Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ lezyA sAmAnya rIte joIe to dareka vyaktinA caherA upara emanI cAmaDInA varNa uparAMta kaMIka camaka, jhAMya ke AbhA jevuM kazuMka varatAya che. badhA mANasonI prakRti, vicAradhArA, bhAvanA ityAdi ekasarakhA nathI hotAM ane ekanA eka mANasanA vicAro, bhAvo ityAdimAM paNa vakhatovakhata parivartana Ave che ane tadanusAra A AbhA badalAtI dekhAya che. eka dhUpasaLImAMthI jema satata dhUmrasera nIkaLatI rahe che ane e vadhatI ghaTatI ke vaLAMko letI rahe che tevI rIte manuSyanA cittamAMthI vicAradhArA, bhAvataraMga avirata vahyA kare che ane teno prabhAva enA caherA upara, mastaka upara ane anukrame samagra zarIra upara paDe che. A bhAvataraMga anusAra enI sAthe vividha raMganAM sUkSmasUkSmatara pudgala paramANuo paNa nIkaLe che ane vizeSata: mastakamAM ane anukrame samagra zarIramAM prasarI jAya che. sAmAnya arthamAM samajavA mATe A bhAvadhArA ane pudgala paramANuone vezyA kahevAmAM Ave che. lezyA' jaina dharmano eka pAribhASika viSaya che. eno saMbaMdha manamAM UThatA bhAvonI sAthe, AtmAmAM udbhavatA adhyavasAyonI sAthe che. vaLI lezyAno saMbaMdha vividha adhyavasAyo sAthe uddabhavatA-pariNamatA vividharaMgI pudgala paramANuo sAthe paNa che. A pudgala paramANuone dravyalezyA kahevAmAM Ave che. enI sAthe saMkaLAyelA bhAvo, adhyavasAyone bhAvalezyA kahevAmAM Ave che. lezyA" zabdanA judA judA sAmAnya artha thAya che, jema ke legyA eTale teja, jyoti, kiraNa, vALA, dIpti, bilba, saundarya, sukha, varNa ityAdi. lezyA zabdanA vizeSa artha thAya che adhyavasAya, aMta:karaNanI vRtti,
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ leriyA 265 AtmapariNAma, aMtarjagatanI cetanA, AbhAmaMDaLa, AtmapariNAma mATe nimittabhUta dravyavizeSa. prAkRtamAM lessA' zabda vaparAya che. "lessA' zabda "lam' uparathI vyutpanna karAya che. "lasU" eTale camakavuM. lezyAnI judI judI vyAkhyA apAya che. uttarAdhyayananI TIkAmAM kahyuM che : lezayati zraleSayatIvAtmani jananayanAnIti lezyA / [ je lokonI AMkhone potAnA tarapha AkRSTa kare che te vezyA che. ] Avazyaka sUtranI TIkAmAM zrI haribhadrasUrie kahyuM che : zleSayantyAtmAnamaSTavidhena karmaNA iti lezyAH / [ je AtmAne aSTavidha karma coMTADe che te legyA che. ] pArijAno ne ! arthAt legyA e yogapariNAma che. niyaMvo te - lezyA e karmanisyadarUpa che. (karmamAMthI vaheto pravAha che.) digaMbara graMtha "dhavalA'nI TIkAmAM kahyuM che : nimpatati jorathI ) - je karmone AtmA sAthe lipta kare che te vezyA. HTTgatA yotirnacaT | -- vezyA e kaSAyodayathI anuraMjita yogapravRtti che. (A vyAkhyA adhUrI gaNAya che, kAraNa ke sayogI kevalIne kaSAya nathI hotA, paNa zakala vezyA hoya che.) zrI abhayadevasUrie bhagavatI sUtranI TIkAmAM dravya legyA mATe kahyuM che : kRSNAdi dravya sAnnidhyajanito jIva pariNAmo lezyA / [ kRSNa vagere dravyanA sAnnidhyathI je jIvapariNAma utpanna thAya che te vezyA. ] vaLI kahyuM che : kRSNAdi dravya sAcivyAt pariNAmo ya AtmanaH / skaTikasyeva tatrAyaM, lezyA zabda prayujyate / / vaLI bhAvalezyA mATe emaNe kahyuM che : kRSNAdi dravya sAcivya janitA'tmapariNAmarUpA bhAvalezyA / | kRSNAdi dravyanA sAnnidhyathI je AtmapariNAmarUpa bhAva utpanna thAya che te bhAvalezyA. ]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 jinatattva ApaNA manamAM bhAvo, vicArataraMgo satata badalAtA rahe che. eka kSaNa paNa citta navaruM paDatuM nathI. kyAreka kadAca ApaNe e vize sabhAna na paNa hoIe, paNa bhAvataraMgo to niraMtara, UMghamAM paNa cAlatA ja rahe che. vyavahArajagatamAM ApaNe vividha prakAranA manuSyo joIe chIe. dareka mANasanA caherA bhinna bhinna che ane e dareka caherA paranuM teja paNa bhinna binna che, eTaluM ja nahIM, eka ja vyaktinA caherA para paNa vAraMvAra teja badalAya che. eka pratiSThita mANasa hoya ane koI enuM kharAba rIte jAheramAM apamAna kare to enA caherAnA hAvabhAva badalAI jAya che. koIka prAmANika gaNAto mANasa kaMIka corI karatAM raMge hAtha pakaDAI jAya ke tarata enuM moTuM paDI jAya che, plAna thaI jAya che. mANasa atyaMta prasanna hoya paNa acAnaka ciMtAnA gaMbhIra samAcAra AvatAM vyagra banI jAya tyAre eno caherA paranI rekhAo ane raMgo badalAI jAya che. mANasa nirAza beTho hoya ane ekadama koI sarasa khuzakhabara Ave ke tarata te joI utsAhamAM AvI jAya to enA caherA para rozanI patharAI rahe che. mANasanI bhUla thAya ane ane ene apamAnajanaka Thapako ApavAmAM Ave to enuM moDhuM paDI jAya che. krodhanA bhAve AvezamAM koI mANasa AvI jAya to eno cahero pahelAM lAla thAya ane pachI kALo paDI jAya che. A badhuM batAve che ke mANasanA dehamAM raMgonI koIka sUkSma prakriyA thayA kare che. A sUkSma prakriyA te vezyA che. ApaNA bAhya dekhAtA zarIranI aMdara ApaNA AtmA sAthe, (Atmapradezo sAthe) joDAyelAM bIjAM be sUkSma zarIra hoya che. eka zarIra te tejasa zarIra ane bIjuM te kArmaNa zarIra, tejasa zarIra sUkSma che ane kAzmaNa zarIra enAthI paNa vadhu sUkSma che. jema bAhya zarIranA pudgala paramANuo che, tema A baMne sUkSma ane sUkSmatara zarIranA paNa pudgala paramANuo che. ApaNAM skUla bAhya zarIra, sUkSma zarIra ane sUkSmatara zarIra e traNe sAthe kAma kare che. ApaNo cetanA vyApAra A traNe zarIra sAthe saMkaLAyelo che. jema ApaNA sthaLa bAhya zarIranA vyApAronuM kendrasthAna magaja eTale ke citta che, tema ApaNA sUkSma ane sUkSmatara zarIranA vyApAronuM kendrasthAna paNa citta ja che. cittano AtmA sAthe saMbaMdha che. ApaNA sUkSma tejasa zarIra sAthe cetanAnA je vyApAro cAle che te vezyA che ane ApaNA kArmaNa zarIra sAthe ke te dvArA cAlatA vyApAro te adhyavasAyo
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ lezyA 237 che. adhyavasAyo anusAra lezyA hoya che. adhyavasAya badalAya to lezyA badalAya. bhAratIya sAMskRtika paraMparAmAM lezyA ke tene maLatI vicAraNA thayelI che. mahAbhAratanA 'zAntiparva'nI 'vRtragItA'mAM kahyuM che : SaD jIvavarNAH paramaM pramANaM kRSNo dhUmro nIlamathAsya madhyam / raktaM punaH sahyataraM sukhaM tu hAridravarNaM susukhaM ca zuklam || mahAbhAratamAM varNa (raMga) anusAra jIvanA cha vibhAga pADavAmAM AvyA che : A cha varNa che - kRSNa, dhUmra, nIla, rakta, hAridra tathA zukala. emAM kRSNa varNavALA jIva ochAmAM ochuM sukha pAme che. dhUmra varNavALA jIvo enAthI kaMIka adhika tathA nIla varNavALA madhyama sukha pAme che. rakta varNavALA sukha-dukha sahana karavAne yogya hoya che. hAridra (pILA) varNavALA sukhI hoya che ane zukala varNavALA parama sukhI hoya che. A zlokanI TIkAmAM kahyuM che ke jyAre tamoguNanI adhikatA, sattvaguNanI nyUnatA ane rajoguNanI sama avasthA hoya tyAre kRSNa varNa hoya che. A rIte eka guNanI adhikatA, bIjA guNanI sama avasthA ane trIjA guNanI nyUnatA hoya to te pramANe jIvanA judA judA varNa thAya che. zukala varNamAM tamoguNanI nyUnatA, 2joguNanI sama avasthA ane sattvaguNanI adhikatA hoya che. 'pAtaMjala yogadarzana'mAM kahyuM che ke cittanA kRSNa, akRSNa-azukala ane zukala ema traNa prakAra che. gozAlakanA AjIvaka saMpradAyamAM ane bauddha dharmamAM lezyAne mATe 'abhijAti'zabda prayojAyo che. bauddhonA 'aMguttanikAya' graMthamAM ziSya AnaMda pUraNakazyapano saMdarbha ApIne bhagavAna buddhane kahe che ke 'bhadanta ! pUraNakazyape kRSNa, nIla, lohita, hAridra, zukala tathA parama zukala evA varNavALI cha abhijAtio kahI che; jema ke khATakI, pAdhi vagere mANasonI abhijAti kRSNa varNanI kahI che,' jaina dharmamAM zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che te pramANe zrI gautamasvAmInA praznano uttara ApatAM bhagavAna mahAvIrasvAmI kahe che ke lezyAo cha prakAranI che : kai NaM bhante, lessAo pannAttAo ! goyamA ! chalessAo pannAttAo, taM jahA -
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 jinatatva kaNha lessA, nIlalessA, kAulessA, teulessA, pamhalessA, sukkalessA / ( he bhagavAna, vezyAo keTalA prakAranI che ? he gautama, vezyAo che prakAranI che, te A pramANe : (1) kRSNa vezyA, (2) nIla vezyA, (3) kapota lezyA, (4) tejalezyA, (5) padma lezyA, (6) zukala lezyA. ] zrI bhagavatIsUtra uparAMta zrI prajJApanAsUtra, zrI uttarAdhyayanasUtra vageremAM A cha lezyAo vize bahu vigate vicAraNA karavAmAM AvI che. lezyAnA mukhya be prakAra che : (1) dravya lezyA ane (2) bhAva lezyA. dravya lezyA pudgalarUpa che. eTale varNa, gaMdha, rasa ane sparza e pagalanA guNo dravya lazyAmAM paNa che. "prajJApanA sUtra'nA 17mA padamAM bhagavAna mahAvIra svAmIe gautama svAmIne kahyuM che ke dravya leyA asaMkhyAtuM, pradeza che ane tenI ananta vargaNA che. bhAvalezyA avarNI, agaMdhI, arasI, asparzI hoya che. bhAvalezyA agurulaghu che. bhAvalezyA parasparamAM pariNamana kare che. bhAvalezyA karma baMdhanamAM koI prakAre heturUpa che. eTale bhAvalezyA sugatino hetu banI zake che ane durgatino hetu paNa banI zake che. dravyalezyA bhAvalezyA anusAra ja hoya che. chae vezyAo sUkSma hovAthI chadmasthane agocara hoya che. uttarAdhyanasUtramAM enA cotrIsamA adhyayanamAM A cha vezyAnAM lakSaNo ApyAM che. emAM kRSNa lezyAnAM lakSaNo nIce pramANe ApyAM che : paMcAsavappavatto tIhiM agutto chasuM avirao ya / tivyAraMbhapariNao khudo sAhasio naro / / niddhandhasapariNAmo nissaMso ajiiNdio| eyajogasamAutto kiNhalesaM tu pariName / / { je manuSya pAMca Azrava (mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane azubha yoga)mAM pravRtta che, traNa guptimAM agupta che, chakAyanI hiMsAthI nahIM viramelo, tIvra AraMbhanAM pariNAmavALo che, zudra, vagara vicAre kArya karanAra sAhasika che, krara pariNAmavALo, nRzaMsa (kuTila bhAvavALo) ane ajitendriya che - A badhAthI joDAyelo te jIva kRSNa lezyAnAM pariNAmavALo che. ]
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 lezyA nIla glezyAnAM lakSaNo nIce pramANe che : issA amarisaatavo avijjamAyA ahIriyA ya / gehI paose ya saddhe pamatte rasalolue sAya gavesae ya / / AraMbhAo avirao khudo sAhasio naro / eyajogasamAutto nIlalesaM tu pariName / / [d manuSya 4thyAnu, yahI, satapasvI, azAnI, mAyAvI, nirvadeg4 , 16, devI, , pramatta, 2sadosupa, suSa zodhanA2 (svArthI), marima 2vAmA na aTakanAra, kSudra, sAhasika tathA A badhAmAM joDAyelo che te nIlalezyAmAM parita thAya che. ] kapotaleyAnAM lakSaNo nIce pramANe che : vaMke vaMkasamAyAre niyaDille aNujjue / pali caMga ovahie micchadiTThI aNArie / / upphAlagadudruvAI ya, tene yAvi ya maccharI / eyajogasamAutto kAulesaM tu pariName / / [ je manuSya vANI ane AcaraNamAM vakra che, kapaTI che, asaraLa, doSone chUpAvanAra, abhimAnI, parigrahI, mithyASTi, anArya, duSTa vacana bolanAra, cora, matsarI che - A badhAMthI je yukta hoya che te kapota lezyAmAM pariNata thAya che. ] tejolezyAnAM lakSaNo nIce pramANe che : nIyAvittI acavale amAI akuuhala / viNIyaviNae dante jogavaM uvahANa vaM / / piyadhamme dardadhamme vajjabhIru hiesae / eyajogasamAutto teUlesaM tu pariName / / [ se manuSya namratAthI vartanA2, mayaMyasa, bhAyArahita, atulI, vinayama nipue, santa, yogI, 75dhAna 62vAvANo, dharmaprebhI, dharbhamA 10, pApabhIru, hita icchanAra - e badhAMthI yukta hoya te tejalezyAmAM pariNata thayedo cha. ] payaNukkohamANe ya mAyAlobhe ya payaNue / pasaMtacitte daMtappA jogavaM uvahANa // tahA payaNuvAI ya uvasaMte jiiMdie / eyajogasamAutto pamhalesaM tu pariName / / ..
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatattva [ je manuSyanAM krodha, mAna, mAyA ane lobha atyaMta alpa hoya, citta prazAMta hoya, potAnA AtmAnuM damana karato hoya, yogI ane upadhAna (tapazcaryA) karavAvALo hoya, alpabhASI, upazAnta, jitendriya hoya-A badhAMthI je yukta hoya tenAmAM padmalezyA pariNata thayelI hoya che. ] zukalalezyAnAM lakSaNo nIce pramANe che : 270 aTTaruddANi vajjittA dhammasukkANi sAhae 1 pasaMtacitte daMtappA samie gutte ya guttisu || sarAgo vIyarAgo vA uvasaMte jiiMdie / eyajogasamAutto sukkalesaM tu pariName / / [ je manuSya ArtadhyAna ane raudradhyAna choDIne dharmadhyAna ane zukaladhyAna dhare che, prazAnta cittavALo che, potAnA AtmAnuM damana karavAvALo che, samiti ane guptithI gupta che, upazAnta ane jitendriya che, sarAga (alpa2AgI) ke vItarAga hoya che te zukala lezyAmAM pariNata hoya che. ] dravyalezyA pudUgala paramANuonI hoya che ane pudgala paramANumAM varNa, 2sa, gaMdha ane sparza hoya che. eTale chae dravyalezyAnAM varNa, rasa, gaMdha ane sparza kevA prakAranAM hoya che e bhagavAne bhagavatIsUtra, uttarAdhyayana, prajJApanAsUtra vageremAM kahyAM che. lezyAonAM varNa, rasa vagere keTalAM hoya che te vize bhagavAne bhagavatIsUtramAM kahyuM che : goyamA ! davvalesaM paDucca-paMcavaNNA, paMcarasA, du gaMdhA, aTTha phAsA paNNattA | mAvatsesa paDu-avaLA, sarasA, sAMdhA, aqhAsA vaLatA | [ he gautama ! dravya lezyAnI apekSAe emAM pAMca varNa, pAMca rasa, be gaMdha ane ATha sparza kahyA che. bhAvalezyAnI apekSAe te varNarahita, rasarahita, gaMdharahita ane sparzarahita che. ] dravya lezyAo cha che, paraMtu enA varNa (raMga) pAMca batAvavAmAM AvyA che, kAraNa ke kapota (kabUtaranA raMga jevI) lezyAno judo varNa nathI, paNa te kALo ane lAla e be varNanA mizraNavALo varNa che. A cha dravyalezyAnA varNa (raMga) samajAvavA mATe nIce pramANe udAharaNa ApyAM che :
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ lezyA 271 kRSNa lezyA kALAM vAdaLa, aMjana, pADAnAM ziMgaDAM, arIThAM, gADAnI maLI, AMkhanI kIkI, bhamaro, kALI kesara, koyala, kALI kanera vagerenA kALA varNa karatAM paNa vadhAre kALI hoya che. nIla lezyA azokavRkSa, cAsa pakSInI pAMkha, vaisUrya nIlamaNi, popaTanI pAMkha, kabUtaranI Doka vagerenA nIla raMga karatAM vadhu nIla varNavALI hoya che. kapota lezyA kabUtaranI Doka, koyalanI pAMkha, aLazInAM phUla vagerenA varNa jevI, kAlalohita varNavALI hoya che. tejolezyA lohI, bAlasUrya, indragopa, hiMgaLo, popaTanI cAMca, dIpazikhA, lAkha vagerenA varNa jevI hoya che, padmalezyA caMpAnuM phUla, haLadara, haDatAla, suvarNa, vAsudevanuM vastra vagerenA varNa jevI hoya che. zukalalezyA zaMkha, macakuMdanAM phUla, dUdhanI dhAra, rUpAno hAra, zarada RtunI vAdaLI, caMdra vagerenA varNa jevI hoya che. AmAM kRSNa, nIla ane kapota e traNa azubha lezyAno varNa aprItikara, amanojJa hoya che. traNa zubha lezyAno varNa prItikara ane manojJa hoya che. mANasanA ke anya jIvanA zarIranI cAmaDInA je raMgo che te dravya lezyAne kA2Ne che ema na samajavuM. e raMgo nAmakarma pramANe hoya che ane te sthUla dRSTithI nihALI zakAya che. dravya lezyAnA paramANu sUkSma hoya che. AthI ja koIka goro mANasa ghAtakI hoI zake che ane enI kRSNa lezyA saMbhavI zake che. tevI ja rIte koI mANasa taddana zyAma hoya ane chatAM e pavitra, jJAnI, zubha lezyAvALo hoI zake che. ApaNA tIrthaMkaro rAtA varNanA, nIla varNanA, kaMcana varNanA hatA. eTale dehavarNa ane lezyAvarNa e be judA che. dravya lezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparza e cAra lakSaNamAMthI varNa manuSyanA manane ane zarIrane vadhu prabhAvita kare che. eTale lezyAvarNano prabhAva dehavarNa 52 paDe che. tIvra azubha lezyAvALA mANasonI pAse besatAM vAtAva2Na bahu taMga lAge che. kyAreka koI krodhI mANasanA krodhanI evI asara thAya che ke zAnta svabhAvano sAmo mANasa paNa uzkerAIne krodha ka2vA lAge che. bIjI bAju tIrthaMkara paramAtmAnI, kevalI bhagavaMtonI ane keTalAka pavitra mahAtmAonI zukala lezyA evI prabaLa hoya che ke emanI sAthe takarAra karavAnA AzayathI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 AvelA mANaso ke paraspara veravirodhavALA jIvo emane jotAM ja zAnta thaI jAya che. mahAtmA gAMdhIjInA jIvanamAM paNa AvA keTalAye prasaMgo banyA hatA. keTalAka yogI mahAtmAo jaMgalamAM hoya to hiMsaka prANIo emanI pAse AvIne zAnta banIne besI jatAM hoya che. A badho lezyAno ja prabhAva che. kRSNa, nIla ane kapota e traNa vezyAnI gaMdha marelI gAya, mareluM, kUtaruM, marelo sarpa vagerenI gaMdha karatAM paNa vadhu durgadhamaya hoya che. tejoleyA, padmavezyA ane zukalalezyA e traNa vezyAnI gaMdha sugaMdhI puSpa, ghaselAM sugaMdhI dravyo vagerenI sugaMdha jevI hoya che. kRSNa lezyAno rasa (svAda) kaDavuM tuMbaDuM, kaDavo lIMbaDo, kuTaja, kRSNakaMda vagerenA svAda karatAM paNa vadhu kaDavo hoya che. nIla lazyAno rasa suMTha, marI, pIpara, maracuM, citrakUla vagerenA svAda karatAM paNa vadhu tIkho hoya che. kapotalezyAno rasa kAcI kerI, kAcuM koThuM, kAcuM dADama, bIjoruM, bIluM, phaNasa vagerenA svAda karatAM paNa vadhu turo hoya che. A traNe lazyAno rasa aprItikara, amanojJa hoya che. tejolezyAno rasa pAkI kerI, pAkuM koThuM, pAkuM dADama vagerenA svAda jevo khaTamITho hoya che. padma lezyAno rasa candraprabhA, uttama vANI, madha, khajUrAsava, drAkSAsava vagerenA svAda jevo madhura hoya che. zukala vezyAno rasa goLa, sAkara, khajUra, drAkSa, khIra, lADu vagerenA svAda jevo mITho hoya che. kRSNa, nIla ane kapota e traNe vezyAno sparza karavata, gAyanI jIbha, sAgavRkSanAM pAMdaDAM vagerenA jevo karkaza hoya che. tejo, padma, ane zukala e traNa lezyAno sparza mAkhaNa, zirISanAM phUla vagerenA komaLa sparza karatAM vadhAre komaLa hoya che. dravya lezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparza atyaMta sUkSma che, najare na joI zakAya evAM che. e vize je ahIM kahyuM che te e pudgala paramANuomAM keTalI kSamatA rahelI che te batAvavA mATe che. evA paramANuo bahAra jo skaMdharUpa hoya to Avo anubhava avazya thAya. zubha ane azubha lezyAnAM sthAna kyAM kyAM ane kyAre kyAre hoya che e mATe bhagavAne kahyuM che ke asaMkhya avasarpiNI ane asaMkhya utsarpiNInA jeTalA samaya" ane cauda rAjalokanA jeTalA AkAzapradezo hoya teTalAM zubhAzubha lezyAnAM sthAna jANavAM. matalaba ke sarva kALe ane sarva kSetre zubha ane azubha lezyA hoya che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ layA 273 kRSNa, nIla, kapota, tejo, paba ane zukala e chae vezyAnI jaghanya sthiti aMtamuhUrta che. darekanI utkRSTa sthiti judI judI hoya che, jema ke kRSNa lezyAnI sthiti tetrIsa sAgaropamanI upara eka aMtamuhUrta adhika jANavI. te ja pramANe zukala lezyAnI sthiti che. nIla, kapota, tejo ane padma lezyAnI utkRSTa sthiti judI judI che. tiryaMca gatinA jIvomAM potapotAnI sthiti anusAra traNa, cAra ke cha lezyA hoya che. jema ke keTalAka ekendriya jIvomAM kRSNa, nIla, kapota ema traNa lezyAo hoya che, ane keTalAka jIvomAM tejalezyA sahita ema cAra vezyAo hoya che. be indriya, traNa indriya ane cAra indriyavALA jIvomAM traNa lezyA hoya che. tiryaMca paMcendriya jIvomAM keTalAkamAM traNa azubha lezyAo hoya che ane keTalAkamAM traNa azubha ane traNa zubha lezyAo hoya che. manuSya gatinA jIvomAM traNa azubha ane traNa zubha ema cha lezyAo hoya che. manuSyagatinA jIvo caudame guNasthAnake alezI hoya che. akarmabhUminA manuSyomAM cAra lezyA hoya che ane saMbhUmi manuSya jIvomAM traNa lezyA hoya che. jIva Atmika vikAsa karato karato upara caDe che. jaina darzanamAM Atmika vikAsanAM AvAM cauda pagathiyAM-cauda guNasthAna batAvavAmAM AvyAM che. nIcethI uparanA guNasthAne ArohaNa karatA jIvomAM kaye kaye guNasthAne kaI kaI lezyAo hoya che te bhagavatIsUtramAM batAvyuM che. AmAM pahelAthI chaThThA guNasthAna sudhI jIvamAM chae vezyAo-kRSNa, nIla, kapota, pIta, paddha ane zukala e cha vezyAo hoya che. sAtame guNasthAne traNa zubha lezyAo-pIta, padma ane zukala e vezyAo hoya che. AThamAthI bAramA guNasthAna sudhI jIvane eka mAtra zukala lezyA hoya che. terame guNasthAne jIvane parama zukala lezyA hoya che. Ama, pahelAthI teramAM guNasthAna sudhI zukalalezyA avazya hoya che. caudame guNasthAne jIva alezI eTale ke leyArahita hoya che. nArakInA jIvomAM vezyA nIce pramANe hoya che : evaM sattavi puDhavIo neyabAo NAvattaM lesAsu / kAU ya dosu tahavAe mIsiyA nIliyA cautthIe / paMcamiyAe mIsA kaNhA tatto parama kaNhA / /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 jinata pahelI ratnaprabhA nArakImAM tathA bIjI zarkarA prabhA nArakImAM eka kapota lezyA hoya che. trIjA vAlukAprabhA nArakInA jIvomAM kapota ane nIla vezyA hoya che. cothI paMkaprabhA nArakInA jIvomAM eka nIla lezyA hoya che. pAMcamI dhUmaprabhA nArakImAM nIla ane kRSNa lezyA hoya che. chaThThI tamaprabhA nArakImAM eka kRSNa lezyA hoya che ane sAtamI tamatamAM prabhA nAraphImAM parama kRSaNa lezyA hoya che. Ama, nArakInA jIvomAM phakta traNa vezyA hoya che ane pahelI sAtamI nArakI sudhI anukrame azubha, azubhatara, azubhatama vezyA hoya che. devagatinA jIvomAM potapotAnI sthiti anusAra lezyAo hoya che, jema ke bhuvanapatinA ane vANavyaMtara deva-devImAM cAra vezyAo hoya che. jyotiSI deva-devImAM eka tejalezyA hoya che. vaimAnika deva-devImAM traNa zubha lekSAotejo, padma ane zukala leyA hoya che. anuttaraupapAtika devone parama zukalalezyA hoya che. cAre gatinA jIvonI lezyAono ahIM mAtra saMkSepamAM nirdeza karavAmAM Avyo che. AgAmomAM te vize bahu vistArathI vicAraNA karavAmAM AvI che. lezyAonA A be mukhya vibhAgane bIjI rIte paNa oLakhAvavAmAM Ave che, jema ke pahelI traNa lezyAo durgaMdhavALI che ane pachI traNa vezyAo sugaMdhavALI che. pahelI traNa lezyAo rasanI apekSAe amanojJa che ane pachInI traNa lezyAo manojJa che; pahelI traNa lezyAo sparzanI apekSAo zatarukSa che ane pachInI traNa vezyAo uSNa- snigdha che. pahelI traNa vezyAo adharma vezyA che; pahelI traNa vezyAo durgatimAM laI janArI che ane pachInI traNa vezyAo sugatimAM laI janArI che; pahelI traNa vezyAo azuddha che ane pachInI traNa lezyAo vizuddha che; pahelI traNa vezyAo prazasta che. A ja pramANe bhAvalezyAnAM lakSaNo batAvavAmAM Ave che. che.lezyA vacceno pharaka samajAvavA mATe prAcIna samayathI jAMbunuM vRkSa ane cha mitronuM dRSTAnta ApavAmAM Ave che. AvazyakasUtranI TIkAmAM zrI haribhadrasUrie A dRSTAnna ApyuM che. (A dRSTAntanuM citra keTalIka prAcIna hastapratomAM jovA maLe che. keTalAMka maMdiromAM Ano paTa kotarAvelo hoya che.) cha mitro eka upavanamAM pharavA gayA hatA. teo bahu bhUkhyA thayA hatA. tyAM teoe eka jAMbunuM vRkSa joyuM ke jenA upara ghaNAM badhAM jAMbu laTakatAM hatAM.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 leyA jAMbunA bhArathI keTalIka DALIo lacI paDI hatI. sarasa majhAnAM jAMbu jotAM te khAvAnI darekanA manamAM icchA jAgRta thaI. te kevI rIte meLavIne khAvAM te vize potapotAnA mananI vezyA anusAra darekanA manamAM judo judo vicAra utpanna thayo. eka mitre kahyuM ke ApaNane bhUkha lAgI che ane jAMbu khAvAnuM mana thayuM che, paraMtu vRkSa upara caDavAmAM kaSTa ghaNuM che. vaLI jo uparathI paDyA to jAnanuM jokhama che. enA karatAM sAro rasto e che ke ApaNe AkhA vRkSane ja nIcethI kApIne pADI nAkhIe to ArAmathI jAMbu khAI zakIe. ApaNI pAse vRkSane kApavA mATe karavata, kuhADI vagere che. bIjA mitre kahyuM ke, AkhA vRkSane kApI nAkhavAnI zI jarUra che ? ApaNe moTI moTI DALIo kApI nAkhIe jethI vRkSa bacI jAya ane ApaNane jAMbu maLe. - trIjA mitre kahyuM, "moTI moTI DALa kApavAnI zI jarUra che? je nAnI nAnI zAkhAo che te ja toDI laIe." cothA mitre kahyuM, "nAnI zAkhAo toDavAnI paNa jarUra nathI. phakta jAMbuphaLavALA je gucchA (jhUmakhAM) che te toDI laIe." pAMcamA mitre kahyuM ke, "AkhA gucchA toDavAnI paNa jarUra nathI. emAMthI sArAM sArAM pAkAM jAMbu hoya te jhUmakhAM halAvIne jAMbu pADI laIe to kema ?' chaThThA mitre kahyuM, 'mitro, ema karavAnI paNa jarUra nathI. ahIM vRkSa nIce to juo! keTalAM badhAM sarasa pAkAM jAMbu paDelAM che. ApaNe e ja vINI laIe. jhADa para caDavAno zrama levAnI ane jhADane nukasAna pahoMcADavAnI kaMI jarUra nathI.' A daSTAntamAM eka ja hetu mATe chae mitrone judA judA bhAva thAya che. emAM ugratama bhAvathI komalatama bhAva sudhInA bhAvo joI zakAya che. AkhuM vRkSa kApavAnI vAta karanAranI kRSNa legyA che ane nIce paDelAM jaba vINI levAnI vAta karanArI zukala lezyA che. bIjA, trIjA vagere mitranI anukrame nIla, kapota, pati ane pA lehyA che. cha lezyAone samajAvavA mATe "AvazyakasUtranI TIkAmAM bIjuM eka dRSTAnta ApavAmAM AvyuM che. e che grAmaghAtakanuM. eka vakhata cha DAkuo eka gAma lUMTavA mATe zastro laIne nIkaLyA. chaenI vezyA judI judI hatI.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 jinatattva darekanA manamAM judA judA vicAra cAlatA hatA. rastAmAM eka DAkue kahyuM, ApaNe gAma lUMTavA jaIe chIe tyAre tyAM koI paNa mANasa ke pazu vacce Ave te badhAMnI ApaNe zastrothI hatyA karI nAkhavI joIe, jethI lUMTanuM kAma saraLa bane. bIjAe kahyuM ke pazuone mAravAnI zI jarUra ? ApaNe phakta manuSyone mArI nAkhavA joIe. trIjAe kahyuM ke, badhA manuSyomAMthI strIo ane bALakone mAravAnI jarUra nathI. phakta puruSone mArI nAkhavA joIe. cothA DAkue kahyuM, "badhA puruSone mAravAnI jarUra nathI, je sazakta ane sazastra puruSo hoya eTalAne ja mArI nAkhIe." pAMcamA DAkue kahyuM, "badhA sazastra puraSonI hatyA karavAnI jarUra nathI. jeo ApaNane joI bhAgI jAya teone mAravAnI jarUra nathI. chaThThA DAkue kahyuM. "ApaNuM kAma dhana lUMTavAnuM che. jo dhana lUMTavA maLatuM hoya ane koI sAmano na kare to koInI paNa hatyA karavAnI zI jarUra che ? A daSTAntamAM badhAne mArI nAkhavAno vicAra karanAra prathama DAkunI lezyA kRSNa che. ane koInI paNa hatyA karavAnI jarUra nathI ema kahenAra DAkunI leNyA zukala che. alabatta, A daSTAnta judI judI vezyA vacceno pharaka samajAvavA mATe ja che. eka ja kriyA karavAnI hoya paraMtu te mATe bhinna bhinna vyaktinA adhyavasAyo bhinna bhinna hoI zake che. ahIM koIne ema prazna thAya ke jenI leNyA zakala hoya te lUMTavA jAya ja kema ? athavA je lUMTavA jAya tenI lezyA zukala kevI rIte hoI zake ? paraMtu ahIM dRSTAnta sApekSa dRSTithI samajavAnuM che. tejalezyAno eka bIjo prakAra paNa che. cha legyAmAMnI tejalezyA karatAM e judo che. bhagavAna mahAvIra ane gozAlakanA saMbaMdhamAM banelI tejalezyAnI ghaTanA suprasiddha che. cha prakAranI leNyAmAM AvatI tejalezyA karatAM A tejalezyA bhinna prakAranI che. A tejovezyA tapolibdhithI prApta thAya che ane te paudgalika prakAranI che. ThANAMgasUtramAM batAvyuM che te pramANe traNa rIte A paugalika tejalezyA prApta thAya che. tihiM ThANehiM sammaNe niggaMthe saMkhitaviulateulesse bhavai, taM jahA-AyAvaNayAe, khetikhamAe, apANageNaM tavo kammeNaM / [ traNa sthAnathI (prakArathI, rItathI) zramaNa nirjhanthane saMkSipta-vipula
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ lezayA evI tejolezyAnI prApti thAya che : jema ke (1) AtApanathI (ThaMDI - garamI sahana karavAthI), (2) zAMtikSamAthI (krodhAdi kaSAyo upara vijaya meLavI satata kSamAbhAva dhAraNa karavAthI) ane (3) apAnakena nAmanI tapazcaryA (chaThThane pAraNe chaThTha) karavAthI. ) viziSTa prakAranI ugra tapazcaryAthI tejolekSA prApta thaI zake che. uSNa tejalezyAnI prAptinA upAya tarIke kevI tapazcaryA karavI paDe te vize bhagavatIjI sUtramAM kahyuM che : je vyakti cha mahinA sudhI chaThTha (saLaMga be upavAsa)nA pAraNe chaThTha kare eTale ke chaThTha pUro thatAM enA pAraNAmAM mAtra eka mUThI bAphelA aDada khAvAmAM Ave ane eka cogaluM (nAno pyAlo) uSNa pANI pIvAmAM Ave ane pharI chaThTha karavAmAM Ave ne A rIte saLaMga cha mahinA tapazcaryA karavAmAM Ave ane teTalo kALa roja amuka samaya sudhI sUryanI sAme joI enI uSNatA-AtApanA levAmAM Ave to e tapasvIne uSNa tejolezyA prApta thAya che. AvI tejovezyA dharAvanAra vyakti te tejalezyA pheMkIne bIjAne bALIne bhasmIbhUta karI zake che athavA amuka nagarone paNa bALI nAkhI zake che. tapalabdhithI meLavelI tejolezyA keTalI badhI baLavAna hoI zake che ane aMge gozAlake bhagavAna mahAvIra svAmI para pheMkelI tejalezyAnuM udAharaNa bhagavatIsUtramAM ApeluM che. emAM kahyuM che : bhagavAna zrI mahAvIre zramaNa nirjhanthone bolAvIne kahyuM, "he Aryo ! maMkhalipatra gozAlake mAro vadha karavAne mATe potAnA zarIramAMthI je uSNa tejalezyA kADhI hatI te aMga, baMga vagere soLa dezono ghAta karavAmAM - ene bhasmIbhUta karavAmAM samartha hatI.' AnA uparathI AvI tejalezyA keTalI zaktizALI hoI zake teno khyAla Avaze. (vartamAna samayano eTama bomba enI AgaLa kaMI visAtamAM nathI.) jyAre gozAlake bhagavAna mahAvIra svAmI upara uSNa tejalezyA pheMkI tyAre bhagavAne enI sAme zItalezyA pheMkI ke jethI gozAlakanI tejovezyA bhagavAnano vadha na karI zakI, paNa te bhagavAnanI AsapAsa pradakSiNA karIne pAchI gozAlaka para ja paDI hatI. tapolabdhithI prApta thatI tejalezyA e jIvanA tejasu zarIramAMthI prasaratI eka prakAranI UrjA che, paugali zakti che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinatattva zramaNa kAlodayIne bhagavAna zrI mahAvIra svAmIne pUchyuM, 'he bhagavAna ! jema sacitta agnikAya prakAze che, tema acitta agnikAyanAM pudgala prakAze che ?' 278 bhagavAne kahyuM, 'hA ! kAlodayIna ! acitta pudgala paNa prakAza kare che. he kAlodayyana ! krodhI aNagAramAMthI tejolezyA nIkaLIne dUra javAthI dUra paDe che ane pAse javAthI pAse paDe che. jyAM te tejolezyA paDe che tyAM acitta pudgala prakAza kare che.' uSNa tejolezyAthI anya vyakti ke grAmanagarane bALavAnI zaktino pratikAra karI ene zAnta karavAnI, pAchI vALavAnI zakti zIta teolezyAmAM hoya che. tApasa vezyAyane gozAlaka upara tejolezyA pheMkI tyAre bhagavAna mahAvIre gozAlakane potAnI zItalezyAthI bacAvI lIdho hato. bhagavatIsUtramAM bhagavAna mahAvIrasvAmI gautamasvAmIne kahe che, 'he gautama ! maMkhalIpatra gozAlaka para anukaMpA lAvIne meM tApasa vezyAyane pheMkelI tejolezyAno pratisaMhAra karavA mATe zIta tejolezyA bahAra kADhIne e uSNa tejolezyAno pratighAta karyo hato.' e jANIne ane gozAlakane kaMI paNa ijA na thayelI joIne vezyAyane potAnI uSNa tejolezyA pAchI kheMcI lIdhI hatI. koIpaNa vyakti bIjA upara uSNa tejolezyA pheMke paNa te vyakti pAse ethI vadhu zaktizALI tejolezyA hoya to pheMkelI lezyA pAchI phare che eTaluM ja nahIM, pheMkanArane te dAha utpanna karI zake che ke bALIne bhasma paNa karI zake che. tejolezyA pheMkavA mATe tejasa zarIrano samuddAta karavo paDe che. samuddhAtamAM potAnA Atmapradezone bahAra kADhavA paDe che. zAstromAM AvA samudrAta sapta prakAranA batAvavAmAM AvyA che. emAM tejasamuddhAta teolezyAnI labdhivALA jIvo ja karavAne samartha hoya che. evI labdhivALo jIva potAnA Atmapradezone bahAra kADhI, svadehapramANa jADo daMDAkAra racI, pUrvabaddha tejasanAmakarmanA pradezone prabaLa udIraNA vaDe udayamAM lAvI, tejasapudgalone grahaNa karI je teolezyA pheMke che tene tejasamuddAta kahe che. AvI tejolezyAnAM pudgalo acitta hoya che. mukhya cha lezyAomAMnI teolezyA tathA tapobdhithI prApta thatI tejolezyA uparAMta vadhu eka prakAranI tejolezyAno nirdeza zAstragraMthomAM thayelo che. e tejolezyAno artha thAya che 'Atmaka sukha.' TIkAkAre e mATe zabda
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ lezyA 279 prayojyo che. "sukhAsI-kAma.' dIkSA grahaNa karanAra aNagAra munine je Atmika sukhano anubhava thAya che te sukha devonA sukhathI caDiyAtuM hoya che. e mATe kahyuM che ke je zramaNa nigraMtha AryatvamAM eTale pAparahitapaNe vicare che te jo eka mAsanI dIkSA paryAyavALo hoya to vANavyaMtara devonI tejalezyAne atikrame che eTale e devonA sukha karatAM vadhu Atmika sukha anubhave che. e pramANe be mAsanI, traNa mAsanI, yAvatuM bAra mAsanI dIkSA paryAyavALA, pAparahita vicAravALA aNagAra uttarottara anukrame vadhu UMcA devalokanA devanI tejovezyAne atikrame che. bAra mAsanI dIkSA paryAyavALA aNagAranI tejAlezyA anuropapAtika devonI tejAlezyAne atikrame che. Ama, traNa prakAranI tejolezyA batAvavAmAM AvI che. lezyA ane kaSAyano avinAbhAva saMbaMdha nathI. eTale ke jyAM kaSAya che tyAM lezvA avazya hoya ja che, paNa jyAM lekSA hoya to tyAM kaSAyo hovA ja joIe evuM nathI. enuM udAharaNa kevaLajJAnInI vezyA che. kevaLajJAna thayA pachI kevaLajJAnIne phakta eka zukala lezyA ja hoya che, paraMtu kevaLajJAnIne kaSAya hotA nathI. lezyA ane yoga (mana, vacana ke kAyAnA athavA traNenA) vacceno saMbaMdha avinAbhAva che. jyAM yoga che tyAM lezyA che ane jyAM lezyA che tyAM yoga che. lezyA mATe mana, vacana ane kAyA e traNenA yoga sAthe hovA anivArya nathI. ekendriya jIvomAM phakta kAyayoga hoya che. teone vacanayoga ane manoyoga na hovA chatAM teone vezyA hoya che. sayogI kevaLIne zukala lekSA hoya che. ayogI kevaLI alezI hoya che. lezyAno jJAna-ajJAna sAthe saMbaMdha kevo che e vize bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke kaSNalezyAthI pabalezyAvALA jIvomAM cAra jJAna ane traNa ajJAnanI bhajanA hoya che. zukalezyAvALA jIvomAM pAMca jJAna tathA traNa ajJAnanI bhajana hoya che. alezI jIvamAM niyamathI phakta eka kevaLajJAna hoya che. jema jema vezyAnI vizuddhi thatI jAya tema tema jJAnanI vizuddhi thatI jAya che. vizuddha jJAna mATe vezyAnI vizuddhi hovI jarUrI che. udAharaNa tarIke vizuddha lezyA hoya to ja jAtismara jJAna thAya che ane to ja avadhijJAna thAya che. mana:paryava jJAna atizaya vizuddha jJAna che ane kRSNalezyA to sakliSTa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 jinatattva adhyavasAyarUpa che. to pachI kRSNalezyA ane mana:paryava jJAnano saMbaMdha kevI rIte ghaTI zake ? A praznano uttara ApatAM prajJApanA sUtramAM kahevAyuM che ke pratyeka lezyAnA asaMkhyAta lokAkAza pradeza pramANa adhyavasAya hoya che. emAMthI keTalAMye maMda rasavALAM adhyavasAyasthAna pramasaMvatane paNa hoya che. eTale kRSNa lezyA, nIla glezyA ane kapota lezyA pramatta guNasthAna sudhI hoya che. bIjI bAju mana:paryavajJAna sau prathama thAya che to apramatta guNasthAnavALAne ja. paraMtu apramatta guNasthAna ane pramatta guNasthAna vastro caDaUtara, AvanajAvana thAya che. eTale apramatta guNasthAnavALA mahAtmA jo ane jyAre pramatta guNasthAnake Ave tyAre mana:paryavajJAna to hoya ja che. A rIte kRSNa lezyAvALAne paNa mana:paryavajJAna saMbhavI zake che. A eka saMbhAvanA che. jo ke e atyaMta virala ane apavAdarUpa che. pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya vageremAM raheto kRSNa leyAvALo (athavA nIla ke kapota vezyAvALo) jIva anantara bhavamAM - pachInA taratanA bhavamAM manuSyagati pAmI zake che, kevaLajJAna pAmI zake che ane mokSagati pAmI siddha paramAtmA thaI zake che. evA jIvonI tevI bhavitavyatA hoya che. emAM AgaLa jatAM emane zukala legyA sahAyabhUta thAya che. mithyAtva guNasthAnake paNa zukala lezyA hoya che. lezyA ane dhyAnano vicAra karIe to ArtadhyAna vakhate kRSNa, nIla ane kapota e traNa azubha lezyAo hoya che. raudradhyAna vakhate paNa e ja traNa azubha lezyAo hoya che. paraMtu tenuM pariNamana vadhAre tIvra hoya che. ArtadhyAna karatAM raudradhyAnamAM lezyA atisaMkliSTa pariNAmavALI hoya che. dharmadhyAnanA samaye tejo, padha ane zukala lezyA hoya che. zukaladhyAnanA pahelA be pAyA (caraNamAM phakta zukala lekSA hoya che, trIjA caraNamAM parama zukala lezyA hoya che ane cothA caraNamAM jIva lezyAtIta hoya che. lezyAonuM pariNamana kevA prakAre thAya che e vize bhagavAne gautamasvAmIne kahyuM che ke "he gautama ! sarva lezyAo traNa prakAre, nava prakAre, sattAvIsa prakAre, ekyAsI prakAre, baso tetAlIsa prakAre athavA ethI paNa ghaNA badhA prakAre pariNAmomAM pariNata thAya che. kRSNalezyA nIlalezyAne prApta karIne enA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNamana pAme che. evI ja rIte bIjI lezyAo paNa pariNamana pAme che. jema dUdha meLavaNa (chAza vagere khaTAzavALuM
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 lezyA jAmaNa) prApta karIne pachI enA ja varNa, gaMdha, rasa ane sparzane vAraMvAra prApta karatuM rahe che ane pachI dUdha dahIM thaI jAya che e rIte eka legyAmAMthI bIjI lekSAnuM pariNamana thAya che. A prakAranA pariNamanane vezyAgati kahevAmAM Ave che." lezyAnuM pariNamana koI jaDa vibhAjana jevuM nathI. eTale ke eka vezyA pUrI thAya pachI ja bIjI vezyA cAlu thAya evuM nathI. be vezyAonA vAraMvAra saMmizraNathI ekamAMthI bIjInuM pariNamana thAya che. A pariNamana satata UrdhvagAmI ja rahe athavA satata adhogAmI ja rahe athavA chae vezyAe AkhuM vartuLa pUruM karavAnuM ja rahe evuM nathI. zukalezyAvALo kRSNalezyAmAM paNa AvI jAya ane kRSNalezyAvALo zukalezyAmAM AvI jAya. A pariNamana mATe koI kALa nizcita nathI. aMtamuhUrtamAM ekamAMthI bIjI vezyAmAM pariNamana thaI zake che. prasannacaMdra rAjarSinuM e mATe sacoTa udAharaNa che. zukalezyAmAMthI parama kRSNalezyA ane paramakRSNamAMthI parama zukalezyAmAM pariNamana keTalA alpakALamAM thayuM hatuM! lezyAe narakagatimAMthI bacAvI kevaLajJAna apAvyuM ! jema dUdha ane dahIMnuM daSTAnta ApavAmAM Ave che tema zuddha zveta vastramAM paDelA koI raMganuM pravAhI paDatAMnI sAthe jema prasarI jAya che enuM dRSTAnta ApavAmAM Ave che athavA vairyamaNiAmAM parovelA raMgIna dorAnuM dRSTAnta paNa ApavAmAM Ave che. lezyAnA pariNamana ane jIvanamAM utpatti tathA maraNa vize uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM che : lesAhiM savAhiM par3hame samayammi pariNayAhiM tu / nahu kassai uvavAo, pare bhave asthi jIvassa / / lesAhiM savAhiM cari me samayammi pariNayAhiM tu / na hu kassai uvavAo pare bhave asthi jIvassa / aMtamuhuttammi gae aMtamuhuttammi sesae ceva / lesAhiM pariNayAhiM, jIvA gacchanti paraloyaM / / badhI ja vezyAomAM enA prathama samayanI pariNati ane aMtima samayanI pariNati vakhate koI paNa jIvanI parabhavamAM utpatti thatI nathI. lezyAnI pariNati thAya te pachI aMtamuhUrtamAM jIva paralokamAM jAya che. eTale ke maraNaveLA e AgAmI bhavanI vezyA pariNamyA pachI aMtamuhUrta bAda ane
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 jinatattva aMtamuhUrta bAkI rahe tyAre jIva paralokamAM jAya che. vezyAnI vyavasthA evI che ke je gatimAM javAnuM hoya tevA AkAramAM mRtyunA eka samaya pahelAM te pariNata thAya che. paralokamAM je vezyA prApta thavAnI hoya te vezyA maraNa pahelAM eka aMtamuhUrta vahelI Ave che. eTalA mATe, udAharaNa tarIke, kRSNa lezyAnI utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaropama uparAMta vadhArAnA eka aMtamuhurtanI hoya che. bIjI vezyAomAM paNa te pramANe samajavuM. mRtyu pAmanAra jIvanI gatimAM vezyAnA yoga aMge zrIbhagavatIsUtramAM kahyuM che ke koI garbhastha jIva garbhamAM ja mRtyu pAmIne jo naraka gatimAM utpanna thAya to maraNakALe te jIvanAM lezyA-pariNAma paNa tevAM ja hoya che. evI rIte koI garbhastha jIva garbhamAM ja mRtyu pAmIne devalokamAM utpanna thAya to maraNakALe te jIvanAM lezyA pariNAma paNa tevAM ja hoya che. mRtyu samaye jIvanI je legyA hoya che temAM paNa pariNamananI taratamatA saMbhavI zake che. eTale e pramANe maraNanA prakAra sthAnAMgasUtranI TIkAmAM darzAvyA che. mRtyu samaye lezyA jema che tema ja avasthita rahe to ene sthiti lezyAmaraNa kahe che. e samaye jo legyA saMkiSTa thAya to saMkiSTa vezyAmaraNa kahe che ane mRtyu samaye lezyAnA paryAyo pratisamaya vizuddha thatA rahe to tene paryavAtalezyAmaraNa kahe che. maraNa samaye lezyA avizuddha na thatI hoya to asaMkiSTa vezyAmaraNa kahe che ane paryAyomAM vizuddhi na thatI hoya to aparyavajAtalezyAmaraNa kahe che. maraNanA bAlamaraNa, paMDitamaraNa ane bAlapaMDitamaraNa tathA paMDitabAlamaraNa evA prakAro pADavAmAM Ave che. e prakAra anusAra e samayanI vezyAnA paryAyomAM zuddhi-azuddhinI dRSTie paNa prakAro vicArAyA che. mRtyu samayanI jIvanI vezyA keTalI zubha ke azubha che ane emAM paNa te keTalI avagADha minatAyukta) che te pramANe jIvane parabhavamAM bodhilAbha ane samyatvanI prApti thAya che. uttarAdhyAna sUtranA 36mAM adhyayanamAM aMte kahyuM che ke je jIvo samyagadarzanamAM anurakta, niyANuM na karanAra ane zukalezyAmAM avagADha hoya che ane te ja bhAvamAM mRtyu pAme che te jIvo parabhavamAM sulabhabodhi thAya che. je jIvo mithyAdarzanavamAM anurakta, niyANu karavAvALA
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ leyA 283 ane kRSNa leyAmAM avagADha hoya che ane te ja bhAvamAM mRtyu pAme che te jIvo parabhavamAM durlabhabodhi thAya che. cAra gati ane coryAsI lAkha yoninA jIvo eka gatimAMthI bIjI gatimAM, eka yonimAMthI bIjI yonimAM utpanna thAya tyAre temanI vezyAonuM pariNamana kevuM thAya che e vize bahu sUkSmatAthI bhagavatIsUtra, prajJApanA sUtra vageremAM darzAvavAmAM AvyuM che. e Akho viSaya paribhASika ane kaThina che, paraMtu jo rasa paDe to bahu game evo viSaya che. Adhunika vijJAne je keTalAMka sUkSmadarzana sAdhano banAvyAM che emAM kirliyana phoTogrAphI paNa che. A phoTogrAphI dvArA manuSyanA zarIramAMthI bahAra je AbhA (Aura) nIkaLe che e AbhAmaMDaLano phoTo laI zakAya che. A phoTogrAphamAM manuSyanA mastakanI bahAra, enA manamAM cAlatA vicAro, adhyavasAyo anusAra je AbhAmaMDaLa racAya che te dekhAya che. darekanuM AbhAmaMDaLa juduM hoya che. dravya lazyAmAM varNa, rasa, sparza ane gaMdha ema cAra hoya che. A phoTogrAphamAM mAtra varNa dekhAya che. phoTogrAphanuM A AbhAmaMDaLa e lezyAnuM ja saMpUrNa raMgapratibiMba che ema tarata nizcitapaNe nahIM kahI zakAya. emAM haju saMzodhanane - abhyAsane ghaNo avakAza che. kAraNa ke vezyAnA che raMga che, jyAre AbhAmaMDaLanA phoTogrAphamAM vAdaLI, rAkhoDI vagere be traNa raMga AchA ke gherA dekhAya che, paraMtu manuSyanA manamAM UThatA vicAro, bhAvo, adhyavasAyo anusAra zarIramAM, vizeSata: mastakamAM sUkSma raMgo udbhave che ane te bahAra Ave che ema Adhunika vijJAna svIkAratuM thayuM che. lezyAne AbhAmaMDaLa, zarIranAM cakro, jyotiSazAstra, raMga cikitsA, ratnacikitsA vagere zAstro sAthe saMbaMdha hovAnuM anumAna thAya che. A vize abhyAsa thavA lAgyo che ane e vize bhaviSyamAM vadhu prakAza paDavAno saMbhava che. (hAla pa. pU. zrI naMdIghoSavijayajI mahArAja e viSayamAM UMDo abhyAsa karI rahyA che.) ApaNane AnaMda e vAtano hoI zake ke agAu sAmAnya mANaso je sUkSma vAtone mAnatA na hatA athavA mAtra zraddhAthI ja svIkAratA hatA te vAto have temane pratItikara lAge che ane ethI jaina dharmamAM emanI zraddhA savizeSa dRDha thAya che. jeone dhArmika - AdhyAtmika dRSTie nahIM paNa mAtra aihika jIvananI dRSTie vicAra karavo che teoe paNa e jANavuM joIe. azubha lezyAonA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 jinatAva satata pariNamanathI zarIramAM rogo utpanna thAya che ane zubha lezyAonA satata pariNamanathI svAthya sAruM rahe che. prajJApanA sUtranI malayagiri-viracita TIkAmAM kahyuM che : tathApi zItarukSo sparzI AdyAnAM tisRNAM cittAsvAsthyajanane snigdhoSNaspazI uttarANAM tisRNAM lezyAnAM paramasaMtoSotpAdane sAdhakatamau / arthAt AraMbhanI traNa azubha lezyAthI cittanI asvasthatA pedA thAya che ane pachInI traNa zubha lezyAthI parama saMtoSa prApta thAya che. eTale ja ApaNe sAmAyika, pratikramaNa vagere karIe chIe tyAre muhapattinA paDilehaNamAM mastake muhapatti rAkhI azubha lezyA pariharavAnI kriyA karIe chIe. bhagavAna mahAvIra svAmIe "uttarAdhyanasUtramAM kahyuM che : tamhA eyAsi lesANaM, aNubhAve viyANiyA / apasatthAo vajjitA pasatthAo ahiTThie muNi / / Ama, A lezyAonA anubhavo jANIne munie aprazasta lezyAo choDIne prazasta vezyAomAM avasthita rahevuM. bhagavAne munione je bodha Apyo che te gRhasthoe paNa grahaNa karavA yogya che. eka vakhata lezyA vize samaja paDe ane e vize sabhAnatA Ave to azubha legyAmAM sarI na paDavuM ane sarI paDAya to tarata zubha lezyAmAM AvI javuM joIe. lezyA e jIvane mokSagati sudhI pahoMcADanAra eka viziSTa zakti che.