvanti iti tu daivadurvilAsa eSaH / granthAlaye surakSitAnAM grantharAzInAM adhaH pAtanaM chedanaM, upaskarasya hAniH, saGgaNakAnAM vinAzaH, pANDulipisaGgrahasya vinAzaH- iti teSAM krodhAbhivyakteH prathamaM phalam / granthAlaye darzanIya sthale sthApitA bhagavatyAH sarasvatyA mUrtiH etaiH khaNDazaH kRtA / chatrapateH zivAjimahArAjasya ca citraM nAzitam / bhAratavidyAyAH saMskRtasya ca adhyetRNAM viduSAM chAyAcitrANi tailacitrANi ca samUhena sphAlitAni khaNDitAni ca / saMsthAyA mukhyasabhAgRhe sthApitaM rAmakRSNa-gopAla-bhANDArakara mahodayasya mahat tailacitraM tasya ca mUrtiH AhatavastuSu anyatame / tatraiva bhANDArakaramahodayena saMsthAyAH sthApanAsamaye samarpitasya granthasaGgrahasya mahatI hAniH abhavat / ... eteSu vinAzakeSu 72 janAH ArakSibhiH dhRtAH / teSAM viSaye vidhikAryamidAnI pracalati / te daNDitAH cedapi aprApyAnAM granthAnAM vastUnAM ca yA hAni: asmin prasaGge saJjAtA, sA kathaM paripUryeta iti mahAna Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-27 praznaH / gambhIrasya adhyayanasya kRte AvazyakI zAntiH yA vikhaNDitA sA kathaM punarAyAti iti samasyA / kiM nAma etena vinAzena sAdhitaM iti prazna: vAraMvAraM sarveSAM saMskRtipremiNAM manassu utpadyate / " 92 chiung upara uddhRta akhabArI uddharaNo eTalAM spaSTa che ke tenA parathI ja thayelA nukasAnano aMdAja maLI Ave che. koSa-prakalpane paNa bhAre hAni pahoMcI hovAnA hevAla che. koI paNa granthapremI, vidyAbhyAsI ane saMskRtipremInA hRdayamAM gherI coTa vAge ane kadI na Thare evI vedanA anubhavAya evI A durghaTanA che. hA, durghaTanA ja- paNa mAnavasarjita ! A vidyAdhvaMsa. joIne, amerikAe irAka para karelA AkramaNa pachI tyAMnA purAtattvIya saGgrahAlayomAM, sapheda tvacA dharAvatA videzIoe calAvelI sAMskRtika lUMTanuM sahaja smaraNa thAya. vizvanI eka prAcInatama, mesopoTemiyAnI sabhyatAnA aitihAsika dastAvejI purAvAo, e kahevAtA zikSita gorA lokoe je rIte lUMTyA ane vage karyA, te jotAM temanA zikSaNanuM ane pUnAmAM vidyAdhvaMsa karanArA ToLAnA zikSaNanuM gotra eka ja hovuM joIe tevuM lAge. jo tADapatro ane hastapratione, uparokta hevAlomAM thayelA varNana pramANe, kharekhara nukasAna thayuM hoya ane koI paNa rIte vinAza thayo hoya, to te khUbaja zokajanaka che. vizeSataH jaino mATe ane jainolojInA abhyAsIo mATe khAsa. kemake agAu jaNAvyuM tema A saGgrahamAM aneka durlabha jaina Agamo, zAstra tathA vividha viSayanA granthonI pothIo hatI; jemAMnI keTalIkanI to bIjI prati paNa anyatra nahi hoya. e rIte vicArIe to, ApaNA saune thayelI A moTI ane kadI pUrI na zakIe tevI khoTa-hAni che, temAM zaMkA nathI. aneka saMsthAo, sarakAra, loko A pratiSThAnane thayelA Arthika nukasAna bharapAI karavA mATe AgaLa AvyA hovAnuM jANavA maLe che. pUnAnA jaina saMghane paNa ucita sahAya karavA mATe preraNA ApI che. karaze. paraMtu, rahI rahIne UThato ane ghoLAto savAla eka ja che ke Arthika tathA bhautika khoTa to pUrAze, paNa je prAcIna pothIo naSTa thaI haze tenI khoTa zI rIte pUrAze ? Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ March-2004 ( pUravaNI) Azvasta kare tevo vAstavika vRttAnta bhANDArakara insTiTyUTa, pUnAmAM thayela sAMskRtika nukasAnanI vigato meLavAvA mATe karavAmAM AvelA patravyavahAramAM jANavA maLe che ke tyAMnA hasta pratisaGgrahane vizeSa nukasAna nathI pahoMcyuM, ane te salAmata rIte bacI gayo che. 93 koza- kAryAlayanAM DaoN. nalinIbena jozI potAnA tA. 23-22004nA patramAM lakhe che ke "hAni to sacamuca bahuta huyI lekina vaha saba kA~ca, kapATa, phaina, khiDakiyAM, TebalakursiyAM, kompyuTara Adi bhautika vastuoMkI hI jyAdAtara huI / gaNeza pratimA, Albama gAyaba hue aura vidvAnoM ke tailacitra bhI prAyaH naSTa hI ho gye| sabhI 1 lAkha kitAbeM aura lagabhaga 10,000 pANDulipiyA~ alamAriyoM se nIce girakara dabI avasthAmeM paDI huI thI / zukra hai ki sabhI pANDulipiyA~ surakSita hai| kisI kI bhI corI nahIM huI / eka bhI kitAba aura pANDulipi jalAyI nahIM hai| matalaba hai ki hamArI dharohara prAyaH surakSita hai / bAkI kampyUTara va sabhI maulyavAn vastuoMkI pUrI toDaphoDa huyI hai / pUnA kI lagabhaga 50 jaina mahilAoMne lagAtAra cAra dina kAma karake 10-15 hajAra kitAba ThIka-ThIka kiye / prAkRta- DikzanarI vibhAga to do dinameM vyavasthita kiyA / pUnA ke lagabhaga 200 vidyArthIyoMne mena lAyabrerI ke lie sahayoga kiyA / Arthika sahAyatA bhI Ama AdamI se lekara udyogapati taka sabhI kara rahe haiM / Apa aMta:karaNa meM bahuta vyathita na hove kyoMki jo hAni huI hai vaha pUrI karane lAyaka hai aura kareMge / " A vRttAnta khUba Azvasta karanAro che. alabatta, pothIo nIce nAkhavI ane te para kapATo nAkhavA; kapATo taLe pothIo dabAI jAya, to Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 anusaMdhAna-27 amuka aMze. pratone nukasAna thayuM to hoya ja. uparAMta, bhAgavatanI mUlyavAna (prAya: sacitra) pothIne phADI nAkhavAmAM AvyAnI tasavIra to 'sambhASaNa sandeza'mAM chapAI paNa che. eTale eTaluM nukasAna paNa ochu to nathI ja. chatAM prathamadarzI samAcArone kAraNe hajAro pratio naSTa thayAnI je dahezata jAgI hatI, te A patramAMnI vigatothI dUra thAya che, ane rAhata thAya che. jaina mahilAonI sakriyatA paNa khUba abhinandanIya gaNAya tevI che. jJAna ane jJAna-saMsthA e sahu koInI sahiyArI milakata che, ane tenA para Apatti Ave tyAre tenA nivAraNa mATe doDI jaq e ja vivekI janonuM zreSTha kartavya che, te Adarza te mahilAo tathA te vidyArthIoe caritArtha karI batAvyo che. daramyAna, pUnAnA jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghe paNa udAratApUrNa sahAya karavAnuM nakkI karyu che.